Post on 12-Sep-2019
„Mensch und Tier / L’homme et l’animal“
Internationales Masterseminar des Straßburger „Master d’études médiévales interdisciplinaires“ (MEMI) und des Freiburger
Masterstudiengangs „Mittelalter- und Renaissancestudien“ (MaRS)
17. November 2018, Universität Freiburg, Vorraum der Aula (KG I)
Reader zu den Referaten
Internationales Masterseminar des Straßburger „Master d’études médiévales interdisciplinaires“ (MEMI) und des Freiburger Masterstudiengangs „Mittelalter- und Renaissancestudien“ (MaRS)
„Mensch und Tier / L’homme et l’animal“
17. November 2017, Universität Freiburg, Vorraum der Aula (KG I)
Programm
9.30 Birgit Studt (Freiburg) / Isabel Iribarren (Strasbourg): Begrüßung und Einführung
9.45–11.00 Sektion I: Wilde und exotische Tiere als Zeichen von Herrschaft (Moderation: Martina Backes)
Zoe Schäuble (Freiburg): Herrscherattribute im Alexanderroman – Quelle: Pfaffe Lambrecht: Alexanderlied (um 1150)
Sarah Brix / Hendrik Frenger / Lorenz Kammerer (Freiburg): Menagerien und exotische Tiere in der Herrschaftsrepräsentation – Quellen: Matthaeus Parisiensis (um 1200–1259): Chronica maiora; Salimbene de Adam (1221–1288): Chronica und die Close/Liberate Rolls der königlichen Kanzlei Heinrichs III. (1207–1272)
11.00–11.30 Kaffeepause
11.30–12.45 Sektion II: Exempla (Moderation: Olivier Richard)
Marie Durand / Camille Gimenez / Sylvine Passemard / Océane Zielinski (Strasbourg): Exemplum sur les aveugles et le cochon
12.45–13.45 Mittagspause
13.45–15.00 Sektion III: Tiere in literarischen und rechtlichen Kontexten (Moderation: Catherine König-Pralong)
Meret Wüthrich (Freiburg): Schweine in der mittelalterlichen Stadt – Quellen: Nürnberger und Frankfurter Ratsatzungen und Polizeiordnungen des 14.–15. Jhs.
Ann-Kathrin Diekert (Freiburg): Das Tier im Recht - Rechtsprozesse gegen Tiere – Quellen: Die Exorzismustraktate des gelehrten Juristen Felix Hemmerli (ca. 1388–1458/1461)
Carolin Gluchowski (Freiburg): Exotische Tiere in Text und Bild – Quelle: Richard de Fournival (1201–1260): Bestiare d’amour
15.00–15.30 Kaffeepause
15.30–16.45 Sektion IV: Exempla (Moderation: Muriel Ott)
François Anastacio / Adeline Friedrich / Mickaël Heid (Strasbourg): Rutebeuf (ca. 1250–1285): Le Testament de l’âne
16.45 Abschluss und Ausblick (Birgit Studt / Isabel Iribarren)
Herrscherattribute im Alexanderroman
Pfaffe Lambrecht: Alexanderlied (um 1150)
Zoe Schäuble
Menagerien und exotische Tiere in der Herrschaftsrepräsentation
Salimbene de Adam (1221–1288): Chronica Close/Liberate Rolles der königlichen Kanzlei Heinrichs III. (1207–1272)
Matthaeus Parisiensis (um 1200–1259): Chronica maiora
Sarah Brix / Hendrik Frenger / Lorenz Kammerer
CLOSE ROLLS OF THE REIGN OF
HENRY III.
PRESERVED IN THE
PUBLIC RECORD OFFICE.
PRINTED UNDER THE SUPERINTENDENCE OF
THE DEPUTY KEEPER OF THE RECORDS.
A. D. 1251 — 1253.
PUBLISHED BY AUTHORITY OF HIS MAJESTY'S PRINCIPAL SECRETARY OF STATE
FOR THE HOME DEPARTMENT.
D A T E MICROFILMED
ITEM tt-~3—r PROJECT and
BOLL «
EN? "^AI
CHURCH. . : f 0 f LATTER-DAY SAINTS
)EPARTM f
First published in 1927 on behalf of the Public Record Office Reprinted by permission of the Controller of Her Britannic Majesty's
Stationery Office, London KRAUS REPRINT
A Division of KRAUS-THOMSON ORGANIZATION LIMITED ^ ^ i A ^
Nendeln/Liechtenstein 1970
36 HENRY III. 57
1252. [m. 22 cont.] custodes capere in eodem bosco virgas ad c. cleyas faciendas, et xij.
carettatas virgarum ad easdem operaciones. Teste ut supra.
Hybernia. De maneriis capiendis in manum regis.—Monstravit regi AAlllelmus de Valenc', frater regis, quod ipse satisfecit Reginaldo de Moyun et uxori ejus et coheredibus suis de porcione terrarum ipsos contingente in Hybernia pro dote M. comitisse Line' et Pembr'. Et mandatum est J. filio Galfridi, justiciario Hybernie, quod de maneriis de Femes et Odon', vel de parte illorum maneriorum, nulli seisinam habere faciat, set maneria ilia capiat in manum regis, donee rex aliud inde preceperit. Teste ut supra. Presente J. MaunseU' et aliis de consilio regis.
Pro Thoma de Winton' clerico.—Mandatum est Galfrido de Bagges-het', forestario suo de feodo in foresta de Windles', salutem (sic), quod permittat Thomam de AVinton', clericum regis, habere cheminagium per forestam regis de Windles' sine aliqua occasione, ad subboscum quem prosterni faciet in bosco suo de Haydon', qui est in manerio de Weston', quo voluerit cariandum. Et si quid occasione predicti cheminagii ceperit, id eidem Thome vel ballivo suo restitui faciat. Teste rege apud AVestmonasterium xxvj. die Februarii. Per regem.
De terris que fuerunt Sibille de Huntigfeld seminandis.—Mandatum est Thome Maunsel, escaetori regis in comitatu Buking', quod seminari faciat terras que fuerunt Sibille de Huntingfeld in Lutegareshal', que sunt in manu regis, prout comodo regis melius viderit expedire. Et rex cum sciverit custum, illud ei faciet allocari. Teste ut supra. Per abbatem de Persor'.
De compoto Johannis de Gatesdene audiendo.—Mandatum est baronibus de Scaccario quod audiant compotum Johannis de Gatesdene, ita quod respondeat de toto tempore quo ipse et Robertus de Ferles tenuerunt ad firmam honorem de Aquila, quem rex eis commisit pro cc. libris in anno etc. xxv. Teste ut supra.
De ponendo per ballium.—Robertus filius Leticie de Segrave, Hugo filius Hawisie, Hugo films Ricardi, Hugo le Caretter, Radulfus Gagge, et Robertus (sic), capti et detenti in prisona regis AVarr' pro morte Gilberti Babbay, unde appellati sunt, habent litteras vicecomiti Leyc' quod ponantur per ballium. Teste ut supra.
De inhibucione (sic) facta mercatoribus ult-ramarinis pro rege.— Memorandum quod die Dominica proxima post festum Beati Mathie apostoli anno etc. xxxvj'"- dominus rex inhibuit mercatoribus Floren', Senen', et aliis ultra montanas, ne decetero aliquam pecuniam dent ad usuram in Anglia, nee usuras capiant ab aliquo. Et si super hoc postea convicti fuerint, omnia bona sua, tarn mobilia quam inmobilia, cedant in usus domini regis. Per regem et consdium.
De coloribus ad depingendum garderobam regine.—Mandatum est Radulfo de Dungun, custodi liberorum regis, quod magistro AAlllelmo, pictori regis, habere faciat colores ad depingendum parvam garderobam regine regis (sic), et emendandum picturam magne camere regis et camere regine. Teste ut supra. Per regem.
CLOSE ROLLS OF THE REIGN OF
HENRY III.
PRESERVED IN THE
PUBLIC RECORD OFFICE.
PRINTED UNDER THE SUPERINTENDENCE OF
THE DEPUTY KEEPER OF THE RECORDS.
A. D. 1254 — 1256.
DATE MICROFILMED JsfovJ \ f , i?F£
ITEM # / PROJECT and G. S.
ROLL # CALL #
PUBLISHED BY AUTHORITY OF HIS MAJESTY'S PRINCIPAL SECRETARY OF STATE
FOR THE HOME DEPARTMENT.
CI . STOP . ; - 1 . • - ! ' .
First published in 1931 on behalf of the Public Record Office Reprinted by permission of the Controller of Her Britannic Majesty's
Stationery Office, London KRAUS REPRINT
A Division of KRAUS-THOMSON ORGANIZATION LIMITED
Nendeln/Liechtenstein 1970 r„A *
>
34 CLOSE ROLLS.
1255. [ra. 18 con*.] Be gingebro, pipere et amigdalis cariandis usque London'.—
Mandatum est ballivis Suhamt' quod totura gingebrura et piper et amigdalos, que nuper ad opus regis in quadam navi arrestata fuerunt apud Suhamt', festinanter ad regem London' cariari faciant. Et rex custum cariagii illius de garderoba regis faciet acquietari. Teste rege apud Westmonasterium vj. die Februarii.
Pro R. eomite Cornubie.—Quia rex talliari fecit burgos et dominica sua per Angliam, mandatum est vicecomiti Devon' quod R. comiti Cornubie fratri regis de tenentibus suis in burgis Exon' et Kanton' que habet ex concessione regis racionabile tallagium habere faciat. Teste ut supra.
Consimiles letteras habet idem comes vicecomiti Hertford' de Berkhamsted' ; vicecomiti Sumerset de Ivelcestr' ; vicecomiti Sussex do Cycestr' ; vicecomiti Wiltesir de Wylton' ; vicecomiti Berk' de Walingford' ; vicecomiti Line' de Kirketon'.
Pro Willelmo Hasard.—Mandatum est Rogero Cissori et Bonacio Lumbard quod faciant habere Willelmo Hasard unam robam sibi convenientem de dono regis, quia non habuit robam quam rex ei a Philippo Luvel liberari precepit, dum idem Willelmus fuit cum Radulfo de Haya in Wasconia. Teste ut supra.
Pro Rogero de Turkelby.—Mandatum est vicecomiti Ebor' quod faciat habere Rogero de Turkelby xxv. bremias matrices in vivario regis de Foss' de dono regis. Teste rege apud Westmonasterium vij. die Februarii.
Pro Johanne dzHoton'.—Mandatum est Johanni deLexinton', justiciarioforeste ultraTrentam, quodinforesta regis deEngelwod' habere faciat Johanni de Hoton, valetto R. comitis Cornubie, quatuor quercus de dono regis. Teste rege apud Westmonasterium ix. die Februarii. (Cancelled) Quia postea fuit hoc breve directum Willelmo Herun.
Pro electa Wintoniensi.—Mandatum est Johanni de Venuz quod in vivario regis de Wohnar', quod est in custodia ipsius Johannis, habere faciat A. Wintoniensi electo ad vivarium suum de Alreford' instaurandum 1. bremias matrices et xx. lucias de dono regis, et ad ipsos pisces capiendos consilium et auxilium suum inpendat. Teste ut supra.
Be elefante regis.—Mandatum est vicecomiti Kane' quod in propria persona sua una cum Johanne Gouch', serviente regis, apud Dovor', provideat qualiter elefans regis qui est apud Wythsand' melius et commodius ad partes istas duci possit, et eidem Johanni navem et alia que neeessaria sunt ad ipsum cariandum invenias. Et, si per consilium marinellorum et aliorum London' per aquam duci possit, tunc id fieri faciat. Et cum rex sciverit custum etc. illud ei allocari faciet. Teste ut supra.
4G CLOSE ROLLS.
1256. [m. 16 cont.] p r o Raidinofdio magistri Stephani de Porthesm'.—Mandatum
est eisdem quod sine dilacione aliqua faciant habere Raulino filio magistri Stephani de Portesm', quem rex mittit ad scolas usque Sanctum Edmundum, unam robam de russeto cum funura de agnis et quondam tabardum de eodem. panno, caligas et unum par sotularium et duo paria pannorumlineorum, de dono regis. Teste rege apud Westmonasterium xx. die Februarii.
Pro Ricardo Folyot.—Mandatum est eisdem quod Ricardo Foliot, militi, et Juliane uxori ejus et Lucie filie sue faciant habere tres robas de russeto de Colecestr' cum furruris de cnniculis de dono regis. Teste ut supra.
Mandatum est vicecomitibus London quod ad Turrim regis London' sine dilacione construi faciant unam domum longitudinis xl. pedum et latitudinis xx, pedum ad elephantem regis, et quod ita fiat et fortis sit ut cum opus fuerit ad alios usus apta sit et necessaria. Et custum quod ad hoc posuerint per visum et testimonium legalium hominum, cum rex illud sciverit, eis allocari faciet. Teste rege apud Westmonasterium xxiij. die Februarii. (Cancelled) alitor in rotulo de Liberate.
Pro Willelmo de la Mas.—Mandatum est Rogero Cissori et Bonacio Lumbard quod Willelmo de la Mas, servienti regis, faciant habere unam robam sibi convenientem de dono regis. Teste rege apud Westmonasterium xxiiij. die Februarii.
De auro emendo.—Quia burgenses regis de Gipewic' nondum solvenmt xx. marcas, quas regi nuper promiserunt pro bono adventu regis in Angliam, mandatum est vicecomiti Suff quod, visis litteris istis, de tenis et catallis predictorum burgensium sine dilacione levari faciat predictas xx. marcas et inde emat ij. marcas auri combusti, quas regi citra instantem mediam quad-ragesimam transmittat, liberandas in garderoba regis : et hoc sicut corpus suum et omnia sua diligit non omittat. Teste rege apud Westmonasterium xxiiij. die Februarii.
Pro Matillide que fuit uxor Ricardi filii Henrici de Urtiaco.— Quia rex accepit, per inspeccionem cujusdam cirograffi coram rege in presencia R. comitis Cornubie fratris sui et aliorum de consilio regis exhibit!, et inter Henricum de Urtiaco et Sabinam uxoreni ejus ex una parte et Nicholaum de Molis et Hawisiam uxorem ejus ex altera confecti, quod Ricardus filius primogenitus ipsorum Henrici et Sabine de assensu et voluntate eorundem et Sabine dotavit Matildem uxorem suam, filiara predictorum Nicholai et Hawisie, de manerio de Petteneya cum omnibus pertinenciis, quod idem Henricus et Sabina dederant predicto Ricardo de assensu et consilio prefati comitis fratris regis, mandatum est Galfrido de Langel', senescallo Edwardi filii regis, quod eidem Matildi de predicto manerio cum pertinenciis, quod occasione mortis predicti Sabine captum fuit in manum regis, et cujus custodiam rex, una cum tenis que fuerunt ejusdem Sabine,
CLOSE ROLLS OF THE REIGN OF
HENRY III.
PRESERVED IN THE
PUBLIC RECORD OFFICE.
PRINTED UNDER THE SUPERINTENDENCE OF
THE DEPUTY KEEPER OF THE RECORDS.
A. D. 1256 — 1259.
DATE MICROFILMED Afoi> f., / ? & .
ITEM #_L_ PROJECT and
ROLL # CALL I
tu&r-i&~ i wit*1
Jiti PUBLISHED BY AUTHORITY OF HIS MAJESTY'S PRINCIPAL SECRETARY OF STATE
FOR THE HOME DEPARTMENT.
r ; ' ; ' " '" "••."••! ;•;•• . y y y \ . - T
CHURCH iRISTOF LA1TER-DAY SAINTS
First published in 1932 on behalf of the Public Record Office Reprinted by permission of the Controller of Her Britannic Majesty's
Stationery Office, London KRAUS REPRINT
A Division of ,_-1 S KRAUS-THOMSON ORGANIZATION LIMITED -7 £ . V
Nendeln/Liedi—nstein \ ^ <̂ /Liecntenstein L. 1 <"\ 1970 Q U O L . -
\i«
256 CLOSE ROLLS.
1258. [m. 4 con/.] distincte et aperte certificent, sicut rex alias precepit. Teste ut
supra. Et in forma predicta rex commisit eidem Ebuloni totam
serjandam de sigillo et capella regis que ad predictam Bartholomeum pertinuit, habendam in tenanciam usque ad quindenam predictam sicut predictum est. Teste ut supra.
Mandatum est Waltero de Everley, custodi foreste regis de Penber', quod in eadem foresta faciat habere Roberto de Sancto Johanne duos cervos de dono regis. Teste rege apud Wind' ix. die Augusti. (Cancelled) vacat quia superius.
De ossibus elephantis.—Mandatum est constabulario turris Lond' quod sacriste Westmonasterii sine dilacione faciat habere ossa elephantis nuper intumulati infra ballivum predicte turris ad faciendum inde quod rex ei injunxit. Teste ut supra.
Pro Ebulovc de Genevr'.—Quia Ebulo de Genevr' excoli fecit dominicas terras et vineas ad castrum regis de Radleg" (sic) pertin-entes et terras illas seminari sumptibus suis, cum nuper custodiam dicti castri haberct, rex de consilio suo concessit ei fructus et proventus dictarum terrarum instantis autumpni et exitus dicte vinee instontis vindemie : et mandatum est Ricardo de la Rokel', custodi castri predicti, quod ipsum Ebulonem exitus dictarum terrorum instantis autumpni et vinee predicte instantis vindemie sine impedimento percipere permittat. Teste rege apud Windes' x. die Augusti.
Pro Imberto Pogeys.—Mandatum est vicecomiti Kane' quod exequcionem mandati regis, quod nuper rex ei fecit de demands quam Salle Judeus de Cantuar' facit Ricardo de Ospreng' de terra que fuit ipsius Ricardi in Lodenham, quam quidem terrain Imbertus Pogeys tenet ut dicitur, in respectum ponat usque a die Sancti Michaelis in tres septimanas, ut tunc ipsi Ricardus et Imbertus computare possint cum eodem Judeo et quod justum fuerit inde fiat, eo quod ipsi asserant se versus ipsum Judeum fore quietos. Teste ut supra.
De vinis ad opus regine.—Mandatum est Johanni de Swyneford. captori vinorum regis, quod sub omni qua jioterit celeritate provideat ad opus regine xx. dolia vini : et eo liberet ballivis Suth' cariando usque Merleberg', sicut rex eis injunxit. Testc rcge apud Ratling xij. die Augusti.
De rolxyribus datis.—Cum nujier rex preee])erit Godefrido de Lyston'. dum fuit custos foreste regis de Windles'. quod in eadem foresta habere faceret Fratribus Minoribus de Rading' v.roboraad focum suum de dono regis, de quibus ipsi nondum habuerunt nisi tantum duo, mandotum est Henrico de Farleg". custodi foreste predicte, quod in foresta predicta habere faciat eisdem fratribus residua trio robora nisi sibi constare possit quod ca prius non habuerint. Teste rege apud Rading' xij. die Augusti.
