Talk

04

Talk

หนวยงานทมบทบาทส�าคญ ในการขบเคลอนแผน

แมบทดงกลาว คอ ส�านกโลจสตกส กรมอตสาหกรรมพนฐานและการเหมองแร (กพร.) กระทรวงอตสาหกรรม ภายใตการดแลของ “คณอนงค ไพจตรประภาภรณ” ผอ�านวยการหญงเกงอกทานหนง

เพอเปนการตดตามความคบหนาและน�าเสนอถงแผนด�าเนนการตาง ๆ ทจะชวยยกเครองเรองโลจสตกสใหกบผประ-กอบการไทย i-Talk เราจงจะพาทานผอานไปพดคยกบ คณอนงค ไพจตรประภาภรณ ผอ�านวยการส�านกโลจสตกส

▲

กองบรรณาธการ

ผอ.อนงค เปดประเดนการพดคยถงบทบาทและภารกจของส�านกโลจสตกสวา เดมส�านกแหงนกอตงเปนการภายในเมอประมาณ ป พ.ศ.2549 ตอมาไดรบการยกระดบใหจดตงเปนส�านกโลจสตกสอยางเปนทางการเมอป พ.ศ.2551 เพอท�าหนาทเรงรดพฒนาระบบโลจสตกสอตสาหกรรมใหมขดความสามารถทางการแขงขนอยางตอเนองจนถงปจจบน

“ภารกจของส�านกโลจสตกส ครอบ-คลมถงงานดานการวางนโยบายในดาน โลจสตกสเพอใหสอดรบกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต การศกษาวจย

คณอนงค ไพจตรประภาภรณ ผอ�ำนวยกำรส�ำนกโลจสตกส

กรมอตสำหกรรมพนฐำน และกำรเหมองแร กระทรวงอตสำหกรรม

ขบเคลอนมาไดเกอบจะครงทางแลว ส�าหรบแผนแมบทการพฒนาระบบโลจสตกสอตสาหกรรม (พ.ศ.

2555-2559) ทมงเนนสงเสรมและสนบสนนผประกอบการไทยใหมขดความสามารถทางการแขงขน

โดยเปาหมายส�าคญของแผนนคอ สรางความเปนมออาชพในการจดการโลจสตกสของผประกอบการภาค

อตสาหกรรม และเพมประสทธภาพและความสามารถในการแขงขนระดบโซอปทานของภาคอตสาหกรรมไทย

สองแผนแมบทฯยกเครองระบบโลจสตกสอตสำหกรรมรบเออซ

5 Talk 05

August-September 2014, Vol.41 No.236

เพอใหเกดความเชอมโยงของแตละภาคสวน การพฒนาประสทธภาพขององคกรทาง ดานโลจสตกส และการเปนศนยขอมลทาง ดานโลจสตกส” ผอ.อนงค กลาว

สมรรถนะโลจสตกสไทย

เมอถามถงขดความสามารถทางการแขงขนดานโลจสตกสของประเทศไทยในปจจบนเปนอยางไรเมอเปรยบเทยบกบนานาอารยประเทศ ผอ.อนงค ใหขอมลทนาสนใจวา หากพจารณาภาพรวมระดบโลกจากรายงานการจดล�าดบประสทธภาพการด�าเนนงานดานโลจสตกสของประเทศตาง ๆ ทวโลก (Global Logistics Performance Index Ranking: LPI) โดยธนาคารโลก (World Bank) ทไดจดท�าจากผลการส�ารวจแบบสอบถามผใหบรการโลจสตกสนานา-ชาตทท�าธรกจในประเทศตาง ๆ ถงความคดเหนเกยวกบความสามารถในประเทศนน ๆ ใน 6 มต ไดแก

