31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie...

43

Transcript of 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie...

Page 1: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord
Page 2: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

31 OKTOBER 2017

Page 3: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

ORDE VAN DE DIENST OP

31 oktober 2017

IN DE DOMKERK

TE UTRECHT

Page 4: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

3

DS. KARIN VAN DEN BROEKE

PRESES VAN DE SYNODE VAN DE PROTESTANTSE KERK IN NEDERLAND

V an harte welkom in de Nationa-le viering ‘500 jaar reformatie’.

Wereld wijd vieren en gedenken kerken vandaag, 31 oktober 2017, dit jubi leum. Het mythische beeld van Luther die zijn 95 stellingen op de deur van de Slotkapel te Wittenberg spijkerde, staat symbool voor een vernieuwings proces dat kerk en samenleving heeft veranderd. Noties als ‘genade’, ‘vrijheid’, ‘de persoonlijke verantwoordelijkheid en mogelijkheid van ieder mens om zich tot God te verhou-den’ stellen de bevrijdende kracht van het evangelie in kerk en wereld centraal. De Protestantse Kerk in Nederland is met vreugde drager van een traditie van voortdurende herbronning, die bepalend is geworden voor de protestantse inbreng

in het gesprek met andere kerken en de samenleving. Tegelijkertijd is de Protestantse Kerk in Nederland dankbaar het jubileum van 500 jaar reformatie in oecumenische verbon-denheid te kunnen vieren en vormgeven. Niet te ontkennen valt dat de reformatie ook schaduwzijden heeft gekend. Tot op heden doet het pijn dat de kerk verdeeld is geraakt. Gelukkig is er inmiddels de erkenning dat kerken het meest wezenlij-ke delen en dat op grond daarvan steeds meer eenheid mogelijk is. In deze Nationale viering klinkt ook de roeping van de kerk. De Protestantse Kerk weet zich geroepen vindplaats van geloof, hoop en liefde te zijn. Zij hoort en verkon-digt het appel van Jezus Christus om alle

mensen op aarde barmhartig en met liefde tegemoet te treden. Samen met anderen zoekt de Protestantse Kerk een weg van gerechtigheid en vrede te gaan.Viering van 500 jaar reformatie is niet alleen historisch de moeite waard, maar vooral omdat er ook voor de toekomst iets te verwachten valt van het vernieuwings-

proces dat op gang gebracht is. Telkens weer kunnen kerk en samenleving zich oriënteren op God die mensen draagt en uitdaagt met het visioen van een land waar het leven goed is voor ieder. De Geest helpt ons te getuigen van de hoop die in ons is.Ik hoop en vertrouw erop dat de Nationale viering ons allen inspireert en bemoedigt.

3 1 O K T O B E R 2 0 1 75 0 0 J A A R R E F O R M A T I E

3 1 O K T O B E R 2 0 1 75 0 0 J A A R R E F O R M A T I E

Welkom!

2

Page 5: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

5

Inhoud

Waarom we hier bijeen zijn

~

Woord dat ons aanspreekt

~

Vreugde om te delen

Page 6: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

7

Orgelmuziekdoor Sietze de Vries

Welkomdoor ds. Mirjam Kollenstaart-Muis

3 1 O K T O B E R 2 0 1 75 0 0 J A A R R E F O R M A T I E

Page 7: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord
Page 8: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

3 1 O K T O B E R 2 0 1 7WA A R O M W E H I E R B I J E E N Z I J N

11

Waarom we hier

bijeen zijn

Page 9: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

3 1 O K T O B E R 2 0 1 7WA A R O M W E H I E R B I J E E N Z I J N

13

280 De vreugde voert ons naar dit huis

dit huisnaar

44

vreug1 De onsvoertde

schiedt.’t woordwaar geonsaan

uitonsveroroeptGod naamzijn

lied.hetwekten onsin

2 Dit huis van hout en steen, dat langde stormen heeft doorstaan,waar nog de wolk gebeden hangtvan wie zijn voorgegaan,

3 dit huis, dat alle sporen draagtvan wie maar mensen zijn,de pijler die het alles schraagt,wilt Gij die voor ons zijn?

4 Zal dit een huis, een plaats zijn waarde hemel open gaat,waar Gij ons met uw engelen troost,waar Gij U vinden laat?

5 Onthul ons dan uw aangezicht,uw naam, die mét ons gaaten heilig ons hier met uw licht,uw voorbedachte raad.

6 Vervul ons met een nieuw verstaanvan ’t woord, waarin Gij spreekten reik ons zelf als leeftocht aanhet brood, dat Gij ons breekt.

7 Dit huis slijt mét ons aan de tijd,maar blijven zal de krachtdie wie hier schuilen verder leidttot alles is volbracht.

tekst Sytze de Vriesmelodie Willem Vogel

606DE EERSTE DAG - Aanvang

2 ALLEN

Dit huis van hout en steen, dat langde stormen heeft doorstaan,waar nog de wolk gebeden hangtvan wie zijn voorgegaan,

3 ALLEN

Dit huis, dat alle sporen draagtvan wie maar mensen zijn,de pijler die het alles schraagt,wilt Gij die voor ons zijn?

