การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา...

163
การพัฒนาความสามารถการเรียนรู ้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน (Problem-Based Learning) ของนักเรียนชั ้นประถมศึกษาปีที5 นางสาวชุติมา สรรเสริญ วิทยานิพนธ์นี้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาตามหลักสูตรศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาหลักสูตรและการสอน วิทยาลัยครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ .. 2560 DPU

Transcript of การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา...

Page 1: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

การพฒนาความสามารถการเรยนรวชาวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-Based Learning) ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5

นางสาวชตมา สรรเสรญ

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน วทยาลยครศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

พ.ศ. 2560

DPU

Page 2: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

The Ability of Development in Science Learning of Pratomsuksa 5 Students by Using Problem Based Learning

Chutima Sansern

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements For the Degree of Master of Education

Department of Curriculum and Instruction College of Education Science, Dhurakij Pundit University

2017

DPU

Page 3: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

ฆ 

หวขอวทยานพนธ การพฒนาความสามารถการเรยนรวชาวทยาศาสตร โดยใชปญหา เปนฐาน (Problem-Based Learning) ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5

ชอผเขยน ชตมา สรรเสรญ

อาจารยทปรกษา ผชวยศาสตราจารย ดร. อญชล ทองเอม

สาขาวชา หลกสตรและการสอน

ปการศกษา 2559

บทคดยอ

การวจยเชงทดลองน มวตถประสงคเพอ (1) ศกษาการพฒนาความสามารถการเรยนรวชาวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 (2) ศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน (3) ศกษาความพงพอใจทมตอการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน กลมตวอยาง คอ นกเรยนชนประถมศกษาปท 5/2โรงเรยนพระยาประเสรฐสน- ทราศรย (กระจาง สงหเสน) แขวงวงทองหลาง กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 เลอกมา 1 หองเรยน จานวน 40 คน จากการเลอกแบบเจาะจง (Purposive ) เครองมอในการวจย คอ (1) แผนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน กลมสาระวทยาศาสตร หนวยการเรยนรเรอง ความหลากหลายของพชและสตว กบหนวยการเรยนรเรองวสดในชวตประจาวน ชนประถมศกษาปท 5 โดยแผนการจดการเรยนรจานวน 7 แผน (2) แบบประเมนความสามารถในการแกปญหาวชาวทยาศาสตร (3) แบบสงเกตพฤตกรรมของนกเรยน (4) แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร (5) แบบสอบถามความพงพอใจของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาฐาน สถตทใชในการวเคราะห ไดแก คารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ผลการวจยพบวา (1) นกเรยนมคะแนนความสามารถในการเรยนรวชาวทยาศาสตรผานเกณฑไมตากวารอยละ 80 จานวน 5 กลม คดเปนรอยละ 83.33 มไมผานเกณฑ จานวน 1 กลม คดเปนรอยละ 16.66 (2) นกเรยนมคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนผานเกณฑรอยละ 80 ตามทกาหนดไว จานวน 23 คน คดเปนรอยละ 57.50 และไมผานเกณฑ จานวน 17 คน คดเปนรอยละ 42.50 (3) ความพงพอใจในภาพรวมอยในระดบ มากทสด (X = 4.52, S.D. = 0.27) เมอพจารณาแตละดานมระดบความพงพอใจเรยงตามลาดบ ดงน ดานการเรยนการสอน (X = 4.52, S.D. = 0.27) ดานผสอน (X = 4.42, S.D. = 0.24) ดานการประเมนผล (X = 4.33, S.D. = 0.24) และดานการสงเสรมการเรยนร (X = 4.31, S.D. = 0.23)

คาสาคญ : การพฒนาความสามารถการเรยนร, การใชปญหาเปนฐาน, วชาวทยาศาสตร

DPU

Page 4: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

ง  

Thesis Title A Study on the Development of Prathomsuksa 5 Students’ Learning

Ability of a Science Subject through the Use of Problem-Based

Instructional Method

Author Chutima Sansern

Thesis Advisor Asst. Prof. Dr. Anchali Thongaime Department Curriculum & Instruction Academic Year 2016

Abstract

This research is an experimental study. The aims were: (1) to investigate the

development of Prathomsuksa 5 students’ learning ability of a science subject resulted from the

use of problem-based learning, (2) to investigate the students’ learning achievement of a science

subject, (3) to determine their satisfaction of their learning of a science subject through the use of

a problem-based learning method.

In total, 40 Prathomsuksa 5 students were purposively selected from a single class. They were the students of Chao Phraya Prasert Suntrasai School, Wangthonglang District, Bangkok. The data collection was done during the 2 semester of the academic year 2516. The research tools were (1) 7 instructional plans on Plant and Animal Diversity, (2) the test on the students’ ability to solve problems in a science subject, (3) the behavioral observation form, (4) the achievement test, and (5) the questionnaire on the students’ satisfaction of their learning of the subject through the use of the problem-based instruction. The statistics used for the data analysis were percentage, mean, and standard deviation.

The results were as follows: 1) Five groups of the students (83.33%) scored on the test of the ability to solve

problems in a science subject above the 80% minimum criteria. One group of students (16.66%) scored lower than the set criteria.

DPU

Page 5: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

จ  

2) In terms of the achievement of their learning of the science subject, 23 students (57.50) scored above the 80% standard. 17 of them (42.50%) scored lower than the set standard.

Keywords: Development of learning ability, problem-based instruction, Sciences subjects DPU

Page 6: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธ เรอง การพฒนาความสามารถการเรยนรวชาวทยาศาสตรโดยใชปญหา เปนฐาน (Problem-Based Learning) ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5

ขอขอบพระคณ ศาสตราจารย ดร .ไพฑรย สนลารตน ประธานกรรมการ ผชวยศาสตราจารย ดร.วภารตน แสงจนทร และผชวยศาสตราจารย ดร.ธญธช วภตภมประเทศ เปนผทรงคณวฒกรรมการสอบวทยานพนธ

ขอขอบพระคณ ผชวยศาสตราจารย ดร. สาวตร รจธนพาณช ผชวยศาสตราจารย ดร.ธญธช วภตภมประเทศ และอาจารย เมย เนาวรตน ทเมตตาตรวจสอบเครองมอการวจยในครงน

ขอขอบพระคณ ผศ.ดร.อญชล ทองเอม ทใหความอนเคราะหองคความรทเปนประโยชนในการการศกษาคนควาและทดลองครงน

ขอขอบพระคณนางราตร ศรไพรวรรณ ผอ านวยการโรงเรยนพระยาประเสรฐสนทรา-ศรย (กระจาง สงหเสน) ทเออเฟอสถานทใชเปนประโยชนในการจดท าการศกษาคนควาและทดลองครงนใหส าเรจลลวงเปนอยางด

ขอขอบคณครพเลยง นายเมย เนาวรตน หวหนากลมสาระวทยาศาสตร โรงเรยนพระยาประเสรฐสนทราศรย (กระจาง สงหเสน) ทคอยชวยเหลอสนบสนนในการจดท าการศกษาคนควาและทดลองครงน

ขอขอบคณนกเรยนชนประถมปท 5/2 โรงเรยนพระยาประเสรฐสนทราศรย (กระจาง สงหเสน) สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากรงเทพมหานคร จ านวน 40 คน ทใหความรวมมอในการศกษาคนควาและทดลองครงน

สดทายขอขอบพระคณบดา มารดา และครอบครวของผวจยทคอยเปนก าลงใจและสนบสนนแกผวจยใหในการท าวจยครงนจนประสบผลส าเรจ คณประโยชนทไดจากงานวจยน ขอมอบแด บดา มารดา คณะครคณาจารยและผมสวนเกยวของทคอยชวยเหลอใหงานวจยฉบบนส าเรจสมบรณ

ชตมา สรรเสรญ

DPU

Page 7: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

ช  

 

สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย ฆ บทคดยอภาษาองกฤษ ง กตตกรรมประกาศ จ สารบญตาราง ญ สารบญภาพ ฎ บทท

1. บทนา 1.1 ความสาคญและทมาของปญหา 1 1.2 วตถประสงคของการวจย 4 1.3 สมมตฐานของการวจย 5 1.4 ขอบเขตของการวจย 5 1.5 กรอบแนวคดในการวจย 7 1.6 นยามศพทเฉพาะ 8 1.7 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 8

2. แนวคด ทฤษฎ และผลงานวจยทเกยวของ 2.1 หลกสตรการศกษาของสถานศกษา สาระการเรยนรวทยาศาสตร 10 2.2 การเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน 16 2.3 เอกสารทเกยวของกบความสามารถในการคดแกปญหาทางวทยาศาสตร 33 2.4 พฤตกรรมการทางานเปนกลม 42 2.5 ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร 50 2.6 ความพงพอใจตอการจดการเรยนร 53 2.7 งานวจยทเกยวของ 56

DPU

Page 8: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

ซ  

 

สารบญ (ตอ) บทท หนา

3. ระเบยบวธวจย 3.1 ประชากรและกลมตวอยาง 61 3.2 เครองมอทใชในการวจย 61 3.3 การสรางเครองมอในการวจย 62 3.4 การเกบรวบรวมขอมล 70

3.5 การวเคราะหขอมล 71 3.6 สถตทใชในการวเคราะหขอมล 71

4. ผลการศกษา 4.1 ผลการพฒนาความสามารถการเรยนรวชาวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน

(Problem - Based Learning) ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 75 4.2 ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 78

4.3 ผลระดบความพงพอใจทมตอการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 79

5. สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ 5.1 สรปผลการวจย 86 5.2 อภปรายผล 87 5.3 ขอคนพบ 90 5.4 ขอเสนอแนะ 90 บรรณานกรม 92 ภาคผนวก 99 ก แผนการจดการเรยนรวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน 100 ข แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนโดยใชปญหาเปนฐาน 143

ค ความเชอมนแบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน 147

ง แบบประเมนความสามารถในการแกปญหา และแบบประเมนพฤตกรรม

การทางานกลม 151

DPU

Page 9: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

ฌ  

 

สารบญ (ตอ) บทท หนา

จ แบบประเมนความพงพอใจในการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน 154

ประวตผเขยน 156

DPU

Page 10: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

ญ  

 

สารบญตาราง ตารางท หนา

3.1 แผนการจดการเรยนรวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน หนวยการเรยนร เรอง ความหลากหลายของพชและสตว 62 3.2 แผนการจดการเรยนรวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน

หนวยการเรยนร เรอง วสดในชวตประจาวน 64 3.3 กาหนดเกณฑการใหคะแนนความสามารถในการแกปญหา 66 3.4 กาหนดเกณฑการใหคะแนนการสงเกตพฤตกรรมของนกเรยน 67 4.1 แสดงคะแนน/รอยละ ความสามารถการเรยนรวชาวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปน

ฐาน แผนการเรยนรจานวน 7 แผน ชนประถมศกษาปท 5 75 4.2 แสดงคะแนน/รอยละ แบบสงเกตพฤตกรรมเปนรายกลม การเรยนรวชาวทยาศาสตร

โดยใชปญหาเปนฐาน แผนการเรยนรจานวน 7 แผน ชนประถมศกษาปท 5 76 4.3 ตารางเปรยบเทยบคะแนน/รอยละ ความสามารถการแกปญหา และคะแนนแบบ

สงเกตพฤตกรรม 77 4.4 แสดงคะแนนสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนรวชาวทยาศาสตร

โดยใชปญหาเปนฐานของชนประถมศกษาปท 5 78 4.5 ผลของระดบความพงพอใจของนกเรยน การเรยนรวชาวทยาศาสตร

โดยใชปญหาเปนฐาน ของชนประถมศกษาปท5 79

DPU

Page 11: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

ฎ  

 

สารบญภาพ

ภาพท หนา 1. กรอบแนวคดของการวจย 6 2. ขนตอนการจดการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน 27 3. กระบวนการเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐาน 28

  DPU

Page 12: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

  

บทท 1 บทนา

1.1 ความสาคญและทมาของปญหา

วทยาศาสตรและเทคโนโลยมความจาเปนและเพมความสาคญเปนลาดบมากขน ตอการดารงชวตของมนษยแมวาการพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยจะเอออานวยในดานชวตความเปนอยทสะดวกสบายและอายยนนานขน หากการนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาใช โดยมไดพจารณาอยางสขมรอบคอบและกวางไกลแลว ยอมเกดผลเสยตอสภาพแวดลอมและสมดลทางธรรมชาตอยางมหนต เมอมองไปขางหนา วทยาศาสตรและเทคโนโลยควรชวยเตรยมใหมนษย มความพรอมทจะเผชญกบปจจยพนฐานในการดารงชวต และปญหาอนเกยวเนองกบมนษยและสงแวดลอม ขอทพงตระหนก คอ การดารงชวตของมนษยมใชเพอกอบโกยผลประโยชน จากธรรมชาต หรอการทาตนอยเหนอธรรมชาต หากแตมนษยตองเรยนรธรรมชาตทจะดารงชวตอยางสนตรวมกบผอน กบสงคมวฒนธรรม และกบธรรมชาต ดงนนในชวตประจาวนของมนษย ทกคน จะตองเกยวของกบวทยาศาสตรและเทคโนโลยอยตลอดเวลา เกยวของกบววฒนาการ ทางดานความร ทาใหมการเปลยนแปลงหลาย ๆ ดาน จงมความจาเปนอยางยงทจะทาใหบคคล ในสงคม รจกวธการคดอยางมเหตผล มวธการแกปญหาตางๆ ทมระบบ อนจะสงผลใหเกด การพฒนาดานสตปญญาซงวธการคดนนเปนวธเดยวกนกบทใชอยในกระบวนการแสวงหาความร ทางวทยาศาสตร (สปปนนท เกตทต, ม.ป.ป.)

ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 หมวด 4 แนวการจดการศกษา มาตรา 22 การจดการศกษาตองยดหลกวาผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวาผเรยนมความสาคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ มาตรา 24 การจดกระบวนการเรยนร ใหสถานศกษาและหนวยงานทเกยวของดาเนนการ ดงตอไปน (1) จดเนอหาสาระและกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยนโดยคานงถงความแตกตางระหวางบคคล (2) ฝกทกษะ กระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณ และการประยกตความรมาใชเพอปองกนและแกไขปญหา (3) จดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกการปฏบตใหทาได คดเปนทาเปน รกการอานและเกดการใฝรอยางตอเนอง (4) จดการเรยนการสอนโดยผสมผสานสาระความรดาน

DPU

Page 13: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

2  

ตาง ๆ อยางไดสดสวนสมดลกน รวมท งปลกฝงคณธรรม คานยมทดงาม และคณลกษณะอน พงประสงคไวในทกวชา (5) สงเสรมสนบสนนใหผสอนสามารถจดบรรยากาศ สภาพแวดลอม สอการเรยนและอานวยความสะดวกเพอใหผเรยนเกดการเรยนรและมความรอบร รวมทงสามารถใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร ทงน ผสอนและผเรยนอาจเรยนรไปพรอมกนจากสอการเรยนการสอนและแหลงวทยาการประเภทตาง ๆ (6) จดการเรยนรใหเกดขนไดทกเวลาทกสถานท มการประสานความรวมมอกบบดามารดา ผปกครอง และบคคลในชมชนทกฝาย เพอรวมกนพฒนาผเรยนตามศกยภาพ

สหรฐอเมรกายงไดมการศกษาวจยเชงปฏบตการเพอดแนวโนม และวสยทศนของหลกสตรทเหมาะสมกบผเรยนในศตวรรษท 21 ใชกลมตวอยาง 150 คน จากหลากหลาย อาชพ เชน นกธรกจระดบชาตผนาทางการศกษา และตวแทนจากรฐบาล เครองมอวจยสาหรบโครงการน คอการใชเทคนค Delphi ในการศกษา ระยะเวลาในการวจย 3 ป ในรายงานสวนหนงของ (วลสน Wilson, 1991) สรปไววา การเตรยมนกเรยนใหพรอมทจะเผชญกบความเปลยนแปลงในอนาคต มความจาเปนท จะตองปลกฝงใหนกเรยนมทกษะการคดแบบวจารณญาณ และมทกษะในการตดสนใจ นกเรยนตองสามารถ เขาถงขอมลและสามารถปรบแปลงขอมลเพอใชในการแกปญหาไดโดยนกเรยนตองมลกษณะกลาเสยง เปนนกสารวจ และเปนนกคดทรจกใหความรวมมอกบผอน รวมทงตองมการบรณาการหลกสตรเพอใหเกด กจกรรมแบบสหวทยาการ (Inter disciplinary activity) ดวย ตอมาไดมทฤษฎการเรยนรใหม ๆ เกดขนหลายทฤษฎ ทฤษฎการเรยนรทนกการศกษาสวนใหญให ความสนใจกนมากไดแก ทฤษฎการเรยนรแบบสรางสรรคนยม (Constructivist learning theory) ซงม แนวคดทสอดคลองกบการจดการศกษาในศตวรรษท 21 มากทสด (Borme, Lyle, 1971) ซงในกลมนมความเชอวา การเรยนรจะ เกดขน เมอผเรยนไดสรางความรทเปนของ ตนเองขนมา จากความรทมอยเดมหรอจากความรทรบเขามา ใหม จากแนวคดดงกลาวจงนาไปสการปรบเปลยนวธเรยน วธสอน แนวใหม หองเรยนในศตวรรษท 21 คร ไมใชผจดการทกสงทกอยาง ผเรยนตองไดลงมอปฏบตเอง สรางความรทเกดจากความเขาใจของตนเอง และ มสวนรวมในการเรยนมากขน (Active learning) รปแบบการเรยนร ทเกดจากแนวคดน มอยหลาย รปแบบ ไดแก การเรยนรแบบรวมมอ (Cooperative learning) การเรยนรแบบชวยเหลอกน (Collaborative learning) การเรยนรโดยการคนควาอยางอสระ Independent investigation method) รวมทงการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-based learning)

ในชวงแรกของศตวรรษท 20 จอหน ดวอ (Barell, John, 2006) นกการศกษาชาวอเมรกนซงเปน ผคดคน วธสอนแบบแกปญหา และเปนผเสนอแนวคดทวา การเรยนรเกดจากการปฏบต หรอ ไดลงมอ กระทาดวยตนเอง (Learning by doing) จากแนวคดน ไดนาไปสแนวคดของ

DPU

Page 14: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

3  

การสอนในรปแบบตาง ๆ ดงท ใชกนอยในปจจบน แนวคดของ PBL กมรากฐานมาจากแนวคดของ ดวอ เชนเดยวกน PBL มการพฒนาขนครงแรกโดยคณะวทยาศาสตรสขภาพ (Faculty of Health Sciences) ของ มหาวทยาลย McMaster ทประเทศแคนาดา ไดถกนามาใชในกระบวนการ ตวใหกบ นกศกษาแพทยฝกหด วธการดงกลาว ตอมาไดกลายเปนรปแบบการเรยนร (Learning model) (Guilford, J.P, 1967) ทาใหมหาวทยาลยในสหรฐอเมรกานาไปเปนแบบอยางในการจดการเรยนร โดยเรมจากปลายป ค.ศ. 1950 มหาวทยาลย Case Western Reserve ไดนามาใชเปนแหงแรกและไดจดตงหองทดลอง พหวทยาการ (Multi-disciplinary Laboratory) เพอทาเปนหองปฏบตการสาหรบทดลองรปแบบการสอนใหม ๆ รปแบบ การสอนทมหาวทยาลย Case Western Reserve พฒนาขนมานนไดกลายมาเปนพนฐานในการพฒนา หลกสตรของโรงเรยนหลายแหงในสหรฐอเมรกา ทงในระดบมธยมศกษา ระดบอดมศกษา และบณฑตวทยาลย

การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-based learning หรอ PBL) เปนรปแบบการ เรยนรทเกดขนจากแนวคดตามทฤษฎการเรยนรแบบสรางสรรคนยม (Constructivism) โดยใหผเรยนสราง ความรใหม จากการใชปญหาทเกดขนจรงในโลกเปนบรบทของการเรยนร(Learning Context) เพอใหผเรยน เกดทกษะในการคดวเคราะหและคดแกปญหา รวมทงไดความรตามศาสตรในสาขาวชาทตนศกษา ไปพรอม กนดวย การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานจงเปนผลมาจากกระบวนการท างานทตองอาศยความเขาใจและการ แกไขปญหาเปนหลก ถามองในแงของยทธศาสตรการสอน PBL เปนเทคนคการสอน ทสงเสรมใหผเรยนไดลง มอปฏบตดวยตนเอง เผชญหนากบปญหาดวยตนเอง จะทาใหผเรยนไดฝกทกษะในการคดหลายรปแบบ เชน การคดวจารณญาณ คดวเคราะห การคดสงเคราะห การคดสรางสรรค ฯลฯ (ไพศาล สวรรณนอย, ม.ป.ป.)

การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน เปนการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง ซงเปนการจดการเรยนรทใชปญหาจะเปนเครองมอในการขบเคลอนใหผเรยนเกดการเรยนรตามวตถประสงค โดยเนนผเรยนเปนผตดสนใจในสงทตองการแสวงหาความร ศกษาคนควาอสระดวยตนเอง ควบคไปกบทางานรวมกนเปนทม เพอกลนกรองความร ขอเทจจรง และนามาซงขอตกลงรวมกนในการแกปญหาทเปนองคความรใหมทสอดคลองกบโลกของความเปนจรงและบรบทการเรยนร

การเรยนการสอนวทยาศาสตรในปจจบนผเรยนสวนใหญไมสามารถนาความรทไดศกษาไปประยกตใชในชวตประจาวน ดงนนควรจดกจกรรมการเรยนรทเปนสถานการณ นกเรยนสามารถนาไปใช แกปญหาในชวตประจาวนไดจรง การจดการเรยนการสอนแนวใหมทตอบสนองความตองการของนกเรยนและสงคม (วนเพญ พเสฎฐศลาศย และคณะ, 2557) เพอใหนกเรยน

DPU

Page 15: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

4  

นาความรทางวทยาศาสตรไปใชแกปญหาในชวตประจาวนไดจรงทงในชมชนและสงคม และใหผเรยนรจกสรางประสบการณการเรยนรของตนเอง ซงพบวาการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem Based Learning) สามารถใหนกเรยนเกดทกษะในการคดวเคราะห คดแกปญหา และคดสรางสรรค นกเรยนมสวนรวมในการเรยนรและไดลงมอปฏบตมากขน

ทงนความสามารถในการคดแกปญหาของผเรยนจงเปนสงสาคญ โดยจะตองจดการเรยนการสอนใหรจกคดเปน แกปญหาเปน กลาแสดงออกทางความคด และรจกยอมรบฟงความคดเหนของผอน ดงนนการจดการศกษาจงเปรยบเสมอนการสรางเวทแหงการเรยนรทจะชวยสงเสรมใหผเรยนนาเอาทกษะการคดแกปญหาตดตวไปใชตอไป ไมใชตดตวเฉพาะความรดานวชาการเทานน ลกษณะของการจดการเรยนรทสงเสรมความสามารถในการคดแกปญหานนควรมรปแบบการจดกจกรรมทหลากหลาย เพอใหผเรยนเกดการเรยนรอยตลอด รวมทงตองมการเชอมโยงวธการเรยนรในเนอหากบชวตจรง เพราะเมอผเรยนประสบกบปญหาทเกดขนในชวตจรงผเรยนสามารถนาความรและประสบการณทเคยไดรบจากการศกษาไปปรบใชในการดาเนนชวตไดอยางเหมาะสม (ประสาท เนองเฉลม, 2558)

จากสภาพปญหาการจดการเรยนการสอนวชาวทยาศาสตรในปจจบนผเรยนไมคอยมพฒนาการดานทกษะกระบวนการคด โดยเฉพาะทกษะกระบวนการคดแกปญหา ซงเปนทกษะทมความสาคญตอการพฒนาดานสตปญญาของเดก เปนคณลกษณะทพงประสงคของเดกไทยและเปนเปาหมายสาคญของการจดการศกษา เพราะเมอผเรยนพบเจอกบปญหาตาง ๆ ในระหวางทเรยนวชาวทยาศาสตร ผเรยนยงไมสามารถแกไขปญหานนไดอยางถกตองและเหมาะสม เนองจากผเรยนไมมความรความเขาใจการจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรอยางเพยงพอ ทาใหผเรยนมพฤตกรรมทางการเรยนวทยาศาสตรทไมพงประสงค จงทาใหสงผลกระทบตอผลสมฤทธทางการเรยน ดงนนผวจยจงสนใจทจะศกษาการพฒนาการเรยนรวชาวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน เพอพฒนาความสามารถการเรยนรวชาวทยาศาสตร และทาใหผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 เพมสงขน และยงยนตลอดไป 1.2 วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาการพฒนาความสามารถการเรยนรวชาวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5

2. เพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐานของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5

DPU

Page 16: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

5  

3. เพอศกษาความพงพอใจทมตอการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 1.3 สมมตฐานของการวจย

1. นกเรยนมความสามารถเรยนรวชาวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน ผานเกณฑไมตากวารอยละ 80 ของคะแนนเตม

2. ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐานในการแกปญหาสาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ผานเกณฑไมตากวารอยละ 80 ของคะแนนเตม

3. นกเรยนมความพงพอใจตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน อยระดบมาก

1.4 ขอบเขตการวจย

ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากร

นกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนพระยาประเสรฐสนทราศรย (กระจาง สงหเสน) เขตวงทองหลาง กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 จานวน 6 หองเรยน

กลมตวอยาง

นกเรยนชนประถมศกษาปท 5/2โรงเรยนพระยาประเสรฐสนทราศรย (กระจาง สงหเสน) ปการศกษา 2559 จานวน 1 หองเรยน นกเรยนจานวน 40 คน เลอกแบบเจาะจง (Purposive Sampling)

ตวแปรทศกษา

ตวแปรอสระ การจดการเรยนรวชาวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน ตวแปรตาม

1. ความสามารถในการแกปญหาวชาวทยาศาสตร 2. ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร 3. ความพงพอใจของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน ขอบเขตดานเนอหา เนอหาทใชในในครงนเปนเนอหาสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชวงช นท 2 ช น

ประถมศกษาปท 5 ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ของกระทรวงศกษาธการ

DPU

Page 17: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

ทจดทาโดยสทศน (อจท.)เนอหายอยตา

1

2

รร

1.5 กรอบแน

ภาพท 1 กรอ

การจด

ปญหา

1. ขนกาห

2. ขนทาค

3. ขนการ

4. ขนสงเค

5. ขนสรป

6. ขนนาเส

สถาบนสงเสร) เรองความหามหวขอตอไ1. หนวยการเ

1.1 พชดอก1.2 พชใบเ1.3 สตวมก1.4 สตวไม

2. หนวยการเร2.1 ความย2.2 ความเห2.3 การนา

ระยะเวลาในกระยะเวลาในก

นวคดทใชในก

ตวแปรตน

อบแนวคดทใ

ดการเรยนรวทย

าเปนฐาน ซงม

หนดปญหา

ความเขาใจกบป

ดาเนนการศกษ

คราะหความร

ปและประเมนค

สนอและประเม

รมการสอนวทหลากหลายขปน เรยนร เรอง คก และพชไมมเลยงเดยวและกระดกสนหลมมกระดกสนรยนร เรอง ปยดหยนและควหนยวและกาไฟฟาและควการวจย

การวจย ภาคเ

การวจย

ใชในการวจย

ยาศาสตร โดยใช

6 ขนตอน ดงน

ปญหา

ษาคาควา

คาของคาตอบ

มนผลงาน

การพฒน

ฐาน (Prob

 

ทยาศาสตรแลของพชและส

ความหลากหลมดอก ะพชใบเลยงคลง นหลง ระเภทของวสวามแขง รนาความรอนวามหนาแนน

เรยนท 2 ปกา

นาความสามารถ

blem Based Lea

ละเทคโนโลยสตว กบเรอง

ลายของพชแลจาน

ค จาน จาน

จานสดและสมบต

จานน จาน จาน

ารศกษา 2559

ถการเรยนรวชา

arning) ของนก

ย (สสวท.) แประเภทและ

ละสตว นวน 2 ชวโมนวน 2 ชวโมนวน 2 ชวโมนวน 2 ชวโมตของวสด นวน 2 ชวโมนวน 2 ชวโมนวน 2 ชวโม

จานวน 14 ค

ตวแ

1. ความสามาร

วชาวทยาศาสต

2. ผลสมฤทธท

3. ความพงพอ

จดการเรยนรว

โดยใชปญหาเป

วทยาศาสตร โด

กเรยนชนประถม

และสถาบนอกะสมบตของว

มง มง มง มง

มง มง มง

คาบ คาบละ 5

แปรตาม

รถในการแกปญ

ตร

ทางการเรยนวท

อใจของนกเรยน

วทยาศาสตร

เปนฐาน

ดยใชปญหาเปน

มศกษาปท 5

6

กษรเจรญวสด ซงม

50 นาท

ญหา

ทยาศาสตร

นทมตอการ

DPU

Page 18: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

7  

1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการวจย 1. การสอนแบบปญหาเปนฐานทาใหนกเรยนสามารถแกปญหาดวยตนเองและมการชวยเหลอ

กนภายในกลม และทาใหมผลสมฤทธทางการเรยนสงขน 2. นกเรยนมความสามารถในการคดแกปญหาไดอยางมประสทธภาพ 3. นกเรยนสามารถนาความรทไดศกษาคนควานาไปประยกตใชแกปญหา พฒนาตนเอง และ

ใชในชวตประจาวนได 4. ผสอนกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรสามารถนาแนวทางการเรยนร โดยใชปญหาเปน

ฐาน ไปใชกบนกเรยนในระดบอนได 1.7 นยามศพท

การพฒนาความสามารถการเรยนรวชาวทยาศาสตร หมายถง การทนกเรยนสามารถเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ซงมผลสมฤทธทางการเรยนสงขน จากแบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยนรวชาวทยาศาสตร และมผลของความสามารถในการเรยนรเพมขนจากแบบประเมนการคดแกปญหาทผวจยสรางขน

การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน หมายถง การประเมนความสามารถในการแกปญหา โดยผวจยใชสถานการณจรงเพอเปนการกระตนใหผเรยนเกดความอยากรและแสวงหาความร และทาใหเกดความคดในเรองทตนเองสนใจ โดยมขนตอนการเรยนรดงน 1. กาหนดปญหา 2. ขนทาความเขาใจกบปญหา 3. ขนการดาเนนการศกษาคนควา 4. ขนสงเคราะหความร 5. ขนสรปและประเมนคาของคาตอบ 6. ขนนาเสนอและประเมนผลงาน

ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร หมายถง คะแนนทไดจากการทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรโดยวดความร ความจา ความเขาใจ การนาไปใชและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

พฤตกรรมการเรยนรวทยาศาสตร คอ คณลกษณะทางจตใจทแสดงถงความอยากรอยากเหน ความกระตอรอรน ความสนใจ ความพอใจทจะแสวงหาความรดวยตนเอง ทงความรดานการเรยน และสภาพแวดลอมรอบตว มความรเทาทนวทยาศาสตรและเทคโนโลย สามารถนาความรทไดไปประยกตใชในการแกปญหา พฒนาตนเอง และดาเนนชวตประจาวนได

DPU

Page 19: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

ในการวจยเรอง การพฒนาความสามารถการเรยนรวชาวทยาศาสตร โดยใชปญหา

เปนฐาน (Problem Based Learning) ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ผวจยไดศกษาเอกสาร แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของดงน 2.1 หลกสตรการศกษาของสถานศกษา สาระการเรยนรวทยาศาสตร

2.1.1 มาตรฐานและสาระการเรยนรกลมการเรยนรวทยาศาสตรชนประถมศกษาปท 5 2.1.2 คาอธบายรายวชาวทยาศาสตรชนประถมศกษาปท 5 2.1.3 โครงสรางรายวชาวทยาศาสตรชนประถมศกษาปท 5

2.2 การเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน 2.2.1 ความหมายของการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน 2.2.2 ความสาคญของการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน 2.2.3 แนวทางการจดการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน 2.2.4 กจกรรมการเรยนการสอนวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน 2.2.5 การประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน

2.3 เอกสารทเกยวของกบความสามารถในการคดแกปญหาทางวทยาศาสตร 2.3.1 ความหมายของความสามารถในการคด 2.3.2 การเรยนการสอนกบความสามารถในการคดแกปญหา 2.3.3 ขนตอนการคดแกปญหา

2.4 พฤตกรรมการทางานเปนกลม 2.4.1 กระบวนการในการทางานกลม 2.4.2 การเรยนแบบรวมมอ 2.4.3 การสงเกตพฤตกรรมในชนเรยน 2.4.4 ประเภทการสงเกต 2.4.5 ประโยชนของการทางานกลม 2.4.6 การสรางและตรวจสอบคณภาพเครองมอวดพฤตกรรมการทางานกลม

DPU

Page 20: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

10 2.5 ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

2.5.1 ความหมายผลสมฤทธทางการเรยน 2.5.2 องคประกอบผลสมฤทธทางการเรยน 2.5.3 ผลสมฤทธทางการเรยน

2.6 ความพงพอใจตอการจดการเรยนร 2.6.1 แนวคดเกยวกบความพงพอใจ 2.6.2 การวดความพงพอใจ

2.7 งานวจยทเกยวของ 2.1 หลกสตรการศกษาของสถานศกษา สาระการเรยนรวทยาศาสตร

2.1.1 มาตรฐานและสาระการเรยนรวทยาศาสตรชนประถมศกษาปท 5 เรยนรอะไรในวทยาศาสตร (กระทรวงศกษาธการ, 2551) กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรมงหวงใหผเรยนไดเรยนรวทยาศาสตรทเนนการเชอมโยงความรกบกระบวนการ มทกษะสาคญในการคนควาและสรางองคความร โดยใชกระบวนการในการสบเสาะหาความร และการแกปญหาทหลากหลาย ใหผเ รยนมสวนรวมในการเรยนรทกขนตอน มการทากจกรรมดวยการลงมอปฏบตจรงอยางหลากหลาย เหมาะสมกบระดบชน โดยไดกาหนดสาระสาคญไวดงน

- สงมชวตกบกระบวนการดารงชวต สงมชวต หนวยพนฐานของสงมชวต โครงสรางและหนาทของระบบตาง ๆ ของสงมชวต และกระบวนการดารงชวต ความหลากหลายทางชวภาพ การถายทอดทางพนธกรรม การทางานของระบบตาง ๆ ของสงมชวต ววฒนาการและความหลากหลายของสงมชวต และเทคโนโลยชวภาพ

- ชวตกบสงแวดลอม สงมชวตทหลากหลายรอบตว ความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงแวดลอม ความสมพนธของสงมชวตตาง ๆ ในระบบนเวศ ความสาคญของทรพยากรธรรมชาต การใชและจดการทรพยากรธรรมชาต ในระดบทองถน ประเทศ และโลก ปจจยทมผลตอการอยรอดของสงมชวตในสภาพแวดลอมตางๆ

- สารและสมบตของสาร สมบตของวสดและสาร แรงยดเหนยวระหวางอนภาค การเปลยนสถานะ การเกดสารละลายและการเกดปฏกรยาเคมของสาร สมการเคม และการแยกสาร

- แรงและการเคลอนท ธรรมชาตของแรงแมเหลกไฟฟา แรงโนมถวง แรงนวเคลยร การออกแรงกระทาตอวตถ การเคลอนทของวตถ แรงเสยดทาน โมเมนตการเคลอนทแบบตางๆ ในชวตประจาวน

DPU

Page 21: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

11

- พลงงาน พลงงานกบการดารงชวต การเปลยนรปพลงงาน สมบตและปรากฏการณของแสง เสยง และวงจรไฟฟา คลนแมเหลกไฟฟา กมมนตภาพรงสและปฏกรยานวเคลยร ปฏสมพนธระหวางสารและพลงงานการอนรกษพลงงาน ผลของการใชพลงงานตอชวตและสงแวดลอม

- กระบวนการเปลยนแปลงของโลก โครงสรางและองคประกอบของโลก ทรพยากรทางธรณ สมบตทางกายภาพของดน หน นา อากาศ สมบตของผวโลก และบรรยากาศ กระบวนการเปลยนแปลงของเปลอกโลก ปรากฏการณทางธรณ ปจจยทมผลตอการเปลยนแปลงของบรรยากาศ

- ดาราศาสตรและอวกาศ ววฒนาการของระบบสรยะ กาแลกซ เอกภพ ปฏสมพนธและผลตอสงมชวตบนโลก ความสมพนธของดวงอาทตย ดวงจนทร และโลก ความสาคญของเทคโนโลยอวกาศ

- ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระบวนการทางวทยาศาสตร การสบเสาะหาความร การแกปญหา และจตวทยาศาสตร สาระและมาตรฐานการเรยนร สาระท 1 สงมชวตกบกระบวนการดารงชวต มาตรฐาน ว 1.1 เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของโครงสราง และหนาทของ

ระบบตางๆ ของสงมชวตททางานสมพนธกน มกระบวนการสบเสาะหาความรสอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชในการดารงชวตของตนเองและดแลสงมชวต

มาตรฐาน ว 1.2 เขาใจกระบวนการและความสาคญของการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมววฒนาการของสงมชวต ความหลากหลายทางชวภาพ การใชเทคโนโลยชวภาพทมผลกระทบตอมนษยและสงแวดลอม มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสาร สงทเรยนร และนาความรไปใชประโยชน

สาระท 2 ชวตกบสงแวดลอม มาตรฐาน ว 2.1 เขาใจสงแวดลอมในทองถน ความสมพนธระหวางสงแวดลอมกบสงมชวตความ

สมพนธระหวางสงมชวตตาง ๆ ในระบบนเวศ มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตรสอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน

มาตรฐาน ว 2.2 เขาใจความสาคญของทรพยากรธรรมชาต การใชทรพยากรธรรมชาตในระดบ ทองถน ประเทศ และโลกนาความรไปใชในในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในทองถนอยางย งยน

DPU

Page 22: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

12 สาระท 3 สารและสมบตของสาร มาตรฐาน ว 3.1 เขาใจสมบตของสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสารกบโครงสรางและ

แรงยดเหนยวระหวางอนภาค มกระบวนการสบเสาะ หาความรและจตวทยา ศาสตรสอสารสงทเรยนร นาความรไปใชประโยชน

มาตรฐาน ว 3.2 เขาใจหลกการและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสาร การเกด สารละลายการเกดปฏกรยา มกระบวนการสบเสาะ หาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และนาความรไปใชประโยชน

สาระท 4 แรงและการเคลอนท มาตรฐาน ว 4.1 เขาใจธรรมชาตของแรงแมเหลกไฟฟา แรงโนมถวง และแรงนวเคลยร ม

กระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชนอยางถกตองและมคณธรรม

มาตรฐาน ว 4.2 เขาใจลกษณะการเคลอนทแบบตางๆ ของวตถในธรรมชาตมกระบวนการสบ เสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน

สาระท 5 พลงงาน มาตรฐาน ว 5.1 เขาใจความสมพนธระหวางพลงงานกบการดารงชวต การเปลยนรปพลงงาน

ปฏสมพนธระหวางสารและพลงงาน ผลของการใชพลงงานตอชวตและสงแวดลอม มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน

สาระท 6 กระบวนการเปลยนแปลงของโลก มาตรฐาน ว 6.1 เขาใจกระบวนการตาง ๆ ทเกดขนบนผวโลกและภายในโลก ความสมพนธของ

กระบวนการตาง ๆ ทมผลตอการเปลยนแปลงภมอากาศ ภมประเทศ และสณฐานของโลก มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน

สาระท 7 ดาราศาสตรและอวกาศ มาตรฐาน ว 7.1 เขาใจววฒนาการของระบบสรยะ กาแลกซและเอกภพการปฏสมพนธภายใน

ระบบสรยะและผลตอสงมชวตบนโลก มกระบวนการสบเสาะ หาความรและ จตวทยาศาสตร การสอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน

DPU

Page 23: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

13 มาตรฐาน ว 7.2 เขาใจความสาคญของเทคโนโลยอวกาศทนามาใชในการสารวจอวกาศ และ

ทรพยากรธรรมชาต ดานการเกษตรและการสอสาร มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชนอยางมคณธรรมตอชวตและสงแวดลอม

สาระท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร

การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบท แนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบได ภายใตขอมลและเครองมอทมอยใน ชวงเวลานนๆ เขาใจวาวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอม ม ความเกยวของสมพนธกน

2.1.2 คาอธบายรายวชาวทยาศาสตรชนประถมศกษาปท 5 ศกษาวเคราะหสวนประกอบของดอกและโครงสรางทเกยวของกบการสบพนธของ

ดอก ไดแก เพศเมย ซงประกอบดวย รงไข ออวล และเกสรเพศผ ซงประกอบดวยอบละอองเรณ และละอองเรณ การสบพนธของพชทงแบบอาศยเพศและการสบพนธแบบไมอาศยเพศ ดงนน วฏจกรชวตของพชดอกบางชนด วฏจกรชวตของสตว การสบพนธ การขยายพนธของสตว และการนาความรไปใชประโยชน การระบลกษณะของตนเองกบคนในครอบครว การถายทอดลกษณะทางพนธกรรมของสงมชวตในแตละรน การจาแนกพชดอกและพชไมมดอก ระบลกษณะของพชดอกทเปนพชใบเลยงเดยวและพชใบเลยงค โดยใชลกษณะภายนอกเปนเกณฑ การจาแนกสตวมกระดกสนหลงและสตวไมมกระดกสนหลงโดยใชลกษณะภายนอกและลกษณะภายในเปนเกณฑ

