1

GenesisThe First Book of Mosesउत्पि

मोशनेे िलिहललेे पिहले पसु्तकलखेकयहूदी परंपरा आिण पिवत्र शास्त्रातील इतर पसु्तकांचे लखेक

इस्त्राएलाचा संदे ा आिण मिु दाता मोशे याला जनु्या करारातीलपिहल्या पाच पसु्तकांचा लखेक मानतात. िमसर दशेातीलन्यायालयात त्याचे िश ण झाले असून (प्रिेषत. 7:22), दवेपरमे राशी त्याचा िजव्हाळ्याचा संबंध होता. यशूे स्वतःचमोशचे्या लखेकत्वाची पु ी करत होता (योहान 5:45-47), जसे कीत्याच्या काळातील शास्त्री आिण प शी दखेील करत होते (म य19:7; 22:24).

तारीख आिण िलिखत स्थानसाधारण इ. पू. 1446 - 1405.मोशनेे कदािचत या पसु्तकाचे िलखाण केले तवे्हा इस्त्राएल

लोक सीनाय यथेील अरण्यात छावणीत असावते अशी शक्यताआह.े

प्रा कताप्रित ावत िदललेी जमीन कनानमध्ये प्रवशे करण्यापूवीर् िमसर

दशेाच्या बंदीवासातून बाहरे आललेे इस्त्राएली लोक या पसु्तकाचेप्रा कत ेर् होत.े

हतूेआपल्या दशेाचा ‘कौटुंिबक इितहास’ स्प करण्यासाठी मोशनेे

हे पसु्तक िलिहल.े उत्प ीच्या िलखाणानसुार मोशचेा हे पसु्तकिलिहण्या पाठीमागील उ ेश म्हणजे इस्राएल राष्ट्र िमसराच्या

उत्पि 1:1 2 उत्पि 1:5गलुामिगरीमध्ये कसे होते हे स्प करणे (1:8), ज्या प्रदशेात तेप्रवशे करणार होते ती त्यांना “प्रित ावत िदललेी जमीन” होती हेस्प करणे (17:8), िमसरामध्ये घडलले्या प्रत्यके गो ीवर दवेाचेसावभौमत्व दाखिवण्यासाठी आिण िमसरामध्ये त्यांची गलुामिगरीहा एक अपघात नव्हता, परंतु दवेाच्या महान योजनचेा एक भागहोता (15:13-16, 50:20),आिण अब्राहामाचा दवे, इसहाकाचा दवेआिण याकोबाचा दवे हाच एकमवे दवे होता ज्याने जगाची िनिमतीकेली हे स्प करणे होते (3:15-16). इस्त्राएलचा दवे मात्र पषु्कळदवैातांपकैी एक नसून तो स्वग आिण पथृ्वीचा सवोर् िनमाणकताहोता.

िवषयसु वातपरेषा1. िनिमती — 1:1-2:252. मनषु्याचे पाप — 3:1-243. आदामाची वंशावळ — 4:1-6:84. नोहाची वंशावळ — 6:9-11:325. अब्राहामाचा इितहास — 12:1-25:186. इसहाक व त्याचे पतु्र यांचा इितहास — 25:19-36:437. याकोबाची वंशावळ — 37:1-50:26

आकाश, पथृ्वी आिण मानवाची िनिमतीउत्प. 2:4-9; ईयो. 38:4-11; योहा. 1:1-5

1 प्रारंभी दवेाने आकाश व पथृ्वी ही िनमाण केली. 2 पथृ्वीअंदाधुंद व िरकामी होती. जलाशयावर अंधकार होता, दवेाचाआत्मा* पाण्यावर पाखर घालत होता.

3 दवे बोलला, “प्रकाश होवो” आिण प्रकाश झाला. 4 दवेानेप्रकाश पािहला की तो चांगला आह.े दवेाने अंधकारापासून प्रकाशवगेळा केला. 5 दवेाने प्रकाशाला “िदवस” व अंधकाराला “रात्र”* 1:2 िकंवा दवेाची श ी

उत्पि 1:6 3 उत्पि 1:17-18

असे नाव िदल.े संध्याकाळ झाली व सकाळ झाली†, हा पिहलािदवस.

6 दवे बोलला, “जलांच्या मध्यभागी अंतराळ होवो व तेजलापासून जलांची िवभागणी करो.” 7 दवेाने अंतराळ केले आिणअंतराळावरच्या व अंतराळाखालच्या जलांची िवभागणी केली वतसे झाल.े 8 दवेाने अंतराळास आकाश असे म्हटल.े संध्याकाळझाली व सकाळ झाली, हा दसुरा िदवस.

9 नंतर दवे बोलला, “आकाशाखालील पाणी एकाजागी एकत्रजमा होवो व कोरडी जमीन िदसून यवेो,”आिण तसे झाल.े 10दवेानेकोर ा जिमनीस भूमी आिण एकत्र झालले्या पाण्याच्या संचयाससमदु्र असे म्हटल.े त्याने पािहले की हे चांगले आह.े

11 दवे बोलला, “िहरवळ, बीज दणेार्या वनस्पती, आिणआपआपल्या जातीप्रमाण,े ज्यात त्याचे बीज आहे अशी फळेदणेारी फळझाडे, ही पथृ्वीवर यवेोत.” आिण तसचे झाल.े12 पथृ्वीने िहरवळ, आपापल्या जातीचे बीज दणेार्या वनस्पतीआिणआपापल्या जातीची फळे दणेारी व त्या फळातचआपापल्याजातीचे बीज असणारी फळझाडे भूमीने उत्प केली. दवेाने पािहलेकी हे चांगलेआह.े 13 संध्याकाळझाली व सकाळझाली,हा ितसरािदवस.

14 मग दवे बोलला, “िदवस व रात्र ही वगेळी करण्यासाठीआकाशात ज्योित होवोत व त्या िचन्ह,े ऋतू, िदवस, आिण वष ेर्दाखिवणार्या होवोत. 15 पथृ्वीला प्रकाश दणे्यासाठी आकाशातत्या दीपाप्रमाणे होवोत,”आिण तसे झाल.े

16 िदवसावर स ा चालिवण्यासाठी मोठी ज्योत आिण रात्रीवरस ा चालिवण्यासाठी लहान ज्योत,अशा दोन मो ा ज्योती दवेानेिनमाण केल्या. त्याने तारेही िनमाण केल.े 17-18 पथृ्वीवर प्रकाशदणे्यासाठी, िदवसावर व रात्रीवर स ा चालिवण्यासाठी, प्रकाशव अंधकार वगेळे करण्यासाठी दवेाने त्यांना अंतराळात ठेवल.े† 1:5 यहूदी लोकांचा िदवस संध्याकाळी सु होत असे

उत्पि 1:19 4 उत्पि 1:29

दवेाने पािहले की हे चांगले आह.े 19 संध्याकाळ झाली व सकाळझाली. हा चौथा िदवस.

20दवे बोलला, “जले जीवजंतूनी भ न जावोत,आिण पथृ्वीच्यावर आकाशाच्या अंतराळात प ी उडोत.” 21समदु्रातील फार मोठेजलचर व अनके प्रकारचे जलप्राणी त्यांच्या त्यांच्या जातीपं्रमाणेदवेाने उत्प केल.े तसचे पंख असलले्या प्रत्यके प ाला त्याच्याजातीप्रमाणे दवेाने उत्प केल.े दवेाने पािहले की हे चांगले आह.े

22 दवेाने त्यांना आशीवाद दऊेन म्हटल,े “फलदू्रप व्हा आिणबहगुिुणत व्हा, समदु्रातील पाणी व्यापून टाका. पथृ्वीवर प ीबहगुिुणत होवोत.” 23 संध्याकाळ झाली व सकाळ झाली हापाचवा िदवस.

24 दवे बोलला, “आपापल्या जातीचे सजीव प्राणी, गरेुढोरे,सरपटणारे प्राणी व वनपशू पथृ्वी उपजवो.” आिण तसे झाल.े25 दवेाने पथृ्वीवरील जनावरे, गरेुढोरे, वनपशू, आिण सरपटणाराप्रत्यके जीव त्याच्या त्याच्या जाती प्रमाणे िनमाण केला. दवेानेपािहले की हे चांगले आह.े

26 दवे बोलला, “आपण आपल्या प्रित पाचा आपल्या सारखामनषु्य िनमाण क . समदु्रातील मास,े आकाशातील प ी, सववनपशू, मोठी जनावरे व जिमनीवर सरपटणारे सव लहान प्राणीयांच्यावर त्यांना स ा चालवू दऊे.”27 दवेाने आपल्या प्रित पाचा मनषु्य िनमाण केला.

त्याच्या स्वतःच्या प्रित पाचा असा दवेाने तो िनमाण केला.नर व नारी असे त्यांना िनमाण केल.े

28 दवेाने त्यांना आशीवाद िदला,आिण त्यांना म्हटल,े “फलदू्रपव्हा, बहगुिुणत व्हा आिण पथृ्वी व्यापून टाका. ती आपल्यास खेाली आणा; समदु्रातील मास,े आकाशातील प ी आिणपथृ्वीवर िफरणारा प्रत्यके सजीव प्राणी यांवर स ा चालवा.” 29दवेम्हणाला, पाहा, सव पथृ्वीच्या पृ भागावर असललेी बीज दणेारीप्रत्यके वनस्पती आिण ज्यामध्ये बीज दणेार्या झाडाचे फळ आहे

उत्पि 1:30 5 उत्पि 2:7ते प्रत्यके झाड, ही मी तमु्हास िदली आहते. ही तमु्हाकिरता अअसे होतील.

30 तसचे पथृ्वीवरील प्रत्यके पशू, आकाशातील प्रत्यके प ीआिण पथृ्वीच्या पाठीवर ज्यामध्ये जीव आहे त्या प्रत्यकेसरपटणार्या प्राण्याकरता अ म्हणून मी प्रत्यके िहरवी वनस्पतीिदली आह.े आिण सव तसे झाल.े 31 दवेाने आपण जे केले होते तेसव पािहल.े पाहा, ते फार चांगले होत.े संध्याकाळ झाली व नंतरसकाळ झाली, हा सहावा िदवस.

21 त्यानंतर पथृ्वी,आकाश आिण त्यातील सवकाही पूण क न

झाल,ेआिण सवकाही िजवंत िजवांनी भ न गले*े. 2दवेाने सातव्यािदवशी आपण करीत असललेे काम समा केल,े आिण जे त्यानेकेले होते त्या त्याच्या कामापासून त्याने सातव्या िदवशी िवसावाघतेला. 3दवेाने सातव्या िदवसासआशीवाद िदला आिण तो पिवत्रकेला, कारण दवेाने त्याचे िनिमतीचे जे सव काम केले होते त्याआपल्या कामापासून त्या िदवशी त्याने िवसावा घतेला.

4परमे र दवेाने ज्या िदवशी ते िनमाण केल,े तवे्हाचा आकाश वपथृ्वीसंबंधीच्या घटनाक्रमािवषयीचा वृ ान्त हा आह.े 5शतेातीलकोणतहेी झडूुप अजून पथृ्वीवर नव्हत,ेआिण शतेातील कोणतीहीवनस्पती अजून उगवली नव्हती, कारण परमे र दवेाने अ ापपथृ्वीवर पाऊस पाडला नव्हताआिण जिमनीची मशागत करण्यासकोणी मनषु्य नव्हता. 6पण पथृ्वीव न धकेु† वर जात असे व त्यानेसव जिमनीचा पृ भाग पाण्याने िभजवला जात अस.े

7 परमे र दवेाने जिमनीतील मातीचा मनषु्य घडवला व त्याच्यानाकपु ात जीवनाचा ास फंुकला आिण मनषु्य िजवंत प्राणीझाला.

एदने बाग* 2:1 अशाप्रकारे सव बाबीचंी उत्प ी झाली † 2:6 प्रवाह

उत्पि 2:8 6 उत्पि 2:208 परमे र दवेाने पूव ेर्कडे एदनेात एक बाग लावली आिण त्या

बागते आपण घडिवलले्या मनषु्यास ठेवल.े 9 परमे र दवेानेिदसण्यास सुंदर आिण खाण्यास चांगले फळ दणेारे प्रत्यके झाडजिमनीतून उगवल.े त्यामध्ये बागचे्या मध्यभागी असललेे जीवनाचेझाड,आिण बर्यावाईटाचे ान दणेारे झाड यांचाही समावशे होता.10 बागलेा पाणी दणे्यासाठी एदनेातून एक नदी िनघाली. तथूेन तीिवभागली आिण ितच्या चार न ा झाल्या.

11पिहल्या नदीचे नाव पीशोन. ही संपूण हवीला दशेामधून वाहत,ेतथेे सोने सापडत.े 12 त्या दशेाचे सोने चांगल्या प्रतीचे असून तथेेमोती व गोमदे रत्नसेु ा सापडतात.

13दसुर्या नदीचे नाव गीहोन आह.े ही सगळ्या कूश ‡दशेामधूनवाहत.े 14 ितसर्या नदीचे नाव टायग्रीस. ही अश्शूर दशेाच्या पूव ेर्सवाहत जात.े चौथ्या नदीचे नाव फरात असे आह.े

15 परमे र दवेाने मनषु्यास एदने बागते ितची मशागतकरण्यासाठी व बागचेी काळजी घणे्यासाठी ठेवल.े 16 परमे रदवेाने मनषु्यास आ ा िदली; तो म्हणाला, “बागतेील कोणत्याहीझाडाचे फळ तू खशुाल खात जा; 17परंतु बर्यावाईटाचे ान क नदणेार्या झाडाचे फळ तू खाऊ नय,े कारण तू ज्या िदवशी त्याझाडाचे फळ खाशील त्याच िदवशी तू न ीच मरशील.”

18 नंतर परमे र दवे बोलला, “मनषु्याने एकटे असावे हेबरे नाही; मी त्याच्यासाठी ससंुगत मदतनीस िनमाण करीन.”19 परमे र दवेाने मातीमधून जिमनीवरील सव जातीचे प्राणीआिण आकाशातील सव जातीचे प ी उत्प केले आिण त्यांनामनषु्याकडे नलेे आिण मनषु्याने त्या सवाना नावे िदली. 20आदामानेसव पाळीव प्राणी,आकाशातील सव प ी आिण सव वनपशू यांनानावे िदली. आदामाने हे सव पशू-प ी पािहले परंतु त्यांमध्ये त्यासससंुगत असा मदतनीस सापडला नाही.‡ 2:13 इथोिपया

उत्पि 2:21 7 उत्पि 3:621 तवे्हा परमे र दवेाने मनषु्यास गाढ झोप लागू िदली, आिण

तो झोपला असता परमे राने मनषु्याच्या शरीरातून एक बरगडीकाढली व ती जागा मांसाने बंद केली. 22परमे र दवेाने मनषु्याचीबरगडी काढून ितची स्त्री बनवली आिण ितला मनषु्याकडे आणल.े23तवे्हा मनषु्य म्हणाला,“आता ही मात्र माझ्या हाडातले हाड व माझ्या मांसातले मांसआह;े

मी ितला स्त्री म्हणजे नारी असे नाव दतेो,कारण ती नरापासून बनवललेी आह.े”

24 म्हणून मनषु्य आपल्या आई वडीलांस सोडून आपल्यापत्नीला जडून राहील आिण ती दोघे एक दहे होतील. 25तथेे मनषु्यव त्याची पत्नी ही दोघहेी नग्न होती, परंतु त्यांना कसलीच लाजवाटत नव्हती.

3मानवाचे पतनरोम. 5:12-21

1 परमे र दवेाने िनमाण केलले्या सव वनपशंूमध्ये सप हाअितशय धूत होता. तो स्त्रीला म्हणाला, “ ‘बागतेल्या कोणत्याहीझाडाचे फळ खाऊ नका’ असे दवेाने तमु्हास खरोखरच सांिगतलेआहे काय?” 2 स्त्रीने सपाला उ र िदल,े “बागतेल्या झाडांची फळेआम्ही खाऊ शकतो. 3परंतु बागचे्या मधोमधजे झाडआह,े त्याच्याफळािवषयी दवेाने म्हटल,ेते खाऊ नका. त्या झाडाला स्पशही कनका, नाहीतर तमु्ही मराल.”

4सप त्या स्त्रीला म्हणाला, “तमु्ही खरोखर मरणार नाही. 5कारणदवेास हे माहीत आहे की, जर तमु्ही त्या झाडाचे फळ खालत्याच िदवशी तमुचे डोळे उघडतील, व तमु्ही दवेांसारखे बरेवाईटजाणणारे व्हाल.” 6 आिण स्त्रीने पािहले की, त्या झाडाचे फळखाण्यास चांगले व डोळ्यांना आनंद दणेारे व शहाणे करण्यासाठीइ आह,े तवे्हा ितने त्याचे काही फळ घऊेन खा .े आिण ितने

उत्पि 3:7 8 उत्पि 3:16आपल्याबरोबर आपल्या पतीसही त्या फळातून थोडे िदले व त्यानेते खा .े

7 तवे्हा त्या दोघांचे डोळे उघडले व आपण नग्न आहोत असेत्यांना समजल;े तवे्हा त्यांनी अंिजराची पाने एकत्र जोडूनआपणालाझाकण्यासाठी वस्त्रे तयार केली. 8 िदवसाचा थंड वारा सटुलाअसता परमे र दवे बागते आला. त्या वळेी त्यांनी त्याचा आवाजऐकला. आिण परमे र दवेाच्या सम तपेासून दृ ीआड व्हावेम्हणून मनषु्य व त्याची पत्नी बागचे्या झाडांमध्ये लपली.

9 तवे्हा परमे र दवेाने मनषु्यास हाक मा न म्हटल,े “तू कोठेआहसे?” 10 मनषु्य म्हणाला, “बागते मी तझुा आवाज ऐकला वमला भीती वाटली, कारण मी नग्न होतो. म्हणून मी लपलो.”11परमे र त्यास म्हणाला, “तू नग्न आहसे हे तलुा कोणी सांिगतल?ेज्या झाडाचे फळ तू खाऊ नकोस अशी मी तलुा आ ा िदली होतीत्या झाडाचे फळ तू खा से काय?”

12 मनषु्य म्हणाला, “तू ही स्त्री माझ्या सोबतीस म्हणून िदलीस,ितने त्या झाडाचे फळ मला िदले आिण म्हणून मी ते खा .े” 13मगपरमे र दवे त्या स्त्रीस म्हणाला, “तू हे काय केलसे?” ती स्त्रीम्हणाली, “सपाने मला फसवले व म्हणून मी ते फळ खा .े”

14 परमे र दवे सपास म्हणाला, “तू हे केल्यामळेु सवगरेुढोरांमध्ये व सव वन्यपशंूमध्ये तू शािपत आहसे. तूपोटाने सरपटत चालशील आिण आयषु्यभर तू माती खाशील.15 तझु्यामध्ये व स्त्रीमध्ये आिण तझु्या बीजामध्ये *व स्त्रीच्याबीजामध्य†े मी शतू्रत्व ठेवीन. तो तझुे डोके ठेचील आिण तू त्याचीटाच फोडशील.”

16 परमे र दवे स्त्रीस म्हणाला, “मलुांना जन्म दतेे वळेी तझु्यावदेना मी खूप वाढवीन तरी तझुी ओढ तझु्या नवर्याकडे राहील;आिण तो तझु्यावर अिधकार चालवील.”* 3:15 संतानामध्ये † 3:15 संतानामध्ये

उत्पि 3:17 9 उत्पि 3:2417 नंतर परमे र दवे आदामाला म्हणाला, तू तझु्या पत्नीची वाणी

ऐकली आहे आिण ज्या झाडाचे फळ खाऊ नकोस अशी आ ािदललेी होती, त्या झाडाचे फळ तू खा े आहसे. म्हणून तझु्यामळेुभूमीला शाप आला आह.े तू ितजपासून अ िमळवण्यासाठीआपल्या आयषु्याचे सव िदवस क करशील; 18जमीन तझु्यासाठीकाटे व कुसळे उत्प करीलआिण शतेातील वनस्पती तलुा खाव्यालागतील. 19 तू माघारी जिमनीमध्ये जाशील तोपयत तू आपल्यािनढळाच्या घामाने भाकर खाशील, तू मरणाच्या िदवसापयतअितशय काम करशील. कारण मातीमधून तू िनमाण झाललेाआहसे;आिण मातीमध्ये तू परत जाशील.

20 आदामाने आपल्या पत्नीचे नाव हव्वा ‡ठेवल,े कारण सविजवंत मनषु्यांची तीआई होती. 21परमे र दवेाने आदाम व त्याच्यापत्नीसाठी चाम ांची वस्त्रे केली;आिण ती त्यांना घातली.

22 परमे र दवे म्हणाला, “पाहा, मनषु्य आपल्यातल्या एकासारखा होऊन त्यास बरे व वाईट समजू लागले आह.े तरआता त्यास त्याच्या हातांनी जीवनाच्या झाडाव न ते फळघऊेन खाऊ दऊे नय,े आिण जर का तो ते फळ खाईल तर मगसदासवकाळ तो िजवंत राहील.” 23तवे्हा परमे र दवेाने मनषु्यासज्या जिमनीतून उत्प केले होते ितची मशागत करण्यासाठीएदने बागतूेन बाहरे घालवून िदल.े 24 दवेाने मनषु्यास बागतूेनघालवल,ेआिण जीवनाच्या झाडाचे र ण करण्यासाठी त्याने एदनेबागचे्या पूव ेर्कडे क ब ठेवल,ेआिण सव िदशांनी गरगर िफरणारीज्वाला प एक तलवार ठेवली.

4काइनाकडून हाबलेाची हत्यालूक 11:51; इब्री. 11:4; 12:24

‡ 3:20 अथ-जीवन

उत्पि 4:1 10 उत्पि 4:121 मनषु्याने त्याची पत्नी हव्वा िहच्यासोबत ववैािहक संबंध

केला. ती गभवती झाली आिण ितने काइनाला जन्म िदला. तवे्हाती म्हणाली, परमे राच्या साहाय्याने मला पु षसंतान लाभले आह.े2 त्यानंतर ितने काइनाचा भाऊ हाबले याला जन्म िदला. आिणहाबले मेढंपाळ बनला, पण काइन शतेातील कामकरी झाला.

3 काही काळानंतर काइनाने परमे रास शतेामधील फळांतलेकाही अपण आणल.े 4 हाबलेानहेी आपल्या कळपातील प्रथमजन्मलले्यांतून, आिण पु ातून अपण आणल.े परमे राने हाबलेआिण त्याचे अपण िस्वकारल.े 5 परंतु त्याने काइन आिण त्याचेअपण िस्वकारले नाही. यामळेु काइनाला फार राग आला, आिणत्याचे तोडं उतरल.े

6 परमे र काइनाला म्हणाला, “तू का रागावलास? तझुा चहेराका उतरला आह?े 7 तू जर चांगल्या गो ी करशील तर, मग तझुाहीिस्वकार केला जाणार नाही का? परंतु तू जर योग्य ते करणारनाहीस, तर पाप दाराशी टपून बसले आहे आिण त्याची तझु्यावरताबा िमळवण्याची इच्छा आह,े परंतु तू त्यावर िनयंत्रण केलेपािहजसे.”

8काइनआपला भाऊ हाबले याच्याशी बोलला,आिणअसे झालेकी ते शतेात असता, काइन आपला भाऊ हाबले ाच्या िवउठला व त्यास त्याने ठार मारल.े

9 परमे र काइनास म्हणाला, “तझुा भाऊ हाबले कोठे आह?े”काइनाने उ र िदल,े “मला माहीत नाही; मी माझ्या भावाचाराखणदार आहे काय?”

10 दवे म्हणाला, “तू हे काय केलसे? तझु्या भावाच्या र ाचीवाणी जिमनीतून िश सेाठी ओरड करत आह.े 11 तर आता तझु्याहातून तझु्या भावाचे पडललेे र िस्वकारण्यास ज्या जिमनीनेआपले तोडं उघडले आह,े ितचा तलुा शाप आह.े 12 जवे्हा तूजिमनीची मशागतकरशील तवे्हा तीआपले सत्व यापढेु तलुा दणेारनाही. पथृ्वीवर तू भटकत राहशील व िनवािसत होशील.”

उत्पि 4:13 11 उत्पि 4:2313 काइन परमे रास म्हणाला, “माझी िश ा मी सहन

करण्यापलीकडे, इतकी मोठी ती आह.े 14 खरोखर, तू मला यामाझ्या भूमीव न हाकलून लावले आहसे, आिण तझु्या जवळमला यतेा यणेार नाही. पथृ्वीवर तू मला भटकणारा व िनवािसतकेले आिण जर मी कोणाच्या हाती सापडेन तर तो मला ठारमा न टाकेल.” 15 परमे र त्यास म्हणाला, “जर कोणी काइनालाठार मारील तर त्याचा सातपट सूड घणे्यात यईेल.” त्यानंतर,तो कोणाला सापडला तर त्यास कोणी िजवे मा नये म्हणून,परमे राने काइनावर एक खूण क न ठेवली.

काइनाचे वंशज16 काइन परमे रासमो न िनघून गलेा आिण एदनेाच्या पूव ेर्स

नोद प्रदशेात जाऊन रािहला. 17काइनाने आपल्या पत्नीस जािणल,ेती गभवती होऊन ितने हनोखाला जन्म िदला; काइनाने एक नगरबांधले त्याने त्या नगराला आपल्या मलुाचचे हनोख हे नाव िदल.े18 हनोखाला इराद झाला; इरादाला महूयाएल झाला महूयाएलासमथशुाएल झाला; आिण मथशुाएलास लामखे झाला. 19लामखेानेदोन िस्त्रया केल्या. पिहलीचे नाव आदा व दसुरीचे नाव िस ा.

20आदाने याबालास जन्म िदला; तो तंबूत राहणार्या व गरेुढोरेपाळणार्या लोकांचा मूळपु ष झाला. 21 आिण त्याच्या भावाचेनाव यबुाल होत,ेतो तंतवुा व वायवुा वाजवणार्या कलावंताचामूळपु ष झाला. 22 िस ा िहला तबुल-काइन झाला; तो तांब्याचीव लोखंडाची कामे करणार्या लोकांचा मूळपु ष झाला. तबुलकाइनास नामा नावाची बहीण होती.

23लामखे आपल्या बायकांना म्हणाला,आदा आिण िस ा माझी वाणी ऐका;

लामखेाच्या बायकांनो, मी ज्या गो ी बोलतो त्याकडे कानलावा;एका मनषु्याने मला जखमी केल,े मी त्यास ठार मारल,े

एका त णाने मला मारले म्हणून मी त्यास ठार केल.े

उत्पि 4:24 12 उत्पि 5:10

24जर काइनाब ल सातपट तरलामखेाब ल सत्याह रपट सूड घतेला जाईल.शथेाचे वंशज

25आदामाने पनु्हा पत्नीस जािणले आिण ितला पतु्र झाला. त्यांनीत्याचे नाव शथे असे ठेवल.े हव्वा म्हणाली, “दवेाने हाबलेाच्यािठकाणी मला दसुरे संतान िदले आह,ेकारण काइनाने त्यास िजवेमारल.े” 26शथेलाही मलुगा झाला, त्याचे नाव त्याने अनोश ठेवल;ेत्या काळापासून लोक परमे राच्या नावाने धावा *क लागल.े

5आदामाचे वंशज1 इित. 1:1-4; लूक 3:36-38

1 आदामाच्या वंशावळीची नोदं अशी आह.े दवेाने मनषु्यिनमाण केला त्या िदवशी त्याने आपल्या प्रित पाचा म्हणजेआपल्यासारखा तो केला. 2 त्यांना नर व नारी असे उत्प केल.ेत्यांना आशीवाद िदला व त्यांना िनमाण केले त्या वळेी त्यांनाआदाम हे नाव िदल.े

3 आदाम एकशे तीस वषाचा झाल्यावर त्यास त्याच्याप्रित पाचा म्हणजे त्याच्या सारखा िदसणारा मलुगा झाला. त्यानेत्याचे नाव शथे ठेवल;े 4 शथे जन्मल्यानंतर आदाम आठशे वष ेर्जगलाआिण या काळात त्यासआणखी मलुे व मलुी झाल्या. 5अशारीतीने आदाम एकंदर नऊशें तीस वष ेर्जगला; नंतर तो मरण पावला.

6शथे एकशे पाच वषाचा झाल्यावर त्यास अनोश झाला 7अनोशझाल्यानंतर शथे आठशसेात वष ेर् जगला, त्या काळात त्यासआणखी मलुे व मलुी झाल्या; 8शथे एकंदर नऊशेबंारा वष ेर् जगला,मग तो मरण पावला.

9अनोश नव्वद वषाचा झाल्यावर त्यास केनान झाला; 10 केनानझाल्यानंतर अनोश आठशपंेधरा वष ेर् जगला; त्या काळात त्यास* 4:26 आराधना

उत्पि 5:11 13 उत्पि 5:29आणखी मलुे व मलुी झाल्या; 11 अनोश एकंदर नऊशेपंाच वष ेर्जगला; त्यानंतर तो मरण पावला.

12 केनान स र वषाचा झाल्यावर तो महलललेाचा िपता झाला;13 महललले झाल्यावर केनान आठशचेाळीस वष ेर् जगला; त्याकाळात त्यास आणखी मलुे व मलुी झाल्या; 14 केनान एकंदरनऊशेदंहा वष ेर् जगला, नंतर तो मरण पावला.

15 महललले पास वषाचा झाल्यावर तो यारेदाचा िपता झाला;16 यारेद जन्मल्यानंतर महललले आठशतेीस वष ेर् जगला; त्याकाळात त्यास आणखी मलुे व मलुी झाल्या; 17 महललले एकंदरआठशे पंचाण्णव वष ेर् जगला; त्यानंतर तो मरण पावला.

18 यारेद एकशे बास वषाचा झाल्यावर तो हनोखाचा िपताझाला; 19 हनोख झाल्यावर यारेद आठशे वष ेर् जगला; त्या काळातत्यास आणखी मलुे व मलुी झाल्या; 20 यारेद एकंदर नऊशें बासवष ेर् जगला; त्यानंतर तो मरण पावला. 21 हनोख पास वषाचाझाल्यावर त्यास मथशुलह झाला; 22 मथशुलह जन्मल्यावर हनोखतीनशे वष ेर् दवेाबरोबर चालला. त्या काळात त्यास आणखी मलुे वमलुी झाल्या; 23 हनोख एकंदर तीनशे पास वष ेर् जगला; 24 हनोखदवेाबरोबर चालला,आिण त्यानंतर तो िदसला नाही,कारण दवेानेत्यास नले.े

25मथशुलह एकशसेत्याऐशंी वषाचा झाल्यावर लामखेाचा िपताझाला. 26 लामखेाच्या जन्मानंतर मथशुलह सातशे ब्याऐशंी वष ेर्जगला. त्या काळात त्यास आणखी मलुे व मलुी झाल्या.27 मथशुलह एकंदर नऊशें ऐकोणस र वष ेर् जगला. त्यानंतर तोमरण पावला.

28लामखे एकशबे्यांऐशी वषाचा झाल्यावर तो एका मलुाचा िपताझाला. 29लामखेाने त्याचे नाव नोहा ठेवून म्हटल,े परमे राने भूमीशािपत केली आहे ितच्यापासून यणेार्या कामात आिण आमच्याहातांच्या श्रमात हाच आम्हांला िवसावा दईेल.

उत्पि 5:30 14 उत्पि 6:8

30 नोहा झाल्यावर लामखे पाचशे पंचाण्णव वष ेर् जगला; त्याकाळात त्यास आणखी मलुे व मलुी झाल्या. 31 लामखे एकंदरसातशे सत्याह र वष ेर् जगला. नंतर तो मरण पावला.

32 नोहा पाचशे वषाचा झाल्यावर त्यास शमे, हाम व याफेथनावाचे पतु्र झाल.े

6मानवांची दु ाई

1 पथृ्वीवरील मनषु्यांची संख्या वाढतच रािहली आिण त्यांनामलुी झाल्या, 2 तवे्हा मानवजातीच्या मलुी आकषक आहते असेदवेपतु्रांनी *पािहल,े त्यांच्यापकैी त्यांना ज्या आवडल्या त्यात्यांनी िस्त्रया क न घतेल्या. 3 परमे र म्हणाला, “माझा आत्मा†मानवामध्ये सवकाळ राहणार नाही,कारण ते दहे आहते. ते एकशेंवीस वष ेर् जगतील.”

4 त्या िदवसात आिण त्यानंतरही, महाकाय मानव ‡पथृ्वीवरहोत.े दवेाचे पतु्र मनषु्यांच्या मलुीपाशी गले,े आिण त्यांच्याकडूनत्यांना मलुे झाली, तवे्हा हे घडल.े प्राचीन काळचे जे बलवान,नामांिकत पु ष ते हचे.

5पथृ्वीवर मानवजातीची दु ता मोठी आह,ेआिण त्यांच्या मनातयणेार्या िवचारातील प्रत्यके कल्पना केवळ एकसारखी वाईटअसत,े असे परमे राने पािहल.े 6 म्हणून पथृ्वीवर मनषु्य िनमाणकेल्याब ल परमे रास वाईट वाटल,ेआिण तो मनात फार दःुखीझाला.

7 म्हणून परमे र म्हणाला, “मी उत्प केलले्या मानवासपथृ्वीतलाव न न करीन; तसचे मनषु्य, पशू, सरपटणारे प्राणी, वआकाशातील प ी या सवाचा मी नाश करीन, कारण या सवानाउत्प केल्याचे मला दःुख होत आह.े” 8परंतु नोहावर परमे राचीकृपादृ ी झाली.* 6:2 स्वगीर्य आत्मे † 6:3 जीवन दणेारा आत्मा ‡ 6:4 रा स

उत्पि 6:9 15 उत्पि 6:19नोहा आिण ता

9 या नोहासंबंधीच्या घटना आहते; नोहा आपल्या काळच्यालोकांमध्ये नीितमान आिण िनदोर्ष मनषु्य होता. नोहा दवेाबरोबरचालला 10 नोहाला शमे, हाम व याफेथ नावाचे तीन पतु्र होत.े

11दवेाच्या सम तते पथृ्वी भ्र झाललेी होती,आिण िहंसाचारानेभरललेी होती. 12 दवेाने पथृ्वी पािहली;आिण पाहा, ती भ्र होती,कारण पथृ्वीवर सव प्राण्यांनी आपला माग भ्र केला होता.

ताइब्री. 11:7; 1 पते्र. 3:20

13 म्हणून दवे नोहाला म्हणाला, “मी पाहतो की, सव प्राण्यांचानाश करण्याची वळे आता आली आह;े कारण त्यांच्यामळेु पथृ्वीअनथ िहंसाचाराने भरली आह.े खरोखरच मी पथृ्वीसह त्यांचानायनाट करीन.” 14तवे्हा आपणासाठी गोफेर लाकडाचे एक ताकर; तू त्यामध्ये खोल्या कर आिण त्यास सवत्र म्हणजे आतून वबाहे न डांबर लाव. 15दवे म्हणाला, “तारवाचे मोजमाप मी सांगतोत्याप्रमाणे असाव.े ते तीनशे हात लांब, प ास हात ं द,आिण तीसहात उंच असाव.े

16 तारवाला छतापासून समुारे अठरा इंचावर एक िखडकी कर.तारवाच्या एका बाजूस दार ठेव आिण तारवाला खालचा, मधलाव वरचा असे तीन मजले कर. 17 आिण ऐक, आकाशाखालीज्यांच्यामध्ये जीवनाचा ास आहे अशा सव दहेधार्यांचा नाशकरण्यासाठी मी पथृ्वीवर जलप्रलयआणीन. पथृ्वीवर जे सवआहेते मरण पावतील.

18 मी तझु्याबरोबर आपला एक करार स्थापीन. तू, तझु्यासोबततझुे पतु्र, तझुी पत्नी आिण तझु्या सनुा यांना घऊेन तारवात जाशील.19तसचे पथृ्वीवरील प्रत्यके जातीतील सजीव प्राण्यांपकैी दोन-दोनतझु्याबरोबर िजवंत ठेवण्यासाठी तझु्याबरोबर तू तारवात न;े ते नरव मादी असावते.

उत्पि 6:20 16 उत्पि 7:1020 प यांच्या प्रत्यके जातीतून, आिण मो ा पशंूच्या प्रत्यके

जातीतून आिण भूमीवर रांगणार्या प्राण्यांच्या प्रत्यके जातीतून दोनदोन िजवंत राहण्यासाठी तझु्याकडे यतेील. 21तसचे खाण्यात यतेेअसे सव प्रकारचे अ तझु्याजवळआणून ते साठवून ठेव. ते तलुाव त्यांना खाण्यासाठी होईल.” 22 नोहाने हे सव केल.े दवेाने आ ािदल्याप्रमाणे त्याने सवकाही केल.े

7महा जलप्रलयलूक 17:26-27

1 नंतर परमे र नोहाला म्हणाला, “चल, तू आिण तझु्याकुटुंबातील सवानी तारवात याव,े कारण या िपढीमध्ये तूच मलानीितमान िदसला आहसे. 2प्रत्यके शु जातीच्या प्राण्यांपकैी नर वमा ांच्या सात सात जो ा घ,े इतर शु नाहीत त्या प्राण्यापकैी,नर व मादी अशी दोन दोन घ.े 3आिणआकाशातल्या प ांच्या नर वमादी अशा सात जो ा तझु्याबरोबर तारवात न.े अशाने पथृ्वीवरत्यांचे बीज राहील.

4 आतापासून सात िदवसानी मी पथृ्वीवर चाळीस िदवसव चाळीस रात्र पाऊस पाडीन. मी िनमाण केलले्या प्रत्यकेिजवंत गो ीचंा मी पथृ्वीव न नाश करीन.” 5 परमे राने आ ािदल्याप्रमाणे नोहाने सवकाही केल.े

6 जलप्रलय आला तवे्हा नोहा सहाशे वषाचा होता. 7 नोहा,त्याची मलु,े त्याची पत्नी, आिण त्याच्या मलुांच्या िस्त्रया, हे सवजलप्रलयामळेु तारवात गले.े

8 पथृ्वीवरील शु व अशु पशतूुन, प ी आिण जिमनीवररांगणारे सवकाही, 9 दवेाने नोहाला सांिगतल्याप्रमाणे दोन-दोन नरव मादी असे ते नोहाकडे आले आिण तारवात गले.े 10 मगसात िदवसानंतर पथृ्वीवर पाऊस पडण्यास व जलप्रलय यणे्याससु वात झाली.

उत्पि 7:11 17 उत्पि 7:21

11नोहाच्या जीवनातील सहाशाव्या वषाच्या दसुर्या मिहन्याच्यासतराव्या िदवशी पथृ्वीतील पाण्याचे सव झरे फुटले व पाणीउफाळून वर आले व जिमनीव न वाहू लागल.े त्याच िदवशीमसुळधार पाऊस पडण्यास सु वात झाली. आिण आकाशाच्यािखडक्या उघडल्या. 12 पावसास सु वात झाली आिण चाळीसिदवस व चाळीस रात्र पथृ्वीवर पाऊस पडत होता.

13 त्याच िदवशी नोहा आिण त्याची मलुे शमे, हाम आिण याफेथआिण नोहाची पत्नी व त्यांच्या बरोबर त्याच्या मलुांच्या तीनबायकांनीही तारवात प्रवशे केला. 14 त्यांच्याबरोबर प्रत्यके रानटीप्राणी त्याच्या जातीप्रमाणे आिण प्रत्यके पाळीव प्राणी त्याच्याजातीच्या प्रकाराप्रमाणेआिण पथृ्वीवर रांगणारी प्रत्यके गो ितच्याजातीच्या प्रकाराप्रमाण,े आिण प्रत्यके प ी त्याच्या जातीच्याप्रकाराप्रमाण,े प्रत्यके प्रकारचा पंख असललेा प्राणी, यांनी तारवातप्रवशे केला.

15 ज्यांच्या शरीरात जीवनाचा ास आहे असे सव दोन दोनतारवात नोहाकडेआलेआिण त्यांनी तारवात प्रवशे केला. 16दवेानेत्यास आ ा िदल्याप्रमाणे सव प्रकारचे दहेधारी प्राणी नर व मादीअसे तारवात गले.े मग परमे राने दार बंद केल.े

17 मग पथृ्वीवर चाळीस िदवस पूर आला आिण पाणी वाढलेआिण ता जिमनीपासून उचलले गले.े 18मसुळधार पावसाचा जोरवाढत गलेा आिण पथृ्वीवर पाण्याचा जोर खूप वाढत गलेा,आिणता पाण्यावर तरंगू लागल.े

19 पथृ्वीवरील पाणी जोराने उंच आिण उंच वाढत गले.ेआकाशाखालील सव उंच पवत पूणपणे त्याखाली झाकून गले;े20 पाणी पवत िशखरावर पंधरा हातापे ा* अिधक उंच इतके वरचढल.े

21 पथृ्वीवरील हालचाल करणारे सव िजवंत प्राणी, सव प ी,गरेुढोरे, वनपशू,थव्याने राहणारे प्राणी,आिण सव मानवजात म न* 7:20 साधारण सात मीटर

उत्पि 7:22 18 उत्पि 8:9गले.े 22 ज्यांच्या नाकपु ात जीवनाचा ास होता अस,ेकोर ाजिमनीवरील सवजण मरण पावल.े

23 अशा रीतीने दवेाने सवकाही म्हणजे मानव, पशू, सरपटणारेप्राणी आिण आकाशातील प ी अशा सव मो ा जीवधारीप्राण्यांचा नाश केला. पथृ्वीच्या पाठीव न त्या सवाचा नाशकरण्यात आला. केवळ नोहा आिण तारवात त्याच्या सोबत जेहोते तचे फ वाचल.े 24 एकशे प ास िदवस पथृ्वीवर पाण्याचाजोर होता.

8जलप्रलयाचा शवेट

1 दवेाने नोहा, त्याच्यासोबत तारवात असललेे सव वन्यप्राणीआिण सव गरेुढोरे यांची आठवण केली. दवेाने पथृ्वीवर वारावाहण्यास लावला, आिण पाणी मागे हटण्यास सरुवात झाली.2 पाण्याचे खोल झरे आिण आकाशाच्या िखडक्या बंद झाल्या,आिण पाऊस पडण्याचा थांबला. 3 पथृ्वीव न परुाचे पाणीएकसारखे मागे हटत गले.े आिण दीडशे िदवसाच्या अखरेीसपषु्कळ पाणी कमी झाल.े

4सातव्या मिहन्याच्या सतराव्या िदवशी ता अरारात पवतावरथांबल.े 5दहाव्या मिहन्यापयत पाणी एकसारखे हटत गले.े दहाव्यामिहन्याच्या पिहल्या िदवशी पवतांचे माथे िदसू लागल.े

6 चाळीस िदवसानंतर नोहाने तयार केललेी तारवाची िखडकीउघडली 7 त्याने एक कावळा बाहरे सोडला आिण पथृ्वीवरीलपाणी सकूुन जाईपयत तो इकडे ितकडे उडत रािहला.

8 नंतर जिमनीच्या वरील भागाव न पाणी मागे हटले आहेकी नाही हे पाहण्याकिरता नोहाने एक कबतुर बाहरे सोडल,े9 परंतु कबतुराला पाय टकेण्यास जागा िमळाली नाही आिण तेत्याच्याकडे तारवात परतआल,ेकारण सव पथृ्वी पाण्याने झाकलीहोती. तवे्हा त्याने हात बाहरे काढून त्यासआपल्याबरोबर तारवातघतेल.े

उत्पि 8:10 19 उत्पि 8:2210तोआणखी सात िदवस थांबला. आिण त्याने पनु्हा कबतुराला

तारवाबाहरे सोडल;े 11 ते कबतुर संध्याकाळी त्याच्याकडे परतआल.े आिण पाहा, त्याच्या चोचीत जतूैन झाडाचे नकुतचे तोडललेेपान होत.े याव न पथृ्वीवरील पाणी कमी झाले असल्याचे नोहालासमजल.े 12 नोहा आणखी सात िदवस थांबला आिण त्यानेकबतुरास पनु्हा बाहरे सोडल.े ते परत त्याच्याकडे आले नाही.

13असे झाले की, सहाशे एकाव्या वषाच्या पिहल्या मिहन्याचापिहल्या िदवशी पथृ्वीवरील पाणी सकूुन गले,ेतवे्हा नोहाने तारवाचेआच्छादन काढून बाहरे पािहल,े तो पाहा, जिमनीचा वरील भागकोरडा झाललेा होता. 14 दसुर्या मिहन्याच्या स ािवसाव्यािदवसापयत पथृ्वी कोरडी झाली होती.

15 दवे नोहाला म्हणाला, 16 “तू, तझुी पत्नी, तझुी मलुे व तझु्यामलुांच्या िस्त्रया यांना तझु्याबरोबर घऊेन तारवाच्या बाहरे य.े17तझु्या बरोबर प ी,गरेुढोरे आिण पथृ्वीवर रांगणारा प्रत्यके प्राणीयांसह प्रत्यके िजवंत दहेधारी प्राणी बाहरे आण. यासाठी की,त्यांची संपूण पथृ्वीभर सवत्र असंख्य पट भरभराट व्हावी आिणपथृ्वीवर ते बहगुिुणत व्हावते.”