Exempla
Exemplum sur les aveugles et le cochon
Marie Durand / Camille Gimenez / Sylvine Passemard / Océane Zielinski
11
Exempla proposés par O. Richard :
LES AVEUGLES ET LE COCHON 1. Jacques de Vitry Dum autem cecus doctor cecum, id est peccatorem, uult pascere, cibus in terram cadit, quia doctrinam suam ad terrena conuertit. Est autem in quibusdam locis consuetudo quod in festis diebus cecis conceditur porcus, ut ipsum occidant et partes suas omnes accipiant. / Dum autem cecus porcum uult occidere, sepe accidit quod seipsum uulnerat uel socium percutit et occidit. Pari modo isti doctores ceci, dum predicando deberent occidere peccatum, per auaritiam seipsos uulnerant et alios malo exemplo scandalizando ledunt et aliquando occidunt. « Quand le docteur aveugle veut nourrir l’aveugle, c’est-à-dire le pécheur, la nourriture tombe par terre, parce qu’il convertit sa doctrine en choses terrestres. Il existe en certains lieux la coutume, les jours de fête, de donner un porc aux aveugles, pour qu’ils le tuent et en récupèrent toutes les parties. / Lorsqu’un aveugle veut tuer le porc, il arrive souvent qu’il se blesse lui-même ou frappe et tue son compagnon. De la même manière, ces docteurs aveugles, alors qu’ils devraient tuer le péché par leur prédication, se blessent eux-mêmes par leur cupidité et blessent et parfois tuent d’autres gens en les scandalisant par leur mauvais exemple. »
Jacques de Vitry, Sermones vulgares vel ad status, éd. par Jean Longère, Turnhout, Brepols, 2013, ici sermon 20, 2e de la série « ad theologos et ad predicatores », p. 373.
2. Eudes de Cheriton
CXVIII. – De cæcis et porco Vnde quidam porcum unum multis cecis interficiendum exibuit. Qui [cum] huc et illuc discurreret, ceci, ipsum uolentes interficere, se ipsos inordinate percusserunt, Sic peccatores huiusmodi, cum porcum, id est peccatum, deberent interficere, se ipsos uerbis et uulneribus ad inuicem afficiunt. » « Quelqu’un présenta un cochon à de nombreux aveugles pour qu’ils le tuent. Comme il courait dans tous les sens, les aveugles, voulant le tuer, se frappèrent les uns les autres dans le désordre. De la même façon les pécheurs, alors qu’ils devraient tuer le porc, c’est-à-dire le péché, s’en prennent les uns aux autres en s’infligeant insultes et blessures. »
Léopold Hervieux (éd.), Les Fabulistes latins depuis le siècle d’Auguste jusqu’à la fin du Moyen Âge, t. IV : Eudes de Chériton, Paris, Firmin-Didot, 1896, p. 310.
3. Clemente Sánchez de Vercial « Ceco animas committere fatuum esse videtur / Quien al ciego ánimas encomienda es locura magnifiesta / Dizen que un hombre dio un puerco a muchos ciegos, con condición que matassen a palos. E el puerco andava del un cabo al otro, e los ciegos, pensando dar al puerco, davanse los unos a los otros en manera que quedaron muy mal feridos. E assí fazen los pecadores d’este mundo, que deven matar el puerco que es el pecado, mas por el puerco los unos a los otros se atormientan. E assí fazen los perlados que cometen cura de ánimas a los iñorantes, que son çiegos cuanto a los ojos corporales e cuanto a los spirituales, que non han devoçión por non entender que leyen, e los perlados toman en sí el pecado. »
Schweine in der mittelalterlichen Stadt
Nürnberger und Frankfurter Ratsatzungen und Polizeiordnungen des 14.–15. Jhs.
Meret Wüthrich
Internationales Masterseminar Straßburg (MEMI) und Freiburg (MaRS) Quellen zum Referat von Universität Freiburg, 17.11.2017 Meret Wüthrich
Schweine in der Mittelalterlichen Stadt.
Gesetzte der Stadt Frankfurt am Main Verordnung vom 30. September 1421 bezüglich des Schweinetriebs durch die Stadt Der rad ist uberkommen und gebudet also, als eczliche lude ire swiine in der stat cziehin und in den gassen lassin geen, [die anderen luden] schaden tun, das allirmenlich, der swiine ziehin wil, die cziehe und halde affter Allirheilgentag nest komet in sime huse odir hofe und wonungen und in der stat nit lasse laufen und geen, iz were dann, daz man sie zu wasser und zu drencke odir vur den hirten odir zu felde triiben wulde. Das mochte man tun, und sulde man die dann snellich ungeverlich durch die gassen wyder und vur triiben. Wo man heruber swine, junge odir alde, in den gaszen finde, iz were tag odir nacht, da hat der rad bestalt mit den scharwechtern nachts und sust tags mit dem stucker, das sie die sollin intriiben bii eyde und des nymand ubirsehen, und man von iglichem swyn, clein odir gross, zu busze nemen 1 schilling heller; und der busze sal nymand erlassin werden. Actum in crastino sancti Michahelis anno 1421 (Der Rat ist übereingekommen und gebietet, weil Leute ihre Schweine in der Stadt aufziehen und auf den Straßen umherlaufen lassen und dadurch anderen Leuten Schaden zufügen, dass jedermann, der Schweine aufziehen will, diese nach dem nächsten Allerheiligenfest [1. November] in seinem Haus oder Hof oder in seiner Wohnung halte und sie nicht in der Stadt herumlaufen lasse, es sei denn, man wolle sie zum Wasser, zur Tränke oder zum Hirten oder aufs Feld treiben. Das kann man tun, aber man soll sie dann möglichst schnell durch die Gassen treiben. Wenn man danach noch Schweine, junge oder alte, in den Gassen vorfindet, es wäre am Tage oder in der Nacht, so hat der Rat bestimmt, dass die Scharwächter nachts und der Stockmeister am Tage bei ihrem Eide die Schweine ausnahmslos eintreiben sollen. Und man soll von jedem Schwein, klein oder groß, 1 Schilling Heller zur Strafe nehmen. - Engel, Evamaria/ Jacob, Frank-Dietrich, Städtisches Leben im Mittelalter. Schriftquellen und Bildzeugnisse, S. 83) - Ediert in: Wolf, Armin (Hg.), Die Gesetze der Stadt Frankfurt am Main im Mittelalter, Frankfurt am Main, 1969, Nr. 186 S. 276f. Nürnberger Polizeiordnungen Ausschnitte aus den Verordnungen von 1475 bezüglich der Schweinehaltung in-und ausserhalb der Stadt [...] gebieten die gemelten unnsere herren vom rate ernnstlich, das nun fürbas weder burger, burgerin oder ymandts von iren wegen einich swein, das sie ziehen, für die hewser und hofreyt oder sunst auff die gemein und pflaster weder tag noch nachts treiben, oder davor in den steigen halten sollen, auch den zurch und harn, so dieselben swein in den hewsern machen, in einich weise für ire hewser oder sust auff das pflaster und gemeinde schütten lassen sollen. Wol mogen sie soliche swein zu zimlichen zeiten des tags ein mal und nicht mer an das wasser treiben und die wessern, doch das sie furderlich von stat treiben und mit denselben sweinen ihres zürchens halb der gemeinde, den nachpauren und anndern zu schaden und unlust auff dem pflaster [nit] verziehen, sonnder das die poten, die soliche swein
Internationales Masterseminar Straßburg (MEMI) und Freiburg (MaRS) Quellen zum Referat von Universität Freiburg, 17.11.2017 Meret Wüthrich
an die wesserung treiben, ein gefess mit inen an die Pegnitz tragen, auff das, ob dieselben swein also am treiben auff die gemeinde zürchten, das sy dann solichen zurch zu stund an aufheben und in die Pegnitz schütten. Dann welliche das überfüren und darumb gerügt oder sust von den nachpauren darumb beclagt wurden, und sich des mit iren rechten für sich und iren gewalt nit benemen mochten, der yede person sol eins yeden tags oder nachtz von yedem swein gemeyner stat zu puss verfallen sein und geben ein pfund newer haller, on genade. Item es ist erteilt, das man den sweinsmist, was man des in den hewsern macht, in die Pegnitz schütten mag. Actum [feria] tercia [ante] Anthonii 1475 [...] Nachdem an einem erbern rath statlich und glaublich hat gelangt, die pecken, pfragner und anndere dan nachpaurn zu Wird, zum Gostenhofe und mer ennden umb diese stat mit iren sweinen und sweinstellen bissher mercklichen unslust, gestannck und beswerde zugefügt haben, davon dann den menschen krannckheit und seuchten entstannden sein und noch entsteen mochten, so dem mit zimlichen mitlen nit begegend wurde, unnd darumb solichen unlust, gestannck und beswerden nw fürohin abzestellen und zu fürkomen, so gebieten unnser herren vom rath ernnstlich und vestigelich, welicher peck, peckin, pfragner, pfragnerin oder anndere vor dieser stat ein sweinstal haben will, das er solichen stal fuffzig schrit weit von den statgraben hindan, fuffzig schrit von der strassen, und fuffzig [schrit] weit von den beywonungen der lewte und nit neher dabey, und das auch darzu ein yeder innerhalb der lantwer nit mer dann zweintzig swein haben soll, unnd auch also, das er dannoch mit den [sweinen] seinem anstossenden nachpaurn nit mercklich beswerde zufuge. Aber ausserhalb der lantwere mag er swein halten wie vil er wille. [...] Auch ist erteilt, daz hinfür ein yeder peck oder pfragner sein auffgesatzte erlawbte anzal swein, so er in der stat hie haben mag, vor der stat zusambt der anzal, so im vor der stat ze haben erlaubt ist, haben und halten mag, doch also, das er an beden ennden sein erlaubte anzal nit übertrete, nemlich das er an beden enden nit über sein anzal der swein halte. Ediert in: Baader, Joseph (Hg.), Nürnberger Polizeiordnungen aus dem XIII bis XV Jahrhundert, Nachdruck von 1966, Stuttgart, 1861, S. 281-284.
Das Tier im Recht - Rechtsprozesse gegen Tiere
Die Exorzismustraktate des gelehrten Juristen Felix Hemmerli (ca. 1388–1458/1461)
Ann-Kathrin Diekert
Albert-Ludwigs-Universität Freiburg
Historisches Seminar
Mittelalterzentrums der Universität Freiburg
Dozentin: Prof. Dr. Birgit Studt
Verfasserin: Ann-Kathrin Diekert
1. Fachsemester: Master Mittelalter - und Renaissancestudien Wintersemester 2017/2018
Datum: 09.11.2017
Das Tier im Recht - Rechtsprozesse gegen Tiere Die Exorzismustraktate des gelehrten Juristen Felix Hemmerli
„Nunc ad prepositum audiamus, quid in diocese Curiensi sit peractum, ubi hec animalia
terribilia fecerunt damna. Nam incole istius terre hec animalia per tria edicta citari fecit [sic!]
ad iudicium provinciale et servatis proprie cunctis iudicii terminis et figuris assignantes ipsis
procurators et advocatos. Et solenntir contra eos procedentes finaliter per iudicem fuit
sententialiter conclusum, ex quo fuerit dei creatura et pertinenter quesierunt sua alimenta et ne
suo defraudarentur cibo ipsis unam regionem desertam et nemorosam constituit quod ibidem
remanerent, et alias terras ibidem vicinas non occuparent mandavit. Et ita factum est usque in
diem presentem. Simile dictur de alio loco in dyocesi Constantiente costituto, et ideo non
miremur: nam constat quod bruta prout rationabilia benedicuntur et maledicuntur. Unde
plures mysteria domini non prependentes aut pentius ignorantes obloquendo dicto
dominoLausannensi sibique detrahentes ex eo quod usus fuerit talis exorcismi perloquio.
Attamen omnes studii Heidelbergensis doctors huiusmodi ritus videntes et legentes
consenserunt.:”
(Felix Hemmerlin: De exorcismis: Clarissimi viri Juriumque doctoris Felicis Hemmerlin
cantoris quondam Thuricensis varie oblectationis opuscula et tractatus, Straßburg, c/o J. Prüss,
(vor 13.08.1497), fol. 79v.)
"Nun wollen wir diesbezüglich hören, was in der Diözese Chur geschah, wo diese Tiere
furchtbaren Schaden anrichteten. Denn die Einwohner dieses Landes ließen die Tiere durch drei
Edikte vor das Provinzialgericht zitieren, wobei sämtliche rechtliche Termine und Formen
gewahrt wurden und man ihnen Prokuratoren und Advokaten stellte. Indem man freilich gegen
sie vorging, wurde schließlich vom Richter das Urteil gefällt: Nachdem sie Geschöpfe Gottes
seien und sich demgemäß ihre Nahrung suchten, und damit sie nicht um ihr Essen gebracht
würden, bestimmte er für sie eine verlassene Waldregion, wo sie bleiben sollten, und befahl,
dass sie keine anderen Landstriche in der Umgebung besetzen sollten. Und so geschah es bis
zum gegenwärtigen Tag. Ähnliches wird es von einem anderen, in der Diözese Konstanz
gelegenen Ort berichtet. Und darob wollen wir uns nicht wundern, denn es steht fest, dass die
unverständigen Tiere wie vernünftige gesegnet und verflucht wurden. Weil einige die
Geschehnisse des Herrn nicht bedenken oder ganz ignorieren, widersprachen sie dem genannten
Herrn von Lausanne und schmähten ihn deswegen, weil er ausführlich einen solchen
Exorzismus verwendet hatte. Alle Doktoren der Heidelberger Universität jedoch, die diese
Riten sahen und lasen, stimmten ihm bei."
(zitiert nach: Peter Dinzelbacher: Das fremde Mittelalter. Gottesurteil und Tierrechtsprozess,
Essen 2006, S. 130.)
Exotische Tiere in Text und Bild
Richard de Fournival (1201–1260): Bestiare d’amour
Carolin Gluchowski
Illlll
E36
rie «
Moy
en A
ge ))
dir;g
6eD
anie
lle R
ücxib
n-B
o?
par
Dan
ielle
-BO
HLE
R
I l I l lllIll I lIIllllllllllll I lI l Ii
*
Je
an
d'A
rra
s :
M6
1u
sin
e.
Mer
lin le
Pro
phet
e.Le
Ca:
ur m
ang6
. R6c
its 6
rotiq
ues
et c
ourt
ois
des
xii"
et
xiif
sie
cle
s.
Phi
lippe
de
Bea
uman
oir
: La
Man
ekin
e.R
6cits
et p
oem
es c
eltiq
ues
(dom
aine
brit
toni
que)
.M
oyen
Age
et c
olpo
rtage
. Rob
ert l
e D
iabl
e et
aut
res
r6cits.
Sa
int
Be
rna
rd d
e C
lairva
ux :
Le
s C
om
ba
ts d
e D
ieu
.
La
Fin
de
s t
em
ps.
Te
rre
urs
et
pro
ph
6tie
s a
uM
oyen
Age
.A
ntoi
ne d
e La
Sal
e : L
e P
arad
is d
e la
rei
ne S
ibyl
le.
His
toire d
e H
uon d
e B
ord
eaux
et A
ub6ro
n, ro
i de
f6erie.
Chr
6tie
n de
Tro
yes
: Per
ceva
l le
Gal
lois
ou
le C
onte
du
Gra
al.
Con
tes
et fa
blia
ux d
u. M
oyen
Age
.u,
%oy
iE
crire
Table
s flo
rentines.
et m
anger
ave
c F
ranco
Sa
cch
ett
i.
Prä
cher
d'e
xem
ples
.?u
inze
joie
s de
mar
iage
.B
urle
sque
et o
bsc6
nit6
che
z le
s tr
ouba
dour
s.C
hristin
e d
e P
iza
n :
Le
Liv
re d
e la
Cit6
de
s d
am
es.
Sce
ne
s d
u G
raa
l.
Raym
ond L
ulle
: T
rait6
d'a
stro
logie
.Le
Che
valie
r nu
. Con
tes
de l'
Alle
mag
ne m
6di6
vale
.F
orm
cs m
6di6
vale
s d
.u c
onte
merv
eille
ux.
La C
heva
lerie
des
sot
s. L
e R
oman
de
Fer
gus
suiv
i de
Tru
bert
, fa
blia
u d
u x
nf sie
cle
.L
a G
ast
ron
om
ie a
u M
oye
n A
ge
. 1
50
re
cett
es
de
Fra
nce
et
d'J
talie.
Pie
rre
de B
eauv
ais,
Cui
llaum
e le
Cle
rc,
Ric
hard
de
Fou
rniv
al,
Bru
netto
Lat
ini,
Cor
bech
on
(f3tß
airts
du M
oyen
Age
Mis
en
fraiiq
ais
mod
erne
et p
r6se
nt6s
pa
rC
ab
rie
l B
ian
cio
tto
A p
ara
ttre
Le R
om
an d
e la V
iole
tte.
Gu
illa
um
e d
e M
ach
au
t :
La
Fo
nta
ine
am
ou
reu
se
.S
tock
/ M
oyen
Age
Intr
od
uctio
n
(f
01
')a LK
)3
r,= ;y
Phot
o de
cou
vertu
re: G
ravu
re s
ur b
ois.
Ani
mau
x d'
Orie
ntr..
neuv
v»cn
. iviay
ence
. l';2j
ö, po
ur H
. de B
reyd
enba
qh.. O
pos-
culum
sanc
taru
m p
ereg
nnah
on a
d Se
pulcr
um C
hrist
i [ene
---J..
E. Re
iiwich
. Maye
nce. 1
486,
pou;R
J, ?Äe
-B;r;:i
'd;nÄW
qh..
rand
um.-
Tous
dro
its r6
serv
6s p
our t
ous p
ays.
@ 1
980,
199
2. E
ditio
ns S
tock
.
Trai
rer d
e no
ins
d"oi
sea?
ix- p
etits
inot
s d'
amiti
e : m
abi
che.
mon
pou
let :
c'e
st ?
ine
vrai
e ch
atte
: le
vol
noi
rde
s co
rbea
ux s
?ir n
os ?
ilairi
es :
laiig
?ie
de iii
pöre
et o
eil d
ely
nx :
jeun
es lo
ups.
faric
oris
et c
olor
nbes
. Un
best
iaire
fam
ilier
p6n
füae
not
re p
hras
6olo
gie
quot
idie
nne.
abst
rait.
fig6
. sar
is v
ale?
ir de
rtif6
reric
e ou
pos
st;d
ant
eiic
ore
p?iis
sanc
e d'
imag
e qt
ii d6
guis
e 1-
hoin
me
sous
rine
parti
re a
nim
ale.
