Dieses Heft gehörtherrmann/schule/indiane… · Meine Indianer-Sammelkarten M Dieses Heft gehört:...

84
Dieses Heft gehört: M Lösungen Mein Indianerheft Klasse 3 Richtig rechnen

Transcript of Dieses Heft gehörtherrmann/schule/indiane… · Meine Indianer-Sammelkarten M Dieses Heft gehört:...

Meine Indianer-Sammelkarten

Dieses Heft gehört:M

Lösungen

Mein Indianerheft Klasse 3

Richtig rechnen

DO0X_3-12-160993_Loe.indd 4-1 13.05.14 14:55

So lernst du mit dem Indianerheft

Bearbeitungshilfe: Diese Seite sollst du bearbeiten.

Lösungen zu diesem Heft finden Sie unter www.klett.de/indianerhefte/einstieg

35

Geschickt ergänzen

799796798797

803

198195197196

202

490470480460

510

680690670660

730

795792790796

805

597599595598

604

3

2 810 – 780 =780 + = 810

530 – 470 =470 + = 530

920 – 880 =880 + = 920

640 – 590 =590 + = 640

350 – 290 =290 + = 350

610 – 590 =590 + = 610

460 – 380 =380 + = 460

720 – 640 =640 + = 720

1

703 – 699 =699 + = 703

801 – 797 =797 + = 801

406 – 398 =398 + = 406

302 – 297 =297 + = 302

202 – 193 =193 + = 202

701 – 698 =698 + = 701

902 – 897 =897 + = 902

504 – 496 =496 + = 504

Rechne im Kopf.

DO01_3-12-160993_30_39.indd 35 08.05.2014 14:51:35

35

Geschickt ergänzen

799796798797

803

198195197196

202

490470480460

510

680690670660

730

795792790796

805

597599595598

604

3

2 810 – 780 =780 + = 810

530 – 470 =470 + = 530

920 – 880 =880 + = 920

640 – 590 =590 + = 640

350 – 290 =290 + = 350

610 – 590 =590 + = 610

460 – 380 =380 + = 460

720 – 640 =640 + = 720

1

703 – 699 =699 + = 703

801 – 797 =797 + = 801

406 – 398 =398 + = 406

302 – 297 =297 + = 302

202 – 193 =193 + = 202

701 – 698 =698 + = 701

902 – 897 =897 + = 902

504 – 496 =496 + = 504

Rechne im Kopf.

DO01_3-12-160993_30_39.indd 35 08.05.2014 14:51:35

35

Geschickt ergänzen

799796798797

803

198195197196

202

490470480460

510

680690670660

730

795792790796

805

597599595598

604

3

2 810 – 780 =780 + = 810

530 – 470 =470 + = 530

920 – 880 =880 + = 920

640 – 590 =590 + = 640

350 – 290 =290 + = 350

610 – 590 =590 + = 610

460 – 380 =380 + = 460

720 – 640 =640 + = 720

1

703 – 699 =699 + = 703

801 – 797 =797 + = 801

406 – 398 =398 + = 406

302 – 297 =297 + = 302

202 – 193 =193 + = 202

701 – 698 =698 + = 701

902 – 897 =897 + = 902

504 – 496 =496 + = 504

Rechne im Kopf.

DO01_3-12-160993_30_39.indd 35 08.05.2014 14:51:35

21

400

700970

990

325

328

576

572

800337

200700

735569

831

879

289

138

900

619

600930

500799 634

EinergleichZeh

ner

gleich

glatteHunderter

300

109

230

DO01_3-12-160993_12_21.indd 21 08.05.2014 14:48:56

Sonderseiten: Du kannst das Gelernte spielerisch anwenden und vertiefen.

Übungsseite: Die Erklärung zu allen Symbolen findest du auf den Indianerkarten am Ende des Heftes.

• DieIndianerheftesindlehrwerksunabhängigeÜbungshefte, mit denen die Kinder selbstständig und in ihrem individuellen Tempo arbeiten können.

• DasKopfrechnenwirdgefördertdurchregelmäßigintegrierte Aufgaben zu denen geschickte Rechenwege gezeigt werden. Die Kinder können sie an roten Aufgabennummern erkennen

• NebendenÜbungsseitenbefindensichinjedem Heft auch motivierende Sonderseiten. Mit diesen gelb unterlegten Indianerseiten kann das Kind das Gelernte spielerisch anwenden und vertiefen.

• DieIndianerkartenaufderhinterenUmschlagseitegeben den Kindern Tipps für die selbstständige und strategiegeleitete Bearbeitung der Aufgaben.

• DieLehrerinkannimKästchennebenderSeitenzahl die Seite ankreuzen, die das Kind bearbeiten soll. SokannjedesKindgezieltüben.

HilfsaufgabeNutze eine einfachere Aufgabe, die dir hilft, das Ergebnis der Aufgabe zu finden. Zum Beispiel bei 800 + 100denke an8 + 1

MerkenDiese Aufgaben musst du auswendig lernen. Rechne sie so oft, dass du das Ergebnis ganz schnell sagen kannst!

In Teilaufgaben zerlegenLöse eine schwierige Aufgabe, indem du siein Teilaufgaben zerlegst. Bekannte Aufgaben helfen dir, das Ergebnis leichter auszurechnen. Zum Beispiel8 · 24Reche erst 8 · 20 = 160 und 8 · 4 = 32, dann 160 + 32

Verfahren anwendenWende ein schriftliches Verfahren an, um diese Aufgabe zu lösen.

