Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

148
8. DAS RELIGIÖSE LEBEN AQUINCUMS IM SPIEGEL DER JÜNGEREN FORSCHUNGEN

description

Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3

Transcript of Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Page 1: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

8. DAS RELIGIÖSE L E B E N AQUINCUMS I M SPIEGEL DER

JÜNGEREN FORSCHUNGEN

Page 2: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf
Page 3: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

8.1. DIE EINHEIMISCHEN K U L T E

Ein wesentlicher Zug der römischen Religionspra­xis war, daß man die lokalen Gottheiten der dem Imperium angegliederten Gebiete anerkannte und sich bemühte, sie durch Verpflichtungen bzw. Opfergaben gnädig zu stimmen. Dessen unge­achtet ist es auch heute noch problematisch, die auf eraviskische Wurzeln zurückgehenden einhei­mischen Kulte Aquincums zu erkennen. Das liegt einerseits darin begründet, daß die ausgesprochen illyrischen oder keltischen einheimischen Namen erst ab der Wende des 2.-3. Jahrhunderts erschei­nen. Die frühesten schriftlichen Offerten dieser Art stammen von den nach Aquincum abgestell­ten Beamten oder hochrangigen Offizieren des Heeres (ALFÖLDY 1994, 34). In diesen Fällen verneigte sich die Führung der Provinz vor dem lokalen Genius. Deshalb ist unser Bild über die einheimischen Kulte sehr allgemein und bezieht sich nur auf deren Pflege ab dem 3. Jahrhundert. Zahlreiche Denkmäler in Verbindung mit den einheimischen Kulten in Aquincum kamen in der vorangehenden Forschungsperiode zum Vorschein und wurden meist auch publiziert. Das Vermächt­nis zerfällt in drei Gruppen: die Astralsymbole, die einheimischen Gottheiten keltischen Ursprungs und keltischen Namens sowie die in römischer Form dargestellten Göttergestalten lateinischen Namens, die sich aber in Folge der interpretatio Romana auf irgendeine lokale Gottheit beziehen lassen.

Verehrung der einheimischen keltischen Gottheiten

Der wichtigste Gott der einheimischen Bevöl­kerung Aquincums war Teutates. Eines seiner Heiligtümer stand, bevor die Römer kamen, in der keltischen Siedlung auf dem Gellértberg. Nach der römischen Eroberung identifizierte man ihn mit dem höchsten Gott der Römer und verehrte

ihn unter dem Namen Jupiter Optimus Maximus Teutanus Conservator. (Abb. 1.) Im Heiligtum auf dem Gellértberg müssen - nach einhelliger früherer Meinung der Forschung - zahlreiche Altäre gestanden haben, die im 3. Jahrhundert n. Chr. von hochgestellten Beamten gestiftet wurden und die das Datum des 11. Juni erwähnen. Ähn­liche Denkmäler aus Carnuntum 1 deuten darauf hin, daß es dieser Tag war, an dem um das Jahr 124 beide Städte in den Rang eines M u n i ­cipiums erhoben wurden, und den man jährlich mit religiösen Feierlichkeiten in den alten Teu­tates-Heiligtümern beging (ALFÖLDY 1994, 35; KOVÁCS 1997-1998, PÓCZY 1998/3, PÓCZY 1999, SOPRONI 1993/1, Á. SZABÓ 2001, 60; Religions 1998, 54, Nr. 1). I n letzter Zeit warfen teils der gewachsene Umfang des Fundmaterials (SOPRONI 1990), 2 teils unsere erweiterten topo­graphischen Kenntnisse über Aquincum - neben anderen Meinungen - die Möglichkeit auf, daß sich der dem Teutanus-Kult dienende heilige Bezirk auf einer Hügelkuppe südlich der Militär­stadt von Aquincum befand (PÓCZY 1999), wo auch eine Skulptur der Gottheit zum Vorschein kam (T. NAGY 1973, 171).

An zahlreichen steinernen Votivdenkmälern des 2.-3. Jahrhunderts tritt Jupiter auch gemeinsam mit Juno auf. Der Art der Darstellungen ist zu entnehmen, daß man ursprünglich zwei lokalen Gottheiten Votivdenkmäler errichtete (T. NAGY 1942, 408).

1 Z u erwähnen ist an dieser Stelle unbedingt, daß an beiden Fundorten Jupiter köpfe aus Stein gefunden wurden, die mit Attributen aus Eisen versehen waren: W. Jobst-G. Kremer, luppiter Optimus Maximus K(ARNUNTINUS). Der Her r des Pfaffenberges und sein Heiliger Bezirk. Carnuntum I . Das Erbe Roms an der Donau. Katalog der Ausstellung des Archäologischen Museums Carnuntum in Bad Deutsch-Altenburg, 1992. 163-170.

2 Publikation des Inschriftmaterials von Bölcske mit einer Stu­die über die Kultstätte im Druck, Redaktion E. Tóth.

Page 4: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Abb. 1. Rekonstruierte Statue des Jupiter Optimus Maximus Teutanus vor dem M useumsgebäude

Über andere einheimische Gottheiten liegen in Aquincum vorwiegend auf Grund des älteren Fund­materials nur sporadische Angaben vor, so dass sie hier lediglich der Vollständigkeit halber Erwähnung finden. So zum Beispiel über die Gottesmutter Sulevia und über Epona Augusta, die man in der alten Glaubenswelt als Beschützerin der Pferde und Packtiere verehrte (T. NAGY 1942, 391-392). 3

Eine neue Altarinschrift erwähnt die keltische Heil­göttin Sirona zusammen mit Apollo (POCZY 1980/ 2). (Abb. 2.) Im Jahr 210 stiftete der Präfekt des collegium centonarium dem selten auftretenden Gott Sedatus einen Altar, um sich seiner Mitwirkung bei

3 Zum Epona-Heiligtum der Zivilstadt s: K. Póczy, Aquincum polgárváros [Zivilstadt Aquincum] . (TKM 387) Budapest, 1990, 6.

der Bekämpfung von Bränden zu versichern. Ein anderer lokaler Schutzgott, Genius Ciniaemus, wird auf dem Altarstein eines Beneficiarius zusammen mit Iuno genannt (ALFÖLDY 1963, 51-57). Eben­falls ein Beneficiarius ließ im Jahr 240 der lokalen Göttin Minitra einen Altar errichten (ALFÖLDY 1963, 51 ; k SZABÓ 2001, 62). Und an einem Steinrelief taucht zusammen mit den Unterwelt­gottheiten Dispater-Proserpina bzw. Serapis-Isis eine Göttergestalt mit Schlüssel auf, die hier Succellus darstellen soll (T. NAGY 1942, 393).

Lokale Interpretation römischer Götter

Über Silvanus, den die Forschung früher für eine der ältesten einheimischen Gottheiten Aquincums hielt (SZILÁGYI 1968, 118; T. NAGY 1973, 171), wurde in den vergangenen Jahrzehnten festgestellt, daß er norditalischen Ursprungs war ( I . TÓTH 1967). Der italische Hirtengott erschien als älterer, bärtiger Mann mit Hund, in der typischen Mütze, einer gegürteten Tunika, einem kurzen Mantel und kurzen Stiefeln, in der rechten Hand mit einem Messer zum Beschneiden der Reben, in der Linken mit einem Blätterzweig oder mit Obst. Unter seinen Attributen findet man in Aquincum zuweilen auch

Abb. 2. Altar für Sirona-Apollon aus dem Quellheiligtum des Aquädukts der Zivilstadt

Page 5: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Opfergefäße, kleine Altäre oder Pinienzapfen. Als Silvanus Silvestris war er ein besonderer Waldgott, der an einem Altar zusammen mit der Gestalt des klassischen Hirtengottes Pan dargestellt wurde. Die Silvanus Si/vesfris-Dedikationen tauchen eher im Kreise des Militärs auf. Jüngst kam im Gebiet der von den Römern eroberten Quellen ein Altar des Silvanus Silvestris zum Vorschein (POCZY 1972/3). (Abb. 3.) Silvanus Domesticus war, den Angaben aus Aquincum zufolge, bei der einfachen Zivilbevöl­kerung beliebt. Eine neue Dedikation für Silvanus Augustus ist vom Gebiet der Basilika der Zivilstadt bekannt (T. NAGY 1964), und die jüngere Litera­tur erwähnt vom Gebiet der Militärstadt auch eine Dedikation für Silvanus Conservator. Silvanus Ver-tumnus, den eine Skulptur aus Aquincum mit lan­gem Mantel und Stock darstellt, wurde als Natur­gottheit in Verbindung mit den Jahreszeiten verehrt. Häufig zeigen die Darstellungen Silvanus auch mit seinen Begleiterinnen, den Silvanen.4 In der Inschrift des von einem Legionskommandeur gestifteten Votiv-altars kommt er sogar mit Silvanen, der Mutter­göttin Bona Dea und der Jagdgöttin Diana vor.

4 Auch selbständig erscheinen die Silvanen in der Religiosität des Alltags, und zwar auf den kleinen Bleivotiven: ZSIDI 2000/3.

Abb. 4. Muschelschale mit zwei eingravierten Panthern aus dem Diana-Tempel in der Zivilstadt

Der Silvanus-Kult ist in Aquincum bis zur Mitte des 3. Jahrhunderts zu belegen.5 Auch über die einheimischen Bezüge der Diana-Inschriften kann Aquincum mit Angaben dienen (ALFÖLDY 1963, 55-61; PÓCZY 1959/2). In den vergangenen zehn Jahren wurden im nordöstlichen Teil der Zivilstadt von Aquincum die Überreste eines — bereits früher lokalisierten - Dianatempels aufgedeckt. Zu den Kultgegenständen dieses Tempels dürfte auch eine aus Muscheln gefertigte, mit Panthern geschmückte Opferschale gehört haben.6 (Abb. 4.)

Das italische Götterpaar Liber-Libera wurde in Aquincum ebenfalls verehrt. Den Inschriften aus Aquincum zufolge widmeten ihnen im 2.-3. Jahr­hundert hauptsächlich Beamte bzw. Ratsmitglieder Altäre, und in der Militärstadt bestand der Kreis ihrer Anhänger vorwiegend aus Soldaten niederen Ranges, einfachen Bürgern und Sklaven. Auch mehrfigurige Votivtafeln - mit Satyr und anderen Götterfiguren - kamen im Umkreis des Liber-Libera-Kults in Aquincum zum Vorschein. Bei der Ausformung des Bildtyps hatte man auch Vorbil-

5 T. NAGY 1942, 388-390; ALFÖLDY 1963, 54, 60; ALFÖL­D Y 1994, 35; T. N A G Y 1971/3, 157-161; PÓCZY 1972/3, I. TÓTH 1967, Aquincum 1986, 212, Nr . 771; Religions 1998, Nr. 81 . Z u m Silvanus-Heiligtum der Zivilstadt s. PÓCZY op. cit. 6.

6 Unpublizierte Grabung von E. Márity 1992-93, Plan 7, Nr . 33, 46; Aquincum 1997, 118, Abb. 63.

Abb. 3. Altar für Silvanus

Silvestris, aus dem Quellheiligtum des

Aquädukts der Zivilstadt

Page 6: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Abb. 5. Venus-Statuette aus

Pfeifenton vom Nordtor der Zivilstadt

Abb. 6. Spiegelvotiv aus dem Gebiet außer­halb der Südmauer der Zivilstadt

der orientalisch-balkanischer Herkunft verwendet (T. NAGY 1942, 413-414; WELLNER 1973/2, 187-188).

Die jüngste Zusammenfassung über Miner­va befasst sich unter anderem mit den lokalen Gestalten der Göttin ( Z S I D I 1993/1, 188-189). Mars (Gods, soldiers 1995, 59, 281-182) und Hercules (ALFÖLDY 1963, 56) hatten ebenfalls ihre einheimischen Entsprechungen in Aquincum. Lokale Terrakottadarstellungen zeigen häufig die Gestalten der Fortuna, Venus-Amor und des Mer-curius, und in besonders großer Zahl kommen die mit dem Fruchtbarkeitskult zusammenhängenden Devotionalien vor (PÓCZY 1963). Äußerst beliebt waren neben den billigen Terrakottavotiven (Abb. 5.) die aus Blei gefertigten, durchbrochenen sowie die Spiegelvotive, deren Häufigkeit in Pannonién sich nur an ihrem Auftreten in den gallischen Gebieten messen läßt ( Z S I D I 2000/3, 321-322). (Abb. 6.)

In dem heiligen Bezirk, der sich bei den Quel­len am Ausgangspunkt der Wasserleitung nördlich der Zivilstadt von Aquincum erhob, kann man das Zusammenleben der einheimischen Kulte mit den römischen Gottheiten beobachten. Nach den Dedikationen der Altäre wurden hier neben Aesculapius und Hygieia auch die keltischen Heilgötter Apollo und Sirona verehrt (PÓCZY 1972/3). Den im Brunnenhaus der Quellen ste­henden Silvanus-Altar hat nicht die einheimische Bevölkerung, sondern einer der für den Bau bzw. die Erweiterung der Wasserleitung verant­wortlichen Ingenieure errichten lassen (PÓCZY 1980/1, 34-35). Außer Zweifel steht allerdings auch, daß die lebendige Praxis des Quellenkultes, die in den Brunnenhäusern deponierten Gaben usw. auf ein Weiterleben der einheimischen Kulte hindeuten.

Klára Póczy, Krisztina Szirmai

Page 7: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

8.2. RÖMISCHE GÖTTER UND DER KAISERKULT

Über das religiöse Leben Aquincums und dessen Denkmäler sind mehrere Zusammenfassungen erschienen, unter anderem über die römischen Götter und den Kaiserkult, und auch die pan­nonischen Gesamtübersichten haben sich in der Regel mit dem Thema befasst (BRELICH 1938, T. NAGY 1942, 386-464; ALFÖLDY 1963, I . TÓTH 1991, ALFÖLDY 1994, 25-40; Religions 1998, Augustus-Attila 2000, 95-102). 1

Besonders zahlreich kommen die von den Bewohnern der Stadt zu Ehren des Jupiter errich­teten Altäre vor. Unter den Altar Stiftern begegnet man Provinzial- und städtischen Beamten ebenso wie Soldaten. Aus dem früheren Material ist ein dem Jupiter Capitolinus dedizierter Altar bekannt, während ein Statthalter zu Ehren von Jupiter, Juno und Minerva einen Altar errichten ließ (ALFÖLDY 1963, 66, 52). Nach den Denkmä­lern aus Aquincum zu urteilen, wurden bei der Armee neben Jupiter auch andere Gottheiten ver­ehrt (ALFÖLDY 1963, 48-62; PÓCZY 1972/3, PARRAGI 1973, SZIRMAI 1984/3, Aquincum 1986, 211, Nr. 764; Gods, soldiers 1995, 152, Nr. 49). Darüber hinaus kamen in Aquincum weitere Altäre zu Ehren des Jupiter Optimus Maximus zum Vorschein (Aquincum 1986, 211, Nr. 764-765). Den Jupiter Optimus Maximus et dii deaque omnes dedizierten Altar stifteten mehrere hohe Offiziere. Erwähnt seien neben den Inschriftdenkmälern auch die neuen Jupiter-

1 M i t dem pannonischen Kaiserkult befassen sich: A. Szabó, Adatok a coronatus Daciarum I I I . főpapi cím értelemezé­séhez [Beiträge zu Deutung des oberpriesterlichen Titels coronatus Daciarum I I I . ] . Ókortudományi Értesítő 6 (2000) 17-24, sowie E. Tóth, A császár-kultusz főoltára Pannónia Superiorban [Der Hauptaltar des Kaiserkults in Pannónia Superior]. ArchÉrt 126 (2001) 5-33.

Köpfe vom Gebiet des Legionslagers (Abb. 1.) und der Zivilstadt (SZIRMAI 1999/2, 6, Nr. 5). In den Lararien erhielt Jupiter gleichfalls einen Platz, das Ungarische Nationalmuseum bewahrt eine Bronzeskulptur des Jupiter mit Strahlenkrone und Mantel vom Fundort Óbuda auf (SZIRMAI

Abb. 1. Jupiterkopf aus dem Legionslager

Abb. 2. Relief mit Jupiter und Juno Darstellung aus der Militärstadt

Page 8: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

1986, Nr. 1). Auch der Typ des sitzenden Jupi­ter ist aus Aquincum bekannt (SZIRMAI 1973/1, 83-89). Oftmals erscheinen, wie bei den erst jüngst geborgenen Denkmälern, Jupiter zusammen mit Juno oder mit Juno Regina (Religions 1998, 77), (Abb. 2.) und zuweilen, wenn auch nicht allzu häufig, ist Juno sogar ganz allein abgebildet (SZIRMAI 1999/2, 7).

Auch in Bezug auf die übrigen Gottheiten des römischen Pantheons können wir einige neue Ergebnisse verzeichnen, so wurde beispielsweise die Zusammenfassung über den Minerva-Kult in Aquincum fertiggestellt (ZSIDI 1993/1). (Abb. 3.) Epigraphische Denkmäler und Skulpturen der Vic­toria sind schon aus dem älteren Fundmaterial bekannt (ALFÖLDY 1963, T. NAGY 1971/3, 148; Gods, soldiers 1995, Nr. 6). Auf einem neueren Fundstück, einem durchbrochenen Schwertschei­denbeschlag aus Bronze, ist Victoria mit Kranz, Palmzweig und Schild dargestellt (SZIRMAI 1995/ 2, SZIRMAI 1996). (Abb. 4.) Außer Inschriftal­tären (ALFÖLDY 1963, 53-62) kamen in Óbuda

0 1 2 t m

Abb. 4. Silberblech mit Victoria-Darstellung von einem Schwertbeschlag

die Bauinschrift eines Hercules-Tempels (BANOSI 1984) (Abb. 5.) bzw. in Aquincum weitere für Hercules typische Denkmäler ans Licht (ALFÖL­DY 1963, 53-62; SZIRMAI 1986, Nr. 7).

Zu Ehren der Fortuna und Nemesis errichtete Inschriftdenkmäler sind von mehreren Fundstellen bekannt (ALFÖLDY 1963, 50-61), und glückli­cherweise kennen wir auch einige den Göttinnen geweihte Kultstätten bzw. Heiligtümer. Bei den jüngeren Ausgrabungen konnten mehrere Exem­plare einer Kalksteinskulptur der Göttin Fortuna mit ihren charakteristischen Attributen geborgen

Abb. 3. Minerva-Dar­

stellung aus dem

Alenkastell

Page 9: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Abb. 5. Bauinschrift des Hercules-Heiligtums aus dem Legionslager

werden (Aquincum 1986, 212, Nr. 775; Gods, soldiers 1995, 40, Nr. 14, Nr. 24). Unsere Kennt­nisse über den Diana-Kult bereicherte ein kleines Heiligtum, das man in der Zivilstadt aufdeckte.2

Zur Gruppe der Venus-Denkmäler kamen in erster Linie einige Stücke aus Terrakotta bzw. Pfeifenton (Gods, soldiers 1995, Nr. 192-193), aber auch ein wahrscheinlich importiertes Mar­morexemplar (FACSÁDY 1991) hinzu. (Abb. 6.) Der Kreis der an den Venus-Kult anschließenden Amor-Denkmäler erweiterte sich um eine Bronze-(SZIRMAI 1986, Nr. 5) und eine Kalksteinsta­tuette (SZIRMAI 1999/2, Nr. 12) aus der Zivil­stadt. (Abb. 7.) Auf die Verehrung des Merkurs deutet unter den Funden jüngeren Datums ein caduceus aus Bronze hin (Gods, soldiers 1995, 183; SZIRMAI 1995/1, 431, Nr. 21), und dane­ben wurden einige ältere Stücke in einem Katalog zusammengestellt (SZIRMAI 1986, 4; SZIRMAI 1999/2, Nr. 13). Auch die Verehrung der Nym-

2 S. den Abschnitt „Die einheimischen Kulte" (8.1.).

Abb. 6. Marmorstatuette der Venus aus der spätrö­mischen Festung

phen ist von Inschriften und Bildwerken bekannt, zu Letzteren liegen ebenfalls neue Befunde vor (PETŐ 1976/1, Aquincum 1986, 12, Abb. 46; NÉMETH 1996).

Aus dem heiligen Bezirk der Quellen nördlich der Zivilstadt von Aquincum gelangten neue, Aes-culapeius, Hygiea und Apollo betreffende Inschrif­ten in die Sammlung des Museums (POCZY 1972/3, KÁDÁR 1989, 1038-1061; PÓCZY 1998/4, 33-36, 71; Augustus-Attila 2000, 14, Nr. 89). 3

Der im nördlichen Teil der Zivilstadt stehende Forumstempel diente dem Kaiserkult 4 (SZIRMAI 1973/1, Aquincum 1986, 122; HAJNÓCZI 1987,

3 Vgl . den Abschnitt „Die einheimischen Kulte" (8.1.). 4 I n der Beurteilung des Heiligtums für den provinzialen

Kaiserkult ist der von den Forschern vertretene Standpunkt zunächst noch umstritten: J. Fitz, A Concilium Provin­ciáé Pannónia Inferiorban. Alba Regia 11 (1970) 152, 153; J. Fitz., Concialia provinciáé Pannonién. Geschichte, Altertumskunde und Epigraphik. Wien 1985, 257-265; E. Tóth, Templum provinciáé in Tác? Specimina Nova (1989) 43-58; E. Tóth, Templum provinciáé Tácon? A Tapolcai városi Múzeum Közleményei 2 (1991) 97-112; Fitz T., Templum provinciáé in Gorsium? BudRég 30 (1993) 161-175.

Page 10: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Abb. 8. Silberblech mit Adlocutio von einem Schwertbeschlag

104-105; Gods, soldiers 1995, 23.). Einer 223 entstandenen Bauinschrift aus Aquincum zufolge war es Aufgabe des collegium Victorianorum, den Kaiserkult zu pflegen. Die Tafel zählt sogar die Mitglieder des Kollegiums auf. Ein anderer Tem­pel des Kaiserkults stand in einem der Innenhö­fe des Statthalterpalastes. Von hier stammt der Torso eines mit Toga bekleideten, lebensgroßen Kaiserstandbildes, das vermutlich Marcus Aurelius

darstellte (Gods, soldiers 1995, 48, 140). In der Gartenanlage vor diesem Tempel wurde die reich geschmückte Fortuna-Nemesis Skulptur gefunden (SZIRMAI 1999/2, 38-39, Nr. 19). Ebenfalls in der Umgebung des Statthalterpalastes kam das Fragment einer Geniusplastik mit corona muralis zum Vorschein (SZIRMAI 1999/2, 37, Nr. 18). Den Kaiserkult repräsentiert auch der von L. Iulius Celsus, einem Bewohner Aquincums, im Jahre 164 zu Ehren des Jupiter Optimus Maximus gestiftete Altar, denn auf Grund seiner Inschrift wurde er am 1. August, einem wichtigen Feier­tag des Kaiserkults, aufgestellt. An den seitlichen Altarplatten erschienen die unbekleidete, auf einen Schild schreibende Minerva und der ebenfalls nackte, aber mit Helm und Waffe ausgestattete Mars. Die dritte Seite nimmt eine opfernde Geni­us-Gestalt mit corona muralis ein, welche - der Inschrift zufolge - den Genius von Aquincum verkörperte (ALFÖLDY 1963, 49-57; T. NAGY 1971/3, 133). Eng mit dem Kaiserkult verbun­den sind die schon früher und auch in jüngster Zeit gefundenen mythologischen Figuren aus der Geschichte der Stadt Rom, unter anderem Mars-Rhea Sylvia bzw. Lupa Capitolina mit Romulus und Remus5 (T. NAGY 1971/3, 146-152; SZIR­M A I 1971). Nicht zu vergessen die sog. Astral­symbole, die man im Zeitraum vor 1968 für die frühesten Äußerungen des einheimischen Kults hielt (L. NAGY 1935/1, 8; L. NAGY 1941/2, 236; WELLNER 1976, 114-120). Seither hat sich die Pannonienforschung eingehend mit den besagten Symbolen und deren Deutung beschäftigt (M. 1 1 NAGY 1988/3, M . " NAGY 1988/4, M . 1 1

NAGY 1989), und auch eine weitere derartige Steinmetzarbeit kam zum Vorschein. 6

Über die in der vorangehenden Forschungs-periode freigelegten Inschriften und plastischen Denkmäler hinaus ist noch ein die Scheide einer Paradewaffe schmückendes kleines Bronzerelief mit einer adlocutio-Szene mit dem Kaiserkult in Verbindung zu bringen (SZIRMAI 1996). (Abb. 8.) Einige der Inschriften und Bronze-

5 In Verbindung mit der lupa Capitolina Darstellung s. noch den Abschnitt „Die Steinbearbeitung in Aquincum" (7.1.).

6 Grabung I . Wellner 1971, Plan 1, Nr. 36.

Abb. 7. Kalksteinrelief mit

Amor aus der Zivilstadt

Page 11: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Abb. 9. Fußfragment einer großen Bronzeskulptur aus dem Legionslager

fragmente des 4. Jahrhunderts (Finger, Hand, Knie, Fuß, Gewandfalte usw.) aus dem älteren und jüngeren Fundmaterial gehörten ursprünglich zu monumentalen Kaiserstandbildern (ALFÖL­DY 1963, 68; SZIRMAI 1986, 9-13; SZIRMAI 1988). (Abb. 9.) Abgerundet wird das Bild von der neuen Analyse einer Gruppe charakteristischer Denkmäler des Kaiserkults, nämlich der Kaiser-darstellungen der sog. Lebkuchenformen (FACSÁ­DY 1993, 263-272).

Krisztina Szirmai

Page 12: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

8.3. ÄGYPTISCHE UND ORIENTALISCHE GÖTTER UND K U L T E

In Aquincum tauchen ab Mitte des 2. Jahrhun­derts bestimmte Elemente des Kultes ägyptischer und orientalischer - kleinasiatischer, syrischer, persicher — Gottheiten auf, und zwar meist ver­schmolzen (synkretistisch) mit der Götterwelt der romanisierten ortsansässigen und der hier aus verschiedenen Teilen des Imperiums angesiedelten Bevölkerung.

Nordafrikanische bzw. ägyptische Kulte kom­men in archäologischen Objekten - in erster Linie Gräbern - selten vor. In einigen Fällen jedoch kann der Bestattungsritus selbst auf die Herkunft des Verstorbenen oder die Weiterfüh­rung einer von der vorangehenden Generation übernommenen Tradition hinweisen. Bislang wur­den in den Familiengräbern römischer Villen, die sich auf den die Militärstadt im Westen umgeben­den Hügeln erhoben, drei Mumienbestattungen gefunden.1

Im Jahr 1912 kam an Fundort Szemlőhegy (Budapest I I . Bezirk, Fajd u.) eine mumifizier­te Frau zum Vorschein, die in einem sorgsam mit Mörtel verschlossenen Sarg aus unverzierten Steinplatten lag. Dem auch im spätkaiserzeitlichen Ägypten gebräuchlichen Verfahren entsprechend hatte man den Leichnam in einem mit Natrium­chlorid (Kochsalz) angereicherten Bad konserviert und ihn danach mit Textilbahnen umwickelt, die 8-10 Schichten ergaben und reichlich mit Tan­nenharz und Teer durchtränkt waren.2 Ein Ele­ment der Bandage war Seide (byssus), die von einer pinna nobilis genannten Raupenart abgeson­dert wird (L. NAGY 1935/2, 18-24). Auf Grund

1 Letzte Zusammenfassung der Mumienbestattungen in Aquin­cum: PÓCZY 1998/3.

2 V. Wessetzky, Die ägyptischen Kulte zur Römerzeit in Ungarn. Leiden 1961, 11.

der im Grab gefundenen Beigaben dürfte die Frau mittleren Alters Mitte des 4. Jahrhunderts bestattet worden sein.3

Beim Straßenbau am Táborhegy genannten Hügel stieß man 1929 erneut auf ein ungestörtes Mumiengrab in einem aus sekundär verwende­ten, bemalten Steinplatten von Gebäudeelementen zusammengesetzten und mit Mörtel fast hermetisch verschlossenen Steinsarg (L. NAGY 1935/2, 6-7, Abb. 3.). Der Leichnam der etwa 50—60 jährigen Frau war in eine 5-16 schichtige, ebenfalls reich­lich mit Tannenharz und Teer getränkte Bandage aus Baumwolle und Baumwollstoff gewickelt. Das Mumifizierungsverfahren war viel einfacher als das in Ägypten angewandte. Laut anthropologischer Untersuchung hatte man einen Teil der inne­ren Organe und die Hirnmasse überhaupt nicht aus dem Körper entfernt. Auch hier wurden das Baden bzw. Einweichen in Kochsalz verwendet. Unter dem Grabbeigaben - die gewohnten Typen spätrömischer Schmuck- und Gebrauchsgegenstän­de, die in den Zeitraum Ende 3. bis erste Hälfte 4. Jahrhundert zu datieren sind - befindet sich nicht ein Stück, das mit einem ägyptischen Kult in Zusammenhang gebracht werden könnte.4

Der Leichnam einer mumifizierter Frau lag auch in dem 1962 in der nahe beim Westgräber­feld der Militärstadt (an der Bécsi Str.) gelegenen

5 Identifizierbar sind in unserer Sammlung gegenwärtig: eine aus Gold und grünen Glasperlen bestehende Halskette mit kleinem, glockenförmigem Bernsteinanhänger (Aq. Mus. Inv. Nr . 51481 = B.85.), Bronzebeschläge eines Kästchens (Inv. Nr. 56.202.35 = B.88-92.), Kästchengriff (Inv. Nr. 56.202.36 = B.97.), Eisenband (Inv. Nr . 56.202.42 = B.96.), Teile etner Schuheinlage aus Kork (Inv. Nr. 30257 = B.100.), Bandagenreste (Inv. Nr. 30259 = B.99b.).

4 I n unserer Sammlung sind sie gegenwärtig nicht zu identifi­zieren, Datierung aufgrund der damaligen Zeichnung.

Page 13: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Abb. 1. Gemaltes Porträt eines Mannes aus einer sog. Mumienbestattung aus der Umgebung von Aquincum

Abb. 2. Sarkophag der Cassia, aus dem westli­chen Gräberfeld der Militärstadt

Jablonka Str. aufgedeckten Sarkophag, dessen Inschrift abgemeißelt war (PÓCZY 1964/2, 176-191, mit Abbildungen). Hier konnte man anhand der als Bandage benutzten, mit Balsamierungshar-zen durchtränkten Textilreste fünf verschiedene Schichten unterscheiden. Die den in den obigen Gräbern ähnelnden Beigaben,5 in erster Linie das auf ein Holzkästchen gemalte Porträt (PÓCZY 1968), datieren auch dieses Grab ins 4. Jahrhun­dert. (Abb. 1.)

Nicht in einem Familiengrab, sondern im Westgräberfeld der Militärstadt kam 1983 der

5 Aq. Mus. Inv. Nr. 64.5.1-15.

unverzierte, aber mit bleigesicherten Eisenklam­mern sorgfältig verschlossene Sarkophag der vier­einhalbjährigen Cassia zu Tage. 6 (Abb. 2.) Die Eltern des kleinen Mädchens hatten sich mit einer Versinschrift in Hexametern von ihr verabschiedet (NÉMETH-TOPÁL 1991). Der kleine Leichnam lag ungestört auf einer 2 cm dicken Holzplat­te und war mehrfach mit einer aus mindestens dreierlei leinenähnlichen Stoffen bestehenden, reichlich mit Tannenharz durchtränkten Bandage umwickelt. Nach den im Grab gefundenen Beiga­ben, 7 vor allem einem kurrenten Follis Diocleti-ans, wurde das Kind im ersten Jahrzehnt des 4. Jahrhunderts bestattet. Die 1976 am Südrand der Militärstadt (Perc u.) geborgene Mumienbestat­tung war für eine Auswertung leider zu schlecht erhalten (PÓCZY 1998/3, 59, Anm. 6.). 8

So gering die Zahl der Gräber aus Aquincum (bislang ausschließlich Frauen), die Verwandt­schaft mit dem ägyptischen Bestattungsritus zei­gen, auch sein mag, die Erscheinung an sich ist auf jeden Fall bemerkenswert, selbst wenn sich keine der Grabbeigaben, wie zu sehen war, mit einem ägyptischen Kult in Verbindung bringen läßt. 9 Dessen ungeachtet wäre es denkbar, daß die so Bestatteten und deren Familienmitglieder die Göttin Isis verehrt haben, für die es nicht nur in Savaria, sondern - wie eine Unförmi­ge, sekundär verwendete Steinplatte (mastaba) bezeugt - vermutlich auch in Aquincum ein Hei ­ligtum gab (L. NAGY 1935/2, 28, Abb. 2 4 ) . 1 0

Dies Marmorplatte 1 1 mit Hieroglyphen (Zeitalter: V I . Dynastie) kam 1852 in der Militärstadt ans

6 Lapid. Aq. Inv. Nr . 85.9.30, St. Margareten-Spital, Gebäude C, in der Austeilung.

7 Aq . Mus. Inv. Nr. 92.1.20-29. 8 Grabung K. Póczy 1976, Plan 4, Nr . 9. 9 Über ägyptische Kulte in Aquincum zuletzt: K. Póczy,

Veränderungen des Hintergrundes der ägyptischen Kulte in Pannonién im 1.-4. Jh. Aegyptus et Pannónia I . Acta Sym-posii anno 2000. Budapest 2002, 163-172.

1 0 Laut DOBROVITS 1943, 48; gehört die Marmortafel zu einem Iseum.

1 1 U N M Cimeliotheka 67/1852; Kunsthistorisches Museum Budapest, Inv. Nr . 51.2141; E. Mahler, Egyiptomi emlék Óbudáról. Ein ägyptisches Denkmal aus Ó-Buda. BudRég 7 (1900) 170 ff.; Fo.: Perc u. 206 = 236, heute Fő tér 4: M . Pető, Településtörténeti adatok a I I I . ker. Perc utcából

Page 14: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Licht. Leider reicht dies allein noch nicht als Beweis für die Existenz eines Isis-Heiligtums, ja es ist nicht einmal sicher, daß die Tafel in der Römerzeit hierher gelangte. Der in Piliscsév gefundene, wahrscheinlich aber aus Aquincum stammende Jupiter-Neptunus-Serapis-Altar (CIL I I I 3637) kann gerade wegen der synkretisti-schen Verbindung der drei Gottheiten nicht allein als Denkmal des Serapis-Kults angesehen werden (BRELICH 1938, 131). Eine Sphynx w i r d in einer Weihinschrift aus Aquincum (CIL I I I 6460) genannt (MÓCSY 1962/1, 735).

In unserer Sammlung gibt es auch einige echte Kultgegenstände, die nicht immer aus Gräbern, ja mitunter nicht einmal vom Territorium Aquincums stammen. Die bleivergoldete Isis-Statuette12 kam auf der Pester Seite in barbarico, aber in der römischen Kulturschicht zu Tage. Das Loch im Boden beweist, daß sie, an einem Stab befestigt als echtes Beiwerk eines lebendigen und praktizier­ten Kultes diente (L. NAGY 1935/2, 27, Abb. 22; WESSETZKY 1989, 39, Abb. 7) . 1 3 Dieselbe Rolle hat die im Keller des abgebrannten Feuerwehrsit­zes zusammen mit der Orgel gefundene Kerberos-statuette aus Bronze erfüllt, die ursprünglich zu einer thronenden Serapisfigur gehört haben mag (L. NAGY 1932-33, 161-163, Abb. 89). Auch die 1931 in der Zivilstadt von Aquincum gefun­dene, in die Mitte des 2. Jahrhunderts zu datie­rende Firmenlampe (L. NAGY 1935/2, 26, Abb. 18), 1 4 die ein Ammonkopf und der Meisterstempel CRESCES zieren, sowie eine 1936 in der Grube Nr. 77 der keltischen Siedlung in Tabán gebor­gene Tonlampe mit Ammonkopf (L. NAGY 1943, 453, Abb. 10) 1 5 wurden höchstwahrscheinlich bei Kultritualen verwendet.

származó egyiptom kőemlékhez. Siedlungsgeschichtliche Angaben zu den ägyptischen Steindenkmälern aus der Perc Gasse im 3. Bezirk. BudRég 27 (1991) 139-142.

1 2 Aq. Mus. Inv. Nr. 30221 = 1929/22. 1 3 Nach mündlicher Mitteilung von O. Pleidell kam eine

weitere Isis-Statuette in der Hercules-Villa (Budapest I I I . , Meggyfa u.) ans Licht. Laut Gy. Parragi ist das Objekt eine kleine (etwa 6 x 6 cm) Votivtafel aus Blei. Nicht inventari­siert in unserer Sammlung.

1 4 Derzeit nicht auffindbar. 1 5 H M B Keltische Sammlung, Inv. Nr. 36.59.12.

Die im Westgräberfeld der Militärstadt gefun­dene, jedoch in Ägypten gefertigte Thoerisstatu-ette aus Email (Beschützerin der Gebärenden) gehört vielleicht zu einem Grab (DOBROVITS 1943, 55, Abb. 3 /1 ) . 1 6 Eine mit dem BÜde des Gottes Ptah verzierte Gemmenimitation (das Bild des Gottes Ptah befindet sich auf der Rücksei­te) aus grünem Glas (DOBROVITS 1943, 56, Abb. 3/2) in unserer Sammlung ist gegenwärtig leider nicht zu identifizieren. Eine Osirisstatuette aus Bronze (DOBROVITS 1943, 57, Abb. 5) und ein stark abgenütztes, fragmentiertes usebti (DOBROVITS 1943, 57 f., Abb. 6) sind bis heute (?) in einer Privatsammlung. Ein anderes usebti (für Psametich/Achmos DOBROVITS 1943, 58., Abb. 7 . ) 1 7 wurde im Budapester Kunsthistorischen Museum aufbewahrt, ist aber zur Zeit leider nicht auffindbar. Bei dem im Westgräberfeld der Militärstadt gefundenen usebti-Fragment18 handelt es sich (laut A. Dobrovits) um eine moderne Nachahmung (DOBROVITS 1943, 60, Anm. 109). Doch das im Westareal der Zivilstadt von Aquin­cum ans Tageslicht gelangte Horus—Harpokrates-Köpfchen aus türkisblauer Fayence ist zweifellos ein Original. 1 9 (Abb. 3.)

Die Anwendung ägyptische Motive, wie sie im Formrepertoire des in der Zivilstadt tätigen Töp­fermeisters PACATVS vorkommen, könnte dekora­tiven Zwecken gedient haben, zugleich aber auch eine die wahren Bedürfnisse einer Gruppe von Isis-Gläubigen befriedigende Geste gewesen sein (DOBROVITS 1943, 54 f f . ) . 2 0

Gewiss nicht nur als Dekoration wurden die Kapitelle in Form eines Ammonkopfes angefertigt,

1 6 A q . Mus. Inv. Nr. 56.185.98; Fundort: Westgräberfeld der Militärstadt (Bécsi út) zusammen mit verschiedenen Anhän­gern aus Bernstein.

1 7 Fundort: Budapest, Hajógyári sziget = Schiffswerft-Insel. 1 8 A q . Mus. Inv. Nr. 56.185.42. 1 9 Aus der Ausgrabung (1955) von M . Kaba: M . Kaba, Kelta-

eraviszkusz telepek Aquincumban [Keltisch-eraviskische Siedlungen in Aquincum]. Doktorarbeit, S. 37: Grube B, Nr . 202/2006, Taf. X X I I . Manuskript. Für die Überlassung der Angaben bin ich sehr dankbar.

2 0 Ibisdarstellungen (Aq. Mus. Inv. Nr. 33531, 49926, 51912), Seth-Typhon-Kopf (3493), Isiskopf und Sethkopf (50260, 50560, 51887), Isis- und Vulcanusdarstellung (51691).

Page 15: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Abb. 3. Kopf des

Harpocrates-Horus aus

türkizblauer Fayence

von denen eine 1931 in der Zivilstadt (L. NAGY 1935/2, 25) 2 1 und eine andere in der Palaestra der großen Therme der Militärstadt (KABA 1991, 56, Abb. 93-94) 2 2 zum Vorschein kamen. (Abb. 4.)

Synkretistische Bindung an einen ägyptischen Kult zeigt auch das im nördlichen Teil der Militärstadt (Vihar u. 13, Nordwestviertel des Legionslagers) gefundene Kalksteinrelief,23 auf dem die Gestalten Isis—Herecura - Serapis-Dis-pater dargestellt sind (KUZSINSZKY 1897, 106, Abb. 3; KUZSINSZKY 1934, 107, 52; L. NAGY 1935/2, 26, Abb. 19). Ein anderes, kleineres Relief mit einer Abbildung des Götterpaares (CIL I I I 14343), das M. P. Silvanus zu Ehren der Isis=Proserpina - Serapis = Pluto gestiftet hatte (KUZSINSZKY 1934, 96, Abb. 43; L. NAGY 1935/2, 26, Abb. 20), kam im Westteil der Zivil­stadt (Aranyhegy) ans Licht . 2 4 Der 1959 in der Retentura des Legionslagers (Szél u.) geborgene Eckstein2 5 mit Isis Pharia- Darstellung gehörte wie die obige Votivtafel (aus der Vihar u.) zur Deko­ration desselben Gebäudes, nämlich des Iseums von Aquincum (PÓCZY 1991/3, 247, Abb. 12, mit Rekonstruktionsversuch).

2 1 Aq. Mus. Inv. Nr. 51633 = alte Nr. 463, als Teil einer Porticus aus dem 2. Jh: K U Z S I N S Z K Y 1937, 74, Abb. 4.

2 2 Lapid. Aq. Inv. Nr. 81.8.15. 2 3 Lapid. Aq . Inv. Nr. 64.11.140 = alte Nr. 126. 2 4 Lapid. Aq . alte Nr. 713 = 64.10.11 = 64.11.166. 2 5 Lapid. Aq . Inv. Nr. 64.10.187 = 64.11.13.

Abb. 4. Kapitell in Form des Jupiter Ammon aus dem großen Bad des Legionslagers

Auf Grund von Dedikationen zu erwähnen sind hier noch ein vom tribunus laticlavius der legio FV Flavia, M. Caec. Rufinus Marianus, Ende des 2. bis Anfang des 3. Jahrhunderts dem Jupiter Ammon geweihter Altar (CIL I I I 3463=RD 31 ; L. NAGY 1942/1, 664; FITZ 1993-1995, 670) sowie der von dem Statthalter Q. Caec. Rufinus Crepereianus zwischen 203 und 209 zu Ehren der Iuno caelestis (karthagische Tanit) gestiftete Altar (CIL I I I 10407, 10415; T. NAGY 1942, 409; ALFÖLDY 1961, 110; FITZ 1993-1995, 528—529).26 Die beiden Verwandten hatten hier in Aquincum offensichtlich etwa zur selben Zeit und gleichermaßen den ägyptischen Göttern gehuldigt.

Da die Anhänger ägyptischer Kulte in erster Linie Zivilpersonen waren, seien an dieser Stel­le auch noch zwei nachweislich aus Nordafrika stammende Bürger von Aquincum genannt. C. lui. Filetio war nach der auf seinem Sarkophag (CIL I I I 3583) ein medicus, d.h. also Arzt domo Africa, und Arpocras, der Mithraspriester (CIL I I I 3479), kam aus Alexandria nach Aquincum (DOBRO­VITS 1943, 49.). Vielleicht ist die Annahme nicht

2 6 Lapid. Aq. Inv. Nr. 63.10.121.

Page 16: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

allzu vermessen, daß C. lui. Filetio (und seine eventuellen Landsleute) auch irgendetwas mit den Mumienbestattungen in Aquincum zu tun gehabt haben dürften.

In wesentlich größerer Zahl und mannigfalti­gerer Form waren die Gottheiten orientalischen bzw. kleinasiatischen - syrischen bzw. persischen - Ursprungs und ihre Kulte in Aquincum vertre­ten. Das lag zum Teil darin begründet, daß weit mehr Soldaten und Zivilisten (Kaufleute, Sklaven, etc.) orientalischer als nordafrikanischer Abstam­mung hier weilten,2 7 teilweise aber auch an der starken Verbreitung einiger Unsterblichkeit ver­sprechender und daher sehr populär gewordener Mysterienreligionen in den westlichen Provinzen des Reiches.

Am frühesten gelangte der Kult der Kybele-Magna Mater zu uns. Die in der Eraviskersied-lung am Gellértberg (Blockberg, mons Teutanus?) gefundenen Steindenkmäler (CIL I I I 3471 =RD 337 2 8 sowie CIL I I I 10418 2 9 und CIL 10482?) mit den eingemeißelten Buchstaben M(agnae) D(evm) M(atri) der Göttin sowie I.O.M T (onitratori? T(eutano?) T(aviano?) (T. NAGY 1942, 426 f.; BÓNIS 1969, 215 f.; KÁDÁR 1962, 3; I . TÓTH 1984, 146, Nr. 85; I . TÓTH 1990, PÓCZY 1998/4, 29), mögen vielleicht von einem Hei­ligtum stammen.30 Nach der im Nationalmuseum aufbewahrten Inschrift (CIL I I I 10393 = RD 47) stand in der Zivilstadt des 2. Jahrhunderts bereits ein templum des wesensverwandten Ebenbildes von Kybele, der Göttin Dea Syria und Balds (T. NAGY 1942, 429). Die im Ostteil der Zivilstadt gefundene Inschrifttafel3 1 trägt den Namen der Dea Syria in Gesellschaft von Jupiter und Baltis (KUZSINSZKY 1934, 99; KUZSINSZKY 1937, 136, Abb. 59; AnÉp 1982, 803).

Weitaus populärer allerdings war nach unse­ren archäologischen Zeugnissen der Gefährte der Göttin, der jung verstorbene, aber von den Toten

2 7 Die Syrer z. B. bildeten ein eigenes collegium: SZILAGYI 1968, 114, mit Beispielen.

2 8 U N M Inv. Nr. 31.1847.3. 2 9 U N M Inv. Nr. 70.888.1. 3 0 Dagegen: I . TÓTH 1987, U l f . 3 1 Lapid. Aq . Alte Nr. 363 = 64.10.9.

zurückgekehrte Hirtengott Attis. Unter den zahl­reichen erhalten gebliebenen Darstellungen von ihm lassen sich in erster Linie die selbständigen Skulpturen mehr oder weniger mit seinem Kult verbinden, und zwar insbesondere die nicht aus Gräberfeldern stammenden Exemplare.3 2 Zwei Stücke 3 3 kamen sekundär in der Kastellmauer am Eskü (Március 15.) tér verbaut zu Tage, so dass sie aus unserer Sicht nicht verwend­bar sind. Zusammen mit einer Attis-Skulptur (KUZSINSZKY 1907, 56) fand man am östli­chen Tor der Zivilstadt mehrere andere halbfer­tige Kultgegenstände, was zweifellos das Vorhan­densein einer prosperierenden Steinmetzwerkstätte beweist (BRELICH 1938, 132). Weniger direkt kann man jene Reliefs und Steindenkmäler der Begräbnisstätten an den Attis-Kult anschließen, die Elemente der Grabmäler in Form einer aedicula bilden und den Hirtengott in einer mit der obigen übereinstimmenden Körperhaltung darstellen.3 4 Die an den Grabsteinen und Sarkophagen3 5 dargestell­ten Attisfiguren sind in erster Linie dekorativer Art. Doch selbstverständlich kann man ihnen auch ihre symbolische Bedeutung innerhalb des Toten­kults nicht ganz absprechen.

Von Adonis, Attis' wesensverwandtem Ebenbild, kennen wir aus Aquincum bislang lediglich einen

3 2 Terrakotten: Aq. Mus. Inv. Nr. 33753, 33754; Stein­plastiken aus der Militärstadt: 50944, 51087; aus dem Nordteil der canabae: I . TÓTH 1984, Kat. Nr. 68; aus dem Nordostteil der Zivilstadt: Lapid. Aq . alte Nr. 365 = Vermaseren 1795 = I . TÓTH 1984, Kat. Nr . 69; aus dem nördlichen Mithräum der Zivilstadt: Lapid. Aq. alte Nr. 391 = 64.11.45; K U Z S I N S Z K Y 1897, 121-122. Nr. 24-25; K U Z S I N S Z K Y 1934, 93, Abb. 41 = I . T Ó T H 1984, Kat. Nr . 66 sowie Lapid. Aq . alte Nr. 392 = 64.11.68.

3 3 Lapid. Aq. alte Nr . 377 = K U Z S I N S Z K Y 1934, 179; K U Z S I N S Z K Y 1934, 181 sowie Lapid. Aq. Inv. Nr . 64.11.31 = NÉMETH 1971, Nr. 181.

3 4 Lapid. Aq. alte Nr.504 = KUZSINSZKY 1937, 80, Abb. 9, alte Nr. 497 = KUZSINSZKY 1937, 81 , A b b . l l , alte Nr. 320 = KUZSINSZKY 1937, 82, Abb. 12; neuerdings in der Nähe des westlichen Gräberfeldes (Aranyárok) der Zivilstadt: LapidAq. Inv. Nr. 64.11.32 sowie KABA 1991, 56, Abb. 95.

3 5 I . TÓTH 1984, Kat. Nr. 63-64, 70, 71 , 72 = Lapid. Aq. Inv. Nr. 63.10.136, 73 = Inv. Nr. 63.10.137, 74 = RD 128 im Nationalmuseum, 75 = Lapid.Aq. alte Nr. 345 sowie I . TÓTH 1989, 92-96, Kat. Nr . 63-79, alle mit ausführlicher Literatur.

Page 17: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Altar (CIL I I I 10392=RD 48), 3 6 und da ihn haupt­sächlich Frauen verehrten, ist es wohl kein Zufall, daß an der Spitze der stiftenden Personen, in übri­gens ungewohnter Weise, eine Frau, Septimia Mar­cella, steht (T. NAGY 1942, 429, Taf. LXII.4).

Während die Anhänger der oben geschilderten Kulte vorwiegend Zivilisten waren, gelangte im Kreise des Militärs der Sieg versprechende und gewährende Hauptgott der Stadt Doliche in Com-magene in der Erscheinungsform Jupiters (luppiter Dolichenus) zu großer Popularität. Schon im 2. Jahrhundert widmete Aur. Secundus dem I.O.M. Dulcenus (sie!) und Heliopolitanus einen Altar (CIL I I I 3462 = 13366). 3 7 Der Veteran der legio II Adiutrix hatte sich offenbar mehrmals im Ori­ent aufgehalten. Die Form des Steins läßt darauf schließen, daß zu dem Altar auch ein Götter-Standbild gehörte. Ebenfalls gemeinsam erscheinen die Götter an dem von sämtlichen Hohepries­tern (sacerdotes, darunter sind am ehesten die Dolichenuspriester zu verstehen) der Provinz für das Heil der beiden Kaiser gestifteten Altar von Sárpentele (CIL I I I 3343=RD 30) . 3 8 Der Altar könnte auch zum Dolichenum in Vetus Salina, Brigetio (oder vielleicht in Gorsium?) gehört haben, die meisten Forscher bringen ihn jedoch mit Aquincum in Verbindung (ALFÖLDI 1940, 198 ff.; ALFÖLDY 1961, 122; MÓCSY 1962/1, 738 f.; SZILÁGYI 1968, 119). Ein fragmen­tierter Altarstein 3 9 (CIL I I I 10606=RD 342) kam wahrscheinlich im Nemesis-Heiligtum des Amphitheaters der Zivilstadt zum Vorschein. Der aus der Gegend von Doliche (ex regioné Dolica) stammende, von HAR[TA]? gestiftete Altar (CIL I I I 3490) 4 0 wiederum ist wahrscheinlich nicht dem einheimischen Hauptgott, sondern dem in Panno­nién außerordentlich beliebten Silvanus geweiht (T. NAGY 1942, L X I I / 4 ) . 4 1 Man sieht also, daß

3 6 I m Nationalmuseum. 3 7 Lapid. Aq. Inv. Nr. 64.10.24. 3 8 I m Nationalmuseum. 3 9 I m Nationalmuseum. 4 0 U N M Inv. Nr. 78.1903.1. 4 1 Z u einem von der abweichenden Lesung der Inschrift dieses

Steins gänzlich anderen Ergebnis gelangte I . TÓTH 1976, 95 ff., Anm. 47, 62, mit detaillierter Literatur.

der große Popularität genießende Kult in Aquin­cum etwas unterrepräsentiert war. Nicht einmal sein Heiligtum kam bis jetzt zum Vorschein.

Der populärste von allen in Aquincum im 3. Jahrhundert vertretenen orientalischen Gottheiten war ohne Zweifel Mithras. 4 2 (Abb. 5.) Allein im Gebiet der Zivilstadt sind bislang fünf Heiligtümer (MÓCSY 1962/1, 737, 30, 50) 4 3 seines aus Syri­en über Italien hierher gelangten Kults bekannt. Das früheste Heiligtum entstand im Handwer­kerviertel am Donauufer, nördlich der römischen Töpfer Siedlung4 4 und wurde zur Zeit der Mar-kommanenkriege zerstört (T. NAGY 1942, 433). Géza Alföldy vertrat jedoch die Meinung, daß es erst nach dem Krieg errichtet wurde (ALFÖLDY 1961, 113, Anm. 86). Hier fand man vier Altar­steine, die an ihrem ursprünglichen Platz in einer Reihe an einer Mauer standen (KUZSINSZKY 1934, 207). Der erste war sicherlich dem felsge­borenen Mithras geweiht, wie auch seine Inschrift: Petrae / genetric(i) belegt (KUZSINSZKY 1937, 120, 39, Abb. 43). 4 5 Der zweite große Altar mag auch als Postament eines Standbildes gedient haben (KUZSINSZKY 1937, 121, 40, Abb. 44) , 4 6 Der dritte kleine Altar gilt wegen seiner Inschrift: Leoni /..us / (ar) am oder [N] ama?, die den mithraischen Einweihungsgrad leo (Löwe) im Dativ verwendet, als einzigartig (KUZSINSZ­KY 1937, 122, 41, Abb. 45; I . TÓTH 1974-75, 151-154). 4 7 Den vierten Altarstein verdanken wir dem decurio bzw. Duumvir von Aquincum und gleichzeitigen praefectus des collegium fabrum, der einer der allerersten ranghohen Mithrasgläubi-gen in der noch munizipalen Stadt gewesen sein dürfte (KUZSINSZKY 1937, 122-124, 42, Abb. 46) , 4 8 Nach seiner Zerstörung wurde das Heilig­tum nicht wieder aufgebaut. Statt dessen schuf

4 2 Letzte Zusammenfassung der Mithrasdenkmäler aus Aquin­cum: TOPÁL 2001.

4 3 Mi t vier Heiligtümern: NÉMETH 1993/2, Abb. 15. 4 4 K U Z S I N S Z K Y 1932, Karte am Ende des Bandes, Grund­

fläche: 7 ,10x4,09 m. 4 5 Lapid. A q . alte Nr. 328, Vermaseren 1742. 4 6 Lapid. A q . alte Nr. 331, Vermaseren 1743. 4 7 Lapid. Aq . alte Nr. 329, Vermaseren 1745. 4 8 Lapid. Aq . alte Nr. 330 = Inv. .Nr. 63.10.104, Vermaseren

1746.

Page 18: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

man im Großen und Ganzen zur gleichen Zeit, unter Septimius Severus oder Caracalla, gleich zwei Heiligtümer: eines - dessen Größe wir nicht kennen - am Nordtor der Zivilstadt, ein anderes beinahe im Zentrum der Stadt. Im nördlichen Heiligtum (Nr. 2) kamen ein schön behauener Altar: D(eo) i(nvicto) M(ithrae) von Cael(ius) Anicetus (KUZSINSZKY 1934, 164, Abb. 129; KUZSINSZKY 1937, 115-120, 38, Abb. 42) , 4 9

sowie drei von liberti gestiftete Altäre zum Vor­schein (CIL I I I 14344=Vermaseren 1759, CIL I I I 14345=Vermaseren 1760, CIL I I I 14346=Ver-maseren 1761). Besondere Erwähnung verdient

Abb. 5. Mithras Denkmäler (M) in Aquincum und Umgebung

wegen seiner genauen Datierbarkeit (22. Apr. 198 n. Chr.) der dem Decurio der Colonia Aquincum, C. lui. Victorinus, von seinem libertus, C. lui. Primus, für das Wohlergehen seines Herrn zu Ehren des unbesiegbaren Sonnengottes gestiftete Altar (CIL I I I 14347). 5 0 Derselbe libertus widmete dem Sol (/) deo noch einen weiteren Altarstein (KUZSINSZKY 1934, 76; KUZSINSZKY 1937, 132-133, 52, Abb. 5 7 ) , 5 1 der allerdings am Nordende der Schiffswerft-Insel aus der Donau geborgen wurde. Doch möglicherweise hat auch er ursprünglich im Heiligtum Nr. 2 gestanden, wo auch die kunstvoll gearbeitete Dadophorenfigur mit Schüd (KUZSINSZKY 1934, 93, Abb. 41.) aufgestellt war. 5 2

In seinem Haus in der Nähe des Doppelbades, immitten der Zivilstadt, ließ der hohe Beamte M. Ant. Victorinus ein Mithräum mit einer Grundflä­che von 15,03x7,06 m errichten, 5 3 wo bis zum heutigen Tag vier Cautes, Cautopates und Fons Perennis geweihte Altäre (CIL I I I 10461= Ver­maseren 1753, CIL I I I 10462=Vermaseren 1753, CIL I I I 10463= Vermaseren 1751, CIL I I I 10464=Vermaseren 1754) stehen.54 Derselbe Duumvir hatte um 213 auch in seiner ländlichen Villa in Budaörs (SOPRONI 1994, 312-314) eine Mithrasgemeinde gegründet und dort vermutlich ein Heiligtum bauen lassen, von dem zwei Altar­steine mit Inschrift und ein großes, die Stiertö­tung (Taurochtonia) darstellendes Relief künden (CIL I I I 3383, 3384=Vermaseren 1792, 1793 und 1791; T. NAGY 1950, 45-120, Abb. 12). Außer den erwähnten Altären fand man im Vic­torinus-Mithräum noch eine Skulptur des Mithras Petrogenitus5 5 sowie einen Skulpturentorso des

4 9 Lapid. Aq . alte Nr. 459, Vermaseren 1766. , n Lapid. Aq . Inv. Nr. 64.10.13 = Vermaseren 1765. 5 1 Lapid. Aq . alte Nr. 305 = Vermaseren 1747. 5 2 Lapid. A q . alte Nr.391 = Inv. Nr. 64.11.45. 5 3 B. Kuzsinszky, A legújabb aquincumi ásatások [Die neu­

esten Grabungen in Aquincum] 1887-1888. BudRég 1 (1889) 41-170, 59, Vermaseren 1750. Die letzte Ausgra­bungen von O. Madarassy 1987-1990, Plan 7, Nr. 14., NÉMETH 1991/1, 93-94.

5 4 Wegen des sich verschlechternden Zustandes der Altäre seit 2000 nur noch als Kopie.

5 5 Lapid. Aq . Inv. Nr. 64.11.17 = Vermaseren 1756.

Page 19: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Hermes Psychopompos. Das vermutlich die Stier­tötung darstellende Kultrelief blieb nicht erhalten (T. NAGY 1942, 436, Taf. XCV/1) .

Am Südrand der Zivilstadt schließlich wurde bei der Stadtmauer ein Doppelheiligtum mit unvoll­ständigen und fragmentierten Stücken des Inven­tars freigelegt (T. NAGY 1943/1, 384-386). 5 6

Hier gelang es, das proportionsgerechte und schön gearbeitete Kultbild, an dessen Sockel die Namen der Stifter Symphorus und Marcus zu lesen waren (T. NAGY 1942, Taf. LXIV/1) , zusammmen mit den Gestalten der beiden Fackelträger mit Schild zu rekonstruieren (T. NAGY 1950, Abb. 15). Das Doppelheiligtum entstand im Zeitalter der Seve­rer 5 7 und blieb bis zum Ende des 4. Jahrhunderts in Benutzung (T. NAGY 1942, 433) . 5 8

Mauern kamen bislang zwar nicht zum Vor­schein, doch möglicherweise gab es am Westrand der Zivilstadt (Bahnstation Óbuda) ebenfalls ein Mithräum, da man hier außer dem schon erwähn­ten Attis-Relief5 9 auch einen von Filander dedizier-ten, dem Unbesiegbaren (invicto deo) geweihten Altar fand. 6 0 (Abb. 6.) Die Dedikation d(eo) S(oli) des anderen, ganz in der Nähe gefundenen Altares könnte auch S(ilvano) lauten ( I . TÓTH 1988, Nr. 58). 6 1

Nördlich der Zivilstadt (heute Római fürdő), bei den Quellen I I I - I V - V , dürfte ein weiteres Mithräum gestanden haben (PÓCZY 1972/3), wo zwei Soli deo Altäre in situ zum Vorschein kamen. 6 2 Nördlich davon, im Gebiet des vicus Vindonianus, stieß man in einem Steinbruch des Stadtteils Békásmegyer auf das Fragment eines Mithras-Reliefs (KUZSINSZKY 1897, 116, Nr. 17 = Vermaseren 1804) sowie ein Altarfragment ohne Inschrift (KUZSINSZKY 1897, 116, Nr. 1859; I . TÓTH 1988, Nr. 39).

5 6 Altäre: Lapid. Aq . Inv. Nr. 64.10.101 = Vermaseren 1767-1772.

5 7 Zur Datierung s. das Ergebnis der kürzlich abgeschlossenen Nachgrabung: Z S I D I 2002/3.

5 8 Mehrere Inventarstücke: I . TÓTH 1988, Kat. Nr. 4 8 - 5 1 . 5 9 Lapid. Aq. Inv. Nr. 64.11.32. 6 0 Lapid. Aq. Inv. Nr. 70.10.17; Aquincum 1986, 212, Kat.

Nr. 768. 6 1 Lapid. Aq. Inv. Nr. 64 10.162. 6 2 Lap idAq. Inv. Nr. 64.10.149 und 64.10.193.

Abb. 6. Altar des Filander für invicto deo aus dem Gebiet westlich der Zivilstadt

Weit weniger mit einem Mithräum in Zusam­menhang stehende Denkmäler stammen vom Gebiet der Militärstadt. Auf Grund der vorhande­nen Stücke kann man von mindestens drei Heilig­tümern in der Canabae ausgehen: nördlich, südlich und östlich des Legionslagers (NÉMETH 1991/2, 261). In der Nähe des Statthalterpalastes dürfte schon im 2. Jahrhundert ein Mithräum gewesen sein, dessen Glaubensgemeinde aus dem Kreis der Bediensteten des Statthalters 77. Haterius Saturni-nus kam und dessen Hohepriester im Rang eines pater der aus Ägypten stammende Arpocras war (CIL I I I 3479; MOCSY 1962/1, 737, 10; Verma­seren 1777). Leider hatte man die im Gebiet des Lagers gefundene, etwas rustikal ausgeführte Reli-

Page 20: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

eftafel sekundär in der Gebäudemauer verwendet (KUZSINSZKY 1906, 44, 7 ) , 6 3 ursprünglich muss sie jedoch im Mithräum gestanden haben, ebenso wie das im nördlichen Teil der Canabae (Miklós u. 24=Majláth u. 51) geborgene Fragment, das zum nördlichen Mithras-Heiligtum des Lagers gehört haben mag (SZILÁGYI 1943, 344, Abb. 13) . 6 4

Im Heiligtum des Legionslagers, das im 2. Jahrhundert im Haus des tribunus laticlavius namens L . Cassius Pius Marcellinus errichtet und später mehrfach umgebaut wurde, blieben sogar die Szenen der die Mithras—Vita darstellenden Wandmalereien erhalten (Aquincum 1986, 217, Kat. Nr. 782, Abb. 81-82, Taf. 39; KOCSIS 1991, MADARAS S Y1991 / 1 , 123; MADARASSY 1991/2). 6 5 Hier kamen fünf Altäre zum Vor­schein (Aquincum 1986, 218, Kat. Nr. 783; 6 6

Aquincum 1986, 219, Kat. Nr . 788; 6 7 Aquincum 1986, 219, Kat. Nr. 787; 6 8 Aquincum 1986, 218, Kat. Nr. 786; 6 9 Aquincum 1986, 218, Kat. Nr. 785; 7 0 KOCSIS 1989). (Abb. 7.) Der von hier stammende Asklepios Soter-Altar mit Palim-psest-Inschrift war mit Stuck überdeckt, auf dem man eine zweite Inschrift angebracht hatte ( I . TÓTH 1987, 128; KOCSIS 1991, 119, Abb. 14 /3-4) . 7 1

Neben den Wandmalereien des obigen Heilig­tums kennen wir aus den Trümmern eines im Ostteil der Canabae freigelegten Gebäudes (Korvin O. u. - Pacsirtamező u. 63) noch das Fragment eines vielleicht Mithras bei der Jagd darstellende Wandgemäldes, das mit großer Wahrscheinlichkeit zu einem Heiligtum gehört hat. 7 2

Leider nicht an ein Heiligtum anzuschließen ist das im Gebiet des südöstlich vom Legionslager

6 3 Lapid. Aq . alte Nr. 91. 6 4 Lapid. Aq . Inv. Nr. 64.11.78. 6 5 Aq . Mus. Inv. Nr. M 113. 6 6 Lapid. Aq Inv. Nr. 81.7.13. 6 7 Lapid. Aq. Inv. Nr. 81.7.14. 6 8 Lapid. Aq. Inv. Nr. 81.7.15. 6 9 Lapid. Aq . Inv. Nr. 81.7.16. 7 0 Lapid. Aq. Inv. Nr. 81.7.17. 7 1 Lapid. Aq. Inv. Nr. 86.10.8. 7 2 I . TÓTH 1988, Nr. 62, mit detaillierter Literatur und über­

zeugenden Analogien. Ursprüngliche Publikation: PÓCZY 1955.

freigelegten Alenkastells in Sekundärposition vor­gefundene Fragment eines das rituelle Mahl von Mithras und Sol darstellenden Kultbildes, welches auf Grund der Ausarbeitung und Maße Teil eines anspruchsvollen Heiligtums gewesen sein mag ( N E M E T H 1991/2). 7 3 (Abb. 8.)

