baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #7 ... · amis naTeli magaliTi gaxlavT is,...

12
baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #7. seqtemberi. 2013. C M Y K baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo uni- versiteti Tavisi arsebobis manZilze kidev erT axal saswavlo wels xvdeba, dRevandeli pirvelkurselebi Rirseul cvlad unda iqces im kursdamTavrebulebisa, romlebmac ukve mniSvnelovani adgili daikaves sazogadoebriv cxovrebaSi da saxeli gauTqves mSobliur uni- versitets. es dRe dResaswaulia TiToeuli studentisaTvis, TiToeuli pedagogisa da uni- versitetis TiToeuli TanamSromlisaTvis, radgan axali saswavlo wlis dawyeba codnisa da axalTan ziarebis zeimia. sasixaruloa, rom wels universitetma yvela specialoba (garda fizika astronomiisa) srulad daakompleqta, rac misi warmatebulobis kidev erTi dadastu- rebaa. mimdinare saswavlo wels Cveni universite- ti ganaxlebuli akademiuri personaliT xvde- ba. jer kidev 2012-2013 saswavlo wlis da- sawyisSi SemuSavda konkursis Catarebis erTia- ni wesis proeqti, romelic ganTavsda veb-gver- dze. TiToeul TanamSromels hqonda saSualeba gascnoboda mas da saboloo saxiT formirebaSi mieRo monawileoba. wina wlebisagan gansxvave- biT, mTavar cvlilebas warmoadgenda konkur- sis meore etapi, rac konkursantTan gasaubre- bas gulisxmobda. komisias hqonda agreTve uf- leba saWiroebis SemTxvevaSi moeTxova sajaro leqciis Catarebac. minda aRvniSno, rom sakon- kurso komisiebi dakompleqtda mimarTulebe- bis mixedviT, romlebmac mniSvnelovani samu- Sao gaswies da Sesabamisi daskvnebi dades. rac Seexeba konkursis Sedegebs, igi realu- rad asaxavs Cvens universitetSi arsebul viTa- rebas. marTalia konkursantebis mxridan gamo- iTqva ukmayofilebac, magram es konkursia, ro- melic Tavis TavSi SejibrebiTobasac gulisx- mobs. daisva kiTxvebic, romlebzec sakonkurso komisiam Cemi azriT, adeqvaturi pasuxebic gas- ca. konkursis Sedegebis mTavari markeri ki saswavlo procesis Rirseulad warmarTva iqne- ba. axal saswavlo wels universiteti ganaxle- buli infrastruqturiT xvdeba. auditorieb- Si gamoicvala aveji, biblioTeka ganaxlda axa- li saswavlo da samecniero literaturiT, veb- gverdze aitvirTeba saleqcio kursebisa da riderebis eleqtronuli versiebi, romelTa gamoyenebac SeeZleba TiToeul students da rac swavlebis xarisxis gaumjobesebis mTavari safuZveli gaxlavT. mniSvnelovani siaxle gaxlavT isic, rom universitetSi ganxorcieldeba reorganiza- cia, romlis Sedegad ganaTlebisa da mecniere- baTa fakultetis nacvlad Camoyalibdeba oTxi damoukidebeli fakulteti: humanitarul mec- nierebaTa, ganaTlebis, fizika-maTematikis da kompiuterebisa da sabunebismetyvelo mecnie- rebaTa da jandacvis. garda amisa, Camoyalibda enebisa da sainformacio teqnologiebis cent- ri, romelic uzrunvelyofs ucxouri enebisa da sainformacio teqnologiebis swavlebas sa- universiteto masStabiT. centrSi SesaZlebe- li iqneba nebismieri enis Seswavla doneebis gaTvaliswinebiT aramarto studentebisaTvis, aramed nebismieri msurvelisTvisac. siaxle gaxlavT isic, rom universitetSi da- montaJda da axali saswavlo wlidan amoqmed- deba fizikisa da qimiis laboratoriebi, sadac samive safexuris studentebs SeeZlebaT labo- ratoriuli samuSaoebisa da kvlevebis Catare- ba. igegmeba biologiis laboratoriis gamarT- vac. yovelive es mniSvnelovanad gaaumjobe- sebs swavlebis xarisxs sabunebismetyvelo mec- nierebaTa da jandacvis mimarTulebiT. welsac saqarTvelos ganaTlebisa da mecni- erebisa da agreTve aWaris ganaTlebis, kultu- risa da sportis saministro studentTa miz- nobrivi daxmarebis programas axorcielebs, rac gulisxmobs garkveuli kategoriis stu- dentTa xelSewyobas swavlis safasuris gadax- daSi. Tavis mxriv universitetSi moqmedi dax- marebis fondebic gaagrZeleben TavianT saqmi- anobas, yvelaferi es ki kidev erTi stimuli gaxdeba swavlis xarisxis gaumjobesebis saqme- Si. gagrZeldeba integrirebis procesi sazR- vargareTis umaRles saganmanaTleblo dawese- bulebebTan da sxvadasxva saerTaSoriso pro- eqtSi monawileoba, rac gulisxmobs student- Ta da profesor-maswavlebelTa mobilobas ucxoeTis sxvadasxva universitetSi, saerTa- Soriso konferenciebsa da simpoziumebSi mona- wileobas, rac Cveni universitetis saerTaSo- riso sivrceSi integrirebas Seuwyobs xels. amis naTeli magaliTi gaxlavT is, rom turiz- mis fakultetis studentebi gacvliTi prog- ramiT germaniaSi imyofebian. Cvenma universitetma umaspinZla tradici- ad qceul qarTvelologiisa da qarTul-Cerqe- zul sazafxulo skolebs. Catarda doqtoran- tTa qarTul-germanuli konferencia, romlis farglebSic daigegma axali erToblivi proeq- tebis ganxorcielebac. universiteti cocxali organizmia, rome- lic mudmiv ganaxlebas, swavlebaSi siaxleebis danergvas moiTxovs. 2013-2014 saswavlo wli- saTvis gansakuTrebuli aqcentebi swavlisa da swavlebis xarisxze gakeTdeba. gaizrdeba moTxovnebi, rogorc studentebis, aseve pro- fesor-maswavleblebis mimarT. swavlebis xa- risxis amaRlebasTan erTad miSvnelovania sas- wavlo procesis organizebis, studentTa mom- saxurebisa da administrirebis gaumjobeseba, razec mudmivad zrunavs universitetis admi- nistracia. universitetisaTvis mniSvnelovania stu- dentis Tavisufali drois racionaluad da sworad gamoyeneba, amitomac aqtiurad imuSa- veben CvenTan moqmedi kulturuli da sportu- li wreebi. Cven Zalian didi gegmebi gvaqvs da gvaqvs am- bicia SevinarCunoT da gavaZlieroT Cveni uni- versitetis statusi ara marto qarTul, ara- med saerTaSoriso saganmanaTleblo sivrceSi. amis miRweva ki TiToeuli Cvenganis Tavdauzo- gavi SromiT SeiZleba. mxolod studentebTan TanamSromlobiT SevZlebT davZlioT axali ga- mowvevebi da SevinarCunoT dRemde motanili Rirseba. dasasrul minda TiToeul pirvelkursels mivuloco studentoba da vuTxra, rom maT axa- li, saintereso cxovreba eliT, romelic gar- jasa da gulmodginebas moiTxovs maTgan. aq ga- tarebuli wlebi ki, darwmunebuli var, iqceva maTi momavali warmatebuli cxovrebis saZirk- vlad. alioSa bakuriZe, baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis reqtori, profesori baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universiteti axal saswavlo wels siaxleebiT xvdeba

Transcript of baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #7 ... · amis naTeli magaliTi gaxlavT is,...

Page 1: baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #7 ... · amis naTeli magaliTi gaxlavT is, rom turiz-mis fakultetis studentebi gacvliTi prog-ramiT germaniaSi imyofebian. Cvenma

baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #7. seqtemberi. 2013.

C M Y K

baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo uni-

versiteti Tavisi arsebobis manZilze kidev

erT axal saswavlo wels xvdeba, dRevandeli

pirvelkurselebi Rirseul cvlad unda iqces

im kursdamTavrebulebisa, romlebmac ukve

mniSvnelovani adgili daikaves sazogadoebriv

cxovrebaSi da saxeli gauTqves mSobliur uni-

versitets. es dRe dResaswaulia TiToeuli

studentisaTvis, TiToeuli pedagogisa da uni-

versitetis TiToeuli TanamSromlisaTvis,

radgan axali saswavlo wlis dawyeba codnisa

da axalTan ziarebis zeimia. sasixaruloa, rom

wels universitetma yvela specialoba (garda

fizika astronomiisa) srulad daakompleqta,

rac misi warmatebulobis kidev erTi dadastu-

rebaa.

mimdinare saswavlo wels Cveni universite-

ti ganaxlebuli akademiuri personaliT xvde-

ba. jer kidev 2012-2013 saswavlo wlis da-

sawyisSi SemuSavda konkursis Catarebis erTia-

ni wesis proeqti, romelic ganTavsda veb-gver-

dze. TiToeul TanamSromels hqonda saSualeba

gascnoboda mas da saboloo saxiT formirebaSi

mieRo monawileoba. wina wlebisagan gansxvave-

biT, mTavar cvlilebas warmoadgenda konkur-

sis meore etapi, rac konkursantTan gasaubre-

bas gulisxmobda. komisias hqonda agreTve uf-

leba saWiroebis SemTxvevaSi moeTxova sajaro

leqciis Catarebac. minda aRvniSno, rom sakon-

kurso komisiebi dakompleqtda mimarTulebe-

bis mixedviT, romlebmac mniSvnelovani samu-

Sao gaswies da Sesabamisi daskvnebi dades.

rac Seexeba konkursis Sedegebs, igi realu-

rad asaxavs Cvens universitetSi arsebul viTa-

rebas. marTalia konkursantebis mxridan gamo-

iTqva ukmayofilebac, magram es konkursia, ro-

melic Tavis TavSi SejibrebiTobasac gulisx-

mobs. daisva kiTxvebic, romlebzec sakonkurso

komisiam Cemi azriT, adeqvaturi pasuxebic gas-

ca. konkursis Sedegebis mTavari markeri ki

saswavlo procesis Rirseulad warmarTva iqne-

ba.

axal saswavlo wels universiteti ganaxle-

buli infrastruqturiT xvdeba. auditorieb-

Si gamoicvala aveji, biblioTeka ganaxlda axa-

li saswavlo da samecniero literaturiT, veb-

gverdze aitvirTeba saleqcio kursebisa da

riderebis eleqtronuli versiebi, romelTa

gamoyenebac SeeZleba TiToeul students da

rac swavlebis xarisxis gaumjobesebis mTavari

safuZveli gaxlavT.

mniSvnelovani siaxle gaxlavT isic, rom

universitetSi ganxorcieldeba reorganiza-

cia, romlis Sedegad ganaTlebisa da mecniere-

baTa fakultetis nacvlad Camoyalibdeba oTxi

damoukidebeli fakulteti: humanitarul mec-

nierebaTa, ganaTlebis, fizika-maTematikis da

kompiuterebisa da sabunebismetyvelo mecnie-

rebaTa da jandacvis. garda amisa, Camoyalibda

enebisa da sainformacio teqnologiebis cent-

ri, romelic uzrunvelyofs ucxouri enebisa

da sainformacio teqnologiebis swavlebas sa-

universiteto masStabiT. centrSi SesaZlebe-

li iqneba nebismieri enis Seswavla doneebis

gaTvaliswinebiT aramarto studentebisaTvis,

aramed nebismieri msurvelisTvisac.

siaxle gaxlavT isic, rom universitetSi da-

montaJda da axali saswavlo wlidan amoqmed-

deba fizikisa da qimiis laboratoriebi, sadac

samive safexuris studentebs SeeZlebaT labo-

ratoriuli samuSaoebisa da kvlevebis Catare-

ba. igegmeba biologiis laboratoriis gamarT-

vac. yovelive es mniSvnelovanad gaaumjobe-

sebs swavlebis xarisxs sabunebismetyvelo mec-

nierebaTa da jandacvis mimarTulebiT.

welsac saqarTvelos ganaTlebisa da mecni-

erebisa da agreTve aWaris ganaTlebis, kultu-

risa da sportis saministro studentTa miz-

nobrivi daxmarebis programas axorcielebs,

rac gulisxmobs garkveuli kategoriis stu-

dentTa xelSewyobas swavlis safasuris gadax-

daSi. Tavis mxriv universitetSi moqmedi dax-

marebis fondebic gaagrZeleben TavianT saqmi-

anobas, yvelaferi es ki kidev erTi stimuli

gaxdeba swavlis xarisxis gaumjobesebis saqme-

Si.

gagrZeldeba integrirebis procesi sazR-

vargareTis umaRles saganmanaTleblo dawese-

bulebebTan da sxvadasxva saerTaSoriso pro-

eqtSi monawileoba, rac gulisxmobs student-

Ta da profesor-maswavlebelTa mobilobas

ucxoeTis sxvadasxva universitetSi, saerTa-

Soriso konferenciebsa da simpoziumebSi mona-

wileobas, rac Cveni universitetis saerTaSo-

riso sivrceSi integrirebas Seuwyobs xels.

amis naTeli magaliTi gaxlavT is, rom turiz-

mis fakultetis studentebi gacvliTi prog-

ramiT germaniaSi imyofebian.

Cvenma universitetma umaspinZla tradici-

ad qceul qarTvelologiisa da qarTul-Cerqe-

zul sazafxulo skolebs. Catarda doqtoran-

tTa qarTul-germanuli konferencia, romlis

farglebSic daigegma axali erToblivi proeq-

tebis ganxorcielebac.

universiteti cocxali organizmia, rome-

lic mudmiv ganaxlebas, swavlebaSi siaxleebis

danergvas moiTxovs. 2013-2014 saswavlo wli-

saTvis gansakuTrebuli aqcentebi swavlisa da

swavlebis xarisxze gakeTdeba. gaizrdeba

moTxovnebi, rogorc studentebis, aseve pro-

fesor-maswavleblebis mimarT. swavlebis xa-

risxis amaRlebasTan erTad miSvnelovania sas-

wavlo procesis organizebis, studentTa mom-

saxurebisa da administrirebis gaumjobeseba,

razec mudmivad zrunavs universitetis admi-

nistracia.

universitetisaTvis mniSvnelovania stu-

dentis Tavisufali drois racionaluad da

sworad gamoyeneba, amitomac aqtiurad imuSa-

veben CvenTan moqmedi kulturuli da sportu-

li wreebi.

Cven Zalian didi gegmebi gvaqvs da gvaqvs am-

bicia SevinarCunoT da gavaZlieroT Cveni uni-

versitetis statusi ara marto qarTul, ara-

med saerTaSoriso saganmanaTleblo sivrceSi.

amis miRweva ki TiToeuli Cvenganis Tavdauzo-

gavi SromiT SeiZleba. mxolod studentebTan

TanamSromlobiT SevZlebT davZlioT axali ga-

mowvevebi da SevinarCunoT dRemde motanili

Rirseba.

dasasrul minda TiToeul pirvelkursels

mivuloco studentoba da vuTxra, rom maT axa-

li, saintereso cxovreba eliT, romelic gar-

jasa da gulmodginebas moiTxovs maTgan. aq ga-

tarebuli wlebi ki, darwmunebuli var, iqceva

maTi momavali warmatebuli cxovrebis saZirk-

vlad.

alioSa bakuriZe,

baTumis SoTa rusTavelis

saxelmwifo universitetis

reqtori, profesori

baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universiteti axal saswavlo wels siaxleebiT xvdeba

Page 2: baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #7 ... · amis naTeli magaliTi gaxlavT is, rom turiz-mis fakultetis studentebi gacvliTi prog-ramiT germaniaSi imyofebian. Cvenma

2 iivvnniissii

qarTvelologiis meore sazafxulo

skola `korpusis lingvistika da

qarTvelologiis problemebi~baTumis SoTa rusTavelis

saxelmwifo universitetis,

frankfurtis lingvisturi

wrisa da frankfurtis iohan

volfgang goeTes universite-

tis organizebiT qarTvelo-

logiis meore sazafxulo sko-

la `korpusis lingvistika da

qarTvelologiis problemebi“

gaixsna. rvadRiani sazafxulo

skola ori mimarTulebiT imu-

Savebs: `qarTuli enis erovnu-

li korpusi - procesi da pro-

duqti“ da `qarTvelologiis specialuri problemebi korpusTan mimarTebaSi - uaryofa,

modaloba, evidencialoba“. sazafxulo skola mizanad isaxvs qarTuli enis erovnuli

korpusis Seqmnis procesisa da gamoyenebis gacnobasa da danergvas, rogorc teqnologi-

uri ise lingvisturi perspeqtivebidan gamomdinare. qarTveli da germaneli profesor-

maswavleblebi saqarTvelos wamyvani universitetebis 60-mde students Teoriul kur-

sebTan erTad monacemTa bazebis gamoyenebis praqtikul Cvevebs gaacnoben. programis

farglebSi cnobili mecnierebi iost giberti (frankfurti) da paul moireri (bergeni)

korpusis lingvistikaSi vorkSofs Caatareben. monawileebs frankfurtis universitetis

saerTaSoriso sertifikati gadaecemaT.

universitetis

sportul darbazs

agvistos omSi

daRupuli gmiris

amiran mamalaZis

saxeli mieniWa

baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo uni-

versitetis akademiurma sabWom agvistos omSi

daRupuli gmiris ukvdavsayofad universitetis

mcire sportul darbazs student amiran mamala-

Zis saxeli mianiWa. vaxtang gorgaslis pirveli

xarisxis ordenis mflobeli kaprali 9 agvistos

sacecxle zonaSi daWrili meTauris gamosayva-

nad dabrunda. is erTaderTi studenti iyo aWa-

ridan, vinc 2008 wlis agvistoSi, rusi okupante-

bis winaaRmdeg brZolaSi daiRupa. universitetis administraciam, profesor-maswavleb-

lebma da studentebma gmiris saflavi yvavilebiT Seamkes da amiran mamalaZis ojaxs `ssip

- baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis mcire sportuli darbazisTvis

bsu-s student amiran mamalaZis saxelis miniWebis“ Sesaxeb sertifikati gadasces.

erToblivi proeqtis `norvegiaSi,

saqarTvelosa da yirgizeTSi

turizmis mdgradi ganviTarebisa

da inovaciebis sferoSi

ganaTleba~ meore etapi daiwyo

turizmis fakultetma erToblivi pro-

eqtis `norvegiaSi, saqarTvelosa da yirgi-

zeTSi turizmis mdgradi ganviTarebisa da

inovaciebis sferoSi ganaTleba“ ganxorcie-

lebis meore etapi daiwyo. konkursSi monawi-

leoba 45 studentma miiRo. pirveli etapis

gamarjvebul 10 monawiles telemarkis uni-

versitetis profesorebma Temur abesaZem

da frude liengim treningebi Cautares da 4

saukeTeso konkursanti SearCies. turizmis fakultetis studentebi: sofo fofxaZe, av-

Tandil saginaZe da erekle CikvaiZe norvegiis telemarkis universitetSi `turizmis me-

nejmentis“ erTwlian, xolo guranda bagrationi ekologiis mimarTulebiT magistratu-

ris orwlian programas gaivlian. universitetis reqtori, profesori alioSa bakuriZe,

turizmis fakultetis dekani, rostom beriZe da telemarkis universitetis profesori

Temur abesaZe proeqtSi monawile studentebs Sexvdnen da warmatebebi usurves. Sexved-

raze telemarkis universitetidan dabrunebul axalgazrdebs, romlebmac norvegiaSi

erTwliani saswavlo programa gaiares sertifikatebi gadaecaT.

saerTaSoriso sazafxulo skola

`evropuli samarTali samxreT kavkasiaSi~baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo

universitetisa da gracis (avstria) univer-

sitetis erToblivi saerTaSoriso sazafxu-

lo skola `evropuli samarTali samxreT

kavkasiaSi“ (EULISC) gaixsna. erTkvirian sa-

zafxulo skolaSi samarTlis, politikur

mecnierebaTa da saerTaSoriso urTierTo-

baTa mimarTulebis qarTveli, avstrieli,

somexi, rusi, belorusi, azerbaijaneli ba-

kalavrebi da magistrantebi monawileoben. saerTaSoriso sazafxulo skolis mizania ga-

nixilos evropuli kanonis Sesabamisoba samxreT kavkasiis saxelmwifoebis samarTlebriv

da politikur garemosTan. studentebs moxsenebebs waukiTxaven baTumis, gracis, erevni-

sa da baqos saxelmwifo universitetebis profesor-maswavleblebi. evropeli da adgi-

lobrivi eqspertebi erToblivad warmoadgenen evrokavSiris strategiis iseT aspeqtebs

regionTan mimarTebaSi, rogoricaa: demokratiis gaZlierebis xelSewyoba, mxardaWera

konfliqtebis mSvidobianad mogvarebis sakiTxebSi da a.S. yuradReba gamaxvildeba im po-

litikuri da samarTlebrivi instrumentebis gacnobaze, romelsac iyenebs evrokavSiri

aRmosavleT samezoblo politikis gatarebisas.

tempusis proeqtebis

angariSis wardginebatempusis proeqtebis wevrebma universitetis reqtors,

profesor alioSa bakuriZes da reqtoris moadgiles samecnie-

ro dargSi naTia wiklaSvils “samagistro programa - umaRlesi

ganaTlebis reformis liderebis momzadeba“ - ` MAHATMA” da

`universitetis marTvis integrirebuli sistemebi“ -` INURE”

mimdinareobis Sesaxeb angariSebi warudgines. proeqtSi

`MAHATMA“ CarTulia sami evropuli universiteti da ori

profesiuli ganviTarebis centri, aseve oTxi umaRlesi saswavlebeli saqarTvelodan da

oTxi somxeTidan. proeqti iTvaliswinebs umaRlesi ganaTlebis administrirebaSi samagis-

tro programis SemuSavebas, mis danergvasa da studentebis gacvlas partnior dawesebu-

lebebSi. proeqtis farglebSi gaimarTa erTkviriani treningebi safrangeTSi (q. sevri) da

italiaSi (q. palermo). treningebs eswrebodnen proeqtis wevrebi: asoc. prof. lela Tur-

maniZe (proeqtis koordinatori), profesorebi: lela TavdgiriZe, guli ServaSiZe, asis-

tent profesori nana mazmiSvili da maswavlebeli nino miqelaZe. evropeli, qarTveli da

somexi partniorebi programiT gaTvaliswinebuli saerTo swavlis Sedegebze SeTanxmdnen.

amJamad bsu-s jgufi samagistro programis zogierTi modulis pilotirebaze muSa-

obs, xolo proeqtis `INURE“ gundi evropuli gamocdilebis gaziarebiT universitetis

marTvis integrirebuli sistemis Seqmnaze. proeqtis wevrebma asocirebulma profesor-

ma, guladi fartenaZem da asistent profesorma, grigol kaxianma germaniaSi Catarebuli

orkviriani treningebis Sedegebi da uaxloesi gegma warmoadgines.

turizmis fakultetis 12 studenti

staJirebas miunxenSi gaivlisbaTumis SoTa rusTavelis sa-

xelmwifo universitetma da bsu-s

turizmis fakultetma Sverinis

baltikis kolejTan memorandumi

gaaforma. xelSekrulebis farg-

lebSi turizmis fakultetis 12

studenti sastumroebis da sares-

torno menejmentis samTvian praq-

tikul kurss miunxenSi gaivlis.

axalgazrdebi uco enis codnis, akadamiuri moswrebisa da samuSao gamocdilebis safuZ-

velze SeirCnen. xelSekruleba miznad isaxavs erToblivi saganmanaTleblo programebisa

da samecniero proeqtebis ganxorcielebas, profesor-maswavleblebisa da studentebis

gacvliTi programebis amoqmedebas. dokumenti aseve iTvaliswinebs konferenciebis, sim-

poziumebisa da seminarebis Catarebas, gamocdilebis gaziarebasa da partniori universi-

tetis bazaze studentebis praqtikis gavlas. turizmis fakultetis 12 studenti germa-

niaSi 15 agvistos gaemgzavreba.

