flÎ÷ ‹ S¿Ì Áı‰Î - Gujarat State Portal · iii ±Î‹ ¬ ¤Îfl÷fiÎ...
119
i √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002 Ïfi›‹˘, 2002 Ïfi›‹˘, 2002 Ïfi›‹˘, 2002 Ïfi›‹˘, 2002
Transcript of flÎ÷ ‹ S¿Ì Áı‰Î - Gujarat State Portal · iii ±Î‹ ¬ ¤Îfl÷fiÎ...
i
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î
(flΩ)
Ïfi›‹˘, 2002Ïfi›‹˘, 2002Ïfi›‹˘, 2002Ïfi›‹˘, 2002Ïfi›‹˘, 2002
ii
©
Áfl¿ÎflÌ ‹K›V◊ ‹ƒHÎη›, √Î_‘Ìfi√fl.
‰Ê˝ 2005 — ’˛◊‹ ±T≤ÏkÎ 15,000 fi¿·˘.
iii
±Î‹¬
¤Îfl÷fiÎ Á_ω‘ÎfifiÎ ±ÎÏÀÛ¿·-309fiÎ ’fl_÷¿ Ëı ‹Îfi. flÎ…›’ηlÌ
¶ÎflÎ ‹_⁄≥ flÎ…›‹Î_ CÎÕΛı·Î ‹_⁄≥ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹Îı ÷Îfl̬ — 1-5-60 fiÎ
flÎı… √…flÎ÷ flÎ…›fiÌ fl«fiÎ ◊≥ I›Îflı flÎ…› Áfl¿Îflı √…flÎ÷ ±ıÕMÂfi ±Î_˜Œ
·Î˜ (VÀıÀ ±ıLÕ ¿L¿flLÀ Á⁄…ı¿ÀÁ) ±ÎıÕÛfl, 1960 Ëı ±’fiΉı· Ë÷Î. ±Î
Ïfi›‹Îı‹Î_ Á‹›Î_÷flı ◊›ı·Î Á‘ÎflÎ ÷ı‹… ±√εfiÌ ’ÏflÏVJÎÏ÷‹Î_ ±Î‰ı· ⁄ÿ·Î‰fiı
K›Îfi‹Î_ flάÌfiı, fiÎHÎΠω¤Î√fiÎ Áfl¿ÎflÌ ΩËıflfi΋Πø‹Î_¿ — ∞±ıfi-31-38-
∞Á̱ıÁ-102001-1598-«, ÷Îfl̬ — 15-11-2002 ◊Ì √…flÎ÷ ‹S¿Ì
Áı‰Î Ïfi›‹Îı, 2002 CÎÕÌ ±_√˛ı∞‹Î_ ’˛ÏÁK‘ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı·Î »ı.
±_√˛ı∞‹Î_ ’˛ÏÁK‘ ◊›ı·Î √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹Îı, 2002 ±fi ¿>‚÷Î
±◊˝ı ωWΛ‰Îfl ±Îà ’ÏV÷¿Î‹Î_ ’˛ÏÁK‘ ◊›ı· »ı. ±Î ±_√˛ı∞ Ïfi›‹ÎıfiÎı √…flÎ÷Ì‹Î_
±fi‰Îÿ ±Ïfi‰Î›˝ …wflÌ›Î÷ »ı ÷ıfiı K›Îfi‹Î_ flά÷Î_ √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹Îı,
2002 ÷ˆ›Îfl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı·Î »ı. ±Î ±ı¿ ¿’w ±fiı ¿ÏÃfi ¿Î‹ Ë÷_ …ıfiı ’ÒHν
¿fl‰Î‹Î_ …ı ¿Îı≥±ı ÁË›Îı√ ±ÎM›Îı »ı ÷ı ÁΈ ±Ï¤fi_ÿfifiı ’ÎhÎ »ı. flÎ…› Áfl¿ÎflfiÎı
‰Ë̉À √…flÎ÷Ì‹Î_ ◊Λ »ı ÷ı◊Ì ±Î Ïfi›‹Îı √…flÎ÷Ì‹Î_ ’˛ÏÁK‘ ◊‰Î◊Ì flÎ…›
Áfl¿ÎflfiÌ Ï‰Ï‰‘ ¿«ıfḻÎı ±fiı ÷ıfiÎ ±Ï‘¿ÎfḻÎı / ¿‹˝«ÎfḻÎıfiı Ïfi›‹ÎıfiÌ ±Î
’ÏV÷¿Î±Îı ¬Ò⁄ … µ’›Îı√Ì ◊Âı. ±Î Ïfi›‹ÎıfiÎ √…flÎ÷Ì ±fi‰Îÿ‹Î_ ¿›Î_›
¤Ò·«Ò¿ ËÎı› ±fiı ÷ı fiÎHÎΠω¤Î√fiÎ K›Îfi‹Î_ ·Î‰‰Î‹Î_ ±Î‰Âı ÷Îı fiÎHÎΠω¤Î√
±Î¤ÎflÌ flËıÂı.
(ÕΘ. ‹_…\·Î Á⁄˛‹H›‹)
ÁÏ«‰Î·›, √Î_‘Ìfi√fl. ±Ï‘¿ ‹A› ÁÏ«‰,
÷Îfl̬ — 15-11-2005. fiÎHÎΠω¤Î√.
iv
v
’˛V÷ΉfiÎ
¤Îfl÷fiÎ Á_ω‘ÎfifiÌ ¿·‹-309fiÎ ’fl_÷¿ Ëı ‹_⁄≥fiÎ flÎ…›’ηı, ’Îı÷ÎfiÎ
¿‹˝«ÎfḻÎıfiÌ Áı‰ÎfiÌ Âfl÷Îı (’√Îfl, ¤J◊Î, flΩ ±fiı ’ıLÂfi)fiÎ Ïfi›‹fi ‹ÎÀı ‹_⁄≥
‹ÒS¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹Îı ⁄fiÎT›Î Ë÷Î. ÷Îfl̬ — 1·Ì ‹ı, 1960fiÎ flÎı… √…flÎ÷ flÎ…›
±ÏV÷I‰‹Î_ ±ÎT›_ I›Îflı ±Î Ïfi›‹Îı ‘ √…flÎ÷ ±ıÕMÂfi ±Î_˜Œ ·Î˜ (VÀıÀ ±ıLÕ ¿L¿flLÀ
Á⁄…ı¿ÀÁ) ±ÎıÕÛfl, 1960 Ëı ±’fiΉ‰Î‹Î_ ±Î‰ı· Ë÷Î. √…flÎ÷ flÎ…›fiÎ ¿‹˝«ÎfḻÎı
‹ÎÀı ±fi ¿>‚ ŒıflŒÎfl ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›Î Ë÷Î.
»ıS·Î 40 ◊Ì ’HÎ ‰‘ ‰Wν ÿflÏ‹›Îfi ±Î Ïfi›‹Îı CÎHÎÌ ‰¬÷ ’fi‹˝Ïƒ÷ ±fiı ±z÷fi
¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›Î Ë÷Î. ÷ı‹ »÷Î_ Á‹›Î_÷flı CÎHÎÎ ⁄‘Î Ïfi›‹Îı Á‹›ÎfiÁÎfl Á_√÷ fi◊Ì ±fiı
CÎHÎÎ ⁄‘Î Ï⁄fi …wflÌ ’fl‰Îfl ◊›Î »ı ÷ı◊Ì flÎ…› Áfl¿Îflı, √…flÎ÷ ‹ÒS¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹Îı ÷ˆ›Îfl
¿fl‰Î ‹ÎÀı ¤Ò÷’Ò‰˝ Ïfi›Î‹¿, ’ıLÂfi ±fiı ’˛ÎıωÕLÀ ŒoÕ lÌ ±Îfl. ±ı‹. ‹Ëı÷Îfiı ωfi_÷Ì
¿flı·Ì.
lÌ ±Îfl. ±ı‹. ‹Ëı÷αı ±Î ¤√Ìfl◊ ¿Î›˝fiı ’ÒHÎ ¿fl‰Î ‹ÎÀı »ıS·Î ¿ıÀ·Î¿ ‰WÎνı Á‘Ì
±Ï‰fl÷ ’HÎı ¿Î‹ ¿›* »ı √…flÎ÷ ‹ÒS¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹Îı, 2002 ±Îà ¤Î√‹Î_ »ı. ‹_⁄≥ ‹ÒS¿Ì
Áı‰Î Ïfi›‹Îı‹Î_ ±Î…Ïÿfi Á‘Ì‹Î_ ¿flı·Î ÷‹Î‹ Á‘ÎflÎ ±fiı ŒıflŒÎfl ±Î Ïfi›‹Îı‹Î_ ±Î‹ı…
¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›Î »ı. ±Î Ïfi›‹Îıfi_ √…flÎ÷Ì ¤ÎWÎÎ_÷fl ˉı ÷ˆ›Îfl ◊≥ flËı· »ı.
±Î ¿Î›˝ lÌ ±Îfl. ±ı‹. ‹Ëı÷Î ‹ÎÀı ’Îı÷ÎfiÎ ’Ïfll‹ ¿fl÷Î ’HÎ ’Îı÷ÎfiÎ ±Îfi_ÿ
±fiı Á_÷ÎıWÎ ‹ÎÀı ÁωÂıWÎ Ë÷. lÌ ¿ı.ÕÌ. ‹ÏËÕÎ, ±Ï‘¿ ÁÏ«‰(Áı‰Î) fiÎHÎΠω¤Î√ ±fiı
÷ı‹fiÎ ±Ï‘¿ÎfḻÎıfiÌ ÀÌ‹ı Á÷÷ lÌ ‹Ëı÷Îfiı ÁË¿Îfl ±Î’ı· »ı ±fiı ÷ı±Îı ±Î ¿Î›˝
ÁŒ‚÷Î’Ò‰˝¿ ’ÒHν ¿fl‰Î ‹ÎÀı ±Ï¤fi_ÿfifiı ’ÎhÎ »ı. √…flÎ÷ ‹ÒS¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹ÎıfiÎ Á_¿·fi‹Î_
’Îı÷Îfi_ ±‹ÒS› ›Îı√ÿÎfi ±Î’‰Î ⁄ÿ· Ïfi›Î‹¿lÌ, ÏËÁÎ⁄ ±fiı Ï÷ΩıflÌ; Ïfi›Î‹¿lÌ,
’ıLÂfi ±fiı ’˛ÎıωÕLÀ ŒoÕ ÷ı‹… √…flÎ÷ Áfl¿ÎflfiÎ ‰ˆ‘ÎÏfi¿ ±fiı Á_ÁÿÌ› ⁄Î⁄÷ÎıfiÎ
ω¤Î√fiÎ ±Ï‘¿ÎfḻÎı ±fiı ¿‹˝«ÎfḻÎı±ı ±Î’ı·Î ±‹ÒS› ›Îı√ÿÎfi ⁄ÿ· ±Î¤ÎflÌ »Ì±ı.
±Î Ïfi›‹Îı‹Î_ ¿Îı≥ «Ò¿ ¿ı hÎÏÀ ⁄ÿ· K›Îfi ÿÎıfl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı ÷Îı fiÎHÎΠω¤Î√
±Î¤ÎflÌ flËıÂı.
(±ıÁ. ∞. ‹Î_¿Õ)
ÁÏ«‰Î·›, √Î_‘Ìfi√fl ±√˛ ÁÏ«‰,
÷Îfl̬ — 15 fi‰ıQ⁄fl, 2002 fiÎHÎΠω¤Î√.
vi
vii
±fiø‹ÏHοÎ
ø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
≠¿flHÎ - 1 - Á΋ÎL›
1. À>_¿Ì Á_iÎÎ ±fiı ±Îfl_¤ — 1
2. T›ÎÏÅ — 1
3. ±◊˝CÎÀfifiÌ ÁkÎÎ — 1
4. »^À»ÎÀfiÌ ÁkÎÎ — 1
5. ¿flÎflfiÌ Âfl÷˘fiÌ ¿Î›ÿıÁfl÷Î — 1
6. ’√Îfl, ¤J◊Î_ ±fiı flΩfiÌ ‹Î√HÎ̱˘fi_ Ïfi›‹fi — 1
7. ÁkÎÎ ‰Î’fl‰Î ⁄Î⁄÷ ±fiı ÷ıfiÌ Á˘Ó’HÎÌ ⁄Î⁄÷ — 1
8. »^À»ÎÀfiÎ ¿ÎflH΢ ±˘ÏÕÀ ±Ï‘¿ÎflÌfiı ÿÂν‰‰Î ⁄Î⁄÷ — 2
≠¿flHÎ - 2 - T›ÎA›Î
9. T›ÎA›Î — 3
(1) ““¬flı¬fl ‹ÁÎŒflÌ ¬«˝”” 3
(2) ““ŒÎ‚‰HÎÌ”” 3
(3) ““ΩıÕÎHΔ” 3
(4) ““’ÏflÏÂp”” 3
(5) ““Ïfi‹c¿ ¿flfiÎfl ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ”” 3
(6) ““±ı≠LÀÌÁ”” 3
(7) ““±˘ÏÕÀ ¿flfiÎfl ±Ï‘¿ÎflÌ”” 3
(8) ““Á_‰√˝”” 3
(9) ““‹¿Î‹ flÁη˘”” 3
(10) ““‹¿Î‹ Áfl_Ω‹”” 3
(11) ““‰√˝-4 fiÌ Áı‰Î”” 4
(12) ““‰‚÷fl ¤J◊_”” 4
(13) ““ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ”” 4
(14) ““¤Îfl÷ Áfl¿Îfl ±◊‰Î flÎF› Áfl¿Îfl ±◊‰Î Á_CÎ flÎF›ZÎıhÎfiÎ ±ı¿ÏhÎ÷ Œ_Õ”” 4
(15) ““Á_ω‘Îfi”” 4
(16) ““‰ÎËfi ¤J◊_”” 4
(17) ““≠◊‹ Ïfi‹c¿fiÌ ÷Îfl̬”” 4
(18) ““ÿˆÏfi¿ ¤J◊_”” 4
(19) ““Ïÿ‰Á”” 4
(20) ““Q≤I›-ÁË-ÏfiT≤ÏkÎ √˛ıF›¥ÀÌ”” 4
(21) ““’ıLÂfi ±fiı ≠˘Ï‰ÕLÀ Œ_Õ Ïfi›Î‹¿”” 4
(22) ““’ıLÂfi ‹ÎÀı «Ò¿‰HÎÌ ±Ï‘¿ÎflÌ”” 4
(23) ““Œfl…”” 5
viii
(24) ““‹‚÷fl”” 6
(25) ““¿Î›˝’η¿ ¥…fiıfl”” 7
(26) ““¿<À<_⁄”” 7
(27) ““ŒÌ”” 8
(28) ““≠◊‹ Ïfi‹c¿”” 8
(29) ““N·ıÀ flıÀ flıLÀ”” 8
(30) ““flÎF›ı÷fl Áı‰Î”” 8
(31) ““fi‹Òfi˘”” 8
(32) ““flÎ…’ÏhÎ÷ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ”” 8
(33) ““Áfl¿Îfl”” 9
(34) ““¬Î÷ÎfiÎ ‰ÕΔ” 9
(35) ““¿«ıflÌfiÎ ‰ÕΔ” 9
(36) ““‹A› ‹◊¿”” 9
(37) ““ΩËıfl flΩ”” 9
(38) ““‹Îfiÿ˚‰ı÷fi”” 9
(39) ““CÎfl¤ÎÕÎ ¤J◊_”” 9
(40) ““Ωı¥fiŸ√ ÀÎ¥‹ (ËÎ…fl ◊‰Îfi˘ Á‹›)”” 9
(41) ““flΩ”” 9
(42) ““flΩfi˘ ’√Îfl”” 9
(43) ““‘ÎflHÎÎÏ‘¿Îfl”” 9
(44) ““V◊ÎÏfi¿ ‰‚÷fl ¤J◊_”” 9
(45) ““÷⁄Ì⁄Ì ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ”” 10
(46) ““÷⁄Ì⁄Ì ‹_Õ‚”” 10
(47) ““‹Î¥·ı… ¤J◊_”” 10
(48) ““¿Îfl¿<fi ‰√˝fiÎ ¿‹˝«ÎflÌ”” 10
(49) ““Á√Ìfl”” 10
(50) ““‹ÏËfi˘”” 10
(51) ““Ï⁄fiÁfl¿ÎflÌ ÁP›”” 10
(52) ““±‰ı∞ ¿Î‹√ÌflÌ”” 10
(53) ““’√Îfl”” 11
(54) ““¿Î›‹Ì ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊_”” 11
(55) ““’ıLÂfi”” 11
(56) ““’ıLÂfi’ÎhÎ ’√Îfl”” 11
(57) ““’ıLÂfifl”” 11
(58) ““’ıLÂfi «Ò¿‰HÎÌ ¿«ıflÌ”” 11
(59) ““’ıLÂfi «Ò¿‰HÎÌ Ë¿‹”” 11
ø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
ix
(60) ““’ıLÂfi ‹_…^fl ¿flfiÎfl ±Ï‘¿ÎflÌ”” 11
(61) ““¿Î›‹Ì …√Δ” 11
(62) ““’√Îfl ±fiı ÏËÁÎ⁄Ì ±Ï‘¿ÎflÌ”” 11
(63) ““±_√÷ ’√Îfl”” 11
(64) ““Á_¤Î‰Ì ’√Îfl”” 11
(65) ““±…‹Î›ÂÌ (≠˘⁄ıÂfifl)”” 12
(68) ““¤Îfl÷fi˘ ¿ı flÎF›fi˘ ΩËıfl ÏËÁÎ⁄”” 12
(67) ““ΩËıfl ‰ÎËfi”” 12
(68) ““’ıLÂfi’ÎhÎ fi˘¿flÌ”” 12
(69) ““flÏ…VÀÕ˝ ‹ıÕÌ¿· ≠ı„@ÀÂfifl”” 12
(70) ““¤ÎÕ< _”” 12
(71) ““flËıHÎοfiÌ Á‰·÷”” 12
(72) ““ÁÌ·ı@Âfi √˛ıÕ”” 12
(73) ““Áı‰Î’˘◊Ì”” 12
(74) ““¬ÎÁ ’√Îfl”” 13
(75) ““Œfl…fi_ ZÎıhΔ” 13
(76) ““≠‹ÎHΤÒ÷ ¤ÎÕ<_ (VÀÎLÕÕ˝ flıLÀ)”” 13
(77) ““Ïfi‰Î˝Ë ¤J◊_”” 13
(78) ““¿Î›‹Ì ’√Îfl”” 13
(79) ““±‘ÌZο ¥…fiıfl”” 13
(80) ““µ’·Ì ¿ZÎÎfiÌ Áı‰Î”” 13
(81) ““¿˘Ã˘ (Àı⁄·)”” 13
(82) ““Ë_√Î‹Ì …√Δ” 13
(83) ““Ë_√Î‹Ì ⁄ÿ·Ì”” 13
(84) ““‹t÷Ì …√Δ” 13
(85) ““’√Îfl ‘˘flHΔ” 14
(86) ““⁄ÿ·Ì”” 14
(87) ““‹ÁÎŒflÌfi˘ Á‹›”” 15
(88) ““‹ÁÎŒflÌ ¤J◊_”” 15
(89) ““Ï÷ΩıflÌ”” 15
≠¿flHÎ - 3 - Á΋ÎL› Âfl÷˘
10. flΩfi˘ Ë¿ — 16
11. flΩfiÌ ±fl∞fiÌ ‹_…^flÌ ‹ÎÀı ω«ÎflHÎÎ — 16
12. flΩfiÌ ‹_…^flÌ◊Ì Á_‰√˝fi_ Á_A›Î⁄‚ ±fiÏ«÷ ≠‹ÎH΋Î_ CÎÀ‰_ fi Ωı¥±ı — 16
13. Á΋ÎL›÷— ±ı … ‹◊¿fiÎ ±◊‰Î Ï…S·ÎfiÎ ⁄ÌΩ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ‹ÎflŒ÷ı flΩ
’fl √›ı·Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ŒflΩıfiÌ ⁄…‰HÎÌ — 16
ø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
x
14. flΩfiÎ ±ı¿ ≠¿Îflfi_ ⁄ÌΩ ≠¿Îfl‹Î_ w’Î_÷fl — 16
15. …\ÿÎ …\ÿÎ ≠¿ÎflfiÌ flΩ±˘fi_ Á_›˘…fi — 17
16. Á‚_√ flΩfiÌ ‹Ëk΋ ‹ÿ÷ — 17
17. ŒflÌ flΩ ·ı‰ÎfiÎ ±Î›◊Ì flΩfiÎ ±_÷ı ±˙’«ÎÏfl¿ flÌ÷ı Œfl… ’fl ËÎ…fl ◊‰ÎfiÌ ’fl‰Îfi√Ìfi˘ ÏfiÊı‘ — 17
18. ±L› Áfl¿ÎflfiÌ Áı‰Î‹Î_ Ë_√Î‹Ì ⁄ÿ·Ì ‰¬÷ı ±◊‰Î flÎF›ı÷fl Áı‰Î ÿflQ›Îfi Ïfi›‹˘fi˘ ±‹· — 17
19. flÎF›ı÷fl Áı‰Î ÿflQ›Îfi ≠Ï÷Ïfi›„@÷ ¿ı flÎF›ı÷fl Áı‰ÎfiÌ Á‹ÎÏÅ ‰ı‚αı
flΩ ’√ÎflfiÌ «Ò¿‰HÎÌ ±fiı ÷ıfiÌ ¤fl’Î¥ (flÌ¥Q⁄Á˝‹ıLÀ)fiÌ ’ÎhÎ÷Î — 17
20. flΩ ÿflQ›Îfi fi˘¿flÌ ¿ı fl˘…√ÎflÌfi˘ V‰Ì¿Îfl — 17
21. ±ı¿ ‰Ê˝fiÌ Á‚_√ fi˘¿flÌ ¿flı· ˢ› ÷ı‰Ì ≠◊‹ Ïfi‹c¿ »˘ÕÌ ÿÌ‘Î ⁄Îÿ » Ïÿ‰Á‹Î_
ŒflÌ Ïfi‹Î›ı· Ë_√Î‹Ì Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ flΩ ±Î√‚ ¬ıÓ«‰Î ⁄Î⁄÷ — 18
22. fi˘¿flÌ‹Î_◊Ì »^ÀÎ ¿fl‰Î◊Ì ¿ı flÎ∞fi΋Î◊Ì flΩfiÌ ÏÁ·¿fi˘ ±_÷ — 18
23. ‰‚÷fl ±◊‰Î ±Â@÷÷Î ’ıLÂfi ’fl ÏfiT≤kÎ ◊›ı· Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ŒflÌ
fi˘¿flÌ‹Î_ ·ı‰Î‹Î_ ±Î‰ı ÷ı ’Ò‰ı˝fiÌ fi˘¿flÌ flΩfiÎ Ëı÷ ‹ÎÀı √HΉΠ⁄Î⁄÷ — 18
≠¿flHÎ - 4 - flΩfiÌ ‹_…^flÌ ±fiı flΩ ’fl◊Ì ’fl÷ Œfl‰Î ⁄Î⁄÷
24. flΩ ‹ÎÀıfiÌ ±fl∞ — 19
25. flΩfi˘ ÏËÁÎ⁄ — 19
26. flΩfiÎ Ë¿fiÌ «¿ÎÁHÎÌ — 19
27. flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ — 19
28. ’√Îfl ±fiı ÏËÁÎ⁄ ±Ï‘¿ÎflÌ ¶ÎflÎ flΩfiÌ ’ÎhÎ÷Î ≠‹ÎÏHÎ÷ ¿›Î˝ ⁄Îÿ … ¬Î÷ÎfiÎ ‰ÕÎfiı flΩfiÌ ±_Ï÷‹ ‹_…^flÌ — 19
29. flΩ µ’fl ˢ› ±◊‰Î ËıflŒıfl (ÀˇÎLÌÀ) ÿflQ›Îfi ±ı¿ ¬Î÷Î / ¿«ıflÌ‹Î_◊Ì ⁄Ì…ı ⁄ÿ·Ì
¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ flΩfiÌ ‹_…^flÌ ±fiı flΩfiÎ ’√ÎflfiÌ «Ò¿‰HÎÌ — 19
30. ±‹¿ Á_Ωı√˘‹Î_ flΩfiÌ fi΋_…^flÌ — 19
31. À>_¿Î Á‹›Î_÷flı ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ ±Î‘ÎÏfl÷ ‰Îfl_‰Îfl flΩfiÌ ‹_…^flÌ — 19
32. ÷⁄Ì⁄Ì ‹_Õ‚fiÌ fl«fiÎ — 20
33. ÷⁄Ì⁄Ì ‹_Õ‚ Á‹ZÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ µ’„V◊Ï÷ — 20
34. ÷⁄Ì⁄Ì ‹_Õ‚fiÌ ⁄ıÿ ⁄˘·Î‰‰Ì — 20
35. Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ‹Î_ÿ√ÌfiÎ ¿ÎflH΢Áfl flΩfiÌ ‹_…^flÌ — 20
36. «˘◊Î ‰√˝fiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiı ‹Î_ÿ√ÌfiÎ ¿ÎflH΢Áfl flΩfiÌ ‹_…^flÌ — 20
37. ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ ¿ÎœÌ ±Î’‰Îfi_ Ïfi›‹fi ¿fl÷Ì Âfl÷˘ — 20
38. ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ◊Ì flΩfi˘ Ëy ≠V◊ÎÏ’÷ ◊÷˘ fi◊Ì — 21
39. flΩ ’fl◊Ì Œfl… ’fl ’λΠŒfl‰ÎfiÌ Á_¤Î‰fiÎ fi ˢ› ÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı flΩ — 21
40. flΩfi˘ ≠Îfl_¤ ±fiı Á‹ÎÏÅ — 22
41. flΩfiÎ Ïÿ‰Á˘fi_ ΩËıfl flΩ ÁÎ◊ı Á_›˘…fi — 22
42. flΩ ’ÒflÌ ◊÷Î_ ’Ëı·Î_ Œfl… ’fl ’fl÷ ⁄˘·Î‰‰Î — 23
43. flΩ ’fl◊Ì ’fl÷ ±Î‰‰_ — 23
44. flΩ ’ÒflÌ ◊›Î ’»ÌfiÌ √ıflËÎ…flÌ — 24
ø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
xi
45. flΩ ’ÒflÌ ◊‰ÎfiÎ ±fiı flΩ ’fl◊Ì Œfl… ’fl ËÎ…fl ◊‰ÎfiÎ Á‹› ‰E«ıfi˘ 24
Á‹›√΂˘ ±Ï÷ø‹HÎ (±˘‰flVÀı›·) √HΉΠ⁄Î⁄÷ —
≠¿flHÎ - 5 - ·ıHÎÌ ±fiı ‹‚‰Î’ÎhÎ flΩfiÎ ≠¿Îfl˘
46. ‰ı¿ıÂfi ¬Î÷α˘ ÏÁ‰Î›fiÎ ±L› ¬Î÷ÎfiÎ ¿‹˝«ÎflÌ ‹ÎÀı ≠ÎÅ flΩ — 25
47. flΩ ≠‰ÎÁ flÎË÷ Á‹›ı ≠ÎÅ flΩfi_ fl˘¿Õ‹Î_ w’Î_÷fl — 26
48. ‰ı¿ıÂfi ¬Î÷_ — 26
49. ⁄ı Ïfi‹c¿˘ ‘flΉ÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ — 27
50. ‰ı¿ıÂfi ¬Î÷΋Î_ ¿Î‹ ¿fl÷Ì T›„@÷±˘fiı ≠ÎÅ flΩ — 27
51. ±fi√Î‹Ì ±fiı ’çÎÿ√Î‹Ì ΩËıfl flΩ±˘fiı ‰ı¿ıÂfi ÁÎ◊ı ΩıՉΠ⁄Î⁄÷ — 27
52. ‰ı¿ıÂfi ¬Î÷ÎfiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiı ’˘÷ÎfiÎ ¬«ı˝ flΩ ’fl◊Ì ’fl÷ ⁄˘·Î‰‰Î ’ÎhÎ — 27
53. ‰ı¿ıÂfi fiÏË ¤˘√T›Îfi_ ±˘ÏÕÀfiı ±Î’‰Îfi_ ≠‹ÎHÎ’hÎ — 28
54. Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı ‰ı¿ıÂfifi˘ ÏËVÁ˘ ¤˘√‰‰Î ’fl ÏfiÊı‘ — 28
55. ‰ı¿ıÂfi ¬Î÷΋Î_◊Ì fi˘fi-‰ı¿ıÂfi ¬Î÷΋Î_ ⁄ÿ·Ì ◊÷Î_ fi˘¿flÌfiÎ √΂ÎfiÌ Á‹ÎÏÅ — 28
56. ’Ò‰˝ÁÒ«fiΠωfiÎ ‰ı¿ıÂfi ¬Î÷ÎfiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ flÎ∞fi΋_ ±Î’ı ÷˘ ÷ı ’√Îflfi˘ Ë¿ÿÎfl fiÏË — 28
57. ±‘˝’√ÎflÌ flΩ — 28
58. w’Î_÷Ïfl÷ flΩ — 29
59. Ï⁄fi…‹Î flΩ — 30
60. ±ÁΑÎflHÎ flΩ — 31
61. ±…‹Î›ÂÌ ¿ı ±ı≠LÀÌÁfiı ‹‚÷Ì flΩ — 31
62. ÏfiT≤ÏkÎ ⁄Îÿ ’fiÏfi˝›@÷˘fiı ‹‚÷Ì flΩ — 32
63. ŒflÏ…›Î÷ ÏfiT≤ÏkÎ ¿ı fi˘¿flÌ »˘ÕÌ ÿı‰ÎfiÌ ÷Îfl̬ ’»ÌfiÌ flΩ — 32
64. fi˘¿flÌ Á‹ÎÅ ◊‰ÎfiÎ Á‹›ı flΩ Á_⁄_‘Ì flΩ ’√Îflfi_ fl˘¿Õ‹Î_ w’Î_÷fl — 33
65. flΩfi_ fl˘¿Õ‹Î_ w’Î_÷fl — 34
66. flΩfiÎ ’√ÎflfiÎ fl˘¿Õ fl¿‹fiÌ «Ò¿‰HÎÌ ‹ÎÀıfiÌ ¿Î›˝flÌÏ÷ — 34
67. flΩ ’√Îfl — 35
68. flΩfiÎ ’√ÎflfiÌ ’ıÂ√Ì — 35
≠¿flHÎ - 6 - ±P›ÎÁ flΩ ÏÁ‰Î›fiÌ ±L› ¬ÎÁ flΩ±˘fiÎ ≠¿Îfl
69. ≠ÁÒÏ÷ flΩ — 36
70. Ï’I≤I‰ flΩ — 36
71. ¿Á‰Î‰Õ ¿ı √¤˝’Î÷fiÎ Ï¿VÁ΋Î_ flΩ — 37
72. ¥flÎÿÎ’Ò‰˝¿ ¿flı· ¥Ω ‹ÎÀı ¬ÎÁ ±Â@÷÷Î flΩ — 37
73. ±¿V‹Î÷◊Ì ◊›ı· ¥Ω ‹ÎÀı ¬ÎÁ ±Â@÷÷Î flΩ — 38
74. ËΘ„V’À· flΩ — 39
75. fiÎω¿˘fiı ‹Î_ÿ√ÌfiÌ flΩ — 39
76. ZΛ / ¿ıLÁfl / ¿<Wà fl˘√fiÌ flΩ — 40
ø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
xii
ø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
≠¿flHÎ - 7 - ±P›ÎÁ flΩ
77. ±P›ÎÁ flΩfiÌ ‹_…^flÌ ‹ÎÀı Âfl÷˘ — 41
78. ±P›ÎÁ flΩ ‹ÎÀı ±Ï‘¿÷‹ Á‹›√΂˘ — 42
79. ±P›ÎÁ flΩ ‹_…^fl ¿fl÷Î ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ — 42
80. ±P›ÎÁ flΩ ‹ÎÀıfiÌ ±fl∞ — 42
81. ±P›ÎÁ flΩfiÌ ±fl∞fiÌ fl…^±Î÷ ±fiı ÷ıfiÌ ‹_…^flÌ — 42
82. ±P›ÎÁ flΩfi˘ ÏËÁÎ⁄ ±fiı ⁄ÌΩ ≠¿ÎflfiÌ flΩ ÁÎ◊ı ÷ıfi_ Á_›˘…fi — 42
83. ±P›ÎÁø‹ µ’flÎ_÷ ·_⁄Ή‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ±P›ÎÁ flΩfi_ Ïfi›‹fi — 43
84. ±P›ÎÁ flΩ ÿflQ›Îfi flΩfi˘ ’√Îfl — 43
85. ±P›ÎÁ ¤J◊ÎfiÌ ‹_…^flÌ ±_√ıfiÌ Âfl÷˘ — 43
86. ±P›ÎÁ ¤J◊ÎfiÎ ÿfl — 44
87. ±P›ÎÁ ¤J◊ÎfiÌ «Ò¿‰HÎÌfiÌ ’©Ï÷ — 44
88. ±P›ÎÁ ¤J◊Î µ’flÎ_÷ ±L› ¤J◊Î_fiÌ ’ÎhÎ÷Î — 45
89. ±P›ÎÁ flΩ ÿflQ›Îfi ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊_ — 45
90. ±P›ÎÁ ‹ÎÀıfiÌ ŒÌ fi˘ ¬«˝ — 45
91. ±P›ÎÁ flΩ ⁄Îÿ ÏfiT≤ÏkÎ ¿ı flÎ∞fi΋_ — 45
92. ⁄_‘HÎ̬÷ ¿flÌ ±Î’‰Î ⁄Î⁄÷ — 46
93. ±P›ÎÁ flΩ ÏÁ‰Î›fiÌ flΩ ÿflQ›Îfi ±P›ÎÁø‹fiÌ Âw±Î÷ — 46
94. ⁄œ÷Ì, ’ıLÂfi, ≠‰fl÷Î (ÁÌÏfi›˘flÌÀÌ) flΩ ±fiı ¥ΩŒÎfiÎ Ëı÷ ‹ÎÀı ±P›ÎÁ flΩfiÌ √HÎ÷flÌ — 46
≠¿flHÎ - 8 - ≠¿ÌHν
95. flΩfiÎ Ëı÷ ‹ÎÀı Ë_√Î‹Ì ÷◊Î ±‰ı∞ fi˘¿flÌfiÌ √HÎ÷flÌ — 47
96. ±ıÕ‰˘¿ıÀ …fifl·fiı flΩ — 47
97. ¿flÎflfiÎ ‘˘flHÎı fiÌ‹ı·Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiı flΩfiÌ ‹_…^flÌ — 47
98. ‹Îfiÿ˚‰ı÷fi◊Ì fi‰Î…‰Î‹Î_ ±Î‰÷Πˢ› ÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı flΩ — 47
99. ±_¿ηÌfi ±fiı Ï⁄fi Á÷÷ fi˘¿flÌfiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiı flΩ — 47
100. ÂÎfl¿Î‹fiÎ Ï‹¿ıfiÌ¿, ‹¿Îÿ‹ ±fiı ÷η̋ ’΋ı·Î ‹…^fl˘ (¿>·Ì) fiı flΩ — 48
≠¿flHÎ - 9 - flÿ ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ ±fiı ±’‰Îÿ˘
101. flÿ ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ ±fiı ±’‰Îÿ˘ — 49
’ÏflÏÂp - 1 √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002 ËıÂ
…ı±˘fiı ÁkÎÎ Á’fl÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì »ı ÷ı ±Ï‘¿Îfḻ˘ 50
’ÏflÏÂp - 2 √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 fiΠωω‘ Ïfi›‹ Á‹E«›˘fiÎ
Ëı÷ ‹ÎÀı ¬Î÷ÎfiÎ ‰ÕÎ ÷flÌ¿ı √HΉ΋Î_ ±Î‰ı·Î ±Ï‘¿Îfḻ˘fiÌ ÁÒÏ« 55
’ÏflÏÂp - 3 ‰ı¿ıÂfi / fi˘fi-‰ı¿ıÂfi ¬Î÷΋Î_ fi˘¿flÌ ¿fl÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiÌ ÁÒÏ« 60
fi‹Òfi˘ - 1 flΩ ‹ı‚‰‰Î ±◊‰Î ·_⁄Ή‰Î ‹ÎÀıfiÌ ±fl∞ 62
fi‹Òfi˘ - 2 flΩfi˘ ÏËÁÎ⁄ 63
fi‹Òfi˘ - 3 Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı flΩ, flΩfiÎ Ïÿ‰Á˘ ·_⁄Ή‰Î ±◊‰Î
w’Î_÷Ïfl÷ flΩfiÌ ¤·Î‹HÎ ±_√ıfi_ ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ 65
xiii
ø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
fi‹Òfi˘ - 4 flΩ ’fl◊Ì ’λΠŒfl÷Î_ ›˘B›÷Î ±_√ıfi_ ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ 66
fi‹Òfi˘ - 5 Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ ¿<À<_⁄fiÎ ÁP›fiÌ Ï⁄‹ÎflÌfiÎ
±Î‘Îflı w’Î_÷Ïfl÷ flΩ ‹ÎÀıfi_ ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ 66
fi‹Òfi˘ - 6 ±P›ÎÁ ±_√ıfiÌ flΩ ’fl …÷Î ¿Î›‹Ì fi˘¿flÌ
’flfiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı ¿flÌ ±Î’‰Îfi_ ¬÷ 67
fi‹Òfi˘ - 7 …ı ¿Î›‹Ì fi˘¿flÌ ’flfiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ±P›ÎÁ ±_√ıfiÌ flΩfiÌ
‹t÷ ·_⁄Î‰Ì ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ› ÷ı±˘±ı ¿flÌ ±Î’‰Îfi_ ¬÷ 68
fi‹Òfi˘ - 8 ±P›ÎÁ ±_√ıfiÌ flΩ ’fl …÷Î ¿Î›‹Ì fi˘¿flÌ ’fl fi ˢ›
÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘±ı ¿flÌ ±Î’‰Îfi_ ¬÷ 69
fi‹Òfi˘ - 9 ±P›ÎÁ ±_√ıfiÌ flΩ ·_⁄Ή‰ÎfiÌ ‹_…^flÌ ‹ı‚‰÷Î ±fiı ¿Î›‹Ì
fi˘¿flÌ ’fl fi ˢ› ÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı ¿flÌ ±Î’‰Îfi_ ¬÷ 70
----------------
(1) √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 (Á_’ÒHν ±fiø‹ÏHοÎ) 1.1 - 1.31
(2) ⁄Ì.ÁÌ.±ıÁ.±Îfl. 1959‹Î_ ÿÂνT›Î ‹…⁄fiÎ Ïfi›‹˘fi_ 2.1 - 2.4
∞.ÁÌ.±ıÁ.±Îfl. Ïfi›‹˘, 2002 ÁÎ◊ı ΩıÕÎHÎ ÿÂν‰÷Ì ›ÎÿÌ
1
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
ΩËıflfi΋_
fiÎHÎÎ_ ω¤Î√
ÁÏ«‰Î·›, √Î_‘Ìfi√fl.
÷Îfl̬ 15‹Ì fi‰ıQ⁄fl, 2002
¤Îfl÷fi_ Á_ω‘Îfi
fi_⁄fl — ∞±ıfi-33-∞Á̱ıÁ-102001/01-« — ¤Îfl÷fiÎ Á_ω‘ÎfifiÌ ¿·‹-309 fiÎ ’fl_÷¿◊Ì ‹‚ı·
ÁkÎÎfiÌ w±ı √…flÎ÷fiÎ flÎF›’η ±Î◊Ì fiÌ«ıfiÎ Ïfi›‹˘ ¿flı »ı —-
≠¿flHÎ-1
Á΋ÎL›
1. À>_¿Ì Á_iÎÎ ±fiı ±Îfl_¤ — (1) ±Î Ïfi›‹˘ ““√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002”” ¿Ëı‰ÎÂı.
(2) ÷ı flÎ…’h΋Î_ ÷ıfiÌ ≠ÏÁÏ©fiÌ ÷Îfl̬ı ±fiı ÷ı ÷Îfl̬◊Ì ±‹·‹Î_ ±Î‰Âı.
2. T›ÎÏÅ — ±L›◊Î V’p flÌ÷ı ±◊‰Î √Ϥ˝÷ flÌ÷ı Ωı√‰Î¥ ¿flÌ Ë˘› ÷ı ÏÁ‰Î› ±Î Ïfi›‹˘ fiÌ«ıfiÎfiı ·Î√
’ÕÂı —-
(¿) …ıfiÌ Áı‰ÎfiÌ Âfl÷˘ √…flÎ÷ Áfl¿Îfl ÃflΉ‰Î ÁZ΋ »ı ±ı‰Ì Áı‰Î±˘fiÎ ±fiı ÷ı‰Ì …√Î ‘flΉ÷Î ÷‹Î‹
ÁP›˘fiı, ±fiı
(¬) …ı T›„@÷fiÌ Áı‰ÎfiÌ Âfl÷˘, ’√Îfl, ¤J◊Î_ ±fiı ’ıLÂfi ¿ı ÷ı‹Î_fiÎ ¿˘¥’HÎ ±_√ı ¿flÎflfiÌ Ωı√‰Î¥◊Ì
±Î‰flÌ ·ı‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ› ±ı‰Ì ¿˘¥ ⁄Î⁄÷ ’flI‰ı ÷ıfiÌ ÁÎ◊ı ¿flı·Î ¿flÎfl‹Î_ ¬ÎÁ Ωı√‰Î¥ ¿fl‰Î‹Î_
±Î‰Ì fi ˢ› ÷ı‰Ì ⁄Î⁄÷ı.
3. ±◊˝CÎÀfifiÌ ÁkÎÎ — ±Î Ïfi›‹˘fiÎ ±◊˝CÎÀfi ±_√ı ¿˘¥ ≠ë µ’ÏV◊÷ ◊Λ I›Îflı ÷ı ±_√ı flÎF› Áfl¿ÎflfiÎ
fiÎHÎÎ_ ω¤Î√fiı ’Ò»ÎHÎ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı ±fiı ÷ıfi˘ ÏfiHν› ±Î¬flÌ flËıÂı.
4. »^À»ÎÀfiÌ ÁkÎÎ — Áfl¿ÎflfiÎ ‹÷ı ±ı‹ …HÎΛ »ı ¿ı ±Î Ïfi›‹˘ ’ˆ¿Ì ¿˘¥ Ïfi›‹fiÎ ±‹·◊Ì ¿˘¥ T›Ï@÷
¿ı T›„@÷fiÎ ‰√˝fiı ±fiÏ«÷ ‹U¿ı·Ì ∂¤Ì ◊Λ ÷ı‹ »ı, ÷˘ ÷ı‰Î Ï¿VÁÎfiÎ ÏfiW’ZÎ ±fiı Á_÷Ï·÷ L›Î› ‹ÎÀı
¿ÎflH΢ ·ıϬ÷ fi˘Ó‘Ìfiı Áfl¿Îfl ÷ı‹fiÎ ·ıϬ÷ ±Îÿı ¶ÎflÎ, ±Î Ïfi›‹˘‹Î_ …ıÀ·Î ≠‹ÎH΋Î_ ±Î‰U›¿ …HÎΛ
±fiı ÷ı‹fiı ›˘B› ·Î√ı ÷ı‰Ì Âfl÷˘fiı ±ÎÏ‘fi »^À»ÎÀ ±Î’Ì Â¿Âı.
’fl_÷ ±Î‰˘ ¿˘¥ Ë¿‹ fiÎHÎΠω¤Î√fiÌ ’Ò‰˝Á_‹Ï÷ ÏÁ‰Î› ⁄ËÎfl ’ÎÕÌ Â¿ÎÂı fiÏË.
5. ¿flÎflfiÌ Âfl÷˘fiÌ L›Î›Z΋÷Î — Áfl¿Îflı ¿˘¥ T›„@÷ ÁÎ◊ı ÷ıfiÌ Áı‰Î Á_ÿ¤ı˝ ¿›Î˝ ˢ› ÷ı‰Î ωÏÂp ¿flÎflfiÌ
¿Î›ÿıÁfl L›Î›Z΋ Âfl÷˘ ±fiı ⁄˘·Ì±˘ ±Î Ïfi›‹˘fiÌ Ωı√‰Î¥±˘◊Ì µ’fl‰À flËıÂı.
6. ’√Îfl, ¤J◊Î_ ±fiı flΩfiÌ ‹Î√HÎ̱˘fi_ Ïfi›‹fi — Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ ’√Îfl ±fiı ¤J◊Î_ ±_√ıfiÎ ‹Î√HÎÌfiı
…ı ÷ı Á‹›ı ±‹·‹Î_ ˢ› ÷ı‰Î ’√Îfl ±fiı ¤J◊Î_ ‹ı‚‰‰ÎfiÎ Ïfi›‹˘ ·Î√ ’ÕÂı ±fiı ÷ı flΩ ‹ÎÀı ±fl∞
¿flı ±fiı ÷ı ±fl∞ ‹_…^fl ◊Λ ÷ı Á‹›ı ±‹·‹Î_ ˢ› ÷ı Ïfi›‹˘ ÷ıfiÌ flΩfiÌ ‹Î√HÎÌfiı ·Î√ ’ÕÂı; ÏÁ‰Î›
¿ı Ωı ±Î‰Î ŒıflŒÎfl˘ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›Î fi ˢ÷ ÷˘ ÷ıfiı ‹‚‰Î’ÎhÎ ◊Î÷.
2
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
7. ÁkÎÎ ‰Î’fl‰Î ⁄Î⁄÷ ±fiı ÷ıfiÌ Á˘Ó’HÎÌ ⁄Î⁄÷ — (1) ±Î Ïfi›‹˘ ÁÎ◊ı Á_·√# ’ÏflÏÂp-1 fiÎ ¬ÎfiÎ-3 ‹Î_
ÏfiÏÿ˝p ÁkÎα˘fi˘ ±‹· ¬ÎfiÎ-4 ‹Î_ ÏfiÏÿ˝p ÁkÎΑÌÂ, ¬ÎfiÎ-5 ‹Î_ ÁÒÏ«÷ ‹›Î˝ÿα˘fiı ±‘Ìfi flËÌ ¿flÌ
¿Âı.
(2) ’ıÀÎ-Ïfi›‹ (1) fiÌ Ωı√‰Î¥±˘fiı ±‘Ìfi flËÌfiı, ±Î Ïfi›‹˘ ËıÂfiÌ ÁkÎα˘fi˘ ±‹· ¿ı Á˘Ó’HÎÌ
Áfl¿ÎflfiÎ fiÎHÎΠω¤Î√ ÁÎ◊ı ’fl΋½ ¿›Î˝ ÏÁ‰Î› ◊¥ ¿Âı fiÏË.
’fl_÷ fiÎHÎΠω¤Î√, ¬ÎÁ ¿ı Á΋ÎL› Ë¿‹ ¶ÎflÎ ¿›Î Ï¿VÁα˘‹Î_ ¿ı Ï¿VÁα˘fiÎ ‰√˝‹Î_ ±Î‰Î
’fl΋½fiÌ ±Î‰U›@÷Î flËıÂı fiÏË ÷ı fiyÌ ¿flÌ Â¿Âı.
8. »^À»ÎÀfiÎ ¿ÎflH΢ ±˘ÏÕÀ ±Ï‘¿ÎflÌfiı ÿÂν‰‰Î ⁄Î⁄÷ — ¿ÎflH΢ …HÎΉ‰Î ÃflÎT›_ ˢ› ÷ı‰Î Ï¿VÁα˘‹Î_,
…ı Ï¿VÁα˘‹Î_ ’ÏflÏÂp-1 Ëı …ıfiı ÁkÎÎ Á˘Ó’‰Î‹Î_ ±Î‰ı· »ı ÷ı Áfl¿Îfl ÏÁ‰Î›fiÎ ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ, ±Î
Ïfi›‹˘ Ëı F›Îflı ¿˘¥ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı »^À»ÎÀ ±Î’÷˘ ±Îÿı ‹˘¿·Ì ±Î’ı I›Îflı ÷ı‰Î ¿ÎflH΢fiÌ ±ı¿
fi¿· ±ÎÿıÂfiÌ ÁÎ◊˘ÁÎ◊ ±˘ÏÕÀ ±Ï‘¿ÎflÌfiı ‹˘¿·Ì ±Î’Âı.
3
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
≠¿flHÎ - 2
T›ÎA›Î
9. Á_ÿ¤˝ ¶ÎflÎ ±L›◊Î ±Î‰U›¿ fi ˢ› ÷˘ -
(1) ““¬flı¬fl ‹ÁÎŒflÌ ¬«˝”” ±ıÀ·ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı, CÎflfiÎ ¬Îfi√Ì fi˘¿fl˘ ±fiı ±_√÷ ÁflÁ΋Îfi
ÁÏË÷, ±L› V◊‚ı …‰Î ‹ÎÀı ‰ÎËfi T›‰ËÎflfi_ ◊›ı·_ ¬flı¬w_ ¬«˝, fi˙¿Î¤ÎÕ<_ ±fiı ±L› À˘· ¿ı ‰ıflÎ
«Ò¿T›Î ˢ› ÷˘, ÷ı ÷◊Î ‹¿Î‹ ‹ÎÀıfiÎ Áfl_Ω‹ ÁÎ◊ı ·¥ …‰˘ ±Î‰U›¿ ˢ› ÷˘ ÷ı ·¥ …‰ÎfiÎ ¬«˝fi˘
’HÎ ÷ı‹Î_ Á‹Î‰ı ◊Âı, ’fl_÷ ÷ı‹Î_, ˢÀ·˘ ¿ı ‹ÁÎŒfl ⁄_√·Î‹Î_ flËı‰ÎfiÌ Á‰·÷ ‹ı‚‰‰ÎfiÎ,
±S’ÎËÎfl ‰√ıflıfiÎ ¿ı …wflÌ «Ì…‰V÷±˘ (VÀ˘Á˝) ¿ı ‰ÎËfi˘fiÎ ËıflŒıflfiÎ ¿ı «Î·¿fiı ⁄ÏZÎÁfiÎ ÷◊Î
±ı‰Î ¬«˝fi˘ ±◊‰Î ¿Î«fiÎ ‹Î·Á΋ÎfifiÌ ÷ÒÀeÀ ¿ı ŒÏfi˝«flfiÎ CÎÁÎflÎ …ı‰Î ±Î¿„V‹¿ fi¿ÁÎfi ¿ı
¬«˝fiÎ ÷ı‹… CÎfl¿Î‹ ‹ÎÀı fl˘¿ı·Î ‰‘ÎflÎfiÎ ¬Îfi√Ì fi˘¿fl˘fiÎ ¬«˝fi˘ ±ı‹Î_ Á‹Î‰ı ◊÷˘ fi◊Ì.
(2) ““ŒÎ‚‰HÎÌ”” ±ıÀ·ı Áfl¿ÎflÌ ‹ÎÏ·¿ÌfiÌ, ¤ÎÕÎ’|Î◊Ì ¿ı ±Ï‘√˛ËHÎ ¿flı· flËıHÎοfiÌ Á√‰Õ ‹ÎÀıfiÌ
…√Î ¿ı ÷ıfiÎ ÏËVÁÎfi˘ flËıHÎο ÷flÌ¿ı µ’›˘√ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ÷ıfi˘ ¿⁄Ωı ‘flΉ‰Îfi˘ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı
±Î’ı· ’fl‰Îfi˘.
(3) ““ΩıÕÎHΔ” ±ıÀ·ı ±Î Ïfi›‹˘ ÁÎ◊ı Á_·Bfi ΩıÕÎHÎ.
(4) ““’ÏflÏÂp”” ±ıÀ·ı ±Î Ïfi›‹˘ ÁÎ◊ı Á_·Bfi ’ÏflÏÂp.
(5) ““Ïfi‹c¿ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ”” ±ıÀ·ı …ı fi˘¿flÌ ±◊‰Î ˢtÎ µ’fl◊Ì ÏfiT≤kÎ ◊‰Î ¥E»\¿ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ
÷ı‰Ì fi˘¿flÌ ¿ı ˢtÎ ’fl Ïfi‹c¿ ¿fl‰Î ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ.
(6) ““÷Î·Ì‹Ì (±ı≠ıLÀÌÁ)”” ±ıÀ·ı Áfl¿ÎflÌ fi˘¿flÌ‹Î_ flά‰ÎfiÎ Ëı÷◊Ì ¿˘¥ T›Î’Îfl ¿ı ‘_‘΋Î_ ÷η̋
±◊ı˝ ‹˘¿·‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ› ÷ı T›„@÷ ¿ı …ıfiı ±Î‰Ì ÷η̋ ÿflQ›Îfi Áfl¿Îfl ÷flŒ◊Ì ‹ÎÏÁ¿ ÿflı
«Ò¿‰HÎÌ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰÷Ì Ë˘› ’HÎ …ıfiı ¬Î÷Î_fiÎ Á_‰√˝‹Î_fiÌ ¿˘¥ ‹Ò‚ ¬Î·Ì …√΋Î_ ¿ı …√Î Á΋ı
fi˘¿flÌ‹Î_ flά‰Î‹Î_ ±Î‰Ì fi ˢ› ÷ı T›„@÷.
(7) ““±˘ÏÕÀ ±Ï‘¿ÎflÌ”” ±ıÀ·ı …ı‹fiı ¤Îfl÷ Áfl¿ÎflfiÎ ¿˘QMÀˇ˘·fl ±fiı ±˘ÏÕÀfl …fifl·ı Ïfi‹c¿ ±Î’ı·
ˢ›, ¤·ı ’»Ì ÷ı‹fiÎ ÁkÎΉÎfl ˢtÎfi_ fi΋ √‹ı ÷ı ˢ›, ÷ı‰Î ÏËÁÎ⁄Ì ±Ï‘¿ÎflÌ ¿ı ±˘ÏÕÀ ±Ï‘¿ÎflÌ
¿ı …ıfiÎ ±˘ÏÕÀ ±Ï‘¿ÎflZÎıh΋Î_ ¿˘¥ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ fi˘¿flÌ ¿fl÷˘ ˢ› ±◊‰Î ÷ı‰Ì (fi˘¿flÌfiÎ
¬flÎ’HÎ ±_√ı) fi˘¿flÌ ¿flÌ Ë˘›.
(8) ““Á_‰√˝”” ±ıÀ·ı …\ÿÎ ±ı¿‹ ÷flÌ¿ı ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· Áı‰Î ¿ı Áı‰ÎfiÎ ¿˘¥ ¤Î√fi_ Á_A›Î⁄‚.
(9) ““‹¿Î‹ flÁη˘”” ±ıÀ·ı ‹¿Î‹fiÌ ËıflŒıfl ¿fl‰Î ‹ÎÀıfiÎ ÁΑfi˘.
fi˘Ó‘ — ‹¿Î‹fiÌ Œıfl‰HÎÌ ¿fl‰Î ‹ÎÀıfiÎ ÁΑfi˘ ¿ı ““‰ÎËfi˘”” …ı‹Î_ ¿ı‰‚ ÁflÁ΋Îfi ‰ËıfiÎflÎ ¨À˘,
⁄‚ÿ˘ (‹¿Î‹ ‹ÎÀı …wflÌ «Ì…‰V÷±˘ ‰ËÌ …fiÎflÎ ‹…^fl˘ ÷◊Î ±Î‰U›¿ ⁄‚ÿ˘ ±◊‰Î C΢Õα˘ ‰√ıflı
ÁÏË÷fiÎ) √ÎÕÎ_, ⁄‚ÿ ËοfiÎflÎ ‰√ıflı ‹¿Î‹ ‹ÎÀıfiÎ ÁΑfi Áfl_Ω‹ ¬ÁıÕ÷Î ‹…^fl˘ ±fiı ¿ÿΫ ÷_⁄
∂¤Î ¿fl‰Î fl˘¿ı·Î fi˘¿fl˘ ÏÁ‰Î› ±L›fi˘ ±Î T›ÎA›Î‹Î_ ±Á_ÏÿB‘ Ïfiÿı˝Â »ı, ’fl_÷ ÷ı‹Î_ ±_√÷
¿ı ‰‘ÎflÎfiÎ fi˘¿fl˘fi˘ Á‹Î‰ı ◊÷˘ fi◊Ì.
(10) ““‹¿Î‹ Áfl_Ω‹”” ±ıÀ·ı ‹¿Î‹ ¬ÁıՉΠ…wflÌ ±ı‰Î ÁΑfi˘ ±fiı ÷_⁄±˘ ∂¤Î ¿fl‰Î ‹ÎÀı ±Î‰U›¿
‰V÷±˘fi˘ ±◊‰Î ÷_⁄±˘ ·¥ …‰ÎfiÎ fi ˢ› ÷˘ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ‹ÎÀı ΩËıfl Áı‰ÎfiÎ ÏË÷‹Î_ ’˘÷ÎfiÌ
ÁÎ◊ı ≠‰ÎÁ‹Î_ ·¥ …‰Ì …wflÌ Ë˘› ÷ı‰Ì ‹¿Î‹ ‹ÎÀıfiÌ «Ì…‰V÷±˘fi˘ Á‹Î‰ı ÷ı‹Î_ ◊Λ »ı.
4
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
(11) ““‰√˝-4 fiÌ Áı‰Î”” ±ıÀ·ı ‰√˝-4 fiÌ Áı‰Î ÷flÌ¿ı ‰√a¿Ú÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ› ÷ı …√Î ’flfiÌ ±◊‰Î
…ı …√ÎfiÎ ’√Îfl ‘˘flHÎfi˘ ‹Ëk΋ ’√Îfl w. 4000 ◊Ì ‰‘ fi ˢ› ÷ı‰Ì Ï⁄fi‰√a¿Ú÷ Ï⁄fiflÎ…’ÏhÎ÷
…√Î ’flfiÌ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı ±ÿÎ ¿fl‰ÎfiÌ fi˘¿flÌ.
fi˘Ó‘ — ±Î Áı‰Îfiı T›ÎA›Î √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î, ‰√a¿flHÎ ±fiı ¤fl÷Ì (Á΋ÎL›) Ïfi›‹˘, 1967
fiÎ Ïfi›‹-2 fiÎ ¬_Õ (2) Ëı ““ÏfiQfi ¿ZÎÎ Áı‰Î”” ÷flÌ¿ı T›ÎA›ÎÏ›÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì »ı.
(12) ““‰‚÷fl ¤J◊_”” ±ıÀ·ı ωÏÂp Á_Ωı√˘‹Î_ Œfl… ⁄Ω‰‰ÎfiÎ ¿ÎflHÎı ◊÷Î ±Î‰U›¿ ±_√÷ ¬«˝fiı
’Ë˘Ó«Ì ‰‚‰Î ‹ÎÀı ±’Î÷_ ¤J◊_ ±fiı ÷ı‹Î_ ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊Î_fi˘ Á‹Î‰ı ◊Λ »ı.
(13) ““ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ”” ±ıÀ·ı ¿˘¥’HÎ ÁkÎÎ ‰Î’fl‰ÎfiÎ Á_⁄_‘‹Î_ Áfl¿Îfl, ±◊‰Î ±Î Ïfi›‹˘ ¶ÎflÎ
±◊‰Î ÷ı Ëı ÁkÎÎfiÌ Á˘Ó’HÎÌ …ıfiı ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ› ÷ı‰Î ¿˘¥’HÎ ±Ï‘¿Ú÷ T›„@÷.
(14) ““¤Îfl÷ Áfl¿Îfl ±◊‰Î flÎF› Áfl¿Îfl ±◊‰Î Á_CÎ flÎF›ZÎıhÎfiÎ ±ı¿ÏhÎ÷ Œ_Õ”” ±ıÀ·ı ¤Îfl÷ Áfl¿Îflı
‹ı‚‰ı· ÁC΂_ ‹ËıÁÒ·, ÷ı Áfl¿Îflı ÀˇıflÌ Ï⁄· ¶ÎflÎ ∂¤Ì ¿flı· ÷‹Î‹ ·˘fi, ·˘fi ±◊‰Î ÁΑfi˘’Λ
’ıÂ√̱˘ ¶ÎflÎ ∂¤Ì ¿flı·Ì ⁄‘Ì ·˘fi ±fiı ·˘fifiÌ ’fl÷ «Ò¿‰HÎÌw’ı ‹‚÷Î_ ÷‹Î‹_ fiÎHÎÎ_◊Ì ±ı¿ÏhÎ÷
V‰w’ı fl«Î÷_ Œ_Õ. ““¤Îfl÷ Áfl¿ÎflfiÎ ±ı¿ÏhÎ÷ Œ_Õ”” ÷flÌ¿ı ±˘‚‚ÎÂı ±fiı flÎF› Áfl¿Îflı/Á_CÎ
flÎF›ZÎıhÎfiÌ Áfl¿Îflı ‹ı‚‰ı·_ ÁC΂_ ‹ËıÁÒ·, ÷ı Áfl¿Îflı / Á_CÎ flÎF›ZÎıhÎı ÀˇıflÌ Ï⁄· ¶ÎflÎ ∂¤Ì ¿flı·
÷‹Î‹ ·˘fi, ·˘fi ±◊‰Î ÁΑfi˘’Λ ’ıÂ√̱˘ ±fiı ·˘fifiÌ ’fl÷ «Ò¿‰HÎÌw’ı flÎF›/Á_CÎ
flÎF›ZÎıhÎfiÌ Áfl¿Îflı ‹ı‚‰ı· ÷‹Î‹ fiÎHÎÎ_◊Ì ±ı¿ÏhÎ÷ V‰w’ı fl«Î÷_ Œ_Õ ““flÎF› Áfl¿ÎflfiÎ / Á_CÎ
flÎF›ZÎıhÎfiÎ ±ı¿ÏhÎ÷ Œ_Õ”” ÷flÌ¿ı ±˘‚¬ÎÂı.
(15) ““Á_ω‘Îfi”” ±ıÀ·ı ¤Îfl÷fi_ Á_ω‘Îfi.
(16) ““‰ÎËfi ¤J◊_”” ±ıÀ·ı ‹›Î˝Ïÿ÷ ωV÷Îfl‹Î_ ±ÁΑÎflHÎ ≠‹ÎH΋Î_ ≠‰ÎÁfi˘ Á‹Î‰ı ◊›ı· ˢ› ÷ı‰Ì
ŒflΩıfiÎ ’ηfi‹Î_ ≠‰ÎÁ ’λ‚ ◊÷Î Á_¤Ï‰÷ ¬«˝fiı ¬ÎÁ ±fi·ZÎÌfiı …ıfi˘ ’√Îfl Ïfi›÷ ¿fl‰Î‹Î_
±ÎT›˘ fi ˢ› ÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰÷_ ¤J◊_.
(17) ““≠◊‹ Ïfi‹c¿fiÌ ÷Îfl̬”” ±ıÀ·ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı Áfl¿ÎflÌ fi˘¿flÌ‹Î_ ≠◊‹ Ïfi‹c¿fiÌ …√αı
Œfl… Á_¤ÎY›ÎfiÌ ÷Îfl̬ ±◊‰Î Ωı ±Î ÷Îfl̬ ‰Ëı·Ì ˢ› ÷˘ ’ıLÂfi ‹ÎÀı √HÎ÷flÌ‹Î_ ·ı‰Î‹Î_ ±Î‰÷Ì
ˢ› ÷ı‰Ì ¿˘¥ Œfl… Á_¤ÎY›ÎfiÌ ÷Îfl̬.
(18) ““ÿˆÏfi¿ ¤J◊_”” ±ıÀ·ı ‹A› ‹◊¿ı √ıflËÎ…flÌ ⁄ÿ· ÷ı‰Ì √ıflËÎ…flÌfiÎ ’ÏflHÎ΋ı ÷ıHÎı ¿flı·Î Á΋ÎL›
ÿˆÏfi¿ ¬«˝fiı ’Ë˘Ó«Ì ‰‚‰Î ‹ÎÀı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰÷_ ≠Ï÷Ïÿfifi_ ¤J◊_.
(19) ““Ïÿ‰Á”” ±ıÀ·ı ±ı¿ ‹K›flÎÏhÎ◊Ì Âw ◊¥ ±fiı ÷ıfiÎ ’»ÌfiÌ ⁄Ì∞ ‹K›flÎÏhαı ’Òfl˘ ◊÷˘ Á‹›√΂˘.
(20) ““Q≤I›-ÁË-ÏfiT≤ÏkÎ √˛ıF›¥ÀÌ”” ±ıÀ·ı √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (’ıLÂfi) Ïfi›‹˘, 2002 fiÎ Ïfi›‹-
81 Ëı «Ò¿‰‰Î‹Î_ ±Î‰÷Ì fl¿‹.
(21) ““’ıLÂfi ±fiı ≠˘Ï‰ÕLÀ Œ_Õ Ïfi›Î‹¿”” ±ıÀ·ı ’ıLÂfi ±fiı ≠˘Ï‰ÕLÀ Œ_Õ Ïfi›Î‹¿ ±◊‰Î ÷ı±˘fiÌ
¿ı ÷ı±˘ ‰÷Ì ŒflΩı ±fiı ¿Î›˘˝ ⁄Ω‰‰Î ‹ÎÀı Á‹›˘Ï«÷ ±Ï‘¿Ú÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı·Î ±L› ±Ï‘¿ÎflÌ
…ı‹Î_ ‰√˝-4 fiÎ ¿‹˝«Îfḻ˘ ±_√ı ÏfiT≤ÏkÎfiÎ ·Î¤˘ ‹_…^fl ¿flfiÎfl Ï…S·Î ÁËΛ¿ ÏfiflÌZοfi˘ Á‹Î‰ıÂ
◊Λ »ı.
(22) ““’ıLÂfi ‹ÎÀı «Ò¿‰HÎÌ ±Ï‘¿ÎflÌ”” ±ıÀ·ı ÏfiT≤÷ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ, √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (’ıLÂfi)
Ïfi›‹˘, 2002 Ëı ±Ï‘¿Ú÷ ¿flı·_ ’ıLÂfi F›Î_◊Ì ‹ı‚‰ı »ı ÷ı (1) flÎpˇÌ›¿Ú÷ ⁄ıL¿fiÌ ÂάÎ, ±◊‰Î
(2) ’ıÀÎ-Ï÷ΩıflÌ ÁÏË÷ Ï÷ΩıflÌ ±fiı ’ıLÂfi «Ò¿‰HÎÌ ¿«ıflÌ.
5
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
(23) ““Œfl…”” Œfl…‹Î_ fiÌ«ıfiÎfi˘ Á‹Î‰ı ◊Λ »ı —-
(¿) ±…‹Î›ÂÌ ÷flÌ¿ıfiÌ fi˘¿flÌ;
(¬) ËÎ…fl ◊‰Îfi˘ Á‹› (Ωı¥fiŸ√ ÀÎ¥‹);
(√) Áfl¿ÎflfiÎ Ë¿‹◊Ì ±◊‰Î Ë¿‹ ‹…⁄ ±Ï‘¿Ú÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı·Î ÏÂZÎHÎ ¿ı ÷η̋ ‹ÎÀıfiÎ
±P›ÎÁø‹˘;
fi˘Ó‘-1 — ÷η̋ ·ı‰ÎfiÎ V◊‚ ±fiı ÷η̋ ·ı‰Î ‹ÎÀı F›Î_◊Ì Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ fl‰ÎfiÎ ◊Λ
÷ı V◊‚ ‰E«ıfiÌ ‹ÁÎŒflÌ ‹ÎÀı ±Î‰U›¿ ‰Î…⁄Ì Á‹› ’HÎ ÷η̋fi˘ ±ı¿ ÏËVÁ˘ … »ı.
fi˘Ó‘-2 — ’˘·ÌÁ ÷η̋ ¿Î˜·ı…‹Î_ ¿ı Â΂΋Î_ µ‹ıÿ‰Îfl˘±ı ÷η̋ ‹ı‚‰‰Î ‹ÎÀı √΂ı·
Á‹›; ±fiı ±P›ÎÁø‹fiÌ Á_÷˘Ê¿Îfl¿ Á‹ÎÏÅ ±fiı Œfl… Á_¤ÎY›ÎfiÌ ÷Îfl̬ ‰E«ıfiÎ
Á‹›√΂˘ ±Î Ïfi›‹fiÎ Ëı÷ ‹ÎÀı Œfl… ÷flÌ¿ı √HÎÎÂı.
fi˘Ó‘-3 — fiÂÎ⁄_‘Ì ±fiı ±Î⁄¿ÎflÌ ¬Î÷ÎfiÎ µ‹ıÿ‰Îfl˘±ı ÷η̋ ‹ÎÀı ’ÁÎfl ¿flı· Á‹› ÷ı‹…
±P›ÎÁø‹fiÌ Á‹ÎÏÅ ±fiı Œfl… Á_¤ÎY›ÎfiÌ ÷Îfl̬ ‰E«ıfi˘ Á‹›√΂˘ ±Î Ïfi›‹fiÎ Ëı÷
‹ÎÀı Œfl… ÷flÌ¿ı √HÎÎÂı.
fi˘Ó‘-4 — ÷η̋fiÌ Á‹ÎÏÅ ⁄Îÿ, Ωı ±ı¿ ¿ı ‰‘ ΩËıfl flΩ±˘ ±Î‰÷Ì Ë˘›, ÷˘ ÷η̋fiÎ
Á‹›√΂΋Î_ ÷ı ΩËıfl flΩ±˘fi˘ Á‹›√΂˘ ‰‘Îfl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· »ı ÷ı‹ √HΉ΋Î_ ±Î‰Âı.
(CÎ) (1) Áfl¿Îflı Ïfi›÷ ¿flı· ¤ÎÊÎfiÌ, ’flÌZÎ΋Î_ µ’„V◊÷ ◊‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ’fl‰Îfi√Ì
±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ˢ›, ÷ı ’flÌZÎ΋Î_ µ’„V◊÷ ◊‰Î‹Î_,
(2) ¿˘¥’HÎ ŒflÏ…›Î÷ ¬Î÷ο̛ ’flÌZÎ΋Î_ µ’„V◊÷ ◊‰Î‹Î_,
(3) ΩËıfl Áı‰ÎfiÌ ¿˘¥’HÎ Âά΋Î_ µE« ˢtÎ ‹ÎÀı ’ÎhÎ÷Î ‹ı‚‰‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı,
Ωı ¿˘¥ ’flÌZÎ΋Î_ µÏkÎHν ◊‰Îfi_ ŒflÏ…›Î÷ ˢ›, ÷˘ ÷ı‰Ì ’flÌZÎÎfiÎ V◊‚ı …‰Î ‹ÎÀı
÷◊Î I›Î_◊Ì ’λΠ±Î‰‰Î ‹ÎÀı …wflÌ ‰Î…⁄Ì Á‹› ÁÏË÷ ’flÌZÎ΋Î_ µ’„V◊÷ ◊‰Î‹Î_.
- √΂ı· Á‹›.
±Î Á‰·÷ ÿflı¿ ŒflÏ…›Î÷ ’flÌZÎα˘ ‹ÎÀı ⁄ı◊Ì ‰‘ Ï¿VÁ΋Î_ ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰Âı
fiÏË.
fi˘Ó‘ — ’flÌZÎÎfiÌ ÷fl÷ ’Ëı·Î ¿‹˝«Îfḻı flΩ ·Ì‘ı· ˢ›, ÷˘ ’flÌZÎÎ ’ÒflÌ ◊¥ √›Î
÷Îfl̬ ’»ÌfiÌ ÷Îfl̬◊Ì flΩfi˘ ≠Îfl_¤ ◊›ı· √HÎÎÂı. ’fl_÷ ¿‹˝«ÎflÌ flΩ µ’fl ˢ›
÷ı ÿflQ›Îfi ¿ı flΩ ’ÒflÌ ◊›Î ⁄Îÿ ÷fl÷ … ÷ıfiÎ ±fiÁ_‘Îfi‹Î_ ’flÌZÎ΋Î_ µ’„V◊÷ ◊Λ,
÷˘ ÷ı‰Î Ï¿VÁα˘‹Î_ ’flÌZÎÎ V◊‚ı …‰Î ±fiı I›Î_◊Ì ’fl÷ ±Î‰‰Î ‹ÎÀı ¤˘√‰ı·
±Î‰U›¿ Á‹› ÁÏË÷ ’flÌZÎ΋Î_ ⁄ıÁ‰Î ‹ÎÀı …wflÌ Á‹› Œfl… ÷flÌ¿ı fiÏË ’HÎ flΩ
÷flÌ¿ı √HÎÎÂı.
(«) fiÌ«ıfiÎ Ï¿VÁα˘‹Î_, F›Îflı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı Ïfi‹c¿fiÎ ±ÎÿıÂfiÎ ±¤Î‰ı, Ïfi‹c¿fi˘
±Îÿı ‹‚ı fiÏË I›Î_ Á‘Ìfi˘ ±Î‰U›¿ ŒflÏ…›Î÷ ≠÷ÌZÎÎ ¿fl‰Ì ’Õı ÷ı‰˘ Á‹›√΂˘ —-
(1) ⁄ÿ·ÌfiÌ …√αı ËÎ…fl ◊‰ÎfiÎ Á‹› ÿflQ›Îfi (ÀˇÎLÌÀ‹Î_) ⁄ÿ·ÌfiÎ Ë¿‹˘ ‹·÷‰Ì
flά‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ˢ›, flÿ ¿fl‰Î‹Î_ ¿ı Á‘Îfl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ˢ›, ±◊‰Î
(2) flΩ ¿ı ≠Ï÷Ïfi›„@÷ ’fl◊Ì ’λΠŒfl÷Î_ ±◊‰Î ‘ÎflHÎ ¿flı·Ì …√Î fiÎ⁄ÿ ◊÷Î_
Ïfi‹c¿fiÎ ±Îÿı¢fiÌ ŒflÏ…›Î÷ ≠÷ÌZÎÎ ¿fl‰Ì ’Õı· ˢ› ÷ı Á‹›, ±◊‰Î
6
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
(3) …ı …√Î ’fl Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı fiÌ‹‰Î‹Î_ ±ÎT›˘ ˢ›, ÷ı …√ÎfiÎ ‹A› ‹◊¿ı
’ˢӫ÷Î_ »^ÀÎ ◊fiÎfl ¿‹˝«ÎflÌ ’ÎÁı◊Ì …√Îfi˘ ˉη˘ Á_¤Î‚Ì ·ı‰ÎfiÌ „V◊Ï÷‹Î_ fi
ˢ› I›Îflı.
Ïfi‹c¿fiÎ ±Îÿı ‹Y›Î ⁄Îÿ ËÎ…fl ◊‰Î ‹ÎÀı ¤˘√‰ı· Á‹› Ïfi›‹ÎfiÁÎfl
‹‚‰Î’ÎhÎ ËÎ…fl ◊‰ÎfiÎ Á‹› (Ωı¥fiŸ√ ÀÎ¥‹) ¿fl÷Î_ ‰‘ ◊‰˘ Ωı¥Âı fiÏË ±fiı
÷ı Á‹›fiı ŒflÏ…›Î÷ ≠÷ÌZÎÎ ‹ÎÀı ·_⁄Ήı· Á‹›√΂˘ √HΉ΋Î_ ±Î‰Âı.
(») ¬ÎÁ ¿ı ⁄Ì∞ Œfl… µ’fl ¿˘¥ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ÷I’Òfl÷Î_ fl˘@›Î ÷Îfl̬◊Ì Ë‰Î·˘ Á_¤Î‚ı
÷ı ÷Îfl̬ ‰E«ıfi˘ Á‹›√΂˘; ’fl_÷ ÷ı Œfl… ’fl ΩıÕΉÎfi˘ Á‹› Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı
‹‚‰Î’ÎhÎ ËÎ…fl ◊‰ÎfiÎ Á‹› (Ωı¥fiŸ√ ÀÎ¥‹) ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı ˢ‰˘ Ωı¥±ı fiÏË.
(…) Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı fiÌ«ı ÿÂν‰ı· ÷η̋ ‹ÎÀı √΂ı· Á‹› —-
(1) ≠ÎÿıÏ¿ ÁıfiΠωÏfi›‹˘, 1948 Ëı CÎÕı·Î Ïfi›‹˘ Ëı ·U¿flÌ Áı‰Î‹Î_ ¿ı
≠ÏÂZÎHÎfiÎ ‰ÎÏÊ˝¿ ÷η̋ ±P›ÎÁø‹˘‹Î_ √΂ı·Ì ‹t÷.
(2) ¿«ıflÌfiÎ ‰ÕÎfiÌ ‹_…^flÌ◊Ì B≤ËflZο ÿ‚fiÌ ÷η̋ ¿ı B≤ËflZο ÿ‚fiÌ ŒflΩı ±_√ıfiÌ
÷η̋‹Î_.
(3) fiıÂfi· ¿ıÕıÀ ¿˘MÁ˝fiÎ Ïfi›‹˘ ≠‹ÎHÎı ÷η̋‹Î_ ¿ı ÏÂÏ⁄fl (¿ıQ’) ‹Î_ √΂ı· ‹t÷
÷ı‹… Ïfi›‹Ì÷ ¿‹ÎLÕŸ√ ±˘ÏŒÁflfiÌ √ıflËÎ…flÌ ÿflQ›Îfi ±ı¿‹˘fi˘ ±‰ı∞ ˉη˘
‘flΉ÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ Ë˘› ÷ı‰Î fiıÂfi· ¿ıÕıÀ ¿˘MÁ˝ ±Ï‘¿Îfḻ˘ (ÁÌÏfi›fl
ω¤Î√) ±ı √΂ı·Ì »^|Ì (‰ı¿ıÂfi) fiÌ ‹t÷.
(4) ⁄˘¥ V¿ÎµÀ ÏÂÏ⁄fl‹Î_ ÷η̋‹Î_.
fi˘Ó‘ — ±Î Œfl… ‹ÎÀı ‹ÁÎŒflÌ ¿ı fl˘¿ÎHÎ ¤J◊_ ‹‚‰Î’ÎhÎ fi◊Ì.
() ’˘÷ÎfiÌ ΩËıfl ÏË÷fiÌ ŒflΩı ±ÿÎ ¿fl÷Ì ‰ı‚Î ΩH΋Î_ ±Î‰ı· ˢ› ÷ı‰Ì Ë¿Ì¿÷˘ Á_⁄_‘ı ’ÒflΉ˘
±Î’‰Î ±◊‰Î ÿ̉ÎfiÌ ÿΉ΋Î_ Áfl¿ÎflÌ ÿV÷ΉıΩı fl…^ ¿fl‰Î ‹ÎÀı Œ˘…ÿÎflÌ ¿ı ÿ̉ÎfiÌ
¿Î›ÿÎfiÌ ±ÿη÷˘‹Î_ ±◊‰Î ·U¿flÌ ±ÿη÷ı ±◊‰Î ¿˘¥ ¿Î›ÿÎ Ëı Á_V◊ÎÏ’÷ ÁkÎ΋_Õ‚ı
¿˘¥ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ⁄˘·ÎT›˘ (Á‹fi ¿flı·) ˢ› I›Îflı ÷ıHÎı ÷ı ‹ÎÀı √΂ı· Á‹›.
(À) √…flÎ÷ flÎF›fiΠωω‘ ωrωzη›˘ (›Ïfi‰ÏÁ˝À̱˘) ‹Î_ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı -
(¿) ˢtÎfiÌ w±ı ±◊‰Î Áfl¿ÎflÌ ≠Ï÷ÏfiÏ‘ ÷flÌ¿ı,
(¬) ¿˘·ı…fiÎ ±Î«Î›˝ …ı‰Î ’˘÷ÎfiÎ ÁkÎΉÎfl ˢtÎfiÌ w±ı, ±fiı
(√) ±P›ÎÁ ÁÏ‹Ï÷fiÌ (⁄˘Õ˝ ±˘Œ VÀÕÌ) Ï‹ÏÀ_√‹Î_ ËÎ…fl flËı‰Î ‹ÎÀı,
- Á_V◊α˘ ’flI‰ıfiÎ ¿Î‹¿Î… ±_√ı √΂ı· Á‹›.
(24) ““‹‚÷fl”” ±ıÀ·ı -
(1) ’√Îfl,
(2) ¤Îfl÷ ±◊‰Î flÎF›fiÎ ¿ı Á_CÎ flÎF›ZÎıhÎfiÎ ±ı¿ÏhÎ÷ ÏfiÏ‘‹Î_◊Ì ◊÷Ì «Ò¿‰HÎÌ, ±fiı Áfl¿ÎflÌ
¿‹˝«ÎflÌfiı ‹ÎÏÁ¿ ’√Îfl ±fiı ¤J◊ÎfiÎ Ïfi›÷ ‰‘ÎflÎfiÎ w’‹Î_ ¿˘¥ …√΋Î_ ±Ï‘¿Ú÷
‹Ëıfi÷ÎHÎÎ_fiÎ ¤Î√ ÷flÌ¿ı, Ωı «Ò¿‰HÎÌ ±◊‰Î ŒÌ ‹‚÷Ì Ë˘› ÷˘ …ı ÷ı Ïfi›‹˘ Ëı flάÌ
¿ı ÷ıÀ·˘ … ÷ı ŒÌfi˘ ÏËVÁ˘.
7
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
(3) ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊_, √HΉı ¤J◊_, ’˘ÂÎ¿Ì ¤J◊_, Á‰·÷ ¤J◊_, ¬ÎÁ Á‰·÷ ¤J◊_, C΢ÕÎ ±fiı
∞fifiÎ ÁÎ…-Á΋Îfi ‹ÎÀıfiÌ √˛ÎLÀ ±fiı ±ı¿w’ √˛ÎLÀ ÏÁ‰Î›fiÎ ¤Îfl÷ ±◊‰Î flÎF› ¿ı Á_CÎ
flÎF›ZÎıhÎfiÎ ±ı¿ÏhÎ÷ Œ_Õ‹Î_◊Ì «Ò¿‰‰Î‹Î_ ±Î‰÷Î_ ‰‚÷fl ¤J◊Î_.
(4) fiÌ«ı ÿÂνT›Î ÏÁ‰Î›fiÎ_ ’ıLÂfi ±fiı ’ıLÂfi Á‹¿ZÎ Q≤I›-ÁË-ÏfiT≤ÏkÎ √˛ıF›¥ÀÌ —-
(¿) √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (’ıLÂfi) Ïfi›‹˘, 2002 fiÌ Ωı√‰Î¥±˘ Ëı CÎÎ ±√fl ¥Ωfi_
’ıLÂfi ±fiı ¿<À<_⁄ ’ıLÂfi.
(¬) ¿Î‹ÿÎfl ‰‚÷fl ±Ï‘Ïfi›‹, 1923 Ëı ≠ÎÅ ¿flı· ‰‚÷fl.
fi˘Ó‘ — ““’ıLÂfi”” ÂOÿfi˘ ±◊˝ ’ıLÂfifiÎ ¤Î√fi_ w’Î_÷fl ¿›Î˝ ’Ëı·Î_fi_ ’Òw_ ’ıLÂfi
◊Λ »ı.
(5) Œfl…‹˘¿>ŒÌ Ëı ˢ› ÷ı‰Î ±fiı …ıfiı Ïfi‰Î˝Ë ¤J◊_ ‹‚÷_ ˢ› ÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ
Ï¿VÁ΋Î_ Ïfi‰Î˝Ë ¤J◊ÎfiÌ fl¿‹.
’fl_÷ Ωı ±Î‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ’λ‚◊Ì Œfl…‹˘¿>ŒÌfiÎ Á‹›√΂Π‹ÎÀı ’√Îfl
±Î¿Îfl‰ÎfiÌ ‹_…^flÌ ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı, ÷˘ ÷ıHÎı Ïfi‰Î˝Ë ¤J◊Î_fiÎ Á_ÿ¤ı˝ …ı CÎfl¤ÎÕÎ_ ¤J◊_ «Ò¿‰ı·
Ë÷_ ±fiı ±_÷ı ÷ıfiı ‹‚÷Î ‹‚÷fl˘fiÎ ‘˘flHÎı …ı CÎfl¤ÎÕ<_ ÷ıfiÌ ’ÎÁı◊Ì ‰ÁÒ· ¿fl‰Îfi_ ◊Λ, ÷ı
⁄_fiı ¤ÎÕÎ ‰E«ıfi˘ ÷ŒÎ‰÷ ÷ıfiÌ ’ÎÁı◊Ì ‰ÁÒ· ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı —
ÏÁ‰Î› ¿ı ‰‘‹Î_ Ωı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı fi˘¿flÌ‹Î_ ’fi—V◊ÎÏ’÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı ±fiı ÷ıfiÌ
Œfl…‹˘¿>ŒÌfiÎ Á‹›fiı flΩ ÷flÌ¿ı √HΉ΋Î_ ±Î‰ı, ÷˘ ÷ıHÎı Ïfi‰Î˝Ë ¤J◊ÎfiÎ Á_ÿ¤ı˝ …ı CÎfl¤ÎÕÎ
¤J◊_ «Ò¿‰ı· Ë÷_ ±fiı fiÌ«ıfiÌ fi˘Ó‘-2 fiÌ T›ÎA›Î Ëı ‹‚‰Î’ÎhÎ ◊÷Î ‹‚÷fl˘fiÎ Á_ÿ¤˝‹Î_
…ı CÎfl¤ÎÕ<_ «Ò¿‰‰Î’ÎhÎ ◊Λ ÷ı ⁄_fiı ¤ÎÕÎ ‰E«ıfiÎ ÷ŒÎ‰÷ …ıÀ·Ì fl¿‹ ÷ıfiÌ ’ÎÁı◊Ì ‰ÁÒ·
·ı‰Î‹Î_ ±Î‰Âı.
fi˘Ó‘-1 — flÎpˇ’Ï÷fiÎ ’˘·ÌÁ ±fiı ŒÎ›fl Áω˝ÁÌ ‹ıÕ·, ’˘·ÌÁ ‹ıÕ· ±◊‰Î ¥„LÕ›fi
±˘Õ˝fl ±˘Œ ‹ıflÌÀ, ’fl‹‰Ìfl «ø, ‹ËΉÌfl «ø, ‰Ìfl «ø ÁÎ◊ı Á_¿‚Λı· ¤J◊Î_±˘fi˘ ±Î
‹‚÷fl˘‹Î_ Á‹Î‰ı ◊÷˘ fi◊Ì.
fi˘Ó‘-1 — flΩ µ’flfiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ ‹‚÷fl˘ ±ıÀ·ı ÷ı ¿‹˝«Îfḻı flΩ ’fl …÷Î_ ’Ò‰ı˝
⁄Ω‰ı· ’ÒflÎ ±_√˛ı∞ ‹ÎÁfiÌ Œfl… ÿflQ›Îfi ‹ı‚‰ı· ‹‚÷fl˘.
(25) ““¿Î›˝’η¿ ¥…fiıfl”” ±ıÀ·ı …ı ωω‘ ≠¿ÎflfiÎ Áfl¿ÎflÌ flËıHÎοfiÎ ‹¿Îfi˘fi˘ ˉη˘ Á_¤Î‚÷Î flV÷Î
±fiı ‹¿Îfi ω¤Î√fiÎ ±Ï‘¿ÎflÌ, ±fiı ÷ı‹Î_ Áfl¿Îflı √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (Áfl¿ÎflÌ flËıHÎοfiÎ ‹¿Îfi˘‹Î_
‰Á‰ÎÀ) Ïfi›‹˘, 2002 Ëı …ı ±L› ¿˘¥ ±Ï‘¿ÎflÌfiı ÁÿflË ÁkÎÎ Á˘Ó’ı· ˢ› ÷ıfi˘ ’HÎ ÷ı‹Î_
Á‹Î‰ı ◊Λ »ı.
