-21-1866 RhM-Platzierung 5 · 5) 3n ber EpistQla ad M

14
Molestum est repreheudel'e, molestum reprehensionem l'edarguel'e. :!Jie bet uanonifeb.en 6alirenfrngmente, weleb.e ieb. im leblen 60mmet ueröjfenIIid)le, bat lBüd)e1er uHanllljit, eine grofle ber einfeb.lagenben in einem l!lulfape noeb.mal5 JU be< flJrell)en, ber in biefem 9Jlufeum IBb. XX 6. 401-443 gebrudt ift. 0:5 witb mir geflallel fein, 1llaneb.e Gteßen meiner gegen bie il)r bort gemacb.ten mor< unb 3U uerlbeibigen lInb mancb.e ISegrünbung, 'oie ieb. mir in ber &ußgabe il)rem Ij3Iane gemd\3 uer< fa gen mujite, aUßJufübren. 3cb. I)offe Jcigen JU fönnen, bali meine &rbeit l1icb.1 fo "tumultuadftten (i[)arafters" 1) Ht, Illie lBÜeb.e1er bebaulJleI, fonbem meine (ionflitution be!3 - ob ricb.tig ober falfeb. -' widlicb. auf "genauer murd)arbeitul1g be5 ein< 3elnen (iitat5/1 tlerein3cIte bie ieb gern 3ugebe ab< men madje icb. ol)ne meitere UmfdJlueire mit bem, mai3 lBücb.eler unb mir 0[5 ba5 \ffiid)ligfle erfcb.einl: mit ber roie geroiffe 9J1etra (.piplJonafteen, 60tabeen, anapdftifcb.e5, vllceQeifcb.e5 unb fretifcb.e!3 9J1n\i) 3u bel)l.1ubeln finb. \ffiäl)renb lBücb.e[er nämlicb. bie ganJe gdecb.ijtf}e Vlegelmdliigteit, ja in gellliffen eine nod) ftrengere Dbferuan3 in biefen 9J1etren anfJeroanbt millen will, fcb.eint mir bie gemä\3igte italijcb.e 'ijreil)eit anberer tlatronijcb.er merfe aUtV Diefen 3U ®ute lommen Jlt foUen. O'nnbl1lncnt unb .\triteriullt bei: g(ln3cn Untcrj1lel)1Ing muli natiirficb. 'oie mögIid)ft I,mell;obifd)e" ISe< l,lanblung ber Ueverlieferung fein. 0it 'ocr mer!3 ber Epitaphiones I 'Donec foras nos intus 1) Jmit ifl cl! immer gcrntijen, clluaß tlorftcI)tig 3u tlerfagrcn. 3n bel' @3teUe Mutuum ,muli H, 11)eld)c lBiicl)efer 10. 439 alt! burd) midI "tleroaUgornt" ocletd)llCt, rüf)r! bie mcnberullg nicI)t klOU mir, lonbern \Jot! lB aglcn (coni. p. 218) ger, melct)cn lBürl)elcr IlJogl IcI)merlicIJ burd) bicleß llBort treffen 11lOUtC. WUr l)at er baburd) bell bereitet, hafi id) midI nun in guter @eleUfd)ait fcf)c.

Transcript of -21-1866 RhM-Platzierung 5 · 5) 3n ber EpistQla ad M

Page 1: -21-1866 RhM-Platzierung 5 · 5) 3n ber EpistQla ad M

Molestum est repreheudel'e, molestumreprehensionem l'edarguel'e.

:!Jie l!(u~gabe bet uanonifeb.en 6alirenfrngmente, weleb.e ieb. imleblen 60mmet ueröjfenIIid)le, bat ~tanJ lBüd)e1er uHanllljit, eine grofle~nJa~1 ber einfeb.lagenben ~ragen in einem l!lulfape noeb.mal5 JU be<flJrell)en, ber in biefem 9Jlufeum IBb. XX 6. 401-443 gebrudt ift.0:5 witb mir geflallel fein, 1llaneb.e Gteßen meiner ~u~gabe gegen bieil)r bort gemacb.ten mor< unb ~inmürre 3U uerlbeibigen lInb mancb.eISegrünbung, 'oie ieb. mir in ber &ußgabe il)rem Ij3Iane gemd\3 uer<fagen mujite, be~ ~ä~eren aUßJufübren. 3cb. I)offe Jcigen JU fönnen,bali meine &rbeit l1icb.1 fo "tumultuadftten (i[)arafters" 1) Ht, IllielBÜeb.e1er bebaulJleI, fonbem meine (ionflitution be!3 %e~le5 - obricb.tig ober falfeb. -' widlicb. auf "genauer murd)arbeitul1g be5 ein<3elnen (iitat5/1 betu~t; tlerein3cIte merfe~cn, bie ieb gern 3ugebe ab<gefe~n. men ~nrang madje icb. ol)ne meitere UmfdJlueire mit bem,mai3 lBücb.eler unb mir 0[5 ba5 \ffiid)ligfle erfcb.einl: mit ber ~mge,

roie geroiffe 9J1etra (.piplJonafteen, 60tabeen, anapdftifcb.e5, vllceQeifcb.e5unb fretifcb.e!3 9J1n\i) 3u bel)l.1ubeln finb. \ffiäl)renb lBücb.e[er nämlicb.bie ganJe gdecb.ijtf}e Vlegelmdliigteit, ja in gellliffen ~t'iOen eine nod)ftrengere Dbferuan3 in biefen 9J1etren anfJeroanbt millen will, fcb.eintmir bie gemä\3igte italijcb.e 'ijreil)eit anberer tlatronijcb.er merfe aUtVDiefen 3U ®ute lommen Jlt foUen. O'nnbl1lncnt unb .\triteriullt bei:g(ln3cn Untcrj1lel)1Ing muli natiirficb. 'oie mögIid)ft I,mell;obifd)e" ISe<l,lanblung ber Ueverlieferung fein.

0it 'ocr mer!3 ber Epitaphiones I 'Donec foras nos intus

1) Jmit ~raftaußbrthfen ifl cl! immer gcrntijen, clluaß tlorftcI)tig 3utlerfagrcn. 3n bel' @3teUe Mutuum ,muli H, 11)eld)c lBiicl)efer 10. 439 alt!burd) midI "tleroaUgornt" ocletd)llCt, rüf)r! bie mcnberullg nicI)t klOU mir,lonbern \Jot! lB agl cn (coni. p. 218) ger, melct)cn lBürl)elcr IlJogl IcI)merlicIJburd) bicleß llBort treffen 11lOUtC. WUr l)at er baburd) bell ~roft bereitet,hafi id) midI nun in guter @eleUfd)ait fcf)c.

Page 2: -21-1866 RhM-Platzierung 5 · 5) 3n ber EpistQla ad M

HO Shitifd1e/illln'o (hegetifd1e~ AU ?8ano'!3 6aHten.

evallaverunt' ein iambild1er o'oer ein d)oIiam'biid1er 6enar'? monhieler unld1einbaren ~rage gellen Init aus. Gine ~nhnort, fagt 18ft.d1eler Aundd)ft 6. 415, lälit ~d) nld1t mit abfo[lIter 6id)er~eit geben;in [eltlamem JIDi'oerlprud)e mit 'oielem 8ugeftdn'oniji wirb aber mein?8erfaQren, neben em'oeren aud)hielen merß d)oIialltbild) au meITen,als ein "Il3reisgeben aller IDMQo'oif" angeUagt 2). 'Ilenn "eine 10fünlHidle, immer uom allgemeinen I!lebraud) ausgeld1{offene 8) mer~:

