Ein Weihnachtsoratorium

24
PROGRAMMA Christoph Graupner (1683-1760) 1. ‘Die Nacht ist vergangen’ GWV 1101/22 am 1. Advent (1722) (J.C. Lichtenberg) 2. ‘Heulet denn des Herrn Tag ist nahe’ GWV 1102/26 am 2. Ad- vent (1726) (J.C. Lichtenberg) 3. ‘Wer da glaubet dass Jesus sei der Christ’ GWV 1103/40 am 3. Advent (1740) (J.C. Lichtenberg) PAUZE 4. ‘Gott sei uns gnädig’ GWV 1109/41 am Neujahrstage (1741) (J.C. Lichtenberg) 5. ‘Wie bald hast du gelitten’ GWV 1109/14 am Fest der Besch- neidung Christi (1714) (G.C. Lehms) 6. ‘Jauchzet ihr Himmel, erfreue dich Erde’ GWV 1105/53 am 1. Weihnachtsfesttage (1753) (J.C. Lichtenberg) GRAUPNER 2010 FESTIVAL UITVOERDERS Mannheimer Hofkapelle Swantje Hoffmann | concertmeester Vocaal Ensemble Ex Tempore Elisabeth Scholl | sopraan Reinoud Van Mechelen | tenor Stefan Geyer | bariton Florian Heyerick | muzikale leiding HERBELUISTER dit concert op Klara ! De opnames van dit concert worden uitgezonden op 22 december 2010 om 20 uur in het programma In de loge EIN WEIHNACHTSORATORIUM VR | 10.12.00 | 20:00 EX TEMPORE / MANNHEIMER HOFKAPELLE OLV FLORIAN Aandacht! Gelieve uw mobiele telefoon uit te schakelen. Dit concert is een samenwerking tussen Muziekcentrum De Bijloke Gent en Davidsfonds

description

Graypner, Florain Heyerick

Transcript of Ein Weihnachtsoratorium

Page 1: Ein Weihnachtsoratorium

PROGRAMMA

Christoph Graupner (1683-1760)

1. ‘Die Nacht ist vergangen’ GWV 1101/22 am 1. Advent (1722) (J.C. Lichtenberg) 2. ‘Heulet denn des Herrn Tag ist nahe’ GWV 1102/26 am 2. Ad-vent (1726) (J.C. Lichtenberg) 3. ‘Wer da glaubet dass Jesus sei der Christ’ GWV 1103/40 am 3. Advent (1740) (J.C. Lichtenberg) PAUZE 4. ‘Gott sei uns gnädig’ GWV 1109/41 am Neujahrstage (1741) (J.C. Lichtenberg)

5. ‘Wie bald hast du gelitten’ GWV 1109/14 am Fest der Besch-neidung Christi (1714) (G.C. Lehms) 6. ‘Jauchzet ihr Himmel, erfreue dich Erde’ GWV 1105/53 am 1. Weihnachtsfesttage (1753) (J.C. Lichtenberg)

GRAUPNER 2010 FESTIVAL

UITVOERDERS

Mannheimer HofkapelleSwantje Hoffmann | concertmeester

Vocaal Ensemble Ex Tempore

Elisabeth Scholl | sopraan Reinoud Van Mechelen | tenorStefan Geyer | bariton

Florian Heyerick | muzikale leiding

HERBELUISTER dit concert op Klara !

De opnames van dit concert worden

uitgezonden op 22 december 2010 om 20

uur in het programma In de loge

EiN WEiHNACHTSoRAToRiUM

VR | 10.12.00 | 20:00

Ex TEMPORE / MANNHEIMER HOFKAPELLE OLV FLORIAN

Aandacht!Gelieve uw mobiele telefoon uit te schakelen.

Dit concert is een samenwerking tussen Muziekcentrum De Bijloke Gent en Davidsfonds

Page 2: Ein Weihnachtsoratorium

2 GRAUPNER 2010 FESTIVAL

Graupner 2010 Festival - 10, 11, 12 december 2010Duits barokcomponist Christoph Graupner is geen onbekende meer! En daar zit Muziekcentrum De Bijloke Gent voor iets tussen. Sinds begin 2010 be-steedt het Muziekcentrum uitvoerig aandacht aan deze illustere tijdgenoot van Bach en Telemann met de bedoeling Graupner de plaats in de muziekge-schiedenis te geven die hij verdient!

250 jaar na Graupners dood is dat niets te vroeg. Muziekcentrum De Bijloke Gent en Florian Heyerick (musicoloog, klavecinist en dirigent) sloegen de handen in elkaar en haalden Graupners eeuwenoude partituren van onder het stof. Onder andere het Vlaamse barokorkest B’Rock, het Duitse toporkest Akademie für Alte Musik Berlin en Ex Tempore tekenden in op deze muzikale ontdekkingstocht en brachten in 2010 enkele prachtige onbekende pagina’s uit de muziekgeschiedenis ten gehore.Als klap op de vuurpijl sluit Muziekcentrum De Bijloke het Graupner-jaar feestelijk af met het ‘Graupner 2010 Festival’ op 10, 11 en 12 december. Een indrukwekkende cast muzikanten brengt naast muziek van Graupner werken van tijdgenoten als Bach en Telemann.

PRoGRAMMA

VR | 10.12.10 20:00 | Graupner 2010

Ex Tempore, Florian Heyerick (dirigent)Graupner: Ein Weihnachtsoratorium

ZA | 11.12.10 15:00 | Graupner 2010

ZO | 12.12.10 10:00 en 15:00

Gerda Dendooven (schrijver, tekenaar), Frédérick Haas (klavecimbel) De sneeuwengel (6+)

ZA | 11.12.10 20:00 | Graupner 2010

Debat : Kunstenaar anno 2010Herman De Winné (moderator), Jan Hoet,

Barthold Kuijken en Erwin Mortier

(sprekers), Korneel Bertholet (klavecimbel)

ZA | 11.12.10 20:00 | Graupner 2010

Collegium Vocale, Concerto Köln, Marcus Creed (dirigent)Bach, Weihnachtsoratorium

ZO | 12.12.10 11:00 | Graupner 2010

il Gardellino Bach, Telemann, Graupner, Vivaldi

ZO | 12.12.10 16:00 | Graupner 2010

Geneviève Soly (klavecimbel)Concert-lecture: Graupner - portret van

een virtuoos klavecinist

ZO | 12.12.10 20:00 | Graupner 2010

Bach Concentus, Ewald Demeyere (muzikale leiding), Barthold Kuijken (traverso)J. S. Bach, Graupner, Telemann, J. B. Bach

Page 3: Ein Weihnachtsoratorium

3

Christoph Graupner werd samen met tijdgenoten als Telemann, Fasch, Keiser en Heinichen in zijn tijd als een bijzonder waardevol musicus ingeschat. Daar-van getuigt zeker de omvang van zijn productie, die die van Telemann bijna evenaart en die van Bach met een veelvoud overschrijdt: een aantal opera’s, vele concerti en orkestsuites, kamermuziek, klavierwerk en meer dan 1400 kerkcantates. Maar meer nog worden wij geboeid door de volgehouden kwa-liteit van de meeste van deze werken, iets wat hem wijd verspreide erkenning bracht. Daarnaast zien we in de figuur van Graupner één van de meest merkwaardige en volledige exponenten van de barokke componist in totaal dienstverband: de (laatste ?) perfecte kapelmeester in dienst van een absolutistisch georga-niseerd hof.

