Quellen zur Geschichte der Judenin polnischen Archiven

Im Auftrag der Berlin-Brandenburgischen Akademie der Wissenschaftenherausgegeben von Stefi Jersch-Wenzel

Band 2

Ehemalige preußische Provinz Schlesien

Bearbeitet von Claudia Nowak und Sabine Rüdiger-Thiem

Redaktion: Stefan Grob, Andreas Reinke und Barbara Strenge

K G - Säur München 2005

Inhalt

VORWORT DER HERAUSGEBERIN XVII

EINLEITUNG XXI

HINWEISE FÜR DIE BENUTZER XXIX

ABKÜRZUNGSVERZEICHNIS XXXIII

PROVINZ SCHLESIEN 1

Archiwum Paristwowe we Wroclawiu

Staatsarchiv Breslau (Wroclaw) 2

I. Akten der staatlichen Verwaltung - Akta administracji panstwowej 3

10 Fürstentum Breslau (Ksi^stwo Wroctawskie) 3

1 Fürstentum Brieg (Ksi^stwo Brzeskie) 33 Fürstentum Glogau (Ksi^stwo Glogowskie) 4

11 Fürstentum Münsterberg (Ksi^stwo Zi^bickie) 46 Fürstentum Neisse (Ksi^stwo Nyskie) 47 Fürstentum Oels (Ksi^stwo Olesnickie) 58 Fürstentum Oppeln-Ratibor (Ksie>two Opolsko-Raciborskie) 5

12 Fürstentum Sagan (Ksi^stwo Zaganskie) 69 Fürstentum Schweidnitz-Jauer (Ksi?stwo Swidnicko-Jaworskie) 7

170 Oberpräsidium der Provinz Schlesien in Breslau(Naczelne Prezydium Prowincji Sl^skiej we Wroclawiu) 7

172 Regierung Breslau (Rejencja Wroclawska) 10181 Landratsamt Glatz (Starostwo Powiatowe w Klodzku) 24587 Landratsamt Militsch (Starostwo Powiatowe w Miliczu) 24173 Bezirksausschuß zu Breslau (Wydzial Obwodowy Rejencji Wroclawskiej) 25246 Oberfinanzpräsidium der Provinz Niederschlesien in Breslau

(Naczelne Prezydium Skarbowe Prowincji Dolnosl^skiej we Wroclawiu) 25247 Finanzamt Breslau-Süd (Urzad Skarbowy Wroclaw-Poludnie) 193190 Polizeipräsidium Breslau (Prezydium Policji we Wroclawiu) 194191 Polizeiverwaltung der Stadt Bad Reinerz (Zarzad Policji w Dusznikach-Zdroju) 195

II. Akten der Selbstverwaltung - Akta administracji samorz^dowej 195

28 Urkunden, Stadtbücher und Akten der Stadt Breslau (Akta miasta Wroclaw) 19621 Stadt Glatz (Akta miasta Klodzko). 234

1093 Stadt Habelschwerdt (Akta miasta Bystrzyca Kiodzka)..: 236561 Stadt Ohlau (Akta miasta Olawa) 23620 Stadt Reichenbach (Akta miasta Dzierzoniöw) 23719 Stadt Bad Reinerz (Akta miasta Duszniki-Zdröj) 23831 Stadt Wansen (Akta miasta Wi^zöw) 23829 Stadt Zobten am Berge (Akta miasta Sobötka) 238

171 Provinzialverwaltung von Schlesien in Breslau(Wydzial Samorz^dowy Prowincji £laskiej we Wroclawiu) 239

V

Inhalt

III. Akten von Justizbehörden und Notariaten -Akta instytucji wymiaru sprawiedliwosci i notariatöw 239

257 Oberlandesgericht zu Breslau (Sad Krajowy we Wroclawiu) 239258 Landgericht Breslau (S^d Krajowy we Wroclawiu) 241260 Amtsgericht Breslau (Sad Obwodowy we Wroclawiu) 242580 Amtsgericht Festenberg (Sad Obwodowy w Twardogörze) 246578 Amtsgericht Groß-Wartenberg (Sad Obwodowy w Sycowie) 247573 Amtsgericht Ohlau (Sad Obwodowy w Olawie) 247584 Amtsgericht Trachenberg (Sad Obwodowy w Zmigrodzie) 248582 Amtsgericht Wohlau (S^d Obwodowy w Wolowie) 249

IV. Akten von Unternehmen, Finanz-, Kredit- und Versicherungsinstituten sowieLandgutsakten - Akta przedsiebiorstw, instytucji finansowych, kredytowychi ubezpieczeniowych, akta wielkiej wlasnosci ziemskiej 249

306 Bergwerksgesellschaft „Georg von Giesches Erben" in Breslau(Koncern Przemyslowy „Georg Giesche i Spadkobiercy" we Wroclawiu) 249

307 Metallhüttenwerke Schaefer und Schaell AG in Breslau(Huta Metali Schaefer i Schaell we Wroclawiu) 250

315 Dresdner Bank - Filiale Breslau (Bank Drezdenski - Filia we Wroclawiu) 251304 Börsenarchiv in Breslau (Archiwum Gieldy Kupieckiej we Wroclawiu) 253317 Landschaft des Fürstentums Breslau-Brieg in Breslau

