วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of...

104
วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of Northern College ปีท4 ฉบับที2 มกราคม มิถุนายน 2560 วัตถุประสงค์ของการจัดพิมพ์วารสาร 1. เพื่อสํงเสริมและสนับสนุนให๎นักวิชาการ คณาจารย์ นิสิต นักศึกษา และบุคคลทั่วไป ได๎เผยแพรํบทความทางวิชาการ และบทความวิจัยที่มีคุณภาพ 2. เพื่อเป็นสื่อกลางในการแลกเปลี่ยนความรู๎ และประสบการณ์ด๎านวิชาการ และด๎านการวิจัย บรรณาธิการ ดร.สิรินี วํองวิไลรัตน์ กองบรรณาธิการ ศาสตราจารย์ นพ.ศรีประสิทธิบุญวิสุทธิศาสตราจารย์เสนาะ ติเยาว์ ศาสตราจารย์ ดร.ศุภชัย ยาวะประภาษ ศาสตราจารย์ ดร.อุดม รัฐอมฤต ศาสตราจารย์ ดร.ชัยยงค์ พรหมวงศ์ ผู้ทรงคุณวุฒิพิจารณากลั่นกรองบทความ รองศาสตราจารย์ ดร.เสาวลักษณ์ โกศลกิตติอัมพร รองศาสตราจารย์ ดร.ยุภาพร ยุภาศ ผู๎ชํวยศาสตราจารย์ ดร.สัญญา เคณาภูมิ อาจารย์ ดร.สถาพร มอญโพพาน อาจารย์ ดร.อัญชลี มีมุข อาจารย์ ดร.วัชรพล จิตตอาภาวงศ์ รองศาสตราจารย์ ดร.สาเร็จ ยุรชัย รองศาสตราจารย์ ดร.ประจิตร มหาหิง รองศาสตราจารย์ ดร.ยาใจ พงษ์บริบูรณ์ ผู๎ชํวยศาสตราจารย์ ชํอลดา ติยะบุตร ผู๎ชํวยศาสตราจารย์ วิบูลย์ พุํมพูลสวัสดิอาจารย์ ดร.เปรมจิต มอร์ซิง อาจารย์ ดร.ชีวิน อํอนลออ อาจารย์ ดร.ฐิติมน ฉัตรจรัลรัตน์ รองศาสตราจารย์ ดร.อภินันท์ จันตะนี ผู๎ชํวยศาสตราจารย์ ดร.วิชญานัน รัตนวิบูลย์สม

Transcript of วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of...

Page 1: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

1

วารสารวชาการนอรทเทรน Journal of Northern College

ปท 4 ฉบบท 2 มกราคม – มถนายน 2560 วตถประสงคของการจดพมพวารสาร

1. เพอสงเสรมและสนบสนนใหนกวชาการ คณาจารย นสต นกศกษา และบคคลทวไป ไดเผยแพรบทความทางวชาการและบทความวจยทมคณภาพ

2. เพอเปนสอกลางในการแลกเปลยนความร และประสบการณดานวชาการ และดานการวจย

บรรณาธการ ดร.สรน วองวไลรตน กองบรรณาธการ

ศาสตราจารย นพ.ศรประสทธ บญวสทธ ศาสตราจารยเสนาะ ตเยาว ศาสตราจารย ดร.ศภชย ยาวะประภาษ ศาสตราจารย ดร.อดม รฐอมฤต ศาสตราจารย ดร.ชยยงค พรหมวงศ ผทรงคณวฒพจารณากลนกรองบทความ

รองศาสตราจารย ดร.เสาวลกษณ โกศลกตตอมพร รองศาสตราจารย ดร.ยภาพร ยภาศ ผชวยศาสตราจารย ดร.สญญา เคณาภม อาจารย ดร.สถาพร มอญโพพาน อาจารย ดร.อญชล มมข อาจารย ดร.วชรพล จตตอาภาวงศ รองศาสตราจารย ดร.ส าเรจ ยรชย รองศาสตราจารย ดร.ประจตร มหาหง รองศาสตราจารย ดร.ยาใจ พงษบรบรณ ผชวยศาสตราจารย ชอลดา ตยะบตร ผชวยศาสตราจารย วบลย พมพลสวสด อาจารย ดร.เปรมจต มอรซง อาจารย ดร.ชวน ออนลออ อาจารย ดร.ฐตมน ฉตรจรลรตน รองศาสตราจารย ดร.อภนนท จนตะน ผชวยศาสตราจารย ดร.วชญานน รตนวบลยสม

Page 2: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

2

อาจารย ดร.นนทวน เหลยมปรชา อาจารย ดร.กญฐณา ดษฐแกว อาจารย ดร.กนตภณ หลอดโสภา ผชวยศาสตราจารย ดร.ภพงษ พงษเจรญ ผชวยศาสตราจารย ดร.อรสา เตตวฒน ผชวยศาสตราจารย ดร.อจฉรา ดลวทยาคณ อาจารย ดร.จกรกฤษณ เคลอบวง

เจาหนาทประจ ากองบรรณาธการ นางสาววลยลกษณ พนธร นางสาวศศวรรณ สงตาย นางสาวพรรณทมา วรรณสทธ ก าหนดการเผยแพร ปละ 2 ฉบบ เจาของวารสาร ฝายวจยและบรการวชาการ วทยาลยนอรทเทรน ส านกงาน กองบรรณาธการวารสาร ฝายวจยและบรการวชาการ วทยาลยนอรทเทรน ชน 1 888 หม 2 ถนนพหลโยธน (แนวเกา) ต าบลหนองบวใต อ าเภอเมอง จงหวดตาก 63000 โทรศพท 055-517488 ตอ 808

Page 3: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

1

การพฒนาองคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวนออกเฉยงเหนอ เพอเขาสการเปนประชาคมอาเซยน

A development of the learning organization in Eastern region Rajabhat University Asean Community.

ณฐปราย ชยสนคณานนต1

Natthapra Chaiyasinkhunanon

บทคดยอ การวจยในครงนมวตถประสงคเพอศกษาองคการแหงการเรยนร สรางการเปนองคการแหงการเรยนร และ เพอพฒนาองคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวนออก เฉยงเหนอเพอเขาสการเปนประชาคมอาเซยน ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจยคอ บคลากรมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ทตงขนในป 2540 จ านวน 4 แหง รวมจ านวนประชากร ทงสน 1,555 คน กลมตวอยาง จ านวน 319 คน การวเคราะหความสมพนธระหวางปจจยดวยคาสมประสทธสหสมพนธอยางงายของเพยรสน (Pearson Product Moment Correlation) และการถดถอยพหคณ (Multiple Regression Analysis) การวเคราะหความสมพนธขององคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวน ออกเฉยงเหนอเพอเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยนพบวามปจจยทมความสมพนธกบองคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวนออกเฉยงเหนอเพอเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจ อาเซยนเรยงล าดบตามคาความสมพนธสงไปต าคอตวแปรดานปจจยดานรปแบบวธการคดมความสมพนธ อยในระดบปานกลาง มคาเทากบ .058รองลงมาคอ ตวแปรดานปจจยดานการคดอยางเปนระบบ มความสมพนธอยในระดบต า มคาเทากบ .032 ตวแปรดานปจจยดานการเรยนรรวมกนเปนทม มความสมพนธอยในระดบต ามาก มคาเทากบ 0.027 และตวแปรดานปจจยดานการมวสยทศนรวมกน มความสมพนธอยในระดบต ามาก มคา -.002 กลาวโดยสรป ปจจยรปแบบวธการคด และปจจยการคดอยางเปนระบบ เปนปจจยทมความสมพนธ ทจะสงผลตอรปแบบองคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวน ออกเฉยงเหนอเพอเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ซงจะเปนรปแบบทจะท าใหมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวนออกเฉยงเหนอมความพรอมทจะเขาสการเปนประชาคมอาเซยน สมการพยากรณในรปคะแนนดบ Y = 2.814 + 0.175 X4 + 0.117 X1 ค าส าคญ: องคการแหงการเรยนร, มหาวทาลยราชภฏในกลมภาคตะวนออกเฉยงเหนอ,ประชาคมอาเซยน 1 อาจารย สงกด คณะรฐศาสตรมหาวทยาลยราชภฏชยภม E-mail : [email protected] โทรศพท: 0902607514

บทความวจย

Page 4: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

2

Abstract The purposes of this research were to study Learning Organization for creating of Learning Organization and to develop Learning Organization of Rajabhat Universities in the Northeastern group to enter the ASEAN community. The population and samples were the personnel from four Rajabhat Universities in the Northeastern group founded in 1997. There were 1,555 people. Then 319 samples. The statistics used for data analysis were frequency distribution, Multiple Regression were employed for analyzing the correlation of factors According to the analysis of the correlation of Learning Organization of Rajabhat Universities in the Northeastern group to enter the ASEAN community, Thinking pattern factor had correlation at a medium level: .058. Systematic thinking factor had correlation at a low level: .032. Team learning factor had correlation at a very low level: 0.027 Common vision factor had correlation at a low level: -.002. In summary, the factors of thinking pattern and systematic thinking were the correlated factors affecting Learning Organization model of Rajabhat Universities in the Northeastern group to enter the ASEAN community. It would be the model allowing Rajabhat Universities in the Northeastern group to be ready to enter ASEAN Community. Forecast equation was in a raw score form: Y = 2.814 + 0.175 X4 + 0.117 X1 Keyword: Learning Organization, Rajabhat Universities in the Northeastern, ASEAN community บทน า การศกษาในโลกยคไรพรมแดน (The Borderless) ในปจจบนเปนการศกษาทสามารถเชอมโยงถงกนไดในสงคมทกชนชนและทกเชอชาตทมการตดตอสอสารถงกนไดอยางรวดเรวและอยางทวถงในหลากหลายรปแบบหรอหลากหลายระบบของการจดการศกษาทเกดจากอทธพลของเทคโนโลยสาร สนเทศและการสอสาร(Information and Communication Technology : ICT ) การจดการศกษาในระดบตางๆ ในสงคมแหงประชาคมอาเซยนกเชนเดยวกนเปนวถของการจดการศกษาของนานาชาตในแถบภมภาคเอเซยตะวนออกเฉยงใตและใกลเคยงในการสรางพลงทางการเมองเศรษฐกจ และสงคมโดยมกระบวนการทางการศกษาเปนปจจยในการยดโยงแตละชนชาตในแถบอาเซยน ใหเกดศกยภาพในการแขงขน และการด ารงชพรวมกนไดอยางเหมาะสมรวมทงความกลมกลนในเชงวฒนธรรมทจะเกดการแลกเปลยนเรยนรซงกนและกนของคนในภมภาคดงกลาวและสงผลตอกระแสโลกในวงกวาง ดงนน พ.ร.บ. การศกษาแหงชาตพ.ศ. 2542 จงมกระบวนการผลตและพฒนาคณาจารยและบคลากรทางการศกษาใหมคณภาพมาตรฐานทเหมาะสมความตองการก าลงแรงงานทมศกยภาพสงขนนบเปนอกปจจยหนงทเปนความคาดหวงของสงคมตอบทบาทอดมศกษาในฐานะกลไกในการผลตและพฒนาก าลงคนเพอน าประเทศ

Page 5: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

3

กาวสยคการแขงขนในปจจบนและอนาคตอนสงผลใหอดมศกษาตองปรบเปลยนบทบาทใหมไมเฉพาะการด าเนนภารกจดานการผลตบณฑตการวจยและการบรการวชาการเทานน แตจ าตองพฒนาคณภาพและศกยภาพในการปฏบตงานของบคลากรผปฏบตงานทเปนตวจกรส าคญในการขบเคลอนระบบทางการศกษาดวย ทงนการรวมตวเปนประชาคมอาเซยนเปนเรองทกรอบพฒนาอดมศกษาระยะยาว 15 ป ฉบบท 2 (พ.ศ. 2551-2565) ใหความส าคญในฐานะทเปนปจจยทสงผลโดยตรงตอการจดการอดมศกษาเนอง จากประชาคมอาเซยนจะท าใหเกดการเคลอนยายก าลงคนนกศกษาและบคลากรทางการศกษาทสะดวกขนท าใหการอดมศกษามความจ าเปนตองปรบตวเพอผลตบณฑตทมความพรอมส าหรบรองรบสถาน การณทเปลยนแปลงไปหลงจากการรวมตวเปนประชาคมอาเซยน เนองจากสถาบนอดมศกษาเปนเสมอนปลายทางทจะสรางทรพยากรมนษยในระดบมนสมองออกมาสสงคมและเปนก าลงส าคญในการพฒนาประเทศ ปจจบนประเทศไทยมสถาบนอดมศกษาของรฐทงสน 78 แหง ซง 41 แหงในปจจบนนเปนกลมมหาวทยาลยราชภฏทเกดขนตามพระราชบญญต มหาวทยาลยราชภฏ พ.ศ. 2547 มหาวทยาลยราชภฏจงมความจ าเปนทจะตองมการพฒนาสมรรถนะในดานตางๆ โดยเฉพาะอยางยงในดานบคลากร ทงสายวชาการและสายสนบสนน ซงเปนปจจยส าคญในการพฒนามหาวทยาลยและสะทอนไปสคณภาพของบณฑตทผลตออกสสงคม ซงในการปฏบตงานของบคลากรนนจ าเปนอยางยงทจะตองทราบสมรรถนะในการปฏบตงานของแตละบคคลทมอยในปจจบนเพอความเหมาะสมกบงานในแตละต าแหนงหนาทดวย เพอน ามาใชเปนแนวทางในการวางแผนดานตางๆ ในการพฒนา จากเหตผลและความส าคญของปญหาดงกลาวขางตน จงเปนทมาของการศกษาการพฒนาองคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฎกลมภาคตะวนออกเฉยงเหนอเพอการเปนประชาคมอาเซยนเพอเปนกรอบมาตรฐานในการพฒนาการเปนองคการแหงการเรยนรโดยจะไดสารสนเทศตางๆ ทเปนประโยชนตอการด าเนนงานของมหาวทยาลยใหสามารถด าเนนงานไปสจดมงหมาย พรอมทงเปนแนวทางในการปรบปรงการเปนองคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยมหาวทยาลยราชภฏใหดยงขน และเพอน าขอมลทไดจากการศกษาไปใชในการวางแผนการด าเนนงานและเปนแนวทางในการพฒนา วตถประสงค 1. เพอศกษาองคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวนออกเฉยงเหนอเพอเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน 2. เพอศกษาปจจยองคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวนออกเฉยงเหนอเพอเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน 3. เพอพฒนาองคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวนออกเฉยงเหนอเพอเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน วรรณกรรมทเกยวของ 1. แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบองคการแหงการเรยนร 2. แนวคดและทฤษฎทเกยวกบประชาคมอาเซยน

Page 6: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

4

3. ประวตมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 4. งานวจยทเกยวของ วธด าเนนการวจย การวจยเรอง การพฒนาองคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวนออก เฉยงเหนอเพอเขาสการเปนประชาคมอาเซยน เปนการวจยและพฒนา (Research and Develop ment) ด าเนนการวจยในเชงปรมาณ(Quantitative Research) และคณภาพ (Qualitative Research) แบงการวจยเปน 2 ระยะคอ ระยะท 1 ศกษาองคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวนออกเฉยงเหนอเพอเขาสการเปนประชาคมอาเซยนใชวธการวจยเชงปรมาณ 1. ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย 1.1 ประชากรและกลมตวอยาง การวจยครงน บคลากรสายวชาการและสายสนบสนน ของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวนออกเฉยงเหนอจ านวน 4 มหาวทยาลย ไดแก มหาวทยาลยราชภฏบรรมย มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน มหาวทยาลยราชภฏศรสะเกษ และ มหามหาวทยาลยราชภฏชยภม รวมจ านวนทงสน 1,555 คน หาขนาดตวอยางโดยการใชสตรทาโร ยามาเน ดงกลาว ไดหนวยตวอยาง เทากบ 319 คน 2. เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล เปนแบบสอบถามเกยวกบการพฒนาองคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวนออกเฉยงเหนอเพอเขาสการเปนประชาคมอาเซยน ตอนท 1 แบบสอบถามเกยวกบ ปจจยสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 แบบสอบถามเกยวกบปจจยทสงผลตอองคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวนออกเฉยงเหนอเพอเขาสการเปนประชาคมอาเซยน จ านวน 4 ดาน ไดแก ปจจยรปแบบวธการคด ปจจยการมวสยทศนรวมกน ปจจยการเรยนรรวมกนเปนทม การคดอยางเปนระบบ ตอนท 3 ขอเสนอแนะเกยวกบแนวทางการพฒนาองคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวนออกเฉยงเหนอเพอเขาสการเปนประชาคมอาเซยนลกษณะแบบสอบถามเปนแบบสอบถามปลายเปด 3. การเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดเกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยางคอบคลากรสายวชาการและสายสนบสนน ของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวนออกเฉยงเหนอจ านวน 4 มหาวทยาลย ไดแก มหาวทยา ลยราชภฏบรรมย มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน มหาวทยาลยราชภฏศรสะเกษ และมหาวทยาลยราชภฏชยภม จ านวน 319 คน 4. การการวเคราะหขอมลการวจยในระยะท 1 ใชโปรแกรมส าเรจรปเพอทดสอบสมมตฐานดงน 4.1 ปจจยสวนบคคลของผตอบแบบสอบถามเปนค าถามเกยวกบขอมลทวไป ไดแก เพศ ต าแหนง และมหาวทยาลยราชภฏทสงกด วเคราะหโดยการแจกแจงความถ และคารอยละ 4.2 องคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ทง 4 ปจจย 1.ปจจยรปแบบวธการคด 2. ปจจยการมวสยทศนรวมกน 3.ปจจยการเรยนรรวมกนเปนทม 4. การคดอยางเปนระบบ

Page 7: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

5

4.3 วเคราะหวาสมพนธระหวางตวแปร 2 ตว โดยสถต (Pearson Product Moment Correlation) ตวแปรมากกวา 2 ตวแปร และสถตการถดถอยพหคณ (Multiple Regression Analysis) โดยวธ Stepwise ส าหรบทดสอบสมมตฐาน

ระยะท 2 การพฒนาองคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวนออกเฉยง เหนอเพอเขาสการเปนประชาคมอาเซยนใชวธการวจยเชงคณภาพ 1. กลมเปาหมาย บคลากรของมหาวทยาลยราชภฏ กลมภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จ านวน 4 แหง

ผวจยไดด าเนนการเลอกตวอยางโดยใชเทคนคการคดเลอกแบบมจดประสงค/เฉพาะเจาะจง (Purposive Selection) เปนการคดเลอกกลมตวอยางทมความสอดคลองกบปญหาการวจย คาความเชอมนท 20 – 30 คน เพอใหเกดความสอดคลองและเหมาะสม ผวจยจงก าหนดกลมตวอยางเชงคณภาพไวท 24 คน 2. เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ผวจยน าผลจากการวจยในระยะท 1 มาสรางขนเพอใชเปนรางในการพจารณา แบบสมภาษณแบบมโครงสราง มขอค าถามทไดจากการวเคราะหขอมลในเชงปรมาณ จ านวน 3 ขอซงมความครอบคลมปจจยองคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวนออกเฉยง เหนอเพอเขาสการเปนประชาคมอาเซยน ทง 4 ปจจย 3. การเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดเกบรวบรวมขอมลโดยการเขาสมภาษณดวยตนเองกบกลมเปาหมาย จ านวน 24 คน 4. การการวเคราะหขอมลการวจยในระยะท 2 เปนการพฒนาองคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวนออกเฉยง เหนอเพอเขาสการเปนประชาคมอาเซยน ผวจยไดใชวธการวเคราะหเนอหาของแบบสมภาษณ (Content Analysis)พรรณนารายละเอยด ตความ หาความหมาย และอธบายความ โดยใชวธวเคราะหแบบอปนย (Analysis Induction) และสถตเชงพรรณนา (Descriptive Method) ผลการวจย 1. ขอมลทวไปของกลมตวอยาง ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง จ านวน 171คน คดเปนรอยละ 46.40 และเปนเพศชาย จ านวน 148 คน คดเปนรอยละ 46.40 อาย สวนใหญอยระหวาง 31-35 ป จ านวน 88 คน คดเปนรอยละ 27.58 อายการท างานในมหาวทยาลยสวนใหญมากกวา 6 ป จ านวน 128 คน คดเปนรอยละ 40.12 ระดบการศกษาสงสด สวนใหญมการศกษาระดบปรญญาโท จ านวน 165 คนคดเปนรอยละ 51.73 2. องคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวนออกเฉยงเหนอเพอเขาสการเปนประชาคมอาเซยน 2.1 ปจจยองคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวนออกเฉยงเหนอเพอเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน โดยรวมอยในระดบสงคาเฉลย 3.94 เมอพจารณารายดานพบวา อยในระดบสงมาก จ านวน 2 ดาน เรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปนอย คอ ดานรปแบบวธการคด คาเฉลย 4.23 และดานการคด

Page 8: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

6

อยางเปนระบบ คาเฉลย 4.21 และอยในระดบสง จ านวน 2 ดาน เรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปนอย คอ ดานการมวสยทศนรวมกน คาเฉลย 3.73 และดานการเรยนรรวมกนเปนทม คาเฉลย 3.61 2.2 ปจจยองคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาค ตะวนออกเฉยงเหนอเพอเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ดานรแบบวธคดโดยรวมอยในระดบสงมาก คาเฉลย 4.23 เมอพจารณารายขอพบวา อยในระดบสงมากทกขอ เรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปหานอยคอทานรบฟงความคดเหนของเพอนรวมงาน เพอน ามาปรบเปลยนวธการแกไขปญหาการปฏบตงานมากกวาทจะยดเอาความคดของตนเองคาเฉลย 4.2 รองลงมาคอ ทานสามารถปรบวธการปฏบตงานใหเหมาะสมกบวสยทศนและเปาหมายขององคการ คาเฉลย 4.23 และมทานการปรบเปลยนความคด ความเชอของตนเองใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงในสถานการณตางๆ และทานเตมใจทจะปรบเปลยนกระบวนการท างานตามขอเสนอแนะของเพอนรวมงานเพอพฒนางานใหดขน คาเฉลย 4.22 2.3 ปจจยองคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาค ตะวนออกเฉยงเหนอเพอเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยนดานการมวสยทศนรวมกน โดยรวมอยในระดบสงคาเฉลย 3.73 เมอพจารณารายขอพบวา อยในระดบสงทกขอ เรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปหานอย คอ ทานรบฟงความคดเหนของเพอนรวมงาน เพอน ามาปรบเปลยนวธการแกไขปญหาการปฏบตงานมากกวาทจะยดเอาความคดของตนเองสมาชกในองคการมสวนรวมในการก าหนดเปาหมายและภาพอนาคต (วสยทศน) ขององคการ โดยยอมรบในทศทางเดยว กน คาเฉลย 3.76 รองลงมาคอ สมาชกในองคการมความมงมนในการปฏบตงานใหบรรลตามวสยทศน พนธกจและเปาหมายขององคการคาเฉลย 3.75 และสมาชกในองคการมการน าผลการด าเนนกจกรรมและปฏบตงานมาเปนขอมลยอนกลบในการปรบการปฏบตงานใหสอดคลองกบวสยทศน พนธกจ และเปาหมายขององคการคาเฉลย 3.68 2.4 ปจจยองคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาค ตะวนออกเฉยงเหนอ เพอเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยนดานการเรยนรรวมกนเปนทมโดยรวมอยในระดบสง คาเฉล ย 3.61 เมอพจารณารายขอพบวา อยในระดบสงทกขอ เรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปนอย3 อนดบแรก คอ ทานมการเรยนร แลกเปลยนความร โดยวธการตางๆ เชน การประชมทมงาน การอบรม และการเรยนรวธการท างานร วมกนคาเฉลย 3.83 รองลงมาคอ องคการไดเปดโอกาสใหทานน าประเดนความรใหมๆ มาใชในการปฏบตงานและแกปญหารวมกนและมการสอสาร ประสานงานระหวางบคลากร ทงในหนวยงานและนอกหนวยงานมการสอสาร ประสานงานระหวางบคลากร ทงในหนวยงานและนอกหนวยงานคาเฉลย 3.5 และองคการมการเปดโอกาสใหมการระดมความคดเหนเพอหาแนวทางการปฏบตทเหมาะสมในการพฒนางาน คาเฉลย 3.49 2.5 ปจจยองคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาค ตะวนออกเฉยงเหนอ เพอเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยนดานการคดอยางเปนระบบโดยรวมอยในระดบสงมากคาเฉลย 4. 21 เมอพจารณารายขอพบวา อยในระดบสงมาก จ านวน 2 ขอ เรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปนอย คอ ทานสามารถจดล าดบความส าคญของการปฏบตงานในองคการ คาเฉลย 4.33 และทานมการน าปญหาทเกดขนในอดตมาวเคราะหเพอปรบปรงงานใหมประสทธภาพ คาเฉลย 4.26 และอยในระดบสง จ านวน 2ขอ เรยงล าดบคาเฉลย จากมากไปนอยคอ ทานสามารถมองเหนปญหาในการท างานดวยวธการเชอมโยงสวนยอยและภาพรวมไดอยาง

Page 9: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

7

เปนระบบคาเฉลย 4.15 และทานมการใชขอมลเปนพนฐานในการพจารณาทบทวนในสถานการณตางๆ กอนการตดสนใจท างาน คาเฉลย 4.12 2.6 ปจจยทมคาสหสมพนธกบองคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวนออก เฉยงเหนอเพอเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน คอ ตวแปรดานปจจยดานรปแบบวธการคด มความสมพนธอยในระดบปานกลาง มคาเทากบ .058รองลงมาคอ ตวแปรดานปจจยดานการคดอยางเปนระบบ มความสมพนธอยในระดบต า มคาเทากบ .032 ตวแปรดานปจจยดานการเรยนรรวมกนเปนทม มความสมพนธอยในระดบต ามาก มคาเทากบ 0.027 และตวแปรดานปจจยดานการมวสยทศนรวมกน มความสมพนธอยในระดบต ามาก มคา -.002 2.7 ผลการวเคราะหอ านาจพยากรณของปจจยตางๆทสงผลตอองคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวนออกเฉยงเหนอเพอเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

ตวแปรพยากรณ R R2 Adjusted R2

b S.E.est β t Sig

X1 (ปจจยดานรปแบบวธการคด) .184 .034 .031 .175 .278 .184 3.628* .000 X4 (ปจจยดานการคดอยางเปนระบบ) .231 .053 .048 .117 .275 .144 2.775* .006 หมายเหต a = 2.814 S.E. est. Y = .27568 จากตาราง สามารถอธบายผลไดดงน 1.ปจจยทสงผลตอองคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวนออกเฉยงเหนอเพอเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน คอปจจยดานรปแบบวธการคด( X1) และปจจยดานการคดอยางเปนระบบ (X4) 2. คาทแสดงถงความสมพนธระหวางปจจยตางๆ(ตวแปรตน) และองคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวนออกเฉยงเหนอเพอเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ตวแปรตาม) ม 2 โมเดล คอ โมเดลท 1 ปจจยดานรปแบบวธการคด (X1) ทพบวาสงผลตอองคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวนออกเฉยงเหนอเพอเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน โดยมคาสหสมพนธ ( R ) เทากบ .184 โมเดลท 2 ปจจยดานการคดอยางเปนระบบ ( X4 ) ทพบวาสงผลตอองคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวนออกเฉยงเหนอเพอเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน โดยมคาสหสมพนธ ( R ) เทากบ .231 3. การพฒนาองคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวนออกเฉยง เหนอเพอเขาสการเปนประชาคมอาเซยนใชวธการวจยเชงคณภาพ กลมเปาหมายจากใหสมภาษณแบบมโครงสรางเพอพฒนารปแบบการพฒนาองคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวนออกเฉยง เหนอเพอเขาสการเปนประชาคมอาเซยน ทง 2 คอปจจยดานรปแบบวธการคด (X1) และปจจยดานการคดอยางเปนระบบ ( X4 ) เหนดวยและมองวามความเหมาะสมทจะน ามาเปนรปแบบองคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวนออกเฉยง เหนอเพอเขาสการเปนประชาคมอาเซยน

Page 10: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

8

สรปและอภปรายผล ผลการศกษา องคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวนออกเฉยงเหนอเพอเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน สามารถอภปรายผลตามสมมตฐานการวจย ดงน สมมตฐานการวจย การเปนองคการแหงการเรยนรของมหาวทยาลยราชภฏกลมภาคตะวนออกเฉยงเหนอเพอเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยนอยในระดบปานกลางทงนพบวา โดยรวมอยในระดบสง เมอพจารณารายดานพบวา อยในระดบสงมาก จ านวน 2 ดาน เรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปนอย คอ ดานรปแบบวธการคด และดานการคดอยางเปนระบบ และอยในระดบสง จ านวน 2 ดาน เรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปนอย คอ ดานการมวสยทศนรวมกนและดานการเรยนรรวมกนเปนทมอยางมนยส าคญทางสถต .05 และ .01 ทงนอาจเปนเพราะวาบคลากรของมหาวทยาลยราชภฏ กลมภาคตะวนออกเฉยง เหนอมรปแบบวธการคดทในการรบฟงความคดเหนของเพอนรวมงาน เพอน ามาปรบเปลยนวธการปฏบตงานไดตามสถานการณ โดยไมไดยดตดเพยงความคด ความเชอของตนเพยงอยางเดยว เพอพฒนากระบวนการท างานใหไดมาซงผลงานใหมประสทธภาพ และสอดคลองกบ เปาหมาย วสยทศนขององคการ ดวยการจดล าดบความส าคญของการปฏบตงานทจะตองมการด าเนนงานกอนหลงตามความส าคญ อาศยขอมลหรอปญหาในอดตมาวเคราะหเพอปรบปรงงานใหมประสทธภาพ หากพจารณาจากการตอบแบบสอบถาม พบวา แตละปจจย โดยรวมอยในระดบสง คาเฉลย 3.94 เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานรปแบบวธการคดและดานการคดอยางเปนระบบ มคาเฉลยอยในระดบสงมาก และ ดานการมวสยทศนรวมกน กบดานการเรยนรรวมกนเปนทม มคาเฉลยอยในระดบสง ซงแสดงใหเหนวา มหาวทยาลยราชภฏเปนองคการทมงเนนในการกระตน เรงเราและจงใจใหบคลากรมความกระตอรอรนทจะเรยนรพฒนาตนเองอยตลอดเวลา เรองน เดชน เทยมรตน และกานตสดา มาฆะ ศรานนท (2544 : 17) อธบายวา องคการแหงการเรยนรเปนองคการทมงเนนและจงใจใหสมาชกทกคนมความกระตอรอรนทจะพฒนาตนเองอยตลอดเวลาเพอศกยภาพของตนเองและขององคการ ทงน เนองจากการเปลยนแปลงทเกดขนอยางรวดเรวทงในดานเศรษฐกจสงคมการเมองวฒนธรรมภายใตสภาวะ ทเกดการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและยากแกการพยากรณวาจะเกดอะไรขนแตละคนจงตองพฒนาตนเองใหเปนบคคลทเรยนรอยตลอดเวลาเพราะความรทเคยมมาในอดตถกทาทายโดยความรใหมทเกดขนตลอดเวลา (อโนมา คงตะแบก, 2547 อางถงในบญธรรม โบราณมล, 2548 : 18) การไดมาซงประสทธภาพ (Efficiency) และประสทธผล (Effectiveness) ของงานอยางตอเนองนนจะเปนผลลพธอนส าคญทไดมาจากองคการแหงการเรยนร (Learning organization : LO) ซงเปนแนวทางหนงในการบรหารงานยคใหมใหองคการมความเปนเลศมความเกงและความสมบรณแขงแรงเปยมดวยพลงสมอง (Brain - Based) ทจะฝาวกฤตสามารถเผชญภาวการณแขงขนทกรปแบบและมความไดเปรยบทยงยนตลอดไป หรอ วระวฒน ปนนตามย (2544 : 24) กลาววา แนวคดขององคการแหงการเรยนรนนเนนทการเรยน (Learning) ทเกดขนโดยการสรางจากคนขางในองคการทอยกบปญหาตองเรยนรทางแกปญหาเพอการเปลยนแปลงทดทคมคาเรยนรเปนทมใหประโยชนทงบคคลทมและองคการไปในตวคดท าสงทใหมแตกตางและดกวาเดมเปนการ

Page 11: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

9

พฒนาเจตคตคานยมนอกเหนอจากฝกทกษะฝมอและผลสมฤทธตามเปาหมายและการพฒนานจะผกโยงระบบเขากบปรชญาและวสยทศนขององคการโดยจะพฒนาการเรยนรไดทงทเปนทางการและไมเปนทางการ หรอสมศกด สนธระเวชญ (2541 : 31) กลาววา ทฤษฎองคการแหงการเรยนรเปนแนวคดทจะใหบคคลขององคการนาความรทมอยพฒนาองคการใหเดนไปขางหนาตามวสยทศนทมอยรวมกนแตละคนจะเรยนรจากกนและกนและรรวมกนกลายเปนความรขององคการ และเซงเก (Senge. 1990 : 8) กลาววาหวใจของการสรางองคการแหงการเรยนรอยทคณลกษณะทส าคญ 5 ประการใหเกดผลในรปของการไปปฏบตแกบคคลทมและองคการอยางตอเนองและทกระดบคณลกษณะ 5 ประการไดแกความรอบรแหงตนแบบแผนความคดอานวสยทศนรวมการเรยนรเปนทมและการคดอยางเปนระบบ กตตกรรมประกาศ การวจยฉบบนส าเรจสมบรณดวยความกรณาชวยเหลอเปนอยางดยงจากผบรหารมหาวทยาลยราชภฏชยภมทสงเสรมสนบสนนการท าวจยตองขาพเจาตงแตเรมด าเนนการสวจยกระทงเสรจสมบรณ ขอขอบพระคณ ผชวยศาสตรตราจารย ดร .พทกษพงศ กางการ คณบดคณะรฐศาสตร พรอมทงคณะผบรหารทกทานท สนบสนนและอ านวยความสะดวกในกระบวนการด าเนนการวจย ขอขอบพระคณผชวยศาสตราจารย ดร.วชรนทร สทธศย ประธานหลกสตรรฐประศาสนศาสตร สาขาวชาการจดการภาครฐและเอกชน คณะรฐศาสตรและรฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม ทใหค าปรกษาชแนะแนวทาง และกระบวนการวจย ขอขอบคณ ดร.ส าเรง ไกยวงค คณบดคณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยราชภฏชยภม ทไดกรณาเปนผเชยวชาญในการใหค าปรกษางานวจยทางดานสถตและการวเคราะหขอมล สดทายนงานวจยชนนจะเกดขนและส าเรจตามวตถประสงคหากไมไดรบการสนบสนนงบประมาณการวจย จากมหาวทยาลยราชภฏชยภมผวจยขอขอบพระคณมา ณ ทน เอกสารอางอง กระทรวงพาณชย. ASEAN Economic Community: AEC ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน. กรงเทพฯ, 2551. กระแส ชนะวงศ. เหลยวหลงแลหนาอดมศกษาไทย. กรงเทพฯ : ทบวงมหาวทยาลย, 2544. วจารณพานช. การพฒนาความเปนองคการแหงการเรยนร, กรงเทพฯ : อกษราพพฒน, 2547. เดชน เทยมรตนและกานตสดามาฆะศรานนท. โรงเรยนแหงการเรยนร. กรงเทพฯ : เอกซเปอรเนท, 2544. วระวฒน ปนนตามย. การพฒนาองคการแหงการเรยนร.พมพครงท 2. กรงเทพฯ : เอกซเปอรเนท,2544. สมศกด สนธระเวชญ. ทฤษฎองคการแหงการเรยนร. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช, 2541. อโนมา คงตะแบก. การพฒนาองคการแหงการเรยนรเพอใหมศกยภาพทดในการเรยนรดวยตนเอง.กรงเทพฯ : ไทย Senge, P. M. (1990). The fifth disciplines: the art and practice of learning organization. London: Century Business.