KapelmeesterAfkomstig uit Kirchberg, studeerde hij o.a. bij Johann Kuhnau aan de Thomas-schule in Leipzig, kwam als clavecinist in dienst van de opera in Hamburg (contact met Keiser en Mattheson) en werd als uiterst begaafd kapelmeester in 1709 (26 jaar oud) ‘meegetroond’ door de zelf zeer muzikale Landgraf Ernst Ludwig von Hessen-Darmstadt (1667-1739). Graupner zou in Darmstadt blijven - eerst als vice-, dan als hofkapelmeester - tot aan zijn dood in 1760, in dienst van de landgraven Ernst Ludwig en Ludwig VIII (vanaf 1739). Hij verdiende er, ondanks de sterk dalende financiële mogelijkheden van het hof, zeer goed zijn brood. Hij werkte er ook goed en hard: na de dood van zijn vicekapelmees-ter Grünewald (1675-1739) stond hij vrijwel alleen voor de zware taak om, na het vroegtijdige einde van het opera-avontuur van de landgraaf, elke zon- en feestdag een nieuwe cantate te laten horen in de Schlosskirche, klavecimbel-werk te spelen en te componeren wanneer de graaf gasten bij de maaltijd ontving en het schitterende orkest - men kwam van overal om het te beluiste-ren - te voorzien van interessante kamermuziek, orkestsuites en concerti. Een ander feit is van ongemeen historisch belang: door een dubbel ‘mirakel’ is nagenoeg het volledige werk van Graupner in autograaf bewaard gebleven. Zijn manuscripten - vrijwel niets werd tijdens zijn leven (en tot op heden) uitgegeven - werden niet zoals hij wenste na zijn dood verbrand, maar waren het onderwerp van een juridisch dispuut tussen de landgraaf en Graupners erfgenamen. Slechts 60 jaar later werd er een vonnis geveld, maar niemand had nog interesse voor de muziek en men bewaarde het enorme archief uit een soort respect voor wat eens de glansperiode van de Hessische hofka-pel geweest was. Daarbij komt dat tijdens de Tweede Wereldoorlog van het

KERSTCANTATES VAN CHRiSToPH GRAUPNER

TOELICHTING

FLORIAN HEyERICK

Page 4: Ein Weihnachtsoratorium

4 TOELICHTING

oude Darmstadt niets overeind bleef en het volledige werk (helaas zonder de cantatetekstboekjes) buiten de stad werd bewaard, wat het een tweede maal voor verbranding behoedde.

Mysterie rond figuur Graupner Van Graupner zelf weten we alles en niets (een wat oppervlakkige, zakelijke en nietszeggende autobiografie in Matthesons ‘Grundlagen einer Ehrenpforte’ (1740) niet te na gesproken). Niets omdat we van hem geen portret kennen en ook geen enkele beschrijving van karakter of persoonlijkheid, waardoor we over de ‘mens’ Graupner totaal in het duister tasten. Terzelfder tijd weten we alles, omdat zijn (muzikale) activiteiten sowieso bijna van zondag op zon-dag kunnen gevolgd worden, en elke officiële actie (huwelijk, geboorte van kinderen, opslag, vraag naar meer muziekpapier,...) bevestigd wordt door een officiële akte binnen de administratie van het Hessische hof. De enige noe-menswaardige gebeurtenis in Graupners leven is de (heimelijke) kandidatuur voor de plaats van Thomaskantor na de dood van zijn meester Kuhnau (1722). Op basis van de zogenaamde ‘Bewerbungskantaten’ kreeg hij inderdaad de plaats toegewezen, maar de landgraaf liet hem niet gaan en stond hem een aanzienlijke verhoging van zijn loon toe, waardoor Graupner tot de bestbe-taalde muzikanten van zijn tijd behoorde. We weten allen dat ‘uiteindelijk’ Bach in Leipzig werd benoemd als derde keuze na Telemann en Graupner.

Cantates van GraupnerDe kerkmuziek van Graupner bestaat uitsluitend uit cantates (1418!), ge-schreven tussen 1709 en 1754 in private opdracht van de landgraaf voor de hofkapel. Oratoria werden door de beide landgraven niet voorzien in de hofkapel, bijgevolg zijn er geen passies of andere grotere werken voorhanden. In Graupners muziek zien we het portret van een toegewijd en zeer bedreven musicus. Toegewijd, omdat hij schreef naar de smaak en de behoefte van zijn broodheer, de kerk en zijn tijd. We zien bijvoorbeeld dat de stijl van de cantates zeer sterk wijzigt rond 1740: de nieuwe landgraaf immers hield er een specifieke en doorgaans wat meer naar het galante gerichte muzikale smaak op na. Zeer bedreven, omdat hij in de beste ‘Thomaner’ traditie de principes van de muzikale retoriek en affectenleer naar de tekst, het woord en zijn reli-gieuze betekenis uitstekend hanteerde en kon toepassen. Cantates golden op die manier als waardige muzikale commentaar (preek) op de bijbellezing van de zondag van het kerkelijke jaar. De teksten van de cantates zijn hoofdzakelijk geschreven door de hofdichters Lehms en vooral Johann Conrad Lichtenberg (1689-1751). Die laatste was een belangrijke religieuze, literaire en politieke figuur en ook bouwmeester aan het begin van de Duitse ‘Aufklärung’, en schreef tussen 1719 en 1743 meer dan

Page 5: Ein Weihnachtsoratorium

5TOELICHTING

1500 cantateteksten voor Darmstadt. Op teksten van Lichtenberg compo-neerde Graupner 1208 cantates tussen 1718 en 1754. De teksten vallen op door hun belerende en moraliserende inhoud, die doorgaans de voor die periode en plaats kenmerkende, wat sombere en van schuld en boete doortrokken indruk nalaten.Typische kenmerken van Graupners schrijfwijze worden uiteraard voor een groot deel bepaald door de praktische en liturgische omstandigheden waarin hij moest werken. Het hof bezat geen koor - wat niet wil zeggen dat er nooit enkele koorzangers werden aangetrokken - maar wel een zeer goede baszan-ger (vicekapelmeester Grünewald) en enkele goede sopranen. Daardoor zijn deze stemtypes oververtegenwoordigd in de cantates, met aria’s en ook met vele solocantates. Vooral in het latere werk zijn vocale ensemblestuk-ken (koren) eerder zeldzaam. De instrumentale verscheidenheid daarentegen is bijzonder groot: chalumeau, flauto d’amore, viola d’amore, hoorn, pauken (veelal 4!), en dat in de meest verrassende combinaties, aangezien het hof veel uitmuntende musici in dienst had.

