NRC Handelsblad Woensdag 14 september 2011

33NRC Handelsblad Woensdag 14 september 2011

32 Media

Internet en dat soort dingen, datis allemaal voor de jeugd.

Johan Cruijff (64) in Pauw & Witteman(VAR A).

U i t ge s p ro ke n

Web & App

Nominaties

Soulzangeres Amy Winehouse, die overleed op 23 juli, zou van-daag 28 jaar zijn geworden. Daarom verschijnt vandaag postuumde jazz standard Body and Soul. Zij zingt het als duet met haarjeugdidool, de Amerikaanse crooner Tony Bennett. Hij nam hetlied op voor zijn cd Duets II. Bennett ziet er op zijn vijfentachtigstenog patent uit. Body and Soul zou Winehouse’ zwanezang zijn.Peter Zantingh

15Voor de Europese tv- en radioprijs Prix Europa zijn vijftien Neder-landse programma’s geselecteerd. De uitreiking is in oktober inBerlijn. Onder de genomineerden kinderfilm Bon voyage, docu-mentaires Wilders, the movie, De kinderrechter, radiodocumentaire Deflat van mijn opa, en de radiomusical Heerlijk duurt het langst.

h tt p : / / w w w. b i t . l y / a my t o ny

Britse geschiedenisles iste mooi om waar te zijn

Zap Hans Beerekamp

Het klinkt bijna te mooi omwaar te zijn, de formule van

het dagelijkse programma Reel His-tory of Britain (BBC2). En misschienis het dat ook wel.

De Britse publieke omroep heefteen rijdende bioscoop op de kopgetikt. In 1967 werd een autobusdoor het ministerie van Technolo-gie omgebouwd tot een filmzaalop wielen, om op locatie instruc-tiefilms te kunnen vertonen aantechnici en andere werknemers.

Die schitterende, tot de verbeel-ding sprekende antieke tempel,gewijd aan de vooruitgang en dekennisoverdracht, werd in volleglorie gerestaureerd. Hij rijdt nudoor Groot-Brittannië om op rele-vante plaatsen oude archieffilms telaten zien aan mensen die een rela-tie hebben met dat deel van de ge-schiedenis van de 20ste eeuw.

In de twee afleveringen die ikzag werd respectievelijk ClivedenHouse in Berkshire en ColumbiaStreet in Oost-Londen aangedaan.Het landhuis, nu een luxueus ho-tel, verwelkomde in The RoaringTw e n t i e s de jeunesse dorée, zoals deexcentrieke parlementariër LadyAstor, op wilde feestjes. De voor-malige Londense achterbuurtvormde in de jaren dertig het on-derwerp van sociale documentai-res uit de school van John Grier-son, die de erbarmelijke woonom-standigheden aan de kaak stelden.

Het zijn nu de kleinkinderenvan losbollen en hun butlers, vanpaupers en idealistische filmma-kers, die de trap naar de mobielebioscoop bestijgen en plaats ne-men in de fauteuils.

Tot zover alles in orde, helemaalin overeenstemming met de prin-cipes van de antropologische film,dat je aan het leven van mensenonttrokken beelden aan henzelfmoet laten zien, om ze erop te la-ten reflecteren. Maar dan gaat heteen beetje mis.

Het eerste probleem vormt degastheer. Melvyn Bragg is een sno-

bistische televisie-intellectueel,die praat alsof hij altijd verkoudenis. Hij ontlokt aan zijn gespreks-partners weinig pregnante mede-delingen, en toch krijgen die demeeste tijd toebedeeld. Anders danin de programma’s over het bios-coopjournaal van British Pathé,die dan ook door de minder beke-ken zender BBC4 worden ver-toond, zien we van het mooie ar-chiefmateriaal slechts flitsen.

Wel is er veel aandacht voor con-crete parafernalia van de filmhis-torie: een projector, filmspoelen(reels in het Engels) en een licht-bundel met pluisjes. Maar die zijnzo gemonteerd dat je geen mo-ment zeker bent dat in die oudebus ook daadwerkelijk celluloiddoor een projector gaat.

