Urban VI. Regule domini Urbani pape sexti · Ad perpetuam rei memoriam. Cum eius sitd interpretari,...

57
Urban VI. 26. Januar 2016 Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl 1 Urban VI. Regule a domini b Urbani pape c sexti d a Regule Trier 954 int. 1 Sequuntur regule b domini fehlt Kraków 1288, München 3063, St. Paul 142; Augsburg 117, Eichstätt 478 folgt nostri domini c pape fehlt PL 647, VL 4989, VL 4990, München 3063 d Regule - sexti OL 911, VL 3984, VL 4988, VL 6165, Dresden 87, Dublin 11059, Hannover 176a, Heiligen- kreuz 268, Mainz 39, Mainz 1162, München 7662, Opava 9, Oxford 23 int. 1, Prag 39, St. Florian 616, Wien 443, Wien 5102, Wien 5474, Wolfenbüttel 382, Zeitz 13; fehlt Oxford 23 int. 2; Augsburg 10, Ivrea 54 Incipiunt regule date per dominum Urbanum papam sextum (Ivrea 54 VI) modernum; Berlin 861, Köln 25b, Trier 954 int. 2 Incipiunt regule date per dominum Urbanum papam sextum (Köln 25b VI); PL 685 Regule Cancellarie date per dominum Urbanum papam sextum; Ross. 1035, Halle 54 Regule date in Cancellaria per dominum Urbanum papam VI (Halle 54 sextum); Halle 76, Hildesheim 665, Kraków 391 Urbanus papa VI (Halle 76 sextus); München 16433 Nove regule Cancellarie date per dominum Urbanum papam sextum; Napoli 12 Regule sanctissimi domini nostri pape domini Urbani VI; Prag 45 Regule date per dominum Ur- banum VI servande in Cancellaria; Prato 1787 Regule date per felicis recordationis dominum Urbanum papam VI servande ut supra; Trier 987 Regule date in vicecancellaria per dominum Urbanum papam VI; sexti Augsburg 117, VL 3984, Dresden 87, Dublin 11059, Eichstätt 478, Hannover 176a, Kraków 1288, München 3063, München 7662, Oxford 23 int. 1, St. Paul 142, Wien 5102, Wien 5474 VI; Budapest 81 folgt in Cancellaria servande et tenende in Cancellaria per predictum dominum papam; Göttingen 55, Graz 708, Mainz 1162 folgt in Cancellaria servande 1. REGULA PRIMA, QUAM FECIT URBANUS VI, SEU CONSTITUTIO a . Dominus b Urbanus papa c VI d , III idus e aprilis f1 , post assumptionem suam g2 et ante corona- tionem 3 , revocavit omnes expectationes h concessas i per suum predecessorem dominum j Gregorium XI k , in quibus ius non esset l eisdem expectantibus m in re n quesitum o , prout in constitutione super hoc p facta plenius continetur 4 . 1 1378 April 11. 2 1378 April 8. 3 1378 April 18. 4 Vgl. Nr. 48. a Regula - constitutio Oxford 23 int. 2; VL 3984 Expectationum revocatio (und (rechts) Urbanus fui[t] electus MC[CC]LXXVIII [...] die mensis aprilis b dominus VL 3984 Item idem dominus; Wolfenbüttel 382 Item dominus; Ross. 1035, VL 3984, Halle 54, Wolfenbüttel 382 folgt noster c papa fehlt Ross. 1035, Halle 54 d Urbanus - VI fehlt VL 3984; VI VL 3983, Prag 39, Wolfenbüttel 382 sextus e III idus Ross. 1035, Halle 54 mensis f aprilis fehlt Göttingen 55 g suam fehlt VL 3984 h expectationes Göttingen 55 expectant(es) i concessas fehlt Kraków 391, Kraków 1288, Prag 39, Wolfenbüttel 382 j dominum fehlt Kraków 391, Kraków 1288, Prag 39 k dominum Gregorium XI fehlt Wolfenbüttel 382; XI fehlt Ross. 1035, Göttingen 55, Halle 54, Hildesheim 665, Kraków 391, Kraków 1288, Oxford 23 int. 2 l esset fehlt Oxford 23 int. 2; Ross. 1035 folgt in

Transcript of Urban VI. Regule domini Urbani pape sexti · Ad perpetuam rei memoriam. Cum eius sitd interpretari,...

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

1

Urban VI.

Regulea dominib Urbani papec sextid a Regule Trier 954 int. 1 Sequuntur regule b domini fehlt Kraków 1288, München 3063, St. Paul 142; Augsburg 117, Eichstätt 478 folgt nostri domini c pape fehlt PL 647, VL 4989, VL 4990, München 3063 d Regule - sexti OL 911, VL 3984, VL 4988, VL 6165, Dresden 87, Dublin 11059, Hannover 176a, Heiligen-

kreuz 268, Mainz 39, Mainz 1162, München 7662, Opava 9, Oxford 23 int. 1, Prag 39, St. Florian 616, Wien 443, Wien 5102, Wien 5474, Wolfenbüttel 382, Zeitz 13; fehlt Oxford 23 int. 2; Augsburg 10, Ivrea 54 Incipiunt regule date per dominum Urbanum papam sextum (Ivrea 54 VI) modernum; Berlin 861, Köln 25b, Trier 954 int. 2 Incipiunt regule date per dominum Urbanum papam sextum (Köln 25b VI); PL 685 Regule Cancellarie date per dominum Urbanum papam sextum; Ross. 1035, Halle 54 Regule date in Cancellaria per dominum Urbanum papam VI (Halle 54 sextum); Halle 76, Hildesheim 665, Kraków 391 Urbanus papa VI (Halle 76 sextus); München 16433 Nove regule Cancellarie date per dominum Urbanum papam sextum; Napoli 12 Regule sanctissimi domini nostri pape domini Urbani VI; Prag 45 Regule date per dominum Ur-banum VI servande in Cancellaria; Prato 1787 Regule date per felicis recordationis dominum Urbanum papam VI servande ut supra; Trier 987 Regule date in vicecancellaria per dominum Urbanum papam VI; sexti Augsburg 117, VL 3984, Dresden 87, Dublin 11059, Eichstätt 478, Hannover 176a, Kraków 1288, München 3063, München 7662, Oxford 23 int. 1, St. Paul 142, Wien 5102, Wien 5474 VI; Budapest 81 folgt in Cancellaria servande et tenende in Cancellaria per predictum dominum papam; Göttingen 55, Graz 708, Mainz 1162 folgt in Cancellaria servande

1.

REGULA PRIMA, QUAM FECIT URBANUS VI, SEU CONSTITUTIOa.

Dominusb Urbanus papac VId, III iduse aprilisf1, post assumptionem suamg2 et ante corona-

tionem3, revocavit omnes expectationesh concessasi per suum predecessorem dominumj

Gregorium XIk, in quibus ius non essetl eisdem expectantibusm in ren quesitumo, prout in

constitutione super hocp facta plenius continetur4.

1 1378 April 11. 2 1378 April 8. 3 1378 April 18. 4 Vgl. Nr. 48. a Regula - constitutio Oxford 23 int. 2; VL 3984 Expectationum revocatio (und (rechts) Urbanus fui[t] electus

MC[CC]LXXVIII [...] die mensis aprilis b dominus VL 3984 Item idem dominus; Wolfenbüttel 382 Item dominus; Ross. 1035, VL 3984, Halle 54,

Wolfenbüttel 382 folgt noster c papa fehlt Ross. 1035, Halle 54 d Urbanus - VI fehlt VL 3984; VI VL 3983, Prag 39, Wolfenbüttel 382 sextus e III idus Ross. 1035, Halle 54 mensis f aprilis fehlt Göttingen 55 g suam fehlt VL 3984 h expectationes Göttingen 55 expectant(es) i concessas fehlt Kraków 391, Kraków 1288, Prag 39, Wolfenbüttel 382 j dominum fehlt Kraków 391, Kraków 1288, Prag 39 k dominum Gregorium XI fehlt Wolfenbüttel 382; XI fehlt Ross. 1035, Göttingen 55, Halle 54, Hildesheim 665,

Kraków 391, Kraków 1288, Oxford 23 int. 2 l esset fehlt Oxford 23 int. 2; Ross. 1035 folgt in

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

2

m expectantibus fehlt PL 685, VL 3983, VL 3984; Ross. 1035, Halle 54 expectationibus n in re fehlt Wolfenbüttel 382; Göttingen 55, Hildesheim 665, Oxford 23 int. 2 iure o quesitum PL 685 aquisitum p hoc fehlt Ross. 1035, Halle 54

2.

Alle anderen Textzeugen. Arm. 82, fol. 146v-147v; Reg. Lat. $$$; (nicht in RV

312-317); BL 2825, fol. 108v-109r; BL 2850, fol. 95v-

96r; VL 6343, fol. 102v-103r; Firenze 45, fol. 23ra-

23rb; Paris 4172, fol. 127v-128r; Stuttgart 61, fol.

468r-468v (nicht kollationiert).

VERUS VALOR EXPRIMITUR IN BENEFICIIS, NISI

MOTU PROPRIO VEL QUE OFFERT DIMISSURAa.

NARRATUR CONSTITUTIO FACTA DE EXPRIMENDO

VALORE VERO SECUNDUM COMMUNEM

EXTIMATIONEM ET EXTENDITUR DICTA

CONSTITUTIO IN VACANTIBUS EX CAUSA

PERMUTATIONISb.

Bonifatius episcopus servus servorum Deic.

Ad perpetuam rei memoriam. Cum eius sitd

interpretari, cuius est condere, ut canonicis

et legalibuse sanctionibus cavetur non ini-

ustef, Romanus pontifex suas et suorum

predecessorum ordinationes et statuta, cum

super eis dubia oriuntur, interpretatur et

declarat, prout viderit expedireg. Dudum

siquidem felicis recordationis Urbanus papa

VI predecessor noster inter alias suas ordi-

nationes per eum provide factas, sequentes

fecit sub data XII kalendas maii pontificatus

sui anno primo, cuius tenor est talish:

Itemi dominus nosterj ordinavitk, videlicetl XIIm kalendas maiin, secundao diep postq corona-

tionemr pontificatus suis anno primot1, quodu in quibuscumquev supplicationibus gratiarum

de beneficiis ecclesiasticisw vacantibus vel certo modo vacaturis, etiamsix canonicatus,

prebende ac dignitates, personatus vel officia existant, per eum quibuscumquey personis

1 1378 April 20.

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

3

faciendarum ipsorumz et quorumcumqueaa aliorumbb beneficiorum, que dictecc persone

obtinebuntdd seuee de quibusff eisgg fuerit provisumhh vel mandatum provideri, veri valores

exprimantur secundum communem extimationemii, alioquinjj gratie huiusmodi nullius

existant roboris vel momenti, nisi gratie ipse motukk proprioll essentmm facte vel nisi huius-

modi beneficiann, que obtinent, offerentoo se dimissurospp.

Cum itaque, sicutqq nuper accepimus, a

nonnullis credimus tamen curiosis, qui plura

rimari desiderant, quam expedit, et dubitari

consueverunt, ut plurimum, ubi dubium non

existit, ambigatur seu dubitetur, an idem

predecessor beneficia ecclesiastica, que ex

causa permutationis post editionem predicte

ordinationis sub data predicta permutantibus

auctoritate apostolica hactenus sintrr collata

seu conferantur, voluerit comprehendi. Nos

ad huiusmodi ambiguitatis tollendum dubium

tenore presentium declaramus, quod etiam

sub ordinatione predicta beneficia huiusmodi

post eandem ordinationem et ante eam per

ipsum predecessorem seu eius auctoritate

aut per nos seu de mandato nostro qui-

buscumque personis ex causa permutationis

huiusmodi quomodolibet collata seu que

conferrentur, debuisse et debere com-

prehendi etss ad ea huiusmodi ordinationemtt

se extendisse et extendi ac includi debuisse

et debere, decernentes, prout est, irritum et

inane, si secus super hiis a quoquam quavis

auctoritate scienter vel ignoranter attempta-

tum forsan est hactenus vel in posterum

contigerit attemptari. Nulli ergo omnino

hominum liceat hanc paginam nostre decla-

rationis infringere vel ei ausu temerario con-

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

4

traire. Si quis autem hoc attemptare

presumpserit, indignationem omnipotentis

Dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum

eius se noverit incursurum. Datum Rome

apud Sanctum Petrum, V idus novembris

pontificatus nostriuu anno primovv2.

2 1389 November 5. a Verus - dimissura München 3063; Augsburg 117 (mit Verweis auf nisi gratie) huius contrarium statuit idem

dominus noster, VII kalendas iunii pontificatus sui anno qui(n)to, ut patet infra in regula, que incipit „Item, VII kalendas iunii“ (= OT 21); Berlin 861 Verus valor beneficiorum exprimi debet; VL 3984 Quod in omni-bus gratiis beneficialibus exprimatur verus valor beneficiorum, nisi essent facte motu proprio vel offerrent se dimissuros; Heiligenkreuz 268 Verus valor. Nullitas gratiarum (und mit Verweis auf motu proprio) Hodie secus ut 19 (= OT 21); Ivrea 54 Quando communis extimatio beneficiorum, que impetrantur, et ab au-dit(ore) exprimi debeat; Napoli 12 (mit Verweis auf proprio) Attende infra aliam regulam restrictivam (und mit Bezug auf nisi) Hodie secus, quia etiam de motu proprio ut infra in regula, que incipit „Item X (statt rich-tig VII) kalendas iunii“ (= OT 21); Oxford 72 Anno primo; Prag 39 Nota de vero valore exprimendo secundum communem extimationem excepto motu proprio et in beneficiis dimittendis, ubi non oportet; Prato 1787 De vero valore exprimendo et quorum beneficiorum. Et vide infra in regula „Item ordinavit do-minus“ (= Nr 14) et sequente (= Nr 15) et regula „Item, VII kalendas iunii“ (= Nr. 23); Wien 5474 Hodie secus, quia etiam de motu proprio ut in secunda regula infra folio IIII; Wolfenbüttel 382 Vide infra alias duas regulas 13 (= OT 14) et 22 (= OT 21)

b Narratur - permutationis Arm. 82, BL 2825, BL 2850, VL 6343; Firenze 45 Declaratio domini Bonifatii, quod in beneficiis permutatis exprimatur verus valor

c episcopus - Dei BL 2850, VL 6343 etc.; Stuttgart 61 IX etc. d sit fehlt Stuttgart 61 e legalibus Arm. 82 legibus f iniuste fehlt Firenze 45 g expedire fehlt BL 2850 h cuius - talis fehlt Firenze 45 i Item fehlt Augsburg 10, Berlin 861, Köln 25b, Paris 1461, Trier 954 int. 2; PL 647, VL 3984, VL 4989, VL

4990, Dresden 87, St. Paul 142, Trier 954 int. 1, Trier 987 Idem; Halle 76, Maribor 120, Napoli 12, Oxford 72, Prag 45 Primo; Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162, Prag 39 folgt in primis; Göttingen 55, Hildesheim 665, Kraków 391, Kraków 1288, Oxford 23 int. 2 folgt idem

j dominus noster fehlt Halle 76, Napoli 12, Oxford 72, Prag 45; Augsburg 10, Berlin 861, Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162, Prag 39, Trier 954 int. 2 folgt Urbanus papa sextus; PL 647, VL 4989, VL 4990, Ivrea 54, Köln 25b, München 16433, Paris 1461, Trier 954 int. 1 folgt Urbanus papa VI; VL 3983, Maribor 120 folgt Urbanus

k ordinavit fehlt Prato 1787; München 7662 mandavit et voluit l videlicet fehlt Augsburg 10, Berlin 861, Budapest 81, Ross. 1035, Dresden 87, Graz 708, Halle 54, Hanno-

ver 176a, Heiligenkreuz 268, Ivrea 54, Köln 25b, Mainz 1162, München 7662, München 16433, Oxford 72, Prag 45, St. Paul 142, Trier 954 int. 2, Wien 5102, Zeitz 13

m XII BL 2850, VL 4989, VL 6343 duodecimo; Opava 9 XIII n maii PL 647, VL 3983 (verb. aus maii), VL 4989 (mit Marginalie von jüngerer Hand alias maii), VL 4990,

Trier 954 int. 1 martii o secunda fehlt alle Hs. außer VL 3984, Maribor 120; Halle 76, Napoli 12 II p secunda die fehlt Mainz 1162; die fehlt Budapest 81, Ross. 1035, Graz 708, Halle 54, Hannover 176a,

Heiligenkreuz 268, Opava 9, Oxford 23 int. 2, Prag 45, Wien 5102, Wolfenbüttel 382 q post Budapest 81, Graz 708 folgt assumptionem et ante r die post coronationem fehlt München 16433; Augsburg 10, Ivrea 54, Paris 1461, Trier 954 int. 2 folgt eius;

Budapest 81, Göttingen 55, Graz 708, Halle 76, Hildesheim 665, Kraków 391, Kraków 1288, Maribor 120, Napoli 12, Prag 39 folgt suam

s pontificatus sui fehlt Halle 76, Maribor 120, Napoli 12 t Item - primo fehlt Firenze 45

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

5

u quod fehlt Wolfenbüttel 382 v quibuscumque fehlt Mainz 1162; PL 647, VL 4989, VL 4990 quibusdam; Maribor 120 quibusque w ecclesiasticis fehlt Augsburg 117, Eichstätt 478, Prag 45, St. Paul 142 x etiamsi Mainz 1162 et si y quibuscumque Augsburg 10, Berlin 861, OL 911, VL 3984, VL 4988, VL 6165, Dresden 87, Dublin 11059,

Halle 76, Ivrea 54, Köln 25b, Mainz 39, Napoli 12, Opava 9, Paris 1461, Prato 1787, St. Florian 616, Trier 987, Wien 443, Wien 5474, Wolfenbüttel 382, Zeitz 13 quibuslibet; PL 647, VL 4989, VL 4990, Trier 954 int. 1 quibusdam

z ipsorum VL 4989, VL 4990, Opava 9, St. Florian 616, Trier 954 int. 1 ipsarum; Ivrea 54 eorum aa ipsorum - quorumcumque Göttingen 55, Hildesheim 665, Kraków 391, Kraków 1288, München 16433,

Oxford 23 int. 2, Prag 45, St. Paul 142, Wolfenbüttel 382 tam ipsorum quam bb tam - aliorum Berlin 861 ipsorum quoque et aliorum quorumcumque; Köln 25b ipsorum quam (ver-

schlimmbessert zu quorum) aliorum quorumcumque; aliorum fehlt Ross. 1035, Oxford 72 cc dicte München 16433 certe dd obtinebunt Augsburg 117, Eichstätt 478, München 16433, Oxford 72, Trier 954 int. 2, Wien 443 obtine-

bant; Göttingen 55, Halle 76, Maribor 120, Napoli 12 obtinent ee seu Trier 954 int. 1 sed ff de quibus fehlt Prato 1787; quibus fehlt St. Paul 142 gg eis fehlt VL 3983; VL 4989, Trier 954 int. 1 ius hh provisum fehlt Halle 54 ii secundum - extimationem fehlt München 16433; extimationem VL 6165, Oxford 23 int. 2 taxationem jj alioquin VL 3983 aliquando kk Mainz 1162 folgt Lücke von ca. 3 cm und Quia etc. vide motu proprio valor exprimi debet, ut illa in prima

cat.(?); Napoli 12 folgt infra aliam regulam restrictivam, ut in secunda regula infra fol. IIII (= Nr. 24) ll motu proprio Dresden 87 Hodie secus, quia etiam de motu proprio et in regula secunda infra folio IIII (vgl

oben Anm. a und unten Anm. ) mm facte fehlt Trier 954 int. 2; Oxford 72 signate nn beneficia fehlt Wolfenbüttel 382 oo offerrent fehlt Halle 54 pp vel nisi - dimissuros fehlt Augsburg 10, Berlin 861, VL 3983, Göttingen 55, Hildesheim 665, Ivrea 54, Köln

25b, Kraków 391, Kraków 1288, München 16433, Oxford 23 int. 1, Oxford 23 int. 2, Paris 1461, Prag 45, Trier 987 (nachgetragen); Oxford 72 signate; dimissuros OL 911, Prag 39 dimissura; Ross. 1035 folgt Ho-die secus, quia etiam de numero (!) ut in regula prima (statt infra, vgl. Nr. 24); Halle 54 folgt Hodie secus, quia etiam de motu proprio ut in regula prima (statt infra) (vgl. dazu oben Anm. )

qq sicut fehlt Stuttgart 61 rr sint BL 2850, VL 6343 fuit ss et Stuttgart 61 non tt ordinationem Stuttgart 61 collationem uu pontificatus nostri fehlt Stuttgart 61 vv Rome - primo BL 2850, VL 6343 etc.

3.

IDEM IN CONFIRMATIONIBUS DEBET FIERIa.

Idemb voluitc dominus nosterd in confirmationibuse observari.

a Idem - fieri München 3063; Dublin 11059 Super eodem; Oxford 72 Anno primo b Idem Augsburg 10, Kraków 1288, Opava 9, Prag 45, Trier 954 int. 2 Item idem; Ivrea 54 Et idem; Oxford 72

Item; Ross. 1035, Halle 54, Hannover 176a, Heiligenkreuz 268, St. Paul 142, Wien 5102 folgt ipse c voluit Wien 5102 vocavit d dominus noster fehlt Hannover 176a, Ivrea 54, Oxford 23 int. 2; noster fehlt St. Florian 616, Wien 5102 e noster - confirmationibus fehlt München 7662

4.

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

6

CLAUSULA IN PROVISIONIBUS MONASTERIORUM PONATUR, QUOD MONACHORUM ET MINISTRORUM

NUMERUS NULLATENUS MINUATURa.

Itemb ordinavitc, VId kalendis novembrise anno primof1, quod in quibuscumqueg litterish pro-

visionumi quorumlibet monasteriorum per eum de cetero faciendarumj ponatur clausula,

quodk in eisdem monasteriis solitusl monachorum et ministrorumm numerusn nullatenus

minuaturo, sedp secundum facultatem conserveturq.

1 1378 Oktober 27. a Clausula - minuatur München 3063; Kraków 1288 De provisionibus in bonis monachorum; Prato 1787 De

clausula „Quod in eisdem monasteriis“ b Item Paris 1461 folgt idem; Prag 45 folgt dominus noster voluit et; Wolfenbüttel 382 folgt dominus noster c Göttingen 55, Hildesheim 665, Kraków 391, Kraków 1288, München 16433, Oxford 23 int. 2 folgt idem

dominus noster d VI fehlt Augsburg 10, Budapest 81, Graz 708, Halle 76, Ivrea 54, Mainz 1162, Maribor 120, Napoli 12,

Oxford 72, Paris 1461, Prag 45, Trier 954 int. 2; Augsburg 117, OL 911, PL 647, Ross. 1035, VL 3983, VL 3984, VL 4988, VL 4990, VL 6165, Dresden 87, Dublin 11059, Eichstätt 478, Halle 54, Hannover 176a, Mainz 39, München 7662, Opava 9, Oxford 23 int. 1, Prato 1787, St. Florian 616, St. Paul 142, Trier 954 int. 1, Trier 987, Wien 443, Wien 5102, Wien 5474 videlicet; Ross. 1035, Halle 54 videlicet XI; Prag 39 vi-delicet VI

e novembris Mainz 1162 decembris pontifcatus sui f VI - primo VL 3983 videlicet eodem die; anno primo fehlt Trier 954 int. 2 g München 16433 folgt gratiis h litteris fehlt Göttingen 55; Hildesheim 665, Kraków 391, Kraków 1288 bonis; Wien 443 gratiis i provisionum Opava 9 indulgentiarum perpetuis j faciendarum PL 685, Halle 76, München 16433 faciendorum k München 16433 folgt non; Oxford 72 folgt si l solitus fehlt Prato 1787 m et ministrorum fehlt Oxford 23 int. 2, Trier 954 int. 2; ministrorum PL 685 ministratorum n eisdem - numerus PL 647, VL 4989, VL 4990, Maribor 120, Napoli 12 (der alte Text am Rand mit Verweis-

zeichen nachgetragen), Trier 954 int. 1 eis divinus cultus o minuatur Prato 1787 intimatur p sed Halle 54 si q sed - conservetur fehlt Hildesheim 665, Kraków 391, München 16433, Oxford 23 int. 2; conservetur Augs-

burg 10, Trier 954 int. 2, Wolfenbüttel 382 servetur; Augsburg 117 construetur; Göttingen 55 reservetur; Oxford 72 observetur

5.

‹IN› INDULGENTIIS PERPETUIS PONANTUR FESTA PRINCIPALIA ECCLESIE SOLUM, IN QUORUM

HONOREM SUNT FUNDATEa.

Item ordinavitb, eadem diec1, quod in aliquibusd litteris indulgentiarum perpetuise prof visi-

tantibusg ecclesiash seu capellasi ac adj ipsarum fabricam seu aliask manusl porrigentibusm

adiutricesn aco inibip pias elemosinas erogantibusq per eum deinceps concedendarum non

ponantur nisi festa ecclesiarum principalia et capellarum ipsarumr, in quorum honorem

ecclesies et capelle ipse sunt fundatet.

1 (1378 Oktober 27).