4 SONANTE VOCALE

Zal dit een huis, een plaats zijn waarde hemel open gaat,waar Gij ons met uw eng'len troost,waar Gij U vinden laat?

5 ALLEN

Onthul ons dan uw aangezicht,uw naam, die mét ons gaaten heilig ons hier met uw licht,uw voorbedachte raad.

6 ALLEN

Vervul ons met een nieuw verstaanvan ’t woord, waarin Gij spreekten reik ons zelf als leeftocht aanhet brood, dat Gij ons breekt.

7 ALLEN

Dit huis slijt mét ons aan de tijd,maar blijven zal de krachtdie wie hier schuilen verder leidttot alles is volbracht.

Stilte

~

We zingenDe vreugde voert ons naar dit huis

SONANTE VOCALE:

Page 10: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

3 1 O K T O B E R 2 0 1 7WA A R O M W E H I E R B I J E E N Z I J N

15

In het spoor van Willibrord en Luther

~

Declamatie

Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord vandaag nog in brons op een paard zitten,hier vlakbij, op het Jansplein in Utrecht.Vanuit het verre Ierland trok hij rond 700 naar onze strekenen wist zich geroepen om hier het Woord van God te verkondigen.Vanaf die tijd hebben er mensen in ons land naar dat woord geluisterden dat als goed nieuws, als ‘evangelie’ aanvaard.

Willibrord was onze eerste apostel.Door de verkondiging van het Woord van Godis in ons land een kerk ontstaan,een gemeenschap van mensendie het geloof in Christus met elkaar delen.Zij wisten zich deel van een levend lichaamvan mensen die elkaar dienen.Zij leerden niet alleen te leven voor zichzelf maar voor anderen.Velen hebben dat gedaan, met vallen en opstaan.Dat heeft veel betekend voor ons land.

Page 11: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

3 1 O K T O B E R 2 0 1 7WA A R O M W E H I E R B I J E E N Z I J N

17

Ook elders in Europa ontstond er een kerk.En overal waren er mensen als Willibrorddie op inspirerende wijze de mensen van hun tijd voorgingenin de vertolking van het evangelie.

Een van hen gedenken wij vandaag in het bijzonder:Maarten Luther, geboren in Eisleben in Duitsland,een eenvoudige monnik die uitgroeide tot een kerkhervormer.

500 jaar geleden bracht hij zijn tijdgenoten terugbij de goede boodschap van het evangeliedat wij alleen gered worden door de liefde van God.31 oktober is sinds 1517 zijn dag, Hervormingsdag.

~

VOORGANGER:

In dit spoor van Willibrord en Luther zijn wij vandaag hier bijeenom hen dankbaar te gedenken voor Gods aangezicht.

Page 12: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

3 1 O K T O B E R 2 0 1 7WA A R O M W E H I E R B I J E E N Z I J N

19

Bemoediging en groetVOORGANGER:

Daarom belijden wij op de drempelmet aloude maar springlevende woorden:

Onze Hulp is in de naam van de Eeuwige

ALLEN:

Die hemel en aarde gemaakt heeft

VOORGANGER: Die trouw is tot in eeuwigheid

ALLEN: En niet loslaat het werk van Zijn handen

VOORGANGER:

Genade zij u en vrede van God onze Vaderen van onze Heer, Jezus Christus.

ALLEN: Amen

Page 13: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

3 1 O K T O B E R 2 0 1 7WA A R O M W E H I E R B I J E E N Z I J N

21

Drempelgebed

VOORGANGER:

Gebed afgesloten met de woorden 'door Jezus Christus onze Heer'

ALLEN:

Amen

Page 14: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

3 1 O K T O B E R 2 0 1 7WA A R O M W E H I E R B I J E E N Z I J N

23

We zingenWij offerden aan goden (Ter gedachtenis aan Willibrord, apostel der Nederlanden)

2

Wij zongen met zijn allenuw lof als uit één mond,wij zijn uiteengevallen,o, maak ons weer gezond,van harte eensgezind:één lichaam, één verlangen,om adem te ontvangen,die in ons bidt en zingt!

3

Weer teisteren de machtenvan duisternis en haatuw aarde en wij wachtenweer op de dageraad.O God, roep ons opnieuw!O God, blijf ons bewarenin onze aardse jaren,in onze vreemde eeuw.

4

Wij blijven op U hopen,uw toekomst, uw advent!Breek onze kerken open,zodat men U herkentter wille van het woord,uw naam die wij belijden,als in de eerste tijden,de dag van Willibrord.

743Ter gedachtenis aan Willibrord, apostel der Nederlanden

dengo1 Wij of fer den aan

2

ons bloed,onsven enle

dema de,den ten dowij

geonstoen kwam te moet

de bo woordde hetvan

ons dengeen metheeft be

in de:en debracht ons vre

brord!Goddank voor Wil li

2 Wij zongen met zijn allenuw lof als uit één mond,wij zijn uiteengevallen,o, maak ons weer gezond,van harte eensgezind:één lichaam, één verlangen,om adem te ontvangen,die in ons bidt en zingt!