Page 12: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

10

แนวทางการจดการสงแวดลอมในพนททางประวตศาสตรยานบางล าพ กรงเทพมหานคร AN APPROACH TO ENVIRONMENTAL MANAGEMENT

IN BANGLUMPOO HISTORICAL AREA, BANGKOK

จนทรา บรวงศ1 และ รศ.ดร. ปกรณ สวานช2 Chunthira Bureewong and Assoc.Prof.Parkorn Suwanich

บทคดยอ

ยานบางล าพ เปนพนททางประวตศาสตรทส าคญแหงหนงในกรงเทพมหานคร ซงก าลงประสบปญหาและไดรบผลกระทบตอสภาพแวดลอมทเพมสงขนอยางรวดเรว โดยปญหาสงแวดลอมไดเขาไปลดคณคาของพนททางประวตศาสตรทส าคญและอาคารโบราณสถานในยานบางล าพ การศกษาน มวตถประสงคเพอ ประเมนศกยภาพทรพยากรและการจดการสงแวดลอมทางศลปกรรมอาคารโบราณสถานของชมชน และเพอเสนอแนวทาง ขนตอนและวธการจดการสงแวดลอมเพอรกษาพนททมคณคาทางประวตศาสตรและอยรวมกบชมชนอยางสมดลบนพนฐานของกระบวนการมสวนรวม เครองมอทใชในการวจย เปนการใชวธเกบขอมล 3 แบบ คอ การใชแบบสอบถาม การสมภาษณเชงลก และการสนทนากลม และน ามาวเคราะหขอมลโดยใชหลกสถต เชน คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

ผลการศกษา พบวา ประชาชนและกลมผน าชมชนในพนทศกษามความตระหนกถงความส าคญของพนททางประวตศาสตรและอาคารโบราณสถานในยานบางล าพ และตองการไดรบการสงเสรมและการมสวนรวมในการจดการสงแวดลอมในพนทอยางตอเนอง ค าส าคญ : การจดการสงแวดลอม/ พนททางประวตศาสตร/ บางล าพ Abstract Banglumpoo, one of the historical areas in Bangkok has been faced on the population environmental impact which increased rapidly. This condition degrades the value and imposingness of the historic buildings in this area. This research study aimed to evaluate the potential resources and environmental management in terms of historic buildings and to study the ideas and participation of the stakeholders in historical area. Instruments used for collecting data were three methods which are questionnaire (samplings consist of 596 questionnaires), in-depth interview (seven interviewees) and focus 1 นกศกษาปรญญาโท คณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตร มหาวทยาลยมหดล Email : [email protected] โทรศพท 0-9359-23271 2 อาจารยทปรกษา ประจ าคณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตร มหาวทยาลยมหดล ศาลายา Email : [email protected] โทรศพท 0-8327-77796

Page 13: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

11

group (six in group). Basic statistic such as range, mean and standard deviation were used to analyze the data. The results of this study indicated that the local people and the community leaders realized the importance of the historical area and historic buildings. They need more encouragement in participating environmental management approach. KEY WORDS: ENVIRONMENTAL MANAGEMENT/ HISTORICAL AREA/ BANGLUMPOO บทน า

เกาะรตนโกสนทรมประวตการตงถนฐานทยาวนานกอนมาเปนกรงรตนโกสนทรโดยไดมการสถาปนาตงแตป พ.ศ. 2325 มประชาชนไดยายเขามาตงถนฐานเปนจ านวนมาก เกดเปนชมชนหนาแนนจนถงปจจบน โดยเฉพาะยานทอยอาศยและยานการคาทส าคญใกลเกาะเมอง เชน ชมชนจน-ยานส าเพง ชมชนชาวมอญ-ยานบานหมอ ชมชนมสลม-ยานพาหรด และชมชนบางล าพ ความส าคญดงกลาวท าใหเกาะรตนโกสนทรมนกทองเทยวจ านวนมากถง 20,754,195 คน/ป (การทองเทยวแหงประเทศไทย, 2555) และไดเดนทางพกคางในสถานทตางๆ ทงภายในเกาะเมองและดานนอก จงเกดมธรกจโรงแรม รานอาหาร รวมถงการดดแปลงอาคารอยอาศยดงเดมเปนเกสเฮาส (Guest house) โดยเฉพาะยานบางล าพ ซงถอเปนแหลงชมชนและการคาส าคญตงแตในยคตงกรง มาจนถงปจจบน

ยานบางล าพ ไดรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพแวดลอมชมชน จากการกอสรางอาคารและความหนาแนนของผคนในพนท ซงถอเปนมลพษการทองเทยวอยางหนง เชน ความไมเปนระเบยบของรานคา พนทสกปรกรกรงรง ไมสวยงามสะอาดตา พนททางเทาถกรกดวยแผงรานคา รอบนอกก าแพงเขตโบราณสถาน เชน วดชนะสงครามและวดบวรนเวศราชวรวหาร มรานอาหารแผงลอย ธรกจสปา โดยรอบ ท าใหความมคณคาและสงางามลดนอยลง ซงสงเหลานมผลตอการรกษาและคงไวซงสภาพของพนทยานเมองเกาทางประวตศาสตรทมคณคาวถชมชนแบบเดมได จงเปนความขดแยงระหวางการอนรกษและการพฒนา และเปนปญหาทไมสามารถด าเนนการดานหนงในดานเดยว แตสามารถด าเนนการไดในแนวทางการพฒนารวมไปพรอมซงการอนรกษ ดแลพนทประวตศาสตรอนทรงคณคา ซงจะถอเปนสารประโยชนทเกดขน โดยยงคงบทบาทส าคญดานเศรษฐกจการทองเทยว และคงไวซงลกษณะทางกายภาพ สงคม และวถชวตทเปนองคประกอบหลกทางการเปนเมองเกาทางประวตศาสตรททรงคณคาทสามารถอนรกษและใหคงไวได

ดงนน ผวจยจงตองการศกษาแนวทางการจดการสงแวดลอมโดยการอาศยหลกการมสวนรวมจากชมชนทองถน เพอก าหนดแนวทางในการแกไขปญหาและผลกระทบทเกดขนกบพนทศกษาทเหมาะสม ตลอดจนการรกษาพนทคณคาทางประวตศาสตร การสงเสรมและการสรางความเขาใจในการดแลพนทโบราณสถานและพนทโดยรอบบรเวณยานบางล าพ ซงถอเปนพนททางประวตศาสตรและแหลงทองเทยวทส าคญ ใหคงไวซงอาคารโบราณสถานทสงางาม ทรงคณคา และอยในสภาพแวดลอมทสวยงามคกบชมชนชาวยานไดอยางสมดล

Page 14: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

12

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาศกยภาพทรพยากรและการจดการสงแวดลอมทางศลปกรรมอาคารโบราณสถานของชมชน 2. เพอเสนอแนวทาง ขนตอนและวธการจดการสงแวดลอมเพอรกษาพนททมคณคาทางประวตศาสตรและอยรวมกบชมชนอยางสมดลบนพนฐานของกระบวนการมสวนรวม วรรณกรรมทเกยวของ ในการศกษาวจยครงน ผวจยไดรวบรวมแนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของกบงานในการศกษา เสนอแนวทาง ขนตอนและวธการจดการสงแวดลอมเพอรกษาพนททมคณคาทางประวตศาสตรและคณภาพชวตทด โดยอาศยหลกการมสวนรวมระหวางภาครฐ ประชาชน ผประกอบการ และนกทองเทยว ในพนทยานบางล าพ ใหเกดความรความเขาใจ ความตระหนกและเหนคณคาของโบราณสถานในพนททางประวตศาสตร ซงสามารถน าไปเปนแนวทางในการพฒนาพนทศกษาไดอยางเปนรปธรรมยงขน ดงน แนวคดดานการจดการสงแวดลอม พนทศกษาและโบราณสถานทไดรบการขนทะเบยน แนวคดดานการมสวนรวม

แนวคดการจดการสงแวดลอม มแนวคดในดานการจดการและแสดงใหเหนถงความหมายในเชงวชาการไวหลากหลายแนวคด ดงน

การจดการสงแวดลอม หมายถง การก าหนดขนตอนหรอกระบวนการทด าเนนการอยางมระบบเพอสรางความคงสภาพและความยงยนของสงแวดลอม รวมไปถงการจดการควบคมกจกรรมตางๆ ดวยการสรางกลไกควบคมทไมกอผลกระทบตอสงแวดลอม เพอการมใชในอนาคตตอไป (เกษม จนทรแกว, 2551) ซงมความหมายใกลเคยงกบ Jolly (1978) ทไดกลาวถงการจดการสงแวดลอมวา เปนกระบวนการด าเนนการตามความส าคญของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทมนษยสรางขน และมสวนใหประโยชนตามความตองการของมนษยขนต า หรอมากกวาในอนาคต

วนย วระวฒนานนท (2540) ไดใหค าอธบายถงการจดการสงแวดลอมวา เปนกระบวนการใชสงแวดลอมอยางมประสทธภาพและเปนระบบ โดยการวางแผน ด าเนนงาน ตดตามประเมนผลและปรบปรง แกไขพฒนาใหดขน ทงนตองค านงถงการใชอยางประหยดใหเกดประโยชนสงสด ใชใหไดยงยน ยาวนานตลอดไป และเอออ านวยประโยชนตอมวลมนษยและธรรมชาตใหมากทสด แตอยางไรกตาม Winslow and Gubby (1976) เหนวา การจดการสงแวดลอมเปนเพยงการพจารณาตรวจสอบทรพยากรในพนทอยางดแลวตดสนใจวาจะท าอะไรทตองการโดยมใหเกดอนตรายมากจนท าใหสงแวดลอมทมนษยอาศยอยนอยนดตองเสยไป

ทงน สาระส าคญของการจดการสงแวดลอมสามารถน ามาสรปไดดงน การจดการสงแวดลอมเปนการน าทรพยากรธรรมชาตมาใชตอบสนองความตองการของมนษย ในดานการน าทรพยากรธรรมชาตมาใชตองมการวางแผนการใชทด และเหมาะสม การน าทรพยากรธรรมชาตมาใชตองมผลกระทบตอมนษยทงทางตรงและทางออมนอยทสด และการน าทรพยากรธรรมชาตมาใชตองยดหลกการอนรกษเสมอ ประกอบกบการจดการสงแวดลอมถอเปนแนวทางหรอเครองมอในการก าหนดขนตอนเพอด าเนนการสรางแนวทางหรอกลไกในการดแล ควบคมและปองกนการกระท าการใดๆ ทอาจกอใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอมและทรพยากรใหเสยหายและเปนอนตรายตอ

Page 15: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

13

สงมชวต และการจดการสงแวดลอมทดกจะเปนมาตรการส าคญทจะจ าเปนตองอาศยความรวมมอจากบคคล ประชาชน หนวยงานภาครฐและเอกชนทมบทบาทในพนทเขามารวมคด รวมสราง รวมท าใหส าเรจเปนรปธรรม

พนทศกษาและโบราณสถานทขนทะเบยน พนทยานบางล าพ ซงถอเปนพนททางประวตศาสตรและมเอกลกษณเฉพาะ และกลายมาเปนแหลง

ทองเทยวทส าคญในเกาะรตนโกสนทรชนนอก โดยโบราณสถานอยในขอบเขตพนทศกษามจ านวน 12 แหง ประกอบดวย วดชนะสงคราม ปอมพระสเมรพรอมดวยปราการ วดบวรนเวศวหาร โรงกษาปณ (หอศลปเจาฟา) ก าแพงเมองหนาโรงเรยนวดบวรนเวศ บานพระอาทตย บานทดทรง ซมประตวงถนนพระเมร อาคารโรงพมพครสภา วงกรมพระราชวงบวรวชยชาญ วงกรมพระสวสดวด นวศษฏและวงมะลวลย

ภาพท 1 แสดงทตงอาคารโบราณสถานในพนทศกษา 12 แหง แนวคดดานการมสวนรวม

การมสวนรวมของประชาชนถอเปนเครองมอส าคญทจะใชเปนชองทางส าหรบประชาชนในรบรเหตการณ แสดงความคดเหน และรวมลงมอท า ซงถอเปนหวใจส าคญในการพฒนาและจดการพนทศกษาโดยเฉพาะในพนทออนไหวและมความหลากหลายอยางยานบางล าพ เนองจากคนในชมชนจะถอเปนแหลงขอมลส าคญและมประสบการณตรง ซงสามารถน าเสนอขอมลจรงในเขตพนท ขอคดเหน วธการและขอเสนอแนะไดและเปนไปตามความตองการของชมชนอยางแทจรง

การสงเสรมการมสวนรวม มความจ าเปนอยางยง เนองการจดใหมการมสวนรวมในเชงทเปนทางการ เชน การจดท าประชาพจารณ การรบฟงความคดเหนระหวางภาครฐและประชาชน การจดเสวนาชมชน การประชมแบบเปด การประชมสมมนาเชงปฏบตการ อาจจะขบเคลอนไปไดชา ซงกอใหเกดความสนเปลอง และเปลาประโยชน จงตองมการสงเสรมการมสวนรวมเพอใหประชาชนสามารถสรางประโยชนและมสวนรวมในการจดการสงแวดลอมภายในชมชนตวเองไดอยางมประสทธภาพ ไมสนเปลองและเปลาประโยชน

Page 16: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

14

วธด าเนนการวจย การออกแบบการวจย การศกษา “แนวทางการจดการสงแวดลอมทางประวตศาสตรยานบางล าพ

กรงเทพมหานคร” เปนการก าหนดกลมประชากรทใชในการศกษาครงน ออกเปน 3 กลม คอ กลมประชากรจากการสมตวอยางทใชในการสอบถาม กลมประชากรทใชในการสมภาษณเชงลก และกลมประชากรทใชในการสมมนากลมยอย โดยมรายละเอยด ดงน

1. กลมประชากรจากการสมตวอยางทใชในการสอบถาม การศกษาครงนจะท าการศกษาในเชงคณภาพ (Qualitative Studies) ประชากรเปาหมายทใชใน

การศกษา คอ บคคลทเปนผอยอาศยประชาชนผพกอาศยบรเวณยานบางล าพ แขวงชนะสงคราม (825 ครวเรอน) แขวงตลาดยอด (1,225 ครวเรอน)..เขตพระนคร รวมจ านวน.2,050..ครวเรอน น ามาหากลมตวอยางจากประชากรทใชในการศกษา เปนกลมตวอยางทไดจากวธการสมตวอยาง (Random Sampling) ตามสตรของ Taro Yamane

การศกษาวจยครงนจงใชตวอยางในการศกษาครงนในแขวงชนะสงครามจ านวน 297 ตวอยาง และแขวงตลาดยอด 299 ตวอยาง จงใชตวอยางทงหมด 596 ตวอยาง จากนนใชวธการสมตวอยางอยางงาย โดยผวจยไดน าครวเรอนตามทะเบยนบานในแขวงตลาดยอดและแขวงชนะสงครามมาจดท าหมายเลขใหม เพอใชในการจบสลาก ซงเมอจบสลากไดครวเรอนแลว จงท าการลงพนทสอบถาม โดยการใชวธการสอบถาม การเกบรวบรวมขอมล หรอลกษณะการด า เนนกจกรรมโดยท ว ไปของผท พกอาศยอย ใน พนทศกษา เปนการใชแบบสอบถาม (Questionnaires) เพอรวบรวมความคดเหนในเกยวกบความคดเหนตอสภาพแวดลอมของพนทประวตศาสตร ตลอดจนการมสวนรวมของประชาชนทอาศยอยในพนทศกษา เชน ลกษณะวธการ พฤตกรรม การกระท า การปฏบตภารกจในการด ารงชวต วถชวตและวฒนธรรม ตลอดจนความสมพนธและการมสวนรวมในกจกรรมตางๆ ของประชาชนในพนทศกษาทมตออาคารโบราณสถานทมคณคาในพนทศกษา เปนตน

2.กลมประชากรทใชในการสมภาษณเชงลก กลมประชากรทใชในการศกษา เปนการใชกลมตวอยางแบบเจาะจง (Purposive Sampling) โดยใช

วธการสมภาษณเชงลกจากแบบสมภาษณเชงลกในการเกบขอมล ซงไดรบการสมภาษณเปนเวลาประมาณ 1 ชวโมง การใชตวอยางแบบเจาะจงนใชส าหรบเลอกตวอยางเพอเปนตวแทนของประชาชนในยานบางล าพ โดยคดเลอกจากผน าชมชนในยานซงถอเปนผมสวนไดเสยโดยตรง คอ สมาชกสภาเขต จ านวน 2 คน นายกผประกอบการสถานททองเทยว ปราชญชาวบาน แขวงชนะสงครามและแขวงตลาดยอด จ านวน 2 คน และประธานกลมองคกรอสระ จ านวน 2 คน

ในการศกษาครงนเปนการสมภาษณแบบรายบคคล ( Individual interviews) เพอใหผถกสมภาษณไดแสดงทศนะอยางอสระ โดยผสมภาษณไดก าหนดรปแบบสมภาษณเชงลกแบบมโครงสราง (Structured Interview) และด าเนนการจดเตรยมค าถามในลกษณะของค าถามปลายเปด และไดท าการทดลองสมภาษณกอนการสมภาษณจรงเพอทดสอบความชดเจนของค าถาม โดยรปแบบค าถามแบงเปน 4 สวน ดงน

สวนท 1 ขอมลสวนบคคลของผใหสมภาษณ เชน ชอ ต าแหนงหนาท อาย อาชพ สวนท 2 ความคดเหนตอการใชพนทและสภาพแวดลอมของพนทประวตศาสตรในพนทศกษา สวนท 3 ความคดเหนเกยวกบการใหคณคาของอาคารโบราณสถาน

Page 17: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

15

สวนท 4 ความคดเหนเกยวกบแนวทางการมสวนรวมของชมชนทองถน 3. กลมประชากรทใชในการสมมนากลมยอย

ผวจยไดเชญผน าชมชนแบบเปนทางการหรอผแทนและผน าชมชนไมเปนทางการหรอผแทนในแขวงตลาดยอดและแขวงชนะสงครามมาระดมความคดเหน และก าหนดแนวทางการการจดการสงแวดลอมพนททางประวตศาสตรทมคณคาทเหมาะสมรวมกน จ านวน 6 คน ประกอบดวย ประธานชมชนหรอผแทน จ านวน 2 คน ปราชญชาวบานหรอผแทน จ านวน 2 คน และประธานกลมองคกรอสระ จ านวน 2 คน โดยผเขารวมการสมมนากลมยอยมระยะเวลาในการแสดงความคดเหนคนละไมเกน 20 นาท และมผสงเกตการณในทมของผวจยเพอสงเกตพฤตกรรม ลกษณะการพดใหความคดเหนของผเขารวมสมมนาแตละคนดวย พรอมทงดแลอ านวยความสะดวกใหแกผตดตามและผไมมสวนเกยวของบรเวณรอบนอก

ในการศกษาครงนใชแบบสมมนากลมยอยในการเกบรวบรวมขอมลจากผน าชมชน และผแทนหนวยงานอสระ มาแสดงความคดเหนและใหแนวคดรวมกน รวมหาขอสรปทเปนทตรงตามความประสงคของทกฝาย และด าเนนการจดเตรยมค าถามในลกษณะของค าถามปลายเปด และไดท าการทดลองสมภาษณกอนการสมภาษณจรงเพอทดสอบความชดเจนของค าถาม โดยรปแบบค าถามแบงเปน ๓ สวน ดงน

สวนท 1 ขอมลสวนบคคลของผใหสมภาษณ เชน ชอ ต าแหนงหนาท อาย อาชพ สวนท 2 ความคดเหนตอการใชพนทและสภาพแวดลอมของพนทประวตศาสตรในพนทศกษาความส าคญ

ของอาคาร วธในการจดการสภาพแวดลอมของพนทประวตศาสตร ในพนทอาคารโบราณสถานและพนทโดยรอบ และวธสงเสรมคณคาพนทในเขตเมองเกา

สวนท 3 ความคดเหนเกยวกบแนวทางการมสวนรวมของชมชนทองถน เชน ขนตอนในการสงเสรมและสนบสนนใหประชาชนในชมชนมสวนรวมในการจดการสงแวดลอมของพนทประวตศาสตร วธการหรอเครองมอทชวยสงเสรมและสนบสนนใหประชาชนในชมชนมสวนรวมในการจดการสงแวดลอมของพนทประวตศาสตร

การวเคราะหขอมล ในการศกษาครงนจะไดขอมลสวนมากเปนขอมลเชงคณภาพ โดยใชสถตพรรณนา เชน การหาคาเฉลย

(Mean) อตราสวนรอยละ (Percent) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน มารวมในการวเคราะหขอมลบางสวนทตองแสดงใหเหนถงปรมาณ เพอจะไดสามารถเขาใจถงผลการศกษาไดอยางชดเจนขน ซงกอนด าเนนการวเคราะหขอมลไดน าขอมลท ไดมาตรวจสอบความถกตองของขอมล ดวยวธการการตรวจสอบขอมล สามเสา (Triangulation) ประเภทการตรวจสอบสามเสาดานขอมล (data triangulation) โดยน าขอมลจากแหลงขอมลทงทไดจากการสอบถาม การสมภาษณเชงลกและการอภปรายกลมมาเทยบเคยงกน ซงพบวา แหลงขอมลจากทง 3 แหลงมขอมลเหมอนกน จงแสดงไดวาขอมลทผวจยไดเกบรวบรวมมามความถกตอง จงไดน าขอมลมาด าเนนการวเคราะหตอไป

Page 18: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

16

ผลการวจย การศกษา แนวทางการจดการสงแวดลอมในพนททางประวตศาสตร ยานบางล าพ กรงเทพมหานคร”

ผวจยไดท าการเกบขอมลใน 3 ลกษณะ คอ แบบสมภาษณ แบบสมภาษณเชงลก และแบบสนทนากลม สามารถสรปและวเคราะหผลได ดงน 1.ผลประเมนศกยภาพทรพยากรและการจดการสงแวดลอมทางศลปกรรมอาคารโบราณสถาน โดยการศกษาผลจากการปฏบตตวของคนในชมชนตอการจดการสงแวดลอมพนททางประวตศาสตร ในยานบางล าพ

ลกษณะท 1 เปนการใชแบบสอบถาม ในดานการปฏบตตวตอการจดการสงแวดลอมพนททางประวตศาสตรทมคณคา จากกลมตวอยางจากหวหนาครวเรอนหรอผแทน จากแขวงชนะสงครามและแขวงตลาดยอด รวม 542 ราย จากทก าหนดไว 596 ราย สรปไดวา ประชาชนมการปฏบตตวในเรองการเขารวมประชมในเรองการดแลโบราณสถาน การเขารวมฝกอบรมในการดแลโบราณสถาน และปดกวาดเชดถโบราณสถาน ในระดบนอย การปฏบตตวในเรองการเขารวมกจกรรมประเพณวฒนธรรม การรวมบรจาคในการอนรกษและดแลโบราณสถาน และการแจงเจาหนาทใหทราบเมอพบเหนโบราณสถานเสยหาย อยในระดบปานกลาง ส าหรบการปฏบตตวในเรองของการขดเขยนขอความบนอาคารหรอก าแพงโบราณสถาน และการวางสงของบนอาคารโบราณสถาน ซงเปนขอความในเชงลบ ผวจยจงใหคะแนนในเชงกลบกน และพบวา การปฏบตตวในเรองของการขดเขยนขอความบนอาคารหรอก าแพงโบราณสถาน และการวางสงของบนอาคารโบราณสถาน อยในระดบมาก ซงหมายถงวา ไมเคยปฏบตในเรองดงกลาวเลย

ลกษณะท 2 เปนการใชการสมภาษณเชงลก โดยเกบขอมลจากกลมตวอยางแบบเจาะจง โดยคดเลอกจากบคคลในยานซงถอเปนผมสวนไดเสยโดยตรง จ านวน 7 ราย พบวา การจดการสภาพแวดลอมของพนททางประวตศาสตรและพนทโดยรอบ สามารถสรปได 3 ดาน ดงน

ดานการจดการขยะ ผเขารวมวจยกลมสมภาษณเชงลก จ านวน 4 ใน 7 คน ใหความส าคญในการจดสภาพแวดลอมของพนททางประวตศาสตรและพนทโดยรอบ โดยเนนใหเหนถงเรองปญหาขยะในพนทของบางล าพ เนองจากพนทบางล าพมการคาและแหลงบนเทงเปนจ านวนมากเพอรองรบนกทองเทยวทงชาวไทยและตางชาต แตละวนจะมปรมาณขยะมากมาย ทางส านกงานเขตพระนครไดท าการจดเกบตามเวลาทก าหนด

ดานการจดการน าเสย 5 ใน 7 ของผเขารวมวจยกลมสมภาษณเชงลก ไดใหความส าคญในเรองการจดการน าเสยในคลองบางล าพ เนองจากในชวงเวลาทผานมาคลองบางล าพมสภาพน าเนาเสย มกลนเหมน ขยะลอยเพราะการปดประตน าจากภาครฐ ท าใหน าในคลองบางล าพไมถายเท จงไดขอความรวมมอจากทางทหารเรอ ผประกอบการในยานบางล าพ และประชาชนชวยกนฟนสภาพคลองบางล าพใหใสสะอาด เชน การใส EM ball การน าจกรยานบ าบดน าเสยมาใชในคลอง เปนตน

ดานการปรบภมทศน ทง 7 ทานไดใหความโดดเดนไปทปอมพระสเมร และสวนสนตชยปราการ ซงแตเดมพนทสวนสนตชยปราการไดถกใชเปนทท าการของหนวยราชการ เมอหนวยราชการยาย จงไดถกปรบปรงใหเปนสวนสาธารณะทอยรอบบรเวณปอมพระสเมร จงท าใหปอมพระสเมรมความโดดเดนสงางามมากขน และเปนสถานททผคนเขาถงไดงาย เปนพนททพกผอนหยอนใจ และชมความสงางามของปอมพระสเมรซงเปนอาคารโบราณสถานไดใกลและชดเจน

Page 19: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

17

ลกษณะท 3 เปนการใชค าถามในการสนทนากลม โดยเกบขอมลจากไดเชญผน าชมชนแบบเปนทางการหรอผแทนและผน าชมชนไมเปนทางการ จ านวน 6 ราย พบวา การจดการสภาพแวดลอมของพนททางประวตศาสตรในพนทอาคารโบราณสถาน จ าเปนตองอาศยจากหลายฝายทงจากชมชน หนวยงานทองถน หนวยงานทหาร และหนวยงานระดบชาต เพราะหากมแตเฉพาะความรวมมอจากประชาชนเพยงฝายเดยวกไมอาจจดการพนทไดดและรวดเรว เนองจากไมมก าลงและงบประมาณมาก ระยะเวลาทผานมาภาครฐไดใหชมชนเขาไปมสวนรวมมากขน ส าหรบการจดการพนทอาคารโบราณสถานในยานบางล าพสวนใหญ จะเปนหนวยงานเจาของพนท และเจาของอาคารในการดแล ปรบปรง ซอมแซม โดยชาวชมชนไมไดเขาไปมสวนเกยวของแตอยางใด 2. แนวทาง ขนตอนและวธการจดการสงแวดลอมเพอรกษาพนท ทางประวตศาสตรและอยรวมกบชมชนอยางสมดลบนพนฐานของกระบวนการมสวนรวม

ลกษณะท 1 เปนการใชแบบสอบถาม โดยเกบขอมลจากแบบสอบถามดานการปฏบตตวตอการมสวนรวมในชมชน จากกลมตวอยางจากหวหนาครวเรอนหรอผแทน จากแขวงชนะสงครามและแขวงตลาดยอด รวม 542 ราย จากทก าหนดไว 596 ราย สรปผลไดดงน

ระดบการผลการปฏบตตวของประชาชนตอการมสวนรวมในชมชน ประเดนทอยในระดบนอย (0 - 0.66) จ านวน 4 ประเดน ตามล าดบ คอ ประเดนของการเขารวมวางแผน

จดกจกรรมงานประเพณและวฒนธรรมในพนทประวตศาสตรยานบางล าพ มคาเฉลยเทากบ 0.61 ประเดนของการเขารวมกลมอาสาในการดแลรกษาพนทโบราณสถาน มคาเฉลยเทากบ 0.63 ประเดนของการเขารวมการประชมของกลมชมชนในพนท มคาเฉลยเทากบ 0.63 และประเดนของการเขารวมแสดงความคดเหนในการดแลอาคารโบราณสถานทมคณคา มคาเฉลยเทากบ 0.64

ประเดนทอยในระดบปานกลาง (0.66 – 1.33) จ านวน 3 ประเดน ตามล าดบ ดงน ประเดนของการแนะน าใหคนในชมชนเลงเหนคณคาของอาคารโบราณสถาน มคาเฉลยเทากบ 1.02 ประเดนของการรวมกจกรรมสนบสนนและสงเสรมใหความรดานการอนรกษอาคารโบราณสถานทมคณคาในยานบางล าพ มคาเฉลยเทากบ 1.09 และประเดนของการปฏบตตามแนวทางการอนรกษดแลรกษาโบราณสถาน มคาเฉลยเทากบ 1.16

ลกษณะท 2 เปนการใชการสมภาษณเชงลก โดยเกบขอมลจากกลมตวอยางแบบเจาะจง โดยคดเลอกจากบคคลในยานซงถอเปนผมสวนไดเสยโดยตรง จ านวน 7 ราย พบวา

การมสวนรวมของคนในพนทในการจดการสงแวดลอมโบราณสถาน เปนเรองทคนในพนทไมคอยไดท ารวมกน เนองจากอาคารโบราณสถานสวนใหญมภาคเอกชนเปนเจาของ หรอหากอยในความครอบครองของภาครฐ หนวยงานทอยใชอาคารโบราณสถานเปนสถานทท างานกจะเปนผดแลรกษากนเอง

การสงเสรมใหประชาชนในชมชนมสวนรวม มหลากหลายวธ เชน การประชาสมพนธ การใหความร การจดกจกรรมอนรกษพนท การรบฟงความคดเหนหรอการรองเรยนจากประชาชน ซงเรองรองเรยนเปนเสยงสะทอนจากประชาชนอยางทสด เพราะประชาชนทประสบเหตเดอดรอนร าคาญ หรอพบความไมถกตองชอบธรรม กจะรวมตวกนเพอใหภาครฐหรอหนวยงานทเกยวของและมอ านาจในการจดการ ไดปรบปรง แกไขความเดอดรอนนนใหบรรเทาลง

Page 20: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

18

ลกษณะท 3 เปนการใชค าถามในการสนทนากลม โดยเกบขอมลจากไดเชญผน าชมชนแบบเปนทางการหรอผแทนและผน าชมชนไมเปนทางการ จ านวน 6 ราย พบวา

ขนตอนการสงเสรมและสนบสนนใหประชาชนในชมชนมสวนรวมในการจดการสงแวดลอมของพนทประวตศาสตร และเครองมอทใชในการสงเสรมใหประชาชนในชมชนมสวนรวมในการจดการสงแวดลอมของพนทประวตศาสตร ในเรองการจดการสงแวดลอม สามารถด าเนนการไดหลายระดบ ในระดบชมชนมประธานชมชนเปนผน า ในระดบประชาคมหรอชมรมมประธานประชาคมหรอชมรมเปนผน า หรอกลมจดตงตางๆ เชน กลมนกธรกจ กลมผน าเครอขาย ซงมผน าของกลม ในระดบเขตพนท มตวแทนจากประชาชน เชน สมาชกสภากรงเทพมหานคร สมาชกสภาเขต ในระดบจงหวดมตวแทนจากประชาชน เชน สมาชกสภาผแทนราษฎร ซงกลมคนเหลานถอเปนตวแทนในภาคประชาชนทเขามามบทบาท รบฟงความขาวสาร และแผนโครงการตางๆ จากทางภาครฐ ดงน ขนตอนแรก จงควรเปนเรองของการใหความร และความส าคญของพนทในภาพรวม ชาวบานทราบดอยแลววาเปนพนทอนรกษ หากแตยงไมทราบวา พวกเขาจะท าอะไรไดบาง เพราะเขาใจวา เปนหนาทของภาครฐเพยงอยางเดยว การสงเสรมความร ควรมการประชาสมพนธในเชงลกดวย เพอท าใหประชาชนเขาใจและตะหนกในการรวมดแลพนท ตองมการจดอบรมความรเกยวกบอาคารโบราณสถาน การอบรมความรเกยวกบการปลกสรางหรอมสงกอสรางอาคารใกลโบราณสถาน การปรบปรงซอมแซมอาคารใกลโบราณสถาน เปนตน เมอมความรความเขาใจ จงจะสามารถเขาถงขบวนการสงเสรมในเรองตอไป เชน การถายทอดความร การปฏบตตามแผนบ ารงรกษาโบราณสถาน เปนตน

เครองมอทใชในการสงเสรมการมสวนรวม ควรเปนของจ าตองและสมผสได ไมใชมแตเพยงการประกาศวทย โทรทศน หรอเสยงตามสายเทานน การจดการท านทรรศการถาวรหรอมหนงสอเผยแพรความรควรเพมจดเขาถง และสถานทจดตองดงดดใหคนเขาไป และควรมการเพมนทรรศการเคลอนท จดหมายขาว ชองทางการรบเรองรองเรยนหรอการรบฟงความคดเหนอยางตอเนอง มการจดประชมรวมกน รวมไปถงการจดตงเปนกองทนอนรกษสภาพแวดลอมยานบางล าพเปนการเฉพาะ ซงจะนจะเปนตนแบบเมองอนรกษสภาพแวดลอมไดในกรงเทพเลยทเดยว สรปผลและอภปรายผล 1. การศกษาทรพยากรและการจดการสงแวดลอมทางศลปกรรมอาคารโบราณสถานทส าคญของชมชน แสดงใหเหนวา คนทอยในเขตพนทศกษา ไดมการจดการสงแวดลอมรวมกน ในเรองของการจดการของเสยและน าเนาเสย แตการจดการดานสภาพแวดลอมในการรกษาอาคารโบราณสถานทางประวตศาสตรทส าคญในพนทศกษา ยงไมไดรบการดแลอยางเหมาะสมและถกตอง ประชาชนยงขาดความรในการเขาไปมสวนรวมในการดแลรกษา เนองจากเหนวา เปนเรองไกลตวและเปนเรองทภาครฐควรเปนผปฎบต ซงจะเหนไดจากภาพรวมของประชาชนกลมตวอยาง จ านวน 542 ตวอยาง จะมการปฏบตตวตอการจดการสงแวดลอมในพนทยานประวตศาสตรของบางล าพอยในระดบนอย ( x = 0.63) สวนในกลมของผแทนชมชน ผน าชมชน และปราชญชาวบานนน พบวา มการตนตวทจะปฏบตตนในการการจดการสงแวดลอมในพนทมาก เนองจากเปนกลมทมการปฎสมพนธระหวาง

Page 21: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

19

ภาครฐและคนในชมชนของตน และเปนกลมทมการรวมตวกนไดอยางเขมแขง โดยในภาพรวมของกลมตวอยางของกลมนมบทบาทในการจดการสงแวดลอมในพนทสงถงรอยละ 75 การตรวจสอบความถกตองตามหลกการของทฤษฎสามเสา ซงไดน ามาใชในการศกษาครงน โดยน าวธการศกษา 3 แบบ คอ การใชแบบสอบถาม (Questioniars) แบบสมภาษณเชงลก (indept interview) และการสนทนากลม (Focus group) เพอใชเปนเครองมอในการตรวจสอบความถกตองชดเจนของการศกษาครงน สามารถสรปไดวา จากวธการศกษา 2 ใน 3 ของแบบวธการศกษา คอ การสมภาษณเชงลก และการสนทนากลม ไดผลเปนไปในทางเดยวกน สวนวธการใชแบบสอบถาม กลมตวอยางเปนประชาชนในพนทศกษา จะใหความส าคญและสนใจในการดแลในระดบนอย 2. แนวทาง ขนตอนและวธการจดการสงแวดลอมเพอรกษาพนททมคณคาทางประวตศาสตรและอยรวมกนกบชมชน โดยพนฐานของกระบวนการมสวนรวม แสดงใหเหนวา ประชาชนมการเขาไปมสวนรวมในการจดการสงแวดลอมเพอรกษาพนทประวตศาสตรในภาพรวม อยในระดบปานกลาง ( x = 0.67) ซงการเขาไปมสวนรวมของประชาชนเปนเรองของการรวมกจกรรมประเพณ การเขารบความรดานการอนรกษ ก ารปฏบตตนตามแนวทางการอนรกษ

สวนในเรองของการเขารวมประชม หรอการแสดงความคดเหน หรอการเปนอาสาสมครดแลอาคารโบราณสถาน ประชาชนเขาไปมสวนรวมนอยมาก เนองจากการประชม การแสดงความคดเหนดงกลาว เปดโอกาสใหเฉพาะผน าชมชน เจาหนาท หรอกรรมการในประชาคมตางๆ เขาไปรบรและรบทราบเทานน และยงไมไดมการจดประชมประชาชนในภาพรวม ในกลมของผแทนชมชน ผน าชมชน และปราชญชาวบานนน ไดเขาไปมสวนรวมในการประชมเปนประจ า และไดรวมแสดงความคดเหนรวมกนทงในระดบผน าชมชนดวยกน ระดบหนวยงานภาครฐจากหนวยตางๆ ทไดมหนงสอเชญใหเขารวมประชม และการเขาไปมสวนรวมการจดด าเนนการจดการดานสงแวดลอมโดยความรวมมอของกลมคนในชมชนและหนวยงานทองถนอยางสม าเสมอ เนองจากวา หนวยงานราชการไดแจงขอมลขาวสารและไดรบทราบปญหาตางๆ ผานผแทนประชาชน ผน าชมชน รวมถงปราชญชาวบานในพนทเปนหลก โดยผแทนประชาชน ผน าชมชน รวมถงปราชญชาวบานจะไดน าขอมลขาวสารและการแกปญหาลงไปแจงใหประชาชนในพนททราบไดทวถงและใกลชดมาก การทผแทนชมชน ผน าชมชน และปราชญชาวบาน ไดรบขอมลขาวสารอยางสม าเสมอ และมสวนรวมในการจดการและแสดงความคดเหนดานสงแวดลอมในพนทศกษา จงไดรบทราบแนวทาง ขนตอนตางๆ และวธการจดการสงแวดลอมเพอรกษาพนททมคณคาทางประวตศาสตรและอยรวมกนกบชมชนไดอยางถกตอง และสามารถเชญชวนและสงเสรมใหประชาชนเขามามสวนรวมได

การตรวจสอบความถกตองตามหลกการของทฤษฎสามเสา เพอใช เปนเครองมอในการตรวจสอบความถกตองชดเจนของการศกษาครงน สามารถสรปไดวา จากวธการศกษา 2 ใน 3 ของแบบวธการศกษา คอ แบบสมภาษณเชงลก และการสนทนากลม ไดผลเปนไปในทางเดยวกน คอ ผแทนประชาชน ผน าชมชน และปราชญชาวบาน จะสามารถรบทราบแนวทาง ขนตอนตางๆ และวธการจดการสงแวดลอมเพอรกษาพนททมคณคาทางประวตศาสตรและอยรวมกนกบชมชนไดอยางถกตอง

Page 22: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

20

กตตกรรมประกาศ วทยานพนธเลมนส าเรจไดดวยความกรณาอยางสงจาก รองศาสตราจารย ดร.ปกรณ สวานช อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก ผชวยศาสตราจารย ดร. เรวด โรจนกนนท และ ดร.มณฑรา ยตธรรม อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม ทกรณาใหความรและขอแนะน าทเปนประโยชนในการพฒนาผลงานทางวชาการน ขอขอบคณ ผชวยศาสตราจารย ดร. นพดล มวงนอยเจรญ ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ ทกรณาใหค าปรกษา ค าแนะน าและแนวคดในการแกขอบกพรองในการท าวทยานพนธ ขอขอบพระคณ กรงเทพมหานคร ทไดมอบทนการศกษาตลอดหลกสตร ความส าเรจนอาจไมเกดขนไดเลยหากปราศจากการสนบสนนและความชวยเหลอโดยไมมเงอนไขจาก คณพสทธศรนย ทองกม คณวชยา แซลม คณสมาล ปานมาตร และคณไกลวล แกวสงห ซงไมเคยปฎเสธหรอลงเลทจะชวยผลกดน และเสนอใหความชวยเหลออยางสม าเสมอตลอดมา บคคลส าคญทขอบพระคณอยางทสด คอ คณพอคณแม (นายขวญชย-นางปราณ บรวงศ) ทมอบความรก ก าลงใจ และสนบสนน รวมถงลกชายทงสองคน (นองโนตและนองปญย) ทคอยใหค าปรกษาแมเรองภาษาองกฤษ และสรางแรงกระตนในการท างาน จนสามารถด าเนนการไดจนส าเรจ หนงสออางอง การทองเทยวแหงประเทศไทย (ททท.). (2555). รายงานประจ าป สถตนกทองเทยวกรงเทพมหานครในรอบป

2554 เอกสารอดส าเนา, หนา 1 กรมศลปากร. (2525). จดหมายเหตการณอนรกษกรงรตนโกสนทร. กรงเทพฯ : หางหนสวนสามญนตบคคล

สหประชาพาณชย กองทนสงแวดลอมวฒนธรรม. (2544). รายงานผลการศกษา โครงการก าหนดแนวทางการสราง มาตรการและ

แรงจงใจในการอนรกษสงแวดลอมมรดกโลกทางวฒนธรรม. กรงเทพฯ: มลนธ สงแวดลอมไทย. ม.ป.ท. ธาดา สทธธรรม. (2533). ทฤษฎและแนวปฏบตการอนรกษอนสรณสถานและแหลงโบราณคด. กรงเทพฯ: บรษท หรญพฒน จ ากด ปาลเลกวซ มงเซเญอร. (2397). เลาเรองกรงสยาม. พมพทกรงปารส ครสตศกราช 1854 สนต ท.โกมลบตร

แปล. พมพครงท 2. (2520). กรงเทพฯ : ส านกพมพกาวหนา. ยพาพร รปงาม. (2545). การมสวนรวมของขาราชการส านกงบประมาณในการปฏรป ระบบราชการ. สถาบน

บณฑตพฒนบรหารศาสตร. วนชย วฒนศพท และคณะ. (2549). การมสวนรวมของประชาชนและการแกปญหาความขดแยง. กรงเทพฯ :

บรษทศนยการพมพแกนจนทร จ ากด. สถาบนวจยสภาวะแวดลอมจฬา. (2549). สภาวะแวดลอมของเรา (Our environment).กรงเทพฯ.

ส านกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

Page 23: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

21

ส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. (2549). รายงานฉบบผบรหารโครงการบรณะ ปรบปรงภมทศนและคมครองโบราณสถานลมน าทะเลสาบสงขลา: โครงการจดท าแนวทางการจดการ อนรกษพฒนาและฟนฟคณภาพสงแวดลอมธรรมชาต และสงแวดลอมศลปกรรม ประเภทถ าในพนท ลมน าทะเลสาบสงขลา. กรงเทพฯ : บรษท โมโนกราฟ จ ากด.

Arendt, Randall G. (1996). Conservation Design for Subdivisions: A Practical Guide To Creating Open Space Networks. Washington: Island Press.

British history. (2000). Knightsbridge Green Area: Scotch Corner and the High Road.Survey of London: volume 45: Knightsbridge, pp. 79-88

Camden. (2010,16 March). Denmark Conservation Area Appraisal and Management Strategy. Adopted, pp 7.

Middleton Michale, (1972). “Conservation in action,” in A Progress Report on What is Being Done in Britain’s Conservation Area, Based on Civic Trust Conference Held at the Royal Festival Hall, London: Civic Trust, p.8

Milder, Jeffery C. (2007). A Framework for Understanding Conservation Development and its Ecological Implications. Bioscience 57 (9), pp 757–768

Robert Mcnulty, (1985). “Cultural Tourism: Opportunities of Conservation Economic development,” in Conservation and Tourism. London: heritage trust. p.37

Roy Worskett. (1969). the Character of town: An Approach to Conservation. pp. 42 – 56. วารสาร

ฐาปนา บณยประวตร. (2551). แนวความคดการวางแผนปรบปรงสภาพแวดลอมพนทกรงรตนโกสนทรชนใน, บทความทางผงเมองและการวางแผนภาค. บรษท พพธภณฑเอเชย จ ากด, หนา 4

ประสงค เอยมอนนต บทความเกยวกบเมองเกา (2550) อางโดยhttp://www.lampangcity.go.th/ data_file/1209544677991.pdf

Page 24: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

22

การพฒนาชดกจกรรมการฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจ โดยใชเทคนค CIRC ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4

THE DEVELOPMENT AN ENGLISH READING ACTIVITIES PACKAGES FOR THE UNDERSTANDING BY USING CIRC TECHNIQUE FOR GRADE 4 STUDENTS.