(Ziemskie Towarzystwo Kredytowe Ksi^stwa Wroclawsko-Brzeskiego we Wroclawiu) 255323 Landschaft des Fürstentums Oels-Militsch in Oels

(Ziemskie Towarzystwo Kredytowe Ksigstwa Olesnicko-Milickiego w Olesnicy) 256140 Gutsakten der Familie von Althann in Mittelwalde

(Archiwum majatku von Althannöw w Mi^dzylesiu) 257142 Gutsakten der Familie Biron von Curland in Groß-Wartenberg

(Akta majatku Birona von Curland w Sycowie) 257144 Gutsakten der Familie Götz in Kostrzyna

(Akta majatku von Goetza w Kostrzynie) 2571233 Gutsakten von Grafenort (Akta majatku Gorzanöw) 258

145 Gutsakten der Familie Hatzfeldt in Trachenberg (Akta majatku Hatzfeldöw w 2migrodzie) 258146 Gutsakten der Familie Hochberg in Fürstenstein (Akta majatku Hochbergöw w Ksi^zu) . . . . 260147 Gutsakten der Familie Magnis in Eckersdorf (Akta majatku Magnisow w Bozkowie) 261149 Gutsakten der Familie Nostitz und Wolkenstein in Lobris

(Akta majatku Nostitzow i Wolkensteinöw w Luboradzu) 262153 Gutsakten der Familie Schaffgotsch in Bad Warmbrunn

(Akta majatku Schaffgotschow w Cieplicach Slaskich Zdroju) 262156 Gutsakten der Familie Stillfried-Mettich in Silbitz und Strachau

(Akta majatku Stillfriedöw-Mettichow w Zelowicach i Strachowie) 265

V. Akten von kulturellen Einrichtungen, Bildungsinstitutionen und religiösenOrganisationen - Akta instytucji kulturalno-oswiatowych i organizacji wyznaniowych 265

133 Gymnasium der Hl. Elisabeth in Breslau (Gimnazjum Sw. Elzbiety we Wroctawiu) 265135 Staatliches Friedrichsgymnasium in Breslau

(Panstwowe Gimnazjum im. Fryderyka we Wroctawiu) 266538 Städtisches Evangelisches Gymnasium und Realgymnasium St. Magdalenen in Breslau

(Miejskie Gimnazjum Ewangelickie i Gimnazjum Realne Sw. Magdaleny we Wroclawiu).. . . 266

VI

Inhalt

118 Evangelisches Konsistorium für die Provinz Schlesien in Breslau(Konsystorz Ewangelicki Prowincji Slaskiej we Wroclawiu) 266

126 Evangelischer Presseverband für Schlesien (Slaski Ewangelicki Zwi^zek Prasowy) 268128 Evangelisches Zentralarchiv und Zentralbibliothek für die Kirchenprovinz Schlesien

(Sl^skie Centraine Archiwum Ewangelickie i Biblioteka Centralna) 268130 Evangelische Kirchenbuchstelle in Breslau

(Skladnica Ewangelickich Ksi^g Metrykalnych we Wroctawiu) 269117 Sammlung verschiedener evangelischer Bestände

(Zbiör röznych zespolöw ewangelickich) 26952 Zisterzienserkloster Himmelwitz (Klasztor Cystersow w Jemielnicy) 269

VI. Akten politischer, sozialer und kultureller Organisationen, von Berufsverbänden und vonVereinen - Akta organizacji politycznych, spotecznych, kulturalnych, zwi^zköw zawodowychi towarzystw 269

273 Konzentrationslager in Groß-Rosen (Oböz Koncentracyjny w Rogoznicy) 269487 Provinzial-Konservator der Kunstdenkmäler Niederschlesiens in Breslau

(Konservator Zabytköw Prowincji Dolnosl^skiej we Wroctawiu) 2701088 Waldenburger Heimatmuseum (Kolekcja Muzeum Regionalnego w Watbrzychu) 270295 Schlesischer Provinzialverein zur Bekämpfung der Lungentuberkulose in Breslau

(Slaskie Towarzystwo do Walki z Gruzlica^ we Wroctawiu) 270

Zweigstelle Hirschberg (Jelenia Göra) des Staatsarchivs Breslau (Wroclaw) 271

101 Industrie- und Handelskammer Hirschberg(Izba Przemyslowo-Handlowa w Jeleniej Gorze) 271

75 Stadt- und Kreisarchiv Hirschberg (Miejskie i Powiatowe Archiwum w Jeleniej Gorze) 27112 Stadt Friedeberg (Akta miasta Mirsk) 27111 Stadt Greiffenberg (Akta miasta Gryföw Slaski) 2723 Stadt Hirschberg (Akta miasta Jelenia Gora) 2726 Stadt Kupferberg (Akta miasta Miedzianka) 2767 Stadt Landeshut (Akta miasta Kamienna Göra) 2769 Stadt Liebau (Akta miasta Lubawka) 277

