Lexik / leksik / Wortbildung/ tvorba riječi

24
Lexik / Lexik / leksik/ leksik/ Wortbildung/ Wortbildung/ tvorba riječi tvorba riječi Sprachwissenschaftliches SE (BKS) (Die nationale Sichtweise des Verhältnisses zwischen dem Bosnischen/Bosniakischen, Kroatischen und Serbischen) Pejić Ana - Maria WS 2011/12, 515.056, SE 1

description

Lexik / leksik / Wortbildung/ tvorba riječi. Englische Elemente in (Zeitungs-)Anzeigen in der kroatischen und serbischen Sprache. Purismus: Hrvatski jezik ima „razvijen samoobrambeni mehanizam koji podrazumijeva iznalaženje odgovarajućih zamjena za strane izraze“ (Badurina 2005: 3 ) - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of Lexik / leksik / Wortbildung/ tvorba riječi

Page 1: Lexik / leksik / Wortbildung/ tvorba riječi

Lexik /Lexik / leksik/leksik/ Wortbildung/Wortbildung/ tvorba riječitvorba riječi

Sprachwissenschaftliches SE (BKS) (Die nationale Sichtweise des Verhältnisses zwischen dem Bosnischen/Bosniakischen, Kroatischen und Serbischen)

Pejić Ana - Maria

WS 2011/12, 515.056, SE 1

Page 2: Lexik / leksik / Wortbildung/ tvorba riječi

Englische Elemente in (Zeitungs-)Anzeigen in der kroatischen und serbischen Sprache

Purismus: • Hrvatski jezik ima „razvijen samoobrambeni

mehanizam koji podrazumijeva iznalaženje odgovarajućih zamjena za strane izraze“ (Badurina 2005: 3)

• „Srpski je jezik s druge strane izrazito otvoren stranim utjecajima, a purizam je u srpskome slab i neučinkovit“ (Klajn 2001: 90).

2

Page 3: Lexik / leksik / Wortbildung/ tvorba riječi

5 Kategorien von Werbungen

1) Werbung in englischer Sprache

• Versace – The new fragrance for women!

• Davidoff Cool Water – The power of cool!

3

Page 4: Lexik / leksik / Wortbildung/ tvorba riječi

2) Werbung mit Elementen aus der englischen Sprache

• Novi Nivea Visage Young: Be beautiful! Čini tvoju kožu savršeno glatkom.

• Audi - ...exclusive stilski paket u crnoj boji ... dnevna svetla sa senzorom za kišu i coming/leaving funkcijom.

4

Page 5: Lexik / leksik / Wortbildung/ tvorba riječi

3) Werbung in der kroatischen Sprache in kroatischen Zeitschriften bzw. Werbung in der serbischen Sprache in serbischen Zeitschriften

• Volim te ludo! Kao Smoki Čokoladu!

• A koliko Bronhija si ti danas pojeo? Bronhi – Lakše se diše!

4) Werbung ohne Text

5

Page 6: Lexik / leksik / Wortbildung/ tvorba riječi

5) Werbung in einer vierten Sprache (in den meisten Fällen Französisch)

• Lacoste - un peu d´air sur terre.

6

Page 7: Lexik / leksik / Wortbildung/ tvorba riječi

Ergebinis Kroatisch Serbisch

Werbungen insgesamt 230 267

Werbung in englischer Sprache 31 39

Werbung mit Elementen aus der englischen Sprache

109 124

Werbung in der kroatischen Sprache in kroatischen Zeitschriften bzw. Werbung in der serbischen Sprache in serbischen Zeitschriften

74 87

Werbung ohne Text 15 15

Werbung in einer vierten Sprache 1 2

7

Page 8: Lexik / leksik / Wortbildung/ tvorba riječi

Gründe für die Anwendung von Elementen aus der englischen Sprache in Zeitschriften

• 3 Arten von Vermischung von Sprachen:

• negative: ist die Basis des Sprachpurismus und des Sprachperspektivismus und beschreibt das Mischen von Sprachen als ein Zeichen von schlechtem sprachlichem Benehmen

• neutrale: ist durch die esthetischen Kriterien motiviert und der kurzzeitigen Heranziehung der Aufmerksamkeit.

