CVMA I 1 Register Schwaben Teil 1 - corpusvitrearum.de · Das Gesamtregister des CVMA Deutschland...

457
Akademienprogramm der Ak Aka Aka Aka Ak Ak Ak Ak Aka Ak Ak dem dem dem em em dem em dem dem em dem em emie ien e ien i n en en en enpro ro ro pr pro ro ro ro pro ro ro p gr gr gra ra ra ra ra gra gr gr gra g mm mm mm mm mm mm mm mm der der d r de der der de d r de de de der er de der der der er CORPUS VITREARUM MEDII AEVI DEUTSCHLAND GESAMTREGISTER STAND 12/201 9 ARBEITSSTELLEN: FREIBURG IM BREISGAU / POTSDAM

Transcript of CVMA I 1 Register Schwaben Teil 1 - corpusvitrearum.de · Das Gesamtregister des CVMA Deutschland...

  • Akademienprogramm derAAkAkaAkaAkaAkAkAkAAkAAAkaAkAAkk demdemdememeeemdememmmdemdememmdemmemmmmemmieiiieeennnneeeiiennni nnneenenenneennppppppprrrrorooooooooropppprprrororooooooropprroooorroooorop gggrgrgrrarrarraararaagrraagrgrrrgrraaggg mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm dderderd rddddederrrrdderrdded rdedededererdederdddeeeerdereeeeeer

    CORPUS VITREARUM MEDII AEVI

    DEUTSCHLAND

    GESAMTREGISTER

    STAND 12/2019

    ARBEITSSTELLEN: FREIBURG IM BREISGAU / POTSDAM

  • Das Gesamtregister des CVMA Deutschland erschließt die seit 1958 erschienenen 27 Bände (in 33 Teilbänden) und wird mit jeder weiteren Neuerscheinung aktualisiert. Die Reihung folgt der römischen Zählung des regionalen Ordnungssystems. Die Stichwortsuche im gesamten Dokument erfolgt über den Menübefehl Bearbeiten/Suchen (Strg+F) bzw. Bearbeiten/Erweiterte Suche (Umschalt+Strg+F); letztere listet die Treffer in einem separaten Fenster auf. Die Ergebnisse können nun der Reihe nach durch sämtliche Einzelregister angesteuert werden. Um traditionell durch die Einzelregister zu blättern, können diese auch direkt angesteuert werden, indem die betreffende rote Bandnummer auf dieser Seite angeklickt wird.

    Schwaben I (1200–1350) (1958 erschienen)

    Schwaben II (1350–1530, ohne Ulm) (1986 erschienen)

    Ulm (1994 erschienen)

    Baden und die Pfalz (ohne Freiburg i. Br.) (1979 erschienen)

    Freiburg im Breisgau (zwei Bände) (2010 erschienen)

    Oppenheim, Rhein- und Südhessen (2011 erschienen)

    Frankfurt und das Rhein-Main-Gebiet (1999 erschienen)

    Marburg und Nordhessen (2008 erschienen)

    Köln, Dom (1974 erschienen)

    Niedersachsen (2017 erschienen)

    Lüneburg und die Heideklöster (1992 erschienen)

    Mittelfranken und Nürnberg extra muros (zwei Bände) (2002 erschienen)

    Nürnberg, Sebalder Stadtseite (2013 erschienen)

    Nürnberg, Lorenzer Stadtseite (2019 erschienen)

    Regensburg, Dom (zwei Bände) (1987 erschienen)

    Regensburg und Oberpfalz (2015 erschienen)

    Erfurt, Ordenskirchen und Angermuseum (1976 erschienen als DDR I,1)

    Erfurt, Dom (zwei Bände) (1980 bzw. 1983 erschienen als DDR I,2)

    Mühlhausen/Thüringen (1993 erschienen)

    Halberstadt, Dom (2003 erschienen)

    Stendal, Dom (1988 erschienen als DDR 5,1)

    Stendal, Jakobikirche (1995 erschienen)

    CVMA Bd. I, 1

    CVMA Bd. I, 2

    CVMA Bd. I, 3

    CVMA Bd. II, 1

    CVMA Bd. II, 2

    CVMA Bd. III, 1

    CVMA Bd. III, 2

    CVMA Bd. III, 3

    CVMA Bd. IV, 1

    CVMA Bd. VII, 1

    CVMA Bd. VII, 2

    CVMA Bd. X, 1

    CVMA Bd. X, 2

    CVMA Bd. X, 3

    CVMA Bd. XIII, 1

    CVMA Bd. XIII, 2

    CVMA Bd. XV, 1

    CVMA Bd. XV, 2

    CVMA Bd. XVI

    CVMA Bd. XVII

    CVMA Bd. XVIII, 1

    CVMA Bd. XVIII, 2

    gbiehSchreibmaschinentext

    gbiehSchreibmaschinentext

    gbiehSchreibmaschinentext

    gbiehSchreibmaschinentext

  • Werben, Johanniskirche (2007 erschienen)

    Kloster Neuendorf (2009 erschienen)

    Salzwedel (2013 erschienen)

    Thüringen (2016 erschienen)

    Berlin und Brandenburg (zwei Bände) (2010 erschienen)

    CVMA Bd. XIX, 1

    CVMA Bd. XIX, 2

    CVMA Bd. XIX, 3

    CVMA Bd. XX, 1

    CVMA Bd. XXII

    gbiehSchreibmaschinentext

    gbiehSchreibmaschinentext

    gbiehSchreibmaschinentext

    gbiehSchreibmaschinentext

  • CVMA Bd. I, 1: schwaben, teil 1 ortsverzeichnis

    REGISTER

    Alpirsbach, KlosterkircheAbb. 613–620, S. 41, 44, 119, 145, 215, 218–219, 264–265

    Altena/Westfalen 33Altenberg 14, 52, 237Altshausen, Schloß Abb. 402–428,

    S. 12, 15, 20, 21, 24, 25, 27, 31, 37, 45, 60, 118, 132, 154, 155, 156, 177–185, 187, 188, 214, 232, 239, 240

    – Kirche 26Angers 141Assisi, S. Francesco 44, 146, 235, 246Aufseß, Schloß Abb. 239, S. 18, 124, 129Augsburg 219– Dom 26–27, 44, 132, 150, 172– Franziskanerkirche 70– St. Peter 26– Museum, Textabb. 12, S. 26Avioth 35, 154

    Backnang 17Bächlingen 28, 29Baltimore, Walters Art Gallery 67Bamberg 260– Dom, Wandmalerei 30– Domschatz 30– Obere Pfarrkirche 30Basel 84Beauvais 36Bebenhausen Abb. 402–430,

    Textabb. 6, 7, Taf. II 5 und 6, S. 12, 13, 15, 16, 18, 20, 22, 24, 25, 27, 28, 32, 37, 44, 45, 52, 58, 60, 135, 177, 179, 181, 182, 183, 186–189, 236

    Berkach 29Berlin, Deutsches Museum, Christus-

    Joh.-Gruppe 192– Schloßmuseum, Textabb. 35, S. 35,

    47, 57, 249– Staatsbibliothek, Textabb. 20, 21,

    S. 31, 183Bermaringen 29Biberach 17, 212Bietigheim 28, 29Bologna 43Bopfi ngen 12, 17, 46, 47, 263–265Brackenheim, Johanniskirche Abb. 520,

    S. 13, 14, 17, 24, 44, 212, 223Brandenburg, Dom 119, 237– Dominik.-Kirche 137, 138, 198Breitenholz 263–265Bücken/Weser 86

    Calbe/Saale 121Châlons 36Chartres, Kathedrale 62, 249– St. Pierre 35Clermont-Ferrand 36Cîteaux 186, 189Cleveland, Museum, Schülzburger

    Christus-Johannes-Gruppe 26, 212Cologny bei Genf, Weltchronik,

    Textabb. 30, S. 38, 67Colmar/Elsaß 33, 41, 55, 201– Dominikanerkirche 14, 45, 114, 119,

    128, 151, 154, 193, 194, 198, 201, 237, 248, 249

    – Franziskanerkirche 128– Münster 138Coutances 36

    Darmstadt, Hess. Landesmuseum,Farbtaf. 11, Abb. 497, 530–567, 571–573, 638, S. 18, 35, 203, 209, 210, 226, 244–257

    Denkendorf 12, 182Ditzingen 63Donaueschingen, Museum 25, 26, 193Dotternhausen Abb. 624, 625,

    Textabb. 51a, S. 215, 216, 219

    Ellwangen 17Ennabeuren 29Ennetach 214Erbach, Schloß, Farbtaf. 12, Abb. 577–

    596, 610, 611, S. 18, 20, 67, 234–243Erfurt, Dom 44– Barfüßerkirche 114, 119, 128, 235Eßlingen, St. Ägidienkapelle 41, 68– St. Agnes 41– Augustiner-Eremiten-Kirche 41– Augustinerinnen-Kirche 172– Carmeliterkloster 41– Clarissenkloster 41, 68– Dominikanerkirche St. Paul 41, 42,

    121, 135, 201– Dominikanerinnenkirche Hl. Kreuz

    41– Erbärmde-Kapelle 41– Franziskanerkirche, Farbtaf. 4,

    Abb. 130, 131, 165, 166, 252, 253, 254–278, Taf. I 3 u. 4, S. 12, 13, 14, 15, 16, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 26, 27, 31, 32, 39, 40, 41, 42, 45, 47, 52, 55, 56, 57, 58, 60, 64, 66, 67, 71, 75, 82, 86, 87, 88, 90, 92, 109, 111, 112, 114, 120, 124f.,

    126, 128f., 135–148, 149, 151, 152, 154, 155, 158, 161, 162, 163, 164, 165, 166, 167, 170, 172, 181, 186, 198, 201, 204, 205, 206, 207, 227, 231, 233, 237, 240, 241, 242, 254, 255

    – Frauenkirche, Farbtaf. 5, 6, Abb. 279 bis 401, 639, 641, 643, Textabb. 14, Taf. I 2, S. 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 27, 31, 32, 37, 39, 40, 41, 45, 52, 60, 64, 66, 67, 69, 72, 75, 79, 87, 99, 103, 109, 111, 114, 115, 116, 117, 118, 130, 132, 133, 137, 138, 139, 142, 143, 144, 145, 146, 147, 149–176, 180, 181, 182, 183, 184, 185, 186, 188, 193, 194, 200, 204, 205, 206, 207, 210, 227, 231, 232, 233, 234, 239, 240, 241, 242, 253, 254, 255, 256, 260, 264

    – Heiligkreuzkapelle 41– St. Jacob 41– St. Katharinenkirche 12, 41, 42, 59,

    172– Marienkapelle 41, 149–151– St. Nikolaus 41– Siebenschläfer-Kapelle 41– Stadtpfarrkirche St. Dionys,

    Farbtaf. 1–3, Abb. 1–253, 612, 640, 642, 644, 645, Textabb. 2, 3, 4,Taf. I 1, S. 11ff., 51–134, 135, 137, 138, 140, 143, 144, 145, 148, 149, 151, 154, 155, 156, 157, 158, 159, 160, 164, 165, 166, 171, 172, 174, 179, 181, 186, 193, 194, 195, 198, 200, 201, 202, 204, 205, 206, 207, 210, 211, 220, 221, 222, 223, 225, 227, 230, 231, 232, 233, 237, 239, 240, 241, 242, 246, 252, 253, 254, 255, 256, 260, 261, 263, 264

    – Kaisheimer Hof 123– Pfl eghöfe 41– Privatbesitz 57– Rathaus-Museum Abb. 273, 274,

    S. 47, 137, 139, 147f.Evreux 39

    Feldstetten 29Ferette 188, 189Frankfurt/M. 44, 45, 226, 251, 266Freiburg i. B., Münster 45, 51, 52, 55, 84,

    137, 193, 198, 221, 251– Augustiner-Museum Textabb. 13,

    S. 26, 27, 119, 237, 248– Universitäts-Bibliothek, nr. 11 735,

    11 738, S. 31Frickenhofen 179

    ORTSVERZEICHNIS

  • CVMA Bd. I, 1: schwaben, teil 1 ortsverzeichnis

    Friedrichshafen 12, 47, 177f., 212Friesach 86

    Gebweiler/Elsaß 28Göppingen 17Graz 86, 94Gundelsheim Abb. 516, 517, 521, 623,

    627, Textabb. 52, S. 13, 14, 17, 24, 44, 47, 224–226

    Haina 14, 43, 44, 114, 128Halberstadt 86Halle/Saale, Moritzburg-Museum

    Abb. 318, 319, S. 18, 159Harburg, Schloß, Christus-Zyklus,

    Textabb. 34, S. 18, 29, 46, 222Hauterive 40Havelberg 249Hechingen 211Heidelberg, Bibliothek, Manesse-Hs. 99Heiligenberg 25Heiligenkreuz 128Heiligkreuztal, Farbtaf. 7, 8, Abb. 431

    bis 469, Taf. II 7, S. 12, 13, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 24, 25, 31, 42, 48, 52, 53, 94, 98, 99, 104, 142, 154, 172, 173, 181, 186, 190–196, 202, 221, 249, 256, 263, 267

    Herford 67Herrenberg 12, 17, 46, 179Hirsau 17, 177, 179Hohenheim 177, 180Hohenlohe 264Hohenzollern, Michaelskapelle,

    Farbfenster aus Stetten Farbtafel 10, Abb. 470–482, 485–496, 498, 499, 502–507, 511–515, S. 18, 19, 47, 74, 77, 197 bis 208

    Ihlingen Abb. 622, S. 13, 14, 41, 220

    Jumièges 122

    Kaisheim, Miniaturen, Textabb. 18,S. 29, 30, 43

    Kansas City, Museum 121Kappel/Schweiz 55, 209, 237Karlsruhe, Landesbibliothek

    Textabb. 16, S. 29, 131, 143, 233– Landesmuseum 25, 33, 46, 251Katharinenthal, Graduale von 1312

    Textabb. 11, S. 25, 193, 237Kentheim 28Kenzingen 28Kirchheim/Ries Abb. 519, 522, 523,

    S. 13, 14, 17, 18, 22, 24, 41, 46, 204, 212, 220, 221, 222

    Klettgau 239Klosterneuburg 55Köln, St. Cäcilien 28– Dom 15, 64, 137, 138, 139, 246– St. Kunibert 43, 55, 193

    – Schnütgen-Museum 26Komburg 17, 25Königsfelden 15, 40, 119, 142, 162, 170,

    237, 269Konstanz 24f., 35, 42, 43, 44, 55, 63, 99,

    183, 192, 202, 237, 238– Dominikanerkloster Textabb. 8,

    S. 25, 119, 193, 237– Münster 193– Rosgarten-Museum Textabb. 8, S. 25Kopenhagen, National-Bibliothek, G. K.

    S. 1606 67Kreuzenstein b. Wien 33, 55, 201

    Lauffen/Neckar, Dominikanerkirche, ehem. Farbverglasung (?) Abb. 569, 570, 575, 576, S. 42, 227–229, 252, 270

    Le Mans 35, 36, 39Lichtenstein, Schloß Abb. 409, 421–424,

    509, 569, 570, S. 22, 71, 117, 178, 180, 181, 185, 200, 209, 210, 212, 227–229, 231

    Lichtenthal Textabb. 16, S. 25Lilienfeld/Österr. 44Limburg 239Lindena 55, 221London, British Mus., cod. Add. 28 162

    Textabb. 31, S. 38, 40; ms. Add. 24 686S. 40

    – Vict. and Alb. Mus. 38, 40Lorch 17Lübeck 54Luzern, Kantonats-Bibliothek, Ms. P. 15

    S. 31

    Maihingen, ehem. Kunstslg., Christus-Zyklus Textabb. 34, S. 29, 46, 221

    Mainz 35Malvern, Slg. Dyson Perrins

    Textabb. 11, S. 25, 31, 183, 193, 237Manchester 46Mannheim, Privatbesitz 258Marbach 17Marburg 29, 86, 193, 201, 246Markgröningen 17Maulbronn 13, 17, 52, 150, 179Meissen 64, 137, 201, 246Mergentheim 28, 29, 43Mesnil Villeman 141Metz 55Mönchen-Gladbach 64, 137, 138, 139,

    145, 147, 164, 246, 249Monrepos 12, 177, 180Mühlhausen/Neckar 82Mühlhausen/Thür. 86, 121Mülhausen/Elsaß 165München, Bayr. Nat. Mus. 195, 260– Graph. Slg., Einzelblatt aus Kaisheim

    Textabb. 18, S. 29, 30, 43Münchenbuchsee/Schweiz 33, 40Münster/Westf., Scheiben im Germ.