M

DO0X_3-12-160993_Loe.indd 2-3 13.05.14 14:55

55

42

57

44

59

46

61

48

63

5041 43 45 47 49 51

65

1516

1718

1920

2122

2324

2526

52

2829

3031

3233

3435

3637

3839

40

54 56 58 60 62 64 66

27

53

6768

6970

7172

7374

7576

7778

79

23

45

67

89

1011

1213

14

2

MEi

nmal

eins

1

2 4= 3 3= 3 4= 2 5= 2 3= 3 2 =

22 6=2 5=2 8=2 7=2 4=2 2 =

5 6=5 5=5 8=5 7=5 4=5 2 =

10 6=10 5=10 8=10 7=10 4=10 2 =

4 6=4 5=4 8=4 7=4 4=4 2 =

3 6=3 5=3 8=3 7=3 4=3 2 =

6 6=6 5=6 8=6 7=6 4=6 2 =

36 6=7 6=

4 6=5 6=

2 2 =3 2 =

4 4=5 4=

8 6=9 6=

8 8=9 8=

3 3=4 3=

9 4=10 4=

7 7=8 7=

5 2 =6 2 =

7 3=8 3=

5 5=6 5=

6 5=7 5=

4 7=5 7=

7 4=8 4=

3 8=4 8=

7 2 =8 2 =

9 9 =10 9 =

12101614 8 4

302540352010

605080704020

24203228168

18152421126

363048422412

8 9 12 10 6 6

3642

2430

46

1620

4854

6472

912

3640

4956

1012

2124

2530

3035

2835

2832

2432

1416

8190

3

MEinm

aleins

11 2 =1 4 =1 5 =1 10 =

6 2 =6 4 =6 5 =6 10=

2 2 =2 4 =2 5 =2 10=

7 2 =7 4 =7 5 =7 10=

3 2 =3 4 =3 5 =3 10=

8 2 =8 4 =8 5 =8 10=

4 2 =4 4 =4 5 =4 10=

9 2 =9 4 =9 5 =9 10=

5 2 =5 4 =5 5 =5 10=

0 2 =0 4 =0 5 =0 10=

10 2 =10 4 =10 5 =10 10=

2 2 =4 4 =5 5 =10 10=

2

36 42 54

15 27

25 40

21 49

245

10

12243060

48

1020

14283570

6121530

16324080

8162040

18364590

10202550

0000

204050

100

41625

100

6 12 18 24 30 48 60

5 10 15 20 30 35 5045

3 6 9 12 18 21 24 30

7 14 3528 42 56 63 70

4

1

2

3

2 4 83579

3 6 98675

5 107984

7 98679

4 5=4 4=5 4=

8 9 =8 8=9 8=

5 6=5 5=6 5=

6 7=6 6=7 6=

7 8=7 7=8 7=

9 10 =9 9 =

10 9 =

810245716

59783462

275693104

27159863

38495672

573941068

Einm

alei

nsM

201620

564956

908190

726472

302530

423642

6 12 2410 20 4014 28 5618 36 72

24 48 7218 36 5421 42 6315 30 45

35 7045 9040 8020 40

56 7242 5449 6363 81

648016324056848

203628321216248

1449354263217028

186394581725427

92412271518216

3042185424603648

5

Einmaleins

1

27 6 5 3

45896

4 9 2 863758

3 9 5 726837

3 5=5 3=

4 9 =9 4=

7 8=8 7=

3 6=6 3=

9 6=6 9 =

5 7=7 5=

6 8=8 6=

9 3=3 9 =

7 9 =9 7=

1 8=8 1 =

9 8=8 9 =

2 4=4 2 =

M

3

6

10 64

793

82

60

9

6 985

2473

5

7 53

948

62 :8

80 56

16

72

4824

64

40 10

1515

3636

5656

1818

5454

3535

4848

2727

6363

88

7272

88

28 24 20 1235 30 25 1556 48 40 2463 54 45 2742 36 30 18

24 54 12 4812 27 6 2428 63 14 5620 45 10 4032 72 16 64

6 18 10 1418 54 30 4224 72 40 569 27 15 2121 63 35 49

54 3536 81 25

24 72 15

42 45 45

54 18 2018 36 40

48 63 30

12 27 10 72

963

85

6

Divi

dier

en

1

10 : 2 = 6 : 3=

M

8 : 4=

210 : 5=20 : 4=18 : 2 =21 : 3=36 : 6=24 : 8=

24 : 6=18 : 3=25 : 5=16 : 4=64 : 8=20 : 2 =

32 : 8=40 : 4=28 : 7=48 : 6=35 : 5=54 : 9 =

81 : 9 =54 : 6=35 : 5=42 : 7=14 : 2 =24 : 4=

72 : 9 =16 : 8=28 : 4=50 : 5=12 : 3=14 : 7=

12 : 2 =42 : 6=21 : 7=15 : 5=80 : 8=18 : 9 =

3

1881210

3224168

20351540

42211428

30241812

48246480

: 2 : 4 : 5 : 7 : 6 : 8

2 5 2

259763

46548

10

4104876

997676

827

1042

6733

102

9465

8642

4738

6324

5432

63810

7

Dividieren

1

2

3

7 : 2 = R

M

12 : 5= R

17 : 2 = R

17 : 3= R

17 : 4= R

17 : 5= R

17 : 6= R

26 : 9 = R

26 : 8= R

26 : 7= R

26 : 6= R

26 : 5= R

19 : 2 = R

19 : 3= R

19 : 4= R

19 : 5= R

19 : 6= R

38 : 9 = R

38 : 8= R

38 : 7= R

38 : 6= R

38 : 5= R

16 : 5= R

21 : 5= R

26 : 5= R

31 : 5= R

36 : 5= R

11 : 4= R

16 : 4= R

21 : 4= R

26 : 4= R

31 : 4= R

26 : 6= R

32 : 6= R

38 : 6= R

44 : 6= R

50 : 6= R

30 : 8= R

38 : 8= R

46 : 8= R

54 : 8= R

62 : 8= R

10 : 4= R3 2 21 2 2

8

5

4

3

2

2

3

3

4

5

9

6

4

3

3

4

4

5

6

7

3

4

5

6

7

2

4

5

6

7

4

5

6

7

8

3

4

5

6

7

1

2

1

2

5

8

2

5

2

1

1

1

3

4

1

2

6

3

2

3

1

1

1

1

1

3

0

1

2

3

2

2

2

2

2

6

6

6

6

6

8

Um

kehr

aufg

aben

24 3=

: 3=

15 : 5=5=

32 : 8=8=

42 : 6=6=

63 : 7=7=

18 : 3=3=

6 7=: 7=

7 8=: 8=

6 5=: 5=

7 4=: 4=

13 4=12 : 4=

63 : 7=9 7=

5 6=30 : 6=

16 : 8=2 8=

7 5=35 : 5=

60 : 6=10 6=

4 8=32 : 8=

28 : 4=7 4=

7 7=49 : 7=

54 : 9 =6 9 =

7 3=21 : 3=

72 : 8=9 8=

3

701449566335

364527635472

16248405664

406

351

455

123

189

218

542

306

487

: 7 : 9 : 8 : 5 : 3 : 6

123

963

305

216

357

1060

324

728

497

654

217

972

124

426

567

306

287

315

432

742

963

618

12 42 56 30 28

3 4 7 9 6

1027895

453768

231578

830

75

925

49

627

724

912

536

842

9

Aufgabenfamilien

3 6 18

7 9

4 6

3 6 =

6 3 =

18 : 3 =

18 : 6 =

7 9 =

9 7 =

63 : 7 =

63 : 9 =

4 6 =

6 4 =

24 : 4 =

24 : 6 =

5 9

3 8

6 7

3 7

6 8

6 9

5 8

=

=

: =

: =

=

=

: =

: =

=

=

: =

: =

=

=

: =

: =

=

=

: =

: =

=

=

: =

: =

5 8 =

=

: =

: =

5 7 =

=

: =

: =

7 8 =

=

: =

: =

5

3

6

45

24

42

9

8

7

5

3

6

18

18

6

3

45

45

9

5

21

21

7

3

40

40

8

5

63

63

9

7

24

24

8

3

48

48

8

6

35

35

7

5

24

24

6

4

42

42

7

6

54

54

9

6

56

56

8

7

63 24 48 35

24 42 54 56

45 21 40

3

6

6

9

8

7

7

8

9

8

7

8

21

48

54

40

35

56

45

24

42

21

48

54

40

35

56

7

8

9

5

3

6

3

6

6

5

5

7

3

6

6

5

5

7

9

8

7

7

8

9

8

7

8

5 7

7 8

10

Erst

Zeh

ner d

azu,

dan

n Ei

ner

1

2

3

35 + 53 =

35 + 50 =85 + 3 =

13 + 66 =

13 + 60 =+ =

37 + 46 =

37 + 40 =+ =

46 + 42 =

46 + =+ =

63 + 27 =

63 + =+ =

+ 50+ 3

35

+ 30+ 8

45

21 + 34 =

21 + 30 =+ 4 =

18 + 63 =

18 + 60 =+ 3 =

62 + 27 =

62 + 20 =+ 7 =

53 + 39 =

53 + 30 =+ 9 =

84 + 15 =

84 + 10 =+ =

58 + 24 =

58 + 20 =+ =

77 + 13 =

77 + =+ =

26 + 55 =

26 + =+ =

45 + 38 =

45 + 30 =+ 8 =

23 2833

88

85

88

83

75

83

38 48

85

75

43

73

77

94

78

86

83

87

76

53

6

6

5

4

2

7

3

5

40

20

10

50

58 6368

88

83

79

73

79

83

77

83

99

94

99

82

78

82

88

86

88

90

83

90

90

87

90

81

76

81

51

78

82

83

55

51

55

81

78

81

89

82

89

92

83

92

75

11

Erst Zehner weg, dann Einer

1

2

3

49 – 17 =

49 – 10 =– =

36 – 15 =

36 – 10 =– =

66 – 33 =

66 – =– =

97 – 36 =

97 – 30 =– 6 =

63 – 48 =

63 – 40 =– 8 =

54 – 22 =

54 – 20 =– 2 =

45 – 26 =

45 – 20 =– 6 =

36 – 15 =

36 – 10 =– =

86 – 49 =

86 – 40 =– =

95 – 62 =

95 – =– =

51 – 25 =

51 – =– =

– 30– 1

88

– 70– 6

93

76 – 57 =

76 – =– =

88 – 31 =

88 – 30 =– 1 =

93 – 76 =

93 – 70 =– 6 =

38 44 50

57

58

57

17

23

17

20 32

57

17

26

39

26

26

46

36

26

35

31

56

7

5

5

9

3

7

2

5

30

50

60

20

62 6874

58

23

32

39

32

21

26

21

21

26

21

37

46

37

33

36

33

19

26

19

33

35

33

26

31

26

67

23

34

25

61

67

61

15

23

15

32

34

32

19

25

19

23

58

12

MZa

hlen

bis

1 0

00

H Z E

2 3 6

H Z E

H Z E

H Z E

= + +

= + + = + +

= + +

1

2

236 200 30 6

3

320 330340

236

350 360 370 380 390 400410

4 9 3

493 400 90 3

493

1 6 1 3 8 4

161 384100 30060 801 4

161 384

13

MZahlen bis 1 000

H Z E

H Z E

H Z E

H Z E

= + +

= + + = + +

= + +

1

2

3

562 572582 592 602 612 622 632 642

652

4 5 72 1 8

457218 400200 5010 78

457218

1 5 0 3 0 2

150 302100 30050 00 2

150 302

14

MZa

hlen

bis

1 0

00

1

2

3

H Z E

= + +

H Z E

= + +

H Z E

= + +

H Z E

