Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
155
Fre
qu
enze
n v
on
Fu
nkn
etze
n
E
uro
pe
US
A
Jap
an
Cel
lula
r P
ho
nes
G
SM
450
-457
, 479
-48
6/46
0-46
7,48
9-49
6, 8
90-9
15/9
35-
960,
17
10-1
785/
1805
-18
80
UM
TS
(F
DD
) 19
20-
1980
, 211
0-21
90
UM
TS
(T
DD
) 19
00-
1920
, 202
0-20
25
AM
PS
, TD
MA
, CD
MA
82
4-84
9,
869-
894
TD
MA
, CD
MA
, GS
M
1850
-191
0,
1930
-199
0
PD
C
810-
826,
94
0-95
6,
1429
-146
5,
1477
-151
3
Co
rdle
ss
Ph
on
es
CT
1+ 8
85-8
87, 9
30-
932
CT
2 86
4-86
8 D
EC
T
1880
-190
0
PA
CS
185
0-19
10, 1
930-
1990
P
AC
S-U
B 1
910-
1930
PH
S
1895
-191
8 JC
T
254-
380
Wir
eles
s L
AN
s IE
EE
802
.11
2400
-248
3 H
IPE
RL
AN
2
5150
-535
0, 5
470-
5725
902-
928
IEE
E 8
02.1
1 24
00-2
483
5150
-535
0, 5
725-
5825
IEE
E 8
02.1
1
2471
-249
7 51
50-5
250
Fre
quen
zen
liege
n im
MH
z-B
erei
ch:
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
156
En
twu
rfsz
iele
fü
r d
rah
tlo
se N
etze
(W
LA
N/W
PA
N)
�w
eltw
eite
Fun
ktio
n
�m
öglic
hst g
erin
ge L
eist
ungs
aufn
ahm
e w
egen
Bat
terie
betr
ieb
�B
etrie
b oh
ne S
onde
rgen
ehm
igun
gen
bzw
. Liz
enze
n m
öglic
h
�ro
bust
e Ü
bert
ragu
ngst
echn
ik�
Ver
einf
achu
ng d
er (
spon
tane
n) Z
usam
men
arbe
it be
i Tre
ffen
�ei
nfac
he H
andh
abun
g un
d V
erw
altu
ng�
Sch
utz
bere
its g
etät
igte
r In
vest
ition
en im
Fes
tnet
zber
eich
�S
iche
rhei
t hin
sich
tlich
Abh
ören
ver
trau
liche
r D
aten
und
auc
h hi
nsic
htlic
h de
r E
mis
sion
en�
Tra
nspa
renz
hin
sich
tlich
der
Anw
endu
ngen
und
Pro
toko
lle h
öher
er
Sch
icht
en
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
157
Gen
erel
ler
Au
fbau
vo
n F
un
knet
zen
1. N
etze
mit
fest
er In
fras
truk
tur
•In
fras
truk
tur
bede
utet
: fes
tste
hend
es N
etz,
z.B
. E
ther
net o
der
Sat
ellit
enst
reck
en•
Zen
tral
er A
cces
s P
oint
(A
P),
dra
htlo
se
Ger
äte
kom
mun
izie
ren
nur
mit
dem
AP
•K
ontr
ollfu
nktio
nalit
äten
(M
edie
nzug
riff,
Mob
ilitä
tsm
anag
emen
t, A
uthe
ntis
ieru
ng, …
) si
nd in
der
Infr
astr
uktu
r re
alis
iert
•K
ompl
exitä
t lie
gt in
den
Infr
astr
uktu
rkom
pone
nten
, dra
htlo
se G
erät
e br
auch
en n
ur
ein
Min
imum
an
Fun
ktio
nalit
ät z
u re
alis
iere
n
2. A
d-ho
c-N
etze
•K
eine
Infr
astr
uktu
r –
die
drah
tlose
n G
erät
e ko
mm
uniz
iere
n di
rekt
•H
öher
e K
ompl
exitä
t der
Ger
äte,
da
jede
s G
erät
alle
Zug
riffs
-un
d K
ontr
ollm
echa
nism
en im
plem
entie
ren
mus
s
Infr
astr
uktu
rL
ap
top
AP
AP
AP
La
pto
pL
ap
top
La
pto
pL
ap
top
Lapt
opLa
ptop
Lapt
op
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
158
WP
AN
•K
lein
stes
Fun
knet
z: W
irele
ssP
erso
nal A
rea
Net
wor
k(W
PA
N)
•B
eisp
iel:
Blu
etoo
th�
1998
: Grü
ndun
g de
r B
luet
ooth
Spe
cial
Inte
rest
Gro
up (
Eric
sson
, Int
el, I
BM
, N
okia
, Tos
hiba
)
�S
päte
r hi
nzug
ekom
men
e F
örde
rer:
3C
om, A
gere
(fr
üher
: Luc
ent)
, Mic
roso
ft,
Mot
orol
a�
2001
: Ers
te P
rodu
kte
für
den
Mas
senm
arkt
, Ver
absc
hied
ung
des
Sta
ndar
ds
1.1
�Ü
bern
omm
en v
on IE
EE
WP
AN
Wor
king
Gro
up z
ur In
tegr
atio
n in
802
.15-
Sta
ndar
d. D
abei
meh
rere
Var
iant
en:
•hö
here
Übe
rtra
gung
srat
en
•ni
edrig
e Ü
bert
ragu
ngsr
aten
bei
seh
r ge
ringe
m S
trom
verb
rauc
h•
Meh
r S
tatio
nen
pro
Net
z
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
159
WP
AN
-B
luet
oo
th
�U
nive
rsel
les
Fun
ksys
tem
für
drah
tlose
Ad-
hoc-
Ver
bind
unge
n zw
isch
en G
erät
en
vers
chie
dene
r T
ypen
�V
erkn
üpfu
ng v
on C
ompu
ter
mit
Per
iphe
rie, t
ragb
aren
Ger
äten
, PD
As,
Han
dys
–Z
ielg
rupp
e im
Wes
entli
chen
: kle
ine
Ger
äte
mit
redu
zier
ten
Fäh
igke
iten
�E
inge
bette
t in
ande
re G
erät
e, Z
iel:
5€/G
erät
(20
02: 5
0€/U
SB
Blu
etoo
th)
�O
ft fü
r G
erät
e, d
ie a
uch
scho
n G
SM
ode
r U
MT
S u
nter
stüt
zen
�K
lein
e R
eich
wei
te (
10 m
, da
aufg
rund
bes
chrä
nkte
r B
atte
rieka
pazi
tät n
ur e
ine
gerin
ge S
ende
leis
tung
ver
wen
det w
ird)
�V
erw
ende
t das
lize
nzfr
eie
2,4
GH
z-B
and
�S
prac
h-un
d D
aten
über
trag
ung,
ca.
1 M
bit/s
Bru
ttoda
tenr
ate
�A
utom
atis
ches
Ver
bind
en m
it G
erät
en in
Kom
mun
ikat
ions
reic
hwei
te
�G
ezie
lte S
uche
nac
h in
stal
liert
en D
iens
ten
eine
s an
dere
n G
erät
s
�U
nzuv
erlä
ssig
er B
road
cast
an m
ehre
re G
erät
e
�M
öglic
h: R
eser
vier
ung
von
Ban
dbre
ite, E
inst
ellu
ng v
on D
iens
tgüt
epar
amet
ern
�D
iens
te z
ur A
uthe
ntifi
katio
nun
d V
ersc
hlüs
selu
ng
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
160
Blu
eto
oth
-Pro
toko
lle
Rad
io
Bas
eban
d
Link
Man
agerC
ontr
ol
Hos
tC
ontr
olle
rIn
terf
ace
Logi
cal L
ink
Con
trol
and
Ada
ptat
ion
Pro
toco
l (L2
CA
P)
Aud
io
TC
S B
INS
DP
OB
EX
vCal
/vC
ard
IP
NW
-Anw
.
TC
P/U
DP
PP
P/B
NE
P
RF
CO
MM
(se
rial l
ine
inte
rfac
e)
AT
mod
emco
mm
ands
Tel
efon
ie-A
nwen
dung
enA
udio
Ver
wal
tung
AT
: atte
ntio
n se
quen
ceO
BE
X: o
bjec
t exc
hang
eT
CS
BIN
: tel
epho
ny c
ontr
ol p
roto
col s
peci
ficat
ion
–bi
nary
BN
EP
: Blu
etoo
th n
etw
ork
enca
psul
atio
n pr
otoc
ol
SD
P: s
ervi
ce d
isco
very
pro
toco
lR
FC
OM
M: r
adio
freq
uenc
y co
mm
.