Die i m Gebiet der Militärstadt sowie in der Umgebung des Grundstückes Szentendrei út 150 sporadisch zum Vorschein gekommenen Altar­steine (CIL I I I 3473, 3476-78, 3480-82; CIL I I I 14343,2; Vermaseren 1773, 1775) lassen sich mitunter nicht einmal in topographischer Hinsicht identifizieren. Der von C. lui. Castinus gestiftete Altar (CIL I I I 3480=Vermaseren 1774) könnte eventuell zum Heiligtum des im Lager stehenden Hauses des Tribunen gehört haben, und der Stein CIL I I I 3479 zu einem noch nicht erschlossenen Mithräum (NÉMETH 1993/ 2, Anm. 11). Ebenfalls ungeklärt ist die Zuge­hörigkeit der unlängst in der Bogdáni út bzw. Meggyfa utca gefundenen Altarsteine ( I . TÓTH 1988, Nr . 57 und 59 ) . 7 4

7 3 Lapid. Aq . Inv. Nr. 86.11.25. 7 4 Lapid. Aq . Inv. Nr. 64.10.96 und 64.10.166.

Abb. 7. Altar des L . C. P. Marcellinus aus dem Mithräum des Legionslagers

Page 21: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Der Höhepunkt des Synkretismus im 3. Jahr­hundert kommt in der geheimnisvollen Gestalt des sog. donauländischen (unrichtig: thrakischen) Reitergottes zum Ausdruck. Nur einige kleine dreieckige bzw. rechteckige (oder runde), aus Blei (oder Marmor) hergestellte Täfelchen sind uns bekannt, die nicht mit einem der Heiligtümer in Verbindung stehen. Das aus einer palaestra der Zivilstadt stammende (T. NAGY 1942, 431 f., Taf. L X I I / 1 ) 7 5 Bleivotiv befindet sich nicht mehr in unserer Sammlung. 7 6 Dieser eigenar­tige Kult hat sich in Pannonién übrigens bis ins 4. Jahrhundert gehalten (MÓCSY 1962/1, 748-749).

Dass der unbesiegbare Sonnengott Sol ohne Mithras erwähnt wird, kommt in Aquincum kaum vor (CIL I I I 10468, 10481; MÓCSY 1962/1, 739, 20). Eine Bronzebüste mit Strahlenkrone7 7

und eine schöne Gemme 7 8 sollen sicherlich ihn darstellen. Sein Kult wurde unter Aurelianus zur Staatsreligion erhoben, und der jeweilige Herr­scher hat, sich mit dem an der Spitze des Panthe­ons stehenden Hauptgott identifizierend, auch das Attribut invictus angenommen und es benutzt.

Judit Topái

Abb. 8. Relief mit der Darstellung von Sol-Mithras

7 5 Aq . Mus. Inv. Nr. 51341; J. Hampel, Thrák vallásbeli emlék Aquincumból [Ein Denkmal der thrakischen Religion aus Aquincum]. BudRég 8 (1904) 5-47. Tudor, D., Corpus monumentanorum religionis equitum Danuviorum. I—II. Leiden, 1969, 104, Abb. 67.

7 6 Das andere, ähnliche Bleivotivblech aus der (Vihar u.) Militärstadt (T. NAGY 1942, 432, Fn. 523) ist unpubliziert und zur Zeit leider nicht auffindbar.

7 7 Aq . Mus. Inv. Nr. 30245. 7 8 Aq . Mus. Inv. Nr. 51255.

Page 22: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

8.4. DAS CHRISTENTUM

Ein besonderes Kapitel der Geschichtsschreibung Roms und der europäischen Provinzen befasste und befasst sich auch heute mit dem Christen­tum. 1 Die Tradition wurde von der Pannonién -forschung ebenfalls übernommen und auch bei der Aufarbeitung der Städte fortgesetzt. Bis zum Zweiten Weltkrieg schlössen Geschichtsschreibung und Geschichtslehre das Altertum nämlich über­einstimmend mit dem 313 von Constantinus I . erlassenen „Toleranzedikt" ab! Mit jenem Erlass also, welcher die Verfolgung der monotheistischen Christen und Juden offiziell abschaffte (T. NAGY 1939). Zur Staatsreligion erhoben das Christen­tum zwar erst die von Theodosius I . in den Jahr­en 389, 391 und 392 verabschiedeten Gesetze,2

doch wegen des Christentums und der Ansied­lung neuer ethnischer Gruppen, die im Gebiet des Imperiums erschienen, ordnete man das 4. Jahrhundert - ab 313 — in den Geschichtsbü­chern schon dem Kapitel Völkerwanderungszeit zu. Gewiss hat auch das den im Vergleich zu heute deutlich früher angesetzten Zeitpunkt der „Aufgabe" Pannoniens (Jahr 476) beeinflusst.

Als wesentlicher Zeitraum des Christentums gelten die annähernd hundert Jahre zwischen 313 und 390 weniger deshalb, weil sich das religiöse Empfinden der Einwohnerschaft bzw. Gläubigen wandelte. Viel wichtiger waren die im Namen des Christentums verfolgten Ziele einer auf neuen Pfeilern ruhenden Staatlichkeit, eines neuen sozialen Programms, der Anpassung neuer Gesellschaften bzw. der Aussöhnung mit den neu angesiedelten Völkergruppen. In Wirklichkeit ist es ein Jahrhundert der unter dem Mantel dieser edlen Vorstellungen ausgetragenen gnadenlosen

1 R. Krautheimer, Rom, Schicksal einer Stadt. 312-1308. München 1987, mit ausführlicher Literatur.

2 Th. Birt, Das römische Weltreich. Seine Herrscher, Feldher­ren und Staatsmänner. Berlin, 1941, 513.

politischen Kämpfe gewesen. Christliche Sekten rangen miteinander um die politische Macht - wie man sehen konnte, auch hier in Valeria (MOCSY 1975/2). Andererseits verteidigten die alten füh­renden Strukturen, sowohl in Rom als auch im Magistrat der Provinzialstädte, ihre Positionen bis zum Äußersten und meist im Namen des uralten Götterglaubens.3

Diesen allgemein anerkannten Rahmen hat in Aquincum, als Ergebnis der Forschungen der letzten 30 Jahre, ein zusammenhängendes Bild ausgefüllt. Bekannt wurden in Aquincum einige geschlossene Gruppen, die einander in der Führung der Stadt ablösten. Bekannt wurden der Hintergrund ihrer Bestrebungen, ihre religiöse Auffassung, und auch die Zeitpunkte der Führungswechsel lassen sich im Großen und Ganzen bestimmen.

Wie in anderen Städten Pannoniens gibt es in Aquincum nur wenige christliche bzw. ausge­sprochen für diese Religion typische Funde. Aus früherer Zeit liegen Berichte über einige Lampen mit Christusmonogramm vor (L. NAGY 1938, 66, Abb. 31 ; L. NAGY 1942/1, 776, Anm. 10). 4 Zwei Ringe - der eine mit druchbrochen verziertem Bronzekreuzmuster, der andere mit Christusmo­nogramm aus blauem Glas - gehören ebenso zu dieser Gruppe (T. NAGY 1943/1, 371, Abb. 13)5

wie eine Loculus-Platte aus weißem Marmor mit Inschriftfragment und Christusmonogramm, die auf eine katakombenartige Bestattung hindeutet,6

3 A. Alföldi, Die Alexandrinischen Götter und die vota publi­ca am Jahresbeginn. Jhb. für Antike und Christentum 8/9 (1965/6) 62-98. Die Kontorniatmedaillions. Berlin 1987/ 1990.

4 Sowie eine Lampe mi t Christusmonogramm aus dem 4. Jahrhundert aus der Vihar utca.

5 Der Ring (L. NAGY 1942/1 , 776) aus der zweiten Hälfte des 4. Jahrhunderts stammt aus dem frühchristlichen Grä­berfeldteil in der Vihar utca.

6 A q . Mus. Inv. Nr. 33761 .

Page 23: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Abb. 1. Bronzefingerring mit Christogramm aus einem frühchristlichen Grab im westlichen Gräberfeld der Militärstadt

Abb. 2. Glasschale aus einem frühchristlichen Grab im westlichen Gräberfeld der Militärstadt

Abb. 3. Frühchristliche Darstellung (Konstantin I.?) auf einem Ziegelplatte an dem Südmauer der Zivilstadt

sowie einige Grabsteine mit Inschriften.7 Auch in der zurückliegenden Forschungsperiode kamen zu den Denkmälern aus Aquincum mit christlichen Symbolen einige neue Funde hinzu (Christentum 2000). Diese vorwiegend aus Gräbern stammen­den Gegenstände, Ring, gläserne Tasse (TOPAL 2002/2) (Abb. 1, 2.) ergänzt eine Ritzzeichnung auf einem Ziegel aus der Zivilstadt, die auf Grund ihrer Merkmale vermutlich Konstantin I . darstellt (ZSIDI 2003, 76-77, Abb. 4). (Abb. 3.)

Für eine christliche Bestattungssitte hielt man die Beigabe eines Bechers und Kruges zum Gedenken an das letzte Abendmahl (BÓNIS 1945, 567-569, Abb. 11.). Heute vertritt die Forschung die Ansicht, daß der Brauch auch bei anderen Religionen der Zeit verbreitet war. 8 Übrigens ist es an sich äußerst schwierig und mitunter unmöglich, den Nachlass einer ganz bestimmten religiösen Gruppe in der Vielfalt der religiösen Vorstellungen und Rituale dieser Periode einzugrenzen.9

Obwohl es keinen Beweis dafür gibt, könnte auch eine noch im vorigen Jahrhundert entdeckte Menschendarstellung auf der Schwellenseite eines steinernen Türrahmens ein christliches Symbol sein. Der Türrahmen kam im Doppelbad der Zivilstadt zum Vorschein. Die Konturen der en face abgebildeten Gestalt wurden in die Steinflä-che gemeißelt. Später dann hat man beide Arme bis zur Schulter abgeschlagen. Und gerade ange­sichts dieses Umstandes drängt sich der Gedanke

7 C I L I I I . 3551 ; L. NAGY 1938, 64 und Abb. 28. Fundort Óbuda, Ecke Lajos utca - Perc utca, Gelände der Goldber-gerschen Fabrik (heute weiß man, daß hier die nordsüdlich verlaufende römische Straße vorbeiführte). T. Nagy, Egy újabb ókeresztény sírkő Aquincum körzetéből. Ein weiterer frühchristlicher Grabstein aus dem Raum Aquincum. ArchÉrt 5-6 (1944/5) 273.

8 Mi t gegensätzlicher Meinung: B. E. Vágó - I . Bona, Die Gräbfelder von Intercisa. Der spätrömische Südost-Friedhof. Budapest 1976, 163.

9 R. Merkelbach, Mithras. Ein persisch-römischer Myste­rienkult. Wiesbaden 1998, 21 ; ALFÖLDI 1942/1, 709. „Das hiesige Christentum zeigt übrigens eine eigenartige Verbindung der alten heidnischen und der neuen christli­chen Ideale." K. Böhner, Z u m allmählichen Übergang vom Heidentum zum Christentum. Trierer Zeitschrift (1950) 98; H . v. Petrikovits, Das röm. Rheinland. Köln 1960, 141; neuerdings S C H M I D T 2000.

Page 24: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

auf, daß die vielleicht betend erhobenen Arme zur Zeit der Glaubensauseinandersetzungen beseitigt wurden. 1 0 Zu den unsicheren Befunden gehören noch zwei Altarplatten aus Aquincum aus Mar­mor, vorn mit einer rundbogigen Vertiefung. 1 1 Auf Grund nordafrikanischer und orientalischer Ana­logien vermutete man, daß Altäre dieses Typs im Rahmen des Gottesdienstes eine bestimmte rituelle Funktion hatten. Eine der Altartafeln mit Randver­zierung stammt zweifellos aus dem sog. Saal mit Doppelpfeilern der Zivilstadt von Aquincum. Das Relief zeigt Jonas und den Waalfisch. Im Türrah­men der benachbarten Therme war die - ebenfalls nur mutmaßlich - betende Gestalt eingemeißelt.

Die christlichen Baudenkmäler sind mit größerer Sicherheit erkennbar. Bis 1938 (als in Budapest im Rahmen des St. Stephansjahres der Eucharis-tische Kongress stattfand) wurden drei Gebäude dieser Art bekannt, und die Existenz einer vierten Gruppe ist sehr wahrscheinlich: 1 2

• Eine frühchristliche Dreikonchen-Friedhofska-pelle, sog. cella trichora, aus der Raktár utca, d. h. vom nordwestlichen Gebiet der Militärstadt (L. NAGY 1931/2). • Eine Friedhofskapelle mit Langschiff und Apsis aus der Zivilstadt, vom Gelände der Gaswerke, die inmitten einer großen Gräbergruppe stand (L. NAGY 1940, 254, Abb. 3.). • Ein als frühchristliche Doppelbasilika bestimm­ter Gebäudekomplex mit eingebauten subsellium, mit den Stellen für Altar und Cancellum sowie mit einem Taufbrunnen. Auf den Gebäudekomp­lex stieß man in der Nähe des obigen Friedhofs, ebenfalls außerhalb der Mauer der Zivilstadt, im Bereich des Donauufers (L. NAGY 1942/1, 767-768). • Ein weiterer, allerdings unsicherer Befund deu­tete auf eine christliche Begräbnisstätte in der

1 0 B. Kuzsinszky, Aquincumi ásatások 1880-1881 [Aquincu­mer Ausgrabungen 1880-1881]. BudRég 2 (1882).

1 1 E.B. Thomas, Pannonische Reliquienaltäre. Arch. Vestnik 29 (1978) 573-587; gegensätzlicher Meinung: M . " NAGY 1988/2 bzw. HAVAS 2002.

1 2 M i t abweichender Meinung zu einem Teil der für christlich gehaltenen Gebäudeteile und Beobachtungen: D. Gáspár, Christianity in Roman Pannónia. BAR International Serie 1010. Oxford, 2002.

Nachbarschaft der cella trichora in der Vihar utca, also in der Militärstadt. Hier wurden unter der Oberfläche eine Reihe aus Stein gebauter Grab-kapellen freigelegt (L. NAGY 1942/1, 776), die sich am Rande ein und derselben Wagenstraße auf der nach unseren gegenwärtigen Kenntnissen westlichen, äußeren Seite des früheren Lagers aus dem 2.-3. Jahrhundert befanden (POCZY-NÉMETH-SZIRMAI-KOCSIS 1986, 386, 398, Abb. 1). Die Typen der Gräber gehörten zu den von frühchristlichen Begräbnisstätten bekannten Varianten. Diese Angabe ist leider nur in der Beschreibung zu lesen, weder Zeichnungen noch Fotos davon blieben erhalten.

Aus dem Zeitraum zwischen 1938 und 1973 ist von weiteren freigelegten Baudenkmälern christlicher Prägung nichts bekannt. Aber 1976 erschien eine äußerst bemerkenswerte Studie über die Ergebnisse der früher in der Pester Innen­städtischen Pfarrkirche durchgeführten Grabungen (GEREVICH 1976, 44-46). Die Ausgrabungen fanden im Zusammenhang mit einer umfassenden Restaurierung der Kirche 1942-44 statt. Mi t ­telalterarchäologen erforschten den romanischen Ursprung des Kirchenbaus, wobei sie - eindeu­tig — auf spätrömische Mauern stießen, die sie mit zahlreichen Fotos und Zeichnungen doku­mentierten. Diese Mauern waren, davon konnte man ausgehen, Uberreste der im Inneren der Brückenkopfstellung Contra-Aquincum stehenden Gebäude. Auf einer späteren Gesamtzeichnung zeigt das spätrömische Mauerwerk den Grund­riss einer Hallenkirche mit Langschiff und einer Apsis, die in späterer Zeit durch zwei seitliche Apsiden erweitert wurde. Die römischen Mauern waren stellenweise bis zu einer Höhe von 2—2,5 m und zuweilen noch höher erhalten geblieben. Uber diesem antiken Bauwerk, und teilweise unter Verwendung seiner Mauern, hatte man die früh-arpadenzeitliche Kirche romanischen Stils im 11. Jahrhundert errichtet.

Bemerkenswert ist die Lage des antiken Gebäu­des. Ein Vergleich mit allen aus Pannonién und vom Rhein bekannten Analogien ergab, daß früh­christliche Kirchen entweder in einem spätkaiser-zeitlichen Kastell oder innerhalb der Mauern einer

Page 25: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

befestigten Stadt, neben den Wehranlagen oder in der Nähe des Tores, erbaut wurden (BARKÓCZI 1995/2). Daneben erhob sich eine Reihe von Speichern (horreum), wo man für die Zeit einer eventuellen Belagerung Lebensmittel und sonstige Ausrüstungsgegenstände anhäufte. Im Falle von Contra-Aquincum stand das Gebäude mit Apsis, das, wie man festgestellt hat, erst im 11. Jahr­hundert im romanischen Stil erweitert wurde, ebenfalls an einer solchen Stelle. Bekanntlich hat auch das Pester Kastell die ungarische Landnahme erlebt bzw. seine Funktion an der von dem Don­auübergang ausgehenden Fernstraße beibehalten (L. NAGY 1946, GYÖRFFY 1997, 76).

1973 kam zu den christlichen Baudenkmälern Aquincums eine weitere Grabkapelle hinzu. Der Fünfkonchenbau wurde am westlichen Rand der durch das Südtor des neuen, im 4. Jahrhundert errichteten Legionslagers führenden Ausfallstraße freigelegt (PARRAGI 1976/3). 1 3 Zwischen den Mauerresten in gutem Erhaltungszustand fand man zwei gestörte Särge. An den verputzten Mauerresten waren noch Spuren roter Bemalung zu beobachten. Der Eingang zur Kapelle lag an der Straße. Auch diesen Grabbau hatte man über den planierten Trümmern eines vorher abgerisse­nen größeren römischen Gebäudes errichtet.

Von derselben breiten römischen Wagenstraße bog an der Ostseite eine schmalere, aber gepflas­terte Straße in Richtung Donau ab. Auf beiden Seiten dieser Straßenecke entstanden in der zweiten Hälfte des 4. Jahrhunderts durch Umbauten zwei größere Steingebäude. Das nördliche Gebäude war eine öffentliche Therme, hierher führte die bereits bekannte spätrömische Wasserleitung. Das südli­che Eckgebäude hatte man aus einem früheren, monumentalen Bau zu einer größeren Hallenkirche umgestaltet. Wie bei der oben schon erwähnten Kapelle im Gelände der Gasfabrik gab es auch hier das innere, rundbogig gestaltete Subsellium mit den Sitzen für den Bischof und den Klerus (PÓCZY in: Christentum 2000, 22). Vor diesen

1 3 Über das Konstruktionsprinzip und die neue Grundrissre­konstruktion der Grabkapelle: M . " Nagy, Typological Con­siderations on Christian Funerary Buildings in Pannónia. Zalai Múzeum 11 (2002) 21-30, Abb. 4.

war eine mit Dachziegeln ausgekleidete Kiste mit Deckel im Terazzofussboden versenkt, die zum Zeitpunkt der Freilegung leer war. Vielleicht wurde sie als Reliquienbehälter benützt. Davor blieben ein gemauertes Altarfundament und an beiden Seiten die Basis je einer Säule erhalten. Auch hier fehlten der Versammlungsplatz neben der Kirche und das Taufbecken am Ende des Ganges nicht. Interessant ist, daß sich in der Kirche später, Ende des 4. Jahrhunderts, eine aus mehreren eng nebeneinander aufgereihten - die Gebäudemauer bzw. einander berührenden - Steinsärgen beste­hende Begräbnisstätte herausbildete. In dieser spä­teren Periode nutzte man also die Märtyrergräber, mitunter aber auch den Versammlungsraum eines angesehenen Kirchenoberhauptes, um darin Bestat­tungen vorzunehmen. Einem Aberglauben zufolge gab der an diesem Ort von der Persönlichkeit des „heiligen Mannes" ausstrahlende Glaube durch Berührung den Gläubigen Kraft. 1 4 Die Mauern dieser frühchristlichen Kirche wurden im 13. Jahrhundert für das Kloster und die Kirche der Klarissen verwendet (BERTALANNÉ 1976/1).

Einen anderen, aber gleichfalls auf christliche Kirchen hindeutenden Bautyp vertritt eine mehr­schiffige Halle mit Apsis auf der Westseite. Sie stand in der Militärstadt, und zwar in der Nach­barschaft der Hauptstraße, die durch das West-tor (einem aus der Porta praetoria des früheren Legionslagers umgebauten Tor) des spätkaiserzeit-lichen (neuen) Legionslagers in Richtung Brigetio führte (SZIRMAI-ALTMANN 1976). Auch dieses Gebäude errichtete man teils durch Abriss früherer Bauten und teils unter Verwendung ihrer Mauern. Aus zwei typischen Merkmalen der dreischiffigen Hallenkirche konnten wichtige Rückschlüsse gezo­gen werden. Sie hatte eine polygonale Apsis, eine Bauweise, die man nur nach dem von Aquileia aus verbreiteten Schema der spätrömischen christlichen Kirchen anwandte (E. TÓTH 1994). Der zweite nennenswerte Befund bezieht sich auf den Anfang einer kleineren, ebenfalls polygonalen, pfeilerge­stützten Kapelle hinter der nach Westen ausgerich-

1 4 Zusammenfassend: M . Christofle, Le tombeau de la chré­tienne Sta Saba Tipasa. Paris, 1966.

Page 26: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Abb. 4. Fragment einer ausgemalten Grabkammer im westlichen Gräberfeld der Militärstadt

teten Apsis des Hallenbaus, wo auch das Taufbe­cken gestanden haben mag. 1 5 Dieses Gebäude war schon in den vorangegangenen Jahrhunderten ein Tempel gewesen. In der ausgerissenen früheren Apsis (unter dem neuen Fußboden aus dem 4. Jahrhundert) fand man den abgesägten Fuß einer bronzenen Götterstatue in Lebensgröße (SZIRMAI 1986, Nr. 12). Selbst Jahrhunderte später diente der spätrömische Tempel also noch immer dem Gottesdienst. Im 13. Jahrhundert errichteten die Franziskaner ihr Kloster und ihre Kirche hier in der Weise, daß diese genau der oben beschriebe-

1 5 S Z I R M A I - A L T M A N N 1976, Abb. 62 und 247-248. Zur Freilegung des unter der Straße liegenden Gebäudeteils bestand keine Möglichkeit.

Abb. 5. Öllampe aus einem Grab der frühchrist­lichen Grabparzelle im nördlichen Gräberfeld der Militärstadt

nen christlichen Kirche unter dem späteren Klaris­senkloster (in der Perc utca) entsprachen. Auch an den Fußbodenniveaus änderte sich ab Ende des 4. Jahrhunderts bis ins ungarische Mittelalter nichts. Die mittelalterlichen Fußbodenziegel wurden auf dem spätrömischen Terrazzoboden verlegt (SZIR­M A I - A L T M A N N 1976, 236).

Ein anderes bekanntes frühchristliches Denkmal erhob sich an der durch das Westtor der spätrö­mischen Festung führenden römischen Straße, die auf der Linie der von der Vörösvári út einmün­denden Bécsi út verlief (Christentum 2000, 2 5 -38). Am Deckengewölbe dieser Friedhofskapelle blieb ein gemaltes Chi-Ro-Monogramm erhalten, das nach unseren gegenwärtigen Kenntnissen das schönste mit dieser Religion zu verbindende Symbol in Aquincum ist. (Abb. 4.) Von dem glei­chen Gräberfeld stammen mehrere Gegenstände (TOPÁL 2002/2) mit christlichem Symbol, und auch die Zahl der Friedhofsparzellen, die man nicht mehr an Bestattungen nach heidnischem Ritus anschließen kann, hat sich - sowohl in der Zivil- wie auch in der Militärstadt - vermehrt (Christentum 2000, 25-38) . 1 6 (Abb. 5.)

1 6 Im Hinblick auf die Beurteilung der christlichen Bestat­tungen gibt es in der Forschung vorerst keine Einigkeit; s. dazu zuletzt, auch mit Beispielen aus Aquincum: S C H M I D T 2000.

Page 27: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Dank der oben aufgezählten, neu erkannten frühchristlichen Basiliken und Friedhofskapellen ist die Zahl der publizierten Baudenkmäler dieser Prägung bzw. Funktion seit 1973 auf das Doppel­te angewachsen. Neben den Kirchen, über deren frühchristliche Funktion Gewissheit besteht, ver­dienen an dieser Stelle auch zwei Befunde Erwäh­nung - beide aus dem Inneren des spätrömischen Kastells - , die noch der Klärung bedürfen. In den dreißiger Jahren des vorigen Jahrhunderts zeigten sich anläßlich einer Fundbergung auf dem Fő tér (Hauptplatz) in Óbuda, beim Eingang des Schlosses Zichy, die Reste eines dreischiffigen Bauwerkes. Seine Säulen waren römisch und auch die korinthischen Säulenkapitelle entstammten der späten Kaiser zeit. Im Laufe der vergangenen 30 Jahre kam es auf dem Platz zu mehreren Ret­tungsgrabungen,1 7 bei denen eindeutig festgestellt werden konnte, daß man hier monumentale spät­römische Bauten auch im 11. Jahrhundert noch genutzt und den Stadtteil im 13. Jahrhundert dann umgebaut hat. Auf Grund mittelalterlicher topographischer Daten hält man den Gebäude­komplex für die erste Propstei der Zeit Stephans des Heiligen. Das römische Gebäude war von der ostwestlich verlaufenden Hauptstraße des Kastells aus dem 4. Jahrhundert aus zugänglich. Beob­achtungen zufolge wurde es an der Wende 4.-5. Jahrhundert erstmals umgebaut.1 8

Die zweite - vermutete - Kirche im Inneren des Kastells, die in der späten Kaiserzeit entstand und ebenfalls bis ins Frühmittelalter in Gebrauch war, mag die Vorgängerin der gegenwärtigen Pfarrkiche von Óbuda gewesen sein. Für eine Nachgrabung gestattete man, ein kleines Stück unter den Kirchenbänken freizulegen. In der auf dem mittelalterlichen Niveau beobachteten Planierungsschicht aus abgerissenem Mauerwerk wurden fast ausschließlich Trümmer spätrömischer Mauerreste, ja sogar zusammenhängende, durch reichlich Mörtel zusammengehaltene Bogenreste

1 7 U.a. Grabungen M . Németh 1983, Plan 6, Nr . 11 bzw. 1984, Plan 6, Nr . 30 und 1990, Plan 7, Nr. 2 1 .

1 8 D . Dercsényi, Egy királyi kőfaragóműhely Budán. (La Bot-tega reale degli Scalpellini a Buda nel Secolo XI . ) Budrég 13 (1943) 255-293., 519-523.

dokumentiert. Die Kirche stand an der Innenseite der südlichen Mauer des Kastells aus dem 4. Jahrhundert (BERTALANNÉ 1984, 35-36) . 1 9

Mit Hilfe der aus den Gebäuden und einzel­nen Gräbergruppen spätrömischer Gräberfelder stammenden Funde sowie der im Bestattungsritus zu beobachtenden Veränderungen ist es also -anscheinend - gelungen, dem Zeitpunkt näher zu kommen, zu dem die Führung der im nördlichen Teil von Valeria gelegenen Städte Aquincum und Brigetio wechselte. Die Christen befanden sich bereits in der Überzahl, so dass sie die als „heid­nisch" betrachteten Zeremonien der Magistratssit­zungen nicht mehr duldeten. Gewiss war es nicht einfach, mit den seit der Kaiserzeit anerkannten und gewohnten Symbolen des Römischen Impe­riums zu brechen. Die die Sitzungen einleitende Zeremonien der Auguren, die Prophezeihungen, das zum Heil der Götter und des herrschenden Kaiser dargebrachte Opfer wurden abgeschafft, den Bürgermeistern und Ratsmitgliedern verbot man das Tragen der vorgeschriebenen Rangabzei­chen (PÓCZY 1998/3). Der ein neues Programm verkündende Magistrat der Stadt verbannte sogar die Symbole des vorhergehenden Zeitraums, und danach wurden in Aquincum chistliche Kirchen gebaut.

Die Forschungen deuteten auf den Zeitpunkt um das Jahr 350 und darauf hin, daß eine Reihe von Kaiser Konstantin I I . neu erlassener Verordnungen den Systemwechsel ermöglichte. Früher warf man in den Publikationen im Zusammenhang mit den frühchristlichen Denkmälern von Aquincum bei jeder Gelegenheit die Frage auf, ob es im militä­rischen Zentrum der Provinz Valeria, an diesem wichtigen Punkt der Grenzregion des Donaurau­mes, einen Bischofssitz gegeben hat. „Sofern man annimmt, daß es in Aquincum einen Bischofssitz gab - wozu die neuesten Grabungsergebnisse noch nicht ermuntern - , dürfte sich dieses auf einen

1 9 Frau V. Bertalan, A Fő-téren feltárt középkori maradvány­ok. (Előzetes ásatási jelentés). [Die am Fő tér freigelegten mittelalterlichen Überreste (Vorläufiger Grabungsbericht)]. BudRég 25 (1984) 394: „Die Mauer der frühmittelalter­lichen Gebäude trennt sich nirgendwo von dem spätrömi­schen Gebäude...".

Page 28: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Großteil der Provinz Valeria Superior erstreckt haben. Im Süden bildeten Sopianae bzw. Mursa die Grenze" - zitierte Lajos Nagy in seiner 1942 erschienenen Studie „Christentum-Kontinuität" (L. NAGY 1942/1, 780) die 1939 publizierte Meinung von Tibor Nagy (T. NAGY 1939, 227).

Auf Grund der oben beschriebenen neuen Ergebnisse konnte Endre Tóth die vom Gesichts­punkt der frühen Christengemeinde in Aquincum so wesentliche Existenz des Bistums überzeugend begründen und neben den vier Diözesen Pan­noniens auch Aquincum als Bischofsresidenz von Valeria in die Karte eintragen (E. TÓTH 1994, 245, 248-249, Abb. 1). Diese jüngste Zusammen­fassung über das pannonische Christentum hat die Frage also bereits positiv beurteilt. Im Hinblick auf die spätkaiserzeitliche Geschichte Aquincums

ist das Bestehen dieser Einrichtung allein deshalb wichtig, weil es im Zeitraum der Völkerwande­rung, jeder bislang bekannten Angabe zufolge, die Diözese war, welche jahrhundertelang die lebenswichtigen Verwaltungsfunktionen in einem größeren Gebiet ausübte (SALAMON-BARKÓCZI 1978-1979, UBL 1982, 90) . 2 0 Der Bischof legte Reibereien zwischen den romanii, d. h. den Nach­kommen der zurückgebliebenen, nicht abgewander­ten Einwohnerschaft, und den neu eintreffenden, sich zeitweilig hier niederlassenden Völkern bei, indem er angemessene Lebensumstände schuf und die verschiedenen ethnischen Gruppen „heidnischer Religion" in einer neuen Glaubensgemeinschaft zusammenführte.

Klára Póczy

Vgl. den Abschnitt „Zur Frage der Kontinuität in Aquin­cum" (4.3.)

Page 29: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

9. BIBLIOGRAPHIE

Page 30: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf
Page 31: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

9.1. VERZEICHNIS DER ABKÜRZUNGEN

ACD • Acta Classica Universitatis Scientiarium Debreceniensis (Debrecen) ActaAntHung • Acta Antiqua Academiae Scientiarum Hungaricae (Budapest) ActaArchHung • Acta Archaeologica Academiae Scientiarum Hungaricae (Budapest) Alba Regia • Alba Regia. Annales Musei Stephani Regis (Székesfehérvár) AnÉp • L'année épigraphique ANRW • Aufstieg und Niedergang der Römischen Welt (Berlin-New York) Antaeus • Antaeus. Communicationes ex Instituto Archeologico Academiae Scientiarum Hungaricae

(Budapest) AntHung • Antiquitas Hungaricae (Budapest) ArchÉrt • Archaeologiai Értesítő (Budapest) ArchAust • Archaeologia Austriaca, Wien ArchHung • Archaeologia Hungarica (Budapest) Arch.vestnik • Arheoloski vestnik Arrabona • Arrabona. A Győri Xántus János Múzeum Évkönyve (Győr) Aqfüz • Aquincumi füzetek. A B T M Aquincumi Múzeumának ásatásai és leletmentései (Budapest) AT • A n t i k Tanulmányok. Studia Antiqua (Budapest) BAMÉ • Béri Balogh Ádám Múzeum Évkönyve (Szekszárd) BAR • British Archaeological Reports (Oxford) BAV • Bulletin de l'Association Internationale pour l'Histoire du Verre (Liège) BJ • Bonner Jahrbücher des Rheinischen Landesmuseums in Bonn und des Vereins von Altertumsfreunden

im Rheinlande (Köln) BJ-Bh • Bonner Jahrbücher, Beiheft BudRég • Budapest Régiségei (Budapest) BZ • Byzantinische Zeitschrift (München) Carnuntumjb • Carnuntum Jahrbuch (Graz) CIL • Corpus Inscriptionum Latinarum

ComAH • Communicationes Archaeologicae Hungáriáé (Budapest) CSIR • Corpus Signorum Imperii Romani DissPan • Dissertationes Pannonicae (Budapest) EphK • Egyetemes Philologiai Közlöny (Budapest) FolArch • Folia Archaeologica (Budapest) FontArchHung • Fontes Archaeologici Hungáriáé (Budapest) História • História. Zeitschrift für alte Geschichte (Wiesbaden) ILS • H . Dessau, Inscriptiones Latináé Selectae I—III . (1962) JbRGZM • Jahrbuch des Römisch-Germanischen Zentralmuseums (Mainz) JPMÉ • A Janus Pannonius Múzeum Évkönyve (Pécs) JAS • Journal of Archaeological Science (London) JGS • Journal of Glass Studies (Corning, N . Y.) KJb • Kölner Jahrbuch für Vor- und Frühgeschichte (Köln)

Page 32: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

KPauly • Der Kleine Pauly M B V • Münchener Beiträge zur Vor- und Frühgeschichte (München) MittArchlnst • Mitteilungen des Archäologischen Instituts der Ungarischen Akademie der Wissenschaften

(Budapest) MüzM • Múzeumi Műtárgyvédelem (Budapest) NAR • Nederlandse Archeologische Rapporten (Nijmegen) NFC • Neue Forschungen in Carnuntum (Wien) N H Q • The New Hungarian Quarterly (Budapest) N K • Numizmatikai Közlöny (Budapest) Oikumene • Oikumene. Studia ad históriám antiquam classicam et orientalem pertinentia (Budapest) RD • Romer, F. - Dejardins, E., A Magyar Nemzeti Múzeum feliratos emlékei. Budapest 1873 (Les

Monuments Epigraphiques Romains dans le Musée National Hongrois.) Pann • Pannónia (Pécs) RCRF Acta • Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta RE • Paulys Realencyklopädie der classischen Altertumswissenschaft (Stuttgart) RIU • Römische Inschriften in Ungarn RLU • Der Römische Limes in Ungarn. (Red.) Fitz J. Székesfehérvár, 1976. RLÖ • Der Römische Limes in Osterreich (Bécs) SGA • Schriften zur Geschichte und Kultur der Antike (Berlin) Situla • Situla. Dissertationes Musei Nationalis Labacensis (Ljubljana) SÖAW • Sitzungsberichte der Österreichischen Akademie der Wissenschaften. Phil.-hist. Kl . (Wien) Specimina Nova • Specimina Nova. Dissertationem ex Instituto Historico Universitatis Quinqueecclesiensis

de Iano Pannonio Nominatae. A Pécsi Janus Pannonius Tudományegyetem Történeti Tanszékének Evkönyve (Pécs)

SRH • Scriptores rerum Hungaricarum tempore ducum regumque stirpis Arpadianae gestarum. I—II. Ed. E. Szentpétery (Budapest 1937-38)

SSz • Soproni Szemle (Sopron) StComit • Studia Comitatensia (Budapest) T B M • Tanulmányok Budapest Múltjából (Budapest) Vermaseren • Vermaseren, M . J., Corpus Inscriptionum et Monumentorum Religionis Mithriace.

Hague, 1956-1961.

Aquincum 1986 • Das römische Budapest. Neue Ausgrabungen und Funde in Aquincum. Ausstellungskatalog. (Hrsg.) H . Polenz. Münster/Lengerich, 1986.

Aquincum 1991 • Aquincum. Romeins Boedapest.Nieuwe opgravinen en vondsten in Aquincum. (Eindredactie) J. Jamar. Boedapest/Heerlen, 1991.

Aquincum 1995 • Aquileia-Aquincum. (Red.) Szabó, K. Budapesti Történeti Múzeum, Civici Musei di Udine. Budapest, 1995.

Aquincum 1997 • Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica. Elet a Római Birodalom két városában. Augusta Raurica / Auqincum. Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begeitbuch. (Red.) A. Furger, K. Kob, Zsidi P., Basel, 1997.

Augustus-Attila 2000 • Von Augustus bis Attila. Leben am ungarischen Donaulimes. Limesmuseum Aalen, Zweigmuseum des Württembergischen Landesmuseums (Schriftleit.) M . Kemkes, (Hrsg.) die Gesellschaft für V o r - und Frühgeschichte in Württemberg. Schriften des Limesmuseums Aalen 53. Stuttgart, 2000.

Page 33: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Christentum 2000 • Frühchristliche Denkmäler in Aquincum. Sonderausstellung des Aquincum Museums des H M B aus Anlass des Milleniums. (Red.) Zsidi, P. Budapest, 2000.

God, soldiers 1995 • Gods, soldiers and citizens in Aquincum. An exhibition to celebrate the 100 year centennial of the founding of the Aquincum Museum. (Ed.) Zsidi, Budapest, 1995.

Itinerarium 1995 • Pannónia Hungarica Antiqua. Itinerarium Hungaricum 1. (Red.) Hajnóczi, G y -Mezős, T. Archeolingua, Budapest, 1995.

Lyon 2001 • Romains de Hongrie. I e r - V e siècles après J.-C. Exposition produite par le Department du Rhône, Musée de la Civilisation gallo-romaine de Lyon. Lyon, décembre 2001 - mai 2002 (ed.) Facsády, A. - Zsidi, P. Lyon, 2001.

Religions 1998 • Religions and Cults in Pannónia. (Ed.) J. Fitz Székesfehérvár, 1998.

Anm. • Anmerkung Aq. Mus. • Aquincum-Museum H M B • Historisches Museum Budapest Inv. Nr. • Inventar Nummer Lapid. Aq. • Lapidarium Aquincense UAW • Ungarische Akademie der Wissenschaften U N M • Ungarisches Nationalmuseum

Page 34: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

9.2. Z I T I E R T E LITERATUR

ALFÖLDI 1924-26 • Alföldi, A., Untergang der Römerherrschaft in Pannonién. Berlin, 1924-26. ALFÖLDI 1939 • Alföldi A., Epigraphica I I . ArchÉrt 52 (1939) 101-114. ALFÖLDI 1940 • Alföldi A., Epigraphica I I I . ArchÉrt 53 (1940) 195-235. ALFÖLDI 1942/1 • Alföldi A., Aquincum a későrómai világban. Budapest Története I I . (Red. Szendy,

K.) Budapest, 1942, 670-778. ALFÖLDI 1942/2 • Alföldi, A., Zur Geschichte des Karpatenbeckens i m 1. Jahrhundert v. Ch. AECO

8 (1942) 1-51. ALFÖLDI 1943 • Alföldi A., Aquincumi adalék a Kr.u. 268. év történetéhez. (Eine neue Angabe zur

Geschichte des Jahres 268 aus Aquincum.) BudRég 13 (1943) 33-43. (489-493.) ALFÖLDY 1959/1 • Alföldy, G., Die Truppenverteilung der Donaulegionen am Ende des I .

Jahrhunderts. ActaArchHung 11 (1959) 113-141. ALFÖLDY 1959/2 • Alföldy G., Municipális középbirtok Aquincum környékén. AT 6 (1959) 19-

30. ALFÖLDY 1961 • Alföldy, G., Geschichte des religiösen Lebens in Aquincum. ActaArchHung 13

(1961) 103-124. ALFÖLDY 1963 • Alföldy G., Aquincum vallási életének története. (Geschichte religiösen Lebens in

Aquincum.) BudRég 20 (1963) 47-69. ALFÖLDY 1964 • Alföldy G., Des territories occupés par les Scordisques. ActaAntHung 12 (1964)

107-127. ALFÖLDY 1966 • Alföldy, G., Taurisci und Norici. História 15 (1966) 224-241. ALFÖLDY 1974 • Alföldy, G., Noricum. Routledge and Kegan Paul, London-Boston, 1974. ALFÖLDY 1975 • Alföldy, G., Römische Sozialgeschichte. Wiesbaden, 1975. ALFÖLDY 1994 • Alföldy, G., La Pannónia e lTmpero Romano. In : (a cura di G. Hajnóczi) At t i

del convegno internazionale "La Pannónia e PImpero Romano" Accademia d'Ungheria e l'Istituto Austriaco di Cultura. Roma, 1994, 25-40.

ÁLLASON-JONES 2001 • Állason-Jones, L. - Jones, J. M . , Identification of 'Jet' Artifacts by reflected light Microscopy. European Journal of Archaeology 4/2 (2001) 233-251 .

BADINSZKY-SZABÓ 1975 • Badinszky P. - Szabó A., Római kori szobortöredékek kőzettani azonosítása. AT 22 (1975) 275-277.

BANOSI 1984 • Bánosi Gy., Ujabb adalékok az aquincumi Hercules kultuszhoz. (Neue Beiträge zur Hercules Kult in Aquincum.) BudRég 25 (1984) 43-52.

BARKÓCZI 1943 • Barkóczi L., Ujabb leletek a Gázgyár területéről. (Neue Funde aus dem Gebiet des Gasfabrik.) BudRég 13 (1943) 445-566.

BARKÓCZI 1944-1945 • Barkóczi L. , Dák tolmács Brigetioban. (Ein dakischer Dolmetscher in Brigetio.) ArchÉrt I I I . 5-6 (1944-45) 178-192.

BARKÓCZI 1956 • Barkóczi L., Császárkori kelta edényégető telep Bicsérden. (Celtic pottery kilns from the times of the Roman Empire.) FolArch 8 (1956) 63-87.

BARKÓCZI 1971/1 • Barkóczi, L. , Plastisch verzierte römische Glasfunde aus Pannonién. FolArch 22 (1971) 71-83.

Page 35: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

BARKÓCZI 1971/2 • Barkóczi, L. , Das Gräberfeld von Keszthely-Fenékpuszta aus dem 6. Jahrhundert und die frühmittelalterlichen Bevölkerungsverhältnisse am Plattensee. JbRGZM 19 (1971 [1974]) 179-191.

BARKÓCZI 1973 • Barkóczi, L. , Beiträge zur Steinbearbeitung in Pannonién am Ende des 3. und zu Beginn des 4. Jahrhunderts. FolArch 24 (1973) 67-112.

BARKÓCZI 1977 • Barkóczi L. , Ein Glasstempel aus Aquincum - Verbreitung und Herstellung der Flaschen mit Würfelleib und die rechteckigen Prismenflaschen im Pannonién MittArchlnst 6 (1976) 57-67.

BARKÓCZI 1980 • Barkóczi, L . , History of Roman Pannónia. In: (Red. A. Lengyel - G. T. B. Radan) The Archaeology of Roman Pannónia. Budapest/Lexington, 1980, 85—124.

BARKÓCZI 1982-1983 • Barkóczi, L., Die südostlichen und orientalischen Beziehungen der Darstellungen an den Ostpannonischen Grabstelen. MittArchlnst 12-13 (1982-1983) 123-151.

BARKÓCZI 1983 • Barkóczi, L. , Angaben der Steinmetzarbeit der Traianszeit in Gorsium und Intercisa. Alba Regia 20 (1983) 57-66.

BARKÓCZI 1984 • Barkóczi L. , Az intercisai mitologikus és állatjelenetes domborművek időrendje és felhasználása. (Chronologie und Anwendung von Reliefs mit mythologischen Darstellungen und Tierszenen aus Intercisa.) ArchÉrt 111 (1984) 170-193.

BARKÓCZI 1988 • Barkóczi, L. , Pannonische Glasfunde in Ungarn. Budapest, 1988. BARKÓCZI 1990 • Barkóczi L. , Üvegművesség. In: (Red. Mócsy A. - Fitz J.) Pannónia régészeti

kézikönyve. Budapest, 1990, 151-166, 343. BARKÓCZI 1992 • Barkóczi, L. , Frührömische glasierte Keramik in Ungarn. In : (Red. Zs. Bánki

— V. Cserményi) Glasierte Keramik in Pannonién. Székesfehérvár, 1992, 7-35. BARKÓCZI 1995/1 • Barkóczi, L. , Eaglehead-ornamented sword-hilts and scrinia. Specimina Nova

11 (1995) 3-22. BARKÓCZI 1995/2 • Barkóczi, L. , Beiträge zur Geschichte der Provinz Pannónia im I V . V I .

Jahrhundert. Specimina Nova 1994[1995] 57-135. BARKÓCZI-SALAMON 1984 • Barkóczi, L. - Salamon, Á., Tendenzen der strukturellen und

organisatorischen Änderungen Pannonischer Siedlungen im 5. Jahrhundert. Alba Regia 21 (1984) 147-187.

BARRAL 2000 • Barrai, Ph., Les recherches franco-hongroises sur l'oppidum de Gellérthegy-Tabán à Budapest. Collegium Budapest. Institut for Advanced Study. Dix ans de coopération franco-hongroise en archéologie 1988-1998. Actes de la table rounde tenue du 3 au 5 juin 1998 au Collegium Budapest. Budapest, 2000, 37-50.

BERTALANNÉ 1973 • Bertalan Vilmosné, Adatok Óbuda középkori helyrajzához. (Angaben zum mittelalterlichen Topographie von Óbuda.) BudRég 23 (1973) 99-112.

BERTALANNÉ 1976/1 • Bertalan Vilmosné, Óbudai klarissza kolostor. (Preliminary Report on the Works of uncovering the Convent and Church of the Clarissa Nuns.) BudRég 24 (1976) 269-279.

BERTALANNÉ 1976/2 • Bertalan Vilmosné, A középkori óbudai ásatások-kutatások története (1850-1975). (The History of the Investigation and excavation Works on the Territory of the Medieval Óbuda 1850-1975.) BudRég 24 (1976) 31-42.

BERTALANNÉ 1984 • Bertalan Vilmosné, Óbuda - Vetus Buda - a régészeti kutatások alapján (1973-1981). (Óbuda - Vetus - Buda. Ausgrabungen 1973-1981.) BudRég 25 (1984) 35-36.

BERTALANNÉ-ALTMANN 1995 • Bertalan Vilmosné - Altman J., A középkori Óbuda. Óbuda évszázadai. Budapest, 1995, 139-200.

BERTIN 1996 • Bertin, P., Előzetes jelentés a Bécsi út 60. sz. alatti leletmentésről. (Preliminary Report on Excavations at 60 Bécsi Street.) Aqfüz 2 (1996) 40—43.

Page 36: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

BERTIN 1997 • Bertin, P., Előzetes jelentés a budaújlaki temető leletmentő feltárásáról. (Preliminary Report on the excavations at the Budaújlak cemetery.) Aqfüz 3 (1997) 18—26.

BERTIN 1998 • Bertin, P., Előzetes jelentés a Bécsi út 44. sz. alatt végzett leletmentésről. (Preliminary report on the rescue excavations carried out at 44 Bécsi Street.) Aqfüz 4 (1998) 40-47.

BERTIN 1999 • Bertin, P., Előzetes jelentés a Bécsi úti temető déli részletének feltárásáról I I I . (Preliminary report on the excavations in the southern sections of the Bécsi Road cemetery, III .) Aqfüz 5 (1999) 26-36.

BERTÓK 1997 • Bertók, G., Ripa Sarmatica: Late Roman counterfortifications on the left bank of the Danube. Roman Frontier Studies 1995. Proceedings of the X V I t h International Congress of Roman Frontier Studies. (Ed. W. Groenman - van Waateringe et al.) Oxbow Monograph 91 (1997) 165-172.

BESZÉDES 1996 • Beszédes J., Dioscur ábrázolású sarokkő Alsóhetényből. (Eckstein mit der Darstellung von Dioscur aus Alsóhetény.) FolArch 45 (1996) 133-155.

BESZÉDES 2001 • Beszédes, J., Depictions of an early portraittype of Emperor Nero on some Gravestones from Pannónia. BudRég 34 (2001) 17-28.

BESZÉDES 2002 • Beszédes J., A volt Házgyár alatti feltárás során előkerült faragott töredékek értékelése. BudRég 35/1 (2002) 159-172.

BEZECZKY 1991 • Bezeczky T., A tribunus laticlaviusok háza az aquincumi 2-3. sz-i legiotáborban. Amphorák. (Das Haus der Tribuni Laticlavii aus dem Legionslager vom 2-3. Jh. in Aquincum. Amphoren.) BudRég 28 (1991) 133-134, 155-156.

BÍRÓ 1974 • Bíró, M . , Roman Villas in Pannónia. ActaArchHung 26 (1974) 23-57. BÍRÓ 2000 • Bíró M . , Pannóniai csontművészet. Budapest, 2000. BÍRÓ-SEY 1982 • Bíró-Sey K , Roman die from the civilian city of Aquincum. Studia Paulo Naster

oblata 1. Numismatica Antiqua. Louvain, 1982, 199-204. BÍRÓ-SEY 1985 • Bíró-Sey, K , Pannóniai pénzverés. Budapest, 1985. BONA 1969 • Bona I . , Bevezetés és kommentár Eugippus: Vita Sancti Severini első magyar

fordításához. Az Ókortudományi Társaság Kiadványai V I I , Budapest, 1969, 265-290. BÓNA 1971 • Bona, L, Ein Vierteljahrhundert der Völkerwanderungszeitforschung in Ungarn (1945-

1969). ActaArchHung 23 (1971) 263-336. BÓNIS 1945 • Bónis É., Korsó és pohár mellékletek 4. századi sírokban Aquincumban. BudRég 14

(1945) 567-569. BÓNIS 1950 • Baranyainé Bónis É., Jelentés a Fővárosi Régészeti Intézet 1946-47. évi Gellérthegyi

ásatásairól. (Rapport sur les fouilles exécutées par l'Institut Municipal d'Archéologie au Mont Gérard de Budapest en 1946 et 1974.) BudRég 15 (1950) 333-356.

BONIS 1969 • Bónis, É., Die spätkeltische Siedlung Gellérthegy-Tabán. Budapest, 1969. BÓNIS 1990 • Bónis É., A mázas kerámia Pannóniában. Előzmények és gyártási központok. (Die

glasierte Keramik in Pannonié. Entwicklungsgang und Erzeugungszentren.) ArchÉrt 117 (1990) 26-38.

BÓNIS 1993 • B. Bónis, É., Töpferei an der Südmauer der Aquincumer Zivilstadt neben dem "Schütz-Gasthof. BudRég 30 (1993) 229-243.

BÓNIS-GABLER 1990 • B. Bónis É. - Gabler D., Fazekasság. In: (Red. A. Mócsy - J. Fitz) Pannónia régészeti kézikönyve. Budapest, 1990, 166—184, 343-348.

BÖKÖNYI 1969 • Bökönyi S., Untersuchung des Tierknochenmaterials der Siedlung Gellérthegy-Tabán. In: B. Bónis, É., Die spätkeltische Siedlung Gellérthegy-Tabán. Budapest, 1969, 238-244.

BÖKÖNYI 1974 • Bökönyi, S., History of Domastic Mammals in Central and Eastern Europe. Budapest, 1974.

Page 37: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

BRELICH 1938 • Brelich A., Aquincum vallási élete. Laureae Aquincenses I . DissPan I I . 10. (1938) 20-142.

BUGÁN 2002/1 • Bugán A., Ujabb kutatási eredmények az aquincumi lelóhelyű ólommázas serpenyők gyártásának körülményeiről. ComAH (2002) 93—116.

BUGÁN 2002/2 • Bugán A., Terrakotta ábrázolások az aquincumi polgárváros déli előteréből. (Terracottas from the Souther Forefront of the Aquincum Civil Town.) BudRég 35/1 (2002) 173-179.

BUORA 2001 • Buora, M. , Attività produttive di Aquileia romána. Materiali dei Civici Musei di Udine provenienti da Aquileia. In: (a cura di M . Buora) Da Aquileia-Al Danubio. Materiali per una mostra. Civici Musei di Udine. Udine, 2001, 6—37.

BURGER 1955 • Szászné Burger A., Az aquincumi mesterjegyes bronzcsengő. BudRég 16 (1955) 295-299.

BURGER 1959 • Sz. Burger A., Collégiumi kőfaragó műhelyek Aquincumban. (Marbreries collégiales a Aquincum.) BudRég 19 (1959) 9-26.

BURGER 1984 • Sz. Burger A., Későrómai sírok Aquincumban. (Spätrömische Gräber in Aquincum.) BudRég 25 (1984) 65-118.

CHOYKE 1993 • Choyke, M . A., Animal Bones from the Budapest-Albertfalva vicus 1977 Excavations. BudRég 30 (1993) 133-135.

CHOYKE 1994-1995 • Choyke, M . A., Animal Bones from the Albertfalva vicus (Excavation years 1990-1991). ComAH 1994-1995, 51-60.

CHOYKE 1998/1 • Choyke, M . A., Archeometry at the Aquincum Museum. Aqfüz 4 (1998) 13-18.

CHOYKE 1998/2 • Choyke, M . A., The Animal Bone Material from the Ladik Street (Appendix). ComAH 1997 [1998], 148-152.

CHOYKE 1998/3 • Choyke, M . A., The Human-Animal Relationship at Roman Aquincum: A n Archaeozoological Perspective. Otium 5-6 (1998) 1-22.

CZYSZ 1985 • Czysz, W., Alle Wege führen nach Rom. In: (ed. M . Petzet) Die Römer in Schwaben. Jubiläumausstellung 2000 Jahre Augsburg. Arbeitsheft 27, Bayerisches Landesamt für Denkmalpflege, München, 1985, 135-147.

DEMBSKI 1982 • Dembski, G., Münzprägung und Münzumlauf im Donauraum des 5. Jahrhunderts. In: Severin. Zwischen Römerzeit und Völkerwanderung. Linz, 1982.

DIEZ 1993 • Diez, E., Léda in Aquincum. BudRég 30 (1993) 209-214. DOBESCH 1995 • Dobesch, G., Die Boier und Burebista. In: (Hrsg. J. Tejral - K. Pieta - J. Rajtar)

Kelten, Germanan, Römer im Mitteldonaugebiet vom Ausklang der Latène-Civilisation bis zum 2. Jahrhundert. Brno-Nitra, 1995.

DOBÓ 1940 • Dobó Á., Publium portorium Illyrici. DissPan I I . 6. Budapest, 1940. DOBROVITS 1943 • Dobrovits A., Az egyiptomi kultuszok emlékei Aquincumban. (The Cult of the

Egyptian Gods in Aquincum.) BudRég 13 (1943) 47-75, 494-497. ENDRŐDI 2001 • Endrődi A., Korabronzkori sírok Aquincum körzetében. (Early Bronze Age graves

in the environs of Aquincum.) Aqfüz 7 (2001) 85-88. ERDÉLYI 1974 • Erdélyi G., Római kőfaragás és kőszobrászat Magyarországon. Budapest, 1974. ERTEL 1999/1 • Ertel, Ch., Zur Rekonstruktion der porta praetoria des Legionslagers Aquincum. (Ed.

N . Gudea) Roman Frontier Studies. Proceedings of the X V I I t h International Congress of Roman Frontier Studies 1997, Zalaü, 1999, 397-403.

ERTEL 1999/2 • Ertel, Ch., Konstruktive Bauteile von römischen Grabbauten im Aquincum Museum. BudRég 33 (1999) 197-241.

Page 38: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

ERTEL 2001/1 • Ertel, Ch., Grabumfassungen in Aquincum. BudRég 34 (2001) 79-104. ERTEL 2001/2 • Ertel, Ch., Spolien aus der Mauer des spätrömischen Legionslagers von Aquincum.

Fragmente der Grabaltären ohne Inschrift im Aquincum Museum. BudRég 34 (2001) 79-104. ERTEL 2002 • Ertel, Ch., Bestandteile von römischen Grabbauten im Aquincum-Museum. Kleinformatige

Säulenarchitekturen. Dachaufsätze und Skulpturenausstattung. BudRég 35/1 (2002) 181-219. FACSÁDY 1976 • Facsády A., Előzetes jelentés a késő római kori erőd déli védműveinek feltárásáról.

(Preliminary Report on the excavation of the Southern Defensive Works of the Late Roman Fort.) BudRég 24 (1976) 145-149.

FACSÁDY 1991 • Facsády A., Venus torzó Óbudáról. (Venustorso von Óbuda.) BudRég 27 (1991) 95 7 98.

FACSÁDY 1993 • Facsády A., Az aquincumi terrakotta császárábrázolások. (Une nouvelle Representation des Empereurs en terre cuite an Musée d'Aquincum.) BudRég 30 (1993) 263-272.

FACSÁDY 1995 • Facsády A., Feltárás az aquincumi katonaváros délkeleti régiójában. (Excavations in the southeastern part of the Aquincum Military town.) Aqfüz 1 (1995) 32-34.

FACSÁDY 1996 • Facsády A., Kutatások az aquincumi katonai territórium déli részén: Budaújlak (Bp., I I . ker.) a római korban. (Research on the southern part of the Aquincum military territórium: Budaújlak in the Roman Period.) Aqfüz 2 (1996) 14-21 .

FACSÁDY 1997 • Facsády, A., Ipari emlékek az aquincumi katonaváros délnyugati részén. (Industrial monuments in the southwestern section of the Military town.) Aqfüz 3 (1997) 14—17.

FACSÁDY 1999/1 • Facsády A., Ujabb temetőrészlet feltárása Budaújlak déli részén. (New excavations at the cemetery in the southern section of Budaújlak.) Aqfüz 5 (1999) 2-25.

FACSÁDY 1999/2 • Facsády A., Leletmentés az ún. Bécsi úti temető északi részén. (Rescue excavations in the northern section of the so-called Bécsi-Street Cemerety.) Aqfüz 5 (1999) 95—98.

FACSÁDY 1999/3 • Facsády A., Feltárás az aquincumi katonaváros délkeleti régiójában I I . (Excavations in the southeastern area of the Aquincum Military Town, II.) Aqfüz 5 (1999) 65—76.

FACSÁDY 1999/4 • Facsády A., Római sírkertek Budaújlak déli részén. (Römishe Begräbnisstätte an der südlichen Seite von Budaújlak.) BudRég 33 (1999) 279-290.

FACSÁDY 2000 • Facsády A., Leletmentések az ún. Bécsi úti temető északi részén. (Rescue excavations in the Northern Part of the so-called Bécsi Street Cemetery.) Aqfüz 6 (2000) 5 6 - 6 1 .

FACSÁDY 2001/1 • R. Facsády A., Feltárás az aquincumi katonaváros délkeleti régiójában I I I . (Excavation in the southeastern region of the Military Town II I . ) Aqfüz 7 (2001) 44—51.

FACSÁDY 2001/2 • Facsády A. - Kárpáti Z., Korarómai település és partvédelem maradványai Budaújlak déli részén. (Early Roman settlement and remains of bank defence in the southern part of Budaújlak.) Aqfüz 7 (2001) 14-20.

FACSÁDY 2001/3 • Facsády, A., Une nouvelle Representation de la Lupa Capitolina. In: (Red. T. Panhuysen) Akten des V. Internationales Kolloquiums über Probleme des provinzialrömschen Kunstschaffens. Maastricht. Im Rahmen des CSIR, Maastricht, 2001, 131-135.

FACSÁDY 2001/4 • Facsády, A., Une stele funéraire récemment trouvée a Aquincum. BudRég 34 (2001) 105-107.

FACSÁDY 2002/1 • Facsády, A., Les formes et les techniques de fabrication des bijoux d'or d'Aquincum. In: (a cura di A. Giumlia-Mair) I Bronzi Antichi. Produzione e Technológia. Att i del X V Congresso Internazionale sui Bronzi Antichi organizzato dall' Universitr di Udine, sede di Gorizia Gr ado-Aquileia 22-26 maggio 2001, Monographies instrumentum 21 (2002) 517-524.

FACSÁDY 2002/2 • Facsády A., Feltárások az úgynevezett „helytartói villa" területén. (Excavations in the area of the so-called "Governor's villa.) Aqfüz 8 (2002) 15-20.

Page 39: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

FACSÁDY-REDŐ 2003 • Facsády A. - Redő F., Az aquincumi éremleletek feldolgozásának problémái. In : (Red. Torbágyi M.) A Numizmatika és a társtudományok 4. Esztergom 1999. október 1—3. Budapest, 2003, 43 -51 .

FITZ 1958/1 • Fitz, J., Herkunft und Ethnikum der Eravisker. ActaAntHung 6 (1958) 395-406. FITZ 1958/2 • Fitz J., Septimius Severus pannóniai látogatása i .u. 202-ben. ArchÉrt 85 (1958)

156-173. FITZ 1961 • Fitz J., L. Menus Avitianus. AT 8 (1961) 91-95. FITZ 1969 • Fitz J., Die Personalpolitik des Septimius Severus im Bürgerkrieg von 193-197. Alba

Regia 10 (1969) 69-86. FITZ 1970 • Fitz, J., The Governors of Pannónia Inferior I . Alba Regia 11 (1970) 145-150. FITZ 1971 • Fitz, }., Angaben zu den Gebietsänderungen der Civitas Eraviscorum. ActaArchHung

23 (1971) 47-57. FITZ 1976 • Fitz J., Ree. K. Póczy, Pannóniai városok. Alba Regia 15 (1976) 259. FITZ 1977 • Fitz, J., Die Eroberung Pannoniens. ANRW II.6. Berlin, 1977, 543-556. FITZ 1978/1 • Fitz J. Der Geldumlauf der römischen Provinzen im Donaugebiet Mitte des 3.

Jahrhunderts. Bonn - Budapest, 1978. FITZ 1978/2 • Fitz, J., Grenzberechtigung im Jahre 214 zwischen Pannónia Superior und Inferior.

Alba Regia 16 (1978) 71-86. FITZ 1979 • Fitz, J., Notes. Alba Regia 17 (1979) 353-356. FITZ 1982/1 • Fitz, J., Tribuni laticlavii in Pannonién. In: Epigráfia e ordine senatorio I . Tituli, I V .