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

7

a In - fundati München 3063; PL 685, Dublin 11059, Köln 25b, Napoli 12, Zeitz 13 De indulgentiis; VL 3984

Quod non ponantur nisi festa principalia in indulgentiis ecclesiarum et capellarum; Zeitz 13 [De in-du]lgentiis [adde regulam ...]XII supra Gregorii XI cum suis concor[dantiis] (= Gregor XI. Nr. 37 oder 56)

b Göttingen 55, Hildesheim 665, Kraków 391, Kraków 1288, München 16433, Oxford 23 int. 2 folgt idem dominus noster; Augsburg 117, Berlin 861, OL 911, VL 3983, VL 3984, VL 4988, VL 6165, Dublin 11059, Eichstätt 478, Köln 25b, Mainz 39, Opava 9, Prag 39, Prato 1787, St. Florian 616, St. Paul 142, Trier 987, Wien 443, Wien 5474 folgt videlicet

c eadem die fehlt Göttingen 55; VL 3983 kalendis novembris anno primo; München 7662 eodem anno d aliquibus Oxford 72 talibus e perpetuis PL 647, VL 4989, VL 4990, Halle 76, Hildesheim 665, Kraków 391, Kraków 1288, Maribor 120,

Napoli 12, Oxford 23 int. 2, Paris 1461, Trier 954 int. 1 perpetuarum; Göttingen 55 perpetuarum eccle-siarum

f pro fehlt Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162, Prag 39, Trier 954 int. 2 g pro visitantibus München 7662 provisionibus; München 16433 provisione; visitantibus Göttingen 55 vitatio-

ne; Hildesheim 665, Kraków 391, Kraków 1288, Oxford 23 int. 2 visitatione h ecclesias fehlt Göttingen 55; PL 647, VL 4989, VL 4990, Halle 76, Napoli 12, Trier 954 int. 1 folgt vel pia

loca; Maribor 120 vel alia pia loca i ecclesias - capellas Hildesheim 665, Kraków 391, Kraków 1288, München 16433, Oxford 23 int. 2 eccle-

siarum seu capellarum j ad fehlt PL 685 k alias fehlt PL 685 l manus Augsburg 10 maius m porrigentibus Augsburg 117, Eichstätt 478, Oxford 72 porrexerint; Berlin 861, VL 3983, VL 6165, München

16433 porrigentes; München 7662 porrigerent n adiutrices Oxford 23 int. 1 admittens o ac Budapest 81 ut p seu - inibi fehlt Ivrea 54 q erogantibus Augsburg 117, Eichstätt 478 erogaverint; Göttingen 55 irrogantibus; Maribor 120 erogantias;

Oxford 23 int. 2 erogantes r ipsarum fehlt Paris 1461, Trier 954 int. 1; Budapest 81, Graz 708, Prag 39, St. Paul 142 folgt et s ecclesie fehlt Dublin 11059 t Göttingen 55 folgt in neuer Zeile Item notandum, quod anno domini MCCCLXXVIII mensis martii dominus

Gregorius papa XI antedictus decessit in Urbe et sepultus fuit in ecclesia sancte Marie nove (!). Post hoc, VIII die aprilis, fuit electus in Urbe Urbanus papa VI et coronatus sollemniter in basilica sancti Petri in festo resurrectionis dominice, que fuit XVIII dies dicti mensis aprilis

6.

CLAUSULA IN LITTERIS PROVISIONUM TITULARIUM, QUOD IN IPSIS ECCLESIIS PROMOTI TENEANTUR

RESIDEREa.

Item ordinavitb, kalendis iuniic pontificatus suid anno secundoe1, quod in omnibus litteris

provisionumf ecclesiarum titulariumg ponaturh clausula, quod illii, qui ad ipsas ecclesias

promovebunturj, teneantur in ipsisk ecclesiisl residerem.

1 1379 Juni 1. a Clausula - residere München 3063; Augsburg 117 Nota de provisione ecclesiarum titularium; PL 685,

Oxford 72 Anno 2o bzw. secundo; VL 3984 Quod in litteris episcoporum titularium ponatur clausula de resi-dendo; Dublin 11059 Nota clausulam in provisionibus ecclesiarum regularium ponendam; Heiligenkreuz 268 Provisiones titularium. Volumus etc. ecclesiam accedas et personaliter resideas; Ivrea 54 De clausula ponenda in provisionibus ecclesiarum titularium vel quarum valor non excedit L (!) florenos; Kraków 1288 De titularibus episcopis, quod teneantur residere; Zeitz 13 [De ...] ecc(les)iar(um) tit(u)lar(ium) et de [...? pro]visi[...?] und [Adde r(egulam) ...]XV s(upra) G(re)g(orii) XI

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

8

b PL 647, VL 4989, VL 4990, Trier 954 int. 1 folgt idem dominus noster c iunii Trier 954 int. 2 iulii d pontificatus sui fehlt PL 647, VL 4990, Napoli 12, Trier 954 int. 1, Wolfenbüttel 382; sui fehlt Dresden 87, e secundo fehlt Trier 954 int. 2; PL 647, VL 4990, Halle 54, Hannover 176a, Oxford 23 int. 1, Oxford 23 int. 2,

Oxford 72, Prag 45, Wien 5102 II; Trier 954 int. 1 2o f litteris provisionum Augsburg 117, Eichstätt 478, Hildesheim 665, Kraków 391, Kraków 1288, Oxford 23 int.

2 litteris provisionibus g titularium PL 647, VL 4989, VL 4990, Halle 76, Maribor 120, Napoli 12 (zu titularium verbessert), Trier 954

int. 1 regularium; VL 3983 secularium; Kraków 391, Oxford 23 int. 2 titulatarum; Wien 5102 titulorum h ponatur fehlt Mainz 1162 i quod illi fehlt München 7662; illi fehlt Prag 45 j promovebuntur Oxford 72 providebuntur k ipsis fehlt Oxford 72 l ipsis ecclesiis VL 3983 eisdem; ecclesiis fehlt Göttingen 55, Hildesheim 665, Kraków 391, Kraków 1288,

Maribor 120, Oxford 23 int. 2 m residere VL 4989, Trier 954 int. 1 presidere

7.

EADEM CLAUSULA, CUM ECCLESIA NON EXCEDIT CCCCCa.

Idemb voluitc, quandod provideture ecclesiis aliquibusf, quarum fructuum valor annuusg non

excedath quingentosi florenos aurij.

a Eadem - CCCCC Heiligenkreuz 268; VL 3984 Idem voluit etiam in aliquibus aliis ecclesiis poni; Köln 25b

Voluntas sua in aliis in casu predicto b Idem Ross. 1035, VL 3983, VL 4988, VL 4989, VL 6165, Dublin 11059, Göttingen 55, Halle 54, Hildesheim

665, Kraków 391, Mainz 39, München 7662, Opava 9, Oxford 23 int. 1, Oxford 72, St. Florian 616, Trier 954 int. 1, Trier 954 int. 2, Wien 5102 Item; Prato 1787 Item idem

c Prag 39, Wolfenbüttel 382 folgt quod d quando Maribor 120, Opava 9 quod e providetur Opava 9 provideatur; Prag 39, Prato 1787, Trier 954 int. 2, Wolfenbüttel 382 provideretur f aliquibus fehlt Prato 1787 g annuus fehlt Berlin 861, Köln 25b, Prato 1787; Hannover 176a omnis h excedat Augsburg 10, Berlin 861, Ross. 1035, Halle 76, Heiligenkreuz 268, Köln 25b, Kraków 391, Maribor

120, Prag 45, Prato 1787, Trier 954 int. 2, Wien 5102 excedit; Trier 954 int. 1 extendit i quingentos Budapest 81, Graz 708, Prag 39, Wolfenbüttel 382 quinquaginta; VL 4989, Kraków 1288, Mainz

1162, Prag 45, Trier 954 int. 1 L; Göttingen 55, Hildesheim 665, Kraków 391 D j auri Kraków 1288 tantum

7K. Innozenz VII.

Ista supraposita vacat de mandato domini Innocentii pape VII.

8.

SUPPLICATIO CONTRA ILLOS, QUI COLLATIONES BENEFICIORUM VENDANTa.

(1) Exponiturb sanctitati vestre pro partec devotorumd oratorume vestrorumf auctoritate

sanctitatis vestreg beneficia ecclesiastica in Anglia expectantiumh, quod, cumi nonnullij

episcopi, abbates et priores et ceterik patroni ecclesiastici eoruml iura patronatus et advo-

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

9

cationesm beneficiorum ecclesiasticorum ad eorum collationem, provisionemn eto presenta-

tionem pertinentiump adq nonnulla temporar vendunt, dant et arrendant et ad firmams dimit-

tunt et tradunt laicis personist et quidamu eorum laicis et clericis in exclusionemv provi-

sorumw et sacrosanctex sedisy apostolicez delusionem pariteraa et contemptumbb ac in

scandalum gravecc sedis apostolicedd nec nonee plurimorum aliorumff dictigg regni pernicio-

sumhh exemplum et, cumii vacaverint aliqua beneficia ad predictorum collationemjj etc.kk

pertinentia, que apostolicill duxerint eorum gratiarum vigore acceptanda, predictimm vero

patroni, ut premittitur, fictinn contra ipsasoo litteraspp et breviaqq regiarr diversass et plurimatt

impetrant eosqueuu advv vetitumww examen invitosxx trahentes, neyy iidem sic oppressizz in

sacro Palatio apostolicoaaa ius eorum prosequerentur, sedbbb, quodccc addd iure ipsorum

ineee universo desisterent, eos compellere sunt moliti. Ideo supplicaturfff eidemggg sanctita-

tihhh vestreiii, quatenusjjj de opportunokkk remedio digneminilll provideremmm dictas venditio-

nes, donationes arrendationesque quandocumquennn factasooo ac omnia et singula inde

secuta revocantes ac nullas esseppp declarantes ipsosque patronos quoscumque sic frau-

dulenter vel inconsulteqqq alienantesrrr monentes, ut infra duos menses ipsa sic alienata in

statum pristinum curentsss retractarettt et ipsas alienationes, quatenusuuu de facto proces-

serunt, revocare et reintegrare ac universaliter omnes prelatos dicti regni sub penisvvv gra-

vibus, ne talia in futurum audeantwww attemptare, ac ipsosxxx, in quosyyy alienationes sunt

facte, ut infra idemzzz tempus dicta iura patronatus restituant restituiveaaaa faciant necbbbb

impedimentumcccc revocationisdddd quovis modo prestenteeee acffff ipsosgggg sic presen-

tatoshhhh etiamiiii infra idemjjjj tempus dictorum beneficiorum iniustekkkk et illicitellll detento-

resmmmm liberam, vacuamnnnn et expeditamoooo possessionempppp dimittant sub pena

excommunicationis, lateqqqq amotionisrrrr assss beneficiis obtentistttt et inhabilitationisuuuu

advvvv obtinendawwww, ac perpetuam constitutionemxxxx inde edentesyyyy. IIIIzzzz idus de-

cembrisaaaaa anno primobbbbb1.

1 1378 Dezember 10. a Supplicatio - vendant Prag 39; Ivrea 54 [...] est in Anglia a [...] locationes factas [...]is, in quibus clerici ha-

bent ius presentandi vel conferendi; Köln 25b Localis est est (!); Zeitz 13 Propositio Anglicana de iu[...] [...]tis expectantium quoquomodo [alie]nant beneficia in fraudem exp[ectantium]

b Exponitur Ivrea 54 Item exponitur c pro parte fehlt Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162; Wien 5102 propter; parte fehlt Augsburg 117, Eichstätt

478 d devotorum fehlt Ross. 1035 e oratorum fehlt PL 685 f vestrorum fehlt Trier 954 int. 2 g sanctitatis vestre Ivrea 54, Trier 954 int. 2 vestra; vestre Ross. 1035, Halle 54, Wien 5102 e(iusdem?) h expectantium Zeitz 13 expectantia i cum fehlt Augsburg 10, Budapest 81, VL 3983, Ivrea 54, Prag 45, St. Paul 142, Trier 954 int. 2

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

10

j nonnulli OL 911 nulli k ceteri Trier 954 int. 2 certi l eorum Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162, Prag 39 quorum m advocationes Budapest 81 ad notationes; Halle 76 ordinationes n provisionem fehlt Hannover 176a o Augsburg 117, Eichstätt 478 folgt pertinentiarum p pertinentium VL 3984 pertinentia; VL 4988 pertinentiam q ad Dublin 11059, Opava 9 et r tempora fehlt Prag 39 s firmam Ivrea 54 firmum; Oxford 23 int. 1 confirma(m); Wien 5102 formam t Mainz 39 folgt et quibus u Exponitur - quidam fehlt Braunschweig 184a; et quidam Wolfenbüttel 382 quibuscumque v in exclusionem Dresden 87 inclusionem; exclusionem Ivrea 54 illusionem w Halle 76 folgt a sede apostolica x St. Florian 616 folgt Romane ecclesie et y sedis fehlt VL 3983 z sedis apostolice Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162, Prag 39 Romane ecclesie; apostolice fehlt Halle 76;

Ross. 1035, Halle 54 ecclesie aa pariter fehlt Halle 76 bb contemptum Trier 954 int. 2 conceptum cc grave Budapest 81, VL 6165, Graz 708, Mainz 1162, Prag 39 gr(ati)e dd ac in - apostolice fehlt Trier 954 int. 2 ee sedis apostolice nec non fehlt Halle 76; nec non Braunschweig 184a, Hannover 176a, Opava 9 et quam ff aliorum fehlt Halle 76, München 7662, Wolfenbüttel 382 gg dicti Budapest 81, Graz 708 duci hh perniciosum Heiligenkreuz 268 per intensum ii cum Dublin 11059, München 7662 dum jj collationem Ross. 1035 collatorum; Halle 54 collectorum kk etc. fehlt Ross. 1035, Halle 54, Halle 76, Prag 45; Budapest 81, Graz 708, Zeitz 13 etiam ll apostolici Ross. 1035, VL 3983, Dresden 87, Halle 54, Ivrea 54, Wien 5102 apostolice mm predicti Budapest 81, Graz 708 pro redditu nn ficti fehlt Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162, Prag 39; Braunschweig 184a, VL 3983, Dresden 87 facti;

VL 4988, Dublin 11059, Wien 5102 fieri; St. Paul 142 sic oo ipsas Augsburg 117, OL 911, Eichstätt 478, Halle 76, Heiligenkreuz 268, Mainz 39, St. Paul 142, Trier

987, Wien 443, Wien 5474, Wolfenbüttel 382 ipsos pp litteras fehlt Augsburg 117, Eichstätt 478, St. Paul 142 qq brevia fehlt Trier 954 int. 2; Prag 45 beneficia; St. Paul 142 privilegia; Wolfenbüttel 382 abbrevia (!) rr brevia regia Augsburg 10 brevilegia (!); Ivrea 54 privilegia ss diversa fehlt Augsburg 117, Eichstätt 478; Budapest 81, Dublin 11059, Graz 708, Mainz 1162, Prag 39

diversarum tt Prag 45 folgt privilegia uu eosque München 7662 eosdem; Augsburg 117, Eichstätt 478 folgt usque vv ad Wolfenbüttel 382 in ww vetitum Ross. 1035 recipiendum; Halle 54 decid(endum) xx invitos Dublin 11059 multos; Wolfenbüttel 382 multo yy ne Trier 954 int. 2 nec zz oppressi Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162, Trier 954 int. 2, Zeitz 13 expressi; Ross. 1035 apprehensi aaa apostolico fehlt Berlin 861, Halle 54, Hannover 176a, Köln 25b bbb sed Ross. 1035, Halle 54 secundum ccc quod Braunschweig 184a quidem; Opava 9 quid; Trier 954 int. 2 si ddd a fehlt Halle 54, Zeitz 13 eee in fehlt Augsburg 10, Ivrea 54, Trier 954 int. 2 fff supplicatur Augsburg 10, Braunschweig 184a, Halle 76, Hannover 176a supplicant ggg eidem fehlt Berlin 861, Ross. 1035, Halle 54, Heiligenkreuz 268, Köln 25b; Ivrea 54, Oxford 23 int. 1 eis hhh sanctitati fehlt Ivrea 54 iii sanctitati vestre fehlt Oxford 23 int. 1 jjj quatenus fehlt Halle 54 kkk opportuno Wolfenbüttel 382 optimo lll dignemini PL 685 dignetur

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

11

mmm providere fehlt Zeitz 13 nnn quandocumque Augsburg 117, Heiligenkreuz 268, Wien 5102 quantumcumque; Berlin 861, Ross. 1035,

Köln 25b quascumque; Halle 54 quamcumque ooo factas Oxford 23 int. 1 perfectas; Wien 5102 fructus ppp esse fehlt Wolfenbüttel 382; Halle 54 alias; Prag 45 etiam eas qqq inconsulte VL 3983 inconcusse rrr alienantes fehlt VL 3983 sss curent fehlt München 7662; Augsburg 117, Eichstätt 478, St. Florian 616 current; Budapest 81, Graz 708,

Mainz 1162, Prag 39 curantes; VL 6165 procurent ttt retractare Ross. 1035 tractare uuu quatenus Augsburg 10 qua; Braunschweig 184a, Hannover 176a, Ivrea 54 quas; VL 3983 que; Dresden

87 quantum vvv sub penis München 7662 sub poni (= supponi); penis fehlt Ross. 1035 www audeant Prag 39 valeant; Heiligenkreuz 268, Wien 5474 audiant xxx ipsos Berlin 861, Köln 25b ipsis; Halle 54, Trier 954 int. 2 ipsas yyy in quos Halle 54, Trier 954 int. 2 iniquas zzz idem Trier 954 int. 2 diem aaaa restituive OL 911, Ross. 1035, Dresden 87, Halle 54, Heiligenkreuz 268, Wien 5102 et restituere; VL

4988 restitutionem; VL 6165, Mainz 39, St. Florian 616 restitui ne; ve fehlt VL 3983, Ivrea 54, München 7662, Trier 954 int. 2

bbbb nec Dublin 11059 ut; Ivrea 54 ne; München 7662 ne ut cccc impedimentum Ross. 1035 in preiudicium dddd revocationis Augsburg 10, Halle 76, Ivrea 54 revocationi; Trier 954 int. 2 revocationem eeee prestent Trier 954 int. 2 presentent ffff ac Berlin 861, Köln 25b sed gggg ipsos Berlin 861, Köln 25b, Prag 45 ipsis; Oxford 23 int. 1 ipsas hhhh presentatos fehlt Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162; Berlin 861, Köln 25b provisis; Ross. 1035, Dres-

den 87, Halle 54, Heiligenkreuz 268, Wien 5102 privatos; Prag 45 presentatis; Zeitz 13 prestantes iiii etiam fehlt Wolfenbüttel 382; Berlin 861, Köln 25b ut jjjj idem fehlt Ross. 1035; Trier 954 int. 2 diem kkkk iniuste Trier 954 int. 2 iuste llll iniuste - illicite fehlt Berlin 861, Köln 25b; Halle 76 iniusti - illiciti mmmm detentores fehlt Ross. 1035 nnnn vacuam Eichstätt 478 vacan(tem) oooo expeditam fehlt Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162, Prag 39 pppp possessionem Trier 954 int. 2 processionem qqqq Berlin 861, Ivrea 54, Köln 25b, Wolfenbüttel 382 folgt sententie rrrr amotionis fehlt München 7662, Trier 954 int. 2; Budapest 81, Graz 708 ammonitionis (= admonitionis);

Ivrea 54 a monitione ssss a fehlt Opava 9; Budapest 81, Dresden 87, Graz 708 et tttt a - obtentis Berlin 861, Köln 25b beneficiorum obtentorum; obtentis fehlt Halle 76 uuuu inhabilitationis Berlin 861, Köln 25b inhibitionis vvvv ad fehlt Trier 954 int. 2 wwww obtinenda Dresden 87 obtinendam xxxx perpetuam constitutionem Hannover 176a perpetuas constitutiones yyyy edentes Berlin 861, PL 685, Ross. 1035, VL 3983, Halle 54, Heiligenkreuz 268, Köln 25b, Wien 5102

edendo; Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162, Prag 39, Wolfenbüttel 382 edendam; VL 3984, Hannover 176a, St. Florian 616 edendas; Dresden 87, Dublin 11059, Mainz 39, Oxford 23 int. 1, Trier 987, Zeitz 13 edendos; München 7662, Prag 45 edenda; Opava 9 edendis

zzzz Berlin 861, Budapest 81, PL 685, VL 3984, Graz 708, München 7662 quarto; Mainz 1162 X aaaaa VL 3983 folgt pontificatus sui; Ivrea 54 folgt pontificatus bbbbb IIII - primo fehlt St. Paul 142

ALIENATIONES IN FRAUDEM EXPECTANTIUM ET ALIORUM CASSAVITa.

Alle anderen Textzeugen. PL 647, VL 4989, VL 4990, Maribor 120, Napoli 12,

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

12

Trier 954 int. 1.

(2) Dominusb nosterc Urbanus papad VIe

huiusmodif venditiones, arrendamentag, fir-

mash seui locationesj seuk aliasl quascum-

quem concessionesn, quocumqueo nomine

censeantur, in fraudem expectantiump seu

aliorum quorumcumqueq factas et in

posterum faciendas revocavit, cassavitr et

annullavit et pro cassis et nulliss haberit vo-

luit et etiamu declaravit.

(2) Itemv dominus noster prefatus, IIIIw idus

decembris anno primo cassavit, revocavit et

annullavit ac pro cassis et nullis habere vo-

luit omnes venditiones, arrendamenta iurium

patronatus seu ordinationum beneficiorum

acx firmas seuy locationes et alias quascum-

que concessiones de eisdemz quocumque

nomine censeantur in fraudem expecta-

tionum litterarumaa apostolicarumbb per

quoscumquecc factasdd et in posterum fa-

ciendas. Et hoc fecit idem dominus noster

ad supplicationem expectantium in Anglia.

a Alienationes - cassavit München 3063; Dublin 11059, Napoli 12 Annullatio contractuum in fraudem ex-

pectationum apostolicorum factorum; Prag 39 Revocatio arrendationum seu venditionum beneficiorum; Prato 1787 De venditionibus et concessionibus factis in fraudem expectativarum; Zeitz 13 Concessio peti-tionis prece[dentis] de cassatione et revo[catione] divietorum (!, statt devetorum) exp(e)ctan[tium]

b Dominus Göttingen 55, Hildesheim 665, Kraków 391, Kraków 1288, Oxford 23 int. 2 Item IIII (Hildesheim 665 tertio) idus decembris pontificatus sui anno primo idem dominus; Ivrea 54 Item dominus

c noster fehlt Augsburg 117, Eichstätt 478, Ivrea 54, Wolfenbüttel 382; Dublin 11059, München 7662 folgt dominus

d papa fehlt Ross. 1035, Halle 54, Ivrea 54 e papa VI fehlt Wolfenbüttel 382; VI PL 685, VL 3983, Graz 708, Halle 54, Köln 25b, Mainz 39, Mainz 1162,

Opava 9 sexuts f huiusmodi fehlt Oxford 23 int. 2, Prato 1787 g arrendamenta fehlt Göttingen 55; Kraków 391 arrendationes seu arrendamenta; VL 3984, Kraków 1288,

Wolfenbüttel 382, Zeitz 13 arrendationes h firmas Trier 954 int. 2 summas i seu fehlt Göttingen 55, Hannover 176a j Wolfenbüttel 382 folgt beneficiorum k folgt iura patronatus seu Wolfenbüttel 382 l alias Augsburg 10 aliarum m Prag 39 folgt locationes n concessiones München 7662 cessiones o quocumque VL 3983 quorumcumque p expectantium München 7662 expectationum q concessiones - quorumcumque fehlt Augsburg 10, Ivrea 54; quorumcumque VL 3983 quomodocumque r cassavit Dublin 11059, Mainz 39 cessavit s cassis et nullis Trier 954 int. 2 cassatis et annullatis t haberi Braunschweig 184a, Ross. 1035, VL 3983, Göttingen 55, Halle 54, Halle 76, Hildesheim 665, Ivrea

54, Kraków 391, Kraków 1288, München 7662, Opava 9, Oxford 23 int. 1, Oxford 23 int. 2, Prato 1787, Trier 954 int. 2 habere

u etiam fehlt VL 3983, Göttingen 55, Hannover 176a, Hildesheim 665, Kraków 391, Kraków 1288, Oxford 23 int. 2; Prato 1787 folgt ordinavit seu

v Item fehlt VL 4989, Trier 954 int. 1 w IIII Napoli 12 quarto x arrendamenta - ac PL 647, VL 4989, VL 4990, Trier 954 int. 1 arrendationes y seu fehlt PL 647, VL 4989, VL 4990, Trier 954 int. 1

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

13

z de eisdem fehlt PL 647, VL 4989, VL 4990, Trier 954 int. 1 aa expectationum litterarum PL 647, VL 4989, VL 4990, Maribor 120, Trier 954 int. 1 expectantium bb apostolicarum PL 647, VL 4990 apostolicorum cc per quoscumque PL 647, VL 4989, VL 4990 seu aliorum quorumcumque; Trier 954 int. 1 aliarum quorum-

cumque dd factas VL 4989, Trier 954 int. 1 fructus

9.