1lo
llS ii
fügr
e da
iis u
n un
iver
szo
omor
phe
plus
exp
ress
if. ?
füis
dire
ctem
em li
sibl
e qu
eno
s ph
ysio
nom
ies
pein
tes
au ii
atrir
el. C
e ri'
est p
as d
'hie
rq?
i'un
aiiim
al d
ans
le la
ii,ga
ge p
e?u
füe
sigr
ie d
e fc
irmes
oii d
e fo
nctio
iis fü
imai
iies.
dau
ii se
ns m
asq?
i6 :
le g
enre
dida
ctiq
ue d
es b
estia
ires
qui.
a?i M
oyen
.kge
. iie
d6c
rit le
mon
de a
nim
al q
ue p
o?ir
le c
onst
itrie
r en
r6s
eau
syrn
boliq
ue s
igni
fiani
ji I"
hom
me
sori
dest
in e
t la
gra»
ideu
r de
Die
u. r6
s?iin
e et
per
p6t?
ie d
es tr
aclit
ions
amiq
?ies
con
verg
rnte
s : i
l no?
is fo
?irii
it ai
ijour
dafü
ii iin
ecl
6 po
?ir c
ompr
eric
lre la
gef
üse
daur
i s>-
inbo
le e
t sa
foiic
tion
daiis
!a m
emal
iie; r
füdi
to-v
'aie
: ce
lle-c
i est
-elle
de.p
oui'v
rie d
e po
st6r
it6 d
aiis
les
espr
iis d
e no
tre ie
mps
?Le
term
e dt
= be
siiai
re s
enfö
le a
ppar
aitre
ver
s le
d6b
utfü
i xtr
siöc
le (o
n en
tmiiv
e le
pre
mie
r exe
mp)
e ch
e:z
Philip
pe d
e Th
aoii )
po?
ir d6
signe
r des
o?i
vrag
es e
n pr
ose
ou e
n ve
rs u
tilis
ant l
a de
scrip
tion
de c
erta
ins
anim
aux
rin
e
5
öJ
r l
tout
le fo
nd d
e so
n ?u
r. M
ais
apfö
, une
fois
qu'
ilai
me,
il es
t ji t
el p
oint
em
barra
ss6
qu'il
ne s
ait c
omm
ent
s'en
sörti
r et '
devi
ent t
out ;
a fa
it di
ssim
ul6,
de
telle
sor
tequ
'i} n
'ose
rien
dire
de
sa p
ensf
fi, m
ais
crai
nt a
u«»
ntra
ire sa
ns ce
sse
que
l'on
puiss
e le
blföie
r ; e
t il e
stpr
is au
p%
e to
ut d
e ?a
möm
e m
anie
re q
ue le
sin
gech
au
ss6
.
Car J
a na
ture
du
singe
est
de
voul
oir i
mite
r tou
t ce
qu'i}
voi
t fai
re. S
i bie
n qu
e le
s ch
asse
urs
avis6
s, q
uive
ulen
t s'e
mpa
rer d
e lu
i par
nise
, rep
fö.n
t un
lieu
teJ
que
le sin
ge p
uisse
?es
voir.
Ils co
mm
ence
nt a
Jors
A se
chau
sser
et A
se
d6ch
auss
er d
evan
t lui
, et p
uis
ils s
'envo
nt d
e }A
, lai
ssan
t une
pai
re d
6 so
ulie
rs A
?a
taiu
e du
singe
, et v
ont s
e ca
cher
en
quelq
ue e
ndro
it. Al
ors a
rrive
le s
inge
, et i
J ve
ut a
gir a
insi
qu'il
ra v
u fa
sre
: il p
rend
fö s
oulie
rs, e
t s'e
n ch
ause
e po
ur s
on m
alhe
ur. M
ais
avan
t qu'i
l puis
se le
s öte
r, le
chas
seur
bon
dit e
t s'61
ance
sur l
ui. E
t Je
singe
chau
ss6
ne p
eut f
uir, n
i mon
ter d
ans
un a
rbre
en
grim
pant
, et i
l est
cap
tur6
.C
et e
xem
ple
donn
e bi
en la
pre
uve
que
ron
doit
com
pare
r rho
mm
e nu
Ä c
elui
qui
n'a
ime
pas,
et
l'hom
me
vetu
ji c
elui
qui
aim
e. C
gr d
e m
:em
e qu
e le
sing
e es
t lib
re ta
nt q
u'il
est n
u-pi
eds,
et q
u'il
ne p
eut
etre
pris
ava
nt d
e s'
ötre
cha
ufü,
de
rfüm
e rh
omm
en'
est p
as p
rison
nier
ava
nt d
'aim
er d
'am
our.
Et c
etex
emp?
e co
nfirr
ne c
elui
du
serp
ent ;
et g
rrxce
a c
ette
doub
le c
onfir
mat
ion,
je d
istin
gue
parfa
item
ent l
a ra
ison
pour
Jaqu
eJre
, A p
artir
du
mom
ent o
'u vo
us a
vez s
u qu
eje
vou
s ai
mai
s, v
ous
m'a
vez
fait
plus
mau
vais
v;sa
gequ
'aup
arav
ant :
ji }a
fois
parc
e qu
e le
sin
ge n
'est
pas
pris
ava
nt d
e s'f
üe c
haus
s6, e
t par
ce q
ue le
ser
pent
s'at
taqu
e 'a
?'h
omm
e lo
rsqu
'il le
voi
t föt
u.Il
me
sem
b'»e
pou
rtant
que
vou
s au
riez
dö fa
ire to
utle
con
trai#
, et q
ue la
urai
s dö
avo
ir m
eille
ur v
isag
e de
vous
une
fois
que
vou
s m
'ave
z vu
revö
tu d
e vo
tre
134
l lllllllllIl
arnou
r, plut
öt qu
e lors
que j
'en 6t
ais nu
. Car
la na
ture
du c
orbe
au e
st te
lle q
u'au
ssi lo
ngte
mps
que
ses
;billa
is-so
nt d6
pourv
usa d
e plum
es, d
u fait
qu'ils
ne"so
nt-p;
noi; e
t qu'il
s ne lu
i resse
mblen
t pas,
il ne le
ura
'l.-
.:1-
jette
pas l
e moin
dre re
gard
et ne
les n
ouföt
pas :
ilsyv
i;enrt
alors
-de r
oföe,
jusqu
'a tan
t qu'il
s soie
nt ref
ötus
d':e -
pl'um
es et
qu'ils
ress
emble
nt a l
eur p
fö;.
Amie
tres c
he're
, il m
e sem
ble qu
e c'es
t ains
i que
vous
aurie
z dö a
g'r : q
uand
j'6tai
s nu d
e votr
e arn
our,
vous
n?au
riez-p
aos d
u vou
s sou
cier d
e rno
i ; et
une f
ois qu
ej'-e
n-ai 6
t"6 re
fötu,
et qu
e j'ai
pofö
un 6c
usso
n a vo
sJa
rrnes
, 'vou
;-auri
ez du
me c
h6rir
et me
forü6
er da
nsla"a
'mou' r
'que j;
-vo';s
portais
, quoiq
ue cel
ui-ci fö
t'tendr
e'et
-nou
'vea'u
,'com
me on
doit n
ourri
r un e
nfant
aube
rceau
.-fü'
en am
our,
la na
ture d
u cor
beau
devra
it;o';
nopher
de -p
rtMren
ce M c
elle du
serpe
nt ou a
celle
dusi
nge. Ca
r le co
rbea
u pos
sede
enco
re un
e autr
e natu
re, q
u»res
;emble
-'plu;
que t
oute
autre
chos
e a la
natur
e de
':'-arn
our. C
'ar sa
natur
e est
telle
que q
uand
il tm
uve u
nh:?
me 'm
ort, la
prem
iere c
hose
-qu'il m
ange
de lu
i, ce
;ont al
es yeu
x-.'Et
p' ar IA
, il en
extrait
la cer
ve1}e,
et plus
il;--e
n-';, 'p
lus il e
'n tire
.' Ains
i fait A
mour
: car
des le
s'pr
e;ie;e's
renco
ntres,
l'hom
me es
t pris
par le
s yeu
x, et
j'arnai
s -Amo
ur ne
se ser
ait em
par6 d
e lui, s
i l'hom
me ne
j'ava
it pa
s al
ors
rega
rd6.
a "Co
ar ,Ä?
mour
se co
mport
e com
me le
lion :
quan
d le
lion e
st- en
-train
de m
füige
r sa p
roie,
s'il ar
rive q
u'un
Wme p
asse
A cö
t6 de
füi e
t }e-re
garde
, du f
ait qu
'un:ag
e-d'ho
mme p
orte c
omme
-une e
mprei
nte de
majes
t6, da
ns la
mes
ure ou
il est
fait a
rimag
e et a
la're
fü"em
ffllanc
e du S
eigne
ur de
s se;g
neurs
, le lio
n ne p
eut
s?'em
;öc;r-d
'avoir
peur d
e son
visage
et de
son re
gard ;
':m'ais
'par'c;
que le
lion p
ossede
une a
udace
nature
lle, il a
;onte'
d'avo
'ir füu
r, etJ
il atta
que r
homm
e aus
sitöt
que
13
5
celui
-ci J
e re
gard
e. E
t rho
mm
e po
urra
it pas
ser c
ent f
oisau
prö
du li
on q
ue le
lion
ne
fera
it pa
s le
moi
ndre
mou
vem
ent,
pour
aut
ant q
ue rh
omm
e ne
le re
gard
epa
s. C'
est p
ourq
uoi je
dis
qu'A
imou
r res
sem
ble a
u lio
n,ca
r de
?a
mem
e m
anifö
i Am
our
ne c
ourt
sus
a u
nho
mm
e qu
e lo
rsqu
e ee
lui-c
i le
rega
rde.
Amou
r s'e
mpa
re d
onc
de rh
omm
e de
s le
s pr
emie
res
renc
ontre
s pa
r les
yeu
x, e
t c'e
st p
ar Ij
i que
rhom
me
perd
sa
cerv
elle
. La
cerv
elJe
de
?'ho
mm
e re
pr6s
ente
l'inte
llige
.nce
: ca
r de
rfüm
e qu
e re
sprit
de
vie
qui
donn
e le
mou
vem
ent r
6sid
e da
ns le
cce
ur, q
ue la
chal
eur q
ui n
oufö
t les
org
anes
dem
eure
dan
s le
foie
, de
rfüm
e r6
side
dans
le c
erve
au ri
ntel
}igen
ce, q
ui p
mdu
itl'e
nten
dem
ent.
Et q
uand
l'ho
mm
e ai
me,
auc
une
inte
Jlige
nce
ne p
eut f
üi ö
tre d
e la
moi
ndre
utili
t6, e
t au
cont
raire
, il p
erd
la s
ienn
e d'
un s
eul c
oup
; et p
lus
il en
poss
öde,
plu
s il e
n pe
rd. C
ar p
lus
l'hom
me
est s
age,
et
plus
Am
our m
et d
e pe
ine
et d
e fu
reur
'a s
'em
pare
r de
lui. A
caus
e de
cet
te n
atur
e qu
i est
la s
ienn
e, j'a
ffirm
equ
'Am
our r
esse
mbl
e au
cor
beau
; et
cet
te n
atur
e-ci
donn
e la
pre
uve
que
son
autre
nat
ure,
que
lai e
xpos
ffipl
us h
aut,
devr
ait p
füs
just
emen
t vai
ncre
en
amou
r qu;
ela
nat
ure
du s
erpe
nt o
u qu
e ce
lle d
u si
nge,
et q
ue la
fem
me
devr
ait d
avan
tage
aim
er rh
omm
e qu
i ser
ait
refö
tu d
e so
n am
our q
ue c
elui
qui
en
sera
it nu
.Et
je p
ense
que
c'es
t bie
n ai
nsi q
u'agi
ssen
t cer
tain
esfe
mm
es. M
ais il
en e
st d'a
utre
s qui
ont la
tete
per
c6e,
de
telle
sor
te q
ue to
ut c
e qu
i leur
ent
re p
ar u
ne o
reille
leur
sori
par l
'autre
, et q
ue c'
est J
a oü
elle
s aim
ent q
u'elle
s se
de.ro
bent
. C'e
st A
l'im
age
de la
bej
ette
, qui
con
pit p
arro
reil?
e et
qui
enf
ante
par
la b
ouch
e, q
u'ag
isse
nt d
ese
mbJ
able
s fe
mm
es :
car q
uand
elle
s on
t ent
endu
tant
de p
arol
es a
gr6a
bles
qu'i
? le
ur s
embl
e qu
'eJle
s do
ivent
acco
rder
leur
am
our,
et q
u'elle
s on
t ain
si co
mm
e co
nqu
l I l I l
par l'
oreille
, elle
s s'en
libere
nt pa
r la bo
uche
a }'a
ided'u
ne d
6rob
ade,
et d
'ordin
aire,
elle
s pas
sent
volon
tie'rs
vivem
ent A
d'au
tres p
ropo
s, co
mm
e si
elles
craig
naien
td'fü
ae pr
ises a
u piög
e, ex
actem
ent d
e la m
anifö
; don
t labe
lettea
elle-
rfüme
, une
fois
qu'el
le a m
is ba
s, tra
nspo
rtese
s peti
ts da
ns un
' autre
lieu 'q
ue ce
lui ou
elle
a enfa
nt6,
par p
eur d
e le
s pe
rdre
.Et
cet
te d
erni
ere
natu
re d
e la
bel
ette
repr
6sen
te u
nede
s gran
des r
aison
s de d
6ses
p6rer
en am
our, A
savo
irqu
'on ne
veuil
le pa
s ente
ndre
parle
r de t
out c
e don
t iles
t le pl
us n6
cess
aire d
e parl
er, et
de vo
uloir t
oujou
rspa
rler'd
'autre
chos
e. Et
ce d6
sesp
oir es
t con
forme
a la
n' atu
re de
la ca
landre
. C'es
t un o
föeau
qui, ?
orsqu
'on le
porte
deva
nt un
mala
de, s
'il reg
arde l
e mala
de dr
oit au
;isag
e, ind
ique p
ar ce
sign
e que
le m
alade
gu6ri
ra ; e
ts'i
l se d
6tour
ne et
qu'iJ
ne ve
uille
pas l
e reg
arde
r, on
enjug
e que
le m
alade
doit n
6ces
saire
ment
mour
ir.' -
?Et p
our c
ette r
aison
, ami
e fös
chere
, puis
que }
e fait
qu'il m
e soit
jama
is arr
iv6 de
vous
adres
ser d
es pr
ifö.s
d'arn
our v
ou's
est p
föibl
e, e
t que
, d'au
tre p
att,
vous
euss
iez p
ris p
laisir
a m
a fr6
quen
tatio
n, e
t que
vous
m'eu
ssiez
vofön
tiers
tenu c
ompa
gnie,
a co
nditio
n que
jene
parla
sse p
a!i de
Ce d
on't 1
6tais
malad
ei j'a
i se
sent:
ment
que v
ous n
'avez
jama
is eu
le d6
sir de
me
regard
er, m
oi, al
ors qu
e j'6t
ais m
alade
, au v
isage
. Ce
qu: fa
it que
l'on d
oit 'm
e -co
nsidf
ö.r co
mme m
ort. C
arde
cet
tea
man
iöre
, vou
s m
'avez
plo
ng6
dans
une
profo
nde d
ouleu
r, ce
lle qu
i con
vient
a un p
arfai
td6
sesp
oir, lo
rsque
toute
esp6
rance
de gr
äce e
st pe
rdue.
Et c'
est la
la m
ort d
'amou
r. Ca
r de
m;e
me
que
dans
lamo
rt il n
'exist
e poin
t de g
füriso
n, de
mem
e n'ex
iste-
t-ilpa
s d'es
p6ran
ce de
joie
d'amo
ur lor
sque
l'on n
'atten
dpl
us a
ucun
e gr
Ace.
Je su
is do
nc m
ort,
en to
ute
förit
6. E
t qui
m'a
tu6
? Je
ne- s
ais
si c'e
st v
ous
ou m
oi-rf
üme,
mai
s je
sai
s
136
13
7
W
mais
elles
le se
ntent
au to
uche
r, qui
est le
plus
g6n6
ralde
s sen
s, et
celui
auqu
eJ le
plus
gran
d nom
bre de
-chos
esse
rven
t en
pmpr
e, c
omm
e on
l'a d
it pl
us h
aut.
Donc
, Ja
voix
comp
ense
le d6
faut d
u sen
s mem
e auq
uel e
lle se
rt,c'
est-A
-dire
roui
e, p
ar u
n au
tre s
ens.
Cette
prop
ri6t6
est l'
une d
es pl
us ex
traor
dinair
es qu
iso
ient,
et se
mbla
b}e
prop
ri6t6
ne
peut
etre
trou
v6e
nulle
part a
illeurs
que d
ans l
a voix
. Et -l
a voix
poss
ede e
ncore
bien d
'autre
s pmp
ri6t6s
, a la
fois
en ce
qui c
once
rne l
esve
rtus d
e la p
arole
et ce
lles d
u cha
nt, do
nt il n
'y a p
aslie
u de p
arJer
maint
enan
t ; vo
us vo
us C
Onten
terez
pOur
l'insta
nt de
prop
os co
nforrn
es ;a
notre
sujet
. Et s
i laav
oixpo
ssed
e un s
i gra
nd po
uvoir
, il n'
est d
onc p
as 6t
onna
ntqu
e je
me
sois
endo
rmi p
ar le
pou
voir
de la
voix.
Car
cene
fut p
as u
ne v
oix
com
me
une
autre
, mai
s ce
lle d
e la
plus
bel
le c
r6at
ure
que
j'aie
jam
ais
vu, a
mon
sentim
ent.
Est-c
e don
c que
la vu
e a co
ntribu
6 'a m
a cap
ture ?