form lilie 'oie 6fa30nteu" fonnteu nnd) lBüd)eIer's 'meinung "am llJe,niglten 'oer lBedni!!elllng an!}elm fallen", bie fid) aud) auber marrO'l!~ragmenten nirgenbs bei iQnen finbe. 2e~teres 1ft richtig, tommt abereinfad) 'oaQer, baji uM uon feinem anbem !}a(b,ard)aiid)en 'Ilid)ter6fa30nten erbaUen [lnb. JIDail aber bie ffilöglhtfeit ber lBerfnittelung(befier 3tali[lrung) überl}aupt betrifft, fo 1ft lBüdJeler leiber <5.419feIbit gellötl)lgt, einen <5fa30nlen mit ben JIDorlen candidum ad cal­cem sevit au fd)lielien. :!lellll baji blei3 ein tatr. troch. claudus,fein iambife!)er 6fa3on Ilt, t'1lln bel ber engen lBerllhlllbtfdlaft beiberffiletra nid)t in's ®eroid)t fallen, 3uma( ba bie I!lried)elt lelbfl, roeld)elBüdieler bod1 6.415 ali3 'oie !lJlufter ller uarronild)en IEQoliamben in~nlptud) nimm I, in beiben illrlcn bel' ~infl)el'ief loroobl ben iambild1en(91olibacQ u. JIDe\lp!}a[ 9Relrit 15. 195. lBücQcler 6. 416) n[ß bentroe!)iiildlen (91ojibadl 151. lllüd)eler 6. 419) 'oIe 2änge ber uiert.lc~ten <5ilbe äuliefJen. 3ft nun aud) auaugeuen, baji lBano bieie lBerlenur lelten ita(i[lde, 'oie abfo[ule ~bfptacQe lBild)e(er's gegen jenenpamm sonorum finem fd)roebt llOcQ in bel' 2ufl; I» [Itbe aud1 aufgar feinet !Rotl)lnenbigfeit betll[)en; belln leIbft in ben uodl uiel fünft,Hdleren 60talJeen bat fid) lBano lladllBüd1eler'i3 eigenem Engelldnbni,6. 424 einiger 2icenA bebient. 'Ila6 fünHilbige 6d)lnjiroort enblichfanlt fein lBebenfen erregen, ba lmgleid)en bel lBarto alUar nid)t me!}r,llJobl aber bei lEaluH (31,l'insularllmqu6; 37,1 c6ntubernales),ja bel !ßer~Ui3 (pro!. v.6) unb 9Rarlial Il 57, 4; III 20, 3; 11u. Ö. I;lodomlllt. Gin ioldJci3 burfte benn audl lBarto uni) aroar mitbel' für ibn n\le!)geroielencn mcena anillflllJell. :l)cllnocQ Ht eil nid)tunmöglidl, ball in jenem lBerli> bel' Epitaphiones nad) illnalogie \)ImEst m. m. I tinvenerunt) ein reiner jambife!)er \Senar AU finbenlei: ben argen mOl'lllurf bes ,,!llrei~gebelt~ aller IDlet!}obif" aber, a[6id1 Um cQoliambiid1 falite, bolfe id) al6 gemA unbegrulI'oet nad)geroielenau !}aben. ~uf obigen tetram. claudus uilb 'oie griedlilcQen IDlullergeftü~t lIebe ie!) llUli nid)t an, bai3 non lllüdle[er 6. 418 für 'fIrnlaerfliirle ijragmenl Mardpor XVII bm IEQoIiamben neu au I;linbicircn:

2) ~nn~ lIebenbei be11lerfe ie!) nur, onu llllid1e(er Idbft iJU). Wlui. XIV115. 439 ben !!.lerß cQoliambildJ mau!

3) !!.liell11cf/r 'baud säue exiguo viguere usu' ~. lDlliller da rem. p.l:l1.

Page 3: -21-1866 RhM-Platzierung 5 · 5) 3n ber EpistQla ad M

Dein inmittit Virile veretrum in frumen, 6ffendlt buccam Vo­himnio. S!)enn auf $oefie ijeigt beutrid) baß ülmf[üjjige ~pitlJetoll

virile, ba veretrum bies ftQonin litQ begreift (Suet. Tib. 62.ij.\l]dllr. 4, 14,1), weld)eß erft in fpiiteften Seiten, bei ~tnobius UUDG:oeliuß ~urelianUi}, ambigue gebraud)t wirD; aunerbem ber freie &e,braueb l:lon frumen (pars gutturis :.Donat) für os. S!)et 3weite ~u~

l:lon m. 2 tft :tribratQu6; in beillen merfen tritt i1alifdje mcen3 eiu.?Roeb ein mJott über ein ~ragment, weldje;3 3Uet[t IJJleinete all'! troch.tetram. claudus edliitte. Sexagesis XVI 4} fautet bei ?Roniull: seui­bus crassis, homuli, non vidimull quid fiat? mon ScaUget tü!Jrtvidemus, !)on IDleinete ball IDIetrllln, \:lon 2ad)mann videmu' ber:le~tete,a, woburd) Die l)iert{e~te Silbe \:ledl1r3t mirb, blUigf ißitdjeIerS. 419; Denn es [ei mell]obifeb "in ijweifell]aften ~dlIen ber !!legelunb niebt ber ~U{\na9me· 3U folgen". ~uf 9neinde';3 &runblage ein,mal ffeumb burfle .\ladimann alletbing6 im merfe videmu' [direiben ;man witb abet in bet IDlell}obe confequelll fein unD fie nod) weiferijurl1d anmenben müffen, in'oem man 'oen &rult'o[a~ befolgl, bie f)anll,fdJrifllitQe &tunlllage nur ba 3u l:let'faffen, mo eine lJ1öfl]igung ba3u lJorl}an'llen ift. S!)iefe fehlt aber biet; benn erftent! fptid)t niebtt! für poetifebe~affun9 (autQ ißüd}eler 1ft um ibren 91adj\1leiß gan& unbdt'lmmett,untreu feinem eigenen (lSefej;e !!lb. 9Jlul. XlV <'5. 428) ; iftbie 3nconfequen5 bet %empora nOn vidilnus quid fiat ber mllrroni,fd)en Sprad)rlleife eigenlbümlid,: Bim. XXV eum putaret, quan­tum' feeerit; End. I quid facerent, eum experreeti siut; Sexag.XV co, ut adderem; de 1. 1. VIII I quom . . esset, ut . . effe­rant: . . iucipiam 6) u. ö.; britteM 1ft biere ~nconfequena gerahebier febt am ij.\[a~, wo lief) vidirous auf einen bergangenen IDIomentber ~t3äblullg, fiat bagegen auf eine a((gemeine mJal}rnebmung be&iebt.

4) @So uno Ootogesis Iiell .\Blidjeler @S. 419 mit iiimmtlid)en eteUm1m .\)fi· uno moll! mit medjt, Illellll nud) bie ratiQ oieiet (i5d)reiU.meile 1IucrWirt Unmetljobiidj auer ift eß, nuß eimr '!Otelle beß ffioniUß(p. 513), lUD bem ~itel beß Oetogesis beigefe~t ift Hb. I t meldler Il i eretellen beliriuen ~lItorß lInb eiue bee \l3deci(llt oljne iold)en 3uln\? gegCll'überfteljen, auf ball lBeftebCll biefer @laUre auß mel)men lBiid)enl a1l fd)He­fiett. @erabe in iolalen IDingen ift \llo11htll red)t 311llerllif[ig uno ballet bierlieber einmal, aiß uiermal bell 3ntf)ul1lß 3u lield)llloigen.

5) 3n ber EpistQla ad M<\l'ullum p. 260, 2 ifl; iibrigcnil doola­ravit in doclaratlit 3u Ilerbefiern, lUaß fd)on 3tmiue Ijergefl;eUt ljat. ~ier

gelegentlid) eiuige ltonigeuba: p. 37 3. 4 Il. u. ließ ubique praeter Chll.­risium p. 80.-p. 69 Bim.lI of. Catull. 4,3. p. 853.5 1ft KO(JllOT. VIjinauau!ügen. p, 108 ijl fg. II ber 'kviJ(!um:o!J(!yl«' fd)ou 15M IJonIDbtret ~u ltatuU. 31, 7 a{ß Ijerametdid) edalmt. - 209 3· 20 ließ oa.lIi­dissimus. p. 220. ~udj !,jlompolliuß [d)deb Synephebi. - p. 262. IDerlBerß Omnia noolls ff. fl;eIjt anou\)m bei elen. l<Jpp. 56, 6. - 263 3.3Il. 11. via fd/deli id}on !,jlitljöU{\ I in fdjOll ber ltorrcctor beß Bamber-

- 264 3. 13 Il. 11. finit ut dicit ließ Varl'o.

Page 4: -21-1866 RhM-Platzierung 5 · 5) 3n ber EpistQla ad M

(,tbc itt 'oie .pipl'0natteen netfafie, milI itt nott ben IIboHamvenmittljeilen, beffen B'eblen in meiner l2lusgave itt praef. p. IX be,bauerte. (,tr ift mir feitbem bllrtt t1rn. \ßrof. ~eil'!3 gÜtige ffiHttl]ei'(lIng betannt gemorben lInb finoet litt in einer mir bier nitbt 3u9iin9'litten 6tbtift, oer in mOln 1797 ebirten ars grammatica bes 3ulianus,<ir3bijttoi~ nDn %o(eoD - im 7. 3al}rl]unoette (geftorben 690), oieeinen lIommentar ;lum ~onat bilbet; bort ftel}t niimIitt p. 39 .'itemYa1'1'o: ponam bisulcam et crebrinodosam arundinem'. S)a ber6inn feine ~!enbernng ooer ~injdjiebllng l>etlangt, (ie~e fidl 'oer mer~

confttuiren . .' ponam biaulcam et crebri116doaam Arundinem,roas freilidl \5l'onbeen in bei '0 en aedes pares ergäbe; ba bie6 nJlll](eine 3u ftarte BumutQnng an marro rodre, fo fdllage itb 3. !S. 3Uleien Uor Ponam bisulcam et (ipse] crebrin6d6sam Arlindinem.