(26) ““¿<À<_⁄”” ±ıÀ·ı ›◊Î≠Á_√, Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ÁÎ◊ı flËı÷Î ’IfiÌ ±√fl ’Ï÷ ÷ı‹… ÷ıfiÌ ÁÎ◊ı flËı÷Î
±fiı Á‰˝◊Î ÷ıfiÎ µ’fl ±Î‘ÎÏfl÷ ±˙flÁ ¿ı ÁΉ¿Î ⁄΂¿˘. ±Î µ’flÎ_÷ ÷ıfiÎ ‹Î÷Î Ï’÷Î, ⁄Ëıfi˘, Á√Ìfl
¤Î¥±˘ ¿ı …ı±˘ ÁÎ◊ı flËı÷Πˢ› ±fiı ÷ıfiÎ µ’fl Á‰˝◊Î ±Î‘ÎÏfl÷ ˢ› ÷ı±˘fi˘ ’HÎ ÷ı‹Î_ Á‹Î‰ıÂ
◊Λ »ı.
fi˘Ó‘-1 — ““¿<À<_⁄”” ÂOÿ‹Î_, ±Î Ïfi›‹˘fiÎ Ëı÷ ‹ÎÀı, ±ı¿ ¿fl÷Î_ ‰‘ ’IfiÌfi˘ Á‹Î‰ı ◊÷˘ fi◊Ì.
fi˘Ó‘-2 — Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ ±_√÷ ¿Î›ÿÎ Ëı Ωı ÿkο ωϑ √˛ËHÎ ¿Î›ÿıÁfl √HÎÎ÷Ì Ë˘› ±fiı
÷ı◊Ì ÿkο ·Ì‘ı· ⁄΂¿fiı ±˙flÁ ⁄΂¿fi˘ ÿflFΩı ≠ÎÅ ◊÷˘ ˢ›, ÷˘ ÷ıHÎı ÿkο ·Ì‘ı· ⁄΂¿fiı
¿Î›ÿıÁfl ±˙flÁ ⁄΂¿ √HΉ΋Î_ ±Î‰Âı.
8
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
fi˘Ó‘-3 — ±˙flÁ ¿ı ±˘fl‹Îfi ⁄΂¿, ‹Î÷Î-Ï’÷Î, ⁄Ëıfi, Á√Ìfl ¤Î¥ …ı±˘ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ÁÎ◊ı
flËı÷Πˢ› ±fiı …ı‹fiÌ ⁄‘Î j΢÷˘◊Ì ◊÷Ì ’ıLÂfi ÁÏË÷fiÌ (’ıLÂfi µ’fl ‹‚‰Î’ÎhÎ ◊÷Î Ë_√΋Ì
‰‘ÎflÎ ÁÏË÷fiÌ) ‹ÎÏÁ¿ ±Î‰¿ w. 500 ◊Ì ‰‘ ◊÷Ì fi ˢ› ÷ı‰Î ÁP›˘ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ µ’fl
““’ÒHν÷— ±ÎÏl÷”” √HÎÎÂı.
(27) ““ŒÌ”” ±ıÀ·ı ¿ıLƒfiÎ ±◊‰Î flÎF›fiÎ ¿ı Á_CÎ flÎF›ZÎıhÎfiÎ ±ı¿ÏhÎ÷ Œ_Õ ÏÁ‰Î›fiÎ ⁄ÌΩ ¿˘¥ j΢÷
¶ÎflÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı ’fl¤ÎflÌ ¿ı Áfl¿ÎflfiÌ ‹K›V◊Ì ¶ÎflÎ ±ÎÕ¿÷flÌ flÌ÷ı ‹ı‚‰ı· ±Î‰÷˝¿ ¿ı
±fiΉ÷˝¿ «Ò¿‰HÎÌ; ’HÎ ÷ı‹Î_ fiÌ«ıfiÌ fl¿‹˘fi˘ Á‹Î‰ı ◊÷˘ fi◊Ì —-
(1) Ï‹·¿÷˘‹Î_◊Ì ◊÷Ì ±Î‰¿, ÕÌωÕLÕ, Ω‹Ìfi√Ìfḻ˘ ’fl ‹‚÷Î T›Î… …ı‰Ì ±fi’Î∞˝÷
±Î‰¿, ±fiı
(2) Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı ÷ıfiÌ fi˘¿flÌ ÿflQ›Îfi ≠ÎÅ ¿flı· iÎÎfi ¶ÎflÎ ÁËΛw’ ⁄fi÷Ì fi ˢ› ±ı‰Ì
ÁÎÏË„I›¿ ÁÎ_V¿ÚÏ÷¿ ¿ı ¿·ÎI‹¿, ωiÎÎfi ¿ı ÷¿Ïfi¿Ì Á_⁄_‘Ì ≠T≤Ïkα˘◊Ì ◊÷Ì ±Î‰¿.
fi˘Ó‘-1 — √…flÎ÷ ¿Î›ÿÎ ±Ï‘¿ÎflÌ (Ïfi‹c¿ ±fiı Áı‰ÎfiÌ Âfl÷˘) Ïfi›‹˘, 1965 ËıÂ
±ı¿ÏhÎ÷ Œ_Õ‹Î_◊Ì «Ò¿‰‰Î‹Î_ ±Î‰÷Ì ŒÌ fiı µ’fl˘@÷ T›ÎA›Î ·Î√ ’Õ÷Ì fi◊Ì.
fi˘Ó‘-2 — Áfl¿ÎflÌ Ï‰¤Î√ ¿˘¥ Ï⁄fiÁfl¿ÎflÌ Á_√Ãfi ‰÷Ì ¿˘¥ ¿Î‹ ËÎ◊ ‘flı ±fiı ‰‚Ì ÷ı
¿Î›˝ Ëı÷ ›˘B› ±Ï‘¿ÎflÌfiı Á˘Ó’ı, ÷˘ ÷ı ¿Î›˝ ’Òw_ ◊÷Î_ ¬Î÷Îfiı ‹‚ı· fl¿‹ ≠◊‹ ÷⁄yı Áfl¿ÎflÌ
‹ËıÁÒ·fi˘ ÏËVÁ˘ ⁄fiı »ı. ±Î◊Ì I›Îfl⁄Îÿ …ı ÷ı Á_⁄_Ï‘÷ ±Ï‘¿ÎflÌfiı ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· «Ò¿‰HÎÌ
Áfl¿ÎflfiÎ ±ı¿ÏhÎ÷ Œ_Õ‹Î_◊Ì ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı·Ì √HÎÎÂı ±fiı ÷ı ¿ÎflHÎı ÷ıfi_ ‰√a¿flHÎ
‹Îfiÿ˚‰ı÷fi ÷flÌ¿ı ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı.
(28) ““≠◊‹ Ïfi‹c¿”” ±ıÀ·ı …ı T›„@÷ ±√ε ¿˘¥ Áfl¿ÎflÌ Ïfi‹c¿ ’fl flËÌ «Ò¿Ì ˢ› ÷˘ ’HÎ
Ïfi‹c¿fiÎ Á‹›ı Áfl¿Îfl Ëı ¿˘¥ Áfl¿ÎflÌ fi˘¿flÌ ‘flΉ÷Ì fi ˢ› ±ı‰Ì T›„@÷fiÌ Ïfi‹c¿.
(29) ““N·ıÀ flıÀ flıLÀ”” ±ıÀ·ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ’ÎÁı◊Ì ±Ï‘¿Ú÷ flËıHÎοfiÌ Á‰·÷ ‹ÎÀı ∂«¿ ‹ÎÏÁ¿
ÿflı ‰ÁÒ· ¿fl‰Îfi_ ¤ÎÕ<_. √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (Áfl¿ÎflÌ flËıHÎοfiÎ ‹¿Îfi˘‹Î_ ‰Á‰ÎÀ) Ïfi›‹˘, 2002
fiÎ Ïfi›‹-18 ¶ÎflÎ fiyÌ ¿flı· ±fiı ÷ı‹Î_ ‰¬÷˘‰¬÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· Á‘ÎflÎ Ëı ¤ÎÕÎfiÎ ‹ÎÏÁ¿
ÿfl flËıÂı.
(30) ““flÎF›ı÷fl Áı‰Î”” ±ıÀ·ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ …ı fi˘¿flÌ ‹ÎÀı ¿ıLƒfiÎ ±◊‰Î flÎF›fiÎ ¿ı Á_CÎ flÎF›ZÎıhÎfiÎ
±ı¿ÏhÎ÷ Œ_Õ ÏÁ‰Î›fiÎ j΢÷ ¶ÎflÎ Áfl¿ÎflfiÌ ‹_…^flÌ Ëı ’√Îfl ‹ı‚‰÷˘ ˢ› ÷ı‰Ì Áı‰Î.
(31) ““fi‹Òfi˘”” ±ıÀ·ı ±Î Ïfi›‹˘ ÁÎ◊ı ΩıÕı· fi‹Òfi˘.
(32) ““flÎ…’ÏhÎ÷ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ”” ±ıÀ·ı …ı ±Ï¬· ¤Îfl÷ ¿ı flÎF› Áı‰ÎfiÎ ÁP› ±◊‰Î ¿flÎfl ¿ı Âfl÷˘
Ëı …ıfiÌ Ïfi‹c¿ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ› ±fiı …ıfiÌ Ïfi‹c¿ flÎ…’h΋Î_ ≠ÏÁ© ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ›
÷ı‰Ì T›„@÷. ÏfiQfi ¿ZÎÎfiÌ ‹S¿Ì Áı‰ÎfiÎ ÁP›˘ ¿ı …ı‹fiÌ Ïfi‹c¿ ¬Î÷ÎfiÎ ‰ÕÎ ¶ÎflÎ flÎ…’ÏhÎ÷
¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ˢ› ÷ı±˘ Ï⁄fiflÎ…’ÏhÎ÷ ¿‹˝«Îfḻ˘ »ı. L›Î›Ï‰Ê›¿ ⁄Î⁄÷˘‹Î_ ±ÿη÷˘ K›Îfi
’fl (¿˘BfiÌLÁ) ·ı ÷ı ‹ÎÀı ωω‘ ±Ï‘Ïfi›‹˘ Ëı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiı ΩËıflfi΋Π¶ÎflÎ Á˘Ó’Λı·
ÁkÎÎ, Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘ ±Î ’ıÀÎ-Ïfi›‹fiÎ ±◊˝CÎÀfi ‹ÎÀı flÎ…’ÏhÎ÷ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiÌ ÁkÎÎ
≠ÎÏÅ ¿fl÷Î fi◊Ì.
’fl_÷, ±Î ¬_Õ‹Î_fiÌ Âfl÷˘fi_ ’ηfi ◊÷_ fi ˢ› ÷˘ ’HÎ Áfl¿Îfl ±Îÿı ¶ÎflÎ ÷ı‹Î_ ÿÂν‰ı· Ëı÷±˘
‹ÎÀı ¿˘¥’HÎ ¿ZÎÎfiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı flÎ…’ÏhÎ÷ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ÷flÌ¿ı √HÎÌ Â¿ı »ı.
9
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
±’‰Îÿ — …ı‹fiÌ Ïfi‹c¿ ¬Î÷α˘fiÎ ‰ÕÎ ±√fl ÷Î⁄ÎfiÌ ¿«ıflÌfiÎ ‰ÕÎ ¶ÎflÎ ‰√˝-2 fiÌ Áı‰Î±˘
¿ı …√α˘ µ’fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ› ±fiı ÷ı‰Ì Ïfi‹c¿ flÎ…’h΋Î_ ≠ÏÁ© fi ◊¥ ˢ› ±ı‰Î
±Ï‘¿Îfḻ˘fiı flÎ…’ÏhÎ÷ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘ √HΉÎ.
(33) ““Áfl¿Îfl”” ±ıÀ·ı ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı·Î ±◊‰Î ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰fiÎfl ¿˘¥ ¿Î›˝fiÌ ⁄Î⁄÷‹Î_ ωʛ ±◊‰Î
Á_ÿ¤˝◊Ì Ï‰w© fi ˢ› ÷˘ √…flÎ÷ Áfl¿Îfl.
(34) ““¬Î÷ÎfiÎ ‰ÕΔ” ±ı ÂOÿ˘‹Î_ ’ÏflÏÂp-2 ‹Î_ ÿÂν‰ı· ±Ï‘¿Îfḻ˘ ’ˆ¿Ì …ı±˘fiı ¬Î÷ÎfiÎ ‰ÕÎ ÷flÌ¿ı
ΩËıfl ¿›Î˝ »ı ÷ı ±Ï‘¿Îfḻ˘ ÷ı‹… Áfl¿Îfl ‰¬÷˘‰¬÷ ¬Î÷ÎfiÎ ‰ÕÎ ÷flÌ¿ı …ı‹fiı ΩËıfl ¿flı ÷ı‰Î
±L›fi˘ Á‹Î‰ı ◊Λ »ı.
(35) ““¿«ıflÌfiÎ ‰ÕΔ” ±ıÀ·ı Áfl¿Îflı ΩËıfl ¿flı· ˢ› ÷ı‰Î flÎ…’ÏhÎ÷ ±Ï‘¿ÎflÌ, ±fiı ÷ı‹Î_ ¿«ıflÌfiÎ ‰ÕÎ
÷flÌ¿ı …ı‹fiı ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ ±Îÿı ¶ÎflÎ ÏfiÏÿ˝p ¿flΛı·Î ±ı‰Î ⁄ÌΩ ±Ï‘¿Ú÷ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ ¿ı
T›Ï@÷fi˘ Á‹Î‰ı ◊Λ »ı.
(36) ““‹A› ‹◊¿”” ±ıÀ·ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ Ïfi‹c¿ ¿flfiÎfl ±Ï‘¿ÎflÌ ¶ÎflÎ ±◊‰Î ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ
¶ÎflÎ ÷ı ¿‹˝«ÎflÌfi_ ΩËıfl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ¿ı ΩËıfl ◊fiÎfl ˢ› ÷ı‰_ ‹◊¿ (V◊‚) ±◊‰Î ±Î‰Î
ΩËıflfi΋ÎfiÎ ±¤Î‰ı Á΋ÎL›÷— F›Î_ ¿«ıflÌfi_ ÿN÷fl (flı¿Õ˝) flά‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı ÷ı V◊‚.
(37) ““ΩËıfl flΩ”” ±ıÀ·ı -
(¿) ‰Àε¬÷ ±Ï‘Ïfi›‹, 1881 Ëı ÃflΉı·Ì ±√fl ΩËıfl ¿flı·Ì ΩËıfl flΩ; ±fiı
(¬) ¿˘¥ ¿«ıflÌfiÎ Á_⁄_‘‹Î_ Áfl¿Îflı ±◊‰Î ¿˘¥ ωϑÁfl V◊ÎÏ’÷ ÁkÎαı flÎ…’h΋Î_ ΩËıflfi΋_
≠ÏÁ© ¿flÌ ±◊‰Î ⁄Ì∞ flÌ÷ı ÷ı‰Ì ¿«ıflÌfiı ¿˘¥ Âfl÷ ¿ı ±’‰Îÿ ‰√fl, Áfl¿ÎflÌ ¿Î‹¿Î…
‹ÎÀı …ı Ïÿ‰Á ’Òfl÷Ì ⁄_‘ flά‰Îfi˘ Ë¿‹ ±ÎM›˘ ˢ› ÷ı Ïÿ‰Á.
(38) ““‹Îfiÿ˚‰ı÷fi”” ±ıÀ·ı ¿ıLƒ ±◊‰Î flÎF› ¿ı Á_CÎ flÎF›ZÎıhÎfiÎ ±ı¿ÏhÎ÷ Œ_Õ‹Î_◊Ì Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı
≠ÎÁ_Ï√¿ ≠¿ÎflfiΠωÏÂp ¿Î›˝ ‹ÎÀı ‹Ëıfi÷ÎHÎÎ_ ÷flÌ¿ı ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰÷Ì ±Î‰÷˝¿ ¿ı ±fiΉ÷˝¿
«Ò¿‰HÎÌ.
(39) ““CÎfl¤ÎÕÎ ¤J◊_”” ±ıÀ·ı …ı V◊‚˘±ı CÎfl¤ÎÕÎ_ ¨«Î ˢ› I›Î_ CÎfl¤ÎÕ<_ «Ò¿‰‰Î ‹ÎÀı ±◊‰Î Ïfi—ÂS¿
flËıHÎο Áω‘ÎfiÎ ⁄ÿ·Î‹Î_, ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰÷_ ‹ÎÏÁ¿ ¤J◊_.
(40) ““Ωı¥fiŸ√ ÀÎ¥‹ (ËÎ…fl ◊‰Îfi˘ Á‹›)”” ±ıÀ·ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı fi‰Ì …B›Î±ı ΩıÕΉÎ/ËÎ…fl
◊‰Î ±◊‰Î …ı V◊‚ı Ïfi‹c¿ ◊¥ ˢ› ÷ı V◊‚ …‰Î ±◊‰Î I›Î_◊Ì ±Î‰‰Î ‹ÎÀı ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰÷˘
Á‹›.
(41) ““flΩ”” ±ıÀ·ı √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002 Ëı ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿Îfḻı Œfl… µ’fl◊Ì
√ıflËÎ…fl flËı‰Î ‹ÎÀı ±Î’ı· ‹_…^flÌ.
(42) ““flΩfi˘ ’√Îfl”” ±ıÀ·ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ flΩ ’fl ˢ› I›Îflı ÷ıfiı Áfl¿Îfl ¶ÎflÎ «Ò¿‰‰Î‹Î_ ±Î‰÷Ì
‹ÎÏÁ¿ fl¿‹.
(43) ““‘ÎflHÎÎÏ‘¿Îfl”” ±ıÀ·ı ’˘÷ı ‹Ò‚ …ı …√αı Ïfi‹Î›˘ ˢ› ±ı‰Ì ¿Î›‹Ì, ‹t÷Ì …√Î ÁÏË÷fiÌ …√Îfi˘
÷fl÷ … ±◊‰Î √ıflËÎ…flÌfiÎ ¿˘¥ √΂Π¿ı √΂α˘ ’ÒflÎ ◊›ı, V◊Î›Ì flÌ÷ı ‘ÎflHÎ ¿fl‰Îfi˘ Áfl¿ÎflÌ
¿‹˝«ÎflÌfi˘ Ë¿.
(44) ““V◊ÎÏfi¿ ‰‚÷fl ¤J◊_”” ±ıÀ·ı ωV÷ÎflfiÌ ¬«Î˝‚ ÷◊Î Ï⁄fi±Îfl˘B›÷ÎfiÎ ¿ÎflHÎı ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰÷_
¤J◊_. …ı ωV÷Îfl ‹ÎÀı ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ˢ› ÷ıfiÌ ±_ÿfl …ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fi_ ‹A› ‹◊¿
±ÎT›_ ˢ› ÷ı‹fiı ±Î ¤J◊_ ‹‚‰Î’ÎhÎ »ı, fiÏË ¿ı ±Î‰Î V◊‚˘±ı ¿ı‰‚ ‹ÁÎŒflÌ ¿flfiÎfl ¿‹˝«Îfḻ˘fiı.
10
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
(45) ““÷⁄Ì⁄Ì ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ”” ±ıÀ·ı ÏÁω· Á…˝fi ±◊‰Î ÏÁω· ËΘV’ÌÀ·fiÎ ±‘ÌZο ±◊‰Î ›◊Î≠Á_√
÷⁄Ì⁄Ì ‹_Õ‚.
(46) ““÷⁄Ì⁄Ì ‹_Õ‚”” ±ıÀ·ı √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (fi˘¿flÌfiÌ Á΋ÎL› Âfl÷˘) Ïfi›‹˘, 2002 fiÎ Ïfi›‹-
13 ¶ÎflÎ fl«Î›ı· ÷⁄Ì⁄Ì ‹_Õ‚.
(47) ““‹Î¥·ı… ¤J◊_”” ±ıÀ·ı ¿flı· ±‹¿ ‹ÁÎŒflÌfiÎ ±_÷flfiÎ ±Î‘Îflı √HÎ÷flÌ ¿flÌfiı ‹ÁÎŒflÌfiÎ ¬«˝fiı
’Ë˘Ó«Ì ‰‚‰Î ‹ÎÀı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰÷_ ¤J◊_; flı·‰ı ¤ÎÕ<_, ⁄Á¤ÎÕ< ¿ı flV÷Î ¶ÎflÎ
¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰÷Ì ‹ÁÎŒflÌ ‹ÎÀı fl˘Õ ‹Î¥·ı…fiÎ V‰w’ı ±Î ¤J◊_ ±Î¿ÎflÌ Â¿Î›.
(48) ““¿Îfl¿<fi ‰√˝fiÎ ¿‹˝«ÎflÌ”” ±ıÀ·ı ‰√˝-3 fiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ …ı±˘fiÌ Œfl… Á_’ÒHν’HÎı ¿Îfl¿<fiÌ
≠¿ÎflfiÌ Ë˘› ÷ı‹… Áfl¿Îfl ¶ÎflÎ ±ı flÌ÷ı …ıfiı ¬ÎÁ ΩËıfl ¿›Î˝ ˢ› ÷ı‰Î ±L› ¿ZÎÎfiÎ ¿‹˝«Îfḻ˘fi˘
¿˘¥’HÎ ‰√˝.
(49) ““Á√Ìfl”” ±ıÀ·ı …ıHÎı ±œÎfl (18) ‰Ê˝fiÌ ‰› ’ÒflÌ ¿flÌ fi ˢ› ÷ı‰Ì T›„@÷.
(50) ““‹ÏËfi˘”” ±ıÀ·ı ¿ı·ıLÕflfi˘ ±_√˛ı∞ ‹ÏËfi˘. ‹ÏËfiα˘ ±fiı Ïÿ‰Á˘‹Î_ ⁄÷Ή÷˘ Á‹› √HΉΠ‹ÎÀı
ÿflı¿ ‹ÏËfiÎfiÎ Ïÿ‰Á˘fiı K›Îfi‹Î_ ·Ì‘Î ÏÁ‰Î› ≠◊‹ ¿ı·ıLÕflfiÎ ’ÒflÎ ‹ÏËfiÎfiÌ ±fiı ’»Ì ’ÒflÎ
‹ÏËfiÎ◊Ì ‰‘÷Î Ïÿ‰Á˘fiı √HÎ÷flÌ ¿fl‰Ì.
ÁÒ«fiÎ — ‹ÏËfiÎ ±fiı Ïÿ‰Á˘‹Î_ ÿÂν‰‰Î‹Î_ ±Î‰÷Î Á‹›fiÌ √HÎ÷flÌ fiÌ«ı ‹…⁄ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı
—-
(¿) ÷Î. 25‹Ì ΩL›±ÎflÌfiÎ fl˘… ±fiı ÷ı ÷Îfl̬◊Ì 3 ‹ÎÁ, 20 Ïÿ‰ÁfiÌ √HÎ÷flÌ ‹ÎÀı fiÌ«ıfiÌ
flÌ÷ ±’fiΉ‰ÎfiÌ flËıÂı —-
‰Ê˝ ‹ÎÁ Ïÿ‰Á
25‹Ì ΩL›±ÎflÌ ◊Ì 31‹Ì ΩL›±ÎflÌ 0 0 07
Œı⁄˛±ÎflÌ ◊Ì ±ıÏ≠· 0 3 00
1·Ì ‹ı ◊Ì 13‹Ì ‹ı 0 0 13
¿<· 0 3 20
(¬) ÷Î. 30‹Ì ΩL›±ÎflÌ◊Ì Âw ◊÷Ì ±fiı 2 ∞ ‹Î«˝ ’ÒflÌ ◊÷Î Á‹›fiÌ √HÎ÷flÌ fiÌ«ı ÿÂνT›Î
‹…⁄ ¿<· 1 ‹ÎÁ ±fiı 4 Ïÿ‰Á ◊Âı —-
‰Ê˝ ‹ÎÁ Ïÿ‰Á
30‹Ì ΩL›±ÎflÌ ◊Ì 31‹Ì ΩL›±ÎflÌ 0 0 2
Œı⁄˛±ÎflÌ 0 1 0
1·Ì ‹Î«˝ ◊Ì 2 ∞ ‹Î«˝ 0 0 2
¿<· 0 1 4
(51) ““Ï⁄fiÁfl¿ÎflÌ ÁP›”” ±ıÀ·ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ÏÁ‰Î›fiÌ T›„@÷ ¿ı …ıfiı ÷’ÎÁ ’_«‹Î_ ¿ı ⁄˘Õ˝ ±◊‰Î
Ïfi√‹ ¿ı ÁÏ‹Ï÷fiÌ ⁄ıÿ ¿ı ’ÏflÊÿ‹Î_ ‹Îfiÿ˚ ÿflFΩfiÌ w±ı ΩËıfl Áı‰ÎfiÌ ŒflΩı ±ÿÎ ¿fl‰ÎfiÌ
±Î‰U›@÷Î »ı.
(52) ““±‰ı∞ ¿Î‹√ÌflÌ”” ±ıÀ·ı …ı …√Î µ’fl ±L› T›„@÷fi˘ ‘ÎflHÎÎÏ‘¿Îfl ˢ› ÷ı‰Ì …√Î ’fl Áfl¿ÎflÌ
¿‹˝«Îfḻı ⁄Ω‰ı· Œfl… Ωı ¿˘¥ ¬Î·Ì …√Î ’fl ±L› Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ‘ÎflHÎÎÏ‘¿Îfl ‘flΉ÷˘ fi
11
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
ˢ›, ÷ı‰Ì …√Î µ’fl. ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌfiı ›˘B› ·Î√ı, ÷˘ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ±‰ı∞ ¿Î‹√ÌflÌ
⁄Ω‰‰Î Ïfi‹c¿ ¿flÌ Â¿Âı.
(53) ““’√Îfl”” ±ıÀ·ı √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (’√Îfl Á‘ÎflHÎÎ) Ïfi›‹˘, 1998 Ëı ÃflΉ‰Î‹Î_ ±Î‰ı·
Á‘Îflı·Î ’√Îfl ‘˘flHÎfi˘ ‹Ò‚ ’√Îfl ±fiı ÷ı‹Î_ V◊Ï√÷ ¥ΩŒÎfi˘ Á‹Î‰ı ◊Λ »ı.
(54) ““¿Î›‹Ì ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊_”” ±ıÀ·ı ’˘÷ÎfiÌ Œfl…fiı ¿ÎflHÎı …ıfiı T›Î’¿ ≠‰ÎÁ ¿fl‰ÎfiÌ ±Î‰U›@÷Î
ˢ› ÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰÷_ ¿Î›‹Ì ‹ÎÏÁ¿ ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊_. Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ
Œfl…fiÎ ZÎıhÎfiÌ ±_ÿflfiÎ ≠‰ÎÁ ‹ÎÀı ±L› V‰w’fiÎ ÷‹Î‹ ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊Î_fiÎ ±‰ı…‹Î_ ±Î‰_ ¤J◊_
±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı ±fiı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ÷ıfiÎ ‹A› ‹◊¿ı √ıflËÎ…fl ˢ› ¿ı fi ˢ› ÷˘ ’HÎ ±Î¬Î
‰Ê˝ ÿflQ›Îfi ±Î ¤J◊_ ±Î¿Îfl‰Îfi_ ˢ› »ı.
(55) ““’ıLÂfi”” ±ıÀ·ı √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (’ıLÂfi) Ïfi›‹˘, 2002 fiÎ Ïfi›‹-44 ¶ÎflÎ ÏfiÏÿ˝p ‰‚÷fl
’ıLÂfi ÁÏË÷fi_ ¿˘¥’HÎ Áı‰ÎfiÎ ≠¿Îflfi_ ’ıLÂfi ±fiı √˛ıF›¥ÀÌ. ’fl_÷ µE« ∞‰fi ¬«˝fiı ·Ì‘ı
’ıLÂfiflfiı ‰‚÷fl ÷flÌ¿ı Áfl¿Îfl ¶ÎflÎ ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰÷Î ‰‘ÎflÎfiÎ Ë_√Î‹Ì ‰‘ÎflÎfi˘ ¿ı ‹˘ÓCΉÎflÌ
flÎË÷fi˘ ÷ı‹Î_ Á‹Î‰ı ◊÷˘ fi◊Ì.
(56) ““’ıLÂfi’ÎhÎ ’√Îfl”” ±ıÀ·ı √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (’ıLÂfi) Ïfi›‹˘, 2002 fiÎ Ïfi›‹-43 fiÌ
Ωı√‰Î¥±˘ Ëı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı »ıS·Î ÿÁ ‹ÎÁfiÌ fi˘¿flÌ ÿflQ›Îfi ‹ı‚‰ı·˘ ÁflıflΠ’√Îfl.
(57) ““’ıLÂfifl”” ±ıÀ·ı ÏfiT≤kÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ¿ı …ıfiı ’ıLÂfi ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›_ ˢ›.
(58) ““’ıLÂfi «Ò¿‰HÎÌ ¿«ıflÌ”” ±ıÀ·ı ’ıLÂfifl˘fiı «Ò¿‰HÎÌ ¿fl‰Î ‹ÎÀı, ΩËıfl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ¿«ıflÌ ±fiı
÷ı‹Î_ Ï÷ΩıflÌ ±fiı ’ıÀÎ-Ï÷Ωıfḻ˘fi˘ Á‹Î‰ı ◊Λ »ı.
(59) ““’ıLÂfi «Ò¿‰HÎÌ Ë¿‹”” ±ıÀ·ı Ïfi›Î‹¿, ’ıLÂfi ±fiı ≠˘Ï‰ÕLÀ Œ_Õ ¶ÎflÎ, Áfl¿Îflı ±Ï‘¿Ú÷ ¿flı·
fi‹Òfi΋Î_ ’ıLÂfifiÌ «Ò¿‰HÎÌ ‹_…^fl ¿fl‰Î ‹ÎÀıfi˘ ±ÎÿıÂ.
(60) ““’ıLÂfi ‹_…^fl ¿flfiÎfl ±Ï‘¿ÎflÌ”” ±ıÀ·ı …ı‹fiı ’ıLÂfi ‹_…^fl ¿fl‰ÎfiÌ ÁkÎÎ Á’fl÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì
ˢ› ÷ı‰Î Áfl¿ÎflfiÎ ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ.
(61) ““¿Î›‹Ì …√Δ” ±ıÀ·ı ’√Îflfi˘ ÏfiÏç÷ ÿfl ‘flΉ÷Ì ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı·Ì ±‹›Î˝Ïÿ÷ Á‹›fiÌ
…√Î.
(62) ““’√Îfl ±fiı ÏËÁÎ⁄Ì ±Ï‘¿ÎflÌ”” ±ıÀ·ı ±‹ÿΉÎÿ ±fiı √Î_‘Ìfi√fl‹Î_ µ’„V◊÷ ◊÷Î_ flÎF›fiÎ
·ı‰Õ-ÿı‰ÕfiÎ T›‰ËÎfl˘ ‹ÎÀı ’√Îfl ±fiı ÏËÁÎ⁄˘ Á_¤Î‚‰ÎfiÌ ¿Î‹√ÌflÌ …ı‹fiı Á˘Ó’‰Î‹Î_ ±Î‰Ì »ı
÷ı ±Ï‘¿ÎflÌ.
(63) ““±_√÷ ’√Îfl”” ±ıÀ·ı -
(¿) ‹t÷Ì …√Î ÏÁ‰Î›fiÌ ¿˘¥ ¿Î›‹Ì …√ÎfiÎ Á_⁄_‘‹Î_, ’√Îfl Á‘Îfl‰Îfiı ¿ÎflHÎı ±◊‰Î ÏÂV÷
¤_√fiÎ ’√·Î_ ÏÁ‰Î›fiÎ ±L› ¿ÎflHÎı ¿Î›‹Ì ’√Îfl‹Î_ ◊÷Î ¿˘¥ CÎÀÎÕÎfiı ·Ì‘ı Áfl¿ÎflÌ
¿‹˝«ÎflÌfiı ¿Î›‹Ì ’√Îfl‹Î_ ◊÷Î fi¿ÁÎfi‹Î_◊Ì ⁄«Î‰‰Î; ±◊‰Î
(¬) ±’‰Îÿw’ Á_Ωı√˘‹Î_ ±L› ±_√÷ ¿ÎflH΢Áfl.
- Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰÷˘ ‰‘ÎflÎfi˘ ’√Îfl.
(64) ¿˘¥ …√Îfi˘ ““Á_¤Î‰Ì ’√Îfl”” F›Îflı ¿˘¥ ±ı¿ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ Á_⁄_‘ı ÿÂν‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı, I›Îflı
÷ıfi˘ ±◊˝ ±ı ◊Λ ¿ı ÷ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı Ωı ¿˘¥ …√Î ‘ÎflHÎ ¿flı· ˢ÷ ±fiı ÷ı …√ÎfiÌ ŒflΩı
⁄Ω‰‰Î ⁄ÿ· ÷ıfiı …ı ’√Îfl ‹‚‰Î’ÎhÎ ◊Î÷ ÷ı ’√Îfl; ’fl_÷ ¿Î›˝ ±fiı …‰Î⁄ÿÎfḻ˘ ⁄Ω‰‰ÎfiÎ
12
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
±‰ı…‹Î_ ÷ı …√Î ÁÎ◊ı ¬ÎÁ ’√Îfl ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ˢ› ÷ı‰Î ¿Î›˝ ±fiı …‰Î⁄ÿÎfḻ˘fiı ÷ı
¿‹˝«ÎflÌ Ïfi¤Î‰÷˘ fi ˢ› ÷˘ ÷ı‰Î Ï¿VÁ΋Î_ Á_¤Î‰Ì ’√Îfl‹Î_ ¬ÎÁ ’√Îflfi˘ Á‹Î‰ı ◊Âı fiÏË
±L›◊Î fiÏË.
(65) ““±…‹Î›ÂÌ (≠˘⁄ıÂfifl)”” ±ıÀ·ı ¬Î÷ÎfiÎ Á_‰√˝‹Î_ ¿Î›‹Ì ¿ı Ë_√Î‹Ì ¬Î·Ì …√΋Î_ ±◊‰Î ¬Î·Ì
…√Î Á΋ı ±…‹Î›ÂÌ ‘˘flHÎı fiÌ‹‰Î‹Î_ ±Î‰ı·Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ.
fi˘Ó‘-1 — T›„@÷fiÌ Ïfi‹c¿ ÁÎ◊ı ±…‹Î›ÂfiÌ ¿˘¥ ÏfiÏç÷ Âfl÷˘ Á_¿‚Λı· fi ˢ›; ÷˘ Á_‰√˝fiÌ
¿Î›‹Ì …√Î ’fl ’Î¿Ì Ïfi‹c¿ ‹ı‚‰÷Ì T›„@÷, ±…‹Î›ÂÌ (≠˘⁄ıÂfifl) √HÎΛ fiÏË.
fi˘Ó‘-2 — ¿‹˝«ÎflÌ (¿Î›‹Ì …√Î ’fl ’Î¿Ì Ïfi‹c¿ ‘flΉ÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ÏÁ‰Î›fiÎ) fiı F›Îflı
Ë_√Î‹Ì …√Î ’fl ⁄œ÷Ì◊Ì Ïfi‹c¿ ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı, I›Îflı ÿflı¿ Ëı÷ ‹ÎÀı ÷ı Ë_√Î‹Ì Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ
√HÎÎÂı.
fi˘Ó‘-3 — ±L›◊Î Ïfi›÷ ¿fl÷Î Ïfi›‹˘ ÏÁ‰Î› ±…‹Î›ÂÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ ÿflFΩfiı ¿Î›‹Ì ÿflFΩfiÎ
·ZÎH΢‰Î‚˘ √HΉ˘.
(68) ““¤Îfl÷fi˘ ¿ı flÎF›fi˘ ΩËıfl ÏËÁÎ⁄”” ±ıÀ·ı ¤Îfl÷ Áfl¿Îflı ¿ı flÎF› Áfl¿Îflı ’ıÀÎ-Ïfi›‹ (14)
‹Î_ ÏfiÏÿ˝p ¿flı·Î ˢ› ÷ı ÏÁ‰Î›fiÎ ‹ı‚‰ı·Î ±◊‰Î ÷ı‹fiÎ ‰÷Ì ‹ı‚‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı·Î_ ±L› ÷‹Î‹
ΩËıfl fiÎHÎÎ_.
(67) ““ΩËıfl ‰ÎËfi”” ±ıÀ·ı µ÷Îw±˘fiÌ ËıflŒıfl ‹ÎÀı ±‹¿ Ïfi›÷ Á‹›Î_÷flı fiÏË ÷˘ ’HÎ Ïfi›Ï‹÷’Ò‰˝¿
Ïfi›‹Ì÷ ‹Î√ı˝ «Î·÷Ì flı·‰ı, VÀÌ‹fl, ω‹Îfi ±◊‰Î ±L› ‰ÎËfi˘, …ı µ÷Îw±˘fiÌ ¥E»Î ‹…⁄ Ïfi›÷
‹Î√˝◊Ì ⁄ÌΩ ‹Î√ı˝ Œ_ÕÎ÷Î fi◊Ì.
(68) ““’ıLÂfi’ÎhÎ fi˘¿flÌ”” ±ıÀ·ı √…flÎ÷ flÎF› ‹S¿Ì Áı‰Î (’ıLÂfi) Ïfi›‹˘, 2002 Ëı ’ıLÂfi ±fiı
√˛ıF›¥ÀÌfiÎ Ëı÷ ‹ÎÀı √HÎ÷flÌ‹Î_ ·ı‰Î‹Î_ ±Î‰÷Ì Œfl… µ’fl ¿ı ±L›◊Î ⁄Ω‰ı· Áı‰Î.
(69) ““flÏ…VÀÕ˝ ‹ıÏÕ¿· ≠ı„@ÀÂfifl”” ±ıÀ·ı √…flÎ÷ ‹ıÏÕ¿· ¿Îµ„LÁ· ±ı@À, 1967 ±◊‰Î √…flÎ÷
‹ıÏÕ¿· ≠ı„@ÀÂfifl ±ı@À, 1963 Ëı fi˘Ó‘‰Î‹Î_ ±Î‰ı·Î ±◊‰Î √…flÎ÷ Ë˘Ï‹›˘’ı◊Ì¿ ±ı@À,
1963 (√…flÎ÷ 36/1963) ‹…⁄ flά‰Î‹Î_ ±Î‰÷Î fi˘Ó‘’hο‹Î_ fi˘Ó‘‰Î‹Î_ ±Î‰ı·Î ±◊‰Î ÷ı‰Î
⁄ÌΩ ≠‰÷˝‹Îfi ¿Î›ÿÎ Ëı √…flÎ÷ flÎF›fiÎ ±◊‰Î ÷ı ±_√ıfiΠωω‘ flÎF› Áfl¿Îfl˘fiΠωω‘
¿Î›ÿα˘ Ëı fi˘Ó‘‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ÷⁄Ì⁄Ì T›‰ÁÎÏ›¿˘ (≠ı@ÀÌUfifl˘).
(70) ““¤ÎÕ<_”” ±ıÀ·ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ±◊‰Î Áfl¿ÎflfiÌ fi˘¿flÌ‹Î_ fi ˢ› ÷ı‰Ì T›„@÷, ÷ıfiı ŒÎ‚‰‰Î‹Î_
±Î‰ı· ±◊‰Î ¤ÎÕÎ’|ı ±Î’ı· flËıHÎοfiÌ Á‰·÷fiÎ ¿⁄Ω ±fiı ¤˘√‰ÀÎ ‹ÎÀı, ‹ÎÏÁ¿ ÿflı Áfl¿Îflfiı
«Ò¿‰‰Î‹Î_ ±Î‰÷_ ‰‚÷fl.
(71) ““flËıHÎοfiÌ Á‰·÷”” ±ıÀ·ı Áfl¿ÎflfiÌ ‹ÎÏ·¿Ìfi_ ‹¿Îfi, ⁄_√·˘, @‰ÎÀfl ±◊‰Î N·ıÀ …ı flËıHÎοfiÎ
Ëı÷ ‹ÎÀı ŒÎ‚‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ±Î‹Î_ Áfl¿Îflı ÷ı Ëı÷◊Ì ¤ÎÕı◊Ì ·Ì‘ı· ±Ï‘√˛ËHÎ (flı@‰ÌÌÀ) ±◊‰Î
¤ÎÕÎ’|ı ·Ì‘ı· ‹¿Îfi, ⁄_√·˘, @‰ÎÀ˝fl ±◊‰Î N·ıÀfi˘ Á‹Î‰ı ◊Λ »ı.
fi˘Ó‘ — ±Ï‘√˛ËHÎ (flı@‰ÌÌÀ) ¿flı· ±ıÀ·ı flı@‰ÌÌÂfi ±fiı ±ı@‰ÌÌÂfi ±˘Œ ¥‹‰ı⁄· ≠˘’Àa
±ı@À, 1952 Ëı ±Ï‘√˛ËHÎ (flı@‰ÌÌÀ) ¿flı·.
(72) ““ÁÌ·ı@Âfi √˛ıÕ”” ±ıÀ·ı Áfl¿ÎflfiΠωÏÂp Ë¿‹ ¶ÎflÎ ’Á_ÿ√Ì ’√Îfl ‘˘flHÎ ÷flÌ¿ı ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_
±Î‰ı· ’√Îfl ‘˘flHÎ.
(73) ““Áı‰Î’˘◊Ì”” ±ıÀ·ı Áı‰Î’˘◊Ì ±fiı ÷ı‹Î_ ¿˘¥ Áω˝Á fl˘· ˢ› ÷˘ ÷ıfi˘ Á‹Î‰ı ◊Λ »ı.
13
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
(74) ““¬ÎÁ ’√Îfl”” ±ıÀ·ı fiÌ«ıfiÎ Á_Ωı√˘ ±fi·ZÎÌfiı ¿˘¥ …√ÎfiÎ ¿ı ¿˘¥ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ ‹‚÷fl˘‹Î_
’√ÎflfiÎ V‰w’ı ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰÷˘ ‰‘Îfl˘ —-
(¿) Œfl…fiÎ ÁωÂıÊ ’Ïfll‹fiÎ ≠¿Îflfiı,
(¬) ¿Î‹‹Î_ ¿ı …‰Î⁄ÿÎflÌ‹Î_ ◊÷Î_ ¬ÎÁ ‰‘ÎflÎfiı.
(75) ““Œfl…fi_ ZÎıhΔ” ±ıÀ·ı …ı ωV÷Îfl ’Òfl÷Ì Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ŒflΩı ‹›Î˝Ïÿ÷ ˢ› ÷ı ωV÷Îfl.
(76) ““≠‹ÎHΤÒ÷ ¤ÎÕ<_ (VÀÎLÕÕ˝ flıLÀ)”” ±ıÀ·ı √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (Áfl¿ÎflÌ flËıHÎοfiÎ ‹¿Îfi‹Î_
‰Á‰ÎÀ) Ïfi›‹˘, 2002 fiÎ Ïfi›‹-18 ±fiı ÷ı‹Î_ ‰¬÷˘‰¬÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· Á‘Îfl΋Î_
ÿÂν‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı· …\ÿÎ …\ÿÎ ≠¿ÎflfiÎ flËıHÎοfiÎ ±Î‰ÎÁ˘ ‹ÎÀı ÏfiÏç÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ≠‹ÎHΤÒ÷
¤ÎÕÎ (VÀÎLÕÕ˝ flıLÀ) fi˘ ‹ÎÏÁ¿ ÿfl.
(77) ““Ïfi‰Î˝Ë ¤J◊_”” ±ıÀ·ı …ıfiı ’√Îfl ¿ı flΩfi˘ ’√Îfl ‹‚÷˘ fi ˢ› ÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ±Î’‰Î‹Î_
±Î‰÷_ ¤J◊_.
(78) ““¿Î›‹Ì ’√Îfl”” ±ıÀ·ı ’˘÷ı ¿˘¥ …√΋Î_ ¿Î›‹Ì flÌ÷ı Ïfi‹Î›˘ ˢ‰Î◊Ì ±◊‰Î Á_‰√˝‹Î_ ’˘÷ÎfiÌ
¿Î›‹Ì „V◊Ï÷fiÌ w±ı …ı ‹ÎÀı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ Ë¿ÿÎfl ◊Λ ÷ı‰Î ¬ÎÁ ’√Îfl ±fiı ±_√÷ ’√Îfl
ÏÁ‰Î›fi˘ ’√Îfl.
(79) ““±‘ÌZο ¥…fiıfl”” ±ıÀ·ı ‹Î√˝ ±fiı ‹¿Îfi ¬Î÷ÎfiÎ …ı ±Ï‘¿ÎflÌfiı ÷ı ≠‹ÎHÎıfiÌ Ïfi‹c¿ ±Î’‰Î‹Î_
±Î‰ı· ˢ› ±fiı …ı‹fiı Áfl¿Îfl ¶ÎflÎ Á_⁄_Ï‘÷ Ïfi›‹˘ Ëı ÁkÎÎ Á’fl÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ›.
(80) ““µ’·Ì ¿ZÎÎfiÌ Áı‰Î”” ±ıÀ·ı «˘◊Î ‰√˝fiÌ Áı‰Î fi ˢ› ÷ı‰Ì ¿˘¥’HÎ ≠¿ÎflfiÌ Áı‰Î.
(81) ““¿˘Ã˘ (Àı⁄·)”” ±ıÀ·ı ±Î Ïfi›‹˘ ÁÎ◊ı ΩıÕı· ¿˘Ã˘ (Àı⁄·).
(82) ““Ë_√Î‹Ì …√Δ” ±ıÀ·ı ’√Îflfi˘ ÏfiÏç÷ ÿfl ‘flΉ÷Ì ‹›Î˝Ïÿ÷ Á‹› ‹ÎÀı ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı·Ì
…√Î.
fi˘Ó‘ — Ë_√Î‹Ì …√΋Î_ ¿Î›‹Ì Ïfi‹c¿˘ ±‹¿ ‹›Î˝Ïÿ÷ Ï¿VÁα˘‹Î_ … ¿fl‰Ì Ωı¥±ı, ÿÎ.÷. F›Îflı
⁄‘Î … ≠›˘…fi ±fiı Ëı÷±˘ ‹ÎÀı …√α˘ ¿Î›‹Ì …ı‰Ì (@‰˘ÁÌ ’fl‹ıfiLÀ) ˢ› ±◊‰Î hÎHÎ ‰Ê˝
¿fl÷Î_ ±˘»Ì fiÏË ±ı‰Ì ‹t÷ ‹ÎÀı ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ›, ±◊‰Î hÎHÎ ‰Ê˝fiÌ ‹t÷fiÌ ±_ÿfl ±ı
…√α˘fiı ⁄_‘ ¿fl‰Î‹Î_ fiÏË ±Î‰ı ±ı‹ ‹Îfi‰Îfiı ¿ÎflHΠˢ›, I›Îflı Ë_√Î‹Ì …√΋Î_ ¿Î›‹Ì Ïfi‹c¿˘
¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı. ⁄ÌΩ ÷‹Î‹ Ï¿VÁα˘‹Î_ Ë_√Î‹Ì …√α˘‹Î_ ±‰ı∞ ‘˘flHÎı … Ïfi‹c¿˘ ¿fl‰Ì.
(83) ““Ë_√Î‹Ì ⁄ÿ·Ì”” ±ıÀ·ı ±L› ‹◊¿ı Œfl… µ’fl ⁄ÿ·Ì …ıfi˘ Á‹›√΂˘ 120 Ïÿ‰Á ¿fl÷Î_ ‰‘
ÿÂν‰Î›ı· fi ˢ›. ±Î Ïfi›‹fiÎ Ëı÷ ‹ÎÀı ≠Ï÷Ïfi›„@÷fi˘ ÷ı‹Î_ Á‹Î‰ı ◊Λ »ı. F›Îflı ±Î‰Ì Ë_√΋Ì
⁄ÿ·Ìfi˘ Á‹›√΂˘ ⁄‘ ‹‚Ìfiı «Îfl ‹ÎÁ µ’flÎ_÷ ·_⁄Ή‰Î‹Î_ ±Î‰ı I›Îflı Á‹›fiÎ ·_⁄ÎHÎ ±_√ıfiÎ
Ë¿‹fiÌ ÷Îfl̬ Á‘Ì …ı ÷ı ¿‹˝«ÎflÌfi˘ ‰‚÷fl ¤J◊Î_fi˘ Ë¿, «Îfl ‹ÎÁfiÌ ‹›Î˝ÿÎfiı ±‘Ìfifiı flËÌ
±¿⁄_‘ flËıÂı.
(84) ““‹t÷Ì …√Δ” ±ıÀ·ı ±ı‰Ì ¿Î›‹Ì …√Î ¿ı …ı T›„@÷√÷ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ’fi—Ïfi‹c¿ ωfiÎ
‹›Î˝Ïÿ÷ Á‹› ¿fl÷Î_ ‰‘ ‹t÷ ‹ÎÀı ‘ÎflHÎ ¿flÌ Â¿ı fiÏË.
14
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
fi˘Ó‘ — fiÌ«ıfiÌ …√α˘ Áfl¿Îflı ‹t÷Ì …√α˘ ÷flÌ¿ı ΩËıfl ¿flı· »ı —-
‹t÷fi˘ Á‹› (‰Ê˝)
(1) √…flÎ÷ Á‰aÁ ±˘Œ ±ıL∞fiÌ›Á˝
(‰√˝-1) fiÌ Áı‰ÎfiÎ ‹A› ¥…fiıfl - 5
(2) Á‹Î… ¿S›ÎHÎfiÎ ‹ÿÿfiÌ ÕÌflı@Àfl˘fiÌ hÎHÎ …√α˘ - 3
(3) ΩËıfl ⁄Î_‘¿Î‹ ¬Î÷΋Î_ µ’ÁÏ«‰ ±fiı
fiΛ⁄ ÁÏ«‰fiÌ ⁄‘Ì Àı@fiÌ¿· …√α˘ - 5
(4) ¿Î›ÿΠω¤Î√fiÌ ÏfiQfiÿϽ÷ …√α˘ —
(1) fiΛ⁄ ÁÏ«‰ (hÎHÎ …√α˘) - 3
(2) Á˘·ÌÁÌÀfl ±fiı ˢtÎfiÌ w±ı Áfl¿ÎflfiÎ
fiΛ⁄ ÁÏ«‰ (±ı¿ …√Î) - 3
(3) ¬ÎÁ ±Ï‘¿ÎflÌ ±fiı ˢtÎfiÌ w±ı
Áfl¿ÎflfiÎ µ’ÁÏ«‰ (±ı¿ …√Î) - 3
(5) ÁÏ«‰Î·› ω¤Î√‹Î_ ±˘√HÎÌÁ (19) fiΛ⁄ ÁÏ«‰fiÌ
Á_‰√˝ …√α˘, …ı‹Î_ ¿Î›ÿΠω¤Î√fiÎ fiΛ⁄ ÁÏ«‰˘fiÌ
…√α˘fi˘ ÷ı‹… ΩËıfl ⁄Î_‘¿Î‹ ω¤Î√fiÎ Àı¿Ïfi¿·
…√α˘fi˘ Á‹Î‰ı ◊÷˘ fi◊Ì. - 5
(6) ÁÏ«‰Î·› Á_‰√˝fiÌ ¿<· ¿Î›‹Ì ±fiı Ë_√Î‹Ì …√α˘ ’ˆ¿Ì
±Îà µ’ÁÏ«‰fiÌ …√α˘, …ı‹Î_ ¿Î›ÿΠω¤Î√fiÎ
¿Î›ÿÎ ZÎıhÎfiÎ µ’ÁÏ«‰˘ ÷◊Î ΩËıfl ⁄Î_‘¿Î‹ ω¤Î√fiÌ
Àı¿Ïfi¿· …√α˘fi˘ Á‹Î‰ı ◊÷˘ fi◊Ì. - 5
’fl_÷ F›Îflı ¿˘¥ µ’ÁÏ«‰ ¿ı fiΛ⁄ ÁÏ«‰fiÌ ±Î‰Ì ‹t÷Ì …√Î, ÁÏ«‰Î·›fiÎ ¿˘¥ ±Ï‘¿ÎflÌ ‘ÎflHÎ
¿flı I›Î_ Á‘Ì ÷ı‰Ì …√ÎfiÌ ‹t÷Ì …√Î ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î÷Ì ⁄_‘ ◊Âı.
(85) ““’√Îfl ‘˘flHΔ” ±ıÀ·ı ±Î Ïfi›‹˘‹Î_ ÏfiÏç÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ¿˘¥ Âfl÷˘fiı ±‘Ìfi flËÌfiı ‹t÷Ì
¥ΩŒÎ ¶ÎflÎ L›Òfik΋◊Ì ±Ï‘¿k΋ Á‘Ì ‰‘÷˘ ’√Îfl.
fi˘Ó‘-1 — L›Òfi÷‹ ’√Îfl, ±Ï‘¿÷‹ ’√Îfl ÷◊Î ¥ΩŒÎfi˘ Á‹›√΂˘ ±fiı ¥ΩŒÎfi˘ ÿfl Ωı
±ı¿Áfl¬Î ˢ› ÷˘ ÷ı‰Î_ ’√Îfl ‘˘flH΢, Á‹Îfi ’√Îfl ‘˘flH΢ ¿Ëı‰ÎÂı.
fi˘Ó‘-2 — Ωı ⁄ı Á‹Îfi ’√Îfl ‘˘flH΢ ˢ›, ±fiı ÷ı …√α˘ ¿˘¥ Á_‰√˝‹Î_ ¿ı Á_‰√˝fiÎ ‰√˝‹Î_ ±Î‰÷Ì
ˢ› ±fiı ±Î‰Î Á_‰√˝ ¿ı ‰√˝ ·√¤√ ÷ı … ≠¿ÎflfiÌ ŒflΩı ±◊‰Î ÷ıÀ·Ì …‰Î⁄ÿÎflÌ‰Î‚Ì …√α˘
¤fl‰Î ‹ÎÀı, ¿˘¥ Áı‰Î‹Î_ ±◊‰Î ‹Ëı¿‹‹Î_ ±◊‰Î ‹Ëı¿‹˘fiÎ …^◊‹Î_ ∂¤Ì ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ›, ÷˘
÷ı ±ı¿ ’√Îfl ‘˘flHÎfiÌ ÷ı … ’√Îfl ‘˘flHÎ µ’flfiÌ ⁄Ì∞ …√Î ÁÎ◊ı Á‹Îfi ’√Îfl ‘˘flHÎfiÌ »ı ±ı‹
¿ËÌ Â¿Î›. …ı◊Ì ±‹¿ …√ÎfiÎ ’ÿ‘ÎflÌfi˘ ’√Îfl ÷ı ’˘÷ı ÷ı …√Î ‘flΉı »ı ÷ı Ë¿Ì¿÷fiÎ ±Î‘Îflı fiÏË
’HÎ ÷ıfiÌ Á_‰√˝‹Î_ ±◊‰Î ‰√˝‹Î_ ÷ıfiÌ „V◊Ï÷fiÌ w±ı fiyÌ ◊Λ »ı.
(86) ““⁄ÿ·Ì”” ±ıÀ·ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ’˘÷ı F›Î_ ¿Î‹ ¿fl÷˘ ˢ› ±ı ‹A› ‹◊¿fiÎ V◊‚ı◊Ì ±ı‰Î ±L›
V◊‚ı fiÌ«ıfiÎ ¿ÎflH΢Áfl ≠›ÎHÎ —-
(¿) ¿˘¥ fi‰Ì …√ÎfiÌ ŒflΩı Á_¤Î‚‰Î; ±◊‰Î
(¬) ÷ıfiÎ ‹A› ‹◊¿fiÎ ŒıflŒÎflfiÎ ’ÏflHÎ΋ı.
15
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
(87) ““‹ÁÎŒflÌfi˘ Á‹›”” ±ıÀ·ı ‹A› ‹◊¿ı◊Ì ≠‰ÎÁfiÎ Ïfi‘νÏfl÷ V◊‚ı ’ˢӫ‰Î ‹ÎÀıfi˘ ±◊‰Î ¿˘¥
±ı¿ V◊‚ı◊Ì ±L› V◊‚ı ≠‰ÎÁfiÎ Á΋ÎL› ÁΑfi˘ ¶ÎflÎ ’ˢӫ‰Î ‹ÎÀı √΂ı·˘ ¬flı¬fl Á‹›.
(88) ““‹ÁÎŒflÌ ¤J◊_”” ±ıÀ·ı ΩËıfl Áı‰ÎfiÎ ÏË÷‹Î_ ’˘÷ÎfiÌ Œfl…fiı ¿ÎflHÎı …ıfiı ≠‰ÎÁ ¿fl‰˘ ’Õ÷˘ ˢ›
÷ı ±_√ıfiÎ ¬«˝fiı ’Ë˘Ó«Ì ‰‚‰Î ‹ÎÀı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰÷_ ¤J◊_. ±Î‹Î_ ‰ÎËfifiÌ
Ω‚‰HÎÌ ‹ÎÀıfiÎ ¤J◊Î_fi˘ ’HÎ Á‹Î‰ı ◊Λ »ı.
(89) ““Ï÷ΩıflÌ”” ±ıÀ·ı Ï…S·ÎfiÎ ‹A› ‹◊¿ı V◊Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı· Ï÷ΩıflÌ ±fiı ÷ı‹Î_ ’ıÀÎ-Ï÷ΩıflÌ ±◊‰Î
’√Îfl ±fiı ÏËÁÎ⁄Ì ¿«ıflÌfi˘ Á‹Î‰ı ◊Λ »ı.
16
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
≠¿flHÎ - 3
Á΋ÎL› Âfl÷˘
10. flΩfi˘ Ë¿ — (1) flΩ ±ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı Œfl… µ’fl◊Ì √ıflËÎ…fl flËı‰Î ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌfiÌ Ï‰‰ı¿⁄Ï©
Ëı ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı·Ì ’fl‰Îfi√Ì »ı.
(2) flΩfiÌ ‹Î√HÎÌ Ë¿ ÷flÌ¿ı ¿flÌ Â¿ÎÂı fiÏË.
(3) ΩËıfl Áı‰Î ‹ÎÀı ±Ïfi‰Î›˝’HÎı ±Î‰U›¿ …HÎΛ, ÷˘ ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ ¿˘¥’HÎ ≠¿ÎflfiÌ flΩ fi¿ÎflÌ
¿ı »ı ±◊‰Î flÿ ¿flÌ Â¿ı »ı. ’fl_÷ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ’˘÷ÎfiÌ ·ıϬ÷ ωfi_÷Ì ÏÁ‰Î›, ·ıHÎÌ ±fiı
‹Î√ı·Ì flΩfi˘ ≠¿Îfl Œıfl‰‰ÎfiÌ ÁkÎÎ ‘flΉ÷Î ±Ï‘¿ÎflÌfiı »^À fi◊Ì.
11. flΩfiÌ ±fl∞fiÌ ‹_…^flÌ ‹ÎÀı ω«ÎflHÎÎ — flΩfiÌ ±fl∞±˘ ‰‘ Á_A›Î‹Î_ ˢ› ±fiı ÷‹Î‹ ±fl∞±˘ ΩËıfl
ÏË÷‹Î_ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿Î› ÷ı‹ fi ˢ›, I›Îflı flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿Îfḻı ±fl∞±˘fi˘ ÏfiHν› ¿fl÷Î_
fiÌ«ıfiÎ ‹tα˘ ω«ÎflHÎ΋Î_ ·ı‰Î ’ÕÂı —-
(¿) ÷IÁ‹›ı ŒÎ…· ¿flÌ Â¿Î› ÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ,
(¬) …\ÿÎ …\ÿÎ ±fl…ÿÎfl˘fiÌ ·ıHÎÌ flΩfiÌ ÏÁ·¿,
(√) flΩ µ’fl◊Ì »ıS·ı ËÎ…fl ◊›Î ’»Ì ÿflı¿ ±fl…ÿÎflı ⁄Ω‰ı· Œfl…fi˘ Á‹›√΂˘ ±fiı ÷ıfi˘ ≠¿Îfl,
(CÎ) ±Î‰Î ±fl…ÿÎflfiı »ıS·ı flΩ ’fl◊Ì ŒflÏ…›Î÷ Œfl… ’fl ’λΠ⁄˘·Î‰‰Î‹Î_ ±ÎT›Î Ë÷Î ¿ı ¿ı‹, ±fiı
(«) ΩËıfl ÏË÷‹Î_ ±Î‰Î ±fl…ÿÎflfiÌ flΩ fi¿Îfl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì Ë÷Ì ¿ı ¿ı‹.
12. flΩfiÌ ‹_…^flÌ◊Ì Á_‰√˝fi_ Á_A›Î⁄‚ ±fiÏ«÷ ≠‹ÎH΋Î_ CÎÀ‰_ fi Ωı¥±ı — Œfl… ‹ÎÀı µ’·O‘ ¿‹˝«ÎflÌ ‰√˝
¿ı ¬Î÷ÎfiÎ ¿‹˝«Îfḻ˘fi_ Á_A›Î⁄‚ ·CÎk΋ ±Î‰U›¿ Á_A›Î ¿fl÷Î_ CÎÀÌ Ω› ÷ıÀ·Ì Ëÿ Á‘Ì flΩ ‹_…^fl ¿flÌ
¿ÎÂı fiÏË.
13. Á΋ÎL›÷— ±ı … ‹◊¿fiÎ ±◊‰Î Ï…S·ÎfiÎ ⁄ÌΩ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ‹ÎflŒ÷ı flΩ ’fl √›ı·Î Áfl¿ÎflÌ
¿‹˝«ÎflÌfiÌ ŒflΩıfiÌ ⁄…‰HÎÌ — 120 Ïÿ‰Á◊Ì ‰‘ fi ˢ› ÷ıÀ·Ì ‹ÿ÷ ‹ÎÀıfiÌ flΩ ’flfiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ
ŒflΩı, ±ı … ‹◊¿ ±◊‰Î Ï…S·ÎfiÎ ±L› Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ⁄Ω‰‰Ì Ωı¥Âı. ‹ÎhÎ ±’‰Îÿw’ Ï¿VÁα˘‹Î_
… ¿˘¥ ¿‹˝«ÎflÌ 120 Ïÿ‰Á◊Ì ‰‘ fiÏË ÷ı‰Ì flΩ ’fl √›Î ˢ› ÷ıfiÌ ±‰ı∞‹Î_ Œfl… ⁄Ω‰‰Î ÷ÎI¿ÎÏ·¿
¿˘¥ ¿‹˝«ÎflÌ µ’·O‘ fi ˢ›, I›Îflı ±L› ‹◊¿ ±◊‰Î Ï…S·Î‹Î_◊Ì Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ⁄ÿ·Ì ¿fl‰ÎfiÌ »^À
±Î’Ì Â¿Î›. ±Ï¬· ¤Îfl÷Ì› Áı‰ÎfiÎ ÁP›˘±ı ‘flΉı· …√α˘fiÌ ⁄Î⁄÷‹Î_ ÷ı Áı‰ÎfiÎ ÁP› V◊‚ ’fl
÷ÎI¿ÎÏ·¿ µ’·O‘ fi ˢ› I›Îflı ÷ıfiÌ ¬Î·Ì …√Îfi˘ ˉη˘ flÎF› Áı‰ÎfiÎ ±Ï‘¿ÎflÌfiı Á˘Ó’‰Î‹Î_ ±Î‰Âı.
14. flΩfiÎ ±ı¿ ≠¿Îflfi_ ⁄ÌΩ ≠¿Îfl‹Î_ w’Î_÷fl — (1) ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı·Ì flΩfiı ’λ·Ì ÷Îfl̬◊Ì ±‹·‹Î_
±Î‰ı ÷ı‰Ì …ı ÷ı Á‹›ı ·ıHÎÌ ±fiı ‹‚‰Î’ÎhΠˢ› ÷ı‰Ì ±L› ≠¿ÎflfiÌ flΩ‹Î_ Œıfl‰‰ÎfiÌ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ
ωfi_÷Ì flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ ‹ÎL› flÎ¬Ì Â¿ı, ’fl_÷ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ Ë¿ ÷flÌ¿ı ±Î‰Ì flΩfiÎ
w’Î_÷flfiÌ ‹Î√HÎÌ ¿flÌ Â¿ı fiÏË.
(2) ±ı¿ ≠¿ÎflfiÌ flΩfi_ ⁄ÌΩ ≠¿ÎflfiÌ flΩ‹Î_ w’Î_÷fl, Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ‹_…^fl ◊›ı· ±Î¬flÌ flΩfiÎ
±Î‘Îflı ‹‚‰Î’ÎhÎ flΩfiÎ ’√ÎflfiÌ Á΋ı Áfl¤fl ¿fl‰ÎfiÌ Âfl÷ı ¿fl‰Îfi_ flËıÂı. ÷ıfiı «Ò¿‰ı· ¿˘¥’HÎ
‰‘ÎflÎfiÌ fl¿‹ ‰ÁÒ· ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı ±◊‰Î ·ıHÎÌ ◊÷Ì ¿˘¥’HÎ ⁄Î¿Ì fl¿‹ «Ò¿‰‰Î‹Î_ ±Î‰Âı.
fi˘Ó‘ — ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎfiÎ ±Î‘Îflı ±◊‰Î ±L›◊Î ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ±ÁΑÎflHÎ flΩfi_ Ïfi›‹-59
fiÌ Ωı√‰Î¥±˘fiı ±‘Ìfi flËÌfiı ’çÎÿ‰÷a ±Áfl◊Ì Ï⁄fi…‹Î flΩ‹Î_ w’Î_÷fl ¿flÌ Â¿ÎÂı.
17
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
15. …\ÿÎ …\ÿÎ ≠¿ÎflfiÌ flΩ±˘fi_ Á_›˘…fi — ±Î Ïfi›‹˘‹Î_ ±L›◊Î Ωı√‰Î¥ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ› ÷ı ÏÁ‰Î› ±Î
Ïfi›‹˘ Ëı ‹‚÷Ì ¿˘¥ ’HÎ ≠¿ÎflfiÌ flΩ±˘ ±L› ¿˘¥ ≠¿ÎflfiÌ flΩ±˘fiÎ Á_›˘…fi ÁÎ◊ı ±◊‰Î
±fiÁ_‘Îfi‹Î_ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿Î›.
V’pÌ¿flHÎ — ≠ÎÁ_Ï√¿ flΩfiı ±Î Ïfi›‹˘ Ëı flΩ ÷flÌ¿ı ‹ÎL›÷Î ≠ÎÅ fi ˢ¥ ±Î Ïfi›‹ Ëı ±L› ≠¿ÎflfiÌ
‹‚‰Î’ÎhÎ flΩ±˘ ÁÎ◊ı ÷ı Á_›˘Ï…÷ ¿flÌ Â¿ÎÂı fiÏË.
16. Á‚_√ flΩfiÌ ‹Ëk΋ ‹ÿ÷ — ±’‰Îÿw’ Á_Ωı√˘‹Î_ Áfl¿Îfl ±L›◊Î ÏfiHν› ·ı ÷ı ÏÁ‰Î›fiÎ Ï¿VÁα˘‹Î_,
¿˘¥’HÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı Á‚_√ ’Î_« ‰Ê˝◊Ì ‰‘ ‹t÷ ‹ÎÀı ¿˘¥’HÎ ≠¿ÎflfiÌ flΩ ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı
fiÏË.
17. ŒflÌ flΩ ·ı‰ÎfiÎ ±Î›◊Ì flΩfiÎ ±_÷ı ±˙’«ÎÏfl¿ flÌ÷ı Œfl… ’fl ËÎ…fl ◊‰ÎfiÌ ’fl‰Îfi√Ìfi˘ ÏfiÊı‘ —
◊˘ÕÎ Ïÿ‰Á‹Î_ ŒflÌ◊Ì flΩ ·ı‰ÎfiÎ ±Î›◊Ì flΩfiÎ ±_÷ı ±˙’«ÎÏfl¿ flÌ÷ı Œfl… ’fl ËÎ…fl ◊‰ÎfiÌ ’fl‰Îfi√Ì
±Î’Ì Â¿ÎÂı fiÏË. ±Î Ïfi›‹fiÌ ΩHÎÌ⁄ÒÌ ¿ı ¥flÎÿÎ’Ò‰˝¿ µS·_CÎfifiÌ ’fl‰Îfi√Ì ±Î’Ì Â¿Î› fiÏË ±ı
ÏÁ©Î_÷fiÎ ±Î‘Îflı ±Î Ïfi›‹fiÌ …wÏfl›Î÷fi˘ ±‹· ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı, ’fl_÷ ±Î Âfl÷˘fi_ ’ηfi ◊÷_ ˢ› I›Î_
Á‘Ì flΩ ‹_…^fl ¿ı fi΋_…^fl ¿fl‰Îfi_, flΩ ‹_…^fl ¿fl‰ÎfiÌ ÁkÎÎ ‘flΉ÷Î ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌfiÌ Ï‰‰ı¿⁄Ï© µ’fl
±‰·_⁄ı »ı.
18. ±L› Áfl¿ÎflfiÌ Áı‰Î‹Î_ Ë_√Î‹Ì ⁄ÿ·Ì ‰¬÷ı ±◊‰Î flÎF›ı÷fl Áı‰Î ÿflQ›Îfi Ïfi›‹˘fi˘ ±‹· — (1)
…ı‹fiı ±Î Ïfi›‹˘ ·Î√ ’Õ÷Πˢ› ÷ı‰Î ¿‹˝«Îfḻ˘ ‹K›V◊ Áfl¿Îfl ¿ı ±L› ¿˘¥ flÎF› Áfl¿Îfl‹Î_ ¿ı ¤Îfl÷‹Î_
flÎF›ı÷fl Áı‰Î‹Î_ Ë_√Î‹Ì ⁄ÿ·Ì ’fl ˢ›, I›Îflı ’HÎ ÷ı±˘ ±Î Ïfi›‹˘◊Ì Ïfi›_ÏhÎ÷ ◊÷Î flËıÂı.
(2) ¤Îfl÷‹Î_ flÎF›ı÷fl Áı‰Î‹Î_ Œfl… ⁄Ω‰÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı ÷ıfiÌ 120 Ïÿ‰Á◊Ì ‰‘ fiÏË ÷ıÀ·Ì
‹ÿ÷ ‹ÎÀıfiÌ flΩfiÌ ±fl∞ ÷ıfiÎ Ïfi›˘…¿fiı ±Î’‰ÎfiÌ flËıÂı.
Ωı flΩfiÌ ‹ÿ÷ 120 Ïÿ‰Á ¿fl÷Î_ ‰‘ ˢ› ÷˘ ¿‹˝«Îfḻı flΩfiÌ ±fl∞, ÷ıfiÌ ‹_…^flÌ ‹ÎÀı flΩ
‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌfiı ’˘÷ÎfiÎ Ïfi›˘…¿fiÌ ‹ÎflŒ÷ı ¿fl‰ÎfiÌ flËıÂı.
(3) ¤Îfl÷‹Î_ flÎF›ı÷fl Áı‰Î‹Î_ Œfl… ⁄Ω‰÷Î ¿‹˝«ÎflÌfiÌ 120 Ïÿ‰Á◊Ì ‰‘ fiÏË ±ıÀ·Î Á‹› ‹ÎÀıfiÌ
flΩ, Ωı ·ıHÎÌ ±fiı ‹‚‰Î’ÎhΠˢ› ÷˘, ÷ıfiÎ Ïfi›˘…¿, Á_⁄_Ï‘÷ ¬Î÷ÎfiÎ ‰ÕÎ ±Ï‘¿ÎflÌ / ’√Îfl ±fiı
ÏËÁÎ⁄Ì ±Ï‘¿ÎflÌfiÌ ΩHÎ Ëı ‹_…^fl ¿flÌ Â¿Âı. ÷ıfiÎ ¿fl÷Î_ ‰‘ Á‹›√΂ÎfiÌ flΩ, ¿‹˝«ÎflÌfiÌ
⁄ÿ·Ì ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿Âı.
19. flÎF›ı÷fl Áı‰Î ÿflQ›Îfi ≠Ï÷Ïfi›„@÷ ¿ı flÎF›ı÷fl Áı‰ÎfiÌ Á‹ÎÏÅ ‰ı‚αı flΩ ’√ÎflfiÌ «Ò¿‰HÎÌ ±fiı ÷ıfiÌ
¤fl’Î¥ (flÌ¥Q⁄Á˝‹ıLÀ)fiÌ ’ÎhÎ÷Î — flÎF›ı÷fl Áı‰ÎfiÎ Ïfi›˘…¿ı ≠Ï÷Ïfi›„@÷ ’flfiÎ ±◊‰Î flÎF›ı÷fl Áı‰Î
÷flÌ¿ı Œfl… ⁄Ω‰÷Î ¿‹˝«ÎflÌfiÌ flΩfi˘ ÏËÁÎ⁄ flά‰Îfi˘ flËıÂı. ±Î‰Î ¿‹˝«ÎflÌfiÌ flΩfi˘ ÏËÁÎ⁄ flάfiÎfl
Á_⁄_Ï‘÷ ¬Î÷ÎfiÎ ‰ÕÎ ±Ï‘¿ÎflÌ / ’√Îfl ±fiı ÏËÁÎ⁄Ì ±Ï‘¿ÎflÌ, flÎF›ı÷fl Ïfi›˘…¿fiı ¿‹˝«ÎflÌfiÌ flΩfiÎ
ÏËÁÎ⁄fi˘ …wflÌ µ÷Îfl˘ ‹˘¿·Ì ±Î’Âı. flÎF›ı÷fl Áı‰ÎfiÎ Ïfi›˘…¿, ¬Î÷ÎfiÎ ‰ÕÎ ±Ï‘¿ÎflÌ / ’√Îfl ±fiı
ÏËÁÎ⁄Ì ±Ï‘¿ÎflÌ ±Î‰Î µ÷ÎflÎfiÎ ±Î‘Îflı ¿‹˝«ÎflÌfiÌ flΩfiÌ ’ÎhÎ÷Îfi˘ ÏfiHν› ¿flÂı. ÷ı±˘ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ
≠Ï÷Ïfi›„@÷ ¿ı flÎF›ı÷fl Áı‰Î Á‹ÎÅ ◊Λ I›Î_ Á‘Ì Á_⁄_Ï‘÷ ¿‹˝«ÎflÌfiı flΩfiÎ ’√ÎflfiÌ «Ò¿‰HÎÌ ¿flÂı ±fiı
±Î‰Ì «Ò¿‰HÎÌfiÌ fl¿‹ ¤fl’Î¥ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ±‘˝‰ÎÏÊ˝¿ ‹Î√HÎÌ Á_⁄_Ï‘÷ ‰Ë̉ÀÌ Ï‰¤Î√ / ¬Î÷ÎfiÎ ‰ÕÎ
±Ï‘¿ÎflÌfiı ¿flÂı.
20. flΩ ÿflQ›Îfi fi˘¿flÌ ¿ı fl˘…√ÎflÌfi˘ V‰Ì¿Îfl — (1) …ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ≠ÎÁ_Ï√¿ ÁÎÏË„I›¿ ¿Î›˝ ¿ı ’flÌZο
÷flÌ¿ıfiÌ ±◊‰Î ±ı‰Ì Áı‰Î ‹ÎÀı ‹_…^flÌ ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ› ÷ı ÏÁ‰Î›fiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ, ÁZ΋
ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌfiÌ ’Ò‰˝‹_…^flÌ ÏÁ‰Î›, flΩ ÿflQ›Îfi ±L›hÎ ¿˘¥ ⁄Ì∞ fi˘¿flÌ ¿ı fl˘…√Îfl ¿flÌ Â¿Âı fiÏË.
18
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
(2) (¿) flΩ ÿflQ›Îfi Áfl¿Îfl ¿ı ¬Îfi√Ì Ïfi›˘…¿ Ëı fi˘¿flÌ ¿fl‰Î …ıfiı ’fl‰Îfi√Ì ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı·
ˢ› ÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ flΩfi˘ ’√Îfl Áfl¿Îfl Ë¿‹◊Ì ÏfiÏÿ˝p ¿flı ÷ı‰Ì Âfl÷˘fiı ±‘Ìfi
flËıÂı.
(¬) ÷⁄Ì⁄Ì ¿ÎflHÎÁfl flΩ ’fl √›ı· Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ±Î‰Ì flΩ ÿflQ›Îfi ±L›hÎ ¿˘¥ fi˘¿flÌ
¿ı fl˘…√Îfl ¿fl‰ÎfiÌ ’fl‰Îfi√Ì ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰Âı fiÏË.
(√) flΩfiÎ ’√Îfl ÁÏË÷fiÌ ¿ı ’√Îfl ‰√flfiÌ flΩ ’fl √›ı·Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı, F›Îflı ±Î Ïfi›‹
Ëı ⁄Ì∞ Áfl¿ÎflÌ ¿«ıflÌ ¿ı ¬Î÷΋Î_ fi˘¿flÌ ‹ÎÀı »^À ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı, I›Îflı ±Î Ïfi›‹fiÎ
’ıÀÎ-Ïfi›‹ (1) ‹Î_ µS·ı¬ı· ¿Î›˘˝ ÏÁ‰Î›fiÎ ¿Î›˝ ±◊‰Î Áı‰Î‹Î_ fi‰Ì Ïfi‹c¿ ‘ÎflHÎ ¿fl÷Î_
‰ıÓ÷ … flΩfi˘ ⁄‘˘ ’√Îfl ±Î’˘±Î’ ⁄_‘ ◊¥ …Âı.
(3) Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ÷ıfiÎ ‹Ò‚ ¬Î÷ÎfiÌ ±√fl ÷˘ ¿«ıflÌ‹Î_ ˢ› ÷ı ÏÁ‰Î›fiÌ ±L› …√΋Î_
’fi—Ïfi‹c¿fiÎ Ï¿VÁ΋Î_ √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (Á΋ÎL› Áı‰ÎfiÌ Âfl÷˘) Ïfi›‹˘, 2002 fiÎ Ïfi›‹-
27 fiÌ Ωı√‰Î¥±˘ ·Î√ ’ÕÂı fiÏË ±fiı ±Î‰Ì ’fi—Ïfi‹c¿fi_ Ïfi›‹fi Áfl¿Îfl ±fiı Áfl¿ÎflÌ
¿‹˝«ÎflÌ ‰E«ı ◊›ı· ¿flÎflfiÌ ⁄˘·Ì±˘ ±fiı Âfl÷˘ ≠‹ÎHÎı ◊Âı.
21. ±ı¿ ‰Ê˝fiÌ Á‚_√ fi˘¿flÌ ¿flı· ˢ› ÷ı‰Ì ≠◊‹ Ïfi‹c¿ »˘ÕÌ ÿÌ‘Î ⁄Îÿ » Ïÿ‰Á‹Î_ ŒflÌ Ïfi‹Î›ı· Ë_√΋Ì
Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ flΩ ±Î√‚ ¬ıÓ«‰Î ⁄Î⁄÷ — ±˘»Î‹Î_ ±˘»Ì ±ı¿ ‰Ê˝fiÌ Á‚_√ fi˘¿flÌ‰Î‚Ì Ë_√΋Ì
Áfl¿ÎflÌ …√αı◊Ì Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ fi˘¿flÌfi˘ ˉη˘ »˘ÕÌ, ⁄Ì∞ Ïfi‹c¿fiÌ …√Îfi˘ ˉη˘ Á_¤Î‚ı ÷ı
ÿflQ›Îfifi˘ Á‹›√΂˘ » Ïÿ‰Á◊Ì ‰‘÷˘ fi ˢ› ÷˘, …^fiÌ …√αı ÷ıfiÌ «Õı·Ì ⁄‘Î ≠¿ÎflfiÌ flΩ, ÷ıfiÌ fi‰Ì
Ïfi‹c¿fiÌ …√ÎfiÎ flΩfiÎ ÏËÁÎ⁄‹Î_ …‹Î ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı.
22. fi˘¿flÌ‹Î_◊Ì »^ÀÎ ¿fl‰Î◊Ì ¿ı flÎ∞fi΋Î◊Ì flΩfiÌ ÏÁ·¿fi˘ ±_÷ — (1) Ïfi›‹-63 ±fiı ±Î Ïfi›‹‹Î_
Ωı√‰Î¥±˘ ¿flÌ Ë˘› ÷ı ÏÁ‰Î›, …ı ¿‹˝«ÎflÌfiı Áfl¿ÎflÌ fi˘¿flÌ‹Î_◊Ì ⁄fl÷flŒ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›Î ˢ› ±◊‰Î
ÿÒfl ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›Î ˢ› ±◊‰Î …ı‹HÎı flÎ∞fi΋_ ±ÎM›_ ˢ› ÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ ¬Î÷ı …‹Î ◊›ı· flΩfiÎ
Ë¿fi˘, ⁄fl÷flŒÌfiÌ ÿÒfl ¿fl‰ÎfiÌ ±◊‰Î ›◊Î≠Á_√, flÎ∞fi΋ÎfiÌ ÷Îfl̬◊Ì ±_÷ ±Î‰ı »ı.
(2) ‹Ëı¿‹‹Î_ CÎÀÎÕÎfiı ¿ÎflHÎı ±ı¿ ¿«ıflÌ‹Î_◊Ì »^ÀÎ ¿flÌ ’fi— fi˘¿flÌ‹Î_ ·ı‰Î‹Î_ ±Î‰ı·Î ˢ› ÷ı‰Î Ë_√΋Ì
Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ flΩfiı ±ı Âfl÷ı ±Î√‚ ¬ıÓ«‰Î‹Î_ ±Î‰Âı ¿ı ÷ıfiÌ fi˘¿flÌ‹Î_ ÷ÒÀ fi ˢ›, ±◊‰Î
30 Ïÿ‰Á ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı fi ˢ› ÷ı‰Ì ÷ÒÀfiı ’√Îfl ÁÏË÷fiÌ ¿ı Ï⁄fi’√ÎflÌ flΩ ±◊‰Î ËÎ…fl ◊‰ÎfiÎ
Á‹› ÷flÌ¿ı ’Ïfl‰Ï÷˝fi ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ˢ›.
(3) fi˘¿flÌ‹Î_◊Ì ⁄fl÷flŒ ±◊‰Î ÿÒfl ¿flΛı· ˢ› ’fl_÷ ÷ıHÎı ¿flı· ±’Ì· / fl̉ÌfifiÎ ’ÏflHÎ΋ı ÷ıfiı
fi˘¿flÌ‹Î_ ’fi—V◊ÎÏ’÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ˢ› ÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ⁄fl÷flŒÌ ±◊‰Î ›◊Î≠Á_√,
fi˘¿flÌ‹Î_◊Ì ÿÒfl ¿fl‰ÎfiÎ Ë¿‹ ’Ëı·Î_fiÌ fi˘¿flÌ ‹ÎÀı flΩfiı ’ÎhÎ √HÎÎÂı.
23. ‰‚÷fl ±◊‰Î ±Â@÷÷Î ’ıLÂfi ’fl ÏfiT≤kÎ ◊›ı· Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ŒflÌ fi˘¿flÌ‹Î_ ·ı‰Î‹Î_ ±Î‰ı ÷ı ’Ò‰ı˝fiÌ
fi˘¿flÌ flΩfiÎ Ëı÷ ‹ÎÀı √HΉΠ⁄Î⁄÷ — ‰‚÷fl ±◊‰Î ±Â@÷÷Î ’ıLÂfi ±◊‰Î √˛ıF›¥ÀÌ ‹ı‚‰Ìfiı, Áfl¿ÎflÌ
fi˘¿flÌ »˘Õ‰ÎfiÌ Œfl… ’ÕÌ Ë˘› ÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ŒıflÏfi‹c¿ ◊Λ ±fiı Ωı ÷ıfiÌ √˛ıF›¥ÀÌfiÌ fl¿‹fiÌ
‰ÁÒ·Î÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰÷Î_ ±◊‰Î ÷ıfi_ ’ıLÂfi Á_’ÒHν’HÎı V◊Ï√÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰÷Î_ ÷ıfiÌ ±Î¬flÌ ÏfiT≤ÏkÎ ‰¬÷ı
÷ıfiÌ ±√εfiÌ Áı‰Î±˘ ’ıLÂfi’ÎhÎ ◊Λ I›Îflı, ŒıflÏfi‹c¿ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌfiÌ Ï‰‰ı¿⁄Ï© Ëı ±fiı
÷ı ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ fiyÌ ¿flı ÷ı ‹›Î˝ÿ΋Î_, ÷ıfiÌ ±√εfiÌ fi˘¿flÌfiÌ flΩfiÎ Ëı÷ ‹ÎÀı √HÎ÷flÌ ◊¥ ¿Âı.
19
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
≠¿flHÎ - 4 -
flΩfiÌ ‹_…^flÌ ±fiı flΩ ’fl◊Ì ’fl÷ Œfl‰Î ⁄Î⁄÷
24. flΩ ‹ÎÀıfiÌ ±fl∞ — flΩ ‹ÎÀı ¿ı flΩfiÌ ‹t÷ ·_⁄Î‰Ì ±Î’‰Î ‹ÎÀı flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌfiı
fi‹ÒfiÎ-1 ‹Î_ ±fl∞ ¿fl‰Ì Ωı¥Âı.
25. flΩfi˘ ÏËÁÎ⁄ — …ı ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ fi˘¿flÌfiÎ flı¿Õ˝ flά÷Πˢ› ÷ı‹HÎı ±Î‰Î ÿflı¿ Áfl¿ÎflÌ
¿‹˝«ÎflÌfiÌ flΩfi˘ ÏËÁÎ⁄ fi‹ÒfiÎ-2 ‹Î_ flά‰˘.
26. flΩfiÎ Ë¿fiÌ «¿ÎÁHÎÌ — (1) (¿) flΩfi˘ ÏËÁÎ⁄ flάfiÎfl ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ ’ÎÁı◊Ì Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ flΩfiÌ
’ÎhÎ÷Îfi˘ ±Ëı‰Î· ‹ı‚T›Î ÏÁ‰Î› ÷ı ¿‹˝«ÎflÌfiı ¿˘¥ flΩ ‹_…^fl ◊¥ ¿Âı fiÏË.
(¬) flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿Îfḻı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ≠ÎÅ flΩ ±◊‰Î ±‘˝’√ÎflÌ flΩ
‹_…^fl ¿fl÷Î Ë¿‹‹Î_ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ ¬Î÷ı ⁄Î¿Ì …‹Î flËı· flΩfiÌ ÏÁ·¿ ÿÂν‰‰Ì ’ÕÂı.
(2) (¿) F›Îflı ¿‹˝«ÎflÌfiÌ flΩ ’ÎhÎ÷Îfi˘ ±Ëı‰Î· ‹ı‚‰‰Îfiı ·Ì‘ı flΩ ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±fiÏ«÷ ω·_⁄
◊Âı ±ı‹ ‹Îfi‰Îfiı ¿ÎflHΠˢ›, I›Îflı ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ, µ’·O‘ ˢ› ÷ı‰Ì Ë¿Ì¿÷fiÎ ±Î‘Îflı
Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ‹‚‰Î’ÎhÎ flΩfiÌ √HÎ÷flÌ ¿flÌ, 60 Ïÿ‰Á◊Ì ‰‘ fiÏË ±ıÀ·Ì ‹ÿ÷fiÌ
¿Î‹«·Îµ flΩ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿Âı.
(¬) ±Î ’ıÀÎ-Ïfi›‹ Ëı ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· flΩ, flΩfiÎ ÏËÁÎ⁄ flάfiÎfl ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌfiÌ
¬flÎ¥fiı ±‘Ìfi flËıÂı ±fiı …wfl ’Õı ÷˘ ÷ı flΩfiÌ ‹t÷ ‹ÎÀıfiÌ Á‘Îflı·Ì ‹_…^flÌ ⁄ËÎfl ’ÎÕÂı.
27. flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ — Ïfi›‹-39 ‹Î_ Ωı√‰Î¥ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ› ÷ı ÏÁ‰Î› fi‰ ‹ÎÁ◊Ì
‰‘ Á‹›fiÌ ±ÁΑÎflHÎ flΩ ÷ı‹… ±Î Ïfi›‹˘ Ëı ‹‚‰Î’ÎhÎ ±Â@÷÷Î ¬ÎÁ flΩ ÏÁ‰Î›fiÌ ¿˘¥’HÎ
flΩ, Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ¬Î·Ì …√Î ¤fl‰Î ±_√ı …ı ±Ï‘¿ÎflÌfiÌ Œfl… ˢ› ÷ı ±◊‰Î ⁄ÌΩ ¿˘¥ ÁZ΋
ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ, Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ‹_…^fl ¿flÌ Â¿Âı.
28. ’√Îfl ±fiı ÏËÁÎ⁄ ±Ï‘¿ÎflÌ ¶ÎflÎ flΩfiÌ ’ÎhÎ÷Î ≠‹ÎÏHÎ÷ ¿›Î˝ ⁄Îÿ … ¬Î÷ÎfiÎ ‰ÕÎfiı flΩfiÌ ±_Ï÷‹
‹_…^flÌ — ’√Îfl ±fiı ÏËÁÎ⁄ ±Ï‘¿ÎflÌ ’ÎÁı◊Ì flΩfiÌ ’ÎhÎ÷Îfi˘ ≠‹ÎÏHÎ÷ ±Ëı‰Î· ±ÎT›Î ⁄Îÿ … ¬Î÷ÎfiÎ
‰ÕÎfiÌ flΩ ‹_…^fl ◊¥ ¿Âı. ÷ÎI¿ÎÏ·¿ ≠Á_√ı ¬Î÷ÎfiÎ ‰ÕÎfiı, ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ, flΩ ’fl µ÷fl‰ÎfiÎ
’fl‰Îfi√Ì ±ı Âfl÷fiı ±‘Ìfi ±Î’Ì Â¿Âı ¿ı ’√Îfl ±fiı ÏËÁÎ⁄ ±Ï‘¿ÎflÌ ’ÎÁı◊Ì flΩfiÌ ’ÎhÎ÷Îfi˘ ±Ëı‰Î·
±ÎT›Î ⁄Îÿ flΩfiı ±Î¬flÌ ‹_…^flÌ ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰Âı.
29. flΩ µ’fl ˢ› ±◊‰Î ËıflŒıfl (ÀˇÎLÌÀ) ÿflQ›Îfi ±ı¿ ¬Î÷Î / ¿«ıflÌ‹Î_◊Ì ⁄Ì…ı ⁄ÿ·Ì ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı·Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ flΩfiÌ ‹_…^flÌ ±fiı flΩfiÎ ’√ÎflfiÌ «Ò¿‰HÎÌ — ±√ε◊Ì flΩ µ’fl ˢ› ÷ı ÿflQ›Îfi
±◊‰Î ±ı¿ ¬Î÷Î / ¿«ıflÌ‹Î_◊Ì ±L› ¬Î÷Î / ¿«ıflÌ‹Î_ ⁄ÿ·Ì ◊÷Î_ ËÎ…fl ◊‰Îfi˘ Á‹› ¤˘√‰÷Πˢ› ÷ı
Á‹›√΂ΠÿflQ›Îfi ¿‹˝«ÎflÌfiÌ flΩ ‹_…^fl ¿fl‰ÎfiÌ flΩ ·_⁄Î‰Ì ±Î’‰ÎfiÌ ±fiı ±ı flΩfiÎ ’√ÎflfiÌ «Ò¿‰HÎÌ
¿fl‰ÎfiÌ …‰Î⁄ÿÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ …ı ¬Î÷Î / ¿«ıflÌ‹Î_◊Ì ⁄ÿ·Ì ◊¥ ˢ› ÷ı ¬Î÷Î / ¿«ıflÌ µ’fl flËıÂı.
30. ±‹¿ Á_Ωı√˘‹Î_ flΩfiÌ fi΋_…^flÌ — …ıfiı ÁZ΋ ÏÂZÎÎ ÁkÎÎÏ‘¿Îfḻı fi˘¿flÌ‹Î_◊Ì ⁄fl÷flŒ ¿fl‰ÎfiÌ, ÿÒfl
¿fl‰ÎfiÌ ¿ı ŒflÏ…›Î÷ ÏfiT≤kÎ ¿fl‰ÎfiÌ ÏÂZÎÎ ¿fl‰Îfi˘ ÏfiHν› ¿›˘˝ ˢ› ÷ı‰Î ¿‹˝«ÎflÌfiÌ flΩ ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_
±Î‰Âı fiÏË.
31. À>_¿Î Á‹›Î_÷flı ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ ±Î‘ÎÏfl÷ ‰Îfl_‰Îfl flΩfiÌ ‹_…^flÌ — À>_¿Î Á‹›Î_÷flı ‰Îfl_‰Îfl ÷⁄Ì⁄Ì
≠‹ÎHÎ’hÎfiÎ ±Î‘Îflı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ flΩ ‹ÎÀı ±fl∞ ¿flı, I›Îflı ÷ıfiı Á_’ÒHν÷— ÁÎΩ ◊‰Î ‹ÎÀı ±Î‰U›¿
±ı‰Ì flΩfiÎ Á_ÿ¤ı˝ ÷ıfiÌ √ıflËÎ…flÌfiÌ ‹ÿ÷fiÌ Ï‰«ÎflHÎÎ ¿fl‰Î ÷⁄Ì⁄Ì ‹_Õ‚ ±◊‰Î Áfl¿ÎflÌ ÷⁄Ì⁄Ì
±Ï‘¿ÎflÌfi_ K›Îfi ÿ˘fl‰_.
20
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
32. ÷⁄Ì⁄Ì ‹_Õ‚fiÌ fl«fiÎ — (1) ±Î Ïfi›‹˘ ËıÂfiÎ ¿Î›˘˝ ’Îfl ’ÎÕ‰ÎfiÎ Ëı÷ ‹ÎÀı flÎF› Áfl¿Îfl ‰¬÷˘‰¬÷
±‹ÿΉÎÿ, Ω‹fi√fl, ‰Õ˘ÿflÎ ±fiı Áfl÷‹Î_ ±ı¿ ÷⁄Ì⁄Ì ‹_Õ‚fiÌ fl«fiÎ ¿flÂı.
(2) ±Î‰ ‹_Õ‚ hÎHÎ flÏ…VÀÕ˝ ‹ıÏÕ¿· ≠ı„@ÀÂfifl˘fi_ ⁄fiı·_ ËÂı, …ı‹Î_fiÎ ±ı¿ Á_⁄_Ï‘÷ ÏÁω· ËΘV’ÌÀ·fiÎ
ÏÁω· Á…˝fi ±◊‰Î ÷ı‰Ì …√Î ±„V÷I‰‹Î_ fi ˢ› ÷˘ Ï«Ï¿IÁÎ ’©Ï÷fiÎ ‰ÏflWà ≠ÎK›Î’¿ (ÁÌÏfi›fl
≠˘ŒıÁfl ±˘Œ ‹ıÕÌÁÌfi) flËıÂı ±fiı ÷ı±˘ ‹_Õ‚fiÎ ±K›ZÎ ’HÎ flËıÂı.
33. ÷⁄Ì⁄Ì ‹_Õ‚ Á‹ZÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ µ’„V◊Ï÷ — √…flÎ÷‹Î_ Œfl… ⁄Ω‰÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı Ïfi›‹-
32 Ëı fl«Î›ı· ¿˘¥’HÎ ÷⁄Ì⁄Ì ‹_Õ‚ Á‹ZÎ, ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌfiΠω‰ı¿ÎÏ‘¿Îfl ËıÂ, µ’„V◊÷ ◊‰Îfi_
flËıÂı.
34. ÷⁄Ì⁄Ì ‹_Õ‚fiÌ ⁄ıÿ ⁄˘·Î‰‰Ì — ¿˘¥ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ÷⁄Ì⁄Ì ÷’ÎÁ ÷⁄Ì⁄Ì ‹_Õ‚ ¶ÎflÎ ¿flΉ‰ÎfiÌ
…wfl »ı ±ı‰Î ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ ¶ÎflÎ ΩHÎ ◊›ı, ÷⁄Ì⁄Ì ‹_Õ‚fiÎ ±K›ZÎı ÁÿflË ‹_Õ‚fiÌ ⁄ıÿ ⁄˘·Î‰‰ÎfiÌ
T›‰V◊Î ¿fl‰Ì ’ÕÂı.
35. Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ‹Î_ÿ√ÌfiÎ ¿ÎflH΢Áfl flΩfiÌ ‹_…^flÌ — ÏÁω· Á…˝fi ¶ÎflÎ ±◊‰Î √…flÎ÷ flÎF› Áı‰Î
(÷⁄Ì⁄Ì ÁÎfl‰Îfl) Ïfi›‹˘, 1988 fiÎ Ïfi›‹-2 fiÎ ’ıÀÎ-Ïfi›‹ (3) ‹Î_ T›ÎA›ÎÏ’÷ ¿flı· ±Ï‘¿Ú÷ ÷⁄Ì⁄Ì
Ï«Ï¿IÁ¿ ¶ÎflÎ ±◊‰Î ±Îfl.±ı‹.’Ì. ¶ÎflÎ ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı· fi‹ÒfiÎ-3 ‹Î_ ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎfiÌ fl…^±Î÷fiÎ
±Î‘Îflı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ‹Î_ÿ√Ì Á⁄⁄fiı ¿ÎflHÎı flΩ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı.
36. «˘◊Î ‰√˝fiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiı ‹Î_ÿ√ÌfiÎ ¿ÎflH΢Áfl flΩfiÌ ‹_…^flÌ — «˘◊Î ‰√˝fiÎ Áfl¿ÎflÌ
¿‹˝«Îfḻ˘±ı ‹Î_ÿ√ÌfiÎ ¿ÎflH΢ÁflfiÌ flΩ ‹ÎÀı ¿ı flΩfi˘ Á‹› ‰‘ÎflÌ ±Î’‰ÎfiÌ ‹_…^flÌ ‹ÎÀıfiÌ ±fl∞fiÎ
Á‹◊˝fi‹Î_, flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ, ÷ıfiı ›˘B› ·Î√ı ÷ı‰_ ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ V‰Ì¿ÎflÌ Â¿Âı.
37. ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ ¿ÎœÌ ±Î’‰Îfi_ Ïfi›‹fi ¿fl÷Ì Âfl÷˘ — (1) Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ¿ÿÎ’Ì ’˘÷ÎfiÌ Œfl… ’fl
’λΠŒfl‰Î ›˘B› ◊Λ ±ı‰Ì ¿˘¥’HÎ ‰Î…⁄Ì Á_¤Î‰fiÎ fi ˢ›, ÷ı‰Î ¿˘¥’HÎ Ï¿VÁ΋Î_ ÷⁄Ì⁄Ì ±Ï‘¿ÎflÌ
flΩ ±Î’‰ÎfiÌ ¤·Î‹HÎ ¿flÂı fiÏË ±fiı ±Î‰Î ≠Á_√ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ Áfl¿ÎflÌ fi˘¿flÌ ‹ÎÀı Áÿ_÷fl ±›˘B›
»ı ±ı‰˘ ±Ï¤≠Λ ÷ı‹HÎı ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’h΋Î_ fi˘Ó‘‰˘ Ωı¥Âı.
(2) flΩ ‹_…^fl ¿fl‰ÎfiÌ ÁkÎÎ ‘flΉ÷Î ±Ï‘¿ÎflÌ ’˘÷ÎfiΠω‰ı¿ÎÏ‘¿Îfl◊Ì Áfl¿ÎflÌ ÷⁄Ì⁄Ì ±Ï‘¿ÎflÌ …ı
ÏÁω· Á…˝fifiÎ ÿflFΩ ¿fl÷Î_ fiÌ«·Î ÿflFΩfiÎ fi ˢ› ÷ı‹fiı ωfi_÷Ì ¿flÌfiı Â@› ±ıÀ·Ì ‰Ëı·Î‹Î_
‰Ëı·Ì ÷Îfl̬ı ⁄ÌΩ ÷⁄Ì⁄Ì ±Ï¤≠Λ ‹ÎÀı ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ÷⁄Ì⁄Ì ÷’ÎÁ ¿flΉ‰Îfi˘ ≠⁄_‘ ¿flÌ Â¿Âı
±fiı ±fl…ÿÎflı fl…^ ¿flı·_ ‹Ò‚ ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ ŒflÌ◊Ì ÷’ÎÁ ¿flfiÎfl ÷⁄Ì⁄Ì ±Ï‘¿ÎflÌfiı ‹˘¿·‰Îfi_
flËıÂı.
(3) ’ıÀÎ-Ïfi›‹ (2) ‹Î_ µS·ı¬ı· Áfl¿ÎflÌ ÷⁄Ì⁄Ì ±Ï‘¿ÎflÌ ‹Î_ÿ√ÌfiÌ Ï‰√÷˘ ±fiı ¤·Î‹HÎ ¿flı· …wflÌ
flΩfiÌ ±Î‰U›@÷Î ⁄_fiı ‹ÎÀı ’˘÷Îfi˘ ±Ï¤≠Λ ±Î’Âı ±fiı ÷ı ‹ÎÀı ÷ı ±fl…ÿÎflfiı ¿Î_ ÷˘ ’˘÷ÎfiÌ
Á‹ZÎ ±◊‰Î ’˘÷ı fi΋Ïfi›@÷ ¿flı· ÷⁄Ì⁄Ì ±Ï‘¿ÎflÌ Á‹ZÎ ËÎ…fl ◊‰Î Œfl‹Î‰Ì ¿Âı.
(4) …ıfiı ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎfiÎ ±Î‘Îflı flΩ ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ› ÷ı‰Î ¿˘¥’HÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ,
fi‹ÒfiÎ-4 ‹Î_ ›˘B›÷Îfi_ ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ fl…^ ¿›Î˝ ’»Ì … Œfl… µ’fl ËÎ…fl ◊¥ ¿Âı. flΩ ‹_…^fl
¿flfiÎfl ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ ÷ı‹fiΠω‰ı¿⁄Ï© Ëı ¿˘¥’HÎ ¿‹˝«ÎflÌ ¿ı …ıfiı ‹Î_ÿ√ÌfiÎ ¿ÎflH΢Áfl ÷⁄Ì⁄Ì
≠‹ÎHÎ’hÎ ‰√fl ¬flı¬fl flΩ ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ˢ› ÷ıfiÌ ’ÎÁı◊Ì ’HÎ ±Î‰_ ≠‹ÎHÎ’hÎ ‹Î√Ì
¿ı »ı.
fi˘Ó‘ — Á_⁄_Ï‘÷ flÎF›fiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘ (÷‹Î‹ ’˘·ÌÁ ¿‹˝«Îfḻ˘ ÁÏË÷) fiÌ ‹Œ÷ ÷⁄Ì⁄Ì
21
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
÷’ÎÁ ‹ÎÀı ‹ˆÁfl ±fiı ‹ËÎflÎpˇfiÌ Áfl¿Îfl˘ ÁÎ◊ı fiÌ«ıfiÌ ⁄˘·Ì±˘ ±fiı Âfl÷˘±ı ’ÎflV’Ïfl¿ T›‰V◊Î
±„V÷I‰‹Î_ »ı —-
(1) ±Î √˘Ã‰HÎ flΩ ‹_…^fl ¿fl‰Î ±◊‰Î flΩfi˘ Á‹› ‰‘Îfl‰Î, flΩ ’ÒflÌ ◊›ı◊Ì Œfl… ’fl ËÎ…fl
◊‰ÎfiÌ ›˘B›÷Î ±fiı Áfl¿ÎflÌ fi˘¿flÌ ‹ÎÀı ±Â@÷ ΩËıfl ¿fl‰ÎfiÎ Ëı÷±˘ ‹ÎÀı ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì
»ı.
(2) ÷⁄Ì⁄Ì ‹_Õ‚ ±◊‰Î ›◊Î≠Á_√, ÷⁄Ì⁄Ì ±Ï‘¿ÎflÌ ÷⁄Ì⁄Ì ÷’ÎÁ ’Ëı·Î_, ÁZ΋
ÁkÎÎÏ‘¿Îfḻı ±Î’ı· ÷⁄Ì⁄Ì ÷’ÎÁ ‹ÎÀıfi_ ‹Î√HÎÌ’hÎ (flÌ@‰ÌÌÂfi) fl…^ ¿fl‰Îfi˘ ±Î√˛Ë
flάÂı.
(3) flÎF› Áfl¿ÎflfiÎ ’ıLÂfifl˘fiı ÷ı‹fiÎ ’ıLÂfifiÎ fl˘¿Õ‹Î_ w’Î_÷fl ‹ÎÀı ÷ı‹… µ‹ıÿ‰Îfl˘fiÌ
Áfl¿ÎflÌ fi˘¿flÌ‹Î_ ÷ı‹fiÌ ≠◊‹ Ïfi‹c¿ ‰¬÷ı ÷⁄Ì⁄Ì ÷’ÎÁ ‹ÎÀı ±fiı ÂÎflÌÏfl¿ ›˘B›÷Î
⁄Î⁄÷fiÎ ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ ±Î’‰ÎfiÎ Ëı÷±˘ ‹ÎÀı ’ıLÂfiflı / µ‹ıÿ‰Îfl˘±ı ÷ı ±_√ı ÃflΉı·
ŒÌ «Ò¿‰‰Ì ’ÕÂı. ¿ÎflHοı ±Î‰Î Ëı÷±˘ ‹ÎÀı ÷⁄Ì⁄Ì ÷’ÎÁ Ïfi—ÂS¿ ˢ¥ ¿ı fiÏË.
(4) …ı ¿«ıflÌ‹Î_ ±fl…ÿÎfl fi˘¿flÌ ¿fl÷˘ ˢ› ÷ı ¿«ıflÌfiÎ ‰ÕÎ ±Ï‘¿ÎflÌfiÌ ΩHÎ ⁄ËÎfl ÷⁄Ì⁄Ì
≠‹ÎHÎ’hÎ ÁÎ‹Ì ÁËÌ ‹ÎÀı fl…^ ¿flÌ Â¿ÎÂı fiÏË.
38. ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ◊Ì flΩfi˘ Ëy ≠V◊ÎÏ’÷ ◊÷˘ fi◊Ì — ±Î Ïfi›‹˘ Ëı ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ ‹‚‰Î◊Ì
Á_⁄_Ï‘÷ ¿‹˝«ÎflÌfiı flΩ ’fl µ÷flÌ …‰Îfi˘ Ë¿ ‹‚Ì …÷˘ fi◊Ì. flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ ÷flŒ
÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ ‹˘¿·‰_ Ωı¥Âı ±fiı ÷ı‹fiÎ Ë¿‹fiÌ flÎË Ωı‰Ì Ωı¥Âı.
39. flΩ ’fl◊Ì Œfl… ’fl ’λΠŒfl‰ÎfiÌ Á_¤Î‰fiÎ fi ˢ› ÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı flΩ — (1) ÷⁄Ì⁄Ì ‹_Õ‚fiÎ
±Ëı‰Î·‹Î_ …HÎΉ‰Î‹Î_ ±ÎT›_ ˢ› ¿ı ¿˘¥’HÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ Œfl… ’fl ’fi— ËÎ…fl ◊‰Î ›˘B› ◊‰Î
‹ÎÀıfiÌ ¿˘¥’HÎ ‰Î…⁄Ì Â@›÷Î fi◊Ì I›Îflı ÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ flΩ fi¿Îfl‰Ì … Ωı¥±ı ÷ı‰_ ±Î‰U›¿
fi◊Ì. flΩ ·ıHÎÌ Ë˘› ÷˘ flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ fiÌ«ıfiÌ Âfl÷˘fiı ±Ï‘fi flËÌfiı, flΩ ‹_…^fl ¿flÌ
¿Âı —-
(¿) Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ Œfl… ⁄Ω‰‰Î, ŒflÌ◊Ì @›Îflı› ›˘B› ◊Âı … fiËÌ ÷ı‰_ ÷⁄Ì⁄Ì ‹_Õ‚
«˘yÁ’HÎı ¿ËÌ Â¿ı ÷ı‹ fi ˢ›, I›Îflı ±ı¿_ÿflı ⁄Îfl ‹ÎÁ◊Ì ‰‘ fiÏË ÷ıÀ·Ì flΩ ‹_…^fl ¿flÌ
¿ÎÂı; ±fiı ÷⁄Ì⁄Ì ‹_Õ‚ ÁÎ◊ı ‰‘ ’Ò»ÎHÎ ±◊ı˝ ‹˘¿S›Î ÏÁ‰Î› ±Î‰Ì flΩfiÌ ‹t÷ ·_⁄ΉÌ
¿ÎÂı fiÏË.
(¬) Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ŒflÌ◊Ì fi˘¿flÌ ¿fl‰Î ‹ÎÀı Á_’ÒHν÷— ±fiı ¿Î›‹Ì flÌ÷ı ±Â@÷ »ı ÷ı‹ ÷⁄Ì⁄Ì
‹_Õ‚ ¶ÎflÎ ΩËıfl ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›_ ˢ› I›Îflı flΩ ¿ı flΩ ‰‘Îfl˘ ‹_…^fl ¿fl‰Îfi˘ ÏfiHν› ÷⁄Ì⁄Ì
‹_Õ‚fi˘ ±Ëı‰Î· ‹Y›Î ⁄Îÿ ¿flÌ Â¿ÎÂı; ’fl_÷ ±Î‰Ì flΩ±˘ ÷ıfiÎ ¬Î÷ı ·ıHÎÌ Ë˘‰Ì Ωı¥±ı
±fiı flΩfiÎ ÏËÁÎ⁄‹Î_ µ‘Îfl‰Î‹Î_ ±Î‰ı ÷ı ‹ÿ÷ ÷⁄Ì⁄Ì ±Ëı‰Î·fiÌ ÷Îfl̬◊Ì » ‹ÎÁ ¿fl÷Î_
‰‘ fi ˢ‰˘ Ωı¥±ı.
(2) …ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ÷⁄Ì⁄Ì ÁkÎÎÏ‘¿Îfḻı ‰‘ fi˘¿flÌ ‹ÎÀı Á_’ÒHν÷— ±fiı ¿Î›‹Ì flÌ÷ı ±Â@÷ ΩËıfl
¿›˘˝ ˢ› ÷˘ -
(¿) ÷ı ¿‹˝«ÎflÌ Ωı Œfl… ’fl ˢ›, ÷˘ ÷⁄Ì⁄Ì ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌfi˘ ±Ëı‰Î· ≠ÎÅ ◊÷Î …, ωfiΠω·_⁄ı
÷fl÷ … ÷ıfiÌ ŒflΩı µ’fl◊Ì »^ÀÎ ¿›Î˝ ÷Îfl̬◊Ì fi˘¿flÌ ‹ÎÀı ±Â@÷ ÃflΉ‰˘ Ωı¥±ı. ±Î‹
»÷Î_ ’ıÀÎ-Ïfi›‹ (1) Ëı ÷ıfiÌ flΩ ‹_…^fl ◊›ı· ˢ›, ÷˘ ±Î‰Ì flΩ ’ÒflÌ ◊›ı ÷ı ¿‹˝«ÎflÌfiı
fi˘¿flÌ ‹ÎÀı ±Â@÷ ÃflΉ‰˘ ’ÕÂı.
22
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
(¬) ÷ı ¿‹˝«ÎflÌ ±√ε◊Ì flΩ µ’fl ˢ›, ÷˘ ’ıÀÎ-Ïfi›‹ (1) Ëı ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ flΩ ’ÒflÌ ◊›ı◊Ì
±◊‰Î flΩfiÌ ‰‘Îflı· ‹ÿ÷, Ωı ˢ› ÷˘ ÷ı ’ÒflÌ ◊›ı◊Ì ÷ıfiı fi˘¿flÌ ‹ÎÀı ±Â@÷ ÃflΉ‰˘
’ÕÂı.
40. flΩfi˘ ≠Îfl_¤ ±fiı Á‹ÎÏÅ — Ïfi›‹-41 ‹Î_ Ωı√‰Î¥ ¿flÌ Ë˘› ÷ı ÏÁ‰Î›, Á΋ÎL›÷— …ı Ïÿ‰Áı ˉη˘ ÷⁄ÿÌ·
¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı ÷ı Ïÿ‰Á◊Ì flΩ Âw ◊Âı ±fiı …ı Ïÿ‰Áı ˉη˘ Á_¤Î‚Ì ·ı‰Î‹Î_ ±Î‰ı ÷ı Ïÿ‰ÁfiÎ ±Î√‚fiÎ
Ïÿ‰Áı flΩ ’ÒflÌ ◊Âı.
41. flΩfiÎ Ïÿ‰Á˘fi_ ΩËıfl flΩ ÁÎ◊ı Á_›˘…fi — (1) ¿˘¥ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ flΩ …ı Ïÿ‰Á◊Ì Âw ◊÷Ì Ë˘›
÷ıfiÌ ÷fl÷ ’Ëı·Î_fiÎ Ïÿ‰Áı ±◊‰Î ÷ıfiÌ flΩ ’ÒflÌ ◊›Î ’»ÌfiÎ Ïÿ‰Áı ±ı¿ ¿ı Á‚_√ ΩËıfl flΩ±˘fiÌ ËÎfl ±Î‰÷Ì
ˢ›, ÷˘ ±Î‰Ì ΩËıfl flΩ ¿ı flΩ±˘fiÌ Âw±Î÷fiÎ ±Î√‚fiÎ Ïÿ‰ÁfiÎ ±_÷ı ÷ıfi_ ‹◊¿ »˘Õ‰ÎfiÌ ±◊‰Î ±Î‰Ì
ΩËıfl flΩ ¿ı flΩ±˘ ’»ÌfiÎ Ïÿ‰Áı ‹◊¿ı ’λΠŒfl‰ÎfiÌ ’fl‰Îfi√Ì ±Î’Ì Â¿ÎÂı —-
ÏÁ‰Î› ¿ı -
(¿) ÷ıfiÎ ¿Î›˝¤Îfl Á_¤Î‚‰Î‹Î_ ¿ı Á˘Ó’‰Î‹Î_ ¿Î›‹Ì ’ıÂ√Ì ÏÁ‰Î›fiÌ fl˘¿Õ fl¿‹ ±◊‰Î
Ω‹Ìfi√Ìfḻ˘fi˘ Á˘Ó’‰Îfi˘ ¿ı Á_¤Î‚‰Îfi˘ Á‹Î‰ı ◊÷˘ ˢ›;
±’‰Îÿ — fl˘¿Õ ÏÁ·¿ ÏÁ‰Î›fiÎ_ ¿˘¥’HÎ fiÎHÎÎ_ ¿ı Ω‹Ìfi√Ìfḻ˘ …ı±˘±ı ÁΫ‰‰ÎfiÌ fi
ˢ› ÷ı‰Î ‰fi ±Ï‘¿Îfḻ˘fiı ±Î ’fl_÷¿fiÌ Ωı√‰Î¥‹Î_◊Ì ‹„@÷ ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı.
(¬) ‰Ëı·Î ≠›ÎHÎ◊Ì ÷ı‹fiÌ ŒflΩı ⁄Ω‰‰Î ‹ÎÀı ⁄ÌΩ ‹◊¿ı◊Ì ¿˘¥ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ÷ÿfiv’
‰Ëı·Ì ⁄ÿ·ÌfiÌ Á‹V›Î ’ıÿÎ ◊Λ ÷ı‹ ◊‰_ fi Ωı¥±ı. ±Î ⁄Î⁄÷‹Î_ √ıflËÎ…fl Áfl¿ÎflÌ
¿‹˝«ÎflÌfiÌ …√Î Á_¤Î‚ı ÷ı‰Ì ±‰ı∞ T›„@÷fiı … ·Z΋Î_ ·ı‰Ì ±fiı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ flΩ
±_√ıfiÌ √ıflËÎ…flÌfiı ·Ì‘ı ¿fl‰Ì ’Õı ÷ı T›‰V◊ÎfiÌ ÂÚ_¬·Î‹Î_ ±Î‰÷Î ÷‹Î‹ Áfl¿ÎflÌ
¿‹˝«Îfḻ˘fiı fiÏË; ±fiı
(√) ÷ıfiÌ √ıflËÎ…flÌ ÿflQ›Îfi ÷ıfiÌ Œfl… ⁄Ω‰÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ⁄ÌΩ V◊‚ı ⁄ÿ·Ì‹Î_ ±◊‰Î
÷ı …√Î µ’fl Ë_√Î‹Ì ‘˘flHÎı Ïfi›@÷ ¿flı· T›„@÷fiı Áfl¿ÎflÌ fi˘¿flÌ‹Î_◊Ì »^ÀÎ ¿fl‰Î‹Î_ ±fiw’
ω·_⁄ ¿fl‰˘ ’Õı, ±ıÀ·˘ ‹˘Õ˘ ω·_⁄ fi˘¿fḻı ’λΠŒfl÷Î_ ◊‰˘ Ωı¥±ı fiÏË.
(2) flΩ µ’fl …÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ÷ıfiΠˉηı flËı÷Î_ fiÎHÎÎ_ ‹ÎÀı …‰Î⁄ÿÎfl flËı ÷ı Âfl÷ı ¿˘¥ ±‹¿
Ï¿VÁ΋Î_ ¬Î÷ÎfiÎ ‰ÕÎ ’ıÀÎ-Ïfi›‹ (1) fiÎ ’fl_÷¿fiÎ ¬_Õ (¿) fiÌ Ωı√‰Î¥fiÎ ’ηfi‹Î_◊Ì ‹„@÷
±Î’Ì Â¿Âı.
(3) ÏÁ‰Î› ¿ı, flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ ¿˘¥ Ï¿VÁ΋Î_ ±L›◊Î Œfl‹Î‰ı fiÏË, ÷˘ -
(¿) ΩËıfl flΩ±˘, flΩfiÌ ±Î√‚ ΩıՉ΋Î_ ±Î‰ı ÷˘, flΩ ±fiı ’√Îfl ÷◊Î ¤J◊ÎfiÌ ±fi√΋Ì
’fi—T›‰V◊Î ΩËıfl flΩ±˘ ’»ÌfiÎ ≠◊‹ Ïÿ‰Á◊Ì ±‹·Ì ⁄fiÂı; ±fiı
(¬) ΩËıfl flΩ±˘, flΩfiÌ ’λ‚ ΩıՉ΋Î_ ±Î‰ı, ÷˘ ÷ı ΩËıfl flΩ±˘ flΩfiÌ ’λ‚ ΩıÕÌ fi
ˢ÷ ÷ı‹ √HÎÌfiı …ı Ïÿ‰Áı flΩ ’ÒflÌ ◊Î÷ ÷ı Ïÿ‰Á◊Ì ’ÒflÌ ◊›ı·Ì √HÎÎÂı ±fiı ’√Îfl ±fiı
¤J◊ÎfiÌ ±fi√Î‹Ì ’fi—T›‰V◊Î ÁÿflË Ïÿ‰Á◊Ì ±‹·‹Î_ ±Î‰Âı.
fi˘Ó‘-1 — flω‰Îfl ±√fl ΩËıfl flΩfiÎ ’ÒHν Ïÿ‰Á ‹ÎÀı Œfl… ⁄Ω‰‰ÎfiÎ ⁄ÿ·Î‹Î_ Áfl¿ÎflÌ
¿‹˝«ÎflÌfiı ‹‚÷Ì ‰‚÷fl flΩ, µ’fl˘@÷ Ëı÷ ‹ÎÀı ΩËıfl flΩ √HÎÌ Â¿ÎÂı.
fi Ó‘-2 — ±Õ‘Ì ≠ÎÁ_Ï√¿ flΩ ¤˘√‰Ì Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ F›Îflı ⁄Ì…ı Ïÿ‰Áı flΩ µ’fl Ω› I›Îflı
÷ı ±Õ‘Î Ïÿ‰ÁfiÌ ≠ÎÁ_Ï√¿ flΩfiı flΩfiÌ ±Î√‚ ΩıՉΠ‹ÎÀı ’fl‰Îfi√Ì ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰Âı.
23
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
42. flΩ ’ÒflÌ ◊÷Î_ ’Ëı·Î_ Œfl… ’fl ’fl÷ ⁄˘·Î‰‰Î — (1) Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ flΩ ’ÒflÌ ◊÷Î_ ’Ëı·Î_ Œfl… ’fl
⁄˘·Î‰‰ÎfiÎ ÷‹Î‹ ±Îÿı‹Î_ …HÎΉ‰_ Ωı¥Âı ¿ı ¿‹˝«ÎflÌfi_ Œfl… ’fl ’fl÷ Œfl‰_ ŒflÏ…›Î÷ »ı ¿ı ‹flÏ…›Î÷.
(2) Ωı flΩ ’fl◊Ì ’fl÷ Œfl‰Îfi_ ‹flÏ…›Î÷ ˢ›, ÷˘ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ¿˘¥’HÎ Á‰·÷ ‹ı‚‰‰Î Ë¿ÿÎfl
fi◊Ì.
(3) Ωı flΩ ’fl◊Ì ’fl÷ Œfl‰Îfi_ ŒflÏ…›Î÷ ˢ›, ÷˘ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı fiÌ«ıfiÎ Ë¿ ≠ÎÅ ¿flÂı —-
(¿) ¤Îfl÷‹Î_ flΩ ¤˘√‰÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı flΩ ’fl◊Ì Œfl… µ’fl ’fl÷ ⁄˘·Î‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı
÷˘ …ı ‹◊¿ı ÷ıfiı ’λΠŒfl‰Îfi˘ Ë¿‹ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›˘ ˢ› ÷ı ‹◊¿ı …‰Î ‹ÎÀı ÷ı …ı ÷Îfl̬ı
fiÌ¿‚ı ÷ı ÷Îfl̬◊Ì ÷ı Œfl… µ’fl √HÎÎÂı -
(1) ±Î Á_⁄_‘ı ‹ÁÎŒflÌ ‹ÎÀı Ïfi›‹˘ Ëı ‹‚÷_ ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊_; ±fiı
(2) Ωı ÷ı‹fiı Œfl… ’fl÷ ⁄˘·Î‰‰Î‹Î_ fi ±ÎT›Î ˢ÷ ±fiı …ı ÿflı flΩfi˘ ’√Îfl ÷ı ‹ı‚‰÷
÷ı … ÿfl◊Ì ÷ı …√Î ’fl ΩıÕΛ fiÏË I›Î_ Á‘ÌfiÌ ‹t÷ ‹ÎÀıfiÎ flΩ ’√Îfl.
(¬) ¤Îfl÷ ⁄ËÎfl flΩ ¤˘√‰÷Πˢ› ±fiı I›Î_◊Ì Œfl… ’fl ⁄˘·Î‰ı· ˢ› ÷˘ -
(1) flΩfiÌ √HÎ÷flÌ ¿fl‰ÎfiÎ Ëı÷ ‹ÎÀı ¤Îfl÷ ±Î‰‰Î ‹ÎÀı √΂ı· …‚ ≠‰ÎÁfi˘ Á‹›
Œfl… ÷flÌ¿ı √HΉΠ‹ÎÀı, ±fiı
(2) ÷ı
(¿) Ωı ÷ıfiı Œfl… ’fl ’λΠ⁄˘·Î‰‰Î‹Î_ ±ÎT›Î fi ˢ÷ ÷˘ …ı ÿflı flΩfi˘ ’√Îfl
÷ı ‹ı‚‰÷Πˢ÷ ÷ı … ÿflı ¤Îfl÷ ±Î‰‰ÎfiÎ …‚ ≠‰ÎÁ ÿflQ›Îfi ÷◊Î ¤Îfl÷
’ˢÓE›ÎfiÌ ÷Îfl̬◊Ì ’˘÷ÎfiÌ …√αı ΩıÕΉÎfiÌ ÷Îfl̬ Á‘Ìfi˘ flΩfi˘
’√Îfl;
(¬) ¤Îfl÷ ’fl÷ ±Î‰‰Î ‹ÎÀı Ïfi—ÂS¿ ‹ÁÎŒflÌ;
(√) ÷ıfiı Œfl… µ’fl ’fl÷ ⁄˘·Î‰‰Î‹Î_ ±Î‰÷Î_, ¤Îfl÷ ±Î‰‰Î ‹ÎÀı µ’Õ‰ÎfiÌ
÷Îfl̬ Á‘Ì‹Î_ ’˘÷ÎfiÌ flΩfiÌ ±Õ‘Ì ‹t÷ ±◊‰Î hÎHÎ ‹ÎÁ ±ı ⁄_fiı‹Î_◊Ì
±˘»Ì ˢ› ÷ı ‹t÷ ÷ıHÎı ’ÒflÌ Ï‰÷Î‰Ì fi ˢ› ÷˘; ¤Îfl÷‹Î_◊Ì ⁄ËÎfl …‰ÎfiÎ
÷ıfiÎ ’ıÁı…fi˘ ¬«˝ ’fl÷ ‹ı‚‰Âı.
fi˘Ó‘ — ¤Îfl÷ ⁄ËÎfl flΩ ¤˘√‰÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı flΩ ’fl◊Ì Œfl… ’fl ’fl÷ ⁄˘·Î‰‰Î
‹ÎÀıfiÎ Ë¿‹˘ ÷ıfiı ¤Îfl÷fiÎ ËÎ¥¿Ï‹ëfl ¶ÎflÎ ÁkÎΉÎfl flÌ÷ı ’ˢӫÎՉΠ’ÕÂı, ±fiı Œfl…
’fl ’λΠŒfl‰Îfi_ ŒflÏ…›Î÷ »ı ¿ı ‹flÏ…›Î÷ »ı ÷ıfi˘ V’p µS·ı¬ ÷ı Ë¿‹‹Î_ ¿fl‰˘ Ωı¥±ı.
43. flΩ ’fl◊Ì ’fl÷ ±Î‰‰_ — (1) flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁkÎÎÏ‘¿Îfḻı ÷ıfiı ÷ı‹ ¿fl‰ÎfiÌ ’fl‰Îfi√Ì ±Î’Ì fi ˢ›,
÷˘ flΩ ’flfiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ÷ıfiÌ ‹_…^fl ◊›ı· flΩfiÌ ‹ÿ÷ ’ÒflÌ ◊÷Î_ ’Ëı·Î_ Œfl… ’fl ’λΠŒflÌ Â¿Âı
fiÏË.
(2) (¿) ÷⁄Ì⁄Ì ¿ÎflHÎÁfl …ıfiı flΩ ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ› ÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ fi‹ÒfiÎ-4 ‹Î_
V‰V◊÷Î / ›˘B›÷Îfi_ ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ fl…^ ¿›Î˝ ωfiÎ Œfl… ’fl ’λΠŒflÌ Â¿Âı fiÏË.
(¬) ¬_Õ (¿) ËıÂfi_ ≠‹ÎHÎ’hÎ ±ı ÷⁄Ì⁄Ì ±Ï‘¿ÎflÌ ’ÎÁı◊Ì ‹ı‚‰‰_ ’ÕÂı ¿ı …ı‹fiÎ ≠‹ÎHÎ’hÎ◊Ì
Ïfi›‹-35 Ëı flΩ ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ˢ›.
24
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
(√) flΩ ’fl µ÷flı· Ï⁄fiflÎ…’ÏhÎ÷ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ Ï¿VÁ΋Î_, flΩ ’fl◊Ì ’fl÷ Œ›ı˝◊Ì ÷ı …ı
±Ï‘¿ÎflÌ Ëı Œfl… ’fl ΩıÕÎÂı ÷ı ±Ï‘¿ÎflÌ ’˘÷ÎfiΠω‰ı¿ÎfiÁÎfl ¿˘¥’HÎ flÏ…VÀÕ˝ ÷⁄Ì⁄Ì
T›‰ÁÎ›Ì / ≠ı„@ÀÂfiflfiÌ ÁË̉΂_ ≠‹ÎHÎ’hÎ V‰Ì¿ÎflÌ Â¿Âı.
(3) (¿) ÷ı ‹÷·⁄fiÎ ¬ÎÁ Ë¿‹˘ ¿ÎœuÎ fi ˢ›, ÷˘ flΩ ’fl◊Ì ’λΠŒfl÷Î_ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ flΩ
’fl …÷Î_ ’Ëı·Î_ …ı …√Î ‘flΉ÷Î Ë÷Î ÷ı …√Î flÎ⁄ı÷Î ‹…⁄ ŒflÌ◊Ì Á_¤Î‚Ì ·ı‰Î Ë¿ÿÎfl
flËıÂı fiÏË.
(¬) ±Î‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı ’˘÷ı Œfl… ’fl ’λΠŒ›Î˝fiÌ ΩHÎ flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌfiı
±◊‰Î Ωı flΩ ‹_…^flÌfiÎ ±Îÿı‹Î_ Ωı ¿˘¥ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌfi˘ Ïfiÿı˝Â ¿flı· ˢ› ÷˘ ±Ï‘¿ÎflÌfiı
¿fl‰Ì ±fiı Ë¿‹fiÌ flÎË Ωı‰Ì.
fi˘Ó‘-1 — ZΛ fl˘√◊Ì ’ÌÕÎ÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı, ÷ıfiı ‹ÎÀı Ë‚‰Î ≠¿ÎflfiÎ ¿Î›˝ ‹ÎÀı ¤·Î‹HÎ
¿fl÷Î V‰V◊÷ÎfiÎ ≠‹ÎHÎ’hÎfiÎ ±Î‘Îflı Œfl… ’fl ËÎ…fl ◊‰Î ’fl‰Îfi√Ì ±Î’Ì Â¿Î›.
fi˘Ó‘-2 — »^ÀÎ ◊fiÎflÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ Ë‰Î·˘ Á˘Ó’‰Î µÏ«÷ Á‹›ı ‹A› ‹◊¿ı flËı ±ı‰Ì
T›‰V◊Î ¿flÌ ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿Îfḻı ÏfiÏç÷ ¿flÂı ¿ı flΩ ’fl◊Ì …ı‹fiÎ ’λΠŒfl‰ÎfiÌ ‘ÎflHÎÎ
ˢ› ÷ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ‹ÎÀı ÷ı Ωı√‰Î¥ ¿flÌ Â¿ı.
44. flΩ ’ÒflÌ ◊›Î ’»ÌfiÌ √ıflËÎ…flÌ — (1) Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿Îfḻı flΩ
‰‘ÎflÌ ±Î’Ì fi ˢ›, ÷˘ flΩ ’ÒflÌ ◊›Î ’»Ì √ıflËÎ…fl flËıfiÎfl ¿˘¥ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ±Î‰Ì √ıflËÎ…flÌfiÌ
‹t÷ ‹ÎÀıfiÎ ¿˘¥’HÎ flΩfiÎ ’√Îfl ‹ÎÀı Ë¿ÿÎfl fi◊Ì ±fiı ÷ı ‹t÷ ±‘˝’√ÎflfiÌ flΩ Ë˘› ÷ı flÌ÷ı ÷ıfiÎ flΩfiÎ
ÏËÁÎ⁄‹Î_ µ‘Îfl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı; ’fl_÷ Ωı ±ıÀ·Ì flΩ ÏÁ·¿‹Î_ fi ˢ› ÷˘ ÷ı‰Ì ÏÁ·¿ µ’flÎ_÷fiÌ flΩfiı ±ÁΑÎflHÎ
flΩ ÷flÌ¿ı √HΉ΋Î_ ±Î‰Âı.
(2) flΩ ’ÒflÌ ◊›ı◊Ì Œfl… ’flfiÌ ΩHÎÌ⁄ÒÌfiı √ıflËÎ…fl flËıfiÎfl Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ √ıflËÎ…flÌ
ÏÂV÷ωʛ¿ ’√·Î_fiı ’ÎhÎ ÃflÂı.
45. flΩ ’ÒflÌ ◊‰ÎfiÎ ±fiı flΩ ’fl◊Ì Œfl… ’fl ËÎ…fl ◊‰ÎfiÎ Á‹› ‰E«ıfi˘ Á‹›√΂˘ ±Ï÷ø‹HÎ
(±˘‰flVÀı›·) √HΉΠ⁄Î⁄÷ — …ı Ïÿ‰Áı flΩ ’ÒflÌ ◊Λ ±fiı …ı Ïÿ‰Áı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ Œfl… ’fl ËÎ…fl
◊Λ ÷ı ⁄_fiı ‰E«ıfiÎ Á_’ÒHν Á‹›√΂ÎfiÌ (flω‰Îfl ±fiı ΩËıfl flΩ ÁÏË÷) √ıflËÎ…flÌfiı flΩfi_ ±Ï÷ø‹HÎ
(±˘‰flVÀı›·) √HΉ΋Î_ ±Î‰Âı.
25
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
≠¿flHÎ - 5
flΩfiÌ ‹_…^flÌ ±fiı flΩ ’fl◊Ì ’fl÷ Œfl‰Î ⁄Î⁄÷
46. ‰ı¿ıÂfi ¬Î÷α˘ ÏÁ‰Î›fiÎ ±L› ¬Î÷ÎfiÎ ¿‹˝«ÎflÌ ‹ÎÀı ≠ÎÅ flΩ — (1) (¿) ‰ı¿ıÂfi ¬Î÷Î ÏÁ‰Î›fiÎ ±L›
¬Î÷΋Î_ ¿Î‹ ¿fl÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ÷ıfiÌ fi˘¿flÌfiÎ ≠I›ı¿ ±‘˝‰ÎÏÊ˝¿ √΂Π‹ÎÀı 15 Ïÿ‰ÁfiÎ ÿflı ≠ÎÅ
flΩ ‹‚‰Î’ÎhÎ »ı. ±Î ÿflı¿ ‰Ê˝fiÌ ’Ëı·Ì ΩL›±ÎflÌ ±fiı ’Ëı·Ì …\·Î¥fiÎ fl˘…, ¿‹˝«ÎflÌfiÎ flΩfiÎ ÏËÁÎ⁄‹Î_
±Î√˘÷flÌ …‹Î ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı.
(¬) ±√εfiÎ ±‘˝‰ÎÏÊ˝¿ √΂ΠÿflQ›Îfi ¿‹˝«Îfḻı Ωı ±ÁΑÎflHÎ flΩ ¤˘√‰Ì ËÂı ÷˘ ÷ı
¤˘√‰ı· flΩfiÎ Ïÿ‰Á˘fiÎ ¿ı‰‚ 1/10 ’fl_÷ ±Ï‘¿k΋ 15 Ïÿ‰Áfiı ±‘Ìfi flËÌfiı, ’ıÀÎ-
Ïfi›‹ (¿) Ëı …‹Î ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰fiÎfl flΩfiÎ Ïÿ‰Á˘‹Î_◊Ì ⁄Îÿ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı.
(√) ÿflı¿ ±‘˝‰Ê˝fiÎ ±_÷ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ ÏËÁÎ⁄‹Î_ …‹Î ≠ÎÅ flΩ ±Î√Î‹Ì ±‘˝‰Ê˝fi˘
ÏËÁÎ⁄‹Î_ ±ı‰Ì Âfl÷ı ±Î√‚ ¬ıÓ«‰Î‹Î_ ±Î‰Âı ¿ı ±Î‰Ì ≠ÎÅ flΩ ±fiı ±Î√Î‹Ì ±‘˝‰ÎÏÊ˝¿
√΂ÎfiÌ …‹Î ¿fl‰ÎfiÌ ◊÷Ì flΩ ±ı‹ ⁄_fiı ‹‚Ìfiı ÏÁ·¿ flΩ hÎHÎÁ˘ Ïÿ‰Á◊Ì ‰‘ı fiÏË.
(2) ±‘˝‰ÎÏÊ˝¿ √΂ΠÿflQ›Îfi …ı‹fiÌ Ïfi‹c¿ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ› ÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ Ï¿VÁ΋Î_,
fi˘¿flÌfiÎ ’ÒflÎ ◊›ı· ≠I›ı¿ ±_√˛ı∞ ‹ÏËfiÎfiÎ 2.1/2 Ïÿ‰Á˘fiÎ ÿflı flΩfiÎ ÏËÁÎ⁄‹Î_ ≠ÎÅ flΩ …‹Î
¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı.
(3) ±‘˝‰Ê˝fiÎ ±_÷ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ ¬Î÷ı …‹Î ≠ÎÅ flΩ, ⁄ÌΩ ±‘˝‰Ê˝fiÎ Á‹›√΂΋Î_ fiÌ«ıfiÌ
Âfl÷˘±ı ±Î√‚ ¬ıÓ«Ì Â¿ÎÂı —-
(1) 1·Ì ΩL›±ÎflÌ ±◊‰Î 1·Ì …\·Î¥fiÎ fl˘… Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ ÏËÁÎ⁄‹Î_ 285 Ïÿ‰Á ¿ı
±˘»Ì ≠ÎÅ flΩfiÌ ÏÁ·¿ ˢ› ÷˘ ⁄ÌΩ ±‘˝‰Ê˝ ±_√ı ’_ÿfl Ïÿ‰ÁfiÌ ≠ÎÅ flΩ ±fiı Ωı ÷ı
√΂΋Î_ ÷ı ÏfiT≤ÏkÎ ◊‰Îfi˘ ˢ› ¿ı fi˘¿flÌ‹Î_◊Ì »^À˘ ◊‰Îfi˘ ˢ› ÷ı‰Î Ï¿VÁ΋Î_ ≠‹ÎHÎÁfl
‹‚‰Î’ÎhÎ ≠ÎÅ flΩ, flΩfiÎ ÏËÁÎ⁄‹Î_ ±Î√˘÷flÌ …‹Î ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı.
(2) 1·Ì ΩL›±ÎflÌ ±◊‰Î 1·Ì …\·Î¥fiÎ fl˘… Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ flΩfiÎ ÏËÁÎ⁄‹Î_ 285
Ïÿ‰Á◊Ì ‰‘ ’fl_÷ 300 Ïÿ‰Á ¿ı ÷ı ¿fl÷Î_ ±˘»Ì ≠ÎÅ flΩ …‹Î ˢ› ÷ı‰Î Ï¿VÁ΋Î_ ’_ÿfl
Ïÿ‰ÁfiÌ …‹Î ¿fl‰ÎfiÌ ≠ÎÅ flΩ ±·√ flά‰Î‹Î_ ±Î‰Âı. Ωı ¿‹˝«ÎflÌ I›Îfl’»ÌfiÎ
±‘˝‰Ê˝‹Î_ ≠ÎÅ flΩ ¤˘√‰ı ÷˘ ÷ı flΩ ±Î ±·√ flά‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ’_ÿfl Ïÿ‰ÁfiÌ ≠ÎÅ flΩ
Á΋ı µ‘Îfl‰Ì ±fiı ⁄Î¿Ì ≠ÎÅ flΩfiÌ ÏÁ·¿ ±‘˝‰Ê˝fiÎ ±_÷ı, 300 Ïÿ‰ÁfiÌ ‹›Î˝ÿ΋Î_, flΩfiÎ
ÏËÁÎ⁄‹Î_ …‹Î ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı. ±Î‹ »÷Î_ Ωı ±‘˝‰Ê˝‹Î_ ¤˘√‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı·Ì ±Î‰Ì ≠ÎÅ
flΩ ’_ÿfl Ïÿ‰Á ¿fl÷Î_ ‰‘ ˢ›, ÷˘ ÷ı ’_ÿfl Ïÿ‰Á ¿fl÷Î_ ‰‘ÎflÎfiÌ ≠ÎÅ flΩ, flΩfiÎ ÏËÁÎ⁄‹Î_
µ‘Îfl‰Ì.
(4) …ı ±‘˝‰Ê˝‹Î_ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ÏfiT≤kÎ ◊‰Îfi˘ ˢ› ¿ı flÎ∞fi΋_ ±Î’Ì »^À˘ ◊‰Îfi˘ ˢ› ÷ı ±‘˝‰Ê˝
‹ÎÀı ÏfiT≤kÎ ◊‰ÎfiÌ ¿ı flÎ∞fi΋ÎfiÌ ÷Îfl̬ Á‘Ì ÷ı ±‘˝‰Ê˝fiÎ ’ÒflÎ ◊›ı·Î ≠I›ı¿ ±_√˛ı∞ ‹ÏËfiÎ ‹ÎÀı
Œ@÷ 2.1/2 Ïÿ‰Á˘fiÎ ÿflı ≠ÎÅ flΩ …‹Î ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı. Ωı ¿‹˝«Îfḻı ¤˘√‰ı· flΩ µ’fl˘@÷
flÌ÷ı ≠ÎÅ ◊÷Ì ≠ÎÅ flΩ ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı ˢ› ÷˘ ‰‘Îflı ±Î¿Îflı· flΩ ’√Îflfi˘ ‹ı‚ ⁄ıÁÎՉ΋Î_ ±Î‰Âı.
(5) flΩfiÎ ¬Î÷΋Î_ ⁄‘Ì … …‹Î fl¿‹ ’ÒHν Ïÿ‰Á˘fiÎ V‰w’‹Î_ …‹Î ¿fl‰ÎfiÌ flËıÂı ±fiı ÷ı ‹ÎÀı ±’ÒHν
flΩfiı fi∞¿fiÎ ’ÒHν Ïÿ‰Á‹Î_ ’ÒHν ¿fl‰ÎfiÌ flËıÂı.
(6) ¿˘¥ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı fi˘¿flÌ‹Î_◊Ì ÿÒfl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı ¿ı ⁄fl÷flŒ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı ±◊‰Î fi˘¿flÌ‹Î_ ˢ›
÷ı ÿflQ›Îfi ±‰ÁÎfi ’΋ı I›Îflı fi˘¿flÌfiÎ …ı ±‘˝‰Ê˝ ÿflQ›Îfi ÷ıfiı ÿÒfl ¿fl‰Î‹Î_ ¿ı ⁄fl÷flŒ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı·
26
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
ˢ› ¿ı ±‰ÁÎfi ’΋ı· ˢ› ÷ı ±‘˝‰Ê˝fiÎ ÿflı¿ ±_√ı∞ ‹ÏËfiÎ ÿÌà ±œÌ Ïÿ‰Á˘fiÎ ÿflı ÷ı ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ≠ÎÅ
flΩ …‹Î ¿fl‰Î ÿı‰Î‹Î_ ±Î‰Âı. …ı Ï¿VÁ΋Î_ ÷ıHÎı ¤˘√‰ı· ≠ÎÅ flΩfiÎ Ïÿ‰Á˘fiÌ Á_A›Î µ’fl˘@÷ ≠ÎÅ
flΩ ¿fl÷Î_ ‰‘Ì Ω›, ÷˘ ÷ı Ï¿VÁ΋Î_ ‰‘ÎflÎfiÌ flΩfi˘ ’√Îfl ‰ÁÒ· ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı.
(7) flÎF›ı÷fl Áı‰Î‹Î_ √΂ı· Á‹› ‹ÎÀı flΩ ’√Îflfi˘ ŒÎ‚˘ «Ò¿‰Î›ı· ˢ› ±◊‰Î ÷ı ±_√ıfiÌ ‰ÁÒ·Î÷fiÌ
‹Î_Չ΂ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ›, I›Îflı ±Î Ïfi›‹fiÎ Ëı÷ ‹ÎÀı ÷ı Á‹›fiı Œfl… ÷flÌ¿ı √HΉ΋Î_ ±Î‰Âı.
(8) ’ıÀÎ-Ïfi›‹˘ (4), (9) ±fiı (10) fiÌ Ωı√‰Î¥±˘fiı ±‘Ìfi flËÌfiı, ±ı¿ÌÁÎ◊ı ‰‘‹Î_ ‰‘ ±ı¿Á˘‰ÌÁ
Ïÿ‰ÁfiÌ ≠ÎÅ flΩ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı.
(9) Á΋ÎL›÷— ±ı¿ ±_√˛ı∞ ‰Ê˝ ÿflQ›Îfi hÎHÎ◊Ì ‰‘ ≠Á_√˘±ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ≠ÎÅ flΩ ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_
±Î‰Âı fiÏË ±fiı ±Î‰Î ÿflı¿ ≠Á_√ı ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰÷Ì ≠ÎÅ flΩfi˘ √΂˘, flΩfiÌ ±Î√‚ ¿ı
’λ‚ ΩıÕ‰ÎfiÌ ’fl‰Îfi√Ì ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰÷Î_ ΩËıfl flΩfiÎ Ïÿ‰Á˘ ÁÏË÷, ÁÎ÷ Ïÿ‰Á◊Ì ±˘»˘
fi ˢ‰˘ Ωı¥±ı. Ωı ¿˘¥ «˘yÁ Ï¿VÁ΋Î_, ’ÒflÎ ÁÎ÷ Ïÿ‰ÁfiÌ flΩ ‹‚‰Î’ÎhÎ fi ˢ›, ÷˘ flΩ ‹_…^fl
¿flfiÎfl ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ ÷ıfiÌ Ï‰‰ı¿⁄Ï© Ëı ÁÎ÷◊Ì ±˘»Î Ïÿ‰ÁfiÌ flΩ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿Âı.
(10) ’Òflı’ÒflÌ flΩ ±◊‰Î ÷ıfi˘ ¿˘¥ ÏËVÁ˘ ¤Îfl÷ ⁄Î_B·ÎÿıÂ, ¤Ò÷Îfi, ⁄‹Î˝, lÌ·_¿Î, fiı’η ±fiı ’ÎÏ¿V÷Îfi
⁄ËÎfl √΂ı· ˢ› I›Îflı ‰√˝-1 ±fiı ‰√˝-2 fiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiı ±ı¿Á˘‰ÌÁ Ïÿ‰Á ¿fl÷Î_ ‰‘
’fl_÷ ±ı¿Á˘±ıÓÂÌ Ïÿ‰Á ¿fl÷Î_ ‰‘ fiÏË ÷ıÀ·Ì flΩ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı.
’fl_÷ ±Î ’ıÀÎ-Ïfi›‹ Ëı ±ı¿Á˘‰ÌÁ Ïÿ‰Á µ’flfiÌ flΩ ±Î ’ıÀÎ-Ïfi›‹ Ëı ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı·
ˢ›, I›Îflı ±Î‰Ì ≠ÎÅ flΩfi˘ …ı √΂˘ ¤Îfl÷‹Î_ √΂ı· ËÂı ÷ı flΩfi˘ ±ı¿_ÿfl √΂˘ µ’fl˘@÷ ‹›Î˝ÿÎ◊Ì
‰‘Ì …‰˘ Ωı¥±ı fiÏË.
47. flΩ ≠‰ÎÁ flÎË÷ Á‹›ı ≠ÎÅ flΩfi_ fl˘¿Õ‹Î_ w’Î_÷fl — (1) flΩ ≠‰ÎÁ flÎË÷ ¤˘√‰÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı
ÿÁ Ïÿ‰ÁfiÌ ≠ÎÅ flΩfi_ fl˘¿Õ‹Î_ w’Î_÷fl ¿fl‰ÎfiÌ ’fl‰Îfi√Ì fiÌ«ıfiÌ Âfl÷˘±ı ±Î’Ì Â¿ÎÂı —-
(¿) fi˘¿flÌfiÎ Á‹√˛ Á‹› ÿflQ›Îfi ±Î‰Ì flΩfi_ fl˘¿Õ‹Î_ w’Î_÷fl ±ı¿_ÿflı ÁÎà Ïÿ‰Á ¿fl÷Î_ ‰‘‰_
fi Ωı¥±ı;
(¬) ±˘»Î‹Î_ ±˘»Ì ÷ıÀ·Î … Á‹›fiÌ ≠ÎÅ flΩ ’HÎ ¿‹˝«ÎflÌ ÁÎ◊˘ÁÎ◊ ¤˘√‰ı.
(√) ±Î‰Ì flÌ÷ı ¤˘√‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı·Ì ≠ÎÅ flΩ ÷◊Î w’Î_÷Ïfl÷ flΩ, flΩfiÎ ÏËÁÎ⁄‹Î_ µ‘Îfl‰Î‹Î_
±ÎT›Î ’»Ì, ≠ÎÅ flΩfiÌ ÏÁ·¿‹Î_ ±˘»Î‹Î_ ±˘»Ì hÎÌÁ Ïÿ‰ÁfiÌ flΩ ÏÁ·¿‹Î_ flËı‰Ì
Ωı¥±ı;
(CÎ) ÏfiT≤ÏkΉ› ’ıLÂfifiÎ Á‹›ı Á΋ÎL› flÌ÷ı ·ıHÎÌ ≠ÎÅ fl˘¿Õ‹Î_ w’Î_÷Ïfl÷ ¿fl‰ÎfiÌ flΩfiÌ
ÏÁ·¿‹Î_◊Ì, ÷ıHÎı Á‹√˛ fi˘¿flÌ ÿflQ›Îfi fl˘¿Õ‹Î_ w’Î_÷Ïfl÷ ¿flı· ≠ÎÅ flΩfi˘ Á‹›√΂˘
⁄Îÿ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı; ±fiı
(«) Ïfi›‹-64 ±fiı 65 Ëı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı ‹‚‰Î’ÎhÎ ≠ÎÅ flΩfi_ fl˘¿Õ‹Î_ ¿flı· ¿<·
w’Î_÷fl ›◊Î≠Á_√, hÎHÎÁ˘ Ïÿ‰Á ±◊‰Î ±ı¿Á˘’«ÎÁ Ïÿ‰ÁfiÌ ‹Ëk΋ ‹›Î˝ÿÎ, ¿fl÷Î_ ‰‘‰_
Ωı¥±ı fiÏË.
(2) flΩ ‹_…^fl ¿fl÷Î ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ ≠ÎÅ flΩfi_ fl˘¿Õ‹Î_ w’Î_÷fl ¿fl‰Î ‹_…^flÌ ±Î’Ì Â¿Âı.
48. ‰ı¿ıÂfi ¬Î÷_ — ’ÏflÏÂp-3 ‹Î_ ÿÂν‰ı· ±’‰Îÿ˘ ±fiı ‹›Î˝ÿÎfiı ±‘Ìfi flËÌfiı, …ı ¬Î÷Î ¿ı ¬Î÷α˘fiÎ
ω¤Î√‹Î_ ‰ı¿ıÂfi ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı ±fiı ‰ı¿ıÂfi ÿflQ›Îfi ÷ı‹Î_ ¿Î‹ ¿fl÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiı Œfl…
’fl◊Ì √ıflËÎ…fl flËı‰Î ‹ÎÀı ’fl‰Îfi√Ì ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı ÷ı ¬Î÷_ ¿ı ¬Î÷Îfi˘ ω¤Î√ ±ıÀ·ı ‰ı¿ıÂfi ¬Î÷_.
27
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
49. ⁄ı Ïfi‹c¿˘ ‘flΉ÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ — ±ı¿ Ïfi‹c¿ ‰ı¿ıÂfi ¬Î÷΋Î_ ±fiı ⁄Ì∞ ÷ı ÏÁ‰Î›fiÎ ¬Î÷΋Î_
±ı‹ ⁄ı Ïfi‹c¿˘ ‘ÎflHÎ ¿fl÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ‰ı¿ıÂfi ¬Î÷΋Î_ fi˘¿flÌ ¿fl÷Î √HÎÎÂı fiÏË.
50. ‰ı¿ıÂfi ¬Î÷΋Î_ ¿Î‹ ¿fl÷Ì T›„@÷±˘fiı ≠ÎÅ flΩ — (1) …ı ‰Êı˝ ’Òw_ ‰ı¿ıÂfi ¤˘√T›_ ˢ› ÷ı ‰Êı˝ ⁄Ω‰ı·Ì
Œfl… Á_⁄_‘ı ‰ı¿ıÂfi ¬Î÷ÎfiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ¿˘¥ ≠ÎÅ flΩfiÎ Ë¿ÿÎfl ◊Âı fiÏË.
(2) (¿) …ı ¿˘¥ ‰Êı˝ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı ‰ı¿ıÂfifi˘ ¤Î√ ¤˘√‰ı· ˢ›, ÷˘ ’ÒflÎ ‰ı¿ıÂfi ÁÎ◊ıfiÎ ÷ıfiÎ
fiÏË ¤˘√‰ı· Ïÿ‰Á˘fiÎ ÁÎ◊ıfiÎ hÎÌÁ Ïÿ‰ÁfiÌ ≠ÎÅ flΩfiÎ ≠‹ÎHÎ◊Ì ◊÷Ì ≠ÎÅ flΩfi˘ Ë¿
÷ıfiı ‹‚‰Î’ÎhÎ ◊Âı.
’fl_÷ ¿Î›‹Ì fi˘¿flÌ‹Î_ fi ˢ› ÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ÷ıfiÌ ’Ëı·Î_ ‰Ê˝fiÌ fi˘¿flÌ ÿflQ›Îfi
±Î‰Ì flΩ ‹‚‰Î’ÎhÎ √HÎÎÂı fiÏË.
(¬) Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ¿˘¥ ‰Êı˝ ‰ı¿ıÂfi ¤˘√‰ı fiÏË, ÷˘ ÷ı, Ïfi›‹-46 ≠‹ÎHÎı ÷ı ‰Ê˝ ‹ÎÀı
‹‚‰Î’ÎhÎ ≠ÎÅ flΩfiı Ë¿ÿÎfl ◊Âı.
V’pÌ¿flHÎ — ±Î Ïfi›‹fiÎ Ëı÷±˘ ‹ÎÀı, ““‰Ê˝”” ÂOÿfi˘ ±◊˝ ¿ı·ıLÕflfi_ ±_√˛ı∞ ‰Ê˝ fiÏË, ’HÎ ‰ı¿ıÂfi
¬Î÷΋Î_ ¬flı¬fl Œfl…fiÎ ⁄Îfl ‹ÏËfiÎ ±ı‹ ¿fl‰˘.
fi˘Ó‘ — ‰ı¿ıÂfi ¤˘√‰‰Îfiı Ë¿ÿÎfl Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ¬Î÷ÎfiÎ ‰ÕÎ ±Ï‘¿ÎflÌfiÎ Á΋ÎL› ¿ı ¬ÎÁ
±Îÿı ¶ÎflÎ ‰ı¿ıÂfi ¿ı ÷ıfiÎ ¤Î√ ÿflQ›Îfi ‹A› ‹◊¿ı Œfl… ’fl ËÎ…fl flËı‰Îfi_ Œfl‹Î‰‰Î‹Î_ ±ÎT›_
ˢ› ÷ı ÏÁ‰Î›, ÷ıHÎı ‰ı¿ıÂfi ¿ı ‰ı¿ıÂfifi˘ ¤Î√ ¤˘√T›˘ »ı ÷ı‹ √HÎÎÂı, ’fl_÷ Ωı ±Î‰Î ±ÎÿıÂ◊Ì
’_ÿfl Ïÿ‰Á ¿fl÷Î ‰‘ Á‹› ‹ÎÀı ÷ıfiı ‰ı¿ıÂfifi˘ Á‹› ¤˘√‰÷˘ ±À¿Î‰‰Î‹Î_ ±ÎT›˘ ˢ›, ÷˘ ÷ıHÎı
‰ı¿ıÂfifi˘ ¿˘¥ ¤Î√ ¤˘√T›˘ fi◊Ì ÷ı‹ √HΉ΋Î_ ±Î‰Âı.
(3) ‰ı¿ıÂfi ¬Î÷΋Î_ fi˘¿flÌ ¿fl÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ’ÒflÎ ‰Ê˝fiÌ Œfl… ⁄ΩT›Î ’Ëı·Î_ flΩ µ’fl Ω›, I›Îflı
flΩ ’fl …÷Î_ ’Ëı·Î_fiÌ ⁄Ω‰ı· ¬flı¬flÌ Œfl…fiÎ Á‹›√΂΋Î_ ±Î‰÷Î ‰ı¿ıÂfifiÎ Á_ÿ¤ı˝ ÷ıfiı
‹‚‰Î’ÎhÎ ≠ÎÅ flΩfiÌ √HÎ÷flÌ fiÏË ¿fl÷Î_, ±√εfiÎ ’ÒflÎ ±ı¿ ‰Ê˝fiÌ Œfl… …ı ÷Îfl̬ı ’ÒflÌ ¿flı·
ˢ› ÷ı ÷Îfl̬◊Ì Âw ◊÷Î ‰Ê˝‹Î_ ±Î‰÷Î ‰ı¿ıÂfifiÎ Á_ÿ¤ı˝ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı.
51. ±fi√Î‹Ì ±fiı ’çÎÿ√Î‹Ì ΩËıfl flΩ±˘fiı ‰ı¿ıÂfi ÁÎ◊ı ΩıՉΠ⁄Î⁄÷ — (1) ±Î Ïfi›‹˘ ËıÂfiÌ ¿˘¥’HÎ
≠¿ÎflfiÌ flΩfiÎ ±fiÁ_‘Îfi‹Î_ ¿ı Á_›˘…fi‹Î_ ‰ı¿ıÂfi ·¥ ¿ÎÂı.
’fl_÷ ’ÒflÎ ‰ı¿ıÂfifiÎ Á‹›√΂ΠÁÎ◊ı ΩıՉ΋Î_ ±Î‰ı· ≠ÎÅ flΩ ÁÎ◊ıfi˘ ¿<· Á‹›√΂˘, Áfl¿ÎflÌ
¿‹˝«ÎflÌfiı Ïfi›‹-46 Ëı ±ı¿ÌÁÎ◊ı ‹‚‰Î’ÎhÎ ≠ÎÅ flΩfiÎ Á‹›√΂Π¿fl÷Î_ ‰‘ ◊‰˘ Ωı¥±ı
fiÏË, ’»Ì ¤·ı ≠ÎÅ flΩ ±L› flΩfiÎ ±fiÁ_‘Îfi‹Î_ ¿ı Á_›˘…fi‹Î_ ·Ì‘Ì Ë˘› ¿ı fi ·Ì‘Ì Ë˘›.
(2) Ïfi›‹-41 fiÎ Ëı÷ ‹ÎÀı ‰ı¿ıÂfi ±ı ““flΩ”” »ı, ’fl_÷ ±ı‹Î_ ‹›Î˝ÿÎ ±ıÀ·Ì »ı ¿ı ±‰ı∞ T›„@÷ ‰ı¿ıÂfifiÎ
±_÷ı ¿Î›˝¤Îfl Á_¤Î‚ı ÷˘ … ‰ı¿ıÂfifiı flΩfiÌ ±Î√‚ ΩıÕÌ Â¿Î› ±fiı flΩfiÎ ±_÷ı ÷ıfiÌ ±‰ı∞ T›„@÷fiı
÷ı ‰ı¿ıÂfifiÎ ¿˘¥ ¤Î√ ÿflQ›Îfi √ıflËÎ…fl ¿‹˝«ÎflÌfiÌ …√αı Œfl… ’fl fi ˢ› ±ı flÌ÷ı ⁄ÿ·Ì ◊¥ ˢ›,
÷˘ √ıflËÎ…fl flËıfiÎfl T›„@÷ flΩ ÁÎ◊ı ‰ı¿ıÂfi ΩıÕÌ Â¿Âı. ‰ı¿ıÂfi flΩfiÌ ±Î√‚ ¿ı ÷ıfiÌ ’λ‚ ΩıÕÌ
¿ÎÂı ’HÎ ±Î√‚-’λ‚ ⁄_fiı flÌ÷ı ΩıÕÌ Â¿ÎÂı fiÏË, flΩfiÎ ⁄ı √΂ÎfiÌ ‰E«ı ‰ı¿ıÂfi flÎ¬Ì Â¿ÎÂı fiÏË.
52. ‰ı¿ıÂfi ¬Î÷ÎfiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiı ’˘÷ÎfiÎ ¬«ı˝ flΩ ’fl◊Ì ’fl÷ ⁄˘·Î‰‰Î ’ÎhÎ — …ıfiı flΩfiÌ ±Î√‚
±◊‰Î ’λ‚ ‰ı¿ıÂfi ΩıՉΠ‹ÎÀıfiÌ ’fl‰Îfi√Ì ÁÏË÷ flΩ ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ› ÷ı‰Î ‰ı¿ıÂfi ¬Î÷΋Î_
fi˘¿flÌ ¿fl÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ÏÁ‰Î›fiÎ ¿‹˝«ÎflÌfiı Ωı ‰ı¿ıÂfi ÿflQ›Îfi ÷ıfiÌ Œfl…fiÎ V◊‚ı◊Ì ⁄ËÎfl Ω›
÷˘ ÷ıfiı ’˘÷ÎfiÎ ¬«ı˝ fi˘¿flÌfiÎ V◊‚ı ’fl÷ ⁄˘·Î‰‰Î ’ÎhÎ ⁄fiÂı.
28
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
53. ‰ı¿ıÂfi fiÏË ¤˘√T›Îfi_ ±˘ÏÕÀfiı ±Î’‰Îfi_ ≠‹ÎHÎ’hÎ — fiÌ«ı ÿÂν‰ı· Á΋ÎL› ‰√˘˝ ’ˆ¿Ì ¿˘¥’HÎ ‰√˝
Ëı ±Î‰÷Πˢ› ÷ı ÏÁ‰Î›fiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ Œfl… ⁄fiÂı ¿ı ’˘÷ı ‰ı¿ıÂfi ¿ı ÷ıfi˘ ¤Î√ ¤˘√T›˘ fi◊Ì
±ı‰_ ≠‹ÎHÎ’hÎ ’˘÷ÎfiÎ ¬Î÷ÎfiÎ ‰ÕÎ ±Ï‘¿ÎflÌfiÎ ±ÎÿıÂfiÌ fi¿· ÁÎ◊ı ±˘ÏÕÀ ±Ï‘¿ÎflÌfiı ’ˢӫÎÕı.
fi˘Ó‘ — fiÌ«ıfiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘±ı Áfl¿ÎflfiÎ Á΋ÎL› ±Îÿı¢ Ëı ’ÒflÎ ‰ı¿ıÂfi ÿflQ›Îfi ŒflΩı ⁄Ω‰‰ÎfiÌ
ˢ› »ı —-
(1) ÷η̋ ËıÂfiÎ L›ÎÏ›¿ ±Ï‘¿Îfḻ˘;
(2) Ï…S·Î L›Î›Î·›fiÎ ËıÕ@·Î¿˝, ÏÂflV÷ıÿÎfl ±◊‰Î fiÎfl.
54. Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı ‰ı¿ıÂfifi˘ ÏËVÁ˘ ¤˘√‰‰Î ’fl ÏfiÊı‘ — ’˘÷ÎfiÌ ⁄ÿ·Ìfiı ¿ÎflHÎı …ı ¿˘¥ Áfl¿ÎflÌ
¿‹˝«ÎflÌfiı ‰ı¿ıÂfifi˘ ±‹¿ ¤Î√ ¤˘√‰÷Î ±À¿Î‰‰Î‹Î_ ±ÎT›Î ˢ› ÷ı‰Î Ï¿VÁ΋Î_, ÷ıfiÌ ⁄ÿ·Ìfiı ¿ÎflHÎı
‰ı¿ıÂfifiÌ …ı ‹t÷ ÷ı ¤˘√‰Ì Â@›˘ fi ˢ› ÷ı ‹t÷‹Î_ ËÎ…fl ◊‰Îfi˘ ‹‚‰Î’ÎhÎ ’Òfl˘ Á‹› (Ωı¥fiŸ√ ÀÎ¥‹)
fiÏË, ’fl_÷ ±ı¿ ‹◊¿◊Ì ⁄ÌΩ ‹◊¿ Á‘ÌfiÌ ‹ÁÎŒflÌ‹Î_ √΂ı· ¬flı¬fl Á‹› µ‹ıfl‰˘.
55. ‰ı¿ıÂfi ¬Î÷΋Î_◊Ì fi˘fi-‰ı¿ıÂfi ¬Î÷΋Î_ ⁄ÿ·Ì ◊÷Î_ fi˘¿flÌfiÎ √΂ÎfiÌ Á‹ÎÏÅ — (1) Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ
⁄ÿ·Ì ‰ı¿ıÂfi ¬Î÷΋Î_◊Ì Ï⁄fi-‰ı¿ıÂfi ¬Î÷΋Î_ ◊›ı· ˢ›, I›Îflı ÷ıfiÌ ‰ı¿ıÂfi ¬Î÷ÎfiÌ fi˘¿flÌ ÷ıHÎı »ıS·ı
¤˘√‰ı· ‰ı¿ıÂfifiÎ ±_÷fiÌ ÷Îfl̬◊Ì ’ÒflÌ ◊›ı· √HΉ΋Î_ ±Î‰Âı.
(2) Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ⁄ÿ·Ì fi˘fi-‰ı¿ıÂfi ¬Î÷΋Î_◊Ì ‰ı¿ıÂfi ¬Î÷΋Î_ ◊¥ ˢ›, I›Îflı ÷ıfiÌ ‰ı¿ıÂfi
¬Î÷ÎfiÌ fi˘¿flÌfiÌ ‹t÷ ‰ı¿ıÂfi ¬Î÷΋Î_ ÷ıfiÎ ΩıÕΛÎfiÌ ÷Îfl̬◊Ì Âw ◊¥ √HÎÎÂı.
fi˘Ó‘ — ‰ı¿ıÂfifiÌ ‹t÷ ÿflQ›Îfi Ï⁄fi-‰ı¿ıÂfifiÎ ¬Î÷΋Î_ ⁄ÿ·Î›ı· Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ⁄Î⁄÷‹Î_,
±Î Ïfi›‹fiÎ ’ıÀÎ-Ïfi›‹ (1) ‹Î_ ±Î‰÷Î ““÷ıHÎı »ıS·ı ¤˘√‰ı· ‰ı¿ıÂfi”” ±ı ÂOÿ˘fi˘ ±◊˝ ’ÒHν÷—
±◊‰Î ±_Â÷— ¤˘√‰ı· »ıS·_ ‰ı¿ıÂfi ±ı‹ ¿fl‰˘.
56. ’Ò‰˝ÁÒ«fiΠωfiÎ ‰ı¿ıÂfi ¬Î÷ÎfiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ flÎ∞fi΋_ ±Î’ı ÷˘ ÷ı ’√Îflfi˘ Ë¿ÿÎfl fiÏË — (1)
Ïfi›Ï‹÷ ‰ı¿ıÂfi ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰÷_ ˢ› ÷ı‰Î ¬Î÷΋Î_ fi˘¿flÌ ¿fl÷Î Œ@÷ ±‰ı∞ Ïfi‹c¿ ‘flΉ÷Î Áfl¿ÎflÌ
¿‹˝«ÎflÌ, ‰ı¿ıÂfi Á‹ÎM÷ ◊›Î ’»Ì ¿Î‹¿Î… ‹ÎÀı ÷ıfiÌ ¿«ıflÌ ŒflÌ◊Ì …ı Ïÿ‰Áı ¬Ò·ı ÷ı Ïÿ‰Á◊Ì ±√ε◊Ì
¿˘¥ fi˘ÏÀÁ ±ÎM›Î ωfiÎ ’˘÷ÎfiÌ Ïfi‹c¿fi_ flÎ∞fi΋_ ±Î’ı ÷˘ ‰ı¿ıÂfifiÌ ‹t÷ ‹ÎÀıfiÎ ¿˘¥ ’√Îfl ‹ÎÀı
÷ı Ë¿ÿÎfl ◊Âı fiÏË. ÷ı‰Ì flÌ÷ı, Ïfi›Ï‹÷ ‰ı¿ıÂfi ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰÷_ ˢ› ÷ı‰Î ¬Î÷΋Î_ fi˘¿flÌ ¿fl÷Î Áfl¿ÎflÌ
¿‹˝«ÎflÌ ±ÁΑÎflHÎ flΩ ’fl◊Ì ‰ı¿ıÂfi Âw ◊‰ÎfiÎ Œ@÷ ±ı¿ ¿ı ⁄ı … Ïÿ‰Á ±√ε ÷ıfiÌ Ïfi‹c¿ ’fl ΩıÕΛ
±fiı Ωı ‰ı¿ıÂfi ’»Ì ÷ıfiÌ ¿«ıflÌ ŒflÌ◊Ì µCÎÕ‰ÎfiÎ Ïÿ‰Áı Œfl… ’fl ’λΠŒ›Î˝ ÏÁ‰Î› ŒflÌ◊Ì ÷ı ±ÁΑÎflHÎ
flΩ ’fl µ÷flı ÷˘ ‰ı¿ıÂfifiÌ ‹t÷ ‹ÎÀıfiÎ ’√Îfl ‹ÎÀı ÷ı Ë¿ÿÎfl ◊Âı fiÏË.
(2) ‹Ò‚¤Ò÷ flÌ÷ı ¬Î·Ì …√Î Á΋ı ∂¤Ì ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı·Ì Ë_√Î‹Ì …√΋Î_ ±‰ı∞ ÷flÌ¿ı ¿Î‹ ¿fl÷Î ¿ı
÷ı …√Î ‘flΉ÷Î Áfl¿ÎflÌ ‹ÎK›Ï‹¿ Â΂ÎfiÎ ÏÂZοfiÌ ±◊‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿Î˜·ı…fiÎ ‹ÿÿfiÌ T›ÎA›Î÷Îfiı
‰ı¿ıÂfifiÌ ÷fl÷ … ’Ëı·Î_ fi˘¿flÌ‹Î_◊Ì »^ÀÎ ¿flÌ fiÎ_¬‰Î‹Î_ ±ÎT›Î ˢ› ±fiı Ωı ÷ıHÎı …ı ÷ı ˆZÎÏHο
‰Ê˝ ÿflQ›Îfi ±Îà ‹ÎÁ ¿fl÷Î_ ±˘»Î fiÏË ÷ıÀ·Î Á‹›fiÌ fi˘¿flÌ ¿flı· ˢ›, ÷˘ ÷ı‰Î ¿‹˝«ÎflÌfiı
‰ı¿ıÂfifiÌ ‹ÿ÷ ‹ÎÀı ’√ÎflfiÌ ‹_…^flÌ ±Î’Ì Â¿ÎÂı.
57. ±‘˝’√ÎflÌ flΩ — (1) (¿) ≠I›ı¿ ±‘˝‰Ê˝fiÌ fi˘¿flÌ ‹ÎÀı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ÿÁ Ïÿ‰ÁfiÌ ±‘˝’√ÎflÌ flΩ
‹‚‰Î’ÎhÎ ◊Âı ±fiı ÷ı ÿflı¿ ¿ı·ıLÕflfiÎ ±_√˛ı∞ ‰Ê˝fiÌ 1·Ì ΩL›±ÎflÌ ±fiı 1·Ì …\·Î¥±ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ
±‘˝’√ÎflÌ flΩfiÎ ÏËÁÎ⁄‹Î_ ±Î√˘÷flÌ …‹Î ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı.
(¬) ‰Ê˝fiÎ ±‘˝‰ÎÏÊ˝¿ √΂ΠÿflQ›Îfi Ïfi‹c¿ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ› ÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ
Ï¿VÁ΋Î_ fi˘¿flÌfiÎ ≠I›ı¿ ’ÒflÎ ◊›ı· ±_√˛ı∞ ‹ÏËfiÎfiÎ ‹ÎÀı 5/3 Ïÿ‰ÁfiÎ ÿflı ÷ı Áfl¿ÎflÌ
29
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
¿‹˝«ÎflÌfiÎ flΩfiÎ ÏËÁÎ⁄‹Î_ ±‘˝’√ÎflÌ flΩ …‹Î ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı. ÿflı¿ ±‘˝‰Ê˝fiÎ ±_÷ı
¿‹˝«ÎflÌfiÎ ÏËÁÎ⁄‹Î_ …‹Î ◊›ı· ±‘˝’√ÎflÌ flΩ ±fi√Î‹Ì ±‘˝‰Ê˝‹Î_ ±Î√‚ ¬ıÓ«‰Î‹Î_
±Î‰Âı.
(√) flΩfiÎ ¬Î÷΋Î_ ⁄‘Ì … …‹Î flΩ ’ÒHν Ïÿ‰Á˘fiÎ V‰w’‹Î_ …‹Î ¿fl‰ÎfiÌ flËıÂı ±fiı ÷ı ‹ÎÀı
±’ÒHν flΩfiı fi∞¿fiÎ ’ÒHν Ïÿ‰Á‹Î_ ’ÒHν ¿fl‰ÎfiÌ flËıÂı.
(2) (¿) …ı ±‘˝‰Ê˝‹Î_ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ fi˘¿flÌ‹Î_◊Ì ÏfiT≤kÎ ◊‰Îfi˘ ˢ› ¿ı flÎ∞fi΋_ ±Î’Ì »^À˘ ◊‰Îfi˘
ˢ› ÷ı ±‘˝‰Ê˝ ‹ÎÀı ÏfiT≤kÎ ◊‰ÎfiÌ ¿ı flÎ∞fi΋ÎfiÌ ÷Îfl̬ Á‘Ì ’ÒflÎ ◊›ı· ≠I›ı¿ ’ÒflÎ ±_√˛ı∞
‹ÏËfiÎ ‹ÎÀı Œ@÷ 5/3 Ïÿ‰ÁfiÎ ÿflı ±‘˝’√ÎflÌ flΩ …‹Î ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı. Ωı ¿‹˝«Îfḻı
¤˘√‰ı· flΩ ÷ıfiÎ ¬Î÷ı …‹Î flΩ ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı ˢ› ÷˘, ‰‘Îflı ±Î¿Îflı· flΩ ’√Îflfi˘ ‹ı‚
⁄ıÁÎÕ‰Îfi˘ flËıÂı.
(¬) F›Îflı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı fi˘¿flÌ‹Î_◊Ì ÿÒfl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı ¿ı ⁄fl÷flŒ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı ±◊‰Î
fi˘¿flÌ‹Î_ ˢ› ÷ı ÿflQ›Îfi ±‰ÁÎfi ’΋ı I›Îflı fi˘¿flÌfiÎ …ı ±‘˝‰Ê˝ ÿflQ›Îfi ÷ıfiı ÿÒfl ¿ı ⁄fl÷flŒ
¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ˢ› ¿ı ÷ı ±‰ÁÎfi ’΋ı· ˢ› ÷ı ±‘˝‰Ê˝fiÎ ÿflı¿ ’ÒflÎ ±_√˛ı∞ ‹ÏËfiÎ ÿÌÃ
5/3 Ïÿ‰ÁfiÎ ÿflı ±‘˝’√ÎflÌ flΩ …‹Î ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı. …ı Ï¿VÁ΋Î_ ÷ıHÎı ¤˘√‰ı· flΩfiÎ
Ïÿ‰Á˘fiÌ Á_A›Î µ’fl˘@÷ flΩ ¿fl÷Î_ ‰‘Ì Ω›, ÷˘ ‰‘ «Ò¿‰ı· flΩfiÎ ’√ÎflfiÌ ‰ÁÒ·Î÷
¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı.