18 तवे्हा नोहा, त्याची पत्नी, मलुे व मलुांच्या िस्त्रया यांच्यासहतारवातून बाहरे आला; 19 त्याच्या बरोबरचा प्रत्यके िजवंत प्राणी,प्रत्यके रांगणारा प्राणी व प्रत्यके प ी, पथृ्वीवर हालचाल करणाराप्रत्यके जीव,आपापल्या जातीप्रमाणे तारवातून बाहरे आल.े

20 नोहाने परमे राकरता एक वदेी बांधली. त्याने शु प यांतूनकाही आिण शु पशुंतून काही घतेल,ेआिण त्यांचे वदेीवर होमापणकेल.े 21 परमे राने तो सखुकारक सगंुध घतेला आिण आपल्यामनात म्हटल,े “मानवामळेु मी पनु्हा भूमीला शाप दणेार नाही;मानवाच्या मनातील योजना बालपणापासूनच वाईट आहते. मीआता केले आहे त्याप्रमाणे मी पनु्हा कधीही सव िजवांचा नाशकरणार नाही. 22जोपयत पथृ्वी राहील तोपयत परेणी व कापणी,

उत्पि 9:1 20 उत्पि 9:11थंडी व ऊन, िहवाळा व उन्हाळा, िदवस व रात्र व्हावयाची थांबणारनाहीत.”

9दवेाचा नोहाशी करार

1 नंतर दवेाने नोहाला व त्याच्या मलुांना आशीवाद िदलाआिण म्हटल,े “फलदायी व्हा, बहगुिुणत व्हा आिण पथृ्वी भ नटाका. 2 पथृ्वीवरील प्रत्यके िजवंत प्राणी, आकाशातील प्रत्यकेप ी, जिमनीवर सरपटणारे सव प्राणी आिण समदु्रातील सव मासेांच्यावर तमुचे भय व धाक राहील; ते तमुच्या क ात िदले

आहते. 3 प्रत्यके हालचाल करणारा प्राणी हा तमुचे अ होईल.जशा मी िहरव्या वनस्पती िदल्या आहते, तसचे आता सवकाहीतमु्हास दते आह.े 4 पण ज्यामध्ये त्याचे जीवन म्हणजे र आह,ेते मांस तमु्ही खाऊ नय.े 5 परंतु तमुच्या र ासाठी, जे रतमुचे जीवन आह,े त्याब ल मी आवश्यक भरपाई घईेन. प्रत्यकेप्राण्याच्या हातून मी ती घईेन. मनषु्याच्या हातून, म्हणजे ज्यानेआपल्या भावाचा खून केला आहे त्याच्या हातून, त्या मनषु्याच्यािजवाब ल मी भरपाईची मागणी करीन. 6 जो कोणी मनषु्याचेर पाडतो, त्याचे र मनषु्याकडून पाडले जाईल, कारण दवेानेमनषु्यास त्याच्या प्रित पाचे बनवले आह.े 7 तमु्ही मात्र फलदायीआिण बहगुिुणत व्हा, सव पथृ्वीवर िवस्तारा, आिण ितच्यावरबहगुिुणत व्हा.” 8 मग दवे नोहाला व त्याच्या मलुांना म्हणाला,9 “माझे ऐका! मी तमुच्याशी व तमुच्या नंतर तमुच्या वंशजाशीएक करार स्थापन करतो, 10आिण तमुच्याबरोबर असललेे सविजवंत प्राणी, म्हणजे तमुच्याबरोबर तारवातून बाहरे आललेे प ी,गरेुढोरे,आिण पथृ्वीवर राहणारे सव प्राणी त्यांच्याशीही एक करारस्थािपत करतो. 11अशा प्रकारे मी तमुच्याशी करार स्थािपत करतोकी, यापढेु परुाच्या पाण्याने पथृ्वीवरील सव दहे पनु्हा कधीही

उत्पि 9:12 21 उत्पि 9:24न केले जाणार नाहीत व पनु्हा कधीही परुाने पथृ्वीचा नाशहोणार नाही.” 12दवे म्हणाला, “मी माझ्यामध्ये आिण तमुच्यामध्य,ेव तमुच्याबरोबर जे सव िजवंत जीव आहते त्यांच्यामध्ये भावीिप ानिप ासाठी हा करार केल्याची िनशाणी हीच आह.े 13मीढगात मघेधनषु्य ठेवले आह;े ते सव पथृ्वी व माझ्यामध्ये केलले्याकराराची िनशाणी आह.े 14 मी जवे्हा पथृ्वीवर ढग आणीन तवे्हातमु्हास ढगात मघेधनषु्य िदसले, 15 नंतर मी ते पाहीन तवे्हा मीतमुच्याशी व पथृ्वीवरील सव दहेातल्या िजवंत प्राण्यांशी केलले्यामाझ्या कराराची मला आठवण होईल, या कराराप्रमाणे परुाच्यापाण्याने पथृ्वीवरील सव दहेाचा पनु्हा कधीही नाश करणार नाही.16मघेधनषु्य ढगात राहील आिण जो सवकाळचा करार दवे आिणपथृ्वीवरील सव दहेातले िजवंत प्राणी यांच्यामध्ये आहे त्याचीआठवण म्हणून मी त्याकडे पाहीन.” 17 नंतर दवे नोहाला म्हणाला,“हे मघेधनषु्य माझ्यामध्ये व पथृ्वीवरील सव दहेांमध्ये स्थािपतकेलले्या कराराची िनशाणी आह.े”

नोहा आिण त्याचे पतु्र18 नोहाबरोबर त्याचे पतु्र तारवाबाहरे आल;े त्यांची नावे शमे,

हाम व याफेथ अशी होती. आिण हाम हा कनानाचा िपता होता19 हे नोहाचे तीन पतु्र होत,े आिण यांच्यापासूनच सव पथृ्वीवरलोकिवस्तार झाला. 20 नोहा शतेकरी बनला, आिण त्याने एकद्रा मळा लावला. 21तो थोडा द्रा रस प्याला आिण तो धुंद झाला.तो त्याच्या तंबूत उघडा-वाघडा पडला होता. 22 तवे्हा कनानाचािपता हाम याने आपला िपता उघडा-वागडा पडललेा असल्याचेपािहले व त्याने तंबूच्या बाहरे यऊेन ते आपल्या भावांना सांिगतल.े23 मग शमे व याफेथ यांनी एक कपडा घतेला व तो आपल्याखां ावर ठेवून ते पाठमोरे तंबूत गले.े अशा प्रकारे त्यांनी आपल्यािपत्याची नग्नता झाकली; पाठमोरे असल्यामळेु ती त्यांना िदसलीनाही. 24 जवे्हा नोहा नशतूेन जागा झाला, तवे्हा आपला धाकटा

उत्पि 9:25 22 उत्पि 10:11मलुगा हाम याने काय केले हे त्यास समजल.े 25तवे्हा नोहा म्हणाला,“कनान शािपत होवो, तो आपल्या भावाच्या गलुामातील सवातखालचा गलुाम होवो.” 26तो म्हणाला,“शमेाचा दवे परमे र धन्यवािदत असो.कनान त्याचा सवेक होवो.27 दवे याफेथाचा अिधक िवस्तार करो,आिण शमेाच्या तंबूत तो त्याचे घर करो.कनान त्यांचा सवेक होवो.”

28 पूरानंतर नोहा तीनशे प ास वष ेर् जगला; 29 नोहा एकूण नऊशेंप ास वष ेर् जगला; मग त्यानंतर तो मरण पावला.

10नोहाच्या मलुांचे वंशज1 इित. 1:5-27

1 नोहाच्या शमे, हाम व याफेथ या मलुांचे वंशज हे आहते.परुानंतर त्यांना मलुे झाली. 2 याफेथाचे पतु्र* गोमर, मागोग, मा ,यावान, तबुाल, मशेखे व तीरास हे होत.े 3 गोमरचे पतु्र आष्कनाज,रीफाथ व तोगामा हे होत.े 4यावानाचे पतु्र अलीशा, ताशीर्श, िक ीमव दोदानीम हे होत.े 5 यांच्यापकैी समदु्र िकनारप ीवरील लोकवगेळे झाले आिण आपापल्या भाषनेसुार, कुळानसुार त्यांनी दशेवसवल.े 6 हामाचे पतु्र कूश, िमस्राईम, पूट व कनान होत.े 7 कूशाचेपतु्र सबा, हवीला, साब्ता, रामा, व साब्तका होते आिण रामाचेपतु्र शबा व ददान हे होत.े 8 कूशाने िनम्रोदाला जन्म िदला, जोपथृ्वीवरचा पिहला जगजे ा बनला. 9 तो परमे रापढेु पराक्रमीिशकारी मनषु्य बनला. त्यामळेु “िनम्रोदासारखा परमे रापढेुपराक्रमी िशकारी” अशी म्हण पडली आह.े 10 त्याच्या राज्याचीपिहली मखु्य िठकाणे िशनार दशेातील बाबले†, एरक, अ ाद वकालने ही होती. 11 त्या दशेातून तो अश्शूर दशेास गलेा व तथेे* 10:2 वंशावळी † 10:10 बाबलेोन

उत्पि 10:12 23 उत्पि 10:32त्याने िननव,े रहोबोथ, ईर,कालह ही शहरे बांधली 12आिण िननवेव कालह यांच्या दरम्यान त्याने रेसन नावाचे शहर वसवल.े हेएक मोठे शहर आह.े 13 िमस्राईम हा लूदीम, अनामीम, लहाबीम,ना हुीम, 14 पात्रसुीम, कास्लूहीम (ज्यांच्यापासून पिल ी झाल)े, वकफतोरीम, ांचा िपता बनला. 15कनान हा त्याचा प्रथम जन्मललेामलुगा सीदोन आिण हथे यांचा, 16 तसचे यबूसी, अमोरी, िगगाशी,17 िहव्वी,आकीर् व शीनी 18 अवादी, समारी व हमाथी यांचा िपताहोता. त्यानंतर कनानाची कुळे सवत्र पसरली. 19कनान्यांची सीमासीदोनापासून गराराकडे जाते त्या वाटनेे गज्जा शहरापयत होती.सदोम व गमोरा व तसचे अदमा व सबोियम या शहरांकडे जाणार्यावाटवेर लशेापयत ती होती. 20 कूळ, भाषा, दशे व यांनसुार हे सवहाम याचे वंशज होत.े 21शमे हा याफेथाचा वडील भाऊ होता. एबरहा शमे यांचा वंशज होता. तो सव एबर लोकांचा मूळ पु ष होता.22 शमे याचे पतु्र एलाम, अश्शूर, अप द, लूद व अराम हे होत.े23अरामाचे पतु्र ऊस, हूल, गतेरे, आिण मशेखे हे होत.े 24अप दहा शलेहचा िपता झाला, शलेह हा एबरचा िपता झाला. 25 एबरयाला दोन मलुे झाली. एकाचे नाव पलेगे होत,े कारण त्याच्याकाळात पथृ्वीची िवभागणी झाली; त्याच्या भावाचे नाव य ानहोत.े 26 य ान अलमोदाद, शलेफे, हसमावथे, यरेह 27 हदोराम,ऊजाल, िदक्ला 28 ओबाल, अबीमाएल, शबा, 29ओफीर, हवीलाव योबाब यांचा िपता झाला. हे सव य ानाचे पतु्र होत.े 30 त्यांचाप्रदशे मशेापासून पूव ेर्कडील डोगंराळ भागात, सफेर प्रदशेापयतहोता. 31आपआपली कुळे,आपापल्या भाषा, दशे व राष्ट्रे यांप्रमाणेिवभागणी झाललेे हे शमेाचे पतु्र. 32 िप ा व राष्ट्रे ांनसुार हीनोहाच्या मलुांची कुळे आहते. महापरुानंतर यांच्यापासून वगेवगेळीराष्ट्रे िनमाण होऊन पथृ्वीवर पसरली.

11बाबले यथेील बु ज

उत्पि 11:1 24 उत्पि 11:131आता पथृ्वीवरील सव लोक एकच भाषचेा वापर करत होते

आिण शब्द समान होत.े 2 ते पूव ेर्कडे प्रवास करत असतानात्यांना िशनार दशेात एक मदैान लागले आिण त्यांनी तथेचे वस्तीकेली. 3 ते एकमकेांना म्हणाल,े “चला, आपण िवटा क वत्या पक्क्या भाजू.” त्यांच्याकडे बांधकामासाठी दगडाऐवजीिवटा आिण चनु्याऐवजी डांबर होत.े 4 मग लोक म्हणाल,े “चला,आपणआपल्यासाठी नगर बांधू आिण ज्याचे िशखरआकाशापयतपोहचले असा उंच बु ज बांधू, आिण आपण आपले नाव होईलअसे क या. आपण जर असे केले नाही, तर पथृ्वीच्या पाठीवरआपली पांगापांग होईल.” 5आदामाच्या वंशजांनी बांधललेे ते नगरव तो बु ज पाहण्यासाठी म्हणून परमे र खाली उत न आला.6 परमे र दवे म्हणाला, “पाहा, हे सव लोक एक असून, एकचभाषा बोलतात आिण ही तर त्यांची सु वात आह!े लवकरच, जेकाही करण्याचा त्यांचा हतूे आहे ते करणे त्यांना मळुीच अशक्यहोणार नाही. 7चला आपण खाली जाऊन त्यांच्या भाषचेा घोटाळाक न टाकू. मग त्यांना एकमकेांचे बोलणे समजणार नाही.”8 मग परमे राने पथृ्वीभर त्यांची पांगापांग केली आिण म्हणूननगर बांधण्याचे काम त्यांनी थांबवल.े 9 त्यामळेु त्या िठकाणाचेनाव बाबले पडल,े कारण तथेे परमे राने सव पथृ्वीच्या भाषचेाघोटाळा केलाआिण परमे राने त्यांना तथूेन सव पथृ्वीच्या पाठीवरपांगिवल.े

शमेाचे वंशजउत्प. 10:21-31; 1 इित. 1:17-27; लूक 3:34-3610 ही शमेाची वंशावळ: जलप्रलयानंतर दोन वषानी शमे

शंभर वषाचा झाला होता आिण तो अप दाचा िपता झाला.11अप दाला जन्म िदल्यानंतर शमे पाचशे वष ेर् जगला, तो आणखीमलुे व मलुीचंा िपता झाला. 12अप द पस्तीस वषाचा झाला तवे्हात्याने शलेहाला जन्म िदला. 13शलेहाला जन्म िदल्यानंतर अप दचारशे तीन वष ेर् जगला व त्याने आणखी मलुांना व मलुीनंा जन्म

उत्पि 11:14 25 उत्पि 11:31िदला. 14जवे्हा शलेह तीस वषाचा झाला तवे्हा त्याने एबरला जन्मिदला; 15 एबरला जन्म िदल्यावर शलेह चारशे तीन वष ेर् जगला वत्याने आणखी मलुांना व मलुीनंा जन्म िदला. 16एबर चौतीस वषाचाझाला तवे्हा त्याने पलेगेाला जन्म िदला. 17 पलेगे झाल्यावर एबरचारशे तीस वष ेर् जगला व त्याने आणखी मलुांना व मलुीनंा जन्मिदला. 18 पलेगे तीस वषाचा झाला, तवे्हा त्याने रऊ याला जन्मिदला. 19 रऊ याला जन्म िदल्यावर पलेगे दोनशे नऊ वष ेर् जगलाव त्याने आणखी मलुांना व मलुीनंा जन्म िदला. 20 रऊ ब ीसवषाचा झाला, तवे्हा त्याने स गाला जन्म िदला. 21स गाला जन्मिदल्यावर रऊ दोनशे सात वष ेर् जगला व त्याने आणखी मलुांनाव मलुीनंा जन्म िदला. 22 स ग तीस वषाचा झाला, तवे्हा त्यानेनाहोराला जन्म िदला. 23 नाहोराला जन्म िदल्यावर स ग दोनशेवष ेर् जगला आिण त्याने आणखी मलुांना व मलुीनंा जन्म िदला.24नाहोर एकोणतीस वषाचा झाला,तवे्हा त्याने तरेहाला जन्म िदला.25 तरेहाला जन्म िदल्यावर नाहोर आणखी एकशे एकोणीस वष ेर्जगला आिण त्याने मलुांना व मलुीनंा जन्म िदला. 26 तरेह स रवषाचा झाला, तवे्हा त्याने अब्राम, नाहोर व हारान यांना जन्म िदला.

तरेहाचे वंशज27 तरेहाची वंशावळ ही: तरेहाने अब्राम, नाहोर व हारान यांना

जन्म िदला. हारानाने लोटाला जन्म िदला. 28 हारान,आपला िपतातरेह िजवंत असताना आपली जन्मभूमी खास् ांचे ऊर यथेे मरणपावला. 29अब्राम व नाहोर या दोघांनीही लग्न केल.े अब्रामाच्यापत्नीचे नाव साराय आिण नाहोरच्या पत्नीचे नाव िमल्का होत.ेिमल्का ही हारानाची मलुगी होती. हा हारान िमल्का व इस्का यांचािपता होता. 30 साराय वांझ होती, ितला मूलबाळ नव्हत.े 31 मगतरेह आपले कुटुंब घऊेन म्हणजे आपला मलुगा अब्राम, हारानचामलुगा लोट, आिण आपली सून म्हणजे अब्रामाची पत्नी साराययांना बरोबर घऊेन खास् ांचे ऊर यथूेन कनान दशेास जाण्यासाठी

उत्पि 11:32 26 उत्पि 12:9

िनघाला आिण प्रवास करीत ते हारान प्रदशेापयत यऊेन तथेे रािहल.े32तरेह दोनशे पाच वष ेर्जगला; त्यानंतर तो हारान यथेे मरण पावला.

12आब्रामाला दवेाचे पाचारण आिण अिभवचनेप्रिेष. 7:2-5

1 आता परमे र अब्रामाला म्हणाला, “तू आपला दशे, आपलेनातलग आिण बापाचे घर सोडून मी दाखवीन त्या दशेातजा. 2 मी तझुे मोठे राष्ट्र करीन आिण मी तलुा आशीवाददईेन आिण मी तझुे नाव मोठे करीन आिण तू आशीवािदतहोशील, 3 जे लोक तलुा आशीवाद दतेील त्यांना मी आशीवाददईेन, परंतु जो कोणी तझुा अनादर करील त्यास मी शापदईेन. तझु्यामळेु पथृ्वीवरील सव कुटुंबे आशीवािदत होतील.”4परमे राने अब्रामाला सांिगतल्याप्रमाणे त्याने केल,े तो गलेा आिणत्याच्याबरोबर लोट गलेा. त्याने हारान सोडले त्या वळेी अब्रामपंचाह र वषाचा होता. 5अब्रामाने त्याची पत्नी साराय, त्याच्याभावाचा मलुगा लोट आिण हारान प्रदशेामध्ये त्यांनी जमा केललेीसव मालम ा, आिण हारानात िवकत घतेललेे लोक या सवानाबरोबर घतेल.े ते कनान दशेात जाण्यासाठी िनघाले आिण कनानदशेात आल.े 6अब्राम कनान दशेातून प्रवास करीत शखमेापयतमोरेच्या एलोन झाडापयत गलेा. त्या काळी त्या दशेात कनानी लोकराहत होत.े 7 परमे र अब्रामाला दशन दऊेन म्हणाला, “हा दशे मीतझु्या वंशजांना दईेन.” ज्या जागवेर परमे राने अब्रामाला दशनिदले त्या जागी त्याने परमे रासाठी वदेी बांधली. 8 मग अब्रामतथूेन िनघाला आिण प्रवास करीत तो बथेलेच्या पूव ेर्स डोगंराळभागात पोहचला व त्याने तथेे तंबू ठोकला; तथूेन बथेले पि मसेहोते आिण आय शहर पूव ेर्स होत;े तथेे त्याने परमे रासाठी दसुरीवदेी बांधली आिण परमे राचे नाव घऊेन प्राथना केली. 9 त्यानंतरअब्राम पनु्हा पढुच्या प्रवासास िनघाला व दि णकेडील नगेबेवाळवंटाकडे गलेा.

उत्पि 12:10 27 उत्पि 12:20

अब्रामाचे िमसर दशेात वास्तव्यउत्प. 20:1-18; 26:1-11

10 त्या काळी त्या प्रदशेात मोठा दषु्काळ पडला; म्हणून अब्रामखाली िमसर दशेामध्ये राहायला गलेा. कारण दशेात तीव्र दषु्काळपडला होता. 11 िमसर दशेात प्रवशे करण्यापूवीर् अब्राम आपलीपत्नी साराय िहला म्हणाला, “पाहा मला माहीत आहे की, तूअितशय सुंदर स्त्री आहसे. 12 िमसराचे लोक जवे्हा तलुा पाहतीलतवे्हा ते म्हणतील, ही त्याची पत्नी आह,े आिण मग तझु्यासाठीते मला मा न टाकतील, परंतु तलुा िजवंत ठेवतील. 13 म्हणून,तू माझी बहीण आहसे, असे तू लोकांस सांग. म्हणजे तझु्यामळेुमाझे बरे होईल,आिण ते मला मारणार नाहीत,अशा रीतीने तू माझाजीव वाचवशील.” 14अब्रामाने जवे्हा िमसर दशेात प्रवशे केला,तवे्हा तथेील लोकांनी पािहले की साराय ही फार सुंदर स्त्री आह.े15 िमसर दशेाचा राजा फारो याच्या राजकुमारांनी सारायला पािहलेव त्यांनी आपला राजा फारो याच्याजवळ ितच्या सौदंयाची स्ततुीकेलीआिण ितला राजाच्या घरी घऊेन जाण्यातआल.े 16 ितच्यामळेुत्याने अब्रामाचे बरे केल.े त्यास मेढंरे, गरेुढोरे, व गाढवे िदलीतसचे अब्रामाला दास, दासी व उंटही िमळाल.े 17 अब्रामाचीपत्नी साराय िहला फारोने नलेे म्हणून परमे राने फारो व त्याच्याघरातील लोकांस भयंकर पीडांनी पीडल.े 18तवे्हा फारोने अब्रामासबोलावल.े तो म्हणाला, “तू हे माझ्याबाबत का केलसे? साराय तझुीपत्नी आहे हे तू मला का सांिगतले नाहीस? 19ती माझी बहीण आहेअसे तू का म्हणालास? मला पत्नी करण्यासाठी मी ितला नलेे होत,ेपरंतु मी आता तझुी पत्नी तलुा परत करतो, ितला घऊेन जा.” 20मगअब्रामाची िमसरमधून बाहरे रवानगी करावी अशी फारोने आपल्यामाणसांना आ ा िदली. तवे्हा अब्राम व त्याची पत्नी साराय यांनीआपले सवकाही बरोबर घऊेन िमसर सोडल.े

उत्पि 13:1 28 उत्पि 13:1213

अब्राम आिण लोट िवभ होतात1अशा रीतीने अब्रामाने िमसर दशे सोडलाआिण तो, त्याची पत्नी

साराय,आिण त्याचे जे सवकाही होते ते घऊेन नगेबेात गलेा. लोटहीत्याच्याबरोबर गलेा. 2 आता अब्राम जनावरे, तसचे सोने आिणचांदी यांनी फार श्रीमंत झाला होता. 3 तो आपला प्रवास करीतनगेबेापासून बथेले नगरामध्ये गलेा, बथेले व आय यांच्यामध्येज्या िठकाणी त्याचा तंबू पूवीर् होता तथेपयत गलेा. 4 जथेे त्यानेपिहल्याने वदेी बांधली होती तथेचे ही जागा आहे आिण तथेे त्यानेपरमे राच्या नावाचा धावा केला. 5आता लोट जो अब्रामाबरोबरप्रवास करीत होता. याच्याकडेसु ा कळप, गरेुढोरे व लोक* होत.े6 तो दशे त्या दोघांना एकत्र जवळ राहण्यास परेुना, कारण त्यांचीमालम ा फारच मोठी होती, ती इतकी की त्यांना एकत्र राहतायईेना. 7 तथेे अब्रामाचे गरुाखी व लोटाचे गरुाखी यांच्यामध्येभांडणसेु ा होऊ लागली; त्या काळी त्या दशेात कनानी व पिरज्जीलोक राहत होत.े 8 तवे्हा अब्राम लोटाला म्हणाला, “तझु्यामध्ये वमाझ्यामध्य,े तसचे तझुे गरुाखी व माझे गरुाखी यांच्यामध्ये भांडणनसाव.े शवेटी आपण एक कुटुंब आहोत. 9तझु्यापढेु सव दशे नाहीकाय? पढेु जा आिण माझ्यापासून तू वगेळा हो. तू जर डावीकडेगलेास तर मी उजवीकडे जाईन, आिण तू जर उजवीकडे गलेासतर मी डावीकडे जाईन.” 10लोटाने सभोवार पािहल,ेआिण याद ेर्नखोर्याकडे नजर टाकली तवे्हा तथेे सवत्र भरपूर पाणी असल्याचेत्यास िदसल.े परमे राने सदोम व गमोरा या शहरांचा नाशकरण्यापूवीर् सोअराकडे जाते त्या वाटनेे लागणारे खोरे परमे राच्याबागसेारख,े िमसर दशेासारखे होत.े 11 तवे्हा लोटाने याद ेर्नचेे सवखोरे िनवडल.े मग ते दोघे वगेळे झाले आिण लोटाने पूव ेर्कडे प्रवासकरण्यास सु वात केली, आिण ते एकमकेांपासून वगेळे झाल.े12अब्राम कनान दशेातच रािहलाआिण लोट याद ेर्नचे्या मदैानातल्या* 13:5 तंबू

उत्पि 13:13 29 उत्पि 14:7शहरामध्ये जाऊन रािहला; लोट दूर सदोमाला गलेा आिण तथेचेत्याने आपला तंबू ठोकला. 13 सदोम नगराचे लोक अितशय दुअसून परमे राच्या िव पाप करणारे होत.े 14लोट अब्राहापासूनवगेळा झाल्यावर परमे र अब्रामाला म्हणाला, “तू जथेे उभा आहसेत्या िठकाणापासून उ रेकडे व दि णकेडे, पूव ेर्कडे व पि मकेडेपाहा. 15 तू पाहतोस हा सगळा प्रदशे मी तलुा आिण तझु्यानंतरतझु्या संततीला कायमचा दईेन. 16 मी तझुी संतती या पथृ्वीवरीलधळुीच्या कणांइतकी करीन, ते असे की, जर कोणाला ते धळुीचेकण मोजता यतेील तर तझुे संतानही मोजता यईेल. 17ऊठ, दशेातूनयथूेन तथूेन चालत जा आिण त्याची लांबी व त्याची ं दी पाहा,कारण तो मी तलुा दणेार आह.े” 18 तवे्हा अब्रामाने आपला तंबूहलिवला व तो हबे्रोन शहराजवळील मम्रचे्या एलोन झाडाशजेारीरहावयास गलेा. परमे रासाठी त्याने तथेे वदेी बांिधली.

14अब्राम लोटाची सटुका करतो

1 त्यानंतर िशनाराचा राजा अम्राफेल, ए ासाराचा राजा अयोर्क,एलामाचा राजा कदालागोमर आिण गोियमाचा राजा ितदाल यांच्यािदवसात असे झाले की, 2 त्यांनी सदोमाचा राजा बरेा,गमोराचा राजािबशा,अदमाचा राजा िशनाब,सबोियमाचा राजा शमबेरआिण बलेाज्याला सोअर म्हणतात त्याच्या राजांशी यु केल.े 3 नंतर हे पाचराजे िस ीम खोर्यात एकत्र जमल.े या खोर्याला ार समदु्र असहेीम्हणतात. 4 त्यांनी बारा वष ेर् कदालागोमरची सवेा केली होती, परंतुतरेाव्या वषीर् त्यांनी त्याच्या िव बंड केल.े 5 त्यानंतर चौदाव्यावषीर् कदालागोमर व त्याच्या बरोबरचे राजे आले आिण त्यांनीअ रोथ-कणईम यथेे रेफाईम लोकांस, हाम यथेे जूजीम लोकांस,शावहे िकयाथाईम यथेे एमीम या लोकांस मारल.े 6आिण होरी यांनात्यांच्या सईेर डोगंराळ प्रदशेात जे एल पारान रान आहे तथेपयतत्यांनी जाऊन मारल.े 7 नंतर ते मागे िफ न एन-िमशपात म्हणजे

उत्पि 14:8 30 उत्पि 14:17कादशे यथेे आल.े आिण त्यांनी सव अमालकेी दशेाचा आिण तसचेहससोन-तामार यथेे राहणार्या अमोरी लोकांचाही पराभव केला.8 नंतर सदोमाचा राजा, गमोराचा राजा,अदमाचा राजा,सबोियमाचाराजा आिण बलेा म्हणजे सोअराचा राजा ांनी लढाईची तयारीकेली. 9 एलामाचा राजा कदालागोमर, गोियमाचा राजा ितदाल,िशनाराचा राजा अम्राफेल आिण ए ासाराचा राजा अयोर्क यांच्यािव ते लढल.े हे चार राजे पाच राजांिव लढल.े 10 िस ीमखोर्यात पूण डांबराने भरललेे ख े होते आिण सदोम व गमोराचेराजे पळून जाताना त्यामध्ये पडल,े जे रािहले ते डोगंराकडे पळूनगले.े 11अशा रीतीने शतंू्रनी सदोम व गमोरा नगराच्या सव वस्तूआिण त्यांचा सव अ साठा लटूुन घऊेन माघारी गले.े 12 ते गलेेतवे्हा त्यांनी अब्रामाच्या भावाचा मलुगा लोट जो सदोमात राहतहोता, त्यालासु ा त्याच्या सव मालम सेह नले.े 13 तथूेन पळूनआलले्या एकाने अब्राम इब्रीला हे सांिगतल.े तो तर अष्कोल वआनरे ांचा भाऊ मम्रे अमोरी याच्या एलोन झाडांजवळ राहत होताआिण ते सव अब्रामाचे सहकारी होत.े 14 जवे्हा अब्रामाने ऐकलेकी, त्याच्या नातवेाइकांना शतंू्रनी पकडून नलेे आहे तवे्हा त्यानेआपल्या घरी जन्मललेी, लढाईचे िश ण घतेललेी तीनशे अठरामाणसे घऊेन सरळ दान नगरापयत शतंू्रचा पाठलाग केला. 15 त्यानेरात्री त्याचे लोक त्यांच्यािव िवभागले आिण त्यांच्यावर ह ाकेला आिण िदिमष्काच्या डावीकडे होबापयत त्यांचा पाठलागकेला. 16अब्रामाने सगळी मालम ा आिण त्याचा नातवेाइक लोटआिण त्याच्या वस्तू, त्याचप्रमाणे िस्त्रयाआिण इतर लोक यांना परतआणल.े

मालकीसदके अब्रामाला आशीवाद दतेोइब्री. 7:1-2

17 मग कदालागोमर व त्याच्याबरोबरचे राजे यांचा पराभवकेल्यावर अब्राम परत आला तवे्हा सदोमाचा राजा शावचे्याखोर्यात त्यास भटेायला बाहरे आला. या खोर्याला राजाचे खोरे

उत्पि 14:18 31 उत्पि 15:5असे म्हणतात. 18 दवेाचा याजक असललेा शालमेाचा* राजामलकीसदके भाकर व द्रा रस घऊेन अब्रामाला भटेण्यास आला.हा परात्पर दवेाचा याजक होता. 19 त्याने अब्रामाला आशीवाददऊेन म्हटल,े “अब्रामा,आकाश व पथृ्वी यांचा उत्प कता परात्परदवे तलुा आशीवाद दवेो. 20परात्पर दवे ज्याने तझुे शतू्र तझु्या हातीिदले तो धन्यवािदत असो.” तवे्हा अब्रामाने त्यास सवाचा दहावाभाग िदला. 21सदोमाचा राजा अब्रामास म्हणाला, “मला फ माझेलोक ा आिण तमुच्यासाठी वस्तू घ्या.” 22 अब्राम सदोमाच्याराजाला म्हणाला, “आकाश व पथृ्वीचा उत्प कता परमे र परात्परदवे याच्यासमोर आपला हात उंचावून मी वचन दतेो की, 23 तझुादोरा, चपलचेा बंध, िकंवा जे तझुे आहे त्यातून मी काहीच घणेारनाही, नाहीतर तू म्हणशील, ‘अब्रामाला मी धनवान केल.े’ 24माझ्याया त णांनी जे अ खा े आहे तवेढे परेु. आनरे,अष्कोल व मम्रे हेजे पु ष माझ्याबरोबर गलेे त्यांना आपापला वाटा घऊे ा.”

15दवेाचा अब्रामाशी करारइब्री. 11:8-10

1 या गो ी घडल्यानंतर अब्रामाला दृ ांतात परमे राचे वचनआल.े तो म्हणाला, “अब्रामा, िभऊ नको. मी तझुे संर ण करीनआिण तलुा फार मोठे प्रितफळ दईेन.” 2अब्राम म्हणाला, “हे प्रभूपरमे रा, मी अजून िनपिुत्रक आह,े आिण माझ्या घराचा वारसिदिमष्क शहरातील अिलएजर हाच होईल, तवे्हा तू मला कायदणेार?” 3 अब्राम म्हणाला, “तू मला संतान िदले नाहीस म्हणूनमाझ्या घराचा कारभारीच माझा वारस आह.े” 4 नंतर, पाहा,परमे राचे वचन अब्रामाकडे आल.े तो म्हणाला, “हा मनषु्य तझुावारस होणार नाही, तर तझु्या पोटी यईेल तोच तझुा वारस होईल.”5 मग त्याने त्यास बाहरे आणल,े आिण म्हटल,े “या आकाशाकडे* 14:18 य शलमे

उत्पि 15:6 32 उत्पि 15:18पाहा, तलुा तारे मोजता यतेील तर मोज.” तो त्यास म्हणाला,“असे तझुे संतान होईल.” 6 त्याने परमे रावर िव ास ठेवला.आिण तो िव ास त्याचा प्रामािणकपणा असा मोजण्यात आला.7 परमे र त्यास म्हणाला, “हा दशे तलुा वतन क न दणे्याकरताखास् ांच्या ऊर दशेातून तलुा आणणारा मीच परमे र आह.े”8 तो त्यास म्हणाला, “हे प्रभू परमे रा मला हे वतन िमळेल हेमी कशाव न समजू?” 9 तो त्यास म्हणाला, “माझ्यासाठी तीनवषाची एक कालवड, तीन वषाची एक शळेी, तीन वषाचा एकएडका तसचे एक होला व एक पारव्याचे िप ू आण.” 10 त्याने तेसव त्याच्याकडे आणले आिण त्यांना िच न त्या प्रत्यकेाचे दोनदोन तकुडे केले व प्रत्यके अधा भाग दसुर्या अध्या भागासमोरठेवला. पण प ी त्याने िचरले नाहीत; 11 कापलले्या प्राण्यांचेमांस खाण्याकिरता प यांनी त्यावर झडप घातली, परंतु अब्रामानेत्यांना हाकलून लावल.े 12 नंतर जवे्हा सूय मावळू लागला, तवे्हाअब्रामाला गाढ झोप लागली आिण पाहा िनिबड आिण घाब नसोडणार्या काळोखाने त्यास झाकल.े 13 मग परमे र अब्रामालाम्हणाला, “तलुा या गो ी समजल्या पािहजते; तझुे वंशज जो दशेत्यांचा नाही त्या अनोळखी दशेात राहतील आिण ते तथेे गलुामहोतील आिण चारशे वष ेर् त्यांचा छळ होईल. 14 परंतु ज्याने त्यांनागलुाम बनवले त्या राष्ट्राचा मी न्याय करीन, आिण मग आपल्याबरोबर पषु्कळ धन घऊेन ते त्या दशेातून िनघतील. 15 तू स्वतःफार म्हातारा होऊन शांतीने आपल्या पूवजांकडे जाशील आिणचांगला म्हातारा झाल्यावर तलुा परुतील. 16 मग चार िप ानंतरतझुे लोक या दशेात माघारे यतेील. कारण अमोरी लोकांचाअन्याय अ ाप त्याच्या मयादपेयत पोहोचललेा नाही.” 17 सूयमावळल्यानंतर गडद अंधार पडला; मारलले्या जनावरांच्या तथेचेपडलले्या त्या तकु ांमधून धरुाची अग्नीज्वाला आिण अग्नीचीज्योती गलेी. 18 त्या िदवशी परमे राने अब्रामाशी करार केला.तो म्हणाला, “िमसर दशेाच्या नदीपासून फरात महानदीपयतचा

उत्पि 15:19 33 उत्पि 16:919 केनी, किनज्जी, कदमोनी, 20 िह ी, पिरज्जी, रेफाईम, 21अमोरी,कनानी, िगगाशी व यबूसी यांचा दशे मी तझु्या संतानाला दतेो.”

16हागार आिण इश्माएल

1अब्रामाला आपली पत्नी साराय िहच्यापासून मूल झाले नाही,परंतु ितची एक िमसरी दासी होती, िजचे नाव हागार होत.े2 साराय अब्रामाला म्हणाली, “परमे राने मला मलुे होण्यापासूनवंिचत ठेवले आह.े तवे्हा तमु्ही माझ्या दासीपाशी जा. कदािचतितच्यापासून मला मलुे िमळतील.” अब्रामाने आपली पत्नीसाराय िहचे म्हणणे मान्य केल.े 3अब्राम कनान दशेात दहा वष ेर्रािहल्यानंतर, अब्रामाची पत्नी साराय िहने आपली िमसरी दासीहागार ही, आपला पती अब्राम याला पत्नी म्हणून िदली. 4 त्यानेहागार सोबत शरीरसंबंध केल,े आिण अब्रामापासून ती गरोदररािहली. आिण जवे्हा ितने पािहले की आपण गरोदर आहोत, तवे्हाती आपल्या मालकीणीकडे ितरस्काराने पाहू लागली. 5 नंतर सारायअब्रामाला म्हणाली, “माझ्यावरचा अन्याय तमुच्यावर असो. मीआपली दासी तमु्हास िदली,आिण आपण गरोदर आहो हे ल ातआल्यावर, मी ितच्या दृ ीने तचु्छ झाल.े परमे र तमुच्यामध्ये वमाझ्यामध्ये न्याय करो.”

6परंतुअब्राम सारायला म्हणाला, “तू हागारेची मालकीणआहसे,तलुा काय पािहजे तसे तू ितचे कर.” तवे्हा साराय ितच्याबरोबरिन ुरपणे वागू लागली म्हणून हागार ितला सोडून पळून गलेी.7 शूर गावाच्या वाटवेर वाळवंटातील एका पाण्याच्या झर्याजवळहागार परमे राच्या एका दवेदूताला आढळली. 8 दवेदूत ितलाम्हणाला, “सारायचे दासी हागारे, तू यथेे का आलीस? तू कोठे जातआहसे?” हागार म्हणाली, “माझी मालकीण साराय िहच्यापासूनमी पळून जात आह.े” 9 परमे राचा दूत ितला म्हणाला, “तूआपल्या मालिकणीकडे परत जा आिण ितच्या अिधकारात ितच्या

उत्पि 16:10 34 उत्पि 17:4अधीनतते राहा.” 10 परमे राचा दूत ितला आणखी म्हणाला,“तझुी संतती मी इतकी बहगुिुणत करीन, की ती मोजणे शक्यहोणार नाही.” 11 परमे राचा दूत ितला असे सु ा म्हणाला, “तूआता गरोदर आहसे आिण तलुा मलुगा होईल त्याचे नाव तूइश्माएल* म्हणजे परमे र ऐकतो असे ठेव, कारण प्रभूने तझु्यादःुखािवषयी ऐकले आह.े 12इश्माएल जंगली गाढवासारखा मनषु्यअसले. तो सवािव असले आिण सव लोक त्याच्या िवअसतील†, आिण तो एका िठकाणाहून दसुर्या िठकाणी आपल्याभावांच्यापासून वगेळा राहील.” 13 नंतर ितच्याशी बोलणारा जोपरमे र त्याचे नाव, “तू पाहणारा दवे आहसे‡,” असे ितने ठेवल,ेकारण ती म्हणाली, “जो मला पाहतो त्यास मी यथेहेी मागून पािहलेकाय?” 14 तवे्हा तथेील िविहरीला बरै-लहाय-रोई§ असे नावपडल;े पाहा, ती कादशे व बरेेद यांच्या दरम्यान आह.े 15 हागारेनेअब्रामाच्या पतु्राला जन्म िदला, आिण ज्याला हगारेने जन्म िदलात्या त्याच्या पतु्राचे नाव अब्रामाने इश्माएल ठेवल.े 16 हागारेलाअब्रामापासून इश्माएल झाला तवे्हा अब्राम शहाऐशंी वषाचा होता.

17सुंता ही कराराची खूणिनग. 12:43-13:2

1 अब्राम नव्याण्णव वषाचा झाला तवे्हा परमे राने त्यासदशन िदले व त्यास म्हटल,े “मी सवशि मान दवे आह.े माझ्यासम तते चाल, आिण साि वकतनेे राहा. 2 तू असे करशील, तरमी माझ्यामध्ये व तझु्यामध्ये एक करार करीन, आिण मी तलुाअनके पटीनंी वाढवीनअसे अिभवचन दतेो.” 3मगअब्रामाने दवेासलवून नमन केले आिण दवे त्यास म्हणाला, 4 “पाहा, तझु्यासोबतमाझा करार असा आह:े तू अनके राष्ट्रांचा महान िपता होशील.* 16:11 अथ-दवे ऐकतो † 16:12 तो पूव ेर्स वस्ती करेल ‡ 16:13 एल-रोही§ 16:14 ऐकणार्या िजवंत दवेाची िवहीर

उत्पि 17:5 35 उत्पि 17:165यथूेन पढेु तझुे नाव अब्राम *असणार नाही, तर तझुे नाव अब्राहामअसे होईल. कारण मी तलुा अनके राष्ट्रांचा िपता असे नमेलेआह.े 6 मी तलुा भरपूर संतती दईेन, आिण मी तझु्यापासून नवीनराष्ट्रे उदयास आणीन, आिण तझु्यापासून राजे उत्प होतील.7 मी तझु्यामध्ये आिण माझ्यामध्ये आिण तझु्या वंशजांमध्यहेीिप ानिप ा कायम लागू राहील असा सनातन करार करीन,तो असा की, मी तझुा आिण तझु्यानंतर तझु्या वंशजांचा दवे होईन.8 ज्या प्रदशेामध्ये तू राहत आहसे तो, म्हणजे कनान दशे, मी तलुाव तझु्या वंशजांना कायमचे वतन म्हणून दईेन, आिण मी तमुचादवे होईन.” 9 नंतर दवे अब्राहामाला पढेु म्हणाला, “आता याकरारातील तझुा भाग हा असा, तू माझा करार पाळावा, तू आिणतझु्या मागे तझु्या वंशजांनी िप ानिप ा पाळावयाचा माझाकरार पाळावा. 10 माझा करार जो, तू आिण तझु्या मागे तझु्यासंतानाने पाळायचा तो हा की: तमुच्यातील प्रत्यके पु षांची सुंताव्हावी. 11माझ्यामध्ये आिण तझु्यामध्ये असललेा करार हा, तमु्हीआपली सुंता क न घ्यावी. 12 िप ानिप ा तमुच्यातील प्रत्यकेपु षाची त्याच्या जन्मानंतर आठ िदवसानी सुंता करावी. मग तोपु ष तझु्या कुटुंबात जन्मललेा असो िकंवा तो तझु्या वंशातलानसून परक्यापासून पसैा दऊेन घतेललेा असो. 13अशा रीतीने तझु्याराष्ट्रात जन्मलले्या प्रत्यके पु षांची सुंता करावी, मग तो तझु्याकुटुंबातील असो िकंवा िवकत घतेलले्या गलुामाच्या कुटुंबातजन्मललेा असो; तझु्या व माझ्यामध्ये केललेा करार या खणुवे नकायम राहील. 14 ज्या कोणाची सुंता झाली नाही अशा पु षालात्याच्या लोकांतून बाहरे टाकाव;ेकारण त्याने माझा करार मोडलाआह.े” 15 दवे अब्राहामाला म्हणाला, “तझुी पत्नी साराय, िहलायथूेन पढेु साराय असे संबोधू नको. त्या ऐवजी ितचे नाव सारा असेहोईल. 16मी ितला आशीवािदत करीन,आिण मी तलुा ितच्यापासून* 17:5 अथ-थोर पूवज

उत्पि 17:17 36 उत्पि 17:27

मलुगा दईेन. मी ितलाआशीवादीत करीन,आिण ती अनके राष्ट्रांचीमाता होईल. लोकांचे राजे ितच्यापासून िनपजतील.” 17अब्राहामानेदवेाला लवून नमन केलेआिण तो हसला,तो मनात म्हणाला, “शंभरवषाच्या मनषु्यास मलुगा होणे शक्य आहे का? आिण सारा, जीनव्वद वषाची आह,े ितला मलुगा होऊ शकेल का?” 18अब्राहामदवेाला म्हणाला, “इश्माएल तझु्या समोर जगावा तवेढे परेु!” 19दवेम्हणाला, “नाही! परंतु तझुी पत्नी सारा िहलाच मलुगा होईल,आिणत्याचे नाव तू इसहाक असे ठेव. मी त्याच्याशी िनरंतरचा करारकरीन; तो करार त्याच्यानंतर त्याच्या वंशजांसोबत िनरंतर असले.20 तू मला इश्माएलिवषयी िवचारलसे ते मी ऐकले आह.े पाहा,मी आतापासून पढेु त्यास आशीवाद दईेन, आिण त्यास फलद्रपुकरीन आिण त्यास बहगुिुणत करीन. तो बारा सरदारांच्या वंशांचािपता होईल, आिण मी त्यास एक मोठे राष्ट्र करीन. 21 परंतु मीइसहाकाबरोबर माझा करार स्थापीन, ज्याला सारा पढुल्या वषीर्याच वळेी जन्म दईेल.” 22 दवेाने त्याच्याशी बोलणे संपवल्यावर,दवे अब्राहामापासून वर गलेा. 23 त्यानंतर अब्राहामाने त्याचामलुगा इश्माएल आिण त्याच्या घराण्यात जन्मललेे आिण जे सवमोल दऊेन िवकत घतेललेे अशा सगळ्या पु षांना एकत्र केल,ेआिण दवेाने सांिगतल्याप्रमाणचे त्याच्या घरातील सव पु षांची त्याएकाच िदवशी सुंता केली. 24अब्राहाम नव्याण्णव वषाचा होतातवे्हा त्याची सुंता झाली. 25आिण त्याचा मलुगा इश्माएल तरेावषाचा होता तवे्हा त्याची सुंता झाली. 26अब्राहाम आिण त्याचामलुगा इश्माएल या दोघांची एकाच िदवशी सुंता झाली. 27 त्याच्याघरी जन्मललेे व त्याने िवकत घतेललेे असे त्याच्या घरचे सगळेपु ष यांचीही त्याच्या बरोबर सुंता झाली.

