TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

38
TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und Rechnerverbund Verteilte Systeme Prof. Dr. Stefan Fischer Kapitel 6: Standard-Internetanwendungen

Transcript of TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Page 1: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

TU

Bra

unsc

hwei

gIn

stitu

t für

Bet

riebs

syst

eme

und

Rec

hner

verb

und

Ver

teilt

e S

yste

me

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

er

Kap

itel

6:

Sta

nd

ard

-In

tern

etan

wen

du

ng

en

Page 2: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

2

Übe

rblic

k

•S

tand

arda

nwen

dung

en im

Inte

rnet

–H

TT

P: H

yper

text

Tra

nspo

rt P

roto

col

–S

MT

P u

nd P

OP

3: S

impl

e M

ail T

rans

fer

Pro

toco

lun

d P

ost O

ffice

Pro

toco

l–

FT

P: F

ile T

rans

fer

Pro

toco

l

•W

eb-A

nwen

dung

en

Page 3: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

3

Sta

ndar

danw

endu

ngen

•Im

Inte

rnet

gib

t es

eine

Rei

he v

on

Sta

ndar

dpro

toko

llen

und

–anw

endu

ngen

zur

E

rledi

gung

rel

ativ

gen

eris

cher

und

häu

fig

wie

derk

ehre

nder

Auf

gabe

n.•

Die

Impl

emen

tieru

ng d

iese

r A

nwen

dung

set

zt

jew

eils

auf

der

Soc

ket-

Sch

nitts

telle

auf

.•

Die

ses

Kap

itel z

eigt

ein

ige

dies

er

Anw

endu

ngen

.

Page 4: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

4

Wo

wir

sind

Net

wor

kIP

OS

kern

el

TC

PT

rans

port

UD

P

App

licat

ion

Pro

gram

min

g In

terf

ace

(AP

I)

Use

rsp

ace

App

licat

ion

prot

ocol

s: D

NS,

HT

TP

, FT

P, S

MT

P, T

elne

t, ..

.

Web

bro

wse

r,e-

mai

l, ...

Oth

er u

ser

appl

icat

ions

App

licat

ions

Page 5: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

5

HT

TP

Clie

nt

TC

P

HT

TP

WW

W b

row

ser

(Net

scap

e, ..

.)

Serv

er

WW

W s

erve

r(A

pach

e, ..

.)

TC

P

HT

TP

Por

t 80

HT

TP:

Hyp

erT

extT

rans

fer

Prot

ocol

Wor

ld-W

ide

Web

pro

toco

lsei

t 199

0.

Akt

uelle

Ver

sion

: HT

TP/

1.1,

RFC

261

6 (1

999)

.

Res

pons

e: f

ile.h

tml c

onte

nts

Req

uest

: G

ET

htt

p://f

rees

oft.o

rg/p

ath/

file

.htm

l

TC

P c

on

nec

tio

n

Page 6: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

6

Iden

tifik

atio

n vo

n R

esso

urce

n

•U

RI:

Uni

vers

al R

esou

rce

Iden

tifie

r–

Ein

Str

ing,

der

ein

e R

esso

urce

im N

etz

iden

tifiz

iert

, ohn

e au

f di

e Z

ugrif

fsar

t ein

zuge

hen

–W

ird z

ur Z

eit h

eftig

dis

kutie

rt, s

. auc

h K

apite

l 7 z

u N

ame

Ser

vice

•U

RL:

Uni

form

Res

ourc

e Lo

cato

r–

UR

Ls s

ind

eine

Unt

erm

enge

der

UR

Is–

Ein

e U

RL

iden

tifiz

iert

ein

deut

ig e

in D

okum

ent i

m W

WW

, auf

da

s z.

B. ü

ber

HT

TP

zug

egrif

fen

wird

.–

UR

Ls h

aben

ein

e fe

ste

Syn

tax,

die

das

Zug

riffs

prot

okol

lund

de

n O

rtim

Net

z id

entif

izie

ren.

–D

efin

iert

zue

rst i

n R

FC

173

8, e

rwei

tert

in R

FC

1808

,R

FC

2368

, RF

C23

96–

Kom

prom

iss

zwis

chen

Adr

esse

und

Nam

e–

Pro

blem

?

Page 7: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

7

Bei

spie

le fü

r U

RLs

teln

et://

ww

w.w

3.or

g:80

Rem

ote

Logi

nte

lnet

mai

lto:s

tefa

n.fis

cher

@tu

-bs.

deS

ende

n vo

n E

mai

lm

ailto

New

s:co

mp.

os.m

inix

New

sgru

ppe

New

s

/etc

/.pas

swd

Loka

le D

atei

File

ftp://

ftp.c

s.vu

.nl/p

ub/m

inix

/RE

AD

ME

ftp://

fisch

er:d

umm

y@lo

calh

ost/t

est/f

ile(s

. R

FC

239

6, A

bsch

nitt

3.2.

2)

FT

Pftp

http

://w

ww

.tu-b

s.de

http

://lo

calh

ost:8

080/

serv

let/t

est

Hyp

erte

xtht

tp

Bei

spie

leV

erw

endu

ngN

ame

Page 8: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

8

For

mat

des

HT

TP

Req

uest

<m

etho

d> <

reso

urce

iden

tifi

er>

<H

TT

P v

ersi

on>

<C

R-L

F>

[<H

eade

r> :

<va

lue>

] <

CR

-LF

>...