CLAUSULA IN CONFESSIONIALI PONATUR „PRESENTIBUS POST DECEM ANNOS MINIME VALITURIS“a.

Item ordinavitb, kalendis maii pontificatus suic annod primoe1, quod in omnibus litteris, in

quibus conceditur aliquibus, quod possint eligere confessoremf, ponaturg clausula in fine

„Presentibush post decemi annosj minimek valiturisl“. Et hoc serveturm etiamn in gratiiso su-

perp hocq perr eums de preteritot factisu, super quibus littere nonv sunt confectew.

1 1378 Mai 1. a Clausula - valituris“ München 3063; VL 4988 Quantum duret, quod eligi valeat confessor; Dublin 11059

Nota. Dicitur hodie servari; Köln 25b De clausula ponenda in litteris, quod possint eligere confessorem, quod post X annos minime valituris; Kraków 1288 De litteris confessionialbus; Napoli 12 Ista regula dicitur hodie non servari; Oxford 72 Anno primo

b München 7662 folgt et voluit c pontificatus sui fehlt VL 3984, Napoli 12, Oxford 72 d sui anno Hildesheim 665 etc. e primo Mainz 1162 quinto f confessorem St. Florian 616 confessionem g ponatur fehlt Trier 954 int. 1 h Presentibus fehlt Hildesheim 665 i decem VL 4988, VL 4989, Halle 76, Hildesheim 665, Kraków 391, Kraków 1288, Oxford 23 int. 1, Oxford

72, Prag 45, St. Florian 616, St. Paul 142, Trier 954 int. 1, Wolfenbüttel 382, Zeitz 13 X j X annos PL 647, VL 4990 decennium; Oxford 23 int. 2 decennium vel decem annos k minime Zeitz 13 nihil l valituris München 7662 valituri m servetur Augsburg 10 serventur; Budapest 81, Mainz 1162 reservatur; PL 647, VL 4989, VL 4990, Napoli

12, Zeitz 13 servatur; Graz 708, Prag 39 reservetur; Oxford 72 observetur n etiam fehlt Augsburg 117, Berlin 861, Eichstätt 478, Köln 25b, Oxford 72, St. Paul 142, Trier 954 int. 2 o Et - gratiis fehlt Kraków 391, Kraków 1288; in gratiis fehlt PL 647, VL 4989, VL 4990, Trier 954 int. 1; gratiis

Göttingen 55, Hildesheim 665 concessionibus p in gratiis super VL 3983 insuper; super fehlt VL 3984; Heiligenkreuz 268, Wien 5102 sunt q super hoc PL 685 supra; hoc fehlt Kraków 1288, St. Paul 142 r per fehlt St. Paul 142 s super - eum fehlt Napoli 12; per eum fehlt Oxford 23 int. 1; eum St. Paul 142 eam t preterito Augsburg 10, Ivrea 54 cetero; Oxford 72 predictis u factis fehlt VL 3983 v non Ivrea 54 nondum w Et - confecte fehlt Oxford 23 int. 2

10.

NON EXPEDIUNTUR LITTERE SUPER VACANTIBUS, NISI PRIUS PERSONE PRO ANNATA OBLIGATE ET

PER CEDULAM PROBATEa.

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

14

Alle anderen Textzeugen. PL 647, VL 4989, VL 4990, Napoli 12, Trier 954 int.

1.

Nos Marinus1 miseratione divina archiepis-

copus Brundisinensis domini nostrib papec

camerarius auctoritate apostolicad, qua fun-

gimur in hac parte, et dee expresso dicti do-

mini nostrif mandatog ad infrascripta sueh

vivei vocisj oraculo nobis facto vobis

Item, diek XIIl septembris anno secundom, ex

parte domini camerarii dicti domini nostri

pape auctoritate apostolica et mandato ei-

usdem domini nostrin vive vocis oraculo sibi

facto emanavit, mandatur

universis et singulis eiusdemo domini nostrip papeq secretariis, abbreviatoribus et litterarum

apostolicarum scriptoribus presentibus et futuris sub virtute sancte obedientie districtiusr

inhibemus, nes ex nunct in antea vosu aut

alterv vestrum

inhibendow, ne ex nuncx in antea ipsi seu

eorum altery

aliquas litteras apostolicas beneficiorum vacantium quarumcumque personarum per

Cancellariam seu Cameramz

expediatisaa, expediant,

nisi obligatisbb priuscc Cameredd personisee, quas beneficia ipsa concernentff, de quarumgg

obligationibus per cedulas manibushh clericorum

Camereii signatas vobisjj tamenkk signatas vobisll

more solito fiat fidesmm, alioquin adnn exactionemoo annatarumpp beneficiorum predictor-

umqq ab illisrr, qui contrarium fecerint, in premissis

procedemus et, utss premissa ad cuiuslibettt

vestrumuu notitiam perveniant, presentes

litteras nostri sigillivv camerariatusww officiixx

impressioneyy munitaszz in predicta Cancel-

laria publicari volumusaaa et in portis eius-

dembbb affigiccc. Datum Rome, dieddd VIIeee

mensis septembris anno nativitatisfff Domi-

niggg millesimo trecentesimo septuagesimo

nonohhh, indictione secundaiii, pontificatus

dominijjj Urbani divina providentiakkk papelll

VImmm annonnn secundoooo2.

procedaturppp.

1 Marinus de Judice. 2 1379 September 7.

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

15

a Non - probate München 3063; VL 3984 Archiepiscopus Brundisinensis camerarius. Nota ad habendum

certitudinem de tempore ultimi schismatis; Heiligenkreuz 268 Concordia cum Camera super annatis; Ivrea 54 Littere non debent expediri in Cancellaria, nisi prius facta fuerit obligatio in Camera, de qua debet con-stare modo hic posito; Köln 25b De concordia Camere super beneficiis vacantibus; Napoli 12: Ut Camera de annatis, antequam littere transeant, sit contenta; Zeitz 13 [De ex]actione Camere pro beneficiis vaca[ntibus]. [Adde regulam] LXIII supra Gregorii XI (= Gregor XI. Nr. 76)

b domini nostri fehlt Halle 76 c pape fehlt PL 685 d apostolica fehlt Ivrea 54 e et de fehlt Halle 76; de fehlt Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162, Prag 39 f Augsburg 10, Augsburg 117, Berlin 861, Braunschweig 184a, VL 3983, Eichstätt 478, Ivrea 54, Opava 9,

Wolfenbüttel 382 folgt pape g mandato fehlt Dublin 11059 h ad - sue fehlt Halle 76; sue fehlt Ross. 1035, Göttingen 55, Halle 54, Heiligenkreuz 268, Wien 5102 i vive Halle 76 vivo j nobis fehlt Ross. 1035 k die fehlt VL 4989 l XII Napoli 12 VII; Trier 954 int. 1 folgt mensis m secundo PL 647 II; Trier 954 int. 1 2o n Napoli 12 folgt pape o eiusdem fehlt Prato 1787; VL 3983 quibuscumque p nostri fehlt OL 911 q pape fehlt Braunschweig 184a, Budapest 81, VL 4989, Graz 708, Hannover 176a, Mainz 1162, München

7662, Opava 9, Oxford 23 int. 1, Prag 39, St. Florian 616, Wien 443, Wien 5474, Zeitz 13 r districtius Prato 1787 strictius s ne fehlt München 7662 t ne - nunc Trier 954 int. 1 exeunt u vos fehlt Trier 954 int. 2 v vos - alter Augsburg 10, Ivrea 54 vobis vel alteri; alter Wien 5102 aliter w inhibendo PL 647, VL 4990, Trier 954 int. 1 inhibemus x ne - nunc Trier 954 int. 1 exeunt; nunc Napoli 12 tunc y alter VL 4990, Trier 954 int. 1 alteri z apostolicas - Cameram fehlt Wolfenbüttel 382; seu cameram fehlt Zeitz 13 aa expediatis Halle 76 expediant; Ross. 1035 expeditas; VL 3983, VL 4988 expediatur bb obligatis VL 4989 obligant; Kraków 391(a+b) obligatione; Oxford 72 obsignatis cc prius fehlt Ross. 1035; Halle 54 suis dd Camere Kraków 1288, Oxford 72 tamen; Wolfenbüttel 382 folgt apostolice ee personis fehlt Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162; Braunschweig 184a, Dublin 11059, Göttingen 55, Hil-

desheim 665, München 7662 personas ff concernent Augsburg 10, Ivrea 54, Kraków 1288, Opava 9, Oxford 72, Prag 39, St. Paul 142, Trier 954 int.

1, Wolfenbüttel 382 concernunt; Dublin 11059 continet; Göttingen 55 concernerit; München 7662 obtinent; Oxford 23 int. 1 decernent; Trier 954 int. 2, Wien 443, Zeitz 13 concernant; Wien 5102 concurrent

gg quarum Budapest 81 quibusdam; Graz 708, Mainz 1162, Prag 39 quibus quidem hh manibus fehlt Oxford 72; Halle 54 nominibus; Mainz 1162 de manibus ii Camere fehlt VL 6165 jj vobis fehlt Hildesheim 665, Oxford 72; Berlin 861, VL 6165, Dresden 87, Dublin 11059, Halle 76, Köln 25b,

München 7662, Wien 443, Wien 5474, Zeitz 13 nobis kk tamen fehlt Napoli 12 ll vobis PL 647, VL 4989, VL 4990, Trier 954 int. 1 nobis; Napoli 12 sibi mm fides Göttingen 55, Mainz 39 sedis nn ad fehlt Göttingen 55, Hildesheim 665, Ivrea 54, Kraków 391(a+b), Kraków 1288, St. Florian 616 oo ad exactionem VL 4988 de exactione; exactionem Budapest 81, München 7662 examinationem; Augsburg

117, VL 3983, Eichstätt 478, Opava 9, St. Paul 142 executionem; PL 685 exactionem zu executionem ver-schlimmbessert; Ivrea 54 excommunicationem; Napoli 12 actionem; Prag 45 exactionem und darüber nachgetragen alias executionem

pp annatarum VL 3983, Göttingen 55, Halle 76, Hannover 176a, Kraków 1288, München 7662, Prato 1787 annatorum; Trier 954 int. 1 annotarum; Trier 954 int. 2 antedictorum

qq predictorum fehlt Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162, St. Florian 616, Zeitz 13 rr ab illis fehlt Berlin 861, Köln 25b

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

16

ss ut Ivrea 54 ne; Mainz folgt ad tt cuiuslibet fehlt Braunschweig 184a uu vestrum fehlt Augsburg 117, Eichstätt 478, St. Paul 142; Prato 1787 nostrum vv sigilli fehlt Kraków 1288 ww camerariatus Dublin 11059 camerarius; München 7662 camere xx officii PL 685 officio yy impressione Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162, Prag 39 impensione zz nostri - munitas fehlt Halle 76; munitas VL 3983 fecimus communiri et; Ivrea 54 minutas; Kraków 391(a+b)

communitas aaa volumus fehlt Wolfenbüttel 382 bbb eiusdem fehlt Augsburg 117, Budapest 81, Eichstätt 478, Göttingen 55, Halle 76, Hildesheim 665, St.

Paul 142; eiusdem Oxford 23 int. 1 eisdem ccc in predicta - affigi fehlt Wien 443; affigi Augsburg 117, Dublin 11059, Eichstätt 478 affingi; Oxford 23 int. 1

effigi ddd die fehlt Hannover 176a eee VII Augsburg 117, Budapest 81, VL 3984, VL 6165, Dresden 87, Dublin 11059, Eichstätt 478, Graz 708,

Halle 54, Heiligenkreuz 268, Mainz 39, Mainz 1162, Prag 39, Wien 5102 septima fff nativitatis fehlt Budapest 81, Graz 708, Halle 76, Mainz 1162, Prag 39, Wien 443; Zeitz 13 nominato ggg Domini fehlt Halle 54, Heiligenkreuz 268, München 7662, Wien 5102; Zeitz 13 folgt nostri hhh millesimo - nono Augsburg 10 MCCCLXX nono; Augsburg 117, Braunschweig 184a, Ross. 1035, Göt-

tingen 55, Halle 54, Halle 76, Hildesheim 665, Köln 25b, Kraków 391(a), Kraków 1288, Oxford 23 int. 1, Oxford 72, St. Paul 142 MCCCLXXIX; Berlin 861, Kraków 391(b), Wolfenbüttel 382 millesimo CCCLXXIX; OL 911 millesimo CCC septimo (!) nono; PL 685 millesimo CCCLXXX; VL 3983 millesimo trecentesimo LXXVIIII; VL 4988, Wien 5102 millesimo CCCLXXVIIII; VL 6165, Dublin 11059, Mainz 39, Prag 45, St. Flo-rian 616, Trier 987, Zeitz 13 MCCC septuagesimo nono; Eichstätt 478, Heiligenkreuz 268, Ivrea 54, Prato 1787 MCCCLXXVIIII; Hannover 176a millesimo CCC septuagesimo nono; München 7662 MCCC (!); Opa-va 9 millesimo CCCLXX quinto; Trier 954 int. 2 MCCCLXXX; nono Mainz 1162 octavo

iii secunda fehlt Trier 954 int. 2; PL 685, Halle 76, Kraków 391(a+b), Kraków 1288, München 7662, Oxford 72, Prag 45 II

jjj domini fehlt Göttingen 55, Hildesheim 665, Trier 954 int. 2; Braunschweig 184a, Halle 76, Prag 45 folgt nostri

kkk divina providentia fehlt Oxford 72, Prag 45 lll pape fehlt Ivrea 54 mmm Urbani - VI fehlt Halle 76; VI Berlin 861, Budapest 81, OL 911, Dresden 87, Graz 708, Hannover 176a,

Ivrea 54, Köln 25b, Mainz 39, Mainz 1162, St. Paul 142 sexti nnn anno fehlt Trier 954 int. 2 ooo secundo Kraków 1288, Opava 9, Oxford 72, Prag 45 II; Prato 1787 2o ppp Item - procedatur Oxford 23 int. 2 Item ordinavit, quod nulle littere apostolice beneficiorum vacantium

quarumcumque personarum per Cancellariam seu Cameram expediantur, nisi obligatis prius Camere per-sonis, quas ipsa beneficia concernent, de quarum obligationibus per cedulas manibus clericorum Camere signatas ipsi Camerario more solito fiat fides; in premissis - procedatur fehlt PL 647

11.

DECLARATIO CERTE RESERVATIONISa.

Halle 76, Oxford 23 int. 1. PL 647, PL 685, VL 3983, VL 4989, VL 4990, Maribor

120, Napoli 12, Trier 954 int. 1.

Beatissime pater. Dudumb felicis recordatio-

nis dominus Urbanusc V et Gregoriusd XI

vestri predecessores et post eos sanctitas

Item declaravit idem dominus noster, III kal-

endasg aprilish eodem anno3, omnia benefi-

cia clericorum in civitate Fundanai velj prope

3 (1380) März 30.

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

17

vestra quecumque beneficia quorumlibet

beneficiatorum, qui, cum Romana curia de

loco ad locum transferretur, dum sequuntur

curiam eandem ubicumque etiam quan-

tumcumque a Romana curia remote de-

cedentium dispositionibus suis reservaver-

unt. Et cum aliquibus in dubium revocetur,

an beneficia clericorum in civitate Fundana1

et prope eam defunctorum, presertim fami-

liarium et capellanorum tunc dominorum

cardinalium licete post per sanctitatem

vestram privatorum vigore reservationis

huiusmodi sint affecta, dignetur eidem

sanctitati ad tollendum dubium huiusmodif

et, ut obvietur litibus, que inde possent oriri,

suam circa premissa declarare voluntatem. Declaravit idem dominus noster, III kalendas

aprilis anno secundo2, huiusmodi beneficia

fuisse et esse reservata.

eam defunctorumk, presertim familiarium vell

capellanorum tunc dominorum cardinalium

licet post perm eumn privatorum, vigore res-

ervationis per felicis recordationis Urbanum

Vo et Gregorium XIp de beneficiis sequen-

tium curiam Romanam, dum ipsa curia de

loco ad locum transfertur, etiam quantum-

cumque remote aq curia decedentium fore

affectar et reservata.

1 Fondi, Latium, Italien. 2 1380 März 30. a Declaratio - reservationis Napoli 12 b Halle 76 folgt per c dominus Urbanus Halle 76 dominum Urbanum d Gregorius Halle 76 Gregorium e licet Oxford 23 int. 1 sed ex f huiusmodi fehlt Halle 76 g kalendas fehlt VL 4989, Trier 954 int. 1; PL 647, VL 4990 nonas h aprilis PL 647, VL 4989, VL 4990, Trier 954 int. 1 iulii i Fundana fehlt PL 647, VL 4990; VL 4989, Trier 954 int. 1 fundenda j vel fehlt PL 685, VL 3983 k defunctorum VL 4989 defuncti; Maribor 120 se functorum; Trier 954 int. 1 defuncta l familiarium vel fehlt Trier 954 int. 1 m per fehlt VL 4989, Trier 954 int. 1 n post per eum PL 647, VL 4990 postea o V VL 3983, VL 4989 quintum p XI Trier 954 int. 1 IX q Trier 954 int. 1 folgt Romana r affecta Trier 954 int. 1 effecta

12.

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

18

BENEFICIA PER ADHESIONEM VACANTIA SUNT RESERVATAa.

Declaravitb idemc dominus nosterd Urbanuse papa VIf, VIIIg idush aprilis pontificatus suii

anno secundoj1, sue intentionis fuisse et esse, quodk omnia beneficia ecclesiastica

quorumcumquel, quem vacare contingeret per adhesionem antipape quandocumque et

ubicumque, foren dispositionio suep reservata et nullum preter ipsum de illisq ea vice

potuisse vel posse disponerer quoquomodos.

1 1380 April 6. a Beneficia - reservata München 3063; PL 685, Oxford 72 Anno 2o bzw. II; VL 3984 Declaratio Urbani super

beneficiis vacantibus per adhesionem; Prag 39 Reservatio beneficiorum vacantium per adhesionem anti-pape

b Declaravit VL 3983, VL 4989, Göttingen 55, Hildesheim 665, Ivrea 54, Kraków 391(a), Kraków 1288(a), Maribor 120, Napoli 12, Oxford 23 int. 2, Trier 987 Item declaravit

c idem fehlt Augsburg 117, Eichstätt 478, Oxford 72, St. Paul 142 d noster fehlt VL 4989, Oxford 23 int. 1, St. Paul 142, Wolfenbüttel 382 e Ivrea 54 folgt divina providentia f idem - VI fehlt Napoli 12; Urbanus - VI fehlt Berlin 861, Budapest 81, Göttingen 55, Graz 708, Hildesheim

665, Köln 25b, Kraków 391(a), Kraków 1288(a), Mainz 1162, Maribor 120, Oxford 23 int. 2, Oxford 72, Prag 39, Prag 45; papa VI fehlt Augsburg 10, Halle 76, München 7662, St. Florian 616, Trier 954 int. 2, Wolfenbüttel 382, Zeitz 13; VI fehlt Dublin 11059; Mainz 39 sextus

g VIII fehlt PL 647, VL 4989, VL 4990, Trier 954 int. 1; Berlin 861, Köln 25b nono; Budapest 81, Graz 708, Halle 76, Maribor 120, Napoli 12, Oxford 72 VII; Ross. 1035 octavo; Prag 39 VI

h idus Hildesheim 665 kalendas i pontificatus sui fehlt PL 647, VL 4989, VL 4990, Halle 76, Maribor 120, Napoli 12, Trier 954 int. 1, Wolfen-

büttel 382 j VIII - secundo fehlt Kraków 1288(b); anno secundo Halle 76, Maribor 120, Napoli 12 eodem anno; secundo

PL 647, VL 4989, VL 4990, Trier 954 int. 1 predicto; Ross. 1035, Oxford 23 int. 1, Oxford 23 int. 2, Oxford 72, Prag 45, Trier 987 II; Kraków 391(b+c) tertio; Prato 1787 2o

k quod fehlt Mainz 1162 l Berlin 861, Köln 25b folgt collatorum m que fehlt VL 3983, VL 4989, Trier 954 int. 1, Wien 5474 n fore fehlt PL 685 o dispositioni Ivrea 54 dispensationi p dispositioni sue fehlt Halle 76, Maribor 120, Napoli 12 q de illis fehlt Halle 76, Hildesheim 665, Kraków 391(a), Kraków 1288(a), Maribor 120, Napoli 12, Oxford 23

int. 2 r disponere fehlt Maribor 120 s quoquomodo fehlt Hildesheim 665, Kraków 391(a), Kraków 1288(a+b)

13.

IDEM IN BENEFICIIS ADHERENTIUM ET RESERVATIO IN LITTERIS EXPRIMATUR DESUPERa.

Item, kalendis aprilis pontificatus suib anno nonoc1, Luced2, voluite et ordinavit, quod dicta

declaratio extendat se ad quoscumque alios adherentes quibuscumque aliisf per eiusg pro-

cessus apostolicos nominatimh damnatis et quod in expediendis de cetero litteris bene-

1 1387 April 1. 2 Lucca, Toskana, Italien.

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

19

ficialibusi contra huiusmodi adherentes dicta reservatio exprimatur et declaratio ipsa in fac-

tis et faciendis gratiis vendicet sibi locumj.

a Idem - desuper München 3063; VL 3984 Ad quos extenditur declaratio predicta; Heiligenkreuz 268 Reser-

vatio beneficiorum per adhesionem damnatorum nominatim per processus apostolicos; Prato 1787 Vide infra in regula Bonifatii, que incipit „Item voluit“ (= Bonifaz IX. OT 7[?])

b pontificatus sui fehlt Napoli 12 c nono Ross. 1035, Halle 54, Napoli 12, Trier 987, Wien 5474, Wolfenbüttel 382 IX; Heiligenkreuz 268 VIIII;

München 7662 none (!); Wien 5102 VIII d Luce fehlt Braunschweig 184a, Hannover 176a e voluit Wien 5102 vocavit f Prato 1787 folgt penis g eius fehlt Prato 1787 h nominatim fehlt Ross. 1035 i beneficialibus fehlt VL 4988 j declaratio - locum fehlt Braunschweig 184a; vendicet - locum fehlt Opava 9

14.

VALOR VERUS EXPRIMATUR IN BENEFICIIS, ALIAS NON VALETa.

Item ordinavitb dictusc dominus noster dominusd Urbanus papae VIf, VIIIg kalendas maiih

pontificatus suii anno tertioj1, quodk, si quis deincepsl impetransm aliquodn beneficiumo

vacans vel certop modo vacaturumq, nisir exprimats verum valorem per marchas argenti

seu sterlingorumt aut peru librasv Turonensium parvorum vel perw florenosx seu ducatosy

aut francosz vel unciasaa auri vel argenti, littere non expediantur et gratie sint nullebb.

1 1380 April 24. a Valor - valet München 3063; PL 685 Anno 3o; VL 3984 Quod exprimatur verus valor beneficiorum per mar-

chas libras et florenos etc.; Ivrea 54 De qua moneta vel de quo nomine numerali debet in supplicationibus poni valor; Wolfenbüttel 382 (mit Verweis auf impetrans) Etiamsi motu proprio ut in alia regula 22 (= OT 21)

b ordinavit fehlt Ivrea 54, Opava 9 c dictus fehlt Göttingen 55, Hannover 176a, Opava 9, Trier 954 int. 1, Trier 954 int. 2 d noster dominus fehlt Augsburg 117, Eichstätt 478; dominus fehlt Budapest 81(a), Ross. 1035, VL 3983,

Dresden 87, Dublin 11059, Graz 708, Halle 54, Hannover 176a, Mainz 39, Maribor 120, München 7662, Opava 9, Prag 39, Prag 45, Prato 1787, St. Florian 616, St. Paul 142, Wien 443, Zeitz 13; dominus fehlt Mainz 1162

e papa fehlt Budapest 81(a), Ross. 1035, Graz 708, Halle 54, Mainz 1162, Prag 39 f dictus - VI fehlt Wolfenbüttel 382; dominus Urbanus - VI fehlt Augsburg 10, Berlin 861, PL 647, VL 4989, VL

4990, Göttingen 55, Hildesheim 665, Ivrea 54, Köln 25b, Kraków 391, Kraków 1288, Napoli 12, Oxford 23 int. 2, Trier 954 int. 1, Trier 954 int. 2; papa VI fehlt VL 3983, Prag 45; VI Budapest 81(a), OL 911, Graz 708, Mainz 1162, Opava 9 sextus; Prag 39 VIII

g dominus Urbanus - VIII fehlt Budapest 81(b); VIII Budapest 81(a) VIIII; Mainz 1162, Prag 39, Wien 5474 octavo

h kalendas maii Budapest 81(b) kalendis iulii i pontificatus sui fehlt PL 647, VL 4989, VL 4990, Trier 954 int. 1, Wolfenbüttel 382 j dictus - tertio fehlt Halle 76; tertio PL 647, Halle 54, Kraków 1288, Oxford 23 int. 1, Oxford 23 int. 2, Prag

45, Trier 987 III; VL 4990 3o k quod fehlt Augsburg 117, Eichstätt 478, Ivrea 54, St. Paul 142 l deinceps fehlt PL 647, VL 4989, VL 4990, Trier 954 int. 1 m impetrans Maribor 120, Napoli 12 impetraret

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

20

n aliquod fehlt Halle 76 o beneficium Oxford 23 int. 2 folgt ecclesiasticum p quod - certo fehlt Ross. 1035, Halle 54 q vacaturum Ross. 1035 vacatura; Dresden 87, Halle 54, Kraków 391 vacaturo r nisi Prag 45 non s exprimat Zeitz 13 exponat t sterlingorum Ross. 1035 sterlingos u per fehlt VL 3984, VL 4989, Hannover 176a, Hildesheim 665, Wolfenbüttel 382 v libras VL 3983, Trier 954 int. 1 librum; VL 6165 libros; Augsburg 117, OL 911, PL 685, VL 3984, VL 4988,

VL 4989, Dresden 87, Eichstätt 478, Hannover 176a, Heiligenkreuz 268, Mainz 39, St. Florian 616, Wien 443, Wien 5102, Wien 5474, Wolfenbüttel 382, Zeitz 13 librarum

w per fehlt Berlin 861, PL 647, PL 685, VL 3983, VL 4989, VL 4990, VL 6165, Hannover 176a, Ivrea 54, Köln 25b, Opava 9, Prato 1787, Trier 954 int. 1, Trier 954 int. 2

x argenti - florenos fehlt Mainz 1162; florenos VL 3983, VL 4989 florenorum; Trier 954 int. 1 florum; florenos Hannover 176a folgt auri; Opava 9 folgt auri vel argenti

y ducatos Ivrea 54 ducatorum z francos Budapest 81, Graz 708, Maribor 120 francas aa vel uncias fehlt Budapest 81(a), Graz 708 bb vel - nulle Budapest 81(b) ut supra etc.

