1. Die Völkerwanderungszeit

1.1. Römischen Provinzen im deutschsprachigen

Raum

1.1.1. Germania

1.1.2. Raetia

1.1.3. Norcium

1.1.4. Pannonia

1.2. Die Kelten

1.2.1. Kulturelle und religiöser Synkretismus

1.3. Das Christentum

1.3.1. Die Gemeinden und Bistümer

1.3.2. St. Florian – Märtyrertod †304

1.4. Periodisierung

1.4.1. Einbruch der Hunnen nach

Ostmitteleuropa 375

1.4.2. Einfall der Langobarden in Norditalien

568

1.5. Die germanische Stämme

1.5.1. Goten (Ostgoten, Westgoten)

1.5.2. Franken und Burgunden

1.5.3. Vandalen

1.6. Germanen und Christentum

1.6.1. Ca. 350 arianische Taufe der Goten

1.6.2. Verfassung der Bibel in der gotischen

Sprache – Codex Argenteus

1.6.3. 496 – katholische Taufe des Chlodwigs

2. Hildebrandslied

2.1. Dietrich von Bern. Unter diesem Namen ist

der König der Ostrogoten Theoderich

eingegangen.

2.1.1. Im Lied ist der Sachverhalt umgekehrt.

2.1.1.1. Dietrich musste vor Odoakers

Rache fliehen.

2.1.1.2. Nach dreißig Jahren ist

Hildebrand in die Heimat

zurückgekommen.

2.1.1.3. An der Grenze versagt ihm sein

Sohn den Eintritt ins Land.

2.2. des 8. Jahrhunderts geschrieben.

2.3. Hildebrandslied ist im Stabreim1 geschrieben

3. Karolinger

3.1. Merowinger2

3.1.1. 511 - Tod Chlodwigs

1 Oder Alliterationsvers. Unter Alliteration versteht

man den gleichen betonter Stammsilben von zwei

oder mehreren Wörtern. 2 Zwani Królami gnuśnymi

3.1.2. Die Erstarkung der Hausmeier aus dem

Geschlecht der Karolinger

3.2. Karolinger

3.2.1. 714 Karl Martell – die Regentschaft

über das ganze Frankreich,

3.2.1.1. 732 – Sieg bei Poitiers

3.2.2. Karl der Große (747 – 814)

3.2.2.1. König seit 768 (zuerst regiert mit

seinem Bruder Karlmann

3.2.2.2. Die Abschaffung der

Stammesherzogtümer

3.2.2.3. Neue Reichordnung: die

Grafschaften, die Marken mit

Sonderbefugnissen

3.2.2.4. Rex Ambulans

4. Die Mittelalter

4.1. Die Mittelalter

4.1.1. Frühmittelalter

4.1.2. Hochmittelalter

4.1.3. Spätmittelalter

4.2. 955 – Schlacht am Lechfeld

5. Der Investiturenstreit

5.1. Das Eigenkirchenwesen – patronat nad

Kościołem

5.2. Die Reichskirche

5.3. Gregor VII – 1075 dictatus papae

5.4. Heinrich IV – 1077 Canossagang

5.5. Wormser Konkordat

6. Die Kreuzzüge

6.1. Die Synode von Clermont - 1095

6.2. Erster Kreuzzug 1096-1099

6.3. Zweiter Kreuzzug 1147-1149

6.4. Dritter Kreuzzug 1189-1192

6.4.1. Ursachen

6.4.1.1. Die Eroberung Jerusalems durch

Saladin – Schlacht bei Hattin -

1187

6.4.2. Friedrich Barbarossa3

6.4.2.1. Organisierte Dritter Kreuzzug

6.4.2.2. Ertrunken im 1192 – Saleph

6.5. Vierter Kreuzzug 1202-1204

6.5.1. Angriff auf Konstantinopel

7. Städte

7.1. Backsteingotik

7.2. Hansestadt

3 Staufer Geschlecht

7.2.1. Lübeck

7.3. Reval – Tallin

7.4. Siebenbürgen – Siedmiogród

7.5. Die Bettelorden4

8. Die Kreuzzüge5

8.1. Der Kurfürst

8.1.1. Erzbischof von:

8.1.1.1. Köln

8.1.1.2. Mainz

8.1.1.3. Trier

8.1.2. König von Böhmen

8.1.3. Kurfürst von Brandenburg

8.1.4. Kurfürst von Sachsen

8.1.5. Palatyn reński

9. Die Kreuzzüge

9.1. Dzieje Niemiec i Austrii w okresie

nowożytności

9.2. Wojna chłopska w Niemczech 1524-1525

9.2.1. Przywódca - Tomasz Müncer

9.2.2. Sojusz zwolenników umiarkowanego

luteranizmu z katolikami przeciw

Müncerowi

9.2.3. Śmierć Müncera i klęska Wojny

Chłopskiej

9.2.4. Wojna domowa w Niemczech między

luteranami, a katolikami w latach 1531-

1555

9.2.5. Wojna zakończona kompromisem –

Pokój w Augsburgu (Augsburger

Religionsfrieden) 1555 r. „Czyj kraj,

tego religia”

9.3. Wojna trzydziestoletnia (Dreißigjähriger

Krieg) 1618-1648r.

9.3.1. Przyczyny

9.3.1.1. Defenestracja praska (Prager

Fenstersturz) 23.05.1618

9.3.1.1.1. To termin odnoszący się

do wyrzucenia przez okno

(z pobudek religijnych -

protestanci chcieli mieć

protestanckiego króla)

czeskich urzędników z

zamku na Hradczanach

9.3.2. Powstanie protestantów czeskich

9.3.2.1. Przegrana

4 Zakony żebrzące

5 Książe elektor

9.3.3. Westfälischer Frieden 1648 r.

9.4. Absolutyzm (Der Absolutismus)

9.4.1. Francja

9.4.1.1. Ludwik XIII

9.4.1.1.1. Od 1614r. królowie nie

zwoływali Stanów

Generalnych

9.4.1.2. Ludwik XIV Król Słońce

9.5. Monarcha absolutny

9.6. Die Revolution von oben

9.6.1. Das Bildungsbürgertum (wykształcone

mieszczaństwo)

9.7. Oświecenie (Die Aufklärung)

9.8. Absolutyzm Oświecony (aufgeklärte

Absolutismus)

9.8.1. Prusy

9.8.1.1. Fryderyk II6 (Friedrich II)

9.8.2. .Austria

9.8.2.1. Maria Teresa78 (Maria Theresia)

9.8.2.2. Józef II3 (Josef II)

9.9. Nacjonalizm (Der Nationalismus)

9.10. Romantyzm (Die Romantik)

9.10.1. Święto w Hambach (Hambacher Fest)

9.10.1.1.1. 1832

9.10.1.2. Obecnie jest to symbol braterstwa

polsko-niemieckiego (Niemieccy

liberałowie wspierali Polaków w

walce o wolność)

9.10.1.3. Ludzie tam zgromadzeni chcieli

doprowadzić m.in. do

zjednoczenia Niemiec, braku

cenzury

6Król Prus. Żył w latach 1712 - 1786. Brał udział w rozbiorach Polski (Teilungen Polens) 7

8-1780. Cesarzowa od 1745 do 1780r. Matka

Józefa II 3 Od jego panowania cmentarze budowało się

poza murami miast

9.10.2. Koncepcje zjednoczenia Niemiec

9.10.2.1. Koncepcja wielkoniemiecka

9.10.2.1.1.1. (großdeutsche

Lösung)

9.10.2.1.2. Koncepcja Austryjacka

9.10.2.2. Koncepcja małoniemiecka

9.10.2.2.1.1. (kleindeutsche

Lösung)

9.10.2.2.2. Koncepcja Pruska

9.11. Wiosna Ludów9 (Die Marz-Revolution) 1848

9.11.1. Frankfurter Nationalversammlung

9.11.1.1. Parlament powołany w związku z

Wiosną Ludów, mający na celu

zjednoczenie Niemiec

9.11.1.1.1. Miał on miejsce w

Paulskirche

9.11.2. Österreichisch-Preußischer Krieg

1866 r.

9.12. Miała ona miejsce z powodu walki między

Prusami, a Austrią o przewodnictwo w

Związku Niemieckim

9.13. 18 I 1871 Gründung des Deutschen

Keiserschaft

9.14. Konflikt um die Spanische Thronfolge

9.15. Die Emser Depesche

9.15.1. Preußische-Franzözischer Krieg 1870 r.

9.16. 1871 die Reichsgründung (Vereinigung

Deutschlands)

9.16.1. Die Gründerzeit

9.17. Die Kolonien

9.17.1. Balkankriege

9.18. Attentat in Sarajewo

9 To określenie, którym nazywa się rewolucje mające miejsce w Europie w latach 1848-1849

9.18.1. Kriegausbruch

10. Weltkrieg 1914-1918

10.1. Der Versailler Vertrag

10.1.1. 1922 – Volksabstimmung in

Oberschlesien - Teilung Oberschlesiens

10.1.2. Hultschiner Ländchen

10.1.2.1. Dołączony do Czechosłowacji

10.1.3. Polnischer Korridor

10.1.4. Freistadt Danzig

10.1.5. Nordschleswig an Dänmark

10.1.6. Eupen und Malmedy an Belgien

10.1.7. Verlust von (Elsass) Elsaß und

Lothringen

10.2. Der Vertrag in Sévres (Die Türkei) 1920

10.2.1. Reduzierung der türkischen Heeres auf

50 000 Männer

10.2.2. Abrüstung des türkischen Heeres

10.2.3. Verlust von Mesopotamien, Arabien,

Mosul und Palästina

10.3. Der Vertrag in Trianon (Ungarn) 1920

10.3.1. Ungarn muss die neuen Ländern (

Serben, Kroaten, Slowenen) anerkennen

10.3.2. Ungarn muss die Kriegsreparationen

bezahlen

10.3.3. Verlust von z.B. Kroatien, Siebenbürger,

Zips, und der Slowakei

10.4. Der Vertrag in Neuilly (Bulgarien) 1919

10.4.1. Reduzierung des österreichischen

Heeres auf 20 000 Männer

10.4.2. Verlust vom Thrakien und Dobrudscha

10.4.3. Abrüstung des bulgarischen Heeres

10.5. Der Vertrag in St. Germain (Österreich) 1919

10.5.1. Österreich muss die Kriegsreparationen

bezahlen

10.5.2. Abrüstung des österreichischen Heeres

10.5.3. Reduzierung des österreichischen

Heeres auf 30 000 Männer

10.5.4. Österreich muss die neuen Ländern (z.B.

Polen) anerkennen

10.5.5. Verlust von Südtirol, Galizien und

Bukowina

10.6. Słowniczek

podział górnego śląska

Teilung Oberschlesiens

#2

polski korytarz

Polnischer Korridor

#3

Alzacja i Lotaryngia

Elsaß und Lothringen

#4

Armia (das .......)