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
161
Blu
eto
oth
-Pro
toko
lleB
aseb
and/
Rad
io•
Ste
llen
Zug
riff a
uf d
as F
unk-
Med
ium
für
höhe
re P
roto
kolls
chic
hten
ber
eit
Link
Man
ager
Pro
toco
l(LM
P)
•V
erw
altu
ng v
on V
erbi
ndun
gen
L2C
AP
•B
erei
tste
llung
meh
rere
r lo
gisc
her
Kan
äle
•S
egm
entie
rung
gro
ßer
Nac
hric
hten
für
den
Tra
nspo
rt
Hos
t Con
trol
ler
Inte
rfac
e (H
CI)
•K
omm
ando
schn
ittst
elle
zum
Zug
riff a
uf B
aseb
and-
Fun
ktio
nen
Ser
vice
Dis
cove
ry P
roto
col(
SD
P)
•S
uche
n na
ch D
iens
ten
ande
rer
Ger
äte
RF
CO
MM
•E
mul
atio
n se
rielle
r S
chni
ttste
llen
(dad
urch
Unt
erst
ützu
ng e
iner
Gro
ßza
hl
bish
erig
er A
nwen
dung
en)
Tel
epho
nyC
ontr
olP
roto
colS
peci
ficat
ion
-B
inar
y(T
CS
BIN
)
•B
iete
t Fun
ktio
nen
zur
Anr
ufko
ntro
lleK
apite
l 3: L
okal
e N
etze
/ W
eitv
erke
hrsn
etze
Sei
te 1
62
Rad
io/B
aseb
and
•V
erw
endu
ng d
es 2
,4 G
Hz-
Ban
des
�79
Kan
äle
mit
eine
r B
andb
reite
von
je 1
MH
z
�K
anal
0: 2
402
MH
z …
Kan
al 7
8: 2
480
MH
z�
GM
SK
zur
Mod
ulat
ion
�1-
100
mW
Sen
dele
istu
ng
•Ü
bert
ragu
ngsv
erfa
hren
: FH
SS
und
TD
D�
Wah
l ein
es M
aste
rs z
ur K
oord
inat
ion
der
Sen
dung
en
�F
requ
enzs
prun
gver
fahr
en m
it 16
00 S
prün
gen/
s (d
adur
ch S
lotd
auer
: 625
µs)
�S
prun
gfol
ge p
seud
ozuf
ällig
, vor
gege
ben
durc
h de
n M
aste
r
�T
ime
Div
isio
n D
uple
xzu
r R
icht
ungs
tren
nung
zum
/vom
Mas
ter
•T
opol
ogie
�G
rund
einh
eit:
Pik
onet
z�
Übe
rlapp
ende
Pik
onet
ze(S
tern
e) b
ilden
ein
Sca
ttern
et(S
treu
netz
)
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
163
Pik
on
etze
•G
rund
einh
eit e
ines
Blu
etoo
th-F
unkn
etze
s•
Ans
amm
lung
von
Ger
äten
, wel
che
spon
tan
(ad-
hoc)
ver
netz
t wer
den
•B
este
ht a
us e
inem
Mas
ter
(M)
und
bis
zu 7
S
lave
s(S
)•
Der
Mas
ter
koor
dini
ert d
en M
edie
nzug
riff
•S
lave
sko
mm
uniz
iere
n nu
r m
it de
m M
aste
r•
Mög
lich:
übe
rlapp
ende
Pik
onet
ze. G
erät
e, d
ie
mite
inan
der
Dat
en a
usta
usch
en, g
ehör
en d
em
glei
chen
Pik
onet
zan
•B
ildun
g ei
nes
Pik
onet
zes
mitt
els
FH
SS
: der
M
aste
r be
stim
mt d
ie S
prun
gfol
ge (
basi
eren
d au
f sei
ner
Adr
esse
und
Uhr
zeit)
, die
Sla
ves
müs
sen
sich
dar
auf s
ynch
roni
sier
en
•Je
des
Pik
onet
zha
t ein
e ei
ndeu
tige
Spr
ungf
olge
M=
Mas
ter
S=
Sla
veP
=P
arke
dS
B=
Sta
ndby
M
S
P
SB
S S
P
P
SB
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
164
Sca
tter
net
•V
erbi
ndun
g m
ehre
rer
räum
lich
nahe
r P
ikon
etze
durc
h ge
mei
nsam
e M
aste
r-od
er S
lave
-Ger
äte
�G
erät
e kö
nnen
Sla
ves
in e
inem
Pik
onet
zse
in, M
aste
r in
ein
em a
nder
en
•K
omm
unik
atio
n zw
isch
en P
ikon
etze
n�
Ger
äte,
wel
che
zwis
chen
den
Pik
onet
zen
hin
und
her
sprin
gen
M=
Mas
ter
S=
Sla
veP
=P
arke
dS
B=
Sta
ndby
M
S
P
SB
S
S
P
P
SB
M
S
S
P
SB
Pik
onet
s(je
des
mit
max
. K
apaz
itätv
on
720
kbit/
s)
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
165
•T
DM
A, d
a m
ehr
als
2 G
erät
e da
s M
ediu
m te
ilen
•T
DD
zur
Übe
rtra
gung
in b
eide
Ric
htun
gen:
Mas
ter
in u
nger
aden
, Sla
vein
ger
aden
S
lots
•B
ei m
ehre
ren
Sla
ves:
Ban
dbre
ite w
ird g
etei
lt, d
er M
aste
r po
llt r
undu
m a
lle S
lave
san
(M
aste
r al
le u
nger
ades
Slo
ts, S
lave
ste
ilen
sich
die
ger
aden
Slo
ts)
•1,
3 o
der
5 S
lots
könn
en z
u ei
nem
Pak
et k
ombi
nier
t wer
den.
Dab
ei k
ein
Fre
quen
cy-H
oppi
ng, d
ie e
ntsp
rech
ende
n H
ops
wer
den
ausg
elas
sen
S
Fre
qu
enzw
ahlw
ähre
nd
der
Üb
ertr
agu
ng
f k
625
µs
f k+
1f k
+2
f k+
3f k
+4
f k+
3f k
+4
f k
f k
f k+
5
f k+
5
f k+
1f k
+6
f k+
6
f k+
6
MM
MM
M
MM
MM
t t t
SS
SS
S
f k: T
räge
rfre
quen
z f i
n S
lotk
ent
spre
chen
d de
r H
oppi
ng-S
eque
nz
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
166
Ver
bin
du
ng
styp
en
SC
O (
Syn
chro
nous
Con
nect
ion-
Orie
nted
)–
Spr
ache
•R
eser
vier
ung
von
Slo
ts in
fest
enIn
terv
alle
n
•64
Kbi
t/sD
aten
rate
•P
unkt
-zu-
Pun
kt-V
erbi
ndun
g, le
itung
sver
mitt
elt
•N
urF
EC
(F
orw
ard
Err
or C
orre
ctio
n), k
eine
Übe
rtra
gung
swie
derh
olun
g
AC
L (A
sync
hron
ous
Con
nect
ionl
ess)
–D
aten
•V
aria
ble
Pak
etgr
öße
(1,3
,5 Z
eits
chlit
ze)
•as
ymm
etris
che
(723
,2:5
7,6
Kbi
t/s)
oder
sym
met
risch
e(4
33,9
Kbi
t/s)
Ban
dbre
ite•
Pun
kt-z
u-M
ehrp
unkt
-Ver
bind
unge
n, p
aket
verm
ittle
tmit
Flu
ssko
ntro
lle
MA
ST
ER
SL
AV
E 1
SL
AV
E 2
f 6f 0
f 1f 7
f 12
f 13
f 19
f 18
SC
OS
CO
SC
OS
CO
AC
L
f 5f 2
1
f 4f 2
0
AC
LA
CL
f 8
f 9
f 17
f 14
AC
L
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
167
Bas
isb
and
-Pak
ete
•Z
ugrif
fsco
de�
Ein
deut
ige
Ken
nung
im P
ikon
etz,
abg
elei
tet v
on d
er G
erät
eken
nung
des
Mas
ters
�A
uch
verw
ende
t zur
Syn
chro
nisa
tion
der
Sta
tione
n•
Hea
der
�A
ctiv
eM
embe
rA
dres
s(1
Mas
ter,
7 S
lave
s)
�P
aket
typ,
z.B
. Hig
h-Q
ualit
yV
oice
, PO
LL, …
�
Flo
w: F
luss
teue
rung
, Em
pfän
ger
kann
den
Sen
der
anha
lten
�A
RQ
N/S
EQ
N: Q
uittu
ngsm
echa
nism
us.
�H
EC
: Prü
fsum
me
•N
utzl
ast:
kann
noc
h m
al z
usät
zlic
h F
EC
ver
wen
den
(Sen
kung
der
Dat
enra
te)
Zug
riffs
code
Hea
der
Nut
zlas
t
7254
0-27
44B
its
AM
-Adr
esse
Typ
Flo
wA
RQ
NS
EQ
NH
EC
34
11
18
Bits
1/3-
FE
C: a
lles
ersc
hein
t dre
i M
al im
Hea
der
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
168
Qu
ittu
ng
smec
han
ism
us
MA
ST
ER
SL
AV
E 1
SL
AV
E 2
AC
CH
F
GG
BD
E
NA
KA
CK
Da
Qui
ttung
en d
irekt
im n
ächs
ten
Slo
tver
schi
ckt w
erde
n, r
eich
t 1 B
it fü
r S
eque
nz-
/Qui
ttung
snum
mer
n:
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
169
Lin
k M
anag
er P
roto
col
Ste
llt z
usät
zlic
he F
unkt
ione
n zu
den
Bas
isba
nd-M
echa
nism
en b
erei
t, di
e ge
nutz
t w
erde
n kö
nnen
:
•A
uthe
ntifi
katio
nde
s K
omm
unik
atio
nspa
rtne
rs, V
ersc
hlüs
selu
ng d
er D
aten
bei
der
Ü
bert
ragu
ng
•A
bgle
ich
loka
ler
Uhr
en (
Fre
quen
cyH
oppi
ng)
durc
h B
erec
hnun
g ei
nes
Offs
ets,
der
au
f die
loka
le Z
eit a
ddie
rt w
ird
•T
ausc
h de
r M
aste
r/S
lave
-Rol
len,
da
die
Bat
terie
des
Mas
ters
stä
rker
bel
aste
t wird
•Ä
nder
n de
r V
erbi
ndun
gszu
stän
de (
Par
k, S
tand
by, A
ctiv
e)
•Ä
nder
n de
r S
ende
leis
tung
auf
grun
d de
s ge
mes
sene
n E
mpf
angs
pege
ls
•E
inst
elle
n vo
n D
iens
tgüt
e-P
aram
eter
n al
s R
eakt
ion
auf d
ie Ü
bert
ragu
ngsq
ualit
ät
(z.B
. Ver
wen
dung
ein
er h
öher
en F
EC
-Rat
eim
Dat
ente
il)
•E
inric
hten
von
SC
O-V
erbi
ndun
gen.