    Nat. Mus. Nürnberg 14

    Murrhardt 17Mutzig 193, 237

    Nagold 28Naumburg 44, 45, 86, 121, 122, 193, 266Neckarsulm 46, 47Neresheim 17Neuenstein, Schloß, Miniatur

    Textabb. 19, S. 31Neukloster 14, 128Neuweiler/Elsaß 33New York, Metrop. Mus. 46Niederhaslach/Elsaß 14, 33, 55, 110, 122,

    194, 201, 202Nördlingen 44Nürnberg, Germ. Nat. Mus. Abb. 568,

    574, Textabb. 17, S. 14, 22, 26, 29, 30, 35, 46, 212, 228, 229, 231, 252, 258

    – Stadtbibliothek, cod. Solger 40 nr. 4Textabb. 32, S. 40

    Oberkirch/Frauenfeld 193, 221Obermarchtal 17Oberstenfeld 28Oberwesel 237Ochsenhausen 17Offenhausen, ehem. Farbverglasung

    Abb. 508, S. 202, 212, 213Oppenheim, Farbfenster Textabb. 24,

    25, S. 34, 246, 248, 249, 251, 253Ostdorf 217

    Paris, Bibl. Nat., Ev. der Ste. Chapelle ms. lat. 1023 S. 39; cod. lat. 1076, 8892, 17 326, nouv. acqu. lat. 2294, franc. 95, S. 38

    – Ste. Chapelle 35, 249– Notre Dame, Querhaus 38, 66– Louvre, Retabel aus Floreffe 39Pfi rt 188, 189Pichl bei Tragöss 55Prag, Dom 82

    Ravensburg 44, 121Regensburg, Dom 43, 44, 172, 198, 249Reichenau/Mittelzell Textabb. 10, S. 25,

    26, 241Reims, Kathedrale 36, 193Reuthin Textabb. 57, S. 269Reutlingen, Marienkirche, Wandmalerei

    Textabb. 15, S. 13, 17, 28, 47, 52, 137Rheinstein 237Rosenweiler/Elsaß 181Rostock 14, 237Rot a. R. 17Rothenburg 22, 44, 46, 172Rottenburg/N. 17, 26Rottweil 17, 46, 215– Hl. Kreuz 12– Johanniter 210Rouen 39, 43, 119

  • CVMA Bd. I, 1: schwaben, teil 1 ortsverzeichnis

    Salem 13, 43, 44, 183Salzburg, Privatbesitz Textabb. 47,

    S. 18, 168Saulgau 214Schäftersheim 28Schaffhausen, Bibliothek, cod. 6 S. 25Scheer 26Schlettstadt 33, 201Schöntal Abb. 628–637, S. 18, 259–262Schussenried 17Schwäb.-Gmünd 17, 44, 46, 47, 52, 135,

    172, 264Schwäb. Hall, St. Katharinen 44, 122Schweden 237Seckau 94Sées 38Segringen 44Sigmaringen, Schloß Abb. 518, 646,

    S. 19, 214Soest 28, 55, 210, 237Speinshardt 64Speyer 32, 35, 40, 41, 42, 58, 63, 70, 82St. Denis 41, 54, 82, 102Steinfeld 58Stetten, Klosterkirche, ehem. Farbver-

    glasung, Farbtaf. 9/10, Abb. 470–507, 509–515, Taf. II 8, S. 12, 13, 14, 15, 16, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 29, 32, 33, 34, 35, 37, 41, 42, 44, 47, 52, 55, 58, 64, 65, 66, 72, 73, 77, 87, 109, 111, 115, 116, 117, 118, 128, 138, 140, 142, 144, 145, 147, 160, 164, 165, 166, 168, 180, 193, 197–211, 212, 213, 214, 227, 231, 232, 233, 239, 240, 241, 246, 252, 253, 254, 255, 266, 268

    St. Gallen, Bibliothek 38, 99St. Georgen 215St. Julien-du-Sault 36St. Michael bei Leoben 86St. Ruprecht ob Murau 63Stockholm, Nat. Mus., Scheiben aus

    Hauterive 40Stolzenfels, Schloß Abb. 484, 500, 501,

    S. 46, 73, 200, 203, 209, 210, 211Straßburg 15, 42, 215– ehem. Dominikanerkirche Textabb.

    22, 23, S. 33, 45, 182, 237, 238, 270– Münster 39, 40, 45, 52, 67, 84, 96, 98,

    100, 122, 123, 132, 137, 154, 182, 193, 218, 237, 266

    – Münster, Martin-Laurentius-KapelleTextabb. 22, 23, S. 33, 34, 40, 66, 91, 131, 148, 178, 201, 205, 235, 238, 246, 247, 250, 251, 266, 270

    – St. Thomas Abb. 608a, 621, S. 13, 250, 251, 266, 267

    – St. Wilhelm 41, 122, 142– Museum 193, 266Stuttgart, Stiftskirche 150– Kunsthandel 47– Landesbibliothek 25, 29, 94– Landesgewerbemuseum Abb. 608a,

    621, S. 34, 261, 266, 267– Landesmuseum Abb. 598–602, 606,

    607, 613–620, 626, S. 14, 17, 21, 24, 119, 218, 219, 263–265

    – ehem. Sammlung Sick 147– Staatsgalerie Textabb. 5, S. 24, 25,

    154, 183Sulz 239

    Talheim 28Tengendorf 248Thann/Elsaß 43, 132Tiefenbronn 44Tours, Kathedrale, Farbfenster

    Textabb. 26, S. 35, 36, 39, 41Troyes, Kathedrale 36– St. Urbain, Farbfenster Textabb. 28,

    29, S. 36f., 39, 40, 45, 63, 141, 154, 194– Museum 39Tübingen 44, 186, 188, 189

    Überlingen 17Ulm 43, 44, 54, 58Unterregenbach 28Urach, Amanduskirche Abb. 508,

    S. 202, 212, 213

    Vendôme, La Trinité, FarbfensterTextabb. 27, S. 36, 39

    Walbeck, Schloß 159Weilderstadt 17Weingarten 17Weinsberg, Kerner-Haus Farbtaf. 9,

    Abb. 483, 603–605, 608, 609, S. 24, 200, 203, 209, 211, 268

    Weißenburg/Elsaß 13, 138, 139, 201, 246, 247, 248, 250, 251

    Wernigerode, Weltchronik Textabb. 30, S. 38, 67

    Westhofen/Elsaß, Pfarrkirche, Renbol-dus-Scheibe Textabb. 33, S. 13, 43, 110, 194, 201, 246, 247, 250, 251

    Wettingen/Schweiz 33Wiblingen 17Wienhausen 14, 249Wildberg Textabb. 57, S. 269Wimpfen a. N. 11, 42– Dominikanerkirche am Berg

    Farbtaf. 12, Abb. 577–596, 597, 610, 611, Taf. III 10, S. 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 20, 21, 22, 23, 28, 29, 31, 32, 39, 41, 43, 52, 54, 58, 64, 65, 66, 67, 103, 106, 109, 115, 119, 132, 137, 142, 143, 144, 145, 146, 160, 165, 168, 180, 186, 193, 206, 207, 208, 227, 231, 232, 234 bis 243, 248, 253, 254, 255, 256, 260

    – Stadtpfarrkirche am Berg Abb. 524 bis 529, Taf. III 9, S. 12, 13, 14, 15, 16, 19, 22, 32, 33, 34, 35, 52, 64, 65, 73, 109, 115, 116, 137, 145, 160, 186, 193, 227, 228, 229, 230–233, 239, 240, 242, 246, 253, 255

    – Ritterstiftskirche im Tal Farbtaf. 11, Abb. 530–567, 571–573, 638, Taf. III 11 und 12, S. 12, 13, 14, 15, 16, 18, 19, 22, 23, 29, 32, 33, 34, 35, 41, 45, 52, 58, 64, 65, 66, 71, 73, 87, 88, 106, 109, 111–114, 115, 116, 117, 118, 119, 137, 140, 142, 147, 158, 160, 165, 166, 180, 181, 186, 204, 205, 206, 208, 209, 223, 227, 228, 229, 230, 231, 232, 233, 236, 239, 240, 241, 242, 244–257, 261, 266, 267

    Wörlitz 177Worms 21, 34, 35, 248, 249Würzburg 29– Mainfränk. Museum 256, 257

    Zürich, Kunsthaus 46– Landesmuseum, Altar aus Biel

    Textabb. 9, S. 25, 183Zwiefalten 17, 270

  • CVMA Bd. I, 1: schwaben, teil 1 personenverzeichnis

    Aadelhet Abb. 9, S. 69, 71Acker, Glasmaler 44Adelheit (Stainhövel) Abb. 7, S. 69, 70Agnes von Hohenlohe-Brauneck († 1350)

    239Anna von Württemberg Textabb. 19, S. 31Aquino, Thomas von 121

    Babenberger 42Bertold, Glasmaler 270Blessing, Chr. Fr. 57Bockh, Klaus, Glasmaler 43

    Clemens Vitrearius Carnotensis 43, 70

    Dannwolff, Glaser in Tübingen 181Deckinger, Glasmaler 44Derix, Ludwig, Glasmaler 19, 200,

    204ff.

    Edelin, Abt von Weissenburg († 1293)138

    Elisabeth von Stöffeln Abb. 432, 467,S. 190, 192, 193, 194

    Engelhart von Weinsberg 249Eschenbach, Walter von 55

    Fetzer 69Fischer, Rüdiger 70Fulrad, Abt von St. Denis 82Friedrich II. 41, 82Friedrich I., König von Württemberg

    177f.Friedrich der Erlauchte, Graf von Zol-

    lern († 1289) Abb. 500, S. 197, 202Friedrich von Hohenzollern-Hechingen

    († 1838) 200Friedrich Wilhelm IV. von Preußen 200

    Gabelkhover, Oswald 227Gerlachus, Glasmaler 43, 55, 70Geiges, Fritz, Glasmaler 244, 246, 256, 257Geyer, Wilhelm, Glasmaler 19Giss, Lienhart, Komenthur 210Glasmaler-Namen, Glasmaler-Inschriften

    Textabb. 4, 33, S. 22

    Gotmar und Gruda 210Gotscalcus 55Griesinger, Jakob, Glasmaler 43Gültlingen, Balthasar von 269

    Hans von Kirchheim, Glasmaler 43Heinrich Graf von Lupfen 227Heinrich von Kirchheim 70Heinrich der Menger, Glasmaler 43Hemmel, Peter, Glasmaler 44, 54Hohenberg, Grafen von 269Hohenlohe, Kraft II. von Textabb. 19,

    S. 31Hohenlohe-Brauneck, Agnes von

    († 1350) 239Honoré 39, 40, 162

    Johannes Coloniensis, Magister 43Johannes von Kirchheim, Glasmaler 43Johann Graf von Zimmern 215Judmann, Konrad, Glasmaler 70

    Karl Eugen, Herzog von Württemberg177f.

    Kerner, Justinus 200, 209, 211, 268Kirchheim, Hans von, Glasmaler 43Kirchheim, Heinrich von 70Kirchheim, Johannes von, Glasmaler 43Klingenberg 55Konrad, Baumeister 190Konrad Judmann, Glasmaler 70Konrad von Weinsberg 234, 239Kraft II. von Hohenlohe, Textabb. 19,

    S. 31Kuno von Urach 42

    Lampertus Abb. 8, Textabb. 4, S. 43, 55, 61, 68, 70, 71

    Landau, Grafen von 42Ludwig, Pfarrer 70Luitgard von Neuffen († 1299) 239Lupfen, Graf Heinrich von 227Lupuldus frater, Glasmaler 43, 70

    Neuffen, Luitgard von 239

    Peter von Ulm, Buchmaler Textabb. 18, S. 30, 43

    Pfi rt, Sophie von 188„Physiologus“ 128

    Renboldus, Glasmaler 43, 70Rüdiger Fischer 70Rudolphus frater († 1311) 29, 43

    Saile, Adolf, Glasmaler 52, 101, 103, 104, 105, 107, 126, 127, 225

    Schedeler, Jacobus 33, 55, 255Schmohl, Jakob, Glaser 192Sigmaringen, Grafen von 42Sophie von Pfi rt 188Stainhövel Abb. 7, Textabb. 3, S. 21, 47,

    56, 64, 66, 67, 68, 69, 70Stillfried, Graf 200Stöffeln, Elisabeth von Abb. 432 und

    467, S. 190, 192, 193, 194

    Thomas von Aquino 121Truchsess von Waldburg 42Trutwin, Arzt und Dichter zu Eßlingen

    123Tübingen, Pfalzgrafen von 188

    Ulm, Peter von Textabb. 18, S. 30, 43Ulrich III. von Württemberg († 1344) 188Urach, Kuno von 42

    Vecce Abb. 9, S. 69, 71

    Waldburg, Truchsess von 42Walter von Eschenbach 55Weinsberg, Engelhart von 21, 249Weinsberg, Konrad von 21, 234, 239Wetzel Abb. 9, S. 56, 69, 70Wilhelm, Graf von Württemberg 200Wilhelm, Glasmaler 192Württemberg, Anna von Textabb. 19,

    S. 31Württemberg, Graf Wilhelm von 200

    Zimmern, Graf Johann von 215Zollerngraf 55

    PERSONENVERZEICHNIS

  • CVMA Bd. I, 1: schwaben, teil 1 ikonographisches und sachverzeichnis

    Aaron, Aarons Stab Abb. 13, 341, 497,S. 72, 164, 198, 210, 266

    Abels Opfer Abb. 487, S. 206Abendmahl Abb. 148, 326, 408, 501,

    S. 117, 133, 139, 165, 185, 211Abner Abb. 257, S. 146Abraham 47Abrahams Opfer Abb. 264, 334,

    Textabb. 26, S. 34, 35, 144, 167Abraham und die 3 Engel 165Abraham und Melchisedek 266Abt, Hl. Abb. 447, S. 195Achior Abb. 25, 261, 331, 591, S. 76, 142,

    143, 166, 241Adam und Eva Abb. 9, S. 71Adler Abb. 238, S. 63, 125, 128Aezarias Abb. 40, S. 76Affe Abb. 384, 394, S. 173Aggäus Abb. 54, S. 72Agnes Farbtaf. 3, Abb. 167, 174, 435,

    457, S. 96, 102, 194Ahab, Micha, Zedekia Abb. 23, S. 75, 241Ahasvers Mahl 165Alban Abb. 73, 94, S. 82, 83, 94Alexander 86Alexius Textabb. 14, S. 27Alttestamentl. König Abb. 284, 286,

    S. 133, 155Alttestamentl. Mahl Abb. 327, S. 17, 165Amor Carnalis 125Amos Abb. 51, S. 76Anbetung des Kindes Abb. 298, S. 157Anbetung der Könige Farbtaf. 9,

    Abb. 16, 135, 137, 273, 299–301, 321, 483, 526, 546, 588, Textabb. 16, S. 20, 34, 47, 73, 108, 115, 116, 147, 157, 164, 232, 240, 253

    Andachtsbild 16, 17, 55, 78, 86, 131, 153, 154, 235

    Andreas Abb. 89, 378, 415, 426, 436, 468, S. 88, 96, 125, 172, 183, 195

    Apostel Abb. 168f., S. 16, 28, 53, 54, 82, 95f., 120ff., 178f.