สมบตของวสดชนดตางๆ เกยวกบความยดหยน ความแขง ความเหนยว การนาความรอน การนาไฟฟาและความหนาแนน การหาแรงลพธของแรงสองแรง ซงอยในแนวเดยวกนทกระทาตอวตถ ความดนอากาศ ความดนของเหลว แรงพยงของเหลว การลอยตว การจมของวตถ แรงเสยดทาน การนาความรไปใชประโยชน การเกดเสยงและการเคลอนทของเสยง การเกดเสยงสงเสยงตา เสยงดง เสยงคอย ความอนตรายทเกดขนเมอฟงเสยงดงมากๆ การเกดเมฆ หมอก น าคาง ฝน และลกเหบ วฏจกรน าทเกดจากธรรมชาตทมการหมนเวยนอยางตอเนองระหวางน าบรเวณผวโลกกบน าในบรรยากาศ การวดอณหภม ความชน และความกดอากาศ การเกดลม การเกดทศและปรากฏการณขน-ตกของดวงอาทตยใชแผนทดาว

โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร การสบเสาะหาความร การสารวจตรวจสอบ การสบคนขอมล และอภปรายเพอใหเกดความร ความคด ความเขาใจ สามารถสอสารสงทเรยนรได ม

DPU

Page 24: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

14 ความสามารถในการตดสนใจ นาความรไปใชประโยชนในชวตประจาวน มจตวทยาศาสตร จรยธรรม คณธรรมและคานยมทเหมาะสม

2.1.3 โครงสรางรายวชาวทยาศาสตรชนประถมศกษาปท 5 หนวยท 1 สงมชวตกบกระบวนการดารงชวต สาระสาคญ / ความคดรวบยอด - ดอกไมทวไป ประกอบดวยกลบเลยง กลบดอก เกสรเพศผ และเกสรเพศเมย - สวนประกอบของดอกททาหนาทเกยวของกบการสบพนธ - พชดอกมการสบพนธทงแบบอาศยเพศและไมอาศยเพศ - การขยายพนธพชเพอเพมปรมาณและคณภาพของพชทาไดหลายวธ - พชดอกเมอเจรญเตบโตเตมทจะออกดอก ดอกไดผสมพนธกลายเปนผล ผลมเมลด ซง

สามารถงอกเปนตนพชตนใหมหมนเวยนเปนวฏจกร - สตวมการสบพนธแบบอาศยเพศและการสบพนธแบบไมอาศยเพศ - การขยายพนธสตวดวยวธการคดเลอกพนธและการผสมเทยม ทาใหมนษยไดสตวทม

ปรมาณเพมขน - สตวบางชนด เชน ผเสอ ยง กบ เมอไขไดรบการผสมพนธจะเจรญเปนตวออน และตว

ออนเจรญเตบโตเปนตวเตมวย จนกระทงสามารถสบพนธได หมนเวยนเปนวฏจกร - มนษยนาความรเกยวกบวฏจกรชวตของสตวมาใชประโยชนมากมายทงทางดาน

การเกษตร อตสาหกรรม และการดแลรกษาสงแวดลอม - ลกษณะของตนเองจะคลายคลงกบคนในครอบครว - การถายทอดลกษณะทางพนธกรรมเปนการถายทอดลกษณะบางอยางจากบรรพบรษ

สลกหลาน ซงบางลกษณะจะเหมอนพอ เหมอนแม หรอเหมอนป ยา ตา ยาย - พชม 2 ประเภท คอ พชดอก และพชไมมดอก - พชดอกแบงออกเปนพชใบเลยงเดยวและพชใบเลยงค โดยสงเกตจากราก ลาตน ใบ-

การจาแนกสตวเปนกลมโดยใชลกษณะภายนอก และลกษณะภายในเปนเกณฑ แบงออกไดเปนสตวทมกระดกสนหลงและสตวไมมกระดกสนหลง

- สตวมกระดกสนหลงแบงเปนกลมปลา สตวครงน าครงบก สตวเลอยคลาน สตวปก และสตวเลยงลกดวยนานม

DPU

Page 25: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

15

หนวยท 2 สารและสมบตของสาร สาระสาคญ / ความคดรวบยอด - ความยดหยน ความแขง ความเหนยว การนาความรอน การนาไฟฟา และความ

หนาแนน เปนสมบตตางๆ ของวสด ซงวสดตางชนดกนกจะมคณสมบตบางประการแตกตางกน - ในชวตประจาวนมการนาวสดตางๆ มาใชทาสงของเครองใชตามสมบตของวสดนนๆ หนวยท 3 แรงและการเคลอนท สาระสาคญ / ความคดรวบยอด - แรงลพธของแรงสองแรงทกระทาตอวตถโดยแรงทงสองอยในแนวเดยวกนเทากบ

ผลรวมของแรงทงสองนน - อากาศมแรงกระทาตอวตถ แรงทอากาศกระทาตอหนงหนวยพนท เรยกวา ความดน

อากาศ - ของเหลวมแรงกระทาตอวตถทกทศทาง แรงทของเหลวกระทาตงฉากตอหนงหนวย

พนท เรยกวา ความดนของของเหลว ซงมความสมพนธกบความลก - ของเหลวมแรงพยงกระทาตอวตถทลอยหรอจมในของเหลว การจมหรอการ

ลอยตวของวตถ ขนอยกบน าหนกของวตถและแรงพยงของเหลวนน - แรงเสยดทานเปนแรงตานการเคลอนทของวตถ แรงเสยดทานมประโยชน เชน

ในการเดนตองอาศยแรงเสยดทาน หนวยท 4 พลงงาน สาระสาคญ / ความคดรวบยอด - เสยงเกดจากการสนของแหลงกาเนดเสยง และเสยงเคลอนทจากแหลงกาเนดเสยงทก

ทศทางโดยอาศยตวกลาง - แหลงกาเนดเสยงสนดวยความถตาจะเกดเสยงตา แตถาสนดวยความถสงจะ

เกดเสยงสง - แหลงกาเนดเสยงสนดวยพลงงานมากจะทาใหเกดเสยงดง แตถาแหลงกาเนดสนดวย

พลงงานนอยจะเกดเสยงคอย - เสยงดงมากๆ จะเปนอนตรายตอการไดยน และเสยงทกอใหเกดความราคาญ เรยกวา

มลพษทางเสยง

DPU

Page 26: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

16

หนวยท 5 กระบวนการเปลยนแปลงของโลก สาระสาคญ / ความคดรวบยอด - ไอนาในอากาศทควบแนนเปนละอองนาเลกๆ ทรวมตวกนเปนหยดนาจะทาใหเกด

นาคางและฝน - หยดนาทกลายเปนนาแขงแลวถกพายพดวนในเมฆระดบสงจนเปนกอนนาแขงขนาด

ใหญขนแลวตกลงมาทาใหเกดลกเหบ - วฏจกรนาเกดจากการหมนเวยนอยางตอเนองระหวางบรเวณผวโลกกบนาใน

บรรยากาศ - อณหภม ความชน ความกดอากาศมการเปลยนแปลง ซงสามารถตรวจสอบโดยใช

เครองมออยางงาย - การเกดลมจากการเคลอนทของอากาศตามแนวพนราบอากาศบรเวณทมอณหภมสง

มวลอากาศจะขยายตวลอยตวสงขน สวนอากาศทมอณหภมตา มวลอากาศจะจมตวลงและเคลอนทไปแทนท

หนวยท 6 ดาราศาสตรและอวกาศ สาระสาคญ / ความคดรวบยอด - การทโลกหมนรอบตวเองนทาใหเกดทศโดยโลกหมนรอบตวเองทวนเขมนาฬกาจาก

ทศตะวนตกไปยงทศตะวนออก เมอสงเกตจากขวเหนอจงปรากฏใหเหนดวงอาทตยและดวงดาวตางๆ ขนทางทศตะวนออก และทศตะวนตก

- แผนทดาวชวยในการสงเกตตาแหนงดาวบนทองฟา 2.2 การเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน

การเรยนรวทยาศาสตรของคนในศตวรรษท 21 ตามไปจากอดตอยางมากมายเมอสภาพปญหาและสงแวดลอมเรมมการซบซอนมากยงขนยากทจะนากระบวนทศนการเรยนการสอนแบบเดมมาใชไดอยางคลองตวและเหมาะสม ซงสงเหลานสะทอนจากความเปลยนแปลงของสภาพสงคมและธรรมชาตการเรยนรของผ เ รยน การเรยนทเนนทองสอบตอบลม การยมทฤษฎวทยาศาสตรมาอธบายและแกปญหาไมใชสตรสาเรจการเรยนรทใหโอกาสผเรยนไดเรยนรจากปญหาเรงใหเกยรตผสอนในการออกแบบการเรยนรทเปดกวางทางความคดยอดสงเสรมการเรยนรตามสภาพความเปนจรงของชวต (ดอกออ รงโคตร, 2553)

การเรยนรทนาปญหามาเปนตวตง กระตนผเรยนใหใชกระบวนการคดและการทางานกลมและสงเสรมใหผเรยนไดทางานรวมกนแกไขปญหารวมกนและแลกเปลยนเรยนรโดยองจาก

DPU

Page 27: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

17 สภาพปญหาทเกดจากชวตจรง สภาพอธบายสงทไดเรยนรดวยกระบวนการทางวทยาศาสตรการสอสารดวยเทคโนโลยสารสนเทศทมเหมาะสมและมประสทธภาพ (ประสาท เนองเฉลม, 2557) ปญหาจงเปนสงสาคญทผสอนตองคดสรรและสอดแทรกเขาสชนเรยนวทยาศาสตร ซงสภาพบรบทเชนนจะคลายกบการทางานของนกวทยาศาสตรทตองใชกระบวนการคด (Mind-on activity) และการลงมอทา (Hands-on activity) หลอๆใหผเรยนมคณลกษณะเชนนกวทยาศาสตร นาไปสการแกปญหาอยางสรางสรรคโดยใชนวตกรรมทสามารถแกไขปญหาไดจรง (บญนา อนทนนท, 2551)

2.2.1 ความหมายของการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน การเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน ( problem based learning) เปนวธการ

จดการเรยนรทกระตนใหผเรยนไดเขาใจในสภาพปญหาทแทจรง เรยนรจากการเรยนและทางานรวมกนเปนกลมเพอคนควาหาวธแกปญหา มงพฒนาทกษะการเรยนรมากกวาความรทไดมา โดยทผสอนเปนผกาหนดสถานการณหรอผเรยนเรยนรวมกนกาหนดประเดนปญหา เพอนาไปสการวางแผนรวมกน และลงมอทาเพอแกไขปญหาดวยวธการทเหมาะสม การเรยนการสอนแบบนตอบสนองตอธรรมชาตการเรยนรของผเรยนในศตวรรษท 21 ในฐานะทเปนการเรยนรตามสภาพจรงนนหมายความวา ผเ รยนเปนผคดและลงมอทามากกวาผ เ รยนรแคซมซบจดหองเรยน ตองทาความเขาใจปญหา คนควาวธการแกปญหา พฒนานวตกรรมกบเพอนรวมงาน การปรบตวเพอทางานรวมกบกลม และนาเสนอความรจากสงทคนพบดวยตนเองบนพนฐานของพฒนาการและความสนใจ (ประสาท เนองเฉลม, 2557)

การเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนการเรยนรทเกดจากผลลพธของการทาความเขาใจและเลงเหนแนวทางการแกปญหา ผเรยนสรางความรไดดวยกระบวนการคดและวจยปญหาดวยตนเอง โดยใชประเดนปญหาจรงหรอกาหนดขน เปนตวกระตนใหผเรยนไดชวย การต งวตถประสงคของการศกษา ลงมอศกษาคนควาหาขอมลจากแหลงวทยาการทหลากหลายมการบรณาการความรหรอทกษะตางๆ เพอนาไปใชแกปญหา อภปรายรวมกนเพอสรปเปนความรใหมทสามารถพฒนาตนเองและนาไปปรบประยกตใชไดอยางตอเนอง (ดอกออ รงโคตร, 2553) ผเรยนไดรบการพฒนาศกยภาพดวยการคดแกปญหา ทกษะความสมพนธระหวางตนเองและผอน และทกษะชวตไดนาเสนอลกษณะของปญหาทนามาใชในการจดการเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐานดงน

- ปญหาทเกดขนในชวตจรงและเกดจากประสบการณของผเรยน

- ปญหาทผเรยนอาจมโอกาสเผชญ เรยนอาจมโอกาสเผชญกบปญหานน

- ปญหานนพบไดบอยและมความสาคญ

- ปญหาสามารถคนหาขอมลไดอยางเพยงพอตอการคนควา

DPU

Page 28: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

18

- ปญหาทไมมคาตอบชดเจนตายตว คลมเครอ หรอผเรยนยงมความสงสย

- ปญหาทเปนประเดนขดแยง ขอถกเถยงในสงคมทยงไมมขอยต

- ปญหาทอยในความสนใจแตยงไมร

- ปญหาทมการยอมรบวาจรง แตผเรยนไมเชอมนจรง

- ปญหาทสามารถหาคาตอบไดหลายแนวทาง

- ปญหานนเหมาะสมกบพนฐานของผเรยน

- ปญหาทไมสามารถหาคาตอบไดทนท ตองอาศยการสารวจคนหาและคนควาหาขอมล

- ปญหาสงเสรมความรดานเนอหาและทกษะทสอดคลองกบหลกสตรการศกษา

(สภามาส เทยนทอง, 2553) การเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน ทาใหผเรยนไดรบความรในเนอหาวชาท

เปนการ บรณาการ และสามารถนาความรไปประยกตใชเปนเครองมอในการจดการปญหาไดอยางมประสทธภาพ ชวยพฒนาความสามารถในการแกปญหา การใชเหตผล การคดวเคราะห และ การคดตดสนใจ อกท งยงชวยพฒนาทกษะในการเรยนรดวยตนเอง ทกษะการทางานเปนทม (ปรยานช พรหมภาสต, 2557) ผเรยนไดมโอกาสแสดงความคดเหน แลกเปลยนแนวคดกบผอนทาใหมความรกวางขวางมากขน นบเปนการพฒนาทกษะทางสงคมใหเกดกบผเรยน การทผเรยน ไดเรยนรวธการเรยนทเรมตนจากปญหาทเกดขน ปญหาจะเปนตวกระตนใหผเรยนเกดความอยากรอยากเหนและคนควาหาคาตอบ โดยการกาหนดจดมงหมายการเรยน รวธการแสวงหาความรจากแหลงความรตางๆ รวบรวมความรและนามาสรปเปนความรใหม เปนลกษณะของการเรยนรดวยตนเอง ซงเปนทกษะการเรยนรไดตลอดชวตการใหผเรยนมสวนรวมในการอภปราย มวธการแสวงหาความร ซงเปน กระบวนการทมความหมายสาคญ ชวยใหผเรยนเปนผเรยนรดวยตนเองอยางมประสทธภาพ (ประสาท เนองเฉลม, 2558)

2.2.2 ความสาคญของการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน การเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐานเปนวธการจดการเรยนรทผสอนและ

ผเรยนตองปรบกระบวนทศนการเรยนการสอนการนาเสนอประเดนปญหานาสนใจเปนตวกระตนททาใหผเรยนไดคดและลงมอทาดวยตนเองดานนอกของการเรยนรนเรมจากมหาวทยาลย McMaster University ประเทศแคนาดาราว ค.ศ. 1969 เพอใชเปนแนวทางพฒนาการเรยนการสอนสาหรบนสตแพทย และตอมาไดรบการแพรขยายแนวคดออกไปสแวดวงทางการศกษาอยางกวางขวาง การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานพฒนาผเรยนใหเกดแรงจงใจในการเรยนและแรงบนดาลใจในการใฝหาความร ผเรยนมสวนรวมในการเรยนรมากกวาการรบฟงเนอหาจากผสอนเพยงฝายเดยว การมสวนรวมทาใหเกดความรสกความเปนเจาของความร เมอมสวนรวมในการ

DPU

Page 29: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

19 แกไขปญหา ความคดทวาวทยาศาสตรนาเบอกหายไป ความรสกไดรบการกระตนและผลกดนใหผเรยนนาความร หรอประสบการณทมอยเดมมาใชแกปญหาอยางนาสนใจและทาทายในการคนหาคาตอบ (สภามาส เทยนทอง, 2553) ไดสรปความสาคญของการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานไวอยางนาสนใจดงน

- สถานการณทเปนปญหาเปนตวกระตนใหผเรยนเกดกระบวนการเรยนร

- ปญหาทนามาใชในการจดการเรยนรเปนปญหาทเกดขนและพบเหนไดในสภาพชวตจรงของผเรยน

- ผเรยนไดเรยนรแบบนาตวตนวางแผนการเรยนคนควาหาคาตอบคดเลอกแหลงเรยนรและประสบการณและประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง

- การเรยนรแบบนมการพฒนาทกษะการทางานรวมกนมโอกาสเรยนรความแตกตางระหวางบคคลทาการ ความเขาใจและปรบตวใหเขากบกลมเพอน

- ผเรยนเกดการเรยนรแบบบรณาการทงความรและทกษะทจาเปน

ผเรยนสามารถเชอมโยงความรเดมและความรใหมและสามารถนาไปประยกตใชในหลายๆโอกาสได โดยใหผเรยนเรยนรผานกระบวนการและพฒนาทกษะในการแกไขปญหาเกดจากการคนควาดวยตนเองหรอไดรบมาจากการศกษาผอน การจดสภาพการเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐานชวยใหผเรยนเกดการเรยนรตามเปาหมายทไดตงไว ไมวาจะเปนทางดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา เรยนรทกษะทจาเปนตอการแกปญหา รวมคดรวมทา และรวมรบผดชอบตอสงคม โดยผสอนเปดโอกาสใหผเรยนเผชญสถานการณจรง หรอจดสภาพการณใหผเรยนประเชญ ปญหา แลวฝกขบวนการวเคราะหปญหาและแกปญหารวมกนเปนกลมทาใหผแทนเขาใจปญหา เหนทางเลอกในการแกปญหา เกดการใฝร เกดทกษะกระบวนการคด และกระบวนการแกปญหา (ประสาท เนองเฉลม, 2557) ไดจาแนกการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานมาใชในหองเรยนออกเปน 2 รปแบบ คอ แบบเนนปญหา (problem-stmulated PBL) และแบบเนนผเรยน (Student-centered PBL)

1. การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานทเปนปญหา รปแบบนเนนบทบาทปญหาตางๆ ทเกยวของกบวถชวตผสอนสามารถแนะนาและสงเสรมการเรยนรไดการเรยนรแบบนโดยมงพฒนาทกษะเฉพาะเจาะจง (Domain specific skills) ทกษะการแกปญหา (problem solving skills) และการไดมาซงความรเฉพาะเจาะจง (Domain specific knowledge) ประกอบดวยกระบวนการดงน

1.1 เรยนไดรบทรพยากรการเรยนร ไดแก สภาพปญหาวตถประสงคทผเรยนคาดหวงวาจะไดรบคนขณะปฏบตการแกปญหา รายการอางองของทรพยากรตางๆ คาถามทเนนมโนทศนสาคญและการประยกตใชฐานความร

DPU

Page 30: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

20

1.2 ผเรยนรวมกนทางานเปนกลมเพอใหโครงการประสบความสาเรจ สามารถแกปญหาใหบรรลวตถประสงคการเรยนร ผเรยนแตละคนมบทบาทหนาทตางกนในกลม ไมวาจะเปนบทบาทผนา ผชวยเหลอผบนทก และสมาชกกลม การจดสรรเวลาทชดเจนในแตละชวงของกจกรรมการเรยนการสอน การจดตารางกจกรรมการปฏบตงานของทมและวางแผนใหเปนไปตามเวลาทกาหนด

1.3 ความสามารถของผเรยนไดรบการประเมนโดยผสอน เพอนรวมชน และตวผเรยนเอง ไดแก การสอบถาม การสมภาษณ การสงเกต และการประเมนอนๆ กระบวนการทงหมด ผสอนจะทาหนาทเปนผสนบสนนแกกลมผเรยน และใหคาแนะนาตามแนวทางทเหมาะสม รวมทงกาหนดทศทางถากลมผเรยนรองขอหรอเกดปญหาอปสรรคในการคนควาหาคาตอบ

2. การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานทเปนผเรยน รปแบบทคลายกบรปแบบแรกในบางลกษณะ และสงเสรมทกษะการเรยนรตลอดชวต (Fostering life-long learning skills) เนนการพฒนาทางานอยตลอดเวลา ทกษะการเรยนรตลอดชวต โดยผเรยนไดรบสถานการณปญหา ผเรยนทา การฝกปฏบตการแกปญหาในรปแบบกลม ผเรยนระบปญหาหาการเรยนรทตองการคนหา กาหนดเนอหาทตองการศกษา กาหนดและคนควาแหลงขอมลทจาเปนตองใช และกาหนดประเดนทตองการเรยนรดวยตนเอง โดยตดสนใจวาจะใชขอมลและความรใหมทไดรบการมาแกปญหาไดอยางไรจงจะเหมาะสม ผเรยนไดไหมการประเมนดวยวธการทหลากหลายโดยผสอน เพอนรวมชน และตวผเรยนเอง

การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานยดหลกแนวคดทวา ผเรยนศกษาคนควาดวยตนเองโดยใชปญหากระตน รจกการทางานรวมกนเปนทม อภปรายกลม แลวสรปเปนความรใหม ปญหาทกาหนดขนจรงกบสภาพของสงคมทประสบพบเจอ แตไมควรซบซอนมากนก ผเรยนสามารถเรยนและทาความเขาใจ หาทางแกปญหาดวยวถทางแบบประชาธปไตย ซงจะเปนการฝกฝนตนเองทางดานความร ความรบผดชอบ และความตระหนกตอสงคม อกท งยงเปนการพฒนาทกษะกระบวนการทางานและทกษะชวตไดเปนอยางดซงการเรยนรแบบนมขอดดงตอไปน

- ผเรยนมแรงจงใจในการเรยน ผเรยนสามารถพฒนาทกษะในการเรยนรดวยตนเอง

- ผเรยนไดรบการกระตนใหใชความคดทประยกตจากสงทเรยนรมาใชแกปญหา

- ผเรยนไดรบการฝกทกษะในการแกปญหา พฒนาความสามารถในการแกปญหา

- ผเรยนแสดงออกทางความคด การใชเหตผล การวเคราะห และการคดตดสนใจ

- ผเรยนไดฝกการทางานรวมกนเปนกลม/เปนทม

- ผเรยนไดฝกการยอมรบความคดเหนของผอน

- ผเรยนไดพฒนาทกษะการตดตอสอสาร

DPU

Page 31: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

21

การฝกฝนและลงมอทาจรงจะชวยพฒนาคณลกษณะของผเรยน เพอการทางานกบสงไมรและปญหาทสรางขน ผสอนตองวางแผนการจดการเรยนการสอน เตรยมสออปกรณการเรยนการสอน ปรบเจตคตของผเรยนตอการเรยนการสอนวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน ซงปญหาทจะนามาใชในการเรยนการสอนแบบนควรสอดคลองกบความสนใจ และสามารถจงใจใหผเรยนศกษาคนควา ทาความเขาใจในปญหาน นไดอยางลกซงและเชอมโยงกบปญหาทเกดขนจรง เมอไหรกตามทผเรยนมความกระหายใครรในประเดนใดกยอมสามารถทมเทแรงกาย แรงใจ และสตปญญาแกไขปญหาใหลลวงได ปญหาทดจงมความทาทายใหผเรยนไดมการคดเขาใจไดอยางลกซง สงเสรมผเรยนใหมความเปนเหตเปนผลมากขน (กอบวทย พรยะวฒน, 2554)

2.2.3 แนวทางการจดการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน การจดการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐานมงพฒนาผเรยนใหเปนคนทคด

กวางคดไกลมองเหนปญหาและแกปญหาอยางสรางสรรคผเรยนไดมโอกาสในการแกปญหาดวยวธการทเหมาะสมวธการแกปญหานนมาจากหลายคนคนกลวนแลวแตเปนบคคลทประสบการมาชวยกนแกปญหาทหลากหลายและมประสทธภาพมากยงขน (กอบวทย พรยะวฒน, 2554) การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานมความเกยวโยงกบกลมแนวคดการสรางความรดวยตนเอง (Constructivism) ซงเชอวาการทผเรยนเกดความเขาใจนนยอมมาจากปฏสมพนธระหวางผเรยนกบสงแวดลอมความขดแยงทางปญญาและปญหาเปนตวกระตนใหเกดการเรยนรไดดและความรเกดจากการปรบสมดลความเขาใจของแตละบคคลการเรยนการสอนแบบนจงเปดโอกาสใหผเรยนไดแกปญหาดวยวธการคดทหลากหลายผสอนตองมความเชอวาผเรยนทกคนพฒนาไดแตเรวชาแตกตางกนตามความพรอมและพฒนาการผเรยนจะพฒนาความคดไดตองอาศยบรรยากาศในการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเราความสนใจทงนลกษณะสาคญของการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน (มณฑนา บรรพสทธ, 2553) มดงน

1. ผเรยนเปนศนยกลางของการเรยนรอยางแทจรง

2. การเรยนรเกดขนในกลมผเรยนทมขนาดเลก

3. การเปนผอานวยความสะดวกและใหคาแนะนา

4. ปญหาเปนตวกระตนใหผเรยนเกดการเรยนร

5. ปญหาทนามาใชมคาตอบหลายคาตอบหรอแกไขปญหาไดหลายทาง

6. ผเรยนเปนคนแกปญหา โดยการแสวงหาขอมลใหมๆ ดวยตนเอง

7. ประเมนผลจากสถานการณจรง โดยสงเกตจากความสามารถในการปฏบต

การเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐานไดนาองคความรจากการวจยเกยวกบการคดแกปญหาและการถายโอนความรอน ดงนนการเรยนการสอน ทสงเสรมการคดแกปญหานนตอง

DPU

Page 32: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

22 อาศยกระบวนการทางปญญา โดยการคดเลอกขอมลขาวสารตางๆ ทเกยวของกบประเดนปญหาจากสถานการณหรอกาลงขนครนคด การจดการกบปญหา และการบรณาการความรตางๆ เขากบประสบการณเดม ซงมหลายวธการทจะทาใหผเรยนเรยนรทจะแกปญหาไดเปนอยางด ไมวาจะเปนการเรยนรผานการลงมอทา การสอนทกษะการคด การใชกระบวนการทางวทยาศาสตร บรรยากาศการเรยนการสอนทนาสนใจสรางไดดวยจนตนาการของผสอนรวมกบความเขาใจในธรรมชาตการเรยนรของผเรยน การเรยนรวทยาศาสตรในศตวรรษท 21 เนนหนกความสาคญเรองการพฒนากระบวนการคด (ประสาท เนองเฉลม, 2558) ซงเปนผลลพธของกระบวนการทางานของสมองและการเชอมโยงความรเดมเขาความรใหมประเดนนาสนใจคอทาอยางไรผเรยนจงสนใจในเนอหาสาระวทยาศาสตร แมวาบางครงแคไดยนชอวชากทาใหผเรยนรสกวาเปนเรองยาก

นนหมายความวาเจตคตของผเรยนไดรบการสงเพราะวาเนอหาสาระของบทเรยนยากแกการทาความเขาใจ เรยนแลวไมสนกเพราะมสตร ทฤษฎคอนขางเปนนามธรรม การเรยนรวทยาศาสตรทดตองจบตองได ผเรยนตองใชความคด อาศยกระบวนการทางสมอง ประสบการณเพอการตดสนใจวาจะใชวธการใดในการแกปญหานน ผเรยนบางคนไมสามารถแกปญหาได เนองจากไมมความรพนฐานในเรองนน ขาดความกระตอรอรน มความเครยดสง ไมคนเคยกบปญหาลกษณะนน นอกจากนผเรยนบางคนอาจจะคดไดคาตอบทเหมอนกน แตวธการคดแตกตางกน ทงนขนอยกบลกษณะของปญหานน สวนทมความชานาญในการสอนและรอบรในเนอหาวชาจะเปนผสอนทสอนการแกปญหาไดดทสด (ศรลกษณ วทยาม, 2555) สรปแนวทางการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานดงน

1. มสถานการณทเปนปญหาและเรมตนการจดกระบวนการเรยนรโดยใชปญหาเปนตวกระตนใหเกดการเรยนร

2. ปญหาทนามาใชในการจดกระบวนการเรยนรควรเปนปญหาทเกดขนและสามารถพบไดในชวตจรงของผเรยนหรอมโอกาสทจะเกดขน

3. การเรยนรแบบนาตนเองเกดขนไดเมอมการวางแผนการเรยนดวยตนเองคดเลอกวธการเรยนรประสบการณการเรยนรและการประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง

4. การเรยนรแบบกลมยอยชวยใหผเรยนเกดการคนควาหาขอมลรวมกน พฒนาการคดหาเหตผล การสอสารและการตดสนใจรวม

5. การเรยนรเปนลกษณะบรณาการความรและทกษะตางๆ

6. ความรจะเกดขนภายหลงจากการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

7. การประเมนผลเปนการประเมนจากสภาพจรง พจารณาจากการปฏบตงานอนเกดจากความกาวหนาของผเรยน

DPU

Page 33: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

23

การเรยนรแบบน “ปญหา” จะเปนสงทกระตนใหผเรยนเกดแรงจงใจใฝหาความรการกาหนดประเดนปญหา เพอนาไปสกระบวนการเรยนรจงเรมตนทความสนใจของผเรยนเปนหลก หากเปนเรองใกลตว นาสนใจ มคณคาและความหมายแลว กจะนาไปสการพฒนาการเรยนการสอนทยกระดบคณภาพผเรยนผงความร ทกษะกระบวนการ การคดขนสง และการทางานงานเปนทมได ทงนผสอนตองคานงถงหลกสตรสถานศกษา แหลงทมาของขอมลของปญหา กจกรรมการเรยนการสอน เทคนคการตงคาถาม และวธการประเมนผลการเรยนร การกาหนดบทบาทผสอน และผเรยนตามแนวทางการเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐาน (ประสาท เนองเฉลม, 2558) สามารถสรปได ดงน

1. ผเรยนเปนศนยกลางของการเรยนรอยางแทจรง 2. การเรยนรเกดขนในกลมผเรยนทมขนาดเลก 3. ผสอนเปนผอานวยความสะดวกและใหคาแนะนา

4. ปญหาเปนตวกระตนใหผเรยนเกดการเรยนร

5. ปญหาทนามาใชมคาตอบหลายคาตอบหรอแกไขปญหาไดหลายทาง

6. ผเรยนเปนคนแกปญหา โดยการแสวงหาขอมลใหมๆ ดวยตนเอง 7. ประเมนผลจากสถานการณจรง โดยสงเกตจากกนจากความสามารถในการปฏบต

การเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐานไดนาองคความรจากการวจยเกยวกบการคดแกปญหา (Problem) และการถายโอนความร (Savoy, 2007, unpaged) ไดสรปวา การเรยนการสอนทสงเสรมการคดแกปญหานนตองอาศยกระบวนการทางปญญา (Cognitive process) โดยการคดเลอกขอมลขาวสารตางๆ ทเกยวของกบประเดนปญหาจากสถานการณหรอกาลงครนคด การจดการกบปญหา และการบรณาการความรตางๆ เขากบประสบการณเดม ซงมหลายวธการทจะทาใหผเรยนเรยนรทจะแกปญหาไดเปนอยางด ไมวาจะเปนการเรยนรผานการลงมอทา การสอนทกษะการคด การใชกระบวนการทางวทยาศาสตรบรรยากาศการเรยนการสอนทนาสนใจสรางไดดวยจนตนาการของผสอนรวมกบความเขาใจในธรรมชาตการเรยนรของผเรยน การเรยนรวทยาศาสตรในศตวรรษท 21 เนนกบความสาคญเรองการพฒนากระบวนการคด (กนตกาน สบกน, 2551) ซงเปนผลลพธของกระบวนการทางานของสมองและการเชอมโยงความรเดมเขาความรใหม ประเดนนาสนใจคอทาอยางไรผเรยนจงสนใจในเนอหาสาระวทยาศาสตร แมวาบางครงแคไดยนชอวชากทาใหผเรยนรสกวาเปนเรองยาก นนหมายความวาเจตนาคตของผเรยนไดรบการบมเพราะวาเนอหาสาระของบทเรยนยากแกการทาความเขาใจ เรยนแลวไมสนกเพราะมสตร ทฤษฎคอนขางเปนนามธรรม (Kolodner, et al, 2003) การเรยนรวทยาศาสตรทดตองจบตองไดผเรยนตองใชความคด อาศยกระบวนการทางสมอง ประสบการณเพอจะตดสนใจวาจะใชวธการใดในการแกปญหานน

DPU

Page 34: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

24 ผเ รยนบางคนไมสามารถแกปญหาได เ นองจากไมมความรพนฐานในเรองน น ขาดความกระตอรอรน มความเครยดสง ไมคนเคยกบปญหาลกษณะนน นอกจากนผเรยนบางคนอาจจะคดไดคาตอบทเหมอนกน แตวธการคดแตกตางกน ทงนขนอยอยกบลกษณะของปญหานน ผสอนทมความชานาญในการสอนและรอบรในเนอหาวชาจะเปนผสอนทสอนการแกปญหาไดด (กอบวทย พรยะวฒน, 2554) ไดสรปแนวทางการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ดงน

1. ตองมสถานการณทเปนปญหาและเรมตนการจดกระบวนการเรยนรโดยใชปญหาเปนตวกระตนใหเกดการเรยนร

2. ปญหาทนามาใชในการจดกระบวนการเรยนรควรเปนปญหาทเกดขนและสามารถพบไดในชวตจรงของผเรยนหรอมโอกาสทจะเกดขน

3. การเรยนรแบบนาตวตนเองเกดขนได เมอมการวางแผนการเรยนดวยตนเองคดเลอก วธการเรยนรประสบการณการเรยนรและการประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง

4. การเรยนรแบบกลมยอยชวยใหผเรยนเกดการคนควาหาขอมลเรองการพฒนาการคดหาเหตผลการสอสารและการตดสนใจรวมกน

5. การเรยนรเปนลกษณะบรณาการความรและทกษะตางๆ

6. ความรจะเกดขนภายหลงจากผานกระบวนการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานแลว 7. การประเมนผลเปนการประเมนจากสภาพ add จรงพจารณาจากการ

ปฏบตงานอนเกด จากความกาวหนาของผเรยนการเรยนรแบบน “ปญหา” จดเปนสงทกระตนใหผเรยน

เกดแรงจงใจใฝหาความรการกาหนดประเดนปญหาเพอนาไปสกระบวนการเรยนรจงเรมตนทความสนใจของผเรยนเปนหลกหากเปนเรองใกลตวนาสนใจมคณคาและความหมายแลวกจะนาไปสการพฒนาการเรยนการสอนทยกระดบคณภาพผเรยนทงความรทกษะกระบวนการการการคดขนสงและการทางานรวมกนเปนทมไดทงนผเรยนตองคานงถงหลกสตรสถานศกษาแหลงทมาของขอมลขอบขายของปญหากจกรรมการเรยนการสอนเทคนคการตงปญหาและวธการประเมนผลการเรยนร การกาหนดบทบาทผสอนและผเรยน ตามแนวทางการเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐาน (ดอกออ รงโคตร, 2553) สรปบทบาทผสอนและผเรยน ไดดงน

บทบาทผสอน

ผสอนคอผทมบทบาทสาคญโดยตรงตอการออกแบบและจดกจกรรมการเรยนการสอน รวมไปถงการประเมนผลการเรยนรทนาไปสการปรบปรงและพฒนาการศกษา

- มงมนและรจกแสวงหาความรเพอพฒนาตนเองอยางตอเนอง

- รจกผเรยนเปนรายบคคลเขาใจศกยภาพของผเรยน

DPU

Page 35: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

25

- เขาใจขนตอนการจดการเรยนรอยางถองแท - มทกษะและศกยภาพสงในการจดการเรยนรและตดตามประเมนผลการพฒนาของ

ผเรยน - อานวยความสะดวกในการจดหาและสนบสนนสอ/อปกรณ/แหลงเรยนรใหเหมาะสม

และเพยงพอ - มจตใจสรางแรงจงใจใหผเรยนเกดการตนตวทจะเรยนรตลอดเวลา - ปรบทศนคตของผเรยนใหเขาใจและเหนคณคาการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน - ความร ความสามารถดานการวดประเมนผลตามสภาพจรง บทบาทผเรยน ผเรยนตองเปนผรจกการเรยนรนาตนเองและสรางความรดวยตนเองผานปญหาทเปน

ตวกระตนสาคญใหเกดความงอกงามทางปญญา - ปรบทศนคตตอบทบาทและหนาทในการเรยนรของตนเอง - ตองพฒนาพนฐานและทกษะทจาเปนในการเรยนร - มความใฝรใฝเรยน และรบผดชอบตอตนเองและสงคม - พฒนาทกษะการสอสารใหมประสทธภาพ อาจกลาวไดวา การเรยนรแบบนทงผสอนและผเรยนมบทบาททตองการทาใหบรรล

ตามแนวทางการเรยนการสอน ไมวาจะเปนการกาหนดเนอหาสาระ การใชคาถาม การเตรยมความพรอมทางการเรยน การจดสรรเวลา การพฒนาทกษะกระบวนการทจาเปน สงเหลานจะชวยเสรมสรางศกยภาพใหแกผเรยนดวยการลงมอทา เกดการจดจาสงทเรยนไดนาน เปลยนผานการเรยนรจากปญหาสปญญา (Marzano. Robert J, 2001)

2.2.4 กจกรรมการเรยนการสอนวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน การเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐานไดรบการยอมรบอยางแพรหลายวาเปน

การจดการเรยนการสอนทสงเสรมคณลกษณะของผเรยนใหมความพรอมตอการดารงชวตและปรบตวในศตวรรษท 21 ซงเนนหนกกบการใหความสาคญทผเรยนในการตงคาถาม วางแผน และลงมอแกไขปญหารวมกนอยางสรางสรรค (Creative problem-solving) ผานการลงมอปฏบตดวยกระบวนกลมสมพนธ (Collaborative innovation) (Savoy, 2007) โดยมเปาหมายของการจดกจกรรมการเรยนรเพอใหผเรยนสรางความรดวยตนเอง พฒนาทกษะการคดแกไขปญหาเรยนรแบบนาตนเอง สามารถทากจกรรมรวมกบกลมเพอน และเกดแรงจใจในการเรยน (พลกฤต ฏกล, 2556 ) ไดสรปขนตอนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (ภาพท 2.1) ดงน

DPU

Page 36: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

26

เชองโยงและระบปญหา

ทาความเขาใจกบปญหา และกาหนดแนวทาง ทนาจะเปนไปได

ดาเนนการศกษาคนควา

สงเคราะหความร

สรปและประเมนคา ของคาตอบ

นาเสนอและ

ประเมนผลงาน

ภาพท 2.1 ขนตอนการจดการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน

ขนท 1 เชอมโยงและระบปญหา เปนขนทผสอนนาเสนอสถานการณปญหา เพอการกระตนใหผเรยนเกดความสมใจและไดมองเหนปญหา ระบไดวาสงทเปนปญหานนกระตนใหเกดความอยากรอยากเหนและนาตดตาม

ขนท 2 ทาความเขาใจกบปญหาและกาหนดแนวทางทนาจะเปนไปได ผเรยนจะตองรวมมอการวางแผนศกษาคนควาหาคาตอบ โยอาศยการอภปรายในกลม แสวงหาคาตอบตามวถทางแบบประชาธปไตย ผสอนทาหนาทชวยกระตนใหผเรยนไดมสวนรวมทางความคดและการวางแผน

ขนท 3 ดาเนนการศกษาคาควา ผเรยนกาหนดสงทตองเรยนและดาเนนการศกษาคาควาหาคาตอบดวยตนเองดวยวการทหลากหลาย

ขนท 4 สงเคราะหความร ผเรยนนาขอคนพบทไดจากปฏบตมาอภปรายและแลกเปลยนเรยนรรวมกน เพอใหเกดการสงเคราะหเรยนรทสามารถนาไปปรบใชไดอยางตอเนอง

DPU

Page 37: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

27

ขนท 5 สรปและประเมนคาของคาตอบ ผเรยนแตละกลมสรปผลงานของกลมประเมนผลงานและการจดการเรยนรวาสมความเหมาะสมนอยมากเพยงไร พยายามตรวจสอบแนวคดภายในกลมของตนเองอยางอสระ

ขนท 6 นาเสนอและประเมนผลงาน ผเรยนนาขอมลทไดมาจดระบบองคความรและนาเสนอผลงานในรปแบบทหลากหลาย ผสอนและผเรยนรวมกนประเมนการเรยนร

การเรยนการสอนนจะชวยใหผเรยนเกดการบวนการทางาน ยอมรบความคดเหนของเพอนบนวถทางแบบประชาธปไตย รจกบทบาหนาทตนเองในการรวมมอกบกลมเพอเสาะแสวงหาความร (ณฐกมล ชอสลด, 2555) ซงเปนกระบวนการจดการเรยนรทเรมตนจากปญหาทเกดขนโดยสรางความรจากกระบวนการทางานกลม ปญหาจะเปนจดตงตนของกระบวนการเรยนร และเปนตวกระตนการพฒนาทกษะการแกปญหาดวยเหตผล การสบคาหาขอมล และกระบวนการคดขนสง

การเรยนการสอนนยงจาเปนทจะตองปรบเปลยนวธการและสงแวดลอมทางการเรยนร (ประสาท เนองเฉลม, 2558) ผสอนเสนอแนะแนวทางทชวยใหเกดการคดขนสง การปรบตว มงพฒนาผเรยนในดานทกษะและการบวนการเรยนร ผเรยนจะไดฝกฝนการสรางองคความรโดยผานกระบวนการคดดวยการแกปญหาอยางมความหมายตอผ เ รยนกระบวนการจดการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน (ภาพท 2.2) สามารถดาเนนการไดดงน

