Kabbalistische Lehrtafel Bad Teinach Johann Friedrich Gruber Antonia von Württemberg

21
Bilder von die kabbalistische Lehrtafel von Antonia von Württemberg , Bad Teinach 1

Transcript of Kabbalistische Lehrtafel Bad Teinach Johann Friedrich Gruber Antonia von Württemberg

Page 1: Kabbalistische Lehrtafel Bad Teinach Johann Friedrich Gruber Antonia von Württemberg

Bilder von die kabbalistische Lehrtafel von Antonia von Württemberg , Bad Teinach

1

Page 20: Kabbalistische Lehrtafel Bad Teinach Johann Friedrich Gruber Antonia von Württemberg

Het middenpaneel van het kabbalistisch drieluik te Bad Teinach

Dit werk heeft wel wat weg van andere schiderijen uit de Barok, maar is toch heel anders omdat er enorm veel symboliek uit kabbalah, mystiek en alchemie in is verwerkt. Het doet denken aan een ʻsamenvatting van de wereldʼ waarover wordt gesproken in de manifesten van de klassieke rozenkruisers uit de 17e eeuw en heeft een duidelijke christelijke invalshoek.

Uit historisch onderzoek blijkt dat Johann Valentin Andreae, auteur van de genoemde manifesten, als adviseur betrokken is geweest bij de totstandkoming van dit altaarpaneel, dat door Johann Friedrich Gruber in opdracht van prinses Antonia von Württemberg (1613-1679).

Antonia bestudeerde in de rijke bibliotheek van het hof de geschriften van de groten uit de zeventiende eeuw, onder wie, Jacob Boehme en Johannes Kepler. Onder de geestelijke hoede en bescherming van de hofprediker Johan Valentin Andreae verkreeg zij kennis van de bemoeiingen van de rozenkruisers met het bewustzijn van de individuele mens en met de sociale vorming van de staat.

De prinses was een vrome en strevende vrouw die deel uitmaakte van een kleine en vlijtige en werkgroep waartoe ook de dominees Johann Jacob Strölin en Johannes Laurentio Schmidlin behoorden. In die kring werd uit de inhoud van het christendom, de mystiek, de kabbala en de Hebreeuwse overleveringen een systema mundi of wereldsysteem uitgewerkt.

Het betrof een wereldbeeld dat voor een belangrijk deel was gebaseerd op de geschriften van Johannes Reuchlin. Het gaat om een wereldvisie voor de mensheid die gefundeerd is op vele geestesstromingen uit het verleden, die aanwijzingen geeft voor het heden, en die inzicht geeft in de toekomst.

De olieverfschildering is in 1660 gemaakt door Johann Friedrich Gruber volgens de nauwkeurige aanwijzingen van Ströhlin, Schmidlin en Andreae. Na de bouw van de Dreifaltichkeitskirche in Bad Teinach is het werk in 1673 in de vorm van een triptiek geplaatst aan de zuidzijde van het koor ter gelegenheid van de zestigste verjaardag van prinses Antonia. Het middenpaneel toont een grote tempel met boven op de koepel het monogram van de prinses, dat tevens als het monogram van Andreae beschouwd wordt. Daaromheen zweven de vierentwintig oudsten uit het bijbelboek Openbaringen. Onder hen bevinden zich de drie principes Vader, Zoon en Heilige Geest.

Temidden van deze figuur, die overeenstemt met de sefira kether uit de kabbalah, staat een symbool dat ook in het Lectorium Rosicrucianum een centrale plaats inneemt: een cirkel, diehoek en vierkant in één. Overigens heeft Jan van Rijckenborgh, de stichter van het Lectorium Rosicrucianum, dit paneel in Bad Teinach nooit gezien.

Ook toont het paneel een jonkvrouw met het kind - symbool van de liefde en de sefira Tiphareth- en de pelikaan die zijn jongen voedt met zijn hartebloed. Aäron staat achter het reukaltaar. Links van hem is een ijzeren stang met een slang te zien. Rechts staan de gekruisigde Christus en Johannes de Doper.

Bilder von die kabbalistische Lehrtafel von Antonia von Württemberg , Bad Teinach

20

Page 21: Kabbalistische Lehrtafel Bad Teinach Johann Friedrich Gruber Antonia von Württemberg

Verder zijn de grote en kleine profeten uit het oude Testament en de vier evangelisten (Mattheüs, Markus, Lukas en Johannes) uit het Nieuwe Testament afgebeeld. Jesaja heeft in dit schilderij het gezicht vann Andreae gekregen. Hij houdt in zijn linkerhand een kroon en in zijn rechterhand een gouden beker. Op zijn schoot ligt een boekrol met daarop een laurierkrans.

Aan de onderkant van het schilderij is een grote cirkel van twaalf mannen afgebeeld. De opgestane Christus (hier symbool voor de sefira Malkuth) in hun midden. Bij ieder van deze figuren hoort een dier, een plant en een mineraal. Zij verbeeldende twaalf stammen van Israël. In overdrachtelijke zin kunnen zij ook worden gezien als de twaalf apostelen uit het Nieuwe Testament. Men zou kunnen zeggen dat hier Gods reddingsplan en de natuur elkaar ontmoeten, waardoor de noodzakelijke transformatie van de natuur naar een hoger plan doorgang kan vinden.

Bilder von die kabbalistische Lehrtafel von Antonia von Württemberg , Bad Teinach

21