    Arche Noah Abb. 547, Textabb. 24,S. 34, 255

    Aristoteles Abb. 120, 232, S. 16, 17, 42, 57, 59, 61, 85, 122f., 125

    Armenbibel, Armenbibel-Fenster 16, 55, 66, 139, 160, 199

    Auferstehung Abb. 36, 125, 265, 350,S. 16, 46, 79, 81, 86, 144, 167, 205, 211, 231, 255

    Auferweckung des Lazarus 175Augustin 238Ausgießung des Hl. Geistes Abb. 256,

    584, Textabb. 23, S. 145, 240„Ausradierte“ Ornamentgründe 20, 27,

    37, 44, 45, 60, 61, 97f., 214, 263

    Aussetzung Mosis Abb. 274, 347, 488,S. 131, 148, 165, 205

    Autorenbild Textabb. 30, S. 67, 84, 89

    Bad der kleinen Maria Abb. 282, S. 156Bad Naamans Abb. 19, 322, S. 74, 166,

    255Balaam Abb. 178, S. 96, 103, 164, 165Baldachine Abb. 101ff., 182–188, 380 bis

    385, 445, 514, 515, 626, S. 86, 89 bis 94f., 102–107, 170ff., 196, 207, 264

    Bartholomäus Abb. 86, 191, 210, 416,S. 90, 91, 105, 127, 184, 238, 270

    Begegnung an der Goldenen PforteAbb. 288, S. 155

    Begegnung Joachims und AnnasAbb. 288, S. 155

    Beglaubigungswunder Abb. 533, S. 254Benedikt 195Bestrafung Abners Abb. 257, S. 146Bethlehemitischer Kindermord

    Abb. 138, 140, 304, S. 67, 116, 117, 158Birgitta 17, 157Bischof, Hl. Abb. 373, 375, 449, 452,

    607, S. 28, 174, 175, 194, 263Blankverglasung 17Bleiruten, Verbleiung 19, 20, 60, 61, 63Bock Abb. 237, S. 128Brandopfer des Elias Abb. 271, 583,

    S. 145, 242

    Caritas Abb. 220, S. 127Castitas Abb. 214, S. 127Christoph 25, 26, 28, 29, 82, 87Christus Abb. 188, 200, 362, 371, 399 bis

    401, 420, 421, 446, 465, 508, S. 86, 121, 175, 187, 196, 212, 213, 247, 256

    Christus als Gärtner Abb. 126, S. 86Christus als Weltenrichter Abb. 155,

    272, 555, S. 54, 118, 146, 256Christus am Ölberg Abb. 150, 492,

    S. 118, 199, 205Christus auf dem Meer Abb. 568, S. 110,

    258Christus-Johannes-Gruppe 26, 154, 192,

    212, 235Christus und Magdalena Abb. 126, S. 86Christus und Thomas Abb. 127, S. 87Christus vor Herodes, Farbtaf. 11,

    Abb. 329, 540, S. 118, 146, 166, 254Christus vor Kaiphas 110Christus vor Pilatus Abb. 24, S. 76, 118,

    146, 147, 166, 254Christuszyklus 16, 25, 33, 37, 46, 54, 57,

    108ff., 134, 142, 178, 214, 221, 227Concordia Abb 219, S. 127Credo-Zyklus Abb. 209ff., S. 16, 54,

    109, 120ff.

    Daniel Abb. 48, 338, 541, S. 73, 164, 255Daniel in der Löwengrube Abb. 255,

    330, S. 146, 161, 165Daniel vor Darius Abb. 541, S. 255Darbringung im Tempel Abb. 18, 133,

    302, 486, 526, 534, S. 74, 116, 140, 158, 204, 232, 253

    Darbringung Samuels Farbtaf. 1,Abb. 17, 485, S. 74, 206

    David Abb. 58, 180, 284, 528, S. 76, 86, 96, 103, 133, 151, 155, 231, 232, 233

    Davids Einzug Abb. 539, S. 255Deesis Abb. 154, 155, 386, 387, S. 139,

    169, 173Desperatio 127Diakon, Hl. Abb. 448, 451, S. 195Dionys Abb. 8, S. 16, 54, 65, 67, 71, 82,

    83, 93, 96, 101, 102Dolus 127Dominikus-Legende Abb. 593–596,

    Textabb. 22, S. 16, 17, 121, 235ff., 238, 242, 243

    Dornenkrönung Christi Abb. 28, 153,S. 26, 77, 118

    Dorothea 174Drachen Abb. 397, Textabb. 12, S. 26Drei Männer bei Abraham (?) Abb. 327,

    S. 165Drei Männer vor Saul bei Bethel

    Abb. 15, 484, S. 73, 210Dromedar Abb. 239, S. 129

    Eherne Schlange Abb. 31, 262, 336, 496, 543, 580, S. 78, 144, 167, 206, 242, 255, 266

    Ehernes Meer 165, 255Eichhörnchen Abb. 239, S. 129Einzug Davids Abb. 539, S. 255Einzug in Jerusalem Abb. 147, 409, 495,

    538, S. 117, 140, 185, 199, 204, 231, 253Ekklesia Abb. 170, S. 53, 63, 86, 96, 104Eleutherius Abb. 79, S. 16, 82, 83, 92, 93,

    96, 101Elias Abb. 271, S. 166, 175Elias fl ieht vor Jesebel Abb. 490, S. 165,

    206Elias’ Himmelfahrt Abb. 268, 581,

    S. 138, 145, 242Elias vor Ahab 241Elisabeth 235Emmaus Abb. 128, S. 86Engel Abb. 388, 599, Textabb. 6, S. 57,

    106, 173, 175, 217, 264Enthauptung eines Heiligen Abb. 74, 81,

    364, 436, 441, S. 195Enthauptung Johannis d. T. 151Entrückung Henochs Abb. 270, S. 145Ermordung Abners Abb. 257, S. 146

    IKONOGRAPHISCHES UND SACHVERZEICHNIS

  • CVMA Bd. I, 1: schwaben, teil 1 ikonographisches und sachverzeichnis

    Ermordung Jonathans 146Esel Abb. 424Esther Abb. 46, 645, S. 20, 74, 75Eule Abb. 384, 395, S. 173Evangelistensymbole Abb. 615, 616,

    S. 219Ezechias 163Ezechiel Abb. 179, 577, S. 96, 103, 123,

    241

    Fabeltiere Abb. 239, S. 129Falsitas 127Festtagskalender 16, 54, 56, 83, 151Fides Abb. 221, S. 126Flucht Davids vor Saul 206Flucht Mosis 165Flucht nach Ägypten Abb. 144, 303,

    346, 407, 489, 527, S. 116, 158, 165, 185, 204, 233, 235, 246

    Flucht vor einem König Abb. 345, S. 164Flucht vor einer Königin Abb. 490,

    S. 165, 206Fortführung Christi 214Franziskus 235Fürst der Welt 84

    Gang nach Jerusalem 110Geburt Christi, Farbtaf. 6, Abb. 14, 134,

    156, 296, 320, 480, 525, 532, 569, 587, S. 72, 115, 140, 157, 164

    Geburt der Maria Abb. 248, 289, 403,S. 132, 156, 184

    Geburt Johannis 208Geburt Mosis Abb. 481, S. 208Geburt Obeths 208Gefangennahme Christi Abb. 22, 151,

    545, S. 75, 111, 118, 146, 253Gefangennahme des Jeremias 147Gefangennahme eines Propheten

    Abb. 258, 328, S. 75, 147, 166Geißelung Achiors Abb. 25, 261, 331,

    S. 76, 142, 143, 166, 241Geißelung Christi Abb. 26, 152, 259,

    332, 544, 585, S. 16, 34, 76, 118, 143, 166, 240, 254

    Geißelung des Jeremias 143Geißelung eines Makkabäers Abb. 260,

    333, 354, S. 143, 166Georg Abb. 78, 84, 85, 379, S. 55, 63, 82,

    88, 92, 175Gideon Abb. 476, 531, S. 205, 254Glasmaler (Selbstbildnis, Inschrift)

    Textabb. 4, 33Goldene Pforte Abb. 288, S. 155Grabes – Christus 26Grablegung Christi Abb. 34, 124, S. 55,

    78, 86Grisaillen 14, 41, 45, 49, 128, 248Gula 126Guter Hauptmann Abb. 172, S. 53, 96,

    104

    Habakuk Abb. 37, 276, S. 63, 74, 146, 164, 165

    Hanna 151Heimsuchung, Farbtaf. 12, Abb. 142,

    308, 406, 525, 552, 578, S. 115, 157, 185, 232, 238, 239, 246, 255

    Henoch Abb. 270, S. 145Herodes Abb. 140, S. 116Hesekiel Abb. 179, 577, S. 96, 103, 123,

    241Hieronymus Abb. 61, S. 65, 67, 72Himmelfahrt Christi Abb. 129, 269,

    513, 582, Textabb. 32, S. 37, 88, 145, 207, 229, 240

    Himmelfahrt des Elias Abb. 268, 581,S. 138, 145, 242

    Hinterglasmalerei 27Hiob Abb. 55, S. 77, 145, 266Hohes Lied 156Hoseas Abb. 7, 121, S. 70, 71, 81, 88Humilitas Abb. 224, S. 125Hund 84, 90

    Idolatria 126Indisciplina 120Iniustitia 128Inschriften, deutsche 143, 146, 147Inschriften, fehlerhafte 43, 63, 66, 128Ira 126Isaaks Opfergang Abb. 29, S. 77Isaaks Opferung Abb. 264, 334,

    Textabb. 26, S. 34, 35, 144, 167

    Jacob und Rebekka 206Jacobus Maior Abb. 98, 198, 226, 417,

    S. 82, 89, 105, 106, 121, 184, 195Jacobus Minor Abb. 98, 194, S. 82, 104,

    127Jeorius 92Jeremias Abb. 21, 53 157, 318, 419, 427,

    621, S. 75, 76, 114, 159, 167, 184, 266Jerusalem 184, 195Jesajas Abb. 39, 156, Textabb. 29, S. 78,

    86, 114, 143, 144, 181Jesebel Abb. 490, S. 165Jesse Abb. 10, 509, 524, 530, S. 46, 53,

    64, 71, 210, 232, 252Jesuskind Abb. 461Joab und Amas 266Joachim und Anna Abb. 234, 285, S. 132,

    156Johannes Bapt. Abb. 88, 173, 386, 437,

    454, S. 26, 47, 87, 96, 104, 139, 173, 193, 212

    Johannis Enthauptung 151Johannes Ev. Abb. 227, 359, 418, 439,

    453, 605, 608, S. 33, 89, 90, 96, 107, 126, 174, 183, 195, 221, 268

    Johannes, Namengebung desTextabb. 11

    Johel Abb. 56, S. 75, 165Jonas Abb. 47, Textabb. 28, S. 17, 73, 78

    Jonas ins Meer geworfen Abb. 33, S. 78Jonas vom Walfi sch ausgespien

    Abb. 266, 349, 498, S. 144, 167, 205Jonathan 165Joseph 26Josephs Traum Abb. 143, S. 116Josuah Abb. 42, S. 74Judaskuß Abb. 22, 151, 545, S. 75, 111,

    118, 146, 253Judas Makkabäus Abb. 44, S. 78Judas Thaddäus Abb. 193, 412, 425,

    S. 82, 108, 184Judith Abb. 52, S. 77Jugend Christi 108f.Jungfrauen, Kluge und Törichte

    Farbtaf. 2, Abb. 101, 102, 103, 104, 105, 106, 107, 108, 111, 112, 516, 517, 521, Textabb. 52, S. 16, 29, 54, 84ff., 89 bis 93, 125, 224–226

    Jüngstes Gericht Abb. 272, S. 84, 86, 146Justitia Abb. 222, S. 86, 228

    Kamel 129Katharina Abb. 110, 176, 376, 377, 433,

    455, Textabb. 15, S. 28, 33, 40, 47, 84, 86, 94, 96, 102, 172, 174, 194

    Kluge und Törichte JungfrauenFarbtaf. 2, Abb. 101–108, 111, 112, 516, 517, 521, Textabb. 52, S. 16, 29, 54, 84 bis 86, 89–93, 125, 224–226

    Könige, Alttest. Abb. 240, S. 53Königin v. Saba Abb. 344, 353, 482, 505,

    S. 164, 205, 266Kreuzabnahme Abb. 123, S. 87Kreuzigung Farbtaf. 4, Abb. 32, 122,

    263, 335, 420, 507, 542, 579, 606, Textabb. 32, S. 16, 28, 46, 53, 68, 78, 87, 96, 101, 104, 110, 144, 167, 185, 190, 191, 196, 207, 231, 240, 254, 264

    Kreuzigung Petri Abb. 77, S. 256Kreuztragung Christi, Farbtaf. 10,

    Abb. 30, 506, S. 77, 207Krönung Mariä im Tempel durch Tempel-

    jungfrauen Abb. 249, 295, S. 133, 157Krönung Salomos Abb. 27, S. 76

    Lamm Gottes Abb. 558, S. 247, 256Laurentius Abb. 97, 367, S. 89, 174, 195Leodegar Abb. 99, S. 82, 91Leuchterengel Abb. 186Lilien Abb. 132, 134, 142, S. 85, 108, 110,

    112, 167Löwe Abb. 238, 384, 549, S. 113, 118,

    119, 128, 173, 255Lucia Abb. 366, S. 174Luxuria 127, 128

    Madonna Farbtaf. 7, Abb. 175, 432,S. 35, 40, 102

    Magdalena 86, 175Magdalena, Kommunion der Hl.