10 Stadt Löwenberg (Akta miasta Lwöwek Slaski) 2778 Stadt Schömberg (Akta miasta Chetmsko Slaskie) 2774 Stadt Bad Warmbrunn (Akta miasta Cieplice Slaskie Zdroj) 278

102 Kaufmanns-Societät Hirschberg (Konfraternia Kupiecka w Jeleniej Gorze) 278103 Kaufmanns-Societät Landeshut (Konfraternia Kupiecka w Kamiennej Gorze) 278

2 Kreisausschuß Hirschberg (Wydziat Powiatowy w Jeleniej Gorze) 27962 Gemeinde Schreiberhau (Akta gminy Szklarska Poreba) 27990 Amtsgericht Hirschberg (Sad Obwodowy w Jeleniej Gorze) 28093 Amtsgericht Lahn (S^d Obwodowy we Wleniu) 28094 Amtsgericht Landeshut (S^d Obwodowy w Kamiennej Gorze) 28095 Amtsgericht Liebau (S^d Obwodowy w Lubawce) 28191 Amtsgericht Schmiedeberg (Sad Obwodowy w Kowarach) 281

111 Erdmannsdorfer A.-G. für Flachsgarn-Maschinen-Spinnerei undWeberei Zillerthal-Erdmannsdorf (Mechaniczne Zaktady Lniarskie S.A. Mystakowice) 281

99 Dresdner Bank, Filiale Hirschberg (Bank Drezdenski, Oddziat w Jeleniej Gorze) 282105 Landgut Küster in Lomnitz (Akta majatku Küstera w Lomnicy) 282115 Riesengebirgsverein Hirschberg (Towarzystwo Karkonoskie w Jeleniej Gorze) 282

VII

Inhalt

Zweigstelle Kamenz (Kamieniec Z^bkowicki) des Staatsarchivs Breslau(Wroclaw) 282

126 Krankenstift zu Scheibe bei Glatz(Zaktad dla Umystowo-Chorych w Skibie, powiat Ktodzko) 282

125 Kreisarzt Neurode (Lekarz Powiatowy w Nowej Rudzie) 282381 Stadt Bad Kudowa (Akta miasta Kudowa Zdröj) 283551 Stadt Landeck (Akta miasta Ladek) 283491 Stadt Lewin (Akta miasta Lewin Klodzki) 283558 Stadt Münsterberg (Akta miasta Zi^bice) 283136 Stadt Neurode (Akta miasta Nowa Ruda) 284545 Stadt Waidenburg (Akta miasta Watbrzych) 284567 Gemeinde (Nieder) Hermsdorf (Akta gminy Sobiean) 285541 Gemeinde Reussendorf (Akta gminy Rusinowa) 285133 Amtsgericht Habelschwerdt (Sad Obwodowy w Bystrzycy Ktodzkiej) 286132 Amtsgericht Lewin (Sad Obwodowy w Lewinie Klodzkim) 286266 Amtsgericht Mittelwalde (S^d Obwodowy w Miedzylesiu) 286582 Amtsgericht Schweidnitz (Sad Obwodowy w Swidnicy) 286122 Neuroder Kohlen- und Tonwerke (Zjednoczenie Kopalri w Nowej Rudzie) 287384 Haro-Füllhalterfabrik Hanns Roggenbuck & Co., Frankenstein/Schlesien

(Fabryka Wiecznych Piör „Haro" w Zabkowicach Sl^skich) 287313 Bankhaus Eichborn & Co. in Breslau (Dom Bankowy Eichborn i Spötka we Wroctawiu) 287550 Herrschaft Neuhaus (Akta majatku Chalupki) 292130 Königliches Katholisches Gymnasium in Glatz (Katolickie Gimnazjum w Ktodzku) 292

Zweigstelle Lauban (Lubari) des Staatsarchivs Breslau (Wroclaw) 293

150 Stadt Lauban (Akta miasta Lubari) 293

Zweigstelle Liegnitz (Legnica) des Staatsarchivs Breslau (Wroctaw) 293

7 Stadt Goldberg (Akta miasta Zlotoryja) 293

1 Stadt Haynau (Akta miasta Chojnöw) 2932 Stadt Jauer (Akta miasta Jawor) 2933 Stadt Liegnitz (Akta miasta Legnica) 2945 Stadt Lüben (Akta miasta Lubin) 295

59 Stadt Raudten (Akta miasta Rudna) 2956 Stadt Schönau (Akta miasta Swierzawa) 296

40 Amtsgericht Lüben (S^d Obwodowy w Lubinie) 29616 Friedenskirche Jauer (Kosciöl pokoju w Jaworze) 29719 Kirche Unserer Lieben Frauen in Liegnitz (Kosciöl Mariacki w Legnicy) 297

Zweigstelle Waidenburg (Walbrzych) des Staatsarchivs Breslau (Wroclaw) 297

177 Gewerbeaufsichtsamt Reichenbach (Inspekcja Przemystowa w Dzierzoniowie) 297176 Gewerbeaufsichtsamt Schweidnitz (Inspekcja Przemystowa w Swidnicy) 297178 Gewerbeaufsichtsamt Waidenburg (Inspekcja Przemystowa w Watbrychu) 297