1. ประสทธภาพในการด�าเนนงานพธการตาง ๆ ของศลกากร

2. คณภาพโครงสรางพนฐานและเทคโนโลยสารสนเทศ

3. ความง ายในการจดการการขนสงทางเรอระหวางประเทศ

4. ความสามารถของอตสาหกรรมโลจสตกสในประเทศ

5. ความสามารถในการสบคนสนคาระหวางมการขนสงทางเรอ

6. การสงสนคาถงทหมายตรงเวลาพบวา ผลการจดล�าดบลาสดประจ�า

ป พ.ศ.2557 จาก 160 ประเทศ ประเทศไทยไดรบการจดใหอย ในล�าดบท 35 และมคะแนนรวมท 3.34 (จากคะแนนเตม 5) ขยบขนจากรายงานฉบบป พ.ศ.2555 ทไทยอยในล�าดบท 38 ดวยคะแนน 3.18

ในขณะทผ น�าดานโลจสตกสของภมภาคอาเซยน อาท สงคโปร อยในล�าดบท 5 (คะแนน 4.0) สวนประเทศเพอนบานอยางมาเลเซยอยในล�าดบท 25 (คะแนน 3.59) และเวยดนามอยในล�าดบท 48 คะแนน (3.15) โดยสงทประเทศไทยตองเรงปรบปรง

คอ ประสทธภาพการด�าเนนการดานศลกากร และสมรรถนะของผใหบรการโลจสตกส

หากมองในระดบประเทศจะพบวา ประสทธภาพการจดการโลจสตกสมแนวโนมทด ขน โดยพจารณาจากรายงานผลการศกษาของส�านกงานคณะกรรมการพฒนา-การเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สคช.) วเคราะหวา สดสวนตนทนโลจสตกสตอจดพของไทยมแนวโนมลดลงอยางตอเนอง โดยในป พ.ศ.2555 ไทยมสดสวนตนทนโลจส- ตกสตอจดพ 14.3 เปอรเซนต (ป พ.ศ.2554 อยท 14.7 เปอรเซนต ป พ.ศ.2553 อยท 15.2 เปอร-เซนต) แบงเปนตนทนขนสง 7.1 เปอรเซนต การเกบรกษาสนคาคงคลง 5.9 เปอร เซนต และการบรหารจดการ 1.3 เปอรเซนต

เมอพจารณาเฉพาะตนทนโลจสตกสตอยอดขายของภาคอตสาหกรรม ป พ.ศ.2555 ลดลงเหลอ 8.93 เปอรเซนต และในป พ.ศ.2556 (ขณะนอยระหวางการรวบรวมขอมล) คาดวาจะลงลงเหลอ 8 เปอรเซนต โดยตนทนขนสงมคาต�าเพยง 1.97 เปอรเซนต การบรหารจดการ 0.79 เปอรเซนต ขณะทมตนทนการเกบรกษาสนคาคงคลงยงมคาสงอยถง 6.17 เปอรเซนต

“หากมองภาพรวมตนทนโลจสตกสตอจดพ พบวา ตนทนขนสงมคาสงทสด แตหากมองตนทนโลจสตกสตอยอดขาย ของภาคอตสาหกรรมกลบพบวา ตนทนการเกบรกษาสนคาเปนตนทนสงทสดส�าหรบอตสาหกรรมการผลต ดงนนกระทรวงอตสาหกรรมจงมงเปาไปทการลดตนทนดานนเปนหลกกอน”

เพอใหเหนภาพในรายกลมอตสาห-กรรม อนจะน�าไปสการสงเสรมสนบสนนไดอยางตรงจด ส�านกโลจสตกสไดท�าการส�ารวจพบวา ม 6 กลมอตสาหกรรมทมตนทนดานสนคาคงคลงสง ไดแก อตสาหกรรมอาหาร ยานยนต ไฟฟาและอเลกทรอนกส ปโตรเคมและพลาสตก สงทอเครองน งห ม และยางพารา โดยส�านกโลจสตกสจะเนนการ