1982, 319-331. FITZ 1982/2 • Fitz J., Pannonok évszázada (Pannónia 193-284). Budapest, 1982. FITZ 1984 • Fitz, J., La soprawivenza della civiltà classica nella Provincia Valeria. I I Crinale d'Europa.

Roma, 1984, 139-153. FITZ 1985 • Fitz, J., Concilia provinciáé in Pannonién. In: Römische Geschichte, Altertumskunde

und Epigraphik. Festschrift für A. Betz. Wien, 1985, 257-265. FITZ 1986 • Fitz, J., Geschichtliche Probleme des Forums von Gorsium. Oikumene 5 (1986)

329-369. FITZ 1989 • Fitz, J., Prosopographische Bemerkungen zu den Inschriften aus dem M ithras-Heiligtum

im Legionslager von Aquincum. ActaArchHung 41 (1989) 93-98. FITZ 1990/1 • Fitz, J., La direttrice Emona-Aquincum. In: La Venetia nell'area Padano-Danubiana.

Padova, 1990, 337-348. FITZ 1990/2 • Fitz, J., Művészet. Pannónia régészeti kézikönyve. In : (Red. Mócsy, A. - Fitz, J.)

Budapest, 1990, 267-277. FITZ 1993-1995 • Fitz, J., Die Verwaltung Pannoniens in der Römerzeit I - IV. Budapest, 1993-1995. FITZ 1998 • Fitz, J., Änderungen in der Verwaltung Pannoniens. Specimina Nova 12 (1996) [1998]

127-138. FITZ 1999 • Fitz J, Pannónia születése (Illyricum Kr. e. 35 - Pannónia Kr. u. 106). Budapest,

1999. FITZ 2000/1 • Fitz, J., Probleme der Zweiteilung Illyricums. Alba Regia 29 (2000) 65-73. FITZ 2000/2 • Fitz J., Epigraphica X V . Alba Regia 29 (2000) 159-168. FITZ-MÓCSY-SOPRONI 2001 • Fitz, J. - Mócsy, A. - Soproni, S., Das Territorium von Aquincum,

die civitas Eraviscorum und die Limesstrecke Matrica-Annamatia und das Territorium von Gorsium. RIU 6. Budapest, 2001.

FÜLEKY-MÁRITY 1998 • Füleky, Gy. - Márity, E., Environmental Changes in Budaújlak in the Roman Period. In: (Red. Németh, M. ) The Roman Town in the Modern City. Proceedings of the

Page 40: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

International Colloquium held on the occasion of the 100 t h Anniversary of the Aquincum Museum 1994 Budapest. Aquincum Nostrum I I (1998) 239-245.

GABLER 1966 • Gabler D. , Munera Pannonica. Magánszemélyek közcélú adományai Pannoniában. ArchÉrt 93 (1966) 20-35.

GABLER 1970 • Gabler D. , Kiadatlan római kőemlék Sopronból. (An Unpublished Stone Relic from Sopron.) Arrabona 12 (1970) 59-68.

GABLER 1971 • Gabler, D . , Die Eroberung Pannoniens im Spiegel der Sigillaten. ActaArchHung 23 (1971) 83 -91 .

GABLER 1976 • Gabler D. , Transaquincum. In: (Red. Fitz, J.) RLU. Székesfehérvár, 1976, 120-121. GABLER 1977 • Gabler D. , A dunai limes I—II. századi történetének néhány kérdése. (Some remarks

on the history of the Danubian limes of the first A D second century.) ArchÉrt 104 (1977) 145-175.

GABLER 1979 • Gabler, D . , Pannónia megszállásának néhány kérdése a terra sigillaták tükrében. (Die Besitznahme Pannoniens im Spiegel der Sigillaten.) ArchÉrt 106 (1979) 199-207.

GABLER 1990 • Gabler D. , Kereskedelem. In: (Red. Mócsy, A. - Fitz, J.) Pannónia régészeti kézikönyve. Budapest, 1990, 185-209.

GABLER 1991 • Gabler D. , A tribunus laticlaviusok háza az aquincumi 2—3. sz-i legiotáborban. Terra sigillaták. (Das Haus der Tribuni Laticlavii aus dem Legionslager vom 2—3. Jh. in Aquincum. Terra sigillata.) BudRég 28 (1991) 135-140, 156.

GABLER 1993 • Gabler, D., Samian Ware from the Albertfalva Vicus. BudRég 30 (1993) 119-132.

GABLER 1997 • Gabler, D., Early Roman occupation in the Pannonién Danube Bend. In: (Ed. W. Groenman-van Waateringe et al.) Roman Frontier Studies 1995. Proceedings of the X V I t h

International Congress of Roman Frontier Studies. Oxbow Monograph 91 , Exeter, 1997, 85-92. GABLER 1999/1 • Gabler, D., The Flavian limes in the Danube-Bend (Eastern Pannónia). ComAH

(1999) 75-82. GABLER 1999/2 • Gabler D., Terra sigillaták az albertfalvai vicusból. BudRég 33 (1999) 143-153. GABLER 2002 • Gabler D., Terra Sigillaták az aquincumi canabaeból. (Terra Sigillaten aus den

canabae legionis von Aquincum.) BudRég 35/1 (2002) 227-265. GABLER-KELEMEN 1984 • Gabler, D . - Kelemen, M . , Olio betico in Pannónia. Anfore ispaniche

nella Valle danubiana. In : Archivo Espanol de Arqveologia 57, 1984, Madrid, 1984, 121-142. GABLER-VADAY1986 • Gabler, D. - Vaday, A., Terra Sigillata im Barbaricum zwischen Pannonién

und Dazien. Budapest, 1986. GARADY 1943/1 • Garády S., Budapest székesfőváros területén végzett középkori ásatások összefoglaló

ismertetése 1931-1941. (Bericht über die mittelalterlichen Ausgrabungen auf dem Gebiet der Hauptstadt Budapest. 1931-1941.)BudRég 13 (1943) 167-254, 514-518.

GARÁDY 1943/2 • Garády S., Jelentés az 1936-1942. években végzett ásatásokról. (Kurzer Bericht über die in den Jahren 1936-1942 von A. Garády ausgeführten Ausgrabungen.) BudRég 13 (1943) 401-438, 559-562.

GÁSPÁR 1986 • Gáspár, D., Römische Kästchen aus Pannonién. Antaeus. MittArchlnst 15/1-2 (1986) 1-379.

GEREVICH 1976 • Gerevich L., A pesti és budai vár. (The Pest and Buda Castles.) BudRég 24 (1976) 43-56.

GESZTELYI 1998 • Gesztelyi T., Pannóniai vésett ékkövek. Budapest, 1998. GYÖRFFY 1955 • Györffy Gy., Kurszán és Kurszán vára. (Kurzan und Kurzans Burg.) BudRég 16

(1955) 9-40.

Page 41: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

GYÖRFFY 1973 • Györffy Gy., Budapest Története az Árpád-korban. Budapest Története I . Budapest, 1973, 217-349.

GYÖRFFY 1997 • Györffy Gy., Pest és Buda kialakulása. Budapest, 1997. GYULAI 2001 • Gyulai F., Archaeobotanika. A kultúrnövények története a Kárpát-medencében a

régészeti-növénytani vizsgálatok alapján. Budapest, 2001. GYÜRKY 1971 • H . Gyürky K , Adatok a budai Szent Péter külváros topográfiájához. (Angaben zur

Topographie der Budaer St. Peter-Vor Stadt.) BudRég 22 (1971) 223-243. HABLE 1995 • Hable, T., Kutatások Budaújlakon, az aquincumi katonaváros déli peremén. (Research

in Budaújlak at the southern edge of the Aquincum military town.) Aqfüz 1 (1995) 23-31. HABLE 1996 • Hable T., Újabb ásatások az aquincumi katonai amfiteátrum közelében. (Recent

excavations in the proximity of the Aquincum Military amphitheater.) Aqfüz 2 (1996) 29-39. HABLE 1997 • Hable T., Bp. I I I . , Kiscelli-Kiskorona u. Aqfüz 3 (1997) 81-82. HABLE 1998 • Hable T., Előzetes jelentés egy kelta (eraviszkusz) telep és római kori temető

feltárásáról a vízivárosi katonai tábortól délre. (Bp.I. ker. Corvin tér). (Preliminary Report on the Excavations at a Celtic (Eraviscus) Settlement and a Roman Period Cemetery South of the Military Fort in the Víziváros.) Aqfüz 4 (1998) 25-39.

HABLE 1999 • Hable T., A Corvin téri ásatás legújabb eredményei - 1998. (Tha latest results from the Corvin square excavations - 1998.) Aqfüz 5 (1999) 109-120.

HABLE 2000 • Hable T. - Márton A., Sírok és sírkövek a Bécsi úti temetőből. (Graves and Gravestones from the Bécsi Street Cemetery.) Aqfüz 6 (2000) 20-36.

HABLE 2001 • Hable T. - Márton A., Újabb sírok az aquincumi katonaváros nyugati temetőjéből. (New graves from the western cemetery of the Aquincum Military Town.) Aqfüz 7 (2001) 21— 37.

HABLE 2002 • Hable T., Óbuda-Újlak római-kori topográfiájának vázlata. (Die Skizze der römerzeitlichen Topographie von Óbuda-Újlak). BudRég 35/1 (2002) 267-278.

HABLE 2003 • Hable T., Két ásatás az aquincumi cananűbae déli szélén. (Two excavation in the southern part of the Aquincum canabae.) Aqfüz 9 (2003) 33-47.

HABLE-BERTIN 1998 • Hable T. - Bertin, P., Gazdag római nő sírja a Szalag utcából. The Grave of a Wealthy Woman on Szalag Street. Aqfüz 4 (1998) 19-24.

HAJNÓCZI 1971 • Hajnóczi J. Gy., Az aquincumi katonai amfiteátrum kitűzése és szerkesztésmódja. (Location and Adjustment of the Military Amphitheatre at Aquincum.) ArchÉrt 98 (1971) 186— 189.

HAJNÓCZI 1987 • Hajnóczi J. Gy., Pannónia római romjai. Budapest, 1987. H A L F M A N N 1986 • Halfmann, H . , Itinera principum. In: (Hrsg. G. Alföldy) Geschichte und

Typologie der Kaiserreisen im römischen Reich. HABES 2, Stuttgart, 1986. HAMPEL 1891 • Hampel J., Aquincumi temetők. 1881-1882. évi följegyzések alapján. BudRég 3

(1891) 47-80. HAVAS 2002 • Havas Z., Újabb monopodiumlapok Aquincumból. Ismeretlen vicus feliratos említése.

(More Monopodium Boards from Aquincum.) BudRég 35/1 (2002) 279-292. HORVÁTH 1999 • Horváth F., Albertfalva bennszülött durva kerámiája. (Handgemachte Gefässe aus

^ Albertfalva.) BudRég 33 (1999) 367-379. JÁRÓ 1985 • Járó M . , A falfestés előkészítése Pannoniában az eddigi vizsgálatok alapján. MúzM 14

(1985) 113-120. JÓNÁS 1937 • Jónás E., Két római denárlelet Aquincumból. BudRég 12 (1937) 278-288. KABA 1955 • Kaba M . , Az aquincumi parancsnoksági épület belső dekorációja a Laktanya utcában.

BudRég 16 (1955) 255-293.

Page 42: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

KABA 1958 • Kaba M . , Az aquincumi helytartói palota mozaikpadozata. (Die Mosaikfussböden des Statthalterpalastes von Aquincum.) BudRég 18 (1958) 79-102.

KABA 1959 • Kaba M . , Későrómai sírok a Fényes Elek utcában. (Late Roman Tombs in the Fényes Elek Street.) BudRég 19 (1959) 157-165.

KABA 1963 • Kaba M . , Római kori épületmaradványok a Királyfürdőnél. (Römerzeitliche Gebäudereste beim Király-Bad.) BudRég 20 (1963) 259-298.

KABA 1970 • Kaba, M . , Die restaurierte Orgel von Aquincum. Studia Musicologia. Academia Scientiarum Hungaricae 13, Budapest, 1970, 323-330

KABA 1976 • Kaba M . , Az aquincumi aquaeductus pilléreinek 1975. évi kutatása (Előzetes jelentés). (The 1975 Excavations of the Piers of the Aqueduct at Aquincum. Preliminary Report.) BudRég 24 (1976) 225-230.

KABA 1983-1984 • Kaba M . , I I I . századi éremlelet Budaörsről. (Third century A.D. coin find from Budaörs.) NK 82-83 (1983-1984) 7-17.

KABA 1986 • Kaba, M . , Die "Thermae maiores" in Aquincum. In: Studien zu den Militrgrenzen Roms I I I . Vorträge des 13. Internationalen Limeskongresses, Aalen, 1983. Forschungen und Berichte zur Ur- und Frühgeschichte in Baden-Wüttemberg 20, Stuttgart, 1986, 336-340.

KABA 1991 • Kaba, M . , Thermae maiores legionis I I adiutricis. Monumenta Historica Budapestinensia V I I . Budapest, 1991.

KABA 2001 • Kaba M . , Az aquincumi orgona (Kr.u. 228). Budapest, 2001. KÁDÁR 1962 • Kádár Z., Die kleinasiatisch-syrischen Kulte zur Römerzeit in Ungarn. Leiden,

1962. KÁDÁR 1963 • Kádár Z. , A pannóniai Roma-kultusz történetéhez (Az aquincumi ún. Venus Victrix

ikonográfiái és történeti problémái). BudRég 20 (1963) 71-81. KÁDÁR 1978 • Kádár Z. , Les monuments des cultes des dieux d'Asie mineure en Pannonié. In:

Proceedings of the X t h International Congress of Classical Archaeology. Ankara, 1978, 103-106. KÁDÁR 1989 • Kádár, Z. , Der Kult der Heilgötter in den Donauprovinzen. ANRW I I . 18.2 (1989)

1038-1061. KELEMEN 1987 • Kelemen, M. , Roman amphorae in Pannónia. North Italians amphorae. AAH 59

f (1987) 3-45. KERDO 1976 • Kérdő K., Előzetes jelentés az aquincumi I I - I I I . századi legiótábor déli, valamint a

IV. századi erőd nyugati frontján végzett kutatásokról. (Preliminary Report on the Investigations Condudes at the Southern Front of the 2-3 r d Century Legionary Camp and at the Southern Front of the 4 t h Century Fort in Aquincum.) BudRég 24 (1976) 71-78.

KERDO 1995 • Kérdő K., A Víziváros római kori beépítettségének kutatása 1991-1994. (Research into the Roman Period settlement pattern in the Víziváros area of Budapest between 1991 and

f 1994.) Aqfüz 1 (1995) 15-22. KERDO 1997/1 • Kérdő, K , Zur Frage der Lokalisierung des Auxiliarkastells von Víziváros

(Wasserstadt). In: (Ed. W. Groenman-van Waateringe et al.) Roman Frontier Studies 1995. Proceedings of the X V I t h International Congress of Roman Frontier Studies. Oxbow Monograph 91 , ^Exeter, 1997, 399-404.

KERDO 1997/2 • Kérdő K , Kutatások az aquincumi 2.-3. századi legiótábor retenturájának északi részén, 1983-84-ben. (Forschungen im nördlichen Teil der Retentura des Legionslagers des 2-3. Jh.s^von Aquincum in den 1983-1984.) BudRég 31 (1997) 269-272.

KERDO 1997/3 • Kérdő K , Az aquincumi helytartói palota szondázó jellegű kutatása az Óbudai (Hajógyári) szigeten. (Test excavations at the Aquincum Governor's Palace on the Óbuda Hajógyár Island.) Aqfüz 3 (1997) 27-39.

Page 43: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

KÉRDŐ 1998 • Kérdő, K., Die Erforschung des claudischen Auxiliarkastells und seiner Umgebung in Budapest-Víziváros als typischen Beilspiel der Stadtarchäologiscen Forschung. In : (Red. Németh, M.) The Roman Town in the Modern City. Proceedings of the International Colloquium held on the occasion of the 100 t h Anniversary of the Aquincum Museum 1994 Budapest. Aquincum Nostrum I I (1998) 246-258.

KERDO 1999/1 • H . Kérdő K, Die neuen Forschungen im Gebiet des Statthalterpalastes von Aquincum. Roman Frontier Studies. In: (Ed. N . Gudea) Proceedings of the X V I I t h International Congress of Roman Frontier Studies, 1997, Zalaü, 1999, 651-662.

KÉRDO 1999/2 • H . Kérdő K, Bp. I I I . ker. Óbudai (Hajógyári) sziget. (Óbuda Hajógyár (Shipyard) - Island, District I I I , Budapest.) Aqfüz 5 (1999) 138-141.

KERDŐ 1999/3 • Kérdő, K , Beiträge zur Materialuntersuchung der Aquincumer Marmordenkmäler. (Adatok az aquincumi márványemlékek anyagvizsgálatához.) BudRég 33 (1999) 269-277.

KERDŐ 2000 • H . Kérdő K, Az aquincumi helytartói palota falfestményei: Állapotuk, a feldolgozás módszertani lehetőségei. In: (Red. Borhy, L.) Acta Archaeologica Brigetionensia 1.1. Budapest-Komárom, 2000, 157-167.

KERDŐ 2001 • H . Kérdő K , Az Aquincumi helytartói palota. Aelius Aristeidés Róma magasztalása. Fordítás és kísérőtanulmányok. In: (Red. Kőszeghy, M . - Szlávik, G.) A Károli Gáspár Református Egyetem Bölcsészettudományi Kara Ókortörténeti Tanszékének Kiadványai I . Budapest, 2001, 211-220.

KERDŐ 2002/1 • Kérdő K. - Kovács E., Kutatások a vízivárosi római tábor vicusának, illetve a középkori Gézavására (később Felhévíz) területén. (Excavations in the territory of the vicus of the Víziváros Roman fort an d the medieval Gézavására (later Felhévíz).) Aqfüz 8 (2002) 67-75.

KERDŐ 2002/2 • Kérdő K. - Végh A., Ujabb régészeti kutatások a Vízivárosban. (Recent excavations in the Víziváros.) Aqfüz 8 (2002) 76-80.

KERDŐ 2003 • Kérdő K. - Reményi L., Kutatások a feltételezett vízivárosi ala tábor és vicus területén. (Investigations in the territory of the possible Víziváros ala fort and vicus.) Aqfüz 9 (2003) 124-130.

KÉRDŐ-NÉMETH 1986 • Kérdő, K. - Németh, M . , Zur Frage der Besetzung von Aquincum im 1. Jahrhundert. In: Studien zu den Militärgrenzen Roms I I I . Vorträge des 13. Internationalen Limeskongresses, Aalen, 1983. Forschungen und Berichte zur Ur- und Frühgeschichte in Baden-Wüttemberg 20, Stuttgart, 1986, 384-388.

KÉRDŐ-NÉMETH 1993 • Aquincum 1. századi megszállásának kérdéséhez. (Zur Frage der Besetzung von Aquincum im 1. Jahrhundert.) BudRég 30 (1993) 47-53.

KÉRDŐ-PÓCZY-ZSIDI 2001 • Kérdő, K. - Póczy K. - Zsidi, P., Eine fragliche Marmorstatue aus Aquincum. BudRég 34 (2001) 147-155.

KISS A. 1965 • Kiss A., Pannónia római kori lakossága népvándorláskori helybenmaradásának kérdéséhez. JAMÉ (1965) 81-123.

KISS Á. 1973 • Kiss, Á., Roman Mosaics in Hungary. FonArchHung Budapest, 1973. KISS Á. 1987 • Kiss, Á, Pannonische Architekturelemente und Ornamentik in Ungarn. Budapest,

1987. KOCZTUR 1991 » V . Kocztur É., Kora császárkori temető Solymáron. (Frühkaiserzeitliches Gräberfeld

in Solymár.) StCom 21 , Szentendre, 1991, 171-334. KOCZTUR 1998 • V. Kocztur É., Rítusra vonatkozó megfigyelések a solymári koracsászárkori

temetőben. BudRég 32 (1998) 83-86. KOCSIS 1984 • Kocsis L. , A „városi" régészet problémái Óbudán. (Probleme der "städtischen"

Archäologie in Óbuda.) BudRég 24 (1984) 503-506.

Page 44: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

KOCSIS 1989 • Kocsis, L . , Inschriften aus dem Mithras-Heiligtum des Hauses des tribunus laticlavius im Legionslager von Aquincum aus dem 2-3. Jahrhundert. ActaArchHung 41 (1989) 81-92.

KOCSIS 1990 • Kocsis, L . , Zur Periodisierung des Hauses des tribunus laticlavius im Legionslager von Aquincum. In: (Red. Kandier, M . - Vetters, H.) Akten des 14. Internationalen Limeskongresses 1986 in Carnuntum. RLÖ 36, Wien, 1990, 709-714.

KOCSIS 1991 • Kocsis L. , A Tribunus Laticlaviusok háza az aquincumi 2-3. sz-i legiotáborban (Előzetes jelentés). (Der Haus der Tribuni Laticlavii aus dem Legionslager. Vorbericht) BudRég 28 (1991) 117-197.

KOCSIS 2001/1 • Kocsis, L., Die Südostecke des Legionslagers von Aquincum aus dem 2.-3. Jahrhundert und der daran angrenzende Mauerabschnitt der spätrömischen Festung (Bericht). BudRég 34 (2001) 71-78.

KOCSIS 2001/2 • Kocsis, L. , A recent Stone Statue Fragment from the Territory of the 2 n d - 3 r d

century Legionary Fortress of Aquincum. BudRég 34 (2001) 157-162. KOVÁCS 1996-1997 • Kovács P., A "katonai territórium" és a veterani et cives Romani szervezet.

ArchÉrt 123-124 (1996-1997) [2000J 49-62. KOVÁCS 1997-1998 • Kovács P., Civitas Eraviscorum. Antaeus 24 (1997-1998) 278-295. KOVÁCS 1998 • Kovács P., Castellum és vicus kapcsolata az alsó-pannoniai limes mentén. (PhD

értekezés) Ókortudományi Értesítő 2 (1998) 13-18. KOVÁCS 1999/1 • Kovács P., Vicus és castellum kapcsolata az Alsó-Pannóniai limes mentén. Studia

Classica Universitatis Catholicae der Petro Pázmány Nominatae. Series Historica 1. Piliscsaba, 1999.

KOVÁCS 1999/2 • Kovács, P., Building Inscriptions of Septimius Severus from Pannónia. In: X I . Congresso Internazionale di Epigráfia Greca e Latina. Roma, 18-24 settembre 1997, Atti, Roma, 1999, 521-531.

KOVÁCS 2000/1 • Kovács, P., Consistentes intra leugam. In: (Red. Németh, Gy. - Forisek, P.) Epigraphia I . Studies on Epigraphy. Debrecen, 2000, 39-56.

KOVÁCS 2000/2 • Kovács, P., Nichtstädtische Siedlungen. Augustus-Attila 2000, 73-78. KOVÁCS 2000/3 • Kovács, P., Civitas and Castrum. Specimina Nova 16 (2000) 169-182. KOVÁCS 2001/1 • Kovács, P., The Pannonian canabae in the 3 r d century. LAVERNA 12 (2001)

42-46. KOVÁCS 2001/2 • Kovács P., Adatok a tetrarchia-kori katonai építkezésekről Pannoniában. AT 45

(2001) 141-168. KŐSZEGI 1995 • Kőszegi F., Őskor. In : (Red. Kiss, Cs. - Mocsy, F.) Óbuda évszázadai. Budapest,

1995, 33-58. KUZSINSZKY 1889 • Kuzsinszky B., A legújabb aquincumi ásatások. Aquincum canabái. BudRég 1

(1889) 41-58. KUZSINSZKY 1892 • Kuzsinszky B., Az építkezés Aquincumban. BudRég 4 (1892) 73-123. KUZSINSZKY 1897 • Kuzsinszky B., Az Aquincumi Múzeum és Kőemlékei. (Das Aquincumer

Museum und seine Steindenkmäler.) BudRég 5 (1897) 97-164. KUZSINSZKY 1906 • Kuzsinszky B., Az Aquincumi Múzeum kőemlékeinek negyedik sorozata. (Die

römischen Steindenkmäler IV.) BudRég 9 (1906) 35-72. KUZSINSZKY 1907 • Kuzsinszky B., Alvilági istenek római kőemlékeken. ArchÉrt 27 (1907) 119-

130. KUZSINSZKY 1932 • Kuzsinszky B., A gázgyári római fazekastelep Aquincumban. (Das grosse

römische Töpferviertel in Aquincum.) BudRég 11 (1932) KUZSINSZKY 1934 • Kuzsinszky, V., Aquincum. Ausgrabungen und Funde. Budapest, 1934.

Page 45: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

KUZSINSZKY 1937 • Kuzsinszky B., Az aquincumi múzeum kőemlékeinek ötödik sorozata. BudRég 12 (1937) 61-152.

LASSANYI 2002 • Lassányi G., Feltárások az aquincumi municipium körzetében. (Excavations in the area of the Aquincum municipium.) Aqfüz 8 (2002) 59-66.

LANG 2001 • Láng O., Kutatás a Római strandfürdő területén. (Research in the area of the Római f open-air bath.) Aqfüz 7 (2001) 89-95.

LANG 2002/1 • Láng O., Gerandaszerkezetű út az aquincumi polgárvárosi amphiteátrumtól északra. (A timber structure road north of the amphitheatre of the Aquincum Civil Town.) Aqfüz 8 (2002)

f 49-53. LANG 2002/2 • Láng O., Régészeti célú terepi megfigyelések az aquincumi polgárvárosban és

territóriumán. (Archaeological field observations in the Aquincum Civil Town.) Aqfüz 8 (2002) f 138-141.

LANG 2002/3 • Láng O., Ujabb kutatások a Római Strandfürdő területén. (Recent research in the territory of the Római Open Bath.) Aqfüz 8 (2002) 54-58.

LANG 2003/1 • Láng O., Római kori útrészletek az aquincumi polgárváros municipális territóriumán (az úgynevezett Testvérhegyi villa környezete). (Roman period road segments in the municipal territory of the Aquincum Civil Town (the environs of the so-called Testvérhegy villa.) Aqfüz 9

^ (2003) 95-110. LANG 2003/2 • Láng O., Az Aquincumi Múzeum kisebb leletmentései és szondázó jellegű feltárásai a

2002. évben. Budapest, I I I . , ker. Ladik utca 9. (Test excavations and Small-scale Rescue Operations f of the Aquincum Museum in 2002. Budapest, I I I , 9 Ladik Street.) Aqfüz 9 (2003) 186-187.

LANYI 1972 • Lányi, V., Die spätantiken Gräberfelder von Pannonién. ActaArchHung 24 (1972) 53-214.

LANYI 1979 • Lányi V., Pannónia pénzforgalma az I . században. (Der Geldumlauf Pannoniens im 1. Jh.). ArchÉrt 106 (1979) 187-198.

LANYI 1990/1 • Lányi V., Városok. Pannónia régészeti kézikönyve. In : (Red. Mócsy, A. - Fitz, J. Budapest, 1990, 215-221, 359-360.

LÁNYI 1990/2 • Lányi V., Villák és vidéki kőépületek. In: (Red. Mócsy, A. - Fitz, J.) Pannónia ^régészeti kézikönyve. Budapest, 1990, 222-234, 360-361.

LŐRINCZ 1978 • Lőrincz B., Die Besatzungstruppen des Legionslagers von Aquincum am Ende des 1. - Anfang des 2. Jahrhunderts. ActaArchHung 30 (1978) 299-312.

LŐRINCZ 1990 • Lőrincz B., Légiók. Segédcsapatok. In : (Red. Mócsy, A. - Fitz J.) Pannónia ^régészeti kézikönyve. Budapest, 1990, 71-82, 313-321.

LŐRINCZ 2000 • Lőrincz, B., Truppenstandorte Ín ungarischen Teil Pannoniens - Römische Ziegelstempel. Augustus-Attila 2000, 45-47.

LŐRINCZ 2001 • Lőrincz, B., Die Hilfstruppen der römischen Provinz Pannonién in der Prinzipatszeit. In: (Ed. Harl, O.) Die Truppen des römischen Donauheeres nach ihren Schrift und Bildquellen. Wiener Archäologische Studien, Band 3, Wien, 2001.

LŐRINCZ-KELEMEN 1997 • Lőrincz, B. - Kelemen, M . , Neue römische Inschriften aus Esztergom-^Solva. K L I O 79 (1997) 180-181.

LŐRINCZ-VISY 1976 • Lőrincz, B. - Visy, Zs., Neue Inschriften aus Intercisa. Alba Regia 15 (1976) 199-216.

MADARASSY 1991/1 • Madarassy, O., Die bemalte Kultwand im Mithräum des Legionslagers von Aquincum. KJb 24 (1991) 207-211.

MADARASSY 1991/2 • Madarassy O., A tribunus laticlaviusok háza az aquincumi 2-3. sz-i legiotáborban. A mithraeum falfestménye. (Das Haus der Tribuni Laticlavii aus dem Legionslager

Page 46: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

vom 2-3. Jh. in Aquincum. Wandgemälde des Mithrasheiligtums.) BudRég 28 (1991) 123-126, 154.

MADARASSY 1993 • Madarassy O., Tabula gromatici az aquincumi canabaeból. (Tabula gromatici from the Aquincum.) BudRég 30 (1993) 297-315.

MADARASSY 1995 • Madarassy, O., Római kori beépítettség kutatása az aquincumi katonaváros északnyugati határán. (Investigations concerning Roman Period settlement density along the northwestern border of the Aquincum military town.) Aqfüz 1 (1995) 35-37.

MADARASSY 1996 • Madarassy O., Régészeti kutatások az aquincumi katonaváros nyugati peremén. (Archaeological research at the western edge of the Aquincum Military Town.) Aqfüz. 2 (1996) 53-60.

MADARASSY 1997 • Madarassy O., Régészeti kutatások a katonaváros nyugati szélén. (Archaeological research at the western edge of the Aquincum Military Town.) Aqfüz. 3 (1997) 48-53.

MADARASSY 1998/1 • Madarassy, O. - Kárpáti Z. , Ujabb épületek az aquincumi katonaváros délkeleti régiójában. (A new discovery of buildings in the southeastern region of the Aquincum Military Town.) Aqfüz 4 (1998) 48-54.

MADARASSY 1998/2 • Madarassy O., Újabb kutatások az aquincumi katonaváros nyugati felében. (Recent research in the western section of the Military Town.) Aqfüz. 4 (1998) 61-64.

MADARASSY 1998/3 • Madarassy, O. - Bugán, A., Fazekasműhely nyoma az aquincumi katonaváros délnyugati részéban. (Traces of a pottery workshop in the southwestern section of the Aquincum Military Town.) Aqfüz 4 (1998) 55-60.

MADARASSY 1999/1 • Madarassy O., Canabae legionis I I . Adiutricis 1998. In: (Red. Gaál, A.) Pannóniai kutatások. A Soproni Sándor emlékkonferencia előadásai. Bölcske, 1998. október 7. Wosinszky Mór Múzeum, Szekszárd, 1999, 69-75.

MADARASSY 1999/2 • Madarassy O., Canabae legionis I I Adiutricis. In: (Ed. N . Gudea) Roman Frontier Studies. Proceedings of the X V I I t h International Congress of Roman Frontier Studies. 1997, Zalaü, 1999, 643-649.

MADARASSY 1999/3 • Madarassy O., A településszerkezet kutatása az aquincumi katonaváros déli részén. (Investigating the settlement structure in the southern section of the Aquincum Military Town.) Aqfüz 5 (1999) 50-56.

MADARASSY 1999/4 • Madarassy O., Újabb eredmények a katonaváros nyugati szélének kutatásában. (Recent results of research along the western edge of the Military Town.) Aqfüz 5 (1999) 5 7 -64.

MADARASSY 1999-2000 • Madarassy O., Falfestmények Aquincumban. A gyűjtemény rendezésének problémái. In: (Red. K. Palágyi, S.) Nemzetközi kollokvium a római kori falfestményekről. 1999. 05. 17-18., Veszprém. Colloque internationale pour la peinture murale de l'époque Romaine. Internationales Kolloquium über römerzeitliche Wandgemälde. Veszprém, 2000, 181-186.

MADARASSY 2000/1 • Madarassy O., Régészeti kutatások az aquincumi katonaváros területén. (Archaeological Investigations in the Military Town of Aquincum, 1999.) Aqfüz 6 (2000) 46-55.

MADARASSY 2000/2 • Madarassy O., Az aquincumi falfestménygyűjtemény helyzete. In: (Red. Borhy, L.) A római falfestészet Pannoniában. Nemzetközi konferencia a pannóniai falfestészet problémáiról. Komárom, 1998. május 2. Die römische Wandmalerei in Panonien. Internationale Konferenz über Probleme der Wandmalerei in Pannonién. Budapest-Komárom, Klapka György Múzeum, 2000. Acta Archaeologica Brigetionensia I . 1, 168-171.

MADARASSY 2002 • Madarassy O., Régészeti feltárások az aquincumi katonaváros területén. (Archaeological excavations in the territory of the Aquincum Military Town.) Aqfüz 8 (2002) 29-37.

Page 47: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

MARÓTI 1991 • Maróti É., A római kori pecsételt kerámia és a Resatus kérdés. (Römerzeitliche gestempelte Keramik und die Resatus-Frage.) StCom 21 (1991) 365-427.

MARITY 1992 • Márity, E., Chronological Problems and Special Features in the Structure of the Civilian City of Aquincum. ComAH (1992) 65-73.

MARITY 1993 • Márity E., Kronológiai problémák és városszerkezeti sajátosságok Aquincum polgárvárosában. (Chronological problems and characteristics of settlement structure in the Aquincum Civil Town.) BudRég 30 (1993) 137-148.

MAGYAR 2003 • Magyar M . , Az aquincumi polgárváros déli városfalán kívül feltárt fürdő festett díszítése. (The painted ornament of the bath unearthed outside the southern town wall of the Aquincum Civil Town.) Aqfüz 9 (2003) 77-85.

MARTON 2002/1 • Márton A., A Collegium Veteranorum újabb kőemléke Aquincumból. Feliratos sírkövek és faragott kőemlékek a Bécsi úti temetőből. (Another Stone Monument of the Collegium Veteranorum from Aquincum. Inscribed Gravestones and Carved Stone Monuments from the Bécsi Road Cemetery.) BudRég 35/1 (2002) 293-302.

MARTON 2002/2 • Márton A., A Lupa Capitolina újabb ábrázolása Aquincumból. (Eine neue Darstellung der Lupa Capitolina aus Aquincum.) ArchÉrt 127 (2002) 135-147.

MAYER-VELAZA • Mayer, M . - Velaza, J., Versus reciproci cuadrado mágico: la teje de Aquincum. In: (Red. G. Paci) EPIGRAFAI Vol. 2, Tivoli Roma, 2000, 613-620.

MEES 1993 • Mees, A. W., Probleme um die Anfangsdatierung von Aquincum. (Aquincum korai időszakának kérdéséhez.) BudRég 30 (1993) 61-85.

M I L L E T T 1990 • Millett, M . , The Romanization of Britain. An Essay in Archaeological Interpretation. Cambridge, 1990.

MÓCSY 1951 • Mócsy A., Attributio Aquincumban és a város decurioi. (Attributio in Aquincum and the municipal decuriones.) ArchÉrt 78 (1951) 107-110.

MOCSY 1953 • Mócsy, A., Das territórium legionis und die canabae in Pannónia. ActaArchHung 3 (1953) 179-199.

MOCSY 1954 • Mócsy, A., Zur Periodisierung der frühen Sarmatenzeit in Ungarn. (Zusammenfassung) ActaArchHung 4 (1954) 124-128.

MOCSY 1959 • Mócsy, A., Die Bevölkerung von Pannonién bis zu den Markomannenkriegen. Budapest, 1959.

MÓCSY 1962/1 • Mócsy, A., Pannónia. RE Suppl. DC. Stuttgart, 1962, 515-776. MÓCSY 1962/2 • Mócsy A., A római pénz forgalmáról a római uralom előtti Pannoniában. N K 61

(1962) 15-18. MÓCSY 1967 • Mócsy A., Zu den Prata Legionis. Studien zu den Militärgrenzen Roms. In: Vorträge

des 6. Internationalen Limeskongresses in Süddeutschland. Köln-Graz—Böhlau, 1967, 211-214. MÓCSY 1968 • Mócsy A., A Gellérthegy-tabáni telep és az eraviszkuszok problémája. AT 15 (1968)

275-279. MÓCSY 1970 • Mócsy A., Decurio Eraviscus. FolArch 21 (1970) 59-66. MÓCSY 1972 • Mócsy, A., Das Problem der militärischen Territorien in Donauraum. ActaAntHung

20 (1972) 199-168. MÓCSY 1973 • Mócsy, A., Pannónia Forschung 1969-1972. ActaArchHung 25 (1973) 375-403. MÓCSY 1974 • Mócsy, A., Pannónia and Upper-Moesia. London, 1974. MÓCSY 1975/1 • Mócsy A., Pannónia a korai császárság idején. Budapest, 1975. MÓCSY 1975/2 • Mócsy A., Pannónia története a későcsászárkorban. Budapest, 1975. MÓCSY 1977 • Mócsy A., Pannonién und die Soldatenkaiser. ANRW II .6 (1977) 557-582. MÓCSY 1979 • Mócsy A., Illyricum északi határa Claudius előtt. ArchÉrt 106 (1979) 177-186.

Page 48: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

MÓCSY 1980 • Mócsy A., Zu den Auxiliarvici in Pannonién. In: (Hrsg. W. Eck) Studien zur antiken Sozialgeschichte. Festschrift Friedrich Vittinghoff. Köln-Wien-Böhlau, 1980, 365-376.

MÓCSY 1983 • Mócsy, A., Nomenciator provinciarum Europae Latinarum et Galliae Cisalpinae. DissPan I I I . 1. Budapest, 1983.

MÓCSY 1985 • Mócsy, A., Beiträge zur Namenstatistik. DissPan I I I . 3. Budapest, 1985. MÓCSY 1990 • Mócsy A., Canabaek és auxiliaris vicusok. Utóélet. In: (Red. Mócsy, A. - Fitz, J.)

Pannónia régészeti kézikönyve. Budapest, 1990, 65-66, 279-281, 376-377, 310. MRAV 1992-1995 • Mráv, Zs., Castellum contra Tautantum. Egy későrómai erőd azonosításának

problémájához. (Castellum contra Tautantum. Zum Problem der Identifizierung eines spätrömischen Kastells.) Savaria 22-23 (1992-1995) [1996] 11-19.

MÜLLER 1999 • Müller, H . W., Die Herkunft der Marmore von Aquincum. BudRég 33 (1999) 265-267.

NAGY L. 1931/1 • Nagy, L., Cives Agrippinenses in Aquincum. Germania 15 (1931) 261-265. NAGY L. 1931/2 • Nagy L., Az óbudai keresztény cella trichora a Raktár utcában. Budapest, 1931,

1-99. NAGY L. 1932 • Nagy L., Az aquincumi orgona feliratos bronztáblája. EPhK 46 (1932) 92-99. NAGY L 1932-1933 • Nagy L., Kerberos szobrocska az Aquincumi Múzeumban. (Kerberosstatuette

im Museum zu Aquincum.) ArchÉrt 46 (1932-1933) 161-163. NAGY L. 1934/1 • Nagy L., Pest város eredete. (Előzetes jelentés az eskütéri ásatásról.) T B M 3

(1934) 7-24. NAGY L. 1934/2 • Nagy L., Az aquincumi orgona. (Die Orgel von Aquincum.) Budapest, 1934. NAGY L. 1935/1 • Nagy L., Asztrális szimbólumok a pannóniai bennszülött lakosság síremlékein.

(Symbola astralia inventa in cippis incolarum Pannóniáé indigestarum.) Pann 6 (1935) 139-151 NAGY L. 1935/2 • Nagy L., Aquincumi múmiatemetkezések (Mumienbegräbnisse aus Aquincum.)

DissPan I . 4. (1935) 18-24. NAGY L. 1936 • Nagy L. Tabáni régészeti ásatások világában. T B M 4 18-29. NAGY L. 1937/1 • Nagy L., Az Aquincumi Múzeum kutatásai és gyarapodása az 1923-1935 években.

BudRég 12 (1937) 261-275. NAGY L. 1937/2 • Nagy L., A csúcshegyi római villa Óbudán. BudRég 12 (1937) 27-60. NAGY L. 1937/3 • Nagy L., Acsszerszámokból álló tömeglelet az aquincumi múzeumban. BudRég

12 (1937) 155-178. NAGY L. 1937/4 • Nagy L., Gladiátor-ábrázolások az aquincumi múzeumban. BudRég 12 (1937)

181-195. NAGY L. 1938 • Nagy L., Pannónia Sacra. In: Emlékkönyv Szent István király halálának 900.

évfordulóján I . Budapest, 1938, 31-148. NAGY L. 1939 • Nagy L., A szír és kisázsiai vonatkozású emlékek a Duna középfolyása mentében.

ArchÉrt 52 (1939) 115-147, 267. NAGY L. 1940 • Nagy L., Az aquincumi kereszténység újabb emlékei. (Neue Denkmäler des

Christentums aus Aquincum.) ArchÉrt (1941) 246-256. NAGY L. 1941/1 • Nagy L., Az aquincumi polgárváros tűzoltóságának székháza (schola collegii

centonariorum). Laureae Aquincenses 2 (1941) 182-231. NAGY L. 1941/2 • Nagy, L., Les symboles astraux sur les monuments funéraires de la population

indigere de la Pannonié. DissPan I I . 11. (1941) 236 ff. NAGY L. 1942/1 • Nagy L., Aquincum topográfiája. Temetők. Gazdasági élet. Művészetek. Aquincum

és a későrómai védőrendszer. Kereszténység és kontinuitás Aquincumban. In: (Red. Szendy, K.) Budapest Története I—II. Budapest, 1942, 353-385, 464-485, 579-650, 747-764, 765-778.

Page 49: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

NAGY L. 1942/2 • Nagy L., A békásmegyeri késő La Tène fazekaskemence ArchÉrt I I I . (1942) 160-168.

NAGY L. 1943 • Nagy L., A középkori Kelenföld (Tabán) római kori hagyatéka. (Die Reste des mittelalterlichen Kelenföld (Tabán) aus der Römerzeit.) BudRég 13 (1943) 447-462, 567-568.

NAGY L. 1945 • Nagy L. , A Budai hegyvidék újabb szórványos sírleletei. (Recento ritrovamenti sporadici di sepoltre nei dintorni di Buda.) BudRég 14 (1945) 535-560.

NAGY L. 1946 • Nagy L., Az eskü téri római erőd. Pest város őse. Budapest, 1946. NAGY M . 1 1993 • Nagy Margit, Óbuda a népvándorlás korban. (Óbuda zur Zeit der Völkerwanderung.)

BudRég 30 (1993) 353-371. -395 NAGY M . " 1988/1 • Nagy, Mihály, Monopodia. Mitteilungen der Archäologischen Gesellschaft Graz

2 (1988) 193-197. NAGY M . 1 1 1988/2 • Nagy, Mihály, Über einen Modiumtyp. Versuch zur Umvertung der sog.

pannonischen frühchristlichen Reliqianaltre. FolArch 9 (1988) 135-158. NAGY M . " 1988/3 • Nagy, Mihály, Vitta, licium, taenia, gammadion. Beiträge zur Interpretation des

Gammadions und zur Geschichte seiner Entstehung. ComAH (1988) 81-91. NAGY M . 1 1 1988/4 • Nagy, Mihály, Die nordostpannonischen Gruppe der sog. mit Astral Symbolen

verzierten Grabsteine. ComAH (1988) 93-111 . NAGY M . " 1989 • Nagy, Mihály, Die nordpannonischen, sogennanten einheimischen Grabstelen

und die römische "Militärkunst". Mitteilungen der Archäologischen Gesellschaft Steiermark 3-4 (1989-1990) Wien, 168-172.

NAGY M . " 1997 • Nagy, Mihály, Routes in the Carpathian Basin and the Interaction between Romans and Barbarians. In: Peregrinatio Gothica. Suppl. ad Acta Musei Moraviae Scientiae sociales 82 (1997) 157-162.

NAGY M . 1 1 2001 • Nagy, Mihály, The main types of grave monuments in Northern Pannónia and their social background. In: (Red. T. Panhuysen) Die Maastrichter Akten des 5. Internationalen Kolloquiums über das provinzialrömische Kunstschaffen - im Rahmen des CSIR - Maastricht, 2001, 205-215.

NAGY T. 1939 • Nagy T., A pannóniai kereszténység története a római védőrendszer összeomlásáig. DissPan I I . 12. (1939) 91-94.

NAGY T. 1942 • Nagy T., Vallási élet Aquincumban. Budapest Törtörténete I I . Budapest, 1942, 386-483.

NAGY T. 1943/1 • Nagy T., A Fővárosi Régészeti és Ásatási Intézet jelentése az 1938-1942 között végzett kutatásairól. (Bericht des Archäologischen Institutes von Budapest über die Forschungen in der Jahre 1938-1942.) BudRég 13 (1943) 359-399, 537-558.

NAGY T. 1943/2 • Nagy T., A Castricius stélé kora. BudRég 13 (1943) 463-470. NAGY T. 1948 • Nagy T., Az albertfalvai római telep. (La village romain d'Albertfalva.) AntHung

1-2 (1948) 92-114. NAGY T. 1950 • Nagy T., A sárkeszi mithraeum és az aquincumi Mithras-emlékek. (Le Mithraeum

de Sárkeszi et les monuments mithriaques d'Aquincum.) BudRég 15 (1950) 47-120. NAGY T. 1956 • Nagy, T., The military diploma of Albertfalva. ActaArchHung 7 (1956) 17-71 . NAGY T. 1958 • Nagy T., Az aquincumi ún. festőlakás. BudRég 18 (1958) 149-187. NAGY T. 1959 • Nagy T., La Tène-kori szkíta jellegű sírlelet Rákospalotáról. BudRég 19 (1959)

123-138. NAGY T. 1962 • Nagy T., Buda régészeti emlékei. Budapest Műemlékei I I Budapest, 1962, 13-116. NAGY T. 1964 • Nagy T., Perióduskutatások az aquincumi polgárváros területén. (Erforschung der

Perioden im Zentral-Gebiete der Zivilstadt.) BudRég 21 (1964) 9-57.

Page 50: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

NAGY T. 1965 • Nagy, T., Quelques aspects de la Romanisation dans la Pannonié orientale. In: Actes V I I I . Congr. Internat. d'Archéologie Classique. Paris, 1963. Paris, 1965, 375-381.

NAGY T. 1971/1 • Nagy, T., Der vicus und das municipium von Aquincum. ActaArchHung 23 (1971) 59 -81 .

NAGY T. 1971/2 • Nagy, T., The Frontier of Pannónia as reflected by recent research. In : Roman Frontier Studies The Proceedings of the Seventh International Congress held at Tel Aviv, 1967. Tel Aviv, 1971, 145-150.

NAGY T. 1971/3 • Nagy T., Kőfaragás és szobrászat Aquincumban. (Taille de pierre et sculpture a Aquincum.) BudRég 22 (1971) 103-161.

NAGY T. 1973 • Nagy T., Budapest Története az őskortól a honfoglalásig. In : (Red. Gerevich, L.) Budapest története I . Budapest, 1973, 39-216.

NAGY T. 1976 • Nagy T., Albertfalva. In: (Red. Fitz, J.) RLU Székesfehérvár, 1976, 91 . NAGY T. 1977 • Nagy, T., Das zweite Lager der legio I I adiutrix in Aquincum (Óbuda). In: Studien

zu den Militärgrenzen Roms I I . Vorträge des 10. Internationalen Limeskongresses in der Germania Inferior. Köln - Bonn, 1974. BJ-Bh 38 (1977) 359-366.

NÉMETH 1971 • Németh M . , Vezető az Aquincumi Múzeum kőtárában. Budapest, 1971. NÉMETH 1973 • Németh M . , Újonnan összeállított falfestmény Aquincumból. (Neu zusammenstelltes

Wandgemälde aus Aquincum.) BudRég 23 (1973) 115-120. NÉMETH 1976/1 • Németh M . , Septimius Severus 202. évi látogatásának emléke Aquincumból. (A

Further Epigraphic Monument from Aquincum on the Visit of Septimius Severus in the Year 202. A.D.) BudRég 24 (1976) 193-204.

NÉMETH 1976/2 • Németh M . , Római kori lakóház és vízvezeték az aquincumi canabaeban. (Roman Dwelling House and Aqueduct in the Canabae of Aquincum.) BudRég 24 (1976) 153-162.

NÉMETH 1990 • Németh, M . , Forschungen in Alcnkastell von Aquincum. In: (Red. Kandier, M . - Vetters, H.) Akten des 14. Internationalen Limeskongresses 1986 in Carnuntum. RLÖ 36 (1990) 675-681.

NÉMETH 1991/1 • Németh M. , Aquincum. Feltárások az 1981-1988 közötti időszakban. (Erschließungen in den Fahren 1981-1988.) BudRég 28 (1991) 91-105.

NÉMETH 1991/2 • Németh, M. , Ein Mithras-Sol Relief aus Aquincum. In : (Red. Palágyi, S.) 2. Internationales Kolloquium über Probleme des provinzialrömischen Kunstschaffens. Veszprém, 1991, 259-272.

NÉMETH 1991-1992 • Németh, M. , Stand der Forschungen in den Militärlagern von Aquincum. Carnuntumjb (1991-1992) 81-87.

NÉMETH 1993/1 • Németh M . , Kutatások az aquincumi alatábor területén. (Forschungen im Gebiet des Ala-Lagers von Aquincum.) BudRég 30 (1993) 55-59.

NÉMETH 1993/2 • Németh M. , Egy Mithras-Sol relief Aquincumból. (Mithras-Sol Relief von Aquincum.) BudRég 30 (1993) 215-225.

NÉMETH 1994 • Németh, M . , Roman Military Camps in Aquincum. In: (a cura di Hajnóczi, G.) Atti del convegno internazionale "La Pannónia e lTmpero Romano". Accademia d' Ungheria e 1' Instituto Austriaco di Cultura. Roma, 1994, 139-152.

NÉMETH 1996 • Németh, M . , Ein verschollenes Relief aus Aquincum. In : (Hrsg. G. Bauchhenß) Akten des 3. internationalen Kolloquiums über Probleme des provinzialrömischen Kunstschaffens. Bonn, 21-24. April 1993. Köln, 1996., 71-75.

NÉMETH 1997 • Németh M . , Az aquincumi táborkutatás eredményei és feladatai. (Roman Military Camps in Aquincum.) BudRég 31 (1997) 255-267.

Page 51: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

NÉMETH 1998 • Németh, M . , Probleme der Stadtarchäologie im Forschung- und Präsentationsprogramm des Legionslagers und der Canabae von Aquincum. In: (Red. Németh, M.) The Roman Town in the Modern City. Proceedings of the International Colloquium held on the occasion of the 100 t h

Anniversary of the Aquincum Museum 1994 Budapest. Aquincum Nostrum I I (1998) 230-238. NÉMETH 1999/1 • Németh M . , A rákospataki híd és az aquincumi Dunaszakasz védelmének kérdései.

(Die Brücke beim Rákosbach und Fragen der Verteidigung des Donauabschnittes im Bereich von Aquincum.) In: (Red. Gaál, A.) Pannóniai kutatások. A Soproni Sándor emlékkonferencia előadásai, Bölcske, 1998. október 7. Wosinszky Mór Múzeum, Szekszárd, 1999, 141-160.

NÉMETH 1999/2 • Németh M . , Vezető az Aquincumi Múzeum kőtárában. Budapest, 1999. NÉMETH 2000/1 • Németh, M . , Geschichte und Archäologie der Aquincum vorgelagerten Inseln.

In: Inseln in der Archäologie. Vorgeschichte, klassische Antike, Mittelalter, Neuzeit. Internationaler Kongress 1998 in Starnberg. München, 2000, 173-182.

NÉMETH 2000/2 • Németh, M . , Pannonién und die römischen Kaiser. In: Augustus-Attila 2000, 19-22.

NÉMETH-TOPÁL 1991 • Németh M . - Topái J., Verses szarkofág mumifikált temetkezéssel a Bécsi úti sírmezőből. (Beschrifteter Sakophag mit mumifizierter Bestattung von Gräberfeld an der Bécsi Strasse.) BudRég 27 (1991) 73-84.

NOÉH 1993 • Noéh, F., Fragment of a measuring instrument from Aquincum. BudRég 30 (1993) 293-295.

NOVAKI-PETO 1988 • Nováki, Gy. - Pető, M. , Neuere Forschungen im spätkeltischen oppidum auf dem Gellértberg in Budapest. ActaArchHung 40 (1988) 83-99.

PARRAGI 1963 • Parragi Gy., A Bogdáni úton feltárt későrómai temető. BudRég 20 (1963) 311-325. PARRAGI 1964 • Parragi Gy., Újabb későrómai leletek a Bécsi úton. BudRég 21 (1964) 215-237. PARRAGI 1971/1 • Parragi Gy., Koracsászárkori fazekasmuhely Óbudán. (A Potter's Workshop at

Óbuda from the Early Imperial Period.) ArchÉrt 98 (1971) 60-79. PARRAGI 1971/2 • Parragi Gy., Ásatások a polgárváros keleti részén. (Ausgrabungen am östlichen

Ende der Zivilstadt von Aquincum.) BudRég 22 (1971) 403-410. PARRAGI 1973 • Parragi Gy., Septimius Flaccus oltárköve Aquincumból. (Der Altarstein des Septimius

Flaccus aus Aquincum.) ArchErt 100 (1973) 219-223. PARRAGI 1976/1 • Parragi Gy., Jelentés a Fényes Adolf utcában feltárt déli kaputorony ásatásáról.

(Report on the Excavation of the southern Gate-Tower Opened up in Fényes Adolf Street.) BudRég 24 (1976) 137-144.

PARRAGI 1976/2 • Parragi Gy., A Bécsi úti ásatás újabb eredményei. (The Results of the Recent Excavations at Bécsi Road.) BudRég 24 (1976) 163-167.

PARRAGI 1976/3 • Parragi Gy., Karéjos épület a Kiscelli utcában. (The apsidal building excavated in the Kiscelli street.) BudRég 24 (1976) 177-183.

PARRAGI 1984 • Parragi Gy., Római és népvándorláskori leletek a Szőlő utcában. (Römische und völkerwanderungszeitliche Funde aus der Szőlő utca.) BudRég 25 (1984) 321-365.

PARRAGI 1991 • Parragi Gy., A Folyamőr utcai római villa. (Römische Villa in der Folyamőr-Gasse.) BudRég 28 (1991) 199-216.

PARRAGI 1993 • Parragi Gy., Későrómai sírok az aquincumi canabae északnyugati részén. BudRég 30 (1993) 317-326.

PAVAN 1991 • Pavan, M . , Rapporti tra la Venetia et Histria e la Pannónia romána. In: Dall' Adriatico al Danubio. Padova, 1991, 447-458.

PEKARY 1953 • Pekáry T., Aquincum pénzforgalma. (Money Circulation in Aquincum.) ArchErt 80 (1953) 106-113.

Page 52: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

PETŐ 1975 • R. Pető M . , Aquincumi ekeleletek. (Plough finds from Aquincum.) FolArch 26 (1975) 93-98.

PETŐ 1976/1 • Pető M . , Római kori sírépítmény és szentély darabjai Csillaghegyen. (Fragments of a Roman funerary monument and shrine at Csillaghegy.) BudRég 24 (1976) 215-224.

PETŐ 1976/2 • R. Pető M . , Koracsászárkori fazekastelep a Gellérthegy déli oldalán. (Frühkaiserzeitliche Töpfersiedlung am südlichen Hang des Gellérthegy.) ArchÉrt 103 (1976) 86-97.

PETŐ 1976/3 • Pető M . , Feltárások a I I - I I I . századi aquincumi legiostábor retenturájában. (Excavations in the Retentura of the 2—3rd Century A . D . Legionary Camp of Aquincum.) BudRég 24 (1976) 113-121.

PETŐ 1976/4 • Pető M . , A legújabb aquincumi fahordó-lelet. (The latest Aquincum wooden cask find.) BudRég 24 (1976) 201-202.

PETŐ 1977 • Pető M . , Az élelmiszerfeldolgozás emlékanyaga Aquincumban. Agrártörténeti Szemle 19/ 1-2 (1977) 144-153.

PETŐ 1979 • Pető, M . , Neuere topographische und archäologische Angaben zum Leben in der Siedlung Gellérthegy-Tabán und Umgebung in der frühen Kaiserzeit. ActaArchHung 31 (1979) 271-285.

PETŐ 1984/1 • Pető M . , Régészeti kutatások a Kaszás-dűlő területén. (Archäologische Forschungen auf dem Gebiet der Kaszás-dűlő.) BudRég 25 (1984) 275-290.

PETŐ 1984/2 • Pető M . , Római férfi szobor a Budapest I I . ker. Daru u. 2/b-ből. (Römische Männerstatue. Fundort: Budaapest, I I . Daru u. 2/b.) BudRég 25 (1984) 269-272.

PETŐ 1993/1 • Pető, M . , Neuere Forschungen im spätkeltischen Oppidum auf dem Gellértberg (1985-1991) ActaArchHung 45 (1993) 33-44.

PETŐ 1993/2 • Pető M . , Reste einer römischen Villa am Csillaghegy. (Római villa maradványai Csillaghegyen.) BudRég 30 (1993) 149-158.

PETŐ 1997/1 • Pető M . , Kelta-római leletek és településmaradványok Budapest I I / A kerületében. (Keltisch-römische Fundgüter und Siedlungsüberreste im I I / A Bezirk von Budapest.) BudRég 31 (1997) 247-254.

PETŐ 1997/2 • Pető M . , A Gellérthegy. Budapest, 1997. PETŐ 1998 • Pető M . , A gellérthegyi kőbánya. (The Gellért Hi l l Quarry.) BudRég 32 (1998)

123-133. PISO 1991 • Piso, I . , Die Inschriften vom Pfaffenberg und der Bereich der Canabae Legionis. Tyche

6 (1991) 131-169. PISO 1995 • Piso, L , Eine Paralelle zwischen den Praetoria der Statthalter in Carnuntum und in

Apulum. Carnuntumjb (1993/94) [1995] 203-309. POCHMARS KI 1998 • Pochmarski, E., Überlegungen zur Chronologie der pannonischen Sarkophage.

In : Akten des Symposiums „125 Jahre Sarkophag-corpus." Mainz, 1998, 181-200. PÓCZY 1955 • Póczy K., Római épületek Óbudán a Kiscelli u. 10. sz. alatt. BudRég 16 (1955)

41-88. PÓCZY 1956 • Sz. Póczy, K , Die Törpferwerkstätten von Aquincum. ActaArchHung 7 (1956)

74-138. PÓCZY 1958 • Póczy K., Az aquincumi helytartói palota falfestészete. BudRég 18 (1958) 103-

148. PÓCZY 1959/1 • Sz. Póczy K , A Gellérthegy-tabáni eraviszkusz telep topográfiájához. ArchÉrt 86

(1959) 54-66. PÓCZY 1959/2 • Póczy K , Diana aquincumi kultuszához. BudRég 19 (1959) 139-144.

Page 53: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

PÓCZY 1961 • Póczy K., Die Rolle der Kölner Kaufleuten in der Entwicklung der Zivilstadt Aquincum. ActaArchHung 13 (1961) 97-102.

POCZY 1963 • Póczy, K., A termékenység kultusz terrakottái Aquincumban. BudRég 20 (1963) 241-258.

PÓCZY 1964/1 • Póczy K., Aquincum a IV. században. BudRég 21 (1964) 55-77. PÓCZY 1964/2 • Póczy K., Ujabb aquincumi múmiasír. (Ein neues Mumiengrab in Aquincum.)

ArchÉrt 91 (1964) 176-191. PÓCZY 1966 • Póczy, K., Festett férfiportré egy aquincumi múmiasírból. (Ein gemaltes Männerporträt

aus einem Mumiengrab in Aquincum.) ArchÉrt 93 (1966) 272-277. PÓCZY 1967 • Póczy K , Municipium und Canabae in Aquincum. In: Studien zu den Militärgrenzen

Roms. Vorträge des 6. Internationalen Limeskongresses in Süddeutschland. Köln-Graz-Böhlau, 1967, 151-156.

PÓCZY 1968 • Póczy K., Gemaltes Männerporträt aus einen Mumiengrab in Aquincum. In: Studien zur Geschichte und Philosophie des Altertums. Budapest, 1968, 331-337.

PÓCZY 1969 • Póczy, K , Aquincum. Budapest, 1969. PÓCZY 1970 • Póczy K., Anwendung neuerer Ausgrabungsergäbnisse bei der Ruinenkonservierung

der Zivilstadt in Aquincum. ActaTechn 67 (1970) 177-194. PÓCZY 1971 • Póczy K., A békásmegyeri villa és az Aquincum környéki villagazdaságok a markomann

háborúk után. (Die Villa von Békásmegyer und die Gutshöfe in der Umgebung von Aquincum nach den Markomannkrieg.) BudRég 22 (1971) 85-102.

PÓCZY 1972/1 • Póczy K., Norditalische Sigillatanachahmungen als zeitbestimmende Faktoren im Wirtschaftsleben Pannoniens. In: Att i del Convegno Internazionale sui problemi della ceramica romana di Ravenna, della Valle padana e dell'alto Adriatico. Bologna, 1972, 263-271.

PÓCZY 1972/2 • Póczy K , L'importation de Verre d'Aquilée. BAV 6 (1972) 102-109. PÓCZY 1972/3 • Póczy K., Aquincum első aquaeductusa. (Le premier aquaeduc d'Aquincum.)

ArchÉrt 99 (1972) 9-32. PÓCZY 1976/1 • Póczy K., Az aquincumi legiótábor és katonaváros romjainak a feltárása és műemléki

bemutathatósága. (The Investigation of the Aquincum Legionary Camp and the Restoration of Its Ruins.) BudRég 24 (1976) 12-26.

PÓCZY 1976/2 • Póczy, K., Aquincum. Strecke Aquincum-Campona. In: (Red. Fitz, J.) RLU f Székesfehérvár, 1976, 82-89.

PÓCZY 1976/3 • Póczy K., A porta praetoria feltárása az aquincumi legiostáborban. (The Excavation of the Porta Praetoria in the Aquincum Legionary Camp.) BudRég 24 (1976) 79 -91 .

PÓCZY 1976/4 • Póczy K., Pannóniai városok. (Städte in Pannonién.) Budapest, 1976. PÓCZY 1977 • Póczy, K., Beiträge zur Baugeschichte des Legionslagers Aquincum. In: Studien zu

den Militärgrenzen Roms I I . Vorträge des 10. Internationalen Limeskongresses in der Germania Inferior. Köln - Bonn, 1974, BJ-Bh 38 (1977) 373-379.

POCZY 1980/1 • Póczy K., Közművek a római kori Magyarországon. Budapest, 1980. PÓCZY 1980/2 • Póczy, K., Szent kerületek Aquincum és Brigetio aquaeductusánál. ArchÉrt 107

f (1980) 3-29. PÓCZY 1981 • Póczy K., Római kori falfestmények restaurálásával, tudományos feldolgozásával,

kiállításával kapcsolatos problémák. ArchÉrt 108 (1981) 99-102. PÓCZY 1983/1 • Póczy K., Az aquincumi canabae utcahálózata és fontosabb épületei a I I . és a I I I .

században. ArchÉrt 110 (1983) 252-273. PÓCZY 1983/2 • Póczy K., Mi t használhatott fel a középkori Óbuda Aquincum hagyatékából. Építés­

építészettudomány (1983) 335-352.

Page 54: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

PÓCZY 1984/1 • Póczy K., Aquincum-Castra, Canabae, Colonia. (Az 1976-1980. közötti időszak ásatási eredményeinek összefoglalása.) (Zusammenfassung der Grabungsergebnisse der Periode 1976-1980.) BudRég 25 (1984) 15-34.

PÓCZY 1984/2 • Póczy K., Későcsászárkori falfestmények Aquincumban. (Spätkaiserzeitlichen Wandmalereien in Aquincum.) BudRég 25 (1984) 53—63.

PÓCZY 1986/1 • Póczy, K., Aquincumi kutatások (1973-1982) és a városi ásatás problémái. ArchÉrt 113 (1986) 15-31.