58. w’Î_÷Ïfl÷ flΩ — (1) ÏÁω· Á…˝fi ±◊‰Î √…flÎ÷ flÎF› Áı‰Î (÷⁄Ì⁄Ì ÁÎfl‰Îfl) Ïfi›‹˘, 1988 fiÎ Ïfi›‹-
2 fiÎ ’ıÀÎ-Ïfi›‹ (3) ‹Î_ T›ÎA›Î ¿flı· ±Ï‘¿Ú÷ ÷⁄Ì⁄Ì Ï«Ï¿IÁ¿ ±◊‰Î flÏ…VÀÕ˝ ‹ıÏÕ¿· ≠ı„@ÀÂfiflı fi‹ÒfiÎ-
3 ‹Î_ ±Î’ı· ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎfiÎ ±Î‘Îflı, fiÌ«ıfiÌ Âfl÷˘fiı ±‘Ìfi flËÌfiı, Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ‹‚‰Î’ÎhÎ
±‘˝’√ÎflÌ flΩfiÌ ÏÁ·¿◊Ì ±Õ‘Ì ¿fl÷Î_ ‰‘ı fiÏË ÷ı‰Ì flÌ÷ı w’Î_÷Ïfl÷ flΩ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı —-
(¿) Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ flΩ ’ÒflÌ ◊›ı ÷ıfiÎ Œfl… ’fl ËÎ…fl ◊‰ÎfiÎ ‰Î…⁄Ì ¿ÎflH΢ »ı ±ı‹ flΩ
‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌfiı ¬Î÷flÌ ◊Λ I›Îflı;
(¬) F›Îflı w’Î_÷Ïfl÷ flΩ ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı I›Îflı ÷ı flΩ ¿fl÷Î_ ⁄‹HÎÌ flΩ ÷ıfiÌ ·ıHÎÌ ±‘˝’√ÎflÌ
flΩfiÎ ÏËÁÎ⁄‹Î_ µ‘Îfl‰Ì Ωı¥Âı;
(√) flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿Îfḻı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ’ÎÁı◊Ì ±ı ‹÷·⁄fiÌ ⁄Î_›‘flÌ ·ı‰Ì
Ωı¥Âı ¿ı Ωı ÷ı±˘ fi˘¿flÌ‹Î_◊Ì V‰ˆ„E»¿ ÏfiT≤ÏkÎ ·ıÂı ÷˘ w’Î_÷Ïfl÷ flΩfiÎ ±Î¿Îflı· ’√Îfl
±fiı ÷ıfiı ‹‚‰Î’ÎhÎ ±‘˝’√ÎflfiÌ flΩfiÎ ’√Îflfi˘ ÷ŒÎ‰÷ ÷ı ’fl÷ …‹Î ¿flΉÂı.
(2) flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ ≠‹ÎÏHÎ÷ ¿flı ¿ı ¿˘¥ ’ÒHν÷— Á‹›fiÎ ¿ı ±_Â÷— Á‹›fiÎ ‹ÎL›
±P›ÎÁø‹ ‹ÎÀı ‰Î’flı· flΩ ΩËıfl ÏË÷‹Î_ »ı, ÷˘ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ Á‹√˛ fi˘¿flÌfiÎ Á‹›√΂ΠÿflQ›Îfi
÷ıfiı 90 Ïÿ‰Á Á‘ÌfiÌ w’Î_÷Ïfl÷ flΩ, ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ fl…^ ¿›Î˝ ωfiÎ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı.
(3) w’Î_÷Ïfl÷ flΩ ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ› ÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı V‰ˆ„E»¿ flÌ÷ı Œfl… µ’fl ËÎ…fl
◊›Î ωfiÎ ÏfiT≤kÎ ◊‰ÎfiÌ ’fl‰Îfi√Ì ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı, I›Îflı w’Î_÷Ïfl÷ flΩfiı ±‘˝’√ÎflÌ flΩ ÷flÌ¿ı
√HΉ΋Î_ ±Î‰Âı ±fiı w’Î_÷Ïfl÷ flΩfiÎ ’√Îfl ±fiı ±‘˝’√ÎflÌ flΩfiÎ ’√Îfl ‰E«ıfi˘ ÷ŒÎ‰÷ ‰ÁÒ·
·ı‰Î‹Î_ ±Î‰Âı.
’fl_÷ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ fiÎÿflV÷ ÷Ï⁄›÷fiı ·Ì‘ı ‰‘ fi˘¿flÌ ¿fl‰ÎfiÌ ±Â@÷÷Îfiı ¿ÎflHÎı ÏfiT≤ÏkÎ
±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ˢ› ±◊‰Î ÷ıfi_ ±‰ÁÎfi ◊›ı· ˢ›, I›Îflı ±Î‰Ì ‰ÁÒ·Î÷ ¿flÌ Â¿ÎÂı fiÏË.
30
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
fi˘Ó‘ — ≠ÎÅ flΩ ‹‚‰Î’ÎhΠˢ› ÷˘ ’HÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ Ï‰fi_÷Ì◊Ì ÷ıfiı w’Î_÷Ïfl÷ flΩ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı.
(4) Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ⁄Î⁄÷‹Î_ ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ ±Î’‰Îfi˘ …ı ÁZ΋ ˢ› ÷ı‰Î ÷⁄Ì⁄Ì ±Ï‘¿ÎflÌfi_
÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ ±Î Ïfi›‹˘fiı ΩıÕı· fi‹ÒfiÎ-5 ‹Î_ fl…^ ¿flı ÷˘, ’˘÷ÎfiÎ µ’fl ±Î‘ÎÏfl÷ ÷ıfiÎ ¿<À<_⁄fiÌ
¿˘¥ T›„@÷fiÌ ‹Î_ÿ√Ì Á_⁄_‘ı ¿‹˝«ÎflÌfiı w’Î_÷Ïfl÷ flΩ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı.
(5) ±Î√‚ ±fiı ’λ‚ ΩıՉΠÿı‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ΩËıfl flΩfiÎ Ïÿ‰Á˘ ÁÏË÷ ‹_…^fl ¿flı· ·CÎk΋ w’Î_÷Ïfl÷
flΩfiÌ ‹ÿ÷ ÿflı¿ ≠Á_√ı ÁÎ÷ Ïÿ‰Á ¿fl÷Î_ ±˘»Ì ˢ‰Ì fi Ωı¥±ı. ¿˘¥ Ï¿VÁ΋Î_ ÁÎ÷ Ïÿ‰ÁfiÌ Á_’ÒHν
‹ÿ÷fiÌ flΩ ‹‚‰Î’ÎhÎ fi ˢ› ±fiı ÁÎ÷ Ïÿ‰Á ¿fl÷Î_ ±˘»Î Á‹›fiÌ ±Î‰U›@÷Î ÷⁄Ì⁄Ì
±Ï‘¿Îfḻı ≠‹ÎÏHÎ÷ ¿flı· ˢ›, ÷˘ flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ ’˘÷ÎfiÎ V‰Ï‰‰ı¿ÎfiÁÎfl ÷ıfiÎ◊Ì
±˘»Î Á‹› ‹ÎÀıfiÌ flΩ ’HÎ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿Âı.
59. Ï⁄fi…‹Î flΩ — (1) fiÌ«ıfiÌ Âfl÷˘fiı ±‘Ìfi flËÌfiı, ¿Î›‹Ì fi˘¿flÌ‹Î_fiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı Ï⁄fi…‹Î flΩ
‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı —-
(¿) Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ flΩ ’ÒflÌ ◊›ı◊Ì ÷ıfiÎ Œfl… ’fl ËÎ…fl ◊‰ÎfiÎ ‰Î…⁄Ì ¿ÎflH΢ »ı ±ı‹ flΩ
‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌfiı ¬Î÷flÌ ◊Λ I›Îflı.
(¬) ˉı ’»ÌfiÎ ±‘˝’√ÎflÌ flΩfiÎ ±’ıÏZÎ÷ µ’Î…˝fifiÎ ≠‹ÎHÎ◊Ì Ï⁄fi…‹Î flΩ ‹›Î˝Ïÿ÷ flËıÂı.
(√) Ï⁄fi…‹Î flΩfiÌ ‹›Î˝ÿÎ Á‹√˛ fi˘¿flÌ ÿflQ›Îfi ±Ï‘¿÷‹ hÎHÎÁ˘ ÁÎà Ïÿ‰ÁfiÌ flËıÂı, …ı‹Î_◊Ì
±ı¿ÌÁ‹›ı 90 Ïÿ‰Á◊Ì ‰‘ fiÏË ±ıÀ·Ì ±fiı ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎfiÎ ±Î‘Îfl ÏÁ‰Î›fiÌ ⁄‘Ì
‹‚Ìfiı 180 Ïÿ‰Á Ï⁄fi…‹Î flΩ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿Î›.
(CÎ) Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ±Î√Î‹Ì Á‹›Î‰Ï‘‹Î_ …ı ±‘˝’√ÎflÌ flΩ ≠ÎÅ ¿flÂı ÷ıfiÌ Á΋ı ÷ı flΩfiÎ
ÏËÁÎ⁄‹Î_ Ï⁄fi…‹Î flΩfiı µ‘Îfl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı.
(«) flΩ ‹_…^fl ¿fl÷Î ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ, Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ’ÎÁı◊Ì ⁄Î_›‘flÌ ‹ı‚‰Âı ¿ı Œfl… ’fl
’λΠŒ›Î˝ ωfiÎ fi˘¿flÌ‹Î_◊Ì flÎ∞fi΋_ ±Î’ı ¿ı V‰ˆ„E»¿ ÏfiT≤ÏkÎ ·ı ÷ı‰Î ≠Á_√ı ÷ıfiı «Ò¿‰‰Î‹Î_
±Î‰ı· flΩfi˘ ’√Îfl ÷ı ’fl÷ ¿flÂı.
(2) (¿) Ï⁄fi…‹Î flΩ ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ˢ› ÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ Œfl… ’fl ’fl÷ ±ÎT›Î ωfiÎ
fi˘¿flÌ‹Î_◊Ì flÎ∞fi΋_ ±Î’ı ¿ı ÷ıfiÌ Ï‰fi_÷Ì◊Ì ÷ıfiı V‰ˆ„E»¿ ÏfiT≤ÏkÎ ‹ÎÀı ‹_…^flÌ ±Î’‰Î‹Î_
±Î‰ı I›Îflı Ï⁄fi…‹Î flΩ flÿ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı ±fiı ±Î‰Ì flΩfiÌ Âw±Î÷fiÌ ÷Îfl̬◊Ì ÷ıfi_
flÎ∞fi΋_ ±◊‰Î ÏfiT≤ÏkÎ ±‹·‹Î_ ±Î‰Âı ÷ı‹… flΩfi˘ ’√Îfl ‰ÁÒ· ·ı‰Î‹Î_ ±Î‰Âı.
(¬) Ï⁄fi…‹Î flΩ ¤˘√T›Î ⁄Îÿ F›Îflı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ Œfl… ’fl ËÎ…fl ◊Λ ±fiı ±Î‰Ì Ï⁄fi…‹Î
flΩ ≠ÎÅ ¿›Î˝ ’Ëı·Î_ flÎ∞fi΋_ ±Î’ı ±◊‰Î fi˘¿flÌ‹Î_◊Ì ÏfiT≤kÎ ◊Λ I›Îflı ‹_…^fl ¿flı·
Ï⁄fi…‹Î flΩ …ıÀ·Ì ±Î√Î‹Ì flΩ ≠ÎÅ fi ¿flı ÷ıÀ·Î ≠‹ÎH΋Î_ ÷ıfiÌ flΩfi˘ ’√Îfl ’fl÷
±Î’‰Î ÷ı …‰Î⁄ÿÎfl flËıÂı.
(√) Ωı ÏfiT≤ÏkÎ V‰ˆ„E»¿ ˢ› ÷˘ ‰ÁÒ·Î÷ ¿fl‰Ì … ’ÕÂı. fiÎÿflV÷ ÷Ï⁄›÷fiÎ ¿ÎflHÎı ‰‘ fi˘¿flÌ
¿fl‰ÎfiÌ ±Â@÷÷ÎfiÎ ±Ïfi‰Î›˝ ¿ÎflH΢Áfl Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı Ïfi‰ÏkÎ ·Ì‘Ì Ë˘›, I›Îflı ÷ıfiı
ÏfiT≤ÏkÎ ◊‰ÎfiÌ ’fl‰Îfi√Ì ±Î’fiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ, ÿflı¿ Ï¿VÁÎfiÌ √HÎÿ˘Ê Ëı flΩfiÎ
’√ÎflfiÌ ’ÒHν÷— ¿ı ±_Â÷— ‰ÁÒ·Î÷ ‹ÎŒ ¿flÌ Â¿Âı.
(3) ZΛ, fl@÷Ï’kÎ, ¿ıLÁfl ±◊‰Î ‹ÎfiÏÁ¿ fl˘√◊Ì ’ÌÕÎ÷Πˢ› ÷ı‰Î ±fiı ’Î_« ‰Ê˝fiÌ fi˘¿flÌ ’ÒflÌ ¿flÌ
ˢ› ÷ı‰Î Ë_√Î‹Ì Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ÁZ΋ ÷⁄Ì⁄Ì ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌfiÎ ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎfiÎ ±Î‘Îflı
Ï⁄fi…‹Î flΩ ‹_…^fl ¿fl‰Î ωfi_÷Ì ¿flı, ÷˘ ÷ı flΩ ’ıÀÎ-Ïfi›‹ (1) ±fiı (2) fiÌ Ωı√‰Î¥±˘ ±‘Ìfi
flËÌfiı ‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı.
31
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
60. ±ÁΑÎflHÎ flΩ — (1) fiÌ«ıfiÎ ¬ÎÁ Á_Ωı√˘‹Î_ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ÷ıfiÌ Á‹√˛ fi˘¿flÌ ÿflQ›Îfi ±ı¿_ÿflı »hÎÌÁ
‹ÏËfiÎ ¿fl÷Î_ ‰‘ fiÏË ±ıÀ·Ì ±ÁΑÎflHÎ flΩ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı —-
(¿) F›Îflı ¿˘¥ ⁄ÌΩ ≠¿ÎflfiÌ flΩ ‹‚‰Î’ÎhÎ fi ˢ›;
(¬) ⁄ÌΩ ≠¿ÎflfiÌ flΩ ‹‚‰Î’ÎhΠˢ› »÷Î_ F›Îflı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ±ÁΑÎflHÎ flΩ ‹_…^fl ¿fl‰Î
·ıϬ÷‹Î_ ±fl∞ ¿flı;
(√) ¿ı„Lƒ›¿Ú÷ ¤fl÷Ì ›˘…fiÎ Ëı ¿˘¥ ¬Î÷Î / ¿«ıflÌ‹Î_ ±√ε◊Ì ŒÎ‚‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı·
µ‹ıÿ‰ÎflfiÌ …√Î flÿ ◊‰Îfiı ¿ÎflHÎı ⁄ÌΩ ¿˘¥ ¬Î÷Î / ¿«ıflÌ‹Î_ ’fi— ŒÎ‚‰‰Î‹Î_ ±Î‰‰ÎfiÎ
¿ÎflHÎı ¿˘¥ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ fi˘¿flÌ‹Î_ ÷ÒÀ ±Î‰÷Ì Ë˘› ±fiı ÷ıfiı ‹‚‰Î’ÎhÎ ·ıHÎÌ ≠ÎÅ flΩ ÷ı
¤˘√‰Ì «Ò¿ı· ˢ› ÷˘ ÷ı‰Î ¿‹˝«ÎflÌfiı.
(2) ±’‰Îÿw’ Á_Ωı√˘‹Î_ Áfl¿Îfl ±L›◊Î ÏfiÏç÷ ¿flı ÷ı ÏÁ‰Î›, ¿˘¥’HÎ ¿Î›‹Ì ¿ı Ë_√Î‹Ì Áfl¿ÎflÌ
¿‹˝«ÎflÌfiı fiÌ«ıfiÌ ‹›Î˝ÿÎ◊Ì ‰‘ ‹ÿ÷fiÌ Á‚_√ ±ÁΑÎflHÎ flΩ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı fiÏË —-
(¿) fi‰ ‹ÎÁ; Œfl…‹˘¿>ŒÌfi˘ Á‹›Î‰Ï‘ …ı ±ÁΑÎflHÎ flΩ‹Î_ Œıfl‰‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ› ÷ı ÏÁ‰Î›fiÎ
Ï¿VÁ΋Î_.
(¬) ⁄Îfl ‹ÎÁ; …ı Ï¿VÁ΋Î_ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı ±ı¿ ‰Ê˝fiÌ Á‚_√ fi˘¿flÌ ’ÒflÌ ¿flÌ Ë˘› ±fiı
÷ı ¿ıLÁflfiÌ Ï⁄‹ÎflÌfiÌ ÁÎfl‰Îfl ±_√ı ÷ı‰Î fl˘√ ‹ÎÀıfiÌ ‹ÎL› Á_V◊΋Î_, ±√fl ÏÁω· Á…˝fi
’ÎÁı ±◊‰Î ÷ı‰Î fl˘√fiΠωÂıÊiÎ ’ÎÁı ÁÎfl‰Îfl Ëı ˢ›.
(√) ’_ÿfl ‹ÎÁ; …ı Ï¿VÁ΋Î_ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı ±ı¿ ‰Ê˝fiÌ Á‚_√ fi˘¿flÌ ’ÒflÌ ¿flÌ Ë˘› ±fiı
fiÌ«ı ÿÂν‰ı· ÁÎfl‰Îfl Ëı ˢ› -
(1) ¿˘¥ ‹ÎL› ±Îfl˘B›B≤Ë (ÁıfiıÀ˘fḻ‹) ‹Î_ ŒıŒÁÎfiÎ ZΛ fl˘√ ‹ÎÀı ¿ı ZΛ‹Ò·¿
M·flÁÌ ‹ÎÀı;
(2) ·Î›¿Î÷ ‘flΉ÷Î ZΛ fl˘√fiΠωÂıÊiÎ ±◊‰Î ÏÁω· Á…˝fi ¶ÎflÎ ÂflÌflfiÎ ⁄ÌΩ ¿˘¥
’HÎ ¤Î√fiÎ ZΛ ‹ÎÀı;
fi˘Ó‘ — Á_⁄_Ï‘÷ flÎF› ‰Ë̉ÀÌ ÷⁄Ì⁄Ì ±Ï‘¿ÎflÌ ¶ÎflÎ ‹ÎL› ZΛ fl˘√ ÏfiWHÎÎ÷ ’ÎÁı
ŒıŒÁÎfiÎ ZΛfi˘ ¿ı ZΛ‹Ò·¿ M·flÁÌ◊Ì ’ÌÕÎ÷Πˢ› ±fiı ÷ı ‹ÎÀı ’˘÷Îfiı CÎıfl flËÌ
ÁÎfl‰Îfl ¿flΉ÷Πˢ› ±fiı ±ı ‹÷·⁄fi_ ÷ı‰Î ÏfiWHÎÎ÷ı ÁËÌ ¿flı· ≠‹ÎHÎ’hÎ fl…^
¿flı ¿ı ¿‹˝«ÎflÌ ÷ı‹fiÌ ÁÎfl‰Îfl Ëı »ı ±fiı ¤·Î‹HÎ ¿flı· flΩfiı ±_÷ı ÷ı ÁÎΩ
◊¥ Ω› ÷ı‰Î ‰Î…⁄Ì ÷¿˘ flËı·Ì »ı, ÷˘ ÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ’HÎ ’_ÿfl ‹ÎÁ Á‘ÌfiÌ
±ÁΑÎflHÎ flΩfiÌ Á‰·÷ ‹ı‚‰‰Îfiı ’ÎhÎ ÃflÂı.
(3) ⁄ı ±ÁΑÎflHÎ flΩ √΂α˘ ‰E«ı ±Î‰ı· ‰ı¿ıÂfi ¿ı ±L› ¿˘¥ ≠¿ÎflfiÌ flΩfiı ±ı¿ Á‚_√ ±ÁΑÎflHÎ
flΩfiÎ √΂Π÷flÌ¿ı √HΉ΋Î_ ±Î‰Âı.
(4) flΩ Ï‰fiÎfiÌ √ıflËÎ…flÌfiÎ Á‹›√΂Îfi_ flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ ’çÎ÷‰÷a ±Áfl◊Ì
±ÁΑÎflHÎ flΩ‹Î_ ’Ïfl‰÷˝fi ¿flÌ Â¿Âı.
61. ±…‹Î›ÂÌ ¿ı ±ı≠LÀÌÁfiı ‹‚÷Ì flΩ — (1) (¿) ±…‹Î›ÂÌfiı ±…‹Î›ÂÌ ‘˘flHÎı fiÏË ’HÎ ÷ı ¿Î›‹Ì ‘˘flHÎı
…√Î ‘ÎflHÎ ¿flı »ı ÷ı‹ √HÎÌ ÷ı ±Î Ïfi›‹˘ Ëı flΩfiÎ Ë¿ÿÎfl ◊Âı.
(¬) Ωı ¿˘¥ ¿ÎflH΢Áfl ¿˘¥ ±…‹Î›ÂÌfiÌ fi˘¿flÌ Á‹ÎÅ ¿fl‰ÎfiÌ ÿfl¬ÎV÷ ˢ›, ÷˘ ÷ıfiı ‹_…^fl
¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰÷Ì flΩ -
32
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
(1) ±√ε ‹_…^flÌ ◊›ı·Ì ±◊‰Î ‰‘ÎflΉ΋Î_ ±Î‰ı· ÷ıfiÌ ±…‹Î›ÂÌ ‹t÷ …ı ÷Îfl̬ı
’ÒflÌ ◊Λ ÷ı ÷Îfl̬◊Ì ‰‘‰Ì Ωı¥±ı fiÏË, ±◊‰Î
(2) Ïfi‹c¿ ¿fl‰ÎfiÌ ÁkÎÎ ‘flΉ÷Î ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌfiÎ Ë¿‹˘◊Ì ÷ıfiÌ Áı‰Î ‰Ëı·Ì
Á‹ÎÅ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı ÷˘ ÷ıfiÌ ±Î√‚fiÌ ÷Îfl̬◊Ì ‰‘‰Ì Ωı¥±ı fiÏË.
(2) ±ı≠LÀÌÁfiı fiÌ«ı ‹…⁄ flΩ ‹‚‰Î’ÎhÎ »ı -
(¿) ÷ıfiÌ ±ı≠LÀÌÁÂÌ’fiÎ ¿˘¥’HÎ ‰Ê˝fiÌ ‹t÷ ÿflQ›Îfi hÎÌÁ Ïÿ‰Á◊Ì ‰‘ fiÏË ±ıÀ·Ì ‹t÷fiÌ
÷⁄Ì⁄Ì ¿ÎflHÎÁfl ±‘˝’√ÎflÌ flΩ.
(¬) Ïfi›‹-60 Ëı ±ÁΑÎflHÎ flΩ.
fi˘Ó‘ — ¿˘¥’HÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ¿˘¥’HÎ ¬Î÷Î Ëı ±ı≠LÀÌÁ ÷flÌ¿ıfiÌ ÷ıfiÌ Ïfi‹c¿
◊Λ ÷ı ÷Îfl̬◊Ì ±ı≠LÀÌÁÂÌ’fiÌ ‹t÷ ’ÒflÌ ◊›Î ÷Îfl̬ Á‘ÌfiÌ ÷ıfiÌ …‹Î flΩ,
±ı≠LÀÌÁÂÌ’fiÌ ‹t÷ ’ÒflÌ ◊›ı◊Ì ¿˘¥’HÎ …√Î ’fl F›Î_ ÷ıfiÌ Ïfi‹c¿ ◊Λ I›Î_ ÷ıfiı ¬Î÷ı
±Î√‚ ¬ıÓ«‰Î ÿı‰Î‹Î_ ±Î‰Âı.
62. ÏfiT≤ÏkÎ ⁄Îÿ ’fiÏfi˝›@÷˘fiı ‹‚÷Ì flΩ — ÏfiT≤ÏkÎ ⁄Îÿ fi˘¿flÌ‹Î_ ’fiÏfi˝›„@÷ ’΋ı· T›„@÷fiÎ Ï¿VÁ΋Î_ ÷ı
Áfl¿ÎflÌ fi˘¿flÌ‹Î_ ≠◊‹ ‰¬÷ ÿά· ◊Λ »ı ÷ı‹ √HÎÌ, ÷ıfiÌ ’fiÏfi˝›„@÷fiÌ ÷Îfl̬◊Ì ±Î Ïfi›‹˘fiÌ
Ωı√‰Î¥±˘ ÷ıfiı ·Î√ ’ÕÂı.
63. ŒflÏ…›Î÷ ÏfiT≤ÏkÎ ¿ı fi˘¿flÌ »˘ÕÌ ÿı‰ÎfiÌ ÷Îfl̬ ’»ÌfiÌ flΩ — (1) ˉı ’»Ì Ωı√‰Î¥ ¿flÌ Ë˘› ÷ı ÏÁ‰Î›fiÎ
Ï¿VÁ΋Î_, Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı fiÌ«ı ÿÂνT›Î◊Ì ‰‘ flΩ ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı fiÏË —-
(¿) ÷ıfiÎ ŒflÏ…›Î÷ ÏfiT≤kÎ ◊‰ÎfiÌ ÷Îfl̬, ±◊‰Î
(¬) fi˘¿flÌfiÌ ±_Ï÷‹ Á‹ÎÏÅfiÌ ÷Îfl̬, ±◊‰Î
(√) fi˘¿flÌ‹Î_◊Ì ÷ıfiÎ flÎ∞fi΋ÎfiÌ ÷Îfl̬.
(2) Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ fi˘¿flÌ ÷ıfiÌ ŒflÏ…›Î÷ ÏfiT≤ÏkÎfiÌ ÷Îfl̬ ’»Ì ΩËıfl ÏË÷‹Î_ ·_⁄Ή‰Î‹Î_ ±Î‰Ì
ˢ›, I›Îflı ÷ıfiı ±Ï‘¿÷‹ hÎHÎÁ˘ Ïÿ‰ÁfiÌ ‹›Î˝ÿ΋Î_ ≠ÎÅ flΩ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı.
64. fi˘¿flÌ Á‹ÎÅ ◊‰ÎfiÎ Á‹›ı flΩ Á_⁄_‘Ì flΩ ’√Îflfi_ fl˘¿Õ‹Î_ w’Î_÷fl — (1) Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ÷ıfiı ¬Î÷ı
hÎHÎÁ˘ Ïÿ‰ÁfiÌ ‹›Î˝ÿ΋Î_ …‹Î ≠ÎÅ flΩfi˘ ’√Îfl, fiÌ«ıfiÎ ≠Á_√˘±ı flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ ’˘÷ÎfiÌ
‹ı‚ı ‹_…^fl ¿flÌ Â¿Âı —-
(¿) ÏfiT≤ÏkΉ›ı ’ˢӫ÷Î ÷ıfiÌ ÏfiT≤ÏkÎ Á‹›ı;
(¬) ΩËıfl ÏË÷‹Î_ ÏfiT≤ÏkΉ› ⁄Îÿ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ fi˘¿flÌ ‰‘ ‹t÷ ‹ÎÀı ·_⁄Ή‰Î‹Î_ ±Î‰Ì
ˢ› I›Îflı ÷ıfiÌ fi˘¿flÌfiÌ ±Î‰Ì ‰‘Îfl‰Î‹Î_ ±Î‰ı·Ì ÏfiT≤ÏkΉ›fiÌ ‹t÷ ’ÒflÌ ◊÷Î_;
(√) ÏfiT≤ÏkÎ ’»ÌfiÌ ’fi— Ïfi›„@÷fiÌ Á‹ÎÏÅ ◊¥ ˢ› ÷ı‰Î Ï¿VÁ΋Î_;
(CÎ) «Î· fi˘¿flÌ‹Î_ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfi_ ±‰ÁÎfi ◊›_ ˢ› ÷ı‰Î Ï¿VÁ΋Î_, Q≤÷¿fiÎ ¿<À<_⁄fiı;
(«) Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ⁄ÿ·Ì ¿˘¥ ±˙z˘Ï√¿ Á_V◊΋Î_ ◊¥ ˢ› ÷ı‰Î Ï¿VÁ΋Î_;
(») flÎF› Áfl¿ÎflfiÎ ΩËıfl µ’ø‹‹Î_ ±◊‰Î …ıfiÌ ‹ÎÏ·¿Ì ¿ı Ïfi›_hÎHÎ Á_’ÒHν’HÎı ±◊‰Î ‹˘ÀÎ ¤Î√ı
¿ıLƒ ±◊‰Î flÎF› Áfl¿Îfl ’ÎÁı ˢ› ÷ı‰Ì V‰Î›kÎ Á_V◊΋Î_, Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfi˘ Á‹Î‰ı ◊÷Î_;
fi˘Ó‘ — Œfl…‹˘¿>ŒÌ ÿflQ›Îfi ŒflÏ…›Î÷ ÏfiT≤ÏkΉ›ı ’ˢӫ÷Î_ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ fi˘¿flÌ‹Î_◊Ì ÏfiT≤kÎ ◊Λ
±fiı ÷ıfiı ’fi—V◊Î’fi ¿fl‰ÎfiÌ ÁkÎÎ ‘flΉ÷Î ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌfiÎ ‹÷ı ÷ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ Á_’ÒHν flÌ÷ı
33
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
ÿ˘Ê‹@÷ ˢ› ±fiı ÷ıfiÌ Œfl…‹˘¿>ŒÌ Á_’ÒHν÷— ±L›Î›Ì ˢ›, ÷˘ ±Î Ïfi›‹ Ëı ÏfiT≤ÏkΉ›fiÌ
÷Îfl̬ı ÷ıfiÎ ¬Î÷ı …ı ≠ÎÅ flΩ ÏÁ·¿‹Î_ ˢ› ÷ıÀ·Î ≠‹ÎH΋Î_ ’√Îfl fl˘¿Õ‹Î_ «Ò¿‰Ì ¿ÎÂı.
(2) Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ fi˘¿flÌfiÌ Á‹ÎÏÅ Á‹›ı, ≠‰÷˝‹Îfi ÿfl◊Ì hÎÌÁ Ïÿ‰Áfi˘ ‹ÏËfi˘ √HÎÌ ÷ıfiÎ
±Î‘Îflı, flΩfiÎ ’√Îfl µ’fl ‹‚‰Î’ÎhÎ ‹˘ÓCΉÎflÌ ¤J◊Î, fi˘fi-≠ı@ÀÌÁŸ√ ¤J◊ ±fiı V◊ÎÏfi¿ ‰‚÷fl
¤J◊Îfi˘ Á‹Î‰ı µ’fl˘@÷ ’ıÀÎ-Ïfi›‹ (1) Ëı «>¿‰‰Î’ÎhÎ flΩfiÎ ’√ÎflfiÌ fl˘¿Õ fl¿‹fiÌ
«Ò¿‰HÎÌ‹Î_ ◊Âı ±fiı ÷ı ∂«¿ fl¿‹fiÌ ±ı¿ÁÎ◊ı «¿‰HÎÌ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı.
(3) ±Î Ïfi›‹ Ëı flΩfiÎ ’√ÎflfiÌ fl˘¿Õ fl¿‹fiÌ √HÎ÷flÌ ¿fl÷Ì ‰¬÷ı CÎfl¤ÎÕÎ ¤J◊Îfi˘ Á‹Î‰ıÂ
¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı fiÏË.
(4) ±Î flÌ÷ı √HÎ÷flÌ ¿flı· flΩfiÎ ’√ÎflfiÌ fl˘¿Õ fl¿‹‹Î_◊Ì ’ıLÂfi ±fiı ’ıLÂfi Á‹¿ZÎ ÏfiT≤ÏkÎfiÎ ⁄ÌΩ
·Î¤˘ ±_√ı ¿˘¥ ¿’Î÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı fiÏË.
(5) flΩfiÎ ’√ÎflfiÌ fl˘¿Õ‹Î_ «Ò¿‰HÎÌ √‹ı ÷ı ‹ÏËfi΋Î_ ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı »÷Î_, ±Î Ïfi›‹fiÎ Ëı÷
‹ÎÀı, ÿflı¿ ‹ÏËfi˘ hÎÌÁ Ïÿ‰Áfi˘ √HΉÎfi˘ flËıÂı.
(6) flΩ ’√ÎflfiÌ ±Î¿ÎflHÎÌ — ±Î Ïfi›‹˘ Ëı flΩfiÎ ’√ÎflfiÌ fl˘¿Õ «Ò¿‰HÎÌ wÏ’›Î‹Î_ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı.
65. flΩfi_ fl˘¿Õ‹Î_ w’Î_÷fl — (1) Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ fi˘¿flÌfiÌ Âfl÷˘ ±fiı ⁄˘·Ì±˘ ‹…⁄ F›Îflı ÷ı ÏfiT≤kÎ
◊Λ ±◊‰Î Áfl¿Îflfiı fi˘ÏÀÁ ±Î’Ì ÏfiT≤kÎ ◊Λ ±◊‰Î Áfl¿Îfl ÷ıfiı fi˘ÏÀÁ ±Î’Ì ±◊‰Î ÷ı‰Ì fi˘ÀÌÁfiÌ
±‰ı∞‹Î_ ’√Îfl ±fiı ¤J◊Î_fiÌ «Ò¿‰HÎÌ ¿flÌfiı ÷ıfiı ÏfiT≤kÎ ¿flı, I›Îflı flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ ’˘÷ÎfiÎ
‹ı‚ı ÷ıfiÌ flΩfiÎ ÏËÁÎ⁄‹Î_ …ı ≠ÎÅ flΩ ÏÁ·¿‹Î_ ˢ› ÷ı ÷◊Î Á_’ÒHν ±‘˝flΩfiÎ ’√Îfl ÷S› fl˘¿Õ fl¿‹ «Ò¿‰Âı,
±fiı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ flÎ⁄ı÷Î ‹…⁄fiÎ ‰›ÏfiT≤ÏkÎfiÎ Ï¿VÁ΋Î_ …ı ÷Îfl̬ı ÏfiT≤kÎ ◊‰Îfi˘ ˢ› ±fiı …ı ÷Îfl̬ı
÷ı ¬flı¬fl ÏfiT≤kÎ ◊Λ ÷ı ⁄_fiı ÷Îfl̬˘ ‰E«ıfi˘ √΂˘ ÷ıfiÌ ±‘˝’√ÎflÌ flΩ ±Î ÏÁ·¿ ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı ˢ›; ÷˘
’HÎ ±Ï‘¿÷‹ hÎHÎÁ˘ Ïÿ‰ÁfiÌ ‹›Î˝ÿ΋Î_ ÷ı ÷‹Î‹ flΩfiÎ ’√ÎflfiÌ fl˘¿Õ fl¿‹ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı. ±Î fl˘¿Õ
fl¿‹‹Î_ ≠ÎÅ flΩ ‹ÎÀı ÷ıfiı ‹‚‰Î’ÎhÎ flΩfiÎ ’√Îfl …ıÀ·Ì ±fiı ±‘ν’√ÎflfiÌ flΩ ‹ÎÀı ‹‚‰Î’ÎhÎ flΩfi˘
’√Îfl ÷◊Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ fi˘¿flÌ‹Î_◊Ì ÏfiT≤kÎ ◊Λ ¿ı ÷ıfiı ÏfiT≤kÎ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı ±ı ÷Îfl̬ı ±‹·‹Î_ ˢ›
÷ı ÿflı ÷ı flΩfiÎ ’√Îfl µ’fl ≠◊‹ hÎHÎÁ˘ Ïÿ‰ÁfiÎ ‹˘ÓCΉÎflÌ ¤J◊Î ÷◊Î fi˘fi-≠ı@ÀÌÁŸ√ ¤J◊ ±Î‰Âı. ±Î
flÌ÷ı √HÎ÷flÌ ¿flı·Ì ∂«¿ fl¿‹fiÌ ±ı¿ÁÎ◊ı «Ò¿‰HÎÌ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı. ¿˘¥ CÎfl¤ÎÕÎ ¤J◊_ ¿ı V◊ÎÏfi¿ ‰‚÷fl
¤J◊ «Ò¿‰‰Î’ÎhÎ ◊Âı fiÏË. …ı ±_√ı fl˘¿Õ fl¿‹ «Ò¿‰‰Î ›˘B› ◊÷Ì Ë˘› ÷˘ ÷ı‰Î ’ıLÂfi ±fiı ÏfiT≤ÏkÎfiÎ
±L› ’ıLÂfi Á‹¿ZÎ, ·Î¤˘fiÌ ’ıLÂfi‹Î_ Ë_√Î‹Ì ‰‘ÎflÎ ±‘ν’√ÎflÌ flΩfiÎ flΩ ’√Îfl‹Î_◊Ì ⁄Îÿ ¿fl‰Î ’ÕÂı.
’fl_÷ Ωı ±Î‰Î ±‘˝’√ÎflÌ flΩfiÎ ÏËVÁ΋Î_fiÌ flΩ ’√ÎflfiÌ fl¿‹ ’ıLÂfi ±fiı ’ıLÂfifiı ·√÷Î ·Î¤˘fiÌ
Á‹¿ZÎ fl¿‹ ¿fl÷Î_ ±˘»Ì ◊Λ ÷˘ ±‘˝’√ÎflÌ flΩ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı fiÏË.
‰‚Ì, Ωı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı fi˘ÏÀÁfiÎ ⁄ÿ·ı ’√Îfl ±fiı ¤J◊ÎfiÌ «Ò¿‰HÎÌ ¿flÌ Áfl¿Îflı ÏfiT≤kÎ ¿flı· ˢ›
±fiı ÷ı‰Î ’√Îfl ±fiı ¤J◊ÎfiÌ «Ò¿‰HÎÌfiÎ Á_⁄_Ï‘÷ Á‹› ÿflQ›Îfi Ωı ÷ıHÎı flΩ ‹ÎÀı ±fl∞ ¿flÌ Ë˘› ±fiı
÷ıfiı ÷ı flΩ ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ›, ÷˘ …ı Á‹›√΂Π‹ÎÀı fi˘ÏÀÁfiÌ ±‰ı∞‹Î_ ’√Îfl ±fiı ¤J◊Î_ «Ò¿‰‰Î‹Î_
±Î‰ı· ˢ› ÷ı ÏÁ‰Î›fiÎ Á‹›√΂Π‹ÎÀı … Œ@÷ flΩfi˘ ’√Îfl ‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı.
(2) (1) F›Îflı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ fi˘¿flÌ fi˘ÏÀÁ ¶ÎflÎ ±√fl ÷ıfiÌ ±‰ı∞‹Î_ ’√Îfl ±fiı ¤J◊Î_fiÌ
«Ò¿‰HÎÌ ¿flÌfiı ¿ı ±L›◊Î Ïfi‹c¿fiÌ Âfl÷˘ ±fiı ⁄˘·Ì±˘ Ëı Á‹ÎÅ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ›
I›Îflı, flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ ’˘÷ÎfiÌ ‹ı‚ı ¿‹˝«ÎflÌfiÌ fi˘¿flÌfiÌ Á‹ÎÏÅfiÌ
÷Îfl̬ı ÷ıfiÎ ÏËÁÎ⁄‹Î_fiÌ ≠ÎÅ flΩ ÏÁ·¿‹Î_ ËÂı ÷ı Á_⁄_‘ı ÷ıfiÌ Á‹¿ZÎ fl˘¿Õ fl¿‹, ±Ï‘¿÷‹
hÎHÎÁ˘ Ïÿ‰ÁfiÌ ‹›Î˝ÿÎfiı ±‘Ìfi flËÌfiı, ‹_…^fl ¿flÌ Â¿Âı.
34
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
(2) F›Îflı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ flÎ∞fi΋_ ±Î’Ì ÿı ¿ı fi˘¿flÌ »˘ÕÌ ÿı I›Îflı ÷ıfiı flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl
±Ï‘¿ÎflÌ ’˘÷ÎfiÌ ‹ı‚ı ¿‹˝«ÎflÌfiÌ fi˘¿flÌfiÌ Á‹ÎÏÅfiÌ ÷Îfl̬ı ÷ıfiÎ ÏËÁÎ⁄‹Î_ …ı ≠ÎÅ flΩ
ÏÁ·¿‹Î_ ËÂı ÷ı flΩ◊Ì ±Õ‘Î ÏËVÁÎfiÌ Á‹¿ZÎ fl˘¿Õ fl¿‹, ±Ï‘¿÷‹ 150 Ïÿ‰ÁfiÌ
‹›Î˝ÿÎfiı ±‘Ìfi flËÌfiı, ‹_…^fl ¿flÌ Â¿Âı.
(3) µ’fl˘@÷ ’ıÀÎ-Ïfi›‹ (1) ±fiı (2) Ëı ±Î‰÷Î Ï¿VÁα˘‹Î_ fl˘¿Õ Á‹¿ZÎ fl¿‹ ≠ÎÅ flΩ
‹ÎÀı ‹‚‰Î’ÎhÎ flΩ ’√Îfl ‰kÎÎ F›Îflı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ fi˘¿flÌ‹Î_◊Ì …ı ÷Îfl̬ı »^ÀÎ ◊¥
Ω› ÷ı Á‹›ı ±‹·‹Î_ ˢ› ÷ı ÿflı ÷ı flΩ ’√Îfl µ’fl ‹˘ÓCΉÎflÌ ¤J◊Î ÷◊Î fi˘fi-≠ı@ÀÌÁŸ√
¤J◊Î …ıÀ·Ì ◊Âı. ±ı‰Ì flÌ÷ı √HÎ÷flÌ ¿flı· ∂«¿ fl¿‹fiÌ ±ı¿ÁÎ◊ı «¿‰HÎÌ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı.
V◊ÎÏfi¿ ‰‚÷fl ¤J◊_ ±fiı CÎfl¤ÎÕÎ ¤J◊_ «Ò¿‰‰Î’ÎhÎ fi◊Ì.
(3) ±Â@÷÷Î ’ıLÂfi ’fl ÏfiT≤kÎ ◊÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ, ÷ı
¿‹˝«ÎflÌfiÌ ±Â„@÷fiÌ ÏfiT≤ÏkÎfiÌ ÷Îfl̬ı ÷ıfiÎ flΩfiÎ ÏËÁÎ⁄‹Î_ ±‘˝’√ÎflÌ flΩ ÏÁ·¿‹Î_ ˢ› ÷ı
Á‹›√΂Π‹ÎÀı flΩfi˘ ’√Îfl ‹_…^fl ¿flÌ Â¿Âı, ’fl_÷ fl˘¿Õ‹Î_ w’Î_÷fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰÷Ì ±‘˝’√ÎflÌ
±Î‰Ì flΩ ÷ıfiÎ flÎ⁄ı÷Î ‹…⁄fiÎ ÏfiT≤ÏkΉ›ı ÏfiT≤ÏkÎfiÌ ÷Îfl̬ Á‘Ì ‹›Î˝Ïÿ÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı.
I›Îfl⁄Îÿ Ïfi›‹-64 Ëı ‹‚‰Î’ÎhÎ ≠ÎÅ flΩfiÎ fl˘¿Õ‹Î_ w’Î_÷fl ¿fl‰ÎfiÎ ·Î¤˘ ’HÎ ÷ıfiı
‹‚‰Î’ÎhÎ ⁄fiÂı.
(4) ‰ı¿ıÂfi ¬Î÷΋Î_ ¿Î‹ ¿flÌ «Ò¿ı·Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ’HÎ Ïfi›‹˘-64 ±fiı 65 fiÌ Ωı√‰Î¥ ËıÂ
÷ıfiÎ ¬Î÷ı …‹Î ≠ÎÅ flΩfi˘ hÎHÎÁ˘ Ïÿ‰ÁfiÎ ‹›Î˝ÿ΋Î_ fl˘¿Õ‹Î_ w’Î_÷flfiÎ Ë¿ÿÎfl ◊Âı. ÷ıfiÎ ¬Î÷ıfiÎ
flΩfiÎ ÏËÁÎ⁄‹Î_ hÎHÎÁ˘ Ïÿ‰Á ¿fl÷Î_ flΩ ±˘»Ì ËÂı, ÷˘ ‰ı¿ıÂfi Á‹› ‹ÎÀı µ’Î∞˝÷ ¿flı· ±‘˝’√ÎflÌ
flΩ◊Ì ±Õ‘Ì ’fl_÷ ±ı¿Á˘ ’«ÎÁ Ïÿ‰ÁfiÌ ‹›Î˝ÿ΋Î_ µ‹ıflÌfiı Áfl‰Î‚˘ hÎHÎÁ˘ Ïÿ‰Áfi˘ ◊Λ ÷ı‹
¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı.
(5) ’fiÏfi˝›@÷ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ’fiÏfi˝›„@÷ ’fl◊Ì »^ÀÎ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı, I›Îflı ÷ıfiı ’HÎ ’ıÀÎ-Ïfi›‹
(1) Ëı ’fiÏfi˝›„@÷ ’Ëı·Î_ ‹ı‚‰ı· ≠ÎÅ flΩfi_ fl˘¿Õ‹Î_ w’Î_÷fl ÷ı‹… ’fiÏfi˝›„@÷ ⁄Îÿ ≠ÎÅ ¿flı·Ì
flΩfi_ fl˘¿Õ‹Î_ w’Î_÷fl, ¿<· ◊¥fiı hÎHÎÁ˘ Ïÿ‰Á ¿fl÷Î_ ‰‘ı fiËŸ ÷ı Âfl÷ı. ÷ıfiÎ ¬Î÷ı …‹Î ‰HΉ’flΛı·
≠ÎÅ flΩfiÌ ÏÁ·¿fi˘ fl˘¿Õ‹Î_ w’Î_÷flfiÎ ·Î¤ Ë¿fiı ’ÎhÎ ◊Âı.
66. flΩfiÎ ’√ÎflfiÎ fl˘¿Õ fl¿‹fiÌ «Ò¿‰HÎÌ ‹ÎÀıfiÌ ¿Î›˝flÌÏ÷— fiÏË ¤˘√‰ı· ≠ÎÅ flΩfiÎ flΩ ’√Îfl Á‹¿ZÎ
fl˘¿Õ w’Î_÷flfiÌ fl¿‹fiÌ ÏfiT≤kÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı «Ò¿‰HÎÌ‹Î_ ω·_⁄ ◊Λ fiÏË ÷ı ‹ÎÀı fiÌ«ıfiÌ ’©Ï÷
±¬I›Îfl ¿fl‰ÎfiÌ flËıÂı —-
(1) flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ, ≠ÎÅ flΩfiÎ ÏÁ·¿fiÌ ¬Î÷flÌ ¿flÌfiı ±Î Ïfi›‹˘ Ëı ≠ÎÅ
flΩfi_ fl˘¿Õ‹Î_ w’Î_÷fl ¿fl‰ÎfiÎ Ë¿‹˘ V‰›_ ¿flÂı. ÏfiT≤ÏkÎfiÌ ÷Îfl̬ı fl˘¿Õfi_ «Ò¿‰b_ ◊Λ ÷ı ⁄Î⁄÷
’HÎ ÷ı ÁÏfiÏç÷ ¿flÂı.
(2) …ı ÷ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ’ÎÁı◊Ì ±fl∞ ‹‚ı◊Ì, ±‘˝’√ÎflÌ flΩ ‹_…\fl ¿flfiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ ÷ıfiÎ
¬Î÷ı flΩ ÏÁ·¿‹Î_ ˢ‰ÎfiÌ ¬Î÷flÌ ¿flÌfiı, ±Î Ïfi›‹˘ Ëı ÁÿflË flΩfi_ fl˘¿Õ‹Î_ w’Î_÷fl ‹_…^fl
¿flÂı.
(3) ““¿˘¥ fl¿‹ ·ıHÎÌ fi◊Ì”” ±ı ⁄Î⁄÷fi_ ≠‹ÎHÎ’hÎ ±Î’‰Î‹Î_ ±ÎT›_ ˢ› ¿ı fiÏË ÷ı ⁄Î⁄÷fiı K›Îfi‹Î_
·Ì‘ΠωfiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı fiÏË ¤˘√‰ı· ÷ıfiÎ ¬Î÷ı …‹Î ≠ÎÅ flΩfiÎ Á‹¿ZÎ fl˘¿Õ fl¿‹fiÌ
«Ò¿‰HÎÌ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı.
35
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
67. flΩ ’√Îfl — (1) Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ≠ÎÅ flΩ µ’fl …÷Î_ ÷fl÷ ’Ëı·Î_ …ı ’√Îfl ±Î¿Îflı· ˢ› ÷ıfiÌ ⁄flÎ⁄fl
flΩ ’√Îflfi˘ ÷ı Ë¿ÿÎfl ◊Âı.
(2) Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ±‘˝’√ÎflÌ flΩ µ’fl ¿ı Ï⁄fi…‹Î flΩ ’fl Ω›, I›Îflı ÷ı µ’fl˘@÷ ’ıÀÎ-Ïfi›‹ (1)
‹Î_ Ïfi›÷ fl¿‹ ¿fl÷Î_ ±Õ‘Ì fl¿‹fiÎ flΩ ’√Îfl ÷flÌ¿ı Ë¿ÿÎfl ◊Âı.
(3) w’Î_÷Ïfl÷ flΩ ’fl …÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ, µ’fl˘@÷ ’ıÀÎ-Ïfi›‹ (1) ‹…⁄ flΩfi˘ ’√Îfl Ë¿ÿÎfl
◊Âı.
(4) ±ÁΑÎflHÎ flΩ ’fl …÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ¿˘¥’HÎ flΩ ’√ÎflfiÎ Ë¿ÿÎfl fi◊Ì.
68. flΩfiÎ ’√ÎflfiÌ ’ıÂ√Ì — flÎF›ı÷fl Áı‰Î‹Î_fiÎ ¿‹˝«ÎflÌ ÁÏË÷ ¿˘¥’HÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ F›Îflı hÎÌÁ Ïÿ‰Á
¿fl÷Î_ ±˘»Ì Á‹›fiÌ fiÏË ±ı‰Ì flΩ µ’fl …÷Πˢ› ÷ıfiı ‹‚‰Î’ÎhÎ ±ı¿ ‹ÎÁ Á‘ÌfiÎ flΩ ’√Îfl ±fiı ¤J◊ÎfiÌ
±Î‰¿ ‰ıflÎ, ≠˘Ï‰ÕLÀ Œ_Õ, CÎfl¤ÎÕÎ ’ıÂ√̱˘fiÌ ‰ÁÒ·Î÷ ‰√ıflı ±_√ıfiÌ ¿’Î÷˘ ¿›Î˝ ’»ÌfiÎ flΩfiÎ ’√Îflfiı
’ıÂ√Ì ÷flÌ¿ı ’fl‰Îfi√Ì ±Î’Ì Â¿ÎÂı.
36
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
≠¿flHÎ - 6
±P›ÎÁ flΩ ÏÁ‰Î›fiÌ ±L› ¬ÎÁ flΩ±˘fiÎ ≠¿Îfl
69. ≠ÁÒÏ÷ flΩ — (1) ≠ÁÒÏ÷fiÌ flΩ ’fl Ω› ÷ı ÷Îfl̬ı ⁄ı ◊Ì ‰‘ ∞ω÷ ⁄΂¿˘ fi ˢ› ÷ı‰Ì ¿Î›‹Ì fi˘¿flÌ‹Î_
ˢ› ÷ı‰Î ‹ÏË·Î ¿‹˝«ÎflÌfiı, flΩ ’fl µ÷›Î˝ ÷Îfl̬◊Ì ±ı¿Á˘ ’Î_hÎÌÁ Ïÿ‰ÁfiÎ Á‹›√΂ÎfiÌ ≠ÁÒÏ÷fiÌ flΩ,
±Î Ïfi›‹˘fiÌ Ωı√‰Î¥±˘fiı ±‘Ìfi flËÌfiı Ëı ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿Âı. ±Î‰Ì flΩ ÷ıHÎÌfiÎ flΩfiÎ
ÏËÁÎ⁄‹Î_ µ‘Îfl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı fiÏË.
(2) ¿Î›‹Ì fi˘¿flÌ‹Î_ fi ˢ› ’fl_÷ …ıHÎı ±˘»Î‹Î_ ±˘»Î ±ı¿ ‰Ê˝fiÌ Á‚_√ fi˘¿flÌ ¿flÌ Ë˘› ÷ı‰Î ‹ÏË·Î
Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ’HÎ ±Î Ïfi›‹˘fiÌ Ωı√‰Î¥fiı ±‘Ìfi flËÌfiı ’ıÀÎ-Ïfi›‹ (1) ‹Î_ ÏfiÏÿ˝p ≠ÁÒÏ÷fiÌ
flΩ ‹ÎÀı ’ÎhÎ ◊Âı.
(3) ≠ÁÒÏ÷fiÌ flΩ ÿflQ›ÎfifiÎ flΩfiÎ ’√Îflfi_ Ïfi›‹fi fiÌ«ı ‹…⁄ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı —-
(1) ¿Î›‹Ì ±√fl …ıHÎı ⁄ı ¿ı ÷ı◊Ì ‰‘ ‰Ê˝ Á‚_√ fi˘¿flÌ ¿flÌ Ë˘› ÷ı‰Ì ‹ÏË·Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ
Ï¿VÁ΋Î_ ÷ıfiı ‹‚‰Î’ÎhÎ flΩfi˘ ’√Îfl, ÷ıfiı flΩ ’fl …÷Î_ ÷fl÷ ’Ëı·Î_ ÷fl÷ …ı ’√Îfl ‹‚÷˘
ˢ› ÷ıfiÌ ⁄flÎ⁄fl flËıÂı.
(2) …ı ‹ÏË·Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı Á‚_√ ±ı¿ ‰Ê˝ ¿fl÷Î_ ‰‘ ’HÎ ⁄ı ‰Ê˝◊Ì ±˘»Ì fi˘¿flÌ ¿flÌ
ˢ› ÷ı‰Î Ï¿VÁ΋Î_, ÷ıfiı ‹‚‰Î’ÎhÎ flΩ ’√Îfl, ÷ıfiı flΩ ’fl …÷Î_ ÷fl÷ ’Ëı·Î_ …ı ’√Îfl
‹‚÷˘ ˢ› ÷ıfiÎ◊Ì ±Õ‘Î ’√Îfl ⁄flÎ⁄flfi˘ flËıÂı.
(4) flÎF›ı÷fl Áı‰Î ÿflQ›Îfi ‹ÏË·Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı ¤˘√‰ı· ≠ÁÒÏ÷fiÌ flΩfiÎ Á‹›fi˘ flΩ ’√Îfl
÷ıfiÎ flÎF›ı÷fl Ïfi›˘…¿ı ¤˘√‰‰Îfi˘ flËıÂı.
(5) ¿Î‹’Òfl÷Î ‹Ëı¿‹ µ’flfiÎ ‹ÏË·Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiı …ı±˘fiı ≠ÁÒÏ÷fiÌ flΩfiÌ ±fl∞fiÌ ÷Îfl̬ı
⁄ı ◊Ì ‰‘ ⁄΂¿˘ fi ˢ› ÷ı‹fiı flΩ µ’fl √›Î ÷Îfl̬◊Ì hÎHÎ ‹ÎÁ Á‘ÌfiÌ ±◊‰Î ≠ÁÒÏ÷fiÌ ÷Îfl̬◊Ì
» ±Ã‰ÎÏ՛ΠÁ‘ÌfiÌ, ±ı ⁄ı‹Î_◊Ì …ı ‰Ëı·Î ˢ› ÷ıÀ·Ì ≠ÁÒÏ÷ flΩ, ≠ÁÒÏ÷ ◊‰ÎfiÌ ÷Îfl̬ ’Ëı·Î_fiÎ
÷fl÷ … ⁄Îfl ‹ÏËfi΋Î_ ±Î¿Îflı· ’√ÎflfiÎ ‹ÎÏÁ¿ ÁflıflΠ±Î‘ÎÏfl÷ flΩ ’√Îfl ¬Î÷ÎfiÎ ‰ÕÎ ‹_…^fl
¿flÌ Â¿Âı. ≠ÁÒÏ÷ flΩfiÎ Ë¿ÿÎfl ◊‰Î ‹ÎÀı ≠ÁÒÏ÷ flΩfiÌ ±fl∞fiÌ ÷Îfl̬ı ÷ıHÎ̱ı (¿˘¥’HÎ ±Ï‘¿Ú÷
flΩfiÎ Á‹› ÁÏË÷) ±˘»Î‹Î_ ±˘»Î ÷ıhÎÌÁ ‹ÎÁfiÌ Á‚_√ fi˘¿flÌ ¿flı· ˢ‰Ì Ωı¥±ı ±fiı ÷ıfiÌ
Áı‰Î±˘fiÌ …wfl ’ÕÂı ÷˘ ÷ıHÎÌ / ÷ıHÎÌfiÌ flΩfiÎ ±_÷ ’»Ì ±˘»Î‹Î_ ±˘»Î » ‹ÎÁ ‹ÎÀı Œfl… ’fl
’λΠŒflÂı ÷ı‰Ì ⁄Î_›‘flÌ, ±˘»Î‹Î_ ±˘»Î ±ı¿ Ω‹Ìfi ÁÎ◊ı ÷ıHÎ̱ı fl…^ ¿fl‰Ì ’ÕÂı.
(6) ≠ÁÒÏ÷ flΩ ÁÎ◊ı ±L› ≠¿ÎflfiÌ flΩ Á_›˘Ï…÷ ¿flÌ Â¿ÎÂı ’fl_÷ ±Î‰Ì ±√εfiÎ ±fiÁ_‘Îfi‹Î_ ¿fl‰Î‹Î_
±Î‰ı·Ì ±fl∞ ÁÎ◊ı ≠ÁÒÏ÷fiÌ Á_¤Ï‰÷ ÷Îfl̬ ±_√ıfi˘ ÷⁄Ì⁄Ì ±Ï¤≠Λ ±‰U› Á΋ı· ˢ› ±fiı
≠ÁÒÏ÷ ◊Λ ¿ı ÷fl÷ … ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎfiÎ Á‹◊˝fi ÁÎ◊ı ≠ÁÒÏ÷fiÌ ÷Îfl̬ …HÎΉ‰ÎfiÌ Áfl¿ÎflÌ
¿‹˝«ÎflÌ ⁄Î_›‘flÌ ±Î’ı ÷˘ … ≠ÁÒÏ÷ flΩ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿Î›. «˘◊Î ‰√˝fiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiÌ
⁄Î⁄÷‹Î_, ‘˘flHÎÁflfiÎ ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎfi˘ ±Î√˛Ë flά‰Î◊Ì ‹U¿ı·Ì ∂¤Ì ◊‰ÎfiÌ Â@›÷Î …HÎΛ,
÷˘ flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ, ’˘÷Îfiı ’Òfl÷_ …HÎΛ ÷ı‰_ ≠‹ÎHÎ’hÎ V‰Ì¿ÎflÌ Â¿Âı.
(7) Ωı ÷ıHÎÌ ¥E»ı, ÷˘ ≠ÁÒÏ÷fiÌ flΩ ÁÎ◊ı w’Î_÷Ïfl÷ flΩ ÁÏË÷ ⁄ÌΩ ¿˘¥’HÎ ≠¿ÎflfiÌ ·ıHÎÌ flΩ ΩıÕ‰ÎfiÌ
‹ÏË·Î ¿‹˝«ÎflÌfiı ’fl‰Îfi√Ì ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰Âı ±fiı ≠ÁÒÏ÷fiÌ flΩfiÎ ±fiÁ_‘Îfi‹Î_ ±Ï‘¿÷‹ ÁÎÃ
Ïÿ‰Á Á‘ÌfiÌ flΩ, ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ fl…^ ¿›Î˝ ÏÁ‰Î› ‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı.
70. Ï’I≤I‰ flΩ — ⁄ı ¿fl÷Î_ ±˘»Î Ë›Î÷ ⁄΂¿˘ ‘flΉ÷Î (±ı≠LÀÌÁ ÁÏË÷fiÎ) ’wÊ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ÷ıfiÌ
’IfiÌfiÌ ≠ÁÒÏ÷ ÿflÏ‹›Îfi ’_ÿfl Ïÿ‰ÁfiÌ Ï’I≤I‰ flΩ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı. flΩfiÌ ±√εfiÎ Œfl… ’flfiÎ Ïÿ‰Áı
37
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
·Ì‘ı· ’√ÎflfiÎ ÿflı ±Î flΩfi˘ flΩ ’√Îfl «Ò¿‰‰Î‹Î_ ±Î‰Âı. Ï’I≤I‰ flΩ flΩfiÎ ÏËÁÎ⁄‹Î_ µ‘Îfl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı
fiÏË ±fiı (≠ÁÒÏ÷ flΩfiÎ Ï¿VÁÎfiÌ ‹ÎŒ¿) ÷ı ±L› ≠¿ÎflfiÌ flΩ ÁÎ◊ı ΩıÕÌ Â¿ÎÂı. Á΋ÎL› flÌ÷ı ±Î flΩ
¿˘¥ Á_Ωı√˘‹Î_ fi¿Îfl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı fiËŸ.
71. ¿Á‰Î‰Õ ¿ı √¤˝’Î÷fiÎ Ï¿VÁ΋Î_ flΩ — ‹ÏË·Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ¿Á‰Î‰Õ ±fiı ±ı‹.ÀÌ.’Ì. ±ı@À, 1971
¶ÎflÎ ≠˘IÁÎÏË÷ √¤˝’Î÷ ÁÏË÷fiÎ √¤˝’Î÷ ‹ÎÀıfiÌ ±fl∞fiÌ ÷Îfl̬ı ⁄ı ¿ı ‰‘ ∞‰_÷ ⁄΂¿˘ fi ˢ› ÷˘ ÷ıfiı
’HÎ Ïfi›‹-69 Ëı fiÌ«ıfiÌ Âfl÷˘±ı flΩ ‹‚‰Î’ÎhÎ »ı —-
(1) ‹ÏË·Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı √‹ı ÷ıÀ·Î ∞ω÷ ⁄΂¿˘ ˢ› »÷Î_ ÷ıfiı Á‹√˛ fi˘¿flÌfiÎ Á‹›√΂Î
ÿflQ›Îfi ¿Á‰Î‰Õ ±◊‰Î √¤˝’Î÷fiÎ Ï¿VÁ΋Î_ ’ÌV÷ηÌÁ Ïÿ‰Á ¿fl÷Î_ ‰‘ fiÏË ÷ıÀ·Ì ≠ÁÒÏ÷ flΩfiÎ
Ë¿ÿÎfl ◊Âı.
(2) ⁄ı ±◊‰Î ‰‘ ∞ω÷ ⁄΂¿˘ ‘flΉ÷Ì ‹ÏË·Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı √¤˝’Î÷ (±ı‹ÀÌ’Ì) fiÎ Ï¿VÁ΋Î_
≠ÁÒÏ÷ flΩ ‹‚Ì Â¿Âı fiËŸ.
(3) ‹ÏË·Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ±ı¿ … ⁄΂¿ ˢ› ±◊‰Î ⁄΂¿ fi ˢ› ±fiı ±fl∞fiÎ Á‹◊˝fi‹Î_ ÷⁄Ì⁄Ì
≠‹ÎHÎ’hÎ Á΋ı· ¿›* ˢ› ÷˘ ÷ıfiı √¤˝’Î÷ (±ı‹.ÀÌ.’Ì.) fiÎ Ï¿VÁ΋Î_ ‹ÎÀı ÁÎ÷ ¿Î‹¿Î…fiÎ Ïÿ‰Á˘
¿fl÷Î_ ‰‘ fiËŸ ÷ıÀ·Ì ≠ÁÒÏ÷ flΩ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı.
(4) √¤˝’Î÷ (±ı‹ÀÌ’Ì) fiÎ Ï¿VÁ΋Î_, ≠ÁÒÏ÷ flΩ ’Î_« ‰Ê˝‹Î_ Œ@÷ ±ı¿‰Îfl ‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı.
(5) ‹ÏË·Î ¿‹˝«ÎflÌfiÎ flΩfiÎ ÏËÁÎ⁄‹Î_ ±Î flΩ µ‘Îfl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı fiËŸ.
72. ¥flÎÿÎ’Ò‰˝¿ ¿flı· ¥Ω ‹ÎÀı ¬ÎÁ ±Â@÷÷Î flΩ — (1) ¥flÎÿÎ’Ò‰˝¿ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ¥Ω◊Ì ¿ı ˢtÎfiÌ w±ı ±◊‰Î
÷ıfiÎ ÁkÎΉÎfl ˢtÎfiÌ ŒflΩı ›˘B› flÌ÷ı ⁄Ω‰‰ÎfiÎ ’ÏflHÎ΋ı ±¿V‹Î÷ı ◊›ı· ¥Ω◊Ì ±Â@÷ ⁄fiÌ √›ı· (¿Î›‹Ì
¿ı Ë_√΋Ì) Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı, flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ, ¬ÎÁ ±Â@÷÷ÎfiÌ flΩ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿Âı.
(2) …ı ¿ÎflHÎı ±Î‰Ì ±Â@÷÷Î µ’„V◊÷ ◊¥ ˢ› ÷ı ⁄fiΉfiÎ hÎHÎ ‹ÎÁ‹Î_ ±Â@÷÷Î ≠√À ◊¥ fi ˢ›
±fiı ±Â@÷ ◊›ı· T›„@÷±ı ÷ı ±Â@÷÷Îfiı K›Îfi‹Î_ ·Î‰‰Î‹Î_ ›˘B› ÷I’fl÷Î ÿÂν‰Ì fi ˢ›, ÷˘
±Î‰Ì flΩ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı fiÏË.
’fl_÷ …ı ⁄fiΉfiÎ ¿ÎflHÎı ÷ıfiÎ hÎHÎ ‹ÎÁ ¿fl÷Î_ ‰‘ Á‹› ’»Ì Ωı ±Â@÷÷Î T›@÷ ◊¥ ˢ› ÷ı‰Î
Ï¿VÁ΋Î_, flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌfiı ±Â@÷÷Îfi_ ¿ÎflHÎ Á_÷˘Ê¿Îfl¿ ·Î√ı ÷˘ ÷ı flΩ
‹_…^fl ¿fl‰Î ’fl‰Îfi√Ì ±Î’Ì Â¿ı »ı.
(3) ±Î‰Ì ‹_…^fl ¿flı· flΩfiÌ ‹t÷ ÷⁄Ì⁄Ì ‹_Õ‚ı ≠‹ÎÏHÎ÷ ¿flÌ Ë˘› ÷ı ‹…⁄fiÌ flËıÂı ±fiı ¿˘¥’HÎ
Á_Ωı√˘‹Î_ ÷ı «˘‰ÌÁ ‹ÎÁ ¿fl÷Î_ ‰‘‰Ì Ωı¥Âı fiÏË.
(4) ¬ÎÁ ±Â@÷÷Î flΩ ±L› ≠¿ÎflfiÌ flΩ ÁÎ◊ı ΩıÕÌ Â¿ÎÂı.
(5) I›Îfl’»ÌfiÎ Á‹›ı ÷ı‰Î … Á_Ωı√˘‹Î_ ±Â@÷÷΋Î_ ‰‘Îfl˘ ˢ› ±◊‰Î ’»ÌfiÌ ÷Îfl̬ı Á‹Îfi
Á_Ωı√˘‹Î_ ’fi—±Â@÷÷Î ±Î‰Ì ’ÕÌ Ë˘›, ÷˘ ±Î‰Ì flΩ ±ı¿ ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı ‰¬÷ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı,
’fl_÷ ¿˘¥ ±ı¿ ±Â@÷÷Îfiı ’ÏflHÎ΋ı ±Î‰Ì flΩ «˘‰ÌÁ ‹ÎÁ◊Ì ‰‘ Á‹› ‹ÎÀı ‹_…^fl ¿fl‰Ì fiÏË.
(6) ’ıLÂfi’ÎhÎ Áı‰ÎfiÌ √HÎ÷flÌ ‹ÎÀı ¬ÎÁ ±Â@÷÷Î flΩ Œfl… ÷flÌ¿ı √HΉ΋Î_ ±Î‰Âı ±fiı ’ıÀÎ-Ïfi›‹
(7) fiÎ ¬_Õ (¬) fiÎ ’fl_÷¿ Ëı ‹_…^fl ¿flı·Ì flΩfiÎ ÏËÁÎ⁄‹Î_ µ‘Îfl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı fiÏË.
(7) ±Î‰Ì flΩ ÿflQ›Îfi flΩfi˘ ’√Îfl -
(¿) ’ıÀÎ-Ïfi›‹ (5) Ëı ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı·Ì ±Î‰Ì flΩfiÌ ‹t÷ ÁÏË÷, ±Î‰Ì flΩfiÎ ¿˘¥
‹t÷fiÎ ≠◊‹ ±ı¿Á˘ ‰ÌÁ Ïÿ‰Á ‹ÎÀı ≠ÎÅ flΩ ’flfiÎ ‹‚‰Î’ÎhÎ flΩ ’√Îfl …ıÀ·˘, ±fiı
38
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
(¬) ±Î‰Ì ¿˘¥ flΩfiÌ ÂıÊ ‹t÷ ‹ÎÀı, ±‘˝’√ÎflÌ flΩfiÎ ‹‚‰Î’ÎhÎ flΩ ’√Îfl …ıÀ·˘.
’fl_÷ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ÷ıfiΠω¿S’ı ⁄ÌΩ ±ı¿Á˘ ‰ÌÁ Ïÿ‰Á ¿fl÷Î_ ‰‘ fiÏË ÷ıÀ·Ì ‹ÿ÷
‹ÎÀı ¬_Õ (¿) ≠‹ÎHÎı flΩfi˘ ’√Îfl ‹ı‚‰Ì ¿Âı ±fiı ÷ı‰Î Ï¿VÁ΋Î_ ±Î flΩfi˘ √΂˘ ÷ıfiÎ
±‘˝’√ÎflÌ flΩ ¬Î÷ı µ‘Îfl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı.
(8) Áfi 1923 fi˘ ¿Î‹ÿÎfl˘fiı ‰‚÷fl ±Î’‰Î ⁄Î⁄÷fiÎ ±Ï‘Ïfi›‹ (Áfiı 1923 fi˘ 8 ‹˘) …ıfiı ·Î√
’Õ÷˘ ˢ› ÷ı‰Ì T›„@÷fiÌ ⁄Î⁄÷‹Î_ ±Î Ïfi›‹ Ëı «Ò¿‰‰Î’ÎhÎ flΩ ’√ÎflfiÌ fl¿‹ ÁÿflË
±Ï‘Ïfi›‹fiÌ ¿·‹-4 fiÌ ’ıÀÎ-¿·‹ (1) fiÎ ¬_Õ (CÎ) Ëı «Ò¿‰‰Î’ÎhÎ ‰‚÷flfiÌ fl¿‹ …ıÀ·˘
CÎÀÎÕ˘ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı.
(9) (¿) ±Î Ïfi›‹fiÌ Ωı√‰Î¥±˘ fiÌ«ıfiÎ Ï¿VÁ΋Î_ ·Î√ ’ÕÂı -
(1) ·U¿flÌ ÿ‚ ÁÎ◊ıfiÌ Œfl…fiÎ ’ÏflHÎ΋ı ±Â@÷ ◊›ı·Î ‹S¿Ì Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ‰‘
·U¿flÌ Áı‰Î ‹ÎÀı ±›˘B› √HÎÌ »^À˘ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›Î ˢ› ’HÎ ‰‘ ‹S¿Ì Áı‰Î ‹ÎÀı
Á_’ÒHν÷— ±fiı ¿Î›‹ ‹ÎÀı ±Â@÷ fi ˢ› ÷˘ ÷ıfiı, ±fiı
(2) …ıfiı ±Î‹ »^ÀÎ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›Î fi ˢ› ±fiı ·U¿flÌ ÿ‚fiÌ ÷ıfiÌ Áı‰Îfiı ¿ÎflHÎı ÁÌ‘Ì
flÌ÷ı ±Â@÷ ◊›Î ˢ‰Îfi_ ÷⁄Ì⁄Ì ⁄˘Õı˝ ≠‹ÎÏHÎ÷ ¿›n ˢ› ÷˘ ÷ı‰Î ‹S¿Ì ¿‹˝«ÎflÌfiı.
(¬) ’fl_÷ ⁄ı‹Î_◊Ì ¿˘¥’HÎ Ï¿VÁ΋Î_, ÷ı ±Â@÷÷Îfiı ·Ì‘ı ·U¿flÌ Ïfi›‹˘ Ëı ±Î‰Ì T›„@÷fiı
±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı·Ì flΩfiÌ ¿˘¥ ‹t÷, ‹‚‰Î’ÎhÎ ‹t÷fiÌ √HÎ÷flÌfiÎ Ëı÷ ‹ÎÀı ±Î Ïfi›‹
‹…⁄ ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı·Ì flΩ ÷flÌ¿ı √HÎÎÂı.
73. ±¿V‹Î÷◊Ì ◊›ı· ¥Ω ‹ÎÀı ¬ÎÁ ±Â@÷÷Î flΩ — (1) ’˘÷ÎfiÌ Áfl¿ÎflÌ ŒflΩı ›˘B› flÌ÷ı ⁄Ω‰÷Î ±◊‰Î
÷ıfiÎ ’ÏflHÎ΋ı ¿ı ÷ıfiÎ Áfl¿ÎflÌ Ë˘tÎfiÎ w±ı ±¿V‹Î÷◊Ì ◊›ı·Ì ¥Ω◊Ì ±◊‰Î ÷ı ‘flΉ÷˘ ˢ› ÷ı ‹S¿Ì …√Î
ÁÎ◊ı Á_¿‚Λı· Á΋ÎL› Ωı¬‹ µ’flÎ_÷ ÷ıfiı ‹ÎÀı ‹Î_ÿ√Ì ¿ı ¥Ωfi˘ Á_¤‰ ‰‘Îflı ˢ› ±ı‰Ì ¿˘¥ ¬ÎÁ ¿Î‹√ÌflÌ
⁄Ω‰÷Î ±Î‰ı·Ì ‹Î_ÿ√Ìfiı ¿ÎflHÎı ±Â@÷ ⁄fifiÎfl ¿˘¥’HÎ ¿Î›‹Ì ¿ı Ë_√Î‹Ì Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı Ïfi›‹-
72 fiÌ Ωı√‰Î¥±˘ ·Î√ ’ÕÂı.
(2) ¬ÎÁ ±Â@÷÷ÎfiÌ flΩfiÌ ‹_…^flÌfiÎ ±Î‰Î Ï¿VÁÎ fiÌ«ıfiÌ Âfl÷˘fiı ±‘Ìfi flËıÂı —-
(¿) ±Â@÷÷Î fl˘√fiı ¿ÎflHÎı ◊¥ ˢ› ÷˘ ±‹¿ «˘yÁ Œfl…fiÌ ⁄…‰HÎÌ ÷ıfiÎ ÁÌ‘Î ¿ÎflHÎw’
»ı ±ı‰_ ÷⁄Ì⁄Ì ‹_Õ‚ı ≠‹ÎÏHÎ÷ ¿fl‰_ ’ÕÂı;
(¬) ·U¿flÌ ÿ‚ ÁÎ◊ıfiÌ Œfl… ÏÁ‰Î›fiÌ fi˘¿flÌ ÿflQ›Îfi Ωı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ±Î‰Ì ±Â@÷÷Îfi˘
¤˘√ ⁄L›˘ ˢ›, ÷˘ ÷ı flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌfiÎ ‹÷ı ÷ıfiÎ V‰w’ ¿ı ÷ıfiÎ
µÿ˚¤‰÷Î Á_Ωı√˘fiÌ ⁄Î⁄÷‹Î_, ±ı‰Ì ±’‰Îÿw’ ˢ‰Ì Ωı¥±ı ¿ı …ı ±Î ≠¿ÎflfiÌ flΩ ‹_…^fl
¿fl‰ÎfiÎ ±Á΋ÎL› T›‰ËÎflfiı ‰Î…⁄Ì ÃflΉı; ±fiı
(√) ÷⁄Ì⁄Ì ‹_Õ‚ı ¤·Î‹HÎ ¿flı·Ì √ıflËÎ…flÌfiÌ ‹t÷fiı ±_Â÷— ±Î Ïfi›‹ Ëı flΩ ¶ÎflÎ ±fiı
±_Â÷— ⁄Ì∞ flΩ ¶ÎflÎ ±Î‰flÌ ·¥ ¿Λ ±fiı ≠ÎÅ flΩ ÷S› flΩfiÎ ’√Îflı ‹_…^fl ¿flı·Ì
÷ı ¬ÎÁ ±Â@÷÷Î flΩ ±ı¿Á˘ ‰ÌÁ Ïÿ‰Á ¿fl÷Î_ ‰‘ ◊‰Ì fi Ωı¥±ı.
fi˘Ó‘ — Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ‘ÎflHÎ ¿fl÷Πˢ› ÷ı ‹S¿Ì …√Î ÁÎ◊ı Á_¿‚Λı·Î Á΋ÎL› Ωı¬‹
¿fl÷Î_ ÷ı µ’flÎ_÷fiÎ Ωı¬‹fiÎ ’ÏflHÎ΋ı ‹Î_ÿ√Ì ¿ı ¥Ω ‰ıÃÌ Ë˘› ÷ı‰Î ≠Á_√ı … ±Î Ïfi›‹
Ëı ¬ÎÁ ±Â@÷÷ÎfiÌ flΩ ‹‚‰Î’ÎhÎ flËıÂı.
39
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
74. ËΘ„V’À· flΩ — (1) ‰√˝-4 fiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiı ¿ı …ı±˘fiÌ Áı‰Î±˘ ›_hÎÁ΋√˛ÌfiÎ Ωı¬‹Ì Á_«Î·fifiÌ,
VŒ˘À¿ ’ÿÎ◊˘˝ ÷◊Î ıflÌ ±˙Ê‘˘ ±fiı ÷ı‰Ì ⁄Ì∞ «ÌΩı ÁÎ◊ıfiÌ ±◊‰Î ¿˘¥ ¬÷flfiο ¿Î›˘˝fiÌ ¿Î‹√ÌflÌ ÁÎ◊ı
Á_¿‚Λı· ˢ› ÷ı‰Î ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ‹Î_ÿ√Ì ±◊‰Î ¥Ω, ÷ı‹fiÌ Áfl¿ÎflÌ Œfl… ±ÿÎ ¿fl÷Î_ µÃΉı· Ωı¬‹fiı ·¥fiı
ÁÌ‘Ì flÌ÷ı ◊‰Î ’Î‹Ì Ë˘› ±fiı ÷ıfiı ¿ÎflHÎı ËΘ„V’À·‹Î_ ¿ı ±L›◊Î ÷⁄Ì⁄Ì ÁÎfl‰Îfl fiÌ«ı ˢ› ÷ı±˘fiÎ Ï¿VÁ΋Î_
flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ ËΘ„V’À· flΩ ±Î’Ì Â¿Âı.
±’‰Îÿ — …ı‹fiÌ ŒflΩı ±¿V‹Î÷ ¿ı ‹Î_ÿ√ÌfiÎ Ωı¬‹ ÁÎ◊ı Á_¿‚Λı· ˢ› ±fiı ‹Î_ÿ√Ì ¿ı ¥Ω ÷ı‹fiÌ
Áfl¿ÎflÌ Œfl… ±ÿΛ√ÌfiÎ ø‹ ÿflÏ‹›Îfi ÁÌ‘Ì flÌ÷ı ◊‰Î ’΋ı· fi ˢ› ÷˘ ’HÎ ÷ı‰Î fiÌ«ı ÿÂν‰ı·
Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiı ’HÎ ÷ı‹fiÌ ‹Î_ÿ√Ì ‹ÎÀı ËΘ„V’À· flΩ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı —-
(1) ËıÕ ¿˘LVÀı⁄·fiÎ ÿflFΩ◊Ì µE« ÿflFΩfiÎ fi ˢ› ÷ı‰Î ÷η̱̋˘ ÁÏË÷fiÎ ’˘·ÌÁ
±Ï‘¿Îfḻ˘;
(2) ¿Îfl¿<fiÌ ‹Ëı¿‹ ÏÁ‰Î›fiÎ fiÂÎ⁄_‘Ì ±fiı ±Î⁄¿ÎflÌ ¬Î÷ÎfiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘;
(3) ‹ÎÏÁ¿ w. 4400 ◊Ì ‰‘ fiÏË ±ıÀ·˘ ’√Îfl ‹ı‚‰÷Î …_√· ¬Î÷ÎfiÎ ¿Îfl¿<fi˘ ÏÁ‰Î›fiÎ
…_√· ¬Î÷ÎfiÎ ÷Î⁄ÎfiÎ ±‘ÌfiV◊ (Á⁄˘ÕafiıÀ) ¿‹˝«Îfḻ˘.
(2) ±Ï‘¿Ú÷ ÷⁄Ì⁄Ì Ï«Ï¿IÁ¿ ’ÎÁı◊Ì ‹ı‚‰ı· ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ fl…^ ¿fl‰Î◊Ì ËΘ„V’À· flΩ ‹_…^fl
¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı.
(3) flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ±Ï‘¿ÎflÌfiı ›˘B› ·Î√ı ÷ıÀ·Ì Á‹› ‹ÎÀı ‹‚‰Î’ÎhÎ ≠ÎÅ flΩ ±◊‰Î ±‘˝’√ÎflÌ
flΩ‹Î_ ‹‚÷Î flΩ ’√Îfl …ıÀ·˘ flΩfi˘ ’√Îfl ËΘV’ÌÀ· flΩ ‹ÎÀı ‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı.
(4) ËΘV’ÌÀ· flΩ, flΩfiÎ ÏËÁÎ⁄‹Î_ µ‘Îfl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı fiÏË ±fiı ÷ı flΩ ±L› ¿˘¥ ≠¿ÎflfiÌ ‹‚‰Î’ÎhÎ
flΩ ÁÎ◊ı ΩıÕÌ Â¿ÎÂı, ’fl_÷ ±Î‰Ì Á_›˘∞÷ flΩ ÁÏË÷fi˘ ¿<· Á‹›√΂˘ ±ßΉÌÁ ‹ÎÁ◊Ì ‰‘ ◊‰˘
Ωı¥±ı fiÏË.
(5) (¿) Áfi 1923 fiÎ ¿Î‹ÿÎfl˘fiı ‰‚÷fl ±Î’‰Î ⁄Î⁄÷fi˘ ±Ï‘Ïfi›‹ (Áfiı 1923 fi˘ 8 ‹˘)
…ıfiı ·Î√ ’Õ÷˘ ˢ› ÷ı‰Ì T›„@÷fiÌ ⁄Î⁄÷‹Î_, ±Î Ïfi›‹ Ëı «Ò¿‰‰Î’ÎhÎ flΩ ’√ÎflfiÌ
fl¿‹ ÁÿflË ±Ï‘Ïfi›‹fiÌ ¿·‹-4 fiÌ ’ıÀÎ-¿·‹ (1) fiÎ ¬_Õ (CÎ) Ëı «Ò¿‰‰Î’ÎhÎ
‰‚÷flfiÌ fl¿‹ …ıÀ·˘ CÎÀÎÕ˘ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı.
(¬) hÎHÎ ‰Ê˝fiÌ ¿˘¥’HÎ ‹t÷‹Î_ ≠ÎÅ flΩfiÎ ’√Îflı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ‹_…^fl ¿flÌ Â¿Î› ÷ı‰Ì
flΩfiÌ ‹t÷ ‰‘‹Î_ ‰‘ hÎHÎ ‹ÎÁ Á‘Ì ‹›Î˝Ïÿ÷ »ı. ±Î ‹›Î˝ÿÎfiÎ Ëı÷ ‹ÎÀı, ±‘˝’√ÎflfiÌ
ËΘV’ÌÀ· flΩfiı ≠ÎÅ flΩ ’√Îfl µ’flfiÌ flΩ ¿fl÷Î_ ±Õ‘Î Á‹›fiÌ flΩ √HÎΛ »ı.
ÁÒ«fiÎ — ÃflΉı· hÎHÎ ‹ÎÁfiÌ ‹›Î˝ÿÎ◊Ì ‰‘Ì fi Ω› ÷ı ≠‹ÎHÎı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ÷ıfiÎ fi˘¿flÌfiÎ
≠◊‹ hÎHÎ ‰Ê˝ ÿflQ›Îfi ËΘV’ÌÀ· flΩ ±Î’‰Î‹Î_ ¿˘¥ ‰Î_‘˘ fi◊Ì.
fi˘Ó‘ — ±Î Ïfi›‹‹Î_ …HÎΉı· ““hÎHÎ ‰Ê˝”” fiÌ ‹t÷ √HÎ÷flÌ ‹_…^flÌ ‹ÎÀı ≠V÷Îω÷ ËΘV’ÌÀ· flΩfiÌ
¬flı¬fl ‹t÷fiÌ Á‹ÎÏÅfiÌ ±√ε◊Ì µ·ÀÎø‹ı ¿fl‰Ì.
75. fiÎω¿˘fiı ‹Î_ÿ√ÌfiÌ flΩ — (1) Áfl¿ÎflÌ …ËÎ… µ’fl ±Ï‘¿ÎflÌ, ‰˘flLÀ ±Ï‘¿ÎflÌ ¿ı fiÎfiÎ ±Ï‘¿ÎflÌ ÷flÌ¿ı
fi˘¿flÌ ¿fl÷˘ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ, Ωı ‹Î_ÿ√Ì ±◊‰Î ¥Ω ‹ÎÀı ÷ıfiÎ …ËÎ… µ’fl ¿ı ËΘV’ÌÀ·‹Î_ ÁÎfl‰Îfl ·ı÷˘
ˢ› ÷˘, flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ, ÷ıfiı » ±Ã‰ÎÏÕ›Î◊Ì ‰‘ fiÏË ÷ıÀ·Ì ‹t÷fiÌ flΩ ’ÒflÎ ’√Îfl
…ıÀ·Î flΩfiÎ ’√Îflı ±Î’Ì Â¿Âı.
40
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
’fl_÷ Ωı Áfl¿ÎflÌ ÷⁄Ì⁄Ì ±Ï‘¿ÎflÌ ±ı‰_ ≠‹ÎÏHÎ÷ ¿flı ¿ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ‹Î_ÿΠˢ‰Îfi˘ œ˘Ó√ ¿flı
»ı ±◊‰Î ÿÎwfiÎ fiÂÎfiı ¿ÎflHÎı ¿ı ÷ı‰Ì ±Î’Á_Õ˘‰HÎÌfiı ¿ÎflHÎı ◊¥ ˢ› ±◊‰Î ÷ı‰Ì Ï⁄‹ÎflÌ ¿ı ¥ΩfiÌ
µ√˛÷Î V‰›_ ’˘÷ÎfiÎ ¥flÎÿÎ’Ò‰˝¿fiÎ ¿ÚI›fiı ¿ÎflHÎı ◊›ı· ˢ›, ÷˘ ±Î‰Ì flΩ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı fiÏË.
(2) fiÌ«ıfiÌ Âfl÷˘fi_ ’Ïfl’ÒHν ◊÷Ì Ë˘› ÷˘, ’˘÷ÎfiÌ Œfl… ⁄Ω‰÷Î_ ±Â@÷÷Î ◊‰Î ’΋ı· fiÎω¿fiı ‰‘‹Î_
‰‘ hÎHÎ ‹ÎÁ◊Ì ‰‘ fiÏË ±ıÀ·Ì ‹t÷ ‹ÎÀı ’ÒflÎ ’√ÎflfiÌ flΩfiÎ ’√Îflı flΩ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı —-
(1) Áfl¿ÎflÌ ÷⁄Ì⁄Ì ±Ï‘¿Îfḻı ±Â@÷÷Î ±_√ı ≠‹ÎHÎ’hÎ ±Î’‰_ Ωı¥±ı ±fiı fiÎω¿fiÌ
’˘÷ÎfiÌ ⁄ıÿfl¿ÎflÌ◊Ì ¿ı Ï⁄fi±fi¤‰fiı ¿ÎflHÎı ±Â@÷÷Î ◊›ı· ˢ‰Ì fi Ωı¥±ı.
(2) ±Î‰Ì flΩ, flΩfiÎ ÏËÁÎ⁄ Á΋ı µ‘ÎflÎ÷Ì fi◊Ì.
