ANTIBIOTIKA bei NIERENERSATZVERFAHREN · ältere Aminoglykoside pro AG: Dosis mg/kg - Streptomycin...

Post on 15-Aug-2019

216 views 0 download

Transcript of ANTIBIOTIKA bei NIERENERSATZVERFAHREN · ältere Aminoglykoside pro AG: Dosis mg/kg - Streptomycin...

ww

w.s

up

erm

ed

.at

15.1

1.2

018 1

0:3

8

ANTIBIOTIKA BASICS

Aktuelle Situation

ECDC 2018

/ww

w.f

ors

ch

un

g-u

nd

-leh

re.d

e/f

ors

ch

un

g/w

elt

weit

-700-0

00-t

ote

-im

-jah

r-d

urc

h-a

nti

bio

tika-r

esis

ten

z-9

78/ 18.1

1.2

018 1

1:0

1

ANTIBIOTIKA BASICS

Überblick Substanzklassen

htt

p:/

/bio

tech

lern

cen

ter.

inte

rph

arm

a.c

h/l

ern

cen

ter/

4738

-3-e

inte

ilu

ng

-de

r-an

tib

ioti

ka 1

4.0

3.2

015 1

3:3

0

HEMMUNG DER

ZELLWANDSYSNTHESE

Bacitracin

Betalaktamantibiotika

Cycloserine

Fosfomycin

Lipoglykopeptide

HEMMUNG DER

30S-PROTEINSYNTHESE

Aminoglykoside

Nitrofurantine

Tetracycline

Glycycycline

HEMMUNG DER DNA GYRASE

Chinolone

HEMMUNG DER FOLSÄURESYNTHESE

Cotrimoxazol

Sulfonamide

Trimethoprim

ZERSTÖRUNG DER ZELLMEMBRAN

Daptomycin

Polymyxine

HEMMUNG DER

50S-PROTEINSYNTHESE

Chloramphenicol

Clindamycin

Makrolide

Oxazolidinone

HEMMUNG DER RNA

REPLIKATION

Ansamycine

ANTIBIOTIKA BASICS

Angriffspunkte

ANTIBIOTIKA BASICS

MHK & Aktivität

Beck, Anästhesist 2014

Meropenem

ANTIBIOTIKA BASICS

Die giftigen Antibiotika I

Rote Handbriefe

Ibanez, Arch Int Med 2005 – Graulich, Swiss Med Forum 2017

ANTIBIOTIKA BASICS

Die giftigen Antibiotika II

Tamma, JAMA Int Med 2017

ANTIBIOTIKA BASICS

Penicilline

Benzylpenicillin Meningitis

- Penicillin G ambulant erw. Pneumonie 3 x 15 IU i.v.

- Benzathin-Penicillin (Retarpen®) Erysipel 1 x 2.4 IU i.m.

Phenoxymethylpenicillin Borreliose

- Penicillin V (Ospen®) Bißwunden 3 x 1.5 IU p.o.

Aminopenicillin Enterokokkeninfektionen

- Amoxicillin (Gonoform®, Augmentin®) ambulant erw. Pneumonie 3 x 4.4 g i.v.

- Ampicillin (Standacillin®, Unasysn®) Harnwegsinfektion 3 x 5 g i.v.

Otitis media

Amidinopenicillin

- Pivmecillinam (Selexid®) Harnwegsinfektion 3 x 0.4 g p.o.

Isoxazolylpenicillin

- Flucloxacillin (Floxapen®) Staphylokokkeninfektion 3 x 4 g i.v.

Carboxypenicillin

- Temocillin (Negaban®) Enterobakterien (inkl. ESBL) 2 x 2 g i.v.

Ureidopenicillin

- Piperacillin (Pipril®, Tazonam®) Pseudomonasinfektion 3 x 4.5 g i.v.

schw. nosokomiale Infektion

A n t i b i o t i k a f ü r e i n e s i n n v o l l e o r a l e A n w e n d u n g .

PRO

Amoxicillin/Clavulansäure Ampicillin/Sulbactam

ANTIBIOTIKA BASICS

Amoxi/Clav vs Ampi/Sulb

CONTRA

Erfahrung mit hohen Dosen BLI stabiler Kindersaft

Hepatoxizität unterschiedliche PK BLI-Verhältnis sehr variabel Infusion nur 30 min stabil

Dosis 3 x 2.2 – 4.4 g i.v. 2 – 4 x 1000 mg p.o. = max. 3500 mg Amoxi

Ampi&Sulbac-PK ähnlich keine BL-Induktion BLI gut verträglich höhere BLI-Dosis (4 g) mögl Infusion länger (8 h) stabil orale Dosierung ?