Heer

#5

Siedziba Ligi Narodów

ä, ö, ü, ß

Der Sitz des Völkerbundes

#6

import

Die Einfuhr

#7

eksport

Die Ausfuhr

#8

przedmieścia

Der Vorort

#9

wielkie księstwo poznańskie

Großherzogtum Posen

#10

zawrzeć traktat pokojowy

ß

einen Friedensvertrag abschließen

#11

podpisać traktat pokojowy

einen Friedensvertrag unterschreiben

#12

Kłajpeda

Memel

#13

traktat wersalski

Der Versailler Vertrag

#14

przyznać (jmdm .....)

zusprechen

11. Faschismus in Italien

11.1. Soziale Hintergründe (Podłoże społeczne)

11.1.1. Wirtschaftliche Kriese

11.1.2. Nachkriegszerstörungen

11.1.3. 600 000 Italienischen sind im Kampf

ums Leben gekommen

11.1.4. Die Staatsverschuldung – dług

publiczny

11.1.5. Der Zusammenbruch der Betrieben –

upadek przedsiębiorstw

11.1.6. Die Steigenge Arbeitslosigkeit –

wzrastające bezrobocie

11.1.7. Die Reichen wurden arm – bogaci stają

się biedni

11.1.8. Die Schwierigkeiten mit Handwerk und

Handel – komplikacja funkcjonowania

handlu i rzemiosła

11.1.9. Politische Kriese

11.1.10. De Streiks

11.1.11. Die Proletarisierung

11.1.12. Die Ausschreitungen – zamieszki

11.2. Słówka pozostałe

11.2.1. Der Ministerpräsident/Premier

/Premierminister – premier

11.2.2. Die Zensur

11.3. Die Herrschaft des Faschismus

11.3.1. Mussolini zakłada związki

kombatanckie w roku 1918

11.3.2. Gründung der National-Faschistisch

Partei im 1921 – Utworzenie partii

Narodowo-Faszystowskiej

11.3.3. Berufung der faschistischen Militz –

Powołanie milicji faszystowskiej, czyli

czrnych koszul (Schwarzhemden)

11.3.4. Die Ausschreitungen und

Straßenunruhen

11.3.5. Marsch auf Rom

11.3.5.1. Marsz bojówek faszystowskich

11.3.6. Entlassung der Regierung

11.3.7. Die Berufung der neuen Regierung

11.3.8. Mussolini ist die neuen Regierung

gegründet

11.4. Die Änderungen im Staat und in der

Gesellschaft

11.4.1. Mussolini wurde zum Premier der

Regierung ernannte

11.4.2. Wprowadzenie większościowej

ordynacji wyborczej

11.4.3. Die Zetungen, die faschistische

Regierung kritisiert haben, wurden

geschlossen

11.4.4. Die Aufhebung der

Gerchichtsunabhängigkeit – zniesienie

niezawisłości sądów

11.4.5. Zdelegalizowano wszystkie partie

polityczne poza partią faszystowską

11.4.6. Die Einführung des Arbeitsgangs -

Wprowadzenie przymusu pracy

11.4.7. Rozwijał się głównie przemysł

zbrojeniowy

11.4.8. Uregulowano stosunki z Kościołem

Katolickim (pakty laterańskie – 1929)

11.4.9. Vatikan wurde zum Leben ernannte

11.4.9.1. W Watykanie nieograniczoną i

suwerenną władzę posiadał

papież

11.4.10. Wypłacono odszkodowania za włości

przejęte przez państwo Włoskie w XIX

w.

11.4.11. Dołączono do paktu konkordat

11.5. Słówka pozostałe

11.5.1. Przemysł – die Industrie

11.5.2. Suwerenny - souverän

11.5.3. Papież – Der Papst

11.5.4. Władza – Die Herrschaft

11.5.5. Odszkodowanie – Der Schadenersatze

11.5.6. Akceptowany „na salonach“ –

salonfähig

12. III Reich

12.1.1. Traktat wersalski został przez Niemców

bardzo negatywnie odebrany. Był on

hańbą dla narodu niemieckiego

12.1.2. Nawoływanie do bojkotowania

postanowień Traktatu Wersalskiego

12.1.3. Bunty te wzmagają się ze względu na

kryzys gospodarczy (1919-1924)

12.1.4. Próba przejęcia władzy przez

komunistów i faszystów - 1923

12.1.4.1. Powstanie komunistyczne w

Hamburgu

12.1.4.2. Pucz monachijski (Der Putsch)

12.1.4.2.1. Aresztowanie Adolfa

Hitlera

12.1.4.2.1.1. Hitler wraca na

wolność w 1924 r.

12.1.4.2.2. Delegalizacja NSDAP

12.1.5. Zwycięskie mocarstwa boją się, żeby

rewolucja komunistyczna nie

zapanowała także i w Niemczech

12.1.5.1. Ameryka wspomaga Niemcy

12.1.6. Paul von Hindenburg zostaje w 1925 r.

prezydentem

12.1.7. Kryzys gospodarki niemieckiej

12.1.7.1. Kolejne rządy nie radzą sobie z

problemem i podają się do

dymisji

12.1.7.2. W ciągu czterech lat odbywają

się czterokrotnie wybory.

NSDAP zyskuje poparcie

12.1.7.3. W 1933 roku Hitler z polecenia

Hindenburga tworzy rząd

12.1.8. Przed kolejnymi wyborami, w roku

1933, w płomieniach staje budynek

Reichstagu.

12.1.8.1. O podpalenie zostają oskarżeni

komuniści

12.1.8.1.1. Głównym podejrzanym

był Marinus van der

Lubbe

12.1.8.2. Zostaje wprowadzony stan

wyjątkowy

12.1.8.2.1. Następuje ograniczenie

wolności osobistej

12.1.8.2.2. Hitler zażądał

wprowadzenia kary

śmierci

12.1.9. Zostaje przyjęta ustawa , dająca w

praktyce Hiitlerowi władzę dyktatorską,

a rządowi w zamian parlamentu prawa

ustawodawcze

12.1.10. Hitler w związku ze stanem

wyjątkowym znosi konstytucje

republikańską

12.1.11. Po śmierci prezydenta Hindenburga w

roku 1934 połączył urząd prezydenta i

kanclerza, nadając sobie tytuł Führera

12.1.11.1. Poparte w plebiscycie

12.1.12. Zaprzestano posiedzeń rządu

12.1.13. 15 III 1933 r. – Oficjalne powstanie

III Rzeszy Niemieckiej

12.1.14. Noc długich noży – 1934

12.1.14.1. Śmierć poniosło 150 osób.

12.1.15. Ustawy norymberskie –Nürnberger

Gesetze – 1935

12.1.15.1. Zakazywały one małżeństw

między Żydami, a Niemcami

12.1.15.2. Żydzi stracili prawa

obywatelskie

12.1.15.3. Żydzi zostali usuwani z

uniwersytetów i urzędów

12.1.16. Noc kryształowa 9/10 XI 1938

12.1.16.1. Przyczyną było

zamordowanie nazistowskiego

dyplomaty Ernsta von Ratha

12.1.16.2. Zniszczono w Niemczech

synagogi, a także sklepy należące

do Żydów

12.1.16.3. Kilkadziesiąt osób straciło

życie, a kilkanaście tysięcy

wysłano do obozów

koncentracyjnych

12.1.17. Polityka zagraniczna

12.1.17.1. Pakt czterech

12.1.17.1.1. Pakt między

Włochami, Niemcami,

Wielką Brytanią, a Francją

12.1.17.1.2. Włochy i Francja

odrzucają pakt

12.1.17.1.3. Pakt nie zostaje

wprowadzony

12.1.17.2. Appeasement

12.1.17.2.1. To polityka,

mająca na celu ustępstwa

w polittyce europejskiej,

aby uniknąć konfliktu

zbrojnego

12.1.17.2.2. Remilitaryzacja

Nadrenia

12.1.17.2.3. Układ morski z

Wielką Brytanią,,

regulujący tonaż

niemieckiej floty wojennej

12.1.18. Skróty Niemieckie

12.1.18.1. SA - Sturmabteilung10

12.1.18.2. SS – Schutzstaffel11

12.1.18.3. KL – Konzentrationslager12

12.1.18.4. Gestapo – Geheime

Staatspolizei13

12.1.18.5. HJ - Hitlerjugend14

12.1.18.6. BDM – Bund Deutsches

Mädel15

12.1.19. Religia w Rzeszy

12.1.19.1. Bund Deutscher Christen

12.1.19.1.1. Był to

Pronazistowski ruch

religijny założony przez

pastora. Uznawał on

Jezusa jako bohatera w

walce z Żydami.

12.1.19.1.2. Ruch ten

powodował sprzeciw

protestantów, wyniku

którego powstał Kościół

Wyznający

10

Bojówki niemieckie 11

Jednostka chroniąca najwyższe struktury NSDAP 12

Obóz koncentracyjny 13

Tajna Policja Paostwowa 14

Młodzieżowa organizacja paramilitarna 15

Żeoska organizacja młodzieżowa

12.1.19.2. Die Bekennende Kirche

12.1.19.2.1. Był to

protestancki ruch religijny

sprzeciwiający się

nazizmowi. Powstał on w

odpowiedzi na stworzenie

Bund Deutscher Christen

12.1.19.2.2. Jednym z jego

najsłynniejszych pastorów

był Dietrich Bonhoeffer

(Bonhöffer), który został

9 IV 1945 roku

powieszony w obozie

koncentracyjnym

Flossenbürg

12.1.19.3. Kościół Katolicki

12.1.19.3.1. Clemens August

Graf von Galen

12.1.19.3.1.1. Der Kardinal,

Bischof von Mainz

12.1.19.3.1.2. Sprzeciwiał się on

nazizmowi

12.1.19.3.1.3. Przygotował

znaczną część

encykliki Mit

brennender Sorge

12.1.19.3.1.4. Uważany przez

Goebbelsa za

„zdrajcę narodu”,

miał po wojnie

zniknąć raz na

zawsze

13. Totalitaryzm w ZSSR

13.1. Zwycięstwo rewolucji październikowej

13.2. 1917 – wybory do Konstytuanty

(Zgromadzenia Ustawodawczego)

13.2.1. Porażka bolszewików

13.3. Pokój z Niemcami w Brześciu 03 III 1918

13.4. Tworzenie przez bolszewików dyktatury

proletariatu

13.5. Wprowadzenie systemu monopartyjnego

13.6. Nacjonalizacja przemysłu

13.7. Powstanie Armii Czerwonej

13.8. Zwalczanie przeciwników rewolucji

13.8.1. CzeKa

13.9. Wybuch wojny domowej w 1918r.

13.9.1. Walka pomiędzy oddziałami Białej

Gwardii, a bolszewikami

13.9.2. 1922 – zwycięstwo bolszewików

13.10. 1917-1922 Sowjet-Russland

13.11. 1922- 1991 Sowjetunion – UdSSR

(Union der sozialistischen sowjetischen

Republiken)

13.12. Zakładanie obozów pracy

przymusowej – łagrów

13.13. Przywrócenie kary śmierci

13.14. 1917- Zniesienie prywatności

ziemskiej

13.15. Centralne zarządzanie produkcją i

dystrybucją towarów

13.16. Nacjonalizacja przemysłu

13.17. Monopol handlu, obowiązkowe

dostawy żywności

13.18. Powstanie kołchozów (zbiorowych

przedsiębiorstw rolnych

13.19. Głód w Rosji, w latach 1921-1922

13.20. Lenin ogłasza NEP, czyli Nową

Politykę Ekonomiczną

13.20.1. Przywrócenie drobnego handlu

13.20.2. Reprywatyzacja średniej wielkości

zakładów przemysłowych

13.21. „Deklaracja praw narodów Rosji“

13.21.1. Narodowości na terenie Rosji mogły

utworzyć niepodległe państwa

13.22. Na mocy uchwalonej konstytucji

powołano do życia Rosyjską Socjalistyczną

Federacyjną Republikę Rad.