B'tülier balte man nieI 3U IInhe[dIriint!e !BorfteUlIl1gen l>on 'oenSSicen3en \)IautiniidIer IJltt, 'oie bel' l>arronifdlell \jJoelie 3"[teben foUtcn.!Büd)eler aber gebt feillcrjeit{\ in ber !Befdlriintllug bieiet mceu3en 3uroeit. !Barro'{\ \ßoefie but eben eine !DlitMfteUlIlIg 3luifdlen 'oem ar,djaiidlen un'o 'oem ftrellg comcten i\)ätmn Ufu{\ eingenommen. BlImerften 309 ibn feiu uUl'atriotifdler 6inu, 'oen le~teren förberten g(ei.dlermeifc feine gelebrlen Stubien mie Der ben OCle~cmbtinern boHleBeitgefdImud: un'o beibes {lebt benll bei i!)m redlt unuermitleIt nebelleinanber, roofÜr f\dl audl in feinen reIigiöiell unb pl)i1ofop!)iflvell lUn'IdIauungen eine faft 'tloUftiin'oige OCnalogie finben [(i~l. t1ut er jid)nun in ben erft bamall:l in mom einge{tiQrtell SCü30nten, mie ge&eigt,eille gemiffe 2!cen5 erlaubt, 10 mir'o er baß nodi Ilielmc!)r in einem!Dletrum gell}an Quben, 'oas mie Der Sot u'o eu{\ burdl (,tllniufl unoIJlttiuß idlon lange ihllif\rt Illat. B'iir Dielen merß gibt !SüdIeler 6. 424bem muno nur 'oie l:lier 1)011 2adluhlnn alf' fÜr 'oie ll'iilete Beit gel,tenb unerfunnten B'ormen _ vv , ~~ vv, vv _ v v, _ v v &n;bodI uu~erllem v __ für ben 'otittelt fiu~ 3meimuI u16 ~lu~na!)me.

::Da~ bielet epitritus secundus menigftell~ !ludl im e.ften lYu~e Uor,fommt, folgt (lUS meinet IlOll !Siid)ele. ;lllhl. iglloritteu, 'oenllodJ abergan& iid)eren !XlermulQung 31l Devicti IV 'properate I Yivere, puerae,quas siuit aetatula ludos I Ludere, esse, amareet Yenerfs teuel'ebigas' (qUttS iU lhltürlidler ulß qua; ludos filgte 2adlmunn 3u).~enn etflen5 esse (bal:l Iladl !BildleIer 6. 409 füt esse et bibere,aber fl) ben pueUae me!)r Gllgep'lflt, gefevt lUäre) ift 3u. !Be3eidJnungber !Xlor3ilge 'oea iugen'olic!)en WldbdJenleben~ 10 un\laffellb mie nurmöglidJ, Da el:l DOc!) gelui" nic!)t nur moberne OCnfc!),lullng?5meiie UI,menn mall lidl 'oie OCmnutQ ber 3ungftau nidjt gut mit ftuder Q:~luft

uereinigt benfen fann. Sobann ifl amare matt unb ilberflüffig, 'ouYeueris teuere bigas genalt baffelbe poetiftber fagt; en'olid) iil 'oa5et uadl einigen OCIl;mbetis uncomc!. ~afür ludere et cantare &Ujeben, ift uidl! Uut \)aldograp!)ifd) leittt (ee fitt: esse entftunb ba aUßetc) unb beb! alle OCnftö~e, fenbern fügt audI ben anllwl B'reuben

Page 5: -21-1866 RhM-Platzierung 5 · 5) 3n ber EpistQla ad M

Strilijel)es unb (,);pgetijel)es pI mano'!'! <Satireu. 113

ber 9Jläbel)en nod1 baiS 6ingen i}iu3u, bas gar niel)t fe!)len bart. ~urd)

biele (,);menbalion gewinnen mir einen epitritus aud) im erflen 7jul3.6inb nun 7jül3e uon 7 ftatt 6 morae einmal fiel)er gefteUt (auel)!Biid)eler f. o. leugnet fie nidll burd)au~), fo l11irb bie 9)1ctgobe \l)0f)1auel) anbern fohven 7jü\3ell, 111enigftells 10 meit fiel) gricd)ijd)e mor'bilber bafÜr nadlmcijen laffen (.\)ermann e1. d. m. p. 449 ff. mob,bad] 6. 329 ff.), bai'! meebt 'ocr (,);/=iften3 nid]l uetlncigern. \)I\iif)renbaIfo freilieb Aborig. I !8üebeler';3 Wenbcrung ber mer!5conftitulion, in,bem er ovi' Italt ovis fd]reibl, uoUjtänbig 3U billigen ilt, barf manfid) boeb feiner 9lnnagme nicIJl anfebliel3m, Est m. m. VI i}abe manobie Thebogenes (10 ift nad] 'Den .f;lfl. 3U leien) gele~t, meil baiS ge'mö!)nliebere Me Thebägenes einen epitritus quartus gäbe, bieferaber bon leinen 601abeen aui3gefel)loffen fei. \IDarum foU nicIJt 'Das

'ungemögnlid] tlingenbe, 'Doeb nid]t of)ne 'llnalogie baftegen'De \IDortThebogenes unfern ~id]ter, ber fieb ja bii'!meilen I1Ueb ali'l ~ifbter,

ling aeigt, ange30gen un'D er nad) 91rt mand)er feiner ale/=allbrillifd1,römifel)en Seitgenoflen l)icr bas 6eltenfte fÜr bai'! 6ebl\nfle gel)alten!)aben? Epitritus quartus im 3meilen 7jul3 finbet fid) aud) Prom.VII 'eum sumerecoepisset, voluptas retineret; I [et] eum sathaberet, satias manum de mensa I tolleret'; mo auf sat haberetalnar niel)t uie! ®emiel)t 3U legen ijt, wol)l aber bie ganJe fünftlid)cWu!i1brudi'!meife un'D belonbers satias ftatt satietas (mlli3 in re:pubr.Seit neben nur einer cin3igen 6tclle bes 6alluft Icl)r I)äufig bei ~iel),

tern 110rfommt) beumd) auf :poelifd)c \lLbfaffung 3eigen, bie bann nurfotabeifd) fein tlmn. ~ie meitere 7jorm ~_ w w, aueb ben ®rieebennid1t fremb, finbet fiel) Oetog. I 'postquam avida libido rapere aeeOl1eedere eoepit, I seque opifieio non probiter clepere', mo 'oieSeil bes auitommenben meid)lbumi3 unb QUPIS ber mömer unb ber11:!ebrücfung bel' Unterll)anen gerebUber! mtrb. ~ie avida libido, 'Dierömifd1e .f;laIJ, unb ®enubfuel)t, raflt aUes an fld1 (rapere) unb uer,iel)lingt es (eomedere, mie es mö:per emenbirte: eaedere unb bgI.lJabt nid,lt, ba bies 6ad1e bel' ~rauil1mteil ober 'Der Striegslujt wäre);ferner ioU 'oie libido, 'Die ".f;labgier lid)", luie !Büd1cler 6.424 meint, ,,1In,tel' ®emerIJfamteil uerIJergcn". \IDas foll 'D'1i'! beißen? ':Daf3 bie gute ®e,werbjamteil ben (,);rmerb dum Sltled bill, brauebi fle nid]t 311 berber,gen; abel' aUd) 'oie libido jener Seit berbl1rg fieb ni eb t unter ®c,werbiamfeit opificio, mos ein ef)renl)aites \fiort Ht - jonbernlebte in iauler 6d1lenimmi, si ne que opifieio, lt1ie 3u lefen ift, 0(1)i1l,unb näl)rle fleb uon maub ober bur,v l)eimlhve (,);ntmenbullg (elepere) :fltr beibes liefern 'Die mminen !8eiflJiele genug. ~ai3 uierte ®liebmuiJ ber ~onc~nnitiil wegen ben 6inn "un'D in bie :rafdle fteden"aU!5gebrüdt I)aben. - ~ies mirb nun mol)l flar jein, 'Dap bel' Uar,roniiebe 60tabms bem la/=cren grieel)ifeben UfU5, niebt !8Üel)eTer'i'! 3uflrengen ffiormen iolgt, fo bob allel) ber lI;lOlossus, ben man freilid)alß 3U lllenig flfld1tig lieber f)inllleglllünfd)t, bod1 IllO er fid1 Uon fclbft

IDhtf· f. \ll~ilDl. in. \Y'. XXI. 8

Page 6: -21-1866 RhM-Platzierung 5 · 5) 3n ber EpistQla ad M

114 Jrtiti}dJcs unb ~regetijdJe!! 3u !Barro'!! Satiren.

biefet uid)t »on ber .ljunb gewiefen roerbcn bart. 3di jage bie5belonber~ wegen Sesqueulixes 6) XXI, über beITen §:rfliirung !Büdiefermeine ~IuffClffllng (proll. p. 72), roetdie ~oetild)e lJOtm notQroenbigmudlt, roieber einmal ignorid Qut.