उत्पि 18:1 37 उत्पि 18:1118

वचनपतु्रइब्री. 13:2

1परमे राने मम्रचे्या एलोन झाडांजवळ अब्राहामाला दशन िदल,ेतवे्हा तो दपुारच्या उन्हाच्या वळेी तंबूच्या दाराशी बसला होता.2 त्याने वर पािहले आिण, पाहा, आपल्यासमोर तीन पु ष उभेअसललेे त्याने पािहल.े अब्राहामाने जवे्हा त्यांना पािहल,े तवे्हातो त्यांना भटेण्यासाठी तंबूच्या दारापासून पळत गलेा आिण त्यानेत्यांना जिमनीपयत खाली वाकून नमन केल.े 3 तो म्हणाला, “प्रभू,जर माझ्यावर तमुची कृपादृ ी असले तर तझु्या सवेकाला सोडूनपढेु जाऊ नका. 4 थोडे पाणी आणू ा, तमुचे पाय धवुा, आिणतमु्ही झाडा खाली आराम करा. 5 मी तमुच्यासाठी थोडे अआणतो, जणेके न तमु्हास ताजतेवाने वाटले. मग तमु्ही तमुच्यामागाने जा, यासाठीच तमुच्या या सवेकाकडे तमुचे यणेे झालेअसाव.े” आिण ते म्हणाल,े “तू म्हणतोस तसे कर.” 6अब्राहामपटकन तंबूत सारेकडे गलेा आिण म्हणाला, “लवकर *तीन मापेसपीठ घऊेन ते मळ आिण भाकरी कर.” 7 नंतर अब्राहाम गरुांच्याकळपाकडे पळत गलेा आिण त्यातून त्याने कोवळे आिण चांगलेवास घतेले आिण सवेकाजवळ दऊेन त्याने त्यास ते लवकरतयार करण्यास सांिगतल.े 8 त्याने तयार केललेे वास , तसचे दूधव लोणी त्यांच्यापढेु खाण्यासाठी ठेवले आिण ते जवेत असतातो झाडाखाली त्यांच्याजवळ उभा रािहला. 9 ते त्यास म्हणाल,े“तझुी पत्नी सारा कोठे आह?े” त्याने उ र िदल,े “तथेे ती तंबूतआह.े” 10 त्यांच्यातील एक म्हणाला, “मी वसंतऋतूच्या वळेीतझु्याकडे न ी परत यईेन,आिण पाहा तवे्हा तझुी पत्नी सारा िहलामलुगा होईल.” तवे्हा त्याच्यामागे असलले्या तंबूच्या दारामागूनसारेने हे ऐकल.े 11 आता अब्राहाम व सारा म्हातारे झाले होत,े* 18:6 साधारण एकवीस िकलो

उत्पि 18:12 38 उत्पि 18:23त्यांचे वय बरेच झाले होत,े आिण स्त्रीला ज्या वयात मलुे होऊशकतात, ते साराचे वय िनघून गलेे होत.े 12 म्हणून सारा स्वतःशीचहसून म्हणाली, “मी म्हातारी झाली आह,े आिण माझा पतीहीम्हातारा झाला आह,ेआता मला ते सखु लाभले काय?” 13परमे रअब्राहामाला म्हणाला, “सारा का हसली? मी आता इतकी म्हातारीझाली असताना मला मलुगा होईल काय, असे ती का म्हणाली?14 परमे रास काही अशक्य आहे काय? यते्या वसंतऋमध्य,ेसांिगतल्याप्रमाणे मी पनु्हा यईेन. पढुील वषीर् साधारण याच वळेीसारा िहला मलुगा होईल.” 15 नंतर सारा नाका न म्हणाली, “मीहसले नाही,”कारण ती फार घाबरली होती. त्याने उ र िदल,े “नाही,तू हसलीसच.”

सदोम नगरासाठी अब्राहामाची मध्यस्थी16 नंतर ते पु ष उठले व सदोम नगराकडे जाण्यास िनघाल.े

अब्राहाम त्यांना वाटसे लावण्यासाठी त्यांच्या बरोबर गलेा.17 परमे र दवे म्हणाला, “मी जे काही करणार आहे तेअब्राहामापासून लपवू काय? 18कारण अब्राहामापासून खरोखरएक महान व समथ राष्ट्र होईल, आिण पथृ्वीवरील सगळी राष्ट्रेत्याच्यामळेु आशीवािदत होतील. 19 मी त्यास यासाठी िनवडलेआहे की, त्याने आपल्या मलुांना व कुटुंबाला अशी िशकवण ावीकी, त्यांनी त्याच्यामागे न्यायीपणाने व धािमकतनेे परमे राचा मागअनसुरावा, म्हणजे मग परमे राने अब्राहामािवषयी जे सांिगतलेआहे ते तो त्यास प्रा क न ाव.े” 20 मग परमे र म्हणाला,“सदोम व गमोरा यांच्या दु ाईचा आक्रोश मोठा आह,े आिणत्यांचे पाप फार गंभीर असल्या कारणान,े 21 मी आता तथेे खालीजाईन आिण त्यांच्या पातकाचा जो बोभाटा माझ्या कानी आलाआहे त्याप्रमाणचे त्यांची करणी आहे का हे पाहीन. तसे नसलेतर मला समजले.” 22 मग ती माणसे तथूेन वळून आिण सदोमनगराकडे गलेी, परंतु अब्राहाम परमे रापढेु तसाच उभा रािहला.23 मग अब्राहाम परमे राजवळ जाऊन म्हणाला, “तू दु ाबरोबर

उत्पि 18:24 39 उत्पि 18:33

नीितमानांचाही नाश करशील काय? 24 कदािचत त्या नगरातप ास नीितमान लोक असतील तर त्या नगराचा तू नाश करणारकाय? तू त्या नगरात राहणार्या प ास नीितमान लोकांसाठीनगराचा बचाव करणार नाहीस काय? 25असे करणे तझु्यापासूनदूर असो. दु ाबरोबर नीितमानाला मारणे म्हणजे नीितमानालादु ासारखे वागवणे हे तझु्यापासून दूर असो! जो तू संपूण पथृ्वीचान्यायाधीश आहसे, तो तू योग्य न्याय करणार नाहीस काय?”26परमे र म्हणाला, “या सदोम शहरात मला प ास नीितमान लोकसापडले तरीही त्यांच्यासाठी मी संपूण स्थळाचा बचाव करीन.”27अब्राहामाने उ र दऊेन म्हटल,े “पाहा मी केवळ धूळ व राखआह,े तरी प्रभूजवळ बोलायला धजतो! 28 समजा जर पाच लोककमी असतील म्हणजे फ पंचचेाळीसच चांगले लोक असतीलतर? त्या पाच कमी असलले्या लोकांकरता तू सव नगराचा नाशकरशील काय?” आिण तो म्हणाला, “मला पंचचेाळीस लोकचांगले आढळले तर मी नगराचा नाश करणार नाही.” 29 पनु्हा तोपरमे रास म्हणाला, “आिण जर तथेे तलुा चाळीसच चांगले लोकआढळले तर? संपूण शहराचा तू नाश करशील काय?” परमे रम्हणाला, “जर मला चाळीसच लोक चांगले आढळले तरीही, मीशहराचा नाश करणार नाही.” 30 तो म्हणाला, “प्रभू, कृपा क नतलुा राग न यावा म्हणजे मी बोलने. तथेे फ तीसच िमळालेतर?” परमे र म्हणाला, “जर तीस चांगले लोक असतील तरीहीमी तसे करणार नाही.” 31 तो म्हणाला, “मी प्रभूशी बोलायलाधजतो! समजा तथेे कदिचत वीसच िमळाले तर?” परमे रानेउ र िदल,े “त्या वीसांकरताही मी नगराचा नाश करणार नाही.”32शवेटी तो म्हणाला, “प्रभू, कृपा क न माझ्यावर रागावू नकोस,मी शवेटी एकदाच बोलतो. कदािचत तलुा तथेे दहाच लोक िमळालेतर?” परमे र म्हणाला, “त्या दहांकरताही मी नगराचा नाश करणारनाही.” 33मग परमे राने अब्राहामाशी बोलणे संपिवल्याबरोबर तोलगचे िनघून गलेा,आिण अब्राहाम आपल्या तंबूकडे परत आला.

उत्पि 19:1 40 उत्पि 19:919

दवेदूतांची सदोमास भटे1 संध्याकाळी ते दोन दवेदूत सदोमास आल,े त्या वळेी लोट

सदोमाच्या वशेीजवळ बसला होता. लोटाने त्यांना पािहल,े तोत्यांना भटेण्यास उठला,आिण त्याने भूमीपयत तोडं लववून त्यांनानमन केल.े 2तो म्हणाला, “माझ्या स्वामी, मी तमु्हास िवनंती करतोकी, कृपा क न तमु्ही आपल्या सवेकाच्या घरात या,आपले पायधवुा, आिण आजची रात्र मु ाम करा.” मग तमु्ही लवकर उठूनतमुच्या मागाने जा. पण ते म्हणाल,े “नाही, आम्ही रात्र नगरातीलचौकात घालवू.” 3 परंतु लोटाने त्यांना आग्रहाने िवनंती केली,म्हणून ते त्याच्याबरोबर त्याच्या घरी गले.े त्याने त्यांच्यासाठी जवेणतयार केले व बखेमीर भाकरी भाजल्या आिण ते जवेल.े 4 परंतुते झोपण्यापूवीर्, त्या नगरातील मनषु्यांनी, सदोम नगराच्या सवभागातील त ण व वृ अशा सव माणसांनी लोटाच्या घराला वढेल.े5 त्यांनी लोटाला हाक मा न म्हटले “आज रात्री तझु्याकडेआललेीमाणसे कोठे आहते? त्यांना आमच्याकडे बाहरे आण; म्हणजेआम्ही त्यांच्याशी समागम क .” 6 लोट घराच्या दारातून बाहरेत्यांच्याकडे आला व त्याने आपल्यामागे दार बंद क न घतेल.े7तो म्हणाला, “माझ्या बंधूनो, मी तमु्हास िवनंती करतो, तमु्ही असेभयंकर वाईट काम क नका. 8 पाहा, माझ्या दोन मलुी आहतेज्यांचा अ ाप कोणाही पु षाशी संबंध आला नाही. मी तमु्हासिवनंती करतो, मला त्यांना तमुच्याकडे बाहरे आणू ा, आिणतमु्हास जे चांगले िदसले तसे त्यांना करा. फ या मनषु्यांना काहीक नका, कारण ते माझ्या छपराच्या सावलीखाली राहण्यासआले आहते.” 9 ते म्हणाल,े “बाजूला हो!” ते असहेी म्हणाल,े“हा आमच्यात परराष्ट्रीय म्हणून राहण्यास आला. आिण आता हाआमचा न्यायाधीश बनू पाहत आह!े आताआम्ही तझुे त्यांच्यापे ावाईट क .” ते त्या मनषु्यास म्हणजे लोटाला अिधक जोराने लोटू

उत्पि 19:10 41 उत्पि 19:18लागले व दरवाजा तोडण्यास ते जवळ आल.े 10परंतु त्या पु षांनीत्यांचा हात बाहरे काढून लोटाला आपणाजवळ घरात घऊेन दारबंद केल.े 11लोटाच्या पाहणु्यांनी घराच्या दाराबाहरे जी सव त णव म्हातारी माणसे होती, त्यांना आंधळे क न टाकल.े ते घराचे दारशोधण्याचा प्रयत्न क न क न थकून गले.े

सदोम आिण गमोरा ा नगरांचा नाशम . 11:23-24; लूक 17:28-3212 मग ते पु ष लोटाला म्हणाल,े “तझुे दसुरे कोणी यथेे आहे

काय? जावई, तझुी मलु,े तझु्या मलुी आिण तझुे जे कोणी यानगरात आहते त्यांना यथूेन बाहरे काढ. 13यासाठी की,आम्ही यािठकाणाचा नाश करणारआहोत. कारण या लोकांच्या दु तचेा फारमोठा बोभाटा परमे रासमोर झाला आह,े म्हणून त्याने आम्हांलाया नगराचा नाश करण्यासाठी पाठवले आह.े” 14 मग लोट बाहरेगलेा व ज्या मनषु्यांनी त्याच्या मलुीशंी लग्न केले होते त्या आपल्याजावायांना तो म्हणाला, “उठा, तमु्ही,लवकर या िठकाणातून बाहरेपडा; कारण परमे र दवे या नगराचा नाश करणार आह.े” परंतुलोट गंमत करत आहे असे त्याच्या जावयांना वाटल.े 15मग पहाटझाल्यावर दूत लोटाला घाई क न म्हणाल,े “ऊठ, या नगरालािश ा होणारआह;े तवे्हा तू,तझुी पत्नी व तझु्या यथेे असलले्या दोनमलुी यांना घऊेन नीघ म्हणजे मग या नगराच्या िश ते तमुचा नाशहोणार नाही.” 16 परंतु तो उशीर करीत रािहला. तवे्हा परमे राचीत्याच्यावर कृपा होती, म्हणून त्या पु षांनी त्याचा हात आिणत्याच्या पत्नीचा आिण त्याच्या दोन मलुीचंे हात ध न त्यांना बाहरेआणले आिण नगराबाहरे आणून सोडल.े 17 त्यांनी त्यांना बाहरेआणल्यावर त्यातील एक पु ष म्हणाला, “आता पळा व तमुचेजीव वाचवा, नगराकडे मागे वळून पाहू नका आिण या मदैानातकोणत्याही िठकाणी थांबू नका; डोगंराकडे िनसटून जा म्हणजेतमुचा नाश होणार नाही.” 18लोट त्यांना म्हणाला, “हे माझ्या प्रभू,

उत्पि 19:19 42 उत्पि 19:30असे नको, कृपा कर! 19 माझा जीव वाचवून तू माझ्यावर मोठीदया दाखवली आहसे आिण तझुी कृपादृ ी तझु्या दासास प्राझाली आह,े परंतु मी डोगंरापयत पळून जाऊ शकणार नाही,कारणआप ी मला गाठेल व मी म न जाईन. 20पाहा, पळून जाण्यासाठीहे नगर जवळआह,ेआिण ते लहान आह,े कृपा क न मला ितकडेपळून जाऊ द,े ते लहान नाही काय? म्हणजे माझा जीव वाचले.”21 तो त्यास म्हणाला, “ठीक आह,े मी तझुी ही िवनंतीसु ा मान्यकरतो. तू उ खे केलले्या नगराचा नाश मी करणार नाही. 22 त्वराकर! ितकडे पळून जा,कारण तू तथेे पोहचपेयत मला काही करतायणेार नाही.” याव न त्या नगराला सोअर असे नाव पडल.े 23जवे्हालोट सोअर नगरामध्ये पोहचला तवे्हा सूय उगवला होता, 24 नंतरपरमे राने सदोम व गमोरा या नगरांवरआकाशातून गंधक वअग्नीयांचा वषाव केला. 25 त्याने त्या नगरांचा नाश केला, तसचे त्यासगळ्या खोर्याचा आिण त्या नगरात राहणार्या सगळ्यांचा,आिणजिमनीवर वाढणार्या वनस्पतीचंा नाश केला. 26परंतुलोटाची पत्नीत्याच्यामागे होती, ितने मागे वळून पािहल,ेआिण ती िमठाचा खांबझाली. 27अब्राहाम सकाळी लवकर उठला आिण परमे रासमोरतो ज्या िठकाणी उभा रािहला होता तथेे गलेा. 28 त्याने तथूेन सदोमव गमोरा नगराकडेआिण खोर्यातील सव प्रदशेाकडे पािहल.े त्यानेपािहले तवे्हा पाहा, त्या अवघ्या प्रदशेातून भ ीच्या धरुासारखाधूर त्या प्रदशेातून वर चढताना त्यास िदसला. 29 दवेाने जवे्हा त्याखोर्यातील नगरांचा नाश केला तवे्हा अब्राहामाची आठवण केली.त्याने लोट राहत होता त्या नगरांचा नाश करण्यापूवीर् लोटाला त्यानाशातून काढल.े

मवाबी आिण अम्मोनी ांच्या वंशांचा प्रारंभ30 परंतु लोट त्याच्या दोन मलुीबंरोबर सोअर नगरातून िनघून

डोगंरात राहण्यासाठी चढून गलेा,कारण त्यास सोअरात राहण्याचीभीती वाटली. तो आपल्या दोन मलुीसंह एका गहुते रािहला.

उत्पि 19:31 43 उत्पि 20:331थोरली मलुगी धाकटीला म्हणाली, “आपला िपता म्हातारा झालाआहे आिण जगाच्या रीतीप्रमाणे आपल्याबरोबर संबंध ठेवण्यासयथेे कोठेही कोणी पु ष नाही. 32चल,आपल्या िपत्याला द्रा रसपाजू, आिण त्याच्याबरोबर झोपू. अशा रीतीने आपल्या िपत्याचाआपण वंश चालवू.” 33 म्हणून, त्या रात्री त्यांनी आपल्या िपत्यालाद्रा रस पाजला. नंतर थोरली मलुगी आपल्या िपत्याबरोबरझोपली; ती कधी झोपली व कधी उठली हे त्यास समजले नाही.34 दसुर्या िदवशी थोरली धाकटीला म्हणाली, “मी काल रात्रीमाझ्या बापाबरोबर झोपल,े तर आज रात्री पनु्हा आपण बापालाद्रा रस पाजू या, मग रात्री तू बापाबरोबर झोप. अशा रीतीनेआपण बापाचा वंश चालवू.” 35तवे्हा त्या रात्रीही त्यांनी आपल्याबापाला द्रा रस पाजला, नंतर धाकटी मलुगीआपल्या बापाबरोबरझोपली,आिण ती कधी झोपली व कधी उठली हे त्यास समजलेनाही. 36अशा रीतीने लोटाच्या दोन्हीही मलुी आपल्या बापापासूनगरोदर रािहल्या. 37वडील मलुीला मलुगा झाला, तवे्हा ितने त्याचेनाव मवाब ठेवल.े आजपयत जे मवाबी लोक आहते, त्यांचा हामूळ पु ष. 38धाक ा मलुीलाही मलुगा झाला; ितने त्याचे नावबनेअम्मी असे ठेवल;ेआजिमतीला जे अम्मोनी लोक त्यांचा हा मूळपु ष.

20अब्राहाम आिण अबीमलखेउत्प. 12:10-20; 26:1-11

1 अब्राहाम तथूेन नगेबेकडे प्रवास करीत आिण कादशे व शूरयांच्यामध्ये रािहला. तो गरारात परदशेी मनषु्य म्हणून रािहला होता.2अब्राहाम आपली पत्नी सारा िहच्यािवषयी म्हणाला, “ती माझीबहीणआह.े” गराराचा राजा अबीमलखेानेआपली माणसे पाठवलीआिण ते सारेला घऊेन गले.े 3 परंतु दवे रात्री अबीमलखेाच्यास्वप्नात यऊेन म्हणाला, “पाहा जी स्त्री तू घऊेनआलास ितच्यामळेु

उत्पि 20:4 44 उत्पि 20:14तू मलेाच म्हणून असे समज,कारण ती एका मनषु्याची पत्नी आह.े”4परंतु अबीमलखे ितच्याजवळ गलेा नव्हता. तो म्हणाला, “प्रभू, तूनीितमान राष्ट्राचाही नाश करणार काय? 5 ‘ती माझी बहीण आह,े’असे तो स्वतःच मला म्हणाला नाही काय? आिण ‘तो माझा भाऊआह,े’ असे ितनहेी म्हटल.े मी आपल्या अंतःकरणाच्या शु पणानेआिण आपल्या हाताच्या िनदोर्षतनेे हे केले आह.े” 6मग दवे त्यासस्वप्नात म्हणाला, “होय! तू आपल्या अंतःकरणाच्या शु तनेे हेकेले आहसे हे मला माहीत आह,े आिण तू माझ्यािव पापक नये म्हणून मी तलुा आवरल.े मीच तलुा ितला स्पश किदला नाही. 7 म्हणून आता तू अब्राहामाची पत्नी सारा ही त्यासपरत द;ेकारण तो संदे ा आह;े तो तझु्यासाठी प्राथना करील व तूवाचशील. परंतु तू ितला त्याच्याकडे परत पाठवले नाहीस, तर तूआिण तझु्या बरोबर जे सव तझुे आहते ते खात्रीने मरतील, हे ल ातठेव.” 8अबीमलखे सकाळीच लवकर उठलाआिण त्याने आपल्यासव सवेकांना स्वतःकडे बोलावल.े त्याने सगळ्या गो ी त्यांनासांिगतल्या तवे्हा ती माणसे फारच घाबरली. 9 मग अबीमलखेानेअब्राहामास बोलावून त्यास म्हटल,े “तू हे आम्हांला काय केल?े मीतझु्यािव काय पाप केले की तू माझ्यावरआिण माझ्या राष्ट्रावरअसे मोठे पाप आणल?े तू माझ्याशी क नये ते केले आहे अशागो ी तू करायच्या नव्हत्या.” 10अबीमलखे अब्राहामाला म्हणाला,“तलुा हे करण्यास कोणी सचुवल?े” 11 अब्राहाम म्हणाला, “यािठकाणी दवेाचे भय खात्रीने नाही, म्हणून ते माझ्या पत्नीकरीतामला ठार मारतील, असा िवचार मी केला. 12 िशवाय ती खरोखरमाझी बहीण आह.े ती माझ्या बापाची मलुगी आह,े पण माझ्याआईची ती मलुगी नाही आिण म्हणून ती माझी पत्नी झाली आह.े13 दवेाने मला माझ्या बापाचे घर सोडून दऊेन जागोजागी प्रवासकरायला लावल,े तवे्हा मी ितला म्हणालो, तू माझी पत्नी म्हणूनमला एवढा िव ासूपणा दाखव; जथेे जथेे आपण जाऊ तथेे तथेेमाझ्यािवषयी हा, ‘माझा भाऊ आहे असे सांग.’ ” 14अबीमलखेाने

उत्पि 20:15 45 उत्पि 21:7अब्राहामाला सारा परत िदली; तसचे त्याने त्यास मेढंरे, बलै वदास-दासीही िदल्या. 15अबीमलखे म्हणाला, “पाहा, माझा हा सवदशे तझु्यासमोर आह;े तलुा बरे वाटले तथेे तू राहा.” 16 तो सारेलाम्हणाला, “तझुा भाऊ अब्राहाम याला मी चांदीची एक हजार नाणीिदली आहते. तझु्यासोबत असलले्या सव लोकांसमोर तझुी भरपाईकरण्यासाठी ते आहते, आिण या प्रकारे तू सवासमोर पूणपणेिनदोर्ष ठरली आहसे.” 17अब्राहामाने दवेाची प्राथना केली आिणदवेाने अबीमलखे, त्याची पत्नी आिण त्याच्या दासी यांना बरे केल.ेमग त्यांना मलुे होऊ लागली. 18 कारण परमे राने अब्राहामाचीपत्नी सारा िहच्यामळेु अबीमलखेाच्या घराण्यातल्या सव िस्त्रयांचीगभाशये अगदी बंद केली होती.

21इसहाकाचा जन्मइब्री. 11:11

1 परमे राने आपल्या म्हणण्याप्रमाणे सारेकडे ल िदल,ेआिणपरमे राने सारेला वचन िदल्याप्रमाणे केल.े 2 अब्राहामाच्याम्हातारपणी सारा गरोदर रािहली, त्यास जी नमेललेी वळेी दवेानेसांिगतली होती त्या वळेी त्याच्यापासून सारेला मलुगा झाला.3 अब्राहामाला जो मलुगा सारेपासून झाला त्याचे नाव त्यानेइसहाक ठेवल.े 4 दवेाने आ ा केल्याप्रमाणे अब्राहामाने त्याचामलुगा इसहाक आठ िदवसाचा झाल्यावर त्याची सुंता केली.5 इसहाकाचा जन्म झाला तवे्हा अब्राहाम शंभर वषाचा होता.6सारा म्हणाली, “दवेाने मला हसवले आह;े जो कोणी हे ऐकेल तोप्रत्यकेजण माझ्याबरोबर हसले.” 7आणखी ती असहेी म्हणाली,“सारा या मलुाला स्तनपान दईेल असे अब्राहामाला कोण म्हणालाअसता? आिण तरीसु ा त्याच्या म्हातारपणात मला त्याच्यापासूनमलुगा झाला आह!े”

हागार आिण इश्माएल ांना घालवून दणेेगल. 4:21-30

उत्पि 21:8 46 उत्पि 21:208 मग बालक वाढत गलेा आिण त्याचे स्तनपान तोडल,े आिण

इसहाकाच्या स्तनपान तोडण्याच्या िदवशी अब्राहामाने मोठीमजेवानी िदली. 9 मग साराची िमसरी दासी हागार िहचा मलुगाइश्माएल जो ितला अब्राहामापासून झाला होता, तो चे ा करीतआहे असे सारेने पािहल.े 10 म्हणून सारा अब्राहामाला म्हणाली,“या दासीला व ितच्या मलुाला यथूेन बाहरे घालवून ा. यादासीचा मलुगा, माझा मलुगा इसहाक याच्याबरोबर वारस होणारनाही.” 11 त्याच्या मलुामळेु या गो ीचे अब्राहामाला फार दःुखझाल.े 12 परंतु दवे अब्राहामाला म्हणाला, “मलुाकरता व तझु्यादासी करता दःुखी होऊ नकोस. तलुा ती या बाबतीत जे काहीसांगत,े ते ितचे सव म्हणणे ऐक. कारण इसहाका ारेच तझु्यावंशाला नाव दणे्यात यईेल. 13 मी त्या दासीच्या मलुाचहेी राष्ट्रकरीन,कारण तो तझुा वंशजआह.े” 14अब्राहाम सकाळीच लवकरउठला, भाकरी व पाण्याची कातडी िपशवी घतेली आिण हागारेलादऊेन ितच्या खां ावर ठेवली. त्याने ितचा मलुगा ितला िदलाआिण ितला पाठवून िदल.े ती गलेी आिण बरै-शबेाच्या रानामध्येभटकत रािहली. 15कातडी िपशवीतील पाणी संपल,े तवे्हा हागारेनेआपल्या मलुाला एका झडुपाखाली टाकल.े 16 नंतर ती बरीच दूरम्हणजे बाणाच्या टप्प्याइतकी दूर जाऊन बसली,कारण ितने म्हटले“मला माझ्या मलुाचे मरण पाहायला नको.” ती त्याच्या समोरबसून मोठमो ाने हंबरडा फोडून रडू लागली. 17 दवेाने मलुाच्यारडण्याचा आवाज ऐकला आिण दवेाचा दूत स्वगातून हागारेलाहाक मा न म्हणाला, “हागारे, तलुा काय झाल?े िभऊ नकोस,तझुा मलुगा जथेे आहे तथूेन त्याचा आवाज दवेाने ऐकला आहे18 ऊठ, मलुाला उचलून घ.े आिण त्यास धयै द,े मी त्याच्यापासूनएक मोठे राष्ट्र करीन.” 19मग दवेाने हागारेचे डोळे उघडले आिणितने पाण्याची िवहीर पािहली. ती गलेी आिण पाण्याची कातडीिपशवी भ न घतेली आिण मलुाला पाणी प्यायला िदल.े 20 दवे

उत्पि 21:21 47 उत्पि 21:33त्या मलुाबरोबर होता आिण तो वाढला. तो रानात रािहला आिणितरंदाज बनला. 21 तो पारानाच्या रानात रािहला आिण त्याच्याआईने त्यास िमसर दशेातील मलुगी पत्नी क न िदली.

अब्राहाम आिण अबीमलखे ांच्यामधील करार22 त्यानंतर अबीमलखे व त्याचा सनेापती िपकोल यांनी

अब्राहामाशी बोलणी केली, ते म्हणाल,े “तू जे काही करतोसत्यामध्ये दवे तझु्याबरोबर आह;े 23 म्हणून आता यथेे दवेाचीशपथ वाहा की, तू माझ्याशी व माझ्यामागे माझ्या मलुांशी िकंवामाझ्या वंशजाशी खोटपेणाने वागणार नाहीस. जसा मी तझु्याशीकरार क न िव ासूपणाने रािहलो, तसाच तू माझ्याशी व ज्या यामाझ्या दशेात तू रािहलास त्याच्याशी राहशील.” 24आिण अब्राहामम्हणाला, “मी शपथ वाहतो.” 25 मग अबीमलखेाच्या सवेकांनीपाण्याची िवहीर बळकावली म्हणून अब्राहामाने अबीमलखेाकडेतक्रार केली. 26अबीमलखे म्हणाला, “असे कोणी केले आहे तेमला माहीत नाही. ापूवीर् तू हे मला कधीही सांिगतले नाहीस.आजपयत मी हे ऐकले नव्हत.े” 27 म्हणून अब्राहामाने मेढंरे वबलै घतेले आिण अबीमलखेास िदले आिण त्या दोन मनषु्यांनीकरार केला. 28अब्राहामाने अबीमलखेाला कळपातील सातकोकरेवगेळी क न त्यांच्यापढेु ठेवली. 29 अबीमलखे अब्राहामालाम्हणाला, “ही सात कोकरे तू वगेळी क न ठेवली याचा अथकाय आह?े” 30 त्याने उ र िदल,े “तू ही कोकरे माझ्याकडूनिस्वकारशील तवे्हा ही िवहीर मी खणली आहे असा तो परुावाहोईल.” 31 तवे्हा त्याने त्या जागलेा *बरै-शबेा असे नाव िदल,ेकारण त्या िठकाणी त्या दोघांनी शपथ वाहून वचन िदल.े 32 त्यांनीबरै-शबेा यथेे करार केल्यानंतर अबीमलखे व त्याचा सनेापतीिपकोल हे पिलष् ांच्या दशेात परत गले.े 33अब्राहामाने बरै-शबेायथेे एक एशले झाड लावल.े तथेे सनातन दवे परमे र याचे नाव* 21:31 अथ-शांतीच्या कराराची िवहीर

उत्पि 21:34 48 उत्पि 22:9घऊेन त्याने प्राथना केली. 34अब्राहाम पिलष् ांच्या दशेात पषु्कळिदवस परदशेी म्हणून रािहला.

22इसहाकाचे अपण करण्याची अब्राहामाला आ ाइब्री. 11:17-19

1 या गो ी झाल्यानंतर दवेाने अब्राहामाची परी ा घतेली. तोअब्राहामाला म्हणाला, “अब्राहामा!” अब्राहाम म्हणाला, “हा मीयथेे आह.े” 2 नंतर दवे म्हणाला, “तझुा एकुलता एक िप्रय पतु्र,ज्याच्यावर तू प्रीती करतोस त्या इसहाकाला घऊेन तू मोिरयादशेात जा आिण तथेे मी तलुा सांगने त्या डोगंरावर माझ्यासाठीत्याचे होमापण कर.” 3 तवे्हा अब्राहाम पहाटसे लवकर उठला,त्याने खोगीर घालून आपले गाढव तयार केल,े आपला मलुगाइसहाक व त्याच्यासोबत दोन त ण सवेकांना आपल्याबरोबरघतेल.े त्याने होमापणाकिरता लाकडे फोडून घतेली आिण मगते सव दवेाने सांिगतलले्या िठकाणी प्रवासास िनघाल.े 4 ितसर्यािदवशी अब्राहामाने वर पािहले आिण दूर अंतरावर ती जागापािहली. 5 मग अब्राहाम आपल्या त ण सवेकांना म्हणाला,“तमु्ही यथेे गाढवाजवळ थांबा, आिण मी व मलुगा ितकडेजातो. आम्ही दवेाची आराधना क आिण तमु्हाकडे परत यऊे.”6अब्राहामाने होमापणासाठी लाकडे घऊेन इसहाकाच्या खां ावरठेवली; त्याने स्वतःच्या हातात अग्नी व एक सरुा घतेला. आिणते दोघे बरोबर िनघाल.े 7 इसहाक आपल्या िपत्याला म्हणाला,“माझ्या बाबा.” अब्राहामाने उ र िदल,े “मी यथेे आह,े माझ्यामलुा.” इसहाक म्हणाला, “मला लाकडे व अग्नी िदसतात,परंतु होमापणासाठी कोक कोठे आह?े” 8 अब्राहाम म्हणाला,“माझ्या मलुा, होमापणासाठी कोक दवे स्वतः आपल्यालापरुवले.” तवे्हा अब्राहाम व त्याचा मलुगा बरोबर िनघाल.े 9 दवेानेसांिगतलले्या िठकाणी जवे्हा ते जाऊन पोहचल,े तथेे अब्राहामानेएक वदेी बांधली, त्याने वदेीवर लाकडे रचली. नंतर त्याने आपला

उत्पि 22:10 49 उत्पि 22:19

पतु्र इसहाक याला बांधल,े आिण वदेीवरील लाकडावर ठेवल.े10 मग अब्राहामाने आपला हात पढेु क न आपल्या मलुालामारण्यासाठी सरुा हातात घतेला. 11 परंतु तवे ात, परमे राच्यादूताने स्वगातून हाक मा न त्यास म्हटल,े “अब्राहामा,अब्राहामा!”अब्राहामाने उ र िदल,े “मी यथेे आह.े” 12तो म्हणाला, “तू आपल्यामलुावर हात टाकू नकोस, िकंवा त्यास कोणत्याही प्रकारची इजाक नकोस,कारण आता मला खात्रीने समजले की, तू दवेाचे भयबाळगतोस,कारण तू माझ्यासाठी आपल्या एकुलत्या एका पतु्रालाही राखून ठेवले नाही.” 13आिण मग अब्राहामाने वर पािहले आिणपाहा, त्याच्यामागे एका झडुपात िशंगे अडकललेा असा एक एडकाहोता. मग त्याने जाऊन तो घतेला व आपल्या मलुाच्या ऐवजी त्याएडक्याचे होमापण म्हणून अपण केल.े 14 तवे्हा अब्राहामाने त्याजागलेा, “*परमे र परुवठा करेल,”असे नाव िदल,ेआिण आजवरदखेील, “परमे राच्या डोगंरावर तो परुवठा केला जाईल,” असेबोलले जात.े 15 नंतर स्वगातून परमे राच्या दूताने अब्राहामासदसुर्यांदा हाक मारली 16आिण म्हटल,े हे परमे राचे शब्द आहते,“मी परमे र आपलीच शपथ वाहून म्हणतो की, तू ही जी गोकेली आह,े म्हणजे तू आपल्या एकुलत्या एका मलुाला राखूनठेवले नाही, 17 मी खरोखर तलुा आशीवाद दईेन व तझुे वंशजआकाशातल्या तार्यांसारखे व समदु्र िकनार्यावरील वाळू इतकेबहतुपट वाढवीनच वाढवीन; आिण तझुे वंशज आपल्या शतू्रच्यावशेीचा ताबा िमळवतील. 18पथृ्वीवरील सव राष्ट्रे तझु्या संतती ारेआशीवािदत होतील,कारण तू माझा शब्द पाळला आहसे.” 19मगअब्राहाम आपल्या त ण सवेकाकडे परत आला आिण अब्राहाम,इसहाक व त्याचे सवेक असे सव िमळून बरै-शबेाला गले,ेआिणतो बरै-शबेा यथेे रािहला.* 22:14 यहोवा-यीरे

उत्पि 22:20 50 उत्पि 23:9नाहोराचे वंशज

20 या सव गो ी घडल्यानंतर अब्राहामाला असा िनरोप आला,“पाहा तझुा भाऊ नाहोर व त्याची पत्नी िमल्का यांनाही आता मलुेझाली आहते.” 21 त्याच्या पिहल्या मलुाचे नाव ऊस, त्याचा भाऊबूज, अरामाचा बाप कमवुले, 22 त्यानंतर केसदे, हजो, िपलदाश,ियदलाप आिण बथवुले अशी त्यांची नावे आहते. 23 बथवुलेिरबकाचा बाप होता. अब्राहामाचा भाऊ नाहोर याजपासून िमल्केलाहे आठ पतु्र झाल;े 24 त्याची उपपत्नी रेऊमा िहलाही त्याच्यापासूनतबेाह, गहाम, तहश व माका हे चार पतु्र झाल.े

23सारेचा मतृ्यू: आपल्या मतृांना परुण्यासाठी अब्राहाम जमीन

िवकत घतेो1 सारा एकशे स ावीस वष ेर् जगली; ही सारेच्या आयषु्याची

वष ेर् होती. 2 सारा कनान दशेातील िकयाथ-आबा, म्हणज,े कनानदशेातले हबे्रोन यथेे मरण पावली. अब्राहामाने सारेसाठी शोक केलाआिण ितच्यासाठी तो रडला. 3मग अब्राहाम उठलाआिणआपल्यामतृ पत्नीपासून गलेा, व हथेीच्या मलुांकडे जाऊन म्हणाला, 4 “मीतमुच्यात परदशेी आह.े कृपा क न मतृाला परुण्यासाठी मलातमुच्यामध्ये माझ्या मालकीची अशी जागा मंजूर करा, म्हणजे मीमाझ्या मतृाला पु शकेन.” 5हथेीच्या मलुांनी अब्राहामाला म्हटल,े6 “माझ्या स्वामी,आमचे ऐका. तमु्ही आमच्यामध्ये दवेाचे सरदारआहात. आमच्याकडे असलले्या उ म थडग्यात तमुच्या मयतालापरुा. आमच्यातील कोणीही आपले थडगे तमु्हास ायला मनाकरणार नाही.” 7अब्राहाम उठला व त्याने हथेीच्या मलुांना आिणदशेातील लोकांस नमन केल.े 8 तो त्यांना म्हणाला, “जर माझ्यामयताला परुण्यासाठी तमु्ही सहमत आहात, तर मग माझे ऐकाआिण माझ्याबरोबर सोहराचा मलुगा एफ्रोन याला माझ्यासाठीिवनंती करा. 9 त्याच्या मालकीची शतेाच्या एका टोकाला असललेी

उत्पि 23:10 51 उत्पि 23:20

मकपलेाची गहुा मला िवकत ायला सांगा. ती त्याने पूणिकंमतीस मला उघडपणे माझ्या मालकीची मतृांना परुण्याची जागाम्हणून िवकत ावी.” 10 तथेे एफ्रोन हा हथेीच्या मलुांबरोबरबसललेा होता, आिण हथेीची मलुे व त्याच्या नगराच्या वशेीतयणेारे सव ऐकत असता, एफ्रोन िह ी याने अब्राहामाला उ रिदल,े तो म्हणाला, 11 “नाही, माझे स्वामी, माझे ऐका. मी तेशते आिण त्यामध्ये असललेी गहुा तमु्हास दतेो. यथेे माझ्यालोकांच्या मलुांसम मी ते शते व ती गहुा मी तमु्हास दतेो. तमुच्यामतृाला परुण्यास मी ते तमु्हास दतेो.” 12 मग अब्राहामाने दशेातीललोकांसमोर स्वतः वाकून नमन केल.े 13 दशेातले लोक ऐकतअसता तो एफ्रोनास म्हणाला, “परंतु जर तझुी इच्छा आह,े तर कृपाक न माझे ऐक. मी शतेाची िकंमत तलुा दईेन. माझ्याकडून त्याचेपसैे घ,े आिण मग मी आपल्या मयतास तथेे परेुन.” 14 एफ्रोनानेअब्राहामाला उ र िदल,े तो म्हणाला, 15 “माझे स्वामी, कृपया माझेजरा ऐका. जिमनीचा हा एक तकुडा *चारशे शकेेल पे िकंमताचा,तो माझ्या व तमुच्यामध्ये एवढा काय आह?े तमुच्या मतृालापरुा.” 16 तवे्हा अब्राहामाने एफ्रोनाचे ऐकले आिण हथेीची मलुेऐकत असता त्याने िजतके पे सांिगतले होते िततके, म्हणजेव्यापार्याकडचे चलनी चारशे शकेेल पे एफ्रोनाला तोलून िदल.े17एफ्रोनाचे जे शते मम्रे शजेारी मकपलेा यथेे होत,ेते शते,व त्यामध्येअसललेी गहुा व त्याच्यासभोवती सीमतेील सव झाडे, 18 हीहथेीच्या मलुांसम व त्याच्या नगराच्या वशेीत जाणार्या-यणेार्यासवासम अब्राहामाने िवकत घतेली. 19 त्यानंतर अब्राहामानेआपली पत्नी सारा िहला कनान दशेातील मम्रे म्हणजे हबे्रोनशहराच्या शजेारी मकपलेाच्या शतेातील गहुते परुल.े 20 ते शते वत्यातील गहुा ही मतृांना परुण्याची जागा म्हणून हथेीच्या मलुांकडूनअब्राहामाच्या मालकीची झाली.* 23:15 साधारण 4.6 िकलो ग्राम

उत्पि 24:1 52 उत्पि 24:1024

इसहाकासाठी पत्नी िमळवणे1 आता अब्राहाम बर्याच वयाचा म्हातारा झाला होता आिण

परमे राने अब्राहामाला सव गो ीतं आशीवािदत केले होत.े2 अब्राहामाने त्याच्या सव मालम चेा व घरादाराचा कारभारपाहणार्या आिण त्याच्या घरातील सवात जनु्या सवेकाला म्हटल,े“तू आपला हात माझ्या मांडीखाली ठेव*, 3आिण आकाशाचा दवेव पथृ्वीचा दवे जो परमे र, याची शपथ मी तलुा घ्यायला लावतोकी, ज्या कनानी लोकांमध्ये मी राहत आह,े त्यांच्या मलुीतूंन तूमाझ्या मलुांसाठी पत्नी पाहणार नाहीस. 4 परंत,ु तू माझ्या दशेालामाझ्या नातवेाइकांकडे जाशील,आिण तथूेन माझा मलुगा इसहाकयाच्यासाठी पत्नी िमळवून आणशील.”

5 सवेक त्यास म्हणाला, “ती स्त्री जर माझ्याबरोबर या दशेातयणे्यास तयार झाली नाही तर? ज्या दशेातून तमु्ही आला त्यादशेात मी मलुाला घऊेन जावे काय?” 6अब्राहाम त्यास म्हणाला,“तू माझ्या मलुाला ितकडे परत घऊेन न जाण्याची खबरदारी घ!े7आकाशाचा दवे परमे र, ज्याने मला माझ्या विडलाच्या घरातूनव माझ्या नातवेाइकांच्या दशेातून† मला आणले व ज्याने बोलून,‘मी हा दशे तझु्या संततीला दईेन,’असे शपथपूवकअिभवचन िदल,ेतो परमे र आपल्या दूताला तझु्या पढेु पाठवील, आिण तू तथूेनमाझ्या मलुासाठी पत्नी आणशील. 8परंतु ती स्त्री तझु्याबरोबर यथेेयणे्यास कबूल झाली नाही, तर मग तू माझ्या शपथतूेन मोकळाहोशील. परंतु माझ्या मलुाला तू ितकडे घऊेन जाऊ नकोस.”9 तवे्हा त्या सवेकाने आपला धनी अब्राहाम याच्या मांडीखालीहात ठेवला आिण त्या बाबीसंबंधाने त्याच्याशी शपथ घतेली.10 मग त्या सवेकाने धन्याच्या उंटांपकैी दहा उंट घतेले आिणिनघाला (त्याच्या धन्याची सव मालम ा त्याच्या हाती होती).* 24:2 ही त्याकाळी शपथ घणे्याची प्रथा होती † 24:7 जन्मदशेातून

उत्पि 24:11 53 उत्पि 24:20त्याने आपल्या धन्याकडून सव प्रकारच्या भटेवस्तूआपल्याबरोबरदणे्यासाठी घतेल्या. तो अराम-नहराईम‡ प्रदशेातील नाहोराच्यानगरात गलेा. 11 त्याने नगराबाहरेच्या िविहरीजवळ आपले उंटखाली बसवल.े ती संध्याकाळ होती, त्या वळेी पाणी काढायलािस्त्रया तथेे यते असत.