(3) Áfi 1923 fiÎ ¿Î‹ÿÎfl˘fiı ‰‚÷fl ±Î’‰Î ⁄Î⁄÷fi˘ ±Ï‘Ïfi›‹ (Áfiı 1923 fi˘ 8 ‹˘) …ı‹fiı ·Î√
’Õı »ı, ÷ı‰Ì ÷ı‰Ì T›„@÷fiÌ ⁄Î⁄÷‹Î_, ±Î Ïfi›‹ Ëı «Ò¿‰‰Î’ÎhÎ flΩ ’√ÎflfiÌ fl¿‹ ÁÿflË
±Ï‘Ïfi›‹fiÌ ¿·‹-4 fiÌ ’ıÀÎ-¿·‹ (CÎ) Ëı «¿‰‰Î’ÎhÎ ‰‚÷flfiÌ fl¿‹ …ıÀ·˘ CÎÀÎÕ˘ ¿fl‰Î‹Î_
±Î‰Âı.
76. ZΛ / ¿ıLÁfl / ¿<Wà fl˘√fiÌ flΩ — Áfl¿ÎflfiÎ ±Îfl˘B› ±fiı ’Ïfl‰Îfl ¿S›ÎHÎfiΠω¤Î√ ¶ÎflÎ Ïfi›÷ ¿flΛı·
±fiı ‰¬÷˘‰¬÷ Á‘Îflı· ZΛ, fl˘√, ¿ıLÁfl ¿ı ¿<Wà fl˘√◊Ì ’ÌÕÎ÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiı Á‰·÷˘ ±Î’÷Î
Ïfi›‹˘ ËıÂ, ÷ı ÷ı fl˘√˘◊Ì ’ÌÕÎ÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ’HÎ flΩfiÎ Ë¿ÿÎfl ◊Âı.
41
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
≠¿flHÎ - 7
±P›ÎÁ flΩ
77. ±P›ÎÁ flΩfiÌ ‹_…^flÌ ‹ÎÀı Âfl÷˘ — (1) ΩËıfl ÏË÷fiÌ ÷οÌÿfiÎ ±˙Ï«I›fiı ±fi·ZÎÌ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ
Œfl…fiÎ ZÎıhÎ ÁÎ◊ı ÁÌ‘˘ ±fiı Ïfi¿Àfi˘ Á_⁄_‘ ‘flΉ÷Î T›Î‰ÁÎÏ›¿ ±◊‰Î Àı@fiÌ¿· ωʛ˘‹Î_ ¤Îfl÷‹Î_ ¿ı
¤Îfl÷ ⁄ËÎfl µE«÷fl ±P›ÎÁ ±◊‰Î ωÂıÊ÷Î ≠ÎÅ ÷η̋ ‹‚‰Îfi_ Â@› ⁄fiΉ‰Î, ±Î ≠¿flH΋Î_ ÏfiÏÿ˝p
Âfl÷˘fiı ±‘Ìfi flËÌ ÷ıfiı ±P›ÎÁ flΩ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı.
(2) fiÌ«ıfiÎ Ï¿VÁα˘‹Î_ ’HÎ ±P›ÎÁ flΩ ‹_…^fl ◊¥ ¿Âı -
(¿) Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ Œfl…fiÎ ZÎıhÎ ÁÎ◊ı Á_⁄_Ï‘÷ »ı ±fiı ΩËıfl ÏË÷fiÎ ºÏp Ï⁄_ÿ◊Ì Áfl¿Îflfiı
«˘yÁ ·Î¤ÿÎ›Ì fỉÕÂı ±ı‰_ ≠‹ÎÏHÎ÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı ÷˘, …ı‹Î_ ËÎ…flÌ ±Î’‰Ì ’Õ÷Ì fi
ˢ› ÷ı‰Ì Ïfi›Ï‹÷ ˆZÎÏHο ¿ı ±‘˝ÂˆZÎÏHο ±P›ÎÁø‹ ¿ı ±P›ÎÁ ≠‰ÎÁ‹Î_ ΩıÕΉΠ‹ÎÀı;
(¬) ΩËıfl ‰Ë̉ÀfiÌ M≤WäÒÏ‹ ±√fl œÎ_«Î ÁÎ◊ı Á_¿‚Λı· ±P›ÎÁø‹fiÎ Ëı÷ ‹ÎÀı ÏfiQfiÿϽ÷
Âfl÷˘fiı ±‘Ìfi flËÌfiı -
(1) ÏfiÏç÷ ±P›ÎÁø‹fiı ¿ı ±P›ÎÁ ≠‰ÎÁfiı flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿Îfḻı
‹ÎL› ¿flı· ˢ‰˘ Ωı¥±ı;
(2) Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ’fl÷ ±Î‰ı I›Îflı ±P›ÎÁ flΩ ÿflQ›Îfi ÷ıHÎı ¿flı· ¿Î‹√ÌflÌfi˘ ’ÒHν
±Ëı‰Î· ÁÎÿfl ¿fl‰˘ ±Î‰U›¿ »ı.
(√) Ωı ±P›ÎÁø‹ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ ¿Î›˝ ÁÎ◊ı ÁÌ‘˘ ±√fl Ïfi¿Àfi˘ Á_⁄_‘ ‘flΉ÷˘ fi ˢ›
’fl_÷ ’˘÷ÎfiÌ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ÷flÌ¿ıfiÌ Â„@÷±˘‹Î_ Á‘Îfl ·Î‰‰Î ÷ıfi˘ ‹ÎfiÏÁ¿ ω¿ÎÁ
¿flÌ Â¿ı ÷ı‰Ì Â@›÷Πˢ› ±fiı ÷ı ΩËıfl ÏË÷fiÌ ±L› Âάα˘fiÎ ¿‹˝«Îfḻ˘ ÁWà Á_¿·fi
‹ÎÀı ÁΑfiw’ fỉÕı ÷ı‹ ˢ› ÷˘ ÷ı‹Î_ ΩıÕΉΠ‹ÎÀı.
(3) fiÌ«ıfiÌ Âfl÷˘ Á_÷˘ÊΛ fiÏË ÷˘ ±P›ÎÁ flΩ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı fiÏË -
(¿) flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ ±ı‹ ≠‹ÎÏHÎ÷ ¿flı ¿ı ΩËıfl ÏË÷fiÌ ºÏp±ı ÁÒÏ«÷ ±P›ÎÁø‹
¿ı ÷η̋ «˘yÁ’HÎı ·Î¤ÿÎ›Ì fỉÕÌ Â¿ı ÷ı‹ »ı;
(¬) ˆZÎÏHο ¿ı ÁÎÏË„I›¿ ÏÁ‰Î›fiÎ ±L› ωʛ¿ ±P›ÎÁ ±Î√‚ ‘’Ή‰Î ‹ÎÀı ˢ›; ±fiı
(√) ±Î‰Ì flΩ Ωı ¤Îfl÷ ⁄ËÎflfiÌ Ë˘›, ÷˘ ¤Îfl÷ Áfl¿ÎflfiÎ fiÎHÎÎ_ ‹_hÎη›fiÎ ±ÎÏ◊˝¿ ⁄Î⁄÷˘fiÎ
ω¤Î√, ÷ı‰Ì ±P›ÎÁ flΩ ‹ÎÀı ◊fiÎfl ¬«˝ ‹ÎÀı ωÿıÂÌ ËÒ_Ï՛΋HÎ ŒÎ‚‰‰Î ‹ÎÀı Á_‹÷ ◊Λ
÷˘.
(4) fiÎHÎÎ_ ‹_hÎη›fiÎ ±ÎÏ◊˝¿ ⁄Î⁄÷˘fiΠω¤Î√ ±◊‰Î ¤Îfl÷ Áfl¿ÎflfiЈZÎÏHο ‹_hÎη› ¶ÎflÎ Á_«ÎÏ·÷
¿˘¥ ›˘…fiÎ Ëı …ı ωʛ˘ ‹ÎÀıfiÎ ±P›ÎÁ ‹ÎÀı ¤Îfl÷‹Î_ ’Òfl÷Ì Á√‰Õ˘ µ’·O‘ ˢ› ÷ı‰Î ωʛ˘fiÎ
¤Îfl÷ ⁄ËÎflfiÎ ±P›ÎÁø‹ ‹ÎÀı ±P›ÎÁ flΩ ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı fiÏË.
(5) Á΋ÎL›÷— fiÌ«ıfiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ±P›ÎÁ flΩ ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı fiÏË -
(¿) Áfl¿Îfl Ëı …ıHÎı ’Î_« ‰Ê˝ ¿fl÷Î_ ±˘»Ì fi˘¿flÌ ¿flÌ Ë˘› ÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı; ±◊‰Î
(¬) Áfl¿Îfl Ëı flÎ…’ÏhÎ÷ …√Î ‘ÎflHÎ fi ¿fl÷Πˢ› ÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı; ±◊‰Î
(√) ±P›ÎÁ flΩfiÌ Á‹ÎÏÅ ⁄ÎÿfiÌ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ÷ıfiÌ Œfl… ’fl ËÎ…fl ◊‰ÎfiÌ ±’ıÏZÎ÷
÷Îfl̬◊Ì hÎHÎ ‰Ê˝fiÌ ±_ÿfl Áfl¿ÎflÌ fi˘¿flÌ‹Î_◊Ì ÏfiT≤kÎ ◊‰ÎfiΠˢ› ±◊‰Î …ıfiı ±Î‰Ì flÌ÷ı
ÏfiT≤kÎ ◊‰Îfi˘ ω¿S’ µ’·O‘ ˢ› ÷ı‰Î ¿‹˝«ÎflÌfiı.
42
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
(6) Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ flΩ µ’flfiÌ √ıflËÎ…flÌfiı ¿ÎflHÎı ÷ıfiÎ Ïfi›Ï‹÷ ¿Î›˝fiÎ Á_’¿˝◊Ì ÷ıfiı ±·√ ¿flı
±◊‰Î Á_‰√˝‹Î_ ¬·ı· µ’„V◊÷ ¿flı ÷ı‰Ì ±P›ÎÁ flΩ ±‰Îfl-fi‰Îfl ‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı fiÏË.
78. ±P›ÎÁ flΩ ‹ÎÀı ±Ï‘¿÷‹ Á‹›√΂˘ — Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰÷Ì ‰‘‹Î_ ‰‘ ±P›ÎÁ
flΩ -
(¿) ±’‰Îÿw’ ¿ÎflH΢ ÏÁ‰Î›, Á΋ÎL›÷— ±ı¿Ì Á‹›ı ⁄Îfl ‹ÎÁ◊Ì ‰‘ ◊Λ fiÏË ±ıÀ·Ì; ±fiı
(¬) Á‹√˛ fi˘¿flÌfiÎ √΂΋Î_ ‰‘‹Î_ ‰‘ ⁄‘Ì ◊¥fiı «˘‰ÌÁ ‹ÎÁfiÌ (…ı‹Î_ ⁄ÌΩ ¿˘¥ Ïfi›‹˘ Ëı ‹_…^fl
¿flı· ±P›ÎÁ flΩ ÁÏË÷fiÌ).
fi˘Ó‘ — «˘‰ÌÁ ‹ÎÁfiÌ √ıflËÎ…flÌfiÌ ‹›Î˝ÿ΋Î_ ‰ı¿ıÂfifiÎ Á‹›√΂Îfi˘ Á‹Î‰ı ◊Λ »ı.
79. ±P›ÎÁ flΩ ‹_…^fl ¿fl÷Î ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ — Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ Áfl¿ÎflfiÎ …ı ‰Ë̉ÀÌ Ï‰¤Î√ Ëı fi˘¿flÌ
¿fl÷Πˢ› ÷ı ω¤Î√, fiÎHÎΠω¤Î√ ÁÎ◊ı ’fl΋½ ¿flÌ, ÷ıfiı ±P›ÎÁ flΩ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿Âı.
80. ±P›ÎÁ flΩ ‹ÎÀıfiÌ ±fl∞ — (1) (¿) ±P›ÎÁ flΩ ‹ÎÀıfiÌ ±fl∞ flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌfiı
›˘B› ≠HÎÎ·Ì ¶ÎflÎ ÁÎÿfl ¿fl‰ÎfiÌ flËıÂı.
(¬) Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı ÷ıfiÌ ±Î‰Ì ±fl∞‹Î_ ±’ıÏZÎ÷ ±P›ÎÁø‹ ¿ı ±P›ÎÁø‹˘fiÌ ÷◊Î …ı
’flÌZÎ΋Î_ µ’„V◊÷ ◊‰Î ω«Î›* ˢ› ÷ıfiÌ Ï‰√÷˘fiÌ V’p÷Î ¿fl‰Ì ’ÕÂı.
(2) Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ‹ÎÀı ±fl∞‹Î_ F›Îflı Á_’ÒHν ω√÷˘ ±Î’‰Îfi_ ÷ıfiı ‹ÎÀı Â@› fi ˢ› ÷˘ ±◊‰Î
¿Î›˝ø‹ ¤Îfl÷‹Î_ V‰Ì¿Ú÷ ◊¥ «Ò¿ı· ˢ› ’HÎ ¤Îfl÷ »˘ÕuÎ ⁄Îÿ ÷ıfiı ÷ı‹Î_ ¿˘¥ ŒıflŒÎfl ¿fl‰Îfi˘ ˢ›,
÷˘ ÷ıHÎı ›◊Î≠Á_√, Ï‹ÂfifiÎ ‰ÕÎ ±Ï‘¿ÎflÌfiı ±◊‰Î flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌfiı, …ı‹
⁄fiı ÷ı‹ …·ÿÌ ±Î‰Î ¿Î›˝ø‹fiÌ Ï‰√÷˘ ÁÎÿfl ¿fl‰Ì ’ÕÂı ±fiı ’˘÷ÎfiÎ Ωı¬‹ı ÷ı‹ ¿fl‰Î ÷ˆ›Îfl
fi ˢ›, ÷˘ flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ ÷flŒ◊Ì ±P›ÎÁø‹ ‹ÎÀı flΩfiÌ ‹_…^flÌ ‹‚ı fiÏË
I›Î_ Á‘Ì ±Î‰˘ ±P›ÎÁ Âw ¿flÂı fiÏË ¿ı ÷ı ±_√ı ¿˘¥ ¬«˝ ¿flÂı fiÏË.
81. ±P›ÎÁ flΩfiÌ ±fl∞fiÌ fl…^±Î÷ ±fiı ÷ıfiÌ ‹_…^flÌ — (1) ±Î Ïfi›‹˘‹Î_ ±L›◊Î Ωı√‰Î¥ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı·
ˢ› ÷ı ÏÁ‰Î›fiÎ Ï¿VÁ΋Î_, ±P›ÎÁ ±_√ıfiÌ ⁄‘Ì ±fl∞±˘, Ïfi›÷ ≠HÎÎ·Ì ‹ÎflŒ÷ı Áfl¿Îflfiı ÁÎÿfl ¿fl‰Ì
’ÕÂı ±fiı ÷ı‹Î_ ±’ıÏZÎ÷ ±P›ÎÁø‹ ±◊‰Î ±P›ÎÁø‹˘fiÌ ÷◊Î …ı ’flÌZÎ΋Î_ µ’„V◊÷ ◊‰Î ω«Î›* ˢ›
÷ıfiÌ Ï‰√÷˘fi˘ V’p÷Î’Ò‰˝¿ Ïfiÿı˝Â ¿fl‰˘ ’ÕÂı. Ωı ±Î‰˘ ±P›ÎÁø‹ ¤Îfl÷ ⁄ËÎflfi˘ ˢ›, ±fiı Ωı ÷ı ÿı‹Î_
¤Îfl÷fi_ Ï‹Âfi ˢ›, ÷˘ Á_⁄_Ï‘÷ ‰Ë̉ÀÌ Ï‰¤Î√ ÷ı Ï‹ÂfifiÎ ‰ÕÎfiı ±P›ÎÁø‹fiÎ ¿Î›˝ø‹fiÌ ‹ÎL› ¿flı·
±ı¿ fi¿· ‹˘¿·Âı.
(2) Á_⁄_Ï‘÷ ‰Ë̉ÀÌ Ï‰¤Î√ ±P›ÎÁø‹fiÌ Ï‰√÷˘fiÌ ΩHÎ Ï‹ÂfifiÎ ‰ÕÎfiı ¿flÂı.
(3) …ı ’flÌZÎÎ ±◊‰Î ±P›ÎÁø‹fiÎ ¬ÎÁ ±P›ÎÁø‹‹Î_ µÏkÎHν ◊›ı· ËÂı ÷ı ±_√ıfiÎ ≠‹ÎHÎ’h΢ …ı‹Î_
±P›ÎÁø‹fi˘ ˉη˘ ‘flΉfiÎfl ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌfiÌ ¿˘¥ ÏÀM’HÎÌ ËÂı ÷˘ ÷ı ÁÏË÷fiÌ ÿflı¿ ω√÷˘
±P›ÎÁø‹ ’Òfl˘ ◊›Î ⁄Îÿ ›˘B› fi‹Òfi΋Î_ (…ı Ï‹ÂfifiÎ ‰ÕÎ ’ÎÁı◊Ì ‹ı‚‰Ì ·ı‰_) ≠‹ÎHÎ’hÎ ÁÏË÷
Á_⁄_Ï‘÷ Ï‹ÂfifiÎ ‰ÕÎ ±Ï‘¿ÎflÌfiı fl‰ÎfiÎ ¿fl‰Ì ’ÕÂı. ¤Îfl÷Ì› Ï‹Âfi fi ˢ› ÷ı‰Î Ï¿VÁ΋Î_ ±Î‰_
≠‹ÎHÎ’hÎ Á_⁄_Ï‘÷ ‰Ë̉ÀÌ Ï‰¤Î√fiı fl‰ÎfiÎ ¿fl‰Îfi_ flËıÂı.
82. ±P›ÎÁ flΩfi˘ ÏËÁÎ⁄ ±fiı ⁄ÌΩ ≠¿ÎflfiÌ flΩ ÁÎ◊ı ÷ıfi_ Á_›˘…fi — (1) ±P›ÎÁ flΩ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ
flΩfiÎ ÏËÁÎ⁄‹Î_ µ‘Îfl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı fiÏË.
(2) ⁄ÌΩ ≠¿ÎflfiÌ flΩ±˘ ÁÎ◊ıı ±P›ÎÁ flΩ ΩıÕÌ Â¿ÎÂı, ’fl_÷ ±ÁΑÎflHÎ flΩ ÏÁ‰Î›fiÌ ⁄ÌΩ ¿˘¥’HÎ
≠¿ÎflfiÌ flΩ ÁÎ◊ı ΩıÕ‰ÎfiÎ Ï¿VÁ΋Î_, Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ Ïfi›‹Ì÷ Œfl…‹Î_◊Ì √ıflËÎ…fl flËı‰Îfi˘
≠V÷÷ ¿<· Á‹›√΂˘, ¿˘¥’HÎ Á_Ωı√˘‹Î_, ±ßΉÌÁ ‹ÎÁ ¿fl÷Î_ ‰‘ ◊‰˘ Ωı¥±ı fiÏË.
43
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
(3) F›Îflı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ±P›ÎÁ flΩfiÎ Á_›˘…fi‹Î_ ⁄ÌΩ ¿˘¥’HÎ ⁄ÌΩ ≠¿ÎflfiÌ flΩ ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_
±Î‰Ì ˢ›, I›Îflı Ωı ÷ı ¥E»ı ÷˘, ±ı‰Ì ⁄ÌΩ ≠¿ÎflfiÌ flΩfiÌ Á‹ÎÏÅ ’Ëı·Î_ ±P›ÎÁ Âw ¿flÌ Â¿Âı,
’fl_÷ ±P›ÎÁø‹ ÁÎ◊ı ÁÁ_√÷ ±Î‰Ì flΩ ±P›ÎÁ flΩ ÷flÌ¿ı √HΉ΋Î_ ±Î‰Âı fiÏË.
fi˘Ó‘ — µ’fl˘@÷ ’ıÀÎ-Ïfi›‹ (2) ‹Î_ ÿÂν‰ı· ±ßΉÌÁ ‹ÎÁfiÌ ‹›Î˝ÿ΋Î_ ‰ı¿ıÂfifiÎ Á‹›√΂Îfi˘
Á‹Î‰ı ◊Λ »ı.
83. ±P›ÎÁø‹ µ’flÎ_÷ ·_⁄Ή‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ±P›ÎÁ flΩfi_ Ïfi›‹fi — Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı·
±P›ÎÁ flΩ À>_¿Ì ’Õı ±fiı ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ ’ÎÁı◊Ì ±Î‰Ì ÷ÒÀfi˘ Á‹›√΂˘ Á΋ÎL› flΩ ÷flÌ¿ı √HΉÎfiÌ
’Ò‰˝‹_…^flÌ ‹ı‚‰Ì fi ˢ›, ÷˘ ±P›ÎÁ flΩ ’ÒflÌ ◊›ı◊Ì ÷ıHÎı Œfl… ’fl ËÎ…fl ◊‰_ ’ÕÂı.
84. ±P›ÎÁ flΩ ÿflQ›Îfi flΩfi˘ ’√Îfl — (1) ±P›ÎÁ flΩ ÿflQ›Îfi Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ÷ıfiı ±‘˝’√ÎflÌ flΩ
ÿflQ›Îfi ‹‚‰Î’ÎhÎ fl¿‹ …ıÀ·˘ flΩ ’√Îfl ±Î¿ÎflÌ Â¿Âı.
(2) flΩfiÎ ’√Îfl ‹ÎÀı (≠◊‹fiÎ ±ı¿Á˘ Ïÿ‰ÁfiÌ ≠ÎÅ flΩ ÏÁ‰Î›fiÌ) ¿ıLƒ Áfl¿Îflı Ïfi›÷ ¿flı·
ωÏfi‹›fiÎ ÿfl, ±P›ÎÁ flΩ ÿflQ›ÎfifiÎ flΩfiÎ ’√Îflfiı ·Î√ ’ÕÂı.
85. ±P›ÎÁ ¤J◊ÎfiÌ ‹_…^flÌ ±_√ıfiÌ Âfl÷˘ — (1) Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı, ¿˘¥ ‹ÎL› Á_V◊΋Î_, ÏfiÏç÷ ±P›ÎÁø‹
±Î√‚ ‘’Ή‰Î ‹ÎÀı ±◊‰Î ¿˘¥ ÏfiÏç÷ ≠‰ÎÁ ‹ÎÀı ÷ıHÎı √΂ı· ¬ÎÁ ‰√˝fiÎ ¿˘¥ Á‹› ‹ÎÀı ÷ı‹…
±P›ÎÁø‹fiÎ ±_÷ı ’flÌZÎÎ ±Î’‰Î ‹ÎÀı ±P›ÎÁ flΩ ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ› I›Îflı, ÷ıfiı ±P›ÎÁ ¤J◊_
‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı.
(2) Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı F›Îflı ÷ıfiÎ flΩfiÎ ’√Îfl µ’flÎ_÷ ¿˘¥ Áfl¿ÎflÌ ¿ı Ï⁄fiÁfl¿ÎflÌ Á_ÁΑfi ¶ÎflÎ ¿˘¥
ÏÂW›T≤Ï÷ ¿ı VÀÎ¥’ıLÕ ‹ı‚‰‰Î ¿ı flÎ¬Ì ·ı‰Î ¿ı ±_¿ηÌfi fl˘…√ÎflÌ ¶ÎflÎ ±L› ¿˘¥ ‹Ëıfi÷Îb_
‹ı‚‰‰Î ¿ı flÎ¬Ì ·ı‰Î ’fl‰Îfi√Ì ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ› I›Îflı -
(¿) (Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı, Ωı ¬«˝ ¿flı· ˢ›, ÷˘ ÷ı‰Ì ŒÌfi˘ ¬«˝ ÷ıHÎı ‹ı‚‰ı· ÏÂW›T≤ÏkÎ, VÀÎ¥’ıLÕ
±◊‰Î ‹Ëıfi÷ÎHÎÎ_‹Î_◊Ì ⁄Îÿ ¿fl÷Î_) ÷ıHÎı ‹ı‚‰ı· ±Î‰Ì ÏÂW›T≤ÏkÎ ±◊‰Î VÀÎ¥’ıLÕ ±◊‰Î
‹Ëıfi÷ÎHÎÎ_fiÌ «˘A¬Ì fl¿‹, ±L›◊Î ‹‚‰Î’ÎhÎ ±P›ÎÁ ¤J◊Î_ ¿fl÷Î_ ‰‘Ì Ω›, ÷˘ ÷ıfiı
±P›ÎÁ ¤J◊_ ‹‚‰Î’ÎhÎ ◊Âı fiÏË.
(¬) ’fl_÷ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı, Ωı ¿flı· ˢ›, ÷˘ ÷ı‰Ì ŒÌfi˘ ¬«˝ ÷ıHÎı ‹ı‚‰ı· ÏÂW›T≤ÏkÎ, VÀÎ¥’ıLÕ
±◊‰Î ±_¿ηÌfi fl˘…√ÎflÌ ¶ÎflÎ ‹ı‚‰ı· ‹Ëıfi÷ÎHÎ΋Î_◊Ì ⁄Îÿ ¿fl÷Î_ ÷ıHÎı ‹ı‚‰ı· ±Î‰Ì
ÏÂW›T≤ÏkÎ, ±◊‰Î VÀÎ¥’ıLÕ ±◊‰Î ‹Ëıfi÷ÎHÎÎ_fiÌ «˘A¬Ì fl¿‹, ±L›◊Î ‹‚‰Î’ÎhÎ
±P›ÎÁ ¤J◊Î_ ¿fl÷Î_ ±˘»Ì ˢ›, I›Îflı «˘A¬Ì ‹ı‚‰ı· fl¿‹ ±fiı ±P›ÎÁ ¤J◊ÎfiÎ
÷ŒÎ‰÷fiÌ fl¿‹, flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ, ‹_…^fl ¿flÌ Â¿Âı.
(3) ±P›ÎÁø‹‹Î_ ’˘÷ı … ’˘÷ÎfiÌ ±fi¿>‚÷Î ‹ÎÀı µ’„V◊÷ ¿flı· ±_÷flΛ˘fiÎ Á‹›√΂Π‹ÎÀı Áfl¿ÎflÌ
¿‹˝«ÎflÌfiı ±P›ÎÁ ¤J◊_ ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı fiÏË.
ÏÁ‰Î› ¿ı ±Î‰Î ±_÷flΛ Ωı ‹Î_ÿ√Ìfiı ¿ÎflHÎı µ’„V◊÷ ◊›˘ ˢ› ÷˘ flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋
ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ ±◊‰Î Ï‹ÂfifiÎ ‰ÕÎ ±Ï‘¿ÎflÌ ±ı¿ÌÁ‹›ı «˙ÿ (14) Ïÿ‰Á ¿fl÷Î_ ‰‘ fiÏË ±ı‰Î
Á‹›√΂Π‹ÎÀı ±P›ÎÁ ¤J◊_ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿Âı.
(4) ⁄‘ ‹‚Ìfiı «˘‰ÌÁ ‹ÎÁ ¿fl÷Î_ ‰‘ Á‹›√΂Π‹ÎÀı ±P›ÎÁ ¤J◊_ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı fiÏË.
(5) ±P›ÎÁø‹ ÿflQ›Îfi ±Î‰÷Î ’Òflı’ÒflÎ ‰ı¿ıÂfifiÎ Á‹›√΂Π‹ÎÀı ’HÎ fiÌ«ıfiÌ Âfl÷˘±ı ±P›ÎÁ ¤J◊_
‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı —-
44
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
(¿) Áfl¿ÎflfiÌ ±◊‰Î ≠Á_√ÎfiÁÎfl flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌfiÌ ÁÒ«fiÎ◊Ì F›Îflı
Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ‰ı¿ıÂfi ÿflQ›Îfi ¿˘¥ ¬ÎÁ ±P›ÎÁø‹‹Î_ ¿ı T›Î‰ËÎÏfl¿ ÷η̋‹Î_ ËÎ…flÌ
±Î’÷Πˢ› I›Îflı; ±◊‰Î
(¬) ±Î‰Ì ¿˘¥ ÁÒ«fiÎfiÎ ±¤Î‰‹Î_ ÷ıHÎı ‰ı¿ıÂfi ÿflQ›Îfi ’HÎ ±P›ÎÁ «Î· flάı· »ı ÷ı‰Î
Á_÷˘Ê¿Îfl¿ ’flΉÎ, ›◊Î≠Á_√, Ï‹ÂfifiÎ ‰ÕÎ ±Ï‘¿ÎflÌ Á‹ZÎ ¿ı flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋
ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ Á‹ZÎ, ÷ı fl…^ ¿flı I›Îflı —
’fl_÷ ±P›ÎÁø‹fiÎ ±_÷ı ±Î‰ı· ‰ı¿ıÂfi ⁄Î⁄÷ı «˙ÿ Ïÿ‰ÁfiÌ ±Ï‘¿÷‹ ‹›Î˝ÿ΋Î_ flËÌ ÷ıfiı
‹_…^flÌ ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰Âı.
fi˘Ó‘ — ‰‘‹Î_ ‰‘ …ı «˘‰ÌÁ ‹ÎÁfiÎ √΂Π‹ÎÀı ±P›ÎÁ ¤J◊ ‹‚‰Î’ÎhÎ »ı ÷ıfiÌ √HÎ÷flÌ‹Î_
‰ı¿ıÂfifiÎ …ı Á‹›√΂Π‹ÎÀı ±P›ÎÁ ¤J◊_ ±Î¿Îfl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ˢ› ÷ı Á‹›√΂˘ ·Z΋Î_
·ı‰Î‹Î_ ±Î‰Âı.
86. ±P›ÎÁ ¤J◊ÎfiÎ ÿfl — (1) ±P›ÎÁ ¤J◊ÎfiÎ ÿfl fiÌ«ı ≠‹ÎHÎıfiÎ flËıÂı —-
ÿıÂfi_ fi΋ ÿˆÏfi¿ ±P›ÎÁ ¤J◊_
±˘VÀˇıÏ·›Î 12 ’εLÕ £ (VÀ·Ì*√)
›fl˘’ ¬_Õ 1 ’εLÕ £ (VÀ·Ì*√)
¤Îfl÷ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ ≠‰ÎÁ ¤J◊Îfi_ Ïfi›‹fi ¿fl÷Î √…flÎ÷ ‹S¿Ì
Áı‰Î (‹ÁÎŒflÌ ¤J◊Î) Ïfi›‹˘, 2002 Ëı ÷ıfiÎ ±P›ÎÁfiÌ
…√αı ≠‰ÎÁ ’fl »ı ÷ı‹ Á‹∞ …ı ’Òw_ ÿˆÏfi¿ ¤J◊_ ‹ı‚‰‰Î ÷ı
Ë¿ÿÎfl ◊÷Πˢ› ÷ıfiÎ ¿fl÷Î_ ±Õ‘_ ¤J◊_.
L›Ì·ıLÕ 12 ’εLÕ £ (VÀ·Ì*√)
›fiÎ¥ÀıÕ Ï¿_√Õ‹ 16 ’εLÕ £ (VÀ·Ì*√)
›fiÎ¥ÀıÕ VÀıÀ˚Á ±˘Œ ±‹ıÏfl¿Î 30 Õ˘·fl $(2) ±L› ÿı¢‹Î_ ±P›ÎÁ flΩ ¤˘√‰÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiı ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰˘ ±P›ÎÁ ¤J◊Îfi˘
ÿfl ÿflı¿ Ï¿VÁ΋Î_ Áfl¿Îflı ¬ÎÁ ÏfiÏç÷ ¿›Î˝ ‹…⁄fi˘ flËıÂı.
(3) Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ Œfl…fiÌ …√Î ±fiı ±P›ÎÁfiÌ …√Î ±ı¿ … ˢ› ÷ı‰Î Ï¿VÁ΋Î_ ÷ıfiı ‹‚÷Î flΩfiÎ
’√Îfl ±fiı ±P›ÎÁ ¤J◊ÎfiÌ ±ı¿ÏhÎ÷ fl¿‹, ÷ı fl¿‹ ¿fl÷Î_ ‰‘‰Ì Ωı¥±ı fiÏË, …ı ’√ÎflfiÌ fl¿‹
÷ı Œfl… ’fl ˢ÷ I›Îflı ÷ıHÎı ±Î¿ÎflÌ Ë˘÷.
87. ±P›ÎÁ ¤J◊ÎfiÌ «Ò¿‰HÎÌfiÌ ’©Ï÷ — (1) flÎ…’ÏhÎ÷ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ Ï¿VÁ΋Î_ ÷ıfiı ±P›ÎÁ ¤J◊ÎfiÌ
«Ò¿‰HÎÌ ÷ı ‹÷·⁄fiÎ ÷ıfiÎ ≠‹ÎHÎ’hÎfiı ±‘Ìfi flËıÂı ¿ı ÷ı ¿˘¥ V¿˘·flÂÌ’ / VÀÎ¥’ıLÕ ¿ı ±_¿ηÌfi fl˘…√ÎflÌ
‹ÎÀı ±L› ¿˘¥ ‹Ëıfi÷Îb_ ‹ı‚‰÷Î fi◊Ì.
(2) Ïfi›‹-77 fiÎ ’ıÀÎ-Ïfi›‹ (5) fiÎ ¬_Õ (¬) fiÌ Ωı√‰Î¥ Ëı ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı·Ì »^À»ÎÀ ËıÂ
±P›ÎÁ flΩ ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ› ÷ı‰Î Ï⁄fiflÎ…’ÏhÎ÷ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ Ï¿VÁ΋Î_ ÷ıHÎı ÷ıfiÎ
µ’ÎÕ ±Ï‘¿ÎflÌ ’ÎÁı◊Ì µ’fl˘@÷ ’ıÀÎ-Ïfi›‹ (1) ‹Î_ ÏfiÏÿ˝p ≠‹ÎHÎ’hÎ ‹ı‚‰Ì ÷ıfiÎ ±P›ÎÁ ¤J◊ÎfiÌ
±Î¿ÎflHÎÌfiÎ Ï⁄· ÁÎ◊ı ⁄ÌÕ‰_ ’ÕÂı.
(3) Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ÷ıfiÎ ±P›ÎÁø‹‹Î_ ËÎ…flÌ ±ÎM›Î ⁄Î⁄÷fi_ ≠‹ÎHÎ’hÎ fl…^ ¿fl‰Î‹Î_ ±◊‰Î ’˘÷ı
…ı Á‹›fi_ ±P›ÎÁ ¤J◊_ ±Î¿Îflı· »ı ÷ı Á‹›fi˘ ÷ıHÎı µÏ«÷ µ’›˘√ ¿flı· »ı ÷ı‹ flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl
45
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌfiı ¬Î÷flÌ ±Î’‰Î ÏfiWŒ‚ Ω› ÷ıfiÎ ’ÏflHÎ΋ı ÷ıfiı ±Ï÷«Ò¿‰HÎÌ ◊Λ ÷ı fl¿‹ ’fl÷
…‹Î ¿flΉ‰ÎfiÌ ·ıϬ÷ ⁄Î_›‘flÌ ±Î’ı ±ı Âfl÷ı ÿflı¿ ‹ÏËfiÎfiÎ ±_÷ı ±P›ÎÁ ¤J◊ÎfiÌ ¿Î‹«·Îµ
«Ò¿‰HÎÌ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı.
(4) (¿) ‹ÎL› Á_V◊α˘fiÎ ¿˘¥ «˘yÁ ±P›ÎÁø‹fiÎ Ï¿VÁ΋Î_ F›Îflı ±P›ÎÁ flΩ ¤Îfl÷‹Î_ √΂ı·
ˢ› ±◊‰Î ⁄ÌΩ ±ı‰Î ÿı‹Î_ ¿ı F›Î_ ¤Îfl÷Ì› Ï‹Âfi fi ˢ› I›Î_ √΂ı· ˢ›, I›Îflı
±P›ÎÁø‹˘‹Î_ ËÎ…flÌ ±ÎM›Î ⁄Î⁄÷fi_ µÏ«÷ ≠‹ÎHÎ’hÎ fl…^ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰÷Î ±P›ÎÁ
¤J◊ÎfiÌ «Ò¿‰HÎÌ flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ ¿flÂı, F›Îflı ±L› Ï¿VÁα˘‹Î_ ±Î‰Ì
«Ò¿‰HÎÌ Ï‹ÂfifiÎ ‰ÕÎ ¿flÂı.
(¬) ±P›ÎÁ ¤J◊ÎfiÌ ±Î¿ÎflHÎÌfiÎ Á‹◊˝fi‹Î_ fl…^ ¿fl‰ÎfiÎ ËÎ…flÌ ±_√ıfi_ ≠‹ÎHÎ’hÎ, Ωı ÷ı
Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ÂˆZÎÏHο Á_V◊΋Î_ ±P›ÎÁ ¿fl÷˘ ˢ› ÷˘ ÁhÎfiı ±_÷ı ±fiı ±L› Á_V◊΋Î_
±P›ÎÁ ¿fl÷˘ ˢ› ÷˘ hÎHÎ ‹ÎÁ◊Ì ±˘»˘ fiÏË ÷ı‰Î Á‹›Î_÷flı, ‹˘¿·‰Î ’ÕÂı.
(5) (¿) ‹ÎL› ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ±P›ÎÁø‹‹Î_ ÷ı ±P›ÎÁfiÎ ¿Î›˝ø‹fi˘ Á‹Î‰ı ◊÷˘ fi ˢ› ±◊‰Î
Œ@÷ ÷ı … ±P›ÎÁfiÎ ¿Î›˝ø‹fi˘ ⁄fiı· fi ˢ› I›Îflı ÷ıfiÎ Á‹› ¿ı‰Ì flÌ÷ı √΂‰Î‹Î_ ±ÎT›˘
ÿflfl˘…fiÎ ¿Î›˝ø‹fiÌ fl˘…fiÌÂÌ ÷ı‹… ±P›ÎÁ ÿflQ›Îfi ±P›ÎÁfiÎ ¿Î›˝ ’©Ï÷±˘ ±fiı
Á_«Î·fifi T›‰V◊α˘fi_ V‰w’ ÷ı‹… ±Î‰Ì ¿Î›˝’©Ï÷±˘ ¿ı T›‰V◊α˘ ¤Îfl÷‹Î_
±’fiΉ‰ÎfiÌ Â@›÷α˘ ÁÏË÷fi˘ ÁÒ«fi˘ ±_√ıfiÎ Á_’ÒHν ±Ëı‰Î· Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı, flΩ ‹_…^fl
¿flfiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌfiı ÁÌ‘ı ÁÌ‘Î ±◊‰Î Ï‹ÂfifiÎ ‰ÕÎ ±Ï‘¿ÎflÌ ‹ÎflŒ÷ı ‹˘¿·‰˘ ’ÕÂı.
(¬) ±Î‰Ì fl˘…fiÌÂÌ ±fiı ±Ëı‰Î· ÿÂν‰ı ¿ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı ÷ıfiÎ Á‹›fi˘ µÏ«÷ flÌ÷ı µ’›˘√
¿flı· »ı ÷˘ ¿ıÀ·Î Á‹› ‹ÎÀı ±P›ÎÁ ¤J◊_ ‹_…^fl ¿fl‰_ ÷ıfi˘ ÏfiHν› flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋
ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ ·ıÂı.
88. ±P›ÎÁ ¤J◊Î µ’flÎ_÷ ±L› ¤J◊Î_fiÌ ’ÎhÎ÷Î — Ïfi›‹-85 Ëı ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ωÏÂp ‹_…^flÌ ÏÁ‰Î›fiÎ
Ï¿VÁ΋Î_ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ±P›ÎÁ flΩ ÿflQ›Îfi ±P›ÎÁ ¤J◊Î ±◊‰Î ‹ÁÎŒflÌ
¤J◊Î ÏÁ‰Î›fi_ ¿˘¥’HÎ ¤J◊_ ‹‚‰Î’ÎhÎ fi◊Ì.
89. ±P›ÎÁ flΩ ÿflQ›Îfi ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊_ — …ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ±P›ÎÁ flΩ ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ› ÷ıfiı
Á΋ÎL› flÌ÷ı ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊_ «Ò¿‰Ì ¿ÎÂı fiÏË, ’fl_÷ ±’‰Îÿw’ Á_Ωı√˘‹Î_ ±Î‰_ ¤J◊_ «Ò¿‰‰Î Áfl¿Îfl ‹_…^flÌ
±Î’Ì Â¿Âı.
90. ±P›ÎÁ ‹ÎÀıfiÌ ŒÌ fi˘ ¬«˝ — …ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ±P›ÎÁ flΩ ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ› ÷ıHÎı Á΋ÎL›
flÌ÷ı ±P›ÎÁ ±_√ıfiÌ ŒÌ fi˘ ¬«˝ ’˘÷ı … ¤˘√‰‰Îfi˘ flËıÂı, ’fl_÷ ±’‰Îÿw’ Ï¿VÁα˘‹Î_ Áfl¿Îfl ±Î‰Ì
ŒÌ «Ò¿‰‰Î Áfl¿Îfl ‹_…^flÌ ±Î’Ì Â¿Âı —
’fl_÷ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ÷ıfiı ‹‚÷Î flΩfiÎ ’√Îfl µ’flÎ_÷ ¿˘¥’HÎ ô΢÷ ¶ÎflÎ ÏÂW›T≤ÏkÎ ¿ı VÀÎ¥’ıLÕ ‹ı‚‰÷Î
ˢ› ±◊‰Î ÷ıfiı ±_¿ηÌfi fl˘…√ÎflÌ Á_⁄_‘ı ¿˘¥ ‹Ëıfi÷Îb_ ‹ı‚‰‰Î ±fiı flÎ¬Ì ·ı‰Î ‹_…^flÌ ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰Ì
ˢ›, ÷˘ ÷ı‰Î ¿˘¥’HÎ Ï¿VÁ΋Î_ ÷ıfiı ŒÌ fiÎ ¬«˝fiÌ «Ò¿‰HÎÌ ¿flÌ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı fiÏË.
91. ±P›ÎÁ flΩ ⁄Îÿ ÏfiT≤ÏkÎ ¿ı flÎ∞fi΋_ — (1) Ωı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ±P›ÎÁ flΩ ’fl◊Ì Œfl… ’fl ’fl÷ ±ÎT›Î
ÏÁ‰Î› ±◊‰Î Œfl… ’fl ’fl÷ ±ÎT›Î ⁄ÎÿfiÎ hÎHÎ ‰Ê˝fiÌ ±_ÿfl flÎ∞fi΋_ ±Î’ı ¿ı fi˘¿flÌ‹Î_◊Ì ÏfiT≤kÎ ◊Λ
¿ı ±L›◊Î fi˘¿flÌ »˘ÕÌ ÿı, I›Îflı ÷ıHÎı fiÌ«ı ÿÂν‰ı· fl¿‹ ’fl÷ ±Î’‰Ì ’ÕÂı —-
(1) (¿) flΩfiÎ ’√ÎflfiÌ ¬flı¬fl fl¿‹, ±P›ÎÁ ¤J◊Î ŒÌ fi˘ ¬«˝, Ωı ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ˢ› ÷˘,
‹ÁÎŒflÌ ±◊‰Î ±L› ¬«˝, ±_√ıfi˘ Áfl¿Îflı ¿flı· ¬«˝; ±fiı
46
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
(1) (¬) ÷ıfi_ flÎ∞fi΋_ V‰Ì¿Î›Î˝ ÷Îfl̬ ’Ëı·Î_ ±◊‰Î ÷ıfiı ÏfiT≤kÎ ◊‰Î ¿ı ±L›◊Î fi˘¿flÌ »˘ÕÌ ÿı‰Î
’fl‰Îfi√Ì ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ› ÷ı ÷Îfl̬ ’Ëı·Î_ ωÿıÂÌ Áfl¿Îflı, ≠Ï÷WÃÎfi˘ ±ı ±fiı ÀˇVÀ˘
…ı‰Ì ±L› ¿˘¥ ±ı…LÁ̱˘ ±P›ÎÁø‹ ±_√ı Ωı ¿˘¥ ¬«˝ ¿flı· ËÂı, ÷˘ ‹Î√HÎÌ ¿fl‰Î‹Î_
±Î‰÷Î_ ÷ı ¬«˝ ¿fl÷Î_ ⁄‹HÎÌ fl¿‹, Áfl¿ÎflÌ ·˘fi ’fl ‰¬÷˘‰¬÷ ·ı‰Î‹Î_ ±Î‰÷Î T›Î…fiÎ
ÿflı ◊÷Î T›Î… ÁÏË÷.
’fl_÷ ±Î Ïfi›‹fi_ ¿˘¥’HÎ fiÌ«ıfiÎ Ï¿VÁ΋Î_ ·Î√ ’ÕÂı fiÏË -
(1) ±P›ÎÁ flΩ ’fl◊Ì Œfl… ’fl ’λΠŒ›Î˝ ⁄Îÿ ÷⁄Ì⁄Ì ¿ÎflH΢Áfl ÏfiT≤kÎ ◊‰ÎfiÌ
’fl‰Îfi√Ì …ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiı ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ› ÷ıfiı; ±◊‰Î
(2) ±P›ÎÁ flΩ ’fl◊Ì Œfl… ’fl Œ›Î˝ ⁄Îÿ ¿˘¥ ‰ˆ‘ÎÏfi¿ ¿ı V‰Î›kÎ Á_V◊΋Î_ ¿ı Áfl¿ÎflfiÎ
Ïfi›_hÎHÎ ËıÂfiÌ ¿˘¥ Á_V◊΋Î_ fi˘¿flÌ ‹ÎÀı ≠Ï÷Ïfi›„@÷ ’fl ‹˘¿·‰Î‹Î_ ±Î‰ı·
Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfi˘ ΩËıfl ÏË÷‹Î_ …ı ÷ı ‰ˆ‘ÎÏfi¿ ¿ı V‰Î›kÎ Á_V◊Î ¿ı Á_V◊΋Î_ Á‹Î‰ıÂ
¿fl‰ÎfiÎ Ëı÷◊Ì ÷ıfiı Áfl¿ÎflfiÌ fi˘¿flÌ‹Î_◊Ì ’λ‚◊Ì ÏfiT≤kÎ ◊‰Î ‹ÎÀı ’fl‰Îfi√Ì
±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ›.
(2) (¿) ±Î‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı ¤˘√‰ı· ±P›ÎÁ flΩfiÌ Âw±Î÷fiÌ ÷Îfl̬ı ÷ıfiÎ flΩfiÎ ¬Î÷΋Î_
…ı Ïfi›Ï‹÷ flΩ±˘ ÏÁ·¿‹Î_ ËÂı ÷ı flΩ±˘‹Î_ ±P›ÎÁ flΩ ’Ïfl‰Ï÷˝÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı. ±Î
Ëı÷ ‹ÎÀı ±P›ÎÁ flΩfiÎ ±fiÁ_‘Îfi‹Î_ ·Ì‘ı· flΩ±˘fiÎ ›˘B› ‹ı‚ ⁄ıÁÎՉΠ»÷Î_ Ωı
Ïfi›‹Ì÷ flΩ±˘fiÌ ‹ÎhÎÎ ±P›ÎÁ flΩ ¿fl÷Î_ ±˘»Ì ◊Λ, ÷˘ ¬ÒÀ÷Î Á‹›√΂Îfiı ±ÁΑÎflHÎ
flΩ ÷flÌ¿ı √HÎ‰Ì ’ÕÂı.
(¬) ±P›ÎÁ flΩfiÎ ’Ïfl‰÷˝fifiı ’ÏflHÎ΋ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ‹‚‰Î’ÎhÎ ◊÷Î flΩfi˘ ’√Îfl ÷ıHÎı
±Î¿Îflı· flΩfiÎ ’√Îfl ¿fl÷Î_ ±˘»˘ ◊÷˘ ˢ› ÷˘ ÷ıHÎı ‰‘ÎflÎfiÌ fl¿‹ µ’fl˘@÷ ’ıÀÎ-Ïfi›‹
(1) Ëı ◊÷Ì ‰ÁÒ·Î÷fiÌ fl¿‹ µ’flÎ_÷ ’fl÷ ±Î’‰Ì ’ÕÂı.
92. ⁄_‘HÎ̬÷ ¿flÌ ±Î’‰Î ⁄Î⁄÷ — (1) ¿Î›‹Ì fi˘¿flÌ‹Î_ ˢ› ÷ı‰Î ÿflı¿ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ …ı±˘fiı F›Îflı ±P›ÎÁ
flΩ ±◊‰Î ÷ıfiÌ ‹t÷‹Î_ ‰‘Îfl˘ ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›˘ ˢ›, ÷ıfiÌ flΩ ±◊‰Î ÷ıfiÌ ‹t÷fiÎ ‰‘ÎflÎfiÌ Âw±Î÷
’Ëı·Î_ ÷ıHÎı fi‹ÒfiÎ-6 ±◊‰Î fi‹ÒfiÎ-7 ‹Î_ …ı ÷ı Ï¿VÁÎfiÁÎfl, ±Î Ïfi›‹˘ ÁÎ◊ı Á_·Bfi ⁄_‘HÎ̬÷, ±Î’‰_
’ÕÂı. F›Îflı ±Î‰Ì flΩ ¿ı flΩfiÌ ‹t÷‹Î_ ‰‘Îfl˘ Ωı ¿Î›‹Ì fi˘¿flÌ‹Î_ fi ˢ› ÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ‹_…^fl
¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı ÷˘ ⁄_‘HÎ̬÷ ±Î Ïfi›‹˘ ÁÎ◊ı Á_·Bfi fi‹ÒfiÎ-8 ±◊‰Î fi‹ÒfiÎ-9 ‹Î_ Ï¿VÁÎfiÁÎfl ±Î’‰_
’ÕÂı.
(2) ±P›ÎÁ flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿Îfḻı …ı ÷ı ±˘ÏÕÀ ±Ï‘¿ÎflÌ ±◊‰Î ’√Îfl ±fiı ÏËÁÎ⁄Ì
±Ï‘¿ÎflÌfiı ±ı ‹÷·⁄fi_ ≠‹ÎHÎ’hÎ ‹˘¿·‰_ ’ÕÂı ¿ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı ±Î‰U›¿ ⁄_‘HÎ̬÷ ¿flÌ
±Î’ı· »ı.
93. ±P›ÎÁ flΩ ÏÁ‰Î›fiÌ flΩ ÿflQ›Îfi ±P›ÎÁø‹fiÌ Âw±Î÷ — Ïfi›‹-77 Ëı Ïfi›÷ ›˘B› ±Ï‘¿ÎflÌfiÌ
‹_…^flÌfiı ±‘Ìfi flËÌ, Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ≠ÎÅ flΩ ÿflQ›Îfi ±P›ÎÁø‹ V‰Ì¿ÎflÂı ±√fl Âw ¿flÌ Â¿Âı ±fiı
Ïfi›‹-85 fiı ±‘Ìfi flËÌfiı ÷ı ±_√ıfi_ ±P›ÎÁ ¤J◊_ ÷ı ±Î¿ÎflÌ Â¿Âı.
94. ⁄œ÷Ì, ’ıLÂfi, ≠‰fl÷Î (ÁÌÏfi›˘flÌÀÌ) flΩ ±fiı ¥ΩŒÎfiÎ Ëı÷ ‹ÎÀı ±P›ÎÁ flΩfiÌ √HÎ÷flÌ — (1) ¥ΩŒÎ,
⁄œ÷Ì, ’ıLÂfi, ≠‰fl÷Î (ÁÌÏfi›˘flÌÀÌ) ±fiı flΩfiÎ Ëı÷ ‹ÎÀı ±P›ÎÁ flΩ, Œfl… ÷flÌ¿ı √HΉ΋Î_ ±Î‰Âı.
(2) ±‘˝’√ÎflÌ ÏÁ‰Î›fiÌ ⁄Ì∞ flΩ µ’ÎÏ…˝÷ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ±P›ÎÁ flΩ ÿflQ›Îfi √΂ı· Á‹›√΂Îfiı ±Î
Ïfi›‹˘ Ëı K›Îfi‹Î_ ·ı‰Î‹Î_ ±Î‰Âı fiÏË.
47
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
≠¿flHÎ - 8
≠¿ÌHν
95. flΩfiÎ Ëı÷ ‹ÎÀı Ë_√Î‹Ì ÷◊Î ±‰ı∞ fi˘¿flÌfiÌ √HÎ÷flÌ — Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı ¿ıLƒ Áfl¿Îfl ¿ı ¿˘¥’HÎ ±L›
flÎF› Áfl¿Îfl Ëı Ë_√Î‹Ì ¿ı ±‰ı∞ ‘˘flHÎı fi˘¿flÌ ¿flı· ˢ› ±fiı I›Îfl⁄Îÿ Œfl…‹Î_ ÷ÒÀ ’ÕuÎ ÏÁ‰Î› √…flÎ÷
Áfl¿Îfl Ëı ÷ıfiı ¿Î›‹ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ˢ› ÷˘ ÷ı‰Ì fi˘¿flÌfiÌ √HÎ÷flÌ flΩfiÎ Ëı÷ ‹ÎÀı ÷˘ … ÏËÁÎ⁄‹Î_
·ı‰Î‹Î_ ±Î‰Âı, Ωı ±L› flÎF›fiÌ Áfl¿Îflı Ïfi›÷ ¿flı· Ïfi›‹˘ ¶ÎflÎ ÷ı ¿‹˝«ÎflÌfiÌ fi˘¿flÌ‹Î_ ÷ÒÀ √H›Î ÏÁ‰Î›
÷ıfiı fi˘¿flÌ‹Î_ «Î· flά‰Î‹Î_ ±ÎT›˘ ˢ÷ ±fiı ÷ıfiı ¿Î›‹ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ˢ÷, ÷ı‰Ì fi˘¿flÌ flΩfiÎ Ëı÷
‹ÎÀı √HÎ÷flÌ‹Î_ ·ı‰Î‹Î_ ±Î‰÷Ì Ë˘› ±fiı Ωı ÷ı ±L› Áfl¿Îfl √…flÎ÷ Áfl¿ÎflfiÎ ¿‹˝«Îfḻ˘fiÌ Ë_√Î‹Ì ±fiı
±‰ı∞ ‘˘flHÎı ¿flı· fi˘¿flÌ Á_⁄_‘ı Á‹Îfi ≠Ïø›Î ±’fiΉ÷Ì Ë˘›.
96. ±ıÕ‰˘¿ıÀ …fifl·fiı flΩ — Ωı ±ıÕ‰˘¿ıÀ …fifl·fiı ’ÒflÎ Á‹› Áfl¿ÎflÌ Œfl…‹Î_ flÎA›Î fi ˢ›, ’fl_÷ ÷ı‹fi˘
’√Îfl «˘yÁ ÿfl◊Ì fiyÌ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›˘ ˢ›, ÷˘ ÷ı‹fiı fiÌ«ı ≠‹ÎHÎı flΩ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı —-
(¿) Ωı Áfl¿Îflfiı ⁄ÌΩı ¿˘¥ ‰‘ÎflÎfi˘ ¬«˝ fi ◊‰Îfi˘ ˢ›, ÷˘ µE« ±ÿη÷fiÎ ‰ı¿ıÂfi ÿflQ›Îfi ’ÒflÎ
’√ÎflfiÌ flΩ. ±Î‰Ì flΩ Œfl… ÷flÌ¿ı √HÎÎÂı.
(¬) » ‰Ê˝fiÌ Œfl… ⁄Îÿ Œ@÷ ±ı¿ … ‰¬÷ » ‹ÎÁ ¿fl÷Î_ ‰‘ fiËŸ ÷ı‰Ì ±‘˝’√ÎflÌ flΩ.
(√) ±Î¬Ì fi˘¿flÌ ÿflQ›Îfi ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎfiÎ ±Î‘Îflı ⁄Îfl ‹ÎÁ ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı fiËŸ ÷ıÀ·Ì ±‘˝’√ÎflÌ
flΩ ±fiı F›Îflı ‹Ëk΋ ⁄Îfl ‹ÎÁfi˘ Á‹› ’Òfl˘ ◊¥ √›˘ ˢ› ÷˘ ±’‰Îÿw’ı Ï¿VÁ΋Î_ ÷⁄Ì⁄Ì
‹_Õ‚fiÌ ¤·Î‹HÎ◊Ì ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎfiı ±Î‘Îflı » ‹ÎÁ ¿fl÷Î_ ‰‘ fiËŸ ÷ıÀ·Ì flΩ.
(CÎ) Ïfi›‹-60 ‹Î_ ÃflΉı·Ì Âfl÷˘±ı ±‘Ìfi ±ÁΑÎflHÎ flΩ.
(«) ±Î Ïfi›‹fiÎ ¿˘¥’HÎ ¬_Õ Ëı ‹‚‰Î’ÎhÎ flΩ ±L› ¿˘¥’HÎ ¬_Õ Ëı ‹‚‰Î’ÎhÎ flΩ ÁÎ◊ı
Á_›˘Ï…÷ ¿flÌ Â¿ÎÂı.
97. ¿flÎflfiÎ ‘˘flHÎı fiÌ‹ı·Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiı flΩfiÌ ‹_…^flÌ — ¿flÎfl ’fl fiÌ‹‰Î‹Î_ ±Î‰ı·Î Áfl¿ÎflÌ
¿‹˝«Îfḻ˘ ’fl«ÒflHÎ flΩ ÏÁ‰Î› ±L› ¿˘¥’HÎ ≠¿ÎflfiÌ flΩfiÎ Ë¿ÿÎfl ◊Âı fiÏË.
98. ‹Îfiÿ˚‰ı÷fi◊Ì fi‰Î…‰Î‹Î_ ±Î‰÷Πˢ› ÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı flΩ — Ïfi›‹-96 fiÌ ÃflΉı· Âfl÷˘±ı
‹Îfiÿ˚‰ı÷fi ‹ı‚‰÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ÷˘ … ±‘˝’√ÎflÌ flΩ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı, Ωı ÷ı ’˘÷ÎfiÌ √ıflËÎ…flÌ
ÿflQ›Îfi ÷ıfiÌ Œfl… ⁄Ω‰‰Î Áfl¿Îflfiı ‰‘ÎflÎfi˘ ¬«˝ fi ◊Λ ÷ı‰Ì T›‰V◊Î ¿flı ±fiı ÷ıfiÌ ±Î‰Ì ±‘˝’√ÎflÌ
flΩfi_ ’Òflı’Òw_ ‹Îfiÿ˚‰ı÷fi ÷ıfiÌ …√αı ÷ıfiÌ ±‰ı∞‹Î_ ¿Î‹ ¿fl÷Ì T›„@÷fiı «Ò¿‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı.
±’‰Îÿ — ÷⁄Ì⁄Ì ¬Î÷ÎfiÎ ‹Îfiÿ ≠˘ŒıÁfl˘ ±fiı T›ÎA›Î÷α˘fiı ±Î Ïfi›‹ ·Î√ ’Õ÷˘ fi◊Ì.
99. ±_¿ηÌfi ±fiı Ï⁄fi Á÷÷ fi˘¿flÌfiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiı flΩ — (1) ±‘˝’√ÎflfiÌ flΩ ÏÁ‰Î›fiÌ ±L›
¿˘¥ ≠¿ÎflfiÌ flΩ fiÌ«ıfiÎ ¿‹˝«Îfḻ˘fiı ‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı fiÏË —-
(1) ≠ÎÿıÏ¿ ¤ÎÊÎfiÎ ±_¿ηÌfi T›ÎA›Î÷α˘;
(2) ’ÒflÎ ’√ÎflfiÎ ‰‚÷fl◊Ì ¿Î‹ ¿fl÷Î ÷⁄Ì⁄Ì ¬Î÷ÎfiÎ ±_¿ηÌfi ≠ÎK›Î’¿˘ ±fiı
T›ÎA›Î÷α˘;
(3) ‹…^fl ¿Ï‹Ufifl ËıÂfiÌ …\ÿÌ …\ÿÌ ¿«ıfḻ˘‹Î_ fi˘¿flÌ‹Î_ flά‰Î‹Î_ ±Î‰÷˘ ±_¿ηÌfi
(VÀÎŒ) ¿‹˝«ÎflÌ√HÎ;
(4) ±_¿ηÌfi ≠ÎK›Î’¿˘, ‹ÿÿfiÌ ≠ÎK›Î’¿˘, T›ÎA›Î÷α˘ ±fiı ÏÂZο˘.
48
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
(2) ’ıÀÎ-Ïfi›‹ (1) Ëı ‹‚‰Î’ÎhÎ ±‘˝’√ÎflÌ flΩfi_ ≠‹ÎHÎ Œfl… ’flfiÎ ÿflı¿ ‰Êı˝ ’_ÿfl Ïÿ‰Áfi_ flËıÂı.
fi˘Ó‘ — ±fiı¿ ‹ÏËfiα˘‹Î_ ‰ËıӫΛı· ¬flı¬fl Œfl…fiÎ 365 Ïÿ‰Áfi_ ‰Ê˝ ±Î Ïfi›‹fiÎ Ëı÷ ‹ÎÀı
““Œfl… ’flfi_ ÿflı¿ ‰Ê˝”” ‹fiÎÂı.
(3) ’ıÀÎ-Ïfi›‹ (1) Ëı ±ı¿ÌÁ‹›ı ‹_…^fl ¿fl‰ÎfiÌ ±Ï‘¿÷‹ ±‘˝’√ÎflÌ flΩfiÎ ≠‹ÎHÎfiÌ ‹›Î˝ÿÎ fiı‰
Ïÿ‰ÁfiÌ flËıÂı ’fl_÷ ±ı Âfl÷ı ¿ı ÷ıÀ·Ì flΩ µ’ÎÏ…˝÷ ¿flÌ Ë˘›.
(4) ‰ı¿ıÂfi ¬Î÷΋Î_ Œfl… ⁄Ω‰÷Î ±Ï‘¿Îfḻ˘ ‰ı¿ıÂfifiı ±Î√‚ ±◊‰Î ’λ‚ ΩıÕÌfiı, ±‘˝’√ÎflÌ
flΩ ¤˘√‰Ì ¿Âı, ’fl_÷ ⁄_fiı flÌ÷ı fiËŸ. ÷ı±˘fiı ‰ı¿ıÂfifiÎ Á‹› ‹ÎÀı ’Òfl˘ ’√Îfl ‹‚Âı ±fiı ÷ıfiÎ◊Ì
Áfl¿Îflfiı ‰‘ÎflÎfi˘ ¬«˝ fi ◊Λ ÷˘ ÷ı Œfl… ÷flÌ¿ı √HΉ΋Î_ ±Î‰Âı.
fi˘Ó‘ — ±‘˝’√ÎflÌ flΩ ‰ı¿ıÂfi ±Î√‚ ΩıÕÌfiı ¤˘√‰‰ÎfiÌ ’fl‰Îfi√Ì ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ› ÷ı‰Î
Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ, ‰ı¿ıÂfi ’w_ ◊›ı ’˘÷ÎfiÎ ¿Î⁄Ò ⁄ËÎflfiÎ Á_Ωı√˘fiı ¿ÎflHÎı ËÎ…fl fi ◊¥ ¿ı ÷ı‰Î
Ï¿VÁ΋Î_, ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ …ı ÷ı ¿ıÁfiÎ √HÎÿ˘Ê˘ µ’fl◊Ì ’˘÷ÎfiΠω‰ı¿ÎÏ‘¿Îfl◊Ì ±Î‰Ì
±Ïfi›Ï‹÷÷Î ¬ÎÁ Ï¿VÁÎ ÷flÌ¿ı ‹ÎŒ ¿flÌ Â¿Âı.
(5) ’ıÀÎ-Ïfi›‹ (1) fiÎ ¬_Õ (2) ‹Î_ µS·ı¬Î›ı· ±Ï‘¿Îfḻ˘fiı ¤Îfl÷◊Ì ±L› V◊‚ı, lÌ·_¿Î‹Î_,
fiı’΂‹Î_, ⁄‹Î˝‹Î_ ¿ı ±ıÕfi‹Î_ ±P›ÎÁ ±◊ı˝ ±‘˝’√ÎflÌ flΩ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı, ’fl_÷ ±ı Âfl÷˘±ı
¿ı flΩ ’fl◊Ì ’fl÷ ±ÎT›Î ⁄Îÿ, Áfl¿ÎflfiÌ ¥E»Î ˢ› ÷˘, ÷ı±˘ Áfl¿Îfl‹Î_ ‰‘‹Î_ ‰‘ ’Î_« ‰Ê˝fiÌ
fi˘¿flÌ ¿flÂı ±fiı ÷ı‹Î_ «Ò¿÷Î ≠Á_√ı ÷ı±˘ ±‘˝’√ÎflÌ flΩ ÿflQ›Îfi ‹ı‚‰ı· ⁄‘Ì … fl¿‹ Áfl¿Îflfiı
’fl÷ ¤fl’Î¥ ¿flÌ ±Î’Âı.
(6) ¿˘¥’HÎ Ï¿VÁ΋Î_ Ïfi‹c¿fiÌ ‹t÷ ’ÒflÌ ◊‰ÎfiÌ ÷Îfl̬ ’»ÌfiÌ ÷Îfl̬˘ Á‘Ì ±‘˝’√ÎflÌ flΩ
·_⁄ΉÎÂı fiÏË.
(7) ±‘˝’√ÎflÌ flΩ Ë¿ ÷flÌ¿ı ‹Î_√Ì Â¿ÎÂı fiÏË.
100. ÂÎfl¿Î‹fiÎ Ï‹¿ıfiÌ¿, ‹¿Îÿ‹ ±fiı ÷η̋ ’΋ı·Î ‹…^fl˘ (¿>·Ì) fiı flΩ — ¿ÚÏÊ Ï‰¤Î√‹Î_ ÂÎfl¿Î‹fiÎ
¿Î‹ ‹ÎÀı flάı· ÂÎfl¿Î‹ Ï‹¿ıfiÌ¿, ‹¿Îÿ‹ ±fiı ÷η̋ ’΋ı·Î ‹…^fl˘ (¿>·Ì) fiı —-
(1) ±ı¿ÌÁ‹›ı ±Ï‘¿÷‹ ÁÎà Ïÿ‰ÁfiÌ ‹›Î˝ÿÎfiı ±‘Ìfi, ÷ı‹HÎı ⁄Ω‰ı· Œfl…fiÎ Á‹›√΂ÎfiÎ ±ı¿
±√Ì›ÎflÎ_ (1/11) ≠‹ÎHÎı flΩ ‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı; ÷ı flΩ ‹ÎÀı flΩ ’fl …÷Î_ ’Ëı·Î_ ÷ıHÎı µ’Î…˝fi
¿flı· fl¿‹ …ıÀ·_ ‹ÎÏÁ¿ flΩ ¤J◊_ ÷ıfiı ±Î’Ì Â¿ÎÂı; ±fiı
(2) ¿‹˝«Îfḻı ’Î_« ‰Ê˝◊Ì ±˘»Ì fiÏË ±ıÀ·Ì fi˘¿flÌ ¿flı· ËÂı, ÷˘ ÷ı‹HÎı ⁄Ω‰ı· Œfl…fiÎ Á‹›√΂ÎfiÎ
‰‘ÎflÎfiÎ ±ı¿ ±√Ì›ÎflÎ_ (1/11) ≠‹ÎHÎı flΩ ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ ±Î‘Îflı ‹_…^fl ¿flÌ Â¿ÎÂı ±fiı
÷ı flΩ ‹ÎÀı ÷ıHÎı flΩ ’fl …÷Î_ ’Ëı·Î_fiÌ µ’Î…˝fi ¿flı· fl¿‹ ¿fl÷Î_ ±Õ‘Ì fl¿‹ …ıÀ·_ ‹ÎÏÁ¿ flΩ
¤J◊_ ÷ıfiı ±Î’Ì Â¿ÎÂı.
49
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
≠¿flHÎ - 9
flÿ ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ ±fiı ±’‰Îÿ˘
101. flÿ ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ ±fiı ±’‰Îÿ˘ — (√…flÎ÷ Áfl¿Îflı ±’fiΉı·Î) ‹_⁄¥ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 1959 fiÎ F›Î_
Á‘Ì flΩ ÁÎ◊ı ±fiw’ …ı ¿˘¥’HÎ Ïfi›‹˘ Á_⁄_Ï‘÷ ˢ› ÷ı Ïfi›‹˘ ±Î◊Ì flÿ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı.
’fl_÷ ±Î‹ flÿ ◊›ı·Î Ïfi›‹˘ Ëı ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ¿˘¥’HÎ ¿Î›˝ ±◊‰Î ¿˘¥ ’√·_ ±Î Ïfi›‹˘fiÌ Ωı√‰Î¥fiÎ
±‹·fiı ±Áfl ◊Âı fiÏË.
√…flÎ÷fiÎ flÎF›’ηlÌfiÎ fi΋ı ±fiı ÷ı‹fiÎ Ë¿‹◊Ì
(Á‘Ìfl ‹Î_¿Õ)
Áfl¿ÎflfiÎ ‹A› ÁÏ«‰
50
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
’ÏflÏÂp - 1
[…^±˘ Ïfi›‹-7 ±fiı 8]
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
Ëı …ı±˘fiı ÁkÎÎ Á˘Ó’‰Î‹Î_ ±Î‰Ì »ı ÷ı ±Ï‘¿Îfḻ˘
ø‹ Ïfi›‹ø‹Î_¿
ÁkÎÎfi˘≠¿Îfl
…ı‹fiı ÁkÎÎÁ˘Ó’‰Î‹Î_ ±Î‰ı·»ı ÷ı ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ
T›Î’ fi˘Ó‘ ω‰flHÎ
1 2 3 4 5 6 7
1. 9(23)
(«)
Œfl… µ’fl
ËÎ…fl ◊‰Î
ŒflÏ…›Î÷
fl˘¿ÎHÎfiÎ
Á‹›fiı
Ïfi›Ï‹÷ ¿fl‰Î
±_√ıfi˘ ±Ï‘¿Îfl
‰Ë̉ÀÌ
ω¤Î√
’_ÿfl Ïÿ‰Á
Á‘Ìfi˘
’_ÿfl Ïÿ‰Á
Á‘Ìfi˘
2. 9(34) ¬Î÷ÎfiÎ ‰ÕÎ
÷flÌ¿ı
±Ï‘¿ÎflÌfiı
ΩËıfl ¿fl‰Î
±_√ı
‰Ë̉ÀÌ
ω¤Î√
fiÌ«ıfiÌ Âfl÷˘fiÎ ’ηfifiı
±‘Ìfi ’ÒHν ÁkÎÎ —-
1. ±Ï‘¿ÎflÌ ±˘‚¬Ì
¿Λ ÷ı‰Ì Á_V◊ÎfiÎ ‰ÕÎ
ˢ‰Î Ωı¥±ı.
2. ±Ï‘¿ÎflÌfiÎ ’√Îfl
‘˘flHÎfi˘ L›fi÷‹ ’√Îfl
Áfl¿ÎflfiÎ fiΛ⁄ ÁÏ«‰fiÎ
’√Îfl ‘˘flHÎfiÎ L›fi÷‹
’√Îfl ¿fl÷Î_ ±˘»˘ fi
ˢ‰˘ Ωı¥±ı.
3. ±Î ±Ï‘¿Îfl ¿ı‰‚
‰Ë̉À ¬Î÷ÎfiÎ ÁÏ«‰
¶ÎflÎ … ‰Î’fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı.
3. 9(52) ⁄ı ‹ÎÁ◊Ì ‰‘
fiÏË ±ıÀ·Î
Á‹› ‹ÎÀı
¿Î›˝¿ÎflÌ Ïfi‹c¿
¿fl‰Î ±_√ı
ÿflı¿ ¿«ıflÌfiÎ
flÎ…’ÏhÎ÷ ‰ÕÎ
÷ı‹fiÎ Ïfi›_hÎHÎ
ËıÂfiÎ ‰√˝-3
fiÌ …√Î ‘ÎflHÎ
¿flfiÎfl Áfl¿ÎflÌ
¿‹˝«Îfḻ˘
µ‹ıÿ‰Îfl˘fiÌ ‹ÎL› ›ÎÿÌ
Ωı flά‰Î‹Î_ ±Î‰Ì
ˢ› ÷˘ ÷ı‹Î_◊Ì
Ïfi‹c¿˘ ±Î’‰Ì.
±Î‰Ì ⁄‘Ì Ïfi‹c¿˘fiÌ
ΩHÎ ÁI‰flı Ïfi‹c¿
±Ï‘¿ÎflÌfiı ¿fl‰Ì.
51
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
4. 9(52) ⁄Îfl ‹ÎÁ
¿fl÷Î_ ‰‘
fiÏË ÷ıÀ·Î
Á‹› ‹ÎÀı
¿Î›˝¿ÎflÌ Ïfi‹c¿˘
¿fl‰Î ±_√ı
÷‹Î‹
¬Î÷ÎfiÎ
‰Õα˘
÷ı‹fiÎ Ïfi›_hÎHÎ
ËıÂfiÌ ‰√˝-2
fiÌ …√Î ‘ÎflHÎ
¿fl÷Î Áfl¿ÎflÌ
¿‹˝«Îfḻ˘fiı
1. ‹ÎL› ¿flı· ¤fl÷Ì Ïfi›‹˘fiÎ
±Î‘Îflı Ïfi‹c¿˘ ¿fl‰Ì.
2. ⁄œ÷Ì ±◊‰Î ⁄ÿ·Ì
ÏÁ‰Î›fiÌ Ïfi‹c¿˘ ΩËıfl¬⁄flfiÎ
‹ÎK›‹◊Ì ¿fl‰Ì.
3. Ïfi‹c¿˘ ±_√ıfi˘ ±Ëı‰Î·
ÁI‰flı Áfl¿Îflfiı ‹˘¿·Ì ±Î’‰˘.
4. ÁÌ‘Ì ¤fl÷ÌfiÎ L›Òfi÷‹ ’√Îfl
‘˘flHÎ µ’fl Ïfi‹c¿˘ ¿fl‰Ì.
5. Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiÌ
’Á_ÿ√Ì ›ÎÿÌ flά‰Î‹Î_ ±Î‰Ì
ˢ› ÷˘ ÷ı‹Î_◊Ì ⁄œ÷Ì µ’flfiÌ
Ïfi‹c¿˘ ¿fl‰Ì.
ø‹ Ïfi›‹ø‹Î_¿
ÁkÎÎfi˘≠¿Îfl
…ı‹fiı ÁkÎÎÁ˘Ó’‰Î‹Î_ ±Î‰ı·»ı ÷ı ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ
T›Î’ fi˘Ó‘ ω‰flHÎ
1 2 3 4 5 6 7
5. 9(52) ⁄Îfl ‹ÎÁ
¿fl÷Î_ ‰‘
fiÏË ÷ıÀ·Î
Á‹› ‹ÎÀı
¿Î›˝¿ÎflÌ
Ïfi‹c¿
¿fl‰Î ±_√ı.
1. ÏÂZÎHÎ
Ïfi›Î‹¿
2. Àı¿Ïfi¿·
ÏÂZÎHÎ Ïfi›Î‹¿
3. ±Îfl˘B›,
÷⁄Ì⁄Ì Áı‰Î±˘
±fiı ÷⁄Ì⁄Ì
ÏÂZÎHÎ ¿Ï‹Ufifl.
ÏÂZÎHÎ ±Î’‰Î
Á_⁄_‘ı ŒflΩı
⁄Ω‰÷Î ÷ı‹fiÎ
Ïfi›_hÎHÎ ËıÂfiÎ
‰√˝-1 fiÌ …√Î
‘flΉ÷Î Áfl¿ÎflÌ
¿‹˝«Îfḻ˘fiı.
µ’fl˘@÷ ‹tÎ-4 fiÎ
Ï¿VÁ΋Î_ ÿÂν‰ı·
Âfl÷˘±ı.
6. 9(52) ÷η̋ ±_√ı
≠Ï÷Ïfi›„@÷ ’fl
‹˘¿·‰Î‹Î_
±Î‰ı· Áfl¿ÎflÌ
¿‹˝«Îfḻ˘fiı
V◊Îfiı ¿Î›˝¿ÎflÌ
Ïfi‹c¿ ¿fl‰Î
±_√ı
flΩ ±_√ı ’Õı·Ì
¬Î·Ì …√α˘‹Î_
Ïfi‹c¿ ¿fl‰Îfi˘
±Ï‘¿Îfl ‘flΉ÷Î
¿˘¥’HÎ
±Ï‘¿ÎflÌ
÷ı‹fiÎ Ïfi›_hÎHÎ
ËıÂfiÎ ÷‹Î‹
¿‹˝«Îfḻ˘fiı
µ’fl˘@÷ ‹tÎ-4
fiÎ Ï¿VÁ΋Î_
ÿÂν‰ı· Âfl÷˘±ı
52
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
’ıLÂfi ‹_…^fl
¿fl‰ÎfiÌ ÁkÎÎ
(1) ÁÏ«‰Î·›fiÎ
‰Ë̉ÀÌ ¬Î÷α˘
(2) ÿflı¿ ¬Î÷ÎfiÎ
‰ÕÎ
(3) Ïfi‹c¿
±Ï‘¿ÎflÌ
Á_’ÒHν ÁkÎÎ
µ’fl ‹…⁄
µ’fl ‹…⁄
¬Î÷ÎfiÎ ‰ÕÎfiÌ
⁄Î⁄÷‹Î_
¬Î÷ÎfiÎ ‰ÕÎ
ÏÁ‰Î›fiÎ ‰√˝-1 ±fiı
‰√˝-2 fiÎ ÷‹Î‹ …
±Ï‘¿Îfḻ˘fiÌ
⁄Î⁄÷‹Î_
‰√˝-hÎHÎ ±fiı ‰√˝-
«Îfl fiÎ ÷‹Î‹ …
Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiÌ
⁄Î⁄÷‹Î_
7. 9(60)
ø‹ Ïfi›‹ø‹Î_¿
ÁkÎÎfi˘≠¿Îfl
…ı‹fiı ÁkÎÎÁ˘Ó’‰Î‹Î_ ±Î‰ı·»ı ÷ı ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ
T›Î’ fi˘Ó‘ ω‰flHÎ
1 2 3 4 5 6 7
8. 27 (1) ·ıHÎÌ ±fiı
‹‚‰Î’ÎhÎ ≠ÎÅ
flΩ, ±‘ν’√ÎflÌ
flΩ ±◊‰Î
w’Î_÷flÌ÷ flΩ
‹_…^fl ¿fl‰ÎfiÌ
ÁkÎÎ.
‰Ë̉ÀÌ
¬Î÷α˘,
¬Î÷α˘fiÎ
‰ÕÎ ±fiı
¿«ıfḻ˘fiÎ
‰ÕÎ.
±Î Ïfi›‹˘
ËıÂ
‹‚‰Î’ÎhÎ
·ıHÎÌ flΩ
±ı Âfl÷ı ¿ı ≠ÎÅ
flΩ, ±‘ν’√ÎflÌ
flΩ ±fiı
w’Î_÷Ïfl÷ flΩfiÌ
¿<· flÎÂÌ 240
Ïÿ‰Á ¿fl÷Î_
‰‘‰Ì fi Ωı¥±ı.
(2) ±ÁΑÎflHÎ
flΩ ‹_…^fl
¿fl‰ÎfiÌ ÁkÎÎ.
- µ’fl ‹…⁄ - 540 Ïÿ‰Á
Á‘ÌfiÌ fl¿‹
±ı Âfl÷ı ¿ı Ωı flΩ ≠ÎÅ
flΩ ±fiı / ±◊‰Î
±‘ν’√ÎflÌ flΩ ±fiı /
±◊‰Î w’Î_÷Ïfl÷ flΩ
ÁÎ◊ı ΩıՉ΋Î_ ±Î‰ı·
ˢ› ÷ı‰Ì flΩfiÌ ¿<·
flÎÂÌ 400 Ïÿ‰Á ¿fl÷Î_
‰‘‰Ì fi Ωı¥±ı.
53
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
(3) ±ÁΑÎflHÎ
flΩ ‹_…^fl
¿fl‰ÎfiÌ ÁkÎÎ.
‰Ë̉ÀÌ
¬Î÷
(1) F›Îflı flΩfiÌ ¿<·
flÎÂÌ 540 Ïÿ‰Á
¿fl÷Î_ ‰‘ ˢ›.
(2) F›Îflı ≠ÎÅ flΩ
±fiı / ±◊‰Î
±‘ν’√ÎflÌ flΩ ±fiı /
±◊‰Î w’Î_÷Ïfl÷ flΩ
ÁÎ◊ı ΩıՉ΋Î_ ±Î‰ı·
ˢ› I›Îflı flΩfiÌ ¿<·
flÎÂÌ 400 Ïÿ‰Á
¿fl÷Î_ ‰‘‰Ì fi Ωı¥±ı.
fiÎHÎÎ_ ω¤Î√fiÌ
ÁË‹Ï÷ ÁÎ◊ı.
ø‹ Ïfi›‹ø‹Î_¿
ÁkÎÎfi˘≠¿Îfl
…ı‹fiı ÁkÎÎÁ˘Ó’‰Î‹Î_ ±Î‰ı·»ı ÷ı ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ
T›Î’ fi˘Ó‘ ω‰flHÎ
1 2 3 4 5 6 7
(4) ¬ÎÁ
±Â@÷÷Î flΩ
±fiı ËΘV’ÌÀ·
flΩ ‹_…^fl ¿fl‰ÎfiÌ
ÁkÎÎ.
‰Ë̉ÀÌ
¬Î÷
Ïfi›‹ ËıÂ
‹‚‰Î’ÎhÎ
fiÎHÎÎ_ ω¤Î√fiÌ
ÁË‹Ï÷ ÁÎ◊ı.
9. 39 ÷⁄Ì⁄Ì ±Ï‘¿Îfḻı
’ÒHν÷— ±fiı ¿Î›‹Ì
flÌ÷ı ‰‘ fi˘¿flÌ
‹ÎÀı ±Â@÷ ΩËıfl
¿flı· ˢ› ÷ı‰Î
Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı
flΩ ‹_…^fl ¿fl‰ÎfiÌ
ÁkÎÎ.
÷ıfiı ’ıLÂfi
‹_…^fl ¿flfiÎfl
ÁZ΋
ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ
Á_’ÒHν
ÁkÎÎ
10. 44 flΩ ’ÒflÌ ◊›Î ⁄Îÿ
√ıflËÎ…fl Áfl¿ÎflÌ
¿‹˝«ÎflÌfiı flΩ
‹_…^fl ¿fl‰ÎfiÌ
ÁkÎÎ.
flΩ ‹_…^fl
¿flfiÎfl
ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ
Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ÷ıfiÌ
flΩ ’ÒflÌ ◊›ı◊Ì ÷ıfiÎ
‰Ë̉ÀÌ Ïfi›_hÎHÎ ËıÂ
’fl÷ ◊Âı ±ı Âfl÷ı,
Á_’ÒHν ÁkÎÎ.
54
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
ø‹ Ïfi›‹ø‹Î_¿
ÁkÎÎfi˘≠¿Îfl
…ı‹fiı ÁkÎÎÁ˘Ó’‰Î‹Î_ ±Î‰ı·»ı ÷ı ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ
T›Î’ fi˘Ó‘ ω‰flHÎ
1 2 3 4 5 6 7
11. 69 ≠ÁÒÏ÷ flΩ ‹_…^fl
¿fl‰Îfi˘ ±Ï‘¿Îfl
¿«ıflÌfiÎ ‰ÕÎ ÷ı‹fiÌ ËıÂfiÎ
‹ÏË·Î Áfl¿ÎflÌ
¿‹˝«Îfḻ˘ ±_√ı.
12. 72
±fiı
73
¥flÎÿÎ’Ò‰˝¿ ¿flı·
±√fl ±¿V‹Î÷
◊›ı· ¥Ω ‹ÎÀı
¬ÎÁ ±Â@÷÷Î
flΩ ‹_…^fl ¿fl‰Îfi˘
±Ï‘¿Îfl.
¬Î÷ÎfiÎ ÁÏ«‰˘ Á_’ÒHν ÁkÎÎ
13. 75 Áfl¿ÎflÌ …ËÎΩı
µ’fl ÷⁄Ì⁄Ì
ÁÎfl‰Îfl ËıÂfiÎ
±Ï‘¿Îfḻ˘fiı
÷ı‹fiÌ ‹Î_ÿ√Ì ±_√ı
flΩ ‹_…^fl ¿fl‰ÎfiÌ
ÁkÎÎ.
Ïfi›‹-37 ËıÂ
flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl
¿˘¥’HÎ ÁZ΋
ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ.
Á_’ÒHν ÁkÎÎ
55
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
’ÏflÏÂp - 2
[…^±˘ Ïfi›‹-9 (34)]
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 fiΠωω‘ Ïfi›‹ Á‹E«›˘fiÎ Ëı÷ ‹ÎÀı¬Î÷ÎfiÎ ‰ÕÎ ÷flÌ¿ı √HΉ΋Î_ ±Î‰ı·Î ±Ï‘¿Îfḻ˘fiÌ ÁÒÏ«
1.0 ¿ÚÏÊ, ÁË¿Îfl ±fiı √˛ÎQ› ω¿ÎÁ ω¤Î√ —
1.1 Áfl¿ÎflfiÎ ÁÏ«‰
1.2 ¿ÚÏÊ Ïfi›Î‹¿
1.3 ’’ηfi Ïfi›Î‹¿
1.4 ¬Î_Õ Ïfi›Î‹¿
1.5 Ïfi›Î‹¿, ÁË¿ÎflÌ ‹_Ղ̱˘
1.6 ±K›ZÎ, √…flÎ÷ flÎF› ÁË¿ÎflÌ L›Î›’_«
1.7 ⁄Î√Λ÷ Ïfi›Î‹¿
2.0 ÏÂZÎHΠω¤Î√ —
2.1 Áfl¿ÎflfiÎ (ÏÂZÎHÎ) ÁÏ«‰
2.2 Áfl¿ÎflfiÎ ÁÏ«‰ (÷Î_Ïhο ±fiı µE« ÏÂZÎHÎ)
2.4 µE«÷fl ÏÂZÎHÎ ¿Ï‹Ufifl
2.4 ¿Ï‹Ufifl, ‹K›Îé ¤Îı…fi ±fiı Â΂αÎı
2.5 Ïfi›Î‹¿, ≠Î◊Ï‹¿ ÏÂZÎHÎ
2.6 Ïfi›Î‹¿, ÷Î_Ïhο ÏÂZÎHÎ
2.7 Ïfi›Î‹¿, ±ıfi.ÁÌ.ÁÌ.