    Textabb. 17

  • CVMA Bd. I, 1: schwaben, teil 1 ikonographisches und sachverzeichnis

    Makkabäer Abb. 260, 333, 354, S. 143, 166

    Malachias Abb. 49, S. 77Männer vor Saul Abb. 15, 484, S. 73, 210Marcellus Abb. 71, 95, S. 16, 82, 93, 94Margaretha Abb. 109, 177, S. 84, 86, 93,

    96, 102, 174Maria Abb. 154, 187, 199, 387, 438, 603,

    639, Textabb. 34, S. 46, 53, 95f., 173, 187, 195, 268

    Maria als Orantin 139Maria am Lesepult Abb. 292, S. 156Maria am Webstuhl Abb. 246, 293,

    S. 132, 156Maria im Tempel Abb. 245, 291, S. 132,

    156Maria mit dem Jesusknaben an der Hand

    Abb. 141, 305, 553, S. 117, 158, 256Maria mit Leidenswerkzeugen

    Abb. 154, S. 116Maria webt den Tempelvorhang

    Abb. 246, 293, S. 132, 156Marienklage 86Marienkrönung Abb. 187, 188, 199, 200,

    551, 590, S. 36, 96, 106, 241, 256Marientod Abb. 369, S. 57, 151, 172, 251Marien-Zyklus Abb. 251, 282ff., S. 16,

    17, 54, 57, 81, 109, 130–133, 153, 178f., 247

    Martha 175Märtyrer-Zyklus 80ff.Matthaeus Abb. 100, 196, 209, S. 57, 82,

    84, 85, 88, 89, 91, 104, 121, 123, 127, 184

    Matthias Abb. 414, S. 82, 89, 184Mauritius 93Meßopfer 243Micha vor Ahab Abb. 23, S. 75Micheas Abb. 59, S. 73, 74, 163Misericordia 86Mönch, Hl. Abb. 450, S. 194Moses Abb. 57, S. 78, 151, 164, 165, 175,

    181, 229Moses am brennenden Busch Abb. 479,

    533, 592, Textabb. 20, S. 168, 208, 241, 254

    Naaman Abb. 19, 322, S. 74, 166, 255Nacht vor der Flucht nach Ägypten

    Abb. 143, S. 110, 116Nahum (Naum) Abb. 41, S. 67, 77Nikolaus 25, 263Noah in der Arche Abb. 547,

    Textabb. 24, S. 34, 255Noli me tangere Abb. 126, S. 86

    Obadja Abb. 62, S. 78Oboedentia Abb. 213, S. 126Ölberg Abb. 150, 492, S. 118, 199, 205Opfer am Altar Abb. 487, S. 206Opfer des Elias Abb. 271, 583, S. 145,

    242

    Opfergang Isaaks Abb. 29, S. 77Ornamentscheiben Abb. 5, 6, 130, 131,

    165, 166, 252, 253, 389–393, 429, 430, 446, 471, 472, 510–512, 523, 556, 557, 559–563, 566, 567, 598, 600, 601, 613, 617–620, 622–625, 627–638,Textabb. 33, 52, S. 14, 15, 17, 18, 33, 34, 41, 45, 51, 53, 58, 62, 111, 113f., 118f., 124f., 128, 151, 158, 159, 167, 176, 188ff., 198f., 208f., 215, 216, 218, 219, 220, 221, 222, 224–226, 237, 239, 256, 257, 260–262, 264

    Paar des Hohen Liedes 156Palmeneinzug Abb. 147, 409, 495, 538,

    S. 111, 117, 140, 185, 199, 204, 231, 253Papageien 113, 119Passahmahl Abb. 325, 494, S. 166, 207Passionswerkzeuge Abb. 154, S. 116Passions-Zyklus 16, 32, 40, 46, 57, 80f.,

    108f., 178, 199Patientia Abb. 215, S. 126Paulus Abb. 76, 195, 230, 411, 436, 444,

    459, S. 28, 88, 105, 121, 127, 183, 195Pelikan Abb. 645, S. 20, 75Petrus Abb. 77, 169, 229, 360, 378, 398,

    410, 436, 443, 462, 550, 576, 604, 609, S. 16, 35, 87, 105, 125, 172, 183, 195, 221, 268

    Petrus und Malchus 146Petulantia 127Pfau Abb. 237, S. 128Pfi ngsten Abb. 256, 584, Textabb. 23,

    S. 145, 240Philipp Abb. 75, 93, 212, S. 90, 105, 126,

    184Physiologus 54Pilatus Abb. 24, S. 76, 118, 146, 166, 254Plato Abb. 119, 231, S. 16, 17, 42, 57, 59,

    61, 85, 122f., 125Porta Clausa Abb. 577, S. 236, 241Priesterbad 255Propheten Textabb. 7, S. 16, 36, 47, 53,

    64, 65, 66, 95f., 141, 172, 178f., 214

    Ranken, 15, 20, 27, 141, 154, 170Reinigungsbad Abb. 324, 537, S. 165, 254Reinigungsopfer Abb. 535, S. 254Rot-Ausschliff 20, 54, 60, 64, 67Rückkehr von der Flucht 110Rückseitige Konturierung 181, 192, 249Rusticus Abb. 190, S. 16, 55, 96, 101

    Saba, Königin von Abb. 344, 353, 482, 505, S. 164, 205, 266

    Salomo Abb. 27, 60, 181, 286, 528, Textabb. 5, S. 75, 96, 103, 133, 155, 255

    Salomos Krönung Abb. 27, S. 76Salomos Thron Textabb. 5, S. 24, 25, 28,

    29, 151, 154, 169, 173Salomo und Saba Abb. 344, 353, 482,

    505, S. 164, 205, 266

    Salomos Urteil Abb. 342, S. 164Salvator Mundi 213Samuel Abb. 17, 38, 485, S. 73, 74, 206Sarah Abb. 11, 478, S. 72, 205Saul Abb. 15, 484, S. 73, 210Saul bei Bethel Abb. 15, 484, S. 73, 210Schächer Abb. 442, 466, S. 96Schmerzensmann 28Schreibfehler 43, 63, 66, 129Schulgang des Christkindes (Jesuskna-

    ben) Abb. 305, 553, S. 158Schwarzlot-Zeichnung 15, 20, 33, 35, 37,

    59, 60, 61, 63, 84, 85, 97f.Schwein 129Sebastian Abb. 87, S. 89, 90Seditio 127Severitas Abb. 223, S. 127Siegel Abb. 645, S. 20, 75Silbergelb Farbtaf. 4, 6, S. 20, 22, 24, 40,

    60, 62, 67, 133, 141, 151, 154, 162, 163, 170, 181, 184f.

    Simon Abb. 82, 197, 225, S. 92, 105, 121, 127

    Simson Abb. 35, 262, 351, 491, 529, 548, 589, 611, 614, Textabb. 21, S. 79, 145, 167, 207, 218, 233, 242

    Simson und die Philister Abb. 548, Textabb. 21, S. 255

    Sophonias Abb. 45, S. 75, 144Sorgen des Hl. Joseph 132Spes Abb. 218, S. 127Stabwunder Abb. 247, 294, S. 133, 156,

    157Stephan Abb. 70, 365, Textabb. 18, S. 87,

    174, 195Stifter Farbtaf. 7, Abb. 7–10, 430, 467,

    500, Textabb. 3, 4, 18, 27, S. 15, 16, 18, 19, 20, 21, 22, 25, 33, 34, 36, 47, 54, 55, 56, 57, 63, 64, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 81, 91, 121, 138, 141, 151, 194, 202, 210, 227

    Stiftshütte Abb. 341, 497, S. 164Sturm auf dem Meer Abb. 568, S. 110,

    258Sündenfall Abb. 9, S. 64, 71Superbia 125Synagoge Abb. 171, S. 53, 86, 96, 104

    Taufe Christi Abb. 20, 145, 307, 323, 348, 520, 527, 536, Textabb. 25, S. 16, 34, 74, 117, 139, 158, 165, 199, 223, 233, 253

    Taufe Naamans Abb. 19, 322, S. 74, 166, 255

    Tempelgang Mariä, Farbtaf. 5, Abb. 244, 290, 404, S. 132, 156, 184

    Temperantia Abb. 216, S. 126Theodoros 93Thomas Abb. 69, 127, 211, 413, S. 91,

    126, 184Thomas Beckett (von Canterbury)

    Abb. 91, S. 82, 94

  • CVMA Bd. I, 1: schwaben, teil 1 personenverzeichnis

    Thomas, Ungläubiger Abb. 127, S. 87Thron Salomonis Textabb. 5, S. 24, 25,

    28, 29, 151, 154, 169, 173Tiere, Gute und Böse, Tierzyklus

    Abb. 237 bis 239, S. 16, 17, 19, 54, 57, 61, 85, 120f., 123, 124, 128

    Tobias Abb. 50, S. 79Traum Josephs Abb. 143, S. 110, 116Tugenden und Laster Textabb. 31, S. 16,

    29, 54, 109, 120ff.Typologischer Zyklus 16, 33, 34, 54, 64,

    109, 135f., 137f., 150, 160f., 198, 201, 218, 230, 231, 235ff., 245ff., 250, 251, 266

    Übergabe der Gesetzestafeln 139, 145Ungläubiger Thomas Abb. 127, S. 87Urteil Salomos Abb. 342, S. 164

    Vanitas 128Veit Abb. 72, 80, 92, 440, S. 55, 82, 90,

    91, 93, 174, 195Verehrung des Christkindes Abb. 298,

    S. 157Verena, Farbtaf. 8, Abb. 434, 456, S. 191,

    194Veritas Abb. 217, S. 127

    Verklärung Christi Abb. 370–372, 374, 401, 570, S. 110, 169, 175, 229

    Verkündigung an Anna Abb. 242, 319, S. 133, 159

    Verkündigung an die Hirten Abb. 136, 297, S. 115, 157

    Verkündigung an Maria Abb. 12, 132, 283, 339, 405, 470, 522, 524, 580, S. 37, 72, 110, 115, 140, 157, 163, 185, 204, 221, 222, 232, 252

    Verkündigung an Sarah Abb. 11, 478,S. 72, 205

    Verlobung der Maria Abb. 247, 294,S. 133, 156, 157

    Verlobung des Tobias 206Verlobungsszene Abb. 493, S. 206Versuchung Christi Abb. 146, S. 110,

    117Vitalis Abb. 192, S. 16, 41, 53, 54, 55, 82,

    83, 96, 101, 102Vogel Abb. 396Vorführung Christi Farbtaf. 12, Abb.

    24, 149, 329, 540, S. 76, 118, 147, 165, 166

    Vorführung vor einen König Abb. 586, S. 241

    Vorführung vor Herodes Farbtaf. 11, Abb. 320, 540, S. 118, 147, 166, 254

    Vorführung vor Pilatus Abb. 24, S. 76, 118, 146, 147, 166, 254

    Wappen Abb. 430, 499, 564, 565, 597, 602, Textabb. 51a, 54, S. 16, 18, 19, 20, 21, 22, 33, 34, 42, 46, 57, 58, 151, 186, 189, 207, 221, 227, 228, 237, 239, 248, 257, 261, 264, 269

    Weg nach Jerusalem 117Weltenrichter Abb. 155, 272, 555, S. 54,

    118, 146, 256Weltgericht Abb. 272, S. 54, 84, 86Widder 128Wunderheilung 134Wunibald 26Wurzel Jesse Abb. 10, 509, 524, 530,

    S. 46, 53, 64, 71, 210, 232, 252

    Zacharias Abb. 43, Textabb. 11, S. 71, 72, 144Zedekia Abb. 23, S. 75, 241Zurückweisung Joachims Abb. 241, 287,

    402, S. 67, 132, 155, 184Zwölfjähriger Jesus im Tempel

    Abb. 139, 306, S. 117, 158

  • CVMA Bd. I, 2: schwaben, teil 2 ikonographisches und sachverzeichnis

    REGISTER Abkürzungen:B (= Bischof)BM (= Buchmalerei)EB (= Erzbischof)

    IKONOGRAPHISCHES UND SACHVERZEICHNIS

    GM (= Glasmalerei)TM (= Tafelmalerei)WM (= Wandmalerei)

    Die kursiv gesetzten Stich- und Schlagworte betreffen Sachbegriffe, die fett gesetzten Zahlen verweisen jeweils auf Katalogtexte.

    Aaron S. 83, 301; Farbtaf. X,Abb. 408; s. auch Moses

    Abendmahl Christi s. Christus-ZyklenAbner S. 83, 85Abraham– Drei Engel bei S. 84Absalom S. 85Abschied von den Jüngern s. Christus-

    ZyklenÄhrenkleidmadonna s. MariaAffe S. 11; Abb. 15Afra, Hl. S. 135, 136; Abb. 171Agnes, Hl. S. 51f.; Abb. 71– Bekleidung der Textabb. 23Ahab S. 85Ahasver S. 87Ahnenprobe S. XL, 143, 151, 268, 271,

    305f.; Abb. 181, 415Amos, Prophet S. 178; Abb. 225f.Anbetung der Könige s. Christus-

    ZyklenAndreas, Hl., Apostel S. 23, 24, 64, 69,

    110, 112, 115, 176f., 309f., 348f.;Abb. 38, 103, 142, 223, 233, 390

    Anna, Hl. s. Annen-Marien-ZyklenAnnaselbdritt S. 16, 9343, 96, 104, 106,

    117, 120, 332, 333f., 340, 343, 344, 349; Taf. XIIIa, Abb. 113, 130, 147, 453

    Annen-Marien-Zyklen S. LIf., 165;s. auch Marienleben-Zyklen

    Antonius, Hl. S. 70Apokryphen S. LII; s. auch Marienle-

    ben-ZyklenApostel s. Credo-ZyklenArche Noah S. 88Architekturscheiben– (mit Ast- und Laubwerk) S. 102f.,

    291, 293, 296, 302f., 306, 310;Abb. 126f., 420f., 423f., 426, 431

    – (ohne Ast- und Laubwerk) S. 22f., 123, 125f., 293–295, 303, 305f.,298–300; Abb. 31, 155f.; Abb. 415, 419, 427–43o, 432

    Aristoteles s. WeiberlistenArma Christi S. 92, 95, 302Artemia, Tochter Diocletians s. CyriakusAst- und Laubwerkscheiben S. XV, 70,

    71f., 291f., 296; Abb. 94–100, 422, 425

    Athalia S. 84Aufenthalt der Hl. Familie in Ägypten

    s. Marienleben-ZyklenAuferstehung Christi s. Christus-ZyklenAugustus– und die tiburtinische Sibylle S. 8; Abb. 5Aurelius, Hl. S. 91f., 94f.; Taf. VIIIb,

    Abb. 120Außenschutzverglasung S. XIXAutorenbilder S. XLVI, 349

    Barbara, Hl. S. 13, 30, 4919, 50, 101, 117f., 190, 243f., 288, 349, 351; Text-abb. 28, 40, Abb. 18, 46, 67, 122, 149, 254, 336, 389

    Bartholomäus, Hl., Apostel S. 56, 178;Abb. 226, 232, 487, 490

    Bathseba S. 87Beckenhaube S. 1911

    Begegnung an der Goldenen Pfortes. Marienleben-Zyklen

    Bekehrung des Aphrodisius s. Marienle-ben-Zyklen

    Benedikt, Hl. S. 26, 28, 91f., 94, 345, 348; Abb. 43, 117

    Bethlehemitischer Kindermord s. Ma-rienleben-Zyklen

    Bettelorden S. XLIIBiblia pauperum S. XLVI, 79f., 82,

    83–88, 90, 300f.; Taf. IXBildersturm S. XLIVf., 348Bischof, Hl. (unbestimmt) S. 57, 349;

    Abb. 488, 491Birgitta, Hl. S. 119, 17543, 349Bistümer– Augsburg S. XL, LVIII, 133– Konstanz S. XL, 321, 51– Speyer S. XL, 321, 34– Worms S. XL– Würzburg S. XLBlankverglasungen S. 18f.Brombeeren S. 311Brüder des gemeinsamen Lebens

    S. XXXIV, XLIII, 279, 321Burkard, Hl. S. 68; Abb. 89, 102Bursfelder Reform S. XLII, 77, 791, 8933,

    246f., 345Butzenverglasungen S. 18, 35f., 64, 2073

    Cana– Weinwunder zu S. 88Christophorus, Hl. S. 23, 24, 113, 288,

    351; Textabb. 38, Abb. 37, 131, 145, 389

    Christus– als Ecce Homo S. 348– in der Kelter S. 88– am Kreuz S. 25, 318, 319; Abb. 39,

    478; s. auch Maria und Johannes– am Kreuz mit Engeln S. 22, 36, 37,

    4919, 56, 70, 71, 153f.; Abb. 42, 87, 191–194, 203, 205

    – lehrend S. 243; Abb. 337– als Schmerzensmann S. 36, 38, 236,

    238, 270, 302; Abb. 59, 329, 404, 407– thronend S. 3211

    – als Vera Ikon S. 18, 20, 23, 2313;Abb. 40

    – als Weltenrichter S. 305, 313;Abb. 409, 443

    Christus-Zyklen S. LIf., LVI76, 5, 165, 167f., 244, 348; für Kindheit Christis. Marienleben-Zyklen

    – Taufe Christi S. 84– Versuchung Christi S. 84– Auferweckung des Lazarus S. 82– Verklärung Christi S. 84– Gang auf dem Meer S. 88– Krankenheilung am Teich Bethesda

    S. 88– Christus und die Samariterin S. 88– Maria Magdalena salbt Christi Füße

    S. 84– Einzug in Jerusalem S. 84, 134, 137,

    348; Farbtaf. XIV, Abb. 167, 169– Tempelreinigung S. 84– Judas erbietet sich zum Verrat S. 85– Judas empfängt die Silberlinge S. 85– Fußwaschung Christi S. 348– Abendmahl Christi S. 85, 135, 137,

    270, 301, 348; Textabb. 18, Farbtaf. XIV, Abb. 168f.