6 Stadt Gottesberg (Akta miasta Boguszöw) ' 298164 Stadt Nimptsch (Akta miasta Niemcza) 298161 Kreisausschuß Striegau (Wydziat Powiatowy w Strzegomiu) 298

VIII

Inhalt

180 Landgericht Schweidnitz (S^d Krajowy w SVidnicy) 29857 Amtsgericht Nimptsch (Sad Obwodowy w Niemczy) 29954 Amtsgericht Wüstegiersdorf (Sad Obwodowy w Gtuszycy) 29949 Niederschlesische Gesellschaft für Kohleindustrie in Waidenburg

(Dolnosl^skie Towarzystwo Przemyslu W^glowego w Watbrzychu) 29962 Krister Porzellan Manufaktur A.G. Waidenburg i/Schl.

(Fabryka Porcelany Stotowej Kristera w Watbrzychu) 29963 Porzellanfabrik C. Tielsch Waidenburg

(Fabryka Porcelany C. Tielscha w Walbrzychu) 299

Archiwum Panstwowe w Zielonej Gorze z siedzib^ w Starym KisielinieStaatsarchiv Grünberg (Zielona Göra) mit Sitz in Polnisch Kessel/Altkessel 300

16 Stadt Beuthen/Oder (Akta miasta Bytom Odrzariski) 301363 Stadt Fraustadt (Akta miasta Wschowa) 301

13 Stadt Glogau (Akta miasta Gtogöw) 3055 Stadt Grünberg (Akta miasta Zielona Göra) 306

733 Stadt Neusalz (Akta miasta Nowa Söl) 3067 Stadt Primkenau (Akta miasta Przemköw) 306

361 Stadt Schlichtingsheim (Akta miasta Szlichtyngowa) 306955 Stadt Sprottau (Akta miasta Szprotawa) 306356 Stadt Unruhstadt (Akta miasta Kargowa) 30623 Landratsamt Crossen/Oder (Starostwo Powiatowe w Krosnie Odrzanskim) 30821 Landratsamt Glogau (Starostwo Powiatowe w Gtogowie) 30824 Kreisausschuß Crossen/Oder (Wydziat Powiatowy w Krosnie Odrzanskim) 308

192 Schulen in Glogau (Szkoly w Glogowie) 308186 Landgut Saabor (Majatek Zabör) 309124 Personenstandsregister der konfessionellen Gemeinden von Fraustadt

(Akta metrykalne Wschowa/Fraustadt - parafia rzymsko-katolicka,parafia ewangelicka, gmina zydowska) 309

138 Personenstandsregister der konfessionellen Gemeinden zu Freystadt(Akta metrykalne Kozuchöw/Freystadt - parafia rzymsko-katolicka,gmina ewang.-lut. i gmina zydowska) 309

132 Personenstandsregister der evangelischen Kirche und der jüdischen Gemeindezu Schlichtingsheim (Akta metrykalne Szlichtyngowa/Schlichtingsheim -parafia ewangelicka i gmina zydowska) 309

178 Archiv der Fürsten von Sagan (Archiwum Ksiaz^t Zagariskich) 310179 Ritterlicher Johanniterorden in Sonnenburg (Rycerski Zakon Joannitöw w Slonsku) 310

Zweigstelle Sorau (Zary) des Staatsarchivs Grünberg (Zielona Göra) 310

5 Landratsamt Sorau (Starostwo Powiatowe w Zarach) 311

109 Amtsgericht Sprottau (Sad Obwodowy w Szprotawie) 311

Zweigstelle Wilkau (Wilkowo) des Staatsarchivs Grünberg (Zielona Göra) 311

219 Stadt Schlawa (Akta miasta Stawa) 311

10 Stadt Schwiebus (Akta miasta Swiebodzin) 312187 Stadt Züllichau(Akta miasta Sulechöw) 312184 Amtsgericht Kontopp (S^d Obwodowy w Konotopie) 313

IX

Inhalt

369 Amtsgericht Neusalz/Oder (S^d Obwodowy w Nowej Soli) 313185 Amtsgericht Unruhstadt (Sad Obwodowy w Kargowej) 313186 Amtsgericht Züllichau (Sqd Obwodowy w Sulechowie) 31344 Superintendentur Crossen (Superintendentura w Krosnie Odrzanskim) 31446 Königliches Schullehrer-Seminar zu Paradies (Seminarium Nauczycielskie w Paradyzu) 314

Archiwum Panstwowe w OpoluStaatsarchiv Oppeln (Opole) 314

1 Oberpräsidium der Provinz Oberschlesien zu Oppeln(Naczelne Prezydium Prowincji Görnoslaskiej w Opolu) 315

1191 Regierung Oppeln (Rejencja Opolska) 326547 Landratsamt Cosel (Starostwo Powiatowe w Kozlu) 336

1510 Landratsamt Falkenberg (Starostwo Powiatowe w Niemodlinie) 3361240 Landratsamt Grottkau (Starostwo Powiatowe w Grodkowie) 3361802 Landratsamt Leobschütz (Starostwo Powiatowe w Gtubczycach) 3371400 Landratsamt Namslau (Starostwo Powiatowe w Namyslowie) 3371512 Landratsamt Neustadt (Starostwo Powiatowe w Prudniku) 337