Wij o�erden aan goden

3 Weer teisteren de machtenvan duisternis en haatuw aarde en wij wachtenweer op de dageraad.O God, roep ons opnieuw!O God, blijf ons bewarenin onze aardse jaren,in onze vreemde eeuw.

4 Wij blijven op U hopen,uw toekomst, uw advent!Breek onze kerken open,zodat men U herkentter wille van het woord,uw naam die wij belijden,als in de eerste tijden,de dag van Willibrord.

tekst Willem Barnardmelodie 16e eeuw/Scheidt’s Tabulatur-Buch 1650

– ‘Von Gott will ich nicht lassen’

Page 15: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

3 1 O K T O B E R 2 0 1 7WA A R O M W E H I E R B I J E E N Z I J N

25

Kyrie en gloria~

Declamatie

De christenheid in ons land is verdeeld geraakt.Dat heeft te maken met wat zich 500 jaar geledenin Europa afspeelde rond Maarten Luther.Zijn getuigenis over de liefde van God,die de zondaar rechtvaardig maakt,bracht tegenstellingen binnen de kerk aan het licht.Door actie en reactie kwam het uiteindelijktot een breuk in het westerse christendom.Zo kwamen christenen tegenover elkaar te staanen hebben zij elkaar wederzijds verketterd.Daardoor werd voor veel mensen de toegangtot het evangelie en tot God zelf versperd.Dat is beschamend geweest.

Page 16: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

3 1 O K T O B E R 2 0 1 7WA A R O M W E H I E R B I J E E N Z I J N

27

Stilte

~

VOORGANGER:

We leven ook vandaag in een wereld vol tegenstellingen,tussen rijk en arm, gezond en ziek,overvloed en gebrek aan alles,vrijheid om te spreken en monddood gemaakt.Ook dat is beschamend voor wie de wereldziet als Gods schepping.

Daarom bidden wij God om ontfermingvoor de nood van de wereld en van de kerken prijzen wij zijn Naam,want zijn barmhartigheid heeft geen einde.

Page 17: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

3 1 O K T O B E R 2 0 1 7WA A R O M W E H I E R B I J E E N Z I J N

29

Sonante Vocale zingt

KYRIE EN GLORIA (uit Hohe Messe van J.S. Bach).

I - MISSA

KyrieKyrie eleisonKyrie eleison.

GloriaGloria in excelsisGloria in excelsis Deo.

Et in terra paxEt in terra pax hominibusbonae voluntatis.

Heer, ontferm U over ons.

Ere zij God in de hoge.

En vrede op aarde voor mensenvan goede wil.

Page 18: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord
Page 19: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

3 1 O K T O B E R 2 0 1 7W O O R D D A T O N S A A N S P R E E K T

Woord dat ons

aanspreekt

Page 20: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

35

3 1 O K T O B E R 2 0 1 7W O O R D D A T O N S A A N S P R E E K T

Declamatie

Na meer dan 13 eeuwen na Willibrord en vijf eeuwen na Lutherwordt het goede nieuws nog steeds verkondigd.De tijden zijn veranderd en wij mensen ook.Maar ook nu raakt het woord van God mensen.Het evangelie is geen lesje dat ons van buiten wordt opgelegd.Het roept iets wakker wat in elk mens leeft.God heeft ons immers zelf gemaakt.Hij is niet ver van ons vandaan.

~

VOORGANGER

Daarom openen wij ook vandaag het Woord van Goden bidden om de Geest die levend maakt.

Gebed voor de opening van het Woord

Page 21: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

37

3 1 O K T O B E R 2 0 1 7W O O R D D A T O N S A A N S P R E E K T

wat een mens te kennen zoekt848 Al

11 Al wat een mens te ken nen zoekt

zin:waaraan aanenheid

heimgeverligthet uwinhuld

gin.einddat en beis

2 Geen mensenoog heeft dat gezien,geen oor heeft het gehoord;het wordt ternauwernood vermoeden aarzelend verwoord.

3 De mens die naar uw wijsheid zoekt,van harte, met verstand –doet Gij uw wereld ondergaanals maaksel van uw hand.

4 Als wij uw sporen bijster zijn,Heer, geef ons denken moed;leer ons te luisteren naar de Geestdie doven horen doet.

5 Eer aan de Vader, Zoon en Geest,aan de drie-ene macht:geheim dat aan de oorsprong staaten in het eind ons wacht.

tekst Henk Jongeriusmelodie Scottish Psalter 1634 – CULROSS

Wij zingenAl wat een mens te kennen zoekt

SONANTE VOCALE:

2 ALLEN

Geen mensenoog heeft dat gezien,geen oor heeft het gehoord;het wordt ternauwernood vermoeden aarzelend verwoord.

3 ALLEN

De mens die naar uw wijsheid zoekt,van harte, met verstand –doet Gij uw wereld ondergaanals maaksel van uw hand.

4 ALLEN

Als wij uw sporen bijster zijn,Heer, geef ons denken moed;leer ons te luisteren naar de Geestdie doven horen doet.