[<H

eade

r> :

<va

lue>

] <

CR

-LF

>

blan

k lin

e

<CR

-LF

>

[E

ntit

y bo

dy]

HT

TP

Req

uest

for

mat

Req

uest

line

Req

uest

hea

der

fie

lds

Ent

ity

body

HT

TP

Req

uest

exa

mpl

e

End

of

head

er

Req

uest

line

Req

uest

hea

der

fie

lds

No

body

End

of

head

er

GE

T /

path

/file

.htm

l H

TT

P/1

.0 A

ccep

t: im

age/

gif,

imag

e/x-

xbit

map

, im

age/

jpeg

, im

age/

pjp

Acc

ept-

enco

ding

: gz

ip A

ccep

t-la

ngua

ge:

en A

ccep

t-ch

arse

t: is

o-88

59-1

,*,u

tf-8

Con

nect

ion:

Kee

p-A

live

Use

r-ag

ent:

Moz

illa

/4.6

1 [e

n] (

Win

95; I

) H

ost:

172

.16.

10.2

6

Page 9: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

9

Met

hode

n de

s H

TT

P R

eque

st

Met

hod

Des

crip

tion

G

ET

R

etri

eve

the

info

rmat

ion

iden

tifi

ed b

y th

e U

RI

(Uni

que

Res

ourc

e id

enti

fier

).

HE

AD

R

etri

eve

HT

TP

res

pons

e he

ader

for

the

spe

cifi

ed U

RI,

wit

hout

the

co

nten

ts (

sam

e he

ader

as

for

GE

T m

etho

d).

Use

d to

che

ck h

yper

text

link

s fo

r va

lidit

y, a

cces

sibi

lity,

and

rec

ent

mod

ific

atio

n.

PO

ST

Pas

s en

clos

ed e

ntit

y to

be

proc

esse

d by

the

res

ourc

e id

enti

fied

by

the

UR

I.

Use

d fo

r an

nota

ting

res

ourc

es, p

osti

ng a

mes

sage

to

a ne

wsg

roup

or

mai

ling

list,

pro

vidi

ng a

dat

a bl

ock

(e.g

., in

tera

ctiv

e fo

rm)

to a

da

ta-h

andl

ing

proc

ess.

P

UT

P

ass

encl

osed

ent

ity

to b

e st

ored

und

er t

he s

peci

fied

UR

I.

Use

d to

cre

ate/

mod

ify

docu

men

ts.

DE

LE

TE

D

elet

e th

e re

sour

ce id

enti

fied

by

the

UR

I.

TR

AC

E

Use

d fo

r di

agno

stic

tes

ts.

Page 10: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

10

For

mat

der

HT

TP

Res

pons

e

<HT

TP

ver

sion

> <r

espo

nse

stat

us>

[<ex

plan

atio

n>]

<C

R-L

F>

[<H

eade

r> :

<val

ue>]

<C

R-L

F>

... [

<Hea

der>

: <v

alue

>] <

CR

-LF

>

blan

k lin

e

<CR

-LF

>

[E

ntit

y bo

dy]

HT

TP

Res

pons

e fo

rmat

Sta

tus

line

Res

pons

e/E

ntit

y h

eade

r fi

elds

Ent

ity

body

HT

TP

Res

pons

e ex

ampl

e (f

or a

GE

T r

eque

st)

End

of

head

er

Sta

tus

line

Res

pons

e/E

ntit

y h

eade

r fi

elds

File

con

tent

s

End

of

head

er

HT

TP

/1.1

200

( O

K )

Dat

e: S

un, 0

7 N

ov 1

999

14:1

2:40

GM

T S

erve

r: A

pach

e/1.

3.6

(Win

32)

Las

t-m

odif

ied:

Thu

, 07

Oct

199

9 14

:50:

00 G

MT

Acc

ept-

rang

es:

byte

s C

onte

nt-l

engt

h: 1

673

Con

tent

-typ

e: T

EX

T/H

TM

L C

onne

ctio

n: K

eep-

Aliv

e

<H

TM

L>

<T

ITL

E>

Tes

t Pag

e fo

r St

udyi

ng th

e H

TT

P P

roto

col <

/TIT

LE

>...

</H

TM

L>

Page 11: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

11

Sta

tus

Cod

es d

er H

TT

P R

espo

nse

Cod

eD

escr

ipti

on1x

xIn

form

atio

nal.

100

Con

tinu

e; 1

01 S

wit

chin

g P

roto

cols

; ...

2xx

Succ

essf

ul.

200

OK

; 201

Cre

ated

; 20

2 A

ccep

ted;

...

3xx

Red

irec

tion

.30

0 M

ulti

ple

Cho

ices

; 301

Mov

ed P

erm

anen

tly;

...

4xx

Clie

nt E

rror

.40

0 B

ad R

eque

st;

401

Una

utho

rize

d; ..

.5x

xSe

rver

Err

or.

500

Inte

rnal

Ser

ver

Err

or; 5

01 N

ot I

mpl

emen

ted;

...