Talk

06

Talk

ท�างานรวมกนกบ 6 กลมอตสาหกรรมน เบองตนมการสงผเชยวชาญเขาไปท�าหนาทวนจฉยปญหา วางแผน และการน�าเทคโน- โลยและนวตกรรมใหม ๆ เขาไปชวยในการบรหารจดการโลจสตกสภายในองคกร

ยทธศำสตรกำรพฒนำโลจสตกส

อตสำหกรรม

ส�าหรบยทธศาสตรการด�าเนนงานตามแผนแมบทดงกลาว ประกอบดวย 3 ประเดนหลก คอ

1. การพฒนาประสทธภาพการจดการโลจสตกสขององคกร (Business Firm) ทงในดานการบรหารจดการ (management) เทคโนโลยสารสนเทศ (technology) บคลากร (personal) และการพฒนาอยางตอเนองดวยเครองมอตาง ๆ (enhancing tools) เพอใหองคกรมการพฒนาประสทธภาพการ จดการโลจสตกสในการผลต

2. การพฒนาความรวมมอในระดบโซอปทาน (supply chain) ทสามารถ บรณาการและเชอมโยงขอมลและกจกรรมจากอตสาหกรรมตนน�า (upstream) สกลางน�า (middle stream) และปลายน�า (down-stream) ไดอยางมประสทธภาพ ประหยด รวดเรว และตรงตามความตองการของผใชในทกระดบ ทงการรวมมอทางกายภาพ (phy-

sical link collaboration) และดานขอมล (Information link & share) ตลอดจนการปรบจงหวะและสรางมาตรฐานระบบการด�าเนนงานทเปนสากลในโซอปทาน (align-ment & standardization) ใหสอดรบกนและเกดความเชอมนได

3. การสงเสรมใหเกดปจจยแวด-ลอมทเออตอการประกอบธรกจของภาคอตสาหกรรม (enabling factor) ซงเปนปจจยสนบสนนภายนอก เชน ความเขมแขงของภาคเกษตรกรรมและวสาหกจขนาดกลาง

และขนาดยอม (upstream agriculture & SMEs) การสรางสงอ�านวยความสะดวกและโครงสรางตาง ๆ รวมทงการใชมาตรการความตกลงยอมรบรวมกบตางประเทศและการปรบปรงกฎระเบยบ (infrastructure & regulator) ตลอดจนการสงเสรมการใชบรการของผใหบรการโลจสตกส (logistics service provider) รวมถงมาตรการสงเสรมการลงทนตาง ๆ

“ในบรรดายทธศาสตรทง 3 ประเดนหลก สงทส�านกโลจสตกสใหความส�าคญทสดอยในขณะน คอ การพฒนาประสทธภาพการจดการโลจสตกสขององคกร (Business Firm) เพอใหผประกอบการแขงแรง โดยน�าเครองมอตาง ๆ เขาไปใหการชวยเหลอ ผานการประสานความรวมมอกบหนวยงานตาง ๆ ทเกยวของ โดยในปงบประมาณ 2557 ส�านกโลจสตกสไดรบงบประมาณ 147 ลานบาท ส�าหรบขบเคลอนโครงการ” ผอ.อนงค ใหขอมล

เทคโนโลยและนวตกรรมชวยลดตนทน

โลจสตกสไดอยำงไร

ปจจบนระบบเทคโนโลยสารสนเทศไดเขามามบทบาทในสวนงานตาง ๆ ท เกยวของกบโลจสตกส โดยมการน�าระบบเทคโนโลยสารสนเทศเขามาประยกตใชในการจดสรรใหปจจยตาง ๆ เขามาสการผลต และน�าสนคาไปสงถงมอลกคา ท�าใหการตดตอและจดสงสนคาเปนไปดวยความสะดวก รวดเรว ประหยดคาขนสงและเกดความผดพลาดนอยทสด และทส�าคญเทคโนโลยสารสนเทศยงชวยใหการท�างานประสานกนไดงาย และเชอมโยงกนไดทงระบบ รวมทงยงสามารถรองรบงานทางดานตดตามและตรวจสอบยอนกลบได โดยทางส�านกโลจสตกสมโครงการตาง ๆ เพอสงเสรมระบบเทคโนโลยสารสนเทศใหกบผประกอบ-การ ไดแก