12 नंतर तो म्हणाला, “हे परमे रा, तू माझा धनी अब्राहामयाचा दवे आहसे, आज मला यश िमळण्यास मदत कर आिण तूप्रामािणकपणाने करार पाळणारा आहसे हे माझा धनी अब्राहामाला दाखवून द.े 13 पाहा, मी पाण्याच्या झर्याजवळ उभा आह.े

आिण नगरातील लोकांच्या मलुी पाणी काढण्यास बाहरे यतेआहते.14तर असे घडू दे की, मी ज्या मलुीस म्हणने, ‘मलुी तझुी पाण्याचीघागर उत न मला प्यायला पाणी द,े’ आिण ती जर ‘तमु्ही प्या,आिण मी तमुच्या उंटांनाही पाणी पाजत,े’ तर मग तीच तझुा सवेकइसहाक ाच्यासाठी तू नमेललेी असू द.े त्याव न मी असेसमजने की, तू माझ्या धन्यासोबत करार पाळण्याचा प्रामािणकपणादाखवला आह.े” 15 मग असे झाले की, त्याचे बोलणे संपले नाहीतोच, पाहा, िरबका ितची मातीची घागर ितच्या खां ावर घऊेनबाहरे आली. िरबका ही अब्राहामाचा भाऊ नाहोर याच्यापासूनिमल्केला झालले्या बथवुलेाची कन्या होती. 16 ती त ण स्त्रीफार सुंदर आिण कुमारी होती. ितचा कोणाही पु षाबरोबर संबंधआललेा नव्हता. ती िविहरीत खाली उत न गलेी आिण ितचीघागर भ न घऊेन वर आली. 17 तवे्हा तो सवेक धावत जाऊनितला म्हणाला, “कृपा क न तझु्या घागरीतून मला थोडे पाणीपाज.” 18ती म्हणाली, “प्या माझ्या प्रभू,”आिण ितने लगचे आपलीघागर आपल्या हातावर उत न घऊेन घतेली, आिण त्यास पाणीपाजल.े 19 त्यास परेु इतके पाणी पाजल्यानंतर ती म्हणाली, “मीतमुच्या उंटांसाठीसु ा, त्यांना परेुल इतके पाणी िपण्यास काढत.े”20 म्हणून ितने घाईघाईने उंटांसाठी घागर कंुडात ओतली, आिण‡ 24:10 मसोपटोिमया

उत्पि 24:21 54 उत्पि 24:31आणखी पाणी काढण्याकिरता ती धावत िविहरीकडे गलेी,आिणयाप्रमाणे ितने त्याच्या सगळ्या उंटांना पाणी पाजल.े 21 तवे्हा,परमे र दवेाने आपला प्रवास यशस्वी केला की नाही, हे समजावेम्हणून तो मनषु्य ितच्याकडे शांतपणे पाहत रािहला. 22 उंटांचे पाणीिपणे संपल्यावर त्या मनषु्याने अधा शकेेल वजनाची सोन्याची नथआिण ितच्या हातासाठी दहा शकेेल वजनाच्या दोन सोन्याच्याबांग ा काढल्या, 23आिण िवचारल,े “तू कोणाची मलुगी आहसे?तसचे तझु्या विडलाच्या घरी आम्हा सवाना रात्री मु ाम करावयासजागा आहे का ते कृपा क न सांग.” 24 ती त्यास म्हणाली,“मी बथवुलेाची, म्हणजे नाहोरापासून िमल्केला जो मलुगा झालात्याची मलुगी आह.े” 25ती आणखी त्यास म्हणाली, “आमच्याकडेतमुच्या उंटांसाठी भरपूर गवत व पेढंा आहे आिण तमुच्यासवासाठी मु ाम करण्यासाठी आमच्याकडे भरपूर जागा आह.े”26 तवे्हा त्या मनषु्याने लवून परमे राची उपासना केली. 27 तोम्हणाला, “माझा धनी, अब्राहाम ाचा दवे परमे र धन्यवािदतअसो, त्याने माझ्या धन्यासंबंधीचा कराराचा प्रामािणकपणा आिणिव सनीयता सोडली नाही, माझ्याबाबत सांगायचे तर, परमे रानेमला माझ्या धन्याच्या नातवेाइकाकडेच सरळ माग दाखवूनआणल.े” 28 नंतर ती त ण स्त्री पळत गलेी आिण ितने यासव गो ीबं ल आपल्या आईला व घरच्या सवाना सांिगतल.े29 िरबकेला एक भाऊ होता,आिण त्याचे नाव लाबान होत.े लाबानबाहरे िविहरीजवळ रस्त्यावर उभ्या असलले्या त्या मनषु्याकडेपळत गलेा. 30 जवे्हा त्याने आपल्या बिहणीच्या नाकातील नथव हातातील सोन्याच्या बांग ा पािहल्या,आिण “तो मनषु्य मलाअसे म्हणाला,” असे आपल्या बिहणीच,े म्हणजे िरबकेचे शब्दऐकल,े तवे्हा तो त्या मनषु्याकडे आला, आिण पाहतो तो, तोउंटांपाशी िविहरीजवळ उभा होता. 31आिण लाबान त्यास म्हणाला,“परमे राचा आशीवाद लाभललेे तमु्ही, आत या. तमु्ही बाहरेका उभे आहात? मी तमुच्यासाठी घर तयार केले आहे आिण

उत्पि 24:32 55 उत्पि 24:44उंटासाठीही जागा केली आह.े” 32तो मनषु्य घरी आलाआिण त्यानेउंट सोडल.े उंटांना गवत व पेढंा िदला आिण त्याचे पाय व त्याच्याबरोबरच्या लोकांचे पाय धणु्यासाठी पाणी दणे्यात आल.े 33 त्यांनीत्याच्या पढेु जवेण वाढल,े परंतु तो म्हणाला, “मला जे काहीसांगायचे ते सांगपेयत मी जवेणार नाही.” तवे्हा लाबान म्हणाला,“सांगा.” 34 तो म्हणाला, “मी अब्राहामाचा सवेक आह.े 35 परमे रदवेाने माझ्या धन्याला फार आशीवािदत केले आहे आिण तो महानबनला आह.े त्याने त्यास मेढंरांचे कळप, गरेुढोरे, तसचे सोन,ेचांदी,दासदासी, उंट व गाढवे िदली आहते. 36सारा, ही माझ्या धन्याचीपत्नी वृ झाली तवे्हा ितच्यापासून माझ्या धन्याला मलुगा झाला,आिण त्यास त्याने आपले सवकाही िदले आह.े 37 माझ्या धन्यानेमाझ्याकडून वचन घतेल,े तो म्हणाला, ‘ज्यांच्या राज्यात मी माझेघर केले आहे त्या कनानी लोकांतून माझ्या मलुासाठी कोणीमलुगी पत्नी क न घऊे नकोस. 38 त्याऐवजी माझ्या विडलाच्यापिरवाराकडे जा, आिण माझ्या नातलगांकडे जा व तथूेन माझ्यामलुासाठी तू पत्नी िमळवून आण.’ 39मी माझ्या धन्याला म्हणालो,‘यदाकदािचत मलुगी माझ्याबरोबर यणेार नाही?’ 40 परंतु तो मलाम्हणाला, ‘ज्या परमे रासमोर मी चालत आह,े तो त्याच्या दूतालातझु्याबरोबर पाठवील व तो तझुा माग यशस्वी करील, आिणतू माझ्या नातलगांतून व माझ्या विडलाच्या घराण्यातून माझ्यामलुासाठी पत्नी आणशील. 41 परंतु जवे्हा तू माझ्या नातलगांमध्येजाशील आिण जर त्यांनी तलुा ती िदली नाही, तर मग तू माझ्याशपथतूेन मोकळा होशील.’ 42 आिण आज मी या झर्याजवळआलो आिण म्हणालो, ‘हे परमे रा, माझा धनी अब्राहाम याच्यादवेा, कृपा क न जर खरोखर माझ्या प्रवासाचा हतूे यशस्वी करीतअसलास तर, 43 मी यथेे या झर्याजवळ उभा आह,े आिण असेहोऊ दे की, जी मलुगी पाणी काढण्यास यईेल आिण िजला मीम्हणने, “मी तलुा िवनंती करतो, तू आपल्या घागरीतले थोडे पाणीमला प्यायला द,े” 44 तवे्हा जी मला म्हणले, “तमु्ही प्या,आिण मी

उत्पि 24:45 56 उत्पि 24:55तमुच्या उंटासाठी ही पाणी काढत”े तीच मलुगी माझ्या धन्याच्यामलुासाठी परमे राने िनवडललेी आहे असे मी समजने. 45 मीमाझ्या मनात बोलणे संपण्याच्या आत पाहा िरबका खां ावरघागर घऊेन बाहरे आली. ती िविहरीत खाली उतरली आिण पाणीकाढल.े मग मी ितला म्हणालो, “मलुी, कृपा क न मला थोडेपाणी प्यायला द.े” 46 तवे्हा ितने लगचे खां ाव न घागर उतरलीआिण म्हणाली, “प्या आिण मी तमुच्या उंटांनाही पाणी पाजत.े”मग मी प्यालो आिण ितने उंटांनाही पाणी पाजल.े 47 मग मी ितलािवचारल,े “तू कोणाची मलुगी आहसे?” ती म्हणाली, “नाहोरापासूनिमल्केला झालले्या बथवुलेाची मी मलुगी,” तवे्हा मग मी ितलासोन्याची नथआिण हातात घालण्यासाठी सोन्याच्या दोन बांगडयािदल्या. 48 नंतर मी मस्तक लववून माझा धनी अब्राहाम याचा दवेपरमे र याची स्ततुी केली, कारण त्याने मला माझ्या धन्याच्याभावाच्या मलुीला त्याच्या मलुाकडे नणे्याचा योग्य माग दाखवला.49 “आता तमु्ही माझ्या धन्याशी प्रामािणकपणाने आिण सत्यानेवागण्यास तयार असाल तर मला सांगा. परंतु जर नाही तर तसेमला सांगा; यासाठी की मी उजवीकडे िकंवा डावीकडे वळेन.”50मग लाबान व बथवुले यांनी उ र िदल,े “ही गो परमे राकडूनआली आह.े आम्ही तमु्हास बरे िकंवा वाईट काही बोलू शकतनाही. 51 पाहा, िरबका तमुच्यासमोर आह.े ितला तमु्ही घऊेनजा आिण परमे र बोलल्याप्रमाणे ती तमुच्या धन्याच्या मलुाचीपत्नी व्हावी.” 52 जवे्हा अब्राहामाच्या सवेकाने हे त्यांचे शब्दऐकल,े तवे्हा त्याने भूमीपयत वाकून परमे र दवेाला नमन केल.े53 सवेकाने सोन्याचे दािगने व चांदीचे दािगने व वस्त्रे िरबकेलािदली. त्याने ितचा भाऊ व ितची आई यांनाही मोलवान दणेग्यािदल्या. 54मग त्याने व त्याच्या बरोबरच्या माणसांनी त्यांचे खाणे विपणे झाल्यावर रात्री तथेचे मु ाम केला. दसुर्या िदवशी सकाळीउठल्यावर ते म्हणाल,े “आता मला माझ्या धन्याकडे पाठवा.”55 तवे्हा ितची आई व भाऊ म्हणाल,े “िरबकेला आमच्याजवळथोडे िदवस म्हणजे िनदान दहा िदवस तरी राहू ा. मग ितने

उत्पि 24:56 57 उत्पि 24:67जाव.े” 56परंतु तो त्यांना म्हणाला, “मला थांबवून घऊे नका,कारणपरमे राने माझा माग यशस्वी केला आह,े मला माझ्या मागानेपाठवा जणेके न मी माझ्या धन्याकडे जाईन.” 57 ते म्हणाल,े“आम्ही मलुीला बोलावून ितला िवचारतो.” 58मग त्यांनी िरबकेलाबोलावून ितला िवचारल,े “या मनषु्याबरोबर तू जातसे काय?”ितने उ र िदल,े “मी जात.े” 59 मग त्यांची बहीण िरबका, ितच्यादाईसोबत अब्राहामाचा सवेक व त्याची माणसे यांच्या बरोबरप्रवासास िनघाली. 60 त्यांनी िरबकेला आशीवाद िदला आिण ितलाम्हटल,े “आमच्या बिहणी, तू हजारो लाखांची आई हो,आिण तझुेवंशज त्यांचा ेष करणार्यांच्या वशेीचा ताबा घवेोत.” 61 मगिरबका उठली व ती व ितच्या दासी उंटावर बसल्या आिण त्यामनषु्याच्या मागे गले्या. अशा रीतीने सवेकाने िरबकेला घतेले आिणत्याच्या मागाने गलेा. 62इकडे इसहाक नगेबे यथेे राहत होता आिणनकुताच बरै-लहाय-रोई िविहरीपासून परतआला होता. 63इसहाकसंध्याकाळी मनन करण्यास शतेात गलेा होता. त्याने आपली नजरवर केली व पािहले तवे्हा त्यास उंट यतेाना िदसल.े 64 िरबकेनेनजर वर क न जवे्हा इसहाकाला पािहले तवे्हा ती उंटाव नउडी मा न खाली उतरली. 65 ती सवेकाला म्हणाली, “शतेातूनआपल्याला भटेावयास सामोरा यते असललेा पु ष कोण आह?े”सवेकाने उ र िदल,े “तो माझा धनीआह.े” तवे्हा ितने बरुखा घतेलाआिण स्वतःला झाकून घतेल.े 66सवेकाने इसहाकाला सव गो ी,त्याने काय केले त्यािवषयी सिवस्तर सांिगतल.े 67 मग इसहाकानेमलुीला आपली आई सारा िहच्या तंबूत आणल.े आिण त्यानेिरबकेला िस्वकारल,े आिण ती त्याची पत्नी झाली, आिण त्यानेितच्यावर प्रमे केल.े अशा रीतीने आपल्या आईच्या मरणानंतरइसहाक सांत्वन पावला.

25अब्राहाम आिण कटूरा1 इित. 1:32-33

उत्पि 25:1 58 उत्पि 25:161 अब्राहामाने दसुरी पत्नी केली; ितचे नाव कटूरा होत.े

2 ितच्यापासून त्यास िजम्रान, य ान, मदान, िम ान, इश्बाक व शूहही मलुे झाली. 3 य ानास शबा व ददान झाल.े अश्शूरी, लटूशीव लऊमी लोक हे ददानाचे वंशज होत.े 4 एफा, एफर, हनोख,अबीदा व एल्दा हे िम ानाचे पतु्र होत.े हे सव कटूरेचे वंशजहोत.े 5अब्राहामाने आपले सवस्व इसहाकास िदल.े 6अब्राहामानेआपल्या उपपत्नीच्या मलुांना दणेग्या िदल्या,आिण आपण िजवंतअसतानाच त्याने आपला मलुगा इसहाकापासून त्यांना वगेळेक न दूर पूव ेर्कडील दशेात पाठवून िदल.े

अब्राहामाचा मतृ्यू व त्याचे दफन7अब्राहामाच्या आयषु्याच्या वषाचे िदवस हे इतके आहते, तो

एकशे पंच्याह र वष ेर् जगला. 8अब्राहामाने शवेटचा ास घतेलाआिण तो वृ होऊन व पूण जीवन जगून चांगल्या म्हातारपणीमलेा व आपल्या लोकांस जाऊन िमळाला. 9 इसहाक व इश्माएलया त्याच्या मलुांनी त्यास सोहर िह ी याचा मलुगा एफ्रोन याचेशते मम्रसेमोर आहे त्यातल्या मकपलेा गहुते परुल.े 10 हे शतेअब्राहामाने हथेीच्या मलुाकडून िवकत घतेले होत.े त्याची पत्नीसारा िहच्याबरोबर तथेे अब्राहामाला परुल.े 11 अब्राहामाच्यामतृ्यूनंतर दवेाने त्याचा मलुगा इसहाक याला आशीवािदत केलेआिण इसहाक बरै-लहाय-रोई जवळ राहत होता.

इश्माएल आिण एसावाची वंशावळ1 इित. 1:29-31

12 अब्राहामापासून सारेची दासी हागार िहला झालले्याइश्माएलाची वंशावळ ही: 13 इश्माएलाच्या मलुांची नावे ही होती.इश्माएलाच्या मलुांची नावे त्यांच्या जन्मक्रमाप्रमाण:े इश्माएलाचाप्रथम जन्मललेा मलुगा नबायोथ, केदार, अदबील, िमबसाम,14 िमश्मा, दमुा, मस्सा, 15 हदद, तमेा, यतूर, नापीश व केदमा. 16 हीइश्माएलाची मलुे होती, आिण त्यांच्या गावांव न आिण त्याच्या

उत्पि 25:17 59 उत्पि 25:28छावणीव न त्यांची नावे ही पडली होती. हे त्यांच्या वंशाप्रमाणेबारा सरदार झाल.े 17 ही इश्माएलाच्या आयषु्याची वष ेर् एकशेसदतीस आहते. त्याने शवेटचा ास घतेला आिण मलेा आिणआपल्या लोकांस जाऊन िमळाला. 18 त्याचे वंशज हवीलापासून तेशूरापयत वस्ती क न रािहल,े अश्शूराकडे जाताना िमसराजवळहा दशे आह.े ते एकमकेांबरोबर वरैाने राहत होत*े.

एसाव आपला जन्मिस ह िवकतो19 अब्राहामाचा मलुगा इसहाक ाच्यासंबंधीच्या घटना या

आहते. अब्राहाम इसहाकाचा बाप झाला. 20 इसहाक चाळीसवषाचा झाला तवे्हा त्याने पदन-अरामातील अरामी बथवुलेाचीमलुगी व अरामी लाबानाची बहीण िरबका िहला पत्नी क नघतेल.े 21 इसहाकाने आपल्या पत्नीसाठी परमे राकडे प्राथनाकेली कारण ती िनःसंतान होती, आिण परमे राने त्याची प्राथनाऐकली,आिण िरबका त्याची पत्नी गरोदर रािहली. 22 मलुे ितच्याउदरात एकमकेांशी झगडू लागली, तवे्हा ती म्हणाली, “मला हेकाय होत आह?े” ती परमे रास याब ल िवचारायला गलेी.23 परमे र ितला म्हणाला, “दोन राष्ट्रे तझु्या गभाशयात आहतेआिण तझु्यामधून दोन वंश िनघतील. एक वंश दसुर्यापे ा बलवानअसले आिण थोरला धाक ाची सवेा करील.” 24 जवे्हा ितचीबाळंतपणाची वळे आली तवे्हा ितच्या गभशयात जळुी होती.25आिण पिहला मलुगा बाहरे आला तो तांबूस वणाचा असून, त्याचेसव अंग केसांच्या वस्त्रासारखे होत.े त्यांनी त्याचे नाव एसाव असेठेवल.े 26 त्याच्यानंतर त्याचा भाऊ बाहरे आला. त्याच्या हातानेत्याने एसावाची टाच हाताने धरली होती म्हणून त्याचे नाव याकोबअसे ठेवल.े जवे्हा त्याच्या पत्नीने त्यांना जन्म िदला तवे्हा इसहाकसाठ वषाचा होता. 27 ही मलुे मोठी झाली, आिण एसाव तरबजेिशकारी झाला, तो रानातून िफरणारा मनषु्य होता; पण याकोब शांतमनषु्य होता, तो त्याचा वळे तंबूत घालवीत अस.े 28 एसावावर* 25:18 िकंवा त्यांनी आपल्या बांधवांच्या पूव ेर्स वस्ती केली

उत्पि 25:29 60 उत्पि 26:3इसहाकाची प्रीती होती, कारण त्याने िशकार क न आणलले्याप्राण्यांचे मांस तो खात अस,े परंतु िरबकेने याकोबावर प्रीती केली.

एसावाचे आपला जन्मिस ह िवकणेइब्री. 12:16

29 याकोबाने वरण िशजवल.े एसाव िशकारीहून परत आला,आिण तो भकेुने व्याकुळ झाला होता. 30एसाव याकोबास म्हणाला,“मी तलुा िवनंती करतो, मला थोडे तांबडे डाळीचे वरण खायलाघऊे द.े मी फार दमलो आह!े” म्हणून त्याचे नाव अदोम पडल.े31 याकोब म्हणाला, “पिहल्यांदा तझु्या ज्ये पणाचा ह मलािवकत द.े” 32 एसाव म्हणाला, “पाहा, मी मरायला लागलो आह.ेया ज्ये पणाच्या ह ाचा मला काय उपयोग आह?े” 33 याकोबम्हणाला, “प्रथम, तू माझ्याशी शपथ घ.े” तवे्हा एसावाने तशीशपथ घतेली आिण अशा रीतीने त्याने आपल्या ज्ये पणाचा हयाकोबाला िवकला. 34 याकोबाने त्यास भाकर व मसरुीच्याडाळीचे वरण िदल.े त्याने ते खा े व पाणी िपऊन झाल्यावर उठलाव तथूेन त्याच्या मागाने िनघून गलेा. अशा रीतीने एसावाने त्याच्याज्ये पणाचा ह तचु्छ मानला.

26गरार आिण बरै-शबेा यथेे इसहाकउत्प. 12:10-20; 20:1-18

1 अब्राहामाच्या िदवसात जो पिहला दषु्काळ पडला होतात्यासारखा दसुरा दषु्काळ त्या दशेात पडला. तवे्हा इसहाकपिलष् ांचा राजा अबीमलखे याजकडे गरार नगरामध्ये गलेा.2परमे राने त्यास दशन दऊेन म्हटल,े “तू िमसर दशेात खाली जाऊनकोस; जो दशे मी तलुा सांगने त्यामध्यचे राहा. 3 या दशेात उपरीम्हणून राहा आिण मी तझु्याबरोबर असने आिण मी तलुा आशीवाददईेन; कारण हे सव दशे मी तझु्या वंशजाला दईेन, आिण तझु्याबाप अब्राहाम याला शपथ घऊेन जे वचन िदले आहे ते सव मी

उत्पि 26:4 61 उत्पि 26:15पूण करीन. 4 मी तझुे वंशज आकाशातील तार्यांइतके बहगुिुणतकरीन आिण हे सव दशे मी तझु्या वंशजांना दईेन. तझु्या वंशजां ारेपथृ्वीवरील सव राष्ट्रे आशीवािदत होतील. 5 मी हे करीन कारणअब्राहामाने माझा शब्द पाळला आिण माझे िवधी, माझ्या आ ा,माझे िनयम व माझे कायदे पाळल.े” 6 म्हणून मग इसहाक गरारातचरािहला. 7 जवे्हा तथेील लोकांनी त्याच्या पत्नीिवषयी त्यासिवचारल,े तवे्हा तो म्हणाला, “ती माझी बहीण आह.े” “ती माझीपत्नीआह,े”असे म्हणण्यास तो घाबरला. कारण त्याने िवचार केलाकी, “िरबकेला िमळिवण्यासाठी या िठकाणचे लोक माझा घातकरतील,कारण ती िदसायला इतकी सुंदर आह.े” 8इसहाक बराचकाळ तथेे रािहल्यावर, पिलष् ांचा राजा अबीमलखे ाने एकदािखडकीतून बाहरे पाहताना पािहले की, इसहाक त्याच्या पत्नीलािरबकेला प्रमेाने कुरवाळत आह.े 9 अबीमलखेाने इसहाकालाबोलावले आिण म्हणाला, “पाहा न ीच ही तझुी पत्नी आह.े मग,‘ती तझुी बहीण आह’े असे तू का सांिगतलसे?” इसहाक त्यासम्हणाला, “कारण मला वाटले की, ितला िमळिवण्यासाठी कोणीहीमला मा न टाकेल.” 10अबीमलखे म्हणाला, “तू आम्हांला हे कायकेलसे? कारण आमच्या लोकांतून कोणीही तझु्या पत्नीबरोबरसहज लैिंगक संबंध केला असता, आिण त्यामळेु तू आमच्यावरदोष आणला असतास.” 11 म्हणून अबीमलखेाने सव लोकांसताकीद िदली आिण म्हणाला, “जो कोणी या मनषु्यास िकंवायाच्या पत्नीला हात लावले त्यास खिचत िजवे मारण्यात यईेल.”12 इसहाकाने त्या दशेात धान्य परेले आिण त्याच वषीर् त्यासशंभरपट पीक िमळाल,े कारण परमे राने त्यास आशीवाद िदला.13 इसहाक धनवान झाला, तो अिधकािधक वाढत गलेा आिणखूप महान होईपयत वाढत गलेा. 14 त्याच्याकडे पषु्कळ मेढंरे वगरेुढोरे, मोठा कुटुंबकिबला होता. त्याव न पिल ी त्याचा हवेाक लागल;े 15 म्हणून त्याच्या विडलाच्या हयातीत पूवीर् त्याच्यानोकरांनी खणलले्या सव िविहरी पिलष् ांनी मातीने बजुवल्या

उत्पि 26:16 62 उत्पि 26:25होत्या. 16 तवे्हा अबीमलखे इसहाकास म्हणाला, “तू आमचादशे सोडून िनघून जा कारण आमच्यापे ा तू अिधक श ीमानझाला आहसे.” 17 म्हणून इसहाकाने तो दशे सोडला व गराराच्याखोर्यात त्याने तळ िदला आिण तथेचे रािहला. 18 अब्राहामानेआपल्या िदवसात ज्या पाण्याच्या िविहरी खणल्या होत्या, परंतुअब्राहामाच्या मरणानंतर त्या पिल ी लोकांनी मातीने बजुिवल्याहोत्या त्या पनु्हा एकदा इसहाकाने खणून घतेल्या, आिण त्याच्याविडलाने िदललेी नावचे पनु्हा त्याने िदली. 19जवे्हा इसहाकाच्यानोकरांनी एक िवहीर खोर्यात खणली, तवे्हा त्या िविहरीत त्यांनाएक िजवंत पाण्याचा झरा लगला. 20 गरार खोर्यातील गरुाख्यांनीइसहाकाच्या गरुाख्यांशी भांडणे केली, ते म्हणाल,े “हे पाणी आमचेआह.े” ते त्याच्याशी भांडले म्हणून इसहाकाने त्या िविहरीचेनाव “एसके*” ठेवल.े 21 मग त्यांनी दसुरी िवहीर खणली, आिणितच्याव नही ते भांडले म्हणून त्याने ितचे नाव “िसतना” ठेवल.े22 तो तथूेन िनघाला आिण त्याने आणखी एक िवहीर खणली,परंतु ितच्यासाठी ते भांडले नाहीत म्हणून त्याने ितचे नाव रहोबोथ†ठेवल.े आिण तो म्हणाला, “आता परमे रने आम्हासाठी जागाशोधून िदली आह,ेआिण दशेात आमची भरभराट होईल.” 23 नंतरतथूेन इसहाक बरै-शबेा यथेे गलेा. 24 त्याच रात्री परमे रानेइसहाकाला दशन दऊेन म्हटल,े “मी तझुा बाप अब्राहाम याचादवे आह.े िभऊ नकोस, कारण मी तझु्याबरोबर आहे आिण माझासवेक अब्राहाम याच्यासाठी मी तलुा आशीवािदत करीन व तझुेवंशज बहतुपट करीन.” 25 तवे्हा इसहाकाने तथेे वदेी बांधली वपरमे राच्या नावाने प्राथना केली. त्याने तथेे आपला तंबू ठोकलाआिण त्याच्या नोकरांनी एक िवहीर खणली.

इसहाक आिण अबीमलखे ांच्यातील सलोखा* 26:20 अथ-तंटा † 26:22 अथ-मोठी जागा

उत्पि 26:26 63 उत्पि 27:226 नंतर गराराहून अबीमलखे, त्याचा िमत्र अहजु्जाथ व त्याच्या

सनै्याचा सनेापती िपकोल हे त्याच्याकडे गले.े 27इसहाकाने त्यांनािवचारल,े “तमु्ही माझा ेष करता व मला तमु्ही आपणापासून दूरकेलते; तर आता तमु्ही माझ्याकडे का आलात?” 28 आिण तेम्हणाल,े “परमे र तझु्याबरोबर आहे हे आम्हांला स्प पणे िदसूनआले आह.े म्हणून आम्ही ठरवले आहे की, आपणांमध्ये म्हणजेआम्हामध्ये व तझु्यामध्ये तह असावा. म्हणून तू आम्हाबरोबरकरार कर, 29 जसे आम्ही तझुी हानी केली नाही, आिण आम्हीतझु्याशी चांगले वागलो आिण तलुा शांतीने पाठवल,े तशी तूआम्हास हानी क नको. खरोखर परमे राने तलुा आशीवािदतकेले आह.े” 30 तवे्हा इसहाकाने त्यांना मजेवानी िदली, त्यांनीआनंदाने खाणे िपणे केल.े 31दसुर्या िदवशी सकाळी लवकर उठूनएकमकेांशी शपथ वािहली. नंतर इसहाकाने त्यांना रवाना केलेआिण ते शांतीने त्याच्यापासून गले.े 32 त्याच िदवशी इसहाकाच्यानोकरांनी यऊेन त्यांनी खणलले्या िविहरीिवषयी त्यास सांिगतल.ेते म्हणाल,े “त्या िविहरीत आम्हांस पाणी िमळाले आह.े” 33 तवे्हाइसहाकाने त्या िविहरीचे नाव शबेा ‡ठेवल,े आिण त्या नगरालाअजूनही बरै-शबेा नाव आह.े 34 एसाव चाळीस वषाचा झाल्यावरत्याने हथेी िस्त्रयांशी लग्ने केली, एकीचे नाव होते यहूदीथ, ही बरैीिह ीची मलुगी,आिण दसुरीचे नाव होते बासमथ, ही एलोन िह ीचीमलुगी होती. 35 त्यामळेु इसहाक व िरबका दःुखीत झाल.े

27याकोब इसहाकाचा आशीवाद िमळवतो

1 जवे्हा इसहाक म्हातारा झाला आिण त्याची नजर मंदझाल्यामळेु त्यास िदसनेासे झाले तवे्हा त्याने आपला वडील मलुगाएसाव याला बोलावून म्हटल,े “माझ्या मलुा.” तो म्हणाला, “कायबाबा?” 2 तो म्हणाला, “हे पाहा, मी म्हातारा झालो आह,े माझ्या‡ 26:33 अथ-करार

उत्पि 27:3 64 उत्पि 27:17मरणाचा िदवस मला माहीत नाही. 3 म्हणून तझुी हत्यारे, बाणांचाभाता व धनषु्य घ,ेआिण बाहरे रानात जाआिण माझ्यासाठी िशकारघऊेन य.े 4मला आवडणारे चकर जवेण तयार क न माझ्याकडेआण, म्हणजे मग मी ते खाईन व मरण्यापूवीर् मी तलुा आशीवाददईेन.” 5जवे्हा इसहाक त्याच्या मलुाशी बोलत होता तवे्हा िरबकाऐकत होती. एसाव रानात िशकार क न घऊेन यणे्यासाठी गलेा.6 िरबका आपला मलुगा याकोब याला म्हणाली, “हे पाहा, तझु्याबापाला तझुा भाऊ एसावाशी बोलताना मी ऐकल.े तो म्हणाला,7 ‘माझ्यासाठी िशकार घऊेन ये आिण त्याचे चकर जवेण क नमाझ्याकडे घऊेन ये म्हणजे मी ते खाईन आिण माझ्या मरण्यापूवीर्परमे राच्या उपिस्थतीत तलुा आशीवाद दईेन.’ 8तर आता माझ्यामलुा, मी तलुा आ ा दतेे त्याप्रमाणे माझा शब्द पाळ. 9आपल्याकळपाकडे जा आिण त्यातून दोन चांगली करडे घऊेन मला आणूनद.े मी त्यांचे तझु्या विडलाच्या आवडीचे चकर जवेण तयारकरत,े 10 मग ते जवेण तझु्या बापाकडे घऊेन जा, म्हणजे मग तेखाऊन तझुा बाप मरण्यापूवीर् तलुा आशीवाद दईेल.” 11 परंतुयाकोब आपली आई िरबका िहला म्हणाला, “माझा भाऊ एसावकेसाळ मनषु्य आह;े मी गळुगळुीत मनषु्य आह.े 12 कदािचतमाझा बाप मला स्पश करेल आिण मी फसवणारा असा होईल.मी आपणावर शाप ओढवून घईेन, आशीवाद आणणार नाही.”13 त्याची आई त्यास म्हणाली, “माझ्या मलुा, तझु्यावरचा शापमाझ्यावर यवेो. केवळ माझा शब्द पाळ आिण जा, माझ्याकडेते घऊेन य.े” 14 मग याकोब गलेा आिण ती करडे आईकडेघऊेन आला. त्याच्या आईने त्यांचे त्याच्या विडलाच्या आवडीचेचकर जवेण तयार केल.े 15 िरबकाने आपला वडील मलुगा

एसावाचे चांगले कपडे घरात ितच्याजवळ होते ते घऊेन आपलाधाकटा मलुगा याकोबाच्या अंगात घातल.े 16 तसचे ितने करडांचेकातडे याकोबाच्या हातावर व त्याच्या मानवेरच्या गळुगळुीतभागावर लावल.े 17 ितने स्वतः इसहाकासाठी तयार केललेे चकर

उत्पि 27:18 65 उत्पि 27:27जवेण आिण भाकर आणून याकोबाच्या हातात िदल.े 18 ते घऊेनयाकोब आपल्या बापाकडे गलेा आिण म्हणाला, “माझ्या बापा” तोम्हणाला, “मी यथेे आह,े माझ्या मलुा तू कोण आहसे?” 19 याकोबआपल्या बापाला म्हणाला, “मी तमुचा वडील मलुगा एसाव आह;ेतमु्ही मला सांगितले तसे मी केले आह.े तवे्हा आता उठूनबसा व तमुच्यासाठी िशकार क न आणललेे मांस खा म्हणजेमग तमु्ही मला आशीवाद ाल.” 20 इसहाक आपल्या मलुालाम्हणाला, “माझ्या मलुा एव ा लवकर तलुा िशकार कशी कायिमळाली?” याकोब म्हणाला, “कारण तमुचा दवे परमे राने मलािमळवून िदली.” 21 इसहाक याकोबाला म्हणाला, “माझ्या मलुा,माझ्याजवळ य,े म्हणजे मी तलुा स्पश करतो आिण मग तू खरेचमाझा मलुगा एसावच आहसे की नाही हे मला समजले.” 22 तवे्हायाकोब आपल्या बापाजवळ गलेा. इसहाकाने त्यास स्पश केलाआिण म्हणाला, “तझुा आवाज तर याकोबाच्या आवाजासारखाआह.े परंतु तझुे हात मात्र एसावाच्या हातासारखे केसाळ आहते.”23 इसहाकाने त्यास ओळखले नाही कारण त्याचे हात एसावाच्याहातासारखे केसाळ होत,े म्हणून त्याने त्यास आशीवाद िदला.24 तो म्हणाला, “तू खरेच माझा मलुगा एसावच आहसे काय?”आिण तो म्हणाला, “मी आह.े” 25 इसहाक म्हणाला, “तू जवेणमाझ्याकडे आण, आिण मी तू आणललेे हरणाचे ते मांस खाईन,मग तलुा आशीवाद दईेन.” तवे्हा याकोबाने आपल्या बापालाजवेण िदल.े इसहाकाने ते खा े आिण याकोबाने त्याच्यासाठीद्रा रसही िदला आिण तो प्याला. 26 मग इसहाक त्याचा बापत्यास म्हणाला, “माझ्या मलुा जरा माझ्याजवळ ये व मला चुंबनद.े” 27 मग याकोब आपल्या बापाजवळ गलेा आिण त्याने त्याचेचुंबन घतेल.े आिण त्याने त्याच्या कप ांचा वास घतेला; त्यानेत्यास आशीवाद िदला. तो म्हणाला, “पाहा ज्या शतेाला परमे रानेआशीवाद िदला त्याचा वास जसा यतेो तसा माझ्या मलुाचा वास

उत्पि 27:28 66 उत्पि 27:37आह.े 28दवे तलुाआकाशातले दव व भूमीची समृ ी व भरपूर धान्यव द्रा रस दईेल. 29लोक तझुी सवेा करोत व राष्ट्रे तझु्यापढेु नमोत.तू तझु्या भावांवर राज्य करशील. तझु्या आईची मलुे तलुा नमनकरतील. तलुा शाप दणेारा प्रत्यकेजण शािपत होईल आिण तलुाआशीवाद दणेारा प्रत्यकेजण आशीवािदत होईल.” 30 इसहाकानेयाकोबाला आशीवाद दणे्याचे संपिवले आिण त्यानंतर याकोबआपल्या बापापासून िनघून गलेा तोच एसाव िशकारीहून आला.31 त्यानहेी आपल्या विडलाच्या आवडीचे चकर भोजन तयारक न आपल्या बापाजवळ आणल,े तो त्याच्या बापाला म्हणाला,“माझ्या विडलाने उठावे आिण तमुच्या मलुाने िशकार क नआणललेे मांस खावे जणेके न मला आशीवाद ावा.” 32इसहाकत्याचा बाप त्यास म्हणाला, “तू कोण आहसे?” तो म्हणाला, “मीतमुचा मलुगा वडील मलुगा एसाव आह.े” 33 मग इसहाक भीतीनेथरथर कापत म्हणाला, “तर मग तू यणे्या अगोदर ज्याने मांसतयार क न मला आणून िदले तो कोण होता? मी ते सव खाऊनत्यास आशीवाद िदला. खरोखर तो आशीवािदत होईल.” 34जवे्हाएसावाने आपल्या बापाचे शब्द ऐकल,े तो खूप मो ाने ओरडूनआिण दःुखाने रडून म्हणाला “माझ्या िपत्या;मलाहीआशीवाद ा.”35इसहाक म्हणाला, “तझुा भाऊ कपटाने यथेे आला आिण तो तझुेआशीवाद घऊेन गलेा.” 36 एसाव म्हणाला, “त्याचे याकोब *हेनाव त्यास योग्यच आहे की नाही? त्याने माझी दोनदा फसवणूककेली आह.े त्याने माझा ज्ये पणाचा ह िहरावून घतेला आिणआता त्याने माझा आशीवादही काढून घतेला आह.े” आिण एसावम्हणाला, “माझ्याकिरता तमु्ही काही आशीवाद राखून ठेवला नाहीकाय?” 37 इसहाकाने एसावास उ र िदले आिण म्हणाला “पाहा,मी त्यास तझु्यावर धनीपणा करण्याचा अिधकार िदलाआह,ेआिणतझुे सव बंधू त्याचे सवेक होतील. आिण त्यास मी धान्य व नवा

* 27:36 अथ-पाय पकडणारा िकंवा धोका दणेारा

उत्पि 27:38 67 उत्पि 27:46द्रा रस िदला आह.े माझ्या मलुा, मी तझु्यासाठी काय क .”38 एसाव आपल्या बापाला म्हणाला, “माझ्या बापा, माझ्यासाठीतमुच्याकडे एकही आशीवाद नाही काय? माझ्या बापा मलाहीआशीवाद ा.” एसाव मो ाने रडला! 39 मग त्याचा बापइसहाकाने उ र िदलेआिण त्यास म्हणाला, “पाहा,जथेे पथृ्वीवरीलसमृ ी वआकाशातले दंव पडते त्या िठकाणापासून दूर तझुी वस्तीहोईल. 40 तझु्या तलवारीने तू जगशील व आपल्या भावाची सवेाकरशील, परंतु जवे्हा तू बंड करशील, तू आपल्या मानवे न त्याचेजू मोडून टाकशील.”

इसहाक याकोबाला हारान यथेे पाठवून दतेो41 त्यानंतर आपल्या विडलाने त्यास जो आशीवाद िदला होता

त्यामळेु एसाव याकोबाचा ेष क लागला. एसाव त्याच्यामनात म्हणाला, “माझ्या िपत्याकिरता शोक करण्याचे िदवस जवळआले आहते. त्यानंतर मी माझा भाऊ याकोब याला ठार मारीन.”42 िरबकाला ितच्या वडील मलुाचे शब्द कोणी सांिगतल.े म्हणूनितने आपला धाकटा मलुगा याकोब याला िनरोप पाठवून बोलावलेआिण मग ती त्यास म्हणाली, “पाहा, तझुा भाऊ एसाव तलुाठार मारण्याचा बते करीत आहे व स्वतःचे समाधान क न घतेआह.े 43 म्हणून आता माझ्या मलुा, माझी आ ा पाळ आिण, हारानप्रांतात माझा भाऊ लाबान राहत आह,े त्याच्याकडे तू पळून जा.44 तझु्या भावाचा राग शांत होईपयत थोडे िदवस त्याजकडे राहा.45 तझु्याव न तझु्या भावाचा राग िनघून जाईल, आिण तू त्यासकाय केले हे तो िवसरेल. मग मी तलुा तथूेन बोलावून घईेन.एकाच िदवशी मी तमु्हा दोघांनाही का अंतराव?े” 46 मग िरबकाइसहाकाला म्हणाली, “हथेीच्या मलुीमंळेु मला जीव नकोसा झालाआह.े याकोबाने जर या दशेाच्या मलुी क न हथेाच्या लोकांतूनपत्नी केली तर माझ्या जगण्याचा काय उपयोग?”

उत्पि 28:1 68 उत्पि 28:1128

1 इसहाकाने याकोबाला बोलावून त्यास आशीवाद िदला आिणत्यास आ ा िदली, “तू कनानी मलुगी पत्नी क न घऊे नको.2ऊठ, तू पदन-अरामात तझु्या आईचा बाप बथवुले याच्या घरीजा. आिण तझु्या आईचा भाऊ लाबान त्याच्या मलुीपंकैीच एकीलापत्नी क न घ.े 3सवसमथ दवे तलुा आशीवािदत करो आिण तूराष्ट्रांचा समदुाय व्हावे म्हणून तो तलुा सफळक न बहतुपट करो.4 तो तलुा व तझु्यानंतर तझु्या वंशजाला अब्राहामाचे आशीवाददवेो, आिण जो हा दशे परमे राने अब्राहामाला िदला व ज्याततू राहतोस तो दशे तलुा वतन म्हणून लाभो.” 5 अशा रीतीनेइसहाकाने याकोबाला दूर पाठवल.े याकोब पदन-अराम यथे,ेअरामी बथवुलेाचा मलुगा, याकोब व एसाव यांची आई िरबकािहचा भाऊ लाबान याच्याकडे गलेा.

एसाव दसुरी पत्नी करतो6 एसावाने पािहले की इसहाकाने याकोबाला आशीवाद िदला,

व पदन-अरामातून पत्नी क न घणे्यासाठी ितकडे पाठवल.े त्यानेहे दखेील पािहले की, इसहाकाने त्यास आशीवाद िदला आिणआ ा दऊेन म्हणाला की, “तू कोणत्याच कनानी िस्त्रयांतली पत्नीक नय.े” 7 एसावाने हे दखेील पािहले की, याकोबाने आपल्याबापाची आिण आईची आ ा मानली, आिण पदन-अरामास गलेा.8 एसावाने पािहले की, आपला बाप इसहाक याला कनानी मलुीपसंत नाहीत. 9 म्हणून तो इश्माएलाकडे गलेा आिण त्याने आपल्यािस्त्रया होत्या त्यांच्यािशवाय अब्राहामाचा मलुगा इश्माएलाचीमलुगी, नबायोथाची बहीण महलथ ही पत्नी क न घतेली.