PÓCZY 1986/2 • Póczy, K., Die Militärstadt von Aquincum im 2. und 3. Jahrhundert. In: Studien zu den Militärgrenzen Roms I I I . Vorträge des 13. Internationalen Limeskongresses, Aalen 1983. Forschungen und Berichte zur Ur- und Frühgeschichte in Baden-Wüttemberg 20, Stuttgart, 1986,

f 404-408. PÓCZY 1987 • Póczy, K., Wirtschaftsleben pannonischer Städte im Spiegel der Importkeramik. RCRF

Acta 25-26 (1987) 497-513. PÓCZY 1990 • Póczy K., Zur Baugeschichte des Legionslagers von Aquincum zwischen 260-320.

In: (Red. Kandier, M . - Vetters, H.) Akten des 14. Internationalen Limeskongresses 1986 in Carnuntum. RLÖ 36 (1990) 689-702.

PÓCZY 1991/1 • Póczy K., Egy aquincumi pénzverde nyomában. (Auf der Spur nach einer Münze in Aquincum.) BudRég 28 (1991) 45-56.

PÓCZY 1991/2 • Póczy K., Aquincum polgárvárosa. Ausstellungsführer. Budapest, 1991. PÓCZY 1991/3 • Póczy, K., Ein Isis Relief aus Aquincum. In: Akten des 2. Internationales Kolloquium

über Probleme des provinzialrömischen Kunstschaffens. Veszprém, 1991, 245-257. PÓCZY 1993 • Póczy K., Három római kori műemlék hasznosítása Budapesten. Műemlékvédelem

37 (1993) 3-10. PÓCZY 1994 • Póczy, K., La città di Aquincum sede del luogotenente della Pannónia Inferiore.

In: (a cura di Hajnóczi, G.) Atti del convegno internazionale "La Pannónia e lTmpero Romano". Accademia d' Ungheria e 1' Instituto Austriaco di Cultura. Roma, 1994, 221—231.

PÓCZY 1995 • Póczy, K., Der Aquädukt im Stadtbild des Munizipiums von Aquincum (Pannonién). ARCVLIANA, Avenches, 1995, 469-477.

PÓCZY 1996 • Póczy, K., C. Calpurnius Ceius Aemilianus tribunus laticlavius in Aquincum. In: (Red. Fülöp, Gy. - Cserményi V.) Festschrift für Jenő Fitz. Székesfehérvár, 1996, 99—104.

PÓCZY 1997/1 • Póczy, K., Die Wasserversorgung und Bäder von Aquincum. In: Schriftenreihe der Frontinus Gesellschaft 21, Lübeck 1997, 61-76.

PÓCZY 1997/2 • Póczy, K , Berufsmusiker aus pannonischen Städten. KOMOS. Festschrift für Thuri Lorenz zum 65 Geburtstag. Wien, 1997, 215-219.

PÓCZY 1998/1 • Póczy, K , Il prolungamento della via Postumia con i l tratto tra Aquileia ed Aquincum. In: O P T I M A VIA, Atti del Convenio Internazionale di Studi Postumia, Cremona, 1998, 161-168.

PÓCZY 1998/2 • Póczy K , Crucial Stages in Aquincum's Development in the Century following the founding Heritage of the Capital (1989-94). In: (Red. Németh, M.) The Roman Town in the Modern City. Proceedings of the International Colloquium held on the occasion of the 100 t h

Anniversary of the Aquincum Museum 1994 Budapest. Aquincum Nostrum I I 1998, 217-222. PÓCZY 1998/3 • Póczy K , A pannóniai későcsászárkori múmiatemetkezések néhány tanulsága.

BudRég 32 (1998) 59-75. PÓCZY 1998/4 • Póczy, K , luppiter Optimus Maximus Teutanus. Healing Deities. In: Religions

1998, 29-36.

Page 55: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

PÓCZY 1999 • Póczy K., luppiter Optimus Maximus Teutanus Aquincumban. (Juppiter Optimus Maximus Teutanus in Aquincum.) In: (Red. Gaál, A.) Pannóniai kutatások. A Soproni Sándor emlékkonferencia előadásai, Bölcske, 1998. október 7. Wosinszky Mór Múzeum, Szekszárd, 1999, 201-223.

PÓCZY 2000 • Póczy K., Aquincum und das Christentum - historischer und topographischer Rahmen. Kirchenorganisation in Aquincum und Pannonién. Frühchristliche Kirchen in Aquincum. Christentum 2000, 7-24.

PÓCZY-NÉMETH-SZIRMAI-KOCSIS 1986 • Póczy, K. - Németh, M . - Szirmai, K. - Kocsis, L., Das Legionslager von Aquincum. In: Studien zu den Militärgrenzen Roms I I I . Vorträge des 13. Internationalen Limeskongresses, Aalen, 1983. Forschungen und Berichte zur Ur- und Frühgeschichte in Baden-Wüttemberg 20, Stuttgart, 1986, 398-403.

PÓCZY-ZSIDI 1986 • Póczy, K. - Zsidi, P., Villen und Gutshöfe. Aquincum 1986, 131-145. PÓCZY-ZSIDI 1992 • Póczy, K. - Zsidi, P., Römische Keramik in Aquincum. Budapest, 1992. PÓCZY-ZSIDI 2001 • Póczy, K. - Zsidi, P., Importazioni dallTtalia e artigianato locale ad Aquincum.

In: (a cura di M . Buora) Da Aquileia-Al Danubio. Materiali per una mostra. Civici Musei di Udine. Udine, 2001, 116-161, 166-168.

RADNÓTI 1950 • Radnóti A., Római igaveret a Gellérthegyről. (Garniture de bronze d'un char romain au Mont Gérard.) BudRég 15 (1950) 27-45.

RADNÓTI 1955 • Radnóti A., Buda régészeti emlékei. Magyarország Műemléki Topográfiája IV. Budapest Műemlékei. Budapest, 1955, 13—34.

SALAMON-BARKÓCZI 1978-79 • Salamon, Á. - Barkóczi, L., Archaeologische Angaben zur spätrömischen Periodisation Pannoniens (376-476). MittArchlnst 8-9 (1978-79) 75-84.

SALAMON-BARKÓCZI 1982 • Salamon, Á. - Barkóczi, L. , Pannonién in nachvalentianischer Zeit (376-476). In: Severin, Zwischen Römerzeit und Völkerwanderung. Linz, 1982, 147-178.

SASEL 1979 • Sasel, J., Antiqui Barbari. Zur Besiedlungsgeschichte Ostnoricums und Pannoniens im 5. und 6. Jahrhundert nach den Schriftquellen. In: (Hrsg. Werner, J. und Ewig, E.) Von der Spätantike zum frühen Mittelalter. 1979, 125-139.

SCHMIDT 2000 • Schmidt, W., Spätantike Gräberfelder in den Nordprovinzen des Römischen Reiches und das Aufkommen christlichen Bestattungsbrauchtums. Tricciana (Ságvár) in der Provinz Valeria. Saalburg Jahrbuch 50 (2000) 213-441.

SOPRONI 1969 • Soproni, S., Über den Münzumlauf in Pannonién zu Ende des 4. Jahrhunderts. FolArch 20 (1969) 69-78.

SOPRONI 1976 • Soproni, S., Strecke Ulcisia Castra - Aquincum. In: (Red. Fitz, J.) RLU Székesfehérvár, 1976, 79-81 .

SOPRONI 1977 • Soproni, S., Contra Acinco et Bononia, Bemerkungen zu den Fasti des Hydatius. In: Studien zu den Militärgrenzen Roms 2, Köln-Bonn, 1977, 393-397.

SOPRONI 1978 • Soproni, S., Der spätrömische Limes zwischen Esztergom und Szentendre. Das Verteidigungsystem der Provinz Valeria im 4. Jahrhundert. Budapest, 1978.

SOPRONI 1985 • Soproni S., Die letzten Jahrzehnten des pannonischen Limes. MBV 38, München, 1985.

SOPRONI 1986 • Soproni, S., Nachvalentinianische Festungen am Donaulimes. In: Studien zu den Militärgrenzen Roms I I I . Vorträge des 13. Internationalen Limeskongresses, Aalen 1983. Forschungen und Berichte zur Ur- und Frühgeschichte in Baden-Wüttemberg 20, Stuttgart, 1986, 409-415.

SOPRONI 1990 • Soproni S., Előzetes jelentés a bölcskei későrómai ellenerőd kutatásáról. (Vorläufiger Bericht über die Erforschung der spätrömische Gegenfestung.) ComAH (1990) [1991] 133-142.

SOPRONI 1993/1 • Soproni S., CIL I I I 10481. BudRég 30 (1993) 177-184.

Page 56: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

SOPRONI 1993/2 • Soproni, S., Pannonische Burgus-Bauinschriften aus der Commodus-Zeit. In: Mitteilungen des Museumsvereins Lauriacum 1993, 10-15.

SOPRONI 1994 • Soproni, S., Ein römischer Villenbesitzer aus Aquincum. Balácai Közlemények 3 (1994) 312-320.

SOPRONI 1996 • Soproni, S., Zu den Burgusbau-Inschriften von Commodus. In: (Red. Fülöp, Gy. — Cserményi V.) Festschrift für Jenő Fitz. Székesfehérvár, 1996, 91-94.

STROBEL 1988 • Strobel, K , Zur Dislozierung der römischen Legionen in Pannonién zwischen 89 und 118 n. Chr. Tyche 3 (1988) 193-222.

SZABÓ Á. 2001 • Szabó, Á., La religion et le panthéon. In: Lyon 2001, 60-70. SZABÓ K. 1990 • Szabó K., Bronzipar. Pannónia régészeti kézikönyve. In: (Red. Mócsy, A. — Fitz,

J.) Budapest, 1990, 130-151, 338-343. SZABÓ K. 1991 • Szabó K , Helyben készült bronz lemezkorsó Aquincumból. (Ein örtlicher

Bronzeblechkrug aus Aquincum.) BudRég 27 (1991) 85-94. SZABÓ K. 2000 • Szabó K., Officine del bronzo in Pannónia. In: (a cura di A. Giumlia-Mair)

Ancient Metallurgy between Oriental Alps and Pannonian Plain. Trieste, 2000, 153-164. SZABÓ M . 1963 • Szabó M . , Néhány nyelvészeti szempont a pannóniai kelta személynévanyag

vizsgálatában. AT 10 (1963) 220-234. SZABÓ M . 1964 • Szabó M . , A pannóniai kelta személynévanyag vizsgálata. (Recherches sur

l'anthroponymie celtique de Pannonié.) ArchÉrt 91 (1964) 165—175. SZABÓ M . 1970 • Szabó M . , Ree. É. B. Bónis: Spätkeltische Siedlung Gellérthegy-Tabán in Budapest.

(Archaeologia Hungarica S. N . XLVII . ) Budapest 1969. Acta ArchHung 22 (1970) 429-434. SZABÓ M . 1971 • Szabó M . , A kelták nyomában Magyarországon. Budapest, 1971. SZABÓ M . 1990 • Szabó M . , Pannónia a római foglalás előtt. In: (Red. Mócsy, A. - Fitz, J.)

Pannónia régészeti kézikönyve. Budapest, 1990, 15-29, 285-291. SZABÓ M . 1992 • Szabó, M . , Les Celtes de l'Est. Paris, 1992. SZILAGYI 1937 • Szilágyi J., Az ala I Hispanorum újabb emléke Aquincumban. BudRég 12 (1937)

275-278. SZILAGYI 1938 • Szilágyi J., Aquincum megszállása. (Die römische Okkupation von Aquincum.)

Laureae Aquincenses I , DissPan I I . 10. (1938) 287-311. SZILAGYI 1942 • Szilágyi J., Aquincum helyőrsége. In: (Red. Szendy, K.) Budapest Története I I .

Budapest, 1942, 486-524. SZILAGYI 1943 • Szilágyi J., Az Aquincumi Múzeum kutatásai az 1936-42. évek folyamán. BudRég

13 (1943) 353-355. SZILÁGYI 1945 • Szilágyi J., Az aquincumi helytartói palota. BudRég 14 (1945) 29-153. SZILAGYI 1949 • Szilágyi J., Kutatások Aquincumban. I . Úti őrállomás a Csúcshegy tövében. I I . A

Rákospatak-menti római kori erődítmény és fahíd. ArchÉrt 76 (1949) 67-79. SZILAGYI 1950/1 • Szilágyi J., Jelentés a Fővárosi Ókortörténeti (Aquincumi) Múzeum kutatásairól

és szerzeményeiről az 1945-1948. évek folyamán. BudRég 15 (1950) 303—321. SZILÁGYI 1950/2 • Szilágyi J., Az aquincumi (egyszerű) lakóháztípusok. ArchÉrt 77 (1950) 8 4 -

89. SZILÁGYI 1950/3 • Szilágyi J., Nyitott csarnokos és körkörös építmény (sétacsarnok és színház?)

az Aquincum-i katonai kolóniában. BudRég 15 (1950) 479-494. SZILÁGYI 1955 • Szilágyi J., A rómaikori ásatások fontosabb eredményei Budapest területén és az

Aquincumi Múzeum értékesebb gyarapodásai az 1951—53. években. BudRég 15 (1955) 387-426. SZILAGYI 1956 • Szilágyi } . , Az aquincumi amfiteátrumok. Budapest, 1956.

Page 57: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

SZILÁGYI 1958 • Szilágyi }., Az aquincumi helytartói palota. (Der Statthalterpalast von Aquincum.) BudRég 18 (1958) 52-78.

SZILÁGYI 1967 • Szilágyi }., Kőfeliratok az Aquincumi Múzeum régi gyűjtéséből I I . ArchÉrt 94 (1967) 70-79.

SZILÁGYI 1968 • Szilágyi, J., Aquincum. RE Suppl. X I . Stuttgart, 1968, 61-136 SZILAGYI 1971 • Szilágyi J., Adatok az aquincumi helytartói villacsoport keltezéséhez. ArchÉrt 98

(1971) 53-59. SZILAGYI 1984 • Szilágyi J., A tűzvédelem az ókori Római Birodalomban. Tűzoltó Múzeum Évkönyve

I . (1984) 21-96. SZILAGYI-HORLER 1965 • Szilágyi J. - Horler M. , Aquincumi polgárváros romjai. Budapest

műemléki topográfiája I I . Budapest, 1965, 452—492. SZIRMAI 1971 • Szirmai K , A római eredetmítosz újabb ábrázolása Pannoniában. AT 18 (1971)

259-263. SZIRMAI 1973 / 1 • Szirmai, K., Die Bildtypen auf den Denkmlern des Kaiserkults in Aquincum

und ihr Ursprung. ACD 9 (1973) 83-89. SZIRMAI 1973/2 • Szirmai K., Az idősebb Faustina portrétípusai az aquincumi kőemlékeken. (Die

Porträttypen der Faustina (major) auf den Aquincumer Steindenkmäler.) BudRég 23 (1973) 171-178.

SZIRMAI 1975/1 • Szirmai K., Egy óbudai márványtöredék a Nemzeti Múzeumban. AT 22 (1975) 271-275.

SZIRMAI 1975/2 • Szirmai K., A Vihar utcai sírlelet. (Der Grabfund aus der Vihar Strasse.) ArchÉrt 102 (1975) 77-83.

SZIRMAI 1976/1 • Szirmai K., Előzetes beszámoló az óbudai legiostábor principiáján és közvetlen környékén végzett kutatásokról. Preliminary Report on the Excavations Conducted at the Principia of the Óbuda Legionary Camp and its Immediate Vicinity.) BudRég 24 (1976) 91-109.

SZIRMAI 1976/2 • Szirmai K , Festett párkánytöredék Óbudáról. (Painted fragment a cornice from Óbuda.) BudRég 24 (1976) 185-192.

SZIRMAI 1978 • Szirmai K , Előzetes jelentés a budatétényi római telep feltárásáról. (Vorbericht über die Freilegung der römischen Siedlung von Budatétény 1972—73.) ArchÉrt 105 (1978) 54—65.

SZIRMAI 1984/1 • Szirmai K., Beszámoló a budatétényi római kori telep feltárásáról. (Bericht über die Ausgrabung der Römersiedlung in Budatétény. I I . Teil 1974-1977.) BudRég 26 (1984) 153-182.

SZIRMAI 1984/2 • Szirmai K , Újabb adatok az aquincumi legiostábor falfestészetéhez. (Neuere Angaben zur Wandmalelei des Legionslagers von Aquincum.) BudRég 25 (1984) 247-253.

SZIRMAI 1984/3 • Szirmai K , Újabb feliratos kőemékek az Aquincumi Múzeumban. (Neue Inschriften in Museum von Aquincum.) BudRég 25 (1984) 255-259.

SZIRMAI 1985 • Szirmai K., Későrómai sírok az aquincumi canabae északi részén. ArchÉrt 112 (1985) 221-239.

SZIRMAI 1986 • Szirmai K , Aquincumi bronzszobrocskák. Bronzestatuetten aus Aquincum. Budapest, 1986.

SZIRMAI 1988 • Szirmai, K., Monumental Bronze Fragments from Aquincum. Griechische und römische Statuetten und Grossbronzen. In: (Hrs. Gschwantler, K. K. - Walcher, A.B.) Akten der 9. Internationalen Tagung über antike Bronzen. Wien, 1988, 144—146.

SZIRMAI 1989/1 • Szirmai, K , Barrack-blocks in the praetentura of the legionary fortress in Aquincum (1987-1988). In: Roman Frontier Studies (1989) 259-262.

SZIRMAI 1989/2 • Szrimai, K., Die Lupa Capitolina Darstellungen auf den pannonischen Steindenkmälern. In: Mitteilungen der Archäologischen Gesellschaft Steiermark. Akten des 1.

Page 58: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Internationalen Kolloquiums über Probleme des provinzialrömischen Kunstschaffens. 1989, I . Graz, 1989, 162-167.

SZIRMAI 1990/1 • Szirmai, K., Zur Chronologie der Auxiliarkastelle und des Legionslagers des 2-3. Jahrhunderts in Aquincum. In: (Red. Kandier, M . - Vetters, H.) Akten des 14. Internationalen Limeskongresses 1986 in Carnuntum. RLÖ 36 (1990) 683-688.

SZIRMAI 1990/2 • Szirmai, K., Eisengefässe in den spätrömischen Aquincumer Gräbern. In: Bronzes y religion Romana. Actas del X I Congress international de bronces Antiquos. Madrid, 1990, 421-423.

SZIRMAI 1991/1 • Szirmai, K., Neue Wandegemälde auf dem Gebiet der Lagerstadt von Aquincum. KJb 24 (1991) 202-206.

SZIRMAI 1991/2 • Szirmai K , Római kőemlékek a budai Törley kastély falán. (Steindenkmäler an der Wand des Schlosses Törley in Budafok.) BudRég 27 (1991) 181-187.

SZIRMAI 1991/3 • Szirmai K, Ujabb női sírszobor Aquincumban. (Neue weibliche Grabstatue in Aquincum.) BudRég 27 (1991) 99-103.

SZIRMAI 1991/4 • Szirmai K., Régészeti adatok az aquincumi I . századi legióstáborhoz, valamint a I I - I I I . századi legiostábor retenturájához. (Archäologische Beiträge zum Legionslager von Aquincum aus den 1. Jh., sowie zur Retentur des Legionslagers vom 2-3. Jh.) BudRég 27 (1991) 105-137.

SZIRMAI 1993 • Szirmai K., Archaeological Observations in the Nothern Section of the so-called Vicus of Albertfalva. (Régészeti megfigyelések az ún. albertfalvai vicus északi részén.) BudRég 30 (1993) 87-118.

SZIRMAI 1994 • Szirmai, K., Eine Pferdegeschirr Gattung mit Lunulaverzierung aus Aquincum. In: Akten des 10. Internationalen Tagung über Antike Bronzen. Forschungen und Berichte zur Vor-und Frühgeschichte in Baden- Württenberg. 45, Stuttgart, 1994, 405-409.

SZIRMAI 1995/1 • Szirmai, K., Small Bronze and Iron Finds from the vicus of the Military Fort Budapest-Albertfalva. In : Acta of the 12 t h International Congress on Ancient Bronzes. Nijmegen. 1992. NAR 18, Nijmegen, 1995, 427-433.

SZIRMAI 1995/2 • Szirmai, K., Adlocutio in Aquincum. Specimina Nova 11 (1995) 165-174. SZIRMAI 1994-1995 • Szirmai K , Új régészeti adatok az albertfalvi vicushoz (1990-1991). (New

archaeological Data to the Research of the Albertfalva vicus 1990-1991.) ComAH (1994-1995) 27-50.

SZIRMAI 1996 • Szirmai, K., Verzierte Schwertscheidenbeschlge aus dem Legionslager von Aquincum. In: Akten des 3. Internationalen Kolloquiums über Probleme des provinzialrömischen Kunstschaffens. Bonn-Köln, 1996, 199-202.

SZIRMAI 1997/1 • Szirmai, K , Excavation in the military vicus of Budapest-Albertfalva. In: (Ed. W. Groenman - van Waateringe et al.) Roman Frontier Studies 1995. Proceedings of the X V I t h

International Congress of Roman Frontier Studies. Oxbow Monograph 91, Exeter, 1997, 527-529.

SZIRMAI 1997/2 • Szirmai K., Kaszárnyák az aquincumi 2-3. századi legiótábor praetenturájában. (1987-1988). (Barrack-Blocks in the Praetentura of the Legionary Fortress in Aquincum 1987-1988.) BudRég 31 (1997) 273-280.

SZIRMAI 1998/1 • Szirmai K , Plans and Facts concerning the Barrack-blocks of the Aquincum Legionary Fortress. In : (Red. Németh, M.) The Roman Town in the Modern City. Proceedings of the International Colloquium held on the occasion of the 100 t h Anniversary of the Aquincum Museum 1994 Budapest. Aquincum Nostrum I I (1998) 235-238.

SZIRMAI 1998/2 • Szirmai K , Új mozaik padlók az aquincumi katonaváros északi részén. BudRég 32 (1998) 157-164.

Page 59: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

SZIRMAI 1998/3 • Szirmai K., Koracsászárkori bronzemlékek Aquincumból. BudRég 32 (1998) 149-155.

SZIRMAI 1999/1 • Szirmai K., Az albertfalvi vicus. (Das vicus von Albertfalva 1994.) BudRég 33 (1999) [2000] 155-195.

SZIRMAI 1999/2 • Szirmai, K., Kaiserzeitliche Porträts in Aquincum. Katalog der Ausstellung. Budapest, 1999.

SZIRMAI 1999/3 • Szirmai K., Albertfalvi vicus (1994., 1996.). (Der vicus von Albertfalva. (1994., 1996.) In : (Red. Gaál, A.) Pannóniai kutatások. A Soproni Sándor emlékkonferencia előadásai, Bölcske, 1998. október 7. Wosinszky Mór Múzeum, Szekszárd, 1999, 225-229.

SZIRMAI 2000/1 • Szirmai K., Új katonai tábor nyomai Albertfalván. (Traces of a New Military Fort at Albertfalva.) Aqfüz 6 (2000) 83-90.

SZIRMAI 2000/2 • Szirmai K., A katonai felszerelés ábrázolásai Aquincumban a markomann háborúk után. Specimina Nova 16 (2000) [2002] 131-152.

SZIRMAI 2000/3 • Szirmai K., Bemutatott és bemutatásra kerülő falfestmények az aquincumi táborból és canabaeból. In : (Red. Borhy, L.) Acta Archaeologica Brigetionensia 1.1. Komárom, 2000, 124-131.

SZIRMAI 2001/1 • Szirmai, K., Tombstones from the late Roman period at Aquincum. BudRég 34 (2001) 241-244.

SZIRMAI 2001/2 • Szirmai, K., Stone heads from Aquincum. In: (Red. T. Panhuysen) Die maastrichter Akten des 5. Internationalen Kolloquiums des provinzialrömischen Kunstschaffens. Im Rahmen des CSIR. Maastricht, 2001, 297-304.

SZIRMAI 2002/1 • Szirmai K., Római kori fémleletek az albertfalvi vicusból. Az 1994. és az 1996. évi ásatás. (Römerzeitliche Metallfunde aus dem vicus von Albertfalva.) BudRég 35 (2002) 303-339.

SZIRMAI 2002/2 • Szirmai K., Római kori kutatások Albertfalván. (Roman period Investigations at Albertfalva.) Aqfüz 8 (2002) 92-103.

SZIRMAI 2002/3 • Szirmai, K., Military Equipment depicted in Aquincum after the Marcomannic Wars. In: (ed. Alessandra Giumlia-Mair) I Bronzi Antichi. Produzione e Technológia. Att i del XV Congresso Internazionale sui Bronzi Antichi organizzato dall' Université di Udine, sede di Gorizia Grado-Aquileia 22-26 maggio 2001. Monographies instrumentum 21 (2002) 600-608.

SZIRMAI 2003/1 • Szirmai K., Új adatok Albertfalva római kori topográfiájához. (New data on the Roman period topography of Albertfalva.) Aqfüz 9 (2003) 151-154.

SZIRMAI 2003/2 • Szirmai K. - Kovács E., Régészeti megfigyelések a Belvárosi plébánia templom kisebb, belső rekonstrukciós munkáinál. (Archaeological observations during the small interior reconstruction work at the Belvárosi parish church.) Aqfüz 9 (2003) 162-172.

S Z I R M A I - A L T M A N N 1976 • Szirmai K. - Altmann }., Előzetes jelentés a ferencesek temploma és a via praetoriától északra húzódó római épületek maradványainak kutatásáról. (Preliminary Report on the Excavations Conducted at the Principia of the Óbuda Legionary Camp and its Immediate Vicinity.) BudRég 24 (1976) 109-119, 241-243.

THOMAS 1955 • Thomas E., Az aquincumi palaestrák. (Die Palaestren von Aquincum.) BudRég 16 (1955) 89-104.

TOMPA 1942 • Tompa F., Késő vaskor. In: (Red. Szendy K.) Budapest Története I I . Budapest, 1942, 121-134.

TOPAL 1993/1 • Topái, J., Roman Cemeteries of Aquincum, Pannónia. The Western Cemetery. Bécsi Road. I . Aquincum Nostrum I Budapest, 1993.

TOPAL 1993/2 • Topái J., A pannóniai mázas serpenyőfogókhoz. (A Contribution to Glazed Casserole Handles from Pannónia.) BudRég 30 (1993) 245-263.

Page 60: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

TOPÁL 1996/1 • Topái J., Későrómai sírok az aquincumi katonaváros nyugati peremén. (Late Roman Graves on the Western Edge of the Aquincum Military Town.) Aqfüz 2 (1996) 50-52.

TOPÁL 1996/2 • Topái J., Leletmentések az aquincumi katonaváros nyugati temetőjében. (Rescue Excavations in the Western Cemetery of the Aquincum Military Town.) Aqfüz 2 (1996) 44—49.

TOPÁL 1997/1 • Topái, J., Ethnic Components in the Cemeteries along the Limes of Pannónia Inferior. In: (Ed. W. Groenman-van Waateringe et al.) Roman Frontier Studies 1995. Proceedings of the X V I t h International Congress of Roman Frontier Studies. Oxbow Monograph 91, Exeter, 1997, 537-545.

TOPÁL 1997/2 • Topái, J., Field musicians in the Pannonian Army. International symposium "Organ of classical antiquity the Aquincum" Kleinblittersdorf, 1997, 57-63.

TOPÁL 2000 • Topái J., The connection between funerary rites and ethnic groups in the cemeteries of north-eastern Pannónia. In: (Ed. M . Millett - J. Pearce - M . Struck) Burial Society and Context in the Roman World. Oxford, 2000, 196-202.

TOPÁL 2001 • Topái, ] . , Mithras Denkmäler von Aquincum. Archaeologia Poetovionensis 2 (2001) 269-274.

TOPÁL 2002/1 • Topái, J., Musikalische Denkmäler in der römischen Sammlung von Aquincum (Budapest). Studia Musicologica. Academia Scientiarum Hungaricae 43 (2002) 10-15.

TOPÁL 2002/2 • Topái J., Early Christian Graves in the Western Cemetery of the Military Town in Aquincum, Pannónia (Ókeresztény sírok az aquincumi katonaváros nyugati temetőjében) In: (Red. Müller, R.) Christentum in Pannonién im ersten Jahrtausend. Kereszténység Pannoniában az első évezredben. Zalai Múzeum 11, Zalaegerszeg, 2002, 67-78.

TOPÁL 2003 • Topái, J., Roman Cemeteries of Aquincuum, Pannónia. The Western Cemetery, (Bécsi Road) I I . Aquincum Nostrum I . 2. Budapest, 2003.

TORBÁGYI 1984 • Torbágyi, M . , Die Münzprägung der Eravisker. ActaArchHung 36 (1984) 1 6 1 -196.

TORBÁGYI 1997-1998/1 • Torbágyi M . , Budai vagy vízivárosi denar-lelet. N K 96-97 (1997-1998) 11-15.

TORBÁGYI 1997-1998/2 • Torbágyi M . , Római aranyéremlelet. (Roman Gold Coin Hoard.) N K 96-97 (1997-1998) 175.

TORMA 1984 • Torma I . , Római kori kőbánya Budakalász határában. (Roman Quarry near the village Budakalász.) In: Iparrégészet 2. Veszprém, 1984, 39-49.

TÓTH E. 1976 • Tóth E., Pannónia történetének problémái. AT 23 (1976) 125. TÓTH E. 1977/1 • Tóth E., A S avaria-Bas siana útszakasz. ArchÉrt 104 (1977) 65-75. TÓTH E. 1977/2 • Tóth E., Pannónia és Noricum közös határának a kialakulása. AT 24 (1977)

f 192-200 . TÓTH E. 1980/1 • Tóth, E., Zur Geschichte des nordpannonischen Raumes im 5. und 6. Jahrhundert.

In: (Red. H . Wolfram - F. Daim) Die Völker an der mittleren und unteren Donau im fünften und sechsten Jahrhundert. SÖAW 145 (1980) 93-100.

TÓTH E. 1980/2 • Tóth E., Vitás kérdések Pannónia 4. sz-i történetében. AT 27 (1980) 131-137. TÓTH E. 1985 • Tóth E., Die ptolemäische Bestimmung der gemeinsamen Grenze von Pannónia

Superior und Inferior. FolArch 36 (1985) 85-100. TÓTH E. 1994 • Tóth, E., Das Christentum in Pannonién bis zum 7. Jahrhundert nach den

archäologischen Zeugnisse. In: (ed. Boshof, E. - Wolff ,H.) Das Christentum im Bayerischen Raum. Köln-Wien, 1994, 256-257.

TÓTH E. 1998 • Tóth E., Savaria az ókorban. In: (Red. Engel P.) Savaria-Szombathely története a város alapításától 1526-ig. Szombathely, 1989, 7-67.

Page 61: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

TÓTH-VÉKONY 1970 • Tóth, E. - Vékony, G., Beiträge zu Pannoniens Geschichte im Zeitalter des Vespasianus. ActaArchHung 22 (1970) 134-161.

TÓTH I . 1967 • Tóth, I . , Zur Frage des Ursprungs und des sozialen Hintergrunds des Silvankultes in Dazien. ACD 3 (1967) 77-84.

TÓTH I . 1974—1975 • Tóth, I . , Eine mithraische Akklamationsinschrift aus Aquincum, Acta Classica 10-11 (1974-1975) 151-154.

TÓTH I . 1976 • Tóth I . , Two Misinterpreted Juppiter Dolichenus Relics from Pannónia Inferior, Alba Regia 15 (1976) 89-98.

TÓTH I . 1977 • Tóth I . , Az ismeretközlés felelőssége. AT 23 (1976) 253-258. TÓTH I . 1984 • Tóth I . , Magna Mater és Attis kultuszának emlékei Pannoniában. (Die Denkmäler

des Kultes von Magna Mater und Attis in Pannonién.) JPMÉ 29 (1984) 127-161. TÓTH 1987 • Tóth, I . , Der Kult der kleinasiatischen Götter in Pannonién. Specimina Nova 3 (1987)

107-129. TÓTH I . 1988 • Tóth I . , Addenda Pannonica Mithriaca. Specimina Nova 4 (1988) 17-73. TÓTH I . 1989 • Tóth, I . , The remains of the cult of Magna Mater and Attis in Pannónia. Catalogue.

Specimina Nova 5 (1989) 59-121 . TÓTH I . 1990 • Tóth, I . , The cult of Cybele and Attis in Pannónia. Specimina Nova 6 (1990)

119-157. TÓTH I . 1991 • Tóth I . , Istenek a Duna partján. Comenius füzetek, 3. Székesfehérvár, 1991. UBL 1982 • Ubl, H . J., Die archäologische Erforschung der Severinsorte und das Ende der

Römerzeit im Donau-Alpenraum. In: Severin. Zwischen Römerzeit und Völkerwanderung, Linz, f 1982, 71-97.

VAMOS 2002 • Vámos P., Fazekasműhely az aquincumi canabae déli részén. (Töpferwerkstatt im südlichen Teil der Canabae von Aquincum.) ArchÉrt 127 (2002) 5-87.

VÁRADY 1969 • Várady, L., Das letzte Jahrhundert Pannoniens. 376-476. Budapest, 1969. VISY 1988 • Visy, Zs., Der pannonische Limes in Ungarn. Budapest-Stuttgart, 1988. VISY 1994 • Visy, Zs., Die ländliche Besiedlung und Landwirtschaft in Niederpannonien. In: (Hrsg.

H . Bender - H . Wolff) Ländliche Besiedlung und Landwirtschaft in den Rhein—Donau-Provinzen des Römischen Reiches. Passauer Universitätsschriften zur Archäologie 2 (1994) 421-449.

VISY 1996 • Visy, Zs., Die Wagendarstellungen der pannonischen Grabsteine. Pécs, 1996. VISY 1998 • Visy Zs., Katonai diploma Albertfalváról. BudRég 32 (1998) 87-89. VISY 2000 • Visy Zs., A Ripa Pannonica Magyarországon. Budapest, 2000. WALCKER-MAYER 1970 • Walcker-Mayer, W., Die römische Orgel von Aquincum. Stuttgart, 1970. WELLNER 1962 • Wellner L, Aquincumi mozaikok. Budapest, 1962. WELLNER 1963 • Wellner I . , Újabb őrtorony az aquincumi limesszakaszon. (Ein neuentdeckter

Wachturm auf der Limesstrecke von Aquincum.) BudRég 20 (1963) 303-310. WELLNER 1968 • Wellner I . , Az aquincumi Hercules villa. (Die Hercules Villa in Aquincum.)

Budapest, 1968. WELLNER 1969 • Wellner, I . , The Hercules villa in Aquincum. ActaArchHung 21 (1969) 2 3 5 -

272. WELLNER 1970 • Wellner I . , Az aquincumi helytartói palota építésének kora. ArchÉrt 87 (1970)

116-125. WELLNER 1971/1 • Wellner L, Leletmentések az aquincumi canabae déli szélénél. (Bergungsgrabungen

am südlichen Rand der Aquincumer Canabae.) BudRég 22 (1971) 411-418. WELLNER 1971/2 • Wellner L, A magyarországi római kori épületek belső díszítőművészete.

Építés-építészettudomány I I / 3 - 4 (1971) 327-400.

Page 62: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

WELLNER 1973/1 • Wellner I . , Az aquincumi katonaváros nyugat-keleti irányú vízvezetékrendszere. (Das WO-orientierte Wasserleitungssystem der Aquincumer Militär Stadt.) BudRég 23 (1973) 179-186.

WELLNER 1973/2 • Wellner I . , Egy aquincumi Terra Mater és Liber Paternak dedikált oltárkő feliratához. (Zur Inschrift eines der Terra Mater nach dem Liber Pater dedizierten Aquincumer Altarsteines.) BudRég 23 (1973) 187-188.

WELLNER 1973/3 • Wellner I . , Megjegyzések az aquincumi helytartói villacsoport keltezésének újabb adataihoz. AÉ 100 (1973) 222-223.

WELLNER 1976 • Wellner, I . , Mit Astralsymbolen verziertes Altarsteinbruchstück aus Aquincum. NFC (1976) 114-120.

WELLNER 1977 • Wellner, L , Einige Siedlungsprobleme in dem canabae legionis von Aquincum. In: Studien zu den Militärgrenzen Roms I I . Vorträge des 10. Internationalen Limeskongresses in der Germania Inferior. Köln - Bonn, 1974. BJ-Bh 38 (1977)

WESSETZKY 1989 • Wessetzky V., Isis és Osiris Pannoniában. Budapest, 1989. ZSIDI 1984 • Zsidi P., Ujabb kemencék az aquincumi gázgyári fazekastelepről. (Neue Ofen aus der

Keramikwerkstatt von Aquincum-Gasfabrik.) BudRég 25 (1984) 367-391. Z S I D I 1987 • Zsidi P., A Budapest X I . kerületi Gazdagréten feltárt 4—5. századi temető. (Das auf

dem Gazdagrét (Budapest X I Bez.) freigelegte Gräberfeld aus dem 4—5. Jahrhundert.) ComAH (1987) 45-72.

ZSIDI 1990/1 • Zsidi, P., Untersuchungen des Gräberfeldes der Militärstadt von Aquincum. In: (Red. Kandier, M . - Vetters, H.) Akten des 14. Internationalen Limeskongresses 1986 in Carnuntum. RLÖ 36/2 (1990) 723-730.

ZSIDI 1990/2 • Zsidi P., Aquincum polgárvárosának városfala és védművei az újabb kutatások tükrében. (Stadtmauer und Verteidigungssystem der Zivilstadt von Aquincum im Spiegel der neuesten Forschungsergebnisse.) ComAH (1990) 144—169.

ZSIDI 1991 • ZSIDI P., Ujabb villa az aquincumi municipium territóriumán (Bp. I I I . ker. Kaszás dűlő - Csikós utca). (Neuere Villa am Territorium des Municipiums von Aquincum.) BudRég 27 (1991) 143-179.

ZSIDI 1993/1 • Zsidi, P., Zur Verehrung der Minerva in Aquincum. (Minerva aquincumi tiszteletéhez.) BudRég 30 (1993) 185-208.

ZSIDI 1993/2 • Zsidi P., A római kori műemlékek helyzete Budapesten. Műemlékvédelem 37 (1993) 11-23.

ZSIDI 1994/1 • Zsidi P., Aquincum - the Capital of Pannónia Inferior. The Topography of the Civil town. In: (a cura di Hajnóczi, G.) Atti del convegno internazionale "La Pannónia e lTmpero Romano". Accademia d' Ungheria e 1' Instituto Austriaco di Cultura. Roma, 1994, 213-221.

ZSIDI 1994/2 • Zsidi, P., Die römische Villa von Kaszás-dűlő - Csikós utca und die Frage der Villen im Territorium des Munizipiums von Aquincum (am Gebiet der heutigen Stadt Budapest). Balácai Közlemények 3 (1994) 292-311.

ZSIDI 1995/1 • Zsidi P., Római épület az aquincumi polgárváros déli városfalán kívül, 1993-94. évi feltárás. (Excavations in 1993-1994 of a Roman building outside the southern wall of the Aquincum Civil town.) Aqfüz 1 (1995) 44-48.

ZSIDI 1995/2 • Zsidi P., Kutatások az aquincumi canabae északkeleti peremén. (Research at the northeastern edge of the Aquincum Military town.) Aqfüz 1 (1995) 38-43.

ZSIDI 1996 • Zsidi P., Hamvasztásos sírok az amfiteátrumtól északra. (Cremation graves north of the Aquincum Civil town amphitheater.) Aqfüz 2 (1996) 69-72.

ZSIDI 1996-1997 • Zsidi P., Temetőelemzési módszerek alkalmazása az aquincumi katonaváros északi temetőjének feldolgozásában. ArchÉrt 123-124 (1996-1997) 17-48.

Page 63: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

ZSIDI 1997/1 • Zsidi P., A városkép változása az aquincumi polgárvárosban a 2-3. század fordulóján. (Veränderungen im Stadtbild der Zivilstadt von Aquincum an der Wende vom 2-3. Jahrhundert.) BudRég 31 (1997) 281-287.

ZSIDI 1997/2 • Zsidi, P., Ein in Aquincum neugefundenes Grabmal. In: Akten des IV. Internationalen Kolloquiums über Probleme des provinzialrömischen Kunstschaffens. Situla 36 (1997) 247-255.

ZSIDI 1997/3 • Zsidi P., Az aquincumi municipium territóriumán végzett kutatások (Bp.III . ker., Csúcshegy-Harsánylejtő). (Research in the territory of the Aquincum municipium.) Aqfüz 3 (1997) 58-65.

ZSIDI 1997/4 • Zsidi P., An Unusual Archaeological Excavation at the Schola Collegii Centonariorum. In: Report on the Colloquium of the Institute for Musicologie of the Hungarian Academy of Sciences September l s t - 4 t h , 1994 in Budapest,. Kleinblittersdorf, 1997, 45-57.

ZSIDI 1997 [1998] • Zsidi, P., Grabummauerungen am nördlichen Rand der Canabae von Aquincum (Budapest I I I . , Ladik-Str.). ComAH 1997 [1998] 109-153.

ZSIDI 1998/1 • Zsidi, P., The Aquincum Museum and the Protection of the Roman Period Archaeological Heritage of the Capital. In: (Red. Németh, M.) The Roman Town in the Modern City. Proceedings of the International Colloquium held on the occasion of the 100 t h Anniversary of the Aquincum Museum 1994 Budapest. Aquincum Nostrum I I (1998) 223-229.

ZSIDI 1998/2 • Zsidi P., Kutatások az aquincumi polgárváros déli előterében. (Research in the southern outskirts of the Aquincum Civil Town.) Aqfüz 4 (1998) 72-78.

ZSIDI 1998/3 • Zsidi P., Aquincum all'epoca dell'imperatore Traiano. In: (Red. G. Popescu) Traiano ai Confini dellTmpero. Milano, 1998, 92-95.

ZSIDI 1998/4 • Zsidi P., Az aquincumi tűzoltók kollégiuma és a túzoltószékház. BudRég 32 (1998) 91-97.

ZSIDI 1999/1 • Zsidi P., A római kori partépítés nyomai a Duna polgárvárosi szakaszán. (Research along the Danube Bank near the Aquincum Civil Town.) Aqfüz 5 (1999) 84-94.

ZSIDI 1999/2 • Zsidi P., Hídfőállás az aquincumi polgárváros és katonaváros között. (Ein Brückenkopf zwischen der Zivilstadt und den Canabae von Aquincum.) In: (Red. Gaál, A.) Pannóniai kutatások. A Soproni Sándor emlékkonferencia előadásai. Bölcske, 1998. október 7. Wosinszky Mór Múzeum, Szekszárd, 1999, 257-274.

ZSIDI 1999/3 • Zsidi P., Római kori villagazdaság részlete az aquincumi katonaváros és polgárváros között. (Details of a Roman Period villa farm situated between the Aquincum Military and Civil Towns.) Aqfüz 5 (1999) 99-108.

ZSIDI 1999/4 • Zsidi, P., The question of continuity in Aquincum, the capital of Pannónia Inferior. Antaeus 24 (1997-1998) Budapest, 1999, 585-592, 824-826.

ZSIDI 1999/5 • Zsidi P., Későrómai temetkezési hely az aquincumi polgárváros déli városfalán kívül. (A Late Roman Period burial site outside the southern wall of the Aquincum Civil Town.) Aqfüz 5 (1999) 77-83.

ZSIDI 1999/6 • Zsidi P., Barbarian Influences in Aquincum. Capital of Pannónia Inferior. In: (Ed. N . Gudea) Proceedings of the X V I I t h International Congress of Roman Frontier Studies 1997, Zalaü, 1999, 867-878.

ZSIDI 2000/1 • Zsidi P., Korarómai kori védműrészlet és 2-3. századi kőépület az aquincumi katonavárostól északra. (Part of an Early Roman Defence System and a Stone Building from the 2 n d - 3 r d Centuries North of the Aquincum Military Town.) Aqfüz 6 (2000) 62-75.

ZSIDI 2000/2 • Zsidi P., Falfestmények az aquincumi polgárvárosból és a városi territóriumról. In: (Red. Borhy, L.) .A római falfestészet Pannoniában. Nemzetközi konferencia a pannóniai falfestészet problémáiról. Komárom, 1998. május 2. Die römische Wandmalerei in Panonien. Internationale

Page 64: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Konferenz über Probleme der Wandmalerei in Pannonién. Budapest-Komárom, Klapka György Múzeum, 2000. Acta Archaeologica Brigetionensia I . 1, 132-156.

Z S I D I 2000/3 • Zsidi, P., Bleivotive aus Aquincum. KJb 33 (2000) 313-328. Z S I D I 2001/1 • Zsidi P., Kutatások az aquincumi polgárvárostól keletre lévő területen. (Research in

the territory east of the Aquincum Civil Town.) Aqfüz 7 (2001) 76—84. Z S I D I 2001/2 • Zsidi P., Kutatások az aquincumi polgárváros déli előterében I I . (Research in the

southern foreground of the Aquincum Civil Town II . ) Aqfüz 7 (2001) 68-75. Z S I D I 2001/3 • Zsidi P., Településszerkezet kutatása az aquincumi katonavárostól északra. (Research

into the settlement structure north of the Aquincum Military Town.) Aqfüz 7 (2001) 59-67. Z S I D I 2002/1 • Zsidi, P., Transformation of the town structure in the civil town of Aquincum during

the Severi (A.D. 193-235) ActaArchHung 53 (2002) 131-149. Z S I D I 2002/2 • Zsidi, P., Tonköpfchen aus dem Herd eines awarenzeitlichen Wohnhauses (Budapest

I I I . , Filatorigát). BudRég 36 (2002) 341-362. Z S I D I 2002/3 • Zsidi P., Az aquincumi polgárváros ún. Symphorus mithraeumának hitelesítő feltárása.

(Verifying excavation in the so-called Symphorus mithraeum of the Aquincum Civil Town.) Aqfüz 8 (2002) 38-48.

Z S I D I 2002/4 • Zsidi P., Az aquincumi polgárváros délkeleti előtere az újabb kutatások tükrében. (Der südöstliche Vorraum der Zivilstadt von Aquincum im Spiegel der neueren Forschung.) BudRég 35/1 (2002) 143-157.

Z S I D I 2002/5 • Zsidi P., Aquincum polgárvárosa. Budapest, 2002. Z S I D I 2003 • Zsidi P., Fürdőépület az aquincumi polgárváros déli városfalán kívül. (Bath building

outside the southern town wall of the Aquincum Civil Town.) Aqfüz 9 (2003) 69-77. Z S I D I - B A L L A 2000 • Zsidi, P. - Balla, M. , The distribution of mortars from the so-called Gas­

works Potters' Workshop in Aquincum. RCRF Acta 36 (2000) 247-253.

Page 65: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

10. ANHANG

Page 66: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf
Page 67: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

10.1. FUNDORTE DER ARCHÄOLOGISCHEN FORSCHUNGEN DES AQUINCUM-MUSEUMS 1969-2002

Bemerkungen zur Benutzung der Fundortliste: • Bei der Bestimmung des Fundortes wurde der Name der Stadt Budapest nicht gesondert gekennzeichnet, weil alle Fundorte

auf dem Gebiet der Stadt liegen. • Vor den Straßennamen bezeichnen die römischen Zahlen die Bezirke von Budapest. • Die Benennung des Fundortes geschah nach den während der Ausgrabung gültigen Straßennamen. (Abkürzung Parz. =

Parzelle) • Die Lokalisierung der Fundorte in der antiken Topographie besitzt nur informativen Charakter • Nach dem Fundort wurde in Klammern auch „Schlagworte" zu Befunden geben. • Die Literaturangaben nennen nur die ausführlichsten und leicht zugänglichen Ausgrabungsberichte.

Datenangabe dienen, bzw. in weiteren Kreisen zugänglich sind: ArchÉrt = Archaeologiai Értesítő Aqfüz = Aquincumi füzetek BudRég = Budapest Régiségei RégFüz = Régészeti Füzetek

P L A N 1

Ausgrabungen im Jahr 1969

Zivilstadt Aquincum und Umgebung 1. I I I . Szentendrei Str. 139. (südwestlicher Stadtteil, Gebäu­

dereste, Straße) - Póczy, K - Hajnóczi, Gy., BudRég 23 (1973) 266., Nr. 43.

Militärische Anlagen und Canabae 2. I I I . Bécsi Str. 50. (Wasserleitung) - Németh, M . , BudRég

23 (1973) 260., Nr. 23. 3. I I I . Kerék Str. 14. (Straße, Gebäude) - Bertalan, Vilmos­

né, BudRég 23 (1973) 263-264., Nr. 31 . 4. I I I . Kórház Str. (Straße, Mauerreste) - Németh, M . , Bud­

Rég 23 (1973) 264., Nr . 34.

5. I I I . Raktár Str. (Straße, Erdbefunde) - Németh, M . , Bud­Rég 23 (1973) 266., Nr . 41 .

6. I I I . Vihar Str. (Straßenschicht) - Bertalanná - Németh, M . , BudRég 23 (1973) 268., Nr. 52.

7. I I I . Ecke der Vörösvári Str. 62., Vihar Str. (Straße) - Szirmai, K , BudRég 23 (1973) 270., Nr. 57.

8. I I I . Vörösvári Str. 5-9. (Palisadenkonstruktion und Steingebäu­de) - Nagy, T., Zeichnungssammlung des Aquincum-Museums Nr. 1505-1513/74., 1534/74., PÓCZY 1976/1, 14.

9. I I I . Zápor Str. 60-70., Industriebereich Hőerőmű (Gebäu­de, Sarkophag) - (Nagy, T., Zeichnungssammlung des Aquincum-Museums Nr. 1514—1528/74.

10. I I I . Kiscelli Str. 43. (Straße, öffentliches Gebäude mit Stützpfeilern) - Nagy, T., RégFüz (1970) 25., Zeich­nungssammlung des Aquincum-Museums 1529-1530/74.

Territorium des Municipiums von Aquincum 11. I I I . Ecke Zay Str. - Kunigunda Str. (Bestattung, Stein­

bauten) - Wellner, I . , BudRég 23 (1973) 270., Nr . 6 1 .

Ausgrabungen im Jahr 1970

Zivilstadt Aquincum und Umgebung 12. I I I . Benedek Elek Str. / Parz. 18920-22 (Gräberfeld)

- Kaba, M . , BudRég 23 (1973) 260., Nr. 22. 13. I I I . Szentendrei Str. (Amphitheater) - Póczy, K. - Hajnó­

czi, Gy., BudRég 23 (1973) 267., Nr . 43. 14. I I I . Szentendrei Str. 139. (Basilica) - Nagy, T., BudRég

23 (1973) 268., Nr. 45.

Militärische Anlagen und Canabae 15. I I I . Bécsi Str. 122. (Ziegelofen) - Parragi, Gy., BudRég

23 (1973) 260., Nr. 24. 16. I I I . Bécsi Str. 124 -128. (Töpfer- und Ziegelofen) - Par­

ragi, Gy., BudRég 23 (1973) 261. , Nr. 25.

Page 68: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

17. I I I . Dévai Bíró Mátyás Platz (Straße, Töpferöfen) — Par­ragi, Gy., BudRég 23 (1973) 261-263., Nr. 27.

18. I I I . Föld Str. A2-Ab. (römische Schicht) - Szirmai, K , BudRég 23 (1973) 263., Nr. 28.

19. I I I . Gyűrű Str. 5. (Straße, Kanal, Wasserleitung) - Zolnay, L. , BudRég 23 (1973) 263., Nr . 29., Nagy, T., ArchÉrt 98 (1971) 269-270., Nr. 33.

20. I I I . Hajógyár-sziget (Schiffswerft-Insel), Óbuda Schiffs­werft (neue Mauerreste des Statthalterpalastes) - Szilágyi, J., BudRég 23 (1973) 263., N r . 30.

2 1 . I I I . Pacsirta Str. 16. (Straße, Mauerreste des Legionsla­gers, Mauerreste eines Steingebäudes) - Zolnay, L . , Bud­Rég 23 (1973) 265-266., Nr . 39., Nagy, T., ArchÉrt 98 (1971) 269-270., Nr. 33.

22. I I I . Raktár Str. Gebäude Nr . X l l / b . (Mauerreste eines Steingebäudes) - Nagy, T., BudRég 23 (1973) 266., Nr. 42.

23. I I I . Szél Str. 32. (Mauerreste eines Steingebäudes) - Well­ner, I . , BudRég 23 (1973) 268., Nr. 47.

24. I I I . Szőlőkert Str. 8. / Parz. 17193 (breiter Mauerrest) - Zolnay, L. , BudRég 23 (1973) 268., Nr. 50.

25. I I I . Szőlőköz 2. (Bestattungen, Mauerrest) - Parragi, Gy., BudRég 23 (1973) 268., Nr . 5 1 .

26. I I I . Ecke der Vihar Str. 7., Raktár Str. (Bestattung) - Wellner I . , BudRég 23 (1973) 270., Nr. 53.

27. I I I . Raktár Str. 7-8., Kerék Str. (Straße, Nordmauer des Legionslagers) - Nagy, T. ArchÉrt 98 (1971) 270., Nr. 34.

Ausgrabungen im Jahr 1971

Zivilstadt Aquincum und Umgebung 28. I I I . Benedek Elek Str., entlang der Huszti Str. / Parz.

18915, 921, 922 (Gräberfeld) - Kaba M. , BudRég 24 (1976) 421. , Nr. 102.

29. I I I . Szentendrei Str. 139. (Ladenreihe) - Németh, M . - Hajnóczi, Gy., BudRég 24 (1976) 423., Nr. 111.

Militärische Anlagen und Canabae 30. I I I . Pacsirta Str. 14-16. (Südtor des Legionslagers)

- Nagy, T., BudRég 24 (1976) 411-412., Nr. 46. 31 . I I I . Vörösvári Str. 81. (Bestattung) - Szirmai, K , BudRég

24 (1976) 413., Nr. 62. 32. I I I . Hunor Str. 12. (römische Schicht) - Szirmai, K.,

BudRég 24 (1976) 419., Nr . 94. 33. I I I . Bereich zwischen der Raktár Str., Szél Str., Miklós

Str. (Straße, Teil eines Steingebäudes) - Szirmai, K , BudRég 24 (1976) 420., N r . 95.

34. Gegenüber dem Haus I I I . Raktár Str. 5-7. (Straße, Gebäuderest) - Szirmai, K. , BudRég 24 (1976) 420., Nr. 97.

35. I I I . Vihar Str. 3. (Bestattung) - Szirmai, K , BudRég 24 (1976) 420., Nr. 98.

36. I I I . Ecke der Szél Str. Szellő Str. (Straße, Bestattung, Gebäuderest) - Wellner L , BudRég 24 (1976) 421. , Nr. 101.

Limesstrecke von Aquincum am rechten und linken Donauufer

Ausgrabungen im Jahr 1969 37. I I . Frankel Leo Str. 62. (Bestattung) - Németh, M . , Bud­

Rég 23 (1973) 260., Nr . 18.

Ausgrabungen im Jahr 1970 38. V. Március 15. Platz (Eckturm des Kastells Contra Aquin­

cum) - Nagy, T. ArchÉrt 98 (1971) 271. , Nr . 39. 39. X I I I . Lehel Str. 11. (Grabstein) - Szirmai, K , BudRég 23

(1973) 271., Nr. 64. 40. X X I I . Leányka Str. (Töpferofen) - Nagy, T., BudRég 23

(1973) 271., Nr. 65.

Ausgrabungen im Jahr 1971 41. X I . Albertfalva, Hunyadi János Str. 18 (Vicus des Auxiliar-

kastells) - Nagy, T., BudRég 24 (1976) 426., Nr. 122. 42. X I . Albertfalva, Hunyadi János Str. (Innengebäude des

Kastells und Wehranlagen) - Nagy, T., BudRég 24 (1976) 426., Nr. 122.

Territorium des Municipiums von Aquincum

Ausgrabungen im Jahr 1969 43. I I . Tusnádi Str. 8. (Bestattung) - Németh, M . , BudRég

23 (1973) 260., Nr. 20.

PLAN 2

Ausgrabungen im Jahr 1972

Zivilstadt Aquincum und Umgebung 1. I I I . Benedek Elek Str., Huszti Str. / Parz. 18915, 921,

922 (Gräberfeld) - Kaba, M . , BudRég 24 (1976) 421., Nr . 102.

2. I I I . Sujtás Str., Gázgyári lakótelep (Wohnsiedlung der Gasfabrik) (Straße, Gebäuderest) - Németh, M . , BudRég 24 (1976) 422., Nr. 104.

3. I I I . Szentendrei Str. 139. (östliches Gebiet des Forums) - Póczy, K. - Hajnóczi, Gy., BudRég 24 (1976) 423., Nr . 112.

Militärische Anlagen und Canabae 4. I I I . Kiscelli Str. 15-25. (Straße, Wasserleitung) - Zolnay,

L. , BudRég 24 (1976) 410., Nr. 34. 5. I I I . Südlich des Korvin Ottó Platzes 5. (römische Schicht)

- Szirmai, K , BudRég 24 (1976) 412., Nr . 47. 6. I I I . Kórház Str. 7. (südlicher Torturm des Legionslagers)

- Nagy, T., BudRég 24 (1976) 413., Nr . 54. 7. I I I . Miklós Str., Akác Gasse, vor den Gebäuden Nr. 201

(Straße, mehrere Innengebäude des Legionslagers) - Szir­mai, K , BudRég 24 (1976) 414., Nr. 64.

8. I I I . Vöröskereszt Str. 4-8 . (Straße, Bestattung, Mauerrest) - Szirmai, K , BudRég 24 (1976) 414., Nr . 72.

9. I I I . Vöröskereszt Str. (Lagermauer, Wehranlagen) - Nagy, T., BudRég 24 (1976) 415., Nr. 73.

Page 69: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

10. I I I . Ecke der Meggyfa Str., Szél Str. (Straße, Gebäude­rest) - Wellner, I . , BudRég 24 (1976) 419., Nr. 93.

11. I I I . Ecke der Berend Str., Raktár Str. (Bestattung) - Well­ner, I . , BudRég 24 (1976) 420., Nr. 99.

Ausgrabungen im Jahr 1973

Zivilstadt Aquincum und Umgebung 12. I I I . Benedek Elek Str., Huszti Str. / Parz. 18915, 921,

922 (Gräberfeld) - Kaba, M . , BudRég 24 (1976) 421., Nr. 102.

Militärische Anlagen und Canabae 13. I I I . Lajos Str. 160. (Straße, mehrere Gebäude) - Póczy,

K , BudRég 24 (1976) 408., Nr. 21 . 14. I I I . Fényes Adolf Str. 74-76., Magyar Lajos Str. 10-12.

(Straße, Mauerrest) - Németh, M . , BudRég 24 (1976) 409., Nr. 28.

15. I I I . Reménység Str. 3-5. (Straße) - Szirmai, K , BudRég 24 (1976) 411., Nr. 41 .

16. I I I . Kórház Str. 9. (Mauerrest) - Szirmai, K , BudRég 24 (1976) 413., Nr. 56.

17. I I I . Kórház Str. 8-10. (Straße, Mauerrest) - Szirmai, K , BudRég 24 (1976) 413., Nr. 57.

18. I I I . Szentendrei Str. 10. (Mauerreste der Offizierwohnun­gen des Legionslagers) - Szirmai, K , BudRég 24 (1976) 413., Nr . 63.

19. I I I . Miklós Str. 1-3. (Mauerrest, Kanal) - Szirmai, K , BudRég 24 (1976) 414., Nr. 66.

20. I I I . Laktanya Str. 27-33. (Straße, Mauerrest eines Gebäu­des) - Szirmai, K , BudRég 24 (1976) 416., Nr. 82.

21 . I I I . Óbudai rakpart (Kai) 38-39. (Kanal, Mauerrest) - Szirmai, K , BudRég 24 (1976) 416., Nr . 84.

22. I I I . Búvár Str. (Militärstadt, Reste eines öffentlichen Gebäudes) - Wellner, I . , BudRég 24 (1976) 418., Nr. 89.

23. I I I . Fényes Adolf Str. 78-80. (südlicher Torturm der spätrömischen Festung) - Parragi, Gy., BudRég 24 (1976) 409., Nr . 29.

24. I I I . Fényes Adolf Str. 84-86. (hufeisenförmiger Turm der spätrömischen Festung) - Kérdő, K , BudRég 24 (1976) 409., Nr . 30.

25. I I I . Kiscelli Str. 6-8. (Militärstadt, Wohnhaus und Was­serleitung) - Németh, M . , BudRég 24 (1976) 410., Nr. 33.

26. I I I . Vörösvári Str. 42—44. (Retentura des Legionslagers, Ölpresse) - Pető, M . , BudRég 24 (1976) 411. , Nr. 42.

27. I I I . Kórház Str. 7. (Legionslager, Osttor) — Póczy, K , BudRég 24 (1976) 413., Nr . 55.

28. I I I . Kórház Str. 18-38., Vörösvári Str. 3-15. (Legions­lager, Principia) - Szirmai, K , BudRég 24 (1976) 413., Nr. 58.

29. I I I . Kórház Str. 37. (Legionslager, Principia) - Szirmai, K , BudRég 24 (1976) 413., Nr. 59.

30. I I I . Ostlich der Vörösvári Str. 1. (Legionslager, Principia) - Szirmai, K , BudRég 24 (1976) 413., Nr. 60.

31. I I I . Vörösvári Str. 20-22. (Legionslager, Retentura) - Szirmai, K , BudRég 24 (1976) 413., Nr. 6 1 .

32. I I I . Vöröskereszt Str., Harrer Pál Str., Kórház Str. 7-9., Polgár Str. (Legionslager, Porta praetoria) - Póczy, K , BudRég 24 (1976) 414., Nr. 68.

33. I I I . Vöröskereszt Str. 17-21., 14-20. (Kaserne und Hei ­ligtum) - Szirmai, K - Altmann, J., BudRég 24 (1976) 414., Nr. 70.

34. I I I . Kiscelli Str. (Grabädicula) - Parragi, Gy., BudRég 24 (1976) 410., Nr . 32.

35. I I I . Föld Str. (Retentura des Legionslagers, Straße und Säu­lenreihe) - Pető, M . , BudRég 24 (1976) 411., Nr. 44.

36. I I I . Polgár Str. (Legionslager, östliche Wehranlage) - Póczy, K., BudRég 24 (1976) 412., Nr. 48.

37. I I I . Ecke der Tavasz Str., Kórház Str. (Mauerrest) - Szir­mai, K , BudRég 24 (1976) 413., Nr. 57.

Liniesstrecke von Aquincum am rechten und linken Donauufer

Ausgrabungen im Jahr 1972 38. X I . Kende Str. 8-10. (Töpferwerkstatt) - Pető, M . , Bud­

Rég 24 (1976) Nr . 126. 39. X X I I . Növény Str. 2. (Siedlung) - Szirmai, K , BudRég

24 (1976) Nr . 127.

P L A N 3

Ausgrabungen i m Jahr 1974

Zivilstadt Aquincum und Umgebung 1. I I I . Benedek Elek Str., Huszti Str / Parz. 18915, 9 2 1 ,

922 (Gräberfeld) - Kaba, M . , BudRég 24 (1976) 421 . , Nr. 102.

2. I I I . Záhony Str., Gebiet von Házgyár (Altäre) - Szirmai, K , BudRég 24 (1976) 422., Nr. 107.

3. I I I . Szentendrei Str. 137. (Gebäudereste) - Pető, M . , BudRég 24 (1976) 423., Nr. 109.

Militärische Anlagen und Canabae 4. I I I . Árpád fejedelem Str., Arpád-Brücke (Mauerrest)

- Németh, M . , BudRég 24 (1976) 407., Nr. 16. 5. I I I . Nördlich der Árpádfejedelem Str. 108. (Mauerrest)

- Szirmai, K„ BudRég 24 (1976) 407., Nr. 17. 6. I I I . Lajos Str. 152-158. (Straße, Gebäudeteil) - Facsády,

A., BudRég 24 (1976) 408., Nr. 18. 7. I I I . Lajos Str. 156-158. (Straßen, Gebäudeteile) - Németh,

M . , BudRég 24 (1976) 408., Nr. 19. 8. I I I . Lajos Str. 160. (Straße, Gebäudeteile) - Póczy, K ,

BudRég 24 (1976) 408., Nr. 21 . 9. I I I . Tímár Str. (Straße) - Németh, M . , BudRég 24 (1976)

409., Nr. 26. 10. I I I . Fényes Adolf Str. 51 . (spätrömische Festung, Torturm)

- Facsády, A , BudRég 24 (1976) 409., Nr. 27. 11. I I I . Nördlich der Fényes Adolf Str. 104/b. (Mauerrest der

spätrömischen Festung) - Parragi, Gy., BudRég 24 (1976) 409., Nr. 31 .