เตรยมความพรอมคนควาขอมลเพอพสจนสมมตฐาน

เสนอสถานการณของปญหา

กาหนดกรอบการศกษา

สรางสมมตฐาน

คนควาขอมลเพอพสจนสมมตฐาน

ตดสนใจเลอกแนวทางแกปญหา

สรางผลงานตามแนวทางทเลอก

ประเมนผลโดยวธการทหลากหลาย

ภาพท 2.2 กระบวนการเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐาน

DPU

Page 38: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

28

1. เตรยมความพรอมผเรยน ผสอนตองวเคราะหความร ความสามารถและทกษะทผเรยนมพนฐานเดม และสงทผเรยนอยากรเพมเตม ซงการวเคราะหนอาจไดเมาจากกาสงเกต การสมภาษณ โดยผสอนตองเชอวาผเรยนทกคนมความรเปนพนฐานเพยงแตมากนอยแตกตางกน หลงจากนนผสอนทาการปฐมนเทศแนวทางการเรยนการสอน เพอใหผเรยนทราบวธการเรยนการสอน บทบาทของผสอนและผเรยน ระยะเวลาในการเรยนหรอเงอนไขอน ๆ ทเกยวของ

2. เสนอสถานการณของปญหา ผสอนอาจเกรนนาเพอเชอมโยงประสบการณเดมของผเรยนกบสถานการณใหมทผเรยนจะไดพบ หรอผเรยนเปนผนาเสนอประเดนปญหาผสอนแจงวตถประสงคหรอประเดนปญหาทตองการใหแกไขรวมกน ซงผสอนตองปรบบทบาทใหตนเองเปนผเสนอแนะหรอเปนทปรกษาในการวเคราะหปญหา รวมทงนาเสนอแหลงขอมลทเตรยมไวและแหลงขอมลภายนอกทผเรยนสามารถศกษาคนควาเพมเตมได

3. กาหนดกรอบการศกษา ผเรยนรวมกนวเคราะหสถานการณปญหาในกลมเพอกาหนดรอบหรอขอบเขตทจะศกษาแนวทางการแกปญหา การกาหนดรอบกเปรยบเสมอนการวางแนวทางทจะดาเนนการ มองเหนภาพและเปาหมายรวมกน รวมถงการกาหนดวธการทจาทาใหการศกษาหาคาตอบบรรลเปาหมายทไดตงไวใหชดเจนขน

4. สรางสมมตฐาน ผเรยนบางกลมและชวยกนระดมความคดเหนจากสมาชกภายในกลม แลกเปลยนเรยนรและเชอมโยงแนวทางคดของแตละคน อาศยความรเดมเปนขอมลในการสรางสมมตฐาน จากนนรวมกนจาแนกและคดเลอกแตละสมมตฐานทนาจะเปนไปได

5. คนควาขอมลเพอพสจนสมมตฐาน ขนตอนนผเรยนแตละคนคนควาหาขอมลเพมเตมจากแหลงขอมลภายในและภายนอกตามทไดแบงหนาทความรบผดชอบ การคนควาหาขอมลจะชวยใหผเรยนไดขยายกรอบแนวคด เกดมมมองทกวางขน และมขอมลทมากพอตอการตดสนใจในการแกปญหาไดดขน

6. ตดสนเลอกแนวทางแกปญหา สมาชกในกลมปรกษาหารอรวมกนเพอพจารณาเลอกสมมตฐานทนาจะเหมาะสมและเปนไปไดมากทสด โดยขอมลทไดรบนนตองเกดจากการคดและลงมอสบเสาะหาขอมลรวมกน ขนตอนนผเรยนจะไดพฒนาตนเองในหลายๆ ดาน เกดการปรบเปลยนมมมองตอวการทางานและการสรางความร

7. สรางผลงานตามแนวทางทเลอก ผเรยนชวยกนนาแนวทางทเลอกไปทดลองแกปญหา หากแกปญหาไมไดกใหใชทางเลอกขอถดไป หรอคนควาขอมลเพมเตมเพอปรบปรงทางเลอกนนใหสมบรณยงขนและนาไปทดลองใหมอกครง

DPU

Page 39: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

29

8. ประเมนผลโดยวธการทหลากหลาย ผเรยนนาเสนอผลการแกปญหาหรอแนวทางการแกปญหาหนาชนเรยน การประเมนจะไมวดเฉพาะความรหรอผลงานสดทายเพยงอยางเดยว แตจะวดกระบวนการทไดมาซงผลงานดวย การประเมนสามารถวดไดจากแบบทดสอบ แบบสอบถาม การสมภาษณ หรอวธการประเมนอนๆ

หากพจารณาการเรยนรแบบนจะพบวา ประเดนทนาไปสจดเรมตนของการเรยนรกคอปญหา ซงปญหาจะตองสามารถทาความเขาใจไดตามพฒนาการของวยและความพรอมทผเรยนควรจะไดรบการตามสภาพแวดลอมทางการเรยน การเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐานเปนการเรยนรจากประสบการณ (Experiential learning) เรมจากประสบการณตางผานกระบวนการคดและการสะทอนคด (Reflection) การเรยนรดวยตนเอง (Self-directed learning) เรยนรตามความถนดและศกยภาพของตนเอง และสามารถประเมนตนเองเกยวกบกระบวนการเรยนรและสงทเรยนรได เนนปฏสมพนธระหวางผเรยนในกลม (Active and Collaborative learning)

เงอนไขสาคญทสงเสรมการเรยนร ไดแก การเรยนรสงใหมจะไดผลดขน ถาไดมการเชอมโยงหรอกระตนความรเดมทเรยนมอย (Activation of prior knowledge) การรเยนรเนอหาทใกลเคยงกบสถานการณจรงหรอมประสบการณตรง ชวยใหผเรยนเรยนรไดดขน (Encoding specificity) และการเรยนกลมยอยชวยพฒนาการแสดงออก แสดงความคดเหนหรออภปรายชวยใหผเรยนเขาใจและเรยนรสงนนไดดขน (Elaboration of knowledge) (มนสช สทธสมบรณ, 2550) เปนการเรยนรทเตรยมความพรอมผเรยนเขาสศตวรรษท 21 และสามารถเรยนวทยาศาสตรไดดตามแนวทนกวทยาศาสตรใชในการสบเสาะหาความรและผลตความรดวยกระบวนการทใชปญหาเปนฐาน นอกจากน ผเรยนยงรจกทจะนากระบวนการวจยมาปรบใชไดอยางเหมาะสมตามสถานการณทเปลยนแปลงไปไดอกดวย

ผสอนมบทบาทสาคญในการปรบเปลยนพฤตกรรมการเรยนรของผเรยน จะชวยใหผเรยนเกดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ (เยาวเรศ ปราเมต, 2550) ไดเสนอหลกการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานไวอยางนาสนใจดงน

- ผสอนวางโครงสรางบทเรยนดวยสถานการณปญหาทสอดคลองกบเปาหมายของหลกสตรและความสนใจของผเรยน

- ผสอนรจกใชคาถามททาทายเพอกระตนใหผเรยนคนควาหาคาตอบ ตรวจสอบแนวคดของตนเองโดยการตงคาถาม ทาทายใหผเรยนรจกตรวจสอบแนวคด ซงเปนเทคนคสาคญททาใหผเรยนสามารถเรยนรไดด

DPU

Page 40: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

30

- สอสารกบผเรยนดวยความชดเจนนาเสนอศพท ภาษาและสญลกษณทเหมาะสม - เสรมสรางแรงจงใจในการเรยนรและใหขอมลยอนกลบแกผเรยน - พยายามทาความเขาใจและคนหารายละเอยดแนวคดของผเรยน - สงเกตพฤตกรรมการเรยนเพอวนจฉยความกาวหนาทางการเรยน ผสอนตองรจกแสวงหาความรเพอพฒนาตนเองอยางตอเนอง รจกผเรยนเปนรายบคคล

เขาใจศกยภาพของผเรยนเพอสามารถใหคาแนะนาแกผเรยนไดทกเมอเวลา จดหาอปกรณและสงอานวยความสะดวกในการเรยนอยางพอเพยง สรางบรรยากาศการเรยนรทเราความสามารถของผเรยนไดอยางหลากหลาย และตองมความร ความสามารถ ทกษะทจาเปนในการตดตามและประเมนการเรยนร ผเ รยนควรปรบทศนคตตามบทบาทหนาทและการเรยนรของตนเองมคณลกษณะใฝรใฝเรยน มความรบผดชอบสง รจกทางานรวมกนอยางเปนระบบ และฝกทกษะทจาเปน เชน กระบวนการคด การสบคนขอมล การทางานกลม การอภปราย การสรป การนาเสนอผลงาน และการประเมน

2.2.5 การประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน การประเมนการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน เปดโอกาสใหผเรยนไดม

สวนรวมประเมนตนเองและประเมนเพอนสมาชกในกลม (ประพนธศร สเสารจ, 2556) ซงเปนการประเมนดวยวธการทหลากหลาย ประกอบดวยการประเมนความกาวหนาหรอพฒนาการของผเรยน (Formative assessment) เพอใชตรวจสอบวาผเรยนไดเกดการเรยนรอะไรและควรปรบปรงขอปกพรองใดบาง และการประเมนความกาวหนาแบบผลรวม (Summative assessment) เพอตรวจสอบวาผเรยนสามารถแกปญหาไดดเพยงใด สามารถนาไปใชในสภาพจรงไดมากนอยเพยงใด โดยประเมนจากแฟมการเรยนร (Learning portfolio) บนทกการเรยนร (Learning log) นอกจากน (Barell, 2006) ไดสรปวา การประเมนการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐานมลกษณะดงน

- ประเมนผลดวยวธการทหลากหลาย ไมควรประเมนผลจากการสอบหรอแคหลงจบบทเรยนเพยงเทานน

- ประเมนผลจากสภาพจรง โดยทการประเมนนนตองมความสมพนธกบประสบการณชวตของผเรยน

- ประเมนผลทความสามารถหรอการแสดง โดยแสดงใหเหนถงความเขาใจในมโนทศน

DPU

Page 41: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

31

การประเมนการเรยนรแบบนสอดคลองกบแนวทฤษฎทใชในการประเมนการพฒนาของผเรยนไดมการบรณาการวธการเรยนร (เยาวเรศ ปราเมต, 2552) มงพฒนาทกษะปฏบต การตงเปาหมาย การเลอกวธการเรยนรการคนควาหาขอมล วธการประเมนการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน ไดแก แฟมการเรยนร (Learning portfolio) บนทกการเรยนร (Learnin log) การประเมนตนเอง (Self-assessment) ขอมลยอนกลบจากเพอน (Peer feedback) และการประเมนผลรวบยอด (Overall evaluation) ผเรยนตองเสนอรายงานการดาเนนการแกปญหาทงงานเดยวและงานกลม ตรวจการเขยนบนทกผลการเรยนรของตนเองและเพอนเพอประเมนซงกนและกน สงเกตระหวางการเรยนร และการใหวเคราะหปญหาหรอการสมภาษณเปนรายบคคล

การประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐานอาศยกระบวนการประเมนทตอเนอง โดยเฉพาะอยางยงกระบวนการคดตดสนใจและการสะทอนความคด ซงเปนคณลกษณะทสาคญควรแกการสงเสรมใหเกดกบผเรยนในศตวรรษท 21 ประการสาคญคอ การรวมคด รวมทา รวมแกปญหา ระหวางผเรยนและผสอน (รชนวรรณ สขเสนา, 2550) เปาหมายสาคญอกประเดนหนงของการเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐานกคอ ทกษะการคดแกปญหา (Problem solving skills) รวมไปถงทกษะการรคด (Metacognitive skills) ทเตมเตมคณลกษณะดานการคดควบคไปกบพฒนาการของผเรยนในดานอนๆ ดวย ผสอนเปนผต งคาถามหรอกาหนดสถานการณปญหาใหผเรยนไดขบคด และเราใหเกดการคดคนควาหาคาตอบผานกระบวนการกลม

การเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐานจะชวยใหผ เ รยนเกดการเรยนรอยางมความหมาย สามารถพฒนาทกษะกระบวนการตางๆ อนเปนทกษะทจาเปนตอการดารงชวต และการเรยนรตลอดชวต ผสอนและผเรยนตางมบทบาทรวมเรยนรไปดวยกน ฝกกระบวนการวเคราะหปญหาและแกปญหารวมกน เขาใจในปญหาอยางชดเจน มองเหนทางเลอกและวธการทหลากหลายในการแกปญหา (ทศนา แขมมณ, 2553) ตลอดจนการตดตามประเมนผลการเรยนรทตองบรณาการศาสตรตางๆ ไวดวยกน ทงน เนองจากสภาพปญหาในปจจบนมความซบซอนมากยงขน การเรยนรทองจาเนอหาสาระแคในชวโมงเรยนอาจจะนาไปใชไดนอย แตสภาพปญหาทผเรยนและผสอนประสบพบเจอคอบทเรยนทจะนาพาใหเกดการสรางปญญาไดอยางแทจรง

DPU

Page 42: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

32 2.3 เอกสารทเกยวของกบความสามารถในการคดแกปญหาทางวทยาศาสตร

2.3.1 ความหมายของความสามารถในการคดแกปญหาทางวทยาศาสตร การดาเนนชวตนนมกจะเผชญกบปญหา ซงมความยงยากซบซอนตางๆ กน ยงในสงคม

ปจจบนความซบซอนของปญหายงมากขนกวาเดม การฝกใหนกเรยนมทกษะในการคดแกปญหาจงจาเปนอยางยง เนองจากปญหามกเปนจดเรมตนของการเรยนรสงตางๆ (Moursund, D, 2009) ซงในกระบวนการเรยนรทางวทยาศาสตรนน เรมตนดวยการสงเกต และระบปญหาแลว จงนาไปสการตงสมมตฐาน การทดลองและการสรปผล ดงนน บคคลทมลกษณะในการคดแกปญหากจะทาใหสามารถหาคาตอบหรอหาหนทางในการแกปญหาไดสาเรจ สาหรบความหมายของการแกปญหาและการคดแกปญหาทางวทยาศาสตรมนกจตวทยาและนกการศกษาหลายทานไดใหความหมายไว ดงน

กาเย (Gagne, 1970, p.63) ไดอธบายความหมายของการแกปญหาวา ความสามารถในดานการคดแกคดปญหารปแบบของการเรยนรอยางหนงทตองอาศยความคดรวบยอดเปนพนฐานการเรยน เปนการกระทาทมจดมงหมายเปนการเลอกเอาวธการ หรอกระบวนการทเหมาะสมเพอนาไปสจดหมายทถกตองนนโดยอาศยความรแจง หรอความหยงเหน (Insight) ในปญหาอยางถองแทเสยกอนจงจะเปนปญหา

กด (Good, 1973, p.518) ไดแสดงความคดเหนวา วธการทางวทยาศาสตรกบการแกปญหาเปนเรองเดยวกน และไดอธบายวา การแกปญหาเปนแบบแผนหรอวธการดาเนนการ ซงอยในสภาวะทมความยงยากลาบาก หรออยในสภาพทพยายามตรวจสอบขอมลทหามาไดซงมความเกยวของปญหา มการตงสมมตฐาน และการตรวจสอบสมมตฐานภายใตการควบคมมการเกบรวบรวมขอมลจากการทดลอง เพอหาความสมพนธนนวาจรงหรอไม

บอรน เอคสเตรน และโดมโนสก (Bourne, Ekstrand; & Dominoski, 1971) ไดกลาวไววา การแกปญหาเปนกจกรรมทเปนทงการแสดงความร ความคด จากประสบการณกอน ๆ และสวนประกอบของสถานการณทเปนปจจบน โดยนามาจดเรยงลาดบใหมเพอผลสาเรจในจดมงหมายเฉพาะอยาง

กลฟอรด (Guilford, 1971) ไดศกษาความสมพนธระหวางทฤษฎโครงสรางทางสตปญญา (The Structure of Intellect) กบขนตอนการคดแกปญหา ของดวอ ไดสรปวา ขนตอนในการวเคราะหปญหามความสามารถทางดานความร (Cognition) ขนในการเสนอวธการแกปญหามความสมพนธเกยวของกบการคดแบบเอกนยและแบบอเนกนย (Convergent and Divergent) สวนขนตอนในการตรวจสอบผลลพธ มความสมพนธกบความสามารถทางดานประเมนคา (Evaluation)

DPU

Page 43: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

33

อายรเซง อซเบอรก และเบรน (Eysenck, Wurzburg; & Berne. 1972) ไดกลาวถงการแกปญหาวา เปนกระบวนการทจาเปนตองอาศยความรในการพจารณาสงเกตปรากฎการณและโครงสรางของปญหา รวมทงตองใชกระบวนการคดเพอใหบรรลถงจดมงหมายทตองการ

นอกจากน สรปวา ในการดาเนนการแกปญหาจะสาเรจลลวง อยางมประสทธภาพเพยงไร ขนอยกบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

(วนย คาสวรรณ, 2551) ไดศกษางานวจยเกยวกบความสามารถในการแกปญหาแลวสรปวา

1. ความสามารถในการแกปญหามความสมพนธกบประสบการณ การเรยนร การฝกฝน วธการแกปญหา ระดบสตปญญาและสภาพแวดลอมทางสงคม

2. ผทมความสามารถในการแกปญหาสง มความรเกยวกบขอเทจจรง และหลกการในการแกปญหาด

3 . แรงจงใจท เ กยวกบความชอบในการปญหาพฤตกรรมการแกปญหา และสภาพแวดลอมรอบตวนกเรยน สงผลถงความสามารถในการแกปญหา

4. นกเรยนชายและหญง ระดบอายเทากนมความสามารถในการแกปญหา ไมแตกตางกน

5. ความสามารถในการแกปญหาพฒนาขนตามระดบอาย 6. ความสามารถในการแกปญหามความสมพนธ กบทกษะวทยาศาสตรมลฐานและ

ผลสมฤทธทางวทยาศาสตร (รงชวา สขด, 2551) ไดกลาววา ความสามารถในการแกปญหาเปนทกษะอยางหนงท

จะตองฝกฝนอยเสมอ และความสามารถในการแกปญหาของแตละบคคลยงขนอยกบองคประกอบหลายๆ อยางดวยกน คอ

1. ประสบการณของแตละบคคล 2. วฒภาวะทางสมองของแตละบคคล 3. สภาพการณทแตกตางกน 4. กจกรรมและความสนใจของแตละคนทมตอปญหานน 5. ความสามารถในการมองเหนลกษณะรวมกนของสงเราทงหมด

DPU

Page 44: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

34

(กาญจนา ฉตรศรสกล, 2553) สรปวา ความสามารถในการแกปญหาผเรยนสามารถพฒนาไดจากหลายแนวทาง ทงนขนอยกบวธการสอน การจดกจกรรมการเรยนการสอนทสงเสรมใหผเรยนไดมประสบการณในการคดแกปญหา อยางมหลกการและใหเหตผลการเรยนการสอน ทนกเรยนสามารถคนพบองคความรดวยตนเอง เชน การทาแบบฝกหดกเปนกจกรรมอกลกษณะหนง ททาใหผเรยนมความสามารถในการคดแกปญหาทางวทยาศาสตรไดดวยเหตผล

(อดมลกษณ นกพงพม, 2555) ไดใหความหมายของความสามารถในการคดคดแกปญหาทางวทยาศาสตร หมายถง การนาความรทางวทยาศาสตรมาใชในการคดแกปญหาทพบเพอใหบรรลจดหมายตามทตองการ

(สวทย มลคา, 2549) ไดใหความหมายของการคดแกปญหาวา “การคดแกปญหา” หมายถง ความสามารถทางสมองในการจดสภาวะความไมสมดลทเกดขน โดยพยายามปรบตวเองและสงแวดลอมใหผสมกลมกลนกลบเขาสสภาวะสมดล หรอสภาวะทเราคาดหวง

(นาตยา ชวยชเชด, 2557) ไดสรปไววา ความสามารถในการคดแกปญหาวา หมายถง ความสามารถทางสตปญญา ทตองอาศยการเรยนรจากประสบการณเดมมาแกปญหาทเปนประสบการณใหม ยงปญหาสลบซบซอนยงตองอาศยการคดมาก โดยมการคดแกปญหาทเปนระบบ หรอแบบแผนวธการทจะทาใหเกดการคดแกปญหาบรรลผล

สรปไดวา ความสามารถในการคดแกปญหาเปนความสามารถในการใชความรประสบการณเดม ความคดของผเรยนแกปญหาทพบในสถานการณตางๆได การคดแกปญหาเปนกระบวนการ หรอทกษะทมความสาคญตอมนษยทตองใชในการแกปญหาในการดาเนนชวตและยงเปนพนฐานของความคดทงมวล ดงนน การสอนการคดแกปญหาจงเปนสงจาเปนอยางยงทจะตองทา เพอเตรยมเดกและเยาวชนใหมทกษะการคดทจาเปนในการใชชวตอยภายในสงคมไดอยางมประสทธภาพ

2.3.2 การเรยนการสอนกบความสามารถในการคดแกปญหา ความสามารถในการแกปญหาของแตละบคคลนน จะแตกตางกนออกไปเพราะคนเรา

จะมความสามารถในการแกปญหาไดดหรอไมนน กขนอยกบวา บคคลนน จะมระดบสตปญญา ความร อารมณ ประสบการณ ตลอดจนไดรบการจงใจดหรอไมเพยงใด ซงสงเหลานเปนปจจยสาคญตอความสามารถในการแกปญหา และเราจะเหนวา วธการแกปญหานนกไมมขนตอนทแนนอนตายตวเสมอไป ดงนนการเรยนการสอนจงเปนสวนหนงทจะชวยพฒนาปจจยตางๆ อนทจะสงผลใหความสามารถในการแกปญหาของนกเรยนดขนได ดงเชน

DPU

Page 45: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

35

(Gaier, B.L., 1953) กลาววา ในการแกปญหานน จาเปนตองอาศยขอเทจจรง แตขอเทจจรงเพยงอยางเดยว ไมเปนการเพยงพอในการแกปญหา จาเปนตองรจกสงเกต พจารณาคดเลอกแนวทางทเปนประโยชนตอการแกปญหา การสอนทบอกแนวทางและขอเทจจรงในการแกปญหานน ไมสามารถชวยใหผเรยนแกปญหาได ครควรฝกใหนกเรยนสงเกต และหาแนวทางในการแกปญหาดวยตนเอง

(เดรสเซล Dressel, Paul L, 1955) ไดอธบายวา การคดแกปญหาเปนเปาหมายสาคญของการศกษาทกสาขา การแกปญหาเปนสวนหนงทมอทธพล ในระหวางหลกสตรตาง ๆในการแกปญหาเปนสวนทสาคญ และจาเปนสาหรบการศกษาในโรงเรยนทว ๆ ไป การคดแกปญหาตองมการฝกฝนอยเสมอ มใชคดแกปญหาเฉพาะวชาวทยาศาสตรเทานน นกเรยนมความสามารถในการคดแกปญหาการเรยนไดยอมคดแกปญหาอนๆ ไดเชนกน ครควรมวธการฝกนกเรยนใหมความสามารถในการคดแกปญหา

(Baker, T., 1960) เหนดวยกบโกสตนททวา ครควรสอนใหนกเรยนแกปญหา โดยการปรบปรงเทคนคในการสงเกต การอภปรายการวางแผนงาน และพยายามสงเสรมใหเดกมประสบการณเพอนาไปใชแกปญหา

(มงกร ทองสขด, 2552) กลาวถง กจกรรมทครควรทา ดงน 1. ฝกใหเดกทางานอยเสมอ (The Persistency Process) วธการแบบนเปนวธทใชกนมา

นาน เปนวธการทมประโยชนอยเสมอ การทางานชวยใหเรามประสบการณเพมขนยอมจะชวยใหเรามหนทางในการแกปญหามากขน ในการวทยาศาสตรนน ครและนกเรยนจะตองเผชญปญหาอยตลอดเวลา

2. ฝกใหเดกมการทดสอบอยเสมอ (The Testimonial Process) บางครงครอาจกาหนดปญหาใหนกเรยนชวยกนหาคาตอบ โดยแนะใหนกเรยนกระทากจกรรมบางอยาง หรอการแสดงการสาธตเพอใหนกเรยนหาคาตอบใหได นกเรยนทมโอกาสฝกการแกปญหาอยเสมอนนอาจจะหาแนวทางตางๆ ชวยไดเปนอยางด การสอนเนอหาวชาบางครง ครไมอาจทาการทดลองได เชน การวดระยะทางจากโลกกบดวงดาวในทองฟา กใหนกเรยนแกปญหาโดยการทดสอบคนควาจากแหลงวชาการตางๆ

3. ฝกใหเปนผมเหตผลแกตนเอง (The Innate Process) การฝกแบบนเปนการฝกใหผเรยนเปนผมความเชอมนในตนเอง บางครงอาจจะเปนการเชอแบบมลางสงหรณ (Intuition) ซงเปนสญชาตญาณของคน มผลงานของนกวทยาศาสตรหลายอยางทเกดจากลางสงหรณ เชน Schwab ไดคนพบจดดบในดวงอาทตย

DPU

Page 46: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

36

4. ใหรจกการวจารณ (Critical thinking) นกการศกษาผมชอเสยงไดกาหนดวธการแกปญหาโดยการวเคราะห วจารณปญหานน ๆ ออกเปนขอๆ ดงน

4.1 การกาหนดปญหา 4.2 รวบรวมขอเทจจรง 4.3 ตงสมมตฐาน 4.4 ทดสอบสมมตฐาน 4.5 ประเมนผล

การแกปญหาโดยวธนไดรบความนยมมาก เพราะชวยใหเราแกปญหาตางๆ ไดอยางกวางขวาง สามารถนาไปใชไดกบทกสาขาวชา บางทเรยกวธการนวา แกปญหาโดยวธการทางวทยาศาสตร (The Scientific Method) หรอวธการใชปญญา (The Scientific Method of Intelligence) วธแกปญหาโดยวธนครควรฝกใหนกเรยนใชอยเสมอ เพราะสามารถจะนาไปใชอนาคตอกดวย นอกจากน ครควรจะไดแนะนาหรอหาหนทางชวยใหนกเรยนรจกคดหรอกระทาในเรองนดวย

1. ฝกใหรจกวเคราะห – สงเคราะห 2. ฝกใหรจกออกความคดเหน (Suggestion)

การฝก หรอกระตนย วยใหนกเรยนรจกแสดงความคดเหนอยเสมอนน จะเปนการชวยใหการนกเรยนไดฝกการใชความคดของตนเอง เพราะการคดจะชวยใหการเรยนของนกเรยนดขนดกวาการจะฝกใหนกเรยนใชแตความจาอยางเดยว ครจะตองคอยชวยเหลอนกเรยนอยเสมอ เพราะนกเรยนอาจจะออกความเหนในสงทไมถกตองมากนกกได

นอกจากน (ทบวงมหาวทยาลย, 2525) ยงไดกลาววาขนตอนในการแกปญหานน อาจแจกแจงไดมากกวาหรอนอยกวา 4 ขนกได แลวแตความละเอยดในการแบงและทบวงมหาวทยาลยไดแบงออกเปน 4 ขนตอนคอ

1. การระบปญหา สงสาคญในขนนกคอความสนใจทมตอทพบเหน ซงเหนเนองจากความอยากรอยากเหน และทกษะในการสงเกต

2. การตงสมมตฐาน เปนการคาดคะเนคาตอบทอาจเปนไปได ซงในวทยาศาสตรเรยกวา-สมมตฐาน

3. การทดลอง เปนการกาหนดวธการแกปญหา โดยอาศยทกษะในการควบคมตวแปรการสงเกต และเจตคตทางวทยาศาสตร

4. การสรปผลการทดลอง เปนการแปรความ อธบายความหมายของขอมล เพอหาความสมพนธระหวางขอมลทไดกบสมมตฐานทตงไว

DPU

Page 47: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

37

นกจตวทยากลม Cognitive-Field มความเหนในการสอนใหแกปญหาวา การใชวธการสบเสาะ หาความร จะชวยใหเดกมประสบการณในการเกบขอมล สารวจ ทดลอง เปนแรงกระตนใหเกดการแสวง หาความรตอไป และการสอนเพอใหเดกเกดการแกปญหานน (พรรณ ชทย, 2551)ไดเสนอไว ดงน

1. ขนแรกสอน (Verbal Association Concepts)และ (Principles) ซงถอวา เปนพนฐานทสาคญสาหรบแสวงหาความรตอไป การทครจะสอนโดยวธสบเสาะหาความรนน ควรใชกบเดกระดบ ป.5 ใหเดกอยในขนทสามารถคดเกยวกบสงทเปนนามธรรมได (Formal Operations) หรอ (Symbolic Representation) ถาใชกบชนเดกๆ ไมสจะเหมาะนก เพราะการใชภาษาของเดกยงไมกวางขวาง ถาหากจะใชวธการสบเสาะหาความรกบชนเดกๆ กตองใชความพยายาม

2. สรางบรรยากาศทจะชวยกระตนใหเดกเกดความรสกเปนอสระทจะซกถามบรรยากาศจะตองไมเขมงวดตงเครยด ถาเดกเกดความรสกกลว ถาทาผดหรอถกหวเราะเยาะ เดกจะไมกลาซกถาม ซงจะไมกอใหเกดการเรยนการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

3. กระตนใหเดกแสดงความคดเหน และใหอสระในการบรรยายเกยวกบสงตางๆ ตอชนเรยนทพรอมจะเขาใจและรบฟง

4. กระตนใหเดกมการเดา วเคราะหคาตอบ ซงมผลดกวาการทครจะเปนผวเคราะหคาตอบเองทกครง

5. สอนเทคนคในการแกปญหาหรอการสบเสาะหาความร ดงน 5.1 ขนเตรยม ครเปนผเสนอปญหาหรอกระตนใหนกเรยนตงปญหาดวยตนเอง

หรออาจใหตงสมมตฐานและใหทดสอบ 5.2 ขนสารวจ กระตนและชวยใหนกเรยนหาขอมลซงเกยวของกบปญหาครอาจ

ชวยไดดวยการสอนใหใชหนงสออางอง การใชหองสมด หรอการใชคาถามกระตน ดงเชน Bruner ขนน เปนขนทครเปดโอกาสใหเดกคดหาคาตอบอยางอสระ หาทางแกปญหาดวยตนเอง

5.3 ขนของการแกปญหาเมอเดกคดคาตอบได กระตนใหเดกเรยนวธทตนเองแกปญหาได บางครงคาตอบนน ๆ เปนเรองจรงทไมตองมการทดสอบ ครกใหเดกหยดอยเพยงขนท 3 นแตบางครงบางเรองอาจจะตองมการทดสอบเพอยนยนผลได ใหครใชวธตอไปนคอ การทดสอบ

5.4 ขนทดสอบโดยการกระตนใหนกเรยนตดตามผลนอกหอง เรยกวา จะสามารถนาไปใชในการแกปญหาไดหรอไม ถานาไปแสดงวา เกดถายโยงความร ซงเปนเปาหมายทสาคญของการสอนใหแกปญหานน กคอ สามารถนาความรทเรยนมาไปใชไดจรง

DPU

Page 48: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

38

6. ในการสอนใหเดกรจกแกปญหานน ใหคานงถงความแตกตางระหวางบคคล ดงนน ในการฝกใหใชสบเสาะหาความร จะตองคานงถงเรองใหมาก มใชวาจะใชไดกบเดกทกคน

(สวทย มลคา, 2549) กลาววา ความสามารถในการคดแกปญหาของนกเรยนนนจะแตกตางกน นกเรยนแตละคนจะมความสามารถในการคดแกปญหาไดด หรอไมขนอยกบความร ประสบการณ สตปญญา ตลอดจนการไดรบแรงจงใจด หรอไมเพยงใด ซงปญหาดงกลาวจะสงผลตอความสามารถในการคดแกปญหาท งสน สาหรบวธการแกปญหานนอาจจะไมมขนตอนทแนนอนตายตวเสมอ ดงนนในการจดการเรยนร จงเปนสวนหนงทจะชวยพฒนาปจจยตางๆ อนจะสงผลใหความสามารถในการแกปญหา หรอคดแกปญหาของนกเรยนดขน ดงท กลาวไววา การทเดกสามารถแกปญหาไดน นผ สอนตองจดสภาพการณภายนอก เพอย วยใหนกเรยนไดใชกระบวนการเหลานนแกปญหา เชน

1. จดสถานการณใหมๆ ทมวธการแกปญหา ไดหลายหลายวธ เพอใหนกเรยนฝกฝนในการคดหาวธการแกปญหา

2. ปญหาทผสอนนามาใชฝกฝนนนนอกจากจะเปนปญหาแปลกใหมทนกเรยนไมเคยประสบมากอนแลว กควรเปนปญหาทไมพนวสยของนกเรยนทจะแสดงความสามารถการคดแกปญหาได หรอกลาวอกนยหนง ปญหานนตองอยในกรอบของทกษะทางเชาวปญญาของนกเรยน

3. การฝกแกปญหา ผสอนควรจะแนะจาใหนกเรยนไดรและเขาใจปญหาไดถองแทเสยกอนวา เปนปญหาทเกยวกบอะไร และถาเปนปญหาใหญ กควรแตกออกเปนปญหายอยๆ แลวคดแกปญหายอยแตละปญหา

4. จดบรรยากาศการเรยนการสอน หรอสงแวดลอมทเปนสภาวะภายนอกของนกเรยนทเปนไปไดในทางทเปลยนแปลงไดไมตายตว นกเรยนจะเกดความรสกวาเขาสามารถคดคนเปลยนแปลงอะไรไดบางในบทบาทตางๆ

5. ใหโอกาสใหนกเรยนไดคดอยเสมอ โดยผสอนไมควรบอกวธการแกปญหาใหโดยตรงๆ แกนกเรยน ดงนน ผสอนควรเปดโอกาสใหนกเรยนไดฝกฝนการคดแกปญหาจากสถานการณตางๆ ทหลากหลายดวยกจกรรมหรอกลยทธทเหมาะสม และควรสอดแทรกอยในทกกลมสาระการเรยนร การฝกหรอกระตนใหนกเรยนรจกแสดงความคดเหนอยเสมอนน จะชวยใหนกเรยนไดใชความคดของตนเอง เพราะการคดจะชวยใหการเรยนรของนกเรยนดขนกวาการใหนกเรยนใชความจาเพยงอยางเดยว

DPU

Page 49: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

39

(ประพนธศรสเสารจ, 2551) กลาววา การสอนทกษะกาคดแกปญหาจะตองกาหนดสถานการณทเปดโอกาสใหเดกไดฝกฝนเพอใหเกดทกษะทสาคญ ๆ ทสอดคลองกบสถานการณในชวตจรง และควรเปนสถานการณทจาเปนตอการรจกคดแกปญหาไดดสรปไดวา การจดการเรยนร เพอใหนกเรยนมทกษะในการคดแกปญหานน ควรจดบรรยากาศ หรอสภาพแวดลอมใหเออตอการคดคนเปลยนแปลงไดงาย การจดกจกรรมทหลากหลายสถานการณแปลกใหม และสงเสรมใหนกเรยนไดฝกแกปญหาผานกระบวนการคดและปฏบตอยางเปนระบบดวยตนเอง

2.3.3 ขนตอนการคดแกปญหา จากความสาคญของการแกปญหา จงมนกการศกษาและนกจตวทยาไดใหความสนใจ

และเสนอขนตอนในการแกปญหาไวหลายๆ แนวคดดวยกน เชน (กลฟอรด Guilford, 1967) กลาววา ความสามารถดานการคดแกปญหาเปนผลทเกดจา

การปฏสมพนธระหวางมตทงสามในโครงสรางทางสตปญญา สาหรบ (กลฟอรด Guilfrd, 1971) ไดกาหนดลาดบขนตอนการแกปญหาไว 5 ขน คอ

1. ขนการเตรยมการ (Preparation) หมายถง การตงปญหาหรอคนพบปญหาวาปญหาทแทจรงของเหตการณนนๆ คออะไร

2. ขนการวเคราะหปญหา (Analysis) หมายถง การพจารณาดวาสงใดทเปนสาเหตสาคญของปญหาหรอสงใดทไมใชสาเหตสาคญของปญหา

3. ขนเสนอแนวทางในการแกปญหา (Production) หมายถง การหาวธแกปญหาซงตรงกบสาเหตของปญหาแลวแสดงออกมาในรปของวธการแกปญหา

4. ขนตรวจสอบผล (Verification) หมายถง การเสนอเกณฑเพอตรวจสอบผลลพธทไดยงไมใชผลทถกตอง กตองมวธการเสนอวธแกปญหาใหมจนกวาจะไดผลลพธทถกตอง

5. ขนในการนาไปประยกตใหม (Reapplication) หมายถง การนาวธการแกปญหาทถกตองไปใชในโอกาสตอไปเมอพบเหตการณทเปนปญหาทคลายคลงกบปญหาทเคยพบมาแลว

การมองความสามารถดานการคดแกปญหาในลกษณะเปนขนตอนของการคดนบวา มประโยชนตอการคดแกปญหา ซง (กลฟอรด Guilford, 1971) ไดศกษาความสมพนธระหวางทฤษฎโครงสรางทางสตปญญา (The Structure of Intellect) กบขนตอนการคดแกปญหา (Cognition) ขนตอนในการเสนอวธการแกปญหา มความสมพนธเกยวของกบการคดแบบเอกนยและอเนกนย (Convergent and divergent Thinking) สวนขนตอนในการตรวจสอบผลลพธมความสมพนธกบความสามารถทางดานการประเมนคา (Evaluation)

DPU

Page 50: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

40

(สมจต สวธนไพบลย, 2551) ไดเสนอวา การแกปญหามวธการทใชในการคนหาคาตอบมากมายหลายวธ เชน การลองผด-ลองถก วธคดกลบไปกลบมา แตทนยมนามาใช ในการฝกฝนนกเรยนใหเปนคนชางเสาะแสวงหาความรเยยงนกวทยาศาสตร ไดแก วธการทางวทยาศาสตรมลาดบขนตอนใหญ ๆ ดวยกน ดงน

ขนท 1 ขนระบปญหา ขนท 2 ขนตงสมมตฐาน ขนท 3 ขนพสจนหรอการทดลอง ขนท 4 ขนฝกฝนและนาไปใช

(Dewey, J., 1927) ไดเสนอวธการแกปญหาทเรยกวา Dewey’s Problem Solution มขนตอนตอไปน

1. การรบรและการเขาใจปญหา เมอมปญหาเกดขน คนสวนใหญ จะตองพบกบความตงเครยด ความสงสย และความยากลาบากทจะตองพยายามแกไขปญหานนใหหมดไปในขนตนผ พบเหนปญหาจะตองรบรและเขาใจในปญหานนกอน

2. การระบปญหาและแจกแจงลกษณะของปญหา ปญหาทเกดขนจะมลกษณะแตกตางกนมระดบความยากงายทจะแกไขไดตางกนจงตองพจารณาสงตอไปน

2.1 มตวแปรตนเหตหรอองคประกอบอะไรบาง 2.2 มอะไรบางทจะตองทาการแกปญหา 2.3 ตองขจดการมองปญหาในวงกวางออกไป โดยใหมองเฉพาะสงทเกดขน

เพอทจะแกปญหาไปทละตอน 2.4 ตองรจกถามคาถามทจะเปนกญแจนาไปสการแกปญหา 2.5 พยายามดแลเฉพาะสงทเกยวของกบปญหาจรงๆ บางครงอาจมสงเรามองไม

เหนชดทเปนตวกอปญหา ถาขจดสงนนไดกจะแกปญหาได 3. การรวบรวมขอเทจจรงเกยวกบปญหาเพอการตงสมมตฐาน

3.1 จะมวธการหาขอเทจจรงเกยวกบปญหานนวาอยางไร ใครจะเปนผใหขอมล เหลานน

3.2 สรางสมตฐานหรอคาถามทอาจเปนไปไดเพอชวยแกปญหา 4. การเลอกวธแกปญหา หลงจากทไดนาความคดวาจะแกปญหาไดอยางไร แลวกลอง

พจารณาดวา จะใชวธใดบาง 5. การทดลองนาเอาวธการแกปญหามาใช

DPU

Page 51: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

41

(กรมวชาการ, 2551) ไดเสนอกระบวนการแกปญหาไว 4 ขนตอน ดงน 1. ทาความเขาใจปญหา 2. วางแผนแกปญหา 3. ดาเนนการแกปญหาและประเมนผล 4. ตรวจสอบการแกปญหา

การแกปญหา เปนกระบวนการทมหลกการและขนตอนอยางมระบบระเบยบและตองใชความคดอยางซบซอน เพอมองปญหาไดหลายแงมม หลายวธการแลวเลอกวธทดทสด ททกคนยอมรบไปใชในการแกปญหา ทาใหผลทเกดขนมประสทธภาพอยางแทจรง ซงหลกการและขนตอนในการแกปญหานน มมากมาย และมลกษณะขนตอนแตกตางกนออกไป ไดแก ขนตอนในการแกปญหาทางวทยาศาสตรคอ

1. ขนรจกปญหา เปนขนทบคคลรบรสงเราทตนกาลงเผชญอยวาเปนปญหา 2. ขนแสวงหาเคาเงอน เปนขนทบคคลใชความพยายามอยางมากในการระลกถง

ประสบการณเดม 3. ขนตรวจสอบความถกตอง กอนทจะตอบสนองในลกษณะของการจดประเภทหรอ

แยกโครงสรางของเนอหา 4. การตดสนใจตอบสนองทสอดคลองกบปญหา จากแนวคดในการแกปญหาและขนตอนในการแกปญหาดงกลาวพบวา การแกปญหาท

ดน นจะตองเปนขนตอน มระบบแบบแผน ซงเปนระบบแบบแผนทสอดคลองกบวธการทางวทยาศาสตร อาจมการแจกแจงขนตอนทแตกตางกน ขนอยกบความละเอยดในการแบงขนตอนนนๆ 2.4 พฤตกรรมการทางานเปนกลม

พฤตกรรมการทางานเ ปนกลม เ ปนการทา กจกรรมรวมกนของกลมบคคล โดยมวตถประสงคทสอดคลอง เพอใหการทางานกลมประสบความสาเรจจงตองมความเขาใจเกยวพฤตกรรมการทางานกลม ซงเปนพนฐานหลก ซงผวจยไดศกษา ความหมายของพฤตกรรมการทางานกลมกระบวนการในการทางานกลม การสงเกตพฤตกรรมในชนเรยน ประเภทการสงเกต ประโยชนของการทางานกลม