बथेले यथेे याकोबाला पडललेे स्वप्न10 याकोबाने बरै-शबेा सोडले व तो हारानाला गलेा. 11तो एका

िठकाणीआलाआिण सूय मावळला म्हणून त्याने तथेे रात्रभर मु ामकेला. तथेे रात्री झोपताना त्याने त्या िठकाणच्या धों ांपकैी एक

उत्पि 28:12 69 उत्पि 28:22

धोडंा घतेला, तो त्याच्या डोक्याखाली ठेवला आिण त्या िठकाणीझोप घणे्यासाठी खाली पडून रािहला. 12तवे्हा त्यास स्वप्न पडलेआिण त्याने पािहल,े एक िशडी पथृ्वीवर उभी आह.े ितचे टोक वरस्वगापयत पोहचललेे आहे आिण दवेाचे दूत ितच्याव न चढत वउतरत आहते. 13 पाहा, ितच्यावरती परमे र उभा होता, आिण तोम्हणाला, “मी परमे र, तझुा बाप अब्राहाम याचा दवे व इसहाकाचादवे आह.े तू ज्या भूमीवर झोपला आहसे, ती मी तलुा व तझु्यावंशजांना दईेन. 14 तझुे वंशज पथृ्वीवरील मातीच्या कणाइतकेहोतील, आिण तझुा िवस्तार पूव ेर्कडे, पि मकेडे, उ रेकडे वदि णकडे होईल. तझु्यामध्ये व तझु्या वंशजांमध्ये पथृ्वीवरील सवकुटुंबे आशीवािदत होतील. 15पाहा, मी तझु्याबरोबर आहे आिण तूजथेे कोठे जाशील त्या प्रत्यके िठकाणी मी तझुे र ण करीन आिणतलुा या दशेात परतआणीन;कारण मी तलुा सोडणार नाही. मी तलुाजी सव अिभवचने िदली ते सव मी करीन.” 16मग याकोब त्याच्याझोपतूेन जागा झाला, व म्हणाला, “खरोखर या िठकाणी परमे रआह,ेआिण हे मला समजले नव्हत.े” 17 त्यास भीती वाटली आिणतो म्हणाला, “हे िठकाण िकती भीितदायकआह!े हे दवेाचे घरआह,ेदसुरे काही नाही. हे स्वगाचे दार आह.े” 18 याकोब मो ा पहाटेलवकर उठला आिण त्याने उशास घतेललेा धोडंा घतेला. त्याने तोस्मारकस्तंभ म्हणून उभा केला आिण त्यावर तले ओतल.े 19 त्यािठकाणाचे नाव लूज होत,े परंतु त्याने त्याचे नाव बथेले *ठेवल.े20 मग याकोबाने शपथ वाहून नवस केला, तो म्हणाला, “जर दवेमाझ्याबरोबर राहील आिण ज्या मागाने मी जातो त्यामध्ये माझेर ण करील,आिण मला खावयास अ व घालण्यास वस्त्र दईेल,21आिण मी सरुि त माझ्या विडलाच्या घरी परत यईेन, तर परमे रमाझा दवे होईल. 22 मग मी हा जो धोडंा या िठकाणी स्तंभ म्हणूनउभा केला आहे तो पिवत्र धोडंा होईल, तो दवेाचे घर होईल. जेसव तू मला दशेील, त्याचा दहावा भाग मी तलुा खिचत परत दईेन.”* 28:19 अथ-दवेाचे घर

उत्पि 29:1 70 उत्पि 29:1229

राहले व लआे िमळवण्यासाठी याकोब लाबानाची सवेा करतो1 नंतर याकोबाने आपला प्रवास पढेु चालू ठेवला आिण तो

पूव ेर्कडील लोकांच्या दशेात आला. 2 त्याने पािहले तवे्हा त्यासएका शतेात एक िवहीर िदसली आिण पाहा ितच्याजवळ मेढंरांचेतीन कळप बसललेे होत.े या िविहरीतून कळपांना पाणी पाजीतअसत आिण या िविहरीच्या तोडंावरचा दगड मोठा होता. 3जवे्हासव कळप तथेे जमत तवे्हा मेढंपाळ िविहरीच्या तोडंावरील मोठादगड ढकलून बाजूला काढीत मग सव कळपांचे पाणी िपऊनझाल्यावर ते तो दगड परत त्याच जागवेर ठेवत. 4 याकोब त्यांनाम्हणाला, “माझ्या बंधंूनो, तमु्ही कोठून आलात?” ते म्हणाल,े“आम्ही हारान प्रदशेाहून आलो आहोत.” 5मग तो त्यांना म्हणाला,“नाहोराचा नातू *लाबान याला तमु्ही ओळखता का?” ते म्हणाल,े“होय, आम्ही त्यास ओळखतो.” 6 याकोबाने त्यांना िवचारल,े“तो बरा आहे काय?” त्यांनी उ र िदल,े “तो बरा आहे आिणती पाहा त्याची मलुगी राहले मेढंरे घऊेन इकडे यते आह.े”7याकोब म्हणाला, “हे पाहा,अ ाप िदवस बराचआहे आिण तसचेकळपांना एकत्र करण्याची अजून वळे झाली नाही. तवे्हा मेढंरांनापाणी पाजा, आिण चरण्यासाठी त्यांना परत जाऊ ा.” 8 परंतु तेम्हणाल,े “आम्हांला तसे करता यते नाही,कारण सव कळप एकत्रआल्यावरच आम्ही िविहरीवरील दगड बाजूला सारतो व मग सवकळपांना पाणी पाजतो.” 9 याकोब त्यांच्याशी बोलत असतानाचराहले आपल्या बापाची मेढंरे घऊेन आली. कारण तीच त्यांनाराखीत होती. 10 जवे्हा याकोबाने आपल्या आईचा भाऊ लाबानयाची मलुगी राहले िहला व आपल्या आईच्या भावाच्या मेढंरांनापािहले तवे्हा याकोबाने जवळ यऊेन िविहरीच्या तोडंाव नदगड लोटला व आपल्या आईचा भाऊ लाबान याच्या मेढंरांनापाणी पाजल.े 11 याकोबाने राहलेीचे चुंबन घतेले आिण मो ानेरडला. 12याकोबाने राहलेला सांिगतले की, तो ितच्या विडलाच्या* 29:5 मलुगा

उत्पि 29:13 71 उत्पि 29:26नात्यातील आह,े म्हणजे िरबकेचा मलुगा आह.े तवे्हा राहले धावतगलेी आिण ितने आपल्या बापाला सांिगतल.े 13 जवे्हा आपल्याबिहणीचा मलुगा याकोब आल्याची बातमी लाबानाने ऐकली,तवे्हा लाबान धावत जाऊन त्यास भटेला. त्यास िमठी मारली,त्याची चुंबने घतेली आिण त्यास आपल्या घरी घऊेन आला. मगयाकोबाने सव गो ी लाबानाला सांिगतल्या. 14 मग लाबान त्यासम्हणाला, “खरोखर तू माझे हाड व माझे मांस आहसे.” त्यानंतरयाकोब एक मिहनाभर त्याच्यापाशी रािहला. 15लाबान याकोबालाम्हणाला, “तू काही मोबदला न घतेा काम करीत राहावसे काय?कारण तू माझा नातलग आहसे तर तलुा मी काय वतेन ावे तेसांग?” 16लाबानाला दोन मलुी होत्या; थोरल्या मलुीचे नाव होतेलआे आिण धाकटीचे राहले. 17 लआेचे डोळे अधू होत,े परंतुराहले सडुौल बांध्याची व िदसावयास सुंदर होती. 18 याकोबाचेराहलेीवर प्रमे होत,े म्हणून तो लाबानास म्हणाला, “तझुी धाकटीमलुगी राहले िहच्यासाठी मी सात वष ेर् तमुची सवेाचाकरी करीन.”19लाबान म्हणाला, “परक्या मनषु्यास दणे्यापे ा, ती मी तलुा ावीहे बरे आह.े माझ्यापाशी राहा.” 20 म्हणून याकोबाने सात वष ेर्राहलेसाठी सवेाचाकरी केली; आिण राहलेीवरील प्रमेामळेु तीवष ेर् त्यास फार थो ा िदवसांसारखी वाटली. 21 नंतर याकोबलाबानास म्हणाला, “आता माझी मदुत भरली आह,े माझी पत्नीमला ा म्हणजे मी ितच्याशी लग्न करीन.” 22 तवे्हा लाबानानेतथेील सव लोकांस एकत्र केले आिण मजेवानी िदली. 23 त्यासंध्याकाळी लाबानाने आपली मलुगी लआे िहला घतेले आिणयाकोबाकडे आणल;े तो ितच्यापाशी गलेा 24 लाबानाने आपलीदासी िजल्पा आपल्या मलुीची दासी म्हणून ितला िदली. 25सकाळीयाकोबाने पािहले तो पाहा, ती लआे होती. मग याकोब लाबानालाम्हणाला, “तमु्ही मला हे काय केले आह?े मी राहलेीसाठी तमुचीचाकरी केली नाही काय? तमु्ही मला का फसवल?े” 26 लाबानम्हणाला, “आमच्या रीतीरीवाजाप्रमाणे थोरल्या मलुीच्या आधी

उत्पि 29:27 72 उत्पि 29:35आम्ही धाक ा मलुीला दते नाही. 27 या मलुीचा लग्न िवधीचास ाह पूण होऊ द,े म्हणजे मग मी तलुा लग्न करण्यासाठी दसुरीहीदतेो, परंतु त्यासाठी तू आणखी सात वष ेर् माझी सवेाचाकरी केलीपािहजसे.” 28 त्याप्रमाणे याकोबाने केल,े लआेचे स क पूण केल.ेमग लाबानाने त्याची धाकटी कन्या राहले त्यास पत्नी क निदली; 29लाबानाने आपली दासी िबल्हा,आपली कन्या राहले िहलादासी म्हणून िदली. 30तवे्हा मग याकोबाने राहलेीशीही लग्न केल;ेआिण याकोबाचे लआेपे ा राहलेीवर अिधक प्रमे होत,े म्हणूनलाबानाकडे याकोबाने राहलेीसाठी आणखी सात वष ेर् सवेाचाकरीकेली.

याकोबाची संतती31परमे राने पािहले की याकोबाचे लआेपे ा राहलेीवर अिधक

प्रमे आह,े म्हणून परमे राने लआेला मलुे होऊ िदली परंतु राहलेिनःसंतान होती. 32लआेला मलुगा झाला, ितने त्याचे नाव रऊबनेठेवल.े कारण ती म्हणाली, “परमे राने माझे दःुख पािहले आह;ेकारण माझा पती माझ्यावर प्रमे करीत नाही; परंतु आता कदािचततो माझ्यावर प्रमे करील.” 33 लआे पनु्हा गरोदर रािहली आिणितला आणखी एक मलुगा झाला. ती म्हणाली, “माझ्या नवर्याचेमाझ्यावर प्रमे नाही हे परमे राने ऐकले आह,े म्हणून त्याने मलाहा सु ा मलुगा िदला आह,े” आिण या मलुाचे नाव ितने िशमोनठेवल.े 34 लआे पनु्हा गभवती झाली व ितला मलुगा झाला. तीम्हणाली, “आता मात्र माझा पती माझ्यावर न ी प्रमे करील कारणमी त्यांना तीन पतु्र िदले आहते.” त्यामळेु ितने त्याचे नाव लवेीअसे ठेवल.े 35 त्यानंतर लआे पनु्हा गभवती झाली आिण ितलाआणखी एक मलुगा झाला. ती म्हणाली, “आता मी परमे राचीस्ततुी करीन.” त्यामळेु ितने त्याचे नाव यहूदा ठेवल;े नंतर ितलामलु होण्याचे थांबल.े

उत्पि 30:1 73 उत्पि 30:1430

1 याकोबापासून आपल्याला मलु होत नाहीत हे पािहल्यावरराहले आपली बहीण लआे िहचा मत्सर क लागली; तवे्हाराहले याकोबाला म्हणाली, “मला मलु ा, नाही तर मी मरेन.”2 याकोबाचा राहलेवर राग भडकला. तो म्हणाला, “ज्याने तलुामलु होण्यापासून रोखून धरले आह,े त्या दवेाच्या िठकाणी मीआहे की काय?” 3 ती म्हणाली, “पाहा, माझी दासी िबल्हा आह.ेतमु्ही ितच्या जवळ जा म्हणजे मग ती माझ्या मांडीवर मलुालाजन्म दईेल व ितजपासून मलाही मलुे िमळतील.” 4अशा रीतीनेितने त्यास आपली दासी िबल्हा पत्नी म्हणून िदली. आिणयाकोबाने ितच्याबरोबर संबंध ठेवला. 5 तवे्हा िबल्हा गरोदररािहली व याकोबाच्या मलुाला जन्म िदला. 6 मग राहले म्हणाली,“दवेाने माझे ऐकले आह.े त्याने माझा आवाज न ीच ऐकलाआहे आिण मला मलुगा िदला आह.े” म्हणून ितने त्याचे नावदान ठेवल.े 7 राहलेची दासी िबल्हा पनु्हा गभवती झाली वितने याकोबाच्या दसुर्या मलुाला जन्म िदला. 8 राहले म्हणाली,“मी माझ्या बिहणीशी प्रबळ स्पधा क न लढा िदला व िवजयिमळवला आह.े” ितने त्याचे नाव नफताली ठेवल.े 9जवे्हा लआेनेपािहले की, आता आपल्याला मलुे होण्याचे थांबले आह.े तवे्हाितने आपली दासी िजल्पा िहला घतेले आिण याकोबाला पत्नीम्हणून िदली. 10 नंतर लआेची दासी िजल्पाने याकोबाच्या मलुालाजन्म िदला. 11लआे म्हणाली, “मी सदुवैी आह.े” तवे्हा ितने त्याचेनाव गाद ठेवल.े 12 नंतर लआेची दासी िजल्पाने याकोबाच्यादसुर्या मलुाला िदला. 13लआे म्हणाली, “मी आनंदी आह!े इतरिस्त्रया मलाआनंदी म्हणतील” म्हणून ितने त्याचे नावआशरे ठेवल.े14 गहू कापणीच्या हंगामाच्या िदवसात रऊबने शतेात गलेा आिणत्यास पतु्रदात्रीची फळे *सापडली. त्याने ती आपली आई लआेिहच्याकडे आणून िदली. नंतर राहले लआेस म्हणाली, “तझुा* 30:14 पतु्रप्रा ीसाठी िकंवा प्रमेवाढीसाठी वापरले जाणारे औषध

उत्पि 30:15 74 उत्पि 30:26मलुगा रऊबने याने आणलले्या पतु्रदात्रीच्या फळातून मला काहीद.े” 15 लआे ितला म्हणाली, “तू माझ्या नवर्याला माझ्यापासूनघतेलसे हे काय कमी झाल?े आता माझ्या मलुाची पतु्रदात्रीचीफळेही तू घतेसे काय?” राहले म्हणाली, “तझु्या मलुाची पतु्रदात्रीचीफळे मला दशेील तर त्याच्या बदल्यात आज रात्री तो तझु्याबरोबरझोपले.” 16 संध्याकाळी याकोब शतेाव न आला. तवे्हा लआेत्यास भटेण्यास बाहरे गलेी व ती म्हणाली, “आज रात्री तमु्हीमाझ्याबरोबर झोपणार आहात, कारण माझ्या मलुाची पतु्रदात्रीचीफळे दऊेन मी तमु्हास मोलाने घतेले आह.े” तवे्हा याकोब त्यारात्री लआेपाशी झोपला. 17 तवे्हा दवेाने लआेचे ऐकले व तीगभवती रािहली आिण ितने याकोबाच्या पाचव्या मलुाला जन्मिदला. 18लआे म्हणाली, “दवेाने माझे वतेन मला िदले आहे कारणमी माझी दासी माझ्या नवर्याला िदली.” तवे्हा ितने आपल्यामलुाचे नाव इस्साखार ठेवल.े 19लआे पनु्हा गरोदर रािहली व ितनेयाकोबाच्या सहाव्या मलुाला जन्म िदला. 20लआे म्हणाली, “दवेानेमला उ म दणेगी िदली आह.े आता माझा पती माझा आदर करीलकारण मी त्याच्या सहा मलुांना जन्म िदला आह.े” ितने त्याचे नावजबलूुन †ठेवल.े 21 त्यानंतर ितला एक मलुगी झाली. ितने ितचे नावदीना ठेवल.े 22मग दवेाने राहलेीचा िवचार केलाआिण ितचे ऐकल.ेत्याने ितची कूस वाहती केली. 23ती गभवती झाली व ितला मलुगाझाला. ती म्हणाली, “दवेाने माझा अपमान दूर केला आह.े” 24 ितनेत्याचे नाव योसफे ठेवल.े ती म्हणाली, “परमे र दवेाने आणखीएक मलुगा मला िदला आह.े”

याकोबाने लाबानाशी केललेी दवेघवे25मग राहलेीला योसफे झाल्यानंतर याकोब लाबानाला म्हणाला,

“मला माझ्या स्वतःच्या घरी आिण माझ्या दशेात मला पाठवा.26ज्यांच्यासाठी मी तमुची सवेा केलीआहे त्या माझ्या िस्त्रयाआिणमाझी मलुे ा आिण मला जाऊ ा, कारण मी तमुची सवेा कशी† 30:20 अथ-बि स

उत्पि 30:27 75 उत्पि 30:37केली आहे हे तमु्हास माहीत आह.े” 27 लाबान त्यास म्हणाला,“परमे राने केवळ तझु्यामळेु मला आशीवािदत केले आहे हे मीजाणतो. जर तझु्या दृ ीने माझ्यावर तझुी कृपा असले तर आताथांब.” 28 नंतर तो म्हणाला, “तलुा काय वतेन ावे हे सांग आिणते मी दईेन.” 29 याकोब त्यास म्हणाला, “मी तमुची सवेा केलीआहे आिण तझुी गरेुढोरे माझ्याजवळ कशी होती हे तमु्हास माहीतआह.े 30 मी यणे्यापूवीर् तमु्हापाशी फार थोडी होती. आिण आताभरपूर वाढली आहते. मी जथेे जथेे काम केले तथेे तथेे परमे रानेतमु्हास आशीवािदत केले आह.े आता मी माझ्या स्वतःच्या घराचीतरतूद कधी क ?” 31 म्हणून लाबान म्हणाला, “मी तलुा कायदऊे?” याकोब म्हणाला, “तमु्ही मला काही दऊे नका. जर तमु्हीमाझ्यासाठी ही गो कराल तर मी पूवीर्प्रमाणे आपले कळपचारीन व सांभाळीन. 32परंतु आज मला तमुच्या सगळ्या कळपातिफ न त्यातील मेढंरांपकैी िठपकेदार व प्रत्यके काळे व तपकरीअसललेी मेढंरे व शळे्यांतून तपकरी आिण काळ्या रंगाची हीमी बाजूला करीन; हचे माझे वतेन असले. 33 त्यानंतर तमुच्यापढेुअसलले्या माझ्या वतेनािवषयी िहशोब घ्यायला याल तवे्हा माझाप्रामािणकपणा माझ्याकिरता सा दईेल, जर त्यामध्ये तमु्हासमाझ्याजवळच्या शळे्यांतले जे प्रत्यके िठपकेदार व तपकरी नाहीव मेढंरांतले जे काळे नाही ते आढळल,े तर ते मी चोरले आहे असेसमजाव.े” 34लाबान म्हणाला, “मी मान्य करतो. तझु्या शब्दाप्रमाणेकर.” 35 परंतु त्याच िदवशी लाबानाने िठपकेदार व बांडे एडकेतसचे िठपकेदार व बां ा शळे्या आिण मेढंरापकैी काळी मेढंरेकळपातून काढून लपवली, गपुचूप ती आपल्या मलुांच्या हवालीकेली व त्यावर ल ठेवून त्यांना सांभाळण्यास सांिगतल;े 36तवे्हालाबानानेआपल्यामध्ये व याकोबामध्ये तीन िदवसाचे अंतर ठेवल.ेयाकोब लाबानाचे बाकीचे कळप चारीत रािहला. 37मग याकोबानेिहवर व बदाम व अमोर्न या झाडांच्या िहरव्या कोवळ्या फां ाकापून घतेल्या, त्याने त्यांच्या साली, त्याचे आतील पांढरे प े

उत्पि 30:38 76 उत्पि 31:6िदसपेयत त्या सोलून काढल्या. 38 त्याने त्या पांढर्या फां ा िकंवापांढरे फोक कळपांच्या समोर पाणी िपण्याच्या टाक्यात ठेवलेजवे्हा शळे्यामें ा पाणी िपण्यास तथेे यते तवे्हा त्यांच्यावरत्याचे नर उडत व त्या फळत. 39 तवे्हा त्या का ांपाशीशळे्यामें ांचे कळप फळले आिण त्या कळपात बांडी विठपकेदार, तपकरी अशी िप े झाली. 40याकोब कळपातील इतरजनावरांतून िठपकेदार,पांढर्या िठपक्यांची व काळी करडी कोकरेलाबानाच्या कळपापासून वगेळी क न ठेवत अस.े 41जवे्हा जवे्हाकळपातील चांगली पोसललेी जनावरे फळत असत तवे्हा तवे्हायाकोब त्या पांढर्या फां ा त्यांच्या नजरेसमोर ठेवी आिण मगती जनावरे त्या फां ांसमोर फळत. 42 परंतु जवे्हा दबुल जनावरेफळत तवे्हा याकोब त्यांच्या नजरेसमोर त्या झाडांच्या फां ा ठेवतनस.े म्हणून मग अश नर-मा ापासून झाललेी करडी, कोकरेलाबानाची होत. आिण सश नर-मा ांपासून झाललेी करडी,कोकरे याकोबाची होत. 43 अशा प्रकारे याकोब संप झाला.त्याच्यापाशी शरेडेमेढंरे, उंट, गाढवे व दासदासी हे सव भरपूर होत.े

31याकोब लाबानाच्या घ न पळून जातो

1लाबानाचे पतु्र आपसात बोलत असताना याकोबाने ऐकले तेम्हणाल,े “जे आपल्या बापाचे त्यातून सवकाही याकोबाने घतेलेआहेआिण जेआमच्या विडलाच्या त्या मालम तूेन तो संप झालाआह.े” 2 याकोबाने लाबानाचा चहेरा पािहला. त्याच्या वागण्यातबदल झाल्याचे त्याच्या ल ात आल.े 3 परमे र याकोबालाम्हणाला, “तझु्या विडलाच्या दशेात आपल्या नातलगांकडे तू परतजा, आिण मी तझु्याबरोबर असने.” 4 तवे्हा याकोबाने राहले वलआे यांना, तो आपले शरेडामेढंरांचे कळप राखीत होता, तथेेशतेात बोलावल,े 5 आिण त्यांना म्हणाला, “तमुच्या विडलाच्यावागण्यात मला बदल झाललेा जाणवलाआह.े परंतु माझ्या बापाचादवे माझ्याबरोबर आह.े 6 तमु्हास माहीत आहे की, मी आपल्या

उत्पि 31:7 77 उत्पि 31:18सव श ीने तमुच्या बापाची सवेा केली आह.े 7 तमुच्या विडलानेमला फसवले आिण त्याने माझ्या वतेनात दहा वळेा बदल केललेाआह.े परंतु दवेाने माझे नकुसान करण्याची परवानगी त्यास िदलीनाही. 8जवे्हा तो म्हणाला, सव िठपकेदार शळे्यामें ा तझुे वतेनहोतील, सव शळे्यामें ांना िठपकेदार करडे होऊ लागली. परंतुमग लाबान म्हणाला, तू बां ा बकर्या घ;े त्या तलुा वतेनादाखलहोतील. त्याने असे म्हटल्यानंतर सव बकर्यांना बांडी करडेहोऊ लागली, 9 तवे्हा अशा रीतीने दवेाने तमुच्या विडलाच्याकळपातून गरेुढोरे काढून घऊेन ती मला िदललेी आहते. 10 एकदाशळे्यामें ांचा कळप िनपजण्याच्या वळेेस मी आपली दृ ी वरक न स्वप्नात पािहल,े तो पाहा, कळपातल्या मा ांवर नर उडतहोते ते फ िठपकेदार व बांडे, करडे होत.े” 11 दवेाचा दूत मलास्वप्नात म्हणाला, “याकोबा,” मी म्हणालो, “काय आ ा आह?े”12 तो म्हणाला, “आपले डोळे वर क न पाहा, ‘फ िठपकेदारव बांडे, करडे असललेचे नर मा ांवर उडत आहते. लाबान तलुाकाय करीत आहे ते सव मी पािहले आह.े 13 बथेलेचा मी दवेआह.े जथेे तू एका स्मारकस्तंभास अिभषके केलास, जथेे नवसक न तू मला वचन िदल,े आिण आता तू हा दशे सोड आिणआपल्या जन्मभूमीस परत जा.’ ” 14 राहले व लआे यांनी त्यास उ रिदले आिण त्यास म्हणाल्या, “आमच्या विडलाच्या घरी आम्हांलावारसा िकंवा तथेे काही भाग नाही. 15आम्ही परक्या असल्यासारखेत्याने आम्हांला वागवले नाही काय? त्याने आम्हास तमु्हास िवकूनटाकल,ेआिण आमचे पूण पसैे खाऊन टाकले आहते. 16 दवेाने हीसव संप ी आमच्या िपत्याकडून घतेली आिणआता ती आपली वआपल्या मळुाबाळांची संप ी झाली आह.े तवे्हा दवेाने तमु्हास जेकरावयास सांिगतले आहे ते करा.” 17तवे्हा याकोब उठला आिणत्याने आपल्या िस्त्रया व मलुांना उंटांवर बसवल.े 18तोआपली सवगरेुढोरे आिण आपण िमळवललेे सव धन, म्हणजे जे गरुांढोरांचेकळप त्याने पदन-अरामात िमळवले होत,े ते घऊेन आपला बाप

उत्पि 31:19 78 उत्पि 31:31इसहाक याच्याकडे कनान दशेास जाण्यास िनघाला. 19 त्याचवळेी लाबान आपल्या मेढंरांची लोकर कातरण्यास गलेा होता.तवे्हा राहलेने आपल्या विडलाच्या कुलदवेतांच्या मूतीर् चोरल्या.20 याकोबानहेी अरामी लाबानाला फसवल.े आपण यथूेन सोडूनजात आहो हे त्यास सांिगतले नाही. 21याकोब आपली बायकामलुेव सव चीजवस्तू घऊेन ताबडतोब पळाला. त्यांनी फरात नदीओलांडली आिण ते िगलाद डोगंराळ प्रदशेाकडे िनघाल.े

लाबान याकोबाचा पाठलाग करतो22 तीन िदवसानंतर याकोब पळून गले्याचे लाबानास कळाल.े

23 तवे्हा त्याने आपले नातलग एकत्र जमवले आिण याकोबाचापाठलाग सु केला. सात िदवसानंतर िगलादाच्या डोगंराळप्रदशेाजवळ त्यास याकोब सापडला. 24 त्या रात्री दवे अरामीलाबानाच्या स्वप्नात यऊेन म्हणाला, “तू याकोबाला बरे िकंवावाईट बोलू नये म्हणून काळजी घ.े” 25लाबानाने याकोबाला गाठल.ेयाकोबाने डोगंराळ प्रदशेात तळ िदला होता. लाबानानहेी आपल्याबरोबरच्या नातलगासह िगलादाच्या डोगंराळ भागात तळ िदला.26 लाबान याकोबाला म्हणाला, “तू मला हे काय केल?े तू मलाफसवलसे. आिण यु कैदी केलले्या िस्त्रयांप्रमाणे तू माझ्या मलुीनंाका घऊेन आलास? 27 तू मला न सांगता का पळून गलेास? मलाका फसवल?े तू मला सांिगतले नाही. मी तर उत्सव क न आिणगाणी,डफ व वीणा वाजवून तलुा पाठवले असत.े 28 तू मला माझ्यानातवांचा व माझ्या मलुीचंा िनरोप घणे्याची िकंवा त्यांची चुंबनेघणे्याची संधी िदली नाहीस. आता हा तू मूखपणा केलाआह.े 29खरेतर अपाय करण्याची माझ्यात ताकद आह,े परंतु काल रात्री तझु्याबापाचा दवे माझ्या स्वप्नात बोललाआिण म्हणाला, ‘तू याकोबालाबरे िकंवा वाईट बोलू नको म्हणून काळजी घ.े’ 30 तलुा तझु्याविडलाच्या घरी जायचे आहे हे मला माहीत आहे आिण म्हणूनचतू जाण्यास िनघालास, परंतु तू माझ्या घरातील कुलदवेता काचोरल्यास?” 31याकोबाने उ र िदले आिण लाबानास म्हणाला, “मी

उत्पि 31:32 79 उत्पि 31:40गु पणे िनघालो कारण मला भीती वाटली,आिण मी िवचार केलाकी, तमु्ही तमुच्या मलुी माझ्यापासून िहसकावून घ्याल. 32 ज्याकोणी तमुच्या कुलदवेता चोरल्या आहते तर तो जगणार नाही.तमुच्या नातलगासमोर माझ्याबरोबर जे काही तमुचे आहे ते तमु्हीआपले ओळखा आिण ते घ्या.” राहलेीने त्या मूतीर् चोरल्या होत्याते याकोबास माहीत नव्हत.े 33 लाबान याकोबाच्या तंबूत गलेा,लआेच्या तंबूत गलेा आिण दासीचं्या तंबूत गलेा परंतु त्यास त्यासापडल्या नाहीत. त्यानंतर तो राहलेीच्या तंबूत गलेा. 34 राहलेीनेत्या कुलदवेता उंटाच्या खोिगरात लपवून ठेवल्या होत्या आिणती त्यांच्यावर बसली होती. लाबानाने सगळा तंबू शोधला परंतुत्या सापडल्या नाहीत. 35 ती आपल्या िपत्यास म्हणाली, “मीआपल्यासमोर उभी राहू शकत नाही म्हणून माझ्यावर रागावू नका,कारण माझी मािसकपाळी आली आह.े” अशा रीतीने त्याने शोधकेला परंतु त्यास कुलदवेता सापडल्या नाहीत. 36 मग याकोबालाराग आला आिण त्याने लाबानाशी वाद केला, तो त्यास म्हणाला,“माझा गनु्हा कायआह?े माझे पाप कोणते आह,े म्हणून तमु्ही माझारागाने पाठलाग केलात? 37 माझ्या मालकीच्या सव चीजवस्तूतमु्ही शोधून पािहल्या आहते. तमु्हास तमुच्या मालकीची एकतरीचीजवस्तू आढळली का? जर तमु्हास तमुचे काही िमळाले असलेतर ते आपल्या नातलगासमोर ठेवा. यासाठी की ते आपल्यादोघांचा न्याय करतील. 38 मी वीस वष ेर् तमुच्याबरोबर होतो. त्यासव काळात एकही करडू िकंवा कोक मरण पावललेे जन्मलेनाही आिण तमुच्या कळपातील एकही बकरा मी खा ा नाही.39जनावरांनी फाडललेे ते मी तमुच्याकडे आणले नाही. त्याऐवजीते नकुसान मी भ न िदल.े िदवसा िकंवा रात्री चोरी गलेले,े प्रत्यकेहरवललेे जनावर ते तमु्ही नहेमी माझ्या हातून भ न घते होता.40 िदवसा उन्हाच्या तापाने व रात्री गार ामळेु मला त्रास होई.आिण माझ्या डोळ्याव न झोप उडून जाई, अशी माझी िस्थती

उत्पि 31:41 80 उत्पि 31:50होती. 41वीस वष ेर्मी तमुच्या घरी रािहलो; पिहली चौदा वष ेर्तमुच्यादोन मलुीसंाठी आिण सहा वष ेर् तमुच्या कळपांसाठी. दहा वळेातमु्ही माझ्या वतेनात फेरबदल केला. 42परंतु माझ्या पूवजांचा दवे;अब्राहामाचा दवे आिण इसहाकाचा दवे ज्याचे मी भय धरतो, तोमाझ्या बरोबर होता. तो जर माझ्याबरोबर नसता तर तमु्ही मलान ीच िरकामे पाठवले असत.े दवेाने माझ्यावर झाललेा जलूुमपािहला आिण मी क ाने केललेे काम पािहले आिण काल रात्रीत्याने तमु्हास धमकावल.े”

याकोब व लाबान ांच्यात सलोखा43लाबानाने उ र िदले आिण तो याकोबाला म्हणाला, “या मलुी

माझ्या मलुी आहते आिण ही नातवंडे माझी नातवंडे आहते आिणहे कळप माझे कळप आहते. जे काही तू पाहतोस ते सव माझेआह.े परंतु आज मी या मलुीसंाठी िकंवा त्यांच्या मलुांसाठी ज्यांनात्यांनी जन्म िदला त्यांना मी काय क शकतो? 44 म्हणून मी वतू आता आपण करार क आिण तो माझ्यामध्ये व तझु्यामध्येसा ी होवो.” 45 तवे्हा याकोबाने मोठा दगड घऊेन स्मारकस्तंभउभा केला. 46 याकोब त्याच्या नातलगांना म्हणाला की, “दगडगोळा करा.” मग त्यांनी दगड गोळा क न त्याची रास केली.नंतर त्या दगडांच्या राशीशजेारी बसून ते जवेल.े 47 लाबानानेत्या राशीला यगर-सहादूथा* असे नाव ठेवल.े परंतु याकोबानेत्या जागचेे नाव गलदे ठेवल.े 48 लाबान म्हणाला, “ही दगडांचीरास आज माझ्यामध्ये व तझु्यामध्ये सा ी आह.े” म्हणून त्याचेनाव गलदे ठेवल.े 49मग लाबान म्हणाला, “आपण एकमकेापासूनदूर होत असताना परमे र माझ्यावर व तझु्यावर ल ठेवो.”म्हणून त्या जागचेे नाव िमस्पा †ठेवण्यात आल.े 50 जर का तूमाझ्या मलुीनंा दःुख दशेील िकंवा माझ्या मलुीिंशवाय दसुर्यािस्त्रया क न घशेील. तर पाहा, “जरी आमच्याबरोबर कोणी नाही* 31:47 अथ-साि चा ढीग † 31:49 टहेळणी बु ज

उत्पि 31:51 81 उत्पि 32:6पण तझु्यात व माझ्यात दवे सा ी आह.े” 51 लाबान याकोबासम्हणाला, या राशीकडे पाहा आिण स्मारकस्तंभाकडे पाहा, जो मीतझु्यामध्ये व माझ्यामध्ये ठेवला आह.े 52 ही रास व हा स्तंभ हीदोन्ही आपल्यातील कराराची सा होवो, की हानी करायला मीतझु्याकडे ही रास ओलांडून यणेार नाही आिण तू ही माझ्यािवही रास ओलांडून कधीही यऊे नय.े 53अब्राहामाचा दवे, नाहोराचादवे आिण त्यांच्या विडलांचा दवे आमचा न्याय करो. याकोबानेत्याचा बाप इसहाक, ज्या दवेाचे भय धरत असे त्याची शपथघतेली. 54 मग याकोबाने त्या डोगंरावर य केला आिण त्यानेआपल्या सव नातलगांना भोजनासाठी आमंत्रण िदल.े भोजनसंपल्यावर त्यांनी ती रात्र डोगंरावरच घालवली. 55दसुर्या िदवशीलाबान पहाटसे उठला. त्याने आपल्या मलुी व आपली नातवंडेयांची चुंबने घऊेन त्यांचा िनरोप घतेला. त्याने त्यांना आशीवादिदला आिण मग तो आपल्या घरी परत गलेा.

32याकोब एसावाला भटेण्याची तयारी करतो

1याकोबही आपल्या मागाने गलेा आिण त्यास दवेाचे दूत भटेल.े2 जवे्हा याकोबाने त्यांना पािहले तवे्हा तो म्हणाला, “ही दवेाचीछावणी आह.े” म्हणून त्याने त्या जागचेे नाव महनाईम *ठेवल.े3 याकोबाने आपला भाऊ एसाव याच्याकडे सईेर दशेात म्हणजेअदोम प्रांतात आपले िनरोपे पाठवल.े 4 त्याने त्यांना आ ा दऊेनम्हटल,े “तमु्ही माझे धनी एसाव यांना सांगा,आपला सवेक याकोबअसे म्हणतो की, ‘आजपयत अनके वष ेर् मी लाबानाकडे रािहलो.5 माझ्यापाशी पषु्कळ गाई-गरेु, गाढव,े शरेडामेढंरांचे कळप आिणदास व दासी आहते. आपली कृपादृ ी माझ्यावर व्हावी म्हणून मीआपल्या धन्याला हा िनरोप पाठवीत आह.े’ ” 6 िनरोपे याकोबाकडेपरत आले आिण म्हणाल,े “आम्ही आपला भाऊ एसाव याच्याकडेगलेो व त्यास भटेलो. तो आपणाला भटेावयास यते आह.े त्याच्या* 32:2 दवेाचा तळ

उत्पि 32:7 82 उत्पि 32:18बरोबर चारशे माणसे आहते.” 7 तवे्हा याकोब घाबरला आिणअस्वस्थ झाला. त्याने आपल्या सोबत असणार्या लोकांच्यादोन टोळ्या केल्या, तसचे शरेडेमेढंरे, गरेुढोरे आिण उंट व गाढवेयांच्याही त्याने दोन टोळ्या केल्या. 8 तो म्हणाला, “जर एसावानेएका टोळीवर ह ा क न मार िदला तर दसुरी टोळी िनसटूनजाईल व वाचले.” 9याकोब म्हणाला, “माझा बाप अब्राहाम याच्यादवेा,आिण माझा बाप इसहाक याच्या दवेा, परमे र दवेा, तू मलामाझ्या दशेात व माझ्या कुटुंबात परत यणे्यास सांिगतलसे. तसचेतू माझी भरभराट केलीस, 10 तू माझ्यावर क णा व सव सत्यिव सनीयता दाखवून,करार पाळून,आपल्या दासासाठी जे काहीकेलेआहसे, त्यास मी पात्र नाही. आिण मी याद ेर्नचे्या पलीकडे गलेोतवे्हा माझ्याजवळ एका काठीिशवाय काहीही नव्हत.े परंतु आतामाझ्या दोन टोळ्या आहते. 11 कृपा क न तू माझा भाऊ एसावयाच्यापासून मला वाचव. तो यऊेन मला, व मायलकेरांना मा नटाकील,अशी मला भीती वाटत.े 12परंतु तू मला म्हणालास की, ‘मीन ीच तझुी भरभराट करीन. मी तझुी संतती वाढवीन आिण िजचीगणना करता यणेार नाही,अशी समदु्राच्या वाळूइतकी ती करीन.’ ”13 त्या रात्री याकोब त्या िठकाणी रािहला. त्याने आपल्याजवळजे होते त्यातून, आपला भाऊ एसावाला दणे्यासाठी भटे तयारकेली. 14 त्याने दोनशे शळे्या व वीस बोकड, दोनशे में ा ववीस एडके, 15तसचे तीस दभुत्या सांडणी व त्यांची िशंगरे,चाळीसगाई व दहा बलै, वीस गाढवी व दहा गाढवे घतेली. 16 त्यानेप्रत्यके कळप एकेका नोकराच्या ताब्यात िदला. मग तो नोकरांनाम्हणाला, “प्रत्यके कळप वगेळा करा आिण कळपाकळपात थोडेअंतर ठेवून माझ्यापढेु चाला.” 17 याकोबाने कळपाच्या पिहल्याटोळीच्या चाकराला आ ा दऊेन तो म्हणाला, “जवे्हा माझा भाऊएसाव तझु्याकडे यईेल व िवचारील, ‘ही कोणाची जनावरे आहते?तू कोठे चाललास? तू कोणाचा नोकर आहसे?’ 18 तवे्हा तूत्यास असे उ र द,े ‘ही जनावरे आपला सवेक याकोब याच्या

उत्पि 32:19 83 उत्पि 32:29मालकीची आहते. त्याने ही माझा धनी एसाव याला भटे म्हणूनपाठवली आहते. आिण पाहा, तो आमच्या पाठोपाठ यते आह.े’ ”19 याकोबाने दसुर्या, ितसर्या आिण इतर सव चाकरांना अशीचआ ा क न अशाच प्रकारे उ र दणे्यास सांिगतल.े तो म्हणाला,“तमु्हास जवे्हा एसाव भटेले तवे्हा तमु्ही असचे म्हणाव.े” 20तमु्हीअसहेी म्हणावे की, “आपला दास याकोब आमच्या मागून यतेआह.े” त्याने िवचार केला, “जर मी ही माणसे भटेीसह पढेु पाठवलीतर कदािचत एसावाचा राग शांत होईल. त्यानंतर जवे्हा मीत्यास भटेने, तवे्हा कदािचत तो माझा िस्वकार करील.” 21 म्हणूनत्याप्रमाणे याकोबाने भटे पढेु पाठवली. तो स्वतः त्या रात्री तळावरमागचे रािहला.

पनीएल यखेे याकोबाने केललेे झुंज22 मग याकोब रात्री उठला. त्याने आपल्या दोन्ही िस्त्रया, दोन्ही

दासी आिण अकरा मलुे यांना बरोबर घतेले आिण तो यब्बोकनदीच्या उतारापाशी गलेा. 23अशा रीतीने त्याने आपले जे सवकाहीहोते त्यांसह सवाना नदी पार क न पाठवल.े 24 याकोब एकटाचमागे रािहला होता,आिण एक पु ष आला व त्याने याकोबाशी सूयउगवपेयत कुस्ती केली. 25जवे्हा त्या मनषु्याने पािहले की,आपणयाकोबाचा पराभव क शकत नाही, तवे्हा त्याने त्याच्या जांघलेास्पश केला. तवे्हा त्याच्याशी कुस्ती करीत असता याकोबाच्याजांघचेा सांधा िनखळला. 26 मग तो पु ष याकोबाला म्हणाला,“आता मला जाऊ द.े” परंतु याकोब म्हणाला, “तू मला आशीवादिदल्यािशवाय मी तलुा जाऊ दणेार नाही.” 27 तो पु ष त्यासम्हणाला, “तझुे नाव काय आह?े” आिण याकोब म्हणाला, “माझेनाव याकोब आह.े” 28तवे्हा तो पु ष म्हणाला, “तझुे नाव याकोबअसणार नाही. यथूेन पढेु तझुे नाव इस्राएल †असले. कारण तूदवेाशी व मनषु्यांशी झगडून िवजय िमळवला आहसे.” 29 मग† 32:28 दवेाशी यधु्द करणारा

उत्पि 32:30 84 उत्पि 33:8याकोबाने त्यास िवचारल,े “कृपया तझुे नाव मला सांग.” परंतु तोपु ष म्हणाला, “तू माझे नाव का िवचारतोस?” त्या वळेी तथेचेत्या पु षाने याकोबाला आशीवाद िदला. 30 म्हणून याकोबाने त्याजागचेे नाव पनीएल ठेवल.े याकोब म्हणाला, “या िठकाणी मीदवेाला सम पािहले आह,े तरी माझा जीव वाचला आह.े” 31मगपनीएलाहून तो पढेु िनघाला तवे्हा सूय उगवला. याकोब आपल्यापायामळेु लंगडत चालत होता. 32 म्हणून आजपयत इस्राएल लोकजनावरांच्या जांघचे्या सांध्याजवळचा ायू खात नाहीत कारणयाच ायूपाशी याकोबाला दखुापत झाली होती.

33याकोब व एसाव ांच्यात झाललेा सलोखा

1याकोबाने वर पािहले आिण पाहा, त्यास एसाव यतेाना िदसलाआिण त्याच्या बरोबर चारशे माणसे होती. तवे्हा याकोबाने लआेव राहले व दोघी दासी यांच्याजवळ मलुे वाटून िदली. 2याकोबानेत्याच्या दासी व त्यांची मलुे यांना आघाडीस त्यानंतर त्याच्यामागेलआे व ितची मलुे आिण राहले व योसफे यांना सवात शवेटीठेवल.े 3याकोब स्वतः पढेु गलेा. आपल्या भावापयत पोहचपेयतत्याने सात वळेा भूमीपयत लवून त्यास नमन केल.े 4 एसावानेजवे्हा याकोबाला पािहले तवे्हा त्यास भटेण्यास तो धावत गलेाआिण त्यासआिलंगन िदल.े त्याने गळ्यात गळा घालून याकोबालािमठी मारली. त्याचे चुंबन घतेल,े आिण ते दोघे रडल.े 5 एसावानेआपल्या समोरील िस्त्रया व मलुे पाहून िवचारल,े “तझु्याबरोबरही कोण मंडळी आह?े” याकोबाने उ र िदल,े “तझु्या सवेकालाही मलुे दऊेन दवेाने माझे कल्याण केले आह.े” 6 मग दोन दासीआपल्या मलुांबरोबर पढेु आल्या आिण त्यांनी एसावाला खालीवाकून नमन केल.े 7 त्यानंतर लआे व ितची मलु,े मग राहले वयोसफे एसावापढेु गलेे आिण त्यांनी त्यास खाली वाकून नमन केल.े8 एसावाने िवचारल,े “इकडे यतेाना मला भटेलले्या सव टोळ्यांचा

उत्पि 33:9 85 उत्पि 33:18अथ काय आह?े” याकोबाने उ र िदल,े “माझ्या धन्याच्या दृ ीनेमला कृपा िमळावी म्हणून.” 9 एसाव म्हणाला, “माझ्या बंधू मलाभरपूर आह,े तझुे तलुा असू द.े” 10याकोब म्हणाला, “मी आपणालािवनंती करतो, असे नको, आता जर मी तमुच्या दृ ीने खरोखरकृपा पावलो तर माझ्या हातून या भटेीचा िस्वकार करा, कारणमी आपले तोडं पािहल,े आिण जणू काय दवेाचे मखु पाहावे तसेमी तमुचे मखु पािहले आहे आिण आपण माझा िस्वकार केला.11 मी िवनंती करतो की, मी आणलले्या भटेीचा िस्वकार करा.कारण दवेाने माझे कल्याण केले आह,े आिण माझ्यापाशी भरपूरआह.े” याप्रमाणे याकोबाने एसावास आग्रहाची िवनवणी केलीआिण मग एसावाने त्यांचा िस्वकार केला. 12मग एसाव म्हणाला,“आता आपण आपल्या वाटसे लागू. मीही तझु्या पढेु चालतो.”13परंतु याकोब त्यास म्हणाला, “माझी मलुे लहान आहते हे माझ्यास्वामीला माहीत आह,ेआिण माझी मेढंरे व गरेुढोरे यांच्या िप ांचीमला काळजी घतेली पािहज.े मी जर त्यांची एका िदवशी अिधकदौड केली, तर सगळी जनावरे म न जातील. 14 तर माझे धनीआपणआपल्या सवेकापढेु जा. मी माझी गरेुढोरे,शरेडेमेढंरे इत्यादीजनावरांना िजतके चालवले आिण माझी लहान मलुहेी थकणारनाहीत अशा चालीने सावकाश चालने वआपणास सईेर प्रदशेामध्येयऊेन भटेने.” 15 तवे्हा एसाव म्हणाला, “मग मी माझ्या मनषु्यातूनकाही माणसे तलुा मदत करण्यासाठी मागे ठेवतो.” परंतु याकोबम्हणाला, “तसे कशाला? माझ्या धन्याची आधीच माझ्यावर परेुशीकृपा झाललेी आह.े” 16 तवे्हा त्याच िदवशी एसाव सईेरास परतजाण्यास िनघाला. 17 याकोब प्रवास करीत सु ोथास गलेा. तथेेत्याने स्वतःसाठी घर बांधले आिण गरुाढोरांसाठी गोठे बांधल,ेम्हणून त्या िठकाणाचे नाव सु ोथ पडल.े 18 याकोबाने पदन-अरामपासून सु केललेा प्रवास कनान दशेातील शखमे शहरातसखु पपणे संपवला. त्या नगराजवळ त्याने आपला तळ िदला.