13.22.1. Zawierały się w niej republiki,

obwody autonomiczne, okręgi

narodowościowe, które same na to

wyrażały chęć

13.23. 1922 – decyzja o zjednoczeniu i

utworzeniu ZSSR

13.24. 1922 – sekretarzem generalnym partii

komunistycznej zostaje Józef Stalin

13.25. 1924 – Śmierć Lenina

13.26. Od roku 1929 Stalin sprawuje władzę

dyktatorską

13.27. 1929 – Rezygnacja Stalina z NEP-u

13.27.1. Chłopów niechcących przyłączyć się

do kołchozów lub sowchozów

(państwowych gospodarstw rolnych)

zsyłano na Syberię

13.28. Spadek produkcji rolnej

13.28.1. Pozostawienie limitów

obowiązkowych dostaw zboża, mimo

zagrożenia głodem

13.28.1.1. Z powodu głodu na

Ukrainie zginęło według

szacunków od 3 do 7 milionów

ludzi

13.29. Polityka zagraniczna ZSSR

13.29.1. Po I wojnie światowej państwa

zachodnie zrywają współpracę z Rosją

13.29.2. 1922 – Rosja nawiązuje stosunki

polityczne i gospodarcze z Niemcami

13.29.3. W latach trzydziestych Rosja

podpisuje pakty o nieagresji

13.29.4. Po dojściu Hitlera do władzy Niemcy

przestają współpracować z ZSSR

13.30. Utworzenie w roku 1919

Międzynarodówki Komunistycznej

(Kominternu)

14. Odrodzenie państwa polskiego

14.1. Powstanie władz centralnych

14.1.1. Józef Piłsudski zostaje wypuszczony z

więzienia w Magdeburgu

14.1.2. 10.11.1918 Piłsudski powrócił do Polski

14.1.3. Rada regencyjna włada Polską do

11.11.1918

14.1.4. 14.11.1918 Piłsudski obejmuje pełnię

władzy

14.1.5. Piłsudski powierzył Jędrzejowi

Moraczewskiemu misję stworzenia

rządu

14.1.6. 22.11.1918 Piłsudski na mocy dekretu

staje się Tymczasowym Naczelnikiem

Państwa

14.1.7. W Wyniku rozmów przedstawicieli

Naczelnika z Narodową Demokracją

dn. 16.01.1919r. powołano koalicyjny

rząd Ignacego Jana Paderewskiego

14.1.8. Wybory do Sejmu Ustawodawczego w

styczniu 1919r. na terenach

kontrolowanych przez rząd

Paderewskiego

14.2. Powstanie wielkopolskie

14.2.1. W 1918r. na terenie zaboru pruskiego

nadal funkcjonowała administracja

zaborcy. Stacjonowały tam także wojska

niemieckie

14.2.2. W listopadzie roku 1918r. w

Wielkopolsce były tworzone Rady

ludowe (głównie narodowi demokraci)

14.2.2.1. Administracja tolerowała Rady

14.2.2.2. Działalnością Rad kierowała

naczelna rada ludowa w Poznaniu

14.2.3. 26 XII 1918 Paderewski odwiedza

stolicę Wielkopolski

14.2.4. Powstanie zbrojne, wynikłe z

demonstracji na cześć gościa

14.2.5. Powstańcy opanowują Poznań

14.2.6. W styczniu 1919r. prawie cała

Wielkopolska była wolna

14.2.7. Walki przerwano 16 II 1919r.

14.2.8. Władzę przejmuje Naczelna Rada

Ludowa

14.3. Konferencja pokojowa w sprawie Polski w

roku 1919 w Paryżu

14.3.1. Pracami delegacji polskiej kierował

Roman Dmowski

14.3.2. Postulaty Polski spotykają się z aprobatą

ze strony Francji

14.3.3. Delegacja angielska sprzyja Niemcom

14.3.3.1. Obawia się wzmocnienia

wpływów Francji

14.3.4. Postanowienia traktatu wersalskiego,

podpisanego 28 VI 1919r.

14.3.4.1. Przyznanie Polsce:

14.3.4.1.1. Wielkopolski

14.3.4.1.2. Części Pomorza

Gdańskiego (bez Gdańska)

14.3.4.1.2.1. Wolne Miasto

Gdańsk

14.3.4.2. Plebiscyty

14.3.4.2.1. Górny Śląsk

14.3.4.2.2. Warmia

14.3.4.2.3. Mazury

14.3.4.3. Niezadowolenie z powodu

narzuconego nowopowstałym

krajom Europy Środkowo-

Wschodniej tzw. Małego traktatu

wersalskiego16

14.3.4.3.1. Traktatu nie podpisały

Niemcy

14.3.4.4. Podjęto na konferencji decyzje w

sprawie wschodniej granicy

Polski

14.3.4.5. Polska otrzymuje mandat Ligii

Narodów (pełnomocnictwo), na

zarządzanie wschodnią Galicją

przez 25 lat

14.3.4.6. Uchwalenie deklaracji,

dopuszczającej organizowanie

polskiej administracji jedynie na

zachód od linii

Bug-Kuźnica-Puńsk (później

nazwana demarkacyjną linią

Curzona17)

14.3.4.6.1. Postanowienie nie

wchodzi w życie

14.3.4.7. O granicy wschodniej decyduje

wojna polsko-radziecka

14.4. Konflikt polsko-radziecki

14.4.1. Kwiecień 1919r. – ofensywa wojsk

polskich w kierunku wschodnim

14.4.1.1. Zajęcie Wilna i całej Białorusi, a

także latem Galicji i Wołynia

14.4.1.2. Jesienią ofensywa została

wstrzymana

14.4.2. Koncepcja Piłsudskiego, dotycząca

sojuszu polsko-ukraińskiego i ofensywy

na Ukrainie przed atakiem Armii

Czerwonej 21 IV 1920r.

14.4.3. Podpisanie umowy z Semenem Petlurą18

14.4.4. Polska uznaje niepodległość Ukrainy

14.4.5. 25 IV 1920 Polska ofensywa w kierunku

Kijowa

14.4.6. 7 V 1920 Wkroczenie oddziałów

polskich do Kijowa

14.4.7. 10 VI 1920 Wycofanie się wojsk z

Kijowa

14.4.8. Kontrofensywa Armii Czerwonej na

Białorusi – lipiec 1920r.

14.4.8.1. Dowódca natarcia – Michał

Tuchaczewski

14.4.9. Sierpień 1920r. – Armia Czerwona

dociera na przedpola Warszawy

16

Traktat o ochronie praw mniejszości narodowych 17

Brytyjski minister spraw zagranicznych 18

Dowódca sił zbrojnych i przewodniczący dyrektoriatu (rządu) Ukraioskiej Republiki Ludowej

14.4.10. Lipiec 1920 – uformowanie po

radzieckiej stronie frontu Komitetu

Rewolucji Polski.

14.4.10.1. Miał on po zajęciu

Warszawy przejąć władzę i

utworzyć Polską Socjalistyczną

republikę Radziecką

14.4.11. 1 VII 1920 – Przekazanie części

władzy przez sejm Radzie Obrony

Państwa

14.4.12. Polska zabiega o pomoc mocarstw

zachodnich

14.4.12.1. Udział premiera Grabskiego

w konferencji państw Ententy w

Spa w Belgii – Lipiec 1920

14.4.12.1.1. Anglia i Francja

zobowiązuje się do

udzielenia pomocy

dyplomatycznej i

wojskowej pod pewnymi

warunkami np. pod

warunkiem uznania linii

Curzona

14.4.12.2. Postanowienia konferencji

wywołują oburzenie wśród

Polaków

14.4.12.3. Grabski ustępuje z funkcji

premiera

14.4.12.4. Nowym premierem zostaje

Wincenty Witos (PSL „Piast”)

14.4.13. Państwa Ententy wspierają Polskę,

wysyłając sprzęt wojskowy

14.4.14. W Polsce działa grupa oficerów z

państw Ententy

14.4.15. 13 VIII 1920 Rozpoczęcie walk w

rejonie Radzymina

14.4.16. 16 VIII 1920 Kontrofensywa wojsk

polskich znad rzeki Wieprz

14.4.17. Armia Czerwona zostaje otoczona

14.4.18. Ponad 60 000 czerwonoarmistów

dostało się do niewoli, a śmierć poniosło

około 20 000. Wśród Polaków straty

szacuje się między 2 000, a 4 000

zabitych i 20 000 rannych

14.4.19. Odwrót Armii Czerwonej na całej

linii frontu

14.4.20. Wrzesień 1920r. – Polacy przełamują

obronę sił wroga nad rzeką Niemen

14.4.21. Front ustabilizował się na linii

dawnych okopów niemieckich

14.5. Pokój ryski

14.5.1. Podjęcie rozmów pokojowych –

wrzesień 1920r.

14.5.1.1. Początkowo prowadzone w

Mińsku, następnie w Rydze

14.5.2. Ustalenie granicy wzdłuż linii

Dzisna-Dokszyce-Słucz-Ostró-Zbrucz

14.5.3. W skład Rzeczypospolitej weszły także

Galicja i Wołyń

14.5.4. Podpisany w Rydze dnia 18 III 1921r.

14.6. Granica z Czechosłowacją i Litwą

14.6.1. Spór o Śląsk Cieszyński

14.6.1.1. Formowanie Się polskich

ośrodków władzy

14.6.1.2. Inwazja Czechosłowacji na Śląsk

Cieszyński

14.6.1.3. Dokonanie podziału wzdłuż rzeki

Olzy

14.6.2. Granica z Litwą

14.6.2.1. Spór o Wilno

14.6.2.2. Sierpień 1920 – zajęcie Wilna

przez wojska litewskie

14.6.2.3. Październik 1920 – na

Wileńszczyznę wkracza Dywizja

Piechoty Litewsko-Białoruskiej

14.6.2.3.1. Dowodzona przez Lucjana

Żeligowskiego

14.6.2.4. Utworzenie Litwy Środkowej

14.6.2.5. 1922r. – Przyłączenie

Wileńszczyzny do

Rzeczypospolitej

14.6.2.5.1. Litwa nie akceptuje

graniczy 1923r.