ดาวอทย ไชยพรม1, สายฝน วบลรงสรรค2

Daowuthai chaiyaprom, Saifon Vibulrangson

บทคดยอ การศกษาคนควาดวยตนเองครงนมจดมงหมาย คอ 1) เพอสรางและหาประสทธภาพของชดกจกรรมการ

ฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจ โดยใชเทคนค CIRC ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 2) เพอทดลองใชชดกจกรรมการฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจโดยใชเทคนค CIRC ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 3) เพอศกษาความคดเหนของนกเรยนทมตอการใชชดกจกรรมการฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจโดยใชเทคนค CIRC ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 กลมตวอยางทใชในการศกษาคนควาครงน จ านวน 34 คน ไดมาโดยการเลอกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) โดยมแบบแผนการวจยคอแบบ One - group Pretest - Posttest Design เครองมอทใชในการศกษาคนควา ไดแก ชดกจกรรม การฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจโดยใชเทคนค CIRC แบบวดทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจ และแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนแบบปลายเปด สถตทใช ในการวเคราะหขอมล ไดแก คารอยละคาเฉลย ( ) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) รวมถงคา t-test Dependent ,t-test one Samples และการวเคราะหเชงคณภาพแบบวเคราะหเนอหา จากผลการศกษาคนควา พบวา 1) ชดกจกรรมการฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจโดยใชเทคนค CIRC ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 มความเหมาะสมอยในระดบมากทสดและมประสทธภาพ 77.06/76.78 ซงเปนไปตามเกณฑ 75/75 2) นกเรยนทเรยนดวยชดกจกรรมการฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจโดยใชเทคนค CIRC มทกษะทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และหลงเรยนสงกวาเกณฑรอยละ 75 อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ในสวนของชดกจกรรมนกเรยนมความคดเหนตอการใชชดกจกรรมการการฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจโดยใชเทคนค CIRC ทง 3 ดานคอ 1. ดานปจจยน าเขา 2. ดานกระบวนการ 3. ดานผลผลต โดยรวมนกเรยนมความพงพอใจ ค าส าคญ: ชดกจกรรมการฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจ โดยใชเทคนค CIRC , ทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจ 1 นสตระดบบณฑตศกษา สาขาวจยและประเมนผลการศกษา คณะศกษาศาสตรมหาวทยาลยนเรศวร E-mail [email protected] เบอรโทรศพท 090-3565308 2 ดร., ทปรกษาคนควาดวยตนเอง ภาควชาการศกษา คณะศกษาศาสตรมหาวทยาลยนเรศวร

Page 25: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

23

ABSTRACT The independent study purposes were: 1) to creat and to find an efficiency of an English reading activities packages for the understanding by using CIRC technique for grade 4 student. 2) to trial the English reading activities packages for the understanding by using CIRC technique for grade 4 student. 3) to study student’s satification toword learning by using the English reading activities packages for the understanding by using CIRC technique for grade 4 student. The sample group in this studying was purposesive sampling by 34 students. The research design is One Group Pretest – Posttest Design. The research instruments compose an English reading activities packages, reading for the understanding and questionnaire satification. The statistics for data analysis are average value ( ), standard deviation (S.D.), t-test dependent and t-test one sample and qualitative analysis The results of the study revealed that: 1. An English reading activities packages for the understanding by using CIRC technique for grade 4 student. Students had the efficiency (E1/E2) at 77.06/76.78 which follow the standard criterion 75/75. 2. The students who had studied with the English reading activities packages for the understanding by using CIRC technique for grade 4 student after learning achievement higher than before learning at the statistical significant .05 and learning achievement after was higher than criterion 75 percent at the statistical significant .05. 3. The students had highly satisfied learning by using the English reading activities packages for the understanding by using CIRC technique for grade 4 student. There are 3 issues. 1.Import factors. 2.Process aspects. 3.Overall output. Student in the overall were satisfactory. Keywords : An English reading activities packages for the understanding by using CIRC technique, English reading for the understanding. บทน า ในปจจบน การเรยนรภาษาองกฤษมความส าคญและจ าเปนอยางยงในชวตประจ าวน เนองจากเปนเครองมอส าคญในการตดตอสอสาร การศกษา การแสวงหาความร การประกอบอาชพ รวมทงเขาถงองคความรตาง ๆ ไดงาย กวางขวางขน และมวสยทศนในการด าเนนชวตทดขน (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2551:1) กระทรวงศกษาธการจงไดก าหนดให มการเรยนการสอนภาษาองกฤษทกชวงชน โดยมความคาดหวงวาเมอนกเรยนเรยนภาษาองกฤษอยางตอเนอง นกเรยนจะมความรความสามารถในการรบและสงสารนกเรยนตองเรยนรและไดรบการพฒนาทง 4 ทกษะ คอการฟง การอาน การพดและการเขยน โดยเฉพาะอยางยง

X

Page 26: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

24

ทกษะดานการอานซงเปนทกษะทใหประโยชนส าหรบนกเรยนในการแสวงหาความรและเปนเครองมอส าคญทใชสอสารในการศกษาได (กรมวชาการ, 2551) แตสภาพปญหาในการจดการเรยนการสอน ในปจจบน พบวา ยงไมประสบผลส าเรจเทาทควร ดงจะเหนไดจากผลการทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐาน (O-NET) ป พ.ศ. 2558 พบวา วชาภาษาองกฤษของนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 6 ไดคะแนนเฉลย 36.61 ผลการสอบอยในระดบต า (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2558) จากสภาพปญหาทกลาวมาผศกษาคนควากพบปญหาเชนกนคอผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาองกฤษของนกเรยนช นประถมศกษาปท 4 อยในระดบต า เนองจากนกเรยนไมเขาใจความหมายของค า ไมเขาใจในเนอเรองทอาน จงสงผลใหผลสมฤทธทางการเรยน ไมผานเกณฑ เมอพจารณาตามสาระท 1 ภาษาเพอการสอสาร มาตรฐาน 1.1 เขาใจ และตความ เรองทฟง อานจากสอประเภทตางๆและแสดงความคดเหนอยางมเหตผล (หลกสตรการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551) จะพบวาคะแนนผลการสอบอยในระดบต า ดงนนจะเหนไดวาทกษะการอานภาษาองกฤษมความส าคญและจ าเปนอยางยงทตองพฒนาใหนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 มทกษะการอานและเขาใจในเรองทอาน ดง Matha Dallmann and tohers (อางองใน พรพมลประหา, 2556) กลาวถงความสามารถในการอานเพอความเขาใจในระดบท 1 คอ ความเขาใจในระดบขอเทจจรง (The Factual Level) หมายถง การเขาใจในเนอเรองทอาน เขาใจในความหมายของค า การหาใจความส าคญ การหารายละเอยด จากขางตนทกลาวมาจะเหนไดวา นกเรยนขาดทกษะการอานและไมเขาใจในเรองทอาน ดงนนผศกษาคนควาจงหาแนวทางการสอนทสามารถพฒนาทกษะการอานภาษาองกฤษใหแกนกเรยนโดยใชเทคนค CIRC เปนเทคนคการสอนแบบรวมมอ โดยครแบงนกเรยนออกเปนกลม กลมละ 4 – 6 คน ประกอบดวยนกเรยนทมความสามารถในการอานภาองกฤษสงและนกเรยน ทมความสามารถในการอานภาษาองกฤษต าอยรวมกลมเดยวกน ซงมการจดการเรยนร 4 ขนตอน ดงน ขนท 1.ขนน าเสนอบทเรยน นกเรยนไดทบทวนค าศพทเกาจากความรเดมไดเรยนรค าศพทใหม ขนท 2. ขนฝกท างานเปนกลม นกเรยนท างานรวมกนเกดการเรยนรรวมกน ขนท 3. ขนทดสอบ นกเรยนหาค าตอบและเขาใจในเรองท อานสามารถท าแบบทดสอบได ขนท 4. ขนตระหนกถงความส าเรจ นกเรยนสามารถท าให เพอนในกลมเขาใจในเรองทอานสามารถท าแบบทดสอบได และประสบผลส าเรจรวมกนเปนกลม ซงสอดคลองกบ Slavin, 1987 (อางองใน ชยวฒน สทธรตน, 2553) กลาววาการเรยนรแบบรวมมอเปนวธการจดการเรยนการสอนทเนนใหผเรยนท างานรวมกนเปนกลมเลกๆ โดยทวไปมสมาชกกลมละ 4 คน สมาชกกลมมความสามารถในการเรยนตางกน สมาชกกลมจะมความรบผดชอบในสงทไดรบการสอนและชวยเพอนสมาชกใหเกดการเรยนรดวยกนจากแนวคดดงกลาวจะเหนไดวา การจดการเรยนรโดยใชเทคนค CIRC เปนทางเลอกหนงในการสอนเพอพฒนาทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจใหมประสทธภาพมากยงขน ดวยเหตนผศกษาคนควาจงสนใจทจะพฒนาชดกจกรรการฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจ โดยใชเทคนค CIRC ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 เพอพฒนาทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจของนกเรยนใหสงขนและจะไดน าผลการวจยเปนแนวทางในการพฒนาทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจในการจดการเรยนการสอน ใหมประสทธภาพตอไป

Page 27: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

25

วตถประสงคของการวจย 1. เพอสรางและหาประสทธภาพของชดกจกรรมการฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจโดยใชเทคนค CIRC ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 2. เพอทดลองใชชดกจกรรมการฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจโดยใชเทคนค CIRC ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ดงน 2.1 เพอเปรยบเทยบทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจโดยใชเทคนค CIRC ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 กอนเรยนและหลงเรยน 2.2 เพอเปรยบเทยบทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจโดยใชเทคนค CIRC ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ระหวางหลงเรยนกบเกณฑรอยละ 75 3. เพอศกษาความคดเหนของนกเรยนทมตอการใชชดกจกรรมการฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจ โดยใชเทคนค CIRC ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 วรรณกรรมทเกยวของ ผวจยไดศกษาคนควาวรรณกรรมทเกยวของดงน 1. หลกสตรแกนกลางการการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 2. กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ 3. หลกการและแนวคดเกยวกบชดกจกรรม 4. เอกสารทเกยวของกบการอาน 5. ความหมายของการอานเพอความเขาใจ 6. เอกสารทเกยวของกบการเรยนแบบรวมมอ 7. รปแบบการเรยนโดยใชเทคนค CIRC 8. งานวจยทเกยวของ วธการด าเนนการวจย การวจยครงนด าเนนตามขนตอนดงน 1. เพอสรางและหาประสทธภาพของชดกจกรรมการฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจ โดยใชเทคนค CIRC ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 1.1 แหลงขอมลทใชในการวจย ก. ผใหขอมลในการสรางและหาประสทธภาพชดกจกรรม 1 ผเชยวชาญดานวจยและประเมนผลการศกษา จ านวน 2 คน 2 ผเชยวชาญดานการสอนภาษาองกฤษ จ านวน 3 คน

ข. ผใหขอมลในการหาประสทธภาพของชดกจกรรม

Page 28: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

26

1. นกเรยนชนประถมศกษาปท 4 /1 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 โรงเรยนปาลพนธวทยา จ านวน 3 คน

2. นกเรยนชนประถมศกษาปท 4 /1 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 โรงเรยนปาลพนธวทยา จ านวน 9 คน

3 นกเรยนชนประถมศกษาปท 4 /2 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 โรงเรยนปาลพนธวทยา จ านวน 30 คน

1.2 เครองมอทใชในการวจยและเกบรวบรวมขอมล 1. แบบประเมนความเหมาะสมของชดกจกรรมการฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจโดยใชเทคนค CIRC ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ส าหรบผเชยวชาญ

2. ชดกจกรรมการฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจโดยใชเทคนค CIRC ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4

3. แบบวดทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจกอนเรยนและหลงเรยน 2. เพอทดลองใชชดกจกรรมการฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจโดยใชเทคนค CIRC ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 2.1 แหลงขอมลทใชในการวจยไดแก นกเรยนชนประถมศกษาปท4/1ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 โรงเรยนวดซบบอนวทยา จ านวน 34 คน โดยการเลอกแบบเจาะจง

2.2 เครองมอทใชในการวจย แบงออกเปน 2 ประเภท ดงน 1. เครองมอทใชในการวจย คอชดกจกรรมการฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจ โดยใช

เทคนค CIRC ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 2. เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล คอ แบบวดทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจ

2.3 แบบแผนการวจยทใชทดลองครงน คอ แบบแผนการวจย One Group Pretest – Posttest Design 3. เพอศกษาความคดเหนของนกเรยนทมตอการใชชดกจกรรมการฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจ โดยใชเทคนค CIRC ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4

3.1 แหลงขอมลทใชในการวจย คอ นกเรยนชนประถมศกษาปท 4 /1ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 โรงเรยนวดซบบอนวทยา จ านวน 34 คน

3.2 เครองมอทใชในการวจย คอ แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการใชชดกจกรรมการฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจ โดยใชเทคนค CIRC มลกษณะเปนปลายเปด 3 ประเดนดงน 1. ดานปจจยน าเขา 2. ดานขบวนการ 3. ดานผลผลต

Page 29: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

27

ผลการวจย มผลการวจยเสนอตามล าดบการด าเนนการวจยดงน ตอนท 1 ผลการสรางและหาประสทธภาพของชดกจกรรมการฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจ โดยใชเทคนค CIRC ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ซงผศกษาคนควาไดเสนอผลการวจยเปน 2 ประเดน ดงน 1.1 ผลการสรางและหาความเหมาะสมของชดกจกรรมการฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจ โดยใชเทคนค CIRC ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 พบวา ผเชยวชาญไดประเมนความเหมาะสมของชดกจกรรม มคาเฉลย อยในระดบ 4.51 และคาเบยงเบนมาตรฐาน 0.35 มความเหมาะสมอยในระดบมากทสด 1.2 ผลการหาประสทธภาพของชดกจกรรมการฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจ โดยใชเทคนค CIRC ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ตามเกณฑ 75/75 พบวา มประสทธภาพ (E1/E2) เทากบ 77.06/76.78 ซงเปนไปตามเกณฑ 75/75 ตอนท 2 ผลการทดลองใชชดกจกรรมการฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจ โดยใชเทคนค CIRC ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ซงผศกษาคนควาไดเสนอผลการวจย เปน 2 ประเดน ดงน 2.1 ผลการเปรยบเทยบทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจ โดยใชเทคนค CIRC ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 กอนเรยนและหลงเรยน พบวา ผลการทดสอบคะแนนกอนเรยนมคาเฉลยเทากบ 13.41 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 2.22 และมผลการทดสอบคะแนนหลงเรยนคาเฉลยเทากบ 23.12 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 1.77 ซงเมอเปรยบเทยบระหวางคะแนนสอบกอนเรยนและหลงเรยน พบวา คะแนนทดสอบหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ .05

2.2 ผลการเปรยบเทยบทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจ โดยใชเทคนค CIRC ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ระหวางหลงเรยนกบเกณฑรอยละ 75 พบวา ผลการทดสอบคะแนนหลงเรยนมคาเฉลยเทากบ 23.12 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 1.77 คดเปน รอยละ 77.06 ซงเมอเปรยบเทยบระหวางเกณฑกบคะแนนสอบหลงเรยน พบวา คะแนนทดสอบหลงเรยนสงกวาเกณฑอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ตอนท 3 ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนทมตอการใชชดกจกรรมการฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจ โดยใชเทคนค CIRC ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 พบวา ดานปจจยน าเขา รปแบบของเลมนาสนใจ มความเหมาะสมนาเรยนร ตวหนงสอมความสวยงามสามารถเขาใจไดงาย สะอาดและเปนระเบยบ สวนเวลามความเหมาะสมดมากและเนอหาเขาใจงาย มความตนเตนอยากเรยนรตลอดเวลาซงเหมาะสม แตมเนอหาบางสวนทคอนขางยาก ดานกระบวนการ ไดมสวนรวมในการท างานเปนกลม ไดมการวางแผนแบงงานกนท า ทกคนมความรบผดชอบรวมกนในกลมไดชวยกนคดท าใหมความสนกสนาน ไมเครยด ไดชวยเหลอกน ท าใหเรยนรไดเรวขนเพราะมเพอนชวยกนท า สวนกจกรรมมความหลากหลาย งายตอการน าไปใชน าไปปฏบต และกจกรรมไดฝกปฏบตดวยตนเอง ดานผลผลต ไดรบความรไดพฒนาการอาน เพอนในกลมไดแลกเปลยนความรกนท าใหมความรเพมมากขน และสามารถน าไปใชในชวตประจ าวนได

Page 30: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

28

สรปผล 1. ชดกจกรรมการฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจ โดยใชเทคนค CIRC ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ความเหมาะสมอยในระดบมากทสดและมประสทธภาพ 77.06/76.78 ซงเปนไปตามเกณฑ 75/75 2)นกเรยนทเรยนดวยชดกจกรรมการฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจโดยใชเทคนค CIRC มคะแนนทดสอบหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และหลงเรยนสงกวาเกณฑรอยละ 75 อยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ .05 ในสวนชดกจกรรมนกเรยนมความคดเหนตอการใชชดกจกรรมการฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจโดยใชเทคนค CIRC ทง 3 ดาน คอ 1. ดานปจจยน าเขา 2.ดานกระบวนการ 3. ดานผลผลต โดยรวมนกเรยนมความพงพอใจ อภปรายผล

1. ผลการสรางและหาประสทธภาพของชดกจกรรมการฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจโดยใชเทคนค CIRC ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 พบวาชดกจกรรมการฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจโดยใชเทคนค CIRC ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ทง 3 ชดในภาพรวมมความเหมาะสมในระดบมากทสด และผลการหาประสทธภาพของชดกจกรรมการฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจ โดยใชเทคนค CIRC ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 พบวา มประสทธภาพ เทากบ 77.06/76.78 ซงเปนไปตามเกณฑ 75/75 ทงนเนองมาจากผศกษาคนควาไดศกษาการสรางชดกจกรรม เลอกหวขอ (Topic) ก าหนดขอบเขตและประเดนส าคญของเนอหาทจะท าชดการเรยนการสอน โดยค านงถงความรพนฐานของผเรยนและเขยนจดประสงคการเรยนรซงสอดคลองกบวชย วงษใหญ, (2525. หนา 134-137) แลวจงด าเนนการสรางชดกจกรรมองคประกอบในการสรางชดกจกรรมประกอบดวยคมอคร แผนการจดการเรยนร คมอนกเรยน บตรกจกรรม บตรเฉลยกจกรรม แบบทดสอบกอนเรยน-หลงเรยน ซงในแตละชด ม 4 ดานคอ ดานเนอหา ดานกจกรรมการสอน ดานสอการเรยนรและดานการวดผลและประเมนผล แลวตรวจสอบความเหมาะสมขององคประกอบของชดกจกรรม ซงมความเหมาะสมในระดบมากทสด และในสวนประสทธภาพ เทากบ77.06/76.78 ซงเปนไปตามเกณฑ 75/75 ทงน เนองมาจากการทผเรยนท าแบบทดสอบยอยหลงใชชดกจกรรมทง 3 ชด แบบทดสอบเปนแบบอตนย ทวดทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจโดยใชเทคนค CIRC จะพบวา นกเรยนหาความหมายของค าศพทได น าค าศพทมาแตงประโยคได และเขาใจเรองทอาน นกเรยนจงท าคะแนนในสวนน สงทกคน สวนคะแนนเฉลยจากการท าแบบทดสอบหลงเสรจสนการเรยนโดยใชชดกจกรรมทงหมดแบบทดสอบเปนแบบปรนย พบวานกเรยนหาค าตอบผดเนองจากนกเรยนบางคนลมเนอหา สงผลใหคะแนนการทดสอบหลงเรยน ต ากวาการทดสอบยอยหลงใชกจกรรม จงท าใหประสทธภาพของ E1 สงกวา E2

2. ผลการทดลองใชชดกจกรรมการฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจ โดยใชเทคนค CIRC ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 2.1 ผลการเปรยบเทยบทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจ โดยใชเทคนค CIRC ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 กอนเรยนและหลงเรยนโดยใชชดกจกรรมการฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอ

Page 31: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

29

ความเขาใจ โดยใชเทคนค CIRC ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 พบวา คะแนนทดสอบหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 2.2 ผลการเปรยบเทยบทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจ โดยใชเทคนค CIRC ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ระหวางหลงเรยนกบเกณฑรอยละ 75 พบวา คะแนนทดสอบหลงเรยนสงกวาเกณฑอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 เนองมาจากผศกษาคนควาไดศกษาการจดการเรยนรโดยใชใชเทคนค CIRC ซงเปนเทคนคการวธการสอนทเนนทกษะการอานเปนการเรยนรแบบรวมมอ ซงมการจดการเรยนร 4 ขนตอน ดงน ขนท 1 ขนน าเสนอบทเรยน ในขนนนกเรยนไดทบทวนค าศพทเกาจากความรเดมไดเรยนรค าศพทใหม ขนท 2 ฝกท างานเปนกลม นกเรยนท างานรวมกนเปนกลม โดยมครควบคมอยและฝกแบบอสระ ขนท 3 การทดสอบ เมอนกเรยนไดทบทวนค าศพทเกาจากความรเดม ไดเรยนรค าศพทใหม เขาใจในการอานมากขน าค าตอบและเขาใจในเรองทอาน พรอมทงสามารถท าแบบทดสอบได ขนท 4 ตระหนกถงความส าเรจของกลม ในขนนนกเรยนสามารถท าใหเพอนในกลมเขาใจในเรองทอานไดเรยนรรวมกนและประสบผลส าเรจรวมกน

3. ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนทมตอการใชชดกจกรรมการฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจ โดยใชเทคนค CIRC ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 พบวา นกเรยนมความพงพอใจทง 3 ดาน ดงน 3.1 ดานปจจยน าเขา นกเรยนสวนใหญมความคดเหนวา รปแบบของเลมนาสนใจ เหมาะสม นาเรยนร รองลงมาคอเนอหาเขาใจงาย ตนเตนอยากเรยนร เวลาเหมาะสม เนอหาบางสวนยาก 3.2 ดานกระบวนการ นกเรยนสวนใหญมความคดเหนวา มสวนรวมในการท างานเปนกลม มการวางแผนแบงงานกนท า มความรบผดชอบรวมกนในกลม รองลงมาคอ กจกรรมมความหลากหลาย งายตอการน าไปปฏบต 3.3 ดานผลผลต นกเรยนสวนใหญมความคดเหนวา ไดพฒนาการอาน รองลงมาคอได รบความร มความรเพมมากขน กตตกรรมประกาศ การศกษาคนควาดวยตนเองฉบบน ส าเรจไดดวยความกรณาและความอนเคราะหจากบคคลหลายทานโดยเฉพาะอยางยงทาน ดร.สายฝน วบลรงสรรค อาจารยทปรกษาทไดสละเวลาใหค าแนะน า ชแนะและใหค าปรกษา ตลอดจนตรวจสอบแกไขขอบกพรองตางๆ ดวยความเอาใจใสเปนอยางยง จนการศกษาคนควาดวยตนเองฉบบนส าเรจสมบรณได ผศกษาคนควาขอขอบคณผเชยวชาญทกทานทกรณาใหค าแนะน า แกไขและตรวจสอบเครองมอทใชในการศกษาคนควาครงนสมบรณ ขอขอบใจนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ของโรงเรยนวดซบบอนวทยา อ าเภอบงสามพน และนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ของโรงเรยนปาลพนธวทยา อ าเภอวเชยรบร จงหวดเพชรบรณ ปการศกษา2559 ทกคน ทตงใจศกษาเลาเรยนดวยชดกจกรรมการฝกทกษะการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจ โดยใชเทคนค CIRC ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ท าใหการศกษาครงนเปนไปอยางเรยบรอยและสมบรณ ขอขอบคณคณะครโรงเรยนวดซบบอนวทยา จงหวดเพชรบรณทกรณาใหค าชแนะและใหค าปรกษา คอยเปนก าลงใจในการจดท าการศกษาคนควาดวยตนเองฉบบน ใหส าเรจลลวงไปดวยด

Page 32: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

30

และขอกราบขอบพระคณบดา มารดา ตลอดจนพ เพอน นองและทกคน ทกทานทใหการชวยเหลอ สนบสนน และเปนก าลงใจในการจดท าการศกษาคนควาดวยตนเองฉบบนจนส าเรจลลวงไปดวยด คณคาและประโยชนใดๆจากการศกษาคนควาฉบบน ผวจยขอมอบ เปนเครองบชาคณ พระรตนตรย คณบดามารดา และคณครอาจารยทกทาน ทไดอบรมสงสอนและประสทธประสาทความรแกผศกษาคนควาดวยดเสมอมา เอกสารอางอง กงเพชร ปองแกว. (2545). การเปรยบความสามารถในการอานและแรงจงใจในการเรยน วชาภาษาองกฤษ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ไดรบการฝกกระบวนการเรยนรแบบอภปญญา โดยใชผงโยง ความสมพนธความหมายกบการสอนตามคมอ. ปรญญานพนธ กศ.ม., มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, กรงเทพฯ. กระทรวงศกษาธการ. สาระและมาตรฐานการเรยนรกลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศในหลกสตร การศกษาขนพนฐาน 2551. กรงเทพฯ: โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ ( ร.ส.พ.). กระทรวงศกษาธการ. (2551). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: ชมนม สหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย. พมพพนธ เดชะคปต. (2541). “การเรยนแบบรวมมอ Cooperative Learning.” วารสารวชาการครปรทศน

สถาบนราชภฏสวนสนนทา. 1 (1) : 40-41; พฤษภาคม. วชย วงคใหญ. ( 2525 ). พฒนาหลกสตรและการสอนมตใหม. ( พมพครงท 2 ). กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร. สคนธ สนธพานนท. (2551). นวตกรรมการเรยนการสอน เพอพฒนาคณภาพของเยาวชน. กรงเทพฯ : อกษร เจรญทศน. สมทร เซนเชาวนช. (2530). เทคนคการอานภาษาองกฤษเพอความเขาใจ. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร. Dallman, Martha and others. ( 1978). The teaching of reading. New York: Holt, Rinehart And Winston. Gunning, T.G. (1982). Creating Reading Instruction for All Children. Boston : Allyn and Bacon. Slavin, Robert E. (1995). Cooperative Learning : Theory Research and Practice. 2nd Ed. Massachusetts.

Page 33: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

31

การพฒนาชดการสอนงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส ประกอบการสอนรายวชางานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส

คณะเทคโนโลยอตสาหกรรม มหาวทยาลยราชภฏก าแพงเพชร The development teaching set electrical electronic equipment repair course

faculty of industrial technology kamphaengphet rajabhat university.

อานนท วงษมณ1และ คทลยา ปญญาอด2 ARNON WONGMANEE and KATALEYA PUNYAOUD

บทคดยอ

การพฒนาชดการสอนงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสประกอบการสอนรายวชางานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสคณะเทคโนโลยอตสาหกรรม มหาวทยาลยราชภฏก าแพงเพชรไดก าหนดวตถประสงคของการวจยไวดงน 1. เพอสรางและหาประสทธภาพ ชดการสอนงานตรวจซอมอปกรณ ไฟฟาอเลกทรอนกสประกอบการสอนรายวชางานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส 2. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาชนปท 2 คณะเทคโนโลยอตสาหกรรม ระหวางกอนเรยนและหลงเรยนโดยใชชดการสอนงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสซงมประชากรและกลมตวอยาง ประชากรไดแก 1.นกศกษาคณะเทคโนโลยอตสาหกรรม 2. กลมตวอยางของการวจยครงน คอ นกศกษาระดบปรญญาตร ชนปท 2 โปรแกรมวชาเทคโนโลยอเลกทรอนกส คณะเทคโนโลยอตสาหกรรม มหาวทยาลยราชภฏก าแพงเพชร ทเรยนรายวชางานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส ในภาคเรยนท 2/2559 จ านวน 8 คน เครองมอทน ามาใชในการวจยครงน ไดแก ชดการสอนงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสและแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน ผลจากการวจยพบวา

1) ผลการสรางชดการสอนงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส พบวา มคาเฉลย ( X )คณภาพเทากบ 4.72 และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เทากบ 0.35 อยในระดบ ดมาก

2) ผลการหาประสทธภาพของชดการสอนงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส พบวา มประสทธภาพตามเกณฑ 75/75 ซงมคา E1 เทากบ 75.83 และคา E2 เทากบ 78.80

3) ผลเปรยบเทยบสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาชนป 2 กอนเรยนและหลงเรยนดวยใชชดการสอนงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสพบวา แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

ค าส าคญ : การพฒนา, ชดการสอน, รายวชางานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส 1 ผชวยศาสตราจารยอานนท วงษมณ คณะเทคโนโลยอตสาหกรรม มหาวทยาลยราชภฏก าแพงเพชร e-mail : [email protected] เบอรโทรศพท 087-522-4880 2 คทลยา ปญญาอด คณะเทคโนโลยอตสาหกรรม มหาวทยาลยราชภฏก าแพงเพชร e-mail : [email protected] เบอรโทรศพท 089-442-4743

Page 34: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

32

Abstract The development teaching set electrical electronic equipment repair course faculty of

industrial technology kamphaengphet rajabhat university the objective of the research is as follows. 1) to build and find efficiency A set of teaching electrical equipment repair works to teach electronic repair equipment 2) compare the achievement of students in the two programs of electronic computer technology faculty of industrial technology between pretest and posttest using to set electrical electronic equipment repair which has a population sample. including population. 1) the population of this research is the application of electronics technology students. faculty of industrial technology 2) the sample of this research is the 2nd year undergraduate program in electronics computer technology faculty of Industrial technology Kamphaeng Phet Rajabhat University learning set electrical electronic equipment repair In the first semester 1/2559 of 8 people the tools used in this research include tutorial of test achievement. The results showed that.

1) The results of research development teaching set electrical electronic equipment repair is shown that mean ( X )= 4.72 and standard deviation (S.D.) = 0.35, in a very good level.

2) The results of analyze efficiency instruction set of teaching set electrical electronic equipment repair operator and teaching E1 = 75.83 dna E2 =78.80.

3) The results of comparison achievement of 2nd year students show that mean scores = 10.26, standard deviation (S.D.) = 6.81 and t-test = 40.83 found that significant differences at 0.05 level.

Keyword : development, teaching set, electrical electronic equipment repair course บทน า

การพฒนาการศกษาเปนการเสรมสรางบคลากรใหมคณภาพในการพฒนาประเทศชาตจาก พระราชบญญตการศกษา พทธศกราช 2542 ไดใหความส าคญทางดานการศกษามากขน โดยจดใหมการปฏรปการศกษามงเนนการจดการเรยนการสอนใหเกดประสทธภาพมากขน เพอใหผเรยนบรรลเปาหมายหลกคอ พฒนาผเรยนใหเปนคนโดยสมบรณ พรอมทจะพฒนาประเทศใหเจรญกาวหนายงขน ตรงกบปรชญาการศกษาทวา เกง ด มสขกระทรวงศกษาธการ เปนหนวยงานโดยตรงทรบผดชอบดานการจดการศกษา จงไดเรงพฒนาบคลากรทางการศกษา จดใหมการปฏรปการเรยนร (การพฒนาระบบการศกษา. ออนไลน. 2558) ขนโดยเฉพาะคณะเทคโนโลยอตสาหกรรมเปดท าการสอนระดบปรญญาตรสาขาเทคโนโลยอตสาหกรรมทงหมด 7 สาขาวชามจ านวนนกศกษา 725 คน ซงในการบรหารการศกษาระดบอดมศกษา โปรแกรมวชาอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรเปนสาขาหนงทไดท าการเรยนการสอนในคณะโดยมวชางานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสซงเปนวชาท

Page 35: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

33

นกศกษาตองเรยนตามหลกสตรเทคโนโลยบณฑต คณะเทคโนโลยอตสาหกรรม มหาวทยาลยราชภฏก าแพงเพชร ซงจะชวยใหผเรยนรจกการสงเกต การวเคราะห และท าใหผเรยนมเจตคตตอการเรยน สามารถน าหลกการเรยนวชางานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสไปประยกตใชเพอแกปญหาในชวตประจ าวนและน าไปประกอบอาชพในอนาคตได

การเรยนในรายวชางานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสมทงหมด 9 บทเรยนแตเนองจากบทเรยนท 3 เรอง งานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส ผวจยไดท าการสอนรายวชาดงกลาวมาอยางตอเนอง พบวา ผเรยนยงเขยนวงจรการท างานของไฟฟาอเลกทรอนกสและการตออปกรณการตรวจซอมเพอใหสามารถท างานไดทยงไมเปนไปตามเกณฑทก าหนดท าใหผวจยไดตระหนกและเหนความส าคญตอการจดการเรยนการสอนในรายวชานจงไดปรกษาผเชยวชาญประธานโปรแกรมวชาเพอหาแนวทางในการพฒนาผเรยนใหมผลสมฤทธทางการเรยนทต ากวาเกณฑมาตรฐานใหสงขนตามเกณฑทก าหนดไว

ดงนนผวจยจงไดการพฒนาชดการสอนงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสประกอบการสอนรายวชางานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส คณะเทคโนโลยอตสาหกรรม มหาวทยาลยราชภฏก าแพงเพชรนขนมาเพอแกปญหาผลการเรยนต าโดยผวจยไดก าหนดวตถประสงคดงน วตถประสงคของการวจย

1 เพอสรางชดการสอนงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสประกอบการสอนรายวชางานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส

2 เพอหาประสทธภาพชดการสอนงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสประกอบการสอนรายวชางานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสตามเกณฑ 75/75

3 เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาชนปท 2 คณะเทคโนโลยอตสาหกรรมระหวางกอนเรยนและหลงเรยนโดยใชชดการสอนงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสเพอใชในการสอน

วรรณกรรมทเกยวของ

ชดการเรยนการสอนคอ วธการจดกจกรรมการเรยนรทเลอกสรรแลวอนประกอบดวย จดมงหมาย เนอหาและวสดอปกรณทงหลาย ตลอดถงกจกรรมตางๆ ทรวมไวเปนระเบยบในกลองการสอน เพอใหผเรยนศกษาจากประสบการณทงหมดทไดผลดขน (ประหยด วาสกล, 2554, หนา 170)

ชดการสอนคอ นวตกรรมการใชสอการสอนแบบประสม (Multimedia) ทจดขนส าหรบหนวยการเรยนการสอนตามหวขอ เนอหา และประสบการณของแตละหนวยมาใชในการเปลยนแปลงพฤตกรรมการเรยนร ใหเปนไปอยางมประสทธภาพยงขน ซงนยมจดสอการสอนประสมรวมไวเปนกลองหรอเปนซอง หรอเปนกระเปาแลวแตผจดจะสรางขน (อญชล แจมเจรญและสกญญา ธารวรรณ, 2546,หนา 157)

สรปไดวา ชดการสอนหรอชดการเรยนการสอน หมายถง ชดสอประสม (Multimedia) รวมทงของจรงทสอดคลองกบเนอหาวชาและกจกรรมการสอนโดยน ามาใชประกอบการสอน เพอชวยใหอาจารยด าเนนการสอนไป

Page 36: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

34

ตามทมงหวง และสงเสรมใหนกศกษาเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมการเรยนรตามวตถประสงคทก าหนดไวอยางมประสทธภาพ ซงผวจยใชแนวคดในการพฒนาชดการสอน

ทฤษฎผลสมฤทธทางการเรยน ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถงความรความสามารถของบคคล อนเปนผลมาจากการเรยนการสอน มวลประสบการณทงปวงของบคคลทไดรบจากกจกรรมการเรยนการสอน ท าใหบคคลเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมในดานตาง ๆ (พวงรตน ประสทธ, 2540, หนา 36) ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง ความร ทกษะ หรอความสามารถทไดรบหลงจากการเรยนการสอน (วภาพดา เกตการ , 2549, หนา 19) สรป ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง นกศกษา ทไดเรยนเตมเวลาเรยนทงในระบบและนอกระบบสถานศกษาหลงเรยนจบแลวจะตองมการวดผลและประเมนผล เพอวดผลสมฤทธทางการเรยน ของแตละคนวา ผานเกณฑ หรอไดระดบคะแนนเทาใด วธการด าเนนการวจย

การวจยในชนเรยนเรองชดการสอนงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสประกอบการสอนรายวชางานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส คณะเทคโนโลยอตสาหกรรม มหาวทยาลยราชภฏก าแพงเพชรผวจยไดด าเนนการวจยตามขนตอนดงน

1. ประชากรและกลมตวอยางการวจย 2. เครองมอทใชในการวจย 3. ขนตอนการสรางเครองมอการวจย 4. การเกบรวบรวมขอมล 5. การวเคราะหขอมล 6. สถตทใชในการวจย ประชากรและกลมตวอยางการวจย 1. ประชากร ไดแก นกศกษาระดบปรญญาตร ทลงทะเบยนเรยนรายวชางานตรวจซอมอปกรณไฟฟา

อเลกทรอนกส ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2559 2. กลมตวอยาง ไดแก นกศกษาระดบปรญญาตรทเรยนวชางานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส

ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2559 จ านวน 8 คน โดยใชวธแบบเจาะจง (purposive sampling) เครองมอทใชในการวจย 1. ชดการสอนงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสประกอบการสอนรายวชางานตรวจซอมอปกรณ

ไฟฟาอเลกทรอนกส หนวยการเรยนท 3 เรอง การตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส 2. การหาประสทธภาพแบบฝกหดทายบทเรยนจ านวน 15 ขอของหนวยการเรยนท 3 เรองการตรวจซอม

อปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสทผเรยนเรยนจากชดการสอนงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส

Page 37: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

35

3. แบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน 15 ขอ ขนตอนการสรางเครองมอการวจย ขนตอนท 1 การสรางชดการสอนงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสด าเนนการดงตอไปน

1.1 ส ารวจเนอหาทเปนปญหาในการเรยนงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส ส าหรบนกศกษาระดบปรญญาตร ทเรยนรายวชางานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2559

1.2 สรางชดการสอนงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสทเรยนวชางานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2559 ผวจยด าเนนการเสนอผเชยวชาญจ านวน 5 ทานโดยตรวจสอบความถกตองและความสมบรณ

ภาพท 1 แสดงชดการสอนงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส

1.3 แบบประเมนการสรางชดการสอนงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสเพอใชในการสอนวชางานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2559 ผวจยใชแบบสอบถามเพอประเมนผลคณภาพโดยใชแบบมาตราสวนประเมนคาโดยก าหนดคาคะแนนออกมา 5 ระดบ (บญชม ทองเลอน. 2543: 100-103) โดยแบงการประเมนการสรางชดการสอนงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสแบงออกเปน 5 ดาน ประกอบดวย 1) ดานวตถประสงคของเนอหา 2) ดานแผนการจดการเรยนการสอน 3) ดานเนอหา 4) ดานสอการเรยนการสอน 5) ดานการวดผลและประเมนผล

ขนตอนท 2 การหาประสทธภาพชดการสอนงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสดงตอไปน 2.1 ด าเนนการสรางแบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน

2.1.1 ศกษาเอกสารทเกยวของกบเทคนคการวดผลการเรยนรและการสรางเครองมอ (อทมพร ศรกาญ. 2545: 26-33)

2.1.2 ศกษาเอกสารรายวชาประกอบการเรยนการสอนรายวชาวชางานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส

2.1.3 สรางแบบทดสอบแบบอตนยจ านวน 20 ขอแลวน าทสรางขนเสนอผเชยวชาญตรวจเสนอ แนะแลวน าไปปรบปรงแกไข

2.1.4 น าแบบทดสอบส าหรบนกศกษาระดบ ปรญญาตร ชนป 2 คณะเทคโนโลยอตสาหกรรมทเรยนวชางานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2559 ทสรางขนจ านวน 20 ขอ เสนอตอผเชยวชาญ โดยคดเลอกใหเหลอเพยงจ านวน 15 ขอโดยการพจารณาจากผเชยวชาญจ านวน 5 ทาน

Page 38: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

36

2.1.5 น าแบบทดสอบส าหรบนกศกษาระดบปรญญาตร ชนป 2 คณะเทคโนโลยอตสาหกรรมทเรยนวชางานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2559 จ านวน 8 คน ทปรบปรงแลว จ านวน 15 ขอ

2.1.6 น าคะแนนทไดมาวเคราะหความยากงาย (rifficulty) ของแบบทดสอบเพอวดผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาชนปท 2 คณะเทคโนโลยอตสาหกรรมระหวางกอนเรยนและหลงเรยนโดยใชชดการสอนงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสเพอใชในการสอนวชางานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส ซงพบวา มคา P= 0.85

2.1.7 น าคะแนนทไดมาวเคราะหหาคาอ านาจจ าแนก (r) ของแบบทดสอบเพอวดผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาชนปท 2 คณะเทคโนโลยอตสาหกรรม จ านวน 30 คน โดยใชเทคนค 50 เปอรเซนต พบวา มคา r= 0.710 (กาญจนา เกยรตประวต. 2545: 203)

2.1.8 คดเลอกแบบทดสอบแบบปรนยทมความยากระหวาง .20 ถง .80 และมอ านาจจ าแนกตงแต .20 ขนไป

2.1.9 น าแบบทดสอบทคดเลอกแลวน าไปทดลองกบนกศกษาระดบปรญญาตร ชนป 2 คณะเทคโนโลยอตสาหกรรม ทเรยนวชางานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2559 จ านวน 8 คน แลวน าผลมาวเคราะหหาคาความเชอมน (reliability) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาชนปท 2 โดยใชสตร KR20 พบวามคาความเชอมน เทากบ 0.707

2.2 การทดสอบเพอหาประสทธภาพของชดการสอนงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสเพอใชในการสอนวชางานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส ส าหรบนกศกษาระดบปรญญาตร ชนป 2 คณะเทคโนโลยอตสาหกรรม ทเรยนวชางานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส ด าเนนการตามล าดบดงตอไปน

ครงท 1 น าชดการสอนงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสไปทดลองใชกบกลมยอยแบบหนงตอหนง ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2558 กบนกศกษาชนปท 2 โปรแกรมวชาอเลกทรอนกสคอมพวเตอร คณะเทคโนโลยอตสาหกรรม มหาวทยาลยราชภฏก าแพงเพชรจ านวน 3 คน โดยก าหนดแบบเจาะจง คอ นกเรยนเกง 1 คนปานกลาง 1 คน ออน 1 คน เพอดความเหมาะสมของภาษา เวลาและหาขอบกพรอง เพอน ามาปรบปรงแกไข

ครงท 2 น าชดการสอนงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสทปรบปรงแลวจากการทดลองครงท 1 จ านวน 1 ชด ไปทดลองใชจรงภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2558 กบนกศกษาชนปท 2 โปรแกรมวชาอเลกทรอนกสคอมพวเตอร คณะเทคโนโลยอตสาหกรรม ทเปนกลมตวอยางทงหมด 1 หมเรยนจ านวน 8 คน เพอหาประสทธภาพของชดการสอนงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส

ขนตอนท 3 การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาชนปท 2 โปรแกรมวชาอเลกทรอนกสคอมพวเตอร

คณะเทคโนโลยอตสาหกรรมโดยใชชดการสอนงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสเพอใชในการสอนวชาการตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสโดยมขนตอนดงตอไปน

Page 39: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

37

1) น าแบบทดสอบกอนเรยนใหนกศกษาสอบจ านวน 15 ขอ 2) เกบผลคะแนนจากการทดสอบกอนเรยน 3) สอนตามเนอหาจนจบตามแผนการสอนทก าหนดไว 4) น าแบบทดสอบหลงเรยนใหนกศกษาสอบจ านวน 15 ขอ 5) เปรยบเทยบผลสมฤทธกอนเรยนและหลงเรยน 6) วเคราะห สรปผล

ประชากรและกลมตวอยาง 1) ประชากร ไดแกนกศกษาระดบปรญญาตร ชนป 2 คณะเทคโนโลยอตสาหกรรม ทเรยนวชางาน

ตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส 2) กลมตวอยาง ไดแก นกศกษาระดบปรญญาตร ชนป 2 คณะเทคโนโลยอตสาหกรรม ทเรยนวชา

งานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2559 จ านวน 8 คน แบบแผนการวจย การวจยครงนเปนการวจยแบบ one group pre-test post-test design (ชศร

บ ารงโชต. 2550: 62)

ตารางท 1 แสดงแบบแผนการวจย กลม Pre-test Treatment Post-test

ทดลอง T1 X T2

T1 การทดสอบกอนการทดลอง X การทดลองสอนโดยใชชดการสอนการเชอมตอการรบสญญาณภาคพนดน

ส าหรบนกศกษาชนปท 3 โปรแกรมวชาเทคโนโลยอเลกทรอนกส คณะเทคโนโลยอตสาหกรรม T2 การทดสอบหลงการทดลอง

ระยะเวลาทใชในการวจย ด าเนนการทดลองในครงน ผวจยไดใชเวลา 2 สปดาหจ านวน 8 ชวโมง โดยไมรวมเวลาทใชในการ

ทดสอบกอนเรยน (pre-test) และหลงเรยน (post-test) การเกบรวบรวมขอมล ผวจยด าเนนการเกบรวบรวมขอมลโดยด าเนนการทดลองกบนกศกษาชนปท 2 โปรแกรมวชา

อเลกทรอนกสคอมพวเตอร คณะเทคโนโลยอตสาหกรรม จ านวน 8 คน (กลมตวอยาง) ตามล าดบขนตอนดงน ขนตอนการเตรยม กอนการทดลองผวจยไดท าความเขาใจกบนกเรยนเกยวกบกระบวนการทผวจยจะท าการทดลองใช

ชดการสอนงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส เพอใหนกศกษาเขาใจกระบวนการทผวจยก าหนดไว

Page 40: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

38

ขนตอนการเกบรวบรวมขอมล การเกบรวมรวบขอมลผวจยไดด าเนนการ มรายละเอยดดงตอไปน

1) น าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนรายวชางานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส ทผวจยสรางขนไปท าการทดสอบกอนเรยน (pre-test) แลวบนทกผลไวเปนคะแนนกอนการสอนโดยใชชดการสอนงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส

2) ด าเนนการทดลองสอนโดยใชชดการสอนงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสทผานการหาประสทธภาพเรยบรอยแลว น าไปทดลองสอนกบกลมตวอยาง เรมทดลองสอนในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2559 ใชเวลาสอนทงสนจ านวน 2 สปดาหจ านวน 8 ชวโมง

3) ท าการทดสอบหลงเรยน (post-test) โดยน าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาชนปท 2 โปรแกรมวชาอเลกทรอนกสคอมพวเตอร คณะเทคโนโลยอตสาหกรรมฉบบเดยวกบทใชทดสอบกอนเรยน (pre-test) แลวบนทกผลเปนคะแนนหลงการไดรบการสอนโดยใชชดการสอนงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส

การวเคราะหขอมล ในการเกบรวมรวบขอมลผวจยไดด าเนนการ มรายละเอยดดงตอไปน

1. หาประสทธภาพของชดการสอนชดการสอนงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส 2. เปรยบเทยบความสามารถผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาชนปท 2 โปรแกรมวชา

อเลกทรอนกสคอมพวเตอร คณะเทคโนโลยอตสาหกรรม กอนการไดรบการสอนโดยใชชดการสอนงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสกบหลงการไดรบการสอนโดยใชชดการสอนงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสโดยใชสถต X , SD, t–test (แบบ dependent) ตามเกณฑ 75/75 ผลการวจย

ตอนท 1 ผลการวเคราะหการสรางชดงานตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส ตารางท 2 แสดงระดบคะแนนคณภาพการสรางชดการสอนวชาการตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสประกอบการสอนวชาการตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส ล าดบ รายละเอยด X S.D. ระดบคณภาพ

1 ดานวตถประสงคของเนอหา 4.61 0.41 มากทสด 2 ดานแผนการจดการเรยนการสอน 4.75 0.35 มากทสด 3 ดานเนอหา 4.78 0.27 มากทสด 4 ดานสอการเรยนการสอน 4.72 0.37 มากทสด 5 ดานการวดผลและวเคราะหผล 4.75 0.35 มากทสด รวม 4.72 0.35

Page 41: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

39

จากตารางท 2 พบวา คณภาพโดยภาพรวมมคาเฉลย ( X ) เทากบ 4.72 และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เทากบ 0.35 มระดบคณภาพมากทสด

ตอนท 2 ผลการวเคราะหการหาประสทธภาพการสอนวชาการตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส ผวจยไดหาประสทธภาพชดการสอนวชาการตรวจซอมอปกรณไฟฟาอ เลกทรอนกสประกอบการสอน

วชาการตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส บทเรยนท 3 เรอง การตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส

ตารางท 3 แสดงคะแนนประสทธภาพชดการสอนวชาการตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสประกอบการสอนวชาการตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส

เรอง

คะแนนระหวางเรยน คะแนนแบบทดสอบ หลงเรยน E1 / E2

เฉลย รอยละ (E1)

เฉลย รอยละ (E2)

หลกการวงจรการท างาน 22.55 75.15 24.05 80.15 75.15/80.15

การเขยนผงการการท างานของอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส

22.88 76.25 23.87 79.55 76.25/79.55

การตอวงจรและตรวจอปกรณ 22.67 75.55 23.45 78.15 75.55/78.15

การทดสอบการท างาน 22.91 76.35 23.21 77.35 76.35/77.35

รวม 120.99 303.3 94.56 315.2

คาเฉลย 30.25 75.83 23.64 78.80 75.83/78.80 E1 = 75.83/ E2 =78.80

จากตารางท 3 พบวา นกศกษาจ านวน 8 คน ทใชชดการสอนวชาการตรวจซอมอปกรณไฟฟา

อเลกทรอนกสทสรางขนมประสทธภาพม E1เทากบ 75.83 และคา E2 เทากบ 78.80 ตามสมมตฐานทก าหนด

ตอนท 3 ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาหลงเรยนโดยใชชดการสอนวชาการตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสประกอบการสอนวชาการตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส

ผวจยไดน าเอาคะแนนแบบทดสอบกอนเรยน-หลงเรยน ของนกศกษาจ านวน 8 คน มาเปรยบเทยบกนผลจากการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาทเรยนดวยชดการสอนวชาการตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสหลงเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนทสงขน

Page 42: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

40

ตารางท 4 แสดงคะแนนแบบทดสอบกอนเรยน-หลงเรยน

เลขท คะแนนกอนเรยน

(15 คะแนน) คะแนนหลงเรยน

(15 คะแนน) D D2

1 6 13 7 49 2 7 12 5 25 3 5 12 7 49 4 6 12 6 36 5 6 13 7 49 6 5 11 6 36 7 7 12 5 25 8 6 13 7 49 ∑X 48 98 50 318

X 6 12.25 6.25 39.75 รอยละ 40 81.67 41.67 S.D. 6.74

t-test 19.943 ** มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 (df - 7)

จากตารางท 4 พบวา นกศกษามผลสมฤทธทางการเรยนสงขนจากการเรยนดวยชดการสอนกอนเรยนและหลงเรยนโดยแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 สรปผล

จากผลการประเมนคณภาพชดการสอนวชาการตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสประกอบการสอนวชาการตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส พบวา คณภาพของชดการสอนวชาการตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสมคาเฉลย ( X ) เทากบ 4.72 และคา S.D. เทากบ 0.35 ระดบคณภาพมากทสด

จากประสทธภาพของชดการสอนวชาการตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสประกอบการสอนวชาการตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส พบวา มประสทธภาพซงมคา E1 เทากบ75.83 และคา E2 เทากบ 78.80 ตามเกณฑ

จากผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษากอนเรยนและหลงเรยนดวยชดการสอนวชาการตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสประกอบการสอนวชาการตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส พบวา คะแนนเฉลยจากการทดสอบหลงเรยน (post-test) สงกวาคะแนนเฉลยจากการทดสอบกอนเรยน (pre-test) โดยมความแตกตางทระดบนยส าคญทางสถต .05

Page 43: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

41

การอภปรายผล จากการพฒนาชดการสอนวชาการตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสประกอบการสอนวชาการตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสผวจยไดก าหนดของการอภปรายผลตามวตถประสงคไว 3 ดานดงน

1. ดานการสรางชดการสอนวชาการตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสประกอบการสอนวชาการตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส พบวา ผลคณภาพการสรางชดการสอนวชาการตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสมคาเฉลย ( X ) เทากบ 4.72 และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เทากบ 0.35 คาเฉลยสงสดคอดานเนอหามคาเฉลยเทากบ 4.78 รองลงมาดานการวดผลและประเมนผลมคาเฉลยเทากบ 4.75 ดานทมคาเฉลยต าสดคอดานวตถประสงคของเนอหามคาเฉลยเทากบ 4.61 ซงมความสอดคลองกบงานวจยของ (สฤษณ พรมสายใจ. 2556: 56-60) วจยเรองการสรางและหาประสทธภาพเอกสารค าสอนรายวชา การออกแบบผลตภณฑเซรามกส 2 ผลการวจยพบวา เอกสารค าสอนทไดสรางขน เพอเปนเครองมอในการวจย โดยมคาเฉลยระดบความคดเหน เทากบ 4.11 และผเชยวชาญไดใหความคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม เกยวกบชดเอกสารค าสอน ซงผวจยไดรวบรวมไวดงน 1) ดานแผนการสอน ผเชยวชาญเสนอแนะวา ควรเพมสาระส าคญในเนอหาใหครอบคลมมากขน ควรเนนผเรยนเปนศนยกลางการเรยน 2) ดานแบบฝกหด ผเชยวชาญเสนอแนะวา ควรเพมจ านวนแบบฝกหดเพมขน มแบบฝกหดแบบอตนยเพมเตม สามารถน าไปใชในชวตประจ าวนและแกปญหาได 3) ดานแบบทดสอบ ผเชยวชาญเสนอแนะวา ควรใหครอบคลมทงทางดาน ความจ า การน าไปใชไดจรง การวเคราะห และการสงเคราะห มแบบฝกหดแบบอตนยเพมเตม ใชแกปญหาได 4) ดานเนอหา ผเชยวชาญเสนอแนะวา ควรมบทสรปของเนอหา ภาพของวงจรควรมขนาดของเสนน าหนกมากกวาน 5) ดานสอการสอน ผเชยวชาญเสนอแนะวา ควรลดรายละเอยดของเนอหาโดยการสรปควรท าใหมจดสนใจมากกวาเดม

2. ผลการหาประสทธภาพของชดการสอนวชาการตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสประกอบการสอนวชาการตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส พบวา ชดการสอนวชาการตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส จ านวน 4 เรองมประสทธภาพโดยมคา E1 เทากบ75.83 และคา E2 เทากบ 78.80 เนองจากผวจยไดศกษาการพฒนาชดการสอนและด าเนนการสรางตามหลกวชาทงการเลอกและการจดสอ โดยกจกรรมในแผนการเรยนเนนกจกรรมทนกศกษาไดปฏบตจากสอวสด อปกรณทเหมาะสม

3. ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาภายหลงจากการเรยนดวยชดการสอนวชาการตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสประกอบการสอนวชาการตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส พบวา ชดการสอนวชาการตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสท าใหผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 เนองจากชดการสอนทพฒนาขนมสอวสดอปกรณและเอกสารค าสง ทชดเจน นกศกษาสามารถใชเรยนรไดอยางถกตองเปนล าดบ จงท าใหเกดความร ความเขาใจเนอหาอยางด มประสบการณจากการปฏบตจนเกดทกษะซงมความสอดคลองกบ (วระพล พลสตย . 2551: บทคดยอ) การสรางและหาประสทธภาพชดการสอนวชาวสดวศวกรรมไฟฟาเรอง พอลเมอร เซรามกสและแกว แมเหลกและการน าไฟฟายงยวด ของวสดเพอหาประสทธภาพชดการสอน วชาวสดวศวกรรมไฟฟาเรอง พอลเมอร เซรามกสและแกว แมเหลกและการน าไฟฟายงยวดของวสดจ านวน 18 คน ซงผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวากอนเรยนอยาง

Page 44: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

42

มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 และเมอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนระหวางกลมทดลองและกลมควบคมพบวากลมทดลองมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวากลมควบคมทระดบความเชอมนรอยละ 95 ขอเสนอแนะ

จากการศกษาวจยเรองการพฒนาชดการสอนวชาการตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสประกอบการสอนวชาการตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกส ผวจยมขอเสนอแนะเพอใหการใชชดการสอนวชาการตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสอเลกทรอนกส ทสรางขนใชไดอยางมประสทธภาพเพมขน ดงน

ในการวจยเพอใหมนใจวา ผลจากการวจยในการใชเครองมอนนๆ มผลตอกลมตวอยางจรงหรอไมหรอสงผลตอผลสมฤทธในดานตาง ๆ กบกลมตวอยาง อยางไร ผวจยจงขอเสนอแนะ 1. ในการศกษาวจยครงตอไปควรท าการวจยเชงทดลองแบบ (randomized control-group pretest-posttest design) โดยแบงกลมตวอยางเปน 2 กลม กลมหนงทดลองใชเครองมอในการทดสอบและอกกลมหนงไมไดใชเครองมอในการทดสอบ แลวน าผลทง 2 กลม มาเปรยบเทยบกนจะท าใหทราบและมนใจไดวาเครองมอทใชในการวจยนนกอใหเกดประสทธผลและมประสทธภาพตอกลมตวอยางจรงหรอไมอยางไร

2. ควรมการศกษาวจยเพอดการพฒนาการเรยนรหลงจากทเรยนดวยชดการสอนวชาการตรวจซอมอปกรณไฟฟาอเลกทรอนกสระหวางกลมเกงกบกลมออนวากลมใดมการพฒนาการเรยนมากกวากน

เอกสารอางอง กาญจนา เกยรตประวต. (2547). สอการสอน. กรงเทพฯ : ส านกพมพเอมพนธ. เกตสดา มนระพงศ. (2553). ความคดเหนและผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาทใชต าราเรยนแบบศกษา

ดวยตนเองในวชา PC 393. กรงเทพฯ : ส านกพมพมหาวทยาลยรามค าแหง. ธ ารง บวศร. (2542). ทฤษฎหลกสตรการออกแบบและการพฒนา. พมพครงท 2. ส านกพมพกรงเทพฯ. นพนธ สรรคจนทร. (2552). สอประกอบการสอน. กรงเทพฯ : ส านกพมพโอเดยนสโตร. ประหยด วาสกล. (2554). ชดการเรยนการสอน. กรงเทพฯ : ส านกพมพกราฟตฮารต. เผชญ กจระการ. (2544). ประสทธภาพชดสอการสอน. สโขทย : ส านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมมาธราช. พชต ฤทธเจรญ. (2545). หลกการวดและประเมนผลการศกษา. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: เฮาส ออฟ เคอรมสท. วาร ถระจตร. (2530). การศกษาการสอน. กรงเทพฯ : ส านกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. วาสนา ชาวนา. (2552). เทคโนโลยทางการศกษา. กรงเทพฯ : ส านกพมพฟคอารตศาสตร มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒประสานมตร. สวทย มลค า และอรทย มลค า. (2545). วธจดการเรยนร. กรงเทพฯ : ส านกพมพงานภาษาพมพ. อภชาต ณ.พกล. (2546). การสรางและหาประสทธภาพชดการสอนวชา วทยาศาสตร 7 เรอง เวกเตอรตาม

หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง พทธศกราช 2546. เชยงราย : วทยาลยเทคนคเชยงราย อญชล แจมเจรญ และสกญญา ธารวรรณ. (2546). หลกการสอนส าหรบคมออาชพ.กรงเทพฯ :

โรงพมพพระพฒนา.

Page 45: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

43

ความเสยงดานการเงนของธรกจโรงพยาบาลเอกชนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย Financial Risk for Private Hospital Business in The Stock Exchange of Thailand

ธรวฒน กบปา1 และวยะดา วรานนทวนช2

Theerawat Kabpa and Wiyada Waranonwanich

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงค 1) เพอศกษาสภาพความเสยงดานการเงนของธรกจโรงพยาบาลเอกชนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย และ2) เพอศกษากระบวนการการจดการความเสยงดานการเงนของธรกจโรงพยาบาลเอกชนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยโดยใช การวเคราะหเนอหา (Content Analysis) จากเอกสาร หนงสอ งานวจย บทความ รายงานประจ าป และขอมลทเกบรวบรวมดวยวธการการสมภาษณเชงลกเกยวกบกระบวนการการจดการความเสยงดานการเงนของธรกจโรงพยาบาลเอกชนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย ผลการวจยพบวาสภาพความเสยงและกระบวนการการจดการความเสยงดานการเงนของธรกจโรงพยาบาลเอกชนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย มดงน 1) ความเสยงดานตนทนบคคลากรทางการแพทยและยาเวชภณฑทผนผวนตามราคาทองตลาด มการจดการโดยสรางเครอขายธรกจทเกยวเนองในแนวดง 2 ) การควบคมภายในและการตรวจสอบภายในโดยการจดตงหนวยงานตรวจสอบภายใน เพอใหเกดระบบการควบคมภายในทด ทงทางดานระบบบญชการเงน ระบบการจดซอจดจาง ระบบการเบกจายชดเชยเงนกองทนระบบการตรวจสอบภายในภายใตมาตรฐานการตรวจสอบภายใน 3) นโยบายการจายเงนชดเชยเงนสมทบกองทนลาชา และมความผนผวนตามนโยบายรฐบาลจงเนนการแขงขนเชงรกและกลมลกคารายใหม 4) มลคาการลงทนในสนทรพยทงในรปของอาคาร และเครองมอทางการแพทย ดวยมลคาทสง และตองน าเขาจากตางประเทศท าใหเกดความเสยงดานอตราดอกเบย และอตราแลกเปลยนทมความผนผวนตามราคายตธรรมส าหรบโรงพยาบาลทมแผนขยายธรกจและขยายศกยภาพชนสงในการรกษาพยาบาลโดยเครองมอเฉพาะทาง โดยการใชเครอ งมอทางการเงนเพอปองกนความเสยงดานการเงนในอนาคต

ค าส าคญ : ความเสยงดานการเงน/ธรกจโรงพยาบาลเอกชน/ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย 1 นกศกษา หลกสตรปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการจดการ มหาวทยาลยนอรทกรงเทพ e-mail : [email protected] โทรศพท 094-047-9447 2 อาจารยทปรกษาดษฏนพนธ หลกสตรปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการจดการ มหาวทยาลยนอรทกรงเทพ

Page 46: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

44

Abstract This research aims to 1) study private hospital business’s risks in SET and 2) study private hospital’s management of risks in the Stock Exchange of Thailand, using content analysis from documents, books, researches, articles, annual reports and data collected by in-depth interview on private hospital’s management of risks in the Stock Exchange of Thailand. Findings: Private hospital’s risks and management of such risks in the Stock Exchange of Thailand are as follows: 1) risks in fluctuation in market costs of medical personnel and medical drugs managed by creation of related business network in perpendicular line 2) internal control and audit achieved by formation of internal audit team to ensure efficiency in internal audit, accounting, procurement, contributions to fund for internal audit under internal audit standard 3) policy on late contributions to fund. With fluctuation according to government’s policy, stress is put on proactive competition and new groups of customers 4) high values of investment in assets in the form of building and imported medical equipment with risks in fluctuation of interest and exchange rates on the basis of fair prices for hospital planning to expand its business and increase its potential for treatments through its specific equipment, using financial instruments for prevention of future financial risks. Keywords: Financial risks/Private hospital business/ the Stock Exchange of Thailand บทน า ประเทศไทยเขาสประชาคมอาเซยนอยางเปนทางการระบบการคาการลงทนระหวางประเทศสมาชกจะมอปสรรคลดลง ตลาดมขนาดใหญขนเปนตลาดระดบประชาคม นกลงทนจากตางชาตสามารถเขามาลงทนในประเทศไทยไดงาย และการใหบรการดานสขภาพกเปนอกภาคธรกจทมการเตบโตอยางตอเนอง ประกอบกบนโยบายรฐบาลทจะผลกดนใหไทย เปนศนยกลางบรการทางการแพทย (Medical Hub of Asia) ของภมภาคท าใหผประกอบการโรงพยาบาลเอกชนตองปรบตว และเรงสรางความแขงแกรงใหกบธรกจเพอรองรบการแขงขนสงขน (กรมอาเซยน กระทรวงการตางประเทศ, 2555 : 1) และทงนบรการดานสขภาพถอเปนอตสาหกรรมบรการทมความส าคญกบภาคบรการเปนอยางมาก มศกยภาพ มการเจรญเตบโต และสามารถสรางเศรษฐกจโดยรวมใหกบหลายประเทศในทกภมภาค เนองจากแนวโนมจ านวนประชากรของประเทศและของโลกมอตราสงขนอยางตอเนอง (การทองเทยวแหงประเทศไทย, 2556 : 19)

ทงนเนองจากปจจบนการด าเนนธรกจก าลงกาวเขาสยคโลกไรพรมแดน (Borderless World) หรอทเรยกวา “สงคมโลกาภวตน (Globalization)” ซงเปนยคแหงการเปดกวางทางการคาและการแขงขนทธรกจสามารถขยายตวอยางรวดเรวและขยายขอบเขตการด าเนนงานครอบคลมไปทวโลก ท าใหผบรหารธรกจตองตนตวตอการแขงขนทงในดานจ านวนคแขงและความซบซอนในการด าเนนการ นอกจากนหลายอตสาหกรรมมขอบเขต

Page 47: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

45

การด าเนนงานมากกวาภายในทองถน ประเทศหรอภมภาค สงผลใหการแขงขนเกดขนในหลายรปแบบและกระจายไปทวทกมมโลก ธรกจทเขมแขงและสามารถปรบตวไดอยางสอดคลองกบสถานการณและระยะเวลาจงสามารถด ารงอยและเจรญเตบโตในอนาคต ดงนนการทองคการจะอยรอด สราง และด ารงรกษาความไดเปรยบในการแขงขน (Competitive Advantage) อยางตอเนอง ผบรหารตองเขาใจธรรมชาตของสภาพแวดลอมทางธรกจ (Business Environment) ตลอดจนสามารถคาดการณแนวโนมการเปลยนแปลงทอาจเกดขนในอนาคตไดอยางถกตองและแมนย า เพอฉกฉวยโอกาสหรอเตรยมความพรอมส าหรบภยคกคามทอาจเกดขนกบองคการ (จนตนา บญบงการ 2558 : 33)

ซงสอดคลองกบปจจยส าคญทท าใหตนทนในการด าเนนงานของโรงพยาบาลเอกชนสงขนอกประการหนงทส าคญ คอ การเปดเสรการคาดานบรการของอาเซยน โดยทประเทศไทยนโยบายการเปนศนยกลางสขภาพนานาชาต ท าใหโรงพยาบาลเอกชนตาง ๆ ตองลงทนดานการบรการทางการแพทยทางทนตกรรม ทางการพยาบาล และมการอบรมขนสงตอเนอง โดยตองอาศยรางกายมนษยประกอบการศกษาและอบรม การพฒนาทางเทคโนโลยทางการแพทยและยา รวมไปถงการพฒนาทกษะและองคความรใหมๆ ในการรกษาและบรการ มทกษะดานภาษา และการสอสารทดเขาใจกฎหมาย มพฤตกรรมในการใหบรการทดและทมจรรยาบรรณ เพ อเปนการเตรยมความพรอมทเหมาะสมรองรบการเปดเสรการคาบรการของอาเซยนและการเปนศนยกลางสขภาพนานาชาตของไทยจ าเปนตองเนนทการปรบปรงหลกสตรตามมาตรฐานสากล และการเปน Thailand Nursing Education Hub (รมอาเซยน กระทรวงการตางประเทศ, 2558 : 15)

ดงนนการศกษาครงนจงมงเนนการศกษาสภาพความเสยงของโรงพยาบาลเอกชนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยวาเปนอยางไร และกระบวนการการจดการความเสยงดานการเงนของธรกจโรงพยาบาลเอกชนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยเปนอยางไร วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาสภาพความเสยงดานการเงนของธรกจโรงพยาบาลเอกชนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย

2. เพอศกษากระบวนการการจดการความเสยงดานการเงนของธรกจโรงพยาบาลเอกชนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย วรรณกรรมทเกยวของ

ส าหรบงานวจยการศกษาความเสยงดานการเงนของธรกจโรงพยาบาลเอกชนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย ผวจยไดศกษาขอมลเอกสารและงานวจยทเกยวของ ดงตอไปน

การจดการความเสยงแนวทางของ The Committee of Sponsoring Organization of the Tread way Commission : Enterprise Risk Management (COSO) The Committee of Sponsoring Organization of the Tread way Commission : Enterprise Risk Management หรอ COSO : ERM ไดใหความหมายของ COSO ERM คอกระบวนการซงเปนผลจากการท

Page 48: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

46

คณะกรรมการ ผบรหารและบคลากรขององคกรรวมกนก าหนดขน เพอน าไปประยกตใชในการก าหนดกลยทธและวานแผนขององคกรในทกระดบดงนน การจดการความเสยงจะเปนเครองมอทชวยใหผบรหารจดการกบความเสยงและโอกาสทเกยวของไดอยางมประสทธภาพและมประสทธผลโดยสอดคลองกบเปาหมายขององคกรโดยรวม (จนทนา สงขากร, 2550) ผวจยไดน าแนวความคดของ COSO ERM มาใชเปนกรอบในการวจยน ซงแนวความคดดงกลาวไดใหความหมายไวในขางตนแลววา เปนกระบวนการจดการซงเปนผลจากการทคณะกรรมการ ผบรหารและบคลากรขององคกรรวมกนก าหนดขน เพอน าไปประยกตใชในการก าหนดกลยทธและวางแผนขององคกรในทกระดบ สามารถระบเหตการณทมความเปนไปไดซงมผลกระทบตอองคกร และการจดการความเสยงใหอยในระดบทยอมรบได เพอใหเกดความมนใจอยางสมเหตสมผลวาจะสามารถบรรลวตถประสงคขององคการโดยรวมได วตถประสงคของ COSO ERM (จนทนา สาขากร, 2550, น.77) ม 4 ประการ คอ 1) วตถประสงคเชงกลยทธ (Strategic: S)เปนวตถประสงคระดบสงทเนนเปาหมายรวมและสมพนธกบการสนบสนนพนธกจ 2) วตถประสงคการด าเนนงาน (Operations : O)เปนวตถประสงคของการใชทรพยากรอยางมประสทธภาพ มประสทธผลและคมคา 3) วตถประสงคการรายงาน (Reporting : R)เปนวตถประสงคเพอความเชอถอไดของรายงานโดยเนนทกรายงานมใชเฉพาะรายงานการเงน และ 4)วตถประสงคการปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ (Compliance : C)เปนวตถประสงคทมงใหมการปฏบตตามกฎหมายและขอบงคบทเกยวของกบองคกร องคประกอบหรอโครงสรางของการบรหารความเสยง COSO ERMจากแนวความคดของ COSO แบบเดมซงมองคประกอบอย 5 ประการ หลงจากเกดเหตการณของบรษทเอนรอน (Enron) ทไดกลาวไวแลวขางตน คณะกรรมการ COSO จงน า COSO เดม มาปรบปรงพฒนาและขยายขอบเขตของการควบคมภายในใหมากขน จงเกดเปน COSO แบบใหม คอ COSO ERM ซงมโครงสรางหรอองคประกอบของการจดการความเสยง 8 ประการทสมพนธกนประกอบดวย 1) สภาพแวดลอมภายใน (Internal Environment : IE) 2) การก าหนดวตถประสงค (Objective Setting : OS) 3) การระบเหตการณ (Event Identification : EI) 4) การประเมนความเสยง (Risk Assessment : RA) 5) การตอบสนองความเสยง (Risk Responses : RR) 6) กจกรรมควบคม (Control Activities : CA) 7) สารสนเทศและการสอสาร (Information and Communication : IC) 8) การตดตามผล (Monitoring : M) การจดการความเสยงดานการเงน ความเสยงดานการเงน ถอเปนความเสยงทมความส าคญอยางมากทมผลกระทบตอการด าเนนงานขององคกร โดยจากการศกษาแนวคด ทฤษฎทเกยวของพบวา มนกวชาการหลายทานกลาวถงไวดงน

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (2552: 112) กลาววา ความเสยงดานการเงนหมายถงความเสยงในเรองการจดสรรงบประมาณการบรหารพสดและสนทรพยคาใชจายรายหวการจดท าบญชการเงนใบเสรจรบเงนการใชจายเงนเงนยมการจดท าทะเบยนการจดท ารายงานการขอซอขอจางการเขยนเชคสงจาย

วชดา ลวนานนทชย (2551: 1) ไดกลาววา ความเสยงทมความส าคญตอการด าเนนงานขององคกร คอ Financial Risk ความเสยงทางการเงน เกดจากปญหาดานการเงนและงบประมาณเชน ขาดแคลนเงนทน กยมมากเกนไป ขาดสภาพคลองความผดพลาดหรอทจรตของฝายการเงนหรอฝายบญชการเกบหนลาชา ระยะเวลาในการเกบหนลาชา

Page 49: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

47

สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ (2551:1) กลาววา ความเสยงดานการเงน (Financial Risk) คอ ความเสยงทเกยวของกบกบดานการเงนเชน การผนผวนทางการเงน อตราดอกเบย ขอมลเอกสารหลกฐานทางการเงน และการรายงานทางการเงน เปนตน นงนภส เทยงกมล (2551: 86) ไดกลาววา ความเสยงทางการเงน (Financial Risk) โดยส าหรบในประเทศไทยมการเกดความเสยงทางการเงนของของสถาบนการเงนทตองลมละลายในป 2540 เมอเกดวกฤตการณทางเศรษฐกจอนเนองมาจากไมมระบบบรหารความเสยงทางการเงน

งานวจยทเกยวของ ศรพร พงพรพรหม (2557) ท าการศกษาวจยเรอง ผลกระทบของการบรหารความเสยงทางการเงนทมผลตอประสทธภาพองคกรของธรกจสงออกขาวหอมมะลในประเทศไทย ผลวจยพบวา ผบรหารฝายการเงนธรกจสงออก มความเหนเกยวกบการมการบรหารความเสยงทางการเงนโดยโดยรวมและรายไดอยระดบมาก ไดแกการระบความเสยง ดานการประเมนความเสยง ดานการควบคมความเสยง และดานการตดตามทบทวนความเสยง และผบรหารฝายการเงนธรกจสงออก มความเหนเกยวกบการมประสทธภาพองคกรโดยรวมอยในระดบมาก ไดแกประสทธผลในการด าเนนงาน ดานความเชอถอทางการเงน และอยในระดบปานกลาง ไดแก ดานความคมคา ดงนนสามารถสรปไดวา การบรหารความเสยงทางการเงน มความสมพนธ และผลกระทบเชงบวก กบประสทธภาพองคกร ดงนนธรกจสงออกขาวหอมมะล จะตองใหความส าคญกบการบรหารความเสยงทางการเงน โดยเฉพาะอยางยงดานการควบคมความเสยง และการตดจามทบทวนความเสยงโดยก าหนดใหมการวางแผนควบคมความสยงทางการเงน

Chan, Kin Wai (2013) ท าการศกษาขอมลเชงประจกษปจจยทเกยวของกบความเสยงดานการเงน ผลการศกษาพบวา รปแบบวฒนธรรมองคการ การบรหารจดการดานบคคล และปจจยดานการแขงขนของตลาดเปนปจจยทมความเกยวของกบความเสยงดานการเงนขององคกร ซ งความเสยงในการด าเนนงานขององคกรจะเปนปจจยทก าหนดความผนผวนของราคาหนขององคกรในตลาดหลกทรพย โดยพบวา องคกรทมความผนผวน และความนาเชอถอดานการเงนต า หรอไมมนคง หนในตลาดจะไมไดรบความสนใจจากนกลงทน เนองจากเปนหลกทรพยทมความเสยงสงในการลงทนนนเอง วธการด าเนนการวจย การศกษาครงนเปนการวจย ทใชขอมลเชงคณภาพ ในการท าวจยครงนไดรวบรวมขอมลจาก 2 ลกษณะขอมล ดงน

1. ขอมลทตยภม (Secondary Data) เปนขอมลทไดจากเอกสาร หนงสอ งานวจย บทความ รายงานประจ าปของธรกจโรงพยาบาลเอกชนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย

2. ขอมลปฐมภม (Primary Data) เปนขอมลทเกบรวบรวมดวยวธการการสมภาษณเชงลกเกยวกบกระบวนการการจดการความเสยงดานการเงนของธรกจโรงพยาบาลเอกชนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย

โดยผวจยด าเนนการโดยการแบงออกเปน 2 สวน ดงน

Page 50: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

48

สวนท 1 วเคราะหสภาพความเสยงดานการเงนของธรกจโรงพยาบาลเอกชนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยโดยการสมภาษณเชงลก และรายงานประจ าปของธรกจโรงพยาบาลเอกชนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย โดยการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) สวนท 2 วเคราะหกระบวนการการจดการความเสยงดานการเงนของธรกจโรงพยาบาลเอกชนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย การวเคราะหเนอหา (Content Analysis) ผลการวจย จากการวจย เรองความเสยงดานการเงนของธรกจโรงพยาบาลเอกชนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย ผวจยสามารถสรปผลตามวตถประสงคของการวจยดงน 1. สภาพปญหาความเสยงทางการเงน ผลการศกษาสภาพปญหาความเสยงทางการเงนของธรกจโรงพยาบาลเอกชนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย สามารถแยกได 2 สวนดงน

สภาพปญหาความเสยงทางการเงนภายใน - ธรกจโรงพยาบาลเอกชนขาดแคลนทางดานบคลากรทางการแพทยตอประชากร สามารถแบงเปน

แพทยในอตรา 1 : 3,347 ทนตแพทยในอตรา 1 : 11,668 และพยาบาลวชาชพ 1 : 456 สงผลตอตนทนของบคคลากรทางการแพทย

- มการควบคมภายในและการตรวจสอบภายในโดยการจดตงหนวยงานตรวจสอบภายใน เพอใหเกดระบบการควบคมภายในทด ทงทางดานระบบบญชการเงน ระบบการจดซอจดจาง ระบบการเบกจายชดเชยเงนกองทน

1.2 สภาพปญหาความเสยงทางการเงนภายนอก - นโยบายการจายเงนชดเชยเงนสมทบกองทนประกนสงคม กองทนหลกประกนสขภาพแหงชาต และ

กองทนสวสดการภาครฐมการจายลาชา และมการเปลยนแปลงอตราการจาย - คแขงขนยงคงเนนกลยทธเชงรก โดยการสราง เครอขาย หรอการควบรวมกจการเพอเพมขด

ความสามารถในการแขงขนการเปดศนยรกษาโรคเฉพาะทาง ตลอดจนการออกแพคเกจหรอสวนลดการซอบรการทางการแพทย และลาสดคอการออกแบรนดใหม เพอรองรบกลมลกคาใหหลากหลายระดบมากขน

- อตราเงนเฟอท าใหตนทนสนคา คาแรงและบรการรกษาพยาบาลอนสงขนจงสงผลใหตองปรบคารกษาพยาบาลซงสงผลใหสญเสยโอกาสในการแขงขนทางธรกจ

- มลคาการลงทนในสนทรพยทงในรปของอาคาร และเครองมอทางการแพทย ดวยมลคาทสง และตองน าเขาจากตางประเทศท าใหเกดความเสยงดานอตราดอกเบย และอตราแลกเปลยนทมความผนผวนตามราคายตธรรมส าหรบโรงพยาบาลทมแผนขยายธรกจและขยายศกยภาพชนสงในการรกษาพยาบาลโดยเครองมอเฉพาะทาง

2 กระบวนการการจดการความเสยงดานการเงน จากการศกษากระบวนการการจดการความเสยงดานการเงนของธรกจโรงพยาบาลเอกชนในตลาด

หลกทรพยแหงประเทศไทยพบวา มระบบการตรวจสอบภายในภายใตมาตรฐานการตรวจสอบภายใน และมาตรฐานการก ากบดแลของส านกงานคณะกรรมการก ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

Page 51: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

49

มระบบการตรวจสอบระบบการเบกจายเปนล าดบขนตามสายการบงคบบญชา ของฝายงานบญชและการเงนจนถงผบรหารระดบสง มการปฏบตงานตามมาตรฐานการจดการความเสยงโดยการใชแนวทางของ COSO เปยหลกในการจดการขอมลและด าเนนงานใหบรรลวตถประสงค มการจดการระบบขอมลสารสนเทศทางการเงนโดยการใชโปรแกรมส าเรจรป REP และมการส ารองขอมลภายใตการก ากบดแลของหนวยงานทรบผดชอบ

มระบบกาฝกอบรมบคคลากรทางการแพทยใหมความเชยวชาญภายใน มระบบการจดการระบบคลงสนคาใหอยในระดบทเหมาะสม และกระจายความเสยงในการจดซอไม

ผกขาดการคากบผคารายเดยว และสรางเครอขายธรกจทเกยวเนองในแนวดง สรปและอภปรายผล การวจยเรอง ความเสยงดานการเงนของธรกจโรงพยาบาลเอกชนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย ผวจยสามารถสรปและอภปรายผลตามวตถประสงคไดดงน การศกษาสภาพความเสยงดานการเงนของธรกจโรงพยาบาลเอกชนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย ประกอบดวยความเสยงดานตนทนบคคลากรทางการแพทยทมความขาดแคลน มวธการจดการโดยวธการโดยการฝกอบรมภายในเพอสรางความเชยวชาญเฉพาะดาน หรอการสงฝกอบรมภายนอกอยางตอเนองโดยการท าสญญาการท างานระยะยาว และตนทนยาเวชภณฑทผนผวนตามราคาทองตลาด อตราเงนเฟอมจดการระบบคลงสนคาใหอยในระดบทเหมาะสม และกระจายความเสยงในการจดซอไมผกขาดการคากบผคารายเดยว และสรางเครอขายธรกจทเกยวเนองในแนวดง การควบคมภายในและการตรวจสอบภายในโดยการจดตงหนวยงานตรวจสอบภายใน เพอใหเกดระบบการควบคมภายในทด ทงทางดานระบบบญชการเงน ระบบการจดซอจดจาง ระบบการเบกจายชดเชยเงนกองทนระบบการตรวจสอบภายในภายใตมาตรฐานการตรวจสอบภายใน และมาตรฐานการก ากบดแลของส าน กงานคณะกรรมการก ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย และระบบการตรวจสอบระบบการเบกจายเปนล าดบขนตามสายการบงคบบญชา ของฝายงานบญชและการเงนจนถงผบรหารระดบสงคอยตรวจสอบและควบคมการทจรต นโยบายการจายเงนชดเชยเงนสมทบกองทนประกนสงคม กองทนหลกประกนสขภาพแหงชาต และกองทนสวสดการภาครฐมการจายลาชา และมการเปลยนแปลงอตราการจาย และจงควรเนนกลมลกคารายใหม มลคาการลงทนในสนทรพยทงในรปของอาคาร และเครองมอทางการแพทย ดวยมลคาทสง และตองน าเขาจากตางประเทศท าใหเกดความเสยงดานอตราดอกเบย และอตราแลกเปลยนทมความผนผวนตามราคายตธรรมส าหรบโรงพยาบาลทมแผนขยายธรกจและขยายศกยภาพชนสงในการรกษาพยาบาลโดยเครองมอเฉพาะทาง โดยการใชเครองมอทางการเงนในการลดความเสยง

Page 52: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

50

โดยภาพรวมของการวจยการกระบวนการการจดการความเสยงดานการเงนของธรกจโรงพยาบาลเอกชนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยควรมระบบการจดการทางการเงนโดยการใชกระบวนการท างานทมขนตอนทเปนมาตรฐานและใชเครองเมอทางการเงนในการลดความเสยงทจะเกดขนในอนาคต ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะเชงนโยบาย มการสรางระบบการจดการความเสยงดานการเงนใหมความนาเชอถอและเปนมาตรฐานและเหมาะกบสภาพ สงคม เศรษฐกจ การเมองในประเทศไทย ขอเสนอแนะในการวจย วจยเพอคนหาแนวทางจดการความเสยงดานการเงน ในองคกรประเภทอน กตตกรรมประกาศ งานวจยฉบบนไดรบความอนเคราะหจาก ดร.วยะดา วรานนทวนช อาจารยทปรกษา และรองศาสตราจารย ดร.พศมย จารจตตพนธ ผอ านวยการหลกสตร และผมสวนเกยวของทกทานเปนอยางสงทใหความชวยเหลอ ใหขอเสนอแนะ และขอคดเหนตางๆทเปนประโยชน และท าใหงานวจยเสรจลลวง เอกสารอางอง การทองเทยวแหงประเทศไทย. (2556) อตสาหกรรมบรการ. กรงเทพฯ : กระทรวงการทองเทยวและกฬา กรมอาเซยน. (2555) ศนยกลางบรการทางการแพทย. กรงเทพฯ : กระทรวงการตางประเทศ. จนทนา สาขากรและคณะ. (2550). การควบคมภายในและการตรวจสอบภายใน. กรงเทพฯ : ทพเอน เพรช. จนตนา บญบงการ. (2558) สภาพแวดลอมทางธรกจ. กรงเทพฯ : จฬาลงกรมหาวทยาลย นงนภส เทยงกมล. (2551) การบรหารความเสยง. มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม วชดา ลวนานนทชย. (2551). การบรหารความเสยง. ชมพร : งานประกนคณภาพการศกษา. สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ. (2551). ความเสยงดานการเงน. กรงเทพฯ : สถาบนเทคโนโลย พระจอมเกลาพระนครเหนอ. ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ. (2552) การควบคมภายในและการตรวจสอบภายใน.กรงเทพฯ :

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ. ศรพร พงพรพรหม. (2557). ผลกระทบของการบรหารความเสยงทางการเงนทมผลตอประสทธภาพองคกร

ของธรกจสงออกขาวหอมมะลในประเทศไทย. มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม Chan, Kin Wai. (2013). Risk Culture of Late Modernity Mass Tutoring Enrolment of Hong

Kong's Senior Secondary Students. Hong Kong : Lingnan University.