14Ka. Bonifaz IX.

Papa Bonifatius nonus declaravit dictam regulam locum habere in beneficiis vacantibus ex causa permuta-

tionis, nam an haberet locum dicta regula dubitavit Rota, licet non dubitavit Cancellaria.

14Kb. Anonym

Nota, si aliquis petita secum dispensari, ut possit duo vel plura incompatibilia beneficia scilicetb certa et no-

minatim expressa simul retinere, oportet ipsum illorum valorem exprimere.

a aliquis petit Prag 39(a) quis petat b scilicet fehlt Prag 39(a)

15.

VALOR VERUS EXPRIMATUR TAM IN BENEFICIIS UNITIS ET UNIENDIS, QUIBUS DEBET UNIRIa.

Item ordinavit dictusb dominus nosterc Urbanus papad VIe, kalendis iuniif pontificatus suig

anno tertioh1, quod de cetero quicumquei impetrantes aliquaj beneficia ecclesiastica uniri

vel incorporari cathedralibus ecclesiisk vel monasteriis aut mensisl episcopalibusm vel ab-

batialibusn aut quibuscumque aliiso beneficiisp, tales impetrantesq teneanturr exprimeres

verumt valorem tam beneficii sicu uniendi quam etiam ecclesie vel monasterii aut mense

seu alterius beneficii, cuiv huiusmodi unio fieriw debeat, alioquin huiusmodi uniones non

valeant et littere super eisx non expediantur per Cancellariam.

1 1380 Juni 1.

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

21

a Valor - uniri München 3063; Berlin 861: In unionibus exprimi debet verus valor; Heiligenkreuz 268 Nota

verus valor. Nullitas unionum; Ivrea 54 Impetrans debet exprimere valorem ecclesie uniende et illius, cui unitur; Oxford 72 Anno III; Prato 1787 De vero valore exprimendo in supplicationibus unionum

b dictus fehlt OL 911, Ross. 1035, VL 4988, Dresden 87, Halle 54, Hannover 176a, Opava 9, Oxford 72, Wien 5102

c noster fehlt Trier 954 int. 2; OL 911, Ross. 1035, VL 3984, VL 6165, Dublin 11059, Halle 54, Hannover 176a, Heiligenkreuz 268, Mainz 39, Oxford 23 int. 1, Trier 987, Wien 443, Wien 5102, Wien 5474 folgt do-minus

d Urbanus papa fehlt Maribor 120, Napoli 12, Opava 9, Oxford 72, Prag 45; papa fehlt VL 3983 e dictus - VI fehlt Göttingen 55, Hildesheim 665, Kraków 391, Kraków 1288, Oxford 23 int. 2, Wolfenbüttel

382; Urbanus - VI fehlt Berlin 861, Budapest 81, PL 647, VL 4989, VL 4990, VL 6165, Graz 708, Köln 25b, Mainz 1162, Prag 39, St. Florian 616, Trier 954 int. 1, Zeitz 13; VI fehlt Oxford 23 int. 1; Mainz 39 sextus; Prag 45 VI und darüber nachgetragen alias VIIII

f kalendis iunii St. Paul 142 VIII kalendas maii g pontificatus sui fehlt PL 647, VL 4989, VL 4990, Maribor 120, Napoli 12, Trier 954 int. 1, Wolfenbüttel 382 h anno tertio Maribor 120, Napoli 12 eodem anno; tertio PL 647, VL 4990, Halle 54, Oxford 23 int. 1, Oxford

23 int. 2, Oxford 72, Prag 45, Trier 987, Wien 5102 III i quicumque fehlt Prato 1787 j aliqua fehlt Hannover 176a k ecclesiis fehlt Hannover 176a, Opava 9 l mensis Ivrea 54 mensi; Trier 954 int. 1, Wien 5474 mensibus m episcopalibus Oxford 23 int. 1, Wolfenbüttel 382 temporalibus n abbatialibus Ross. 1035, VL 4989, Göttingen 55, Halle 54 abbatibus; Wolfenbüttel 382 abbreviatoribus o aliis fehlt Ivrea 54, Wolfenbüttel 382 p München 7662, Wolfenbüttel 382 folgt ecclesiasticis q tales impetrantes fehlt Hildesheim 665, Kraków 391, Kraków 1288, Oxford 23 int. 2 r teneantur fehlt Trier 954 int. 1 s exprimere fehlt Kraków 1288 t verum fehlt VL 3983, Oxford 23 int. 2; Ivrea 54 unde u sic fehlt Maribor 120 v cui OL 911, Dresden 87 cum; Oxford 23 int. 1, Trier 954 int. 2 cuius w fieri fehlt Hannover 176a x super eis fehlt Trier 954 int. 2

16.

IDEM, QUANDO CONFIRMATUR UNIO IAM FACTAa.

Idemb voluit observaric, quandod impetratur confirmatio unionis iam facte, VIe kalendas

iuniif anno quintog1.

1 1382 Mai 27. a Idem - facta München 3063; Heiligenkreuz 268 Verus valor b Idem Berlin 861, Köln 25b et idem; VL 3983, VL 4989, VL 6165, Dublin 11059, Halle 54, Heiligenkreuz 268,

München 7662, Opava 9, Trier 954 int. 1, Wien 5474, Wolfenbüttel 382 Item c observari fehlt Kraków 1288 d statt quando VL 4989 quod e VI fehlt Trier 987; Budapest 81, Graz 708 XII; Mainz 1162, Prag 39 XI; Oxford 72 III f iunii fehlt Kraków 1288, Prag 45, St. Paul 142; Augsburg 117 dicti mensis g iunii - quinto fehlt Eichstätt 478; anno quinto fehlt Augsburg 117; quinto Hannover 176a IIII; Oxford 72 VI;

PL 647, PL 685, VL 4990, Napoli 12, Prag 45, Trier 954 int. 1 V

17.

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

22

REVOCAT UNIONES FACTAS PER PREDECESSORES NON SORTITAS EFFECTUM SUUM ADHUCa.

RL 103, fol. 202r-202v (durchgestrichen); RL 110,

fol. 30r; Druck: Urkunden und Regesten 7 S. 121 Nr.

299 (nach RL 110).

Alle anderen Textzeugen.

Bonifatius etc.b Ad futuram rei memoriam.

Dudum felicis recordationis Urbanus papa VI

predecessor noster ex certis rationabilibus

causis eius ad id animum inducentibus om-

nes uniones per eius predecessores Roma-

nos pontifices de quibuscumque beneficiis

quibusvis ecclesiis sive monasteriis

quorumcumque locorum factas non sortitas

effectum per quandam regulam per eum

editam revocavit, cuius tenor sequitur, in hec

verba:

Item dictus dominus noster Urbanus papa

predictus, kalendis iunii pontificatus sui anno

tertio1,

Itemc, eadem died2,

revocavit omnes uniones factas pere predecessoresf suos, que nondum suntg sortiteh ef-

fectum.

Et sic finit. Nos vero, ut de dicta revocatione

in posterum constare possit, de opportuno

remedio providere volentes auctoritate apo-

stolica ex certa scientia decernimus revoca-

tionem huiusmodi iuxta tenorem eiusdem

regule perinde valere, ac si littere super

huiusmodi revocatione et regula predicti

predecessoris facte et bulle bullate fuissent,

et quod presentes littere ad plenam proba-

tionem revocationis huiusmodi ubique in

iudicio et extra iudicium faciendam perinde

1 1380 Juni 1. 2 Bezugspunkt ist Nr. 15.

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

23

valeant, quemadmodum littere predecesso-

ris eiusdem plene sufficerent et valerent, si,

ut premittitur, super hiis confecte et eius bul-

le bullate extitissent, nec ad probationem

huiusmodi aliquod aliud adminiculum requi-

ratur. Nulli ergo omnino hominum liceat

hanc paginam nostre constitutionis infringe-

re vel ei ausu temerario contraire. Si quis

autem hoc attemptare presumpserit, indi-

gnationem omnipotentis Dei et beatorum

Petri et Pauli apostolorum eius se noverit

incursurum. Datum Rome apud Sanctum

Petrum, quarto idus novembris anno quar-

todecimo3. De curia. N‹icolaus› de Beneven-

toi4.

3 1402 November 10. 4 Nicolaus de Benevento. a Revocat - adhuc München 3063; Zeitz 13 De revocatione unionum. Adde regulam XLVI supra Gregorii XI

cum [suis concordantiis] (= Gregor XI. Nr. 55) b RL 110 am Briefkopf links Bertoldus (= Bertoldus) c Item Ivrea 54 et d Augsburg 117, Eichstätt 478, St. Paul 142 folgt videlicet VII kalendas iunii anno tertio; Prag 45 videlicet VII

kalendas iunii anno 3o e per fehlt Berlin 861 f predecessores Oxford 23 int. 1 decessores g sunt fehlt Dublin 11059 h VL 3983 folgt suum debitum; Kraków 391 folgt suum i De - Benevento fehlt RL 103

18.

DE EXPRESSIONE BENEFICIORUM IN SUPPLICATIONIBUS ET [A] QUIBUS BENEFICIA OBTINENTa.

Itemb quicumque habensc beneficium seu beneficiad a domino nostro dominoe Urbano pa-

paf VIg vel ab alio, si impetrat aliud, a quo prima beneficia obtinuerat, exprimere teneatur,

alioquin littereh peri Cancellariam non expediantur, nisi hoc in petitionibus exprimatur.

a De - obtinent Kraków 1288 b Item Oxford 23 int. 1 folgt quod c habens fehlt Oxford 23 int. 2 d seu beneficia fehlt Kraków 391 e domino fehlt Göttingen 55, Hildesheim 665, Kraków 391, Oxford 23 int. 1, Oxford 23 int. 2, Prag 39

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

24

f papa fehlt Göttingen 55, Hildesheim 665, Kraków 391, Oxford 23 int. 2, Prag 39 g VI Oxford 23 int. 2 sexto h littere fehlt Hildesheim 665 i per Oxford 23 int. 1 in

19.

PROVISIO DE BENEFICIO MANUALI NON SUNT IPSUM PERPETUUM, SED AD NUTUM SUPERIORIS

REMOVENTURa.

Item, VIIb idusc novembrisd pontificatus suie anno tertiof1, declaravit idem dominus nosterg

sueh intentionis fuisse et esse, quodi, quandocumquej ipsek providet vel mandat provideri

de aliquibus beneficiis ecclesiasticisl manualibus seum ad nutumn revocabilibuso seculari-

bus vel regularibusp cum cura vel sine cura, per huiusmodi provisiones vel mandata deq

providendo huiusmodi beneficia non censeantur perpetua, sed remaneant revocabiliar et

manualias sicutt prius et impetrantes huiusmodi beneficiau removeri et revocariv ab illisw

possint per eorum superiores, ad quos idx pertinet, sicuty potuissentz, si peraa superioresbb

ipsoscc beneficia ipsadd collata fuissent.

1 1380 November 7. a Provisio - removentur München 3063; PL 685 De beneficiis manualibus; VL 4988: Quod licet papa provi-

deat de beneficiis manualibus, tamen non tollit naturam eorum; Dublin 11059, Napoli 12 Declaratio super impetrationibus beneficiorum revocabilium et manualium; Ivrea 54 Per provisionem factam per papam be-neficium non desinit esse manuale; Kraków 1288 Nota de beneficiis manualib(us). [I]sta regula fu(n)dat(ur) super [i]lla, que leguntur et notantur in Cle[mentinis] „Quia regulares“ (= Clem. 1.5.un.) de / [...](n/u)p? neg(at) pl(ur)a; Oxford 72 Anno III; Prato 1787 De beneficiis manualibus et vide consti(tutionem) B(e)n(edicti), que incipit „Rursus“ in titulo „De obtinentibus beneficia“ (nichts Derartiges gefunden), vide regulam Bon(ifatii) infra, que incipit „Item eadem die voluit et declaravit“ (= Bonifaz IX. OT 37)

b VII fehlt Mainz 39; Berlin 861, Köln 25b, Trier 954 int. 1, Wolfenbüttel 382 VI; Prag 45 VIII und darüber nachgetragen alias VII; Budapest 81, Dresden 87, Graz 708 septimo

c idus Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162, Prag 39 kalendas d novembris Zeitz 13 martii e pontificatus sui fehlt PL 647, VL 4989, VL 4990, Trier 954 int. 1, Wolfenbüttel 382 f VII - tertio fehlt Kraków 1288; tertio PL 647, VL 4990, Halle 54, Oxford 23 int. 2, Oxford 72, Prag 45, Trier

954 int. 2, Trier 987, Wien 5102 III g declaravit - noster fehlt Oxford 72; noster fehlt PL 647 h sue fehlt St. Florian 616 i quod Mainz 39 et j quandocumque VL 4989 quicumque k ipse PL 647 tempore l ecclesiasticis fehlt PL 647, VL 4989, VL 4990, Trier 954 int. 1; Wolfenbüttel 382 etiam m ad fehlt Oxford 72 n nutum VL 6165 vitam; Dublin 11059 irritum; Eichstätt 478 manum; Wien 5474 invicem o revocabilibus Wolfenbüttel 382 rationabilibus p vel regularibus fehlt Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162, Prag 39 q de fehlt Trier 954 int. 2; VL 4989 quod r revocabilia VL 3984 removibilia s et manualia fehlt Kraków 1288; manualia Halle 54 manu alia t sicut Ross. 1035 sint

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

25

u beneficia fehlt Augsburg 10, Ivrea 54, Oxford 23 int. 2, Oxford 72, Trier 954 int. 2 v removeri - revocari Ivrea 54 admovere et revocare w folgt de cetero VL 4989 x id fehlt Prato 1787, St. Florian 616, Wien 443 y sicut Prato 1787 seu; PL 647, VL 4989, VL 4990, Trier 954 int. 1 folgt prius z potuissent Budapest 81, Graz 708 permisissent aa per fehlt Trier 954 int. 2 bb ad quos - superiores fehlt Berlin 861, Köln 25b, Maribor 120; id - superiores fehlt Zeitz 13 cc ipsos fehlt VL 6165, Dublin 11059, München 7662; Budapest 81, Graz 708, Prag 39 ipsorum dd VL 4989, Maribor 120, Napoli 12, Trier 954 int. 1 folgt eis; Kraków 1288, Prag 45 (nachgetragen) folgt ipsis

20.

„SI NEUTRI“ GRATIA, QUANDO DICITUR „PROVIDEATUR SUFFICIENTIORI“ VIDELICET QUANDO AGITUR

PETITORIO SIMUL ET NON SOLUM POSSESSORIO, ETSI ALTER EST VALETUDINARIUS DE

LITIGANTIBUS, AUDITOR COMMITTAT EXAMEN IN PARTIBUSa.

Item, eadem dieb1, declaravit idemc dominus nosterd, quode, quando duof litigantg super

certo beneficio et alter litigantium asserat, quodh neutri ipsorumi litigantiumj iusk competatl

in beneficio, de quom agitur, etn petat de dicto beneficio de novoo mandari sibip provideri,

siq neutri ipsorumr ius competat, vels providerit sufficientioriu ex eisv, autw papa respondeatx

„Provideatur sufficientioriy“, intentionisz dicti domini nostri papeaa fuisse et essebb, quod

huiusmodi responsio vel talescc gratiedd per eum facte et in posterum faciende nullo modo

locum habeant, quando de huiusmodi beneficio agereturee et super eoff litigaretur solum

supergg possessoriohh, sed dumtaxat quando agitur superii petitorio tantumjj velkk petitorioll

et possessoriomm simulnn. Et sioo alter ipsorum sit absens a curiapp et sitqq senex aut va-

letudinarius, non possit citari personaliter ad subeundumrr examen, sed auditor causess

committat alicui in partibus examinationemtt talis senis vel valetudinariiuu.

1 (1380 November 7). a Si - partibus München 3063; PL 685 De forma „Quod si neutri“; VL 4988: Nota, quod graia „Si ne‹u›tri“ ha-

bet locum in petitorio tantum, et de examine; Dublin 11059, Napoli 12 Nota, cum alter litigantium impetrat beneficium, de quo est questio; Heiligenkreuz 268 Si neutri, quando habet locum. Potestas auditoris com-mittendi examen ad partes; Ivrea 54 Quando proceditur in solo possessorio, non habet locum provisio facta in forma „Si neutri“ et ubi debet fieri examen, quando providetur sufficientiori; Kraków 1288 De gratia „Si neutri litigantium ius competit“ intelligitur de petito[r]io, non de possessorio; Prag 39: Nota confessio-nem, que tantummodo locum habet in petitorio et non in possessorio. Nota valitudinarius non posse citari ad examen per auditorem; Prato 1787 De gratia facta in forma „Si neutri“, et vide supra in regula Gregorii, que incipit „Dominus noster III kalendas iunii“ (= Gregor XI. Nr. 74). De examine senis existentis extra curi-am; Zeitz 13 De provisione, cum neuter litig[antium] ius competere dicatur, adde regula LXI supra Gre[gorii XI] (= Gregor XI. Nr. 74)

b eadem die fehlt Kraków 1288; Göttingen 55 anno tertio VII idus novembris c idem fehlt Opava 9, Trier 954 int. 1, Zeitz 13 d declaravit - noster Mainz 1162 ordinavit; idem - noster fehlt Göttingen 55, Oxford 23 int. 2, Oxford 72; no-

ster fehlt St. Paul 142; Prag 45 folgt papa Urbanus e quod fehlt PL 685

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

26

f duo fehlt VL 4989, Trier 954 int. 1; PL 647, VL 4990 aliqui; Berlin 861, Köln 25b folgt litigantes g litigant Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162, Trier 954 int. 2 litigantes h quod fehlt Augsburg 117, Berlin 861, OL 911, PL 647, VL 3984, VL 4988, VL 4989, VL 4990, VL 6165,

Dresden 87, Eichstätt 478, Hannover 176a, Heiligenkreuz 268, Köln 25b, Maribor 120, Napoli 12, Prato 1787, St. Paul 142, Trier 954 int. 1, Wien 5102

i ipsorum fehlt VL 3983, Ivrea 54 j asserat - litigantium fehlt Ross. 1035, Halle 54; litigantium fehlt Augsburg 117, Dublin 11059, Eichstätt 478,

Göttingen 55, Trier 954 int. 2 k litigantium ius fehlt München 7662 l competat Augsburg 117, Berlin 861, OL 911, PL 647, Ross. 1035, VL 3984, VL 4988, VL 4989, VL 4990,

VL 6165, Dresden 87, Dublin 11059, Eichstätt 478, Halle 54, Hannover 176a, Heiligenkreuz 268, Köln 25b, Mainz 39, Maribor 120, München 7662, Napoli 12, Prato 1787, St. Florian 616, St. Paul 142, Trier 954 int. 1, Trier 987, Wien 443, Wien 5102, Wien 5474 competere; Mainz 1162 competeretur

m Ross. 1035, Halle 54 folgt non n et OL 911 ut o de novo fehlt Göttingen 55 p mandari sibi fehlt Budapest 81; sibi fehlt Graz 708, Mainz 1162, Zeitz 13 q si Mainz 1162 sed r ipsorum fehlt Augsburg 10, VL 3983, Göttingen 55, Hannover 176a, Trier 954 int. 2 s Mainz 39 folgt providentio (!) vel t vel provideri fehlt München 7662 u sufficientiori PL 647 sufficientem v ex eis fehlt Wolfenbüttel 382 w aut Augsburg 117, Budapest 81, PL 647, Eichstätt 478, Graz 708, Kraków 1288, Mainz 1162, Napoli 12 et;

Oxford 23 int. 2 si x PL 685 folgt quod y ex - sufficientiori fehlt Berlin 861, VL 6165, Dublin 11059, Hannover 176a, Heiligenkreuz 268, Köln 25b,

Mainz 39, Opava 9, St. Paul 142; aut - sufficientiori fehlt Oxford 72; Ross. 1035 folgt respondeat z intentionis Ross. 1035, Halle 54 intentione; Eichstätt 478 intensionis; Wien 443 incentionis aa dicti - pape Oxford 72 sue; pape fehlt Augsburg 10, Augsburg 117, OL 911, Ross. 1035, VL 3983, VL

3984, VL 4988, VL 6165, Dresden 87, Dublin 11059, Eichstätt 478, Halle 54, Heiligenkreuz 268, Ivrea 54, Köln 25b, Mainz 39, Maribor 120, München 7662, Napoli 12, Oxford 23 int. 2, Prato 1787, St. Paul 142, Trier 987, Wien 5102

bb aut - esse fehlt Göttingen 55, Trier 954 int. 2; Oxford 23 int. 2 folgt intelligitur; Oxford 72 folgt si ita respon-deat provideatur sufficientiori

cc tales fehlt VL 3983, Ivrea 54 dd gratie fehlt Oxford 72; Oxford 23 folgt sicut premittitur ee ageretur fehlt PL 647 ff super eo fehlt Oxford 72 gg super PL 647, VL 4989, VL 4990, Trier 954 int. 1 in hh possessorio Halle 54, Wien 5102, Zeitz 13 possessione ii super fehlt Augsburg 10, Augsburg 117, Berlin 861, OL 911, PL 685, Ross. 1035, VL 3983, VL 3984, VL

4988, VL 6165, Dresden 87, Dublin 11059, Eichstätt 478, Göttingen 55, Halle 54, Heiligenkreuz 268, Ivrea 54, Köln 25b, Kraków 1288, Mainz 39, Maribor 120, Opava 9, Oxford 23 int. 2, Oxford 72, Prag 45, St. Flo-rian 616, St. Paul 142, Trier 987, Wien 443, Wien 5102, Wien 5474, Zeitz 13; München 7662, Wolfenbüttel 382 in

jj tantum fehlt Kraków 1288 kk PL 647 folgt super; Kraków 1288, Wolfenbüttel 382 folgt in ll tantum - petitorio fehlt Maribor 120 mm sed - possessorio fehlt Trier 954 int. 2; super petitorio - possessorio Prato 1787 in petitorio; possessorio

Halle 54 possessione nn Mainz 1162 folgt vero/non hic oo si fehlt Augsburg 10, Ivrea 54, Oxford 72; Hannover 176a quod pp Ivrea 54 folgt Romana qq sit Wien 5102 si rr subeundum VL 6165, Dublin 11059, Mainz 39, München 7662, St. Florian 616, Trier 987, Zeitz 13

subiciendum; Göttingen 55 eundem ss cause Ross. 1035 tunc; Mainz 1162 Cancellarie

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

27

tt examen - examinationem fehlt Göttingen 55; sed auditor - examinationem fehlt Augsburg 10, Oxford 72;

examinationem fehlt Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162, Prag 39 uu sed auditor - valetudinarii fehlt Oxford 23; Trier 954 int. 2 talis senex vel valitudinarius, sed committat audi-

tor alicui examen talis senis vel valitudinarii

21.

PRIVATI PROPTER ADHESIONEM, SI RE VERA NON FUERUNT, NON SUNT PRIVATI ET PROCESSUS EIS

NON VOCATIS NULLUSa.

Item prefatus dominusb nosterc Urbanusd papae VIf, VIg kalendas maii pontificatus suih an-

no quartoi1, declaravit sue intentionis fuisse etj esse, quod illi, quik propter adhesionem

antipape fuerintl privatim suis beneficiis per ipsum dominum nostrumn, si re verao nonp ad-

heserunt, non intelligantur nec sintq privatir ets processus factost contra ipsos eisu nonv vo-

catisw essex nullosy etz nullius roboris vel momenti.