Het is eigenlijk heel onwaar-schijnlijk dat archiefkopieën vanhet British Film Institute zomaarop reis zouden mogen gaan. Elkfilmarchief digitaliseert zijn schat-ten, teneinde ze onder gecontro-leerde omstandigheden te kunnenlaten zien.

Grote kans dat in die bus ge-woon een computer of dvd-speleren een beamer staan. En dat dushet gekoketteer met spoelen enfilmprojectoren nostalgische nepvormt. Zo niet, dan buig ik diep.

Melvyn Bragg presenteert ‘ReelHistory of Britain’ (B BC2).

W

A d v e rt e n t i e

Voor maatschappijleer kan Twitter heel nuttig zijn

Netwerken Beheerder op school kijkt altijd mee

Leerlingen We leven niet meer in de prehistorie

Po l i t i c i Geen extra regels voor gebruik telefoons

S ch o o l d i r e c t i e s Smartphones gaan uit tijdens les

Smartphones zijn voor veel scholieren een onmisbaar attribuut. Leerkrachten zien twee problemen: concentratieverlies en digitaal pesten. Foto Peter Hilz

Ik zit op een school waar bijnaoveral internet is. Er is een wifi-

netwerk dat bijna overal te ontvan-gen is en als niet iedereen YouTube-filmpjes aan het kijken is, dan valt desnelheid ook nog wel mee. Ondankshet feit dat ik óf net geblokkeerd benvan het netwerk óf dat het nu al eenmaand plat ligt, het is fijn om inter-net te hebben.

Daarnaast hebben we natuurlijkook nog de bekende schoolcompu-ters waar je in een handomdraai meeop internet zit. Dat klinkt perfect,maar is het werkelijk ook zo?

Meerdere malen is nu mijnscherm afgesloten omdat ik volgensde netwerkbeheerder onrechtmatiggebruik van internet aan het makenwas. Op het moment dat het schermwerd afgesloten, schreef ik een mail-tje. Hmmm, dat zou dus betekenendat de netwerkbeheerders op school

Mijn school is té streng. We mo-gen bijna niets met onze

smartphone op school. De docentenzijn bang voor gepest en willen dusdat alle mobieltjes tijdens de leswegblijven. De docenten denken datwij anders filmpjes van ze plaatsenop internet. Wij, de leerlingen, zijnhet er gewoon niet mee eens. Vol-gens ons moet er juist een hoop ver-anderen en daarom denken wij ookmee met de docenten. Vooruit metde geit, zei mijn klasgenoot, want:„Jongeren zijn de toekomst, sta erdan ook voor open!” Ik sprak meer-dere leeftijdsgenoten over dit onder-werp en wat ik maar bleef horen isdat men vaak denkt dat we onze tele-foon alleen gebruiken om te Fa-cebooken, twitteren of pingen. „Datis niet altijd zo. Als ik huiswerkmaak dan zoek ik vaak even snel ietsop internet op. Of ik volg hetnieuws”, zo luidde de algemene re-

Ook in Den Haag zijn de twijfelsvan scholen over mobieltjes in

de klas doorgedrongen. Ligt er opdit terrein eigenlijk een taak voor depolitiek? Moet er een landelijkerichtlijn komen? Het door vele par-tijen gedragen standpunt is kort:nee. Boris van der Ham (D66) ver-woordt de mening van de ministeren het overgrote deel van de Kamer:„Scholen en leraren zijn wijs genoeger zelf duidelijke regels over te ma-ken. Die hebben echt geen nieuweregel uit Den Haag nodig”. Toch zijner wel degelijk accentverschillen tevinden. Waar het Van der Ham lo-gisch lijkt dat scholen geen ‘gepiel’met mobieltjes willen in hun lessen,ziet Ton Elias (VVD) wel degelijkkansen voor de smartphone. „ S ch o -len zijn plekken waar leerlingenmoeten leren en presteren. De huidi-ge schoolgeneratie is zo verduveldhandig met die telefoontjes dat het

Scholen hanteren zeer divers beleid ten aanzien van gebruik smartphones door leerlingenElke middelbare school heeftermee te maken: gebruik vansmartphones door leerlingen.Regels zijn er niet, onvrede iser volop. De jonge auteurs vande rubriek Jong belichten elkeen ander aspect van de zaak.