3n lBetreiT bet u11 a p ä ft i leb en ~ im et er roeidie idi uon!Bfldiefer 15. 409 jf. lhlburd) ab', btlP ieb eine merfdJiebung ber ~iifltr

tlon iQrem lPft1Ue naeb 'ocr 3llJeite11 Ilhfi~ fut feiten, aber niebt jürunbeDingt lJerluerflid) l)aIte. 0;1: bält es flit jtdJer, bau loldJe "in ben~(Iliällgen eiller Slittetatur gebu(bete 2icen3en burd) bie Stubien unb%cebllif einer fortgeldJtitleneu lPetiobe übcr !Borb geroorren lverben".9"1un, gegen biele !Regel lJerjünbigt lidJ !Büd)e(er jelblt beifäujig bcmcdtredH orbentlidJ, IIlCllll er 1.5.429 einen jalllbilmen (Eum. XLII)anfllngt Luce locum afficiel1B. 'Venn llJellll ein lo1mer mit einem~uftl)(U9 beginnt, 10 lallen a lfe I.5päteren, lelbft ber +,lebeijd) in(or'reele ~iebter lPltÖllW,s, beffen bdbe j{iiräen Itels 3u einem SIDorle ge'[)örcn: nur 'llfuntuiS unb bie anberen lifteren ~id)ter fi,nbclt bicß nid!tnölI)ig ullb bier .plöUIid} 10[[ memo biele "in ben 2Lnfängen bers:!ilterütllr gebllfbele 2icenäll mill11ad)en! 9lidJtiJ Hegt bier uöbe! a(sben bei ben &riedleJl früf) (!Rolibam 15. 3561.) ullb tPiit (~iog.

2. 100) !1eb,t'iuebIicbeu baft\)lilebcll ~poboiJ jambifdicr merle aUAu,1IC9111en; ben itt auf bieie SteHe \lcftü~t and) in 1Ie111 fg. Eum. XXXIXau leben glaube, bail mol)t bemletben @ebit1)te angebörte, roie ber äbll'Hebe 3nbaH al)nell Mjil. :vati,) 5uriid 511 ben llInapiiflen, wo bie U011

marro beilJe1)tlHcne "SJicen3l1 in bcr :tbat niebt nur mcnil1er gartHin'geltb ilt, fonbern aud), uon ben GlriedJen 'oie fie in ben freimn 15\),ftrmclt allivenbc!en gan3 abgefebm J Iclbjt bon mt1rtO'S 3eitgenolfcll,bem überfiil1ftlimen 2älliua (2. 9JlüUer p. 203) nidit llcrld!lI1äbt ltlurbe,beffcn llJel1ige mefte 110eb ic~t allOp. ~imeter mie corpora pectorequeundfque obeso ac unll ~ ll1lne Laertie belle para auhlleijcll fön'nen. j{cine ratio 1ft lomit llod)anbell, bie bem uiel weniger änofl:Iid)cn marro bie merldlicollng ber ~äflll" t1b3ujp,ceben nölbigte. 'VatlUn ](oawrr:. V bie bll. SIDortc sera militia in munera velli utpraestarem grluifl nid)t 5ugeben, barl baß in einfad,) getilgt werbe,fonbern uiell11eb, (illie Eum. XX SJndJmaun in terra id bas ffiiditige

6) ®trf)t qi in .\;ibn. hell 10. unh 11. Sa4tI). je für qui l' Uubtuel1ll nidlt, roie tOllllllt bann !Biid)cfer ba3u, uod) ie~t bei ber allm ~eßart

Sesquiulixes ÖU bldbell, nael;bel1l e~ tllif{m raUll, lIau itlr, ba Me .\;i11· Ilurque, q;, quae {Inllen nllr uub jeDe !Beglaubigung ver)lt? Sfi lIaß audl"llJ1eH,ohc"? mie l§:,lorjd'llltg bei! cUllI/onijdlcll ®ejeI2Cl'l, rocldieß giernull sesqni: sesque llIad)te, Übct!affe iel) bcu in lIieicl1l ®cbictc IBell)nnDcr.teu, uno eriuncrc nur, bau bie €5llui3eie bc1l I, il1ddJc in bm liiotnpontillmit semi lJefmmHidl eiuöulretcu pflcgt, iu foldJCll mit sesqni llaliidid) ninltflattfinbm rOllnte, ba t1ier bel1l i jdJ01t eilt .\;ial&uotnl llllmHtelbar llo,alll!­ßc1)t. \.L~ieneid)l bau alß IErjalJ on €511ni~efc bie I.5dJll.'lidl"nlJ in e eintrat.

Page 7: -21-1866 RhM-Platzierung 5 · 5) 3n ber EpistQla ad M

terrai etlllnnte) uud} ~ier fera militiai munera 3U leien fit Uer.mut~lid} ein ~nUang an ~nniu6 aull bem uud} .\!ucre3 I 29 feinefera moenera militiai entnommen l)aben lllitb -, bn fernet· militiaiIld} im anapäft. ~imetet, aur ben l)ietnnetfannletma!ien aUe41 meiit,IldJ nidJt o!}r.e 'Uen'oerung ber G:iifur anbringen Idb! 7); mamm foUenwir äoubern, nad) 'oem !Beiipiel be!l 2älJiuß bie G:dfur eben rul)ig 3udnbern? 'Un berrelben eteUe erftteint bie G:örur Do!. a. s. v. 2.'J\fundus domus est maxima homulli I quam quillque altitonaefragmine I zonae eingunt'. 60 bie 4?1l.; fragmine Hf aber gÖllölidJunpallenb. ;Den mundus, b. !}. ben 4?immel, tuie bet BUlal1lmenl)angUllb !l."\robu'3' mJorle befagen, umgeben (b. b. Ile rd}lIliegen fieb feinerlRunbung lln; merg. Georg. I 233 teuent 1ft nodJ drollS anld}au,Iidler als !8arro'!! eingunt) bie fünT Bonen ia nidJl blop fragmine(mit einem :tbeHe, einem !Bruebltüde), fOl1bern mit il)rer ganöen .\längeltnb !Breite. !Bei !8axro';3 mJorlen, wie Ile rteben, tfl bod} nur anfragmen zonarum, nidJl caeli 3" '!lenten; !Büebeler'ß @rf(örung 6. 413'eben bieG, bap jeber .Bone nur ein eegment bel3 4?inllnel!l 3uTäUt,beiagl fragmen' mürbe aber eine {§;onfttuction lllie euius (singula)fragmina zonae cingunt I)eriangen. ~a fragmine alio feine EitellelJal, 10 liegt, beionbers I)on 'oes cod. Par. fragminae au,;;, ßammi­gerae, nie mit eternen beie~ten, wolll redJl nal;Je. A.ltitonae 1ft llOIlbem 4?immeI auf feine %lJeile, bie Bonen, ilbettl:agen, Ivaß In bieTet3mtle lel;Jrbaften aber Im ~ue'/}rud erbaben \Joetifc!Jen edyi!bml1lg gutangebt (vgt via s stelligeras aetheris VI); es wie !Bud}detmit alto au tlerlaufeben, iIt ein !l."\reiilIJeben bet 9Jlelgobe, wehne lel)rt,baa roobl fellene mJörlet lmrc!J geroöl)nlidJe lJerbriingl morlJen Iln'o, niebtaber umIJefebrt. ;Dieielbe !8erie~ung ber ~diUt fmllci neb ebcnba m. 6bigas acceptat, tuelebCl: am lEnbe (roie !Büebclcr felbf! fagt) unl.JoUftdnlJige?8er{l, iei er !l."\arömlafus (ll.lllß idJ nic!Jt glaube, ba bie ec!JiflJerungnoeb taum au lEnbe iein fann) ober afalaleftiidJ, aueb \.lon !Büc!Jcler'slRegel über ble {§;iifur aoroeidlt. Um gIeieb ein anlleres aftronomiidle:1l~ragmenl an3uicblieaen: 'Oll, A11(J. UI 1ft baß überlieferle sol 11a1'­moge quaedam gubernans nidJt brauebbar, foroenig wie !Büdlcler'!llErfrdrung 6. 439: 'bie 'gemiffe' 4?arlllonle, llleil Orbuung unb :taUber lIßeltfötper eben niebt bureb eine .Babl\onnel au~aubriiden lthU'.