Oui c
ertes
, je fu
s mieu
x pris
par m
a vue
que a
le tig
rena
est p
ns a
u m
iroir
; car
si g
rand
e qu
e so
it sa
col
ere
lors
qu'o
n lu
i a d
6rob
6 se
s pe
tits,
s'i?
renc
ontre
.un
miro
ir, il
sera
con
train
t d'y
atta
eher
ses
yeu
x. E
t il
trouv
e tan
t de p
laisir
;a y
conte
mp?e
r la gr
ande
beau
t6de
sa be
]?e ta
ille qu
'il en o
ub?ie
de-po
urcha
sser
ceux
qui
lui o
nt e
nlev6
ses p
etits
, et il
s'ar
röte
com
me
pris
aupie
ge. E
t les c
hass
eurs
avis
6s p
lacen
t IA
le m
iroir
tout
expr
;es
pour
se
«Mba
rras
ser d
e lu
i.C'
est c
e qui
me fa
it dire
que s
i je fu
s pris
par l'
ouie
etla
vue,
il ne
fut p
as 6
tonn
ant q
ue j'y
-aie
-per
du m
onint
ellige
nce e
t ma m
e.moir
e. Ca
r ll'ou
:ea et
la vu
e son
t les
deux
porte
s de l
a m6m
oire,
comm
e je l
'ai di
t plus
haut,
et c
e so
nt le
s pl
us n
oble
s se
ns d
e l'h
omm
e. C
ar l'h
omm
epö
ssed
e cinq
sens
: la v
ue, l'
ouie,
l'odo
rat, l
e gofü
et le
touc
her,
com
me
on l'a
d6j
A di
t.Et
je fu
s pr
is 6g
alem
erit
par l
'odor
at, t
out c
omm
e la
ilIl l l I ) Il
licor
ne, q
ui s
'end
ort a
u do
ux p
arfu
m d
e la
virg
init6
de
la d
emoi
selle
. Car
telle
est
sa
natu
re q
u'il
n'ex
iste
aucu
ne a
utre
böt
e au
ssi p
6rille
use
a ca
pfür
er, e
t elle
poss
ede
au m
ilieu
du fr
ont u
ne c
onie
A la
quel
le a
ucun
eam
iure
ne
peut
röis
ter,
si b
ien
que
pers
onne
n'o
sel'a
ttaqu
er n
i res
ter a
la re
gard
er, s
i ce
n'es
t une
jeun
efil
le v
»erg
e. C
ar lo
rsqu
e so
n fla
ir lu
i en
fait
d6co
uvrir
une,
elle
va
s'ag
enou
iller
dev
ant e
lle e
t la
salu
ehu
mbl
emen
t et a
vec
douc
eur
com
me
si e
lle s
e m
etta
it a
son
serv
ice.
De
sorte
que
les
chas
seur
s av
isö,
qui
conn
aiss
ent s
a na
ture
, pla
cent
une
jeun
e vie
rge
sur s
onpa
ssag
e, e
t la
licor
ne v
ient
s'e
ndor
mir
sur s
es g
enou
x.Al
ors,
qua
nd e
lle e
st e
ndor
rnie
, vie
nnen
t les
cha
sseu
rsqu
i n'o
saie
nt p
as ra
ttaqu
er lo
rsqu
'elJ
e 6t
ait 6
veill6
e, e
tils la tuent.
C'e
st e
xact
emen
t de
cette
man
iföi q
u'A
mou
r s'e
stve
ng6
de m
oi. C
ar p
arm
i les
hom
mes
de
mon
%e,
lava
is e
.t6 le
plu
s or
guei
lleux
de
tous
'a r6
gard
d'A
mou
r ; e
t il m
e se
mbl
ait q
ue je
n'a
vais
jam
ais
renc
ontr6
de
fem
me
que
j'aur
ais
d6sir
6 av
oir t
otal
emen
tA
ma
volo
nt6,
a la
con
ditio
n de
l'ai
mer
d'u
n am
our
auss
i ard
ent q
ue c
elui
don
t on
deva
it ai
mer
, :a
ce q
uej'a
vais
ent
endu
dire
. Et A
mou
r, qu
i est
un
chas
seur
avifö
, pla
ga s
ur m
on c
hem
in u
ne je
une
fi??e
a IE
I dou
ceur
de la
quel
le je
me
suis
end
orrn
i, et
qui
m'a
fait
mou
rird'
une
mor
t tel
le q
u'il
appa
rtien
t A A
mou
r, a
savo
ir le
d6se
spoi
r san
s es
(y':r
ance
de
mer
ci. C
'est
pou
r cet
tera
ison
que
j'af
firm
e qu
e je
fus
pris
au
pieg
e pa
rro
dora
t; et
par
la s
uite
enc
ore,
elle
m'a
tenu
oont
intie
llem
ent A
sa
mer
ci p
ar r
odor
at, e
t lai
aban
donn
6 m
a vo
Jont
6 po
ur s
uivr
e la
sie
nne,
tout
wm
me
les
anim
aux
qui,
une
fois
qu'
iJs
ont s
enti
A so
nod
eur l
a pa
nthö
re, n
e pe
uven
t plu
s s'
6?oi
gner
d'e
lle,
mai
s au
con
traire
la s
uive
nt ju
squ'
A la
mor
t, a
caus
e du
doux
effl
uve
qui s
'6ch
appe
d'e
lle.
Illl
14
21
43
?
Et c
'est p
our c
ette
raiso
n qu
e je
dis
que
je fu
s pr
is pa
rce
s tro
is se
ns, ?
'ou'ie
, la vu
e et
I'odo
rat'.
Et si
j'ava
isa6t
6en
out
re p
ris p
ar le
s de
ux a
utre
s se
ns, A
sav
oir p
ar le
gofü
en
embr
assa
nt, e
t par
le to
uche
r en
seira
nt d
ans
mes
bra
s, a
lors
aur
ais-
je 6
t6 A
bon
dro
it to
ut a
fait
endo
rrni. C
ar c'
est a
lors q
u'iJ n
e se
nt a
ucun
de
ses c
inqse
ns
que l'
hom
me d
ort
. E
t de l'
endorm
isse
ment
d'am
our v
ienne
nt to
us le
s pfö
ls. ca
r pou
r tou
s ceu
x qui
s'end
orm
ent s
'ensu
it la
mor
t. au
ssi b
ien p
our l
a lic
or:n
equ
i s'en
dort
aupr
es d
e la
jeune
tille,
? qu
e 'po
ur l'h
omm
equ
i s'e
ndor
t aup
res
de la
sirf
öe.
Mai
s si
lava
is v
oulu
füe
A l'a
bri d
e ce
dan
ger,
ilm
'aur
ait f
allu
faire
com
me
1a g
rue
qui v
eille
sur
les
autre
s gru
es. C
ar lo
rsqu
e les
gru
es so
n-t e
n gr
oupe
, il v
en a
touj
ours
une
qui
vei
lle ta
ndis
que
les
autr
esdo
rrnen
t, et
elle
s m
onte
nt la
gar
de c
hacu
ne :a
tour
de
röle
. Et c
elle
qui
fait
le g
uet,
-pou
r ne
pas
s'end
orm
ir,pla
ce de
petite
s pier
res s
ous s
es pa
ttes,'
afin
de ne
pas
pouv
oir t
rouv
er u
n 6q
uilib
re s
tabl
e et
de
ne p
ass'
endo
rmir
prof
ond6
men
t. C
ar le
s gn
ies
dorm
aent
debo
ut su
r leu
rs p
atte
s. m
ais q
uand
eTl
es n
e pe
uven
ttro
uver
un
bon
6qui
libre
. il l
eur e
st im
poss
ible
de
do
rmir.
J'affi
rme
que
c'est
de
cette
man
iere
que
j'aur
ais
döag
ir, c
ar la
gru
e qu
i vei
?le
sur l
es a
füre
s, c
'est
?a
pmde
nce,
qui
doi
t pro
t6ge
r tou
tes
les
autre
s Ve
rluS
del'ä
me,
et l
es p
ieds
repr
6sef
üent
la v
olom
6. C
ar d
e rfü
me
que
ce s
ont ?
es p
ieds
qui
ser
vent
a c
hem
iner
, de
rfüm
el'ö
me
chem
ine, g
race
;a la
vo?o
nt6,
d'un
e' pe
ns6e
al'a
utre
, et ?
'hom
me
d'une
act
ion
a l'a
utre
. aLa
gni
epla
ce d
onc l
es p
ierre
s sou
s ses
pat
tes,
afin
de n
e"pa
spo
uvoi
r ten
ir fe
rmem
ent d
ebou
t, et
pou
r ne
pas
s'en
dorm
ir ; e
t de
rfüm
e. la
pru
denc
e su
rvei
lle d
e si
pres
la v
o?om
6 qu
e le
s se
ns n
e se
tien
t pas
en
elle
au
poin
t de
pouv
oir ö
tre p
ris p
ar s
urpr
ise ;x
cau
se d
'elle
. Et
I l II Iqu
i aur
ait a
gi a
insi
n'a
urai
t rie
n eu
A c
rain
dre.
Mai
sce
lui q
ui n
e po
ssed
e pa
s la
pru
denc
e pe
rd a
utan
t de
ses
qual
it6s
que
le p
aon
enJa
idit
lors
qu'il
per
d sa
que
ue.
Car
la q
ueue
du
paon
sym
bolis
e la
pm
denc
e, p
srce
que
la q
ueue
, dan
s la
mes
ure
ou e
lle e
st p
lacf
fi en
afö
föi,
rep
r?n
te c
e q
ui e
st a
ve
nir,
et
le f
ait
qu
'elle
est
couv
erte
d'v
eux
sign
ifie
qu'il
faut
ötr
e at
tent
if A
ce
qui
est a
ven
ir. C
'est
pou
r ce
tte r
aiso
n qu
e je
dis
que
laqu
eue
du p
aon
est l
e sy
mbo
le d
e la
pru
denc
e, e
t que
ce
que
ron
appe
l?e
la p
mde
nce
n'es
t pas
aut
re c
hose
que
lefa
it d
'füe
att
en
tif A
ce
qu
i est
'a v
en
ir.
Et q
ue la
que
ue s
oit l
e sy
mbo
le d
e la
pm
denc
e, c
ela
est c
onfir
m6
par
rune
4es
nat
ures
du
lion.
Car
le J
ion
poss
ede
une
natu
re te
lle q
ue s
i on
le p
ourc
hass
e po
urs'
empa
rer
de lu
i, al
ors
qu'il
ne
peut
pas
se
d6fe
ndre
et
qu'il
se
tmuv
e da
ns la
n6c
essi
t6 d
e fu
ir, i?
effa
ce fö
trac
es d
e se
s pa
ttes
en tr
aina
nt la
que
ue, d
e so
rte
que
l'on
ne s
ache
pas
dan
s qu
ölle
dire
ctio
n le
pou
rsui
vre.
Et
c'es
t ain
si q
ue fa
it le
sag
e qu
i pos
sede
la p
mde
nce
:qu
and
il se
trou
ve d
ans
Ja n
6ces
sit6
d'a
ccom
plir
quel
que
act
e q
ui a
ttire
rait
le b
lAm
e s
ur
lui s
i on
en
ava
itco
nnai
ssan
ce, i
l s'e
ntou
re d
e te
?les
pr6
caut
ions
en
lefa
isan
t que
per
sonn
e ne
le s
aura
jam
ais
: si b
ien
que
sapn
iden
ce e
fface
Jes
trac
es d
e se
s pa
ttes,
c'e
st-A
-dire
lar6
puta
tion,
bon
ne o
u m
auva
ise,
qui
Jui
peu
t ven
ir de
ses
€e
uV
reS
.
?.,a
que
ue s
ymbo
lise
donc
la p
rude
nce,
et p
artic
ulie
-re
men
t Ja
queu
e du
pao
n, A
cau
se d
es y
eux
qui y
son
tfig
ur6s
. Et p
our
cette
rai
son.
j'af
firm
e qu
e de
rfü
me
que
c'es
t bie
n la
ide
chos
e qu
'un
paon
san
s qu
eue,
de
rfüm
ees
t-ce
gra
nde
pauv
ret6
qu'
un h
omm
e sa
ns p
rude
nce.
Ce
pe
nd
an
t, q
ua
nd
bie
n r
füm
e j'
au
rais
eu
au
tan
td'
yeux
que
le p
aon
en p
osse
.de
sur
sa q
ueue
, j'a
urai
spo
urta
nt p
arfa
item
ent p
u et
re e
ndor
mi p
ar le
pou
voir
de
la v
oix
. C
ar
lai e
nte
nd
u r
aco
nte
r l'h
isto
ire
d'u
ne
11ll11 l
144
14
5
dam
e qu
i pos
s6da
it un
e fö
s be
lle v
ache
, qu'
elle
aim
ait A
un p
oint
tel q
u'el
le n
'aur
ait '
a au
cun
prix
vou
lu la
perd
re ;
elle
la d
onna
A g
arde
r A
un
berg
er n
omm
6A
rgus
. Cet
Arg
us a
vait
cent
yeu
x, e
t il n
e do
rmai
tja
mais
que d
e d
eux
yeux
a la
fois
: s
es
yeux
sere
posa
ient
con
tinue
uem
ent d
eux
par d
eux,
et t
ous
les
autre
s ve
illai
ent e
t gue
ttaie
nt. E
t mal
gr6
tout
cel
a, la
vach
e fu
t per
due;
. Car
un
hom
me
qui a
imai
t cet
te v
ache
envo
ya a
upfö
i d'e
lle u
n de
ses
fils
, qui
sav
ait t
irer d
esso
ns e
xtra
ordi
naire
s d'
une
long
ue ti
ge c
reus
e qu
'il av
ait,
et q
ui s
e no
mm
ait M
ercu
rius.
Ce
Mer
curiu
s co
mm
en(:a
Ä p
arle
r d'u
ne c
hose
et d
'aut
re A
Arg
us, e
t en
rfüm
ete
mps
ji jo
uer d
e so
n m
seau
, et i
l tou
rna
tant
aut
our d
elu
i, au
ssi b
ien
en jo
uant
qu'
en p
arla
nt, q
u'A
rgus
s'en
dorm
it de
deu
x ye
ux d
'abo
rd, p
uis
de d
eux
autre
s,et
ses
yeu
x s'
endo
rmire
nt a
insi
deu
x pa
r deu
x ju
squ'
A ce
qu'il
fiat
end
orm
i de
tous
les
cent
. Alo
rs M
ercu
rius
lui
txa
nch
a }
a t
öte
, e
t m
en
a la
va
che
A s
on
pfö
..C
'est
pou
r ce
tte r
aiso
n qu
e j'a
ffirm
e qu
e, p
uisq
ueA
rgus
s'e
ndor
mit
par
le p
ouvo
ir de
la v
oix,
bie
n qu
'ilpo
ss6d
At a
utan
t d'y
eux
qu'il
y e
n a
sur
la q
ueue
du
paon
, sym
bole
de
la p
rude
nce,
il n
'est
pas
6to
nnan
t que
moi
, en
d6pi
t de
tout
e m
a pr
uden
ce.,
je m
e so
is e
ndor
mi
par
le p
ouvo
ir de
la v
oix
et q
ue j'
en s
ois
mor
t. C
ar la
Mort
est continuelle
ment sur
la tra
ce d
e r
endorr
ni
d'am
our,
com
me
il a
6t6
dit p
lus
haut
; et
de
l'hom
me
qui s
'end
ort a
la v
oix
de la
sirf
öe, e
t de
la li
corn
e qu
i as'
endo
rt au
pres
de
la je
une
fille
, et c
omm
e il
a 6t
6 di
t ici
rnem
e d'
Arg
us.
Je s
uis
donc
mort
, c'
est
pure
v6rit
6. E
st-c
e s
ans
rem
ede
? Je
ne
sais
. Mai
s qu
el r
erfü
de p
eut-
il bi
enex
iste
r ?
La v
6rit6
est
qu'
il es
t bie
n po
ssib
le q
u'ex
iste
quel
que
rerfü
de, m
ais
je n
e sa
is q
uel e
st c
e re
rfüde
, pas
dava
ntag
e qu
e je
ne
conn
ais
celu
i qu'
utili
se l'
him
ndel
le.
Car
on fait
l'exp
6rience
suiv
ante
: q
uand o
n lu
i
l l l lllllllII
enle
ve s
es p
etits
hiro
'nde
aux,
si o
n le
ur c
röve
les
yeux
et
qu'o
n le
s re
met
dan
s le
nid
, cel
a ne
les
empö
cher
afö
solu
men
t pas
de
voir
A n
ouve
au a
vant
d'a
voir
atte
int
leur
taill
e d
'adulte. E
t on p
ense b
ien q
ue c
'est
l'hiro
ndel
le q
ui le
s gu
6rit,
mai
s on
igno
re g
rAce
A q
uel
rern
ede. Il e
n v
a e
xacte
ment de r
füm
e d
e la b
ele
tte :
car s
i ?'o
n tu
e se
s pe
tits
et q
u'on
les
lui r
end
tout
Jl f
ait
mor
ts, d
e sa
pro
pre
natu
re e
lle c
onna
it un
m6d
icam
ent
grA
ce a
uque
? el
le le
s re
ssus
cite
. Cel
a, n
ous
le c
onna
is-
sons
en
tout
e ce
rtitu
de, m
ais
il es
t im
poss
ible
de
savo
irde q
uel r
err
föle
il s
',agit.
Je d
6cla
re la
möm
e ch
ose
de m
oi, a
mie
tfös
che
re :
jecm
is q
u'iJ
exi
ste
quel
que
rern
ede
grfic
e au
quel
vou
spo
uvez
me
ress
usci
ter,
mai
s je
ne
sais
que
l peu
t etre
ce
m6d
icam
ent.
Tout
ce
que
je s
ais,
c'e
at q
ue p
ar la
nat
ure
d'un
e bö
te, i
l est
pos
sibJ
e de
con
naitr
e la
nat
ure
d'un
eau
tre. O
r, on
sai
t par
faite
men
t que
le li
on re
ssus
cite
son
lionc
eau,
et o
n sa
it bi
en d
e qu
elle
man
iere
: ca
r le
lionc
eau
na'it
mor
t, et
au
tmis
iem
e jo
ur, s
on p
ere
mgi
tau
-des
sus
de lu
i, et
c'e
st a
insi
qu'
il le
res
susc
ite. A
ussi
me
sem
ble-
t-il
que
si v
ous
voul
iez
me
faire
rev
enir
Avo
tre a
rnou
r en
m'a
ppe?
ant,
cela
pou
rrai
t bie
n öt
re p
our
moi
un
rern
ede
prop
re a
me
ress
usci
ter d
'une
mor
t teJ
lequ
e pe
ut l'
füe
la m
ort d
'am
our,
don
t je
suis
- m
ort.
Et i
l en
va to
ut a
insi
du
p61i
can.