Madrigaleske cantatesDe cantates zijn madrigaleske koraalcantates. ‘Madrigaleske’ verzen (d.w.z. beeldende poëzie) werden in de Lutheraanse Duitse cantate geïntroduceerd vanaf 1704 door Neumeister. Daarom spreken we van de gemengde madri-galeske cantate als dominante vorm van de 18de-eeuwse geestelijke cantate in Duitsland, die daardoor zowat de status kreeg van een muzikaal sermoen. Recitatieven werden niet langer op rijm gezet, in tegenstelling tot de aria’s. Neumeister voegde er bijbelse teksten en koralen aan toe, als traditionele onderdelen van Lutheraanse oorsprong. Dit vrijwel volledig poëtische schema werd overgenomen door de talrijke dichters van de zo mogelijk nog talrijker barokke cantates. Zo krijgen we een formele afloop van een cantate in 6 of 7 nummers: een openingsdictum op bijbeltekst (dictum, meestal door alle zangers gebracht), dan een aantal recieten met aansluitende aria’s, om te eindigen met een koraal. Op dat schema zijn talrijke variaties mogelijk. Bij het samengaan van recitatief en aria heeft de zanger een dubbele functie: het duidelijk reciteren van de verhalende exegese of de eeuwige waarheden via het reciet, om daarna via de aria een meer persoonlijke en subjectieve mo-rele reactie te formuleren. De koralen (bij Graupner instrumentaal gefigureerd en dus niet bedoeld om mee te laten zingen door de geloofsgemeenschap) slaan via de goed herkenbare melodielijn de brug tussen de vroeggalante stijl en de traditionele waarden. Op zich zijn de cantates vormelijk weinig avontuurlijk. Toch gaat Graupner creatief om met deze richtlijnen en heeft elke cantate wel een verrassing in petto op het gebied van structuur, inhoud of bezetting!

Page 6: Ein Weihnachtsoratorium

6 TOELICHTING

onderzoekDoor de lange beslotenheid van Graupners werk is de nood aan een omvat-tende en volledige studie van zijn muziek (en dan vooral van de enorme cantateproductie) tot op vandaag nog niet gelenigd: een kleine en sowieso wat arbitraire keuze van deze cantates voor de kersttijd (192 cantates com-poneerde Graupner voor de feest- en zondagen tussen de eerste advent en Epiphanias!), zou u vandaag kunnen overtuigen van de waarde van dit oeuvre.Binnen het kader van een doctoraal onderzoeksproject aan de Hogeschool Gent (Departement Conservatorium) werkt Florian Heyerick aan de ontslui-ting van dit oeuvre via internet, concerten, opnames en uitgaves.

Ein Weihnachtsoratorium?Graupner schreef geen oratoria. De zes kerst- en adventscantates die u deze avond hoort, vormden oorspronkelijk dan ook geen eenheid. Toch werden we verleid om, helemaal naar analogie met het beroemde werk van tijdgenoot J. S. Bach, deze bloemlezing voor te stellen als een mogelijk liturgisch en mu-zikaal geheel, en daaraan dus de wat uitdagende titel mee te geven van ‘EIN Kerstoratorium’. Dat biedt tevens een boeiend overzicht van de stilistische evolutie die Graup-ner doormaakte gedurende 40 jaar cantateproductie. Geen beter voorbeeld kunnen we vinden dan in de opvallende tegenstelling tussen het kleine koraalmotet ‘Wie bald hast du gelitten’ uit 1714, dat in een beperkte bezetting en in traditionele polyfone schrijfwijze het (pijnlijk en bloedige) Feest van de Besnijdenis (1 januari!) muzikaal illustreert, en de groots opgevatte kerstcan-tate ‘Jauchzet dem Herrn’ uit 1753. Dat is een van de laatste cantates die Graupner schreef (hij was toen 70 jaar en had er 1400 cantates op zitten!), maar ze blaakt van energie en inspiratie in een verbazend actuele stijl en met een rijke en verrassende instrumentatie (bv. duet voor T en S, met een begeleiding van viool en hobosolo, 2 hoorns, 2 fluiten, 4 pauken en strijkers in pizzicato). Als je die twee uitersten uit Graupners werk naast elkaar legt, kan je vaststel-len dat het hier gaat om een van de meest productieve, flexibele, maar vooral rijke en boeiende componisten uit de barokperiode, die zeker een ruimere bekendheid verdraagt.

Page 7: Ein Weihnachtsoratorium

7

‘Die Nacht ist vergangen’

1. Dictum (SATB)Die Nacht ist vergangen, der Tag aber herbei kommen. […]Lasset uns ehrbarlich wandeln als am Tage.[Aus dem Brief des Paulus an die Römer 13, 12-13]

2. Rezitativ (S)Erwacht, ihr schläfrige Gemüter!itzt ist die Stunde da, vom Sündenlager aufzusteh’n, denn seht! das Heil ist allzu nah.Der Herr beut seine Gnadengüterin reicher Fülle an. Ach! wollt ihr nicht dem Glanz entge-gen geh’n?Auf! auf! weicht von der Höllenbahn; die Nacht des Zorns ist nun ver-schwunden.Eilt! braucht die angenehme Stunden.

3. Arie (S)Angenehmster Tag der Gnaden, brich in meinem Herzen an. Brich doch an! erwünschtes Licht! Säume nicht;wecke, stärke meine Kräfte zum Geschäftedas beim Licht bestehen kann.

4. Rezitativ (B)Gott lässt sein Licht, sein Heil, zwar aller Welt zum Trost entstehen;allein der meiste Teilmag nicht zum Dienst des Lichtes gehen.Der Sünden Sklaverei hält Seele, Herz und Sinn gefangen.

TEKSTEN

De nacht is voorbijgegaan, en de dag is nabij gekomen.Laat ons, als in den dag, eerlijk wan-delen;

Ontwaakt, slapende geesten!Nu breekt aan het uur,om van het bed der zonde op te staan,want ziet! het heil is zeer nabij.De Heer biedt zijn genadeschattenovervloedig aan.Ach, wilt gij niet dien glans ontmoe-ten?Op, op! Wijkt uit de helse baan;de nacht des toorns is nu ten einde.Ijlt! Benut die goede tijd.

Allerschoonste dag van genade,breek toch in mijn harte aan.Breek toch aan! Gewenste licht!Wacht niet langer;wek en sterk in mij de krachtenvoor wat bij dage dient gedaan.

God laat zijn licht, zijn heil,voor iedereen tot troost ontstaan;alleen echter de meestentreden niet in dienst des lichts.De slavernij der zondenhoudt ziel en hart en geest gebon-den.

Page 8: Ein Weihnachtsoratorium

8 TEKSTEN

Die Finsternis, die solcher Kerker hegt, lässt keinen Schein des Lichts in sie gelangen, bis endlich Satans Tyranneiden Sündenknecht in Höllenbande legt. Doch würde dessen Macht die Men-schen nicht so binden, wo sie nicht selbst mit Lust in seinen Diensten stünden.