= + +

H Z E

= + +

H Z E

= + +

316

H Z E

3 1 6

= + +

316

H Z E

= + +

316

H Z E

= + +

316

316 300 10 6

6 2 9

2 4 7

3 0 8

2 5 3

5 0 0

4 3 1

5 5 5

8 3 0

629

247

308

253

500

431

555

830

600

200

300

200

500

400

500

800

20

40

0

50

0

30

50

30

9

7

8

3

0

1

5

0

629

247

308

253

500

431

555

830

15

M

1

2

3

H Z E

= + +

H Z E

8 2 9

H Z E357

H Z E740

H Z E

4 0 8

H Z E

= + +

H Z E

7 6 5

H Z E207

H Z E513

H Z E

0 6 7

H Z E

5 8 3

H Z E920

H Z E801

H Z E

3 0 2

316

H Z E

= + +

H Z E

3 7 1

H Z E589

H Z E14

H Z E

6 5 0

Zahlen bis 1 000

4 6 22 2 6 7 2 1

462226 721400200 7006020 2026 1

462226 721

371 829 765 583

650 408 67 302

5 8 9

1 4

3 5 7

7 4 0

2 0 7

5 1 3

9 2 0

8 0 1

16

Taus

ende

rtaf

elM

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

31 32 33 34 35 36 37 38 39 40

41 42 43 44 45 46 47 48 49 50

51 52 53 54 55 56 57 58 59 60

61 62 63 64 65 66 67 68 69 70

71 72 73 74 75 76 77 78 79 80

81 82 83 84 85 86 87 88 89 90

91 92 93 94 95 96 97 98 99 100

101 102 103 104 105 106 107 108 109 110

111 112 113 114 115 116 117 118 119 120

121 122 123 124 127 128 129 130

131 132 133 134 137 138 138 140

141 142 149 150

151 152 159 160

161 162 163 164 167 167 169 170

171 172 173 174 177 178 179 180

181 182 183 184 185 186 187 188 189 190

191 192 193 194 195 196 197 198 199 200

201 202 203 204 205 206 207 208 209 210

211 215 220

221 225 230

231 235 240

241 245 250

251 252 253 254 255 256 257 258 259 260

261 270

271 275 280

281 285 290

291 292 293 294 295 296 297 298 299 200

301 310

312 319

323 328

334 337

345 346

355 356

364 367

373 378

382 389

391 400

401 403 405

412 414 416

423 425 427

434 436 438

445 447 449

456 458 460

135

13

23

275

379 477

1

46 149

250

382

4372

125

145 146 147

24 25

33

255

264 265 266

368

378 380

388

466 467

478

488 489

36

47

56 57

67

138

147 148 150

158

168

228

238 239

249

260

351 352 353

362

372

438 439

449

459

466 467 468 469

17

TausendertafelM

507

517

527

537

547

557

567

577

587

597

661 662 663 664 665 666 667 668 669 670

725

735

743 744 745 746 747

755

765

823 827

834 836

845

854 856

863 867

901 905 910

941 950

951 960

991 995 996 1000

624

565 985

1

537

673

1 000

2

777 884

762

880

625 626

634

644

555

566 567

575

975

994 995 996

518

528

536 538 539

548

663

674

684

694

967 970

978 979

988 989

997

766 767 768

787

873 874

885

895 896

744

753 754

763

772

869

887 889

898

18

Zahl

enst

rahl

M

2

100 200 300 400 500 600 700 800 900 1 0000

1

100 200 300 400 500 600 700 800 900 1 0000

40 170 290 330 450 590 660 720 810 980

3420 470

400 500

710 770

700 800

340 360

300 400 100 200 500 600

4120

100 200

310 740 290 610

90 120 260 310 420 560 630 680 820 910

150 180 530 590

190 350 780 230 670

300 700 200 600400 800 300 700

19

Zahlenstrahl

2520

500 600

310 740 290 610

M

3300 299

1 000 999

30 200

360 400

280 290

212 202

101 110

470 470

537 547

813 853

719 710

998 997

904 906

777 777

395 355

294 249

624 642

501 510

404 440

560 506

332 362

366 355

736 563

945 854

707 717

>

1420 490

400 500

830

800 900

110

100 200

270

200 300

670

600 700

4

215 217

590 350 780 220 660

300 700 200 600400 800 300 700

860 180 230 640

>

<

<

<

>

<

=

<

<

>

>

<

=

>

>

<

<

<

>

<

>

>

>

<

212 213214 220

216219218

221

20

Nac

hbar

zahl

en

2Nachbarzehner

440 443 450337264758

Nachbarzehner

367435986249

Nachbarzehner

538724277351

Nachbarzehner

495943582619

Nachbarzehner

281523708996

3Nachbarhunderter

400 468 500379523291

Nachbarhunderter

917348736465

Nachbarhunderter

246474849923

Nachbarhunderter

953717574652

Nachbarhunderter

470381693128

1V Z N

898 899 900656288701

V Z N

749568436955

V Z N

419580

225699

V Z N

780235

671952

M

655 657287 289700 702

330 340260 270750 760

300 400500 600200 300

748 750567 569435 437954 956

360 370430 440980 990240 250

900 1000300 400700 800400 500

418 420578 579

226 227698 700

530 540720 730270 280350 360

200 300400 500800 900900 1000

779 781233 234

672 673951 953

490 500940 950580 590610 620

900 1000700 800500 600600 700

280 290520 530700 710990 1000

400 500300 400600 700100 200

21

400

700970

990

325

328

576

572

800337

200700

735569

831

879

289

138

900

619

600930

500799 634

EinergleichZeh

ner

gleich

glatteHunderter

300

109

230

100

200

300

500

600

800

900

1000

910

920

930940950960

980

1000

321322323

324

326327

329

330

571

573

574575

577578579580

800

700200

600

900

569

619

879

289

799500

Einergleich

glatteHunderter

22

Ähnl

iche

Auf

gabe

n

1 400 + 300 =40 + 30 =4 + 3 =

600 + 200 =60 + 20 =6 + 2 =

300 + 700 =30 + 70 =3 + 7 =

500 + 400 =50 + 40 =5 + 4 =

300 + 400 =30 + 40 =3 + 4 =

200 + 600 =20 + 60 =2 + 6 =

800 + 100 =80 + 10 =8 + 1 =

500 + 200 =50 + 20 =5 + 2 =

2 900 – 600 =90 – 60 =9 – 6 =

700 – 200 =70 – 20 =7 – 2 =

800 – 300 =80 – 30 =8 – 3 =

600 – 300 =60 – 30 =6 – 3 =

400 – 100 =40 – 10 =4 – 1 =

500 – 400 =50 – 40 =5 – 4 =

900 – 300 =90 – 30 =9 – 3 =

500 – 100 =50 – 10 =5 – 1 =

3

300 600 400 200 500 500800

100300

200900

700

700

70

7

300

30

3

800

80

8

500

50

5

1000

100

10

500

50

5

900

90

9

300

30

3

700

70

7

300

30

3

800

80

8

100

10

1

900

90

9

600

60

6

700

70

7

400

40

4

900 600 1000

700 100 200

23

MAufgaben m

it 1 000

1

2

200 + = 1 000300 + = 1 000

920 + = 1 000980 + = 1 000

1 000 – = 5001 000 – = 0

1 000 – = 9701 000 – = 930

1 000 – = 9001 000 – = 800

1 000 – = 9201 000 – = 980

1 000 – = 1001 000 – = 200

1 000 – = 9101 000 – = 960

1 000 – = 7001 000 – = 300

1 000 – = 9901 000 – = 940

100 + = 1 000600 + = 1 000

910 + = 1 000960 + = 1 000

500 + = 1 000700 + = 1 000

950 + = 1 000930 + = 1 000

400 + = 1 000900 + = 1 000

990 + = 1 000940 + = 1 000

300 700700600400200900

1 000

2005008009001001 000

1 000

910970920930980940

1 000

940930950990960910

1 000

999995998991993996

1 000

997994992995998991

1 000

3

800

700

80

20

500

1000

30

70

900

400

90

40

100

200

80

20

500

300

50

70

900

800

90

40

600

100

10

60

300

700

10

60

300400600800100

800500200100900

0

903080702060

607050104090

152974

368529

24

MZa

hlen

bis

1 0

00 z

erle

gen

300 600600500100

900

400200700300

800

3004000

200

500

100400600300

700

300600400200

600

1

809030

100

170130120

200

290240250

300

320340370

400

440450410

500

2

540530580

600

650630610

700

770790710

800

870880820

900

970920950

1 000

3

300400800

201070

607020

400600100500

307080

507090

200100500300

106050

301090

600300100400

806030

302080

3000

200400

605090

308050

25

MZahlen bis 1 000 zerlegen

1 334 + = 340296 + = 300653 + = 660549 + = 550735 + = 740

617 + = 620982 + = 990838 + = 840205 + = 210496 + = 500

324 – = 320463 – = 460842 – = 840639 – = 630741 – = 740

185 – = 180918 – = 910597 – = 590251 – = 250349 – = 340

2 420 + = 500580 + = 600270 + = 300160 + = 200350 + = 400