Car
on
sait
bien
que
le p
61ic
an re
ssus
cite
ses
pet
its, e
t on
sait
parfa
item
ent d
equ
elle
man
iere
, Car
le p
61ic
an e
st u
n oi
seau
qui
poi
te u
nam
our
extr
uord
inai
re A
ses
pou
ssin
s, e
t il l
es a
ime
tant
qu'il
pren
d gr
and
plai
sir A
joue
r ave
c eu
x. E
t qua
nd il
svo
ient
que
leur
pör
e jo
ue a
vec
eux,
ils
ont u
ne te
lleoo
nfia
nce
en lu
i qu'
ils o
sent
bie
n jo
uer e
ux a
ussi
: ils
vole
ttent
dev
ant s
on v
isag
e, e
t en
vien
nent
A le
frap
per
de le
urs
aile
s da
ns le
s ye
ux. M
ais
le p
61ic
an e
st d
'une
natu
re s
i org
ueill
euse
qu'
il ne
peu
t sup
porte
r qu'
on lu
im
anqu
e de
res
pect
si p
eu q
ue c
e so
it : i
l est
pris
de
i:ll ll ?11 J 11 lii :liilil?l jil
146
I
147
l
d
Il m
e se
mbl
e do
nc q
ue je
pou
rrai
s pa
rfai
tem
ent f
üeun
aus
si b
on fi
Js q
ue J
e so
nt le
s pe
tifö
de la
cig
ogne
et d
ela
hup
pe A
I%ar
d de
leur
mfö
.. M
ais
il m
e se
mbJ
e qu
'ilex
iste
en
vous
plu
s qu
'il n
e se
rait
füce
ssai
re d
e ce
tor
guei
l qui
ne
peut
faire
bon
m6n
age
avec
am
our,
deso
rte q
u'iJ
vou
s se
rait
n6ce
ssa»
re d
e le
bris
er, s
i vou
s ne
voul
ez p
as v
ous
priv
er d
e go
öter
A la
joie
d'a
mou
r. D
ern
eme
que
}'aig
Je, q
uand
son
bec
est
dev
enu
trop
long
,au
poi
nt q
u'il
ne p
eut p
lus
man
ger,
le b
rise
et ra
igui
sede
nou
veau
A la
pie
rre
la p
lus
dure
qu"
il pe
ut tm
uver
.Le
bec
de
l'aig
le re
pr6s
ente
rorg
ueil
qui e
st l'
enne
mi
de r
am
our.
Car
le m
om
ent oü l'o
n b
rise le b
ec, c'e
st
lors
que
ron
se re
nd h
umtJ
e au
poi
nt d
'ouv
rir le
s po
rtes
de la
forte
ress
e qu
i est
pla
c6e
deva
nt la
lang
ue, a
fin q
uece
lle-c
i pui
sse
reco
nnai
tre e
t oct
roye
r. M
ais
il ex
iste
des
fem
mes
qui
ouv
rent
ces
por
tes
A re
bour
s. C
ar e
lles
sedi
ssim
ulen
t d'u
n se
ul c
oup
alor
s qu
'elfü
dev
raie
nt s
em
ettr
e A
d6c
ouve
rt, e
t en
reva
nche
, pou
r se
div
ertir
,eJ
les
pren
nent
}e p
rem
ier v
enu
en q
ui e
lles
se fi
ent,
etel
les
en p
lais
ante
nt a
vec
lui.
Je d
is q
ue c
'est
IA b
riser
lebe
c A
reb
ours
, et e
lles
sont
sem
blab
les
au c
roco
dile
.C
ar to
utes
les
böte
s qu
i exi
sten
t, lo
rsqu
'e»e
s m
an-
gent
, en
regl
e g6
n6ra
le re
mue
nt e
n m
Acha
nt ?
e ba
s de
sjo
ues,
et l
e ha
ut d
es jo
ues
rest
e im
mob
ile..
Mai
s le
croco
dile
mange a
rebours
: il
tie
nt im
mobile
larf
üch
oire
du
ba
s, e
t re
mu
e c
elle
d'e
n h
au
t. A
insi
en
est
-il d
u fait
de p
arler
de s
es
am
ours
. C
ar
on r
em
ue
la r
füch
oire d
'en b
as,
lors
que l'
on e
n p
arle d
ans
une
circ
onst
ance
oü
l'am
our
ne p
eut q
ue d
emeu
rer
cach
6. E
t qui
dis
sim
uler
ait c
et a
mou
r m
ieux
que
ram
ifü
i-möm
e ?
Per
sonn
e, c
ar i?
agi
t alo
rs 'a
son
pro
fit. M
ais
quan
d on
en
parle
A q
uelq
u'un
d'a
utre
, que
l qu'
il so
iten c
e m
onde, on r
em
ue la
rfü
choire
d'e
n h
aut. C
ar
larf
üchoire d
'en b
as, dans la m
esure
oü e
lle e
st
au-d
ess
ous,
sym
bolis
e c
e q
ui e
st d
issi
mu
l6,
et
la
lililllllllllll
rfüch
oire d
'en h
aut, e
n tant qu'e
lle e
st a
u-d
ess
us,
repr
6sen
te c
e qu
e ro
n di
vulg
ue.
Et p
our c
ette
rais
on, i
l me
sem
ble
que
de rf
üme
que
le c
roco
dile
ma
ng
e A
re
bo
urs
qu
an
d i?
re
mu
e la
rfü
cho
ire
du
de
ssu
s e
t tie
nt
imm
ob
ile c
elle
d'e
n b
as,
de
rfüm
e br
ise
son
bec
a re
bour
s ce
lle q
ui p
arle
de
ses
amou
rs A
que
lqu'
un, q
uel q
u'il
soit,
aut
re q
ue s
on a
mi,
et q
ui s
e m
ontr
e di
ssim
ul6e
'a l'
6gar
d de
son
arn
i. E
nou
tre, i
l exi
ste
peu
de g
ens
qui s
ache
nt c
hois
ir ce
ux A
qui
ils p
euve
nt p
arle
r ; c
ar te
l se
donn
e ra
ppar
ence
d'fü
aetr
es lo
yal q
ui m
ord
par
trai
tris
e ; e
t d'a
utre
pai
t, ca
spl
us fr
6que
nt e
ncor
e, te
l qui
n'a
pas
le m
oind
re d
6sir
deco
mm
ettre
une
trah
ison
ne
vous
sau
ra ja
mai
s co
nser
ver
le s
ecre
t, ca
r il
ne lu
i sem
bler
a pa
s n6
cess
aire
de
?se
mon
trer s
ecre
t sur
vot
re c
ompt
e en
vers
aut
nii,
alor
s qu
evo
us n
e vo
us m
ontr
ez p
as s
ecre
t env
ers
lui.
De
telle
sge
ns r
esse
mtJ
em a
u dr
agon
; ca
r le
dra
gon
ne m
ord
pers
onne
, mai
s il
touc
he d
'un
veni
n en
16c
hant
de
sala
ngue
. Et c
eita
ines
per
sonn
es fo
nt e
xact
emen
t de
rfüm
e : c
ar e
lles
vous
ont
ent
endu
par
ler a
vec
16ge
ret6
,et
ave
c au
tant
de
16ge
ret6
elle
s fo
nt c
onria
itre
vos
secr
ets
A a
utr
ui.
A c
elui
qui
vou
drai
t se
pr6s
erve
r de
ce
drag
on, i
lse
rait
n6ce
ssai
re d
'agi
r com
me
l'6?6
phan
t. C
ar la
nat
ure
de r6
16ph
ant e
st te
lJe
qu'il
ne c
rain
t auc
une
b;=t
e, s
i ce
n'es
t le
drag
on. E
t il e
xist
e en
tre c
es d
eux
anim
aux
une
ha
ine
na
ture
lle,
si b
ien
qu
e lo
rsq
ue
la f
em
elle
de
l'616
phan
t doi
t enf
ante
r, el
le v
a m
ettre
bas
dan
s le
s ea
uxde
l'E
uphr
ate,
qui
est
run
des
fleu
ves
de I'
?nde
, par
cequ
e le
dra
gon
est d
'une
nat
ure
si a
rden
te q
u'il
ne p
eut
sup
po
rte
r l'e
au
; e
t s'
i) p
ou
vait
pa
rve
nir ju
squ
'au
x61
6pha
ntea
ux, i
l les
16c
hera
it et
les
touc
hera
it de
son
veni
n. E
t en
outr
e, le
mu'
le, p
ar p
eur
du d
rago
n, g
uette
ho
rs d
e l'e
au
su
r la
riv
e.
Je d
is q
ue c
elui
qui
n'a
gira
it pa
s ai
nsi n
e pr
endr
ait
16
21
63
ö?
Ric
ha
rd d
e F
ou
rniv
al
Da
s iie
be
sb
estia
riu
m
Aus
dem
Fra
nzö
sisc
ben
des
x3. J
ahrh
unde
rtsüh
ertra
gen
urtd
mit
eine
m E
ssay
von
Ral
ph D
utli
WW
AL
LS
TE
IN V
ER
LA
G
'%
Hie
r ?ge
ginn
tM
eis
ter
Ric
ha
rd d
e F
ou
rniv
als
Lie
be
sbe
stia
riu
m
» L
Ji
l
«
Uni
vers
iföts
-' Ö
iblio
thek
Freff
iurg i
. Br.
1
?a
uH
€sj
ffl
;&
'lll
El
l,,
l
1.l!
iim
im»gwW
mim
4 I= l 1, I' Ir
lmsm
sm
«s11 ils
rsm
mIM
sW
!w
&m
PI W
s!lm
mö
l mIl€
km
ss
lss
m»s
Qlff
lgm
mw
l€IW
Ilm
mm
m
!q
«
l«lssm
av
m«
l»l
mltm
mm
9 m€
e
lw«
j t!! 51 }i
Il!si
!JM
wQ
r{!
m«
sm5
12m
my
s»ij
U%
lscs
MM is
«m(
il:.l
mtis
mP
mw
iiö
l!
ai
aas
cl!m
zü
rmM
l
ma1!
«lgm
r ss
Rgs
as
ul
sls
lia
lm
mai
mM«m
mmm
«s
litm
om
l gi ti
t»«m
mm
m&
a
lagm
mmW
PI
ms
msm
mm
m«»
mUI
m«
as 3
«lm
ai
m
jiE
laa
sj
Mss
««a
m«
s[ffi
JMm
as
gs;
affl
M
r l l l l l
Inla
lt
l j
11
l
t 11 11. y. l
l l l l
J 11 } ) li
Ric
hard
de F
ourn
ival: D
as L
ieheshestiarium
Kein
er
weiß
alle
s
Das H
aus d
es G
edächtn
isses: B
ild u
nd W
ort
. . . . .
Aus
Ver
gang
enhe
it w
ird G
egen
war
tD
ie N
arb
e b
leib
t
Ein
e S
chrift a
us B
ildern
und W
ort
en
Das
letz
te A
ufge
bot
Der
Hahn
De
r W
ilde
se
l
De
r W
olf
Die
Grille
Der
Hund
Noch e
inm
al: D
er
Wolf
Die
Vip
erD
er
Aff
e
Her
z, L
eber
und
Geh
irn
Die
Kala
nderlerc
he
Die
Asp
isna
tter
Die
Am
sel
De
r M
au
lwu
rf
Fünf T
iere
für
fünf S
inne
Die
vie
r E
lem
en
te
Noch e
inm
al: D
er
Maulw
urf
Die
Mac
ht d
er S
timm
e un
d de
s G
esan
gsN
och e
inm
al: D
ie B
ienen
7 7 8 8 8 9
IO IO II
I2 I2 I3 I3 I4 I5 i6 I6 I7 I8 I8 I9 20
2I
2I
22
22
23
23
23
24
14
t83
r
l J l l
Der
Tig
erD
as E
inhorn
Die
Ma
ch
t d
es G
eru
ch
ssin
ns
Da
s P
an
the
rwe
ibch
en
De
r K
ran
ich
Der
Pfa
u
No
ch
ein
ma
l: d
er
Lö
we
No
ch
ein
ma
l: D
er
Pfa
u
Arg
us u
nd d
ie K
uhD
ie S
chw
alb
e
Da
s W
iese
l
Un
d w
ied
er:
De
r L
öw
e
Der
Pelik
an
De
r B
ibe
r
Der
Spe
cht
Ve
rnu
nft
un
d E
rba
rme
n
Ich
bin
als
o t
ot
Tro
st durc
h R
ache
Noch e
inm
al: D
ie S
chw
alb
e
Der
Igel
Die
höflic
he A
rt d
er
Rache ist die
Reue
Da
s K
roko
dil
Lieb
er k
eine
«3i
oppe
lte R
ache
Die
Hyd
raE
in H
erz
in v
iele
n S
tücken
Noc
h ei
nmal
: Die
Hyd
raE
r pos
aunt
es
doch
nur
aus
Noc
h ei
nmal
: Die
Vip
erD
ie Ä
ffin
Das
Säg
emon
ster
Er
ist n
icht
ber
eit,
Eur
en W
illen
zu
tun
Die
Tu
rte
lta
ub
e
Das
Rebhuhn
Erh
alte
n u
nd B
ehalte
n
Zu la
nge
war
ten
ist g
efäh
rlich
Das
Str
auß
enw
eib
chen
25 26
26
27
27
28
29
29
29 3I
3I
3I
32
33 34
35 35 36 36 36 37
37 38 38 39
40
40
4I
42 43
44
44
45
45 46 47
Die
Stö
rchi
n un
d da
s W
iede
hopf
wei
bche
nV
on d
er
Gle
ichheit in d
er
Lie
be
De
r A
dle
r
No
ch
ein
ma
l: D
as K
roko
dil
Die
Taubeund d
erH
abic
ht
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
.
Man
wei
ß n
ie, w
em m
an s
ich
anve
rtra
uen
kann
Der
Fuchs u
nd d
ie E
lste
rn
Nur
noch
die
Bm
e u
m G
nade
Die
An
two
rt d
er
Da
me
Un
wis
se
nd
en
zu
m N
utz
en
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
.
J)(
6r
Bis
s d
er
Lie
be
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. -
- -
- -
Ad
am
s e
rSte
Fra
u
De
r w
ert
vo
llere
Sto
ff
Wer
wem
geh
orch
tD
as G
edächtm
s -
Schatz
und H
üte
r . . . . . . . . . .
Hahn u
nd W
ildesel
De
r W
olf s
eid
Ih
r
Sch
wei
g, G
rille
, sch
wei
gIc
h h
öre
doch n
icht auf den S
chw
an . . . . . . . . . .
Mein
Vorb
ild -
der
erb
rechende H
und
De
r W
olf ist
ste
if u
nd
sta
rr .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
Die
Vip
er u
nd d
er n
ackt
e M
ann
Nic
ht
50
du
mm
wie
de
r A
ffe
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
Völ
lig u
nein
s si
nd w
ir zw
eiR
abe,
Hirn
und
Has
s
Der
Löw
e pa
sst s
ich
nich
t an
Kla
rhei
t, m
it de
r Zun
ge h
ervo
rgel
eckt
Im O
hr e
mpf
ange
n, im
Mun
d ge
bäre
nD
as W
iese
l auf
erw
eckt
sei
ne to
ten
Jung
enD
er
Blick d
er
Ka
lan
de
rle
rch
e .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
.
Kei
n V
ertra
uen
in d
en s
üßen
Ges
ang
der S
irene
47 48 49 50
5I
5I
52 52 53 54
54
55 59
59
6o
6I
6I
62
62 63 63 64 64 65 65 65 66
66 67 67 68 69 69 69
x8z
r8«,
r
l
j l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l
l I ii l 11
Das
wac
hsam
e O
hr d
er A
spis
natte
r . .
. . .
. . .
. .
Nur
nic
htw
ie d
erT
iger
mit
den
Spi
egel
n . .
. . .
. .
De
r h
eile
nd
e A
tem
de
s P
an
the
rwe
ibch
en
s .
. .
. .
. .
Die
Angst
VO
r dem
Ein
horn
. . . . . . . . . . . . . . .
Au
f d
er
Hu
t se
in w
ie d
er
Kra
nic
h
mit
den
Aug
en d
er S
chw
anzf
eder
n de
s P
faus
. . .
. .
Der
Sch
wan
z de
s Lö
wen
ver
wis
cht d
ie S
pure
n . .
. .
Der
ein
gesc
hlä
fert
e A
rgus
. . . . , . . , , , , , , , , ,
Die
vollkom
mene V
ors
icht . . . . . . . . . . . . . . .
Der
Spe
chtu
nd d
as W
unde
rkra
ut .
. . .
. . .
. . .
.D
ie S
chw
albe
tut a
lles
im F
liege
n . .
. . .
. . .
. . .
.D
ie S
tach
eln
des
Igel
s un
d sü
ße
Wor
te .
. . .
. . .
. .P
lötz
lich
spür
t man
die
Kra
llen
der
Kat
ze .
. . .
. . .
Ich m
isstr
aue d
en T
ränen d
es K
rokodils
. .
. .
. .
. .
Nic
ht w
ie d
ie H
ydra
, abe
r wie
das
S;ig
emon
ster
. . .
.U
nd w
ie d
ie u
nglü
cklic
he T
urte
ltaub
e . .
. . .
. . .
.D
ie g
esto
hlen
en E
ier
des
Reb
huhn
s . .
. . .
. . .
. .
Das
Str
auß
enw
eib
chen s
chert
sic
h n
icht um
s E
i . . . .
Die
Stö
rch
in w
ird
sic
h n
ich
t se
lbe
r m
au
se
rn .
. .
. .
.
Ein
bis
schen H
och
mut tu
t gut . . . . . . . . . . . . .
Sol
l man
übe
rhau
pt v
on d
er L
iebe
red
en?
. . .
. . .
.S
ich
offe
n zu
erk
läre
n, w
;ire
verk
ehrt
M:in
ne
r sin
d w
ie D
rach
en
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
. .
Fra
uen
so k
lug
wie
das
Ele
fant
enw
eibc
hen
. . .
. . .
Die
Tau
be u
nd d
as S
pieg
elbi
ld d
es R
äube
rs .
. . .
. .D
er D
rach
e un
d se
ine
gifti
ge Z
unge
. . .
. . .
. . .
.U
nd e
r pr
ahlt
noch
mit
sein
er E
robe
rung
. . .
. . .
.D
ie R
ache
der
Bet
roge
nen
pfla
nzt s
ich
fort
. . .
. . .
Der
Kle
rike
r is
t der
Raubvo
gel .
. . . . . . . . . . . .
Zuvie
l V
ert
rauen in d
en W
alfis
ch . . . . . . . . . . . .
Hü
tet
eu
ch
vo
r d
en
Kle
rike
rn!
. .
. .
. .
. .
. .
. .
.
Der
rasc
he F
alke
, die
Zun
ge d
es F
uchs
es .
. . .
. . .
.D
er G
eier
spü
rt e
in A
as a
us d
er F
erne
. . .
. . .
. . .