Dosis 3 x 3.0 – 6.0 g i.v. 2 – 3 x 375 – 750 mg p.o. = max. 1320 mg Ampi

ANTIBIOTIKA BASICS

Pivmecillinam

Pinart, Int J Infect Dis 2017

N e t z w e r k m e t a a n a l y s e

EMPFEHLUNG

ANTIBIOTIKA BASICS

Penicillinallergie

SOFORTREAKTION

- innerhalb einer Stunde nach Verabreichung

- IgE-mediierte Hypersensitivität

- Urtikaria, Angioödem, Rhinitis, Konjunktivitis,

Bronchospasmus, Anaphylaxie

VERZÖGERET REAKTION

- nach einer Stunde nach Verabreichung

- makulopapulöses Exanthem, verzögerte Urtikaria

Johansson, J Allergy Clin Immunol 2004

ANTIBIOTIKA BASICS

Penicillinallergie

Wantke, clinicum pneumo 2008

BETALAKTAMRING

ALLERGIE

20% bei Penicillin-Allergie

• Cephalosporin bei 80% sicher*

80% bei Cephalosporin-Allergie

• > 60% Kreuzreaktionen zu erwarten

Kreuzreaktionen auch bei

Carbapenem und Monobactam

möglich

THIAZOLIDINRING

ALLERGIE

Penicillin und Aminopenicillin betroffen

Negativer Hauttest auf Betalaktamring

• KEINE Kreuzallergie auf andere Betalaktame

R-SEITENKETTEN

ALLERGIE

Allergie nur auf

spezifische Seitenkette

KEINE Kreuzallergie zu

anderen Penicillinen

oder Betalaktamen

R-SEITENKETTEN

ALLERGIE

Allergie nur auf spezifische Seitenkette

KEINE Kreuzallergie zu anderen

Cephalosporinenoder Betalaktamen

* "Bed-side-Test"

Cephalosporin 2.0g/100 mL > Intrakutantest

KEINE Reaktion binnen 20 Minuten

Verträglichkeit > 97%

ANTIBIOTIKA BASICS

Penicillinallergie

Penicillinallergie massiv überdiagnostiziert

90% Pat mit PenAllergie tolerieren Penicilline - ca. 50% verlieren innerhalb von 05 Jahren PenAllergie

- ca. 80% verlieren innerhalb von 10 Jahren PenAllergie

30 – 50% Pat mit pos PenAllergie-Hauttest reagieren

auf eine Penicillingabe

0.1% Kreuzreaktionen zw Pen und Ceph

99% Pat mit pos PenAllergie-Hauttest tolerieren Ceph

Ceph-Expositionstest im OP empfohlen

Anaphylaxie: Vancomycin, Teicoplanin, Clindamycin Sogn, Arch Int Med 1992 – Sullivan, J Allergy Clin Immunol 1999 – Solensky, Arch Int Med 2002 – Campagna, J Emerg Med 2012

Albin, Allergy Asthma Proc 2014 – Mirakian, Clin Exp Allergy 2015 – Bondarenko, J Arthroplasty 2018

ANTIBIOTIKA BASICS

Hemmung der Betalaktamasen

Jacoby, NEJM 2005 – Theuretzbacher, PuZ 2006 – Shahid, CRM 2009 – Drawz, CMR 2010 – Livermore, JAC 2010 – Titelman, DMID 2011

Zhanel, Drugs 2013 – Hecker, J Med Chem 2015 – Wright, Trends Microbiol 2016 – Miller, Superbugs & Superdrugs 2016 ww

w.e

nta

sis

tx.c

om

03.0

9.2

017 1

4:5

8

ANTIBIOTIKA BASICS

Piperacillin/Tazobactam

Harris, JAMA 2018

MERINO

STUDIE

ANTIBIOTIKA BASICS

Cephalosporine

Cephalosporine I

- Cefazolin (Kefzol®) Staphylokokkeninfektion 3 x 2 g i.v.

Cephalosporine II Perioperative Prophylaxe

- Cefamandol (Mandokef®) ambulant erw. Pneumonie 3 x 2 g i.v.

- Cefotiam (Spizef®) Erysipel 3 x 2 g i.v.

- Cefuroxim (Curocef®) Tonsillitis 3 x 3 g i.v.

Cephalosporine IIIa Urosepsis, CAP

- Cefotaxim (Claforan®) Haut- & Weichteilinfektionen 3 x 2 g i.v.

- Ceftriaxon (Rocephin®) Meningitis, Neuroborreliose 1 x 4 g i.v.