    – Christi Abschied von den JüngernS. 85

    – Die Häscher fallen am Ölberg vor Christus nieder S. 85

    – Christus am Ölberg S. 57, 134, 137, 196, 199f., 231f., 348f., 351;Taf. XVIIIa, Farbtaf. XIV, Abb. 80, 169, 302f., 306f.

    – Verrat des Judas S. 85, 348– Gefangennahme Christi S. 300;

    Abb. 391, 405f. – Vorführung Christi vor Herodes

    S. 196, 200f.; Abb. 310f.– Christus vor Pilatus S. 82, 85, 348;

    Abb. 123f.

    gbiehSchreibmaschinentext

    gbiehSchreibmaschinentext

    gbiehSchreibmaschinentext

    gbiehSchreibmaschinentext

    gbiehSchreibmaschinentext

    gbiehSchreibmaschinentext

    gbiehSchreibmaschinentext

  • CVMA Bd. I, 2: schwaben, teil 2 ikonographisches und sachverzeichnis

    – Geißelung Christi S. 129, 196, 202, 220f., 223f., 348; Textabb. 9, 14,Abb. 159, 285, 308f.

    – Verspottung Christi S. 85, 348– Dornenkrönung Christi S. 196,

    203f., 220f., 224, 348; Abb. 286, 315– Kreuztragung Christi S. 85, 8727,

    220f., 223, 312; Abb. 284, 392– Kreuzannagelung S. 348– Kreuzigung Christi S. 12, 18f., 21f.,

    25, 27f., 32, 36, 37–39, 62, 82, 86, 90, 104, 106, 113, 119, 127–129, 134, 136, 137f., 143, 145, 146f., 186, 187, 196, 204, 220f., 223, 231, 232, 236, 237, 244f., 248f., 334, 336, 344, 348f., 355; Textabb. 10, 39, Taf. IXb, XVIIc, XVIIIa, Abb. 14, 17, 31, 39, 45, 49,55–57, 124, 132f., 148, 158, 160, 170, 173, 249, 281f., 300, 312f., 320, 328, 340f., 347, 452, 461

    – Lanzenstich des Longinus S. 86– Kreuzabnahme Textabb. 15– Grablegung Christi S. 86, 348– Christus in der Vorhölle S. 86– Auferstehung Christi S. 86, 253f.,

    348; Abb. 353– Frauen am Grabe Christi S. 86– Christus erscheint Maria Magdalena

    S. 86, 348– Christus erscheint seinen Jüngern S. 86– Christus und der ungläubige Thomas

    S. 86– Himmelfahrt Christi S. 86– Ausgießung des Hl. Geistes S. 87– Krönung Mariens S. 86Clemens, Hl. S. 186, 187; Taf. XVIIb,

    Abb. 248Colonat, Hl. S. 64Cosmas, Hl. Textabb. 13Credo-Zyklen S. LIf., 165, 168, 176–180,

    223–233; Fig. 116Crispin, Hl. S. 224f., 226; Abb. 291Cyriakus, Hl. S. 29, 30, 35259; Abb. 51

    Dagon S. 83Damastmuster S. XVIII, 1121, 111, 14524,

    15043, 155Daniel, Prophet S. 85, 87, 178, 179;

    Abb. 224f., 228, 231– in der Löwengrube S. 86, 8727

    Darbringung Christi im Tempels. Marienleben-Zyklen

    Darius S. 84David, König S. 83–85, 88, 177; Abb. 223f.– überwindet Goliath S. 86Dathan und Abiram S. 87Deutscher Orden S. 13f., 130, 132Devise S. XXXVI, 280, 305Dominikus, Hl. S. 343f.; Abb. 492Domkapitel– Augsburg S. LVIII, 253– Speyer S. LVII, 9449

    Dornenkrönung Christi s. Christus-Zy-klen

    Dorothea, Hl. S. 11, 50, 217, 323; Farbtaf. VII, Abb. 10f., 67, 273

    Dreieinigkeit S. 82

    Ecce Homo s. ChristusEidgenossenschaft S. XXXEinzug Christi in Jerusalem s. Christus-

    ZyklenElias, Prophet S. 84f.– Himmelfahrt des S. 755, 86– Opfer des S. 87Eliezar S. 88Eligius, Hl. S. 224f., 226; Abb. 289Elisa, Prophet S. 84f., 88Elisabeth, Hl. S. 55f., 143, 150, 292,

    314, 315; Abb. 184, 387, 436, 489Engel S. 52, 54, 126, 172–176, 183, 200,

    204, 335f.; Textabb. 8, Abb. 78f., 156, 211, 213, 216–218, 221f., 237, 301, 304f., 457

    – betend S. 312; Abb. 392– klagend S. 302; Abb. 407– Leuchter tragend S. 155, 156f.;

    Abb. 186, 188, 201– musizierend S. 16, 243; Abb. 28, 150, 338– als Putten Textabb. 33f.– trauernd S. 159f.; Abb. 209f.; s. auch

    Christus am Kreuz– Tuba blasend S. 303f., 315; Abb. 410, 465– Wappen haltend S. 10, 151, 247, 251f.,

    337; Abb. 181, 346, 352, 451Epilepsie S. 304150, 305154

    Erscheinungen Christi s. Christus-Zy klenEsau S. 83f.Esther S. 87Eule S. 226Eva– Erschaffung S. 86Evangelium de nativitate Mariae S. 165Evangelisten– als Autoren S. 7, 8f.; Abb. 6f.Evangelistensymbole S. 14; Abb. 20Ezechiel, Prophet S. 179; Abb. 228

    Fabian, Hl. S. 188, 189f.; Abb. 253Farbverglasung, partiell S. XIV, 29, 36, 79Farbverschränkung S. XVIIFeige S. 157; Abb. 207Ferdinand, Hl. S. 348Feuerofen– Drei Jünglinge im S. 84Flucht nach Ägypten s. Marienleben-

    ZyklenFranken S. 89, 119f., 125, 230–232;

    Abb. 148, 156, 300, 302Franziskus, Hl. S. 55Fußwaschung Christi s. Christus-Zyklen

    Geburt Christi und Mariens s. Marien-leben-Zyklen

    Gefangennahme Christi s. Christus-Zyklen

    Geißelung Christi s. Christus-ZyklenGeorg, Hl. S. 10, 74, 77, 112f., 235f., 237,

    280, 296, 307, 309f., 349, 352, 354; Farbtaf. IX, Taf. Ic, Abb. 12, 111, 144, 324, 334, 356, 371, 390

    – Drachenkampf des S. 158, 268f., 294, 295f., 322f., 325, 344, 350;Farbtaf. VIII, Abb. 208, 413, 445

    Gestirne als Symbole S. 32, 124Glasmaler– (15.–17. Jh.) s. Acker; Deckinger;

    Hans von Maursmünster; Heinrich; Heintz; Hemmel von Andlau, Peter; Hirsvogel; Jakob, Glaser in Heidel-berg; Kamberger, Hans; Lüscher, Bartholomäus; Meister: Freiburger –, Lautenbacher –, Rats –, Schlettstadter –, Walburger –; Murer, Paul; Rop-stein, Hans; Schube, Johannes; Spitz-nagel, Lienhart; Stör, Werner; Theo-bald von Lixheim; Urendorf, Caspar; Zeiner, Lux

    – (19./20. Jh.) s. Geyer, Wilhelm; Hecht, E.; Ingrand, Max; Kellner, Hermann; Saile, Adolf

    Glasmalerei-Restauratorens. Beiler, Heinrich; Bernhardt, GM-Werkstatt; de Crignis, Otto; Derix, W., GM-Werkstatt; Geiges, Fritz; Gnant, Franz Emil; Helmle-Merz-weiler, GM-Werkstatt; Kellner, GM-Werkstatt; Lobin, L.; Oidtmann, Heinrich; Pfort, Friedrich; Saile, V.,GM-Werkstatt; Sauterleute, GM-Werkstatt; Innsbruck, Tiroler Glasmalerei; van Treeck, G., GM-Werkstatt; Wilhelm; Zettler, F. X., GM-Werkstatt

    Glasmalerei-Sammlungen– Freiherr v. Aufseß s. Nürnberg, Ger-

    manisches Nationalmuseum– Demmin, A. s. Wiesbaden, Museum– königlich-württembergische- s. Alts-

    hausen, Schloß; Lichtenstein, SchloßGideon– Engel erscheint S. 86– Goldenes Vlies des S. 83Goldenes Kalb– Anbetung des S. 83Golgotha– Leere Kreuze auf S. 270, 302; Abb. 407Gottvater– mit musizierenden Engeln S. 8726

    – mit den Seligen im Schoß S. 87Götzenbilder S. 182; Farbtaf. IV, Abb. 235Grablegung Christi s. Christus-ZyklenGroßmedaillonfenster S. 2320, 44, 46, 48,

    166, 168f.; Fig. 41Gründungszyklen von Klöstern

    S. XLVIf., 353

  • CVMA Bd. I, 2: schwaben, teil 2 ikonographisches und sachverzeichnis

    Ham S. 85Hanna S. 83Handelsgesellschaft– Große (Ravensburg) S. XXXIf., 186,

    188Helena, Hl. S. 53–55;

    s. Kreuzlegenden-ZyklenHeiligen-Zyklen S. 212f.Henoch– Himmelfahrt des S. 86Herodes– Gastmahl des Textabb. 3Hieronymus, Hl. S. 26, 40f., 349;

    Text abb. 36f., Taf. IVe; Abb. 54Himmelfahrt Christi s. Christus-Zy-

    klenHintergrundmuster S. XV–XVIIIHiob S. 87Hohes Lied S. 86Holzschnitte als GM-Vorlagen S. 75, 79Hubertus, Hl. S. 328; Abb. 450

    Inschriften S. XXIsaak S. 85– Opferung S. 86Isebel S. 85Iustitia S. 39; Abb. 64

    Jacobus maior, Apostel S. 177, 224f., 226, 353; Abb. 224, 292

    Jacobus minor, Apostel S. 177f.;Farb taf. III, Abb. 225

    Jakob, Erzvater S. 83–85, 88– Kampf mit dem Engel S. 86– Traum von der Himmelsleiter S. 87Jeremias, Prophet S. 177, 349; Abb. 223f.Jesaias, Prophet S. 177, 349; Text abb. 5,

    Abb. 224f., 229Joab S. 85Joel, Prophet S. 179f.; Abb. 226f.Johannes Bapt. S. 29, 30, 48, 51f., 308f.,

    326, 348f., 353; Abb. 48, 70, 77, 398, 447

    – als Fürbitter S. 310; Abb. 409– Geburt und Namengebung S. 266,

    307f.; Abb. 395f.Johannes Ev., Apostel S. 57, 177, 2313,

    252, 290; Abb. 224, 355, 388, 488, 491– als Assistenzfi gur der Kreuzigung

    S. 22, 25, 36, 39, 154, 311f., 315, 318, 319; Textabb. 5, 17, 35, Abb. 33, 39, 57, 197, 439, 466, 479

    Jonas S. 86Jonathan S. 85Joseph, Erzvater S. 85 – von seinen Brüdern in den Brunnen

    geworfen S. 86Judas s. Christus-ZyklenJudas Makkabäus S. 84Judas Thaddäus, Hl., Apostel S. 178,

    2313; Abb. 226Jünglinge S. 172; Abb. 212, 215

    Jüngstes Gericht s. WeltgerichtJungfrauen, Törichte S. 82, 85

    Kabinettscheiben S. LIV, LVI, 3, 12f.,101, 254; Taf. XVIIIb, Abb. 22, 25, 121f.; s. auch Wappenscheiben

    Kaiser und Könige, dt. S. XLII38, XLVI, 348

    Karl d. Große, Hl. S. 348Katharina, Hl. S. 13, 31, 55f., 118f., 133,

    220, 221f., 292, 329, 334f., 344, 347; Textabb. 28, Taf. XIIIb, Abb. 18, 52, 277, 387, 448, 458, 489, 492

    Katharinenzyklen S. 58, 212f.;Textabb. 20

    – Vorführung vor Maxentius S. 59; Abb. 81

    – Verweigerung des GötzenopfersS. 59; Abb. 82

    – Verbrennung der Philosophen S. 215; Abb. 275

    – Radwunder S. 217; Abb. 276Kilian, Hl. S. 64, 68; Abb. 88Kindheit-Christi-Zyklen s. Christus-

    ZyklenKlage unter dem Sperlingsnest s. Ma-

    rienleben-ZyklenKönige, Hl. S. 64, 65f.; Abb. 104– vor Herodes S. 349Konstantin, Kaiser S. 53–55;

    s. auch Kreuzlegenden-ZyklenKreuzannagelung s. Christus-ZyklenKreuzigung Christi s. Christus-ZyklenKreuzlegenden-Zyklen S. 45f.– Befragung des Judas S. 53;

    Abb. 72–74– Kreuzauffi ndung S. 54; Abb. 75– Prüfung des wahren Kreuzes S. 54,

    55; Abb. 462Kreuztragung Christi s. Christus-

    ZyklenKrönung Mariens s. Christus-ZyklenKruseler S. 1911, 21, 49; Abb. 35, 67Kundschafter mit der Traube S. 84Künstlerinschrift S. L, 125Kupferstiche als GM-Vorlagen S. 12

    Laurentius, Hl. S. 4919, 56; Abb. 487, 490Lazarus– Auferweckung des s. Christus-ZyklenLegenda aurea S. 5327, 5429

    Lehensbücher s. Karlsruhe, GLALeonhard, Hl.– Zyklen S. 348Leopold, Hl. S. 348Löwen S. 12, 183; Abb. 16, 216, 218, 237Longinus s. Christus-ZyklenLudwig, Hl. S. 336; Abb. 455Lukas, Hl. S. 220f., 222; Abb. 280Luzifer– Sturz des S. 85