12. I I I . Templom Str. (Mauerrest der spätrömischen Festung) - Parragi, Gy., BudRég 24 (1976) 410., Nr. 35.

Page 70: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

13. I I I . Südliche Seite der Templom Str. (Mauerreste) - Parragi, Gy., BudRég 24 (1976) 411., Nr. 37.

14. I I I . Tanuló Str. 2. (Mauerrest der spätrömischen Festung) - Facsády, A., BudRég 24 (1976) 411., Nr. 38.

15. I I I . Tavasz Str. 1-11. (Wehranlagen des Legionslagers, Was­serleitung) - Szirmai, K , BudRég 24 (1976) 412., Nr . 49.

16. I I I . Harrer Pál Str. 12. (östliche Mauerstrecke des Legions­lagers) - Németh, M., BudRég 24 (1976) 415., Nr . 75.

17. I I I . Ecke der Harrer Pál Str., Vöröskereszt Str. (Straße, Gebäuderest) - Szirmai, K , BudRég 24 (1976) 415., Nr. 79.

18. I I I . Laktanya Str. 14-34. (Gebäudeteil, Töpferofen) - Németh, M . , BudRég 24 (1976) 416., Nr. 80.

19. I I I . Hajógyári rkp. (Kai) 36-38. (Gebäudeteile) - Németh, M. , BudRég 24 (1976) 416., Nr. 81.

20. I I I . Laktanya Str. 34-38. (Straße, Kanal, Mauerreste) - (Szirmai K., BudRég 24 (1976) 416., Nr.83.)

21. I I I . Laktanya Str., K5 Str., Hajógyári rkp. (Kai), Vöröskereszt Str. (Kanal, Teile eines öffentlichen Gebäudes) - Németh, M . , BudRég 24 (1976) 416-417., Nr. 85.

22. I I I . Folyamőr Str. 16. (Gebäudeteile) - Parragi, Gy., BudRég 24 (1976) 418., Nr. 88.

23. I I I . Búvár Str. 1. (Gebäudeteüe) - Wellner, I . , BudRég 24 (1976) 418., Nr. 90.

24. I I I . Búvár Str. 3., Szentendrei Str. (Straße, Mauerreste) - Parragi, Gy. BudRég 24 (1976) 419., Nr. 9 1 .

25. I I I . Búvár Str. 68-80. (Bestattung, Straßen-, Kanal- und Mauerreste) - Szirmai, K , BudRég 24 (1976) 419., Nr. 92.

26. I I I . Raktár Str. 2. (Wohngruben) - Szirmai, K., BudRég 24 (1976) 420., Nr. 96.

27. I I I . Lajos Str. 160-168. (spätrömische Festung) - Facsády, A , BudRég 24 (1976) 408., Nr. 20.

28. HI. Óbuda Str., Templom Str. (spätrömische Festung) - Facsády, A , BudRég 24 (1976) 410., Nr. 36.

29. I I I . Vörösvári Str. 42—44. (Retentura des Legionslagers) - Pető, M . , BudRég 24 (1976) 411., Nr. 42.

30. I I I . Vörösvári Str. 20-22. (Retentura des Legionslagers) - Pető, M . , BudRég 24 (1976) 413., Nr. 61.

31. I I I . Harrer Pál Str. 8-10. (Straße, Kanal) - Németh, M. , BudRég 24 (1976) 415., Nr. 74.

32. I I I . Harrer Pál Str. 20-22. (Legionslager, nordöstliche Wehr­anlagen) - Németh, M . BudRég 24 (1976) 415., Nr. 78.

33. I I I . Ecke des Polgár Platzes und der Fényes Adolf Str. (Mauer der spätrömischen Festung) - Póczy, K , BudRég 24 (1976) 411., Nr. 43.

34. I I I . Gyűrű Str., Pacsirta Str. (Legionslager, Südtor) - Póczy, K , BudRég 24 (1976) 411., Nr. 45.

35. I I I . Vöröskereszt Str. 14. (Ostmauer und Wehranlagen des Legionslagers) - Szirmai, K , BudRég 24 (1976) 414., Nr. 71.

Ausgrabungen im Jahr 1975

Zivilstadt Aquincum und Umgebung 36. I I I . Szentendrei Str., Gebiet von Harisnyagyár (Strumpf­

fabrik) / Parz. 1950/3 (Bestattung) - Kérdő, K , BudRég 24 (1976) 422., Nr. 103.

37. I I I . Záhony Str., Sujtás Str. (Bestattung, Gebäudeteil, Holz-fass) - Pető M. , BudRég 24 (1976) 422., Nr. 105.

38. I I I . Ecke der Szentendrei Str., Záhony Str. (Töpferofen) - Németh, M. , BudRég 24 (1976) 422., Nr. 106.

39. I I I . Szentendrei Str. 137. (Ladenreihe) - Pető, M . , BudRég 24 (1976) 423., Nr. 110.

40. I I I . Szentendrei Str., „Aquincum" Station der Lokalbahn (HÉV) (Aquädukt) - Pető, M . , BudRég 24 (1976) 424., Nr. 113.

41. I I I . Pók Str. (Kanal) - Pető, M. , BudRég 24 (1976) 424., Nr. 115.

42. I I I . Ecke der Pók Str., Szentendrei Str. (nördliche Stadtmau­er, Pfeiler des Aquädukts) - Póczy, K , BudRég 24 (1976) 424., Nr. 116.

43. I I I . Kreuzung der Keled Str., Kunigunda Str. (Bestattungen) - Kérdő, K , BudRég 24 (1976) 425., Nr. 117.

44. I I I . Szentendrei Str., Straßenbau M i l (Aquädukt) - Kaba, M . , BudRég 24 (1976) 424., Nr. 114.

Militärische Anlagen und Canabae 45. I I I . Nördlich der Árpád fejedelem Str. 108. (Mauerrest der

spätrömischen Festung) - Szirmai, K , BudRég 24 (1976) 407., Nr. 17.

46. I I I . Lajos Str. 165. (Gebäudeteil, Kanal) - Facsády, A., BudRég 24 (1976) 408., Nr. 22.

47. I I I . Váradi Str. (Steindenkmäler) - Pető M . , BudRég 24 (1976) 411., Nr. 40.

48. I I I . Ecke der Hídfő Str., Tavasz Str. (Mauerreste) - Szirmai, K , BudRég 24 (1976) 412., Nr. 50.

49. I I I . Szentendrei Str. 2—6. (Gebäudereste, Straße, Kanal) - Szirmai, K , BudRég 24 (1976) 412., Nr. 51.

50. I I I . Westliche Gebäudereihe der Szentendrei Str. (Kanal) - Németh, M. , BudRég 24 (1976) 412., Nr. 52.

51. I I I . Harrer Pál Str. 12—24. (Straße, spätrömische Festungs­mauer, Bestattungen) - Szirmai, K , BudRég 24 (1976) 415., Nr.76., Nr. 77.

52. I I I . Sorompó Str., Folyamőr Str. 1-3. (Gebäuderest, Kanal) - Parragi, Gy., BudRég 24 (1976) 417., Nr. 86.

53. I I I . Bécsi Str. 122. (Töpferwerkstatt) - Parragi, Gy. - Kérdő, K , BudRég 24 (1976) 420., Nr. 100.

54. I I I . Óbuda Str. 8., Lajos Str. 166. (spätrömische Festung) - Facsády, A , BudRég 24 (1976) 408., Nr. 23.

55. I I I . Lajos Str. 166. (spätrömische Festung) - Facsády, A., BudRég 24 (1976) 409., Nr. 24.

56. I I I . Lajos Str. 169. (spätrömische Festung) - Facsády, A., BudRég 24 (1976) 409., Nr. 25.

57. I I I . Fényes Adolf Str. 78-80. (spätrömische Festung, Süd­mauer) - Parragi, Gy., BudRég 24 (1976) 409., Nr. 30.

58. I I I . Szőlő Str. 70-74. / Parz. 17207 (Legionslager, Was­serleitung, südliche Wehranlagen) - Kérdő, K , BudRég 24 (1976) 411., Nr. 39.

59. I I I . Harrer Pál Str. 20-22. (Legionslager, nordöstliche Wehr­anlagen) - Németh, M . , BudRég 24 (1976) 415., Nr. 78.

60. I I . Kreuzung des Zsigmond Platzes, der Lajos Str. und Ürömi Str. (Straße, Schichtbeobachtung) - Németh, M . , BudRég 24 (1976) 407., Nr. 15.

61. I I I . Szentendrei Str. 96-98. (Gebäudereste) - Facsády, A., BudRég 24 (1976) 414., Nr. 65.

Page 71: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

62. I I I . Folyamőr Str. 14., Gebiet von Ecetgyár (Essigfabrik) (Gebäudereste) - Parragi, Gy., BudRég 24 (1976) Nr. 87.

Zivilstadt Aquincum und Umgebung 63. I I I . Gázgyári ltp. (Wohnsiedlung der Gasfabrik) (Straße,

römische Schicht) - Pető, M . , BudRég 24 (1976) 422., Nr. 108.

64. I I I . Keled Str., Iparvágány (Industriegleis) (Wohnhäuser, Bestattung) - Póczy, K , BudRég 24 (1976) 425., Nr. 118.

65. I I I . Óbuda Bahnstation (Gräberfeld) - Kaba, M . , BudRég 24 (1976) 425., Nr. 119.

Limesstrecke von Aquincum am rechten und linken Donauufer

Ausgrabungen im Jahr 1974 66. V. Március 15. Platz, vor der Innenstädtische Pfarrkirche

(Contra Aquincum, Lagermauer, Bestattungen) - Szirmai, K , BudRég 24 (1976) 425-426., Nr. 121.

67. X I . Albertfalva, Hunyadi János Str. 18 (Vicus des Auxili-arkastelles) - Szirmai, K , BudRég 24 (1976) 426-427., Nr. 124.

68. X X I I . Növény Str. 2. (Siedlungsreste) - Szirmai, K , Bud­Rég 24 (1976) 428., Nr. 127.

Ausgrabung im Jahr 1975 69. X I . Gellért-Bad (Töpferwerkstatt) - Pető, M . , BudRég 24

(1976) 427., Nr. 126.

Territorium des Municipiums von Aquincum

Ausgrabungen im Jahr 1974 70. I I . Muhar Str. 18-20. (Siedlungsreste) - Németh, M . ,

BudRég 24 (1976) 407., Nr. 14. 71. I I I . Csillaghegy, Árpád Str. 6. (sekundär verwendete römi­

sche Steine) - Pető, M . , BudRég 24 (1976) 425., Nr. 120.

P L A N 4

Ausgrabungen im Jahr 1976

Zivilstadt von Aquincum und Umgebung 1. I I I . Óbudai Gázgyár (Gasfabrik), Donauufer (Gräber­

feld) - Németh, M . , BudRég 25 (1984) 470., Nr . 74. 2. I I I . Óbudai Gázgyári lakótelep (Wohnsiedlung der Gasfab­

rik) (Gebäudeteil) - Németh, M . , BudRég 25 (1984) 470., Nr. 76.

3. I I I . Ecke der Szentendrei Str., Ladik Str. (Steinmauer) - Zsidi, P., BudRég 25 (1984) 474., Nr. 100.

Militärische Anlagen und Canabae 4. I I I . Bécsi Str. 126-259. (Straße) - Parragi, Gy., BudRég

25 (1984) 462., Nr. 26. 5. I I I . Flórián Platz-Kórház Str. / Parz. 18134-207 (Straße,

Kanal) - Szirmai, FC, BudRég 25 (1984) 463., Nr . 33.

6. I I I . Kórház Str., játszótér (Spielplatz) (Principia des Legions­lagers) - Szirmai, K , BudRég 25 (1984) 467., Nr. 54.

7. I I I . Lajos Str. 169. (Horreum, Tu rm der spätrömischen Festung, Bestattungen) - Facsády, A., BudRég 25 (1984) 469., Nr. 67.

8. I I I . Lajos Str. 172-174., Óbuda Str. 7. (Gebäuderest) - Facsády, A., BudRég 25 (1984) 469., Nr. 69.

9. I I I . Perc Str., Fényes Adolf Str., Magyar Lajos Str. (Stra­ße, Kanal, Gebäudereste) - (Póczy, K , BudRég 25 (1984) 471., Nr. 81 .

10. I I I . Tavasz Str. 1-11. (Gebäudeteile, Wehranlagen des Legi­onslagers) - Szirmai, K , BudRég 25 (1984) 475., Nr. 111.

11. I I I . Westlich der Váradi Str. 26 (Bestattung) - Szirmai, K , BudRég 25 (1984) 475., Nr. 114.

Ausgrabungen im Jahr 1977

Zivilstadt Aquincum und Umgebung 12. I I I . Szentendrei Str., westlicher Teil der Zivilstadt (westli­

che Seite des Aquädukts) - Zsidi, P., BudRég 25 (1984) 461. , Nr. 21.

13. I I I . Kaszásdűlő (Bestattungen) - Pető, M . , BudRég 25 (1984) 466., Nr . 47.

14. I I I . Kaszásdűlő, Kazal Str. (Steingebäude) - Pető, M . , BudRég 25 (1984) 467., Nr. 50.

15. I I I . Óbudai Gázgyár (Gasfabrik) / Parz. 19333 (Töpferö­fen) - Zsidi, P., BudRég 25 (1984) 470., Nr. 75.

16. I I I . Szentendrei Str., nördlich der Záhony Straße (Süd­mauer, Ladenreihe) - Zsidi, P., BudRég 25 (1984) 474., Nr . 98.

17. I I I . Szentendrei Str., vor dem Restaurant Schütz (Straße) - Zsidi, P , BudRég 25 (1984) 474., Nr. 99.

18. I I I . Ecke der Szentendrei Str., Mozaik Str. (Mauerrest) - Zsidi, P., BudRég 25 (1984) 474., Nr . 101.

19. I I I . Szentendrei Str, Filatorigát / Parz. 19247/2 (Mauer­rest) - Zsidi P., BudRég 25 (1984) 474., Nr. 102.

Militärische Anlagen und Canabae 20. I I I . Árpád fejedelem Str., Névtelen Str. (Eckturm der

spätrömischen Festung) - Facsády, A. - Németh, M . - Szirmai, K , BudRég 25 (1984) 460., Nr. 12.

21 . I I I . Südliche Seite der Arpád-Brücke, Park (Mauerrest) - (Facsády A., BudRég 25 (1984) 460., Nr . l7 . )

22. I I I . Flórián Platz 9-14. (Bad) - Szirmai, K , BudRég 25 (1984) 464., Nr. 34.

23. I I I . Folyamőr Str. 16. (Gebäudeteile eines öffentlichen Gebäudes) - Parragi, Gy., BudRég 25 (1984) 464., Nr . 37.

24. I I I . Föld Str., Vörösvári Str. (Tribunenhaus) - Kocsis, L . , BudRég 25 (1984) 465., Nr. 40.

25. I I I . Hajógyári sziget (Schiffswerft-Insel), (Statthalterpalast) - Kaba, M . , BudRég 25 (1984) 465., Nr. 42.

26. I I I . Korvin Ottó Str., Pacsirta Str. (südliche Wehranlagen des Legionslagers, Kanal, Gebäudereste) - Facsády, A., BudRég 25 (1984) 468., Nr. 57.

27. I I I . Gebiet zwischen der Kő Str., Laktanya Str., Hajógyári rkp. (Kai), Vöröskereszt Str. / Parz. 18365 (Badegebäude) - Németh, M . , BudRég 25 (1984) 469., Nr. 63.

Page 72: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

28. I I I . Pacsirta Str., Föld Str., Gyűrű Str. (Südtor des Legionslagers, Straße, Steinkanal, Tabernen) - Póczy, K , BudRég 25 (1984) 471., Nr . 79.

29. I I I . Polgár Platz (Mauer- Wehranlage- und Gebäudereste) - Facsády, A., BudRég 25 (1984) 472., Nr. 84.

30. I I I . Ecke der Szentendrei Str., Raktár Str. (Altarstein) - Zsidi, P., BudRég 25 (1984) 474., Nr. 103.

31. I I I . Szentendrei Str. 53-56. (Gebäuderest, Bestattungen) - Szirmai, K., BudRég 25 (1984) 474., Nr. 105.

32. I I I . Tanuló Str., Fényes Adolf Str., Magyar Lajos Str. (Gebäudereste, Straße) - Facsády, A. - Szirmai, K., Bud­Rég 25 (1984) 475., Nr. 109.

33. I I I . Ecke der Vörösvári Str., Szőlő Str. (Mauerreste) - Facsády, A., BudRég 25 (1984) 476., Nr. 121.

34. I I I . Pacsirta Str. 22. (öffentliches Gebäude, Straße) - Szir­mai, K. - Németh, M . , BudRég 25 (1984) 471. , Nr. 80.

Ausgrabungen im Jahr 1978

Zivilstadt Aquincum und Umgebung 35. I I I . Szentendrei Str., Straßenbau M 11 (westliche Seite

des Aquädukts) - Zsidi, P., BudRég 25 (1984) 461., Nr. 21.

36. I I I . Kaszásdűlő, Raktárrét (Magazinsried) (Gräberfeld) - Zsidi, P., BudRég 25 (1984) 466-467., Nr . 49.

37. I I I . Óbudai rakpart (Kai), Bogdáni Str. (römische Schicht) - Szirmai, K , BudRég 25 (1984) 470-471., Nr . 77.

38. I I I . Óbudai rakpart (Kai) / Parz. 18388 (Reste eines Brückenkopfes) - Zsidi, P., BudRég 25 (1984) 471., Nr. 78.

Militärische Anlagen und Canabae 39. I I I . Árpád fejedelem Str., Dunaparti Str (römische Schicht)

- Pető, M . , BudRég 25 (1984) 459., Nr. 8. 40. I I I . Árpád fejedelem Str., Névtelen Str. / Parz. 17992

(frühe Pfostenspuren, T u r m der spätrömischen Festung) - Németh, M . - Topái, J., BudRég 25 (1984) 460., Nr. 13., Nr. 14.

41 . I I I . Umgebung von Bécsi Str. 166. (Bestattung) - Topái, J., BudRég 25 (1984) 462., Nr. 27.

42. I I I . Bécsi Str. 269. (Gräberfeld) - Parragi, Gy. - Németh, M . , BudRég 25 (1984) 463., Nr. 28., Nr. 29.

43. I I I . Flórián Platz, Körforgalom (Ringverkehr) (Wehranlagen des Legionslagers, Straße, Wasserleitung) — Szirmai, K , BudRég 25 (1984) 464., Nr . 36.

44. I I I . Folyamőr Str. 14-16. (Gebäudereste) — Szirmai, K , BudRég 25 (1984) 464., Nr . 38.

45. I I I . Föld Str., Vörösvári Str. (Tribunenhaus) — Kocsis, L., BudRég 25 (1984) 465., Nr. 40.

46. I I I . Hunor Str. 20/a-b. (Bestattung) - Topái, J., BudRég 25 (1984) 466., Nr. 45.

47. I I I . Nagyszombat Str., Bokor Str. (Siedlungsresten) - Topái, J., BudRég 25 (1984) 470., Nr. 73.

48. I I I . Szentendrei Str., Raktár Str., Miklós Str. (Wehranla­gen des Legionslagers) - Németh, M . , BudRég 25 (1984) 474., Nr. 104.

49. I I I . Szentendrei Str., Akác Gasse (Bestattung) - Szirmai, K , BudRég 25 (1984) 474., Nr. 106.

50. I I I . Tavasz Str. 13—19. (Straße, Mauerreste einer Kaserne) - Szirmai, K , BudRég 25 (1984) 475., Nr. 113.

51 . I I I . Nördliche Seite der Vörösvári Str., Körte Str. (Bestattung) - Facsády, A., BudRég 25 (1984) 477., Nr. 124.

Ausgrabungen im Jahr 1979

Zivilstadt Aquincum und Umgebung 52. I I I . Szentendrei Str., Straßenbau M i l (östliche Seite des

Aquädukts) - Zsidi P., BudRég 25 (1984) 461-462., Nr. 2 1 .

53. I I I . Kaszásdűlő, Kazal Str. 7. (Steingebäude) - Pető, M . , BudRég 25 (1984) 467., Nr. 50.

54. I I I . Óbudai rakpart (Kai) / Parz. 18388 (Brückenkopf) - Zsidi, P., BudRég 25 (1984) 471. , Nr. 78.

55. I I I . Pók Str., Krempl malom (Mühle) / Parz. 23276/2 (nördliches Tor der Stadtmauer) - Zsidi, P., BudRég 25 (1984) 471-472., Nr. 82.

56. I I I . Római Str. / Parz. 23266/2 (Pfeiler des Aquädukts) - Zsidi, P., BudRég 25 (1984) 472., Nr. 87.

57. I I I . Szentendrei út (Pfeiler des Aquädukts) - Kaba, M . , BudRég 25 (1984) 473., Nr. 95.

58. I I I . Szentendrei Str., zwischen der Záhony und Keled Str. (südliches Tor der Stadtmauer) - Póczy, K , BudRég 25 (1984) 473^174., Nr . 97.

Militärische Anlagen und Canabae 59. I I I . Árpád fejedelem Str., Lajos Str. (Wohngebäude,

spätrömische Festungsmauer) - Facsády, A., BudRég 25 (1984) 459., Nr . 11.

60. I I I . Bécsi Str., in der Nähe der Ziegelfabrik Victoria/Bohn (Gräberfeld) - Topái, J., BudRég 25 (1984) 462-463., Nr. 27.

61 . I I I . Flórián Platz (großes öffenliches Bad der Legion) - Kaba, M . , BudRég 25 (1984) 463., Nr. 32.

62. I I I . Flórián Platz, körforgalom (Ringverkehr) (Wehranlage, Straße, Gebäudereste) - Szirmai, K , BudRég 25 (1984) 464., Nr. 36.

63. I I I . Folyamőr Str. 14—16. (Gebäudereste) - Szirmai, K , BudRég 25 (1984) 464., Nr. 38.

64. I I I . Föld Str., Vörösvári Str. (südlicher Teil des Legions­lagers, Tribunenhaus) - Póczy, K. - Kocsis, L., BudRég 25 (1984) 465., Nr. 39., Nr. 40.

65. I I I . Korvin Ottó Platz (Gebäudereste, Ofen) - Topái, I . , BudRég 25 (1984) 467., Nr. 55.

66. I I I . Korvin Ottó Platz, östlicher Parkteil (Wehranlage und Straßenstrecke) - Facsády, A., BudRég 25 (1984) 468., Nr. 56.

67. I I I . Polgár Platz (Wehranlagen) - B. Tóth, Á„ BudRég 25 (1984) 472., Nr . 86.

68. I I I . Tanuló Str., Nád Str. (Gebäudereste) - Facsád.y A., BudRég 25 (1984) 475., Nr. 110.

69. I I I . Vöröskereszt Str. 14—16. (Kaserne) - Szirmai, K., BudRég 25 (1984) 476., Nr. 115.

70. I I I . Ecke der Szentendrei Str., Kórház Str., Straßenbau M 11 (Straßen, Gebäudereste) — Szirmai, K , BudRég 25 (1984) 475., Nr . 107.

Page 73: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Liniesstrecke von Aquincum am rechten und linken Donauufer

Ausgrabungen im Jahr 1976 71. X I . Mezőkövesdi Str. 10-12. (römische Schicht) - Szir­

mai, K , BudRég 25 (1984) 458., Nr. 6.

Ausgrabungen im Jahr 1977 72. X I . Hunyadi János Str. 18. (Limesstraße, Vicus des Auxi-

liarkastells) - Szirmai, FC, BudRég 25 (1984) 477., Nr. 127.

Territorium des Municipiums von Aquincum

Ausgrabungen im Jahr 1979 73. I I I . Békásmegyer, Haus Nr. 3312 (Bestattung) - B. Tóth,

Á , BudRég 25 (1984) 462., Nr. 22.

PLAN 5

Ausgrabungen im Jahr 1980

Zivilstadt Aquincum und Umgebung 1. I I I . Westliche Seite der Szentendrei Str. / Parz. 19343/1

(südliche und westliche Stadtmauer) - Zsidi, P., BudRég 25 (1984) 461. , Nr. 20.

2. I I I . Kaszásdűlő, Industriebereich VITÉV / Parz. 19755 (Villa-Gebäude) - Zsidi, P., BudRég 25 (1984) 466., Nr. 48.

3. I I I . Kaszásdűlő, Raktárrét (Magazinsried) / Parz. 19241 (Gräberfeld) - Zsidi, P., BudRég 25 (1984) 467., Nr. 49.

4. I I I . Kazal Str., Huszti Str. (Reste eines Steingebäudes) - Pető, M . , BudRég 25 (1984) 467., Nr. 51.

5. I I I . Ecke der Szentendrei Str., Pók Str. (Stadtmauer und Wehranlagen) - Póczy, FL, BudRég 25 (1984) 473., Nr. 94.

6. I I I . Kreuzung der Szentendrei Str., Római Str. (Pfeiler des Aquädukts, Straße) - Póczy, FC, BudRég 25 (1984) 473., Nr. 96.

Militärische Anlagen und Canabae 7. I I I . Árpád fejedelem Str., Kulcsár Str., Serfőző Str., Lajos

Str., Korvin Ottó Platz (Gebäudereste) - B.Tóth, Á., Bud­Rég 25 (1984) 459., Nr. 10.

8. I I I . Bécsi Str., Perényi Str. (Gräberfeld) - Topái, J., Bud­Rég 25 (1984) 462., Nr. 23.

9. I I I . Bécsi Str., Perényi Str., Vörösvári Str. (Gräberfeld) - Németh, M . , BudRég 25 (1984) 462., Nr. 24.

10. I I I . Bécsi Str. 120. (Töpferwerkstatt) - Pető, M . , BudRég 25 (1984) 462., Nr. 25.

11. I I I . Búvár Str. 1—3. (Gebäudereste) - Szirmai, K., BudRég 25 (1984) 463., Nr. 31.

12. I I I . Flórián Platz (großes öffentliches Bad des Legionsla­gers) - Kaba, M . , BudRég 25 (1984) 463., Nr. 32.

13. I I I . Harrer Pál Str. 44-46. (Militärstadt, Gebäudereste) - Szirmai, K , BudRég 25 (1984) 465., Nr. 44.

14. I I I . Solymár Str., Teszársz-Károly Str. (westliche Wehran­lage des Legionslagers) - Kocsis, L. , BudRég 25 (1984) 472., Nr. 89.

15. I I I . Szőlő Str., Szőlőkert Str., Föld Str. (Lagermauer und Toranlage) - Kocsis, L. , BudRég 25 (1984) 473., Nr. 92.

16. I I I . Szőlőkert Str., Parkteil (Wasserleitung) - Kocsis, L. , BudRég 25 (1984) 473., Nr. 93.

17. I I I . Tavasz Str. 1-11. (Wehranlage- Gebäude- und Stra­ßenreste) - Szirmai, K , BudRég 25 (1984) 475., Nr. 111.

18. I I I . Szőlőkert Str., Vörösvári Str. (Retentura des Legi­onslagers, Straße, Gebäuderest) - Kocsis, L. , BudRég 25 (1984) 476., Nr. 118.

Ausgrabungen im Jahr 1981

Militärische Anlagen und Canabae 19. I I I . Westlicher Brückenkopf der Arpád-Brücke, Graben der

südlichen Stützmauer (inneres Gebäude der spätrömischen Festung) - Kocsis, L. , BudRég 25 (1984) 460., Nr. 15.

20. I I I . Westlicher Brückenkopf der Arpád-Brücke (Wehr­anlagen des Legionslagers, spätrömische Festungsmauer) - Kocsis, L., BudRég 25 (1984) 460., Nr. 16.

21 . I I I . Flórián Platz (großes öffentliches Bad der Legion) - Kaba, M . , BudRég 25 (1984) 463., Nr. 32.

22. I I I . Folyamőr Str. 14-16. (Gebäudereste) - Szirmai, K , BudRég 25 (1984) 464., Nr . 38.

23. I I I . Fő tér (Hauptplatz) 4-5., Hídfő Str. 18. (Gebäude­reste) - Szimai, K , BudRég 25 (1984) 465., Nr. 41.

24. I I I . Kórház Str. 23-29. (Mauerreste der Principia) - Koc­sis, L. , 25 (1984) 467., Nr. 53.

25. I I I . Westliche Seite der Korvin Ottó Str. (südliche Wehr­anlagen des Legionslagers) - Kocsis, L. , BudRég 25 (1984) 468., Nr. 58., Nr. 59.

26. I I I . Ecke der Korvin Ottó Str., Kiscelli Str. (Bestattungen, Gebäudereste) - Kocsis, L. , BudRég 25 (1984) 468., Nr. 60.

27. I I I . Östlich der Lajos Str. 160., vor dem Gebäude AGRO­BER (Bestattung, Gebäude- und Siedlungsreste) - Kérdő, K , BudRég 25 (1984) 469., Nr. 65.

28. I I I . Nördliche Seite der Magyar Lajos Str. (Innengebäude der spätrömischen Festung) - Kocsis, L. , BudRég 25 (1984) 470., Nr. 72.

29. I I I . Ecke des Polgár Platzes und der Magyar Lajos Str. (spätrömische Festungsmauer) - Kocsis, L. , BudRég 25 (1984) 472., Nr. 85.

30. I I I . Nördlich der Serfőző Str. 2-12. (Gebäudereste) - Kérdő, K , BudRég 25 (1984) 472., Nr. 88.

31. I I I . Szél Str. 11-13. (nördliche Wehranlage des Legions­lagers) - Kocsis, L., BudRég 25 (1984) 473., Nr. 90.

32. I I I . Szőlő Str. (südliche Wehranlage des Legionslagers) - Kocsis, L. , BudRég 25 (1984) 473., Nr. 91 .

33. I I I . Ecke der Szentendrei Str., Kórház Str. (Gebäudereste) - Kocsis, L. , BudRég 25 (1984) 475., Nr. 108.

34. I I I . Ecke der Vörösvári Str., Szentendrei Str. (Kanal- und Mauerreste) - Kocsis, L. , BudRég 25 (1984) 476., Nr. 116.

Page 74: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

35. I I I . Vörösvári Str., Föld Str., Szőlőkert Str. (Mauerrest des Legionslagers) - Kocsis, L., BudRég 25 (1984) 476., Nr . 119.

36. I I I . Ecke der Vörösvári Str., Korvin Ottó Str. (Mauerrest) - Kocsis, L., BudRég 25 (1984) 476., Nr. 120.

37. I I I . Ecke der Vörösvári Str., Szőlő Str. (Wasserleitung) - Kocsis, L., BudRég 25 (1984) 476., Nr. 122.

38. I I I . Vörösvári Str. 1. (Gebäudereste der Principia) - Koc­sis, L. , BudRég 25 (1984) 477., Nr. 125.

39. I I I . Árpád fejedelem Str., Kulcsár Str. (Reste des sog. Hallengebäudes) - Kérdő, K , BudRég 25 (1984) 459., Nr . 9.

Ausgrabungen im fahr 1982

Zivilstadt Aquincum und Umgebung 40. I I I . Szentendrei Str. 139 (Archäologischer Park, Ecke der

Straßen E-F) - Póczy, K , BudRég 25 (1984) 461., Nr. 18.

4 1 . I I I . Szentendrei Str. 139 (das sog. Händlerhaus) - Kovács Borosi, Á. - Zsidi P., BudRég 25 (1984) 461., Nr. 19.

42. I I I . Kaszás Str. 12. (Gräberfeld) - Kaba, M . , BudRég 25 (1984) 466., Nr. 46.

43. I I I . Ecke der Pók Str., Péter Str. (Wehranlagen) - Zsidi, P., BudRég 25 (1984) 472., Nr. 83.

44. I I I . Keled Str., Busparkplatz (Volán) (Gräberfeld) - Kaba, M . , BudRég 25 (1984) 467., Nr. 52.

Militärische Anlagen und Canabae 45. I I I . Flórián Platz, vor dem Warenhaus (Gebäudereste)

- Kocsis, L., BudRég 25 (1984) 464., Nr. 35. 46. I I I . Flórián Platz (großes öffentliches Bad der Legion)

- Kaba, M . , BudRég 25 (1984) 463., Nr. 32. 47. I I I . Hajógyári-sziget (Schiffswerft-Insel) (Schichtbeobach­

tung) - Németh, M . , BudRég 25 (1984) 465., Nr. 43. 48. I I I . Korvin Ottó Str. (südliche Wehranlagen des Legions­

lagers) - Kocsis, L., BudRég 25 (1984) 468., Nr. 61. 49. I I I . Korvin Ottó Str., südliche Fahrbahn der Árpád-Brücke

(Straße, Mauerreste) - Kocsis, L., BudRég 25 (1984) 468., Nr. 62.

50. I I I . Lajos Str. 158. (Straße, Mauerreste) - Németh, M . , BudRég 25 (1984) 469., Nr. 64.

51 . I I I . Lajos Str. 165. (Mauer- und Straßenteile, Palisaden­spuren) - Kérdő, K , BudRég 25 (1984) 469., Nr. 66.

52. I I I . Östliche Seite der Magyar Lajos Str. (Straße, Innenge­bäude der spätrömischen Festung) - Németh, M . , BudRég 25 (1984) 470., Nr. 71.

53. I I I . Vor Tavasz Str. 1-11. (Mauerreste) - Szirmai, K , BudRég 25 (1984) 475., Nr. 112.

54. I I I . Nördliche Seite der Vörösvári Str. (Mauerreste) - Kocsis, L., BudRég 25 (1984) 476., Nr. 117.

55. I I I . Ecke der Vörösvári Str., Szőlő Str. (Westmauer des Legionslagers) - Kocsis, L. , BudRég 25 (1984) 476., Nr. 123.

56. I I I . Südliche Seite der Vörösvári Str. (Straße, Mauerreste) - Kocsis, L., BudRég 25 (1984) 477., Nr. 126.

57. I I I . Lajos Str. 170. (Reste des sog. Hallengebäudes) - Kérdő, K , BudRég 25 (1984) 469., Nr. 68.

Limesstrecke von Aquincum am rechten und linken Donauufer

Ausgrabungen im Jahr 1980 58. X I . Mikes Kelemen Str. 42. / Parz. 786 (Bestattung)

- Nagy, M . , BudRég 25 (1984) 477., Nr. 128. 59. X X I I . Budafoki Belvárosi kikötő (Hafen) (Steindenkmal)

- Kocsis, L., BudRég 25 (1984) 477., Nr. 129.

Ausgrabung im Jahr 1981 60. I I . Vitéz Str., Medve Str., Gyorskocsi Str. (Straße, Kanal,

Pfahlkonstruktion) - Németh, M. , BudRég 25 (1984) Nr. 7.

Territorium des Municipiums von Aquincum

Ausgrabung im Jahr 1981 61 . I I I . Bojtár Str., Huszti Str. (Schichtbeobachtung) — Zsidi,

P., BudRég 25 (1984) 463., Nr. 30.

PLAN 6

Ausgrabungen im Jahr 1983

Zivilstadt Aquincum und Umgebung 1. I I I . Filatorigát, Station der Lokalbahn (HÉV) /Parz.

19247/2 (Gebäuderest, Bestattungen) - Zsidi, P., RégFüz 1/37 (1984) 42., Nr. 75/6.

2. I I I . Ecke der Huszti Str., Keled Str. (Straßenkreuzung, Wehranlagen) - Póczy, K , RégFüz 1/37 (1984) 43., Nr. 75/11.

3. I I I . Wohnsiedlung Pók Str. / Parz. 23338/322 (Pfeiler des Aquädukts, Schichtbeobachtung) - Kovács Borosi, Á. - Zsidi P., RégFüz 1/37 (1984) 44-45., Nr. 75/16.

4. I I I . Szentendrei Str. 139. (Archäologischer Park, Ecke der Straße E-G) - Póczy, K„ RégFüz 1/37 (1984) 45., Nr. 75/18.

Militärische Anlagen und Canabae 5. I I I . Ecke der Árpád fejedelem Str., Névtelen Str. (Ostmau­

er der spätrömischen Festung) - Kérdő, K , RégFüz 1/37 (1984) 41 . , Nr. 75/3.

6. I I I . Zwischen den Pfeilern der Arpád-Brücke (Legionslager, Mauerreste, Kanal) - Kocsis, L. , RégFüz 1/37 (1984) 41 . , Nr.75/4.)

7. I I I . Bécsi Str. 134. (Gräberfeld) - Topái, J., RégFüz 1/37 (1984) 42., Nr. 75/5.

8. I I I . Flórián Platz (großes öffentliches Bad der Legion) - Kaba, M . , RégFüz 1/37 (1984) 42., Nr. 75/7.

9. I I I . Südöstliche Ecke des Flórián üzletközpont (Waren­haus) (Legionslager, Mauerreste) - Kocsis, L. , RégFüz 1/37 (1984) 42-43., Nr. 75/8.

10. I I I . südwestliche Ecke des Flórián üzletközpont (Waren­haus) (Atrium eines Offiziershauses) - Kocsis, L. , Rég Füz 1/37 (1984) 43., Nr. 75/9.

11. I I I . Fő tér (Hauptplatz) (spätrömische Festung, Gebäu­dereste) - Németh, M . , RégFüz 1/37 (1984) 43., Nr. 75/10.

Page 75: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

12. I I I . Westlich der Korvin Ottó Str. 65. (Militärstadt, Gebäu­dereste) - Németh, M . - Kovács Borosi, A., RégFüz 1/37 (1984) 44., Nr. 75/12.

13. I I I . Flórián Platz, Vörösvári Str. (Kasernenmauern, Straße) - Kocsis, L., RégFüz 1/37 (1984) 44., Nr. 75/13.

14. I I I . Miklós Platz, Bus-Endstation (Horreum, Straße) - Szirmai, K , RégFüz 1/37 (1984) 44., Nr. 75/14.

15. I I I . Óbuda Markt, (Kaserne, Spuren der frühen Wehran­lage) - Kérdő, K. - Kocsis, L. - Madarassy, O., RégFüz 1/37 (1984) 44., Nr . 75/15.

16. I I I . Westlich der Tavasz Str. 13-21. (Straße, Kasernen­mauern) - Szirmai, K - Madarassy, O., RégFüz 1/37 (1984) 45., Nr. 75/19.

17. I I I . Tavasz Str., Korvin Ottó Platz (spätrömische Festung, Gebäudereste) - Németh, M . - Kovács Borosi, A., RégFüz 1/37 (1984) 46., Nr. 75/20.

18. I I I . Vörösvári Str. 5-7. (Straße, Graben) - Kocsis, L. , RégFüz 1/37 (1984) 46., Nr. 75/21.

19. I I I . Ecke der Vörösvári Str., Szőlő Str. (Legionslager, Straße, Westtor) - Kocsis, L., RégFüz 1/37 (1984) 46., Nr. 75/22.

20. I I I . Nördliche Seite der Arpád-Brücke (Mauerrest) - (Frau V Bertalan, RégFüz 1/37 (1984) 102., Nr. 193/3.

21 . I I I . Südliche Seite der Arpád-Brücke (spätrömische Fes­tung, Ostmauer, Straße) — (Németh, M . - Kovács Borosi, kl Frau V. Bertalan, RégFüz 1/37 (1984) 102., Nr. 193/4.

22. I I I . Fő tér (Hauptplatz) 6., Korvin Ottó Platz 8., Hídfő Str. 13. (Erdbefunde) - Kérdő, K. - Frau V. Bertalan, RégFüz 1/37 (1984) 103., Nr. 193/6.

Ausgrabungen im fahr 1984

Zivilstadt Aquincum und Umgebung 23. I I I . Szentendrei Str. 139. (Archäologischer Park, Kreuzung

der Straßen C-G) - Póczy, K , RégFüz 1/38 (1985) 36., Nr. 66/2.

24. I I I . Ladik Str. 5-7 (Gräberfeld) - Zsidi, P., RégFüz 1/38 (1985) 38., Nr. 66/9.

25. I I I . Szentendrei Str. 135. / Parz. 19343/7 (Gebäude des collegium centonariorum) - Zsidi, P., RégFüz 1/38 (1985) 39., Nr. 66/14.

Militärische Anlagen und Canabae 26. I I I . Bécsi Str. 104. (Gräberfeld) - Topái, ] . , RégFüz 1/38

(1985) 36., Nr. 66/3. 27. I I I . Dugovics Titusz Platz 2. (Militärstadt, Gebäudereste)

- Kérdő, K , RégFüz 1/38 (1985) 36., Nr. 66/4. 28. I I I . Flórián Platz (großes öffentliches Bad der Legion)

- Kaba, M . , RégFüz 1/38 (1985) 36-37., Nr. 66/5. 29. I I I . Südlich des Flórián üzletközpont (Warenhauses) (Offi­

ziershaus, Mauerreste der Kasernen, Straße) - Kocsis, L., RégFüz 1/38 (1985) 37., Nr . 66/6.

30. I I I . Fő tér (Hauptplatz) (Mauerreste) - Németh, M . , Rég­Füz 1/38 (1985) 37., Nr. 66/7.

31. I I I . Kórház Str. 7. (Legionslager, Südtor und -mauer, Wehranlagen, Straße, Kanal) - Németh, M . , RégFüz (1985) 37-38., Nr. 66/8.

32. I I I . Lajos Str. 165-167. (Gebäudereste) - Kérdő, K , RégFüz 1/38 (1985) 38., Nr. 66/10.

33. I I I . Vor Meggyfa Str. 21. (Straße, Mauerreste) - Szirmai, K , RégFüz 1/38 (1985) 38., Nr . 66/11.

34. I I I . Óbudai piac (Markt) (Spuren einer frühen Siedlung und Wehranlagen, Straße, Kanal, Mauerreste der Kaser­nen) - Kérdő, K. - Madarassy, O., RégFüz 1/38 (1985) 38-39., Nr. 66/12.

35. I I I . Szentendrei Str., Auffahrt der Arpád-Brücke, Kanalgru­be (Straße) - Madarassy, O., RégFüz 1/38 (1985) 39., Nr. 66/13.

36. I I I . Tavasz Str., Kanalgrube (Straße, Kaserne) - Madar­assy, O., RégFüz 1/38 (1985) 39., Nr. 66/15.

37. I I I . Ecke der Vörösvári Str., Szentendrei Str. (Gebäudereste) - Kocsis, L., RégFüz 1/38 (1985) 39-40., Nr. 66/ 16.

38. I I I . An Stelle der Lajos Str. 165. (Straße, Alenkastell, Gebäudereste) - Németh, M . — Frau V. Bertalan, RégFüz 1/38 (1985) 91 . , Nr.168/9.)

Ausgrabungen im Jahr 1985

Zivilstadt Aquincum und Umgebung 39. I I I . Kaszásdűlő, Raktárrét (Magazinsried) (Gräberfeld)

- Zsidi, P., RégFüz 1/39 (1986) Nr . 68/4.

Militärische Anlagen und Canabae 40. I I I . Bécsi Str. 166., 170-172., 203. (Gräberfeld) - Topái,

] . , RégFüz 1/39 (1986) Nr. 68/2. 4 1 . I I I . Dugovics Titusz Platz 13—17. (Südmauer, Toranlage

und Gebäuderest der spätrömischen Festung) - Németh, M . , RégFüz 1/39 (1986) 38-39., Nr. 68/3.

Ausgrabungen im Jahr 1986

Zivilstadt Aquincum und Umgebung 42. I I I . Westliche Seite der Szentendrei Str. (Südmauer)

- Zsidi, P., RégFüz 1/40 (1987) 38., Nr. 72/1. 43. I I I . Kaszásdűlő, Raktárrét (Magazinsried) (Gräberfeld)

- Zsidi, P., RégFüz 1/40 (1987) 38., Nr. 72/2. 44. I I I . Pók Str., Krempel-malom (Mühle) / Parz. 23276/2

(Nordmauer und - to r ) - Zsidi, P., RégFüz 1/40 (1987) 38-39., Nr. 72/3.

Militärische Anlagen und Canabae 45. I I I . Árpád fejedelem Str., Lajos Str. 167. (Alenkastell,

nördliche Wehranlagen, Tor) - Németh, M . , RégFüz 1/40 (1987) 39., Nr . 72/4.

46. I I I . Magyar Lajos Str. 4-12. (Straße, Gebäudereste, Ofen) - Németh, M . , RégFüz 1/40 (1987) 39., Nr. 72/5.

Territorium des Municipiums von Aquincum 47. I I I . Mocsáros dűlő (Siedlungsresten) - Schreiber, R.

- Márity, E., RégFüz 1/40 (1987) Nr . 10/1.

Ausgrabungen im Jahr 1987

Zivilstadt Aquincum und Umgebung 48. I I I . Szentendrei Str. 139. (Archäologischer Park, Victori-

Page 76: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

nus-Haus) - Kocsis, L. - Madarassy, O., RégFüz 1/41 (1988) 30., Nr. 61/1.

Militärische Anlagen und Canabae 49. I I I . Folyamőr Str., Gebiet des Szeszgyár (Geistfabrik)

(Bestattung) - Szirmai, K., RégFüz 1/41 (1988) 30., Nr. 61/2.

50. I I I . Kórház Str. 6-12. (Kasernenreste, Straße) - Szirmai, K , RégFüz 1/41 (1988) 30., Nr . 61/3.

51. I I I . Lajos Str., Árpád fejedelem Str. (Alenkastell, Toranla­ge) - Németh, M., RégFüz 1/41 (1988) 30., Nr . 61/4.

52. I I I . Laktanya Str. 4. (Spuren der frühen Wehranlage, Gebäudereste der Festung) - Madarassy, O., RégFüz 1/41 (1988) 30., Nr. 61/5.

53. I I I . Ecke der Tímár Str., Fényes Adolf Str. (Militärstadt, Limesstraße, Gebäudereste) — Altmann J./Kocsis L . / Madarassy O., RégFüz 1/41 (1988) 31., Nr.61/7.)

Territorium des Municipiums von Aquincum 54. I I I . Ecke der Pusztakúti Str., Határ Str. (Gebäudereste)

- Pető, M . , RégFüz 1/41 (1988) 31., Nr. 61/6. 55. I I I . Aranyhegyi Str. / Parz. 22590 (Schichtbeobachtung)

- Schreiber, R, RégFüz 1/41 (1988) 7-8., Nr . 8/3. 56. I I I . Mocsaras dűlő, entlang der Aranyhegyi Str. (Ofen) -

Facsády, A. - Márity, E., RégFüz 1/41 (1988) 8., Nr. 8/4. 57. I I I . Mocsáros dűlő, Aranyhegyi Str. 43. / Parz. 22886/1

(Öfen) - Márity, E., RégFüz 1/41 (1988) 43., Nr . 80/1 .

Ausgrabungen im lahr 1988

Zivilstadt Aquincum und Umgebung i 58. I I I . Szentendrei Str. 139. (Archäologischer Park, Victori-

nus-Haus) - Madarassy, O., RégFüz 1/42 (1991) 33., Nr. 64/10.

Militärische Anlagen und Canabae 59. I I I . Árpád fejedelem Str., Lajos Str. (Alenkastell, Kasernen)

- Németh, M . , RégFüz 1/42 (1991) 30., Nr. 64/2 . 60. I I I . Bécsi Str. 100. (Gräberfeld) - Topái, I . , RégFüz 1/42

(1991) 31 . , Nr. 64/3. 61 . I I I . Kórház Str. 6-12. (Mauerreste der Kasernen) — Szir­

mai K , RégFüz 1/42 (1991) 31. , Nr. 64/5. 62. I I I . Korvin Ottó Str. 3-5. (Bestattung) - Kocsis, L. , Rég­

Füz 1/42 (1991) 31-32., Nr . 64/6. 63. I I I . Körtvélyesi Str. 9, 15. (Bestattungen) - Topái, ] . ,

RégFüz 1/42 (1991) 32., Nr . 64/7. 64. I I I . Lajos Str. 55-69. (Schichtbeobachtung, Bestattung)

- Kocsis, L., RégFüz 1/42 (1991) 32., Nr. 64/8 . 65. I I I . Budaújlak, Lajos Str. 44. (Schichtbeobachtung) - Szir­

mai, K , RégFüz 1/42 (1991) 32., Nr. 64/9. 66. I I I . Budaújlak, Bécsi Str. 47 -51 . (Schichtbeobachtung)

- Szirmai, K , RégFüz 1/42 (1991) 32., Nr. 64/9. 67. I I I . Budaújlak, Bécsi Str. 57-61 . (Schichtbeobachtung)

- Szirmai, K , RégFüz 1/42 (1991) 32., Nr. 64/9. 68. I I I . Budaújlak, Csemete Str. 2-4-6 . (Mauerreste, Straße)

- Szirmai, K , RégFüz 1/42 (1991) 32., Nr. 64/9. 69. I I I . Budaújlak, Lajos Str. 79-85. (Bestattungen) - Szirmai,

K , RégFüz 1/42 (1991) 32., Nr. 64/9.

70. I I I . Ecke der Tímár Str., Fényes Adolf Str. (Limesstraße, Gebäudereste der Militärstadt) - Madarassy, O., RégFüz 1/42 (1991) 33., Nr. 64 /11 .

Territorium des Municipiums von Aquincum

Ausgrabungen im Jahr 1988 71. I I I . Aranyhegyi Str. / Parz. 22686-3 (Gebäudereste eines

Guthofs) - Márity, E., RégFüz 1/42 (1991) 30., Nr. 64/1. 72. I I I . Csillaghegy, Ecke der Pusztakúti Str., Határ Str.

(Gebäudereste eines Guthofs) - Pető, M . , RégFüz 1/42 (1991) 31. , Nr. 64/4.

Limesstrecke von Aquincum am rechten und linken Donauufer

Ausgrabung im Jahr 1983 73. X I . Hunyadi lános Str. 18. (Vicus des Auxiliarkastells,

Gebäudereste) - Szirmai, K , RégFüz 1/37 (1984) 47., Nr. 75/24.

Ausgrabungen im Jahr 1987 74. X I . Hunyadi János Str. 18., Öntödei Vállalat (Unterneh­

men der Gießerei) (Schichtbeobachtung) - Szirmai, K , RégFüz 1/41 (1988) 31 . , Nr. 61/8.

75. X X I I . Nagytétény, Campona (Schichtbeobachtung) - Koc­sis, L . - Madarassy, O., RégFüz 1/41 (1988) 31., Nr. 61/10.

Territorium des Municipiums von Aquincum

Ausgrabungen im Jahr 1983 76. I I . Szemlőhegy, Ecke der Pusztaszeri Str., Józsefhegyi Str.

(Bestattungen) - Pető, M . , RégFüz 1./37. (1984) 38., Nr. 7 5 / 1 .

77. X I . Gazdagréti lakótelep (Wohnsiedlung) / Parz. 1892,1-1903/1 (Gräberfeld) - Zsidi, P., RégFüz 1/37 (1984) 46-47. , Nr. 75/23.

Ausgrabung im Jahr 1988 78. I I . Pesthidegkút, Dózsa György Str. (Schichtbeobachtung)

- M . Virág, Zs., RégFüz 1/42 (1991) 8., Nr. 13/1.

P L A N 7

Ausgrabungen im Jahr 1989

Zivilstadt Aquincum und Umgebung 1. I I I . Szentendrei Str. 139. (Archäologischer Park, westlich

des Victorinus-Hauses) - Madarassy, O., RégFüz 1/43 (1991) 24., Nr. 47/6.

Die Militärlager und Umgebung der Militärstadt von Aquincum

2. I I . Lajos Str. 2 3 - 3 1 . (Limesstraße, Siedlungsresten) - Szirmai, K. - Gádor, J., RégFüz 1/43 (1991) 23., Nr. 47/4.

Page 77: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

3. I I I . Árpád fejedelem Str., Lajos Str., nördliche Seite der Synagoge (Mauerreste) - Németh, M . , RégFüz 1/43 (1991) 24., Nr. 47/7.

4. I I I . Budaújlak, Csemete Str. 2-6. (Straße, Siedlungsres­te, Mauerrest, Bestattungen) - Márity, E., RégFüz 1/43 (1991) 24., Nr. 47/8.

5. I I I . Harrer Pál Str., Vöröskereszt Str. (spätrömische Fes­tung, Rest eines Innengebäudes, Straße) - Madarassy, O., RégFüz 1/43 (1991) 24., Nr. 47/9.

6. I I I . Korvin Ottó Str. 7 -11 . (Bestattungen) - Debitzky, K , RégFüz 1/43 (1991) 24., Nr. 47/10.

7. I I I . Budaújlak, Bécsi Str. 77-79. (Bestattung, Schichtbe­obachtung) - Debitzky, K. - Márity, E., RégFüz 1/43 (1991) 25., Nr. 47/13a.b.

8. I I I . Budaújlak, Bokor Str. 15-17. (Hof eines Wirtschafts­gebäudes) - Madarassy, O., RégFüz 1/43 (1991) 25., Nr. 47/14.

9. I I I . Korvin Ottó Str. 7 - 1 1 . (Siedlungsreste, Reste eines Steingebäudes, Bestattungen) - Madarassy, O., RégFüz 1/43 (1991) 25., Nr. 47/15.

10. I I I . Budaújlak, Lajos Str. 56-58. (Pfahlkonstruktion) - Márity E., RégFüz 1/43 (1991) 26., Nr. 47/16.

11. I I I . Budaújlak, Lajos Str. 71-85. (Gräberfeld) - Debitzky, K , RégFüz 1/43 (1991) 26., Nr. 47/17.

12. I I I . Fő tér (Hauptplatz) 1. (Schichtbeobachtung) - Alt­mann, J. - Németh, M . , RégFüz 1/43 (1991) 53., Nr. 118/2.

Terri torium des Municipiums von Aquincum 13. I I I . Mocsárosdűlő, Aranyhegyi Str. / Parz. 22686/2

(Hauptgebäude und Wirtschaftshof eines Gutshofes) - Márity, E., RégFüz 1/43 (1991) Nr. 47 /11 .

Ausgrabungen i m Jahr 1990

Zivilstadt Aquincum und Umgebung 14. I I I . Szentendrei Str. 139. (Archäologischer Park, westlich

des Victorinus-Hauses) - Madarassy, O., RégFüz 1/44 (1992) 29., Nr. 47/4.

15. I I I . Szentendrei Str. (westlicher Stadtteil, südliche Wehranla­gen) - Zsidi, P., RégFüz 1/44 (1992) 29-30., Nr. 47/5.

16. I I I . Szentendrei Str. 139. (Archäologischer Park, südöst­liche Region, Gebäudereste, Graben) - Zsidi, P., RégFüz 1/44 (1992) 32., Nr. 47/14. 1.

17. I I I . Szentendrei Str. 139. (Archäologischer Park, sog. Haus des Pfaus) - Póczy, K. - Zsidi, P., RégFüz 1/44 (1992) 32., Nr. 47/14. 1.

18. I I I . Szentendrei Str., Vasút Str. (Amphitheater) — Zsidi, P., RégFüz 1/44 (1992) 32., Nr. 47/15.

Die Militärlager und Umgebung der Militärstadt von Aquincum 19. I I I . Ecke der Árpád fejedelem Str., Tél Str. (Alenkastell,

nördlicher Torturm der Porta praetoria) - Németh, M . , RégFüz 1/44 (1992) 30., Nr. ,47/6.

20. I I I . Budaújlak, Bécsi Str. 77-79. (Siedlungsreste, Schicht­beobachtung) - Márity, E., RégFüz 1/44 (1992) 30., Nr. 47/7.

2 1 . I I I . Fő tér (Hauptplatz) 1. (Palisadenlager, Spuren der Wehranlagen, späte Siedlungsreste) - Németh, M . , RégFüz 1/44 (1992) 30., Nr . 47/8.

22. I I I . Budaújlak, Lajos Str. 48-66. (frühe Siedlungsreste, Pfahlkonstruktion) - Márity, E., RégFüz 1/44 (1992) 30-31. , Nr. 47/10.

23. I I I . Budaújlak, Kolosy Platz (Gebäudereste, Brunnen) - Márity, E., RégFüz 1/44 (1992) 31 . , Nr. 47/11.

24. I I I . Budaújlak, Pacsirtamező Str. 3-5., Lajos Str. 94—96. (Straße, Lehmmauer, Reste eines Steingebäudes, Gräber­feld) - Madarassy, O., 1/44 (1992) 31-32., Nr. 47/12.

25. I I I . Budaújlak, Csemete Str. 1-3. (Schichtbeobachtung) - (Gádor J., 1/44 (1992) 60., Nr. 106/2.

Territorium des Municipiums von Aquincum 26. I I I . Péterhegy (Geländebegehung) — Márity, E., RégFüz

1/44 (1992) 32., Nr . 47/13.

Ausgrabungen im Jahr 1991

Zivilstadt von Aquincum und Umgebung 27. I I I . Szentendrei Str. / Parz. 19668/3 (westlicher Teil der

Zivilstadt, Gebäuderest, Kanal) - Zsidi, P., RégFüz 1/45 (1993) 33., Nr. 49/2.

28. I I I . Szentendrei Str., Vasút Str. / Parz. 19416 (nördliche Stadtmauer) - Zsidi, P., RégFüz 1/45 (1993) 33., Nr. 49/3.

29. I I I . Szentendrei Str. 139. (Archäologischer Park, nördliche Zone) - Márity, E., RégFüz 1/45 (1993) 34., Nr. 49/6.

Die Militärlager und Umgebung der Militärstadt von Aquincum 30. I I I . Bécsi Str. 6 9 - 7 1 . (Pfahlkonstruktion) - Márity, E.,

RégFüz 1/45 (1993) 33-34., Nr. 49/4. 31 . I I I . Pacsirtamező Str. 3—11. (Straße, mehrere Gebäude der

Militärstadt, Gräberfeld) - Madarassy, O., RégFüz 1/45 (1993) 34., Nr. 49/5.

32. I I I . Ecke der Szentendrei Str., Bogdáni Str. / Parz. 19243, 19244, 19247/2 (Bestattung) - Zsidi, P., RégFüz 1/45 (1993) 35., Nr. 49/7.

Ausgrabungen im lahr 1992

Zivilstadt Aquincum und Umgebung 33. I I I . Szentendrei Str. 139. (Archäologischer Park, nördliche

Zone) - (Márity E., RégFüz 1/46 (1994) 34., Nr.50/2.) 34. I I I . Szentendrei Str. 133., Gebiet des ehemaligen M H S Z

/ Parz. 19343/84 (Südstrecke der Stadtmauer) - Zsidi, P., RégFüz 1/46 (1994) 36., Nr. 50/7.

Die Militärlager und Umgebung der Militärstadt von Aquincum 35. I I I . Bécsi Str. 34-36. (Schichtbeobachtung) - Pölös, A.,

RégFüz 1/46 (1994) 88-89., Nr. 121/11. 36. I I I . Bécsi Str. 65-67., Dereglye Str. 5. (Graben, Pfahl­

konstruktionen von wirtschaftlichen Gebäuden) - Pölös, A. - Márity, E., RégFüz 1/46 (1994) 65., Nr. 92 /1 .

37. I I I . Bécsi Str. 69-71 . , Dereglye Str. 5. (Graben- Pfahl-

Page 78: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

und Balkenkonstruktionen) - Nyékhelyi, D. - Márity, E., RégFüz 1/46 (1994) 65-66., Nr. 92/2.

58. I I I . Bécsi Str. 83-85., Bokor Str. 10-12. (Schichtbeobach­tung) - Márity, E. - Gyuricza, A., RégFüz 1/46 (1994) 34-35. , Nr. 50/3.

39. I I I . Bokor Str. 1-3-5. (Pfahlkonstruktion, Graben) - Márity, E. - Nyékhelyi, D. , RégFüz 1/46 (1994) 35., Nr . 50/4.

40. I I I . Kecske Str. 29. (Gräberfeld) - Pölös, A., RégFüz 1/46 (1994) 89., Nr. 121/12.

41. I I I . Kórház Str. 6-12. / Parz. 18024/4 (Spuren von Holz­gebäude, Kaserne) - Szirmai, K. - Altmann, J., RégFüz 1/46 (1994) 35., Nr. 50/5.

42. I I I . Óbudai Hajógyári (Schiffswerft) Insel, südliche Hälf­te der sog. Kis-sziget (Klein-Insel) (Schichtbeobachtung) - Németh, M . , RégFüz 1/46 (1994) 35-36., Nr. 50/6.

43. I I I . Ecke der Szentendrei Str., Ladik Str. / Parz. 19257/1 (Gräberfeld) - Zsidi P., RégFüz 1/46 (1994) 37., Nr. 50/8.

44. I I I . Szentlélek Platz / Parz. 18024/7 (Mauerrest) - Altmann, J. - Németh, M. , RégFüz 1/46 (1994) 37., Nr. 50/9.

Ausgrabungen im Jahr 1993

Zivilstadt Aquincum und Umgebung 45. I I I . Szentendrei Str. 133., das Gebiet des ehemaligen

M H S Z / Parz. 19343/8. (Südliche Stadtmauer, Bad der Herberge) - Zsidi, P., RégFüz 1/47 (1996) 35., Nr. 49/8.

46. I I I . Szentendrei Str. 139. (Archäologischer Park, nördliche Zone) - Márity, E., RégFüz 1/47 (1996) 36., Nr. 49/9.

Die Militärlager und Umgebung der Militärstadt von Aquincum 47. I I I . Bécsi Str. 25., Sajka Str. 4., Lajos Str. 26. (Bestat­

tungen, Gebäudereste) - Facsády, A., RégFüz 1/47 (1996) 34., Nr. 49/1 .

48. I I I . Bécsi Str. 38-42. (Straße) - Márity, E., RégFüz 1/47 (1996) 34., Nr. 49/3.

49. I I I . Bécsi Str. 53-55. (Straße, Schichtbeobachtung) - Gádor, J., RégFüz 1/47 (1996) 61. , Nr. 9 0 / 1 .

50. I I I . Bécsi Str. 65. (Graben, Pfahlkonstruktion) - Márity, E., RégFüz 1/47 (1994) 34., Nr. 49/4.

51. I I I . Bécsi Str. 67. (Graben, Pfahlkonstruktion) - Márity E., RégFüz 1/47 (1994) 34., Nr. 49/5.

52. I I I . Csemete Str. 8-10-12. (Straße, Schichtbeobachtung) -Gádor, J. - Márity, E., RégFüz 1/47 (1994) 62., Nr. 90/2.

53. I I I . Kolosy Platz 6. (Gebäuderest) - Márity, E., RégFüz 1/47 (1994) 35., Nr. 49/6.

54. I I I . Meggyfa Str., Hercules villa (Militärstadt, Periodenfor­schung) - Madarassy, O., RégFüz 1/47 (1994) 35., Nr. 49/7.

55. I I I . Tímár Str., Fényes Adolf Str., Lajos Str. 122. (Mil i ­tärstadt, Straßen- und Gebäuderest) — Madarassy, O., RégFüz 1/46 (1994) 36., Nr. 49/10.

Terr i tor ium des Municipiums von Aquincum 56. I I I . Aranypatak Str. 67. (Bestattung) - Márity, E., RégFüz

1/47 (1996) 34., Nr. 49/2.

Ausgrabungen im Jahr 1994

Zivilstadt von Aquincum und Umgebung 57. I I I . Szentendrei Str. 133., Gebiet des ehemaligen MHSZ / Parz.

19348/8 (Badgebäude der Herberge) - Zsidi, P., RégFüz 1/48 (1997) 35-36., Nr. 44/8., bzw. Aqfüz 1 (1995) 38-43.)

Die Militärlager und Umgebung der Militärstadt von Aquincum 58. I I I . Dugovics Titusz Platz 13-17. (Gebäudereste) - Facsá­

dy, A , RégFüz 1/48 (1997) 32., Nr. 44/3., bzw. Aqfüz 1 (1995) 31-34.

59. I I I . Wohnsiedlung Hévízi Str., Hunor Str., Hévízi Str., Kuni­gunda Str. (Gebäudereste) - Madarassy, O., RégFüz 1/48 (1997) 32-33., Nr. 44/4., bzw. Aqfüz 1 (1995) 35-37.

