Conceptbrochure Tabijn 2016-2017

69
Voorblad

description

 

Transcript of Conceptbrochure Tabijn 2016-2017

Voorblad

Voorwoord

Wordt aangeleverd door Francisca

Inhoudsopgave

1. Leerling

2. Leerkracht

3. Team

4. Leiding geven

5. Ouders

6. Ontwikkeling

7. Diversen

8. 21e eeuwse vaardigheiden

9. ICT

Lege pagina

1. Leerling

Voorblad ‘ontwerpen’

Voorkeur?

“Praktische feedback aan leerlingen.”

Als leerkracht hebben we allemaal een doel, aansluiten bij de behoefte en mogelijkheden

van de leerling. Er worden doelen gesteld en leerkrachten geven feedback op de gestelde

doelen, vaak onbewust en spontaan. Toch merkt u dat leerlingen achterblijven in het

zelfstandige leerproces en waarbij het leerrendement niet naar verwachting is.

Het kunnen geven en ontvangen van gerichte feedback is een essentiële vaardigheid voor

de leerkracht en leerlingen op school. Het stimuleert de leerling verder te gaan op de

ingeslagen weg, het bevestigt hun mogelijkheden in hun leerproces. Het helpt de leerling

dieper na te denken en bij te sturen waar nodig. Door structureel, bewust en doelgericht

feedback te geven helpt u de leerling de zelfregulerende vaardigheden onder de knie te

krijgen.

De rol van u, als leerkracht zal veranderen van leidend naar begeleidend.

Wat is de meerwaarde van het geven praktische feedback voor kinderen:

Het helpt kinderen zelf oplossingen te zoek voor hun problemen.

Het stimuleert het “eigenaarschap” van de leerling bij zijn ontwikkeling.

Het verbetert de intrinsieke motivatie bij de leerling.

De leerling gaat van leerkracht afhankelijke gedrag naar het zelfstandig leren.

De verantwoordelijkheid wordt ook bij de kinderen gelegd.

Kinderen leren zelf hun vraagstukken te onderzoeken door aan te geven wat ze willen

leren, hoe ze zich willen gedragen en hoe ze denken dat dit bij hun gaat lukken.

De training “Praktische feedback aan leerlingen” zal u richtlijnen, andere inzichten en

handvatten bieden.

In 2 dagdelen worden de volgende punten behandeld:

Wat is feed up, feedback en feed forward?

Wat zijn de kenmerken van goede, doelgerichte feedback?

Hoe kun je feedback in zetten bij onszelf?

Praktische feedback voor kinderen, In hoeverre verschilt dat van feedback bij onszelf?

Oplossingsgerichte vragen stellen tijdens doelgerichte feedback.

Hoe wordt de feedback ingezet tijdens de les- en werksituaties in de klas?

Koppeling naar de praktijk d.m.v. opdrachten.

De training omvat een stukje theoretisch kader, praktijkervaringen delen waarbij we gebruik

maken van coöperatieve werkvormen.

De aangereikte theorie passen we toe op de door u zelf ingebrachte casussen.

Maar bovenal zullen we veel van de opgedane kennis gelijk in de praktijk brengen door

middel van oefeningen.

De training bestaat uit 2 dagdelen.

Doelgroep: Leerkrachten.

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

Communiceren met Kinderen

Goed communiceren werkt preventief voor het ontstaan van een heleboel problemen. Het

houdt de relatie met je kinderen wederzijds respectvol. Er is meer harmonie in je gezin.

Goed communiceren helpt ook om reeds bestaande problemen op te lossen.

De training houdt zich bezig met onderwerpen die zeer herkenbaar zijn.

• Over hoe er meer respect in de communicatie kan komen, zodat je niet het gevoel hebt

als een slaafje van de kinderen rond te rennen en nog geen goed woord te krijgen ook,

of aan het einde van de dag het gevoel te hebben alleen maar de hele dag ‘nee’

gezegd te hebben, of ‘dat mag niet’ of ‘waarom heb je nou nog niet……’, alsof je een

politieagent bent.

• Over de vraag hoe je kunt zorgen dat kinderen niet steeds ruzie maken zelfs binnen twee

minuten nadat je ze uit elkaar gehaald hebt.

• Over hoe om te gaan met dwars gedrag.

• Over hoe om te gaan met kinderen die niet bereikbaar zijn en zich afsluiten voor wat je

zegt.

• Over peuters die alles vertragen (vooral als je haast hebt) en bij wie het soms lijkt of ze het

met opzet doen of om jou dwars te zitten.

• Over omgaan met conflicten.

• Over het voorkómen van conflicten.

• Over kinderen die geen ‘nee’ accepteren.

• Over het voorkómen van dwingend gedrag.

In de training komt o.a. aan de orde:

• kinderen interesseren en motiveren voor nieuwe ideeën.

• omgaan met teleurstellingen van een kind

• vragend luisteren

• grenzen geven op een effectieve manier

kritiek geven

• omgaan met verzet van een kind

• het scheiden van behoeften en oplossingen

• effectief helpen

• omgaan met weerstand

• een opdracht geven zonder verzet op te roepen

• omgaan met tegengestelde belangen

• omgaan met meningsverschillen

• omgaan met conflicten

Aantal bijeenkomsten: Doelgroep(en):

6 bijeenkomsten à 3 uur. Directie, leerkrachten, intern begeleiders, remedial teachers.

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

Gesprekstechnieken

Onderwijsontwikkelingen komen en gaan. Of je je als school nou richt op HGW, HGPD, OGW,

OPP, OGO of EGO, alles valt of staat met communicatie! Of je nou in gesprek bent met de

ouder, de leerling of een collega, de manier van communiceren is bepalend voor het

resultaat.

Het kan daarom geen kwaad af en toe eens extra in te zoomen op je communicatie en te

oefenen met verschillende gesprekstechnieken om zo nog betere resultaten te behalen.

Dagdeel 1: In gesprek komen en blijven….

Goede communicatie begint met luisteren. Luisteren naar dat wat de ander beweegt. Of in

beweging brengt. Om te kijken waar je kunt aansluiten. En op af kunt stemmen. Zodat je

jouw boodschap vervolgens op zo’n manier kunt communiceren dat de ander er iets mee

kan. En er zo nodig iets mee doet.

Daarnaast spelen ook emoties een grote rol in de communicatie. Vroeg of laat krijg je als

onderwijsprofessional allemaal een keer te maken met een gefrustreerd kind, een bezorgde

ouder of een geïrriteerde collega. En als daar niet op een effectieve manier op gereageerd

wordt kunnen die emoties een heel eigen leven gaan leiden. Of zelfs de overhand nemen.

Waardoor een goede dialoog niet meer mogelijk is. En dus heb je als onderwijsprofessional

vaardigheden nodig om op een constructieve manier met deze emoties om te gaan. Dit en

meer komt aan bod tijdens de eerste bijeenkomst van deze cursus. Op een respectvolle en

inspirerende manier.

Dagdeel 2: En wat als het lastig wordt….

Met een goede communicatie kun je heel wat problemen en conflicten voorkomen. Maar

soms lopen de standpunten zo uiteen dat je er niet meer komt met een gewoon gesprek. En

dan kun je op een punt komen waarop het lijkt alsof je er niet meer uit komt samen. Of op z’n

minst niet meer weet hoe dan.

De meest effectieve manier om met dit soort situaties om te gaan is door de ander uit te

nodigen tot samenwerking. Zodat je in gezamenlijkheid op zoek kunt naar een oplossing die

voor beide partijen bevredigend is. En je weer in gesprek kunt gaan over belangen in plaats

van standpunten. Waardoor er een oplossing komt die door alle betrokkenen gedragen

wordt en iedereen zich dus zal inzetten om deze oplossing een succes te laten worden.

Over hoe je dit kunt bereiken bij zowel leerlingen, ouders als collega’s, op een manier waarbij

je zowel je eigen grenzen als die van de ander respecteert, gaat de tweede bijeenkomst van

deze cursus. Op een zeer praktische en heldere manier.

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

Jonge kinderen leren anders,

hoe werkt het kleuterbrein?

We vragen tegenwoordig veel van jonge kinderen. Maar vragen we wel het juiste en doen

we dat op de meest effectieve manier? Actueel breinonderzoek bij peuters en kleuters toont

aan hoe het brein optimaal tot ontwikkeling komt.

In deze cursus krijg je inzicht in die onderzoeken. Dat stelt je in staat om kritisch te kijken naar

het onderwijs aanbod, organisatie en begeleiding van de kinderen in jouw groep. Je

ontwerpt aanpassingen voor je praktijk aan de hand van het model 'breinleren van het jonge

kind' van Betsy van de Grift en in de bijeenkomsten wordt daarop gereflecteerd.

Door inspirerende suggesties leer je een betekenisvol aanbod te maken met optimale

ontwikkelingskansen voor alle kinderen. Je hebt jouw visie op goed onderwijs aan het jonge

kind aangescherpt en kunt dat verwoorden naar het team, directie en ouders.

Doel: Je krijgt inzicht in de manier waarop jonge kinderen leren, gezien vanuit de nieuwste

onderzoeken naar ontwikkeling van het jonge brein. Je leert je aanbod en inrichting

aanpassen aan de verschillende stadia uit het model breinleren waardoor alle kinderen uit

jouw groep optimale ontwikkelingskansen krijgen.

Doelgroep: Leerkrachten 1-2, intern begeleider

Studiebelasting (SBU)

Totaal aantal studiebelastingsuren: 22 uur

Aantal contacturen: 10 uur

Aantal uren zelfstudie: 12 uur

Voorbereiding

Ter voorbereiding aan de cursus lezen de deelnemers het boek ‘Peuteren en Kleuteren’ van

Betsy van de Grift.

OBD Noordwest is een Business-Partner van OinO-Advies

Spelend leren met jonge kinderen in de vier domeinen

Jonge kinderen ontdekken de wereld door hun spel. Een heel natuurlijke impuls van

kinderen, waarbij ze zich ontwikkelen.

Door aan te sluiten bij het spel van jonge kinderen en hun omgeving te verrijken, stimuleren

leerkrachten de kleuters in spelend leren.

Het aanbod is net iets moeilijker, dan waar het kind op dat moment aan toe is. Precies op die

scheidslijn gebeurt iets magisch: een kind wil van nature de zone van de naaste ontwikkeling

verkennen en oefenen met een vaardigheid, die nog niet beheerst wordt. Door spelend leren

te bevorderen in de vier domeinen taal, rekenen, sociaal-emotionele ontwikkeling en

motoriek stimuleert de leerkracht leermomenten bij kinderen.

Doelgroep

De training is gericht op leerkrachten, die werken met jonge kinderen of die interesse hebben

in het werken met kleuters.

Inhoud

Spelend leren gaat niet vanzelf. De leerkracht helpt het kind met doelgericht spel door de

juiste spelinterventies en spelbegeleiding te geven. Voor kleuterleerkrachten is het kunnen

bevorderen van spelend leren een belangrijke vaardigheid. Daarom verdient het verfijnen en

verbeteren van spelbegeleiding en spelverrijking blijvende aandacht in persoonlijke

ontwikkeling van kleuterleerkrachten. Niet alle leerkrachten hebben in hun opleiding

voldoende training en studie gevolgd om deze vaardigheid volledig onder de knie te krijgen.

Ook voor kleuterleerkrachten met ervaring is deze training geschikt. Door het vakmanschap

van de kleuterleerkracht kan een jong kind zich pas optimaal ontwikkelen.

De Onderwijsinspectie is doordrongen van dit belang. Vaardigheden als het bevorderen van

interactie met en tussen kinderen, het verrijken van spelen en werken en het bevorderen van

de ontwikkeling van aanpakgedrag en strategieën bij kinderen zijn indicatoren van de

kwaliteit in het educatief handelen.