740 + = 800610 + = 700350 + = 400990 + = 1 000 200 + = 300

370 – = 300910 – = 900650 – = 600740 – = 700630 – = 600

460 – = 400580 – = 500230 – = 200490 – = 400840 – = 800

3

470

465 469

461

466

468467

464

463

400

390 330

350

320

370360

310

380

600

550 520

570

510

530590

540

580 50

64715

8020304050

38254

60905010

100

43291

7010504030

58719

6080309040

80 1 7030 9 5090 4 80

70 2 3010 3 4060 6 9020 7 20

5 10

26

Ähnl

iche

Auf

gabe

n (

) +

1 52 + 7 =252 + 7 =352 + 7 =

26 + 3 =326 + 3 =726 + 3 =926 + 3 =

31 + 5 =331 + 5 =631 + 5 =

62 + 6 =562 + 6 =262 + 6 =662 + 6 =

47 + 2 =447 + 2 =347 + 2 =

3 + 4 =903 + 4 =803 + 4 =503 + 4 =

2+ 263463

+ 173773774

+ 3 436836

+ 5 6222333444

3 52 + 20 =452 + 20 =152 + 20 =

26 + 10 =326 + 10 =726 + 10 =926 + 10 =

32 + 50 =332 + 50 =832 + 50 =

62 + 30 =562 + 30 =262 + 30 =662 + 30 =

47 + 30 =947 + 30 =547 + 30 =

3 + 60=403 + 60=703 + 60=903 + 60=

4+ 1048848

+ 206

906916

+ 30 4059659

+ 50 60518309338

5

366361

59259359

72472172

36336636

82382882

49449349

77977577

227 228338 339449 450

89 99689 699

568 578359 369388 398

29329729929

36336736936

68568268668

92592292692

7907807507

63463763963

39 40839 840

65465

74774775

58858

26926936

357 358359 360 362 363 364 365

27

Ähnliche Aufgaben () +

1 200 + 300 =250 + 300 =252 + 300 =

800 + 100 =450 + 100 =558 + 100 =769 + 100 =

500 + 200 =530 + 200 =532 + 200 =

300 + 600 =330 + 600 =303 + 600 =333 + 600 =

200 + 400 =240 + 400 =247 + 400 =

7 + 500 =307 + 500 =107 + 500 =37 + 500 =

2+ 20063463

+ 30089689

+ 50073173374

+ 400444333222

3 234 + 300 =234 + 400 =234 + 500 =234 + 600 =234 + 700 =

134 + 500 =224 + 600 =234 + 700 =334 + 200 =434 + 300 =

234 + 2 =234 + 3 =234 + 4 =234 + 5 =234 + 6 =

234 + 10 =234 + 20 =234 + 30 =234 + 40=234 + 50 =

4827

824 3

890 5

651 7

703 6

423 40

940 60

918 70

206 70

675 300

450 500

348 500

607 300

500550552

700730732

600640647

844733622

900550658869

900930903933

507807607537

389989

263663

573673874

236237238239240

244254264274284

534634734834934

634824934534734

658 463 988 975 848

895 709 1000 276 950 907

28

Ähnl

iche

Auf

gabe

n (

)–

1 56 – 4 =256 – 4 =356 – 4 =

97 – 5 =297 – 5 =597 – 5 =997 – 5 =

38 – 3 =338 – 3 =538 – 3 =

84 – 2 =484 – 2 =884 – 2 =384 – 2 =

69 – 7 =469 – 7 =869 – 7 =

49 – 6 =649 – 6 =549 – 6 =749 – 6 =

2– 468368

– 173473472

– 3 459259

– 5 6666888777

3 56 – 20=556 – 20 =856 – 20 =

97 – 60=197 – 60 =697 – 60 =597 – 60 =

38 – 10 =838 – 10 =638 – 10 =

77 – 40=277 – 40=877 – 40=677 – 40=

69 – 50 =969 – 50 =669 – 50 =

87 – 30 =487 – 30 =587 – 30 =987 – 30 =

4– 1069369

– 7097497487

– 50 6071671

– 30 40999888777

5

710707

52252352

36536836

35335535

28828628

62462862

19919619

661 660883 882772 771

21 11621 611

969 959858 848747 737

92292592992

37137637537

82482882382

37237837637

43643543743

57457557957

56 55256 255

64364

72472471

59359

27427417

702 703704 705

706708 709

711

29

1 400 – 300 =450 – 300 =456 – 300 =

600 – 500 =670 – 500 =677 – 500 =977 – 500 =

800 – 200 =830 – 200 =838 – 200 =

300 – 100 =380 – 100 =389 – 100 =489 – 100 =

800 – 600 =860 – 600 =869 – 600 =

700 – 400 =730 – 400 =737 – 400 =797 – 400 =

2– 200

400463

– 500700770707

– 300489689

– 400444555666

Ähnliche Aufgaben () –

4424

3 421

510

5

359

7

209

4

893

50

890

60

675

20

766

20

517

300

480

400

955

400

907

800

3 746 – 500 =746 – 600 =746 – 700 =746 – 300 =746 – 400 =

646 – 500 =736 – 600 =745 – 700 =846 – 300 =706 – 400 =

746 – 3 =746 – 4 =746 – 6 =746 – 5 =746 – 2 =

746 – 20=746 – 30 =746 – 40=746 – 10 =746 – 0 =

100150156

600630638

200260269

44155266

100170177477

200280289389

300330337397

189389

200263

200270207

743742740741744

726716706736746

24614646

446346

14613645

546306

352 843 655 217 555

505 205 830 746 80 107

30

Ähnl

iche

Auf

gabe

n (

) +

228 + 1 =228 + 2 =228 + 3 =

60 + 30 =60 + 40=60 + 50 =

84 + 7 =584 + 7 =684 + 7 =984 + 7 =

80 + 30 =84 + 30 =184 + 30 =104 + 30 =

484 + 5 =484 + 6 =484 + 7 =

440 + 50 =440 + 60=440 + 70=

49 + 5 =749 + 5 =349 + 5 =649 + 5 =

90 + 50 =99 + 50 =

399 + 50 =309 + 50 =

147 + 2 =147 + 3 =147 + 4 =

806 + 3 =806 + 4 =806 + 5 =

542 + 7 =542 + 8 =542 + 9 =

170 + 20 =170 + 30 =170 + 40=

810 + 70=820 + 80=830 + 90 =

36 + 8 =436 + 8 =636 + 8 =536 + 8 =

27 + 9 =527 + 9 =727 + 9 =127 + 9 =

8 + 6 =408 + 6 =808 + 6 =908 + 6 =

50 + 80=56 + 80=

656 + 80=606 + 80=

70 + 90 =77 + 90 =

777 + 90 =707 + 90 =

1

2

3

241221261

229230231

90100110

489490491

490500510

149150151

809810811

549550551

190200210

880900920

91591691991

110114214134

54754354654

140149449359

44444644544

36536736136

14414814914

130136736686

160167867797

401301281 321 341 361 381

31

1+ 8 7 5 979

+ 8 5 7 61786

+ 7 8 9 6367475

2+ 90 60 70 808070

+ 90 70 80 60350690

+ 80 70 50 90258369

Ähnliche Aufgaben () +

3

534 7

367 50

629 9

568 70

257 9

894 90

748 3

246 80

676 6

199 30

918 4

565 60

4

583 8 42 65 5 577 376 9 71 33 7 567

15 14 12 1617 16 14 18

170 140 150 160160 130 140 150

25 22 24 2394 91 93 92

440 420 430 410780 760 770 750

374 375 376 373482 483 484 481

338 328 308 348449 439 419 459

541

417

638

638

266

984

751

326

682

229

922

625

641 652 465 614

591 70 385 4050 582 80 574

32

Ähnl

iche

Auf

gabe

n (

)–

761 – 1 =761 – 2 =761 – 3 =

120 – 10 =120 – 20 =120 – 30 =

52 – 3 =252 – 3 =852 – 3 =452 – 3 =

100 – 30 =110 – 30 =111 – 30 =211 – 30 =

962 – 2 =962 – 3 =962 – 4 =

930 – 20 =930 – 30 =930 – 40=

76 – 9 =876 – 9 =676 – 9 =376 – 9 =

300 – 90 =320 – 90 =327 – 90 =627 – 90 =

276 – 5 =276 – 6 =276 – 7 =

344 – 3 =344 – 4 =344 – 5 =

585 – 4 =585 – 5 =585 – 6 =

260 – 50 =260 – 60=260 – 70=

340 – 30 =340 – 40=340 – 50 =

84 – 8 =584 – 8 =284 – 8 =984 – 8 =

45 – 7 =345 – 7 =745 – 7 =445 – 7 =

43 – 6 =143 – 6 =943 – 6 =543 – 6 =

500 – 80=580 – 80=584 – 80=984 – 80=

900 – 70=940 – 70=946 – 70=646 – 70=

1

2

3

704 744664

760759758

11010090

960959958

910900890

271270269

341340339

581580579

210200190

310300290

49249849449

708081

181

67867667367

210230237537

76576276976

38338738438

37137937537

420500504904

830870876576

464544504 584 624384 424

33

Ähnliche Aufgaben () –

1– 7 6 8 91113

– 8 7 9 66531

– 9 7 8 6824653

2– 9 7 6 81412

– 6 8 7 92485

– 8 9 6 7343526

3417

9

9225

8323

7614

3518

4268

2645

2539

9736

6113

5824

8747

4763

906

444

707

543

609

234

808

4 5 3 26 7 5 4

5 7 8 63 5 6 4

57 58 56 5923 24 22 25

18 16 17 1579 77 78 76

815 817 816 818644 646 645 647

335 334 337 336518 517 520 519

408

917

829

757

343

418

259

244

967

608

578

867

673 374 483 154667 367 474 14684 63 51 72

34

Taus

chau

fgab

en

2 20 + 660=660 + 20=

50 + 396=396 + 50=

40 + 540=540 + 40=

70 + 474=474 + 70=

30 + 240=240 + 30=

80 + 243=243 + 80=

60 + 820=820 + 60=

60 + 888=888 + 60=

3+ 583 63513254

+ 460 8502040301050

+ 355 524 27997865

+ 681 355 2994090708060

1

6 + 763=763 + 6=

8 + 254=254 + 8=

5 + 324=324 + 5=

7 + 845=845 + 7=

4 + 452=452 + 4=

6 + 339=339 + 6=

8 + 121=121 + 8=

4 + 688=688 + 4=

Rechne im Kopf.