उत्पि 33:19 86 उत्पि 34:1119 नंतर त्याने जथेे आपला तंबू ठोकला होता ती जमीन शखमेाचाबाप हमोर याच्या लोकांकडून शंभर चांदीची नाणी दऊेन िवकतघतेली. 20 त्याने तथेे एक वदेी बांधलीआिण ितचे नाव “एल-एलोह-ेइस्राएल” *असे ठेवल.े

34दीनाच्या भ्र तबे ल घतेललेा सूड

1 याकोबापासून लआेस झाललेी मलुगी दीना ही त्या दशेातीलमलुीनंा भटेण्यास बाहरे गलेी. 2 तवे्हा त्या दशेाचा राजा हमोरिहव्वी याचा मलुगा शखमे याने ितला पािहले तो ितला घऊेनगलेा,आिण ितच्यापाशी िनजून त्याने ितला भ्र केल.े 3याकोबाचीमलुगी दीना िहच्याकडे तो आकिषत झाला. त्या मलुीवर त्याचे प्रमेजडले आिण तो प्रमेळपणे ितच्याशी बोलला. 4 शखमेाने आपलाबाप हमोर ाला म्हटल,े “ही मलुगी मला पत्नी क न ा.”5आपली मलुगी दीना िहला त्याने भ्र केले हे याकोबाने ऐकल.ेपरंतु त्याची सव मलुे गरुाढोरांबरोबर रानात होती म्हणून ते घरीयईेपयत याकोब शांतच रािहला. 6 शखमेाचा बाप हमोर बोलणीकरण्यासाठी याकोबाकडे गलेा. 7जे काही घडले ते याकोबाच्यामलुांनी रानात ऐकले आिण ते परत आल.े ती माणसे दखुावलीगलेी होती. त्यांचा राग भडकला होता,कारण याकोबाच्या मलुीवरशखमेाने बळजबरी क न इस्राएलाला कािळमा लावला, जे कनये ते त्याने केले होत.े 8 हमोर त्यांच्याशी बोलला. तो म्हणाला,“माझा मलुगा शखमे तमुच्या मलुीवर प्रमे करतो. मी तमु्हासिवनंती करतो की ती त्यास पत्नी म्हणून ा. 9आमच्या बरोबरसोयरीक करा, तमुच्या मलुी आम्हांला ा, आिण आमच्या मलुीतमुच्यासाठी घ्या. 10 तमु्ही आमच्या बरोबर राहा, आिण हा दशेराहण्यास व व्यापार करण्यास तमुच्यापढेु मोकळा असले,आिणत्यामध्ये मालम ा घ्या.” 11शखमे ितच्या बापाला व ितच्या भावांना* 33:20 अथ-दवे, इस्राएलाचा दवे, इस्राएलाचा श ीशाली दवे

उत्पि 34:12 87 उत्पि 34:23म्हणाला, “माझ्यावर तमुची कृपादृ ी व्हावी म्हणून तमु्ही जे काहीमागाल ते मी ज र दईेन. 12 माझ्याकडे वधूब ल मोठी िकंमतमागा, जे काही तमु्ही मागाल ते मी तमु्हास दईेन, परंतु ही मलुगीमला पत्नी म्हणून ा.” 13 त्यांची बहीण दीना िहला शखमेाने भ्रकेले होत,े म्हणून याकोबाच्या मलुांनी शखमे व त्याचा बाप हमोरयांना कपटाने उ र िदल.े 14ते त्यास म्हणाल,े “ज्याची अ ाप सुंताझाललेी नाही अशा मनषु्यास आम्ही आमची बहीण दऊे शकतनाही; त्यामळेु आम्हांला कलंक लागले. 15 पण फ या एकाचअटीवरआम्ही तझु्याशी सहमत होऊ: तमु्हा सवाचीआमच्याप्रमाणेसुंता झाली पािहज,े जर तमुच्यातील प्रत्यके पु षाची सुंता झालीतरच 16आम्ही आमच्या मलुी तमु्हास दऊे व तमुच्या मलुी आम्हीक आिण आम्ही तमु्हामध्ये राहू आिण आपण सव एक लोकहोऊ. 17पण जर तमु्ही आमचे ऐकणार नाही आिण सुंता करावयासनकार ाल तर मग मात्र आमच्या बिहणीला घऊे आिण िनघूनजाऊ.” 18 त्यांच्या शब्दाने हमोर व शखमे यांना फार आनंद झाला.19 त्यांनी जे सांिगतले होते ते करण्यास त्या त णाने उशीर केलानाही,कारण याकोबाच्या मलुीवर त्याचे मन बसले होत,ेआिण तोत्यांच्या विडलाच्या घराण्यात सवात आदरणीय होता. 20 हमोर वशखमे त्या नगराच्या वशेीपाशी गलेे व नगरातील लोकांशी बोलल,ेते म्हणाल,े 21 “ही माणसे आपल्याशी शांतीने वागतात, म्हणून त्यांनाआपणामध्येआपल्या दशेात राहू ावे आिण त्यामध्ये व्यापार कावा. खरोखरच, त्यांना परेुल एवढा आपला दशे मोठा आह.े

त्यांच्या मलुी आपण िस्त्रया क न घऊे, आिण आपण आपल्यामलुी त्यांना दऊे. 22फ एकाच अटीवर ते लोक आपल्यासोबतराहायला आिण आपल्यासोबत एक व्हायला तयार आहते: तीम्हणजे आपण सगळ्या पु षांनी त्या लोकांप्रमाणे सुंता क नघणे्याचे मान्य केले पािहज.े 23जर हेआपणक तर मग त्यांची सवशरेडेमेढंरे गरेुढोरे व संप ी आपलीच होणार नाहीत काय? म्हणून

उत्पि 34:24 88 उत्पि 35:2आपण त्यांच्याशी सहमत होऊ,आिण मग ते आपल्या बरोबर यथेचेवस्ती क न राहतील.” 24तवे्हा वशेीतून यणेार्या सवानी हे ऐकलेव हमोर आिण शखमे यांचे म्हणणे मान्य केल.े त्या वळेी तथेीलसव पु षांनी सुंता क न घतेली. 25 तीन िदवसानंतर, सुंता केललेेलोक जखमांच्या वदेनांनी बजेार झाललेे असताना, याकोबाची दोनमलुे िशमोन व लवेी म्हणजे दीनाचे भाऊ यांनी आपआपली तलवारघतेली व ते नगर बसेावध असता त्यांनी तथेील सव पु षांनाठार मारल.े 26 त्यांनी हमोर व त्याचा मलुगा शखमे यांनाही ठारमारल.े नंतर दीनाला शखमेाच्या घरातून बाहरे काढून ते ितलाघऊेन तथूेन िनघाल.े 27 नंतर याकोबाची सव मलुे नगरात गलेीआिण त्यांनी तथेील सव चीजवस्तू लटुल्या,कारण त्यांनी त्यांच्याबिहणीला भ्र केले होत.े 28 तवे्हा त्यांनी त्या लोकांची शरेडेमेढंरे,गरेुढोरे, गाढवे इत्यादी सव जनावरे आिण घरातील व शतेांतीलसव वस्तू लटुल्या. 29 तसचे त्यांनी तथेील लोकांच्या मालकीचीधनदौलत, मालम ा व सव चीजवस्तू आिण त्यांच्या िस्त्रया वमलुबेाळे दखेील घतेली. 30 परंतु याकोब, िशमोन व लवेी यांनाम्हणाला, “तमु्ही मला खूप त्रास दऊेन संकटात टाकले आह;ेआताया दशेाचे रिहवासी कनानी व पिरज्जी माझा ेष करतील व माझ्यािव उठतील. आपण थोडकेच लोक आहोत. या दशेातीलसव लोक एकत्र होऊन आपल्या िव जर लढावयास आले तरमग माझ्याजवळच्या आपल्या सवाचा माझ्याबरोबर नाश केलाजाईल.” 31 परंतु िशमोन आिण लवेी म्हणाल,े “शखमेाने आमच्याबिहणीशी वशे्यशेी वागतात तसे वागावे काय?”

35बथेले यथेे दवे याकोबाला आशीवाद दतेो

1 दवे याकोबाला म्हणाला, “ऊठ, बथेले नगरामध्ये जा आिणतथेे राहा. तझुा भाऊ एसाव याजपासून तू पळून जात असतानाज्याने तलुा दशन िदल,े त्या दवेासाठी तथेे एक वदेी बांध.” 2तवे्हा

उत्पि 35:3 89 उत्पि 35:14याकोब आपल्या घरातील सव मंडळीला व आपल्याबरोबरच्यासगळ्यांना म्हणाला, “तमुच्याजवळ असलले्या परक्या दवेांचात्याग करा. तमु्ही स्वतःला शु करा. आपले कपडे बदला. 3 नंतरआपण यथूेन िनघून बथेलेास जाऊ. मी दःुखात असताना ज्यानेमला उ र िदले आिण जथेे कोठे मी गलेो तथेे जो माझ्याबरोबरहोता, त्या दवेासाठी मी वदेी बांधीन.” 4 तवे्हा त्या लोकांनीत्यांच्या हातातले सव परके दवेआिणआपल्या कानातील कंुडलहेीआणून याकोबाला िदली. तवे्हा याकोबाने त्या सव वस्तू शखमेनगराजवळील एला झाडाच्या खाली पु न टाकल्या. 5 ते तथूेनिनघाल,े त्यांच्या सभोवतालच्या नगरावर दवेाने भीती उत्प केली,म्हणून त्यांनी याकोबाच्या मलुांचा पाठलाग केला नाही. 6अशारीतीने याकोब व त्याच्याबरोबरचे सव लोककनान दशेात लूज यथेेयऊेन पोहचले त्यालाचआता बथेले म्हणतात. 7 त्याने तथेे एक वदेीबांधली, व त्या िठकाणाचे नाव “एल-बथेले*”असे ठेवल.े कारणआपला भाऊ एसाव याजपासून पळून जाताना याच जागी प्रथमदवेाने त्यास दशन िदले होत.े 8 िरबकेची दाई दबोरा या िठकाणीमरण पावली तवे्हा त्यांनी ितला बथेले यथेे अ ोन झाडाच्या खालीपरुल;े त्या जागचेे नाव त्यांनी अ ोन बाकूथ म्हणजे रडण्याचे अ ोनअसे ठेवल.े 9 याकोब पदन-अराम यथूेन परत आला, तवे्हा दवेानेत्यास पनु्हा दशन िदले आिण त्यास आशीवाद िदला. 10 दवे त्यासम्हणाला, “तझुे नाव याकोबआह,ेपरंतु तलुाआता याकोब म्हणणारनाहीत तर तझुे नवे नाव इस्राएल असे होईल.” म्हणून दवेाने त्यासइस्राएल हे नाव िदल.े 11 दवे त्यास म्हणाला, “मी सव सवसमथदवे आह.े तू फलदू्रप आिण बहगुिुणत हो. तझु्यातून एक राष्ट्रआिण राष्ट्रांचा समदुाय यईेल व तझु्या वंशजातून राजे जन्मासयतेील. 12 मी अब्राहाम व इसहाक यांना जो दशे िदला, तो आतामी तलुा व तझु्यामागे राहणार्या तझु्या संततीला दतेो.” 13मग दवेज्या िठकाणी त्याच्याशी बोलला तथूेनच वर िनघून गलेा. 14 मग* 35:7 अथ-बथेलेचा दवे

उत्पि 35:15 90 उत्पि 35:26याकोबाने तथेे स्मारक म्हणून दगडाचा एक स्तंभ उभा केला त्यानेत्यावर पयेापण व तले ओतल.े 15 जथेे दवेाने याकोबाशी भाषणकेले होते त्या स्थानाचे नाव याकोबाने बथेले ठेवल.े

राहलेीचा मतृ्यू16 मग ते बथेले यथूेन पढेु िनघाल,े ते एफ्राथ गावापासून

काही अंतरावर आले असताना तथेे राहलेीस प्रसूतीवदेना सुझाल्या. ितला प्रसतुीच्या अस वदेना होत होत्या. 17 राहलेीसप्रसूतीवदेनांचा अितशय त्रास होत असताना, राहलेीची सईुण ितलाम्हणाली, “िभऊ नकोस कारण तलुा हाही मलुगाच होईल.” 18 त्यामलुाला जन्म दतेाना राहले मरण पावली, परंतु मरण्यापूवीर् ितनेत्याचे नाव बने†ओनी असे ठेवल,े परंतु त्याच्या विडलाने त्याचेनाव बन्यामीन ‡असे ठेवल.े 19 राहले मरण पावली. एफ्राथ (म्हणजेबथेलहमे) गावास जाणार्या वाटजेवळ राहलेीस परुल.े 20आिणयाकोबाने ितचे स्मारक म्हणून ितच्या कबरेवर एक स्तंभ उभाकेला. तो स्तंभ आजपयत तथेे कायम आह.े 21 त्यानंतर इस्राएलपढेु गलेा आिण िमगदाल-एदरेच्या पलीकडे त्याने तळ िदला.22 इस्राएल त्या दशेात राहत होता, त्या वळेी रऊबने, आपल्यािपत्याची उपपत्नी िबल्हा िहच्यापाशी िनजला, हे इस्राएलाने ऐकल.ेयाकोबाला बारा पतु्र होत.े

याकोबाचे पतु्र1 इित. 2:1-2

23 त्यास लआेपासून झाललेे पतु्र: याकोबाचा ज्ये मलुगारऊबने आिण िशमोन, लवेी, यहूदा, इस्साखार व जबलूुन. 24 त्यासराहलेीपासून झाललेे पतु्र: योसफे व बन्यामीन. 25 त्यास राहलेीचीदासी िबल्हापासून झाललेे पतु्र: दान व नफताली. 26आिण लआेचीदासी िजल्पा िहचे पतु्र गाद वआशरे. हे सव याकोबाचे पतु्र जे त्यास† 35:18 अथ-माझ्या दःुखाचा पतु्र ‡ 35:18 अथ-माझ्या श ीचा पतु्र

उत्पि 35:27 91 उत्पि 36:10पदन-अरामात झाल.े 27याकोब मग िकयाथ-आबा (म्हणजे हबे्रोन)यथेीन मम्रे या िठकाणी आपला बाप इसहाक याजकडे आला.यथेचे अब्राहाम व इसहाक हे रािहले होत.े

इसहाकाचा मतृ्यू28 इसहाक एकशे ऐशंी वष ेर् जगला. 29 इसहाकाने शवेटचा ास

घतेला आिण मरण पावला, आिण आपल्या पूवजास िमळाला, तोम्हातारा व आयषु्याचे पूण िदवस होऊन मरण पावला. त्याचे पतु्रएसाव व याकोब यांनी त्यास परुल.े

36एसावाची वंशावळ1 इित. 1:35-37

1 एसाव म्हणजे अदोम याची वंशावळ ही, 2 एसावानेकनानी मलुीतूंन िस्त्रया क न घतेल्या, एलोन िह ी याचीमलुगी आदा, िसबोन िहव्वी ाची नात म्हणजे अनाची मलुगीअहलीबामा 3 आिण इश्माएलाची मलुगी नबायोथाची बहीणबासमथ. 4 एसावापासून आदलेा झालले्या मलुाचे नाव अलीपाजव बासमथला झालले्या मलुाचे नाव रगवुले होत.े 5 आिणअहलीबामसे, यऊश, यालाम व कोरह हे झाल.े हे एसावाचे पतु्रत्यास कनान दशेात झाल.े 6 एसाव आपल्या िस्त्रया,आपली मलु,ेआपल्या मलुीआिणआपल्या घरातील सव माणस,ेआपली गरेुढोरे,आपली सव जनावरे,आिण आपली सव मालम ा जी त्याने कनानदशेात जमा केली होती हे सव घऊेन आपला भाऊ याकोब ाच्यापूव ेर्कडील दशेात गलेा. 7कारण त्यांची मालम ा इतकी वाढलीहोती की त्यांना एकत्र राहता यईेना. ज्या दशेात ते राहत होतेत्यामध्ये त्यांच्या गरुांढोरांचा िनवाह होईना. 8 एसाव सईेरच्याडोगंराळ प्रदशेात वस्ती क न रािहला. एसावाला अदोमसु ाम्हणतात. 9सईेरच्या डोगंराळ प्रदशेात राहणार्या अदोमी लोकांचापूवज एसाव याची ही वंशावळ: 10एसावाच्या मलुांची नाव:े एसाव

उत्पि 36:11 92 उत्पि 36:24व आदा यांचा मलुगा अलीपाज आिण एसाव व बासमथ यांचामलुगा रगवुले. 11 अलीपाजचे पतु्र तमेान, ओमार, सपो, गातामव कनाज. 12अलीपाज याची ितम्ना नावाची एक उपपत्नी होती,ितला अलीपाजापासून अमालके झाला. ही एसावाची पत्नी आदािहची नातवंडे होती. 13 रगवुलेाचे हे पतु्र होत:े नहाथ, जरेह,शाम्मा व िमज्जा. ही एसावाची पत्नी बासमथ िहची नातवंडेहोती. 14 िसबोनाची मलुगी अना याची मलुगी व िसबोनाची नातअहलीबामा ही एसावाची पत्नी होती. यऊश, यालाम व कोरह हेितला एसावापासून झाल.े 15 एसावाचे वंशज आपापल्या कुळांचेसरदार झाले ते ह:े एसावाचा पिहला मलुगा अलीपाज, त्याचेपतु्र: तमेान, ओमार, सपो, कनाज, 16कोरह, गाताम व अमालके.आपापल्या कुळांचे हे सरदार अलीपाजला अदोम दशेात झाल.े हीआदचेी नातवंडे होती. 17 एसावाचा मलुगा रगवुले याचे पतु्र ह:ेसरदार नहाथ, सरदार जरेह, सरदार शम्मा, सरदार िमज्जा. हे सवसरदार रगवुलेास अदोम दशेात झाल.े एसावाची पत्नी बासमथिहची ही नातवंडे होती. 18 एसावाची पत्नी अहलीबामा िहचे पतु्र:यऊश, यालाम व कोरह. हे सरदार एसावाची पत्नी,अनाची मलुगीअहलीबामा िहला झाल.े 19 हे एसावाचे पतु्र होत,े आिण हे त्यांचेवंश होत.े

सईेराचे वंशज1 इित. 1:38-42

20 त्या दशेात सईेर नावाच्या होरी मनषु्याचे पतु्र ह:े लोटान,शोबाल, िसबोन, अना, 21 दीशोन, एसर व िदशान. हे अदोम दशेातसईेराचे पतु्र होरी वंशातील आपापल्या कुळांचे सरदार झाल.े22 लोटानाचे पतु्र होते होरी व हमेाम, आिण ितम्ना ही लोटानाचीबहीण होती. 23 शोबालाचे पतु्र: अलवान, मानहाथ, एबाल, शपोव ओनाम. 24 िसबोनाचे दोन पतु्र होत:े अय्या व अना. आपलाबाप िसबोन याची गाढवे राखीत असता ज्याला डोगंरात गरम

उत्पि 36:25 93 उत्पि 36:43पाण्याचे झरे* सापडले तोच हा अना. 25अनाचा मलुगा िदशोनव अनाची मलुगी अहलीबामा. 26 दीशोनाचे हे पतु्र होत:े हमे्दान,एश्बान, ियत्रान व करान. 27एसराला िबल्हान, जावान व अकान हेपतु्र होत.े 28 दीशानाला ऊस व अरान हे पतु्र होत.े 29 होरी कुळांचेजे सरदार झाले त्यांची नावे अशी: लोटान, शोबाल, िसबोन, अना,30दीशोन, एसर व दीशान,सईेर प्रदशेात राहणार्या होरीचं्या कुळांचेहे वंशज झाल.े

अदोम दशेाचे राजे1 इित. 1:43-54

31 इस्राएलावर कोणी राजा राज्य करण्यापूवीर् अदोम दशेातजे राजे राज्य करीत होते ते हचे: 32 बौराचा मलुगा बलेा यानेअदोमावर राज्य केल,े आिण त्याच्या नगराचे नाव िदन्हाबा होत.े33 बलेा मरण पावल्यावर बस्रा यथेील जरेहाचा मलुगा योबाबाने राज्य केल.े 34 योबाब मरण पावल्यावर, तमेानी लोकांच्या

दशेाचा हशुाम याने राज्य केल.े 35 हशुाम मरण पावल्यावर, बदादयाचा मलुगा हदाद याने त्याच्या जागी राज्य केल.े यानचे मवाबदशेात िम ानांचा पराभव केला. त्याच्या नगराचे नाव अवीत होत.े36 हदाद मरण पावल्यावर मास्रकेा यथेील सा ा याने त्या दशेावरराज्य केल.े 37 सा ा मरण पावल्यावर फरात नदीवर असलले्यारहोबोथ यथेील शौल याने त्या दशेावर राज्य केल.े 38शौल मरणपावल्यावर अकबोराचा मलुगा बाल-हानान याने त्या दशेावर राज्यकेल.े 39 बाल-हानान मरण पावल्यावर हदार याने त्या दशेावरराज्य केल.े त्याच्या नगराचे नाव पाऊ होत.े त्याच्या पत्नीचे नावमहटेाबले होत.े ही मात्रदे िहची मलुगी मजेाहाब िहची नात होती.40 एसावाच्या वंशातील कुळांप्रमाणे त्या त्या कुळांच्या सरदारांचीनाव:े ितम्ना,आल्वा, यतथे, 41अहलीबामा, एला, पीनोन, 42कनाज,तमेान, िमब्सार, 43 माग्दीएल, व ईराम. ातील प्रत्यके कूळ त्या* 36:24 िकंवा जंगली गाढवे

उत्पि 37:1 94 उत्पि 37:10कुळाचे नाव िदलले्या प्रदशेात रािहल.े अदोमी यांचा बाप एसावयाचा हा िवस्तार आह.े

37योसफे आिण त्याचे भाऊ

1 याकोब कनान दशेात जथेे त्याचा बाप वस्ती क न रािहलाहोता त्या दशेात रािहला. 2 याकोबासंबंधीच्या घटना या आहते.योसफे सतरा वषाचा त ण होता. आपल्या भावांबरोबर तोकळप सांभाळीत अस.े तो आपल्या विडलाच्या िस्त्रया िबल्हाव िजल्पा यांच्या मलुांबरोबर होता. त्या भावांनी केलले्या वाईटगो ीिवषयी त्याने आपल्या बापाला सांिगतल.े 3 इस्राएल सवमलुांपे ा योसफेावर अिधक प्रीती करीत असे कारण तो त्याचाम्हातारपणाचा मलुगा होता. त्याने योसफेाला एक सुंदर पायघोळझगा बनवून िदला होता. 4आपला बाप आपल्या इतर भावांपे ायोसफेावर अिधक प्रीती करतो हे त्याच्या भावांना िदसले म्हणून तेत्याचा ेष करीत आिण त्याच्याशी प्रमेाने बोलत नसत. 5योसफेासएक स्वप्न पडल.े त्याने ते स्वप्न आपल्या भावांना सांिगतल.ेत्यानंतर तर त्याचे भाऊ त्याचा अिधकच ेष क लागल.े 6 तोत्यांना म्हणाला, “मला पडललेे स्वप्न कृपा क न ऐका: 7 पाहा,आपण सवजण शतेात गव्हाच्या पें ा बांधण्याचे काम करीतहोतो, तवे्हा माझी पेढंी उठून उभी रािहली आिण तमु्हा सवाच्यापें ा ितच्या भोवती गोलाकार उभ्या रािहल्या व त्यांनी माझ्यापेढंीला खाली वाकून नमन केल.े” 8 हे ऐकून त्याचे भाऊ त्यासम्हणाल,े “तू आमचा राजा होऊन आमच्यावर राज्य करणार काय?आिण खरोखर तू आम्हावर अिधकार करशील काय?” त्याच्या यास्वप्नामळेु व त्याच्या बोलण्यामळेु तर त्याचे भाऊ त्याचा अिधकचेष क लागल.े 9 नंतर योसफेाला आणखी एक स्वप्न पडल.ेतहेी त्याने आपल्या भावांना सांिगतल.े तो म्हणाला, “पाहा, मलाआणखी एक स्वप्न पडल:े सूय, चंद्र व अकरा तारे यांनी मला खालीवाकून नमन केल.े” 10 त्याने आपल्या िपत्यासही या स्वप्नािवषयी

उत्पि 37:11 95 उत्पि 37:22सांिगतल.े परंतु त्याच्या विडलाने त्यास दोष दऊेन म्हटल,े “असलेकसले हे स्वप्न आह?े तझुी आई, तझुे भाऊ व मी आम्ही भूमीपयतलवून तलुा नमन क काय?” 11योसफेाचे भाऊ त्याचा हवेा करीतरािहल.े परंतु त्याच्या विडलाने ही गो आपल्या मनात ठेवली.

योसफेाला िमसर दशेात िवकून टाकतात12 एके िदवशी योसफेाचे भाऊ आपल्या बापाची मेढंरे

चारावयास शखमे यथेे गले.े 13 इस्राएल योसफेाला म्हणाला, “तझुेभाऊ शखमे यथेे आपली मेढंरे चारावयास गलेे आहते ना? चल,मी तलुा तथेे पाठवत आह.े” योसफे त्यास म्हणाला, “मी तयारआह.े” 14 तो त्यास म्हणाला, “आता जा आिण तझुे भाऊ वमाझी मेढंरे ठीक आहते सखु प आहते का? ते पाहा व मलात्यांच्यासंबंधी बातमी घऊेन य.े” अशा रीतीने याकोबाने त्यासहबे्रोनातून शखमेास पाठवलेआिण योसफे शखमेास गलेा. 15योसफेशतेात भटकत होता. पाहा, तो कोणा मनषु्यास िदसला. त्यामनषु्याने त्यास िवचारल,े “तू काय शोधत आहसे?” 16 योसफेम्हणाला, “मी माझ्या भावांना शोधत आह,े ते कोठे कळप चारीतआहते, हे कृपा क न मला सांगता का?” 17 तो मनषु्य म्हणाला,“ते यथूेन गलेे आहते. आपण दोथान गावामध्ये जाऊ असे त्यांनाबोलताना मी ऐकल.े” म्हणून मग योसफे आपल्या भावांच्यामागे गलेा व ते त्यास दोथानात सापडल.े 18 त्याच्या भावांनीयोसफेाला दु न यतेाना पािहले आिण कट क न त्यास ठारमारण्याचे ठरवल.े 19 त्याचे भाऊ एकमकेांना म्हणाल,े “हा पाहा,स्वप्ने पाहणारा इकडे यते आह.े 20आता चला,आपण त्यास ठारमा न टाकू आिण त्यास एका ख ्यात टाकून दऊे. आिण त्यासकोणा एका िहंस्र पशूने खाऊन टाकले असे आपल्या बापाला सांगू.मग त्याच्या स्वप्नांचे काय होईल ते आपण पाहू.” 21 रऊबनेानेते ऐकले आिण त्यास त्यांच्या हातातून सोडवल.े तो म्हणाला,“आपण त्यास ठार मा नय.े” 22 रऊबने त्यांना म्हणाला, “र

उत्पि 37:23 96 उत्पि 37:33पाडू नका. त्यास रानातल्या या ख ्यात टाका, परंतु त्याच्यावरहात टाकू नका.” आपल्या भावांच्या हातातून सोडवून त्यासत्याच्या बापाकडे परत पाठवून ावयाचे असा त्याचा बते होता.23 योसफे त्याच्या भावांजवळ यऊेन पोहचला तवे्हा त्यांनी त्याचासुंदर झगा काढून घतेला. 24 नंतर त्यांनी त्यास एका खोल ख ्यातटाकून िदल.े तो ख ा िरकामा होता, त्यामध्ये पाणी नव्हत.े 25 तेभाकरी खाण्यास खाली बसल.े त्यांनी वर नजर क न पािहल,ेतो पाहा, इश्माएली लोकांचा तांडा मसाल्याचे पदाथ व सगंुधीिडंक व बोळ लादलले्या उंटांसहीत िगलाद प्रदशेाहून यते होता.ते खाली िमसर दशेाकडे चालले होत.े 26 तवे्हा यहूदा त्याच्याभावांना म्हणाला, “आपल्या भावाला ठार मा न आिण त्याचा खूनलपवून ठेवून आपल्याला काय फायदा? 27 चला, आपण त्यासया इश्माएली लोकांस िवकून टाकू,आपण आपल्या भावावर हातटाकू नय.े कारण तो आपला भाऊ आह,ेआपल्याच हाडामांसाचाआह.े” त्याच्या भावांनी त्याचे ऐकल.े 28ते िम ानी व्यापारी जवळआल्यावर त्या भावांनी योसफेाला ख ्यातून बाहरे काढले व त्याइश्माएली व्यापार्यांना वीस चांदीची नाणी* घऊेन िवकून टाकल.ेते व्यापारी योसफेाला िमसर दशेास घऊेन गले.े 29 रऊबने त्याख ्याकडे परत गलेा, तवे्हा पाहा, त्यामध्ये त्यास योसफे िदसलानाही. त्याने आपली वस्त्रे फाडली. 30तो भावांकडे यऊेन म्हणाला,“मलुगा कोठे आह?े आिण मी, आता मी कोठे जाऊ?” 31 त्यांनीएक बकरा मारला आिण योसफेाचा झगा त्या र ात बडुवला.32 नंतर तो झगा आणून, आपल्या बापाला दाखवून ते म्हणाल,े“आम्हांला हा सापडला. हा झगा तमुच्या मलुाचा आहे की कायतो पाहा.” 33 याकोबाने तो ओळखला आिण तो म्हणाला, “हामाझ्याच मलुाचा झगा आह.े िहंस्र पशूने त्यास खाऊन टाकले

* 37:28 230 ग्राम चांदी िकंवा एका दासाची िकंमत

उत्पि 37:34 97 उत्पि 38:8असाव.े माझा मलुगा योसफे याला िहंस्त्र पशूने खाऊन टाकलेआहे यामध्ये संशय नाही.” 34 याकोबाला आपल्या मलुाब लअितशय दःुख झाल,े एवढे की, त्याने आपली वस्त्रे फाडली आिणकंबरेस गोणताट गुंडाळले आिण त्याने पषु्कळ िदवस आपल्यामलुासाठी शोक केला. 35याकोबाच्या सव मलुांनी व मलुीनंी त्याचेसांत्वन करण्याचा खूप प्रयत्न केला परंतु तो समाधान पावलानाही. तो म्हणाला, “मी मरेपयत माझ्या मलुासाठी शोक करीतराहीन व अधोलोकात माझ्या मलुाकडे जाईन.” असा त्याचा बापत्याच्याकरता रडला. 36 त्या िम ानी व्यापार्यांनी योसफेाला िमसरदशेात पोटीफर नावाचा फारो राजाचा अिधकारी, अंगर काचासरदार याला िवकून टाकल.े

38यहूदा आिण तामार

1 त्याच समुारास यहूदा आपल्या भावांना सोडून अदु ामनगरातील िहरा नावाच्या मनषु्याबरोबर त्याच्या घरी रहावयासगलेा. 2तथेे यहूदाला शूवा नावाच्या एका कनानी मनषु्याची मलुगीभटेली. तवे्हा त्याने ितच्यावर प्रमे केले आिण ितच्याशी लग्न केल.े3 ती गरोदर रािहली व ितला मलुगा झाला. त्याने त्याचे नाव एरठेवल.े 4 त्यानंतर ती पनु्हा गरोदर रािहली व ितला मलुगा झाला.ितने त्याचे नाव ओनान ठेवल.े 5 त्यानंतर ितला आणखी एकमलुगा झाला आिण त्याचे नाव शलेा ठेवल.े त्यास जन्म िदलाहोता तवे्हा ती कजीब नगरामध्ये राहत होती. 6 यहूदाने आपलापिहला मलुगा एर याच्यासाठी पत्नी शोधली. ितचे नाव तामारहोत.े 7 परंतु यहूदाचा प्रथम जन्मललेा मलुगा एर हा परमे राच्यादृ ीने दु होता. परमे राने त्यास ठार मारल.े 8 मग यहूदा ओनानयाला म्हणाला, “तू तझु्या भावाच्या पत्नीवर प्रमे कर. ितच्याबरोबरिदराचे कतव्य पार पाड, आिण तझु्या भावाकरता ितला संतान

उत्पि 38:9 98 उत्पि 38:18होऊ द.े” 9 ती मलुे आपली होणार नाहीत, हे ओनानला माहीतहोत.े म्हणून जवे्हा तो त्याच्या भावाच्या पत्नीशी प्रमे करत अस,ेतवे्हा तो आपले वीय बाहरे जिमनीवर पाडत अस,े यासाठी कीत्यास त्याच्या भावासाठी मूल होऊ नय.े 10 त्याने जे केले तेपरमे राच्या दृ ीने वाईट होत,े म्हणून परमे राने त्यास मा नटाकल.े 11 मग यहूदा आपली सून तामार िहला म्हणाला, “माझामलुगा शलेा लग्नाच्या वयाचा होईपयत तू तझु्या विडलाच्या घरीजाऊन तथेे िवधवा म्हणून राहा.” कारण त्याने िवचार केला, “नाहीतर, तोसु ा आपल्या दोन भावांप्रमाणे म न जाईल.” मग तामारआपल्या विडलाच्या घरी जाऊन रािहली. 12 बर्याच काळानंतरयहूदाची पत्नी, म्हणजे शूवाची मलुगी मरण पावली. ितच्यासाठीशोक करण्याचे िदवस संपल्यानंतर यहूदा अदु ाम यथेील आपलािमत्र िहरा याच्याबरोबर आपली मेढंरे कातरायला वर ितम्ना यथेेगलेा. 13 तवे्हा तामारेला कोणी सांिगतले की, “पाहा, तझुा सासराआपल्या मेढंरांची लोकर कातरवून घणे्याकरता ितम्ना यथेे जातआह.े” 14 ितने आपली िवधवचेी वस्त्रे काढली आिण बरुखा घऊेनशरीर लपटूेन घतेल.े नंतर ितम्नाच्या रस्त्यावर एनाईम नगराच्यावशेीत ती बसून रािहली. कारण ितने पािहले की, शलेा आता प्रौढझाला असूनही आपल्याला अजून त्याची पत्नी क न िदले नाही.15 यहूदाने ितला पािहल,े परंतु ती एक वशे्या असावी असे त्यासवाटल.े ितने आपले तोडं झाकले होत.े 16तवे्हा यहूदा ितच्याजवळजाऊन म्हणाला, “मला तझु्यापाशी िनजू द.े” ती आपली सून आहेहे यहूदाला माहीत नव्हत.े ती म्हणाली, “तमु्ही मला त्याब ल कायमोबदला ाल?” 17 यहूदा म्हणाला, “मी तलुा माझ्या कळपातूनएक करडू पाठवून दईेन.” ती म्हणाली, “परंतु ते पाठवून दईेपयततमु्ही माझ्याजवळकाय गहाण ठेवाल?” 18यहूदा म्हणाला, “गहाणम्हणून मी तझु्याकडे काय ठेवू?” तामार म्हणाली, “तमु्ही अंगठी,गोफ व हातातली काठी मला ा.” तवे्हा यहूदाने त्या वस्तू ितला

उत्पि 38:19 99 उत्पि 38:29िदल्या. मग तो ितजपाशी जाऊन िनजला. त्याच्यापासून ती गरोदररािहली. 19 ती उठली आिण िनघून गलेी. ितने आपला बरुखाकाढून टाकला आिण आपली िवधवचेी वस्त्रे घातली. 20 यहूदानेआपला िमत्र अदु ामकर ाला आपल्या कळपातील करडू घऊेनत्या स्त्रीला तारण म्हणून िदलले्या वस्तू आणावयास पाठवल,ेपरंतु त्यास ती सापडली नाही. 21 मग अदु ामकराने तथेील काहीलोकांस िवचारल,े “यथेे या एनाईमाच्या रस्त्यावर एक वशे्या होतीती कोठे आह?े” तवे्हा लोकांनी उ र िदल,े “यथेे कधीच कोणीहीवशे्या नव्हती.” 22 तवे्हा यहूदाचा िमत्र त्याच्याकडे परत गलेाव म्हणाला, “ती वशे्या मला काही सापडली नाही, तथेे राहणारेलोक म्हणाले की, ‘तथेे कोणीही वशे्या कधीच नव्हती.’ ” 23यहूदाम्हणाला, “जाऊ द,े त्या वस्तू ितला ठेवून घऊे द,े नाहीतर आपलीचनालस्ती होईल. मी कबूल केल्याप्रमाणे ितला करडू दणे्याचाप्रयत्न केला, परंतु ती आपल्याला सापडली नाही.” 24 या नंतरतीन मिहन्यांनी कोणीतरी यहूदाला सांिगतल,े “तझुी सनु तामारिहने वशे्यपे्रमाणे पापकम केले आिण त्या व्यिभचारामळेु ती आतागरोदर रािहलीआह.े” यहूदा म्हणाला, “ितला बाहरे काढा व जाळूनटाका.” 25जवे्हा ितला बाहरे आणले ितने आपल्या सासर्यासाठीएक िनरोप पाठवला, “ज्या मनषु्याच्या मालकीच्या या वस्तू आहतेत्याच्यापासून मी गरोदर आह.े” पढेु ती म्हणाली, “ही अंगठी,गोफ आिण काठी कोणाची आहते ते ओळख.” 26 यहूदाने त्यावस्तू ओळखल्या आिण तो म्हणाला, “माझ्यापे ा ती अिधकनीितमान आह.े कारण मी ितला वचन िदल्यानसुार माझा मलुगाशलेा याला ती पत्नी म्हणून िदली नाही.” त्यानंतर त्याने ितच्याशीपनु्हा शरीरसंबंध केला नाही. 27 ितच्या प्रसतुीच्या वळेी असे झालेकी, पाहा, ितच्या पोटात जळुी मलुे होती. 28 प्रसतुीच्या वळेी एकाबाळाचा हात बाहरे आला. तवे्हा दाईने त्याच्या हाताला लालधागा बांधला व ती म्हणाली, “हा आधी जन्मला.” 29 परंतु त्या

उत्पि 38:30 100 उत्पि 39:8बाळानेआपला हातआखडून घतेला. त्यानंतर मग दसुरे बाळ प्रथमजन्मल.े म्हणून मग ती सईुण म्हणाली, “तू आपल्यासाठी कशी वाटफोडलीस!” आिण त्याचे नाव परेेस *असे ठेवल.े 30 त्यानंतर त्याचाभाऊ, ज्याच्या हाताला लाल धागा बांधललेा होता, तो बाहरे आलाआिण त्याचे नाव जरेह †असे ठेवल.े

39योसफे आिण पोटीफराची पत्नी

1 योसफेाला खाली िमसरात आणल.े फारो राजाचा एक िमसरीअिधकारी, संर क दलाचा सरदार पोटीफर, याने त्यास इश्माएलीलोकांकडून िवकत घतेल.े 2 परमे र दवे योसफेाबरोबर होता.तो यशस्वी पु ष होता. तो आपल्या िमसरी धन्याच्या घरी राहतअस.े 3 परमे र दवे त्याच्याबरोबर आहे आिण म्हणून जे काहीतो करतो त्या प्रत्यके कामात परमे र दवे त्यास यश दतेो, हेत्याच्या धन्याला िदसून आल.े 4योसफेावर त्याची कृपादृ ी झाली.त्याने पोटीफराची सवेा केली. पोटीफराने योसफेाला आपल्याघराचा कारभारी केले आिण त्याचे जे काही स्वतःचे होते ते सवत्याच्या ताब्यात िदल.े 5तवे्हा त्याने आपल्या घरात आिण आपलेजे काही होते त्या सवावर योसफेाला कारभारी केले तवे्हापासूनपरमे राने योसफेामळेु त्या िमसर्याच्या घरास आशीवाद िदला.घरात व शतेीत जे काही पोटीफराच्या मालकीचे होते त्या सवावरपरमे राचा आशीवाद होता. 6पोटीफराने आपल्या घरादाराचा सवकारभार योसफेाच्या हवाली केला. तो जे अ खात अस,े त्यापलीकडे कशाचाही तो िवचार करत नव्हता. योसफे फार दखेणाव आकषक होता. 7काही काळानंतर त्याच्या धन्याच्या पत्नीलायोसफेािवषयी वासना िनमाण झाली. ती म्हणाली, “माझ्याबरोबरप्रमे कर.” 8परंतु त्याने नकार िदला. तो त्याच्या धन्याच्या पत्नीलाम्हणाला, “पाहा, घरात मी काय करतो याकडे माझा धनी लदते नाही आिण जे काही त्याचे आहे ते सव त्याने माझ्या ताब्यात* 38:29 अथ-मोडणारा † 38:30 सूयोर्दयाचा लालसरपणा

उत्पि 39:9 101 उत्पि 39:21सोपवलेआह.े 9या घरात माझ्यापे ा कोणीही मोठा नाही. तू त्याचीपत्नी आहसे म्हणून तझु्यावाचून त्याने माझ्यापासून काहीही राखूनठेवले नाही. असे असताना, दवेाच्यािव हे घोर पाप व मोठीदु ाई मी कशी क ?” 10 ती दररोज योसफेाबरोबर तचे बोलतअस,े परंतु त्याने ितच्याबरोबर िनजण्यास व प्रमे करण्यास नकारिदला. 11 एके िदवशी योसफे आपले काही काम करण्याकरताआतल्या घरात गलेा. तो तथेे अगदी एकटाच होता व घरातदसुरे कोणीही नव्हत.े 12 ितने त्याचे वस्त्र ध न त्यास म्हटले“तू माझ्यापाशी नीज.” परंतु तो ते वस्त्र ितच्या हातात सोडूनआतल्या घरातून बाहरे पळून गलेा. 13 तवे्हा तो त्याचे वस्त्रआपल्या हाती सोडून आिण बाहरे पळून गलेा हे ितने पािहल.े14 आिण ितने हाक मा न ितच्या घरातील मनषु्यांना बोलावल.ेआिण ती म्हणाली, “पाहा, पोटीफराने या इब््रयाला आमच्या घरच्यामनषु्यांची अबू्र घणे्यासाठी आणून ठेवले आह.े त्याने आत यऊेनमाझ्यावर बळजबरी करण्याचा प्रयत्न केला. परंतु मी मो ानेओरडल.े 15मी मो ाने ओरडले त्यामळेु त्याचे वस्त्र माइयापाशीटाकून तो पळाला आिण बाहरे गलेा.” 16 तवे्हा त्याचा धनी घरीयईेपयत ितने त्याचे वस्त्र आपल्याजवळ ठेवल.े 17 नंतर ितनेत्यास सांिगतल.े ती म्हणाली, “तमु्ही हा जो इब्री घरी आणूनठेवला आहे त्याने माझ्यावर बळजबरी करण्याचा प्रयत्न केला.18 परंतु तो माझ्याजवळ आल्यावर मी मो ाने ओरडले म्हणूनतो आपले वस्त्र माझ्याजवळ टाकून बाहरे पळून गलेा.” 19आिणअसे झाले की, त्याच्या धन्याने पत्नीचे बोलणे ऐकल,े ती त्यासम्हणाली की, “तझु्या सवेकाने माझ्याशी असे वतन केल,े” तोखूप संतापला. 20 योसफेाच्या धन्याने त्यास धरले आिण जथेेराजाच्या कै ांना कोडंत असत त्या तु ं गात टाकल.े योसफेत्या तु ं गात रािहला. 21 परंतु परमे र दवे योसफेाबरोबर होता,आिण त्याने त्यास कराराची सत्यता दाखवली. त्याने तु ं गाच्या

उत्पि 39:22 102 उत्पि 40:10अिधकार्याची त्याच्यावर कृपादृ ी होईल असे केल.े 22 त्याअिधकार्याने तु ं गातील सव कै ांना योसफेाच्या स्वाधीन केल.ेते तथेे जे काही करीत होत,े त्याचा योसफे प्रमखु होता. 23तु ं गाचाअिधकारी त्याच्या हाताखालील कोणत्याही कामाब ल काळजीकरीत नस.े कारण परमे र त्याच्याबरोबर होता. तो जे काही करी,त्यामध्ये परमे र दवे त्यास यश दईे.