Publieke omroep magdigitaal concurreren

Dat een leerling met zijn iPad ofiPhone snel iets online kan op-

zoeken in de les is leuk, maar leidt teveel af. Een docent kan namelijk pre-cies hetzelfde met behulp van hetsmartboard, aldus Micky Kalkmanvan het Lyceum voor BeeldendeVormgeving in Rotterdam. Op dezehavo/vwo school krijgen de leerlin-gen ook les in tekenen, schilderen,digitale media, mode, kunstgeschie-denis en filosofie.

Kalkman vertelt dat het gebruikvan mobiele telefoons op deze schoolvoor creatieve leerlingen verbodenis. Tijdens de les moet de mobiele te-lefoon uit en in de tas. Alleen in dekantine mogen leerlingen online endat wordt dan ook veel gedaan. Zo-dra de schoolbel rinkelt, komen iP-hones, Blackberries en anderesmartphones snel te voorschijn.

„Leerlingen die met elkaar sms’enin de les of foto’s van elkaar maken…

Dat willen we gewoon niet”, legtKalkman uit. „In sommige lessen,waarin de leerlingen digitaal te werkmoeten gaan, mag de mobiel een en-kele keer uit de tas, maar alleen alsdeze voor dat lesdeel wordt ge-bruikt.”

De beste manier om de lesstof tebehandelen blijft met een docentvoor de klas, die zonder afleidingzijn werk kan doen. „Je kunt je voor-stellen dat het enorm stoort als ie-mand zit te chatten.” Daarnaast ma-ken de leerlingen er misbruik van.Zo zou een complete klas via MMS aleen fotokopie van een toets hebbenontvangen van een leerling die detoets al had gemaakt.

De innovatie van het onderwijskomt volgens Kalkman niet door demobiele telefoon. „Misschien wel bijde iPad, maar ook daar zit je met eenprobleem; je kunt geen beperkingeninstellen. Stiekem Facebooken tij-dens de les wordt niet minder. Ookniet als we wennen aan de digitalise-ring. Dat zou iemand moeten onder-zoeken. Zonder onderbouwing wilik dat niet zomaar aannemen.”

Deniz Alkaz

actie. Ook mijn leeftijdsgenotenzonder smartphone zien de voorde-len van het gebruik van smartpho-nes op school: „Snel een vertaling ofbetekenis van een woord op het in-ternet opzoeken is niet alleen han-dig voor ons, maar ook voor de le-

raar. Hij of zij kan dan sneller doormet de les.”

Smartphones weren uit de les vin-den we begrijpelijk omdat je hier-mee de lessen onderbreekt. Maar alsje in de aula of gangen je telefoon ge-bruikt, ben je niemand tot last. Destraf die onze school hanteert bij hetgebruiken van de telefoon in het ge-bouw (lees: de telefoon twee wekeninleveren) is volgens ons gewoonniet meer van deze tijd. Dat is het-zelfde als het zero tolerance-beleid. „We leven toch niet meer in de prehis-torie?!” Twee weken je telefoon inle-veren is lang, te lang en onveilig.Volgens veel klasgenoten is de tele-foon ons sociale leven dat is logischwant: „Een dag zonder hippe tele-foon waarmee je 24/7 bereikbaarbent is een dag niet geleefd hoor!Maar dat snappen ze (nog) niet!”

Marissa van Loon

kortzichtig zou zijn om de pedago-gische voordelen bij voorbaat uit tesluiten”, aldus Elias. Ook Jesse Kla-ver (GroenLinks) kan zich voorstel-len dat scholen mobieltjes toestaan:„Soms zullen ze in een les passen,

maar ik kan me voorstellen dat zeook soms storend zijn.” Maar heeftde overheid niet de plicht om lerarendie slachtoffer worden van cyberpes-ten te beschermen? Ook wat dat be-treft wil de politiek geen maatrege-len van boven opleggen, maar ze er-kennen het probleem wel degelijk.„Wanneer er ontoelaatbare dingengebeuren zoals pestprofielen op Fa-cebook over leraren, vind ik datscholen daar hard tegen op mogentreden”, aldus Van der Ham. De kernzit volgens alle politici in communi-catie, zoals Elias het formuleert:„Maak duidelijke afspraken op deschool en publiceer ze duidelijk inde schoolgids”. Overigens heeft desmartphone zelfs in politiek DenHaag een prominente rol: „Zo vraagik wel eens of de collega’s hem evenop stil willen zetten”, aldus Klaver.