    Macarius, B von Jerusalem S. 55Malachias, Prophet S. 17959

    Mannalese S. 301; Abb. 408, 411Mannaregen S. 85Margarete, Hl. S. 31, 104, 1o6f., 216f.,

    335, 344, 349; Textabb. 29, Taf. Xd, XIa, Abb. 47, 272, 460

    Maria S. 348, 353f.– im Ährenkleid S. 64, 67, 253f.;

    Abb. 84, 354– als Assistenzfi gur der Kreuzigung

    S. 153, 2313, 316, 318, 319; Text abb. 17, 35, Taf. XXa, Abb. 195, 477

    – als Fürbitterin S. 309; Abb. 409– mit Jesusknaben und orgelspielendem

    Engel S. 119f.; Abb. 150– als Mater dolorosa S. 21f., 25, 36, 38,

    236, 237, 270, 302; Abb. 32, 39, 55, 327, 404, 407

    – auf der Mondsichel S. 40; Abb. 54– im Rosenhag mit Engeln Textabb. 26– als Schutzmantelmadonna S. 253f.,

    353; Abb. 354– stehend mit Kind S. 13, 235, 236f.;

    Textabb. 36, Abb. 19, 322, 335– im Strahlenkranz S. 12f., 36, 38f.,

    41, 45, 50f., 102, 110, 112, 118, 144, 149, 209, 224–226, 251f., 253, 254f., 307, 323f., 326, 335, 341, 351;Textabb. 22, 37, Taf. IVe, Xb,XVIIIb, Abb. 22–25, 63, 68, 76,134, 139, 146, 175, 260, 262, 288,339, 350, 394, 446, 449, 459

    – als Tempeljungfrau s. Marienleben-Zyklen

    – thronend mit Kind S. 157; Abb. 187, 207; s. auch Rosenkranzbild

    Maria Magdalena, Hl. S. 51, 127, 189, 190; Textabb. 35, Abb. 250

    – Erhebung der S. 249f.; Abb. 348– salbt die Füße Christi s. Christus-Zy klenMarienleben-Zyklen S. 36, 143f., 152,

    164–167, 281–287– Klage der Hl. Anna unter dem Sper-

    lingsnest S. 171; Abb. 211– Zurückweisung von Joachims Opfer

    S. 172; Abb. 211– Zurückweisung Joachims und Annas

    S. 281–283, 314; Abb. 359, 370, 473– Begegnung an der Goldenen Pforte

    S. 171f., 284; Textabb. 4, 6, 24,Abb. 212, 362

    – Joachim bei den Hirten S. 164, 172; Abb. 212, 215

    – Verkündigung an Joachim S. 164, 172f., 283, 349; Abb. 213, 360

    – Verkündigung an Anna S. 283;Abb. 361

    – Geburt Mariens S. 172, 284f.; Text-abb. 25, Abb. 213f., 363, 369, 372, 374

    – Tempelgang Mariens S. 173f., 285; Abb. 221, 364

  • CVMA Bd. I, 2: schwaben, teil 2 ikonographisches und sachverzeichnis

    – Maria als Tempeljungfrau S. 173f.– Vermählung Mariens mit Joseph

    S. 173f.; Abb. 222– Verkündigung an Maria S. 70, 71,

    83, 143, 152, 174f., 285f., 311, 315, 349; Abb. 86, 189f., 200, 216, 219, 365, 433–435, 467f., 470f.

    – Visitatio S. 174–176, 286; Abb. 217, 366– Geburt Christi S. 83, 175f., 286f.;

    Abb. 218, 220, 367– Anbetung der Könige S. 6, 4919, 65f.,

    83, 124, 125, 164, 195f., 205, 332, 334, 349; Taf. Ia, Abb. 1, 104, 156, 314, 321, 454

    – Darbringung Christi im TempelS. 83, 164

    – Flucht nach Ägypten S. 38, 83, 180f.; Abb. 66, 234, 247

    – Sturz der ägyptischen Götzenbilder S. 83

    – Bekehrung des Aphrodisius S. 181f.; Farbtaf. IV, Abb. 235, 240f., 243

    – Bethlehemitischer Kindermord S. 6, 84, 182; Taf. Ib, Abb. 2, 236, 242, 244

    – Aufenthalt der Hl. Familie in Ägyp-ten S. 183; Abb. 237, 245

    – Rückkehr der Hl. Familie aus Ägyp-ten S. 84, 184; Abb. 238

    – Der zwölfjährige Jesus im TempelS. 184f.; Abb. 239

    – Tod Mariens S. 121Martin, Hl.– Mantelspende des S. 268, 294, 295;

    Abb. 414Maßwerkscheiben S. 52, 123, 180, 185,

    287, 349; Abb. 153, 494f.Mater dolorosa s. MariaMatthäus, Hl., Apostel S. 178f.;

    Abb. 227, 230Matthias, Hl. S. 179f.; Abb. 228Maurus, Hl. S. 349Maxentius, Kaiser S. 58f.Maximilian, Hl. S. 348Medaillonfenster S. XIV; s. auch Groß-

    medaillonfensterMedaillonscheiben S. 5f., 213, 215, 217;

    Taf. Ia, b, Abb. 1f., 41, 274–276Melchisedek– Opfer des S. 85, 300f.; Abb. 408, 412Melusine S. 306160

    Micha S. 85Michael, Hl. S. 64, 67; Abb. 85, 101– als Drachentöter S. 220f., 223;

    Abb. 283– als Seelenwäger S. 224f., 225; Abb. 287Micheas, Prophet S. 179; Abb. 227f.Mirjam S. 84Mistel S. 269, 304, 305154; Abb. 381Mittelrhein S. 89, 339f.; Abb. 124Monolithscheiben S. LVIIIf., 13, 128f.,

    343f.; Textabb. 38–40, Taf. IIIc,Abb. 24, 157–159, 492

    Moses S. 84, 301; Farbtaf. X, Abb. 408– und Aaron S. 7, 8; Farbtaf. II, Abb. 4, 9– Aussetzung und Auffi ndung S. 88– am brennenden Dornbusch S. 83– und die eherne Schlange S. 86– empfängt die Gesetzestafeln S. 87– schlägt Wasser aus dem Felsen S. 86, 88Münzen S. 275, 282

    Nathan S. 84Neckarschwaben S. XXVII5, XXVIII,

    LIV, LVI, LVIII, 13f., 27, 33f., 37, 65, 128, 131, 206, 328, 340; Abb. 18, 50

    Nikolaus, Hl. S. 92, 9343, 95, 101;Abb. 112, 121

    Noah S. 85Noli me tangere s. Christus-ZyklenNothelfer S. 29, 213, 288

    Oberösterreich S. 244f.; Abb. 340f.Oberschwaben S. XXVII5, XXVIII, 41,

    75, 248; Textabb. 36f., Taf. IVe,Abb. 54, 106–111, 342

    Ölberg s. Christus-ZyklenOnufrius, Hl. S. 189, 190; Abb. 251Opferszenen, alttestamentarische S. 270Ordenszeichen S. 297; Abb. 416Orgel S. 199; Abb. 150Ornamentscheiben S. 5Oseas, Prophet S. 178, 182; Abb. 225f.,

    235

    Palmenbaum S. XXXIV, XXXVI, 278, 280, 288; Farbtaf. IX, Abb. 356, 377

    Papagei S. 72; Abb. 94, 98, 100Passahmahl S. 301; Farbtaf. X, Abb. 408Passionszyklen S. 231; s. auch Christus-

    ZyklenPaulus, Hl., Apostel S. 91f., 96f., 121,

    154; Fig. 79, Taf. VIIIa, XIVa,Abb. 114, 151, 154, 202

    Petrus, Hl., Apostel S. 91f., 95, 96f., 121, 154, 176f., 290, 339, 340; Fig. 79,Taf. VIIIa, Abb. 114, 152, 202, 223, 388, 403, 484

    Pfi ngsten s. Christus-ZyklenPhilippus, Hl., Apostel S. 88, 177f., 348;

    Textabb. 7, Farbtaf. III, Abb. 225Pietà S. 36, 37, 93, 143, 153, 270, 352, 355;

    Abb. 196, 206Pilatus s. Christus-ZyklenPilger S. 335f.; Abb. 457Placidus, Hl. S. 349Potiphar S. 85Propheten S. 83–87, 123, 181f., 184,

    201f.; Abb. 153, 234f., 238, 318f.Protoevangelium des Jacobus S. 165, 171,

    17233, 17439

    Pseudo-Matthäus S. 165, 173, 181, 18368

    Rahel S. 88Rationale s. Wien, Nationalbibliothek

    Rautenverglasung S. 18f., 33Rebekka S. 83, 88Reichsadler S. 74Reichsstädte S. XXX–XXXII,

    XLIII–XLV, LIXReiher S. 72; Abb. 95, 98f.Rittergesellschaft– zum Georgenschild S. 74, 77; Abb. 111Rosenkranzbild S. 28; Abb. 44Rosenlaube S. 281, 289; Abb. 357, 378Rotes Meer– Durchzug durch S. 84Ruben S. 86Rückkehr der Hl. Familie aus Ägypten

    s. Marienleben-ZyklenRundscheiben S. LVI75, 11f., 13f., 26,

    27f., 118, 120, 130–133, 158, 191, 193, 227, 247f., 339f., 350, 353; Taf. VIId, Farbtaf. VII, Abb. 1of., 15f., 18, 2of., 44f., 146f., 161–166, 208, 252, 257, 259, 293–296, 343–346, 451, 482–484

    Saba, Königin von S. 53, 83Salomo, König S. 53, 83, 87– Urteil Salomonis S. 2812, 87Samson s. WeiberlistenSamuel S. 83Saul S. 84, 87Schlange– Verfl uchung der S. 83Schmerzensmann s. ChristusSchwanenorden S. 113; Abb. 136Schwarzlot s. Technik der GlasmalereiSebald, Hl. S. 210; Abb. 261, 263Sebastian, Hl. S. 13, 188f., 349, 351;

    Abb. 18– Marter des S. 92f., 97, 129, 288;

    Farbtaf. XI, Abb. 116, 157, 389Seelgerätstiftungen S. LII, 234Seeschwaben S. XXVIIf., 58f., 189;

    Abb. 250f., 253f., 255, 258Sibylle, tiburtinische s. AugustusSigismund, Hl. S. 348Silbergelb s. Technik der GlasmalereiSimon Celotes, Hl., Apostel S. 178f.;

    Abb. 227Simson S. 86Sodom und Gomorrha S. 87Sohn, verlorener S. 86Sonne und Mond s. Gestirne als Sym boleSophonias, Prophet S. 179f.;

    Abb. 226–228Speculum humanae salvationis S. 87,

    18165, 300Stephanus, Hl. S. 251f.; Textabb. 19,

    Abb. 349Sterne– als apokalyptische Zeichen S. 157;

    Abb. 207Stifte– Öhringen S. XL, 233– Sindelfi ngen S. 26, 28, 260–262, 294

  • CVMA Bd. I, 2: schwaben, teil 2 ikonographisches und sachverzeichnis

    – Tübingen S. 260–262, 269–271, 276– Urach S. XXXIV, 279Stifterbilder (erhalten) s. Allendorf,

    Johannes von; Bach, Ottilie von; Baden, Markgrafen von:Christoph I./Georg, B von Metz/Johannes, EB von Trier/Karl I./Markus, Domherr zu Köln und Straßburg; Beger von Bleyberg, Jakob; Brandenburg-Ansbach-Bayreuth, Friedrich V. Markgraf von; Bu benhofen, Hans von; Crailsheim, Wilhelm von; Degen, Johannes; Gemminger, Johannes; Gonzaga, Barbara; Gundelsheim, Anna von; Heber, Albrecht; Hohenlohe-Brauneck, Grafen von: Anna/Gottfried/Konrad/Margarete; Kammermeister, Margarete; Katzenelnbogen, Ottilie von; Lutz, Konrad; Marx von Eckwersheim, Agnes; Megenzer von Felldorf, Georg; Memmersweiler, Anna von; Mömpelgard, Henriette von; Montfort-Tettnang, Grafen von: Clara/Heinrich IV./Heinrich V./Kunigunde/Rudolf VI./Wilhelm V.;Neyperger, Johannes; Pfalz, Mechthild von der; Plieningen, Herren von: Dietrich/Johannes; Polen, Sophia von; Remp von Pfullingen, Kaspar; Rosenberg, Katharina von; Senft, Ka tharina; Schenk von Staufenberg, Ur sula; Schletz, Konrad; Schölltrub, Blasius; Schreyer, Sebald; Stoferin, Anna; Vellberg, Herren von; Vergenhans, Johannes; Weitingen, Wilhelm von;Werdenberg, Kunigunde von; Westernach, Eustachius von; Winkelhofer, Hieronymus; Württemberg, Grafen von: Eberhard IV./Eberhard V. im Bart/Ludwig I.; Württemberger, Ludwig/Margarete; Zimmern, Barbara von

    Stifterbilder (unbestimmt) S. 147, 249f., 313, 335, 339, 353; Abb. 177, 348, 437f., 456, 486

    Stifterbilder (verloren) s. Alexius, Abt zu Alpirsbach; Bach, Ottilie von; Baldeck, Otto von; Baldeck-Nieß; Bayern-Landshut, Elisabeth von; Cleve, Margarete von; Fels, Leonhard von; Fürst, Ernst von; Georg von Mutterstadt; Gültlingen, Agnes von; Hailfi ngen, Märk; Hohenlohe, Kraft VI. von; Hulzing, Hieronymus, Abt zu Alpirsbach; Kirchberg, Herren von: Appolonia/Elsbeth; Lupfen-Stühlingen, Sigismund von; Mont-fort-Rotenfels, Grafen von: Hans/Hugo; Montfort-Tettnang, Grafen

    von: Hans/Hugo/Ursula/Wilhelm V.; Nippenburg, Herren von: Friedrich/Johannes; Rechberg, Wilhelm von; Savoyen, Margarete von; Schultheiß, Johannes, Abt zu Hirsau; Sonnen-berg, Veronika von; Schenken von Limpurg: Albrecht/Christoph; Stein, Klara von; Truchsessen von Walburg; Venningen, Hugo von; Visconti, An tonia; Werdenberg, Grafen von: Agnes/Christoph/Elsbeth/Kunigunde; Winkelhofer, Hieronymus; Württemberg, Grafen von: Eberhard III. der Milde/Helena/Ulrich V. der Vielge liebte; Wizschkin, Margarete; Zweibrücken, Anna von

    Stifterscheiben S. 1o, 14–16, 21, 24,37–39, 40f., 49–51, 68, 102, 112–115, 147–151, 222, 238f., 250f., 256f.,278–281, 288f., 289–291, 294,296–298, 299f., 304f., 306f., 313, 339, 368; Textabb. 1f., 11f., 27, 33f., Farb taf. Vf., IX, XIII, Taf. Id, IVe, VIIIa, XIc, XII, XVIIIc, XXI–XXIV,Abb. 13, 26, 29f., 34–36, 58, 60, 64, 67f., 91, 128f., 135–138, 140f., 143–145, 174, 176–180, 182f., 185, 198f., 278f., 325f., 330–332, 351, 356f., 375–386, 393, 398–402, 414, 437f., 441, 463f., 472, 474–476, 48of., 486