Def
ault
ist A
CL,
es
könn
en b
is z
u dr
ei S
CO
-V
erbi
ndun
gen
eing
eric
htet
wer
den
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
170
L2C
AP
-L
og
ical
Lin
k C
on
tro
lan
d
Ad
apta
tio
n P
roto
col
•E
infa
ches
Sic
heru
ngss
chic
htpr
otok
oll o
berh
alb
des
Bas
isba
ndsy
stem
s•
Ver
bind
ungs
orie
ntie
rte
oder
ver
bind
ungs
lose
Kan
äle
(bas
iere
nd a
uf A
CL)
, sow
ie
Sig
nalis
ieru
ngsk
anäl
e•
Meh
rere
logi
sche
Kan
äle
auf e
iner
Ver
bind
ung
•V
erw
altu
ng v
on Q
oS-S
pezi
fikat
ione
npr
o lo
gisc
hem
Kan
al•
Mul
tiple
xen
von
Dat
enst
röm
en h
öher
er S
chic
hten
•S
egm
entie
rung
& R
eass
embl
ieru
ngvo
n bi
s zu
64K
byte
gro
ßen
Dat
enpa
kete
n•
Ver
wal
tung
von
Kom
mun
ikat
ions
grup
pen
Bas
isba
nd
L2C
AP
Bas
isba
nd
L2C
AP
Bas
isba
nd
L2C
AP
Sla
veS
lave
Mas
ter
AC
LS
igna
lisie
rung
verb
indu
ngsl
osve
rbin
dung
sorie
ntie
rt
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
171
Hö
her
e P
roto
kolle
Rad
io
Bas
eban
d
Link
Man
agerC
ontr
ol
Hos
tC
ontr
olle
rIn
terf
ace
Logi
cal L
ink
Con
trol
and
Ada
ptat
ion
Pro
toco
l (L2
CA
P)
Aud
io
TC
S B
INS
DP
OB
EX
vCal
/vC
ard
IP
NW
-Anw
.
TC
P/U
DP
PP
P/B
NE
P
RF
CO
MM
(se
rial l
ine
inte
rfac
e)
AT
mod
emco
mm
ands
Tel
efon
ie-A
nwen
dung
enA
udio
Ver
wal
tung
AT
: atte
ntio
n se
quen
ceO
BE
X: o
bjec
t exc
hang
eT
CS
BIN
: tel
epho
ny c
ontr
ol p
roto
col s
peci
ficat
ion
–bi
nary
BN
EP
: Blu
etoo
th n
etw
ork
enca
psul
atio
n pr
otoc
ol
SD
P: s
ervi
ce d
isco
very
pro
toco
lR
FC
OM
M: r
adio
freq
uenc
y co
mm
.
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
172
•D
raht
lose
s Ä
quiv
alen
t zu
Eth
erne
t: "W
irele
ssLA
N"
(WLA
N)
•A
ussc
hlie
ßlic
h da
teno
rient
iert
e, b
reitb
andi
geIn
tern
etzu
gang
slös
ung
•S
tand
ardi
sier
t von
der
IEE
E a
ls IE
EE
802
.11
�19
97: I
EE
E 8
02.1
1 (B
andb
reite
n vo
n m
axim
al 2
Mb/
s)�
1999
: IE
EE
802
.11b
(B
rutto
-Dat
enra
te v
on 1
1 M
B/s
bei
ein
em N
utzd
aten
ante
il vo
n bi
s zu
7 M
b/s)
�IE
EE
802
.11g
: höh
ere
Dat
enra
ten
(zuk
ünfti
g D
aten
rate
n vo
n bi
s zu
54 M
b/s)
�80
2.11
e: U
nter
stüt
zung
für
Die
nstg
ütea
nfor
deru
ngen
und
Pow
er-M
anag
emen
t
�80
2.11
f: In
ter-
Acc
ess
Poi
nt P
roto
col(
in A
rbei
t)�
802.
11i:
Erw
eite
rte
Sic
herh
eits
mec
hani
smen
(in
Arb
eit)
�…
Dra
htl
ose
s E
ther
net
802.
11
•1
oder
2 M
bit
•2,
4 G
Hz
•F
HS
S, D
SS
S
802.
11a
•54
Mbi
t•
5 G
Hz
•F
HS
S, D
SS
S
802.
11b
•11
Mbi
t•
2,4
GH
z•
nur
DS
SS
802.
11g
•E
rwei
teru
ng a
uf20
Mbi
t
802.
11h
•A
npas
sung
an
euro
p. R
icht
linie
n
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
173
WL
AN
: IE
EE
802
.11b
•D
aten
rate
n�
1, 2
, 5.5
, 11
Mbi
t/s, a
bhän
gig
von
SN
R (
Sig
nal-t
o-N
oise
-Rat
io)
�N
utzd
aten
rate
max
. ca.
7 M
bit/s
•K
omm
unik
atio
nsbe
reic
h�
300m
Auß
en-,
30m
Inne
nber
eich
�M
ax. D
aten
rate
bis
~10
m (
in G
ebäu
den)
•F
requ
enzb
erei
ch
�F
reie
s 2.
4 G
Hz
ISM
-Ban
d (2
.4 -
2.48
35 G
Hz)
•S
ende
leis
tung
�m
axim
al 1
00 m
Wat
t•
Vor
teil:
�vi
ele
inst
allie
rte
Sys
tem
e, w
eltw
eite
Ver
fügb
arke
it, fr
eies
ISM
-Ban
d, v
iele
F
irmen
, int
egrie
rt in
Lap
tops
, ein
fach
es S
yste
m•
Nac
htei
l:
�st
arke
Stö
rung
en a
uf d
em IS
M-B
and
(Blu
etoo
th, M
ikro
wel
lenh
erde
, M
ikro
wel
lenb
eleu
chtu
ng, a
nalo
ge T
V-Ü
bert
ragu
ng, Ü
berw
achu
ng, l
izen
zfre
ie
Sta
dtne
tze)
, kei
ne D
iens
tgüt
e, r
elat
iv n
iedr
ige
Dat
enra
ten
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
174
Au
fbau
ein
es W
LA
N
Inte
grat
ion
in e
in b
este
hend
es F
estn
etz:
Fes
tnet
zL
apto
p
AP
AP
AP
Lap
top
Lap
top
Lap
top
Lap
top
•A
n ei
n be
steh
ende
s F
estn
etz
wer
den
soge
nann
te A
cces
s P
oint
s(A
Ps)
ang
esch
loss
en•
Jede
r A
P r
egel
t alle
K
omm
unik
atio
n in
sei
nem
E
mpf
angs
bere
ich
•A
Ps
mit
glei
chen
Kan
älen
m
üsse
n w
eit g
enug
aus
eina
nder
st
ehen
, um
Stö
rung
en z
u ve
rmei
den
Lap
top
Lap
top
Lap
top
Bild
ung
eine
s A
d-ho
c-N
etze
s:
•S
teht
kei
n A
P z
ur V
erfü
gung
, kön
nen
Sta
tione
n au
ch e
in e
igen
es L
AN
au
fbau
en•
Die
Übe
rtra
gung
find
et n
un d
irekt
zw
isch
en d
en S
tatio
nen
stat
t
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
175
AP
sin
Aac
hen
-M
op
s
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
176
Arc
hit
ektu
r: In
fras
tru
ktu
rnet
z•
Sta
tion
(ST
A)
Rec
hner
mit
Zug
riffs
funk
tion
auf d
as
drah
tlose
Med
ium
und
Fun
kkon
takt
zu
m A
cces
s P
oint
•A
cces
s P
oint
(A
P)
Sta
tion,
die
sow
ohl i
n da
s F
unk-
LAN
als
auch
das
ver
bind
ende
Fes
tnet
z (D
istr
ibut
ion
Sys
tem
) in
tegr
iert
ist
•B
asic
Ser
vice
Set
(B
SS
)
Gru
ppe
von
Sta
tione
n sa
mt A
P
inne
rhal
b ei
nes
Übe
rtra
gung
sber
eich
s
•P
orta
l
Übe
rgan
g in
ein
and
eres
Fes
tnet
z
•D
istr
ibut
ion
Sys
tem
Ver
bind
ung
vers
chie
dene
r Z
elle
n zu
r B
ildun
g ei
nes
logi
sche
n N
etze
s (E
ES
: E
xten
ded
Ser
vice
Set
)
Dis
trib
utio
n S
yste
m
Por
tal
802.
x LA
N
Acc
ess
Poi
nt
802.
11 L
AN
BS
S2
802.
11 L
AN
BS
S1
Acc
ess
Poi
nt
ST
A1
ST
A2
ST
A3
ES
S
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
177
Arc
hit
ektu
r: A
d-h
oc
Net
zwer
k
•D
irekt
e K
omm
unik
atio
n m
it be
gren
zter
R
eich
wei
te
�S
tatio
n (S
TA
)R
echn
er m
it Z
ugrif
fsfu
nktio
n au
fda
s dr
ahtlo
se M
ediu
m�
Inde
pend
ent B
asic
Ser
vice
Set
(IB
SS
)
Gru
ppe
von
Sta
tione
n, d
ie in
nerh
alb
eine
s Ü
bert
ragu
ngsb
erei
chs
dies
elbe
F
unkf
requ
enz
nutz
en
•U
nter
schi
edlic
he B
SS
dur
ch r
äum
liche
T
renn
ung
oder
Ver
wen
dung
un
ters
chie
dlic
her
Trä
gerf
requ
enze
n
•K
eine
aus
geze
ichn
eten
Sta
tione
n zu
r W
eite
rleitu
ng v
on D
aten
, Weg
wah
l, …
802.
11 L
AN
IBS
S2
802.