1 1381 April 26. a Privati - nullus München 3063; PL 685 Anno 4to. De adhesione antipape; Dublin 11059, Napoli 12 Nota pro

illis, qui minus iuste per adhesionem privati sunt; Ivrea 54 Non valet privatio propter adhesionem non acut-am per se; Köln 25b Quod illi, qui sunt propter adhesionem antipape privati, si vero constat, quod revocant adhesionem, non intelligantur nec sint privati; Kraków 1288 Declaratio contr[a] illos, qui tamquam habentes fuerunt privati beneficiis; Oxford 72 Anno IIII; Prag 39 Nota processus factos contra adherentes, qui re ve-ra non adheserunt, non valere; Zeitz 13 De privatione adherentium adde regulam X (recte 11) supra eius-dem Urbani V[I] (= Nr. 13)

b dominus fehlt Mainz 1162 c noster fehlt Trier 954 int. 2; Augsburg 117, OL 911, VL 3983, VL 3984, VL 4988, VL 6165, Dresden 87,

Dublin 11059, Eichstätt 478, Halle 54, Heiligenkreuz 268, Mainz 39, Trier 987, Wien 443, Wien 5102, Wien 5474 folgt dominus

d Urbanus fehlt Wolfenbüttel 382 e papa fehlt Oxford 23 f prefatus - VI fehlt Göttingen 55, Oxford 72; noster - VI fehlt Maribor 120; Urbanus - VI fehlt PL 647, VL

4989, VL 4990, Napoli 12, Zeitz 13; VI Budapest 81, Graz 708, Opava 9, Oxford 23 int. 2 sextus g VI - VI Berlin 861, Köln 25b, Mainz 1162, München 7662, Prag 39, Wolfenbüttel 382 VI; VI Augsburg 117,

Berlin 861, OL 911, Ross. 1035, VL 6165, Dresden 87, Dublin 11059, Eichstätt 478, Hannover 176a, Mainz 39, Oxford 23 int. 2, St. Florian 616, St. Paul 142, Trier 987, Wien 443, Wien 5474 sexto; VI fehlt Budapest 81, Graz 708

h pontificatus sui fehlt Augsburg 10, PL 647, VL 4989, VL 4990, Göttingen 55 i Urbanus - quarto fehlt Kraków 1288; quarto Berlin 861, PL 685 4to; Budapest 81, Graz 708, Prag 39 quinto;

PL 647, Ross. 1035, VL 4990, Göttingen 55, Halle 54, Napoli 12, Oxford 23 int. 2, Oxford 72, Prag 45, Wien 5102 IIII; Mainz 1162 V

j fuisse et fehlt Oxford 72 k illi qui München 7662 aliqui l fuerint Augsburg 117, PL 647, VL 6165, Göttingen 55, Hannover 176a, Kraków 1288, Mainz 39, Maribor

120, Napoli 12, Opava 9, Oxford 23 int. 2, Trier 987, Wien 443, Wolfenbüttel 382, Zeitz 13 fuerunt m privati Berlin 861 prefate n dominum nostrum fehlt Oxford 72 o re vera Oxford 23 vero p non fehlt Opava 9 q sint fehlt Wolfenbüttel 382 r suis - privati fehlt Hannover 176a; privati Wien 5102 primati; Kraków 1288, Prag 39, Prag 45 (nachgetra-

gen) folgt suis beneficiis s et Prato 1787 per; Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162 folgt declaravit

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

28

t factos fehlt Wolfenbüttel 382; VL 4989, Dresden 87, Halle 54, Heiligenkreuz 268, Mainz 39, Wien 5102

factus; Ivrea 54 facta; Trier 954 int. 2 factas u eis fehlt Mainz 39 v non fehlt Hannover 176a w eis - vocatis fehlt Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162; vocatis VL 4989, Göttingen 55, Trier 987 vacatis;

Ivrea 54 vocatos; Mainz 39 notatis x esse fehlt Augsburg 10, Göttingen 55, Ivrea 54, Trier 954 int. 2; Halle 54 eas y nullos Halle 54 nullas; Mainz 39 multos z nullos et fehlt Wolfenbüttel 382

22.

LITTERE CAPELLANATUS HONORIS PER CRIMINOSOS TACITO CRIMINE NON VALENT, ET SINE CRIMINE

IMPETRANS POSSIT PER IUDICES PUNIRI SUOSa.

Item, Xb kalendas iuniic pontificatus suid anno quintoe1, idem dominus nosterf declaravit,

quod omnesg littereh ab eoi impetrate super capellanatu honorisj perk criminososl et in

posterumm impetranden sint subreptitie, nisi in eiso fieret mentiop de huiusmodiq crimine.

Postear declaravit idem dominus nosters sue intentionist esse, si super crimineu impetrare-

tur, talis impetrans ex officio vel adv instantiam partisw possit per suos iudices punirix.

1 1382 Mai 23. a Littere - suos; PL 685 Anno 5to. De capellanatu honoris; Dublin 11059, Napoli 12 De criminosis, qui litteras

super capellanatu honoris impetrant; Heiligenkreuz 268 Subreptio in litteris cap[ellanatus] honoris. Crimi-nosi capellani, quod puniantur; Köln 25b De subreptione proximo dictarum litterarum per adhesionem, nisi in eis fiat mentio de huiusmodi crimine; Oxford 72 Anno V; Zeitz 13 De capellanatu honoris impetrato. Ad-de regulam LXVIII supra Gregorii [XI] (= Gregor XI. Nr. 83)

b X fehlt Prato 1787; Berlin 861, Dublin 11059, Köln 25b, Mainz 1162, Wien 443 decimo; München 7662 V c iunii Ivrea 54 ianuarii; Prag 39 iulii d pontificatus sui fehlt PL 647, VL 4989, VL 4990, Göttingen 55, Maribor 120, Napoli 12, Wolfenbüttel 382 e X - V fehlt Kraków 1288, Trier 954 int. 1; quinto PL 647 VI; PL 685, VL 4989, VL 4990 (korrigiert aus VI),

Halle 54, Napoli 12, Oxford 72, Prag 45, Trier 987, Wien 5102 V; Ivrea 54 quarto f idem - noster fehlt VL 3983, Göttingen 55, Ivrea 54, Maribor 120, Napoli 12, Oxford 72; noster fehlt Wien

5102 g omnes fehlt Oxford 72 h littere VL 3984 gratie i ab eo fehlt Oxford 72; Hannover 176a per eum j capellanatu honoris Oxford 72 capellionatus honore k per PL 647, VL 4989, VL 4990, Trier 954 int. 1 vel l criminosos PL 647, VL 4989, VL 4990, Trier 954 int. 1, Wien 443 criminosis m in posterum fehlt Trier 954 int. 2 n super - impetrande fehlt Berlin 861, Köln 25b; impetrande PL 647, VL 4989, VL 4990, Trier 954 int. 1 fa-

ciende o in eis fehlt Dublin 11059, Kraków 1288, München 7662, Prag 45, Trier 954 int. 2 p Opava 9 folgt specialis q huiusmodi fehlt VL 6165 r Postea fehlt Augsburg 117, Berlin 861, VL 3983, VL 3984, VL 6165, Dublin 11059, Eichstätt 478, Ivrea 54,

Köln 25b, Mainz 39, München 7662, Oxford 72, Prag 45, St. Florian 616, St. Paul 142, Trier 954 int. 2, Zeitz 13; Hannover 176a quodcumque; Göttingen 55 et; Kraków 1288, Maribor 120, Prag 39 Item

s dominus noster fehlt Oxford 72; PL 647, PL 685, VL 4990. Opava 9, Trier 954 int. 1, Wien 443, Wien 5474 folgt hoc

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

29

t Berlin 861, PL 647, VL 4989, VL 4990, Napoli 12, Prag 39, Prato 1787, Trier 954 int. 1, Trier 987 folgt fuis-

se et u crimine Göttingen 55 hoc; PL 685, VL 3983, Prag 39 crimen v ad fehlt Göttingen 55 w VL 3983, Ivrea 54 folgt adverse; Göttingen 55 folgt absolveretur x idem - puniri fehlt Mainz 1162; possit - puniri fehlt Augsburg 117, Berlin 861, VL 3983, VL 6165, Dublin

11059, Eichstätt 478, Göttingen 55, Ivrea 54, Köln 25b, Kraków 1288, Mainz 39, München 7662, Napoli 12 (nachgetragen), Oxford 72, Prag 45, St. Florian 616, St. Paul 142, Trier 954 int. 2, Wolfenbüttel 382, Zeitz 13; Maribor 120 per ordinarium poterit conveniri

23.

MOTU PROPRIO BENEFICII VALOR EXPRIMATUR, ALIAS NON VALETa.

Item, VIIb kalendas iunii pontificatus suic anno quintod1, ordinavit ideme dominus nosterf,

quodg in gratiis deincepsh per eum faciendis quibuscumque personis motu proprio de be-

neficiis vacantibus vel certo modo vacaturis exprimatur verusi valorj huiusmodi bene-

ficiorum, alioquin gratiek non valeant etl littere super eism nonn expediantur.

1 1382 Mai 26. a Motu - valet München 3063; PL 685 De motu proprio; VL 3984: Non obstante motu proprio verus valor

beneficiorum exprimendus est; Ivrea 54 Etiamsi motu proprio fiat gratia de beneficio, debet exprimere verus valor; Napoli 12 Per istam limitatur regula superior; Zeitz 13 [De gratii]s per motum proprium et ex-pressione [veri v]aloris, [adde regulam] primam supra eiusdem Urbani VI in fi[ne] concordat (= Urban VI. Nr. 2)

b VII Budapest 81, Graz 708, Prag 39 decimo c pontificatus sui fehlt PL 647, VL 3983, VL 4989, VL 4990, Ivrea 54, Maribor 120, Napoli 12, Trier 954 int. 1,

Wolfenbüttel 382 d Item - quinto fehlt Mainz 1162; VII - quinto fehlt Kraków 1288; anno quinto VL 3983, Ivrea 54, Maribor 120,

Napoli 12 eodem anno; quinto PL 647, PL 685, Dresden 87, Halle 54, Oxford 72, Prag 45, Trier 954 int. 1, Trier 954 int. 2, Wien 5102 V

e idem fehlt Berlin 861, Köln 25b f VII - noster fehlt Göttingen 55; idem - noster fehlt Oxford 72; noster fehlt Hannover 176a, Wolfenbüttel 382 g quod fehlt VL 3983, Ivrea 54 h deinceps fehlt Göttingen 55 i verus fehlt Opava 9 j valor Halle 54 valeat k gratie Budapest 81, Graz 708 littere; Oxford 72 folgt super eis l gratie - et fehlt Göttingen 55 m super eis fehlt PL 647, VL 4989, VL 4990, Göttingen 55, Trier 954 int. 1; Budapest 81, Graz 708, Mainz

1162, Prag 39 folgt per Cancellariam; VL 3983 folgt conficiende n non fehlt VL 4988; VL 3983, Ivrea 54 nullo modo

24.

CLAUSULA IN GRATIA TEMPORE INTERDICTI IN REGNO SICILIE PONATUR „DUMMODO INTERDICTUM

NON SIT PROPTER CENSUM NON SOLUTUM“a.

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

30

Item, IIb nonas iunii pontificatus suic anno quintod1, ordinavit idem dominus nostere, quod in

litteris suisf, per quas conceditur aliquibusg personis deh regno Sicilie, quod possint audire

divina tempore interdictii, ponatur clausula „Dummodo huiusmodi interdictum non fuerit

positumj propter censum dictik regnil non solutumm“.

1 1382 Juni 4. a Clausula - solutum München 3063; Köln 25b Localis et de preteritis est; Kraków 1288 De interdicto in Si-

cilia; Zeitz 13 [De divini]s audiendis tempore interdicti [in regno] Sicilie. [Adde] regulam XVIII supra Urbani VI (= Nr. 22)

b II OL 911, PL 685, Ross. 1035, VL 4988, Opava 9, Wien 443, Wien 5474 secundo; Prato 1787 III c pontificatus sui fehlt PL 647, VL 3983, VL 4989, VL 4990, Göttingen 55, Ivrea 54, Maribor 120, Napoli 12,

Trier 954 int. 1, Wolfenbüttel 382 d II - quinto fehlt Kraków 1288; anno quinto VL 3983, Ivrea 54, Maribor 120, Napoli 12 eodem anno; quinto

PL 647, PL 685, Ross. 1035, VL 4990, Halle 54, Oxford 72, Prag 45, Trier 954 int. 1, Trier 954 int. 2, Wien 5102 V

e dominus noster fehlt Göttingen 55, Oxford 72, Wolfenbüttel 382 f suis fehlt Berlin 861, Dublin 11059, Köln 25b, München 7662 g aliquibus Mainz 1162 illi quibus in h de Budapest 81, Heiligenkreuz 268, Graz 708, Mainz 1162, Prag 39 in i interdicti VL 4988, Eichstätt 478, Oxford 72 interdicto j positum fehlt Göttingen 55; Ross. 1035, Halle 54, Heiligenkreuz 268, Wien 5102 impositum k dicti fehlt VL 3983, Ivrea 54 l dicti regni fehlt München 7662; regni VL 4988 regis; PL 647, VL 4989, VL 4990, Napoli 12, Trier 954 int. 1

folgt Romane ecclesie debitum m solutum Opava 9, Wolfenbüttel 382 solitum

25.

IN LITTERIS ADHERENTIUM ABSOLUTIONIS PONATUR CLAUSULA „QUOD ANTE OMNIA ABIURENT“ ET

FORMA PONATUR ABIURATIONIS IN EISa.

Item ordinavitb dominus nosterc Urbanus papad VIe, XVf kalendas iuliig pontificatus suih an-

no quintoi1, quod in litteris conficiendis super gratiis, per quasj aliquik olim adherentesl anti-

pape absolventur vel restituentur ad honores vel ad bonam, ponatur clausula „Quod anten

omnia abiurento“ et forma abiurationisp inseraturq in litterisr supradictis.

1 1382 Juni 17. a In - eis München 3063; PL 685 De adhesione antipape; Dublin 11059, Napoli 12: Quod adherentes, cum

absolvuntur, abiurent; Heiligenkreuz 268 Clausula abiurationis schismatum; Zeitz 13 [De] absolutione propter adhesio[nem an]tipape

b Augsburg 117, PL 647, VL 3983, Eichstätt 478, Hannover 176a, Ivrea 54, Kraków 1288, Mainz 1162, Mari-bor 120, Napoli 12, Prag 39, Prag 45, St. Paul 142 folgt idem; VL 4989, VL 4990, Trier 954 int. 1, Trier 954 int. 2 folgt dictus

c OL 911, VL 3984, VL 4988, Dresden 87, Dublin 11059, Heiligenkreuz 268, Opava 9, St. Florian 616, Trier 987, Wien 443, Wien 5102, Wien 5474 folgt dominus

d papa fehlt Budapest 81, Ross. 1035, Graz 708, Halle 54, Mainz 1162, Prag 39 e dominus - VI fehlt Göttingen 55, Oxford 72; Urbanus - VI fehlt Augsburg 117, PL 647, VL 3983, VL 4989,

VL 4990, Eichstätt 478, Ivrea 54, Maribor 120, Napoli 12, Prag 45, St. Paul 142, Trier 954 int. 1; papa VI

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

31

fehlt Trier 954 int. 2, Wolfenbüttel 382; Berlin 861, Köln 25b predictus; VI Budapest 81, Graz 708, Hanno-ver 176a, Mainz 39, Mainz 1162, Opava 9 sextus

f XV fehlt Ross. 1035, Dresden 87, Halle 54, Heiligenkreuz 268, Wien 5102; VL 3984 quintodecimo; Eichstätt 478 quindecimo

g iulii Budapest 81, PL 685, VL 3984, Graz 708, Hannover 176a, Prag 39, Trier 987 iunii h pontificatus sui fehlt PL 647, VL 3983, VL 4989, VL 4990, Göttingen 55, Ivrea 54, Maribor 120, Napoli 12,

Trier 954 int. 1, Wolfenbüttel 382 i Urbanus - quinto fehlt Kraków 1288; anno quinto VL 3983, Ivrea 54, Maribor 120, Napoli 12 eodem anno;

quinto PL 647, PL 685, VL 4990, Halle 54, Prag 45, Trier 954 int. 1, Trier 954 int. 2, Wien 5102, Wolfenbüt-tel 382 V

j per quas fehlt Wien 443 k aliqui fehlt Halle 54; Ivrea 54, Wien 443 alicui l adherentes Göttingen 55 adheserunt m ad bona fehlt Trier 954 int. 1 n ante fehlt Oxford 72; VL 4989 aut o abiurent Ross. 1035 ab; Ivrea 54 ubi iurent; Mainz 1162 abhorrent; Maribor 120 folgt schisma p abiurationis Göttingen 55 abrenuntiationis; VL 3983, Ivrea 54 folgt ponatur vel q inseratur Oxford 72, Trier 987 ponatur r Wolfenbüttel 382 folgt apostolicis

26.

IN CONFIRMATIONIBUS CONTRACTUUM NON PONATUR CLAUSULA „SUPPLENTES OMNEM DEFECTUM“

ETC., NISI EXPRIMITUR DEFECTUS VEL SUPPLICATIO SIGNATA EST PER „FIAT, UT PETITUR“a.

Item, IIIIb idus ianuarii pontificatus suic anno quintod1, ordinavit idem dominus nostere,

quod, si contingat aliquemf petereg confirmationem alicuius unionish, compositionisi, trans-

actionis vel donationis aut alterius cuiuscumquej contractus cum clausula „Supplentesk

omnem defectum, si quis inl eism intervenisset“, non estn intentionis sue supplere aliquos

defectuso, nisip essent in supplicatione specialiterq expressi vel nisi supplicatior signaretur

pers „Fiat, ut petiturt“.

1 1383 Januar 13. a In - petitur München 3063; PL 685 De clausula „Supplentes omnem defectum“; VL 3984 Quando petitur

confirmatio alicuius rei cum suppletione defectus etc.; Ivrea 54 De clausula omnem supplenda defectum, que apponitur in confirmationibus; Napoli 12: Attende, cum petitur suppleri defectus; Prag 39: Nota papa non intendit supplere aliquem defectum in litteris conficiendis, nisi defectus sit expressus in supplicatione; Prato 1787 De effectu clausule „Supplentes omnem defectum“

b IIII Berlin 861, Köln 25b, Mainz 1162, Opava 9 quarto; PL 647, VL 4989, VL 4990, Trier 954 int. 1, Trier 954 int. 2 III

c pontificatus sui fehlt Berlin 861, PL 647, VL 3983, VL 4989, VL 4990, Göttingen 55, Ivrea 54, Köln 25b, Maribor 120, Napoli 12, Trier 954 int. 1, Wolfenbüttel 382

d IIII - quinto fehlt Kraków 1288; anno quinto Berlin 861, VL 3983, Ivrea 54, Köln 25b, Maribor 120, Napoli 12 eodem anno; quinto PL 647, VL 4990, Dresden 87, Halle 54, Oxford 72, Prag 45, Trier 954 int. 1, Trier 954 int. 2, Trier 987, Wien 5102 V

e idem - noster fehlt Berlin 861, VL 3983, Göttingen 55, Ivrea 54, Köln 25b, Maribor 120, Napoli 12, Oxford 72, Wolfenbüttel 382

f aliquem Dresden 87 aliquam g PL 647, VL 4989, VL 4990, Trier 954 int. 1 folgt aliquam h unionis VL 4989 unius i compositionis fehlt Oxford 72

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

32

j cuiuscumque fehlt Napoli 12 k supplentes Berlin 861, Köln 25b complentes; Budapest 81, PL 647, VL 4990, Graz 708, Mainz 1162, Prag

39 supplente l in fehlt Maribor 120 m in eis fehlt VL 4989 n est fehlt Oxford 72 o omnem - defectus Mainz 1162 alios defectus; aliquos defectus fehlt Göttingen 55, St. Paul 142 p nisi Trier 954 int. 1 non q specialiter fehlt Budapest 81, München 7662 r supplicatio fehlt Oxford 72 s per fehlt PL 647, VL 3983, VL 4989, VL 4990, Ivrea 54, St. Paul 142, Trier 954 int. 1 t Kraków 1288 folgt R; Prag 39 folgt S

27.

DE UNIONE VEL CONFIRMATIONEa.

Item ordinavit idem dominus nosterb, VIIc idus februarii pontificatus suid anno quintoe1,

quod deinceps in litteris super unionibus et confirmationibus unionum per ipsum faciendar-

um seu concedendarum ponatur unaf clausula videlicet, quod ille vel illi, quibus fiet unio

vel concedetur confirmatio unionis iam facte, teneantur solvereg sub nomine census et in

signum receptionis huiusmodi gratie unionis vel confirmationis singulis annis ecclesie Ro-

mane quinquagesimamh partem eius, quodi valentj annuatim fructus, redditus, proventus

ecclesiek seu beneficii uniendi vel cuius unionis confirmatiol iam facte concedetur.

1 1383 Februar 7. a De - confirmatione PL 685 b idem - noster fehlt PL 685, Wolfenbüttel 382 c VII St. Florian 234 VI d pontificatus sui fehlt PL 685, Wolfenbüttel 382 e VII - quinto fehlt Kraków 1288; quinto PL 685 II; Prag 45 V f una fehlt Kraków 1288 g solvere fehlt Kraków 1288 h quinquagesimam PL 685 primam i quod St. Florian 616 quot j quod valent fehlt Kraków 1288, Prag 45 k proventus ecclesie Kraków 1288 pro ecclesia l confirmatio fehlt St. Paul 142

28.

IN LITTERIS DONATIONUM ETC. IN REGNO TRINACRIE PONATUR CLAUSULA „DUMMODO DE MANUALIA

(!) BONA TERRE REGNI NON SINT“, ADEO SERVATUR IN GRATIIS NON EXPEDITISa.

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

33

Item ordinavit idem dominus noster, IIIIb kalendas aprilis pontificatus suic anno sextod1,

quod, si contingat ipsum donaree vel concederef aliquas terrasg, castra, possessiones vel

loca aut aliah bona immobiliai quecumque in regnoj Trinacriek consistentia vel concessio-

nesl aut donationesm de talibusn per alioso factas confirmare velp confirmariq aut concedere

vel donarir mandares, in litteris apostolicist superu huiusmodi donationibus vel concessioni-

bus aut confirmationibus conficiendis ponatur talisv clausula videlicet „Dummodow terrex,

castra, possessiones, locay et alia bona huiusmodi non sintz demanialiaaa regni, in quo

consistunt“, nisi forsan idembb dominus nostercc manu propriadd expresseee signaret tales

gratias exprimendoff „Etiamsigg sinthh demanialibusii“ etc. Et hocjj servetur etiam in gratiiskk

iam factisll, super quibus littere apostolice anteamm non essentnn expediteoo.

1 1384 März 29. a In - expeditis München 3063; PL 685 Anno sexto; Heiligenkreuz 268 Clausula in donationibus etc. in regno

Trinacrie (und mit Verweis auf demanialia) Decimalia; Ivrea 54 Localis est in regno Trinacrie; Köln 25b De concessionibus terrarum, castrorum vel aliorum bonorum immobilium; Prag 39 Quod ponatur certa clausu-la, ubi papa dat vel concedit certas possessiones seu bona in regno Trinacrie (und mit Verweis auf nisi forsan) Nota exceptionem

b IIII Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162 quarto c pontificatus sui fehlt PL 647, VL 4989, VL 4990, Trier 954 int. 1, Wolfenbüttel 382 d IIII - sexto fehlt Kraków 1288; sexto PL 647, Ross. 1035, VL 3984, VL 4990, Dublin 11059, Halle 54, Han-

nover 176a, Maribor 120, München 7662, Napoli 12, Prag 39, Trier 954 int. 1, Trier 954 int. 2, Wien 5102 VI; VL 4989 6to

e donare Budapest 81, VL 3983, Graz 708 dare f vel concedere fehlt OL 911; concedere Maribor 120 conde(re) g terras VL 4989, Wolfenbüttel 382 certas h alia fehlt Kraków 1288, Prag 45, Wolfenbüttel 382 i immobilia Budapest 81, PL 685, Graz 708, Mainz 1162, Prato 1787 mobilia j Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162 folgt Sicilie k Trinacrie Trier 987 Trinacrie, id est Sicilie l concessiones Trier 954 int. 1 concessionibus m donationes VL 4989, Trier 954 int. 1 donationibus; Mainz 39 durationes n de talibus Budapest 81, Graz 708 dotalibus o alios Ross. 1035 aliquos; Halle 54 aliquas; St. Florian 616, Wolfenbüttel 382 alias p confirmare vel fehlt Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162, Prag 39 q vel confirmari fehlt OL 911, Ross. 1035, VL 4988, Dresden 87, Dublin 11059, Halle 54, Heiligenkreuz 268,

München 7662, Napoli 12, Prato 1787, Wien 5102, Wolfenbüttel 382 r vel donari Mainz 1162 donare vel s mandare fehlt Berlin 861, Köln 25b; PL 685 folgt quod t in litteris apostolicis fehlt VL 4988; litteris Prag 45 illis u super fehlt Ivrea 54 v talis fehlt Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162, Prag 39, Wien 5474 w Dummodo fehlt Berlin 861, PL 647, Köln 25b x conficiendis - terre fehlt Kraków 1288, Prag 45; terre Wolfenbüttel 382 certe y loca fehlt Napoli 12 z non sint fehlt München 7662; sint fehlt Trier 954 int. 2 aa demanialia Berlin 861 demanialibus; PL 685 (verbessert aus de manibus), Köln 25b, Trier 954 int. 1 de

manualibus; Budapest 81, OL 911, Graz 708, Hannover 176a, Mainz 1162, Prag 39 Prato 1787, Trier 954 int. 2 de manualia; PL 647, VL 4990 manualia; VL 4989 de manuales; VL 6165 domicilia; Kraków 1288 de manu alii; Prag 45 de man.; St. Florian 234 monualia; Prag 45 folgt alia

bb forsan idem fehlt Hannover 176a; idem fehlt Wolfenbüttel 382 cc noster fehlt Trier 954 int. 1

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

34

dd manu propria fehlt Ivrea 54; Ross. 1035 motu proprio; St. Florian 616 manifeste; propria Kraków 1288,

Prag 45 alia ee expresse fehlt St. Florian 234, Trier 954 int. 2 ff exprimendo Prato 1787 exprimeret; St. Florian 234, Trier 954 int. 1 exprimendas; Prato 1787 folgt tamen gg Etiamsi Wien 5474 etiam hh sint St. Florian 616 fiat ii expresse - demanialia fehlt Kraków 1288, Prag 45; demanialia Berlin 861, PL 685, VL 3983, Ivrea 54, Köln

25b de manualibus; Budapest 81, VL 4989, Graz 708, Hannover 176a, Mainz 1162, Prag 39, Trier 954 int. 2 de manualia; PL 647, VL 4990, St. Florian 234 manualia; VL 6165 domicilia; Prato 1787 demanual.; Trier 954 int. 1 de manuali; Budapest 81, Graz 708, Prag 39 folgt regni

jj hoc Maribor 120 huiusmodi kk in gratiis fehlt VL 4989; gratiis VL 3983, Ivrea 54 registris ll factis fehlt Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162 mm etc. - antea fehlt Opava 9; antea fehlt Wien 443 nn Kraków 1288, Prag 45 folgt facte et oo expedite Halle 54 expediri

29.