14.6.2.5.2. Nawiązanie stosunków

dyplomatycznych w

1938r.

14.7. Granica z Niemcami

14.7.1. 11 VII 1920 Plebiscyt na Powiślu,

Warmii i Mazurach

14.7.1.1. Za Polską opowiada się jedynie

3,4% głosujących

14.7.1.2. Polsce przyznano 8 wsi

14.7.2. Plebiscyt na Górnym Śląsku

20 III 1921r.

14.7.2.1. Ogromne napięcia

14.7.2.2. Niemcy terroryzują Polaków

14.7.2.3. Powstania śląskie

14.7.2.3.1. I powstanie śląskie

16/17 VIII 1919

14.7.2.3.2. II powstanie śląskie

19/20 VIII 1920

14.7.2.3.3. III powstanie śląskie

2/3 V 1912

15. Gospodarcze i społeczne problemy odrodzonego

państwa polskiego

15.1. Dziedzictwo zaborów

15.1.1. Powierzchnia Polski: 388,6 tys. Km2

15.1.2. Liczba ludności: ok. 27 000 000 ludzi

15.1.3. Zerwanie silnych związków

gospodarczych między Polską, a byłymi

zaborcami

15.1.4. Zacofanie gospodarcze

15.1.4.1. 70% osób pracuje w przemyśle

15.1.4.2. ⅔ gospodarstw ma charakter

małorolny

15.1.4.3. Duże majątki ziemskie stanowiły

mniej niż 1% gospodarstw

15.1.5. Nierówny podział gruntów wywołał

niezadowolenie społeczne

15.1.5.1. Na wschodzie miały one przede

wszystkim charakter

narodowościowy

15.1.5.2. Wielką własność posiadali

niemalże sami Polacy

15.2. Reforma rolna

15.2.1. Idea reformy poparta przez lewicowców

i ludowców

15.2.2. Prawica uważała, że reforma osłabi

polskość (wielkie majątki ziemskie

należały do Polaków), a także

doprowadzi do upadku

zagospodarowanych majątków

15.2.3. Sejm ustawodawczy w 1919r. uchwala

podstawowe zasady reformy

15.2.3.1. Parcelacja gruntów należących do

państwa

15.2.3.2. Wykup nadwyżek ziemi

prywatnej

15.2.4. Uchwała ustawy o wykonaniu reformy

rolnej w 1920r.

15.2.4.1. Nie weszła w życie

15.2.5. Nowa ustawa o reformie rolnej – 1925r.

15.2.5.1. Dopuszczała zachowanie w

rękach prywatnych części

majątków

15.2.5.2. Nakaz sprzedaży nadwyżki ziem,

a nie odbieranie jej

15.3. Reforma walutowa

15.3.1. Po odzyskaniu niepodległości w Polsce

nadal były w obiegu pieniądze państw

zaborczych, a także marka polska

15.3.2. Marka miała się stać jedynym środkiem

płatniczym w Polsce

15.3.3. W kraju panuje zła sytuacja finansowa

15.3.3.1. Niskie dochody państwa, duże

wydatki

15.3.3.2. Deficyt budżetowy państwo

pokrywa poprzez drukowanie

nowych pieniędzy

15.3.3.3. Wzrost inflacji

15.3.4. Powołanie rządu pozaparlamentarnego

pod przewodnictwem ekonomisty

Władysława Grabskiego

15.3.4.1. Grabski pełnił jednocześnie

funkcje premiera i ministra

skarbu

15.3.5. Wprowadzenie w wyniku reformy w

1924r. nowej waluty, którą był złoty

15.3.5.1. Wartość złotego była równa

wartości franka szwajcarskiego

15.3.5.2. Wymiana w relacji 1 800 000

marek polskich za 1 złotego

15.3.6. Stabilizacja gospodarcza

15.3.7. Druga inflacja w 1925r.

15.3.7.1. Emisja większej ilości bilonu

15.3.7.2. Wojna celna z Niemcami

15.3.7.3. Konflikt Grabskiego z prezesem

Banku Polskiego

15.3.7.4. Grabski podaje rząd do dymisji.

15.4. Wojna celna – walka na cła między Polską, a

Niemcami 1925-1931

15.4.1. Przyczyny:

15.4.1.1. Niemcy odmówiły importu węgla

w z Polski

15.4.1.1.1. Przestój kopalni na

Górnym Śląsku

15.4.1.1.2. Zamrożenie dużej sumy

pieniędzy

15.4.1.2. Rząd polski w odpowiedzi

ograniczył import towarów z

Niemiec

15.4.1.3. Niemcy wstrzymują wymianę

towarową z Polską

15.4.1.4. Na niektóre towary nakładano

wysokie cła

15.4.2. Skutki:

15.4.2.1. Duże problemy polskiej i

niemieckiej gospodarki

15.4.2.2. Polska bardzo szybko znalazła

nowe rynki zbytu w innych

państwach (np. Wielka Brytania)

ze względu na silną i stabilną

walutę

15.5. Działalność inwestycyjna

15.5.1. 1920r. – pomysł budowy portu w Gdyni

15.5.2. 1922r. – Uchwała pozwalająca na

budowę portu

15.5.3. 1924r. – rozpoczęcie budowy

15.5.4. Lata trzydzieste – port w Gdyni miał

największy obrót towarowy w całej

Europie

15.5.5. Rozwój Gdyni

15.5.6. Budowa połączenia kolejowego

łączącego Gdynię z Górnym Śląskiem

15.5.7. 1924-1928 wybudowanie – fabryki

samochodów w Czechowicach pod

Warszawą

15.6. COP – Centralny Okręg Przemysłowy

15.6.1. Budowany w latach 1936-1939

15.6.2. Znajdował się w południowo-centralnej

Polsce

15.6.3. Miał na celu rozbudowę przemysłu

ciężkiego w Polsce

16. Życie polityczne w II RP w latach 1918-1926

16.1. Józef Piłsudski (koncepcja federacyjna)

16.1.1. Był socjalistą

16.1.2. Założył i przez długi czas był

przywódcą Polskiej Partii

Socjalistycznej

16.1.3. Wokół jego postaci kształtował się obóz

polityczny, który określał się mianem

„piłsudczyków”

16.1.4. Jednymi z postulatów Piłsudskiego były:

16.1.4.1. Włączenie ludności niepolskiej

do pracy na rzecz państwa

16.1.4.2. Możliwość autonomii dla części

mniejszości narodowych

16.1.4.3. Rozdział państwa i Kościoła

16.1.4.4. Równouprawnienie wyznań

16.2. Roman Dmowski (koncepcja inkorporacyjna)

16.2.1. Twórca i przywódca Narodowej

Demokracji (endecji)

16.2.1.1. Podkreślał związek między

polskością, a Kościołem

katolickim obrządku łacińskiego

(rzymskokatolickim)

16.2.1.2. Postulował uczynienie

moralności katolickiej podstawą

życia społecznego

16.3. Konstytucja marcowa (17 III 1921)

16.3.1. Konstytucja liberalna

16.3.2. Zapewniała swobody religijne

16.3.3. Gwarantowała znaczne prawa dla

mniejszości

16.3.4. Wprowadzenie trójpodziału władz

16.3.4.1. Parlament

16.3.4.1.1. Wybierany w

bezpośrednich wyborach

co 5 lat i posiadał władzę

ustawodawczą

16.3.4.1.1.1. Sejm

16.3.4.1.1.2. Senat (izba

doradcza)

16.3.4.2. Prezydent

16.3.4.2.1. Stanowił władzę

wykonawczą

16.3.4.2.2. Wybierany na okres 7 lat

16.3.4.2.3. Jego władza była bardzo

osłabiona

16.3.4.2.4. Podpis prezydenta

wymagał kontr asygnacji

16.4. Wybór pierwszego prezydenta II RP

16.4.1. 9 XII 1922 – Zwołanie Zgromadzenia

Narodowego, w celu wybrania

prezydenta

16.4.2. Na prezydenta nie kandydował Piłsudski

16.4.3. Wybrany został kandydat PSL

„Wyzwolenie” – Gabriel Narutowicz

16.4.4. Wywołało to oburzenie

16.4.5. Przeciwnicy uważali, że mniejszości

narodowe nie mogą mieć decydującego

wpływu na wybór prezydenta

16.4.6. Mimo protestów Narutowicz został

zaprzysiężony 11 XII 1922r.

16.4.7. 16 XII 1922r. Eugeniusz Niewiadomski

zastrzelił prezydenta Narutowicza

16.4.7.1. Niewiadomski został skazany na

śmierć

16.4.8. W następnych wyborach wygrał

Stanisław Wojciechowski

16.4.9. Od grudnia 1922r, do maja 1926r.

gabinety rządowe zmieniały się cztery

razy

16.5. Utworzenie w 1924r. Korpusu Ochrony

Pogranicza

16.5.1. Poprawił on bezpieczeństwo na terenach

wschodnich

16.6. W Polsce narasta zniechęcenie do

parlamentaryzmu

17. Kryzys demokracji parlamentarnej w Polsce

17.1. Przewrót majowy 12 V 1926r.

17.1.1. Piłsudski wycofuje się z życia

politycznego, gdy do władzy dochodzą

prawicowcy

17.1.2. Osiada w Sulejówku

17.1.3. 12 V 1926r. dochodzi do walk

wewnętrznych w stolicy między

prezydentem Wojciechowskim, a

Piłsudskim i wiernymi mu wojskami

17.1.4. Pojawia się groźba wojny domowej

17.1.5. 14/15 V 1926r. W celu zapobieżenia

wojnie prezydent podaje się do dymisji,

a w miejsce obecnego rządu zostanie

sformowany nowy

17.1.6. 31 V 1926r. Zgromadzenie Narodowe

wybrało Piłsudskiego na prezydenta.