11 L
AN
IBS
S1
ST
A1
ST
A4
ST
A5
ST
A2
ST
A3
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
178
Pro
toko
llarc
hit
ektu
r
Med
ium
Acc
ess
Co
ntr
ol
•Z
ugrif
fsm
echa
nism
us, F
ragm
entie
rung
, Ver
schl
üsse
lung
•M
AC
Man
agem
ent:
Syn
chro
nisi
erun
g, R
oam
ing
zwis
chen
AP
s, P
ower
Man
agem
ent
Ph
ysik
alis
che
Sch
ich
t•
Kan
alw
ahl,
Mod
ulat
ion,
Cod
ieru
ngsa
rt
Anw
endu
ngen
sol
len
von
der
Exi
sten
z de
s dr
ahtlo
sen
Net
zes
nich
ts
mitb
ekom
men
(au
ßer
B
andb
reite
, län
gere
n Z
ugrif
fsze
iten)
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
179
802.
11 -
Ph
ysik
alis
che
Sch
ich
t
Var
iant
en z
ur Ü
bert
ragu
ng: 2
Fun
k (im
2,4
GH
z-B
and)
, 1 In
frar
ot
•F
HS
S (
Fre
quen
cyH
oppi
ngS
prea
dS
pect
rum
)�
2 F
requ
enze
n be
i 1 M
bit/s
, 4 F
requ
enze
n be
i 2 M
bit/s
(op
tiona
l)
�79
unt
ersc
hied
liche
Kan
äle
von
1 M
Hz
Ban
dbre
ite�
min
. 2,5
Fre
quen
zwec
hsel
/s�
2-st
ufig
e G
FS
K-M
odul
atio
n
�m
axim
ale
Sen
dele
istu
ng: 1
W (
US
A)/
100
mW
(E
U),
min
imal
: 1 m
W
•D
SS
S (
Dire
ctS
eque
nce
Spr
ead
Spe
ctru
m)
�D
BP
SK
-Mod
ulat
ion
für
1 M
bit/s
(D
iffer
entia
l Bin
ary
Pha
se S
hift
Key
ing)
, D
QP
SK
für
2 M
bit/s
(D
iffer
entia
l Qua
drat
ure
PS
K)
�C
hip-
Seq
uenz
: (+
1, -
1, +
1, +
1, -
1, +
1, +
1, +
1, -
1, -
1, -
1), e
in B
arke
r-C
ode
�m
axim
ale
Sen
dele
istu
ng: 1
W (
US
A)/
100
mW
(E
U),
min
imal
: 1 m
W
•In
frar
ot�
850-
950n
m, d
iffus
es L
icht
, typ
. 10
m R
eich
wei
te�
Trä
gere
rken
nung
, Ene
rgie
erke
nnun
g, S
ynch
roni
satio
n
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
180
FH
SS
PH
Y P
aket
form
at
Syn
chro
nisa
tion
SF
DP
LWP
SF
HE
CN
utzd
aten
Prä
ambe
lH
eade
r
8016
124
16va
riabe
lB
its
•S
ynch
roni
satio
n
�S
ynch
roni
satio
n de
r E
mpf
änge
r m
it 01
0101
...
•S
FD
(S
tart
Fra
me
Del
imite
r)�
0000
1100
1011
1101
als
Sta
rtm
uste
r
•P
LW (
PLC
P_P
DU
Len
gth
Wor
d)�
Läng
e de
r N
utzd
aten
in B
ytes
inkl
usiv
e 32
-Bit-
CR
C (
am E
nde
der
Nut
zdat
en).
E
rlaub
te W
erte
lieg
en z
wis
chen
0 u
nd 4
095
eins
chlie
ßlic
h
•P
SF
(P
LCP
Sig
nalin
gF
ield
)�
Dat
enra
te d
er N
utzd
aten
(1
oder
2 M
bit/s
)
•H
EC
(H
eade
rE
rror
Che
ck)
�C
RC
mit
x16 +
x12 +
x5+
1
Übe
rtra
gung
imm
er
mit
1 M
bit/s
Übe
rtra
gung
wah
lwei
se
mit
1 od
er 2
Mbi
t/s
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
181
DS
SS
PH
Y P
aket
form
at
Syn
chro
nisa
tion
SF
DS
igna
lSer
vice
HE
CN
utzl
ast
Prä
ambe
lH
eade
r
128
168
816
varia
bel
Bits
Leng
th
16
•S
ynch
roni
satio
n�
Sny
chro
nisa
tion,
Lei
stun
gsst
euer
ung,
Sig
nald
etek
tion,
Fre
quen
zanp
assu
ng
•S
FD
(S
tart
Fra
me
Del
imite
r)�
1111
0011
1010
0000
als
Sta
rtm
uste
r
•S
igna
l�
Dat
enra
te d
er N
utzl
ast (
0A: 1
Mbi
t/s D
BP
SK
; 14:
2 M
bit/s
DQ
PS
K)
•S
ervi
ce�
Für
spä
tere
Ver
wen
dung
res
ervi
ert,
Sta
ndar
d: 0
0 fü
r 80
2.11
-Rah
men
•Le
ngth
(Län
ge d
er N
utzd
aten
) un
dH
EC
(C
RC
) w
ir be
i FH
SS
Übe
rtra
gung
imm
er
mit
1 M
bit/s
Übe
rtra
gung
wah
lwei
se
mit
1 od
er 2
Mbi
t/sK
apite
l 3: L
okal
e N
etze
/ W
eitv
erke
hrsn
etze
Sei
te 1
82
802.
11b
-P
hys
ikal
isch
e S
chic
ht
erre
ich
te
Bit
s/S
ymb
ol
verw
end
ete
Sym
bo
lrat
eM
od
ula
tio
nC
od
elän
ge
Dat
enra
te
81.
375
MS
/sQ
PS
K8
(CC
K)
11 M
b/s
41.
375
MS
/sQ
PS
K8
(CC
K)
5.5
Mb/
s
21
MS
/sQ
PS
K11
(B
arke
r-C
ode)
2 M
b/s
11
MS
/sP
SK
11 (
Bar
ker-
Cod
e)1
Mb/
s
Dyn
amic
Rat
e S
hifti
ng:
Anp
assu
ng d
er Ü
bert
ragu
ngsr
ate
an d
ie Ü
bert
ragu
ngsq
ualit
ät:
•N
ur n
och
DS
SS
•C
CK
: Com
plem
enta
ryC
ode
Key
ing
Ver
wen
dung
ein
er 8
-Chi
ps-la
ngen
Spr
eizs
eque
nz: w
ähle
64
(11
Mbi
t/s)
bzw
. 4
(5.5
Mbi
t/s)
der
48m
öglic
hen
Zus
tänd
e au
s, d
ie m
öglic
hst g
ute
Kre
uzko
rrel
atio
nsei
gens
chaf
ten
aufw
eise
n. D
.h.:
verw
ende
die
Spr
eizu
ng z
ur
Übe
rtra
gung
meh
rere
r B
its g
leic
hzei
tig
Dam
it w
ird d
ie Ü
bert
ragu
ng d
eutli
ch s
töra
nfäl
liger
als
für
1 bz
w. 2
Mbi
t/s
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
183
Rei
chw
eite
vo
n IE
EE
802
.11
1030
6010
0 m
02468
10
Dat
enra
te
Mbi
t/s
Dis
tanz
802.
11
802.
11b
Blu
etoo
th
Auf
grun
d de
r fe
hlen
de S
prei
zung
für
nied
rige
Bitr
aten
sin
d di
e hö
here
n Ü
bert
ragu
ngsr
aten
stö
ranf
ällig
er. D
amit
ergi
bt s
ich
eine
ger
inge
re R
eich
wei
te:
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
184
Rei
chw
eite
802
.11b
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
185
IEE
E 8
02.1
1b –
PH
Y-
Rah
men
form
ate
sync
hron
izat
ion
SF
Dsi
gnal
serv
ice
HE
CN
utzd
aten
Prä
ambe
lH
eade
r
128
168
816
varia
bel
Bits
leng
th
16
192
µs b
ei 1
Mbi
t/s D
BP
SK
1, 2
, 5.5
ode
r 11
Mbi
t/s
shor
tsyn
ch.
SF
Dsi
gnal
serv
ice
HE
CN
utzd
aten
Prä
ambe
l(1
Mbi
t/s, D
BP
SK
)H
eade
r(2
Mbi
t/s, D
QP
SK
)
5616
88
16va
riabe
lB
its
leng
th
16
96 µ
s2,
5.5
ode
r 11
Mbi
t/s
Lang
es R
ahm
enfo
rmat
:
Kur
zes
Rah
men
form
at, o
ptio
nal:
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
186
Kan
alw
ahl b
ei IE
EE
802
.11b
2400
[MH
z]24
1224
83.5
2442
2472
Kan
al 1
Kan
al 7
Kan
al 1
3
22 M
Hz
•K
anäl
e si
nd je
22
MH
z br
eit
•K
anäl
e üb
erla
ppen
•13
Kan
äle
in D
euts
chla
nd (
2412
, 241
7, 2
422,
… 2
467,
247
2 M
Hz)
, 11
in U
SA
/Kan
ada
•N
icht
-übe
rlapp
ende
Kan
alw
ahl:
•Im
Idea
lfall:
ver
gebe
nur
Kan
äle
1, 6
und
11:
116
1 611
1
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
187
Med
ium
Acc
ess
Co
ntr
ol
•Z
entr
alis
iert
e Z
ugrif
fsve
rfah
ren
in F
unkn
etze
n: F
DM
A, T
DM
A, C
DM
A, P
ollin
g, …
•A
ber:
kön
nen
auch
ver
teilt
e M
edie
nzug
riffs
verf
ahre
n vo
n F
estn
etze
n üb
erno
mm
en
wer
den?