769769

262262

329329

852852

456456

345345

129129

692692

584 636586 638585 637588 640587 639

364 533 288362 531 286363 532 287361 530 285360 529 284

721 395 339771 445 389751 425 369761 435 379741 415 359

480 870500 890490 880470 860510 900

680680

446446

580580

544544

270270

323323

880880

948948

35

Geschickt ergänzen

799796798797

803

198195197196

202

490470480460

510

680690670660

730

795792790796

805

597599595598

604

3

2 810 – 780 =780 + = 810

530 – 470 =470 + = 530

920 – 880 =880 + = 920

640 – 590 =590 + = 640

350 – 290 =290 + = 350

610 – 590 =590 + = 610

460 – 380 =380 + = 460

720 – 640 =640 + = 720

1

703 – 699 =699 + = 703

801 – 797 =797 + = 801

406 – 398 =398 + = 406

302 – 297 =297 + = 302

202 – 193 =193 + = 202

701 – 698 =698 + = 701

902 – 897 =897 + = 902

504 – 496 =496 + = 504

Rechne im Kopf.

4

30

8

40

9

60

5

80

4

30

8

40

9

60

5

80

4

60

5

50

3

20

8

80

4

60

5

50

3

20

8

80

4756

4756

20403050

50406070

101315 9

7596

36

Erst

Hun

dert

er d

azu

2756 + 112 =

756 + 100 =+ 10 =+ 2 =

846 + 123 =

846 + 100 =+ 20 =+ 3 =

324 + 451 =

324 + 400 =+ 50 =+ 1 =

275 + 521 =

275 + 500 =+ 20 =+ 1 =

3652 + 237 =

652 + 200 =+ 30 =+ 7 =

263 + 524 =

263 + 500 =+ 20 =+ 4 =

552 + 315 =

552 + 300 =+ 10 =+ 5 =

184 + 716 =

184 + 700 =+ 10 =+ 6 =

4627 + 57 =

627 + 50 =+ 7 =

372 + 305 =

372 + 300 =+ 5 =

735 + 103 =

735 + 100 =+ 3 =

647 + 230 =

647 + 200 =+ 30 =

1712 + 256 =

712 + 200 =+ 50 =+ 6 =

563 + 306 =

563 + 300 =+ 6 =

+ 200 + 50+ 6

712

+ 300+ 6

563

968

912912 962962 968

869

863863 869863 869912 962 968

775

724724 774774 775

867

852852 862862 867

838

835835 838

969

946946 966966 969

787

763763 783783 787

677

672672 677

868

856856 866866 868

889

852852 882882 889

684

677677 684

796

775775 795795 796

900

884884 894894 900

877

847847 877

37

Erst Hunderter dazu3307 + 421 =

+ =+ =+ =

165 + 732 =

+ =+ =+ =

217 + 331 =

+ =+ =+ =

554 + 226 =

+ =+ =+ =

2554 + 332 =

+ =+ =+ =

442 + 218 =

+ =+ =+ =

135 + 264 =

+ =+ =+ =

635 + 251 =

+ =+ =+ =

1628 + 351 =

+ =+ =+ =

563 + 125 =

+ =+ =+ =

202 + 645 =

+ =+ =+ =

347 + 262 =

+ =+ =+ =

628 563 202 347

4428 + 401 =

+ =+ =

543 + 302 =

+ =+ =

705 + 130 =

+ =+ =

426 + 52 =

+ =+ =

979

300 928925 50 978978 1 979

886

554 300 854854 30 884884 2 886

728

307 400 707707 20 727727 1 728

829

428 400 828828 1 829

688

100 663663 20 683683 5 688

660

442 200 642642 10 652652 8 660

897

165 700 865865 30 895895 2 897

845

543 300 843843 2 845

847

600 802802 40 842842 5 847

399

135 200 335335 60 395395 4 399

548

217 300 517517 30 547547 1 548

835

705 100 805805 30 835

609

200 547547 60 607607 2 609

886

635 200 835835 50 885885 1 886

780

554 200 754754 20 774774 6 780

478

426 50 476476 2 478

38

Erst

Hun

dert

er w

eg

2748 – 615 =

748 – 600 =– 10 =– 5 =

665 – 324 =

665 – 300 =– 20 =– 4 =

537 – 324 =

537 – 300 =– 20 =– 4 =

899 – 646 =

899 – 600 =– 40 =– 6 =

3994 – 953 =

994 – 900 =– 50 =– 3 =

367 – 256 =

367 – 200 =– 50 =– 6 =

456 – 254 =

456 – 200 =– 50 =– 4 =

657 – 437 =

657 – 400 =– 30 =– 7 =

4953 – 601 =

953 – 600 =– 1 =

578 – 305 =

578 – 300 =– 5 =

645 – 120 =

645 – 100 =– 20 =

539 – 28 =

539 – 20 =– 8 =

1659 – 317 =

659 – 300 =– 10 =– 7 =

328 – 206 =

328 – 200 =– 6 =

– 300– 10– 7

659

– 200– 6

328

342

359359 349349 342

122

128128 122122 128342 349 359

213

237237 217217 213

202

256256 206206 202

352

353353 352

341

365365 345345 341

111

167167 117117 111

273

278278 273

133

148148 138138 133

41

94 94 44 44 41

525

545545 525

253

299299 259259 253

220

257257 227227 220

511

519519 511

39

Erst Hunderter weg

2557 – 326 =

– =– =– =

863 – 561 =

– =– =– =

574 – 372 =

– =– =– =

364 – 252 =

– =– =– =

3973 – 671 =

– =– =– =

717 – 212 =

– =– =– =

548 – 416 =

– =– =– =

495 – 314 =

– =– =– =

4658 – 404 =

– =– =

444 – 302 =

– =– =

783 – 270 =

– =– =

695 – 64 =

– =– =

1639 – 427 =

– =– =– =

785 – 332 =

– =– =– =

321 – 211 =

– =– =– =

967 – 741 =

– =– =– =

639 785 321 967

212

400 239239 20 219219 7 212

231

557 300 257257 20 237237 6 231

302

973 600 373373 70 303303 1 302

254

658 400 258258 4 254

453

300 485485 30 455455 2 453

302

863 500 363363 60 303303 1 302

505

717 200 517517 10 507507 2 505

142

444 300 144144 2 142

110

200 121121 10 111111 1 110

202

574 300 274274 70 204204 2 202

132

548 400 148148 10 138138 6 132

513

783 200 583583 70 513

226

700 267267 40 227227 1 226

112

364 200 164164 50 114114 2 112

181

495 300 195195 10 185185 4 181

631

695 60 635635 4 631

40

Erst

Hun

dert

er d

azu

2755 + 126 =

755 + 100 =+ 20 =+ 6 =

168 + 213 =

168 + 200 =+ 10 =+ 3 =

528 + 367 =

528 + 300 =+ 60 =+ 7 =

434 + 249 =

434 + 200 =+ 40 =+ 9 =

3697 + 252 =

697 + 200 =+ 50 =+ 2 =

271 + 275 =

271 + 200 =+ 70 =+ 5 =

384 + 343 =

384 + 300 =+ 40 =+ 3 =

566 + 263 =

566 + 200 =+ 60 =+ 3 =

4604 + 97 =

604 + 90 =+ 7 =

534 + 309 =

534 + 300 =+ 9 =

349 + 208 =

349 + 200 =+ 8 =

777 + 150 =

777 + 100 =+ 50 =

1256 + 435 =

256 + 400 =+ 30 =+ 5 =

339 + 502 =

339 + 500 =+ 2 =

+ 400 + 30+ 5

256

+ 500+ 2

339

691

656656 686686 691

841

839839 841839 841656 686 691

895

828828 888888 895

727

684684 724724 727

557

549549 557

381

368368 378378 381

546

471471 541541 546

843

834834 843

881

855855 875875 881

949

897897 947947 949

701

694694 701

683

634634 674674 683

829

766766 826826 829

927

877877 927

41

Erst Hunderter dazu

2478 + 344 =

+ =+ =+ =

579 + 254 =

+ =+ =+ =

833 + 167 =

+ =+ =+ =

624 + 278 =

+ =+ =+ =

3383 + 539 =

+ =+ =+ =

209 + 496 =

+ =+ =+ =

258 + 474 =

+ =+ =+ =

508 + 366 =

+ =+ =+ =

4497 + 206 =

+ =+ =

397 + 303 =

+ =+ =

349 + 67 =

+ =+ =

448 + 370 =

+ =+ =

1513 + 288 =

+ =+ =+ =

759 + 145 =

+ =+ =+ =

329 + 138 =

+ =+ =+ =

175 + 635 =

+ =+ =+ =

513 759 329 175

801

200 713713 80 793793 8 801

822

478 300 778778 40 818818 4 822

922

383 500 883883 30 913913 9 922

703

497 200 697697 6 703

904

100 859859 40 899899 5 904

833

579 200 779779 50 829829 4 833

705

209 400 609609 90 699699 6 705

700

397 300 697697 3 700

467

100 429429 30 459459 8 467

1000

833 100 933933 60 993993 7 1000

732

258 400 658658 70 728728 4 732

416

349 60 409409 7 416

810

600 775775 30 805805 5 810

902

624 200 824824 70 894894 8 902

874

508 300 808808 60 868868 6 874

818

448 300 748748 70 818

42

Erst

Hun

dert

er w

eg

2688 – 439 =

688 – 400 =– 30 =– 9 =

327 – 119 =

327 – 100 =– 10 =– 9 =

982 – 536 =

982 – 500 =– 30 =– 6 =

535 – 318 =

535 – 300 =– 10 =– 8 =

3725 – 451 =

725 – 400 =– 50 =– 1 =

625 – 234 =

625 – 200 =– 30 =– 4 =

959 – 385 =

959 – 300 =– 80 =– 5 =

426 – 275 =

426 – 200 =– 70 =– 5 =

4746 – 93 =

746 – 90 =– 3 =

436 – 207 =

436 – 200 =– 7 =

583 – 306 =

583 – 300 =– 6 =

624 – 110 =

624 – 100 =– 10 =

1875 – 258 =

875 – 200 =– 50 =– 8 =

924 – 607 =

924 – 600 =– 7 =

– 200– 50– 8

875

– 600– 7

924

617

675675 625625 617

317

324324 317317 324617 625 675

446

482482 452452 446

574

659659 579579 574

277

283283 277

208

227227 217217 208

391

425425 395395 391

229

236236 229

249

288288 258258 249

274

325325 275275 274

653

656656 653

217

235235 225225 217

151

226226 156156 151

514

524524 514

43

Erst Hunderter weg

2313 – 217 =

– =– =– =

850 – 368 =

– =– =– =

502 – 385 =

– =– =– =

964 – 658 =

– =– =– =

3860 – 426 =

– =– =– =

703 – 219 =

– =– =– =

524 – 179 =

– =– =– =

423 – 364 =

– =– =– =

4924 – 407 =

– =– =

696 – 509 =

– =– =

604 – 58 =

– =– =

343 – 180 =

– =– =

1743 – 663 =

– =– =– =

675 – 484 =

– =– =– =

467 – 297 =

– =– =– =

833 – 573 =

– =– =– =

743 675 467 833

80

600 143143 60 83 83 3 80

96

313 200 113113 10 103103 7 96

434

860 400 460460 20 440440 6 434

517

924 400 524524 7 517

191

400 275275 80 195195 4 191

482

850 300 550550 60 490490 8 482

484

703 200 503503 10 493493 9 484

187

696 500 196196 9 187

170

200 267267 90 177177 7 170

117

502 300 202202 80 122122 5 117

345

524 100 424424 70 354354 9 345

546

604 50 554554 8 546

270

500 333333 70 263263 3 270

306

964 600 364364 50 314314 8 306

59

423 300 123123 60 63 63 4 59

163

343 100 243243 80 163

44

Übe

rsch

lage

n

1

324 + 287611711

638 + 244782882

459 + 315774874

958 – 838120220

589 – 327262362

695 – 537258158

651 + 344895995

739 + 221960860

522 + 369991891

985 – 268617517

455 – 237218318

764 – 328336436

366 + 343609709

513 + 277790890

198 + 735833933

764 – 241523423

863 – 735228128

476 – 253223323

234 + 656790890

408 + 402810710

385 + 514999899

597 – 283314214

381 – 157324224

649 – 329320420

Überschlage. Kreuze an.

2

717

45

360 + 280

417 – 49

190 + 325

295 + 38

120 + 380

1 000 – 47

625 – 570910 – 380

830 – 750578 + 64

500

515

80

333

953

368

55

530

642

640

540610

300 820

790

460

390520

210

750180 480

930250

700

Immer

1 000

70

1000

Färbe Aufgabe und Ergebnis gleich.

G B

A

C

D

E

F

H

I

A

BC

DE

F

G

H

I

JJ

46

22 20

2510

9 902510

5 502510

6 602510

Ähnl

iche

Auf

gabe

n (

) ·

1 6 1 =6 10 =6 100 =

10 10 =10 100 =

3 3 =3 30 =

2 3 =2 30 =2 300 =

2 7 =2 70 =

6 6 =6 60 =

5 2 =5 20 =5 200 =

5 6 =5 60 =

7 7 =7 70 =

4 1 =4 10 =4 100 =

3 4 =3 40 =

4 4 =4 40 =

2 4 =2 40 =2 400 =

4 3 =4 30 =

9 9 =9 90 =

330 60 90

90 180

70 140

660

600

660

600

10100

1000

440

400

880

800

1001000

990

14140

36360

30300

49490

12120

16160

12120

81810

150 240 270210180120 300

360 630 720540450270 810 900

280 490 560420350210 630 700

4 4010 10020 200

10 10025 25050 500

18 18045 45090 900

12 12030 30060 600

47

32 5 10

330

2 5 10880

2 5 10770

Ähnliche Aufgaben () ·

2 4 60 =60 4 =

3 70 =70 3 =

3 80 =80 3 =

6 50 =50 6 =

7 40 =40 7 =

9 40 =40 9 =

9 50 =50 9 =

5 80 =80 5 =

6 90 =90 6 =

8 70 =70 8 =

1 3 1 =30 1 =

7 1 =70 1 =

2 6 =20 6 =

4 8 =40 8 =

3 2 =30 2 =

6 2 =60 2 =

5 3 =50 3 =

7 2 =70 2 =

4 2 =40 2 =

3 4 =30 4 =

4120 180 240

100 160

80 160

330

12120

660

15150

880

770

240240

210210

32320

240240

300300

12120

280280

360360

14140

450450

400400

12120

540540

560560

600360 420300 54060 480

40 180120806020 140 200

400200 240 36012040 280 320

6 15 3060 150 300

16 40 80160 400 800

14 35 70140 350 700

48

Gesc

hick

t mul

tipliz

iere

n

1 5 70 =6 70 =

5 20 =6 20 =

2 60 =4 60 =

5 80 =6 80 =

5 40 =6 40 =

2 80 =4 80 =

30 10 =30 9 =

90 10 =90 9 =

70 2 =70 4 =

60 10 =60 9 =

10 10 =10 9 =

50 2 =50 4 =

40 10 =40 9 =

80 10 =80 9 =

30 2 =30 4 =

230 60 90 70

248

4 6 8 7306090

70 20 90 100789

3

19485

310769

37824

103685

54938

287106

350420

100120

120240

400480

200240

160320

300270

900810

140280

600540

400360

10090

100200

800720

60120

60 120 180 140120 240 360 280240 480 720 560

120 180 240 210240 360 480 420360 540 720 630

490 140 630 700560 160 720 800630 180 810 900

40360160320200

180600420360540

270630720180360

700210420560350

400320720240640

2008007001000600

49

Geschickt multiplizieren

1

2

2 50 =5 50 =7 50 =

3 60 =6 30 =

2 90 =9 20 =

2 20 =5 20 =7 20 =

2 30 =5 30 =7 30 =

4 60 =6 40 =

8 70 =7 80 =

2 80 =5 80 =7 80 =

70 2 =70 5 =70 7 =

90 7 =70 9 =

30 5 =50 3 =

60 2 =60 5 =60 7 =

2 40 =5 40 =7 40 =

60 8 =80 6 =

50 7 =70 5 =

2 90 =5 90 =7 90 =

10 2 =10 5 =10 7 =

60 9 =90 6 =

70 6 =60 7 =

100 2 =100 5 =100 7 =

3

1090407050

30100704080

3070805060

10030608090

2040809060

5040902060

100250350

40100140

60150210

160400560

80200280

180450630

140350490

120300420

205070

200500700

40360160280200

180600420240480

270630720450540

700210420560630

160320640720480

500400900200600

180180

180180

240240

560560

630630

150150

480480

540540

350350

420420

50

2 : 2 5 1010100

: 3 5 1030300

: 4 5 1040400

Ähnl

iche

Auf

gabe

n (

):

1 6 : 3 =60 : 3 =

600 : 3 =

24 : 4 =240 : 4 =

63 : 9 =630 : 9 =

25 : 5 =250 : 5 =

8 : 4 =80 : 4 =

800 : 4 =

36 : 6 =360 : 6 =

72 : 8 =720 : 8 =

16 : 4 =160 : 4 =

4 : 2 =40 : 2 =

400 : 2 =

49 : 7 =490 : 7 =

12 : 2 =120 : 2 =

18 : 3 =180 : 3 =

9 : 3 =90 : 3 =

900 : 3 =

54 : 6 =540 : 6 =

21 : 3 =210 : 3 =

28 : 7 =280 : 7 =

10 : 5 =100 : 5 =

1 000 : 5 =

30 : 5 =300 : 5 =

32 : 4 =320 : 4 =

45 : 9 =450 : 9 =

380 40

80

220

200

220

200

220

200

330

300

220

200

660

770

550

660

990

440

770

660

660

990

770

440

660

880

550

360 240 200280320400 160

720 480 400560640800 320 160240

120

5 2 150 20 10

10 6 3100 60 30

10 8 4100 80 40

51

Ähnliche Aufgaben () :