roiua ieb 'oenn au~brüdlidJ an bie !l."\tj!bagoreer,. ibre 6pbdrenbarmonie,ibre 2ebre .01' {J).,o1' otl(JUlJOl', d (JfWllu1' EtJ!{tL x rJ.. {' d (J I ß' fl 011

(Aristot. met. I p. 986 a) erinnern'? mJenn ieb febrieb sol harmogeaequa clam gubernaus, fI) wupte ieb aueb, bafl bJe 60nlle palambell 4?immelßreigen filbd, ebenio aber uud), baa 'oie Strdfte, mit benel!

7) militiai, eine 111lfdjiJne !Betonung, lieue I1d) mit gll l1icfm m:enbe.tllngClt etma 10 anbringen: • . • I et abölla datast; turbam naH, fera Imilitiai munera belli I ut praestarem: bie 1!.l0[)( n1enin !Bcifall fhlbenll.Jilrbcll, \l)o{lte id) Tte ernplId) \}orjd)(agen.

Page 8: -21-1866 RhM-Platzierung 5 · 5) 3n ber EpistQla ad M

fie llie lyra divum gubernat, nid;t fid;tbar fino, jonoern im met:botgenen widen, luie aud; mit bon llen 3laturfriiften fagen. mgL aud;pro!. p. 82. 6tatt viget, baß aud} feinen 6inn gäbe, ijt übtigeni3(uadJ bem 2elllmu Non. p. 183) mit l8iidJeIer veget äu lefen.

~ud; l)infidltlid; bes lunge not muno iiblid;en he ti id; en unDba cd; eil d; en ~t a fi es l,dH lBiid;eler ilalifd;d!icen.len .Iu ftrenge fern.~as geminnt er bamit, wenn er im ParlUeno, wo Die Q:ntld;eiDung,\lviieben beiDen ~afien oft reebt fd}mierig i[t, fg. IX in Den ~oden

frangit ra-mos, einem l8eiipiele bei3 oreticns mit lunget ~iltelfilbe,

Qlelvid}t Daranf Icgt 432), ba{i jie nur burd; !l3ojition lang irt'?;Denn fg. inc. V fte!)t in atque illuix-ae ein Q;reticui3 mit natnr.(auger ~tiltel[ilbe (oller uieUeid}t in illnixae ein lllacd}iu5 mit jold;er~nfang{;filbe), wo er gem3 wiUfiirlid, atqne nix-ae lin'oert, wäl)ren'oer llod} :HEX 00 (Je III fnI-gent argentO tul}ig fief}en IdUt. ~ud; inleuterem ~r(lgmenle Ht l8fldJeler'l'l 2elung lebr wenig geeignet, ange.nommen äu IV erDen ; Ireilith ift bie 6tdle aud) ld;n1er l.Jer'oorben. ~r.

ften;3 Ht russa signa emicant nid)l paffen'o, weil lJor. unD llud;f}erperlönIidJer 6d)mud unll ~affen ber .fi'rieger genannt finll (ber[eIbeQlrunb, aus welthem lBüd}eler mein vexilla in <Eu~7:, II mit llled)tbetämpf!). ~en ,\weiten mets atque in insigllibus Marttis t6rcuesl}dtte lllüebeler beiler ungeDrudl gelaffen. ;Das bre{filbige torcues (ß?fj'.:torques, torqueas), burd} weIdJeitl [ein matro p[ö~lid; ali3 ?ßluutinerer[d}eint, bae mitten unle. lauter 1llft)nDeta l}ineingeldJleuberte atque,baS l1el}len lJe~ merbUlllS in bem tlorn unll l}inlen l.Jon tleinen aberl)oUrUinbigen .l;?aulJlici~ej~ umgebenen merle, bel' biet 3U ntithterne @e.llanfe 'unter (anDerm) Alrieg~ldJlllud gollJene .l;?ullSfellen' bies1ll11e1l erinnert, um bie ~al}rl}eit aU lagen, fellr an eine aum @lftdunb ilwar nid;l wenig burd} l8ütheIet'1l eigene ~litll.Jirfullg jej?l idJonlängere Beit iibetwunbene 6lufe ber matronifdjen 6tubien. 3111 brillenunb l.lietlen merle Illi'oerlvridlt llie %r'lUepoption l)on argento lBü.d;eIer'!! tid;tigen ®.un'ola~e, bei 910niU13 fith biefes ffiliuel1l mögIithftiiu enlf}aUen, tlgl. meine proll. p. 80. Parmeno IV 'cavo fonte utioum inrigavit cavata anrium anfracta in silvam vQcans' iftfreilith ein 'buntere!! l1raglllent'; ba jellod; baS ~telrum ll)ie befonller1l'oie lBe3iebulIg auf bie silva auf bie 91dl}e ller l1gm. V-IX ljinweifen, wolla1l Uml)auen eine1l ~albes beid;rieben wirb, [0 IDirb meine ~onjectur

amnium für aurium unb volans (volantes?) wrnigflen!l bie 9änä'lidJe UntlerftiinbHd;feit beleitigen; el3 l}ei{it bann: 'wie Wenn (bas~affet) ouitl bet lJerborgenen Quelle in 'oie gehümmten l1Iu{ibetteftrömt, 10 (ll. f}. mit lold}er ~ile) ftürmen fic in l>eit !IDolb'. ~öglidJ,

llau inrigant (nämHd, aquae) iill leien ift: l.JoUltiinbig fid}m lllefti.tution ijt aber ulllllöglid}•

.sUlll 6d}Iuffe ItJiU id; nodJ eine ~[Iliiabl l10n 6tellen per sa­turam belpred}ell, aber um 'oie ®ebulb beil 2eler1l nid;l 3U lange nufbie !l3robe iiu fteUen, mic/f mit .l;?eruorl}ebung einiger bel' widJtiglten

Page 9: -21-1866 RhM-Platzierung 5 · 5) 3n ber EpistQla ad M

Jhitifd}cs unb ~~egetilcQe$ 3u mauo'$ 6atiren. 11'i'

begnügen. Agatho V 'caelatus scyphus caelo dolitus' fd)rieb m,lrtO \veberl1otI)\tlen'oig poJitus, nod) Ipiert dolitus ftalt dolatus auf politus an,was gan~ [cHfam für il)n \tläre; fOll'oern dolitus ift fid}er ein ar,d}aifd}etl .\)clerofliton, uni> caelatus ilt 0foffem su caelo dolitus;einige faid)cr 0foffemc 'oer 6atiren säWe id) proll. p. 52 ouf, benenlBüel)efer 6. 441 llOd) einige ~nafoga l}iu3ufÜgt, befon\mtl Mel.XI7ba$ gricc!)ifdJe lid est lIE(!/OEtnV01", \tlcfd)cs un~ llieneid)1 auf bellmerfaHet: bet: gded)ifd)en 3\vciten %i1cl feilcn ilÜt'lte, welln 'oie 11:1:e­leagri einen fofel)en I}älten. 6tatt "A,UfIOV ftf7:(!Etc; conjicil't lBibdJeler 6. 404 nidJt ullltlol)l'fd}einIid) dU' ou fdl'H (JOt, wo aber,jebenfaUs lUVET 3u Iefen ift. 6. 405 3u Andab. VI wie aud)6. 416. 440 l)ärt lBüd)cfel' an leiner alten W"leinung feft, ~!el)nlid)feil