Page 22: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

39

3 1 O K T O B E R 2 0 1 7W O O R D D A T O N S A A N S P R E E K T

Declamatie

Het evangelie vertelt dat God ons rakelings nabij is gekomen.Zijn aanwezigheid is niet vaag gebleven,maar vlees en bloed geworden in Jezus Christus.Het evangelie vertelt over deze Jezus,die mensen heeft omarmd en kinderen heeft gezegend.Nooit heeft Hij geweld gebruikt. Integendeel.Hij was zelfs bereid zijn leven weg te schenken tot in de dood.Dit offer van liefde is sterk als de dood.Jezus is opgestaan en leeft bij God.En Hij leeft door zijn Geest ook in mensen van nuen verspreidt hoop in hun harten.

Page 23: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

41

3 1 O K T O B E R 2 0 1 7W O O R D D A T O N S A A N S P R E E K T

1 Voor de koorleider. Op de wijs van De Gatitische. Van de Korachieten, een psalm.2 Hoe lieflijk is uw woning, HEER van de hemelse machten.3 Van verlangen smacht mijn ziel naar de voorhoven van de HEER. Mijn hart en mijn lijf roepen om de levende God.

ZINGEN: PSALM 84 COUPLET 2

LEZING: PSALM 84 VERS 1 TOT EN MET 3

Psalm 84, gelezen en gezongen

84 Hoe lieflijk, hoe goed is mij, HeerPsalm 84

12 Het heil dat uw al - taar om - geeft

be-schermt en koes-tert al wat leeft.

De mus, de zwa-luw vindt een wo-ning.

Haar jon-gen zijn in vei - lig - heid.

Mij is een schuil-plaats toe - be - reid

in het pa - leis van U, mijn ko - ning.

Heil hen die toe-ven aan uw hof

en steeds zich wij-den aan uw lof.

Page 24: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

43

3 1 O K T O B E R 2 0 1 7W O O R D D A T O N S A A N S P R E E K T

6 Gelukkig wie bij u hun toevlucht zoeken, met in hun hart de wegen naar u.7 Trekken zij door een dal van dorheid, het verandert voor hen in een oase; rijke zegen daalt als regen neer.8 Steeds krachtiger gaan zij voort om in Sion voor God te verschijnen.

ZINGEN: PSALM 84 COUPLET 4

LEZING: PSALM 84 VERS 6 TOT EN MET 8

84 Hoe lieflijk, hoe goed is mij, HeerPsalm 84

14 Van kracht tot kracht gaan zij steeds voort.

Hun lied weer-klinkt van oord tot oord,

tot zij Je - ru - za - lem be - tre - den,

waar al - le pel - grims bin-nen-gaan

om voor Gods aan - ge - zicht te staan.

Aan-vaard, o Heer, ook mijn ge - be - den.

Ver - hoor mij, God van Is - ra - el,

die al - les leidt naar uw be - stel.

Page 25: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

45

3 1 O K T O B E R 2 0 1 7W O O R D D A T O N S A A N S P R E E K T

10 God, ons schild, zie naar ons om, sla goedgunstig het oog op uw gezalfde.11 Beter één dag in uw voorhoven dan duizend dagen daarbuiten, beter op de drempel van Gods huis dan wonen in de tenten der goddelozen.

ZINGEN: PSALM 84 COUPLET 6

LEZING: PSALM 84 VERS 10 EN 11

84 Hoe lieflijk, hoe goed is mij, HeerPsalm 84

16 Want God on - ze Heer die ons mild

be-straalt als zon, be-schermt als schild,

zal in ge - na - de ons ver - ho - gen.

Zijn hand ont-houdt het goe - de niet

aan wie op-recht Hem hul - de biedt

en eer - lijk wan-delt voor zijn o - gen.

Heer, die het al in han-den houdt,

wel - za - lig die op U ver - trouwt.

Page 26: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

47

3 1 O K T O B E R 2 0 1 7W O O R D D A T O N S A A N S P R E E K T

Lezing van het Evangelie

LUKAS 15 VERS 11 TOT EN MET 32

DE VERLOREN ZOON

11 En Hij zei: Een zeker mens had twee zonen.12 En de jongste van hen zei tegen zijn vader: Vader, geef mij het deel van

de goederen dat mij toekomt. En hij verdeelde zijn vermogen onder hen.13 En niet veel dagen daarna maakte de jongste zoon alles te gelde en

reisde weg naar een ver land en verkwistte daar zijn vermogen in een losbandig leven.

14 En toen hij er alles doorgebracht had, kwam er een zware hongers-nood in dat land en begon hij gebrek te lijden.

15 En hij ging heen en voegde zich bij één van de burgers van dat land, en die stuurde hem naar zijn akkers om de varkens te weiden.

16 En hij verlangde ernaar zijn buik te vullen met de schillen, die de var-kens aten, maar niemand gaf hem die.

17 En nadat hij tot zichzelf gekomen was, zei hij: Hoeveel dagloners van mijn vader hebben brood in overvloed en ik kom om van honger.