Page 12: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

12

Bei

spie

l ein

er H

TT

P (

1.1)

Ses

sion

Use

rU

ser

WW

W s

erve

rW

WW

ser

ver

WW

W c

lient

WW

W c

lient

TC

PT

CP

TC

PT

CP

Ope

n w

eb p

age:

ht

tp:/

/... /

file

1.ht

ml

Ope

n w

eb p

age:

ht

tp:/

/... /

file

1.ht

ml

HT

TP

Res

pons

e: 2

00 (

OK

)co

nten

ts o

f im

age.

gif

HT

TP

Res

pons

e: 2

00 (

OK

)co

nten

ts o

f im

age.

gif

TC

P c

onne

ctio

n se

tup:

clie

nt p

ort

X, s

erve

r po

rt 8

0T

CP

con

nect

ion

setu

p: c

lient

por

t X

, ser

ver

port

80

HT

TP

Req

uest

: G

ET

/im

age.

gif

HT

TP

Req

uest

: G

ET

/im

age.

gif

file

1.ht

ml h

asa

refe

renc

e of

fi

le im

age.

gif

HT

TP

Res

pons

e: 2

00 (

OK

)co

nten

ts o

f fi

le1.

htm

lH

TT

P R

espo

nse:

200

(O

K)

cont

ents

of

file

1.ht

ml

HT

TP

Req

uest

: G

ET

/file

1.ht

ml

HT

TP

Req

uest

: G

ET

/file

1.ht

ml

TC

P c

onne

ctio

ns c

lose

TC

P c

onne

ctio

ns c

lose

Clic

k on

hyp

erlin

k:

http

://..

. /fi

le2.

htm

lC

lick

on h

yper

link:

ht

tp:/

/... /

file

2.ht

ml

HT

TP

Res

pons

e: 2

00 (

OK

)co

nten

ts o

f fi

le2.

htm

lH

TT

P R

espo

nse:

200

(O

K)

cont

ents

of

file

2.ht

ml

HT

TP

Req

uest

: G

ET

/file

2.ht

ml

HT

TP

Req

uest

: G

ET

/file

2.ht

ml

TC

P-V

erbi

ndun

gen

über

daue

rn H

TT

P r

eque

sts

und

könn

en f

ür m

ehre

re A

nfra

gen

verw

ende

t wer

den

Meh

rere

TC

P-V

erbi

ndun

gen

könn

en p

aral

lel v

erw

ende

t wer

den.

Page 13: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

13

HT

TP

Bas

ic A

uthe

ntic

atio

n

•E

s is

t mög

lich,

Web

seite

n m

it ei

nem

U

sern

amen

und

Pas

swor

t zu

schü

tzen

–us

er:p

ass

wer

den

Bas

e64

kodi

ert v

ersc

hick

t

Req

uest

:G

ET

/pro

tect

ed/f

ile.h

tml

Bro

wse

rS

erve

r

Res

pons

e: f

ile.h

tml c

onte

nts

Res

pons

e:H

TT

P 4

01 u

naut

hori

zed

Req

uest

:A

utho

riza

tion

: Bas

ic s

r34E

RH

e45r

HrZ

WG

ET

/pro

tect

ed/f

ile.h

tml

Page 14: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

14

HT

TP

S

•S

iche

res

HT

TP

funk

tioni

ert w

ie H

TT

P–

Ver

schl

üsse

lung

mit

Trip

leD

ES

–V

orhe

riger

Aus

taus

ch d

es D

ES

Sch

lüss

els

über

P

ublic

Key

Ver

schl

üsse

lung

Clie

nt

SSL

HT

TP

S

WW

W b

row

ser

(Net

scap

e, ..

.)

Serv

er

WW

W s

erve

r(A

pach

e, ..

.)

TC

P

HT

TP

S

Por

t 443

TC

P

SSL

Page 15: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

15

Sic

herh

eit

•D

ie K

ombi

natio

n vo

n A

uthe

ntic

atio

nun

d H

TT

PS

sch

ützt

vor

–M

ithör

en d

er N

achr

icht

en–

Unb

efug

tem

Zug

riff a

uf d

ie R

esso

urce

n

•E

infa

che

und

trot

zdem

mäc

htig

e K

ombi

natio

n

Page 16: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

16

Ele

ktro

nisc

he P

ost

Arc

hite

ktur

des

Int

erne

t-M

ail-

Sys

tem

sM

ail U

ser

Age

nt (

MU

A)

zur

Inte

rakt

ion

mit

dem

B

enut

zer

Mai

l Tra

nsfe

r A

gent

(M

TA

) zu

r W

eite

rlei

tung

von

N

achr

icht

en.

Rel

ayM

TA

Loc

al M

TA

Use

r ag

ent

Wor

ksta

tion

Rel

ay M

TA

Rel

ay M

TA

Loc

al M

TA

Use

r ag

ent

Mai

lbox

es

Mai

l que

ueM

ail q

ueue

Wor

ksta

tion

Mai

l exc

hang

e(m

ail s

erve

r)

dom

ain_

1do

mai

n_2

Mai

l que

ueM

ail q

ueue

Mai

lbox

es

Mai

ltr

ansf

erpr

otoc

ols

Mai

ltr

ansf

erpr

otoc

ols

Mai

ltr

ansf

erpr

otoc

ols

Mai

l exc

hang

e(m

ail s

erve

r)

Page 17: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

17

Sta

ndar

ds fü

r In

tern

et E

mai

l

Form

at v

on E

mai

lsH

eade

r: R

FC 8

22 (

1982

).

Inha

lt: M

IME

(M

ultip

urpo

se I

nter

net M

ail E

xten

sion

s). R

FC

1341

, 152

1, 1

522,

...