•B
eisp
iel A
LOH
A -
ALO
HA
war
das
ers
te M
AC
-Pro
toko
llfü
r pa
ketb
asie
rte
drah
tlose
N
etze
Sen
der
A
Sen
der
B
Sen
der
C
Kol
lisio
n
t
Sen
der
A
Sen
der
B
Sen
der
C
Kol
lisio
n
t
•V
erbe
sser
ung
Slo
tted
ALO
HA
mit
fest
en Z
eits
lots
:
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
188
DA
MA
-D
eman
dA
ssig
ned
Mu
ltip
le A
cces
s
•A
usnu
tzun
g de
s K
anal
s be
i Alo
ha (
18%
) un
d S
lotte
dA
loha
(36
%)
nur
sehr
ger
ing
•M
it H
ilfe
von
Vor
abre
serv
ieru
ng k
ann
dies
auf
80%
erh
öht w
erde
n.
�S
ende
r re
serv
iert
eine
n zu
künf
tigen
Zei
tsch
litz
�in
nerh
alb
dies
es Z
eits
chlit
zes
kann
dan
n oh
ne K
ollis
ion
sofo
rt g
esen
det
wer
den
�da
durc
h en
tste
ht a
ber
auch
ein
e hö
here
Ges
amtv
erzö
geru
ng�
typi
sch
für
Sat
ellit
enst
reck
en
•B
eisp
iele
für
Res
ervi
erun
gsal
gorit
hmen
:�
Exp
lizite
Res
ervi
erun
g na
ch R
ober
ts
�Im
pliz
ite R
eser
vier
ung
(Res
erva
tion-
ALO
HA
)�
Res
erva
tion-
TD
MA
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
189
DA
MA
–E
xpliz
ite
Res
ervi
eru
ng
•Z
wei
Mod
i:
�A
LOH
A-M
odus
für
die
Res
ervi
erun
g: in
ein
em w
eite
r au
fgeg
liede
rten
Zei
tslo
tka
nn e
ine
Sta
tion
Zei
tslo
tsre
serv
iere
n�
Res
erve
d-M
odus
für
die
Übe
rtra
gung
von
Dat
en in
erf
olgr
eich
res
ervi
erte
n Z
eits
chlit
zen
(kei
ne K
ollis
ion
meh
r m
öglic
h)
•W
esen
tlich
ist,
dass
die
in d
en e
inze
lnen
Sta
tione
n ge
führ
ten
List
en ü
ber
Res
ervi
erun
gen
mite
inan
der
zu je
dem
Pun
kt ü
bere
inst
imm
en, d
aher
mus
s m
itunt
er s
ynch
roni
sier
t wer
den
Alo
haR
eser
ved
Alo
haR
eser
ved
Alo
haR
eser
ved
Alo
ha
Kol
lisio
n
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
190
DA
MA
–Im
pliz
ite
Res
ervi
eru
ng
Auc
h: P
RM
A -
Pac
ket R
eser
vatio
n M
ultip
le A
cces
s
•E
ine
best
imm
te A
nzah
l von
Zei
tsch
litze
n bi
lden
ein
en Ü
bert
ragu
ngsr
ahm
en, d
er
sich
zyk
lisch
wie
derh
olt
•S
tatio
nen
bele
gen
eine
n (le
eren
) Z
eits
chlit
z ge
mäß
dem
“S
lotte
dA
LOH
A”-
Prin
zip
•E
in e
inm
al e
rfol
grei
ch b
eleg
ter
Zei
tsch
litz
blei
bt in
alle
n da
rauf
folg
ende
n Ü
bert
ragu
ngsr
ahm
en d
er e
rfol
grei
chen
Sta
tion
zuge
wie
sen,
abe
r nu
r so
lang
e,
bis
dies
e de
n Z
eits
chlit
z ni
cht m
ehr
benö
tigt u
nd d
iese
r so
mit
leer
ble
ibt.
Rah
men
1
Rah
men
2
Rah
men
3
Rah
men
4
Rah
men
5
12
34
56
78
Zei
tsch
litz:
Kol
lisio
n be
i der
Bel
egun
g
ACDABA-F
ACDABA-F
AC-ABAF-
A---BAFD
ACEEBAFD
Res
ervi
erun
g
AC
DA
BA
F
AC
AB
A
AB
AF
AB
AF
D
AC
EE
BA
FD
t
Nic
ht m
ehr
benö
tigt,
Res
ervi
erun
g ve
rfäl
lt
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
191
DA
MA
-R
eser
vati
on
-TD
MA
•E
in R
ahm
en b
este
ht a
us N
Min
izei
tslo
tsun
d x
Dat
enze
itslo
ts•
Jede
Sta
tion
hat i
hren
Min
izei
tslo
tund
kan
n da
rin b
is z
u k
Dat
enze
itslo
tsre
serv
iere
n (d
.h. x
= N
·k)
•Im
Dat
en-T
eil d
es R
ahm
ens
könn
en n
icht
ben
utzt
e Z
eits
lots
gem
äß d
er R
ound
-R
obin
-Met
hode
von
ande
ren
Sta
tione
n m
itver
wen
det w
erde
n
N M
inis
lots
N ·
k D
aten
slot
s
Res
ervi
erun
g fü
rdi
esen
Dat
enbe
reic
hfr
eie
Zei
tslo
tskö
nnen
zus
ätzl
ich
gem
äß R
ound
-Rob
in m
itben
utzt
wer
den.
z.B
. N=
6, k
=2
Rah
men
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
192
Med
ium
Acc
ess
Co
ntr
ol
Fle
xibl
eres
Ver
fahr
en: C
SM
A/C
D•
Car
rier
Sen
se M
ultip
le A
cces
s w
ithC
ollis
ion
Det
ectio
n•
Sen
den,
sob
ald
das
Med
ium
frei
ist,
höre
n, o
b ei
ne K
ollis
ion
stat
tfand
Pro
blem
e in
dra
htlo
sen
Net
zen
•S
igna
lstä
rke
nim
mt q
uadr
atis
ch m
it de
r E
ntfe
rnun
g ab
•C
S u
nd C
D w
erde
n be
im S
ende
r ei
nges
etzt
, abe
r K
ollis
ion
gesc
hieh
t bei
m
Em
pfän
ger
•K
ollis
ion
ist d
adur
ch u
nter
Um
stän
den
nich
t meh
r be
im S
ende
r hö
rbar
, d.h
. CD
ve
rsag
t•
wei
terh
in k
ann
auch
CS
fals
che
Erg
ebni
sse
liefe
rn, z
.B. w
enn
ein
End
gerä
t „v
erst
eckt
“ is
t
Lösu
ng•
CS
MA
/CA
–C
SM
A m
it C
ollis
ion
Avo
idan
ce
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
193
Hid
den
un
d E
xpo
sed
Sta
tio
ns
Hid
den
Sta
tion
•A
sen
det z
u B
, C
em
pfän
gt A
nic
ht m
ehr
•C
will
zu
B s
ende
n, M
ediu
m
ist f
ür C
frei
(C
S v
ersa
gt)
•K
ollis
ion
bei B
, A s
ieht
di
es n
icht
(C
D v
ersa
gt)
Exp
osed
Sta
tion
•B
sen
det z
u A
, C w
ill z
u D
sen
den
•C
mus
s w
arte
n, d
a C
S e
in
„bes
etzt
es“
Med
ium
sig
nalis
iert
•da
A a
ber
auß
erha
lb d
er
Rei
chw
eite
von
C is
t, is
t die
s un
nötig
BA
CD
BA
C
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
194
•E
ndge
räte
A u
nd B
sen
den,
C s
oll e
mpf
ange
n
�di
e S
igna
lstä
rke
nim
mt q
uadr
atis
ch m
it de
r E
ntfe
rnun
g ab
�da
her
„übe
rtön
t“ d
as S
igna
l von
Ger
ät B
das
von
Ger
ät A
�C
kan
n A
nic
ht h
ören
•W
ürde
bei
spie
lsw
eise
C S
ende
rech
te v
erge
ben,
so
könn
te B
die
Sta
tion
A
rein
phy
sika
lisch
übe
rstim
men
•A
uch
ein
groß
es P
robl
em fü
r C
DM
A-N
etzw
erke
-ex
akte
Leis
tung
skon
trol
le n
otw
endi
g!