2.8 Ïfi›Î‹¿, flÎF› ’Ïfl›˘…fiÎ √…flÎ÷ ≠Î◊Ï‹¿ ÏÂZÎHÎ ’ÏflWÎÿ
2.9 Ïfi›Î‹¿, √…flÎ÷ ˆZÎÏHο Á_ÂÎı‘fi ±fiı ÷η̋ ’ÏflWÎÿ
2.10 Ïfi›Î‹¿, ÁÎZÎfl÷Î ±fiı Ïfifl_÷fl ÏÂZÎHÎ
2.11 ±K›ZÎ, √…flÎ÷ ‹ÎK›Ï‹¿ ÏÂZÎHÎ ⁄ÎıÕÛ
2.12 √…flÎ÷ ≠Î◊Ï‹¿ ÏÂZÎHÎ L›Î›’_«, ±‹ÿΉÎÿ
2.13 Ïfi›Î‹¿, √…flÎ÷ ˆZÎÏHο Àı¿fiÎı·Îı∞ ¤‰fi
2.14 ±K›ZÎ, √…flÎ÷ flÎ…› ’flÌZÎÎ ⁄ÎıÕ˝
2.15 flÎF› ’Ïfl›˘…fiÎ Ïfi›Î‹¿
2.16 ±K›ZÎ, Àı¿Ïfi¿· ’flÌZÎÎ ⁄ÎıÕÛ
3.0 ∂Ω˝ ±fiı ’ıÀˇ˘¿ı‹Ì¿· ω¤Î√ —
3.1 Áfl¿ÎflfiÎ ÁÏ«‰
3.2 ‹A› ωz÷ ≥LV’ı¿Àfl ±fiı ωz÷‰ıflÎ Á‹ÎË÷ν
3.3 ÁÏ«‰, √…flÎ÷ ωz÷ Ïfi›‹fi ±Î›˘√
3.4 ’ıÀˇÎıÏ·›‹ Ïfi›Î‹¿
4.0 fiÎHÎÎ_ ω¤Î√ —
4.1 Áfl¿ÎflfiÎ ÁÏ«‰
4.2 Ïfi›Î‹¿, ÏËÁÎ⁄ ±fiı Ï÷Ωıfḻ˘
4.3 ¿Ï‹Ufifl, ‰ı«ÎHΉıflÎ
4.4 ≠‹¬, √…flÎ÷ ‰ı«ÎHΉıflÎ L›Î›’_«
4.5 ‰Ì‹Î Ïfi›Î‹¿
4.6 Ïfi›Î‹¿, ’ıLÂfi ±fiı ≠ÎıωÕoÀ ŒoÕ
56
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
’.0 ±¯Î , fiÎ√Ïfl¿ ’fl‰ÃÎ ±fiı √˛ÎË¿ÎıfiÌ ⁄Î⁄÷ÎıfiÎı ω¤Î√ —
5.1 Áfl¿ÎflfiÎ ÁÏ«‰
5.2 fiÎ√Ïfl¿ ’fl‰ÃÎ, Ïfi›Î‹¿
’.3 ±¯Î Ïfi›Î‹¿
’.4 ±¯Î ±fiı fiÎ√Ïfl¿ ’fl‰ÃÎ Ïfi›_hο
5.5 flÏ…VÀˇÎfl, √˛ÎË¿ ÷¿flÎfl Ïfi‰ÎflHÎ ±Î›˘√
5.6 Ïfi›_hο, ÷˘· ±fiı ‹Î’ ωiÎÎfi
6.0 ‰fi ±fiı ’›Î˝‰flHΠω¤Î√ —
6.1 Áfl¿ÎflfiÎ ÁÏ«‰
6.2 ±√˛ ‹A› ‰fi Á_flZο
6.3 ‰fi Á_flZο
7.0 Á΋ÎL› ‰Ë̉À ω¤Î√ —
7.1 Áfl¿ÎflfiÎ ÁÏ«‰
7.2 flÎ…›’ηlÌfiÎ ÁÏEΉ
7.3 flÎ…›’ηlÌfiÎ B≤Ë Ïfi›Î‹¿
7.4 ÷’ÎÁ ¿Ï‹Ufifl ±fiı ÁP› ÁÏ«‰, Á÷÷ ÷¿ıÿÎflÌ Áı·
7.5 ±◊˝ÂÎjÎ ±fiı ±Î_¿ÕÎÂÎjÎ Ïfi›Î‹¿
7.6 ‹ÒS›Î_¿fi Ïfi›Î‹¿
7.7 ÁÏ«‰, √…flÎ÷ ΩËıfl Áı‰Î ±Î›Îı√
7.8 ÁÏ«‰, √…flÎ÷ √ΈHÎ Áı‰Î ’Á_ÿ√Ì ‹_Õ‚
7.9 ‹A› Á_’Îÿ¿, √…flÎ÷ Ï…S·Î Á‰˝ Á_√˛Ë
7.10 ¤ÎWÎÎ Ïfi›Î‹¿
7.11 ÷η̋ ¿Ï‹Ufifl ±fiı Ïfi›Î‹¿, ÁflÿÎfl ’Àı· flÎ…› ‰Ë̉ÀÌ ¤‰fi
7.12 Ïfi‰ÎÁÌ ±Î›¿÷, fi‰Ì ÏÿSËÌ
7.13 ÁÏ«‰, BÎ…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î L›Î›’_«
7.14 flÏ…VÀˇÎfl, ‹ÎfifiÌ› ·˘¿Î›@÷ ¿«ıflÌ
7.15 ÁÏ«‰, flÎ…› «Ò_ÀHÎÌ ’_«
8.0 ±ÎflÎıB› ±fiı ’Ïfl‰Îfl ¿S›ÎHΠω¤Î√ —
8.1 Áfl¿ÎflfiÎ ÁÏ«‰
8.2 ±ÎflÎıB›, ÷⁄Ì⁄Ì ±fiı ÷⁄Ì⁄Ì ÏÂZÎHÎ ¿Ï‹Ufifl
8.3 ±Ï‘¿ Ïfi›Î‹¿ (±Îfl˘B›), ±Îfl˘B›, ÷⁄Ì⁄Ì ±fiı ÷⁄Ì⁄Ì ÏÂZÎHÎ ¿Ï‹UfiflfiÌ ¿«ıflÌ
8.4 ±Ï‘¿ Ïfi›Î‹¿ (÷⁄Ì⁄Ì), ±Îfl˘B›, ÷⁄Ì⁄Ì ±fiı ÷⁄Ì⁄Ì ÏÂZÎHÎ ¿Ï‹UfiflfiÌ ¿«ıflÌ
8.5 ±Ï‘¿ Ïfi›Î‹¿ (÷⁄Ì⁄Ì ÏÂZÎHÎ), ±Îfl˘B›, ÷⁄Ì⁄Ì ±fiı ÷⁄Ì⁄Ì ÏÂZÎHÎ ¿Ï‹UfiflfiÌ ¿«ıflÌ
8.6 ÷⁄Ì⁄Ì Áı‰Î Ïfi›Î‹¿ (¿Î‹ÿÎfl flÎF› ‰Ì‹Î ›˘…fiÎ)
8.6 Ïfi›Î‹¿, ¤Îfl÷Ì› ÷⁄Ì⁄ ’©Ï÷ ±fiı ËÎıÏ‹›Îı’ı◊Ì
8.7 ¿Ï‹Ufifl, ±Lfi ±fiı ±˙Ê‘ Ïfi›_hÎHÎ ‰Ë̉ÀÌ Á_V◊Î ÷_hÎ
8.8 ‹K›V◊ ÷⁄Ì⁄Ì ¤_ÕÎfl Á_V◊ÎfiÎ ¤_ÕÎfl‘Îfl¿ Ïfi›Î‹¿
9.0 B≤Ë Ï‰¤Î√ —
9.1 Áfl¿ÎflfiÎ ÁÏ«‰
9.2 ’˘·ÌÁ ‹ËÎÏfi›Î‹¿ ±fiı ‹ËÎÏfiflÌZο
9.3 ‹ËÎÁıfiÎ’Ï÷, ˢ‹ √ÎÕ˝˚
9.4 ±Ï‘¿ ’˘·ÌÁ ‹ËÎÏfiflÌZο, ’˘·ÌÁ ¿˘QM›Àfl ÁıLÀfl
57
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
9.5 …ı·˘fiÎ ¥LV’ı@Àfl …fifl·
9.6 ‰ÎËfi-T›‰ËÎfl Ïfi›Î‹¿
9.7 ÁÏ«‰, √…flÎ÷ ÷¿ıÿÎflÌ ±Î›˘√
9.8 ÁˆÏfi¿ ¿S›ÎHÎ Ïfi›Î‹¿
9.9 fiÎ√Ïfl¿ Á_flZÎHÎ Ïfi›Î‹¿
9.10 Ïfi›Î‹¿, L›Î› ÁËΛ¿ ωiÎÎfi ≠›˘√Â΂Î
9.11 ±Ï‘¿ ’˘·ÌÁ ‹ËÎÏfi›Î‹¿ ’O·Ì¿ ≠ÎıÁÌ¿›Âfi
9.13 ¿Ï‹Ufifl ±fiı ±Ï‘¿ ’˘·ÌÁ ‹ËÎÏfi›Î‹¿, fiÂÎ⁄_‘Ì ±fiı ±Î⁄¿ÎflÌ …¿Î÷
9.13 ’˘·ÌÁ ‹ËÎÏfi›Î‹¿ ±fiı Ïfi›Î‹¿, ·Î_« wr÷ ωflÎı‘Ì ¬Î÷
10.0 µz˘√˘ ±fiı ¬ÎHο΋ ω¤Î√ —
10.1 Áfl¿ÎflfiÎ ÁÏ«‰
10.2 µz˘√ ¿Ï‹Ufifl
10.3 ¿ÀÌfl µz˘√ ¿Ï‹Ufifl
10.3 ¤ÒV÷fl ωiÎÎfi ±fiı ¬ÎHο΋ ¿Ï‹Ufifl
10.5 Ïfi›Î‹¿, Áfl¿ÎflÌ ‹ƒHÎ ±fiı ·ı¬fi Á΋√˛Ì
10.6 ≠‰ÎÁfi ¿Ï‹Ufifl
10.7 «Ò¿‰HÎÌ ¿Ï‹Ufifl
10.8 T›Î’Îfl ±fiı ‰ÎÏHÎF› ¿Ï‹Ufifl
11.0 ‹ÎÏË÷Ì ±fiı ≠ÁÎflHΠω¤Î√ —
11.1 Áfl¿ÎflfiÎ ÁÏ«‰
11.2 ‹ÎÏË÷Ì Ïfi›Î‹¿
11.3 ‹fiÎıfl…fi ¿fl ¿Ï‹Ufifl
12.0 fi‹˝ÿÎ ±fiı …‚ Á_’ÏkΠω¤Î√ —
12.1 Áfl¿ÎflfiÎ ÁÏ«‰
12.2 ‹A› ¥…fiıfl˘
12.3 ‰÷˝‚fiÎ ±Ï‘Zο ¥…fiıfl˘
12.4 …‚Á_’ÏkÎ ÷’ÎÁ ‰÷˝‚fiÎ ±Ï‘Zο ¥…fiıfl˘
12.5 ZÎıhΠω¿ÎÁ ¿Ï‹Ufifl
12.6 ±Ï‘¿ ¿·ı@Àfl˘ (ÏÁ_«Î¥)
12.7 Ïfi›Î‹¿, √…flÎ÷ ¥…fiıflÌ Á_¢‘fi Á_V◊Î
12.8 ÏËÁÎ⁄Ì ‹A› Ïfi›_hο (fi‹˝ÿÎ ›˘…fiÎ)
13.0 l‹ ±fiı flÎı…√Îfl ω¤Î√ —
13.1 Áfl¿ÎflfiÎ ÁÏ«‰
13.2 ‹…\fl ¿Ï‹Ufifl
13.3 √˛Î‹ ‹…\fl ¿Ï‹Ufifl
13.4 flÎı…√Îfl ±fiı ÷η̋ Ïfi›Î‹¿
13.5 flÏ…VÀˇÎfl, ±ÎˆzÎıÏ√¿ ±ÿη÷ ±fiı ‰ı÷fi ⁄ÎıÕÛ
13.6 flÏ…VÀˇÎfl, ‹…\fl ±ÿη÷
14.0 ¿Î›ÿÎ Ôω¤Î√ —
14.1 Áfl¿ÎflfiÎ ÁÏ«‰
14.2 ±ıÕ‰Îı¿ıÀ …fifl·
14.3 «ıflÌÀÌ ¿Ï‹Ufifl
58
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
14.4 ‹A› L›Î›Î‘ÌÂ, V‹Îı· ¿Îı ¿ÎıÀÛ
14.5 ‹A› L›Î›Î‘ÌÂ, Á̷̉ ¿ÎıÀ˝, ±‹ÿΉÎÿ
14.6 Ï…S·Î ±fiı ÁıÂLÁ ……
14.7 ±ÎıÏŒÂÌ›· ÀˇVÀÌ ±fiı ±ıÕÏ‹ÏfiVÀˇıÀfl …fifl·
14.8 ‹A› L›Î›Î‘ÌÂ, ÁÌÀÌ Á̷̉ ±ıLÕ ÁıÂLVÎ ¿ÎıÀÛ.
14.9 fl∞VÀˇÎfl, √…flÎ÷ ËÎ≥¿ÎıÀÛ
14.10 √…flÎ÷ flÎ…› ¿ÎfiÒfiÌ Áı‰Î ÁkÎÎ ‹_Õ‚fiÎ ÁP› ÁÏ«‰
14.11 ‹A› L›Î›Î‘ÌÂ, Œı‹Ì·Ì ¿ÎıÀÛ
14.12 ÏfiflÌZο ±Ï‘¿ÎflÌ (¿ÎıÀÛ ŒÌ) ±fiı ËÎıº˚ÎfiÌ w±ı ‹A› ÏfiflÌZο (¿ÎıÀÛ ŒÌ)
14.13 flÏ…VÀˇÎfl, √…flÎ÷ ΩËıfl ⁄Î_‘¿Î‹ ¿flÎfl Á_⁄_‘Ì ÷¿flÎfl ·‰Îÿ L›Î›’_«
15.0 ’_«Î›÷, √˛Î‹ B≤Ë Ïfi‹Î˝HÎ ±fiı √˛ÎQ› ω¿ÎÁ ω¤Î√ —
15.1 Áfl¿ÎflfiÎ ÁÏ«‰
15.2 ω¿ÎÁ ¿Ï‹Ufifl
15.3 √˛Î‹ ω¿ÎÁ ¿Ï‹Ufifl
15.4 ÁÏ«‰, √…flÎ÷ ’_«Î›÷ Áı‰Î ’Á_ÿ√Ì ‹_Õ‚
15.5 Ïfi›Î‹¿, flÎ…› √˛Î‹ ω¿ÎÁ ±fiı ’_«Î›÷Ì flÎ… Á_V◊Î
15.6 √˛Î‹ ω¿ÎÁ ¿Ï‹Ufifl
16. ‰ˆ‘ÎÏfi¿ ±fiı Á_ÁÏÿ› ⁄Î⁄÷ÎıfiÎı ω¤Î√ —
16.1 Áfl¿ÎflfiÎ ÁÏ«‰
17.0 ⁄_ÿflÎı ±fiı ‹IV›ÎızÎı√ ω¤Î√ —
17.1 Áfl¿ÎflfiÎ ÁÏ«‰
17.2 ‹IV›˘z˘√ ¿Ï‹Ufifl
18.0 ‹ËıÁÒ· ÏTΤÎ√ —
18.1 Áfl¿ÎflfiÎ ÁÏ«‰
18.2 Ï…S·Î ¿·ı¿Àfl
18.3 …‹Ìfi Á‘ÎflHÎÎ ¿Ï‹Ufifl
18.4 ≠‹¬, √…flÎ÷ ‹ËıÁÒ· L›Î›’_«
18.5 flÎË÷ Ïfi›Î‹¿
18.6 ÁÏ«‰ (±’Ì·˘)
18.7 ÁıÀ·‹ıLÀ ¿Ï‹Ufifl ±fiı …‹Ìfi ÿŒ÷fl Ïfi›Î‹¿
18.8 ÁÏ≠LÀıLÕıLÀ ±ÎıŒ VÀıQ’Á
18.9 ≥LV’ı¿Àfl …fifl· ±ÎıŒ fl∞VÀˇıÂfi
19.0 ‹Î√˝ ±fiı ‹¿Îfi ω¤Î√ —
19.1 Áfl¿ÎflfiÎ ÁÏ«‰
19.2 ‹A› ≥…fiıfl
19.3 ‹A› V◊’Ï÷ ±fiı fi√fl Ïfi›˘…¿
19.5 Ïfi›Î‹¿, VÀˇÎŒ ÀˇıfiŸ√ ¿Îı·ı…
19.6 Ïfi‰ÎÁfi Ïfi›Î‹¿
19.7 µ’‰fi ±fiı ⁄√Ì«Î Ïfi›Î‹¿
19.8 ‰÷˝‚fiÎ ±‘ÌZο ¥…fiıfl˘
20.0 Á΋Î∞¿ L›Î› ±fiı ±Ï‘¿ÎflÌ÷Πω¤Î√ —
20.1 Áfl¿ÎflfiÎ ÁÏ«‰
59
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
20.2 Ïfi›Î‹¿, Á‹Î… ÁflZÎÎ
20.3 Ïfi›Î‹¿, ±fiÁÒÏ«÷ ΩÏ÷ ¿S›ÎHÎ
20.4 Ïfi›Î‹¿, ω¿Á÷ÌΩÏ÷ ¿S›ÎHÎ
20.5 ω¿·Î_√ ¿Ï‹Ufifl
21.0 ÂËıflÌ Ï‰¿ÎÁ ±fiı ÂËıflÌ B≤Ë Ïfi‹Î˝HΠω¤Î√ —
21.1 Áfl¿ÎflfiÎ ÁÏ«‰
21.2 ‹A› fi√fl Ïfi›Îı…¿
21.3 fi√fl’ÎÏ·¿Î Ïfi›Î‹¿
22.0 fl‹÷√‹÷, ›‰Î ±fiı ÁÎ_V¿ÚÏ÷¿ ÏTΤÎ√ —
22.1 Áfl¿ÎflfiÎ ÁÏ«‰
22.2 ¿Ï‹Ufifl, ›‰¿ Áı‰Î ±fiı ÁÎ_V¿ÚÏ÷¿ ≠T≤ÏkαÎı
22.3 Á_√˛Ëη› Ïfi›Î‹¿
22.4 ’flÎ÷I‰ Ïfi›Î‹¿
22.5 ±Ï¤·ı¬Î√Îfl Ïfi›Î‹¿
22.6 √˛_◊η› Ïfi›Î‹¿
22.7 Ïfi›Î‹¿, √…flÎ÷ ¬ı·¿<ÿ ÁkÎ΋_Õ‚
23.0 ‹ÏË·Î ±fiı ⁄΂ ω¿ÎÁ ω¤Î√ —
23.1 Áfl¿ÎflfiÎ ÁÏ«‰
23.2 ¿Ï‹Ufifl, ‹ÏË·Î ±fiı ⁄΂ ω¿ÎÁ ω¤Î√
24.0 ωiÎÎfi ±fiı ≠ΈzÎıÏ√¿ ω¤Î√ —
24.1 Áfl¿ÎflfiÎ ÁÏ«‰
25.0 √…flÎ÷ ω‘ÎfiÁ¤Î ÁÏ«‰Î·› —
25.1 √…flÎ÷ ω‘ÎfiÁ¤Î ÁÏ«‰Î·›fiÎ ÁÏ«‰
60
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
’ÏflÏÂp - 3[…^±˘ Ïfi›‹-39]
‰ı¿ıÂfi / fi˘fi-‰ı¿ıÂfi ¬Î÷΋Î_ fi˘¿flÌ ¿fl÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiÌ ÁÒÏ«
Ïfi›‹-5 fiÌ Âfl÷˘ ’Ïfl’ÒHν ◊›ı◊Ì fiÌ«ı ÿÂν‰ı· ‰√˘˝fiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘ ‰ı¿ıÂfi ¬Î÷΋Î_ fi˘¿flÌ ¿fl÷Î
√HÎÎÂı —-
1 (¿) ÏÂZÎHÎ ¬Î÷Î Ëı —
‰Ë̉ÀÌ ±fiı ÏfiflÌZο ±Ï‘¿Îfḻ˘ ±fiı ÷ı‹fiÎ ‹Ëı¿‹ ÏÁ‰Î›fiÎ Â΂α˘ ÷◊Î ¿˘·ıΩıfiЈZÎÏHο
¬Î÷ÎfiÎ ÷‹Î‹ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘.
fi˘Ó‘ — fiÌ«ıfiÎ ‰√˘˝fiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘ fi˘fi-‰ı¿ıÂfi ¬Î÷ÎfiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ √HΉ΋Î_ ±Î‰Âı
—-
(1) ¿Î˜·ıΩı ÁÏË÷fiÌ ÷‹Î‹ ˆZÎÏHο Á_V◊α˘fiÎ ¿Îfl¿<fi˘ ±fiı ±L› ÿN÷flÌ (‹ÌfiÌVÀÌfḻ·)
¿‹˝«Îfḻ˘;
(2) ¿Î˜·ıΩı ÁÏË÷fiÌ ÷‹Î‹ ˆZÎÏHο Á_V◊ÎfiÎ √˛_◊’η˘ ÷◊Î ‹ÿÿfiÌ √˛_◊’η˘;
(3) Áfl¿ÎflÌ ¿Î˜·ıΩıfiÎ fl∞VÀˇÎfl˘;
(4) ˆZÎÏHο Á_V◊α˘fiÌ ¿«ıfḻ˘ ÁÎ◊ı Á_¿‚Λı·Î ‰√˝-4 fiÎ ¿‹˝«Îfḻ˘.
2. ±Îfl˘B›, ÷⁄Ì⁄Ì, ÷⁄Ì⁄Ì ÏÂZÎHÎ ±fiı Á_¢‘fi Ïfi›Î‹¿fiÌ ¿«ıflÌ Ëı —
(¿) Áfl¿ÎflÌ ÷⁄Ì⁄Ì ¿Î˜·ıΩı‹Î_, fiÌ«ıfiÎ ÏÁ‰Î›fi˘, ’ÒHν¿Î·Ìfi ˆZÎÏHο ¿‹˝«ÎflÌ√HÎ;
(1) ¿Î˜·ı…fiÎ ±Î«Î›˝fi˘ ˢt˘ ‘ÎflHÎ ¿flfiÎfl ±Ï‘¿ÎflÌ;
(2) fl˘√ωiÎÎfifiÎ ≠ÎK›Î’¿;
(3) fl˘√ωiÎÎfifiÎ T›ÎA›Î÷Î;
(4) ∞‰Îb ωiÎÎfifiÎ T›ÎA›Î÷Î;
(5) Á˙◊Ì ÁÌÏfi›fl ˢ› ÷ı‰Î fl˘√ωiÎÎfifiÎ …^Ïfi›fl T›ÎA›Î÷Î; ±fiı
(6) Á˙◊Ì ÁÌÏfi›fl ˢ› ÷ı‰Î ∞‰Îb ωiÎÎfifiÎ …^Ïfi›fl T›ÎA›Î÷Î.
fi˘Ó‘ — Áfl¿ÎflÌ ÿ_÷ ¿Î˜·ı… ±fiı Ï«Ï¿IÁη›‹Î_ Ïfi›@÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı·Î fiÌ«ıfiÎ ’ÒHν¿Î·Ìfi ˆZÎÏHο
¿‹˝«ÎflÌ√HÎfiı fi˘fi-‰ı¿ıÂfi ¬Î÷ÎfiÎ √HΉ΋Î_ ±Î‰Âı —-
(1) ÿ_÷ωiÎÎfifiÎ ≠ÎK›Î’¿ ÷◊Î ÿ_÷ ÂS› Ï«Ï¿IÁ¿ (ÕıLÀ· Á…˝fi);
(2) ÿ_÷ ωiÎÎfifiÎ T›ÎA›Î÷Î;
(3) ÿ_÷ ÂÎjÎfiÎ ’ÒHν¿Î·Ìfi Ïfiÿ½¿.
3. ±Î›‰ı˝ÿ Ïfi›Î‹¿fiÌ ¿«ıflÌ ËıÂfiÎ -
(¿) Áfl¿ÎflÌ ±Î›‰ı˝Ïÿ¿ ¿Î˜·ıΩıfiÎ fiÌ«ı ÿÂν‰ı· ’ÿ‘Îfl¿˘ —-
(1) ÂflÌfl ωiÎÎfi, ∞‰Îb ωiÎÎfi ±fiı ±Îfl˘B› ωiÎÎfifiÎ T›ÎA›Î÷Î.
(2) ƒT›√HÎ ±fiı flÁÂÎjÎfiÎ T›ÎA›Î÷Î.
(3) fl˘√ ÏfiÿÎfifiÎ …^Ïfi›fl T›ÎA›Î÷Î.
(4) ¤˙Ï÷¿ ωiÎÎfi, flÁΛHΠωiÎÎfi ±fiı ∞‰Ï‰iÎÎfifiÎ T›ÎA›Î÷Î.
(5) ÂflÌfl fl«fiΠωiÎÎfifiÎ Ïfiÿ½¿
(6) ÂflÌfl ωiÎÎfifiÎ Ïfiÿ½¿ (ŒÌÌ›˘·˘∞)
(7) fl˘√ωiÎÎfifiÎ Ïfiÿ½¿.
61
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
(8) ƒT›√HÎ ±fiı flÁÂÎjÎfiÎ Ïfiÿ½¿.
(10) ÂflÌfl ωiÎÎfi, flÁΛHÎ ÂÎjÎ ±fiı ∞‰ ωiÎÎfifiÎ Ïfiÿ½¿.
fi˘Ó‘ — Áfl¿ÎflÌ ±Î›‰ı˝Ïÿ¿ ¿˘·ı…fiÌ fiÌ«ıfiÌ …√α˘fiÎ ‘Îfl¿˘fiı fi˘fi-‰ı¿ıÂfi ¬Î÷ÎfiÎ √HΉ΋Î_ ±Î‰Âı
—-
(1) ±Î«Î›˝-ÁË-±‘ÌZο.
(2) ÂflÌfl ωiÎÎfi, ∞‰ flÁΛHÎ ÂÎjÎ ±fiı fl˘√ÂÎjÎfiÎ ≠ÎK›Î’¿.
(3) ±˙Ê‘ ÏfiÿÎfi, ±˙Ê‘ Ïfi‹Î˝HÎ ±fiı ‹ÀÌfl̛Π‹ıÕÌ¿ÎfiÎ T›ÎA›Î÷Î.
(4) ≠ÎK›Î’¿, ÂflÌfl ±fiı ÂS› ·Î@›.
(5) ≠ÎK›Î’¿, ÿ˘Ê‘Î÷, ‹‚ ωiÎÎfi ±fiı fl˘√ ÏfiÿÎfi.
(6) ≠ÎK›Î’¿, ƒT›√HÎ ±fiı flÁÂÎjÎ (±˙Ê‘ Ïfi‹Î˝HÎ)
(7) ≠ÎK›Î’¿, ¿Î›˝Ï«Ï¿IÁÎ.
(8) ≠ÎK›Î’¿, ¿˙‹Îfl ¤ÎÏflI›.
4. L›Î› ¬Î÷Î Ëı -
Ï…S·Î ±fiı ÁıÂLÁ L›Î›Î‘ÌÂ, ±’Ì· ÁfiΉHÎÌfiÌ ÁkÎÎ ‘flΉ÷Î ‹ÿÿfiÌ L›Î›Î‘Ì¢ ±fiı ÂËıfl ÏÁω·
±fiı ÁıÂLÁ L›Î›Î·›, ±‹ÿΉÎÿfiÎ ‹A› L›Î›Î‘Ì¢ ÷◊Î ±Ï‘¿ ±fiı ÁË ÁıÂLÁ L›Î›Î‘Ì¢ ÏÁ‰Î›fiÎ
÷‹Î‹ L›ÎÏ›¿ ±Ï‘¿Îfḻ˘ ±fiı ÷ı‹fiÌ ¿«ıflÌfiÎ ‰√˝-4 ÁÏË÷fiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘.
fi˘Ó‘-1 — ¿Î‹ÿÎfl ±ÿη÷˘fiÎ L›Î›Î‘Ì¢ ÷◊Î ¿‹˝«ÎflÌ√HÎfiÌ …√α˘ fi˘fi-‰ı¿ıÂfi ¬Î÷ÎfiÌ √HΉ΋Î_
±Î‰Âı.
fi˘Ó‘-2 — ±˙z˘Ï√¿ L›Î›’_«fiÎ L›Î› ÏfiHÎν›¿ (±ıÕ˚F›ÕÌ¿ıÀfl) fiÌ …√α˘ fi˘fi-‰ı¿ıÂfi ¬Î÷ÎfiÌ √HΉ΋Î_
±Î‰Âı.
fi˘Ó‘-3 — ÏÁω· …… - ÁË - ‹ı∞VÀˇıÀ˘fiı ‰ı¿ıÂfi ¬Î÷΋Î_ √HΉ΋Î_ ±Î‰Âı.
fi˘Ó‘-4 — «ÌŒ ‹ıÀˇ˘’˘·ÌÀfi ‹ı∞VÀˇıÀ˘fiÌ …√α˘.
±Ï‘¿ ‹A› ‹ıÀˇ˘’˘·ÌÀfi ÷◊Î ±Ï‘¿ ‹A› ‹ıÀˇ˘’˘·ÌÀfi ‹ı∞VÀˇıÀfl˘ ±fiı ‹ıÀˇ˘’˘·ÌÀfi ‹ı∞VÀˇıÀ˘ fi˘fi-‰ı¿ıÂfi
¬Î÷ÎfiÎ √HΉ΋Î_ ±Î‰Âı.
5. ’˘·ÌÁ ¬Î÷Î Ëı -
Ïfi›Ï‹÷ ‰ı¿ıÂfi ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰÷Ì Ë˘› ÷ı‰Î ’˘·ÌÁ ÷η̋ ¿Î˜·ı… ÁÎ◊ı Á_¿‚Λı· ¿‹˝«ÎflÌ√HÎfiÎ ÁÿV›˘.
fi˘Ó‘ — ’˘·ÌÁ ÷η̋ ¿Î˜·ı…fiÎ ‹ÿÿfiÌ ’˘·ÌÁ ±‘ÌZο, µ’±Ï‘Zο ±fiı ¤ÎÊÎ-‹ÎV÷fl ‰ı¿ıÂfi ¬Î÷΋Î_
√HΉ΋Î_ ±Î‰÷Î fi◊Ì. ’fl_÷ ÷η̋ ¿˘·ı…‹Î_ ÷η̋ ËıÂfiÎ ¥LV’ı@Àfl˘ ±fiı Á⁄-¥LV’ı@Àfl˘fiı ‰ı¿ıÂfi
¬Î÷΋Î_ fi˘¿flÌ ¿fl÷Î √HΉ΋Î_ ±Î‰ı »ı.
6. ‹IV›˘z˘√ Ïfi›Î‹¿fiÌ ¿«ıflÌ Ëı —
(‰√˝-4 fiÎ ¿‹˝«ÎflÌ√HÎ ÏÁ‰Î›fiÎ) Áfl¿ÎflÌ ‹IV›’ηfi Â΂α˘ ÁÎ◊ı Á_¿‚Λı· ¿‹˝«ÎflÌ√HÎ.
62
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
fi‹Òfi˘ - 1[…^±˘ Ïfi›‹-24]
flΩ ‹ı‚‰‰Î ±◊‰Î ·_⁄Ή‰Î ‹ÎÀıfiÌ ±fl∞
1. ±fl…ÿÎflfi_ fi΋ —
2. ‘ÎflHÎ ¿flı· ˢt˘ —
3. ¬Î÷, ¿«ıflÌ ±fiı ÂάΠ—
4. ’√Îfl —
5. ËηfiÌ …√Î ’fl ‹‚÷_ CÎfl¤ÎÕ<_ ±fiı ±L› ‰‚÷fl ¤J◊Î —
6. flΩfi˘ ≠¿Îfl ±fiı Á‹›√΂˘ —
7. flω‰Îfl ±fiı ΩËıfl flΩ±˘, flΩfiÌ ±Î√‚ / ’λ‚ ΩıÕ‰Îfi˘ ≠V÷Ή ˢ› ÷˘ ÷ı —
8. flΩ ‹ÎÀı ±fl∞ ¿fl‰Îfi_ ¿ÎflHÎ —
9. »ıS·Ì flΩ µ’fl◊Ì ËÎ…fl ◊›Î ÷ı ÷Îfl̬ ±fiı ÷ı flΩfi˘ ≠¿Îfl ±fiı Á‹›√΂˘ —
10. flΩfiÎ Á‹›√΂ΠÿflQ›Îfi Áflfi΋_ —
11. * fi˘¿flÌ‹Î_◊Ì ‹Îw_ flÎ∞fi΋_ ±◊‰Î ‹ÎflÌ ‹flÏ…›Î÷ ÏfiT≤ÏkÎfiÎ ≠Á_√ı, Ë_ fiÌ«ıfiÌ fl¿‹˘ ’fl÷ ¿fl‰Î ⁄_‘ε
»\_ —-
(1) Ωı Ïfi›‹-57 fiÎ ’ıÀÎ-Ïfi›‹ (1) ·Î√ ’Õu˘ fi ˢ÷, ÷˘ ‹fiı …ı w’Î_÷Ïfl÷ flΩ ‹‚‰Î’ÎhÎ fi ˢ÷
÷ı ±_√ı ‹‚ı· flΩ ’√Îfl ±fiı ‹‚‰Î’ÎhÎ ±‘˝’√ÎflÌ flΩ ±_√ıfiÎ flΩ - ’√Îfl ±ı ⁄_fiı ‰E«ıfiÎ ÷ŒÎ‰÷fiÌ
fl¿‹.
(2) Ωı Ïfi›‹-59 fiÎ ’ıÀÎ-Ïfi›‹ (1) ·Î√ ’Õu˘ fi ˢ÷ ÷˘ …ı fl¿‹ ‹‚‰Î’ÎhÎ fi ˢ÷ ÷ı flΩ ÿflQ›Îfi
‹ı‚‰ı· flΩ - ’√Îfl.
12. * Ë_ ≠‹ÎÏHÎ÷ ¿w_ »\_ ¿ı ±Î ±fl∞fiÌ ÷Îfl̬ı ‹fiı ⁄ı ±◊‰Î ÷ı◊Ì ‰‘ ∞ω÷ ⁄΂¿˘ fi◊Ì.
* …ı ·Î√ fi ’Õ÷_ ˢ› ÷ı »ı¿Ì fiÎ_¬‰_.
13. Ïfi›_hο ±Ï‘¿ÎflÌfi_ ÏÀM’HÎ ±fiı/±◊‰Î ¤·Î‹HÎ
ÁËÌ (÷Îfl̬ ÁÎ◊ı)
ˢt˘ —
14. flΩ ‹_…^fl ¿fl‰Î ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌfiÎ Ë¿‹˘.
ÁËÌ (÷Îfl̬ ÁÎ◊ı)
ˢt˘ —
* Ωı ±fl…ÿÎfl ¿˘¥’HÎ ‰‚÷fl ¤J◊_ ‹ı‚‰÷˘ ˢ›, ÷˘ flΩ ’ÒflÌ ◊›ı, Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ÷ı … …√αı ±◊‰Î
÷ı … ≠¿ÎflfiÌ ÷ı‰Î Á‹Îfi ¤J◊Î_ ‹ı‚‰÷Ì …√αı ËÎ…fl ◊‰Îfi˘ Á_¤‰ »ı ¿ı ¿ı‹ ÷ı µS·ı¬ ’HÎ ±Î Ë¿‹‹Î_
¿fl‰˘.
±fl…ÿÎflfiÌ ÁËÌ
(÷Îfl̬ ÁÏË÷)
63
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
fi‹Òfi˘ - 2
[…^±˘ Ïfi›‹-25]
flΩfi˘ ÏËÁÎ⁄
¿ı·ıLÕflfiÎ ±Õ‘Î
‰Ê˝fiÌ fi˘¿flÌfiÌ
ω√÷˘¿ı·
ıLÕflfi
Î ±
Î√‚
fiÎ
±‘˝ ‰
Ê˝ ÿ
flQ›Îfi
¤˘√
‰ı·
(¿˘
·‹-3
6)
±Á
ΑÎfl
HÎ fl
Ωfi
Î
Ïÿ‰Á
˘fiÌ
Á_A›
Î
·Ì‘ı· flΩ
flΩfi
Î Ïÿ
‰Á
˘
≠ÎÅ flΩ
(¿˘·
‹-5
fiÎ Á
‹›√
΂Îfi
Ì ±
ı¿ ÿÂ
Î_Â)
≠ÎÅ
◊›ı·
flΩ
fiÌ
⁄Îÿ
⁄ο
Ì
±‘˝ ‰
Ê˝‹
Î_ fi
˘¿flÌ
fiÎ ’ÒflÎ
◊›ı·
‹ÎÁ
±‘˝ ‰
Ê˝fi
Ì Â
w±Î÷
‹Î_
…‹Î ◊›ı·
≠ÎÅ
flΩ
ÏÁ·
¿fiÌ ¿<·
flΩ
Ïÿ‰
Á˘‹
Î_ (¿
˘·‹-4
‰kÎ
Î
¿˘·
‹-1
1 -
⁄Îÿ
¿˘·
‹-6
)
flΩ ’
fl◊Ì
’λ
Î Œfl÷
Î_ ≠ÎÅ
flΩ
fiÌ
ÏÁ·
¿
(¿˘·
‹-7
±˘»
Î ¿˘
·‹-1
0)
flΩ ‹
_…^flÌ
fiÎ Ë¿‹
fiÎ fi_⁄
fl ±
fiı ÷
Îfl̬
¿«ıflÌ
fiÎ
‰ÕÎ
fiÌ
ÁËÌ
÷Îfl
̬◊Ì
÷Îfl
̬ Á
‘Ì
÷Îfl
̬◊Ì
÷Îfl
̬ Á
‘Ì
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
±‘˝’√ÎflÌ flΩ (¬Îfi√Ì ¿Î›˝ ±_√ıfiÌ ±fiı ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ µ’flfiÌ) w’Î_÷Ïfl÷ flΩ ±fiı Ï⁄fi…‹Î flΩ
µ’ÎÏ…˝÷ ¿flı·Ì
±‘˝’√ÎflÌ flΩfiÌ
Á΋ı ·Ì‘ı· flΩ
fi˘¿flÌfiÌ ·_⁄Î¥ flΩfiÌ ÏÁ·¿
¿ı·ıLÕ
flfiÎ ±
‘˝ ‰
Ê˝‹
Î_ fi
˘¿flÌ
fiÎ
’ÒflÎ
◊›ı·
‹ÎÁ
±‘˝ ‰
Ê˝fi
Ì Â
w±Î÷
‹Î_
…‹Î
◊›ı·
±‘˝’√
ÎflÌ
flΩ
flΩfi
Ì ÏÁ
·¿
(¿˘·
‹-4
‰kÎ
Î 2
4)
Ïÿ‰Á
˘fiÌ
Á_A›
Î
÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎfiÎ ±Î‘Îflı
’ÒflÎ ’√ÎflfiÌ w’Î_÷Ïfl÷ flΩ
±◊‰Î ΩËıfl ÏË÷‹Î_ ‹ÎL›
±P›ÎÁ ‹ÎÀı ÷⁄Ì⁄Ì
≠‹ÎHÎ’hÎfiÎ ±Î‘Îfl ωfiÎ
·Ì‘ı· flΩ *
±‘˝’√
ÎflÌ
flΩ‹Î_
Œıfl‰
‰Î‹
Î_ ±
Ή÷Ì
w’Î_÷
Ïfl÷ fl
Ω (
¿˘·
‹-1
1 ◊
Ì ⁄
ı‰ÕÌ
)
flΩ ‹
_…^flÌ
fiÎ Ë¿‹
fiÎ fi_⁄
fl ±
fiı ÷
Îfl̬
¿«ıflÌ
fiÎ
‰ÕÎ
fiÌ
ÁËÌ
÷Îfl
̬◊Ì
÷Îfl
̬ Á
‘Ì
÷Îfl
̬ Á
‘Ì
÷Îfl
̬◊Ì
ÏÁ·
¿ (¿
˘·‹-5
- 8
- 1
2)
Ïÿ‰Á
˘fiÌ
Á_A›
Î
÷Îfl
̬ Á
‘Ì
÷Îfl
̬◊Ì
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
* Á_’ÒHν fi˘¿flÌ ÿflQ›Îfi 180 Ïÿ‰ÁfiÌ ±Õ‘Î ’√ÎflÌ flΩÿÂν‰÷Ì 90 Ïÿ‰ÁfiÌ w’Î_÷Ïfl÷ flΩfiÌ ‹›Î˝ÿ΋Î_ flËÌfiı
64
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
fi‹Òfi˘ - 2
[…^±˘ Ïfi›‹-25]
flΩfi˘ ÏËÁÎ⁄
±‘˝’√ÎflÌ flΩ (¬Îfi√Ì ¿Î›˝ ±_√ıfiÌ ±fiı ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ µ’flfiÌ w’Î_÷Ïfl÷ flΩ ±fiı Ï⁄fi…‹Î flΩ) «Î·
Á‹√˛ fi˘¿flÌ ÿflQ›Îfi ÏÁ·¿‹Î_ fi ˢ› ÷ı‰Ì Ï⁄fi…‹Î flΩ 360 Ïÿ‰ÁfiÌ ‹›Î˝ÿ΋Î_
Á‹√˛ fi˘¿flÌ ÿflQ›Îfi 180
Ïÿ‰ÁfiÌ ±‘˝’√ÎflÌ flΩ‹Î_
Œıfl‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı· 90
Ïÿ‰ÁfiÌ w’Î_÷Ïfl÷ flΩÏÁ
·¿‹
Î_ fi Ë
˘› ÷
ı‰Ì
Ï⁄fi…
‹Î
flΩ (
¿˘·
‹-1
8 ‰
kÎÎ 2
1)
flΩ µ
’fl◊
Ì ’λ
Ì Œfl÷
Î_
±‘˝’√
ÎflÌ flΩ
fiÌ ÏÁ
·¿
(¿˘·
‹-5
- 2
3)
·Ì‘
ı·Ì ¿<·
±‘˝’√
ÎflÌ flΩ
(¿˘·
‹-1
2 ‰
kÎÎ 2
2)
÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎfiÎ
±Î‘Îflı ’ÒflÎ ’√ÎflfiÌ
w’Î_÷Ïfl÷ flΩ
Ïÿ‰Á
˘fiÌ
Á_A›
Î
÷Îfl
̬◊Ì
÷Îfl
̬ Á
‘Ì
Ïÿ‰Á
˘fiÌ
Á_A›
Î
÷Îfl
̬◊Ì
÷Îfl
̬ Á
‘Ì
flΩ ‹
_…^flÌ
fiÎ Ë¿‹
fi˘
fi_⁄
fl ±
fiı ÷
Îfl̬
¿«ıflÌ
fiÎ
‰ÕÎ
fiÌ
ÁËÌ
16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26
flΩfi˘ √΂˘flΩfi˘ ≠¿Îfl
Ïÿ‰Á
˘fiÌ
Á_A›
Î
÷Îfl
̬◊Ì
÷Îfl
̬ Á
‘Ì
flΩ ‹_…^flÌfiÎ
Ë¿‹fiÎ
fi_⁄fl
±fiı
÷Îfl̬
¿«ıflÌfiÎ
‰ÕÎfiÌ
ÁËÌ
fi˘¿flÌ ÿflQ›Îfi ·Ì‘ı·Ì ±ÁΑÎflHÎ flΩ ±fiı ±L› ≠¿ÎflfiÌ flΩ
ÏÀM’HÎÌ
1 2 3 4 5 6 7
65
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
fi‹Òfi˘ - 3
[…^±˘ Ïfi›‹-35]
Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı flΩ, flΩfiÎ Ïÿ‰Á˘ ·_⁄Ή‰Î ±◊‰Î
w’Î_÷Ïfl÷ flΩfiÌ ¤·Î‹HÎ ±_√ıfi_ ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ
......................................... fi_ (±ËŸ ±fl…ÿÎflı ÏÁω· Á…˝fi ±◊‰Î ±Ï‘¿Ú÷ ÷⁄Ì⁄Ì Ï«Ï¿IÁ¿ Á‹ZÎ
’˘÷Îfi_ fi΋ ·¬‰_) Ïfi‰ıÿfi.
‘ÎflHÎ ¿flı· …√Î .........................................
™‹fl .........................................
¿<· fi˘¿flÌ .........................................
÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎfiÎ ±Î‘Îflı ±Î ’Ò‰ı˝ ·Ì‘ı·Ì flΩ ±_√ıfiÌ √ıflËÎ…flÌfiÎ Ïÿ‰Á˘fiÌ flΩfiÎ Á‹›√΂Î
...................................
Àı‰˘ .........................................
Ï⁄‹ÎflÌ .........................................
Ë_ .................................., (fi΋) ......................... fi˘ ÏÁω· Á…˝fi / ÷⁄Ì⁄Ì ±Ï‘¿ÎflÌ
±Î Ï¿VÁÎfiÌ ÁΉ«ı÷Ì’Ò‰˝¿ ±_√÷ ÷’ÎÁ ¿›Î˝ ⁄Îÿ ±Î◊Ì ≠‹ÎÏHÎ÷ ¿w_ »\_ ¿ı -lÌ / lÌ‹Ï÷ / ¿<‹ÎflÌ ......................................... fi_ ±Îfl˘B› ¿◊‚ı·Ì ’Ïfl„V◊Ï÷‹Î_ »ı ±fiı Ë_
√_¤Ìfl÷Î’Ò‰˝¿ ±fiı ≠‹ÎÏHο’HÎı ΩËıfl ¿w_ »\_ ¿ı ‹ÎflÌ µE«÷‹ ÏfiHν› „@÷ ≠‹ÎHÎı ÷ıfiÎ / ÷ıHÎÌfiÎ ±Îfl˘B›‹Î_ Á‘ÎflÎ
‹ÎÀı Œfl… ’flfiÌ √ıflËÎ…flÌ ±Ïfi‰Î›˝’HÎı ±Î‰U›¿ »ı ±fiı ÷ıfiı / ÷ıHÎÌfiı ÷Îfl̬ ................................ ◊Ì
...................................... Á‘ÌfiÌ flΩfiÌ ‹_…^flÌ ‹ÎÀı ¤·Î‹HÎ ¿w_ »\_.
ÏÁω· Á…˝fi / ±Ï‘¿Ú÷ ‹ıÏÕ¿·
fl∞VÀÕ˝ ÷⁄Ì⁄Ì T›‰ÁΛÌ
Ï«Ï¿IÁ¿ / flÏ…VÀÕ˝
‹ıÏÕ¿· ≠ı„@ÀÂfifl
fi˘_‘ — …ı‹ ⁄fiı ÷ı‹ Ïfi¿À÷Î’Ò‰˝¿ ±Î fi‹ÒfiÎfiı ‰‚√Ì flËı‰_ ±fiı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ÁËÌ ·Ì‘Î ⁄Îÿ fi‹ÒfiÎfiÌ
’Ò÷˝÷Î ¿fl‰Ì. Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ±‹¿ V◊‚ı◊Ì ¿ı ±‹¿ V◊‚ı ŒıflŒÎflfiÌ ±Î‰U›@÷Î »ı ±◊‰Î ±‹¿ ·kÎ΋Î_ …‰Î
‹ÎÀı ÷ıfiÌ ›˘B›÷Î fi◊Ì ±ı ‹÷·⁄fi_ ≠‹ÎHÎ’hÎ ±Î’‰ÎfiÌ ≠‹ÎHÎ’hÎ ±Î’fiÎfl ±Ï‘¿ÎflÌfiı »^À fi◊Ì. ’fl_÷, ±fl…ÿÎflı
÷ı‰Î ¿ÎflH΢Áfl Á_⁄_Ï‘÷ ‰Ë̉ÀÌ ±Ï‘¿ÎflÌfiı ¿flı· ±fl∞ Á_⁄_‘ı ÷ı ±Ï‘¿Îfḻı ±ı‰Ì V’p ¥E»Î ≠ÿϽ÷ ¿flı· ˢ›,
±fiı ±fl…ÿÎflfiÌ fi˘¿flÌ ‹ÎÀıfiÌ ›˘B›÷ÎfiÎ ≠UfifiÎ ÏfiflοflHÎ ‹ÎÀı ±fl…ÿÎflfiı ÷⁄Ì⁄Ì ‹_Õ‚ (‹ıÏÕ¿· ⁄˘Õ˝) ’ÎÁı
‹˘¿·‰ÎfiÌ »^À »ı ±fiı ¿ı‰‚ I›Îflı … ±Î‰Î ≠‹ÎHÎ’h΢ ±Î’Ì Â¿ÎÂı.
* ¤·Î‹HÎ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· flΩfi˘ √΂˘ ⁄ı ‹ÎÁ Á‘Ìfi˘ »ı ¿ı ÷ı◊Ì ‰‘ »ı ÷ı ·Z΋Î_ ·¥ ±Î ‰Î@›‹Î_◊Ì ¿Î_
÷˘ ±≠V÷÷ ÂOÿ˘ »ı¿Ì fiÎ_¬Ì ÷ı‹Î_ Á‘Îfl˘ ¿fl‰˘ ±◊‰Î ÷˘ Á_’ÒHν ‰Î@› »ı¿Ì fiά‰_.
66
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
fi‹Òfi˘ - 4
[…^±˘ Ïfi›‹-37 (4)]
flΩ ’fl◊Ì ’λΠŒfl÷Î_ ›˘B›÷Î ±_√ıfi_ ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ
Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ÁËÌ .........................................
±‹ı ÷⁄Ì⁄Ì ‹_Õ‚fiÎ ÁÿV›˘
Ë_ .................................................................. ÏÁω· Á…˝fi / ±Ï‘¿Ú÷ ÷⁄Ì⁄Ì µ’«Îfl¿ / flÏ…VÀÕ˝
‹ıÏÕ¿· ≠ı„@ÀÂfifl ±Î◊Ì ¤Îfl’Ò‰˝¿ ≠‹ÎÏHÎ÷ ¿fḻı »Ì±ı ¿ı ‹ıÓ / ±‹ı µ’fl ÁËÌ ¿flfiÎfl lÌ / lÌ‹Ï÷ / ¿<‹ÎflÌ
....................................................................... fiÌ ÁΉ«ı÷Ì’Ò‰˝¿ ÷’ÎÁ ¿fl÷Î_ …HÎΛı· »ı ¿ı ÷ıfiÌ / ÷ıHÎÌfiÌ
Ï⁄‹ÎflÌ‹Î_ Á‘Îfl˘ ◊›ı· »ı ±fiı ÷ı / ÷ıHÎÌ Áfl¿ÎflÌ fi˘¿fḻı ËÎ…fl ◊‰Î ˉı ›˘B›÷Î ‘flΉı »ı. …ıfiÎ ±Î‘Îflı flΩ
±Î’‰Î‹Î_ ¿ı ·_⁄Î‰Ì ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ÷ı ‹Ò‚ ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ (h΢) ±fiı ¿ıÁfiÌ Ë¿Ì¿÷˘ (±◊‰Î ÷ıfiÌ fi¿·˘)
’HÎ ÷’ÎÁı· »ı ±fiı / ±√fl ‹ÎflÎ ÏfiHν› µ’fl ±Î‰‰Î‹Î_ ·Z΋Î_ ·Ì‘ı· »ı.
÷Îfl̬ ................. ÏÁω· Á…˝fi / ±Ï‘¿Ú÷ ÷⁄Ì⁄Ì Ï«Ï¿IÁ¿ /
flÏ…VÀÕ˝ ÷⁄Ì⁄Ì T›‰ÁΛÌ
fi˘Ó‘ — ‹Ò‚÷— …ıfiÎ ±Î‘Îflı flΩ ±Î’‰Î‹Î_ ¿ı ·_⁄Ή‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ˢ› ÷ı‰Î ‹Ò‚ ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ(h΢) ±fiı
¿ıÁfiÌ Ë¿Ì¿÷˘, µ’fl˘@÷ ≠‹ÎHÎ’hÎ ±Î’‰Î ‹ÎÀı ÷ı ≠‹ÎHÎ’hÎ ±Î’fiÎfl ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ Á‹ZÎ fl…^ ¿fl‰Î ±Î‰U›¿ »ı.
fi‹Òfi˘ - 5
[…^±˘ Ïfi›‹-58 (4)]
Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ ¿<À<_⁄fiÎ ÁP›fiÌ Ï⁄‹ÎflÌfiÎ
±Î‘Îflı w’Î_÷Ïfl÷ flΩ ‹ÎÀıfi_ ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ
±Î◊Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı ¿ı ................................. ¿«ıflÌ / ω¤Î√‹Î_ fi˘¿flÌ ¿fl÷Î lÌ / lÌ‹Ï÷
/¿<‹ÎflÌ .......................................................... fi_ ÷ıHÎÌfiÎ / ÷ı‹fiÎ ’Ï÷fi_ / ÷ı‹fiÌ ’IfiÌfi_ / ¿Î›ÿıÁflfiÎ ±fiı
ÁΉ¿Î ’hÎ / ’hÎÌ / ±’ÏflHÎÌ÷ ⁄Ëıfi / ¤Î¥ / Ï’÷Î / ‹Î÷Îfi_ ±Îfl˘B› Ωı÷Î_ ÷ı ¿ı …ı‹fiı .................................
Ï⁄‹ÎflÌ »ı ±fiı ‹ÎflÌ ÁÎfl‰Îfl Ëı »ı ÷ı‹fiÌ ÷Ï⁄›÷fiÎ Á_¤Î‚ flά‰Î ‹ÎÀı ........ Ïÿ‰ÁfiÌ flΩ …wflÌ »ı.
ÏÁω· Á…˝fi
VÀÎŒ Á…˝fi
±Ï‘¿Ú÷ ÷⁄Ì⁄Ì Ï«Ï¿IÁ¿
flÏ…VÀÕ˝ ÷⁄Ì⁄Ì T›‰ÁΛÌ
67
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
fi‹Òfi˘ - 6
[…^±˘ Ïfi›‹-92]
±P›ÎÁ ±_√ıfiÌ flΩ ’fl …÷Î ¿Î›‹Ì fi˘¿flÌ
’flfiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı ¿flÌ ±Î’‰Îfi_ ¬÷
±Î ¬÷◊Ì Á‰˝fiı ΩHÎ ◊Λ ¿ı Ë_ ....................................., flËı‰ÎÁÌ ................................, Ï…S·ÎfiÎ
............................... √΋‹Î_ Ëη ............................... ¬Î÷Î/¿«ıflÌ‹Î_ ........................ ÷flÌ¿ı fi˘¿flÌ
¿fl÷Î, Áfl¿Îflfiı ‹Î√HÎÌ ¿flı◊Ì «Ò¿‰‰Î w........................... (wÏ’›Î ............................ Œ@÷) fiÌ fl¿‹ ÷◊Î
Áfl¿ÎflÌ ·˘fi µ’fl …ı ÷ı ≠‰÷˝‹Îfi Á‹›ı ±‹·‹Î_ ˢ› ÷ıÀ·Î Áfl¿ÎflÌ ÿflı◊Ì ÷ı fl¿‹fi_ ‹Î√HÎÌfiÌ ÷Îfl̬◊Ì T›Î…,
±fiı Ωı «Ò¿‰HÎÌ ¤Îfl÷ ÏÁ‰Î› ⁄ËÎflfiÎ ÿı‹Î_ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı ÷˘ ÷ı ÿı ±fiı ¤Îfl÷ ‰E«ıfiÎ ≠‰÷˝‹Îfi ωÏfi‹›fiÎ
ÁkÎΉÎfl ÿflı ωÏfi‹› ¿flÌ ◊÷Ì Á‹Îfi fl¿‹ ÷ı‹… ±ıÀfia ÷◊Î ±ÁÌ· ‰E«ıfiÎ ⁄‘Î … «Î…˝ ±fiı ¬«˝, Áfl¿Îfl ¿flı
±◊‰Î Áfl¿Îflfiı ¿fl‰Îfi˘ ≠Á_√ µ’„V◊÷ ◊Λ ÷ı ÷‹Î‹ «Ò¿‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı ±ı ±_√ı √…flÎ÷fiÎ flÎF›’ηlÌ (±Î ¬÷‹Î_
ˉı ’»Ì …ıfi˘ µS·ı¬ ““Áfl¿Îfl”” ÷flÌ¿ı ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›˘ »ı) ÁÎ◊ı ±Î◊Ì Ë_ ’˘÷ı, ‹ÎflÎ ‰ÎflÁ˘, ±ı@Ì@›Àfl˘ ±fiı
‰Ë̉À¿÷ν±˘ ±Î ¬÷◊Ì ºœ÷Î’Ò‰˝¿ ⁄_‘Î¥±ı »Ì±ı.
…ıfiÌ Áάw’ı ⁄ı ËΩfl .................... fiÎ ........... ‹ÎÁfiÌ ............ ÷Îfl̬fiÎ fl˘… ‹ıÓ ÁËÌ ¿flÌ »ı.
ÁËÌ ......................................
ÁÎZÎÌ (1) ........................................
ÁÎZÎÌ (2) ........................................
ˉı ‹fiı ±ıÀ·ı ¿ı ......................................... fiı Áfl¿Îflı ±P›ÎÁ ±_√ıfiÌ flΩ ‹_…^fl ¿flı· »ı ±fiı ÷ı◊Ì
Áfl¿ÎflfiÎ (ÏË÷fiÎ) Á«Îv flZÎHÎ ‹ÎÀı ÏfiQfi ϷϬ÷ Âfl÷˘±ı ±Î ¬÷ ¿flÌ ±Î’‰Î Ë_ ⁄_‘Λı· »\_.
ˉı µ’fl˘@÷ ·ıϬ÷ ¬÷fiÌ Âfl÷ ±ı »ı ¿ı ±P›ÎÁfiÌ flΩ ’ÒflÌ ◊›ı◊Ì Œfl… µ’fl ËÎ…fl ◊›Î ωfiÎ ±◊‰Î
Œfl… µ’fl ’fl÷ ±ÎT›Î ⁄Îÿ hÎHÎ ‰Ê˝fiÎ Á‹›√΂΋Î_ fi˘¿flÌ‹Î_◊Ì flÎ∞fi΋_ ±Î’_ ¿ı ÏfiT≤kÎ ◊Ι ÷ı‰Î ≠Á_√ı ¿˘¥’HÎ
Á‹›ı ÷ÎI¿ÎÏ·¿ Áfl¿Îflfiı ±◊‰Î Áfl¿Îfl ÁÒ«fiÎ ±Î’ı ÷ı ‹…⁄ ‹Î√HÎÌfiÌ ÷Îfl̬◊Ì Áfl¿ÎflÌ ·˘fi µ’fl ±‹·‹Î_
ˢ› ÷ıÀ·Î T›Î…fiÎ Áfl¿ÎflÌ ÿfl◊Ì T›Î… ÁÏË÷ µ@÷ w..................................................... (wÏ’›Î
.............................................................) «Ò¿÷ı ¿flÌ ±Î’ÌÂ.
÷ı‹… µ’›˝@÷ flÌ÷ı ±Î ·ıϬ÷ ¬÷fiÎ fiÎHÎÎ_fiÌ «Ò¿‰HÎÌ ’ÒflÌ ◊¥ …÷Î_ ±Î ¬÷ flÿ⁄Î÷· ±fiı Ï⁄fi±Áfl¿Îfl
ÃflÂı, ±L›◊Î ±Î ¬÷ ’ÒHν’HÎı ±‹·Ì ±fiı ‰ÎV÷ω¿ √HÎÎÂı.
±Î ¬÷ ±_√ı ¤fl‰ÎfiÌ ◊÷Ì VÀıQ’ ÕuÀÌ ¤fl‰Î √…flÎ÷ Áfl¿Îfl Á_‹÷ ◊›ı· »ı.
…ıfiÌ Áάw’ı µ@÷ ................................... ±ı ±Î ¬÷ ÁÎZÎ̱˘fiÌ w⁄w‹Î_ ÁËÌ ¿flÌfiı Á˘ÓM›.
(1) .........................................
(2) .........................................
¬÷fi˘ V‰Ì¿Îfl ¿›˘˝
√…flÎ÷fiÎ flÎF›’ηlÌfiı ‹ÎÀı ±fiı ÷ı‹fiÎ ‰÷Ì.
68
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
fi‹Òfi˘ - 7
[…^±˘ Ïfi›‹-92]
…ı ¿Î›‹Ì fi˘¿flÌ ’flfiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ±P›ÎÁ ±_√ıfiÌ flΩfiÌ ‹t÷·_⁄Î‰Ì ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ› ÷ı±˘±ı ¿flÌ ±Î’‰Îfi_ ¬÷
±Î ¬÷◊Ì Á‰˝fiı ΩHÎ ◊Λ ¿ı Ë_ ....................................., flËı‰ÎÁÌ ................................, Ï…S·ÎfiÎ
............................... √΋‹Î_ Ëη ............................... ¬Î÷Î/¿«ıflÌ‹Î_ ........................ ÷flÌ¿ı fi˘¿flÌ
¿fl÷Î, Áfl¿Îflfiı ‹Î√HÎÌ ¿flı◊Ì «Ò¿‰‰Î w........................... (wÏ’›Î ............................ Œ@÷) fiÌ fl¿‹ ÷◊Î
Áfl¿ÎflÌ ·˘fi µ’fl …ı ÷ı ≠‰÷˝‹Îfi Á‹›ı ±‹·‹Î_ ˢ› ÷ıÀ·Î Áfl¿ÎflÌ ÿflı◊Ì ÷ı fl¿‹fi_ ‹Î√HÎÌfiÌ ÷Îfl̬◊Ì T›Î…,
±fiı Ωı «Ò¿‰HÎÌ ¤Îfl÷ ÏÁ‰Î› ⁄ËÎflfiÎ ÿı‹Î_ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı ÷˘ ÷ı ÿı ±fiı ¤Îfl÷ ‰E«ıfiÎ ≠‰÷˝‹Îfi ωÏfi‹›fiÎ
ÁkÎΉÎfl ÿflı ωÏfi‹› ¿flÌ ◊÷Ì Á‹Îfi fl¿‹ ÷ı‹… ±ıÀfia ÷◊Î ±ÁÌ· ‰E«ıfiÎ ⁄‘Î … «Î…˝ ±fiı ¬«˝, Áfl¿Îfl ¿flı
±◊‰Î Áfl¿Îflfiı ¿fl‰Îfi˘ ≠Á_√ µ’„V◊÷ ◊Λ ÷ı ÷‹Î‹ «Ò¿‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı ±ı ±_√ı √…flÎ÷fiÎ flÎF›’ηlÌ (±Î ¬÷‹Î_
ˉı ’»Ì …ıfi˘ µS·ı¬ ““Áfl¿Îfl”” ÷flÌ¿ı ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›˘ »ı) ÁÎ◊ı ±Î◊Ì Ë_ ’˘÷ı, ‹ÎflÎ ‰ÎflÁ˘, ±ı@Ì@›Àfl˘ ±fiı
‰Ë̉À¿÷ν±˘ ±Î ¬÷◊Ì ºœ÷Î’Ò‰˝¿ ⁄_‘Î¥±ı »Ì±ı.
…ıfiÌ Áάw’ı ⁄ı ËΩfl .................... fiÎ ........... ‹ÎÁfiÌ ............ ÷Îfl̬fiÎ fl˘… ‹ıÓ ÁËÌ ¿flÌ »ı.
ˉı ÷ı◊Ì ‹fiı ......................................... fiı Áfl¿Îflı ±P›ÎÁ ±_√ıfiÌ flΩ ÷Î......................... ◊Ì
÷Î................................ Á‘Ì ‹_…^fl ¿flı· …ıfiÎ ±‰ı…‹Î_ ‹ıÓ ÷Î........................... fiÎ fl˘… w............... (wÏ’›Î
......................................... Œ@÷) fi_ ¬÷ √…flÎ÷fiÎ flÎF›’ηlÌfiÌ ÷flŒıH΋Î_ ¿flÌ ±Î’ı·.
±fiı ˉı ‹ÎflÌ Ï‰fi_÷Ì◊Ì ÷Î........................... Á‘Ì ±P›ÎÁfiÌ flΩ ·_⁄Î‰Ì ±Î’‰Î ‹_…^flÌ ±Î’ı· »ı.
±fiı ÷ı◊Ì Áfl¿ÎflfiÎ (ÏË÷fiÎ) Á«ÎÁ flZÎHÎ ‹ÎÀı ÏfiQfi ϷϬ÷ Âfl÷˘±ı ±Î ¬÷ ¿flÌ ±Î’‰Î ⁄_‘ε »\_.
ˉı µ’fl˘@÷ ·ıϬ÷ ¬÷fiÌ Âfl÷ ±ı »ı ¿ı ±P›ÎÁfiÌ flΩ ’ÒflÌ ◊›ı◊Ì Œfl… µ’fl ËÎ…fl ◊›Î ωfiÎ ±◊‰Î
Œfl… µ’fl ’fl÷ ±ÎT›Î ⁄Îÿ hÎHÎ ‰Ê˝fiÎ Á‹›√΂΋Î_ fi˘¿flÌ‹Î_◊Ì flÎ∞fi΋_ ±Î’_ ¿ı ÏfiT≤kÎ ◊Ι ÷ı‰Î ≠Á_√ı ¿˘¥’HÎ
Á‹›ı ÷ÎI¿ÎÏ·¿ Áfl¿Îflfiı ±◊‰Î Áfl¿Îfl ÁÒ«fiÎ ±Î’ı ÷ı ‹…⁄ ‹Î√HÎÌfiÌ ÷Îfl̬◊Ì Áfl¿ÎflÌ ·˘fi µ’fl ±‹·‹Î_
ˢ› ÷ıÀ·Î T›Î…fiÎ Áfl¿ÎflÌ ÿfl◊Ì T›Î… ÁÏË÷ µ@÷ w..................................................... (wÏ’›Î
.............................................................) «Ò¿÷ı ¿flÌ ±Î’ÌÂ.
÷ı‹… µ’›˝@÷ flÌ÷ı ±Î ·ıϬ÷ ¬÷fiÎ fiÎHÎÎ_fiÌ «Ò¿‰HÎÌ ’ÒflÌ ◊¥ …÷Î_ ±Î ¬÷ flÿ⁄Î÷· ±fiı Ï⁄fi±Áfl¿Îfl
ÃflÂı, ±L›◊Î ±Î ¬÷ ’ÒHν’HÎı ±‹·Ì ±fiı ‰ÎV÷ω¿ √HÎÎÂı.
±Î ¬÷ ±_√ı ¤fl‰ÎfiÌ ◊÷Ì VÀıQ’ ÕuÀÌ ¤fl‰Î √…flÎ÷ Áfl¿Îfl Á_‹÷ ◊›ı· »ı.
…ıfiÌ Áάw’ı µ@÷ ................................... ±ı ±Î ¬÷ ÁÎZÎ̱˘fiÌ w⁄w‹Î_ ÁËÌ ¿flÌfiı Á˘ÓM›.
ÁÎZÎ̱˘ —
(1) .........................................
(2) .........................................
¬÷fi˘ V‰Ì¿Îfl ¿›˘˝
√…flÎ÷fiÎ flÎF›’ηlÌfiı ‹ÎÀı ±fiı ÷ı‹fiÎ ‰÷Ì.
69
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
fi‹Òfi˘ - 8
[…^±˘ Ïfi›‹-92]
±P›ÎÁ ±_√ıfiÌ flΩ ’fl …÷Î ¿Î›‹Ì fi˘¿flÌ ’fl fi ˢ›
÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘±ı ¿flÌ ±Î’‰Îfi_ ¬÷
±Î ¬÷◊Ì Á‰˝fiı ΩHÎ ◊Λ ¿ı ±‹˘ ................................, flËı‰ÎÁÌ ..........................., Ï…S·ÎfiÎ ......................
√΋‹Î_ Ëη .......................... ¬Î÷Î/¿«ıflÌ‹Î_ ..................... ÷flÌ¿ı fi˘¿flÌ ¿fl÷Î (ˉı ’»Ì ⁄_‘fi ‘ÎflÌ ÷flÌ¿ı Á_⁄˘Ï‘÷)
±fiı lÌ .......................... ÷ı lÌ ................... fiÎ Ïÿ¿flÎ ±fiı lÌ ............................... ÷ı
lÌ ...................... fiÎ Ïÿ¿flÎ (…ı±˘ ˉı ’»Ì Ω‹ÌfiÿÎfl ÷flÌ¿ı Á_⁄˘Ï‘÷ »ı) ÷ı±˘ Áfl¿Îflı ‹Î√HÎÌ ¿flı◊Ì «Ò¿‰‰Î w..................
(wÏ’›Î ....................... Œ@÷) fiÌ fl¿‹ ÷◊Î Áfl¿ÎflÌ ·˘fi µ’fl …ı ÷ı ≠‰÷˝‹Îfi Á‹›ı ±‹·‹Î_ ˢ› ÷ıÀ·Î Áfl¿ÎflÌ ÿflı◊Ì
÷ı fl¿‹fi_ ‹Î√HÎÌfiÌ ÷Îfl̬◊Ì T›Î… ±fiı Ωı «Ò¿‰HÎÌ ¤Îfl÷ ÏÁ‰Î› ⁄ËÎflfiÎ ÿı‹Î_ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı ÷˘, ÷ı ÿı ±fiı ¤Îfl÷ ‰E«ıfiÎ
≠‰÷˝‹Îfi ωÏfi‹›fiÎ ÁkÎΉÎfl ÿfl◊Ì Ï‰Ïfi‹› ¿flÌ ◊÷Ì Á‹Îfi fl¿‹ ÷ı‹… ±ıÀfia ÷◊Î ±ÁÌ· ‰E«ıfiÎ ⁄‘Î … «Î…˝ ±fiı ¬«˝
…ı Áfl¿Îfl ¿flı ±◊‰Î Áfl¿Îflfiı ¿fl‰Îfi˘ ≠Á_√ µ’„V◊÷ ◊Λ ÷ı ÷‹Î‹ «Ò¿‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı ±ı ±_√ı √…flÎ÷fiÎ flÎF›’ηlÌ (±Î
¬÷‹Î_ ˉı ’»Ì …ıfi˘ µS·ı¬ ““Áfl¿Îfl”” ÷flÌ¿ı ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›˘ »ı) ÁÎ◊ı ±‹˘, ±‹ÎflÎ ‰ÎflÁ˘, ±ı@Ì@›Àfl˘ ±fiı ‰Ë̉À¿÷ν±˘
±Î ¬÷◊Ì Á_›@÷ ±fiı T›„@÷√÷w’ı ºœ÷Î’Ò‰˝¿ ⁄_‘Î¥±ı »Ì±ı.
…ıfiÌ Áάw’ı ⁄ı ËΩfl .................... fiÎ ........... ‹ÎÁfiÌ ............ ÷Îfl̬fiÎ fl˘… ‹ıÓ ÁËÌ ¿flÌ »ı.
⁄_‘fi‘ÎflÌfiÌ ÁËÌ.
Ω‹Ìfi ............................................. (1)
Ω‹Ìfi ............................................. (2)
ÁÎZÎÌ ............................................. (1)
ÁÎZÎÌ ............................................. (2)
ˉı ÷ı◊Ì ⁄_‘fi‘ÎflÌfiı ±P›ÎÁ ±_√ıfiÌ flΩ ‹_…^fl ¿flΛı· »ı ±fiı ÷ı◊Ì Áfl¿ÎflfiÎ (ÏË÷fiÎ) Á«Îv flZÎHÎ ‹ÎÀı ÏfiQfi ϷϬ÷
Âfl÷˘±ı ±Î ¬÷ ¿flÌ ±Î’‰Î ⁄_‘ΛΠ»Ì±ı.
ˉı µ’fl˘@÷ ·ıϬ÷ ¬÷fiÌ Âfl÷ ±ı »ı ¿ı ±P›ÎÁfiÌ flΩ ’ÒflÌ ◊›ı◊Ì Œfl… µ’fl ËÎ…fl ◊›Î ωfiÎ ±◊‰Î Œfl… µ’fl
’fl÷ ±ÎT›Î ⁄Îÿ hÎHÎ ‰Ê˝fiÎ Á‹›√΂΋Î_ fi˘¿flÌ‹Î_◊Ì flÎ∞fi΋_ ±Î’_ ¿ı ÏfiT≤kÎ ◊Ι ÷ı‰Î ≠Á_√ı ¿˘¥’HÎ Á‹›ı ÷ÎI¿ÎÏ·¿ Áfl¿Îflfiı
±◊‰Î Áfl¿Îfl ÁÒ«fiÎ ±Î’ı ÷ı ‹…⁄ ‹Î√HÎÌfiÌ ÷Îfl̬◊Ì Áfl¿ÎflÌ ·˘fi µ’fl ±‹·‹Î_ ˢ› ÷ıÀ·Î T›Î…fiÎ Áfl¿ÎflÌ ÿfl◊Ì T›Î…
ÁÏË÷ µ@÷ w....................................... (wÏ’›Î ...................................................) «Ò¿÷ı ¿flÌ ±Î’ÌÂ.
±fiı ±Î ·ıϬ÷ ¬÷fiÎ fiÎHÎÎ_fiÌ µ’›@÷ flÌ÷ı ⁄_‘fi‘ÎflÌ lÌ ........................................ ±fiı / ±◊‰Î Ω‹ÌfiÿÎfl˘
lÌ ............................................ ±fiı / ±◊‰Î lÌ ...................................... «Ò¿‰Ì ±Î’ı I›Îflı ±Î ·ıϬ÷ …‰Î⁄ÿÎflÌ
flÿ⁄Î÷· ±fiı Ï⁄fi±Áfl¿Îfl¿ ◊Âı, ±L›◊Î ’ÒHν’HÎı ±‹·Ì ±fiı ‰ÎV÷ω¿ √HÎÎÂı.
’fl_÷ Ë_‹ıÂÎ Áfl¿Îflı ±◊‰Î ÷ıHÎı ±Ï‘¿Ú÷ ¿flı· T›„@÷ ¶ÎflÎ ÷I¿ÎÏ·fi Á‹› ’Òfl÷Ì ±Î’ı· (‹t÷), ¿˘¥ ‹fiÎ¥ ¿ı hÎÒÏÀfiı
¿ÎflHÎı (±ıfiÌ ΩHΠˢ› ¿ı fi ˢ› ±◊‰Î ±ı ⁄Î⁄÷‹Î_ ±ı‹fiÌ Á_‹Ï÷ ˢ› ¿ı fi ˢ› ÷˘ ’HÎ) Ω‹ÌfiÿÎfl˘fiÌ fi ÷˘ …‰Î⁄ÿÎflÌ
±˘»Ì ¿ı ’ÒHν ◊›ı· √HÎÎÂı, fi ÷˘ Ω‹ÌfiÿÎfl˘ (1) ................................ ±fiı (2) ............................. ±◊‰Î ⁄_fiı‹Î_◊Ì
¿˘¥ ±ı¿fiÌ Á΋ı ÿΉ˘ ¿fl÷Î_ ’Ëı·Î_ ⁄_‘fi‘ÎflÌ Á΋ı ·ıHÎÎ_fiÌ fl¿‹ ‹ÎÀı ÿΉ˘ ¿fl‰ÎfiÌ Áfl¿Îflfiı ¿˘¥ ±Î‰U›@÷Î flËıÂı.
±Î ¬÷ ±_√ı ¤fl‰ÎfiÌ ◊÷Ì VÀıQ’ ÕuÀÌ ¤fl‰Î √…flÎ÷ Áfl¿Îfl Á_‹÷ ◊›ı· »ı.
µ’›@÷ ⁄_‘fi‘ÎflÌ fi΋ı lÌ .................................... ±ı µ’›@÷ fi΋ı lÌ ............................... ±fiı lÌ
.................................... fiÌ w⁄w‹Î_ ’˘÷’˘÷ÎfiÌ ÁË̱˘ ¿flÌfiı Á ÓM›_.
¬÷fi˘ V‰Ì¿Îfl ¿› ˝
√…flÎ÷fiÎ flÎF›’ηlÌfiı ‹ÎÀı ±fiı ÷ı‹fiÎ ‰÷Ì.
70
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
fi‹Òfi˘ - 9
[…^±˘ Ïfi›‹-92]
±P›ÎÁ ±_√ıfiÌ flΩ ·_⁄Ή‰ÎfiÌ ‹_…flÌ ‹ı‚‰÷Î ±fiı ¿Î›‹Ì
fi˘¿flÌ ’fl fi ˢ› ÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹«Îfḻı ¿flÌ ±Î’‰Îfi_ ¬÷
±Î ¬÷◊Ì Á‰fiı ΩHÎ ◊Λ ¿ı ±‹˘ ....................................., flËı‰ÎÁÌ ................................, Ï…S·ÎfiÎ
............................... √΋‹Î_ Ëη ............................... ¬Î÷Î/¿«ıflÌ‹Î_ ........................ ÷flÌ¿ı fi˘¿flÌ ¿fl÷Î (ˉı ’»Ì ⁄_‘fi
‘ÎflÌ ÷flÌ¿ı Á_⁄˘Ï‘÷) ±fiı lÌ ............................... ÷ı lÌ ................... fiÎ Ïÿ¿flÎ ±fiı lÌ ............................... ÷ı lÌ
......................... fiÎ Ïÿ¿flÎ (…ı±˘ ˉı ’»Ì Ω‹ÌfiÿÎfl ÷flÌ¿ı Á_⁄˘Ï‘÷ »ı) ÷ı±˘ Áfl¿Îflı ‹Î√HÎÌ ¿flı◊Ì «Ò¿‰‰Î w.......................
(wÏ’›Î ........................ Œ@÷) fiÌ fl¿‹ ÷◊Î Áfl¿ÎflÌ ·˘fi µ’fl …ı ÷ı ≠‰÷‹Îfi Á‹›ı ±‹·‹Î_ ˢ› ÷ıÀ·Î Áfl¿ÎflÌ ÿflı◊Ì ÷ı
fl¿‹fi_ ‹Î√HÎÌfiÌ ÷Îfl̬◊Ì T›Î… ±fiı Ωı «Ò¿‰HÎÌ ¤Îfl÷ ÏÁ‰Î› ⁄ËÎflfiÎ ÿı‹Î_ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı ÷˘, ÷ı ÿı ±fiı ¤Îfl÷ ‰E«ıfiÎ ≠‰÷‹Îfi
ωÏfi‹›fiÎ ÁkÎΉÎfl ÿfl◊Ì Ï‰Ïfi‹› ¿flÌ ◊÷Ì Á‹Îfi fl¿‹ ÷ı‹… ±ıÀfia ÷◊Î ±ÁÌ· ‰E«ıfiÎ ⁄‘Î … «Î… ±fiı ¬« …ı Áfl¿Îfl
¿flı ±◊‰Î Áfl¿Îflfiı ¿fl‰Îfi˘ ≠Á_√ µ’„V◊÷ ◊Λ ÷ı ÷‹Î‹ «Ò¿‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı ±ı ±_√ı √…flÎ÷fiÎ flÎF›’ηlÌ (±Î ¬÷‹Î_ ˉı ’»Ì
…ıfi˘ µS·ı¬ ““Áfl¿Îfl”” ÷flÌ¿ı ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›˘ »ı) ÁÎ◊ı ±‹˘, ±‹ÎflÎ ‰ÎflÁ˘, ±ı@Ì@›Àfl˘ ±fiı ‰Ë̉À¿÷α˘ ±Î ¬÷◊Ì Á_›@÷
±fiı T›„@÷√÷w’ı ºœ÷Î’Ò‰¿ ⁄_‘Î¥±ı »Ì±ı.
…ıfiÌ Áάw’ı ⁄ı ËΩfl .................... fiÎ ........... ‹ÎÁfiÌ ............ ÷Îfl̬fiÎ fl˘… ‹ıÓ ÁËÌ ¿flÌ »ı.
ˉı ÷ı◊Ì ⁄_‘fi‘ÎflÌfiı ±P›ÎÁ ±_√ıfiÌ flΩ ÷Î.................. ◊Ì ÷Î................. Á‘Ì ‹_…fl ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı· »ı …ıfiÎ ±‰ı…‹Î_
√…flÎ÷fiÎ flÎF›’ηlÌfiÎ ’Z΋Î_ w................ (w’̛Π..............................) fi_ ÷Î.................. fiÎ fl˘… ¬÷ ¿flÌ ±Î’ı· »ı.
±fiı ÷ı◊Ì ⁄_‘fi‘ÎflÌfiı ‹_…fl ¿flΛı· ±P›ÎÁfiÌ flΩ‹Î_ ÷ı‹fiÌ Ï‰fi_÷Ì◊Ì ÷Î............................ Á‘Ì ‰‘Îfl˘ ‹_…fl ¿fl‰Î‹Î_
±Î‰ı· »ı ÷ı◊Ì ⁄_‘fi‘ÎflÌ ÏfiQfiϷϬ÷ Âfl÷˘±ı ±Î ¬÷ ¿flÌ ±Î’‰Î ⁄_‘Λı· »ı.
±fiı ÷ı◊Ì µ’fl˘@÷ ⁄_‘fi‘ÎflÌ ‰÷Ì µ@÷ Ω‹ÌfiÿÎfl˘ ±Î ¬÷ Ω‹Ìfi ÷flÌ¿ı ±Î’‰Î ⁄_‘ΛΠ»Ì±ı.
ˉı µ’fl˘@÷ ·ıϬ÷ ¬÷fiÌ Âfl÷ ±ı »ı ¿ı ±P›ÎÁfiÌ flΩ ’ÒflÌ ◊›ı◊Ì Œfl… µ’fl ËÎ…fl ◊›Î ωfiÎ ±◊‰Î Œfl… µ’fl ’fl÷
±ÎT›Î ⁄Îÿ hÎHÎ ‰ÊfiÎ Á‹›√΂΋Î_ fi˘¿flÌ‹Î_◊Ì flÎ∞fi΋_ ±Î’_ ¿ı ÏfiT≤kÎ ◊Ι ÷ı‰Î ≠Á_√ı ¿˘¥’HÎ Á‹›ı ÷ÎI¿ÎÏ·¿ Áfl¿Îflfiı ±◊‰Î
Áfl¿Îfl ÁÒ«fiÎ ±Î’ı ÷ı ‹…⁄ ‹Î√HÎÌfiÌ ÷Îfl̬◊Ì Áfl¿ÎflÌ ·˘fi µ’fl ±‹·‹Î_ ˢ› ÷ıÀ·Î T›Î…fiÎ Áfl¿ÎflÌ ÿfl◊Ì T›Î… ÁÏË÷
µ@÷ w..................................................... (wÏ’›Î .............................................................) «Ò¿÷ı ¿flÌ ±Î’ÌÂ.
±fiı ±Î ·ıϬ÷ ¬÷fiÎ fiÎHÎÎ_fiÌ µ’›@÷ flÌ÷ı ⁄_‘fi‘ÎflÌ lÌ ........................................ ±fiı / ±◊‰Î Ω‹ÌfiÿÎfl˘ lÌ
............................................ ±fiı / ±◊‰Î lÌ ...................................... «Ò¿‰Ì ±Î’ı I›Îflı ±Î ·ıϬ÷ …‰Î⁄ÿÎflÌ flÿ⁄Î÷·
±fiı Ï⁄fi±Áfl¿Îfl¿ ◊Âı, ±L›◊Î ’ÒHÎ’HÎı ±‹·Ì ±fiı ‰ÎV÷ω¿ √HÎÎÂı.
’fl_÷ Ë_‹ıÂÎ Áfl¿Îflı ±◊‰Î ÷ıHÎı ±Ï‘¿Ú÷ ¿flı· T›„@÷ ¶ÎflÎ ÷I¿ÎÏ·fi Á‹› ’Òfl÷Ì ±Î’ı· (‹t÷), ¿˘¥ ‹fiÎ¥ ¿ı hÎÒÏÀfiı ¿ÎflHÎı
(±ıfiÌ ΩHΠˢ› ¿ı fi ˢ› ±◊‰Î ±ı ⁄Î⁄÷‹Î_ ±ı‹fiÌ Á_‹Ï÷ ˢ› ¿ı fi ˢ› ÷˘ ’HÎ) Ω‹ÌfiÿÎfl˘fiÌ fi ÷˘ …‰Î⁄ÿÎflÌ ±˘»Ì ¿ı
’ÒHÎ ◊›ı· √HÎÎÂı, fi ÷˘ Ω‹ÌfiÿÎfl˘ (1) ................................ ±fiı (2) ............................. ±◊‰Î ⁄_fiı‹Î_◊Ì ¿˘¥ ±ı¿fiÌ
Á΋ı ÿΉ˘ ¿fl÷Î_ ’Ëı·Î_ ⁄_‘fi‘ÎflÌ Á΋ı ·ıHÎÎ_fiÌ fl¿‹ ‹ÎÀı ÿΉ˘ ¿fl‰ÎfiÌ Áfl¿Îflfiı ¿˘¥ ±Î‰U›@÷Î flËıÂı.
±Î ¬÷ ±_√ı ¤fl‰ÎfiÌ ◊÷Ì VÀıQ’ ÕuÀÌ ¤fl‰Î √…flÎ÷ Áfl¿Îfl Á_‹÷ ◊›ı· »ı.
µ’›@÷ Áfl¿ÎflÌ ¿‹«ÎflÌ lÌ .................................... fiÎ ÁÎZÎÌ ÷flÌ¿ı ±Î…ı ÷Î................... fiÎ fl˘… ÁËÌ ¿flÌ »ı.
lÌ .................................... ±ı fiÌ«ıfiα˘fiÌ w⁄w ‹Ë˘fl ¿flÌ Á Ó’ı· »ı —
1.
2.
¬÷fi˘ V‰Ì¿Îfl ¿›˘˝
√…flÎ÷fiÎ flÎF›’ηlÌfiı ‹ÎÀı ±fiı ÷ı‹fiÎ ‰÷Ì.