De training gaat in op het gebruik van ontwikkelingsmaterialen, de inrichting van de ruimte

en hoe de leerkracht spelinterventies kan geven.

In de training werken we met filmmateriaal, praktische voorbeelden en eigen beelden,

waardoor je leert van eigen reflectie en feedback. Aan bod komen de ontwikkeling van

kinderen, de opzet van een beredeneerd aanbod en de inzet van veelgebruikte materialen

in de vier domeinen.

Programma

Bijeenkomst 1: Inleiding spelend leren

Spel en de sociaal-emotionele ontwikkeling van jonge kinderen

Bijeenkomst 2: Taal en de ontwikkeling van jonge kinderen

Bijeenkomst 3: Rekenen, motoriek en de ontwikkeling van jonge kinderen

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

Een 8 voor gedrag!

Het voorkomen en aanpakken van gedragsproblemen in de klas.

Dr. Kees van Overveld – www.keesvanoverveld.nl

Vroeger werd gedrag nog als cijfer op het rapport vermeld. Inmiddels is er veel veranderd.

De vraag is of sommige leraren tegenwoordig die 8 nog wel zouden vermelden. Leraren

klagen immers steeds vaker over toenemende gedragsproblemen in de klas. Druk, agressief

en uitdagend gedrag worden vaak genoemd als de top 3 gedragingen waar leraren wakker

van liggen.

Omschrijving/inhoud

Op deze studiemiddag gaan we in op licht en zwaar probleemgedrag. In het deel voor de

pauze zullen we leerlinggedrag analyseren aan de hand van een stappenmodel. Een goede

analyse is immers de halve oplossing. Van de deelnemers wordt verwacht dat ze

voorbeelden van gedragsproblemen uit de praktijk zullen inbrengen. Men gaat vervolgens

met de eigen casus aan de slag.

We zullen vervolgens bekijken hoe de leraar met relatief eenvoudige technieken

probleemgedrag kan ombuigen naar gewenst gedrag.

Na de pauze wordt het escalatiemodel gepresenteerd. Dit escalatiemodel gaat in op

gedrag dat door steeds veranderde omstandigheden in hevigheid toeneemt en vervolgens

compleet escaleert. De deelnemers Zullen aan de hand van richtlijnen nadenken over de

vraag hoe je dit soort situaties kunt voorkomen, maar zeker ook: wat doe je als het gebeurt?

De middag is deels gebaseerd op het boek Groepsplan Gedrag.

Aantal bijeenkomsten

1 bijeenkomst van 3 uur

Doelgroep

Leraren en begeleiders in het basisonderwijs.

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

Stimuleren van een onderzoekende leerhouding

“Nee juf, ik wil eerst dit nog afmaken!” Motivatie, betrokkenheid, een leerhonger naar nieuwe

dingen…. als je begint met onderzoekend leren zijn kinderen niet meer te stoppen! Een rijk

leerproces waar zowel de leerlingen als de leerkracht van smullen.

In het onderzoekend leren zijn kinderen eigenaar van hun eigen leerproces. Ze kiezen hun

eigen leervragen en bedenken samen hoe ze de antwoorden daarop kunnen vinden vanuit

onderzoek of theorie.

Kinderen leren van en met elkaar. De leerkracht heeft vooral de rol van procesbegeleider.

Maar wat is onderzoekend leren nou eigenlijk. En wat vraagt dat van jouw houding? Wat

moet je vooral wel doen en wat niet? Hoe zorg je dat alle kinderen leren? In welke

vakgebieden kun je het onderzoekend leren toepassen?

In deze training van vier bijeenkomsten ontdekken deelnemers de antwoorden op

bovenstaande vragen. Je leert door zelf te ervaren, vanuit theorie en uitwisseling van

ervaringen. Je krijgt praktische hulpmiddelen en tips.

Dagdeel 1: Onderzoekend leren

- Definitie en niveaus van onderzoekend leren

- De zeven fasen van onderzoekend leren

- Welke vaardigheden worden aangesproken in het onderzoekend leren

Dagdeel 2: Het stellen van vragen

- Belang van nieuwsgierigheid

- Opzoekvragen en onderzoeksvragen

- Rol van de leerkracht en van (mede-)leerlingen

Dagdeel 3: Het onderzoek binnen een thema

- Een goede vraag

- Onderzoeksplan

- Concluderen en presenteren

- Samenwerkend leren

Dagdeel 4: Onderzoekende leerhouding

- Doel of werkvorm?

- Relatie met kerndoelen en leerlijnen

- Aspecten van onderzoekend leren toepassen in andere activiteiten en vakgebieden

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

Kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong

De jongste groep leerlingen mag zich verheugen in toenemende aandacht vanuit het

onderwijs zelf. We realiseren ons dat vroegtijdig signaleren en sturen grote effecten kan

hebben op de ontwikkeling van kleuters. Een complexe groep daarbij wordt gevormd door

kinderen die al een ontwikkelingsvoorsprong hebben bij entree van de basisschool. Vaak

worden ze niet opgemerkt omdat ze zich razendsnel aanpassen aan hun omgeving en

onopvallend meedraaien met de groep.

Na deze workshop komt daar verandering in en kan je een ontwikkelingsvoorsprong

signaleren bij kleuters en weet je welke kenmerken daarbij horen en welke informatie-

bronnen daarbij gebruikt kunnen worden. Je kunt ook aangeven hoe het begeleiden van

deze kleuters methodisch vorm kan krijgen.

Programma

We starten met een stukje theorie over hoogbegaafdheid en ontwikkelingsvoorsprong

bij kleuters. Daarna wordt aangegeven hoe je een kleuter met een ontwikkelings-

voorsprong kunt herkennen en signaleren. We behandelen een aantal

signaleringshulpmiddelen: gerichte intake met ouders; observatie eventueel door

middel van een checklist en het laten maken van een menstekening. We bespreken

de tien kenmerken van een ontwikkelings-voorsprong bij kleuters en de tien meest

voorkomende problemen bij deze kinderen.

Korte informatie over signaleringsinstrumenten.

De begeleiding van deze leerlingen wordt uitgebreid besproken met voorbeelden en

tips voor in de groep. Het gaat dan om verbreden en verdiepen dat nogal wat

vraagt van leerkrachten in groep 1/2 omdat zij eigenlijk hun eigen leerlijnen moeten

ontwikkelen. Het gaat dan niet alleen om de activiteiten zelf, zijn die uitdagend

genoeg, maar ook om de manier van opdrachten aanbieden en evalueren.

We doen dat aan de hand van presentatie, lezing, samen verdiepingsopdrachten maken

die de volgende dag in de groep te gebruiken zijn, uitwisseling van ervaringen en tips tussen

leerkrachten, partieel invullen van een signaleringslijst……

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

Kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong, vervolg Van half 2 naar half 3? Kleuters kunnen dat!

Vervroegde doorstroming hoeft niet altijd na een zomervakantie plaats te vinden.

Zeker voor een kleuter kan een ander moment juist veel meerwaarde hebben.

Doel:

Inzicht krijgen in en tools aangereikt krijgen om de belangrijkste factoren van een vervroegde

doorstroming naar groep 3 zorgvuldig voor te bereiden en de juiste nazorg te bieden.

Je hebt ze vast wel eens in je kleutergroep gehad ,de kleuter waarvan je denkt ’wat heb ik

deze kleuter nog te leren’. Of: ‘ Wat vind de kleuter zelf dat hij nog te leren heeft’? Tijdens

deze studiemiddag leert je het traject vervroegde doorstroming van groep 2 naar groep 3

met behulp van 4 KijkWijzers te doorlopen aan de hand van uw eigen casus.

1. Criteria

2. Betrokken partijen

3. Leerlijnen

4. Nazorg

Je weet na afloop van deze workshop een weloverwogen beslissing te nemen voor de KOV

in het kader van een vervroegde doorstroming. We belichten ook de 'nazorg' en de rol van

de ontvangende groep, de leerkracht en de ouders.

Programma

Wat is Wijsheid? Casus

Versnellen risicovol?

KijkWijzers toepassen op eigen casus ; Actieve en coöperatieve werkvorm

Nazorg versnellen

Het is geen must maar wel fijn als de eerste workshop over KOV ook gevolgd is. Daar is het

herkennen en signaleren van de KOV aan bod gekomen en zijn vaardigheden aangereikt

om daar in de praktijk mee aan de slag te gaan. Tools om te Compacten &Verrijken.

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie

Agressie en perspectieven op pesten

Algemeen

In deze mastermodule staan verschillende perspectieven op sociale veiligheid (in het

bijzonder agressie/pesten in het onderwijs/ radicalisering) centraal, zodat u een

onderbouwde visie kunt formuleren die uw handelen in de beroepspraktijk richting kan

geven. Allereerst kijken we naar de definities van agressie, pesten en radicalisering, hoe een

definitie nuttig is in onderzoek en bepalend voor het denken en handelen in de praktijk. Ook

wordt ingegaan op verschillende perspectieven zoals die in de praktijk en wetenschap te

onderscheiden zijn: ecologisch kader, sociale informatieverwerkingsprocessen,

oplossingsgerichte benadering en een probleemgerichte blik.

Er komen verschillende processen rond sociale veiligheid aan bod. Veelal gaat het om

groepsprocessen, de wijze waarop macht en machteloosheid worden vastgezet in rollen en

normen. Er zijn echter ook op individueel niveau bepalende factoren. We zullen we o.a.

ingaan op zelfeffectiviteit en kwetsbaarheid. Ook de persoonlijke beleving van de leraar

komt aan bod: wat doet het met je als je slachtoffer of getuige bent van agressieve

gedragingen en denkbeelden door leerlingen? Tevens staan interventies op school centraal.

Wat is het wettelijk kader waarbinnen Nederlandse scholen moeten opereren en welke

keuzes zijn daarbinnen mogelijk?

Voor wie

De mastermodule is bedoeld voor leraren en begeleiders in het regulier onderwijs, speciaal

onderwijs en voortgezet (speciaal) onderwijs die staan voor de uitdaging leerlingen met

complexe onderwijsbehoeften te begeleiden in een leefwereld waarin de sociale veiligheid

bedreigd wordt.

Eindkwalificaties

Alle specialisaties die leiden tot het diploma 'Master Special Educational Needs', richten zich

op drie domeinen van eindkwalificaties:

A. Eindkwalificaties die betrekking hebben op het werken met en voor leerlingen, met

aandacht voor: leer- en leefomgeving, begeleiding van leerlingen, de leraar als persoon

B. Eindkwalificaties die betrekking hebben op het werken in en voor de organisatie, met

aandacht voor: schoolontwikkeling, begeleiding van collega’s, kenniscirculatie, de

leraar als participant in de verandering

C. Eindkwalificaties die betrekking hebben op het professioneel handelen en

beroepsontwikkeling, met aandacht voor: een onderzoekende houding,

maatschappelijk besef, reflectie en ontwikkeling

Beoordeling van uw prestatie

Bij deze mastermodule laat u aan de hand van een product zien op welke wijze de inhoud

verwerkt is. We beoordelen uw prestatie aan de hand van criteria die bij elke mastermodule

vermeld staan. De inhouden van de beoordeling staan in directe relatie tot de hierboven

beschreven eindkwalificaties. Medestudenten en personen uit het werkveld kunnen

betrokken worden bij de beoordeling. Vooraf zijn hierover afspraken met u gemaakt.