DPU

Page 52: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

42

2.4.1 กระบวนการในการทางานกลม (สกญญา สนทร, 2556) ไดกลาววา กระบวนการทางานกลมเปนการสงเสรมความ

รวมมอ ซงประกอบไปดวยขนตอน ดงน 1. การกาหนดจดหมายในการทางาน เปนสงแรกทผนากลมและสมาชกตองกระทาใน

การเรมทางานรวมกน คอ ผนากลมและสมาชกควรไดชวยกนวางจดมงหมายในการทางานใหชดเจนและตรวจสอบดวาทกคนเขาใจตรงกนกอนลงมอปฏบตงาน

2. การวางแผน คอ การคดและตดสนใจในปจจบนถงสงทจะทาในอนาคตวาจะทาอะไร อยางไร เพอใหงานทตองทาบรรลผลความสาเรจ ขนตอนในการวางแผนเปนขนตอนทจาเปนในการทางานกลม ประกอบดวยขนตอนตางๆ ดงน

2.1 การแสวงหาขอมลและรวบรวมขอมลทจาเปน 2.2 การหาวธการและกาหนดขนตอนในการทางาน 2.3 การกาหนดและปฏบตการ 2.4 การแบงงานและมอบหมายงาน 2.5 การเตรยมการเรองการประสานงาน 2.6 การกาหนดวธการแกไขปญหาไวลวงหนา

3. การปฏบตตามแผน ในขนนนกเรยนแตละคนของกลมควรลงมอตามหนาทรบผดชอบของตน มการตดตามงาน การจงใจใหเพอนรวมงานมกาลงใจในการทางาน สรางความรวมมอรวมใจใหเกดตามขนในการทางาน ใหคาปรกษาแนะนาและใหความชวยเหลอแกไขปญหาตางๆ ตามความเหมาะสม มการประสานงานเพอใหเกดความสะดวกในการทางานแตละขนตอน เพอชวยใหกลมไปสความสาเรจ

4. การประเมนผลและปรบปรงงาน การประเมนผลงานเปนขนตอนทสาคญในการทางานกลม เพราะจะชวยใหกลมไดรบทราบวาการทางานสามารถบรรลเปาหมายหรอไม นอกจากนจะทาใหไดขอมลทเปนประโยชนตอการปรบปรงการทางานใหดขนในโอกาสตอไป ในการประเมนกระบวนการทางานกลม อาจมหลายขนตอนแตกตางกน แตโดยสวนใหญแลวพบวาจะเรมจากการกาหนดจดมงหมายในการทางาน การวางแผนงาน ไปสขนการดาเนนงานและลงมอปฏบต และขนสดทายเปนการประเมนผลและปรบปรงงาน การดาเนนงานตางๆ จะเปนไปอยางมขนตอน เพอใหบรรลวตถประสงคของการทางานกลมไดอยางมประสทธภาพ

DPU

Page 53: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

43

2.4.2 การเรยนแบบรวมมอ (Co-operative Learning) 1. ความหมายของการเรยนแบบรวมมอ นกวชาการและนกการศกษาหลายทาน ไดอธบายความหมายของการเรยนรแบบ

รวมมอ (Co-operative Learning)ไวดงน (ไสว ฟกขาว, 2544) กลาวถงการเรยนรแบบรวมมอไววา เปนการจดการเรยนการ

สอนทแบงผเรยนออกเปนกลมเลก ๆ สมาชกในกลมมความสามารถแตกตางกน มการแลกเปลยนความคดเหน มการชวยเหลอสนบสนนซงกนและกน และมความรบผดชอบรวมกนทงในสวนตน และสวนรวม เพอใหกลมไดรบความสาเรจตามเปาหมายทกาหนด

(วมลรตน สนทรโรจน, 2545) ไดกลาววา การจดการเรยนรแบบรวมมอเปนวธการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนการจดสภาพแวดลอมทงทางการเรยนใหแกผเรยนไดรรวมกนเปนกลมเลก ๆ แตละกลมประกอบดวยสมาชกทมความรความสามารถแตกตางกน โดยทแตละคนมสวนรวมอยางแทจรงในการเรยนร และในความสาเรจของกลม ทงโดยการแลกเปลยนความคดเหน การแบงปนทรพยากรการเรยนร รวมทงการเปนกาลงใจแกกนคนทเรยนเกงจะชวยคนทเรยนออนกวา สมาชกในกลมไมเพยงแตรบผดชอบตอการเรยนของตนเทานน หากแตจะตองรวมรบผดชอบตอการเรยนรของเพอนสมาชกทกคนในกลม ความสาเรจของแตละบคคลคอ ความสาเรจของกลม

(ทศนา แขมมณ, 2548) ไดกลาวถงความหมายของการเรยนรแบบรวมมอไวดงน การเรยนรแบบความรวมมอ คอการเรยนรเปนกลมยอยโดยมสมาชกกลมทมความสามารถแตกตางกนประมาณ 3-6 คนชวยกนเรยนรเพอไปสเปาหมายของกลม

(อาภรณ ใจเทยง, 2550) ไดกลาววา การจดการเรยนรแบบรวมมอหรอแบบมสวนรวม หมายถง การจดกจกรรมการเรยนรทผเรยนมความรความสามารถตางกน ไดรวมมอกนทางานกลมดวยความตงใจและเตมใจรบผดชอบในบทบาทหนาทในกลมของตน ทาใหงานของกลมดาเนนไปสเปาหมายของงานได

(อรทย มลคา, 2552) ไดกลาวถงการเรยนรแบบรวมมอวา กระบวนการเรยนรได รวมมอกนและชวยเหลอกนในการเรยนร โดยแบงกลมผเรยนทมความสามารถตางกนออกเปนกลมเลก ๆ ซงเปนลกษณะการรวมกลมอยางมโครงสรางทชดเจน มการทางานรวมกน มการแลกเปลยนความคดเหน มการชวยเหลอพงพากนและกน มความรบผดชอบรวมกน ทงตนเองและสวนรวม เพอใหตนและสมาชกในกลมประสบผลสาเรจตามเปาหมายทกาหนด

DPU

Page 54: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

44

(Slavin, 1987) ไดใหความหมายของการเรยนรแบบรวมมอวา หมายถง วธการจดการเรยนการสอนทใหนกเรยนทางานรวมกนเปนกลมเลก ๆ โดยทวไปมสมาชกกลมละ 4 คน สมาชกกลมมความสามารถในการเรยนตางกน สมาชกในกลมจะรบผดชอบในสงทไดรบการสอน และชวยเพอนสมาชกใหเกดการเรยนรดวย มการชวยเหลอซงกนและกน โดยมเปาหมายในการทางานรวมกน คอ เปาหมายของกลม

สรปไดวา การจดการเรยนรแบบรวมมอ หมายถง การเรยนรเปนกลมยอย ชวยกนเรยนรเพอไปสเปาหมายของกลมโดยผเรยนมปฏสมพนธระหวางกนในลกษณะแขงขนกน ตางคนตางเรยนและรวมมอกนหรอชวยกนในการเรยนร

2. ลกษณะของการเรยนรแบบรวมมอ นกการศกษาคนสาคญทเผยแพรแนวคดของการเรยนรแบบรวมมอคอ สลาวน (Slavin)

เดวด จอหนสน (David Johnson) และรอเจอร จอหนสน (Roger Johnson) เขากลาววา ในการจดการเรยนการสอนโดยทวไป เรามกจะไมใหความสนใจเกยวกบความสมพนธและปฏสมพนธระหวางผเรยน สวนใหญเรามกจะมงไปทปฏสมพนธระหวางครกบผเรยน หรอระหวางผเรยนกบบทเรยน ความสมพมธระหวางผเรยนเปนมตทมกจะถกละเลยหรอมองขามไปทงๆทมผลการวจยชชดเจนวา ความรสกของผเรยนตอตนเอง ตอโรงเรยน ครและเพอนรวมชน มผลตอการเรยนรมาก (ทศนา แขมมณ, 2554:98-99)

(Johnson and Johnson, 1994:31-32) กลาววา ปฏสมพนธระหวางผเรยนม 3 ลกษณะ คอ

1. ลกษณะแขงขนกน ในการศกษาเรยนร ผเรยนแตละคนจะพยายามเรยนใหไดดกวาคนอน เพอใหไดคะแนนด ไดรบการยกยอง หรอไดรบการตอบแทนในลกษณะตางๆ

2. ลกษณะตางเรยน คอ แตละคนตางกรบผดชอบดแลตนเองใหเกดการเรยนร ไมยงเกยวกบผอน

3. ลกษณะรวมมอกนหรอชวยกนในการเรยนร คอ แตละคนตางกรบผดชอบในการเรยนรของตน และในขณะเดยวกนกตองชวยใหสมาชกคนอนเรยนรดวย

นอกจากนนเขายงชใหเหนวา การจดการศกษาปจจบนมกสงเสรมการเรยนรแบบแขงขนซงอาจมผลทาใหผเรยนเคยชนตอการแขงขนเพอแยงชงผลประโยชนมากกวาการรวมมอกนแกปญหาอยางไรกตาม เขากลาววา เราควรใหโอกาสผเรยนไดเรยนรทง 3 ลกษณะ โดยรจกใชลกษณะการเรยนรอยางเหมาะสมกบสภาพการณ ทงนเพราะในชวตประจาวน ผเรยนจะตองเผชญสถานการณทมทง 3 ลกษณะ แตเนองจากการศกษาปจจบนมการสงเสรมการเรยนรแบบแขงขน

DPU

Page 55: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

45 และแบบรายบคคลอยแลว เราจงจาเปนตองหนมาสงเสรมการเรยนรแบบรวมมอ ซงสามารถชวยใหผเรยนไดเรยนรทกษะทางสงคมและการทางานรวมกบผอน

อาภรณ ใจเทยง (2550) ไดกลาวถง การจดกจกรรมแบบรวมแรงรวมใจวามลกษณะดงน 1. มการทางานกลมรวมกน มปฏสมพนธภายในกลมและระหวางกลม 2. สมาชกในกลมมจานวนไมควรเกน 6 คน 3. สมาชกในกลมมความสามารถแตกตางกนเพอชวยเหลอกน 4. สมาชกในกลมตางมบทบาทรบผดชอบในหนาททไดรบมอบหมาย เชน

- เปนผนากลม (Leader) - เปนผอธบาย (Explainer) - เปนผจดบนทก (Recorder) - เปนผตรวจสอบ (Checker) - เปนผสงเกตการณ (Observer) - เปนผใหกาลงใจ (Encourager) ฯลฯ

สมาชกในกลมมความรบผดชอบรวมกน ยดหลกวา “ความสาเรจของแตละคน คอ ความสาเรจของกลม ความสาเรจของกลม คอ ความสาเรจของทกคน”

สรปไดวา ลกษณะการเรยนรแบบรวมมอมทงลกษณะแขงขนกน รวมมอกนหรอชวยกนในการเรยนรโดยยดหลกทวา “ความสาเรจของแตละคน คอ ความสาเรจของกลม ความสาเรจของกลม คอ ความสาเรจของทกคน”

3. องคประกอบของการเรยนรแบบรวมมอ นกวชาการหลายทานไดกลาวถงองคประกอบของการเรยนรแบบรวมมอ ไวดงน (Johnson and Johnson, 1987) ไดกลาวถงองคประกอบทสาคญของการเรยนรแบบ

รวมมอ ไวดงน 1. ความเกยวของสมพนธกนในทางบวก (Positive Interdependence) หมายถง

การทสมาชกในกลมทางานอยางมเปาหมายรวมกน มการทางานรวมกน โดยทสมาชกทกคนมสวนรวมในการทางานนน มการแบงปนวสด อปกรณ ขอมลตาง ๆ ในการทางาน ทกคนมบทบาท หนาทและประสบความสาเรจรวมกน สมาชกในกลมจะมความรสกวาตนประสบความสาเรจไดก๖อเมอสมาชกทกคนในกลมประสบความสาเรจดวย สมาชกทกคนจะไดรบผลประโยชน หรอรางวลผลงานกลมโดยเทาเทยมกน เชน ถาสมาชกทกคนชวยกน ทาใหกลมไดคะแนน 90% แลว สมาชกแตละคนจะไดคะแนนพเศษเพมอก 5 คะแนน เปนรางวล เปนตน

DPU

Page 56: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

46

2. การมปฏสมพนธทสงเสรมซงกนและกน (Face to Face PronotiveInteraction) เปนการตดตอสมพนธกน แลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน การอธบายความรใหแกเพอนในกลมฟง เปนลกษณะสาคญของการตดตอปฏสมพนธโดยตรงของการเรยนแบบรวมมอ ดงนน จงควรมการแลกเปลยน ใหขอมลยอนกลบ เปดโอกาสใหสมาชกเสนอแนวความคดใหม ๆ เพอเลอกในสงทเหมาะสมทสด

3. ความรบผดชอบของสมาชกแตละคน (Individual Accountability) ความรบผดชอบของสมาชกแตละบคคล เปนความรบผดชอบในการเรยนรของสมาชกแตละบคคล โดยมการชวยเหลอสงเสรมซงกนและกน เพอใหเกดความสาเรจตามเปาหมายกลม โดยทสมาชกทกคนในกลมมความมนใจ และพรอมทจะไดรบการทดสอบเปนรายบคคล

4. การใชทกษะระหวางบคคลและทกษะการทางานกลมยอย (Interdependence and Small Group Skills) ทกษะระหวางบคคล และทกษะการทางานกลมยอย นกเรยนควรไดรบการฝกฝนทกษะเหลานเสยกอน เพราะเปนทกษะสาคญทจะชวยใหการทางานกลมประสบผลสาเรจ นกเรยนควรไดรบการฝกทกษะในการสอสาร การเปนผนา การไววางใจผอน การตดสนใจ การแกปญหา ครควรจดสถานการณทจะสงเสรมใหนกเรยน เพอใหนกเรยนสามารถทางานไดอยางมประสทธภาพ

5. กระบวนการกลม (Group Process) เปนกระบวนการทางานทมขนตอนหรอวธการทจะชวยใหการดาเนนงานกลมเปนไปอยางมประสทธภาพ นนคอ สมาชกทกคนตองทาความเขาใจในเปาหมายการทางาน วางแผนปฏบตงานรวมกน ดาเนนงานตามแผนตลอดจนประเมนผลและปรบปรงงานองคประกอบของการเรยนรแบบรวมมอทง 5 องคประกอบน ตางมความสมพนธซงกนและกน สอดคลองกบ (อาภรณ ใจเทยง, 2550)

สรปไดวาการเรยนรแบบรวมมอนนมองคประกอบ 5 ประการดวยกน คอ มการพงพาอาศยซงกนและกน มปฏสมพนธกนอยางใกลชดในเชงสรางสรรค มความรบผดชอบของสมาชกแตละคน มการใชทกษะกระบวนการกลมยอย ทกษะระหวางบคคล มการใชกระบวนการกลม

2.4.3 การสงเกตพฤตกรรมในชนเรยน การสงเกตเปนวธการรวบรวมขอมลทเปดโอกาสใหผรวบรวมขอมลสมผสกบความ

เปนจรงและสงทตองการจะรวบรวมดวยตนเอง การสงเกตเปนวธการพนฐานทจะไดขอมลมาตามตองการ ซงการทจะไดขอมลทเชอถอไดนน ขนอยกบองคประกอบ ดงน

DPU

Page 57: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

47

1. สงทสงเกต สงทสงเกตจะตองเปนรปธรรมทจะสงเกตได เชนสงเกตผลงาน นกเรยน สงเกตพฤตกรรม แตบางสงเปนสงทสงเกตยาก เชน อารมณ ความรสก ทศนคต ฯลฯ ซงผ วดจะตองใชเทคนคใหผถกวดแสดงพฤตกรรมทตองการวดออกมา เชน พด ทา เขยน จงสามารถวดลกษณะทางจตใจได

2. ผสงเกต ผสงเกตตองมลกษณะดงน 2.1 มความตงใจ ในการสงเกตพฤตกรรมของสงใด ผสงเกตตองมเปาหมายทจะ

สงเกตวาศกษาวาศกษาสงใด มความอดทน เพอใหไดขอมลทตองการ 2.2 มประสาทสมผสทด ตองแนใจวาประสาทสมผสของผสงเกตจะตองทางาน

ปกตหรอสภาพรางกายตองปกตดวย เพราะถาหากวารางกายปกตแลวจะมผลตอประสาทสมผสใหอยในสภาพด และวองไวตอการสมผสสงทกาลงสงเกต

2.3 มการรบรด ในการสงเกตสงทกาลงศกษา ผสงเกตจะตองมการรบรทด แลวสามารถแปลความหมายออกมาไดอยางรวดเรวและถกตอง

3. ผถกสงเกต การสงเกตทดผถกตองสงเกตตองไมรวากาลงถกสงเกต เพราะผถกสงเกตอาจแสดงพฤตกรรมทไมเปนธรรมชาต อาจเปนพฤตกรรมทเสแสรง

2.4.4 ประเภทการสงเกต การรวบรวมขอมลโดยการสงเกต แบงได 2 ประเภท คอ 1. การสงเกตแบบมสวนรวม (participant observation) หมายถง การสงเกตทผวจยเขา

ไปมสวนรวมอยในกลมทตนศกษา และมการทากจกรรมรวมกน โดยผวจยเปนสมาชกผหนงของกลมหรอสถานการณทศกษา เชน เขาไปใชชวตอยในชมชนนน เมอตองการศกษาถงชวตคนในชมชนนน ขอดคอ จะไดขอมลทแทจรง จดดอย คอ ผลทอาจเกดจากผสงเกต ซงจะทาใหขอมลทไดขาดความเทยงตรง

2. การสงเกตแบบไมมสวนรวม (non- participant observation) หมายถง การสงเกตทผวจยกระทาตนเปนบคคลภายนอก ไมเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทกลมกาลงทากนอย การไมเขาไปมสวนรวมในความหมายน หมายถง ไมเขาไปรวมในกจกรรมของกลมนนเทานนไมไดหมายถงการไมเขาไปอยในบรเวณสถานทดวย มกใชกรณทไมตองการใหผถกสงเกตไดรบการรบกวนจากตวผสงเกตเปนเพยงผสงเกตการณเทานน

DPU

Page 58: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

48

2.4.5 ประโยชนของการทางานกลม (สทธชย ชมพพาทย, 2554) ไดกลาวถงประโยชนจากการทางานกลมไวดงน 1. เปนการฝกใหนกเรยนรจกการทางานรวมกบผอน ทาใหเกดทศนคตทด และถกตอง

เกยวกบการทางานกลมวา จะตองทางานเปนกลมจงจะประสบความสาเรจ คนเราจะทางานอยางโดดเดยวเสมอไปไมได

2. เปนการฝกและสรางทศนคตแกนกเรยนวา บคคลอนๆ มคาเสมอกน ตองยอมรบและเคารพความเปนคนของคนอน ทงในดานความคดเหน และการกระทา โดยไมยดถอหรอมองแตตวเองเปนศนยกลาง

3. เปนการฝกใหนกเรยนเขาใจ และเรยนรเกยวกบบทบาททงของตนเองและสมาชกกลมอน เชน บทบาทในการเปนผนา หรอบทบาทในการเปนผตาม เปนตน

4. เปดโอกาสใหนกเรยนฝกฝนทกษะทางสงคมหรอการมมนษยสมพนธกบผอน 5. เปดโอกาสใหนกเรยนไดลงมอปฏบตดวยตนเอง เพราะการเปนสมาชกของกลม

ยอมไดรบมอบหมายใหปฏบตการเรยน โดยการฝกปฏบตจรง จะทาใหไดรบประสบการณตรง 6. เปดโอกาสใหนกเรยนไดเรยนรการปรบตวใหเขากบผอนได เพอใหเกดการยอมรบ

ซงกนและกน เชน การยอมรบและปฏบตตามมตของกลม เปนตน 7. เปนการฝกใหนกเรยนเรยนรเกยวกบวธทางประชาธปไตยดานความคดและการ

กระทา 8. ชวยใหเกดความภาคภมใจในตวเอง ทาใหรสกวาตนเองสาคญตอกลม เชน การท

กลมยอมรบความคดเหน การทกลมเปดโอกาสใหแสดงความคดเหนอยางเตมท เปนตน ความภาคภมใจนจะเปนแรงผลกดนใหเปนคนกลาแสดงความคดเหน กลาพด กลาตดสนใจและจะทาใหเกดความมนใจตลอดมา ดงน น การจดการเรยนการสอน การทใหนกเรยนทางานเปนกลมน นหอใหเกดประโยชนตอผเรยน ท งในดานการปฏสมพนธ การอยรวมกน ทาใหสงเสรมความคดรเรมสรางสรรค ความมระเบยบวนย ความรบผดชอบตองานในสวนทไดรบมอบหมาย และความรบผดชอบตองานสวนรวมของกลมและเปนการสงเสรมเปนประชาธปไตยใหแกผเรยน

2.4.6 การสรางและตรวจสอบคณภาพเครองมอวดพฤตกรรมการทางานกลม เครองมอในการวดพฤตกรรมการทางานกลมนนทหลายประเภท เชน ใชแบบสมภาษณ

และแบบสงเกต โดยทวไปมขนตอนในการสราง ดงน (วชราภรณ อมรศกด, 2556) 1. วเคราะหคณลกษณะทตองการวด 2. กาหนดความหมายหรอนยามคณลกษณะ จากเอกสาร ตาราตางๆ

DPU

Page 59: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

49

3. เลอกวธการและชนดของเครองมอ 4. สรางเครองมอ และเขยนขอคาถาม 5. พจารณาทบทวนขอคาถามวาขอคาถามทสรางขนทงหมดไดรอบคลมนยาม

คณลกษณะหรอไม 6. จดทาตนฉบบเครองมอ โดยนาขอความทงหมดไปดาเนนการจดพมพและมคาชแจง

ในการตอบ 7. ตรวจสอบคณภาพเครองมอ โดยหาคาความเทยงตรงเชงเนอหา (content validity)

และความเชอมน (reliability) 8. ทาคมอการใชเครองมอ กาหนดจดมงหมายในการสราง วธการใช และเกณฑการให

คะแนน

2.5 ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร 2.5.1 ความหมายผลสมฤทธทางการเรยน

ผลสมฤทธทางการเรยนเปนความสามารถของนกเรยนในดานตางๆ ซงเกดจากนกเรยนไดรบประสบการณจากกระบวนการเรยนการสอนของคร โดยครตองศกษาแนวทางในการวดและประเมนผล การสรางเครองมอวดใหมคณภาพนน ไดมผใหความหมายของผลสมฤทธทางการเรยนไวดงน

(สมพร เชอพนธ, 2547) สรปวา ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถงความสามารถ ความสาเรจและสมรรถภาพดานตางๆของผเรยนทไดจากการเรยนรอนเปนผลมาจากการเรยนการสอน การฝกฝนหรอประสบการณของแตละบคคลซงสามารถวดไดจากการทดสอบดวยวธการตางๆ

(พมพนธ เดชะคปต และพเยาว ยนดสข, 2548) กลาววา ผลสมฤทธทางการเรยนหมายถงขนาดของความสาเรจทไดจากกระบวนการเรยนการสอน

(ปราณ กองจนดา, 2549) กลาวา ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง ความสามารถหรอผลสาเรจทไดรบจากกจกรรมการเรยนการสอนเปนการเปลยนแปลงพฤตกรรมและประสบการณเรยนรทางดานพทธพสย จตพสย และทกษะพสย และยงไดจาแนกผลสมฤทธทางการเรยนไวตามลกษณะของวตถประสงคของการเรยนการสอนทแตกตางกน

ดงนนจงสรปไดวาผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง ผลทเกดจากกระบวนการเรยนการสอนทจะทาใหนกเรยนเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรม และสามารถวดไดโดยการแสดงออกมาทง 3 ดาน คอ ดานพทธพสย ดานจตพสย และดานทกษะพสย

DPU

Page 60: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

50

2.5.2 องคประกอบผลสมฤทธทางการเรยน (บลม Bloom, 1976 อางถงณฐกมล ชอสลด, 2555) กลาววา สงทมอทธพลตอ

ผลสมฤทธทางการเรยน มอย 3 ตวแปร ดงน 1. พฤตกรรมดานความรและความคด (Cognitive Entry Behaviors) หมายถง ความร

ความสามารถและทกษะตางๆ ของผเรยนทมมากอน 2. คณลกษณะทางจตใจ (Affective Entry Characterizations) หมายถง แรงจงใจททาให

ผเรยนเกดความอยากเรยนรในสงใหมๆ ไดแก ความสนใจในวชาทเรยน เจตคตตอเนอหาและสถานบนใหการยอมรบความสามารถของตวเอง เปนตน

3. คณภาพการเรยนการสอน (Quality of Instruction) หมายถง ประสทธภาพการเรยนการสอนทนกเรยนไดรบ ไดแก คาแนะนาการปฏบตและแรงเสรมของผสอนทมตอผเรยน เปนตน

สรปวา อทธทมตอผลสมฤทธทางการเรยน ของนกเรยน คอ พฤตกรรมดานความรและความคด (Cognitive Entry Behaviors) คณลกษณะทางจตใจ (Affective Entry Characterizations) คณภาพการเรยนการสอน (Quality of Instruction)

2.5.3 ผลสมฤทธทางการเรยน ในการประเมนผลสมฤทธทางการเรยนเพอวดความรเนอหา ผประเมนตองมการวาง

แผนการดาเนนการสรางทเปนระบบ มความรในเนอหา เขยนขอคาถามทตรงประเดน ตลอดจนสามารถตรวจสอบคณภาพของแบบทดสอบแตละขอได ดงท (วนย คาสวรรณ, 2551) กลาวถงการสรางขอสอบทเปนระบบไวดงน

1. การระบจดมงหมายในการทดสอบ 2. การระบเนอหาใหชดเจน 3. การทาตารางเนอหากบจดมงหมายในการทดสอบ 4. การทานาหนก 5. การกาหนดเวลาสอบ 6. การกาหนดจานวนขอหรอคะแนน 7. การเขยนคาตอบ 8. การตรวจสอบขอสอบทเขยนขน 9. การทดลองใช ไข ปรบปรง ในการกาหนดจดประสงคเพอเขยนขอคาถามวดพฤตกรรมทพงประสงคทตองการให

เกดขนกบนกเรยนนน ไดมนกวชาการกลาวไว ดงน

DPU

Page 61: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

51

(บลม Bloom, 1956) ไดกลาวถงลาดบขนของความรใชในการเขยนวตถประสงคเชงพฤตกรรมดานความรความคดไว 6 ขน ดงนคอ

1. ความรความจา หมายถง การระลกหรอทองจาความรตาง ๆ ทไดเรยนมาแลวโดยตรงในขนนรวมถง การระลกถงขอมล ขอเทจจรงตางๆ ไปจนถงกฎเกณฑ ทฤษฏ จากตารา ดงนนขนความรความจาจงจดไดวาเปนขนตาสด

2. ความเขาใจ หมายถง ความสามารถจะจบใจความสาคญของเนอหาทไดเรยนหรออาจแปลความจากตวเลข การสรป การยอความตางๆ การเรยนรในขนนถอวาเปนขนทสงกวาการทองจาตามปกตอกขนหนง

3. การนาไปใช หมายถง ความสามารถทจะนาความรทนกเรยนไดเรยนมาแลวไปใชในสถานการณใหม ดงนนในขนน จงรวมถงความสามารถในการเอากฎ มโนทศน หลกสาคญ วธการนาไปใช การเรยนรในขนนถอวา นกเรยนจะตองมความเขาใจเนอหาอยางละเอยดดเสยกอนจงจะนาความรไปใชได ดงนนจงจดอนดบใหสงกวาความเขาใจ

4 . การว เคราะห หมายถง ความสามารถทจะแยกแยะเ นอหาวชา ลงไปเปนองคประกอบยอย ๆ เหลานนเพอทจะไดมองเหนหรอเขาใจความเกยวโยงตาง ๆ ในขนนจงรวมถงการแยกแยะหาสวนประกอบยอย ๆ หาความสมพนธระหวางสวนยอย ๆ เหลานนตลอดจนหลกสาคญตางๆ ทเขามาเกยวของ การเรยนรในขนนถอวาสงกวาการนาเอาไปใชและตองเขาใจ ทงเนอหาและโครงสรางของบทเรยน

5. การสงเคราะห หมายถง ความสามารถทจะนาเอาสวนยอย ๆ มาประกอบกนเปนสงใหม การสงเคราะหจงเกยวกบการวางแผน การออกแบบการทดลอง การต งสมมตฐาน การแกปญหาทยาก ๆ การเรยนรในระดบน เปนการเนนพฤตกรรมทสรางสรรคในอนทจะสรางแนวคดหรอแบบแผนใหม ๆ ขนมา ดงนนการสงเคราะหเปนสงทสงกวาการวเคราะหอกขนหนง

6. การประเมนคา หมายถง ความสามารถทจะตดสนใจเกยวกบคณคาตางๆ ไมวาจะเปนคาพด นวนยาย บทกว หร รายงานการวจย การตดสนดงกลาว จะตองวางแผนอยบนเกณฑทแนนอน เกณฑดงกลาวอาจจะเปนสงทนกเรยนคดขนมาเอง หรอนามาจากทอนกได การเรยนรในขนน ถอเปนการเรยนรขนสงสดของความรความจา

(ประพนธศร สเสารส, 2551) กลาววาการวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรเพอใหนกเรยนไดรบเนอหาความรทางวทยาศาสตรและกระบวนการแสวงหาความรทางวทยาศาสตรจะตองวดทงสองลกษณะและเพอความสะดวกในการประเมนผล จงไดทาการจาแนกพฤตกรรมในการวดผลวชาวทยาศาสตรในการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรสาหรบเปนเกณฑวดความสามารถดานตางๆ 4 ดานคอ

DPU

Page 62: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

52

1. ดานความรความจา หมายถง ความสามารถในการระลกถงสงทเคยเรยนมาแลวเกยวกบขอเทจจรง ขอตกลง คาศพท หลกการและทฤษฎทางวทยาศาสตร

2. ดานความเขาใจ หมายถง ความสามารถในการอธบายความหมาย ขยายความและแปลความรโดยอาศยขอเทจจรง ขอตกลง คาศพท หลกการและทฤษฏทางวทยาศาสตร

3. ดานการนาไปใช หมายถง ความสามารถในการนาความร วธการทางวทยาศาสตรไปใชในสถานการณใหมทแตกตางกนออกไป หรสถานการณทคลายคลงกน โดยเฉพาะอยางยงการนาไปใชในชวตประจาวน

4. ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร หมายถง ความสามารถในการสบเสาะหาความรทางวทยาศาสตรโดยใชทกษะกระบวนการณทางวทยาศาสตร ดานการคานวณ การจดกระทาและสอความหมายขอมล การตความหมายขอมลและลงขอสรป ทกษะการหาความสมพนธระหวางสเปสกบเปส และสเปสกบเวลา

จากเอกสารขางตนผวจยไดจ าแนกพฤตกรรมในการวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรทง 4 ดาน คอ ความรความจา ความเขาใจ การนาไปใช และทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรในการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร โดยพจารณาใหครอบคลมจดประสงคการเรยนร ของบทเรยนวชาวทยาศาสตรของหนวยการเรยนร เรอง ควากหลายของพชและสตว กบหนวยการเรยนร เรอง ประเภทและสมบตของวสด 2.6 ความพงพอใจตอการจดการเรยนร

ความพงพอใจ (Satisfaction) ไดมผใหความหมายของความพงพอใจไวหลายความหมาย ดงน

(พจนานกรมฉบบราชบณฑตสถาน, 2542) ไดใหความหมายของความพงพอใจไววา พงพอใจ หมายถง รก ชอบใจ และพงใจ หมายถง พอใจ ชอบใจ

(Nowak, J. A. and Plucker, J, 2002) กลาววา ความพงพอใจ หมายถง ทศนคตทางบวกของบคคลทมตอสงใดสงหนง เปนความรสกหรอทศนคตทดตองานททาของบคคลทมตองานในทางบวก ความสขของบคคลอนเกดจากการปฏบตงานและไดรบผลเปนทพงพอใจ ทาใหบคคลเกดความกระตอรอรน มความสข ความมงมนทจะทางาน มขวญและมกาลงใจ มความผกพนกบหนวยงาน มความภาคภมใจในความสาเรจของงานททา และสงเหลานจะสงผลตอประสทธภาพและประสทธผลในการทางานสงผลตอถงความกาวหนาและความสาเรจขององคการอกดวย

DPU

Page 63: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

53

(Nowak, J. A, 2007) กลาววา ความพงพอใจเปนความรสกภายในจตใจของมนษยทไมเหมอนกน ขนอยกบแตละบคคลวาจะมความคาดหมายกบสงหนงสงใดอยางไร ถาคาดหวงหรอมความตงใจมากและไดรบการตอบสนองดวยดจะมความพงพอใจมากแตในทางตรงกนขามอาจผดหวงหรอไมพงพอใจเปนอยางยง เมอไมไดรบการตอบสนองตามทคาดหวงไวทงนขนอยกบสงทตงใจไววาจะมมากหรอนอยสอดคลองกบ ฉตรชย (2535) กลาววา ความพงพอใจหมายถงความรสกหรอทศนคตของบคคลทมตอสงหนงหรอปจจยตางๆทเกยวของ ความรสกพอใจจะเกดขนเมอความตองการของบคคลไดรบการตอบสนองหรอบรรลจดมงหมายในระดบหนง ความรสกดงกลาวจะลดลงหรอไมเกดขน หากความตองการหรอจดมงหมายนนไมไดรบการตอบสนอง

(Piaget, Jean, 1962) กลาววา ความพงพอใจ หมายถง ความรสกชอบหรอพอใจทมตอองคประกอบและสงจงใจในดานตางๆ เมอไดรบการตอบสนอง

(Satchwell, R., & Loepp, F. L, 2002) กลาววา ความพงพอใจของมนษยเปนการแสดงออกทางพฤตกรรมทเปนนามธรรม ไมสามารถมองเหนเปนรปรางได การทเราจะทราบวาบคคลมความพงพอใจหรอไม สามารถสงเกตโดยการแสดงออกทคอนขางสลบซบซอนและตองมสงเราทตรงตอความตองการของบคคล จงจะทาใหบคคลเกดความพงพอใจ ดงนนการสงเราจงเปนแรงจงใจของบคคลนนใหเกดความพงพอใจในงานนน

(นภารตน, 2544) กลาววา ความพงพอใจเปนความรสกทางบวกความรสกทางลบและความสขทมความสมพนธกนอยางซบซอน โดยความพงพอใจจะเกดขนเมอความรสกทางบวกมากกวาทางลบ

(เทพพนม และสวง, 2540) กลาววา ความพงพอใจเปนภาวะของความพงใจหรอภาวะทมอารมณในทางบวกทเกดขน เนองจากการประเมนประสบการณของคนๆหนง สงทขาดหายไประหวางการเสนอใหกบสงทไดรบจะเปนรากฐานของการพอใจและไมพอใจได

(Vernon, D T A & Blake, R L, 1993) กลาววา ความพงพอใจ หมายถงความรสกทเกดขนเมอไดรบผลสาเรจตามความมงหมายหรอเปนความรสกขนสดทายทไดรบผลสาเรจตามวตถประสงค

จากการตรวจเอกสารขางตนสรปไดวา ความพงพอใจ หมายถง ความรสกทดหรอทศนคตทดของบคคล ซงมกเกดจากการไดรบการตอบสนองตามทตนตองการ กจะเกดความรสกทดตอสงนน ตรงกนขามหากความตองการของตนไมไดรบการตอบสนองความไมพงพอใจกจะเกดขน

DPU

Page 64: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

54

2.6.1 แนวคดเกยวกบความพงพอใจ (Shelly อางโดย ประกายดาว, 2536) ไดเสนอแนวคดเกยวกบความพงพอใจ วาความ

พงพอใจเปนความรสกสองแบบของมนษย คอ ความรสกทางบวกและความรสกทางลบ ความรสกทางบวกเปนความรสกทเกดขนแลวจะทาใหเกดความสข ความสขนเปนความรสกทแตกตางจากความรสกทางบวกอนๆ กลาวคอ เปนความรสกทมระบบยอนกลบความสขสามารถทาใหเกดความรสกทางบวกเพมขนไดอก ดงนนจะเหนไดวาความสขเปนความรสกทสลบซบซอนและความสขนจะมผลตอบคคลมากกวาความรสกในทางบวกอนๆ ขณะท แนวคดความพงพอใจ มสวนเกยวของกบความตองการของมนษย กลาวคอ ความพงพอใจจะเกดขนไดกตอเมอความตองการของมนษยไดรบการตอบสนอง ซงมนษยไมวาอยในทใดยอมมความตองการขนพนฐานไมตางกน

(Robert J, Sternberg and Wendy M. Williams, 1998)) กลาววา ความพงพอใจเปนปฏกรยาดานความรสกตอสงเราหรอสงกระตนทแสดงผลออกมาในลกษณะของผลลพธสดทายของกระบวนการประเมน โดยบงบอกทศทางของผลการประเมนวาเปนไปในลกษณะทศทางบวกหรอทศทางลบหรอไมมปฏกรยาคอเฉยๆ ตอสงเราหรอสงทมากระตน

(สเทพ, 2554) ไดสรปวา สงจงใจทใชเปนเครองมอกระตนใหบคคลเกดความพงพอใจ มดวยกน 4 ประการ คอ

1. สงจงใจทเปนวตถ (material inducement) ไดแก เงน สงของ หรอสภาวะทางกายทใหแกผประกอบกจกรรมตางๆ

2. สภาพทางกายทพงปรารถนา (desirable physical condition ) คอ สงแวดลอมใน การประกอบกจกรรมตางๆ ซงเปนสงสาคญอยางหนงอนกอใหเกดความสขทางกาย

3. ผลประโยชนทางอดมคต (ideal benefaction) หมายถง สงตางๆทสนองความตองการของบคคล

4. ผลประโยชนทางสงคม (association attractiveness) หมายถง ความสมพนธฉนทมตรกบผรวมกจกรรม อนจะทาใหเกดความผกพน ความพงพอใจและสภาพการรวมกน อนเปนความพงพอใจของบคคลในดานสงคมหรอความมนคงในสงคม ซงจะทาใหรสกมหลกประกนและมความมนคงในการประกอบกจกรรม

2.6.2 การวดความพงพอใจ การวดความพงพอใจ ในการวดความพงพอใจนน บญเรอง ขจรศลป (2529) ไดให

ทรรศนะเกยวกบ เรองนวา ทศนคตหรอเจตคตเปนนามธรรมเปนการแสดงออกคอนขางซบซอน จงเปน การยากทจะวดทศนคตไดโดยตรง แตเราสามารถทจะวดทศนคตไดโดยออม โดยวด ความคดเหนของบคคลเหลานนแทน

DPU

Page 65: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

55

ฉะนน การวดความพงพอใจกมขอบเขตทจากดดวย อาจมความคลาดเคลอนขน ถาบคคลเหลานนแสดงความคดเหนไมตรงกบความรสกทแทจรง ซงความคลาดเคลอนเหลานยอมเกดขนไดเปนธรรมดาของการวดโดยทวๆ ไป

(ภณดา ชยปญญา, 2556) ไดกลาวไววา การวดความพงพอใจนน สามารถทาไดหลายวธ ดงตอไปน

1. การใชแบบสอบถาม โดยผออกแบบสอบถาม เพอตองการทราบความคดเหน ซงสามารถกระทาไดในลกษณะกาหนดคาตอบใหเลอกหรอตอบคาถามอสระ คาถามดงกลาว อาจถามความพอใจในดานตาง ๆ

2. การสมภาษณเปนวธการวดความพงพอใจทางตรง ซงตองอาศยเทคนคและ วธการทดจะไดขอมลทเปนจรง

3. การสงเกต เปนวธวดความพงพอใจ โดยการสงเกตพฤตกรรมของบคคล 9 เปาหมาย ไมวาจะแสดงออกจากการพดจา กรยา ทาทาง วธนตองอาศยการกระทาอยาง จรงจง และสงเกตอยางมระเบยบแบบแผน 2.7 งานวจยทเกยวของ

สฑามาศ นยมพานช (2556) ไดศกษาการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการแกปญหาของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 4 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน พบวา 1) ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนระหวางกอนเรยนและหลงเรยนมความแตกตางอยางมนยสาคญ (p < 0.05) โดยหลงเรยนสงกวากอนเรยนในทกหวขอเนอหา และ 2)ความสามารถในการแกปญหาของนกเรยนระหวางหวขอเนอหามความแตกตางกน (p < 0.05) โดยมแนวโนมเพมขน

พลกฤต โกฏกล (2555) ไดศกษาผลการสอนทใชปญหาเปนฐาน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรองแรงและการเคลอนท เพอพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตร ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนเทศบาลบานคหาสวรรค จงหวดพทลง พบวา 1) ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทไดรบการสอนโดยใชปญหาเปนฐานสงกวาของนกเรยนทไดรบ การสอนแบบปกตอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 2) ความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทไดรบการสอนโดยใชปญหาเปนฐานสงกวาของนกเรยนทไดรบการสอนแบบปกตอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

DPU

Page 66: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

56

กอบวทย พรยะวฒน (2554) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและความสามารถในการคดแกปญหาทางวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน และพบวา 1) นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน กบนกเรยนทไดรบกาจดการเรยนรโดยใชกลวธเมตาคอคนชนในการแกโจทยปญหาวทยาศาสตร มผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 2) นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน มผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 3) นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชกลวธเมตาคอกนชนในการแกโจทยปญหาวทยาศาสตร มผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 4) นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน กบนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชกลวธเมตาคอดนชนในการแกโจทยปญหาวทยาศาสตร มความสามารถในการคดแกปญหาทางวทยาศาสตรแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 5) นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน มความสามารถในการคดแกปญหาทางวทยาศาสตร หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 6) นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชกลวธเมตาคอกนชนในการแกปญหาโจทยปญหาวทยาศาสตร มความสามารถในการคดแกปญหาทางวทยาศาสตร หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