1. โครงการสงเสรมการประยกตใชระบบเทคโนโลยสารสนเทศ (ERP) ในการจดการและบรณาการขอมลเพอสรางขดความสามารถทางการแขงขนในระดบสากล

7 Talk 07

August-September 2014, Vol.41 No.236

2. โครงการสงเสรมการใชระบบเทคโนโลยสารสนเทศเพอการเชอมโยงธรกรรมระหวางองคกรในโซอปทานเปาหมาย (XML)

3. โครงการสงเสรมการใชและเชอมโยงระบบ Backhauling เพอลดสดสวนการวงรถเทยวเปลา

4. โครงการพฒนาและยกระดบความน า เช อ ถอ ดานสขอนามยของสนค า

อตสาหกรรม เพอการสงมอบในตลาดเอเชยและสหภาพยโรป

โดยประยกตใชเทคโนโลยสารสน-เทศในการเชอมโยงระบบตดตามและตรวจสอบยอนกลบ (traceabi-lity)

5. โครงการสงเสรมการใชระบบเทคโนโลยสารสนเทศสนบ- สนนงานทางดาน DRP, WMS เพอส ง เสรมและพฒนาให สถาน-ประกอบการภาคอตสาหกรรมน�าระบบไอทเขามาชวยในการวางแผน กระจายสนคาและวตถดบ รวมทง

การบรหารจดการคลงสนคา6 . โครงการ

พฒนาศนยบรการโลจสตกสส�าหรบการใชงานเหลก

และวสดกอนสรางอน ๆ ในอตสาหกรรม

กอสร าง โดยระบบการรวมซอรวมขายออนไลน

7. ดแล ปรบปรง และพฒนาเพมเตมระบบออกใบอนญาตสงแรออกนอก ราชอาณาจกร และใบอนญาตน�าแรเขาในราชอาณาจกร โดยการเชอมโยงระบบ Na-tional Single Window

8. พฒนาระบบการออกหนงสอรบรองการน�าเข าอเลกทรอนกสแบบไร กระดาษส�าหรบอตสาหกรรมไฟฟาและอเลกทรอนกสเพอรองรบการเชอมโยงระบบ National Single Window

“เรามงเนนท�างานรวมกบผประกอบ-การในระดบกลาง (M) เปนกลมแรก เนองจากเปนกล มทมความพรอมทงดานบคลากร และงบประมาณ และพรอมจะขบเคลอนกจกรรมและโครงการตางใหบรรลผลส�าเรจ และพรอมทจะขยายผลเปนตนแบบใหกบ ผประกอบการรายอน ๆ ได”

เตรยมพรอมอตสำหกรรมรบมอกบกำร

เปลยนแปลง

นอกจากโครงการทเกยวกบการน�าระบบไอทมาชวยในการจดการระบบโลจส-ตกสภายในองคกรแลว ผอ.อนงค ยงกลาวถงโครงการสงเสรมมาตรฐาน ISO 28000 หรอ BCM (Business Continuity Manage-ment) ในซพพลายเชนภาคอตสาหกรรม เพอรองรบความเสยงและความไมแนนอนทงจากภยธรรมชาตและการกอการราย โดยตง

Talk

08

Talk

เปาอตสาหกรรมสงออกสามารถเพมความปลอดภยและสรางความเชอมนในการด�าเนนธรกจไดไมนอยกวา 10 เปอรเซนต