Cephalosporine IIIb

- Ceftazidim (Fortum®) Pseudomonasinfektion 3 x 2 g i.v.

- Ceftazidim/Avibactam (Zavicefta®) MR-Enterobakterien 3 x 2.5 g i.v.

- Ceftolozan/Tazobactam (Zerbaxa®) Pseudomonasinfektion 3 x 3.0 g i.v.

Cephalosporine IV

- Cefepim (Maxipime®) schw. nosokomiale Infektion 3 x 2 g i.v.

Cephalosporine V

- Ceftarolin (Zinforo®) Haut- & Weichteilinfektionen 3 x 1.2 g i.v.

- Cetobiprol (Zevtera®) Pneumonie 3 x 1.0 g i.v.

ANTIBIOTIKA BASICS

Oralcephalosporine

Cephalosporine I

- Cefalexin (Ospexin®) Staphylokokkeninfektion 3 x 1 g p.o.

- Cefadroxil (Duracef®) Tonsillitis 2 x 2 g p.o.

- Cefaclor (Ceclor®) 3 x 1 g p.o.

Cephalosporine II

- Cefuroxim-Axetil (Zinnat®) Atemwegsinfektion 2 x 0.5 g p.o.

Cephalosporine III

- Cefixim (Tricef®) Atemwegsinfektion 1 x 0.4 g p.o.

- Cefetamet-Pivoxil (Globocef®) Harnwegsinfektion 2 x 0.5 g p.o.

- Cefpodoxim-Proxetil (Biocef®) Hautinfektion 2 x 0.2 g p.o.

- Ceftibuten (Caedax®) 1 x 0.4 g p.o.

BIOVERFÜGBARKEIT !!

A n t i b i o t i k a f ü r e i n e s i n n v o l l e o r a l e A n w e n d u n g .

ANTIBIOTIKA BASICS

Cefoxitin

Guet-Revillet, Antimicrob Agents Chemother 2014

ANTIBIOTIKA BASICS

Ceftolozan/Taz – Cefta/Avibactam

Ceftolozan/Tazobactam

Ceftazidim/Avibactam

inkl. MR PSAE

inkl. MR PSAE

S T A P H Y L O K O K K E N L Ü C K E B E A C H T E N ! !

ANTIBIOTIKA BASICS

Ceftazidim/Avibactam

Kaushik, Future Microbiol 2017 – Monogue, Antimicrob Agents Chemother 2017

ANTIBIOTIKA BASICS

Ceftazidim/Avibactam

Resistenzentwicklung unter laufender Therapie

- 10 – 19 Tage mikrobiologische Kontrolle notwendig

- kein Hinweis im Tiermodell oder Phase-II-Studien

- variable AVI-Konzentration in klinischer Realanwendung

CAZ-AVI eher resistent als CPT-AVI

- Resistenzentwicklung nicht AVI-bedingt, eher CAZ-bedingt

CPT-AVI-Mutanten geringerer MHK-Anstieg

MHK anderer Betalaktame fallend bis sensibel

- Ertapenem

- Meropenem

- Cefepim

- Ceftriaxon

Vazquez, Curr Med Res Opin 2012 – Lucasti, J Antimicrob Chemother 2013 – Livermore, Antimicrob Agents Chemother 2015

Winkler, JAC 2015 – Shields, Antimicrob Agents Chemother 2017 – Shields, Open Forum Infect Dis 2017 – Gaibani, Int J Infect Dis 2017

ANTIBIOTIKA BASICS

Ceftolozan/Taz – Cefta/Avibactam

Einsatz nur nach Antibiogramm

- Staphylokokken & Streptokokkenlücke beachten

Ceftazidim/Avibactam

- MR Escherichia coli

- MR Klebsiella pneumoniae

Ceftolozan/Tazobactam

- MR Pseudomonas aeruginosa

ww

w.s

tud

ioe

nn

s.e

u 1

8.1

1.2

018 1

3:0

2

ANTIBIOTIKA BASICS

Ceftarolin – Ceftobiprol

Biedenbach, Antimicrob Agents Chemother 2009 – Keel, Antimicrob Agents Chemother 2011 – Flamm, Clin Microbiol Infect 2012

Farrell, Clin Microbiol Infect 2012 – Boucher, N Engl J Med 2014 – Chan, AAC 2015 – Lahiri, JAC 2016 – Crotty, J Clin Microbiol 2016

ANTIBIOTIKA BASICS

Clavulansäure & Oralcephalosporine

Cefixime plus Amoxi/Clav

- Aktivität gegen ESBL (CTX-M-15) • E. coli, Klebsiella spp.