60. I I I . Ladik Str. 1. (Pfostenkonstruktion, Wehranlage) - Zsidi, P., RégFüz 1/48 (1997) 33-34., Nr. 44/5., bzw. Aqfüz 1 (1995) 44-48.

61 . I I I . Ecke der Bokor Str., Galagonya Str. (Pfahlkonstrukti­on, Graben, Bestattung) - Hable, T., RégFüz 1/48 (1997) 34-35., Nr. 44/6., bzw. Aqfüz 1 (1995) 23-31 .

62. I I I . Ecke der Szentendrei Str., Ladik Str. / Parz. 19257/1 (Gräberfeld) - Zsidi, P., RégFüz 1/48 (1997) 35., Nr. 44/7., bzw. Aqfüz 1 (1995) 44-48.

63. I I I . Szépvölgyi Str. 15. / Parz. 1477/4 (Wasserleitung) - Márity, E., RégFüz 1/48 (1997) 36., Nr. 44/9.

Limesstrecke von Aquincum am rechten und linken Donauufer

Ausgrabungen i m Jahr 1989 64. I I . Medve Str. 34—38. (Siedlungsreste) - Németh, M . ,

RégFüz 1/43 (1991) 23., Nr. 47/2. 65. I I . Medve Str. 36—40. (Gebäuderest) - Kocsis, L., RégFüz

1/43 (1991) 23., Nr. 47/3. 66. X I . Südliche Hänge des Gellért-Berges (Periodenforschung)

- Pető, M . , RégFüz 1/43 (1991) 6., Nr. 5. 67. XX. Millenium Siedlung, Strand der Dugattyúgyűrűgyár

(Kolbenringfabrik) (Schichtspuren) - Pető, M . , RégFüz 1/43 (1991) 54-55., Nr. 120.

Ausgrabungen i m Jahr 1990 68. I I . Horváth Str. 12-22. (Töpferofen) - Németh, M . , Rég­

Füz 1/44 (1992) 28., 30., Nr. 47/1.,9. 69. I I . Tölgyfa Str. 28. (Schichtbeobachtungen) - Németh, M . ,

RégFüz 1/44 (1992) 28-29., Nr. 47/2. 70. X I . Albertfalva, Hunyadi János Str. (Vicus des Auxiliar-

kastelles, Siedlungs- und Gebäudespuren) - Szirmai, K , RégFüz 1/44 (1992) 33., Nr. 47/16.

71. X X I I . Ártér Str. / Parz. 224964 (Donauufer, Holzpfosten) - Szirmai, K , RégFüz 1/44 (1992) 33., Nr. 47/17.

72. X X I I . Hársfa Str. 1 /Parz. 232391 (Schichtbeobachtung) - (Szirmai K., RégFüz 1/44 (1992) 33., Nr. 47/18.

Ausgrabungen i m Jahr 1991 73. I I . Gyorskocsi Str. 26. (Spur eines Gebäudes mit Lehm­

mauer, Steinmauerreste, Straße) - H . Kérdő, K , RégFüz 1/45 (1993) 32., Nr. 49 /1 .

Page 79: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

74. X I . Albertfalva, Hunyadi János Str. / Parz. 43572/1, 43588, 43569/1, 43567/2, 43573 (Vicus des Auxiliarkas-telles, Siedlungsreste, Mauerreste) - Szirmai, K., RégFüz 1/45 (1993) 35., Nr. 49/8.

Ausgrabungen im Jahr 1992 75. I . Fő utca (Hauptstr.) 2. (Schichtbeobachtungen) - Mag­

yar, K , RégFüz 1/46 (1994) 83., Nr. 121/3. 76. I I . Frankel Leó Str. 30-34. (Brunnen, Mauerrest) - Facsá­

dy, A., RégFüz 1/46 (1994) 34., Nr. 5 0 / 1 . 77. I I . Frankel Leó Str. 35., Császár-Bad (Schichtbeobachtung,

Bestattung) - Facsády, A , RégFüz 1/46 (1994) 84., Nr. 121/6.

78. I I . Gyorskocsi Str. 26. (Gebäudereste) - Kérdő, K , Rég­Füz 1/46 (1994) 84., Nr. 121/7.

79. I I . Medve Str. 22-30. (Straße, Gebäudereste) - Kérdő, K , RégFüz 1/46 (1994) 86., Nr. 121/9.

80. I I . Tölgyfa Str. 24. (Straße) - Kocsis, E. - Madarassy, O., RégFüz 1/46 (1994) 88., Nr. 121/10.

Ausgrabungen im Jahr 1993 81 . I . Iskola Str. 20., Vám Str. 6. (Schichtbeobachtungen)

- Végh, A , RégFüz 1/47 (1996) 73., Nr. 107/2. 82. X I . Gellérthegy / Parz. 5381/2, 5382/1-2 (Steinbruch)

- Pető, M . , RégFüz 1/46 (1994) 4., Nr . 5.

Ausgrabungen im Jahr 1994 83., I I . Horváth Str. 12-24. / Parz. 13625 (Schichtbeobach­

tung) - Kérdő, K , RégFüz 1/48 (1997) 31. , Nr. 4 4 / 1 . 84. I I . Medve Str. 8-14. / Parz. 13809 (Straßen, Kanal,

Mauerreste, Pfahlkonstruktion) - (Kérdő K , RégFüz 1/48 (1997) 31. , Nr.44/2. , bzw. Aqfüz 1 (1995) 15-22.)

85. I I . Medve Str. 9-13 (mehrere Gebäude, Straße, Grab) - (Kérdő K , Aqfüz 1 (1995) 22.)

86. X I . Albertfalva, Hunyadi János Str./Parz. 43572/1, 43569/ 1 (Straße, Siedlungsreste, mehrere Gebäude mit Stein­fundamenten) - (Szirmai K , RégFüz 1/48 (1997) 36., Nr.44/10., bzw. Aqfüz 1 (1995) 10-14.)

87. X I . Albertfalva, Hunyadi János Str. 10. / Parz. 43587/1 (Bestattung) - Szirmai, K , RégFüz 1/48 (1997) 36., Nr . 44/11. , bzw. Aqfüz 1 (1995) 10-14.

Territorium des Municipiums von Aquincum

Ausgrabung im Jahr 1989 88. I I . Pesthidegküt, Ecke der Honvéd Str., Gerecse Str.

(Siedlungsreste) - Pető, M . , RégFüz 1/43 (1991) 22-23., Nr. 47 /1 .

P L A N 8

Ausgrabungen im Jahr 1995

Zivilstadt Aquincum und Umgebung 1. I I I . Zsófia Str. 1-3. (Bestattungen) - Zsidi, P., Aqfüz 2

(1996) 69-72.

Die Militärlager und Umgebung der Militärstadt von Aquincum

2. I I . Lajos Str., Cserfa Str., Bécsi Str. (Pfahlkonstruktion, Gräberfeld, Gebäuderest, Straße) - Facsády, A., Aqfüz 2 (1996) 14-21 .

3. I I I . Lajos Str., Nagyszombat Str. (Siedlungsreste, Straße, Brunnen, Ofen, Gebäuderest, Bestattungen) - Hable, T., Aqfüz 2 (1996) 29-38.

4. I I I . Bokor Str. 23-25. (Siedlungsreste, Straße) - Hable, T., Aqfüz 2 (1996) 39.

5. I I I . Bécsi Str. 60. (Siedlungsreste, Mauerrest, Gräberfeld) - Hable, T. - Bertin, P., Aqfüz 2 (1996) 40-43.

6. I I I . Bécsi Str. 100. (Bestattung) - Topái, J., Aqfüz 2 (1996) 47-49.

7. I I I . Kecske Str. 25. (Bestattung) - Topái, J., Aqfüz 2 (1996) 44-47.

8. I I I . Vályog Str. 8. (Gräberfeld, Straße, Gebäuderest) - Topái, J. - Madarassy, O., Aqfüz 2 (1996) 50-52., 53- 60.

9. I I I . Vályog Str. 1. (Gebäudereste) - Madarassy, O., Aqfüz 2 (1996) 58-59.

10. I I I . Vályog 13. (Gebäudereste) — Madarassy, O., Aqfüz 2 (1996) 57-58.

11. I I I . Zápor Str. 28. (Gebäudereste) - Madarassy, O., Aqfüz 2 (1996) 9.

12. I I I . Hunor Str. 39. (Schichtbeobachtung) - Madarassy, O., Aqfüz 2 (1996) 61-62.

13. I I I . Leányfalu Str. 10. (Schichtbeobachtung) - (Zsidi, P., Aqfüz 2 (1996) 9.

Territorium des Municipiums von Aquincum 14. I I I . Szőlőkert Str. 1. (Schichtbeobachtung, Graben, Mau­

errest) - Zsidi, P., Aqfüz 2 (1996) 63-68.

Ausgrabungen im Jahr 1996

Zivilstadt Aquincum und Umgebung 15. I I I . Gebiet des Óbudai Gázgyár (Gasfabrik) (Schichtbe­

obachtung, Siedlungsreste) - Zsidi, P., Aqfüz 3 (1997) 54- 57.

Militärische Anlagen und Canabae 16. I I . Bécsi Str., Ürömi Str. (Ziegelöfen, Straße) - Facsády,

A., Aqfüz 3 (1997) 14-17. 17. I I . Szépvölgyi Str. 42. (Schichtbeobachtung) - Facsády, A.,

Aqfüz 3 (1997) 81. 18. I I I . Szépvölgyi Str. 39. (Mauerrest mit Stützpfeiler)

- Facsády, A., Aqfüz 3 (1997) 8 1 . 19. I I I . Kiscelli Str., Kiskorona Str. (Gebäuderest, Bestattung)

- Hable T., Aqfüz 3 (1997) 81-82 . 20. I I I . Hajógyári-sziget (Schiffswerft-Insel), (Statthalterpalast,

Mauerreste) - Kérdő, K , Aqfüz 3 (1997) 30-39. 21 . I I I . Vályog Str. 3. (Brunnen, Gebäudereste) - Madarassy,

O., Aqfüz 3 (1997) 48-51. 22. I I I . Vályog Str. 13. (Gebäuderest) — Madarassy, O., Aqfüz

3 (1997) 48-52. 23. I I I . Bécsi Str. 167. (Pfahlkonstruktion) - Madarassy, O.,

Aqfüz 3 (1997) 52-53.

Page 80: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

24. I I I . Szentendrei Str. 59-61. (Schichtbeobachtung) - Zsidi P., Aqfüz 3 (1997) 83.

Territorium des Municipiums von Aquincum 25. I I I . Szőlőkert Str. 1. (Schichtbeobachtung) - Zsidi, P.,

Aqfüz 3 (1997) 83. 26. I I I . Batthányi Str. (Siedlungsreste) - Hable, T., Aqfüz 3

(1997) 11. 27. I I I . Csúcshegy-Harsánylejtő (Pfahlkonstruktion, Siedlungs­

reste) - Zsidi, P., Aqfüz 3 (1997) 66-72.

Ausgrabungen im Jahr 1997

Zivilstadt Aquincum und Umgebung 28. I I I . Filatori gát (Spuren des Wehranlagensystems) - Zsidi,

P., Aqfüz 4 (1998) 65-71. 29. I I I . Szentendrei Str. 101. (Gräberfeld, Gebäuderest)

- Zsidi, P., Aqfüz 4 (1998) 72-78. 30. I I I . Gebiet des Óbudai Gázgyár (Gasfabrik) (Schichtbeo­

bachtung) - Zsidi, P., Aqfüz 4 (1998) 91. 3 1 . I I I . Wohnsiedlung der Római Str. (Schichtbeobachtung)

- Zsidi, P., Aqfüz 4 (1998) 9 1 .

Militärische Anlagen und Canabae 32. I I I . Fényes Adolf Str. 4 (Limesstraße, Gebäudereste)

- (Madarassy O./Kárpáti Z. , Aqfüz 4 (1998) 48-55.) 33. I I I . Kiscelli Str. 73 (Spuren einer Töpfersiedlung, Reste

einer Lehmmauer) - (Madarassy O./Bugán A., Aqfüz 4 (1998) 55-60.)

34. I I I . Vályog Str. 8 (Bestattungen, Gebäuderest) - (Madar­assy O., Aqfüz 4 (1998) 61-64.)

35. I I I . Kórház Str., Óbuda Mark t (Schichtbeobachtung) - (Kérdő K., Aqfüz 4 (1998) 89.)

Das Territorium des Municipiums von Aquincum 36. I I I . Szőlőkert utca 1-3. (Schichtbeobachtung) - (Zsidi P.,

Aqfüz 4 (1998) 91.) 37. I I I . Ecke der Bécsi Str., Farkastorki Str., Perényi Str.,

Nagybátonyi Str. (Schichtbeobachtung) - (Facsády A., Aqfüz 4 (1998) 89.)

Ausgrabungen im Jahr 1998

Zivilstadl von Aquincum und Umgebung 38. I I I . Záhony Str. (Bestattungen) - Zsidi, P., Aqfüz 5

(1999) 77-83. 39. I I I . Óbudai Gázgyár (Gasfabrik), Industriepark Graphisoft,

Gebäude „C" (Pfahlfundament, Uferbefestigungsspuren) - Zsidi, P., Aqfüz 5 (1999) 84-94.

40. I I I . Szentendrei Str. 139. (Archäologischer Park, Wohnge­bäude östlich des großen Wohnhauses) - Zsidi, P., Aqfüz 5 (1999) 142.

41 . I I I . Zsófia Str. 16. (Mauerausrisse, Balkenspur, Graben) - Zsidi, P., Aqfüz 5 (1999) 143.

Militärische Anlagen und Canabae 42. I I . Bécsi Str. 25., Lajos utca 26. (Gebäude aus Ziegel,

Gräberfeld) - Facsády, A., Aqfüz 5 (1999) 20-25.

43. I I . Szépvölgyi Str. 18-22. (Siedlungsreste) - Facsády, A., Aqfüz 5 (1999) 131.

44. I I I . Bécsi Str. 46-50. (Siedlungsreste, Wasserleitung, Grä­berfeld, Gebäudespur) - Bertin, P. - Hable, T., Aqfüz 5 (1999) 26-36.

45. I I I . Bokor utca 21. (Grab, Siedlungsreste, Töpferwerkstatt, Bestattungen) - Hable, T., Aqfüz 5 (1999) 37-49.

46. I I I . Kecske Str. 7. (Siedlungsreste, Bestattung) - Hable, T., Aqfüz 5 (1999) 132.

47. I I I . Lajos Str. 118., Fényes Adolf Str. 6-8. (Limesstraße, Kanal, Gebäudereste) - Madarassy, O., Aqfüz 5 (1999) 134.

48. I I I . Ecke der Kiscelli Str., San Marco Str. (Töpferwerk­statt) - Bugán, A , Aqfüz 5 (1999) 136.

49. I I I . Tímár Str. 21. (Siedlungsreste, Zisterne, Rest des Steingebäudes) - Madarassy, O., Aqfüz 5 (1999) 50-56.

50. I I I . Vályog Str. 8. (Gebäuderest) - Madarassy, O., Aqfüz 5 (1999) 57-64.

51. I I I . Vályog Str. 14. (Gebäuderest, Gräberfeld) — Madaras­sy, O., Aqfüz 5 (1999) 57-64.

52. I I I . Dugovics Titusz Platz 13-17. (Gebäuderest) - Facsá­dy, A., Aqfüz 5 (1999) 65-76.

53. I I I . Hajógyári-sziget (Schiffswerft-Insel), (südliche Umfas­sungsmauer des Statthalterpalastes) - Kérdő, K , Aqfüz 5 (1999) 138-140.

54. I I I . Ecke der Szentendrei Str., Bogdáni Str. (Straße, Schichtbeobachtung) - Zsidi, P., Aqfüz 5 (1999) 1 4 1 -142.

Liniesstrecke von Aquincum am rechten und linken Donauufer

Ausgrabungen im Jahr 1995 55. I I . Fazekas Str. 22. (Schichtbeobachtung) - Kérdő, K ,

Aqfüz 2 (1996) 12-13.

Ausgrabungen im Jahr 1996 56. X I . Hunyadi János Str. (Vicus des Auxiliarkastells, Sied­

lungsreste, Ofen, Straße, Gebäuderest) - Szirmai, K , Aqfüz 3 (1997) 66-72.

57. X I . Hunyadi János Str. 18. (Schichtbeobachtung) - Szir­mai, K , Aqfüz 3 (1997) 84.

58. X X I I . Szent Flórián Platz, Campona (Innenbereich des Lagers, Nachgrabung) - Kocsis, L. ( U N M ) , Aqfüz 3 (1997) 73-80.

59. X I . Gellért-Berg (Schichtbeobachtung) - Hable, T. - Ber­tin, P., Aqfüz 3 (1997) 84.

Ausgrabungen im Jahr 1997 60. X X I I . Nagytétényi Str., zwischen der Növény und der Vi l ­

mos Str. (Schichtbeobachtung) - Altmann, J. - Szirmai, K , Aqfüz 4 (1998) 92.

61. I . Fő utca (Hauptstr.) 2. (Schichtbeobachtung) - Kérdő, K , Aqfüz 4 (1998) 89.

62. I . Szalag Str. 19. (Bestattung) - Hable, T. - Bertin, P., Aqfüz 4 (1998) 19-24.

63. I . Corvin Platz (Siedlungsreste, Bestattung) - Hable, T., Aqfüz 4 (1998) 25-39.

Page 81: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

64. X X I I . Szent Flórián Platz, Campona (Gebäudereste des Lagerzentrums, Osttor) - Kocsis L . ( U N M ) , Aqfüz 4 (1998) 79-88.

Ausgrabungen im Jahr 1998 65. I . Corvin Platz (Siedlungsreste, Gräberfeld) - Hable, T.,

Aqfüz 5 (1999) 109-120. 66. X X I I . Szent Flórián Platz, Campona (Gebäudereste des

Lagerzentrums, Osttor, Straßen- und Mauerreste außer­halb des Lagers) - Kocsis, L. ( U N M ) , Aqfüz 5 (1999) 121-130.

Terr i tor ium des Municipiums von Aquincum

Ausgrabungen im Jahr 1998 67. I I I . Bécsi Str., Farkastorki Str. (Bestattungen, Mauerreste)

- Facsády, A., Aqfüz 5 (1999) 95-98. 68. I I I . Szólókért Str. 1, (Gebäuderest eines Gutshofes, Straße,

Bestattungen, Siedlungsreste, Brunnen) — Zsidi, P., Aqfüz 5 (1999) 99-108.

PLAN 9

Ausgrabungen im Jahr 1999

Zivilstadt Aquincum und Umgebung 1. I I I . Filatori gát, ehemalige Station der Lokalbahn (HEV)

(Wehranlage, Badeanlage) - Zsidi, P., Aqfüz 6 (2000) 62-75.

2. I I I . Szentendrei Str. 101-115. (Gräberfeld) - Zsidi, P., Aqfüz 6 (2000) 107.

3. I I I . Ecke der Szentendrei Str., Záhony Str. (Bestattung) - Zsidi, P., Aqfüz 6 (2000) 108.

4. I I I . Ecke Keled Str., Sujtás Str. (Gebäuderest) - Zsidi, P., Aqfüz 6 (2000) 12.

5. I I I . Volt Gázgyár (ehemalige Gasfabrik), Graphisoft Park (Schichtbeobachtung) - Bugán A , Aqfüz 6 (2000) 111.

6. I I I . Vor Szentendrei Str. 133-135. (Straße, Schichtbeo­bachtung) - Bugán A., Aqfüz 6 (2000) 110.

Die Militärlager und Umgebung der Militärstadt von Aquincum

7. I I I . Lajos Str. 74. (Siedlungsreste, Brunnen, Bestattungen) - Hable, T., Aqfüz 6 (2000) 37-45.

8. I I I . Bécsi Str. 48-50., Parkplatz (Siedlungsreste, Straße, Gräberfeld) - Hable, T., Aqfüz 6 (2000) 20-30.

9. I I I . Bécsi Str. 52. (Straße, Gräberfeld) - Hable, T., Aqfüz 6 (2000) 30-36.

10. I I I . Kolosy Platz 4. (Mauerrest, Gräberfeld) - Hable, T., Aqfüz 6 (2000) 14-19.

11. I I I . Kórház Str. 6-12. (Mauerrest) - Szirmai, K , Aqfüz 6 (2000) 106.

12. I I I . Fő tér (Hauptplatz) 1., Zichy-Schloß (Schichtbeo­bachtung, Bestattung) - Németh, M . , Aqfüz 6 (2000) 104-105.

13. I I I . Pacsirtamező Str. 19. (Gebäudereste, Brunnen) - Madarassy, 0 „ Aqfüz 6 (2000) 48^19.

14. I I I . Fényes Adolf Str. 6-8. (Limesstraße Gebäuderest) - Madarassy, O., Aqfüz 6 (2000) 46-48.

15. I I I . Lajos Str. 118-120. (Siedlungsreste, Gebäudereste) - Madarassy, O., Aqfüz 6 (2000) 51-53.

16. I I I . San Marco Str. 17., 32. (Siedlungsreste, Gebäude­reste, Bestattungen) - Madarassy, O., Aqfüz 6 (2000) 46-55.

17. I I I . Dévai Bíró Mátyás Platz 25-26. (Straße, Gebäuderest) - Madarassy O., Aqfüz 6 (2000) 4 9 - 5 1 .

18. I I I . Föld Str. 54. (Schichtbeobachtung) - Madarassy O., Aqfüz 6 (2000) 53-54.

19. I I I . Bécsi Str. 127. (Pfahlkonstruktion) - Madarassy O., Aqfüz 6 (2000) 54-55.

20. I I I . Hévízi Str. 3./b—e (Schichtbeobachtung) - Madarassy, O., Aqfüz 6 (2000) 55.

21 . I I I . Bécsi Str. 189. (Mauerrest) - Madarassy O., Aqfüz 6 (2000) 11.

22. I I I . Szőlő Str. 10 (Schichtbeobachtung) - Madarassy, O., Aqfüz 6 (2000) 11.

23. I I I . Bécsi Str., Váradi Str. (Gräberfeld, Wasserleitung) - Facsády, A., Aqfüz 6 (2000) 5 6 - 6 1 .

24. I I I . Bécsi Str., Perényi Str. (Gräberfeld) - Facsády, A., Aqfüz 6 (2000) 56-61.

25. I I I . Bécsi Str., Farkastorki Str. (Gräberfeld) - Facsády, A., Aqfüz 6 (2000) 56-61.

Ausgrabungen i m Jahr 2000

Zivilstadt Aquincum und Umgebung 26. I I I . Rozgonyi Piroska Str., Római Strand (Quellenfassung)

- Láng, O., Aqfüz 7 (2001) 89-95. 27. I I I . Szentendrei Str. 101-115. (Gräberfeld, Gebäuderes­

te, Palisadenkonstruktion) - Zsidi, P., Aqfüz 7 (2001) 68-75.

28. I I I . Záhony Str. 7. Graphisoft Park Gebäude „D" (Grä­berfeld, Straße, Wehranlage) - Zsidi P., Aqfüz 7 (2001) 76-84.)

29. I I I . Zsófia Str. 7 (Pfahlkonstruktion) - Láng, O., Aqfüz 7 (2001) 144.

30. I I I . Filatori gát (Wehranlagen, Badeanlage, Bestattung) - Zsidi, P., Aqfüz 7 (2001) 59-67.

Die Militärlager und Umgebung der Militärstadt von Aquincum 31 . I I I . Kórház Str., Szentendrei Str. (Palaestramauer des

großes Bades)- Szirmai, K , Aqfüz 7 (2001) 137-138. 32. I I I . Kórház Str. 7-9. (Schichtbeobachtung) - Szirmai, K ,

Aqfüz 7 (2001) 139-140. 33. I I I . Dugovics Titusz Platz 13-17. (Gebäudereste) - Facsá­

dy, A., Aqfüz 7 (2001) 44-51. 34. I I I . Lajos Str. 118-120. (Gebäudereste) - Madarassy, O.,

Aqfüz 7 (2001) 38-43. 35. I I I . Pacsirtamező Str. 19. (Gebäudereste) - Madarassy, O.,

Aqfüz 7 (2001) 38-43. 36. I I I . Kiscelli Str. 74. (Gebäuderest, Bestattung) - Madaras­

sy, O., Aqfüz 7 (2001) 55-56. 37. I I I . San Marco Str. 32. (Mauerreste, Bestattungen)

- Madarassy, O., Aqfüz 7 (2001) 54-55.

Page 82: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

38. I I I . Selmeci Str. 32. (Schichtbeobachtung) - Madarassy, 0. , Aqfüz 7 (2001) 52-54.

39. I I I . Selmeci Str. 34. (Reste eines Wohnhauses) — Madar­assy, O., Aqfüz 7 (2001) 52-54 .

40. I I I . Vályog Str. 6. (Straße, Gebäuderest, Gräberfeld) - Madarassy, O., Aqfüz 7 (2001) 56-58.

4 1 . I I I . Zápor Str. 18. (Schichtbeobachtung) - Madarassy, O., Aqfüz 7 (2001) 52.

42. I I I . Bécsi Str. 123. (Wehranlagensystem mit Pfahlkonstruk­tion) - Madarassy, O., Aqfüz 7 (2001) 55.

43. I I I . Bécsi Str. 165. (Schichtbeobachtung) - Madarassy, O., Aqfüz 7 (2001) 11.

44. I I I . Bécsi Str. 173. (Schichtbeobachtung) - Madarassy, O., Aqfüz 7 (2001) 11.

45. I I I . Bécsi Str. 178. (Schichtbeobachtung) - Facsády, A., Aqfüz 7 (2001) 142.

46. I I I . Hunor Str. 54. (Schichtbeobachtung) - Madarassy, O., Aqfüz 7 (2001) 11.

47. I I I . Hajógyári-sziget (Schiffswerft-Insel) (Statthalterpalast, Pfahlreihe entlang des Flußufers) - Németh, M . , Aqfüz 7 (2001) 141-142.

48. I I . Árpád fejedelem Str. 26-28, Zsigmond Platz 5-7 (Siedlungsreste, Öfen, Mauerrest) - (Facsády A./Kárpáti Z., Aqfüz 7 (2001) 14-20.)

49. I I . Ürömi Str. 45. (Mauerrest) - Facsády, A., Aqfüz 7 (2001) 136.

50. I I . Szépvölgyi Str. 32. (Mauerrest) - Facsády, A. , Aqfüz 7 (2001) 136.

51. I I I . Bécsi Str. 62. (Straße, Gräberfeld) - Hable, T., Aqfüz 7 (2001) 21-37.

52. I I I . Bécsi Str. 80. (Gräberfeld) - Hable, T., Aqfüz 7 (2001) 21-37.

Territorium des Municipiums von Aquincum 53. I I I . Szőlőkert Str. 7. (Siedlungsreste) - Zsidi, P., Aqfüz

7 (2001) 143. 54. I I I . Pusztakúti Str. Wohnpark (Schichtbeobachtung) - Las-

sányi, G. - SzÜas, G , Aqfüz 7 (2001) 96-102.

Ausgrabungen im Jahr 2001

Zivilstadt von Aquincum und Umgebung 55. I I I . Óbudai-sziget (Insel), nördlicher Spitz (Pfähle) - Tóth,

J. A , Aqfüz 8 (2002) 142-143. 56. I I I . Záhony utca 4., Hajnóczi (ehemaliges M H S Z ) Gebäu­

de (südliche Stadtmauer) - Láng, O., Aqfüz 8 (2002) 139-142.

57. I I I . Szentendrei Str. 139. (Symphorus-Mithräum) - Zsidi, P., Aqfüz 8 (2002) 38-48.

58. I I I . Pók Str. Wohnsiedlung (Schichtbeobachtung) - Láng, O., Aqfüz 8 (2002) 138-139.

59. I I I . Szentendrei Str., Rozália Str., Sajtoló Str., Ringató Str., Zsófia Str., Gladiátor Str. (Schichtbeobachtung) - Láng, O., Aqfüz 8 (2002) 138-139.

60. I I I . Záhony Str., Sujtás Str., Gázgyári lakótelep (Wohn­siedlung der Gasfabrik) (Mauerrest) - Láng, O., Aqfüz 8 (2002) 138-139.

Die Militärlager und Umgebung der Militärstadt von Aquincum 61 . I I I . Fő tér (Hauptplatz), Hajógyár Str. (Gebäuderest)

- Németh, M . , Aqfüz 8 (2002) 145-146. 62. I I I . Vályog Str. 6. (Gebäudereste, Gräberfeld) - Madaras­

sy, O., Aqfüz 8 (2002) 34-35. 63. I I I . Bécsi Str. 125. (Pfahlkonstruktion) - Madarassy, O.,

Aqfüz 8 (2002) 10. 64. I I I . Szőlő Str. 22. (Gebäudereste, Bestattungen) - Mada­

rassy, O., Aqfüz 8 (2002) 33. 65. I I I . Fényes Adolf Str. 4. (Limesstraße, Gebäuderest,

Bestattungen) - Madarassy, O., Aqfüz 8 (2002) 29-32. 66. I I I . Lajos Str. 112. (Gebäudereste) - Madarassy, O.,

- Németh, M. , Aqfüz 8 (2002) 32. 67. I I I . Kiscelli Str. 75. (Mauerrest, Ofenspur) - Kirchhof, A ,

Aqfüz 8 (2002) 144. 68. I I I . Kecske Str. 19-21 . (Schichtbeobachtung) - Hable, T.,

Aqfüz 8 (2002) 146. 69. I I . Felhévizi Str. 7. (Straße) - Facsády, A., Aqfüz 8

(2002) 136. 70. I I I . Szépvölgyi Str. 4 1 . (Mauerreste, Öfen) - Facsády, A.,

Aqfüz 8 (2002) 15-20. 71. I I I . Szépvölgyi Str. 4 9 - 6 1 . (Schichtbeobachtung) - Kárpá­

t i , Z . , Aqfüz 8 (2002) 136-137. 72. I I I . Bécsi Str. 56. (Gräberfeld) - Hable, T., Aqfüz 8

(2002) 21-28. 73. I I I . Bécsi Str. 63. (Schichtbeobachtung) - Hable, T.,

Aqfüz 8 (2002) 146-147.

Territorium des Municipiums von Aquincum 74. I I I . Kisbojtár Str. 8. (Schichtbeobachtung) - Láng, O.,

Aqfüz 8 (2002) 139. 75. I I I . Kunigunda Str. 39. (Straße, Gräberfeld) - Lassányi,

G , Aqfüz 8 (2002) 59-66. 76. I I I . Perényi köz 13./b (neuzeitlicher Brunnen) - Kirchhof,

A., Aqfüz 8 (2002) 147. 77. I I I . Kisbojtár Str. / Parz. 19907/6 (Schichtbeobachtung)

- Kirchhof, A , - Láng, O., Aqfüz 8 (2002) 139.

Limesstrecke von Aquincum am rechten und linken Donauufer

Ausgrabungen im Jahr 1999 78. I I . Bem József Str., Feketesas Str. 4, „Margithid"-

Bürogebäude (Straße, Mauerrest) - Kérdő, K , Aqfüz 6 (2000) 76-82.

79. I I . Tölgyfa Str. 3., Henger Str. 2. (Schichtbeobachtungen) - Kérdő K. - Kovács E., Aqfüz 6 (2000) 104.

80. I . Gyorskocsi Str. 6. (Mauerrest, Feuerstelle, Bestattung) - Kérdő, K , Aqfüz 6 (2000) 103.

81 . I . Corvin Platz 1-3. (Limes(?)straße) - Hable, T., Aqfüz 6 (2000) 102.

82. X I . Hunyadi János Str. (Mauerrest, Gruben, Brunnen) - Szirmai, K., Aqfüz 6 (2000) 83-90.

Page 83: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Liniesstrecke von Aquincum am rechten und linken Donauufer

Ausgrabungen im Jahr 2000 83. V. Roosevelt Platz, Tiefgarage (Schichtbeobachtung)

- Szirmai, K., Aqfüz 7 (2001) 130. 84. I . Gyorskocsi Str. 6. (Schichtbeobachtung) - Kérdő, K ,

Aqfüz 7 (2001) 12. 85. I I . Kacsa Str. 7. (Gebäudereste, Ofen) - Kérdő, K

- Végh, A., Aqfüz 7 (2001) 131-132. 86. I I . Tölgyfa Str. 3., Henger Str. 2. (Mauerreste) - Kérdő,

K - Kovács, E. - Szüas, G., Aqfüz 7 (2001) 133-135. 87. X X I I . Ecke Egér Str. Péterhegyi Str., TOTAL-Tankstelle

(Schichtbeobachtung) - Beszédes, J. - Szilas, G. Aqfüz 7 (2001) 129.

88. X X I I . Szent Flórián Platz, Campona (Lager, Ostmau­er) - Kocsis, L. ( U N M ) , Aqfüz 7 (2001) 103-114.

Ausgrabungen im Jahr 2001 89. I I . Tölgyfa Str. 3., Henger Str. 2. (Siedlungsreste, Mauer­

rest) - Kérdő, K. - Kovács, E., Aqfüz 8 (2002) 67-75. 90. I I . Medve Str. 5-7. (Badeanlage) - Kérdő, K - Végh, A.,

Aqfüz 8 (2002) 76-80. 91 . X I . Hunyadi János Str. (Spuren der Wehranlage) - Szir­

mai, K , Aqfüz 8 (2002) 92-103. 92. X I . Nagytétényi Str. 353-374. (keltische Siedlung) - Szi­

las, G., Aqfüz 8 (2002) 114-130.

P L A N 10

Ausgrabungen im Jahr 2002

Zivilstadt Aquincum und Umgebung 1. I I I . Gázgyári tisztviselő telep (Wohnsiedlung), Dunauufer

(Straße) - Zsidi, P., Aqfüz 9 (2003) 86-94. 2. I I I . Záhony Str. 4. (Badeanlage) - Zsidi, P. - Magyar M . ,

Aqfüz 9 (2003) 69-85. 3. I I I . Ladik Str. 9. (Steindenkmal) - Láng, O., Aqfüz 9

(2003) 186-187.

Die Militärlager und Umgebung der Militärstadt von Aquincum

4. I I I . Kiscelli Str. 75. (Reste eines Gebäudes, Zisterne?, Kanal)- Kirchhof, A., Aqfüz 9 (2003) 53-64.

5. I I I . Tímár Str.. 24. (Reste eines Steingebäudes) - Kirch­hof, A., - Németh M . , Aqfüz 9 (2003) 190.

6. I I I . Kiscelli Str. 98. (Spuren einer Töpferwerkstatt) - Kirchhof, A. - Németh, M . Aqfüz 9 (2003) 53-64.

7. I I I . Selmeci Str. 17., Zápor Str. 23. (Bestattung) - Kirch­hof, A., - Németh, M . , Aqfüz 9 (2003) 188-189.

8. I I I . San Marco Str. 24-26. (Reste eines Wohnhauses) - Kirchhof, A. - Németh, M . , Aqfüz 9 (2003) 191.

9. I I I . Pacsirtamező Str. 17. (Gartenmauer) - Kirchhof, A., - Németh, M . , Aqfüz 9 (2003) 191-192.

10. I I I . Selmeci Str. 26. (Backofen und Abfallgrube) - Kirch­hof, A., - Németh M . , Aqfüz 9 (2003) 189-190.

Das Bereich der Stadt und Territorium des Municipiums von Aquincum 11. I I . Lajos Str. 18-20. - Bécsi Str. 17-19-21. (Pfostenhaus

mit Backofen) - Facsády, A., Aqfüz 9 (2003) 200. 12. I I I . Lajos Str. 71-89. (frührömische Siedlungsreste, Limes­

straße, Steingebäude, Gräberfeld) - Hable, T., Aqfüz 9 (2003) 33-47.

13. I I I . Bécsi Str. 136. (Gräberfeld) - Facsády, A., Aqfüz 9 (2003) 65-68.

14. I I I . Bojtár Str. 34. (Straße) - Láng, O., Aqfüz 9 (2003) 111-114.

15. I I I . Bécsi Str. 310. (mehrschichtige Straßenstrecke, Stein­mauer) - Láng, O., Aqfüz 9 (2003) 95-110.

16. I I I . Szőlőkert Str. 15. (Streufunde aus einer römischen (?) Schicht)- Láng Orsolya Aqfüz 9 (2003) 201.

17. I I I . Csillaghegyi Str. (Schichtbeobachtung)— Láng, O., - SzÜas, G„ Aqfüz 9 (2003) 13.

Limesstrecke von Aquincum am rechten und linken Donauufer

18. I I . Gyorskocsi Str. 26. (Reste eines Steingebäudes, Grube) - Kérdő, K. - Végh, A. Aqfüz 9 (2003) 125.

19. I I . Tölgyfa Str. 3. (römische Schicht, Abfallgrube) - Kérdő, K. - Kovács, E. Aqfüz 9 (2003) 120.

20. I I . Vitéz Str. 10. (Pfeiler und steinerne Kellermauer, Grube) - Kérdő, K. - Végh, A. Aqfüz 9 (2003) 125-127.

21. X I . Albertfalva, Str. Nr. 6 (Spitzgraben) - Szirmai K , - Endrődi A. - Reményi L. Aqfüz 9 (2003) 151-154.

22. X I . Szent Gellért Platz, Park (römische Schicht) - Beszé­des József, Terei György Aqfüz 9 (2003) 143-144.

23. X I . Szent Gellért Platz, vor dem Hotel Gellért (eraviskische Siedlungsreste, Brennöfen, Lehmmauer, Graben, Stein-mauerrest) - Beszédes, J. - Terei Gy., Aqfüz 9 (2003) 136-143.

24. X I . Móricz Zsigmond Platz (Schichtbeobachtung) - Bes­zédes József, Terei György Aqfüz 9 (2003) 194.

25. X I . Kosztolányi Dezső Platz (Schichtbeobachtung) - Bes­zédes József, Terei György Aqfüz 9 (2003) 194—195.

26. X I . Fehérvári Str. - Bocskai Str. Kreuzung (Schichtbeob­achtung) - Beszédes József, Terei György Aqfüz 9 (2003) 195.

27. V. Március 15. Platz (Gräber, römische Schicht) - Szir­mai, K. - Kovács, E. Aqfüz 9 (2003) 162-172.

Unter Mitwirkung der Archäologen zusammengestellt von Eva Malik und Paula Zsidi

Page 84: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Plan 1. Ausgrabungen 1969-1971, Nr. 1-36.

Page 85: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf
Page 86: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf
Page 87: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf
Page 88: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf
Page 89: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf
Page 90: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf
Page 91: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf
Page 92: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf
Page 93: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf
Page 94: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf
Page 95: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf
Page 96: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Plan 7. Ausgrabungen 1989-1994, Nr. 1-63.

Page 97: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf
Page 98: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf
Page 99: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf
Page 100: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Plan 9. Ausgrabungen 1999-2001, Nr. 1-77.

Page 101: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf
Page 102: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf
Page 103: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

10.2. KONSERVIERUNG RÖMISCHER BAUDENKMÄLER IN BUDAPEST IN DEN JAHREN 1969-2002

Die archäologischen Ausgrabungen der zurückliegenden For­schungsperiode haben unter anderem zahlreiche Baudenkmäler an den Tag gebracht, die vom Standpunkt der Stadtgeschichte herausragende Bedeutung besitzen. Meist wurden die im Stadt­kern liegenden Denkmäler im Rahmen der Stadtentwicklung den Möglichkeiten entsprechend konserviert, restauriert und dem modernen Stadtbild angepaßt (PÓCZY 1984/1, 21-22; NÉMETH 1991/1, 95). Die im Folgenden aufgezählten und auch heute zu besichtigenden Elemente des römischen Erbes sind Dank der in den vergangenen Jahrzehnten eingeleiteten denkmalpflegerischen Maßnahmen erneut wichtiger Bestandteil der Stadt geworden, neben diesen wurden aber auch zahlreiche früher restaurierte Denkmäler erneuert bzw. ergänzt ( K A I -S E R - P Ó C Z Y 1985, PÓCZY 1993, Z S I D I 1993/2).

Zivilstadt von Aquincum

Heiliger Bezirk bei der Quellenfassung am Ausgangspunkt des Aquädukts (Budapest, I I I . Stadtbezirk, Piroska utca 1.) Von den Überresten der Gebäude des ehemaligen heiligen Bezirkes beim Ausgangspunkt des das Legionslager, die Ziv i l -

und die Militärstadt von Aquincum mit Wasser versorgenden Aquädukts sind die Fundamenten eines Heiligtums sowie ein Detail der Kanalisation noch als die Ergebnisse der Ausgra­bungen im Jahren 1960 zu besichtigen. Die vor einigen Jahren durchgeführten Ausgrabungen brachten neben mittelalterlichen und neuzeitlichen Denkmälern Reste weiterer Brunnenhäuser (Quellheiligtum) zutage. Auch von diesen hat man ein Detail auf dem Strandgelände erhalten. Archäologe: Klára Póczy (1964) und Orsolya Láng (2000-2001)

Amphitheater (Bp., I I I . , Zsófia utca 1.) (Abb. I.) In den letzten Jahrzehnten des 19. Jahrhunderts freigelegtes und für Besucher geöffnetes Rundtheater. Hier kam es in den vergangenen Jahrzehnten zu Nachgrabungen und anschließend zur Konservierung der Ruinen. Als neues Element der Rekon­struktion wird auf der Südseite des Westtores das zwischen­zeitlich zerstörte Nemesis-Heiligtum angedeutet. Archäologe: Klára Póczy und Gyula Hajnóczi (1970) Architekt: Agnes H . Vladár, Gyula Hajnóczi, Tamás Mezős

Nördliche Stadtmauer (Bp., I I I . , Ecke Szentendrei út—Római út) (Abb. 2.) Von den die Zivilstadt umgebenden Wehranlagen ist gegen­wärtig westlich des Nordtores ein rekonstruierter Abschnitt der Stadtmauer aus dem 2.-3. Jahrhundert zu sehen, und zwar an der Stelle, wo das Wasserleitungssystem die Mauer durchquerte. Die fast zwei Meter breite, von Zinnen bekrönte Stadtmauer begleitete außen ein Wassergraben und innen ein als Umgang dienender Erdwall. Archäologe: Klára Póczy (1975) Architekt: Gyula Hajnóczi

Ruinen der Zivilstadt Aquincum (Bp., I I I . , Szentendrei út 139) (Abb. 3.) Die in den 1960er Jahren begonnenen und sich nahezu auf das ganze Gebiet erstreckenden Konservierungen im Ruinen­gelände der Zivilstadt von Aquincum - das in erster Linie die Reste der seit den achtziger Jahren des 19. Jahrhunderts freigelegten Gebäude des ehemaligen Stadtzentrums umfaßt - wurden Anfang der siebziger Jahre abgeschlossen. I m Zuge dieser Arbeiten wurden die Ruinen des großen Heiligtums, der westlichen Seite der Basilika, des Peristylhauses, der Ladenreihe, des grossen öffentlichen Bades, der Markthalle

Page 104: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Abb. 2. Der Kreuzung von Aquädukt und nördlicher Stadtmauer der Zivilstadt

und des schon früher konservierten Handwerkerviertels wie­derhergestellt. Archäologe:^ Klára Póczy (1964-1970) Architekt: Agnes H . Vladár ( H . Vladár, A., Die urbanistische Lage der römischen Bürgerstadt Aquincum in der Stadtrege­lung von Óbuda und ihre Probleme. Acta Technica Scientia­r u m Hungaricae 67 (1970) 165-176.)

In der Folgezeit ging die denkmalpflegerische Arbeit zu kleine­ren Schritten über und beschränkte sich hauptsächlich auf die Erhaltung der Bausubstanz sowie Restaurierungen bzw. Ergän­zungen kleineren Umfangs an den folgenden Schauplätzen (erwähnt sind nur die Angaben der mit Wiederherstellungen ver­bundenen Nachgrabungen, nicht aber frühere Ausgrabungen): • östlicher Teil der Basilika (Abb. 4.) Archäologe: Klára Póczy - Paula Zsidi (1990), Erzsébet Mári­ty (1991-1993) Architekt: Gyula Hajnóczi (1990-1993) • sog. Metzger-Haus (Abb. 5.) Archäologe: Klára Póczy (1982, 1984) Architekt: Gyula Hajnóczi • sog. Händler-Haus Archäologe: Agnes Borosi Kovács - Paula Zsidi (1982) Architekt: Gyula Hajnóczi • Mithräum des M. A. Victorinus (Abb. 6.) Archäologe: Margit Németh (1999) Architekt: Agnes H . Vladár • Wohnhaus neben dem sog. Zweipfeiler-Gebäude Archäologe:^ Paula Zsidi (1998) Architekt: Agnes H . Vladár • sog. Symphorus-Mithräum Archäologe: Paula Zsidi (2001) Architekt: Ágnes H . Vladár (2001) • Bad der Herberge Archäologe: Paula Zsidi (1995, 2002) Architekt: Ágnes H . Vladár (2001)

Anknüpfend an den weiteren Ausbau der Museumstätigkeit kam es im zurückliegenden Zeitraum im Ruinengelände der Zivilstadt von Aquincum auch zu bedeutenden Investi­tionen. Die Einrichtung des sog. Säulenlapidariums u m das Museumsgebäude ermöglichte die Präsentation von etwa 200 Steindenkmälern und seit 1973 auch der Sarkophage. Ende der 1970er Jahre wurde entlang der östlichen Einzäunung des Ruinenfeldes die ständige Ausstellung der Steindenkmäler, das Lapidarium, errichtet. Ein weiterer wichtiger Schritt für das Ruinengelände war, daß 1991/92 der südöstliche Teil der Zivilstadt in die Benutzung des Aquincum-Museums überging. Damit vergrößerte sich die Präsentationsfläche beträchtlich, und dadurch war es möglich, auch im südöstlichen Teil des Ruinengeländes Ordnung zu schaffen, so dass die dort ausge­grabenen und zum Teil wieder zugeschütteten Ruinen endlich in einen den denkmalpflegerischen Anforderungen entsprechen­den Zustand versetzt werden konnten. Die Geländeordnungs-pläne fertigten Ágnes H . Vladár und Károly Örsi an, und im Jahre 2000 wurde am Südrand des neugeordneten Areals das neue Museumsgebäude (nach Plänen von László Rajk und János Balázs) übergeben.

Abb. 3. Ruinen der Zivilstadt Aquincum

Page 105: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Abb. 4. Südteil der Basilica

Aquädukt (Bp., I I I . , auf der Linie Szentendrei út) (Abb. 7.) Die baulichen Überreste des Aquädukts waren im zurück­liegenden Zeitraum Gegenstand einer Präsentation größeren Stils. Das betraf in erster Linie die im Abschnitt der Zivilstadt freigelegten Pfeiler des Bauwerkes, die den Aquädukt auf der Ostseite begleitende Straße sowie die bis zu mehreren Metern Höhe erhalten gebliebene Mauer der diese Straße abschließen­den Ladenzeile. Darüber hinaus wurde im Trennstreifen der Fahrbahn der Str. Nr . 11 ein kleiner Abschnitt der Wasserlei­tung mit den charakterischen Bögen rekonstruiert. Archäologe: Melinda Kaba, Klára Póczy, Mária Pető, Paula Zsidi (1975-1979) Architekt: Gyula Hajnóczi (1976-1979)

Abb. 6. Mithräum des M. A. Victorinus

Das Legionslager von Aquincum und dessen Bezirk

Osttor des Legionslagers und dessen Umgebung (Bp., I I I . , Kórház u. 7. - Harrer Pál u.) (Abb. 8.) Zwei achteckige Tortürme des Torbaus mit drei Offnungen, die durch das Tor führende, mi t Steinplatten gepflasterte Straße sowie je ein Abschnitt der Lagermauer im Torbereich sind zu besichtigen. Die gegenwärtige Rekonstruktion zeigt die Tortürme in dem Zustand, wie man sie in der zweiten Hälfte des 3. Jahrhunderts wieder aufgebaut hatte. Archäologe: Tibor Nagy, Klára Póczy und Margit Németh (1972-1984) Architekt: Gyula Hajnóczi und Tamás Mezős (1985)

Reste einer Kaserne und eines Heiligtums (Bp., I I I . Vöröskereszt utca 1-3.) Das Heiligtum des 4. Jahrhunderts entstand über den Mauern der mehrmals umgebauten Kaserne des Legionslagers aus dem 2. Jahrhundert. Später wurden die Mauern des Heiligtums in das hier im Mittelalter errichtete Franzsikanerkloster einge­bunden. Die heute sichtbaren Gebäudereste vertreten mehrere Bauperioden. Archäologe: Krisztina Szirmai und Júlia Altmann (1973) Architekt: Gyula Istvánfi (Istvánfi, Gy., Feltárt épület­maradványok jelzésszerű bemutatása. Műemlékvédelem 37/1 (1993) 24-28.)

Bad des Legionslagers (Bp., I I I . , Flórián-tér-Vöröskereszt utca) Die Grabungen der letzten Jahre brachten weitere Details des Monumentalbaus an den Tag, unter anderem erneut Wasser­becken, Säulenhallen, ins Freie führende und beheizte Säle, Reste des mit Platten ausgelegten Hofes und eines Springbrun­nens. Seit dem 18. Jahrhundert kommen zu den freigelegten und vorgestellten Details der gut erhaltenen Therme ständig

Page 106: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Abb. 7. Rekonstruierte Strecke des Aquädukt

Abb. 8. Porta praetoria

neue hinzu, und Dank der modernen Gestaltung des darüber befindlichen Verkehrsknotenpunktes können heute auch die zuletzt freigelegten Elemente i m Rahmen einer Museumsprä­sentation besichtigt werden. Archäologe: Melinda Kaba (1979-1984) Architekt: László Ágostházi (Ágostházi, L., Az aquincu­mi katonaváros maradványianak műemléki konzerválása. Műemlékvédelem 37/1 (1993) 46-54. ) Zu einem späteren Zeitpunkt wurde die nördliche Mauer des Bades, die sog. Palaestra, freigelegt. Seit Abschluss der Frei­legung ist i m Belag des Gehweges eine Darstellung der von Pfeilern gestützten Mauer zu sehen. Archäologe: Krisztina Szirmai (1999) Architekt: László Wild

Principia des Legionslagers (Bp. , I I I . , Flórián tér) Von der Lagerkommandantur konnten nur drei Mauerteile des Prunktores (Quadrifons) erhalten werden, die derzeit nicht öffentlich zugänglich sind. Archäologe: Krisztina Szirmai (1973-1975), László Kocsis (1981)

Abb. 9. Atriumhaus eines Offiziers

Atrium im Wohnhaus des Lagerkommandanten (Bp., I I I . , Vörösvári út 1-3. - Florian tér) (Abb. 9.) Die Präsentation zeigt im Wohnhaus des Kommandanten der I . cohors den von Säulen umgebenen Innenhof mit Zisterne sowie Teile der benachbarten Räume. Archäologe: László Kocsis (1983) Architekt: László Agostházi

Südmauer und - Tor des Legionslagers (Bp., I I I . , Vörösvári út - Auffahrt Arpád-Brücke) (Abb. 10.) Die Vierecktürme des südlichen Tores des Legionslagers flankierten zwei Durchgänge, durch die eine Säulenstraße ins Innere des Lagers führte. Besichtigen kann man neben den Fundamenten des Tores die Ladenräume hinter der die Straße säumenden Säulenreihe bzw. Überreste der Kasernen und des Wohnhauses des stellvertretenden Lagerkommandanten. Die Denkmäler spiegeln den Zustand Mitte des 2. Jahrhunderts wider. Archäologe: Klára Póczy und László Kocsis (1977—1979) Architekt: László Agostházi

Spätrömisches Kastell, Mauerdetail mit Zwischenturm (Bp., I I I . , Linie der Templom utca) (Abb. 11.) Ein durchschnittlich 3 m starker, gewölbter Mauerzug der spätrömischen Festung sowie die Stellen des Zwischenturmes und eines der Tortürme wurden hier im Belag des Gehweges markiert. Archäologe: Györgyi Parragi (1973-1974) und Annamária Facsády (1974) Architekt: László Wild

Nordtor des Alenkastells (Bp., I I I . Árpád fejedelem útja) Gezeigt werden durch Darstellungen im Pflaster auf dem modernen Fußgängerniveau die vom Grundriss des Hilfs­truppenlagers bekannten Stellen der nördlichen und östlichen Lagermauer sowie der östlichen Tortürme. Archäologe: Margit Németh (1987-1990) Architekt: László Wild

Page 107: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Abb. 10. Südtor des Legionslagers

Die Militärstadt von Aquincum

Reste der Ziegelbrennöfen (Bp., I I I . , Bécsi út 120-126.) Unter den freigelegten Resten des größten Handwerkerviertels der Legion gelang es, einen Ziegelbrennofen mit rechteckigem Grundriss und fast unbeschädigtem Rost zu erhalten. Der Ofen ist eines unserer ältesten, aus dem 4. Jahrhundert stammenden Industrie-Denkmäler und kann, da er sich in einem Schutzbau im Souterrain eines modernen Unternehmens befindet, momen­tan nicht besichtig werden. Die Überreste eines anderen Ziegel­brennofens sind ebenfalls unter dem Gebäude konserviert. Archäologe: Györgyi Parragi (1970) Architekt: Dénes Tímár

Frührömische Grabumfassungen und spätrömisches Gebäude (Bp., I I I . Lajos utca 4-6.) (Abb. 12.) Zum ersten Mal in Aquincum konnten Grabdenkmäler an ihrer ursprünglichen Stelle erhalten werden. Die drei zum ehemaligen Westfriedhof der Militärstadt gehörenden Grabum-mauerungen befinden sich im Hof eines öffentlichen Gebäudes der Neuzeit, an dessen Fassade in der Lajos utca darüber hinaus die gut erhaltenen Reste eines spätrömischen Gebäudes zu besichtigen sind. Archäologe: Annamária Facsády (1995) Architekt: Agnes H . Vladár

Abb. 11. Südmauer der spätrömischen Festung

Abb. 12. Römische Grabumfassungen südlich der Militärstadt

Contra Aquincum, Nordmauer und Zwischentürme des spätrömischen Kastells Die Präsentation der Ruinen des gegenüber dem Gellértberg liegenden, mehrmals umgebauten Kastells ermöglichte die Modernisierung des Platzes. Die nördliche Mauer des Kastells und der hufeisenförmige Turm sind im Park sichtbar. Archäologe: Tibor Nagy (1970) Architekt: György Hollay, Gyula Hajnóczi

Paula Zsidi

Page 108: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

10.3. AUSSTELLUNGEN DES AQUINCUM-MUSEUMS 1969-2002

1969

Eröffnung der neuen Ausstellung, des Lapidariums sowie des neu hergestellten Ruinenfeldes von Aquincum Zivilstadt Dauerausstellung im Aquincum-Museum, 26. November 1969 Konzept: Klára Póczy Publikation: Sz. Póczy Klára, Aquincum polgárvárosa. Buda­pest, 1971.

1970

Contra Aquincum Wiedereröffnung der Dauerausstellung am Március 15. Platz, 1971 Konzept: Klára Póczy Publikation: Sz. Póczy Klára, Contra Aquincum. Vezető a kiállítás és a tábor romjainak megtekitéséhez. Budapest, 1970.

1971

Budapest Sonderausstellung im Museum für Geschichte der Stadt Leip­zig, 1. September - 15. Oktober 1971 Konzept (römische Periode): Melinda Kaba

Opgravingen in Romeins Budapest Sonderausstellung im Museum te Tongeren, 20. März - 1. Oktober 1972 Konzept: Klára Póczy, Frigyes Kőszegi Publikation: Klára Póczy - Frigyes Kőszegi - Gyula Hajnóczi, Opgravingen in Romeins Budapest. Tongeren, 1972.

1973

Römische Ausgrabungen in Budapest Sonderausstellung im Museum Burg Linn, Krefeld, 1973 Konzept: Klára Póczy, Frigyes Kőszegi

Römische Ausgrabungen in Budapest Sonderausstellung im Haus der Ungarischen Kultur, Berlin, 1973 Konzept: Klára Póczy, Frigyes Kőszegi, Margit Németh

Publikation: Klára Póczy - Frigyes Kőszegi - Gyula Hajnóczi, Römische Ausgrabungen in Budapest. Berlin, 1973.

Dni Budapestu. Budapeszt na tie historii kultury i Sztuki (Budapest im Spiegel der historischen und künstlerischen Denkmäler) Sonderausstellung im Galerii Towarzystwa Sztuk Pieknych w Stara Kordegarda, Warschau, 3. Apri l - 7. Mai 1973 Konzept: Melinda Kaba

1974

Régészeti ásatások Budapesten (Archäologische Ausgrabungen in Budapest) Sonderausstellung im Historischen Museum Budapest ( H M B ) , 1974 Konzept (römische Periode): Krisztina Szirmai, Publikation: Szirmai Krisztina - Kaliczné Schreiber Rózsa, Régészeti ásatások Budapesten. Kiállítás a Budapesti Történeti Múzeumban. Budapest, 1974.

By;iaiieuia B Or.iej iajioio Ha HcropuMccKiue H xyaoMcecTBemi iiavieiuHnn (Budapest im Spiegel der historischen und künst­lerischen Denkmäler) Sonderausstellung in Sofia, 1974 Konzept: Melinda Kaba

1976

Pannónia fővárosa, Aquincum - Aquincum, The Capital of Roman Pannónia Dauerausstellung im Ausstellungsgebäude des Aquincum-Muse­ums des H M B , September 1976 - April 1994 Konzept: Klára Póczy Publikation: Póczy Klára, Aquincum. Budapest, 1980., Póczy Klára, Aquincum polgárvárosa. Budapest, 1983.

Az aquincumi legiostábor ásatásának legújabb eredményei (Neue Ergebnisse der Ausgrabungen des Legionslagers Aquincum) Sonderausstellung anläßlich des X I . Internationalen Limeskon­gresses im H M B , Metszettár, 1976 Konzept: Klára Póczy, Németh Margit, Krisztina Szirmai

Page 109: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

A rómaiak Albertfalván (Die Römer in Albertfalva) Sonderausstellung in den Öntödei Vállalat (Gießwerken), X I . Bezirk, Budapest, 19. September - 2 1 . Oktober 1978 Konzept: Krisztina Szirmai Publikation: Szirmai Krisztina, A rómaiak Albertfalván. - Die Römer in Albertfalva. - PHMJIHHC B An6epT(})ajiBe Budapest, 1978.

1984

Az aquincumi legiótábor és a középkori Óbuda (Das Legionslager Aquincum und das mittelalterliche Óbuda) Dauerausstellung in der Unterführung des Flórián Platzes, 1984 Konzept (römische Periode): Margit Németh

Terra sigillata. Egy birodalom luxusedényei tükrében (Terra Sigillata. Ein Weltreich im Spiegel seines Luxusgeschirrs) Sonderausstellung der Prähistorischen Staatssammlung, Mün­chen in H M B , 4. Juli - 22. September 1984 Konzept: Jochen Garbsch, Klára Póczy, Dénes Gabler Publikation: Terra sigillata. Egy birodalom luxusedényei tük­rében. Budapest, 1984. Text: Dénes Gabler nach J. Garbsch: Terra Sigillata. Ein Weltreich im Spiegel seines Luxusgeschirrs. München, 1982.

1985

Aus der Geschichte der Stadt Budapest Sonderausstellung im Museum der Stadt Linz, 7. November - 1. Dezember 1985 Konzept (römische Periode): Margit Németh Publikation: Ungarische Woche Linz 1985. Aus der Geschichte der Stadt Budapest. Budapest zur Römerzeit. Linz, 1985.

1986

Das römische Budapest Sonderausstellung im Museum Burg Linn, Krefeld, 16. März - 25. Mai 1986 Konzept: Klára Póczy Publikation: Klára Póczy - Paula Zsidi, Római kori ásatások Budapesten (1970-1985). Neue Ausgrabungen im römischen Budapest (1970-1985). Budapest, 1986.

Das römische Budapest Sonderausstellung in Freiburg, 1986 Konzept: Klára Póczy Publikation: Klára Póczy - Paula Zsidi, Római kori ásatások Budapesten (1970-1985). Neue Ausgrabungen im römischen Budapest (1970-1985). Budapest, 1986.

Das römische Budapest Sonderausstellung im Westfälischen Museum für Archäologie, Münster, 19. Oktober 1986 - 4. Januar 1987 Konzept: Klára Póczy

Publikation: Das römische Budapest. Neue Ausgrabungen und Funde in Aquincum. Münster/Lengerich, 1986. Ed. H . Polenz

1987

Das römische Budapest Sonderausstellung im Waffenkeller der Schallaburg, 1. Mai - 1. November 1987 Konzept: Klára Póczy Publikation: Das römische Budapest. Neue Ausgrabungen und Funde in Aquincum. Münster/Lengerich, 1986. Ed. H . Polenz

Das römische Budapest Sonderausstellung in Klagenfurt, 18. September 1987 - 31. März 1988 Konzept: Klára Póczy Publikation: Das römische Budapest. Neue Ausgrabungen und Funde in Aquincum. Münster/Lengerich, 1986. Ed. H . Polenz

1988

Das römische Budapest Sonderausstellung in Graz, in der Ludwigsburg des Schlosses Plankenwarth, 4. Mai bis 30. Oktober 1988 Konzept: Klára Póczy Publikation: Das römische Budapest. Neue Ausgrabungen und Funde in Aquincum. Münster/ Lengerich, 1986. Ed. H . Polenz

Aquincum, citta' Romana a Budapest Sonderausstellung im Accademia d'Ungheria in Roma, 19. Oktober 1988 Konzept: Klára Póczy

1989

Das römische Budapest Sonderausstellung in Kempten, 1989 Konzept: Klára Póczy Publikation: Das römische Budapest. Neue Ausgrabungen und Funde in Aquincum. Münster/Lengerich, 1986. Ed. H . Polenz

Aquincum. Budapest a római korban (Aquincum. Das römische Budapest) Jubiläumausstellung im HMB, Juli 1989 - 1990 Konzept: Klára Póczy, Margit Németh Publikation: Aquincum. Budapest a római korban. Budapest, 1994. Ed. Póczy Klára, Lengyelné Kurucz Katalin

Aquincum - Múlt, jelen, „?" (Aquincum - Vergangenheit, Gegenwart, „ ? " ) Sonderausstellung in Óbuda, im Krúdy-Haus, 26. Februar - 26. April 1990

Konzept: Paula Zsidi, Gyula Hajnóczi

Das römische Budapest Sonderausstellung in der Prähistorischen Staatssammlung, München, 8. November 1990 - 10. Februar 1991 Konzept: Klára Póczy

Page 110: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Publikation: Das römische Budapest. Neue Ausgrabungen und Funde in Aquincum. Münster/Lengerich, 1986. Ed. H . Polenz

1991

Romeins Boedapest Sonderausstellung im Thermenmuseum Heerlen, 13. April — 1. Juli 1991 Konzept: Klára Póczy, Jo Jamar Publikation:Romeins Boedapest. Nieuwe opgravingen en vonds­ten in Aquincum. Budapest/Heerlen, 1991. Ed. J. Jamar

Das römische Budapest Sonderausstellung im Historischen Museum der Pfalz in Spey­er, Juli - Oktober 1991 Konzept: Klára Póczy Publikation: Das römische Budapest. Neue Ausgrabungen und Funde in Aquincum. Münster/Lengerich, 1986. Ed. H . Polenz

1992

Aquincum varázsa. Egy római város utóélete (Der Zauber von Aquincum. Das Nachleben einer römischen Stadt) Sonderausstellung in der Metszettár des H M B , 10. April - 17. Juli 1992 Konzept: Katalin Lengyel-Kurucz

T R I G O N E . Antik és modern mozaikok az Aquincumi Múzeumban (Antike und moderne Mosaiken im Aquincum-Museum) Sonderausstellung in den Schutzgebäuden des Aquincum-Mu­seums, 16. Juli - 30. August 1992 Konzept: Ernő Miklós Balázs, Orsolya Madarassy

Római kerámiaművészet Aquincumban Römische Keramik in Aquincum Sonderausstellung im HMB, 11. August 1992 bis Februar 1993 Konzept: Klára Póczy, Paula Zsidi Publikation: Póczy Klára - Zsidi Paula, Römische Keramik in Aquincum. Budapest, 1992.