40कै ांच्या स्वप्नांचा योसफेाने सांिगतललेा अथ

1या गो ीनंतर असे झाले की,फारो राजाचा प्यालबेरदार म्हणजेराजाला द्रा रस दणेारा आिण आचारी यांनी आपल्या धन्याचा,िमसराच्या राजाचा अपराध केला. 2फारो राजा त्याच्या या दोनअिधकार्यांवर म्हणजे त्याचा मखु्य प्यालबेरदार व त्याचा मखु्यआचारी यांच्यावर संतापला. 3आिण त्याने त्यांना पहारेकर्यांचासरदाराच्या वा ात, योसफे कैदते होता त्या िठकाणी, तु ं गातटाकल.े 4तवे्हा पहारेकर्यांच्या सरदाराने त्या दोघाही अपराध्यांनायोसफेाच्या ताब्यात दऊेन त्यांच्यावर ल ठेवण्यास सांिगतल.ेते दोघे काही काळपयत कैदते रािहल.े 5 िमसरी राजाला प्यालादणेारा व त्याचा आचारी हे तु ं गात असताना, त्या दोघांनाहीएकाच रात्री त्यांना लागू पडतील अशी स्वप्ने पडली. 6 दसुर्यािदवशी सकाळी योसफे त्यांच्याकडे गलेा. तवे्हा पाहा, ते त्यासदःुखी असललेे िदसल.े 7 तवे्हा, त्याच्या धन्याच्या वा ात जेफारोचे सवेक त्याच्या बरोबर कैदते होत,े त्यांना त्याने िवचारल,े“आज तमु्ही असे दःुखी का िदसता?” 8 ते त्यास म्हणाल,े “आम्हादोघांनाही रात्री स्वप्ने पडली, परंतु त्यांचा अथ सांगणारा कोणीनाही.” योसफे त्यांना म्हणाला, “स्वप्नांचा अथ सांगणे दवेाकडेनाही काय? कृपया,आपापले स्वप्न मला सांगा.” 9 तवे्हा राजालाप्याला दणेार्या प्यालबेरदाराने योसफेाला आपले स्वप्न सांिगतल.ेतो म्हणाला, “मी माझ्या स्वप्नात पािहले की, माझ्यासमोर एकद्रा वले आह.े 10 द्रा वलेाला तीन फाटे होत.े त्या फा ांना पाने

उत्पि 40:11 103 उत्पि 40:22फुटली व त्यास फुलवरा आला व नंतर त्याच्या घडास िपकललेीद्रा े आली. 11फारो राजाचा प्याला माझ्या हातात होता. तवे्हामी ती द्रा े घतेली आिण फारोच्या त्या प्याल्यात िपळली आिणद्रा रसाचा तो प्याला मी फारोच्या हातात िदला.” 12 योसफेत्यास म्हणाला, “तझु्या स्वप्नाचा अथ मी तलुा उलगडून सांगतो.ते तीन फाटे म्हणजे तीन िदवस आहते. 13 तीन िदवसानी फारोराजा तझुे मस्तक उंचावील व तलुा पनु्हा तझु्या पूवीर्च्या कामावरपरत घईेल. तू आतापयत फारोच्या प्यालबेरदाराचे जे काम करीतहोतास तवे्हाच्या त्या पिहल्या रीतीप्रमाणे तू फारोचा प्याला त्याच्याहातात दशेील. 14परंतु तझुे चांगले होईल तवे्हा माझी आठवण कर,व कृपा क न फारोला माझ्यासंबंधी सांगून मला या तु ं गातूनबाहरे काढ. 15कारण मला माझ्या इब्री लोकांच्या दशेातून यथेेपळवून आणले आह.े मी यथेे तु ं गात रहावे असा कोणाचा काहीचअपराध मी केला नाही.” 16 स्वप्नाचा अथ चांगला आहे हे पाहूनमखु्य आचार्याने योसफेाला म्हटल,े “मलाही एक स्वप्न पडल.ेआिण पाहा, माझ्या डोक्यावर भाकरीच्या तीन टोपल्या होत्या.17सगळ्यात वरच्या टोपलीत फारो राजासाठी भ ीत भाजललेी सवप्रकारची पक्वा े होती, परंतु माझ्या डोक्यावरील त्या टोपलीतीलपदाथ प ी खात होत.े” 18 योसफेाने उ र िदल,े “तझु्या स्वप्नाचाअथ मी उलगडून सांगतो, त्या तीन टोपल्या म्हणजे तीन िदवसआहते. 19 तीन िदवसात फारो राजा तझुे शीर वर क न उडवूनटाकील आिण तलुा झाडाला टांगील आिण प ी तझुे मांस तोडूनखातील.” 20 तीन िदवसानंतर फारो राजाचा वाढिदवस होता.तवे्हा त्याने आपल्या सव सवेकवगाला एक मजेवानी िदली.त्या वळेी त्याने त्याचा आचारी आिण प्यालबेरदाराकडे त्याच्याइतर सवेकांपे ा अिधक ल िदल.े 21 त्याने प्यालबेरदाराचीसटुका केली व त्यास पनु्हा पूवीर्प्रमाणे त्याच्या कामावर ठेवल;ेआिण प्यालबेरदाराने पनु्हा एकदा प्याला फारो राजाच्या हातातिदला. 22 परंत,ु योसफेाने अथ सांिगतला होता त्याप्रमाणचे त्याने

उत्पि 40:23 104 उत्पि 41:11आचार्याला फाशी िदली. 23 पण त्या प्यालबेरदाराला योसफेाचीआठवण रािहली नाही. त्यास त्याचा िवसर पडला.

41फारोच्या स्वप्नांचा योसफेाने सांिगतललेा अथ

1 साधारणपणे दोन वष ेर् पूण झाल्यानंतर फारो राजाला स्वप्नपडल.े ते असे की, पाहा तो नाईल नदीच्या काठी उभा रािहलाहोता. 2 तवे्हा पाहा, त्याने सात गाई नाईल नदीतून बाहरे यतेानापािहल्या. त्या धु पु व सुंदर होत्या. त्या तथेे उभ्या राहूनगवतात चरत होत्या. 3 त्यानंतर आणखी सात दबुळ्या व कु पगाई नदीतून बाहरे आल्या व नदीच्या िकनारी त्या सात ध पुव सुंदर गाईंच्या बाजूला उभ्या रािहल्या. 4 आिण त्या सातदबुळ्या व कु प गाईंनी त्या सात सुंदर व ध पु गाईंना खाऊनटाकल.े त्यानंतर फारो राजा जागा झाला. 5 मग फारो राजा पनु्हाझोपल्यावर त्यास दसुर्यांदा स्वप्न पडल.े त्यामध्ये त्याने पािहलेकी, एकाच ताटाला सात भरदार कणसे आली. 6 त्यानंतर पाहा,त्या ताटाला सात खरुटललेी व पूव ेर्च्या वार्याने करपललेी अशीसात कणसे आली. 7 नंतर त्या सात खरुटलले्या व करपलले्याकणसांनी ती सात चांगली व टपोर्या दाण्यांची भरदार कणसेिगळून टाकली. तवे्हा फारो पनु्हा जागा झाला आिण ते तर स्वप्नअसल्याचे त्यास समजल.े 8 दसुर्या िदवशी सकाळ झाल्यावरफारो राजा त्या स्वप्नांमळेु िचंतते पडून बचेनै झाला. त्याने िमसरदशेातील जादूगार व ान्यांना बोलावल.े फारोने आपली स्वप्नेत्यांना सांिगतली. परंतु त्यांच्यातील कोणालाच त्या स्वप्नांचाअथ सांगता आला नाही. 9 तवे्हा प्यालबेरदार फारोस म्हणाला,“आज मला माझ्या अपराधाची आठवण होत आह.े 10 फारो,आपण माझ्यावर व आचार्यावर संतापला होता आिण आपणआम्हांस पहारेकर्यांच्या सरदाराच्या वा ातील तु ं गात टाकलेहोत.े 11तवे्हा तु ं गात असताना एकाच रात्री मला व त्याला,आम्हा

उत्पि 41:12 105 उत्पि 41:24दोघांना स्वप्ने पडली. आम्हांला लागू होतील अशी िनरिनराळीस्वप्ने आम्हांला पडली. 12 तथेे कोणी इब्री त ण आमच्याबरोबरकैदते होता. तो संर ण दलाच्या सरदाराचा दास होता. त्यासआम्ही आमची स्वप्ने सांिगतली त्याने त्याचे स्प ीकरण केल.ेत्याने आमच्या प्रत्यकेाच्या स्वप्नांचा अथ सांिगतला. 13 आिणत्याने सांिगतलले्या अथाप्रमाणे तसे ते घडल.े तो म्हणाला, फारोतलुा पूवीर्प्रमाणे कामावर पनु्हा घईेल आिण परंतु दसुर्याला फाशीदईेल.” 14 मग फारोने योसफेाला बोलावणे पाठवल.े तवे्हा त्यांनीत्यास ताबडतोब तु ं गातून बाहरे आणल.े योसफे दाढी क न वकपडे बदलून फारोकडे आला. 15 मग फारो योसफेास म्हणाला,“मला स्वप्न पडले आह,े परंतु त्याचा अथ सांगणारा कोणी नाही.मी तझु्यािवषयी ऐकले की, जवे्हा कोणी तलुा स्वप्न सांगतो तवे्हातू स्वप्नांचा अथ सांगतोस.” 16 योसफेाने फारोला उ र दऊेनम्हणाला, “तसे सामथ्य माझ्यामध्ये नाही. दवेच फारोला स्वप्नांचाअथ सांगले.” 17मग फारो योसफेाला म्हणाला, “माझ्या स्वप्नामध्येमी नाईल नदीच्या काठी उभा होतो. 18 तवे्हा पाहा नदीतून सातध पु व सुंदर गाई बाहरे आल्या व गवत खाऊ लागल्या असे मीपािहल.े 19 त्यानंतर पाहा, सात दबुळ्या व कु प गाई वर आल्या.मी सबंध िमसर दशेात त्यांच्यासारख्या बढेब गाई कधीच पािहल्यानव्हत्या. 20 त्या दबुळ्या व कु प गाईंनी आधीच्या ध पु व सुंदरगाई िगळून टाकल्या. 21 तरीही त्या दबुळ्या व कु पच रािहल्या,त्यांच्याकडे पािहल्यावर त्यांनी त्या सात गाई िगळून टाकल्या असेवाटत नव्हत,े त्या पूवीर्प्रमानचे कु प व दबुळ्या िदसत होत्या मगमी जागा झालो. 22 त्यानंतर माझ्या दसुर्या स्वप्नात एकाच ताटालासात चांगली भरदार व टपोर्या दाण्यांची भरग कणसे आली,23मग त्यांच्या मागून त्या ताटालाआणखी दसुरी वाळललेी,बारीकव पूव ेर्च्या गरम वार्याच्या झळांमळेु करपललेी सात कणसे आली.24 बारीक कणसांनी ती चांगली सात कणसे िगळून टाकली. हीमाझी स्वप्ने मी माझ्या जादगुारांना सांिगतली. परंतु त्यांच्यातील

उत्पि 41:25 106 उत्पि 41:36कोणालाही त्यांचा उलगडा क न सांगता आले नाही.” 25 मगयोसफे फारोला म्हणाला, “महाराज, या दोन्हीही स्वप्नांचा अथएकचआह.े दवे जे काही करणारआहे ते त्याने आपणांस कळिवलेआह.े 26 त्या सात चांगल्या गाई आिण ती सात चांगली कणसेम्हणजे सात चांगली वष ेर् आहते. स्वप्ने सारखीच आहते. 27 त्यादसुर्या सात दबुळ्या गाई व ती सात सकुललेी व पूव ेर्च्या वर्यानेकरपललेी कणसहेी म्हणजे अवघ्या दशेावर यणेार्या दषु्काळाचीसात वष ेर्आहते. 28जी गो मी फारोला सांिगतली ती हीच आह.े जेकाय घडणार आहे हे दवेाने आपणास दाखवले आह.े 29पाहा सविमसर दशेात सात वषाच्या सबु चे्या काळात चांगले व भरपूर पीकयईेल. 30परंतु सकुाळाच्या सात वषानंतर सव दशेभर दषु्काळाचीअशी सात वष ेर् यतेील की, त्यामळेु िमसर दशेाला सकुाळाचा िवसरपडेलआिण हा दषु्काळ दशेाचा नाश करील. 31आिण भरपूर धान्यअसतानाचे िदवस दशेात कसे होते याचा लोकांस िवसर पडेल,कारण तो फार भयंकर काळअसले. 32तवे्हा फारो महाराज, एकाचगो ीिवषयी आपणाला दोनदा स्वप्ने पडली, ती यासाठी की, दवेहे सव लवकरच व न ी घडवून आणील हे आपणास दाखवाव.े33तवे्हा,फारोने एखा ा समंजस वशहाण्या मनषु्याची िनवडक नत्यास सव िमसर दशेावर नमेाव.े 34 फारोने हे कराव:े दशेावरदखेरेख करणारे नमेाव.े त्यांनी यते्या सात वषाच्या सकुाळातिमसरातल्या िपकाचा पाचवा िहस्सा गोळा क न घ्यावा. 35अशारीतीने ही जी यणेारी चांगली वष ेर्, त्यामध्ये सव अ धान्य गोळाकराव.े फारोच्या अिधकाराखाली ते धान्य नगरांमध्ये साठवूनठेवाव.े त्यांनी त्याची राखण करावी. 36 यणेार्या दषु्काळातीलसात वषाच्या काळात त्या धान्याचा परुवठा िमसर दशेाला करावा.अशा प्रकारे मग दषु्काळाच्या सात वषात दशेाचा नाश होणारनाही.”

योसफे िमसर दशेाचा मखु्यािधकारी होतो

उत्पि 41:37 107 उत्पि 41:5037 हा स ा फारो राजाच्या दृ ीने व त्याच्या सव सवेकांच्या

दृ ीने चांगला वाटला. 38फारो त्याच्या सवेकांना म्हणाला, “दवेाचाआत्मा ज्याच्यात आहे असा, ाच्यापे ा अिधक चांगला व योग्यअसा दसुरा कोणी मनषु्य सापडेल काय?” 39तवे्हा फारो योसफेासम्हणाला, “दवेाने तलुा या सव गो ी दाखवल्या आहते, म्हणूनतझु्यासारखा समंजस व शहाणा दसुरा कोणी नाही. 40 तू माझ्याघराचा अिधकारी हो आिण तझु्या शब्दाप्रमाणे माझे सव लोकचालतील. या दशेात केवळ राजासनापरुता म्हणून काय तो मीतझु्यापे ा मोठा असने.” 41 मग फारो योसफेास म्हणाला, “मीतलुा सव िमसर दशेावर नमेले आह.े” 42 मग फारोने राजमदु्राअसललेी आपल्या बोटातील अंगठी योसफेाच्या बोटात घातली;तलम तागाच्या वस्त्राचा पोशाख त्यास घातला आिण त्याच्यागळ्यात एक सोन्याची साखळी घातली. 43 नंतर त्याने त्यासआपल्या दसुर्या रथात बसवल.े लोक त्याच्यापढेु आरोळी दतेचालले “गडुघे टकेा.” फारोने त्यास सव दशेावर नमेल.े 44फारोयोसफेाला म्हणाला, “मी फारो आह,े आिण सव िमसर दशेाततझु्या हकुुमािशवाय कोणी आपला हात िकंवा पाय हलवू शकणारनाही.” 45 फारो राजाने योसफेाला “सापनाथ-पानहे” असे दसुरेनाव िदल.े फारोने ओन शहराचा याजक पोटीफर याची मलुगीआसनथ ही योसफेाला पत्नी क न िदली. योसफे सव िमसरदशेावर अिधकारी झाला. 46 योसफे िमसर दशेाचा राजा फारोयाची सवेा क लागला तवे्हा तो तीस वषाचा होता. योसफेानेिमसर दशेभर दौरा क न दशेाची पाहणी केली. 47सकुाळाच्या सातवषात सव दशेभर भरपूर पीकआल.े 48योसफेाने सकुाळाच्या सातवषात अ धान्य गोळा क न नगरोनगरी साठवून ठेवल.े त्यानेप्रत्यके नगराभोवतालच्या शतेातले अ धान्य त्यामध्यचे साठवूनठेवल.े 49 योसफेाने जणू काय समदु्राच्या वाळूप्रमाणे अ धान्यगोळा क न साठवून ठेवल.े ते इतके होते की, त्याने मोजणेसोडले कारण ते मोजमाप करता यते नव्हत.े 50दषु्काळ यणे्यापूवीर्

उत्पि 41:51 108 उत्पि 42:4योसफेाला, आसनथ जी ओनचा याजक पोटीफर याची मलुगीितच्या पोटी दोन पतु्र झाल.े 51 योसफेाने पािहल्या मलुाचे नावमनश्शे *ठेवल.े कारण तो म्हणाला, “दवेान,े मला झालले्या सवक ांचा व तसचे माझ्या विडलाच्या घराचा िवसर पडू िदला.”52 त्याने दसुर्या मलुाचे नाव एफ्राईम †असे ठेवल,े कारण तोम्हणाला, “माझ्या दःुखाच्या भूमीमध्ये दवेाने मला सव बाबतीतंसफल केल.े” 53 िमसरमध्ये असललेी भरपरुीची, सबु चेी सातवष ेर् संपली. 54 सात वषानंतर अगदी योसफेाने सांिगतल्याप्रमाणेदषु्काळ पडण्यास सु वात झाली. सव दशेांमध्ये दषु्काळ पडलाहोता, परंतु िमसरमध्ये मात्र अ होत.े 55दषु्काळ पडण्यास सु वातझाली, तवे्हा लोकांनी अ ासाठी फारोकडे ओरड केली. तवे्हाफारो िमसरच्या सव लोकांस म्हणाला, “योसफेाला िवचारा व तोसांगले ते करा.” 56 संपूण दशेामध्ये दषु्काळ पडला होता. योसफेानेसव गोदामे उघडली आिण िमसरच्या लोकांस धान्य िवकत िदल.ेिमसरमध्ये फार कडक दषु्काळ पडला होता. 57सव पथृ्वीवरीलदशेातून लोक धान्य िवकत घणे्यासाठी िमसरात योसफेाकडे यऊेलागल,े कारण त्या वळेी पथृ्वीच्या सव भागांत दषु्काळ पडलाहोता.

42धान्य िमळवण्यासाठी योसफेाचे भाऊ िमसर दशेास यतेात

1 िमसरमध्ये धान्य असल्याचे याकोबाला समजल.े तवे्हायाकोब आपल्या मलुांना म्हणाला, “तमु्ही एकमकेांकडे असे काबघत बसलात?” 2 “इकडे पाहा, िमसर दशेात धान्य आहे असेमी ऐकले आह.े तमु्ही खाली जाऊन आपणासाठी ितकडून धान्यिवकत आणा म्हणजे आपण जगू, मरणार नाही.” 3तवे्हा योसफेाचेदहा भाऊ धान्य िवकत घणे्यासाठी िमसरला गले.े 4 याकोबान,ेयोसफेाचा भाऊ बन्यामीन याला त्याच्या भावाबरोबर पाठवले* 41:51 अथ-िवसर पाडावयास लावणारा † 41:52 अथ-दोन वळेा फलवंत होणारा

उत्पि 42:5 109 उत्पि 42:16नाही, कारण तो म्हणाला, “कदािचत त्यास काही अपाय होईल.”5कनान दशेात फारच तीव्र दषु्काळ पडला होता, पषु्कळ लोकधान्य िवकत घ्यावयास िमसराला गलेे त्या लोकात इस्राएलाचेपतु्रही होत.े 6 त्या वळेी योसफे िमसरचा अिधपती होता. तोदशेातल्या सव लोकांस धान्य िवकत अस.े योसफेाचे भाऊत्याच्याकडेआलेआिण त्यांनी आपली तोडें भूमीकडे क न खालीवाकून नमन केल.े 7 योसफेाने आपल्या भावांना पािहल्याबरोबरओळखल,े परंतु ते कोण आहते हे माहीत नसल्यासारखे दाखवूनतो त्यांच्याशी कठोरपणाने बोलला. त्याने त्यांना िवचारल,े “तमु्हीकोठून आला?” त्याच्या भावांनी उ र िदल,े “महाराज, आम्हीकनान दशेातून धान्य िवकत घणे्यासाठी आलो आहो.” 8योसफेानेआपल्या भावांना ओळखल,े परंतु त्यांनी त्यास ओळखले नाही.9 आिण मग योसफेाला आपल्या भावांिवषयी पडललेी स्वप्नेआठवली. तो त्यांना म्हणाला, “तमु्ही हरे आहात. तमु्ही धान्यखरेदी करण्यास नव्हे तर आमच्या दशेाचा कमजोर भाग हरेण्यासआला आहात.” 10 परंतु त्याचे भाऊ म्हणाल,े “आमचे धनी, तसेनाही. आम्ही आपले दास अ धान्य िवकत घ्यावयास आलोआहोत. 11 आम्ही सव भाऊ एका पु षाचे पतु्र आहोत. आम्हीप्रामािणक माणसे आहोत. आम्ही तमुचे दास हरे नाही.” 12 नंतरतो त्यांना म्हणाला, “नाही, तमु्ही आमच्या दशेाचा कमकुवतभाग पाहण्यास आललेे आहात.” 13 ते म्हणाल,े “आम्ही तमुचेदास, बारा भाऊ, कनान दशेातील एकाच मनषु्याचे बारा पतु्रआहोत. पाहा,आमचा सवात धाकटा भाऊ घरी बापाजवळ आहेआिण आमच्यातला एक िजवंत नाही.” 14 परंतु योसफे त्यांनाम्हणाला, “मी तमु्हास म्हणालो तसचे आह;े तमु्ही हरेच आहात.15 याव न तमुची पारख होईल. फारोच्या जीिवताची शपथ,तमुचा धाकटा भाऊ यथेे आल्यािशवाय तमु्हास यथूेन जाता यणेारनाही. 16 तमुच्यातील एकाने मागे घरी जाऊन तमुच्या धाक ाभावाला यथेे घऊेन याव,ेआिण तोपयत तमु्ही यथेे तु ं गात रहाव.े

उत्पि 42:17 110 उत्पि 42:25मग तमु्ही िकतपत खरे बोलता हे आम्हांला कळेल. नाही तरफारोच्या िजवीताची शपथ खात्रीने तमु्ही हरे आहात.” 17 मगत्याने त्या सवाना तीन िदवस तु ं गात अटकेत ठेवल.े 18 तीनिदवसानंतर योसफे त्यांना म्हणाला, “मी दवेाला िभतो, म्हणूनमी सांगतो तसे करा आिण िजवंत राहा. 19 तमु्ही जर खरेचप्रामािणक असाल तर मग तमु्हातील एका भावाला यथेे तु ं गातठेवा व बाकीचे तमु्ही तमुच्या घरच्या मनषु्यांकिरता धान्य घऊेनजा. 20 मग तमुच्या धाक ा भावाला यथेे माझ्याकडे घऊेनया. याव न तमु्ही माझ्याशी खरे बोलता िकंवा नाही याची मलाखात्री पटले आिण तमु्हास मरावे लागणार नाही.” तवे्हा त्यांनीतसे केल.े 21 ते एकमकेांना म्हणाल,े “खरोखर आपण आपल्याभावािवषयी अपराधी आहोत. कारण आपण त्याच्या िजवाचे दःुखपािहले तवे्हा त्याने काकुळतीने रडून आपणास िवनंती केली,परंतु आपण त्याचे ऐकले नाही. त्यामळेुच आता आपणांस हेभोगावे लागत आह.े” 22 मग रऊबने त्यांना म्हणाला, “मी तमु्हासम्हणत नव्हतो का की, ‘मलुािव पाप क नका,’ परंतु तमु्हीते ऐकले नाही. आता पाहा, त्याचे र तमुच्यापासून मािगतलेजात आह.े” 23 योसफे दभुाष्यामाफत आपल्या भावांशी बोलतअसल्यामळेु, योसफेाला आपल्या भाषतेील बोलणे कळत असलेअसे त्यांना वाटले नाही. 24 म्हणून तो त्यांच्यापासून बाजूला जाऊनरडला. थो ा वळेाने तो परत त्यांच्याकडेआलाआिण त्यांच्याशीबोलला. त्याने िशमोनाला त्यांच्यातून काढून घतेले आिण त्यांच्यानजरेसमोरच त्यास बांधल.े 25 मग आपल्या भावांच्या पोत्यातधान्य भरण्यास सांिगतल,े तसचे त्या धान्याब ल त्याच्या भावांनीिदललेा पसैा ज्याच्या त्याच्या पोत्यात भरण्यास सांिगतल,े आिणत्यांच्या परतीच्या प्रवासात वाटते खाण्यासाठी अ सामग्री दणे्याससवेकांना सांगितल.े त्यांच्यासाठी तसे करण्यात आल.े

योसफेाचे भाऊ कनान दशेाला परत जातात

उत्पि 42:26 111 उत्पि 42:3626 तवे्हा त्या भावांनी ते धान्य आपापल्या गाढवावर लादले व

तथूेन ते माघारी जाण्यास िनघाल.े 27ते भाऊ रात्रीच्या मु ामासाठीएका िठकाणी थांबल.े तवे्हा त्यांच्यापकैी एकाने त्याच्या गाढवालाथोडेसे धान्य दणे्यासाठी आपली गोणी उघडली, तवे्हा त्यानेधान्यासाठी िदललेे पसैे त्यास त्या गोणीत आढळल.े 28 तवे्हा तोआपल्या इतर भावांना म्हणाला, “पाहा! धान्यासाठी मी िदललेेहे पसैे कोणीतरी पनु्हा माझ्या गोणीत ठेवले आहते!” तवे्हा तेभाऊ अितशय घाबरल,े ते एकमकेांस म्हणाल,े “दवे आपल्यालाकाय करत आह.े” 29 ते भाऊ कनान दशेास आपला बाप याकोबयाजकडे गलेे आिण त्यांनी घडलले्या सव गो ी त्यास सांिगतल्या.30 ते म्हणाल,े “त्या दशेाचा अिधकारी आमच्याशी कठोरपणानेबोलला. आम्ही हरे आहोत असे त्यास वाटल.े 31 परंतु आम्ही हरेनसून प्रामािणक माणसे आहोत असे त्यास सांिगतल.े 32 आम्हीत्यास सांिगतले की, ‘आम्ही बारा भाऊ एका मनषु्याचे पतु्र आहोत.आमच्यातला एक िजवंत नाही,आिण तसचे धाकटा भाऊ कनानदशेात आज आमच्या िपत्याजवळ असतो.’ 33 तवे्हा त्या दशेाचाअिधकारी आम्हांला म्हणाला, ‘तमु्ही प्रामािणक लोक आहात हेपटवून दणे्याचा एक मागआह.े तो असा की तमु्हातील एका भावासयथेे माझ्यापाशी ठेवा. तमु्ही तमुच्या कुटुंबातील मनषु्यांसाठी धान्यघऊेन जा. 34 आिण नंतर तमु्ही तमुच्या धाक ा भावाला यथेेमाझ्याकडे घऊेन या. मग तमु्ही खरेच प्रामािणक माणसे आहातहे मला पटले. तमु्ही जर खरे बोलत असाल तर मग मी तमुचाभाऊ परत तमुच्या हवाली करीन आिण तमु्ही दशेात व्यापारकराल.’ ” 35 मग ते भाऊ आपापल्या पोत्यातून धान्य काढावयासगले.े तवे्हा प्रत्यकेाच्या पोत्यात पशैाची िपशवी िमळाली. त्यापशैाच्या िपशव्या पाहून ते भाऊ व त्यांचा बाप हे अितशय घाबरल.े36 याकोब त्यांना म्हणाला, “मी माझ्या सव मलुांना मकुावे अशीतमुची इच्छाआहे काय? योसफे नाही. िशमोनही गलेा. आिणआताबन्यािमनालाही माझ्यापासून घऊेन जाण्याची तमुची इच्छा आह.े”

उत्पि 42:37 112 उत्पि 43:737 मग रऊबने आपल्या िपत्यास म्हणाला, “मी जर बन्यािमनालामागे आणले नाही तर माझे दोन पतु्र तमु्ही मा न टाका. माझ्यावरिव ास ठेवा. मी खरोखर बन्यािमनाला परत तमुच्याकडे घऊेनयईेन.” 38 परंतु याकोब म्हणाला, “मी बन्यािमनाला तमुच्याबरोबरपाठिवणार नाही. त्याचा भाऊ मरण पावला आिण तो एकटाचरािहला आह.े ज्या वाटनेे तमु्ही जाता तथेे त्यास काही अपाय झालातर माझे िपकललेे केस अितशय दःुखाने कबरेत पाठवाल.”

43योसफेाचे भाऊ बन्यािमनासह पनु्हा िमसर दशेास यतेात

1कनान दशेात दषु्काळ फारच तीव्र पडला होता. 2असे झालेकी, त्यांनी िमसर दशेाहून आणललेे सगळे धान्य खाऊन संपल्यावरत्यांचा बाप त्यांना म्हणाला, “तमु्ही पनु्हा जाऊन आपल्यालाखाण्यासाठी आणखी धान्य िवकत आणा.” 3 परंतु यहूदा त्यासम्हणाला, “त्या दशेाच्या अिधकार्याने आम्हांला ताकीद िदली. तोम्हणाला, ‘तमु्ही जर तमुच्या धाक ा भावाला तमुच्या बरोबरमाझ्याकडे आणले नाही तर तमु्ही माझे तोडंदखेील पाहणार नाही.’4तवे्हा तमु्ही भावालाआमच्याबरोबर पाठवत असाल तरचआम्हीखाली जाऊन धान्य िवकत आणू. 5 पण तमु्ही त्यास पाठवणारनाही तर मग आम्ही धान्य आणावयास खाली जाणार नाही.तमुच्या धाक ा भावािशवाय तमु्ही माझे तोडं पाहणार नाही असेत्या आिधकार्याने आम्हांला बजावून सांिगतले आह.े” 6 इस्राएलम्हणाला, “पण तमु्हास आणखी एक भाऊ आहे असे त्या मनषु्याससांगून तमु्ही माझे असे वाईट का केल?े” 7 ते म्हणाल,े “त्यामनषु्याने आमच्यािवषयी व आपल्या पिरवारािवषयी बारकाईनेिवचारपूस केली. त्याने आम्हांला िवचारल,े ‘तमुचा बाप अजूनिजवंत आहे का? तमुचा आणखी दसुरा भाऊ आहे का?’ आम्ही तरत्याच्या या प्रश्नाप्रमाणे त्यास उ रे िदली. ‘तमु्ही आपल्या भावाला

उत्पि 43:8 113 उत्पि 43:18घऊेन या’ असे सांगले, हे आम्हांला कुठे माहीत होत?े” 8 मगयहूदा आपला बाप इस्राएल याला म्हणाला, “मलुाला माझ्याबरोबरपाठवा. म्हणजे आम्ही जाऊ. मग आपण म्हणजे आम्ही, तमु्ही वआपली मलुबेाळे िजवंत राहू, मरणार नाही. 9 मी त्याची हमी घतेो.त्याच्यासाठी मला जबाबदार धरा. जर मी त्यास परत माघारीतमुच्याकडे आणले नाही तर मी तमुचा कायमचा दोषी होईन.10 जर आम्ही उशीर केला नसता तर आतापयत न ीच आमच्याधान्य आणण्याच्या दोन फेर्या झाल्या असत्या.” 11 मग त्यांचाबाप इस्राएल म्हणाला, “जर असे आहे तर आता हे करा, त्याअिधकार्याकरता आपल्या दशेातले चांगले िनवडक पदाथ म्हणजेथोडा मध, मसाल्याचे पदाथ व बोळ, िपस्त,े बदाम, िडंक, गंधरसवगरेै तमुच्या गोण्यांत घऊेन त्यास ब ीस म्हणून घऊेन जा.” 12यावळेी दपु्पटीपे ा जास्त पसैा तमुच्या हाती घ्या. मागच्या वळेीतमु्ही िदललेा जो पसैा तमुच्या गोण्यामधून परत आला तोही परतघऊेन जा. कदािचत काही चूक झाली असले. 13तमुच्या भावालाहीबरोबर घ्या. उठा आिण त्या मनषु्याकडे परत जा. 14 “त्याअिधकार्यापढेु तमु्ही जाऊन उभे रहाल तवे्हा सवसमथ दवे तमु्हाससाहाय्य करो. यासाठी की, त्याने बन्यािमनाला व िशमोनाला सोडूनाव.े आिण जर मी माझ्या मलुांना मकुलो, तर मकुलो.” 15अशा

रीतीने त्या मनषु्यांनी भटेवस्तू घतेल्या. त्यांनी त्यांच्या हातात दपु्पटपसैा आिण बन्यािमनाला घतेल.े ते उठले आिण खाली िमसरातगलेे व योसफेापढेु उभे रािहल.े 16 त्या भावांच्याबरोबर योसफेानेबन्यािमनास पािहल.े तवे्हा तो आपल्या कारभार्याला म्हणाला,“या लोकांस माझ्या घरी आण. पशू मा न भोजन तयार कर,कारण हे सवजण दपुारी माझ्याबरोबर भोजन करतील.” 17 तवे्हात्या कारभार्याने त्यास योसफेाने सांिगतल्याप्रमाणे भोजनाची सवतयारी केली. नंतर त्याने त्या सव भावांना योसफेाच्या घरी नले.े18 योसफेाच्या घरी नले्यावर ते भाऊ फार घाबरल.े ते म्हणाल,े“मागच्या वळेी आपल्या गोणीत आपण िदललेे पसैे परत ठेवण्यात

उत्पि 43:19 114 उत्पि 43:29आले म्हणून आपणांस यथेे आणले आह,े त्याव न आपणासदोषी ठरवण्याची संधी शोधत आह.े तो आपली गाढवे घईेल वआपल्याला गलुाम करील असे वाटत.े” 19 म्हणून मग ते भाऊयोसफेाच्या कारभार्याकडे गलेे आिण घराच्या दरवाजाजवळ तेत्याच्याशी बोलू लागल.े 20 ते म्हणाल,े “धनी, मागच्या वळेीआम्ही धान्य खरेदी करण्यासाठीच आलो होतो. 21 आम्ही घरीपरत जाताना एका मु ामाच्या िठकाणी आमची पोती उघडलीतवे्हा पाहा, प्रत्यके मनषु्याचा पसैा ज्याच्या गोणीत पूण वजनासहजसाच्या तसाच होता. आमच्या पोत्यात पसैे कसेआले हेआम्हांलामाहीत नाही. परंतु ते सगळे पसैे तमु्हास परत दणे्यासाठी आम्हीआमच्यासोबत आणले आहते. 22आिण आता या वळेी आणखीधान्य िवकत घणे्यासाठी अिधक पसैे आणले आहते, आमच्यागोणीत पसैे कोणी ठेवले हे आम्हांला ठाऊक नाही.” 23 परंतुकारभार्याने उ र िदल,े “तमु्हास शांती असो, िभऊ नका. तमुच्याव तमुच्या िपत्याच्या दवेाने तमुच्या गोणीत ते पसैे ठेवले असतील.मला तमुचे पसैे िमळाले आहते.” नंतर त्या कारभार्याने िशमोनालातु ं गातून सोडवून घरी आणल.े 24 मग त्या कारभार्याने त्याभावांना योसफेाच्या घरी आणल.े त्याने त्यांना पाय धणु्यासाठीपाणी िदले व त्यांनी पाय धतुल.े मग त्याने त्यांच्या गाढवांनावरैण िदली. 25 आपण योसफेासोबत भोजन करणार आहोत हेत्या भावांनी ऐकले होत.े तवे्हा त्यांनी दपुारपयत तयारी क नत्यास दणे्याच्या भटेी तयार केल्या. 26 योसफे घरी आला तवे्हात्या भावांनी त्याच्यासाठी आपल्यासोबत आणललेी भटे त्याच्याहातात िदली व त्यांनी त्यास भूमीपयत खाली वाकून नमन केल.े27 मग योसफेाने ते सव बरे आहते ना, याची िवचारपूस केली. तोम्हणाला, “तमुचा बाप, ज्यांच्याब ल तमु्ही मागे मला सांिगतले होत,ेतो बरा आहे का? तो अजून िजवंत आहते का?” 28 त्यांनी उ रिदल,े “तमुचा दास,आमचा बाप, सखु प आह.े तो अजून िजवंतआह.े” त्यांनी खाली वाकून नमन केल.े 29मग त्याने नजर वर क न

उत्पि 43:30 115 उत्पि 44:4आपल्या आईचा मलुगा आपला भाऊ बन्यामीन याला पािहल.े तोम्हणाला, “तमु्ही मला ज्याच्यािवषयी सांिगतले तो हाच का तमुचाधाकटा भाऊ?” नंतर तो म्हणाला, “माझ्या मलुा, दवे तझु्यावर कृपाकरो.” 30 मग योसफे घाईघाईने खोलीबाहरे िनघून गलेा. आपलाभाऊ बन्यामीन याच्यासाठी त्याची आतडी तटूु लागलीआिण कोठेतरी जाऊन रडावे असे त्यास वाटल.े तो आपल्या खोलीत गलेाव तथेे रडला. 31 मग तोडं धऊुन तो परत आला. मग स्वतःलासाव न तो म्हणाला, “जवेण वाढा.” 32 योसफेाला त्यांनी वगेळेव त्याच्या भावांना वगेळे वाढल.े िमसरी लोक त्याच्यासोबततथेे वगेळे असे जवेल,े कारण इब्री लोकांबरोबर िमसरी लोकजवेण जवेत नसत,कारण िमसर्यांना ते ितरस्कारणीय वाटत अस.े33 त्याच्या भावांना त्याच्यासमोर बसवल,े तवे्हा त्यांच्या ज्ये तचे्याक्रमानसुार थोरल्या भावाला प्रथम बसवल,ेआिण इतरांस त्यांच्यावयांप्रमाणे बसवल्यामळेु ते चिकत होऊन एकमकेांकडे पाहूलागल.े 34 योसफेाने त्याच्या पढुील पक्वा ामधून वाटे काढूनत्यांना िदल,े पण त्याने बन्यािमनाला इतरांपे ा पाचपट अिधकवाढल.े ते सव भरपूर जवेले व मनमरुाद िपऊन आनंदीत झाल.े

44हरवललेा प्याला

1 मग योसफेाने आपल्या कारभार्याला आ ा दऊेन म्हटल,े “यालोकांच्या गोणीमधे जवेढे अिधक धान्य मावले व त्यांना नतेायईेल तवेढे भर. आिण त्यासोबत प्रत्यकेाचे पसैहेी त्या पोत्यातठेव. 2 सवात धाक ाच्या गोणीत धान्याच्या पशैाबरोबर माझािवशषे चांदीचा प्यालाही ठेव.” योसफेाच्या कारभार्याने त्याच्याआ पे्रमाणे सवकाही केल.े 3 दसुर्या िदवशी अगदी सकाळी त्याभावांना त्यांच्या गाढवांसह त्यांच्या दशेाला रवाना करण्यात आल.े4ते नगराबाहरे दूर गलेे नाहीत,तोच थो ा वळेाने योसफेआपल्याकारभार्याला म्हणाला, “जा आिण त्या लोकांचा पाठलाग करआिण त्यांना थांबवून असे म्हण, ‘आम्ही तमुच्याशी भलपेणाने

उत्पि 44:5 116 उत्पि 44:17वागलो! असे असता तमु्ही आमच्याशी अशा वाईट रीतीने कावागला? तमु्ही माझ्या स्वामीचा चांदीचा प्याला का चोरला?5 हा प्याला खास माझा धनी िपण्याकिरता वापरतात. तसचेदवेाला प्रश्न िवचारण्याकिरता उपयोग करतात. हा प्याला चो नतमु्ही फार वाईट केले आह.े’ ” 6 तवे्हा त्या कारभार्याने त्यांनागाठून योसफेाने आ ा केल्याप्रमाणे तो त्यांच्याशी बोलला. 7 परंतुते कारभार्याला म्हणाल,े “माझे धनी असे का बरे बोलतात?आम्ही कधीच अशा गो ी करीत नाही. 8 पाहा, मागे आमच्यागोणीत िमळाललेा पसैाही आम्ही कनान दशेातून तमुच्याकडे परतआणला. तवे्हा आपल्या धन्याच्या घरातून आम्ही सोने िकंवाचांदी कशी चोरणार? 9 या पे ा आम्हापकैी कोणाच्या पोत्याततमु्हास जर तो चांदीचा प्याला िमळाला तर तो भाऊ मरेल. तमु्हीत्यास मा न टाकावे आिण मग आम्ही सवजण तमुच्या धन्याचेगलुाम होऊ.” 10 कारभारी म्हणाला, “ठीक आह,े तमु्ही म्हणतात्याप्रमाणे आपण क . जर मला चांदीचा प्याला िमळाला तरमग तो मनषु्य माझ्या धन्याचा गलुाम होईल. इतरजण जाण्यासमोकळे राहतील.” 11 नंतर प्रत्यके भावाने लगचे आपली गोणीजिमनीवर उत न उघडली. 12 कारभार्याने थोरल्या भावापासूनसु वात क न धाक ा भावाच्या गोणीपयत तपासून पािहल.ेतवे्हा त्यास बन्यािमनाच्या गोणीत तो चांदीचा प्याला िमळाला.13 दःुखामळेु त्यांनी आपली वस्त्रे फाडली आिण आपल्या गोण्यागाढवांवर लादून ते परत नगरातआल.े 14यहूदा व त्याचे भाऊ परतयोसफेाच्या घरी गले.े योसफे अजून घरातच होता. त्या भावांनीयोसफेापढेु लोटांगण घातल.े 15योसफे त्यांना म्हणाला, “तमु्ही असेका केल?े मला शकून पाहण्याचे ान आहे हे तमु्हास माहीत नाहीका?” 16 यहूदा म्हणाला, “माझ्या धन्याला आम्ही काय बोलाव?ेिकंवा आम्ही अपराधी नाही हे कसे िस कराव?े दवेाला तमुच्यासवेकांचा दोष सापडला आह.े म्हणून आता त्याच्यासह आम्हीसवजण धन्याचे गलुाम झालो आहोत.” 17 परंतु योसफे म्हणाला,

उत्पि 44:18 117 उत्पि 44:28“मी तमु्हा सवजणांना गलुाम करणार नाही. फ ज्याने चांदीचाप्याला चोरला तोच माझा गलुाम होईल. बाकीचे तमु्ही शांतीनेआपल्या बापाकडे जाऊ शकता.”