- KEINE Aktivität gegen AmpC

- immer mikrobiolog Testung

Cefalexin plus Amoxi/Clav

- CDI-Risiko geringer, da Cefalexin

nicht fäkal ausgeschieden

Amoxi/Clav plus

- Cefdinir, Cefpodoxim

- Ceftibuten

Livermore, Int J Antimicrob Chemother 2011 – Bingen, Antimicrob Agents Chemother 2013 – Jubb, Achaogen 2017

Hawkey, J Antimicrob Chemother 2018

Ceftibuten plus Amoxi/Clav

ANTIBIOTIKA BASICS

Cefiderocol

Ito, Antimicrob Agents Chemother 2016 – Portsmouth, ECCMID 2017 – Yamano, Shionogi 2017 – Hsueh, J Antimicrob Chemother 2018

ANTIBIOTIKA BASICS

Carbapeneme – Monobactame

Carbapeneme – Gruppe 1

- Imipenem/Cilastatin (Zienam®) schw. nosokomiale Infektion 3 x 2 g i.v.

- Meropenem (Optinem®) Pseudomonasinfektion 3 x 2 g i.v.

- Doripenem (Doribax®) Neutropenisches FUO 3 x 1 g i.v.

Meningitis (Meropenem)

Carbapeneme – Gruppe 2

- Ertapenem (Invanz®) ambulant erw. Pneumonie 1 x 2 g i.v.

gynäkologische Infektion

intraabdominelle Infektionen

diabetisches Fussyndrom

Carbapeneme/BLI

- Imipenem/Cilastatin/Relebactam MR Enterobakterien 3 x 0.5 g i.v.

- Meropenem/Vaborbactam MR Enterobakterien 3 x 2/2 g i.v.

Monobactame

- Aztreonam (Azactam®) Gram-negative Infektionen 3 x 2 g i.v.

- Aztreonam/Avibactam MBL Enterobakterien

ANTIBIOTIKA BASICS

Carbapeneme

direkte

Hemmung der

GABAA

Rezeptor-

bindung

Seitenkette

Position 2

Dosis-

abhängig

Lister, Expert Rev Anti Infect Ther 2007

Mausmodell

Ertapenem

ANTIBIOTIKA BASICS

Imi/Relebactam – Mero/Vaborbactam

Imipenem/Relebactam

Meropenem/Vaborbactam

ANTIBIOTIKA BASICS

Imi/Relebactam – Mero/Vaborbactam

Stintzi, PNAS 2000 – Mendes, ICAAC 2010 – Drawz, Rev Clin Microbiol Rev 2010 – Page, Ann NY Acad Sci 2013 – Lapuebla, AAC 2015

Toussaint, Ann Pharmacother 2015 – Chellat, Angew Chemie 2016 – Sun, AAC 2017 – Lob, ECCMID 2018 – Karlowsky, JAC 2018

ANTIBIOTIKA BASICS

Aztreonam/Avibactam

Wenzler, Diagn Microbiol Infect Dis 2017

ANTIBIOTIKA BASICS

Betalaktam/Betalaktamasehemmer

Probst-Kepper, Anästhesiol Intensivmed Notfallmed Schmerzther 2018

ANTIBIOTIKA BASICS

Aminoglykoside

ältere Aminoglykoside pro AG: Dosis mg/kg

- Streptomycin gute Wirksamkeit gegen 1 x 15 mg i.v.

- Neomycin Enterobakterien per os

- Paromomycin P.aeruginosa per os

Tuberkulose

neuere Aminoglykoside Tularämie

- Amikacin (Biklin®) Endokarditis 1 x 15 mg i.v.

- Gentamicin (Refobacin®) Sepsis, Urosepsis 1 x 05 mg i.v.

- Isepamicin (Isepacin®) neutropenisches FUO

- Netilmicin (Certomycin®) 1 x 05 mg i.v.

- Tobramycin (Tobrasix®) contra AG: 1 x 05 mg i.v.

schlechte Wirksamkeit gegen

Entero- & Streptokokken

keine Gewebepenetration

nur in Kombination

RISIKOFAKTROEN

Therapiedauer > 7 - 10 d

Dosierungsintervall & Gesamtdosis

vorbestehende Nierenerkrankung

Elektrolytmangel (K, Mg), Volumenmangel

weitere nephrotoxische Medikation

TALSPIEGEL

Amikacin 5–10 mg/l

Gentamicin bis 1 mg/l

Netilmicin bis 1 mg/l

Tobramycin bis 1 mg/l

ANTIBIOTIKA BASICS

Aminoglykoside

AG nur einmal täglich

AG kurzzeitig verabreichen

AG-Normdosis am Tg1 auch bei Niereninsuffizienz

Talspiegel bestimmen

ANTIBIOTIKA BASICS

Chinolone

1. Generation

- Norfloxacin (Zoroxin®) Harnwegsinfektion 2 x 0.4 g p.o.