Das römische Budapest Sonderausstellung in Wels, 16. Oktober - 29. November 1992 Konzept: Klára Póczy Publikation: Das römische Budapest. Neue Ausgrabungen und Funde in Aquincum. Münster / Lengerich, 1986. Ed. H . Polenz

1994

Istenek, katonák, polgárok Aquincumban Gods, Soldiers, Citizens in Aquincum Dauerausstellung im Museumsgebäude des Aquincum-Muse­ums, 4. April 1995 Veranstalterin: Paula Zsidi Publikation: Istenek, katonák, polgárok Aquincumban. Buda­pest, 1995. Ed. Zsidi Paula, Gods, Soldiers, Citizens in Aquincum. Budapest, 1995. Ed. Paula Zsidi

Aquileia - Aquincum Sonderausstellung im HMB, 27. Juni - 6. September 1995 Konzept: Annamária Facsády, Maurizio Buora Publikation: Aquileia - Aquincum. Budapest, 1995. Ed. Klára Szabó

1996

Az 1995. év legszebb ásatási leletei. A Selection from the Excavation Findmaterial of the Aquincum Museum in 1995 Sonderausstellung im Ausstellungsgebäude des Aquincum-Mu­seums, 15. Apri l bis 31. Oktober 1996 Konzept: Paula Zsidi Publikation: Aquincum - A B T M Aquincumi Múzeumának ásatásai és leletmentései 1995-ben. Aquincum - Excavations and Rescue Work at the Aquincum Museum in 1995. Aquin­cumi Füzetek 2. Budapest, 1996. Ed. Zsidi Paula

Növények szerepe a római korban (Die Rolle der Pflanzen in der Römerzeit) Sonderausstellung im Schutzgebäude des Aquincum-Museums, 24. Mai - 3 1 . August 1996 Konzept: Katalin Lengyel-Kurucz, Katalin Kővágó-Szentirmai

Aquincum a honfoglalás idején. Mit talált Árpád fejedelem 896-ban „Attila városá"-ból Óbudán? (Aquincum in der Zeit der Landnahme. Was fand Fürst Árpád im Jahr 896 von der „Stadt Attilas" in Óbuda noch vor?) Sonderausstellung im sog. Schutzgebäude mit zwei Pfeilern des Aquincum-Museums, 12. September - 31. Oktober 1996 Konzept: Klára Póczy Publikation: Póczy Klára, Aquincum a honfoglalás idején. Mit talált Árpád fejedelem 896-ban „Attila városa"-ból Óbudán? Budapest, 1996.

1997

Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica. Élet a Római Birodalom két városában Augusta Raurica / Aquincum. Das Leben in zwei römischen Provinzstädten Sonderausstellung im H M B , 26 März - 22. Juni 1997 Publikation: Out of Rome. Aquincum - Augusta Raurica, Élet a Római Birodalom két városában. Augusta Raurica / Aquincum. Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997. Red. A. Furger, K. Kob, P. Zsidi, M . Guggisberg

Az 1996. év legszebb ásatási leletei. A Selection from the Excavation Findmaterial of the Aquincum Museum in 1996 Sonderausstellung im Ausstellungsgebäude des Aquincum-Mu­seums, 15. April - 31 . Oktober 1997 Konzept: Annamária Facsády Publikation: Aquincum - A B T M Aquincumi Múzeumának ásatásai és leletmentései 1996-ban. Aquincum - Excavations and Rescue Work at the Aquincum Museum in 1996. Aquin­cumi Füzetek 3. Budapest, 1996. Ed. Zsidi Paula

Page 111: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Nagy Lajos emlékkiállítás (Ausstellung im Gedanken von Lajos Nagy) Sonderausstellung in der Metszettár des H M B , 11. Juli - 10. September 1997 Konzept: Katalin E. Csontos Publikation: Nagy Lajos emlékezete 1897-1997. Konferencia és kiállítás. (Erinnerung von Lajos Nagy 1897-1997. Tagung und Ausstellung) Budapest Régiségei 32 (1998) 19-104.

1998

Ősi népek - antik kultúrák. Budapest története az őskortól az avar kor végéig (Völker der Urzeit, Kulturen der Antike. Geschichte Budapests von der Urzeit bis zum Ende der Awarenperiode) Dauerausstellung im H M B , Februar 1998 Konzept (römische Periode): Annamária Facsády

Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica. Elet a Római Birodalom két városában Augusta Raurica/Aquincum. Das Leben in zwei römischen Provinzstädten Sonderausstellung in der Römerstadt Augusta Raurica (Schweiz), 28. März - 30. August 1998 Publikation: Out of Rome. Aquincum - Augusta Raurica, Elet a Római Birodalom két városában. Augusta Raurica /Aquincum. Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997. Red. A. Furger, K Kob, P. Zsidi, M . Guggisberg

Az 1997. év ásatási leletei. A Selection from the Excavation Findmaterial of the Aquincum Museum in 1997 Sonderausstellung im Ausstellungsgebäude des Aquincum-Mu­seums, 15. April - 31 . Oktober 1998 Konzept: Annamária Facsády Publikation:Aquincum - A BTM Aquincumi Múzeumának ásatásai és leletmentései 1997-ben. Aquincum - Excavations and Rescue Work at the Aquincum Museum in 1997. Aquin­cumi Füzetek 4. Budapest, 1998. Ed. Zsidi Paula

Archaeometria az Aquincumi Múzeumban. Archaeometry in Aquincum Museum Sonderausstellung im Schutzgebäude des Aquincum-Museums, 29. Apr i l - 15. Oktober 1998 Konzept: Alice M . Choyke Publikation: Archaeometria az Aquincumi Múzeumban. Archa­eometry in Aquincum Museum. Leporelló, Budapest, 1998. Text: A . M . Choyke

Az aquincumi helytartói palota The Govenor's Palace in Aquincum Sonderausstellung im Metszettár des H M B , 10. Juni - 30. September 1998 Konzept: Katalin H . Kérdő Publikation: Az aquincumi helytartói palota. The Govenor's Palace in Aquincum. Leporelló. Budapest, 1998. Text: Katalin H . Kérdő

P A L L E S C H I — Roma Imperiale. Az Örök Róma emlékei (Die Denkmäler des ewigen Roms) Sonderausstellung im Kiscelli-Museum mit dem H M B , 19. Juni - 3 1 . August 1998

Organisation: Annamária Vígh, Paula Zsidi

1999

Az 1998. év legújabb leletei az Aquincumi Múzeumban A Selection from the Excavation Findmaterial of the Aquincum Museum in 1998 Sonderausstellung im Ausstellungsgebäude des Aquincum-Mu­seums, 15. Apr i l - 31 . Oktober 1999 Konzept: Annamária Facsády Publikation: Aquincum - A B T M Aquincumi Múzeumának ásatásai és leletmentései 1998-ban. Aquincum - Excavations and Rescue W o r k at the Aquincum Museum in 1998. Aquin­cumi Füzetek 5. Budapest, 1999. Ed. Zsidi Paula

Culinaria Romana. Az antik Róma gasztronómiája Aquincumban (Gastronomie der antiken Rom in Aquincum) Sonderausstellung im Schutzgebäude des Aquincum-Museums, 29. April - 3 1 . Oktober 1999 Konzept: Klára Póczy, Katalin Lengyel-Kurucz

Császárkori portrék Aquincumban. Kaiserzeitliche Porträts in Aquincum Sonderausstellung i m HMB, 11. Ma i - 6. Juli 1999 Konzept: Krisztina Szirmai Publikation: Krisztina Szirmai, Kaiserzeitliche Porträts in Aquincum. Katalog der Ausstellung. 6. Internationales Kollo­quium über Probleme des Provinzialrömischen Kunstschaffens 11-15. Mai 1999. Budapest - Aquincum. Budapest, 1999.

Egy múzeumi kiállítóhely újjászületése. Fürdőmúzeum, a római kori Thermae Maiores. (Wiedergeburt einer Ausstellungsstätte des Aquincum-Museums. Bädermuseum, die römischen Thermae Maiores) Tableauaustellung i m Fürdőmúzeum des Aquincum-Museums, 7. Juli - 7. November 1999 Konzept: Paula Zsidi

2000

Válogatás az Aquincumi Múzeum 1999. évi ásatási leleteiből. A Selection from the Excavation Findmaterial of the Aquincum Museum in 1999 Sonderausstellung i m Ausstellungsgebäude des Aquincum-Mu­seums, 15. Apri l - 3 1 . Oktober 2000 Konzept: Annamária Facsády Publikation: Aquincum - A BTM Aquincumi Múzeumának ásatásai és leletmentései 1999-ben. Aquincum - Excavations and Rescue Work at the Aquincum Museum in 1999. Aqu in ­cumi Füzetek 6. Budapest, 2000. Ed. Zsidi Paula

Page 112: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Svátecní vsední dny v Aquincu, v Budapesti rímské doby. Festivals and Daily Life in Roman Budapest Sonderausstellung im Múzeum hlavníko mësta Prahy, 18. Mai - 9. September 2000 Konzept: Annamária Facsády Publikation: Svátecní vsední dny v Aquincum, v Budapesti fímské doby. Festivals and Daily Life in Roman Budapest. Leporelló. Budapest, 2000. Text: Annamária Facsády

A Gellérthegy múltja és jelene (Vergangenheit und Gegenwart des Gellértberges) Dauerausstellung in der Zitadelle - Gellértberg, 24. Mai 2000 Konzept (römische Periode): Mária Pető

Kelta asszonyok, római hölgyek. Celtic Women, Roman Ladies Sonderausstellung zur römischen Tracht im Schutzgebäu­de des Aquincum-Museums, 26. Mai 2000 - 31. Oktober 2001 Konzept: Orsolya Madarassy, Ildikó Oka, Annamária Szu

Ókeresztény emlékek Aquincumban. Ancient Christian Monuments in Aquincum Sonderausstellung anläßlich des MUleniums im Schutzgebäude des Aquincum-Museums, 9. Juni 2000 - 31. Oktober 2001 Konzept: Klára Póczy, Paula Zsidi Publikation: Ókeresztény emlékek Aquincumban. Budapest, 2000. Ed. Zsidi Paula, Frühchristliche Denkmäler in Aquincum. Buda­pest, 2000. Ed. Paula Zsidi, Ókeresztény emlékek Aquincumban. Ancient Christian Monuments in Aquincum. Leporelló. Text: Paula Zsidi

Őskori napok - Aquincumi pillanatok Festivals and Daily Life in Roman Budapest Sonderausstellung anläßlich der Eröffnung des neuen Büroge­bäudes und Depotbasis des Aquincum-Museums, 2 1 . Novem­ber 2000. - 30. März 2001 Konzept: Annamária Facsády, Anna Endrődi

2001

Válogatás az Aquincumi Múzeum 2000. évi leleteiből. A Selection from the Excavation Findmaterial of the Aquincum Museum in 2000 Sonderausstellung im Ausstellungsgebäude des Aquincum-Mu­seums, 14. Apri l - 31 . Oktober 2001 Konzept: Annamária Facsády Publikation: Aquincum - A B T M Aquincumi Múzeumának ásatásai és leletmentései 2000-ben. Aquincum - Excavations and Rescue Work at the Aquincum Museum in 2000. Aquin­cumi Füzetek 7. Budapest, 2001. Ed. Zsidi Paula

Szobák, szentélyek, paloták. Válogatás az Aquincumi Múzeum falfestmény gyűjteményéből. Rooms, Shrines and Palaces. Selection from the Wall-Painting Collections of the Aquincum Museum Sonderausstellung im Ausstellungssaal des neuen Museumsgebäu­des des Aquincum-Museums, 22. Mai - 31. Oktober 2001 Konzept: Orsolya Madarassy

Válogatás az Aquincumi Múzeum 2001. évi leleteiből. A Selection from the Excavation Findmaterial of the Aquincum Museum in 2001 Sonderausstellung im Ausstellungsgebäude des Aquincum-Mu­seums, 15. Apri l - 31. Oktober 2001 Konzept: Annamária Facsády Publikation: Aquincum - A B T M Aquincumi Múzeumának ásatásai és leletmentései 2000-ben. Aquincum - Excavations and Rescue Work at the Aquincum Museum in 2001. Aquin­cumi Füzetek 8. Budapest, 2002. Ed. Zsidi Paula

V F L € P V E R O R V M . Gyermek mindenki volt. V H V E P V E R O R V M . To the Child in all of us Sonderausstellung im Schutzgebäude des Aquincum-Museums, 24. Mai 2000 Konzept: Orsolya Láng, Annamária Szu Publikation: V T L E PVERORVM. Gyermek mindenki volt. V T L E PVERORVM. To the Child in all of us. Leporelló. Text: Orsolya Láng, Annamária Szu

Építménytől az épületig — ásatástól a rekonstrukcióig. From Hut to Building - from Excavation to Rekonstruktion. Sonderausstellung im Ausstellungssaal des neuen Museumsge­bäudes des Aquincum-Museums, 25. Juni 2002 Konzept: Anna Endrődi, Paula Zsidi Publikation: Építménytől az épületig - ásatástól a rekonstruk­cióig. From Hut to Building — from Excavation to Reconstruc­tion. Budapest, 2002. Ed. Anna Endrődi, Paula Zsidi

In der Zusammenarbeit organisierte Ausstellungen:

Von Augustus bis Attila Leben am ungarischen Donaulimes. Sonderausstellung im Archäologischen Landesmuseum Baden-Württemberg Konstanz, im Kurpfälzischen Museum der Stadt Heidelberg und im Württembergischen Landesmuseum Stutt­gart Aalen, December 2000 bis Januar 2002 Mit der Zusammenarbeit des Ungarischen Nationalmuseums Konzept: Zsolt Visy, László Kocsis, Margit Németh Publikation: Von Augustus bis Attila. Leben am ungarischen Donaulimes. Schriften des Limesmuseums Aalen 53. Stuttgart, 2000.

Romains de Hongrie Sonderausstellung im Musée de la Civilisation gallo-romaine Lyon, 4. Dezember - Ende Mai 2002 In Zusammenarbeit des Ungarischen Nationalmuseums Konzept: Jaques Lasfargues, Annamária Facsády, Paula Zsidi Publikation: Romains de Hongrie 1er - Ve siècles après J.-C. Lyon, 2001. Ed. Annamária Facsády, Paula Zsidi

Annamária Szu

Page 113: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

10.4. TAGUNGEN DES AQUINCUM-MUSEUMS 1969-2002

„Római város a modern városban. The Roman Town in the Modern City" Internationale Tagung aus dem Anlass des hundertjährigen Jubiläums des Aquincum Museums Aquincum, 16-20. Oktober 1994 Organisation: Paula Zsidi Publikation der Vorträge: The Roman Town in the Modern City. Aquincum Nostrum I I . Budapest, 1998. Ed. Margit Németh

Gedanken von Lajos Nagy Festtagung anläßlich des 100. Geburtstags von Lajos Nagy Budapest, 11. Juli 1997 Organisation: Katalin E. Csontos Publikation der Vorträge: Nagy Lajos emlékezete (1897-1997). Konferencia és kiállítás. Budapest Régiségei 32 (1998) 19 -101. Red. Katalin E. Csontos

6. Internationales Kolloquium über Probleme des provinzi­alrömischen Kunstschaffens Budapest, 11-16. Mai 1999 Organisation: Paula Zsidi Publikation der Vorträge: Akten des 6. Internationalen K o l ­loquiums über Probleme des Provinzialrömischen Kunstschaf­fens. Budapest Régiségei 34 (2001) Red. Erzsébet Hanny, Annamária Szu, Paula Zsidi

Die norisch-pannonische Städte und das römische Heer im Lichte der neuesten archäologischen Forschungen I I . Internazionale Tagung über norisch-pannonische Städte Aquincum, 11-14. September 2002 Organisation in der Zusammenarbeit mi t dem Archäologischen Institut der Universität Eötvös Loránd: László Borhy, Paula Zsidi Publikation der Vorträge: Akten der 2. Internationalen Kon­ferenz über norisch pannonische Städte. Aquincum Nostrum I I .3 . Red. László Borhy, Paula Zsidi, unter Druck

Paula Zsidi

Page 114: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

10.5. WISSENSCHAFTLICHE T A T I G K E I T DER MITARBEITER DES AQUINCUM-MUSEUMS 1969-2002

B E S Z É D E S , József

1996

• Dioscuros ábrázolású sarokkő Alsóhetényből. In : FolArch 45 (1996) 133—152.

2000

• Adatok az 1599. évi „tolnai" csata lokalizálásához. I n : Szekszárdi Wosinsky Mór Múzeum Évkönyve, Szekszárd, 1999 [2000], 271-292.

• Újabb rómaikori kőemlékek Paks-Dunakömlődről. In : Szekszárdi Wosinsky Mór Múzeum Évkönyve, Szekszárd, 2000, 113-128.

• Másodlagosan felhasznált római kori kőemlékek a kalocsai székesegyház Paksra került faragványai közt. Paksi Múzeumi Füzetek 1 (2000) 9^16.

2001

• Depictions of an Early Portraittype of Emperor Nero on Some Gravestones from Pannónia. BudRég 34 (2001) 17-28.

2002

• A volt Házgyár alatti feltárás során előkerült faragott kőtöredékek értékelése. (Bewertung der bearbeiteten römischen Stein­fragmente aus der Freilegung auf dem Gebiet des ehemaligen Bauunternehmens.) BudRég 35/1 (2002) 159—172.

• Mossert, M . , Die Grabsteine der Legio X V Apollinaris in Carnuntum. Carnuntumjb (2002) 9-98.

BUGÁN, Adél

1994

• Ree. Kossatz A.-U. , Funde aus Milet V. 1. Die megarischen Becher. Berlin, 1990. ActaArchHung 46 (1994) 44-45.

1998 • Madarassy O.: Fazekasműhely nyoma az aquincumi katonaváros délnyugati részében. (Traces of a pottery workshop in

the southwestern section of the Aquincum Mili tary Town.) Aqfüz 4 (1998) 55-60. 2002 • Újabb kutatási eredmények az aquincumi lelőhelyű ólommázas serpenyők gyártásának körülményeiről. ComAH (2002)

93-116. • Terrakotta ábrázolások az aquincumi polgárváros déli előteréből. (Terracottas from the Souther Forefront of the Aquincum

Civil Town) . BudRég 35/1 (2002) 173-179. • The face of Marcus Aurelius. I n : (ed. H . Győry-Zs. Mráv) Aegyptus et Pannónia 1. Acta Symposii anno 2000, Budapest,

2002, 13-20. C H O Y K E , Alice

1979

• A classification of the bone and antler tools from the Bronze Age hill-fortress of Pákozdvár. Alba Regia 17 (1979) 9 - 2 1 .

1981

• Régészeti lelőhelyek módszeres felszíni vizsgálata. (Systematic archaeological survey.) ArchÉrt 108 (1981) 95-99.

3 7 6

Page 115: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

• Bartosiewicz L. , Comments on cattle astragali from Pit 55 at Lovasberény - Mihályvár. MittArchlnst 10/11 (1982) 235-240.

1983 • Előzetes jelentés a Tiszaug-kéménytetői ásatás csontszerszámairól. (Preliminary report on the bone tools from Tiszaug-

Kéménytető.) ArchÉrt 109/1 (1983) 3 5 - 4 1 . • Bartosiewicz L . - Horlai J., Mintavételtől az adatfeldolgozásig. (From sampling to data retrieval.) MúzM 12 (1983)

337-344.

1984 • Pitfalls in the analysis of animal production at complex settlements. In: MASCA Journal 3/2, (1984) Zooarchaeology Supple­

ment, 49-52. • Patterns in the use of cattle and sheep/goat metapodials in Bronze Age Hungary. In : Animals in Archaeology 4. Husbandry

in Europe. British Archaeological Reports, International Series 227 (1984) 57—66. • A n analysis of bone, antler and tooth tools from Bronze Age Hungary. Mit tArchlnst 12/13 (1984) 13-57. • Faunal information offered by worked bone assemblages. ActaArchHung 36 (1984) 54—58. • Bartosiewicz L., Interactions between game biology, environment and human behaviour in patterns of deer hunting. I n :

Analysis of a Precolumbian site in Pennsylvania, USA. MittArchlnst 12/13 (1984) 253-262. • Bartosiewicz L . , Numerical classification of cattle astragali from Pit 55 at Lovasberény-Mihályvár. Alba Regia 20 (1984)

181-194.

1985 • Bartosiewicz L., Animal exploitation at the site of Csabdi-Télizöldes. In : Béri Balogh Ádám Múzeum Évkönyve, Szek­

szárd, 1985, 181-194.

1986 • Bartosiewicz L. , Ijmaradványok Hódmezővásárhely-Nagysziget honfoglaláskori temetőjének 63. Sírjából. (Bow remains

from Grave 63 at the Hungarian Conquest Period cemetery of Hódmezővásárhely-Nagysziget.) ComAH (1986) 253-262.

1987 • The exploitation of red deer in the Hungarian Bronze Age. In : Archaeozoologia 1/1, Bordeaux, 1987 109-116. • Bartosiewicz L . , Animal exploitation and its relationships to bone deposition at Lovasberény - Mihályvár. Alba Regia

23 (1987) 7-18.

1989 • Modified animal bone. In : The Roman fort of Ács-Vaspuszta (Hungary) on the Danubian limes. Part I . BAR, British Series

531, Oxford, 1989, 624-632.

1990 • Travail de l'os et de l'ivoire á Kerma. In : Kerma, royaume de Nubie. Mission archéologique de l'Universitéde Genève au

Soudan Genève, 1990, 140-141.

1991 • Bartosiewicz L.: Animal remains from the 1970-1972 excavations of Iatrus (Krivina), Bulgaria. ActaArchHung 43 (1991)

181-209.

1993

• Animal Bones from the Budapest-Albertfalva vicus 1977 Excavations. (Állatcsontok az albertfalvai vicus 1977. évi ásatásából.) BudRég 30 (1993) 133-135.

1994 • Bartosiewicz L. , Angling with bone. In : (Ed. W. Van Neer) Fish exploitation in the past. Koninklijk Museum voor

Midden Afrika, Annalen, Zoologische Wetenschappen. Vol. 274 (1994) 177-182. • Bartosiewicz L., Taxonomie und Typologie der Knochenartefakte von St. Blaise. In : Beiträge zur Archäozoologie und

Prähistorischen Anthropologie. Landesdenkmalamt Baden-Württemberg. Stuttgart, 1994, 263-268.

Page 116: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

1994-1995

• Animal Bones from the Albertfalva vicus. (Excavation years 1990-1991.) ComAH (1994-1995) 51-60.

1995

• Report on the Avar Period antler and bone artifacts from Budakalász-Dunapart. ActaArchHung 47 (1995) 221-240. • Bartosiewicz L., Die Tierreste aus Iatrus-Krivina (Ausgrabung 1970—1972). In: Iatrus-Krivina, Spätantike Befestigung

und frühmittelalterliche Siedlung an der unteren Donau. Schriften zur Geschichte und Kultur der Antike, Bd. 17, Berlin, 1995, 117-121 .

1997 • S. Deschler-Erb, Menü római módra. A mészárszékről az étkezőasztalra. (Menu á la romaine. Von der Schlachtbank

auf den Esstisch.) In: Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica - Elet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 178—183.

• - - S. Deschler Erb, A villagazdaságok állattartása. Augusta Raurica és Aquincum. (Aus Stall, Wald und Weide. Augusta Rarurica und Aquincum.) In : Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica - Elet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 230—237.

1998 • Archeometria az Aquincumi Múzeumban. (Archeometry at the Aquincum Museum.) Aqfüz 4 (1998) 13-18. • The Animal Bone Material from the Ladik Street (Appendix). ComAH (1997) [1998] 148-152. • The manufacturing continuum. Anthropozoologica 25-26 (1998) 65-72 . • The Human-Animal Relationship at Roman Aquincum: An Archaeozoological Perspective. O t ium 5-6 (1998) 1—22. • Bartosiewicz L., Osteological analysis of bone tools: a preliminary case Study from the swiss Neolithic. Acta Archaeo­

logica A S H (1997) [1998] 227-259.

1999 • Bartosiewicz L., Bronze Age animal keeping in Western Hungary. In : Archaeology of the Bronze Age and Iron Age-

Environmental Archaeology-Archaeological Parks. Proceedings of the International Archaeological Conference, Százhalombatta, 3-7. October 1996. (Eds. E. Jerem, I . Poroszlai.) Budapest, 1999, 239-249.

• Camelid bone implement from Incarracay, Cochabamba Valley, Bolivia. In : (Eds. Gyarmati, J. - Varga, A.) Bp. Museum of Ethnography, 1999, 111-113.

• The Worked Bone and Antler Finds from the Middle Bronze Age Late Vatya Culture Site of Soroksár-Várhegy (Appendix). ComAH (1999) 32-33.

• Bone skates: raw material, manufacturing and use. Antaeus 24 (1997-1998) [1999] 148-156.

2000 • A small Neolithic bone chisel from Kompolt-Kistér (Central Hungary). Ősrégészeti Levelek 2/2 (2000) 19-23. • Bartosiewicz L., Bronze Age animal exploitation in the Central Great Hungarian Plain. In : Studies in honour of István

Bona. ActaArchHung 51 (2000) 43-70. • Bronze Age antler and bone manufacturing at Arslantepe (Anatolia). In : Archaeology of Near East IVA. ARC Publication

32. Groningen, 2000, 170-183. • Comments on the osteological identification o f Neolithic bone tools from Switzerland. ActaArchHung 50 (1998) [2000]

233-242. • Refuse and modified bone from Százhalombatta—Földvár Some preliminary observations. I n : SAX, Százhalombatta Archaeo­

logical Expedition, Annual Report 1, Field Season, Százhalombatta, Matrica Múzeum 1998. 2001 • Late Neolithic Red Deer Canine Beads and Their Imitations. In : (Eds., Choyke, A. M . - Bartosiewicz, L.) Craftin Bone

- Skeletal Technologies through Time and Space. BAR, International Series 937, Oxford, 2001, 251-266. • A quantitative approach to the concept of quality in prehistoric bone manufacturing. In : Animals and Man in the Past.

ARC-Publicatie 41, Groningen, 2001, 59-66.

2002 • Archaeozoology of the Near East. 5. In: (Ed. by H . Buitenhuis, - —, M . Mashkour, A . H . Al-Shiyab) Proceedings of the

fifth international symposium on the archaeozoology of southwestern Asia and adjacent areas. ARC-Publicaties 62. Groningen, 2002.

• Bartosiewicz L., Archaeozoology in Hungary. Archaeofauna (2002) 117-129.

Page 117: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

CSONTOS, Katalin

1995 • Tárgykatalógus. (Catalogue of objects) In : (Red. Zsidi, P.) Istenek, katonák, polgárok Aquincumban. (Gods, Soldiers, Citizens

in Aquincum.) Budapest, 1995, 39-73.

1997 • A terített asztal. Aquincum. (Der gedeckte Tisch. Aquincum.) In : Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica - Élet a Római

Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 172-173.

1999 • Az első székesfővárosi múzeum. TBM 27 (1998) [1999] 123-126. • The First Museum of the Capital, the Museum of Aquincum. In : Birth of a Metropolis. T B M 27 (1998) [1999] 94-97. • Megemlékezés Nagy Lajosról. BudRég 32 (1998) [1999] 99-105.

2000

• Pannonian plated fibulas. Anthaeus 24 (1997-1998) [2000] 157-168.

2001 • Facsády, A., Catalogue. In : Romains de Hongrie. Lyon, 2001, 104-119. 2002 • Maróti E., Nagy Lajos (Stichwort) In: (Hrsg. Bodo, S. - Viga, Gy.) Magyar múzeumi arcképcsarnok Budapest, 2002,

641-643.

• Nagy Tibor (Stichwort) In : (Hrsg. Bodo, S. - Viga, Gy.) Magyar múzeumi arcképcsarnok Budapest, 2002, 645-646.

FACSÁDY, Annamária

1975

• Römische Forschungen in Zalalövő. ActaArchHung 27 (1975) 185.

1976 • Előzetes jelentés a későrómai erőd déli védműveinek feltárásáról. BudRég 24 (1976) 145-149. • Aquincum-Táborvárosi Múzeum. Ausstellungsführer. Budapest, 1976. 1977

• Az éremkeretelés szokása a Római Birodalomban. ArchÉrt 104 (1977) 94—97.

1991

• Venus torzó Óbudáról. (Venustorso aus Óbuda [Altofen].) BudRég 27 (1991) 95-98.

1993 • Az aquincumi terrakotta császárábrázolások. (La représentation des empereurs en terre cuite au Musée d'Aquincum.) BudRég

30 (1993) 263-272. 1994 • Aquincumi lepénysütő minták éremkép előzményei. In : A numizmatika és a társtudományok. Szeged, 1994, 65-68. • Trésors de Pannonié du 2 è siècle. In : Akten der 10. Tagung über antike Bronzen. Stuttgart, 1994, 141-146. 1995 • Feltárás az aquincumi katonaváros délkeleti régiójában. (Excavations in the southeastern part of the Aquincum Military town.)

Aqfüz 1 (1995) 32-34. • Borostyánkő ékszerek. (Gioiello dell' ambra.) In : Aquileia-Aquincum. Ausstellungsführer. Budapest, 1995, 49-52 . • Tárgy katalógus. (Catalogo.) In : (Red. Szabó, K.) Aquileia-Aquincum. Ausstellungsführer. Budapest, 1995, 87-98.

1996 • Kutatások az aquincumi katonai territórium déli részén: Budaújlak (Bp. I I . ker.) a római korban. (Research on the southern

part of the Aquincum military territórium: Budaújlak in the Roman Period.) Aqfüz 2 (1996) 14—21.

Page 118: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

• Kaiserdarstellungen aus Terrakotta im Museum von Aquincum. In: Akten des 3. internationalen Kolloquiums über Probleme des provinzialrömischen Kunstschaffens. Köln-Bonn, 1996 21-25.

1997 • Ipari emlékek az aquincumi katonaváros délnyugati részén. (Industrial monuments in the southwestern section of the Military

town.) Aqfüz 3 (1997) 14-17. • Représentations de parures sur les stèles funéraires du Musée Aquincum. In : Akten des IV. internationalen Kolloquiums über Pro­

bleme der provinzialrömischen Kunstschaffens, Celje, 1995. Situla. Razprave Narodnega Muzeja Slovenije 36, 1997, 103-106. • Vogel Müller, V., Divat a Rajnánál és a Dunánál. (Modeschau an Rhein und Donau.) In : Out of Rome. Aquincum

/ Augusta Raurica - Elet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 196-199.

• Divat a Rajnánál és a Dunánál. Ékszerek Aquincumban. (Modeschau an Rhein und Donau. Schmuck in Aquincum.) In: Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica - Élet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinz-Städten. Begleitbuch. Basel, 1997, 200-205.

• Az érem mint a császári propaganda eszköze. (Münzen im Dienst der kaiserlichen Propaganda.) In : Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica - Élet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 248-250.

1999 • Újabb temetőrészlet feltárása Budaújlak déli részén. (New excavations at the cemetery in the southern section of Budaújlak.)

Aqfüz 5 (1999) 20-25. • Feltárás az aquincumi katonaváros délkeleti régiójában I I . (Excavations in the southeastern area of the Aquincum Military

Town, I I . ) Aqfüz 5 (1999) 65 -76 . • Leletmentés az ún. Bécsi úti temető északi részén. (Rescue excavations in the northern section of the so-called Bécsi Street

Cemetery.) Aqfüz 5 (1999) 95 -98 . • A numizmatika jelentősége a római ékszerkutatásban. (The significance of numismatics in the study of Roman jewellery.) In :

Numizmatika és társadalomtudományok I I I . Nyíregyháza, 1999, 117-126.

2000 • Leletmentések az ún. Bécsi úti temető északi részén. (Rescue Excavations in the Northern Part of the so-called Bécsi Street

Cemetery.) Aqfüz 6 (2000) 5 6 - 6 1 . • Római sírkertek Budaújlak déli részén. BudRég 33 (1999) [2000] 279-290. • Válogatás az Aquincumi Múzeum 1999. évi ásatási leleteiből. Műemlékvédelem 44/3. (2000) 189-190. • Roman mounted coins. ActaArchHung 51 (1999-2000) 269-325.

2001 • Kárpáti Z., Korarómai település és partvédelem maradványai Budaújlak déli részén. (Early Roman settlement and remains

of bank defence in the southern part of Budaújlak.) Aqfüz 7 (2001) 14—20. • Feltárás az aquincumi katonaváros délkeleti régiójában I I I . (Excavations in the southeastern part of the Aquincum Military

Town.) Aqfüz 7 (2001) 4 4 - 5 1 . • Une stèle funéraire récemment trouvée á Aquincum. BudRég 34 (2001) 105-108. • Trésors de bijuterie trouvés en Pannonié. Acta Archaeologica Lovaniensia Monographie 12 (2001) 57-69. • Une nouvelle représentation de "Lupa Capitolina" à Aquincum. In : (Red. T. Panhuysen) Die Maastrichter Akten des 5.

Internationalen Kolloquiums über das provinzialrömische Kunstschaffen. Maastricht, 2001, 131-137. • Roman Gold Jewelry in the Laczkó Dezső Museum, Veszprém. Balácai Közlemények 4 (2001) 221-229. • Csontos, K., Catalogue. In : (Red. R. Facsády, A. - Zsidi, P.) Romains de Hongrie. Lyon, 2001, 104—119. • Le parure et le costume traditioneis. In: (Red. R. Facsády, A. - Zsidi, P.) Romains de Hongrie. Lyon, 2001, 42—48.

2002 • Feltárások az ún. „helytartói villa" területén. (Excavations in the area of the so-called "Governor's villa".) Aqfüz 8 (2002)

15-20. • Aranyékszerek az aquincumi katonaváros nyugati temetőjének új feltárásaiból. (Golden jewels from the new excavations of

the western cemetery of the military town of Aquincum.) BudRég 35 (2002) 221-225. • Les formes et les techniques de fabrication des bijoux d'or d 'Aquincum. In: (Red. A. Giumila-Mair) I Bronzi Antichi. Pro-

duzione e Technológia. A t t i del XV Congresso Internazionale sui Bronzi Antichi organizzato dall' Université di Udine, sede di Gorizia Grado-Aquileia 22-26 maggio 2001. Monographies instrumentum 21 , Monragnac, 2002, 517-524.

• Ree. Die Fundmünzen der römischen Zeit in Ungarn. Bd. 3. Komitat Komárom-Esztergom. Berlin/Budapest, 1999. ActaArchHung 52 (2001) 256.

Page 119: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

G A B L E R , Szilvia

2000 • Falfestmények megóvásának problémái Aquincumban. A kiemeléstől a bemutatásig. In : (Red. S. Palágyi) MTA-VEAB Vesz­

prém, 1999-2000, 187-190.

H A B L E , Tibor

1995 • Kutatások Budaújlakon, az aquincumi katonaváros déli peremén. (Research in Budaújlak, on the southern edge of the Aquin­

cum Military town.) Aqfüz 1 (1995) 2 3 - 3 1 .

1996 • Újabb ásatások az aquincumi katonai amfiteátrum közelében. (Recent excavations in the proximity o f the Aquincum Mil i tary

amphitheater.) Aqfüz 2 (1996) 29-39.

1997 • Két város, két folyó, egy birodalmi határ. Aquincum. (Zwei Städte, zwei Ströme, eine Grenze. Aquincum.) In: Out of Rome.

Aquincum / Augusta Raurica - Elet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 36-39.

• Kenyeret és játékokat. Aquincum. (Brot und Spiele. Aquincum.) In : Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica - Élet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 130-137.

• A korai kereszténység. Aquincum. (Das frühe Christentum. Aquincum.) In: Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica - Élet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 286-287.

1998 • Bertin, P., Gazdag római nő sírja a Szalag utcában. (The grave of a wealthy Roman woman on Szalag Street.) Aqfüz

4 (1998) 19-24. • Előzetes jelentés egy kelta (eraviszkusz) telep és római kori temető feltárásáról a vízivárosi katonai tábortól délre. (Preliminary

report on the excavations at a Celtic (Eraviscus) settlement and a Roman Period cemetery south of the Roman military fort in the Víziváros.) Aqfüz 4^ (1998) 25-39.

• Horváth A. - Ringer A. - Végh A., „Visszamerengeni mit é r . . . ? " A Corvin téri ásatás, múltunk megismerésének páratlan lehetősége. Magyar Múzeumok 4/3 (1998.) 13-14.

1999 • Nem mindennapi lelet a katonai amfiteátrum közelében. (An unusual find from the proximity of the Mil i tary amphitheater.)

Aqfüz 5 (1999) 37-49. • A Corvin téri ásatás legújabb eredményei - 1998. (The latest results from the Corvin square excavations - 1998.) Aqfüz

5 (1999) 109-120.

2000 • Temetőrészlet a Bécsi út keleti oldalán. (Cemetery Segment on the Eastern Side of Bécsi Street.) Aqfüz 6 (2000) 14-19. • Márton A., Sírok és sírkövek a Bécsi úti temetőből. (Graves and Gravestones from the Bécsi Street Cemetery.) Aqfüz

6 (2000) 20-36. • Újabb leletmentés a Nagyszombat utcai amfiteátrumtól délre. (Recent Rescue Excavations South of the Nagyszombat Street

Amphitheater.) Aqfüz 6 (2000) 37-45.

2001 • Márton A., Újabb sírok az aquincumi katonaváros nyugati temetőjéből. (New graves from the western cemetery of the

Aquincum Military Town.) Aqfüz 7 (2000) 21-37.

2002 • Néhány újabb sír az aquincumi katonaváros nyugati temetőjéből. (Some recently unearthed graves from the western cemetery

of the Aquincum Military Town.) Aqfüz 8 (2002) 21-28. • Óbuda-Újlak római kori topográfiájának vázlata. (Die Skizze der römerzeitlichen Topographie von Óbuda-Újlak.) BudRég

35/1 (2002) 267-278.

Page 120: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

KABA, Melinda

1970 • Aesculapius ab Aquinco. In : Medical History in Hungary. Budapest, 1970, 47-54. • Die restaurierte Orgel von Aquincum. Studia Musicologica 13 (1970) 323-330.

1971

• A főváros régészeti emlékei és a helytörténet. I n : Helytörténeti kézikönyv. Budapest, 1971, 18-26.

1973

• Aquincum (Stichwörter). In : (Red. Berza, L.) Budapest Lexikon. Budapest, 1973.

1976 • Die römische Orgel von Aquincum. (3. Jahrhundert) Mi t einem Beitrag von Ernő Gegus. Spektralanalytische Untersuchung

der Bestandteile der Orgel von Aquincum. In: Musicologia Hungarica 6, Budapest, 1976 • Az aquincumi aqueductus pilléreinek 1975. évi kutatása. (Előzetes jelentés). (The excavations of the piers of the aqueduct

at Aquincum. (Preliminary report.) BudRég 24 (1976) 225-232, 5 9 - 6 1 , 230-246. • Az aquincumi Fürdő Múzeum. (Das Thermenmuseum von Aquincum.) Ausstellungsführer. Budapest, 1976. 1979

• Műemlék az M-l l-esen. Aquincum vízvezetékének maradványai. Budapest 1 (1979) 12, 30—33.

1980

• The Roman Aqueduct in Óbuda. N H Q (1980) 79, 196-198.

1982

• A Budapesti Történeti Múzeum várostörténeti tevékenysége az 1976—1981 közötti időszakban. Jelentés a fővárosi honismereti­helytörténeti mozgalom... Budapest (1982) 4 8 - 6 1 .

1983 • Die „Thermae maiores" in Aquincum. In: Studien zu den Militärgrenzen Roms. 3. Vorträge des 13. Internationalen Limes­

kongresses, Aalen, 1983. Forschungen und Berichte zur Ur- und Frühgeschichte in Baden-Württenberg 20, Stuttgart, 1986, 336-340.

1984 • I I I . századi éremlelet Budaörsről. N K 82-83 (1984) 7-17. • Ujabb kutatások az aquincumi Thermae maiores területén 1979-ben és 1981-ben (Előzetes jelentés). (Neue Forschungen auf dem

Gebiet der Thermae Maiores von Aquincum im Jahre 1979 und 1981. - Vorläufiger Bericht.) BudRég 25 (1984) 181-226. • A Budapesti Történeti Múzeum ásatásai és leletmentései 1976-1982 között. (Ausgrabungen und Fundbergungen des Buda­

pester Historischen Museums [1976-1982].) BudRég 25 (1984) 455-502. • Fürdőmúzeum a Flórián téren. Budapest 22 (1984) 10, 15-17. • Thermae maiores. Aquincumi katonai nagy fürdő. Führer in dem Museum. Budapest, 1984. • Thermae maiores. The Large Military Bath of Aquincum. Budapest, I I I . , Florian Square. Budapest, 1984. 1985 • Excavation of Roman Bath i n Budapest. N H Q 99 (1985) 179-182. • Aquincum régészeti feltárása 1778-tól napjainkig. A katonai tábor fürdője a „Thermae maiores". Múzeumi Műemlékvédelem

15 (1986) 269-274.

1986

• Thermae Maiores. Das große Bad des Legionslagers von Aquincum. Budapest, I I I . Bez. Flórián-Platz. Budapest, 1986.

1987

• Thermae Maiores. Das große Bad des Legionslagers von Aquincum. Budapest, I I I . Bez. Flórián-Platz. Budapest, 1987.

1991

• Die rekonstruierten und restaurierten „Thermae maiores" der legio I I adiutrix. In : Roman Frontier Studies 1989. Proceedings of the X V e International Congress of Roman Frontier Studies. Exeter, 1991, 232-236.

Page 121: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

• Thermae maiores legionis I I adiutricis. Monumenta Historica Budapestinensia 7 (1991) • Ujabb kutatások az aquincumi orgona szerkezetére vonatkozólag. BudRég 28 (1991) 259.

• Aquincum a régészeti ásatások tükrében. In : (Red. Bókay, Cs. - Mocsy, F.) Óbuda évszázadai. Budapest, 1995, 59-116 .

1996

• Az aquincumi Thermae maiores feltárása 1778-1984. Magyar Műemlékvédelem 10 (1996) 105-138.

1997 • Archäologische Daten über die von Lajos Nagy im Collegium Centonariorum durchgeführten Forschungen. (Eine Ergänzung

zu dem Vortrag von János Minárovics.) Internationales Symposium „Orgel der Klassischen Antike: Die Aquincum Orgel" Hans Heinrich Eggebrecht, Musikwissenschaftliche Verlag Gesellschaft mbH, Kleinblittersdorf, 1997, 119-124.

1998 • Az aquincumi orgona. BudRég 32 (1998) 77-82 .

• Az aquincumi orgona és az 1994-ben Budapesten rendezett nemzetközi symposium. BudRég 32 (1998) 143-148.

2000

• Aquincum a régészeti ásatások tükrében. In : (Red. Bókay, Cs. - Mocsy, F.) Óbuda évszázadai. Budapest, 2000, 83-140.

2001 • Az aquincumi orgona (Kr. u. 228). Budapest, 2001. • Thermae maiores in Aquincum. BudRég 33 (2001) 135-143. 2002

• Szilágyi János (Stichwort) In : (Hrsg. Bodó, S. - Viga, Gy.) Magyar múzeumi arcképcsarnok Budapest, 2002, 852-853.

KÉRDŐ, Katal in

1976 • Előzetes jelentés az aquincumi I I—II I . századi legiostábor déli, valamint a IV. századi erőd nyugati frontján végzett kutatá­

sokról. BudRég 24 (1976) 71-77. 1986 • M . Németh, Zur Frage der Besatzung von Aquincum im 1. Jahrhundert. In : Studien zu den Militärgrenzen Roms I I I .

Vorträge des 13. Internationalen Limeskongresses. Aalen 1983. Forschungen und Berichte zur Vor- und Frühgeschichte i n Baden-Wüttenberg 20. Stuttgart, 1986, 384-388.

1990 • Forschungen im nördlichen Teil des retentura des Legionslagers des 2-3. Jh..s von Aquincum in den Jahren 1983-84. I n :

Der römische Limes in Österreich. Heft 36/2. Akten des 14. Internationalen Limeskongresses 1986 in Carnuntum. Wien, 1990, 703-707.

1991 • Végh A., Régészeti feltárások a Vízivárosban. 1991-1992. Budapesti Történeti Múzeum kiadványa, 1991.

1993 • Németh M . , Aquincum 1. századi megszállásának kérdéséhez. (Zur Frage der Besetzung von Aquincum im 1. Jahrhun­

dert.) BudRég 30 (1993) 47-53.

1995 • A Víziváros rómaikori beépítettségének kutatása. 1991-1994. (Research from 1991-1994 on Roman period constructions in

the Víziváros section of Budapest.) Aqfüz 1 (1995) 15-22.

1996 • Leletmentés a vízivárosi római tábortól nyugatra. (Rescue excavations west of the Víziváros Roman Period Fort.) Aqfüz 2

(1996) 12-13.

Page 122: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

• Előzetes jelentés a helytartói palota szondázó jellegű kutatásairól. (Preliminary report on test excavations at the Governor's Palace.) Aqfüz 3 (1997) 27-39.

• Kutatások az aquincumi 2-3. századi legiótábor retenturájának északi részén, 1983-84-ben. (Forschungen i m nördlichen Teil der Retentura des Legionslagers des 2-3. Jh.s von Aquincum in den 1983-84.) BudRég 31 (1997) 269-272.

• Zur Frage der Lokalisierug des Auxiliarkastells von Víziváros (Budapest). In : (Ed. W. Groenman - van Waateringe et al.) Roman Frontier Studies 1995. Proceedings of the X V I t h International Congress of Roman Frontier Studies, Rolduc. Oxbow Monograph 9 1 , Exeter, 1997, 399-404.

• Reprezentációs építészet. Az aquincumi helytartói palota. (Repräsentationsarchitektur. Der Statthalterpalast von Aquincum.) In: Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica — Elet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 107-111 .

1998 • Die Erforschung des claudischen Auxiliarkastells und seiner Umgebung in Budapest — Víziváros als typisches Beispiel der

stadtarchäologischen Forschung. In : (Red. Németh, M.) The Roman Town in the Modern City. Aquincum Nostrum I I . Budapest, 1998. 246-258.

• Registratur des Fundmaterials der neuen FreUegungen in der Víziváros. In: (Red. Németh, M.) The Roman Town in the Modern City. Aquincum Nostrum I I . Budapest, 1998, 259-263.

• Mi t rejt a Hajógyári sziget? Magyar Múzeumok 4/3 (1998) 11-12.

1999 • Die neuen Forschungen im Gebiet des Statthalterpalastes von Aquincum. In: (Ed. N . Gudea) Roman Frontier Studies. Pro­

ceedings of the X V I I t h International Congress o f Roman Frontier Studies, Zalaü, 1997, Zalaü, 1999, 651—662.

2000 • Kovács E., Kutatások a vízivárosi tábor és vicusának körzetében. (Research in the Environs of the Víziváros Fort.)

Aqfüz 6 (2000) 76-82. • Beiträge zur Materialuntersuchung der Aquincumer Marmordenkmäler. BudRég 33 (1999) [2000] 269-278. • Az aquincumi helytartói palota festményei. Állapotuk, a feldolgozás módszertani lehetőségei. In: (Red. Borhy L.) A római

kori falfestészet Pannoniában. Nemzetközi konferencia a pannóniai falfestészet problémáiról. Komárom, 1998. május 2. Acta Archaeologica Brigetionensia 1 (2000) 157-167.

2001 • Póczy K. - Zsidi P., Eine fragliche Marmorstatue aus Aquincum. BudRég 34 (2001) 147-156. • Az aquincumi helytartói palota. In : (Red. Szlávik, G.) Aelius Aristeidés, Róma magasztalása. A Károli Gáspár Egyetem Bölcsé­

szettudományi Kara Ókortörténeti Tanszékének Kiadványai 1, Budapest, 2000, 211—220.

2002 • Kovács E., Kutatások a vízivárosi római tábor vicusának, illetve középkori Gézavására (később Felhévíz) területén. (Excava­

tions in the territory of the vicus of the Víziváros Roman fort and medieval Gézavására (late Felhévíz).) Aqfüz 8 (2002) 67-75.

• Végh A., Ujabb régészeti kutatások a Vízivárosban. (Recent excavations in the Víziváros.) Aqfüz 8 (2002) 76-80. • Nógrád vármegye történeti helységnévtára (1770—1808). (Red. ) Központi Statisztikai Hivatal, Nógrád megyei Levéltár,

Budapest/Salgótarján, 2002. • Az aquincumi helytartói palota. I n : (Red. Szlávik, G.) Aelius Aristeidés, Róma magasztalása. A Károli Gáspár Egyetem Bölcsé­

szettudományi Kara Ókortörténeti Tanszékének Kiadványai I I , 2002, 269-280.

K I R C H H O F , Anita

1999

• Kamele in Pannonién. C o m A H (1999) 8 7 - 9 1 .

2001

• Válogatás a balácai, római kor i villagazdaság falfestményeiből. Ausstellungsführer. Veszprém, 2001.

2002 • A balácai szüretjelenetes falfestmény rekonstrukciós problémái. Balácai Közlemények 7 (2002) 173-198.

Page 123: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

KOCSIS, László

1984 • 1. sz-i sisak az aquincumi legiostáborból. BudRég 25 (1984) 227-246. • A „városi „ régészet problémái Óbudán. BudRég 25 (1984) 503-506.

1985

• A 2-3 . sz-i aquincumi legiótábor déli kapuja. Ausstellungsführer. Budapest, 1985.

1986 • Németh M . - Póczy K. - Szirmai K , Das Legionslager von Aquincum. In: Studien zu den Militär grenzen Roms I I I .

Vorträge des 13. Internationalen Limeskongresses. Aalen, 1983. Stuttgart, 1986. 398-403. • Neugefundener römischer Helm aus dem Legionslager von Aquincum. In : Studien zu den Militärgrenzen Roms I I I . Vorträge

des 13. Internationalen Limeskongresses. Aalen, 1983. Stuttgart, 1986. 350-354. 1989 • Inschriften aus dem Mithras-Heiligtum des Hauses des Tribunus Laticlavius im Legionslager von Aquincum aus dem 2-3

Jahrhundert. ActaArchHung 41 (1989) 81-92.

1990 • Zur Periodisierung des Hauses des Tribunus Laticlavius im Legionslager von Aquincum. In: (Red. Kandier, M . - Vetters,

H.) Akten des 14. Internationalen Limeskongress 1986. RLiÖ 36/2, Wien, 1990. 709-714.

1991 • A Glass Bowl with engraved ornament from the Mithareum in the Legionary Fort at Aquincum. Journal of Glass Studies

33 (1991) 2 9 - 3 1 . • A tribunus laticlaviusok háza az aquincumi 2-3 . sz-i legiotáborban. (Das Haus der Tribuni Laticlavii aus dem Legionslager

vom 2-3 Jh. in Aquincum. [Vorbericht]) BudRég 28 (1991) 117-197.

1993

• A recently identifyed Cavalry Sport Helmet from Aquincum. BudRég 30 (1993) 281-292.

1997 • Nagytétény-Campona - az 1996. évi kutatások. (Nagytétény-Campona Researches in 1996.) Aqfüz 3 (1997) 73-80. • Campona. Ausstellungsführer. Budapest, 1997. 1998 • Nagytétény-Campona 1997. Aqfüz 4 (1998) 79-88. • A Cavalry Sport Helmet find from Albertfalva. Antaeus 24 (1999) 242-246.

• A new Cavalry Sports Helmet find in the collection of the Budapest Historical Museum. BudRég (1998) 137-144.

1999

• Nagytétény-Campona 1998. Aqfüz 5 (1999) 121-130.

2000

• Nagytétény-Campona. Aqfüz 6 (2000) 91-101.

2001 • Die Südostecke des Legionslagers von Aquincum aus dem 2.-3. Jahrhundert und der daran angrenzende Mauerabschnitt der

spätrömischen Festung. BudRég 34 (2001) 71-78. • A recent stone statue fragment from the territory of the 2 n d - 3 r d century legionary fortress of Aquincum. BudRég 34 (2001)

157-162.

• Nagytétény-Campona. Aqfüz 7 (2001) 103-114.

2002 • Nagytétény-Campona 2001. Aqfüz 8 (2002) 104-113. • Restart of the research in the Roman castle of Campona in Nagytétény - Budapest, District X X I I . (Preliminary Report).

Specimina Nova Universitatis Quincqueeclesiensis 16, Pécs (2000) [2002] 183-198.

Page 124: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

LENGYELNÉ K U R U C Z , Katalin

1990

• Aquincum-Budapest a római korban. Épületgépészet 1990/1.

1995 • 100 éves az Aquincumi Múzeum. (The Aquincum Museum is 100 years old.) In : (Red. Zsidi, P.) Istenek, katonák, polgárok

Aquincumban. God, Soldiers, Citizens in Aquincum. Budapest, 1995, 8-9. 1996 • Póczy K , Apicius - De re coquinaria. Szakácskönyv a római korból. Budapest, 1996.

1998

• Közművelődés Aquincumban egykor és napjainkban. Magyar Múzeumok 4/3 (1998) 48-49.

1999 • Museumpädagogik im Museum Aquincum. In : (Red. Németh, M . ) The Roman Town in the Modern City. Aquincum Nostrum

I I . Budapest, 1998, 270-272. • Zsidi P., Kulturelles Erbe - Kulturtourismus in Aquincum (Budapest, Ungarn). In : Experimental Archaeology. Proceedings

of the International Archaeological Conference Százhalombatta, 3-7 October 1996. Archaeology of the Bronze and Iron Age. Budapest, 1999, 477-485.

LASSÁNYI, Gábor

2001 • Szilas G , Szondázó jellegű feltárás a Budapest, I I I . ker. Pusztakúti út mentén. (Test excavations along Budapest I I I ,

Pusztakúti Road.) Aqfüz 7 (2000) 96-102.

MADARASSY, Orsolya

1991 • A tribunus laticlaviusok háza az aquincumi 2—3. sz-i legiotáborban. A mithraeum falfestménye. (Das Haus der tribuni laticlavii

aus dem Legionslager vom 2-3. Jh. in Aquincum. Wandgemälde des Mithrasheiligtums.) BudRég 28 (1991) 123-126., 154.

• Die bemalte Kultwand i m Mithräum des Legionslagers von Aquincum. KJb 24 (1991) 207-211.

1993

• Tabula gromatici az aquincumi canabaeból. (Tabula gromatici from the canabae of Aquincum.) BudRég 30 (1993) 2 9 7 -317.

1995 • Római kori beépítettség kutatása az aquincumi katonaváros északnyugati határán. (Research into Roman period construction

on the northwestern boundary of the Aquincum Military town.) Aqfüz 1 (1995) 35-37.

1996 • Régészeti kutatások az aquincumi katonaváros nyugati peremén. (Archaeological research at the western edge of the Aquincum

Military town.) Aqfüz 2 (1996) 53-60. • Kutatások az aquincumi katonavárostól északra. (Research north of the Aquincum Military town.) Aqfüz 2 (1996) 61-62.

1997 • Régészeti kutatások a katonaváros nyugati szélén. (Archaeological research in the western edge of the Military Town.) Aqfüz

3 (1997) 48-53. • Ha beletekintünk a rómaiak fazekaiba. Aquincum. (Den Römern in die Kochtöpfe geschaut. Aquincum.) In: Out of Rome.

Aquincum / Augusta Raurica - Élet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 162-165.

• Sokszínű padlók. Mozaikok Aquincumban. (Bunte Böden. Mosaiken in Aquincum.) In: Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica - Élet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Ausstellungsführer. Basel, 1997, 190-191.

Page 125: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

• Házimunka: a textilkészítés példája. Aquincum. (Hausarbeit: zum Beispiel die Textilherstellung. Aquincum.) In: Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica - Elet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Ausstellungsführer. Basel, 1997, 194-195.

• Divat a Rajnánál és a Dunánál. Viselet Aquincumban. (Modeschau an Rhein und Donau. Trachten in Aquincum.) In : Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica - Elet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinz­städten. Ausstellungsführer. Basel, 1997, 204-207.

1998 • Kárpáti Z. , Újabb épületek az aquincumi katonaváros délkeleti régiójában. (A new discovery of buildings in the sou­

theastern of the Aquincum Military Town.) Aqfüz 4 (1998) 48-54. • Bugán A., Fazekasműhely nyoma az aquincumi katonaváros délnyugati részében. (Treces of pottery workshop in the

southwestern section of the Aquincum Military Town.) Aqfüz 4 (1998) 19-24. • Újabb kutatások az aquincumi katonaváros nyugati felében. (Recent research in the western section of the Aquincum Mili tary

Town.) Aqfüz 4 (1998) 61-64.

1999 • A településszerkezet kutatása az aquincumi katonaváros déli részén. (Investigating the settlement structure in the southern

section of the Aquincum Military Town.) Aqfüz 5 (1999) 50—56. • Újabb eredmények a katonaváros nyugati szélének kutatásában. (Recent results of research along the western edge of the

Military Town.) Aqfüz 5 (1999) 57-64. • Canabae legionis I I adiutricis. In : (Red. Gaál, A.) Pannóniai kutatások. A Soproni Sándor emlékkonferencia előadásai, Bölcske

1998. október 7. Wosinszky Mór Múzeum Evkönyve, Szekszárd, 1999, 134-136. • Canabae legionis I I Adiutricis. In : (Ed. N . Gudea) Roman Frontier Studies. Proceedings of the X V I I t h International Congress

of Roman Frontier Studies, Zalaü 1997, Zalaü, 1999, 643-649.

2000 • Régészeti kutatások az aquincumi katonaváros területén, 1999. (Archaeological Excavations in the Northern Part of the so-

called Bécsi Street Cemetery.) Aqfüz 6 (2000) 46-55. • Falfestmények Aquincumban. A gyűjtemény rendezésének problémái. In: (Red. Palágyi, S.) A kiemeléstől a bemutatásig.

Veszprém, 1999-2000, 181-186. • Az aquincumi falfestménygyűjtemény helyzete. In : (Red. Borhy, L.) A római kori falfestészet Pannoniában. Nemzetközi konferen­

cia a pannóniai falfestészet problémáiról. Komárom, 1998. május 2. Acta Archaeologica Brigetionensia 1 (2000) 170-171. • Ókeresztény temetkezések a katonaváros déli temetőjében. In : (Red. Zsidi, P.) Ókeresztény emlékek Aquincumban. Budapest,

2000, 34-35. • Ókeresztény temetőrészlet a katonaváros déli temetőjében. In : (Red. Zsidi, P.) Ókeresztény emlékek Aquincumban. Budapest,

2000, 35-38. • Frühchristliche Bestattungen im südlichen Friedhof der Militärstadt von Aquincum. In : (Red. Zsidi, P.) Frühchristliche Denk­

mäler in Aquincum. Budapest, 2000, 40 -41 . • Frühchristliche Gräberfeldteil im südlichen Friedhof der Militärstadt von Aquincum. In: (Red. Zsidi, P.) Frühchristliche Denk­

mäler in Aquincum. Budapest, 2000, 41-44.

2001 • Kutatások az aquincumi katonaváros déli részén. (Research in the southern part of the Aquncum Military Town.) Aqfüz 7

(2001) 38-49. • Újabb régészeti feltárások az aquincumi katonaváros nyugati szélén. (Recent Excavations at the Western Edge of the Aquincum

Military Town.) Aqfüz 7 (2001) 52-58.

2002 • Régészeti feltárások az aquincumi katonaváros területén. (Archaeological excavations in the territory of the Aquincum Military

Town.) Aqfüz 8 (2002) 29-37.

MÁRITY, Erzsébet

1991

• Aquincum polgárvárosa. Führer durch die Zivilstadt. Budapest, 1991.

1992 • The Civil Town of Aquincum. Guide of the Civil Town. Budapest, 1992.

Page 126: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

• Chronological Problems and Special Features in the Structure of the Civilian City of Aquincum. ComAH (1992) 65-73.

1993

• Kronológiai problémák és városszerkezeti sajárosságok az aquincumi polgárvárosban. BudRég 30 (1993) 137-149.

1998 • Füleky, Gy., Environmental Changes in Budaújlak in the Roman Period. In : (Red. Németh, M.) The Roman Town in

the Modern City. Proceedings of the International Colloquium held on the occasion of the 100 t h Anniversary of the Aquincum Museum 1994. Aquincum Nostrum I I Budapest, 1998, 239-245.

NAGY, T ibor

1969 • Les "dona militaria" de M . Macrinus Avitus Catonius Vindex. In: Hommages á M . Renard I I . Latomus 102 (1969) 536-556. • Ree. Az új L'Année Épigraphique. ArchÉrt 96 (1969) 107-108. • Ree. Corpus Signorum Imperii Romani. AT 16 (1969) 257-264.

1970 • Der Aufstand der pannonisch-dalmatischen Völker und die Frage der Zweiteilung Illyricums. In: Miscellanea Giorgo Novak

dicata Zagreb. Amsterdam, 1970, 459-466. • Ree. Tudor, D. , Corpus Monumentorum Religionis Equitum Danuvinorum (CMRED) I . The monuments. Leiden, 1969.

ActaArchHung 22 (1970) 445-447.

1971 • Pannónia utolsó évszázada egy új monográfia megítélésében. AT 18 (1971) 69-73. • Der Vicus und das Municipium von Aquincum. ActaArchHung 23 (1971) 59—81. • Some notes on the careers of M . Val. Maximinianus and P. Helvius Pertinax. In : Acta of the Fifth Epigraphic Congress,

1967. Oxford, 1971, 417-423. • Kőfaragás és kőszobrászat Aquincumban. (Taille de pierre et sculpture à Aquincum.) BudRég 22 (1971) 103-160. • The Frontier of Pannónia as reflected by recent research. In : Roman Frontier Studies. The Proceedings of the Seventh

International Congress held at Tel Aviv, 1967. Tel Aviv, 1971, 145-150. • Zwei historische Probleme der Awarenzeit. I n : Actes du V I I e CISPP. Prague, 1966, I I . 1971, 1086. • Ree. Bónis, É., Die spätkeltische Siedlung Gellérthegy - Tabán in Budapest. Budapest, 1969. ArchÉrt 98 (1971) 287-290. • Ree. Bónis, É., Die spätkeltische Siedlung Gellérthegy - Tabán in Budapest. Budapest, 1969. BJ 171 (1971) 702-704. • Ree. The last century of Pannónia in the judgement of a new monograph. ActaAntHung 19 (1971) 299-345.

1972 • Ree. Salamon, A. - Erdélyi, I . , Das Völkerwanderungszeitliche Gräberfeld von Környe. Studia Archaeologica 5, 1971.

ActaArchHung 24 (1972) 422^127.

1973 • Aspekte der Urbanisierung in Pannonién. In : Akten des V I . Internationalen Kongresses für Griechische und Lateinische Epi-

graphik, 1972. München, 1973, 93-96. • Budapest Története az őskortól a honfoglalásig. (History of Budapest from the Prehistoric age to the Hungarian Conquest.

Isztorija Budapesta ot drevnejsih vrem do obretenija rodinuy vengrami.) In : (Ed. Gerevich, L.) Budapest Története 1. Buda­pest, 1973, 39-216.

• Ulcisia Castra. (Problems of the history of gerrions in the^ 2 n d - 3 r d centuries.) BudRég 23 (1973) 39-57. • A V I . nemzetközi görög-latin epigráfiai kongresszus. ArchÉrt 100 (1973) 106-107. • Ree. Das letzte Jahrhundert Pannoniens. BZ 66 (1973) 393-336.

1974 • Ree. Fitz, J., Les Syriens à Intercisa. Bruxelles, 1972. ArchÉrt 101 (1974) 334-336. • Ree. Fitz, J., Les Syriens à Intercisa. Bruxelles, 1972. Gymnasium 81 (1974) 549—551.

1 9 7 5 1 , f • Drei Jahre Limesforschungen in Ungarn. I n : Actes du IX e Congr. Internat. d'Études sur les Frontiers Romaines. Mamaia,

1972. Bucuresü-Köln, 1974, 27-37. i • Römische Prunkwaffen aus Pannonién anlässlich der Rezension eines neuen Buches. ActaArchHung 27 (1975) 205-213.

Page 127: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

• Aquincum. Stadt und Lager im 4. Jh. ActaAntHung 24 (1976) 369-382. • Salariarius legionis - salariarius coloniae. ActaArchHung 28 (1976) 79-91 . • Die politischen Beziehungen der Weströmer mit donauländischen Völkern in den ersten Jahrzehnten des 5. Jhs. I n : I X e

CISPP Nice, 1976. Resumes 610. • Alberfalva. In: Der römische Limes in Ungarn. (Hrsg. Fitz, J.) Székesfehérvár, 1976. 90-91 . • Ree. L'Année Épigraphique 1971. Paris, 1974. In : ArchÉrt 103 (1976) 143-144. • Ree. Clauss, M. , Untersuchungen zu den Principales des röm. Heeres. Diss. Bochum. 1973. Gymnasium 83 (1976) 274—276. • Ree. MacKendrick, P., The Dacian stones speak. Gymnasium 83 (1976) 378-379.