Page 53: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

51

ปจจยทสงผลตอประสทธผลการจดการของบรษทรบเหมาชวงงานสรางสถาน ฐานของระบบโทรศพทมอถอในประเทศไทย

Factors Affecting to Effectiveness Management of Subcontractor for Mobile Base Station in Thailand

เตชะธร สขชยศร 1 และ อนนต ธรรมชาลย2

Techathorn Sukchaisri and Anan Thamchalai บทคดยอ เทคโนโลย 4G เปนเครอขายไรสายความเรวสงชนดพเศษ เปนเสนทางดวนส าหรบขอมลทไมตองอาศยการลากสายเคเบล โดยระบบเครอขายใหมนจะสามารถใชงานไดแบบไรสาย รวมถงคณสมบตการเชอมตอเสมอนจรงในรปแบบสามมตระหวางผใชโทรศพทมอถอดวยกน โดยอาศยสถานฐานท าหน าทในการสงผานสญญาณโทรศพทมอถอจากเครองหนงไปยงอกเครองหนง และเพอใหการเชอมตอดยงขนจ าเปนตองมการขยายสถานฐานเพมเชนกน แตในการขยายสถานฐานนนยงพบวามอย 3 ประการ ไดแก ปจจยดานคณลกษณะ ปจจยดานการจดการ และปจจยดานสภาพแวดลอมภายนอกธรกจทสงผลตอประสทธผลการจดการ บทความวชาการนไดมาจากการทบทวนวรรณกรรม งานวจย แนวคด ทฤษฎ และจากนกวชาการทหลากหลาย โดยมวตถประสงคใหทราบถงแนวทางการจดการทมประสทธผลของบรษทรบเหมาชวงงานสรางสถานฐานของระบบโทรศพทมอถอ ในประเทศไทย เพอใชเปนแนวทางในการพฒนาเพมศกยภาพในการท างาน และเกดประสทธผลตามทไดก าหนดไว ค าส าคญ : สถานฐาน/ ประสทธผลการจดการ Abstract 4G technology is a high-speed wireless broadband. It's a quick route for data that does not require cable traction. This new network will be available wirelessly. Includes three-dimensional virtual connectivity features between mobile phone users. By using the base station, it is responsible for transmitting the cell phone signal from one device to another and to make the connection even better, you need to extend the base station as well. However, in extension of the base station, there are three main factors: Management factors and external business environment factors that affect management effectiveness. This article is based on a review of literature, research, theories, theories, and from a variety of scholars. The purpose is 1 นกศกษาปรญญาเอก สาขาการจดการ มหาวทยาลยนอรทกรงเทพ วทยาเขตรงสต โทรศพท 08-1397-1122 2 อาจารยทปรกษา มหาวทยาลยนอรทกรงเทพ วทยาเขตรงสต

Page 54: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

52

to know the approach for effectiveness management of subcontracted construction of mobile phones base station in Thailand. To use as a guideline for improving work efficiency and effective as defined. Keywords : Base Station/ Management Effectiveness บทน า จากแผนการพฒนารฐบาลดจทลของประเทศไทย ระยะ 3 ป พ.ศ. 2559-2561 จะเปนไปตามเปาหมายไดนน ทางส านกงานคณะกรรมการกจการกระจายเสยง กจการโทรทศน และกจการโทรคมนาคมแหงชาต หรอ กสทช. จะตองรบด าเนนการแกปญหาการประมล 4G คลนความถ 900 เมกะเฮรตซ ทจดขนเมอเดอนธนวาคม 2558 กอน แตเนองจากตด ระเบยบ ขอบงคบ หลายประการ ท าใหเกดความลาชาในการทจะประมลใหม ดงนนการประมลรอบนจงเปนการจดขนภายใตค าสงหวหนาคณะรกษาความสงบแหงชาตฉบบท 16/2559 ลงนามโดย พล.อ.ประยทธ จนทรโอชา เมอวนท 12 เม.ย. 2559 ทระบไววา เนองจากผชนะการประมล 4G คลนความถ 900 เมกะเฮรตซ ทจดขนเมอเดอนธนวาคม 2558 ไมด าเนนการตามขอก าหนดในการอนญาตใหถกตองภายในเวลาทก าหนด ท าใหเกดความเสยหายตอรฐ และการบรการโทรคมนาคมแกประชาชน ดงนนเพอเปนการเยยวยา และปองกนความเสยหาย รวมทงเพอใหการประมลทจะจดขนใหมเปนไปดวยความโปรงใส รวดเรว เปนธรรม หวหนา คสช.จงอาศยอ านาจตามาตรา 44 ของรฐธรรมนญชวคราว ให กสทช. จดประมลคลนความถ 900 เมกะเฮรตซ ในวนท 27 พ.ค.2559 (มลนธองคการกระจายเสยง และแพรภาพสาธารณะแหงประเทศไทย หรอ ไทยพบเอส. 2559: ออนไลน) โดยหลงการประมลแลวเสรจเปนทเรยบรอย ผใหบรการเครอขายโทรศพทมอถอทง 3 ราย ไดประกาศทจะปรบปรงอปกรณรบ-สงสญญาณ และจะเรงขยายสถานฐานเพมทวประเทศ โดยทางศนยวจยกสกรไทย ยงไดคาดการณไววาภาพรวมของป 2559 จะมผเขาใชบรการโมบายบรอดแบนดอนเทอรเนตทงทผานโครงขาย 3G และ 4G ขยายตวเพมขนอยางตอเนอง โดยคาดการณวาจะมผเขาใชบรการสงถง 38.4 – 39.7 ลานคน ขยายตวในกรอบรอยละ 11.0 – 14.7 จากป 2558 คดเปนอตราการเขาถงโมบายบรอดแบนดอนเทอรเนตราวรอยละ 60.4 – 62.6 ของประชากรทงหมด และในการเปดใหบรการ 4G ในคลนความถ 900 MHz และ 1800 MHz น จะกอใหเกดอานสงสโดยตรงตอธรกจหลากหลาย โดยเฉพาะธรกจการวางโครงขายสถานฐาน ธรกจการใหบรการโทรศพทเคลอนท ไดแก การใหบรการขอมลธรกจการผลต และจดจ าหนายสมารทโฟน อกทงยงกอใหเกดอานสงสทางออมในอกหลายธรกจ เชน การผลตซอฟตแวร (Software) ตลาดธรกจออนไลน (E-Commerce) การใหบรการศกษาออนไลน (E-Leaning) และการใหบรการดานบนเทงออนไลน (Online Entertainment) เปนตน (บรษท ศนยวจยกสกรไทย จ ากด. การประเมนธรกจดานไอทในประเทศไทย . 2559: ออนไลน) จากทกลาวมาขางตน พบวาแผนการพฒนาดงกลาวนจะสงผลดตอบรษทรบเหมาชวงงานสรางสถานฐานของระบบโทรศพทมอถอในประเทศไทยดวยเชนกน นนหมายความวาธรกจนมแนวโนม และมททาวาจะขยายตวขนแบบยงไมมทางลง สงผลใหโอกาสในการทจะมงานรองรบอยางตอเนองไปอกในชวงระยะเวลา 2-3 ป ขางหนา

Page 55: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

53

แตในขณะเดยวกนความเรงรบในการขยายสถานฐาน อนเกดจากความลาชาในการประมลดงกลาว จะสงผลท าใหงานสรางสถานฐานไมมคณภาพ และเกดความผดพลาดในการด าเนนงาน อนเกดจากบรษทรบเหมาชวงตองสงวสด อปกรณ เขาท างานพรอมกนท าให ผผลต และผจ าหนาย สงสนคาไดไมตรงตามแผนงาน สงผลใหการด าเนนงานเกดความลาชา หรอความทเรงรบท างานของบรษทรบเหมาชวงอาจท าใหผลงานออกมาไมมคณภาพ สงผลใหไมสามารถสงงานไดครบตามก าหนดเวลา เปนตน และทงนยงมอปสรรคจากสภาพแวดลอมตางๆ ทไมสามารถควบคมได เชน ภยธรรมชาต และสถานทกอสรางทไมเอออ านวยความสะดวก วตถประสงคของก ารวจย 1. เพอศกษาสภาพปจจบนของบรษทรบเหมาชวงงานสรางสถานฐานของระบบโทรศพทมอถอในประเทศไทย 2. เพอศกษาปจจยทสงผลระดบประสทธผลการจดการของบรษทรบเหมาชวงงานสรางสถานฐานของระบบโทรศพทมอถอในประเทศไทย 3. เพอน าเสนอแนวทางการจดการทมประสทธผลของบรษทรบเหมาชวงงานสรางสถานฐานของระบบโทรศพทมอถอในประเทศไทย ขอบเขตการศกษา กลมเปาหมาย กลมบรษทรบเหมาชวงงานสรางสถานฐานของระบบโทรศพทมอถอในประเทศไทย ขนตอนการด าเนนงาน 1. ศกษาขอมลการด าเนนงานรบเหมาชวงงานสรางสถานฐานของระบบโทรศพทมอถอในประเทศไทย 2. ศกษาทบทวนวรรณกรรม งานวจย แนวคด ทฤษฎทเกยวของและจากนกวชาการผทรงคณวฒ รวมถงผเชยวชาญ และผบรหารทมประสบการณการบรหารจดการงานสรางสถานฐานของระบบโทรศพทมอถอในประเทศไทย อภปรายผล หลกส าคญของการจดการงานกอสราง จากการศกษา วเคราะห แนวคด ทฤษฎ ทเกยวของกบการจดการงานกอสราง ไดแก พนม ภยหนาย (2528), ฤทธชารด ดอ ามาตย (2536), วสตร จระด าเกง (2548), เฟลโลส (Fellows. 1980), แบรมเบล และ คอลลาฮาน (Bramble and Callahan. 1987), ณฐพร เพมทรพย (2544) และภทรวรรธน อาจองค (2548) พบวาในงานกอสรางจะมผเขามาเกยวของอยหลายกลมทมบทบาทส าคญ เชน เจาของโครงการ (Owner) ผออกแบบ (Designer) ผบรหารกอสราง (Professional Construction Manager) ผควบคมงานกอสราง (Construction Supervision) ผรบเหมากอสรางหลก (Contractor) และ/หรอ ผรบเหมาชวง (Subcontractor) โดยมองคประกอบการจดการทส าคญ ไดแก 1) ตนทน คอมการควบคมดแลระหวางการท างานไมใหเกดความ

Page 56: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

54

สญเสย 2) คณภาพ คอมการตรวจสอบความถกตองตามหลกวศวกรรม กฎหมายการกอสราง ดานความปลอดภย และสงแวดลอมในการท างานตางๆ 3) เวลา คอมการวางแผนการท างาน โดยก าหนดระยะเวลาการท างานใหเสรจสนตามก าหนดสญญา หรอตามทมการตกลงกน อปสรรคในการด าเนนธรกจ จากการศกษา วเคราะห แนวคด ทฤษฎ ทเกยวของกบอปสรรคในการด าเนนธรกจ ไดแก ไมเคล อ พอรทเตอร (Michael E. Porter), ฟรานซส เจ อากวลาร (Francis J. Aguilar. 1967) และเอกกมล เอยมศร. (2555) พบวาอปสรรคของบรษทรบเหมาชวงเกดจากการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมทางธรกจเปนพเศษ ทงทมลกษณะการเปลยนแปลงในรปแบบทแนนอน และรปแบบไมแนนอน (Environment Uncertainty) ซงการเปลยนแปลงแบบไมแนนอนเปนลกษณะการเปลยนแปลงทสลบซบซอน ระดบการเปลยนแปลงทรนแรง หรอรปแบบของการเปลยนแปลงไมเคยเกดขนมากอนเลยในอดต เชน การเปลยนแปลงจากกระแสโลกาภวตน ตลาดโลก เทคโนโลย ผลตภณฑ หรอความตองการบรการรปแบบใหมของลกคาสวนรปแบบแนนอน เชน จ านวนคแขงรายเดม เมอมความตองการสวนแบงการตลาดสงกตองมการปรบราคา สวนผวาจางเอง เมอมทางเลอกเยอะกตองมการปรบราคา เชนกน การประเมนประสทธผลขององคการ จากการศกษา วเคราะห แนวคด ทฤษฎ ทเกยวของกบการประเมนประสทธผลขององคการ ไดแก จนดาลกษณ วฒนสนธ (2530), พทยา บวรวฒนา (2541), คอปโลว (Coplow. 1964), ไพรซ (Price. 1968), กบสน ไอแวนซวช และ โดเนลล (Gibson, Ivancevich, and Donnelly. 1979: 29) พบวาองคการทกองคการจะสามารถด าเนนงานตอไปในอนาคตใหบรรลไดตามเปาหมาย หรอไดตามวตถประสงคนน การประเมนประสทธผลขององคการ จงเปนกระบวนการทจะสามารถบงบอกชแจงไดวาควรด าเนนการตอไปอยางไรใหองคการมประสทธผลอยางดทสด โดยสามารถสรปไดวาการประเมนประสทธผลขององคการ หมายถง การประเมนดวยการพจารณาจากคณภาพของผลผลต หรอบรการขององคการ ความสามารถในการผลตสนคา หรอบรการ ความพรอม หรอความเปนไปไดในการปฏบตงาน ผลตอบแทน หรอผลก าไรทไดรบจากการด าเนนงานมการผลตสนคา และบรการ เปนตน แนวทางในการประเมนประสทธผลขององคการ แยกเปน 2 แนวทาง คอ 1) การประเมนประสทธผลตามเปาหมาย โดยการพจารณาจากความสามารถขององคการในการด าเนนงานใหบรรลเปาหมายขององคการดวยเครองมอทมชวต และไมมชวต และ 2) การประเมนประสทธผลเชงระบบ ไดเพมตวแปรในการพจารณาเกยวกบทรพยากรทใชในการผลต กระบวนการผลต และผลผลตทไดรบอนเปนการพจารณาปจจยน าเขา และกระบวนการผลต สรป จากขอมลดงกลาวสามารถสรปไดวา การจดการทมประสทธผล หมายถง ผลส าเรจ ผลลพธ ผลกระทบ และการพจารณาผลของการท างานทส าเรจลลวงตามเปาประสงคทตงไว เปนตวการ หรอเปนเครองตดสนใจขนสดทายส าหรบการเปรยบเทยบ ระหวางวตถประสงค และผลลพธของโครงการ ทมความสมพนธกบผลงาน ผลทเกดขนของงานนนจะตองตอบสนอง หรอบรรลตามวตถประสงคขององค การ เปนการประเมนผลทไดรบของ

Page 57: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

55

แผนงาน การบรการ ลกษณะกจการในการลดปญหา และปรบปรงสถานการณทไม พงพอใจใหดขน การพจารณาทางเลอกโดยการใชประสทธผลเปนเกณฑเปรยบเทยบผลลพธทเกดขนจรงในรปของหนวยของผลผลต หรอบรการวามการใชทรพยากรปจจยน าเขามามากนอยเพยงใด และผลทเกดขนสอดคลองกบเปาหมายอยางไร อยางไรกตาม การจดการทมประสทธผล ยงหมายถง ความสามารถขององคการในการบรรลเปาหมายท ไดก าหนดไว โดยใชประโยชนจากทรพยากรอยางคมคา รกษาไวซงทงทรพยากร และวสดอปกรณ และไมสรางความเครยดแกสมาชก สมาชกเกดความพงพอใจในงาน ทกคนมสวนรวมอยางกวางขวาง ซงในการก าหนดวตถประสงคขององคการ และรบผดชอบตอปญหา หรอขอยงยากทเกดขน และองคการสวน รวมสามารถปรบตว และพฒนาเพอด ารงอยตอไปได ขอเสนอแนะ ปจจยทสงผลตอประสทธผลของบรษทรบเหมาชวงงานสรางสถานฐานของระบบโทรศพทมอถอในประเทศไทย ไดจากการวเคราะหแนวคด ทฤษฎ งานวจยทเกยวของและจากนกวชาการผทรงคณวฒ รวมถงผเชยวชาญ และผบรหารทมประสบการณการบรหารจดการงานสรางสถานฐานของระบบโทรศพทมอถอในประเทศไทย โดยบรษทรบเหมาชวงสามารถน าองคความรทไดไปประยกตใชในการพฒนาเพมศกยภาพในการท างาน และเกดประสทธผลตามทไดก าหนดไว และยงใชเปนแนวทางส าหรบบรษทรบเหมาชวงรายใหมทมความสนใจจะเขามาศกษาวธการจดการงานสรางสถานฐานของระบบโทรศพทมอถอกอนเขามารวมท างาน และในอนาคตผวจยหวงวาผลการศกษาวจยนจะเปนประโยชน สามารถใชเปนขอมลประกอบการเรยนการสอน ส าหรบสถาบนการศกษาทงภาครฐ และเอกชน ทมการเปดสอนในภาควชาโยธา กอสราง ไฟฟาสอสาร การจดการงานโครงการ และการจดการงานกอสรางตอไป กตกรรมประกาศ บทความวชาการนส าเรจลงไดดวยด เนองจากไดรบความกรณาอยางสงจากทานอาจารยทปรกษาทกรณาใหค าแนะน าปรกษาตลอดจนปรบปรงแกไขขอบกพรองตางๆ ดวยความเอาใจใสอยางดยง ผเขยนบทความตระหนกถงความตงใจจรง และความทมเทของทานอาจารย ขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ ทน ขอขอบพระคณทกทานทใหความรวมมอในการใหขอมล ขอเสนอแนะ และแนวทางการปฎบต จนท าใหบทความนส าเรจลลวงไปดวยด อนงผเขยนบทความหวงวาบทความฉบบนจะมประโยชนอยไมนอย จงขอมอบสวนด และขอมอบความกตญญกตเวทตาคณ แดบดา มารดา และผมพระคณทกทาน ส าหรบขอบกพรองตางๆ ทอาจจะเกดขนนน ผเขยนบทความขอนอมรบผดเพยงผเดยว และยนดทจะรบฟงค าแนะน าจากทกทานทไดเขามาศกษา เพอเปนประโยชนในการพฒนางานตอไป

Page 58: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

56

เอกสารอางอง บรษท ศนยวจยกสกรไทย จ ากด. (2559). การประเมนธรกจดานไอทในประเทศไทย. สบคน เมอ 10 สงหาคม

2559,จาก: https://www.kasikornresearch.com/TH/K-EconAnalysis/Pages/ViewSummary.aspx. มลนธองคการกระจายเสยง และแพรภาพสาธารณะแหงประเทศไทย หรอไทยพบเอส. (2559). ค าสงหวหนา

คสช. ท 16/2559 ให กสทช. จดการประมล 4G คลนความถ 900 เมกะเฮรตซ รอบใหม ในวนท 27 พฤษภาคม 2559. สบคนเมอ 10 ตลาคม 2559, จาก http://news.thaipbs.or.th/ content/251650.

พทยา บวรวฒนา. (2541). ทฤษฎองคการสาธารณะ. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. พนม ภยหนาย. (2528). บรหารงานกอสราง. กรงเทพฯ. สมาคมสงเสรมเทคโนโลย ไทย-ญปน. ไพโรจน ไววานชกจ. (2559). พฒนาการสอสารไรสาย 2016. กรงเทพฯ: ไมโครคอมพวเตอร (MICRO

Computer) ปท 34 ฉบบท 372. วสตร จระด าเกง. (2548). การบรหารโครงการ. กรงเทพฯ: วรรณกว. วศวกรรมสถานแหงประเทศไทย หรอ วสท. (2540). ขอบเขต และหนาทการใหบรการวชาชพการบรหารงาน

กอสราง. กรงเทพฯ: วศวกรรมสถานแหง3ประเทศไทยในพระบรมราชปถมภ. ส านกงานคณะกรรมการกจการกระจายเสยง กจการโทรทศน และกจการโทรคมนาคมแหงชาต หรอกสทช. (2559). รายชอผใหบรการเครอขายโทรศพทมอถอ. สบคนเมอ 10 ตลาคม 2559, จาก http://www4.nbtc.go.th/Business/commu.aspx. Aguilar, Francis J. (1967). Scanning the business environment. New York, NY: Macmillan Co. Droidsans Co., Ltd. (2016). Compare network coverage AIS DTAC TRUEMOVE. From

http://droidsans.com/compare-network-coverage-ais-dtac-truemove- Gibson, et al,. (1979). Organizational Behavior Structure Process Behavior Dallas. Texas:

Business Publication, Inc. Gibson, J.L., Ivancevich, J.M., & Donnelly, J.H. (1979). Organization Behavior Structure Process

(3 rd ed.). Texas: Business Publication, Inc. Porter, Michael, E. (1980). Competitive Strategy: Techniques for analyzing industries and

competitions: with a new introduction. New York: Free Press.

Page 59: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

57

ตวอยางภาพประกอบ สถานฐาน (Base Station) ของระบบโทรศพทมอถอทท าหนาทสงผานสญญาณนน จะประกอบไปดวย อปกรณรบ-สงสญญาณ สายอากาศ สายเคเบลน าสญญาณ และตวโครงสรางเสาสญญาณทใชรองรบการตดตงอปกรณดงทกลาวมา โดยตวโครงสรางเสาสญญาณจะมลกษณะเปนแบบ หอคอย โครงสรางคอนกรต และโครงสรางเหลก ซงมชอเรยกกนทวไปวาเสาสญญาณโทรศพทมอถอ ดงภาพประกอบ 1)

ภาพประกอบ 1) สถานฐานของระบบโทรศพทมอถอแบบโครงสรางเหลก ทมา: ส านกงานคณะกรรมการกจการกระจายเสยง กจการโทรทศน และกจการโทรคมนาคมแหงชาต หรอ กสทช.

Page 60: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

58

การพฒนาตราสนคาของของกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยน ต าบลเขวา อ าเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม

The Development Branding of The Women Weaving for Baan Chieng Xuan Tambon Khwa Amphoe Mueang Mahasarakham Province.

นพรช พนโภคา1 ประภาศลป วนนอก2 ดร.กตตชย เจรญชย3 และ ผศ.ดร.เขมกา แสนโสม4

Nopparas Panpaoka Praphasin Wannok Dr.Kittichai Jaroenchai and Asst.Prof.Dr.Kemika Sansom

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1) เพอวเคราะหสถานการณปจจบนของกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยน 2) เพอออกแบบตราสนคาของกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยน 3) เพอศกษาตราสนคาของกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยน และ 4) เพอพฒนาตราสนคาของของกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยน ต าบลเขวา อ าเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม โดยใชระเบยบวธการวจยแบบผสานวธ (Method Research Design) เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล คอ แบบสมภาษณ และแบบสอบถาม พบวา 1) ตราสนคาของกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยนมการใชสทออกแบบตราสนคาทดไมสบายตา หรอ สสนฉดฉาดเกนไป 2) ออกแบบตราสนคาของกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยนมการน าสญลกษณทองถนมาเปนองคประกอบของตราสนคา 3) ผประกอบการมความคดเหนเกยวกบตราสนคาของกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยน โดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง ( =3.05 , S.D=0.15) และ 4) แนวทางการพฒนาตราสนคา คอ ดานส ควรมการออกแบบตราสนคาทใชเปนสทดแลวสบายตา เชนใชสฟาหรอสด าในการออกแบบตราสนคา

ค าส าคญ : ตราสนคา ABSTRACT

This research aims to 1) situation analysis of The Women Weaving for Baan Chieng Xuan 2) Brand building of The Women Weaving for Baan Chieng Xuan 3) study to branding of The Women Weaving for Baan Chieng Xuan and 4) development branding of The Women Weaving for Baan Chieng Xuan Tambon Khwa Amphoe Mueang Mahasarakham Province by using mixed method research Design. The instrument used for collecting data was structured interview and questionnaire. The results were found as follows: 1) there is a brand design that seems 1 นกศกษาปรญญาตรหลกสตรบรหารธรกจบณฑต สาขาวชาการตลาด คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม 2 นกศกษาปรญญาตรหลกสตรบรหารธรกจบณฑต สาขาวชาการตลาด คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม 3 อาจารยประจ าหลกสตรบรหารธรกจบณฑต สาขาวชาการตลาด คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม 4 อาจารยประจ าหลกสตรบรหารธรกจบณฑต สาขาวชาการตลาด คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม

Page 61: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

59

uncomfortable or flashy colours too 2) using the local symbol to be the element of the brand 3) branding of The Women Weaving for Baan Chieng Xuan was at a medium level ( =3.05, S.D=0.15) and 4) development branding of The Women Weaving for Baan Chieng Xuan was colors: There should be a brand design that uses a color that looks great on the eyes, such as using a blue or black in the brand design.

Keywords : Branding บทน า ในการบรหารจดการเพอเชอมโยงสนคาจากชมชนสตลาดทงในประเทศและตางประเทศ ดวยระบบรานคาเครอขายเพอสงเสรมและสนบสนนกระบวนการพฒนาทองถน สรางชมชนใหเขมแขง พงตนเองไดใหประชาชนมสวนรวมในการสรางรายไดดวยการน าทรพยากรภมปญญาในทองถนมาพฒนา เปนผลตภณฑและบรการทมคณภาพมจดเดนและมลคาเพมเปนทตองการของตลาด ทงในและตางประเทศ ไดมการก าหนดแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (2555-2559) วาดวย ยทธศาสตรการปรบโครงสรางเศรษฐกจสการเตบโตอยางมคณภาพและยงยน ในชวงระยะเวลาตงแตเรมแผนพฒนาฯ ประเทศไทยมอตราการขยายตวทางเศรษฐกจเฉลยรอยละ 3.9 และสามารถรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจโดยรวมไวไดโดยฐานะการคลงมความแขงแกรง ทนส ารองระหวางประเทศเพมขนอยางตอเนองรวมทงการจางงานและดลบญชเดนสะพดอยในเกณฑด (ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ส านกนายกรฐมนตร, 2554, หนา 85)

ทงนแผนยทธศาสตรการวจยแหงชาต ฉบบท 8 (2555-2559) วาดวย การบรหารจดการความรผลงานวจย นวตกรรม สงประดษฐ ทรพยากร และภมปญญาของประเทศ ส การใชประโยชนเชงพาณชยและสาธารณะ ดวยยทธวธทเหมาะสมทเขาถงประชาชน และประชาสงคมอยางแพรหลาย โดยมงเนนการวจยเพอเพมประสทธภาพ และประสทธผลของการวจยและ ผลงานวจยดวยการบรหารจดการดานการวจยใหเปนฐานความร ในการพฒนาคณภาพชวตและ พฒนาเศรษฐกจตอยอดจากภมปญญาทองถน (ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต : ระบบออนไลน) ในปจจบนผผลตสนคาหนงต าบลหนงผลตภณฑ (OTOP) ป 2557-2558 ในภาคตะวนออก เฉยงเหนอ มผประกอบการจ านวน 5,003 ราย และมผลตภณฑ OTOP ทขนทะเบยนไวกวา 27,278 รายการ ซงผลตภณฑ OTOP ทผานการคดสรรลาสด มทงหมด 8,592 รายการ โดยแยกเปนประเภทอาหาร จ านวน 2,728 รายการ ประเภทเครองดม จ านวน 293 รายการ ประเภทผาและเครองแตงกาย จ านวน 1,802 รายการ ประเภทของใช ของประดบตกแตง จ านวน 3,518 รายการ และประเภทสมนไพรไมใชอาหารจ านวน 251 รายการ (ภมปญญาไทย : ระบบออนไลน)

และแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมจงหวดมหาสารคาม (พ.ศ. 2557-2560) ในยทธศาสตรเสรมสรางเศรษฐกจเพอชมชน วาดวยการพฒนาผลตภณฑชมชนเพอเพมศกยภาพดานการพฒนาผลตภณฑแกกลมผผลตและผประกอบการ OTOP เพมชองทางการจ าหนายสนคา OTOP และเพอสงเสรมพฒนาคณภาพมาตรฐานสนคา

Page 62: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

60

OTOP ของจงหวดมหาสารคามใหกาวสมาตรฐานอาเซยนและสากล และเพอตอบสนองนโยบายของรฐบาลในการพฒนาสนคา OTOP สสากล (ส านกงานประชาสมพนธจงหวดมหาสารคาม : ระบบออนไลน)

ส าหรบกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยน เปนผผลตสนคา OTOP ประเภทผาและเครองแตงกาย ของจงหวดมหาสารคาม ซงปจจบนประสบปญหาในตราสนคาทมการใชสทออกแบบตราสนคาทดไมสบายตา หรอ สสนฉดฉาดเกนไป (บทสมภาษณคณแมแพง โคตรมงคณ ประธานกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยน เมอวนท 7 กนยายน 2559) ท าใหกลมวจยสนใจทจะศกษาเกยวกบการพฒนาตราสนคาของกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยน ต าบลเขวา อ าเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม เพอน าความรทไดมาเปนแนวทางในการพฒนาตราสนคาเพอเพมยอดขายใหกบกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยนใหมประสทธภาพมากยงขนตอไป วตถประสงคของการศกษา 1. เพอวเคราะหสถานการณปจจบนของกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยน ต าบลเขวา อ าเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม

2. เพอออกแบบตราสนคาของกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยนต าบลเขวา อ าเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม

3. เพอศกษาตราสนคาของกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยนต าบลเขวา อ าเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม

4. เพอพฒนาตราสนคาของกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยนต าบลเขวา อ าเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม

สมมตฐานของการวจย ผประกอบการทม เพศ อายสถานภาพ ระดบการศกษา รายไดตอเดอน อายการท างาน ทแตกตางกน มความคดเหนเกยวกบตราสนคาของกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยน ต าบลเขวา อ าเภอเมอง จงหวดมหาสารคามตางตางกน วรรณกรรมทเกยวของ

ผวจยไดศกษาแนวคดและทฤษฎเกยวกบตราสนคาจากนกวชาการหลายทาน ดงตอไปน 1. ความหมายตราสนคา (Branding) มนกวชาการหลายทานไดใหความหมายของค าดงกลาว

ดงตอไปน ศรวรรณ เสรรตน (2543:107) กลาววา ตราสนคา (Brand) หมายถง ชอ ค า สญลกษณ การออกแบบ

หรอสวนผสมของสงดงกลาวเพอระบถงสนคาและบรการของผขายรายใดรายหนงหรอกลมของผขายเพอแสดงถ งลกษณะทแตกตางจากคแขงขน

ศวฤทธ พงศกรรงศลป (2547:161) กลาววา ตราสนคา (Brand) หมายถง การใชชอ รปแบบ สญลกษณ หรอการออกแบบ หรอการผสมผสานของสงตางๆเหลาน เพอใชระบหรอจ าแนกผลตภณฑ

Page 63: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

61

ภาวณ กาญจนาภา (2554:154) กลาววา ตรายหอผลตภณฑ (Brand) หมายถง ชอ ค า สญลกษณ การออกแบบ หรอการรวมกนของสงตางๆขางตนทเปนเครองแสดงถงผลตภณฑของผขายและเปนสงทชวยแยกความแตกตางระหวางผลตภณฑของผขายและผแขงขน

วทวส รงเรองผล (2549:120) กลาววา ตรายหอ (Brand) หมายถง ถอยค า (Word) สญลกษณ (Symbol or logo) รปทรง (Style) การออกแบบ (Design) ส (Color) อยางใดอยางหนงหรอหลายๆอยาง รวมกนเพอระบชลกษณะของผลตภณฑหนงๆ ขององคกรทจะแตกตางจากผอน

ปณศา มจนดา และ ศรวรรณ เสรรตน (2554:160) กลาววา ตราสนคา (Brand) เปนชอ ค า สญลกษณ การออกแบบ หรอสวนผสมของสงดงกลาวเพอระบถงสนคาและบรการของผขายรายใดรายหนงหรอกลมผขายเพอแสดงถงลกษณะทแตกตางจากคแขงขน

สรปไดวา ตราสนคา (Brand) หมายถง การใชชอ รปแบบ สญลกษณ การออกแบบถอยค า สญลกษณ รปทรง ส อยางใดอยางหนงหรอหลายๆอยางรวมกนเพอระบถงสนคาและบรการของผขายรายใดรายหนงหรอกลมผขายและเปนสงทชวยแยกความแตกตางระหวางผลตภณฑของผขายและผแขงขน

2. ความส าคญของตราสนคา (Branding) ตราสนคาท าใหผซอเลอกซอสนคาไดถกตองโดยผซอเปรยบเทยบคณภาพไดเหนความแตกตางในสนคาใน

การน าตราสนคาไปใชในการโฆษณาและลกคาจ าไดเมอสนคาอยในชนวางในรานเพอใหผขายเพมยอดขายและการตลาดเพราะชวยใหผซอไมสบสนในการตดสนใจซอและสามารถตงราคาใหแตกตางกนในแตละสายยหอในการก าหนดต าแหนงสนคาตางๆ (ศรวรรณ เสรรตน,2543:108) ทงนตราสนคาจดเปนทรพยสนขององคกรธรกจทชวยเพมคณคาใหกบผลตภณฑนอกจากคณลกษณะทางกายภาพทผบรโภคสามารถมองเหนไดหรอหนาทประโยชนใชสอยของผลตภณฑทผบรโภคไดรบการซอผลตภณฑการบรหารจดการตามยหอผลตภณฑทดตอใหเกดการรบรแรงเหนคณคาจดจ ายอมรบและสรางความซอสตยตอสายยหอปฏภาณอนจะน ามาซงรายไดและก าไรใหกบธรกจ(ภาวณ กาญจนาภา 2554:155)

ตราสนคามความส าคญมากๆทงตอ ผผลต ผจ าหนายและผบรโภค หากผลตภณฑตางๆไมมการน าตรายหอมาใชการตดตอซอขายและกจกรรมอนๆทางการตลาด คงท าไดดวยความยากล าบากโดยตรายหอมสวนส าคญ เชน ท าใหลกคาเหนความแตกตางระหวางผลตภณฑในแตละชนด แตละแบบของผผลตแตละราย ชวยสรางความมนใจใหกบลกคาในการทจะเลอกซอผลตภณฑวาจะไดผลตภณฑทตองการในคณภาพแลมาตรฐานทเคยไดรบ (วทวส รงเรองผล 2549:121) ดงนนตราสนคาเปนการน าเสนอผลประโยชนดานหนาทของสนคาใหกบผบรโภคปทมเวชผลประโยชนนจะตองดเทากบหรอมากกวาคแขงขนและน าเสนอผลประโยชนทงในดานบนและดานอารมณซงประโยชนทงสองนจะสอดคลองกบการเพอน าเสนอคาสนคาทมลกษณะเปนหนงเดยว (ปณศา มจนดา และ ศรวรรณ เสรรตน 2554:161)

สรปไดวาตราสนคามความส าคญมากๆทงตอผผลต ผจ าหนายและผบรโภคซงจดเปนทรพยสนขององคกรธรกจทชวยเพมคณคาใหกบผลตภณฑ และเปนการน าเสนอผลประโยชนดานหนาทของสนคาใหกบผบรโภคท าใหผซอเลอกซอสนคาไดถกตองโดยผซอเปรยบเทยบคณภาพไดเหนความแตกตางในสนคาในการน าตราสนคาไปใชใน

Page 64: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

62

การโฆษณาและลกคาจ าไดเมอบรษทมตราสนคาทมชอเสยงแลวปจจยดานการผลตอาจถกน าไปวาจางหนวยงานภายนอกเปนผผลตได

3. องคประกอบของตราสนคา (Branding) จากการศกษาองคประกอบตราสนคาจากนกวชาการหลายทานท าใหสรปไดวาองคประกอบของตราสนคา

ประกอบดวย ดานชอตรา ดานส ดานภาษา ดานสญลกษณ และดานการออกแบบ วธด าเนนการวจย

การวจยครงนใชระเบยบวธการวจยแบบผสานวธ (Mixed Method Research Design) ประกอบดวยการศกษาเชงคณภาพและการศกษาเชงปรมาณ โดยวธด าเนนการวจยแบงออกเปนขนตอนการวจย 4 ระยะ ดงน

ขนตอนการวจยระยะท 1 การวเคราะหสถานการณปจจบนของกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยน ต าบลเขวา อ าเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม มรายละเอยดดงตอไปน

วธการวจย การวจยขนตอนนเปนการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) ผใหขอมล คอ สมาชกกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยน จ านวน 19 คน เครองมอการวจย คอ การสมภาษณแบบมโครงสราง (Structured Interview) โดยรปแบบการ

สมภาษณแบบมโครงสราง เปนการก าหนดประเดนโครงสรางขอค าถามทมค าถามแนนอนตายตว ผวจยไดใชขอค าถามแบบปลายเปด (Open-ended Questions) ในสมภาษณเฉพาะประเดนทส าคญๆ คอ สภาพการณปจจบนเกยวกบตราสนคาของกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยน

การเกบขอมล เพอใหไดขอมลทเจาะลกมความถกตองและครบถวนสมบรณ โดยขนแรกจะเรมด าเนนการเกบขอมลจากเอกสารจากนนจะใชวธการเกบขอมลจากกลมผใหขอมล โดยการสมภาษณแบบมโครงสราง (Structured Interview) เปนวธการหลกในการเกบรวบรวมขอมล

การวเคราะหขอมล ใชวธการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) เพอจดหมวดหมของเนอหา (Category) จากนนน ามาสงเคราะหเชงระบบ (Systematic synthesis) เพอหาประเดนรวมหรอประเดนหลกและอธบายเนอหา

ขนตอนการวจยระยะท 2 การออกแบบตราสนคาของกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยน ต าบลเขวา อ าเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม มรายละเอยดดงตอไปน

วธการวจย การวจยขนตอนนเปนการวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) กลมตวอยาง คอ สมาชกกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยน จ านวน 19 คน เครองมอการวจย คอ แบบสอบถาม (Questionnaire) เรอง การออกแบบตราสนคา เปนเครองมอท

ใชในการเกบรวบรวมขอมลทผวจยประยกตขนจากการสมภาษณแบบมโครงสราง และความรทไดจากการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ

การเกบขอมล ผวจยจะน าเครองมอทใชในการวจย คอ แบบสอบถาม (Questionnaire) ไปด าเนนการส ารวจขอมล เพอเกบขอมลจากสมาชกกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยน

Page 65: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

63

การวเคราะหขอมล ในวเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณนา (Descriptive Analysis) น าเสนอในรปของจ านวน (Frequency) และคารอยละ (Percentage)

ขนตอนการวจยระยะท 3 ศกษาศกษาตราสนคาของกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยน ต าบลเขวา อ าเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม มรายละเอยดดงตอไปน

วธการวจย การวจยขนตอนนเปนการวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) กลมตวอยาง คอ สมาชกกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยน จ านวน 19 คน เครองมอการวจย คอ แบบสอบถาม (Questionnaire) เปนเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลท

ผวจยประยกตขนจากการสมภาษณแบบมโครงสราง ความรทไดจากการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ และขอมลจากขนตอนการวจยระยะท 2

การตรวจสอบคณภาพของเครองมอการวจย ผวจยตรวจสอบความเทยงตรงตามเนอหา (Content Validity) โดยวธการหาความสอดคลองระหวางขอค าถามกบวตถประสงค (Index of Congruence : IOC) เลอกค าถามทมคา IOC ตงแต 0.67 ขนไป จากนกวชาการและผเชยวชาญ 3 ทาน และวเคราะหคาความเชอมนของแบบสอบถาม (Reliability Analysis) เพอพจารณาคาสมประสทธอลฟาของครอนบาคส (Cronbach’s Alpha) ของตวแปรทกตวมคาเกน 0.60 ซงเปนคาทยอมรบได (Hair et al., 2006)

การเกบขอมล ผวจยจะน าเครองมอทใชในการวจย คอ แบบสอบถาม (Questionnaire) ทไดมการตรวจสอบคณภาพของเครองมอการวจยแลว ไปด าเนนการส ารวจขอมล เพอเกบขอมลจากสมาชกกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยน

การวเคราะหขอมล ในวเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณนา (Descriptive Analysis) น าเสนอในรปของจ านวน (Frequency) คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Arithmetic Mean) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) และการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One-way ANOVA)

ขนตอนการวจยระยะท 4 เพอพฒนาตราสนคาของกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยน ต าบลเขวา อ าเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม มรายละเอยดดงตอไปน วธการวจย การวจยขนตอนนเปนการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research)

ผใหขอมล คอ สมาชกกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยน จ านวน ต คน และนกวชาการ จ านวน 2 คน

เครองมอการวจย คอ แบบบนทกขอมลสนทนากลมซงประกอบไปดวยแนวทางปลายเปดในการสนทนากลมทพฒนาขนเพอใชพฒนารปแบบบรรจภณฑของกลมขนมเทยนแกวแมพลศร

การเกบขอมล ขนตอนนใชวธการการสนทนากลม (Focus Group Discussion) เพอน าไปสการพฒนากลยทธสวนประสมทางการตลาดของกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยน

การวเคราะหขอมล เพอพฒนาตราสนคาของกลมขนมเทยนแกวแมพลศร โดยการสนทนากลมของสมาชกกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยน และนกวชาการ ประกอบดวย การจดระเบยบขอมล การแสดงขอมล สรป และตรวจสอบความถกตองของผลวจย

Page 66: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

64

ผลการวจย ผวจยสรปขอคนพบตามวตถประสงคการวจย ดงน

1. สรปผลขอคนพบการวเคราะหสถานการณปจจบนของกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยน ต าบลเขวา อ าเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม

พบวา สถานการณปจจบนเกยวกบตราสนคาของกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยน ประกอบดวย ดานชอตราสนคา คอ ไมมความแตกตางจากผลตภณฑ ดานส คอ มการใชสทออกแบบตราสนคาทดไมสบายตา หรอ สสนฉดฉาดเกนไป ดานการออกแบบ คอไมมการวางแผนกอนออกแบบตราสนคา ดานภาษา คอ ภาษายงสอถงตวผลตภณฑไมคอยจะดหนก และดานสญลกษณ คอ ตราสนคาไมมความเปนเอกลกษณเฉพาะกลม

2. สรปผลขอคนพบออกแบบตราสนคาของกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยน ต าบลเขวา อ าเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม

พบวา ส าหรบการออกแบบตราสนคา ผประกอบการสวนใหญจะมความคดเหนในการน าสญลกษณทองถนมาเปนองคประกอบของตราสนคา ดงแสดงในรปภาพท 1

รปภาพท 1 การออกแบบตราสนคาของกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยน

3. สรปผลขอคนพบการศกษาตราสนคาของกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยน ต าบลเขวา อ าเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม

พบวา ผประกอบการสวนใหญจะเปน สวนใหญเปนเพศหญง 15 คน คดเปนรอยละ 78.90 มอายระหวาง 31-40 ปจ านวน 10 คน คดเปนรอยละ 52.60 มสถานภาพสมรส จ านวน 10 คน คดเปนรอยละ 52.60 มระดบการศกษา มธยมศกษา/ปวช จ านวน 9 คน คดเปนรอยละ 47.40 มรายไดตอเดอน 5 ,001-10,000 บาท จ านวน 12 คน คดเปนรอยละ 63.20 มอายการท างาน 1-5ป จ านวน 15 คน คดเปนรอยละ 78.90 และมความคดเหนเกยวกบการสรางตราสนคากลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยน ต าบลเขวา อ าเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม โดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง ( =3.05, S.D=0.15) เมอพจารณาเปนรายดานเรยงคาเฉลยจากมากไปหานอย

Page 67: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

65

ดงน ดานชอตรา ( =3.18, S.D=0.20) ดานภาษา ( =3.08, S.D=0.20) ดานการออกแบบ ( =3.00, S.D=0.26) ดานสญลกษณ ( =3.00, S.D=0.19) ดานส ( =2.99, S.D=0.24)

ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา ผประกอบการทม เพศ อายสถานภาพ ระดบการศกษา รายไดตอเดอน อายการท างาน ทแตกตางกน มความคดเหนเกยวกบตราสนคาของกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยน ต าบลเขวา อ าเภอเมอง จงหวดมหาสารคามไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตระดบ .05

4. สรปผลขอคนพบการพฒนาตราสนคาของกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยน ต าบลเขวา อ าเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม พบวา กลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยนควรมการพฒนาตราสนคา โดยเรยงด าดบดงน

1. ดานส (Colors) ควรมการออกแบบตราสนคาทใชเปนสทดแลวสบายตา เชนใชสฟาหรอสด าในการออกแบบตราสนคา 2. ดานสญลกษณ (Logo) ควรมการออกแบบตราสนคาทมสญลกษณแสดงถงบคลกภาพไดชดเจน โดยการตวสนคาไดอยางชดเจน 3. ดานการออกแบบ (Design) ควรมการออกแบบตราสนคาทมการวางแผนอยางเหมาะสม โดยมการวางแผนกอนออกแบบตราสนคา

4. ดานภาษา (Language) ควรมการออกแบบตราสนคาทมภาษาทใชสอถงตวผลตภณฑไดด โดยการใสชอกลมสตรทอผาสหกรณ บานเชยงเหยน ลงไปใน ตราสนคาดวย 5. ดานชอตรา (Brand name) ควรมการออกแบบตราสนคาท ชอตราสามารถแสดงใหเหนความแตกตาง โดยมการออกแบบตราสนคาทแตกตางจากคแขง สรปและอภปรายผล ผวจยสรปและอภปรายผลการวจย ดงน

1. ตราสนคาของกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยน ต าบลเขวาอ าเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม มการสรางตราสนคาพบวาผประกอบการมความคดเหนเกยวกบการสรางตราสนคาโดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง ( = 3.05 ,S.D = 0.15) เมอพจารณาเปนรายดาน เรยงคาเฉลยจากมากไปหานอย ดงน ดานชอตรา( = 3.18 , S.D = 0.20) ดานภาษา ( = 3.08 , S.D = 0.20) ดานการออกแบบ ( = 3.00 , S.D = 0.26) ดานสญลกษณ ( = 3.00 , S.D = 0.19) ดานส ( = 2.99 , S.D = 0.24) ซงไมสอดคลองกบงานวจยของ ธนากร ภทรพนสน (2556) ไดท าการศกษาเรอง อทธพลของความจงรกภกดตอตราสนคาขาวสารบรรจถง พบวา ปจจยทมอทธพลของความจงรกภกดตอตราสนคาขาวสารบรรจถง จากการศกษา พบวาในภาพรวมจดอย ในระดบมากเน องจาก ชอ ค า สญลกษณ การออกแบบ หรอสวนผสมของสงดงกลาวเพอระบถงสนคาและบรการของผขายรายใดรายหนงหรอกลมของผขายเพอแสดงถงลกษณะทแตกตางจากคแขงขน (ศรวรรณ เสรรตน,2543:107)

2. การพฒนาตราสนคาของกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยน ต าบลเขวา อ าเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม พบวาสงทตองพจารณาเปนอนดบแรก คอ ดานส ซงไมสอดคลองกบงานวจยของ ธนากร ภทรพนสน

Page 68: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

66

(2556) ไดท าการศกษาเรอง อทธพลของความจงรกภกดตอตราสนคาขาวสารบรรจถง พบวา เมอพจารณา เปนรายขอเรยงตามล าดบคาเฉลยพบวาปจจยทมอทธพลของความจงรกภกดตอตราสนคาขาวสารบรรจถง ล าดบสดทาย คอ ความรบผดชอบขององคกรตอสงคมเนองจากสงทมอยในตวของวตถนนๆส เปนปรากฎการณของแสงกระทบทวตถแลวถกสงมาทตาของเรา แบงเปนสทเกดจากธรรมชาตและสทสงเคราะหขนมา สมความส าคญในการด ารงชวตประจ าวนมากๆ เชน การแตงกาย เครองหมาย สญลกษณเปนตน และสยงยงใหความรสกทากจตวทยา ไดอกดวย คอ กลอมเกลาจตใจใหรสกออนไหวได

กตตกรรมประกาศ งานวจยนส าเรจสมบรณไดดวยความกรณา ใหค าปรกษาเปนอยางดยงจาก ดร.กตตชย เจรญชย และ ผศ.ดร.เขมกา แสนโสม อาจารยทปรกษา ทไดใหความอนเคราะหชวยเหลอใหค าแนะน าและแนวคดทเปนประโยชน ตรวจสอบความถกตองและความสมบรณของเนอหา และขอบพระคณกลมสตรทอผาสหกรณบานเชยงเหยนทกทานทใหความอนเคราะหขอมลในการวจยครงน บรรณานกรม ธนากร ภทรพนสน. (2556). อทธพลของความจงรกภกดตอตราสนคาขาวสารบรรจถง.บรหารธรกจมหาบณฑต

สาขาวชาการประกอบการ มหาวทยาลยศลปากร. ปณศา มจนดา และ ศรวรรณ เสรรตน. (2554). การบรหารตราเชงกลยทธและการสรางคณคาตรา. บรษท

ธรรมสาร จ ากด. ภาวณ กาญจนาภา. (2554). หลกการตลาด. เพชรบร : คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขต

สารสนเทศเพชรบร. ภมปญญาไทย. ขอมล ผลตภณฑ OTOP ผานการคดสรรลาสด ป2557 -2558. จากการสบคน

www.otoptoday.com/wisdom/ วทวส รงเรองผล. (2549). เหนอคแขงดวยการตลาดเชงกลยทธ. กรงเทพฯ : เนชนบ๏คส. ศรวรรณ เสรรตน.(2543). หลกการตลาด. กรงเทพฯ : ไดมอน อน บสสเนตเวรล. ศวฤทธ พงศกรรงศลป. (2547). หลกการตลาด. กรงเทพฯ : บรษท ส านกพมพทอป. ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2554). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ฉบบท 11 พ.ศ. 2555 - 2559. ส านกนายกรฐมนตร. ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต.แผนยทธศาสตรภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ฉบบท 8 (2555-2559).จาก

การสบคนwww.owf.go.th/wofa/modules/website/upload/article/90b423a55f4d86dca3b0 b4ad 916eead9.pdf [14 มนาคม 2559].