Jednakże nie przyjmuje godności

prezydenta

17.1.7. Ostatecznie na prezydenta wybrano

Ignacego Mościckiego, który był uległy

wobec Piłsudskiego

17.1.8. 2 VIII 1926r. uchwalenie noweli

sierpniowej

17.1.8.1. Zwiększenie uprawnień

prezydenta

17.2. Rządy sanacji

17.2.1. Piłsudski ma zamiar oczyścić państwo.

Przejmuje on pełnię władzy

17.2.2. Usunięcie przeciwników politycznych

17.2.3. Sukces BBWR (bezpartyjny blok

współpracy z rządem)

17.2.4. Opozycja podejmuje próbę konsolidacji

działań – tworzy blok opozycyjny

zwany Centrolewem

17.2.5. W 1930r. prezydent rozwiązuje sejm i

senat, następnie przeprowadza

aresztowania przywódców opozycji.

Więźniowie byli przetrzymywani w

Brześciu

17.2.6. Pod nieobecność opozycji na Sali obrad

(Opozycja demonstracyjnie opuściła

salę) uchwalono nową konstytucję

17.3. Konstytucja kwietniowa 23 IV 1935r.

17.3.1. Największą władzę posiadał prezydent

17.3.1.1. Odpowiadał on, zgodnie z

konstytucją, tylko przed Bogiem i

historią

17.3.2. Prezydenta wybierało Zgromadzenie

Elektorów

17.3.3. Zalegalizowała w Polsce

funkcjonowanie autorytaryzmu

17.3.4. Wkrótce po uchwaleniu konstytucji

umiera Józef Piłsudski dnia 12 V 1935r.

17.3.5. Opozycja antysanacyjna

17.3.5.1. OWP (Obóz Wielkiej Polski)

17.3.5.2. SN (Stronnictwo Narodowe)

17.3.5.3. ONR (Obóz

Narodowo-Radykalny

17.3.5.4. SL (Stronnictwo Ludowe)

17.3.5.5. Front Morges porozumienie o

charakterze

chrześcijańsko-demokratycznym

17.3.5.5.1. Inicjatorem był Ignacy Jan

Paderewski

18. Polska polityka w dwudziestoleciu

międzywojennym

18.1. Sytuacja międzynarodowa Polski

18.2. Konflikty Polski z:

18.2.1. Rosją

18.2.2. Niemcami

18.2.3. Litwą

18.2.4. Czechosłowacją

18.2.4.1. Dopiero w 1921 roku w Pradze

podpisano układ o normalizacji

stosunków między sąsiednimi

krajami

18.2.4.2. Sejm jednak go nie ratyfikował

18.2.4.3. Układ regulujący wzajemne

stosunki zawarty został dopiero w

1925 roku.

18.3. Państwo polskie pozostawało w dobrych

stosunkach z Łotwą i Rumunią

18.4. Ważnym elementem polityki polskiej polityki

zagranicznej był sojusz z Francją

18.4.1. Układ podpisany w roku 1921

18.4.2. Znaczne rozluźnienie w stosunkach

polsko-francuskich nastąpiło w roku

1925

18.5. W roku 1932 ministrem spraw zagranicznych

w Polsce zostaje Józef Beck

18.5.1. Pełnił funkcję ministra do roku 1939

18.6. Pakty o nieagresji:

18.6.1. z Niemcami 1934

18.6.2. ze Związkiem radzieckim 1932

18.7. Pakt wschodni

18.7.1. W roku 1934 ministrem spraw

zagranicznych we Francji zostaje Jean

Louis Barthou

18.7.2. Barthou wysunął koncepcję

wschodniego Locarno, czyli innymi

słowy paktu wschodniego

18.7.2.1. Pakt miał gwarantować wśród

państw Europy Wschodniej

nienaruszalność granic i

wzajemną pomoc

18.7.2.2. Uczestnikami paktu miały być:

Polska, Niemcy, Czechosłowacja,

ZSSR, Finlandia, Litwa, Łotwa,

Estonia

18.7.2.3. Niemcy odmówiły udziału w

Pakcie

18.7.2.4. Piłsudski nie chce przystąpienia

Polski do paktu

18.7.3. Kres koncepcji paktu nastał w roku

1934, gdy Barthou wywiad niemiecki

zamordował ministra Barthou

18.8. Polska wobec kryzysu czechosłowackiego

18.8.1. W roku 1938 polski rząd wysyła do

Czechosłowacji notę domagając się

przyznania Polsce Zaolzia.

18.8.2. Rząd przyjął polskie warunki

18.9. Przeddzień wojny

18.9.1. Rząd Rzeszy domaga się od Polski aby

przeprowadzona przez pomorze linia

kolejowa i autostrada były

eksterytorialne

18.9.2. Rząd brytyjski udziela Polsce poparcia

dnia 31 III 1939r.

18.9.3. Podobną deklarację składa Francja

18.9.4. Hitler wypowiada deklarację o

nieagresji dnia 28 IV 1939r.

18.9.5. Pakt Ribbentrop-Mołotow

18.9.5.1. Joachim von Ribbentrop -

minister spraw zagranicznych

Rzeszy

18.9.5.2. Wiaczesław Mołotow - komisarz

ludowy spraw zagranicznych

18.9.5.3. Pakt o nieagresji zawarty

pomiędzy Niemcami, a ZSSR

dnia 23 VIII 1939r.

18.9.5.4. Pakt zawierał tajny protokół,

który dzielił Europę Wschodnią

na strefę wpływów niemieckich i

rosyjskich. Linia podziału miała

przebiegać wzdłuż północnej

granicy Litwy

18.9.5.5. Dokonywał on także aktu

rozbioru Polski

18.9.5.5.1. Atak na Polskę

zaplanowany był na dzień

26 VIII, jednakże dzień

wcześniej tj. 25 VIII został

podpisany układ o

wzajemnej pomocy

między Polską, a Wielką

Brytanią

18.9.5.5.2. W efekcie atak nastąpił 01

IX

19. Gospodarka i społeczeństwo II RP

19.1. W roku 1929r. w Polsce pojawiają się

pierwsze oznaki kryzysu gospodarczego.

19.2. Następuje gwałtowny spadek cen artykułów

rolnych

19.3. Centralny Okręg Przemysłowy

19.3.1. W 1933r. władze próbują zwalczyć

kryzys

19.3.2. W roku 1935r. rząd powierza

kierownictwo polityki gospodarczej

Eugeniuszowi Kwiatkowskiego

19.3.2.1. Był on wicepremierem i

ministrem skarbu

19.3.3. W roku 1937 ogłoszono plan budowy

COP

19.3.4. Do 1939r. zbudowano ponad 100

zakładów przemysłowych

19.4. Problemy mniejszości narodowych

19.4.1. Jednym z większych problemów

kryzysu gospodarczego było

pogorszenie relacji państwa z

mniejszościami narodowymi

19.4.2. Państwo odrodzone miało charakter

unitarny

19.4.3. Jedynie Śląski posiadał niewielką

autonomię

19.4.4. Stosunek mniejszości narodowych do

Polski był raczej niechętny

19.4.5. Przedmiotem sporów była chęć państwa

do ujednolicenia systemu oświatowego

o charakterze polskim

19.5. Napięcie w województwach południowo-

wschodnich

19.5.1. Utworzenie w 1929r. Organizacji

Ukraińskich Nacjonalistów

19.5.1.1. Jej celem była zbrojna walka o

niepodległość Ukrainy

19.5.1.2. W wyniku podjętych działań

rozbito OUN

19.5.1.3. Organizacja szybko się odradza

19.5.1.4. OUN przeprowadza szereg

zamachów

19.5.1.5. W roku 1934 zostaje zabity

minister Bronisław Pieracki

20. Kultura, sztuka i nauka w okresie międzywojennym

w Polsce

20.1. Oświata

20.1.1. W 1919r. Piłsudski podpisuje dekret o

obowiązku szkolnym do ukończenia 14

roku życia

20.1.2. Wprowadzenie jednolitego systemu

szkolnictwa w 1932r.

20.2. Nauka

20.2.1. Główne ośrodki akademickie

20.2.1.1. Warszawa

20.2.1.2. Kraków

20.2.1.3. Lwów

20.2.1.4. Lublin

20.2.1.5. Wilno

20.2.1.6. Poznań

20.2.2. Polscy uczeni

20.2.2.1. Stefan Banach (matematyk)

20.2.2.2. Kazimierz Funk (biochemik)

20.2.2.3. Ludwik Hirszfeld (twórca

podstaw nauki o grupach krwi)

20.3. Literatura

20.3.1. Utworzenie kabaretu literackiego w

1919r. Należeli do niego Julian Tuwim,

Antoni Słonimski i Jarosław

Iwaszkiewicz

20.3.2. Zofia Nałkowska

20.3.3. Tadeusz Boy-Żeleński

20.3.4. Witold Gombrowicz (Ferdydurkę) i

Bruno Schulz tworzyli rzeczywistość w

groteskowy, tudzież oryniczny19 sposób

20.4. Kultura Masowa

20.4.1. Polskie Radio

20.4.1.1. Cieszyło się dużą popularnością

20.4.2. Rozwój filmu

20.4.3. Wzrost zainteresowania teatrem

20.4.3.1. Słynni aktorzy

20.4.3.1.1. Jan Kiepura

20.4.3.1.2. Stefan Jaracz

20.4.4. W 1924r. Polska po raz pierwszy ma

swoją reprezentację na olimpiadzie

20.4.5. Sukcesy lotników Żwirki i Wigury

20.5. Plastyka, muzyka, architektura

20.5.1. Tytus Czyżewski

20.5.2. Koncepcja czystej formy

20.5.2.1. Stworzona przez Stanisława

Witkiewicza

20.5.2.2. Struktura dzieł, pozbawiona

niepotrzebnych treści, stanowi

odpowiednik ludzkiej

osobowości.