Prot

okol

le z

ur M

ail-

Übe

rtra

gung

Send

en u

nd W

eite

rlei

ten.

Zw

isch

en M

TA

s.SM

TP:

Sim

ple

Mai

l Tra

nsfe

r Pr

otoc

ol. R

FC 8

21 (

1982

).M

ail a

bruf

en.Z

wis

chen

loka

lem

MT

A u

nd M

ail R

elay

(=

M

ail S

erve

r).

POP3

: Pos

t Off

ice

Prot

ocol

. RFC

122

5 (1

991)

.IM

AP4

: Int

erne

t Mes

sage

Acc

ess

Prot

ocol

. RFC

206

0 (1

996)

.

Page 18: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

18

For

mat

von

Em

ails

Ret

urn-

Pat

h: <

jim

@el

c.fr

>R

ecei

ved:

fro

m f

irst

.elc

.fr

(roo

t@fi

rst.e

lc.f

r [1

51.8

5.25

4.43

])

by

alix

.int.f

r (8

.8.8

/jtpd

a-5.

3) w

ith E

SMT

P id

RA

A23

346

f

or <

tom

@in

t.fr>

; Fri

, 16

Oct

199

8 17

:04:

01 +

0200

(M

ET

DST

)R

ecei

ved:

fro

m e

lc.f

r (j

im@

iris

.elc

.fr

[151

.85.

43.1

3])

b

y fi

rst.e

lc.f

r (8

.8.5

/8.8

.0)

with

ESM

TP

id Q

AA

1573

5;

Fri

, 16

Oct

199

8 16

:48:

48 +

0300

Mes

sage

-Id:

<19

9810

1613

56.Q

AA

0850

2@el

c.fr

>F

rom

: Ji

m S

mith

<ji

m@

elc.

fr>

To:

tom

@in

t.fr

Cc:

sam

@el

c.fr

Subj

ect:

Im

port

ant n

ews

Dat

e: F

ri, 1

6 O

ct 1

998

16:5

6:40

+03

00 (

EE

T D

ST

)X

-Mai

ler:

EL

M [

vers

ion

2.4

PL23

]M

IME

-Ver

sion

: 1.0

Con

tent

-Typ

e: te

xt/p

lain

; cha

rset

=U

S-A

SCII

Con

tent

-Tra

nsfe

r-E

ncod

ing:

7bi

tC

onte

nt-L

engt

h: 1

23

Nex

t wee

k I'l

l be

on v

acat

ion.

Jim

.

E-m

ail e

xam

ple

Hea

ders

add

edsu

cces

sive

ly b

yM

TA

rel

ays

Bod

y

Hea

ders

add

edby

the

sen

der

user

age

nt (

elm

)

Use

d by

loca

lM

TA

to

deri

veth

e en

velo

pe

MIM

E h

eade

rs

End

of

head

ers

Bla

nk li

ne

Use

r's

mes

sage

Page 19: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

19

Pro

toko

lle z

ur Ü

bert

ragu

ng

•S

MT

P: l

eite

Nac

hric

hten

von

MT

A z

u M

TA

Zuv

erlä

ssig

e un

d ef

fizie

nte

Übe

rtra

gung

–B

enac

hric

htig

ung

im F

ehle

rfal

l

•P

OP

3: A

bruf

en v

on M

ail v

om S

erve

r–

Aut

hent

ifizi

erun

g

–Le

sen

der

Mai

l und

Upd

ate

der

Ser

ver-

Mai

lbox

•IM

AP

4: v

erbe

sser

ter

Mai

l-Abr

uf v

om S

erve

r–

Ver

bess

erte

Ser

ver-

Fun

ktio

nen:

Aut

hent

ifizi

erun

g,

Ver

wal

tung

meh

rere

r M

ailb

oxen

–V

erbe

sser

te M

öglic

hkei

ten

zur

Mai

lbox

-Ver

wal

tung

: Aus

wah

l vo

n N

achr

icht

en, A

nwen

dung

von

Bef

ehle

n au

f bes

timm

te

Nac

hric

hten

, etc

.

Page 20: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

20

TC

P

SMT

PP

OP

3/IM

AP

4

Rel

ay M

TA

Mai

l exc

hang

e

Mai

lqu

eue

Mai

lbo

xes

TC

P

PO

P3/

IMA

P4

SMT

P

Rel

ay M

TA

Mai

l exc

hang

e

Mai

lqu

eue

Mai

lbo

xes

TC

P

SMT

PP

OP

3/IM

AP

4

Loc

al M

TA

Use

r ag

ent

Wor

ksta

tion

Mai

l que

ue

Loc

alL

ocal

Rem

ote

Rem

ote

Übe

rtra

gung

spro

toko

lle(F

orts

.)

Ret

riev

e m

ail:

PO

P3/

IMA

P4

serv

er p

ort

110/

143

Ret

riev

e m

ail:

PO

P3/

IMA

P4

serv

er p

ort

110/

143

Pos

t m

ail:

SMT

P

serv

er p

ort 2

5P

ost

mai

l:SM

TP

se

rver

por

t 25

Rel

ay m

ail:

SMT

P

serv

er p

ort 2

5R

elay

mai

l:SM

TP

se

rver

por

t 25

Page 21: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

21

SM

TP

-Bef

ehle

Com

man

dD

escr

ipti

on

HE

LO

hos

t-na

me

Clie

nt S

MT

P id

enti

fica

tion

.