Hair,etc. (2006). Multivariate Data Analysis (6th ed.). Upper Saddle River, NJ: Pearson Prentice Hall.

Page 69: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

67

ผลของโปรแกรมเสรมสรางพลงอ านาจตอพฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอาย ต าบลปากโทก อ าเภอเมอง จงหวดพษณโลก

The Effect of Empowerment Program on Dementia Preventive Behavior in Older Adults, Pakthok Sub-district, Muang, Phitsanulok Province

นพมาศ กลคง1 จรพนธ พดลบ2 เยาฮา แซหวา3 กเกยรต กอนแกว4 อรษา ภเจรญ5

Noppamat Kunkhong, Jiraphon Phudlob, Yaoha Saewa, Kukiet Konkaew, Orasa Poocharoen

บทคดยอ

วจยกงทดลองแบบสองกลมวดผลกอนและหลงการทดลองโดยประยกตใชทฤษฏเสรมสรางพลงอ านาจของกบสนนมวตถประสงคเพอศกษาพฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอายและศกษาผลของโปรแกรมเสรมสรางพลงอ านาจตอพฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอาย ต าบลปากโทก อ าเภอเมอง จงห วดพษณโลก กลมตวอยาง ไดแก กลมทดลองทไดรบโปรแกรม จ านวน 30 คน และกลมควบคมจ านวน 30 คน ท าการสมแบบเจาะจงโดยใชเกณฑคดเขาคดออก เครองมอวจย ประกอบดวยโปรแกรมเสรมสรางพลงอ านาจตอพฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอมและแบบสอบถามพฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอม วเคราะหขอมลดวยสถตเชงพรรณนา และทดสอบคาเฉลยของกลมตวอยาง 2 กลมทมความเปนอสระและไมอสระตอกน พบวา พฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอายในกลมทดลองหลงการใหโปรแกรมเสรมสรางพลงอ านาจมพฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอมสงกวากอนการทดลองและสงกวากลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถต p-value < 0.001 ค าส าคญ โปรแกรมเสรมสรางพลงอ านาจ, ภาวะสมองเสอม, พษณโลก Abstract

This quasi–experimental research using the pretest–posttest design applied with empowerment theory of Gibson, aimed to study the dementia preventive behavior in older adults and to investigate the effect of empowerment program on dementia preventive behavior in older adults, Pak Thok sub-district, Muang, Phitsanulok province. Thirty people received intervention were used as experimental group and 30 people of control group were chosen. 1 นกศกษาปรญญาตร สาขาวทยาศาตรสขภาพ คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม 2 นกศกษาปรญญาตร สาขาวทยาศาตรสขภาพ คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม 3 นกศกษาปรญญาตร สาขาวทยาศาตรสขภาพ คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม 4 อาจารย คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม E-mail: [email protected] 086-6785974 5 อาจารย คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม

Page 70: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

68

The samples were purposely selected based on inclusion and exclusion criteria. Research instruments composed of dementia preventive behavior program and questionnaire. The data were analyzed using descriptive statistics. The hypotheses were computed using the t-test (Independent and Paired Samples). The result showed that the older adults’ dementia preventive behavior in older adults after obtaining the program was higher than the one before treatment and was higher than the control group with statistically significant difference (p-value < 0.001). Keywords: Empowerment Program, Dementia, Phitsanulok บทน า องคการสหประชาชาตไดประเมนสถานการณผสงอายในชวงป พ.ศ. 2544 – 2643 วาจะเปนศตวรรษแหงผสงอาย หมายความวาจะมประชากรอาย 60 ปขนไป มากกวารอยละ 10 ของประชากรรวมทวโลก (เรณการ ทองค ารอด, 2557) ทงนจะพบวาประเทศทพฒนาทางเศรษฐกจ จะมการพฒนาทางดานเทคโนโลยการแพทย ท าใหรฐบาลมการพฒนาทางดานสาธารณสขไดอยางทวถง ส าหรบในกลมประเทศเอเชยตะวนออกเฉยงใตพบวาประมาณป พ.ศ. 2593 ประเทศไทยจะเปนประเทศทมจ านวนผสงอายมากเปนอนดบ 2 รองจากประเทศสงคโปร (เกรยงศกด เจรญวงศศกด, 2557) ซงประเทศไทยไดเขาส “สงคมผสงอาย”ตงแตป พ.ศ.2548 หรอ 12 ปทผานมา ทงนคาดการณวาประเทศไทยจะเปน “สงคมผสงอายอยางสมบรณ” ประมาณป พ.ศ. 2564 โดยในป พ.ศ. 2557 ประเทศไทยมประชากรทงหมดประมาณ 68 ลานคน ในจ านวนนเปนประชากรสงอายถง 10 ลานคน คดเปนรอยละ 14.7 (บรรล ศรพานช, 2557) ของประชากรไทยทงหมด ผสงอายไทยสวนใหญเปนโรคเรอรง ไดแก โรคความดนโลหตสง โรคเบาหวาน โรคหลอดเลอดสมอง และภาวะสมองเสอม อกทงยงมแนวโนมเพมมากขน ภาวะสมองเสอมเปนกลมอาการทพบบอยในผสงอาย องคการอนามยโลก (World Health Organization & Alzheimer’s Disease International, 2012) ไดรายงานวาประชากรสงอายทวโลก มภาวะสมองเสอมจ านวน 2.4 - 3 ลานคน ภาวะสมองเสอมเปนภาวะทพบไดบอยในผสงอาย ส าหรบประเทศไทยพบวา ในปพ.ศ. 2558 มผปวยภาวะสมองเสอมสงถง 229,100 คน และคาดการณไววาจ านวนผปวยภาวะสมองเสอมในประเทศไทยจะเพมสงขนเปน 450,200 คน และ 1,233,200 คน ภายในป พ.ศ. 2563 และป พ.ศ. 2593 ตามล าดบ (วลลภา อนดารา, 2559) ภาวะสมองเสอมเปนปญหาส าคญทสงผลกระทบตอภาวะสขภาพทงของผสงอาย และบคคลภายในครอบครวโดยเฉพาะผดแลผปวย ภาวะสมองเสอมจะท าใหผสงอายมการถดถอยของระบบสมองในการเรยนรและเชาวปญญาอยางรนแรง ประกอบกบมปญหาดานการสอสารเพอใหบคคลอนเข าใจความหมายทตนสอ การปองภาวะสมองเสอมท าไดโดยการรบประทานอาหารทมประโยชนใหครบ 5 หม นอนหลบพกผอนใหเพยงพอ ออกก าลงกายสม าเสมอ หมนฝกสมองและท างานเพอเพมทกษะของสมอง รวมถงการท า

Page 71: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

69

กจกรรมรวมกบผอน สามารถชวยชะลอการเกดโรคหรอชะลอความเสอมของสมองลงได (บษยณกมล เรองรกเรยน, 2554) การเสรมสรางพลงอ านาจดานสขภาพในผสงอายเปนอกปจจยหนงทชวยใหผสงอาย สามารถปองกนตนเอง หรอชวยลดภาวะเสยงตอการปวยดวยภาวะสมองเสอมได โดยจดกจกรรมในกลมเสยงในผสงอายทเจบปวยดวยโรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง ซงกจกรรมจะสงเสรมใหผสงอายทมภาวะเสยงทจะเปนภาวะสมองเสอมไดมการการดแลสขภาพของตนเอง เพอแกไขปญหาทเกดขนไดตามแนวคดของกบสนและกระบวนการเสรมสรางพลงอ านาจ (Gibson, 1993: 267-268) ซงสอดคลองกบงานวจยของ ปรดา กงแฮ (2558) ทพบวากจกรรมเสรมสรางพลงอ านาจในการจดการตนเองเพอควบคมโรคเบาหวาน หลงการเขารวมกจกรรมผปวยมพฤตกรรมการจดการตนเองในการควบคมระดบน าตาลในเลอดตามเปาหมาย จนสามารถควบคมโรคไดตามเกณฑ ดงนนผวจย จงไดประยกตทฤษฎการเสรมสรางพลงอ านาจของกบสน มาประยกตใชในการปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอาย เพอจะไดเปนทางเลอกในการแกไขปญหาดานภาวะสมองเสอมตอไป วตถประสงคของการวจย เพอศกษาผลของโปรแกรมเสรมสรางพลงอ านาจตอพฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอาย ต าบลปากโทก อ าเภอเมอง จงหวดพษณโลก สมมตฐานในการวจย 1. พฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอายของกลมทดลองกอนและหลงการทดลองมความแตกตางกน 2. พฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอายระหวางกลมควบคมกบกลมทดลองหลงไดรบโปรแกรมเสรมสรางพลงอ านาจมความแตกตางกน วรรณกรรมทเกยวของ มาตรการในการปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอายเปนมาตรการทชวยเพมสมรรถภาพการท างานของสมองไดแก การออกก าลงกายแบบ Aerobic exercise อยางนอยครงละ 30 นาท 2 ครงตออาทตย และการฝกการใชสมอง (Cognitive activity training) สวนมาตรการทไมมประโยชนในการปองกนภาวะสมองเสอมคอการรบประทานอาหารเสรมพวก Omega-3 long chain polyunsaturated fatty acids และDehydroepiandrosterone ในดานของปจจยเสยงของการเกดภาวะสมองเสอมพบวา ปจจยทชวยลดความเสยงการเกดภาวะสมองเสอมในอนาคตคอการทมกจกรรมทางกายมาก (Physical activity) การมดชนมวลกายทปกต (Normal body mass index) การกนอาหารแบบ Mediterranean diet การดมแอลกอฮอลปรมาณเทากบหรอนอยกวา 1 drink ตอวน และการกน vitamin C และ E เสรม สวนปจจยทไมมความสมพนธกบการเกดภาวะสมองเสอมไดแก การดมกาแฟเปนประจ า และการกน beta-carotene เสรม (ธญญรตน อโนทยสนทว, 2558) สวนในดานของการสงเสรมสขภาพผสงอายเพอปองกนภาวะสมองเสอมมการศกษาพบวาคาเฉลยคะแนนความรการปองกนภาวะสมองเสอม

Page 72: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

70

ในผสงอายและคาเฉลยคะแนนสมรรถภาพสมองเบองตน (MMSE-Thai 2002) กอนและหลงการทดลอง แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต คอกอนการทดลองมคาเฉลยคะแนนความรการปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอาย 7.52 คะแนน และคาเฉลยคะแนนสมรรถภาพสมองเบองตน (MMSE-Thai) กอนการทดลอง 21.00 คะแนน หลงการทดลอง 24.40 คะแนน เมอเปรยบเทยบความแตกตางกอนและหลงการทดลองของคาเฉลยคะแนนความรการปองกนภาวะสมองเสอม และคาเฉลยคะแนนสมรรถภาพสมองเบองตน (MMSE-Thai 2002) พบวา หลงการทดลองมคะแนนสงกวากอนการทดลอง อยางมนยส าคญทางสถต (p<0.05) (ศนาท แขนอก, 2553) จากการทบทวนเอกสารงานวจยทเกยวของสามารถสรปไดวา มปจจยหลายอยางทจะชวยปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอาย เชน การท างานทตองใชความคดและสมาธสง การท ากจกรรมรวมกบผอน การเขาสงคม การรบประทานอาหารใหครบ 5 หม การฝกสมอง การออกก าลงกายอยางสม าเสมอ ซงสอดคลองกบงานวจยของ ธญญารตน อโนทยสนทร (2558) ไดกลาววาการออกก าลงแบบ (Aerobic Exercise) อยางนอยสปดาหละ 2 ครง ๆ ละ 30 นาท การฝกใชสมอง การท ากจกรรมรวมกบผอน เปนการชวยชะลอการเกดภาวะสมองเสอมในผสงอายได ดงนนผวจยจงน าวธการปองกนภาวะสมองเสอมมาสรางโปรแกรมเสรมสรางพลงอ านาจตอพฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอาย เพอใหผสงอายมพฤตกรรมทดขน วธด าเนนการวจย การวจยครงน เปนการวจยกงทดลอง (Quasi-experimental research) แบบสองกลมวดผลกอนและหลงการทดลอง (Two group pre-test and post–test) ซงผวจยไดด าเนนการตามขนตอน ดงน 1. ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร คอ ผสงอายทมอายตงแต 60 ปขนไป และมภมล าเนาในต าบลปากโทก อ าเภอเมอง จงหวดพษณโลก จ านวน 936 คน กลมตวอยาง เลอกโดยวธเฉพาะเจาะจง (Purposive sampling) จ านวน 60 คน โดยแบงเปนกลมทดลอง 30 คน และกลมควบคม 30 คน ตามคณสมบต ดงน 1.1 เกณฑการคดเลอกผสงอายเขารวมในการวจย 1) เปนผสงอายในชมรมผสงอาย ต าบลปากโทก อ าเภอเมอง จงหวดพษณโลก 2) สามารถพดคยโตตอบรเรอง และชวยเหลอตนเองไดด 3) ยนยอมใหความรวมมอในงานวจย 1.2 เกณฑการคดผสงอายออกจากการวจยออก ผสงอายไมไดอยรวมในการวจยตลอดชวงของการใหโปรแกรม 2. เครองมอทใชในการวจย การวจยครงนใชเครองมอ 2 ชนด ไดแก โปรแกรมเสรมสรางพลงอ านาจตอพฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอาย และแบบสอบถามพฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอาย

Page 73: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

71

2.1 โปรแกรมเสรมสรางพลงอ านาจตอพฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอาย โปรแกรมเสรมสรางพลงอ านาจตอพฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอาย ต าบลปากโทก

อ าเภอเมอง จงหวดพษณโลก เปนการประยกตทฤษฏเสรมสรางพลงอ านาจของ กบสน (Gibson, 1993) และแนวคดการเรยนรแบบมสวนรวม โดยมระยะเวลาทงหมด 8 สปดาห ประกอบดวยกจกรรมดงน

กจกรรมท 1 สาระนาร ควบคความสข กจกรรมท 2 ลดพฤตกรรมเสยงภาวะสมองเสอม กจกรรมท 3 เพมความจ า พฒนาสมอง กจกรรมท 4 เสรมความคดเพมความจ า กจกรรมท 5 กจกรรมเลนสนกและความคด กจกรรมท 6 เพมสมาธ เพมทกษะ

2.2 แบบสอบถามพฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอาย เปนแบบสอบถามขอมลทวไป พฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอาย ซงผวจยพฒนาขนเองจากการศกษาแนวคด ทฤษฏ และทบทวนวรรณกรรม มรายละเอยดประกอบดวย 2 สวน ดงน

สวนท 1 แบบสอบถามขอมลทวไปของผสงอาย 7 ขอ ประกอบดวย เพศ อาย ศาสนา สถานภาพสมรส ระดบการศกษา อาชพ โรคประจ าตว

สวนท 2 แบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอาย จ านวน 25 ขอ 2.3 การตรวจสอบคณภาพเครองมอ

2.3.1 การตรวจสอบความเทยงตรงของเครองมอ (Validity) ผวจยน าแบบสอบถามไปตรวจสอบความถกตอง ความตรงของเนอหา และความเหมาะสมของเนอหาของภาษาทใช โดยใชการตรวจสอบจากผเชยวชาญ จ านวน 3 ทาน 2.3.2 การหาความเชอมนของเครองมอ (Reliability) ผวจยน าเครองมอไปทดลองใช (Try-out) กบผสงอาย ซงมบรบทและวฒนธรรมการด ารงชวตคลายคลงกบกลมประชากรทตองการศกษา โดยท าการทดสอบแบบสอบถามจ านวน 30 ชด หาความเชอมนของเครองมอโดยวธการหาคาสมประสทธแอลฟา (Alpha coefficient) ของครอนบาคช (Cronbach) คาทไดเทากบ 0.735 ขนตอนการวจย

ขนเตรยมการ - ผวจยท าหนงสอขออนญาตในการเกบขอมลรวบรวมขอมลจากคณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย

มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม ถงผอ านวยการโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพทง 2 แหง - ผวจยตดตอประสานงานกบผอ านวยการโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพเพอชแจงวตถประสงคขนตอนและ

วธการด าเนนงานวจย ขนด าเนนการทดลอง ด าเนนการทดลองโดยใชโปรแกรมเสรมสรางพลงอ านาจตอพฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอม ในผสงอายทไดประยกตขนมา ระยะเวลาในการจดกจกรรมทงสน 8 สปดาห ซงกลมการทดลองจะไดปฏบตตาม

Page 74: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

72

โปรแกรมเสรมสรางพลงอ านาจตอพฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอาย โดยกลมควบคมจะด าเนนชวตตามปกตซงจะด าเนนการทดลองทง 2 กลมพรอมกน สปดาหท 1 ผวจยเกบรวบรวมขอมลกอนการทดลองในกลมทดลองและกลมควบคมเกยวกบขอมลทวไปของผสงอาย แบบสอบถามพฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอาย สปดาหท 2, 3, 4, 5, 6, 7 กลมทดลองจะไดรบโปรแกรมเสรมสรางพลงอ านาจตอพฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอาย สปดาหท 8 ผวจยเกบรวบรวมขอมลหลงการทดลอง ในกลมทดลองและกลมควบคม ดวยแบบสอบถามชดเดยวกนกบกอนการทดลองโดยจะท าการเกบขอมล สถตทใชในการวจย ใชสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) เพอวเคราะหขอมลทวไปของผสงอายทงกลมทดลองและกลมควบคมโดยหา คาความถ รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ใชสถต Paired Sample t – test เพอเปรยบเทยบคะแนนเฉลยพฤตกรรมกอนและหลงไดรบโปรแกรมในกลมทดลอง ใชสถต Independent Sample t – test เพอเปรยบเทยบคะแนนเฉลยพฤตกรรมระหวางกลมทดลองและกลมควบคมหลงไดรบโปรแกรม ผลการวจย ตารางท 1 เปรยบเทยบพฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอายของกลมทดลอง กอนและหลงไดรบโปรแกรม กลมทดลอง n S.D. t df p-value

กอน 30 31.00 4.878 -4.28 29 < 0.001*

หลง 30 36.47 4.890 *p-value < 0.05 จากตารางท 1 พบวา พฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอาย หลงการใหโปรแกรมเสรมสรางพลงอ านาจตอพฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอายแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตท p-value < 0.001 โดยพบวาคาเฉลยคะแนนพฤตกรรมปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอายของกลมทดลอง กอนการทดลองมคาเฉลย 31.00 คะแนน สวนเบยงเบนมาตรฐาน 4.878 เมอไดรบโปรแกรมเสรมสรางพลงอ านาจฯ หลงการ

Page 75: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

73

ทดลองมคาคาเฉลย 36.47 คะแนน สวนเบยงเบนมาตรฐาน 4.890 ทงนพบวาคาคะแนนพฤตกรรมฯ หลงการทดลองมากกวากอนการทดลอง 5.47 คะแนน ตารางท 2 เปรยบเทยบพฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอายของกลมทดลองและกลมควบคมหลงการใหโปรแกรม n S.D. t df p-value กลมทดลอง 30 36.47 4.890 8.969 58 < 0.001* กลมควบคม 30 27.33 2.682 *p-value < 0.05

จากตารางท 2 พบวา พฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอาย หลงการใหโปรแกรมเสรมสรางพลงอ านาจตอพฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอาย เปรยบเทยบระหวางกลมทดลองกบกลมควบคมหลงการไดรบโปรแกรมฯ แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตท p-value < 0.001 โดยพบวาคาเฉลยคะแนนพฤตกรรมปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอายของกลมทดลอง หลงการทดลองมคาเฉลย 36.47 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 4.890 ในขณะทกลมควบคมมคาเฉลยคะแนนพฤตกรรมปองกนภาวะสมองเสอม 27.33 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 2.682 ทงนพบวาคะแนนเฉลยพฤตกรรมปองกนภาวะสมองเสอมหลงการทดลอง กลมทดลองมคะแนนเฉลยพฤตกรรมสงกวากลมควบคม 9.14 คะแนน สรปและอภปรายผล กอนการใหโปรแกรมเสรมสรางพลงอ านาจตอพฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอายของ กลมทดลอง มพฤตกรรมทไมเหมาะสมตอการปองกนภาวะสมองเสอมจงเสยงตอการเกดภาวะสมองเส อมของ กลมทดลอง หลงจากกลมทดลองไดรบโปรแกรมเสรมสรางพลงอ านาจตอพฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอม ในผสงอาย ท าใหกลมทดลองมพฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอมทดขน เปนไปตามสมมตฐาน คอ พฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอายของกลมทดลองกอนและหลงการทดลองมความแตกตางกน และเปนไปตามทฤษฎการเสรมสรางพลงอ านาจของกบสน ทไดกลาววาการเสรมสรางพลงอ านาจเปนกระบวนการชวยเหลอบคคลในการควบคมปจจยตาง ๆ ทมผลตอการด าเนนชวตซงท าใหบคคลตระหนกในความรบผดชอบตอสขภาพของตนเองดงนนการเสรมสรางพลงอ านาจเปนกระบวนการทสงเสรมใหบคคลเกดการเรยนร ความสามารถของตน ท จะจดการกบเหตการณหรอปญหาของตนเองไดอยางเหมาะสม และประสบความส าเรจไดอยางมประสทธภาพดวยตนเอง ท าใหเกดความรสกมคณคาในตนเอง ซงผลการวจยครงน สอดคลองกบการศกษาของ กรองทอง คมรตนปญญา และคณะ (2553) ทไดท าการศกษาประสทธผลการปองกนภาวะแทรกซอนผปวยความ

Page 76: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

74

ดนโลหตสงชนดไมทราบเหต กระบวนการเสรมสรางพลงอ านาจนอกจากจะชวยใหบคคลควบคมปจจยตางๆ ทสงผลตอพฤตกรรมแลวยงสามารถเปนการเรยนรเพอเสรมสรางใหบคคลตระหนกถงผลทจะเกดขนจากพฤตกรรมของตนเองทงนเนองมาจากกจกรรมลดพฤตกรรมเสยงภาวะสมองเสอมเปนกจกรรมทเสรมสรางใหความรเกยวกบการลดพฤตกรรมเสยงทจะกอใหเกดภาวะสมองเสอมในผสงอาย ใหสามารถควบคมปจจยทสงผลตอการเกดโรคในระยะยาว ซงสอดคลองกบงานวจยของ จนตนา บวทองจนทร (2556) ทไดท าการศกษาผลของโปรแกรมการจดการตนเองตอพฤตกรรมสขภาพในบคคลกลมเสยงทมการเผาผลาญอาหารผดปกต ทงนยงไปในแนวทางเดยวกนกบ ปรดา กงแฮ และคณะ (2558) ทไดท าการศกษาผลของโปรแกรมการเสรมสรางพลงอ านาจในการจดการตนเองตอความรเกยวกบโรคเบาหวาน พฤตกรรมการจดการตนเอง และการควบคมระดบน าตาลในเลอดของผปวย หลงการใหโปรแกรมเสรมสรางพลงอ านาจตอพฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอาย ในกลมทดลองมพฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอมสงกวากลมควบคม เปนผลมาจากกจกรรมของโปรแกรมเสรมสรางพลงอ านาจตอพฤตกรรมการปองกนในผสงอาย โดยกลมทดลองไดเขารวมโปรแกรมเสรมสรางพลงอ านาจตอพฤตกรรมการปองกนในผสงอาย เปนไปตามสมมตฐานทผวจยตงไว คอ พฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอายของกลมทดลองและกลมควบคมหลงการใหโปรแกรม เปนไปตามทฤษฎการเสรมสรางพลงอ านาจของกบสนซงสอดคลองกบผลการศกษาของยวด รอดจากภย (2555) ทไดศกษาผลของโปรแกรมเสรมสรางพลงอ านาจตอพฤตกรรมการปองกนตนเองของกลมเสยงโรคเบาหวาน ทงนเนอง จากกระบวนการเสรมสรางพลงอ านาจเมอน าวธการทเลอกใชไปปฏบตแลวเกดประสทธภาพหรอประสบความส าเรจผปวยจะรสกมนใจรสกมพลงอ านาจมความสามารถและคงไวซงพฤตกรรมการแกปญหานนการเสรมสรางพลงอ านาจทง 4 ขนตอนตามแนวคดของกบสน หลงการใหโปรแกรมท าใหผสงอายมอ านาจตอการควบคมปจจยเสยงทจะสงผลตอพฤตกรรมของตนเอง มการเปลยนแปลงพฤตกรรมทดขนตอสถานการณทเปลยนไป ท าใหเกดการเรยนรสงใหมจากการเขารวมโปรแกรม และมการแลกเปลยนเรยนรระหวางผเขารวมโปรแกรมกบผจดโปรแกรม ซงสอดคลองกบงานวจยของปรยาภรณ สวสดศร (2555) ทไดศกษาผลของโปรแกรมการใหความรดานสขภาพตอระดบน าตาลในเลอดและพฤตกรรมการดแลตนเองของผปวยเบาหวานชนดท 2 ซงพบวา กลมตวอยางมพฤตกรรมการดแลตนเองโดยรวมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (p < 0.05) สรปกระบวนการเสรมสรางพลงอ านาจเปนกระบวนกอใหผสงอายม พลงอ านาจตอการคด การตดสนใจ การเปลยนแปลงพฤตกรรมของตนเอง ท าใหผสงอายมคณภาพชวตทดขนลดภาระการพงพงบตรหลาน ดงนนการใหโปรแกรมเสรมสรางพลงอ านาจตอพฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอายเปนการเสรมสรางอ านาจอกทางหนงทท าใหผสงอายทจะสามารถชวยชะลอการเกดภาวะสมองเสอม หรอชวยปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอายไดในระยะยาว ขอเสนอแนะ

1. กอนการจดสรางโปรแกรม ควรมการศกษากจกรรมทจ าเปนทเกด จากความตองการของผสงอาย ใหผสงอายเกดความรสกท เปนเจาของ มสวนรวมในกจกรรมทกขนตอน และแสดง ความสามารถตามความถนดของผสงอายเอง

Page 77: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

75

2. ควรมการสรางแรงจงใจควบคไปกบการจดกจกรรมส าหรบผสงอายในชมรม เชน การให รางวล การยกยองชมเชย เพราะผสงอายในชมรมเปน ผสงอายทขาดหลายๆดาน จากการจงใจดงกลาวเปนการใหโอกาสผสงอายไดเตมทในสงทขาดหายไป

3. ชมชนมควรบทบาททส าคญในการเสรมสรางพลงอ านาจใหผกบสงอายทสามารถปรบตวและยนหยดอยไดดวย ตนเองอยางมคณคาและมคณภาพชวตทดในชมชน

4. ควรมการจดโปรแกรมเสรมสรางพลงอ านาจตอพฤตกรรมการปองกนภาวะสมอมเสอม อยางตอเนองเพอตดตามพฤตกรรมการปองกนภาวะสมองเสอมในผสงอาย กตตกรรมประกาศ ขอขอบพระคณคณาจารย ผอ านวยการ บคลากร และผสงอาย ต าบลปากโทก อ าเภอเมอง จงหวดพษณโลก ทไดอ านวยความสะดวกและใหความรวมมอเปนอยางดยงในการเกบขอมล รวมถงสถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม ทไดใหความอนเคราะห และสนบสนนทนวจยในครงน เอกสารอางอง เกรยงศกด เจรญวงศศกด. (2557). แนวโนมโลก 2050 ตอนท 3 : สงคมโลก...สงคมผสงอาย. [ออนไลน].

เขาถงไดจาก : http://oknation.nationtv.tv/blog/kriengsak/2014/10/24/entry-1 (วนทคนหา ขอมล : 4 พฤศจกายน 2559).

กรองทอง คมรตนปญญา และคณะ. (2553). ประสทธผลการปองกนภาวะแทรกซอนผปวยความดนโลหตสง ชนดไมทราบเหต. วารสารวจย มข. 15 (ฉบบท 10). จนตนา บวทองจนทร. (2556, กรกฎาคม – ธนวาคม 2556). ผลของโปรแกรมการจดการตนเองตอพฤตกรรม

สขภาพในบคคลกลมเสยงทมการเผาผลาญ อาหารผดปกต. วารสารวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน นครราชสมา ปท 19 (ฉบบท 2).

บษยณกมล เรองรกเรยน. (2554). รปแบบการวางแผนจ าหนายผปวยสงอายโรคสมองเสอมส าหรบญาตและ ผดแล. คมอความรและการดแลผปวยโรคสมองเสอม ส าหรบญาตและผดแล ฉบบ การวางแผนจ าหนาย ผปวยผอายโรคสมองเสอมโดยทมสหสาขาวชาชพ.

บรรล ศรพานช. (2557). สถานการณผสงอายไทย. กรงเทพฯ : อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง ปรดา กงแฮ และคณะ. (2558, มนาคม - สงหาคม). ประสทธผลของโปรแกรมการเสรมสรางพลงอ านาจในการ

จดการตนเองตอความรเกยวกบโรคเบาหวาน พฤตกรรมการจดการตนเอง และการควบคมระดบ น าตาลในเลอดของผปวยโรคเบาหวานชนดท 2. วารสารวทยาลยพยาบาลพระปกเกลา จนทบร ปท 26 (ฉบบท 2).

ปรยาภรณ สวสดศร. (2555). ผลของโปรแกรมการใหความรดานสขภาพตอระดบน าตาลในเลอดและ พฤตกรรมการดแลตนเองของผปวยเบาหวานชนดท 2. วารสารวทยาลยพยาบาลพระปกเกลา จนทบร ปท 23 (ฉบบท 1).

Page 78: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

76

ธญญรตน อโนทยสนทว. (2558). การทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบเรองมาตรการการปองกนภาวะ สมองเสอมในผสงอาย. มลนธสถาบนวจย และพฒนาผสงอายไทย, ส านกงาน กองทนสนบสนนการสราง เสรมสขภาพ.

ยวด รอดจากภย. (2555, กรกฎาคม-ธนวาคม 2555). ผลของโปรแกรมเสรมสรางพลงอ านาจตอพฤตกรรม การปองกนตนเองของกลมเสยงโรคเบาหวาน. วารสารสาธารณสขมหาวทยาลยบรพา ปท 7 (ฉบบท 2).

เรณการ ทองค ารอด. (2557). จตสงคมผสงอาย. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://www.stou.ac.th /stoukc/elder/main1_7.html (วนทคนหาขอมล : 4 พฤศจกายน 2559).

วลลภา อนดารา. (2559, มกราคม - มถนายน). การศกษาภาวะสมองเสอม ความรเรองโรคและการปองกน โรคสมองเสอม และขอมลสวนบคคลของผสงอาย ชมรมผสงอายวทยาลยพยาบาลทหารอากาศ. วารสารพยาบาลต ารวจ ปท 8 (ฉบบท 1).

ศนาท แขนอก. (2553 - 2554). ศกษาการสงเสรมสขภาพผสงอายเพอปองกนภาวะสมองเสอม [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://203.157.71.139/group_sr/allfile/1418878293.pdf (วนทคนหาขอมล : 4 พฤศจกายน 2559).