Sexvedra proeqt „MEMORYROW”-is

warmomadgenlebTanuniversitetis reqtoris moadgile irakli baramiZe da administraciis xelmZRvaneli edi-

Ser CavleiSvili evrokavSiris proeqt „MEMORYROW~-is koordinators, gracis universite-

tis profesor karl kasers, proeqtis qarTvel, avstriel, bulgarel, berZen, rus da makedo-

nel warmomadgenlebs Sexvdnen. saerTaSoriso proeqtis monawileebma bolo ori wlis ganmav-

lobaSi warmoebuli kvleva-Ziebis Sedegebi Seafases da samomavlo orwliani gegma ganixiles.

aseve isaubres proeqtSi CarTul umaRles saganmanaTleblo dawesebulebebTan TanamSromlo-

bis memorandumis gaformebis aucileblobaze. Sexvedraze baTumis SoTa rusTavelis saxelm-

wifo universitetsa da CrdiloeT kav-

kasiis universitets Soris dadebuli

xelSekruleba warmoadgines profeso-

rebma: tatiana nevskaiam, alia kondra-

Sevam da tatiana korCaginam. memoran-

dumi gaformebulia agreTve blagoev-

gradis samxreT-dasavleTis neofit

rilskis universitetTan.

bsu-s 5 studenti praqtikas

germaniaSi gaivlisbaTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo uni-

versitetis turizmis fakultetis 5 studenti

agvistoSi germaniaSi gaemgzavreba. proeqtis

monawileebi germanuli enis codnisa da akade-

miuri moswrebis safuZvelze SeirCnen. axalgaz-

rdebi 3 Tvis ganmavlobaSi germaniis sxvadasxva

sarestorno qselSi turizmisa da menejmentis mimarTulebiT saswavlo praqtikas gaivli-

an. studentebs germanuli sarestorno qselis “hainritcis” direqtorma rainer faSte-

terma kompaniis muSaobis meTodebi da miRwevebi gaacno. proeqti “makdonaldsis” sares-

torno qselis kompania “hainritcis” organizebiT xorcieldeba.

Page 3: baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #7 ... · amis naTeli magaliTi gaxlavT is, rom turiz-mis fakultetis studentebi gacvliTi prog-ramiT germaniaSi imyofebian. Cvenma

3iivvnniissii

axali saswavlo wlis da-

sawyisi da mosalodneli siax-

leebi, konkretuli saremonto

samuSaoebi, moswavleTa uz-

runvelyofa wignebiT, peda-

gogTa sertificireba, baTumis

saxelmwifo universitetSi

akademiuri personalis kon-

kursis Sefaseba _ es is sa-

kiTxebia, razedac gazeT `baTu-

mis universitets~ aWaris ga-

naTlebis, kulturisa da spor-

tis ministri batoni giorgi

TavamaiSvili esaubreba:

_ batono giorgi, rogor mi-

ulocavT axali, 2013 2014 saswav-

lo wlis dawyebas universite-

tis profesuras, student-axal-

gazrdobas da sajaro skolebs?

_ vulocav axali 2013-2014

saswavlo wlis dawyebas moswavle-

ebs, studentebs da maT mSoblebs,

profesor-maswavleblebs, saswav-

lo dawesebulebis xelmZRvane-

lebs. vusurveb warmatebas rTul,

magram keTilSobilur saqmeSi. ki-

dev erTxel msurs Sevaxseno yve-

las, gansakuTrebiT axalgazr-

debs, rom kargi ganaTleba Cveni

qveynis winsvlis sawindaria.

_ ramdenad momzadebuli

xvdeba Cveni regioni saswavlo

wels? ras gvetyodiT konkretu-

li saremonto samuSaoebis Sesa-

xeb...

2013 saswavlo wlisaTvis

sruldeba qobuleTis N1 sajaro

skolis mSenebloba, romelic 2012

wels daiwyo. qobuleTis 1 sajaro

skolis mSeneblobis proeqti orw-

liania. aWaris biujetiT skolis

mSeneblobisaTvis gaTvaliswine-

bulia 2 486 299 lari.

skolis Senoba Tanamedrove

arqiteqturuli stilis iqneba,

moewyoba saklaso oTaxebi, bibli-

oTeka, sportuli darbazi da 2 sa-

CogburTo korti. Senoba aRWurvi-

li iqneba usadeno internetiTa da

saxanZro signalizaciiT.

2013 wlis dasrulebamde gan-

xorcieldeba miwisZvriT daziane-

buli baTumis N16 sajaro skolis

gamagrebisa da keTilmowyobis sa-

muSaoebi, baTumis N29 sajaro sko-

lis iatakebis gamagrebisa da ke-

Tilmowyobis samuSaoebi, aWyvis

sajaro skolis sareabilitacio

samuSaoebi.

aseve, 2013 wels moxdeba xu-

los municipalitetis sofel aga-

ris skolis proeqtis saboloo Se-

Tanxmeba, xolo mSenebloba da-

iwyeba 2014 wels.

2013-2014 saswavlo wlisaTvis

mTeli saqarTvelos masStabiT

2084 sajaro

_ cnobilia,rom axali sas-

wavlo wlidan skolis moswavle-

ebi wignebiTac iqnebian uzrun-

velyofili...

_ skolis 650 000 moswavle

saskolo saxelmZRvaneloebs mii-

Rebs ufasod. saqarTvelos mTav-

robis mier sajaro skolis moswav-

leebisaTvis saskolo saxelmZRva-

neloebis ufasod gadacemis pre-

cedenti aqamde ar yofila. wels

pirvelad, yvela sajaro skolis

moswavlisaTvis saxelmZRvanelo-

ebs saxelmwifo SeiZens.

2013 wlis martidan axali pro-

eqtis ?kolebis xelmisawvdomoba

farglebSi, saqarTvelos masSta-

biT damatebiT 140 sajaro skolas

saskolo avtobusi moemsaxureba.

_ ganaTlebis sistemaSi sa-

momavlod gansaxorcielebeli

mniSvnelovani cvlilebebis Se-

saxeb?

2013 wels aWaris a.r. ganaTle-

bis, kulturisa da sportis sami-

nistro axorcielebs programas

sajaro skolebis biblioTekebis

ganviTareba. programis mizania ga-

naTlebis sistemaSi mimdinare re-

formebis xelSewyoba da sajaro

skolebis wignadi fondiT uzrun-

velyofa. aWaris sajaro skolebis

biblioTekebi wlebia ar ganaxle-

bula mxatvruli literaturiT.

xSir SemTxvevaSi skolaSi wignadi

fondis ararseboba xels uSlis

moswavleTa SemoqmedebiTi unaris

ganviTarebasa da kiTxvis popula-

rizacias. proframis farglebSi

sajaro skolebis biblioTekebi

Seivseba qarTveli da msoflio

klasikosebis, sabavSvo, saymawvi-

lo, SemecnebiTi xasiaTis wigne-

biT, leqsikonebiTa da sxva saxis

literaturiT. qveprogramis far-

glebSi Tavdapirvel etapze aq-

centi gakeTdeba qobuleTis, xu-

los, qedis, Suaxevis municipali-

tetebis sajaro skolebis biblio-

Tekebze, radganac moswavleebs

municipalitetebSi naklebad mi-

uwvdebaT xeli sabiblioTeko

fondze. aranakleb 20 reabiliti-

rebuli da axalaSenebuli skolis

biblioTeka aRiWurveba klasgare-

Se literaturiT. Sedegad 4350

moswavlisaTvis xelmisawvdomi

iqneba mxatvruli, SemecnebiTi da

sxva saxis literatura.

aWaris avtonomiuri respub-

likis ganaTlebis, kulturisa da

sportis miznobrivi programis

farglebSi aWaraSi 2012 da 2013

wels reabilitirebuli da aSene-

buli skolebi aRiWurveba uaxlesi

da Tanamedrove individualuri

merxebiTa da skamiT moswavleTa

asakobrivi da fizikuri Tavisebu-

rebebis gaTvaliswinebiT; sasko-

lo dafebiT, saskolo karadebiTa

da maswavleblis kuTxiT; Tanamed-

rove da maswavleblebis saWiroe-

baze morgebuli samaswavleblo

oTaxis inventariT. skolebSi mo-

ewyoba biblioTekebi da kompiute-

ruli laboratoriebi.

_ pedagogTa sertificireba

dReisaTvis ganaTlebis sistema-

Si erT-erTi aqtualuri sa-

kiTxia. rogoria erTgvari sta-

tistika 2013 wlis pedagogTa sa-

sertifikacio gamocdebis mona-

cemebisa Cvens regionSi?

_ 2013 wels sasertifikacio

gamocdebi warmatebiT gaiara da-

axloebiT 206 maswavlebelma. samw-

uxarod, es cifri dabalia maswav-

lebelTa raodenobasTn Sedare-

biT. magram, unda vaRiaroT, rom

saxelmwifom ufro meti pasuxi-

smgebloba unda aiRos am prob-

lemis mogvarebis TvalsazrisiT

da yvelaferi gaakeTos imisaTvis,

rom pedagogebs maqsimalurad Se-

uwyos xeli kvalifikaciis amaR-

lebSi. aqve unda ganvacxadoT, rom

sertificirebis procedura Cveni

azriTac srulad ver moicavs ar-

sebuli problemis gadaWris

gzebs. samuSaoa sxva kuTxiTac,

kerZod Tu ramdenad kargad iy-

enebs pedagogi am codnas praqti-

kaSi, risi Sefasebac samwuxarod,

jerjerobiT ar xdeba. 2013 wlis

20 agvistos aWaris a.r. ganaTle-

bis, kulturisa da sportis sami-

nistros, maswavlebelTa profesi-

uli ganviTarebis erovnuli cent-

risa da aWaris ganaTlebis fonds

Soris memorandumi gaformda,

romlis Tanaxmad `baTumis maswav-

leblis saxlis funqcionirebis

finansuri, organizaciuli da ma-

terialur-teqnikuri bazis sa-

kiTxebis mogvarebas uzrunvel-

yofs saministro da fondi, xolo

Sinaarsobrivs maswavlebelTa

profesiuli ganviTarebis erov-

nuli centri.

baTumis maswavlebelTa saxli

Camoyalibdeba a(a)ip aWaris ganaT-

lebis fondis bazaze, romelic

2011 wlidan funqcionirebs da ga-

aCnia Sesabamisi infrastruqtura

aRniSnuli servisis uzrunvelsa-

yofad. baTumis maswavleblis sax-

lis arseboba daexmareba regionis

maswavleblebs aimaRlon kvalifi-

kacia da gaiaron profesiuli

treningebi.

_ mimdinare saswavlo wels

baTumis SoTa rusTavelis sa-

xelmwifo universiteti axali

akademiuri personali xvdeba.

rogor SeafasebT am yvelafers

Tqven, rogorc universitetis

TanamSromeli da rogorc aWaris

avtonomiuri respublikis ga-

naTlebis, kulturisa da spor-

tis ministri?

_ umaRlesi saswavleblebis

akademiuri personalis arCevnebi

yovelTvis garkveuli vnebaTa-

RelviT xasiaTdeba. ramdenad swo-

ri da gaazrebuli iyo komisiebis

arCevani, amas momavali sauniver-

siteto cxovreba gviCvenebs. uax-

loes momavalSi umaRlesi saswav-

leblebi axali gamowvevebis winaSe

dadgeba. gamovTqvam imeds, rom

SoTa rusTavelis universiteti,

Tavisi inteleqtualuri pot-

encialiT, kvlavac Rirseul ad-

gils daimkvidrebs qarTul sagan-

manaTleblo sivrceSi.

_ rogor SeafasebT 2013 wlis

erTian erovnul da saerTo sama-

gistro gamocdebs?

_ Sedegebi damakmayofilebe-

lia, Tumca ver vityvi rom wina

wlebTan SedarebiT ukeTesia. ga-

mocdebis erovnuli centris di-

reqtori maia miminoSvili acxa-

debs, rom „erTiani erovnuli ga-

mocdebi 2013“–is statistikuri

analizis Sedegebi SarSandelTan

SedarebiT mniSvnelovnad daba-

lia. wels pirvelad, saqarTvelos

ganaTlebisa da mecnierebis sami-

nistros gadawyvetilebiT, 2013

wlis erTian erovnul gamocdebze

registraciis dasrulebidan ram-

denime Tvis ganmavlobaSi da pir-

veladi Sedegebis Setyobinebis

Semdegac, abiturientebs SeeZloT

arCeuli universitetebisa da sa-

ganmanaTleblo programebis Secv-

la, Tanmimdevrobis xelaxla gan-

sazRvra. ar iyo SezRuduli arCe-

uli programebis raodenoba (2012

wels maT 20 programis arCeva SeeZ-

loT), abiturientebs SeeZloT

yvela sasurveli programis miTi-

Teba, romelzec maT mier arCeuli

gamocdebi bardeboda. am cvlile-

bis mizani iyo meoradi Caricxvis

saWiroebis moxsna, vinaidan axali

sistema abiturients gacilebiT

realuri arCevanis gakeTebis Se-

saZleblobas aZlevda. miuxedavad

amisa, bariergadalaxuli 693 abi-

turienti umaRlesi saswavleblis

miRma darCa. saqarTvelos ganaT-

lebisa da mecnierebis saminist-

rom gaiTvaliswina is garemoeba,

rom wels pirvelad dainerga re-

gistraciis axali modeli, aseve,

abiturientTa interesebis gaTva-

liswinebiT dauSvas gamonaklisi

da 700-mde abiturients kidev er-

Ti Sansi misca gaxdes studenti da

mieces SesaZlebloba miiRos

umaRlesi ganaTleba.

ganaTleba Cveni qveynis

winsvlis sawindaria

aWaris a.r. ganaTlebis, kulturisa da sporti sami-

nistro 2012 wlidan axorcilebs studentTa daxmare-

bis miznobriv programas, romlis mizania umaRlesi ga-

naTlebis xelmisawvdomobis gazrda, romelic iTva-

liswinebs im studentebis dafinansebas, romlebic bo-

lo eqvsi wlis ganmavlobaSi swavlobdnen da sruli zo-

gadi ganaTlebis damadasturebeli dokumenti miiRes

aWaris avtonomiur respublikaSi da erTiani erovnu-

li gamocdebis Sedegad 2010, 2011, 2012 an 2013 wels Ca-

iricxnen saqarTvelos umaRlesi saganmanaTleblo da-

wesebulebis akreditebul umaRles saganmanaTleblo

programis pirvel safexurze da ver moipoves saxelm-

wifo grantis sruli odenoba, an moipoves saxelmwifo

grantis nawilobrivi odenoba da akmayofilebs am

programiT dadgenil erT-erT kategorias: 1) studen-

ti, romelic bolo eqvsi wlis ganmavlobaSi swavlobda

da sruli zogadi ganaTlebis damadasturebeli doku-

menti miiRo aWaris avtonomiuri respublikis maRalm-

Tian municipalitetSi (qeda, Suaxevi, xulo); 2) studen-

ti, romelic aris oboli dediT, mamiT, an udedmamo; 3)

studenti, romelic aris mravalSviliani ojaxis wevri

(oTxi da meti Svili); 4) studenti, romlis ojaxi re-

gistrirebulia socialurad daucveli ojaxebis mona-

cemTa bazaSi da misi ojaxis sareitingo qula tolia,

an naklebia 100 000-ze.

2012 wels programis farglebSi dafinansda 272

studenti. aqedan maRalmTianis kategoriaSi - 78, de-

diT mamiT an dedmamiT obolis kategoriaSi -30, mra-

valSvilianis kategoriaSi -30 da socialurad daucve-

lis kategoriaSi -134.

2013 wels `studentTa daxmarebis qveprogramis

farglebSi damatebiT 2010, 2011, 2012 da 2013 wlebSi Ca-

ricxuli aranakleb 180 studenti moipovebs 2013-2014

saswavlo wlis pirveli semestris dafinansebas. maT

Soris: 90 studenti 2010, 2011, 2012 wlebSi Caricxuli

aqedan maRalmTianis kategoriaSi -30, dediT mamiT an

dedmamiT obolis kategoriaSi -10, mravalSvilianis ka-

tegoriaSi - 10 da socialurad daucvelis kategoriaSi

- 40.

aseve, 2013 wels Caricxuli 90 studenti moipovebs

dafinansebas. aqedan maRalmTianis kategoriaSi - 30,

dediT mamiT an dedmamiT obolis kategoriaSi - 10, mra-

valSvilianis kategoriaSi - 10 da socialurad daucve-

lis kategoriaSi - 40.

2013 wels studenTa daxmarebis programis biujeti

Seadgens 665000 lars.

ucxoeTSi staJirebis

miznobrivi programa

evroodiseaaWara, rogorc evropis regionTa asambleis wevri, 2002 wli-

dan gawevrianda axalgazrdobis profesiuli staJirebis prog-

ramaSi - evroodisea, romelic amave organizaciis egidiT daar-

sda 1985 wels. programis wevria evropis 14 qveynis 37 regioni.

programis mizania, xeli Seuwyos axalgazrdebis profesiu-

li kvalifikaciis amaRlebas, profesiul gadamzadebas da/ an

dasaqmebas, programis monawile regionebis kerZo Tu sajaro

seqtorSi samuSao praqtikis meSveobiT.

programaSi monawileobis ufleba aqvs 18-dan 32 wlamde asa-

kis pirs, romelic pasuxobs programis kriteriumebs. 2013 wlis

ucxoeTSi staJirebis miznobrivi programis biujeti ganisazR-

vra 35 400 lariT, programa iTvaliswinebs 15 axalgazrdis sta-

Jirebas ucxoeTSi da 2 ucxoeli staJioris miRebas aWaris regi-

onSi. TiToeul staJiorze erTjeradi daxmarebis mizniT gaTva-

liswinebulia 950 lari.

2013 wlis programis farglebSi, dReis monacemebiT part-

niori regionebis mier SerCeulia 8 (6 safrangeTi, 2 espaneTi)

staJiori, romelTagan 6 imyofeba staJirebaze, xolo 2 elode-

ba savizo sakiTxis mogvarebas.

`studentTa daxmarebis programa~

Page 4: baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #7 ... · amis naTeli magaliTi gaxlavT is, rom turiz-mis fakultetis studentebi gacvliTi prog-ramiT germaniaSi imyofebian. Cvenma

4 iivvnniissii

saqarTvelos umaRles saganma-

naTleblo sivrceSi ganxorciele-

buli reformebis safuZvelze 2011

wlidan daiwyo umaRlesi saganma-

naTleblo dawesebulebebis avto-

rizaciisa da akreditacis procesi

umaRlesma saswavleblebma statu-

sis SenarCunebisa da saganmanaTleb-

lo programebis dasafinanseblad

saxelmwifo saswavlo grantebi mo-

sapoveblad unda SeZlon kanonmdeb-

lobiT dadgenili standartebis

dakmayofileba.

SoTa rusTavelis saxelmwifo

universitetma warmatebiT gaiara

avtorizacia da akreditacia da abi-

turientebs ganaTlebis xarisxis

ganviTarebis erovnul centris mi-

er aRiarebul, dadebiTad Sefase-

bul saganmanaTleblo programebs

sTavazobs.

saganmanaTleblo dawesebule-

bebis avtorizaciis sabWos 2011

wlis 04 agvistos 117 gadawyvetile-

biT ssip–SoTa rusTavelis saxelm-

wifo universitets 2012–2013 sas-

wavlo wlidan 5 wlis vadiT mieniWa

umaRlesi saganmanaTleblo dawese-

bulebis statusi da profesiuli

saganmanaTleblo programebis gan-

xorcielebis uflebamosileba.

2011-2013 wlebSi saganmanaTleb-

lo programebis akreditaciis sab-

Wos gadawyvetilebebis sauZvelze,

akreditacia mieniWa SoTa rusTave-

lis saxelmwifo universitetis Sem-

deg saganmanaTleblo programebs.

sabakalavro: agronomia, ag-

roekologia, satyeo saqme, agroin-

Jineria, sasursaTo teqnologia, sa-

erTaSoriso urTierTobebi, finan-

sebi, sabuRaltro da sagdasasaxado

saqme, marketingi, menejmenti, tu-

rizmi, samarTalmcodneoba, fsiqo-

logia, evropismcodneoba, mSeneb-

loba, transporti, telekomunika-

cia, samTo da geoinJineria, dawyebi-

Ti ganaTleba, kompiutingi, maTema-

tika, fizika astronomiiT, qimia, bi-

ologia, zRvis biologia, geogra-

fia, ekologia, qarTuli filolo-

gia, germanuli filologia, Turqu-

li filologia, inglisuri filo-

logia, rusuli filologia, fran-

guli filologia, istoria, Turqe-

Tismcodneoba, filosofia, farma-

cia, finansuri maTematika, kompiu-

teruli maTematika, gamoyenebiTi

fizika, arqiteqtura, ekonimika,

Targmanmcodneoba. erTsafexuria-

ni programebi?edicina, stomato-

logia.

sasamagistro: agraruli

teqnologiebi, biznesis administ-

rireba, ekonomika, finansebi da sa-

banko saqme, samarTali, fsiqolo-

gia, samoqalaqo da samrewvelo mSe-

nebloba, telekomunikacia, navTo-

bisa da gazis mopovebis, transpor-

tirebisa da Senaxvis teqnika da teq-

nologiebi, maTematika, lingvisti-

ka, literaturis Teoria da qarTu-

li literaturaTmcodneoba, fizi-

kuri geografia, niadaguri resur-

sebi da garemos mdgradi ganviTare-

ba, sabazo da saSualo skolis sagnis

an saganobrivi jgufis maswavlebe-

li, ganaTlebis administrireba, qi-

mia, biologia, evropeistika (speci-

alizacia-inglisuri filologia,

germanuli filologia, franguli

filologia), istoria (specializa-

cia-saqarTvelos istoria, Turqe-

Tis istoria), SavizRvispireTisa da

kavkasiis arqeologia, biznes in-

formatika, radiofizika, eTnolo-

gia.

sadoqtoro: agroekologia,

mcenareTa dacva, biznesis adminis-

trireba,finansebi, fulis mimoqce-

va da krediti, samoqalaqo da sam-

rewvelo mSenebloba, fizika, geo-

metria?opologia, biologia, lite-

raturaTmcodneoba, lingvistika,

arqeologia, istoria, xelovnebis

istoria da Teoria, ganaTleba, eko-

nomika, sasursaTo teqnologia, bi-

oorganuli qimia, satyeo saqme, ag-

roinJineria, agroteqnologia, kom-

piuteruli teqnologiebi, Tanamed-

rove algebra (naxevarjgufebi).

uSualod am procesebsa da

sxva aqtualur sakiTxebze univer-

sitetis xarisxis uzrunvelyofis

samsaxuris ufrosi mmeerraabb xxaallvvaa-

SSii gvesaubreba.