สภามาส เทยนทอง (2553) ไดศกษาการพฒนาความสามารถในการแกปญหาของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน พบวา 1) ความสามารถในการแกปญหาของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 หลงการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานโดยการทาโครงงาน พบวา นกเรยนมความสามารถในการแกปญหาอยในระดบสง 2) ผลการเรยนรเรอง การถนอมอาหาร ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 หลงการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานสงกวากอนไดรบการจดการเรยนร 3) ความคดเหนของนกเรยนชนปะถมศกษาปท 5 ทมตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานอยในระดบเหนดวยมากทง 3 ดาน โดยนกเรยนเหนดวยมากเปนอนดบ 1 คอ ดานบรรยากาศการเรยนร รองลงมาคอ ดานการจดกจกรรมการเรยนร และดานประโยชนทไดรบตามลาดบ

ดอกออ รงโคตร (2553) ไดศกษาผลการจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน (PBL) เรอง ปรากฏการณเกยวกบอากาศในชวตประจาวน ชนมธยมศกษาปท 1 พบวา 1) แผนการจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน (PBL) เรอง ปรากฏการณเกยวกบอากาศในชวตประจาวน ชนมธยมศกษาปท 1 มประสทธภาพ 77.87/76.13 2) ดชนประสทธผลของการจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน (PBL) เรอง

DPU

Page 67: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

57 ปรากฏการณเกยวกบอากาศในชวตประจาวน ชนมธยมศกษาปท 1 มคาเทากบ 0.5936 3) นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน (PBL) เรอง ปรากฏการณเกยวกบอากาศในชวตประจาวน มผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการคดแกปญหาหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถต (p<.001) 4) นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 มความพงพอใจตอการเรยนดวยการจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน (PBL) เรอง ปรากฏการณเกยวกบอากาศในชวตประจาวนอยในระดบมากโดยสรป การจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน (PBL) ทาใหผเรยนมความรความเขาใจ สรางความร ดวยตวเอง และสามารถนาความรไปใชในการแกปญหาในชวตประจาวนได สวนครผสอนนาไปเปนแนวทางในการพฒนาแผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานในเนอหาสาระและระดบชนอนๆ ตอไป

ครอวซค Krawczyk (2008) ไดศกษา การใชวธการสอนแบบเนนปญหาเปนหลกและกจกรรมเชงปฏบตการเพอสอนบทเรยนเรองการแบงเซลลและพนธกรรมในชนเรยนวชาชววทยาระดบมธยมศกษา โดยมวตถประสงค เพอแกปญหาในเรองของการเชอมโยงกนระหวางเนอหาบทเรยนเรองการแบงเซลลและเรองพนทของ Punnett โดยผวจยไดพฒนาบทเรยนเรองพนธกรรมซงใชกจกรรมการเรยนรแบบเนนปญหาเปนหลกขน ชดกจกรรมนจะเปดโอกาสใหผเรยนไดทางานรวมในกลมเลก ๆ พรอมกบการทากจกรรมซงในชนเรยนทมการสอนเนอหาในระดบยากไปดวย วธทใชในการประเมนผลการเรยนรของผเรยนคอ การใชแบบทดสอบกอนและหลงเรยน รวมทงแบบสารวจเพอประเมนวธทพวกเขาชอบใหใชการเรยนการสอนทงแบบกอนและหลงการสอนโดยใชวธการสอนแบบเนนปญหาเปนหลกเพอโอกาสใหพวกเขาไดทาการประเมนตนเอง รวมทงยงไดประเมนการเรยนรของตนเองดวย ผลการวจยพบวา นกเรยนสามารถแกปญหาในสวนเนอหาบทเรยนทเกยวกบเรองพนธศาสตรในระดบยากได ในชนเรยนทไดรบคาแนะนาจากครเพยงเลกนอยและไดรบการสอนใหทาการเชอมโยงระหวางความรเรองการแบงเซลลและพนธกรรมตามรปแบบของวธการสอนแบบเนนปญหาเปนหลก

ซาวอย Savoy (2007 ) ไดศกษาการจดการเรยนรแบบเนนปญหาเปนหลก : การศกษารปแบบของการฝกปฏบตเพอการพฒนาทกษะดานการทาวจยทดและทกษะดานการคดแกปญหาในการศกษาวชาเคม เพอสงเสรมวธการจดการเรยนการสอนทมประสทธภาพและเหมาะสมสาหรบระบบการจดการศกษาทางดานเคมซงจะชวยใหกาเนดและพฒนาทกษะเหลานในตวผเรยนตอไป วธการจดการเรยนรแบบเนนปญหาเปนหลกคอกลยทธในการฝกปฏบตซงตอบสนองตามวตถประสงคน การใชวธการคดแกปญหาสามารถเพมระดบความสนใจของผเรยนในการเรยนรหลกทฤษฎดานเคมไดเพมขนโดยผานทาง การเขาไปศกษาโดยตรงในสงแวดลอมทางการเรยนร

DPU

Page 68: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

58 ดวยตวของผเรยนเอง นอกจากน , กลมของผเรยนยงแสดงใหเหนถงการทางานแบบรวมมอกนในการแบงปนและจดระบบความคดในกลมของตนดวย พวกเขาเลอกใชประโยชนจากเทคโนโลยทมอย เพอทาการสรางจดเชอมโยงระหวางหลกการและแนวความคดของเนอหาโดยนาเสนอออกมาใหเหนในรปของภาพดจตอล รวมกบการพฒนาทกษะการคดขนสงตามทฤษฎของ Bloom ไปพรอม ๆ กนรปแบบวธการสอนในลกษณะนเปนการสรางการเรยนรอยางแทจรงโดยใชเทคโนโลยทมอยเพอทาการสรางจดเชอมโยงในสงแวดลอมทางการเรยนรแบบรวมมอ ซงจะชวยสนบสนน สงเสรมและสรางความเขมแขงในประสบการณดานการเรยนร อนมผลใหผเรยนสามารถคดคนนวตกรรมใหมๆ ขนมาดวยตนเองและยงเปนเครองหมายแทนคาอธบายถงระดบองคความรทผเรยนสามารถเรยนรจากหลกทฤษฎและแนวความคดของเนอหาวชาเหลานนไดเปนอยางดอกดวย

ฮอลโลเวล Hoolowell (1997) ไดศกษาเรองผลการเรยนแบบใชปญหาเปนฐานตอลกษณะการเรยนรดวยตนเอง ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรสงแวดลอมและความพงพอใจตอการเรยนการสอนของนกเรยนช นมธยมศกษาปท 4 กลมตวอยาง คอ นกเรยนช นมธยมศกษาปท 4 ขนตอนการสอนประกอบดวยการนาเสนอสถานการณปญหาระบปญหา วเคราะหปญหา กาหนดประเดนการเรยน อภปรายแลกเปลยนความร รวบรวมความร วเคราะหและใชความรแกปญหา สรปความร ผลการวจยพบวา นกเรยนทเรยนดวยวธการเรยนแบบปญหาเปนฐาน มคะแนนเฉลยหลงการเรยนสงกวานกเรยนทเรยนดวยวธการเรยนปกต นกเรยนทเรยนดวยวธการสอนแบบใชปญหาเปนฐาน มคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรสงแวดลอมหลงการเรยนสงกวากอนเรยน แตคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทเรยนดวยวธการเรยนแบบใชปญหาเปนหลก ไมแตกตางจากนกเรยนทเรยนดวยวธการเรยนแบบปกต มความพงพอใจตอการเรยนการสอนแบบใชปญหาเปนฐานอยในระดบมาก

จากการศกษาคนควา งานวจยทเกยวของ ทงงานวจยในประเทศและงานวจยตางประเทศ พบวา การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (PBL) เปนรปแบบการจดการเรยนรทชวยฝกใหผเรยนไดเผชญปญหาและไดวเคราะหแกปญหาดวยวธการทเหมาะสม และทาใหผเรยนไดรบการพฒนาทงดานความร ความเขาใจ วธการศกษาคนควาใหมๆ ทหลากหลาย รจกมความคดรเรม มความคดสรางสรรค รจกสงเกตแลวนาไปประยกตใชในชวตประจาวน จงทาใหผลสมฤทธทางการเรยนสงกวาเกณฑทกาหนดไว ดงนนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน จงเปนรปแบบการจดการเรยนรทด ทควรนามาใชในการจดการเรยนรใหกบผเรยนตอไป

DPU

Page 69: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

บทท 3 ระเบยบวธวจย

การวจยเรองการพฒนาความสามารถการเรยนรวชาวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน

ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 เพอศกษาการพฒนาความสามารถการเรยนรวชาวทยาศาสตรศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร และศกษาความพงพอใจทมตอการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ซงมวธด าเนนการศกษาตามขนตอน ดงตอไปน

3.1 ประชากรและกลมตวอยาง 3.2 เครองมอทใชในการวจย 3.3 การสรางเครองมอในการวจย 3.4 การเกบรวบรวมขอมล 3.5 การวเคราะหขอมล 3.6 สถตทใชในการวเคราะหขอมล

3.1 ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร

ประชากรทใชในการวจยครงน คอ นกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนพระยา- ประเสรฐสนทราศรย (กระจาง สงหเสน) แขวงวงทองหลาง กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2559 จ านวน 210 คน จดเปน 6 หองเรยน

กลมตวอยาง กลมตวอยาง คอ นกเรยนชนประถมศกษาปท 5/2 โรงเรยนพระยาประเสรฐสนทราศรย

(กระจาง สงหเสน) แขวงวงทองหลาง กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2559 โดยน า มา 1 หองเรยน จ านวน 40 คน โดยการเลอกแบบเจาะจง (Purposive Random Sampling)

DPU

Page 70: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

62

3.2 เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการศกษาคนควาครงนประกอบดวย 1. แผนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน กลมสาระวทยาศาสตร หนวยการเรยนร

เรองความหลากหลายของพชและสตว กบหนวยการเรยนรเรองวสดในชวตประจ าวน ชนประถมศกษาปท 5 โดยแผนการจดการเรยนรจ านวน 7 แผน แผนละ 2 ชวโมง รวม 14 ชวโมง

2. แบบประเมนความสามารถในการแกปญหาวชาวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 5 จ านวน 1 ชด

3. แบบสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนทเรยนวชาวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 5 จ านวน 1 ชด

4. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร จ านวน 1 ชด เปนแบบทดสอบปรนย ชนด 4 ตวเลอก จ านวน 20 ขอ

5. แบบสอบถามความพงพอใจของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน จ านวน 1 ชด 3.3 การสรางและหาคณภาพเครองมอในการวจย

1. แผนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน กลมสาระวทยาศาสตร หนวยการเรยนรเรองความหลากหลายของพชและสตว กบหนวยการเรยนรเรองวสดในชวตประจ าวน ชนประถมศกษาปท 5 โดยแผนการจดการเรยนรจ านวน 7 แผน แผนละ 2 ชวโมง รวม 14 ชวโมง ซงผวจยไดด าเนนการสรางดงน

1.1 ศกษาหลกสตรการศกษาข นพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 5 คมอการจดการเรยนร แบบเรยน เนอหา ตวชวด

1.2 ศกษารายละเอยดเนอหา หนวยการเรยนรเรองความหลากหลายของพชและสตว กบเรองวสดในชวตประจ าวน เพอน าไปสรางแผนการสอนการจดการเรยนร โดยใชปญหาเปนฐาน

1.3 สรางแผนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน โดยเลอกมาจ านวน 2หนวย เพอมาจดท าแผนการจดการเรยนร จ านวน 7 แผน ดงตารางตอไปน

DPU

Page 71: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

63

ตารางท 3.1 แผนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน หนวยการเรยนรท 1 เรอง ความหลากหลายของพชและสตว

แผนท ชอแผนการจดการเรยนร จดประสงคการเรยนร จ านวน (ชวโมง)

1 พชดอก และพชไมมดอก 1. นกเรยนสามารถหาแนวทางในการแกปญหาโดยการท ากจกรรมหาความแตกตางของพชดอกและพชไมมดอกได 2. นกเรยนสามารถพฒนาความสามารถในการแกปญหาโดยการอธบายความแตกตางของพชดอกและพชไมมดอกได 3. นกเรยนชางสงเกต ชางคด ชางสงสย มความร ความเขาใจ เกยวกบพชดอก และพชไมมดอก

2

2 พชใบเลยงเดยว และพชใบเลยงค

1. นกเรยนสามารถหาแนวทางในการแกปญหาโดยการท ากจกรรมหาความแตกตางของพชใบเลยงเดยว และพชใบเลยงคได 2.นกเรยนสามารถพฒนาความสามารถในการแกปญหาโดยการอธบายความแตกตางของพชใบเลยงเดยว และพชใบเลยงคได 3. นกเรยนชางสงเกต ชางคด ชางสงสย มความร ความเขาใจ เกยวกบพชใบเลยงเดยว และพชใบเลยงค

2

3 สตวมกระดกสนหลง 1. นกเรยนสามารถหาแนวทางในการแกปญหาโดยการท ากจกรรมในการหาลกษณะของสตวมกระดกสนหลง 2.นกเรยนสามารถพฒนาความสามารถในการแกปญหาโดยการอธบายลกษณะของสตวมกระดกสนหลง 3. นกเรยนชางสงเกต ชางคด ชางสงสย มความร ความเขาใจ เกยวกบสตวมกระดกสนหลง

2

DPU

Page 72: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

64

ตารางท 3.1 (ตอ)

แผนท ชอแผนการจดการเรยนร จดประสงคการเรยนร จ านวน (ชวโมง)

4 สตวไมมกระดกสนหลง 1. นกเรยนสามารถหาแนวทางในการแกปญหาโดยการท ากจกรรมในการหาลกษณะสตวไมมกระดกสนหลง 2. นกเรยนสามารถพฒนาความสามารถในการแกปญหาโดยการอธบายลกษณะสตวไมมกระดกสนหลง 3. นกเรยนชางสงเกต ชางคด ชางสงสย มความร ความเขาใจ เกยวกบลกษณะสตวไมมกระดกสนหลง

2

ตารางท 3.2 แผนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน หนวยการเรยนรท 2 เรอง ประเภทและสมบตของวสด

แผนท ชอแผนการจดการเรยนร จดประสงคการเรยนร จ านวน (ชวโมง)

5 ความยดหยน และความแขง

1. นกเรยนสามารถหาแนวทางในการแกปญหาโดยการท ากจกรรมหาความแตกตางและลกษณะของความยดหยนและความแขงได 2.นกเรยนสามารถพฒนาความสามารถในการแกปญหาโดยการอธบายความแตกตางและลกษณะของความยดหยนและความแขงได 3. นกเรยนชางสงเกต ชางคด ชางสงสย มความร ความเขาใจ เกยวกบความยดหยนและความแขง

2

6 ความเหนยว และการน าความรอน

1. นกเรยนสามารถหาแนวทางในการแกปญหาโดยการท ากจกรรมหาความแตกตางและลกษณะของความเหนยวและการน าความรอน

2

DPU

Page 73: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

65

ตารางท 3.2 (ตอ)

แผนท ชอแผนการจดการเรยนร จดประสงคการเรยนร จ านวน (ชวโมง)

2.นกเรยนสามารถพฒนาความสามารถในการแกปญหาหาความแตกตางและลกษณะของความเหนยวและการน าความรอน 3. นกเรยนชางสงเกต ชางคด ชางสงสย มความร ความเขาใจ เกยวกบความเหนยวและการน าความรอน

7 การน าไฟฟา และความหนาแนน

1. นกเรยนสามารถหาแนวทางในการแกปญหาหาความแตกตางและลกษณะของการน าไฟฟาและความหนาแนน 2.นกเรยนสามารถพฒนาความสามารถในการแกปญหาหาความแตกตางและลกษณะของการน าไฟฟาและความหนาแนน 3. นกเรยนชางสงเกต ชางคด ชางสงสย มความร ความเขาใจ เกยวกบเกยวกบการน าไฟฟาและความหนาแนน

2

2. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

ในการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 5 จ านวน 1 ชด หนวยการเรยนรเรอง ความหลากหลายของพชและสตว กบหนวยการเรยนรเรองวสดในชวตประจ าวน ผวจยด าเนนการสรางตามขนตอน ดงน

2.1 ศกษาหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 2.2 ศกษาคมอการสอนวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 5 ของสถาบนสงเสรมการ

สอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) และสถาบนอกษรเจรญทศน (อจท.) เกยวกบจดประสงคการเรยนร เนอหาและกจกรรมการเรยนการสอนวชาวทยาศาสตร หนวยการเรยนร เรองความหลากหลายของพชและสตว กบหนวยการเรยนรเรองวสดในชวตประจ าวน

DPU

Page 74: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

66

2.3 ศกษาเอกสาร ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ 2.4 สรางแบบประเมนความสามารถในการแกปญหาวชาวทยาศาสตร ของนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 5 ซงมการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน 2.5 ก าหนดเกณฑในการใหคะแนน เนอหาทจะวด และเลอกรปแบบเครองมอท

จะวด โดยก าหนดเกณฑการประเมน ดงน ตารางท 3.3 ก าหนดเกณฑการใหคะแนนความสามารถในการแกปญหา

รายการ เกณฑการประเมน

1 2 3 1. การบอกปญหาจากสถานการณทก าหนด

ไมสามารถบอกปญหาจ า ก ส ถ า น ก า ร ณ ทก าหนดได

สามารถบอกปญหาไดทสอดคลองกบ เ ร อง ทเรยนไดบางสวน

สามารถบอกปญหาไดทสอดคลองกบ เ ร อง ทเรยนไดถกตอง ชดเจน

2. การวเคราะหปญหาทตงไวอยางเปนระบบ

วเคราะหปญหาทต งไว อยางเ ปนระบบไดไมชดเจน

สามารถวเคราะหปญหาทต งไวอยางเปนระบบไดบางสวน

สามารถวเคราะหปญหาทต งไวอยางเปนระบบไดถกตอง ชดเจน

3. การแสวงหาความรมาใชในการแกปญหา

แสวงหาความรมาใชในก า รแ ก ป ญหา ได ไ มชดเจน

สามารถแสวงหาความรมาใชในการแกปญหาไดบางสวน

สามารถแสวงหาความรมาใชในการแกปญหาไดถกตอง ชดเจน

4. การหาวธการแกปญหาโดยใชเหตผล

หาวธการแกปญหาโดยใชเหตผลไดไมชดเจน

ส า ม า ร ถ ห า ว ธ ก า รแกปญหาโดยใชเห ตผลไดบางสวน

ส า ม า ร ถ ห า ว ธ ก า รแกปญหาโดยใชเห ตผลไดถกตอง ชดเจน

5. การน าเสนอสรปองคความรภาพรวมของการแกปญหา

น าเสนอสรปองคความรภ า พ ร ว ม ข อ ง ก า รแกปญหาไดไมชดเจน

น าเสนอสรปองคความรภ า พ ร ว ม ข อ ง ก า รแกปญหาไดบางสวน

น าเสนอสรปองคความรภ า พ ร ว ม ข อ ง ก า รแก ปญหาไดถ ก ตอ ง ชดเจน

แตละขอมเกณฑการใหคะแนน (คะแนนเตม 15 คะแนน) ดงน 11 - 15 คะแนน หมายถง ความสามารถการแกปญหาอยในระดบสง 6 - 10 คะแนน หมายถง ความสามารถการแกปญหาอยในระดบพอใช

1 - 5 คะแนน หมายถง ความสามารถการแกปญหาอยในระดบปรบปรง

DPU

Page 75: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

67

เกณฑการตดสนความสามารถในการแกปญหา

2.01 – 3.00 หมายถง ความสามารถการแกปญหาอยในระดบสง

1.50 – 2.00 หมายถง ความสามารถการแกปญหาอยในระดบพอใช 1.00 – 1.49 หมายถง ความสามารถการแกปญหาอยในระดบปรบปรง

3. แบบสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนทเรยนวชาวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 5 จ านวน 1 ชด ผวจยด าเนนการสรางดงน

3.1 ศกษาคนควา เอกสาร หนงสอ และงานวจยทเกยวของ เพอใชเปนขอมลและแนวทางในการสรางแบบสงเกตพฤตกรรมกลม

3.2 สรางแบบสงเกตพฤตกรรมท างานกลม ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5ซงมการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

3.3 ก าหนดเกณฑในการใหคะแนน เนอหาทจะวด และเลอกรปแบบเครองมอทจะวด โดยก าหนดเกณฑการประเมน ดงน ตารางท 3.4 ก าหนดเกณฑการใหคะแนนการสงเกตพฤตกรรมของนกเรยน

รายการ เกณฑการประเมน

1 2 3 1. ความรวมมอกนท ากจกรรม

ไมใหความรวมมอกนท ากจกรรม

ใหความรวมมอกนท ากจกรรมบางครง

ใหความรวมมอกนท ากจกรรมทกครง

2. มการแบงหนาทและก าหนดเปาหมายของงานชดเจน

มการแบงหนา ทและก าหนดเปาหมายของงานชดเจนไมชดเจน

มการแบงหนา ทและก าหนดเปาหมายของงานชดเจนบางครง

มการแบงหนา ทและก าหนดเปาหมายของงานชดเจนทกครง

3. ความสามารถในการสอสาร

ความสามารถในการสอสารไมชดเจน

ความสามารถในการสอสารชดเจนบางสวน

ความสามารถในการสอสารถกตอง ชดเจน

4. ความมงมนในการท างาน

ไมมความมงมนในการท างาน

มคว าม ม งมน ในการท างานบางครง

มคว าม ม งมน ในการท างานทกครง

5. ท างานเสรจตามเวลาทก าหนด

ท างานไมเสรจตามเวลาทก าหนด

ท างานเสรจตามเวลาทก าหนดในบางครง

ท างานเสรจตามเวลาทก าหนดทกครง ถตอง

DPU

Page 76: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

68

แตละขอมเกณฑการใหคะแนน (คะแนนเตม 15 คะแนน) ดงน 11 - 15 คะแนน หมายถง ปฏบตหรอแสดงพฤตกรรมอยในระดบสง 6 - 10 คะแนน หมายถง ปฏบตหรอแสดงพฤตกรรมอยในระดบพอใช

1 - 5 คะแนน หมายถง ปฏบตหรอแสดงพฤตกรรมอยในระดบปรบปรง

เกณฑการตดสนความสามารถในการแกปญหา

2.01 – 3.00 หมายถง ปฏบตหรอแสดงพฤตกรรมอยในระดบสง 1.50 – 2.00 หมายถง ปฏบตหรอแสดงพฤตกรรมอยในระดบพอใช 1.00 – 1.49 หมายถง ปฏบตหรอแสดงพฤตกรรมอยในระดบปรบปรง

4. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร จ านวน 1 ชด เปน แบบทดสอบปรนย ชนด 4 ตวเลอก จ านวน 20 ขอ ผวจยด าเนนการสรางดงน

4.1 ศกษาหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 หลกสตรสถานศกษาโรงเรยนพระยาประเสรฐสนทราศรย (กระจาง สงหเสน) ขอบขายเนอหา และตวชวดกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 5

4.2 วเคราะหเนอหา สาระการเรยนร และจดประสงคการเรยนร หนวยการเรยนรเรองความหลากหลายของพชและสตว กบหนวยการเรยนรเรองวสดในชวตประจ าวน ชนประถมศกษาปท 5 เพอใชเปนแนวทางในการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

4.3 สรางตารางจ าแนกขอสอบ เพอสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน โดยวดความสามารถ 6 ดาน ตามทฤษฎของบลม คอ 1. ความรความจ า 2. ความเขาใจ 3.การประยกตใช 4.การวเคราะห 5.การประเมนคา 6.ความคดสรางสรรค

4.4 สรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร เรองความหลากหลายของพชและสตว กบเรองวสดในชวตประจ าว น โดยใหครอบคลมเนอหา และวตถประสงค จ านวน 1 ชด ชนดแบบปรนย 4 ตวเลอก จ านวน 20 ขอ

5. แบบสอบถามความพงพอใจของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรโดยใชปญหา เปนฐาน จ านวน 1 ชด ผวจยด าเนนการสรางดงน

5.1 ศกษาวธการสรางเครองมอแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) จาก เอกสาร ต ารา และงานวจยทเกยวของกบความพงพอใจ

5.2 สรางแบบวดความพงพอใจตอการจดกจกรรมการเรยนร จ านวน 1 ชด เปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ม 5 ระดบ จ านวน 15 ขอ

5 หมายถง พงพอใจมากทสด 4 หมายถง พงพอใจมาก

DPU

Page 77: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

69

3 หมายถง พงพอใจปานกลาง 2 หมายถง พงพอใจนอย 1 หมายถง พงพอใจนอยทสด

ผลการประเมนทไดน าไปหาคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานโดยใชเกณฑ ดงน คาเฉลยระหวาง 4.21 – 5.00 หมายถง พอใจมากทสด คาเฉลยระหวาง 3.41 – 4.20 หมายถง พอใจมาก คาเฉลยระหวาง 2.61 – 3.40 หมายถง พอใจปานกลาง คาเฉลยระหวาง 1.81 – 2.60 หมายถง พอใจนอย คาเฉลยระหวาง 1.00 – 1.80 หมายถง พอใจนอยทสด

6. น าแผนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน แบบประเมนความสามารถในการแกปญหา แบบประเมนพฤตกรรมท างานกลม แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร และแบบสอบถามความพงพอใจของนกเรยน ใหทปรกษาด พจารณา เพอแนะน า ปรบปรงแกไข

7. จากนนน าแผนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน แบบประเมนความสามารถในการแกปญหา แบบประเมนพฤตกรรมท างานกลม แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร และแบบสอบถามความพงพอใจของนกเรยนใหผเชยวชาญ จ านวน 3 คน ประเมนคณภาพของเครองมอตรวจสอบความถกตองเหมาะสม ผวจยจงน ามาค านวณหาคาดชนความสอดคลอง ทมระดบการพจารณาตรวจสอบความเทยงตรงดานเนอหา ความชดเจนของภาษา และความสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร และเนอหา ซงมเกณฑการประเมน ดงน

+1 หมายถง แนใจวาขอค าถามมความสอดคลองกบจดประสงคทวด 0 หมายถง ไมแนใจวาขอค าถามมความสอดคลองกบจดประสงคทวด -1 หมายถง แนใจวาขอค าถามไมมความสอดคลองกบจดประสงคทวด

เมอน าแบบทดสอบทไดรบการตรวจสอบจากผเชยวชาญมาค านวณหาความสอดคลองคา (IOC) แลวคดแบบทดสอบทไดคา IOC ตงแต 0.5 ขนไป

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน มคา IOC เทากบ 0.67-1.00

ผวจยไดน าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน เพอมาหาคาความยากงาย (p) และคาอ านาจจ าแนก (r) โดยก าหนดเกณฑการผาน คาความยากงาย (p) ระหวาง 0.20 – 0.80 และคาอ านาจจ าแนก (r) เทากบ 0.2 ขนไป

หลงจากนนไดน าเครองมอทไดรบการตรวจสอบเรยบรอยแลว จงน าไปใชกบกลมตวอยางส าหรบการวจยตอไป

DPU

Page 78: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

70

3.4 การเกบรวบรวมขอมล 3.4.1 ขนน า

1.1 ผสอนใหนกเรยนจดกลมตามความสมครใจเปน 6 กลม กลมละ 6-7 คน การแบงกลมดงกลาวใชจนสนสดการเรยนร จากนนผสอนแนะน าวธการท างานกลมและบทบาทของสมาชกในกลม แตแนะน าใหนกเรยนทกคนในกลมสลบหนาทในกลมไดในแตละครงทมการท ากจกรรม

1.2 ผสอนชแจงจดประสงคการเรยนรของเรองทเรยนแตละเรอง ซงมทงหมด 7 เรอง ซงตองใชปญหาเปนฐาน

1.3 ผสอนน าเขาสบทเรยนโดยพดคย ซกถามนกเรยน เปดวดทศนและสออนๆ เกยวกบเรองทเรยน เพอใหเราความสนใจของผเรยน หลงจากนน เขาสบทเรยน

3.4.2 ขนสอน 1. ผสอนแนะน านกเรยนทราบถงการตงโจทยปญหาทแตละกลมตองไมซ ากน หลงจาก

นน นกเรยนแตละกลมคดตงโจทยปญหาทเกยวของกบเรองทจะตองเรยนตามกระบวนการของการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ซงแตละกลมจะตองด าเนนการตามกระบวนการดงน 1) ระบปญหา 2) ท าความเขาใจกบปญหา 3) ขนด าเนนการศกษาคนควา 4) สงเคราะหความร 5) สรปและประเมนคาของค าตอบ 6) น าเสนอและประเมนผลงาน

ถากลมไหนมปญหาผสอนจะใหค าแนะน ากอนทนกเรยนจะไปศกษาคนควาหาค าตอบ 2. ผสอนใหนกเรยนด าเนนการศกษาคนควา ในการหาค าตอบและจงมาระดมความคด

และบนทกขอมลทไดจากการศกษาคนควา 3. ผสอนใหนกเรยนแตละกลมน าขอมลทไดจากการศกษาคนความาแลกเปลยนเรยนร

และคดพจารณาตอไปวา ความรทไดมามความถกตองสมบรณและครบถวนตามประเดนของโจทยปญหาทตองการศกษาแลวหรอยง ถาขอมลยงไมเพยงพอกตองชวยกนศกษาหาขอมลเพมเตมใหสมบรณมากทสด

4. ผสอนใหนกเรยนทกกลมรวมกนอภปรายวาขอมลของแตละกลมทไดจากการศกษาคนควาครบถวนถกตองสมบรณหรอไม โดยผสอนชวยตรวจสอบ และแนะน าเพมเตม ซงใหครอบคลมเนอหา ของวธการทแตละกลมใชแกโจทยปญหา

5. ผสอนใหนกเรยนสรปความรในภาพรวมของโจทยปญหาทไดด าเนนการศกษาคนควาหาขอมล เพอน าเสนอหนาชนเรยน

6. ผสอนสงเกตการณแกปญหาและพฤตกรรมของนกเรยน เพอน าไปประเมนนกเรยนตอไป

DPU

Page 79: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

71

3.4.3 ขนสรป

ผสอนน าแบบประเมนความสามารถในการแกปญหา แบบประเมนพฤตกรรม ผลการทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน และแบบประเมนความพงพอใจ มาประมวลผล และวเคราะหตอไป 3.5 การวเคราะหขอมล

3.5.1 รวบรวมขอมลทงหมดเพอน ามาวเคราะหคารอยละของระดบความรหลงเรยน หนวยการเรยนรเรอง ความหลากหลายของพชและสตว กบหนวยการเรยนร เรอง ประเภทของวสดและสมบตของวสด และวเคราะหความสามารถในการแกปญหาโดยใชสถตเชงพรรณนา ไดแก คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

3.5.2 ประมวลผล แปลผล และวเคราะหขอมล 3.5.3 อภปรายผล โดยใชตารางและพรรณนา

3.6 สถตทใชในการวเคราะหขอมล

ในการวจยครงนใชสถตเพอการวเคราะหขอมล ดงน 3.6.1 สถตพนฐาน

1. คารอยละ (Percentage) ใชสตร (บญชม ศรสะอาด, 2549 : 104)

100T

AP

เมอ P แทน รอยละ A แทน คะแนนทตองการแปลงใหเปนรอยละ T แทน คะแนนทงหมด

2. คาเฉลย (Arithmetic Mean) ใชสตร (บญชม ศรสะอาด, 2549 : 105)

N

xX

เมอ X แทน คาเฉลย x แทน ผลรวมของคะแนนทงหมดในกลม N แทน จ านวนคะแนนในกลม

DPU

Page 80: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

72

3. สวนเบยงเบนมาตรฐาน ใชสตร (บญชม ศรสะอาด, 2549 : 106)

S =

1NN

2X2XN

เมอ S แทน สวนเบยงเบนมาตรฐาน X แทน คะแนนแตละตว N แทน จ านวนคะแนนในกลม x แทน ผลรวม

3.6.2 สถตทใชในการตรวจสอบคณภาพเครองมอ มดงน 1. คาดชนความสอดคลอง โดยใชสตร IOC (Index of Item Objective Congruence)

(บญชม ศรสะอาด, 2545: 107)

N

RIOC

เมอ IOC แทน ดชนความสอดคลองของแผนการจดการ เรยนร

R แทน ผลรวมคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญทงหมด N แทน จ านวนผเชยวชาญทงหมด

2. หาคาอ านาจจ าแนก ใชสตร (กรมวชาการ, 2545:87)

จากสตร N

RR r L U

เมอ r แทน คาอ านาจจ าแนก RU แทน จ านวนผเขารบบรการในกลมสงทตอบถก

RL แทน จ านวนผเขารบบรการในกลมต าทตอบถก N แทน จ านวนผเขารบบรการในกลมสงหรอกลมต า

3. หาคาความยากงาย ใชสตร (กรมวชาการ, 2545 : 85)

จากสตร N

R P

เมอ P แทน ดชนความยากของขอสอบ R แทน จ านวนผเขารบบรการทตอบขอสอบนนไดถกตอง

DPU

Page 81: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

73

N แทน จ านวนผเขารบบรการทตอบขอสอบทงหมด

4. หาคาความเชอมนของแบบทดสอบ โดยใชสตร KR20 ตามวธของ Kuder-Richardson (บญชม ศรสะอาด, 2549 ข : 85-86)

เมอ rtt แทน คาความเชอมนของแบบทดสอบ k แทน จ านวนขอ

P แทน สดสวนของผตอบถกในแตละขอ q แทน สดสวนของผตอบผดในแตละขอ S2 แทน ความแปรปรวนของคะแนน

2ttS

pq1

1 -k

k r DPU

Page 82: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

บทท 4 ผลการศกษา

การวจยครงนเปนการพฒนาความสามารถการเรยนรวชาวทยาศาสตร โดยใชปญหา

เปนฐาน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ซงมวตถประสงค (1) เพอศกษาการพฒนาความสามารถการเรยนรวชาวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐานของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 (2) เพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐานของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 (3) เพอศกษาความพงพอใจทมตอการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 เครองมอในการวจย มดงน แผนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน กลมสาระวทยาศาสตร ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 หนวยการเรยนรเรองความหลากหลายของพชและสตว กบหนวยการเรยนรเรองวสดในชวตประจ าวน แบบประเมนความสามารถในการแกปญหาวชาวทยาศาสตร แบบสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนทเรยนวชาวทยาศาสตร แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร แบบสอบถามความพงพอใจของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน เพอน ามาวเคราะหผลตามวตถประสงคของการวจย โดยผวจย สรปผลการศกษาได ดงน

1. ผลการพฒนาความสามารถการเรยนรวชาวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน (Problem Based Learning) ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5

2. ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน (Problem Based Learning) ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5

3. ผลระดบความพงพอใจทมตอการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem Based Learning) ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5

DPU

Page 83: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

75

ผลการวจย 4.1 ผลการพฒนาความสามารถการเรยนรวชาวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน

(Problem-Based Learning) ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5

ตารางท 4.1 แสดงคะแนน/รอยละ ความสามารถการเรยนรวชาวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปน ฐาน แผนการเรยนรจ านวน 7 แผน ชนประถมศกษาปท 5 เปนรายกลมๆ ละ 6-7 คน จ านวน 40 คน

จากตารางท 4.1 แสดงคะแนน/รอยละ ความสามารถการเรยนรวชาวทยาศาสตร โดยใช

ปญหาเปนฐาน แผนการเรยนรจ านวน 7 แผน ชนประถมศกษาปท 5 เปนรายกลมๆ ละ 6-7 คน จ านวน 40 คน พบวานกเรยนมคะแนนความสามารถในการเรยนรวชาวทยาศาสตรผานเกณฑไมต ากวารอยละ 80 จ านวน 5 กลม คดเปนรอยละ 83.33 มไมผานเกณฑ จ านวน 1 กลม คดเปนรอยละ 16.66

กลมท

กจกรรมท 1

กจกรรมท 2

กจกรรมท 3

กจกรรมท 4

กจกรรมท 5

กจกรรมท 6

กจกรรมท 7

รวม 126

คะแนน

รอยละ

คะแนนผานเกณฑไมต ากวารอยละ

80

1 15 14 17 17 15 18 16 112 88.88 ผาน 2 12 14 17 13 12 16 14 98 77.77 ไมผาน 3 17 15 17 17 14 15 15 110 87.30 ผาน 4 16 17 16 18 13 14 17 111 88.10 ผาน 5 16 13 15 12 14 15 16 101 80.16 ผาน 6 14 15 17 14 15 13 16 104 82.54 ผาน

DPU

Page 84: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

76

4.1 ผลการพฒนาความสามารถการเรยนรวชาวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-Based Learning) ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5

ตารางท 4.2 แสดงคะแนน/รอยละ แบบสงเกตพฤตกรรมเปนรายกลม การเรยนรวชาวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน แผนการเรยนรจ านวน 7 แผน ชนประถมศกษาปท 5 เปนรายกลมๆ ละ 6-7 คน จ านวน 40 คน

กลมท

แผนท 1

แผนท 2

แผนท 3

แผนท 4

แผนท 5

แผนท 6

แผนท 7

รวม 105

คะแนน

รอยละ

คะแนนผานเกณฑไมต ากวารอยละ

80

1 11 13 14 13 13 10 14 88 83.81 ผาน 2 9 14 14 12 12 14 13 88 83.81 ผาน 3 14 12 14 15 14 15 11 95 90.48 ผาน 4 13 11 13 14 14 14 13 92 87.62 ผาน 5 12 11 11 9 12 10 13 78 74.29 ไมผาน 6 14 14 15 11 13 10 14 91 86.66 ผาน

จากตารางท 4.2 แสดงคะแนน/รอยละ การสงเกตพฤตกรรมเปนรายกลมครงท 1 การ

เรยนรวชาวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน แผนการเรยนรจ านวน 7 แผน ชนประถมศกษาปท 5 เปนรายกลมๆ ละ 6-7 คน จ านวน 40 คน พบวานกเรยนมคะแนนพฤตกรรมในการเรยนรวชาวทยาศาสตรผานเกณฑไมต ากวารอยละ 80 จ านวน 5 กลม คดเปนรอยละ 83.33 มไมผานเกณฑ จ านวน 1 กลม คดเปนรอยละ 16.66

DPU

Page 85: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

77

4.1 ผลการพฒนาความสามารถการเรยนรวชาวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-Based Learning) ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5

ตารางท 4.3 ตารางเปรยบเทยบคะแนน/รอยละ ความสามารถการแกปญหา และคะแนนแบบสงเกตพฤตกรรม

จากตารางท 4.3 ตารางเปรยบเทยบคะแนน/รอยละ ความสามารถการแกปญหา และ

คะแนนแบบสงเกตพฤตกรรม พบวานกเรยนมคะแนน /รอยละความสามารถการแกปญหา และคะแนนแบบสงเกตพฤตกรรมในการเรยนรวชาวทยาศาสตรผานเกณฑไมต ากวารอยละ 80 จ านวน 4 กลม คดเปนรอยละ 66.67 มไมผานเกณฑ จ านวน 2 กลม คดเปนรอยละ 33.33

กลมท คะแนน

ความสามารถการแกปญหา

รอยละ คะแนนแบบ

สงเกตพฤตกรรม

รอยละ ผานเกณฑ รอยละ80

1 112 88.88 88 83.81 ผาน/ผาน 2 98 77.77 88 83.81 ไมผาน/ผาน 3 110 87.30 95 90.48 ผาน/ผาน 4 111 88.10 92 87.62 ผาน/ผาน 5 101 80.16 78 74.29 ผาน/ไมผาน 6 104 82.54 91 86.66 ผาน/ผาน

DPU

Page 86: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

78

4.2 ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 หนวยการเรยนรเรองความหลากหลายของพชและสตว กบหนวยการเรยนรเรองวสดในชวตประจ าวน

ตารางท 4.4 แสดงคะแนนสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนรวชาวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐานของชนประถมศกษาปท 5 จ านวน 40 คน n = 40

ล าดบท

คะแนนผลสมฤทธทางการเรยน

รอยละ คะแนนผาน

เกณฑไมต ากวารอยละ 80

ล าดบท

คะแนนผลสมฤทธทางการเรยน

รอยละ คะแนนผาน

เกณฑไมต ากวารอยละ 80

1 15 75 ไมผาน 21 9 45 ไมผาน 2 17 85 ผาน 22 14 70 ไมผาน 3 13 65 ไมผาน 23 17 85 ผาน 4 18 90 ผาน 24 12 60 ไมผาน 5 12 60 ไมผาน 25 16 80 ผาน 6 16 80 ผาน 26 14 70 ไมผาน 7 13 65 ไมผาน 27 16 80 ผาน 8 16 80 ผาน 28 15 75 ไมผาน 9 16 80 ผาน 29 17 85 ผาน 10 14 70 ไมผาน 30 19 95 ผาน 11 17 85 ผาน 31 18 90 ผาน 12 15 75 ไมผาน 32 14 70 ไมผาน 13 16 80 ผาน 33 18 90 ผาน 14 13 65 ไมผาน 34 11 55 ไมผาน 15 17 85 ผาน 35 16 80 ผาน 16 16 80 ผาน 36 13 65 ไมผาน 17 14 70 ไมผาน 37 17 85 ผาน 18 17 85 ผาน 38 16 80 ผาน 19 16 80 ผาน 39 19 95 ผาน 20 14 70 ไมผาน 40 17 85 ผาน

DPU

Page 87: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

79

จากตารางท 4.4 แสดงคะแนนสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนรวชาวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน ของชนประถมศกษาปท 5 จ านวน 40 คน พบวานกเรยนมคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนผานเกณฑรอยละ 80 ตามทก าหนดไว จ านวน 23 คน คดเปนรอยละ 57.50 และไมผานเกณฑ จ านวน 17 คน คดเปนรอยละ 42.50