5. Chor (B, SATB) Rüste dich Seele! mit Waffen des Glaubens, stärke den Mut!Dämpfe die Lüste der höllischen Brut.Sodoms verdammliche Werke zu treiben, heißt, sich dem Satan zum Sklaven verschreiben.Schande! wenn solches ein Christen-mensch tut. (da capo)

6. Rezitativ (T) Die Welt hält zwar den Kampf vor Spott, sie will bei Hader, Neid, bei Unzucht, Fressen, Saufenganz frech in ihr Verderben laufen. Den Bauch macht sie zum Gott. Kein Gnadenruf, kein Wahrheitslichtmag sie von solchem Wesen trennen. Ach! welcher Jammer ist das nicht, dass auch die solches tun, die sich doch Christen nennen.

7. Choral (SATB) Erleucht’ doch unser Sinn und Herzdurch Deines Geistes Gnad’, dass wir nicht treiben draus ein’

De duisternis, die in zo’n kerker heerst,laat geen lichtschijn hem doordrin-gen,tot des Satans tiranniede zondeslaaf in helse ketens legt.Toch zou zijn macht de mens niet kunnen binden,die niet uit eigen lust in deze dienst wil treden.

Wapen u, ziel, met macht van geloof, van sterkte en moed!Demp de lusten van ‘t helse gebroed.Vervloekte werken van Sodom be-drijven,maakt u tot Satans willige slaven.Schande wanneer dit een christen-mens doet.(da capo)

De wereld weliswaar spot met die strijd,en wil met twist, nijd, ontucht, vreten, zuipen zonder verwijl in haar verderf zich storten.Haar buik maakt zij tot God.Noch de genaderoep, noch ‘t licht der waarheidkan haar nog bereiken.Ach, wat jammer is het toch,dat ook zij zich zo gedragen, die zich christenmensen noemen.

Verlicht toch onze zin en hartdoor de genade van Uw geest,opdat wij er niet de spot mee drijven,

Page 9: Ein Weihnachtsoratorium

9

Scherz, der unsrer Seele schad’.O Jesu Christ, allein Du bist, der solches kann ausrichten.

‘Heulet denn des Herrn Tag ist nahe’

1. Dictum (SATB)Heulet, denn des Herrn Tag ist nahe. Er kommt wie eine Verwüstung vom Allmächtigen.[Der Prophet Jesaja 13, 6]

2. Rezitativ (B)Du sichres Volk, lass deinen Spott, der Gottes Wort und Wahrheit schän-det:der Tag ist nah, der deine Bosheit endet. Doch ach! gerechter Gott, wer achtet Deine Drohungen?Drum komm nur bald zur Racheund rette Dein’ und Deiner Kinder Sache. Obgleich das Weltgebäude bricht, mein Geist erschrickt drum nicht, dein großer Tag wird ihn verherrli-chen.

3. Arie (B)Erblasst nur, große Himmelslichter, die Unschuld scheuet keinen Richter, der ein gerechtes Urteil fällt. Ja, bebt ihr starke Himmelskräfte, verkündet Gottes Rach-Geschäfte.Zerfalle, großer Bau der Welt, Ihr Wasserwogen braust und stoßt, mein Herz bleibt doch in Gott getrost.

TEKSTEN

die onze ziel zou schaden.O Jesu Christ, slechts Hij alleen,kan dit in ons bereiken.

Huilt gij lieden, want de dag des Hee-ren is nabij; hij komt als een verwoes-ting van den Almachtige.

Gij overmoedig volk, laat toch het spotten,dat Gods woord en waarheid schendt:reeds komt de dag, die uwe boosheid straft.Maar ach, gerechte God,wie luistert naar Uw dreigen?Daarom haast U met Uw wraaken redt Uw eigen en Uw kinderen-zaak.Ook als het wereldbouwsel breekt,mijn geest blijft onvervaard,Uw grote dag zal hem verheffen.

Verbleekt maar, grote hemellichten,de onschuld vreest geen rechter,die een rechtvaardig oordeel velt.Ja, beeft gij sterke hemelskrachten,verkondigt Godes wraakgedachten.Stort in elkaar, gij grote wereldbouw,vloedgolven gij, bruist en stoot,mijn harte blijft in God getroost.

Page 10: Ein Weihnachtsoratorium

10 TEKSTEN

4. Rezitativ (S)Des Richters große Majestätwird fromme Seelen nicht erschrec-ken. Wenn alles untergeht, so blühet ihre Hoffnung schön. Ihr Glaubensarm darf sich nach Jesu strecken, der sie von tausend Not befreit. Sein Mund heißt sie in jene Wohnung geh’n, wo lauter Himmels-Sommer lacht. Brich an, o güldne Zeit, hier ist nur Leidenskampf, ach wär er nur vollbracht!

5. Arie (S)Eilt nur fort, ihr Jammertage, endet meines Herzens Plage, zeige dich, mein Rettungslicht. Brich die Macht der bangen Sorgen, gönne mir den schönen Morgen, der mir Himmels Trost verspricht.

6. Rezitativ (Tenor)Mein Herz, ermüde nicht im Beten, ihr Glaubensaugen, schlaft nicht ein.Hört! Jesus heißt euch wacker sein, so kann mich keine Not berücken, ich darf getrost vor seinen Richtstuhl treten.Mein Geist, ach säume nicht, dich wachsam drauf zu schicken.

7. Choral (SATB)„Wacht auf!“ ruft uns die Stimmeder Wächter sehr hoch auf der Zinne,„Wach auf, du Stadt Jerusalem!Mitt’rnacht heißt diese Stunde, sie rufet uns mit hellem Munde:wo seid ihr klugen Jungfrauen?

Des Rechters grote majesteit zal vrome zielen niet doen schrikken.Als alles ondergaat,bloeit schoon hun hoop.De arm van hun geloof mag zich naar Jezus strekken,die hen uit duizend noden redt.Zijn mond geleidt hen naar de woon,waar ‘s hemels zomer lacht.Breek aan, o gulden tijd,hier is slechts leed en strijd, ach war’ hij reeds volbracht.

IJlt heen, gij jammerdagen,beëindigt mijne harteplagen,vertoont mij u, mijn reddend licht.Breek de macht der bange zorgen,gun mij de zo schone morgen,die mij ‘s hemels troost belooft.

Mijn hart, blijf onvermoeibaar bidden,gij ogen van geloof, slaapt toch niet in.Hoort! Jezus wil u wakker zien,geen enkele nood kan mij bedriegen,ik mag getroost voor zijn gestoelte treden.Mijn geest, wil zonder verder wachten,u waakzaam daarop richten.

Op, waakt op! zo laat zich horende roep der wachters op de toren:Waak op, gij stad Jeruzalem !Middernacht is aangebroken;wij worden door hen aangesproken:gij wijze maagden, waar zijt gij ?