Bronnen

De kennisbank bevat een veelheid aan actuele bronnen: de literatuurlijst die gekoppeld is

aan de verschillende onderwerpen met daarnaast veel digitale data en verwijzingen. Per

onderwerp wordt aangegeven welke eindkwalificaties en welke onderliggende

competenties van belang zijn. U laat zien dat u kennis gebruikt als gereedschap bij het

oplossen van praktijkproblemen. We verwachten enerzijds een hoog niveau in de omgang

met probleemgerichte theorieën, en anderzijds diepgaande reflectie op eigen

vaardigheden, overtuigingen, waarden en kernkwaliteiten. Het leerteam is hierbij een

belangrijke sparringpartner.

Hogeschool Utrecht is een Business-partner van OinO-Advies

Sleutelwoorden

Agressie, pesten, sociale informatieverwerking, preventie, interventie, conflictsituaties,

escalatie, ecologische visie, oplossingsgerichte benadering, probleemgerichte benadering,

groepsprocessen, zelfeffectiviteit en kwetsbaarheid, radicalisering, sociale veiligheid

Hogeschool Utrecht is een Business-partner van OinO-Advies

Zorgleerlingen in het regulier onderwijs

‘Hij zit altijd in zijn eigen wereldje’

Autismespectrumstoornissen omvatten meer dan alleen bepaald typisch gedrag wat we zien.

Dat is slechts het topje van de ijsberg. In deze module gaan we de ijsberg verder verkennen.

Begrippen als Theory of Mind (TOM), executieve functies, centrale coherentie en wat deze

betekenen voor de onderwijspraktijk, worden uiteengezet. Klassiek autisme, Stoornis van

Asperger en PDD NOS; wat houden ze in en welke verschillen zijn er. En natuurlijk, de link naar

de praktijk in de klas.

Werkwijze

Kennisoverdracht, opdrachten, audiovisueel materiaal, gebruik van casuïstiek uit de eigen

praktijk, ruimte voor eigen inbreng in het programma en aandacht voor reflectie op eigen

handelen.

Module 1 Autismespectrumstoornissen

Module 2 Aandachtstekortstoornissen

Module 3 Gedragsstoornissen

Module 4 Angst- en stemmingsstoornissen

Module 5 Gesprekstechnieken en agressieve communicatie.

Resultaat

- (Her)kennen en benoemen van verschillende vormen binnen het autismespectrum.

- (Her)kennen en benoemen van kenmerken van autismespectrumstoornissen.

- Kennen van oorzaken, voorkomen en comorbiditeit van autismespectrumstoornissen.

- Kunnen uitleggen van onderliggende theorieën en koppelen aan probleemgedrag bij

leerlingen met autismespectrumstoornissen.

- Kunnen toepassen van de ‘Geef me de vijf’ methode van Colette de Bruin.

- Kunnen reageren en inspelen op onderwijsbehoeften van leerlingen met

autismespectrumstoornis.

Programma

- Kennismaking met elkaar en het onderwerp

- Theoretische achtergrond:

* diagnose

* typen stoornissen

* oorzaken, voorkomen, comorbiditeit

* onderliggende theorieën

- Pauze

- Opdracht (casus & rollenspel)

- Aanpak

- Afsluiting.

Doelgroep

Onderwijzend en ondersteunend personeel in primair of voortgezet onderwijs.

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

Peuteren en kleuteren

Actueel breinonderzoek bij peuters en kleuters toont aan hoe het brein optimaal tot

ontwikkeling komt.

In deze workshop maken we steeds de koppeling tussen de breintheorie en de vraag: wat ga

jij anders doen in je groep? Hoe kun jij vanaf morgen rekening houden met de verschillende

fasen in de denkontwikkeling en wat betekent dat voor je onderwijsaanbod, je inrichting en

de vragen die je aan kinderen stelt?

Aan de orde komt o.a.

- Hoe verloopt de ontwikkeling van het brein bij jonge kinderen?

- Hoe leren jonge kinderen?

- Wat mag je van hen verwachten in de verschillende fasen van hun ontwikkeling?

Doelgroep: Pedagogisch medewerkers, leerkrachten 1-2, intern begeleiders.

OBD Noordwest is een Business-partner van OinO-Advies

Motorische stoornissen

Nieuwe flyer volgt..

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

2. Leerkracht

Voorblad ‘ontwerpen’

Voorkeur?

Omgaan met agressie en geweld – basis

Ineens staat er een woedende ouder in je klas.

Boos omdat…. je zijn dochter straf hebt gegeven, omdat je haar zoon hebt laten nablijven,

omdat je hem als vader niet hebt uitgenodigd voor het 10-minuutgesprek maar zijn ex-vrouw

en haar nieuwe partner wel, omdat het nieuwe shirt van haar dochter onder de verfvlekken

zit, of gewoon omdat je de zoveelste druppel bent van die dag.

Schreeuwend tegen je, dwingend gedrag, dreigementen uitend. Of ouders die overgaan tot

slaan en duwen of nog erger. Wat doe je?

In deze training leer je door uitwisseling van ervaringen, theorie, praktijkvoorbeelden en

rollenspel hoe je agressie in de school kunt voorkomen en afhandelen.

Inhoud:

Wat is agressie?

Hoe voorkom je agressie en geweld?

Hoe doof je agressie?

Natuurlijke reacties op gevaar

Hoe zorg je na afloop dat betrokkenen en omstanders weer met een veilig gevoel de school

in kunnen?

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

Omgaan met agressie en geweld - verdieping

Ineens staat er een woedende ouder in je klas of je kantoor. Schreeuwend tegen je,

dreigementen uitend. Een boze vader duwt een collega tegen de muur. Twee ouders

vechten op het schoolplein. Een moeder bedreigt een klasgenoot van haar dochter.

Agressie en geweld komen de school in. Hoe zorg je voor een veilig klimaat? Hoe voorkom

je incidenten? En hoe handel je ze af?

In de basistraining is behandeld wat agressie is en hoe je handelt tijdens incidenten. In deze

training krijg je d.m.v. theorie en formats bouwstenen om je eigen schoolbeleid rond agressie

en geweld op te stellen.

Inhoud:

Hoe voorkom je agressie en geweld? Samenwerking met ouders.

Gedragsregels in de school

Fysiek ingrijpen

Proportionele sancties

Aangifte doen

Nazorg aan betrokkenen en omstanders

Registratie en analyse van incidenten zodat doelgericht beleid opgesteld kan worden

Doelgroep: veiligheidscoördinatoren en directieleden

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf groep Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

Filosoferen met kinderen!

Wanneer is iets waar? Bestaan slechte mensen? Wat is belangrijker, eerlijkheid of niemand

kwetsen? Dit zijn filosofische vragen. Kinderen leren door te filosoferen vaardigheden zoals

samenwerken, kritisch denken, creativiteit, onderzoeken, argumenteren, problemen

oplossen, zelfsturing en analyseren. Vaardigheden die handig zijn voor nu en in de toekomst.

Filosoferen levert een belangrijke bijdrage aan de taal- en denkontwikkeling van kinderen.

Ook bevordert filosoferen het sociale klimaat van de groep. Kinderen kunnen beter hun

conflicten hanteren en oplossen. In deze workshop leer je een filosofisch gesprek te leiden en

krijg je praktische lessuggesties aangereikt om kinderen te leren filosoferen.

Wie:

Leerkrachten van groep 1 t/m 8

Waarom:

Na deze workshop:

Zie je het belang in van filosoferen met kinderen

Weet je welke bijdrage filosoferen levert aan de ontwikkeling van je leerlingen.

Kun je een filosofisch gesprek leiden.

Wat:

In de workshop van 3 uur komen de volgende onderdelen aan bod:

Wat is filosoferen

Wat levert filosoferen op voor jouw leerlingen, en voor jou?

Hoe voer je een filosofisch gesprek

Oefenen!

Hoe:

Verwacht bij ons geen lezing, maar een

inspirerende sessie, waarbij kennis en

ervaringen opdoen wordt afgewisseld met

mooie voorbeelden uit de praktijk.

Motiveerkracht komt tegemoet aan de 3

basisbehoeften van leren: autonomie –

competentie - relatie. Je vindt deze terug in

de inhoud en de manier waarop we onze

informatie brengen.

Motiveerkracht is een Business-partner van OinO-Advies

MOTIVEERKRACHT heeft maar 1 doel:

enthousiaste, gemotiveerde kinderen in de klas! We inspireren leerkrachten met onze blogs, workshops en trainingen. Onze vijf pijlers vormen de basis voor een motiverend leerklimaat.

www.motiveerkracht.nu

Mindmapping in de klas

Mindmaps zijn hele krachtige tools om te ordenen, onthouden, bedenken en te beslissen.

Heel handig dus als je op school zit. Met een mindmap combineer je beide hersenhelften bij

het leren. Je kunt meer informatie verwerken, het helpt je beter overzicht te houden en

sneller te leren. Het is voor zoveel meer in te zetten dan alleen voor brainstormen!

Kom het ontdekken in deze workshop. Je leert hoe mindmapping werkt en wat er didactisch

bij komt kijken als je leerlingen gaat begeleiden in de techniek van mindmapping. Je geeft

ze hiermee een leerinstrument voor het leven.

Wie:

Leerkrachten van groep 1 t/m 8 die zin hebben in een praktische workshop.

Waarom:

Na deze workshop:

Heb je ervaren dat mindmapping een krachtige tool is

Heb je kennis van de techniek van mindmapping

Weet je hoe je leerlingen didactisch kunt begeleiden bij mindmapping.

Wat:

De onderwerpen van deze training van 3 uur zijn:

De invloed van mindmapping op de hersenen

De techniek van mindmapping

Mindmapping in de verschillende lesfasen

Kinderen begeleiden bij mindmapping

Hoe:

Verwacht bij ons geen lezing, maar een

inspirerende sessie, waarbij kennis en

ervaringen opdoen wordt afgewisseld met

mooie voorbeelden uit de praktijk.

Motiveerkracht komt tegemoet aan de 3

basisbehoeften van leren: autonomie –

competentie - relatie. Je vindt deze terug in

de inhoud van ons aanbod en de manier

waarop we onze informatie brengen.

Motiveerkracht is een Business-partner van OinO-Advies

MOTIVEERKRACHT heeft maar 1 doel:

enthousiaste, gemotiveerde kinderen in de klas! We inspireren leerkrachten met onze blogs, workshops en trainingen. Onze vijf pijlers vormen de basis voor een motiverend leerklimaat.

www.motiveerkracht.nu

Begrijpend lezen in zaakvakken

Flyer volgt..

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

Goed Groepsklimaat

Een goed groepsklimaat is een voorwaarde voor het geven van goed onderwijs. Om

opvoedingstechnieken op een effectieve manier in te kunnen zetten is een positief

pedagogisch groepsklimaat een vereiste. Met een dergelijk positieve omgeving doe je recht

aan de gewenste structuur die nodig is wanneer kinderen leren en werken, en houd je

tegelijkertijd open oog en oor voor het individu en zijn zorgen, eigenaardigheden,

spanningen, plezier etc.. Een groep met een positief pedagogisch klimaat heeft

mogelijkheden om nieuwe vaardigheden te leren. Je creëert daarmee een stevige basis om

opvoedingstechnieken in te zetten die zijn gericht op de vermindering van ernstige

gedragsproblemen.

Na afloop van deze training ben je je als leerkracht (nog) meer bewust van de invloed die je

zelf hebt op het klimaat in je groep. Ook weet je wat bijdraagt aan een goede sfeer en

welke dingen juist een negatief effect hebben. Je bent in staat om leerlingen op een onder-

steunende manier feedback te geven. Daarnaast kun je ruzies tussen kinderen zo begeleiden

dat kinderen leren om samen oplossingen te bedenken en heb je de kennis om samen met je

groep aan groepsdoelen te gaan werken.