We
r O
hre
n h
at
zu
hö
ren
t86
70
70
70
7I
7I
72
73 74 74
75 76 76 77
77 78 79 8o
8I
82 82 83 84 84 85 86
86 87 87 88 89 90
90
9I
9I
Kle
ine
s B
estia
riu
m d
er
Tro
ub
ad
ou
rs
Rig
aut d
e B
erbe
zilh
Nic
ht anders
als
der
Ele
fant
Guiraut de B
orn
elh
Wenn E
is u
nd F
rost und S
chnee e
ntflie
ht . . . . . .
Pe
ire
Vid
al
Wenn ihr
ein
en W
olf m
ich n
ennt . . . . . . . . . . .
Fre
undi
n, s
o se
hr b
in ic
h E
uch
Fre
und
. . .
. . .
. .
Thib
aut d
e C
ham
pagn
eD
ie N
acht
igal
l
Nic
ole
de M
argi
val
Die
Lie
besp
anth
erin (
Ausz
üge)
. . . . . . . . . . .
N a
c h
w o
r t
Mitt
erna
cht b
edeu
tet d
ie L
iebe
in v
öllig
er V
erzw
eiflu
ng.
Ein
e k
lein
e litera
rische R
evolu
tion:
Ric
ha
rd d
e F
ou
rniy
als
Lie
be
sh
estia
riu
m .
. .
. .
. .
Aus
gabe
nLitera
tur
Dank
s87
95
IOI
IO4
IO5
IO6
IO7
IO8
IO9
IIO
III
I43
I77
I77
I8I
j
De
r R
ab
e
Den
n di
e N
atur
des
Rab
en is
t sol
cher
art,
dass
er s
eine
n no
chfe
derlo
sen
Rabe
njun
gen,
we;
} sie
nich
t sch
warz
sin
d un
d ih
mnic
ht g
leich
en, n
icht d
en g
ering
sten
Blick
zuwi
rft u
nd si
e nic
htfü
tte
rt.
Sie
lebe
n al
so v
om T
au, b
is s
ie v
on F
eder
n be
deck
t sin
d un
dih
rem
Vat
er g
leic
hen.
Mir
sche
int,
dass
Ihr g
enau
so
h;itt
et h
ande
ln s
olle
n, a
ller-
liebs
te s
chön
e Fr
eund
in: A
ls ic
h vo
n E
urer
Lie
be n
ackt
und
bloß
war
, hät
tet I
hr E
uch
nich
t um
mic
h kü
mm
ern
solle
n.U
nd a
ls ic
h da
nn v
on ih
r bek
leid
et w
ar, s
o da
ss ic
h Eu
erau
fgen
;ihte
s W
appe
n fü
tte tr
agen
kön
nen,
hät
tet I
hr m
ich in
-nig
liebe
n un
d m
eine
Liebe
zu E
uch
n;ihr
en so
llen,
auc
h we
nnsie
noc
h za
rt un
d ne
u wa
r, wi
e m
an e
inen
Säu
glin
g m
it de
mkl
eine
n Fi
nger
fütte
rt.U
nd in
Eur
er L
iebe
hät
te s
ich
eher
die
Nat
ur «
les
Rab
en fi
n-
den
solle
n al
s je
ne d
er V
iper
ode
r des
Affe
n.De
nn d
er R
abe
hat n
och
eine
ande
re E
igenh
eit, d
ie m
ehr a
lsal
les
ande
re d
er N
atur
der
Lie
be g
leic
ht.
Den
n se
ine
Nat
ur is
t sol
cher
art,
dass
er,
wen
n er
ein
en to
ten
Man
n fin
det,
als
erst
es s
eine
Aug
en h
erau
spic
kt.
Auf d
iese
m W
eg e
ntzie
ht e
r ihm
das
Geh
irn, u
nd je
meh
r er
davo
n kr
iegt
, des
to m
ehr w
ill er
hab
en.
So
mac
ht e
s au
ch d
ie L
iebe
.
Scho
n be
i den
ers
ten
Bege
gnun
gen
wird
ein
Man
n du
rch
dieAu
gen
bezw
unge
n, u
nd n
ie h
ätte
die
Lie
be ih
n ge
pack
t, fü
ttede
r Man
n si
e ni
cht a
ngeb
lickt
.
Der
Löw
e
Denn
die
Lie
be v
erhf
ü sic
h ge
nau
wie
der L
öwe.
Wen
n de
r Löw
e se
ine
Beut
e fri
sst u
nd e
in M
ann
vorb
eige
htun
d ih
n an
blic
kt, g
reift
er i
hn a
n.W
enn
der i
hn a
ber n
icht
ans
chau
t, bl
eibt
der
Löw
e ga
nzru
hig,
den
n da
s G
esich
t ein
es M
ensc
hen
trägt
auc
h ei
n Ze
i-
llllllllllllll I
chen
von
Maj
est:i
t, we
il er e
in E
benb
ild u
nser
es H
errn
Jes
usC
hris
tus
ist,
wes
halb
der
Löw
e da
s G
esic
ht u
nd d
esse
n B
lick
fürc
hte
t.
Da
aber
der
}j3w
e ei
ne k
ühne
Nat
ur b
esitz
t, sc
häm
t er s
ich
auch
, Ang
st z
u ha
ben,
und
gre
ift d
en M
ann
an, s
obal
d de
r ihn
anblic
kt.
Der
Man
n kö
nnte
hun
dertm
al a
n ih
m v
orbe
igeh
en, d
erLö
we
wür
de s
ich
nich
t rüh
ren,
wen
n de
r Man
n ih
n ni
cht a
n-b
lickt.
Desh
alb
sage
ich,
das
s di
e Li
ebe
dem
Löw
en g
leich
e, d
enn
sie g
reift
kei
nen
an, d
er s
ie n
icht a
nblic
kt.
Her
z, L
eber
und
Geh
irn
Die
Liebe
pac
kt de
n M
ann
bei d
er e
rste
n Be
gegn
ung,
und
zwar
mit
den
Auge
n, u
nd d
urch
sie
wird
dem
Man
n da
s G
ehirn
ent
-zo
ge
n.
Das
Geh
irn d
es M
anne
s be
deut
et s
eine
n V
erst
and.
Denn
ebe
nso
wie
der L
eben
strieb
, der
die
Bewe
gung
erm
ög-
licht
, im
Her
zen
wohn
t, un
d di
e W
ärm
e, d
ie d
ie O
rgan
e nf
ört,
in d
er L
eber
, gen
auso
woh
nt im
Geh
irn d
er V
erst
and,
der
die
Ein
sich
t fö
rde
rt.
Und
wen
n ei
n M
ann
wirk
lich
liebt
, kan
n ih
m k
eine
rlei V
er-
stan
d m
ehr h
elfe
n, ja
, er v
erlie
rt ih
n so
gar v
öllig
.U
nd je
meh
r er d
avon
hat
, des
to m
ehr v
erlie
rt er
.D
enn
je w
eise
r der
Man
n is
t, de
sto
größ
ere
Anst
reng
un-
gen
unte
rnim
mt d
ie L
iebe
, wüt
end
von
ihm
Bes
itz z
u er
grei
-fe
n. Di
eser
Eige
nheit
weg
en sa
gte
ich, d
ass d
ie Lie
be d
em R
aben
gleich
e, u
nd d
ass d
esse
n an
dere
Nat
ur, v
on d
er ic
h ge
spro
chen
habe
, in
der L
iebe
obs
iege
n so
llte, v
iel e
her a
ls di
e Na
tur d
erVi
per u
nd d
es A
ffen.
Und
eben
so s
agte
ich,
das
s di
e Fr
au e
her d
en M
ann
liebe
nso
llte,
der
von
der
Lie
be z
u ih
r bek
leid
et is
t, al
s je
nen,
der
na
ckt
un
d b
loß
da
von
ist.
Ich m
eine
durc
haus
, das
s es F
raue
n gib
t, die
so h
ande
ln.
.1
r
Es
kann
ihm
nic
ht v
erbo
rgen
ble
iben
, das
s vo
n al
lem
, was
exis
tiert,
nic
hts
von
so s
tark
er u
nd v
ollk
omm
ener
Ord
nung
ist
wie
der
Ges
ang,
und
nic
hts
so e
xqui
sit.
Die
Mac
ht d
er S
timm
e un
d de
s G
esan
gs
Den
n di
e H
arm
onie
des
Ges
angs
ist 5
0 vo
llkom
men
und
so
mäc
htig
, das
s si
e di
e H
erze
n Zu
bew
egen
ver
mag
und
den
wil-
len
ve
rän
de
rn k
an
n.
Die
Alte
n ha
tten
beso
nder
e G
esän
ge, d
ie b
ei H
ochz
eite
nge
sung
en w
urde
n un
d di
e ke
iner
hör
en k
onnt
e, o
hne
Freu
deun
d Lu
st z
u em
pfin
den.
Und
and
ere
wie
deru
m, d
ie m
an b
ei B
egrfö
niss
en s
ang
und
die
so k
lage
nd k
lang
en, d
ass
niem
and
sie
höre
n ko
nnte
, ohn
ein
Trä
nen
ausz
ubre
chen
, auc
h w
enn
er e
in n
och
so h
arte
s H
erz
hatte.
Wie
de
r a
nd
ere
wa
ren
ma
ßvo
ll u
nd
be
wa
hrt
en
die
Mitt
e,
so d
ass
sie
die
He
rze
n n
ich
t zu
leic
ht
un
d n
ich
t zu
sch
we
r
ma
chte
n.
Noch e
inm
al: D
ie B
ienen
Und
da
die
Har
mom
e de
s G
esan
gs 5
0 vo
llkom
men
ist,
kann
es
nich
t sei
n, d
ass
sie
an d
en s
o w
unde
rbar
gea
rtete
n Bi
enen
vor
-üb
erge
ht, o
hne
dass
sie
den
Ges
ang
wah
rneh
men
, auc
h w
enn
sie
gar m
cht h
ören
kön
nen.
Den
n si
e ha
ben
kein
Geh
ör, a
ber
sie
erfü
hlen
ihn
mit
dem
Tast
sinn
, wel
cher
der
allg
emei
nste
der
Sin
ne is
t und
dem
die
mei
sten
Din
ge z
udie
nen,
wie
ich
vorh
in s
chon
ges
agt h
abe.
Die
Stim
me
mac
ht a
lso
das
Fehl
en je
nes
Sinn
es w
ett,
dem
sie
dien
t, nä
mlic
h de
s G
ehör
s, u
nd z
war
dur
ch e
inen
and
eren
Sin
n.D
iese
Kra
ft is
t ein
e de
r gro
ßarti
gste
n K
räfte
, die
es
gibt
;un
d m
an k
ann
eine
sol
che
Kra
ft ni
rgen
ds fi
nden
auß
er in
der
Stim
me
.
Noc
h vi
ele
ande
re K
r;ifte
hat
die
Stim
me,
sow
ohl i
m B
erei
chde
s W
orte
s al
s au
ch d
es G
esan
gs, a
nder
e K
räfte
, von
den
enhi
er je
tzt n
icht
die
Red
e se
in k
ann.
Das
Ges
agte
sol
l Euc
h vo
rers
t gen
ügen
.W
enn
die
Stim
me
also
ein
e so
gro
ße K
raft
besi
tzt,
ist e
s ni
cht
verw
unde
rlich
, das
s ic
h be
tört
wur
de d
urch
die
Mac
ht e
iner
Stim
me
.
Denn e
S W
ar
kein
e S
timm
e w
ie d
ie a
ndere
n, so
ndern
die
Stim
me
des
schö
nste
n W
esen
s, d
as ic
h je
ges
ehen
hab
e, s
owei
tic
h u
rteile
n k
ann.
Hat
als
o au
ch d
er S
ehsi
nn g
ehol
fen,
mic
h zu
fang
en?
Ja, g
anz
gew
iss.
Der
Tig
er
Ich
wur
de d
urch
mei
nen
Seh
sinn
noc
h st
ärke
r gef
ange
n al
s de
rTi
ger d
urch
sei
n S
pieg
elbi
ld.
Den
n w
ie w
üten
d er
auc
h se
in m
ag, w
enn
man
ihm
sei
neJu
ngen
weg
nim
mt -
sob
ald
er e
inen
Spi
egel
sie
ht a
uf s
eine
mW
eg, h
efte
t er s
eine
n B
lick
auf i
hn.
Abe
r die
find
igen
Jäg
er, d
ie d
iese
sei
ne E
igen
heit
kenn
en,
stel
len
eine
n Sp
iege
l mitt
en a
uf s
eine
n W
eg, u
nd a
uf d
iese
Wei
-se
können s
ie s
ich m
it se
inen K
lein
en d
avo
nm
ach
en.
Wen
n da
nn d
er T
iger
, der
sie
ver
folg
t, de
n S
pieg
el s
ieht
, er-
götz
t er s
ich
so s
ehr a
n de
r gro
ßen
Sch
önhe
it se
iner
eig
enen
Ges
talt,
das
s er
ver
giss
t, je
ne z
u ja
gen,
die
ihm
sei
ne J
unge
nw
egge
nom
men
hab
en, u
nd e
r ver
harr
t gan
z st
arr u
nd is
t von
sein
em S
pieg
elbi
ld g
efan
gen.
Ich
kann
als
o sa
gen,
das
s ic
h so
woh
l dur
ch d
en G
ehör
ssin
nal
s du
rch
den
Seh
sinn
gef
ange
n w
urde
, und
das
s es
nic
ht v
er-
wun
derli
ch is
t, w
enn
ich
desh
alb
mei
nen
Ver
stan
d un
d m
ein
Ged
ächt
nis
eing
ebüß
t hab
e.D
enn H
öre
n u
nd S
ehen s
ind d
ie z
wei T
üre
n z
um
Ged:ic
ht-
nis,
wie
ich
scho
n sa
gte.
Es
sind d
ie b
eid
en v
orn
ehm
sten S
inne d
es
Mensc
hen.
Den
n de
r M
ensc
h ha
t fün
f Sin
ne: s
ehen
, Hör
en, R
iech
en,
Sch
me
cke
n u
nd
Ta
ste
n.
')(
Da
s E
inh
orn
Und
ich w
urde
ebe
nso
durc
h de
n G
eruc
hssin
n ge
fang
en, g
e-na
u wi
e jen
e Ti
ere,
die
bis zu
ihre
m T
od d
em P
anth
erug
eibch
enfo
lgen
wege
n de
r Süß
e de
s Ate
ms,
den
es ve
rströ
mt,
und
gena
uwi
e da
s Ei
nbor
n vo
m s
üßen
Duf
t der
Jun
gfrä
ulich
keit
eing
e-sc
hlä
fert
wird.
Den
n di
e N
atur
des
Ein
horn
s is
t sol
cher
art,
dass
es
kein
Tie
rgi
bt, d
esse
n G
efan
genn
ahm
e ge
fähr
liche
r w;ir
e.Es
träg
t ein
Hor
n au
f der
Stir
n, d
em k
eine
Rüs
tung
sta
ndha
l-te
n ka
nn, s
o da
ss k
eine
r es
wagt
, das
Ein
horn
anz
ugre
ifen
oder
sich
ihm
auc
h nu
r zu
n:ih
ern
- auß
er e
inem
jung
fr;iu
liche
nM
föchen.
Wen
n es
mit
sein
er W
itter
ung
eine
s au
sfin
dig
gem
acht
hat
,kn
iet e
s vor
ihm
nied
er u
nd ze
igt si
ch sa
nft u
nd za
hm, a
ls ob
es
ihm
die
nen w
ollt
e.
Die
findi
gen
Jäge
r abe
r, we
lche
die
Natu
r des
Ein
horn
s ke
n-ne
n, s
etze
n ei
ne J
ungf
rau
auf s
eine
n W
eg, i
n de
ren
Scho
ß es
sogl
eich
ein
schl
umm
ert.
und
wenn
es
dann
sch
l:ift,
sprin
gen
die
Jäge
r her
vor,
die
nich
t gew
agt h
atte
n, e
s im
Wac
hzus
tand
ein
zufa
ngen
, und
tö-
ten e
s.
Auf d
iese
lbe
Wei
se h
at d
ie L
iebe
sich
an
mir
gerä
cht.
Die
Mach
t des
Geru
chss
inns
Desh
alb sa
ge ic
h, d
ass i
ch d
urch
den
Ger
uchs
sinn
gefa
ngen
wurd
e.
Und
sie
hie
lt m
ich
auch
wei
terh
in fe
st d
urch
ihre
n D
uft.
So h
abe
ich m
einen
Wille
n au
fgeg
eben
, um
nur
dem
ihre
n zu
geho
rche
n.
Da
s p
an
the
rwe
ibch
en
Ich
war g
enau
wie
jene
Tie
re, d
ie e
inm
al d
en D
uft d
es P
antb
er-
weih
cben
s ge
spür
t hab
en, e
s da
nn n
ie w
iede
r ver
lass
en k
önne
nun
d ih
m im
mer
zu fo
lgen
bis
in d
en T
od, u
nd z
war w
egen
des
süße
n A
tem
s, d
er v
on ih
m a
usst
röm
t.De
shalb
sage
ich,
das
s mich
dies
e dr
ei Si
nne
gefa
ngen
hab
en:
Hör
en, S
ehen
und
Rie
chen
.Un
d we
nn ic
h no
ch d
urch
die
bei
den
ande
ren
Sinn
e ge
fan-
gen
word
en w
äre,
näm
lich
durc
h de
n G
esch
mac
kssin
n be
imKü
ssen
und
dur
ch d
en T
asts
inn
beim
Ans
chm
iege
n un
d Um
-ar
men
, wär
e ich
gan
z und
gar
eing
esch
läfer
t wor
den.
Den
n de
r Men
sch
schl
äft d
ann,
wen
n er
sei
ne fü
nf S
inne
nich
t meh
r spü
rt.Un
d vo
n di
eser
Bet
örun
g du
rch
die
Lieb
e rü
hrt d
ie g
anze
Gefa
hr.
Den
n au
f alle
n Sc
hlaf
folg
t der
Tod
, gen
au w
ie b
eim
Ein
-ho
rn, d
as im
Sch
oß d
er J
ungf
rau
eing
esch
lum
mer
t ist
, ode
r wie
bei e
inem
Man
n, d
er v
on d
er S
irene
bet
ört w
ird.
Denn
ich
war d
er L
iebe
geg
enüb
er d
er h
ochm
ütig
ste
Man
nun
d da
chte
, ich
sei
noc
h ni
e ei
ner F
rau
bege
gnet
, die
ich
mit
ganz
er L
eide
nsch
aft f
ütte
beg
ehre
n kö
nnen
, so
wie
ich e
s vo
nan
dere
n ge
hört
hatte
.Un
d do
ch fü
tte ic
h ge
rne
eine
sol
che
Frau
gel
iebt
.Ab
er d
ie L
iebe
, die
ein
e fin
dige
Jäg
erin
ist,
setz
te m
ir ei
neJu
ngfra
u au
f mei
nen
Weg
, der
en s
üßer
Duf
t mich
ein
schl
äfer
te.