_ batono merab, pirvel rigSi

universitets vulocavT esoden

mniSvnelovan warmatebas da

gTxovT, mkiTxvels detalurad

auxsnaT avtorizaciisa da akredi-

taciis procesi.

_ did madloba, es universit-

retis saerTo warmatebaa. 20112013

wlebi SoTa rusTavelis saxelmwi-

fo universitetisaTvis metad nayo-

fieri da mniSvnelovani iyo. moipo-

va avtorizacia da amiT SeinarCuna

universitetis statusi, xolo 2013

wlis Tebervlis monacemebiT prog-

ramuli akreditacia gaiara umaR-

les saswavlebelSi moqmedma profe-

siulma, sabakalavro da samagistro

da sadoqtoro programebma

avtorizaciis SemoRebamde

umaRles saswavleblebSi institu-

ciuri akreditacia mimdinareobda,

romelic iTvaliswinebda rogorc

saganmanaTleblo progamebis, ise

materialur-eqnikuri bazis, adamia-

nuri resursisa da materialur re-

sursis akreditacias. Semdeg es kri-

teriumebi gaimijna da avtorizaci-

isa da programuli akreditaciis

moTxovnebSi gadanawilda.

avtorizacia aris umaRlesi sa-

ganmanaTleblo dawesebulebebis

statusis mopovebis procedura,

romlis mizania saxelmwifos mier

aRiarebuli ganaTlebis damadastu-

rebeli dokumentebis gasacemad Se-

sabamisi saqmianobis ganxorciele-

bisaTvis aucilebeli standartebis

dakmayofilebis uzrunvelyofa.

umaRlesi saswavleblis saganmanaT-

leblo programis Sesabamisoba ga-

nisazRvreba dadgenil standarteb-

Tan, mimarTebaSi, romlis mizania

ganaTlebis xarisxis asamaRleblad

sistematuri TviTSefasebis damk-

vidreba da xarisxis uzrunvelyo-

fis meqanizmebis ganviTarebis xel-

Sewyoba. akreditacia aucilebelia

im SemTxvevaSi, Tu saganmanaTleblo

dawesebulebas surs saxelmwifo

saswavlo da saxelmwifo saswavlo

samagistro grantis miReba, sadoq-

toro, regulirebadi, aseve maswav-

leblisa da qarTul enaSi momzade-

bis saganmanaTleblo programebis

ganxorcieleba. regulirebadi pr-

ogramebia: iuridiuli, samedicino

(maT Soris saveterinaro medicinis)

da pedagogiuri.

Tu universiteti avtorizacias

ver gaivlis, mas uwydeba statusi.

sakmaod didi safrTxis Semcveli da

sapasuxismgeblo procesia. samwuxa-

rod, araerTma umaRlesma saswavle-

belma ver moipova avtorizacia da

studentebi iZulebuli gaxdnen mo-

bilobis wesiT gadasuliyvnen sxva

umaRles saganmanaTleblo dawese-

bulebebSi.

amdenad Tu avtorizacia aris

aucilebeli piroba statusis Se-

narCunebisaTvis, programuli akre-

ditacia aris erTgvari prestiJi da

universitetis Rirseba. amiT das-

turdeba da ganisazRvreba saganma-

naTleblo programebis standar-

tebTan Sesabamisoba. ramdenadac

aqvs akreditirebuli programebi,

imdenad ufro maRalia universite-

tis prestiJi, masze moTxovna. es ki

imas niSnavs, rom akmayofilebs im

saerTaSoriso standartebs, ro-

melTac saxelmwifo gTavazobs re-

komendaciebis saxiT. es mniSvnelo-

vani miRwevaa CvenTvis, rogorc bo-

loniis procesis monawile univer-

sitetisaTvis.

_ batono merab, konkretulad

ra moTxovnebi unda daekmayofi-

lebina universitets avtorizaci-

isa da akreditaciis gasavlelad?

avtorizacia iTxovs Semdegi

standartebis dakmakofilebas: ada-

mianuri resursi, materialur-teq-

nikuri baza da saganmanaTleblo

programebi. programebTan mimarTe-

biT standarti dakmayofilebulia

Tu igi aRwerilia zogadi kvalifi-

kaciis CarCos moTxovnaTa mixedviT.

orientirebuli unda iyos Sedegze

da xorcieldebodes saTanado kva-

lifikaciebis moTxovnebis mixed-

viT. saganmanaTleblo programis

ganxorcielebisaTvis aucilebelia

universitets hqondes materia-

lur-teqnikuri baza. mxedveleboSi

maqvs laboratoriebi, kvleviTi da-

wesebulebebi, auditoriebi, bazebi,

sveli wertilebi da a.S. mesame,

mTavri standarti es aris adamianu-

ri resursi programas hyavs Tu ara

Sesabamisi akademiuri resursi, ro-

melic SeZlebs am programis kvali-

fikaciur doneze ganxorcielebas.

avtorzaciis gasavlelad uni-

versitetma pirvel etapze uzrun-

velyo TviTSefaseba. saganmanaT-

leblo dawesebuleba am dros gan-

sazRvravs saganmanaTleblo sivr-

ceSi sakuTar misias, afasebs sagan-

manaTleblo programebs, materia-

lur da adamianur resursebs. TviT-

Sefasebis Semdeg avtorizaciis eqs-

pertebi amowmeben dawesebulebis

pirobebis Sesabamisobas avtoriza-

ciis standartebTan (saganmanaT-

leblo programebi, materialuri

resursi, adamianuri resursi).

_ SoTa rusTavelis saxelmwi-

fo universitets ramdeni studen-

tis miReba SeuZlia?

_ avtorizaciis sabWos gadawy-

vetilebiT universitets 2012-2013

saswavlo wlidan 5 wlis vadiT mie-

niWa umaRlesi saganmanaTleblo da-

wesebulebis statusi da profesiu-

li saganmanaTleblo programebis

ganxorcielebis ufleba, xolo

studentTa adgilebis raodenoba

Tavdapirvelad ganisazRvra 4940-

iT, xolo avtorizaciis sabWos 2013

12 (26.03) gadawyvetilebiT 6000-iT

(studentTa maqsimaluri raodeno-

bidan profesiul programis stu-

dentTa raodenoba aris 200).

rac Seexeba akreditaciis mo-

Txovnebs, es ukanaskneli iTvalis-

winebda Semdegi xuTi standartis

dakmayofilebas, esenia: saganmanaT-

leblo programebis mizani, swavlis

Sedegebi da maTTan programis Sesa-

bamisoba; swavlebis meTodologia

da organizeba, Sefasebis adekvatu-

roba; moswavleebis/studentebis

miRwevebi, maTTan individualuri

muSaoba; swavlebis resursebiT uz-

runvelyofa; swavlebis xarisxis

ganviTarebis SesaZleblobebi.

_ ramdeni xani emzadeboda

universiteti akreditaciisaT-

vis?

_ am mimarTebiT aqtiuri mza-

deba gasuli saswavlo wlis Teberv-

lidan daviwyeT da masSi CarTuli

iyo universitetis yvela struqtu-

ra. mimdinare samuSaoebs koordini-

rebas uwevda xarisxis uzrunvelyo-

fis samsaxuri da yoveli dRis bo-

los Sedegebi, arsebuli probleme-

bi ganixileboda universitetis

reqtorTan erTad.

programebis SemuSaveba da-

viwyeT bazris SeswavliTa da dam-

saqmeblebTan SexvedrebiT, aseve

gaTvaliswinebuli iyo profesor-

Ta, kursdamTavrebulTa da studen-

tTa mosazrebebi. Catarda samuSao

Sexvedrebi programis ganxorcie-

lebaSi monawile pirebTan kuriku-

lumisa da silabusebis Sedgenis in-

struqciis gacnobisa da ganxilvis

mizniT. monacemTa Segrovebisa da

aRniSnuli treningebis Catarebis

Semdeg departamentebSi daiwyo

uSualod programebis SemuSaveba,

romelic eqspertizis mizniT gadae-

ca xarisxis uzrunvelyofis samsa-

xurs. Semdeg programebi ganixila

fakultetis sabWoebma da daamtki-

ca SoTa rusTavelis saxelmwifo

universitetis akademiurma sabWom.

paralelurad mzaddeboda saganma-

naTleblo programebis Sefasebis

angariSebi Sesabamisi dokumeturi

dadasturebebiT. programaTa gark-

veuli koreqtireba moxda avtori-

zaciis eqspertTa rekomendaciebisa

da rCevebis Sedegadac.

programuli akreditaciis eqs-

pertTa vizitebi ganxorcielda

2011 wlis noembers da 2012 wlis Te-

bervalsa da dekemberSi da igi da-

kompleqtebuli iyo kompetenturi,

profesionali pirebisagan. unda

iTqvas, rom maTgan Cven miviReT sa-

sargeblo rCevebi da rekomendacie-

bi, rac mniSvnelovnaT waadgeba

programebis Semdgom gaumjobese-

bas.

akrteditacia gaiara akredita-

ciis sabWoSi gansaxilvelad ward-

genilma TiTqmis yvela programam,

rac iSviTi SemTxvevaa. ramdenime

programam (biologia, zRvis biolo-

gia,geografia) akreditacia reko-

mendaciebis gareSe gaiara, rac

upirvelesad am programaTa xelm-

ZRvanelebisa da profesorebis dam-

saxurebaa.

_ programebi xom arsebobda

da ratom daiwyeT axlis SemuSave-

ba?

_ programebis SemuSaveba da-

viwyeT axali standartebis, akredi-

taciis kriteriumebis gaTvaliswi-

nebiT. faqtobrivad, axali rekomen-

daciebis safuZvelze. Zveli prog-

ramebi, romlebic universitetSi

moqmedebda, ar iyo misadagebuli am

rekomendaciebze. kargad aris ga-

mokveTili am programebSi mizani da

Sedegi. roca studenti iwyebs swav-

las konkretul programaze, icis

ra Sedegs miiRebs, rogor moergeba

Sromis bazars. ase, rom universite-

ti dRes abiturientebs sTavazobs

akreditebul, Sromis bazarTan

adaptirebul programebs, romle-

bic akmayofilebs saerTaSoriso

standartebs.

gonio-aafsarosis cixeSi

universitetis kursdamTavrebulTa

sazeimo gacileba gaimarTa gonio-afsarosis cixeSi baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis kursdam-

TavrebulTa sazeimo gacileba moewyo. axalgazrdebs umaRlesi saganmanaTleblo dawesebu-

lebis damTavreba reqtoris moadgileebma irakli baramiZem da naTia wiklaSvilma, admi-

nitraciis xelmZRvanelma ediSer CavleiSvilma, baTumis sakrebulos Tavmjdomarem irak-

li CavleiSvilma, aWaris a.r. umaRlesi sabWos ganaTlebis, kulturisa da sportis sakiTxTa

komisiis Tavmjdomarem giorgi masalkinma, aWaris

a.r. ganaTlebis, kulturisa da sportis ministris

moadgilem lado mgalobliSvilma, aWaris sporti-

sa da axalgazrdobis saqmeTa departamentis ufro-

sis moadgilem daviT miqelaZem da sazogadoebis

warmomadgenlebma miuloces. mantiebSi gamowyo-

bil warCinebul kursdamTavrebulebs sauniversi-

teto cxovrebaSi aqtiuri monawileobisaTvis dip-

lomebi, sigelebi da samaxsovro saCuqrebi gadas-

ces. sazeimo gacilebis ceremonia jguf `siurpri-

zis” koncertiTa da foierverkis gaSvebiT das-

rulda. universiteti 2012-2013 saswavlo wels

1000-mde studentma daamTavra.

universitetma warmatebiT gaiara

avtorizacia da akreditacia

Page 5: baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #7 ... · amis naTeli magaliTi gaxlavT is, rom turiz-mis fakultetis studentebi gacvliTi prog-ramiT germaniaSi imyofebian. Cvenma

5iivvnniissii

xxuullooss mmuunniicciippaalliitteettii

erTian erovnul gamocdebze xulos munici-

palitetidan daregistrirda 405 (oTxasxuTi)

abiturienti. maT Soris 2012-2013 saswavlo wlis

kursdamTavrebuli iyo 275(orassamocdaTxuTme-

ti), xolo gasul wleebSi skoladamTavrebuli 30

(ocdaaTi) abiturienti.

qveynis sxvadasxva umaRles saswavleblebSi

Cairicxa 160 abiturienti. maTgan 4 -ma abiturien-

tma 50%-iani granti miiRo, 2-ma ki 70 %-iani.

saerTo statistika sxvadasxva umaRles sas-

wavleblebSi Caricxulebis Sesaxeb aseTia:

a(a)ip Tbilisis apolon quTaTelaZis saxelo-

bis saxelmwifo samxatvro akademia-1;

baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo uni-

versiteti (q. baTumi) —68 (samocdarva) ;

a(a)ip Tbilisis saxelmwifo samedicino uni-

versiteti-2

ilias universiteti - 5(xuTi);

a(a)ip samcxe-javaxeTis saxelmwifo saswavlo

universiteti- 2;

baTumis xelovnebis saxelmwifo saswavlo

universiteti -1 ;

grigol robaqiZis saxelobis universiteti-1

;

baTumis sazRvao akademia -1(erTi);

saqarTvelos teqnikuri universiteti - 10(a-

Ti);

baTumis navigaciis universiteti - 2 (ori);

akaki wereTlis saxelobis quTaisis univer-

siteti - 1(erTi);

ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis sa-

xelmwifo universiteti -3 ;

kavkasiis saerTaSoriso universiteti -1(er-

Ti) ;

saqarTvelos daviT aRmaSeneblis saxelobis

universiteti (sdasu) -2

saqarTvelos sapatriarqos wmida tbel abu-

serisZis saxelobis universiteti (xulo)-44

saqarTvelos universiteti- 4

qarTul-amerikuli universiteti-1

Savi zRvis saerTaSoriso universiteti -1

Sps-Tbilisis Ria saswavlo universiteti -8

Sps “saqarTvelos erovnuli universiteti

seu”- 2

warmatebuli sajaro skolebia: daba xulos,

qvemo vaSlovanis,didaWaris, qedlebis, xixaZi-

ris, oqruaSvilebis, wablanis sajaro skolebi da

wminda tbel abuseriZis saxelobis kerZo skola.

minda mivuloco yofil abiturientebs stu-

dentoba da vusurvo nayofieri saswavlo wlis

dawyeba.

gilocavT da gisurvebT warmatebebs.

pativiscemiT,

eedduuaarrdd mmiiqqeellaaZZee

xulosresurscentris ufrosi

SSuuaaxxeevviiss mmuunniicciippaalliitteettii

ukan dagvrCa erTiani erovnuli gamocdebis

sazafxulo cieb-cxeleba. raionis sajaro da

kerZo skolebis kursdamTavrebulebi da sxva

msurvelebi Tadarigs gamocdebis Casabareblad

adridanve Seudgnen.

erTian erovnul gamocdebze Suaxevis sagan-

manaTleblo resurscentrSi registracia gaiara

409 abiturientma. maT Soris 2012-2013 saswavlo

wlis kursdamTavrebuli iyo 312, xolo gasul

wlebSi skoladamTavrebuli 97 abiturienti.

qveynis sxvadasxva umaRles saswavleblebSi

Cairicxa 180 Suaxeveli axalgazrda. maTgan 11-ma

abiturientma 50%-iani granti miiRo, 1-ma ki 70 %-

iani.

saerTo statistika sxvadasxva umaRles sas-

wavleblebSi Caricxulebis Sesaxeb aseTia:

Tsu — 5;

bsu — 64;

tasu - 69;

ilias universiteti - 1;

samxatvro akademia - 2;

saqarTvelos universiteti - 1;

qarTul - amerikuli universiteti - 1;

baTumis sazRvao akademia -11;

saqarTvelos teqnikuri universiteti - 9;

baTumis navigaciis universiteti - 2;

akaki wereTlis saxelobis quTaisis univer-

siteti - 4;

Tbilisis samedicino universiteti - 1;

sdasu - 1;

kavkasiis saerTaSoriso universiteti - 2;

goris saxelmwifo universiteti - 2;

warmatebuli sajaro skolebia: axaldabis,

goginauris, xiWauris, Walis, nigazeulisa da

uCambis sajaro skolebi.

aRsaniSnavia xiWauris wmida grigol xanZTe-

lis saxelobis skolis warmatebac. wels am sko-

lidan 180 kursdamTavrebulidan 104 Cairicxa

sxvadasxva umaRles saswavlebelSi.

minda mivuloco yofil abiturientebs stu-

dentoba da vusurvo nayofieri saswavlo wlis

dawyeba.

mjera da darwmunebuli var, rom saswavleb-

lebis axali Sevseba Cveni qveynis naTeli momav-

lis mWedelebi iqnebian. aseve Rrmad var darwmu-

nebuli, rom mTieli axalgazrdebi qveynis sxva-

dasxva umaRles saswavleblebis damTavrebis Sem-

deg codniT SeiaraRebulebi daubrundebian

mSobliur keras da saamur momavals aq Seqmnian.

gilocavT da gisurvebT warmatebebs!

pativiscemiT,

zzaauurr ddaavviiTTaaZZee

Suaxevis resurscentris

ufrosis Semsrulebeli

yvela studentis megobari

xxeellvvaaCCaauurriiss mmuunniicciippaalliitteettii

erTian erovnul gamocdebze xelvaCauris mu-

nicipalitetidan daregistrirda 341 abiturien-

ti (2012-2013 saswavlo wlis kursdamTavrebuli).

qveynis sxvadasxva umaRles saswavleblebel-

Si Cairicxa 215 abiturienti. maTgan 6-ma abitu-

rientma 50%-iani granti miiRo, 2-ma 70 %-iani, 4-

ma ki 100%-iani.

saerTo statistika sxvadasxva umaRles sas-

wavleblebSi Caricxulebis Sesaxeb aseTia:

a(a)ip Tbilisis apolon quTaTelaZis saxelo-

bis saxelmwifo samxatvro akademia-2;

baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo uni-

versiteti — 115 ;

a(a)ip Tbilisis saxelmwifo samedicino uni-

versiteti-6

ilias universiteti - 4

baTumis xelovnebis saxelmwifo saswavlo

universiteti -4,

grigol robaqiZis saxelobis universiteti-2

;

baTumis sazRvao akademia -29

saqarTvelos teqnikuri universiteti - 2

baTumis navigaciis universiteti - 4

ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis sa-

xelmwifo universiteti -7 ;

kavkasiis saerTaSoriso universiteti -3

saqarTvelos sapatriarqos wmida tbel abu-

serisZis saxelobis universiteti (xulo)-15

saqarTvelos universiteti- 5

Sps-Tbilisis Ria saswavlo universiteti -1

Sps “saqarTvelos erovnuli universiteti

seu”- 2

aRmosavleT evropis saswavlo universiteti

2

Tbilisis agraruli universiteti 1

soxumis saxelmwifo universiteti 1

Tbilisis xelovnebis universiteti 3

Tbilisis sulxan?aba orbelianis saxelobis

universiteti 2

Tbilisis saxelmwifo humanitaruli saswav-

lebeli 1

aviaciis universiteti 3

rusTavis universiteti 1

warmatebuli sajaro skolebia: salibauris

N1, salibauris N2, axalSenis N1, xelvaCauris 1,

axalsoflisa da feriis sajaro skolebi.

suliTa da guliT yvela pirvelkursels vu-

locav studentobas, warmatebebsa da bedniere-

bas vusurveb maT.

uRrmesi pativiscemiT,

nneevvrreessttaann ddiiddmmaanniiZZee

xelvaCauris resurscentris ufrosi

qqoobbuulleeTTiiss mmuunniicciippaalliitteettii

erTian erovnul gamocdebze qobuleTis mu-

nicipalitetidan daregistrirda 673 (eqvsassa-

mocdacammeti) abiturienti. maT Soris 2012-2013

saswavlo wlis kursdamTavrebuli iyo 507(xuTas-

Svidi), xolo gasul wleebSi skoladamTavrebuli

166(assamocdaeqvsi) abiturienti.

qveynis sxvadasxva umaRles saswavleblebSi

Cairicxa 405 abiturienti. maTgan 3 -ma abiturien-

tma 100%-iani granti miiRo, 3-ma ki 70 %-iani, xo-

lo 30?a 50%?ani.

saerTo statistika sxvadasxva umaRles sas-

wavleblebSi Caricxulebis Sesaxeb aseTia:

a(a)ip Tbilisis apolon quTaTelaZis saxelo-

bis saxelmwifo samxatvro akademia-2(ori);1 gran-

tosani

baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo uni-

versiteti (q. baTumi) —164(assamocdaoTxi) ;4

grantosani

a(a)ip Tbilisis saxelmwifo samedicino uni-

versiteti-5(xuTi)3 grantosani

ilias universiteti - 29(ocdacxra);11 gran-

tosani

baTumis xelovnebis saxelmwifo saswavlo

universiteti -7(Svidi) ;

grigol robaqiZis saxelobis universiteti-

5(xuTi) ;

saqarTvelos teqnikuri universiteti -

21(ocdaerTi);

baTumis navigaciis universiteti - 1 (erTi);

akaki wereTlis saxelobis quTaisis univer-

siteti - 6(eqvsi);

ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis sa-

xelmwifo universiteti -20(oci) ;9 grantosani

kavkasiis saerTaSoriso universiteti -

11(TerTmeti) ;

saqarTvelos daviT aRmaSeneblis saxelobis

universiteti (sdasu) -5(xuTi)1 grantosani

saqarTvelos sapatriarqos wmida tbel abu-

serisZis saxelobis universiteti (xulo)-16 (Teq-

vsmeti)

saqarTvelos universiteti- 22 (ocdaori)1

grantiT

qarTul-amerikuli universiteti- 2 (ori)

Savi zRvis saerTaSoriso universiteti -3

(sami)

Sps-Tbilisis Ria saswavlo universiteti -9

(cxra)

Sps “saqarTvelos erovnuli universiteti

seu”- 9(cxra)

a(a)ip?aqarTvelos sapatriarqos wminda and-

ria pirvelwodebulis saxelobis qarTuli uni-

versiteti–2(ori)

a(a)ip saqarTvelos sapatriarqos wminda Ta-

mar mefis saxelobis saswavlo universiteti1(er-

Ti)

a(a)ip goris saxelmwifo saswavlo universi-

teti3(sami)

aRmosavleT evropis saswavlo universite-

ti7(Svidi)

guram TavarTqilaZis saswavlo universite-

ti3(sami)

Tbilisis Tavisufali universiteti1(er-

Ti)?ranti

Tbilisis samedicino saswavlo universite-

ti?ipokrate–1(erTi)

Tbilisis saswavlo universiteti?orgasa-

li–1(erTi)

Tbilisis humanitaruli saswavlo universi-

teti2(ori)1 grantosani

kavkasiis universiteti 1 (erTi) granti

saqarTvelos agraruli universiteti 4

(oTxi) 2 grantosani

saqarTvelos saaviacio universiteti5(xuTi)

soxumis saxelmwifo universiteti2(ori)

ssip?aswavlo universiteti?aTumis saxelm-

wifo sazRvao akademia17(Cvidmeti)1 grantosani

umaRlesi saswavlebeli jorjia1(erTi)

quTaisis universiteti(q.quTaisi)1(erTi)

Sps saswavlo universiteti geomedi–1(erTi)

Sps sulxan-saba orbelianis saswavlo uni-

versiteti4(oTxi)

Sps aibi evrokavkasiuri universiteti – 1 (er-

Ti)

Sps Tbilisis saswavlo universiteti – 3 (sa-

mi)

Sps sazRvao saswavlo centri anri– 2 (ori)

Sps suxiSvilebis saswavlo universiteti 5

(xuTi)

minda mivuloco yofil abiturientebs stu-

dentoba da vusurvo nayofieri saswavlo wlis

dawyeba.

gilocavT da gisurvebT warmatebebs.

pativiscemiT,

mmaaddoonnaa ggooggiittiiZZee

qobuleTis resurscentris ufrosi

qqeeddiiss mmuunniicciippaalliitteettii

2012-2013 saswavlo wlisaTvis qedis mu-

nicipalitetis saSualo safexuris 18 saja-

ro skolaSi zogadsaganmanaTleblo swavle-

bis sruli kursi daamTavra 230 moswavlem.

maTgan 133 daregistrirda abiturientad

erTian erovnul gamocdebze umaRles sa-

ganmanaTleblo dawesebulebebSi akredite-

bul umaRles sawavlo programebze Casa-

ricxad. gamocdebisaTvis aseve daregist-

rirda gasul wlebSi skoladamTavrebuli 52

abiturienti.

erTiani erovnuli gamocdebis Sedegad

185 abiturientidan 84 Cairicxa sxvadasxva

umaRles saswavlebelSi arsebul umaRles

sawavlo programebze. maT Soris mxolod

orma moipova 50% da 70% saxelmwifo dafi-

nanseba.