Page 11: Ein Weihnachtsoratorium

11

Wohl auf, der Bräut’gam kommt, steht auf, die Lampen nehmt!Hallelujah!Macht euch bereitzu der Hochzeit, ihr müsset ihm entgegen geh’n.“

‘Wer da glaubet dass Jesus sei der Christ ‘

1. Dictum (SATB)Wer da glaubet, dass Jesus sei der Christ, der ist von Gott geboren; und wer da liebet den, der Ihn geboren hat, der liebet auch den, der von Ihm geboren ist.[1. Brief des Johannes 5, 1]

2. Rezitativ (S)Dass Jesus der Messias sei, das kann der Mund gar leicht beken-nen, doch darf man sich hierbeinicht alsobald von Gott geboren nennen. Ein solcher liebt den Herrn, sein Herz klebt nicht an Eitelkeiten und schickt ihm Gott ein Leiden, so trägt er’s gern, er bleibt bis in den Tod getreu. Du, der du glaubst, dass Jesus sei der Christ, sieh zu, wie du gesinnet bist.Liebst du die Welt, hinkst du auf beiden Seiten, so ist gewiss dein Glaube Heuchelei.

3. Arie (S)Wer Jesum kennt, wankt nicht im

TEKSTEN

Sta op ! de Bruidegom naakt;Ontsteekt uw lampen – waakt!Halleluja,maakt u gereedvoor ’t bruiloftsfeest.gij moet Hem ijlings tegengaan.”

Een iegelijk, die gelooft, dat Jezus is de Christus, die is uit God geboren; en een iegelijk, die liefheeft Dengene, Die geboren heeft, die heeft ook lief dengene, die uit Hem geboren is.

Dat Jezus de Messias is,dat kan de mond wel licht bekennen,maar men mag zich daaromnog niet zo snel uit God geboren noemen.Zo iemand heeft de Heer toch lief,zijn hart kleeft niet aan ijdelhedenen zendt God hem lijden,hij draagt het gaarne,hij blijft trouw tot in de dood.Gij, die gelooft dat Jezus is de Chris-tus,let op uw gedrag.Hebt gij de wereld lief, dan hinkt hij aan weerskanten,en is uw geloof zeer zeker huichelarij.

Wie Jezus kent, is in zijn geloof on-

Page 12: Ein Weihnachtsoratorium

12 TEKSTEN

Glauben, er steht fest, wenn Satan tobt.Er weiß, er ist von Gott geboren, und was er hofft, ist nicht verloren. Kommt Angst und Not, kommt gar der Tod, so spricht er doch: „Gott sei gelobt!“

4. Rezitativ (B)Die Treue hat auch ihren Lohn:„Der erstgeborne Sohn“.Der den vollkommen liebt und ehrt, der Ihn von Ewigkeit geboren, der kehrt sein Herz auch Gottes Kindern zu, die sich zum Dienst des Herrn versch-woren. Er spricht für sie, wenn sie ein Läst’rer schmäht, Er schützt sie, wenn ein Sturm ent-steht, und endlich bringt Er sie zur stolzen Himmelsruh’.

5. Arie (B)Mein Jesus ist mein Freund!Wer will, wer kann mir schaden?Bin ich bei Ihm in Gnaden, so trutz ich jedem Feind. Kein Sturm, kein Streit, kein Kreuz, kein Leid, nichts soll mich von Ihm trennen; mein Mund soll Ihn bekennen, auch in der Todespeinsoll dies mein Trostwort sein:„Mein Jesus ist mein Freund!“

6. Choral (SATB)Kein’ Engel, keine Freuden, kein Thron, kein’ Herrlichkeit, kein Fliehen, und kein Leiden,

wankelbaar,hij staat vast waar Satan raast.Hij weet zichzelf van God geboren,en wat hij hoort is niet verloren.Komt angst, komt nood,of zelfs de dood,toch spreekt hij nog: „God zij gepre-zen!“

Trouw wordt beloond: „de eerstgeboren zoon“.Hij die Hem volmaakt bemint en eert,uit wie hij in eeuwigheid geboren is,die wendtzijn hart ook naar Gods kinderen,dewelke zich gewijd tot dienaren des Heeren. Hij spreekt voor hen, als smaad en laster dreigen,beschermt hen, als een storm op-steekt,en leidt hen aan ‘t eind tot hemels hoge rust.

Mijn Jezus is mijn vriend!Wie wil, wie kan mij schaden?Geniet ik zijn genade,geen vijand maakt mij bang.Geen storm, geen strijd,geen kruis, geen lijden,niets kan mij van Hem scheiden;Steeds zal ik Hem bekennen,ook in mijn stervenspijnzal dit mijn troostwoord zijn:„Mijn Jezus is mijn vriend!“

Geen engel, geen vreugde,geen troon, geen heerlijkheid,geen vlucht, geen lijden,

Page 13: Ein Weihnachtsoratorium

13

kein’ Angst und Fährlichkeit, was man nur kann erdenken, es sei klein oder groß, der keines soll mich lenkenaus Deinem Arm und Schoß

‘Gott sei uns gnädig’

1. Dictum (SATB)Gott sei uns gnädig und segne uns. Er lasse uns sein Antlitz leuchten. (Sela.)dass wir auf Erden erkennen seinen Weg unter allen Heiden sein Heil.[Psalm 67, 2-3]

2. Accompagnato (T)Das alte Jahr ist hin,die Strafe unsrer Missetatenhat uns darin sehr hart gedrückt.Ihr Sünder, ändert euren Sinn,soll anderst dieses neue Jahr nach eurem Wunsch geraten.Wer sich in Buße beugt und bückt,er stellt sich Gott dem Herrn zum Dienste treu und gernim glaubigem Gehorsam dar,auf den wird Gott viel Segen leiten.Will aber unser Fußdie alten Wege gehen,so hoffen wir umsonst auf bessre Zeiten.

3. Chor (S, SATB)Jesu, ewger Hoherpriester,nimm dich unsers Elends an.Dein Gebet und Opferblut,drob wir Zorn und Strafe tragen,macht allein die Sache gut,du bist es, der unser Plagen

TEKSTEN

geen angst noch gevaarlijkheid,wat men ook maar bedenken kan,‘tzij klein of groot,niets kan mij onttrekkenaan Uwen arm en schoot.

God zij ons genadig en zegene ons; Hij doe Zijn aanschijn aan ons lichten. Sela.Opdat men op de aarde Uw weg kenne, onder alle heidenen Uw heil.

Het oude jaar is heen,de straf voor ons euveldadenheeft ons daarin zeer hard gedrukt.Gij zondaars, verandert nu uw zin,wilt gij dat dit nieuwe jaar anders worde naar uw wens.Wie zich in boete buigt en bukt,stelt zich God de Heer ten dienste, trouw en gaarnein gelovige gehoorzaamheid,naar hem zal God veel zegen leiden.Wil echter onze voet de oude weg betredenzo hopen wij vergeefs op betere tijden.

Jezus, eeuwige Hogepriester,zie toch onze ellende aan.Uw gebed en offerbloed,waarvoor we toorn en straf gedragen,maakt alleen de zaak weer goed,Gij zijt het die onze plagen kunt

Page 14: Ein Weihnachtsoratorium

14 TEKSTEN

heilen und uns segnen kann.

4. Recitativ (S)Sind viele deiner Huld nicht wert,die dich jahraus, jahreinals frecher Staub und Erddurch ihren Sünden-Gräul entehren,so werden doch vielleichtnoch zehen Fromme sein,ach, deren Wunsch, ach, deren Schreinwollst du, Herr, heut nach deiner Huld erhören.