Page 79: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

77

ปจจยทมอทธพลตอภาวะโภชนาการในนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน กรณศกษาโรงเรยนมธยมศกษาแหงหนงในจงหวดภาคกลาง ประเทศไทย Factor Influencing to Nutrition of Secondary School Student

Case Study of secondary school in province of Central Part ,Thailand

ณฐชยา พวงทอง1 และ ธนช กนกเทศ2 Nutchaya Poungthong1 And Thanach Kanokthet2

บทคดยอ

วตถประสงคของการวจยเชงส ารวจภาคตดขวางในครงน เพอศกษา สถานการณภาวะโภชนาการในนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนมธยมศกษาแหงหนงในจงหวดภาคกลาง และ เพอศกษาปจจยทมความสมพนธกบภาวะโภชนาการในนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน กลมตวอยางเปนนกเรยนระดบชนมธยมศกษาตอนตนจ านวน 407 ตวอยาง เกบขอมลโดยใชแบบสอบถาม ระหวางเดอน มกราคม – กมภาพนธ 2560 วเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณนา ไดแก ความถ รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน และสถตเชงอนมาน ไดแก สถตวเคราะหการถดถอยโลจสตก (Logistic Regression Analysis) ก าหนดนยส าคญทระดบ 0.05

ผลการศกษาสรปไดวา สถานการณภาวะโภชนาการในนกเรยนใชเกณฑน าหนกสวนสงในการประเมน พบวา นกเรยนมภาวะโภชนาการสมสวน รอยละ 59.0 ส าหรบปจจยทมอทธพลตอภาวะโภชนาการในนกเรยนชนมธยมศกษา ไดแก ระดบการศกษาของนกเรยน พฤตกรรมการออกก าลงกาย ความชอบตอการเลอกรบประทานอาหาร สอโฆษณาทมผลตอการบรโภค และพฤตกรรมเพอน พบวา ระดบพฤตกรรมการออกก าลงกาย ระดบความชอบตอการเลอกรบประทานอาหาร โฆษณาทมผลตอการบรโภคมอทธพลกบภาวะโภชนาการในนกเรยน อยางมระดบนยส าคญทางสถตท 0.01 ระดบการศกษาของนกเรยน พฤตกรรมเพอนและภาวะโภชนากา รในนกเรยนชนมธยมศกษา พบวาระดบการศกษาของนกเรยน ระดบพฤตกรรมเพอนมอทธพลกบภาวะโภชนาการในนกเรยน อยางมระดบนยส าคญทางสถตท 0.05

ค าส าคญ: ผสงอาย พฤตกรรมสขภาพ การดแลตนเอง Abstract

The purpose of this Cross-sectional research is aimed to investigate current situations concerning the nutritional status of secondary school students secondary school in province of Central Part, Thailand. In addition, the researcher studies factors related to nutrition status of secondary school students. The sample size consisted of 407 students from secondary school. 1 นสตหลกสตรสาธารณสขศาสตรบณฑต คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร, [email protected], โทร 086-4569915 2 ผชวยศาสตราจารยประจ าสาขาวชาอนามยชมชน คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร, [email protected], โทร 081-8865761

Page 80: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

78

by collecting questionnaire answers between January-February 2016. Descriptive statistics were used to analyze frequency, percentage, average amount and standard deviation and the inferential statistic Logistic Regression Analysis statistic define significance at 0.05

The results showed that most of the sample had normal nutritional status, cut of points based on weight for height, which 59.0 and factors related to nutrition status of secondary school students. This is the level of students education , exercise behavior, preference for food choices, advertising affecting consumption and behavior of friend. Findings are as follows the behavioral level of exercise, Level of preference for food choices, Ads affecting the consumption correlate with the nutritional status of students set at the statistically significant level of 0.01 and the level of students education, behavior of friend set at the statistically significant level of 0.05

Keywords: Nutrition, Students, Secondary school บทน า

อาหารและโภชนาการ เปนปจจยส าคญในการด ารงชวตของมนษย ถาเรามภาวะโภชนาการทด กจะชวยเสรมสรางรางกายใหแขงแรง ตรงกนขามหากเราไดรบสารอาหารทมากหรอนอยเกนไปยอมกอใหเกดภาวะโภชนาการเกนหรอภาวะขาดโภชนาการขนได การไดเรยนรถงหลกการบรโภคอาหารและโภชนาการตามหลกโภชนบญญต จะท าใหมนษยเราสามารถเลอกบรโภคอาหารไดอยางถกตองเหมาะสม การเลอกบรโภคอาหารอยางเหมาะสมกบวย จะมสวนส าคญอยางมากตอการสรางเสรมสขภาพใหสมบรณแขงแรงสมวย ส าหรบประเทศไทยพบวาสถานการณของภาวะโภชนาการของเดกไทยจากผลการส ารวจสขภาพประชาชนไทยโดยการสมภาษณและตรวจรางกายครงท 4 พ.ศ. 2551-2 แสดงวาเดกไทยมการเตบโตทางกายและภาวะโภชนาการดขน ทงเดกชายและเดกหญงมสวนสงเพมขนประมาณ 4 ซม.ในชวง 8 ปทผานมา อยางไรกตาม ประเทศไทยยงเผชญทงภาวะโภชนาการพรองและภาวะโภชนาการเกนแมวาภาวะเตยและภาวะน าหนกนอยกวาเกณฑจะลดลงตามล าดบ โดยเฉพาะในเดกอาย 6-14 ป แตบางภาคความชกกยงสงกวารอยละ 5 และในเดกอาย 1-5 ป ความชกของภาวะเตยยงลดลงชากวาความชกของภาวะน าหนกนอยกวาเกณฑ ความชกของภาวะเตยบางภาคสงรอยละ 7.5 เมอรวมกนแลวใน พ.ศ. 2551-2 เดกไทยอาย 1-14 ป 520,000 คนมภาวะเตยและ 480,000 คนมน าหนกนอยกวาเกณฑเสยงตอสขภาพไมแขงแรงและมเดกไทยอายต ากวา 2 ป 18,000 คนทเตยแคระแกรนรนแรงเสยงตอระดบเชาวนปญญาต าในวยผใหญบนทอนคณภาพประชากรในอนาคตโรคอวนก าลงเปนภยคกคามใหมของเดกไทยเขาขนอนตราย ความชกของภาวะน าหนกเกนและโรคอวนเพมขนอยางตอเนอง และเดกในเขตชนบทเรมพบปญหานเพมขน เดกไทยอาย 1-14 ป 540,000 คน มน าหนกเกนและอก 540,000 คนอวน ในจ านวนน 135,000 คนเสยงเปนเบาหวานชนดท 2 ปญหาอวนในเดกนจะสงผลใหพบปญหาโรคไมตดตอเรอรงเพมขนในผใหญ เปนภาระคาใชจายดานสขภาพทอาจกระทบตอเศรษฐกจของประเทศ จงเปนปญหาทตองไดรบ

Page 81: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

79

การแกไขอยางรบดวน โดยการมสวนรวมของหลายฝายทเกยวของ บรณาการทกระดบดวยมาตรการในการปองกนควบคม คดกรองและบ าบดรกษา ทครอบคลมกลมปจจยดานพฤตกรรมการบรโภค การมกจกรรมทางกายและปจจยแวดลอมทมผลตอพฤตกรรมของบคคล การแกปญหาน าหนกเกนและโรคอวนยงมความทาทาย ทตองระวงไมใหสงผลสะทอนกลบใหปญหาโภชนาการพรองในเดกบางกลมกลบรนแรง(ลดดา เหมาะสวรรณ, 2551) สาเหตและปจจยของการเกดภาวะโภชนาการในเดกวยรนพบวามหลายสาเหต เชนปจจยสวนบคคลและสงแวดลอม จากการทบทวนองคความรทางพฤตกรรมศาสตรเพอการปองกนภาวะโภชนาการในเดกโดย นวลอนงค บญจรญศลป (2545) พบวา สาเหตของการเกดภาวะโภชนาการเกยวของกบปจจยสวนบคคลไดแก พนธกรรมและสรรวทยา ปจจยทางสงแวดลอม ไดแก สงทสงเสรมการขาดสมดลของพลงงานในรางกายทส าคญคอ การบรโภคอาหาร และการเคลอนไหวรางกายไดแก การออกก าลงกาย การท ากจกรรมตางๆ ในชวตประจ าวน รวมทงเพอใหมการปรบเปลยนสงแวดลอมและการมพฤตกรรมสขภาพทดอยางเหมาะสม ไดแก การสงเสรมการรบประทานอาหารสขภาพ การเคลอนไหวรางกายอยางตอเนอง ซงตองไดรบความรวมมอจากครอบครว โรงเรยน ชมชน รวมทงองคกรตางๆทเกยวของ นอกจากนน ลดดา เหมาะสวรรณ (2551) ยงไดมการเสนอแนะวา ควรจดการกบปจจยแวดลอมซงประกอบดวย ครอบครว โรงเรยน นโยบายระดบชาต กฎหมายระบบการคา ควบคกบการจดการพฤตกรรมของบคคล ดงนนทกฝายควรเหนความส าคญในการปองกนภาวะโภชนาการในเดกวยรน ทงปจจยสวนบคคลและสงแวดลอม

กระทรวงสาธารณสขไดมแผนยทธศาสตรพฒนาสขภาพตามกลมวยโดยมนโยบายในดานการสงเสรมสขภาพและปองกนโรคในกลมนกเรยน โดยมยทธศาสตรการด าเนนงานแบบบรณการทเปนรปธรรม เพอบรรลวตถประสงค“นกเรยนไทยสขภาพด”ภายในป 2560 และภายในทศวรรษตอไปเดกไทยจะเตบโตเปนผใหญทมสขภาพแขงแรง จนกระทงกาวสวยผสงอายกจะเปนผสงอายทมคณภาพชวตทด(กระทรวงสาธารณสข, 2559) สถตยอนหลง 3 ปในการเฝาระวงภาวะอวนและเรมอวนในนกเรยนตงแตป 2556-2558 พบรอยละภาวะเรมอวนและอวนในเดกนกเรยน 12.04, 10.46 และ12.47 ตามล าดบ ซงเกนเกณฑทเปาหมายก าหนด และพบรอยละของเดกนกเรยน สงดสมสวน 64.44, 58.43 และ65.09 ตามล าดบ ซงไมผานเกณฑ (ส านกงานสาธารณสขจงหวดอทยธาน, 2558) ซงจากปญหาดงกลาวผศกษาจงมความสนใจทจะท าการศกษาขอมลภาวะโภชนาการของเดกกลมวยเรยน และคนหาปจจยทมอทธพลกบภาวะโภชนาการในนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน เพอน าไปสการวางแผนในการปองกนและแกไขปญหาภาวะโภชนาการในกลมเดกนกเรยน ซงจะสอดคลองกบแผนยทธศาสตรการพฒนาตามกลมวยของกระทรวงสาธารณสขตอไปในอนาคต

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาสถานการณภาวะโภชนาการในนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน 2. เพอศกษาปจจยทมอทธพลตอภาวะโภชนาการในนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน

Page 82: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

80

ค าถามงานวจย ปจจยทมอทธพลตอภาวะโภชนาการในนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน เปนอยางไร วธด าเนนงานวจย การวจยครงนเปนการวจยเชงส ารวจ (Survey Research) เพอศกษาหาปจจยทมความสมพนธกบภาวะโภชนาการในนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนแหงหนงในจงหวดภาคกลาง มการด าเนนการวจยดงน กลมตวอยางในงานวจยครงนคอ กลมนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนมธยมศกษาในจงหวดภาคกลางแหงหนง ประจ าปการศกษา 2559 ผวจยก าหนดขนาดกลมตวอยางโดยสตรของเครซและมอรแกน (Krejcie and Morgan, 1970 อางใน ธรวฒ เอกะกล, 2543) ซงค านวนได 198 ราย ในการวจยครงนผวจยใชสถต Logistic Regression ในการทดสอบสมมตฐานจงค านวณขนาดตวอยาง จากสตร 30 เทาของตวแปรท านาย ซงในการวจยครงนมตวแปรท านายทงสน 12 ตว ดงนนขนาดตวอยาง จงมจ านวน 12x30 = 360 ราย (กลยา วานชยปญญา, 2548) และเพอปองกนความคลาดเคลอนในขณะเกบรวบรวมขอมล ผวจยจงเพมจ านวนตวอยางจากการค านวณกลมตวอยาง โดยเปนการเกบขอมลใหครอบคลมจงไดเกบเพงจากกลมตวอยางอก 10 % (เผอกรณทขอมลไมสมบรณ) จงไดกลมตวอยางทใชในการเกบขอมลเปน 407 คน

การสรางเครองมอ 1. การศกษารวบรวมเนอหาตางๆ จากเอกสาร และงานวจยทเกยวของ ตลอดจนขอค าแนะน าจากผทรงคณวฒ 2. การก าหนดโครงสรางและขอบเขตของเนอหา น ามาสรางแบบสอบถามใหครอบคลมล าดบตวแปรทใชในการวจย 3. น าเครองมอใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธตรวจสอบความถกตองในการใชภาษา และความตรงตามเนอหา รวมทงการก าหนดเกณฑการใหคะแนนส าหรบค าตอบแตละขอทก าหนดไว

การตรวจสอบคณภาพเครองมอ 1.การตรวจสอบความตรงของเนอหา (Content validity) น าแบบสอบถาม ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม พฤตกรรมการหลกเลยงการไดรบควนบหรมอสอง ความรในเรองควนบหรมอสอง การรบรโอกาสเสยงตอการเกดโรคจากการไดรบควนบหรมอสอง การรบรความรนแรงของโรคทเกดจากการไดรบควนบหรมอสอง การรบรประโยชนของการหลกเลยงการไดรบควนบหรมอสอง การรบรอปสรรคของการหลกเลยงการไดรบควนบหรมอสอง สงชกน าใหเกดการปฏบตพฤตกรรมหลกเลยงการไดรบควนบหรมอสอง ใหผทรงคณวฒ 3 ทาน ซงประกอบดวย ผเชยวชาญดานพฤตกรรมศาสตร 2 ทาน และผเชยวชาญในพนท 1 ทาน เพอตรวจสอบความถกตองและความเหมาะสมของภาษา ปรบปรงแกไขตามค าแนะน า ซงค านวณจากความสอดคลองระหวางประเดนทตองการวดกบค าถามทสรางขน ดชนทใชแสดงคาความสอคลอง เรยกวา ดชนความสอดคลองระหวางขอค าถามและวตถประสงค (Item-Objective Congruence) ไดคา IOC = 0.96

2.การตรวจสอบหาความเทยง (Reliability) หลงจากการตรวจสอบและแกไขแลวน ามาทดลองใช (Try Out) กบหญงตงครรภในอ าเภอพยหะคร จ านวน 30 คน และวเคราะหหาความเทยง โดยการแบงการวเคราะห

Page 83: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

81

ความเทยงออกเปน 2 ประเภท 1) แบบทดสอบทใหคะแนน 0,1 ผวจยใชวธของคเดอร-รดชารดสน (Kruder-Richardson Method) โดยใชสตร KR - 21 และ 2) แบบสอบถามทมลกษณะขอค าถามเปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ผวจยใชวธหาคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s Coefficient of Alpha) แบบสอบถามความรดานโภชนาการ การรบรตอภาวะโภชนาการ พฤตกรรมการออกก าลงกาย ความชอบตอการเลอกรบประทานอาหาร การเขาถงแหลงอาหาร สอโฆษณาทมผลตอการบรโภค และพฤตกรรมเพอน มคาความเชอมนเทากบ 0.848, 0.709, 0.726, 0.767, 0.843, 0.798 และ 0.836 ตามล าดบ ซงถอวาแบบสอบถามทกชดผานเกณฑทก าหนด คอ มคาไมต ากวา 0.7 (Burns, 2007)

การพทกษสทธของกลมตวอยาง ผวจยสงโครงรางวทยานพนธเขารบการพจารณาดานจรยธรรมการวจย จากคณะกรรมการจรยธรรมการ

วจย เมอผานการอนมต ผวจยไดท าการพทกษสทธของกลมตวอยาง แนะน าตว ชแจงในการเขารวมวจยใหผเขารวมการวจยทราบวตถประสงคและขนตอนการวจย และขอความรวมมอในการรวบรวมขอมล โดยชแจงสทธทกลมตวอยางสามารถเขารวมการวจย หรอสามารถปฏเสธทจะไมเขารวมการวจยในครงนได โดยไมมผลตอการบรการใดๆ ทจะไดรบ ส าหรบขอมลทไดจากกการวจยครงนจะไมมการเปดเผยใหเกดความเสยหายแกกลมตวอยางทท าการวจย โดยผวจยเสนอการวจยในภาพรวมและน ามาใชประโยชนในการศกษาเทานน

การวเคราะหขอมล การศกษาครงนผวจยด าเนนการวเคราะหขอมลตามวธการทางสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistic )

และสถตเชงวเคราะห ( Analysis Statistic ) และประมวลผลโดยใชโปรแกรมส าเรจรป (SPSS for Windows) โดยก าหนดระดบความมนยส าคญทางสถต (α) ท 0.05 โดยใชสถตวเคราะหขอมลดงน

1. สถตเชงพรรณนา ( Descriptive Statistic ) เพอสรปขอมลทไดจากการศกษา บรรยายใหทราบถงลกษณะขอมลของกลมตวอยาง โดยใชคาความถ รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

2. สถตเชงวเคราะห ( Analysis Statistic ) หาคาความสมพนธของตวแปรทศกษา ดงน การวเคราะหความสมพนธของขอมล ไดแก เพศ ระดบการศกษานกเรยน ระดบการศกษา กลมอาช พ

และกลมรายไดของผปกครอง ระดบความรเรองโภชนาการ ระดบการรบรตอภาวะโภชนาการ ระดบพฤตกรรมการออกก าลงกาย ระดบความชอบตอการรบประทานอาหาร ระดบการเขาถงแหลงอาหาร ระดบพฤตกรรมเพอน และระดบสอโฆษณาทมผลตอการบรโภค ทมความสมพนธกบภาวะโภชนาการ โดยการใชสถตวเคราะหการถดถอยโลจสตก (Logistic Regression Analysis)

สรปผลการศกษา

ขอมลคณลกษณะสวนบคคลของกลมตวอยาง สวนใหญเปนเพศหญง รอยละ 64.9 โดยศกษาในระดบชนมธยมศกษาปท 2 มากทสด รองลงมาศกษาระดบชนมธยมศกษาปท 1 และระดบการศกษาปท 3 คดเปนรอยละ 33.9 ,33.4 และ 32.7 ตามล าดบ ซงกลมตวอยางสวนใหญมจ านวนสมาชกในครอบครว จ านวน 4 คน รอยละ 30.0 มสมาชกในครอบครวทมรปรางอวน รอยละ 57.7 มความเกยวของเปนมารดาของกลมตวอยาง รอยละ 34.4 จ านวนเงนทนกเรยนไดรบจากผปกครองมาวนละ 26-50 บาท รอยละ 78.9 การศกษาสงสดของผปกครอง

Page 84: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

82

อยในระดบมธยมศกษาตอนปลาย/ปวช. รอยละ 28.3 อาชพหลกของผปกครอง คอ เกษตรกรรม รอยละ 36.1 รายไดเฉลยของครอบครวตอเดอนอยระหวาง 5,001 – 10,000 บาท รอยละ 52.6

ขอมลภาวะโภชนาการของกลมตวอยาง มภาวะโภชนาการอยชวงในผอม รอยละ 6.4 มภาวะโภชนาการอยในชวงคอนขางผอม รอยละ 11.5 มภาวะโภชนาการอยในชวงสมสวน รอยละ 59.0 มภาวะโภชนาการอยในชวงทวม รอยละ 3.9 มภาวะโภชนาการอยในชวงน าหนกเกนหรอเรมอวน รอยละ 7.9 และมภาวะโภชนาการอยในชวงอวน รอยละ 11.3

ขอมลความรดานโภชนาการ การรบรตอภาวะโภชนาการ พฤตกรรมทมผลตอภาวะโภชนาการ การเขาถงแหลงอาหาร สอโฆษณาทมผลตอการบรโภค พฤตกรรมเพอน กลมตวอยางสวนใหญมระดบความรเกยวกบโภชนาการอาหาร อยในระดบปานกลาง (รอยละ 86.2) มระดบการรบรตอภาวะโภชนาการอยในระดบด (รอยละ 72.0) มระดบพฤตกรรมการออกก าลงกายอยในระดบพอใช (รอยละ 52.3) มระดบความชอบตอการเลอกรบประทานอยในระดบด (รอยละ 69.5) มระดบการเขาถงแหลงอาหารอยในระดบปานกลาง (รอยละ 54.8) มระดบสอโฆษณาทมผลตอการบรโภคอยในระดบต า (รอยละ 49.9) มระดบพฤตกรรมเพอนอยในระดบปานกลาง (57.5)

ปจจยทมความสมพนธกบภาวะโภชนาการในนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน คอ ระดบการศกษาของนกเรยน พฤตกรรมการออกก าลงกาย ความชอบตอการเลอกรบประทานอาหาร สอโฆษณาทมผลตอการบรโภค และพฤตกรรมเพอน

อภปรายผล

จากผลการวเคราะห โดยใชวเคราะหดวยสถตวเคราะหการถดถอยโลจสตก (Logistic Regression Analysis) พบวาปจจยทมความสมพนธกบภาวะโภชนาการในนกเรยน มดงน

1. ระดบการศกษาของนกเรยน พบวา มความสมพนธกบภาวะโภชนาการในนกเรยน อยางมนยส าคญทางสถตท 0.05 สอดคลองกบการศกษาของนตยา เพญศรนภา (2547) กลาววา ระดบการศกษาของนกเรยน การศกษาเปนสงทชวยใหบคคลมการเรยนรและมการเปลยนแปลงพฤตกรรมในเรองตาง ๆ รวมทงพฤตกรรมทางโภชนาการ เนองจากบคคลสวนใหญจะเขาสระบบการศกษาโดยเขาศกษาในสถาบนการศกษาระดบตาง ๆ โดยเฉพาะการศกษาพนฐานในระดบอนบาล ประถมศกษา และมธยมศกษา จะมการสอดแทรกเนอหาหลกสตรเกยวกบโภชนาการ และมการจดในสภาพแวดลอมในสถานศกษาทชวยหลอหลอมพฤตกรรมทางโภชนาการทเหมาะสม เชน โครงการอาหารกลางวน โครงการนมในโรงเรยน ทท าใหเดกจ านวนมากเรยนรการบรโภคอาหารประเภทตาง ๆ รวมถงการดมนมซงอาหารบางชนดเดกไมเคยไดปลกฝงใหบรโภคในครอบครว นอกจากน การศกษายงชวยใหบคคลมความรเกยวกบโภชนาการ สามารถเขาถงแหลงขอมลขาวสารโภชนาการทาใหเลอกบรโภคไดเหมาะสม และรกษาสทธของผบรโภคทพงมพงไดมากกวาผทมการศกษานอยหรออานไมออกเขยนไมได

2. พฤตกรรมการออกก าลงกาย พบวา มความสมพนธกบภาวะโภชนาการในนกเรยน อยางมนยส าคญทางสถตท 0.01 สอดคลองกบรชน มนพพฒนพงศ (2550) ศกษาปจจยทสมพนธกบภาวะโภชนาการเกนของนกเรยนประถมศกษาในจงหวดลพบร กลมตวอยางเปนนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 4 -6 ในจงหวดลพบร

Page 85: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

83

พบวา รปแบบการออกก าลงกาย สมพนธกบภาวะโภชนาการเกนของนกเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05สอดคลองกบสนธนา เสยงออน (2554) ศกษาการพฒนาการแกไขปญหาภาวะโภชนาการเกนของนกเรยนชนประถมศกษาเขตเทศบาลนครอดรธาน พบวา การออกก าลงกายของนกเรยน สงเสรมใหนกเรยนมความรเรองการค านวณพลงงานซงถอวาเปนเรองทจ าเปนส าหรบนกเรยนและเกยวของกบเหตปจจยของภาวะโภชนาการเกนนกเรยนไดมโอกาสวางแผนและตดสนใจเลอกปฏบตดวยวธการตางๆทตนเองเปนผก าหนดขนสงผลใหเกดการเปลยนแปลงวธการบรโภคอาหารและการท ากจกรรมในชวตประจ าวน จนนกเรยนเรมมความรสกตระหนกรในการบรโภคอาหารและการออกก าลงกาย เพอสขภาพทดขนของตน

3. ความชอบตอการเลอกรบประทานอาหาร พบวา มความสมพนธกบภาวะโภชนาการในนกเรยน อยางมนยส าคญทางสถตท 0.01 สอดคลองกบผลการศกษาของ Brich อางถงใน สภาพรณ เชดชยภม (2542) กลาววา ความพงพอใจหรอความชอบในชนดอาหารจะเปนปจจยก าหนดเบองตนของรปแบบการบรโภค ความถ และภาวะโภชนาการ สอดคลองกบผลการศกษาของอบเชย วงศทอง (2541) กลาววา วยรนมกบรโภคอาหารตามใจตนเอง เมอมอาหารไมถกใจกไมบรโภคอาหารนน หนไปบรโภคอาหารทถกใจแตไมมประโยชนแทน ซงจากสาเหตนอาจจะท าใหวยรนมภาวะโภชนาการทไมดเกดขนได สอดคลองกบของณปภา หอมหวล (2549) ศกษา ปจจยทมอทธพลตอภาวะโภชนาการของเดกนกเรยนในอ าเภอเมอง จงหวดเพชรบร พบวา ภาวะโภชนาการตามดชนชวดน าหนกตอสวนสงของเดกนกเรยนกลมตวอยางในอ าเภอเมอง จงหวดเพชรบร สวนใหญมภาวะโภชนาการปกต (รอยละ 71.50 ) รองลงมามภาวะโภชนาการต า (รอยละ 14.75) และภาวะโภชนาการเกน (รอยละ 13.75) เดกนกเรยนกลมตวอยางสวนใหญมพฤตกรรมการบรโภคอาหารถกตองในระดบด (รอยละ 75.00) นอกนนเปนพฤตกรรมถกตองในระดบดมาก (รอยละ 15.20) และถกตองในระดบปานกลาง (รอยละ 9.80)พฤตกรรมการบรโภคอาหาร มความสมพนธกบภาวะโภชนาการของเดกนกเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบนอยกวา 0.05 และสอดคลองกบอรทย ตงฉน (2552) ศกษาปจจยคดสรรทสมพนธกบระดบโภชนาการเกนในเดกนกเรยนระดบประถมศกษาทมภาวะโภชนาการเกน เขตเมอง จงหวดพษณโลก พบวา ปจจยคดสรรทสมพนธกบระดบโภชนาการเกนของนกเรยนระดบประถมศกษาทมภาวะโภชนาการเกน เขตเมอง จงหวดพษณโลก ประกอบดวย นสยรบประทานอาหาร ไดแก การรบประทานอาหารทอมแตพอด การชอบรบประทานอาหารมน การรบประทานขนมกรบกรอบ การรบประทานบะหมกงส าเรจรป และการไมชอบรบประทานขาวราดแกง ตลอดจนสอดคลองกบสนธนา เสยงออน (2554) ศกษา การพฒนาการแกไขปญหาภาวะโภชนาการเกนของนกเรยนชนประถมศกษาเขตเทศบาลนครอดรธาน พบวา นกเรยนมพฤตกรรมการบรโภคอาหารทไมเหมาะสมไดแกบรโภคอาหารไขมนและคารโบไฮเดรตสง บรโภคขนมและเครองดมทมรสหวาน บรโภคอาหารในปรมาณมากโดยเฉพาะในมอเยน

4. สอโฆษณาทมผลตอการบรโภค พบวา มความสมพนธกบภาวะโภชนาการในนกเรยน อยางมนยส าคญทางสถตท 0.01 สอดคลองกบผลการศกษาของวณะ วระไวทะยะและสงา ดามาพงษ (2541) กลาววา การเลอกบรโภคอาหารของประชาชนไดรบอทธพลของการตลาดทใชเทคโนโลยการสอสาร ซงในปจจบนการสอสารในระบบสากลท าใหขอมลตางๆ เสนอไดอยางรวดเรวและแพรกระจายทวถงผบรโภค ผบรโภคจงไดรบการเสนอขายหรอตกเปนเหยอของการโฆษณาสนคาทเปนอาหารจากสอตาง ๆ เชน วทย โทรทศนและสอสงพมพสวยงาม กลมวยรน ถอเปนกลมเปาหมายหลกของสนคาดานอปโภคและบรโภคทลวนแลวแตเปนสนคาฟมเฟอยหรออาหารทไม

Page 86: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

84

มประโยชนในดานโภชนาการตางๆ และสอดคลองกบผลการศกษาของด ารง ธ ารงเลาหะพนธ (2547) กลาววา ผลจากโฆษณาท าใหขนมขบเคยวกลายเปนขนมทมยอดจ าหนายสงและเปนปจจยส าคญทสงผลกระทบตอภาวะโภชนาการของเดกในปจจบน นอกจากนสอดคลองกบผลการศกษาของเอกชาต ใจเพชร (2549) กลาววา สอโฆษณาเปนสงทมอทธพลมากทสดในการหลอหลอมใหคนมรสนยมการบรโภคทหลากหลาย สอโฆษณาไมไดท าใหเรองของการบรโภคเปนเรองของการบรโภคอาหารเพยงอยางเดยวแตท าใหการบรโภคอาหารนนมคณคาในเชงสญญะแฝงอยดวย เชน การบรโภคสงนทนสมย การบรโภคในอกสงหนงนนลาสมย ท าใหการบรโภคกลายเปน “ตวบงบอกฐานะ” ทางสงคมและรายได ซงสวนมากแลวอาหารทมการโฆษณามากมกเปนอาหารทมคณคานอย ทงนเพราะผผลตอาหารตองน าเงนไปทมใหกบการโฆษณาและจ ากดเงนทใชในการผลตอาหารทแทจรงใหนอยทสดดงนน สอโฆษณา เปนการสอสารระหวางผจ าหนายกบผบรโภค ถงแมผจ าหนายและผบรโภคจะไมไดตดตอกนโดยตรงแตเปนวธการจงใจทมประสทธภาพมาก และสอดคลองกบสงวาลย ชมภจา (2552) ศกษา ปจจยทมผลตอการบรโภคอาหารของนกเรยนชวงชนท 3 ทมภาวะโภชนาการเกน พบวา ปจจยดานสอทเกยวกบอาหารและโภชนาการ โดยเฉพาะอยางยงสอโฆษณาทางโทรทศน ปจจยเหลานลวนมผลตอการบรโภคอาหารของนกเรยน ตลอดจนสอดคลองกบจรภทร พลอยขาว (2553) ศกษาปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนหญงทมภาวะโภชนาการเกน โรงเรยนสตรภเกต จงหวดภเกต พบวา อทธพลของการสอสารและสารสนเทศ มความสมพนธกบพฤตกรรมกาบรโภคอาหารของนกเรยนหญงทมภาวะโภชนาการเกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .001

5. พฤตกรรมเพอน ความสมพนธกบภาวะโภชนาการในนกเรยน อยางมนยส าคญทางสถตท 0.05 สอดคลองกบผลการศกษาของฉตยาพร เสมอใจและมทนยา สมม (2546) กลาววา เพอนหรอกลมเพอนมอทธพลคอนขางสงส าหรบวยรนโดยเฉพาะการบรโภคอาหาร ในการเรยนรและการอยรวมกบบคคลอน จากการเลนกบเพอนในวยเดก ยงเตบโตมากขนผบรโภคกจะใชเวลาในกลมเพอนมากขน จงท าไดรบแรงกดดนจากเพอนๆ สง ซงเพอนเปนผทพยายามใชอทธพลชนดวถประชาหรอบรรทดฐานและการแสดงออกของคานยม เพอกดดนสมาชกในกลมตน ดงนนวยรนจงเรมทจะเปลยนแปลงพฤตกรรมบางอยางเพอใหเขากบกลมเพอนและใหกลมยอมรบวาเปนคนททนสมยอยเสมอ จงท าใหเพอนมอทธพลตอการตดสนใจซอของวยรน และสอดคลองกบอารรกษ ชลพล (2551) ศกษาคณลกษณะทเกยวของกบภาวะโภชนาการ ในเดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการเกน เขตเทศบาลเมองล าพน พบวา พฤตกรรมเพอนสนบสนนใหเดกนกเรยนมภาวะโภชนาการเกน นอกจากนยงสอดคลองกบทนศยา จ าปา (2554) ศกษาการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนระดบประถมศกษาทมภาวะโภชนาการเกนมาตรฐาน โรงเรยนวารเชยงใหม พบวา ปจจยเสรม พบวา มเพอนสนบสนนในการเกดโรคอวน

ขอเสนอแนะเพอการน าผลการวจยไปใชงาน 1. สถานศกษาควรมบทบาทในการสงเสรมการใหสขศกษาในแตละระดบชนการศกษาในเรองภาวะ

โภชนาการ เชน การไดรบสารอาหารทเหมาะสมตอรางกายในแตละชวงวย การบรโภคอาหารทถกหลกโภชนบญญต 9 ประการ เปนตน เพอปลกฝงนสยการบรโภคทถกตอง และควรสงเสรมการออกก าลงกายใหมากขน โดยใหครน ามาประยกตเปนกจกรรมและโครงการในกลมสาระการเรยนร โดยใหนกเรยนสามารถเลนกฬาหลากหลาย

Page 87: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

85

มากขน เชน ฟตบอล วอลเลยบอล ตะกรอ แบดมนตน แชรบอล เทนนส การวง การวายน า และการเตนแอโรบก เพอใหเดกนกเรยนไดน าไปปฏบตจรงในชวตประจ าวน รวมถงใหความส าคญกบในการควบคมดแลคณภาพรานอาหารในโรงเรยน เชน การมมาตรการหรอขอบงคบส าหรบผประกอบการคาในโรงเรยน ไมควรมการขายอาหารทไมเปนประโยชนตอนกเรยน นอกจากนสถานศกษาควรมการเฝาระวงตดตามการเจรญเตบโตของนกเรยนดวยการการชงน าหนก และวดสวนสงทกเทอม

2. หนวยงานสาธารณสข สถานศกษา และองคการปกครองสวนทองถน ควรรวมมอกนสงเสรมดานการบรโภคอาหารทเหมาะสมตอนกเรยน โดยการเผยแพรขอมลขาวสาร และจดกจกรรม โดยผานสอประเภทตางๆ โดยค านงถงความเหมาะสมกบกลมเปาหมาย เพอใหการสอสารมประสทธภาพ

ขอเสนอแนะเพอการวจยตอไป 1. ควรมการท าการวจยในประเดนการเปรยบเทยบภาวะโภชนาการของนกเรยนนอกเขตเมองกบอ าเภอ

เมองวามความแตกตางกนหรอไม 2. ควรมการท าวจยในประเดนการศกษารปแบบทเหมาะสมในการสงเสรมสขภาพส าหรบนกเรยนเพอใหม

ภาวะโภชนาการทดเพอใชเปนแนวทางในการควบคมและปองกนการเกดภาวะโภชนาการไมด

กตตกรรมประกาศ ผวจยขอขอบคณผอ านวยการโรงเรยน และผอ านวยการส านกงานการศกษาขนพนฐานจงหวดอทยธาน ทใหความอนเคราะหในการจดเกบขอมลเพอการวจยในครงน บรรณานกรม ทนศยา จ าปา. (2554). การปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของเดกทมภาวะโภชนาการเกนมาตรฐาน

ในระดบประถมศกษา โรงเรยนวารเชยงใหม. วทยานพนธ ศษ.ม., มหาวทยาลยเชยงใหม, เชยงใหม. อารรกษ ชลพล. (2551). คณลกษณะทเกยวของกบภาวะโภชนาการ ในเดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการเกน

เขตเทศบาลเมองล าพน. การศกษาคนควาดวยตนเอง สบ.ม., มหาวทยาลยเชยงใหม, เชยงใหม. อรทย ตงฉน. (2552). ปจจยคดสรรทสมพนธกบระดบโภชนาการเกนในเดกนกเรยนระดบประถมศกษาทม

ภาวะโภชนาการเกน เขตเมอง จงหวดพษณโลก. วทยานพนธ พย.ม., มหาวทยาลยนเรศวร, พษณโลก วดรตน ศรวงศวรรณ. (2553). ปจจยทมความสมพนธกบอตราภาวะโภชนาการเกนของนกเรยนในโรงเรยน

ระดบประถมศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดนนทบร. วทยานพนธ พย.ม., มหาวทยาลยบรพา, ชลบร

สงวาลย ชมภจา. (2552). ปจจยทมผลตอการบรโภคอาหารของนกเรยนชวงชนท 3 ทมภาวะโภชนาการเกน . การศกษาคนควาดวยตนเอง วท.ม., มหาวทยาลยเชยงใหม, เชยงใหม

พมพร รจรกล. (2550). ปจจยทมผลตอการบรโภคอาหารฟาสตฟด และภาวะโภชนาการของนกเรยนระดบมธยมศกษา. การศกษาคนควาดวยตนเอง วท.ม.,มหาวทยาลยเชยงใหม, เชยงใหม

Page 88: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

86

ทพยพกา ธรฤทธ. (2553). ปจจยทมอทธพลตอแบบแผนการบรโภคอาหารของวยรนหญงทมภาวะโภชนาการเกนในอ าเภอเมอง จงหวดนครศรธรรมราช. วทยานพนธ ศศ.ม., มหาวทยาลยรามค าแหง

รชน มนพพฒนพงศ. (2550). ปจจยทสมพนธกบภาวะโภชนาการเกนของนกเรยนประถมศกษาในจงหวดลพบร. วทยานพนธ วท.ม., มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

จรภทร พลอยขาว. (2553). ปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนหญงทมภาวะโภชนาการเกน โรงเรยนสตรภเกต จงหวดภเกต. วทยานพนธ ศศ.ม., มหาวทยาลยรามค าแหง

สนธนา เสยงออน. (2554). การพฒนาการแกไขปญหาภาวะโภชนาการเกนของนกเรยนชนประถมศกษาเขตเทศบาลนครอดรธาน. การศกษาคนควาดวยตนเอง พย.ม., มหาวทยาลยขอนแกน, ขอนแกน

ศรประภา โชตคณเศรษฐ. (2557). ปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาตอนตนทมภาวะโภชนาการเกน โรงเรยนบางกะป. วทยานพนธ ศศ.ม., มหาวทยาลยรามค าแหง

ณภทร ดลยวตสร. (2552). ภาวะโภชนาการและการบรโภคอาหารของนกเรยนชวงชนท 3. การศกษาคนควาดวยตนเอง วท.ม., มหาวทยาลยเชยงใหม, เชยงใหม

Lee RD, Nieman DC. (2015) Assessment of the hospitalized patient. In Lee RD, Nieman DC. eds: Nutritional assessment. (p.165-191). Dubuque: Wm. C. Brown Publishers

Page 89: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

87

การประยกตใชระบบสารสนเทศภมศาสตรเพอประเมนพนทโอกาสเกดดนถลม บรเวณเทอกเขาหลวง จงหวดนครศรธรรมราช

Application of GIS for assessing landslide potential Khaoluang Mountian area in Nakhon Si Thammarat

ฟาฎละห ยอโระ1 สชาต เชงทอง2

Fadeelah Yeroh, Suchart Choengthong

บทคดยอ การประยกตใชระบบสารสนเทศภมศาสตรเพอประเมนพนททมโอกาสเกดดนถลมบรเวณเทอกเขาหลวง

จงหวดนครศรธรรมราช ในระหวางป 2553 ถง ป 2559 ท าการศกษาเพอก าหนดพนททมโอกาสเกดดนถลมและการท าแผนทเพอจดการขอมลระบบสารสนเทศ โดยใชโปรแกรม ArcGIS 9.2 ในการก าหนดปจจยทท าใหเกดดนถลมทงหมด 7 ปจจยซงประกอบดวย ปรมาณน าฝน รองรอยการเกดในอดตลกษณะทางธรณ ความสงของพน ความลาดชนของพนท เสนทางน า และการใชประโยชนทดน โดยมการใหคาถวงน าหนกของแตละปจจยและลาดบคาคะแนนของปจจยทง 7 ปจจย ตามล าดบ จากผลการศกษาพนททมโอกาสเกดดนถลมสามารถแบงได 3 ระดบ คอพนททมโอกาสเกดถลมระดบสงเปนพนทภเขาสงและมความลาดชนสง มเนอท 7,264.54 ไร คดเปนรอยละ 3.44 ของพนทเทอกเขาหลวง พนททมโอกาสเกดดนถลมปานกลางพนททมความลาดชนไมสง สภาพพนทเปนปาไมผลดใบและปาเบญจพรรณซงจดอยในสภาพสมบรณ ลกษณะหนเปนกลมหนแกรนต มเนอท 46,732.99 ไร คดเปนรอยละ 18.52 ของพนทของพนทเทอกเขาหลวง พนททมโอกาสเกดดนถลมระดบต า บรเวณพนทราบเชงเขาและพนทลม ซงมเนอท 2,464.91 คดเปนรอยละ 0.67 ของพนทเทอกเขาหลวง ซงปจจยทมโอกาสทาใหเกดดนถลมมากทสด คอ ปรมาณน าฝน รองลงมา คอ รองรอยการเกดในอดต ลกษณะทางธรณวทยา และความลาดชน ค าส าคญ: ดนถลม, เทอกเขาหลวง, ระบบสารสนเทศภมศาสตร 1 นกศกษาปรญญาโท อเมล: [email protected] 2 อาจารย, สาขาวทยาศาสตรและเทคโนโลยการเกษตร คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร 31 หม 6 ต.มะขามเตย, เมอง, สราษฎรธาน 84000, โทรศพท 0-7735-5040 [email protected]

Page 90: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

88

Absract Application of GIS for assessing landslide potential Khaoluang Mountian area in Nakhon Si Thammarat during the period from 2010 to 2016. Study to determine potential landslide areas and mapping to manage information systems information. Using ArcGIS 9.2 to determine the factors that caused the landslides is seven factors including rainfall, traces past occurrences, geoloy, contour of areas, water route and land use. The weighting of each factor and the rating of the seven factors were calculated. According to the study, the potential areas for landslide can be divided into 3 levels. high landslide areas and high slopes with an area of 7,264.54 rai, representing 3.44 percent of Khaoluang Mountian. Areas with moderate landslide potential. Sloping areas are not high. The area is deciduous forest and mixed deciduous forest which is in perfect condition. The granite rock features an area of 46,732.99 rai, representing 18.52 percent of Khaoluang Mountian. Low potential landslide areas. hilly areas and lowland areas It has an area of 2,464.91 or 0.67 percent of Khaoluang Mountian. the most likely cause for landslides is rainfall, followed by past traces. Geology and slope. Keywords: Landslides, Khaoluang Mountian, Geographic information systems บทน า

ปจจบนสถานการณดานพบตภยทเกดขนในประเทศไทยชวงระยะ 10 ปทผานมา มแนวโนมทวความรนแรงมากขน โดยสงผลกระทบตอมนษย ผลกระทบตอความสญเสยทรพยสน ผลกระทบตอบานเรอน การสญเสยชวต ตลอดจนสงผลกระทบตอเศรษฐกจ สงคมของประเทศ สาเหตอนเนองมาจากการเปลยนทางดานทรพยากรและสงแวดลอมดานกายภาพและชวภาพ น ามาสการเกดภยพบตทางธรรมชาตและมแนวโนมเพมขนตอเนอง

เหตการณดนถลมเปนพบตภยทเกดขนในหลายพนทของจงหวดนครศรธรรมราช เชน เหตการณเมอวนท 22 พฤศจกายน พ.ศ. 2531 ในพนทอ าเภอพปน จงหวดนครศรธรรมราช และเหตการณเมอวนท 5 มถนายน 2550 มปรมาณน าฝนหนาแนนอยางตอเนองหลายวน ท าใหเกดน าปาไหลปาหลากจากภเขาเขาทวมบานเรอนชาวบานในพนทต าบลละอาย อ าเภอฉวาง จงหวดนครศรธรรมราช สงผลกระทบตอประชาชนประมาณ 58 ครวเรอน และบรเวณพนทบนภเขาเหนอหมบานมรอยแยกประมาณ 2 กโลเมตร (ส านกวจยและความรวมมอระหวางประเทศ ศนยเทคโนโลยสารสนเทศ กรมปองและบรรเทาสาธารณภย, กนยายน 2553)

จงหวดนครศรธรรมราชเปนจงหวดทมเทอกเขาหลวงมความสงสดในพนทภาคใต โดยมความสงประมาณ 1,835 เมตร จากระดบน าทะเลปานกลางและครอบคลมพนท 7 อ าเภอ ประกอบดวย อ าเภอเมอง อ าเภอนบพต า

Page 91: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

89

อ าเภอฉวาง อ าเภอชางกลาง อ าเภอพปน อ าเภอลานสกา และอ าเภอพรหมคร จากเหตการณดนถลมทเกดขนในพนทจงหวดนครศรธรรมราช พนททไดรบผลกระทบโดยสวนใหญเปนบรเวณเชงเขาและทราบเชงเขา จากสถานการณเหตการณดนถลมในบรเวณพนทเทอกเขาหลวง สามารถวเคราะหเบองตน คอ ปรมาณน าฝนทตกอยางตอเนอง ท าใหกอใหเกดน าปาไหลหลากเขาทวมพนท ไดรบความเสยหายตอครวเรอน ทรพยสน แหลงกสกรรม ดงนนจงควรมการศกษาในการประเมนพนทโอกาสดนถลม เพอเปนฐานขอมลใหกบชมชนในพนทในการรบมอพบตภยทเกดจากดนถลม โดยมการประยกตใชระบบสารสนเทศภมศาสตรเปนเครองมอเพอการวเคราะหผลใหเกดประโยชนสงสดในพนท ตลอดจนสามารถน าขอมลเปนแนวทางในการก าหนดเขตพนทระดบความเสยงการเกดดนถลม การเตรยมความพรอมรบมอในการเกดดนถลม การวางแผน แนวทางแกไขในดานตางๆ การปองกนและลดความเสยหายตอชวต ทรพยสน และเศรษฐกจของจงหวดนครศรธรรมราชตอไป วตถประสงคของการวจย

1. เพอก าหนดพนทโอกาสเกดดนถลมในพนทเทอกเขาหลวง จงหวดนครศรธรรมราช 2. เพอน าขอมลทไดจดท าขอเสนอแนะและแนวทางในการรบมอกบปญหาของชมชนตอการเกดดนถลม

ในพนทเทอกเขาหลวง จงหวดนครศรธรรมราช วรรณกรรมทเกยวของ

ดนถลม คอการเลอนไถลของมวลดนและหนลงมาตามลาดเขาดวยอทธพลของแรงโนมถวงโลก มกเกดเปนบรเวณกวาง เกดรองรอยดนไหลหลายๆ แหง กอใหเกดความสญเสยตอชวตและทรพยสนของประชาชน ดนถลมมกเกดขนตามมาหลงจากนาปาไหลหลากเมอฝนตกหนกรนแรงและตอเนองนานหลายวน สวนดนไหลเกดจากการไถลของมวลดนเหมอนกน แตดนไหลเกดในบรเวณแคบๆ เชน ตามไหลเขาทถนนตดผาน (กรมทรพยากรธรณ, 2554)

ศนยภมภาคเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศภาคเหนอ (2547) ไดท าการวเคราะหพนทเสยงภยดนถลมโดยก าหนดคาถวงน าหนก (Rating Weighting) ของแตละปจจยจากระดบ 1 ถง 6 ประกอบดวย ปจจยปรมาณน าฝน ปจจยชนหนพนฐาน ปจจยความลาดชน ปจจยสภาพปาไม ปจจยแนวกนชนจากรอยเลอน ปจจยทศทางการรบน าฝน และปจจยความสงของพนท

ฟองสวาท สวคนธ (2550) ไดท าการศกษาการจดตงเครอขายเฝาระวงแจงเตอนภยลวงหนาเรองดนถลมในพนทจงหวดเชยงใหม มการวเคราะหขอมล ใชวธการน าปจจยทมอทธพลตอการเกดดนถลม (Land Slide Factors) ซงเปนขอมลสารสนเทศภมศาสตรมาท าดชนดนถลม (Landslide index) ในเชงพนทแลววเคราะหในลกษณะ Raster Format ทมขนาด กรด 30 X 30 และก าหนดการถวงน าหนกของปจจยอทธพลตอการเกดดนถลมทงหาประการนนไดเรยงตามล าดบความส าคญตามหลกของการวเคราะหเสถยรภาพของพนทลาด (Slope Stability analysis)