CaricxulTagan, 33 gaxda baTumis SoTa

rusTavelis saxelmwifo universitetis

studenti, 15 ssip–saswavlo universitet

baTumis saxelmwifo sazRvao akademiis, 22

saqarTvelos sapatriarqos wmida tbel abu-

serisZis saxelobis universitetis, xolo

danarCeni _ 14 saqarTvelos sxvadasxva qa-

laqSi arsebuli akreditebuli umaRlesi

saswavleblebis studenti.

rogorc statistikidan Cans, ufro meti

popularobiT axalgazrdebs Soris sargeb-

lobs baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo

da saqarTvelos sapatriarqos wmida tbel

abuserisZis saxelobis universiteti. garda

amisa, resurscentrs saqmiani urTierToba

aqvs aWaraSi arsebul yvela umaRles Tu

profesiul saswavleblebTan. maTi monawi-

leobiT xSirad imarTeba gasvliTi Sexved-

rebi sajaro skolebis damamTavrebeli kla-

sebis moswavleebTan, axalgazrdobasa da ga-

naTlebis sferos muSakebTan. informaciis

xelmisawvdomobisaTvis bavSvebs urigdebaT

broSurebi, esaubrebian samomavlo gegmeb-

ze, acnoben maTi saswavleblis sinamdvileSi

arsebul siaxleebsa Tu studentisaTvis sa-

sargeblo axal programebze.

erTiani erovnuli gamocdebis Sedegebi - 2013sruliad saqarTveloSi axali, 2013-2014 saswavlo weli daiwyo. am

dRisTvis gansakuTrebiT emzadebian rogorc studentebi, profesor-

maswavleblebic, magram gansakuTrebiT pirvelkurselebi Relaven.

maT ukve gaazrebuli aqvT, rom cxovrebis axal etapze gadavidnen.

am mxriv, sainteresoa Cveni regionis sajaro skolebs gadavavloT

Tvali (xulo, Suaxevi, qeda, xelvaCauri da qobuleTi). rogoria mos-

wavleTa akademiuri moswreba skolebSi, romel umaRles saswavleb-

lebs aniWeben upiratesobas iqauri abiturientebi da a.S. maswavlebe-

li swavlebis procesSi yovelTvis Sedegzea orientirebuli. sajaro

skolis maswavleblis Sromis gvirgvini ki misi aRzrdilis jer umaR-

les saswavlebelSi Caricxva, Semdeg warmatebuli studentoba, bo-

los ki patriot profesionalad xilvaa, ra Tqma unda, xvalindeli

dRis, ukeTesi mermisisTvis...

erTiani erovnuli gamocdebis Sedegebis Sesaxeb gazeT `baTumis

universitets~ regionebis resurscentrebis xelmZRvanelebi esaub-

rebian.

Page 6: baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #7 ... · amis naTeli magaliTi gaxlavT is, rom turiz-mis fakultetis studentebi gacvliTi prog-ramiT germaniaSi imyofebian. Cvenma

6 iivvnniissii

baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetSi saswavlo procesi 16 seqtembers ganaxlda. universitetis

oTxi fakultetis (socialur mecnierebaTa biznesisa da samarTalmcodneobis fakulteti, ganaTlebisa da mecniere-

baTa fakulteti, teqnologiuri fakulteti, turizmis fakulteti) dekanebi acxadeben, rom saswavlo procesis war-

matebiT regulirebisTvis mzad arian. inovaciaa isic, rom axali saswavlo wlidan ganaTlebisa da mecnierebaTa fa-

kultetis bazaze oTxi axali, damoukidebeli fakulteti iarsebebs.

qalbatoni marina qoriZe, batonebi: adam maxaraZe, gizo farcxalaZe da rostom beriZe gazeT baTumis univer-

sitetis furclebidan ulocaven yvela universitetels axali saswavlo wlis dawyebas, gansakuTrebul aqcents ki

pirvelkurselebze akeTeben, radgan isini Cveni regionis xvalindeli dRis naTeli magaliTi iqnebian.

baTumis SoTa rusTavelis

saxelmwifo universiteti axal

2013-2014 saswavlo wels xvdeba.

miuxedavad universitetSi da-

gegmili reorganizaciisa, minda

es dRe rogorc ganaTlebisa da

mecnierebaTa fakultetis de-

kanma mogilocoT TiTo-

eul students, pedagog-

sa Tu rigiT TanamSro-

mels, radgan axali sas-

wavlo wlis dawyeba da-

kavSirebulia siaxleeb-

Tan da axal miRwevebTan.

Tavisi arsebobis

ganmavlobaSi universi-

tetTan erTad ganaTle-

bisa da mecnierebaTa fa-

kultetma mniSvnelovan

warmatebebs miaRwia. igi

yovelTvis aqtiurad

iyo CarTuli sauniver-

siteto cxovrebaSi,

mudmivad cdilobda yu-

radRebis miRma ar dar-

Cenoda rogorc saswav-

lo procesSi mimdinare

siaxleebi, aseve is sxva-

dasxva wamowyeba, romelic xels

Seuwyobda Cveni universitetis

winsvlasa da popularizacias.

axali saswavlo wlidan oTxi

axali, damoukidebeli fakul-

teti iarsebebs. maTi warmateba

TiToeuli studentisa da Ta-

namSromlis mondomebazea damo-

kidebuli. pirvel rigSi minda

mivuloco Cvens pirvelkurse-

lebs. isini axal etaps iwyeben

TavianT cxovrebaSi, da minda

davarwmuno, rom am didi tradi-

ciebis mqone universitetis

kedlebSi maT saintereso stu-

denturi cxovreba elodebaT,

isini Seudgebian momavali, dar-

wmunebuli var, warmatebuli

cxovrebis saZirkvlis Cayras da

amaSi Cveni profesor-

maswavleblebi gverdiT

daudgebian.

minda mivuloco

profesor-maswavleb-

lebsac. maT TavianT

profesiul gzaze mniS-

vnelovani etapi gaiares

da axali motivaciiT,

axali ZalisxmeviT unda

Seudgnen saqmis aRsru-

lebas.

am dRes mivulocav

administraciasa da

universitetis rigiT

TanamSromelsac, rad-

gan maTi Zalisxmevis gareSe Se-

uZlebelia saswavlo procesis

srulyofilad warmarTva.

bolos warmatebuli saqmia-

noba minda vusurvo axlaSeqmnil

fakultetebs da erTi ram minda

davsZino, TiToeuli Cvengani-

saTvis universitetis kedlebi

mSobliuria, amitom sadac ar

unda viyoT, ra poziciazec ar

unda vsaqmianobdeT, masze

zrunva da misi warmateba TiTo-

euli Cvenganis umTavresi mizani

unda iyos da pirvelkurseleb-

sac is uangaro siyvaruli unda

CavunergoT, rasac, darwmunebu-

li var, TiToeuli Cvengani ga-

nicdis.

marina qoriZe,

ganaTlebisa da

mecnierebaTa

fakultetis dekani,

asocirebuli profesori

Cveni fakultetis saxeliT

universitetis yvela students,

maT mSoblebsa da leqtor-mas-

wavlebels msurs mivuloco sas-

wavlo wlis dawyeba. gansakuT-

rebuli warmatebebi minda vu-

survo pirvelkurselebs. isini,

rogorc wesi, didi interesiTa

da molodiniT Sehyureben im

codnis taZars, romelmac didi

roli unda iTamaSos maT pirov-

nebad Camoyalibebasa da ganaT-

lebaSi. swavlasa da swavlebis

procesSi Tavdauzogav da mizan-

dasaxul Sromas moaqvs Tavisi

nayofi, romelsac ganaTlebuli

Taoba hqvia. swored aseT Taobas

SeuZlia mZlavri impulsiT

swrafad ganaviTaros qveynis

ekonomika da Seqmnas keTildRe-

oba.

axali saswavlo wlis gegmeb-

ze sanam visaubrebT, sasurve-

lia, mokled SevafasoT gasuli

weli, romelSic araerTi sasia-

movno movlena moxda, romelTa-

gan ramdenime maTgani sagangebo

aRniSvnas imsaxurebs. Cveni fa-

kultetis iniciativiT avstriis

gracis universitetTan erTad

Catarda sazafxulo skola Te-

maze `evrokavSiris samarTali

samxreT kavkasiis qveynebisaT-

vis. skola Catarda inglisur

enaze da masSi aqtiurad monawi-

leobdnen profesorebi da stu-

dentebi cxra qveynidan. `samar-

Talmcodneobis studentma _

luka zaqariaZem sazogadoebi-

saTvis metad popularul kon-

kursSi `saqarTvelos varskvla-

vi moipova pirveli adgili. mar-

ketingis specialobis student-

ma aCiko diasamiZem moipova 2012

wlis saqarTvelos karatistis

saukeTeso tituli. sabuRalt-

ro da sagadasaxado saqmis spe-

cialobis studentma Tornike

wulukiZem monawileoba miiRo q.

soWSi gamarTul man-san-kanis

saerTaSoriso festivalSi. sa-

qarTvelos gundi gavida meore

turSi da moxvda ukrainis umaR-

les ligaSi, ris safuZvelzec

gundi miwveuli iyo iurmalas

saerTaSoriso musikalur fes-

tivalze. samarTalmcodneobis

studentebma iuristis dResTan

dakavSirebiT moawyves koncer-

ti `mRerian da xumroben momava-

li iuristebi. fakultetma sxva-

dasxva specialobaSi kvalifika-

cia mianiWa da gza dauloca

168688-mde bakalavrs, magist-

rantsa da doqtorants. mTelma

fakultetma sakmaod aqtiuri

monawileoba miiRo meoTxe kur-

selTa gacilebis sazeimo Ro-

nisZiebaSi. erTi sityviT, gasul

wels ganaTlebis, kulturul-

SemecnebiTi da sportuli Tval-

sazrisiT araerTi sasiamovno da

saintereso movlena Tu Ronis-

Zieba gaimarTa.

vfiqrobT, aranakleb sainte-

reso da warmatebuli weli unda

iyos momavali saswavlo welic,

romlisTvisac ukve arsebobs

garkveuli indikatorebi:

erovnuli gamocdebis Sede-

gebis mixedviT Cvens fakultet-

ze moqmedi yvela sabakalavro

programa 100 procentiT dakom-

pleqtda. amasTan, zogierTi

maTgani saqarTvelos masStabiT

sakmaod maRali konkurenciis

pirobebSi Seivso. ase magali-

Tad, samarTalmcodneobis saba-

kalavro programaze pirveli

adgilis ganacxadis mixedviT

wels erT adgilze 8,58 studen-

ti modioda; fsiqologiis saba-

kalavro programaze 5; saerTa-

Soriso urTierTobebze 5,9; eko-

nomikaze 3,3; finansebze 2,8. ase-

Ti tendencia, vfiqrobT, Senar-

Cundeba momavalSic. sagulisx-

moa isic, rom wels gasul wel-

Tan SedarebiT ufro meti stu-

denti Cairicxa 100 procentiani

grantiT, rac metyvelebs imaze,

rom raodenobrivma konkuren-

ciam ganapiroba studentebis xa-

risxobrivi matebac.

Cveni fakultetisaTvis dam-

degi saswavlo wlis mniSvnelo-

van indikatorad unda CaiTva-

los isic, rom saxelmwifom Sec-

vala studentTa grantiT dafi-

nansebis pirobebi. kerZod, ga-

sul wels Cvens fakultetze

moqmed programaTa ZiriTad na-

wilze: samarTalmcodneobaze,

finansebze, menejmentze, sabu-

Raltro da sagadasaxado saqme-

ze, marketingze, saerTaSoriso

urTierTobebze mxolod 100

procentiani granti moqmedeb-

da, amJamad moqmedebs 50-

da 70-procentiani grante-

bic, rac namdvilad waad-

geba Cveni fakultetis gan-

viTarebas.

mimdinare zafxulSi Ca-

tarda konkursi akademiur

pirTa asarCevad. minda vi-

sargeblo SemTxveviT da

miuloco konkursSi gamar-

jvebul yvela kandidats

es warmateba. arCevnebis

safuZvelze araerTma

axalgazrda kadrma daikava

akademiuri Tanamdeboba,

rac, vfiqrobT, kargi im-

pulsi iqneba fakultetis

ukeTesi momavlisaTvis.

amasTan, am arCevnebze akademiur

Tanamdebobaze asarCevad auci-

lebeli moTxovna iyo saxelmZR-

vanelos, saleqcio kursis an

saswavlo rideris eleqtronu-

li versiis Seqmna, rac warmoad-

gines konkursantebma. vfiq-

robT, studentebs aRar unda

SeeqmnaT saswavlo literatu-

raze xelmisawvdomobis prob-

lema.

gasul saswavlo wels vwer-

diT, rom aris kargi tendencia

materialur-teqnikuri aRWur-

vilobis kuTxiT, rom audito-

riebSi Semovida axali saswavlo

merxebi da skamebi, videoproeq-

torebi da es tendencia albaT

gagrZeldeba momavalSico. diax,

marTlac asea, da amas wels

auditoriaSi Sesuli yvela stu-

denti SeniSnavs, vinaidan TiTq-

mis yvela auditoriaSi Camoiki-

da fardebi, departamentebSi ki

Seicvala moZvelebuli inventa-

ri: magidebi, karadebi da sxva.

erTi sityviT, aSkarad aris

siaxleebi momavali saswavlo

wlis ukeTesi warmarTvisTvis.

sainteresoa isic, rom Cveni fa-

kultetis araerTma studentma

miiRo monawileoba konkursSi

sxvadasxva qveyanaSi swavlis

gacvliT programaSi da gaimar-

jves kidevac. amJamad isini emza-

debian estumron ucxoeTis sxva-

dasxva warmatebul universi-

tets. sagangebod unda aRiniS-

nos, rom samarTalmcodneobis

meoTxe kursis studentma saqar-

Tvelos masStabiT sakmaod didi

konkursis pirobebSi moipova

ufleba amerikis qalaq niu-ork-

Si gamgzavrebisa da gaeros

Stab-binaSi samuSao praqtikis

gasacnobad.

gasul saswavlo wels mom-

zadda da mimdinare saswavlo

wlisaTvis akreditacia gaiara

ekonomikis sadoqtoro progra-

mam. amJamad ukve funqcionirebs

ekonomikis akreditebuli saba-

kalavro, samagistro da sadoq-

toro programebi, rac am mimar-

TulebiT momavalSi bakalavri-

atSi Caricxul studentebs mis-

cems SesaZleblobas ufasod

swavlebis.

da bolos, kidev erTxel yve-

las minda miuloco axali sas-

wavlo wlis dawyeba da aRvniSno,

rom socialur mecnierebaTa

biznesisa da samarTalmcodneo-

bis fakulteti maqsimalurad

Seecdeba SeinarCunos tradici-

ebi. amasTan, upasuxos im urTu-

les gamowvevebs, romelic civi-

luri sazogadoebis swrafi gan-

viTarebisa da globalizaciis

procesiT aris ganpirobebuli.

ganaTlebuli sazogadoeba aris

myari garanti mSvidobis Senar-

Cunebis, demokratiisa da huma-

nurobis principebis ganuxreli

gatarebisaTvis.

adam maxaraZe,

socialur mecnierebaTa,

biznesisa da

samarTalmcodneobis

fakultetis dekani,

sruli profesori

Page 7: baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #7 ... · amis naTeli magaliTi gaxlavT is, rom turiz-mis fakultetis studentebi gacvliTi prog-ramiT germaniaSi imyofebian. Cvenma

7iivvnniissii

pirvel rigSi minda mivuloco

saswavlo wlis dawyeba baTumis

SoTa rusTavelis saxelmwifo

universitetis studentebsa da

leqtor-maswavleblebs! vusurvo

maT warmatebebi. Cveni universi-

teti didi gamowvevebis winaSe

dgas, didia Tanamedrove moTxov-

nebi zogadad universitetebis mi-

marT da am moTxovnebis Sesasru-

leblad udidesi Zalisxmevaa sa-

Wiro, rac Cvens universitets,

udavod gaaCnia. Rrmad mjera, rom

baTumis SoTa rusTavelis saxelm-

wifo universiteti warmatebul

adgils daimkvidrebs aramarto

saqarTvelos, aramed ucxoeTis sa-

ukeTeso saswavleblebs Soris.

_ batono gizo, rogor xvdeba

teqnologiuri fakulteti axal

saswavlo wels ?

_ teqnologiurma fakultetma

gasul saswavlo wels Caatara Zali-

an didi da mniSvnelovani samuSaoe-

bi, fakultetis akademiuri perso-

nalis mier momzadebuli iqna arqi-

teqturis saganmanaTleblo prog-

rama, silabusebi, TviTSefasebis

kiTxvarebi da sxva saWiro dokumen-

tacia programuli akreditaciis

eqspertTa jgufisaTvis. gaweuli

muSaobis Sedegad teqnologiuri

fakultetze warmatebiT gaiara ak-

reditacia arqiteqturis sabaka-

lavro programam. Catarda konkur-

si akademiuri personalis asarCe-

vad. fakultetze mimdinareobs ma-

terialur-teqnikuri bazis ganax-

lebis procesi. auditoriebSi sru-

lad Seicvala inventari, Catarda

mimdinare saremonto samuSaoebi da

SenobaSi gayvanili iqna gaTbobis

sistema.

_ erovnuli gamocdebis Sede-

gebis mixedviT, ramdenad Seivso

kontingenti?

_ 2013 wlis erTiani erovnuli

gamocdebis SedegebiT Zalian kmayo-

filebi varT. fakultetis xuT sa-

ganmanaTleblo programaze abitu-

rientebis mier pirvel nomrad arCe-

vis raodenobis mixedviT CvenTan

ukve Seqmnili iyo sakonkurso mdgo-

mareoba. amitom, cxadia, gamocxade-

buli adgilebis raodenoba srulad

Seivso gansakuTrebiT didi konur-

si iyo mSeneblobis da agronomiis

saganmanaTleblo programebze. abi-

turientebis mxridan didia

moTxovna profesiul saganmanaT-

leblo programebzec.

amJamad mimdinareobs ganacxa-

debis miReba oTx samagistro, or sa-

doqtoro da meoTxe safexuris Svid

profesiul saganmanaTleblo prog-

ramaze.

rogor zemoT aRvniSneT 2013

wlis erovnuli gamocdebis Sede-

gebs Cven vafasebT Zalian kargad.

Tumca gamocdebisaTvis am Sedege-

bis miRevas win uswrebda mTeli rigi

RonisZiebebi, kerZod 2013 wlis

erovnuli gamocdebisTvis univer-

sitetma Tavidanve daiwyo seriozu-

li mzadeba. universitetSi reqto-

ris brZanebiT Seiqmna samoqmedo

jgufi, romelmac dasavleT saqarT-

velos abiturientebis did nawils

gaacno maTTvis Seqmnili specialu-

ri programebi, mouTxro universi-

tetis cxovrebis da im siaxleebis

Sesaxeb, romlebic uSualod maTT-

vis SeiZleboda yofiliyo saintere-

so. aseve gadamwyveti mniSvneloba

hqonda saxelmwifos gansakuTre-

bul damokidebulebas sainJinro da

agraruli mimarTulebis specialo-

bebis mimarT, kerZod mSeneblobisa

da agronomiis saganmanaTleblo

programaze Caricxuli studentebi

iswavlian ufasod. aseve, gasaTva-

liswinebelia, Cveni fakultetis

didi xnis warmatebuli tradiciebi

sainJinro da agraruli mimarTule-

biT maRalkvalificiuri kadrebis

momzadebaSi.