bes 3nl}arts \:lerfdMoener 6telfen einer 6atire faffe auf gfeid)e /Joffun9,namenlfid) gfeief)etl W"letmm IcbIie~en. ~ie~ f)at !)ie un'o 'oa einigemJal}rfd)einfid)felt, barf aber nid)t 3um 0efe~e cd)oben werbm, \vie einelBergfeid)ung \:lon rl'oo:t. 6. III un'o IV 3ei9t, fomie \:lon l(oa{l0J:.V-VIII, Desult. I Il u. ~l. Unm[(Ifüdid) fam er aud) feIbft baju,Ei. 439 biele leine VlegeT gröbfhi) 3u llerfc~en, in'oem er Papiap. IIII profaifcb, II IV V jambijd} nimmt, obgleid) aUe bas 20b einesId)önen 9Jliibd)ens (ober Sfnaben?) entl}aHen. ~tI I}eiät fg. I 'anteauris modo ex subolibus parvuli intorH dimittebantur sed cin­cinni' ; nodo unb sex ftatt sed belferte Eicaliger. ~af3 man an exsubolibus 10 wenig ~nftoä naf)m, IUllllberte mit'Q ftet$: man faäteer \tlol}I fo wie lBücbcTer '\vie bie 20cfen in fr i f t'Q e m 91 a t'Q wud) ßunb aui3 'oer )illur3ef l)eraUtlgefrdllfcft on ben 6cbfdfen ftd) niebet:,30gen' ~ aller \vie fann ,bieier 0e'oanfe lmrd) ex subolibus all~ge,

brüdt werben, 'oa es im 0egentl)eife ex ongine ober 'ogI. I)ei~en

miijite 8), un'o felbft b~l nod) gröäem ~elltfidJfeit tuegen geu,1ifj einsemper succrescentes 31lgefügt lein mu~te? 2tpufeju1l beld)reibtflorid. 15 p. 17 Sfrüg. 'oie Eitatue eines adulescens 'crinibusfronte pariJi separatu per malas remissis' 9). 3n bieier 6teGe,'oie aud) Ineilerl)in mit bel' lInltigen lI1and)e ~el)nficlifeit bat, ent,fprit'Qt remissis bem e(de ?)mittebantur, per malas 'oem anteauris, fronte mirb aud) bie 91ennung ber Eilefle cntfpred)ell, l.1011 wo'oie ,tlaare c1emittebantur. ~ies ift mein nodo ex crobyli (crobuli?)subparvuli, 'oeITen merberbung paläograpbi!dJ leidJt 3U \:lerfofgen irt.mon einem ,tlenenen ift ja jebenfaUIl 'oie !Rebe: unb 3war eben wegen

8) Ober, la((ß iBüdJcfcrß !morte anbcl'{\ ~n l1erftet)fn finD, müfite eßsnboles ciucinllornm (capilli) ljdfirtt, wie ~lVltfejnß metam. Ir 9 lagt (ca­pillus) frequenti snbole spissus cumulat yerticem. tlebl'igrttß ifl oud) her'j.\lural bon suboIes lIl1gebriiud)lid).

9) 3ehenfaUii ifl remissis ~lt lefen; revulsis geben oie 4>n.; remul­sis l111ljm mein ijreuuD ~rügcr bon @)ahl1afiuß an.

Page 10: -21-1866 RhM-Platzierung 5 · 5) 3n ber EpistQla ad M

118 .ll:dtijebe13 unll 9e ti [d) e!ll fi u in nrr 0'13 5 (l ti ren.

crobyli e!;ler l..lon einem .!tuaben 10). :iliefer ~ulft befanb Peb !liebtlUeit obed}ulb ber 5Hm, ba i!;ln bie qaHenben maoe(n nE(d 1:0 Ith­wno~' fallen (Ath. XII p. 512 c). Demittebant se cincinni iftabet unlateinileb. 3m ljragment ber Baiae ift mH ben 4:)ff· aUlefen 'etiam veteres pnellascunt 131 multi pueri puellascunt' lUegenbes ~emmLl bes ~oniuß 'p u eIl as i.l e l' 13: ecfemiuari vel reviri­descere', lUO,lU nur bieß liine !l3eifpiel gebracbl l1lirb. G:ß ift flur, bLl&bie er[tm lBebeutuug bLl$ pueUascere bcr pueri, bie le&lete bLl!!! bftveteres belrilfl, rür l1le1cbe allo feine ber ~[enbetnngeu, bie in einergelUiffen 5~mmelrie aufeinaubergcfolgt finb: repueraScullt rrJlciuefe,puerascunt ljriebldnbH, relJUeUascunt lBücbeleI' - nolql1leubig ift.:Iliele ra[cbe ~ieberboluug bes glehileu \!l'orles j'inbenlUir aud) 'AH.'01) Will. C!. T, Bimarc. XVII (roo lBücbeIerß nellgebil'oeleß fIDort pse­phistis b. i. 1fJ fJq.il GraLe; faum äu l..leI'fte!;leJl ift, jebenfaUej,lu bellcoorbinh'len vivos unb stultos iu feinem mer!;liHluiffe fte!;lt) unt>Man. XVII, luelebeß butcb bieie !l3eiipicle gegen bie 'Uenberung \.IonlBild;eler 5. 438 j:leiebübt mho. Cras Cl'. I fd,Hefjt ~\ihi)e!er 5.434ben erften \l3ers3 habere et. 'Ucl)nIid) enbigl freilid) Pseudaen. I mil per 11)unb, fÜge ieb I)inju, oe13 2duiu<s oben dtirter mer~ (bei @eU. XIX 7)mit ac. SDaß 1ft aber !;ller beul)alb nlebt au el11lJfel)len, mei( 'oer altleile\l3er~, ber bann lnconstanti peotore enbigen luuroe, in bieier ameiten4:Jiilfte au~ bem ltöll)igen, bis3 bill)in uoraügHdJ nadJgebilbeten pilcbligenijl)aratler oer ~orte l)craußfallen Illüroe, llIii!)rcnb biefer gerabe burd)'Uujlöfung Im (e~lcn \l3er!.l!;lebung in fastidiliter nad) plaulinifebem}!~orbilb fe!}r })erl..lorge!}oben mirb. Est m. m. V 'Nnn vides ipsosdeos, si quando volunt vinuID, ad hominumfana et tarnen turn ipsi Lihero sirnpuio ?' et tarnenturn gäbe nur bann 6inn, mcnn man ben @ebaltfen finben bürfle'es finb @ötler, u nb ben nD eb trinfen fie auf fe!)r menfdlIitVe 'Uri';aber bas derepere ad h. f., weldJe{! uoraU!.lgel)t, Ht fcbon eben TOmenfcbIid) 1 60 Ht l)iet fein @egenia~, fein tamen mel)r am )l:lla~e.

[llein et temetum jebotV Ht uaeb iSüdJeler 5. 421 'finnlo!.l': ben!l3elueiß bleibt er freilidi fcbulbig. G:r edliirt ternetum für eiu poe­tiilf;eB ~ort, muli aber augefte!;ln, bau luenigftelts bie ijonfltllctiontemetulll olere :pI'oiaifdJ if!, ltlal1i geluill eine ieltfame ~Ui3nal)me märe;er IdfJl fid) fogor uCl'leilen Mod. XlI, ltlD er mit !1loelJer lieft, 'trimo­diam amphoramque, eundem temeti ac fa1'ris modum' au l..ler·fi fidreu, obgleidl fein, gar fein Seieben bafür l..lorliegt 12). G:ß

10) IDer xI!QJ{Jl:I).O> 111irb DOU ©eflJdJiu15 uub @;uibaß alil ftaUQt;7:1;;1' nfdöwv erfI/irt.

11) ~lber nid)! rvwl}. 6. IX ber er~e mit ut, lud!. fO ägat aman­tia a6stua.ntis fellr malt linD unjd}ön in nmei ~erie aminen würbe.