MA

IL F

RO

M:

<rev

erse

-pat

h>Se

nder

iden

tifi

cati

on.

RC

PT

TO

: <f

orw

ard-

path

>R

ecip

ient

iden

tifi

cati

on.

Rep

eate

d if

mul

tipl

e re

cipi

ents

.

DA

TA

Mai

l con

tent

s fo

llow

.

VR

FY

use

r-na

me

Ver

ify

reci

pien

t us

er n

ame.

EX

PN

mai

l-lis

tE

xpan

d m

ail l

ist.

QU

ITM

ail t

rans

fer

term

inat

ed.

Die

sie

ben

wic

htig

sten

Bef

ehle

(von

14)

Page 22: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

22

Ant

wor

ten

in S

MT

P

SMT

P r

epli

es (

sele

ctio

n)22

0 <d

omai

n> S

ervi

ce r

eady

221

<dom

ain>

Ser

vice

clo

sing

tra

nsm

issi

on c

hann

el25

0 R

eque

sted

mai

l act

ion

okay

, com

plet

ed25

1 U

ser

not

loca

l; w

ill f

orw

ard

to <

forw

ard-

path

>35

4 St

art

mai

l inp

ut;

end

wit

h <C

RL

F>

.<C

RL

F>

421

<dom

ain>

Ser

vice

not

ava

ilabl

e, c

losi

ng t

rans

mis

sion

cha

nnel

450

Req

uest

ed m

ail a

ctio

n no

t ta

ken:

mai

lbox

una

vaila

ble

451

Req

uest

ed a

ctio

n ab

orte

d: lo

cal e

rror

in p

roce

ssin

g45

2 R

eque

sted

act

ion

not

take

n: in

suff

icie

nt s

yste

m s

tora

ge50

0 Sy

ntax

err

or, c

omm

and

unre

cogn

ized

501

Synt

ax e

rror

in p

aram

eter

s or

arg

umen

ts50

2 C

omm

and

not

impl

emen

ted

503

Bad

seq

uenc

e of

com

man

ds50

4 C

omm

and

para

met

er n

ot im

plem

ente

d55

1 U

ser

not

loca

l; p

leas

e tr

y <f

orw

ard-

path

>55

4 T

rans

acti

on f

aile

d

Page 23: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

23

SMT

P s

erve

rSM

TP

ser

ver

SMT

P c

lient

SMT

P c

lient

TC

PT

CP

TC

PT

CP

Bei

spie

l für

ein

e S

MT

P-S

itzun

g

TC

P c

onne

ctio

n se

tup:

clie

nt p

ort

X, s

erve

r po

rt 2

5T

CP

con

nect

ion

setu

p: c

lient

por

t X

, ser

ver

port

25

SMT

P r

eply

: 22

0 in

t.fr

Sen

dmai

l ...

read

y ...

SMT

P r

eply

: 22

0 in

t.fr

Sen

dmai

l ...

read

y ...

SMT

P c

omm

and:

HE

LO

ate

na.e

lc.f

rSM

TP

com

man

d: H

EL

O a

tena

.elc

.fr

SMT

P r

eply

: 25

0 in

t.fr

Hel

lo a

tena

.elc

.fr,

nic

e to

mee

t yo

uSM

TP

rep

ly:

250

int.

fr H

ello

ate

na.e

lc.f

r, n

ice

to m

eet

you

SMT

P c

omm

and:

MA

IL F

rom

: <j

im@

elc.

fr>

SMT

P c

omm

and:

MA

IL F

rom

: <j

im@

elc.

fr>

SMT

P r

eply

: 25

0 <j

im@

elc.

fr >

... S

ende

r ok

SMT

P r

eply

: 25

0 <j

im@

elc.

fr >

... S

ende

r ok

SMT

P c

omm

and:

RC

PT

To:

<to

m@

int.

fr>

SMT

P c

omm

and:

RC

PT

To:

<to

m@

int.

fr>

SMT

P r

eply

: 25

0 <t

om@

int.

fr>

... R

ecip

ient

ok

SMT

P r

eply

: 25

0 <t

om@

int.

fr>

... R

ecip

ient

ok

SMT

P c

omm

and:

DA

TA

SMT

P c

omm

and:

DA

TA

SMT

P r

eply

: 35

4 E

nter

mai

l, en

d w

ith

"."

on a

line

by

itse

lfSM

TP

rep

ly:

354

Ent

er m

ail,

end

wit

h ".

" on

a li

ne b

y it

self

Mai

l con

tent

sM

ail c

onte

nts

SMT

P r

eply

: 25

0 M

ail a

ccep

ted

SMT

P r

eply

: 25

0 M

ail a

ccep

ted

SMT

P c

omm

and:

QU

ITSM

TP

com

man

d: Q

UIT

SMT

P r

eply

: 22

1 in

t.fr

del

iver

ing

mai

lSM

TP

rep

ly:

221

int.

fr d

eliv

erin

g m

ail

TC

P c

onne

ctio

ns c

lose

TC

P c

onne

ctio

ns c

lose

Page 24: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

24

Bei

spie

l für

ein

e P

OP

3-S

itzun

gP

OP

3 se

rver

PO

P3

serv

erP

OP

3 cl

ient

PO

P3

clie

ntT

CP

TC

PT

CP

TC

PT

CP

con

nect

ion

setu

p: c

lient

por

t X

, ser

ver

port

110

TC

P c

onne

ctio

n se

tup:

clie

nt p

ort

X, s

erve

r po

rt 1

10

PO

P3

repl

y: +

OK

iris

PO

P3

serv

er r

eady

...