En
tfer
nte
En
dg
erät
e
AB
C
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
195
Ko
llisi
on
sver
mei
du
ng
Kol
lisio
nsve
rmei
dung
dur
ch C
ontr
olH
ands
haki
ngau
f dem
gle
iche
n K
anal
, auf
dem
au
ch d
ie D
aten
über
trag
ung
stat
tfind
et
Mu
ltip
le a
cces
sw
ith
colli
sio
nav
oid
ance
(MA
CA
)•
Dre
i-Weg
e-H
ands
hake
min
imie
rt A
nzah
l ver
stec
kter
End
gerä
te
•S
igna
lisie
rung
spak
ete
bein
halte
n S
ende
r-un
d E
mpf
änge
radr
esse
sow
ie P
aket
größ
e•
Sen
der
send
et k
urze
s R
eque
stto
Sen
d (R
TS
) P
aket
•E
mpf
änge
r an
wor
tetm
it C
lear
to S
end
(CT
S)
Pak
et•
Sen
der
send
et D
aten
Mu
ltip
le a
cces
sw
ith
colli
sio
nav
oid
ance
by
Invi
tati
on
(MA
CA
-BI)
•W
enig
er a
ufw
endi
g al
s M
AC
A, d
a w
enig
er S
igna
lisie
rung
spak
ete
gese
ndet
wer
den
•A
ber:
der
Em
pfän
ger
mus
s da
s V
erke
hrsa
ufko
mm
en d
es S
ende
rs s
chät
zen
könn
en•
Sen
der
benö
tigt „
Ein
ladu
ng“
zum
Sen
den
vom
Em
pfän
ger
•R
TS
fällt
weg
, Rea
dyto
Rec
eive
(RT
R)
stat
t CT
S
Flo
or
Acq
uis
itio
nM
ult
iple
Acc
ess
(FA
MA
)•
Mis
chun
g au
s C
SM
A u
nd M
AC
A: V
erm
eide
Kol
lisio
nen
durc
h S
igna
lisie
rung
spak
ete
durc
h da
uerh
afte
s S
ende
n ei
nes
Sig
nals
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
196
Ver
mei
dung
des
Pro
blem
s „H
idde
nS
tatio
n“
•A
und
C w
olle
n an
B s
ende
n•
A s
ende
t zue
rst R
TS
•C
war
tet,
da s
ie d
as C
TS
von
B h
ört
RT
S-C
TS
-Han
dsh
ake
AB
C
RT
S
CT
SC
TS
AB
C
RT
S
CT
S
RT
S
Ver
mei
dung
des
Pro
blem
s „E
xpos
edS
tatio
n“
•B
will
an
A s
ende
n, C
an
D
•C
war
tet n
un n
icht
meh
r un
nötig
, da
sie
nich
t das
C
TS
von
A e
mpf
ängt
D
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
197
Wei
tere
Ver
fah
ren
zu
r K
olli
sio
nsv
erm
eid
un
gK
ollis
ions
verm
eidu
ng d
urch
Out
-of-
Ban
dS
igna
lisie
rung
•V
erw
endu
ng e
ines
zus
ätzl
iche
n K
anal
s zu
r S
igna
lisie
rung
Bu
syto
ne
mu
ltip
le a
cces
s(B
TM
A)
•Je
der,
der
ein
e an
daue
rnde
Übe
rtra
gung
auf
dem
Dat
enka
nal h
ört,
send
et „
Bus
yT
one“
auf
ein
em a
nder
en Ü
bert
ragu
ngsk
anal
(K
ontr
ollk
anal
)
•A
lle G
erät
e im
2-h
op-U
mkr
eis
eine
s ak
tiven
Kno
tens
war
ten
•K
eine
Hid
den
Sta
tions
, abe
r vi
ele
Exp
osed
Sta
tions
Rec
eive
r in
itia
ted
bu
syto
ne
mu
ltip
le a
cces
s(R
I-B
TM
A)
•N
ur d
er E
mpf
änge
r se
ndet
„B
usy
Ton
e“
•K
aum
Exp
osed
Sta
tions
, abe
r de
r B
usy
Ton
e ka
nn e
rst g
esen
det w
erde
n, w
enn
der
Em
pfän
ger
den
Übe
rtra
gung
swun
sch
deko
dier
t hat
Wir
eles
sC
olli
sio
nD
etec
t(W
CD
) P
roto
koll
•K
ombi
nier
t BT
MA
und
RI-
BT
MA
: Zw
ei A
rten
von
„B
usy
Ton
es“
•Z
unäc
hst w
ie B
TM
A: K
note
n se
nden
Bus
yT
one
„col
lisio
nde
tect
“
•E
mpf
änge
r se
ndet
dan
n „f
eedb
ack-
tone
“, s
obal
d er
Übe
rtra
gung
swun
sch
erka
nnt
hat
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
198
802.
11 -
MA
C-S
chic
ht:
DF
WM
AC
•V
erke
hrsa
rten
�A
sync
hron
er D
aten
dien
st (
Sta
ndar
d)
•A
usta
usch
von
Dat
enpa
kete
n au
f „be
st-e
ffort
“-B
asis
•U
nter
stüt
zung
von
Bro
adca
stun
d M
ultic
ast
�Z
eitb
egre
nzte
Die
nste
(op
tiona
l)
•im
plem
entie
rt ü
ber
PC
F (
Poi
nt C
oord
inat
ion
Fun
ctio
n)
•Z
ugrif
fsar
ten
�D
FW
MA
C-D
CF
CS
MA
/CA
(S
tand
ard)
•D
FW
MA
C: D
istr
ibut
edF
ound
atio
nW
irele
ssM
AC
•K
ollis
ions
verm
eidu
ng d
urch
zuf
ällig
en Z
ugrif
f mit
„Bac
koff“
-Mec
hani
smus
•M
inde
stab
stan
d zw
isch
en a
ufei
nand
erfo
lgen
den
Pak
eten
•E
mpf
angs
best
ätig
ung
durc
h A
CK
(ni
cht b
ei B
road
cast
)�
DF
WM
AC
-DC
F m
it R
TS
/CT
S (
optio
nal)
•V
erm
eidu
ng d
es P
robl
ems
der
Hid
den
Sta
tions
�D
FW
MA
C-P
CF
(op
tiona
l)•
Kol
lisio
nsfr
eies
, zen
tral
isie
rtes
Pol
ling-
Ver
fahr
enm
it ei
ner
List
e im
AP
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
199
802.
11 -
MA
C-S
chic
ht
Prio
rität
en fü
r M
edie
nzug
riffe
•w
erde
n du
rch
Sta
ffelu
ng d
er Z
ugrif
fsze
itpun
kte
gere
gelt
•ke
ine
gara
ntie
rten
Prio
rität
en
•S
IFS
(S
hort
Inte
r F
ram
e S
paci
ng)
–10
µs
�hö
chst
e P
riorit
ät, f
ür A
CK
, CT
S, A
ntw
ort a
uf P
ollin
g
•P
IFS
(P
CF
IFS
) –
30µs
�m
ittle
re P
riorit
ät, f
ür z
eitb
egre
nzte
Die
nste
mitt
els
PC
F
•D
IFS
(D
CF
, Dis
trib
uted
Coo
rdin
atio
nF
unct
ion
IFS
) –
50µs
�ni
edrig
ste
Prio
rität
, für
asy
nchr
one
Dat
endi
enst
e
t
Med
ium
bel
egt
SIF
SP
IFS
DIF
SD
IFS
näch
ster
Rah
men
Wet
tbew
erb
dire
kter
Zug
riff,
Med
ium
frei
≥D
IFS
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
200
t
Med
ium
bel
egt
SIF
SP
IFS
DIF
SD
IFS
näch
ster
Rah
men
Wet
tbew
erbs
fens
ter
(zuf
ällig
er B
acko
ff-M
echa
nism
us)
802.
11 -
CS
MA
/CA
-Ver
fah
ren
•V
on a
llen
Impl
emen
tieru
ngen
zu
unte
rstü
tzen
•S
ende
will
ige
Sta
tion
hört
das
Med
ium
ab
•Is
t das
Med
ium
für
min
dest
ens
die
Dau
er e
ines
Inte
r-F
ram
e S
pace
(DIF
S)
frei
, w
ird n
ach
Abl
auf v
on D
IFS
ges
ende
t •
Ist d
as M
ediu
m b
eleg
t, w
ird a
uf e
inen
frei
en D
IFS
gew
arte
t und
dan
n zu
sätz
lich
um e
ine
zufä
llige
Bac
koff-
Zei
tver
zöge
rt (
Kol
lisio
nsve
rmei
dung
, in
Vie
lfach
en
eine
r S
lot-
Zei
t). D
abei
wird
wei
terh
in d
as M
ediu
m a
bgeh
ört.
•W
ird d
as M
ediu
m w
ähre
nd d
er B
acko
ff-Z
eitv
on e
iner
and
eren
Sta
tion
bele
gt,
blei
bt d
er B
acko
ff-T
imer
so la
nge
steh
en. N
ach
erne
utem
Fre
iwer
den
wird
w
iede
r fü
r di
e D
auer
von
DIF
S g
ewar
tet,
dann
läuf
t der
Bac
koff-
Tim
erw
eite
r.
•A
uch
verw
endb
ar fü
r B
road
cast
Zei
tsch
litz
(20
µs)
War
teze
it
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
201
t
busy
boe
Sta
tion 1
Sta
tion 2
Sta
tion 3
Sta
tion 4
Sta
tion 5
Pak
etan
kunf
t am
MA
C-S
AP
DIF
Sbo
e
boe
boe
busy
vers
tric
hene
Bac
koff-
Zei
t
bor
verb
leib
ende
Bac
koff-
Zei
t
busy
Med
ium
bel
egt (
Fra
me,
ack
, etc
.)
borbo
r
DIF
S
boe
boe
boe
bor
DIF
S
busy
busy
DIF
Sbo
ebu
sy
boe
boe
bor
bor
Sta
tio
nen
im W
ettb
ewer
b
Die
Grö
ße
des
Wet
tbew
erbs
fens
ters
(C
onte
ntio
nW
indo
w, C
W)
beei
nflu
sst d
ie
Leis
tung
sfäh
igke
it. D
aher
(an
alog
Eth
erne
t) s
tart
e m
it C
W=7
und
ver
dopp
le b
ei K
ollis
ion
bis
CW
max
=25
5K
apite
l 3: L
okal
e N
etze
/ W
eitv
erke
hrsn
etze
Sei
te 2
02
802.
11 -
CS
MA
/CA
-Ver
fah
ren
Uni
cast
-Übe
rtra
gung
: der
Em
pfan
g w
ird z
usät
zlic
h be
stät
igt
•D
aten
kön
nen
nach
Abw
arte
n vo
n D
IFS
ges
ende
t wer
den
•E
mpf
änge
r an
twor
ten
sofo
rt (
nach
SIF
S, o
hne
zusä
tzlic
he B
acko
ff-Z
eit)
, fal
ls
das
Pak
et k
orre
kt e
mpf
ange
n w
urde
(C
RC
)•
Im F
ehle
rfal
l wird
das
Pak
et a
utom
atis
ch w
iede
rhol
t. K
eine
S
onde
rbeh
andl
ung
eine
r Ü
bert
ragu
ngsw
iede
rhol
ung,
gle
iche
r Z
ugrif
fsm
echa
nism
us w
ie z
uvor
t
SIF
S
DIF
S
Dat
en
Ack
War
teze
it
wei
tere
Sta
tione
n
Em
pfän
ger
Sen
der
Dat
en
DIF
S
Wet
tbew
erb
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
203
802.