1977 • Das zweite Lager der Legio I I Adiutrix in Aquicum (Óbuda). In: Studien zu den Militärgrenzen Roms I I . Vorträge des 10.

Internationalen Limeskongresses in der Germania Inferior. Xanten, 1974. BJ-Bh 38 (1977) 359-366. • Ree. Mattews, J., Western Aristocracies and Imoerial Court A . D . 364-424. Oxford, 1975. Gymnasium 84 (1977) 96 -98 .

1978 • Die verkannten Ehrennamen der syrischen Kohorte von Ulcisia Castra. In : Studia in Honorem Veselini Besevliev. Akademie

Litterarum Bulgarica. Sofia, 1978, 208-216. • Bisherige CSIR-Arbeiten in Pannonién mit Hinweisen auf Anatolien. In: Proceedings of the X t h International Congress Arche­

ology. Ankara, 1978, 259-266. • Ree. Fitz J., La Pannonié sous Gallien. Bruxelles, 1976. Coll. Latomus 148. Gymnasium 85 (1978) • Ree. Tudor, D., Corpus Monumentorum Religionis Equitum Danuvinorum (CMRED) I I . The analysis and interpretation of

the monuments. Leiden, 1976. ActaArchHung 30 (1978) 290-292.

1979 • Domitianus dákok, germánok és nasamónok feletti győzelmei és keltezésük Hieronymus Chronicon-jában. AT 26 (1979)

228-246.

• Ree. Alföldy, G , Konsulat und Senatorenstand unter den Antoninen. Bonn, 1977. ArchÉrt 106 (1979) 300-301.

1980

• Ree. Alföldy, G , Konsulat und Senatorenstand unter den Antoninen. Bonn, 1977. Gymnasium 87 (1980) 121-123.

1982 • Mikor volt Prastina Messal(l)inus Pannónia Superior helytartója? (Wann war Prastina Messal(l)inus Statthalter von Pannónia

Superior?) ArchÉrt 109 (1982) 51-54. 1983 • Die zwei Neratii Prisci und Neratius Priscus der Jurist. ActaAntHung 28 (1983) 411-436. • Nem Ignotus, hanem Verponius Candidius. (Nicht Ignotus, sondern L. Vespronius Candidius.) ArchÉrt 110 (1983) 195-200. • A V I I I . nemzetközi görög-latin epigráfiai kongresszus. ArchÉrt 110 (1983) 286. - Ree. Cermanovic, A. - Kuzmanovic, Corpus Cultus Equitis Thracii 5. Monumenta intra fines Iugoslaviae reperta. EPRO 77.

Leiden, 1982. ActaArchHung 35 (1983) 462-463. • Ree. Das Jahrhundert der Pannonier. Budapest, 1982. Gymnasium 90 (1983) 560 -561 . 1984 • Die Gens Marcomannorum in Pannónia prima. MittArchlnst 12-13 (1982-1983) [1984] 113-121. • Die Regierungsjahre des C. Caesar mit besonderer Rücksicht auf Illyricum. ActaAntHung 29 (1984) 337-362. • Ree. Fitz, J., L'administration des provinces danubiennes sous le Bas - Empire romain. Bruxelles, 1983. Gymnasium 91

(1984) 438-439.

1985 • Traian Statthalter in Obermoesien? ActaArchHung 37 (1985) 159-160. • Ein Sonderfall bei der Magisterwahl der Arvalbrüder. História 34 (1985) 505-508. • Pannonier in den Richterdekurien. In: Festschrift für Artur Betz zur Vollendung seines 80. Lebensjehres, Römische Geischichte,

Altertumskunde und Epigraphik. 1985, 417-444. • Kádár Zoltán köszöntése. ArchÉrt 112 (1985) 118. • Ree. Corpus Cultus Equitis Thracii (CCET) 1. ZI . Gocveva - M . Oppermann, Monumenta orae Ponti Euxini Bulgáriáé.

Leiden, 1979. ActaArchHung 36 (1984-1985) 317-319.

Page 128: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

• Ree. Monumenta inter Danuvium et Haemum reperta. Leiden, 1981. ActaArchHung 36 (1984—1985) 317-319. • Ree. Bossert, M . , Die Rundskulpturen von Aventicum. Acta Bernensia 9 (1983). ComAH (1985) 204-205. • Ree. Darmon, I.-P., Nymphorum domus. Les pavements de la maison des nymphes Naepolis (Nabeul, Tunisie) et leur lec­

ture. ActaArchHung 37 (1985) 280-282. • Ree. Várady, L . , Epochenwechsel um 476. Budapest-Bonn, 1984. ActaArchHung 37 (1985) 237-239.

1986 • Traian und Pannonién. Ein Beitrag zur Geschichte Pannoniens. In: Studien zu den Militärgrenzen Roms I I I . Vorträge des

13. Internationalen Limeskongresses. Aalen, 1983. Stuttgart, 1986. 377-383.

1987 • Az óbudai „hatházi" felirat. (Die Inschrift von Óbuda „Hatháza".) ArchÉrt 114-115 (1987-1988) 16-21. • Vettia Fortunata szarkofágja és mellékletei. (Der Sarkophag von Vettia Fortunata und seine Beigaben.) ArchÉrt 114—115

(1987-1988) 236-242. • Ree. Hamparturian, N . , Moesia Inferior and Dacia. Leiden, 1979. ActaArchHung 39 (1989) 130-132. • Ree. Egy új városmonográfia margójára. Fülep F., Sopianae. Budapest, 1984. AT 33 (1987-1988) 218-245.

1988

• Ree. Koppel, E. M . , Die römischen Skulpturen von Tarraco. Berlin, 1985. ActaArchHung 40 (1988) 343-345.

1989 • Die Nordpolitik des Tiberius an der Mitteldonau. Die zweite Mission des Drusus Caesar und die Errichtung des Regnum

Vannianum. ActaArchHung 41 (1989) 61-71 . • Ree. Radocsay D., Magyar Múzeum. 2/2, 3/1-2 Budapest, 1946-47. Századok 123. (1989) 523-525. 1990 • Typen der munizipalen Laufbahnen in Aquincum. In : Praktika toi Diethnois Sinedrioni Ellenikes kai Latinikes Epigrafikes

2 (1990) • Transfer of power in the last century of the Western Roman Empire. Antaeus 19-20 (1990—1991) 85-102. • Ree. Brever, J. R., Corpus Signorum Imperii Romani. Corpus of sculpture of the Roman world. Great Britain. I . 5. Wales

In: ActaArchHung 42 (1990) 375-377. • Ree. Noll , R., Die griechischen und lateinischen Inschriften der Wiener Antikensammlung, Wien 1962, 1986. ActaArchHung

42 (1990) 372-375.

• Ree. Kandier, M . - Vetters, H . , Das römische Limes in Österreich. Wien, 1986. ActaArchHung 41 (1990) 379.

1991 • Die Okkupation Pannoniens durch die Römer in der Zeit des Augustus. ActaArchHung 43 (1991) 57-85. • Quadilla Comonis Liberta sírköve. (Grabstein der Quadilla Comonis Liberia.) BudRég 27 (1991) 217-222. • A legio I I . Adiutrix pia fidelis jelenleg nyilvántartható italikus lovagrendű tribunusai. (Die derzeit registrierbaren italischen

ritterlichen Offiziere der Legio I I . Adiutrix Pia Fidelis.) BudRég 28 (1991) 23-43. NÉMETH, Margi t

1971

• Vezető az Aquincumi Múzeum kőtárában. Budapest, 1971.

1973 • Újonnan összeállított falfestmény Aquincumból. (Neu zusammengestelltes Wandgemälde aus Aquincum.) BudRég 23 (1973)

115-120. 1976 • Régészeti megfigyelések az északkeleti táborsaroknál. BudRég 24 (1976) 61-70. • Római kor i lakóház és vízvezeték az aquincumi canabaeban. BudRég 24 (1976) 153—162. • Septimius Severus 202. évi látogatásának emléke Aquincumból. BudRég 24 (1976) 193—204.

1983 • A nyugat- és délpannoniai városalapítások Hadrianus koráig (i. u . 117-138.). SSz 37 (1983) 258-265.

Page 129: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

• Az aquincumi legiostábor emlékei Óbudán. (Die Denkmäler des Legionslagers von Aquincum). Budapest, 1986. • H . Kérdő K., Zur Frage der Besetzung von Aquincum im 1. Jahrhundert. In: Studien zu den Militärgrenzen Roms I I I .

Vorträge des 13. Internationalen Limeskongresses. Aalen, 1983. Stuttgart, 1986, 384—388. • Póczy, K. - Szirmai, K. - Kocsis, L. , Das Legionslager von Aquincum. In: Studien zu den Militärgrenzen Roms I I I .

Vorträge des 13. Internationalen Limeskongresses. Aalen, 1983. Stuttgart, 1986, 398-403. • Die römischen Militäranlagen von Aquincum. In : (Hrsg. H . Polenz) Das römische Budapest. Münster/Lengerich, 1986,

79-98. • Steindenkmäler aus Aquincum. In : (Hrsg. Polenz, H.) Das römische Budapest. Münster/Lengerich, 1986. 211-214. Nr .763 -

781.

1990 • Forschungen im Alenkastell von Aquincum. In : (Red. Kandier, M . - Vetters, H.) Akten des 14. Internationalen Limeskong­

resses 1986 im Carnuntum. RliÖ, Wien, 1990, 675 ff.

1991 • Eine neue metrische Grabinschrift aus Aquincum. ActaArchHung 41 (1991) 99-102. • Topái J., Verses szarkofág múmiatemetkezéssel. (Beschrifteter Sarkophag mit mumifizierter Bestattung vom Gräberfeld

an der Bécsi-Strasse.) BudRég 27 (1991) 73-84. • Ein Mithras - Sol Relief aus Aquincum. In: I I . Internationales Kolloquium über Probleme des provinzialrömischen Kunst­

schaffens. Veszprém, 1991, 259-272. • Aquincum. Feltárások az 1981-1988 közötti időszakban. (Erschließungen in den Jahren 1981-1988.) BudRég 28 (1991)

91-105.

1992

• Stand der Forschungen in den Militärlagern von Aquincum. Carnuntumjb (1991) [1992] 81-87.

1993 • H . Kérdő K., Aquincum 1. századi megszállásának kérdéséhez. (Zur Frage der Besetzung von Aquincum im 1. Jahr­

hundert.) BudRég 30 (1993) 47-53 . • Kutatások az aquincumi alatábor területén. (Forschungen im Gebiet des Ala-Lagers von Aquincum.) BudRég 30 (1993)

55-59.

• Egy Mithras-Sol relief Aquincumból. (Ein Mithras-Sol Relief aus Aquincum.) BudRég 30 (1993) 215-225.

1994 • Roman Military Camp in Aquincum. In: (cura di G. Hajnóczi) La Pannónia e LTmpero Romano. Annuario deH'Accademia

d'Ungheria. Roma, 1994, 139-152. 1996 • Ein verschollenes Relief aus Aquincum. In: Akten des 3 internationalen Kolloquiums über Probleme des provinzialrömischen

Kunstschaffens, Bonn, 1993. Köln/Bonn, 1996, 71-76. • Póczy K., Az aquincumi legiótábor és katonaváros. T K M Füzetek. Budapest, 1996. 1997 • Az aquincumi táborkutatás eredményei és feladatai. (Roman military camps in Aquincum.) BudRég 31 (1991) 255-268. • Eine neue Grabstele aus Budapest. Zur Typologie der Grabstelen aus Aquincum. In: Akten des IV. internationalen Kollo­

quiums über Prbleme des provinzialrömischen Kunstschaffens, Celje, 1995. Situla, Razprave Narodnega Muzeja Slovenije 36, (1997) 171-174.

• Két provinciabeli római város története. Aquincum. (Geschichte zweier römischer Provinzstätte. Aquincum.) In : Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica — Elet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 44-55.

• Zsidi P., Településtörténet. Aquincum. Az aquincumi katonaváros (canabae legionis). (Besiedlungsgeschichte. Aquincum. Die Militärstadt (canabae legionis) von Aquincum.) In: Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica - Elet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 100—101.

• Zsidi P.: Településszerkezet. Aquincum. (Raumplanung. Aquincum.) In : Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica - Elet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 102-105.

• A hit és a tisztelet színhelyei - templomok és szentélyek. Ami Aquincumban különösen gyakori volt: a mithraeum. (Stätten von Glauben und Verehrung - Tempel und Heiligtümer. In Aquincum besonders häufig: die Mithräen.) In : Out of Rome.

Page 130: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Aquincum / Augusta Raurica - Élet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 118-123.

• A. R. Furger, A római lakások kényelme. (Römischer Wohnkomfort.) In: Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica -Élet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 136—137.

• Római kaszárnyák. Aquincum. (Römische Kasernen. Aquincum.) In : Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica - Élet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 146—147.

• Római kaszárnyák. A legio I I Adiutrix tábora Aquincumban. (Römische Kasernen. Das Legionslager der Legio I I Adiutrix von Aquincum.) In: Out o f Rome. Aquincum / Augusta Raurica - Élet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Kiállításvezető. Basel (1997). p. 146—149.

• Római kaszárnyák. A későrómai erődítmények Aquincumban. (Römische Kasernen. Die spätrömischen Befestigungen in Aquincum.) In: Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica - Élet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 148-149.

• Katonaélet. Aquincum. (Soldatenleben. Aquincum.) In: Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica - Élet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 208-211.

• Keleti istenségek és kultuszok. Aquincum. Die orientalischen Gottheiten und Kulte. Aquincum.) In: Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica - Élet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch, Basel, 1997, 280-283.

1998 • Lapidarium Aquincense — Az aquincumi feliratok gyűjtésének történetéből. Magyar Múzeumok 4/3 (1998) 28-29. • Probleme der Stadtarchäologie in Forschungs- und Präsentationsprogramm des Legionslagers und der Canabae von Aquincum.

In : The Roman Town in the Modern City. — Aquincum Nostrum I I Budapest, 1998, 230-234.

1999 • Nagy Lajos és az aquincumi táborkutatás. BudRég 32 (1998) [1999] 45-51 . • A rákospataki híd és az aquincumi Dunaszakasz védelmének kérdései. In: (Red. Gaál, A.) Pannóniai kutatások. A Soproni Sán­

dor emlékkonferencia előadásai. Bölcske 1998. október 7. Wosinszky Mór Múzeum Évkönyve, Szekszárd, 1999, 141-159. • Vezető az Aquincumi Múzeum kőtárában. Budapest, 1999.

2000 • Pannonién und die römischen Kaiser. In: (Schriftleit M . Kemkes) Von Augustus bis Attila. Leben am ungarischen Donau­

limes. Stuttgart, 2000, 19-22.

2001 • Geschichte und Archäologie der Aquincum vorgelagerten Inseln. I n : Inseln in der Archäologie. Internationaler Kongress 10—12.

Juli 1998, Starnberg. Archäologie unter Wasser 3 (2000) 173-182.

P A R R A G I , Györgyi

1963

• A Bogdáni úton feltárt későrómai temető. (Spätrömischer Friedhof in der Bogdani-Straße.) BudRég 20 (1963) 311-326.

1964

• Ujabb későrómai leletek a Bécsi úton. (Neue spätrömische Funde auf der Bécsi-Strasse.) BudRég 21 (1964) 215-238.

1965 • Ujabb sírok az óbudai Gázgyár területéről. (Weitere Gräber aus der Freilegung der Gasfabrik von Óbuda.) ArchÉrt 92

(1965) 46-48. 1971 • Ásatások az aquincumi polgárváros keleti részén. (Ausgrabungen am östlichen Ende der Zivilstadt von Aquincum.) BudRég

22 (1971) 403-410. • Koracsászárkori fazekasműhely Óbudán. ArchÉrt 98 (1971) 60. 1973 • Septimius Flaccus oltárköve Aquincumból. (Der Altarstein des Septimius Flaccus aus Aquincum.) ArchÉrt 100 (1973)

219-221 .

Page 131: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

• Beszámoló a „Terra Antiqua Balcanica" konferenciáról Veliko Tarnovóban (Bugária). ArchÉrt 103 (1976) 129-130. • A Bécsi úti ásatások újabb eredményei. BudRég 24/1-2 (1976) 163-169, 156-178. • Jelentés a Fényes Adolf utcában feltárt déli kaputorony ásatásáról. BudRég 2 4 / 1 - 2 (1976) 137-144, 57-58, 112-130. • Karéjos épület a Kiscelli utcában. BudRég 24 (1976) 177-183, 57-58, 179-199.

1981

• Az aquincumi katonaváros kerámia- és téglaégető műhelye. Iparrégészeti kutatások Magyarországon. Veszprém, 1981, 145—157.

1984 • Római és népvándorlás kori leletek a Szőlő utcában. (Römische und völkerwanderungszeitliche Funde aus der Szőlő utca.)

BudRég 25 (1984) 321-366. 1991

• A Folyamőr utcai római villa. (Römische Villa in der Folyamőr Gasse.) BudRég 28 (1991) 199-215.

1993

• Későrómai sírok az aquincumi canabae nyugati részén. BudRég 30 (1993) 317-326.

PETŐ, Mária 1968

• A hadsereg lótartása Pannoniában. AT 15/2 (1968) 252-256.

1970 • Lovas sírkő töredéke a Mezőgazdasági Múzeumban. FolArch 21 (1970) 67-70. • Adatok az állatgyógyítás ókori történetéhez. Orvostörténeti Közlemények 62-63 (1970) 185-190. 1971

• Szarmata kori ásólelet Orosról. FolArch 22 (1971) 29-34.

1973 • A pannóniai katonaság lószerszámozási módja. FolArch 24 (1973) 57-65. • Adatok a római kori aratóeszközök történetéhez. Ethnographia (1973/3) 301-307. • A pannóniai szarvasmarhatartás emlékanyaga. Agrártörténeti Szemle (1973/1-2) 70-74. 1974

• Csecsemőgondozás a római kori Pannoniában. Orvostörténeti Közlemények (1974) 163-171.

1975

• Aquincumi ekeleletek. (Plough finds from Aquncum.) FolArch 26 (1975) 93-98.

1976 • Kecskés Péter, A pannóniai szőlőművelés és mustnyerés tárgyi emlékanyagának értékeléséhez. Néprajzi Értesítő (1976)

131-159. • Feltárások a I I—II I . századi aquincumi legios tábor retenturájában. BudRég 24 (1976) 113-121. • A legújabb aquincumi fahordó-lelet. (The latest Aquincum wooden cask find.) BudRég 24 (1976) 201-202. • Római kori sírépítmény és szentély darabjai Csillaghegyen. (Fragments of a Roman funerary monument and shrine at Csillag­

hegy.) BudRég 24 (1976) 215-224. • Koracsászárkori fazekastelep a Gellérthegy déli oldalán. (Frühkaiserzeitliche Töpfersiedlung am südlichen Hang des Gellért­

hegy.) ArchÉrt 103 (1976) 86-97. 1977

• Az élelmiszerfeldolgozás emlékanyaga Aquincumban. Agrártörténeti Szemle 19/1-2 (1977) 144-153.

1979 • Neuere topographischen und archäologischen Angaben zum Leben der Siedlung Gellérthegy-Tabán. ActaArchHung 31 (1979)

271-285.

Page 132: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

• Eisenfunde von Tokod. In: Die spätrömische Festung und das Gräberfeld von Tokod. (Hrsg. A. Mócsy) Budapest, 1981, 145-157.

1982

• A népességnövekedés szabályozása az ókorban. Orvostörténeti Közlemények 97-99 (1982) 131—141.

1984 • Régészeti kutatások a Kaszás-dülő területén. BudRég 25 (1984) 275-290. • Római kori férfiszobor a Budapest I I . ker. Daru u . 2/b-ből. BudRég 25 (1984) 269-272. • Újabb aquincumi feliratos kőemlékek. BudRég 25 (1984) 265-267. 1986 • Die Siedlung der einheimischen Bevölkerung. In : (Hrsg. H . Polenz) Das römische Budapest. Münster/Lengerich, 1986,

73-78.

1987 • Bajtala I . - Marczinek L . , Római tál. Budapest, 1987, 7-36.

1988 • Római kori állattenyésztés a klasszikus szakírók munkássága alapján. In : Szemelvények az állattenyésztés történetéből. Egyetemi

jegyzet. Kaposvár, 1988, 11 -21 . • Nováki Gy., Neuere Forschungen im spätkeltischen Oppidum auf dem Gellértberg in Budapest. ActaArchHung 40 (1988)

83-99.

1991 • Újabb fémleletek a gellérthegyi késő vaskori oppidum területéről. BudRég 27 (1991) 6 7 - 7 1 . • Településtörténei adatok a I I I . kerületi Perc urcából származó egyiptomi kőemlékhez. BudRég 27 (1991) 139—142. • Római kori (szarmata) telepmaradványok Rákoscsabán. BudRég 24 (1991) 237-255. • Római kor i szarmata település Soroksáron. BudRég 28 (1991) 223-235.

1992 • Szarmata falvak a dél-pesti síkságon. (Beszámoló az MO autópálya nyomvonalán 1987—1989-ben végzett leletmentésekről).

In: (Ed. Havassy P. - Selmeczi L.) BTM Műhely 5 Budapest, 1992, 7-39. • Utóhang. (Beszámoló az MO autópálya nyomvonalán 1987-1989-ben végzett leletmentésekről). In : (Ed. Havassy P. - Selmeczi

L.) B T M Műhely 5 Budapest, 1992, 185-190. • X V I I I . századi leírás a tokaji borról. Agrártörténeti Szemle 34 (1992) 329-335.

1993 • A kelta korszak emlékei a X I . kerületben. In: X I . ker. Füzetek 2, Budapest, 1993, 1 3 - 2 1 . • Neuere Forschungen im spätkeltischen Oppidum auf dem Gellértberg (1985-1991) ActaArchHung 45 (1993) 33-44. • Miss Z . , Francois-Sulpice Beudant francia tudós leírása tokaji borról. Agrártörténeti Szemle 25 (1993) 409—417. • Reste einer römischen Villa am Csillaghegy. (Római villa maradványai Csillaghegyen.) BudRég 30 (1993) 149-158.

1996

• A firenzei Domenico Sestini pest-budai utazása a X V I I I . század végén. T B M 25 (1996) 351-360.

1997 • A Gellérthegy története az őskortól napjainkig. Budapest, 1997. • Kelta-római leletek és településmaradványok Budapest I I / A kerületében. BudRég 31 (1997) 247-254. • Vác és a Migazzi gyűjtemény kőemlékeinek leírása D . Sestini útinaplójában. Váci Könyvek 8 (1997) 183-193. • Domenico Sestini második magyarországi utazása. T B M 26 (1997) • Egy örmény utazó-kereskedő a Duna mentén a X V I I I . században. In : Erdélyi Örmény Gyökerek. Füzetek 1/4 (1997) 8-10. • Kelta-római leletek. In: Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica - Elet a Római Birodalom két városában / Das Leben

in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel (1997) 40-42. • A római hódítás előtti korszak: a kelták (Vor der römischen Eroberung: die Zeit der Kelten) In: Out of Rome. Aquincum

/ Augusta Raurica - Elet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 43-45.

Page 133: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

• A gellérthegyi kőbánya. BudRég 32 (1998) 123-133.

• Where did Marsigli's Roman fort of Dunaharaszti stand? Antaeus 24 (1997-1998) 414-419, 752-758.

1999 • A polihisztor és numizmata Domenico Sestini. Numizmatika és társtudományok 3 (1999) 247-254. • Újabb adatok a pesti síkság kelta kori történetéhez. BudRég 33 (1999) 381-387. • Az 1778-as konstantinápolyi pestisjárvány, a szemtanú D . Sestini leírása alapján. Orvostörténeti Közlemények 166-169 (1999)

185-190. 2000 • A Wiczay és más magyarországi éremgyűjtemények a X V I I I . század végén és a XLX. század elején Domenico Sestini munkái­

ban. Numizmatikai Közlöny 98-99 (2000) 39-42.

2001 • A gellérthegyi kelta-római kultuszközpont. Sors, Áldozat, Divináció. In: Studia Ethnologia Hungarica, 2001, 189-197. • Francois-Sulpice Beudant kelet-magyarországi utazása 1818-ban. In: A nyíregyházi Jósa András Múzeum Évkönyve 43, Nyír­

egyháza, 2001, 327-332.

2002

• A gellérthegyi oppidum déli oldalán végzett kutatások 1993-97 között. BudRég 35 (2002) 125-133.

KŐVÁGÓNÉ S Z E N T I R M A I , Katalin

1983 • Szász J. - Téglás T., Budapest X V I I I . kerületének bibliográfiája, I . Budapest, 1983. 1984

• Múlt és Jelen Pestlőrincen. Budapest, 1984.

1987 • Szász J. - Téglás T., Budapest X V I I I . kerületének bibliográfiája, I I . Budapest, 1987. 1995 • 100 éves az Aquincumi Múzeum. (The Aquincum Museum is 100 years old.) In : (Red. Zsidi, P.) Istenek katonák polgárok

Aquincumban. God, Soldiers, Citizens in Aquincum. Budapest, 1994, 9.

1996

• The data management system of the Museum of Aquincum. In: The future of our past '93-95. Budapest, 1996, 9 9 - 1 0 1 .

1998 • Problems in Urban Archaeology in light of the Registry at the Aquincum Museum. In: (Red. Németh, M.) The Roman Town

in the Modern City. Aquincum Nostrum I I . Budapest, 1998, 264-269. • Zsidi P., Régészeti örökségvédelem - új eszközök. In : Magyar Múzeumok. 4/3 (1998) 6-7 . 1999

• Digitalizált régészet. (Digital archaeology.) Aqfüz 5 (1999) 14-19.

SZILÁGYI, János

1969 • Kőfeliratok az Aquincumi Múzeum régi gyűjtéséből. (Steininschriften aus der alten Sammlung des Museums von Aquincum.)

ArchÉrt 96 (1969) 72-82. • Belgae im: Vorwort von Pannónia Inferior. In : Collection Latomus Volume 102. Hommages a Marcel Renard. I I . Bruxelles,

1969, 708-714. • Matrica. In: K Pauly. 3. Stuttgart, 1969, 1581. • Lugio. In: K. Pauly. 3. Stuttgart, 1969, 769. • Mursa, Mursella. In : K. Pauly. 3. Stuttgart, 1969, 1474-1475.

Page 134: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

• Marus. In : K. Pauly. 3. Stuttgart, 1969, 1060.

1971 • Inschriften mit historischen Hintergrund aus Aquincum. In : Acta of the Fifth Epigraphic Congress, 1967. Oxford, 1971.

311-316. • Adatok az aquincumi helytartói villacsoport keltezéséhez. (Zum Entstehen der Villengruppe des Statthalters von Aquincum.)

ArchÉrt 98 (1971) 53-59. • Vitás és közöletlen római kori kőfeliratok az Aquincumi Múzeumból. (Umstrittene und unveröffentlichte Steininschriften aus

dem Museum zu Aquincum.) BudRég 22 (1971) 301-328.

1972 • Neviodunum. In: K. Pauly. 4. Stuttgart, 1972, 87. • Ziegelstempel. In : PWRE X. München, 1972, 433-446.

1973 • Kérdéses kőfeliratok Aquincumból. (Problematische Steinaltarinschriften aus Aquincum.) BudRég 23 (1973) 159-169. • Közöletlen kőfeliratok Aquincumból. (Unveröffentlichte Steininschriften aus Aquincum.) BudRég 23 (1973) 147-158.

1975 • Sirmium. In : K. Pauly. 5. Stuttgart, 1975, 213. • Siscia. In : K. Pauly. 5. Stuttgart, 1975, 213. • Sopianae. In : K. Pauly. 5. Stuttgart, 1975, 282.

1984 • A tűzvédelem az ókori Római Birodalomban. (Römerzeitliche Feuerwehreinrichtungen in Ungarn und in Alt-Rom.) In : Tűzoltó

Múzeum évkönyve I . Budapest, 1984, 21-96.

S Z I R M A I , Krisztina

1971

• Római eredetmítosz újabb ábrázolása Pannoniában. AT 18 (1971) 259-263.

1973 • Die Bildtypen auf dem Denkmälern des Kaiserkults in Aquincum und ihr Ursprung. ACD 9 (1973) 83-89. • Ujabb adat a pannóniai Liber Pater és Libera kultuszhoz. AT 20 (1973) 191-197. • Az idősebb Faustina portrétípusai az aquincumi kőemlékeken. (Die Porträttypen der Faustina (Major) auf den Aquincumer

Steindenkmälern.) BudRég 23 (1973) 171-178. • Portrék és szoborfejek az Aquincumi Múzeumban. (Porträts und Skulpturenköpfe im Museum von Aquincum.) ArchÉrt 100

(1973) 224-231 . 1974 • Schreiber R., Régészeti ásatások Budapesten. Ausstellungsführer. Budapest, 1974.

1975 • Egy óbudai márványtöredék a Nemzeti Múzeumban. AT 22 (1975) 271—275. • A Vihar utcai sírlelet. (Der Grabfund aus der Vihar-Straße.) ArchÉrt 102 (1975) 77-83.

1976 • Előzetes beszámoló az óbudai legiostábor principiáján és közvetlen környékén végzett kutatásokról. BudRég 24 (1976)

91-112. • Festett párkánytöredék Óbudáról. (Painted fragment a cornice from Óbuda.) BudRég 24 (1976) 185-192. • Altmann J., Előzetes jelentés a ferencesek temploma és a via praetoriától északra húzódó római kori épületmaradványok

régészeti kutatásáról. (Preliminary report on the Excavations Conducted at the Principia of the Óbuda Legionary Camp and its Immediate Vicinity.) BudRég 24 (1976) 233-247.

1978 • Rómaiak Albertfalván. Ausstellungsführer. Budapest, 1978.

Page 135: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

• Előzetes jelentés a budatétényi római telep feltárásáról. (Vorbericht über die Freilegung der römischen Siedlung von Budatétény 1972-73.) ArchÉrt 105 (1978) 54-65.

1980 • Aquincum - Hercules villa. Ausstellungsführer. Budapest, 1980. • Kutatások az aquincumi I I - I I I . századi legiostábor északi részén 1973-77-ben. (Forschungen im nördlichen Teil der Prae­

tentura des Legionslagers im 2-3 . Jh. zu Aquincum 1973-1977.) ArchÉrt 107 (1980) 187-200.

1984 • Az aquincumi I I - I I I . századi legiostábor praetenturája. (Die Praetentur des Legionslagers in Aquincum.) BudRég 25 (1984)

135-179. • Újabb adatok az aquincumi legiostábor falfestészetéhez. (Neuere Angaben zur Wandmalerei des Legionslagers von Aquincum.)

BudRég 25 (1984) 247-253. • Újabb feliratos kőemlékek az Aquincumi Múzeumban. (Neuere Inschriften im Museum von Aquincum.) BudRég 25 (1984)

255-264. • Beszámoló a budatétényi római kori telep feltárásáról I I . (1974-1977). (Bericht über die Ausgrabung der Römersiedlung in

Budatétény I I . Teil [1974-1977].) BudRég 26 (1984) 153-182.

1985 • Későrómai sírok az aquincumi canabae északi részén. (Spätrömische Gräber im nördlichen Teil der Aquincumer canabae.)

ArchÉrt 112 (1985) 221-239. • Kutatások a I I - I I I . századi aquincumi legiostábor keleti védműveinél. (1974-1980). ComAH (1985) 49-68.

1986 • Das Kästchen aus der Búvár Straße. MittArchlnst 15 (1986) 365-366. * K. Póczy - M . Németh - L. Kocsis, Das Legionslager von Aquincum. In: Studien zu den Militärgrenzen Roms I I I .

13. Internationaler Limeskongreß. Stuttgart, 1986, 398-403. • Das Straßennetz des Legionslagers von Aquincum im 2. und 3. Jahrhundert. In : Studien zu den Militärgrenzen Roms I I I .

13. Internationaler Limeskongreß. Stuttgart, 1986, 426-428. • Neue Keramik mit bemalter Tierfigur aus Aquincum. ComAH (1986) 49-54 . • Das Dorf in der Gemarkung Budatétény. In: (Hrsg. Polenz, H.) Das römische Budapest. Ausstellungskatalog. Münster/

Lengerich, 1986, 146-148, 227-230. • Az aquincumi bronzszobrocskák. Budapest, 1986.

1988 • Monumental Bronze Fragments from Aquincum. In: (Hrsg. Gschwantler, K. K. - Walcher, A. B.) Griechische und römische

Statuetten und Großbronzen. Akten der 9. Internationalen Tagung über antike Bronzen. Wien, 1988, 144-147. • Stratigrafiai megfigyelések az aquincumi későrómai erőd északi körzetében. ComAH (1988) 54-68.

1989 • Die Lupa Capitolina-Darstellungen auf den pannonischen Steindenkmälern. In : Mitteilungen der Archäologischen Gesellschaft

Steinmark. Akten der I . Internationalen Kolloquiums über Probleme des provinzialrömischen Kunstschaffens. Graz, 1989, 162-167.

• Barrack-blocks in the praententura of the legionary fortress in Aquincum (1987-1988) In: Roman Frontier Studies (1989) 259-262.

1990 • Eisengefäße in den spätrömischen Aquincumer Gräbern. In : Bronces y religion Romana. Actas del X I Congress international

de bronces Antiquos. Madrid, 1990, 421-423. • Zur Chronologie der Auxiliarkastelle und des Legionslagers des 2-3 Jh. in Aquincum. In: (Red. Kandier, M . - Vetters, H.)

Akten des 14. Internationalen Limeskongress 1986. RLiÖ 36/2, Wien, 1990, 683-688.

1991 • Neue Wandgemälde auf dem Gebiet der Lagerstadt von Aquincum. KJb 24 (1991) 203-206. • Funeral Portraits in Aquincum. In: (Red.) Akten des 2. Internationalen Kolloquiums über Probleme des provinzialrömischen

Kunstschaffens. Veszprém, 1991, 273-278. • Póczy K , In memóriám Szilágyi János. BudRég 27 (1991) 3-8. • Új női sírszobor Aquincumban.(Neue weibliche Statue in Aquincum.) BudRég 27 (1991) 99-100.

Page 136: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

• Régészeti adatok az aquincumi I . századi legióstáborhoz, valamint a I I—II I . századi legiostábor retenturájához. (Archäologische Beiträge zum Legionslagers von Aquincum aus dem 1. Jh., sowie zur Retentur des Legionslagers vom 2-3. Jh.) BudRég 27 (1991) 105-137.

• Római kőemlékek a budafoki Törley kastély falán. (Steindenkmäler an der Wand des Schlosses Törley in Budafok.) BudRég 27 (1991) 181-187.

• Ujabb adatok az aquincumi I I — I I I . századi legiostábor principiájának nyugati traktusához. (Neue Angaben zum westlichen Trakt der Prinzipia in Aquincum aus dem 2-3. Jahrhundert.) BudRég 28 (1991) 107-116.

• - Járó M . , Frescos from Acs-Vaspuszta. ComAH (1991) 97-113.

1992 • Ree. C. Stribrny, Die Herkunft der römischen Werksteine aus Mainz und Umgebung. (CSIR II .8 . ) ActaArchHung 44 (1992)

459.

1993 • Az albertfalvi római tábor. In : Régészeti emlékek Budapest X I . kerületében. X I . ker. füzetek. Budapest, 1993, 25-30. • Archaeological Observations in the Northern Section of the so-called vicus of Albertfalva. (Régészeti megfigyelések az ún.

albertfalvai vicus északi részén.) BudRég 30 (1993) 87—118.

1994 • Eine Pferdegeschirr-Gattung mit Lunulaverzierung aus Aquincum. In: Akten des 10. Internationalen Tagung über Antike Bron­

zen. Forschungen und Berichte zur Vor- und Frühgeschichte in Baden-Württemberg. Bd. 45. Stuttgart, 1994, 405-409.

1995 • Új régészeti adatok az albertfalvai vicushoz. ComAH (1994-1995) 27-60. • Az albertfalvi auxiliaris tábor vicusának 1994. évi feltárása. (Excavations at the vicus of the Albertfalva auxiliary fort.) Aqfüz

1 (1995) 10-14. • Small Bronze and Iron Finds from the vicus of the Mili tary Fort Budapest-Albertfalva. In : Acta of the 12 t h International

Congress on Ancient Bronzes. NAR 18. Nijmegen, 1995, 427-433. • Új régészeti adatok az albertfalvi vicushoz. Előzetes jelentés (1990-1991). ComAH (1994-1995) 21-57.

1996 • Adlocutio in Aquincum. Specimina Nova 11 (1995) [1996] 165-174. • Verzierte Schwertscheidenbeschläge aus dem Legionslager von Aquincum. In: Akten des 3. internationalen Kolloquiums über

Probleme des provinzialrömischen Kunstschaffens. Köln /Bonn, 1996, 199-202. • Niello decorated horse harness ornament from Albertfalva. Balácai Közlemények 4 (1996) 171-176.

1997 • Kutatás az albertfalvi vicusban. (Research in territory of Albertfalva vicus.) Aqfüz 3 (1997) 66—72. • Kaszárnyák az aquincumi 2-3 . századi legiótábor retenturájában (1987-1988.). (Barrack-blocks in the praetentura of the

legionary fortress in Aquincum (1987-1988).) BudRég 31 (1997) 273-280. • Excavation in the military vicus of Budapest / Albertfalva 1994. In : (Ed. W. Groenman-van Waateringe et al.) Roman

Frontier Studies 1995. Proceedings of the X V I ' h International Congress of Roman Frontier Studies. Oxbow Monograph 91 . Exeter, 1997, 527-529.

• Heads of Jupiter in the praetentura of the legionary fortress az Aquincum. In : Akten des I V . internationalen Kolloquiums über Probleme der provinzialrömischen Kunstschaffens. Celje 1995. Situla, Razprave Narodnega Muzeja Slovenije 36 (1997) 223-228.

• A hit és a tisztelet színhelyei - templomok és szentélyek. A fórumtemplom, a kerek templom és forrásszentélyek Aquincumban. (Stätten von Glauben und Verehrung - Tempel und Heiligtümer. Der Forumtempel, der Rundtempel und das Quellheiligtum von Aquincum.) In: Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica - Elet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 116-123.

• A római istenek. Aquincum. (Die römischen Götter. Aquincum.) In: Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica - Elet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 260—271.

• A császárkultusz. Aquincum. (Der Kaiserkult. Aquincum.) In: Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica - Elet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 272-275.

• Bennszülött istenségek és kultuszok. Aquincum. (Die einheimischen Gottheiten und Kulte. Aquincum.) In: Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica - Elet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 278 -281 .

Page 137: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

• Adlocutio Aquincumban. (Adlocutio in Aquincum.) ComAH (1997) [1998] 155-162. • Mozaikpadlós római palota Óbudán. Magyar Múzeumok 4/3 (1998) 10-11. • Plans and Facts concerning the Barrack-blocks of the Aquincum Legionary Fortress. In : (Red. Németh, M.) The Roman

Town in the Modern City. Aquincum Nostrum I I Budapest, (1998) 235-238.

1999 • Albertfalva vicus (1994, 1996). Előzetes beszámoló. In: (Red. Gaál, A.) Pannóniai kutatások: A Soproni Sándor emlékkonfe­

rencia előadásai. Bölcske 1998. október 7. Szekszárd. Wosinszky Mór Múzeum Evkönyve, Szekszárd, 1999, 225-241. • Kaiserzeitliche Porträts in Aquincum. Katalog der Ausstellung. Budapest, 1999. • Koracsászárkori bronzemlékek Aquincumból. BudRég 32 (1998) [1999] 149-157. • Új mozaikpadlók az aquincumi katonaváros északi részén. BudRég 32 (1998) [1999] 157-164. • Nagy Tibor tudományos tevékenységének bibliográfiája. BudRég 32 (1998) [1999] 371-378. • A new find from the Mili tary Vicus of Budapest / Albertfalva. I n : (Ed. N . Gudea) Roman Frontier Studies. Proceedings of

the X V I I t h International Congress of Roman Frontier Studies, Zalaú, 1997, Zalaü, 1999, 691-697.

2000 • Új katonai tábor nyomai Albertfalván. (Traces of a New Military Fort at Albertfalva.) Aqfüz 6 (2000) 83-90 . • Az albertfalvai vicus. BudRég 33 (1999) [2000] 155-195. • Jelvény (signum) Albertfalváról. ArchÉrt 123-124 (1996-1997) [2000] 161-167. • Nagy Tibor tudományos munkásságának bibliográfiája. ArchÉrt 123-124 (1996-1997) [2000] 188-193. • Bibliographie der wissenschaftlichen Tätigkeiten von T. Nagy. ActaArchHung 50 (1998) [2000] 264-269. • Ree. Navio. The fort and vicus at Brough one Noe, Derbyshire. BAR British Ser. 234. Oxford, 1993. ActaArchHung 50

(1997-1998) [2000] 275-276. • Newly Discovered Wall-Paintings from the Vicus of Ács-Vaspuszta. ComAH (2000) 99-108. • Bemutatott és bemutatásra kerülő falfestmények az aquincumi táborból és canabaeból. In : (Red. Borhy, L.) A római kori

falfestészet Pannoniában. Nemzetközi konferencia a pannóniai falfestészet problémáiról. Komárom, 1998. május 2. Acta Archaeologica Brigetionensia 1 (2000) 126-131.

• New metal finds from Albertfalva. KJb 33 (2000) 375-382.

2001 • A new tombstone from Aquincum. A new data to the Late Roman gravestones in Aquincum. BudRég 34 (2001) 2 4 1 -

244. • Ree. Boppert, W., Römische Steindenkmäler aus Worms und Umgebung. CSIR I I . 10. Mainz, 1998. ActaArchHung 52

(2001) 270. • Stone heads from Aquincum. In : (Red. Panhuysen, T.) Die Maastrichter Akten des 5. Internationalen Kolloquiums über das

provinzialrömische Kunstschaffen. Maastricht (2001) 297-304.

2002 • Római kori kutatások Alberfalván. (Roman Period Investigations at Albertfalva.) Aqfüz 8 (2002) 92-103. • Római kori fémleletek az albertfalvi vicusból. Az 1994. és az 1996. évi ásatás. (Römerzeitliche Metallfunde aus dem Vicus

von Albertfalva.) BudRég 35/1 (2002) 303-342. • A katonai felszerelés ábrázolásai Aquincumban a markomann háborúk után. Specimina Nova 16 (2000) [2002] 131-152. • New metal finds from Albertfalva. In: Antike Bronzen. Werkstattkreise: Figuren und Geräte : Akten des 14. Internationalen

Kongresses für Antike Bronzen in Köln, 21 . bis 24. September 1999. - KJb 33 (2000) [2001] 375-382. • Military Equipment depicted in Aquincum after the Marcomannic Wars. In: (Ed. A. Giumlia-Mair) I Bronzi Antichi. Pro-

duzione e Technológia. At t i del X V Congresso Internazionale sui Bronzi Antichi organizzato dall'Universitè Udine, sede di Gorizia Grado-Aquileia 22-26 maggio 2001. Monographies instrumentum 21 (2002) 600-608.

SZU, Annamária

2002

• Kelta asszonyok, római hölgyek. Kiállítás az Aquincumi Múzeum Kétpilléres védőépületében. In: Közönség és Kapcsolat I . Aquincum 2001-2002. Aquincum Baráti Kör. Budapest, 2002, 4.

• Az Aquincumi Múzeum honlapja. In : Közönség és Kapcsolat I . Aquincum 2001-2002. Aquincum Baráti Kör. Budapest, 2002, 5-6.

• Az Aquincumi Múzeum látogatói statisztikája. In : Közönség és Kapcsolat I . Aquincum 2001-2002. Aquincum Baráti Kör. Budapest, 2002, 11.

Page 138: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

• Láng O., VITAE PVERORVM - Gyermek mindenki (volt). Életmód kiállítások az Aquincumi Múzeumban. (Vitae Puerorum. Everyone Was Once a Child : Exhibitions on Lifestyle in the Aquincum Museum) Magyar Múzeumok (2002) 36-37.

LÁNG, Orsolya

1998

• Archeometriai konferencia Budapesten. Ókortudományi Értesítő 3 (1998) 21-22.

2000

• Publius Cosinius Felix és az aquincumi macellum. Első század 2 (2000) 200-247.

2001 • Kutatás a római strandfürdő területén. (Research in the area o f the Római open-air bath.) Aqfüz 7 (2000) 89-95. • Újabb régészeti kutatások a római strandfürdő területén. História 23/3 (2001) 32. 2002 • Gerendaszerkezetű út az aquincumi polgárvárosi amphiteatrumtól északra. (A timber structure road north o f the amphitheatre

of the Aquincum Civil Town.) Aqfüz 8 (2002) 49-53. • Újabb kutatások a római strandfürdő területén. (Recent research in the territory of the Római Open Bath.) Aqfüz 8 (2002)

54-58. • Régészeti célú terepi megfigyelések az aquincumi polgárvárosban és territóriumán. (Archaeological field observations in the

Aquincum Civil Town and its territory.) In : Aqfüz 8 (2002) 138-142. • Szu A., VITAE PVERORVM - Gyermek mindenki (volt). Életmód kiállítások az Aquincumi Múzeumban. ((Vitae Puerorum.

Everyone Was Once a Child. Exhibitions on Lifestyle in the Aquincum Museum) Magyar Múzeumok 8 (2002) 36-37. W E L L N E R , István

1969

• The Hercules villa in Aquincum. ActaArchHung 21 (1969) 235-272.

1970

• Az aquincumi helytartói palota építésének kora. (Zur Frage der Bauzeit des Statthalterpalastes von Aquincum.) ArchÉrt 97 (1970) 116-125.

1971 • A magyarországi római k o r i épületek belső díszítő művészete. Építés-építészettudomány 2 (1971) 327-400. • Leletmentések az aquincumi canabae déli szélénél. (Bergungsgrabungen am südlichen Rand der Aquincumer Canabae.) BudRég

22 (1971) 411-418.

1973 • Megjegyzések az aquincumi helytartói villacsoport keletkezésének újabb adataihoz. (Bemerkungen zu neueren Angaben in

Zusammenhang mit der Datierung der Statthalter-Villa in Aquincum.) ArchÉrt 100 (1973) 222-223. • Az aquincumi katonaváros nyugat-keleti irányú vízvezetékrendszere. (Das WO-orientierte Wasserleitungssystem der Aquincumer

Militärstadt.) BudRég 23 (1973) 179-186. • Egy aquincumi Terra Mater és Liber Paternak dedikált oltárkő feliratához. (Zur Inschrift eines der Terra Mater nach dem

Liber Pater dedizierten Aquincumer Altarsteines.) BudRég 23 (1973) 187-188.

1976 • Gabler, D. , Die Sigillaten vom Gebiete der Hercules-Villa in Aquincum. M i t einer Anhang von - - . ActaArchHung 28

(1976) 3-77. (50-52.)

• M i t Astralsymbolen verziertes Altarsteinbruchstück aus Aquincum. NFC 1 (1976) 114—120.

1977 • Einige Siedlungsprobleme in dem canabae legionis von Aquincum. Studien zu den Militärgrenzen Roms I I . Vorträge des 10.

Internationalen Limeskongresses in der Germania Inferior. Köln/Bonn, 1974. BI—Bh 38 (1977)

Page 139: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Z S I D I , Paula

1984 • Ujabb kemencék az Aquincum- gázgyári fazekastelepről. (Neue Öfen aus der Keramikwerkstatt von Aquincum - Gasfabrik.)

BudRég 25 (1984) 367-391.

1986 • Villen und Dörfer. In : (Hrsg. H . Polenz) Das römische Budapest. Ausstellungskatalog. Münster/Lengerich, 1986, 149-155. • Friedhöfe. In : (Hrsg. Polenz, H.) Das römische Budapest. Ausstellungskatalog. Münster/ Lengerich, 1986, 131-146. • - - Póczy K., Aquincum, római kor i ásatások Budapesten, (1970-1986). (Neue Ausgrabungen im römischen Budapest,

(1970-1985).) Ausstellungsführer. Budapest, 1986.

1987

• Budapest X I . kerületi Gazdagréten feltárt 4-5. századi temető. ComAH (1987) 45-72.

1990 • Aquincum polgárvárosának városfala és védművei az újabb kutatások tükrében. (Stadtmauer und Verteidigungssystem der

Zivilstadt von Aquincum im Spiegel der neuesten Forschungsergebnisse.) ComAH (1990) 143-169. • Untersuchungen des Nordgräberfeldes der Militärstadt von Aquincum. In: (Ed. Kandier, M . — Vetters, H.) Der römische

Limes in Österreich 36 /1 . Wien, 1990, 723-729. 1991 • Ujabb villa az aquincumi municipium territóriumán (Bp. I I I . ker. Kaszásdűlő-Csikós utca). (Neuere Villa am Territorium des

Municipiums von Aquincum.) BudRég 27 (1991) 143-179. • Villae en landhoeven., Grafvelden. In : (Ed. J. Jamar) Aquincum, Romeins Boedapest. Nieuwe opgravingen en vondsten in

Aquincum. Boedapest/Heerlen, 1991, 134-136, 141-143.

1992 • Póczy K., Römische Keramik in Aquincum. Budapest, 1992.

1993 • A római kori műemlékek helyzete Budapesten. Műemlékvédelem 37/1 (1993) 11-24.

• Zur Verehrung der Minerva in Aquincum. (Minerva aquincumi kultuszához.) BudRég 30 (1993) 185-209.

1994 • Aquincum - the Capital of Pannónia Inferior. The Topography of the Civil town. In: (a cura di Hajnóczi, G.) La Pannónia

e r impero Romano. Annuario deU'Accademia d'Ungheria. Roma, 1994, 213-221 . • Die römische Villa von Kaszás-dűlő - Csikós utca und die Frage der Villen im Territorium des Municipiums von Aquincum

(das Gebiet der heutigen Stadt Budapest). Balácai Közlemények 3 (1994) 292-311 . • A gazdagréti későrómai kori temető. In : Régészeti emlékek Budapest X I . kerületében. X I . kerületi füzetek 2 (1994) 31-37. 1995 • Kutatások az aquincumi katonaváros északi peremén. (Research at the northeastern edge of the Aquincum Military town.)

Aqfüz 1 (1995) 38-43 . • Római épület az aquincumi polgárváros déli városfalán kívül, 1993-94. évi feltárás. (Excavations in 1993-1994 of a Roman

building outside the southern wall of the Aquincum Civil town.) Aqfüz 1 (1995) 44—48. • Póczy K., Istenek, katonák, polgárok Aquincumban. Gods, soldiers, citizens in Aquincum. Ausstellungsführer. Budapest,

1995.

1996 • Római kori beépítettség kutatása az aquincumi polgárváros és katonaváros közötti területen. (Studies of Roman Period sett­

lement density between the Civil and Military town in Aquincum.) Aqfüz 2 (1996) 63-68. • Hamvasztásos sírok az aquincumi polgárvárosi amfiteátrumtól északra. (Cremation graves north of the Aquincum Civil town

amphitheater.) Aqfüz 2 (1996) 12-13. 69-72. • Hundert Jahre Aquincum-Museum. Ausgrabungen und Denkmalpflege. Carnuntumjb (1995) [1996] 101-120. • Budapest. Római kor i műemlékek. T K M Füzetek. Budapest, 1996.

Page 140: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

• Szondázó jellegű kutatás az aquincumi polgárvárostól délkeletre. (Test excavations southeast of the Aquincum Civil town.) Aqfüz 3 (1997) 54-57.

• Az aquincumi municipium territóriumán végzett kutatások. (Research in the territory of the Aquincum municipium.) Aqfüz 3 (1997) 58-65.

• A városkép változása az aquincumi polgárvárosban a 2 -3 . század fordulóján. (Veränderungen im Stadtbild der Zivilstadt von Aquincum an der Wende vom 2-3 . Jahrhundert.) BudRég 31 (1997) 281-289.

• Ein in Aquincum neugefundenes Grabmal. In : Akten des IV. internationalen Kolloquiums über Probleme der provinzialrömi­schen Kunstschaffens, Celje 1995. Situla, Razprave Narodnega Muzeja Slovenije 36 (1997) 247-255.

• A n Unusual Archaeological Excavation at the Scola Collegii Centonariorum. In : Report on the Colloquium of the Institute for Musicologie of the Hungarian Academy of Sciences September l s ' - 4 t h , 1994 in Budapest. Kleiblittersdorf, 1997, 45—57.

• Régészet egykor. Aquincum. (Archäologie einst.) In : Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica - Elet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 58—67.

• Régészet ma. A régészet Aquincumban: változó politikai és gazdasági viszonyok között. (Archäologie heute. Aquincum.) In: Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica - Elet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 70-75.

• Településtörténet. Aquincum. Az aquincumi polgárváros. (Besiedlungsgeschichte. Aquincum. Die Zivilstadt von Aquincum.) In: Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica - Elet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 92-99.

• Németh M . , Településtörténet. Aquincum. Az aquincumi katonaváros (canabae legionis). (Besiedlungsgeschichte. Aquin­cum. Die Militärstadt (canabae legionis) von Aquincum.) In : Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica - Elet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 100-101.

• Németh M . , Településszerkezet. Aquincum. (Raumplanung. Aquincum.) In : Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica -Elet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 102-105.

• Római háztömbök - az insula-rendszer. Aquincum. (Römische Wohnblocks — das Insula-System.) In : Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica - Elet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 104-107.

• Fürdés és testápolás. Az aquincumi polgárváros fürdői. (Baden und Salben. Die Thermen der Zivilstadt von Aquincum.) In : Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica - Elet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 126-129.

• Fürdés és testápolás. A „nagy közfürdő" az aquincumi polgárvárosban. (Baden und Salben. Das „große öffentliche Bad" in der Zivilstadt von Aquincum.) In : Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica - Elet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 126-129.

• A római lakások kényelme. Egy peristyliumos ház Aquincumban. (Römischer Wohnkomfort. Eine Peristylvilla in Aquincum.) In : Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica — Elet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 139-140.

• Színpompás falak. Falfestmények Aquincumban. (Farbige Wände. Wandmalereien in Aquincum.) In : Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica - Elet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 184-187.

• A villa rustica fogalma. Séta Aquincum körül. (Das Phänomen der villa rustica. Rund um Aquincum.) In: Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica - Elet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 222-227.

• Földművelők, állattenyésztők és szőlőtermesztők. Aquincum. (Bauern, Viehzüchter und Winzer. Aquincum.) In: Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica - Elet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 226-229.

• A fabricák - kézműipari üzemek a városban. Fazekastelep Aquincumban. (Die fabricae - Gewerbebetriebe in der Stadt. Eine Töpfersiedlung in Aquincum.) In : Out of Rome. Aquincum / Augusta Raurica - Elet a Római Birodalom két városában / Das Leben in zwei römischen Provinzstädten. Begleitbuch. Basel, 1997, 238-239.

1998 • Római kori védműrendszer nyomai az aquincumi katonavárostól északra. (Remains of the Roman fortification system north

of the Aquincum Military Town.) Aqfüz 4 (1998) 6 5 - 7 1 . • Kutatások az aquincumi pogárváros déli előterében. (Research in the southern outskirts of the Aquincum Civil Town.) Aqfüz

4 (1998) 72-78. • Aquincum - Budapest's Roman period Predecessor. In : Excursion Guide 3 1 5 ' International Symposium on Archaeometry.

Budapest, 1998, 5-16. • The Aquincum Museum and the Protection of the Roman Period Archaeological Heritage of the Capital (1989-94) In: (Red.

Németh, M.) The Roman Town in the Modern City. Aquincum Nostrum I I Budapest, 1998, 223-229.

Page 141: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

• Grabummauerungen am nördlichen Rand der Canabae von Aquincum. (Budapest, I I I . Ladik Str.) ComAH (1997) [1998] 109-147.

• Aquincum all'epoca dell'imperatore Traiano. In: (Ed. Popescu, G. A.) Traiano ai Confini deU'Impero. Milano, 1998, 92-95.

1999 • Későrómai kori temetkezési hely az aquincumi polgárváros déli városfalán kívül. (A Late Roman Period burial site outside

the southern wall of the Aquincum Civil Town.) Aqfüz 5 (1999) 77-83. • A római kori partépítés nyomai a Duna polgárvárosi szakaszán. (Research along the Danube Bank near the Aquincum Civil

Town.) Aqfüz 5 (1999) 84-94. • Római kori villagazdaság részlete az aquincumi katonaváros és polgárváros között. (Details of a Roman Period villa farm

situated between the Aquincum Military and Civil Towns.) Aqfüz 5 (1999) 99-108. • Száz éve született Nagy Lajos. (Lajos Nagy. Vor einem Jahrhundert geboren.) BudRég 32 (1998) [1999] 21-27. • Az aquincumi tűzoltók kollégiuma és a tűzoltószékház. BudRég 32 (1998) [1999] 91-99. • Barbarian Influences in Aquincum, Capital of Pannónia Inferior. In: Roman Frontier Studies 17, Zalaü, 1999, 867-878. • Hídfőállás az aquincumi polgárváros és katonaváros között. In: (Red. Gaál, A.) Pannóniai kutatások: A Soproni Sándor

emlékkonferencia előadásai. Bölcske 1998. október 7. Wosinszky Mór Múzeum Évkönyve, Szekszárd, 1999, 257-274. • The question of continuity in Aquincum, the capital of Pannónia Inferior. Antaeus 24 (1997-1998) [1999] 585-592. • Balla M . - Balázs M . , Spread mortaria Types in Municipium Aquincum (Óbuda, Hungary). I n : Journal of Archaeological

Science 26 (1999) 997-1001. • L. Kurucz K., Kulturelles Erbe - Kulturtourismus in Aquincum (Budapest, Ungarn). In : Experimental Archaeology.

Proceedings of the International Archaeological Conference Százhalombatta, 3 -7 October 1996. Archaeology of the Bronze and Iron Age. Budapest, 1999, 477-485.

• The Roman period defense system at the Aquincum Civil Town. In: Medunarodnoarheolosko savjetovanje «Obrambeni Sustavi kroz stoljeasa» program i sa eci priopaeenja / ed. Vesna Girardi - Jurkiae. Materijali 11. Pula, 1999, 108.

2000 • Korarómai kori védmű részlete és 2-3 . századi kőépület az aquincumi katonavárostól északra. (Part of a Late Roman Defence

System and a Stone Building from the 2 n d - 3 r d Centuries Nor th of the Aquincum Military Town.) Aqfüz 6 (2000) 62 -75 . • Temetőelemzési módszerek az aquincumi katonaváros északi temetőjében. ArchÉrt 123-124 (1996-1997) [2000] 17-48. • 100 éve született Nagy Lajos. ArchÉrt 123-124 (1996-1997) [2000] 197-199. • Aquincum - Konservierung, Präsentation, Rekonstruktion. Der Ziel und der Mi t te l . In : Kulturparks: Erbe und Entertainment.

StPölten, 2000, 4 7 - 5 1 . • Aquincum a legutóbbi évek régészeti kutatásainak tükrében. In : (Red. Kiss, Cs.) Óbuda évszázadai. Budapest, 2000, 385-398. • Aquincum. In: Cinte Murarie di antiche citta del Lazio. Conservatione e valorizzazione del patrimonio archittetonico Eoropeo

1996. Lazio, 2000, 39-70. • Bestattungen am pannonischen Limes. In : (Red. Kemkes, M . ) Von Augustus bis Attila. Leben am ungarischen Donaulimes.

Stuttgart, 2000, 8-13. • Ókeresztény temetőkápolnák és temetkezések Aquincumban. In : (Red. Zsidi, P.) Ókeresztény emlékek Aquincumban. Budapest,

2000, 25 -31 . • Frühchristliche Grabkapellen und Bestattungen in Aquincum. In: (Red. Zsidi, P.) Frühchristliche Denkmäler in Aquincum.

Budapest, 2000, 29-36. • Falfestmények az aquincumi polgárvárosból és a városi territóriumról. In: (Red. Borhy, L.) Acta Archaeologica Brigetionensia

Ser. I . Vol. 1. Budapest/Komárom, 2000, 132-156. • Balla M . , The Distribution of Mortars from the so-called Gas-works Potters' Workshop in Aquincum. (An Aplication

of Traditional and Archaeometric Methods.) In: RCRF Acta 36 (2000) 247-253.

2001 • Településszerkezet kutatása az aquincumi katonavárostól északra. (Research into the settlement structure north of the Aqu in ­

cum Military Town.) Aqfüz 7 (2001) 59-67 . • Kutatások az aquincumi polgárváros déli előterében I I . (Research in the sothern foreground of the Aquincum Civil Town.)

Aqfüz 7 (2001) 68-75. • Kutatások az aquincumi polgárvárostól keletre lévő területen. (Research in the territory east of the Aquincum Civil Town. )

Aqfüz 7 (2001) 76-84. • H . Kérdő K. - Póczy K , Eine fragliche Marmorstatue aus Aquincum. BudRég 34 (2001) 147-156. • Architecture et urbanisme. In: (Red. Facsády, A. - Zsidi, P.) Romains de Hongrie. Lyon (2001) 77—87. • K. Póczy, Importazioni dall'Italia e Artigianato locale ad Aquincum. In: (a cura di M . Buora) Da Aquileia al Danubio.

Materiali per una mostra. Archaeologia di Frontiéra 4, Trieste, 2001, 116-161.

Page 142: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

• Az aquincumi polgárváros délkeleti előtere az újabb kutatások tükrében (Der südöstliche Vorraum der Zivilstadt von Aquincum im Spiegel der neueren Forschung). BudRég 35 (2002) 143-157.

• Az aquincumi polgárváros un. Symphorus mithraeumának hitelesítő feltárása. (Verifying excavation in the so-called Symphorus mithraeum of the Aquincum Civil Town.) Aqfüz 8 (2002) 38-48.

• Bleivotive aus Aquincum. In: Antike Bronzen. Akten des 14. Internationalen Kongresses für Antike Bronzen in Köln, 2 1 . bis 24. September 1999. KJb 33 (2000) [2001] 313-328.

• Kővágó Péterné Szentirmai Katalin (1954-2002). (Nekrologe) BudRég 35 (2002) 343-344. • Kuzsinszky Bálint, Márity Erzsébet, Szentirmai Katalin, Torma Károly (Stichwörter) In: Magyar múzeumi arcképcsarnok.

(Hrsg. Bodó, S. - Viga, Gy.) Budapest, 2002, 187. • Tonköpfchen aus dem Herd eines awarenzeitlichen Wohnhauses. Budapest I I I . , Filatorigát (Agyagfejecske egy avar kori lakóház

tűzhelyéből. Budapest, I I I . , Filatorigát.) BudRég 36 (2001) 341-362. • Transformation of the town structure in the Civil T o w n of Aquincum during the Severi (A. D . 193-235). ActaArchHung

53 (2002) 131-149. • Építménytől az épületig - ásatástól a rekonstrukcióig. Őskori, római kor i és népvándorlás kor i épület rekonstrukciók és

makettek. Időszaki kiállítás a B T M Aquincumi Múzeumában 2002. június 25 - október 3 1 . (From hut to building - from excavation to reconstruction: Prehistoric, Roman and Migrat ion Age building reconstructions and models: Temporary exhibition in the B H M Aquincum Museum) Budapest, 2002.

• Aquincum polgárvárosa. Budapest, 2002 • Újvári, G., Ein Bronzekästchen aus Aquincum. I n : (a cura di Giumlia-Mair, A.) I Bronzi Antichi : Produzione e tecnologia.

At t i del XV Congresso Internazionale sui Bronzi Antichi , organizzato dall'Università di Udina, sede di Gorizia, Grado-Aquileia, 22-26 maggio 2001, Monographies instrumentum 2 1 , Montagnac, 2002, 530-538.

Zusammengestellt von Annamária Szu

Page 143: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf

Nyomta és kötötte az INNOVA-Print Kft.

Page 144: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf
Page 145: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf
Page 146: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf
Page 147: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf
Page 148: Forschungen in Aquincum, 1969-2002, 3.pdf