เนองจากปจจบนการบรหารจดการความเสยง (ISO 28000) ก�าลงเปนทสนใจขององคกรธรกจขนาดใหญ จากเหตการณภยพบต แผนดนไหวทล�าปางและเชยงราย ตลอดจนเหตการณบานเมองในปจจบน ยงเปนการตอกย�าถงความส�าคญและจ�าเปนทองคกรธรกจทตองน�าระบบการบรหารจดการความเสยงมาใชในองคกร และจากการศกษาจากประเทศทมความเสยงดานภยพบตสง เชน ญปนและไตหวน ทมการน�ามาตรฐานการบรหารจดการความเสยงไปปรบใชกบองคกรอยางจรงจง นอกจากจะน�าไปปฏบตภายในองคกรแลว ยงขยายขอบ-ขายไปยงคคาในซพพลายเชนดวย เพราะประโยชนทไดรบมความชดเจน โดยเฉพาะกบสนคาสงออก ทชวยเพมความเชอมนใหกบลกคาทงทางดานความปลอดภยและความนาเชอถอ (safety and reliability) มากยงขน

“โครงการสงเสรมมาตรฐาน ISO 28000 ด�าเนนการเขาสปท 3 แลว โดยมสถาบนรบรองมาตรฐานไอเอสโอ (MASCI) เปนหนวยรวมด�าเนนการ ปจจบนเรมม

ผประกอบการหลายรายแจงความประสงคขอสมครเขารวมโครงการ ทงผประกอบการรายใหมและประกอบการคคาทอยในซพ-พลายเชนของบรษททเคยเขารวมโครงการปกอน ๆ ซงทงหมดใหขอมลวาไดรบแรงผลกดนทงจากสถานการณในประเทศและตางประเทศ รวมทงจากลกคาทใหความส�าคญเพมขนมาในเรองการบรหารจดการความเสยงและความปลอดภยในซพพลายเชน”

กำรขยำยผล

เนองจากรปแบบการท�างานของ ส�านกโลจสตกส เปนไปในลกษณะการเขาไป

เปนพเลยง (mentor) ทจะคอยใหค�าปรกษา ใหไอเดย และชวยเหลอใหผประกอบการสามารถน�าเครองมอทางการบรหารจดการตาง ๆ และเทคโนโลยเขาไปชวยใหเกดการลดตนทนดานโลจสตกสไดอยางแทจรง เมอเกดกรณศกษาทประสบความส�าเรจเกดขน จะถกบนทกลงในหนงสอเพอถายทอดเปนองคความรใหกบผประกอบการอน ๆ ไดเรยนรตอไป

ผลจากการด�าเนนงานพฒนาระบบโลจสตกสอตสาหกรรมของส�านกโลจสตกส ทครอบคลมทงการปรบปรงประสทธภาพ โลจสตกสภายในองคกร การเชอมโยงระหวางองคกรตลอดหวงโซอปทาน การสร างป จจยท เออต อการสนบสนนการประกอบธรกจภาคอตสาหกรรม และการพฒนาขดความสามารถทางดานโลจสตกสทเนนการลดปรมาณสนคาคงคลง เพอใหเกดความพรอมและคลองตวในการท�าธรกจ เหนไดชดถงผลดทเกดขนอยางเปนรปธรรม นนคอ ตนทนโลจสตกสตอยอดขายปรบลดลงอยางตอเนอง ขณะทภาคอตสาหกรรมม แนวโนมการเตบโต จากการทผประกอบการมการบรหารจดการโลจสตกสภายในองคกรทดขน และเขาใจถงแกนแทของโลจสตกส วา เปนการบรหารจดการกระบวนการทงหมดตงแตการสงซอวตถดบ การผลต จนกระทงกระบวนการสงสนคาถงมอผบรโภค ดงนนการพฒนาระบบโลจสตกสจงมสวนส�าคญตอประสทธภาพในการด�าเนนงานของภาคธรกจทจะกอใหเกดสภาพคลองทางการเงน เพมความนาเชอถอใหกบธรกจ และชวยเพมขดความสามารถทางการแขงขนในวนนและในอนาคต