11 –
DF
WM
AC
mit
RT
S/C
TS
Opt
iona
le E
rwei
teru
ng z
ur V
erm
eidu
ng d
es P
robl
ems
der
Hid
den
Sta
tions
:•
RT
S m
it B
eleg
ungs
daue
r al
s P
aram
eter
kan
n na
ch A
bwar
ten
von
DIF
S(p
lus
evtl.
B
acko
ff-Z
eit)
ges
ende
t wer
den
•B
estä
tigun
g du
rch
CT
S n
ach
SIF
S d
urch
Em
pfän
ger
•S
ofor
tiges
Sen
den
der
Dat
en m
öglic
h, B
estä
tigun
g w
ie g
ehab
t
•A
nder
e S
tatio
nen
spei
cher
n di
e B
eleg
ungs
daue
r, d
ie im
RT
S u
nd
CT
S
ausg
esen
det w
urde
n, in
ihre
m N
AV
(N
et A
lloca
tion
Vec
tor)
ab
•K
ollis
ione
n nu
r be
i RT
S/C
TS
mög
lich,
abe
r er
hebl
iche
r O
verh
ead
durc
h R
TS
/CT
S-
Nac
hric
hten
tW
arte
zeit
wei
tere
Sta
tione
n
Em
pfän
ger
Sen
der
Wet
tbew
erb
SIF
S
DIF
S
data
AC
K
data
DIF
S
RT
S
CT
SS
IFS
SIF
S
NA
V (
RT
S)
NA
V (
CT
S)
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
204
802.
11 –
DF
WM
AC
mit
RT
S/C
TS
t
SIF
S
DIF
S
data
AC
K1
frag
1
DIF
S
Wet
tbew
erb
RT
S
CT
SS
IFS
SIF
S
NA
V (
RT
S)
NA
V (
CT
S)
NA
V (
frag
1)N
AV
(A
CK
1)
SIF
SA
CK
2
frag
2
SIF
S
wei
tere
Sta
tione
n
Em
pfän
ger
Sen
der
•F
ragm
entie
rung
der
Dat
en z
ur V
errin
geru
ng d
es S
chad
ens
bei
Übe
rtra
gung
sfeh
lern
•S
pezi
elle
r M
echa
nism
us: p
asse
n G
röß
e de
r F
ragm
ente
an
derz
eitig
eF
ehle
rrat
e de
s M
ediu
ms
an•
Zun
ächs
t nor
mal
e R
eser
vier
ung
mit
RT
S/C
TS
•F
ragm
ente
und
AC
KS
(bi
s au
f jew
eils
letz
tes)
bei
nhal
ten
auch
R
eser
vier
ungs
daue
rn
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
205
DF
WM
AC
-PC
F
PIF
SD
1
U1
SIF
S
NA
V
SIF
SD
2
U2
SIF
S
SIF
S
Sup
erra
hmen
t 0t 1
•P
CF
für
Gar
antie
n bz
gl. B
andb
reite
/Zug
riffs
verz
öger
ung
•A
P s
teue
rt M
edie
nzug
riff u
nd fr
agt r
undu
m a
lle S
tatio
nen
ab (
Pol
ling)
•N
icht
für
Ad-
hoc-
Net
ze
•S
uper
rahm
en m
it w
ettb
ewer
bsfr
eier
Per
iode
und
Wet
tbew
erbs
perio
de(w
ie v
orhe
r)•
Wird
das
Med
ium
nac
h A
nfan
g de
s S
uper
rahm
ens
wie
der
frei
, fra
gt d
er
Koo
rdin
ator
run
dum
alle
Sta
tione
n x
ab (
Dx)
. Die
se a
ntw
orte
n be
i Bed
arf m
it U
x
•W
ird d
ie P
hase
ehe
r be
ende
t als
gep
lant
(t 2
stat
t t3)
, ble
ibt m
ehr
Zei
t für
die
W
ettb
ewer
bsph
ase
t
D3
PIF
SD
4
U4
SIF
S
SIF
SC
Fen
d
Wet
tbew
erb
wet
tbew
erbs
frei
e P
erio
de
t 2t 3
t 4
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
206
802.
11 -
Rah
men
form
at
Fra
me
Con
trol
•P
roto
kollv
ersi
on, R
ahm
enty
p (V
erw
altu
ng, S
teue
rung
, Dat
en),
Fra
gmen
tieru
ng,
Ver
schl
üsse
lung
sinf
orm
atio
nen,
Bed
eutu
ng d
er fo
lgen
den
Adr
essf
elde
r
Dur
atio
nID
•B
ei R
TC
, CT
S, F
ragm
entie
rung
mitg
esen
detz
um S
etze
n de
r N
AV
Adr
esse
n•
Jew
eils
48-
Bit-
IEE
E-8
02-M
AC
-Adr
esen
. MA
C-R
ahm
enkö
nnen
zw
isch
en z
wei
S
tatio
nen,
zw
isch
en S
tatio
n un
d A
P o
der
zwis
chen
zw
ei A
Ps
durc
h da
s D
istr
ibut
ion
Sys
tem
übe
rtra
gen
wer
den.
In F
ram
e C
ontr
olle
gen
zwei
Bit
(von
DS
, na
ch D
S)
fest
, auf
wel
cher
Str
ecke
übe
rtra
gen
wird
. Adr
essa
ten
sind
: Em
pfän
ger
[1],
Tra
nsm
itter
(phy
sika
lisch
) [2
], B
SS
Iden
tifie
r[3
], S
ende
r (lo
gisc
h)[4
]S
eque
nce
Con
trol
•E
rken
nung
von
dup
lizie
rten
Rah
men
Fra
me
Con
trol
Dur
atio
n/ID
Add
ress
1A
ddre
ss2
Add
ress
3S
eque
nce
Con
trol
Add
ress
4D
ata
CR
C
22
66
66
24
0-23
12B
ytes
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
207
802.
11 -
MA
C M
anag
emen
t
•S
ynch
roni
satio
n
�F
inde
n ei
nes
LAN
s, v
ersu
chen
im L
AN
zu
blei
ben
�S
ynch
roni
satio
n in
tern
er U
hren
(z.
B. F
HS
S, P
CF
, Ene
rgie
spar
mec
hani
smen
)�
Tim
er e
tc.
•P
ower
Man
agem
ent
�S
chla
fmod
us o
hne
eine
Nac
hric
ht z
u ve
rpas
sen
�pe
riodi
sche
s S
chla
fen,
Rah
men
puffe
rung
, Ver
kehr
szus
tand
smes
sung
•A
ssoz
iatio
n/R
eass
ozia
tion
�E
ingl
iede
rung
in e
in L
AN
�R
oam
ing,
d.h
. Wec
hsel
n zw
isch
en N
etze
n vo
n ei
nem
Acc
ess
Poi
nt z
u ei
nem
an
dere
n
�S
cann
ing,
d.h
. akt
ive
Suc
he n
ach
eine
m N
etz
•M
IB -
Man
agem
ent I
nfor
mat
ion
Bas
e
�V
erw
alte
n, s
chre
iben
, les
en
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
208
Inte
rval
l des
pe
riodi
sche
n F
unks
igna
ls
(bea
con)
: 20m
s -
1s
tM
ediu
m
Zug
angs
-pu
nkt
busy
B
busy
busy
busy
BB
B
Wer
t des
Zei
tste
mpe
lsB
Bea
con-
Pak
et
Syn
chro
nis
atio
n m
it e
inem
„L
euch
tfeu
er“
•B
eaco
n-R
ahm
enen
thäl
t Zei
tste
mpe
l und
Ver
wal
tung
sinf
orm
atio
nen
für
Ene
rgie
spar
maß
nahm
en u
nd R
oam
ing
•V
ariie
rend
e A
bstä
nde
zwis
chen
Bea
con-
Rah
men
, da
das
Med
ium
bel
egt s
ein
kann
•In
Infr
astr
uktu
rnet
zen:
AP
übe
rnim
mt A
usse
nden
des
Lec
htfe
uers
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
209
Syn
chro
nis
atio
n m
it e
inem
„L
euch
tfeu
er“
(ad
-ho
c)
tM
ediu
m
Sta
tion 1
busy
B1
Bea
con-
Inte
rval
l
busy
busy
busy
B1
Wer
t des
Zei
tste
mpe
lsB
beac
onP
aket
Sta
tion 2
B2
B2
zufä
llige
Ver
zöge
rung
•A
lle S
tatio
nen
vers
uche
n, e
inen
Bea
con-
Rah
men
in fe
stge
legt
en A
bstä
nden
zu
vers
ende
n
•N
orm
ales
Zug
riffs
verf
ahre
n m
it B
acko
ff
•E
ine
Sta
tion
gew
innt
und
sen
det B
eaco
n-R
ahm
enzu
erst
. Alle
r an
dere
n S
tatio
nen
sync
hron
isie
ren
sich
auf
die
sen
Rah
men
.
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
210
Ste
uer
un
g d
er L
eist
un
gsa
ufn
ahm
e•
Idee
: Aus
scha
lten
der
Sen
de/E
mpf
angs
einh
eit,
wen
n ni
cht b
enöt
igt
•T
imin
g S
ynch
roni
zatio
nF
unct
ion
(TS
F)
�R
egel
mäß
iges
Auf
wac
hen
alle
r S
tatio
nen.
Sen
dung
en fü
r sc
hlaf
ende
Sta
tione
n w
erde
n zw
isch
enge
spei
cher
t, be
i Auf
wac
hen
der
Sta
tione
n w
ird Ü
bert
ragu
ng
ange
künd
igt
•In
fras
truk
tur:
�A
P k
ann
alle
aus
steh
ende
n R
ahm
en fü
r sc
hlaf
ende
Sta
tione
n zw
isch
ensp
eich
ern
�M
it je
dem
Bea
con-
Rah
men
wird
ein
e T
raffi
cIn
dica
tion
Map
(TIM
) m
itges
ende
t, fü
r di
e R
ahm
en z
wis
chen
gesp
eich
ert s
ind.