    Strahlenkranzmadonna s. MariaSturz der Götzenbilder s. Marienleben-

    ZyklenSündenfall S. 84, 224, 225, 268, 270f.,

    282f., 306; Abb. 297, 417f.Symbolum Apostolicum, Blockbuch

    S. 166, 178

    Tabernakelfenster S. XIVf., 44, 46, 48, 166–168, 197; Fig. 41, 115, 140

    Tabernakelscheiben S. 22f., 50–54,181–185, 200–204; Abb. 31, 67f., 75, 78f., 211–213, 216–218, 221f., 234–239, 301, 304f., 316–319

    Tappert S. 37; Abb. 58Taufe Christi s. Christus-ZyklenTechnik der Glasmalerei S. XIIIf.Tempelgang Mariens

    s. Marienleben-ZyklenTempelreinigung s. Christus-ZyklenTheobald, Hl.– mit Pilgern S. 335f.; Abb. 457Theodor, Hl. S. 104, 106f., 344; Taf. XdThomas, Hl., Apostel S. 179f.; Abb. 228– ungläubiger s. Christus-ZyklenThomas Beckett, Hl. S. 348Tod Mariens s. Marienleben-ZyklenTod– als Sensenmann S. 271, 298f.;

    Abb. 419Totnan, Hl. S. 64, 68f.; Abb. 92Triphon S. 85

    Tugenden und Laster S. 212f., 215f.; Abb. 266–271

    Typologische Zyklen S. 7f., 82–87

    Überfangglas s. Technik der GlasmalereiUniversitäten– Heidelberg S. 340– Orléans S. 289– Tübingen S. XXXIV, XXXVII, 26f.,

    41, 262f., 269, 276, 279, 290, 294, 298, 300

    Urban, Hl. S. 224f., 226; Abb. 290Ursula, Hl. S. 315; Abb. 469

    Vera Ikon s. ChristusVerbleiung s. Technik der GlasmalereiVerena, Hl. S. 51; Abb. 68Vergil s. WeiberlistenVerklärung Christi s. Christus-ZyklenVerkündigung an Anna, Joachim und

    Maria s. Marienleben-ZyklenVerrat des Judas s. Christus-ZyklenVerspottung Christi s. Christus-ZyklenVersuchungen Christi s. Christus-

    ZyklenVisitatio s. Marienleben-ZyklenVorderösterreich S. XXVII, XXXVIf.,

    74Vorführung Christi s. Christus-ZyklenVorhölle s. Christus-Zyklen

    Wallfahrtszeichen S. 336Wappen (erhalten)– Adelmann von Adelmannsfelden

    S. 13f.; Abb. 18– Allendorf S. 64, 66, 68; Abb. 93– Ankenreute S. 187; Abb. 248– Bäckerzunft (Schwäb. Hall) S. 227;

    Abb. 295– Bach S. 309; Abb. 398– Baden S. 15, 149–151; Farbtaf. VI,

    Abb. 29, 180, 182f., 185– Baldeck S. 36, 39; Abb. 61– Bayern S. 12; Abb. 16– Beger von Bleyberg S. 250; Abb. 351– Berg-Schelklingen-Burgau S. 248;

    Abb. 342– Brandenburg-Ansbach-Bayreuth

    S. 113; Farbtaf. XIII, Abb. 140– Bubenhofen S. 309; Abb. 398– Chatillon S. 267, 305f.; Abb. 415– Cleve S. 12; Abb. 16– Cleen S. 14; Abb. 20– Crailsheim S. 112; Abb. 144– Ehingen S. 297; Abb. 416– Enzberg S. 249f.; Abb. 348– Glaserzunft (Schwäb. Hall) S. 227;

    Abb. 493– Göppingen, Stadt S. 11; Abb. 21– Gonzaga S. 281, 289; Abb. 378– Gundelsheim S. 113; Abb. 145– Heber S. 24; Abb. 36

  • CVMA Bd. I, 2: schwaben, teil 2 ikonographisches und sachverzeichnis

    – Heilbronn (Rat der Stadt) S. 637, 64, 66f.; Abb. 105

    – Heiligkreuztal, Kloster S. 74, 76; Abb. 107

    – Heiligkreuztal, Konvent S. 74, 76; Abb. 109

    – Hohenlohe S. 17f., 24, 102; Abb. 128– Hohenlohe/Leuchtenberg/Württem-

    berg/Hohenzollern S. 143, 151;Abb. 181

    – Hohenzollern S. 151; Abb. 181– Hulzing, Hieronymus, Abt zu Hirsau

    S. 247; Abb. 346– Humpiß S. 191f.; Abb. 252– Kammermeister S. 209; Abb. 261– Katzenelnbogen S. 15; Abb. 30– Koberer S. 334; Abb. 454– Lauentaler S. 251f.; Abb. 352– Leuchtenberg S. 151; Abb. 181– Lutz S. 297; Abb. 383– Mailand S. 267, 305f.; Abb. 415– Marx von Eckwersheim S. 250;

    Abb. 351– Megenzer von Felldorf S. 299f., 314;

    Abb. 435a– Memmersweiler S. 107; Abb. 463– Mömpelgard S. 267, 305f.; Abb. 415– Mötteli S. 188, 191; Abb. 255– Montfort-Tettnang S. 49f.; Abb. 67– Müllerzunft (Schwäb. Hall) S. 227;

    Abb. 293– Neipperg S. 131–133, 237;

    Abb. 162–164, 327– Neuhausen S. 340; Abb. 483– Neyperger S. 148; Abb. 174– Nieß S. 37; Abb. 58– Nippenburg S. 340; Abb. 482– Pfalz S. 10, 305; Taf. Id, Abb. 13, 382– Plieningen S. 107f.; Abb. 463f.– Polen S. 114; Farbtaf. XIII, Abb. 141– Reckenbach S. 248; Abb. 344– Reichsadler S. 337; Abb. 451– Rempp von Pfullingen S. 307; Abb. 393– Rosenfeld (Stadt) S. 192, 193; Abb. 259– Rietheim, Veronika von, Äbtissin zu

    Heiligkreuztal S. 74, 76; Abb. 110– Rittergesellschaft zum Georgenschild

    S. 74, 77; Abb. 111– Savoyen S. 12; Abb. 16– Schauenburg S. 247f.; Abb. 345– Schenk von Staufenberg S. 300;

    Abb. 386– Schletz S. 222; Abb. 279– Schöner von Straubenhardt S. 228f.;

    Abb. 299– Schreyer S. 209; Abb. 260– Schusterzunft (Schwäb. Hall) S. 227;

    Abb. 296– Senft S. 222; Abb. 278– Stein-Rechtenstein S. 188, 191;

    Abb. 258– Tübingen (Stadt) S. 280; Abb. 357

    – Vellberg S. 238f., 318, 319;Abb. 325f., 329, 331f., 444

    – Venningen S. 334; Abb. 458– Visch S. 333; Abb. 453– Vogelmann S. 219, 224f., 227f.;

    Abb. 295, 298– Weidner S. 224, 227– Weingärtner (Heilbronn) S. 64, 66;

    Abb. 90– Weingärtner (Schwäb. Hall) S. 226;

    Abb. 290– Weinsberg S. 18, 19f., 339; Abb. 41, 485– Weitingen S. 256; Abb. 480– Werdenberg S. 49f.; Abb. 67– Werdenberg-Heiligenberg S. 74, 76;

    Abb. 108– Westernach S. 106, 108; Abb. 464– Winkelhofer S. 41; Taf. IVe, Abb. 54– Wimpfen (Rat der Stadt) S. 337;

    Abb. 451– Worms, Bistum S. 338f.; Abb. 485– Württemberg S. 36, 39, 102, 115, 151,

    192, 193, 247, 267, 280, 304; Farbtaf. IX, Taf. XIc, Abb. 62, 128, 181, 257, 343, 356, 381, 415

    – Württemberg/Brandenburg S. 11;Abb. 15

    – Württemberg/Cleve/Bayern/SavoyenS. 12; Abb. 16

    – Württemberg/Mömpelgard/Mailand/Chatillon S. 305f.; Abb. 415

    – Zimmern S. 257; Abb. 481– Zisterzienserorden S. 74, 75; Abb. 106Wappen (unbestimmt) S. 39, 147, 227,

    248, 254; Abb. 64f., 178, 342, 353Wappen (verloren)– Bach S. 347, 3608

    – Bayern S. 349– Becht S. 298– Bibra, Lorenz von, B von Würzburg

    S. 155– Brandenburg-Ansbach S. 349– Bubenhofen S. 347– Cleve S. 36– Ferdinand I., dt. König und Kaiser

    S. 74– Hanau/Wertheim/Ziegenhain/Braun-

    schweig S. 151– Heilbronn, Karmeliterkloster

    S. 62, 637

    – Heinrich, B von Worms S. 336– Henneberg S. 355– Hohenlohe S. 115, 352; Taf. XIc– Hohenstaufen (historisierend)

    S. 356f.; Taf. XXVIIIb– Kirchberg S. 352– Landau S. 74, 77– Leiningen S. 353– Leuchtenberg S. 347, 3609

    – Montfort S. 352– Österreich S. 349– Pfalz S. 332

    – Rechberg S. 355– Reichsadler S. 74, 76, 349– Salem, Zisterzienserkloster S. 74– Speyer, Bistum S. 36– Schäffer, Amandus, Abt zu Salem S. 74– Schenken von Limpurg S. 351– Schölltrub, Johannes S. 91, 95–97;

    Taf. VIIIb– Schultheiß, Johannes, Abt zu Hirsau

    S. 82– Venningen S. 332

    – Vorderösterreich S. 74– Werdenberg S. 351f.– Württemberg S. 355– Würzburg, Stift St. Burkard S. 66– Zisterzienserorden S. 353Wappenscheiben S. LVIf., 3, 11f., 13f.,

    19f., 39, 66f., 74–77, 98, 991, 132f., 191–193, 209, 227–229, 247f., 252, 297, 305f., 319, 337, 339f., 347; Taf. VIIId, e, Abb. 15f., 18, 20f., 41, 61f., 65, 90, 93, 105–111, 125, 162f., 252, 255, 257–261, 293–296, 298f., 342–346, 352, 415f., 444, 451, 482f., 493

    Weiberlisten S. 130–132; Abb. 164–166Weltenrichter s: ChristusWeltgericht S. 37, 64, 67, 87, 92, 130, 132,

    268, 270f., 290, 299, 303–305, 309f., 313, 315f.; Textabb. 21, Taf. IIIc,Abb. 161, 409f., 443, 465

    Wenzel, Hl. S. 235f., 237; Farbtaf. V,Abb. 323, 333

    Werkstattgemeinschaft– Straßburger S. XXIX, LIVf., LVI,

    LVIII, 7, 11, 70f., 118, 186f., 193, 247–249, 251, 271–274, 276f., 279, 281, 285–287, 290f., 294f., 302, 305157, 309f., 311172, 312, 316176, 322, 324f., 347

    Wiedehopf S. 226, 291, 296122

    Wilde Leute S. 12, 192f.; Abb. 16, 257Wildente S. 72; Abb. 98–100Witwe von Sarepta S. 84f.Wolfgang, Hl. S. 13f., 31, 335;

    Abb. 18, 43, 456Württemberg S. 11–13, 118f., 320;

    Taf. XIIIb, Abb. 21f., 25, 146Württembergisch-Franken S. 5f., 37, 117,

    243f.; Taf. Ia, b, XIIIa, Abb. 1f., 125, 209f., 336, 448

    Wunder Christi s. Christus-ZyklenWurzel Jesse S. 281, 313; Abb. 358, 373,

    442

    Zacharias, Prophet S. 182; Abb. 235Zisterzienserorden S. 74, 75; Abb. 106Zwölfjähriger Jesus im Tempel

    s. Marienleben-ZyklenZünfte S. XXXII, 224Zunftscheiben S. 62, 65, 227;

    Abb. 293–296, 493Zurückweisung von Joachim und Anna

    s. Marienleben-Zyklen

  • CVMA Bd. I, 2: schwaben, teil 2 personenverzeichnis

    PERSONENVERZEICHNIS

    Glaser, Glasmaler und Maler sind durch kursive Schrift, Autoren durch Kapitäl-chen gekennzeichnet. Die fett ge setzten Zahlen verweisen auf Katalog texte.

    Aberlin, Jörg, Werkmeister S. LIV, 61, 122

    Acker, Glasmalerfamilie S. 17028

    Adam, P. S. 2129

    Adelheid– Mutter Konrads II. S. 139Adelmann von Adelmannsfelden– Johann, Deutschmeister S. 13f.Adelmann, F. Gräfin S. 103f., 10611,

    107, 10819

    Adelsheim, Herren von– Anna S. 239, 31910

    Agricola, Rudolf, Humanist S. LVIII, 107

    Akermann, M. S. 57Alberti, O. v. S. 2013, 1056, 24825, 25037,

    290103, 297124, 298129, 300Albrecht, G. S. 245f., 345Albrecht, J. S. 138–140, 14316, 144,

    147–152, 154, 15561

    Alexius OSB, Abt zu Alpirsbach (1503–1523) S. 255, 257

    Allendorf, Johannes von (1400–1496)S. 62, 64–66, 68; Abb. 91

    Andersson, Ch. S. LVI76

    Angele, A. S. 360Ankenreute, Clemens S. XXXII, 162,

    186, 187Anonymus Hirsaugiensis s. Rainolt,

    HieronymusAnstett, P. S. 353Anstett-Janssen, A. S. 25035

    Anzelewsky, F. S. LVI76

    Arens, F. V. S. 330, 3371, 3383, 340Arnold, August, Architekt S. 299132

    Arnold, G. S. 173

    Arnold, K. S. 36644

    Artzet, Andreas, HistoriographS. XXXIX, 43, 352, 355f., 364, 369, 374

    Athelmus, Abt zu Burgos († 1097) S. 349Aufseß, Hans, Freiherr von und zu

    (1801–1872) S. 1o3f., 107, 116Augsteindreyer, Hans, Steinmetz S. 262Augustinus, Kirchenvater S. 349Autenrieth, H. F. S. 3607

    Bach, Herren von– Bernhard S. 309– Ottilie S. 308f., 313, 323, 347

    Abb. 398, 441Bach, M. S. 3912, 78Bacher, E. S. 581, 594

    Baden, Markgrafen von S. XLII, 1535, 2283, 346

    – Christoph I. (1475–1516) S. XLII, 14, 15f., 27561, 343; Abb. 26, 29

    – Georg, B von Metz s. Bischöfe– Jakob I. (1431–1453) S. 142, 149, 150f.– Johannes, EB von Trier s. Erzbischöfe– Karl I. (1458–1475) S. XXXIII, LII,

    1407, 142, 146, 149, 151; Farbtaf. VI, Abb. 182

    – Markus († 1478), Domherr in Köln und Straßburg S. 142, 146, 150;Abb. 185

    – Rudolf VI. (1344–1372) S. XXXIIBaden, Großherzöge von– Leopoldina (1837–1913) S. 109Bader, K. S. S. XXVII5

    Bächtold-Stäubli, H. S. 304150

    Bage, Eberhard, Maler S. 808, 368Baldass, L. S. 2564

    Baldeck, Herren von S. 36– Otto S. 35f., 39Baldung Grien, Hans, Maler und Graphi-

    ker S. 13, 15, 101, 119, 206, 208Balet, L. S. XXVIII, LII66, 25, 33f., 40,

    42f., 59f., 73, 75, 78, 809, 90, 98f., 108, 122, 124, 128, 130, 132f., 138, 158, 163, 205f., 210, 218, 2218, 22210, 227, 233, 236, 23919, 240, 242f., 245–248,252–255, 258, 312–314, 317, 320f., 328, 340, 347, 350, 354