18 Ik zal opstaan en naar mijn vader gaan en tegen hem zeggen: Vader, ik heb gezondigd tegen de hemel en tegenover u.

19 En ik ben het niet meer waard uw zoon genoemd te worden. Maak mij als één van uw dagloners.

20 En hij stond op en ging naar zijn vader. En toen hij nog ver van hem verwijderd was, zag zijn vader hem en deze was met innerlijke ontfer-ming bewogen en hij snelde hem tegemoet, viel hem om de hals en kuste hem.

Page 27: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

49

3 1 O K T O B E R 2 0 1 7W O O R D D A T O N S A A N S P R E E K T

21 En de zoon zei tegen hem: Vader, ik heb gezondigd tegen de hemel en tegenover u. Ik ben niet meer waard uw zoon genoemd te worden.

22 Maar de vader zei tegen zijn dienaren: Haal het beste gewaad tevoor-schijn en trek het hem aan en geef hem een ring aan zijn hand en sandalen aan zijn voeten.

23 En breng het gemeste kalf en slacht het, en laten we eten en vrolijk zijn.24 Want deze, mijn zoon, was dood en is weer levend geworden. En hij

was verloren en is gevonden. En zij begonnen vrolijk te zijn.25 Zijn oudste zoon nu was op de akker. En toen hij dichter bij huis

kwam, hoorde hij muziek en reidans.26 En nadat hij één van de knechten bij zich geroepen had, vroeg hij wat

er aan de hand was.27 Deze nu zei tegen hem: Uw broer is gekomen en uw vader heeft het

gemeste kalf geslacht, omdat hij hem weer gezond teruggekregen heeft.28 Maar hij werd boos en wilde niet naar binnen gaan. Toen ging zijn

vader naar buiten en spoorde hem aan.29 Maar hij antwoordde en zei tegen zijn vader: Zie, ik dien u al zoveel

jaren en heb nooit uw gebod overtreden en u hebt mij nooit een bokje gegeven om met mijn vrienden vrolijk te zijn.

30 Maar nu deze zoon van u gekomen is, die uw bezit met hoeren opge-maakt heeft, hebt u voor hem het gemeste kalf geslacht.

31 En hij zei tegen hem: Kind, jij bent altijd bij mij en al het mijne is van jou.32 Wij zouden dan vrolijk en blij moeten zijn, want deze broer van jou

was dood en is weer levend geworden. En hij was verloren en is gevonden.

Page 28: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

51

3 1 O K T O B E R 2 0 1 7W O O R D D A T O N S A A N S P R E E K T

848 Al wat een mens te kennen zoekt

15 Eer aan de Va - der, Zoon en Geest,

aan de drie - e - ne macht:

ge - heim dat aan de oor-sprong staat

en in het eind ons wacht.

tekst Henk Jongeriusmelodie Scottish Psalter 1634 – CULROSS

LofzangEer aan de Vader, Zoon en Geest

Page 29: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

53

3 1 O K T O B E R 2 0 1 7W O O R D D A T O N S A A N S P R E E K T

Verstaan wij wat wij lezen? ~

Improvisatie op ‘Ein fester Burg’ door Hermine Deurloo ARRANGEMENT: REYER ZWART

Page 30: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

55

3 1 O K T O B E R 2 0 1 7W O O R D D A T O N S A A N S P R E E K T

722 Uw stem, Heer, hebben wij gehoord

1 Uw

2ge hoord,,reeH behstem, ben wij

der vanwon woord,lighet uw hei

uw beel tevan dieJe niszus

harten der is.schrif tendie het

2 Zegen ons met verwonderingdat Hij het is, de vreemdeling,die met ons door de eeuwen ging –blijf bij ons met uw zegening.

3 Heilige Geest, ontsteek het vuur,de liefde van het eerste uur,maak uw genade in ons groot,een vreugde sterker dan de dood.

tekst Jaap Zijlstra, vrij naar Martin Luther – ‘Erhalt uns, Herr, bei deinem Wort’melodie Wittenberg 1543 – ‘Erhalt uns, Herr, bei deinem Wort’

2

Zegen ons met verwonderingdat Hij het is, de vreemdeling,die met ons door de eeuwen ging –blijf bij ons met uw zegening.

3

Heilige Geest, ontsteek het vuur,de liefde van het eerste uur,maak uw genade in ons groot,een vreugde sterker dan de dood.

We zingenUw stem, Heer, hebben wij gehoord

Page 31: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord
Page 32: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

59

Vreugde om te delen

Page 33: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

61

3 1 O K T O B E R 2 0 1 7V R E U G D E O M T E D E L E N

Declamatie

Als rooms-katholieken en protestanten hebben we inmiddels ontdektdat we het belangrijkste met elkaar delen:het geloof in God als Vader, Zoon en Geest.Door dit gedeelde geloof is er eenheid.Wij zijn ervan overtuigd dat, wanneer we groeien in het geloof in Christus,die eenheid steeds dieper zal worden.We zien uit naar de dag dat wij een verenigde kerk zijn.