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î
Ïfi›‹˘, 2002Ïfi›‹˘, 2002Ïfi›‹˘, 2002Ïfi›‹˘, 2002Ïfi›‹˘, 2002
Á_’ÒHν ±fiø‹ÏHοÎ
1.2
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 Á_’ÒHν ±fiø‹ÏHοÎ
1.3
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 Á_’ÒHν ±fiø‹ÏHοÎ
[1]√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (fi˘¿flÌfiÌ Á΋ÎL› Âfl÷˘) Ïfi›‹˘, 2002
±fiø‹ÏHοÎø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
≠¿flHÎ - 1
Á΋ÎL›1. À>_¿Ì Á_iÎÎ ±fiı ±Îfl_¤ — 1
2. T›ÎÏÅ — 1
3. ±◊˝CÎÀfifiÌ ÁkÎÎ — 1
4. »^À»ÎÀfiÌ ÁkÎÎ — 1
5. ¿flÎflfiÌ Âfl÷˘fiÌ ¿Î›ÿıÁfl÷Î — 1
6. ’√Îfl, ¤J◊Î_ ±fiı flΩfiÌ ‹Î√HÎ̱˘fi_ Ïfi›‹fi — 1
7. ÁkÎÎ ‰Î’fl‰Î ⁄Î⁄÷ ±fiı ÷ıfiÌ Á˘Ó’HÎÌ ⁄Î⁄÷ — 2
8. »^À»ÎÀfiÎ ¿ÎflH΢ ±˘ÏÕÀ ±Ï‘¿ÎflÌfiı ÿÂν‰‰Î ⁄Î⁄÷ — 2
≠¿flHÎ - 2
T›ÎA›Î
9. T›ÎA›Î — 3
≠¿flHÎ - 3
fi˘¿flÌfiÌ Á΋ÎL› Âfl÷˘
10. ’ıLÂfi’ÎhÎ fi˘¿flÌ ‹ÎÀıfiÌ ¤fl÷Ì ±_√ı ‰›‹›Î˝ÿÎ — 15
11. fi˘¿flÌ‹Î_ ¿Î›‹Ì Ïfi›„@÷ ±◊‰Î fi˘¿flÌ‹Î_ «Î· flά‰Î ⁄Î⁄÷ı ÂÎflÌÏfl¿ ›˘B›÷ÎfiÎ
÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ ±_√ıfiÌ ’Ò‰˝Âfl÷ — 15
12. ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ µ’fl ¿˘HÎ ÁËÌ ¿flÂı — 16
13 ÷⁄Ì⁄Ì ‹_Õ‚ — 16
14. ¬˘Õ ‘flΉ÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ⁄Ì∞ ¿«ıflÌ‹Î_ ⁄ÿ·Ì — 17
15. Ë_√Î‹Ì fi˘¿flÌfiÎ » ‹ÎÁfiÌ ±_ÿfl ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎfiÌ fl…^±Î÷ — 17
16. Áı‰Î’˘◊Ì‹Î_ ÷⁄Ì⁄Ì ÷’ÎÁfiÌ fi˘Ó‘ — 18
17. ±Â@÷÷Î ’ıLÂfi ‹ı‚‰÷Î ’ıLÂfiflı ’fiÏfi˝›„@÷ ’Ëı·Î_ ÷⁄Ì⁄Ì ÁÏ‹Ï÷fi_ ≠‹ÎHÎ’hÎ fl…^ ¿fl‰Îfi_ ŒflÏ…›Î÷ — 18
18. ÏfiT≤ÏkÎ ⁄Îÿ ÷fl÷ ’fiÏfi˝›„@÷ — 18
19. ¬˘Õ¬Î_’HÎ ±_√ı »^À»ÎÀfiÌ ¿˘HÎ ±fiı @›Îflı ‹_…^flÌ ±Î’Ì Â¿ı — 18
20. ‘ÎflHÎÎÏ‘¿ÎflfiÌ ≠ÎÏÅ ±fiı ±_÷ — 18
21. ±ı¿ … Á‹›ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ¶ÎflÎ …√α˘ ’fl ‘ÎflHÎÎÏ‘¿Îfl ‘flΉ‰Î ±_√ıfiÎ Ïfi›_hÎH΢ — 18
22. ‘ÎflHÎÎÏ‘¿Îfl …‚‰Î¥ flËı‰˘ — 18
23. ‘ÎflHÎÎÏ‘¿ÎflfiÌ ‹˘¿>ŒÌ — 19
24. ’Ò‰˝·ZÎÌ ‘ÎflHÎÎÏ‘¿Îfl ‹˘¿>ŒÌ ±fiı ’ÏflHÎÎ‹Ì ⁄œ÷Ì — 20
25. ‘ÎflHÎÎÏ‘¿Îfl ¿ı ‹˘¿>Œ flάı· ‘ÎflHÎÎÏ‘¿ÎflfiÌ Á‹ÎÏÅ @›Îflı fi ¿flÌ Â¿Î› — 20
26. ⁄Ì∞ …√Î ’fl ‘ÎflHÎÎÏ‘¿ÎflfiÌ ÷⁄ÿÌ·Ì — 20
27. ±˘»˘ ’√Îfl ‘flΉ÷Ì …√αı ⁄ÿ·Ì ’fl‰Îfi√Ì ’ÎhÎ — 21
28. ’√Îfl ±fiı ¤J◊Î_ ¿¥ ÷Îfl̬◊Ì ±Áfl¿Îfl¿ ⁄fiı — 21
1.4
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 Á_’ÒHν ±fiø‹ÏHοÎ
29. ⁄ÿ·Ì µ’fl »^ÀÎ ◊fiÎfl ¿‹˝«Îfḻı ⁄ÿ·ÌfiÌ …√αı ËÎ…fl ◊‰ÎfiÌ Á_¤Ï‰÷ ÷Îfl̬fiÌ
ΩHΠˉη˘ Á˘Ó’fiÎfl ¿‹˝«ÎflÌfiı ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ — 21
30. ˉη˘ Á˘Ó’‰ÎfiÌ ÷Îfl̬ ¿¥ flÌ÷ı ÏfiÏç÷ ¿fl‰Ì — 21
31. ˉηÎfiÌ ·ı‰Õ-ÿı‰Õ ‹A› ‹◊¿‹Î_ ˉη˘ Á’fl÷ ¿flfiÎfl ÷◊Î
Á_¤Î‚fiÎfl Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiÌ ËÎ…flÌ‹Î_ ¿fl‰Ì — 21
32. ⁄œ÷ÌfiÌ ÷Îfl̬ ¿¥ flÌ÷ı ÏfiÏç÷ ¿fl‰Ì — 22
33. ≠˘Ï‰ÕLÀ ±fiı ±L› Œ_Õ — 22
34. Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfi˘ Á_’ÒHν Á‹› Áfl¿ÎflfiÎ Ïfi›‹fi’ÎhÎ »ı — 22
35. Ë_√Î‹Ì Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ fi˘¿flÌfiÌ Á‹ÎÏÅ — 22
36. Áfl¿ÎflÌ fi˘¿flÌ‹Î_◊Ì flÎ∞fi΋_ — 22
≠¿flHÎ - 4
Áı‰ÎfiÎ flı¿Õ˝fiÌ Ω‚‰HÎÌ
37. ¬Î÷ÎfiÎ ‰ÕÎ ±Ï‘¿Îfḻ˘fiÎ Áı‰ÎfiÎ flı¿Õ˝fiÌ Ω‚‰HÎÌ — 25
38. flÎ…’ÏhÎ÷ ±fiı Ï⁄fiflÎ…’ÏhÎ÷ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiÎ Áı‰Î’˘◊ÌfiÌ Ω‚‰HÎÌ — 25
39. Áı‰Î ’hοfiÌ Ω‚‰HÎÌ — 26
40. Áı‰Î’˘◊Ì‹Î_ ≠Á_√˘fiÌ ÷◊Î …L‹ ÷Îfl̬fiÌ fi˘Ó‘ ¿fl‰ÎfiÌ ’©Ï÷ — 26
41. ÏfiQfi’ÿı flÎF›ıkÎfl˘ËHÎ ¿ı fi˘¿flÌ‹Î_◊Ì ÿÒfl ¿fl‰Î ‰√ıflıfiÎ ¿ÎflH΢ Áı‰Î’˘◊Ì‹Î_ ÿÂν‰‰Î ⁄Î⁄÷ — 28
42. «ÎÏflh› ±_√ıfiÎ T›„@÷√÷ ≠‹ÎHÎ’hÎfi˘ Á‹Î‰ı Áı‰Î’˘◊Ì‹Î_ fiÏË ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ — 28
43. ¿«ıflÌfiÎ ‰ÕÎ ±Ï‘¿Îfḻı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ÷ıfiÌ Áı‰Î’˘◊Ì ⁄÷Ή‰Î ⁄Î⁄÷ — 28
44. ⁄ÿ·Ì ≠Á_√ı Áı‰Î’˘◊Ì ’ÒHν ¿flÌ ‹˘¿·Ì ±Î’‰Î ⁄Î⁄÷ — 28
45. fi˘Ó‘ ¿fl‰ÎfiÌ ¬Î÷ÎfiÎ ‰ÕÎfiÌ …‰Î⁄ÿÎflÌ — 28
46. Áı‰Î’˘◊Ì ±fiı Áı‰Î ’hοfiÌ ‰ÎÏÊ˝¿ ¬flÎ¥ ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ — 29
47. ’˘·ÌÁ ¿‹˝«Îfḻ˘fiÎ Áı‰Î ’hοfiÌ Ω‚‰HÎÌ — 29
48. Áı‰Î’˘◊Ì ±fiı Áı‰Î ’hοfiÎ ÏfiflÌZÎHÎ ⁄Î⁄÷ — 29
49. fi˘¿flÌfiÌ Á‹ÎÏÅ ⁄Îÿ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ÷ı‹fiÌ Áı‰Î’˘◊Ì Á’fl÷ fiÏË ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ — 30
50. fi˘¿flÌfiÎ flı¿Õ˝‹Î_◊Ì ‰Ì‹Î ¿_’fi̱˘fiı µ÷ÎflÎ ±Î’‰Î ⁄Î⁄÷ — 30
≠¿flHÎ - 5
‰ˆiÎÎÏfi¿ ±fiı Àı¿Ïfi¿· Á_¢‘fi‹Î_ fl˘¿Î›ı·Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiı (±ı¿ÎÏ‘¿Îfl) ’ıÀLÀ ±Î’‰Î ⁄Î⁄÷
51. Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı ¿flı· Á_¢‘fi ±_√ı ÷ıfiı ±ı¿ÎÏ‘¿Îfl (’ıÀLÀ) ‹ı‚‰‰Î µ’fl Ïfi›_hÎHÎ ⁄Î⁄÷ — 31
52. Ïfi›‹-51 ·Î√ ’ÎՉΠ⁄Î⁄÷ Áfl¿Îflfi˘ ÏfiHν› ±Î¬flÌ — 31
≠¿flHÎ - 6
flÿ ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ ±fiı ±’‰Îÿ˘
53. flÿ ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ ±fiı ±’‰Îÿ˘ — 32
’ÏflÏÂp - 1 √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (fi˘¿flÌfiÌ Á΋ÎL› Âfl÷˘) Ïfi›‹˘, 2002 ËıÂ
…ı±˘fiı ÁkÎÎ Á’fl÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì »ı ÷ı ±Ï‘¿Îfḻ˘ 33
’ÏflÏÂp - 2 √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 fiΠωω‘ Ïfi›‹ Á‹E«›˘fiÎ
Ëı÷ ‹ÎÀı ¬Î÷ÎfiÎ ‰ÕÎ ÷flÌ¿ı √HΉ΋Î_ ±Î‰ı·Î ±Ï‘¿Îfḻ˘fiÌ ÁÒÏ« 36
ø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
1.5
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 Á_’ÒHν ±fiø‹ÏHοÎ
’ÏflÏÂp - 3 µ‹ıÿ‰Îfl˘fiÌ ÂÎflÌÏfl¿ ›˘B›÷ÎfiÌ ÷’ÎÁHÎÌ ±_√ıfiÎ Ïfi›‹˘ 41
±fiÁÒÏ« - ¿ 46
±fiÁÒÏ« - ¬ ‹ÎL› Ωı√‰Î¥±˘ Á_⁄_‘fiÎ Ïfi›‹fi˘ 46
ΩıÕÎHÎ - ±ı ÿflı¿ Áı‰Î±˘ ‹ÎÀı ≠Î◊Ï‹¿ ºÏp ‘˘flHÎ
…^◊ - ¿ 47
…^◊ - ¬ 47
…^◊ - √ 47
…^◊ - CÎ 47
…^◊ - « 47
ΩıÕÎHÎ - ¬ ÏfiHÎν›¿ ‹_Õ‚fiÎ ‹Î√˝ÿ½fi ‹ÎÀıfiÎ Ïfi›‹˘ 49
±fiÁÒÏ« - √ ÂÎflÌÏfl¿ ›˘B›÷ÎfiÌ ÷’ÎÁ ¿flΉ‰Î …÷Î µ‹ıÿ‰Îflı
·¥ …‰Îfi˘ ΩHοÎflÌ ’hÎ 50
±fiÁÒÏ« - CÎ ÷⁄Ì⁄Ì ÷’ÎÁ ‹ÎÀı ‹˘¿·‰Î‹Î_ ±Î‰÷Î µ‹ıÿ‰Îflı
¿fl‰ÎfiÎ ±ı¿flÎflfi˘ fi‹Òfi˘ 51
’ÏflÏÂp - 4 fi˘¿flÌfi _ ≠‹ÎHÎ’hÎ 52
’ÏflÏÂp - 5 …ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiÌ ŒflΩı‹Î_ ‰ˆiÎÎÏfi¿ ±◊‰Î Àı¿Ïfi¿·
Á_¢‘fifi˘ Á‹Î‰ı ◊÷˘ ˢ›, ÷ı±˘±ı ¿flı·Ì ¢‘fiÎ ±ı¿ÎÏ‘¿Îfl
(’ıÀLÀ) fiı Ïfi›‹fi ¿fl÷Ì ÁÒ«fiα˘ 54
±ı¿ÎÏ‘¿Îfl ¿«ıflÌfiı ’fl¤ÎflÌ ±ı¿ÎÏ‘¿Îfl
≠ÎÅ ¿fl‰ÎfiÌ ±fl∞ ŒÎ¥· ¿fl‰Î ±_√ıfiÌ Ï‰fi_÷Ì ÷◊Î ÷ı ÁÎ◊ı
ΩıÕ‰Îfi_ ¿Î‹«·Îµ ωÏÂp ω√÷‰Hνfi 57
-----------
ø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
1.6
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 Á_’ÒHν ±fiø‹ÏHοÎ
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (Œfl… ’fl ΩıÕΉÎfiÎ Á‹›, flÎF›ı÷fl Áı‰Î, ¤Îfl÷ ⁄ËÎfl ≠Ï÷Ïfi›„@÷,
Œfl…‹˘¿>ŒÌ, ⁄fl÷flŒÌ ±fiı w¬Áÿ) Ïfi›‹˘, 2002
±fiø‹ÏHοÎø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
≠¿flHÎ - 1 - Á΋ÎL›
1. À>_¿Ì Á_iÎÎ ±fiı ±Îfl_¤ — 1
2. T›ÎÏÅ — 1
3. ±◊˝CÎÀfifiÌ ÁkÎÎ — 1
4. »^À»ÎÀfiÌ ÁkÎÎ — 1
5. ¿flÎflfiÌ Âfl÷˘fiÌ ¿Î›ÿıÁfl÷Î — 1
6. ’√Îfl, ¤J◊Î_ ±fiı flΩfiÌ ‹Î√HÎ̱˘fi_ Ïfi›‹fi — 1
7. ÁkÎÎ ‰Î’fl‰Î ⁄Î⁄÷ ±fiı ÷ıfiÌ Á˘Ó’HÎÌ ⁄Î⁄÷ — 1
8. »^À»ÎÀfiÎ ¿ÎflH΢ ±˘ÏÕÀ ±Ï‘¿ÎflÌfiı ÿÂν‰‰Î ⁄Î⁄÷ — 2
≠¿flHÎ - 2 - T›ÎA›Î
9. T›ÎA›Î — 3
≠¿flHÎ-3 - Œfl… ’fl ΩıÕΉÎfi˘ Á‹›
10. @›Îflı ‹‚‰Î’ÎhÎ — 15
11. ±L› Áfl¿Îfl˘ Ëı fi‰Ì …√Î ’fl Ïfi‹c¿ ‹‚Ì Ë˘› ÷ı‰Î ¿Î›‹Ì Áfl¿ÎflÌ 15
¿‹˝«ÎflÌfiı Œfl… ’fl ΩıÕΉΠ‹ÎÀıfi˘ ‹‚‰Î’ÎhÎ Á‹› —
12. ±ı¿ … ‹◊¿ı Ïfi‹c¿‹Î_ ŒıflŒÎfl — 15
13. ⁄ÌΩ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ÁÎ◊ı ≠‰ÎÁ‹Î_ ΩıÕΉΠ‹ÎÀıfi˘ Á‹› — 16
14. ±fiÁ_‘Îfiı ±Î‰÷Ì flΩ±˘fiı ¿ÎflHÎı Œfl… ’fl ΩıÕΉÎfi˘ Á‹›‹Î_ ·_⁄Ή‰˘ — 16
15. ΩıÕΉÎfiÎ Á‹›fiÌ √HÎ÷flÌ ¿ı‰Ì flÌ÷ı ¿fl‰Ì — 16
16. ±ı¿ …√αı◊Ì ⁄Ì∞ …√αı …÷˘ ˢ› ÷ı Á‹› ÿflQ›Îfi Ïfi‹c¿‹Î_ ŒıflŒÎfl 17
¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı I›Îflı ‹‚‰Î’ÎhÎ Œfl… ’fl ΩıÕΉÎfi˘ Á‹› —
17. ±ı¿ …√αı◊Ì ⁄Ì∞ …√αı …‰ÎfiÎ Á‹› ÿflQ›Îfi ·Ì‘ı· flΩ — 17
18. flΩ ÿflQ›Îfi Ïfi‹c¿ ◊÷Î_ Œfl… ’fl ΩıÕΉÎfiÎ Á‹›fiÌ √HÎ÷flÌ — 17
19. ˉη˘ Á˘Ó’‰ÎfiÎ V◊‚ı◊Ì ΩıÕΉ‰ÎfiÎ Á‹›fiÌ √HÎ÷flÌ — 18
20. ≠‰ÎÁ ÿflQ›Îfi ≠‰ÎÁfiÎ V◊‚ı … ‹A› ‹◊¿ ⁄ÿ·Î› ÷ı‰Î Ï¿VÁ΋Î_ 18
…^fiÎ ‹A› ‹◊¿◊Ì fi‰Î ‹A› ‹◊¿ı ΩıÕΉÎfiÎ Á‹›fiÌ √HÎ÷flÌ —
21. Œfl… ’fl ΩıÕΉÎfiÎ Á‹›fiÌ ‹_…^flÌ ‹ÎÀı ¬ÎÁ Ωı√‰Î¥±˘ — 18
22. ‰¿˝«Î…˝Õ ¿‹˝«ÎflÌ√HÎfiı ‹‚‰Î’ÎhÎ Œfl… ’fl ΩıÕΉÎfi˘ Á‹› — 18
23. ‰ı¿ıÂfi ÿflQ›Îfi ⁄ÿ·Ì — 18
24. ‰ı¿ıÂfifiı flΩ ÁÎ◊ı ΩıՉ΋Î_ ±Î‰ı I›Îflı ‹‚‰Î’ÎhÎ Œfl… ’fl ΩıÕΉÎfi˘ Á‹› — 18
25. F›Îflı ˉη΋Î_ ωω‘ ¤_ÕÎfl (VÀ˘Á˝) ¿ı »^À¿ ¿ı ωV÷Ïfl÷ ¿Î‹˘ ±◊‰Î ¿«ıfḻ˘fi˘
Á‹Î‰ı ◊÷˘ ˢ› I›Îflı Œfl… ’fl ΩıÕΉÎfi˘ Á‹› ·_⁄Î‰Ì ±Î’‰Î ⁄Î⁄÷ — 18
26. Œfl… ’fl ΩıÕΉÎfiÎ Á‹›fi˘ Áfl¿Îfl ¶ÎflÎ ·_⁄Ή‰˘ — 18
27. ¿›Î Á_Ωı√˘‹Î_ Œfl… ’fl ΩıÕΉÎfi˘ Á‹› ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ ·_⁄Î‰Ì Â¿ı — 18
28. ±˘ÏÕÀ ±Ï‘¿ÎflÌ ¶ÎflÎ Ïfi›‹-27 ËıÂfiÌ »^À»ÎÀ Á_⁄_‘ı Áfl¿Îflfiı ±Ëı‰Î·
‹˘¿·‰Î ¬Î÷ÎfiÎ ‰ÕÎfiı ¿Î›˝‰ÎËÌ ¿fl‰ÎfiÌ ΩHÎ ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ — 19
1.7
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 Á_’ÒHν ±fiø‹ÏHοÎ
ø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
29. ’˘÷ÎfiÌ Ï‰fi_÷Ì◊Ì ◊›ı·Ì ⁄ÿ·ÌfiÎ ≠Á_√ı Œfl… ’fl ΩıÕΉ‰Îfi˘ Á‹› ‹‚‰Î’ÎhÎ fi◊Ì — 19
30. ±Ï÷fl˘¿ÎHÎ — 19
31. Œfl… ’fl ΩıÕΉÎfiÎ Á‹› ÿflQ›Îfi ’√Îfl — 19
32. ±L› Áfl¿Îfl ËıÂfiÌ …√αı ΩıÕΉΠ‹ÎÀı ‹‚÷˘ ΩıÕΉÎfi˘ Á‹› — 20
≠¿flHÎ-4 - flÎF›ı÷fl Áı‰Î
33. T›Î’ — 21
34. ±Î Ïfi›‹˘ ±‹·‹Î_ ±ÎT›Î ⁄Îÿ flÎF›ı÷fl Áı‰Î‹Î_ ◊›ı· ⁄ÿ·Ì fi‰Ì ⁄ÿ·Ì √HÎÎÂı — 21
35. flÎF›ı÷fl Áı‰Î‹Î_ ⁄ÿ·Ì @›Îflı ±V‰Ì¿Î›˝ — 21
36. Á_‹Ï÷ ωfiÎ flÎF›ı÷fl Áı‰Î‹Î_ ⁄ÿ·Ì ¿flÌ Â¿Î› fiÏË — 21
37. flΩ ÿflQ›Îfi flÎF›ı÷fl Áı‰Î‹Î_ ⁄ÿ·Ì — 21
38. flÎF›ı÷fl Áı‰ÎfiÎ Ïfi›˘@÷Î ’ÎÁı◊Ì ’√Îfl ±Î¿ÎflHÎÌfiÌ ÷Îfl̬ — 21
39. flÎF›ı÷fl Áı‰Î‹Î_fiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiÎ ‹Ëıfi÷ÎHÎÎfiÎ Ïfi›‹fi ±_√ıfiÎ ÏÁ©Î_÷˘ — 21
40. flÎF›ı÷fl Áı‰Î‹Î_ ⁄ÿ·Ì ≠Á_√ı ¿fl‰ÎfiÌ Âfl÷˘ ±fiı ⁄˘·Ì±˘ — 22
41. ÏfiT≤ÏkÎ ’Ò‰ı˝fiÌ flΩ ÿflQ›Îfi flÎF›ı÷fl Áı‰Îfi_ Ïfi›‹fi — 23
42. ÏfiT≤ÏkÎ ⁄Îÿ flÎF›ı÷fl Áı‰Î‹Î_ «Î· flËı‰Î ⁄Î⁄÷ — 23
43. flÎF›ı÷fl Áı‰Î ÿflQ›Îfi flÎ…’ÏhÎ÷ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı
ÏÁω· Á…˝fifiÌ ÁÎfl‰Îfl ≠ÎM› ¿flΉ‰Î ‹ÎÀıfiÌ Âfl÷˘ — 23
44. ’ıLÂfi ±fiı flΩfiÎ ’√ÎflfiÎ ¬«˝fi˘ ŒÎ‚˘ «Ò¿‰‰Î ‹ÎÀı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ≠Î◊Ï‹¿ …‰Î⁄ÿÎflÌ — 23
45. ’ıLÂfi ±fiı flΩfiÎ ’√ÎflfiÎ ŒÎ‚ÎfiÎ ÿfl — 24
46. ±‹¿ Ï¿VÁα˘‹Î_ ŒÎ‚ÎfiÌ ‹ÎŒÌ — 24
47. ŒÎ‚ÎfiÌ «Ò¿‰HÎÌ ‹·÷‰Ì flÎ¬Ì Â¿Î› fiÏË — 24
48. ŒÎ‚˘ «Ò¿T›˘ ˢ› I›Îflı ’ıLÂfi ±fiı flΩfiÎ ’√Îflfi˘ ÿΉ˘ — 24
49. «ÕÌ √›ı·Î ŒÎ‚Î ’fl «Ò¿‰‰ÎfiÎ T›Î…fi˘ ÿfl — 25
50. «œı· T›Î…fiÌ ‹ÎŒÌ — 25
51. ŒÎ‚˘ fiÏË ¤fl‰ÎfiÎ ’ÏflHÎ΋ — 25
52. flÎF›ı÷fl Áı‰Î‹Î_◊Ì ’fl÷ ±Î‰÷Î, ’√Îfl ±fiı ŒÎ‚˘ ±Î’‰Îfi˘ ⁄_‘ ◊‰ÎfiÌ ÷Îfl̬ — 25
53. ⁄Ï‚›Î ÀÎ_¿fiÎflα˘fiÎ ŒÎ‚α˘fiÌ ›ÎÿÌ — 25
54. flÎF›ı÷fl Áı‰Î‹Î_◊Ì ’fiflÎ√‹fi / ’λΠ⁄˘·Î‰Ì ·ı‰Î — 25
55. ¿¥ ÷Îfl̬fiÌ ±Áfl◊Ì flÎF›ı÷fl Áı‰Î‹Î_◊Ì ’fl÷ ±Î‰ı· √HÎΛ — 26
56. flÎF›ı÷fl Áı‰Î‹Î_fiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı flΩ ±◊‰Î flΩfi˘ ’√Îfl
V‰Ì¿Îfl‰Î ±_√ıfiÌ ÷ıfiÌ T›„@÷√÷ …‰Î⁄ÿÎflÌ — 26
57. flÎF›ı÷fl Áı‰ÎfiÎ ¿‹˝«Îfḻı flΩ ±fiı flΩ ’√ÎflfiÎ Ïfi›‹˘◊Ì ’˘÷Îfiı ‰Î¿ıŒ flά‰Î Ωı¥±ı — 26
58. ¤Îfl÷‹Î_ flÎF›ı÷fl Áı‰Î ÿflQ›Îfi flΩ ±fiı flΩfiÎ ’√ÎflfiÌ «Ò¿‰HÎÌfiÌ ‹_…^flÌ — 26
59. ¤Îfl÷ ⁄ËÎfl flÎF›ı÷fl Áı‰Î ÿflQ›Îfi flΩfiÌ ‹_…^flÌ — 26
60. flÎF›ı÷fl Áı‰Î ÿflQ›Îfi ¤Îfl÷ / ¤Îfl÷ ⁄ËÎflfiÌ fi˘¿flÌfiÌ √HÎ÷flÌ — 26
61. ‹_…^flÌ ÏÁ‰Î›, flÎF›ı÷fl Áı‰ÎfiÎ Ïfi›˘@÷Î ’ÎÁı◊Ì ’ıLÂfi ¿ı √˛ıF›¥ÀÌfi˘ V‰Ì¿Îfl Ï⁄fi’fl‰Îfi√Ì ’ÎhÎ — 27
62. flÎF›ı÷fl Áı‰Î ÿflQ›Îfi Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ÷ıfiÌ Á_‰√˝‹Î_ ⁄œ÷ÌfiÎ Ïfi›‹fi ±_√ı ÏÁ©Î_÷˘ — 27
63. flÎF›ı÷fl Áı‰Î‹Î_ ⁄ı ¿ı ‰‘ …√α˘ ‘ÎflHÎ ¿flfiÎflfiÎ ’√ÎflfiÌ ⁄Î_‘HÎÌ — 27
1.8
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 Á_’ÒHν ±fiø‹ÏHοÎ
64. Áfl¿ÎflfiÌ Áı‰Î‹Î_ Ïfi›„@÷ ÿflQ›Îfi ’√Îfl ⁄Î_‘HÎÌ ‹ÎÀı
flÎF›ı÷fl Áı‰Îfi˘ ’√Îfl √HÎ÷flÌ‹Î_ fiÏË ·ı‰Î ⁄Î⁄÷ — 27
65. …ı‹fiÎ ·Î¤ ‹ÎÀı ¿ı …ı‹fiÌ Ï‰fi_÷Ì◊Ì …√α˘ ∂¤Ì ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ›
÷ı‹fiÌ ’ÎÁı◊Ì ‹Ëı¿‹fiÎ ¬«˝ ±_√ı ¿fl‰ÎfiÌ ◊÷Ì ‰ÁÒ·Î÷ — 28
≠¿flHÎ-5 - Œfl…‹˘¿>ŒÌ, ⁄fl÷flŒÌ ±fiı w¬Áÿ
66. ⁄fl÷flŒÌ ±◊‰Î w¬ÁÿfiÌ ÷Îfl̬◊Ì ’√Îfl ±fiı ¤J◊Îfi˘ ±_÷ — 29
67. Œfl…‹˘¿>ŒÌ ÿflQ›Îfi flΩ ‹‚‰Î’ÎhÎ fi◊Ì — 29
68. Œfl…‹˘¿>ŒÌ ÿflQ›Îfi Ïfi‰Î˝Ë ¤J◊ ±fiı ‰‚÷fl ¤J◊Î — 29
69. Ïfi‰Î˝Ë ¤J◊΋Î_◊Ì Áfl¿ÎflÌ ·ıHÎÎ_ ‰ÁÒ· ·ı‰Î ⁄Î⁄÷ ±fiı
Œfl…‹˘¿>ŒÌ ÿflQ›Îfi fi˘¿flÌ fi V‰Ì¿Î›Î˝ ⁄Î⁄÷fi_ ≠‹ÎHÎ’hÎ — 30
70. F›Îflı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ±’Ì· ¿ı ’fi—Á‹ÌZÎÎfiı ’ÏflHÎ΋ı ÷ıfiÌ ⁄fl÷flŒÌ,
w¬Áÿ ¿ı Œfl…‹˘¿>ŒÌ flÿ ¿flÌ fi˘¿flÌ‹Î_ ’fi—V◊ÎÏ’÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ˢ› ÷˘ ÷ıfiÌ
Œfl… ’flfiÌ √ıflËÎ…flÌfiÌ ‹t÷ ‹ÎÀı ’√Îfl ±fiı ¤J◊Îfi_ Ïfi›‹fi — 31
71. fi˘¿flÌ‹Î_ ’fi—V◊Î’fiÎfiÎ Á‹›ı Œfl…‹˘¿>ŒÌfiÌ ‹t÷fi_ flΩ‹Î_ ’Ïfl‰÷˝fi — 32
72. ¿˘¥ ¿Î›ÿÎ Ëı Ï√flN÷Îfl ¿ı ±À¿ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı Ïfi‰Î˝Ë ¤J◊ÎfiÌ «Ò¿‰HÎÌ — 33
73. Ïfi‰Î˝Ë ¤J◊ ±Î¬flÌ «Ò¿‰HÎÌ Á΋ı Áfl¤fl ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ — 33
74. ’ΛflÌ ¿ı …√Î µ÷Îfl, w¬Áÿ ¿ı ⁄fl÷flŒÌfiÎ ’ÏflHÎ΋ı, ÷ıfiÎ ±ı¿ ‰Ê˝ ⁄Îÿ
¬Î·Ì ’Õı·Ì …√α˘ ¿Î›‹Ì ‘˘flHÎı ¤fl‰Î ⁄Î⁄÷ — 33
75. fi˘¿flÌ‹Î_ ’fi—V◊Î’fiÎ◊Ì ’√Îfl ±fiı ¤J◊ÎfiÌ ‹_…^flÌ ¿Î›˝¿ÎflÌ √˘Ã‰HÎ flÿ ¿flÌ Â¿ı — 33
≠¿flHÎ-6 - ¤Îfl÷ ⁄ËÎfl ≠Ï÷Ïfi›„@÷
76. ±P›ÎÁfiÌ flΩ ‹_…^fl ¿fl‰Î◊Ì K›ı› ’Îfl ’Õı ÷ı‹ ˢ› I›Îflı
¤Îfl÷ ⁄ËÎfl ≠Ï÷Ïfi›„@÷ ’fl‰Îfi√Ì’ÎhÎ fi◊Ì — 34
77. ¤Îfl÷ ⁄ËÎfl ≠Ï÷Ïfi›„@÷ ÿflQ›Îfi ’√Îfl ±fiı ‰‚÷fl ¤J◊ÎfiÌ ’ÎhÎ÷Î — 34
78. ’flÿı‹Î_ flΩ ÿflQ›Îfi T›„@÷fiÌ ≠Ï÷Ïfi›„@÷ — 34
79. ¤Îfl÷ ⁄ËÎfl ≠Ï÷Ïfi›„@÷fiÎ Á‹›fiÌ √HÎ÷flÌ — 34
80. ¤Îfl÷ Áfl¿Îflı ÃflÎT›Î ≠‹ÎHÎıfiÎ ÿflı ‹Îfiÿ˚ ‰ı÷fi ÷ÒS› fl¿‹fiÌ Ï‰ÿıÂÌ ËÒ_Ï՛΋HÎfiÌ √HÎ÷flÌ — 34
81. ¤Îfl÷ ⁄ËÎfl ≠Ï÷Ïfi›„@÷ ÿflQ›Îfi flΩfiÎ ’√Îfl ±fiı ’ıLÂfi’ÎhÎ ’√ÎflfiÌ
√HÎ÷flÌ ‹ÎÀı ’√Îflfi˘ ÏfiHν› ›˘B› ±Ï‘¿ÎflÌ ¿flÂı — 34
82. ωÿıÂÌ «·H΋Î_ ’√ÎflfiÎ ÏËVÁÎfiÌ ±Î¿ÎflHÎÌ — 35
83. ’flÿı‹Î_ ≠Ï÷Ïfi›„@÷ ÿflQ›Îfi ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊_ — 35
84. ωϤLfi ÷Î·Ì‹Ì ›˘…fiα˘ Ëı ’flÿı‹Î_ ÷η̋ ·ı‰Î ‹ÎÀı ≠›˘Ï…÷ ¿fl‰Î‹Î_
±Î‰ı· Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ≠Ï÷Ïfi›„@÷ ±_√ıfiÌ Âfl÷˘ ±fiı ⁄˘·Ì±˘ — 35
85. ’˘·ÌÁ ‹ËÎÏfiÿı¿, ’˘·ÌÁ ¿Ï‹Âfifl ±◊‰Î Ïfi›Î‹¿, ÷⁄Ì⁄Ì Áı‰Î±˘ ±fiı ±Îfl˘B›
±fiı ÷⁄Ì⁄Ì ÏÂZÎHÎ ±fiı Á_¢‘fifiÎ ±ÎÿıÂÎfiÁÎfl ¤Îfl÷ ⁄ËÎfl ≠Ï÷Ïfi›„@÷ — 35
≠¿flHÎ - 6 - flÿ ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ ±fiı ±’‰Îÿ
86. flÿ ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ ±fiı ±’‰Îÿ — 36
’ÏflÏÂp - 1 √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (ËÎ…fl ◊‰Îfi˘ Á‹›, Œfl…‹˘¿>ŒÌ ‰√ıflı) Ïfi›‹˘,
2002 Ëı …ı±˘fiı ÁkÎÎ Á’fl÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì »ı ÷ı ±Ï‘¿Îfḻ˘ 37
’ÏflÏÂp - 2 √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 fiΠωω‘ Ïfi›‹ Á‹E«›˘fiÎ
Ëı÷ ‹ÎÀı ¬Î÷ÎfiÎ ‰ÕÎ ÷flÌ¿ı √HΉ΋Î_ ±Î‰ı·Î ±Ï‘¿Îfḻ˘fiÌ ÁÒÏ« 41
ø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
1.9
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 Á_’ÒHν ±fiø‹ÏHοÎ
’ÏflÏÂp - 3 Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiÌ flÎF›ıkÎfl Áı‰Î‹Î_ ≠Ï÷Ïfi›„@÷
±_√ıfiÌ ≠‹ÎHΤÒ÷ Âfl÷˘ ±fiı ⁄˘·Ì±˘ 46
’ÏflÏÂp - 4 flÎF›ıkÎfl Áı‰Î‹Î_ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiÌ
⁄ÿ·Ì ±_√ı ‹Î√˝ÿ½¿ ÁÒ«fiα˘ 48
’ÏflÏÂp - 5 flÎF›ıkÎfl Áı‰ÎfiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiÎ Ï¿VÁ΋Î_ flΩ ±fiı
’ıLÂfifiÎ ŒÎ‚Î ±_√ıfiÌ ‰ÁÒ·Î÷fiÎ Ïfi›‹fi ±_√ıfiÎ Ïfi›‹˘ 51
’ÏflÏÂp - 6 ¤Îfl÷ ⁄ËÎflfiÌ ≠Ï÷Ïfi›„@÷fiÎ Á‹›√΂Π‹ÎÀı
‹ÁÎŒflÌ ¤J◊Î_ ÷◊Î ’ıÁı…fiÎ Ïfi›‹fi ±_√ıfiÎ Ïfi›‹˘ 53
’ÏflÏÂp - 7 ÷η̋ ‹ÎÀı ωÿı‹Î_ ‹˘¿·‰Î‹Î_ ±Î‰÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiı
’√Îfl ±fiı ¤J◊Î, ±Î‰‰Î - …‰Î ±_√ıfiÎ ’ıÁı… ‰√ıflı ‹_…^fl
¿fl‰Î ±_√ıfiÌ Âfl÷˘ ±fiı ⁄˘·Ì±˘ 55
Œ˘‹˝ - ±ı ÷η̋ ‹ÎÀı ωÿı‹Î_ ≠Ï÷Ïfi›„@÷ ’fl …÷Î Áfl¿ÎflÌ
¿‹˝«Îfḻı ¿flÌ ±Î’‰Îfi_ ¬÷ 58
Œ˘‹˝ - ⁄Ì Ω‹Ìfi¬÷ 59
Œ˘‹˝ - ÁÌ …ı‹fiı ωÿı‹Î_ ÷η̋ ±_√ıfiÌ ≠Ï÷Ïfi›„@÷ / ÷η̋ ±_√ıfiÌ flΩ ·_⁄ΉÌ
±Î’ı·Ì ˢ› ÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı ¿flÌ ±Î’‰Îfi_ ’Òfl¿ ¬÷ 60
Œ˘‹˝ - ÕÌ ’Òfl¿ Ω‹Ìfi¬÷ 61
--------------
ø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
1.10
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 Á_’ÒHν ±fiø‹ÏHοÎ
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
±fiø‹ÏHοÎ
ø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
≠¿flHÎ - 1 - Á΋ÎL›
1. À>_¿Ì Á_iÎÎ ±fiı ±Îfl_¤ — 1
2. T›ÎÏÅ — 1
3. ±◊˝CÎÀfifiÌ ÁkÎÎ — 1
4. »^À»ÎÀfiÌ ÁkÎÎ — 1
5. ¿flÎflfiÌ Âfl÷˘fiÌ ¿Î›ÿıÁfl÷Î — 1
6. ’√Îfl, ¤J◊Î_ ±fiı flΩfiÌ ‹Î√HÎ̱˘fi_ Ïfi›‹fi — 1
7. ÁkÎÎ ‰Î’fl‰Î ⁄Î⁄÷ ±fiı ÷ıfiÌ Á˘Ó’HÎÌ ⁄Î⁄÷ — 1
8. »^À»ÎÀfiÎ ¿ÎflH΢ ±˘ÏÕÀ ±Ï‘¿ÎflÌfiı ÿÂν‰‰Î ⁄Î⁄÷ — 2
≠¿flHÎ - 2 - T›ÎA›Î
9. T›ÎA›Î — 3
≠¿flHÎ - 3 - Á΋ÎL› Âfl÷˘
10. flΩfi˘ Ë¿ — 16
11. flΩfiÌ ±fl∞fiÌ ‹_…^flÌ ‹ÎÀı ω«ÎflHÎÎ — 16
12. flΩfiÌ ‹_…^flÌ◊Ì Á_‰√˝fi_ Á_A›Î⁄‚ ±fiÏ«÷ ≠‹ÎH΋Î_ CÎÀ‰_ fi Ωı¥±ı — 16
13. Á΋ÎL›÷— ±ı … ‹◊¿fiÎ ±◊‰Î Ï…S·ÎfiÎ ⁄ÌΩ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ‹ÎflŒ÷ı flΩ
’fl √›ı·Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ŒflΩıfiÌ ⁄…‰HÎÌ — 16
14. flΩfiÎ ±ı¿ ≠¿Îflfi_ ⁄ÌΩ ≠¿Îfl‹Î_ w’Î_÷fl — 16
15. …\ÿÎ …\ÿÎ ≠¿ÎflfiÌ flΩ±˘fi_ Á_›˘…fi — 17
16. Á‚_√ flΩfiÌ ‹Ëk΋ ‹ÿ÷ — 17
17. ŒflÌ flΩ ·ı‰ÎfiÎ ±Î›◊Ì flΩfiÎ ±_÷ı ±˙’«ÎÏfl¿ flÌ÷ı Œfl… ’fl ËÎ…fl ◊‰ÎfiÌ ’fl‰Îfi√Ìfi˘ ÏfiÊı‘ — 17
18. ±L› Áfl¿ÎflfiÌ Áı‰Î‹Î_ Ë_√Î‹Ì ⁄ÿ·Ì ‰¬÷ı ±◊‰Î flÎF›ı÷fl Áı‰Î ÿflQ›Îfi Ïfi›‹˘fi˘ ±‹· — 17
19. flÎF›ı÷fl Áı‰Î ÿflQ›Îfi ≠Ï÷Ïfi›„@÷ ¿ı flÎF›ı÷fl Áı‰ÎfiÌ Á‹ÎÏÅ ‰ı‚αı
flΩ ’√ÎflfiÌ «Ò¿‰HÎÌ ±fiı ÷ıfiÌ ¤fl’Î¥ (flÌ¥Q⁄Á˝‹ıLÀ)fiÌ ’ÎhÎ÷Î — 17
20. flΩ ÿflQ›Îfi fi˘¿flÌ ¿ı fl˘…√ÎflÌfi˘ V‰Ì¿Îfl — 17
21. ±ı¿ ‰Ê˝fiÌ Á‚_√ fi˘¿flÌ ¿flı· ˢ› ÷ı‰Ì ≠◊‹ Ïfi‹c¿ »˘ÕÌ ÿÌ‘Î ⁄Îÿ » Ïÿ‰Á‹Î_
ŒflÌ Ïfi‹Î›ı· Ë_√Î‹Ì Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ flΩ ±Î√‚ ¬ıÓ«‰Î ⁄Î⁄÷ — 18
22. fi˘¿flÌ‹Î_◊Ì »^ÀÎ ¿fl‰Î◊Ì ¿ı flÎ∞fi΋Î◊Ì flΩfiÌ ÏÁ·¿fi˘ ±_÷ — 18
23. ‰‚÷fl ±◊‰Î ±Â@÷÷Î ’ıLÂfi ’fl ÏfiT≤kÎ ◊›ı· Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ŒflÌ
fi˘¿flÌ‹Î_ ·ı‰Î‹Î_ ±Î‰ı ÷ı ’Ò‰ı˝fiÌ fi˘¿flÌ flΩfiÎ Ëı÷ ‹ÎÀı √HΉΠ⁄Î⁄÷ — 18
1.11
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 Á_’ÒHν ±fiø‹ÏHοÎ
≠¿flHÎ - 4 - flΩfiÌ ‹_…^flÌ ±fiı flΩ ’fl◊Ì ’fl÷ Œfl‰Î ⁄Î⁄÷
24. flΩ ‹ÎÀıfiÌ ±fl∞ — 19
25. flΩfi˘ ÏËÁÎ⁄ — 19
26. flΩfiÎ Ë¿fiÌ «¿ÎÁHÎÌ — 19
27. flΩ ‹_…^fl ¿flfiÎfl ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ — 19
28. ’√Îfl ±fiı ÏËÁÎ⁄ ±Ï‘¿ÎflÌ ¶ÎflÎ flΩfiÌ ’ÎhÎ÷Î ≠‹ÎÏHÎ÷ ¿›Î˝ ⁄Îÿ … ¬Î÷ÎfiÎ ‰ÕÎfiı flΩfiÌ ±_Ï÷‹ ‹_…^flÌ — 19
29. flΩ µ’fl ˢ› ±◊‰Î ËıflŒıfl (ÀˇÎLÌÀ) ÿflQ›Îfi ±ı¿ ¬Î÷Î / ¿«ıflÌ‹Î_◊Ì ⁄Ì…ı ⁄ÿ·Ì
¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ flΩfiÌ ‹_…^flÌ ±fiı flΩfiÎ ’√ÎflfiÌ «Ò¿‰HÎÌ — 19
30. ±‹¿ Á_Ωı√˘‹Î_ flΩfiÌ fi΋_…^flÌ — 19
31. À>_¿Î Á‹›Î_÷flı ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ ±Î‘ÎÏfl÷ ‰Îfl_‰Îfl flΩfiÌ ‹_…^flÌ — 19
32. ÷⁄Ì⁄Ì ‹_Õ‚fiÌ fl«fiÎ — 20
33. ÷⁄Ì⁄Ì ‹_Õ‚ Á‹ZÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ µ’„V◊Ï÷ — 20
34. ÷⁄Ì⁄Ì ‹_Õ‚fiÌ ⁄ıÿ ⁄˘·Î‰‰Ì — 20
35. Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ‹Î_ÿ√ÌfiÎ ¿ÎflH΢Áfl flΩfiÌ ‹_…^flÌ — 20
36. «˘◊Î ‰√˝fiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiı ‹Î_ÿ√ÌfiÎ ¿ÎflH΢Áfl flΩfiÌ ‹_…^flÌ — 20
37. ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ ¿ÎœÌ ±Î’‰Îfi_ Ïfi›‹fi ¿fl÷Ì Âfl÷˘ — 20
38. ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ◊Ì flΩfi˘ Ëy ≠V◊ÎÏ’÷ ◊÷˘ fi◊Ì — 21
39. flΩ ’fl◊Ì Œfl… ’fl ’λΠŒfl‰ÎfiÌ Á_¤Î‰fiÎ fi ˢ› ÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı flΩ — 21
40. flΩfi˘ ≠Îfl_¤ ±fiı Á‹ÎÏÅ — 22
41. flΩfiÎ Ïÿ‰Á˘fi_ ΩËıfl flΩ ÁÎ◊ı Á_›˘…fi — 22
42. flΩ ’ÒflÌ ◊÷Î_ ’Ëı·Î_ Œfl… ’fl ’fl÷ ⁄˘·Î‰‰Î — 23
43. flΩ ’fl◊Ì ’fl÷ ±Î‰‰_ — 23
44. flΩ ’ÒflÌ ◊›Î ’»ÌfiÌ √ıflËÎ…flÌ — 24
45. flΩ ’ÒflÌ ◊‰ÎfiÎ ±fiı flΩ ’fl◊Ì Œfl… ’fl ËÎ…fl ◊‰ÎfiÎ Á‹› ‰E«ıfi˘ 24
Á‹›√΂˘ ±Ï÷ø‹HÎ (±˘‰flVÀı›·) √HΉΠ⁄Î⁄÷ —
≠¿flHÎ - 5 - ·ıHÎÌ ±fiı ‹‚‰Î’ÎhÎ flΩfiÎ ≠¿Îfl˘
46. ‰ı¿ıÂfi ¬Î÷α˘ ÏÁ‰Î›fiÎ ±L› ¬Î÷ÎfiÎ ¿‹˝«ÎflÌ ‹ÎÀı ≠ÎÅ flΩ — 25
47. flΩ ≠‰ÎÁ flÎË÷ Á‹›ı ≠ÎÅ flΩfi_ fl˘¿Õ‹Î_ w’Î_÷fl — 26
48. ‰ı¿ıÂfi ¬Î÷_ — 26
49. ⁄ı Ïfi‹c¿˘ ‘flΉ÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ — 27
50. ‰ı¿ıÂfi ¬Î÷΋Î_ ¿Î‹ ¿fl÷Ì T›„@÷±˘fiı ≠ÎÅ flΩ — 27
51. ±fi√Î‹Ì ±fiı ’çÎÿ√Î‹Ì ΩËıfl flΩ±˘fiı ‰ı¿ıÂfi ÁÎ◊ı ΩıՉΠ⁄Î⁄÷ — 27
52. ‰ı¿ıÂfi ¬Î÷ÎfiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiı ’˘÷ÎfiÎ ¬«ı˝ flΩ ’fl◊Ì ’fl÷ ⁄˘·Î‰‰Î ’ÎhÎ — 27
53. ‰ı¿ıÂfi fiÏË ¤˘√T›Îfi_ ±˘ÏÕÀfiı ±Î’‰Îfi_ ≠‹ÎHÎ’hÎ — 28
54. Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı ‰ı¿ıÂfifi˘ ÏËVÁ˘ ¤˘√‰‰Î ’fl ÏfiÊı‘ — 28
55. ‰ı¿ıÂfi ¬Î÷΋Î_◊Ì fi˘fi-‰ı¿ıÂfi ¬Î÷΋Î_ ⁄ÿ·Ì ◊÷Î_ fi˘¿flÌfiÎ √΂ÎfiÌ Á‹ÎÏÅ — 28
56. ’Ò‰˝ÁÒ«fiΠωfiÎ ‰ı¿ıÂfi ¬Î÷ÎfiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ flÎ∞fi΋_ ±Î’ı ÷˘ ÷ı ’√Îflfi˘ Ë¿ÿÎfl fiÏË — 28
ø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
1.12
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 Á_’ÒHν ±fiø‹ÏHοÎ
57. ±‘˝’√ÎflÌ flΩ — 28
58. w’Î_÷Ïfl÷ flΩ — 29
59. Ï⁄fi…‹Î flΩ — 30
60. ±ÁΑÎflHÎ flΩ — 31
61. ±…‹Î›ÂÌ ¿ı ±ı≠LÀÌÁfiı ‹‚÷Ì flΩ — 31
62. ÏfiT≤ÏkÎ ⁄Îÿ ’fiÏfi˝›@÷˘fiı ‹‚÷Ì flΩ — 32
63. ŒflÏ…›Î÷ ÏfiT≤ÏkÎ ¿ı fi˘¿flÌ »˘ÕÌ ÿı‰ÎfiÌ ÷Îfl̬ ’»ÌfiÌ flΩ — 32
64. fi˘¿flÌ Á‹ÎÅ ◊‰ÎfiÎ Á‹›ı flΩ Á_⁄_‘Ì flΩ ’√Îflfi_ fl˘¿Õ‹Î_ w’Î_÷fl — 33
65. flΩfi_ fl˘¿Õ‹Î_ w’Î_÷fl — 34
66. flΩfiÎ ’√ÎflfiÎ fl˘¿Õ fl¿‹fiÌ «Ò¿‰HÎÌ ‹ÎÀıfiÌ ¿Î›˝flÌÏ÷ — 34
67. flΩ ’√Îfl — 35
68. flΩfiÎ ’√ÎflfiÌ ’ıÂ√Ì — 35
≠¿flHÎ - 6 - ±P›ÎÁ flΩ ÏÁ‰Î›fiÌ ±L› ¬ÎÁ flΩ±˘fiÎ ≠¿Îfl
69. ≠ÁÒÏ÷ flΩ — 36
70. Ï’I≤I‰ flΩ — 36
71. ¿Á‰Î‰Õ ¿ı √¤˝’Î÷fiÎ Ï¿VÁ΋Î_ flΩ — 37
72. ¥flÎÿÎ’Ò‰˝¿ ¿flı· ¥Ω ‹ÎÀı ¬ÎÁ ±Â@÷÷Î flΩ — 37
73. ±¿V‹Î÷◊Ì ◊›ı· ¥Ω ‹ÎÀı ¬ÎÁ ±Â@÷÷Î flΩ — 38
74. ËΘ„V’À· flΩ — 39
75. fiÎω¿˘fiı ‹Î_ÿ√ÌfiÌ flΩ — 39
76. ZΛ / ¿ıLÁfl / ¿<Wà fl˘√fiÌ flΩ — 40
≠¿flHÎ - 7 - ±P›ÎÁ flΩ
77. ±P›ÎÁ flΩfiÌ ‹_…^flÌ ‹ÎÀı Âfl÷˘ — 41
78. ±P›ÎÁ flΩ ‹ÎÀı ±Ï‘¿÷‹ Á‹›√΂˘ — 42
79. ±P›ÎÁ flΩ ‹_…^fl ¿fl÷Î ÁZ΋ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌ — 42
80. ±P›ÎÁ flΩ ‹ÎÀıfiÌ ±fl∞ — 42
81. ±P›ÎÁ flΩfiÌ ±fl∞fiÌ fl…^±Î÷ ±fiı ÷ıfiÌ ‹_…^flÌ — 42
82. ±P›ÎÁ flΩfi˘ ÏËÁÎ⁄ ±fiı ⁄ÌΩ ≠¿ÎflfiÌ flΩ ÁÎ◊ı ÷ıfi_ Á_›˘…fi — 42
83. ±P›ÎÁø‹ µ’flÎ_÷ ·_⁄Ή‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ±P›ÎÁ flΩfi_ Ïfi›‹fi — 43
84. ±P›ÎÁ flΩ ÿflQ›Îfi flΩfi˘ ’√Îfl — 43
85. ±P›ÎÁ ¤J◊ÎfiÌ ‹_…^flÌ ±_√ıfiÌ Âfl÷˘ — 43
86. ±P›ÎÁ ¤J◊ÎfiÎ ÿfl — 44
87. ±P›ÎÁ ¤J◊ÎfiÌ «Ò¿‰HÎÌfiÌ ’©Ï÷ — 44
88. ±P›ÎÁ ¤J◊Î µ’flÎ_÷ ±L› ¤J◊Î_fiÌ ’ÎhÎ÷Î — 45
ø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
1.13
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 Á_’ÒHν ±fiø‹ÏHοÎ
89. ±P›ÎÁ flΩ ÿflQ›Îfi ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊_ — 45
90. ±P›ÎÁ ‹ÎÀıfiÌ ŒÌ fi˘ ¬«˝ — 45
91. ±P›ÎÁ flΩ ⁄Îÿ ÏfiT≤ÏkÎ ¿ı flÎ∞fi΋_ — 45
92. ⁄_‘HÎ̬÷ ¿flÌ ±Î’‰Î ⁄Î⁄÷ — 46
93. ±P›ÎÁ flΩ ÏÁ‰Î›fiÌ flΩ ÿflQ›Îfi ±P›ÎÁø‹fiÌ Âw±Î÷ — 46
94. ⁄œ÷Ì, ’ıLÂfi, ≠‰fl÷Î (ÁÌÏfi›˘flÌÀÌ) flΩ ±fiı ¥ΩŒÎfiÎ Ëı÷ ‹ÎÀı ±P›ÎÁ flΩfiÌ √HÎ÷flÌ — 46
≠¿flHÎ - 8 - ≠¿ÌHν
95. flΩfiÎ Ëı÷ ‹ÎÀı Ë_√Î‹Ì ÷◊Î ±‰ı∞ fi˘¿flÌfiÌ √HÎ÷flÌ — 47
96. ±ıÕ‰˘¿ıÀ …fifl·fiı flΩ — 47
97. ¿flÎflfiÎ ‘˘flHÎı fiÌ‹ı·Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiı flΩfiÌ ‹_…^flÌ — 47
98. ‹Îfiÿ‰ı÷fi◊Ì fi‰Î…‰Î‹Î_ ±Î‰÷Πˢ› ÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı flΩ — 47
99. ±_¿ηÌfi ±fiı Ï⁄fi Á÷÷ fi˘¿flÌfiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiı flΩ — 47
100. ÂÎfl¿Î‹fiÎ Ï‹¿ıfiÌ¿, ‹¿Îÿ‹ ±fiı ÷η̋ ’΋ı·Î ‹…^fl˘ (¿>·Ì) fiı flΩ — 48
≠¿flHÎ - 9 - flÿ ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ ±fiı ±’‰Îÿ˘
101. flÿ ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ ±fiı ±’‰Îÿ˘ — 49
’ÏflÏÂp - 1 √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002 ËıÂ
…ı±˘fiı ÁkÎÎ Á’fl÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì »ı ÷ı ±Ï‘¿Îfḻ˘ 50
’ÏflÏÂp - 2 √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 fiΠωω‘ Ïfi›‹ Á‹E«›˘fiÎ
Ëı÷ ‹ÎÀı ¬Î÷ÎfiÎ ‰ÕÎ ÷flÌ¿ı √HΉ΋Î_ ±Î‰ı·Î ±Ï‘¿Îfḻ˘fiÌ ÁÒÏ« 55
’ÏflÏÂp - 3 ‰ı¿ıÂfi / fi˘fi-‰ı¿ıÂfi ¬Î÷΋Î_ fi˘¿flÌ ¿fl÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiÌ ÁÒÏ« 60
fi‹Òfi˘ - 1 flΩ ‹ı‚‰‰Î ±◊‰Î ·_⁄Ή‰Î ‹ÎÀıfiÌ ±fl∞ 62
fi‹Òfi˘ - 2 flΩfi˘ ÏËÁÎ⁄ 63
fi‹Òfi˘ - 3 Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı flΩ, flΩfiÎ Ïÿ‰Á˘ ·_⁄Ή‰Î ±◊‰Î
w’Î_÷Ïfl÷ flΩfiÌ ¤·Î‹HÎ ±_√ıfi_ ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ 65
fi‹Òfi˘ - 4 flΩ ’fl◊Ì ’λΠŒfl÷Î_ ›˘B›÷Î ±_√ıfi_ ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ 66
fi‹Òfi˘ - 5 Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ ¿<À<_⁄fiÎ ÁP›fiÌ Ï⁄‹ÎflÌfiÎ
±Î‘Îflı w’Î_÷Ïfl÷ flΩ ‹ÎÀıfi_ ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ 66
fi‹Òfi˘ - 6 ±P›ÎÁ ±_√ıfiÌ flΩ ’fl …÷Î ¿Î›‹Ì fi˘¿flÌ
’flfiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı ¿flÌ ±Î’‰Îfi_ ¬÷ 67
fi‹Òfi˘ - 7 …ı ¿Î›‹Ì fi˘¿flÌ ’flfiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ±P›ÎÁ ±_√ıfiÌ flΩfiÌ
‹t÷ ·_⁄Î‰Ì ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ˢ› ÷ı±˘±ı ¿flÌ ±Î’‰Îfi_ ¬÷ 68
fi‹Òfi˘ - 8 ±P›ÎÁ ±_√ıfiÌ flΩ ’fl …÷Î ¿Î›‹Ì fi˘¿flÌ ’fl fi ˢ›
÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘±ı ¿flÌ ±Î’‰Îfi_ ¬÷ 69
fi‹Òfi˘ - 9 ±P›ÎÁ ±_√ıfiÌ flΩ ·_⁄Ή‰ÎfiÌ ‹_…^flÌ ‹ı‚‰÷Î ±fiı ¿Î›‹Ì
fi˘¿flÌ ’fl fi ˢ› ÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı ¿flÌ ±Î’‰Îfi_ ¬÷ 70
----------------
ø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
1.14
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 Á_’ÒHν ±fiø‹ÏHοÎ
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (’√Îfl µ’flÎ_÷ ¤J◊Î) Ïfi›‹˘, 2002
±fiø‹ÏHοÎø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
≠¿flHÎ - 1 - Á΋ÎL›
1. À>_¿Ì Á_iÎÎ ±fiı ±Îfl_¤ — 1
2. T›ÎÏÅ — 1
3. ±◊˝CÎÀfifiÌ ÁkÎÎ — 1
4. »^À»ÎÀfiÌ ÁkÎÎ — 1
5. ¿flÎflfiÌ Âfl÷˘fiÌ ¿Î›ÿıÁfl÷Î — 1
6. ’√Îfl, ¤J◊Î_ ±fiı flΩfiÌ ‹Î√HÎ̱˘fi_ Ïfi›‹fi — 1
7. ÁkÎÎ ‰Î’fl‰Î ⁄Î⁄÷ ±fiı ÷ıfiÌ Á˘Ó’HÎÌ ⁄Î⁄÷ — 2
8. »^À»ÎÀfiÎ ¿ÎflH΢ ±˘ÏÕÀ ±Ï‘¿ÎflÌfiı ÿÂν‰‰Î ⁄Î⁄÷ — 2
≠¿flHÎ - 2 - T›ÎA›Î
9. T›ÎA›Î —
≠¿flHÎ - 3‰‚÷fl ¤J◊Î_
10. Á΋ÎL› — 15
11. ‰‚÷fl ¤J◊Î_fiÎ ≠¿Îfl˘ — 15
≠¿flHÎ - 4V◊ÎÏfi¿ ‰‚÷fl ¤J◊_ (ÁÌ.±ı·.±ı.) ÷◊Î CÎfl¤ÎÕÎ ¤J◊_ (±ı«.±Îfl.±ı.)
12. V◊ÎÏfi¿ ‰‚÷fl ¤J◊ÎfiÌ (ÁÌ.±ı·.±ı.) ‹_…^flÌ ‹ÎÀı ÂËıfl˘fi_ ‰√a¿flHÎ — 16
13. V◊ÎÏfi¿ ‰‚÷fl ¤J◊Îfi˘ ÿfl (ÁÌ.±ı·.±ı.) — 16
14. CÎfl¤ÎÕÎ ¤J◊_ (±ı«.±Îfl.±ı.) ‹_…^fl ¿fl‰Î ‹ÎÀı ÂËıfl˘fi_ ‰√a¿flHÎ — 17
15. CÎfl¤ÎÕÎ ¤J◊ÎfiÎ ÿfl — 17
16. CÎfl¤ÎÕÎ ¤J◊_ (±ı«.±Îfl.±ı.) ±Î¿Îfl‰ÎfiÌ Âfl÷˘ — 18
17. Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ Ë˘› ÷ı‰Î ’Ï÷-’ÇÌ ⁄_fiı F›Îflı ’˘÷ÎfiÌ ‹ÎÏ·¿ÌfiÎ ¿ı ¤ÎÕÎfiÎ ‹¿Îfi‹Î_16
flËı÷Πˢ› I›Îflı CÎfl¤ÎÕÎ ¤J◊ÎfiÌ ±Î¿ÎflHÎÌ — 18
18. flΩ ÿflQ›Îfi ŒÎ‚‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ¿ı ’fl÷ ¿flÌ ÿı‰Î‹Î_ ±Î‰ı· Áfl¿ÎflÌ flËıHÎοfi_ CÎfl¤ÎÕÎ ¤J◊_ — 18
19. ’˘÷ÎfiÌ ‹ÎÏ·¿Ìfi_ ‹¿Îfi ‘flΉ÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiÌ CÎfl¤ÎÕÎ ¤J◊Î ‹ÎÀıfiÌ ’ÎhÎ÷Î — 19
20. ¤ÎÕ΋@÷ Áfl¿ÎflÌ flËıHÎο ‹‚‰Î’ÎhÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiı
V◊ÎÏfi¿ ‰‚÷fl ¤J◊Î ¿ı CÎfl¤ÎÕÎ ¤J◊ÎfiÌ ’ÎhÎ÷Î — 19
21. Áfl¿ÌÀ ËεÁ / √ıVÀ ËεÁ / flıVÀ ËεÁ / ’Ï◊¿Îl‹‹Î_ fl˘¿ÎHÎfiÎ Ï¿VÁ΋Î_ CÎfl¤ÎÕÎ ¤J◊ÎfiÌ ±’ÎhÎ÷Î — 19
22. ⁄ÿ·Ì ◊›ı· ˢ› ÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı CÎfl¤ÎÕÎ ¤J◊ÎfiÌ ’ÎhÎ÷Î — 19
23. ⁄ÿ·Ì ◊›Î ⁄Îÿ Áfl¿ÎflÌ flËıHÎοfi˘ ¿⁄Ωı ‘flΉ÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı CÎfl¤ÎÕÎ ¤J◊_ — 20
24. ¤ÎÕ< fiÏË ¤fl÷Ì ‹ÏË·Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiı CÎfl¤ÎÕÎ ¤J◊ÎfiÌ ’ÎhÎ÷Î — 20
25. flΩ ÿflQ›Îfi V◊ÎÏfi¿ ‰‚÷fl ¤J◊Î ±fiı / ±◊‰Î CÎfl¤ÎÕÎ ¤J◊Îfi_ Ïfi›‹fi — 20
26. Ë_√Î‹Ì ⁄ÿ·Ì ÿflQ›Îfi CÎfl¤ÎÕÎ ¤J◊Î / V◊ÎÏfi¿ ‰‚÷fl ¤J◊ÎfiÌ ’ÎhÎ÷Î — 21
27. Ωı¥fiŸ√ ÀÎ¥‹ ÿflQ›Îfi V◊ÎÏfi¿ ‰‚÷fl ¤J◊Î / CÎfl¤ÎÕÎ ¤J◊ÎfiÌ ’ÎhÎ÷Î — 22
28. Œfl…‹˘¿>ŒÌ ÿflQ›Îfi V◊ÎÏfi¿ ‰‚÷fl ¤J◊Î / CÎfl¤ÎÕÎ ¤J◊ÎfiÌ ’ÎhÎ÷Î — 22
29. ¤Îfl÷‹Î_ ÷η̋ ÿflQ›Îfi V◊ÎÏfi¿ ‰‚÷fl ¤J◊Î / CÎfl¤ÎÕÎ ¤J◊ÎfiÌ ’ÎhÎ÷Î — 22
30. ωÿı‹Î_ ≠Ï÷Ïfi›„@÷ ÿflQ›Îfi V◊ÎÏfi¿ ‰‚÷fl ¤J◊Î / CÎfl¤ÎÕÎ ¤J◊ÎfiÌ ’ÎhÎ÷Î — 23
1.15
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 Á_’ÒHν ±fiø‹ÏHοÎ
ø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
31. ÏfiT≤ÏkÎ ⁄Îÿ ’fiÏfi˝›@÷ ¿flΛı· ’ıLÂfifl˘fiÌ V◊ÎÏfi¿ ‰‚÷fl ¤J◊Î / CÎfl¤ÎÕÎ ¤J◊Î ‹ÎÀıfiÌ ’ÎhÎ÷Î — 23
32. ÿflı¿ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı ±Î’‰ÎfiÎ ◊÷Î ≠‹ÎHÎ’h΢ — 23
33. µ’ÎÕ ±fiı «Ò¿‰HÎÌ ±Ï‘¿Îfḻı ±Î’‰ÎfiÎ ◊÷Î ≠‹ÎHÎ’h΢ — 24
34. flΩ / ÷η̋ / Œfl…‹˘¿>ŒÌ ¥I›ÎÏÿ Á‹›√΂Π‹ÎÀı ±Î¿Îfl‰Î‹Î_ ±Î‰ı· V◊ÎÏfi¿ ‰‚÷fl ¤J◊Î
/ CÎfl¤ÎÕÎ ¤J◊Î Á_⁄_‘ı µ’ÎÕ ±fiı «Ò¿‰HÎÌ ±Ï‘¿Îfḻı ±Î’‰ÎfiÎ ◊÷Î_ ≠‹ÎHÎ’h΢ — 25
≠¿flHÎ - 5ÕÎ_√ ¤J◊
35. ÕÎ_√ ¤J◊ ‹_…^fl ¿fl‰ÎfiÌ Âfl÷˘ — 26
36. ÕÎ_√ ¤J◊ — 26
≠¿flHÎ - 6fi˘fi-≠ı@ÀÌÁŸ√ ¤J◊
37. fi˘fi-≠ı@ÀÌÁŸ√ ¤J◊ ¿˘fiı ‹_…^fl ◊¥ ¿ı — 27
38. fi˘fi-≠ı@ÀÌÁŸ√ ¤J◊ÎfiÎ ÿfl — 27
39. flΩ ÿflQ›Îfi fi˘fi-≠ı@ÀÌÁŸ√ ¤J◊ÎfiÌ ‹_…^flÌ — 27
40. ËÎ…fl ◊‰ÎfiÎ Á‹› ÿflQ›Îfi fi˘fi-≠ı@ÀÌÁŸ√ ¤J◊ÎfiÌ ’ÎhÎ÷Î — 27
41. flΩ ‰√ıflı ÿflQ›Îfi fi˘fi-≠ı@ÀÌÁŸ√ ¤J◊ ±Î¿Îfl‰Î ±_√ıfiÎ ≠‹ÎHÎ’h΢ — 27
≠¿flHÎ - 7‹Îfiÿ˚ ‰ı÷fi ±fiı ŒÌ
42. Á΋ÎL› — 28
43. ‹Îfiÿ˚ ‰ı÷fi ±fiı / ±◊‰Î ŒÌ ‹_…^fl ¿fl‰ÎfiÎ Á΋ÎL› ÏÁ©Î_÷˘ — 28
44. ‹Îfiÿ˚ ‰ı÷fi ±fiı ŒÌ ‹_…^fl ¿fl‰ÎfiÎ ¿ÎflH΢ — 28
45. ‹Îfiÿ˚ ‰ı÷fi ±fiı ŒÌ ‹_…^fl ¿fl‰ÎfiÌ ¿Á˘ÀÌ — 29
46. ±ÿη÷ ¶ÎflÎ ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ‹Îfiÿ˚ ‰ı÷fi ±◊‰Î ŒÌ — 29
47. ’ıLÂfifl ±fiı ¿Î›ÿÎ ±Ï‘¿ÎflÌ ‰√ıflıfiı ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰÷Î ‹Îfiÿ˚ ‰ı÷fi ±fiı ŒÌ — 29
48. ‹Îfiÿ˚ ‰ı÷fi V‰Ì¿Îfl‰ÎfiÌ ’fl‰Îfi√Ì — 29
49. ’flÌZÎÎ ¿Î›˝ ‹ÎÀı ‹Îfiÿ˚ ‰ı÷fi — 29
50. ÁıfiÎfiÎ ±Ï‘¿Îfḻ˘fiÌ ’flÌZÎÎfiÎ Á_«Î·fi ‹ÎÀı ‹Îfiÿ˚ ‰ı÷fi — 30
51. Áfl¿ÎflÌ ±fiı Ï⁄fiÁfl¿ÎflÌ ±_¿ηÌfi ‹Ëı‹Îfi T›ÎA›Î÷α˘fiı ‹Îfiÿ˚ ‰ı÷fi — 30
52. ωrωzη› ¶ÎflÎ ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰÷Ì ŒÌ — 31
53. flÎF›fiÎ ±ı¿ÏhÎ÷ Œ_Õ‹Î_ …‹Î ¿flΉ‰ÎfiÌ ŒÌ — 31
54. ŒÌ V‰Ì¿Îfl‰Î ’fl‰Îfi√Ì — 31
55. ‰˘Õ˝ ±ıVÀıÀ‹Î_◊Ì ŒÌ fiÌ «Ò¿‰HÎÌ — 31
56. ⁄ËÎflfiÌ ¿˘¥ Á_V◊Î ‰÷Ì ·ı‰Î÷Ì ’flÌZÎ΋Î_ ¿Î‹ ¿fl‰ÎfiÌ ŒÌ — 31
57. ¥fi΋ ‰√ıflı ‹ı‚‰‰Î ‹ÎÀı ’fl‰Îfi√Ì ±fiΉU›¿ — 31
58. ⁄ıÿ ŒÌ — 31
≠¿flHÎ - 8‹˘ÓCΉÎflÌ ¤J◊
59. ‹˘ÓCΉÎflÌ ¤J◊ÎfiÌ ‹_…^flÌfiÎ Ïfi›‹fi ±_√ıfiÌ Âfl÷˘ — 33
60. ‹˘ÓCΉÎflÌ ¤J◊ÎfiÎ ÿfl — 33
61. Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ ’√ÎflfiÌ fl¿‹ ±’ÒHÎÎ*¿ wÏ’›Î‹Î_ ±Î‰÷Ì Ë˘› I›Îflı ‹˘ÓCΉÎflÌ ¤J◊Îfi˘ ÿfl — 33
62. ‹ÏËfiÎfiÎ ÷ÒÀ¿ Á‹› ‹ÎÀı ‹˘ÓCΉÎflÌ ¤J◊ÎfiÌ «Ò¿‰HÎÌ — 33
1.16
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 Á_’ÒHν ±fiø‹ÏHοÎ
ø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
63. Ωı¥fiŸ√ ÀÎ¥‹ ÿflQ›Îfi ‹˘ÓCΉÎflÌ ¤J◊ÎfiÌ ’ÎhÎ÷Î — 33
64. Œfl…‹˘¿>ŒÌ Ëı ‹˘ÓCΉÎflÌ ¤J◊ÎfiÌ ’ÎhÎ÷Î — 33
65. flÎF›ı÷fl Áı‰Î ÿflQ›Îfi ‹˘ÓCΉÎflÌ ¤J◊ÎfiÌ ’ÎhÎ÷Î — 33
≠¿flHÎ - 9flÿ ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ ±fiı ±’‰Îÿ˘
66. flÿ ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ ±fiı ±’‰Îÿ˘ — 34
’ÏflÏÂp - 1 √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (’√Îfl µ’flÎ_÷ ¤J◊Î) Ïfi›‹˘, 2002 ËıÂ
…ı±˘fiı ÁkÎÎ Á’fl÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì »ı ÷ı ±Ï‘¿Îfḻ˘ 35
’ÏflÏÂp - 2 √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 fiΠωω‘ Ïfi›‹ Á‹E«›˘fiÎ
Ëı÷ ‹ÎÀı ¬Î÷ÎfiÎ ‰ÕÎ ÷flÌ¿ı √HΉ΋Î_ ±Î‰ı·Î ±Ï‘¿Îfḻ˘fiÌ ÁÒÏ« 39
Ï⁄ÕÎHÎ ±⁄˝fi ±ıB·˘‹flıÂfi (ÂËıflÌ …^◊) (Â.…^.) fiÎ 44
CÎÀ¿˘ - …fi√HÎfiÎ, 1991
-------------
1.17
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 Á_’ÒHν ±fiø‹ÏHοÎ
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (’ıLÂfi) Ïfi›‹˘, 2002
±fiø‹ÏHοÎø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
≠¿flHÎ - 1 - Á΋ÎL›
1. À>_¿Ì Á_iÎÎ ±fiı ±Îfl_¤ — 1
2. T›ÎÏÅ — 1
3. ±◊˝CÎÀfifiÌ ÁkÎÎ — 1
4. »^À»ÎÀfiÌ ÁkÎÎ — 1
5. ¿flÎflfiÌ Âfl÷˘fiÌ ¿Î›ÿıÁfl÷Î — 1
6. ’√Îfl, ¤J◊Î_ ±fiı flΩfiÌ ‹Î√HÎ̱˘fi_ Ïfi›‹fi — 1
7. ÁkÎÎ ‰Î’fl‰Î ⁄Î⁄÷ ±fiı ÷ıfiÌ Á˘Ó’HÎÌ ⁄Î⁄÷ — 1
8. »^À»ÎÀfiÎ ¿ÎflH΢ ±˘ÏÕÀ ±Ï‘¿ÎflÌfiı ÿÂν‰‰Î ⁄Î⁄÷ — 2
≠¿flHÎ - 2 - T›ÎA›Î
9. T›ÎA›Î — 3
≠¿flHÎ-3 - ÏfiT≤ÏkÎ
10. ÏfiT≤ÏkÎ ‰› — 15
11. ÏfiT≤ÏkÎ ¿Î›˝¿ÎflÌ ËıÏÁ›÷◊Ì ‘ÎflHÎ ¿flı· …√ÎfiÎ V‰w’ ‹…⁄ ˢ› »ı, fiÏË ¿ı ÷ıHÎı ¿Î›‹Ì ËıÏÁ›÷◊Ì
‘ÎflHÎ ¿flı·Ì …√Î ‹…⁄ — 17
12. ÏfiT≤ÏkΉ› ’»Ì fi˘¿flÌfiÌ ‹t÷ ·_⁄Ή‰Î ⁄Î⁄÷ — 17
13. ’fiÏfi˝›@÷ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiı Ïfi›‹-10 ·Î√ ’ÎՉΠ⁄Î⁄÷ — 17
14. ÏfiT≤ÏkΉ› ±◊‰Î ·_⁄Î‰Ì ±Î’ı· fi˘¿flÌfiÌ ‹›Î˝ÿÎ Á‹ÎÅ ◊÷Î_ ’Ëı·Î_ Ï¿VÁα˘fiÌ Á‹ÌZÎÎ — 17
15. ÏfiT≤ÏkÎ ±_√ı flÎË÷ ⁄Î⁄÷fiÎ ÿΉα˘ fi V‰Ì¿Îfl‰Î ⁄Î⁄÷ — 17
16. fi˘¿flÌfi˘ Á‹› ·_⁄Î‰Ì ±Î’‰Î ¥L¿Îfl ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›˘ ˢ› ÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı, ÷ıfiÎ
±fi√Î‹Ì ¶ÎflÎ »^À˘ ¿fl‰Î‹Î_ fi ±Î‰ı I›Î_ Á‘Ì fi˘¿flÌ‹Î_ «Î· flά‰Î ⁄Î⁄÷ — 17
17. Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ fi˘¿flÌfi˘ Á‹› ·_⁄Î‰Ì ±Î’‰Î‹Î_ ±ÎT›˘ ˢ› I›Îflı ⁄œ÷Ì fiÏË ±Î’‰Î ⁄Î⁄÷ — 18
18. √ıfl‰÷˝fi, fiÎÿÎflÌ ¿ı Ï⁄fi¿Î›˝Z΋÷Î ⁄ÿ· fi˘¿flÌ‹Î_◊Ì w¬Áÿ ¿ı ŒflÏ…›Î÷ ÏfiT≤ÏkÎ — 18
≠¿flHÎ-4 - Á΋ÎL› Âfl÷˘
19. ’ıLÂfifiÌ Á_A›ÎfiÌ ‹›Î˝ÿÎ — 19
20. CÎÎ ±◊‰Î ¥Ω ’ıLÂfifiÌ ’ÎhÎ÷Î — 19
21. ¬ÎÁ Á_Ωı√˘‹Î_ ’ıLÂfifiÌ ‹_…^flÌ — 19
22. ’ıLÂfifiı fiÏË ’HÎ √˛ıF›¥ÀÌfiı ‰ÎÏÊ˝¿Ì‹Î_ ÷⁄ÿÌ· ¿flÌ Â¿Î› — 19
23. ’ıLÂfi ÁÎflÌ «Î·«·√÷fiı ’ÎhÎ — 19
24. ’ıLÂfi ’λ\_ ¬ıÓ«Ì ·ı‰Îfi˘ ¿ı ‹˘¿>Œ flά‰Îfi˘ Áfl¿Îflfi˘ ±Ï‘¿Îfl — 20
≠¿flHÎ-5 - ’ıLÂfi’ÎhÎ Áı‰Î
25. ’ıLÂfi’ÎhÎ Áı‰Î — 22
26. ’ÎhÎ÷Î fi˘¿flÌ ±_√ıfiÌ Âfl÷˘ — 22
27. ¿¥ ™‹fl ’»ÌfiÌ fi˘¿flÌ ’ıLÂfi ’flI‰ı √HÎÎÂı — 22
28. ’fiÏfi˝›@÷ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiÎ Ï¿VÁ΋Î_ ÏfiT≤ÏkÎ ’Ëı·ÎfiÌ ‹S¿Ì fi˘¿flÌfiÌ √HÎ÷flÌ — 23
1.18
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 Á_’ÒHν ±fiø‹ÏHοÎ
ø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
29. ·U¿flÌ Áı‰Îfiı ’ıLÂfi Áı‰Î ÷flÌ¿ı √HΉΠ±_√ıfiÎ Ï¿VÁÎ — 24
30. Œfl…‹˘¿>ŒÌfiÎ Á‹›fiÌ √HÎ÷flÌ — 24
31. fi˘¿flÌ‹Î_ ‹Ò‚ …√Î ’fl ’fi— ‹Ò¿‰Î◊Ì ’Ò‰˝ Áı‰ÎfiÌ √HÎ÷flÌ — 25
32. w¬Áÿ ¿ı ⁄fl÷flŒÌ ◊÷Î_ Áı‰Îfi_ flÿ ◊‰_ — 25
33. flÎ∞fi΋_ ±Î’÷Î_ Áı‰Îfi_ flÿ ◊‰_ — 25
34. Áı‰Î‹Î_ ÷ÒÀ — 25
35. ±V◊Î›Ì …√Î ’flfi˘ Ï⁄fifl˘…√ÎflÌfi˘ Á‹› — 25
36. Ï⁄fi’ıLÂfi’ÎhÎ Áı‰Î ’ıLÂfi ‹ÎÀı √HΉΠ⁄Î⁄÷ — 26
37. ‰›ÏfiT≤ÏkÎ ’ıLÂfi ‹ÎÀı ’ıLÂfi’ÎhÎ Áı‰Î‹Î_ µ‹ıfl˘ — 26
38. fi˘¿flÌ‹Î_ CÎÀfiÌ ‹ÎŒÌ ±fiı µ‹ıfl˘ — 26
39. Ï⁄fi’ıLÂfi’ÎhÎ Áı‰Î — 27
40. ¿˘¥’HÎ Áı‰Îfiı Ï⁄fi’ıLÂfi’ÎhÎ ÷flÌ¿ı ΩËıfl ¿fl‰Îfi˘ Áfl¿Îflfi˘ ±Ï‘¿Îfl — 27
41. hÎÌΩ ’ZÎ ’ÎÁı◊Ì Áı‰Î ¬«˝ ‰ÁÒ·Î÷ — 27
42. ‰ÌÁ ‰Ê˝fiÌ ’ıLÂfi’ÎhÎ Áı‰Î ’»Ì Áı‰ÎfiÌ ’ÎhÎ÷ÎfiÌ «¿ÎÁHÎÌ — 27
≠¿flHÎ-6 - ’ıLÂfi’ÎhÎ ’√Îfl
43. ’ıLÂfi’ÎhÎ ’√Îfl — 28
≠¿flHÎ-7
’ıLÂfifiÎ ≠¿Îfl ±fiı ’ıLÂfi ‹_…^fl ¿fl‰ÎfiÌ Âfl÷˘
44. ’ıLÂfifiΠωω‘ ≠¿Îfl˘ — 29
45. ‰›-ÏfiT≤ÏkÎ ’ıLÂfi — 29
46. ÏfiT≤ÏkÎ ’ıLÂfi — 29
47. hÎÌÁ ‰Ê˝fiÌ ’ıLÂfi’ÎhÎ Áı‰ÎfiÎ ±_÷ı ÏfiT≤ÏkÎ — 29
48. ‰ÌÁ ‰Ê˝fiÌ ’ıLÂfi’ÎhÎ Áı‰ÎfiÎ ±_÷ı ÏfiT≤ÏkÎ — 30
49. ’«ÌÁ ‰Ê˝fiÌ ’ıLÂfi’ÎhÎ Áı‰Î ’ÒflÌ ◊›ı◊Ì V‰ˆ„E»¿ ÏfiT≤ÏkÎ — 31
50. Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ V‰ˆ„E»¿ ÏfiT≤ÏkÎ ±_√ıfiÌ Á΋ÎL› Âfl÷˘ — 32
51. ΩËıfl ZÎıhÎfiÎ µ’ø‹˘‹Î_ ¿ı ÷ıfiÌ Ëı Á‹Î‰ı ◊÷Î_ ’ıLÂfi — 33
52. ±Â@÷÷Î ’ıLÂfifiÌ ‹_…^flÌfiÌ Âfl÷˘ — 35
53. ±Â@÷÷Î ÏÁ‰Î›fiÎ ¿ÎflH΢Áfl »^ÀÎ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰÷Î_ ±Â@÷÷Î ’ıLÂfifiÌ ±√˛ÎèÎ÷Î — 35
54. ±Ïfi›Ï‹÷ ±fiı ±Á_›Ï‹÷ Àı‰˘fiı ¿ÎflHÎı ◊›ı· ±Â@÷÷Îfiı ¿ÎflHÎı ±Â@÷÷Î ’ıLÂfi ±√˛ÎèÎ — 35
55. ±Â@÷÷Î ’ıLÂfi ‹ÎÀı ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎfiÌ fl…^±Î÷ — 35
56. ‰‘ Áı‰Î ‹ÎÀı ±›˘B›÷Î ⁄Î⁄÷fi_ ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ — 35
57. ‰‘ fi˘¿flÌ ¿fl‰ÎfiÌ ±Â@÷÷Î ⁄Î⁄÷ı ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ ’fl ÁËÌ ¿fl‰ÎfiÌ ÁkÎÎ ‘flΉ÷Î ÁkÎÎÏ‘¿Îfḻ˘ — 36
58. ±Â@÷÷Î ’ıLÂfi ’fl ÏfiT≤kÎ ¿fl‰ÎfiÎ ÏfiHν›fiÌ ΩHÎ ¿flÌ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ÷⁄Ì⁄Ì
±’Ì· ⁄˘Õ˝fiı ±’Ì· ¿fl‰ÎfiÌ ÷¿ ±Î’‰Î ⁄Î⁄÷ — 36
59. ÷⁄Ì⁄Ì ‹_Õ‚ı ±’Ì·fiÌ ÁfiΉHÎÌ ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ — 36
60. ¤Îfl÷ ⁄ËÎfl ¿‹˝«ÎflÌ flΩ µ’fl ˢ› I›Îflı ÷ıfiÎ ±Â@÷÷Î ’ıLÂfi ‹ÎÀı ÷⁄Ì⁄Ì ‹_Õ‚fiÌ fl«fiÎ — 37
61. Ïfi‹c¿ ÁkÎÎÏ‘¿ÎflÌfiÌ ΩHÎ ⁄ËÎfl ±Â@÷÷Î ±_√ıfi_ ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ fiÏË ±Î’‰Î ⁄Î⁄÷ — 37
62. Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ÂjÎÏø›Î ¿flΉ‰Î ¥L¿Îfl ¿flı ÷ı‰Î Á_Ωı√˘‹Î_ ±Â@÷÷Î ±_√ıfi_ ÷⁄Ì⁄Ì
≠‹ÎHÎ’hÎ V‰Ì¿Îfl‰Î ±_√ıfiÌ Âfl÷˘ — 37
1.19
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 Á_’ÒHν ±fiø‹ÏHοÎ
ø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
63. Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ±Â@÷÷ÎfiÌ ÷’ÎÁHÎÌ ‹ÎÀı ¿«ıflÌfiÎ ‰Õαı ±Î’‰Îfi˘ ±Ï‘¿Îfl — 38
64. ±Â@÷÷Îfi_ ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎ fl…^ ◊÷Î_ fi˘¿flÌfi˘ ±_÷ — 38
65. ‰‚÷fl ’ıLÂfifiÌ ‹_…^flÌ ‹ÎÀıfiÌ Âfl÷˘ — 38
66. flÎF›ı÷fl Áı‰Î ÿflQ›Îfi ‰‚÷fl ’ıLÂfifiÌ ±Î¿ÎflHÎÌ — 38
67. »^ÀÎ ¿fl‰ÎfiÌ fi˘ÏÀÁ ±Î’‰Î‹Î_ fi ±Î‰ı I›Îflı ‹‚‰Î’ÎhÎ ‰‚÷fl ’ıLÂfi µ’flÎ_÷ ±Ï‘¿ √˛ıF›¥ÀÌ — 39
68. ‰‚÷fl ’ıLÂfi ¿fl÷Î_ ±Î¬flÌ ’ıLÂfi ±˘»\_ fi ˢ‰Î ⁄Î⁄÷ — 39
69. CÎÎ ±◊‰Î ¥Ω ’ıLÂfi ‹ÎÀıfiÌ ¿Î›˝’©Ï÷ — 39
70. CÎÎ ¿ı ¥Ω ’ıLÂfi ±_√ıfiÎ ≠‹ÎHÎ’hÎfiÌ fl…^±Î÷fiÌ ‹_…^flÌ ‹ÎÀıfiÌ Âfl÷˘ — 39
71. CÎÎ ¿ı ¥Ω ’ıLÂfifiÌ Ë_√Î‹Ì ‹_…^flÌ ±fiı I›Îfl⁄Îÿ ÷ıfiÌ ‹t÷‹Î_ ‰‘Îfl˘ — 39
72. CÎÎ ¿ı ¥Ω ’ıLÂfifi˘ ±Î‘Îflı ±Â@÷÷Î «Î· flËı ÷ı µ’fl — 39
73. CÎÎ ¿ı ¥Ω ’ıLÂfifiÌ ‹_…^flÌ ‹ÎÀıfiÌ Âfl÷˘ — 40
74. ±’‰Îÿw’ Ï¿VÁ΋Î_ CÎÎ ¿ı ¥Ω ’ıLÂfifiÌ ‹_…^flÌ — 40
75. CÎÎ ¿ı ¥Ω ’ıLÂfi µ’flÎ_÷ ‰‘ÎflÎfiÎ ’ıLÂfifiÌ √˛ÎèÎ÷Î — 40
76. ¿Î‹ÿÎfl˘fiı ‰‚÷fl ±Î’‰Î ⁄Î⁄÷fi˘ ±Ï‘Ïfi›‹, 1923 …ı‹fiı ·Î√ ’Õ÷˘ ˢ› ÷ı±˘fiı ’ıLÂfifiÌ ‹_…^flÌ — 40
77. flËıÏ‹›÷ ’ıLÂfifiÌ ‹_…^flÌ — 41
78. ›˘B› Ï¿VÁ΋Î_ Áfl¿Îfl ¶ÎflÎ ‹_…^fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰÷_ flËıÏ‹›÷ ’ıLÂfi — 41
79. ÿflı¿ Ï¿VÁ΋Î_ flËıÏ‹›÷ ’ıLÂfifiÌ fl¿‹ Áfl¿Îfl fiyÌ ¿flÂı — 41
≠¿flHÎ-8
’ıLÂfi ±fiı √˛ıF›¥ÀÌfiÌ fl¿‹fi_ Ïfi›‹fi
80. Áı‰Î √˛ıF›¥ÀÌ / ’ıLÂfifiÌ fl¿‹ — 42
81. Q≤I›-ÁË-ÏfiT≤ÏkÎ √˛ıF›¥ÀÌ — 42
82. Q≤I›-ÁË-ÏfiT≤ÏkÎ √˛ıF›¥ÀÌfiÌ «Ò¿‰HÎÌ ‹ÎÀı ¿<À<_⁄ — 43
83. ¿˘fiı √˛ıF›¥ÀÌ ‹‚Ì Â¿ı — 43
84. fi΋Ïfi›„@÷ ±„V÷I‰‹Î_ fi ˢ› I›Îflı √˛ıF›¥ÀÌfiÌ «Ò¿‰HÎÌ — 44
85. fi΋Ïfi›„@÷ — 44
≠¿flHÎ-9 - flÿ ¿›*
86. flÿ ¿›* 47
≠¿flHÎ-10 - ¿<À<_⁄ ’ıLÂfi ›˘…fiÎ, 1972
87. ¿˘fiı ·Î√ ’Õı — 48
88. ±Î ≠¿flH΋Î_ ‰Î’flı· ÂOÿ˘ — 48
89. Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı ÷ıfiÎ ¿<À<_⁄fiÌ Ï‰√÷˘ ’ÒflÌ ’ÎՉΠ⁄Î⁄÷ — 48
90. ¿<À_⁄ ’ıLÂfifiÌ fl¿‹ — 49
91. ¿<À<_⁄ ’ıLÂfifiÌ «Ò¿‰HÎÌ ¿˘fiı ¿fl‰Ì — 49
92. Á√Ìflfiı ¿<À_⁄ ’ıLÂfifiÌ «Ò¿‰HÎÌ — 51
1.20
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 Á_’ÒHν ±fiø‹ÏHοÎ
ø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
93. ‹ÎfiÏÁ¿ flÌ÷ı ‹_ÿ, ±_‘ ‰√ıflı Á_÷Îfi˘fiı ¿<À<_⁄ ’ıLÂfifiÌ «Ò¿‰HÎÌ ⁄Î⁄÷ — 51
94. ¿<À<_⁄ ’ıLÂfi‹Î_ Ë_√Î‹Ì ‰‘Îfl˘ — 52
95. Áı‰Î ’ıLÂfi ‹ı‚‰÷Î ’ıLÂfiflfiÎ ±‰ÁÎfi Á‹›ı flÎË÷ — 52
≠¿flHÎ-11
’ıLÂfifi_ fl˘¿Õ‹Î_ w’Î_÷fl - Á΋ÎL› Âfl÷˘
96. ’ıLÂfifiÎ fl˘¿Õ w’Î_÷fl ’fl Ïfi›_hÎHÎ — 54
97. ’ıLÂfifiÌ fl˘¿Õ‹Î_ w’Î_÷flfiÌ ‹›Î˝ÿÎ — 54
98. ’ıLÂfifi_ w’Î_÷fl @›Îflı Ïfifl’‰Îÿ ⁄fiı — 54
99. w’Î_÷flfiÌ fl¿‹ ‹‚÷Î_ ’Ëı·Î_ ’ıLÂfiflfi_ ±‰ÁÎfi — 55
100. ’ıLÂfifiÌ w’Î_÷Ïfl÷ fl¿‹fiÌ √HÎ÷flÌ ⁄Î⁄÷ — 55
101. ÏfiT≤ÏkÎfiÎ ’_ÿfl ‰Ê˝ ⁄Îÿ ’ıLÂfifiÎ w’Î_÷Ïfl÷ ÏËVÁÎfi_ ’fi—V◊Î’fi — 55
102. ¿Î‹«·Îµ ’ıLÂfifiÎ w’Î_÷flfiÌ ’fl‰Îfi√Ì fiÏË ‹‚‰Î ⁄Î⁄÷ — 55
103. ’çÎÿ˚‰÷a ±Áfl◊Ì ±Î¬flÌ ’ıLÂfifiÌ Á‘ÎflHÎÎ — 55
≠¿flHÎ-12
÷⁄Ì⁄Ì ÷’ÎÁ ωfiÎ ’ıLÂfifi_ ‹ÒÕÌ¿Ú÷ w’Î_÷fl
104. T›Î’ — 56
105. ’ÎhÎ÷Î — 56
106. ’ıLÂfifiÎ w’Î_÷fl ‹ÎÀıfiÌ ±fl∞ — 56
107. ’ıLÂfi «Ò¿‰HÎÌ Ë¿‹ ¿›Î˝ ⁄Îÿ ’ıLÂfifiÎ w’Î_÷fl ‹ÎÀı ±Î‰ı·Ì ±fl∞ ’fl ’ıLÂfi
‹_…^fl ¿flfiÎfl ±Ï‘¿Îfḻı ·ı‰ÎfiÎ ’√·Î_ — 57
108. ÏfiT≤ÏkÎfiÌ ÷Îfl̬◊Ì ±ı¿ ‰Ê˝ ’Ëı·Î_ ’ıLÂfifiÎ ¿Î√‚˘ ÁÎ◊ı ¿ı ±·√ flÌ÷ı, ’fl_÷ ’ıLÂfi «Ò¿‰HÎÌ Ë¿‹
◊›Î ’Ëı·Î_, ‹‚ı· ’ıLÂfifiÎ w’Î_÷flfiÌ ±fl∞ ±_√ı, ’ıLÂfi ‹_…^fl ¿flfiÎfl ±Ï‘¿Îfḻı ·ı‰ÎfiÎ ’√·Î_ — 57
109. ’ıLÂfi «Ò¿‰HÎÌ Ë¿‹ ¿›Î˝ ⁄Îÿ ¿«ıflÌfiÎ ‰ÕÎfiı ’ıLÂfifiÎ w’Î_÷fl ±_√ıfiÌ ‹‚ı·Ì ±fl∞fiÎ ±Î‘Îflı
’ıLÂfifiÌ w’Î_÷Ïfl÷ fl¿‹fi˘ Ïfi›Î‹¿, ’ıLÂfi ±fiı ≠˘Ï‰ÕLÀ Œ_Õı ±Î’‰Îfi˘ ±Ï‘¿Îfl’hÎ — 57
110. ’ıLÂfiflfiÌ ÏfiT≤ÏkÎfiÌ ÷Îfl̬◊Ì ±ı¿ ‰Ê˝ ’Ëı·Î_, ’fl_÷ ’ıLÂfifiÎ ¿Î√‚˘ ÁÎ◊ı ’ıLÂfi ‹_…^fl
±Ï‘¿ÎflÌfiı ‹‚ı· ’ıLÂfifiÎ w’Î_÷flfiÌ ±fl∞ Á_⁄_‘ı w’Î_÷Ïfl÷ ‹ÒS›fiÌ fl¿‹fi˘ Ïfi›Î‹¿, ’ıLÂfi
±fiı ≠˘Ï‰ÕLÀ Œ_Õı ±Î’‰Îfi˘ ±Ï‘¿Îfl’hÎ — 58
111. Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ Ï‰w© ¬Î÷ο̛ ¿ı L›ÎÏ›¿ ¿Î›˝‰ÎËÌ Âw ◊›ı· ˢ› I›Îflı ’ıLÂfifi_ w’Î_÷fl — 59
≠¿flHÎ-13
÷⁄Ì⁄Ì ÷’ÎÁ ⁄Îÿ ’ıLÂfifi_ ‹ÒÕÌ¿Ú÷ w’Î_÷fl
112. T›Î’ — 60
113. ’ÎhÎ÷Î — 60
114. ’ıLÂfifiÎ w’Î_÷fl ‹ÎÀıfiÌ ±fl∞ — 60
115. ’ıLÂfifiÎ w’Î_÷fl ‹ÎÀıfiÌ ±fl∞ ‹‚÷Î_ ¿«ıflÌfiÎ ‰Õαı ·ı‰ÎfiÎ_ ’√·Î_ — 60
116. ÷⁄Ì⁄Ì ±Ï‘¿Îfḻı ·ı‰ÎfiÎ ’√·Î_ — 61
117. ÷⁄Ì⁄Ì ±Ï‘¿ÎflÌ — 61
118. ÷⁄Ì⁄Ì ÷’ÎÁfiÌ ŒÌ — 61
1.21
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 Á_’ÒHν ±fiø‹ÏHοÎ
119. ÷⁄Ì⁄Ì ‹_Õ‚ Á‹ZÎ µ’„V◊Ï÷‹Î_ «Ò¿ — 61
120. ÷⁄Ì⁄Ì ÷’ÎÁfiÌ ’©Ï÷ — 61
121. ⁄Ì∞ ÷⁄Ì⁄Ì ÷’ÎÁ — 62
122. ÷⁄Ì⁄Ì ±Ï‘¿ÎflÌfiÎ ÏfiHν› ωw© ±’Ì· — 63
123. ±fl∞ ’Î»Ì ¬ıÓ«‰Î ⁄Î⁄÷ — 65
124. ¿˘Ã΋Î_ ÿÂν‰ı· ‹ÒS›‹Î_ ŒıflŒÎfl ⁄Î⁄÷ — 65