_ fakulteti mniSvnelovani

siaxliT xom ar xvdeba saswavlo

wels?

fakulteze yvelaze mniSvnelo-

vani siaxle is aris, rom Catarda aka-

demiur Tanamdebobebis dasakaveb-

lad gamocxadebuli konkursi, rom-

lmac mogvca saSualeba agverCia ma-

Ral kvalificiuri profesorebi.

amasTan dakavSirebiT minda visar-

geblo SemTxveviT da arCeul pro-

fesorebs mivuloco konkursSi ga-

marjveba.

teqnikisa da bazris cvalebad

moTxovnebs Cven sistematiurad un-

da avuwyoT fexi. am mizniT fakul-

tetze ucxoel specialistebTan

erTad aqtiurad mimdinareobs mar-

Tvis avtomatizirebuli sistemebis

axali Tanamedrove kompiuteruli

programebis SAP2000, MATCAD,MATLAB-is danergva.

fakulteti aseve aqtiurad Ta-

namSromlobs sxvadasxva kompanieb-

Tan memorandumis farglebSi, ris

Sedegad moxerxda sakmao raodeno-

bis studentis dasaqmeba. didi mad-

loba gvinda gadavuxadoT TanamS-

romlobisaTvis kompaniebs: Sps

?Warspecproeqti; Sps ?nagi; Sps

?onoliTi 2005; Sps ?aTumis navTob-

terminali; Sps ?aTumis avtotrans-

porti; kompania ?nterteq kalebb-

retis saqarTvelos filiali; Sps

?aTumis samSeneblo kompania, Sps

BWC, Sps `orbi jgufi~, kompania

`baTumis wyali~, Sps `jiemsi gor-

gia~, kompania GIMG, baTumis saerTa-

Soriso sakonteinero terminali,

Sps ARCH-Style, kompania `silqneti~

da sxva kompaniebs studentTa da-

saqmebis programaSi aqtiuri mona-

wileobisaTvis.

_ fakultetis dekanis samo-

mavlo miznebi gegmebi da amocane-

bi...

_ cxovreba Tavis tempebs da

Tavis maRal kriteriumebs gvTava-

zobs. sainJinro da agraruli dargi

saqarTveloSi saxelmwifo priori-

tetTa rigSia. Sesabamisad, Cemi, ro-

gorc fakultetis dekanis upirve-

lesi mizania, yovelgvari piroba

Sevqmna dargis ganviTarebisaTvis,

teqnologiuri mimarTulebiT sa-

ganTa swavlebis meTodebis gaumjo-

besebisaTvis, studentTa swavlis

pirobebis uzrunvelyofisaTvis,

kvalificirebuli kadrebiT fakul-

tetis SevsebisaTvis. aqve minda aRv-

niSno, rom es mxolod gunduri Za-

lisxmeviTaa SesaZlebeli da rom

universitetis yoveli fakultetis

koordinirebuli muSaobis Sedegad,

yvela dasaxuli mizani droulad da

xarisxianad iqneba miRweuli.

axali saswavlo weli CvenT-

vis mudmivad axali gamowvevebi-

sa da siaxleebis Ziebis welia.

dRes sakmaod axalgazrda fa-

kultets miRwevebiT, ukve SeuZ-

lia viamayoT.

yvelaferi ki 3 wlis win da-

viwyeT, rodesac turizmis fa-

kulteti Seiqmna. gadawyvetile-

bis miReba regionis ganviTare-

bis strategiulma gegmam da tu-

rizmis potencialis gazrdis

aucileblobam ganapiroba. imTa-

viTve cxadi iyo axlad Seqmnili

fakultetis mizani - turistu-

li momsaxurebis saerTaSoriso

standartebis damkvidrebis

xelSewyoba da turizmis dargi-

saTvis maRalkvalificiuri, Se-

sabamisi kompetenciebis mqone

specialistebis momzadeba. Se-

muSavda da dainerga Tanamedro-

ve moTxovnebis Sesatyvisi saba-

kalavro programa, swavleba da-

iwyo Tanamedrove meTodebis ga-

moyenebiT. leqciebis wasa-

kiTxad adgilobriv profesor-

maswavleblebTan erTad moviw-

vieT ucxoeli leqtorebi da eq-

spertebi. garda amisa, fakul-

tetma universitetis xelmZRva-

nelobasTan erTad, intensiurad

daiwyo muSaoba ucxoeTis umaR-

les saswavleblebTan da sxva sa-

erTaSoriso saswavlo-saganma-

naTleblo organizaciebTan Ta-

namSromlobis gasaRrmaveblad.

fakulteti aqtiurad Tanam-

Sromlobs da gacvliT progra-

mebs axorcielebs telemarkisa

(norvegia), ebersvaldis uni-

versitetebTan (germania), ham-

burgis evropis bizneskolej-

Tan da Sverinis baltikis tu-

rizmis kolejTan(germania).

sxvadasxva universiteteb-

Tan gaformebuli memorandumis

saSualebiT ukve amoqmedda er-

Toblivi saganmanaTleblo da

samecniero-kvleviTi programe-

bi, inovaciebisa da samewarmeo

swavlebis sferoSi SemuSavdeba

kurikulumi.

gacvliTi programebiT swav-

lebis xarisxis amaRlda, mom-

zadda maRalkvalificiuri spe-

cilistebis da Sesabamisad maTi

daxmarebiT turistuli poten-

ciali gaizarda. staJireba gav-

lili profesor-maswavleble-

bis ZalisxmeviT saganmanaTleb-

lo programebi mTlianad Seesa-

bameba saerTaSoriso standar-

tebs.

mWidro TanamSromloba gva-

qvs germaniisa da amerikis uni-

versitetebTan. dRes-dReiso-

biT mowveuli gvyavs da fakul-

tetze pedagogiur saqmianobas

ewevian iqauri specialistebi.

seriozuli pretenzia gvaqvs

viyoT pirvelebi. Cveni mizania

studentebs mivceT transferu-

li codna, raTa SeZlon sazR-

vargareTis qveynebSi dasaqmeba.

aq yvela pirobaa imisaTvis,

rom momzaddes konkurentuna-

riani specialistebi. kerZod,

gamoiyeneba Tanamedrove menej-

mentis sistema. turizmis fa-

kultetma, sastumros menejmen-

tis maRalxarisxovnad swavle-

bisaTvis SeiZina sastumroebis

marTvis programa. es aris kompa-

nia `Micros-Fidelio~-s programuli

sistema `Opera~. am sistemiT sar-

gebloben sastumroebis iseTi

cnobili brendebi, rogorebi-

caa: `Seratoni~, `redisoni~,

`hiltoni~ da sxva. sastumros

menejmentis Tanamedrove sis-

temis swavleba gaTvaliswinebu-

lia `turizmis specialobis sa-

ganmanaTleblo programiT da

misi mizania, sastumros indust-

riisaTvis maRalkvalificiuri

specialistebis momzadeba.

SeZenili gvaqvs restornis

menejmentis programuli siste-

ma. garda amis fakultetze moq-

medebs turistuli saagento -

`UNItour~-i. studentebs adgilze

SeuZliaT daeuflon turoperi-

rebas.

turizmis fakultetis war-

matebis safuZvels warmoad-

gens: turizmis industriis or-

ganizaciebTan saqmiani urTier-

Toba Ria dialogis warmarTva,

rac praqtikis moTxovnebTan

saswavlo programebis mudmivi

SeTanawyobis saSualeba iqneba.

fakultetis xelSewyobiT

sazafxulo programiT dasaqme-

bulia 30 studenti sastumro -

Sheraton Batumi-Si, xolo 25 stu-

denti mudmivad dasaqmda sas-

tumro - Radisson Blu Hotel,Batumi-Si. studentebi praqti-

kas gadian germaniis turizmis

industriis organizaciebSi.

studentebi dasaqmebuli

arian turistul saagentoebSi

da turizmis industriis marke-

tingul kvlevebSi.

miuxedavad imisa, rom sakma-

od axalgazrda varT, unda aRi-

niSnos, rom moTxovnaTa mixed-

viT is, dRes, erT-erTi yvelaze

konkurentunariani fakulte-

tia saqarTveloSi. da es ra Tqma,

unda gvaxarebs. gamocxadebul

120 adgilze pirveladi ganacxa-

debiT Tu vimsjelebT CvenTan

swavlis survili 360 abiturien-

tma gamoTqva. jamSi msurvelTa

ricxvi 3600 Seadgenda. amdenad,

maRali konkurenciis pirobebSi

mxolod pirvelma 120 moipova

swavlis ufleba. maTgan 75%

sxvadasxva raodenobis granti-

Taa, rac imaze metyvelebs, rom

motivacia sakmaod maRalia mo-

maval studentebs Soris.

fakulteti Cveul ritmSi

agrZelebs inovaciur saqmi-

anobas da studentTaTvis maqsi-

malurad cdilobs uzrunve-

lyos momxibvleli saswavlo

garemo.

rostom beriZe,

turizmis fakultetis

dekani,

sruli profesori

turizmis fakulteti axal saswavlo wels axali samomavlo gegmebiT xvdeba

Page 8: baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #7 ... · amis naTeli magaliTi gaxlavT is, rom turiz-mis fakultetis studentebi gacvliTi prog-ramiT germaniaSi imyofebian. Cvenma

8 iivvnniissii

recenziebs iSviaTad vwer,

mxatvruli literaturis Sesa-

xeb ki arasodes damiweria gamo-

naklisi batoni paata Caganavas

SeSlili profesoria, romelic

mimdinare wels, TbilisSi, ga-

momcemloba `universalma~ ga-

mosca. am, TxuTmeti moTxro-

bisgan Semdgari wignis pirveli

moTxrobis wakiTxvisTanave ga-

miCnda azri, masze Cemi damoki-

debulebis Sesaxeb sajarod

meTqva. jer erTi, imitom, rom

Cems (Cvens) kolegas profesor

(ara SeSlil) paata Caganavas

gamxneveba rom dasWirveboda am

sxva ampluaSi (igi, ekonomikis

dargis profesoria), me (Cven) es

unda gagvekeTebina, mxarze xe-

li wamogvertya da Segvegulia-

nebia. Tumca, Tavidanve SevniS-

nav, rom baton paatas

arc am sferoSi dasWir-

vebia avansis tipis qeba-

dideba da prezentacia-

iubileebisTvis gan-

kuTvnili SesaniSnavia-

didebulias msgavsi

morige sityvebi (Tu ra-

tom, amaze qvemoT) da

meorec, wminda adamia-

nurad CemTvis sainte-

reso iyo Cem (Cven) gver-

diT myofi ekonomikis

dargis profesorisagan

(ara SeSlilisagan?!)

mxatvrul literatu-

raSi Zalis mosinjva da

Cems (Cvens) universi-

tetSi kidev erTi axali,

lamazi da saamayo faq-

tis dabadeba gvyavs

profesori ekonomisti,

romelic mxatvruli

literaturis dargSic

irjeba, wers sakmaod

karg moTxrobebs.

rogorc mogaxseneT,

SeSlili profesori

TxuTmeti moTxrobis-

gan Semdgari krebulia.

TiToeuli moTxroba Tanamed-

rove kacobriobis globalur

problemebs exeba, TiTo moTx-

roba - TiTo problemas. TiToe-

uli moTxrobis kiTxvisas igrZ-

noba, rom avtorma icis rasac

wers, ara mxolod icis, grZnobs

kidec, sxvanairad SeuZlebeli

iqneboda im urTules proble-

mebze ase martivad saubari,

xval rom gvelis, Tu, rasakvir-

velia, raRac-raRacebi ar Sevc-

valeT Cveni cxovrebis wesSi.

cnobilia, saTqmels amartivebs

ara imdenad saTqmelis codna,

ramdenadac misi gancda, misiT

Sinagani wva. Cemi azriT, baton

paata CaganavasTan es moxda.

Cemi werilis saTaurSi vam-

bob rom, wigni SeSlili profe-

sori Wkviani personaJebiTaa

dakompleqtebuli da ramdenime

sadReiso(samomavlod) proble-

mas exeba-meTqi. modiT, ufro

axlos gavecnoT SeSlili pro-

fesoris Wkvian personaJebs da

masSi dasmul zogierT proble-

mas.

pirveli moTxroba rubin

koSkas teleportebi, gv. 3-20 (a-

qac da qvemoTac gverdebi miTi-

Tebulia wignidan - paata Caga-

nava, SeSlili profesori, Tb.,

2013), cdilobs agvixsnas, Tu

ratom da rogor SeiZleba arse-

bobdes dawyevlili adgilebi,

jadosnuri tyeebi, saidumlo

gvirabebi, Sambalas qveyana ti-

betSi da sxva iseTi adgilebi,

sadac adamianebi ikargebian an

sxva samyaroSi xvdebian. avtori

aqac da wignis sxva moTxrobeb-

Sic, ama Tu im problemis axsnis-

Tvis irCevs samecniero fantas-

tikas, am Janris SerCeva gasage-

bia, ase ufro iolad SeiZleba

axsna problema, magram sirTu-

le isaa, rom es ar aris nebismie-

ri fantazia, es samecniero

fantaziaa, rac samecniero

problematikis, minimum, safuZ-

vlebis codnas mainc moiTxovs.

sasiamovnoa, rom batoni paataa,

Tavis wignSi dasmul proble-

mebs, icnobs da icis am proble-

mebis Sesaxeb samecniero varau-

debi. ise, kacma rom Tqvas, avto-

riseuli fantasmagoria fanta-

ziaa imdenad, ramdenadac, dRes

misi ganxorcieleba SeuZlebe-

lia, Torem xval ratom ar SeiZ-

leba Seiqmnas, magaliTad, lin-

za, romelic tvinis jer kidev

gamouyenebeli nawilebis aqti-

vizacias moaxdens? (xom gamoi-

gones mikroskopi da telesko-

pi, romlebmac dagvanaxes is, ra-

sac manamde ver vxedavdiT). ho-

da, sulac ar unda iyos fanta-

zia, rom Cveni aRqmis da xedvis

unari ise gavaZlieroT, rom da-

vinaxoT samyaro mTeli Tavisi

srulyofilebiT da sxva samya-

roebSi gadasasvlelebiT. swo-

red, am saintereso problemis,

ufro saintereso siuJetiT,

gadmocemas eZRvneba Cven mier

naxsenebi pirveli moTxroba.

Tu gindaT, rom planetebze

adamianebisTvis axali sacxov-

rebeli garemos koloniebis

dasazverad gamgzavrebul kni-

sisa da zorsis erTad imogzau-

roT, haeris nakadze balansi-

rebiT mosiarule(mofrinvale)

arsebebs SexvdeT, waikiTxeT

moTxroba ?bezari aborigene-

bi(gv.21-26) da mixvdebiT, rom es

planeta (samyaro) mxolod Cve-

ni, adamianebis ar aris, aq sxve-

bic cxovroben da maTac aqvT

ufleba daicvan da uerTgulon

mas.

2015 wlis 23 Tebervlis 155-

e nomerSi, gazeT ?Waris furc-

lebze gamoqveynebuli ori SeS-

lili profesoris, paata aroSi-

Zisa da paata Caganavas ucnauri

saqcielis (gv.31) Sesaxeb Se-

ityobT moTxrobaSi ?pokalif-

si xval(gv.26-31). sxvaTa Soris,

am moTxrobaSi, paata aroSiZis

mier gamogonebuli drois man-

qaniT imogzaurebT 2100 wlis

zRvis sanapiroebian urexSi.

problema? gaufrTxildiT ba-

Tumis sanapiros, Tu ar gindaT,

Tqvenma STamomavlebma 2100

wels Sezlongebi da qolgebi

zRvis sanapiroze, urexSi, gaSa-

lon!

frTxilad adamianebo! giy-

vardeT, gaugeT, SeamCnieT erT-

maneTio, gvafrTxilebs moTx-

roba arSexvedra kosmosSi

(gv.32-38), romlis mixedviTac,

ucxoplanetelTa xomaldi ise

Sevida, gaiara da gavida Cveni

planetelebis xomaldSi, rom

verc ki SeniSna. miaqcieT yu-

radReba Sexvda, gaiara masSi,

magram ver SeniSna. ver SeniSnes

verc xelsawyoebma. iqneb, rom

SevniSnoT, Tvalze da xel-

sawyoebze metad guli

gvWirdeba? samyaroSi

aris bevri ram, rasac

ver vxedavT, bevri ram,

rac gverds Cagvivlis da

ver vamCnevT (gv.38). es

ugulisyuroba da ugu-

lisTvaloba, Cveni epo-

qis problemaa. yovel

SemTxvevaSi, imis gacno-

biereba mainc, rom ada-

mianma aqcentebi guli-

dan TavSi gadaitana,

Cvens epoqas ekuTvnis,

da sasiamovnoa, rom ba-

toni paata, Tavisi moTx-

robiT, garkveuli sim-

boluri miniSnebebiT,

exmianeba am problemas,

ara mxolod sicocxlis

CvenTvis ucnob formeb-

Tan mimarTebaSi, aramed

yoveldRiur yofiT do-

nezec waval, cols Se-

vurigdebi (gv. 38).

ra xdeba barcxanaSi,

ilias ZeglTan, CaqvSi,

leRvaSi, lesaSi, roca

yvela genmodificire-

buli mcenare gadavida

ukufotosinTezis procesze

(gv.54) da Jangbadis nacvlad

naxSirorJangis gamoyofa da-

iwyo, waikiTxavT SesaniSnav

moTxrobaSi evolucia (gv. 48-

59).

moTxroba ?utkrebis gadaf-

rena(gv.59-68), albaT, yvelaze

Zlieri moTxrobaa krebulSi,

igi RvTisken da qarTvelobis-

ken mobrunebas exeba (Tu, ukve

ar davagvianeT - es moTxrobis

paTosia). miaqcieT yuradReba:

yvelam evropuli futkari moa-

Sena, ufro mSvidebi arian da

yvelanair garemos eCvevian. sva-

nuri futkari ki Wirveulia

sxvasTan ar jvardeba da sxvagan

ar Sendeba(gv. 60). yvelgan SemC-

vevi evropelebis gavleniT ga-

jorjebuli da gamerebuli gi-

orgi da mariami, moridebulad,

magram mainc ibruneben TavianT

qarTul saxelebs da jvris da-

sawerad myinvarwverze, stefan-

wmindis taZarSi (eklesia da

mRvdeli mxolod aq SemorCeni-

la !!!) midian. maTi gadawyveti-

leba icxovron iq, sadac locu-

loben, gulwrfelad sjeraT

RvTis, miwisZvra ar xdeba da

futkari muSaobs, iraciona-

lur gadawyvetilebad miaCnia

jouzi baraTaSvils. Tumca,

moTxrobidan vigrZeni, rom sa-

xelis SecvliT, mama-papaTa

cxovrebis wesis daviwyebiTa da

qarTvelobisagan mowyvetiT ga-

evropulobisken mimaval jou-

zis, eWvi epareba am gziT miznis

miRwevaze. evropas, qarTvelo-

badakargulebi ki ara, qarTve-

li evropelebi vWirdebiT.

marselebis fexburTiT da-

interesebas, msoflio Cempio-

natis finalSi saqarTvelos

nakrebis mier argentinis nakre-

bis damarcxebas da saqarTve-

los msoflio CempionobiT fex-

burTSi mogvril sixaruls gai-

ziarebT moTxrobiT ocnebis

gundi (gv.74-80). amasTan, am

moTxrobaSi amoikiTxavT, Tu ra

Tvisebebia saWiro imisaTvis,

rom msoflios Cempioni gaxde

fexburTSi.

pitkinasa da Temuras mier

naSveleb ucxoplanetels gaec-

nobiT moTxrobaSi da gamoriya

zRvam (gv.81-94), romelic avari-

uli daSvebisas, Suaxevidan Sub-

nis mimarTulebiT, mdinaris pi-

ras, mfrinavi TefSidan gadmo-

varda.

formulas, romelic tota-

lizatorSi magar fuls mogage-

binebT (Tu Wkvianad iqnebiT es

fuli SeiZleba SegrCeT kidec),

gaecnobiT moTxrobaSi saSiSi

formula (gv.95-103).

Robemongreul ezoSi mom-

Rerali yvavilebis gamgebi ba-

Tumeli profesoris (gv.104-

110) CvenebiT, Tavisuflebis

ideasa (yvavilebi mxolod Ro-

bemongreul ezoSi mRerian, Se-

moRobilSi - ara) da mis SesaZ-

leblobebze gvelaparakeba av-

tori.

moTxroba ucnauri sofe-

li(gv.111-131) problemebis siR-

rmiTa da diapazoniT krebulis

erT-erTi gamorCeulia. igi

teqnikuri evoluciis proble-

mebs exeba da gvixatavs im samwu-

xaro realobas, rom teqnolo-

giuri gaZlierebis, sapirwoned,

daCiaveuli da amoraluri ada-

miani SegvrCa.

erTi Wiqa zeTis damatebis,

18 wlamde robotebis samuSao-

sagan gaTavisuflebisa da sas-

wavleblad gagzavnis, samuSao

drois Semcirebis moTxovniT

robotebis gaficvas gaecnobiT

moTxrobaSi udao argumentebi

(gv. 132-152). amave moTxrobaSi

gaigebT amerika-ruseTis 2215

wlis urTierTobebs, sagalaq-

tiko (da ara saerTaSoriso) ko-

deqsis muxlebsa da yvela droi-

saTvis gamosadeg imperatiul

maqsimas: yvelas da yvela viTa-

rebaSi xeli gaumarTeT, Torem

samagiero ar daayovnebs.

zemoT vTqvi, yvela moTxro-

ba damoukidebeli problemaa-

meTqi da es marTlac asea, me

yvela problemis gaxsnaze ver

visaubreb, amis arc adgilia (m-

xevelobaSi sagazeTo formati

maqvs) da es Cems SesaZlebloba-

sac aRemateboda. Tanac SeSli-

li profesoris momavali

mkiTxvelis xibls vufrTxil-

debi. Sevecade, ZiriTadad Sina-

arsze melaparaka, isic, zedapi-

rulad. Tumca, dabejiTebiT Se-

miZlia vTqva, rom es wigni Cven-

c(didebmac) unda wavikiTxoT

da bavSvebsac unda wavakiTxoT,

gansakuTrebiT me-9 me-12 kla-

sel bavSvebs, maTi orientaciaa

aucilebeli wignSi dasmul

problemebze, maTi cnobierebis

damuxtvaa saWiro im ekologiu-

ri, ekonomikuri, socialuri,

politikuri, zogadad fobiuri

Tu momxveWluri problemebiT

Cvens planetas rom sWirs. pla-

netas, romlis birTvad moazre-

bul homocentristuli miswra-

febebiT gaTamamebul adamians

Svela sWirdeba. Svela im siSma-

gisgan, Tavis Tavs rom moutana

adamianma da romelic ase mome-

tebuli suicidis erT-erTi

mniSvnelovani mizezTagania

(rogorc Cans, mTlad usafuZv-

lo ar unda iyos e.w. ?adikalu-

ri ekologebis mosazrebebi,

romlis mixedviTac Tavad ada-

miani unda gadaSendes, rom gad-

rCes planeta). paata Caganavas

moTxrobebi amgvari adamianis

saSvelad warmarTuli fiqria.

igi, Taviseburi, me vityodi,

sakmaod originaluri, gziT,

cdilobs gviCvenos Cveni (dide-

bisTvis) ukve araerTgzis ganc-

dil problemaTa simwvave da Zi-

rebi, romlis gamosworebac (Tu

ar davigvianeT! - esec avtoris

paTosia), Cveni momdevno Taobe-

bis saqmea, amitom unda wai-

kiTxon maT es wigni (vurCioT

waikiTxon, cotac rom davaZa-

loT, ara uSavs!), Tanac wignad

unda waikiTxon da ara inter-

netwignad. internetidan sxva

Temebze gadasvlis imdeni cdu-

neba da Tavisuflebis saxeliT

imdengvari gamocdilebis SeZe-

nis SesaZleblobaa, batoni Caga-

navas moTxrobebis bolomde in-

ternetversiiT CakiTxva da miT

ufro, gaazreba saeWvod mimaC-

nia.