- Prulifloxacin (Unidrox®) AECB (nur Prulifloxacin !) 1 x 0.6 g p.o.

2. Generation

- Ciprofloxacin (Ciproxin®) Gram-negative Infektion 2 x 0.6 g i.v.

- Ofloxacin (Tarivid®) 2 x 0.4 g i.v

3. Generation

- Levofloxacin (Tavanic®) bessere Aktivität gegen 1 x 1.0 g i.v.

Gram-positive und

"atypische" Erreger

4. Generation

- Gatifloxacin (Bonoq®) ambulant erw. Pneumonie 1 x 0.4 g i.v.

- Moxifloxacin (Avelox®) breite Aktivität 1 x 0.4 g i.v.

5. Generation

- Delafloxacin (Baxdela®) MRSA 1 x 0.3 g i.v.

1 x 0.45 g p.o.

Einteilung nach Paul-Ehrlich-Gesellschaft

A n t i b i o t i k a f ü r e i n e s i n n v o l l e o r a l e A n w e n d u n g .

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

Fluorchinolone

(gesamt)

Ciprofloxacin Levofloxacin Moxifloxacin Norfloxacin Ofloxacin

UA

W-M

eldungen (n)

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

UA

W M

uskel/S

kelett (%

)

ANTIBIOTIKA BASICS

Chinolone

Deutsche UAW-Datenbank des BfArM und AkdÄ, Stichtag 10.12.2001

adj. OR 95% CI

Alter 18 - 39 1,0

Alter 40 - 59 1,5 1,3 - 1,7

Alter 60 - 79 2,5 2,1 - 3,0

Alter ≥ 80 3,0 2,4 - 3,8

Chinolontherapie laufend 4,3 2,4 - 7,8

Chinolontherapie abgesetzt 2,4 1,5 - 3,7

Chinolontherapie zurückliegend 1,4 0,9 - 2,1

Ofloxacin 28,4 7,0 - 115,3

Ciprofloxacin 3,6 1,4 - 9,1

Norfloxacin 14,2 1,6 - 128,6

0.01 - 0.75 DDD 1,7 0,7 - 4,1

0.76 - 1.25 DDD 6,7 3,8 - 11,7

> 1.25 DDD 12,5 2,3 - 68,3

KEIN Chinolon + KEIN Cortison 1,0

Chinolon + KEIN Cortison 5,3 1,8 - 15,2

Chinolon + Cortison 17,5 5,0 - 60,9

Tendinitis 0.1 – 0.01%

Sehnenruptur 0.01%

ANTIBIOTIKA BASICS

Makrolide – Ketolide – Lincosamide

Makrolide

- Azithromycin (Zithromax®) ambulant erw. Pneumonie 1 x 1.5 g i.v.

- Clarithromycin (Klacid®) Helicobacter pylori 2 x 0.5 g p.o.

- Erythromycin akute Otitis media

- Josamycin (Josalid®) Legionellose 3 x 0.75 g p.o.

- Roxithromycin (Rulide®) Erysipel 2 x 0.3 g p.o.

- Spiramycin (Rovamycin®) Toxoplasmose in Schwangerschaft

- Fidaxomicin (Dificlir®) C. difficile-Infektion 2 x 0.2 g p.o.

Ketolide

- Telithromycin (Ketek®) ambulant erw. Pneumonie 1 x 0.8 g p.o.

Sinusitis

Lincosamide

- Clindamycin (Dalacin C®) Haut- & Weichteilinfektion 3 x 1.2 g i.v.

Streptogramine

- Dalfopristin/Quinupristin (Synercid®) MRSA-Infektion 3 x 7.5 mg/kg

A n t i b i o t i k a f ü r e i n e s i n n v o l l e o r a l e A n w e n d u n g .

PRÄE oder POST Bezlotoxumab 1 x 10 mg/kg KG i.v. ED

Fidaxomicin 2 x 200 mg p.o.

Fusidinsäure 3 x 500 mg p.o.

Metronidazol 3 x 500 mg p.o.

1 x 1.5 g i.v.

Rifaximin 3 x 400 mg p.o.

Teicoplanin 4 x 100 mg p.o.

Tigecyclin 2 x 050 mg i.v.

Vancomycin 4 x 250 mg p.o.