125. Ïfi›Î‹¿, ’ıLÂfi ±fiı ≠˘Ï‰ÕLÀ Œ_Õ ¶ÎflÎ w’Î_÷Ïfl÷ ‹ÒS›fiÌ «Ò¿‰HÎÌfi˘ ±Ï‘¿ÚÏ÷ — 66
≠¿flHÎ-14
’ıLÂfi ±fiı √˛ıF›¥ÀÌfiÌ fl¿‹˘fi˘ ÏfiHν› ±fiı ÷ıfiÌ ±Ï‘¿ÚÏ÷
126. ÏfiT≤kÎ ◊÷Î_ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fi_ flÏ…VÀfl — 67
127. ÏfiT≤kÎ ◊fiÎfl / ◊›ı· Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiÌ ›ÎÿÌ ⁄fiΉ‰Î ⁄Î⁄÷ — 67
128. Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ ’ıLÂfifiÎ ¿Î√‚˘fiÌ ≠Ïø›Î ±_√ıfi_ Á‹›’hο — 67
129. flÎF›ıkÎfl Áı‰Î ±_√ıfiÎ ’ıLÂfi ŒÎ‚Î ÷◊Î flΩ ’√ÎflfiÌ ‰ÁÒ·Î÷ ⁄Î⁄÷ — 68
130. ’√Îfl ⁄Î_‘HÎÌfiÌ ¬flÎ¥ — 68
131. fi˘¿flÌfiÌ «¿ÎÁHÎÌ — 68
132. Áı‰Î’˘◊Ì‹Î_ flËı· hÎÒÏÀfiÌ ’Ò÷˝÷Î ⁄Î⁄÷ — 68
133. ÏfiT≤kÎ ◊÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ’ÎÁı◊Ì ·ıHÎÎ_fiÌ ‹Ò·‰HÎÌ — 69
134. Áfl¿ÎflÌ flËıHÎοfiÎ ±Î‰ÎÁ ±_√ıfiÎ ·ıHÎÎ_ ÏÁ‰Î›fiÎ ·ıHÎÎfiÌ ‰ÁÒ·Î÷ ±fiı ÷ıfiı Áfl¤fl ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ — 69
135. Áfl¿ÎflÌ flËıHÎοfiÎ ±Î‰ÎÁ‹Î_ ‰Á‰ÎÀ Á_⁄_Ï‘÷ ““·ıb_ ⁄Î¿Ì fi◊Ì”” ≠‹ÎHÎ’hÎ — 70
136. ’ıLÂfi ‹_…^fl ¿flfiÎfl ±Ï‘¿Îfḻı ω√÷˘ ‹ı‚‰‰Î ⁄Î⁄÷ — 70
137. ’ıLÂfifiÎ ¿Î√‚˘ ’ÒHν ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ — 70
138. ’ıLÂfifiÎ ¿Î√‚˘ Ïfi›Î‹¿, ’ıLÂfi ±fiı ≠˘Ï‰ÕLÀ Œ_Õ ÷flŒ fl‰ÎfiÎ ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ — 70
139. ““fi˘ ÏÕ’ÎÀ˝‹ıLÀ· ¥L¿‰Î›flÌ”” / fi˘ ¥‰ıLÀ ≠‹ÎHÎ’hÎ — 70
140. »ıS·Î ’√Îflfi_ ≠‹ÎHÎ’hÎ — 71
141. ’ıLÂfifiı ±Áfl¿÷ν ¿˘¥’HÎ CÎÀfiÎfiÎ Á_ÿ¤ı˝ Ïfi›Î‹¿, ’ıLÂfi ±fiı ≠˘Ï‰ÕLÀ Œ_Õfi˘ Á_’¿˝ ÁΑ‰Î ⁄Î⁄÷ — 71
142. ’ıLÂfi ±fiı √˛ıF›¥ÀÌfiÌ ¿Î‹«·Îµ «Ò¿‰HÎÌ ⁄Î⁄÷ — 71
143. ¬Î÷ο̛ ¿ı L›ÎÏ›¿ ¿Î›˝‰ÎËÌ ’Õ÷fl fi ˢ› ÷ı‰Î Ï¿VÁ΋Î_ ¿Î‹«·Îµ ’ıLÂfi
±fiı Q≤I›-ÁË-ÏfiT≤ÏkÎ √˛ıF›¥ÀÌfiÌ ‹_…^flÌ — 72
144. Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ±Îfl˘’fi΋_ ±Î’‰Î‹Î_ ±ÎT›_ fi ˢ› ±◊‰Î L›ÎÏ›¿ ¿Î›˝‰ÎËÌ ±Îfl_¤Î›ı· fi ˢ› »÷Î_
¬Î÷ο̛ ÷’ÎÁ ⁄ο̋Î_ ˢ› ÷ı‹fiÌ ⁄Î⁄÷ı ¿Î‹«·Îµ ’ıLÂfi ±fiı √˛ıF›¥ÀÌfiÌ «Ò¿‰HÎÌfiÌ ‹_…^flÌfi˘ Ë¿‹ — 72
145. …ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ Ï‰w© ¬Î÷ο̛ ÷’ÎÁ ’Õ÷fl ˢ› ±fiı ÷ıfiı ±Îfl˘’fi΋ ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ˢ› ±◊‰Î
÷ıfiÌ Ï‰w© L›ÎÏ›¿ ¿Î›˝‰ÎËÌ ±Îfl_¤Î›ı· ˢ› I›Îflı ¿Î‹«·Îµ ’ıLÂfi ±fiı √˛ıF›¥ÀÌfiÌ fl¿‹fiÌ «Ò¿‰HÎÌ — 72
146. ¿Î‹«·Îµ ’ıLÂfifiÌ «Ò¿‰HÎÌ ‹ÎÀıfiÌ Âfl÷˘ — 73
147. ÏfiT≤ÏkÎfiÌ ÷Îfl̬ ΩËıfl ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ — 73
148. ±Ï‘¿Îfl’hÎ ±ÎM›Î ⁄Îÿ ’ıLÂfifiÌ Á‹ÌZÎÎ — 74
ø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
1.22
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 Á_’ÒHν ±fiø‹ÏHοÎ
ø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
≠¿flHÎ-15
Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ fi˘¿flÌ ÿflQ›Îfi ±‰ÁÎfi ’΋ı ÷ı‰Î Ï¿VÁ΋Î_
¿<À<_⁄ ’ıLÂfi ±fiı √˛ıF›¥ÀÌfiÌ fl¿‹fi˘ ÏfiHν› ±fiı ±Ï‘¿ÚÏ÷
149. fi˘¿flÌ ÿflQ›Îfi ◊›ı· ±‰ÁÎfi ±_√ı ¿<À<_⁄ ’ıLÂfi ±fiı √˛ıF›¥ÀÌfiÎ ÿΉα˘ — 75
150. ’ıLÂfifiÎ ¿Î√‚˘ ’ÒHν ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ — 75
151. Áı‰Î ±_√ıfiÎ ±’ÒHν ÿN÷flfiÎ Ï¿VÁ΋Î_ ¿<À<_⁄ ’ıLÂfi ±fiı √˛ıF›¥ÀÌfi˘ ÏfiHν› — 76
152. Q≤÷¿ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ Áı‰Î ±_√ıfiÌ ÿN÷flfiÌ ±≠ÎM›÷Î — 77
153. Ïfi›Î‹¿, ’ıLÂfi ±fiı ≠˘Ï‰ÕLÀ Œ_Õfiı ’ıLÂfifiÎ ¿Î√‚˘ fl‰ÎfiÎ ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ — 77
154. ¿Î‹«·Îµ ¿<À<_⁄ ’ıLÂfi ±fiı √˛ıF›¥ÀÌfiÌ ‹_…^flÌ — 77
155. Ïfi›Î‹¿, ’ıLÂfi ±fiı ≠˘Ï‰ÕLÀ Œ_Õ ¶ÎflÎ ±Î¬flÌ ’ıLÂfi ±fiı √˛ıF›¥ÀÌfiÎ ±Ï‘¿Îfl’hÎ — 78
156. Áfl¿ÎflÌ ·ıHÎÎ_fiı Áfl¤fl ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ — 78
157. ≠Ï÷Ïfi›„@÷ ’fl ˢ› ÷ı ÿflQ›Îfi Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ±‰ÁÎfi ’΋ı
I›Îflı ¿<À<_⁄ ’ıLÂfi ±fiı Q≤I› √˛ıF›¥ÀÌfiÌ «Ò¿‰HÎÌ — 78
≠¿flHÎ-16
Q≤÷¿ ’ıLÂfifl˘fiÎ Ï¿VÁ΋Î_ ¿<À<_⁄ ’ıLÂfi ±fiı ⁄Î¿Ì √˛ıF›¥ÀÌfiÌ ‹_…^flÌ
158. Q≤÷¿ ’ıLÂfiflfiÎ Ï¿VÁ΋Î_ ¿<À<_⁄ ’ıLÂfi ±fiı ⁄Î¿Ì √˛ıF›¥ÀÌfiÌ ‹_…^flÌ — 79
159. ’ıLÂfi ±fiı ⁄Î¿Ì √˛ıF›¥ÀÌfiÌ «Ò¿‰HÎÌ ‹ÎÀı Ïfi›Î‹¿, ’ıLÂfi ±fiı ≠˘Ï‰ÕLÀ Œ_Õ ¶ÎflÎ
±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰÷Î ±Ï‘¿ÚÏ÷ — 79
≠¿flHÎ-17
’ıLÂfifiÌ «Ò¿‰HÎÌ
160. ’ıLÂfi ‹‚‰Î’ÎhÎ ◊Λ ÷ı ÷Îfl̬ ⁄Î⁄÷ — 81
161. ‹ÎfiÏÁ¿ ±„V◊fl T›„@÷fiı ’ıLÂfifiÌ «Ò¿‰HÎÌfiÌ ≠Ïø›Î ⁄Î⁄÷ — 81
162. CÎÎ ¿ı ¥Ω ’ıLÂfi ±fiı ¿<À<_⁄ ’ıLÂfifiÌ «Ò¿‰HÎÌfiÌ Âw±Î÷ ¿fl‰ÎfiÌ ÷Îfl̬ ⁄Î⁄÷ — 81
163. CÎÎ ¿ı ¥Ω ’ıLÂfifiÌ «Ò¿‰HÎÌ ‹ÎÀı ÷⁄Ì⁄Ì ≠‹ÎHÎ’hÎfiÌ ±Î‰U›@÷Î ⁄Î⁄÷ — 81
164. ’ıLÂfifiÌ «Ò¿‰HÎÌ ¿›Î «·H΋Î_ ¿flÌ Â¿Î› — 81
165. ’ıLÂfi ±fiı √˛ıF›¥ÀÌfiÌ «Ò¿‰HÎÌfiÌ flÌ÷ ⁄Î⁄÷ — 81
166. ’ıLÂfiflfi_ ±‰ÁÎfi ◊÷Î_ ⁄Î¿Ì «Õ÷ ’ıLÂfifiÌ fl¿‹fiÌ «Ò¿‰HÎÌ — 81
167. Ï÷ΩıflÌ Ïfi›‹˘ ·Î√ ’ÎՉΠ⁄Î⁄÷ — 82
≠¿flHÎ-18
’ıLÂfiflfiÌ ’fiÏfi˝›„@÷
168. ’fiÏfi˝›„@÷ Á΋ÎL›÷— ⁄ÌΩ ’ıLÂfi ‹ÎÀı ’ÎhÎ fi ⁄fiÌ Â¿ı — 83
169. ’ıLÂfi ±fiı √˛ıF›¥ÀÌ ±◊‰Î ⁄˘fiÁfiÌ fl¿‹ ⁄Î⁄÷ı ’fiÏfi˝›@÷ ’ıLÂfiflı ¿fl‰ÎfiÎ ±ı¿flÎflfi΋Π⁄Î⁄÷ — 83
170. ’fiÏfi˝›@÷ ’ıLÂfiflfiı ±Î ≠¿flHÎfiÌ Ωı√‰Î¥±˘fiÌ ΩHÎ ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ — 83
171. ·U¿flÌ ¿Î›ÿÎ Ëı ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı· CÎÎ ¿ı ¥Ω ’ıLÂfi ±◊‰Î ±Â@÷÷Î ’ıLÂfi «Î· flά‰Î ⁄Î⁄÷ — 83
172. ÏfiT≤ÏkΉ› ’ıLÂfi ¿ı ÏfiT≤ÏkÎ ’ıLÂfi ‹ı‚‰÷Î ‹S¿Ì / ·U¿flfiÎ ’ıLÂfifl˘fiÎ ’√ÎflfiÌ ⁄Î_‘HÎÌ ⁄Î⁄÷ — 83
173. ‰‚÷fl / ±Â@÷÷Î ’ıLÂfi ‹ı‚‰÷Î ’ıLÂfifl˘fiÌ ’fiÏfi˝›„@÷ ‰¬÷ı ’√ÎflfiÌ ⁄Î_‘HÎÌ — 84
174. À>_¿Ì fi˘¿flÌ ‹ÎÀı ¿Ï‹ÂLÕ ¿flΛı·Î ±◊‰Î ¥‹fl…LÁÌ ¿Ï‹ÂLÕ
1.23
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 Á_’ÒHν ±fiø‹ÏHοÎ
ø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
±Ï‘¿ÎflÌfiÌ ’fiÏfi˝›„@÷ ‰¬÷ı ’√ÎflfiÌ ⁄Î_‘HÎÌ — 85
175. ’fiÏfi˝›@÷ ’ıLÂfifl˘fiÌ ⁄œ÷Ì ¿ı ⁄ÿ·Ì µ’fl ’√ÎflfiÌ ⁄Î_‘HÎÌ — 85
176. ’ıLÂfifl˘fiÌ ’fiÏfi˝›„@÷ ⁄Îÿ ¥ΩŒÎfiÌ ±Î¿ÎflHÎÌ — 85
177. ’fiÏfi˝›@÷ ’ıLÂfifl˘fiı ¤J◊ÎfiÌ ‹_…^flÌ — 85
178. ’fiÏfi˝›@÷ ’ıLÂfiflfiı ‹‚‰Î’ÎhÎ flΩ — 85
179. ’fiÏfi˝›@÷ ’ıLÂfifl˘fiı Q≤I›-ÁË-ÏfiT≤ÏkÎ √˛ıF›¥ÀÌfiÌ ‹‚‰Î’ÎhÎ÷Î — 85
180. ÁÂVhÎ ÿ‚˘fiÎ ’Ò‰˝ ¿˘Q⁄ÀLÀ @·Î¿˝ ±fiı ’Ò‰˝ VÀ˘Á˝‹ıfi ±_√ı ¬ÎÁ Ωı√‰Î¥±˘ — 85
181. ’fiÏfi˝›@÷ ’ıLÂfifl˘fiÎ ’√Îflfi˘ «˘yÁ ÏfiHν› — 86
182. ’fiÏfi˝›„@÷ ‰¬÷ı ’√Îfl fiyÌ ¿fl‰ÎfiÌ ÁkÎÎ — 86
183. ¿Î‹«·Îµ ’√ÎflfiÌ ‹_…^flÌ — 86
184. ‹Îfiÿ˚ ‰ı÷fi ‘˘flHÎı ’ıLÂfifl˘fiÌ Ïfi›„@÷ — 86
185. ’√Îfl fiyÌ ¿fl÷Ì ‰¬÷ı ’ıLÂfifiÌ ±ı¿_ÿfl fl¿‹ K›Îfi‹Î_ ·ı‰Î ⁄Î⁄÷ — 86
186. ’fiÏfi˝›@÷ ’ıLÂfiflfiı Ïfi›‹-28 ·Î√ ’ÎՉΠ⁄Î⁄÷ — 87
187. ±L› Áfl¿Îfl ±◊‰Î ’_«Î›÷‹Î_◊Ì ’ıLÂfi ‹ı‚‰÷Î ’ıLÂfiflfiÌ ’fiÏfi˝›„@÷ ‰¬÷ı ’√Îfl ⁄Î_‘HÎÌ — 87
188. ·U¿flÌ ‰˘flLÀ ±◊‰Î fi˘fi-¿Ï‹ÂLÕ ’ıLÂfifl˘fiÌ ‹S¿Ì ¬Î÷Î
Ëı ’fiÏfi˝›„@÷‹Î_ Ïfi›‹˘ ·Î√ fiÏË ’ՉΠ⁄Î⁄÷ — 87
189. ÏfiT≤ÏkÎ ⁄ÎÿfiÌ ‰ÎÏH΄F›¿ Ïfi‹c¿ — 87
190. ÏfiT≤ÏkÎ ⁄Îÿ ¤Îfl÷ ⁄ËÎflfiÌ Áfl¿Îfl Ëı Ïfi‹c¿ ⁄Î⁄÷ — 79
≠¿flHÎ-19
Ë_√Î‹Ì ‰‘Îfl˘ / ’ıLÂfi µ’fl ‹˘ÓCΉÎflÌ flÎË÷
191. Ë_√Î‹Ì ‰‘Îfl˘ / ’ıLÂfi‹Î_ ‹˘ÓCΉÎflÌ flÎË÷ — 90
≠¿flHÎ-20
flÿ ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ ±fiı ±’‰Îÿ
192. flÿ ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ ±fiı ±’‰Îÿ — 91
’ÏflÏÂp - 1 √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (’ıLÂfi) Ïfi›‹˘, 2002 ËıÂ
…ı±˘fiı ÁkÎÎ Á’fl÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì »ı ÷ı ±Ï‘¿Îfḻ˘ 92
’ÏflÏÂp - 2 √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 fiΠωω‘ Ïfi›‹ Á‹E«›˘fiÎ
Ëı÷ ‹ÎÀı ¬Î÷ÎfiÎ ‰ÕÎ ÷flÌ¿ı √HΉ΋Î_ ±Î‰ı·Î ±Ï‘¿Îfḻ˘fiÌ ÁÒÏ« 96
Àı⁄· 101
Œ˘QÁ˝Œ˘QÁ˝fiÌ ±fiø‹ÏHοΠ105-106
Œ˘‹˝-1 ◊Ì 34 107-156
-------------
1.24
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 Á_’ÒHν ±fiø‹ÏHοÎ
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flËıHÎοfiÎ ‹¿Îfi˘‹Î_ ‰Á‰ÎÀ) Ïfi›‹˘, 2002
±fiø‹ÏHοÎø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
≠¿flHÎ - 1
Á΋ÎL›
1. À>_¿Ì Á_iÎÎ ±fiı ±Îfl_¤ — 1
2. ·Î√ ’ÎÕ‰ÎfiÌ ‹ÎhÎÎ — 1
3. ±◊˝CÎÀfifiÌ ÁkÎÎ — 1
4. »^À»ÎÀfiÌ ÁkÎÎ — 1
5. ¿flÎflfiÌ Âfl÷˘fiÌ L›Î›Z΋÷Î — 1
6. ‹Î√˝ ±fiı ‹¿Îfi ω¤Î√fiÎ Ë¿‹˘ — 1
7. ÁkÎÎfi˘ ±‹· ±fiı ÷ıfiÌ Á˘Ó’HÎÌ — 2
8. »^À»ÎÀfiÎ ¿ÎflH΢ ±˘ÏÕÀ ±Ï‘¿ÎflÌfiı ÿÂν‰‰Î ⁄Î⁄÷ — 2
≠¿flHÎ - 2
T›ÎA›Î
9. T›ÎA›Î — 3
≠¿flHÎ - 3
flËıHÎοfiÎ Áfl¿ÎflÌ ±Î‰ÎÁ
10. flËıHÎοfiÎ ±Î‰ÎÁ — 16
11. flËıHÎοfiÎ ±Î‰ÎÁ˘ ’Àı, ¤ÎÕı ¿ı Á_’ÎÏÿ÷ ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ — 16
12. flËıHÎοfiÎ ±Î‰ÎÁfi˘ ¤˘√‰À˘ — 16
13. ±ı¿ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ flËıHÎοfiÎ ±Î‰ÎÁ‹Î_ ⁄ÌΩı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ÏËVÁıÿÎflÌ◊Ì flËı÷˘ ˢ› I›Îflı — 16
14. Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ≠‰ÎÁ ±_√ı √ıflËÎ…fl ˢ› I›Îflı flËıHÎοfiÎ ±Î‰ÎÁfi˘ ¤˘√‰À˘ — 16
15. flËıHÎοfiÎ ±Î‰ÎÁfi˘ ¿«ıflÌ ÷flÌ¿ı ±_Â÷— ¤˘√‰À˘ — 16
16. flËıHÎοfiÎ ±Î‰ÎÁ˘fi_ ‰√a¿flHÎ — 16
17. ‹˘…^ÿ ‹¿Îfi˘fi_ …\ÿÌ …\ÿÌ ¿ZÎ΋Î_ ‰√a¿flHÎ — 17
18. ¤ÎÕÎfiΠωϤLfi ÿfl˘ — 17
19. Áfl¿ÎflÌ flËıHÎοfiÎ ±Î‰ÎÁ ‹ÎÀı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfi˘ Ë¿ — 18
20. Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ’ÎÁı◊Ì ‰ÁÒ· ¿fl‰ÎfiÎ ¤ÎÕÎfi˘ ÿfl — 19
21. Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ¨«Ì ¿ZÎÎfiÎ ±Î‰ÎÁ ‹ÎÀı ¤ÎÕÎfiÌ ‰ÁÒ·Î÷ — 19
22. µE« ÿflı ¤ÎÕ<_ ‰ÁÒ· ¿fl‰ÎfiÌ Áfl¿ÎflfiÌ ÁkÎÎ — 19
23. ¤ÎÕ΋@÷ ±Î‰ÎÁ ±fiı ¤ÎÕ΋Î_ CÎÀÎÕ˘ — 19
24. ¤ÎÕ΋@÷ ±Î‰ÎÁ˘fiÎ ±‰ı…‹Î_ ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰÷Î CÎfl¤ÎÕÎ ¤J◊ÎfiÎ ÿfl — 20
25. ¤ÎÕÎfiÌ ‹ÎŒÌ — 20
26. ±Ï‘¿ Áı‰Î±˘fi_ ¤ÎÕ< — 21
27. Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘ ÏÁ‰Î›fiÌ T›„@÷±˘fiı flËıHÎοfiÎ ±Î‰ÎÁ ¤ÎÕı◊Ì ±Î’‰Î ⁄Î⁄÷ — 21
28. Áfl¿Îfl ¶ÎflÎ flËıHÎοfiÎ ±Î‰ÎÁ˘ ’Àı ±Î’‰ÎfiÎ Ïfi›‹˘ — 22
1.25
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 Á_’ÒHν ±fiø‹ÏHοÎ
ø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
29. flËıHÎοfiÎ ±Î‰ÎÁ˘ Áfl¿Îfl ¶ÎflÎ ’Àı ±Î’‰ÎfiÌ Âfl÷˘ — 22
30. Áfl¿ÎflÌ flËıHÎοfiÎ ±Î‰ÎÁ˘fi˘ ¤˘√‰À˘ ¿fl÷Î Áfl¿ÎflÌ
¿‹˝«ÎflÌfiı ≠Ï÷Ïfi›„@÷ ’fl ‹˘¿·‰Î‹Î_ ±Î‰ı I›Îflı — 22
≠¿flHÎ - 4
flÿ ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ ±fiı ±’‰Îÿ˘
31. flÿ ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ ±fiı ±’‰Îÿ˘ — 2 3
’ÏflÏÂp - 1 √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flËıHÎοfi΋¿Îfi˘‹Î_ ‰Á‰ÎÀ) Ïfi›‹˘, 2002
Ëı …ı±˘fiı ÁkÎÎ Á’fl÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì »ı ÷ı ±Ï‘¿Îfḻ˘ 24
’ÏflÏÂp - 2 √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 fiΠωω‘ Ïfi›‹ Á‹E«›˘fiÎ
Ëı÷ ‹ÎÀı ¬Î÷ÎfiÎ ‰ÕÎ ÷flÌ¿ı √HΉ΋Î_ ±Î‰ı·Î ±Ï‘¿Îfḻ˘fiÌ ÁÒÏ« 2 7
’ÏflÏÂp - 3 flËıHÎοfiÎ ¤ÎÕ΋@÷ ±Î‰ÎÁ˘fiı ‹‚‰Î’ÎhÎ ’ÿ‘Îfl¿˘fiÌ …√α˘fiÌ ›ÎÿÌ 32
---------------
1.26
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 Á_’ÒHν ±fiø‹ÏHοÎ
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (‹ÁÎŒflÌ ¤J◊Î_) Ïfi›‹˘, 2002
±fiø‹ÏHοÎø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
≠¿flHÎ - 1 - Á΋ÎL›
1. À>_¿Ì Á_iÎÎ ±fiı ±Îfl_¤ — 1
2. T›ÎÏÅ — 1
3. ±◊˝CÎÀfifiÌ ÁkÎÎ — 1
4. »^À»ÎÀfiÌ ÁkÎÎ — 1
5. ¿flÎflfiÌ Âfl÷˘fiÌ ¿Î›ÿıÁfl÷Î — 1
6. ’√Îfl, ¤J◊Î_ ±fiı flΩfiÌ ‹Î√HÎ̱˘fi_ Ïfi›‹fi — 1
7. ÁkÎÎ ‰Î’fl‰Î ⁄Î⁄÷ ±fiı ÷ıfiÌ Á˘Ó’HÎÌ ⁄Î⁄÷ — 2
8. »^À»ÎÀfiÎ ¿ÎflH΢ ±˘ÏÕÀ ±Ï‘¿ÎflÌfiı ÿÂν‰‰Î ⁄Î⁄÷ — 2
≠¿flHÎ - 2 - T›ÎA›Î
9. T›ÎA›Î — 3
≠¿flHÎ-3
‹ÁÎŒflÌ ¤J◊Î_fiÎ ≠¿Îfl ±fiı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fi_ ‰√a¿flHÎ
10. ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊Î_fiÎ ≠¿Îfl — 15
11. Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fi_ ’√Îfl lıHÎ̱˘‹Î_ ‰√a¿flHÎ — 15
12. ‹Î¥·ı… ¤J◊Î_fiÎ Ëı÷ ‹ÎÀı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fi_ ‰√a¿flHÎ — 15
13. ’çÎÿ‰÷a ±Áfl◊Ì ⁄œ÷Ì / ’ÿΉfiÏ÷ / ’√Îfl‹Î_ Á‘Îfl˘ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı I›Îflı ’Òfl¿ ‹Î√HÎ̱˘fi_ Ïfi›‹fi — 15
14. ’fiÏfi˝›@÷ ’ıLÂfiflfiı ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊Î_fi˘ Ë¿ — 15
15. ’ıLÂfiflfiı ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊_ — 15
16. ωÂıÊ »^À»ÎÀ˘ — 16
17. ±ı¿ ’ÿ ’fl◊Ì ⁄ÌΩ ’ÿ ’fl …÷Î ÀˇÎ„LÀ‹Î_ …÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ¿ZÎÎ ±◊‰Î ’√Îfl lıHÎÌ — 16
18. ¬_Õ Á‹›fiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ¿ZÎÎ ¿ı ’√Îfl lıHÎÌ — 16
≠¿flHÎ-4
¿Î›‹Ì ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊_
19. ¿Î›‹Ì ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊Î_fiÌ fl¿‹ fiyÌ ¿fl‰Ì — 17
20. ¿Î›‹Ì ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊Î_fiÎ ±‰ı…‹Î_ ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊Î_fiÌ ±Î¿ÎflHÎÌ — 17
21. ‹ÎÁfiÎ ÷ÒÀ¿ Á‹› ‹ÎÀı ¿Î›‹Ì ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊Î_fiÌ √HÎ÷flÌ — 18
22. ¿Î›‹Ì ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊Î_ µ’flÎ_÷ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı ¿fl‰ÎfiÌ ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊Î_fiÌ ±Î¿ÎflHÎÌ — 18
23. ¿Î›‹Ì ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊_ Á_¿‚Λı· ˢ› ÷ı‰Ì ⁄ı ¿ı ÷ı◊Ì ‰‘ …√α˘fi˘ ˉη˘
Á_¤Î‚÷Î ¿‹˝«ÎflÌfiı ¿Î›‹Ì ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊_ — 18
24. ≠ÎÁ_Ï√¿ flΩfiÎ Ïÿ‰Á˘fi_ ¿Î›‹Ì ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊_ — 18
25. Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ÷η̋, flΩ ÿflQ›Îfi ÷◊Î flΩfiÌ ±Î√‚ ¿ı ’λ‚ ΩıՉ΋Î_ ±Î‰ı·
flΩ±˘ ÿflQ›Îfi ¿Î›‹Ì ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊Î_fiÌ ±Î¿ÎflHÎÌ — 18
26. ±ı¿◊Ì ⁄Ì∞ …√Î ’fl ËÎ…fl ◊‰ÎfiÎ Á‹› (Ωı¥fiŸ√ ÀÎ¥‹) ÿflQ›Îfi ¿Î›‹Ì ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊Î_fiÌ ’ÎhÎ÷Î — 18
27. ¿Î›˝¤Îfl V‰Ì¿Îfl‰ÎfiÎ ¿ı Á˘Ó’‰ÎfiÎ Ïÿ‰Áı ¿Î›‹Ì ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊Î_fiÌ ’ÎhÎ÷Î — 18
28. ¿Î›‹Ì ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊Î_fiÌ ±Î¿ÎflHÎÌ — 18
29. ¿Î›‹Ì ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊_ ‹ı‚‰÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ ¶ÎflÎ Áfl¿ÎflÌ ‰ÎËfifi˘ µ’›˘√ — 18
1.27
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 Á_’ÒHν ±fiø‹ÏHοÎ
ø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
≠¿flHÎ-5
‰ÎËfi ¤J◊_
30. ‰ÎËfi ¤J◊_ ¿˘fiı ‹‚‰Î’ÎhÎ ◊Λ — 19
31. ‰ÎËfi ¤J◊Î_fiÌ ≠Îfl_Ϥ¿ ‹_…^flÌ — 19
32. ‰ÎËfi ¤J◊Î_fiÌ «Ò¿‰HÎÌ ±_√ıfiÌ Âfl÷˘ — 19
33. ‰ÎËfi ¤J◊_ ‹_…^fl ¿fl‰ÎfiÌ Á‹› ‹›Î˝ÿÎ — 20
34. ‰ÎËfi ¤J◊_ ‹ı‚‰÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı ·˘√⁄¿ Ïfi¤Î‰‰Î ⁄Î⁄÷ — 20
35. ‰ÎËfi ¤J◊Î_fiÎ ÿfl — 20
36. ‰ÎËfi ¤J◊Î_fiÌ ±Î¿ÎflHÎÌ ‹ÎÀı ≠‹ÎHÎ’h΢ — 20
37. ±Îà Ͽ.‹Ì. ◊Ì ‰‘ ‹ÁÎŒflÌ ‹ÎÀı ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊_ — 20
38. flΩ ±◊‰Î Ë_√Î‹Ì ⁄ÿ·Ì ÿflQ›Îfi ‰ÎËfi ¤J◊Î_fiÌ ±Î¿ÎflHÎÌ — 21
39. ËÎ…fl ◊‰ÎfiÎ Á‹› ÿflQ›Îfi ÷◊Î ÷η̋ ÿflQ›Îfi ‰ÎËfi ¤J◊Î_fiÌ ±Î¿ÎflHÎÌ — 21
40. ’Ïfl‰Ëfi ¤J◊_ — 21
41. ÁΛ¿· ¤J◊_ — 23
≠¿flHÎ-6
‹Î¥·ı… ¤J◊_
42. ‹ÁÎŒflÌfiÎ …\ÿÎ …\ÿÎ ≠¿Îfl˘ ‹ÎÀı ‹Î¥·ı… ¤J◊_ — 24
43. Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ √ıflËÎ…flÌ — 24
44. ‹ÁÎŒflÌfi˘ ±Îfl_¤ ±fiı ±_÷ — 24
45. À>_¿Î ‹Î√ı˝ ‹ÁÎŒflÌ ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ — 24
46. À>_¿Î flV÷Î ÏÁ‰Î›fiÎ ‹Î√ı˝ ¿flı· ‹ÁÎŒflÌ ‹ÎÀı ‹Î¥·ı… ¤J◊_ — 25
47. ω‹Îfi ¶ÎflÎ ‹ÁÎŒflÌfi˘ Ë¿ — 25
48. Ë¿ÿÎfl fi ˢ› ÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiÌ Ë‰Î¥ ‹Î√ı˝ ‹ÁÎŒflÌ — 26
49. flı·‰ı ¶ÎflÎ ≠‰ÎÁ ¿ı ⁄ÿ·Ì ≠‰ÎÁfiÌ ‹ÁÎŒflÌfi˘ Ë¿ — 26
50. ¤ÎÕÎfiÌ ±Î¿ÎflHÎÌ — 27
51. flV÷Î ‹Î¥·ı… ¤J◊_ ±Î¿Îfl‰ÎfiÎ Ëı÷ ‹ÎÀı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiÌ ¿ZÎα˘ — 27
52. flV÷Î ‹Î√ı˝ ‹ÁÎŒflÌ ‹ÎÀıfiÎ fl˘Õ ‹Î¥·ı… ¤J◊Î_fiÎ ÿfl˘ — 27
53. fl˘Õ ‹Î¥·ı… ¤J◊Î_fiÌ ±Î¿ÎflHÎÌ ‹ÎÀı Á΋ÎL› Âfl÷˘ — 28
54. ‹ÎÏ·¿ÌfiÌ, µ»ÌfiÌ ·Ì‘ı·Ì ¿ı ¤ÎÕı ‹ı‚‰ı·Ì ¿Îfl‹Î_ ¿flı· ‹ÁÎŒflÌ ‹ÎÀı fl˘Õ ‹Î¥·ı… ¤J◊Î_fi˘ Ë¿ — 28
55. ω‹ÎfiÌ ‹◊¿ ±fiı flËıÃÎHÎ ‰E«ı ’˘÷ÎfiÌ ¿Îfl ¶ÎflÎ ‹ÁÎŒflÌ — 28
56. ΩËıfl ⁄Á ¶ÎflÎ ‹ÁÎŒflÌ ‹ÎÀıfi˘ Ë¿ — 29
57. ¿·ı@Àfl˘ ÷◊Î Ï…S·Î ω¿ÎÁ ±Ï‘¿Îfḻ˘fiı ¿Î›‹Ì ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊Î_fiÎ ±‰ı…‹Î_ fl˘Õ ‹Î¥·ı…fiÌ ‹_…^flÌ — 29
58. Áfl¿Îflı ¤ÎÕı ±Î’ı· ‰ÎËfi ¶ÎflÎ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı·Ì ‹ÁÎŒflÌ ‹ÎÀı fl˘Õ ‹Î¥·ı…fiÎ ÿfl — 30
59. Áfl¿ÎflÌ ±Ï‘¿Îfḻ˘fiı ¤ÎÕÎ ’©Ï÷◊Ì ŒÎ‚‰ı· Áfl¿ÎflÌ ‰ÎËfifi˘ ¬Îfi√Ì µ’›˘√ 30
60. ±‹ÿΉÎÿ ±fiı √Î_‘Ìfi√fl ‰E«ı ‹ÁÎŒflÌ — 30
61. ‹A› ‹◊¿ı ÷◊Î ≠‰ÎÁ‹Î_ ˢ› I›Îflı ‹¿Î‹ µ’fl◊Ì V◊ÎÏfi¿ ‹ÁÎŒfḻ˘ — 31
62. VÀÌ‹fl ±◊‰Î ·˘L« ¶ÎflÎ ¿flı· ‹ÁÎŒflÌ ‹ÎÀı ‹Î¥·ı… ¤J◊_ — 32
63. ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊Î_fiÌ «Ò¿‰HÎÌ ‹ÎÀıfiÌ ·ıHÎÎ ◊‰ÎfiÌ ÷Îfl̬ — 32
64. ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊Î_fi˘ ÿΉÎfi˘ Ë¿ ·M÷ ◊‰Î ⁄Î⁄÷ — 32
65. ‰HΉ’flΛı· ÀÌ¿ÌÀ˘ ±_√ı ¿ıLÁ·ıÂfi «Î∞˝Á — 32
1.28
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 Á_’ÒHν ±fiø‹ÏHοÎ
ø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
≠¿flHÎ-7
ÿˆÏfi¿ ¤J◊_
66. ÿˆÏfi¿ ¤J◊_ @›Îflı ‹‚‰Î’ÎhÎ ◊Λ — 33
67. ÿˆÏfi¿ ¤J◊_ ±Î¿Îfl‰Î ±_√ıfiÌ Á΋ÎL› Âfl÷˘ — 33
68. ÿˆÏfi¿ ¤J◊Î_fiÌ ±Î¿ÎflHÎÌ ‹ÎÀı ÂËıfl˘fi_ ‰√a¿flHÎ — 33
69. ÿˆÏfi¿ ¤J◊Î_fiÎ ÿfl˘ — 35
70. ÿˆÏfi¿ ¤J◊Î_fi_ ‹Î‚¬_ — 36
71. ’˘÷ÎfiÌ ‹ÎÏ·¿ÌfiÌ ¿ı µ»ÌfiÌ ±◊‰Î ¤ÎÕı ·Ì‘ı· ¿Îfl◊Ì ‹ÁÎŒflÌ ¿fl‰Î Ë¿ÿÎfl
±Ï‘¿Îfḻ˘ F›Îflı ΩËıfl ‰ÎËfi ¶ÎflÎ ‹ÁÎŒflÌ ¿flı I›Îflı ¨«Î ÿflı ÿˆÏfi¿ ¤J◊_ — 37
72. ˢÀ·‹Î_ flËı‰Î ‹ÎÀıfiÎ ‹‚‰Î’ÎhÎ ÿˆÏfi¿ ¤J◊Î_fiÌ √HÎ÷flÌ — 37
73. ≠‰ÎÁ ÿflQ›Îfi Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı flËı‰Î ÷◊Î …‹‰Îfi_ ‹Œ÷ ±Î’‰Î‹Î_ ±ÎT›_ ˢ› I›Îflı ÿˆÏfi¿ ¤J◊_ — 37
74. Áfl¿ÌÀ ËεÁ, flıVÀ ËεÁ ‰√ıflı‹Î_ fl˘¿Î÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiı ÿˆÏfi¿ ¤J◊_ — 37
75. ≠‰ÎÁ ±◊‰Î Ë_√Î‹Ì ⁄ÿ·Ì ±_√ı ÿˆÏfi¿ ¤J◊_ — 37
76. ÷η̋ ÿflQ›Îfi ÿˆÏfi¿ ¤J◊_ — 38
≠¿flHÎ-8
⁄ÿ·Ì ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊_
77. ⁄ÿ·Ì ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊_ @›Îflı ‹‚‰Î’ÎhÎ ◊Λ — 39
78. ⁄ÿ·Ì ’fl ±ı¿ …√αı◊Ì ⁄Ì∞ …√αı …‰Î ‹ÎÀıfiÎ ËÎ…fl ◊‰ÎfiÎ Á‹› ÿflQ›Îfi
Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ⁄ÿ·Ì ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊Î_fi˘ Ë¿ — 39
79. ±ı¿ …√Î ’fl◊Ì ⁄Ì∞ ±fiı I›Î_◊Ì ’fi— hÎÌ∞ …√αı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ⁄ÿ·Ì — 39
80. Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ⁄ÿ·Ì ◊÷Î ’Ëı·Î_ ±◊‰Î ÷ı ’»Ì » ‹ÎÁfiÌ
±_ÿfl ÷ıfiÎ ’Ïfl‰ÎflfiÎ ÁP›ı ¿flı· ≠‰ÎÁ ⁄Î⁄÷ — 40
81. ’Ï÷ ±fiı ’IfiÌ ⁄_fiı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌ Ë˘› I›Îflı ⁄ÿ·Ì ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊_ — 40
82. …√ÎfiÎ ‹A› ‹◊¿ ÏÁ‰Î›fiÎ ±L› V◊‚ı …√Îfi˘ ˉη˘ Á’fl÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı
±◊‰Î Á_¤Î‚‰Î‹Î_ ±Î‰ı I›Îflı ⁄ÿ·Ì ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊_ — 40
83. ≠‰ÎÁ ÿflQ›Îfi ‹A› ‹◊¿ ⁄ÿ·Î› I›Îflı ⁄ÿ·Ì ≠‰ÎÁ ¤J◊_ — 41
84. ’Ïfl‰ÎflfiÎ ÁP›˘ fi‰Î V◊‚ı ≠‰ÎÁ ¿flı I›Îflı ⁄ÿ·Ì ≠‰ÎÁ ¤J◊_ — 41
85. fi‰Ì …√αı ΩıÕÎ÷Î_ ’Ëı·Î_ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻı ·Ì‘ı· flΩ ⁄Î⁄÷ — 41
86. ·Î_⁄Ì flΩ ’fl◊Ì ËÎ…fl ◊›ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ fi‰Î V◊‚ı Ïfi‹c¿ — 41
87. ⁄ÿ·Ì ±_√ı ˉΥ ‹Î√ı˝ ‹ÁÎŒflÌfi˘ Ë¿ — 41
88. ⁄ÿ·Ì ≠Á_√ı flı·‰ı ¶ÎflÎ ¿flı· ≠‰ÎÁ ‹ÎÀı Ë¿ — 42
89. ΩËıfl ‰ÎËfi ¶ÎflÎ ¿flı· flV÷ÎfiÌ ‹ÁÎŒflÌ ‹ÎÀıfiÎ ‰√˝fi˘ Ë¿ — 42
90. ⁄ÿ·Ì ≠Á_√ı ΩËıfl ‰ÎËfi ÏÁ‰Î›fiÎ ±L› ≠¿Îflı flV÷ÎfiÌ ‹ÁÎŒflÌ ‹ÎÀıfiÎ ±Ï‘¿Îfl — 42
91. CÎfl‰¬flÌ — 42
92. Á_›˘Ï…÷ (¿˘Q’˘ÌÀ) ⁄ÿ·Ì ¤J◊_ — 42
93. ⁄ÿ·Ì ±_√ı flı·‰ı ¶ÎflÎ CÎfl‰¬flÌ ·¥ Œıfl‰‰Îfi˘ Ë¿ — 42
94. flı·‰ı◊Ì Á_¿‚Λı· V◊‚˘ ‰E«ı flV÷Î ¶ÎflÎ CÎfl‰¬flÌ ·¥ …‰Î ⁄Î⁄÷ — 43
95. ±ı¿ V◊‚ı◊Ì ⁄ÌΩ V◊‚ı …^fiÎ ±◊‰Î fi‰Î ‹A› ‹◊¿ı flV÷Î ‹Î√ı˝ CÎfl‰¬flÌ Œıfl‰‰Î ⁄Î⁄÷ — 43
96. …^fiÎ V◊‚ ÏÁ‰Î›fiÎ ±L› V◊‚ı◊Ì CÎfl‰¬flÌ Œıfl‰‰Î ⁄Î⁄÷ — 43
97. ““Õ’Ì ‰Ëfi Áı‰Î”” ¶ÎflÎ CÎfl‰¬flÌ ·¥ …‰Î ⁄Î⁄÷ — 43
98. CÎfl‰¬flÌfi˘ Á΋Îfi ’ıÁıL…fl Àˇıfi ¶ÎflÎ ·¥ …‰Î ⁄Î⁄÷ — 44
99. CÎfl‰¬flÌfiÎ Á΋ÎfifiÎ ’Ïfl‰Ëfifi_ ¬«˝ — 44
1.29
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 Á_’ÒHν ±fiø‹ÏHοÎ
ø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
100. ⁄ÿ·Ì ’fl …÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfi_ ‰ÎËfi ·¥ …‰Î ⁄Î⁄÷ — 44
101. ¢Œfl ±◊‰Î @·Ìfiflfi˘ ≠‰ÎÁ — 44
102. flı·‰ı ¶ÎflÎ ‰ÎËfifiÎ ’Ïfl‰ËfifiÎ ¬«˝fiÌ ¤fl’Î¥ — 45
103. ‰ÎËfifiı ’˘÷ı … Ë_¿ÎflÌ ¿ı Àˇ¿‹Î_ ·ÎÿÌfiı ÷ıfi_ ’Ïfl‰Ëfi ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ — 45
104. flV÷Î ‹Î√ı˝ ‰ÎËfifiÎ ’Ïfl‰Ëfi ‹ÎÀıfiÎ ÿfl˘ — 45
105. ⁄ÿ·Ì ±_√ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ‹‚÷_ ‰‘ÎflÎfi_ ¤ÎÕ< — 46
≠¿flHÎ-9
±L› ‹ÁÎŒfḻ˘
106. ÏfiT≤ÏkÎ Á‹›ı ‹‚‰Î’ÎhÎ ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊Î_ — 47
107. ÏfiT≤ÏkÎ Á‹›ı ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊Î_fiÌ ±Î¿ÎflHÎÌfi˘ ω¿S’ — 48
108. ÏfiT≤ÏkÎ ‰ı‚αı ‰÷fifiÎ V◊‚ı …‰ÎfiÌ ‹ÁÎŒflÌ ±_√ıfiÎ ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊Î_ Ï⁄·˘ ±Î¿Îfl‰ÎfiÌ ’©Ï÷ — 48
109. Œfl…fiÎ »ıS·Î V◊‚ı … ÏfiT≤ÏkÎ ⁄Îÿ V◊Î›Ì ◊‰Î ‹ÎÀıfi_ ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊_ — 49
110. fi˘¿flÌ‹Î_ ˢ› ÷ı ÿflQ›Îfi ±‰ÁÎfi ’΋ı·Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ ’Ïfl‰ÎflfiÎ ÁP›˘±ı ¿flı·˘ ≠‰ÎÁ — 49
111. flΩ µ’fl …÷Î_ ¿ı flΩ µ’fl◊Ì ’λΠŒfl÷Î_ ¿flı· ≠‰ÎÁ — 51
112. flΩ ±◊‰Î Œfl…‹˘¿>ŒÌ ÿflQ›Îfi ≠‰ÎÁ — 51
113. flΩ ’flfiÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı Œfl… ’fl ŒflÏ…›Î÷ ’fl÷ ⁄˘·Î‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı I›Îflı ‹‚‰Î’ÎhÎ ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊_ — 51
114. Ï⁄fiÁfl¿ÎflÌ Á_V◊α˘fiÌ ⁄ıÿ˘‹Î_ ËÎ…flÌ ±Î’‰Î ‹ÎÀı ≠‰ÎÁ — 51
115. flΩ / Œfl…‹˘¿>ŒÌ ÿflQ›Îfi ÿV÷ΉıΩı ‰√ıflıfiÌ ÷’ÎÁHÎÌ ‹ÎÀı ¿flı· ≠‰ÎÁ — 52
116. Áfl¿ÎflÌ ŒflΩı ⁄Ω‰÷Ì ‰¬÷ı K›Îfi‹Î_ ±Î‰ı· ω√÷˘fi˘ ’flΉ˘ ±Î’‰Î ‹ÎÀıfi˘ ≠‰ÎÁ — 52
117. ÏfiT≤kÎ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ¬Î÷ο̛ ÷’ÎÁ‹Î_ ËÎ…fl flËı‰Î ‹ÎÀıfi_ ≠‰ÎÁ ¤J◊_ — 53
118. ’flÌZÎ΋Î_ ËÎ…flÌ ±Î’‰Î ±_√ıfi˘ ≠‰ÎÁ — 54
119. ≠¿ÌHν ≠‰ÎÁ˘ — 54
≠¿flHÎ-10
‹ÁÎŒflÌ ¤J◊Î__ Ï⁄·˘ ‹ÎÀı µ’ÎÕ ÷◊Î Ïfi›_hÎHÎ ±Ï‘¿Îfḻ˘
120. ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊Î__ Ï⁄·˘ µ’fl ≠Ï÷ËV÷ÎZÎfl — 56
121. Ïfi›_hÎHÎ ±Ï‘¿Îfḻ˘ — 56
122. Ïfi›_hÎHÎ ±Ï‘¿ÎflÌfiÌ ŒflΩı ±fiı ±Ï‘¿Îfl — 56
123. ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊Î_ ‹ÎÀı Ï⁄·˘fiÎ µ’ÎÕ ±Ï‘¿ÎflÌfiÌ …‰Î⁄ÿÎflÌ — 56
124. ¬˘ÀÎ ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊Î_ Ï⁄·fiÌ ±Î¿ÎflHÎÌ ‹ÎÀı ÏÂV÷fiÌ ¿Î›˝‰ÎËÌ — 56
125. ‹ÁÎŒflÌ ¤J◊Î__ Ï⁄· ±_√ıfi_ flÏ…VÀfl — 56
≠¿flHÎ-11
flÿ ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ ±fiı ±’‰Îÿ˘
126. flÿ ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ ±fiı ±’‰Îÿ˘ — 57
’ÏflÏÂp - 1 √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (‹ÁÎŒflÌ ¤J◊Î) Ïfi›‹˘, 2002
Ëı …ı±˘fiı ÁkÎÎ Á’fl÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì »ı ÷ı ±Ï‘¿Îfḻ˘
’ÏflÏÂp - 2 √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 fiΠωω‘ Ïfi›‹ Á‹E«›˘fiÎ
Ëı÷ ‹ÎÀı ¬Î÷ÎfiÎ ‰ÕÎ ÷flÌ¿ı √HΉ΋Î_ ±Î‰ı·Î ±Ï‘¿Îfḻ˘fiÌ ÁÒÏ« 62
ΩıÕÎHÎ ±⁄˝fi ±ıB·˘‹flıÂfi (ÂËıflÌ …^◊) (Â.…^.) fiÎ CÎÀ¿˘
- …fi√HÎfiÎ, 1991 67
--------------
1.30
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 Á_’ÒHν ±fiø‹ÏHοÎ
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (’√Îfl) Ïfi›‹˘, 2002
±fiø‹ÏHοÎø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
≠¿flHÎ - 1 - Á΋ÎL›
1. À>_¿Ì Á_iÎÎ ±fiı ±Îfl_¤ — 1
2. T›ÎÏÅ — 1
3. ±◊˝CÎÀfifiÌ ÁkÎÎ — 1
4. »^À»ÎÀfiÌ ÁkÎÎ — 1
5. ¿flÎflfiÌ Âfl÷˘fiÌ ¿Î›ÿıÁfl÷Î — 1
6. ’√Îfl, ¤J◊Î_ ±fiı flΩfiÌ ‹Î√HÎ̱˘fi_ Ïfi›‹fi — 1
7. ÁkÎÎ ‰Î’fl‰Î ⁄Î⁄÷ ±fiı ÷ıfiÌ Á˘Ó’HÎÌ ⁄Î⁄÷ — 1
8. »^À»ÎÀfiÎ ¿ÎflH΢ ±˘ÏÕÀ ±Ï‘¿ÎflÌfiı ÿÂν‰‰Î ⁄Î⁄÷ — 2
≠¿flHÎ - 2 - T›ÎA›Î
9. T›ÎA›Î —
≠¿flHÎ - 3 - ’√Îfl
10. Áfl¿ÎflÌ fi˘¿flÌ‹Î_ ≠◊‹ Ïfi‹c¿ ‰ı‚αı ’√Îfl — 17
11. ‰‘ ‹ËI‰fiÌ ŒflΩı ¿ı …‰Î⁄ÿÎflÌ‰Î‚Ì ±L› …√αı Ïfi‹c¿ ‰¬÷ı ’√ÎflfiÌ ⁄Î_‘HÎÌ — 17
12. Ïfi›‹-11 Ëı fiyÌ ◊÷Î ’√Îfl ‹ÎÀı ω¿S’ — 17
13. ‰‘ ‹ËI‰fiÌ ŒflΩı ¿ı …‰Î⁄ÿÎflÌ‰Î‚Ì fi ˢ› ÷ı‰Ì ⁄Ì∞ …√Î
’fl ¿‹˝«ÎflÌfiÌ Ïfi‹c¿ ‰¬÷ı ’√ÎflfiÌ ⁄Î_‘HÎÌ — 17
14. ±ı¿ … …√ÎfiÎ µ’·Î ’√Îfl ‘˘flH΋Î_ Ïfi‹c¿ ◊÷Î_ ’√ÎflfiÌ ⁄Î_‘HÎÌ — 17
15. µ’·Ì …√αı◊Ì fiÌ«ıfiÌ …√Î ’fl ’ΛflÌ µ÷ÎflfiÎ Á‹›ı ’√ÎflfiÌ ⁄Î_‘HÎÌ — 17
16. ±ı¿ … ±◊‰Î ⁄Ì∞ Á‹Îfi ’√Îfl ‘˘flHÎ‰Î‚Ì ÷ı … ±◊‰Î ±L› …√Î ‘ÎflHÎ
¿flÌ Ë˘› ÷ı‰Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ ’√ÎflfiÌ ⁄Î_‘HÎÌ — 17
17. Á_‰√˝ ⁄ËÎflfiÌ …√Î ’fl◊Ì ‹Ò‚ …√Î ’fl ’fl÷ ±Î‰÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ ’√ÎflfiÌ ⁄Î_‘HÎÌ — 18
18. Á_‰√˝ ⁄ËÎflfiÌ ±ı¿ …√αı◊Ì Á_‰√˝ ⁄ËÎflfiÌ ⁄Ì∞ …√Î ’fl
Ïfi‹c¿ ◊÷Î_ Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ ’√ÎflfiÌ ⁄Î_‘HÎÌ — 18
19. ’˘÷ÎfiÌ Ï‰fi_÷Ì◊Ì fi‰Ì …√Î ’fl Ïfi‹‰Î‹Î_ ±Î‰÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiÎ ’√ÎflfiÌ ⁄Î_‘HÎÌ — 18
20. ±…‹Î›ÂÌfi˘ ±…‹Î›ÂÌ Á‹› ’Òfl˘ ◊÷Î_ fiyÌ ◊÷˘ ’√Îfl — 19
21. …^Ïfi›flfiÎ ’√Îflfiı ±Î‘Îflı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfi˘ ’√Îfl ‰‘ÎflÌ ±Î’‰Î ⁄Î⁄÷ — 19
22. ““’»ÌfiÎ fiÌ«ıfiÎ Ïfi›‹”” fiÎ ·Î¤ ±fiı ÷ıfiÌ ÷¿ — 20
22. fi‰Ì Ïfi‹c¿ Á‹›ı ’√Îfl — 21
24. …√ÎfiÎ ’√Îfl ‘˘flH΋Î_ ŒıflŒÎfl ◊÷Î ’√ÎflfiÌ ⁄Î_‘HÎÌ — 21
25. ÏÂZÎÎI‹¿ w’ı fiÌ«·Ì …√αı µ÷Îfl‰ÎfiÎ ≠Á_√ı ’√Îfl — 22
26. ÏÂZÎÎI‹¿ ‘˘flHÎı ’√Îfl‹Î_ CÎÀÎÕ˘ — 22
27. ¿Î›‹Ì ±fiı ¿Î›˝¿ÎflÌ ’√Îflfi˘ Á_⁄_‘ — 23
28. ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı· ZÎÏ÷’ÒHν ⁄œ÷Ì ¿ı Ïfi‹c¿ Á‹›fi˘ ¤Ò· ¤flı·˘ ’√Îfl — 24
29. ±L› Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«ÎflÌfiı ±_√÷ ÿflı …ı …√Îfi˘ ’√Îfl Ïfi›÷ ¿›˘˝ ˢ› ÷ı‰Ì …√Î µ’fl ¿Î›˝¿ÎflÌ ’√Îfl — 24
30. ±˘»Î ÿflı ¿Î›˝¿ÎflÌ ’√Îfl fiyÌ ¿fl‰ÎfiÌ ÁkÎÎ — 24
1.31
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 Á_’ÒHν ±fiø‹ÏHοÎ
ø‹Î_¿ ω√÷˘ M≤Wà ø‹Î_¿
31. ‹Ò‚ ’√Îfl‹Î_ …ıÀ·˘ ‰‘Îfl˘ ◊÷˘ ˢ› ÷ıÀ·˘ ±_√÷ ’√Îfl‹Î_ CÎÀÎՉΠ⁄Î⁄÷ — 25
32. ≠ÏÂZÎHÎ ±◊‰Î ÷η̋fiÎ ±P›ÎÁø‹ ÿflÏ‹›Îfi ’√Îfl — 25
33. flΩ ’fl◊Ì ¿ı ¬ÎÁ Œfl… ’fl◊Ì ’fl÷ ±Î‰÷Î ¿‹˝«Îfḻ˘fiı ŒflÏ…›Î÷ ≠÷ÌZÎÎfiÎ Á‹› ÿflÏ‹›Îfi ’√Îfl — 25
34. ’˘·ÌÁ ÷η̋ ‹ËÎωzη›‹Î_ ÷η̋ ËıÂfiÎ ÷η̱̋˘fiı ‹‚‰Î’ÎhÎ T≤ÏkοΠ(VÀÎ¥’LÕ) ⁄Î⁄÷ — 25
35. ÷η̋ ‹ÎÀı ‹˘¿·‰Î‹Î_ ±Î‰÷Î Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘fiÎ V◊Îfiı ¿Î›˝¿ÎflÌ ⁄œ÷Ì ±Î’‰Î ⁄Î⁄÷ — 25
36. ›˘B› ‹_…^flÌ ÏÁ‰Î› ’˘÷ÎfiÌ …√ÎfiÎ ZÎıhÎÎÏ‘¿Îfl ⁄ËÎfl √΂ı· Á‹› ‹ÎÀı ’√Îfl ±fiı ¤J◊Î ‹‚‰Î’ÎhÎ fi◊Ì — 25
37. flÎF›’η ±◊‰Î ‹_hÎÌfiÌ ÁÎ◊ı flËÌfiı ’˘÷ÎfiÎ ZÎıhÎÎÏ‘¿Îfl ⁄ËÎflfiÌ ‹_…^fl ◊›ı· ±Ï‘¿Ú÷ √ıflËÎ…flÌ — 26
38. Á΋ÎL›ø‹ ÷flÌ¿ı ¥ΩŒÎfiÌ ±Î¿ÎflHÎÌ — 26
39. ¥ΩŒÎ ‹ÎÀı √HÎ÷flÌ‹Î_ ·ı‰Î‹Î_ ±Î‰÷Ì Áı‰Î — 27
40. V◊Ï√÷ ¥ΩŒ˘ — 29
41. ËÕ÷΂fiı ¿ÎflHÎı Œfl… ’fl◊Ì √ıflËÎ…flÌ — 30
42. ±’Ïfl’@‰ ¥ΩŒ˘ — 30
43. ¥ΩŒ˘ ±À¿Î‰‰ÎfiÎ ¿ı fiÌ«ı µ÷Îfl‰ÎfiÎ Ë¿‹ flÿ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı ±◊‰Î ŒıflŒÎfl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı I›Îflı — 31
44. ¤Ò÷¿Î‚fiÌ Á‚_√ fi ˢ› ÷ı‰Ì ¿Î›˝¿ÎflÌ ¿ı Ë_√Î‹Ì fi˘¿flÌ ¿ıÀ·Î ±_Âı
¥ΩŒÎfiÌ √HÎ÷flÌ‹Î_ ·¥ ¿Λ ÷ı ⁄Î⁄÷ — 31
≠¿flHÎ - 4 - ±ı¿ ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı …√Îfi˘ ˉη˘
45. ⁄ı ±◊‰Î ‰‘ …√α˘ ’fl Ïfi‹c¿ ±_√ı ’√Îfl — 33
46. ’˘÷ÎfiÌ …√Î µ’flÎ_÷ ±L› ‰‘ÎflÎfi˘ ˉη˘ Á_¤Î‚‰˘ — 33
47. ¬ÎÁ ’√Îfl / ‰‘ÎflÎfiÎ ’√ÎflfiÎ ÿfl — 33
48. ‰‚÷fl ¤J◊ÎfiÌ ‹‚‰Î’ÎhÎ÷Î — 34
49. ¬ÎÁ ’√Îfl ±◊‰Î ‰‘ÎflÎfiÎ ’√ÎflfiÌ ‹_…^flÌfiÌ Âfl÷˘ — 34
≠¿flHÎ - 5 - flÿ ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ ±fiı ±’‰Îÿ˘
50. flÿ ¿fl‰Î ⁄Î⁄÷ ±fiı ±’‰Îÿ˘ — 36
’ÏflÏÂp - 1 √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (’√Îfl) Ïfi›‹˘, 2002 ËıÂ
…ı±˘fiı ÁkÎÎ Á’fl÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì »ı ÷ı ±Ï‘¿Îfḻ˘ 37
’ÏflÏÂp - 2 √…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 fiΠωω‘ Ïfi›‹ Á‹E«›˘fiÎ
Ëı÷ ‹ÎÀı ¬Î÷ÎfiÎ ‰ÕÎ ÷flÌ¿ı √HΉ΋Î_ ±Î‰ı·Î ±Ï‘¿Îfḻ˘fiÌ ÁÒÏ« 46
-------------
1.32
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î Ïfi›‹˘, 2002 Á_’ÒHν ±fiø‹ÏHοÎ
2.1
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
[2]
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002 fiÎ Á_¿·fi‹Î_ √…flÎ÷ Áfl¿Îflı ±’fiÎT›Î
‹…⁄fiÎ ±fiı ÷Î. 15-11-2002 ◊Ì flÿ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı·Î ‹_⁄¥ flÎF› Áı‰Î
Ïfi›‹˘, 1959 fiÎ Ïfi›‹˘ ÁÎ◊ı ¿ÕÌ ÿÂν‰÷Ì ›ÎÿÌ
fi˘Ó‘ — ±Î ›ÎÿÌ ¿ı‰‚ Á_ÿ¤˝ Ωı‰Î‹Î_ ÁËΛ¤Ò÷ ◊‰Î ‹ÎÀı … Á_¿Ï·÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì »ı ±fiı ±ı‹Î_ µS·ı¬
¿flΛı· ¿˘¥’HÎ ÂOÿ≠›˘√◊Ì Ïfi›‹˘fi_ ¿˘¥’HÎ flÌ÷ı ±◊˝CÎÀfi ◊Λ »ı ±ı‹ √HΉ_ fiÏË.
≠¿flHÎ - 1
1 (1) ................ 1
1 (2) ................ fi‰˘
2 ................ 2
3 ................ 3
4 ................ fi‰˘
5 ................ 4
6 ................ 5
7 ................ 6
8 ................ 8
≠¿flHÎ - 2
9 (1) ................ 9 (2)
9 (1) ................ 9 (2)
9 (2) ................ fi‰˘
9 (3) ................ fi‰˘
9 (4) ................ fi‰˘
9 (5) ................ fi‰˘
9 (6) ................ 9 (4)
9 (7) ................ 9 (5)
9 (8) ................ 9 (8)
9 (9) ................ 9 (9)
√. ‹. Áı. (flΩ) ‹_. ‹. Áı. Ïfi.
Ïfi›‹˘, 2002 1959 fi˘fi˘ Ïfi›‹ ø‹Î_¿ Ïfi›‹ ø‹Î_¿
1 2
√. ‹. Áı. (flΩ) ‹_. ‹. Áı. Ïfi.
Ïfi›‹˘, 2002 1959 fi˘fi˘ Ïfi›‹ ø‹Î_¿ Ïfi›‹ ø‹Î_¿
1 2
9 (10) ................ 9 (10)
9 (11) ................ 9 (27)
9 (12) ................ 9 (12)
9 (13) ................ 9 (13)
9 (14) ................ 9 (13-¿)
9 (15) ................ 9 (13-¬)
9 (16) ................ 387
9 (17) ................ 9 (14)
9 (18) ................ fi‰˘
9 (19) ................ 9 (15)
9 (20) ................ fi‰˘
9 (21) ................ fi‰˘
9 (22) ................ fi‰˘
9 (23) ................ 9 (16)
9 (23) ................ 9 (16)
9 (23) ................ 9 (16)
9 (24) ................ 9 (17)
9 (24) ................ 9 (17)
9 (25) ................ fi‰˘
9 (26) ................ 9 (18)
9 (27) ................ 9 (18-¿)
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
2.2
9 (28) ................. 9 (19)
9 (29) ................. fi‰˘
9 (30) ................. 9 (20)
9 (31) ................. fi‰˘
9 (32) ................. 9 (21)
9 (36) ................. 433
9 (37) ................. 9 (24)
9 (38) ................. 9 (25)
9 (39) ................. 9 (26)
9 (40) ................. 9 (28)
9 (41) ................. fi‰˘
9 (42) ................. 9 (30)
9 (46) ................. 663
9 (47) ................. 395
9 (48) ................. 9 (35)
9 (49) ................. fi‰˘
9 (50) ................. 9 (36)
9 (54) ................. 383
9 (55) ................. 9 (40)
9 (56) ................. 9 (41) ±fiı
Á.’ı.Ïfi. 41-¿
9 (57) ................. fi‰˘
9 (58) ................. fi‰˘
9 (59) ................. fi‰˘
9 (60) ................. fi‰˘
9 (61) ................. 9 (43)
9 (62) ................. ’Ïfl.-50
9 (63) ................. 9 (44)
9 (64) ................. 9 (46)
9 (65) ................. 9 (47)
9 (66) ................. 9 (47-¿)
9 (67) ................. 9 (48)
9 (68) ................. 9 (42)
9 (69) ................. 9 (48-¿)
9 (70) ................. fi‰˘
9 (71) ................. fi‰˘
9 (72) ................. fi‰˘
9 (73) ................. fi‰˘
9 (74) ................. 9 (49)
9 (69) ................. 9 (48-¿)
9 (70) ................. fi‰˘
9 (71) ................. fi‰˘
9 (72) ................. fi‰˘
9 (73) ................. fi‰˘
9 (74) ................. 9 (49)
9 (78) ................. 9 (53)
9 (79) ................. fi‰˘
9 (80) ................. 9 (54)
9 (81) ................. fi‰˘
9 (82) ................. 9 (56)
9 (83) ................. 91-¿
9 (84) ................. 56-¿
9 (85) ................. 9 (57)
9 (86) ................. 9 (58)
9 (87) ................. fi‰˘
9 (88) ................. 9 (59)
9 (89) ................. fi‰˘
√. ‹. Áı. (flΩ) ‹_. ‹. Áı. Ïfi.Ïfi›‹˘, 2002 1959 fi˘
fi˘ Ïfi›‹ ø‹Î_¿ Ïfi›‹ ø‹Î_¿
1 2
√. ‹. Áı. (flΩ) ‹_. ‹. Áı. Ïfi.Ïfi›‹˘, 2002 1959 fi˘
fi˘ Ïfi›‹ ø‹Î_¿ Ïfi›‹ ø‹Î_¿
1 2
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
2.3
√. ‹. Áı. (flΩ) ‹_. ‹. Áı. Ïfi.Ïfi›‹˘, 2002 1959 fi˘
fi˘ Ïfi›‹ ø‹Î_¿ Ïfi›‹ ø‹Î_¿
1 2
√. ‹. Áı. (flΩ) ‹_. ‹. Áı. Ïfi.Ïfi›‹˘, 2002 1959 fi˘
fi˘ Ïfi›‹ ø‹Î_¿ Ïfi›‹ ø‹Î_¿
1 2
≠¿flHÎ - 3
10 .............................. 619
11 .............................. 681
12 .............................. 620
13 .............................. 627
14 .............................. Á.fl.Ïfi.-12 fi˘Ó‘-1
15 .............................. Á.fl.Ïfi.-15
16 .............................. 736
17 .............................. 628
18 .............................. 626 ±fiı 658
19 .............................. 680
20 .............................. 638
21 .............................. Á.fl.Ïfi.-12 fi˘Ó‘-3
22 .............................. 618 (¬)
23 .............................. 618 (¿)
≠¿flHÎ - 4
24 .............................. 651
25 .............................. Á.fl.Ïfi.-15
26 .............................. 679
27 .............................. 623 ±fiı 625
28 .............................. 624
29 .............................. fi‰˘
30 .............................. 683 ±fiı 683-¿
31 .............................. 622
32 .............................. 663 ±fiı 665
33 .............................. 664
34 .............................. 666
35 .............................. 661, 662 668 ◊Ì 672
36 ............................... 677
37 (1) ....................... 659
37 (2) ....................... 674 (¬)
37 (3) ....................... 674 (√)
37 (4) ....................... 640 ±fiı 641
38 ............................... 673
39 ............................... 682
40 ............................... 629
41 ............................... 630
42 ............................... 639
43 (1) ....................... 644 (1)
43 (2) ....................... 641
43 (3) ....................... 704
44 ............................... 645
45 ............................... 646
≠¿flHÎ - 5
46 ............................... Á.fl.Ïfi.-8 ±fiı 9
47 ............................... fi‰˘
48 ............................... 737
49 ............................... 739
50 ............................... Á.fl.Ïfi.-9¿, 9¬ ±fiı 11
51 ............................... 633
52 ............................... 742
53 ............................... 743
54 ............................... 744
55 ............................... 745
56 ............................... 746
57 ............................... Á.fl.Ïfi.-10 (¿)
2.4
√…flÎ÷ ‹S¿Ì Áı‰Î (flΩ) Ïfi›‹˘, 2002
58 ............................... Á.fl.Ïfi.-10 (√)
59 ............................... Á.fl.Ïfi.-10 (CÎ)
60 ............................... Á.fl.Ïfi.-13
61 ............................... 809
62 ............................... 782-¿
63 ............................... 753 Á.fl.Ïfi.-6
64 ............................... fi‰˘
65 ............................... fi‰˘
66 ............................... fi‰˘
67 ............................... Á.fl.Ïfi.-14
68 ............................... fi‰˘
≠¿flHÎ - 6
69 ............................... 771 ±fiı 773
70 ............................... fi‰˘
71 ............................... 771 fi˘Ó‘
72 ............................... 748
73 ............................... 749
74 ............................... 774 ◊Ì 777 ±fiı 780
75 ............................... 779 ±fiı 780
76 ............................... fi‰˘
≠¿flHÎ - 7
77 ............................... 751 ±fiı ’Ïfl. ““50””
78 ............................... 5 - ’Ïfl. 6
79 ............................... 4 - ’Ïfl. ““50””
80 ............................... 23 - ’Ïfl. ““50””
√. ‹. Áı. (flΩ) ‹_. ‹. Áı. Ïfi.Ïfi›‹˘, 2002 1959 fi˘
fi˘ Ïfi›‹ ø‹Î_¿ Ïfi›‹ ø‹Î_¿
1 2
√. ‹. Áı. (flΩ) ‹_. ‹. Áı. Ïfi.Ïfi›‹˘, 2002 1959 fi˘
fi˘ Ïfi›‹ ø‹Î_¿ Ïfi›‹ ø‹Î_¿
1 2
81 ............................... 23 - ’Ïfl. ““50””
82 ............................... 6 ±fiı 22 - ’Ïfl. ““50””
83 ............................... 7 - ’Ïfl. ““50””
84 ............................... 19 - ’Ïfl. ““50””
85 ............................... 11 - ’Ïfl. ““50””
85 ............................... 11 - ’Ïfl. ““50””
86 ............................... 10 - ’Ïfl. ““50””
87 ............................... 11 - ’Ïfl. ““50””
88 ............................... 14 - ’Ïfl. ““50””
89 ............................... 15 - ’Ïfl. ““50””
90 ............................... 16 - ’Ïfl. ““50””
91 ............................... 18 - ’Ïfl. ““50””
92 ............................... 17 - ’Ïfl. ““50””
93 ............................... 20 - ’Ïfl. ““50””
94 ............................... 21 - ’Ïfl. ““50””
≠¿flHÎ - 8
95 ............................... 784
96 ............................... fi‰˘
97 ............................... ’Ïfl. ““51””
98 ............................... 804
99 ............................... ’Ïfl. ““51-¿””
100 ............................ 805
≠¿flHÎ - 9
101 ............................ 864
![d W v v ^ Ì ] o o ( } v ( º Z Z ] v D v Z v u ] ^ Z ] v€¦ · d W v v ^ Ì ] o o ( } v ( º Z Z ] v D v Z v ] v µ v P v o ] µ v P d À } o&KE ì î r î ì î ì s í X ï î](https://static.fdokument.com/doc/165x107/608bf5aa491deb3c9856f938/d-w-v-v-oe-o-o-v-z-z-v-d-v-z-v-u-z-v-d-w-v-v-oe-o-o-.jpg)
![Saluki Herzuntersuchungen bis Dez 2019 - windhundverband.de · , Ì µ v µ Z µ v P v ^ o µ l ] & î ì ì õ r Ì X î ì í õ, Ì µ v µ Z µ v P v ^ o µ l ] & î ì ì õ](https://static.fdokument.com/doc/165x107/60681d2c47f85439ec1fe4e2/saluki-herzuntersuchungen-bis-dez-2019-oe-v-z-v-p-v-o-l-.jpg)
![ATH 2016 20180313 FINAL 3 im... · 2018. 3. 20. · /E&ZK r / v ( } u ] } v Ç u ( º Z } Z } ( ( & l v v Ì ] Z v W î î ì î í ò í ð > µ ( Ì ] d ] o À } Z v W ì í X ì](https://static.fdokument.com/doc/165x107/613ff416b44ffa75b8048b27/ath-2016-20180313-final-3-im-2018-3-20-ezk-r-v-u-v-.jpg)
![03 10170522 Zettler - Bayern Innovativ · 2020. 6. 4. · î ð x ì ñ x î ì í ó ï )dku]hxjvsh]lilvfkh,qqrydwlrqhq (ohnwulil]lhuxqj (ohnwurprelolwlw 9huqhw]xqj %udqfkhq 7hfkqrorjlhq](https://static.fdokument.com/doc/165x107/609571f5e44c467d8f52cd2c/03-10170522-zettler-bayern-innovativ-2020-6-4-x-x-.jpg)
![] Z Ì µ ( u ] o µ v P ( º v î ì í õ P ] v v v v W } Ì ( º ...€¦ · l º v ] P v ] µ Z v &E v U ] D l P ] Ì µ u u v o P µ v P À } µ ] Z o ] Z Ì µ u K l } î ì](https://static.fdokument.com/doc/165x107/60074804040a78522b6d51ae/-z-oe-u-o-v-p-v-p-v-v-v-v-w-oe-l-v-.jpg)
![LIEFERPROGRAMMS-Lieferprogramm.pdf · í í^D vW ï ó n ï ñ^ î ì n ï ñ^W î ì n ð ò^ î ì n ð ò^W î ì Z µ v n s ] l v n ^ Z l v n ^ } v } . o > , h^&m,ZhE' 'md E &KZD](https://static.fdokument.com/doc/165x107/5f7ee7dee9628b26974bc4ad/lieferprogramm-s-d-vw-n-n-w-n-.jpg)
![CURSUS Neue Ausgabe€¦ · hZ^h^ X > l } v í t í î X ^ Ç v } < v o Z o v E } Z ] v rt o v î ì î ì X CURSUS – Neue Ausgabe](https://static.fdokument.com/doc/165x107/605cf149ee161d699d557fe4/cursus-neue-ausgabe-hzh-x-l-v-t-x-v-v-o-z-o-v-e-.jpg)
![$JLOHV XQG PRELOHV $UEHLWHQ - boeckler.de · í ì x ì ï x î ì í õ î,p .rqwh[w ghu /hw]whqwvfkhlgxqjvehixjqlv ghv $uehlwjhehuv ehl %hwhloljxqjvuhfkwhq mhqvhlwv ghu 0lwehvwlppxqjvuhfkwh](https://static.fdokument.com/doc/165x107/5e05d2dc9915f91bf64f7d4a/jlohv-xqg-prelohv-uehlwhq-x-x-p-rqwhw-ghu-hwwhqwvfkhlgxqjvehixjqlv.jpg)
![Sommer 2020 · Burgenland, Kärnten, Salzburg, Tirol, Vor-arlberg ï X & µ Á } Z ~ í ó X r î î X î X î ì î ì K ] Z U Steiermark K ( ] v 4. April 2020 bis einschließlich](https://static.fdokument.com/doc/165x107/607b0495f6ae274790347919/sommer-2020-burgenland-krnten-salzburg-tirol-vor-arlberg-x-.jpg)
![DQGJXWvV 6WHDN'HDO - rp-media.de · Á Á Á X o ] l r P o v X ì î ô ï í l î î ó í Á Á Á X o ( } v r À } P o X ì î ô ï í l î ì ó ì : µ Á o ] t Z } À v, í](https://static.fdokument.com/doc/165x107/5e17898cc90c8871de2f3f22/dqgjxwvv-6whdnhdo-rp-mediade-x-o-l-r-p-o-v-x-l-.jpg)
![Ummeldung Pestalozzi-Schule 2019 2020 - Tübingen · 2020. 1. 23. · W o } Ì Ì ] r^ Z µ o W ] u µ rd µ r^ ï ñ d ì í ñ î î ó ñ ñ ó ì õ õ > ] µ v P ^ Z µ o l ]](https://static.fdokument.com/doc/165x107/5fe606d7ae62233c20252040/ummeldung-pestalozzi-schule-2019-2020-tbingen-2020-1-23-w-o-oe-oe-r.jpg)
![rE Á o ^ µ v n& ] v v Ì v n D ] o v ~ µ P µ P µ l î ì î ì · Title: Microsoft Word - 2020-08 Author: vk Created Date: 8/19/2020 11:32:18 AM](https://static.fdokument.com/doc/165x107/6059b5dfaa50df4af6740b2d/re-o-v-n-v-v-oe-v-n-d-o-v-p-p-l-title-microsoft.jpg)
![GRACO Spraytest Schulz Farbe - XLS · î ì ï ì ð ñ ò ì ô ì í ì ì ^ ] o ] l r& v ( î ì ó ì 9 dZh ] o ñ î í r r r r = = = =](https://static.fdokument.com/doc/165x107/5e63df72390110376334fd05/graco-spraytest-schulz-farbe-xls-o.jpg)
![o · 2020. 6. 23. · d e ] } v o µ o ] À } î ì í õ ~ í ì ì 9 v d Ì } î ì î ì ,pijhqhv vdwholwdohv,ghqwlilfdflyq \ gljlwdol]dflyq gh sdufhodv djutfrodv 7udedmr hq fdpsr](https://static.fdokument.com/doc/165x107/613f445da7a58608c268d049/o-2020-6-23-d-e-v-o-o-9-v-d-oe-.jpg)