5. Chor (SATB)Öffne, Jesu, deine Hände,segne heute alle Stände,segne Kirch und Polizei.Ändre die betrübten Zeiten,stehe uns erbarmend bei,dass an Haupt, an Land und Leutendeine Gnade sichtbar sei.

6. Accompagnato (B)Lass allen Reichtum deiner SchätzeAuf unserm Fürsten ewig ruhn,beglücke all sein Tun und setzeauch dessen ersten Göttersohn,ja, allen teursten Erdensprossen die Krone deines Segens auf,befördre ihrer Wohlfahrt Lauf,dass Darmstadts Fürstenthronzum frohen Trost der Landsgenossenstets fort ein Baum des Rechts und Gnade sei.Herr, höre uns, Herr, steh uns bei.

7. Choral (SATB)Gott sei uns gnädig und barmherzigUnd geb uns seinen göttlichen Segen.Er lasse uns sein Antlitz leuchten,

genezen en ons zegenen.

Zijn velen Uw genade niet waardig,die zich jaar in jaar uitals schaamteloos stof en aardedoor hun zondengruwel onteren,zo worden er toch misschiennog een tiental vromen gevonden,ach, hun wens, en ach, hun roepenwil heden, Heer, in Uw barmhartig-heid verhoren.

Open, Jezus, Uwe handen,zegen heden alle standen,zegen kerk en wettelijkheid.Verander deze droeve tijden,sta ons met erbarmen bij,zodat aan vorst, aan land en liedenUw genade zichtbaar zij.

Laat alle rijkdom van Uw schattenop onze vorst voor eeuwig rusten, laat al zijn werken lukken,zet ook zijn eerste godenzoon,ja, alle dierbare aardsen ervende kroon van uw zegen op,bevorder de loop van de welvaart,zodat Darmstadts vorstenkroontot blijde troost der landgenotensteeds een boom van recht en ge-nade weze. Heer, verhoor ons, Heer, sta ons bij.

God zij ons genadig en barmhartigen geve ons Zijn goddelijke zegen.Zijn aangezicht moge voor ons

Page 15: Ein Weihnachtsoratorium

15

dass wir auf Erden erkennen seine Wege.

Amen.

‘Wie bald hast du gelitten’

1. Aria / Choral (SATB)Wie bald hast du gelitten, o teures Jesulein, du wirst ganz wund geschnitten, und fühlst schon Ach und Pein.

Ach allerliebstes Herz, der Purpur deiner Wunden vermehret alle Stunden den jammervollen Schmerz.

(Choral)Ach wundervolle Liebe, dein Blut fliesst ganz alleinaus einem solchen Triebe, dabei wir glücklich sein.Es schenkt uns Heil und Ruh und wendet uns dar-nebenein freudenvolles Leben, ja gar den Himmel zu.

2. Choral (SATB)Lass mich dies wohl bedenken, du schönes Gottes-kind,und dir ein Herze schenken, das ewig treu gesinnt.Lass meinen alten Geist nur auch erneuert werden,so hab ich hier auf Erden, was mich schon selig preist.

TEKSTEN

lichten,opdat wij op aarde zijn wegen erken-nen.God zegene ons en schenke ons Zijn vrede. Amen.

Zo vroeg reeds hebt gij geleden,dierbaar Jezuskind,ge werdt gans wond gesneden,en voelt reeds leed en pijn.

Ach allerliefste hart,het purper van uw wondenvermeerdert uur na uurde jammervolle smart.

(Koraal)Ach wondervolle liefde, uw bloed vloeit gans alleenuit een zo grote kracht, die ons geluk-kig maakt.Het schenkt ons heil en rust en wendt ons bovendiennaar een leven vol van vreugde, zelfs naar de hemel toe.

Laat mij dat goed bedenken, gij lieflijk kind van God,en U een harte schenken dat eeuwig trouw bemint.Laat mijn oude geest ook maar zich vernieuwen,zo heb ik reeds op aard hetgeen mij zalig maakt.

Page 16: Ein Weihnachtsoratorium

16 TEKSTEN

‘Jauchzet ihr Himmel, erfreue dich Erde’

1. Chor (SATB)Jauchzet ihr Himmel, erfreue dich Erde, Jesus, dein Heiland, ist heute gebo-ren! Gott wird eines Menschen Sohn, eine Krippe ist Sein Thron. Großes Wunder, große Dinge: Gott wird elend und geringe, dass der Mensch verherrlichet werde.

2. Rezitativ (B)O Mensch, erstaunst du nicht? Wie ist dir Gott so nahe worden, Er tritt in deinen armen Orden. Wie lange säumst du noch, dein Freudenlichtmit Glaubensfreude zu empfangen? Erwache doch, die Zeit des Heils ist angegangen!Der Engel Chor freut sich ob deinem Heil, auf, auf, nimm doch an solcher Freude teil!

3. Arie (B)Herz und Seele seind voll Wonne, meines Heils und Freuden Sonnegeht mir heut zum Leben auf. Sündennacht, fort mit deiner Dunkelheit! Jesus machtmeinem Herzen heitre Tage.Sünde, Tod, Angst, Höllenplagesind durch Seinen Trost erfreut.

4. Choral (SATB)Willkomm’, o süßer Bräutigam,

Juicht, gij hemelen, verheug u gij aarde,Jezus, uw Heiland, is heden geboren!God wordt een mensenzoon,een kribbe is zijn troon.Groot wonder, groot gebeuren:God werd ellendig en gering,opdat de mens verheerlijkt worde.

O mens, zijt gij nu niet verwonderd?Hoe na is goed u nu geworden,Hij komt in uwe arme rangen.Hoe lang verzuimt gij nog,uw vreugdelicht,met vreugdevol geloof ‘t ontvangen?Ontwaak dan toch,de tijd des Heils is aangebroken!Het engelenkoor verheugt zich op uw heil,sta op en deel in deze vreugde!

Hart en ziel zijn vervuld van geluk,de zon van heil en vreugde gaat heden voor mijn leven op.Zondenacht,weg met uw duisternis!Jezus maaktvoor mijn hart nu blijde dagen.Zonde, dood, angst, helse plagenverkeren in vreugde door zijn troost.

Welkom, o zoete Bruidegom,

Page 17: Ein Weihnachtsoratorium

17TEKSTEN

Du König aller Ehren! Willkomm’, o Jesus, Gottes Lamm, ich will Dein Lob vermehren; ich will Dir all mein Leben lang von Herzen sagen Preis und Dank, dass Du, da wir verloren, für uns bist Mensch geboren.

5. Rezitativ (S)Wie gar unendlich großist, Jesu, Deine Menschenliebe.Du kommst zu mir nicht prächtig zum Gericht, nein elend nackt und bloß, mir wahren Schmuck und ewig Heil zu schenken.O wunderselt’ne Triebe, mein Herz kann ohn’ Erstaunen nicht an solche hohe Gnade denken. Mein Geist ist froh, mein Herze wallt, ach Jesu komm, nimm bei mir Aufen-thalt.

6. Duett (ST)Komm, mein Freund, mein Heil, mein König, komm doch, kehre bei mir ein. Wird mein Herz die Krippe werden, denn so mag allhier auf Erdenkein Palast so herrlich sein.