Programma

Bijeenkomst 1:

De houding van de leerkracht heeft grote invloed op het groepsklimaat. De leerkracht kan er

voor zorgen dat alle kinderen zich veilig voelen, dat ze zich gezien en gehoord voelen. De

eerste bijeenkomst leer je praktische vaardigheden die je kunt toepassen in je groep

waardoor de sfeer zal verbeteren.

Bijeenkomst 2:

De invloed van feedback: Feedback geven is een krachtige manier om een positief

groepsklimaat te bevorderen. De manier waarop je als leerkrachte feedback geeft aan je

leerlingen is van grote invloed op de wijze waarop zij met elkaar omgaan. In de praktijk blijkt

goede feedback geven nog niet zo gemakkelijk. Hoe je dit goed kunt doen leer je tijdens de

tweede bijeenkomst.

Bijeenkomst 3:

In een groep spelen verschillende belangen en behoeften. Als leerkracht kun je er voor

zorgen dat kinderen leren om voor zichzelf op te komen terwijl ze tegelijkertijd rekening

houden met elkaar. Je leert hoe je kinderen kunt begeleiden bij hun conflicten en hoe je ze

vaardiger kunt maken in het zelf bedenken van oplossingen.

Bijeenkomst 4:

In iedere groep doen zich problemen voor. De meest effectieve en prettige manier om deze

problemen op te lossen is door de kinderen hier zelf een rol in te geven. Vaak weten kinderen

zelf maar al te goed hoe ze het anders willen en wat er voor nodig is om dit te bereiken.

Tijdens deze vierde bijeenkomst leer je hoe je samen met je groep aan groepsdoelen kunt

werken.

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

Digitaal Handelingsprotocol Hoogbegaafdheid Introductie DHH; Knoppencursus

Tijdens deze introductie van het Digitaal Handelingsprotocol Hoogbegaafdheid, maak je

gebruik van een DHH-trainingssite. Door praktisch te handelen binnen de werkopdrachten

leer je de mogelijkheden binnen de diverse modulen te vinden en toe te passen.

Programma

DHH

Je krijgt een overzicht van het totale instrument en leert op deze middag een dossier aan te

maken, de inlogcodes te activeren en module 1 en 2 te ontdekken door te navigeren aan

de hand van werkopdrachten.

Signalering

Praktische werkopdrachten maken dat je de knoppen kunt bedienen binnen deze module

en effectief kunt schakelen tussen de informatie bronnen, horend binnen deze module.

Diagnostiek

Door middel van werkopdrachten leer je de module van diagnostiek te verkennen en kunt je

zelf navigeren binnen deze module om een overzicht te krijgen van de mogelijkheden

binnen dit instrument in de fase van diagnostiek

Opbrengst:

Je kent de inhoud van de module en kunt deze toepassen op je eigen casus.

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

Verdiepingstraining DHH

Tijdens deze training gaan we verder in op een aantal specifieke onderdelen van het Digitale

Handelingsprotocol Hoogbegaafdheid.

Programma:

Dagdeel 1:

Je maakt tijdens deze dag gebruik van een DHH-trainingssite. Door praktisch te handelen

binnen de werkopdrachten leer je de mogelijkheden binnen de diverse modulen te

verkennen en toe te passen.

Quickscan

De drie fasen van de quickscan worden doorlopen

Opbrengst:

Je kent de inhoud van deze module en weet effectief gebruik te maken van de gegevens.

Signalering

Ondersteund door een theoretische inleiding gaan we concreet kijken wat de leer- en

persoonlijk-heidseigenschappen betekenen in de dagelijkse praktijk.

Opbrengst:

Je leert om de gegevens te kunnen duiden die vanuit de ingevulde vragenlijsten ontstaan.

Dagdeel 2

Diagnostiek

Een theoretische ondersteuning waarin het diagnostisch onderzoek van deze module

centraal staat.

Opbrengst:

Inzicht en gebruik kunnen maken van de mogelijkheden binnen de (deel)diagnostiek om de

sterkte-zwakteanalyse concreet te maken vanuit inzicht in de hoogbegaafde leerling.

Leertrajectkaart

Bedoeld om voor een vaste periode de didactische aanpassingen in het leerstofaanbod vast

te leggen en de leerling mede-eigenaar te laten zijn voor deze interventie.

Opbrengst:

Inhoud en doelstelling van de leertrajectkaart in te zetten waardoor overzicht ontstaat op de

leerlijn van de leerling.

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

Hoe mediawijs bent u?

Media zijn niet meer weg te denken uit onze maatschappij en zijn tevens de toekomst.

Internet, tablets en andere nieuwe media spelen een steeds belangrijkere rol in het leven van

kinderen en jongeren. Ze groeien er van jongs af aan mee op, wat bij ouders en

professionele opvoeders regelmatig tot vragen of zorgen leidt. Kennis over en ervaring met

de media is daarom belangrijk. In de dagelijkse opvoeding moeten opvoeders hun kinderen

ondersteunen bij het kunnen begrijpen en bewust omgaan met de media.

Deze training bestaat uit twee bijeenkomsten. Tijdens deze training staat het

competentiemodel Mediawijsheid centraal. U kijkt naar uw eigen competenties en gaat in

groepjes aan de slag rondom de verschillende thema’s binnen het competentiemodel.

Teven kijkt u naar de vaardigheden die u van leerlingen mag verwachten binnen uw groep.

Algemene gegevens

Locatie: Bij u op school

Bijeenkomsten: 2

Aantal deelnemers: Max. 16

Doelgroep: Leerkracht, ict-coördinator, directie

Duur van een bijeenkomst: 3 uur

Kosten: Per bijeenkomst €680,00. (BTW vrij) excl reis- en evt.

materiaalkosten

Materiaal: Wordt digitaal aangeleverd

Niveau:

Voorwaarden

Deelnemers beschikken over een tablet of een laptop.

De locatie beschikt over een zeer goed werkend WIFI. Het WIFI is stabiel en krachtig genoeg om alle

deelnemers gelijktijdiog op te kunnen laten werken.

De algemene voorwaarden vindt u op onze website: www.OinO-Advies.nl

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

Gebruik van de meldcode HG en KM

voor aandachtfunctionarissen

Huiselijk geweld en kindermishandeling komt vaak voor, maar toch heeft niet iedere

leerkracht er dagelijks mee te maken.

Iedere school / bestuur dient te beschikken over een eigen Meldcode: gebaseerd op het

basismodel, maar toegeschreven naar de eigen instelling.

Na het volgen van deze training heeft u een protocol, weet u precies wat er eventueel nog

moet gebeuren én heeft u deskundigheid in huis in de vorm van een geschoolde

Aandachtsfunctionaris.

Organisaties waar de meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling op van toepassing is

wordt geadviseerd om een deskundig persoon aan te stellen (Aandachtsfunctionaris (AF)).

Uit onderzoek van de Universiteit van Twente naar de meerwaarde van een

aandachtsfunctionaris, blijkt dat het aanstellen van een geschoolde aandachtsfunctionaris

maakt dat de meldcode meer wordt gehanteerd. Uit dit onderzoek blijkt dat tevens de

beroepskrachten steun ervaren, indien zij gebruik kunnen maken van de deskundigheid van

een aandachtsfunctionaris en dat de handelingsverlegenheid hierdoor afneemt.

Doel

Na het volgen van de training:

• Heeft u kennis over de verschillende aspecten van kindermishandeling en huiselijk

geweld.

• Bent u in staat collega’s te begeleiden bij het in kaart brengen van de signalen en

deze concreet te beschrijven.

• Heeft U inzicht in het vroegtijdig signaleren van zorgen en het inschatten van de ernst

van de signalen.

• Weet u hoe u tot een ernsttaxatie komt.

• Weet u hoe u een ernsttaxatie omzet in een professioneel advies.

• Kunt u uw medewerkers coachen in het inschatten van ernst en het omzetten van

deze ernsttaxatie in een professioneel advies.

• Kunt u uw collega’s coachen bij eventuele dilemma’s, loyaliteitsproblemen en/of

handelingsverlegenheid.

Programma

In de training worden de volgende onderdelen behandeld:

• Theorie, kennis en werkwijze rond kindermishandeling, huiselijk geweld en meldcode

huiselijk geweld.

• Taken en verantwoordelijkheden van de aandachtsfunctionaris, de directie en de

uitvoerende collega’s.

• Hoe om te gaan met informatie binnen de wettelijke en juridische kaders.

• Maken van een plan van aanpak/implementatieplan voor de organisatie.

• Kennis nemen van Veilig Thuis.

• Het begeleiden van de collega’s in het signaleren van kindermishandeling en huiselijk

geweld en het nemen van de stappen van de meldcode kindermishandeling en

huiselijk geweld.

• Communicatie als aandachtsfunctionaris met ouders/verzorgers, collega’s en externe

partners.

• Wegen van veiligheid en risico’s.

• Het samenwerken met ketenpartners.

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

Na de training is de deelnemer gecertificeerd aandachtsfunctionaris en wordt als zodanig

geregistreerd in het landelijk register van de LVAK. Om de certificering te behouden, dient er

minimaal 1x per jaar een bijscholings-dag van de LVAK bijgewoond te worden. Deelnemers

kunnen daartoe lid worden van de LVAK (€ 175,- per kalenderjaar).

Voor meer informatie: www.lvak.nl

Het is verplicht om tijdens de training de E-learning ‘implementeren van de Meldcode’ te

volgen (wordt toegezonden na inschrijving)

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

3. Team

Voorblad ‘ontwerpen’

Voorkeur?

Door ontwikkelen professionele leergemeenschappen

Flyer volgt

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

4. Leiding geven

Voorblad ‘ontwerpen’

Voorkeur?

Feedback geven in een professionele organisatie?

Wordt deze verzorgd door Lenneke Kerssens?

Leidinggeven aan samenwerkende teams

Ieder veranderingsproces vraagt om samenwerking tussen mensen. Het is van belang om

daarbij patronen te herkennen. Deze bestaan vaak onafhankelijk van de inhoud van

veranderingen. In deze module onderbouwt u de interventies in een schoolverandering

vanuit uw leidinggevende verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van samenwerking, het

initiëren van collectieve leerprocessen en vormen van kennisdeling. Daarbij kan aandacht

besteed worden aan systeemdenken, groepsdynamica, teamcoaching en

kennismanagement. Kenmerkend voor het systeemdenken is dat we bij

veranderingsprocessen proberen om de verschijnselen in samenhang met elkaar te zien. In

de toepassing van uw interventies koppelt u o.a. het systeemdenken specifiek aan de

groepsdynamica in het team. Teamleren is bewustwording van collectieve patronen in

gedrag en denken, teamcoaching draagt daar aan bij door de groep ‘in beweging’ te

brengen. Teamcoaching is er op gericht om een ieder zicht te geven op hoe en wat er

gebeurt in de communicatie, en dat eenieder daar als teamlid een verantwoordelijkheid in

heeft.

Voor wie

Deze mastermodule Organisatie en Beheer is bedoeld voor professionals, werkzaam zijn in het

PO, VO, MBO of SO met belangstelling voor een leidinggevende positie.