sasiamovnoa, roca wignSi

Sens nacnob adgilebsa da per-

sonaJebs xvdebi - baTumi, urexi,

Caqvi, barcxana, ilias Zegli,

masTan gaSlili karvebiT, leR-

va, respublikuri saavadmyofo,

Suaxevi, Subani, paata aroSiZe,

paata Caganava da sxva. sasiamov-

noa, imitom, rom am adgilebiT

Senc ( mkiTxvelo) Tavs moTxro-

bebis personaJad ganicdi.

ramdenime survilic minda

gavuziaro baton paatas. bato-

no paata, kargi iqneboda wigns

anotacia, Sesavali an winaTqma

an raRac iseTi hqonoda, winas-

war informacias rom mogvawo-

debda wignis Sesaxeb. sxvanai-

rad, im TeatriviT gamovida,

romelsac arc afiSa aqvs, arc

vestibiuli da pirdapir dar-

bazSi, speqtaklze rom amoyof

Tavs.

batono paata, wignis gareka-

nic da TiToeuli moTxrobac

saintereso naxatebiTaa gafor-

mebuli. TiToeul moTxrobas,

misi arsis gamomxatveli, naxati

axlavs. naxatebi gvexmareba az-

ris gamotanaSi. es SesaniSnavia

da wigns Rirsebas hmatebs, mag-

ram wignSi versad mivageni visia

es naxatebi da davaskveni, rom

naxatebic Tqven gekuTvniT. e.i.

xatavT kidec, vfiqrob, aranak-

leb saintereso naxatebi geqne-

baT. wignSi ratom arsad ar uTi-

TebT, rom naxatebic Tqvenia?

momdevno gamocemaSi (mimaCnia,

rom es aucileblad moxdeba)

kargi iqneba, Tu Cems am rekomen-

daciebs gaiTvaliswinebT, ba-

tono paata.

avtori xasiaTdeba maRali

erudiciiTa da emociiT, niWie-

ria, bevri ufiqria, zogierTi

problemis detalebSic ki erk-

veva, uyvars adamianebi, fanta-

zia, baTumi, samyaro, Tavisi saq-

me. warmatebebi vusurvoT ba-

ton paatas cxovrebasa da Se-

moqmedebaSi.

murman gorgoSaZe,

sruli profesori

2013 wlis 3-10 agvisto

Tbilisi-baTumi

SeSlili profesoris Wkviani personaJebi da

zogierTi sadReiso problema samomavlod

Page 9: baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #7 ... · amis naTeli magaliTi gaxlavT is, rom turiz-mis fakultetis studentebi gacvliTi prog-ramiT germaniaSi imyofebian. Cvenma

9iivvnniissii

gvesaubreba samarTlis doq-

tori, aWaris avtonomiuri res-

publikis yofili prokurori,

aWaris umaRlesi sasamarTlos

sisxlis samarTlis saqmeTa pa-

latis yofili Tavmjdomare, am-

Jamad rezervi mosamarTle,

Cveni universitetis profeso-

ri givi abaSiZe, romelsac sa-

marTaldamcav organoebSi mu-

Saobis ocdaaT welze meti xnis

gamocdileba aqvs.

swored mravalwliani praq-

tikuli gamocdilebisa da sisx-

lis samarTlis kanonmdeblobis

Teoriuli aspeqtebis analizis

safuZvelze is Tvlis, rom droa

qveyanaSi garkveuli formiT

moxdes sisxlis samarTlis zo-

gierTi normis liberalizacia.

`ukanasknel wlebSi, gansa-

kuTrebiT ki 2004 wlidan, saqarT-

veloSi deklarirebuli iqna

mkacri sisxlissamarTlebrivi

politika. sisxlis samarTlis ka-

nonmdeblobaSi araerTi sakanon-

mdeblo cvlileba iqna ganxorci-

elebuli, ramac agresiuli saka-

nonmdeblo xasiaTi miiRo da aSka-

rad etyoboda sakanonmdeblo di-

letantizmis xeli.

bevri sakanonmdeblo cvli-

leba Tu Sesworeba, aSkarad ucxo

qveynis kanonmdeblobasTan mibaZ-

viT iyo gamowveuli da Cvens ka-

nonmdeblobaSi misi gadmotanis

dros naklebad iyo gaTvaliswine-

buli qarTuli samarTlebrivi

realoba. xSirad sisxlis samarT-

lis kodeqsSi cvlilebebi Sedio-

da konkretul pirze, saqmeze mo-

sargebad da imdroindeli xeli-

suflebisaTvis xelsayreli konk-

retuli viTarebis Sesabamisad.

rogorc aRvniSneT, zogjer es

normebi aSkarad agresiul xasi-

aTs atarebda, rac garkveulad

gamomdinareobda cnobili, e. w.

`nulovani tolerantobidan~,

rac qveynis xelisufalTa TiTq-

mis yoveldRiur mowodebebSi ga-

ismoda.

araadamianurad gamkacrda

sasjelebi, Semotanili iqna qar-

Tuli mentalitetisaTvis miuRe-

beli normebi, gansakuTrebiT ki

danaSaulTa da ganaCenTa erTob-

liobis dros sasjelTa Sekrebis

wesi. amave wlebSi absoluturad

dabali iyo sasamarTlos damou-

kidebloba, mkveTrad gaizarda

patimarTa raodenoba.

sisxlis samarTlis kanonm-

deblobaSi cvlilebebis ganxor-

cielebis dros kanonmdeblis,

konkretulad ki imdroindeli xe-

lisuflebis mier saerTod ar yo-

fila gaTvaliswinebuli qarTu-

li sazogadoebis azri, maTi

moTxovna, qveyanaSi arsebuli re-

aluri samarTlebrivi mdgomare-

oba da rac mTavaria maTi miRebis

dros aSkarad iyo ugulebelyo-

fili am dargis mecnierebis,

praqtikosi iuristebis da saer-

Tod profesionalebis azri da

gamocdileba.

amgvari sakanonmdeblo cvli-

lebebiT Tu rogori mZime realo-

bis winaSe dadga qarTuli sisx-

lis samarTlis kanonmdebloba da

mTlianad qarTuli sazogadoeba,

amaSi qvemoT moyvanili zogierTi

sakanonmdeblo normebis cvli-

lebebis da Cvens sinamdvileSi mi-

si ganxorcielebiT damdgari mZi-

me Sedegebis analiziT davrwmun-

debiT.

gansakuTrebiT miuRebeli iyo

sakanonmdeblo TvalsazrisiT sa-

qarTvelos sisxlis samarTlis

kodeqsis 59-e muxlSi ganxorcie-

lebuli cvlileba, romelic iT-

valiswinebs sasjelis daniSvnas

danaSaulTa da ganaCenTa erTob-

liobis dros.

am muxlis Zveli variantiT

gaTvaliswinebuli iyo sasjelTa

rogorc STanTqmis, aseve Sekre-

bis principi. swored agresiuli

sakanonmdeblo diletantizmis

gamovlineba iyo is, rom 2006 wlis

29 dekembers aRniSnul muxlSi Se-

tanili cvlilebiT danaSaulTa

da ganaCenTa erTobliobis dros

sasjelis daniSvnisas dawesda

mxolod sasjelTa Sekrebis prin-

cipi, xolo sasjelis STanTqmis

principi saerTod gaqra kanonm-

deblobidan. aman ki am wlebis gan-

mavlobaSi aTasobiT dasjil pir-

Ta mimarT mkacri da arasamarT-

liani, damnaSavis mier Cadenili

danaSaulis simZimisa da damnaSa-

vis pirovnebis aSkara Seusabamo

sasjelebis daniSvna gamoiwvia.

ra Tqma unda, es norma mimdi-

nare wlis 14 aprils ss kodeqsSi

ganxorcielebuli gonivruli da

drouli SesworebiT^Seicvala da

kanonmdebeli faqtiurad am mux-

lis Tavdapirvel normas daub-

runda. amJamad danaSaulTa er-

Tobliobis dros ZiriTadad gaT-

valiswinebulia ufro mkacri

sasjelis naklebad mkacri sasje-

liT STanTqmis, xolo gamonak-

lis, kerZod danaSaulis recidi-

vis SemTxvevaSi, sasjelTa mxo-

lod nawilobrivi Sekrebis prin-

cipi da isic alternatiuli sas-

jelis saxiT.

rac Seexeba ganaCenTa erTob-

liobis dros sasjelis daniSvni-

sas, axali cvlilebis mixedviT,

alternatiuli saxiT gamoiyeneba

rogorc sasjelTa nawilobrivi

an mTliani Sekrebis, aseve STanT-

qmis principi.

ss kodeqsis 71-e muxli iTva-

liswinebs piris sisxlissamarT-

lebrivi pasuxismgeblobisagan

gaTavisuflebas xandazmulobis

vadis gasvlis gamo, rac ZiriTa-

dad damokidebulia danaSaulis

simZimeze. kerZod, amave muxlis

pirveli nawiliT dadgenilia,

rom piri xandazmulobis vadis

gasvlis gamo Tavisufldeba sisx-

lis samarTlis pasuxismgeblobi-

sagan, Tu gavida eqvsi weli nakle-

bad mZime, aTi weli mZime da ocda-

xuTi weli gansakuTrebiT mZime

danaSaulis Cadenidan.

2006 wlis 25 ivniss am muxlis

pirvel nawilSi Setanili cvli-

lebis mixedviT, saqarTvelos

sisxlis samarTlis kodeqsis 332-

e-3421 muxlebiT (samoxeleo da-

naSauli) gavaliswinebuli dana-

SaulisaTvis, Tu isini ar miekuT-

vneba gansakuTrebiT mZime danaSa-

uls, xandazmulobis vadis gasv-

lis gamo sisxlis samarTlis pa-

suxismgeblobisagan gaTavisuf-

lebisaTvis dawesda 15 weli.

Cveni azriT gaugebaria kanon-

mdeblis amgvari pozicia. sainte-

resoa, aRniSnul muxlSi amgvari

cvlilebis Setanis dros ra kri-

teriumiT isargebla.

minda kargad davukvirdeT am

cvlilebis Sinaarss, kargad ga-

vacnobieroT am normis moTxovna.

samarTlebrivad rom ganvmartoT

am cvlilebis uazroba, saWiroa

mokled gavakeToT am sakanonm-

deblo cvlilebis normis anali-

zi.

ss kodeqsis 332-e-3421 muxle-

biT gaTvaliswinebuli danaSau-

lebis ZiriTadi nawili ganekuTv-

neba naklebad mZime da mZime dana-

SaulTa, xolo zogierTi am mux-

lebis pirveli da meore nawilebi

ki - mxolod naklebad mZime dana-

SaulTa ketegorias.

rogorc zemoT aRvniSneT,

naklebad mZime da mZime danaSau-

lis CadenisaTvis sisxlis samar-

Tlis pasuxismgeblobisagan gaTa-

visuflebisaTvis dawesebulia

Sesabamisad eqvsi

da aTwliani xan-

dazmulobis vade-

bi. aqedan gamomdi-

nare, gaugebaria

ratom dawesda ma-

incdamainc mxo-

lod samoxeleo

sferos, Tan imave

simZimis danaSaul-

ze xandazmulobis

vada 15 wlis ode-

nobiT.

rogori mosa-

wonia amgvari saka-

nonmdeblo cvli-

leba Zvirfaso

mkiTxvelo maSin,

roca, Tu pirma Cai-

dina ss kodeqsis

nebismieri sxva muxliT gaTvali-

winebuli naklebad mZime da mZime

danaSauli da is xandazmulobis

vadis gasvlis gamo pasuxismgeb-

lobisagan gaTavisufldeba Sesa-

bamisad eqvsi an aTi wlis, xolo ss

kodeqsis 332-e-3421 muxlebiT

gaTvaliswinebul imave katego-

riis danaSaulis CadenisaTvis ki

mxolod TxuTmetwliani xandaz-

mulobis vadis gasvlis Semdeg.

Cveni azriT, saswrafod unda

moxdes ss kodeqsis 71-e muxlSi

Sesabamisi cvlilebis Setana da

am mkacri sakanonmdeblo normis

Secvla.

saqarTvelos ss kodeqsis me-

17 muxliT gaTvaliswinebulia

danaSaulis recidivi, rac niSnavs

winaT ganzraxi danaSaulis Cade-

nisaTvis nasamarTlevi piris mier

ganzraxi danaSaulis Cadenas.

am muxlis Zveli redaqciiT,

kerZod me-2 da me-3 nawilebSi

konkretulad iyo gansazRvruli

saSiSi da gansakuTrebiT saSiSi

recidivis cneba, rac amave muxl-

Si 2007 wlis ivnisSi Setanili

cvlilebiT ratomRac amoRebu-

li iqna.

rogorc wesi, danaSaulis re-

cidivis SemTxvevaSi, ss kodeqsiT

gaTvaliswinebuli safuZvliT da

dadgenil farglebSi SeiZleba

dainiSnos ufro mkacri sasjeli.

sasurveli iyo kanonSi yofiliyo

saSiSi da gansakuTrebiT saSiSi

recidivis cneba, rac sasamarT-

los saSualebas miscemda konkre-

tulad ganesazRvra damnaSave pi-

ris mier winaT Cadenili ganzraxi

danaSaulis raodenoba, simZime,

recidivis saxe da saerTod damna-

Savis pirovneba, rasac didi mniS-

vneloba aqvs recidivis SemTxve-

vaSi sasjelis daniSvnis dros.

ukanasknel wlebSi sisxlis sa-

marTlis kanonmdeblobaSi Seta-

nili cvlilebebiT faqtiurad

braldebulis sasargeblo saSe-

RavaTo garemoebebi TiTqmis amo-

Rebuli iqna.

saqarTvelos sisxlis samarT-

lis kodeqsis 55-e muxliT dadge-

nili iyo kanoniT gaTvaliswine-

bulze ufro msubuqi sasjelis

daniSvna. kerZod, Tu arsebobs

gansakuTrebuli Semamsubuqebe-

li garemoeba, sasamarTlos dam-

naSavis pirovnebis gaTvaliswine-

biT SeuZlia daniSnos ss kodeqsis

Sesabamisi muxliT dawesebuli

sasjelis zomis umdables zRvar-

ze naklebi sasjeli an sxva, ufro

msubuqi saxis sasjeli.

2006 wlis aprilSi ss kodeqsSi

Setanili cvlilebiT braldebu-

lisaTvis saSeRavaTo es norma ra-

tomRac saerTod gauqmda da Cai-

wera, rom sasamarTlos SeuZlia

daniSnos ss kodeqsis Sesabamisi

muxliT dawesebuli sasjelis

zomis umdables zRvarze naklebi

sasjeli an sxva, ufro msubuqi sa-

xis sasjeli, Tu mxareebs Soris

dadebulia saproceso SeTanxme-

ba. e.i. am cvlilebiT saSeRavaTo

sasjelis daniSvna SesaZlebelia

mxolod saproceso SeTanxmebis

SemTxvevaSi, maSin roca cvlile-

bis Setanamde, rogorc zemoT

aRiniSna am muxlis pirveli vari-

antiT kanoniT gaTvaliswinebul-

ze ufro msubuqi sasjelis daniS-

vna SesaZlebeli iyo agreTve gan-

sakuTrebuli Semamsubuqebeli

garemoebebis da damnaSavis pi-

rovnebis gaTvaliswinebiTac, ri-

si saSualebac ss kodeqsis 55-e

muxlis amJamad moqmedi normiT

aRar arsebobs.

vfiqrobT, aseve naCqarevad,

Tan arasworad iqna Setanili

cvlileba ss kodeqsis 56-e muxl-

Si, romelic awesebs sasjelis da-

niSvnis wess daumTavrebeli dana-

SaulisaTvis.

am muxlis pirvandel variant-

Si calk-calke iyo gansazRvruli

sasjelis daniSvnis wesi danaSau-

lis momzadebisa da mcdelobi-

saTvis. kerZod, danaSaulis mom-

zadebisaTvis sasjelis vada an

zoma ar unda aRematebodes daum-

Tavrebeli danaSaulisaTvis ss

kodeqsis kerZo nawilis Sesabami-

si muxliT an muxlis nawiliT

gaTvaliswinebuli yvelaze mkac-

ri saxis sasjelis maqsimaluri

vadis an zomis naxevars, xolo da-

naSaulis mcdelobisaTvis –sam

meoTxeds. ratomRac, 2006 wlis

dekemberSi ss kodeqsSi Setanili

cvlilebiT daumTavrebeli dana-

SaulisaTvis sajelis daniSvnis

es wesi Secvlili iqna.

migvaCnia, rom ss kodeqsis 55-

e da 56-e muxlebSi moxdes saTana-

do Sesworeba pirvandeli varian-

tiT dadgenili normis Sesabami-

sad.

vfiqrob, cvlileba unda Sevi-

des aseve ss kodeqsis 42-e muxlSi

da sasjelis saxiT aikrZalos ja-

rimis gamoyeneba, Tu is ar aris

damatebiT sasjelad sisxlis sa-

marTlis kerZo nawilis Sesabamis

muxlSi gaTvaliswinebuli.

mizanSewonilad migvaCnia ag-

reTve gamasworebeli samuSaos,

rogorc sasjelis saxis gauqmeba

da misi droSi gaweril jarimad

gardaqmna, romelsac braldebu-

li gadaixdis garkveuli perio-

dis ganmavlobaSi.

zemoaRniSnul, zogierT saka-

nonmdeblo cvlilebaTa mokle

analizic cxadyofs, rom dadga

dro gadavideT normalur saka-

nonmdeblo saqmianobaze, saWiroa

garkveuli formiT sisxlis sa-

marTlis zogierTi normis libe-

ralizacia.

moqmedi ss kodeqsis 336–e

muxliT gaTvalisiwnebuli iyo

sisxlis samarTlis pasuxismgeb-

loba ukanono ganaCenis an sxva sa-

samarTlo gadawyvetilebis gamo-

tanisaTvis.

2007 wlis 4 ivliss ss kodeqs-

Si Setanili cvlilebiT es muxli

saerTod amoRebuli iqna.

rogorc samoqalaqo sazoga-

doebisaTvis, aseve samecniero

sferos muSakebisa da ra Tqma un-

da CvenTvisac sainteresoa ras

daeyrdno kanonmdebeli am ga-

dawyvetilebis miRebis dros, ra-

zedac im periodSi araerTi weri-

lobiTi Tu zepiri mosazreba da

kritikuli pozicia iqna gamoTq-

muli. yvela maTgani kiTxulobda

am cvlilebis mizezs da svamda

kiTxvas imis Sesaxeb, rom Cvens si-

namdvileSi ukanono ganaCeni an

sxva sasamarTlo gadawyvetileba

aRar gamodioda, saerTod aRikve-

Ta, Tu ra xdeboda, ratom ganxor-

cielda aseTi cvlileba da ratom

iqna amoRebuli ss kodeqsidan es

muxli.

faqtiurad, visac is periodi

axsovs, rogorc im periodSi da

manamdec, araerT ukanono gadawy-

vetilebas iRebda sasamarTloe-

bi, ris gamoc konkretuli daza-

ralebuli pirebis, maTi axlob-

lebis, arasamTavrobo organiza-

ciebis, samoqalaqo seqtoris da

sxvaTa mier rogorc zepirad, ise

mediis saSualebiT xSirad gamo-

iTqmoda pretenziebi, iyo gamosv-

lebi da protestis sxva formebi

sasamarTlos mxridan amgvari

ukanono gadawyvetilebis aRsak-

veTad. amis dasturad, Tundac

ukanasknel wlebSi gaxmaurebuli

da sazogadoebisaTvis kargad

cnobili sisxlis samarTlis saq-

meebis gaxsenebac kmara.

faqtiurad kanonmdebelma ara

Tu gamoiyena samarTlebrivi ber-

ketebi sasamarTloebis mxridan

dausabuTebeli da ukanono ga-

dawyvetilebebis miRebis aRsak-

veTad, aramed amgvari sakanonm-

deblo cvlilebiT erTgvarad wa-

axalisa isini da amgvari danaSau-

lis Cadenis gamo saerTod uari

Tqva maT sisxlis samarTlis we-

siT dasjaze.

ra Tqma unda, mivesalmebiT

Tu sasamarTloebSi saerTod ar

eqneba adgili ukanono gadawyve-

tilebis miRebis arcerT faqts,

magram vfiqrobT sisxlis samarT-

lis kanonmdeblobaSi amgvari

normis arseboba manamdea saWiro,

sanam sasamarTloebis mier amgva-

ri gadawyvetilebis miRebis Tun-

dac saSiSroeba arsebobs.

aRniSnuli normis gauqmeba ka-

nonmdeblobaSi aramarTebulia,

radgan es norma yovelTvis iyo

da iqneba erTgvari dacvis meqa-

nizmi, raTa mosamarTleTa mxri-

dan adgili ar hqondes ukanono

gadawyvetilebis miRebis faqts.

amdenad, mizanSewonilad mig-

vaCnia sisxlis samarTlis kanonm-

deblobaSi moxdes Sesabamisi

cvlileba da es muxli kvlav amoq-

meddes sisxlis samarTlis ko-

deqsSi.

samarTlianoba moiTxovs aRi-

niSnos, rom 2012 wlis saparla-

mento arCevnebis Semdeg axalma

xelisuflebam da saqarTvelos

parlamentma daiwyo farTo saka-

nonmdeblo saqmianoba, svla agre-

siuli sakanonmdeblo diletan-

tizmidan normalur sakanonmdeb-

lo saqmianobisaken, rac konkre-

tulad samarTlian da obieqtur

sakanonmdeblo cvlilebebSi

aisaxeba.