Samen willen we getuige zijn van God in deze tijd.Het evangelie is springlevend en even goed bestemdvoor mensen van vandaag als voor die van gisteren.Ook willen we de Bijbel in de handen leggen van onze tijdgenoten.Haar bevrijdende boodschap is van alle tijden.Daarbij beseffen wij dat de kerk naar de marge is verschovenen voor velen op afstand is komen te staan.Toch is en blijft ook de kerk ‘van alle tijden’.

Het is een gemeenschap voor verbondenheid met God en met elkaar,een vindplaats van geloof, hoop en liefde.Daarom nodigen wij onze tijdgenoten uitom toe te treden tot de kerken te delen in de vreugde van het evangelie.

Page 34: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

63

3 1 O K T O B E R 2 0 1 7V R E U G D E O M T E D E L E N

Dienst van de gebedenDANKZEGGING EN VOORBEDEN

Gebeden gevolgd door stil gebed. Gebed wordt afgesloten met het gezamenlijk uitgesproken 'Onze Vader'

~

ONZE VADER

Onze Vader die in de hemel zijt,Uw naam worde geheiligd.Uw koninkrijk kome.Uw wil geschiede, op aarde zoals in de hemel.Geef ons heden ons dagelijks brood.En vergeef ons onze schuldenzoals ook wij onze schuldenaars vergeven.En leid ons niet in verzoeking,maar verlos ons van de boze.Want van U is het koninkrijken de kracht en de heerlijkheidin eeuwigheid. Amen.

Page 35: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

65

3 1 O K T O B E R 2 0 1 7V R E U G D E O M T E D E L E N

"Ik vind het belangrijk dat het christelijk geloof wordt doorgegeven van generatie op generatie. Zodat het christelijk geloof ook over 500 jaar nog net zo levend is als vandaag. Helpt u mee dit mogelijk te maken? Na deze viering ontvangt u per post het boekje 'Ik ben geliefd!' met een verzoek voor een gift voor het werk van Jong Protestant (JOP). Van harte aanbevolen."

DS. RENÉ DE REUVER

SCRIBA PROTESTANTSE KERK IN NEDERLAND

“O p een dag, afgelopen najaar, zag mijn moeder een kaal

plekje op mijn hoofd. Ik ging naar de dokter en het ziekenhuis. Ik bleek een auto-immuunziekte te hebben waardoor je kaal wordt. Het werd al gauw steeds erger. Tegen deze ziekte is geen behandeling, ik moest maar afwachten hoe het verloop zou zijn.

Ik was enorm onzeker. Want een deel van wie ik ben – mijn haar – ging gewoon weg. En ik had er geen grip op. Ik had nooit eerder zoiets ergs meegemaakt. Ik heb al mijn opa’s en oma’s nog. En nu zat het ineens flink tegen. En ikzelf en de dokters

konden niets doen. Ik bad heel vaak: ‘Laat het stoppen…!’ En later ook: ‘Waarom nou, waarom nou bij mij?’ Maar de ziekte bleef. Gauw had ik echt veel kale plekken op mijn hoofd.

Een paar maanden geleden besloot ik al mijn haar er dan maar af te halen. Mijn vader ging mee. De tondeuze kwam. En daar ging de eerste baan van mijn hoofd, helemaal kaal. Ik keek in de spiegel en zag die kale baan. En zag ook mijn vader achter me staan. Hij huilde... Hij droeg het verdriet met mij.

Mijn ouders gaan altijd mee met mij,

naar de dokter, naar het ziekenhuis. Ze steunen me enorm. Die steun krijg ik ook van mijn vrienden. Als we naar de kroeg gaan en iemand maakt een opmerking over mijn hoofd, nemen zij het gelijk voor me op.

Ik ben ook dankbaar. Niet voor de ziekte, maar wel dat mensen me zo gigantisch steunen. Daar draait het om: dat je met elkaar als één bloem groeit naar het licht van God. Voor mij raakt Efeze 3 vanaf vers 14 de kern. Daar put ik kracht uit. Daar sta ik heel erg achter omdat het belang van God dienen veel groter is dan je eigen belang…”

Inzameling van de gaven

~

FLORIS (16 JAAR)

Het verhaal van Floris staat in het boekje 'Ik ben geliefd! Geloofsverhalen van kinderen en jongeren'. Floris las tijdens deze viering een deel van psalm 84.

Page 36: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

67

3 1 O K T O B E R 2 0 1 7V R E U G D E O M T E D E L E N

Sonante Vocale zingt

Het Luthers avondgebed (Maarten Luther (1483 - 1546). Componist: Henk Ophoff)

Heer, blijf bij ons, want het is avonden de nacht zal komen.

Blijf bij ons en bij Uw ganse Kerkaan de avond van de dag,aan de avond van het leven,aan de avond van de wereld.

Blijf bij onsmet Uw genade en goedheid,met Uw troost en zegen,met Uw woord en sacrament.

Blijf bij onswanneer over ons komtde nacht van beproeving en van angst,de nacht van twijfel en aanvechting,de nacht van de strenge, bittere dood.

Blijf bij onsin leven en in sterven,in tijd en eeuwigheid. Amen.