10

T

A

G

E

ANTIBIOTIKA BASICS

Clostridium difficile

ANTIBIOTIKA BASICS

Clostridium difficile

Beinortas, Lancet Infect Dis 2018

TEIC = teicoplanin

RID = ridinidazole

FID = fidaxomicin

CAD = cadazolid

SUR = surotomycin

NIT = nitazoxanide

VAN = vancomycin

RFX = rifaximin

FUA = fusidic acid

MET = metronidazole

BAC = bacitracin

TOL = tolevamer

ANTIBIOTIKA BASICS

Clostridium difficile

Therapieoptionen

KEIN Colidimin

KEIN Metronidazol

Vancomycin BESSER Fidaxomicin

AM BESTEN Teicoplanin

Fragen

Tigecyclin?

Bezlotoxumab?

Beinortas, Lancet Infect Dis 2018

/pt.

de

po

sit

ph

oto

s.c

om

/37777623/s

toc

k-i

llu

str

ati

on

-sm

iley-d

oll

ar-

mo

ne

y.h

tml

10.1

0.2

018 1

3:3

9

ANTIBIOTIKA BASICS

Fidaxomicin

Fidaxomicin 200 mg tapered

- Tg1 – 05 2 x 1 Tbl.

- Tg7 – 25 1 x 1 Tbl. jd. 2. Tag

Vancomycin 125 mg

- Tg1 – 10 4 x 1 Tbl.

adaptiert nach Biehl, 26. PEG JT 2018 – Guery, Lancet Infect Dis 2018

20 Tbl.!

humaner IgG1 monoklonaler Ak

- Bindung an C. difficile Toxin B

- Äquilibriumdissoziationskonstante <1x10-9M

Dosis (ab 18. Lj) 10 mg/kg KG i.v.

- Infusionsdauer 60 min

Pharmakologie (HWZ 19 Tage) - KEINE Interaktionen

- Elimination katabolisch

Schwangerschaft FDA C

ANTIBIOTIKA BASICS

Bezlotoxumab

ANTIBIOTIKA BASICS

Tetracycline – Glycylcycline

Tetracycline

- Doxycyclin ambulant erw. Pneumonie 1 x 0.3 g p.o.

- Minocyclin (Minocin®) Akne vulgaris 1 x 0.3 g p.o.

- Oxytetracyclin Chlamydieninfektion

- Tetracyclin (Mystecyclin®) Lymphogranuloma inguinale

Adnexitis

Brucellose

Leptospirose

Tularämie

Borreliose

Rickettsiose

Malaria

Melioidose

Aktinomykose

Glycylcycline

- Tigecyclin (Tygacil®) Haut- & Weichteilinfektion 1 x 300 mg i.v.

NAP, VAP

ANTIBIOTIKA BASICS

Staphylokokkentherapieoptionen

ALT, BILLIG, GUT – MSSA

Cefazolin

Clindamycin

Cotrimoxazol

Doxycyclin

Flucloxacillin

Fusidinsäure

Minocyclin

Moxifloxacin

Trimethoprim

NEU, TEUER, BESSER – MRSA

Ceftobiprol

Ceftarolin

Dalbavancin

Daptomycin

◄Linezolid

Oritavancin

Quinupristin

◄Teicoplanin

Tedizolid

Telavancin

Tigecyclin

◄Vancomycin

KOMBINATIONSPARTNER

Fosfomycin

Rifampicin

BAKTERIZID

BIOFILMAKTIV

HOHE AKTIVITÄT

ANTIBIOTIKA BASICS

Lipoglykopeptide

Glykopeptide (1. Generation) - Teicoplanin (Targocid®) MRSA-Infektion 1 x 15 mg/kg

Enterokokkeninfektion ab Tg4 3x/Wo

- Vancomycin 2 x 15 mg/kg

Antibiotika-assoziierte Colitis nur per os !

Lipoglykopeptide (2. Generation) - Dalbavancin (Xydalba®) Haut- & Weichteilinfektionen 1 x 1.5 g/Tg1

(Teico-Analogon) MRSA-Infektion 1 x 1.0 g/Tg15

- Oritavancin (Orbactiv®) MRSA-Infektion 1 x 1.2 g i.v. ED

- Telavancin (Vibativ®) MRSA-Infektion 1 x 10 mg/kg

Boucher, N Engl J Med 2014 – Gilchrist, J Antimicrob Chemother 2015 – Thalhammer, Österreichische Ärztezeitung 2016

ANTIBIOTIKA BASICS

Dalbavancin

ANTIBIOTIKA BASICS

Daptomycin

Lipopeptide

- Daptomycin (Cubicin®) Haut- & Weichteilinfektion 1 x 10 mg/kg

Endokarditis

Mortin, ICAAC 2001 – LaPlante, Exp Opin Pharmakother 2004 – Arbeit, Clin Infect Dis 2004

Lee, Expert Opin Pharmacother 2006 – Bhavnani, ICAAC 2006

Pharmakokinetik- bakterizid

- Eiweißbindung 92%

- HWZ 8 – 9 h

Nebenwirkungen- Rhabdomyolyse !