4.3 ผลระดบความพงพอใจทมตอการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ตารางท 4.5 ผลของระดบความพงพอใจของนกเรยน การเรยนรวชาวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน หนวยการเรยนรเรอง ความหลากหลายของพช กบหนวยการเรยนรเรองวสดในชวตประจ าวน ของชนประถมศกษาปท 5

การจดการเรยนการสอน X S.D. แปลความหมาย ดานการเรยนการสอน 4.52 0.27 มากทสด 1. การจดการเรยนรท าใหนกเรยนกลาคดกลาตอบ 4.63 0.29 มากทสด 2. นกเรยนมโอกาสทจะศกษาเรยนรดวยตนเองนอกหองเรยน 4.50 0.27 มากทสด 3. การจดการเรยนรท าใหนกเรยนเขาใจเนอหามากขน 4.60 0.28 มากทสด 4. การเรยนรท าใหนกเรยนสามารถรจกวธแกปญหาอยางเปนระบบ 4.80 0.35 มากทสด 5. ใชเวลาในการจดการเรยนการสอนไดเหมาะสม 4.08 0.18 มาก ดานการสงเสรมการเรยนร 4.31 0.23 มากทสด 6.สงเสรมใหนกเรยนสามารถคด วเคราะห และใหแกปญหาดวยตนเอง 4.38 0.24 มากทสด 7. มหนงสอ ต ารา อนเทอรเนต ใหส าหรบสบคน 4.10 0.20 มาก 8. กระตนใหนกเรยนน าความรมาแกปญหา 4.43 0.28 มากทสด 9. ฝกการท างานกลม แลกเปลยนความร และความคดระหวางนกเรยน 4.30 0.21 มากทสด 10. นกเรยนสามารถน าความรไปแกปญหาไปใชในชวตประจ าวนได 4.35 0.24 มากทสด ดานการประเมนผล 4.33 0.24 มากทสด 11. เนอหาทเรยนมความสอดคลองกบแบบทดสอบ 4.55 0.29 มากทสด 12. มการเฉลยและอธบายค าตอบ 4.43 0.25 มากทสด 13. เปดเผยคะแนนทไดจากการวดผล 4.33 0.23 มากทสด 14. ใหขอมลยอนกลบเพอนาไปสการพฒนาตนเอง 4.05 0.22 มาก 15. การวดและประเมนผลการเรยนมความชดเจนและยตธรรม 4.28 0.21 มากทสด

DPU

Page 88: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

80

ตารางท 4.5 (ตอ)

การจดการเรยนการสอน X S.D. แปลความหมาย ดานผสอน 4.42 0.24 มากทสด 16. เปดโอกาสใหนกเรยนไดซกถาม 4.43 0.24 มากทสด 17. สงเสรมใหผเรยนสามารถคด วเคราะหอยางมเหตผล 4.28 0.21 มากทสด 18. มการใชสอการสอนทสงเสรมการเรยนรทเหมาะสม 4.50 0.26 มากทสด 19. ครผสอนตอบค าถามไดชดเจนตามขอสงสยของนกเรยน 4.35 0.23 มากทสด 20. ครผสอนใหความรเขาใจงาย กระชบ ชดเจน 4.53 0.29 มากทสด

รวม 4.40 0.25 มากทสด

จากตารางท 4.5 ผลของระดบความพงพอใจ โดยใชปญหาเปนฐาน ของนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 5 ทมตอการจดการเรยนรวชาวทยาศาสตร หนวยการเรยนรเรอง ความหลากหลายของพชและสตว กบหนวยการเรยนรเรองวสดในชวตประจ าวน พบวาความพงพอใจในภาพรวมอยในระดบ มากทสด (X = 4.52, S.D. = 0.27) เมอพจารณาแตละดานมระดบความพงพอใจเรยงตามล าดบ ดงน ดานการเรยนการสอน (X = 4.52, S.D. = 0.27) ดานผสอน (X = 4.42, S.D. = 0.24) ดานการประเมนผล (X = 4.33, S.D. = 0.24) และดานการสงเสรมการเรยนร (X = 4.31, S.D. = 0.23) เมอพจารณาเปนรายดานมรายละเอยดดงน

1. ดานการเรยนการสอน นกเรยนมความพงพอใจอยในระดบ มากทสด เมอพจารณาเรยงตามรายขอจากมากไปหานอย แสดงตามล าดบ ดงน ล าดบท 1 การเรยนรท าใหนกเรยนสามารถรจกวธแกปญหาอยางเปนทางการ ( X = 4.80, S.D. = 0.35) ล าดบท 2 การจดการเรยนรท าใหนกเรยนกลาคดกลาตอบ ( X = 4.63, S.D. = 0.29) ล าดบท 3 การจดการเรยนรท าใหนกเรยนเขาใจเนอหามากขน (X = 4.60, S.D. = 0.28) ล าดบท 4 นกเรยนมโอกาสทจะศกษาเรยนรดวยตนเองนอกหองเรยน (X = 4.50, S.D. = 0.27) ล าดบท 5 ใชเวลาในการจดการเรยนรการสอนไดเหมาะสม (X = 4.08, S.D. = 0.18)

DPU

Page 89: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

81

2. ดานการสงเสรมการเรยนร นกเรยนมความพงพอใจอยในระดบ มากทสด เมอพจารณาเรยงตามรายขอจากมากไปหานอย แสดงตามล าดบ ดงน ล าดบท 1 กระตนใหนกเรยนน าความรมาแกปญหา (X = 4.43, S.D. = 0.28) ล าดบท 2 สงเสรมใหนกเรยนสามารถคด วเคราะห และใหแกปญหาดวยตนเอง (X = 4.38, S.D. = 0.24) ล าดบท 3 สามารถแกปญหาไปใชในชวตประจ าวนได (X = 4.35, S.D. = 0.24) ล าดบท 4 ฝกการท างานกลม แลกเปลยนความร ความคด (X = 4.30, S.D. = 0.21) ล าดบท 5 มหนงสอ ต ารา สออเลกทรอนกส ใหนกเรยนสบคน (X = 4.10, S.D. = 0.20)

3. ดานการประเมนผล นกเรยนมความพงพอใจอยในระดบ มากทสด เมอพจารณาเรยงตามรายขอจากมากไปหานอย แสดงตามล าดบ ดงน ล าดบท 1 เนอหาทเรยนมความสอดคลองกบแบบทดสอบ (X = 4.55, S.D. = 0.29) ล าดบท 2 มการเฉลยหรอชแนะแนวทางของค าตอบ (X = 4.43, S.D. = 0.25) ล าดบท 3 เปดเผยคะแนนทไดจากการวดผล (X = 4.33, S.D. = 0.23) ล าดบท 4 การวดและประเมนผลการเรยนมความชดเจนและยตธรรม (X = 4.28, S.D. = 0.21) ล าดบท 5 ใหขอมลยอนกลบเพอน าไปสการพฒนาตนเอง (X = 4.05, S.D. = 0.22)

4. ดานผสอน นกเรยนมความพงพอใจอยในระดบ มากทสด เมอพจารณาเรยงตามรายขอจากมากไปหานอย แสดงตามล าดบ ดงน ล าดบท 1 ครผสอนใหความรเขาใจงาย กระชบ ชดเจน (X = 4.53, S.D. = 0.29) ล าดบท 2 ใชสอการสอนทสงเสรมการเรยนรทเหมาะสม (X = 4.50, S.D. = 0.26) ล าดบท 3 ใหโอกาสนกเรยนไดซกถาม (X = 4.43, S.D. = 0.24) ล าดบท 4 ตอบค าถามไดชดเจนตามขอสงสยของนกเรยน (X = 4.35, S.D. = 0.23) ล าดบท 5 สงเสรมใหผเรยนสามารถคด วเคราะหอยางมเหตผล (X = 4.28, S.D. = 0.21)

ผลการจากศกษาความพงพอใจของนกเรยนทอยในระดบ มากทสด เรยงตามคะแนนไดมากทสด คอ การเรยนรท าใหนกเรยนสามารถรจกวธแกปญหาอยางเปนระบบ (X = 4.80, S.D. = 0.35) สวนผลการจากศกษาความพงพอใจของนกเรยนทอยในระดบมนอยทสด คอ ใหขอมลยอนกลบเพอน าไปสการพฒนาตนเอง (X = 4.05, S.D. = 0.22)

DPU

Page 90: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

บทท 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยเรองการพฒนาความสามารถการเรยนรวชาวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน

(Problem Based Learning) ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ซงล าดบขนตอนการสรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ ดงตอไปน วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาการพฒนาความสามารถการเรยนรวชาวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5

2. เพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5

3. เพอศกษาความพงพอใจทมตอการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5

สมมตฐานของการวจย

1. นกเรยนมความสามารถเรยนรวชาวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน หลงเรยนผานเกณฑไมต ากวารอยละ 80 ของคะแนนเตม

2. ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐานในการแกปญหา ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 หลงเรยนผานเกณฑไมต ากวารอยละ 80 ของคะแนนเตม

3. นกเรยนมความพงพอใจตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน อยระดบมาก

DPU

Page 91: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

83

ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากร

ประชากรทใชในการวจยครงน คอ นกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนพระยาประเสรฐ สนทราศรย (กระจาง สงหเสน) แขวงวงทองหลาง กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2559 จ านวน 210 คน จดเปน 6 หองเรยน

กลมตวอยาง กลมตวอยาง คอ นกเรยนชนประถมศกษาปท 5/2โรงเรยนพระยาประเสรฐสนทราศรย

(กระจาง สงหเสน) แขวงวงทองหลาง กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 โดยน ามา 1 หองเรยน จ านวน 40 คน ไดจากการเลอกแบบเจาะจง (Purposive )

ตวแปรทศกษา ตวแปรอสระ การจดการเรยนรวชาวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน ตวแปรตาม 1. ความสามารถในการแกปญหาวชาวทยาศาสตร

2. ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

3. ความพงพอใจของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน

เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการศกษาคนควาครงนประกอบดวย

1. แผนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน กลมสาระวทยาศาสตร หนวยการเรยนรเรองความหลากหลายของพชและสตว กบหนวยการเรยนรเรองวสดในชวตประจ าวน ชนประถมศกษาปท 5 โดยแผนการจดการเรยนรจ านวน 7 แผน แผนละ 2 ชวโมง รวม 14 ชวโมง

2. แบบประเมนความสามารถในการแกปญหาวชาวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 5 จ านวน 1 ชด

3. แบบสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนทเรยนวชาวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 5 จ านวน 1 ชด

DPU

Page 92: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

84

4. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร จ านวน 1 ชด เปนแบบทดสอบปรนย ชนด 4 ตวเลอก จ านวน 20 ขอ

5. แบบสอบถามความพงพอใจของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน จ านวน 1 ชด ขนตอนการรวบรวมขอมล

วธด าเนนการวจยทดลองโดยใชปญหาเปนฐาน วชาวทยาศาสตร หนวยการเรยนรเรอง ความหลากหลายของพชและสตว กบหนวยการเรยนรเรองวสดในชวตประจ าวน ชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนพระยาประเสรฐสนทราศรย (กระจาง สงหเสน) กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 จ านวน 40 คน มวธด าเนนการวจยดงน 1. ขนน า

1.1 ผสอนใหนกเรยนจดกลมตามความสมครใจเปน 6 กลม กลมละ 6-7 คน การแบงกลมดงกลาวใชจนสนสดการเรยนร จากนนผสอนแนะน าวธการท างานกลมและบทบาทของสมาชกในกลม แตแนะน าใหนกเรยนทกคนในกลมสลบหนาทในกลมไดในแตละครงทมการท ากจกรรม

1.2 ผสอนชแจงจดประสงคการเรยนรของเรองทเรยนแตละเรอง ซงมทงหมด 7 เรอง ซงตองใชปญหาเปนฐาน

1.3 ผสอนน าเขาสบทเรยนโดยพดคย ซกถามนกเรยน เปดวดทศนและสออนๆ เกยวกบเรองทเรยน เพอใหเราความสนใจของผเรยน หลงจากนน เขาสบทเรยน 2. ขนสอน

2.1 ผสอนแนะน านกเรยนทราบถงการตงโจทยปญหาทแตละกลมตองไมซ ากน หลงจากนน นกเรยนแตละกลมคดตงโจทยปญหาทเกยวของกบเรองทจะตองเรยนตามกระบวนการของการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ซงแตละกลมจะตองด าเนนการตามกระบวนการดงน 1) ระบปญหา 2) ท าความเขาใจกบปญหา 3) ขนด าเนนการศกษาคนควา 4) สงเคราะหความร 5) สรปและประเมนคาของค าตอบ 6) น าเสนอและประเมนผลงาน

ถากลมไหนมปญหาผสอนจะใหค าแนะน ากอนทนกเรยนจะไปศกษาคนควาหาค าตอบ 2.2 ผสอนใหนกเรยนด าเนนการศกษาคนควา ในการหาค าตอบและจงมาระดมความคด

และบนทกขอมลทไดจากการศกษาคนควา 2.3 ผสอนใหนกเรยนแตละกลมน าขอมลทไดจากการศกษาคนความาแลกเปลยนเรยนรและ

คดพจารณาตอไปวา ความรทไดมามความถกตองสมบรณและครบถวนตามประเดนของโจทยปญหาทตองการศกษาแลวหรอยง ถาขอมลยงไมเพยงพอกตองชวยกนศกษาหาขอมลเพมเตมใหสมบรณมากทสด

DPU

Page 93: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

85

2.4 ผสอนใหนกเรยนทกกลมรวมกนอภปรายวาขอมลของแตละกลมทไดจากการศกษาคนควาครบถวนถกตองสมบรณหรอไม โดยผสอนชวยตรวจสอบ และแนะน าเพมเตม ซงใหครอบคลมเนอหา ของวธการทแตละกลมใชแกโจทยปญหา

2.5 ผสอนใหนกเรยนสรปความรในภาพรวมของโจทยปญหาทไดด าเนนการศกษาคนควาหาขอมล เพอน าเสนอหนาชนเรยน

2.6 ผสอนสงเกตการณแกปญหาและพฤตกรรมของนกเรยน เพอน าไปประเมนนกเรยนตอไป 3. ขนสรป

ผสอนน าแบบประเมนความสามารถในการแกปญหา แบบประเมนพฤตกรรม ผลการ ทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน และแบบประเมนความพงพอใจ มาประมวลผล และวเคราะหตอไป การวเคราะหขอมล

1. รวบรวมขอมลทงหมดเพอน ามาวเคราะหคารอยละของระดบความรหลงเรยน หนวยการเรยนรเรอง ความหลากหลายของพชและสตว กบหนวยการเรยนร เรอง ประเภทของวสดและสมบตของวสด และวเคราะหความสามารถในการแกปญหาโดยใชสถตเชงพรรณนา ไดแก คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

2. ประมวลผล แปลผล และวเคราะหขอมล 3. อภปรายผล โดยใชตารางและพรรณนา

5.1 สรปผลการวจย

ผลการวจยสรปผลไดดงน จากกการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนทางวทยาศาสตร เรอง การพฒนาความสามารถการ

เรยนรวชาวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน (Problem Based Learning) ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 มผลการวจย ดงน

1. ผลการพฒนาความสามารถการเรยนรวชาวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน (Problem- Based Learning) ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 หนวยการเรยนรเรองความหลากหลายของพชและสตว กบหนวยการเรยนรเรองวสดในชวตประจ าวน พบวานกเรยนมคะแนนความสามารถในการเรยนรวชาวทยาศาสตรผานเกณฑไมต ากวารอยละ 80 จ านวน 5 กลม คดเปนรอยละ 83.33 มไมผานเกณฑ จ านวน 1 กลม คดเปนรอยละ 16.66 และพบวานกเรยนมคะแนนพฤตกรรมในการเรยนรวชา

DPU

Page 94: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

86

วทยาศาสตรผานเกณฑไมต ากวารอยละ 80 จ านวน 5 กลม คดเปนรอยละ 83.33 มไมผานเกณฑ จ านวน 1 กลม คดเปนรอยละ 16.66

2. ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 หนวยการเรยนรเรองความหลากหลายของพชและสตว กบหนวยการเรยนรเรองวสดในชวตประจ าวน พบวานกเรยนมคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนผานเกณฑรอยละ 80 ตามทก าหนดไว จ านวน 23 คน คดเปนรอยละ 57.50 และไมผานเกณฑ จ านวน 17 คน คดเปนรอยละ 42.50

3. ผลการศกษาความพงพอใจโดยใชปญหาเปนฐาน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทมตอการเรยนร หนวยการเรยนรเรองความหลากหลายของพชและสตว กบหนวยการเรยนรเรองวสดในชวตประจ าวน สามารถสรปผลไดดงน พบวาความพงพอใจในภาพรวมอยในระดบ มากทสด (X = 4.52, S.D. = 0.27) เมอพจารณาแตละดานมระดบความพงพอใจเรยงตามล าดบ ดงน ดานการเรยนการสอน (X = 4.52, S.D. = 0.27) ดานผสอน (X = 4.42, S.D. = 0.24) ดานการประเมนผล (X = 4.33, S.D. = 0.24) และดานการสงเสรมการเรยนร (X = 4.31, S.D. = 0.23) 5.2 อภปรายผล

การวจยเรองการพฒนาความสามารถการเรยนรวชาวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน

ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 สามารถอภปรายผลไดดงน

1. ผลการพฒนาการเรยนรวชาวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน (Problem Based Learning) ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 หนวยการเรยนรเรองความหลากหลายของพชและสตว กบหนวยการเรยนรเรองวสดในชวตประจ าวน พบวานกเรยนมคะแนนความสามารถในการเรยนรวชาวทยาศาสตรผานเกณฑไมต ากวารอยละ 80 จ านวน 5 กลม คดเปนรอยละ 83.33 มไมผานเกณฑ จ านวน 1 กลม คดเปนรอยละ 16.66 จะเหนไดวาคะแนนความสามรถในการแกปญหาของกลมท 2 นกเรยนเลขท 3, 5, 7, 14, 28, 40 คดเปนคะแนนรอยละ 77.77 ไมผานเกณฑ เนองจากนกเรยนแตละคนมความคด วเคราะห แยกแยะไดนอย และเกดจากการเรยนรชา สวนผลของคะแนนแบบสงเกตพฤตกรรมในการเรยนรวชาวทยาศาสตร พบวาผานเกณฑไมต ากวารอยละ 80 จ านวน 5 กลม คดเปนรอยละ 83.33 มไมผานเกณฑ จ านวน 1 กลม คดเปนรอยละ 16.6 จะเหนไดวาคะแนนแบบสงเกตพฤตกรรมในการเรยนรวชาวทยาศาสตรของกลมท 5 นกเรยนเลขท 11, 21, 22, 26, 33, 34 คดเปนรอยละ 74.29 ไมผานเกณฑ เนองจากนกเรยนขาดความรบผดชอบในบางสวน ขาดการมปฏสมพนธระหวางกน ซงสอดคลองกบ (สภามาส เทยนทอง, 2553) ไดศกษาเรองการพฒนาความสามารถในการแกปญหา ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน พบวานกเรยนมความสามารถในการแกปญหาอยในระดบสง เมอพจารณารายดานนกเรยนมความสามารถในการระบปญหาและเสนอแนวทางการ

DPU

Page 95: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

87

แกปญหาทเปนไปไดอยในระดบสงเปนอนดบ 1 ความสามารถการน าเสนอโครงงานอยในระดบสงเปนล าดบสดทาย สอดคลองกบ (Sikharintharn Khotsing, 2557) ไดศกษา เรอง การพฒนารปแบบการสอนวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐานส าหรบพฒนาทกษะกระบวนการคดแกปญหาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ผลการวจยปรากฏวานกเรยนมคะแนนเฉลยทกษะกระบวนการคดแกปญหาหลงเรยนสงกวากอนเรยนดวยรปแบบการสอน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 สอดคลองกบ (ประสาท เนองเฉลม, 2558) กลาววา การทผเรยนไดเรยนรวธการเรยนทเรมตนจากปญหาทเกดขน ปญหาจะเปนตวกระตนใหผเรยนเกดความอยากรอยากเหนและคนควาหาค าตอบ โดยการก าหนดจดมงหมายการเรยน รวธการแสวงหาความรจากแหลงความรตางๆ รวบรวมความรและน ามาสรปเปนความรใหม เปนลกษณะของการเรยนรดวยตนเอง ซงเปนทกษะการเรยนรไดตลอดชวตการใหผเรยนมสวนรวมในการอภปราย มวธการแสวงหาความร ซงเปน กระบวนการทมความหมายส าคญ ชวยใหผเรยนเปนผเรยนรดวยตนเองอยางมประสทธภาพ (พลกฤต โกฏกล, 2555, บทคดยอ) ไดศกษาเรองผลการสอนทใชปญหาเปนฐาน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรอง แรงและการเคลอนทเพอพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนเทศบาลบานคหาสวรรค จงหวดพทลง ผลการวจยปรากฏวา (1) ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทไดรบการสอนโดยใชปญหาเปนฐานสงกวาของนกเรยนทไดรบ การสอนแบบปกตอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 (2) ความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทไดรบการสอนโดยใชปญหาเปนฐานสงกวาของนกเรยนทไดรบการสอนแบบปกตอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 สอดคลองกบ (ดอกออ รงโคตร, 2553) ไดกลาววา การเรยนรแบบน “ปญหา” จดเปนสงทกระตนใหผเรยนเกดแรงจงใจใฝหาความรการก าหนดประเดนปญหาเพอน าไปสกระบวนการเรยนรจงเรมตนทความสนใจของผเรยนเปนหลกหากเปนเรองใกลตวนาสนใจมคณคาและความหมายแลวกจะน าไปสการพฒนาการเรยนการสอนทยกระดบคณภาพผเรยนทงความรทกษะกระบวนการการการคดขนสงและการท างานรวมกนเปนทมไดทงนผเรยนตองค านงถงหลกสตรสถานศกษาแหลงทมาของขอมลขอบขายของปญหากจกรรมการเรยนการสอนเทคนคการตงปญหาและวธการประเมนผลการเรยนร การก าหนดบทบาทผสอนและผเรยน ตามแนวทางการเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐาน เชนเดยวกบการเรยนรวชาวทยาศาสตร เรองความหลากหลายของพช โดยใชปญหาเปนฐาน ซงการสอนทกษะกาคดแกปญหาจะตองก าหนดสถานการณทเปดโอกาสใหเดกไดฝกฝนเพอใหเกดทกษะทส าคญ ๆ ทสอดคลองกบสถานการณเนอเรองทเรยนร เพอใหนกเรยนมทกษะในการคดแกปญหา และสงเสรมใหนกเรยนไดฝกแกปญหาผานกระบวนการคดและปฏบตอยางเปนระบบดวยตนเองและแนวคดของ (กาเย Gagne, 1970, 63) ไดกลาวถง การแกปญหาวา ความสามารถในดานการคดแกคดปญหารปแบบของการเรยนรอยางหนงทตองอาศยความคดรวบยอดเปนพนฐานการเรยน เปนการกระท าทมจดมงหมายเปนการเลอกเอาวธการ หรอกระบวนการท

DPU

Page 96: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

88

เหมาะสมเพอน าไปสจดหมายทถกตองนน โดยอาศยความรแจง หรอความหย งเหน (Insight) ในปญหาอยางถองแทเสยกอนจงจะเปนปญหา ดงนนการเรยนรวชาวทยาศาสตร เรองความหลากหลายของพช โดยใชปญหาเปนฐาน ซงการสอนทกษะการคดแกปญหา ทางวทยาศาสตรท าใหนกเรยนไดฝกแกปญหาผานกระบวนการคดและปฏบตอยางเปนระบบดวยตนเอง มเหตผล มขนตอนทเหมาะสมตองใชความคดอยางซบซอน รวมทงสตปญญา สมรรถภาพทางสมองประสบการณและความถนดเพอทจะหาวธการแกปญหาตามสาเหตและสามารถวเคราะหเหตผลทจะเกดจากการใชวธการแกปญหานนไดด

2. ผลสมฤทธทางการเรยนรวชาวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน ของชนประถมศกษาปท 5 หนวยการเรยนรเรองความหลากหลายของพชและสตว กบหนวยการเรยนรเรองวสดในชวตประจ าวน พบวานกเรยนมคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนผานเกณฑรอยละ 80 ตามทก าหนดไว จ านวน 23 คน คดเปนรอยละ 57.50 และไมผานเกณฑ จ านวน 17 คน คดเปนรอยละ 42.50 จะเหนไดวานกเรยนทมผลสมฤทธการเรยนรวชาวทยาศาสตรไมผานเกณฑสอดคลองกบคะแนนความสามารถในการแกปญหาของกลมท 2 นกเรยนเลขท 3, 5, 7, 14, 28, 40 คดเปนคะแนนรอยละ 77.77 ไมผานเกณฑ เนองจากนกเรยนแตละคนมความคด วเคราะห แยกแยะไดนอย และเกดจากการเรยนรชา และสอดคลองกบคะแนนแบบสงเกตพฤตกรรมในการเรยนรวชาวทยาศาสตร ของกลมท 5 นกเรยนเลขท 11, 21, 22, 26, 33, 34 คดเปนรอยละ 74.29 ไมผานเกณฑ เนองจากนกเรยนขาดความรบผดชอบในบางสวน ขาดการมปฏสมพนธระหวางกน แตนกเรยนทอยในกลม 2 และกลม 5 ไดคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนรวชาวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐานผานเกณฑ มเลขท 11, 33, 40 เนองจากเปนนกเรยนทเรยนรไดรวดเรว ชางพด รจกแกปญหา แสดงออกถงการใชเหตผลในเรองตางๆ มทกษะในการจ า จงท าใหสอบไดคะแนนมาก ซงสอดคลองกบ (สฑามาศ นยมพานช, 2556) การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการแกปญหาของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 4 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ผลการวจยพบวา 1) ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนระหวางกอนเรยนและหลงเรยนมความแตกตางอยางมนยส าคญ (p < 0.05) โดยหลงเรยนสงกวากอนเรยนในทกหวขอเนอหา และ 2) ความสามารถในการแกปญหาของนกเรยนระหวางหวขอเนอหามความแตกตางกน (p < 0.05) โดยมแนวโนมเพมขน และสอดคลองกบ (ไพโรจน เตมเตชาตพงศ, 2554) ผลสมฤทธและความพงพอใจของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 เรอง ดลยภาพของสงมชวต โดยการจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน ผลการวจยพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนจ านวน 46 คน มคะแนนเฉลย (X) เทากบ 29.22 คะแนน คดเปนรอยละ 73.05 ของคะแนนเตม และมนกเรยนทผานเกณฑรอยละ 70 จ านวน 39 คน คดเปนรอยละ 84.78

3. ผลการศกษาความพงพอใจ โดยใชปญหาเปนฐาน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทมตอการจดการเรยนรวชาวทยาศาสตร หนวยการเรยนรเรอง ความหลากหลายของพชและสตว กบหนวย

DPU

Page 97: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

89

การเรยนรเรองวสดในชวตประจ าวน พบวาความพงพอใจในภาพรวมอยในระดบ มากทสด (X = 4.52, S.D. = 0.27) เมอพจารณาแตละดานมระดบความพงพอใจเรยงตามล าดบ ดงน ดานการเรยนการสอน (X = 4.52, S.D. = 0.27) ดานผสอน (X = 4.42, S.D. = 0.24) ดานการประเมนผล (X = 4.33, S.D. = 0.24) และดานการสงเสรมการเรยนร (X = 4.31, S.D. = 0.23) ซงสอดคลองกบ (สเทพ แพทยจนลา, 2554,บทคดยอ) ไดศกษาเรอง ความพงพอใจของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 เรอง ดลยภาพของสงมชวต โดยการจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน ผลการวจยพบวา จากการศกษาความพงพอใจของนกเรยนตอการจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน เรอง ดลยภาพของสงมชวต หลงผานการจดการเรยนรพบวานกเรยนมความพงพอใจตอบทบาทครผสอน บทบาทของผเรยนเอง กจกรรมการเรยนการสอนและการวดผลประเมนผลการเรยนอยในระดบมาก และสอดคลองกบ (ภาณวฒน เปรมปร, 2556) ไดศกษาเรอง การพฒนาชดกจกรรมการเรยนร เรองระบบนเวศน าจด ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนประเทยบวทยาทาน จงหวดสระบร พบวานกเรยนกลมตวอยางมความพงพอใจตอชดการเรยนอยในระดบมาก (4.83) 5.3 ขอคนพบ

1. กระบวนการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเปนการสงเสรมการเรยนรการคดวเคราะหปญหาทนกเรยนสนใจดวยตนเองและหาเพอนรวมกลมท างาน โดยเรมจากการพจารณาการตงปญหา รวมกนศกษา คนควา หาขอมล วางแผนการด าเนนงาน นกเรยนสวนใหญมความกระตอรอรนทจะแกปญหาใหประสบความส าเรจเปนความภาคภมใจในการเรยนร มการสรปความรจากการท างาน มการแบงงานกนท า มความรบผดชอบ เพอการด าเนนงานใหประสบความส าเรจ เมอท าหลายๆ ครงนกเรยนจะเกดความช านาญ ครผสอนมสวนรวม คอ เปนเพยงทปรกษา

2. กระบวนการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานสงเสรมใหนกเรยนเกดการพฒนาความสามารถการเรยนรวชาวทยาศาสตร ท าใหนกเรยนกลาคดกลาท า รจกศกษาเรยนรดวยตนเองทงในและนอกหองเรยน จงท าใหนกเรยนสามารถรจกวธการแกปญหาอยางเปนระบบ และท าใหนกเรยนเขาใจเนอหามากขน นกเรยนนาจะน าไปประยกตในชวตประจ าวนได และกบการเรยนรในวชาอนๆ ไดอกดวย

3. พฤตกรรมการท างานกลมของนกเรยนทไดท าการสงเกต พบวา พฤตกรรมการท างานกลมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน โดยภาพรวมอยในเกณฑระดบสง จากแบบประเมนพฤตกรรมการท างานกลมของนกเรยนแตละกลม นกเรยนรวมมอกนท ากจกรรม มการแบงหนาทและก าหนดเปาหมายของงานชดเจน มความมงมนในการท างาน มการปฏสมพนธทดตอกนขณะมการเรยนรในขนตอนตางๆ และนกเรยนท างานเสรจตามเวลาทก าหนดไปดวยกน มการเสนอและ

DPU

Page 98: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

90

แลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน มการรวมกนแกไขปญหาและอปสรรคทเจอ มวธคดสรางสรรคในการน าเสนอผลงาน

5.4 ขอเสนอแนะ

5.4.1 ขอเสนอแนะส าหรบการน าไปใช 1. ครควรตรวจสอบแหลงคนควาหาความรของนกเรยน เพอใหครอบคลมประเดนทตงไว

เปนปญหา ส าหรบการหาค าตอบ เชน จดมมศกษาคนควาในหองเรยน หรอใหนกเรยนศกษาคนควาในหองสมด หรอในหองอนเทอรเนต โดยครผสอนตองประสานงานกบครทรบผดชอบหองแหลงเรยนรภายในโรงเรยน

2. เวลาในการน าเสนอแตละเรองนนนกเรยนยงใชเวลามากกวาทก าหนดไว ซงครตองก ากบดแลเรองเวลาใหเหมาะสม ครตองก าหนดเวลาใหกระชบ

3. หลงจากน าเสนอในหองแลว ควรใหนกเรยนน าเสนอเปนปายนเทศ เพอเปนการแลกเปลยนเรยนรในระยะเวลาตอเนอง

5.4.2 ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 1. ควรศกษาเกยวกบการน ารปแบบการจดการเรยนร โดยใชปญหาเปนฐานกบการเรยนร

แบบสบเสาะหาความร 2. ควรศกษาเปรยบเทยบการเรยนรกระบวนการกลมกบการเรยนรดวยตนเองในวชา

วทยาศาสตร

DPU

Page 99: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

 

บรรณานกรม

DPU

Page 100: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

93

บรรณานกรม

ภาษาไทย กนตกาน สบกนร. (2551). การศกษาผลการเรยนร และความสามารถในการแกปญหาทาง

วทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โดยจดการเรยนรแบบ 4 MAT. (วชาหลกสตรและวธสอน). มหาวทยาลยศลปากร

กาญจนา ฉตรศรตระกล. (2553). การเปรยบเทยบความสามารถในการเขยนเคาโครงของ โครงงานภมปญญาไทย การคดแกปญหาและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาป ท 2 ทสอนโดยใชแบบฝกการทา โครงงานภมปญญา ไทยทางวทยาศาสตรก บการสอนแบบสบเสาะ. วทยานพนธปรญญาการศกษา มหาบณฑต วชาเอกการมธยมศกษา , มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

กงฟา สนธวงษ และคณะ. (2554). รายงานการวจยเรองทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของ นกเรยนระดบมธยมศกษา. (คณะศกษาศาสตร). มหาวทยาลยขอนแกน กระทรวงศกษาธการ. (2551). ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลางกลมสาระการเรยนร

วทยาศาสตรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. (สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา). สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

กรมวชาการ. (2551). คมอแนวทางจดแผนการสอนพฒนาศกยภาพโครงการทดลองพฒนาศกยภาพของเดกไทย. กรงเทพฯ กองวจยการศกษา

กอบวทย พรยะวฒน. (2554). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและความสามารถใน การคดแกปญหาทางวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนร โดยใชปญหาเปนฐาน และการจดการเรยนรโดยใชกลวธเมตาคอคนชนในการแกโจทยปญหาวทยาศาสตร. (หลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต). มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ชตมา ทองสข. (2557). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการคดแกปญหา ทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1. (สารนพนธ กศ.ม. การมธยมศกษา). กรงเทพฯ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ณฐกมล ชอสลด. (2555). ผลการสอนแบบใชปญหาเปนฐานทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวชา วทยาศาสตร ความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตรและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 1. (วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน). สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย

DPU

Page 101: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

94

ดอกออ รงโคตร. (2553). ผลการจดกจกรรมการเรยนรวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน (PBL) เรอง ปรากฏการณเกยวกบอากาศในชวตประจาวน ชนมธยมศกษาปท 1. มหาวทยาลยสารคาม

ทศนา แขมมณ. (2553). วทยาการดานการคด. กรงเทพฯ : เดอะมาสเตอรกรปแมเนจเมนท.ศาสตร การสอน : องคความรเพอการจดกระบวนการการเรยนรทม ประสทธภาพ. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ทบวงวทยาลย. (2552). ชดสงเสรมประสบการณสาหรบครวทยาศาสตร. กรงเทพฯ : คณะอนกรรมการพฒนาการสอนและผลตวสดอปกรณการสอนวทยาศาสตร

นภารตน ศรคาเวยง. (2555). การพฒนามโนทศนทางวทยาศาสตรและทกษะกระบวนการทาง วทยาศาสตร โดยการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรทเนนทกษะกระบวนการทาง วทยาศาสตรขนผสม ชนมธยมศกษาปท 2. มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ นาตยา ชวยชเชด. 2557. การศกษาผลสมฤทธทางการเรยน และความสามารถในการคดแกปญหา

ทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการสอนโดยใช ชดกจกรรมวทยาศาสตร. วารสารศรนครนทรวโรฒวจยและการพฒนา. มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

บญนา อนทนนท. (2551). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและความสามารถในการ แกปญหาทางวทยาศาสตรของนกเรยนชน มธยมศกษาปท 3 โรงเรยนโยธนบารง ท ไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานและการจดการเรยนรแบบสบเสาะหา ความร. (หลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต) มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ บญชม ศรสะอาด. (2549). การวจยเบองตน. (พมพครงท 7). กรงเทพฯ : สวรยาสาสน ประสาท เนองเฉลม. (2558). การเรยนวทยาศาสตรในศตวรรษท 21. (วทยาศาสตร การศกษาและ

การสอน). สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย ปรยานช พรหมภาสต. (2555). สรางเกลยวความรพฒนาการเรยนการสอนแบบ Problem baesd

Learning : PBL. มหวทยาลยราชภฏกาแพงเพชร ประพนธศร สเสารส. (2551). คดเกง สมองไว. (ภาควชาหลกสตรและการสอน คณะศกษาศาสตร).

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ไพศาล สวรรณนอย. (ม.ป.ป.). การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem–based Learning:

PBL) คนเมอ 12 สงหาคม 2559  http://ph.kku.ac.th/thai/images/file/km/pbl-he-58-1.pdf

พรรณ ชทย. (2551). จตวทยาการเรยนการสอน : จตวทยาสาหรบครในชนเรยน. ภาควชา การศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

DPU

Page 102: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

95

พลกฤต โกฏกล. (2555). ผลการสอนทใชปญหาเปนฐาน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรอง แรงและการเคลอนทเพอพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และความสามารถ ในการแกปญหาทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนเทศบาล บานคหาสวรรค จงหวดพทลง. ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต. (วชาหลกสตรและ การสอน). มหาวทยาลยสโขธรรมธราช.

พวงรตน ทวรตน. (2540). วธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. (พมพครงท 7). กรงเทพฯ : สานกทดสอบทางการศกษาและจตวทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร

ภณดา ชยปญญา. (2556). ความพงพอใจของเกษตรกรตอกจการไรนาสวนผสมภายใตโครงการ ปรบโครงสรางและระบบการผลตการเกษตรของจงหวดเชยงราย. (ปรญญานพนธ วทยาศาสตรมหาบณฑต) มหาวทยาลยเชยงใหม. มงกร ทองสขด. (2552). การวางแผนการเรยนการสอนวทยาศาสตร. กรงเทพฯ : บวหลวงการพมพ มนสนนท สระทองเทยน. (2558). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการคด

แกปญหาทางวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2. (สารนพนธ กศ.ม.). มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

มนสช สทธสมบรณ. (2550). ชดฝกอบรมการเขยนแผนการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ. (คณะศกษาศาสตร). มหาวทยาลยนเรศวร

มณฑนา บรรพสทธ. (2553). การพฒนาความสามารถในการคดแกปญหาทกษะชวต ของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 2 ดวยการจดการเรยนรแบบปญหาเปนฐาน. มหาวทยาลยศลปากร

เยาวเรศ ปราเมต. (2552). ผลการสอนแบบใชปญหาเปนฐานผานเครอขาย เรองพลงงาน ทมตอ ผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตรของ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนอนบาลกระสง จงหวดบรรมย. (วทยานพนธ ศศ). กรงเทพฯ : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

รชนวรรณ สขเสนา. (2550). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนเรองบทประยกตกลมสาระ การเรยนรคณตศาสตร ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ระหวางการจดกจกรรมการ เรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (PBL) กบการเรยนรตามคมอคร. (วทยานพนธ กศ.ม.). มหาวทยาลยมหาสารคาม

รงชวา สขด. (2551). การศกษาผลการฝกออกแบบการทดลองในการสอนวทยาศาสตรทม ผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6. (ปรญญานพนธ). มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

DPU

Page 103: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

96

วชราภรณ อมรศกด. (2556). ปจจยเชงเหตและผลของพฤตกรรมใฝรใฝเรยนวชาวทยาศาสตรของ นกเรยนมธยมศกษาตอนตน. (ปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการวจย พฤตกรรมศาสตรประยกต). มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

วนย คาสวรรณ. (2551). ความสมพนธระหวางความคดสรางสรรคทางวทยาศาสตรกบ ความสามารถในการแกปญหาของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6. (วทยานพนธ ค.ม.) กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ศรลกษณ วทยา. (2555). การพฒนาชดกจกรรมเคม เรอง ปโตรเลยมและพลงงานทดแทนโดยใช ปญหาเปนฐาน สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย. มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

สทธชย ชมพพาทย. (2554). การพฒนาพฤตกรรมการเรยนการสอนเพอการแกปญหาอยาง สรางสรรคของครและนกเรยนในโรงเรยนสงเสรมนกเรยนทมความสามารถพเศษทาง วทยาศาสตร โดยใชการวจยปฏบตการเชงวพากษ. (ปรญญาวทยาศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาการวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

สกญญา สนทร. (2556). ผลการจดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความรทเนนการเรยนแบบ รวมมอเทคนคการเรยนรวมกน เรองสมดลเคม ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนและ พฤตกรรมการทางานกลมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนหนองกราดวฒนา จงหวดนครราชสมา. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

สวทย มลคา. (2549). ยทธศาสตรการคดแกปญหา. กรงเทพฯ. สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2551). สะเตมศกษากบการจดการเรยนรใน

ศตวรรษท 21. กรงเทพมหานคร. สมจต สวธนไพบลย. 2551. รายงานการวจยและพฒนาชดกจกรรมการจดกระบวนการเรยนรท

เนนผเรยนเปนสาคญดวยกจกรรมหลากหลาย. กรงเทพฯ : ศนยวทยาศาสตรศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

เอกสารประกอบฟลกสตรสถานศกษา. (2553). ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 หนวยการเรยนร วชาวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 5 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร. โรงเรยนพระยาประเสรฐสนทราศรย (กระจาง สงหเสน)

อดมลกษณ นกพงพม. (2555). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการ แกปญหาทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3ทไดรบการสอนโดยใชชดการฝกกระบวนการคดกบการสอนโดยใชผงมโนมต. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต (การมธยมศกษา) มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

DPU

Page 104: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

97

ภาษาตางประเทศ Barell, John. (2006). PBL an lnquiry Approach. Lllinois : Skylight Training and Publishing lnc. Baker, T. (1960). What can We do to Make Our Children Capable of Thinking for Themselves.