Funs Elbersen

overal en altijd kunnen meekijken?En inderdaad, dat kunnen ze. Op

elke computer waarop jij inlogt opschool kunnen ze meekijken, en ikdurf er om te wedden dat ze via het

(onbeveiligde) wifi-netwerk ook pri-ma kunnen bijhouden wat jij alle-maal aan het doen bent. Het frap-pantste is nog dat ik nooit ergens ge-tekend heb of bevestigd heb dat zedat ook echt mogen doen. Het is im-mers een beetje krom als mensenmet je mail of internethistorie kun-nen meekijken zonder dat ze dateven duidelijk aangeven.

Nu heb ik gelukkig vrij weinig teverbergen, maar iets in mij vindt hettoch niet helemaal fijn. Gelukkigheb ik nog een mobiele telefoonwaarmee ik wél mailtjes kan sturen,maar mijn twijfels over het school-netwerk en de beheerders blijven.Blijkbaar kunnen die rustig de heledag mijn mailbox, mijn msn-ge-sprekken en mijn Facebookpaginavolgen.

Rutger de Quay

Door Lois FritzscheRotterdam. Leerlingen in hetvoortgezet onderwijs zijn perma-nent online. De mediatheek opschool en de laptop thuis worden ge-bruikt voor werkstukken, maar voorhet ‘echte leven’ is er de smartphone.Volgestopt met leuke of nuttige ap-plicaties is de Blackberry of iPhoneeen onmisbaar attribuut geworden.Vijftienjarigen willen altijd bereik-baar zijn via chat, ping of whatsapp.

Docenten zijn niet er blij mee. Deconcentratie van leerlingen is doorde komst van de smartphone ge-daald. En er is nog een groot pro-bleem: digitaal pesten. „Als één le-raar smartphones goedkeurt tijdensde les en de ander niet dan loop je altegen een probleem aan. De lerarendie de telefoon verbieden in de klaszijn impopulair en kunnen hetslachtoffer worden van gepest op so-ciale media”, zegt Liesbeth Hop. Ze isverbonden aan de Nationale Acade-mie voor Media & Maatschappij,voortgekomen uit twee stichtingendie zich bezighouden met media-educatie. Volgens Hop is digitaal pes-ten op Twitter en Facebook aan de or-de van de dag. „Leerkrachten ont-dekken soms hun nepprofiel op Fa-cebook, waar ze worden uitgeschol-den en zwartgemaakt.”

Met collega Bamber Delver onder-zocht Hop de rol van smartphonesop school. Ze ontdekten dat er geenlandelijke richtlijn bestaat en scho-len vaak in het duister tasten. Hop:„Scholen zijn vrij om te bepalen hoeze omgaan met deze kwestie, maar in

de praktijk weten ze niet hoe ze ommoeten gaan met die telefoons en demogelijkheden die ze bieden.” Deonderzoeker denkt dat het hoog tijdis voor een landelijke richtlijn. „Do-centen voelen zich nu niet ge-steund.”

Sebastian Dingemans van de VO-Raad, de koepelorganisatie voor hetvoortgezet onderwijs, erkent dat erproblemen zijn met smartphones opschool, maar vindt de conclusie vanHop en Delver „kort door de bocht”.„Het is niet goed om te stellen dat er

totaal geen beleid is, want we hebbenwel degelijk informatie over digitaleontwikkelingen op onze site staan.Daarnaast zijn scholen niet zo naïefals wordt gesteld. Er bestaat een ver-schil in handelwijze tussen scholen.Daar bemoeien wij ons niet mee,want de school heeft daar een eigenstem in.”

Volgens onderzoeker Hop is datjuist één van de redenen voor hetprobleem met digitaal pesten en con-centratieverlies. „De ene school be-nadert de kwestie heel positief en

leerlingen worden vrijgelaten in hetgebruik van hun smartphone, terwijlde andere school juist niet wil datsmartphones gebruikt worden. Ikkan me goed voorstellen dat dit ver-warrend is voor leerlingen. Wij mis-sen een duidelijk signaal van de VO-Raad.” Dingemans sluit niet uit datzo’n signaal er binnenkort toch zalkomen. „Wij erkennen dat dergelijketelefoons nu belangrijker zijn in hetleven van leerlingen en dat docentendaarmee moeten kunnen omgaan.”