Dosierung- NI (<30ml): 4 mg/kg q48h

- HD: 4 mg/kg pHD

- LI (Child B): keine Anpassung

Indikationen- Haut- & Weichteilinfektion

- (Endokarditis)

- KONTRAINDIZIERT: Pneumonie

ANTIBIOTIKA BASICS

Daptomycin

Sakoulas, Clin Ther 2014 – Yim, J Antimicrob Chemother 2017

ANTIBIOTIKA BASICS

Oxazolidinone

Oxazolidinone

- Linezolid (Zyvoxid®) Haut- & Weichteilinfektion 3 x 0.6 g i.v.

- Tedizolid (Sivextro®) Endokarditis 1 x 0.2 g i.v./p.o.

MDR-Tuberkulose (Reserve)

Graziani, Antimicrobial Agents Chemother 1988 – Daschner, EJCMID 1995 – Noskin, AAC 1999 – Zhanel, Drugs 2015 – Layer, Bad Honnef Symposium 2018

ANTIBIOTIKA BASICS

Fosfomycin

Wirkspektrum

- Staphylo-, Streptokokken

- Pseudomonas aeroginosa

- MR-Enterobakterien

- Anaerobier (o. Bacteroides)

Pharmakokinetik

- KEINE Plasmabindung

- hoher Natriumgehalt

Indikationen

- Weichteilinfektionen

- Osteomyelitis

- Harnwegsinfektion (Monuril®)

Dosierung:

• 2 – 3 x 4 – 8 g i.v.

KOMBINATIONS-ANTIBIOTIKUM

Meissner, Infection 1989 – Mihailescu, ECCMID 2012 P 2062 – Thalhammer, CS S. aureus-Infektionen, Clinicum 2013 – www.oegit.eu

ANTIBIOTIKA BASICS

Fosfomycin-Trometamol

Abbott, J Antimicrob Chemother 2017 – Huttner, JAMA 2018

A n t i b i o t i k a f ü r e i n e s i n n v o l l e o r a l e A n w e n d u n g .

ANTIBIOTIKA BASICS

Folsäureantagonisten

Cotrimoxazol

- Cotrimoxazol (Bactrim®) Pneumocystis-Pneumonie 3 x 960 mg p.o.

Nokardiose 3 x 960 mg i.v.

Toxoplasmose

Isospora belli

Brucellose

MRSA-Protheseninfektion

Trimethoprim

- Trimethoprim (Motrim®) Harnwegsinfektion 1 x 400 mg p.o.

Staphylokokken-Infektion

AURES 2013

ANTIBIOTIKA BASICS

Trimethoprim

April 1997 – Sept 2015

1.191.905 Patienten 65+ - 178.238 HWI-Patienten

- 422.514 HWI's

- median 3 (2 – 7) HWI's

Crellin, BMJ 2018

ANTIBIOTIKA BASICS

Rifamycine (Ansamycine)

Rifamycine

- Rifampicin (Rifoldin®) Tuberkulose 1 x 600 mg p.o.

Staphylokokken 2 x 300 mg p.o.

- Rifabutin (Naxogin®) Meningitisprophylaxe 1 x 5 mg/kg

- Rifapentin (Priftin®) 1 x 10 mg/kg

- Rifaximin (Colidimin®) Reisediarrhoe 3 x 0.4 g p.o.

Diverticulitis

htt

p:/

/jo

urn

ald

un

en

atu

rop

ath

e.c

om

/cate

go

ry/l

e-p

eti

t-tr

eso

r/p

ag

e/5

/ 1

5.0

3.2

015 1

6:1

1

A n t i b i o t i k a f ü r e i n e s i n n v o l l e o r a l e A n w e n d u n g .