Eindkwalificaties

Alle specialisaties die leiden tot het diploma 'Master Special Educational Needs', richten zich

op drie domeinen van eindkwalificaties:

A. Eindkwalificaties die betrekking hebben op het werken met en voor leerlingen, met

aandacht voor: leer- en leefomgeving, begeleiding van leerlingen, de leraar als persoon

B. Eindkwalificaties die betrekking hebben op het werken in en voor de organisatie, met

aandacht voor: schoolontwikkeling, begeleiding van collega’s, kenniscirculatie, de leraar als

participant in de verandering

C. Eindkwalificaties die betrekking hebben op het professioneel handelen en

beroepsontwikkeling, met aandacht voor: een onderzoekende houding, maatschappelijk

besef, reflectie en ontwikkeling

Bronnen

De kennisbank bevat een veelheid aan actuele bronnen: de literatuurlijst die gekoppeld is

aan de verschillende onderwerpen met daarnaast veel digitale data en verwijzingen. Per

onderwerp wordt aangegeven welke eindkwalificaties en welke onderliggende

competenties van belang zijn. U laat zien dat u kennis gebruikt als gereedschap bij het

oplossen van praktijkproblemen. We verwachten van u enerzijds een hoog niveau in de

omgang met probleemgerichte theorieën, en anderzijds diepgaande reflectie op eigen

vaardigheden, overtuigingen, waarden en kernkwaliteiten. Het leerteam is hierbij een

belangrijke sparringpartner.

Beoordeling van de prestatie

Bij deze mastermodule laat u aan de hand van een product zien op welke wijze de inhoud

verwerkt is. We beoordelen uw prestatie aan de hand van criteria die bij elke mastermodule

vermeld staan. De inhouden van de beoordeling staan in directe relatie tot de hierboven

beschreven eindkwalificaties. Medestudenten en personen uit het werkveld kunnen

betrokken worden bij de beoordeling. Vooraf zijn hierover afspraken met u gemaakt.

Hogeschool Utrecht is een Business-partner van OinO-Advies

De lerende organisatie

Algemeen

In deze mastermodule verdiept u zich in de theorie van de verschillende stromingen die aan

de basis staan van een lerende organisatie (o.a. Argyris & Schön, 1978, Kolb, 1984, Swieringa

& Wierdsma, 1990, Easterby-Smith, 1997 en Nonaka & Takeudi, 2003).

Het gaat hierbij om het inzicht in het leren van schoolorganisaties in deze tijd en welke

leerprocessen centraal staan: inzicht in de visie van uw organisatie op het leren, inzicht in

welke mogelijkheden tot formeel en informeel leren ingezet worden, en inzicht in de wijze

waarop gebruik wordt gemaakt van bevorderende leerfactoren. In de theoretische

verdieping wordt expliciet de relatie gelegd naar kennis-creatie om te komen tot

kennisintensieve organisaties (o.a. Sprenger et al., 1995, Weggeman, 1997 en Denton, 1998).

Er is een verband tussen lerende organisaties en duurzaam ontwikkelen. Waarbij de focus

gericht is op de vraag “Hoe verbeteren we het leren van leerlingen” (Hattie, 2009 en 2012)?

Er wordt nader ingegaan op de theorie over professionele ruimte, professionele

leergemeenschappen en leernetwerken (Leenheer, 2011, Verbiest, 2014, Dufour en Fullan

2015, e.a.). Binnen een lerende organisatie vormen de leraren een gemeenschap in het

leren.

Georganiseerd communiceren over zowel individueel als collectief leren faciliteert het

vormen van deze professionele leergemeenschappen. Samen leren vormt daarmee een

onderdeel van de cultuur van de organisatie. De leerontwikkeling van individu en collectief

wordt zodoende een duurzaam proces: het leren duurt een leven lang. Bij professionele

leergemeenschappen speelt de schoolleider in op het eigen verbeteringsstreven van

lerende groepen in de schoolorganisatie. De verantwoordelijkheid voor professionele

verbetering komt bij de professional in de klas, hier te spreken over de professionele ruimte.

Voor wie

Deze mastermodule is met name geschikt voor allen die een leidinggevende rol in de school

willen vervullen.

Eindkwalificaties

Alle specialisaties die leiden tot het diploma 'Master Special Educational Needs', richten zich

op drie domeinen van eindkwalificaties:

A. Eindkwalificaties die betrekking hebben op het werken met en voor leerlingen, met

aandacht voor: leer- en leefomgeving, begeleiding van leerlingen, de leraar als persoon

B. Eindkwalificaties die betrekking hebben op het werken in en voor de organisatie, met

aandacht voor: schoolontwikkeling, begeleiding van collega’s, kenniscirculatie, de

leraar als participant in de verandering

C. Eindkwalificaties die betrekking hebben op het professioneel handelen en

beroepsontwikkeling, met aandacht voor: een onderzoekende houding,

maatschappelijk besef, reflectie en ontwikkeling

Beoordeling van de prestatie

We verwachten enerzijds een hoog niveau in de omgang met probleemgerichte theorieën,

en anderzijds diepgaande reflectie op eigen vaardigheden, overtuigingen, waarden en

kernkwaliteiten. Het leerteam is hierbij een belangrijke sparringpartner. Bij deze mastermodule

laat u aan de hand van een product zien op welke wijze de inhoud verwerkt is. We

beoordelen uw prestatie aan de hand van criteria die bij elke mastermodule vermeld staan.

De inhouden van de beoordeling staan in directe relatie tot de hierboven beschreven

eindkwalificaties. Medestudenten en personen uit het werkveld kunnen betrokken worden bij

de beoordeling. Vooraf zijn hierover afspraken met u gemaakt.

Hogeschool Utrecht is een Business-partner van OinO-Advies

Het Jonge Kind voor directies in één dag

De eendaagse cursus ‘Jonge kind voor directies’ is opgebouwd rondom de modules van de

Opleiding Specialist jonge kind.

Het onderwijsaanbod voor groep 1-2 staat op deze dag centraal.

Wat is eigenlijk spelend leren en waarom is spelen voor kleuters zo belangrijk? Hoe ziet een

beredeneerd onderwijsaanbod eruit en wat kunt u verwachten als het gaat om het

observeren, plannen en registreren?

Met andere woorden: hoe kun je opbrengstgericht en handelingsgericht werken en

tegelijkertijd tegemoet komen aan de zone van de naaste ontwikkeling van jonge kinderen?

Een rijke en uitdagende speelleeromgeving

De onderwijsbehoeften van jonge kinderen zijn anders dan die van kinderen uit de midden-

en bovenbouw. Jonge kinderen leren vooral spelend de wereld om zich heen te verkennen

en te begrijpen. Door spel in een krachtige speelleeromgeving worden de sociaal-

emotionele, motorische en cognitieve ontwikkeling gestimuleerd. Een rijke

speelleeromgeving is dus van belang, maar hoe zorg je ervoor dat deze speelleeromgeving

ook uitdagend is? Hoe geef je de beginnende geletterdheid en gecijferdheid hierin een

plaats en wat kunt u hiervan zien als u een klas binnenkomt?

Een rijke en uitdagende speelleeromgeving is heel belangrijk.

Gedegen klassenmanagement is de basis

In de groepen 1 en 2 wordt de basis gelegd voor de verdere ontwikkeling op diverse

ontwikkelingsgebieden. Het is dan ook van belang dat er voldoende ruimte is om te spelen,

handelend bezig te zijn en te experimenteren, maar daarnaast moet er, om een passend

onderwijsaanbod te bieden ook gewerkt worden in kleine groepen.

Een gedegen klassenmanagement is hiervoor de basis. Hoe ziet dat eruit in een groep 1-2,

welke vaardigheden heeft de leraar daarvoor nodig? Welke elementen komen terug in een

groepsplan en een themaplan? Hoe kunt u uw leraren hierin ruimte geven en ondersteunen?

Dit alles komt aan de orde op de 1-daagse cursus ‘Jonge kind voor directies’

Uw resultaat

We gaan met u en elkaar in gesprek hoe kwalitatief onderwijs aan jonge kinderen op uw

school optimaal tot stand kan komen en wat uw rol als directie daarin kan zijn.

Doelgroep

Directies en managementleden van de school die verantwoordelijk zijn voor visie en

facilitering van leraren van de groepen1-2.

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

Aan het eind van deze dag heeft u kennis opgedaan over:

De specifieke ontwikkeling van jonge kinderen

Hoe de ontwikkeling van kinderen in groep 1-2 gestimuleerd wordt in een krachtige

speelleeromgeving

De specifieke leraar vaardigheden voor groep 1-2

Klassenmanagement in de kleutergroepen en het werken met groeps- en

themaplannen

Inhoud

eling

-, en leeromgeving

- en geletterdheid

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

Ouderbetrokkenheid

Ouders en school: samen verantwoordelijk voor het leren van de kinderen.

Het positief en adequaat betrekken van ouders op het leren van kinderen. Het realiseren van

een niet vrijblijvende samenwerking op basis van heldere verwachtingen naar elkaar.

Resultaat:

SL en IB hebben zich georiënteerd op ‘sterktes en aandachtspunten’ van de eigen school in

relatie tot ouderbetrokkenheid.

SL en IB hebben actiepunten geformuleerd om met het team en de ouders, van uit een

gezamenlijke verantwoordelijkheid te werken aan de ontwikkeling van de leerling.

De deelnemers

- zijn bekend met de uitgangspunten van het concept Ouderbetrokkenheid 3.0

- hebben gereflecteerd op de eigen schoolorganisatie aan de hand van 10 criteria

- deelnemers wisselen ‘good practice’ uit

- SL en IB hebben gezamenlijk actiepunten geformuleerd ter versterking van

ouderbetrokkenheid en in het bijzonder het versterken van de betrokkenheid op het

leren van de kinderen!

- deelnemers hebben handvatten voor de eigen praktijk.

Doelgroep:

SL en IB

Duur:

een dagdeel

Inhoud:

Het positief en adequaat betrekken van ouders op het leren van kinderen.

Resultaat:

SL en IB hebben kennis en handvatten om op schoolniveau de betrokkenheid van ouders te

vergroten.

SL en IB hebben een acties geformuleerd t.b.v. de eigen school om de samenwerking met

ouders te versterken.

U maakt kennis met het concept ‘ouderbetrokkenheid 3.0’ en hoe zich dit onderscheid van

traditionele ouderbetrokkenheid of ouderparticipatie. U krijgt de gelegenheid om te

reflecteren op hoe dit denken aansluit bij de visie van de school

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

5. Ouders

Voorblad ‘ontwerpen’

Voorkeur?

Effectieve persoonlijke communicatie

Een goede werkrelatie met je collega’s, heldere afspraken met ouders, weten wat er omgaat

in de koppies van je leerlingen…. We communiceren wat af in het onderwijs. Vaak gaat dat

goed en zijn de wederzijdse verwachtingen helder. Soms loopt de communicatie echter

spaak, en kijk je verbaasd naar het misverstand dat ontstaan is: Je had het toch helder

uitgelegd? In deze training worden praktische tips en handreikingen gegeven om effectiever

te communiceren. Jij als persoon bent daarbij het uitgangspunt.

In communicatie gaat het niet alleen om de woorden die gesproken worden, je hele

houding, intonatie en persoonlijkheid neem je –onbewust- mee in het gesprek. En dat is vaak

waar de wrijving en/of misverstanden ontstaan: Maar het is toch logisch dat… Ja, als jij zo

begint… Hij/zij heeft het al zo moeilijk, dus laat ik mijn mond maar houden…

Tijdens de drie bijeenkomsten van elk drie uur, gaan we o.a. aan de slag met Communicatie,

Luisteren en Omgaan met weerstand. Door Transactionele Analyse kijken we hoe onze

persoonlijkheid in elkaar steekt en wat we daar op communicatie gebied mee kunnen. Tot

slot gaan we in op het geven en ontvangen van feedback, zodat je helder aan kunt geven

wat het gedrag van de ander –zowel positief als negatief- bij jou oproept.

Programma

Bijeenkomst 1.

Communicatie (basis)

Transactionele Analyse

Bijeenkomst 2.

Goed (leren)Luisteren en omgaan met weerstand.

Bijeenkomst 3.