Over één ding zijn beide instanties

het wel eens. De smartphone kan uit-groeien tot een aanvulling op het re-guliere lesprogramma. Dingemans:„De mogelijkheden met zo’n tele-foon zijn groot en je kunt je voorstel-len dat het in de toekomst wordt ge-bruikt als een extra ‘tool’. Net zoalshet woordenboek.” Ook Hop ziet eendergelijke toekomst: „Een vak alsmaatschappijleer kan er zijn voorde-len mee doen. Denk maar aan hetvolgen van bepaalde politici op Twit-ter en dan daarover discussiëren inde klas.”

Door onze mediaredactieRotterdam. Het ministerie vanOnderwijs, Cultuur en Wetenschap(OCW) hoeft niet strenger te contro-leren of nieuwe mediadiensten vande publieke omroep de markt versto-ren. De publieke omroep mag door-gaan met experimenten zoals nieu-we tv-zenders voor de mobiele tele-foon en digitale radiokanalen.

Dat heeft de afdeling bestuurs-recht van de Raad van State vanoch-tend bepaald in een hoger beroep datwas aangespannen door onder meerde brancheverenigingen van dag-bladuitgevers, commerciële televi-siebedrijven en commerciële radio-zenders. OCW is verplicht nieuweexperimentele diensten van de pu-blieke omroep te keuren. Dat moetvan de Europese Commissie.

De brancheverenigingen vindendat zij oneerlijke concurrentie on-dervinden van websites, themakana-len en andere digitale diensten van

de publieke omroep. Zo zou het ra-diothemakanaal 3FM Mega Top 50(publieke omroep) een rechtstreekseconcurrent zijn van de zender 538Non-Stop 40 (RTL, binnenkort Talpa).Adverteerders en luisteraars hakenaf als de publieke omroep de markt„overspoeld” met aanbod waarmeezij geen geld hoeven te verdienen.

Brancheverenigingen NDP (kran-ten), VCR (radio) en Vestra (tv) vindendat OCW een strengere toets moetuitvoeren op marktverstoring en pu-blieke waarde van nieuwe diensten.De rechtbank in Den Haag gaf de ver-enigingen in december 2010 gelijk.De Raad van State vindt echter een‘l i ch t e ’ test van OCW voldoende. Ookverwierp de hoogste bestuursrechterin Nederland de bezwaren dat expe-rimenten van de publieke omroeponduidelijk omschreven zijn en on-voldoende financieel onderbouwd.De commerciële bedrijven stappennu naar de Europese Commissie.

Tv-serie over Freddy HeinekenDoor de mediaredactieRotterdam. De TROS komt in hetnajaar van 2012 met een vierdeligetv-serie over het leven van FreddyHeineken. Thom Hoffman speelt inde serie Freddy de rol van de bier-magnaat. Anna Drijver en Liz Snoij-ink spelen de rol van respectievelijkde jonge en oudere Lucille, Heine-kens echtgenote.

In de serie blikt Alfred Heineken(1923-2002) terug op zijn leven: zijncarrière bij de brouwerij, de ontmoe-ting met Lucille, de relatie met zijndochter en hoe hij geworden is tot deman die hij is. Regisseur Pim van

Hoeve maakte eerder de tv-serieBernhard, schavuit van Oranje. Het sce-nario is van Marc en Roeland Linssen.

Heineken staat in de belangstel-ling. Eind oktober gaat in de bios-coop de speelfilm De Heineken ontvoe-ring van regisseur Maarten Treur-niet in première. De film met Rut-ger Hauer in de hoofdrol richt zichop de ontvoering van Heineken enzijn chauffeur in 1983. In tegenstel-ling tot de andere ontvoerders in defilm heeft het personage van WillemHolleeder niet zijn echte naam. Inde film heet Willem, gespeeld doorReinout Scholten van Aschat, Rem.

Fo t o ’s Bas Czerwinski