PO

P3

repl

y: +

OK

iris

PO

P3

serv

er r

eady

...

PO

P3

com

man

d: U

SER

tom

PO

P3

com

man

d: U

SER

tom

PO

P3

repl

y: +

OK

tom

...

PO

P3

repl

y: +

OK

tom

...

PO

P3

com

man

d: P

ASS

myp

assw

ord

PO

P3

com

man

d: P

ASS

myp

assw

ord

PO

P3

repl

y: +

OK

tom

's m

aild

rop

has

1 m

essa

ge (

1320

oct

ets)

PO

P3

repl

y: +

OK

tom

's m

aild

rop

has

1 m

essa

ge (

1320

oct

ets)

PO

P3

com

man

d: R

ET

R 1

PO

P3

com

man

d: R

ET

R 1

PO

P3

repl

y: +

OK

132

0 oc

tets

PO

P3

repl

y: +

OK

132

0 oc

tets

PO

P3

com

man

d: D

EL

E 1

PO

P3

com

man

d: D

EL

E 1

PO

P3

repl

y: +

OK

mes

sage

1 d

elet

edP

OP

3 re

ply:

+O

K m

essa

ge 1

del

eted

Mai

l con

tent

sM

ail c

onte

nts

PO

P3

com

man

d: Q

UIT

PO

P3

com

man

d: Q

UIT

PO

P3

repl

y: +

OK

iris

PO

P3

serv

er s

igni

ng o

ff (

mai

ldro

pem

pty)

PO

P3

repl

y: +

OK

iris

PO

P3

serv

er s

igni

ng o

ff (

mai

ldro

pem

pty)

TC

P c

onne

ctio

ns c

lose

TC

P c

onne

ctio

ns c

lose

Page 25: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

25

FT

P: F

ile T

rans

fer

Pro

toco

l

Zw

eck:

Zug

riff

auf

net

zwei

te D

atei

arch

ive

Spez

ifiz

iert

in R

FC 9

59 (

1985

).

Clie

nt

TC

P

FT

P

Cli

ent

data

tran

sfer

fun

ctio

nC

lient

pro

toco

lin

terp

rete

r

File

tra

nsfe

r us

erin

terf

ace

Clie

ntfi

le s

yste

m

Serv

er

TC

P

FT

P

Serv

er d

ata

tran

sfer

fun

ctio

nSe

rver

pro

toco

lin

terp

rete

r

Serv

erfi

le s

yste

m

Con

trol

con

nect

ion:

dur

ing

all

FT

P s

essi

on. F

TP

com

man

ds, r

eplie

s

Dat

a co

nnec

tion

: for

the

dur

atio

n of

each

dat

a (f

ile)

tran

sfer

Por

t 21

Por

t 20

Page 26: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

26

Die

wic

htig

sten

FT

P-B

efeh

le

Com

man

dD

escr

ipti

on

USE

R u

sern

ame

Use

r na

me

on s

erve

rP

ASS

pas

swor

dU

ser

pass

wor

d on

ser

ver

PO

RT

n1,

n2,n

3,n4

,n5,

n6C

lient

IP

add

ress

(n1

.n2.

n3.n

4) a

ndpo

rt (n

5 ×25

6+n6

) fo

r da

ta c

onne

ctio

nL

IST

file

list

Lis

t fi

les

and

dire

ctor

ies

(use

r in

terf

ace

com

man

d D

IR)

TY

PE

typ

eF

ile ty

pe:

A f

or A

SCII

, I f

or b

inar

y (i

mag

e)R

ET

R f

ilena

me

Ret

riev

e sp

ecif

ied

file

from

ser

ver

(use

r in

terf

ace

com

man

d G

ET

)ST

OR

file

nam

eSt

ore

spec

ifie

d fi

le o

n se

rver

(use

r in

terf

ace

com

man

d P

UT

)Q

UIT

Log

out

from

ser

ver

(use

r in

terf

ace

com

man

d Q

UIT

)

Page 27: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

27

FT

P-A

ntw

orte

n

Rep

ly

Des

crip

tion

1y

z P

osit

ive

prel

imin

ary

rep

ly. A

ctio

n st

arte

d, e

xpec

t an

othe

r re

ply

befo

re s

endi

ng n

ew c

omm

and.

2y

z P

osit

ive

com

plet

ion

repl

y. A

new

com

man

d ca

n be

sen

t.

3yz

Pos

itiv

e in

term

edia

te r

eply

. Com

man

d ac

cept

ed, a

noth

er

com

man

d m

ust

be s

ent.

4y

z T

rans

ient

neg

ativ

e co

mpl

etio

n re

ply.