Science Education. Borme, Lyle E. Jr. ; Ekstrand, Bruce, R. ; & Roger, L. Dominoski. (1971). The Psychology of

Thinking. New Jersey : Prentice – Hall Dewey, J. (1927). The Public and Its Problems. Denver: Alan Swallow. Dressel, Paul L. (1955). Critical thinking : The Goal of Education. The Journal of the National

Education Association. Eberle. Bob. ; & Stanish, Bob. (1996). CPS for Kids: A Resource Book for Teaching Creative

Problem-Solving to Children. Eysenck, H.J. ; & Arnold, W. (1972). Encyclopedia of Psychology. London: Search Press. Fan

Chung-the. Ltem Analysis Table. Nem Jersey : Education Testing Service. Gagne, Robert M. (1970). The Condtion of Learning. 2nd ed. New York: Holy, Rinehart and

Winstin, lnc. Gaier, B.L. (1953). The Role of knowledge in Problem-Solving. Progressive Education. Good, Carter V. (1973). Dictionnary of Education. New York : McGraw-Hill Company. Guilford, J.P. (1967). The Nature of Human lntelligence. McGraw-Hill Book Company Hoolowell, Kothleem Am. (1977). A Flow Chat Model of Cognitive Process in Mathmatical

Problem-Solving. Dissertation Abstract laternational. 37 : 7373-8015 A. Krawczyk, Tracie Dianne. (2008). Using Problem-based Learning and Hand on Activities to

Teach Meiosis and Heredity in a High School Biology Classroom,” Masters Abstracts International.

Savoy, Devon. (2007). Problem-based Learning : A Practical Model for the Development of Good Research and Problem-solving Skill in Chemistry. Dissertation Abstracts International.

Weir, John Joseph. (1974). Problem Solving is Everybody is Problem. The Science Teacher. Kolodner, et al., (2003). Problem-Based Learning Meet Case-Baesd Reasoning in the Middle

School Science Classroom: Putting Learning by Design Into Practice. The Journal of the Learning Science.

DPU

Page 105: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

98

Lillesand, Thomas M. and Ralph, Kiefer W. (2000). Remote Sensing and Image Interpretation. Fourth Edition. New York : John Wiley & Son, Inc.

Marzano. Robert J. ( 2001). Designing a New Taxonomy of Educational Objectives. California : Corwin Press, Inc. Moursund, D. (2009). Project-Based Learning : Using Information Technology. New Delhi : Vinod Vasishtha for Viva Books Private limited. Nowak, J. A. and Plucker, J. (2002). Do as I say, not as I do? Student assessment in problem- based learning, Inquiry. Critical Thinking Across the Disciplines, 21, 17-31. Nowak, J. A. (2007). The Problem with Using Problem-based Learning to Teach Middle School Earth/Space Science in a High Stakes Testing Society. Journal of Geoscience Education, 55 (1), 62-66. Piaget, Jean. (1962). The Stage of the Intellectual Development of the child’s Thinking and Reasoning. Penquin Book. Robert J. Sternberg and Wendy M. Williams. (1998). Intelligence, instruction, and assessment. Mahway, N.J. : L. Erlbaum Associates. Satchwell, R., & Loepp, F. L. (2002). Designing and Implementing an Integrated Mathematics, Science, and Technology Curriculum for the Middle School. Journal of Industrial

Teacher Education. Retrieved from http://scholar.lib.vt.edu. Vernon, D T A & Blake, R L. (1993). Does problem-based learning work? A meta-analysis of evaluative research. Academic Medicine, 68, 550-563.

DPU

Page 106: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

99

ภาคผนวก

DPU

Page 107: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

100

ภาคผนวก ก แผนการจดการเรยนรวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐาน

DPU

Page 108: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

101

แผนการจดการเรยนร รหส ว 15101 วชา วทยาศาสตร กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 5

หนวยการเรยนรท 1 ความหลากหลายของพชและสตว เรอง ความหลากหลายของพชดอกและพชไมมดอก

แผนท 1 เวลาเรยน 2 ชวโมง ********************************************************************************* มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด

มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 1.2 เขาใจกระบวนการและความสาคญของการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม

ววฒนาการของสงมชวต ความหลากหลายทางชวภาพ การใชเทคโนโลยชวภาพทมผลกระทบตอมนษยและสงแวดลอม มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และนาความรไปใชประโยชน

ตวชวด 1. ว 1.2 ป.5/3 จาแนกพชออกเปนพชดอกและพชไมมดอก 2. ว 1.2 ป.5/4 ระบลกษณะของพชดอกทเปนพชใบเลยงเดยวและพชใบเลยงค โดยใช

ลกษณะภายนอกเปนเกณฑ มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร

การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบไดภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานน ๆ เขาใจวาวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอม มความเกยวของสมพนธกน

ตวชวด 1. ว 8.1 ป.5/1 ตงคาถามเกยวกบประเดน หรอเรอง หรอสถานการณทจะศกษา

ตามทกาหนดใหและตามความสนใจ 2. ว 8.1 ป.5/2 วางแผนการสงเกต เสนอการสารวจตรวจสอบ หรอศกษาคนควา

และคาดการณสงทจะพบจากการสารวจตรวจสอบ

DPU

Page 109: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

102

3. ว 8.1 ป.5/3 เลอกอปกรณทถกตองเหมาะสมในการสารวจตรวจสอบใหไดขอมลท เชอถอได

4. ว 8.1 ป.5/4 บนทกขอมลในเชงปรมาณและคณภาพ และตรวจสอบผลกบสงทคาดการณไว นาเสนอผลและขอสรป

5. ว 8.1 ป.5/5 สรางคาถามใหมเพอการสารวจตรวจสอบตอไป 6. ว 8.1 ป.5/6 แสดงความคดเหนอยางอสระ อธบาย และสรปสงทไดเรยนร 7. ว 8.1 ป.5/7 บนทกและอธบายผลการสารวจตรวจสอบตามความเปนจรง มการอางอง 8. ว 8.1 ป.5/8 นาเสนอ จดแสดงผลงาน โดยอธบายดวยวาจา หรอเขยนอธบายแสดง

กระบวนการและผลของงานใหผอนเขาใจ จดประสงคการเรยนร

1. นกเรยนรปญหาและสามารถหาแนวทางในการแกปญหาโดยการทากจกรรมหาความแตกตางของพชดอกและพชไมมดอกได

2. นกเรยนสามารถพฒนาความสามารถในการแกปญหาโดยการอธบายความแตกตางของพชดอกและพชไมมดอกได

3. นกเรยนชางสงเกต ชางคด ชางสงสย มความร ความเขาใจ เกยวกบพชดอก และพชไมมดอก

สาระสาคญ / ความคดรวบยอด พชดอกมสวนประกอบ ไดแก ราก ลาตน ใบ และดอก เมอพชเจรญเตบโตเตมทจะสรางดอกขนทาหนาทในการสบพนธ สวนพชไมมดอกมสวนประกอบ ไดแก ราก ลาตน และใบ พชประเภทนสบพนธโดยการสรางสปอร

สาระการเรยนร 1. ความร การจาแนกพช ถาใชการมดอกเปนเกณฑ จาแนกไดเปน พชดอก หมายถง พชทมสวนประกอบตาง ๆ ครบ และมดอกเปนโครงสรางทใชใน

การสบพนธ มผลและเมลด เชน กหลาบ มะล มะมวง พชไรดอก หมายถง พชทมสวนประกอบตาง ๆ ไมครบ และทสาคญคอไมมดอก ผล

และเมลด เชน เฟรน มอส ปรง สาหราย สนสองใบ สนสามใบ

DPU

Page 110: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

103

สมรรถนะสาคญ 1. ทกษะการคดแกปญหา 2. ทกษะการสงเกต 3. ทกษะการเปรยบเทยบ 4. ทกษะการจาแนกประเภท 5. การลาดบขนตอนความคด 6. ทกษะการทางานรวมกนในกลม

คณลกษณะอนพงประสงค

1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการทางาน

การวดและการประเมน

วธการวดและประเมนผล เครองมอ เกณฑ

สงเกตความสามารถใน การแกปญหา

แบบประเมนความสามารถในการแกปญหา

ระดบคณภาพ 2 ผานเกณฑ

สงเกตพฤตกรรม การทางานกลม

แบบประเมนพฤตกรรม การทางานกลม

ระดบคณภาพ 2 ผานเกณฑ

กจกรรมการเรยนร ตามขนตอนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ม 6 ขนตอน ดงน ขนท 1 กาหนดปญหา

1.1 ใหนกเรยนนงประจากลมทไดจดไวในชวโมงทแลว 1.2 ครแจงจดประสงคการเรยนรใหนกเรยนทราบ

DPU

Page 111: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

นด

สอ

นกเรยนด จงดอกมลกษณะ

ครไดนามาใหข

กาหนดไว แล

อนเตอรเนต เข

หาคาตอบ

ไดขอมลจากกข

สมบรณและคอภปรายและช

1.3 คนาพชทง 2 ชะอยางไร

1.4 ครใ

หศกษา ขนท 2 ขนทาค

2.1 นกเ ละสงทตองกา

2.2 ใหนเปนตน เพอทขนท 3 ขนการ

3.1 นกเ

3.2 นกเ การศกษาคนคขนท 4 สงเครา

4.1 นกเ 4.2 น

ครบถวนตามชวยกนศกษาเ

ครพดคย ซกถชนดมาใหนกเ

ดอกดาวเ ใหนกเรยนแต

ความเขาใจกบเรยนแตละกลารทราบ เพอหนกเรยนศกษาจะศกษาและรดาเนนการศกเรยนแตละกล

เรยนบนทกขอควา าะหความร เรยนแตละกลกเรยนแตละมประเดนปญหเพมเตม

ถามนกเรยนแเรยนพจารณา

รอง ตละกลมรวมก

บปญหา ลมรวมกนศกษหาวธคนหาคาคนควาจากแหทาความเขาใจกษาคนควา ลมดาเนนการศ

อมลและผลก

ลมนาขอมลทไกลมรวมกนคหาทตองการ

และเปดวดโอา ซงไดกาหน

ตนเฟกนคดตงปญห

ษาวเคราะห แาตอบ หลงขอมลตางจกบโจทยปญ

ศกษาจากพชท

การดาเนนการ

ไดจากการศกคดพจารณาตศกษาแลวหร

อเกยวกบพชดนดสถานการณ

ฟรน หาเกยวกบพช

แยกแยะเกยวก

งๆ เชน หนงสญหา

ทง 2 ชนด แล

รศกษาคนควา

กษาคนความาอไปวา ความรอยง ถาขอมล

ดอกและพชไณวา พชดอกแ

ดอกและพชไ

กบสงทโจทยป

สอเรยน หองส

ละระดมความ

าลงในกระดาษ

แลกเปลยนเรมรทไดมามคลยงไมเพยงพ

104

ไมมดอกใหและพชไมม

ไมมดอกท

ปญหาได

สมด

มคดในการ

ษรายงาน ท

รยนร วามถกตองพอกรวมกน

DPU

Page 112: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

105

ขนท 5 ขนสรปและเมนคาของคาตอบ 5.1 นกเรยนทกกลมรวมกนนาเสนอขอมลทสงเคราะหได และรวมกนอภปรายวา

ขอมลของแตละกลมทไดจากการศกษาคนควาครบถวนถกตองสมบรณหรอไม โดยผสอนชวยตรวจสอบ และแนะนาเพมเตม ซงใหครอบคลมสาระหลกๆ ดงน

5.1.1 วธการทแตละกลมใช 5.1.2 ผลการสารวจคนหาทไดจากวธการตางๆ กนสอดคลองกบปญหาของ

กลมหรอไม 5.2 นกเรยนรวมกนสรปองคความรในภาพรวมของปญหาเกยวกบพชดอกและพช

ไมมดอกอกครง ขนท 6 นาเสนอและประเมนผลงาน

6.1 ใหนกเรยนในแตละกลมรวมกนออกแบบการสรปผลการดาเนนการศกษาคนควาของกลม เพอนาเสนอหนาชนตามรปแบบทนกเรยนสนใจ

6.2 ใหนกเรยนแตละกลมสงตวแทนกลมออกมานาเสนอผลการดาเนนการศกษาคนควาหนาชนเรยน สอและแหลงการเรยนร

1. สอการเรยนร 1. หนงสอเรยน วทยาศาสตร ป.5 2. พชดอกและพชไมมดอก 3. วดโอ เกยวกบพชดอกและพชไมมดอก

2. แหลงการเรยนร 1. หนงสอเรยนชนประถมศกษาปท 5 2. หองสมด 3. คนควาจากอนเตอรเนต

DPU

Page 113: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

106

แผนการจดการเรยนร รหส ว 15101 วชา วทยาศาสตร กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 5 หนวยการเรยนรท 1 ความหลากหลายของพชและสตว เรอง พชใบเลยงเดยว และพชใบเลยงค แผนท 2 เวลาเรยน 2 ชวโมง ********************************************************************************* มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด

มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 1.2 เขาใจกระบวนการและความสาคญของการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม

ววฒนาการของสงมชวต ความหลากหลายทางชวภาพ การใชเทคโนโลยชวภาพทมผลกระทบตอมนษยและสงแวดลอม มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และนาความรไปใชประโยชน

ตวชวด 1. ว 1.2 ป.5/3 จาแนกพชออกเปนพชดอกและพชไมมดอก 2. ว 1.2 ป.5/4 ระบลกษณะของพชดอกทเปนพชใบเลยงเดยวและพชใบเลยงค โดยใช

ลกษณะภายนอกเปนเกณฑ มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร

การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบไดภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานน ๆ เขาใจวาวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอม มความเกยวของสมพนธกน

ตวชวด 1. ว 8.1 ป.5/1 ตงคาถามเกยวกบประเดน หรอเรอง หรอสถานการณทจะศกษา

ตามทกาหนดใหและตามความสนใจ 2. ว 8.1 ป.5/2 วางแผนการสงเกต เสนอการสารวจตรวจสอบ หรอศกษาคนควา

และคาดการณสงทจะพบจากการสารวจตรวจสอบ 3. ว 8.1 ป.5/3 เลอกอปกรณทถกตองเหมาะสมในการสารวจตรวจสอบใหไดขอมลท

เชอถอได

DPU

Page 114: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

107

4. ว 8.1 ป.5/4 บนทกขอมลในเชงปรมาณและคณภาพ และตรวจสอบผลกบสงทคาดการณไว นาเสนอผลและขอสรป

5. ว 8.1 ป.5/5 สรางคาถามใหมเพอการสารวจตรวจสอบตอไป 6. ว 8.1 ป.5/6 แสดงความคดเหนอยางอสระ อธบาย และสรปสงทไดเรยนร 7. ว 8.1 ป.5/7 บนทกและอธบายผลการสารวจตรวจสอบตามความเปนจรง มการอางอง 8. ว 8.1 ป.5/8 นาเสนอ จดแสดงผลงาน โดยอธบายดวยวาจา หรอเขยนอธบายแสดง

กระบวนการและผลของงานใหผอนเขาใจ จดประสงคการเรยนร

1. นกเรยนรปญหาและสามารถหาแนวทางในการแกปญหาโดยการทากจกรรมหา ความแตกตางของพชใบเลยงเดยว และพชใบเลยงคได

2. นกเรยนสามารถพฒนาความสามารถในการแกปญหาโดยการอธบายความแตกตางของพชใบเลยงเดยว และพชใบเลยงคได

3. นกเรยนชางสงเกต ชางคด ชางสงสย มความร ความเขาใจ เกยวกบพชใบเลยง เดยวและพชใบเลยงค

สาระสาคญ / ความคดรวบยอด พชใบเลยงเดยว เปนพชทมใบเลยงงอกออกมาจากเมลดเพยงใบเดยว มลกษณะใบแคบและ

ตงตรง เสนใบเรยงแบบขนาน สวนพชใบเลยงค เปนพชทมใบเลยงงอกออกมาจากเมลด 2 ใบ มลกษณะใบกวาง และอยในแนวนอน เสนใบเรยงตวเปนรางแห

สาระการเรยนร 1. ความร เปนชนดพชดอกแบงออกเปน พชใบเลยงเดยวกบพชใบเลยงค โดยใชลกษณะ

สวนประกอบของพช ไดแก ลกษณะของราก ลาตน และใบเปนเกณฑ จาแนกไดเปน พชใบเลยงเดยว ลกษณะรากเปนรากฝอย ลาตนเหนเปนขอปลองชดเจน มเสน

ใบเปนเสนขนาน เชน กลวย ออย หญา พชใบเลยงค ลกษณะรากเปนรากแกว ลาตนเหนขอปลองไมชดเจน มเสนใบ

เปนรางแห เชน มะมวง กหลาบ

DPU

Page 115: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

108

สมรรถนะสาคญ 1. ทกษะการคดแกปญหา 2. ทกษะการสงเกต 3. ทกษะการเปรยบเทยบ 4. ทกษะการจาแนกประเภท 5. การลาดบขนตอนความคด 6. ทกษะการทางานรวมกนในกลม

คณลกษณะอนพงประสงค 1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการทางาน

การวดและการประเมน

วธการวดและประเมนผล เครองมอ เกณฑ

สงเกตความสามารถใน การแกปญหา

แบบประเมนความสามารถในการแกปญหา

ระดบคณภาพ 2 ผานเกณฑ

สงเกตพฤตกรรม การทางานกลม

แบบประเมนพฤตกรรม การทางานกลม

ระดบคณภาพ 2 ผานเกณฑ

กจกรรมการเรยนร ตามขนตอนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ม 6 ขนตอน ดงน ขนท 1 กาหนดปญหา

1.1 ใหนกเรยนนงประจากลมทไดจดไวในชวโมงทแลว 1.2 ครแจงจดประสงคการเรยนรใหนกเรยนทราบ

DPU

Page 116: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

คไ

สอ

คใหนกเรยนดไดกาหนดสถ

เลยงคทครใหข

กาหนดไว แล

อนเตอรเนต เข

หาคาตอบ

ไดขอมลจากกข

สมบรณและคอภปรายและช

1.3 ครพด จงนาพชทงถานการณวา พ

1.4 ครใหปลกไวไดนาขนท 2 ขนทาค

2.1 นกเ ละสงทตองกา

2.2 ใหนเปนตน เพอทขนท 3 ขนการ

3.1 นกเ

3.2 นกเ การศกษาคนคขนท 4 สงเครา

4.1 นกเ 4.2 น

ครบถวนตามชวยกนศกษาเ

พดคย ซกถาม 2 ชนดมาใหพชใบเลยงเดย

ตนขใหนกเรยนแตามาศกษาเรยนความเขาใจกบเรยนแตละกลารทราบ เพอหนกเรยนศกษาจะศกษาและรดาเนนการศกเรยนแตละกล

เรยนบนทกขอควา าะหความร เรยนแตละกลกเรยนแตละมประเดนปญหเพมเตม

มนกเรยน และนกเรยนปลกยว และพชใบ

าว ตละกลมรวมกนร บปญหา ลมรวมกนศกษหาวธคนหาคาาคนควาจากแทาความเขาใจกษาคนควา ลมดาเนนการศ

อมลและผลก

ลมนาขอมลทไกลมรวมกนคหาทตองการ

ะเปดวดโอเกยตงไว เพอสงเลยงคมลกษณ

กนคดตงปญห

ษาวเคราะห แาตอบ หลงขอมลตาจกบโจทยปญ

ศกษาจากพชท

การดาเนนการ

ไดจากการศกคดพจารณาตศกษาแลวหร

ยวกบพชใบเลเกตและพจารณะอยางไร

ตนมะล หาเกยวกบพช

แยกแยะเกยวก

งๆ เชน หนงญหา

ทง 2 ชนด แล

รศกษาคนควา

กษาคนความาอไปวา ความรอยง ถาขอมล

ลยงเดยว และพรณาการงอกข

ใบเลยงเดยว

กบสงทโจทยป

สอเรยน หอง

ละระดมความ

าลงในกระดาษ

แลกเปลยนเรมรทไดมามคลยงไมเพยงพ

109

พชใบเลยงองพช ซง

และพชใบ

ปญหาได

สมด

มคดในการ

ษรายงาน ท

รยนร วามถกตองพอกรวมกน

DPU

Page 117: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

110

ขนท 5 ขนสรปและเมนคาของคาตอบ 5.1 นกเรยนทกกลมรวมกนนาเสนอขอมลทสงเคราะหได และรวมกนอภปรายวา

ขอมลของแตละกลมทไดจากการศกษาคนควาครบถวนถกตองสมบรณหรอไม โดยผสอนชวยตรวจสอบ และแนะนาเพมเตม ซงใหครอบคลมสาระหลกๆ ดงน

5.1.1 วธการทแตละกลมใช 5.1.2 ผลการสารวจคนหาทไดจากวธการตางๆ กนสอดคลองกบปญหาของ

กลมหรอไม 5.2 นกเรยนรวมกนสรปองคความรในภาพรวมของปญหาเกยวกบพชใบเลยงเดยว

และพชใบเลยงคอกครง ขนท 6 นาเสนอและประเมนผลงาน

6.1 ใหนกเรยนในแตละกลมรวมกนออกแบบการสรปผลการดาเนนการศกษาคนควาของกลม เพอนาเสนอหนาชนตามรปแบบทนกเรยนสนใจ

6.2 ใหนกเรยนแตละกลมสงตวแทนกลมออกมานาเสนอผลการดาเนนการศกษาคนควาหนาชนเรยน สอและแหลงการเรยนร

1. สอการเรยนร 1. หนงสอเรยน วทยาศาสตร ป.5 2. พชใบเลยงเดยว และพชใบเลยงค 3. วดโอ เกยวกบพชใบเลยงเดยว และพชใบเลยงค

2. แหลงการเรยนร 1. หนงสอเรยนชนประถมศกษาปท 5 2. หองสมด 3. คนควาจากอนเตอรเนต

DPU

Page 118: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

111

แผนการจดการเรยนร รหส ว 15101 วชา วทยาศาสตร กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 5 หนวยการเรยนรท 1 ความหลากหลายของพชและสตว เรอง ความหลากหลายสตวมกระดกสนหลง แผนท 3 เวลาเรยน 2 ชวโมง ********************************************************************************* มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด

มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 1.2 เขาใจกระบวนการและความสาคญของการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม

ววฒนาการของสงมชวต ความหลากหลายทางชวภาพ การใชเทคโนโลยชวภาพทมผลกระทบตอมนษยและสงแวดลอม มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และนาความรไปใชประโยชน

ตวชวด 1. ว 1.2 ป.5/3 จาแนกพชออกเปนพชดอกและพชไมมดอก 2. ว 1.2 ป.5/4 ระบลกษณะของพชดอกทเปนพชใบเลยงเดยวและพชใบเลยงค โดยใช

ลกษณะภายนอกเปนเกณฑ มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร

การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบไดภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานน ๆ เขาใจวาวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอม มความเกยวของสมพนธกน

ตวชวด 1. ว 8.1 ป.5/1 ตงคาถามเกยวกบประเดน หรอเรอง หรอสถานการณทจะศกษา

ตามทกาหนดใหและตามความสนใจ 2. ว 8.1 ป.5/2 วางแผนการสงเกต เสนอการสารวจตรวจสอบ หรอศกษาคนควา

และคาดการณสงทจะพบจากการสารวจตรวจสอบ 3. ว 8.1 ป.5/3 เลอกอปกรณทถกตองเหมาะสมในการสารวจตรวจสอบใหไดขอมลท

เชอถอได

DPU

Page 119: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

112

4. ว 8.1 ป.5/4 บนทกขอมลในเชงปรมาณและคณภาพ และตรวจสอบผลกบสงทคาดการณ ไว นาเสนอผลและขอสรป

5. ว 8.1 ป.5/5 สรางคาถามใหมเพอการสารวจตรวจสอบตอไป 6. ว 8.1 ป.5/6 แสดงความคดเหนอยางอสระ อธบาย และสรปสงทไดเรยนร 7. ว 8.1 ป.5/7 บนทกและอธบายผลการสารวจตรวจสอบตามความเปนจรง มการอางอง 8. ว 8.1 ป.5/8 นาเสนอ จดแสดงผลงาน โดยอธบายดวยวาจา หรอเขยนอธบายแสดง

กระบวนการและผลของงานใหผอนเขาใจ

จดประสงคการเรยนร

1. นกเรยนรปญหาและสามารถหาแนวทางในการแกปญหาโดยการทากจกรรมในการหาลกษณะของสตวมกระดกสนหลง

2. นกเรยนสามารถพฒนาความสามารถในการแกปญหาโดยการอธบายลกษณะของสตวมกระดกสนหลง

3. นกเรยนชางสงเกต ชางคด ชางสงสย มความร ความเขาใจ เกยวกบสตวมกระดกสนหลง

สาระสาคญ / ความคดรวบยอด ผเรยนจะไดเรยนรเกยวกบ สตวมกระดกสนหลง แบงเปน 5 ประเภท ไดแก 1. ปลา

2. สตวสะเทนนาสะเทนบก 3. สตวเลอยคลาน 4. สตวปก และ 5. สตวเลยงลกดวยน านม แตละชนดมลกษณะ การเคลอนท การหายใจ และการสบพนธแตกตางกน

DPU

Page 120: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

113

สาระการเรยนร 1. ความร สตวมกระดกสนหลง คอ สตวทมโครงกระดกในตว และมกระดกสนหลงทาใหรางกายคง

รปอยได จดเปนสตวชนสง แบงเปน 5 ประเภท ไดแก 1. ปลา ลกษณะสาคญ หายใจดวยเหงอก ใชครบในการเคลอนไหว แบงเปนปลากระดก

แขง ลาตวจะมเกลดปกคลม เชน ปลาชอน ปลานล และปลากระดกออน ลาตวไมมเกลดปกคลม เชน ฉลาม กระเบน การสบพนธ ออกลกเปนไขทมเปลอกแขงหม

2. สตวสะเทนน าสะเทนบก ลกษณะสาคญ เปนสตวทวางไขในน า ตวออนหายใจดวยเหงอก ตวเตมวยหายใจดวยปอดและผวหนง ผวหนงเปยกชนตลอดเวลา เชน กบ เขยด การสบพนธ มการปฏสนธภายนอก สวนใหญออกลกเปนไข

3. สตวเลอยคลาน ลกษณะสาคญ ดารงชวตอยบนบก หายใจดวยปอด ลาตวมเกลดปกคลม เปนสตวเลอดเยน เชน กงกา เตา การสบพนธ มการปฏสนธภายใน ออกลกเปนตว

4. สตวปก ลกษณะสาคญ เปนสตวเลอดอน มขนเปนแผง มจะงอยปาก หายใจดวยปอด ออกลกเปนไข เชน เพนกวน นกเขา การสบพนธ มการปฏสนธภายนอก ออกลกเปนไขทมวนหม

5. สตวเลยงลกดวยน านม ลกษณะสาคญ เปนสตวเลอดอน ตวเมยมตอมน านมเลยงลกหายใจดวยปอด เชน ชาง โลมา การสบพนธ มการปฏสนธภายใน ออกลกเปนไขทมเปลอกแขงหม

สมรรถนะสาคญ 1. ทกษะการคดแกปญหา 2. ทกษะการสงเกต 3. ทกษะการสารวจคนหา 4. ทกษะการจาแนกประเภท 5. การลาดบขนตอนความคด 6. ทกษะการทางานรวมกนในกลม

DPU

Page 121: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

114

คณลกษณะอนพงประสงค

1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการทางาน

การวดและการประเมน

วธการวดและประเมนผล เครองมอ เกณฑ

สงเกตความสามารถใน การแกปญหา

แบบประเมนความสามารถในการแกปญหา

ระดบคณภาพ 2 ผานเกณฑ

สงเกตพฤตกรรม การทางานกลม

แบบประเมนพฤตกรรม การทางานกลม

ระดบคณภาพ 2 ผานเกณฑ

กจกรรมการเรยนร ตามขนตอนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ม 6 ขนตอน ดงน ขนท 1 กาหนดปญหา

1.1 ใหนกเรยนนงประจากลมทไดจดไวในชวโมงทแลว 1.2 ครแจงจดประสงคการเรยนรใหนกเรยนทราบ 1.3 ครพดคย ซกถามนกเรยนและเปดวดโอเกยวกบสตวมกระดกสนหลงใหนกเรยน

ด ซงแบงเปน 5 ประเภท ดงน 1. ปลา 2. สตวสะเทนน าสะเทนบก 3. สตวเลอยคลาน 4. สตวปก 5. สตวเลยงลกดวยนม จงยกตวอยางสตว 1 ชนด คอ ปลามาผากระดกสนหลงใหนกเรยนไดสงเกตและพจารณา ซงไดกาหนดสถานการณวา สตวมกระดกสนหลงสงเกตเหนไดอยางไร

1.4 ครใหนกเรยนแตละกลมรวมกนคดตงปญหาเกยวกบสตวมกระดกสนหลงแตละ ประเภทโดยกาหนดใหกลมละ 1 ประเภท

DPU

Page 122: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

115

ขนท 2 ขนทาความเขาใจกบปญหา 2.1 นกเรยนแตละกลมรวมกนศกษาวเคราะห แยกแยะเกยวกบสงทโจทยปญหาได

กาหนดไว และสงทตองการทราบ เพอหาวธคนหาคาตอบ 2.2 ใหนกเรยนศกษาคนควาจากแหลงขอมลตางๆ เชน หนงสอเรยน หองสมด

อนเตอรเนต เปนตน เพอทจะศกษาและทาความเขาใจกบโจทยปญหา ขนท 3 ขนการดาเนนการศกษาคนควา

3.1 นกเรยนแตละกลมดาเนนการศกษาสตวมกระดกสนหลงแตละประเภท และระดมความคดในการหาคาตอบ

3.2 นกเรยนบนทกขอมลและผลการดาเนนการศกษาคนควาลงในกระดาษรายงาน ทไดขอมลจากการศกษาคนควา

ขนท 4 สงเคราะหความร 4.1 นกเรยนแตละกลมนาขอมลทไดจากการศกษาคนความาแลกเปลยนเรยนร 4.2 นกเรยนแตละกลมรวมกนคดพจารณาตอไปวา ความรทไดมามความถกตอง

สมบรณและครบถวนตามประเดนปญหาทตองการศกษาแลวหรอยง ถาขอมลยงไมเพยงพอกรวมกนอภปรายและชวยกนศกษาเพมเตม

ขนท 5 ขนสรปและเมนคาของคาตอบ 5.1 นกเรยนทกกลมรวมกนนาเสนอขอมลทสงเคราะหได และรวมกนอภปรายวา

ขอมลของแตละกลมทไดจากการศกษาคนควาครบถวนถกตองสมบรณหรอไม โดยผสอนชวยตรวจสอบ และแนะนาเพมเตม ซงใหครอบคลมสาระหลกๆ ดงน

5.1.1 วธการทแตละกลมใช 5.1.2 ผลการสารวจคนหาทไดจากวธการตางๆ กนสอดคลองกบปญหาของ

กลมหรอไม 5.2 นกเรยนรวมกนสรปองคความรในภาพรวมของปญหาเกยวกบอกครง

ขนท 6 นาเสนอและประเมนผลงาน 6.1 ใหนกเรยนในแตละกลมรวมกนออกแบบการสรปผลการดาเนนการศกษา

คนควาของกลม เพอนาเสนอหนาชนตามรปแบบทนกเรยนสนใจ 6.2 ใหนกเรยนแตละกลมสงตวแทนกลมออกมานาเสนอผลการดาเนนการศกษาคนควา

หนาชนเรยน

DPU

Page 123: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

116 สอและแหลงการเรยนร

1. สอการเรยนร 1. หนงสอเรยน วทยาศาสตร ป.5 2. ภาพและหนจาลองของสตวมกระดกสนหลง 3. วดโอ เกยวกบสตวมกระดกสนหลง

2. แหลงการเรยนร 1. หนงสอเรยนชนประถมศกษาปท 5 2. หองสมด 3. คนควาจากอนเทอรเนต

DPU

Page 124: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

117

แผนการจดการเรยนร รหส ว 15101 วชา วทยาศาสตร กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 5

หนวยการเรยนรท 1 ความหลากหลายของพชและสตว เรอง ความหลากหลายของสตวไมมกระดกสนหลง

แผนท 4 เวลาเรยน 2 ชวโมง ********************************************************************************* มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด

มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 1.2 เขาใจกระบวนการและความสาคญของการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม

ววฒนาการของสงมชวต ความหลากหลายทางชวภาพ การใชเทคโนโลยชวภาพทมผลกระทบตอมนษยและสงแวดลอม มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และนาความรไปใชประโยชน

ตวชวด 1. ว 1.2 ป.5/3 จาแนกพชออกเปนพชดอกและพชไมมดอก 2. ว 1.2 ป.5/4 ระบลกษณะของพชดอกทเปนพชใบเลยงเดยวและพชใบเลยงค โดยใช

ลกษณะภายนอกเปนเกณฑ มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร

การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบไดภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานน ๆ เขาใจวาวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอม มความเกยวของสมพนธกน

ตวชวด 1. ว 8.1 ป.5/1 ตงคาถามเกยวกบประเดน หรอเรอง หรอสถานการณทจะศกษาตามท

กาหนดใหและตามความสนใจ 2. ว 8.1 ป.5/2 วางแผนการสงเกต เสนอการสารวจตรวจสอบ หรอศกษาคนควา

และคาดการณสงทจะพบจากการสารวจตรวจสอบ

DPU

Page 125: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

118

3. ว 8.1 ป.5/3 เลอกอปกรณทถกตองเหมาะสมในการสารวจตรวจสอบใหไดขอมลท เชอถอได

4. ว 8.1 ป.5/4 บนทกขอมลในเชงปรมาณและคณภาพ และตรวจสอบผลกบสงทคาดการณไว นาเสนอผลและขอสรป

5. ว 8.1 ป.5/5 สรางคาถามใหมเพอการสารวจตรวจสอบตอไป 6. ว 8.1 ป.5/6 แสดงความคดเหนอยางอสระ อธบาย และสรปสงทไดเรยนร 7. ว 8.1 ป.5/7 บนทกและอธบายผลการสารวจตรวจสอบตามความเปนจรง มการอางอง 8. ว 8.1 ป.5/8 นาเสนอ จดแสดงผลงาน โดยอธบายดวยวาจา หรอเขยนอธบายแสดง

กระบวนการและผลของงานใหผอนเขาใจ จดประสงคการเรยนร

1. นกเรยนรปญหาและสามารถหาแนวทางในการแกปญหาโดยการทากจกรรมในการหาลกษณะสตวไมมกระดกสนหลง

2. นกเรยนสามารถพฒนาความสามารถในการแกปญหาโดยการอธบายลกษณะสตวไมมกระดกสนหลง

3. นกเรยนชางสงเกต ชางคด ชางสงสย มความร ความเขาใจ เกยวกบลกษณะสตวไมมกระดกสนหลง

สาระสาคญ / ความคดรวบยอด ผเรยนจะไดเรยนรเกยวกบ สตวไมมกระดกสนหลง แบงเปน 7 ประเภท ไดแก 1. พวก

ฟองนา 2. พวกสตวทมลาตวกลวงหรอลาตวมโพรง เชน แมงกะพรน ปะการง กลปงหา ดอกไมทะเล 3. พวกพยาธและหนอนตวกลม 4. พวกลาตวเปนปลอง ไมมขา 5. สตวทะเลผวขรขระ เชน ดาวทะเล ปลงทะเล เมนทะเล 6. หอย เชน หอยแครง หอยทาก หอยแมลงภ หอยโขง หอยขม หอยสงข สวนหมกทะเล เชน หมกกระดอง หมกกลวย หมกยกษ และ 7. สตวทมขาเปนขอ เชน แมลง ยง มด ผเสอ แมลงวน สตวแตละชนดมลกษณะแตกตางกน

DPU

Page 126: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

119

สาระการเรยนร

1. ความร สตวไมมกระดกสนหลง คอ สตวไมมกระดกในตว และไมมกระดกสนหลง แบงเปน 7

ประเภท 1. พวกฟองนา ลกษณะสาคญ มรพรนเลก ๆ กระจายทวตว ไมมรยางค เชน ฟองนาแจกน

ฟองนาดอกเหด 2. พวกสตวทมลาตวกลวงหรอลาตวมโพรง เชน แมงกะพรน ปะการง กลปงหา

ดอกไมทะเล ลกษณะสาคญ มเนอเยอนมและใส รปทรงกระบอก หรอคลายตนไม เชน แมงกะพรน ปะการง กลปงหา ดอกไมทะเล

3. พวกพยาธและหนอนตวกลม ลกษณะสาคญ ลาตวออนนม อาศยอยในรางกายมนษย และสตว และบางพวกอาศยเปนอสระ เชน พยาธ หนอนตวกลม

4. พวกลาตวเปนปลอง ไมมขา ลกษณะสาคญ ลาตวกลม ยาว แตละปลองไมมขา มเดอยใชในการเคลอนท เชน ปลง ไสเดอน

5. สตวทะเลผวขรขระ ลกษณะสาคญ ตามผวลาตวหยาบ ขรขระ มสารพวกหนปนเปนองคประกอบ ไมมสวนหว ลาตวแยกเปนแฉก ใตลาตวมเทาเปนหลอดเลกๆ จานวนมาก (เทาทอ) เชน ดาวทะเล ปลงทะเล เมนทะเล

6. หอยและหมกทะเล หอย มลกษณะสาคญ ลาตวนม สวนใหญมเปลอกแขงซงเปนสารจาพวกหนปนหมภายนอก เชน หอยแครง หอยทาก หอยแมลงภ หอยโขง หอยขม หอยสงข สวนหมกทะเล มลกษณะสาคญ มโครงแขงอยภายในลาตว หายใจดวยปอดและผวหนง เคลอนทโดยใชหนวด และการพนน าออกจากลาตว เชน หมกกระดอง หมกกลวย หมกยกษ

7. สตวทมขาเปนขอ ลกษณะสาคญ มขาตอกนเปนขอๆ สตวจาวกแมลงมลาตวแบงเปน 3 สวน ไดแก สวนหว สวนอก และสวนทอง มเปลอกแขงหมลาตว มระบบหมนเวยนเลอดและระบบทางเดนอาหารทสมบรณ สวนใหญเจรญเตบโตโดยการลอกคราบ เชน แมลง ยง มด ผเสอ แมลงวน

DPU

Page 127: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

120

สมรรถนะสาคญ 1. ทกษะการคดแกปญหา 2. ทกษะการสงเกต 3. ทกษะการสารวจคนหา 4. ทกษะการจาแนกประเภท 5. การลาดบขนตอนความคด 6. ทกษะการทางานรวมกนในกลม

คณลกษณะอนพงประสงค

1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการทางาน

การวดและการประเมน

วธการวดและประเมนผล เครองมอ เกณฑ

สงเกตความสามารถใน การแกปญหา

แบบประเมนความสามารถในการแกปญหา

ระดบคณภาพ 2 ผานเกณฑ

สงเกตพฤตกรรม การทางานกลม

แบบประเมนพฤตกรรม การทางานกลม

ระดบคณภาพ 2 ผานเกณฑ

กจกรรมการเรยนร ตามขนตอนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ม 6 ขนตอน ดงน ขนท 1 กาหนดปญหา

1.1 ใหนกเรยนนงประจากลมทไดจดไวในชวโมงทแลว 1.2 ครแจงจดประสงคการเรยนรใหนกเรยนทราบ

DPU

Page 128: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

121

1.3 ครพดคย ซกถามนกเรยนและเปดวดโอเกยวกบสตวไมมกระดกสนหลงใหนกเรยนด ซงแบงเปน 7 ประเภท ดงน 1. พวกฟองน า 2. พวกสตวทมลาตวกลวงหรอลาตวมโพรง 3. พวกพยาธและหนอนตวกลม 4. พวกลาตวเปนปลอง ไมมขา 5. สตวทะเลผวขรขระ 6. หอยและหมกทะเล และ 7. สตวทมขาเปนขอ ใหนกเรยนไดสงเกตและพจารณา ซงไดกาหนดสถานการณวา สตวไมมกระดกสนหลงสงเกตเหนไดอยางไร

1.4 ครใหนกเรยนแตละกลมรวมกนคดตงปญหาเกยวกบสตวไมมกระดกสนหลงแต ละประเภท

ขนท 2 ขนทาความเขาใจกบปญหา 2.1 นกเรยนแตละกลมรวมกนศกษาวเคราะห แยกแยะเกยวกบสงทโจทยปญหาได

กาหนดไว และสงทตองการทราบ เพอหาวธคนหาคาตอบ 2.2 ใหนกเรยนศกษาคนควาจากแหลงขอมลตางๆ เชน หนงสอเรยน หองสมด

อนเตอรเนต เปนตน เพอทจะศกษาและทาความเขาใจกบโจทยปญหา ขนท 3 ขนการดาเนนการศกษาคนควา

3.1 นกเรยนแตละกลมดาเนนการศกษาสตวไมมกระดกสนหลงแตละประเภท และระดมความคดในการหาคาตอบ

3.2 นกเรยนบนทกขอมลและผลการดาเนนการศกษาคนควาลงในกระดาษรายงาน ทไดขอมลจากการศกษาคนควา

ขนท 4 สงเคราะหความร 4.1 นกเรยนแตละกลมนาขอมลทไดจากการศกษาคนความาแลกเปลยนเรยนร 4.2 นกเรยนแตละกลมรวมกนคดพจารณาตอไปวา ความรทไดมามความถกตอง

สมบรณและครบถวนตามประเดนปญหาทตองการศกษาแลวหรอยง ถาขอมลยงไมเพยงพอกรวมกนอภปรายและชวยกนศกษาเพมเตม

ขนท 5 ขนสรปและเมนคาของคาตอบ 5.1 นกเรยนทกกลมรวมกนนาเสนอขอมลทสงเคราะหได และรวมกนอภปรายวา

ขอมลของแตละกลมทไดจากการศกษาคนควาครบถวนถกตองสมบรณหรอไม โดยผสอนชวยตรวจสอบ และแนะนาเพมเตม ซงใหครอบคลมสาระหลกๆ ดงน

DPU

Page 129: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

122

5.1.1 วธการทแตละกลมใช 5.1.2 ผลการสารวจคนหาทไดจากวธการตางๆ กนสอดคลองกบปญหาของ

กลมหรอไม 5.2 นกเรยนรวมกนสรปองคความรในภาพรวมของปญหาเกยวกบอกครง

ขนท 6 นาเสนอและประเมนผลงาน 6.1 ใหนกเรยนในแตละกลมรวมกนออกแบบการสรปผลการดาเนนการศกษา