12) IDie @:lteUe lllllg etma an lefen fein: tritici] trimodiam ampho-

Page 11: -21-1866 RhM-Platzierung 5 · 5) 3n ber EpistQla ad M

ift bai.! Te!)r auffallenb, 'on er ein!t bodl ben rh'!ltigen ~h:lIn'oT(\t nlll~

gc[Mrt, baa nur ba IDMrum bei 13ano a11511nel]mcn fci, ItJO 'befthllmteShiteriCll poetifdlcr ~bfalTung lJodicgcn'. mJo finn biefe I luenn er6.435 Here. soer. I fiit mctrifdl erfliirt (lllO nihilo nidllmoniu1.l', fonbem !llotl)'i.! 6cbrcibung ift), cbcnba bMI I}umoriftild)crl'wtr. Ii. VIII, freHid) aucb fdion früber, ltJeun cr !lll}. Wluf. XIV 426nut ben l.licrlen %bcH Im jJragmenle rur prolaifcI} erflt'irte? mih'bcIerluitb nicbt Icugnen fönnell, bau cr in biefer 6acbe bi1.lmeilen in 'oie Un,ficbed}cit 'oe§: proll. p. 06 gefebilbetlcn G\)fteml.l uetfäUt.. ~ocb febreuluil: iU Est m. m. V aurlief. Temetum lommt in Ißtofa nicbt fertenuor (13arr. l. l.Est m. m. III. Ißlin. XIV 90. ~ic. de rep. IV apoNon. p. 5. ~e[l. X 23, nadl ltJeId}cm bal.l mJort ber prisea linguaangebör!, beten fieb mano, roie eie de 1. 1. V 9 [agt, geme bebient,unb niebt bem sermo poetieus). Pusillulo simpnio conjidrt mürbclerJebt fi'tl}n rür ipsi illi Ubero simpuio, auß lUeId,en mJorlcn 'ocrlilleingott offenbar nie"t enl!ecnt llJerben barf. Goll itbrigen1.l cllua bai.!tamell gerobe aul pusillulo be30gcn lUer'oen, fo ift bodl l1lie'ocr fein(Sjegenfa~ \:lorl)onbcn, ba 'oie ®öltcr ben mJein ia uurgustal'e, nurein lllenig torten ltJollen. Invitari ndIJme idl gerne an, menu el.l iubie ~on[lrutlion ginge. ~enn bas [}anbfdJr. vinitare Ht ein fonft 1111'befannleß 13erb, temetum vinitare eine IdJlotlerige ~onflruftion; idJnccelJlire eß aueb nur unter moroe[)alt, e>3 einft 'ourd) melfml.l 3U er,fe~ell. 11 mJeibt 'ou nidll, roie Die ®ötter, lllenn fie mJein baben 1t1olIen,(nad) 'ocr morfteUung bcr 2eute) 3U bcn %ellllJeln I}crabtlettern un'obort fogar beln 18aedlu1:J feIbrt (llCr'1:J am aUenllcnigftcn nölbig Q,'itte)mJeill im Opfer[öfTeI bnrgebradlt lUir'o?1i -. fo lUirb bie %f)od}eil bet%mnfovfer uerfpottel. --- Eum. XVI fe~t 18fld)eler 6. 427 'eum vae­cas ferula caedit porcoaque trueidat', aber bau bie RI1l}e nurmit ber ®etle febIiigt 13), bie Gebmeine lUirllidl nicberme~eH, lUdre einalt inconcinner ~ebnnfe, un'o lJerftiene o!}ne .BlUeet gegen bie Gage. 18eimeinem suHe ineedit porcosque trucidat ging in) uon bel' $orau?!=[el,lullg au?!, baa burd) 'oie ~ltlübrull9 'oer porci, roo 601'T}oHeß nur"lnJ~Ol1~, y.tlya~ ßo.ijf!a<; 6l~6(JO~' T' lirf!uv nennt unD aUe ~nbern

il)m folgen, 'o1l5 strllgifebe \llll:o'oirl roirb 1mb bef;l}alb 1lllß 6(blllcine=gefebledlt []ier am beften olmc ®efeUfd!afl [einer böl}eretl ®enoffen alleinftebt. - Eum. XI tugt l8ftd!eIer G. 402 meinen metrifdlen ~e[}[er

mit !lledll, bcn ~rudrel}ler edanllte er aber uidlt als ToTa,en (ugI.p.62): es mufj Neapolitanas l}eilien. mJenn er jebodl ebenba mein

l'amque •... eni (l8eöeid)llll1lg beß lffieinll i ob Campani? IDie .t>ff. I)abenoandem) temeti ae fanis modium (\0 Me .t>ff.).

]3) IDafi lnonh10 fcinelll,illll 10 {aß, ergibt feiu ~entUia &u \lieier@\telle 'Caedere, occidere n1 luaetare' \uefdjcll UUt fllr baß caedere imerften \Berll bell firagmeutll uerf/änbrid} ift, auer llleber für silvam caeditnodJ für vaCCIl.Jl fe r 0.1 a calldit.

Page 12: -21-1866 RhM-Platzierung 5 · 5) 3n ber EpistQla ad M

120 Shitijll'je13 un'o ~l;egetif(()es ~u mau 0'1$ 6aliren.

equ\so (Eum. XVII) labert unb l.JetIan!!t, baf> i(() Me stür,je bes iaUS bem (ebigli(() »on ibm füt' biele 6Mle conftruirten 6enaren '(er­nen' folie, fo bcDaum id) Quill biefen metfen, lUeh'be 9libbed's trefflid)e~lItenbatio1t ex hibemis (exbibebis oie .l)ll.) morbi fluetibus wiebetbutd) ex saevis m, f. erleben, nhi)ts lernen äu hInnen, (§;ine lUdlere[)ier flll; 'oie uUGntitiit entid>ei'oenbe. 6teae gibt e13 nidl!. UeberI)Qul'tift baß 'IDort eigcntI)llmHd) gebilbet; bie mno{ogie beil f~non~me1t

agiiso fvri(()t eber für lange $rdnultimo.. - @nnß fuc~ über bn!3nO}'l'ih,lllr..rrrov Emu. XXXV. .3'd) wollte in feinem ~in,jella~e ~ weitibi: ~pannpbora fommt JltllU bei \!atull. e. 63 oft 'Oot, aber feineio regeUoie 'IDielmbo{nn~ mie l)ier einh'elen luÜrbe, bie ellUas g(m~

unecbötles märe. ~)rei tibi finb lid>er; baber ift 3u ben ,jlllei merbenein brilles ,111 fÜgen, bal10 in oie anerlannte 2üde na(() tonimus 3Ufeuen ift. fB(lefJclec ergl1l\3t bier tonimus tubas a{~ ~l\lpolltlol\ ,jU

typana, luie l)onOldnijtlidJ bei (tatull 63, 9 'typllJ1Um tubam Cy­bebes'. ~lber fOluol){ ba befferte 2ad)mann typanum tuom, CybebemGS fBü(()e{cr 6, 426 lelb[t lOie ei3 fl'beint nid>t tmid)mäbt, a[{\ aud>ift es iiber!)auvt eine~ eigene 6udle, eine $aule burcb bas l%pit!)etoll'$ofaune I flater be,jeidlnen 311 mollen; eine an'oere mblld>t faun i(()menigfteniil nid>! aus )J3iid)eIet's 'IDorten entnel)mcn. 3d> erg/hlAte bei­lpielßmeife tonimu" [canimu'l tibinos 14); (e~tere{\, freiUd) ein lJTla~AErVf.UVoV, ift bann als ~Iötenlieb (so. modus) 3u faffen, bie '!J{öleal;3 ein ~aup!inftrument be{i (tl)belecultull barf bier niebt fe!){en. 'IDerben erlten 6aU enbigt tonimus . . tibi nos, fanll fid) nidJl lm!)ebfen,ball 'oie .ftleinbeit beil nos nJn 6d>{ulYe ben!)ier gana fremben (t!Jus

raHer nü(()termr stalJll)eit !)ereinbringen Illiirbe. IDer britte IBers Htunb bleibt ntetrifd) eigenlbfllll!id), \lgt proll. p. 86; fBil(()eler'smen­berung be i3' galli in famuli ift ebenlo elegant als nid>t iiber3eugenb.Su Eum. XXXVI: eoruu,; eauit lönnte Ulan mo!)l lagen; aber betSUla~ liquida anima ilei9t, boll ein !Dlenld> al{i 6ubjeet fte!)n mul3,

"'EX ro (]f I: Bubdealbare 1ft teine 'ungebeuerHd)e' !Bilbung. Deal­bare beif,t betanntlid): iibenueiüen, feiner gan3en muiiibebnung na(();sub bebeutet, bau bie\il (au ieber einjelncn 6telle) nur ein wenig ge'fd)ie!)t, Ht allo für nie pmina gerabe febt pollenb. rv03tt. a. V1ft e{i unjd>ön, ben $ofl)fleß gleidl nad) einanber im $[llral (ibn mitfeinen ~ebüllm) unb bann im 6inguhu angerebet AU jel)en (!Bücbeler6. 410). ~benba VII erflöre id> trivio lumine Lunae nid>t 10 fünft,Iid> mir fBfld>efer tloraU!5ie~t I lonbem trivio (10 bie ~ff.) ift burd)bie gemö!)nlidJlte ~l)pllUage 3u lumine ftall ülll triviae 311 I,unae ge30­gen. Su Rere. t. f. 1. Tutanus ob tutandum j(()rieb i(() fürTut. hoc tutanum, dngebenl, ba~ alld) in ben 6atiren man:o'13

14) ~ine 1I1tlflöf1l1lß lt1ürbe e.l\lad, lUCllll lui. rereu 'tonimus, da.mu'tibinos', falle biele lIouftrllctiou llndj ~lnarogic llOll ludos dare 11. bgL ge.lUagt luc.ben barf.