20.5.3. Styl art déco

20.5.4. Konstruktywizm

20.5.4.1. Władysław Strzemiński

20.5.4.1.1. Stworzył kierunek

malarski zwany unizmem

20.5.5. Kubizm

20.5.6. Tradycjonalizm

20.5.7. Życie muzyczne

20.5.7.1. Konkurs Pianistyczny im. F.

Chopina

20.5.7.2. Karol Szymanowski

20.5.7.3. Ignacy Jan Paderewski

21. Geneza II Wojny Światowej

21.1. Kryzys demokracji parlamentarnej

21.1.1. Niestabilność systemów

demokratycznych

21.1.2. Zamieszki

21.1.3. Popularność skrajnych ugrupowań

faszystowskich i komunistycznych

21.1.4. W 1932r. do władzy dochodzi do

władzy w Austrii Engelbert Dollfuss

21.1.4.1. Zdelegalizował partię

socjaldemokratyczną

21.1.4.2. Rozwiązał związki zawodowe

21.1.4.3. Zamordowany w roku 1934

21.1.5. Bojówki faszystowskie próbują

przeprowadzić pucz we Francji

21.2. Woja domowa w Hiszpanii

21.2.1. Zwycięstwo frontu ludowego w

wyborach

21.2.2. Przeprowadzenie puczu przez Miguela

19

Przedstawianie literackiej rzeczywistości na wzór marzenia sennego, bądź koszmaru

21.2.2.1.1. Primo de Riverę. Rządził

do roku 1930, gdy w

Hiszpanii powstaje

kolejna fala zamieszek

21.2.3. Król Alfons XIII odwołuje rząd

wojskowy

21.2.4. Rok później został zmuszony do

opuszczenia kraju

21.2.5. Hiszpania staje się republiką

21.2.6. Do walki przystępują monarchiści i

konserwatywne koła zbliżone do wojska

21.2.6.1. Ich przywódcy skupieni byli

wokół

21.2.6.1.1. Hiszpańskiej

Konfederacji

Autonomicznych

Organizacji Prawicy

21.2.6.1.2. Falangi1

21.2.6.2. Przejęcie przez nich władzy

1933 roku zostało nazwane

„czarnym dwuleciem”

21.2.6.2.1. Anulowali większość

reform

21.2.6.2.2. Nieudolne rządy prawicy

doprowadziły do

zjednoczenia lewicy

21.2.7. W wyborach z roku 1936 zwycięża

front ludowy

21.2.7.1. Zdelegalizowano Falangę

21.2.7.2. Ograniczono działalność

polityczną duchowieństwa

21.2.7.2.1. Nastąpiło wiele wystąpień

przeciw Kościołowi

21.2.7.2.1.1. Mordowano

księży

21.2.7.2.1.2. Palono kościoły

21.2.8. Pucz, na którego czele stanął Francisco

Franco rozpoczął się 17 VII 1936 i

21.2.9. Większość państw postanowiła się nie

angażować w wojnę, jednakże ZSRR

postanowił wesprzeć republikanów,

natomiast Niemcy i Włochy frankistów

21.2.10. Madryt po ciężkich walkach poddaje

się wojskom Franco

21.2.11. W roku 1939 ostatecznie

rozprawiono się z republikanami

21.2.12. W Hiszpanii zostaje wprowadzony

system autorytarny

21.2.13. Demokracja została przywrócona

dopiero po śmierci generała Franco w

1975 roku.

21.3. Lekceważenie łamania postanowień traktatu

wersalskiego przez Niemcy

21.3.1. Niemcy wychodzą z kryzysu poprzez

produkcję amunicji i broni oraz przez

rozbudowę armii (która w roku 1935

liczyła 400 000 żołnierzy)

21.3.2. Następuje odbudowa marynarki

wojennej i lotnictwa, którego tworzenie

floty powierzono H. Goeringowi

21.3.3. W 1936 r. na zdemilitaryzowany teren

22. Nadrenii wkraczają wojska niemieckie

22.1. Ekspansja Japonii

22.1.1. Rozpoczęta w 1910r.

22.1.2. Japonia podporządkowała sobie tereny

Korei

22.1.3. Po I wojnie światowej następuje

ochłodzenie stosunków między USA i

Japonią

22.1.3.1. Nastąpiło to w związku z

podpisaniem układów

waszyngtońskich

22.1.3.1.1. Odbierały one Japonii

szansę na

podporządkowanie sobie

Chin

22.1.4. Zahamowana także przez politykę

„oświeconego pokoju”, wprowadzoną

przez cesarza Hirohito

22.1.5. Do wznowienia ekspansji posłużył tzw.

incydent mandżurski

22.1.5.1. We wrześniu 1931 r. zostaje

wysadzony odcinek Kolei

22.1.5.1.1. Południowomandżurskiej

należącej do Japonii

22.1.5.2. Oskarżono o to Chiny. W

rzeczywistości dokonali tego

Japończycy

22.1.5.3. W następnych miesiącach

wojska japońskie opanowują

terytorium Mandżurii, gdzie

powstaje zależne od Japonii

państwo

22.1.5.4. Mandżukuo

22.1.6. W związku ze wzrostem gospodarczym

notowanym od roku 1933 ekspansja

zostaje wznowiona 1.4.7. Ofensywa w

Chinach związana z wojną domową na

ich terenie rozpoczęła się 27 VII 1937

22.1.7. Liga Narodów mimo próśb Chin nie

zajęła w tej sprawie żadnego stanowiska

22.1.8. Sprawę jednakże rozpatruje konferencja

sygnatariuszy układów

waszyngtońskich zwołana do Brukseli

22.1.9. Japonia składa oświadczenie,

obwiniając Chiny za wypowiedzenie

wojny (Stanowisko poparte przez

Włochy i Niemcy)

22.1.10. Japonia ignoruje wezwanie, płynące

ze strony uczestników konferencji, do

zaprzestania działań wojennych

22.1.11. Walką przeciwko najeźdźcom kieruje

chińska partia narodowa (Kuomintang).

22.1.11.1.1. Walka wspierana

była przez ZSRR

22.1.12. Protesty państw zachodnich powstały

dopiero po wkroczeniu armii Japońskiej

na teren francuskich Indochin w 1939 r.

22.1.13. Narastające zagrożenie wojną nie

pozwala Francji i Wielkiej Brytanii

podjęcia konkretnych działań

22.1.14. USA wypowiada układ handlowy

zawarty z Japonią

22.2. Układy międzynarodowe z lat trzydziestych

22.2.1. Zaproponowany przez Włochy pakt

czterech nie zostaje ratyfikowany w

Niemczech, Francji i Wielkiej Brytanii

22.2.2. Odrzucony zostaje także

zaproponowany przez Francję pakt

wschodni

22.2.3. Podpisano natomiast dwustronne pakty

23. współpracy ZSRR z Francją

24. współpracy ZSRR z Czechosłowacją

24.1.1.1. Polska o nieagresji z ZSRR

24.1.1.1.1.1. (1932)

24.1.2. Następuje coraz ściślejsza współpraca

Niemiec, Włoch i Japonii

24.1.3. W 1936 r. w Berlinie zostaje podpisany

między Japonią i Niemcami pakt

antykominternowy, mający w teorii

zwalczać wpływy międzynarodówki

komunistycznej

24.1.3.1. W 1937 r. do paktu dołączają

25. Włochy, a później m.in. Węgry,

25.1.1.1. Hiszpania, Finlandia

25.1.2. Pakt stalowy

25.1.2.1. Niemiecko-włoski sojusz

wojskowy powstały w 1939 r.

25.1.3. Pakt trzech

25.1.3.1. Układ między Włochami,

Niemcami, a Japonią,

przewidujący podzielenie

między sygnatariuszy

25.1.3.2. System współpracy wojskowej i

politycznej tych krajów w latach

25.1.3.2.1. 1936-1940 zwany jest

osią Berlin-Rzym-Tokio

25.2. Podbój Etiopii

25.2.1. Benito Mussolini w porozumieniu

zawartym z Francją w roku 1935

uzyskuje tereny na pograniczu Libii

25.2.2. Wydaje on rozkaz zaatakowania Etiopii

25.2.3. Liga narodów nakłada jedynie na

25.2.3.1. Włochy jedynie sankcje

ekonomiczne

25.2.4. Nie zatrzymało to włoskiej ekspansji

25.2.5. 5 V 1936 r. wojska włoskie wkraczają

do stolicy Etiopii. 1.6.6. Cztery dni

później Wiktor Emanuel III

proklamował aneksję Etiopii i przyjął

tytuł cesarza

25.3. Anschluss Austrii

25.3.1. Od 1934 r. kanclerzem Austrii stał się

faszystowski polityk

25.3.1.1. Kurt von Schuschnigg. Starał się

zachować niepodległość Austrii.

25.3.2. W lutym roku 1938 Schuschnigg został

wezwany przez Hitlera do Bawarii

25.3.2.1. Hitler wymusza usunięcie

polityków opowiadających się za

niepodległością Austrii

25.3.3. Schuschnigg podaje się do dymisji

25.3.4. 13 III 1938 r. miało nastąpić

referendum w sprawie przyłączenia

Austrii, lecz w związku z tym Hitler już

12 III rozkazał wkroczyć wojsku na

teren Austrii

25.3.5. Nowy kanclerz Arthur Seyss-Inquart

wydaje rozkaz nie podejmowania walki

z Niemcami

25.3.6. Hitler proklamuje powstanie Rzeszy

Wielkoniemieckiej

25.4. Kryzys sudecki

25.4.1. Hitler domaga się powrotu Sudetów do

Rzeszy

25.4.2. Czechy zwracają się o pomoc do

sojuszników

25.4.3. Francja i Wielka Brytania odmawiają

pomocy

25.4.4. ZSRR deklaruje pomoc w wypadku

podjęcia interwencji państw

zachodnioeuropejskich

25.4.5. We wrześnie roku 1938 doszło w

Sudetach do zamieszek, które rząd

czeski stłumił przy użyciu wojska

25.4.6. Wielka Brytania i Francja zgadzają się z

roszczeniami Niemiec

25.4.7. Na Konferencji w Monachium, z

inicjatywy Mussoliniego w dniach 19-

30 IX 1938r. przyłączono sporne

obszary do Niemiec

25.4.8. Wkrótce po podpisaniu układu

prezydent Czechosłowacji Eduard

Beneš podał się do dymisji i opuścił

kraj.

25.4.9. Prezydentem zostaje uległy Emil Hacha

25.4.10. W marcu 1939 r. słowaccy

nacjonaliści pod przywództwem ks.

Tiso ogłaszają niepodległość Słowacji

25.4.11. 15 III 1939 r. w Berlinie Hacha

wyraża zgodę na wkroczenie wojsk

niemieckich do Czech

25.4.12. Czechosłowacja przestaje istnieć

25.4.13. Zostaje utworzony Protektorat Czech

i Moraw

25.4.14. Niemcy wysuwają żądanie okręgu

Kłajpedy, na co Litwa przystaje

25.4.15. W kwietniu roku 1939 Niemcy

zajmują Albanię

26. Działania zbrojne w latach 1939-1941

26.1. Niemieckie plany ataku na Polskę

26.1.1. Niemcy żądają korytarza

eksterytorialnego na terenie Polski

26.1.2. Niemcy oskarżają Polskę o

prześladowanie mniejszości niemieckiej

2.1.3. Prowadzeniem akcji

prowokacyjnych zajmowała tzw. V

kolumna

26.1.3. Na Śląsku działał Freikorps, zaś na

Pomorzu i w Prusach Wschodnich

działał Selbstschutz

26.1.4. Fall Weiss (plan ataku na Polskę)

26.1.4.1. Zakładał on Blitzkrieg

26.1.4.2. Atak miał nastąpić przez

uderzenie z Prus wschodnich,

26.1.4.2.1.1. Pomorza

Zachodniego, a

także ze Śląska

26.1.5. Polska ogłasza mobilizację 29 VIII

1939

26.1.5.1.1. r.