PROVISIO PER MORTEM „ETIAMSI FUERIT ADHERENS“ VENIT PER „FIAT“ SIMPLEXa.

Item, VIIIb kalendas septembrisc pontificatus suid anno septimoe1, idem dominus nosterf

voluitg, quod, sih ini supplicatione narratur beneficiumj vacarek per mortem et petitur provi-

deri „Etiamsi obtinens fuisset adherens“, quamvis supplicatio signeturl per simplex „Fiat“,

nihilominus in litteris conficiendis exprimatur predictam clausula „Etiamsi obtinens fuisset

adherensn“.

1 1384 August 25. a Provisio - simplex München 3063; PL 685 Anno 7o. De adhesione; VL 3984: Per „Fiat“ venit mentio de ad-

herente antipape; Ivrea 54 Per simplex „Fiat“ venit clausula „Etiamsi obtinens fuisset adherens“, si impe-trans hoc narraverit; Köln 25b De impetrante beneficium vacans per mortem, etiamsi talis fuisset adherens antipape, quod ponatur dicta clausula „Etiamsi talis fuisset adherens“ etc.; Oxford 72 Anno VII

b VIII VIII fehlt Dresden 87; Budapest 81, VL 4989, Graz 708, Mainz 1162, Prato 1787 octavo; Dublin 11059 octava

c septembris fehlt Ross. 1035, Halle 54 d pontificatus sui fehlt Budapest 81, PL 647, VL 4989, VL 4990, Graz 708, Mainz 1162, Prag 45, Trier 954

int. 1, Wolfenbüttel 382 e VIII - septimo fehlt Kraków 1288; septimo Berlin 861, PL 647, PL 685, Ross. 1035, VL 3983, VL 4989, VL

4990, Halle 54, Napoli 12, Prag 45, Prato 1787, St. Florian 234, St. Florian 616, Trier 954 int. 1, Trier 954 int. 2, Trier 987, Wien 5102, Wolfenbüttel 382 VII; Oxford 72 V

f idem - noster fehlt Oxford 72; noster fehlt Prag 39, Wolfenbüttel 382; Trier 954 int. 2 folgt Urbanus g voluit Trier 954 int. 1 vult; Wien 5102 vocavit h si fehlt Ross. 1035, Dresden 87, Mainz 1162, Trier 954 int. 1; VL 3983, Ivrea 54 quando i in fehlt VL 6165 j beneficium fehlt Berlin 861, Köln 25b k vacare Ross. 1035 vacans; Ivrea 54 notare l signetur fehlt Ivrea 54 m predicta fehlt Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162, Prag 39, Trier 954 int. 1 n quamvis - adherens fehlt Wien 5102

30.

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

35

CLERICI PUGNANTES ET OCCIDENTES ALIQUEM CONTRA KAROLUM DE DURACIO NON INCURRANT

NEQUE INTERIERUNT SENTENTIAM DEFENDENDO PAPAMa.

Item declaravit idem dominus nosterb, in castro civitatisc Lucerie Christianorum1, die prima

mensisd maii pontificatuse suif anno VIIIg2, quod clericih cuiuscumque ordinis bellantes con-

tra dominumi Karolum de Duracio3 et gentes suas pro defensione domini nostrij pape et

aliorum existentiumk infra castrum predictum, si contigerit eos aliquem occidere vel mem-

bro aliquol mutilare, nullamm sententiam excommunicationis vel irregularitatisn incurranto et

omnes bellantes predictip illa indulgentia illoque privilegioq gaudeant, quibus gaudent eun-

tesr in subsidium Terre Sancte. Et hoc idem declaravit de eis, qui preteritis temporibus ali-

quos occiderunts vel mutilaverunt de predictist4.

Fr‹anciscus›u5 episcopusv Prenestinus sanctew Romane ecclesiex vicecancellariusy.

1 Nocera Superiore, Kampanien, Italien. 2 1385 Mai 1. 3 Karl III. von Anjou-Durazzo, 1380-1385 König von Neapel. 4 Vgl. dazu Cosmidromius Gobelini Person S. 106: Item dominus Urbanus, in eodem castro Lucerie, prima

die mensis maii, quod clerici cuiuscumque ordinis contra Karolum de Duracio et gentes suas pro defen-sione ipsius domini Urbani et aliorum existentium intra castrum Lucerie bellantes, si contigeret eos occi-dere aliquem vel membro aliquo mutilare, nullam sententiam excommunicationis vel irregularitatis incur-rerent et illa indulgentia illoque privilegio gaudere deberent, quibus gaudent euntes in subsidium Terre Sancte. Et hoc idem declaravit de eis, qui ante illam diem aliquem de predictis occiderunt vel mutilaver-unt.

5 Franciscus Moricotti. a Clerici - papam München 3063; PL 685 Anno 8. Nota; Ivrea 54 Singularis est pro bellantibus in castro

Lucerie b noster fehlt VL 4989 c civitatis fehlt St. Florian 616 d die - mensis Mainz 39 de prima mense e pontificatus fehlt St. Florian 234 f pontificatus sui fehlt Budapest 81, PL 647, VL 4989, VL 4990, VL 6165, Graz 708, Mainz 1162, Prag 39 g VIII Budapest 81, OL 911, VL 3983, VL 3984, VL 4988, VL 6165, Graz 708, Hannover 176a, Heiligenkreuz

268, Ivrea 54, Napoli 12, Opava 9, Prag 39, Wien 443, Wien 5474, Wolfenbüttel 382 octavo h clerici St. Florian 616 talia i dominum fehlt Hannover 176a; Heiligenkreuz 268 dictum j nostri fehlt Wien 443 k existentium fehlt PL 647, VL 4989, VL 4990, Trier 954 int. 1 l membro aliquo Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162 membra aliqua m nullam Ivrea 54 nonnullam n vel irregularitatis fehlt Ross. 1035; Hannover 176a folgt maculam; Kraków 1288, Prag 39 (nachgetragen),

Prag 45 folgt notam o incurrant Hannover 176a occurrant p predicti Ivrea 54 predicta q illoque privilegio Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162, Prag 39 illorum privilegiorum r euntes Berlin 861, Köln 25b eundo; PL 647, VL 4989, VL 4990, Trier 954 int. 1 omnes; St. Florian 234 ac-

cedentes s occiderunt St. Florian 234 accedunt t de predictis fehlt St. Florian 234 u Franciscus fehlt Berlin 861, PL 647, VL 4989, VL 4990, Köln 25b, Trier 954 int. 1; Hannover 176a, Opava 9

Fiat; Kraków 1288 F; St. Florian 616 Fri

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

36

v episcopus fehlt Prato 1787 w sancte fehlt VL 4988 x sancte Romane ecclesie fehlt Wolfenbüttel 382 y Franciscus - vicecancellarius fehlt Budapest 81, VL 6165, Graz 708, Mainz 39, Mainz 1162, Napoli 12, St.

Florian 234; Prenestinus - vicecancellarius fehlt Kraków 1288; sancte - vicecancellarius fehlt Prato 1787

31.

QUOD FATALIA SUPER PROSECUTIONIBUS APPELLATIONUM A CERTO TEMPORE NON CURRENT, NEC

FIAT APPELLANTI PREIUDICIUM USQUE AD CERTUM TEMPUS PROUT HICa.

Alle anderen Textzeugen. Göttingen 55.

Itemb dominus nosterc Urbanus papad VIe,

Ianue1, XIIIf kalendas novembris pontificatus

suig anno VIIIh2, voluiti et mandavit ac vive

vocis oraculo in consistorio publicoj declara-

vitk, ut fatalial superm prosecutionibusn ap-

pellationumo adp sedem apostolicamq emis-

sarumr tam as iure quam ab homine traditat

a XVIu kalendasv februarii pontificatus suiw

anno VIIx3 usque ad XIIIy kalendasz mensisaa

novembrisbb predicticc4 nondd currerentee

necff computarenturgg nec ex eis huiusmo-

dihh perduranteii tempore aliquod preiudici-

umjj generarikk posset, quominus appellan-

tesll ad eummm et sedem predictamnn suasoo

appellationespp huiusmodiqq libere et liciterr

prosequiss possent et valerent, huiusmodi

lapsu temporis nec non constitutionibustt

apostolicis et aliis in contrarium editis non

obstantibus quibuscumque.

Nos Franciscus5 miseratione divina epis-

copus Prenestinus sancte Romane ecclesie

vicecancellarius universis et singulis notum

facimus per presentes, quod hodie sanctis-

simus in Christo pater et dominus noster

dominus Urbanus divina providentia papa VI

vive vocis oraculo declaravit, voluit et man-

davit, quod a die lune XVII mensis ianuarii

immediate preteriti pontificatus ipsius domini

pape anno septimo usque ad diem hodier-

nam, videlicet veneris XX mensis octobris

pontificatus sui anno VIII, fatalia data tam ab

homine quam a iure propter canonica impe-

dimenta et notoria sedis apostolice non cur-

risse nec ex eis posse dicto tempore per-

durante aliquod preiudicium generari, quo

minus appellantes huiusmodi possint dictas

eorum appellationes lapsu tempore non

obstante prosequi quibuscumque constitu-

tionibus et aliis in contrarium editis ne-

quaquam obstantibus. In cuius re‹i› testimo-

1 Genua, Ligurien, Italien. 2 1385 Oktober 20. 3 1385 Januar 17. 4 1385 Oktober 20. 5 Franciscus Moricotti.

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

37

nium sigillum, quo dudum ut tunc sancti Eu-

sebii presbiter cardinalis utebamur, presen-

tibus iussimus impressione muniri. Datum

Ianue, die mensis et pontificatus quibus

supra, indictione octava.

a Quod - hic Prag 39; PL 685 De fatalibus appellationibus; Köln 25b De preteritis est b Item fehlt Berlin 861(a); Berlin 861(b), VL 3983, VL 3984, Ivrea 54, Köln 25b, Kraków 1288 folgt idem c noster fehlt Prag 39, Trier 954 int. 1 d papa fehlt Ross. 1035, Halle 54, München 7662, St. Florian 234 e dominus - VI fehlt Napoli 12; Urbanus - VI fehlt Berlin 861(b), Köln 25b, Wolfenbüttel 382; VI Budapest 81,

Ross. 1035, VL 3983, Graz 708, Mainz 1162, Opava 9 sextus f XIII fehlt VL 6165; Dresden 87 III; Trier 954 int. 1 VIII g pontificatus sui fehlt Berlin 861(a), PL 647, VL 4989, VL 4990, Trier 954 int. 1, Wolfenbüttel 382 h Urbanus - VIII fehlt Kraków 1288; VIII VL 3983, VL 3984, Dublin 11059, Graz 708, Hannover 176a, Ivrea

54, Köln 25b, Mainz 1162, Opava 9, Prag 39, Wien 443, Wien 5474, Wolfenbüttel 382 octavo i voluit Wien 5102 vocavit j publico Berlin 861(b), PL 685, Napoli 12 publice; St. Florian 616 proprio publico k ac - declaravit fehlt VL 4989; declaravit fehlt Halle 54, Opava 9 l Ivrea 54 folgt prosecutionis vel m fatalia super München 7662 super fatalia n prosecutionibus Opava 9, St. Florian 616 persecutionibus o appellationum fehlt VL 3984; VL 3983 appellationem p PL 647, VL 4989, VL 4990, Trier 954 int. 1 folgt sanctam q ad - apostolicam Hannover 176a a sede apostolica r emissarum VL 4989 emissorum; Napoli 12 obmissarum; München 7662 omissarum; Dublin 11059, Hanno-

ver 176a, München 7662, Opava 9 folgt faciend(arum) s a fehlt VL 3983, Ivrea 54; Ross. 1035 in; VL 3984 de t tradita Maribor 120 contradicta u XVI Napoli 12 decimo sexto v kalendas fehlt Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162; Kraków 1288, Wolfenbüttel 382 folgt mensis w pontificatus sui fehlt Wolfenbüttel 382 x VII Budapest 81, VL 3984, Dublin 11059, Graz 708, Hannover 176a, Ivrea 54, Mainz 39, Mainz 1162, Mün-

chen 7662, Opava 9, Prag 39, St. Florian 234, Wien 443, Wolfenbüttel 382 septimo; Maribor 120, Napoli 12, St. Florian 616 VIII

y XIII PL 647, VL 4989, VL 4990, Trier 954 int. 1 XII; PL 685 12 z kalendas fehlt St. Florian 234 aa mensis fehlt VL 3983, VL 3984, VL 6165, Hannover 176a, München 7662, Trier 954 int. 2 bb Kraków 1288, Prag 39 (nachgetragen), Prag 45, Wolfenbüttel 382 folgt anni cc predicti fehlt VL 3983, Ivrea 54 dd non fehlt St. Florian 234 ee currerent fehlt München 7662; VL 3983, Ivrea 54 curarent; Berlin 861(a), Hannover 176a, Wien 443

curent; St. Florian 616 concurrent ff nec Dublin 11059, München 7662 seu; Opava 9, Prag 45 ut gg computarentur Berlin 861(a), Berlin 861 computentur; Budapest 81 competentur hh huiusmodi fehlt Trier 954 int. 2, Wien 443 ii perdurante VL 3983, Ivrea 54 pro durante jj non - preiudicium fehlt PL 647, VL 4989, VL 4990, Trier 954 int. 1 kk generari Mainz 39 gravari ll appellantes St. Florian 234 appellationes mm ad eum et fehlt VL 3983, Ivrea 54; eum Budapest 81, PL 647 eam; St. Florian 234 Deum nn predictam Berlin 861(b), VL 3983, VL 4988, VL 6165, Ivrea 54, Köln 25b, Mainz 39, Napoli 12, St. Florian

234, Wolfenbüttel 382 apostolicam oo suas fehlt Maribor 120 pp suas appellationes fehlt St. Florian 234 qq nec ex - huiusmodi Kraków 1288 et huiusmodi appellantes; perdurante - huiusmodi fehlt Prag 45

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

38

rr Kraków 1288 folgt causas ss posset - prosequi fehlt St. Paul 142 tt constitutionibus Ross. 1035 obstan(tiis)

321.

RESERVANTUR BENEFICIA FAMILIARIUM SUORUM COMMENSALIUM AUT DE LIBRATA SUA AUT

CANTORUM CAPELLEa.

Item voluit etb declaravitc idemd dominus nostere Urbanus papaf VIg, Ianueh2, XVIi kalendas

ianuarii pontificatusj suik anno octavol3, intentionis sue fuissem et esse, quodn omnia bene-

ficia familiariumo suorump sintq generaliterr reservata, dummodo fuerint continuis com-

mensales vel de liberatat suau vel cantores capelle sue.

1 = Benedikt XII. Nr. 35Kf. 2 Genua, Ligurien, Italien. 3 1385 Dezember 17. a Reservantur - capelle München 3063; PL 685 De reservatione; Dublin 11059, Napoli 12 Declaratio (Dublin

11059 Declamatio) reservationum beneficiorum familiorum Köln 25b Reservatio generalis omnium bene-ficiorum suorum familiarium, dummodo sint continui commensales; Prag 39 Papa declarat omnia beneficia familiarium suorum generaliter fore reservata

b voluit et fehlt alle Hs. außer PL 685 c declaravit fehlt Mainz 1162 d declaravit idem fehlt Hannover 176a; idem fehlt alle Hs. außer PL 685, VL 3983, VL 3984, VL 6165, Mainz

1162, St. Paul 142 e noster fehlt Dresden 87, Kraków 1288, München 7662, Prag 45, St. Florian 234, Wolfenbüttel 382; PL 647,

VL 4989, VL 4990, Trier 954 int. 1 folgt predictus; Heiligenkreuz 268 folgt dominus f papa fehlt St. Florian 234 g idem - VI fehlt Napoli 12; Urbanus - VI fehlt Berlin 861, PL 647, VL 3983, VL 4989, VL 4990, Ivrea 54, Köln

25b, Trier 954 int. 1; Urbanus - VI fehlt Mainz 1162; VI fehlt Kraków 1288; Graz 708, Maribor 120, St. Paul 142 sextus

h Ianue fehlt VL 6165, Dublin 11059, Mainz 39, Mainz 1162, St. Florian 234, St. Paul 142 i XVI Ivrea 54 XV; Napoli 12, Opava 9 decimo sexto j pontificatus sui fehlt Budapest 81, PL 647, VL 4990, Graz 708, Prag 39, Trier 954 int. 1 k pontificatus sui fehlt Mainz 1162; sui fehlt VL 4989 l pontificatus - octavo fehlt Wolfenbüttel 382; octavo PL 647, Ross. 1035, VL 4989, VL 4990, Kraków 1288,

Mainz 39, Maribor 120, Napoli 12, Opava 9, Prag 45, St. Florian 616, St. Paul 142, Trier 954 int. 1, Trier 954 int. 2, Trier 987, Wien 5102 VIII; München 7662 nono

m fuisse fehlt Heiligenkreuz 268, Wien 5102 n quod fehlt Berlin 861, VL 3983, VL 6165, Dublin 11059, Ivrea 54, Köln 25b, Mainz 39, Maribor 120, Mün-

chen 7662, St. Florian 234 o familiarium VL 3983 secularium; München 7662 familiorum; Opava 9, Trier 954 int. 2 familiarum p suorum fehlt VL 6165, Mainz 39 q sint fehlt Berlin 861, VL 3983, VL 6165, Ivrea 54, Köln 25b, Mainz 39, Maribor 120, München 7662, St.

Florian 234, Wolfenbüttel 382 r generaliter Ivrea 54 generalia; VL 3983, VL 6165, Ivrea 54 folgt fore s Wolfenbüttel 382 folgt familiares t liberata OL 911, PL 685, Dresden 87, Hannover 176a, Napoli 12, Trier 987 librata u sua fehlt Berlin 861, VL 3983, VL 6165, Ivrea 54, Köln 25b, Mainz 39, Maribor 120, Trier 954 int. 2,

Wolfenbüttel 382

33.

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

39

PAPA DECLARAT, QUOD VOLENTIBUS FACERE EXPEDIRI LITTERAS SUPER CONFIRMATIONES

BENEFICIORUM SUORUM NON CURRIT EIS TEMPUS QUADRIMESTREa.

Itemb voluitc etd declaravite idem dominus nosterf, Ianueg1, XIIh kalendas martiii pontificatus

suij anno VIIIk2, prol habentibusm faceren expedirio confirmationes beneficiorum suorump

infraq quadrimestre, quodr infra huiusmodi quadrimestres dictumt tempusu a kalendis fe-

bruarii pontificatus sui anno septimov3 usque ad XIIIw kalendasx novembris proxime preteri-

tiy4 minimez computetur nec impetrantibusaa confirmationes huiusmodi preiudicium aliquod

interimbb generetur.

1 Genua, Ligurien, Italien. 2 1386 Februar 18. 3 1385 Februar 1. 4 1385 Oktober 20. a Papa - quadrimestre Prag 39; Dublin 11059 Quod littere confirmationum infra quadrimestre expediantur;

Heiligenkreuz 268 Declaratio de non computando tempus pro expediendis litteris; Köln 25b De preteritis est. Quod expediantur confirmationes infra IIII menses

b Item Berlin 861(a) Idem c voluit Wien 5102 ordinavit d voluit et fehlt Kraków 1288, Mainz 1162 e et declaravit fehlt Ivrea 54 f idem - noster fehlt Berlin 861(a), Wolfenbüttel 382 g Ianue fehlt Dresden 87 h XII fehlt St. Florian 234; PL 647, VL 3983, VL 4989, VL 4990, Ivrea 54, Trier 954 int. 1 XIIII; PL 685 XII in

14 verbessert i martii Trier 987 maii j pontificatus sui fehlt Berlin 861(a), Budapest 81, PL 647, VL 4989, VL 4990, Graz 708, Trier 954 int. 1 k Ianue - VIII fehlt Kraków 1288; VIII Budapest 81, OL 911, VL 3984, VL 4988, VL 6165, Dublin 11059, Graz

708, Ivrea 54, Köln 25b, Mainz 39, Napoli 12, Opava 9, Prag 39, Wien 443, Wien 5474, Wolfenbüttel 382 octavo

l pro PL 647, Dresden 87, Ivrea 54, Maribor 120, Napoli 12 quod m pro habentibus St. Florian 234 quod deinceps habent n facere fehlt Budapest 81, Prag 39(nachgetragen), Kraków 1288, Wolfenbüttel 382 o expediri Berlin 861(a), Budapest 81, Graz 708, Opava 9, St. Florian 234, St. Florian 616, Wolfenbüttel 382

expedire p suorum fehlt München 7662, Prag 39 q infra fehlt Opava 9 r quod Wien 443 quam s quod - quadrimestre fehlt Berlin 861(a), Budapest 81, PL 647, PL 685 (durchgestrichen), Ross. 1035, VL

3983, VL 3984, VL 4989, VL 4990, Graz 708, Napoli 12 (mit vacat-Vermerk), Prag 39, St. Florian 234, Trier 954 int. 1; Berlin 861(b) huiusmodi

t dictum fehlt PL 647, VL 4989, VL 4990, Trier 954 int. 1 u dictum tempus Kraków 1288 dat(um); tempus fehlt Prag 45 v septimo Berlin 861(a) VII; PL 685, VL 6165, Dublin 11059, München 7662, St. Paul 142 VIII; Mainz 39, St.

Florian 234 octavo w XIII PL 647, VL 4989, VL 4990, Trier 954 int. 1 XIIII; Ross. 1035, Halle 54 VIII x kalendas fehlt VL 4989; Maribor 120, Wien 5474 folgt mensis y preteriti Napoli 12 predicti z minime PL 647, St. Florian 234 nunc aa impetrantibus Ivrea 54 impetrantes; Wien 5102 in peccantibus bb interim fehlt Budapest 81, Graz 708, Kraków 1288 Prag 39 (nachgetragen); St. Florian 234 iterum; Trier

954 int. 1 etiam

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

40

34.

IN LITTERIS CONFIRMATIONUM, PROVISIONUM, ACCEPTATIONUM ETC. AC „PERINDE VALERE“

PONATUR CLAUSULA „DUMMODO INTRUSUS NON FUERIT“ UT IN SURROGATIONEa.

Item ordinavitb idemc dominus nosterd, Ianuee1, XIIIIf kalendas martiig pontificatush suii an-

no VIIIj2, quodk deinceps, quandol acceptationesm, collationes, provisiones, presentatio-

nesn, institutioneso vel electionesp quorumcumque beneficiorum confirmabitq seu confirma-

rir mandabits aut impedimenta tollett vel mandabitu tolli ex eis seuv ea valere perindew, vultx

et decrevity, ac si impedimentaz huiusmodi nonaa intervenissentbb, semper addatur in litteris

confirmationumcc huiusmodidd clausula hecee videlicet „Dummodo impetrans non fuerit in-

trusus“, prout in litteris surrogationumff addigg consuevithh.