Cveni azriT, saWiroa kanonm-

debelma sisxlis samarTlis ka-

nonmdeblobaSi TandaTanobiT

cvlilebebis Setanis gziT uz-

runvelyos amgvari da sxva norme-

bis, romlebzedac aq ar gvqonia

msjeloba, gauqmeba, Secvla da mi-

si sisxlis samarTlis kanonmdeb-

lobasTan SesabamisobaSi moyva-

na~.

givi abaSiZe

samarTlis doqtori

sisxlis samarTlis

kanonmdebloba Zireul

cvlilebebs saWiroebs

Page 10: baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #7 ... · amis naTeli magaliTi gaxlavT is, rom turiz-mis fakultetis studentebi gacvliTi prog-ramiT germaniaSi imyofebian. Cvenma

10 iivvnniissii

globalizacia kanonzomieri pro-

cesia, romelic mniSvnelovanwilad gan-

pirobebulia ekonomikuri faqtorebiT,

saxeldobr, Tavisufali vaWrobis koa-

liciebis upiratesobebiT proteqcio-

nizmis koaliciebTan SedarebiT msof-

lio masStabiT. amave dros udavoa, rom

Tanamedrove msoflioSi kontaqtebis

gaZlierebam, ekonomikurma kooperaciam

da unifikaciam ganapiroba kulturaTa

daaxloeba. savsebiT samarTliani iqneba

SeniSvna, rom kulturaTa daaxloeba da

unifikacia yovelTvis Tan axlda isto-

riul process da aq araferia axali. mag-

ram samwuxarod, erTis mxriv Cven gveub-

nebian, rom warmoqmnilia ,,globaluri

adamianuri imperia”, romelsac SeuZlia

daCrdilos yvela wina civilizacia da

romelsac, SesaZlebelia elis tragiku-

li dasasruli, xolo, meore mxriv gva-

uwyeben, rom ,,adamianis globaluri im-

periis pirobebSi” zustad erovnuli su-

vereniteti aris am globaluri imperiis

gadarCenis ZiriTadi dabrkoleba. gasa-

gebia am italieli avtoris, e. w. romau-

li klubis damaarseblis aseTi pozicia.

faqtia, rom globalizaciis procesSi

italiur kulturas, mis TavisTavadobas

bevri araferi akldeba, radgan mas ukve

didi xania SemuSavebuli aqvs sxva kul-

turebTan urTierTobaSi brZolis Zli-

eri imuniteti.

im qveynebSi ki, sadac suvereniteti

SedarebiT axali monapovaria, swrafma

globalizaciam SeiZleba erovnuli

kulturis SenarCunebis TvalsazrisiT

gamousworebeli Sedegebi gamoiwvios,

radgan globalizaciis ekonomikur da

kulturul RirebulebaTa talRaze Ca-

moyalibebuli elita arc Tu iSviaTad

cdilobs forsirebulad ,,gaaTanamed-

rovos~ esa Tu is qveyana, ramac SeiZleba,

piriqiT, qveynis ukusvla gamoiwvios.

amitom vfiqrobT, rom erovnuli iden-

tobis ganmtkiceba erT-erTi umniSvne-

lovanesi problemaa im qveynebSi, rom-

lebmac arc Tu didi xnis win moipoves

suvereniteti.

oqsfordis leqsikoni identobas,

rogorc absolutur igiveobas ganmar-

tavs. levi-strosis mixedviT ,,idento-

ba” ganisazRvreba rogorc faqtiuri

obieqtis saxeoba, romelsac unda dav-

eyrdnoT movlenebis gansamartavad. sa-

ubroben agreTve e. w. nacionalur iden-

tobaze. fsiqologiur literaturaSi ki

identoba gaigivebulia pirovnebis mi-

er sakuTari Tavis gansazRvrebisa Tu

aRwerilobis Sesabamisad arsebul Ri-

rebulebebTan, rwmenebTan da idealeb-

Tan, romlebic individualuri qcevis

warmarTvas ganapirobeben. socialuri

fsiqologiis e.w. socialuri identobis

Teoriis mixedviT identifikacia yvela

cocxali arsebisaTvis damaxasiaTebeli

universaluri procesia. individebi po-

zitiuri Sefasebis miRebas cdiloben,

rac socialuri jgufebisadmi kuTvni-

lebaze da masTan dakavSirebul Sefase-

bebze aris damokidebuli. identifika-

ciis procesi or ganzomilebas efuZne-

ba. pirveli - socialuri klasifikaciis

kognituri ganzomilebaa: adamianebi

cdiloben jgufebSi aRmoaCinon msgav-

seba, romelic dakavSirebulia maT aqti-

vobasTan, midrekilebasTan an qcevas-

Tan. meore ganzomileba - pozitiuri

Sefasebis miRebis grZnobebTan da soc-

ialur kategoriisadmi kuTvnilebasTan

aris dakavSirebuli. e. eriqsonis mixed-

viT, identobis gansazRvrebaSi gamoyo-

fen sam elements. pirveli: adamiani sa-

kuTar pirovnebas mudmivad sakuTar Ta-

vTan gaigivebulad unda aRiqvamdes; me-

ore: sxva mniSvnelovani adamianebi ag-

reTve unda xedavdnen individis sak-

uTar TavTan gaigivebulobasa da mT-

lianobas. mesame: adamians unda hqondes

darwmunebulobis gancda, rom misi mTl-

ianobis Sinagani da garegani mxareebi Se-

Tanxmebuli arian erTmaneTTan.

evropuli tradicia ar asxvavebs

erovnuli identobis aRmniSvnel ter-

mins `Nationality” da moqalaqeobas “Nat-ionality“ (Tumca evropul enebSi moqala-

qeobis aRsaniSnavad arsebobs meore

sityvac, kerZod, inglisurSi “Citizens-hip”). am principiT, magaliTad, frangi

nacionalobis adamiani SeiZleba iyos

warmoSobiT `frangi“ an `alJireli“.

zogierT SemTxvevaSi, moqalaqes paspor-

tSi uweria „nacionaloba“ amerikeli,

xolo warmoSoba italieli. sabWoTa

kavSirSi moqalaqes pasportSi ewera

`sabWoTa kavSiris moqalaqe“, xolo

erovnebis grafaSi „qarTveli“.

damoukideblobis mopovebis Semdeg

saqarTveloSi pirvelad gadmoRebuli

iyo sabWoTa kavSirSi arsebuli praqtika

da pasportSi Tu piradobis mowmobaSi

iwereboda moqalaqe, erovneba qarTveli

(somexi, rusi da a.S.). mogvianebiT ki, pas-

portebSi Tu mowmobebSi datovebul iq-

na mxolod moqalaqeobis aRmniSvneli

Canaweri “moqalaqis piradobis mowmo-

ba.“

rogorc qarTuli, ise araqarTuli

warmoSobis saqarTvelos moqalaqeebi-

saTvis aseTi Canaweri miuRebelia Semde-

gi garemoebebis gamo:

qarTuli warmoSobis mosaxleobas

aseTi xasiaTis Canaweri erovnuli iden-

tobis saxelmwifoebriv doneze SezRu-

dvad, xolo araqarTuli mosaxleobis

nawils ki, erovnul diskriminaciad Se-

uZlia miiCnios. qarTuli warmoSobis

moqalaqeebs erovnuli identobis dakma-

yofileba ar SeuZlia piradobis mowmo-

bis saSualebiT, romelic mxolod im

SemTxvevaSi ganxorcieldeba, Tu iq iqne-

ba Cawerili qarTveli. ase rom, pirado-

bis mowmobis `moqalaqe” ar iwvevs mas-

Tan gaigivebas da amgvarad iqmneba iseTi

gancda, rom pirovnebis gasaigivebeli

Canaweri – „moqalaqe“, erovnulobis

TvalsazrisiT carieli adgilia da mas-

Tan gaigiveba ar aris dakavSirebuli

qarTvelobasTan da sityva moqalaqe in-

diferentulia termin saqarTvelosTan

mimarTebaSi.

Znelia imis garkveva, Tu ras fiq-

robdnen pasportSi Tu piradobis mow-

mobaSi aseTi Canaweris avtorebi, magram

SesaZlebelia, rom maTi azriT, Tu saqa-

rTvelos moqalaqeebs maTi erovnuli

warmoSobis miuxedavad piradobis mowm-

obasa Tu pasportSi CaewerebodaT mxo-

lod `moqalaqe,“ maSin qarTuli warmoS-

obis moqalaqeebs erovnuli identobis

TvalsazrisiT problema ar Seeq-

mnebodaT, radgan isini isedac “qarTve-

lebi” arian, xolo araqarTuli warmoS-

obis moqalaqeebi kmayofili iqnebodnen,

radgan qarTvelebTan `qarTvelobiT” ki

ar iqnebodnen gaTanabrebulebi, rac

saqarTvelos saxelmwifosTan adapt-

aciis maCvenebeli iqneboda, aramed neb-

ismieri warmoSobis adamiani moqalaqeo-

basTan iqneboda gaigivebuli da amiT

realurad ignorirebuli iqneboda `qa-

rTveloba,“ rac sinamdvileSi saqarT-

velos saxelmwifoebriobis ignori-

rebis tolfasia. aseT SemTxvevaSi saku-

Tari Tavis `saqarTvelosadmi” miku-

Tvneba da masTan gaigiveba SeuZlebelia

mxolod piradobis mowmobasa Tu pas-

portSi miTiTebuli gvaris, saxelis,

dabadebis welis, Tvis, adgilisa Tu

ricxvis mixedviT. `saqarTvelosTan“

asociaciebis damyareba msgavsebis as-

ociaciis mixedviT unda moxdes, magram

pasportSi Tu piradobis mowmobaSi ar-

sad ar aris gamoyenebuli termini qar-

Tveli (erovneba) da arc termini qar-

Tuli (moqalaqeoba), romelTa meSv-

eobiT SesaZlebeli iqneboda saxe-

lmwifos saxelwodebasTan dakavSireba

da sakuTari Tavis masTan gaigiveba. aso-

ciaciis damyarebis dros aucilebelia,

raRac saerTo niSani arsebobdes or sag-

ansa Tu movlenas Soris. winaaRmdeg Sem-

TxvevaSi `saqarTvelosTan“ asocir-

ebuloba mxolod formaluri, araa-

rsebiTi, SemTxveviTi xasiaTis matar-

ebeli iqneba, romelic gamowveulia ra-

Rac pragmatuli anda iZulebiTi faqto-

rebiT. amitom iseT aucilebel niSnad,

romelic saSualebas miscems nebismieri

warmoSobis moqalaqes gaaigivos saku-

Tari Tavi saqarTvelosTan, aris mxo-

lod da mxolod `qarTvelis” kon-

struqti. amitom ki pasportSi Tu pir-

adobis mowmobaSi absoluturad auci-

lebelia Caiweros qarTuli saxelmwif-

osaTvis saxelwodebis mimniWebeli ero-

vnebis dasaxeleba. winaaRmdeg SemTxve-

vaSi, TviTon saxelmwifos saxelwo-

debis (saqarTvelo) dakavSirebac Seu-

Zlebeli xdeba qarTuli mosaxleobis

dasaxelebasTan (qarTvelebi) da qarT-

veli pirovnebis dasaxelebasTan (qarT-

veli), radgan arc erTi maTgani (garda

saqarTvelosi) sxvagan oficialurad ar

aris dafiqsirebuli. saxelmwifo ki,

zustad erovnulobis oficialuri gan-

xorcielebaa.

qarTuli saxelmwifos saxelwodeba

ki aris lingvisturad dakavSirebuli

„qarTvelebTan” da „qarTvelTan,” mag-

ram oficialurad, saxelmwifoebrivad

aseTi dakavSirebuloba ar arsebobs. sa-

qarTvelo ara ubralod saqarTvelos

moqalaqeTa erTobliobaa, aramed upir-

veles yovlisa, qarTvelTa (erovnuli

warmoSobis miuxedavad) erTobliobaa

anu iseT adamianTa erTobliobaa, rom-

lebic ara mxolod qveynis moqala-

qeebaT aRiareben sakuTar Tavs, aramed

agreTve saxelmwifos qarTvelebisadmi

kuTvnil qveyanad aRiareben. winaaRmdeg

SemTxvevaSi, sxelwodeba saqarTvelo

ubralod geografiuli saxelwodebisa

da ara damoukidebeli saxelmwifos

funqciis matarebeli xdeba, iseve, ro-

gorc, magaliTad, kavkasia. kavkasiasTan

gasaigiveblad sakmarisia Cven sakuTari

Tavi mivakuTvnoT kavkasielebs da amg-

varad kavkasiasTan gaigivebac uzrunv-

elyofili iqneba. magram saqme isaa, rom

aseTi damoukidebeli saxelmwifo ar ar-

sebobs da aseTi identoba ubralo ko-

loritulobis farglebs ar scildeba.

damoukidebel saxelmwifoSi ki, ar SeiZ-

leba ignorirebuli iqnes romelime

komponenti, romelic damoukidebeli

saxelmwifos saxelwodebis mimcem moqa-

laqes SezRudavs saxelmwifosTan sru-

lyofili identobis dadgenaSi. winaaRm-

deg SemTxvevaSi gamodis, rom moqalaqes

ar aqvs qveynis srulyofili moqalaqis

gancda, ar miaCnia, rom es saxelmwifo

mas ekuTvnis, ar aqvs gaTavisebuli es sa-

xelmwifo, is misTvis ucxoa da amitom

savsebiT SesaZlebelia, rom mas, rogorc

ucxos, ise moepyras anu ar izrunos mas-

ze, ar daicvas is da miiCnios, rom saxel-

mwifo ar aRiarebs mas rogorc srul-

yofil moqalaqes da amitom masac SeuZ-

lia ar aRiaros aseTi saxelmwifo ro-

gorc sakuTari, axlobeli.

sityva moqalaqe emociurobas mok-

lebuli, oficialuri konstruqtia, ro-

melic xelovnurobis gancdas iwvevs da

am xelovnur konstruqtTan gaigiveba

erovnulobaze uaris tolfas mdgoma-

reobaSi Cayenebas niSnavs, radgan sityva

moqalaqe sityva nacionalobasagan

(`Nationality”) gansxvavebiT erT da imave

dros ar niSnavs moqalaqeobasa da ero-

vnulobas, aramed is mxolod da mxo-

lod moqalaqes (`Citizenship”) niSnavs da

amitom qarTuli warmoSobis adamiani

aq UuTuod naklulobis grZnobas gani-

cdis.

am SemTxvevaSi qarTvel adamians,

rogorc saxelmwifosaTvis saxelwode-

bis mimniWebeli erovnebis warmomadge-

nels anu e. w. satitulo erovnebis war-

momadgenels aigiveben yvela sxva erov-

nebis adamianTan da ara piriqiT, rogo-

rc es miRebulia saerTaSoriso praq-

tikaSi, rodesac sxva erovnuli warmo-

Sobis adamianebi gaigivdebian qveynis-

aTvis saxelwodebis mimniWebel erovne-

basTan. aq ki gaigiveba qveynis saxel-

wodebas - `saqarTvelos” ki ar ukavSir-

deba, aramed saqarTvelos moqalaqes

ukavSirdeba. aseTi identificireba uT-

uod erTi da igive ar aris, radgan, am

SemTxvevaSi, ZiriTadi azris matareb-

eli sityva saqarTvelo ki ar aris, ara-

med moqalaqeobaa. moqalaqeoba SeiZle-

ba iyos droebiTi, mudmivi, ormagi. am

SemTxvevaSi, iseve, rogorc nebismieri

gansazRvreba sityva saqarTvelos sity-

va moqalaqeobis mxolod specifikis

aRmniSvnelia da ara arsis. amrigad,

verbaluri konstruqti saqarTvelos

moqalaqe upirveles yovlisa dakavSir-

ebulia moqalaqeobasTan da mxolod

Semdeg saqarTvelosTan. am dros ki sa-

qarTvelos moqalaqe sakuTar Tavs sa-

qarvelosTan unda aigivebdes, magram

radgan konkretul pirovnebas SeuZlia

sakuTari Tavi mxolod moqalaqesTan

(Tundac saqarTvelos) gaaigivos, gam-

odis, rom saqarTvelosTan, rogorc

qveyanasTan gaigivebis SesaZlebloba

mas aRar aqvs, im dros, rodesac moqala-

qeoba aucileblad gulisxmobs qvey-

anasTan identifikaciisa anu gaigivebis

SesaZleblobas.

saqarTvelo qarTuli saxelmwifo-

ebriobis struqturis umaRlesi

mwvervalia, qarTvelobis organizaci-

uli sistemis srulyofili ganxorcie-

lebulobaa. saqarTvelo amJamad qarT-

velTa integrirebuli cnebaa da amitom

saqarTvelos nebismier moqalaqes misi

erovnuli warmomavlobis miuxedavad

aqvs molodini, rom individualurad am

saxelmwifoebriobis ganmasaxierebel

zogad da yvela moqalaqis momcvel sa-

qarTvelos cnebasTan identificireba

SesaZlebelia ara uSualod cneba saqar-

TvelosTan identifikaciiT, aramed Su-

amavali cneba qarTvelis gamoyenebiT,

romelic individualuri gamoyenebis

konstruqtia da misi meSveobiT adamiani

xdeba saerTod qarTvelTa warm-

omadgeneli, radgan sakuTar Tavs mia-

kuTvnebs qarTvelTa erTobas e. i. aigi-

vebs sakuTar Tavs saerTod qarTvel-

ebTan da amis Semdeg saqarTvelosTan.

aseTi gaigiveba SeiZleba moxdes saxel-

mwifos arsebobis gareSec adamianis cn-

obierebaSi, rodesac misi SesaZleblo-

bebi oficialuri aRiarebisa SezRudu-

lia anu mas oficialurad ar SeuZlia

sakuTari Tavi miakuTvnos qarTvelTa

erTobas da oficialurad sakuTari Ta-

vi damoukidebeli saxelmwifos, saqa-

rTvelos moqalaqed ganicados. es ki

imas niSnavs, rom Tu adamians ar aqvs sa-

Sualeba oficialurad sakuTari Tavi

gaaigivos damoukidebel saqarTve-

losTan, is rCeba imave mdgomareobaSi,

ra mdgomareobaSic iyo is saqarTvelos

mier damoukideblobis miRwevamde.

`saqarTvelos moqalaqis” konst-

ruqti ar aris mxolod naklulobis

grZnobis gamomwvevi, radgan nakl-

ulobis grZnobis dros, adamiani raRac

odenobiT srulyofisa Tu sru-

lfasovnebis gancdas mainc flobs. am

SeTxvevaSi ki `qarTvelisaTvis” pir-

ovnuli erovnuli identifikaciisaTvis

“saqarTvelos moqalaqis” konstruqti

saerTod miuRebelia, radgan pasportSi

Tu piradobis mowmobaSi ar aris naCvene-

bi oficialurad ra erovnebis pirovne-

bis damadasturebel mowmobasTan gvaqvs

saqme.

amgvarad, qarTuli saxelmwifosaT-

vis misi saxelwodebis mimniWebeli ada-

mianisaTvis mis piradobis damadastur-

ebel mowmobaSi Tu pasportSi erovnebis

aRmniSvneli terminis `qarTvelis” ga-

motovebis gamo am sabuTSi darCenil

terminTan saqarTvelos `moqalaqe” gai-

giveba-identifikacia SeuZlebeli xde-

ba. is ucxo, miuRebel, xelovnur, rea-

lobas moklebul konstruqtad aRiqme-

ba, romelsac qarTul erovnul cno-

bierebasTan araviTari kavSiri ara aqvs

da amitom saqarTvelos moqalaqis pas-

portSi da piradobis mowmobaSi auci-

leblad unda iqnes Setanili erovnebis

aRmniSvneli sityva “qarTveli.”

termini „qarTveli“, iseve, rogorc

Sesabamisi termini frangul Tu sxva ev-

ropuli qveynis piradobis mowmobaSi Tu

pasportSi erTdroulad aRniSnavs yof-

nasa da kuTvnilebas (me var qarTveli,

qarTveli iseTive Cemi niSania, Cemi Tvi-

sebaa, rogorc Cemi saxeli anu is me me-

kuTvnis) da amave dros termini `qar-

Tveli” qarTvelTa erTobliobisadmi

kuTvnilebas aRniSnavs (Cven varT qarT-

velebi) da am kuTvnilebis gacnobiere-

biT am erTobliobis SemadgenlobaSi

yofnasac aRniSnavs.

identoba TanasworobasTanac aris

dakavSirebuli. saqarTvelos moqalaqis

`qarTvelTan” gaigivebiT dadasturebu-

li iqneboda araqarTuli warmoSobis

adamianebis Tanasworoba warmoSobiT qa-

rTvelebTan, xolo amJamad arsebuli

mdgomareoba ignorirebas ukeTebs sax-

elmwifosaTvis saxelwodebis mim-

niWebeli mosaxleobis saxelwodebas,

rac mxolod da mxolod diskriminaciad

SeiZleba iqnes Sefasebuli.

amJamad mdgomareoba iseTia, rom

araqarTuli warmoSobis mosaxleobas

saSualeba aqvs saqarTvelos moqalaqes-

Tan identifikaciiT gverdi auaros `qa-

rTvelTan” identificirebas, rogorc

realur, srulyofil saqarTvelos saxe-

lmwifos pirovnul, individualur gan-

saxierebas da am realuri gansaxierebis

nacvlad iTvisebs, miikuTvnebs qarTuli

saxelmwifoebriobis zedapirul, araa-

rsebiT konstruqts, surogats, rac bu-

nebrivia mas ar aZlevs srulyofil moq-

alaqeobasTan identifikaciis saSu-

alebas misi survilis miuxedavad. aq aS-

karad sxva erovnuli warmoSobis adamia-

nis diskriminaciasTan gvaqvs saqme. nebi-

smier adamians misi erovnuli warmoSo-

bis miuxedavad ufleba unda hqondes mo-

qalaqeobis surogats ki ara, aramed

srulyofil konstruqts daeuflos.

aseTi ram mxolod im SemTxvevaSi aris

SesaZlebeli, Tu nebismieri erovnuli

warmomavlobis qarTveli moqalaqis

pasportSi Tu piradobis mowmobaSi ero-

vnebis aRsaniSnavad gamoyenebuli iqneba

termini `qarTveli“. saqme isaa, rom sax-

elmwifoebrivi nacionaluri identoba

aucileblad unda Seesatyvisebodes sa-

xelmwifosaTvis saxelwodebis mimcemi

erovnebis saxelwodebas da amitom qar-

Tuli warmoSobis adamianTa eTnikuri

identobis maCvenebeli qarTveli auci-

leblad unda iyos asaxuli piradobis

mowmobaSi Tu pasportSi. winaaRmdeg

SemTxvevaSi SeuZlebelia vamtkicoT,

rom saqarTvelo qarTvelTa qveyanaa.

amave dros aseTi mtkicebuleba sulac

ar aris qarTvelTa upiratesobis aRm-

niSvneli. aq ubralod arsebuli faqtis

oficialuri dadasturebaa anu gan-

martebaa, Tu ra aris saqarTvelo, iseve

rogorc analogiuri gziT SeiZleba

ganmartebuli iqnes, Tu ra aris safran-

geTi, germania, ruseTi da ase Semdeg.

rodesac saxelmwifoebriobis erT-

erT umniSvnelovanes dokumentSi srul-

yofilad ar aris warmodgenili `saxelm-

wifos moqalaqis” konstruqti, es gare-

moeba TviT qarTuli warmoSobis mosax-

leobaSic iwvevs saqarTvelos `moqala-

qis” konstruqtis kanonzomier gaufasu-

rebas, kuTxuri kuTvnilebis win wam-

owevas da cnobierebaSi mis ganmtk-

icebas, rac, ra Tqma unda, arasasurvel

mdgomareobad unda iqnes Sefasebuli.