    Bameni, Agatha S. 332, 334Bannier, I. S. 4611, 2129

    Barack, K. A. S. 374Bardua, H. S. 3609

    Bassler, E. S. 795, 808

    Battenberg, F. S. 2014

    Bauer, H. S. 99f., 138, 14834, 151, 352Baum, J. S. XLIII41, 433, 1406, 17543

    Baumann, L. S. 361Baur, A. S. 35254

    Bauser, F. S. 1281

    Bayern, Könige von– Maximilian II. (1848–1864) S. 129Bayern-Landshut, Herzöge von S. XXX– Albrecht IV. der Weise (1447–1508)

    S. 1o6f., 349– Elisabeth († 1451) S. XXXIII, 12, 355Bechstein, H. D. S. 61, 624

    Becht, Ursula S. 296, 297f., 314;Abb. 384, 474

    Beck, Leonhard, Maler S. LVIII, 135f., 13812

    Beck, P. S. 255, 346–348Beck, R. S. 354Becksmann, R. S. XXVII3, XXVIII,

    XXIX14, XXXII22, XLVIII53, XLIX56, LII67, LIII68, LIV, LV75, LVI79, LVII82,

    9, 1o18, 14, 1538, 2320, 333, 368, 3910, 583, 602, 6514, 70, 8829, 8932, 91, 93, 99, 103, 1059, 10610, 107f., 1189, 1214, 1286, 139, 141, 14214, 14627, 15356, 15563, 156f., 1583, 1628, 16620, 185f., 1933, 19812, 21412, 2217, 22616, 24617, 24719, 248–250, 259f., 26310, 26416, 26521, 26943, 27051, 27254, 274f., 277, 27972, 288, 291, 293, 296122, 298131, 302f., 306160, 309165, 311173, 321, 3229, 32414, 326, 3275, 330, 332, 33313, 33626, 3374, 3381, 3451, 346,35252, 37488

    Beeh-Lustenberger, S. S. LVI77, 1329,7031, 9347, 9551, 13610, 18165, 20115, 202, 20316, 230f., 33626, 337–340

    Beer, E. J. S. 333, 1283, 1896

    Beer, Georg, Baumeister S. 8215

    Beger von Bleyberg, Jakob S. 250;Abb. 351

    Behling, L. S. 28073, 311173

    Beiler, Heinrich, Glasmaler S. 264Benz, R. S. 5327, 5429, 2128

    Berg, K. S. 352, 35681

    Berg-Schelklingen-Burgau, Herren vonS. 248

    Beringer, Dietrich, Glaser S. 207Berliner, R. S. 302145

    Bernhard (Sporer?), Werkmeister S. 140, 330

    Bernhardt, GM-Werkstatt S. 44Bessler, J. S. 352Beth, I. S. 245Beutler, E. S. XXX16

    Beutler, Ch. S. 1286, 136, 344Beyer, A. v., Architekt S. 62Beyer, V. S. 27, 300137, 303149

    Bibra, Herren von– Lorenz, B von Würzburg s. BischöfeBiel, Gabriel, Theologe S. XXXIVBiermann, Maler S. 2113

    Bischöfe– Metz

    Georg, Markgraf von Baden(1459–1484) S. XXXIII, LII, 142, 149f.; Abb. 183, 198

    – PassauGeorg, Graf von Hohenlohe(1388–1425) S. 14731

    – RegensburgGebhard (1036–1061) S. 139

    – RottenburgReiser, Wilhelm von (1893–1898) S.415

    – SpeyerGeorg V., Pfalzgraf bei Rhein(1513–1529) S. 336Günter (1146–1161) S. 353Ludwig von Helmstadt (1478–1504)S. 103

  • CVMA Bd. I, 2: schwaben, teil 2 personenverzeichnis

    Reinhard von Helmstadt (1439–1456)S. LIII, 35

    – StraßburgWilhelm von Honstein (1506–1541)S. 1537

    – WormsHeinrich, Pfalzgraf bei Rhein(1523–1552) S. 336

    – WürzburgJohann von Egloffstein (1400–1411)S. 233Rudolf von Scherenberg (1466–1495)S. 99Lorenz von Bibra (1495–1519) S. 144, 154f.

    Bischoff, B. S. 3224

    Bitsche, J. R. S. 8219

    Blarer, Johannes OSB, Abt zu Weingar-ten (1418–1437) S. 16622

    Bloch, P. S. 3276

    Böblinger, Werkmeister– Hans S. XLIV; Taf. XXVa– Matthäus S. LXIV, 350Boeck, U. S. 259, 2601, 2625, 26415,

    265f., 268, 26939, 270f., 29099, 292110

    Boeheim, W. S. 31o171

    Böhringer, W. S. 133f.Boesch, P. S. 32, 14, 1536, 1167, 130Boger, E. S. 138–140, 148, 15041, 151,

    3606

    Bonacorsa, W. S. 36434

    Boockmann, H. S. 13211

    Bopp, Sebald, Maler S. 94Borst, O. S. XLIV45

    Bossert, G. S. 27971, 345f.Bossert, H. Th. S. 245Brandenburg, Markgrafen von S. 328– Albrecht (1490–1568) S. 809

    – Albrecht Achilles (1440–1486) S. 113, 281

    – Barbara, Frau des Ludovico GonzagaS. 281

    – Elisabeth, Frau Eberhards VI. von Württemberg S. 11

    – Friedrich V. (1486–1536) S. XL, 110, 11111, 113, 349; Farbtaf. XIII,Abb. 136, 140

    – Heinrich, Sohn Friedrichs V. S. 349Braun, J. S. 10713, 190, 2109, 21310, 23714,

    3287

    Brauneck s. Hohenlohe-BrauneckBraunfels, W. S. 18062

    Braunfels-Esche, S. S. 307163

    Bregenz, Herren von S. XXXVIII, 248Brenz, Johannes, Theologe S. XLIII, 80,

    219, 36752

    Breu, Jörg d. Ä., Maler und ZeichnerS. 120, 129, 25450

    Breuning, Konrad, Pfarrer in TübingenS. LVI, 269

    Bruck, R. S. 1534, 1254, 145, 15563, 15768, 16620, 1896, 24617, 28282

    Bubenhofen, Herren von– Hans S. LIV, 261f., 275, 308f., 321f.,

    326, 347; Abb. 398, 447Buchheit, H. S. 163, 16926, 18369

    Buchner, E. S. 93, 1058

    Buder, W. S. 2181

    Bürki, F. s. Bern, Slg. BürkiBunz, G. S. 257, 26416, 346Burger, F. S. 42, 163, 245Burgkmair, Hans, Maler und Zeichner

    S. 135, 255f.Burkhardt, G. S. 351, 355, 36537

    Burmeister, K. H. S. 459, 4921

    Busch, K. v. S. 9449, 34723

    Bushart, B. S. XLIII42, 305, 323, 1354

    Calw, Grafen von– Adalbert II. S. 94Calvensis, Johannes OSB, Abt zu Hirsau

    (1503–1524) S. 77, 791, 80, 89, 9139, 36753

    Caspart, J. S. 351Caviness, M. S. 16621

    Chatillon, Grafen von– Maria († 1393) S. 306Chmel, J. S. 25453

    Cleen, Dieter von S. 14Cleve, Grafen von– Margarete († 1444) S. XXXIII, 12,

    35f., 304, 355Commerel, J. D., Pfarrer in Urach S. 3227

    Cornell, H. S. 78, 8321

    Crailsheim, S. Freiherr v. S. 11214

    Crailsheim, Herren von– Wilhelm S. 110, 112f.; Abb. 144de Crignis, Otto, Glasmaler S. 5Cronberg, Herren von– Walter OT, Hochmeister S. 1431

    Crusius, M. S. 78, 796, 8of., 346–348, 367f.

    Dalberg, Herren von– Johann S. LVIII, 107Davies, M. S. 26626, 305152, 308164,309169

    Decker-Hauff, H. S. XXXII, XXXIV, XLII36, LIV, 366, 1106, 228, 2295, 23715, 259, 2614, 26729, 26834, 279f., 281, 28995, 292108, 293112, 294118, 304151, 35578

    Deckinger, Glasmalerfamilie S. 4816, 17028

    Degen, Johannes S. 269, 294; Abb. 414Degenfeld, Grafen von S. 57Dehio, G. S. XLII, 42Demmin, A. S. 314Demmler, E. S. 349Demmler, Th. S. 26521, 290102

    Denzlinger, H. S. 16515

    Derix, Wilhelm, GM-Werkstatt S. 162f., 180, 195, 264f., 279f., 322

    Dettloff, W. S. XXXIV24

    Detzel, H. S. 3, 5f., 11–14, 42, 51, 90, 94f., 96f., 161, 1626, 163, 165, 16926, 17233, 17645, 17747, 180, 18164, 18267, 249, 253, 343

    Deutsch, W. S. LI64

    Didymus von Alexandrien S. 349Diehl, A. S. LV75, 354f.Diehm, F. S. 1430

    Dietz, E. S. 350Dolmetsch, Heinrich, Architekt S. 211,

    322Drachenberg, E. S. 4611

    Dreher, A. S. XXXII18, XLIV44, 1601, 1882, 191f.

    Duncker, M. S. 308166

    Durandus, Gulielmus S. 2117

    Dürer, Albrecht, Maler und GraphikerS. 26, 75, 119f., 206, 2072, 255

    Eberhardt, Patrizierfamilie in Schwäb. Hall

    – Klara S. 234f.Eberl, I. S. XLII37, 2332

    Eberlein, G. S. 115Eberstein, Grafen von S. 1922, 1935

    Ebinger, Sebastian, HistoriographS. 355, 373

    Eckenthal, Herren von– Ursula S. 1046

    Edel, F. W. S. 299132

    Eggart, H. S. 42f., 4510, 4714, 4920

    Egloffstein, Herren von– Johann, B von Würzburg s. BischöfeEhingen, Herren von– Georg S. 266f., 270, 279f., 297, 307, 347– Rudolf S. 1342

    Eifert, M. S. 257, 263Eimer, M. S. 1535, 290101

    Eisenbart, L. C. S. 23921

    Eitel, P. S. 356Elsäßer, Fritz, Architekt S. 134, 232Elsener, F. S. 2333, 2347, 235Engel, W. S. 16, 18Enzberg, Herren von S. 128, 249f.Erffa, W. Freiherr v. S. 34727

    Ernst, F. S. XXXIV23, XXXVII30, 2614, 27971, 304150, 308166

    Erzbischöfe– Trier

    Johannes, Markgraf von Baden(1456–1503) S. 142, 14419, 150f.; Farbtaf. VI, Abb. 180

    Eseler, Nikolaus, Baumeister S. 218Essenwein, A. S. 1327, 107, 29725

    Essich, Jacob David S. 360Eubel, C. S. 33625

    Evagrius Pontikus S. 349Eye, A. v. S. 320

    Fabri, Heinrich OSB, Abt zu Blaubeuren (1475–1495) S. 348

    Faerber, P. S. 33

    Falk, T. S. 7133, 127, 1355, 1369

    Falke, J. S. 320Fehleisen, G. S. 345Fehring, G. P. S. XLIX58

  • CVMA Bd. I, 2: schwaben, teil 2 personenverzeichnis

    Feine, H. E. S. XXXVII28

    Feldner, Patrizierfamilie in Schwäb. HallS. XXXII, 220

    Fels, Herren von– Leonhard S. 356Ferdinand I., dt. König und Kaiser

    (1556–1564) S. 74Feurstein, H. S. 73, 756

    Fiechter, E. S. 122Fischel, L. S. LIII, 14626, 28488

    Fischer, A. S. 11o6, 11520

    Fischer, F. W. S. 3305

    Fischer, I. S. 124, 328, 3292

    Fischer, J. L. S. XXVIII, 4–6, 1of., 13–16, 19, 42–44, 49f., 54f., 60, 73, 99, 108, 1271, 129, 133, 136, 138, 163, 169, 188, 194, 210, 258, 26834, 27434, 275, 314, 321, 346

    Fischer, K. J. S. 349Fischer, M. S. 368Fischer, Theodor, Architekt S. 35Fleischhauer, W. S. XXXII20, 28072,

    347, 356, 374Forderer, J. S. 258f., 26311, 26729, 280, 294117

    Frank, E. S. 1226

    Frankl, P. S. XXVIII–XXX, L, LIV71, LV74, LVI, 6, 710, 34, 40, 42f., 4613, 48f., 54–57, 60f., 7028, 8934, 90, 9757, 99f., 108, 111, 1189, 133, 135, 138, 14625, 15563, 156, 15767, 163, 16516, 16620, 16824, 169f., 17746, 17851, 179, 185f., 193, 218, 233, 24o3, 24719, 249f., 255, 257–259, 265–268, 26943, 270f., 274–277, 28181, 28385, 28589, 286, 28792, 28894, 290100, 291, 292111, 295119, 296121, 302144, 303, 308165, 312, 313f., 316f., 3187, 321, 324–326, 340f., 346

    Franz, G. S. 356, 374Frauenberger, Ursula S. 1046

    Frenzel, G. S. XLIX, 187, 571, 11812, 1253, 2063, 2o73, 25347

    Frenzel, U. S. 571, 6516, 11812, 1253

    Freyberg, Herren von– Felicitas S. 1044

    Friederich, K. S. 611

    Friedrich III., dt. König und Kaiser(1440–1493) S. XXXIII, 151, 187, 254, 289f., 297

    Frischlin, Jakob, HistoriographS. XXXII, 809, 348

    Fritz, G. S. 353Fritz, J. M. S. 66Frodl, W. S. 582

    Frodl-Kraft, E. S. XLVIII53, 4611, 8728, 24410, 32412

    Frölich, H. S. 346, 34713

    Frommann, Friedrich Wilhelm S. 360Frommberger, Weber, U. S. 14729

    Fuchs von Bimbach, Amalie S. 33210;Textabb. 34

    Fürst, Herren von– Ernst S. 347

    Fürstenberg, Grafen von– Heinrich VI. S. 246, 248Fugger, Patrizierfamilie in Augsburg

    S. XXXIFulgentius von Ruspe S. 349

    Gabelkover, Oswald, HistoriographS. XXXII, 104, 1056, 1o7f., 355, 360, 368, 373

    Gaiffi er, B. de S. 37068

    Gaisberg, Georg, Vogt in SchorndorfS. 133

    Gaisberg-Schöckingen, F. Freiherr v.S. 258

    Galbraith, D. L. S. 36642

    Gamans, Johannes SJ, HistoriographS. 370

    Gand, F. S. 344

    Gantner, J. S. 1895

    Ganz, P. S. 297125

    Gayler, C. F. S. 354Gegenbaur, Anton von, Maler S. 3592

    Gebhard, B von Regensburg s. BischöfeGeiges, Fritz, Glasmaler S. 993, 109, 110–

    115; s. auch Würzburg, Mainfränk-isches Museum (Nachlaß Geiges)

    Geiges, F. S. 2218, 18676, 19010, 2129, 21718, 32620

    Geiler von Kaysersberg, JohannesS. LIII

    Geisberg, M. S. 1313, 14522, 25035, 296120, 32622

    Geisler, I. S. 1909, 25035

    Gelchsheimer, L. S. 16Gemminger