26.1.6. Jedną z ostatnich prowokacji był atak na

niemiecką radiostację w Gliwicach

26.2. Atak Niemiec na Polskę

26.2.1. 1 IX 1939 r. niemiecki pancernik

ostrzelał Westerplatte

26.2.2. Luftwaffe bombarduje węzły

komunikacyjne

26.2.3. Bitwa graniczna (1-6 IX)

26.2.3.1. Zakończyła się porażką wojsk

polskich

26.2.4. Przegrana bitwa pod Wizną (7-10 IX)

przyczyniła się do opóźnienia ataku na

Warszawę

26.2.5. Bitwa nad Bzurą 9/10 IX

26.2.5.1. Dowodzenie po stronie polskiej

objął Tadeusz Kutrzeba

26.2.5.2. Zakończyła się klęską dla Polski

26.3. Atak radziecki na Polskę

26.3.1. 17 IX 1939 r. wojska radzieckie

wkracza Armia Czerwona pod

pretekstem obrony ludności

białorusińskiej i ukraińskiej, realizując

w rzeczywistości postanowienia paktu

RibbentropMołotow

26.3.2. Rząd polski opuszcza Warszawę i

przenosi się do Brześcia nad Bugiem, a

następnie w nocy 17 na 18 IX ewakuuje

się w kierunku Rumuni, licząc na

26.3.2.1. przedostanie się do Francji

26.3.3. Z Rumuni władze polskie zostają

internowane

26.3.4. Ignacy Mościcki wyznacza na swego

następcę Władysława Raczkiewicza

26.3.5. 30 IX na premiera rządu i naczelnego

wodza armii polskiej zostaje powołany

Władysław Sikorski

26.3.6. 28 IX Następuje kapitulacja Warszawy,

której obroną cywilną dowodził Stefan

Starzyński

26.3.7. Bitwa pod Kockiem (2-5 X) i złożenie

kapitulacji przez gen. Kleeberga

zakończyła kampanię wrześniową 2.3.8.

3 IX Wielka Brytania i Francja

wypowiadają wojnę Niemcom. Mimo to

kraje te nie podjęły czynnej walki,

dlatego też nazwano tę wojnę „dziwną

wojną”

26.4. Działania zbrojne ZSSR w latach 1939-1940

26.4.1. Związek radziecki celem korekty

granicy z Finlandią uderza na nią, gdyż

ta nie przystaje na żądania Rosji

26.4.2. Finlandia stawia duży opór na linii

Mannerheima

26.4.3. Finlandię wspomagają Niemcy

26.4.4. W lutym 1940 r. Armia Czerwona

dochodzi do Helsinek

26.4.5. Układ pokojowy zostaje podpisany 12

III 1940 r.

26.4.6. Granica zostaje przesunięta w głąb

Finlandii

26.4.7. ZSSR wymusza pozytywne wyniki

głosowania, wysyłając wojsko, aby

osłaniało wybory parlamentarne, które

doprowadziły do przyłączenia Litwy,

Łotwy, Estonii do ZSRR

26.4.8. ZSRR wymusza odłączenie od Rumunii

Besarabii i Północnej Bukowiny

26.5. Działania zbrojne Niemiec w 1940 r.

26.5.1. Niemcy podejmują decyzję o zajęciu

portów norweskich

26.5.2. Alianci odbijają z rąk niemieckich

Narwik

26.5.3. 10 VI kapituluje Norwegia, a król

Haakon VII z rządem emigruje do

26.5.3.1. Anglii

26.5.4. Utworzono nowy rząd norweski na

czele z Vidkunem Quislingiem

26.5.5. Niemcy przystępują do ataku na

Benelux i Francję

26.5.6. 10 V 1940 r. – Niemcy przekraczają

granicę Belgii I Holandii

26.5.7. Holandia kapituluje po

zbombardowaniu Rotterdamu dn. 14 V

26.5.8. W Belgii walki trwają do 27 V

26.5.9. 12 V Niemcy przekraczają granicę

francuską

26.5.9.1. Niemcy poruszają się w kierunku

kanału La Manche, gdzie

dochodzi do bitwy flandryjskiej.

2.5.9.2. Wojska sprzymierzone

zostają ewakuowane z plaż

Dunkierki do Wielkiej Brytanii

26.5.9.2. 10 VI do wojny włączają się

26.5.9.2.1. Włochy

26.5.9.3. 14 VI 1940 – Wojska niemieckie

wkraczają do Paryża

26.5.9.4. 16 VI 1940 – na czele rządu

francuskiego staje marszałek

Pétain

26.5.9.4.1. Nie podejmuje o walki z

Niemcami

26.5.9.4.2. Występuje z prośbą o

zawieszenie broni

26.5.9.4.3. Kapitulacja zostaje

podpisana w Compiègne

dnia 22 VI 1940 r.

26.5.9.5. 2.5.9.6. Francja zostaje

podzielona na 3 części

26.5.9.5.1. Alzację i Lotaryngię

(przyłączone do III

Rzeszy)

26.5.9.5.2. Północną Francję za

wybrzeżem atlantyckim i

okręgami przemysłowymi

(pod okupacją niemiecką)

26.5.9.5.3. Centralną i południową

część (Utworzenie

państwa Vichy z

marszałkiem Pétain na

czele)

26.5.10. Część społeczeństwa francuskiego

nie może pogodzić się z podziałem

państwa i tworzą organizacje „Wolni

Francuzi”, która udaje się do Anglii

26.5.11. Po działaniach we Francji Niemcy

kierują do angielskiego rządu

propozycje pokojowe, które Anglia

odrzuca

26.5.12. Hitler w lipcu 1940 r. każe

przygotować plan desantu morskiego

(Seelöwe), a także inwazji lotniczej

(Adler)

26.5.13. 8 VIII 1940 – Luftwaffe rozpoczyna

naloty na Anglię, które trwały do

października 1940 roku. Anglia nie

zostaje zdobyta

26.5.14. Następuje zintensyfikowanie działań

zbrojnych na Atlantyku 2.5.15. Hitler,

walcząc z konwojami, chroniącymi

transport broni, stosuje taktykę

wilczych stad, polegającą na

atakowaniu konwojów z różnych stron

przez grupy U-Botów

26.6. Wojna w Jugosławii i Grecji

26.6.1. 27 IX 1940 r. zostaje podpisany Pakt

Trzech (przez Niemcy, Włochy i

Japonię) będący przymierzem

politycznym, gospodarczym i

wojskowym 2.6.2. Na mocy tego paktu

Włochy mają podporządkować sobie

rejon Morza Śródziemnego

26.6.2. 28 X 1940 r. wojska włoskie wkraczają

do Grecji, lecz ze względu na wsparcie

brytyjskie Włosi zostają wyparci z

Grecji.

26.6.3. Dopiero dzięki pomocy desantu

niemieckiego w roku 1941 zostaje

podbita Grecja.

26.6.4. Do państw osi dołączają się Bułgaria,

Rumunia, Słowacja i Węgry.

26.6.5. Włączenie do paktu rządu Jugosławii

doprowadziło do zamachu stanu i

zwycięstwa opcji proangielskiej

26.6.5.1. Nowy rząd podpisuje pakt o

nieagresji z ZSRR

26.6.5.2. 17 IV 1941 r. Jugosławia została

spacyfikowana

26.6.5.3. Oddziały jugosłowiańskie

przeniosły się w góry, gdzie

prowadziły walkę partyzancką.

Na czele wojsk wiernych

królowi stanął Draža Machlović,

a dowódcą komunistycznych

partyzantów stał się Josip Broz-

Tito

26.7. Agresja Niemiec na ZSSR

26.7.1. Plan inwazji „Barbarossa” został

przygotowany w 1940 r.

26.7.2. Realizacja planu nastąpiła 22 VI 1941 r.

2.7.2.1. W pierwszym etapie Niemcy

szybko odnosiły sukcesy

26.7.2.1. 2.7.2.2. We wrześniu front

niemiecki dociera do

Leningradu 2.7.2.2.1. Miasto

zostaje oblężone. Jego obrona

miała trwać

26.7.2.2. 900 dni

26.7.2.3. 15 XI rozpoczyna się obrona

Moskwy

26.7.2.4. Działania wojenne przedłużają

się, przez co Niemcy muszą

zmagać się ze złymi warunkami

klimatycznymi, przez co musieli

się wycofać

27. Walki zbrojne na terenach pozaeuropejskich

27.1. Wojna w Afryce 3.1.1. Niemcom i Włochom

zależy na odcięciu Brytyjczyków od koloni, a

także na zbliżeniu się do złóż ropy naftowej

27.1.1. Jesienią roku 1940 włoskie wojska

podejmują działania w Afryce

27.1.2. Kierują się one pod dowództwem gen.

Grazianiego na Libię, potem Egipt.

27.1.3. Po zajęciu miejscowości Sidi Barrani

ustają walki na Morzu Śródziemnym

27.1.4. Włosi zajęli Somali Brytyjskie

27.1.5. Alianci przystępują do kontrofensywy

27.1.6. Mussolini jest zmuszony prosić o

pomoc Hitlera, który w lutym roku

1941 zleca wysłanianie jednostek

Afrika Korps, na czele z gen. Erwinem

Rommelem

27.1.7. Działania Afrika Korsp wspierane były

przez lotnictwo niemieckie, startujące z

Sycylii

27.1.8. W kwietniu 1941 roku wojska

niemiecko-włoskie przystępują do

oblężenia twierdzy Tobruk

27.1.8.1. W obronie brała udział

Samodzielna Brygada Strzelców

Karpackich

27.1.9. Latem 1942 roku Niemcy wkraczają do

Egiptu

27.1.10. W wyniku bitwy pod El Alamein

28. (19 X-3 XI 1942r.) wojska niemieckie

28.1.1.1.1. zostają zatrzymane dzięki

brytyjskiej

kontrofensywie

28.1.1.2. 3.1.11.1. Brytyjczycy wypchnęli

Włochów do Somali i wkraczają

na terytorium posiadłości

włoskich

28.1.2. 3.1.12. Na konferencji w Casablance

(14-24 I 1943 r.) F. Roosevelt i W.