Und
ich
star
b ei
nen
Tod,
wie
ihn
nur d
ie L
iebe
zuf
ügen
kann
, näm
lich
durc
h Ve
rzw
eiflu
ng, o
hne
jede
Hof
fnun
g au
fG
na
de
.
De
r K
ran
ich
Doc
h w
enn
ich
mic
h vo
r die
ser G
efah
r hät
te h
'üte
n w
olle
n,fü
tte ic
h so
han
deln
müs
sen
wie
der K
rani
cb, d
er ü
ber d
ie a
n-dere
n K
ranic
he w
ach
t.
Den
n w
enn
die
Kra
nich
e be
isam
men
sin
d, w
acht
imm
erei
ner,
wäh
rend
die
and
eren
sch
lafe
n, u
nd s
ie w
echs
eln
sich
dabei a
b.
Jene
r abe
r, de
r wac
ht, n
imm
t kle
ine
Stei
nche
n un
ter s
eine
Voge
lfüße
, dam
it er
mch
t ein
schl
äft.
.,(
So
kann
er n
icht
gan
z au
frech
t ste
hen,
den
n di
e K
rani
che
schl
afen
im S
tehe
n, u
nd w
enn
er n
icht
auf
rech
t ste
hen
kann
,ka
nn e
r eben n
icht ein
schla
fen.
Ich
denk
e, g
enau
so
fütte
ich
hand
eln
müs
sen.
Den
n de
r K
rani
ch, d
er ü
ber
die
ande
ren
wac
ht, b
edeu
tet d
ie
Vor
sich
t, di
e di
e üb
rigen
Tug
ende
n be
wac
hen
mus
s. .
Und d
ie F
üß
e s
telle
n d
en W
illen d
ar.
Den
n w
ie m
an a
uf F
üßen
geh
t, so
geh
t die
See
le k
raft
des
Will
ens
von
eine
m G
edan
ken
zum
and
eren
, und
der
Men
sch
-vo
n e
iner
Tat zu
r andere
n.
Des
halb
legt
der
Kra
nich
Ste
inch
en u
nter
sei
ne F
üße,
da-
mit
er n
icht
gan
z au
frech
t ste
hen
und
som
it ni
cht e
insc
hlaf
enka
nn
.
Wenn d
ie V
ors
icht 50 a
ufm
erk
sam
über
den W
illen w
achen
mus
s, tr
auen
die
Sin
ne ih
m o
ffens
icht
lich
nich
t und
fürc
hten
,
sein
etw
egen
unb
ewac
ht ü
berr
asch
t zu
wer
den.
Wer
so
geha
ndel
t füt
te, h
;itte
nic
hts
zu fü
rcht
en b
rauc
hen.
Doc
h m
eine
Vor
sich
t hat
före
Wac
hsam
keit
eing
ebüß
t und
war
dam
it so
ges
chäd
igt w
ie d
er P
fau,
der
häs
slic
h is
t, w
enn
erse
ine S
chw
anzf
edern
verlie
rt.
Der
Pfa
u
Den
n di
e S
chw
anzf
eder
n de
s P
faus
bed
eute
n di
e V
orsi
cht,
und
da s
ie h
inte
n an
gebr
acht
sin
d, z
eige
n si
e an
, was
kom
men
wird
.D
a di
e S
chw
anzf
eder
n zu
dem
vol
ler A
ugen
sin
d, b
edeu
tet
das
die
Auf
mer
ksam
keit
auf a
lles,
was
kom
mt.
Des
halb
sag
e ic
h, d
ass
die
Schw
anzf
eder
n de
s Pf
aus
die
Vor-
sich
t b
ed
eu
ten
.
Den
n V
orsi
cht h
eißt
ja n
icht
s an
dere
s al
s A
ufm
erks
amke
itau
f das
, was
kom
men
mag
.U
nd d
ass
die
Sch
wan
zfed
ern
Vor
sich
t bed
eute
n, w
ird b
estä
-
tigt d
urch
ein
e E
igen
heit
des
Lötu
en.
No
ch
ein
ma
l: d
er
Lö
we
Den
n se
ine
Nat
ur is
t sol
cher
art,
dass
er,
wen
n m
an ih
n ja
gtun
d er
sic
h ni
cht v
erte
idig
en k
ann
und
also
flie
hen
mus
s, s
ei-
nen
Sch
wan
z hi
nter
sic
h he
rzie
ht u
nd m
it ih
m s
eine
Spu
ren
verw
isch
t, so
das
s m
an n
icht
meh
r wei
ß, in
wel
che
Ric
htun
gm
an ih
n ve
rfolg
en s
oll.
Gen
au s
o ha
ndel
t der
wei
se M
ann,
der
sic
h vo
n de
r V
orsi
cht
leite
n lä
sst.
Wen
n er
etw
as tu
n m
uss,
wes
halb
man
ihn
tade
ln k
önnt
e,
wen
n m
an e
s er
führ
e, g
eht e
r so
umsi
chtig
vor
, das
s ke
iner
es
je e
rfahr
en k
ann.
Sei
ne V
orsi
cht v
erw
isch
t als
o di
e S
pur s
eine
r Sch
rme,
das
heiß
t, de
n gu
ten
oder
sch
lech
ten
Ruf
, den
ihm
sei
ne T
aten
ein
-tra
gen
könn
ten.
Noch
ein
mal:
Der
Pfa
u
De
r S
chw
an
z b
ed
eu
tet
als
o V
ors
ich
t, u
nd
vo
r a
llem
die
Schw
anzf
eder
n de
s Pf
aus,
wei
l sie
so
viel
e Au
gen
aufw
eise
n.U
nd
de
sha
lb s
ae
e ic
h:
So
hä
sslic
h e
in P
fau
oh
ne
se
ine
sage
Sch
wan
zfed
ern
ist,
so a
rmse
lig is
t ein
Man
n, d
er k
eine
Vor
-si
cht w
alte
n lä
sst.
Alle
rdin
gs h
ätte
ich
so v
iele
Aug
en h
aben
kön
nen
wie
der
Pfa
u au
f sei
nen
Sch
wan
zfed
ern,
ich
wär
e w
ohl t
rotz
dem
be-
tört
word
en d
urc
h d
ie M
acht der
Stim
me.
Arg
us u
nd d
ie K
uh
Ich
habe
von
ein
er D
ame
gehö
rt, d
ie e
ine
sehr
sch
öne
Kuh
besa
ß,'=
die
sie
übe
r alle
s lie
bte
und
um k
eine
n P
reis
ver
liere
nw
ollt
e.
" Der
Myt
hos
von
Io, w
ie e
r in
Ovi
ds M
etam
orpb
osen
(Buc
h I,
V. 5
88-
75o)
dar
gest
ellt
ist,
wird
hie
r ver
kürz
t wie
derg
egeb
en. Z
eus
verli
ebte
s'ic
hin
Io, d
ie T
ocht
er d
es F
luss
gotte
s In
acho
s, u
nd w
ollte
sie
ent
führ
en. Z
urV
ertu
schu
ng v
erw
ande
lt er
sie
in e
ine
silb
ergl
;inze
nde
Kuh
. Sei
ne m
iss-
,Q)(l
7
Sie
bea
uftra
gte
eine
n K
uhhi
rten,
der
den
Nam
en A
rgus
trug
,si
e z
u b
ew
ach
en.
Die
ser A
rgus
hat
te h
unde
rt A
ugen
.U
nd e
r sch
lief n
ie, n
ur je
wei
ls z
wei
Aug
en a
uf e
inm
al h
ielt
erge
schl
osse
n.S
eine
Aug
en ru
hten
imm
er a
bwec
hsel
nd z
u zw
eit a
us, w
fö,
rend a
lle a
ndere
n w
ach
ten u
nd A
uss
chau h
ielte
n.
Und
trot
z al
lede
m g
ing
die
Kuh
ver
lore
n.D
enn
ein
Man
n, d
er je
ne K
uh li
ebte
, sch
ickt
e ei
nen
sein
erS
öhne
zu
ihr,
der e
inem
lang
en h
ohle
n S
chilf
rohr
wun
derb
are
Töne z
u e
ntlo
cken v
ers
tand.
Die
ser
So
hn
hie
ß M
erc
uriu
s.
Die
ser M
ercu
rius
bega
nn a
uf A
rgus
ein
zure
den,
er r
edet
evo
n di
esem
und
jene
m u
nd s
piel
te z
ugle
ich
auf s
eine
m S
chilf
-ro
hr, g
ing
um ih
n he
rum
wäh
rend
sei
nes
Red
ens
und
Spi
elen
s,bi
s A
rgus
ein
schl
ief,
zunä
chst
mit
zwei
Aug
en, d
ann
mit
zwei
wei
tere
n, u
nd im
mer
wei
ter s
o - b
is e
r mit
alle
n A
ugen
gan
zun
d ga
r ein
gesc
hlaf
en w
ar.
Da
schn
itt ih
m M
ercu
rius
den
Kop
f ab
und
führ
te d
ie K
uhzu s
ein
em
Vate
r.
Des
halb
sag
e ic
h, d
ass
Arg
us d
urch
die
Mac
ht d
er S
timm
eei
nges
chlä
fert
wur
de, a
uch
wen
n er
ebe
nsov
iele
Aug
en b
esaß
wie
der
Pfa
u au
f sei
nen
Sch
wan
zfed
ern,
die
, wie
ges
agt,
die
Vors
icht bedeute
n.
Es
ist als
o n
icht ve
rwunderlic
h, dass
ich tro
tz a
ll m
ein
er
Vor
sich
t dur
ch d
ie M
acht
der
Stim
me
eing
esch
ffife
rt w
ur-
de, g
enau
wie
jene
r, de
n di
e S
irene
bet
örte
, und
wie
das
Ein
-ho
rn, d
as im
Sch
oß e
iner
Jun
gfra
u ei
nsch
lief,
oder
wie
die
ser
Arg
us.
Und
gen
au w
ie A
rgus
auf
sol
che
Art
und
Wei
se Z
u To
deka
m, s
o bi
n au
ch ic
h to
t, da
s is
t die
Wah
rhei
t.G
ibt e
s de
nn g
ar k
ein
Hei
lmitt
el?
s.
Ich
we
iß e
s n
ich
t.
Doc
h w
elch
e H
eilu
ng k
önnt
e eS
geb
en?
Die
Wah
rhei
t ist
, das
s es
vie
lleic
ht ir
gend
ein
Hei
lmitt
el g
ibt,
ich
wüs
ste
aber
nic
ht, w
elch
es, d
enn
ich
wei
ß ja
auc
h ni
cht,
we
lch
es
die
Scb
?w
alb
e b
en
utz
t.
Die
Sch
wa
lbe
Man
hat
die
Erfa
hrun
g ge
mac
ht, d
ass
wen
n m
an d
er S
chw
albe
ihre
Jun
gen
weg
nim
mt,
ihne
n di
e A
ugen
aus
stic
ht u
nd s
ie w
ie-
der i
ns N
est s
etzt
, sie
trot
zdem
ihr A
ugen
licht
wie
dere
rlang
en,
bevo
r sie
gan
z au
sgew
achs
en s
ind.
Und
man
gla
ubt,
dass
die
Sch
wal
be s
elbe
r sie
hei
lt, a
ber m
anw
eiß
nic
ht, m
it w
elch
er M
ediz
in.
Da
s W
iese
l
Genau s
o v
erh
fü e
s si
ch a
uch
mit
dem
Wie
sel.
Wen
n m
an s
eine
Jun
gen
töte
t und
sie
ihm
alle
sam
t tot
wie
-de
rgib
t, ke
nnt e
s kr
aft s
eine
r Nat
ur e
ine
Med
izin
, mit
wel
cher
es s
ie z
um
Le
be
n w
ied
ere
rwe
ckt.
Das
wei
ß m
an g
anz
gena
u!M
an w
eiß
nur
nic
ht, w
elch
e M
ediz
in e
s da
bei b
enut
zt.
So
sage
ich
also
, alle
rlieb
ste
schö
ne F
reun
din:
Ich
glau
be,
dass
es
eine
Med
izin
gfö
t, du
rch
die
ich
wie
dere
rwec
kt w
erde
nkö
nn
te.
Ich
wei
ß e
ben
nur
nich
t, du
rch
wel
che,
doc
h w
eiß
ich,
das
sm
an v
on d
er
Natu
r des
ein
en T
iere
s auf die
Natu
r ein
es
ande-
ren
sch
ließ
en
ka
nn
. Und w
ieder:
Der
Löw
e
traui
sche
Gat
tin H
era
läss
t die
Kuh
vom
hun
dertä
ugig
en R
iese
n A
rgus
bew
ache
n, Z
eus
jedo
ch tr
ägt s
eine
m S
ohn
Her
mes
auf
, Arg
us z
u tö
ten.
Her
mes
spi
elt a
uf d
er F
löte
, um
den
Bew
ache
r ein
zusc
hläf
ern,
dan
n sc
hl:ig
ter
ihm
den
Kop
f ab.
Man
wei
ß se
hr w
ohl,
dass
der
viw
e se
in L
öwen
jung
es w
iede
r-er
wec
kt, u
nd m
an w
eiß
auch
, wie
das
vor
sic
h ge
ht.
Den
n ei
n Lö
wen
)ung
es w
ird to
t geb
oren
, und
dre
i Tag
e la
ngbrü
llt d
er
Löw
e ü
ber
ihm
und a
ufe
rweckt es a
uf die
se W
eis
e.
2T
7
Ebenso
sch
ein
t m
ir, Ih
r kö
nnte
t m
ich, w
enn Ihr
wollt
et,
wie
dere
rwec
ken
mit
Eur
er L
iebe
, es
könn
te d
as H
eilm
ittel
für
mic
h se
in, u
m m
ich
aufz
uerw
ecke
n vo
n so
lch
eine
m T
od, d
erLie
best
od h
eiß
t.
Gen
au d
as g
esch
ieht
näm
lich
mit
dem
Pel
ikan
.
Der
Pelik
an
Den
n m
an w
eiß
sehr
woh
l, da
ss d
er P
elik
an s
eine
Jun
gen
wie
-de
rerw
eckt
, und
man
wei
ß au
ch g
enau
, wie
das
vor
sic
h ge
ht.
Der
Pel
ikan
ist e
in V
ogel
, der
sei
ne J
unge
n au
ßero
rden
tlich
liebt. Er l
iebt
sie
so
sehr
, das
s er
gro
ßes
Ver
gnüg
en e
mpf
inde
t, m
itih
nen
zu s
piel
en.
Und
wen
n si
e se
hen,
das
s ih
r Vat
er m
it ih
nen
spie
len
will
,w
erde
n si
e so
zut
raul
ich,
das
s au
ch s
ie e
s w
agen
, mit
ihm
zu
spie
len:
Sie
flat
tern
so
nah
an s
eine
n Au
gen
heru
m, d
ass
ihre
Flüg
el ih
m in
die
Aug
en s
chla
gen.
Er a
ber i
st s
o st
olz,
das
s er
es
nich
t ertr
agen
kan
n, w
enn
man
sich
ihm
geg
enüb
er re
spek
tlos
beni
mm
t.E
r wird
der
art w
üten
d, d
ass
er s
eine
Jun
gen
töte
t.Ab
er s
obal
d er
sie
get
ötet
hat
, ber
eut e
r es
und
ist s
ehr t
raur
ig.
Dan
n he
bt e
r ein
en s
eine
r Flü
gel u
nd s
chlä
gt s
eine
n S
chna
-be
l in
die
eige
ne F
lank
e, u
nd m
it de
m B
lut,
das
herv
orsp
ritzt
,be
gieß
t er s
eine
Kük
en u
nd e
rwec
kt s
ie s
o w
iede
r zum
Leb
en.
Gen
au s
o er
ging
es
mir,
alle
rlieb
ste
schö
ne F
reun
din,
als
ich
Euch
kennenle
rnte
.
Die
Neuheit
unse
rer
Beka
nnts
chaft m
ach
te m
ich z
u E
ure
m
Kük
en, u
nd Ih
r zei
gtet
mir
ein
so w
ohlg
eson
nene
s G
esic
ht,
dass
ich
glau
bte,
es
wag
en z
u dü
rfen,
von
dem
zu
spre
chen
,w
as m
ir ar
n m
eist
en a
m H
erze
n la
g.D
och
Ihr h
abt m
eine
n W
ert i
m V
ergl
eich
zu
Eur
em s
o ni
ed-
rig e
inge
sch:
itzt,
dass
Euc
h ni
cht z
u ge
falle
n ve
rmoc
hte,
was
ich
sagt
e.A
lso
habt
Ihr m
ich
getö
tet u
nd m
ir ei
nen
Tod
zuge
fügt
, wie
nur d
ie L
iebe
zu
töte
n ve
rmag
.
Doch
wenn Ihr
Eure
sch
öne F
lanke
füttet öffnen, m
ich m
it
Eur
em s
üßen
Woh
lwol
len
begi
eßen
und
mir
Eue
r beg
ehrte
ssü
ßes
sch
önes
Her
z hä
ttet s
chen
ken
wol
len,
das
in d
iese
r F
lan-
ke r
uht,
hätte
t Ihr
mic
h zu
neu
em L
eben
auf
erw
ecke
n kö
nnen
.D
en
n d
as
wä
re d
ie b
est
e M
ed
izin
, d
ie m
ir h
elfe
n k
ön
nte
,n
äm
lich
da
s G
esc
he
nk
Eu
res
He
rze
ns.
Ich
habe
Euc
h m
anch
mal
sag
en h
ören
, das
s E
uch
mei
n B
it-te
n um
Lie
be ff
istig
falle
, und
das
s Ih
r mir
ohne
die
ses
Geb
ette
lge
rne
fütte
t Ges
ells
chaf
t lei
sten
wol
len.
Und w
äre
es
auch
nur
desh
alb
, so
füet Ih
r m
ir E
uer
Herz
sche
nken
, um
end
lich
von
der L
ästig
keit
befre
it zu
sei
n, d
ie ic
hve
rurs
ach
e!
Der
Bib
er
Ge
na
u s
o m
ach
t e
s n
äm
lich
de
r B
ibe
r.
Das
ist e
in T
ier,
das
eine
n K
örpe
rteil
auf s
ich
trägt
, in
dem
ein
Hei
lmitt
el v
erbo
rgen
ist.