Page 37: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

69

3 1 O K T O B E R 2 0 1 7V R E U G D E O M T E D E L E N

wachtverhetwordt volkaan dat Hem

troostre gegewade ven.

schijndeweer staatZijn Geest seval

in ten hetharen schrijft heimge

van ders’s Va te den.dagro

tus’ wilwijven ChrisleZo om

tijdal stilgete enrustlen

ge de.leen van zijnal na

2 O Heer, uw onweerstaanbaar woorddrijft rusteloos de eeuwen voortwat mensen ook verzinnen.En waar de weg onvindbaar scheenmochten wij door geloof alleende tocht opnieuw beginnen.Gij hebt de vaderen bevrijden uit het diensthuis uitgeleidnaar ’t land van melk en honing.Hervorm, herschep ook ons geslacht,opdat het door de wereldnachtde weg vindt naar uw woning.

tekst Jan Witmelodie Straatsburg 1539/Genève 1542/1551 – Psalm 36

723 Waar God de Heer zijn schreden zetHervormingslied

zetschrezijn den

11 Waar God de Heer

red,vandewordtdaar dwangmens, ge

weer in het ven.licht hege

machtAls ren weer’s He metklinktwoord

We zingenWaar God de Heer zijn schreden zet

2 ALLEN

O Heer, uw onweerstaanbaar woorddrijft rusteloos de eeuwen voortwat mensen ook verzinnen.En waar de weg onvindbaar scheenmochten wij door geloof alleende tocht opnieuw beginnen.Gij hebt de vaderen bevrijden uit het diensthuis uitgeleidnaar ’t land van melk en honing.Hervorm, herschep ook ons geslacht,opdat het door de wereldnachtde weg vindt naar uw woning.

REGEL 1 T/M 3:

VROUWEN SONANTE VOCALE

REGEL 4 T/M 6:

+ MANNENSONANTE VOCALE

REGEL 7 T/M 9:

+ VROUWEN IN DE KERK

REGEL 10 T/M 12:

+ MANNEN IN DE KERK

Page 38: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

71

3 1 O K T O B E R 2 0 1 7V R E U G D E O M T E D E L E N

Zending~

Declamatie

Als christenen weten we van het goede,het ware en het schone in onze cultuur.Er is veel om dankbaar voor te zijnen veel om ons voor in te zetten.Het evangelie van Jezus Christus verplicht onssolidair te zijn met mensen die ‘belast en beladen’ zijn,dichtbij en ver weg.Dat doen we waar mogelijk samen met anderen.Ook in het zoeken naar rechtvaardigheid,vrede en heelheid van de scheppingweten we van bondgenoten die voor dezelfde zaak staan.

~

Zegen

met gezongen ‘Amen’

~

Napraten met koffie/thee en muziek van a capella zangroep Voices of Worship

431 c Amen

44men.amen,A amen,

Page 39: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

73

Biografieën

DS. M.J. (MIRJAM) KOLLENSTAART-MUIS

Ds. Mirjam Kollenstaart-Muis is als predikant verbonden aan de gereformeerde kerk Otto-land. Kollenstaart studeerde theologie aan de Protestantse Theologische Universiteit.

DR. R. (RENÉ) DE REUVER

Ds. René de Reuver is scriba van de generale synode van de Protestantse Kerk in Nederland. De Reuver studeerde theologie aan de Rijks-universiteit Utrecht.

DS. E. (ELSBETH) GRUTEKE-VISSIA

Ds. Elsbeth Gruteke is als predikant verbonden aan de Jeruzalemkerk in Amsterdam. Gruteke studeerde theologie aan de Protestantse Theo-logische Universiteit.

MONSEIGNEUR J.H.J. (HANS) VAN DEN HENDE

Johannes Harmannes Jozefus (Hans) van den Hende (1964) is bisschop van het bisdom Rot-terdam. Hij is bisschop referent voor de oecu-mene.

DHR. S. (SIETZE) DE VRIES

Sietze de Vries is internationaal werkzaam als concertorganist en kerkmusicus. Hij studeerde aan de conservatoria van Groningen en Den Haag. Als docent is hij verbonden aan het Prins Claus Conservatorium te Groningen en hij is organist van de Martinikerk te Groningen. www.sietzedevries.nl

DHR. D. (DIEDERIK) HIJLKEMA

Diederik Hijlkema is derdejaars student trompet aan het Prins Claus Conservatorium Groningen.

MEVR. H. (HERMINE) DEURLOO

Hermine Deurloo is jazz musicus. Zij speelt mondharmonica. Deurloo is als docent verbon-den aan het conservatorium in Rotterdam.Gefascineerd door de klank van de chromatische mondharmonica verruilde Hermine Deurloo haar altsaxofoon voor dit kleine instrumentje. En met succes: inmiddels trad ze op met artiesten uiteenlopend van Trijntje Oosterhuis en Mike Boddé tot het Jazz Orkest van het Concertge-bouw, het Willem Breuker Kollektief en de Ma-rinierskapel. Deurloo opereert in de jazz, maar laat zich niet begrenzen door een bepaalde stijl.www.herminedeurloo.com

Page 40: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

75

REYER ZWART

Studeerde aan het Utrechts Conservatorium, speelt diverse snaarinstrumenten en is bassist in o.a. Solo, Do-The-Undo en de band van Alex Roeka. Daarnaast is hij arrangeur voor onder meer Freek de Jonge, Claudia de Breij, Douwe Bob, en het Metropole Orkest.