1 490 : 7 =560 : 7 =630 : 7 =

350 : 5 =400 : 5 =450 : 5 =

480 : 6 =420 : 6 =360 : 6 =

180 : 2 =160 : 2 =140 : 2 =

200 : 4 =240 : 4 =280 : 4 =

90 : 3 =180 : 3 =270 : 3 =

160 : 8 =320 : 8 =640 : 8 =

270 : 9 =540 : 9 =810 : 9 =

150 : 5 =300 : 5 =450 : 5 =

280 : 7 =210 : 7 =140 : 7 =

3

350

350 300 250

2

70210350420630

: 7560480720240640

: 8240120180600540

: 6360180720540630

: 9350450300400250

: 5700900200600800

: 10

708090

708090

807060

908070

506070

306090

204080

306090

306090

403020

1030506090

7060903080

402030

10090

4020806070

7090608050

7090206080

450 100 50400500 200

630 420 70490560700 280 140210

150

52

Gesc

hick

t div

idie

ren

1 240 : 8 =480 : 8 =

160 : 4 =320 : 4 =

50 : 5 =100 : 5 =

120 : 3 =240 : 3 =

450 : 9 =900 : 9 =

100 : 2 =200 : 2 =

140 : 7 =280 : 7 =

250 : 5 =500 : 5 =

160 : 4 =320 : 4 =

160 : 8 =320 : 8 =

2 200 : 2 =100 : 2 =200 : 4 =

270 : 3 =90 : 3 =

270 : 9 =

160 : 2 =80 : 2 =160 : 4 =

180 : 3 =60 : 3 =

180 : 9 =

300 : 3 =100 : 2 =300 : 6 =

3 100 : 5 =400 : 5 =500 : 5 =

40 : 4 =160 : 4 =200 : 4 =

60 : 3 =240 : 3 =300 : 3 =

160 : 8 =240 : 8 =400 : 8 =

420 : 7 =210 : 7 =630 : 7 =

4

: 6

40540

120

360

180480

300

600

240

: 4

80

160

360

200400

280

120

40

: 9

180

630

900

450720

360

810

540

3060

4080

1020

4080

50100

50100

2040

50100

4080

2040

1005050

2080

100

903030

104050

804040

2080

100

602020

203050

1005050

603090

90 20 2020 40 70

60 90 10030 50 5080 100 80

50 70 40100 30 90

10 60

53

Dividieren mit Rest

24 : 4= R25 : 4= R26 : 4= R

17 : 8= R25 : 8= R33 : 8= R

18 : 3= R19 : 3= R20 : 3= R

37 : 7= R30 : 7= R23 : 7= R

63 : 7= R65 : 7= R67 : 7= R

28 : 5= R33 : 5= R38 : 5= R

36 : 6= R39 : 6= R42 : 6= R

58 : 9= R49 : 9= R40 : 9= R

1

60 : 6= R61 : 6= R62 : 6= R

350 : 7= R352 : 7= R354 : 7= R

250 : 5= R251 : 5= R252 : 5= R

240 : 3= R241 : 3= R242 : 3= R

60 : 3= R61 : 3= R62 : 3= R

300 : 6= R302 : 6= R304 : 6= R

320 : 8= R323 : 8= R326 : 8= R

450 : 9= R453 : 9= R456 : 9 = R

2

200 : 2 = R201 : 2 = R202 : 2 = R

400 : 4= R401 : 4= R402 : 4= R

700 : 7= R702 : 7= R704 : 7= R

900 : 3= R902 : 3= R904 : 3= R

3

666

101010

234

505050

100100101

666

505050

543

808080

100100100

999

202020

567

505050

100100100

667

404040

654

505050

300300300

012

012

111

024

010

012

012

222

012

012

024

012

333

024

024

030

036

444

036

024

54

Um

kehr

aufg

aben

290 6=

: 6= 90

120 : 4=4= 120

80 3=: 3= 80

490 : 7=7= 490

30 5=: 5= 30

320 : 8=8= 320

60 7=: 7= 60

540 : 9=9= 540

150 7=

350 : 7=

30 8=240 : 8=

40 6=240 : 6=

50 5=250 : 5=

50 3=150 : 3=

60 8=480 : 8=

90 2=180 : 2=

40 4=160 : 4=

350 70 80 30

496

602 120 808 1607 630

50 30 90 80250

120810

4200 350

210 490

35050

24030

24040

25050

15050

48060

18090

16040

200 280 320 120450 630 720 270300 420 480 180

20 90 4040 180

480 720 320420 140 280

5 150 450 4004 200 360 3209 450 270 720

540 240 150 420

30 70 40 60

540 240 150 420

30 70 40 60

100 250 300 50015050

70

450400

280 350140 420 560 630 700

9 40

=

=

: =

: =

Aufgabenfamilien

7 60 420

5 90

6 80

7 60=

60 7=

420 : 7=

420 : 60=

5 90=

90 5=

450 : 5=

450 : 90=

6 80=

80 6=

480 : 6=

480 : 80=

1 3 90

8 20

7 90

=

=

: =

: =

=

=

: =

: =

=

=

: =

: =

2 5 80

6 70

=

=

: =

: =

=

=

: =

: =

3

55

270

270

90

3

160

160

20

8

630

630

90

7

400

400

80

5

420

420

70

6

360

360

40

9

90

3

3

90

20

8

8

20

90

7

7

90

80

5

5

80

70

6

6

70

40

9

9

40

3

90

270

270

8

20

160

160

7

90

630

930

5

80

400

400

6

70

420

420

9

40

360

360

420

420

60

7

450

450

90

5

480

480

80

6

270

160

630

400

420

360

450

480

56

Halb

schr

iftlic

h m

ultip

lizie

ren

2 8 24 =

8 20 =8 4 =

4 69 =

4 60 =4 9 =

7 36 =

7 30 =7 6 =

9 48 =

9 40 =9 8 =

1 4 13 =

4 10 =4 3 =

3 14 =

3 10 =3 4 =

4 10

3 10

4 3

3 4

32 87 =

2 80 =2 7 =

6 58 =

6 50 =6 8 =

3 92 =

3 90 =3 2 =

8 55 =

8 50 =8 5 =

6 73 =

6 70 =6 =

4 83 =

4 80 =4 =

8 34 =

8 30 =8 =

5 97 =

5 90 =5 =

4 160 400

80 160

52

40

12

42

30

12

192

160

32

276

240

36

252

210

42

432

360

72

174

160

14

348

300

48

276

270

6

440

400

40

438

420

18

332

320

12

272

240

32

485

450

35

3

3

4

7

320 560480 80024080

20

720640

60 10040 120 140 180 200

57

Halbschriftlich multiplizieren

17 68 =

==

3 71 =

=

=

5 33 =

==

9 28 =

==

6 46 =

==

7 24 =

==

8 83 =

==

9 36 =

==

4 95 =

==

6 27 =

==

2 79 =

==

8 88 =

==

230 7 37

65

70 3 7343

90 1 9157

50 3 5398

40 6 4682

80 2 8275

5 305 3

3 703

7

165

150 15

276

6 40 2406 6 36

168

7 20 1407 4 28

213

2101 3

664

8 80 6408 3 24

324

9 30 2709 6 54

476

60 4207 8 56

380

4 90 3604 5 20

162

6 20 1206 7 42

252

9 20 1809 8 72

158

2 70 1402 9 18

704

8 80 6408 8 64

180 42 222150 35 185

280 12 292210 9 219

450 5 455630 7 637

450 27 477400 24 424

320 48 36880 12 92

560 14 574400 10 410

58

Halb

schr

iftlic

h m

ultip

lizie

ren

15 41 =

==

6 56 =

==

9 82 =

==

8 63 =

==

5 37 =

==

4 98 =

==

7 86 =

==

7 34 =

==

8 35 =

==

3 27 =

==

6 48 =

==

2 75 =

==

240 4 44

52

50 5378

80 9 8945

6269

70 8 7884

3737

9 809 2

6 506

5

738

720 18

185

5 30 1505 7 35

392

4 90 3604 8 32

336

300 6 36

602

7 80 5607 6 42

238

7 30 2107 4 28

205

40 2005 1 5

280

8 30 2408 5 40

81

3 20 603 7 21

504

8 60 4808 3 24

288

6 40 2406 8 48

150

2 70 1402 5 10

200 20 22080 8 88

3350 21 371400 24 424

320 36 356400 45 445

60 2360 12 372540 18 558

560 64 624280 32 312

30 790 21 111210 49 259

59

13 314 =

===

6 144 =

===

4 232 =

===

2 491 =

===

2300 20 7 327

32

200 23624

100 10 2 11263

14845

100 0 7 10725

24534

Halbschriftlich multiplizieren

3 176 =

===

2 386 =

===

4 243 =

===

3 222 =

===

444

200 30 2

666

100 40

3 160

3

4

2

928

800120 8

528

3 100 3003 70 2103 6 18

864

600240 24

772

2 300 6002 80 1602 6 12

942

300 9003 10 303 4 12

972

4 200 8004 40 1604 3 12

982

400 8002 90 1802 1 2

666

3 200 6003 20 603 2 6

900 60 21 981600 40 14 654

30 6400 60 12 472800 120 24 944

600 60 12 672300 30 6 336

100 40 8400 160 32 592500 200 40 740

200 0 14 214500 0 35 535

200 40 5600 120 15 735800 160 20 980

40 120 20080 240 280 360 400320

60

Nac

hbar

aufg

aben

()

1 Rechne im Kopf.

·

26 3 5 4

4950

2 7 6 82930

8 2 7 33940

9 5 4 67980

2 4 9 75960

5 8 3 68990

39 7 =40 7 =

29 2 =30 2 =

49 6 =50 6 =

19 5 =20 5 =

49 3 =50 3 =

19 8 =20 8 =

59 7 =60 7 =

69 4 =70 4 =

79 6 =80 6 =

59 9 =60 9 =

89 3 =90 3 =

49 2 =50 2 =

89 5 =90 5 =

69 4 =70 4 =

39 9 =40 9 =

29 8 =30 8 =

29 5 =30 5 =

79 4 =80 4 =

59 3 =60 3 =

49 8 =50 8 =

5860

273280

294300

95100

152160

147150

413420

276280

531540

474480

267270

98100

276280

445450

351360

232240

316320

145150

177180

392400

294 147 245 196300 150 250 200

58 203 174 23260 210 180 240

312 78 273 117320 80 280 120

711 395 316 474720 400 320 480

118 236 531 413120 240 540 420

445 712 267 534450 720 270 540

61

Größer, kleiner, gleich

1

2

3

Größer, kleiner oder gleich? Überschlage im Kopf.

5 82 400

4 93 360

5 31 180

6 54 360

4 33 160

6 94 550

8 89 700

8 28 200

4 69 260

3 79 210

4 28 120

9 87 800

5 87 450

3 56 180

6 82 480

4 92 400

5 45 200

7 62 420

7 73 450

9 53 450

3 27 90

5 38 160

2 78 160

3 56 150

9 54 460

9 18 140

4 21 80

9 32 270

4 83 320

6 24 180

7 81 600

4 25 100

7 43 280

2 95 200

3 46 120

3 86 300

6 56 300

6 38 200

2 93 180

6 94 540

8 45 320

9 77 720

3 41 150

5 87 450

8 39 300

3 76 200

8 47 390

7 80 560

2 79 160

8 69 560

>

> 400

ß ,

>

<

<

<

>

>

<

>

>

>

>

>

<

<

=

>

<

>

>

>

>

<

<

<

<

<

>

<

>

>

>

>

>

>

<

>

>

>

>

>

<

<

<

>

>

<

=

<

<

62

Halb

schr

iftlic

h di

vidi

eren

1

2

36 : 3 =

30 : 3 =6 : 3 =

68 : 4 =

40 : 4 =28 : 4 =

30 : 3

40 : 4

6 : 3

28 : 4

96 : 6 =

60 : 6 =36 : 6 =

39 : 3 =

30 : 3 =9 : =

96 : 8 =

80 : 8 =16 : =

91 : 7 =

70 : 7 =21 : =

48 : 4 =

40 : 4 =8 : =

42 : 3 =

30 : 3 =12 : =

75 : 5 =

50 : 5 =25 : =

65 : 5 =

50 : 5 =15 : =

38 : 2 =

20 : 2 =18 : =

99 : 9 =

90 : 9 =9 : =

51 : 3 =

30 : 3 =21 : =

28 : 2 =

20 : 2 =8 : 2 =

78 : 6 =

60 : 6 =18 : 6 =

85 : 5 =

50 : 5 =35 : 5 =

56 : 4 =

40 : 4 =16 : 4 =

Ich zerlege 36.12

10

2

17

10

7

16

10

6

13

10

3

19

10

9

14

10

4

11

10

1

17

10

7

13

10

3

13

10

3

12

10

2

17

10

7

13

10

3

12

10

2

14

10

4

14

10

4

15

10

5

9

3

3

8

7

4

3

5

5

2

63

Halbschriftlich dividieren

1

2 : 990999

: 5503080

: 880888

: 7701484

: 6602484

: 3302454

: 4403676

48 : 3 =

: =

: =

72 : 4 =

: =

: =

72 : 6 =

: =

: =

60 : 5 =

: =

: =

84 : 7 =

: =

: =

57 : 3 =

: =

: =

80 : 5 =

: =

: =

36 : 2 =

: =

: =

76 : 4 =

: =

: =

95 : 5 =

: =

: =50 545 5

77 : 7 =

: =

: =70 7 7

66 : 6 =

: =

: =60

3540 270

19

10 9

18

20 2 1016 2 8

19

40 4 1036 4 9

11

107 1

19

30 3 1027 3 9

16

50 5 1030 5 6

11

6 10 6 6 1

12

50 5 1010 5 2

12

70 7 1014 7 2

16

30 3 1018 3 6

18

40 4 1032 4 8

12

60 6 1012 6 2

10111

10616

10111

10212

10414

10818

10919

900 720 630810 450 360 180 90

64

Halb

schr

iftlic

h te

ilen

Halb

schr

iftlic

h te

ilen

Halb

schr

iftlic

h te

ilen

Halb

schr

iftlic

h te

ilen

Halb

schr

iftlic

h di

vidi

eren

1

2 : 2201434

: 7702191

: 4402060

: 330

51

: 6

108

: 7

98

: 5

65

70 : 5 =

: =

: =

69 : 3 =

: =

: =

96 : 4 =

: =

: =

96 : 2 =

: =

: =

90 : 6 =

: =

: =

52 : 4 =

: =

: =

24 : 2 =

: =

: =

30 : 2 =

: =

: =

88 : 4 =

: =

: =

84 : 4 =

: =

: =80 4 4 4

75 : 3 =

: =

: =60 315 3

81 : 3 =

: =

: =60

3270 180

21

20 1

15

20 2 1010 2 5

22

80 4 20 8 4 2

25

20 5

13

40 4 1012 4 3

12

20 2 10 4 2 2

27

3 2021 3 7

48

80 2 4016 2 8

15

60 6 1030 6 5

14

50 5 1020 5 4

23

60 3 20 9 3 3

24

80 4 2016 4 4

10717

10313

10515

1021 7

17

60 1048 8

18

70 1028 4

14

50 1015 3

13

300 240 210 90150 120 60 30

65

1

2 : 660012612

: 990054954

: 330024324

: 2200

216

: 8

824

: 7

770

: 5

540

218 : 2 =

: =

: =

535 : 5 =

: =

: =

856 : 8 =

: =

: =

816 : 8 =

: =

: =

945 : 9 =

: =

: =

972 : 9 =

: =

: =

545 : 5 =

: =

: =

749 : 7 =

: =

: =

654 : 6 =

: =

: =

Halbschriftlich teilenHalbschriftlich teilenHalbschriftlich teilenHalbschriftlich teilen