Churchill podejmują decyzję, aby

odsunąć otwarcie II frontu w Europie na

rok

28.1.2.1.1. 1944 i wyzwolić Afrykę

Północną do końca maja

1943 r. Zadecydowano

także o desancie na

Sycylię i dalszym

bombardowaniu Niemiec

28.1.3. Obaj przywódcy dnia 22 I spotykają się

z gen. De Gaullem, aby omówić

utworzenie wspólnej francuskiej

administracji, na czele której miał

stanąć de Gaulle, co stało się w czerwcu

1943r., gdy powstał Francuski Komitet

Wyzwolenia Narodowego

28.1.4. W listopadzie 1942r. dokonują desantu

wojska angielsko-amerykańskie pod

dowództwem gen. Dwighta

Eisenhowera

28.1.4.1. 3.1.14.1. Miało to na celu zajęcie

koloni podlegających rządowi

Vichy, a co za tym idzie

uniemożliwienie odwrotu (tą

drogą) wojskom włosko-

niemieckim

28.1.5. W 1943r. wojska alianckie wkraczają

do Tunezji, gdzie broniły się niemieckie

oddziały

28.1.6. 13 V 1943 – po zdobyciu Tunisu

państwa osi ogłaszają kapitulację

28.1.6.1. 3.1.16.1. Był to pierwszy front,

na którym musiały podpisać

kapitulację

28.2. Atak na Pearl Harbor 3.2.1. Amerykanie

deklarują swoją neutralność w wojnie i

wprowadzają embargo na wywóz broni

28.2.1. 3.2.2. Ze względu na sytuacje

polityczną Stany Zjednoczone

zmuszone są zmienić swoje stanowisko

28.2.1.1. 3.2.2.1. Zezwalają na pomoc

militarną państwa prowadzącym

wojnę obronną

28.2.2. 3.2.3. Japonia, której USA

wypowiedziało traktat handlowy jest

odcięta od dostaw surowców, szykuje

się do podbojów, mających zapewnić

dostęp do złóż. Japonia zdawała sobie

jednak sprawę z tego, że wkroczenie na

tereny wpływów USA może

doprowadzić do poważnego konfliktu

zbrojnego

29. Działania zbrojne w latach 1942-1945

29.1. Przełom na froncie wschodnim. Bitwa o

29.1.1.1. Stalingrad i na Łuku Kurskim

29.1.2. Plan Barbarossa przewidywał

przeprowadzenie przeciw ZSRR

29.1.2.1. Blitzkriegu zakończonego przed

zimą

29.1.3. Do końca roku 1941 Niemcy dochodzą

do Morza Czarnego i opanowują tereny

Ukrainy

29.1.4. Ukraińcy licząc na przychylność

Niemiec proklamują 30 VI 1941 r.

niepodległość państwa ukraińskiego,

jednak Niemcy go nie uznają

29.1.5. Oddziały Ukraińskich Nacjonalistów

rozpoczynają walki z niemieckim

okupantem

29.1.6. Po opanowaniu terytorium Ukrainy

Niemcy udają się w kierunku Krymu i

29.1.6.1. Rostowa

29.1.7. W 1942 r. Rozpoczyna się kolejna

ofensywa niemiecka pod kryptonimem

29.1.7.1. „Fall Blau”, która miała na celu

opanowanie Zagłębia

Donieckiego, a także

przygotowanie ataku na Moskwę

od południa. Jednym z celów tej

operacji był Stalingrad

29.1.8. W lipcu 1942 r. Niemcy przekraczają

Don. Armie Niemiecka pod

dowództwem gem. Friedricha Paulusa

rozpoczyna atak w stronę Stalingradu.

Walki trwały od 14 IX 1942 r.-2 II 1943

r. Armii radzieckiej udało się obejść

niemieckie oddziały i zamknąć ją w

kotle. Wrogie wojska poniosły klęskę

29.1.9. Rosjanie przystępują do kontrofensywy

29.1.10. Niemcy, aby odzyskać inicjatywę

przeprowadzają nową mobilizacje

29.1.11. Niemiecka koncepcja zakładała

skierowanie znacznych sił w rejon

Kurska, gdzie linia frontu tworzyła łuk

29.1.11.1. (tzw. łuk kurski) i

przełamanie u nasady owego

łuku linii obrony radzieckiej

29.1.12. Znając te plany sowieci postanowili

przyjąć uderzenie, a następnie

przeprowadzić kontratak

29.1.13. 5 VII 1943 r. rozpoczęła się bitwa na

łuku kurskim, czyli największa bitwa

pancerna II wojny światowej

29.1.14. Ostateczne kontruderzenie ze strony

radzieckiej nadeszło 20 VIII i zepchnęło

wojska niemieckie do obrony

29.1.15. Bitwa zakończyła się klęską wielką

klęską Niemiec dnia 23 VIII 1943 r.

29.1.15.1. Śmierć poniosło około pół

miliona żołnierzy niemieckich

29.1.16. Niemcy rozpoczynają odwrót na

całej linii frontu

29.1.17. Na przełomie września i października

Armia Czerwona dociera do Dniepru

29.2. Desant aliantów na Sycylii

29.2.1. Po zwycięstwie w Afryce alianci

przenoszą działania zbrojne do Europy.

Desant rozpoczynający inwazję o

kryptonimie „Husky” miał miejsce na

Sycylii

29.2.2. Działania rozpoczęły się atakiem wojsk

angielsko-amerykańskich dnia 10 VII

29.2.2.1.1. 1943 r. Walki trwały 38

dni. Zakończyły się one

wsparciem wojsk

niemieckich i włoskich na

Półwysep Apeniński.

29.2.3. W czasie walk miał miejsce przewrót

rządowy. Wiktor Emmanuel III odsunął

Mussoliniego i nakazał jego

aresztowanie.

29.2.4. Nowy premier Pietro Badoglio

podpisuje z aliantami układ o

zawieszeniu broni dnia 8 IX 1943 r.

29.2.5. Niemcy przygotowane na zdradę

sojusznika obsadziły uprzednio

wojskami terytorium półwyspu

Apenińskiego

29.2.6. 1 X Alianci opanowali Neapol i ruszyli

na północ. Ofensywa zatrzymała się na

linii umocnień niemieckich zwanej

Winterstellung, złożonej z dwóch linii

obronnych (linii Gustawa i linii Hitlera)

29.2.7. Najcięższe walki toczyły się pod Monte

Cassino

29.2.8. W ostatecznym szturmie w dniach

30. 11-18 V 1944 r. brał udział II Korpus

30.1.1.1.1. Polski pod dowództwem

gen.

30.1.1.2. Władysława

Andersa

30.1.2. 4 VI 1944 r. – Dzięki przerwaniu linii

Gustawa alianci wkraczają do Rzymu

30.1.3. Rząd Badoglio podaje się do dymisji

4.2.11. Powstały Komitet Wyzwolenia

Narodowego powołał władze pod

kierunkiem Ivanoe Bonomiego

30.1.4. Działalność rozpoczęła aliancka

Sojusznicza Komisja Kontroli

30.1.5. Ostateczne wyzwolenie Włoch

dokonuje się dopiero w kwietniu 1945 r.

30.2. Ofensywa Armii Czerwonej. Wielka Wojna

30.2.1.1. Ojczyźniana

31. Europa pod okupacją niemiecką

31.1. Sytuacja ludności w krajach okupowanych

przez III Rzeszę

31.1.1. Sytuacja krajów okupowanych przez III

Rzeszę była zróżnicowana w zależności

od planów ich późniejszego

wykorzystania

31.1.2. W przypadku Czechosłowacji i Polski

zadecydowano o podziale kraju i

wcieleniu go bezpośrednio do Rzeszy

31.1.3. Państwo Francuskie ze stolicą w Vichy

w latach 1940-1942 funkcjonowało,

zachowując neutralność. Po roku 1942

znajduje się już pod pełną okupacją

niemiecką

31.2. Ruch oporu w Europie

31.2.1. W Albanii powstała komunistyczna

partyzantka

31.2.2. W Belgii rozwinął się Belgijski Ruch

Narodowy

31.2.3. Tworzy się we Francji Komitet Wolnej

Francji

31.2.4. We Francji powstaje także Francuski

Komitet Narodowy Wolna Francja

5.2.4.1. Od 3 IV 1943 r. Francuski

31.2.4.1. Komitet Wyzwolenia

31.2.4.2. Narodowego

31.2.4.3. Ogromną rolę odegrał w nim

Charles de Gaulle

31.2.4.4. W 1943 r. FKWN przekształca

się w Rząd Tymczasowy

Republiki Francuskiej

31.2.5. Ze względu na różnorodność polityczną

i międzynarodowościową w Jugosławii

nie został utworzony jednolity ruch

oporu

31.2.5.1. Czetnicy - skopili się wokół

Dražy Michalovica, wiernego

królowi Piotrowi II

31.2.5.1.1. Prowadzili walki

przeciwko niemieckim i

proniemieckim

oddziałom, a także

komunistycznej

partyzantce

31.2.5.2. Jugosłowiańska partyzantka,

skupiona wokół Josipa Broz-Tito

31.2.5.2.1. W 1941 r. powstaje

31.2.5.3. Sztab Główny

31.2.5.3.1.1.1. Ludowo-

Wyzwoleńc

zych

31.2.5.3.1.1.2. Oddziałów

Partyzancki

ch

31.2.5.4. Jugosławii

31.2.5.4.1. Tito zawiązał Współpracę

z ZSRR i Wielką Brytanią

31.2.5.4.2. Jugosłowiańscy

komuniści w 1943 r.

powołują Komitet

Wyzwolenia

31.2.5.5. Narodowego

31.2.5.5.1. Razem z Armią Czerwoną

wyzwolili w 1944 r.

Belgrad

31.2.5.6. Michalović pozbawiony poparcia

zostaje w 1946 r. rozstrzelany

31.2.6. W Grecji powstała konspiracyjna

31.2.6.1. „Solidarność Narodowa”

31.2.6.2. Była podłożem Greckiej

Ludowej Armii Wyzwoleńczej

(ELAS)

31.2.7. Na terenie Bułgarii powstała

31.2.7.1. Narodowowyzwoleńcza Armia

31.2.7.2. Powstańcza

31.2.8. Na Węgrzech powstał Front Węgierski

31.3. Prześladowania i eksterminacje w Europie

31.3.1. Od 1933 r. w Niemczech rozpoczął się

proces stopniowego pozbawiania

Żydów praw obywatelskich

31.3.2. W 1935 r. wprowadzono ustawy

Norymberskie

31.3.3. Noc kryształowa 9/10 XI 1938 r.

31.3.4. Od 1939 r. nakazano Żydom nosić

opaski z gwiazdą Dawida

31.3.5. Jesienią1939 r. zakładano dla ludności

żydowskiej getta

31.3.6. W 1940 r. getta zostają zamknięte

31.3.7. W 1941 r. zaczęto przygotowywać

obozy koncentracyjne do masowych

eksterminacji

31.3.8. W generalnym gubernatorstwie

powstały ośrodki zagłady w:

31.3.8.1. Majdanku pod Lublinem

31.3.8.2. Treblince

31.3.8.3. Sobiborze

31.3.8.4. Bełżcu

31.3.9. Na terenie wcielonym do Rzeszy, do

tych celów przygotowano część obozu

Auschwitz II Birkenau

31.3.10. Holokaust - systematycznie

przeprowadzana eksterminacja Żydów

europejskich

31.3.11. Powstanie w getcie warszawskim

31.3.11.1.1. (19 IV-8 V 1943

r.)