बन्यािमनासाठी यहूदा मध्यस्थी करतो18 मग यहूदा योसफेाजवळ जाऊन म्हणाला, “माझे धनी, मी

िवनंती करतो, तमुच्या सवेकाला कानात बोलू ा आिण माझ्यावरराग भडकू दऊे नका. आपण फारो राजासमान आहात. 19 माझ्याधन्याने आपल्या सवेकाला िवचारले होत,े ‘तमु्हास बाप िकंवाभाऊ आहे का?’ 20आिण आम्ही आपल्या धन्याला म्हणालो, होय,आमचा बाप आह,े तो म्हातारा आहे तसचे विडलाच्या म्हातारपणीझाललेा लहान भाऊ आह.े आिण त्याचा भाऊ मरण पावला आह.ेत्या आईचा हा एकच मलुगा रािहला आह.े आिण त्याचा बापत्याच्यावर प्रीती करतो. 21आिण तमु्हीआपल्या सवेकांना म्हणाला,‘मग त्यास माझ्याकडे घऊेन या. मला त्यास पाहावयाचे आह.े’22आिण आम्ही स्वामीस म्हणालो, तो मलुगा बापाला सोडून यऊेशकणार नाही,कारण त्याने बापाला सोडले तर आमचा बाप म नजाईल. 23परंतु आपण आम्हांला बजावून सांिगतल,े ‘तमु्ही तमुच्याधाक ा भावाला घऊेन आलचे पािहजे नाही, तर तमु्ही माझे तोडंपनु्हा पाहू शकणार नाही.’ 24 मग असे झाले की, आम्ही तमुचासवेक आमचा बाप याच्याकडे परत गलेो व आमचा धनी जेबोलला ते त्यास सांिगतल.े 25आिण आमचा बाप म्हणाला, पनु्हाजाऊनआपणासाठी धान्य िवकतआणा. 26आिणआम्ही म्हणालो,आमच्या धाक ा भावाला बरोबर घतेल्यािशवाय जाणार नाही,कारण तमुच्या धाक ा भावाला माझ्याकडे आणल्याखरेीजतमु्हास माझे तोडं पनु्हा पाहता यणेार नाही,असे त्या अिधकार्यानेआम्हास बजावले आह.े 27मग तमुचा सवेकआमचा बाप म्हणाला,तमु्हास माहीत आहे की, माझ्या पत्नीच्या पोटी मला दोन पतु्र झाल.े28 आिण त्यातला एक माझ्यापासून दूर िनघून गलेा आहे आिण

उत्पि 44:29 118 उत्पि 45:3मी म्हणालो, खरोखर त्यास वन्य पशूने फाडून तकुडे तकुडे केलेआिण तवे्हापासून मी त्यास पािहले नाही. 29आिण आता माझ्याया मलुाला तमु्ही माझ्यापासून घऊेन गलेा आिण त्यास जर काहीअपाय झाला तर तमु्ही माझे िपकललेे केस शोकाने मतृलोकातजायला कारण व्हाल. 30 म्हणून आता तझुा सवेक, माझा बापयाच्याकडे मी गलेो आिण मलुगा माझ्याबरोबर नसला तर याच्यािजवाशी त्याचा जीव जडललेा असल्यामळेु, 31 असे होईल की,मलुगा नाही हे पाहून तो म न जाईल. आिण तमुचा चाकर,आमचाबाप याचे िपकललेे केस शोकाने मतृलोकात जायला तझुे सवेककारण होतील. 32या मलुाब ल मी माझ्या िपत्यास हमी िदली आह.ेमी म्हटल,े ‘जर मी त्यास तमुच्याकडे परत घऊेन आलो नाही तरमग जन्मभर मी तमुचा दोषी राहीन.’ 33 म्हणून आता, मी तमु्हासिवनंती करतो,मला,तमुच्या या सवेकाला या मलुाच्याऐवजी माझ्याधन्याचा गलुाम म्हणून ठेवून घ्या. मलुाला त्याच्या भावांबरोबरजाऊ ा. 34 माझ्या बापाकडे मी माघारी कसा जाऊ? माझ्याबापाचे वाईट होईल ते मला पाहावे लागले याची मला भयंकरभीती वाटत.े”

45योसफे आपल्या भावांना ओळख दतेो

1 आता मात्र योसफेाला आपल्याजवळ जे उभे होते त्या सवसवेकांसमोर दःुख रोखून धरता यईेना. तो मो ाने रडला. तोम्हणाला, “यथेील सव लोकांस यथूेन बाहरे जाण्यास सांगा.” तवे्हातथेील सवजण िनघून गले.े केवळ त्याचे भाऊच त्याच्यापाशीरािहल.े मग योसफेाने आपली ओळख त्यांना िदली. 2तो मो ानेरडला. िमसर दशेाच्या लोकांनी व फारो राजाच्या घराण्यातीललोकांनीही त्याचे रडणे ऐकल.े 3 मग योसफे आपल्या भावांनाम्हणाला, “मी योसफे आह.े माझा बाप अजून िजवंत आहे काय?”परंतु त्याचे भाऊ त्यास काही उ र दऊे शकले नाहीत. त्याच्या

उत्पि 45:4 119 उत्पि 45:15समोर ते फार घाबरले होत.े 4 तवे्हा योसफे आपल्या भावांनाम्हणाला, “मी िवनंती करतो जरा इकडे माझ्याजवळ या.” तवे्हा तेत्याच्या जवळ गले.े आिण तो त्यांना म्हणाला, “तमुचा भाऊ योसफेमीच आह.े ज्याला तमु्ही िमसरी लोकांस िवकल.े 5आता त्यासाठीकाही िख होऊ नका िकंवा आपल्या स्वतःवर संताप क न घऊेनका. मी यथेे यावे व त्यामळेु आपणा सवाचे प्राण वाचावते हीदवेाचीच योजना होती. 6 हा दषु्काळ आता दोन वष ेर् पडला आहेआिण आणखी पाच वष ेर् परेणी िकंवा कापणी होणार नाही. 7दवेानेमला तमुच्याआधी यथेे पाठवलेआह,ेयासाठी की,तमुचा पथृ्वीवरबचाव होऊन तमु्ही शषे रहावे आिण तमु्हास िजवंत ठेवून तमुचीवंशवृ ी होऊ ावी. 8 मला यथेे पाठवण्यात तमुचा दोष नव्हतातर ही दवेाची योजना होती. दवेाने मला फारोच्या विडलासमानकेले आह.े त्यामळेु मी फारोच्या घरादाराचा धनी आिण सव िमसरदशेाचा अिधकारी झालो आह.े” 9 योसफे म्हणाला, “तर आताताबडतोब माझ्या बापाकडे जाण्यास िनघा. त्यास सांगा की, तमुचामलुगा योसफे याने तमु्हास संदशे पाठवला आह.े दवेाने मलाअवघ्या िमसर दशेाचा धनी केले आह.े तर माझ्याकडे खाली िनघूनया. उशीर क नका. 10 तमु्ही माझ्याजवळ गोशने प्रांतात राहा.आिण तमु्ही, तमुची मलु,े नातवंडे तसचे तमुची शरेडेमेढंरे, गरेुढोरेआिण जे काही तमुचे आहे ते माझ्याजवळ राहील. 11 यणेार्यादषु्काळाच्या पाच वषात मी तमु्हास सव प्रकारचा परुवठा करीनत्यामळेु तमु्हावर व तमुच्या कुटुंबावर सव काही गमावून गरीबहोण्याची वळे यणेार नाही. 12पाहा, माझे तोडं तमु्हाशी बोलत आहेहे तमुचे डोळे, व माझा भाऊ बन्यामीन याचे डोळे पाहत आहते.13 िमसर दशेातील माझे वभैव आिण तमु्ही यथेे जे जे पािहले आहेत्यासंबंधी माझ्या बापाला सांगा. आता लवकर जाऊन माझ्याबापाला माझ्याकडे खाली घऊेन या.” 14 मग त्याने आपला भाऊबन्यामीन याला िमठी मारली आिण गळ्यात पडून रडला, आिणबन्यामीनही त्याच्या गळ्यात पडून रडला. 15 मग त्याने आपल्या

उत्पि 45:16 120 उत्पि 45:27प्रत्यके भावाला िमठी मारली व त्यांचे मकेु घतेले आिण तो रडला.यानंतर त्याचे भाऊ त्याच्याबरोबर बोलू लागल.े 16 “योसफेाचेभाऊ त्याजकडे आले आहते” अशी बातमी फारो, त्याच्या घरचीमंडळी व त्याचे सवेक यांना समजली त्यामळेु त्या सवाना आनंदझाला. 17 तवे्हा फारो योसफेाला म्हणाला, “तझु्या भावांना सांगकी, ‘तमु्हास गरज असले तवेढी अ सामग्री जनावरांवर लादूनकनान दशेास जा. 18 तसचे तमुचा बाप आिण तमुच्या घरची सवमंडळी यांना घऊेन माझ्याकडे या. तमु्हास रहावयास िमसरमधीलसवात उ म प्रदशे मी दईेन आिण तमुच्या घरातील मंडळी, यांनाआमच्या यथेे असललेे उ म पदाथ खावयास िमळतील.’ 19 तलुामाझी आ ा आह,े तू त्यांना सांग की, ‘असे करा, तमुच्या िस्त्रयाव तमुची मलुे या सवाकिरता िमसर दशेातून गा ा घऊेन जा.तमुच्या विडलांना घऊेन या. 20तमुची मालम ा व जे काही असलेत्याची िचंता क नका, कारण िमसर दशेामधील जे उ म ते सवतमुचचे आह.े’ ” 21तवे्हा इस्राएलाच्या मलुांनी तसे केल.े योसफेानेत्यांना फारोने आ ा िदल्याप्रमाणे गा ा िदल्या, आिण त्यांच्याप्रवासाकिरता भरपूर अ सामग्री िदली. 22 तसचे त्याने प्रत्यकेभावाला एक एक पोशाख िदला व बन्यािमनाला पाच पोशाखआिणचांदीची तीनशे नाणी *िदली. 23 त्याने आपल्या विडलासाठीही यादणेग्या पाठवल्या: धान्य, भाकरी,आिण इतर पदाथानी लादलले्यादहा गाढवी त्याच्या विडलाच्या प्रवासासाठी पाठवल्या. 24 मगयोसफेाने आपल्या भावांना िनरोप िदला आिण ते िनघाल.े तोत्यांना म्हणाला, “रस्त्यात एकमकेांशी भांडू नका.” 25अशा रीतीनेत्याचे भाऊ िमसर सोडून कनान दशेास आपला िपता याकोबयाच्याकडे गले.े 26 त्यांनी आपल्या िपत्यास सांिगतल,े “तमुचामलुगा योसफे अजून िजवंत आहे आिण तो अवघ्या िमसर दशेाचाअिधकारी आह.े” हे ऐकून त्याचे दय िविस्मत झाल,ेकारण त्याचात्यांच्यावर िव ास बसला नाही. 27 परंतु त्यांनी त्यास योसफेाने* 45:22 साधारण 3.5 िकलोग्राम चांदी

उत्पि 45:28 121 उत्पि 46:11सांिगतलले्या सव गो ी कळवल्या. मग योसफेाने त्यास िमसरलाघऊेन जाण्यासाठी पाठवलले्या गा ा याकोबाने पािहल्या, तवे्हात्यांचा बाप याकोब संजीिवत झाला. 28इस्राएल म्हणाला, “हे परेुसेआह.े माझा मलुगा योसफे अजून िजवंतआह.े आता मी मरण्यापूवीर्त्यास जाऊन भटेने.”

46याकोब आपल्या कुटुंबासह िमसरास यतेोिनग. 6:14-25

1 इस्राएलान,ेआपले जे काही होते त्याबरोबर प्रवासास सु वातकेली आिण तो बरै-शबेास गलेा. तथेे त्याने आपला बाप इसहाकयाच्या दवेाला अपणे वािहली. 2 रात्री दवे स्वप्नात दशन दऊेनइस्राएलाशी बोलला, तो म्हणाला, “याकोबा, याकोबा.” त्यानेउ र िदल,े “काय आ ा?” 3 तो म्हणाला “मी दवे आह,े तझु्याबापाचा दवे आह.े खाली िमसर दशेास जाण्यास तू िभऊ नको,कारण मी तझु्यापासून तथेे एक मोठे राष्ट्र तयार करीन. 4 मीतझु्याबरोबर खाली िमसरात जाईन,आिण मी तलुा िमसरमधून पनु्हाआणीन. आिण योसफे आपल्या हातांनी तझुे डोळे झाकील.” 5मगयाकोब बरै-शबेाहून उठला. इस्राएलाच्या मलुांनी आपला बाप,आपल्या िस्त्रया व मलुे या सवाना फारोने पाठवलले्या गा ांतूनिमसरला आणल.े 6 त्याच प्रमाणे त्यांनी आपली शरेडेमेढंरे, गरेुढोरेआिण कनान दशेात त्यांनी िमळवललेे सवकाही िमसरला नले;ेयाप्रमाणे याकोब व त्याची संतती िमसर दशेास आली. 7 त्यानेआपल्यासोबत आपली मलुे व नातू, आपल्या मलुी व नाती यासव संतानांना िमसरात नले.े 8 इस्राएलाचे जे पतु्र त्याच्याबरोबरिमसरला गलेे त्याची नावे अशी: याकोबाचा प्रथम जन्मललेारऊबने; 9 रऊबनेाचे पतु्र हनोख आिण प ू आिण हसे्रोन आिणकमीर्; 10 िशमोनाचे पतु्र यमवुले, यामीन, ओहाद, याकोन, जोहरआिण कनानी स्त्रीपासून झाललेा मलुगा शौल; 11 लवेीचे पतु्र

उत्पि 46:12 122 उत्पि 46:29गषेोर्न, कहाथ व मरारी; 12 यहूदाचे पतु्र एर,ओनान, शलेा, परेेस वजरेह, (परंतु एर व ओनान हे कनान दशेात मरण पावल.े परेेसाचेपतु्र हसे्रोन व हामूल), 13 इस्साखाराचे पतु्र तोला, पवुा, लोब विशम्रोन; 14जबलूुनाचे पतु्र सरेेद, एलोन व याहलले 15 (याकोबालालआेपासून पदन-अरामात झाललेी सहा मलुे व दीना ही मलुगी;त्याच्या कुटुंबात मलुे आिण मलुी िमळून तहेतीस जण होत)े,16 गादाचे पतु्र िसफयोन आिण हग्गी, शूनी आिण एसबोन, एरी,अरोदी,आिण अरेली; 17आशरेाचे पतु्र इम्ना आिण इ ा, इ ी,आिणबरीया, आिण त्याची बहीण सरेाह; आिण बरीयाचे पतु्र हबेर वमलकीएल 18 (िजल्पा जी लाबानने आपली मलुगी लआे िहला िदलीहोती, ितच्यापासून झाललेे हे सगळे याकोबाचे पतु्र होत.े ती एकंदरसोळा माणसे होती), 19 याकोबाची पत्नी राहले िहचे पतु्र योसफेव बन्यामीन हे होत;े 20 (योसफेास िमसर दशेातील ओनचा याजकपोटीफर याची मलुगी आसनथ िहच्या पोटी मनश्शे व एफ्राईमहे पतु्र झाल)े, 21 बन्यािमनाचे पतु्र बलेा, बकेेर, आशबले, गरेा,नामान, एही, रोष, मपु्पीम, हपु्पीम आिण आद. 22 (याकोबापासूनराहलेीस झाललेी ही मलु.े सव िमळून ते सव चौदा जण होत)े,23 हशुीम हा दान याचा मलुगा होता; 24 नफतालीचे पतु्र यासहले,गनुी, यसेरे आिण िश मे हे होत.े 25 (लाबानाने आपली मलुगीराहले िहला िदलले्या िबल्हाचे याकोबापासून झाललेे हे पतु्र. हेसव िमळून सात जण होत)े. 26 याकोबाच्या वंशातील जी माणसेिमसरमध्ये गलेी ती याकोबाच्या मलुांच्या िस्त्रया सोडून सहासजण होती. 27योसफेास िमसर दशेात झाललेे दोन पतु्र िमळून एकंदरयाकोबाच्या घराण्यातले स र जण िमसर दशेात होत.े

याकोब आिण त्याचे कुटुंब ांचे िमसर दशेात वास्तव्य28 याकोबाने प्रथम यहूदाला योसफेाकडे पाठवल;े यहूदा गोशने

प्रांतात योसफेाकडे गलेा त्यानंतर याकोब व त्याच्या पिरवारातीलसव मंडळी यहूदाच्या मागे गोशने प्रांतात गलेी. 29योसफेासआपला

उत्पि 46:30 123 उत्पि 47:4रथ तयार क न आपला बाप इस्राएल याच्या भटेीस गोशने प्रांतातत्यास सामोरा गलेा. योसफेाने आपल्या िपत्यास पािहले तवे्हा त्यानेत्याच्या गळ्यास िमठी मारली व त्याच्या गळ्यात गळा घालून तोबराच वळे रडला. 30मग इस्राएल योसफेाला म्हणाला, “आता मात्रमला शांतीने मरण यवेो, मी तझुे तोडं पािहले आह,ेआिण तू िजवंतआहसे हे मला समजले आह.े” 31 मग योसफे आपल्या भावांना वआपल्या विडलाच्या घरच्या सवाना म्हणाला, “मी जाऊन फारोलासांगतो की, ‘माझे भाऊ व माझ्या विडलाच्या घरातील सव मंडळीहे कनान दशे सोडून यथेे माझ्याकडे आले आहते. 32 माझ्याविडलाच्या घरचे सवजण मेढंपाळ आहते, ते त्यांची शरेडेमेढंरे वगरेुढोरे पाळत आले आहते. ते त्यांची शरेडेमेढंरे, गरेुढोरे व त्यांचेतथेे जे काही होते ते सव घऊेन आले आहते.’ 33 जवे्हा फारोराजा तमु्हास बोलावून िवचारील, ‘तमु्ही काय काम धंदा करता?’34तवे्हा तमु्ही असे सांगा, ‘आम्ही सव मेढंपाळआहोत. हा आमचािपढीजात धंदा आह.े आमच्या आधी आमचे वाडवडील हाच धंदाकरीत होत.े’ मग फारो तमु्हास गोशने प्रांतात राहू दईेल. िमसरीलोकांस मेढंपाळ आवडत नाहीत.”

47दषु्काळी पिरिस्थतीत योसफेाचा राज्याकारभार

1 योसफे फारोकडे जाऊन म्हणाला, “माझा बाप माझे भाऊ वत्यांच्या कुटुंबातील सव मंडळी कनान दशेातून त्यांची शरेडेमेढंरे,गरेुढोरे व त्यांचे सवकाही घऊेन यथेे आले आहते. ते गोशनेप्रांतात आहते.” 2 त्याने आपल्याबरोबर फारोसमोर जाण्यासाठीआपल्या भावांपकैी पाच जणांना घतेले आिण त्यांची ओळखक न िदली. 3 फारो राजा त्याच्या भावांना म्हणाला, “तमु्हीकाय धंदा करता?” ते म्हणाल,े “आम्ही आपले दास मेढंपाळआहोत आिण आमचे पूवजही मेढंपाळच होत.े” 4 ते फारोला पढेुम्हणाल,े “कनान दशेात फारच भयंकर व कडक दषु्काळ पडलाआह.े तथेे एकाही शतेात तमुच्या दासांच्या कळपांसाठी िहरवे

उत्पि 47:5 124 उत्पि 47:16गवत िकंवा िहरवा चारा रािहललेा नाही म्हणून आम्ही या दशेाततात्परुते राहण्यास आलो आहोत. आम्ही आपणांस िवनंती करतोकी आम्हास गोशने प्रांतात राहू ाव.े” 5 मग फारो योसफेालाम्हणाला, “तझुा बाप व तझुे भाऊ तझु्याकडे आले आहते. 6 त्यांनाराहण्याकिरता तू िमसर दशेातील कोणतहेी िठकाण िनवड. त्यांनाउ म जमीन असललेा प्रदशे द,े त्यांना गोशने प्रांतात वस्ती क नराहू द.े आिण त्याच्यात जर कोणी हशुार मनषु्य मनषु्ये तलुामाहीत असतील तर मग त्यांना माझ्या गरुाढोरांवर अिधकारीकर.” 7 मग योसफेाने याकोब त्याचा बाप याला आणले आिणफारोच्या समोर सादर केल.े तवे्हा याकोबाने फारोस आशीवादिदला. 8मग फारोने याकोबाला िवचारल,े “तमुचे वय िकती आह?े”9याकोबाने फारोस उ र िदल,े “माझ्या क मय जीवनाची वष ेर्फएकशे तीस वष ेर् आहते. परंतु माझ्या पूवजांइतके दीघ आयषु्यमला लाभले नाही.” 10 याकोबाने फारोला आशीवाद िदला वमग तो फारोपढूुन िनघून गलेा. 11 योसफेाने फारोच्या आ पे्रमाणेआपल्या बापाला व भावांना रामससे नगरजवळील प्रांतातील उ मभूमी त्यांना रहावयास िदली. 12आिण त्याने आपला बाप,आपलेभाऊ व त्यांच्या कुटुंबाप्रमाण,े त्यांच्यावर अवलंबून असलले्यांच्यासंख्यपे्रमाणे भरपूर अ सामग्री परुवली. 13 त्या वळेी सव भूमीवरदषु्काळ तर फारच कडक पडला होता; अ धान्य कोठेच िमळतनव्हत.े त्यामळेु िमसर व कनान दशेातील जमीन दषु्काळामळेुउजाड झाली. 14योसफेाने िमसरआिण कनान दशेातील रिहवाशांनाअ धान्य िवकून त्यांच्याकडील सव पसैा गोळा केला. त्यानंतरयोसफेाने तो पसैा फारोच्या राजवा ातआणला. 15काही काळानेिमसर व कनान दशेातील लोकांचे पसैे संपून गले,े त्यामळेु िमसरचेलोक योसफेाकडे यऊेन म्हणाल,े “आम्हास अ ा! आमचे सवपसैे संपले आहते म्हणूनआम्ही तमुच्यासमोरच का मराव?े” 16परंतुयोसफे म्हणाला, “जर तमुचे पसैे संपले आहते, तर तमु्ही मला तमुचीगरेुढोरे ा आिण मग मी तमुच्या गरुाढोरांच्या बदल्यात तमु्हास

उत्पि 47:17 125 उत्पि 47:24धान्य दईेन.” 17 तवे्हा लोकांनी त्यांच्याकडील गरेुढोरे, शरेडेमेढंरे,घोडे, गाढवे आिण इतर जनावरे दऊेन अ धान्य िवकत घतेल.ेत्या वषात लोकांकडून गरेुढोरे घऊेन त्यांच्या बदल्यात योसफेानेत्यांना अ धान्य िदल.े 18 परंतु त्या वषानंतर, पढुील वषीर् लोकयोसफेाकडे जाऊन म्हणाल,े “आमच्या धन्यापासून आम्ही काहीलपवत नाही. आपणास माहीत आहे की,आमच्याकडे पसैे उरललेेनाहीत आिण आमची गरेुढोरेही धन्याची झाली आहते. तवे्हाआमच्या धनाच्यासमोरआमची शरीरे वआमच्या जिमनी यािशवायदसुरे काहीही उरललेे नाही. 19 तमुच्या डोळ्यांसमोर आम्ही कामराव?े आमचा व आमच्या जिमनीचाही नाश का व्हावा? परंतु जरआपण आम्हांला अ धान्य ाल तर मग आम्ही आमच्या जिमनीफारोला दऊे आिण आम्ही त्याचे गलुाम होऊ. आम्हास िबयाणेा म्हणजे आम्ही जगू, मरणार नाही आिण जिमनी ओस पडणार

नाहीत.”याकोबाचे व्यवस्थापत्र

20 तवे्हा िमसरमधील सव शतेजिमनी योसफेाने फारोसाठीिवकत घतेल्या. िमसरी लोकांनी आपल्या शतेजिमनी फारोलािवकल्या कारण दषु्काळ भयंकर तीव्र झाला होता. 21 िमसरमधीलएका टोकापासून तर दसुर्या टोकापयतच्या सव लोकांस त्यानेफारोचे गलुाम केल*े. 22योसफेाने याजकांच्या मालकीच्या जिमनीमात्र िवकत घतेल्या नाहीत. फारो याजकांना त्यांच्या कामाब लपगार दते होता. त्या पशैातून ते आपणासाठी अ धान्य िवकत घतेअसत म्हणून त्यांच्यावर आपल्या जिमनी िवकण्याची वळे आलीनाही. 23 तवे्हा योसफे लोकांस म्हणाला, “पाहा, मी फारोकरतातमु्हास तमुच्या जिमनीसह िवकत घतेले आहे तर मी आता तमु्हासिबयाणे दतेो. ते तमु्ही शतेात परेा. 24 परंतु हंगामाच्या वळेी तमुच्याउत्प ातील पाचवा िहस्सा फारोला िदलाच पािहज.े बाकीचे चारिहस्से तमु्ही तमुच्यासाठी घ्यावते. त्यातून पढुच्या वषाकरता* 47:21 िकंवा फारोने त्यांस वास्तव्य करावयास लावले

उत्पि 47:25 126 उत्पि 47:31तमु्ही िबयाणे ठेवावे व बाकीच्या धान्याचा तमुच्या घरातीललहानथोरांस खाण्यासाठी उपयोग करावा.” 25 लोक म्हणाल,े“आपण आम्हांला वाचवले आह,े म्हणून फारोचे गलुाम होण्यातआम्हांला आनंद आह.े” 26 त्या वळेी मग योसफेाने दशेासाठीएक कायदा केला, तो आजपयत चालू आह;े त्या काय ाप्रमाणेजिमनीच्या उत्प ाचा पाचवा भाग फारोचाआह.े फारो िमसरमधीलसव जिमनीचा मालक आह.े फ याजकांची जमीन फारोच्यामालकीची नाही. 27 इस्राएल िमसरमध्ये गोशने प्रांतात रािहला.त्याची संतती खूप वाढली व त्यांची भरभराट झाली. त्यांनािमसरमधील जमीन िमळाली व त्यांनी वतने केली आिण तथेेत्यांचे सवकाही चांगले झाल.े 28 याकोब िमसरमध्ये सतरा वष ेर्रािहला, तो एकशे स चेाळीस वषाचा झाला. 29 इस्राएलाच्यामरणाचा काळ जवळ आला, म्हणून मग त्याने आपला मलुगायोसफे याला आपणाजवळ बोलावले आिण तो त्यास म्हणाला,“तू जर माझ्यावर प्रमे करतोस तर माझ्या मांडीखाली तझुा हातठेवून मला वचन दे की, मी जे सांगतो ते तू करशील आिण तूमाझ्याशी खरेपणाने वागशील. मला िमसरामध्ये पु नको. 30जवे्हामी माझ्या वाडविडलांसोबत झोपी जाईन, तवे्हा मला िमसरमधूनबाहरे घऊेन जा आिण माझ्या पूवजांना जथेे परुले आहे तथेे म्हणजेआपल्या वंशजांसाठी घतेलले्या परुण्याच्या जागते मला मूठमातीद.े” योसफेाने उ र िदल,े “तमु्ही मला जे करावयास सांिगतलेते मी न ी करीन.” 31 मग याकोब म्हणाला, “तू माझ्याशी तशीशपथ वाहा.” तवे्हा तसे करण्याब ल योसफेाने शपथ वािहली.मग इस्राएलाने आपले डोके मागे पलंगाच्या उशावर नम्रतनेे खालीवाकून नमन केल.े

48याकोब एफ्राईम व मनश्शे ांना आशीवाद दतेोइब्री. 11:21

उत्पि 48:1 127 उत्पि 48:121 या गो ीनंतर “त्याचा बाप आजारी असल्याच”े कोणी

योसफेाला कळवल,े म्हणूनआपले दोन पतु्र मनश्शे व एफ्राईम यांनाबरोबर घऊेन तो गलेा. 2“योसफेआपणास भटेावयासआलाआह”ेअसे याकोबास कोणी सांिगतल,े हे कळवल्याबरोबर इस्राएलानेश ी एकवटली आिण िबछान्यावर उठून बसला. 3 मग याकोबयोसफेास म्हणाला, “सवसमथ दवेाने मला कनानातील लूज यथेेदशन दऊेन आशीवाद िदला. 4 दवे म्हणाला, ‘मी तलुा खूप संततीदईेन व ती वाढवीन आिण मी तलुा राष्ट्रांचा समदुाय करीन. आिणतझु्यानंतर तझु्या संतानाला हा दशे कायमचा वतन म्हणून दईेल.’5आिणआता, मी यथेे िमसर दशेास यणे्यापूवीर्, िमसराच्या भूमीमध्येजे तझु्या पोटी जन्मललेे हे दोन पतु्र, माझे आहते. तझुे हे दोनपतु्र मनश्शे व एफ्राईम हे आता रऊबने व िशमोन यांच्याप्रमाणचेमाझे होतील. 6 त्यांच्यानंतर तलुा जी संतती होईल ती तझुीहोईल; त्यांच्या वतनात त्यांची नावे त्यांच्या भावांच्या नावांखालीनोदंवण्यात यतेील. 7 परंतु पदन यथूेन मी यतेाना तझुी आई राहले,एफ्राथापासून आम्ही थो ाच अंतरावर असताना कनान दशेातमरण पावली, त्यामळेु मी फार दःुखी झालो. तवे्हा एफ्राथच्याम्हणजे बथेलहेमेाच्या वाटवेर मी ितला परुल.े” 8 मग इस्राएलानेयोसफेाच्या मलुांना पािहल,े तवे्हा इस्राएल म्हणाला, “हे कोणाचेआहते?” 9योसफे आपल्या िपत्यास म्हणाला, “हे माझे पतु्र आहते.हे मला दवेाने यथेे िदले आहते.” इस्राएल म्हणाला, “तझु्या मलुांनामाझ्याकडे आण म्हणजे मी त्यांना आशीवाद दईेन.” 10 इस्राएलअितशय म्हातारा झाला होता आिण त्याची नजर मंद झाल्यामळेुत्यास चांगले स्प िदसत नव्हत.े तवे्हा इस्राएलाने त्या मलुांनाकवटाळून त्यांचे मकेु घतेल.े 11 मग इस्राएल योसफेास म्हणाला,“मलुा तझुे तोडं पनु्हा पाहावयास िमळेल असे वाटले नव्हत,ेपण दवेाने तझुी व माझी भटे होऊ िदली. मला तझुी मलुहेी पाहूिदली.” 12मग योसफेाने आपल्या मलुांना इस्राएलाच्या मांडीव न

उत्पि 48:13 128 उत्पि 48:21काढून घतेल.े ते पतु्र इस्राएलासमोर उभे रािहले व त्यांनी त्यासलवून नमन केल.े 13 योसफेाने मनश्शलेा आपल्या डाव्या हातीम्हणजे तो इस्राएलाच्या उजव्या हाती यईेल असे व एफ्राईमालाआपल्या उजव्या हाती म्हणजे तो इस्राएलाच्या डाव्या हाती यईेलअसे उभे केल.े 14 परंतु इस्राएलाने आपला उजवा हात पढेुकेला आिण एफ्राइमाच्या, म्हणजे जो धाकटा मलुगा होता त्याच्याडोक्यावर ठेवला आिण त्याचा डावा हात थोरल्याच्या म्हणजेमनश्शचे्या डोक्यावर ठेवला. त्याने त्याच्या हातांची अदलाबदलक न ते उजवडेावे केल.े 15 इस्राएलाने योसफेाला आशीवाददऊेन म्हटल,े “ज्या दवेासमोर माझे वडील, अब्राहाम व इसहाकचालल,े ज्या दवेाने माझ्या सव आयषु्यभर मला चालवले आह,े16 तोच मला सव संकटातून सोडवणारा माझा दवेदूत होता, तोचया मलुांना आशीवाद दवेो. आता या मलुांना माझे नाव व वडीलअब्राहाम व इसहाक यांचे नाव दणे्यात यवेो. ते वाढून त्यांचीपथृ्वीवर अनके कुटुंब,े कुळे व राष्ट्रे होवोत.” 17आपल्या विडलानेएफ्राईमाच्या डोक्यावर आपला उजवा हात ठेवला असे योसफेानेपािहले तवे्हा त्यास ते आवडले नाही. तो हात एफ्राईमाच्याडोक्याव न काढून मनश्शचे्या डोक्यावर ठेवावा म्हणून योसफेानेआपल्या बापाचा हात घतेला. 18योसफेआपल्या िपत्यास म्हणाला,“असे नाही बाबा, कारण हा प्रथम जन्मललेा आह.े तमुचा उजवाहात याच्या डोक्यावर ठेवा.” 19 परंतु त्याचा विडलाने नकारिदला आिण म्हटल,े “माझ्या मलुा, मला माहीत आह.े होय,मला माहीत आहे की, तोसु ा महान होईल. परंतु धाकटा भाऊत्याच्यापे ाही अिधक महान होईल आिण त्याची कुळे वाढूनत्यांचा मोठा राष्ट्रसमूह िनमाण होईल.” 20 त्या िदवशी इस्राएलानेत्या मलुांना या शब्दांत आशीवाद िदला, तो म्हणाला, “इस्राएललोक आशीवाद दतेाना तमुची नावे उ ािरतील, ते म्हणतील, ‘दवेतमु्हास एफ्राईमासारखा, मनश्शसेारखा आशीवाद दवेो.’ ” 21 मगइस्राएल योसफेाला म्हणाला, “पाहा, मी आता मरणार आह.े परंतु

उत्पि 48:22 129 उत्पि 49:6दवे तमुच्या बरोबर राहील, तो तमु्हास तमुच्या पूवजांच्या दशेातघऊेन यईेल. 22 तझु्या भावांपे ा तलुा एक भाग अिधक दतेो, मीस्वतः तलवारीने व धनषु्याने लढून अमोरी लोकाकडून िजंकललेाडोगंरउतार तलुा दतेो.”

49आपल्या मलुांिवषयी याकोबाने केललेे भाकीतअन.ु 33:1-29

1 त्यानंतर याकोबाने आपल्या सव मलुांना आपल्याजवळबोलावल,े तो म्हणाला, “माझ्या मलुांनो, माझ्याजवळ या म्हणजेपढुील काळी तमुचे काय होईल, ते मी तमु्हास सांगतो.”2 “याकोबाच्या मलुांनो, तमु्ही सव एकत्र या आिण ऐका,तमुचा बाप इस्राएल याचे ऐका.3 रऊबनेा, तू माझा पिहलाच म्हणजे थोरला मलुगा आहसे. पु ष

म्हणून माझ्यात असलले्या श ीचा तू पिहला परुावाआहसे,

तू सवापे ा अिधक श ीवान व सवापे ा अिधक अिभमानवाटावा असा आहसे.

4 परंतु तझु्या भावना परुाच्या पाण्याच्या अनावर व चंचललाटांप्रमाणे आहते.

कारण तू आपल्या विडलाच्या पलंगावर गलेास व त्याच्यािबछान्यावर जाऊन तो अशु केलास.”

5 “िशमोन व लवेी हे सख्खे भाऊ आहते.या दोन भावांना तलवारीने लढण्याची आवड आह.े6 माझ्या िजवा, त्यांच्या गु मसलतीमंध्ये गुंतू नको;त्यांच्या गु बठैकांमध्ये सामील होऊ नको, त्यांचे हे बते माझ्या

िजवाला मान्य नाहीत.त्यांनी त्यांच्या रागाच्या भरात पु षांची क ल केली.आपल्या रागाने बलैांच्या पायांच्या िशरा तोडल्या.

उत्पि 49:7 130 उत्पि 49:157 त्यांचा राग शाप आह,े ते अित रागाने वडेे होतात.तवे्हा अितशय कू्रर बनतात. मी त्यांना याकोबात िवभागीन,ते सव इस्राएल दशेभर पसरतील.8 यहूदा, तझुे भाऊ तझुी स्ततुी करतील.तझुा हात तझु्या शतंू्रच्या मानवेर राहील.तझु्या िपत्याची मलुे तलुा लवून नमन करतील.9 यहूदा िसंहाचा छावा आह.ेमाझ्या मलुा, तू िशकारीपासून वरपयत गलेास. तो खाली वाकला

आह,ेतो िसंहासारखा, िसंिहणीसारखा *दबा ध न बसला आह.ेत्यास उठवण्याचे धाडस कोण करील?10 िशलो यईेपयत यहूदाकडून राजवते्र जाणार नाही,िकंवा अिधकाराची काठी त्याच्या पायामधून िनघून जाणार नाही.राष्ट्रे त्याच्या आ ा पाळतील†.11 तो त्याचा त ण घोडा द्रा वलेीस,आिण त्याचे िशंग खास द्रा वलेीस बांधले.त्याने त्याचे वस्त्र द्रा रसात आिण आपला झगा द्रा ांच्या र ात

धतुला आह.े12 त्याचे डोळे द्रा रसापे ा अिधक लालबुंद होतील.त्याचे दात दूधापे ा अिधक सफेद होतील.13 जबलूुन समदु्र िकनार्याजवळ रािहल. तो जहाजासाठी सरुि त

बंदर होईल.त्याच्या जिमनीची ह सीदोन नगरापयत असले.”

14 “इस्साखार बळकट गाढव आह.े तो मेढंवा ांच्यामध्ये‡दबून बसला आह.े

15आपले िवसावा घणे्याचे िठकाण चांगले आह,ेआपला दशे आनंददायक आहे असे त्याने पािहल,े* 49:9 मो ा िसंहासारखा † 49:10 िकंवा ज्याच्या मालकीचे आहे तो यईेपयत‡ 49:14 में ांच्या दोन समूहाच्या मध्ये

उत्पि 49:16 131 उत्पि 49:25आिण मग जड बोजा वाहून नणे्यास व अगदी गलुामाप्रमाणे काम

करण्यास तो तयार झाला.16 इस्राएलाचा एक वंश या नात्याने दान आपल्या लोकांचा न्याय

करील.17 तो रस्त्याच्या कडेला असणार्या सापाप्रमाण,ेवाटचे्या कडेला पडून असलले्या भयंकर नागाप्रमाणे होईल.तो घो ाच्या टाचलेा दंश करील.त्यामळेु घोडेस्वार घो ाव न मागे कोसळेल.18 हे परमे रा, तझु्याकडून उ ार होण्याची मी वाट पाहत आह.े19 गाद-लटुा ं ची टोळी त्याच्यावर ह ा करेल,परंतु तो त्यांच्या पा भागावर ह ा क न त्यांना पळवून लावील.20आशरेाचे अ समृ होईल आिण तो राजाला योग्य असे शाही

अ पदाथ परुवील.21 नफताली मोकळ्या सटुलले्या हरीणीप्रमाणे आह.े

त्याचे बोलणे गोड असले.22 योसफे हा फलदायी फा ासारखा आह.ेतो ओ ाकाठी वाढणार्या द्रा वलेीसारखा आह.े त्याच्या फां ा

िभंतीवर चढून पसरल्या आहते.23 ितरंदाजांनी त्याच्यावर ह ा केला.आिण त्यास तीर मारले व त्यास त्रास िदला.24 तरी त्याचे धनषु्य मजबूत राहील,आिण त्याचे बाहु कुशल होतील याकोबाचा सामथ्यवान दवे,मेढंपाळ, इस्राएलाचा खडक याजकडून त्याच्या हातांना श ी

िमळत.े25कारण तझु्या बापाचा दवे, जो तलुा मदत करील,आिणसवशि मान दवेामळेु,जो तलुा व नआकाशाचेआशीवाद,खाली खोल दरीचे आशीवाद दवेो,तसचे स्तनांचा व गभाशयांच्या उपजांचा आशीवाद तो तलुा दवेो.

उत्पि 49:26 132 उत्पि 50:226 तझु्या बापाचे आशीवाद माझ्या पूवजांच्या आशीवादापे ा मोठे

होतील,अथवा सवकाळ िटकून राहणार्या डोगंरांपासून प्रा होणार्या

इिच्छत वस्तुंहून श्रे होतील.ते योसफेाच्या मस्तकावर, जो आपल्या भावांमध्ये राजपतु्रत्याच्या मस्तकावर आशीवाद असे राहतील.

27 बन्यामीन हा भकेुला लांडगा आह.े तो सकाळी आपले भ यमा न खाईल,आिण संध्याकाळी तो लूट वाटून घईेल.” 28 हे सवइस्राएलाचे बारा वंश होत. त्यांच्या विडलाने आशीवाद दऊेन त्यांनाम्हटले ते हचे. त्याने प्रत्यकेाला ज्याच्या त्याच्या योग्यतपे्रमाणेआशीवाद िदला.

याकोबाचा मतृ्यू व त्याचे दफन29 मग त्याने त्यांना आ ा िदली आिण त्यांना म्हणाला,

“मी आता माझ्या लोकांकडे जात आह.े एफ्रोन िह ी ाच्याशतेातील गहुते माझ्या पूवजांबरोबर मला परुाव,े 30 ती गहुा कनानदशेात मम्रजेवळील मकपलेाच्या शतेात आह,ेआपल्या घराण्यालापरुण्याची जागा असावी म्हणून अब्राहामाने ते शते एफ्रोन िह ीयाच्याकडून िवकत घतेल.े 31अब्राहाम व त्याची पत्नी सारा, यांनात्या गहुते परुले आह;े इसहाक आिण त्याची पत्नी िरबका यांनाहीतथेचे परुले आह;ेआिण माझी पत्नी लआे िहलाही मी तथेचे परुलेआह.े 32ते शते व ती गहुा हथेी लोकांकडून िवकत घतेललेी आह.े”33आपल्या मलुांशी हे बोलणे संपवल्यानंतर याकोबाने आपले पायपलंगावर जवळ ओढून घतेले व मरण पावला,आिण तो आपल्यापूवजांकडे गलेा.

501 त्यानंतर योसफेआपल्या बापाला कवटाळून खूप रडला. त्याने

त्याची चुंबने घतेली. 2 योसफेाने आपल्या सवेकांतील वै ांनाआपल्या विडलाच्या प्रतेाला मसाला लावण्याची व भरण्याची

उत्पि 50:3 133 उत्पि 50:14आ ा केली. तवे्हा त्यांनी खास िमसरच्या प तीने इस्राएलाचे प्रतेमसाला लावून,भ न तयार केल.े 3 त्याकरता त्यांना चाळीस िदवसलागल,े कारण तशा खास प तीने प्रते तयार करण्यासाठी तवेढावळे घते. िमसरच्या लोकांनी त्याच्यासाठी स र िदवस शोक केला.4 स र िदवसानंतर शोक करण्याचा काळ संपला, तवे्हा योसफेफारोच्या शाही अिधकार्यांना म्हणाला, “जर मला तमुच्या दृ ीनेकृपा लाभली असले तर,फारोला हे सांगा, 5 ‘माझा बाप मरावयासटकेला असताना त्याने मला शपथ घणे्यास सांगून म्हटल,े “पाहा,मीमरणार आह.े माझी जी कबर मी आपणासाठी कनान दशेात खणूनठेवली आहे ितच्यात तू मला नऊेन पूर.” तवे्हा कृपा क न माझ्यािपत्यास परुावयास जाऊ ा; मग मी परत यईेन. 6फारोने उ र िदल,े“जा आिण आपल्या बापाला शपथ िदल्याप्रमाणे त्यास पु न य.े”7 तवे्हा योसफे आपल्या बापाला परुण्यासाठी गलेा. तवे्हा फारोचेसव अिधकारी व िमसरचे नतेे आिण सव वडीलजन योसफेाबरोबरगले.े 8 आपले कुटुंबीय, आपले भाऊ व त्यांचे कुटुंबीय तसचेआपल्या बापाचे कुटुंबीय योसफेाबरोबर होत.े फ लहान मलुे वपशू एवढेच गोशने प्रांतात मागे रािहले होत.े 9तो लोकांचा खूप मोठासमूह होता. सिैनकांची एक पलटणही घो ांवर व रथांत बसूनमो ा संख्यनेे योसफेाबरोबर गलेी. 10 ते याद ेर्न नदीच्या पूव ेर्सअटादाच्या खळ्यावर आल,े तवे्हा त्यांनी फारच मोठा शोक केला.योसफेाने त्याच्या िपत्याकिरता सात िदवस शोक केला. 11कनानदशेात राहणार्या लोकांनी अटादाच्या यथेील हे प्रतेिक्रयचेे िवधीव संस्कार पािहले तवे्हा ते म्हणाल,े “िमसरच्या लोकांचा हा फारचदःुखाचा प्रसंग आह.े” त्यामळेु आता त्या जागलेा आबले-िमस्राईमअसे नाव पडले आह.े 12अशा प्रकारे याकोबाच्या मलुांनी आपल्याविडलाने िदलले्या आ पे्रमाणे केल;े 13 त्यांनी त्याचे प्रते कनानदशेात नऊेन एफ्रोन िह ी याजकडून कबरस्तान म्हणून उपयोगीपडावे यासाठी अब्राहामाने िवकत घतेलले्या मम्रे यथेील शतेातीलमकपलेा गहुते परुल.े 14आपल्या विडलाच्या प्रतेिक्रयनंेतर योसफे

उत्पि 50:15 134 उत्पि 50:21आिण त्याच्याबरोबर गलेलेा सव समदुाय िमसरला माघारी गलेा.

योसफेाने आपल्या भावांना िदललेे आ ासन15 याकोब मरण पावल्यावर योसफेाचे भाऊ िचंतते पडल,े फार

पूवीर् आपण योसफेाबरोबर दु पणाने वागलो त्याव न आताआपल्यावर त्याचा राग भडकेल अशी त्यांना भीती वाटली. तेस्वतःशीच म्हणाल,े “कदािचत योसफे अजूनही आपला ितरस्कारकरत असले आिण आपण त्याच्याशी वाईट वागलो त्याचा तोबदला घईेल.” 16 तवे्हा त्या भावांनी योसफेाला यणेपे्रमाणे िनरोपपाठवला, “तझु्या विडलाने मरण्यापूवीर् आम्हांला अशी आ ािदली, 17तो म्हणाला, ‘योसफेाला सांगा की, तझु्या भावांनी तझु्याशीजे वाईट वतन केले त्याब ल तू त्यांची मा करावीस अशी मीिवनंती करतो.’ तवे्हा हे योसफेा,आम्ही तलुा अशी िवनंती करतोकी, आम्ही तझु्याशी वाईट रीतीने वागलो त्याब ल कृपया तूआमची मा कर. आम्ही दवेाच,े तझु्या विडलाच्या दवेाचे दासआहोत.” योसफेाचे भाऊ वरीलप्रमाणे बोलले त्यामळेु योसफेालाफार दःुख झाले व तो रडला. 18 योसफेाचे भाऊ त्याच्याकडे गलेेव ते त्याच्या पाया पडल.े मग ते म्हणाल,े “आम्ही आपले दासआहोत.” 19 मग योसफे त्यांना म्हणाला, “िभऊ नका. मी कायदवेाच्या स्थानी आहे काय? 20 तमु्ही माझे वाईट करण्याचा कटकेला, पण दवे माझ्यासाठी चांगली योजना करीत होता. असंख्यलोकांचे प्राण वाचिवण्यासाठी माझा उपयोग करावा अशी दवेाचीयोजना होती. आज तमु्ही ते पाहत आहात. 21 तवे्हा आता तमु्हीिभऊ नका. मी तमुची व तमुच्या मलुाबाळांची काळजी घईेन,तमुचे पोषण करीन.” अशा रीतीने त्याने त्यांचे समाधान केले आिणत्यांच्याशी ममतनेे बोलला.

योसफेाचा मतृ्यूइब्री. 11:22

उत्पि 50:22 135 उत्पि 50:2622योसफे आपल्या विडलाच्या कुटुंिबयांसह िमसरमध्ये रािहला.

तो एकशे दहा वषाचा असताना मरण पावला. 23 योसफेाच्याहयातीत एफ्राईमाला मलुे व नातवंडे झाली. त्याचा मलुगा मनश्शेयाला माखीर नावाचा मलुगा झाला. योसफेाने माखीराची मलुे हीपािहली. 24योसफेाचे मरण जवळआले तवे्हा तो आपल्या भावांनाम्हणाला, “माझी मरण्याची वळे जवळआलीआह;े परंतु दवे तमुचीकाळजी घईेल हे मला माहीत आह.े तो दवे तमु्हास या दशेातूनकाढून अब्राहाम, इसहाक, व याकोब यांना जो दशे दणे्याचे वचनत्याने िदले होते त्या दशेात घऊेन जाईल.” 25मग योसफेाने इस्राएललोकांस शपथ घ्यायला लावली. तो म्हणाला, “दवे जवे्हा तमु्हासयथूेन काढून पढेु घालून त्या नवीन दशेात घऊेन जाईल तवे्हामाझे शरीर तमु्ही तमुच्या बरोबर घऊेन जाल असे मला वचन ा.”26 योसफे एकशे दहा वषाचा झाल्यावर िमसरमध्ये मरण पावला.वै ांनी त्याच्या शरीराला मसाला लावून ते परुण्यासाठी तयार केलेव ते िमसर दशेामध्ये शवपटेीत ठेवल.े

136इंिडयन रीवाइज्ड वजन (IRV) - मराठी

The Indian Revised Version Holy Bible in the Marathi language ofIndia

copyright © 2017 Bridge Connectivity SolutionsLanguage: मराठी (Marathi)Contributor: Bridge Connectivity Solutions Pvt. Ltd.This translation is made available to you under the terms of the Creative CommonsAttribution Share-Alike license 4.0.You have permission to share and redistribute this Bible translation in any format andto make reasonable revisions and adaptations of this translation, provided that:

You include the above copyright and source information.If you make any changes to the text, you must indicate that you did so in a way

that makes it clear that the original licensor is not necessarily endorsing yourchanges.

If you redistribute this text, youmust distribute your contributions under the samelicense as the original.

Pictures includedwith Scriptures and other documents on this site are licensed just forusewith those Scriptures and documents. For other uses, please contact the respectivecopyright owners.Note that in addition to the rules above, revising and adapting God's Word involves agreat responsibility to be true to God's Word. See Revelation 22:18-19.2020-02-11PDF generated using Haiola and XeLaTeX on 6 May 2020 from source files dated 4 May202088800015-42e7-5f7b-b439-46a48dd18742