Feedback in en professionele organisatie

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

Educatief partnerschap en passend onderwijs

Het passend onderwijs voegt een extra dimensie toe aan het educatief partnerschap tussen

ouders en school. Doel van het passend onderwijs is om tot een zo goed mogelijke

afstemming te komen tussen de behoeften van het kind en de en dat wat de school

onderwijskundig en pedagogisch kan bieden. Dit vraagt om een open dialoog tussen ouders

en school waarin de betrokkenheid bij het kind centraal staat en waarbij er wederzijds

respect is voor elkaars positie en belangen.

In de cursus gaan we in op de uitgangspunten van passend onderwijs en de wijze waarop

passend onderwijs vormt krijgt binnen de school. Vragen die aan bod komen zijn: welke

fasen doorloopt de toewijzing van een onderwijs- en een onderwijszorgarrangement, wat zijn

de kwaliteitskenmerken van een dergelijk arrangement en hoe ziet het continuüm eruit van

een basisarrangement naar een intensief arrangement.

Zoals gezegd krijgen de ouders in het passend onderwijs een veel belangrijkere rol. De vraag

die in passend onderwijs veel meer centraal staat dan in het systeem van leerlinggebonden

financiering is wat de specifieke behoefte is van de betreffende leerling. Dit vraagt om een

(intensieve) dialoog tussen ouders en leerkracht om helder te krijgen welke ondersteuning het

meest passend is voor het betreffende kind. Verschillende vormen van ouderbetrokkenheid

en de wijze waarop de school hier vorm aangeeft komen in de cursus aan bod.

Het vormgeven aan open dialoog met de ouders is lang altijd even makkelijk. Ouders kunnen

te hoge verwachtingen hebben van hun kind en de school en hierover het conflict

aangaan. Ze kunnen ook een afwachtende houding aannemen en moeilijkbaar bereikbaar

zijn voor de school. Dit vraagt van je als leerkracht dat je communicatief vaardig bent en dat

je verschillende onderhandelingsstrategieën weet te hanteren.

Voor wie is de cursus

De cursus is vooral bedoeld voor leerkrachten en intern begeleiders.

Programma

1e bijeenkomst

Verwachtingen en leerdoelen deelnemers. Uitgangspunten en kwaliteitskenmerken

passend onderwijs. Fasen in toewijzing onderwijs(zorg)arrangement. Continuüm van basis

naar intensief arrangement.

2e Bijeenkomst

Vormen van ouderbetrokkenheid en verschillende rollen van ouders in relatie tot passend

onderwijs. Onderhandelingsstrategieën, bespreken van casuïstiek en oefenen met

simulaties.

3e bijeenkomst

Fasen model van schoolontwikkeling in relatie tot ouderbetrokkenheid. Passend onderwijs

en het optimaliseren van de condities voor ouderbetrokkenheid. Wat neem je mee naar

school ?

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

6. Ontwikkeling

Voorblad ‘ontwerpen’

Voorkeur?

Tijdmanagement

De hele dag wordt er een beroep op je gedaan. Het lijkt alsof het nooit ophoudt en alsof alles

even belangrijk is. En vaak is het zo dat hetgeen wat op dat moment binnenkomt de hoogste

prioriteit krijgt, waardoor de echt belangrijke zaken blijven liggen. Dit soort dagen geven

weinig voldoening en het gevoel van werkdruk neemt toe.

OinO-Advies biedt met deze compacte training ‘Timemanagement’ begeleiding bij het

indelen van uw tijd, zodat u weer de controle krijgt over uw agenda. Er zal een omslag in

denken plaatsvinden over tijdsindeling. Dit zal leiden tot doelgerichter werken, concreet

toepasbare tips en een kritische houding naar uw eigen rol in het geheel.

We richten ons naast leerkrachten die worstelen met hun inspanning voor het primaire proces

en de niet-lesgebonden tijd daarnaast, met name ook op internbegeleiders en

bouwteamleiders die als midden-managers tussen de directie en leerkrachten opereren en

die doorgaans parttime werken, waardoor de werkdruk hoog op kan lopen.

Programma

In twee bijeenkomsten van 3 uur worden de volgende onderdelen behandeld:

- Methodes voor time management

- Welke stappen onderneemt u om uw tijd anders in te delen?

- Welke prioritering geeft u aan de werkzaamheden?

- Hoe kunnen uw kernkwaliteiten hieraan bijdragen?

- Concrete activiteiten (tips, plan van aanpak).

Neem naar deze workshop uw things-to-do-lijst mee!

*de training Balans in werk en privé (5 dagdelen) behandeld deze inhoud in een breder

perspectief.

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

Hartcoherentie

Bestemd voor: Leerkrachten, Ib’ers, Management medewerkers, Ped. medewerkers

Duur: 4 bijeenkomsten van 3 uren

Resultaat:

Inzicht in de fysiologische aspecten van prestatie

Inzicht in de effecten van stress

Aanleren van wetenschappelijk bewezen HeartMath technieken

Biofeedback als trainingsinstrument inzetten om eigen vaardigheden

en welzijn te vergroten.

Relatie tot en relevantie voor het werk begrijpen (gezondheid,

communicatie, concentratie, beslissen onder druk)

Motivatie en persoonlijk plan hebben om de technieken toe te passen

Effectief en helder kunnen denken, beslissen en handelen onder druk

Ervaren werkdruk omzetten in energie gevende flow

Het hart blijkt een cruciale rol te spelen in het ervaren en reguleren van stressgevoelens. Het

ritme van het hart, de ademhaling en de hersengolven staan in verbinding en beïnvloeden

elkaar. Wanneer deze factoren in balans zijn, geeft dat een positief effect op het duurzaam

functioneren als mens.

Door een training in hartcoherentie worden medewerkers getraind om de variabiliteit in hun

hartritme dusdanig regelmatig te maken dat het stressniveau in het lichaam daalt of laag

blijft. Hierdoor kan zowel de gezondheid als het prestatievermogen sterk verbeteren.

Dit wordt zichtbaar gemaakt met behulp van een interactief computerprogramma, de

emWave® Desktop, dat contact maakt met lichaamssignalen. De techniek is gebaseerd op

jarenlang wetenschappelijk onderzoek van het HeartMath Instituut in Californië.

Beschrijving:

In de hectische wereld van tegenwoordig valt het vaak niet mee om in balans te blijven en

je innerlijke rust te bewaren. We worden met allerlei verschillende soorten stressbronnen

geconfronteerd: tegenslagen, problemen op het werk, problemen van kinderen,

geldzorgen, spanningen binnen relaties, zorgen om onze gezondheid, om maar een paar te

noemen. We ondervinden de gevolgen van stress elke dag. Vaak is die stress zo gewoon

geworden dat we er ons niet eens meer van bewust zijn.

Met stress bedoelen we de belasting die je lichaam en geest ondervinden als reactie op

bepaalde gebeurtenissen. Steeds meer ziekten worden in verband gebracht met stress. Te

veel stress vermindert namelijk je algemene weerstand. Door die verminderde weerstand

wordt de kans groter op allerlei aandoeningen. Chronische stress draagt bij aan het

ontstaan van lichamelijke klachten, hoofdpijnen, hartziekten, hoge bloeddruk, depressies,

angst en paniekklachten en slaapstoornissen.

Bij kinderen heeft stress een negatieve invloed op hun leervermogen en ontwikkeling. Onder

invloed van stress reageren we vaak geprikkelder, worden we chaotischer of

vergeetachtiger, en kunnen we minder helder denken. Stress gevoelens zijn erg

‘besmettelijk’ en dat geeft ons als volwassenen een grote verantwoordelijkheid als rolmodel

naar kinderen.

Een leven zonder stress is natuurlijk onmogelijk. Het goede nieuws is dat we beter kunnen

leren omgaan met de dingen die stress bij ons oproepen. Zo kunnen we de kwaliteit van ons

leven verbeteren, gezondheidsproblemen voorkomen en mensen in onze omgeving positief

beïnvloeden. HeartMath heeft een methode ontwikkeld waarbij je leert hoe je zelf je

lichaam en je geest kunt kalmeren.

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

Je krijgt daardoor weer overzicht over je situatie en weet hoe je het beste kunt reageren.

Deze methode is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en maakt gebruik van het

EmWave computer programma. Hiermee kun je zien wat de invloed van stress is op jouw

hartritme: door stress wordt je hartslag variatie ritme chaotisch. Je ziet ook meteen wat het

effect is van de oefeningen die je gaat leren: je hartslag variatie ritme wordt rustiger en

harmonieuzer.

De hartcoherentie oefeningen leren je hoe je snel van chaos naar coherentie kunt gaan.

Daardoor kun je de vicieuze stress-cirkel doorbreken. De oefeningen zijn eenvoudig te leren,

kosten weinig tijd, en je merkt snel resultaat.

Programma

Invullen van de Stress-REM vragenlijst

voorafgaand aan de eerste trainingsdag.

• Introductie HeartMath, wetenschappelijke

resultaten en bewezen case-voorbeelden

uit de organisatiepraktijk

• Theoretische achtergrond van fysiologie:

autonoom zenuwstelsel, hormoonstelsel,

bloeddruk, hartslag, hartritmevariabiliteit,

hersenniveaus, hart-brein synchronisatie,

coherentie

• Theoretische achtergrond van emoties en

de effecten daarvan op de fysiologie

• Werkdruk, spanning, stresshantering en

prestatie

• Wetenschappelijk bewezen HeartMath

technieken:

o Neutral: neutraliseren van stress en stoppen van energielekken en negatieve

emotie

o Quick Coherence: bewust gebruik maken van de kracht van de positieve

emotie

o Heart Lock-in: techniek voor het opbouwen van een krachtige hartconditie als

basis voor welzijn en topprestatie in het werk

o Coherent Luisteren: effectieve communicatietechniek

o Freeze Frame: probleemoplossing techniek

o Pre Frame en Re Frame: technieken voor het voorbereiden op en beter

verwerken van een lastige of ingewikkelde situatie

o Attitude Reset: gewenste kwaliteiten versterken op het moment dat ze nodig

zijn en belemmerende patronen positief veranderen

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

• Trainen op de computer met infrarood sensor en biofeedback software en meten van

de progressie

• Praktische toepassingen van de HeartMath technieken in onderwijs, communicatie,

conflictmanagement, vergaderen

Oefenprogramma voor thuis met en zonder biofeedback.

• Opstellen persoonlijk actieplan

Aan het eind van de laatste trainingsdag volgt de tweede invulling van de Stress-REM

vragenlijst

Evaluatie

De deelnemers ontvangen een vertrouwelijk individuele effectrapportage ter zelfreflectie.

Aan de hand van hun gezamenlijke input zal tevens een eind rapportage gemaakt worden

over de groepsresultaten van de training op de begrippen die met de Stress-REM gemeten

worden. Alleen op groepsniveau vindt terugkoppeling naar de organisatie plaats.

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

Mindfulnesstraining MBSR

Wil je beter omgaan met de werkdruk in het onderwijs, stressklachten voorkomen en een

betere balans tussen werk en privé, dan kan een mindfulnesstraining iets voor je betekenen.

Mindfulness gaat over aandacht brengen in je leven. De training leert je anders omgaan met

de wisselvalligheden van het leven en de drukte van alle dag. Door je aandacht te sturen

leer je afstand te nemen van de drukte in je hoofd en sta je weer open voor de ervaringen

van het hier en nu.