Act

ion

not

exec

uted

but

er

ror

cond

itio

n is

tem

por

ary

5yz

Per

man

ent

nega

tive

com

ple

tion

rep

ly. C

omm

and

not

acce

pted

, sho

uld

not

be

retr

ied

x0

z Sy

ntax

err

ors

x1z

Info

rmat

ion

x2z

Con

nect

ions

(co

ntro

l or

data

) x3

z A

uthe

ntic

atio

n an

d ac

coun

ting

. x4

z U

nspe

cifi

ed

x5z

File

sys

tem

sta

tus

Page 28: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

28

Use

rU

ser

FT

P s

erve

rF

TP

ser

ver

FT

P c

lient

FT

P c

lient

TC

PT

CP

TC

PT

CP

Bei

spie

l ein

er F

TP

-Ses

sion

ftp

alix

.int-

evry

.fr

ftp

alix

.int-

evry

.fr

TC

P c

ontr

ol c

onne

ctio

n se

tup:

clie

nt p

ort

X, s

erve

r po

rt 2

1T

CP

con

trol

con

nect

ion

setu

p: c

lient

por

t X

, ser

ver

port

21

FT

P r

eply

: 22

0 al

ix f

tp s

erve

r re

ady

FT

P r

eply

: 22

0 al

ix f

tp s

erve

r re

ady

FT

P c

omm

and:

USE

R to

mF

TP

com

man

d: U

SER

tom

Nam

e: to

mN

ame:

tom

FT

P r

eply

: 33

1 P

assw

ord

requ

ired

for

tom

FT

P r

eply

: 33

1 P

assw

ord

requ

ired

for

tom

Pas

swor

d: m

ypas

sP

assw

ord:

myp

ass

FT

P c

omm

and:

PA

SS m

ypas

sF

TP

com

man

d: P

ASS

myp

ass

FT

P r

eply

: 23

0 U

ser

tom

logg

ed in

FT

P r

eply

: 23

0 U

ser

tom

logg

ed in

FT

P c

omm

and:

PO

RT

157

,159

,100

,28,

4,5

FT

P c

omm

and:

PO

RT

157

,159

,100

,28,

4,5

FT

P r

eply

: 20

0 P

OR

T c

omm

and

succ

essf

ulF

TP

rep

ly:

200

PO

RT

com

man

d su

cces

sful

ftp>

get

myf

ile.tx

tft

p> g

et m

yfile

.txt

TC

P d

ata

conn

ecti

on s

etup

: cl

ient

por

t 10

29, s

erve

r po

rt 2

2F

ile t

rans

fer.

TC

P d

ata

conn

ecti

on c

lose

. T

CP

dat

a co

nnec

tion

set

up:

clie

nt p

ort

1029

, ser

ver

port

22

File

tra

nsfe

r. T

CP

dat

a co

nnec

tion

clo

se.

FT

P c

omm

and:

RE

TR

myf

ile.tx

tF

TP

com

man

d: R

ET

R m

yfile

.txt

FT

P r

eply

: 15

0 O

peni

ng A

SCII

mod

e da

ta c

onne

ctio

n fo

r m

yfile

.txt

FT

P r

eply

: 15

0 O

peni

ng A

SCII

mod

e da

ta c

onne

ctio

n fo

r m

yfile

.txt

FT

P r

eply

: 22

6 T

rans

fer

com

plet

eF

TP

rep

ly:

226

Tra

nsfe

r co

mpl

ete

Page 29: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

29

FT

P-C

lient

s

•E

infa

chst

e V

aria

nte:

das

P

rogr

amm

ftp

in U

NIX

–K

omm

ando

zeile

nsch

nitt-

stel

le, e

her

kryp

tisch

e B

edie

nung

•H

eute

: fen

ster

basi

erte

C

lient

s, z

.B. W

S-F

TP

, te

ilwei

se m

it ko

mpl

ette

r E

inbi

ndun

g in

loka

le

Dat

eisy

stem

e–

Bei

spie

l: W

indo

ws-

Exp

lore

r in

Win

dow

s 20

00

Page 30: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

30

Web

-Anw

endu

ngen

•Id

ee: v

erw

ende

die

Infr

astr

uktu

r ei

nes

Anw

endu

ngsd

iens

tes

wie

HT

TP

, um

ohn

e gr

oßen

Auf

wan

d m

ächt

ige

dyna

mis

che

Anw

endu

ngen

impl

emen

tiere

n zu

kön

nen

•W

ir w

olle

n un

s hi

er e

inen

kur

zen

Übe

rblic

k ve

rsch

affe

n, a

nson

sten

: Vor

lesu

ng „

Web

A

nwen

dung

en m

it Ja

va u

nd X

ML“

Page 31: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

31

N-T

ier

Arc

hite

ktur

en

•U

nter

nehm

ensw

eite

Anw

endu

ngen

wer

den

heut

e al

s N

-stu

fige

Anw

endu

ngen

(N-T

ier

App

licat

ions

) en

twic

kelt

(N=

2,3,

4, ..