คนควาของกลม เพอนาเสนอหนาชนตามรปแบบทนกเรยนสนใจ 6.2 ใหนกเรยนแตละกลมสงตวแทนกลมออกมานาเสนอผลการดาเนนการศกษา

คนควาหนาชนเรยน สอและแหลงการเรยนร

1. สอการเรยนร 1. หนงสอเรยน วทยาศาสตร ป.5 2. ภาพและหนจาลองของสตวมกระดกสนหลง 3. วดโอ เกยวกบสตวมกระดกสนหลง

2. แหลงการเรยนร 1. หนงสอเรยนชนประถมศกษาปท 5 2. หองสมด 3. คนควาจากอนเตอรเนต

DPU

Page 130: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

123

แผนการจดการเรยนร รหส ว 15101 วชา วทยาศาสตร กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 5 หนวยการเรยนรท 2 วสดในชวตประจาวน เรอง ความยดหยนและความแขง แผนท 5 เวลาเรยน 2 ชวโมง ********************************************************************************* มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด

มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 3.1 เขาใจสมบตของสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสารกบโครงสราง

และแรงยดเหนยวระหวางอนภาค มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และนาความรไปใชประโยชน

ตวชวด 1. ว 3.1 ป.5/1 ทดลองและอธบายสมบตของวสดชนดตาง ๆ เกยวกบความยดหยน

ความแขง ความเหนยว การนาความรอน การนาไฟฟา และความหนาแนน 2. ว 3.1 ป.5/2 สบคนขอมลและอภปรายการนาวสดไปใชในชวตประจาวน

มาตรฐานการเรยนร

มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบไดภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานน ๆ เขาใจวาวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน

ตวชวด 1. ว 8.1 ป.5/1 ตงคาถาม เกยวกบประเดน หรอเรอง หรอสถานการณทจะศกษา ตามท

กาหนดใหและตามความสนใจ 2. ว 8.1 ป.5/2 วางแผนการสงเกต เสนอการสารวจตรวจสอบ หรอศกษาคนควา และ

คาดการณสงทจะพบจากการสารวจตรวจสอบ 3. ว 8.1 ป.5/3 เลอกอปกรณทถกตองเหมาะสมในการสารวจตรวจสอบใหไดขอมลท

เชอถอได

DPU

Page 131: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

124

4. ว 8.1 ป.5/4 บนทกขอมลในเชงปรมาณและคณภาพ และตรวจสอบผลกบสงทคาดการณไว นาเสนอผลและขอสรป

5. ว 8.1 ป.5/5 สรางคาถามใหมเพอการสารวจตรวจสอบตอไป 6. ว 8.1 ป.5/6 แสดงความคดเหนอยางอสระ อธบาย และสรปสงทไดเรยนร 7. ว 8.1 ป.5/7 บนทกและอธบายผลการสารวจตรวจสอบตามความเปนจรง มการอางอง 8. ว 8.1 ป.5/8 นาเสนอ จดแสดงผลงาน โดยอธบายดวยวาจา หรอเขยนอธบายแสดง

กระบวนการและผลของงานใหผอนเขาใจ

จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถหาแนวทางในการแกปญหาโดยการทากจกรรมหาความแตกตาง

และลกษณะของความยดหยนและความแขงได 2.นกเรยนสามารถพฒนาความสามารถในการแกปญหาโดยการอธบายความ

แตกตางและลกษณะของความยดหยนและความแขงได 3. นกเรยนชางสงเกต ชางคด ชางสงสย มความร ความเขาใจ เกยวกบความยดหยน

และความแขง

สาระสาคญ / ความคดรวบยอด ความยดหยน เปนสมบตของวสด เมอถกแรงกระทาจะทาใหวสดเปลยนรปรางหรอขนาด

ไป แตจะสามารถกลบสสภาพเดมไดเมอไมมแรงกระทา ความแขง เปนสมบตของวสดทมความทนทานตอการขดขวน ซงวสดทมความแขงมาก

เมอขดขวนกบวสดอน จะไมเกดรอยบนวสดหรอเกดรอยนอย

DPU

Page 132: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

125

สาระการเรยนร 1. ความร ความยดหยนของวสด หมายถง ลกษณะของวสดเมอถกดง บบ หรอกระแทก และ

สามารถคนสสภาพเดมได หรอใกลเคยงสภาพเดมได แตถาวสดทมความยดหยน ถกแรงกระทาใหเกดความยดหยนมาก ๆ จะทาใหวสดนน ๆ สญเสยสภาพความยดหยนได

ความแขงของวสด คอ ความสามารถทนตอการขด ขด ขวน หรอทาใหวสดสกกรอน วสดแตละชนดมความแขงแตกตางกน วสดทมความแขงนอยเมอถกขดขดจะเปนรอยงาย หรอถกตดใหขาดจากกนงาย วสดทมความแขงมากเมอถกขดขดจะเปนรอยนอยหรอไมเปนรอย หรอถกตดใหขาดจากกนยาก

สมรรถนะสาคญ ความสามารถในการคด - ทกษะการคดสรางสรรค - ทกษะการสงเกต ความสามารถในการแกปญหา - กระบวนการงานวทยาศาสตร ความสามารถในการใชทกษะชวต - กระบวนการทางานกลมคณลกษณะอนพงประสงค

คณลกษณะอนพงประสงค 1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการทางาน

DPU

Page 133: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

วธการว

สงเกตควาการแกปญ

สงเกตพฤการทางาน

กตข

แขงใหนกเรย

การวดและการ

วดและประเม

ามสามารถในญหา

ตกรรม นกลม

กจกรรมการเรตามขนตอนกาขนท 1 กาหนด

1.1 ใหน1.2 ครแ1.3 ครพ

ยนด

รประเมน

มนผล

น แบกา

แบกา

รยนร ารจดการเรยนดปญหา นกเรยนนงปรแจงจดประสงพดคย ซกถาม

เครอ

บบประเมนควารแกปญหา

บบประเมนพฤารทางานกลม

นรโดยใชปญห

ระจากลมทไดงคการเรยนรใมนกเรยน พรอ

วสดควา

วสดคว

องมอ

วามสามารถใน

ฤตกรรม

หาเปนฐาน ม

ดจดไวในชวโใหนกเรยนทรอมยกตวอยาง

ามยดหยน

วามแขง

นระดบ

ระดบ

6 ขนตอน ดง

โมงทแลว ราบ วสดทเกยวกบ

เกณฑ

บคณภาพ 2 ผ

บคณภาพ 2 ผ

งน

บความยดหย

126

านเกณฑ

านเกณฑ

นและความ

DPU

Page 134: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

127

1.4 .ใหนกเรยนทาการทดลองเกยวกบความยดหยนและความแขงดงน วธการทดลองความยดหยน 1. ใหแตละกลมใชไมบรรทดทาบเสนยาง เพอวดความยาว 2. ใชนวมอกดปลายดายหนงของเสนยาง แลวใชมอดงปลายเสนยางอกดานหนงให

ตง ใหเพอนวดความยาวของเสนยางขณะดง 3. คอยๆ ปลอยมอทดงเสนยาง จากนนวดความยาวของเสนยางอกครงและบนทก

ขอมล 4. ใหทาการทดลองในขอ 1-3 โดยเปลยนจากเสนยาง เปนเสนดาย และเชอกฟาง

ตามลาดบ และบนทกผล วธการทดลองความแขง 1. ใหนกเรยนแตละคนใชยางลบถบนไมบรรทด แลวสงเกตรอยบนไมบรรทด 2. ใชขอบไมบรรทดขดบนยางลบ แลวสงเกตรอยบนยางลบ 3. ใชยางลบถบนฝาขวดนาอดลม แลวสงเกตรอยบนฝาขวดนาอดลม 4. ใชฝาขวดนาอดลมดานทเปนฝาจบขดบนยางลบ แลวสงเกตรอยบนยางลบ 5. ใชขอบไมบรรทดขดบนฝาขวดนาอดลม แลวสงเกตรอยบนฝาขวดนาอดลม 6. ใชฝาขวดนาอดลมดานทเปนจบขดบนไมบรรทด แลวสงเกตรอยบนไมบรรทด 7. เปรยบเทยบรอยทเกดขนบนวตถทง 3 ชนด และบนทกผลการสงเกต 1.5 ครใหนกเรยนแตละกลมรวมกนคดตงปญหาเกยวกบความยดหยนและความแขง

ขนท 2 ขนทาความเขาใจกบปญหา 2.1 นกเรยนแตละกลมรวมกนศกษาวเคราะห แยกแยะเกยวกบสงทโจทยปญหาได

กาหนดไว และสงทตองการทราบ เพอหาวธคนหาคาตอบ 2.2 ใหนกเรยนศกษาคนควาจากแหลงขอมลตางๆ เชน หนงสอเรยน หองสมด

อนเตอรเนต เปนตน เพอทจะศกษาและทาความเขาใจกบโจทยปญหา ขนท 3 ขนการดาเนนการศกษาคนควา

3.1 นกเรยนแตละกลมดาเนนการศกษาวสดทมความยดหยนและความแขง จากนนนกเรยนจงชวยกนระดมความคดในการหาคาตอบ

3.2 นกเรยนบนทกขอมลและผลการดาเนนการศกษาคนควาลงในกระดาษรายงาน ทไดขอมลจากการศกษาคนควา

DPU

Page 135: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

128

ขนท 4 สงเคราะหความร 4.1 นกเรยนแตละกลมนาขอมลทไดจากการศกษาคนความาแลกเปลยนเรยนร 4.2 นกเรยนแตละกลมรวมกนคดพจารณาตอไปวา ความรทไดมามความถกตอง

สมบรณและครบถวนตามประเดนปญหาทตองการศกษาแลวหรอยง ถาขอมลยงไมเพยงพอกรวมกนอภปรายและชวยกนศกษาเพมเตม

ขนท 5 ขนสรปและเมนคาของคาตอบ 5.1 นกเรยนทกกลมรวมกนนาเสนอขอมลทสงเคราะหได และรวมกนอภปรายวา

ขอมลของแตละกลมทไดจากการศกษาคนควาครบถวนถกตองสมบรณหรอไม โดยผสอนชวยตรวจสอบ และแนะนาเพมเตม ซงใหครอบคลมสาระหลกๆ ดงน

5.1.1 วธการทแตละกลมใช 5.1.2 ผลการสารวจคนหาทไดจากวธการตางๆ กนสอดคลองกบปญหาของ

กลมหรอไม 5.2 นกเรยนรวมกนสรปองคความรในภาพรวมของปญหาเกยวกบอกครง

ขนท 6 นาเสนอและประเมนผลงาน 6.1 ใหนกเรยนในแตละกลมรวมกนออกแบบการสรปผลการดาเนนการศกษา

คนควาของกลม เพอนาเสนอหนาชนตามรปแบบทนกเรยนสนใจ 6.2 ใหนกเรยนแตละกลมสงตวแทนกลมออกมานาเสนอผลการดาเนนการศกษา

คนควาหนาชนเรยน สอและแหลงการเรยนร

1. สอการเรยนร 1. หนงสอเรยน วทยาศาสตร ป.5 2. อปกรณเกยวของกบเรองวสดความยดหยนและความแขง 3. วดโอ เกยวกบวสดความยดหยนและความแขง

2. แหลงการเรยนร 1. หนงสอเรยนชนประถมศกษาปท 5 2. หองสมด 3. คนควาจากอนเตอรเนต

DPU

Page 136: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

129

แผนการจดการเรยนร รหส ว 15101 วชา วทยาศาสตร กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 5 หนวยการเรยนรท 2 วสดในชวตประจาวน เรอง ความเหนยวและการนาความรอน แผนท 6 เวลาเรยน 2 ชวโมง ********************************************************************************* มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด

มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 3.1 เขาใจสมบตของสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสารกบโครงสราง

และแรงยดเหนยวระหวางอนภาค มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และนาความรไปใชประโยชน

ตวชวด 1. ว 3.1 ป.5/1 ทดลองและอธบายสมบตของวสดชนดตาง ๆ เกยวกบความยดหยน

ความแขง ความเหนยว การนาความรอน การนาไฟฟา และความหนาแนน 2. ว 3.1 ป.5/2 สบคนขอมลและอภปรายการนาวสดไปใชในชวตประจาวน

มาตรฐานการเรยนร

มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบไดภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานน ๆ เขาใจวาวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน

ตวชวด 1. ว 8.1 ป.5/1 ตงคาถาม เกยวกบประเดน หรอเรอง หรอสถานการณทจะศกษา ตามท

กาหนดใหและตามความสนใจ 2. ว 8.1 ป.5/2 วางแผนการสงเกต เสนอการสารวจตรวจสอบ หรอศกษาคนควา และ

คาดการณสงทจะพบจากการสารวจตรวจสอบ 3. ว 8.1 ป.5/3 เลอกอปกรณทถกตองเหมาะสมในการสารวจตรวจสอบใหไดขอมลท

เชอถอได

DPU

Page 137: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

130

4. ว 8.1 ป.5/4 บนทกขอมลในเชงปรมาณและคณภาพ และตรวจสอบผลกบสงทคาดการณไว นาเสนอผลและขอสรป

5. ว 8.1 ป.5/5 สรางคาถามใหมเพอการสารวจตรวจสอบตอไป 6. ว 8.1 ป.5/6 แสดงความคดเหนอยางอสระ อธบาย และสรปสงทไดเรยนร 7. ว 8.1 ป.5/7 บนทกและอธบายผลการสารวจตรวจสอบตามความเปนจรง มการอางอง 8. ว 8.1 ป.5/8 นาเสนอ จดแสดงผลงาน โดยอธบายดวยวาจา หรอเขยนอธบายแสดง

กระบวนการและผลของงานใหผอนเขาใจ

จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถหาแนวทางในการแกปญหาโดยการทากจกรรมหาความแตกตาง

และลกษณะของความเหนยวและการนาความรอน 2.นกเรยนสามารถพฒนาความสามารถในการแกปญหาหาความแตกตางและ

ลกษณะของความเหนยวและการนาความรอน 3. นกเรยนชางสงเกต ชางคด ชางสงสย มความร ความเขาใจ เกยวกบความเหนยว

และการนาความรอน

สาระสาคญ / ความคดรวบยอด ความเหนยว เปนสมบตประการหนงของวสดทสามารถรบแรงหรอน าหนกทมากระทา

ไดมาก ซงคาความเหนยวของวสดจะมากหรอนอยขนอยกบชนดและขนาดของวสด การนาความรอน เปนสมบตของวสดทพลงงานความรอนสามารถถายโอนผานวสดได ซง

วสดแตละชนด จะสามารถนาความรอนไดแตกตางกน

DPU

Page 138: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

131

สาระการเรยนร 1. ความร ความเหนยวของวสด หมายถง ความสามารถของวสดในการเปลยนแปลงรปราง เมอถก

กระตก หรอกระแทก หรอรบนาหนก โดยไมควรเกดการขาดหรอแตกหก วสดทมความเหนยวนอยเมอกระตก กระแทก ฉก หรอใหรบน าหนกทมาก จะขาดจากกน

ไดงาย สวนวสดทมความเหนยวมากเมอกระตก กระแทก ฉก หรอใหรบน าหนกทมาก จะขาดจากกนไดยาก

การนาความรอนของวสด หมายถง ความสามารถของวสดในการสงผานความรอนจากทหนงไปยงอกทหนงได การนาความรอนจะเกดขนไดดในของแขง

สมรรถนะสาคญ ความสามารถในการคด - ทกษะการคดสรางสรรค - ทกษะการสงเกต ความสามารถในการแกปญหา - กระบวนการงานวทยาศาสตร ความสามารถในการใชทกษะชวต - กระบวนการทางานกลมคณลกษณะอนพงประสงค

คณลกษณะอนพงประสงค 1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการทางาน

DPU

Page 139: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

วธการว

สงเกตควาการแกปญ

สงเกตพฤการทางาน

กตข

แขงใหนกเรย

การวดและการ

วดและประเม

ามสามารถในญหา

ตกรรม นกลม

กจกรรมการเรตามขนตอนกาขนท 1 กาหนด

1.1 ใหน1.2 ครแ1.3 ครพ

ยนด

รประเมน

มนผล

น แบกา

แบกา

รยนร ารจดการเรยนดปญหา นกเรยนนงปรแจงจดประสงพดคย ซกถาม

เครอ

บบประเมนควารแกปญหา

บบประเมนพฤารทางานกลม

นรโดยใชปญห

ระจากลมทไดงคการเรยนรใมนกเรยน พรอ

วส

วสด

องมอ

วามสามารถใน

ฤตกรรม

หาเปนฐาน ม

ดจดไวในชวโใหนกเรยนทรอมยกตวอยาง

สดความเหนย

ดการนาความ

นระดบ

ระดบ

6 ขนตอน ดง

โมงทแลว ราบ ภาพทเกยวกบ

ยว

มรอน

เกณฑ

บคณภาพ 2 ผ

บคณภาพ 2 ผ

งน

บความยดหย

132

านเกณฑ

านเกณฑ

นและความ

DPU

Page 140: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

133

1.4 .ใหนกเรยนทาการทดลองเกยวกบความเหนยวและการนาความรอนดงน วธการทดลองความเหนยว 1. นาวสดทจะมาทดสอบไดแก เชอกฟาง เสนดาย และเสนเอน 2. พาดไมยาวระหวางโตะ แขวนขอเกยวททอนไม 3. ผกเชอกฟางยาว 30 เซนตเมตรทขอ นาขอเกยวอกอนผกตดปลายลางของเชอก

ฟาง 4. แขวนถงทรายทขอเกยวอนลาง เพมถงทรายทละถงจนเชอกฟางขาด นบจานวนถง

ทรายทงหมด บนทกผล 5. ทาการทดสอบซ าโดยเปลยนเชอกฟางเปนเสนดาย และเสนเอน พรอมบนทกผล

การทดลอง วธการทดลองการนาความรอน 1. เทนารอนลงในแกวอยางระมดระวงประมาณ 3 ใน 4 สวนของแกว 2. ใสแทงโลหะ แทงกระเบอง แทงไม และแทงแกว ลงในแกวน ารอน ตงทงไว

ประมาณ 3-5 นาท 3. จบปลายแทงโลหะ แลวสงเกตรสกรอนหรอไม 4. ทาเชนเดยวกบ ขอ 3 โดยเปลยนเปนจบปลายแทงกระเบอง แทงไม แทงแกว

ตามลาดบ 5. เปรยบเทยบความรสกรอนเมอจบวสดทง 3 ชนดในแกวนารอน 1.5 ครใหนกเรยนแตละกลมรวมกนคดตงปญหาเกยวกบความเหนยวและการนา

ความรอน ขนท 2 ขนทาความเขาใจกบปญหา

2.1 นกเรยนแตละกลมรวมกนศกษาวเคราะห แยกแยะเกยวกบสงทโจทยปญหาไดกาหนดไว และสงทตองการทราบ เพอหาวธคนหาคาตอบ

2.2 ใหนกเรยนศกษาคนควาจากแหลงขอมลตางๆ เชน หนงสอเรยน หองสมด อนเตอรเนต เปนตน เพอทจะศกษาและทาความเขาใจกบโจทยปญหา

DPU

Page 141: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

134

ขนท 3 ขนการดาเนนการศกษาคนควา 3.1 นกเรยนแตละกลมดาเนนการศกษาเกยววสดความเหนยวและการนาความรอน

จากนนนกเรยนจงชวยกนระดมความคดในการหาคาตอบ 3.2 นกเรยนบนทกขอมลและผลการดาเนนการศกษาคนควาลงในกระดาษรายงาน ท

ไดขอมลจากการศกษาคนควา ขนท 4 สงเคราะหความร

4.1 นกเรยนแตละกลมนาขอมลทไดจากการศกษาคนความาแลกเปลยนเรยนร 4.2 นกเรยนแตละกลมรวมกนคดพจารณาตอไปวา ความรทไดมามความถกตอง

สมบรณและครบถวนตามประเดนปญหาทตองการศกษาแลวหรอยง ถาขอมลยงไมเพยงพอกรวมกนอภปรายและชวยกนศกษาเพมเตม

ขนท 5 ขนสรปและเมนคาของคาตอบ 5.1 นกเรยนทกกลมรวมกนนาเสนอขอมลทสงเคราะหได และรวมกนอภปรายวา

ขอมลของแตละกลมทไดจากการศกษาคนควาครบถวนถกตองสมบรณหรอไม โดยผสอนชวยตรวจสอบ และแนะนาเพมเตม ซงใหครอบคลมสาระหลกๆ ดงน

5.1.1 วธการทแตละกลมใช 5.1.2 ผลการสารวจคนหาทไดจากวธการตางๆ กนสอดคลองกบปญหาของ

กลมหรอไม 5.2 นกเรยนรวมกนสรปองคความรในภาพรวมของปญหาเกยวกบอกครง

ขนท 6 นาเสนอและประเมนผลงาน 6.1 ใหนกเรยนในแตละกลมรวมกนออกแบบการสรปผลการดาเนนการศกษา

คนควาของกลม เพอนาเสนอหนาชนตามรปแบบทนกเรยนสนใจ 6.2 ใหนกเรยนแตละกลมสงตวแทนกลมออกมานาเสนอผลการดาเนนการศกษา

คนควาหนาชนเรยน

DPU

Page 142: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

135 สอและแหลงการเรยนร

1. สอการเรยนร 1. หนงสอเรยน วทยาศาสตร ป.5 2. อปกรณเกยวของกบเรองวสดความเหนยวและการนาความรอน 3. วดโอ เกยวกบวสดความเหนยวและการนาความรอน

2. แหลงการเรยนร 1. หนงสอเรยนชนประถมศกษาปท 5 2. หองสมด 3. คนควาจากอนเตอรเนต

DPU

Page 143: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

136

แผนการจดการเรยนร รหส ว 15101 วชา วทยาศาสตร กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 5 หนวยการเรยนรท 2 วสดในชวตประจาวน เรอง การนาไฟฟาและความหนาแนน แผนท 7 เวลาเรยน 2 ชวโมง ********************************************************************************* มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด

มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 3.1 เขาใจสมบตของสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสารกบโครงสราง

และแรงยดเหนยวระหวางอนภาค มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และนาความรไปใชประโยชน

ตวชวด 1. ว 3.1 ป.5/1 ทดลองและอธบายสมบตของวสดชนดตาง ๆ เกยวกบความยดหยน

ความแขง ความเหนยว การนาความรอน การนาไฟฟา และความหนาแนน 2. ว 3.1 ป.5/2 สบคนขอมลและอภปรายการนาวสดไปใชในชวตประจาวน

มาตรฐานการเรยนร

มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบไดภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานน ๆ เขาใจวาวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน

ตวชวด 1. ว 8.1 ป.5/1 ตงคาถาม เกยวกบประเดน หรอเรอง หรอสถานการณทจะศกษา ตามท

กาหนดใหและตามความสนใจ 2. ว 8.1 ป.5/2 วางแผนการสงเกต เสนอการสารวจตรวจสอบ หรอศกษาคนควา และ

คาดการณสงทจะพบจากการสารวจตรวจสอบ 3. ว 8.1 ป.5/3 เลอกอปกรณทถกตองเหมาะสมในการสารวจตรวจสอบใหไดขอมลท

เชอถอได

DPU

Page 144: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

137

4. ว 8.1 ป.5/4 บนทกขอมลในเชงปรมาณและคณภาพ และตรวจสอบผลกบสงทคาดการณไว นาเสนอผลและขอสรป

5. ว 8.1 ป.5/5 สรางคาถามใหมเพอการสารวจตรวจสอบตอไป 6. ว 8.1 ป.5/6 แสดงความคดเหนอยางอสระ อธบาย และสรปสงทไดเรยนร 7. ว 8.1 ป.5/7 บนทกและอธบายผลการสารวจตรวจสอบตามความเปนจรง มการอางอง 8. ว 8.1 ป.5/8 นาเสนอ จดแสดงผลงาน โดยอธบายดวยวาจา หรอเขยนอธบายแสดง

กระบวนการและผลของงานใหผอนเขาใจ

จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถหาแนวทางในการแกปญหาหาความแตกตางและลกษณะของ

การนาไฟฟาและความหนาแนน 2.นกเรยนสามารถพฒนาความสามารถในการแกปญหาหาความแตกตางและ

ลกษณะของการนาไฟฟาและความหนาแนน 3. นกเรยนชางสงเกต ชางคด ชางสงสย มความร ความเขาใจ เกยวกบเกยวกบการนา

ไฟฟาและความหนาแนน

สาระสาคญ / ความคดรวบยอด การนาไฟฟา เปนสมบตของวสดทพลงงานไฟฟาสามารถถายโอนผานวสดชนดนนได ความหนาแนน เปนสมบตเฉพาะของวสดแตละชนด ถงจะมขนาดเทากน แตทาจากวสด

แตกตางกน กจะมความหนาแนนแตกตางกน

DPU

Page 145: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

138

สาระการเรยนร 1. ความร การนาไฟฟาของวสด หมายถง ความสามารถของวสดทยอมใหพลงงานไฟฟาเคลอนท

ผานวสดนได เชน โลหะ ตวนาไฟฟา หมายถง วสดทใหไฟฟาไหลผานไดสะดวก เชน ลวดทองแดง เหลก นามาใช

ประโยชน เชน สายไฟฟา ฉนวนไฟฟา หมายถง วสดทไมใหไฟฟาไหลผาน เชน ไม ยาง เปนตน นามาใชประโยชน

เชน ทจบปลกไฟ ความหนาแนน หมายถง ปรมาณมวลของสารหรอวตถทมอยใน 1 หนวย ปรมาตร ความ

หนาแนมหนวยเปน กรม/ลกบาศกเซนตเมตร

สมรรถนะสาคญ ความสามารถในการคด - ทกษะการคดสรางสรรค - ทกษะการสงเกต ความสามารถในการแกปญหา - กระบวนการงานวทยาศาสตร ความสามารถในการใชทกษะชวต - กระบวนการทางานกลมคณลกษณะอนพงประสงค

คณลกษณะอนพงประสงค

1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการทางาน

DPU

Page 146: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

วธการว

สงเกตควาการแกปญ

สงเกตพฤการทางาน

กตข

นกเรยน

การวดและการ

วดและประเม

ามสามารถในญหา

ตกรรม นกลม

กจกรรมการเรตามขนตอนกาขนท 1 กาหนด

1.1 ใหน1.2 ครแ1.3 คร

รประเมน

มนผล

น แบกา

แบกา

รยนร ารจดการเรยนดปญหา นกเรยนนงปรแจงจดประสงรพดคย พรอ

เครอ

บบประเมนควารแกปญหา

บบประเมนพฤารทางานกลม

นรโดยใชปญห

ระจากลมทไดงคการเรยนรใมยกตวอยางว

องมอ

วามสามารถใน

ฤตกรรม

หาเปนฐาน ม

ดจดไวในชวโใหนกเรยนทรวสดทเกยวกบ

วสดการนาไฟ

ความหนานแน

นระดบ

ระดบ

6 ขนตอน ดง

โมงทแลว ราบ บการนาไฟฟ

ฟฟา

นน

เกณฑ

บคณภาพ 2 ผ

บคณภาพ 2 ผ

งน

ฟาและความห

139

านเกณฑ

านเกณฑ

หนาแนนให

DPU

Page 147: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

140

1.4 .ใหนกเรยนทาการทดลองเกยวกบการนาไฟฟาและความหนานแนนดงน วธการทดลองการนาไฟฟา 1. ตอวงจรไฟฟา เขากบถานไฟฉายแลวนาปลายทงสองขางมาแตะกน สงเกตวงจร

วาเกดเสยงหรอไม 2. ทาการทดลองซ าโดยใชวสดอนๆทเตรยมมา แตะกบปลายทงสองพรอมกน

สงเกตเสยงคลายออดของวงจรไฟฟา พรอมทงบนทกผล วธการทดลองความหนาแนน ตอนท 1 หามวลของกอนหน ชงกอนหนบนเครองชงสปรง และอานคามวลของกอนหน ตอนท 2 หาปรมาตรของกอนหน 1. ใสนาลงในถวยยรกาจนเตม แลวนากระบอกตวงมารองรบน าทปากถวยยรกา 2. หยอนกอนหนลงในถวยยรกา นาจะลนออกมาจากถวยยรกา ไหลลงสกระบอกตวง และอานคาปรมาตรของกอนหนจากกระบอกตวง ตอนท 3 หาความหนาแนนของกอนหน นาคามวลและคาปรมาตรจากตอนท 1 และตอนท 2 แทนคาในสตร แสดง

ความสมพนธ เพอคานวณคาความหนาแนน 1.5 ครใหนกเรยนแตละกลมรวมกนคดตงปญหาเกยวกบการนาไฟฟาและความ

หนาแนน ขนท 2 ขนทาความเขาใจกบปญหา

2.1 นกเรยนแตละกลมรวมกนศกษาวเคราะห แยกแยะเกยวกบสงทโจทยปญหาไดกาหนดไว และสงทตองการทราบ เพอหาวธคนหาคาตอบ

2.2 ใหนกเรยนศกษาคนควาจากแหลงขอมลตางๆ เชน หนงสอเรยน หองสมด อนเตอรเนต เปนตน เพอทจะศกษาและทาความเขาใจกบโจทยปญหา

DPU

Page 148: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

141

ขนท 3 ขนการดาเนนการศกษาคนควา 3.1 นกเรยนแตละกลมดาเนนการศกษาเกยวกบการนาไฟฟาและความหนาแนน

จากนนนกเรยนจงชวยกนระดมความคดในการหาคาตอบ 3.2 นกเรยนบนทกขอมลและผลการดาเนนการศกษาคนควาลงในกระดาษรายงาน ท

ไดขอมลจากการศกษาคนควา ขนท 4 สงเคราะหความร

4.1 นกเรยนแตละกลมนาขอมลทไดจากการศกษาคนความาแลกเปลยนเรยนร 4.2 นกเรยนแตละกลมรวมกนคดพจารณาตอไปวา ความรทไดมามความถกตอง

สมบรณและครบถวนตามประเดนปญหาทตองการศกษาแลวหรอยง ถาขอมลยงไมเพยงพอกรวมกนอภปรายและชวยกนศกษาเพมเตม

ขนท 5 ขนสรปและเมนคาของคาตอบ 5.1 นกเรยนทกกลมรวมกนนาเสนอขอมลทสงเคราะหได และรวมกนอภปรายวา

ขอมลของแตละกลมทไดจากการศกษาคนควาครบถวนถกตองสมบรณหรอไม โดยผสอนชวยตรวจสอบ และแนะนาเพมเตม ซงใหครอบคลมสาระหลกๆ ดงน

5.1.1 วธการทแตละกลมใช 5.1.2 ผลการสารวจคนหาทไดจากวธการตางๆ กนสอดคลองกบปญหาของ

กลมหรอไม 5.2 นกเรยนรวมกนสรปองคความรในภาพรวมของปญหาเกยวกบอกครง

ขนท 6 นาเสนอและประเมนผลงาน 6.1 ใหนกเรยนในแตละกลมรวมกนออกแบบการสรปผลการดาเนนการศกษา

คนควาของกลม เพอนาเสนอหนาชนตามรปแบบทนกเรยนสนใจ 6.2 ใหนกเรยนแตละกลมสงตวแทนกลมออกมานาเสนอผลการดาเนนการศกษา

คนควาหนาชนเรยน

DPU

Page 149: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

142 สอและแหลงการเรยนร

1. สอการเรยนร 1. หนงสอเรยน วทยาศาสตร ป.5 2. อปกรณเกยวของกบเรองวสดความเหนยวและการนาความรอน 3. วดโอ เกยวกบวสดความเหนยวและการนาความรอน

2. แหลงการเรยนร 1. หนงสอเรยนชนประถมศกษาปท 5 2. หองสมด 3. คนควาจากอนเตอรเนต

DPU

Page 150: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

143  

ภาคผนวก ข แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนโดยใชปญหาเปนฐาน

DPU

Page 151: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

144  

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน ชนประถมศกษาปท 5 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 โรงเรยนพระยาประเสรฐสนทราศรย (กระจาง สงหเสน) สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากรงเทพมหานคร

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรอง ความหลากหลายของพชและสตว กบเรอง วสดในชวตประจาวน จานวน 20 ขอ คะแนนเตม 20 คะแนน เวลา 30 นาท

คาชแจง ขอสอบฉบบนเปนขอสอบปรนย ชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก คาสง ใหนกเรยนกาเครองหมาย X ทบตวอกษรหนาคาตอบทถกทสดเพยงคาตอบเดยว 1. ขอใดไมจาเปนตอการงอกของเมลดถวเขยว ก. นา ข. อณหภม ค. ออกซเจน ง. แสงแดด 2. ผงและแมลงตางๆ เปนประโยชนตอพชในขอใด ก. หายใจ ข. ปรงอาหาร ค. สบพนธ ง. คายนา 3. ขอใดกลาวถงสวนประกอบของดอกไดถกตอง ก. กานดอก กลบดอก เกสรเพศผ เกสรเพศเมย ข. กลบเลยง กลบดอก เกสรเพศผ เกสรเพศเมย ค. กานดอก กานชละอองเรณ อบเรณ รงไข ง. กลบดอก กานชละอองเรณ รงไข เกสรเพศเมย 4. ขอใดจดเปนพชใบเลยงเดยว ก. มะพราว ขาวโพด ข. ขาว มะมวง ค. มะเขอ มะนาว ง. ขง กหลาบ 5. เหตการณใดจะเกดขนภายหลงจากมการปฏสนธ ของพชดอก ก. ดอกเจรญไปเปนเมลด ข. กลบเลยงเจรญไปเปนผล ค. รงไขเจรญเปนตนออน ง. ไขออนเจรญเปนเมลด

6. สตวในขอใดตางจากขออน ก. ไสเดอน ข. จงจก ค. ง ง. คางคก 7. ขอใดเปนลกษณะของสตวสะเทนนาสะเทนบก ก. กบ จงเหลน ข. จระเข เตา ค. กงกา คางคก ง. องอาง เขยด 8. สตวในขอใดจดเปนจาพวกสตวมกระดกสนหลง ก. ปลาการตน เตา ตกแตน ข. แมงมม ตกแตน หอยทาก ค. เตา แมงมม คางคก ง. เตา คางคก ปลาการตน 9. สตวมกระดกสนหลงชนดใดหายใจทางเหงอก ก. มานา ข. หอย ค. กบ ง. กง 10. สตวจาพวกไมมกระดกสนหลงพวกใดทมตรงกลางลาตวเปนโพรง มพษไวปองกนตวคอขอใด ก. พยาธใบไม ข. หนอน ค. แมงกะพรน ง. ฟองนา

DPU

Page 152: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

145  

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน วชาวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 5 ภาคเรยนท 2 ปการศกษาท 2559 หนาท 2 11. วสดชนดใดททนตอการขดขด ไมลกตดไฟเมอโดนความรอน ก. ยาง ข. แกว ค. พลาสตก ง. กระดาษ 12. นกเรยนจะทดสอบความยดหยนของวตถไดโดยวธใด ก. นาไปลนไฟ ข. นาไปลอยนา ค. ออกแรงกระทาตอวสด ง. ใชวสดอนมาขดขด 13. การทดลองนาเสนเอนและเสนดายมาแขวนถงทรายทขอเกยวทละถงจนกวาเสนเอนหรอเสนดายจะขาด เปนการทดสอบเพอหาสมบตใดของวสด ก. ความแขง ข. ความเหนยว ค. ความยดหยน ง. ความหนาแนน 14. การผลตภาชนะหงตม ผผลตควรพจารณาจากสมบตชนดใด ก. การนาไฟฟา ข. การพาความรอน ค. การนาความรอน ง. การเปนฉนวนไฟฟา 15. เพราะเหตใด จงใชผาหนาๆ มาทาถงมอกนความรอน ก. ผามความเหนยว ข. ผามความยดหยน ค. ผามความหนาแนน ง. ผาเปนฉนวนความรอน

16. หกระเปาขาดเพราะใสของหนกมาก ถาจะซอมแซมหกระเปาควรเลอกใชวสดใดทมความเหนยวมากทสด ก. เชอกฟาง ข. เสนเอน ค. เสนดาย ง. เสนลวด 17. วสดใดทเปนตวนาความรอนทดและมกใชเปนตวนาไฟฟา ก. ตะกว ข. อลมเนยม ค. เสนลวดทองแดง ง. พลาสตก 18. เมอนาวสดชนดหนงตอเขากบวงจรไฟฟา แลวทาใหหลอดไฟสวาง วสดชนดนนคอขอใด ก. ฟวส ข. มเตอรไฟฟา ค. บลลาส ง. ปลกไฟ 19. แรธาตชนดใดมความแขงมากทสด ก. เหลก ข. ตะกว ค. เพชร ง. ทองแดง 20. หากนกเรยนตองการใชภาชนะเพอใหเกบความรอนไวไดนาน นกเรยนควรซอภาชนะททาจากวสดชนดใด ก. เหลก ข. พลาสตก ค. ทองเหลอง ง. กระเบองเคลอบ

DPU

Page 153: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

146  

โรงเรยนพระยาประเสรฐสนทราศรย (กระจาง สงหเสน) สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากรงเทพมหานคร

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรอง ความหลากหลายของพชและสตว กบเรอง วสดในชวตประจาวน

จานวน 20 ขอ คะแนน 20 เวลา 30 นาท เฉลยขอสอบ ป.5 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559

1. ง 2. ค 3. ข 4. ก 5. ง 6. ก 7. ง 8. ง 9. ก

10. ค

11. ข 12. ค 13. ข 14. ค 15. ง 16. ข 17. ค 18. ก 19. ค 20. ง

DPU

Page 154: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

147  

ภาคผนวก ค ความเชอมนแบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน

DPU

Page 155: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

148  

ตาราง 1 แสดงความเชอมนของแบบทดสอบ โดยใชสตร KR-20 จากการนาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนรวชาวทยาศาสตร โดยใชปญหาเปนฐานของชนประถมศกษาปท 5 จานวน 20 ขอ ไปทดสอบกบนกเรยน 40 คน

DPU

Page 156: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

 

วธทา

∑Pq = 2

2.62, ∑X =

S2

S2

S2

= 617, ∑X2

N=

=

= (40×97174

4.99

N∑X2

= 9717, ∑

N2 7) – (617)2 02

– (∑X)2

∑X = 15.43

149

DPU

Page 157: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

150  

การคานวณคาความเชอมนดวยสตร KR-20

220-KR S

pq1

1 -k

k r

4.99

2.621

1 - 20

20 r 20-KR

0.53)-(1.05)(1 r 20-KR

0.49 r 20-KR

ดงนน พบวา ไดคาความเชอมน 0.49 สาหรบแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

วชาวทยาศาสตร หนวยการเรยนรเรองความหลากหลายของพชและสตว กบหนวยการเรยนรเรองวสดในชวตประจาวน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 จานวน 20 ขอ ถอวามความเชอมนไดอยในระดบปานกลาง

DPU

Page 158: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

DPU

Page 159: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

DPU

Page 160: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

DPU

Page 161: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

154  

ภาคผนวก จ แบบประเมนความพงพอใจในการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน

DPU

Page 162: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

155  

แบบสอบถามความพงพอใจ การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน เรอง ความหลากหลายของพชและสตว กบเรองวสดในชวตประจาวน

สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 กลมสาระวทยาศาสตร คาชแจง ใหนกเรยนอานขอคาถามในชองแลวทาเครองหมาย ลงในชองวางทตรงกบความพงพอใจ

การจดการเรยนการสอน ระดบความพงพอใจ

มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด

ดานการเรยนการสอน 1. การจดการเรยนรทาใหนกเรยนกลาคดกลาตอบ 2. นกเรยนมโอกาสทจะศกษาเรยนรดวยตนเองนอกหองเรยน 3. การจดการเรยนรทาใหนกเรยนเขาใจเนอหามากขน 4. การเรยนรทาใหนกเรยนสามารถรจกวธแกปญหาอยางเปนระบบ 5. ใชเวลาในการจดการเรยนการสอนไดเหมาะสม ดานการสงเสรมการเรยนร 6.สงเสรมใหนกเรยนสามารถคด วเคราะห และใหแกปญหาดวยตนเอง 7. มหนงสอ ตารา อนเทอรเนต ใหสาหรบสบคน 8. กระตนใหนกเรยนนาความรมาแกปญหา 9. ฝกการทางานกลม แลกเปลยนความร และความคดระหวางนกเรยน 10. นกเรยนสามารถนาความรไปแกปญหาไปใชในชวตประจาวนได ดานการประเมนผล 11. เนอหาทเรยนมความสอดคลองกบแบบทดสอบ 12. มการเฉลยและอธบายคาตอบ 13. เปดเผยคะแนนทไดจากการวดผล 14. ใหขอมลยอนกลบเพอนาไปสการพฒนาตนเอง 15. การวดและประเมนผลการเรยนมความชดเจนและยตธรรม ดานผสอน 16. เปดโอกาสใหนกเรยนไดซกถาม 17. สงเสรมใหผเรยนสามารถคด วเคราะหอยางมเหตผล 18. มการใชสอการสอนทสงเสรมการเรยนรทเหมาะสม 19. ครผสอนตอบคาถามไดชดเจนตามขอสงสยของนกเรยน 20. ครผสอนใหความรเขาใจงาย กระชบ ชดเจน

DPU

Page 163: การพัฒนาความสามารถการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์โดยใช้ปัญหา ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160724.pdf ·

157  

ประวตผเขยน

ชอ – นามสกล นางสาวชตมา สรรเสรญ ประวตการศกษา ป พ.ศ. 2557 วทยาศาสตรบณฑต (วท.บ.) สาขาเคม คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย

มหาวทยาลยราชภฏพระนคร ตาแหนงและสถานททางานปจจบน เจาหนาทธรการ

โรงเรยนพระยาประเสรฐสนทราศรย (กระจาง สงหเสน)

DPU