Halbschriftlich dividieren

3540 180

440 : 4 =

: =

: =400

321 : 3 =

: =

: =300 3 21 3

648 : 6 =

: =

: =600 2004 6 2

40 48 184 6 2

107

100 7

107

700 7 100 49 7 7

109

600 6 100 54 6 9

110

100 10

108

900 9 100 72 9 8

109

500 5 100 45 5 9

108

100 8

102

800 8 100 16 8 2

105

900 9 100 45 9 5

109

100 9

107

500 5 100 35 5 7

107

800 8 100 56 8 7

1002

102

1006

106

1008

108

10016 8

108

800 10024 3

103

700 10070 10

110

500 10040 8

108

600 480 420 360 300 240 120 60

66

Größ

er, k

lein

er, g

leic

h

1 Größer, kleiner oder gleich? Überschlage im Kopf.

150 : 3 40

280 : 4 50

350 : 5 80

400 : 8 50

480 : 6 90

560 : 7 70

120 : 4 40

250 : 5 60

720 : 9 90

490 : 7 80

400 : 5 90

560 : 8 80

700 : 7 100

540 : 6 80

160 : 2 90

250 : 5 60

360 : 9 50

360 : 4 80

360 : 6 60

180 : 2 80

200 : 4 40

150 : 3 60

630 : 7 80

720 : 8 90

2420 : 6 80

420 : 7 70

90 : 3 20

40 : 2 20

900 : 9 10

240 : 8 20

300 : 6 40

80 : 4 30

500 : 5 90

80 : 4 20

140 : 2 80

320 : 8 50

200 : 2 90

240 : 4 50

540 : 9 70

80 : 8 20

344 : 2 30

72 : 6 10

84 : 4 20

75 : 3 30

96 : 4 20

85 : 5 20

50 : 2 30

72 : 3 30

69 : 3 20

100 : 5 20

70 : 2 30

91 : 7 20

99 : 9 10

96 : 8 10

84 : 6 20

77 : 7 10

>

>

<

=

<

>

<

<

<

<

<

<

=

>

<

<

<

>

=

>

>

<

>

=

<

<

>

=

<

>

>

<

>

>

>

<

>

<

<

<

>

=

<

<

>

>

<

<

>

=

>

<

>

>

<

>

15

4

100

56

63

1

30

50

28

8120

9

5

40

4216

14

45 707

2164

36

10

Fünf

erre

ihe

Sieb

ener

reihe

Qua

drat

zahlen

400

50

210280

20

200180

70

360

60

40140

350

100

160

480

30120

80

150450

90

10630

150 : 3

80 : 4

350 : 5

360 : 9

800

: 8

210 : 7

450 : 3

60 : 6

67

14 42

6328

21

70

56

7

50

40

30

10

20

545

15Fü

nfer

reihe

Sieb

ener

reihe

A

BC

A

A

A

A

AA

A

A

B

B

B

BB

B

BB

C

C

C

C

C

CC

C

68

Schr

iftlic

h ad

dier

en (o

hne

Übe

rtra

g)

1 H Z E3 5 4

+ 2 3 5

5 8 9

H Z E2 3 3

+ 5 3 2

H Z E5 7 6

+ 1 2 1

H Z E3 6 3

+ 4 3 6

H Z E8 3 6

+ 1 2 2

H Z E2 3 6

+ 2 4 2

2 H Z E2 5 1

+ 7 3 5

H Z E6 5 3

+ 2 4 2

H Z E5 2 3

+ 3 7 5

H Z E4 3 7

+ 5 4 1

H Z E2 2 6

+ 6 4 1

H Z E3 4 7

+ 2 5 1

3 H Z E3 4 7

+ 3 2 1

H Z E5 1 5

+ 3 2 3

H Z E7 6 3

+ 1 2 5

H Z E6 9 2

+ 2 0 6

H Z E4 0 5

+ 4 4 1

H Z E2 0 0

+ 6 4 5

4

200 493 600 175 290 500 138 700 250 250 750 250

7 6 5

8 9 5

8 3 8

9 8 6

6 6 8

6 9 7

8 9 8

8 8 8

7 9 9

9 7 8

8 9 8

9 5 8

8 6 7

8 4 6

4 7 8

5 9 8

8 4 5

693 775 790 838 500 1000

69

Schriftlich addieren (ohne Übertrag)

1 1 2 2+ 8 1 1

9 3 3

5 3 1+ 2 3 5

4 5 1+ 3 4 2

2 5 2+ 6 2 3

5 3 2+ 3 5 5

1 1 4+ 8 4 3

2 3 8 5+ 2 1 3

6 5 4+ 2 2 4

5 1 5+ 2 1 3

1 6 2+ 7 2 3

3 4 2+ 4 2 6

2 9 4+ 5 0 3

3 6 5 1+ 2 3 8

7 9 3+ 2 0 3

1 2 5+ 7 1 1

3 0 3+ 6 5 3

2 5 5+ 2 1 3

2 0 2+ 3 6 6

4 2 7 1+ 2 2 8

5 7 3+ 1 2 4

7 5 4+ 2 1 3

4 7 6+ 4 1 2

6 5 8+ 1 2 1

3 6 4+ 3 1 0

7 6 6

8 7 8

9 9 6

6 9 7

5 9 8

8 8 9

4 9 9

7 9 3

7 2 8

8 3 6

9 6 7

8 7 5

8 8 5

9 5 6

8 8 8

8 8 7

7 6 8

4 6 8

7 7 9

9 5 7

7 9 7

5 6 8

6 7 4

70

Schr

iftlic

h ad

dier

en (m

it Ü

bert

rag)

1 H Z E3 5 6

+ 5 2 7

8 8 3

H Z E5 4 8

+ 1 2 4

H Z E3 5 7

+ 4 5 4

H Z E5 3 9

+ 2 9 4

H Z E3 2 9

+ 5 2 4

H Z E4 9 3

+ 1 7 4

2 H Z E4 3 5

+ 1 2 7

H Z E2 6 8

+ 6 2 6

H Z E1 6 3

+ 7 4 9

H Z E3 5 5

+ 3 6 8

H Z E4 5 3

+ 4 3 8

H Z E5 6 9

+ 2 3 4

3 H Z E2 1 8

+ 3 4 7

H Z E1 2 7

+ 5 3 5

H Z E7 0 9

+ 2 1 5

H Z E6 1 7

+ 2 8 5

H Z E3 8 7

+ 4 4 7

H Z E1 6 4

+ 7 5 8

4

260 590 470 240 190 530 650 170 360 360 280 140

6 7 2

8 9 4

6 6 2

5 6 2

5 6 5

8 1 1

9 1 2

9 2 4

8 3 3

7 2 3

9 0 2

8 5 3

8 9 1

8 3 4

6 6 7

8 0 3

9 2 2

850 710 720 820 720 420

71

Schriftlich addieren (mit Ü

bertrag)

1 2 5 9+ 3 3 5

5 9 4

4 2 8+ 3 1 8

4 3 6+ 1 8 5

3 4 7+ 2 6 4

4 3 9+ 2 2 6

7 0 4+ 1 9 8

2 3 1 8+ 4 7 3

1 1 7+ 5 7 5

2 6 5+ 4 5 7

4 4 6+ 5 5 4

1 8 5+ 6 1 7

3 8 8+ 2 7 5

3 4 8 9+ 3 1 5

3 4 2+ 5 3 8

5 4 5+ 3 0 8

3 4 9+ 3 9 4

1 2 6+ 4 9 8

4 4 4+ 3 0 9

4 2 2 7+ 5 4 6

7 1 6+ 1 3 8

3 5 6+ 2 1 7

5 3 3+ 2 8 8

2 0 8+ 2 9 7

5 7 8+ 1 9 5

7 4 6

6 9 2

8 8 0

8 5 4

7 9 1

8 0 4

7 7 3

6 2 1

7 2 2

8 5 3

5 7 3

6 1 1

1 0 0 0

7 4 3

8 2 1

6 6 5

8 0 2

6 2 4

5 0 5

9 0 2

6 6 3

7 5 3

7 7 3

72

Schr

iftlic

h su

btra

hier

en (o

hne

Übe

rtra

g)

1 H Z E4 8 5

– 2 4 1

2 4 4

H Z E9 7 7

– 3 5 3

H Z E8 9 4

– 5 7 1

H Z E6 8 5

– 5 5 4

H Z E4 8 8

– 2 3 2

H Z E9 7 7

– 4 2 3

2 H Z E3 7 8

– 1 5 2

H Z E7 9 3

– 5 6 2

H Z E6 3 7

– 4 2 5

H Z E8 7 5

– 4 2 4

H Z E9 6 6

– 4 3 2

H Z E5 1 7

– 4 0 5

3 H Z E5 5 9

– 3 4 5

H Z E4 9 8

– 1 7 5

H Z E7 5 6

– 3 2 4

H Z E9 3 5

– 7 1 3

H Z E8 6 8

– 3 4 3

H Z E3 6 8

– 2 3 5

4600

250

700

350

800

720

400

370

850

240

950

320

6 2 4

2 3 1

3 2 3

2 2 6

2 1 4

3 2 3

2 1 2

4 3 2

1 3 1

4 5 1

2 2 2

2 5 6

5 3 4

5 2 5

5 5 4

1 1 2

1 3 3

350 350 80 30 610 630

73

Schriftlich subtrahieren (ohne Übertrag)

1 8 6 3– 5 3 2

3 3 1

9 7 7– 3 5 3

8 9 4– 5 7 1

6 8 5– 5 5 4

4 8 8– 2 3 2

5 9 3– 4 2 2

2 4 8 5– 2 5 1

9 8 7– 3 6 2

5 9 7– 1 6 4

6 7 6– 3 6 4

8 8 9– 6 6 5

7 0 4– 3 0 2

3 7 5 9– 4 2 3

5 9 5– 2 7 1

6 4 8– 2 3 1

4 7 6– 1 2 4

9 5 6– 6 1 4

5 1 9– 3 0 7

4 9 6 4– 2 1 2

6 5 7– 5 3 6

7 9 8– 2 6 3

8 5 7– 3 3 6

5 8 6– 4 3 1

8 8 3– 5 4 2

6 2 4

6 2 5

3 2 4

1 2 1

2 3 4

3 3 6

7 5 2

3 2 3

4 3 3

4 1 7

5 3 5

1 3 1

3 1 2

3 5 2

5 2 1

2 5 6

2 2 4

3 4 2

1 5 5

1 7 1

4 0 2

2 1 2

3 4 1

74

Schr

iftlic

h su

btra

hier

en (m

it Ü

bert

rag)

1 H Z E

8 5 2– 7 3 4

1 1 8

H Z E

9 3 5– 3 1 9

H Z E

6 5 4– 3 3 7

H Z E

5 2 4– 4 6 7

H Z E

4 4 3– 2 7 8

H Z E

7 1 2– 4 0 7

2 H Z E

5 3 6– 2 1 8

H Z E

7 5 2– 4 2 4

H Z E

8 9 3– 2 7 6

H Z E

9 3 6– 7 5 8

H Z E

6 3 7– 2 5 9

H Z E

5 3 5– 1 2 8

3 H Z E

6 7 6– 3 4 7

H Z E

4 3 5– 2 1 7

H Z E

9 6 4– 6 3 9

H Z E

5 4 7– 1 8 9

H Z E

8 3 6– 4 7 8

H Z E

3 0 4– 1 7 4

6 1 6

3 2 8

2 1 8

3 1 8

3 2 9

3 1 7

6 1 7

3 2 5

5 7

1 7 8

3 5 8

1 6 5

3 7 8

3 5 8

3 0 5

4 0 7

1 3 0

75

Halbschriftlich teilenHalbschriftlich teilenHalbschriftlich teilenHalbschriftlich teilen

Schriftlich subtrahieren (mit Ü

bertrag)

1

7 3 9– 5 4 8

1 9 1

6 2 5– 3 3 2

4 9 4– 2 6 8

5 2 3– 4 8 9

3 4 2– 1 7 6

5 7 0– 4 8 3

2

9 7 4– 3 5 7

5 8 3– 3 4 5

8 9 1– 4 2 3

7 3 1– 5 6 3

6 6 7– 4 9 8

9 4 3– 3 3 5

3

8 5 3– 4 2 6

9 6 6– 2 1 8

6 9 2– 2 5 7

5 7 3– 2 9 4

7 3 6– 4 5 9

8 2 3– 4 0 5

4

6 4 2– 1 2 8

4 5 3– 3 4 9

7 8 5– 2 3 6

8 5 2– 2 3 6

9 2 5– 3 5 8

6 4 1– 1 6 3

2 9 3

2 3 8

7 4 8

1 0 4

6 1 7

4 2 7

5 1 4

2 2 6

4 6 8

4 3 5

5 4 9

3 4

1 6 8

2 7 9

6 1 6

1 6 6

1 6 9

2 7 7

5 6 7

8 7

6 0 8

4 1 8

4 7 8

76

Aufg

aben

prü

fen

Richtig oder falsch? Prüfe durch Rechnen der Umkehraufgabe.