SONANTE VOCALE

Sonante Vocale is een reformatorische oratori-umvereniging onder leiding van Patrick Pranger. “Zingen is een fysieke kunst, een gave van God, die de stem vormt en oefent. Wat is mooier dan onze gaven te besteden in dienst van Hem Die ze ons gaf? De Bijbelse boodschap heeft kracht. Mu-ziek kan de kracht van die boodschap versterken. Beroemde componisten hebben dat begrepen. Hun muziek is nog steeds actueel, evenals het Woord van God. Die boeiende combinatie van Woord en muziek mogen wij uitdragen.”www.sonantevocale.nl

BAROKORKEST “ORCHESTRA VAN WASSENAER”

Dit orkest bestaat in de basis uit musici die zijn beïnvloed door de stijl van Sigiswald Kuijken. De orkestleden bespelen instrumenten uit de barokperiode waarmee ze de hoogbarok verken-nen. Ze danken hun naam aan de Nederlandse componist en staatsman Graaf Unico Wilhelm van Wassenaer, wiens ‘Concerti Armonici’ de kern van het repertoire is. Orkestmeester van Orchestra ‘Van Wassenaer’ is Makoto Akatsu.

A CAPELLA ZANGGROEP VOICES OF WORSHIP

Voices of Worship is een A Capella | close har-mony zanggroep van christelijke liederen uit Haarlem.www.facebook.com/vowvoicesofworship

Biografieën

Page 41: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord

76

Verantwoording

Liturgie: Ds. Lieuwe GiethoornVormgeving: Reprovinci Creative IndustriesDruk: Zwaan Printmedia

De declamatie is opgesteld door het 'Rome-Reformatie over-leg’. Het is een overleg bestaande uit vertegenwoordigers van de Protestantse Kerk in Nederland, de Rooms-Katholieke Kerk, de Oud-Katholieke Kerk en de Gereformeerde Kerken in Nederland (vrijgemaakt). Aan het overleg namen deel: dhr. Geert van Dartel, mgr. Van den Hende, prof. dr. Barend Kamphuis, mgr. De Korte, dr. Arjan Plaisier, dr. Mattijs Ploeger en ds. Trinette Verhoeven. Het overleg had ten doel om een gezamenlijke verklaring op te stellen met het oog op de viering op 31 oktober.De declamatie is tijdens de viering voorgedragen door ds. Elsbeth Gruteke.

De lezing uit psalm 84 is verzorgd door Mirjam Verschoof en Thandi Soko-de Jong. Zij studeren aan de Protestantse Theolo-gische Universiteit. Ook Floris Luitjes (pag. 65) heeft een deel van de lezing verzorgd.

LiederenLiederen van deze liturgie zijn met toestemming van de uitgever overgenomen uit Liedboek, zingen en bidden in huis en kerk. Licentienummer: L13264Er zijn respectievelijke de volgende liederen opgenomen in de liturgie: 280, 743, 848, 84, 722, 723, 431c

BijbeltekstenLukas 15: De bijbeltekst in deze uitgave is ontleend aan de Her-

ziene Statenvertaling © 2010/2016 Stichting HSVPsalm 84: De bijbeltekst in deze uitgave is ontleend aan de Nieuwe

Bijbelvertaling © Nederlands Bijbelgenootschap 2004AfbeeldingenPagina 3: Ds. Karin van den Broeke, fotograaf Sandra HavermanPagina 4: Toren van de Domkerk in UtrechtPagina 15: Het ruiterstandbeeld Sint Willibrordus is een door

Albert Termote gemaakt bronzen beeld op het Janskerkhof in de stad Utrecht

Pagina 22: Fragment ruiterstandbeeld Sint Willibrord, fotograaf A.A.W.J. Rietman

Pagina 24: Portret van Luther (ca. 1532), door Cranach de Oude shutterstock.comPagina 28: Portret van Bach (1748) door Elias Gottlieb Haussmann.Pagina 34: Fragment Sixtijnse Kapel door Michelangelo. Op

31 oktober 1512 werd de kapel opengesteld voor alle hoogwaardigheidsbekleders van Rome

Pagina 38: Yellow Crucifixion (1942) door Marc ChagallPagina 52: Terugkeer van de Verloren Zoon (1663-1665) door

Rembrandt van Rijn. Hermitage St. PetersburgPagina 53: ‘Ein fester Burg’ (ca. 1539) met handtekening van

Maarten LutherPagina 60: Kijkbijbel/De man die gedoopt werd -

tekening: ©Kees de KortPagina 64: Floris Luitjes. Fotograaf Wendy Bos

Page 42: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord
Page 43: 31 oktober 2017 - Protestantse Kerk in NederlandIn het spoor van Willibrord en Luther ~ Declamatie Ooit kwam een man naar Nederland. Hij heette Willibrord. Je ziet deze Willibrord