7. Rezitativ (B)Ja, ja, Du kommst zu mir, mein Herz ist Dir zur Wohnung ewig eingeräumt. Ob gleich der Satan immer tobt und schäumt, sein Rachen kann mich nicht ver-schlingen. Der Herr, der Dich mir schenkt, hat schon den Anfall abgelenkt,

gij Koning aller eren!Welkom, o Jezus, lam Gods,ik wil U lof vermeren;ik wil U mijn leven langvan harte zeggen prijs en dank,daar Gij, toen wij verloren,voor ons zijt mens geboren.

Hoezeer oneindig grootis, Jezus, Uwe mensenliefde.Gij komt tot mij, niet prachtig uitge-dost,neen, arm en naakt en bloot,om mij ware sier en eeuwig heil te schenken.O zeldzaam wondervol gebeuren,mijn hart kan slechts met onbegripaan zulk hoge genade denken.Mijn geest is blij, mijn hart loopt over,ach Jezus kom, en woon in mij.

Kom, mijn Vriend, mijn Heil, mijn Koning,kom toch, neem van mij bezit.Kan mijn hart de kribbe worden,zo dan kan alhier op aardegeen paleis zo heerlijk zijn.

Ja, ja, Gij komt bij mij,mijn hart is Uvoor eeuwig als woning ingeruimd.Hoe ook schuimbekkend Satan raast,zijn muil verslindt mij niet.De Heer, die mij U schenkt,heeft reeds de aanval afgewend,daarom moet uit mijn mond dit blijde loflied klinken.

Page 18: Ein Weihnachtsoratorium

18 TEKSTEN

drum soll mein Mund ein frohes Loblied singen

8. Chor (SATB)Gott ist Gott und keiner mehr, Ihm allein sei Preis und Ehr! Lob und Preis sei Seinem Namen, Halleluja, Amen!

God is God, geen ander meer,hem alleen zij lof en eer!Looft en prijst Hem allen samen,Halleluja, Amen!

Page 19: Ein Weihnachtsoratorium

19BiO

Elisabeth SchollElisabeth Scholl zong al op jonge leeftijd in een kinderkoor en studeerde daarna zang bij Eduard Wollitz en Engelse literatuur. Zij vervolmaakte zich aan de Schola Cantorum Basiliensis (bij René Jacobs) en verdiepte zich in de historische uitvoeringspraktijk. Haar interesse in oude muziek maakt zij dui-delijk via talrijke optredens en opnames, o.a. met haar eigen ensemble L’arco cantabile.

Talrijke optredens met bekende dirigenten brengen haar naar alle belangrijke centra in Duitsland en Europa. Daarbij stelt zij zich voor als concert- en orato-riumzangeres, maar ook opera en liedrecitals dragen haar voorkeur weg. Sinds 2009 doceert Scholl barokzang aan de Musikhochschule in Nürnberg.

Reinoud Van MechelenOok Reinoud Van Mechelen deed op jonge leeftijd ervaring op in verschillende kinderkoren. Hij studeerde verder in Leuven en aan het conservatorium van Brussel bij Anne Mertens, Lena Lootens en Dina Grossberger. Die opleiding vulde hij aan met talrijke gespecialiseerde masterclasses bij bekende zangers. Regelmatig werkte hij mee als solist en ensemblezanger aan opera- en muziektheaterproducties. Daarnaast wordt hij regelmatig uitgenodigd door diverse vocale ensembles (L’Arpeggiata, Capilla Flamenca, Ex Tempore en Ricercar Consort). Zijn vaste samenwerking met Scherzi Musicali (Nicolas Achten) resulteerde in fel opgemerkte cd-producties met werk van Caccini en Sances.

Stefan GeyerStefan Geyer werd geboren in Ulm en studeerde in Stuttgart en Karlsruhe (Klaus-Dieter Kern). Hij vervolmaakte zich in masterclasses bij Hartmut Höll en Dietrich Fischer-Dieskau. In 1992 won hij de eerste prijs voor zangduo’s met zijn vrouw, de pianiste Heike-Dorothee Allardt. Ook in Nürnberg, Zwickau en Stuttgart vielen hem prijzen te beurt. Het klassieke liedrepertoire, maar ook oratorium van barok tot modern kan hem boeien. Zo werkte hij mee aan talrijke opnames en was te gast op de meeste belangrijke muziekfestivals. Sa-men met Florian Heyerick en Ex Tempore figureerde hij als solist in werk van Telemann en Händel, zowel in concert als op cd.

Florian Heyerick Florian Heyerick studeerde in Gent, Brussel en Leuven en behaalde Eerste Prijzen voor blokfluit, dwarsfluit en kamermuziek. Daarnaast behaalde hij het licentiaatsdiploma in de muziekwetenschap aan de Universiteit Gent.

Page 20: Ein Weihnachtsoratorium

20 BIO

Hij is artistiek docent aan het Muziekconservatorium Gent en werkt aan een doctoraatstudie rond de muziek van Christoph Graupner, met als hoogtepunt het Graupner2010-project. Verder stichtte hij het gespecialiseerde cd-label Vox Temporis, waarbinnen hij meer dan 50 unieke opnames realiseerde als producer.

Florian Heyerick is de stichter en sinds 1989 artistieke leider van het Vocaal Ensemble Ex Tempore. Hij was ook regelmatig gastdirigent bij o.a. het Col-legium Instrumentale Brugense, het barokorkest Les Agrémens, het Vlaams Radiokoor, Musica Antiqua Köln, de Komische Oper in Berlijn, de Nederlandse Bachvereniging, enz. Tevens is hij sinds 1998 een vaste gast bij het Nederlands Balletorkest Amsterdam, tegenwoordig de Holland Symfonia. Ook als solist op blokfluit en clavecimbel treedt hij veelvuldig op. Van 2002 tot 2004 was Florian Heyerick chef-dirigent van het Kurpfälziches Kammerorchester Mannheim/Ludwigshafen. Hij dirigeerde daarnaast het Wereldjeugdkoor (Namen), deFilharmonie (Antwerpen), het Gelders Orkest (Arnhem), de Rotterdamse Philharmonie en een productie aan de Operastu-dio Gent (Reinhard Keiser). Tegenwoordig is hij artistiek leider van het barok-orkest Mannheimer Hofkapelle. Hij realiseerde als instrumentalist en dirigent talloze cd-opnames: samen met Ex Tempore in werk van o.a. Telemann, Händel, Monteverdi, Herzogenberg, Scarlatti, M. Haydn en Graupner; met het Nederlands Balletorkest in de op-gemerkte productie ‘Toverfluit’ van Mozart; als instrumentalist in werken voor twee klavecimbels en cantates van Bononcini en Telemann.

In 1997 was Florian Heyerick bovendien festivalster van het Festival van Vlaan-deren, en in 2000 ontving hij de cultuurprijs van de Stad Gent. Voorts is hij cultureel ambassadeur van zijn woonplaats Merelbeke. Zijn efficiënte en frisse benadering, zijn stilistisch inzicht in verschillende stijl-periodes en zijn streven naar professionalisering van het koorzingen worden door vele musici en organisatoren in binnen- en buitenland gewaardeerd.