ANTIBIOTIKA BASICS

Rifampicin

Nijland, Clin Infect Dis 2007 – Gebhart, Pharmacotherapy 2007 – Pushkin, CID 2016 – Wouthuyzen-Bakker, Int J Antimicrob Agents 2017

TEP:

ANTIBIOTIKA BASICS

Rifaximin (Colidimin®)

Wirkspektrum

- nicht-invasive E. coli (Reisedurchfall)

- Salmonellen, Shigellen, Campylobacter jejuni, Cholera

- Clostridium difficile – KI bei schweren CDAD

Pharmakokinetik

- nicht-resorbierbares (<0.4%) Derivat von Rifampicin

- keine Beeinflussung der Empfindlichkeit von Mykobakterien

- keine Interaktionen mit CYP P450

Indikationen

- Bakterielles Überwucherungssyndrom

- Durchfallserkrankungen, CDAD

- Reisedurchfall

- Divertikulose

- Hepatische Enzephalopathie

- Präoperative Darmdekontamination

Dosierung:

• Erw.: 2 – 3 x 200 – 400 mg p.o.

• Kinder (2.-12.Lj.): 2 x 200 mg p.o.

10 – 40 mg/kg KG 2 – 3 ED

ANTIBIOTIKA BASICS

Fusidinsäure (Fucidin®)

Wirkspektrum

- Staphylokokken

- C. difficile, Bacteroides

- Streptokokken nur schwach empfindlich

Dosierung NEU

Dosierung:

• 3 – 4 x 0.5 g p.o./i.v.

Hautpenetration

Howden, Clin Infect Dis 2006 – Brodt, Stille Antibiotikatherapie 2013 – Fernandes, Cold Spring Harbor Perspectives in Medicine 2016

A n t i b i o t i k a f ü r e i n e s i n n v o l l e o r a l e A n w e n d u n g .

ANTIBIOTIKA BASICS

Nitroimidazole

Nitroimidazole

- Metronidazol (Anaerobex®) Anaerobier 3 x 500 mg p.o.

H. pylori-Gastritis 1 x 1.5 g i.v.

- Nimorazol (Naxogin®) Amöbiasis 4 x 500 mg p.o.

- Ornidazol Lambliasis 3 x 500 mg p.o.

- Tinidazol (Fasigyn®) Trichomonaden 1 x 2.0 g p.o.

Clostridium difficile Infektion

Version 2015_03_14

PEN G AMPI CLINDA METRO CEFOX CARBA PIP/TAZ MOXI

B. fragilis M M C CC C CC CC CC

Prevotella CC CC CC CC CC CC CC CC

Fusobakt. CC CC CC CC CC CC CC C

Clostridien CC CC K CC C CC CC CC

Anaerobe Kokken CC CC CC CC C CC CC CC

Actinomyces CC CC CC M CC CC CC CC

Stille, 11. Aufl. 2005 – Schultz, Infect Control Hospital Epidemiol 2014

A n t i b i o t i k a f ü r e i n e s i n n v o l l e o r a l e A n w e n d u n g .

ANTIBIOTIKA BASICS

Nitrofurantoin (Furadantin®)

Wirkspektrum

- E. coli

Indikationen

- Harnwegsinfektion

Nebenwirkungen

- Hemmung der Spermatogenese

- Akute & chron. Lungenreaktionen • Nitrofurantoin-Pneumonie

• Lungenfibrose bei Langzeittherapie > 6 Mo

- Polyneuropathie • Langzeittherapie

• CNI, DM Dosierung:

• 3 x 100 mg p.o., max 2 Wochen

• Prophylaxe: 2 – 3 x 50 mg p.o.

ANTIBIOTIKA BASICS

Nitrofurantoin

längere ABT(5 – 7 Tage) bei HWI bessere Ergebnisse

bei jeder Art einer Niereninsuffizienz kontraindiziert

kontraindiziert bei Schwangeren im 6. – 9. SSMo - wegen hämolytischer Anämie bei Neugeborenen

www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed, 20.08.2013 20:31 – Oplinger, Ann Pharmacother 2013

PubMed: "adverse" & "toxicity"

ANTIBIOTIKA BASICS

Mein persönliches Fazit

co

rrecti

v.o

rg/a

ktu

ell

es/g

esu

nd

heit

/ge

faeh

rlic

he-k

eim

e/2

016/1

1/2

4/j

e-m

eh

r-an

tib

ioti

ka-d

esto

-meh

r-re

sis

ten

te-k

eim

e 1

8.1

1.2

018 1

1:1

6

PUNKTGENAU ist ELEGANT

BREIT ist DUMM

KURZ ist besser als LANG

KLOTZEN nicht KLECKERN

VIRUS ist kein BAKTERIUM

WENIG ist MEHR

MUT zur ENTSCHEIDUNG

UNWISSEN kein SCHUTZ

ERHÄLTLICH

App Store

www.antibiotika-app.eu

ERHÄLTLICH

Google Play Store