• positive: blickt auf die Mischung von Sprachen wie auf ein organisiertes Phänomen, welches die Kreativität in einer Sprache fördert.

8

Page 9: Lexik / leksik / Wortbildung/ tvorba riječi

• Bhatia folgert daraus, dass die Mischung von Sprachen(hier der englischen Sprache), dadurch motoviert wird um Kreativität in die Sprache zu bringen.

• es gibt englische Wörter, die kürzer, stimmhafter, leichter zu merken sind und mehr Aufmerksamkeit auf sich ziehen und daher den Heimischen vorgezogen werden:

Beispiele: „fit“ und „accessories“ anstatt

„u dobroj fizičkoj/t(j)elesnoj kondiciji“ und „prodav(ao)nica s(a) modnim dodacima“.

9

Page 10: Lexik / leksik / Wortbildung/ tvorba riječi

Die Standpunkte von Sprechern der kroatischen und serbischen Sprache im Hinblick auf den Einfluss des

Englischen auf ihre Sprachen

• Testpersonen: 63 Englischstudenten; 34 aus Kroatien und 29 aus Serbien.

• Ziel ist es die Tendenzen zu den Anglizismen zu untersuchen.

10

Page 11: Lexik / leksik / Wortbildung/ tvorba riječi

„Između novijih anglizama i starijih srpskih riječi dolazi do kontekstualnoga raslojavanja, pa ne zvuči prirodno upotrijebiti srpski ekvivalent za anglizam stage kada se govori o rock klubu“ (Testperson aus Srbien).

11

Page 12: Lexik / leksik / Wortbildung/ tvorba riječi

„Make up u odnosu na šminka doživljavam kao pojam koji puno više toga pokriva (obuhvaća), odnosno kao širi pojam od pojma šminka adekvatnu zamjenu za pojam make up“ (Testperon aus Kroatien).

12

Page 13: Lexik / leksik / Wortbildung/ tvorba riječi

„Anglizmi se ne smeju listom odbacivati, ali određena doza opreza (ili možda zdravog razuma) pri njihovom pozajmljivanju mora da postoji. U slučajevima kao što su tender – konkurs ili kasting – audicija, pa čak i mejkap – šminka ili stejdž – scena/bina, očigledno podvučene reči predstavljaju nešto 'specijalizovanje' (stručnije) reči. Treba, naravno, obratiti pažnju da ovo ne ode u drugu krajnost, pa da se umesto sprovođenja ili primene kaže implementacija, rezervisanja karata buking itd.“ (mada bi i ovi primjeri mogli da budu slučajevi pod 1). (Testperson aus Serbien)

13

Page 14: Lexik / leksik / Wortbildung/ tvorba riječi

Ein Denkanstoß von einer serbischen Testperson:

„Mediji, škole i fakulteti ključni su za promicanje domaćih zamjena za anglizme. Kada bi domaće zamjene bile u udžbenicima, na školskim pločama, na televiziji, radiju itd., većina bi im ispitanika bila izložena, što bi dovelo do usvajanja tih riječi i njihove uporabe među širom javnosti.“

14

Page 15: Lexik / leksik / Wortbildung/ tvorba riječi

Globalisierung und Internationalisierung in der kroatischen und serbischen Sprache

• Globalisierung: Prozess der internationalen Verbindung von Wirtschaft, Politik und Kultur

• Internationalisierung(der Sprache): Gebrauch von Lehnwörtern und das Mischen von heimischen und Fremdwörtern(Hybridisierung)

• Bei der Hybridisierung werden Sprachelemente miteinander vermischt zB: auto + mobil (gr./lat.).

15

Page 16: Lexik / leksik / Wortbildung/ tvorba riječi

sprachliche Hybride die aus Anglizismen gebildet werden:

Kroatische Bsp.: babysitter – bejbisiter > bejbisiterica

• hostess – hostesa > hostesirati

Serbische Bsp.: marketing – maketing > marketinški

• speaker – spiker > spikerka

16

Page 17: Lexik / leksik / Wortbildung/ tvorba riječi

Wörter mit heimischem Stamm und einem fremden bindenden Stamm

• afrofrizura, afroritam, afrobend, afrostil

• alkotest, alkoavantura

• crocafe, croportal, cropker

• infoblagajna, infodan, infocentar, infomaterijali

• biofarma, biopark, bioplin, biokuća

• ekohrana, ekojastuk, ekomera

• psihokutak, psihozvuk, psihošok

17

Page 18: Lexik / leksik / Wortbildung/ tvorba riječi

• „Jeste li vi već eko?“ - Präfix steht allein

• sehr häufiges Suffix ist das Wort –fest: Marijafest, Nebofest, Špancirfest, Uskrsfest, Zadarfest, Balkanfest.