Zijn voortdurende aandacht voor de vernieuwing van het repertoire draagt hij uit via ontelbare lezingen en originele concertprogrammaties, zoals vormge-geven in het opmerkelijke Kantata-project (2001-2010).

Mannheimer HofkapelleNaar aanleiding van het 400-jarig bestaan van de stad Mannheim stichtten Thomas Rainer (Agentur Allegra) en Florian Heyerick in 2007 het barokorkest Mannheimer Hofkapelle, met als vaste concertmeester Swantje Hoffmann. Na de feestelijke opening van dat jubileumjaar volgden talrijke optredens,

Page 21: Ein Weihnachtsoratorium

21

waarbij het publiek op een boeiende wijze inzicht kreeg in de historische uitvoeringspraktijk van de muziek aan de 18de-eeuwse Europese hoven en muzikale centra, zoals Mannheim natuurlijk, maar ook Darmstadt, Wenen, Parijs, enz.De Mannheimer Hofkapelle bestaat uit een vaste kern, maar wordt per project naar behoefte aangevuld.

Ex TemporeEx Tempore, gesticht in 1989, is een professioneel instrumentaal-vocaal en-semble dat zich concentreert op een stilistisch heldere en muzikaal boeiende benadering van de vocale muziek van 1600 tot heden. De concert- en opnameactiviteiten concentreren zich rond de uitvoering van minder bekende vocaal-instrumentale muziek uit de barokperiode, zoals vormgegeven in het Kantata-project (2001-2007). In een kwantitatief varia-bele bezetting (van solistische bezetting tot kamerkoor) beweegt Ex Tempore zich in de wereld van motet, cantate en oratorium.Enkele hoogtepunten uit de eerste jaren waren een Scarlatti-project, een op-gemerkte realisatie in de Vlaamse Opera en een internationaal gewaardeerde uitvoering van ‘Der Tod Jesu’ van Telemann in Magdeburg.Sindsdien verschenen er ettelijke cd-realisaties met werk van Telemann, Hän-del, Monteverdi, Herzogenberg, Scarlatti, J.L. Bach, M. Haydn, e.a.Belangrijke dirigenten als Reinhard Goebel en Sigiswald Kuijken werken graag samen met Ex Tempore en brachten het ensemble naar belangrijke podia in Europa.In het spoor van de veelzijdige activiteiten van zijn dirigent Florian Heyerick vertegenwoordigt het ensemble Ex Tempore een vaste waarde binnen de wereld van de vocale barokmuziek.

Uitvoerders orkestSwantje Hoffmann (concertmeester), Marcin Lasia, Marie Haag, Daniel Deuter, Stefaan Smagghe, Johan Van Aken | violenFrans Vos, Marc Claes | altviolenMichel Boulanger, Jean-Paul Everts, Korneel Bernolet | continuoJan Van den Borre, Stefanie Troffaes | traversoAnn Van Lancker, Taka Kitazato | hoboAlain Derijckere | fagotJeroen Billiet, Mark De Merlier | natuurhoornNorbert Pflanzer | pauken

BIO

Page 22: Ein Weihnachtsoratorium

22

CD ‘Ein Weihnachtsoratorium’

Naar aanleiding van dit concert wordt de dubbel-cd ‘Ein Weihnachtsora-torium’ uitgebracht. De cd is een samenwerking tussen Muziekcentrum De Bijloke Gent, Hogeschool Gent, Volksvermogen nv en Ricercar. De dubbel-cd is tijdens het Graupnerfestival te koop in Muziekcentrum De Bijloke en natuur-lijk vindt u hem ook in de betere muziekhandel. De cd is ook beschikbaar via www.outhere-music.com.

CD-OPNAME

Page 23: Ein Weihnachtsoratorium

23

Dit concert kadert in een reeks. Andere uitvoeringen:

Zaterdag 11 december 2010 – 20 uurdeSingel, ANTWERPEN

Zaterdag 18 december 2010 – 20 uurPaleis voor Schone Kunsten, BRUSSEL

Zondag 19 december 2010 – 17 uurDe Spil, ROESELARE

Woensdag 22 december 2010 – 20 uurCCHA, HASSELT

‘Graupner 2010’ is een artistiek onderzoeksproject van Florian Heyerick, docent aan het Departement Conservatorium, Hogeschool Gent en wordt medegefinancierd via het Onderzoeksfonds.

CONCERTREEKS

Page 24: Ein Weihnachtsoratorium

24 BINNENKORT

DO | 16.12.10 20:00 | Miry+

Jan Kobow (tenor), Christoph Hammer (piano)Winterreise

VR | 17.12.10 20:00 | Voix Gras

Mala Punica, Pedro Memelsdorff (muzikale leiding) O Felix Italia

ZA | 18.12.10 20:00 | Symfonisch 1+

Busch, Brotbek, WitthoeftBrahms, Rihm, Sjostakovitsj

WO | 22.12.10 20:00 | Symfonisch 3+

Nathan Braude (altviool), Jean-Claude Van den Eynden (piano) Penderecki, Sjostakovitsj, Jongen, Clarke

WO | 12.01.11 20:00

B’Rock, Lod, Frank Vandenbroucke (redenaar)De triomf van de menselijkheid, Lecture

Songs part 2

DO | 13.01.11 20:00 | Musica Antiqua 1

Le Concert Spirituel, Hervé Niquet (dirigent) Ode aan leven en dood

VR | 14.01.11 20:00 | Miry

Aviv Quartet Haydn, Sjostakovitsj, Brahms

VR | 14.01.11 20:00 | Symfonisch 2

Symfonieorkest Vlaanderen, Jonas Alber (dirigent), isabelle Faust (viool)Wagner, Stravinski, Rachmaninov

ZA | 15.01.11 20:00 | Symfonisch 1

deFilharmonie, Philippe Herreweghe (dirigent), Dietrich Henschel (tenor)Rott, Mahler

DO | 20.01.11 20:00 | East of Eden

Ashkan Kamangari (zang), SardarMohammadjani (tar), Ali Rahimi (tombak & daf)Perzische liedkunst

VR | 21.01.11 20:00 | Musica Antiqua 2+

Theatrum AffectuumVersiering en improvisatie

ZO | 23.01.11 16:00 | De Bijloke Jong

deFilharmonie, Dirk Brossé (dirigent), Sven Ronsijn, Dominique Collet (acteur)Kidconcert: Robin Hood (6+)

VR | 28.01.11 20:00 | Voix gras +

RiAS Kammerchor, Michael Alber(dirigent) Liebeslieder

VR | 04.02.11 20:00 | Miry+

Carolyn Sampson (sopraan), Kristian Bezuidenhout (piano)Mozart, Schubert, Mendelssohn

DO | 10.02.11 20:00 | Jazz Mix (in Vooruit)

Anouar Brahem Quartet

VR | 12.02.11 20:00 | Musica Antiqua 2

Anima Eterna, Jos van immerseel (dirigent), Pascal Amoyel (pianoforte)Totentanz