De training

De 8-weekse mindfulnesstraining (Mindfulness-Based Stress Reduction) is ontwikkeld door Jon

Kabat-Zinn. Mindfulness is een combinatie van oosterse meditatietechnieken en westerse

psychologische kennis. De training is praktisch ingericht. Je leert door te doen. Je oefent

verschillende aandacht-, meditatie- en yogatechnieken. Je leert ook gedrags- en

gedachtenpatronen herkennen. Tijdens de sessies worden er verschillende thema’s

behandeld, zoals: de automatische piloot, grenzen leren kennen, omgaan met stress.

De training bestaat uit 6 bijeenkomsten van 3 uur. Voorafgaand aan de training is er een

kennismakingsgesprek. Na een aantal weken zal er een terugkommiddag zijn.

Resultaten

Wetenschappelijk onderzoek heeft de volgende resultaten aangetoond:

*Minder stress

*Minder piekeren

*Beter ontspannen

*Beter omgaan met angst en somberheid

*Anders omgaan met pijnklachten

*Meer energie

*Verbetering van de concentratie

*Verbeteren van de levenskwaliteit

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

Professional in de spiegel

Professional in de Spiegel is een reflectieve werkwijze om professionals in het onderwijs meer

inzicht te bieden in het eigen denken en handelen, vooral ten aanzien van leerlingen die

vanwege hun gedrag een extra appèl doen op de onderwijsprofessional. In de aangeboden

methodiek wordt aangesloten bij de constructenpsychologie van Kelly: elk individu bouwt in

de loop van zijn leven een eigen werkelijkheid op met een aantal persoonlijke opvattingen

en overtuigingen (constructen). Deze vormen het persoonlijke interpretatiekader van een

mens.

Het doorlopen van de twaalf stappen van de werkwijze zorgt voor bewustmaking van de

eigen constructen. Dit stimuleert het nadenken over de rol die constructen spelen in de eigen

overtuigingen over leerlingen en onderwijs en de invloed daarvan op het handelen. Hierdoor

kan een aanzet worden geven tot experimenteren met een ander benadering van leerlingen

gericht op positieve en succesvolle interacties met alle leerlingen.

Programma

Na een startcollege waarin theoretische uitgangspunten

en de procedure van het bewustmaken van constructen

geïntroduceerd worden, werken deelnemers in leerteams.

Wat deelnemers ervaren na de stappen wordt besproken

in de leerteams. Tussendoor kan de deelnemer vragen

stellen aan een ervaren coach. De eindpresentatie in de

vorm van het Persoonlijk Professioneel Portret (PPP) wordt

in de leerteams gedaan onder leiding van een ervaren

coach.

Daarnaast is een instrument beschikbaar voor het analyseren van de data van elke

individuele deelnemer. Na het aanmaken van een account kan de deelnemer zijn gegevens

invullen en in een zevental overzichten uitprinten. Dit instrument IDA is online beschikbaar. Op

deze manier zijn de resultaten voor de deelnemer inzichtelijk.

Leerdoelen

Door het doorlopen van de 12 stappen van Professional in de Spiegel:

heeft u zicht op uw persoonlijke opvattingen en ideeën over (gedragsmoeilijke)

leerlingen, uw constructen;

wordt u gestimuleerd uw interacties met uw leerlingen te observeren, te analyseren

en bij te stellen;

heeft u meer zicht op oorzaken van eventuele moeizame communicatie met

leerlingen, ouders of collega’s;

kunt u uw inzichten benutten bij het verder ontwikkelen van het pedagogisch klimaat

op uw school;

wordt u gestimuleerd tot het ontwikkelen en beantwoorden van eigen leervragen.

Die kunt u verbinden met uw eigen professionalisering/ leven lang leren (portfolio).

‘Professional in de Spiegel’ bestaat uit een training van 20 uur verdeeld over

een 5 dagdelen waarin twaalf stappen worden gezet.

De data voor de bijeenkomsten zullen in het voorjaar van 2015 plaatsvinden

en worden op korte termijn bekend gemaakt.

Hogeschool Utrecht is een Business-partner van OinO-Advies

Verwachtingen t.a.v. de deelname:

Van de deelnemers wordt verwacht dat zij bij alle bijeenkomsten helemaal aanwezig zijn

zodat het groepsproces tijdens de trainingen zo min mogelijk wordt verstoord. Aan de

bijeenkomsten zijn opdrachten verbonden die de deelnemers in de eigen praktijk moeten

uitvoeren. Dit betreft praktische opdrachten die direct voortvloeien uit de inhoud van de

bijeenkomsten. Bij de trainingen wordt gebruik gemaakt van een werkboek. Dit werkboek

kan tijdens de eerste bijeenkomst worden aangeschaft(€15,-)

Hogeschool Utrecht is een Business-partner van OinO-Advies

Bevlogenheid in het onderwijs of loopbaanmanagement

Flyer volgt

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

Interscholaire intervisie

Je bent goed op je eigen vakgebied, maar je zou wel eens van collega’s willen horen hoe zij

de zaken aanpakken. Je mist feedback en de mogelijkheid eens met elkaar te discussiëren

over thema’s die spelen op de werkvloer. Je wilt adviezen over lopende zaken. Misschien wil

je ook eens stilstaan bij de vraag: ‘waar zijn we nou eigenlijk met zijn allen mee bezig?’

Interscholaire Intervisie voorziet hier in, Het gaat hier om intervisie tussen leerkrachten van

verschillende scholen. In deze groep worden praktijksituaties uit elkaars scholen/groepen

voorgelegd en besproken volgens een aantal vaste spelregels. Leren van elkaar in optima

forma! Het op een gestructureerde manier en effectief delen van kennis en ervaringen ter

bevordering van de professionaliteit.

Met behulp van intervisie krijg je de mogelijkheid te profiteren van ervaring, kennis en kunde

van collega’s. Het uitwisselen van ervaring wordt ervaren als ondersteunend. Daarnaast kan

het helpen bij het hervinden van inspiratie en nieuw elan dat door werkdruk en ingewikkelde

kwesties wat op de achtergrond is geraakt. Heel concreet is er binnen intervisie de

mogelijkheid te profiteren van kennis en ervaring van vakgenoten.

Handige suggesties, adviezen, ervaringen en tips kunnen een wereld van verschil maken.

Wat verder weg, op een hoger niveau, kan intervisie bijdragen aan het creëren van nieuwe

kennis op basis van beschikbare informatie. Dit kan leiden tot nieuwe ontwikkelingen en

verbetering van werkprocessen. Ook kan intervisie ingezet worden om te ‘leren leren’ met

elkaar, om te leren reflecteren op jezelf en je professie en creativiteit te ontwikkelen.

Intervisie draagt bij aan een proces van kenniscreatie op de volgende gebieden:

Vergroten van vakkennis met betrekking tot specifieke competenties.

Het beter leren oplossen van problemen en het ontwikkelen van nieuwe kennis.

Verbeteren van reflectieve vaardigheden en greep op de eigen denk- en

leerprocessen.

Vergroten van communicatieve vaardigheden als bijdrage aan een leerklimaat

waarbij van en met elkaar geleerd kan worden.

Groei van onderlinge betrokkenheid en motivatie door intensief met elkaar samen te

werken.

In 5 bijeenkomsten gaan we volgens de Balint methode deze vorm van intervisie oefenen,

zodanig dat bovenstaande doelstellingen zoveel gerealiseerd worden en je het straks zelf

ook op je eigen school kunt toepassen

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

7. Diversen

Voorblad ‘ontwerpen’

Voorkeur?

Vakbekwaamheid bewegingsonderwijs

Vraag voor deze opleiding een subsidie aan!

U bent een gedreven leerkracht in het basisonderwijs. Maar als u na augustus 2001 gestart

bent met uw opleiding aan de Pabo, bent u niet bevoegd om bewegingsonderwijs te

verzorgen aan groep 3 t/m 8. Dus ook geen spellessen! Wellicht is dit het juiste moment om te

starten met de opleiding Vakbekwaamheid bewegingsonderwijs.

Deze opleiding is bestemd voor leerkrachten basisonderwijs zonder brede bevoegdheid

voor bewegingsonderwijs. U dient te beschikken over een Pabo-diploma. Andere

lesbevoegdheden

zijn niet geldig.

De opleiding bestaat uit drie blokken en beslaat twee jaar studietijd. Elk blok heeft een

stagecomponent. Er wordt van u verwacht dat u elk blok minimaal twintig lessen

bewegingsonderwijs verzorgt. Deze lessen worden verdeeld over de diverse groepen (3 t/m 8

en over de verschillende leerlijnen zoals balanceren, doelspelen, bewegen op muziek e.d.).

De stage wordt bij voorkeur uitgevoerd bij vakleerkrachten (ALO of de leergang), maar een

groot gedeelte van de 20 lessen kunt u zelfstandig geven. Zodra u start met blok 1 krijgt u

dispensatie om zelf de lessen te verzorgen. Voor elk blok moet wel een ochtend worden

stagegelopen bij een vakleerkracht. In blok 3 zijn dit examenlessen. Tijdens de

stageopdrachten maakt u videobeelden en/of foto’s. Deze beelden gebruikt u voor

analyses, presentaties en als beeldmateriaal in uw portfolio. Blok 1 en 2 hebben beide twee

verplichte praktijkdagen waarop u lessen geeft op een basisschool met andere cursisten

onder leiding van de docent.

Blok 1: Aanbieden van activiteiten

In dit eerste blok worden 30 eenvoudige bewegingsactiviteiten behandeld. Centraal staat

het kunnen organiseren, uitleggen en op gang houden van deze activiteiten. Bij aanvang

van blok 1 gaan we ervan uit dat u al ervaring heeft met het geven van bewegingsonderwijs

aan kleuters. De leidraad in blok 1 is dat u zich bewust wordt van het feit dat bewegende

kinderen op oudere leeftijd de behoefte hebben om op een andere manier bewegend

actief te zijn dan kleuters.

Blok 2: Begeleiding en leerhulp

In dit blok wordt de aandacht gericht op het zelfstandig op gang houden van

bewegingssituaties door kinderen (reguleren) en ligt het accent op het verbeteren van de

begeleiding (leerhulp) van de student aan de kinderen. Tevens wordt aandacht besteed

aan EHBO, leerlingvolgsystemen, motorisch leren en inspanningsfysiologie.

EHBO:

Tijdens blok 2 krijgt u middels een scholingsdag EHBO aangeboden. Indien u het theorie- en

praktijkexamen succesvol afrondt, krijgt u het officieel geregistreerde certificaat van het

NIKTA (acute zorgverlener). De scholing is in handen van professionals van het

opleidingsinstituut just4safety. Zij zijn aangesloten bij het Oranje Kruis en NIKTA.

Blok 3: Maatwerk en Visie

Blok 3 is een verdiepend blok. De thema’s die aan bod komen zijn:

− vakconcepten en vakvisie

− de betere beweger in groep 8

− eigen vaardigheid

− spelen op het schoolplein

Na het volgen van deze opleiding bent u vakspecialist bewegingsonderwijs en kunt u gym-

en spellessen verzorgen aan alle groepen van de basisschool. U kunt als expert collega’s

adviseren over het verzorgen van goed bewegingsonderwijs of deze lessen voor hen

verzorgen.

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

Eerste Hulp aan Kinderen

Om uw medewerkers optimaal voor te bereiden op ongelukken organiseren wij de workshop

Eerste Hulp aan Kinderen. Tijdens deze workshop brengen wij u de belangrijkste

basisvaardigheden bij die men nodig heeft bij het verlenen van Eerste Hulp aan Kinderen.

Het dagdeel (ongeveer 3,5 uur) staat geheel in het teken van oefenen, ervaren en beleven!

De deelnemers oefenen zelf de volgende vaardigheden:

Stabiele zijligging

Wat doe ik als een kind bewusteloos is?

Alle deelnemers oefenen de stabiele zijligging zodat ze de

ademhalingsweg van een kind vrij kunnen houden.