�Z
usät
zlic
h: L
iste
für
Bro
adca
st-/
Mul
ticas
t-E
mpf
änge
r(D
eliv
ery
Tra
ffic
Indi
catio
nM
ap, D
TIM
)
•A
d-ho
c�
Ad-
hoc
Tra
ffic
Indi
catio
nM
ap(A
TIM
)•
Bek
annt
mac
hung
von
Em
pfän
gern
zw
isch
enge
spei
cher
ter
Pak
ete
durc
hdi
e sp
eich
ernd
en S
tatio
nen
•ko
mpl
exer
, da
kein
zen
tral
er A
P: a
lle S
tatio
nen
spei
cher
n zw
isch
en•
Kol
lisio
nen
von
AT
IMs
mög
lich
(Ska
lierb
arke
it?)
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
211
En
erg
iesp
aren
mit
Wac
hm
ust
ern
(I
nfr
astr
ukt
ur)
TIM
Inte
rval
l
t
Med
ium
Zug
angs
-pu
nkt
busy
D
busy
busy
busy
TT
D
TT
IMD
DT
IMDT
IM In
terv
all
BB
BB
road
cast
/Mul
ticas
t
Sta
tion
wac
h
pP
S P
oll
p
d
d
dD
aten
über
trag
ung
von/
zu d
er S
tatio
n
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
212
En
erg
iesp
aren
mit
Wac
hm
ust
ern
(a
d-h
oc)
wac
h
AA
TIM
-Übe
rtra
gung
DD
aten
über
trag
ung
t
Sta
tion 1
B1
B1
BB
eaco
n-P
aket
Sta
tion 2
B2
B2
zufä
llige
Ver
zöge
rung
A
a
D
d
AT
IM-
Fen
ster
Bea
con-
Inte
rval
l
aB
estä
tigun
gv.
AT
IMd
Bes
tätig
ung
der
Dat
en
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
213
802.
11 -
Ro
amin
g
Kei
ne o
der
nur
schl
echt
e V
erbi
ndun
g?
•S
cann
ing
�A
btas
ten
der
Um
gebu
ng (
Med
ium
nac
h „L
euch
tfeue
r“ v
on A
Ps
abhö
ren
oder
Pro
be in
s M
ediu
m s
ende
n un
d A
ntw
ort a
bwar
ten)
•R
eass
ocia
tion
Req
uest
�S
tatio
n se
ndet
Anf
rage
an
AP
(s)
•R
eass
ocia
tion
Res
pons
e�
bei E
rfol
g, d
.h. e
in A
P h
at g
eant
wor
tet,
nim
mt S
tatio
n nu
n te
il
�be
i Mis
serf
olg
wei
terh
in S
cann
ing
•A
P a
kzep
tiert
Rea
ssoc
iatio
nR
eque
st
�A
nzei
gen
der
neue
n S
tatio
n an
das
Dis
trib
utio
n S
yste
m�
Dis
trib
utio
n S
yste
m a
ktua
lisie
rt D
aten
best
and
(d.h
. wer
ist w
o)
�no
rmal
erw
eise
wird
alte
r A
P v
om D
istr
ibut
ion
Sys
tem
info
rmie
rt
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
214
•B
luet
ooth
kön
nte
sich
rüp
elha
ft in
ein
em 8
02.1
1-N
etz
verh
alte
n�
wei
ß n
icht
s um
Sen
depa
usen
, IF
S e
tc.
•IE
EE
802
.15-
2 gr
eift
dies
e P
robl
eme
auf
�V
orsc
hlag
: Ada
ptiv
e F
requ
ency
Hop
ping
(nic
ht k
olla
bora
tiv, r
eine
Koe
xist
enz
ohne
Zus
amm
enar
beit)
•E
chte
Aus
wirk
unge
n? V
iele
unt
ersc
hied
liche
Mei
nung
en, V
eröf
fent
lichu
ngen
, T
ests
, …
�E
rgeb
niss
e re
iche
n vo
n ko
mpl
ette
m Z
usam
men
bruc
h bi
s zu
stö
rung
sfre
i�
Blu
etoo
th (
FH
SS
) is
t rob
uste
r al
s 80
2.11
b (D
SS
S)
802.
11 v
s. 8
02.1
5/B
luet
oo
th
t
f [M
Hz]
2402
2480
802.
11b
3 K
anäl
e(g
etre
nntd
urch
Inst
alla
tion)
ACK
DIFS
DIFS
SIFS
1000
byt
e
SIFS
DIFS
500
byte
ACK
DIFS
500
byte
SIFSACK
DIFS
500
byte
DIFS
100
byte
SIFSACK
DIFS
100
byte
SIFSACK
DIFS
100
byte
SIFSACK
DIFS
100
byte
SIFSACK
DIFS
100
byte
SIFSACK
802.
15
79 K
anäl
e(g
etre
nntd
urch
Spr
ungf
olge
)
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
215
Exk
urs
: H
IPE
RL
AN
H
IPE
RL
AN
1
HIP
ER
LA
N 2
(H
IPE
RL
AN
/2)
HIP
ER
LA
N 3
(H
IPE
RA
CC
ES
S)
HIP
ER
LA
N 4
(H
IPE
RL
INK
) A
nwen
dung
dr
ahtlo
ses
LAN
Z
ugan
g zu
A
TM
-F
estn
etze
n
funk
basi
erte
A
nsch
luss
netz
e P
unkt
-zu-
Pun
kt
drah
tlose
AT
M-
Ver
bind
unge
n F
requ
enz
5,1-
5,3G
Hz
17,2
-17,
3GH
z
Top
olog
ie
deze
ntra
l ad-
hoc/
Infr
astr
uktu
r ze
llula
r, z
entr
al
Pun
kt-z
u-M
ehrp
unkt
P
unkt
-zu-
Pun
kt
Ant
enne
om
nidi
rekt
iona
l di
rekt
iona
l R
eich
wei
te
50m
50
-100
m
5000
m
150m
D
iens
tgüt
e st
atis
tisch
w
ie A
TM
-Fes
tnet
ze (
VB
R, C
BR
, AB
R, U
BR
) M
obili
tät
<10
m/s
qu
asis
tatio
när
Sch
nitts
telle
ko
nven
tione
lle
LAN
A
TM
-Net
ze
Dat
enra
te
23,5
Mbi
t/s
>20
Mbi
t/s
155M
bit/s
E
nerg
iesp
ar-
maß
nahm
en
ja
nich
t zw
inge
nd
HIP
ER
LAN
1 e
rrei
chte
nie
ric
htig
en P
rodu
ktst
atus
, di
e an
dere
n S
tand
ards
wur
den
umbe
nann
t und
mod
ifizi
ert!
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
216
Wir
eles
sMA
N
Pro
blem
der
„le
tzte
n M
eile
“:
•W
ie ü
berb
rück
t man
das
fehl
ende
Stü
ck z
wis
chen
Fes
tnet
zen
und
End
anw
ende
r?
Mill
ione
n vo
n A
nsch
lüss
en p
er G
lasf
aser
, Tw
iste
dP
air,
etc
. sin
d zu
teue
r…
•Lö
sung
: F
unk,
IEE
E 8
02.1
6 „A
ir In
terf
ace
for
Fix
edB
road
band
Wire
less
Acc
ess
Sys
tem
s“,
kurz
: Bro
adba
ndW
irele
ssod
er a
uch
Wire
less
Loca
lLoo
p, W
irele
ssM
AN
•A
nfor
deru
ngen
:
�U
nter
schi
edlic
he M
odul
atio
nsve
rfah
ren,
da
über
lang
e S
trec
ken
star
ke
Sig
nald
iffer
enze
n vo
rlieg
en�
Sic
herh
eits
mec
hani
smen
, da
die
„gan
ze S
tadt
“ m
ithör
en k
ann
�M
ehr
Ben
utze
r m
it hö
here
n B
andb
reite
nans
prüc
hen
als
bei W
LAN
(ge
nug
Fre
quen
zen
steh
en n
ur n
och
im 1
0 –
66 G
Hz-
Ber
eich
ber
eit)
�F
ehle
rbeh
andl
ung,
da
die
Wel
len
des
verw
ende
ten
Spe
ktru
ms
stär
ker
als
bei
WLA
N d
urch
z.B
. Reg
en a
bsor
bier
t wer
den
�D
iens
tgüt
e�
… o
der
kurz
: WLA
N is
t mob
ile E
ther
net,
802.
16 is
t dra
htlo
ses,
sta
tionä
res
Kab
elfe
rnse
hen
Kap
itel 3
: Lok
ale
Net
ze /
Wei
tver
kehr
snet
zeS
eite
217
Wir
eles
sMA
N
IEE
E 8
02.1
6: 1
0-66
GH
z•
Wel
len
brei
ten
sich
nur
noc
h in
ein
e R
icht
ung
aus,
dah
er b
rauc
hen
Bas
isst
atio
nen
meh
rere
Ant
enne
n•
Mod
ulat
ion
in A
bhän
gigk
eit v
on d
er E
ntfe
rnun
g de
s E
mpf
änge
rs: Q
PS
K (
entfe
rnt)
, 16
-QA
M (
mitt
el),
64-
QA
M (
nah)
•K
anal
brei
ten
von
20, 2
5 od
er 2
8 M
Hz
•D
arau
s (M
odul
atio
n un
d K
anal
brei
te)
erge
ben
sich
ver
schi
eden
e D
aten
rate
n vo
n 2
–15
5 M
Bit/
s
•T
DD
ode
r F
DD
zum
Vol
ldup
lex-
Kan
alzu
griff
Var
iant
en:
•IE
EE
802
.16a
: 2-1
1 G
Hz
(lize
nsie
rte
Bän
der)
•IE
EE
802
.16b
: 5-6
GH
z
Top Related