Page 13: -21-1866 RhM-Platzierung 5 · 5) 3n ber EpistQla ad M

2ie&qabeui an bet ~I\}mologie l,Ieroodrilt: ~g{. Anel. VIII. Bim. IV.Flaxt. 1. Pappus fg. tm. ltlbet auf eiue ~loli3 be!3 fpdlen ~ommo,

bicm bin, mOlh1Cb bie .f!aui3larrn audl Tutani !1eqci13en qaben ioUen,einen Tutallus Tutapum, ~ar 'oer 2aren, ben 2m ber eh'"l an er,nullen, jd)einl etlull{l pqcmtaftifdJ un'o nidJt römijdJem, fonbern orien' 'laIifdJem SpradJgebraucb nadJgebif'oel. Deum dous in ben merfeltbeG Soranui!i (meine musg. p. 252, 11) bei13t gnn5 eigentlid) @oU ('0. i.tJmiebcr) ber @öltet. - !(oawn:. IV (»gI. !Büd)der e. 411) gc!)ört DUben Idllimmen I)'olgcn beß ,ftriegeö (V ff.), :Da13 Hore. S. II inomnibus rebus bonis eotidianis lalllt Hf, 3ei91 am belten !Biid)elet'13Ueberfe~ung S. 402 'in allen tJerrlicbfeiten be!li llUItanili!ellcn!li' \11ai!i10 un'oeutleb ilt mie jenes unlateil1ild). l\fel. VI. !Büdlder lUeift6.441 idJön baraui bin t barl viI' viracius id!eqbafte ~adJbifbung

nOll gallus gallinacius fit. @i'! bC3eidmet aber nidlt einen lUeibifd)en(nur 'mal1l1d!)l1lidjen' !BfHbder), fonbern einen mal1l1qaften !mann, 'oer«ud! auf fein @atlenrecbt ljdll lInb 'oefl!}alb feine pttenlofe ~Ialanle3ur I)'rau baben lUill. - ]}Iel. XI. Silieerruum eonfeeimus lannlleiäen: mir bereiteten, ober: luir Im3e!lrten Daß !mal)t .\'jicr l)eißt esIeitm!li t ba unmittelbar foTgt a (?) quo pransi discedentes; bennbie tJannlung be!li merDellrenß mup in biefer einlacben ~r3df}hUlg butdlein verbum finitum uetlreten fein. :D11Dureb ift Im :Datiu exequiatisunmöglicb, ber ilbrigens aud) bei 'oer anbeten l!{uflalillug, lUeil bod!nos mit inbegriffen finDt unbef}iUllidl lUäre. Laute aber mili~eI mit·,lUeil eil mit antiquo more niebt 3ufennmenftimmt. :Daqer mein exe~

quiati stantes. - Mod. II partis nie tJff.l ieb febrieb parees . .spungeam 'lUirft im lJom 6d)lUamme feinen @ebraucb macben?' :Dalipareel'e c. ace. nur beiflen fann 'fptmnb fammern' (!Büebeler !S.402)folgt luebet ClUß bel' ~atur 'oer 6acbe, nodl aUß bem 6pradlgebraudl 'ocrun{\ Ieqrt, ball paI'eeI'e c. inf. lUaß ja l)ier aul ba!li @Ieicbe berauß'lommt, olt in ber !Bebeulung "uicbt aumenben" ftebl, ber übtigel1t\\lon bem "fparenb lammeln" laum el1tfdlieben äu Irennen ift, miemerg. Aen. X 532 'talenta gnatis parce tuis' 3ei9t; ugI. audl iplaut.Mit IV 6, 5. - :Der intm!Tanle, Dod) 1U0bI niebt geglMte merfucbtlür bie ~i1el Muttmm muli seabunt unb 7f.<fjt' Xrofjtafwli eine ~in'

beit 3u finneu: '~beilung ber ~lrbeit', lUar, IIlO!)I meber im !fiorteXOJQtC1pOr; nod) in belll antifen S'beenfreis überbau!,1 liegt t ift auffg. IJI Mnenfallß an3ulUen'oen, wo bet 'Sonberling, lUeldler baß !Be.bürlnili frember \l(rbeit niebt anerfennen miU' bocb barauf blnfteuetl,llJenigrteni3 mit bem infeetor lIod! 3u tbuu DU babeu. Quinquah·.III !labe ieb ba6 !}an'olebriftIicbe eOllt(r)acaueles audes in emn tra­otabilem audes l.1erttJanbeIt; eine QOl1jeclllr, beren $l'fl!ln~eit in pa.ldogta!'bildler !Be3iebllng pcb le!)t lmminberl, Illelln man be'Denft, baUbei 9loniu{\ qiiufig ein !fiott bie Gllbullg 'oC5 ibm foTgel1bclI ollge'lIomlllell qal, ~gI. D' lB. Long. fug. II modius ftaft modium Illegcnbe$ folgcnben putus; Tap. 1I1.eJI. II qual'um ftatt quam athle-

Page 14: -21-1866 RhM-Platzierung 5 · 5) 3n ber EpistQla ad M

tarum. 'I'ractabilis, I)eilbar Ivirb ber Sl'ranfe (bei $lin. XXX 117fte~t baß lIDol't I]on ben ulcera) nidjl, fo fange er ~dj ber 6djlUer~

gerei ergibt 15) unb audJ ber \!lrjt (um ba~ lIDortfpie[ luieberaugeben) esniebt IUllgt, i~m rubical bie 2ederbiffen lInb nid)t nur ben 2eib ab3u~

fÜbren. - T,up. lVlev. III 'saltem infernus tenetor (ob befterteneatur?) <1 XCLXOI;; ()u.(wJ)l! atque habeat homines sollicitos,cluod oum poius formidant quam fuHo ull1lam'. S}ü& ber %al{(j,c)a/"w:Jp (einer ber lemures 7) bie ffilellf(1)en IUhflit:lj peinigt, fagt ber6d1fu&; bab e0 veHer luare, lUel1lt er es (ierlc, ber ~nfan9. 60 trialfo ber lIDunfd) atque habeat sqq. bem ®ebanfen gerabeju lUiber'Ipredlenb. ~dI fdlcieb: Atqui habet h. 8.; e0 ift bieß ben uon l'jfed~

eifen .fi;rit. ffilil.lcc[len 6. 23 ff. gefammelten meifpielen 'oer merberbunguon atqui in atque Ijin3U3uiÜgen. - Tav '!rar('. T. n. I 'ac (at?)liberos pa:rare cui (cllr 7) lleCesse sit? nOll est merum hoc, ut(nec tu 'oie SJff.) odepol quid simules tui'. ~er jlUeite !Bcrltl lUarbi!.lf;er uni.lerrtiiltblidl; jetll f;eibt e!.l: HlIDarum foll eß llötbig fein,Sl'inber aU beugen? .l;)aft bu niebt lebiglidJ be n ®runb, bab 'im ellUa\3bir dl)nlhhl3 bervorbringen IUHlft 1" SilUlllare c. genet. ftebt Ilad>i!!nalogie I)on facere simBem c. gen. s}ie .l;)ff. (laben simulas tuis.

lam satis superque. lIDer Q'leITeres (wt, ber gebe es, iebliefieid, mit !{1ildlefer. S}afi meine l.llui!\gabe fein ~rbfdlrub biefer 6lubienfein IUÜr'tle, lUiinid>te Hilb wUßte idl; aber ein foldler ift bei biefem®cgenflanb, IUO bie 6idJcrbeit 'ocr (§hullb[age f0 gering ift, aud> garnidJt möglidl. G'3 tomnlt (lier faft überall auf einen guten ~infaa

an: jeber gute ~inhln fann aber bafb butd> einen heITeren uerbrdngtluetben. lIDer eine abfd;liejienbe ~eiftung aui biefem ®cbiete i.lerIangt,bet· lurlangt aHo ellUa'!> Unllloglid>ci3. ~mmerI)in auer IUltnfebe idl~üdlefet, bab feinet ~lu0gabe bereinft I)on ben 6ad)lunbigen biefeß~räbifat $ugeftanben lUerben möge.

15) 3n paris tom erfannte ~iidJefer ®. 435 peristromo} eine liete­rollitifd,e ~ilblll1g, 11Jie fie \Bano Here. S. n aud) \lt llhlamyda. nnlUmbete•

.l;)eibelberg. i!! Ie~ a II b et !ni ei e.