Gewond kind verplaatsen

Hoe kan ik een gewond kind snel en veilig verplaatsen

naar een plek zonder gevaar?

De deelnemers oefenen in het toepassen van de

Rautekgreep.

Verslikking

Welke handelingen verricht ik als een kind zich verslikt in

eten of drinken?

Medewerkers oefenen onder meer in het toepassen van de

Heimlich manoevre.

Pleisters, verbanden en mitella aanbrengen

Hoe ga ik om met uitwendige bloedingen?

Hoe voorkom ik verder letsel?

Wat is het zichtbare verschil tussen een botbreuk en

ontwrichting?

Onder meer wordt geoefend in het aanbrengen van pleisters,

drukverband, watten en mitella.

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

Eerste Hulp aan Kinderen en Volwassenen

Jaarlijks volgen de medewerkers van Tabijn een herhalingsopleiding Eerste Hulp aan Kinderen

en volwassen. Zij blijven bekwaam in adequaat handelen als een kind, collega of ouder iets

overkomt.

Reanimeren en AED-gebruik

1

1

3

Hoe alarmeer ik mijn collega's?

Wanneer gebruik ik een AED?

Hoe geef ik borstcompressie?

In kleine groepjes wordt de reanimatie gestart op volwassen- en

kinderoefenpoppen mét en zonder gebruik van de AED.

Iedere medewerker oefent in het beademen en geven van

borstcompressie. Zo leren en ervaren ze wat te doen als een

kind, collega of ouder een hartstilstand heeft.

Handelen bij bewusteloosheid

2

Wat doe ik als een kind of collega bewusteloos is?

Hoe open ik de luchtweg en controleer ik de ademhaling?

Onder meer wordt geoefend hoe een bewusteloos persoon

in de stabiele zijligging te leggen. Zo wordt de ademhalingsweg

vrijgehouden.

Verslikking

1

Welke handeling verricht ik als een kind of collega zich verslikt

in eten of drinken tijdens de lunch?

Uw medewerkers oefenen in het toepassen van de Heimlich

manoeuvre. Zo kunnen zij voorkomen dat een kind

of collega stikt bij verslikking.

Verplaatsen van een gewonde

Hoe verplaats ik een gewond kind/volwassene snel én veilig

naar een plek waar geen gevaar is?

Uw medewerkers oefenen in het toepassen van de

Rautekgreep. Zo kunnen zij kinderen, collega's en bezoekende

ouders op een snelle en veilige manier naar buiten brengen in

geval van een calamiteit.

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

Bloedneus

3

Hoe zorg ik dat het bloeden stopt?

Wat doe ik als de bloeding niet ophoudt?

Geoefend wordt onder meer hoe je een kind in de

‘schrijfhouding’ laat zitten bij een bloedneus na een val of

botsing met een ander kind.

Verbanden en mitella aanbrengen

2

Welke nazorg bied ik en hoe voorkom ik verder letsel?

Wat is het zichtbare verschil tussen een botbreuk

en een ontwrichting?

Onder meer wordt geoefend in het aanleggen van

drukverband, wondsnelverband, mitella en brede das.

Brandwonden

1

1

Hoe koel ik brandwonden?

Wat is het verschil tussen 1e, 2e en 3e graads?

Geoefend wordt welke belangrijke eerste handelingen te

verrichten na een ongeval met bijvoorbeeld hete thee,

een kachel of tostiapparaat.

Uitwendige bloedingen

1

1

Wanneer schakel ik de hulp in van een dokter?

Hoe ga ik op een hygiënische manier om met uitwendige

bloedingen?

Uw medewerkers plakken wondpleisters en oefenen

in het stelpen van bloedingen.

Kinderziektes

1

1

Wat is het verschil tussen mazelen en rode hond?

Allergieën en gebruik van de EpiPen of Anapen

Hoe verwijder ik een teek?

Preventie

Hoe voorkom ik ongelukken en zorg ik voor meer veiligheid

voor de kinderen op mijn locatie?

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

Goed geïnformeerd, beter betrokken MR Basiscursus

In de basiscursus worden de Wet medezeggenschap op scholen en het (model)reglement

uitgebreid besproken. Verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de raad komen aan

de orde en worden geoefend aan de hand van praktijkvoorbeelden. Daarbij hoort ook de

werkwijze van de geschillencommissie en de manier waarop bestuur en

medezeggenschapsraad daarmee om kunnen gaan. Belangrijk is het onderdeel dat gaat

over de relatie en communicatie met het bestuur en de andere geledingen van de school. De cursus kan bestaan uit 2 tot 3 dagdelen (een dagdeel omvat 2,5 uur) dit naar keuze.

Meest handzaam en gangbaar is de basiscursus van twee dagdelen. De cursussen vinden

op locatie plaats. Veel gekozen tijdsduur is van 19.30 tot 22.00 uur. Eventueel kunnen de

cursussen – in overleg – ook overdag plaatsvinden.

De cursus is bedoeld voor de gehele (G)MR. Maar de cursus kan ook door alleen door de

oudergeleding worden gevolgd, bijvoorbeeld als de personeelsgeleding afzonderlijk

cursussen volgt of het cursusaanbod alleen is toegesneden op de personeelsleden in de MR.

Programma

Dagdeel 1:

Hierin behandelen we het onderdeel ‘Wet en Reglement’. Daarin komen aan de orde: De

kerntaken van de MR, De WMS (Wet Medezeggenschap op Scholen), het MR reglement en

het beleid in de school.

Dagdeel 2:

Betreft het onderdeel ‘De school en het functioneren van de MR’. Daarin komen aan de

orde: Wat een MR moet weten over besturen, geledingen binnen een school met daarin een

overzicht van taken, De relatie tussen de MR en andere schoolgeledingen.

Dagdeel 3:

Hierin wordt ‘Het eigen functioneren van de MR’ behandeld. Daarin komen aan de orde: Het

functioneren van de MR in de praktijk, communicatie in en door de MR.

Daarnaast kunnen de MR leden een aantal verdiepingscursussen volgen. De volgende

verdiepingscursussen zijn er:

Andere Tijden? (over verandering van schooltijden),

Goed Gezegd (over communicatie),

Goed Gepland (over het maken van een jaarplanning en bepalen van prioriteiten),

Goed Gelezen (over het lezen van beleidsstukken),

Goed Gestuurd (over de lumpsumfinanciering en beleidskeuzes),

Goed Gedaan (over kwaliteitszorg),

Goed Samengewerkt (over de samenwerking tussen de MR en OR en de andere

geledingen),

Goed Geventileerd (over de verbetering van het binnenklimaat op school)

MR en Passend Onderwijs (over de gevolgen voor de medezeggenschap naar aanleiding

van het invoeren van Passend Onderwijs). Voor dit laatste onderdeel zijn we speciaal

gecertificeerd.

De verdiepingscursussen zijn altijd er interactief voor de deelnemers, waarbij veel met

opdrachten en inbreng van de deelnemers wordt gewerkt.

De verdiepingscursussen beslaan een dagdeel (2,5 uur). Daarnaast is het ook mogelijk om

een vervolgcursus op maat te organiseren. Dit in overleg met de behoeften die er vanuit de

(G)MR bestaan.

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

Mastermodules uit de master SEN

Wilt u zich verder professionaliseren in uw vakgebied, maar niet direct een masteropleiding

volgen? Dan zijn de mastermodules uit de masters Special Educational Needs wellicht

geschikt voor u.

In een mastermodule volgt u zes bijeenkomsten van een thema uit de master Special

Educational Needs(SEN) die u interessant vindt.

Met een mastermodule maakt u een verdere stap op uw professionaliseringsladder. U neemt

hiermee deel aan een activiteit op een geaccrediteerd masterniveau. Inhoudelijk gaat het

om onderwerpen die actueel zijn en die een grote relevantie hebben voor de ontwikkelingen

in uw werkveld en op uw vakgebied. Bij mastermodules wordt bovendien nadrukkelijk een

link gelegd met dat wat de wetenschap, nationaal en internationaal, hierin kan betekenen.

Alle mastermodules worden ondersteund door een rijke elektronische leeromgeving die u

voorziet van gevarieerde bronnen, oefenvormen en illustraties. U kunt rekenen op 140 uur

studielast. Daarvan besteedt u zes dagdelen aan bijeenkomsten met een of meerdere

docenten. Een mastermodule wordt altijd afgerond met een toets waarmee u -op basis van

de nieuw verworven kennis- een prestatie uitvoert in uw eigen praktijk. Indien u een

mastermodule met goed gevolg afrondt, ontvangt u na afloop een certificaat.

Een deelnemer aan een mastermodule krijgt (na afronding van een mastermodule inclusief

een voldoende beoordeelde prestatie) een certificaat waarop een studiebelasting vermeld

staat van 140 uur. De mastermodule kan geregistreerd worden in het lerarenregister. Op het

certificaat staat hiervoor een logo met activiteitennummer voor het register. Het is mogelijk

om deze resultaten op te laten nemen in het systeem (Osiris) van Hogeschool Utrecht.

Alle mastermodules uit het assortiment kunnen als cursist gevolgd worden. Uitzondering zijn

modules die deel uitmaken van de afstudeereenheid (PGO en de kritische reflectie). Een

cursist kan dus alle modules stapelen, als de basismodules Educational Needs en

Communicatie hier maar onderdeel van uitmaken. Voor het PraktijkGerichtOnderzoek en de

kritische reflectie moet de cursist zich altijd als student inschrijven.

Een cursist die slechts de lessen volgt en niet afrondt met een prestatie of met een

onvoldoende beoordeelde prestatie (die hij/zij niet gaat herkansen), krijgt een bewijs van

deelname waarvoor een studiebelasting van 60 uur geldt.

Hogeschool Utrecht is een Business-partner van OinO-Advies

Leerlandschap Master SEN

4 Modules (20 EC) ‘Verplicht’ per specialisatie

2 Modules (10 EC) Vrije Keuze

2 Generieke Modules (10 EC) voor iedereen:

‘Educational Needs en communicatie

Hogeschool Utrecht is een Business-partner van OinO-Advies

8. 21e eeuwse vaardigheden

Voorblad ‘ontwerpen’

Voorkeur?

Toekomstgericht leren

Flyer volgt

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

Ondernemend leren

Creativiteit stimuleren

Zelfsturend leren

Executieve functies

9. ICT Trainingen

Binnen Tabijn worden trainingen en scholingen m.b.t. de ICT tools aangeboden. Niet via

aanmelding in de Tabijnacademie maar direct bij Nico Sloep [email protected]

Op deze manier kan de ondersteuning op maat op de werkplek worden geregeld.

Nu en in de toekomst wordt van een medewerker van Tabijn verwacht dat hij/zij de

aanwezige ICT middelen voor het dagelijkse werk benut.

Ondersteuning daarin kan heel divers en voor iedereen weer anders zijn. Wanneer er

ondersteuning gewenst is of hulpvragen zijn dan kan er altijd via de ICT coördinator contact

worden gezocht met Nico Sloep.

Denk voor de ondersteuning o.a. aan:

* Knoppentraining voor Prowise / Proconnect ect.

* Alle onderdelen van Office 365

* Esis voor de groepsleerkracht, IB’er, administratie, management.

* ICT vaardigheden in het algemeen.

* Programmeren (zie hiervoor de aparte aanbieding van Harald van Brederode)

OinO-Advies, Ondernemers in Onderwijs, is onderdeel van de Rolf organisatie Voorst – Amsterdam – Assen – Barendrecht – Enschede – Ochten - www.oino-advies.nl

E-learnings:

Willen jullie deze ook opnemen in de brochure, of alleen duidelijk vermeld op

de website?