1 Genua, Ligurien, Italien. 2 1385 Februar 16. a In - surrogatione München 3063; Ivrea 54 Quando in litteris debet apponi, si non fuerit intrusus; Prag 39:

Quod clausula semper debet poni in litteris confirmationum seu novarum provisionum, videlicet dummodo impetrans intrusus non fuerit et papa decernit tolli omnia impedimenta a die date gratie; Prato 1787 De clausula „Dummodo impetrans non fuerit intrusus“

b ordinavit Hannover 176a voluit et declaravit Hannover 176a; St. Florian 616 declaravit c idem fehlt St. Florian 616 d idem - noster fehlt Wolfenbüttel 382; noster fehlt München 7662; St. Florian 616 folgt Urbanus papa VI e Ianue fehlt Hannover 176a f XIIII Hannover 176a XII; Opava 9 quarto decimo; St. Florian 616 XVI g martii St. Florian 616 ianuarii h pontificatus fehlt PL 685, Wien 5474 i pontificatus sui fehlt Budapest 81, PL 647, VL 4989, VL 4990, Graz 708, Mainz 1162, Prag 39, Trier 954 int.

1, Wolfenbüttel 382 j VIII Budapest 81, VL 6165, Graz 708, Hannover 176a, Heiligenkreuz 268, Ivrea 54, Köln 25b, Mainz 39,

Mainz 1162, Napoli 12, Prag 39, Prato 1787, Wien 443, Wolfenbüttel 382 octavo; Wien 5474 VII k Ianue - quod fehlt Kraków 1288 l quando fehlt Halle 54, Hannover 176a, Maribor 120 m acceptationes fehlt St. Florian 234 n presentationes fehlt Heiligenkreuz 268 o institutiones fehlt PL 647, VL 4989, VL 4990, Trier 954 int. 1 p vel electiones fehlt Budapest 81 q confirmabit Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162, Prag 39 confirmabat r confirmari Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162 confirmata s seu - mandabit fehlt Kraków 1288, Prag 45, St. Florian 616, St. Paul 142, Wolfenbüttel 382; mandabit Bu-

dapest 81, Graz 708, Mainz 1162, Prag 39 mandabat t tollet Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162, Prag 39 tollebat u mandabit Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162, Prag 39 mandabat v seu Opava 9 sed; PL 647, VL 4989, VL 4990, Trier 954 int. 1 folgt ex w perinde Berlin 861, PL 685, VL 3984, Köln 25b, Kraków 1288, Prag 45, Prato 1787, Trier 954 int. 1 proin-

de; Wien 5102 providere x vult PL 647, VL 4989, VL 4990, Hannover 176a, Napoli 12, Trier 954 int. 1 voluit y decrevit Prag 39 decernit z impedimenta Ross. 1035, Halle 54 impetrata aa non fehlt VL 4989 bb St. Florian 234 folgt non addatur (!)

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

41

cc confirmationum fehlt St. Paul 142 dd huiusmodi fehlt München 7662 ee hec fehlt Budapest 81, Graz 708, Maribor 120, Prag 39, St. Florian 616, Wolfenbüttel 382 ff surrogationum Maribor 120 irrogationum gg addi Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162, Prag 39 poni; Wolfenbüttel 382 fieri hh prout - consuevit fehlt Kraków 1288

35.

PROCURATOR PUNITUR UT FALSARIUS, QUI APPELLAT A SENTENTIA SINE MANDATO SUFFICIENTI,

ETIAMSI PARS RATIFICAVERIT POSTa.

Item ordinavit et mandavitb, ibidemc1, VIId kalendas martii anno predictoe2, quodf, si aliquis

procuratorio nomine vel aliasg pro alioh appelleti a sententia in causis in Romana curiaj

pendentibusk etl asserat se procuratorem partism, pron qua interponitur appellatioo, offe-

rensp se probaturum de sufficienti mandato ad appellandumq, si in probationer deficiat ita,

quods de huiusmodi mandatot docereu nonv possit, auditorw causex huiusmodiy appellatio-

nisz appellantemaa ipsum, etiamsi parsbb, pro quacc appellaverat, eandem appellationem

postmodum ratamdd habeat, tamquam falsarium puniat, appellationeee remota.

1 Genua, Ligurien, Italien. 2 1385 Februar 23. a Procurator - post München 3063; PL 685 De appellatione pro alio facta; Ivrea 54 Qualiter puniatur, qui ap-

pellat tamquam procurator, si mandatum non probat; Köln 25b De appellante procuratorio nomine a sen-tentia diffinitiva et offerat se probaturum de sufficienti mandato et postea deficiat in probatione auditor huiusmodi cause, etiamsi pars, pro qua appellavit, valet huiusmodi appellationem ratificare, huiusmodi ap-pellantem tamquam falsarium puniat; Prag 39 (links) Nota bene de appellantibus procuratoribus falsis (und rechts) Papa vult, quod, si falsus procurator appellet a sententia diffinitiva in Cancellaria Romana et asserit se habere procurationem partis, pro qua interponitur appellatio, et de eo constare non potest, auditor cau-se puniat illum procuratorem tamquam falsarium no(n) obstante, quod pars sua postea ratum habeat

b Trier 987 folgt idem dominus noster c et - ibidem St. Florian 234 idem dominus noster Ianue; ibidem fehlt Maribor 120, Napoli 12, Trier 987 d VII fehlt Opava 9; OL 911 septimo e ibidem - predicto fehlt Kraków 1288; predicto VL 3984 VIII f quod fehlt Prato 1787 g alius VL 6165 alius; Dublin 11059, Mainz 39 alios; München 7662 aliis; PL 685, Wolfenbüttel 382 aliquis h pro alio fehlt München 7662; alio fehlt VL 4989 i appellet Dublin 11059, München 7662 appellata; Halle 54 appellatum j Romana curia VL 4989 Roma k pendentibus fehlt Halle 54 l et Köln 25b ut m partis fehlt St. Paul 142 n pro Hannover 176a, Prato 1787 in; St. Florian 234 quod o appellatio fehlt Kraków 1288; Ross. 1035 folgt partis p offerens Berlin 861, PL 685, St. Florian 616 asserens q appellandum Wien 5102 approbandum r in probatione Kraków 1288 probatio; Wolfenbüttel 382 in improbatione s ita quod VL 3983, Dublin 11059, Mainz 39 itaque t ad - mandato fehlt München 7662; Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162 et u docere fehlt PL 647; VL 4988 probare

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

42

v non München 7662 ne w auditor Dublin 11059, Mainz 39 audito x cause fehlt Trier 954 int. 2 y huiusmodi fehlt Wien 5102 z appellationis Ross. 1035 appellator; St. Florian 234 appellatione aa appellantem Dublin 11059, Mainz 39 appellante; St. Florian 234 appellatio bb pars Trier 954 int. 1 tempus cc qua Ross. 1035, Halle 54 aliqua dd pro qua appellaverat - ratam fehlt St. Florian 616 ee München 7662 folgt postposita et

36.

GRATIE PER ADHESIONEM IN DUCATU LUPOLDI DUCIS AUSTRIE NULLE SUNTa.

Item voluit idem dominus nosterb, VIIIc kalendas octobris pontificatus suid anno nonoe1,

quod, sif eumg contigerit aliquas gratias facere de beneficiish per adhesionem vacantibus in

partibusi Lupoldi ducis Austrie2 vel successorum suorumj, ipso iurek sint nulle et quodl litte-

re super gratiis iamm factisn de beneficiis supradictis nulloo modo expediantur in Cancella-

riap, donec ipseq dominus nosterr aliters duxerit ordinandum.

1 1386 September 24. 2 Leopold III. von Österreich, † 1386 Juli 9. a Gratie - sunt München 3063; PL 685 De adhesione; Ivrea 54: Personalis est; Köln 25b De preteritis est;

Prag 39 Papa inhibet, quod littere non expediantur super gratiis de beneficiis per eum factis vacantibus per adhesionem ducis Lupoldi Austrie, quousque aliter duxerit ordinandum ex causis

b idem - noster fehlt Wolfenbüttel 382; noster fehlt VL 6165, Dublin 11059, Hannover 176a, Ivrea 54, Mainz 39; noster Budapest 81, Graz 708, Prag 39 folgt Urbanus; VL 3983 Urbanus papa VI

c VIII Berlin 861, Budapest 81, VL 3983, Graz 708, Wien 5474, Wolfenbüttel 382 octavo; Mainz 1162, St. Florian 234 VI

d pontificatus sui fehlt Budapest 81, PL 647, VL 4989, VL 4990, Graz 708, Prag 39, Trier 954 int. 1, Wolfen-büttel 382

e pontificatus - nono fehlt Opava 9; nono Budapest 81, VL 4988, Graz 708, Heiligenkreuz 268, München 7662, Napoli 12, Prag 39 octavo; PL 647, VL 4989, VL 4990, VL 6165, Dublin 11059, Maribor 120, Trier 954 int. 1, Trier 954 int. 2, Wien 5474, Wolfenbüttel 382 IX; PL 685 VIIII; Ross. 1035, Dresden 87, Halle 54, Wien 5102 VIII; Mainz 39 VIIIII (!)

f Berlin 861, Köln 25b folgt per g eum fehlt Budapest 81, Graz 708, Mainz 1162, Prag 39, Trier 954 int. 1 h Napoli 12 folgt ecclesiasticis i PL 647, VL 4989, VL 4990 folgt domini j suorum fehlt Ross. 1035, Halle 54 k ipso fehlt Maribor 120 l quod Halle 54 quedam m iam fehlt Berlin 861, Köln 25b n factis Opava 9 signatis o et - nullo fehlt Dublin 11059 p in Cancellaria VL 3983, Ivrea 54 per Cancellariam eandem q ipse fehlt VL 3983, Ivrea 54; VL 4988 idem r noster fehlt St. Florian 234 s Berlin 861, OL 911, Ross. 1035, VL 4988, Dresden 87, Halle 54, Heiligenkreuz 268, Prato 178, Wien 5102

aliud; Maribor 120 alter

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

43

37.

(1) Beatissime pater. Vacante plebanatu plebis sancti etc. diocesis etc. per obitum quond-

am C.a etc. extra Romanam curiam defuncti reverendus pater A. episcopus etc. de dicto

plebanatu sic vacante devoto oratori vestro presbitero Andree etc. rectorib parochialis

ecclesie de etc. dicte diocesis etc. auctoritate ordinaria contulit et providit etiam de eodem

ipseque A‹ndreas› vigore huiusmodi collationis et provisionis illum extitit pacifice ass-

ecutus. Cum autem, pater sancte, dictus A‹ndreas› dubitet collationem et provisionem

huiusmodi ex certis causis viribus non subsistere, supplicat sanctitati vestre, quatenus sibi

gratiam specialem facientes eidem A‹ndree› de dicto plebanatu, cuius fructus etc. trecen-

torum ducatorum auri etc. secundum communem extimationem valorem annuum non

excedunt, etiamsi plebanatus ipse curatus et dignitas principalis ac electiva et reservati-

on(is) aut devolution(is) existat dictusque C. sedis apostolice capellanus aut alias officialis

vel collector aut subcollector vel nuntius apostolicus aut vester vel alicuius ex dominis car-

dinalibus familiaris vel adherens antipape aut alias damnatusc fuerit, sive premisso sive

aliod quovis modo vel ex alterius cuiuscumque persone ‹causa› aut per illicitam detentio-

nem vel non promotionem vel alterius beneficii auctoritate apostolica collati assecutionem

aut per constitutionem „Execrabilis“1 seu capitulum de multa vel appositionem manus

sanctitatis vestre motu proprio vel ad alicuius instantiam factam ‹vacaverit›, de novo gra-

tiose dignemini providere.

1 = Johannes XXII. Nr. 65B. a C. fehlt Ivrea 54 b rectori Ivrea 54 rectoris c alias damnatus VL 3983 aliis damnatis; damnatus Ivrea 54 damnatis d alio fehlt VL 3983

„PERINDE VALERE“ VENIT SOLUM IN CONFIRMATIONIBUS COLLATIONUM ET PROVISIONUM

CAPELLANORUM, COLLECTORUM ETC. NEC RESERVATIONES SPECIALESa.

(2) Item voluitb idem dominus nosterc, VId kalendas octobris pontificatus sui anno nonoe1,

quod, si deinceps aliquis petat confirmari collationesf quorumcumque beneficiorumg, eti-

amsi sinth dignitates vel personatus, collatorumi auctoritate apostolica vel ordinaria, etiamsi

illij, per quorumk obitum vel renuntiationem vacant, fuerintl collectoresm vel subcollectoresn

aut capellani sedis apostolice vel antipape adherenteso vel huiusmodip similiaq aut petatur

1 1386 September 26.

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

44

de novo eis provideri, ‹non conceduntur›. Intendit dumtaxat concederer, quods perindet

valeat, ac si non essent speciales reservationesu, necv veniatw novax provisio, etiamsiy ali-

asz provisioaa appareat nullabb. Idemcc voluitdd de expediendisee iamff signatisgg.

a Perinde - speciales München 3063; PL 685 Anno 9. De reservatione et adhesione; VL 3984 Perinde ac si

non essent speciales reservationes; Heiligenkreuz 268 Quando veniat perinde valere, quando nova provi-sio; Prag 39 (links) Papa vult, quod impetrantes confirmationem beneficiorum suorum auctoritate apostoli-ca vel ordinaria sibi collatorum, si illi, per quorum obitum etc. vacent, fuerint collectores etc. aut sub-collectores vel capellani honoris aut adherentes antipape, non intendit concedere, quod perinde valeat, ac si non essent speciales reservationes (und auf der Höhe des Zusatzes Idem voluit) Extensio (sowie rechts) Petenti confirmationem vel novam provisionem non venit, nisi quod collatio valeat, ac si beneficium non sit specialiter reservatum, et tamen venit nova provisio, etiamsi appareat collationem vel provi[sionem] nullam, merito deberet dari nova provisio, sed forte hec regula facta fuit in odium intrusorum; Prato 1787 De confirmationibus pape, quod per eas non venit nova provisio, si prima appareat nulla, aliter quam per specialem reservationem

b voluit Wien 5102 vocavit c noster fehlt Hannover 176a, St. Florian 234 d VI Hannover 176a VIII e nono fehlt St. Florian 234; PL 647, Ross. 1035, VL 4989, VL 4990, VL 6165, Maribor 120, München 7662,

Trier 954 int. 1, Trier 954 int. 2 IX; Dublin 11059, Mainz 39, Opava 9, Wien 5474 VIIII; Halle 54, Wien 5102 VIII

f confirmari collationes Berlin 861, Köln 25b confirmationes g beneficiorum St. Florian 234 folgt ecclesiasticorum h sint fehlt München 7662, Trier 954 int. 2 i collatorum Budapest 81, Graz 708 collectores j illi Wien 5102 illic k sint - quorum St. Florian 234 l fuerint Mainz 1162 Lücke von ca. 2 cm m collectores VL 4989, Mainz 39, Mainz 1162 collatores; Wien 5102 collationes n subcollectores VL 4989, Mainz 39, Mainz 1162, Trier 954 int. 1, Wien 5102 subcollatores; Graz 708 subcol-

lationes o adherentes OL 911 adherentis p huiusmodi fehlt Maribor 120, Napoli 12 q similia Maribor 120 familia r concedere fehlt Wolfenbüttel 382 s quod fehlt Trier 987; VL 3983 et t perinde Trier 954 int. 1 proinde; Wolfenbüttel 382 inde u reservationes VL 4989 resignationes v nec fehlt München 7662 w veniat Ross. 1035 veniet; Trier 954 int. 2 venia x nova fehlt Trier 954 int. 1 y etiamsi Berlin 861 etiam; Prag 39 si; St. Florian 234 et si z Mainz 1162, Wolfenbüttel 382 folgt nova aa etiamsi alias provisio fehlt Budapest 81, Graz 708, Mainz 39; Prato 1787 si prima aliter bb nulla fehlt Trier 954 int. 1 cc Idem Opava 9, Trier 954 int. 2 Item dd voluit Wien 5102 vocavit ee expediendis Maribor 120 expeditionibus; Wolfenbüttel 382 exprimendis ff iam München 7662, Wien 443, Wien 5474 non gg Idem - signatis fehlt VL 3983, Ivrea 54

37K. Gregor XII.

OL 911. Heiligenkreuz 268.

Dominus noster Gregorius papa XII non vult, quod Voluit dominus Gregorius papa XII, quod ista regula

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

45

ista regula suo tempore observetur. A‹ngelus1› Osti-

ensisa.

non servaret. A‹ngelus› Ostiensis.

1 Angelus Acciaiolus. a Layoutendnote

38.

PREFICIUNTUR ABBATES IN MONASTERIIS ORDINATIS PRO ULTRAMONTANIS, POST SCHISMATEM

ETIAM CITRAMONTANIa.

Dominusb nosterc Urbanus papad VIe, VIf kalendas septembris pontificatus suig anno XIIh1,

etiam de consilio eti consensuj dominorumk cardinalium ordinavit et statuit, quod durante

schismate, quod tuncl vigebatm, in monasteriis, in quibus ab eorum fundationen ordinatumo

fuit, utp nonq preficerenturr abbates vel alii principales prelati, nisi essent oriundi de lingua

ultramontana, possents preficit et preficerenturu persone citramontanev, non obstantibusw

quibuscumque statutisx etc.

1 1389 August 27. a Preficiuntur - citramontani München 3063; PL 685 Anno 12; Heiligenkreuz 268 Derogatio statuti de non

proficiendo (!) nisi ultramontani; Prag 39 Non debent prefici abbates ultramontani, nisi sint de lingua eorundem monachorum. Sic et de aliis prelatis; Prato 1787 De abbatibus preficiendis de certa lingua

b Dominus Hannover 176a, Maribor 120, St. Florian 234, Wolfenbüttel 382 Item dominus c noster fehlt VL 4989; Berlin 861, OL 911, Ross. 1035, VL 3984, VL 4988, Dresden 87, Halle 54, Heiligen-

kreuz 268, Napoli 12, Wien 443, Wien 5102, Wien 5474 folgt dominus d papa fehlt VL 6165 e VI fehlt Trier 954 int. 1; PL 685, Mainz 1162, Trier 987 sextus f VI fehlt PL 647, VL 4989, VL 4990; Berlin 861, OL 911, Ross. 1035, VL 3984, Dresden 87, München 7662,

Wien 443, Wien 5474 sexto; Heiligenkreuz 268 XI g pontificatus sui fehlt Prag 39, Wolfenbüttel 382 h XII VL 3984, VL 4988, Wien 443 duodecimo; Opava 9 XI i consilio et fehlt VL 4989 j consensu Hannover 176a, Mainz 1162, Opava 9, Prato 1787, St. Florian 234, Trier 987 assensu; Maribor

120 folgt fratrum suorum k dominorum Mainz 1162 regnorum l tunc fehlt VL 3984, St. Florian 234 m vigebat Prag 39 fiebat; Prato 1787 folgt et proh dolore hodie magis et perniciosissime viget n fundatione VL 4989 fraudat(i)on(e) o fundatione ordinatum Wolfenbüttel 382 ordinatione fundatum; ordinatum Hannover 176a fundatum p ut Mainz 1162 et q non fehlt St. Florian 234 r preficerentur VL 4989, Prag 39, Prato 1787, Trier 987 profiterentur; VL 6165, Wien 5474 proficerentur; St.

Florian 234 preferantur; Wolfenbüttel 382 profiteantur s ultramontana possent Mainz 1162 montana possens t nisi - prefici fehlt Wien 5102 u preficerentur VL 4989, Trier 954 int. 1 preferentur; VL 6165, Prato 1787, Trier 987 proficerentur v possent - citramontane fehlt Wolfenbüttel 382 w obstantibus St. Florian 234 obstantes x Prato 1787 folgt et consuetudinibus

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

46

39.

EXTENDIT PROCESSUS CONTRA OCCUPATORES ETIAM CONTRA REGNUM SICILIE ET CITRA FARUMa.

Item ordinavitb et voluitc etiam de consensu predictorumd cardinalium, videlicet VIIe dief

mensisg et pontificatush predictorumi1, quod processus apostolici olimj facti contra occupa-

toresk et invasoresl terrarum sancte Romane ecclesie extenderenturm et ipsosn extendit

contra occupatores et invasores terrarumo regni Sicilie et terrep citra Farumq.

1 (1389 September) 7. a Extendit - Farum München 3063; Prag 39 Papa vult, quod processus olim facti contra invasores terrarum

sancte Romane ecclesie debere extendi contra occupatores regni Sicilie b Napoli 12 folgt idem dominus noster c et voluit fehlt Wolfenbüttel 382; voluit Wien 5102 vocavit d Maribor 120 folgt dominorum e VII Hannover 176a, Mainz 1162, Opava 9 septima f die fehlt Maribor 120 g Hannover 176a folgt septembris h Hannover 176a folgt sui anno i predictorum Hannover 176a predicto; Opava 9, Wolfenbüttel 382 predictis j olim fehlt Halle 54 k occupatores Budapest 81, Graz 708 occupationes l invasores Budapest 81 invasiones m extenderentur fehlt Hannover 176a, Opava 9 n ipsos PL 685, VL 6165, Dresden 87, Wien 5102; ipsas o sancte - terrarum fehlt St. Florian 234; terrarum fehlt Opava 9, Prag 39 p et terre fehlt Ross. 1035 q citra Farum fehlt Halle 54; Opava 9 etc.; Farum fehlt Mainz 1162

40.

SIGNATURA FACTA AD ROTULUM UNIVERSITATIS SCOLARIUM STUDII URBIS PER URBANUM PAPAM

SEXTUMa.

Concessum pro omnibus suprascriptis contentis in XIIII peciis videlicet pro magistris, licen-

tiatis, baccalariis formatis in theologia, doctoribus in iure canonico vel civili et licentiatis

cum rigore examinis et pro magistris in medicina, prout petunt, etiam ad dignitates, per-

sonatus vel officia, etiamsi curata et electiva; pro magistris vero in artibus et aliis graduatis

quibuscumque, etiam prout petunt, excepto quod non habeant dignitates, personatus vel

officia vigore presentis gratie; proviso quod ultra presentes graduati magistri, licentiati et

baccalarii formati in theologia, doctores et licentiati predicti et magistri in medicina possunt

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

47

retinere tria alia beneficia, alii vero duo beneficia tantum et hoc de gratiosa expectatione

dumtaxat. Datum Rome apud Sanctum Petrum, idus maii pontificatus nostri anno primo1.

1 1378 Mai 13. a sextum PL 685 sextam

41.

Expliciunt regule dominia Urbani pape sextib.

a domini fehlt OL 911 b Expliciunt - sexti Berlin 861, OL 911, Köln 25b; Kraków 391(a) Finiunt regule Cancellarie Urbani sexti pape;

Kraków 391(b) Finiuntur regule Cancellarie summorum pontificum Romane ecclesie etc.; Prag 45 Explici-unt regule Cancellarie etc.; München 3063 folgt Hic omittuntur regule tempore scismatico videlicet Bonifatii IX, Innocentii VII et Gregorii XII

Extravaganten

42.

OL 911, fol. 7r; Mainz 39, fol. 123r-123v; Paris 4169, fol. 7v; Druck: Dietrich von Nieheim, Liber cancel-

lariae, S. 13 (nach Paris 4169).

TITULI EXAMINATARUM PERSONARUM ETC.a

Tria bene – habeant.

Duo bene et unum competenter – habeant.

Unum bene et unum competenter et unum debiliterb – habeant.

Duo bene et unum male – habeant.

Duo competenter et unum male in tota Hispania et Vasconia – habeant. Dominus Urbanus

non voluit, quod isti haberentc.

a etc. fehlt Mainz 39 b et unum debiliter fehlt Mainz 39 c Dominus – haberent fehlt Mainz 39; in OL 911 in drei Zeilen, in Paris 4169 von anderer Hand in zwei Zeilen

untereinander rechts neben Duo competenter - habeant

43.

OL 911, fol. 95r; Paris 4169, fol. 107v; Druck: Dietrich von Nieheim, Liber cancellariae, S. 204f. (nach Paris

4169); TANGL, KO S. 131 Nr. 22 (mit Datierung nach 1380 April und vor 1382 August 15); Regest: HOFMANN,

Forschungen 2 S. 1 Nr. 1. Da Dietrich von Nieheim das davorstehende Kanzleibuch im April 1380 fertig-

gestellt hatte und Rainulfus am 1. Juni 1381 Vizekanzler wurde, dürfte dieser Text zwischen diesen beiden

Daten entstanden sein.

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

48

Nos Rainulfusa1 miseratione divina tituli sancte Potentiane presbiter cardinalis gerens

officium Cancellarie sancte Romane ecclesie de mandato sanctissimi in Christo patris et

domini nostri domini Urbani divina providentia pape VI ad obviandum periculosis et scan-

dalosis negotiis, que verisimiliter evenire formidantur, ordinationes fecimus subsequentes,

quas iussimus in presenti libro Cancellarie annotari.

(1) Et primo, quod nullus scriptorum seu abbreviatorum litterarum dicti domini nostri pape

directe vel indirecte aliquam litteram in dicta Cancellaria procurare presumat. Sub pena.

(2) Item etiam, quod nullus ipsorum scriptorum seu abbreviatorum aliquam litteram in

Cancellaria ponere presumat, nisi prius illam Iohanni Cambonisb2 presentet vel illi, qui

ipsas litteras pro tempore in Cancellaria conservabit, nisi alias ratione sui officii eisdem

portare spectaret. Sub pena.