2 Landratsamt Oppeln (Starostwo Powiatowe w Opolu) 337667 Landratsamt Rosenberg (Starostwo Powiatowe w Olesnie) 33933 Amtsbezirk Colonowska/Grafenweiler (Urz^d Obwodowy w Kolonowskiem) 34031 Amtsbezirk Gogolin (Urz^d Obwodowy w Gogolinie) 340

553 Amtsbezirk Klodnitz (Urzad Obwodowy w Branicach) 3401518 Arbeitsamt Neisse - Nebenstelle Patschkau

(Urz^d Pracy w Nysie - Pododdziat w Paczkowie) 34052 Kreisarzt Oppeln (Lekarz Powiatowy w Opolu) 34054 Kreisschulinspektion Carlsruhe (Powiatowy Inspektorat Szkolny w Pokoju) 34150 Landesfinanzamt Oppeln (Krajowy Urz^d Skarbowy w Opolu) 34147 Minderheitsamt Oppeln (Urz^d do Spraw Mniejszosci w Opolu) 341

1242 Stadt Brieg (Akta miasta Brzeg) 35114 Stadt Friedland O/S (Akta miasta Korfantöw) 35511 Stadt Grottkau (Akta miasta Grodköw) 35515 Stadt Krappitz (Akta miasta Krapkowice) 35613 Stadt Kreuzburg (Akta miasta Kluczbork) 35617 Stadt Leschnitz (Akta miasta Lesnica) 357

1243 Stadt Löwen (Akta miasta Lewin Brzeski) 35818 Stadt Namslau (Akta miasta Namystöw) 35920 Stadt Neisse (Akta miasta Nysa) 36025 Stadt Neustadt (Akta miasta Prudnik) 36022 Stadt Oppeln (Akta miasta Opole) 36110 Stadt Ziegenhals (Akta miasta Gluchotazy) 365

121 Innungen der Stadt Neisse (Cechy miasta Nysa) 3651151 Gemeinde- und Amtsbezirk Heydebreck

(Gmina i Urz^d Obwodowy w K^dzierzynie) 36641 Gemeinde Königlich Neudorf/Bolko (Akta gminy Nowa Wies Krölewska) 366

1181 Gemeinde Gogolin (Akta gminy Gogolin) 36736 Gemeinde Gumpertsdorf (Akta gminy Komprachcice) 367

1513 Kreisausschuß Neisse (Wydzial Powiatowy w Nysie) 36785 Natronzellstoff und Papierfabriken „Natronag" Aktiengesellschaft Krappitz

(Zaklady Celulozowo-Papiernicze „Natronag" Spötka Akcyjna w Krapkowicach) 367152 Gräflich Pra'schmasches Schloßarchiv Falkenberg

(Archiwum hr. Praschmy z Niemodlina) 368

X

Inhalt

99 Carolinum - Staatliche Oberschule für Jungen in Neisse(„Carolinum" - Panstwowe Gimnazjum M^skie w Nysie) 368

96 Annabergschule - Staatliche Oberschule für Mädchen in Oppeln(Panstwowe Liceum Zenskie w Opolu) 368

95 Staatliches Burggymnasium Oppeln (Panstwowe Gimnazjum M^skie w Opolu) 36897 Moltkeschule - Städtische Oberschule für Jungen in Oppeln

(Miejskie Gimnazjum M^skie w Opolu) 3691227 Jüdische Gemeinden in Oberschlesien - Restbestände

(Gminy Zydowskie Sl^ska Opolskiego - zbiör szczatköw zespotöw) 369Gemeinde Brieg (Brzeg) 369Gemeinde Cosel(Kozle) 369Gemeinde Krappitz (Krapkowice) 369Gemeinde Leobschütz (Glubczyce) 369Gemeinde Nassiedel (Nasiedle) 370Gemeinde Oppeln (Opole) 370Gemeinde Passnitz (Posucice) 370Gemeinde Roschowitz/Gräfenstein (Roszowice) 370Gemeinde Strehlen (Strzelce) 370Gemeinde Ujest (Ujazd) 370

1772 Superintendentur Neisse (Superintendentura w Nysie) 370104 Oppelner Bürgerverein (Stowarzyszenie Mieszczan Opolskich w Opolu) 370

Archiwum Panstwowe w KatowicachStaatsarchiv Kattowitz 370

117 Oberpräsidium Kattowitz (Naczelne Prezydium w Katowicach) 372119 Regierung Kattowitz (Rejencja Katowicka) 373648 Landratsamt Beuthen (Starostwo Powiatowe w Bytomiu) 382

1359 Landrat des Kreises Guttentag (Starosta Powiatu Dobrodzienskiego) 3831361 Landratsamt Lublinitz (Starostwo Powiatowe w Lublincu) 3831427 Landratsamt Tarnowitz (Starostwo Powiatowe w Tarnowskich Görach) 3831389 Amtsbezirk Koschentin (Okr^g Urz^dowy Koszeon) 3841461 Amtsbezirk Trockenberg (Okr^g Urz§dowy Sucha Göra) 384707 Staatliche Berginspektion zu Königshütte