ธงชยและคณะ (2556) ไดท าการศกษา การมสวนรวมของชมชนในการปองกนและแกไขปญหาดนโคลนถลมใน พนทต าบลเทพราช อ าเภอสชล จงหวดนครศรธรรมราช ซงเปนพนทไดรบผลกระทบการเกดดนถลม

Page 92: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

90

โดยศกษาจากปจจยตางๆทมอทธพลตอการเกดดนถลม ประกอบดวย ปรมาณน าฝน ความลาดชนของพนท ลกษณะทางธรณวทยา และใหระดบความส าคญทางดานการใชประโยชนทดนเปนหลกเนองจากในพนทมการใชประโยชนทดนทมลกษณะแตกตาง ตลอดจนไดมการใหชมชนมสวนรวมในการรวมก าหนดปจจยทส าคญทสงผลกระทบตอพบต ภยแผนดนถลมและสอดคลองกบพฤตกรรมของชมชน คอปจจยเรองการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดน ชมชนใหความเหนวาการเสรมกาลงของดนดวยการปลกพชคลมดนในพนทเกษตร เชน สวนยาง สวนปาลม และสวนผลไม จะชวยยดหนาดนเอาไวได ท าใหสามารถปองกนและลดผลกระทบของดนถลมได โดยพชท นาเสนอโดยชมชน ไดแก ผกเหลยงและตนไมกวาดทสามารถน าไปใชประโยชนสอดคลองกบความตองการ ของชมชนตอไป นอกจากนจากการวเคราะหสถานการณจ าลองของการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดน พบวาการปลกพชคลมดนชวยลดพนทเสยงตอการเกดดนโคลนถลม วธด าเนนการวจย

กรอบแนวความคดการวจย

การวเคราะหขอมลปจจยทมผลตอดนถลม การเกบรวบรวมขอมล (1) ขอมลปฐมภม การศกษาครอบคลมและมการตรวจขอมลทตยภม ซง ผศกษาไดรวบรวมปรมาณน าฝน

รายวนน ามาเฉลยเปนรายเดอนและเฉลยเปนรายปตามลาดบ บรเวณทงจงหวดนครศรธรรมราชในระยะ 6 ป ยอนหลง ตงแตป พ.ศ. 2553 – 2559 จากกรมอตนยมวทยา เพอน าไปเปนขอมลในการเตอนภยดนถลม

ภาพท 1 แผนผงแสดงกรอบแนวความคดงานวจย

Page 93: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

91

(2) ขอมลทตยภม โดยขอมลทมาใช ไดแก ขอมลแผนทตางๆ ประกอบดวย แผนทภมศาสตร แผนทการใชทดน แผนทธรณวทยา แผนทดน แผนทชมชนตางๆ เปนตน

(3) ขอมลอตนยมวทยา ไดแก ปรมาณน าฝนเฉลยรายป บรเวณทงจงหวดนครศรธรรมราชในระยะเวลา 6 ป ยอนหลง ตงแต ป พ.ศ. 2553 – 2559

(4) ฐานขอมลพนท เสยงภยและดนถลม ของส านกงานปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวดนครศรธรรมราชในการศกษาพนทเสยงภยดนถลมไดก าหนดตวแปรโดยพจารณาจากปจจย 2 ปจจย คอ ปจ จยทางภมอากาศ ไดแก ปรมาณน าฝน และปจจยทางกายภาพ ไดแก การใชประโยชนทดน ลกษณะทางธรณ รองรอยการเกดในอดต เสนทางน า ความลาดชนของพนท และความสงของพน โดยไดก าหนดตวแปรตน ( Primary Parameters ) ปรมาณน าฝนทเปนสาเหตหลกของการเกดน าทวมโดยตรง และตวแปรตาม ( Secondary Parameters ) ไดแก สภาพภมประเทศทมอยตามธรรมชาต และก าหนดล าดบความส าคญของตวแปร และการจดแบงระดบความรนแรงของการเกดพนทเสยงภยแตละตวแปร ( Parameter Scaling ) เพอใหไดขอมลส าหรบการวเคราะหเบองตน ทงนโดยพจารณาจากผลการวเคราะห โดยมหลกเกณฑในการพจารณาตวแปร มดงน ระดบท 1 : ใหคาน าหนกของปจจยทางกายภาพทง 7 ปจจย โดยมหลกเกณฑในการก าหนดตามล าดบความส าคญ คอ ปจจยทมความส าคญมากจะใหคาน าหนกมากถงคาน าหนกนอย

ระดบท 2 : ใหคาน าหนกของประเภทขอมลของแตละตวแปร มคาลดหลน ตามล าดบความรนแรงของการเกดพนทเสยงภย

- ขนตอนและรายละเอยดการวเคราะหพนทเสยงภยดนถลมดวยเทคนคการซอนทบ (Overlay) โดยใชโปรแกรม ArcGis 9.2 - การค านวณคาคะแนนรวมแบบถวงน าหนก (Weight linear total) หลกการวเคราะหแสดงดงสมการ (Chang, 2002)

เมอ S = ระดบโอกาสทจะเกดดนถลม W1…….n = คาคะแนนความส าคญของปจจยท 1 ถง n R1………n = คาคะแนนความเหมาะสมของปจจยท 1 ถง n

และจากการค านวณโดยสมการใชดงกลาว จะไดคาคะแนนออกมา คาคะแนนทไดจะถกน ามาจดกลม และจากการค านวณโดยสมการใชดงกลาว จะไดคาคะแนนออกมา คาคะแนนทไดจะถกน ามาจดกลมโดยใชคาเฉลย ( Mean ) ของขอมลเปนหลกแลวน าคาการกระจายของขอมล ( Standard deviation ) มาก าหนดคาพสย ( Range ) ของโอกาสทจะเกดดนถลม ซงแบงออกได 3 ระดบ คอ พนททมโอกาสเกดดนถลมสง พนททมโอกาสเกดดนถลมปานกลาง และพนททมโอกาสเกดดนถลมต า

โดยใชสตร S = W1R1+W2R2+…WnRn

Page 94: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

92

ผลการวจย พนททมโอกาสเกดดนถลมจากการซอนทบขอมลแบงเปน 7 พนทคอ โดยครอบคลมพนท 7 อ าเภอ

ประกอบดวย อ าเภอเมอง อ าเภอนบพต า อ าเภอฉวาง อ าเภอชางกลาง อ าเภอพปน อ าเภอลานสกา และอ าเภอพรหมคร (พนทท าการศกษาดงแสดงในภาพท 2)

การประเมนพนทโอกาสเกดดนถลมบรเวณพนทเทอกเขาหลวง จงหวดนครศรธรรมราช จากการวเคราะห

โดยใชระบบสารสนเทศภมศาสตร (Arcgis 9.2) โดยการก าหนดคาถวงน าหนก และการใหคาคะแนนของปจจย สามารถจดกลมของพนททมโอกาสเกดดนถลมสง ปานกลาง และต า ดงน

ระดบโอกาสทจะเกดดนถลม ระดบคะแนน

สง มากกวา 115.31 ปานกลาง 83.15 – 115.31

ต า นอยกวา 83.15

พนททงหมดทท าการศกษาและค านวณพนทโดยระบบสารสนเทศภมศาสตร(ดงแสดงในตารางท 1) จดเปนพนททมโอกาสเกดดนถลมสง ปานกลาง และต า (ดงแสดงในภาพท 3) ดงน

ภาพท 2 พนทท าการศกษา

Page 95: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

93

1. พนททม โอกาสเกดดนถลมสง ครอบคลมพนท 7 อ า เภอ บร เวณเทอกเขาหลวง จงหวดนครศรธรรมราช จากการวเคราะหพบวาเกดพนทเสยงภยในบรเวณทเปนภเขาสง มความลาดช นสงและเปนบรเวณทมรองรอยการเกดดนถลมในอดต จากการศกษาพบวาบรเวณเทอกเขาหลวง จงหวดนครศรธรรมราช มพนทโอกาสเกดดนถลมสง มเนอท 7,264.54 ไร คดเปนรอยละ 3.44 ของพนท โดยพนทอ าเภอลานสกาเปนพนทมเนอสงทสดบรเวณเทอกเขาหลวง คอ 2,950.36 ไร คดเปนรอยละ 1.37 ของพนทอ าเภอลานสกาทงหมด (พนททงหมดทท าการศกษาและค านวณเนอทโดยระบบสารสนเทศภมศาสตร) โดยปจจยทท าใหเกดพนทเสยงตอการเกดดนถลมมากทสด คอ ปรมาณน าฝนมากกวา 100 มม./วน ตดตอกนเปนระยะเวลาหลายวน และปจจยการเกดรองรอยในอดตของการเกดดนถลมทผานมา

2. พนททมโอกาสเกดดนถลมปานกลาง ครอบคลมพนท 7 อ าเภอ บรเวณเทอกเขาหลวง จงหวดนครศรธรรมราช จากการวเคราะหพบวาบรเวณพนททมความลาดชนไมสง สภาพพนทเปนปาไมผลดใบและปาเบญจพรรณซงจดอยในสภาพสมบรณ ลกษณะหนเปนกลมหนแกรนตซงเมอมปรมาณน าฝนทมปรมาณมากและฝนตกตดตอเปนระยะเวลานาน อาจสงผลตอการเกดดนถลมในพนท จากการศกษาพบวาบรเวณเทอกเขาหลวง จงหวดนครศรธรรมราช มพนททมโอกาสเกดดนถลมปานกลาง คอ 46,732.99 ไร คดเปนรอยละ 18.52 ของพนท โดยพนทอ าเภอนบพต า เปนพนทมเนอสงทสดบรเวณเทอกเขาหลวง คอ 15,587.99 ไร คดเปนรอยละ 3.46 ของพนทอ าเภอนบพต าทงหมด (พนททงหมดท าการศกษาและค านวณเนอทโดยระบบสารสนเทศภมศาสตร)

3. พนททมโอกาสเกดดนถลมต า ครอบคลมพนท 7 อ าเภอ บรเวณเทอกเขาหลวง จงหวดนครศรธรรมราช จากการวเคราะหพบวาเปนบรเวณพนทราบเชงเขาและพนทลม จากการศกษาพบวาบรเวณเทอกเขาหลวง จงหวดนครศรธรรมราช มพนททมโอกาสเกดดนถลมต า ซงมเนอท 2,464.91 คดเปนรอยละ 0.67 ของพนท โดยพนทอ าเภอนบพต าเปนพนทมเนอสงทสดบรเวณเทอกเขาหลวง คอ 1,982.37 ไร คดเปนรอยละ 0.44 ของพนทอ าเภอนบพต าทงหมด (พนททงหมดทท าการศกษาและค านวณเนอทโดยระบบสารสนเทศศาสตร)

ตารางท 1 แสดงพนทโอกาสเกดดนถลมบรเวณเทอกเขาหลวง จงหวดนครศรธรรมราช

พนท (ไร) รอยละ พนท (ไร) รอยละ พนท (ไร) รอยละ

1 เมอง - - 211.24 0.06 - -

2 นบพต ำ 249.38 0.06 15,587.97 3.46 1,982.37 0.44

3 พรหมคร 522.16 0.34 4,678.53 3.04 126.16 0.08

4 ลำนสกำ 2,950.36 1.37 9,919.04 4.60 - -

5 ชำงกลำง 1,641.21 0.96 7,418.37 4.35 100.06 0.06

6 ฉวำง 679.80 0.25 2,730.19 1.01 98.31 0.04

7 พปน 1,419.64 0.46 6,187.65 2.00 158.00 0.05

7,462.54 3.44 46,732.99 18.52 2,464.91 0.67

จงหวดนครศรธรรมราช

รวม

ระดบสง ระดบปานกลาง ระดบตาท อาเภอพนทโอกาสเกดดนถลม

Page 96: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

94

ภาพท 3 แผนทแสดงโอกาสเกดดนถลม บรเวณเทอกเขาหลวง จงหวดนครศรธรรมราช

สรปและอภปรายผล

จากการศกษาพนทโอกาสเกดดนถลม บรเวณเทอกเขาหลวง จงหวดนครศรธรรมราช โดยครอบคลม 7 อ าเภอ ประกอบดวย อ าเภอเมอง อ าเภอนบพต า อ าเภอฉวาง อ าเภอชางกลาง อ าเภอพปน อ าเภอลานสกา และอ าเภอพรหมคร โดยศกษาระดบความส าคญของแตละปจจย จดล าดบความส าคญ ก าหนดคาคะแนนและคาน าหนกเพอการวเคราะหโอกาสเกดดนถลม โดยจากการศกษาสามารถแบงปจจยการเกดดนถลมประกอบดวย 7 ปจจย คอ ปรมาณน าฝน การใชประโยชนทดน ลกษณะทางธรณ รองรอยการเกดในอดต เสนทางน า ความลาดชนของพนท และความสงของพน และเมอท าการวเคราะหดวยระบบสารสนเทศทางภมศาสตร โดยท าการซอนทบขอมลและก าหนดพนทโอกาสดนถลม ทง 7 ปจจย ซงจากการศกษาพบวา พนทโอกาสเกดดนถลมสงบรเวณเทอกเขาหลวง มเนอท 7,264.54 ไร คดเปนรอยละ 3.44 ของพนททท าการศกษา พนทโอกาสเกดดนถลมป านกลางบรเวณเทอกเขา มเนอท 46,732.99 ไร คดเปนรอยละ 18.52 ของพนทท าการศกษา และพนทโอกาสเกดดนถลมต าบรเวณเทอกเขาหลวง มเนอท 2,464.91 คดเปนรอยละ 0.67 ของพนททท าการศกษา (พนททงหมดทท าการศกษาและค านวณเนอทโดยระบบสารสนเทศศาสตร) พนททมโอกาสเกดดนถลมบรเวณเทอกเขาหลวง จงหวดนครศรธรรมราช เปนพนทบรเวณเทอกเขาสง มความลาดชนสง และเปนบรเวณทเคยเกดเหตการณดนถลมมากอน ซงเมอมปจจยดานปรมาณน าฝนทมปราณมาก

Page 97: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

95

และฝนตกตดตอเปนระยะเวลาหลายวน อาจสงผลตอการเกดดนถลมสง ทงนจากการลงพนทภาคสนามพบวาพนทมการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนจากอดตจนถงปจจบน จากเปนปาผสม ถกเปลยนแปลงเปน สวนยางพาราโดยสวนใหญ รองลงมา สวนผลไม หรอกจกรรมอนๆเพอเปดหนาดน ท าใหความสามารถในการยดหนาดนลดลง ซงพนทเทอกเขาหลวง ทมโอกาสเกดดนถลมสง มากทสดใน 7 อ าเภอ คอ อ าเภอลานสกา รองลงมา คอ อ าเภอชางกลางและอ าเภอพปน ขอเสนอแนะ

เนองจากในการศกษาการใชระบบสารสนเทศภมศาสตรก าหนดบรเวณทมโอกาสเกดดนถลมบรเวณเทอกเขาหลวง มการใชขอมลอยางจากด ซงขอมลทน ามาวเคราะหควรจะเปนขอมลทมความทนสมยมากกวาน เพอความสมบรณ และความเปนจรงของขอมลจะไดมความนาเชอถอและชดเจนมากยงขน

กตตกรรมประกาศ

ผวจยขอกราบขอบพระคณ อาจารยทปรกษา คอ ดร.สชาต เชงทอง อาจารยสาขาวทยาศาสตรและเทคโนโลยการเกษตร คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร ทใหค าแนะน าในดานวชาการและการท าวจยในครงน เอกสารอางอง ศนยภมภาคเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศภาคเหนอ.2548. โครงการประยกตใชขอมลดาวเทยมและระบบ

สารสนเทศในการศกษาพนทเสยงภยดนถลมในเขตภาคเหนอตอนบน. ภาควชาภมศาสตร คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

ฟองสวาท สวคนธ .2550. การจดตงเครอขายเฝาระวงการแจงเตอนภยลวงหนาเรองดนถลมในพนทจงหวด เชยงใหม. มหาวทยาลยเชยงใหมส านกวจยและความรวมมอระหวางประเทศ ศนยเทคโนโลยสารสนเทศ

กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย .2553. การประยกตใชระบบสารสนเทศภมศาสตรเพอการวเคราะห และวางแผนจดการพนทเสยงภยดนถลม กรณศกษา อ าเภอฉวาง จงหวดนครศรธรรมราช.กลม งานวจยและพฒนา ส านกวจยและความรวมมอประเทศ ศนยเทคโนโลยสารสนเทศ

ส านกงาพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (องคกรมหาชน) .2552. ต าราเทคโนโลยอวกาศและ ภมสารสนเทศศาสตร. พมพครงท 1. กรงเทพฯ : บรษทอมรนทรและปรนตงแอนดพบลชชง จ ากด (มหาชน).

กรมทรพยากรธรณ. 2550.การจ าแนกเขตเพอการจดการดานธรณวทยาและทรพยากรธรณ จงหวด นครศรธรรมราช. กรงเทพฯ:หางหนสวน จ ากด ไอเดย สแควร .

มหาวทยาลยวลยลกษณ และ ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย. 2557. โครงการ การมสวนรวมของ ชมชน ในการปองกนและแกไขปญหาดน โคลนถลมในพนทต าบลเทพราช อ าเภอสชล จงหวด นครศรธรรมราช.

Page 98: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

96

ถนนคนเดน: แหลงสถานททองเทยวพฒนาเศรษฐกจทองถน The Walking Street: Tourism Destination generate income

to local economic development

ภาสกร อนทรารน1 ประกาศต โสภณจรสกล2 Passakron Intrarun Prakasit Soponjaratkul

บทคดยอ

การทองเทยวนบเปนอตสาหกรรมทสรางรายไดใหกบประเทศตางๆ ทวโลก เปนอตสาหกรรมทมการลงทนทนอยแตผลตอบแทนมากมายมหาศาล ท าใหหลายประเทศพยายามฟนฟเศรษฐกจของประเทศตนเองดวยการสรางสงจงใจทนาประทบใจ ซงจะท าใหเกดการทองเทยวในรปแบบตางๆประเทศไทยเปนประเทศหนงทพยายามสรางสงจงใจ ปรบปรงแหลงทองเทยว และสงเสรมการทองเทยวในรปแบบตางๆ จนท าใหเปนทรจกของชาวตางชาตซงกจกรรมการทองเทยวรปแบบหนงทไดรบความนยมจากนกทองเทยวโดยเฉพาะนกทองเท ยวชาวตะวนตกกคอ ถนนคนเดนซงเกดขนในทวปยโรปในชวงหลงสงครามโลกครงท 2 อนเปนผลจากปจจยทส าคญ 2 ประการ ไดแก (1) การเปลยนแปลงรปแบบการเลอกซอสนคาในทวปยโรปทเนนความสะดวกและประหยดเวลา โดยนยมเลอกซอสนคาจากรานคาเคลอนทหรอรานคาทตงขายชวคราวตามทองถนน (2) การพฒนาแหลงซอขายสนคาจากใจกลางเมองไปสเขตชานเมอง ถนนคนเดนในยโรปมลกษณะเปนตลาดทเกดขนบนถนนสายตางๆ ซงถอเปนสวนหนงของวฒนธรรมและภมทศนของเมอง รวมทงเปนสถานททสะทอนถงประวตศาสตรและรากฐานทางวฒนธรรม

จากแนวคดเกยวกบถนนคนเดน จะเหนไดวาถนนคนเดนพฒนามาจากแนวคดทวาการเดนเทาจะชวยสรางกจกรรมทางสงคม ท าใหเกดการแลกเปลยนปฏสมพนธระหวางบคคล และสนบสนนปฏสมพนธในสงคมใหมากขน ซงสอดคลองกบค าจ ากดความของการทองเทยวเชงสรางสรรคทกลาววา การทองเทยวเชงสรางสรรคเปนการทองเทยวเชงวฒนธรรมรปแบบหนงทมงใหเกดการสรางประสบการณของนกทองเทยว ผานการมสวนรวมและการเรยนรเชงสรางสรรคในดานศลปะ มรดกโลกทางวฒนธรรม/ประเพณหรอลกษณะเฉพาะของสถานทตลอดจนสรางความสมพนธกบชมชนในทองถนทเปนผสรางสรรควฒนธรรมเหลานน

ค าส าคญ : ถนนคนเดน, แหลงสถานททองเทยว, สงเสรมการทองเทยว 1 อาจารยประจ าคณะมนษยศาสตร วทยาลยนอรทเทรน 2 อาจารยประจ าคณะมนษยศาสตร วทยาลยนอรทเทรน

บทความวชาการ

Page 99: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

97

Abstract Tourism is an industry that generates revenue for the worldwide industry is that there is less investment, but the rewards enormous. Thailand promotes tourism market is well known. A Tourism activities model that has been popular with tourists, especially Western tourists is. Walking Street, which occurred in Europe after World War 2 as a result of modifications to forms of purchased. The Walking Street in Europe is a market that takes place on the streets. This is part of the culture and landscape of the city. As well as a place that reflects the historical and cultural roots.

In Thailand The Walking Street is come to be tourism activities generate income to local economic development because The Walking Street can create social activities, encourage social interaction and consistent with the definition of creative tourism said that, Creative Cultural tourism is a form aimed at the creation of the tourist experience. Through engaging and creative learning in the arts.

Key word : Walking Street, Tourism Destination, Promoted Tourism บทน า

ความสมพนธระหวางคนกบพนทสาธารณะเปนประเดนส าคญของการพฒนาเมองทไดรบความสนใจจากนกวชาการตะวนตกมานานหลายศตวรรษ แตการศกษาเกยวกบพนทสาธารณะเมองในโลกตะวนออกกลบมไมมากนก ท าใหการพฒนาเมองขาดความสอดคลองกบบรบทสภาพความเปนจรง งานวจยนจงมงศกษาประเดนพนทสาธารณะแบบถนนคนเดนในวถตะวนออก เพราะเลงเหนวาถนนเปนพนทสาธารณะทส าคญยง เปนพนททมอยกวางขวางทสดพบไดทวไป เขาถงไดโดยคนทกคน ท าหนาทสนองตอความตองการของคนเมองมาช านาน ถนนมพลวตทแปรเปลยนไปตามสงคมวฒนธรรมทงในเชงสถานทและเวลา ในทศวรรษทผานมาเมองในประเทศไทยไดมการพฒนาพนทสาธารณะแบบถนนคนเดนในรปแบบเฉพาะตวทคลายกบถนนตลาด (Market Street) ถอไดวาเปนปรากฏการณเมองทสะทอนลกษณะเฉพาะของสงคมตะวนออกในแงของการใชตลาดเปนพนทสาธารณะ แตกยงมงานวจยไมมากทศกษาเพอน าไปสความรความเขาใจในพลวตของการใชถนนเปนพนทสาธารณะจงนบเปนองคความรส าคญทขาดหายไป

ถนนคนเดนในประเทศไทย จากการศกษาประวตศาสตรในพนทศกษาพบวา การจดกจกรรมตดตลาดบนถนนในรปแบบถนนคนเดน

ของไทยเรมมมานานแลว แตอาจไมไดถกเรยกเปนถนนคนเดนอยางในปจจบน ค าวา ถนนคนเดน พงมปรากฏและเรยกขานจนตดปากในสงคมไทยมาตงแต ปพ.ศ.2545 โดยใชเรยกกจกรรมการปดถนนตามแผนพฒนาเมองนาอย ในชวงตนของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมฉบบท9 (พ.ศ. 2545-2549) ทจดใหมขนในเมองหลกของไทยในภาค

Page 100: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

98

ตางๆ โดยมเปาหมายพนฐานของการปดถนนเพอจดกจกรรมผสมผสานไว3 ประการ คอ ลดมลพษ ประหยดพลงงาน และสงเสรมการทองเทยว

ระยะแรกของการพฒนาถนนคนเดน อยระหวาง พ.ศ. 2545-2546 บนถนนส าคญๆ ในเมองน ารอง คอ ถนนสลม กรงเทพฯและถนนคนเดนทาแพ จงหวดเชยงใหม สวนมากจดในทกวนหยด เวลาแดดรมลมตกตงแตชวงเยนถงกลางคนถนนคนเดนสลมไดจดเพยงครงเดยวแลวหยดไป สวนถนนคนเดนทาแพเมองเชยงใหมไดด าเนนการมาจนปจจบน โดยยายมายงถนนราชด าเนน และขยายตอเนองมายงถนนเชอมตอกนในสแยกกลางเวยงเชยงใหม จนรจกกนดในชอถนนคนเดนเชยงใหม มความยาวกวา 2 กโลเมตร และเปนการจดการถนนคนเดนทมระยะทางและระยะเวลาพฒนาทยาวนานทสดในประเทศไทย รปแบบถนนคนเดนในเชยงใหมย งถกขยายผลตอไปยงยานการคาอนของเมองเชยงใหม อาทเชน ถนนคนเดนววลาย ถนนคนเดนสนก าแพงในทกวนเสารและถนนคนเดนชมชน เชน ถนนคนเดนตนเปาในวนอาทตย

การเตบโตของถนนคนเดน การเตบโตของถนนคนเดนในปจจบนไปในจงหวดตางๆ ทวประเทศถกกระตนโดยภาครฐและการเรยกรอง

ของเอกชนใหมถนนคนเดนในเมองหลายเมองของไทย เพอกระตนเศรษฐกจและสงเสรมการทองเทยว จากการศกษาพบวา ถนนคนเดนสะทอนววฒนาการของพนทสาธารณะเดมทเคยเปนยานคนเดน เมอแนวคดการใชถนนเพอกจสาธารณะแพรหลายในสงคมไทย ถนนคนเดนจงเกดขนจากการท าตามอยางกนมาจนเกดเปนรปแบบพนฐานทคลายคลงกน คอ ปดถนนใหคนเดนเปนบางวนบางเวลา ถนนคนเดนมพฒนาการในพนทศกษามพฒนาการโดยมปจจยสนบสนน คอ เศรษฐกจของเมอง ปรมาณการทองเทยว และทนทางวฒนธรรมการตดตลาดในแตละภาค ตลอดจนความสมพนธของถนนกบบรบทของเมอง ทถอไดวาเปนปจจยส าคญทมผลตอความส าเรจของถนนคนเดน

ถนนคนเดนแบงไดเปนหลายขนาด (ดงตารางท1) ไดแก ถนนคนเดนขนาดใหญ พบตามเมองหญทเศรษฐกจดคนมก าลงซอสง และปรมาณนกทองเทยวมมาก ประกอบดวย ถนนคนเดนเชย งราย เชยงใหม ขอนแกน และเชยงคาน ถนนคนเดนขนาดกลางพบไดตามเมองหลกหรอรองของภาคทเศรษฐกจด คนมก าลงซอ และมนกทองเทยวพอสมควร ไดแก ถนนคนเดนพษณโลก นครสวรรคราชบรสราษฎรธานและสงขลาถนนคนเดนระดบชมชนเกดจากความตองการของชมชน โดยอาจอยในเมองใหญรองหรอเลกกไดประกอบดวย ถนนคนเดนสนโคงนอย กาดกองตา เชยงคาน สวนถนนคนเดนเครอขายรฐรวมกบเอกชน ถอเปนการท าตลาดนดโดยใชชอถนนคนเดนเปนสอประชาสมพนธโดยอาจเกดบนลานหรอทวางของเอกชนหรอรฐและประสานความรวมมอ เชน ถนนคนเดนภเกต และสถานคนเดนตรง เปนตน การส ารวจทตงถนนคนเดนทสมพนธกบบรบทยานและเมอง พบวาถนนคนเดนตงอยในยานประวตศาสตรยานเมองเกา ยานเมองอนรกษยานการคา ยานตลาด ยานรมน าและทโลงวาง ยานขนสง ตลอดจนยานใหมและแหลงวยรนตามล าดบ แสดงใหเหนวา ถนนคนเดนสมพนธกบยานและบรบทเมองทกลาวไวในวรรณกรรม อกทงองคประกอบกายภาพของถนนมสวนส าคญในการสงเสรมบรรยากาศถนนคนเดนเปนอยางมาก จากทส ารวจพบวา ถนนคนเดนสวนมากมสภาพผวถนนเหมาะสม แตตางกนทขนาดความกวาง ระยะรนของอาคารจากถนน ตลอดจนสถาปตยกรรมสองขางถนน

Page 101: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

99

แนวคดการทองเทยวสรางสรรคกบกจกรรมทางเศรษฐกจ: ถนนคนเดน เศรษฐกจสรางสรรค (Creative Economy) คอ การสรางมลคาสนคา หรอบรการทเกดจากความคดของมนษย ส าหรบสาขาการผลตทพฒนาไปสเศรษฐกจสรางสรรคจะเรยกวา“อตสาหกรรม สรางสรรค” (Creative Industry) ซงหมายถงกลมกจกรรมการผลตทตองพงพาความคดสรางสรรคเปนสง ส าคญ “เศรษฐกจสรางสรรค” คอแนวคดการขบเคลอนเศรษฐกจบนพนฐานของการใชองคความร(Knowledge) การศกษา (Education) การสรางสรรคงาน (Creativity) และการใชทรพยสนทางปญญา (Intellectual property) ทเชอมโยงกบรากฐานทางวฒนธรรม การสงสมความรทางสงคม และเทคโนโลย/นวตกรรมสมยใหม

ความหมายของ “การทองเทยวเชงสรางสรรค”จากการประชมเตรยมการส าหรบการประชมนานาชาตเรองการทองเทยวเชงสราง สรรคขององคกรศกษาวทยาศาสตรและวฒนธรรมแหงสหประชาชาต (UNESCO) ทจดขนระหวางวนท 25-27 ตลาคม พ.ศ.2549 ทเมองซานตาเฟ รฐนวเมกซโก สหรฐอเมรกา ไดมการก าหนดค านยามของ “Creative Tourism” หรอการทองเทยวเชงสรางสรรคไวดงน

“การทองเทยวเชงสรางสรรค” คอ การเดนทางทน าไปสประสบการณทแทจรงและม การเชอมโยง ดวยการเรยนรแบบมสวนรวมในงานศลปะ มรดก หรอคณลกษณะพเศษของสถานท และยงท าใหเกดการเชอมสมพนธกบผคนทอาศยอยในพนทซงเปนผ สรางสรรควฒนธรรมทยงมชวตนนขนมา”

การสงเสรมเศรษฐกจผานการทองเทยวเชงสรางสรรค จาก การประชมทกลาวมามการน าเสนอความคดเหนในประเดนการสงเสรมเศรษฐกจของ ประเทศผาน

การทองเทยวเชงสราง โดยมสาระส าคญ ไดแก - พฒนาและสรางประชากรทมความคดสรางสรรค และผลตภณฑทเปนเอกลกษณของพนทเพมขน - สรางงานใหมๆ ในภาคการทองเทยวเชงสรางสรรค เชน มคคเทศก งานดานขนสง ชางฝมอของทองถน

พนกงานตอนรบ - การพฒนาเศรษฐกจชมชน และพฒนาโครงสรางพนฐาน - เสรมความแขงแกรงแกนโยบายทสนบสนนการพฒนาการทองเทยวเชงสราง สรรค ซงเปนความ

รบผดชอบของทงภาครฐและภาคเอกชน โดยภาครฐตองสรางบรรยากาศทเอออ านวยผานการใหสทธประโยชนดานภาษ การเขาถงแหลงเงนทน และการฝกอบรม สวนภาคเอกชนรบผดชอบในการสนบสนนตนเอง ใหขอมลในเรองทคลมเครอ และสรางเครอขายของตนเองในประเดนปญหาทมรวมกน

- มงเปาหมายทคณภาพ ไมเพมอปสงคโดยการลดราคา - หนวยงานภาครฐสามารถประสานงานกบหนวยงานทมอยในเมอง และสรางประโยชนรวมกนผาน

ความคดรเรมของภาครฐและภาคเอกชน สงเสรมคณภาพและความเปนเลศ - ใชการทองเทยวเชงสรางสรรคเพอดงดดผคนทสนใจในการปรบปรงเมอง (urban renovation) อาท

เชน การจดพนทถนนคนเดนโดยมงเนนการน าเสนอศลปวฒนธรรมพนบานประเภทของอตสาหกรรมสรางสรรค ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) แบงประเภทอตสาหกรรม

สรางสรรคโดยยดกรอบขององคการความรวมมอเพอการคา และการพฒนา (UNCTAD) โดยแบงเปน 4 กลม 15 สาขาดงน

Page 102: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

100

1. กลมมรดกทางวฒนธรรมและประวตศาสตร (Cultural Heritage) ประกอบดวย - งานฝมอ - การทองเทยวเชงศลปวฒนธรรมและประวตศาสตร - ธรกจอาหารไทย - การแพทยแผนไทย

2. กลมศลปะ (Arts) ประกอบดวย - ศลปะการแสดง - ทศนศลป

3. กลมสอ (Media) ประกอบดวย - ภาพยนตร - สงพมพ - กระจายเสยง - เพลง

4. กลมงานสรางสรรคตามลกษณะงาน (Functional Creation) - งานออกแบบ - แฟชน - สถาปตยกรรม - โฆษณา - ซอฟตแวร

จากการศกษาของ สศช.พบวาในป 2549 มลคาของอตสาหกรรมสรางสรรคของไทยสงถง 840 ,621 ลานบาท คดเปนรอยละ 10.7 ของผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP) โดยกลมงานสรางสรรคตามลกษณะงานมสดสวนสงสด รองลงมาเปนกลมมรดกทางวฒนธรรม กลมสอ และกลมศลปะ ทงนเมอแบงตามกลมยอย พบวากลมการออกแบบมมลคาสงสด ท ารายได 304,990 ลานบาท รองลงมาเปนกลมงานฝมอ และหตถกรรมตามดวยกลมแฟชน ซงกลมยอยทงสามกลมนมมลคารวมกนคดเปนประมาณรอยละ 9.5 ของ GDP

ดงทกลาวมานนสะทอนใหเหนวากจกรรมการทองเทยวเชงสรางสรรคนนมสวนในการพฒนาเศรษฐกจเชงสรางสรรคไดสอดคลองกบค านยาม โดยคณลกษณะของงานสรางสรรคเปนสนคาและบรการทางการทองเท ยว อนเปนกจกรรมหนงทางการทองเทยวทปรากฎ หรอถกถายทอดสนกทองเทยวผานกจกรรมถนนคนเดนในแตละสถานททจะพบวามความแตกตางกนออกไปในลกษณะของสนคา ประเพณและวฒนธรรม หากแตการสงเสรมการพฒนานนมาจากรปแบบการสงการจากบนลงลาง จากแผนพฒนาและนโยบายสการปฏบตในระดบทอง จงเกดความไมเชอมตอในการด าเนนงานหรอความยงยนในการจดกจกรรมดงกลาว โดยจะกลาวในล าดบตอไป

พลวตการเปลยนแปลงของถนนคนเดน สการสรางสรรครายไดเพอพฒนาทองถน ถนนคนเดนเกดขนจากนโยบายภาครฐเพอสงเสรมการทองเทยวขณะเดยวกนกเปนความตองการของคนในเมองทตองการใหมถนนคนเดนเพอสรางพนทสาธารณะเมอง ท าใหมถนนคนเดนเกดขนทวประเทศ ผล

Page 103: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

101

การศกษาถนนคนเดน 15 สายพบวา ถนนคนเดนเกยวของกบการทองเทยวเปนอนดบแรก และมกระตนเศรษฐกจชมชน และสรางเสรมสงคมวฒนธรรมทองถนเปนอนดบรองลงมา โดยพบวา มความเกยวของคอนขางนอยกบการสงเสรมสขภาพ ตลอดจนสทธและเสรภาพของคนเดนเทา ซงเปนประเดนหลกทถนนคนเดนในโลกตะวนตกเนนย าตลอดมาแตถนนคนเดนในไทยกลบมองขาม จงนบเปนเรองส าคญทควรไดรบการสงเสรมมากขน หากพจารณาลกษณะของถนนคนเดนในเมองของไทย เราพบความสอดคลองกบนยามของพนทสาธารณะในวรรณกรรมตะวนตก ในขณะเดยวกนถนนคนเดนไดแสดงลกษณะส าคญของพนทสาธารณะตะวนออกหลายประการเราอาจกลาวไดวา การเกดขนของถนนคนเดนเปนกระบวนการทางสงคมของการ “สรางและรอฟนพนทถนนใหกลบมาเปนพนทสาธารณะโดยใชรปแบบตลาดนดทคนชนชอบและสอดแทรกกจกรรมและวถชวตทเปนทตองการของคนรนใหมโดยเสรมเรองราวประวตศาสตรสงคม และวฒนธรรมของเมองเข าไป” ถนนคนเดนจงเปนพนทสาธารณะทเปลยนความจ าเจของถนนและสภาพแวดลอมไปสความเคลอนไหว ชวตชวา และการสรางความหมายแกสถานท ถนนคนเดนยงสะทอนประเดนพนทสาธารณะส าหรบคนทกชนชนโดยเฉพาะกลมผคาเร มอใหม มอสมครเลน ผผลตรายยอย นกเรยน นกศกษาตลอดจนผแสวงหาเวทสาธารณะเพอแสดงความสามารถของตนเอง คนกลมเหลานลวนตองการการเปดพนทและโอกาสโดยเฉพาะจากภาครฐและประชาคม ถนนคนเดนเปลยนภาพของเทศกจไลจบแมคา กลายเปนความกลมเกลยวดวยวธจดระเบยบพนทและเวลาคาขายของภาคการคาท ไมเปนทางการดวยระบบและคาธรรมเนยมทตรงไปตรงมา

ถนนคนเดนไทยเกดจากนโยบายจากบนลงลาง (Top down) และเมอพฒนาเรอยมากไดมการเรยกรองจากภาคประชาชนใหมถนนคนเดน ถอเปนการเปลยนกระบวนการแบบลางขนบน (Bottom up) และนบเปนสญญาณทดของการสรางพนทสาธารณะเมองในปจจบน แตการด าเนนการถนนคนเดนไทยยงขาดความนง อกทงมแนวโนมแปรเปลยนไปตามการสงเสรม จงเปนค าถามทนาคดวาถนนคนเดนจะด ารงอยไปเพอท าหนาทพนทสาธารณะแกเมองไดอกนานหรอไมเพยงใด

ถนนคนเดนหลายแหง เชน เชยงใหม เชยงราย ขอนแกน และสงขลา สามารถด าเนนไปไดอยางตอเนอง ทงทประชาสมพนธนอยลงกวาเดม ในขณะทถนนคนเดนบางแหงมความแกวงตวตามการทองเทยวเปนอยางมาก เชน ถนนคนเดนชายโขง เชยงคาน มคนเดนตางกนมากกวาสบเทาตวระหวางชวงมและไมมนกทองเทยว แตกอยไดดวยการถวเฉลยรายรบตลอดป ถนนคนเดนราชบรตงอยบนถนนรมน าทสวยงามมากทสดสายหนงของไทย มองคประกอบกายภาพสมบรณแบบ แตกลบปรบลดจ านวนวนทปดถนนลงเพราะการเปลยนนโยบายการจดการถนนคนเดนของหนวยงานทองถน ตลอดจนการเสอมความนยมไปเพราะทต งไกลแหลงทองเทยว ขาดการประชาสมพนธและกจกรรมเสรม ถนนคนเดนบางแหงมองคประกอบกายภาพถนนทเหมาะสมแกการเปนถนนคนเดน ทงชมชนมความเขมแขงและมความตองการพนทกจกรรมสาธารณะ แตถนนคนเดนยงปดตวลงไป อาทถนนคนเดนปากแพรก กาญจนบรเพราะไกลแหลงทองเทยวอนมผลใหคนเดนและคนขายนอยลง ตวอยางเหลานสะทอนใหเหนวา ถนนคนเดนยงเปนกจกรรมทไมยงยน ด าเนนไปไดเทาทมการสงเสรมประชาสมพนธอกทงเมอสอบถามถงการวางแผนพฒนาถนนคนเดนเชงโครงสรางไปสระบบการเดนเทา พนทคนเดน พนทสาธารณะทถาวร

Page 104: วารสารวิชาการนอร์ทเทิร์น Journal of ...northern.ac.th/new_web/conference/files/journal/42.pdfNTC วารสารว ชาการนอร

NTC วารสารวชาการนอรทเทรน

ปท 4 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2560

102

กวาทเปนอย ไดพบวา ไมมแผนงานในเมองใดในพนทศกษาทมงไปสการสรางพนทการเดนเทาทถาวรและเปนระบบ ซงเปนประเดนททาทายการด ารงอยของถนนคนเดนทยงยนในระยะยาว

เอกสารอางอง การทองเทยวแหงประเทศไทย. (2558). เศรษฐกจสรางสรรค. จาก http://www.etatjournal.com/mobile/

index.php/menu-read-tat/menu-2011/menu-2011-apr-jun/107-22554-creative-economy ระววรรณ โอฬารรตนมณ และ วระ สจกล. (2555). การใชพนทสาธารณะเปนถนนคนเดนแบบตลาดนดในเมอง

ของไทย. วารสารสงคมลมน าโขง: 8(3) กนยายน-ธนวาคม 2555 หนา 121-142 Appleyard, Donald. (1987). Public Street for Public Uses. New York: Van Nostrand Reinhold. Atipho, Kwansuang. (2005).Lan Mauang Pua Cheevit Satharana Lae Tong Tin Na Yoo. (In Thai)

[Public Space for Public Life and Livable Communities]. Nation. 24 December 2005 Chaiboon, Kittikorn. (2006).Talad and Withee Cheevit: Bot Samruat BauengTon Giew Gub

Karn Suksa Raueng Talad Nai Sangkhom Thai. (InThai) [Market and Way of Life: Preliminary Survey on Studies about Markets in Thai Society]. In Somrak Chaisingkananont (Ed). Talad Nai Cheevit Cheevit Nai Talad. (InThai) [Markets inLife, Lifein Markets].pp.19-102. Bangkok: Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre

Fraser, Nancy. (1990). Rethinking the Public Sphere: a Contribution to the Critique of Actually Existing Democracy. Social Text No.25/26, 56-80. Jacobs, Jane. (1961).The Death and Life of Great American Cities. London:Penguin Books.