(3) Item, quod nullus predictorum litteras in prima visione corrigere nec etiam signare

presumat, nisi illi dumtaxat, qui per dominum vicecancellarium instituti fuerunt aut erunt, ut

ipsas litteras in prima visione corrigerent et viderent. Sub pena.

(4) Item, quod nullus scriptorum seu abbreviatorum ad secundam litterarum visionem

accedere presumat, nisi vocatus. Sub pena.

1 Rainulfus de Gorse. 2 Johannes Cambonis. a Rainulfus OL 911 Landulphus; Paris 4169 Ramnulphus b Paris 4169 Chambonis

44.

Paris 4169, fol. 112r; Druck: Dietrich von Nieheim, Liber cancellariae, S. 210.

Dominus noster Urbanus papa VI, Ianue1, aperuit gratias in forma pauperum, II nonas oc-

tobris pontificatus sui anno VIII2, et voluit, quod durarent per unum mensem, ac etiam,

quod possint concedi beneficia vacantia ad summam quadraginta florenoruma.

1 Genua, Ligurien, Italien. 2 1385 Oktober 6. a Layoutendnote

45.

Paris 4169, fol. 112r; Druck: Dietrich von Nieheim, Liber cancellariae, S. 210.

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

49

Item easdem gratias aperuit, X kalendas decembris1, duraturas per unum mensema.

1 (1385) November 22. a Layoutendnote

46.

Paris 4169, fol. 112r; Druck: Dietrich von Nieheim, Liber cancellariae, S. 210.

Dominus noster dominus Urbanus papa VI aperuit, Neapoli1, gratias in forma pauperum, II

kalendas ianuarii pontificatus sui anno sexto2, et voluit, quod durarent usque ad octavam

Epiphanie tunc proxime sequentisa3.

1 Neapel, Kampanien, Italien. 2 1383 Dezember 31. 3 1384 Januar 13. a Layoutendnote

47.

Paris 4169, fol. 112r; Druck: Dietrich von Nieheim, Liber cancellariae, S. 210.

Item, XIIII kalendas februarii1, Ianue2, aperuit gratiam in forma pauperum duraturam ad

unum mensema.

1 1386 Januar 19. 2 Genua, Ligurien, Italien. a Layoutendnote

48.

Arm. 82, fol. 136v-138r; BL 2825, fol. 100r-101r; BL 2850, fol. 84v-85v; VL 3984, fol. 107r-107v; VL 6165,

fol. 31r-32r; VL 6343, fol. 92r-93r; Firenze 45, fol. 19va-19vb; Mainz 39, fol. 333r-334v; Napoli 12, fol. 87r-

87v; Paris 4172, fol. 118v-120r; Trier 987, fol. 55r-55v.

REVOCATIO DOMINI URBANI VI EXPECTATIONUM FACTARUM PER GREGORIUM XIa.

Urbanus episcopus servus servorum Deib. Ad futuram rei memoriam. Nuper attendentes,

quod, sicut nobis innotuerat, multi hactenus a felicis recordationis Gregorio papa XIc pre-

decessore nostro per importunam instantiam in multis et diversis orbis ecclesiis atque locis

super collationibus, provisionibus, reservationibus canonicatuum et prebendarum ac digni-

tatum, prioratuum, personatuumd et officiorum, ecclesiarume, portionum, prestimoniorum

aliorumque beneficiorum ecclesiasticorum vacaturorum multas et variasf gratias im-

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

50

petra‹ve›runt, ex quorum impetrantium multitudine eedem ecclesie erant plurimum pregra-

vate, ac ex hiis et aliis certis causis, que ad hoc rationabiliter nos moverunt, super hiisg

providere volentes nostre constitutionis edicto omnes reservationes et concessiones super

canonicatibus et prebendis, dignitatibus, prioratibush et personatibus, officiis, portionibus,

prestimoniis, ecclesiis parochialibus et ruralibus et aliis quibuscumque ecclesiasticisi bene-

ficiis vacaturis secularibus et regularibus cum cura vel sine cura, quocumque nomine cen-

serentur, et etiam ad collationes seu provisiones super canonicatibusj ink cathedralibus

seu collegiatis ecclesiis cum reservationibus prebendarum, dignitatum, personatuum, offi-

ciorum, portionum, prestimoniorum vel aliorum beneficiorum ecclesiasticorum quorum-

cumque cum cura vel sine cura, commissiones etiam seu concessiones super facultatibus

seu potestatibus quibusvis factisl super huiusmodi ecclesiasticis beneficiis vacaturism

auctoritate apostolica, etiam ad nominationem alterius reservandisn aut etiam conferen-

diso, in quibus nondum erat in re licet ad rem alicui ius quesitum, commissiones quoque et

mandata super recipiendis personis aliquibus inp ecclesiis vel monasteriisq sive locis aliis

regularibus, que in eis recepte non erant, ab eodem predecessore facta seu concessa

quibuscumque personis, cuiuscumque conditionis, preeminentie, ordinis sive status exi-

sterent, per eiusdem predecessoris litteras sub quibuscumque tenoribus, modo, forma seu

conceptione verborum omnesque processus habitos perb easdem, etiamsir in ecclesiis

secularibus earum alique in canonicos essent recepte ac etiamsis per executores earum

facte fuissent reservationes, inhibitiones et decreti interpositiones aut earum alique aucto-

ritate predictarum litterarumt in aliquibus ecclesiis secularibus ultra statutumu canonicorum

numerum in canonicos essent recepte, quantum ad capitulum et ad chorum et perceptio-

nem distributionumv cotidianarumc et plenitudinem iuris canonici haberent, sedw in eis

prebendas, dignitates, personatus sive portiones et alia beneficia, que dantur tantumx exi-

stentibus de numero, tunc expectarent, auctoritate apostolica videlicet IIIy idus aprilis pro-

xime preteriti1 revocavimusz, cassavimusaa, irritavimusbb et viribus vacuavimuscc eaque

cassa et irrita nuntiavimusdd et nullius existere firmitatisee. Verum si huiusmodi persone

recepteff ultra numerum distributiones et alia ut canonici de numero existentesgg sic perci-

perent, quod per cessionem vel decessum illorum, qui erant intrahh numerum et vigore dic-

tarum litterarum amplius assequi nilii expectarent nisi distributionum seu partium suarum

augmentum, cum forsan essent in ecclesia, in qua canonicorum non autem portionum

numerusjj vel prebendarum distinctio habebatur, quantoquekk inter paucioresll eiusdem

1 1378 April 11.

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

51

ecclesie dividebantur proventusmm, tanto maiores fieri poterant singulorum percipientiumnn

portiones, ad istos nec non ad eos, quibus de certis et expressisoo beneficiis ecclesiasticis,

que certo modo proponebantur vacare, datis super hoc per litteras dicti predecessoris

executoribus, ad illos etiam, quibus de certis et expressispp huiusmodi beneficiisqq, cum

vacarent per assecutionem pacificam alterius beneficii vel per munus consecrationisrr

suscipiendum vel quovis modo alio, ut prefertur, nec non ad eos, quibus de canonicatibus

cum reservationibus prebendarum, dignitatum, personatuum, officiorum, prioratuum,

ecclesiarum, portionum, prestimoniorum aliorumque beneficiorum ecclesiasticorum vaca-

turorum huiusmodi per dictum predecessorem facte gratie extiterant, qui ante datam pre-

dictamss videlicet III idus aprilis vacaveranttt et tunc vacabant ac per impetrantes, quibus

erant provisiones huiusmodi faciende a suis executoribus, petitum fuerat, quod talia bene-

ficia sic vacantia eis conferrent nec per eos stetissetuu, quominus conferrentur eisdem, nec

non ad eos, qui per litteras dicti predecessoris in aliquibus ecclesiis in canonicos erant re-

cepti et dignitates, personatus vel officia canonicis dumtaxat consueta conferri, dictarum

litterarum vel alia quavis auctoritate inibi assecuti fuerant licet prebendas expectarent, ad

eos etiam, qui per litteras facultatis dicti predecessoris in aliquarum ecclesiarum canonicos

non apostolice sedis, sed recipientium auctoritate erant recepti licet prebendas et alia be-

neficiavv expectarent ibidem, et ad eos, qui super receptione sua in ecclesiis vel mona-

steriis seu locis aliis regularibus, in quibus non erat certus canonicorum vel canonicarum

regularium vel monachorum seu monialium aut quarumvis aliarum personarum religio-

sarum, quocumque nomine nuncuparentur, numerus vel, si etiamww aliquis vel aliqua de

numero predicto ante datam predictam defuerat vel adhuc tuncxx deerat, litteras apostoli-

cas impetrassent, si per eos vel eas non stetissetyy, quominus recepti vel recepte fuissent

in dictis ecclesiis vel monasteriis sive locis, ac etiam ad illos, qui huiusmodi prebendas,

dignitates, personatus vel officia aut alia quecumque beneficia ecclesiastica vigore gra-

tiarumzz eis factarum per dictum predecessorem, super quibus tempore obitus dicti pre-

decessoris apostolice littere confecte non fuerantaaa, expectabant illaque vacantia et eis

debita ante dictam datam in forma debita accepta‹ve›runt, dictas constitutionem et revoca-

tionem volumus non extendi ac insuperbbb irritum decrevimusccc et inane, si secus super

hiis a quoquam quavis auctoritate scienter vel ignoranter contingeretddd attemptari. Ne au-

tem pro eo, quod super premissis apostolice littere confecte non fuerunt, de constitutione

et revocatione huiusmodi valeat hesitari, nos constitutionem et revocationem predictas ac

aliaeee premissa omnia presentibus fecimus annotari. Nulli ergo omnino hominum liceat

hanc paginam nostre constitutionis, revocationis, cassationisfff, irritationis, vacuationis et

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

52

decreti infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare presump-

serit, indignationem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius se no-

verit incursurum. Datum Rome apud Sanctum Petrum, XIIIIggg kalendas maii pontificatus

nostrihhh anno primoiii2.

2 1378 April 19. a Revocatio - XI Arm. 82, BL 2825, Firenze 45, Mainz 39, Paris 4172; BL 2850, VL 6343 Revocatio Urbani V

(!) gratiarum expectativarum factarum per Gregorium XI; Trier 987 Limitat revocationem, quam fecerat de facultatibus et expectativis per antecessorem suum factis

b episcopus - Dei Paris 4172 etc. c XI VL 6165 VI d personatuum fehlt VL 6165 e ecclesiarum Napoli 12 ecclesiasticorum f et varias fehlt VL 3984; varias BL 2850, VL 6343 diversas g et aliis - hiis fehlt BL 2850 h prioratibus fehlt BL 2850, VL 6343 i ecclesiasticis Mainz 39 ecclesiis j et prebendis - canonicatibus fehlt VL 3984 k in fehlt Firenze 45 l factis VL 6165 factas m vacaturis fehlt VL 6165 n reservandis BL 2850, VL 6343 servandis o conferendis Firenze 45 conficiendis p in fehlt Firenze 45 q monasteriis fehlt VL 6165 b ab Trier 987 r etiam si fehlt VL 6165 s in ecclesiis - etiamsi fehlt BL 2850 t litterarum VL 6165 ecclesiarum u statutum BL 2850 statum v distributionum VL 6165 distributionem c cottidianor(um) Trier 987 w sed Firenze 45 si x tantum VL 6165 can(oni)c(is) y III VL 6165 tertio z revocavimus BL 2850, VL 6165, VL 6343 revocamus aa cassavimus fehlt VL 3984, Mainz 39; BL 2850, VL 6165, VL 6343 cassamus bb BL 2850, VL 6165, VL 6343 irritamus cc vacuavimus Arm. 82, VL 3984, Firenze 45, Mainz 39, Napoli 12, Paris 4172 (so verbessert) evacuavimus;

VL 6165 vocamus; BL 2850, VL 6343 evacuamus dd eaque - nuntiavimus fehlt Firenze 45; nuntiavimus BL 2850, VL 6165, VL 6343 nuntiamus ee Firenze 45 folgt decrevimus ff recepte fehlt BL 2850 gg existentes VL 6165 existent hh intra BL 2850, VL 6165, VL 6343, Napoli 12 ultra ii nil VL 6165 vel jj numerus fehlt VL 6165 kk quantoque VL 6165 quandoque ll pauciores VL 6165 portiones mm proventus VL 6165 penitus nn percipientium VL 3984 pertinentium; VL 6165 recipientium oo expressis VL 6165 ex premiss(is) pp beneficiis ecclesiasticis - expressis fehlt VL 3984 qq Firenze 45 folgt ecclesiasticis rr munus consecrationis VL 6165 numerum constrictionem

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

53

ss predictam Arm. 82, BL 2825, BL 2850, VL 3984, VL 6343, Firenze 45, Mainz 39, Napoli 12, Paris 4172

presentium tt qui ante - vacaverant fehlt VL 6165 uu stetisset VL 3984 fecisset vv VL 6165 folgt non ww etiam VL 6165 esset xx tunc fehlt Firenze 45 yy stetisset VL 3984 fecisset zz gratiarum BL 2825, Firenze 45 litterarum aaa non fuerant Arm. 82, Paris 4172 (mit Verweiszeichen auf richtige Reihenfolge) fuerant non bbb insuper VL 6165 super ccc decrevimus BL 2850, VL 6165, VL 6343, Napoli 12 decernimus ddd contingeret VL 3984, VL 6165, Trier 987 contigerit eee alia fehlt BL 2850; VL 6343 omnia fff cassationis fehlt VL 6165 ggg XIIII VL 3984 IIII hhh pontificatus nostri fehlt VL 3984, VL 6165 iii Rome - primo BL 2850, VL 6343 etc.

49.

Augsburg 117, fol. 136v; Arm. 82, fol. 138r-139v; BL 2825, fol. 101r-101v; BL 2850, fol. 85v-86r; PL 685,

fol. 98r-98v; VL 3984, fol. 107v-108r; VL 6343, fol. 93r-93v; Firenze 45, fol. 19va-19vb; Mainz 39, fol. 334v-

335v; Napoli 12, fol. 88r; Paris 4172, fol. 120r-120v; Stuttgart 61, fol. 454v-455r; Trier 987, fol. 55v-56r.

ORDINATIO DOMINI URBANI PAPEa VI DE STUDENTIBUS IN LOCIS PRIVILEGIATIS

b.

Urbanusc episcopus servus servorum Dei. Ad futuram rei memoriam. Dudum videlicet in

nostri apostolatusd primordiis attente considerantes, quod per litterarum studia iustitia coli-

ture et prosperitas humane conditionis augetur, ac intendentesf propterea personas eccle-

siasticas huiusmodi studiis litterarumg insistentes favoribus prosequi gratiosis eisdem per-

sonish in diversis supplicationum rotulis pro parte diversarum universitatum studiorum ge-

neralium in diversis locisi consistentium nobis presentatisj super reservationibus, collatio-

nibus ac provisionibus canonicatuum et prebendarum ac prioratuum, dignitatum, per-

sonatuum, officiorum, prestimoniorum ac prestimonalium, portionum aliorumque bene-

ficiorum eccclesiasticorum secularium et regularium cum cura et sine cura tunc vacantium

et ink antea vacaturorum diversas gratias duximus concedendas. Cum autem, sicut post-

moduml fidedignorum relatione percepimus, multe ex personis eisdem contentism inn rotu-

lis supradictis tempore, quo iidem rotuli fiebant seuo ordinabantur in locis, in quibus erant

studia huiusmodi, non insisterent studio litterarum, quinimo nonnulle ex eis verip studentes

numquam fuerant et alique aq longisr retroactis temporibus in studiis antedictis non reside-

rant, sed exinde recesserant nec in proximo intendebant ad illa redires, nos attendentes,

quod non est decens nec congruum, ut per subreptionis astutiamt aliqui ecclesiastica be-

neficia consequanturu, presentis constitutionis edicto auctoritate apostolica declaramus

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

54

nostre intentionis fuisse et etiam existere gratias huiusmodi in eisdem rotulis contentas ad

aliquas ex personis eisdem in ipsis rotulis nominatis, que tempore huiusmodi ordinationis

rotulorum ipsorum in eisdem studiis veri studentes non erant, nisi alias ante huiusmodi

ordinationem dictorum rotulorum saltem infra quattuorv menses vere studuissent ibidem ac

ad modicum tempus ab ipsis studiis se absentassent cum intentione ad illa in proximo re-

deundi et ad ea postmodum realiter redierint, aliquatenusw non extendi ipsasque gratias et

quecumque inde secuta quoad huiusmodi personas, que, ut prefertur, veri studentes non

erant, nullius existere roborisx vel momenti, decernentes, prout est, irritum et inaney,

quidquid contra declarationem nostram huiusmodi a quoquam quavis auctoritate scienter

vel ignoranter attemptatum forsan est hactenusz vel contigerit in posterumaa attemptaribb.

Nulli ergo omnino hominum etc. nostre declarationis et constitutionis infringere vel ei ausu

temerario contraire. Si quis autem etc. Datum Rome apud Sanctum Petrumcc, IIIdd nonasee

ianuariiff pontificatus nostrigg anno secundohh1.

1 1380 Januar 3. a pape fehlt Arm. 82, BL 2825, Mainz 39, Paris 4172 b Ordinatio - privilegiatis Arm. 82, BL 2825, BL 2850, VL 3984, VL 6343, Mainz 39, Napoli 12, Paris 4172; PL

685 Declaratio et constitutio Urbani VI de non veris studentibus privilegiatis; Firenze 45 Ordinatio de illis, qui ponuntur in rotulis studiorum privilegiatorum; Trier 987 Declarat istos, qui in rotulis studiorum gratias obtinuerunt et qui autem per quattuor menses in ipsis studiis non studebant, non debere nisi ipsis gratiis etc.

c Urbanus Stuttgart 61 Gregorius XI d apostolatus BL 2850, VL 6343 apostolicarum e colitur BL 2850 colligitur f insistentes Napoli 12 intendentes g litterarum fehlt PL 685 h personis fehlt VL 3984 i locis Napoli 12 studiis j presentatis Augsburg 117 presentatas k in fehlt BL 2850, VL 6343 antea l postmodum fehlt Augsburg 117, PL 685 m contentis Augsburg 117, PL 685 contente n in fehlt Stuttgart 61 o seu PL 685 et formabantur p veri BL 2850, VL 6343 viri q a fehlt Napoli 12 r longis Augsburg 117, PL 685 longe s redire Augsburg 117, PL 685 venire t astutiam VL 3984, Firenze 45 absentiam u consequantur BL 2850, VL 6343, PL 685, Stuttgart 61 assequantur v quattuor Trier 987 IIII w PL 685 folgt se x roboris fehlt VL 3984 y et inane Stuttgart 61 etc. z hactenus fehlt Augsburg 117, PL 685 aa in posterum fehlt Stuttgart 61 bb attemptari Trier 987 acceptari cc apud sanctum Petrum fehlt BL 2850, VL 6343 dd III BL 2850, VL 6343 tertio

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

55

ee nonas Firenze 45 idus ff ianuarii fehlt PL 685 gg pontificatus nostri fehlt Augsburg 117, BL 2850, VL 3984, VL 6343, Firenze 103, Stuttgart 61, Trier 987 hh II Trier 987

BL 2825, fol. 101v; Stuttgart 61, fol. 455r.

49K. Urban VI.

Idem dominus noster, VI nonas octobris anno XI1, Rome in publico consistorio, extendit

prefatam constitutionem etiam ad rotulos et quascumque petitiones, in quibus impetrantes

asserent se studentesa.

1 1388 0ktober 2. a Layoutendnote

50.

Arm. 82, fol. 158v-159r; BL 2825, fol. 119r; BL 2850, fol. 86v; VL 3984, fol. 108r; VL 6343, fol. 93v-94r;

Firenze 45, fol. 19vb; Mainz 39, fol. 335r; Napoli 12, fol. 88r-88v; Paris 4172, fol. 138v-139r; Stuttgart 61,

fol. 457v-458r; Trier 987, fol. 56r.

DECLARATIO, QUOD BENEFICIA COLLECTORUM FACTORUM MORIENTIUM, ANTEQUAM OFFICIUM

COLLECTORIE INCEPERINT EXERCERE, SINT RESERVATAa.

Urbanus episcopus servus servorum Dei. Ad futuram rei memoriam. Dudum omnia bene-

ficia ecclesiastica quorumcumque collectorum et subcollectorum fructuum et proventuumb

Camere apostolice debitorum collationi et dispositioni nostre reservantes decrevimus ex

tunc irritum et inane, si secus super hiis a quoquam quavis auctoritate scienter vel igno-

ranter contingeret attemptari. Et deinde quondam ..c rectorem parrochialis ecclesie ..d tunc

in humanis agentem huiusmodi fructuum et proventuum in civitate et diocesi ac provincia

..e prefate Camere debitorum collectoremf per nostras litteras duximus deputandum, prout

in eisdem litteris plenius continetur. Cum autem postmodumg idem ..h, antequam huiusmo-

di officium collectorie incepisset exercere viam fuerit universe carnis ingressus et propte-

rea, sicut accepimus, a nonnullis vertatur in dubium, an predicta parrochialis ecclesia et

alia beneficia ecclesiastica, que dictus ..i tempore, quo ipsum collectorem deputavimus, ut

prefertur, obtinebat, vigore huiusmodi reservationis nostre reservata et affecta fuerint, nos

volentes huiusmodi ambiguitatatis dubium tollere tenore presentium declaramus ecclesiam

et alia beneficiaj huiusmodi perinde fuisse et essek reservata et affecta, ac si dictus ..l, dum

vixit, huiusmodi officium collectorie exercuisset. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

56

paginam nostre declarationis infringere etc. Si quis autem etc. Datum Rome apud

Sanctum Petrum, III idus maiim anno quarton1.

1 1381 Mai 13. a Declaratio - reservata Arm. 82, BL 2825, Paris 4172; Napoli 12 Declarat reservata beneficia collectorum,

qui nondum exercuerant officium, post assumptionem ipsorum ad illud; Stuttgart 61 Declaratio, quod bene-ficia deputati in collectorem etiam ante inceptum officium sint reservata. Urbanus V

b proventuum Arm. 82 proventium c .. fehlt Firenze 45; BL 2850, VL 6343, Stuttgart 61 N. d .. fehlt Trier 987; BL 2850, VL 6343 N. e .. fehlt Firenze 45 f collectorem BL 2850 collectorum g postmodum VL 3984 dum h .. fehlt Firenze 45; BL 2850, VL 6343 N. i dictus .. Stuttgart 61 dicto; .. BL 2850, VL 6343 N. j Firenze 45, Napoli 12 folgt ecclesiastica k et esse fehlt Arm. 82 l dictus .. Firenze 45 dominus; .. BL 2850, VL 6343 N. m maii Stuttgart 61 martii; Mainz 39, Napoli 12 folgt pontificatus nostri n apud - quarto BL 2850, VL 6343 etc.; quarto VL 3984 IIII

51.

Druck: Acta Urbani VI. et Bonifatii IX. 1 S. 3-17 Nr. 1; Teildruck: BAUMGARTEN, Von der apostolischen Kanz-

lei S. 110. Auszüge aus der Depositio Conradi Henrici de Veselá de electione Urbani VI et de origine schis-

matis (hier in normalisierter Schreibweise).

(S. 11) Tunc ipse Bartholomeus1 dixit: „Quomodo publicabo; domini cardinales non sunt

hic, et ubi est scriptura et littere, que pertinent ad factum [filii domini imperatoris]?“ Cui

respondi „Pater sancte, vos noluisitis expedire, cum poteratis, sed ego non presumo ire

sine fine.“ Qui dixit: „Vadas Anagniam2 ad commissarios, quod mittant mihi litteras et in-

strumenta, que concernunt factum filii domini imperatoris, et dicas dominis cardinalibus,

quod veniant ad me, hic ego expediam factum.“ Cui respondi „Ipse non credent mihi,

scribatis eis per litteras vestras.“ Tunc idem Bartholomeus dixit „Non habeo bullam neque

sigillum“ et vocavit dominum Florentinum3 et dixit sibi „Domine Florentine, scribatis ex par-

te mea domino cardinali de Agrifolio4 commissario, quod mittat mihi scripturas, que con-

cernunt factum filii domini imperatoris ...“ (S. 12) Deinde ipse Bartholomeus processit

coram eisdem cardinalibus et paucis episcopis et publicavit factum domini imperatoris et

serenissimi principis domini Wenceslai5 Romanorum et Bohemie regis in quadam camera.

Super qua publicatione fecit idem Bartholomeus fieri litteras sub bulla sua, quam fecerat

1 Bartholomeus Prignani. 2 Anagni, Latium, Italien. 3 Petrus Corsini. 4 Guillaume d’Aigrefeuille (II.).

Urban VI. 26. Januar 2016

Diese Seite ist ein Angebot des FB 06 der Universität Marburg, http://www.uni-marburg.de/fb06/forschung/webpubl/magpubl/paepstlkanzl

57

de novo et circa festum sancti Iacobi6. Et tunc primo etiam incepit facere et signare rotulos

et gratias, quas ante non fecerat.

5 Wenzel, seit 1363 böhmischer und seit 1376 Juli 6 römischer König. 6 Juli 25. Die genannte Urkunde trägt das Datum 1378 Juli 26, vgl. Acta Urbani VI. et Bonifatii IX. S. 30-32

Nr. 26.