18

Page 19: Lexik / leksik / Wortbildung/ tvorba riječi

Rechtschreibung

im Serbischen gibt es 2 Regeln:

a) bei einem bestimmten Akzent werden sie mit einem Bindestrich getrennt zB.: areo-klub, mikro-organizam --> zwei Akzente

b)wenn sie ihren Akzent verlieren werden sie zusammen geschrieben: autogol, mikroorganizam, autograf. --> ein Akzent

• Es ist nicht immer leicht zu bestimmen ob es einen oder zwei Akzente gibt.

im Kroatischen gibt es 3 Arten:

a) zusammen geschrieben: biosir, biogorivo, biofarma, homeolijek, autoškola, infoblagajna

b) mit Bindestrich: eko-igračka, eko-oaza

c) getrennt geschrieben: Auto Staklo, Auto Hrvatska, Auto Luka

19

Page 20: Lexik / leksik / Wortbildung/ tvorba riječi

Die kroatische und serbische Computerterminologie

Fachwörter die im Kroatischen eine eigene Bezeichnung haben sind zB:

• browser - pretražnik/prebirnik/razglednik

• computer - računalo

• server - poslužnik/poslužitelj

• link - poveznik

•  

Im Serbischen gibt es weniger eigene Bezeichnungen:

• browser - pretraživač

• computer - računar

• printer - štampač

Viele Synonyme für ein Wort, z.B.: printer – ispisivalo, pisač, pisalo, printer, štampač, tiskač, tiskalo, tiskaljka.

20

Page 21: Lexik / leksik / Wortbildung/ tvorba riječi

Englisch Kroatisch Serbisch

chatroom pričaonica/brbljaonica soba za ćaskanje

chat brbljanje ćaskanje

computer računalo računar

Internet internet Internet

Internet page internetska stranica Internet stranica

laptop prijenosno računalo leptop

provider davač/davatelj provajder

server poslužnik/poslužitelj server

site mjesto, mjestište, stranice

sajt

software programska podrška softver

21

Page 22: Lexik / leksik / Wortbildung/ tvorba riječi

Anglizismen in der kroatischen und serbischen Sprache: Ähnlichkeiten und Unterschiede

Syntagmen:

• Beispiele: beauty sleep, breaking news, coming out, fusion food, one night stand, pet sitting, pay gap...

Im Serbischen wird meistens die Orthografie übernommen:

• internet sajt, džes festival, fešn selekšn, part tajm sistem, online šoping, džangl i dram en bejs setovi ...

Syntagmen, die aus einem englischen und einem kroat./serb. Wort zusammengesetzt sind:

• Beauty stvarčice, break lopta, fashion linija, hip-hop kultura, one-man splitska tvrtka…

22

Page 23: Lexik / leksik / Wortbildung/ tvorba riječi

Bereiche in denen Anglizismen verwendet werden:

• Wirtschaft: biznis (business), keš (cash), menadžer (manager), holding kompanija (holding company), lizing (leasing), brend (brand) 

• Film: blockbuster, close-up, horror, triler

• Musik: bend, boy bend, hit, jazz, CD, frontmen, hard rok, pank, roker, singl, unplugged izdanje

• Medien: Big Brother, copywriter, gossip rubrika, intervju, rality show, talk show, kviz

• Mode: casual kolekcija, fashion linija, retro look, second-hand krpe, top vizažist, trendsetter, trendi

• Computertechnologie: chat, internet stranice, web stranice, ADSL, blekberi, klik, tač-skrin, sajt

• Lebensstil: biti u bedu, fitness centar, pilates, water klub, wellness i spa centri, wellness tretmani

• Sport: break, gol, golf, trening, vaterpol, skejtati

23

Page 24: Lexik / leksik / Wortbildung/ tvorba riječi

DANKE FÜR DIE AUFMERKSAMKEIT!

24