534 – 319 = 215 215

richtig + 319

falsch 534

738 – 453 = 285 285

richtig + 453

falsch

738 – 365 = 373 373

richtig + 365

falsch

421 – 237 = 174 174

richtig + 237

falsch

775 – 287 = 498 498

richtig + 287

falsch

574 – 105 = 469 469

richtig + 105

falsch

623 – 398 = 225 225

richtig + 398

falsch

641 – 423 = 318 318

richtig + 423

falsch

363 – 295 = 78 78

richtig + 295

falsch

682 – 353 = 329 329

richtig + 353

falsch

855 – 367 = 498 498

richtig + 367

falsch

956 – 739 = 217 217

richtig + 739

falsch

1

2

785 373

738

738

411

623

574

741

865

682

956

77

Halbschriftlich teilenHalbschriftlich teilenHalbschriftlich teilenHalbschriftlich teilen

Geschickt rechnen

2448 – 199 =

448 – 200 + 1 =907 – 398 =

907 –400 + 2 =736 – 497 =

736 – 500 + 3 =

645 – 399 =847 – 299 =628 – 599 =

639 – 498 =956 – 398 =476 – 198 =

539 – 497 =956 – 397 =748 – 497 =

1 Rechne geschickt im Kopf.

673 + 299 =

673 + 300 – 1 =462 + 498 =

462 + 500 – 2 =

365 + 599 =593 + 399 =622 + 199 =

745 + 198 =623 + 298 =249 + 598 =

123 + 797 =658 + 297 =386 + 497 =

475 + 297 =

475 + 300 – 3 =

3

130 + 599 330 + 299

270 + 699 670 + 299

450 + 299 250 + 399

230 + 499 130 + 399

140 + 799 740 + 199

450 + 499 350 + 599

856 – 222 600

747 – 717 30

934 – 217 600

Größer, kleiner oder gleich? Überschlage im Kopf.

972

249

960

509

772

239

972

249

960

509

772

239

964992821

246548 29

943921847

141558278

920955883

42559251

>

=

>

>

=

=

>

=

>

78

Verm

isch

te Ü

bung

en

3

520 373

457 229

610 259

347 618

370 116

238 546

690522

370155

480239

560418

750424

820501

M

2

954

723

835

467

578

1

800

420 140

270

700

350490

210

630

900

320 810

160

480

560240

640

400500

78

26

4

59150

3

90740

420340660

260

580 660530

100450310

590

170380

210

240

60

18090

120

270

893 869 486

686 965 784

168 241 326

215 142 319

270

150

120

350

100

150

480

180

300

280

420

490

200

280

320

289+ 618

907

931– 757

174

664+ 395

469

567+ 432

912

755– 321

434

348+ 424

772

454+ 297

751

823– 587

236

· 7

700 350

630

140

490210

420

280

· 9

180

30360

50

540

80900

90

79

6666666666666666666666666444444444444444

44444444444466666666666666999999999999999

666666666666666777777777777775544444444444444333333333333666666677733333332222222222227

888888222333333333333333

222222222222222

33333333333333348822444444444444444

777777777777777777777777772222222222

445222222222999999999999999

111111111111111

0000007777

999999999999933333333333331111111111111111177777777777777

31

111111111 333332222222211111111155111111111111111111111111111111

444444444444444

5090

207030

60

40100

270

40

45060

720

810 20

0 4

5

73 5 2

2

12

124

37

1

34

7

7

100

1. Auflage 1 5 4 3 2 1

| 18 17 16 15 14

Alle Drucke dieser Auflage sind unverändert und können im Unterricht nebeneinander verwendet werden. Die letzte Zahl bezeichnet das Jahr des Druckes.Das Werk und seine Teile sind urheberrechtlich geschützt. Jede Nutzung in anderen als den gesetz-lich zugelassenen Fällen bedarf der vorherigen schriftlichen Einwilligung des Verlages. Hinweis § 52 a UrhG: Weder das Werk noch seine Teile dürfen ohne eine solche Einwilligung eingescannt und in ein Netzwerk eingestellt werden. Dies gilt auch für Intranets von Schulen und sonstigen Bildungseinrichtungen. Fotomechanische oder andere Wiedergabeverfahren nur mit Genehmigung des Verlages.

© Ernst Klett Verlag GmbH, Stuttgart 2014. Alle Rechte vorbehalten. www.klett.de

Autorin: Stefanie Erdmann, Hagen

Redaktion: Franziska Siebel, SeeheimHerstellung: Gundula Wanjek-Binder, Hannover

Layoutkonzeption: know idea gmbh, FreiburgIllustrationen: Wolfgang Slawski, KielUmschlagillustration: Anke Fröhlich, LeipzigSatz: typotext, Mühlacker Druck: AZ Druck und Datentechnik GmbH, Kempten/Allgäu

Printed in GermanyISBN 978-3-12-160993-2

DO01_3-12-160993_70_80.indd 80 08.05.2014 14:56:00

So lernst du mit dem Indianerheft

Bearbeitungshilfe: Diese Seite sollst du bearbeiten.

Lösungen zu diesem Heft finden Sie unter www.klett.de/indianerhefte/einstieg

35

Geschickt ergänzen

799796798797

803

198195197196

202

490470480460

510

680690670660

730

795792790796

805

597599595598

604

3

2 810 – 780 =780 + = 810

530 – 470 =470 + = 530

920 – 880 =880 + = 920

640 – 590 =590 + = 640

350 – 290 =290 + = 350

610 – 590 =590 + = 610

460 – 380 =380 + = 460

720 – 640 =640 + = 720

1

703 – 699 =699 + = 703

801 – 797 =797 + = 801

406 – 398 =398 + = 406

302 – 297 =297 + = 302

202 – 193 =193 + = 202

701 – 698 =698 + = 701

902 – 897 =897 + = 902

504 – 496 =496 + = 504

Rechne im Kopf.

DO01_3-12-160993_30_39.indd 35 08.05.2014 14:51:35

35

Geschickt ergänzen

799796798797

803

198195197196

202

490470480460

510

680690670660

730

795792790796

805

597599595598

604

3

2 810 – 780 =780 + = 810

530 – 470 =470 + = 530

920 – 880 =880 + = 920

640 – 590 =590 + = 640

350 – 290 =290 + = 350

610 – 590 =590 + = 610

460 – 380 =380 + = 460

720 – 640 =640 + = 720

1

703 – 699 =699 + = 703

801 – 797 =797 + = 801

406 – 398 =398 + = 406

302 – 297 =297 + = 302

202 – 193 =193 + = 202

701 – 698 =698 + = 701

902 – 897 =897 + = 902

504 – 496 =496 + = 504

Rechne im Kopf.

DO01_3-12-160993_30_39.indd 35 08.05.2014 14:51:35

35

Geschickt ergänzen

799796798797

803

198195197196

202

490470480460

510

680690670660

730

795792790796

805

597599595598

604

3

2 810 – 780 =780 + = 810

530 – 470 =470 + = 530

920 – 880 =880 + = 920

640 – 590 =590 + = 640

350 – 290 =290 + = 350

610 – 590 =590 + = 610

460 – 380 =380 + = 460

720 – 640 =640 + = 720

1

703 – 699 =699 + = 703

801 – 797 =797 + = 801

406 – 398 =398 + = 406

302 – 297 =297 + = 302

202 – 193 =193 + = 202

701 – 698 =698 + = 701

902 – 897 =897 + = 902

504 – 496 =496 + = 504

Rechne im Kopf.

DO01_3-12-160993_30_39.indd 35 08.05.2014 14:51:35

21

400

700970

990

325

328

576

572

800337

200700

735569

831

879

289

138

900

619

600930

500799 634

EinergleichZeh

ner

gleich

glatteHunderter

300

109

230

DO01_3-12-160993_12_21.indd 21 08.05.2014 14:48:56

Sonderseiten: Du kannst das Gelernte spielerisch anwenden und vertiefen.

Übungsseite: Die Erklärung zu allen Symbolen findest du auf den Indianerkarten am Ende des Heftes.

• DieIndianerheftesindlehrwerksunabhängigeÜbungshefte, mit denen die Kinder selbstständig und in ihrem individuellen Tempo arbeiten können.

• DasKopfrechnenwirdgefördertdurchregelmäßigintegrierte Aufgaben zu denen geschickte Rechenwege gezeigt werden. Die Kinder können sie an roten Aufgabennummern erkennen

• NebendenÜbungsseitenbefindensichinjedem Heft auch motivierende Sonderseiten. Mit diesen gelb unterlegten Indianerseiten kann das Kind das Gelernte spielerisch anwenden und vertiefen.

• DieIndianerkartenaufderhinterenUmschlagseitegeben den Kindern Tipps für die selbstständige und strategiegeleitete Bearbeitung der Aufgaben.

• DieLehrerinkannimKästchennebenderSeitenzahl die Seite ankreuzen, die das Kind bearbeiten soll. SokannjedesKindgezieltüben.

HilfsaufgabeNutze eine einfachere Aufgabe, die dir hilft, das Ergebnis der Aufgabe zu finden. Zum Beispiel bei 800 + 100denke an8 + 1

MerkenDiese Aufgaben musst du auswendig lernen. Rechne sie so oft, dass du das Ergebnis ganz schnell sagen kannst!

In Teilaufgaben zerlegenLöse eine schwierige Aufgabe, indem du siein Teilaufgaben zerlegst. Bekannte Aufgaben helfen dir, das Ergebnis leichter auszurechnen. Zum Beispiel8 · 24Reche erst 8 · 20 = 160 und 8 · 4 = 32, dann 160 + 32

Verfahren anwendenWende ein schriftliches Verfahren an, um diese Aufgabe zu lösen.

M

DO0X_3-12-160993_Loe.indd 2-3 13.05.14 14:55

Meine Indianer-Sammelkarten

Dieses Heft gehört:M

Lösungen

Mein Indianerheft Klasse 3

Richtig rechnen

DO0X_3-12-160993_Loe.indd 4-1 13.05.14 14:55