(Panstwowa Inspekcja Görnicza w Krölewskiej Hucie) 3841559 Staatliches Hüttenamt Friedrichshütte (Panstwowy Urz^d Hutniczy w Strzybnicy) 384

21 Kreisschulinspektion Nicolai (Powiatowy Inspektorat Szkolny w Mikotowie) 3851437 Kreisschulinspektion Tarnowitz (Powiatowy Inspektorat Szkolny w Tarnowskich Görach) 385661 Polizeiverwaltung Königshütte (Zarzad Policji w Krölewskiej Hucie) 386645 Stadt Beuthen (Akta miasta Bytom) 386

1375 Stadt Guttentag (Akta miasta Dobrodzien) 388646 Stadt Königshütte (Akta miasta Chorzöw) 38882 Stadt Myslowitz (Akta miasta Myslowice) 389

1441 Stadt Tarnowitz (Akta miasta Tarnowskie Göry) 3901377 Stadt Woischnik (Akta miasta Woznik) 391649 Kreisausschuß Beuthen (Wydzial Powiatowy w Bytomiu) 392114 Gemeinde Lagiewnik/Hohenlinde (Akta gminy Lagiewniki) 393

1485 Gemeinde Deutsch Piekar (Akta gminy Piekary Slaskie) 393135 Staatsanwaltschaft Beuthen Oberschlesien - Kattowitz

(Prokuratura w Bytomiu - Katowicach) 394673 Landgericht Beuthen - Kattowitz (Sad Krajowy w Bytomiu - Katowicach) 394

XI

Inhalt

674 Amtsgericht Beuthen (Sad Obwodowy w Bytomiu) 3941419 Königliches Amtsgericht in Lublinitz (Krölewski Sad Obwodowy w Lubliricu) 395173 Notariate in Kattowitz (Kancelarie notariuszy w Katowicach) 401709 The Henckel von Donnersmarck Beuthen - Estates Limited Beuthen

(Henckel von Donnersmarck Spötka z o.o. w Bytomiu) 4021527 Generaldirektion der Gesellschaft The Henckel von Donnersmarck Beuthen -

Estates Limited in Carlshof (Generaina Dyrekcja Spötki The Henckel von DonnersmarckBeuthen - Estates Limited w Karluszowcu) 402

335 Generaldirektion Fürst von Donnersmarck Schwientochlowitz(Generaina Dyrekcja Ksi^cia Donnersmarcka w Swietochlowicach) 403

1528 The Henckel von Donnersmarck Beuthen Estates Limited Radzionkaugrube in Radzionkau(Bytom Spötka z o.o. Kopalnia „Radzionköw" w Radzionkowie) 404

352 Fürst von Donnersmarcksche Grubenverwaltung Schlesiengrube(Zarz^d Kopalni £lask ks. Donnersmarcka w Chropaczowie) 404

710 Schlesische Bergwerks- und Hütten-Aktiengesellschaft Beuthen(Alaska Spölka Akcyjna Görniczo - Hutnicza w Bytomiu) 404

339 Hohenlohe-Werke A.G. zu Hohenlohehütte(Zaklady Hohenlohego S.A. Wetnowiec/Katowice) 404

504 Waleskagrube AG Mittel-Lazisk(WALESKA Kopalnia Wegla Spölka Akcyjna w Laziskach Srednich) 405

711 Gräflich Schaffgotsch'sche Werke GmbH Hohenzollerngrube Schomberg(Zaktady hrabiego Schaffgotscha Sp. z o.o. Kopalnia „Hohenzollern" w Szombierkach) 407

720 Bergwerksverwaltung Oberschlesien AG der Reichswerke „Hermann Göring"Gruppe III Königshütte, Richterschächte, Laurahütte (Wspölnota Interesöw Görniczo -Hutniczych SA - Kopalnia Siemianowice w Siemianowicach) 407

721 Bergwerksverwaltung Oberschlesien AG der Reichswerke „Hermann Göring"Gruppe III Königshütte, Maxgrube Michalkowitz (Zaklady Hohenlohego SA,Kopalnia Micha! w Siemianowicach) 407

682 Staatliches Gymnasium zu Königshütte(Panstwowe Liceum i Gimnazjum im. Odrow^zöw w Chorzowie) 407

684 Staatliches Hindenburg-Gymnasium zu Beuthen OS(Panstwowe Gymnazjum im. Hindenburga w Bytomiu) 407

1522 Personenstandsregister der jüdischen Gemeinde Tarnowitz(Akta Stanu Cywilnego Gminy Zydowskiej w Tarnowskich Görach) 408

179 Sammlung von Flugblättern (Zbiör materiatöw ulotnych) 408

Zweigstelle Gleiwitz (Gliwice) des Staatsarchivs Kattowitz (Katowice) 408

28 Landratsamt Gleiwitz (Starostwo Powiatowe w Gliwicach) 40829 Landratsamt Zabrze/Hindenburg (Starostwo Powiatowe w Zabrzu) 40948 Amtsbezirk Zaborze (Okreg Urz^dowy Zaborze) 40949 Amtsbezirk Zabrze/Hindenburg (Okr^g Urzf dowy Zabrze) 409