.)•

Jede

s „T

ier“

(La

yer,

Stu

fe, E

bene

) ha

t sei

ne e

igen

e A

ufga

be•

Vor

teile

–ge

ringe

re K

ompl

exitä

t der

ein

zeln

en T

eile

–V

erte

ilung

der

Impl

emen

tieru

ngsa

ufga

ben

–F

lexi

bilit

ät b

ei d

er V

erte

ilung

der

ein

zeln

en A

ufga

ben

(thi

n cl

ient

)–

erle

icht

erte

War

tbar

keit

(kei

ne C

lient

-Sof

twar

e, A

usta

usch

vo

n V

ersi

onen

)–

Ska

lierb

arke

it, S

iche

rhei

t

Page 32: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

32

3-un

d 4-

Tie

r-A

rchi

tekt

uren

Tie

r 1:

P

rese

ntat

ion

Tie

r 2:

Bus

ines

s Lo

gik

Tie

r 3:

Dat

en Tie

r 1:

P

rese

ntat

ion

Tie

r 2:

Web

S

erve

r

Tie

r 3:

App

licat

ion

Ser

ver

Tie

r 4:

Dat

en

Bus

ines

s Lo

gik

Page 33: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

33

Sun

s J2

EE

-Sic

ht d

er N

-Tie

r A

rchi

tect

ure

Que

lle: K

asse

m, D

esig

ning

Ent

erpr

ise

App

licat

ions

Page 34: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

34

Mic

roso

fts .N

et-S

icht

•M

icro

softs

Pla

ttfor

m fü

r X

ML

Web

Ser

vice

s•

XM

L W

eb S

ervi

ces

gest

atte

n es

A

nwen

dung

en, ü

ber

das

Inte

rnet

zu

koop

erie

ren

und

Dat

en

ausz

utau

sche

n.•

Una

bhän

gig

von

Pro

gram

mie

rspr

ache

un

d B

etrie

bssy

stem

© 2

001

Mic

roso

ft C

orpo

ratio

n

Page 35: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

35

Clie

nt T

ier

•B

enut

zers

chni

ttste

lle•

heut

e hä

ufig

als

„th

in c

lient

“ oh

ne je

glic

he w

eite

re

Anw

endu

ngsl

ogik

, im

plem

entie

rt ü

ber

den

Web

-B

row

ser

•w

icht

igst

e F

unkt

ione

n–

Ein

gabe

n de

s B

enut

zers

„ab

hole

n“

–A

usga

ben/

Erg

ebni

sse

der

Ser

ver-

Sei

te d

er A

nwen

dung

da

rste

llen

•W

icht

igst

e T

echn

olog

ien

–H

TM

L un

d W

ML,

vor

alle

m F

orm

ular

e (d

omin

iere

nd)

–Ja

va A

pple

ts

Page 36: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

36

Mid

dle

Tie

r

•In

die

ser

Ebe

ne fi

ndet

sic

h de

r G

roß

teil

der

Anw

endu

ngsl

ogik

wie

der,

bei

E-C

omm

erce

z.B

.–

War

enko

rbfu

nktio

nen

–P

reis

bere

chnu

ngs-

und

Bez

ahlfu

nktio

nen

•D

ie E

bene

kan

n au

s S

kalie

rbar

keits

-un

d S

iche

r-he

itsgr

ünde

nph

ysis

ch w

eite

r au

fget

eilt

sein

in–

den

Web

-Ser

ver,

der

das

dire

kte

(und

oft

einz

ige)

Inte

rfac

e zu

m B

enut

zer

dars

tellt

–de

n A

pplic

atio

n S

erve

r, d

er w

eite

re s

tand

ardi

sier

te u

nd

nutz

bare

Die

nste

ber

eit s

tellt

(T

rans

aktio

nen,

Sec

urity

)–

Oftm

als

wer

den

Web

Ser

ver

und

App

licat

ion

Ser

ver

in e

inem

P

aket

rea

lisie

rt

•T

echn

olog

ien:

Ser

vlet

s, J

SP

, AS

P, C

OR

BA

, EJB

Page 37: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

37

EIS

Tie

r

•D

iese

Ebe

ne h

at d

ie A

ufga

be, d

ie

eige

ntlic

hen

Dat

en d

er A

nwen

dung

zu

verw

alte

n, b

ei E

-Com

mer

ce z

.B.

–K

unde

ndat

en–

Pro

dukt

date

n–

Bes

tellu

ngen

•T

ypis

che

Impl

emen

tieru

ngen

–D

aten

bank

en w

ie D

B2,

Ora

cle,

SQ

L S

erve

r–

Ent

erpr

ise

Res

ourc

e P

lann

ing

Sys

tem

e w

ie R

/3

Page 38: TU Braunschweig Institut für Betriebssysteme und ...

Pro

f. D

r. S

tefa

n F

isch

erIB

R, T

U B

raun

schw

eig

Ver

teilt

e S

yste

me

Kap

itel 6

: Int

erne

t-A

nwen

dung

en6-

38

Lite

ratu

r

•A

.Tan

enba

um: C

ompu

ter

Net

wor

ks, 3

rded

.,P

rent

ice

Hal

l, 19

96 (

bzw

. die

bra

ndne

ue 4

. Auf

lage

).•

A. E

berh

art u

. S. F

isch

er: J

ava-

Bau

stei

ne fü

r E

-C

omm

erce

-Anw

endu

ngen

, 2. A

ufla

ge, C

arl H

anse

r V

erla

g, 2

001.

•N

. Kas

sem

et a

l.: D

esig

ning

Ent

erpr

ise

App

licat

ions

w

ith th

e Ja

va 2

Pla

tform

, Ent

erpr

ise

Edi

tion,

Add

ison

-W

esle

y (T

he J

ava

Ser

ies)

, 200

0.•

Ein

stie

gspu

nkte

im W

eb:

–J2

EE

: http

://ja

va.s

un.c

om/j2

ee

–.N

ET

: http

://w

ww

.mic

roso

ft.co

m/n

et