SesaZlebelia damkvidrebuli iqnes

Cveulebrivi evropuli tradicia, rode-

sac cal-calke ar iqneba gamoyenebuli

arc saqarTvelos `moqalaqe” da arc

sityva erovneba, aramed gamoyenebuli

iqneba sityva nacionaloba, romelic ev-

ropuli `Nationality”-s tolfasad

unda miviCnioT da romelic erTdrou-

lad aRniSnavs, rogorc moqalaqeobas

ise erovnebasac da mis gaswvriv Caiwere-

ba “qarTveli.” im SemTxvevaSi Tu warm-

oSobiT qarTvels an sxva erovnebis war-

moSobis adamians eqneba survili, rom pi-

radobis mowmobaSi Tu pasportSi miTi-

Tebuli iyos misi erovnuli warmoSobis

Sesaxeb, maSin aseTi SesaZlebloba unda

iyos gaTvaliswinebuli (amave dros un-

da iyos ganmartebuli, rom erovnuli

warmoSobis dafiqsireba garveulwilad

SeiZleba diskriminaciadD iqnes Sef-

asebuli). aseT SemTxvevaSi piradobis

mowmoba an pasporti TviTon gaxdeba

srulyofili dokumenti da pirovnuli

sisavsisa da srulyofilebis safuZve-

li.

srulyofil saxelmwifo konstitu-

ciuri moqalaqeobis savaraudo konst-

ruqtTan (am SemTxvevaSi „qarTveli“)

adaptacia (es qarTuli warmoSobis mosa-

xleobasac exeba), Cveulebrivi da auci-

lebeli procesia, romelic zustad sax-

elmwifos moqalaqeTa Tanasworobas,

srulfasovnebis gancdas, Rirsebis grZ-

nobas, sakuTari Tavis saxelmwifos sru-

lyofili moqalaqisa da sakuTari Tavis

srulyofil pirovnebad grZnobis uz-

runvelyofas ganapirobebs.

erovnuli (nacionaluri) identobis

srulyofili Camoyalibeba saxelmwifos

funqcionirebis erT-erTi umniSvne-

lovanesi sakiTxia, radgan identoba da-

kavSirebulia moralur cxovrebasTan,

altruizmTan, romelTa gareSe SeuZle-

belia saxelmwifosadmi ukiduresi eg-

oisturi, viwro jgufuri Tu partiku-

laristuli damokidebulebis daZleva.

SeiZleba davaskvnaT, rom identoba

aris sakuTari arsebobis, Tavisi `me”-s

sakuTari Tavisadmi kuTvnilebis, saku-

Tari pirovnebis Tavisufali gamgebl-

obis SesaZleblobisa da socialurad

Tanasworuflebianobis safuZvelze ga-

erTianebul, mkveTrad gamocalkevebul

adamianTa mTlianobis gaigivebulobis

cnobieri fenomenologiuri konstr-

uqti.

eTnikuri TviTcnobierebis doneze

identoba fenomenologiurad realiz-

deba sakuTari `me”-s erovnulobasTan

gaigivebulobaSi, xolo saxelmwifos

doneze erovnulobasTan fenomenolo-

giuri gaigivebuloba transformirdeba

oficialurad dadasturebul da qve-

ynis suverenitetiT gamtkicebul sak-

uTari `me”-s sistemur gaigivebulobaSi

erovnulobasTan, moqalaqeobasTan da

saxelmwifosTan.

aseTi identifikaciis, rogorc

identobis miRwevis uzrunvelyofis

procesis, srulyofili realizacia Se-

saZlebelia mxolod maSin, rodesac ind-

vidualobis (erovneba), saxelmwifoeb-

riobisa (saxelmwifos saxelwodeba) da

moqalaqeobis (saxelmwifosadmi kuT-

vnilebis fiqsacia) gaigivebulobis faq-

torebs aqvT erTi da igive lingvisturi

safuZveli.

bolo dros, presaSi gamoTqmulia

azri, rom saqarTvelos moqalaqis erov-

neba aucileblad unda Caiweros

pasportSi Tu piradobis mowmobaSi misi

survilis Sesabamisad, rac arsebul

mdgomareobasTan SedarebiT, win

gadadgmul nabijad unda Sefasdes.

guram Caganava, profesori

eerroovvnnuullii iiddeennttoobbiiss

ffssiiqqoollooggiiuurrii pprroobblleemmeebbii

Page 11: baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #7 ... · amis naTeli magaliTi gaxlavT is, rom turiz-mis fakultetis studentebi gacvliTi prog-ramiT germaniaSi imyofebian. Cvenma

11iivvnniissii

baTumis SoTa

rusTavelis

saxelmwifo universiteti

a k a d e m i u r i

s a b W o

misamarTi: 6010, q. baTumi,

ninoSvilis q., 35

tel/faqsi: (+995 222) 27 17 87

el. fosta: [email protected]

dd aa dd gg ee nn ii ll ee bb aa ##8844

2013 wlis 19 agvisto,

q. baTumi

ssip baTumis SoTa rusTavelis saxelmwi-

fo universitetis 2012-22013 saswavlo wlis

kursdamTavrebuli, akademiuri davalianebis

mqone zogierTi studentisaTvis gamonakli-

sis daSvebis Sesaxeb

umaRlesi ganaTlebis Sesaxeb saqarTve-

los kanonis 21-e muxlis pirveli punqtis, 43-

e muxlis me-12 punqtis, `bsu~-s wesdebis me-8

da 66-e muxlebis, ,,bsu~-s fakultetebis im

studentTaTvis `bsu~-s studentis statusis

Sewyvetis Taobaze brZanebis gamosacemad ad-

ministraciuli warmoebis dawyebis Sesaxeb,

romelTa saganmanaTleblo programis vada

amoiwura 2012-2013 saswavlo wlis bolos da

ver Seasrules programiT gaTvaliswinebu-

li moTxovnebi bsu-s reqtoris 2013 wlis ag-

vistos brZanebebis safuZvelze, akademiurma

sabWom

d a a d g i n a:

1. ssip baTumis SoTa rusTavelis saxelm-

wifo universitetis 2012-2013 saswavlo wlis

kursdamTavrebul, akademiuri davalianebis

mqone studentebs,romlebic bsu-s studentis

statusis Sewyvetis Sesaxeb aqtis gamosace-

mad dawyebuli administraciuli warmoebis

procesSi momarTaven bsu-s swavlis gagrZe-

lebis moTxovniT, mieceT SesaZlebloba 2013-

2014 saswavlo wlis bolomde aiTvison dava-

lianebuli sagnebi (kreditebi);

2. am dadgenilebiT gansazRvruli katego-

riis studentebs mieceT SesaZlebloba 2013-

2014 saswavlo wels, dadgenil vadebSi gaia-

ron administraciuli da akademiuri regist-

racia. am registraciis gauvlelobis SemTx-

vevaSi ki gamocemuli iqnes brZaneba maTTvis

studentis statusis Sewyvetis Sesaxeb.

3. studentebs, romelTa davalianebuli

kredi-e, SeuwydeT studentis statusi, gamo-

naklisis daSvebis gareSe;

4. baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo

universitetis reqtors eTxovos ?su-s stu-

dentTaTvis Sesabamisi saganmanaTleblo

programis moTxovnaTa Seusruleblobis ga-

mo studentis statusis Sewyvetis Taobaze

aqtis gamosacemad administraciuli warmoe-

bis dawyebis Sesaxeb reqtoris brZanebebis

Sedegad,winamdebare dadgenilebis moTxovne-

bis gaTvaliswinebiT, Sesabamisi aqtebis ga-

mocema;

5. es dadgenileba sajaro gamocxadebis

mizniT ganTavsdes universitetis administ-

raciuli Senobisa da fakultetebis dekana-

tebis sainformacio dafebze, aseve gamoqveyn-

des universitetis oficialur vebgverdze

da gazeTSi baTumis universiteti;

6. dadgenileba ZalaSia xelmowerisTanave.

akademiuri sabWos Tavmjdomare,

reqtori, profesori

alioSa bakuriZe

TanamSromlobis memorandumi

gaformdeba baTumis SoTa rusTa-

velis saxelmwifo universitetsa

da saqarTvelos sapatriarqos

wmida Tamar mefis saxelobis sas-

wavlo universitets Soris. bsu-s

reqtorTan, profesor alioSa ba-

kuriZesTan gamarTul Sexvedraze

wmida Tamar mefis saxelobis sas-

wavlo universitetis reqtorma,

arqimandritma adam axalaZem Ta-

namSromlobis mimarTulebebze

isaubra. memorandumis farglebSi

amoqmeddeba gacvliTi programe-

bi, Catardeba erToblivi konfe-

renciebi, simpoziumebi, seminare-

bi, treningebi da SemoqmedebiTi

saRamoebi. xelSekrulebis Tanax-

mad, gamoicema saxelmZRvaneloe-

bi, samecniero Sromebi, krebule-

bi da monografiebi. mxareTa Se-

TanxmebiT, 10 oqtombers baTumSi

gaimarTeba literaturul-musi-

kaluri warmodgena.

universitetis reqtoris mo-

adgilem irakli baramiZem, admi-

nistraciis xelmZRvanelma ediSer

CavleiSvilma da mikrosafinanso

organizacia ss „lazika kapita-

lis“ generalurma direqtorma be-

sik Sengeliam TanamSromlobis me-

morandums moaweres xeli. xelSek-

ruleba iTvaliswinebs Sesabamisi

specialobis studentTa saswavlo

da profesiuli praqtikisa da sta-

Jirebis gavlas, rac xels Se-

uwyobs axalgazrdebSi profesiu-

li da analitikuri unar-Cvevebis

Camoyalibebasa da Teoriuli

codnis praqtikuli saqmianobiT

ganmtkicebas. memorandumi miznad

isaxavs aseve umaRlesi saganmanaT-

leblo dawesebulebis kursdam-

TavrebulTa dasaqmebas, universi-

tetis TanamSromlebisa da stu-

dentebisaTvis kompaniis produq-

ciisa da momsaxurebis miwodebas

specialuri pirobebiT.

germaniis akademiuri gacvlis

samsaxuris - DAAD-is mxardaWeri-

Ta da baTumis SoTa rusTavelis

saxelmwifo universitetis orga-

nizebiT germanistikis mimarTu-

lebis doqtorantTa meore kon-

ferencia gaimarTa. sesiaze saqar-

Tvelos sxvadasxva umaRlesi sa-

ganmanaTleblo dawesebulebis

doqtorantebma sadoqtoro naS-

romebis proeqtebi warmoadgines

da kvlevis meTodologiasTan er-

Tad kvlevis procesSi wamoWrili

problemebis daZlevis gzebi gani-

xiles. momavalma mkvlevrebma ase-

ve isaubres doqtorantTa mxar-

damWeri saerTaSoriso donori

organizaciebis sagranto proeq-

tebze. konferenciis muSaobaSi

germaniis akademiuri gacvlis

samsaxuris sainformacio cent-

ris xelmZRvaneli, profesori

elizabeT fenori da DAAD-is

profesori TurqeTSi (aTaTurqis

universiteti) enriko lipmani mo-

nawileobdnen.

universitetSi „erazmus mun-

dusis“ gacvliTi programis mona-

wile poloneli studentebis ga-

cileba da programa ELECTRA-s

gamarjvebuli konkursantebis

wardgineba moewyo. Sexvedraze

slavistikis departamentis asis-

tent profesorma sofiko TavarT-

qilaZem saerTaSoriso gacvliTi

programis farglebSi SvedeTis

universitetSi warmoebuli kvle-

va Ziebis Sedegebi Seajama. baTumis

SoTa rusTavelis saxelmwifo uni-

versiteti „erazmus mundusis“

oTxi proeqtis: ALRAKIS-is, WEBB-is, ELECTRA-s,

EUROEAST-is konsorciumis wevria, rac saSualebas

aZlevs umaRlesi saganmanaTleblo dawesebulebis

studentebsa da profesor-maswavleblebs swavlis

gasagrZeleblad da kvalifikaciis asamaRleblad

evropis wamyvan universitetebs ewvion. paralelu-

rad bsu maspinZlobs partniori universitetebis

warmomadgenlebs. ALRAKIS-is programiT 2012-2013

saswavlo wels universitetSi swavlas eqvsi evrope-

li studenti ganagrZobs. Sexvedris dasasruls pro-

eqtis koordinatorma lela TurmaniZem programis

monawileebs „bsu-s erazmuselTa klubis“ Camoyali-

bebis idea gaacno.

germanistikis mimarTulebis doqtorantTa

meore konferencia gaimarTa

`erazmus mundusis~ gacvliT programaSi

monawile qarTvel da ucxoel

studentebTan Sexvedra gaimarTa

wmida Tamar mefis saxelobis saswavlo

universitetTan memorandumi gaformdeba

mikrosafinanso organizacia `lazika

kapitalTan~ memorandumi gaformda

Page 12: baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTi #7 ... · amis naTeli magaliTi gaxlavT is, rom turiz-mis fakultetis studentebi gacvliTi prog-ramiT germaniaSi imyofebian. Cvenma

12 iivvnniissii

gazeTi daibeWda

gamomcemloba

`samSobloSi~

2 18 07 76; 5 99 95 31 90

mis.: q. Tbilisi,

robaqiZis 7

C M Y K

baTumis istoria mravalferovania, mi-

si istoria mebadurebis patara soflidan

iwyeba, saidanac Camoyalibda igi qalaqad.

dRes am patara qalaqs didi da saintereso

matiane aqvs, rogorc qalaqis, aseve mis

nusxaSi Setanili uamravi kulturuli

memkvidreobis mqone istoriuli Zeglebi-

sa. sainteresoa baTumis arqiteqturuli

sivrce, romlis ganviTarebas me-19 sauku-

nis meore naxevarSi Caeyara safuZveli,

rac uSualod ukavSirdeboda navsayude-

lis baTumis koncxisken gadmonacvlebis

process. me-19 saukunis 70-iani wlebisT-

vis qalaqis sazRvrebi nuri-gelis tbis mi-

damoebamde aRwevda.me-19 saukunis 80-ian

wlebSi qalaqis swrafi ganviTareba da-

iwyo. am droisTvis, faqtobrivad, gan-

sazRvruli iyo qalaqis dagegmareba da qa-

laqmSeneblobis ZiriTadi parametrebi.

1890-iani wlebis monacemebiT administra-

ciulad baTumi oTx policiur ubnad iyo

dayofili. azizie, romelic moicavda qa-

laqis Crdilo-aRmosavleT nawils, msxvi-

li vaWrobis centri iyo. azizies aRmosav-

leTiT mdebareobda axmedie, romelic viw-

ro da mrude Sesaxvevebis mqone ganaSenia-

nebiT xasiaTdeboda. am ubanSi mdebareob-

da savaWro dawesebulebebi, Turquli ba-

zari, sawvrilmano duqnebi, yavaxanebi da

sxva.

mosaxleobis Raribi fena qalaqis yve-

laze did ubanSi, mufTieSi cxovrobda, sa-

dac navTobis qarxnebi iyo ganlagebuli.

azizies samxreTiT mdebare, axalaRmoce-

nebuli ubani _ nuri ufro evropuli sti-

lis dasaxleba iyo. aqve iyo vaJTa da qalTa

gimnaziebi da marinis qalTa saswavlebeli.

sanapiro zolSi mdebareobda ekonomi-

kuri TvalsazrisiT yvelaze mniSvnelova-

ni obieqti _ porti. SemTxveviTi ar iyo,

rom baTumSi yvela quCa iwyeboda zRvidan.

aseTi ganaSenianeba xels uwyobda baTumis

mxatvruli iersaxis warmoCenasa da qala-

qis Tavisuflad gaxsnas zRvis sivrcidan.

baTumi aris qalaqi, romelsac alama-

zebs baTumuri Senobebi, Zeglebi, adamia-

nebi, romlebmac Seqmnes an qmnian baTumis

istorias. erT-erT aseT adgils warmoad-

gens moswavle-axalgazrdobis parki. aR-

niSnul parkSi baTumisTvis damaxasiaTebe-

li ramdenime dekoratiuli qandakeba id-

ga. swored aseTi iyo baTumeli xelovanis,

oTar darCias, arlekini. SeiZleba iTqvas,

rom es qandakeba baTumis savizito baraTi

iyo.iSviaTia ojaxi, sadac romelime wevrs

mainc ar hqondes arlekinTan erTi foto

gadaRebuli. rogorc batonma oTarma

miTxra, arlekinis Seqmnisas mas erTi sur-

vili amoZravebda. minda yvela adamians, pa-

taras Tu dids, ganusazRvrelad asakisa,

sixaruli mivaniWo .vfiqrob, rom am qanda-

kebiT moqandakem mizans miaRwiaa.

baTumeli Tea cicxvaia istorikos an-

zor cicxvaias qaliSvilia. is dRes Cvens

da mamis qalaqs ase ixsenebs: ?amasgan max-

sovs aseTi naambobi: 1951 wlis seqtemberSi

baTumis yofil pionerTa da moswavleTa

parkis sazafxulo TeatrSi (mwvane” Te-

atrs eZaxdnen adre) cnobil poets giorgi

leoniZes saiubileo saRamoze qalaqis

sxvadasxva skolis moswavleebi Tbili

sityvebiT mivesalmeT, misi leqsebic wavi-

kiTxeTo. madlobis gadaxdisas didma po-

etma ase mogvmarTa: ?aTums unda erqvas

Tbilisi - iseTi Tbili xarT baTumele-

bio”. mamas ki upasuxia: diax Tbili xalxi

cxovrobs Cvens qalaqSi da amiT dResac va-

mayobo. dRevandeli Cemi xedva sxva aris

mamasagan gansxvavebiT (cota gulistkivi-

licaa da didi siyvarulic), magram me aq

davibade da aq gavizarde, Zalian, Zalian

miyvars Cemi baTumi, uromlisodac SemiZ-

lia 10 dRe gavZlo, meti vera...roca

vbrundebi qalaqSi da cxvirSi “SemiRiti-

nebs” zRvisa da yavis suni (gansakuTrebiT

diliT adre), - ai maSin vgrZnob rogor

momnatrebia Cemi patara ?uskusa” qalaqi,

sadac veZeb nacnob-megobrebs, maxsendeba

Zveli - myudro, Tbili, mosiyvarule ba-

Tumi, magram TiTqos civi... es sicive ki Se-

mivso baTumobis dResaswaulma, sadac uam-

ravi baTumeli vixile. baTumeloba araa

marto is, rom cxovrobde baTumSi, baTu-

meloba ufro metia.

Jurnalisti goderdi SaraSia, rome-

lic baTumis xSiri stumaria, baTums ase

axasiaTebs: ?aTumi da zogadad aWara marT-

lac gansaxvavebulia yvelafriT, yvela

albaT pirvel rigSi ityoda zRviT, magram

me vfiqrob xalxia gansxvavebuli da amaSi

zRvis momentic aris: bunebrivia, Tbili

xalxia da Zalian mowonT maspinZlis rol-

Si yofna, mixaria rom bevri baTumeli me-

gobari myavs. maT arasdros aviwydebaT mo-

kiTxva, dResaswaulebis milocva, gansa-

kuTrebuli stumarTmoyvareoba ician,

rac yvelaze mTavaria. bevri vici vinc sa-

kuTari qalaqis momavalze fiqrobs. me

ojaxTan erTad baTumSi maSin visvenebdi,

roca baTumelebi baTumobas aRniSnavdnen

da didi siamovnebiT miviRe monawileoba

im RonisZiebebSi, romlebic am dros gai-

marTa, magram gansakuTrebulad momwons

kolxobis dResaswauli, romelic mudmi-

vad sarfis sanapiroze tardeba, Teatra-

lizebuli Sou tradiciuli tanisamosiT,

leqsebiT da cnobili da kargi baTumele-

biT.

baTumis erTgvar savizito baraTs

bulvari da kolonadebi warmoadgens.

bulvaris mSeneblobis idea baTumis ol-

qis gubernators a.i. smekalovs ekuTvnis.

baTumis policmeisteris voznesenkis ga-

dawyvetilebiT, bulvaris mSenebloba

prusiel mebaReebs: reslersa da reiers

daevalaT. 1884 wels moulodnelad gar-

daicvala resleri, xolo baTumis bulva-

ris dagegmili mSeneblobis gagrZeleba sa-

qarTveloSi 5 wliT mowveul mixeil dal-

fonss daevala, romelic istoriul wya-

roebSi moxsenebulia, rogorc baTumis sa-

napiros keTili genia”. 1934 w. italiidan

specialurad baTumis zRvispira parkisT-

vis Camoitanes antikuri xanis skulpture-

bis asli da antikuri stilis kolonadebis

proeqtis 2 kompleqti. mSeneblobas xelm-

ZRvanelobda adgilobrivi arqiteqtori

bogdan kirakosiani. Tavdapirvelad ko-

lonadebi zRvis karibWis rols asruleb-

da, radgan swored masTan iwyeboda zRvis

napiri, Tumca droTa ganmavlobaSi sanapi-

ro zoli ukan gadavida.

kolonadebi dResac baTumis savizito

baraTia da simboluria icis, rom fotos

baTumelebi 2013 gadasaRebad baTumelebi

baTumobaze kolonadebTan Seikribnen.

nana verulaSvili

`baTumoba - 2013~

universitetSi ramdenime

RonisZiebiT aRiniSna„baTumobis“ dResaswaulze mowveuli stumrebi baTumis So-

Ta rusTavelis saxelmwifo universitets ewvivnen da profe-

sor-maswavleblebs Sexvdnen. umaRlesi saganmanaTleblo dawe-

sebulebis reqtorma, profesorma alioSa bakuriZem, saqarTve-

los parlamentis vice-spkerma murman dumbaZem, qalaq baTumis

sakrebulos Tavmjdomarem irakli CavleiSvilma, qalaq baTu-

mis merma jemal ananiZem, aWaris umaRlesi sabWos Tavmjdomarem

avTandil beriZem, aWaris a.r. ganaTlebis, kulturisa da spor-

tis ministrma giorgi TavamiSvilma, ucxoeTidan mowveulma

stumrebma universitetis gansakuTrebul mniSvnelobaze isa-

ubres da xazi gausves baTumis ganviTarebaSi Setanil wvlilze.

universitetis reqtor-

ma ucxoeTSi moRvawe

warmatebul qarTvel

profesorebs bsu-Si

„stumari profesoris“

statusiT leqciebis Ca-

tareba SesTavaza. Ro-

nisZiebis farglebSi

aseve gaimarTa “deda

enis” unikaluri gamoce-

mebis pirveli gamofena.

kerZo koleqcionerma

levan TaqTaqiSvilma universitetis foieSi sxvadasxva period-

Si gamocemuli 50-mde wigni warmoadgina, maT Soris, iakob goge-

baSvilis sicocxleSi dabeWdili `deda ena”.

baTumis sakrebulom

universitetis profesorebs

damsaxurebuli moRvawis

wodeba mianiWabaTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis pro-

fesorebs: rezo diasamiZes, oTar gogoliSvilsa da emeritus-

profesor biWiko diasamiZes dResaswaulis - „baTumoba - 2013“ -

farglebSi damsaxurebuli moRvawis wodeba mieniWaT. TviTm-

marTveli qalaqis - baTumis sakrebulos gadawyvetilebiT,

umaRlesi saganmanaTleblo dawesebulebis profesor-maswav-

leblebma sapatio wodeba ganaTlebasa da mecnierebaSi Setani-

li gansakuTrebuli wvlilisaTvis miiRes. universitetis req-

torati, akademiuri personali da administracia damsaxure-

bul moRvaweebs ulocavs warmatebas.

baTumi guSin da dRes