107 Staatliche Bergwerksdirektion in [Zabrze/] Hindenburg(Panstwowa Dyrekcja Görnicza w Zabrzu) 409

78 Kreisschulinspektion Zabrze [Hindenburg] (Powiatowy Inspektorat Szkolny w Zabrzu). . . . 41079 Kreisschulrat III Gleiwitz (Powiatowy Radca Szkolny w Gliwicach III) 410

1 Stadt Gleiwitz (Akta miasta Gliwice) 41035 Stadt Zabrze/Hindenburg (Akta miasta Zabrze) 41869 Gemeinde Biskupitz (Akta gminy Biskupice) 41971 Gemeinde Zaborze (Akta gminy Zaborze) 41932 Kreisausschuß Tost-Gleiwitz (Wydzial Powiatowy w Toszku-Gliwicach) 419

XII

Inhalt

33 Kreisausschuß Zabrze/Hindenburg (Wydzial Powiatowy w Zabrzu) 41917 Landgericht Gleiwitz (Sad Krajowy w Gliwicach) 42216 Amtsgericht in Gleiwitz (S^d Obwodowy w Gliwicach) 422

111 Graf von Ballestremsche Güterdirektion Gleiwitz(Dyrekcja döbr hrabiego Ballestrema w Gliwicach) 424

117 Borsig-Kokswerke A.G. Hindenburg (Zaktady Koksownicze „Borsig" S.A. Zabrze) 425114 Gleiwitzer Grube in Gleiwitz (Kopalnia „Gliwice" w Gliwicach) 426119 Bergwerksverwaltung Oberschlesien GmbH der Reichswerke Hermann Göring

Kattowitz Gruppe I Gleiwitz (Görnoslaski Zarz^d Kopaln Sp. z o.o. ZaktadöwRzeszy Hermann Göring Katowice Grupa I Gliwice) 426

102 Archiv der Familie Welczek aus Laband (Archiwum rodziny Welczköw z Lab^d) 42695 Bund Deutscher Osten, Kreisverband Hindenburg

(Zwi^zek Niemiecki Wschöd, Oddziat Powiatowy Zabrze 42697 Nachlaß Robert Broll, Zabrze/Hindenburg (Spuscizna Roberta Brolla z Zabrze) 42627/12 Zwangsarbeitslager im Degussa-Rüstungslager in Gleiwitz-Steigern

(Oböz pracy przymusowej do celöw zbrojeniowych Degussa w Ligocie Gliwickiej) 427

Zweigstelle Pless (Pszczyna) des Staatsarchivs Kattowitz (Katowice) 427

1 Landratsamt Pless (Starostwo Powiatowe w Pszczynie) 4278 Amtsbezirk Alt Benin (Okr^g Urz^dowy Bieruri Stary) 428

293 Kreisschulinspektion in Pless (Powiatowy Inspektorat Szkolny w Pszczynie) 42855 Stadt Alt Benin (Akta miasta Bieruri Stary) 42856 Stadt Nikolai (Akta miasta Mikolöw) 42926 Stadt Pless (Akta miasta Pszczyna) 43040 Königliches Kreisgericht zu Pless (Krölewski Sad Powiatowy w Pszczynie) 432

379 Amtsgericht zu Pless (Sad Obwodowy w Pszczynie) 43453 Archiv der Fürsten von Pless (Archiwum Ksi^zat Pszczynskich w Pszczynie) 435

Zweigstelle Ratibor (Racibörz) des Staatsarchivs Kattowitz (Katowice) 435

78 Landratsamt Rybnik (Starostwo Powiatowe w Rybniku) 43681 Kreisausschuß Rybnik (Wydziat Powiatowy w Rybniku) 4363 Stadt Ratibor (Akta miasta Racibörz) 437

89 Stadt Sohrau (Akta miasta 2ory) 4379 Königliches Appellationsgericht zu Ratibor (Krölewski S d Apelacyjny w Raciborzu) 437

16 Herzogliche Kammer zu Schloß Ratibor (Komora Ksi^zeca Zamku w Raciborzu) 438

Zydowski Instytut Historyczny w Warszawie/ArchiwumJüdisches Historisches Institut in Warschau (Warszawa)/Archiv 440

[o. Sign.] Provinz Posen - Prowincja Poznanska 441Jüdische Gemeinde Czarnikau (Czarnkow) 441Jüdische Gemeinde Fraustadt (Wschowa) 442Jüdische Gemeinde Jutroschin (Jutrosin) 443Jüdische Gemeinde Kempen (Kepno) 443Jüdische Gemeinde Koronowo/Polnisch Krone 443Jüdische Gemeinde Koschmin (Kozmin) 443Jüdische Gemeinde Krotoschin (Krotoszyn) 443Jüdische Gemeinde Lissa (Leszno) 443

