KOSTEN-BATEN ANALYSE

1

ECONOMIE EN RUIMTE I

THIERRY VANELSLANDER – ACADEMIEJAAR 2007-2008

KOSTEN-BATEN ANALYSE



LIJST KOSTEN EN BATEN

• Kosten: factoren die project aan

economie onttrekt• Baten: goederen/diensten die

project

aan economie toevoegt• Hele economische gemeenschap

(sociaal –

bedrijfseconomische

rentabiliteit)• Geldeenheden

1.

3



• Baten:• Oppervlakte onder vraagcurve

vb: niet-uitsluitbaar goedinterpretatie 1: p per m2, q =aantal

m2

interpretatie 2: q = dijkhoogte, p per

m

p

q

p*

q*

Consumentensur

plus

Opbrengs

ten

Betalingsbereid

heid

4



nieuw product /

kwaliteitsverbeteri

ngp

q

p*

q*1 q*2

p

q

p*1

p*2

q*1 q*2

productieverhogin

g

en prijsdaling

5



• Horizontale sommering

over deelprojecten

p

q

6



• Problemen:• hyperbolisch of lineair

(complexiteit berekening

CS)• overschattingen

(vb: Betuwelijn, cfr

prognoses)

7



p

q

p*

q*

• Kosten:• Oppervlakte onder aanbodcurve

vb: niet-rivaliserend goedinterpretatie 1: p per actie, q = aantal

acties

interpretatie 2: q = aantal mensen, p

per man Producentensurplus

Gewenste

ontvange

nsten

Totale

ontvangstens

p*

8



• Technologische evolutie –

vraagtoename• Horizontale sommering over

deelprojecten• Problemen

• hyperbolisch of

lineair

(complexiteit berekening

PS)• onderschatting kosten

9



• Bijkomende kosten en baten:• Vb: werkgelegenheid door

haveninvesteringen

Strict: ondoeltreffend

(destructie/creatie)

éénzijdig (andere sectoren

nadeel)

Praktijk: politiek enige oplossing• 3 voorwaarden:

• Fout in de economie• Algemene maatregel uitgesloten• Politiek aanvaardbaar

10



• Foutief vb:

nieuwe metrolijn – stijging

huurprijzen

lijn doet betalingsbereidheid

toenemenstijging huurprijs = extra baat

= doorschuiven baat naar woningeigenaars

nieuwe luchthaven – stijging

vervoerprijs

afstand doet betalingsbereidheid

afnemenstijging vervoerprijs = reden

= extra kost

11



REKENPRIJZEN2.• Ongeprijsde effecten• o.b.v. gedrag economische subjecten

• Impliciete prijzen: concrete situatie• Reiskosten: toegangsprijzen• Hedonische prijzen: vergelijkbare

situaties met 1 wezenlijk verschil• o.b.v. beweringen

• Stated preference: hypothetisch• Contingent valuation: rechtstreeks

vragen

12



• Wat en waarom?• Kost / baat in toekomst = nu• SW= AW(1+i)n of AW=SW/(1+i)n

• SW= W1 .(1+i)n + W2 /(1+i)n-1 +…+

Wn

/(1+i)

• AW= W1 /(1+i)1 + W2 /(1+i)2 +…+

Wn

/(1+i)n

DISCONTERING3.

13



• Intrestvoet?• Staatsobligaties

• Niet: kost voor overheid• Wel: tijdsvoorkeur belegger• Reële en netto-intrest

• Privé-vennootschappen

hoger rendement nodig, want

kapitaalvergoeding moet betaald• Persoonlijke – sociale discontovoet• Pigoviaanse discontovoet

14



• Rationaliteit: baten > kosten

• Dupuit, midden 19de eeuw• V.S., midden 20ste eeuw

p

q

p*

q*

V = MOMK

BEOORDELING INDIVIDUELE PROJECTEN4.

15



p

q

p*

q*

V = MOMK

• Optimale capaciteit / intensiteit project

16



p

q

p

q

• Uitbouw autowegennet

Baten Kosten

tol

auto’s

V=MO

V’=MO’

tol

auto’s

MK

Tijd;Brandstof en onderhoud;Ongevallen;Comfort

Onteigening;Aanleg;Onderhoud

17



p

q

MK

MK'

V'

V''

Bijkomende kosten en baten• Bijkomende werkgelegenheid =

kost• Benzinebelasting = baat• Hoge onteigeningsprijs = kosttol

auto’s

18



p

q

p

q

• Uitbouw waterwegennet

idem, maar geen bijkomend verkeer• Uitbouw metronet

Baten Kosten

V=MO

MKV’=MO’

19




kost• Hoge onteigeningsprijs = kost

p

q

MK

MK'

V'

20



• Uitbouw havens

Baten Kosten

p

q

V = MO V' = MO'

p

q

MK

21



p

q

MK

MK'

V'



22



• Uitbouw spoornet

Baten Kosten

p

q

V'

V

p

q

MK

23





p

q

MK

MK'

V'

24



• Tolheffing autowegennet

p

q

MKVpiek

Vdaluren

25



Kostprijs congestie

2.000/u 2.000/u2.000/u 2.000/u

4.000/uaanvoer aanvang

wachtrij einde

gemiddelde wachttijd

6u - 7u 2.000 0 07u - 8u 4.500 500 500/4.0008u - 9u 4.500 1.000 1.000/4.0009u - 10u 2.000 0 0

26



9.000 auto’s wachten gemiddeld 7,5 minuten9.000 x 7,5/60 = 1.125 uren

1.000 auto’s wachten gemiddeld 15 minuten1.000 x 15/60 = 125 uren

Totale wachttijd: 1.250 uren

Gemiddelde wachttijd per auto: 1.250/10.000 = 1/8 uur/auto

Kostprijs van 1 uur wachten = ¼ uurloon = ¼ 40 = 10 EURO

Weerkerende congestie kost dagelijks 1.250 x 10 = 12.500 EUROOp jaarbasis: 12.500 x 200 = 2.500.000 EURO

27



• Terugdringen milieuvervuiling

vervuiling kan, mits betaling

zowel consument als producent

p

q

AS AP

V

EP

ES

verf

verf

28



MKMB

lozing afvalstoffen

marginale baat terugdringen lozing

marginale kost terugdringen lozing

Aanpakken oorzaak, niet symptoom

resultaat beide moet =

29



VERGELIJKING PROJECTEN5.

• 2 mogelijkheden: • Uitbouw nieuwe infrastructuur• Optimalisatie bestaande

infrastructuur

(capaciteitsverschuiving:

kostenvariabilisering,

kilometerbelasting,

rekeningrijden,…;

capaciteitsverhoging: regelgeving,

virtuele capaciteit)

30



• Na selectie projecten met positief K/B-

saldo• Kies project met kleinste

terugbetaaltijd

• Kies project met hoogste interne

rentevoet

• Kies project met grootste K/B-saldo

jaar 1 jaar 2 jaar 3 jaar 4 jaar 5project 1 -10 20 0 0 -1000project 2 -10 0 20 20 20

jaar 1 jaar 2 jaar 3 jaar 4 jaar 5project 1 -1 2 0 0 0project 2 -100 180 0 0 0

KOSTEN-BATEN ANALYSE

Documents

Transcript of KOSTEN-BATEN ANALYSE