XIII

Inhalt

Jüdische Gemeinde Petrikau (Piotrköw Trybunalski) 444Jüdische Gemeinde Pleschen (Pleszew) 444Jüdische Gemeinde Posen (Poznan) 444Jüdische Gemeinde Rakwitz (Rakoniewice) 444Jüdische Gemeinde Rawitsch (Rawicz) 444Jüdische Gemeinde Same (Sarnowa) 444Jüdische Gemeinde Schlichtingsheim (Szlichtyngowa) 444Jüdische Gemeinde Schönlanke (Trzcianka) 445Jüdische Gemeinde Schwersenz (Swarzedz) 445Jüdische Gemeinde Schroda (&roda) 445Jüdische Gemeinde Unruhstadt (Kargowo) 445Jüdische Gemeinde Witkowo 445Jüdische Gemeinden in [der Provinz] Posen (Poznan) 445Tiktinscher Nachlaß 446

104 Synagogen-Gemeinde zu Bromberg (Bydgoszcz) 446[o. Sign.] Jüdische Gemeinde Danzig (Gdansk) 447[o. Sign.] Provinz Schlesien 1742-1942 [einzelne Gemeinden/Orte] 447

Jüdische Gemeinde Bernstadt (Bierutöw) 447Jüdische Gemeinde Beuthen (Bytom) 448Jüdische Gemeinde Brieg (Brzeg) 448Jüdische Gemeinde Constadt (Wotczyn) 451Jüdische Gemeinde Cosel (Kozle) 452Jüdische Gemeinde Festenberg (Twardogöra) 452Jüdische Gemeinde Friedland/OS (Korfantöw) 452Jüdische Gemeinde Frankenstein (Zqbkowice Slqskie) 452Jüdische Gemeinde Freiburg (Swiebodzice) 453Jüdische Gemeinde Freystadt (Kozuchöw) 453Jüdische Gemeinde Glatz (Kiodzko) 453Jüdische Gemeinde Grofl-Glogau (Glogöw) 454Jüdische Gemeinde Görlitz (Zgorzelec) 454Jüdische Gemeinde Groß-Strehlitz (Strzelce Opolskie) 454Jüdische Gemeinde Groß-Wartenberg (Sycöw) 455Jüdische Gemeinde Grottkau (Grodköw) 457Jüdische Gemeinde Grünberg (Zielona Göra) 457Jüdische Gemeinde Guttentag (Dobrodzien) 458Jüdische Gemeinde Haynau (Chojnöw) 460Jüdische Gemeinde Hirschberg (Jelenia Göra) 460Jüdische Gemeinde Hundsfeld (Psie Pole) 460Jüdische Gemeinde Kreuzburg (Kluczbork) 460Jüdische Gemeinde Landeck (Lqdek) 462Jüdische Gemeinde Landeshut (Kamienna Göra) 462Jüdische Gemeinde Landsberg (Gorzöw Slqski) 462Jüdische Gemeinde Langendorf (Wielowies) 463Jüdische Gemeinde Liegnitz (Legnica) 463Jüdische Gemeinde Löwen (Lewin Brzeski) 463Jüdische Gemeinde Medzibor/Neumittelwalde (Miedzybörz) 463Jüdische Gemeinde Namslau (Namyslöw) 464Jüdische Gemeinde Neisse (Nysa) 464Jüdische Gemeinde Neumarkt (Sroda Alaska) 465Jüdische Gemeinde Neusalz-Oder (Nowa Söl) 465Jüdische Gemeinden in Oberschlesien 465

XIV

Inhalt

Jüdische Gemeinde Oels (Olesnica) 466Jüdische Gemeinde Ohlau (Otawa) 469Jüdische Gemeinde Oppeln (Opole) 469Jüdische Gemeinde Ottmachau (Otmuchöw) 469Jüdische Gemeinde Patschkau (Paczköw) 469Jüdische Gemeinde Ratibor (Racibörz) 469Jüdische Gemeinde Reichenbach/Eulengeb. (Dzierzoniow) 469Jüdische Gemeinde Rosenberg (Olesno) 469Jüdische Gemeinde Sagan (Zagan) 470Jüdische Gemeinde Steinau/Oder (tinawa) 471Jüdische Gemeinde Strehlen (Strzelin) 471Jüdische Gemeinde Striegau (Strzegom) 472Jüdische Gemeinde Tost (Toszek) 472Jüdische Gemeinde Trachenberg (Zmigröd) 472Jüdische Gemeinde Trebnitz (Trzebnica) 472Jüdische Gemeinde Waidenburg (Walbrzych) 474Jüdische Gemeinde Winzig (Winsko) 475Jüdische Gemeinde Wohlau (Wolöw) 475Jüdische Gemeinde Zülz/OS (Biala) 476

[o. Sign.] Jüdische Gemeinde Breslau (Wroclaw) 476[o. Sign.] Jüdische Gemeinde Gleiwitz (Gliwice) 524[o. Sign.] Varia 533

PERSONENREGISTER 535

ORTSREGISTER 607

INSTITUTIONEN-, ORGANISATIONEN- UND UNTERNEHMENSREGISTER 634

XV