Man
jagt
es,
um
die
sen
Kör
perte
il zu
gew
inne
n.E
s flü
chte
t, so
sch
nell
es k
ann,
wen
n es
abe
r si
eht,
dass
es
kein
en A
usw
eg m
ehr g
ibt,
ist e
s vo
ller A
ngst
, get
ötet
zu
wer
-d
en
. Alle
rdin
gs is
t es
von
Nat
ur a
us s
o kl
ug z
u w
isse
n, d
ass
man
es n
ur d
iese
s Kö
rper
teils
weg
en ja
gt.
Es s
chffi
gt a
lso
sein
e Zf
öne
in d
as O
rgan
, rei
ßt e
s vo
n se
inem
Körp
er a
b un
d lä
sst e
s m
itten
auf
dem
Weg
lieg
en.
Und
wen
n de
r 'Jä
ger e
s fin
det,
läss
t er d
en B
iber
lauf
en.
Den
n er
hat
ja n
ur d
iese
s K
örpe
rteils
weg
en J
agd
auf i
hnge
mac
ht.
Als
o, a
llerli
ebst
e sc
höne
Fre
undi
n, w
enn
mei
n B
itten
Euc
h
so lä
stig
fällt
, wie
Ihr
sagt
, so
könn
tet I
hr E
uch
doch
gan
zle
icht
dav
on b
efre
ien,
inde
m Ih
r m
ir E
uer
Her
z sc
henk
t.
Den
n ic
h ve
rfolg
e E
uch
doch
nur
des
weg
en.
Wes
halb
den
n so
nst s
ollte
ich
Euc
h ve
rfolg
en?
Wo
es d
och
nich
ts a
nder
es g
ibt,
was
mir
hilfr
eich
sei
n kö
nn-
te, u
m m
ich
vor
dem
Lie
best
od z
u re
tten.
11
11
Und
der
Sch
nabe
l bric
ht, w
enn
man
sic
h de
müt
ig z
eigt
,de
nn m
an b
richt
dam
it di
e Fe
stun
g vo
r der
Zun
ge, s
o da
ss d
ie-
se n
un n
achg
eben
und
gew
ähre
n la
ssen
kan
n.D
och
es g
ibt F
raue
n, d
ie d
ie T
ore
in d
ie v
erke
hrte
Ric
htun
göf
fnen
, den
n si
e ve
rber
gen
sich
gän
zlic
h, s
tatt
sich
zu
offe
n-bare
n.
Und
um
sic
h zu
ver
gnüg
en, n
ehm
en s
ie d
en E
rstb
este
n, g
e-ben s
ich z
utr
aulic
h u
nd s
cherz
en m
it ihm
.
Noch e
inm
al: D
as K
rokodil
illllI
Auße
rdem
gfö
t es
wen
ige
Leut
e,, d
ie g
enau
Zu
wäh
len
wis
-se
n, w
em s
ie v
on ih
rer L
iebe
erz
ähle
n, d
enn
eine
r gib
t sic
hei
nen
loya
len
Ansc
hein
und
ist d
och
nur e
in V
errä
ter u
nd b
eißt
hin
terr
ück
s zu
.
Noc
h sc
hlim
mer
: Ein
er h
at n
icht
die
ger
ings
te L
ust,
Ver
rat
zu b
egeh
en, i
st a
ber u
nfäh
ig, E
uer G
ehei
mni
s zu
bew
ahre
n,de
nn e
s gi
bt fü
r ihn
kei
ne N
otw
endi
gkei
t, di
skre
t zu
sein
, was
Eur
e A
ngel
egen
heit
betri
fft, w
enn
Ihr s
elbs
t es
nich
t für
not
-w
endi
g er
acht
et, i
hm g
egen
über
Eur
e G
ehei
mni
sse
zu v
er-
berg
en.
Ich
aber
sag
e, d
ass
man
auf
die
se W
eise
den
Sch
nabe
l in
ver-
kehr
ter R
icht
ung
bric
ht.
Und
sie
gle
iche
n da
rin d
em K
roko
dil,
denn
alle
lebe
nden
Tier
e be
weg
en b
eim
Fre
ssen
und
Kau
en in
der
Reg
el d
en u
nte-
ren
Kie
feri
und
der o
bere
ble
ibt u
nbew
eglic
h.D
och
das
Kro
kodi
l fris
st v
erke
hrt,
denn
es
läss
t den
unt
eren
Kie
fer u
nbew
egt u
nd b
eweg
t nur
den
obe
ren.
So
ist e
s au
ch b
eim
Spr
eche
n üb
er d
ie L
iebe
.D
enn
man
bew
egt d
en u
nter
en K
iefe
r, w
enn
man
in e
iner
Situ
atio
n sp
richt
, wo
die
Lieb
e ei
gent
lich
gehe
imge
halte
n w
er-
den m
üss
te.
Und
wer
wüs
ste
dies
e Li
ebe
bess
er z
u ve
rber
gen
als
ein
Fre
und?
Nie
man
d, d
enn
er h
ande
lt im
eig
enen
Inte
ress
e.D
och
Wen
n m
an Z
u je
man
d an
dere
m s
pric
ht, w
er im
mer
es
sei i
n di
eser
Wel
t, so
bew
egt m
an d
en o
bere
n Ki
efer
.D
enn
der u
nter
e K
iefe
r, w
eil e
r ebe
n da
runt
er li
egt,
bede
utet
das,
was
ver
borg
en w
ird.
Und
der
obe
re K
iefe
r, w
eil e
r dar
über
lieg
t, be
deut
et d
as,
wa
s m
an
au
spo
sau
nt.
Gen
au w
ie d
as K
roko
dil v
erke
hrt f
risst
, wen
n es
den
obe
ren
Kie
fer b
eweg
t und
den
unt
eren
unb
eweg
lich
hfü,
sch
eint
mir,
dass
5en
e Fr
au ih
ren
Sch
nabe
l ver
kehr
t bric
ht, d
ie d
em E
rst-
best
en, w
er im
mer
er
sei i
n di
eser
Wel
t, vo
n ih
rer
Lieb
e er
-zä
hlt,
sich
abe
r ihr
em w
ahre
n Fr
eund
geg
enüb
er b
edec
kt h
ält.
lII l i l
Der
Dra
chen
Solc
he L
eute
gle
iche
n de
m D
rach
en, d
enn
der b
eißt
nie
man
-de
n, s
onde
rn e
r ver
gifte
t ein
en, i
ndem
er i
hn m
it se
iner
Zun
gebe
leck
t.
Und
da
die
Leut
e E
uch
leic
htsi
nnig
hab
en s
prec
hen
höre
n,pl
aude
rn s
ie E
ure
Geh
eim
niss
e eb
enso
leic
htsi
nnig
and
eren
gege
nübe
r aus
.W
er s
ich
gege
n ei
nen
solc
hen
Dra
chen
sch
ütze
n w
ill, m
uss
so h
ande
ln w
ie d
er E
lefa
nt.
De
r E
lefa
nt
Den
n di
e N
atur
des
Ele
fant
en is
t sol
cher
art,
dass
er
kein
and
e-re
s T
ier
fürc
hte
t auß
er
dem
Dra
chen.
Es b
este
ht
zw
isch
en
die
se
n b
eid
en
Tie
ren
ein
na
türlic
he
r
Has
s, s
o da
ss d
as E
lefa
nten
wei
bche
n, w
enn
es n
iede
rkom
men
mus
s, s
ein
Jung
es in
den
Was
sern
des
Eup
hrat
wirf
t, de
r ein
erder
Flü
sse v
on G
roß
-Indie
n ist.
Sie
han
delt
so, w
eil d
er D
rach
e vo
n so
lch
bren
nend
er N
atur
ist,
dass
er W
asse
r nic
ht e
rtrag
en k
ann.
Doc
h w
enn
er b
is z
u de
n E
lefa
nten
jung
en v
ordr
inge
n kö
nn-
te, w
ürde
er s
ie a
blec
ken
und
auf d
iese
Wei
se v
ergi
ften.
Zud
em w
acht
das
Ele
fant
enm
ännc
hen
aus
Ang
st v
or d
emD
rach
en
au
ße
rha
lb d
es
Wa
sse
rs a
m U
fer.
((T
h
l
71
7
Ich
sage
, das
s, w
er s
o ha
ndel
t, si
ch v
or d
em D
rach
en n
icht
zu fürc
hte
n b
raucht.
De
nn
nie
de
rko
mm
en
be
de
ute
t »
erh
alte
n«
, w
ie ic
h w
eite
r
oben
bei
der
Nat
ur d
es R
ebhu
hns
gesa
gt h
abe.
Un
d w
en
n e
ine
Fra
u e
ine
n M
an
n a
ls F
reu
nd
be
hä
lt, m
ach
t
sie
aus
ihm
ihr J
unge
s.Je
ne a
ber,
die
das
Nie
derk
omm
en im
Was
ser
gesc
hehe
nlä
sst,
mus
s si
ch v
or d
em D
rach
en n
icht
fürc
hten
, den
n da
sW
asse
r bed
eute
t die
Vor
sich
t, w
eil e
s di
e N
atur
ein
es S
pieg
els
be
sitzt.
Die
Taube u
nd d
er
Habic
ht
Wer
sol
che
Vor
sich
t wal
ten
ließ
e, h
ätte
nic
ht z
u be
fürc
hten
,da
ss d
ie L
iebe
allg
emei
n be
kann
t wür
de, d
enn
man
wei
ß ja
nie
,w
em
ma
n s
ich
an
vem
au
en
ka
nn
.
Und
wer
sic
h vo
r de
n S
chle
chte
n hü
ten
will
, mus
s si
ch v
ora
llen
hü
ten
.
Den
n de
r ein
e sc
hwör
t, da
ss e
r loy
al s
ei, u
nd is
t doc
h nu
r ein
perfi
der V
errä
ter,
und
wer
mic
h w
ortre
ich
sein
er A
ufric
htig
-ke
it ve
rsic
hern
will
, dem
wür
de ic
h am
wen
igst
en tr
auen
.D
enn
wer
sic
h so
lche
Müh
e gi
bt, V
ertr
auen
zu
erw
ecke
n,de
r hat
ein
dun
kles
Geh
eim
nis,
das
man
fürc
hten
sol
lte.
Und
vie
le s
ind
scho
n in
s V
erde
rben
ges
türz
t, w
eil s
ie s
ol-
chen
Ver
sich
erun
gen
Gla
uben
ges
chen
kt h
aben
.
Des
halb
set
zt s
ich
die
Taub
e ge
rn a
ufs
Was
ser.
Den
n w
enn
ein
Hab
icht
auf
sie
nie
ders
toß
en w
ill, u
m s
ie z
u
schl
agen
, wird
sie
sch
on v
on fe
rn g
ewar
nt d
urch
das
Spi
egel
-bi
ld d
es H
abic
hts,
das
sie
auf
dem
Was
ser
sieh
t, un
d si
e ha
t
genü
gend
Zei
t, si
ch in
Sic
herh
eit z
u br
inge
n.D
esha
lb s
age
ich,
das
s, w
er s
ich
aufs
Was
ser s
etzt
, in
alle
nA
ngel
egen
heite
n m
it gr
ößte
r Vor
sich
t han
delt
und
sich
so
inS
iche
rhei
t brin
gen
kann
vor
all
jene
n, d
ie ih
m s
chad
en k
önnt
en.
Man
wei
ß m
e, w
em m
an s
ich
anV
ertr
auen
kan
n
Dar
um m
eine
ich,
das
s da
s W
asse
r di
e V
orsi
cht b
edeu
te.
Die
Dam
e m
uss
also
im W
asse
r ni
eder
kom
men
, wen
n si
esic
h v
or
dem
Dra
chen s
chütz
en w
ill.
Das
hei
ßt, w
enn
sie
will
, das
s ih
re L
iebe
ver
borg
en b
leib
e.,
mus
s si
e ih
ren
Fre
und
mit
so v
iel V
orsi
cht h
alte
n, d
ass
ihn
ein
allz
u la
nges
War
ten
nich
t in
eine
sol
che
Ver
zwei
flung
stü
rzt,
dass
er i
rgen
dein
e un
glüc
klic
he T
at b
egeh
t, da
mit
man
end
lich
erke
nne,
wie
seh
r er
sie
lieb
t.
Und
and
erer
seits
dar
f die
Dam
e ni
cht i
n V
ersu
chun
g ge
ra-
ten,
sic
h in
zwis
chen
and
erw
eitig
um
zuse
hen,
zum
Zei
tvem
eib
dem
Ers
tbes
ten
sich
anz
uvem
auen
und
von
Lie
be z
u sp
re-
chen.
Der
Walfis
ch
So
verh
ält e
s si
ch m
it ei
nem
bes
timm
ten
Wal
ftsch
, der
so
groß
ist,
dass
wen
n se
in R
ücke
n si
ch ü
ber d
as W
asse
r erh
ebt,
die
Seel
eute
mei
nen,
es
hand
le s
ich
um e
ine
Inse
l.D
enn
er h
at e
ine
Lede
rhau
t, di
e ga
nz u
nd g
ar d
em M
eere
s-sa
nd g
leic
ht.
Und
die
See
leut
e la
nden
als
o au
f ihm
, als
ob
es e
ine
Inse
l
wär
e, s
telle
n ih
ren
Unt
ersc
hlup
f auf
, ver
wei
len
dort
sieb
enod
er v
ierz
ehn
Tage
und
bra
ten
för F
leis
ch a
uf d
em R
ücke
n de
sW
alfi
sch
s.
Doc
h w
enn
der
Wal
fisch
das
Feu
er s
pürt
, tau
cht e
r un
ter
und
reiß
t sie
alle
sam
t mit
auf d
en M
eere
sgru
nd.
Desh
alb
Sage
ich,
das
s m
an e
iner
Sac
he.,
die
anl s
icher
sten
auf
der W
elt s
chei
nt, a
m a
llerw
enig
sten
trau
en d
arf.
Und
so p
assie
rt es
den
mei
sten
Fra
uen,
die
sich
ein
en F
reun
dnehm
en.
Den
n ei
ner b
ehau
ptet
, das
s er
ste
rbe
vor l
aute
r Lie
be, u
ndsp
ürt n
icht e
inm
al e
inen
Hau
ch v
on S
chm
erz
und
Übel
.A
uf s
olch
e W
eise
täus
chen
die
se M
änne
r die
arg
lose
n Fr
au-
en, w
ie d
er F
uchs
es
mit
den
Els
tern
tut.
«1
Exempla
Rutebeuf (ca. 1250–1285): Le Testament de l’âne
François Anastacio / Adeline Friedrich / Mickaël Heid
15
C’est li testament de l’asne Qui vuet au siecle a honeur vivre 1 Et la vie de ceux ensuyre Qui beent a avoir chevance Mout trueve au siecle de nuisance, 4 Qu’il at mesdizans d’avantage Qui de ligier li font damage, Et si est touz plains d’envieux, Ja n’iert tant biaux ne gracieux. 8 Se dix en sunt chiez lui assis, Des mesdizans i avra six Et d’envieux i avra nuef. Par derrier nel prisent un oef 12 Et par devant li font teil feste Chacuns l’encline de la teste. Coument n’avront de lui envie Cil qui n’amandent de sa vie, 16 Quant cil l’ont qui sont de sa table, Qui ne li sont ferm ne metable ? Ce ne puet estre, c’est la voire. Je le vos di por un prouvoire 20 Qui avoit une bone esglise, Si ot toute s’entente mise A lui chevir et faire avoir : A ce ot tornei son savoir. 24 Asseiz ot robes et deniers, Et de bleif toz plains ces greniers, Que li prestres savoit bien vendre Et pour la venduë atendre 28 De Paques a la Saint Remi ; Et si n’eüst si boen ami Qui en peüst riens nee traire, S’om ne li fait a force faire. 32 Un asne avoit en sa maison, Mais teil asne ne vit mais hom, Qui vint ans entiers le servi ; Mais ne sai s’onques tel serf vi. 36 Li asnes morut de viellesce, Qui mout aida a la richesce. Tant tint li prestres son cors chier C’onques nou laissat acorchier 40 Et l’enfoÿ ou semetiere : Ici lairai ceste matiere. L’evesques ert d’autre maniere, Que covoiteux ne eschars n’iere, 44 Mais cortois et bien afaitiez, Que, s’il fust jai bien deshaitiez Et veïst preudome venir, Nuns nel peüst el list tenir ; 48 Compeigne de boens crestiens Estoit ces droiz fisicïens ;
Touz jors estoit plainne sa sale. Sa maignie n’estoit pas male, 52 Mais quanque li sires voloit, Nuns de ces sers ne s’en doloit : S’il ot mueble, ce fut de dete, Car qui trop despent il s’endete. 56 Un jour, grant compaignie avoit. Li preudons qui toz biens savoit ; Si parla l’en de ces clers riches Et des prestres avers et chiches 60 Qui ne font bontei ne honour A evesque ne a seignour. Cil prestres i fut emputeiz Qui tant fut riches et monteiz. 64 Ausi bien fut sa vie dite Con s’il la veïssent escrite, Et li dona l’en plus d’avoir Que trois n’em peüssent avoir, 68 Car hom dit trop plus de la choze Que hom n’i trueve a la parcloze. « Ancor at il teil choze faite Dont granz monoie seroit traite, 72 S’estoit qui la meïst avant, Fait cil qui wet servir devant, Et s’en devroit grant guerredon. — Et qu’a il fait ? dit li preudom. 76 — Il at pis fait c’un Beduÿn, Qu’il at son asne Bauduÿn Mis en la terre beneoite. — Sa vie soit la maleoite, 80 Fait l’esvesques, se ce est voirs ! Honiz soit il et ses avoirs ! Gautier, faites le nos semondre, Si orrons le prestre respondre 84 A ce que Robers li mest seure ; Et je di, se Dex me secoure, Se c’est voirs j'en avrai l’amende. — Je vos otroi que l’an me pande 88 Se ce n’est voirs que j’ai contei ; Si ne vos fist onques bontei. » Il fut semons ; li prestres vient ; Venuz est, respondre couvient 92 A son evesque de cest quas Dont li prestres doit estre quas. « Faus desleaux, Deu anemis, Ou aveiz vos vostre asne mis ? 96 Dist l’esvesques ; mout aveiz fait A sainte Esglise grant meffait, Onques mais nuns si grant n’oÿ, Qui aveiz votre asne enfoÿ 100
16
La ou on met gent crestienne. Par Marie l’Egyptienne, S’il puet estre choze provee Ne par la bone gent trovee, 104 Je vos ferai metre en prison, C’onques n'oÿ teil mesprison. » Dit li prestres : « Biax tres dolz sire, Toute parole se lait dire ; 108 Mais je demant jor de conseil, Qu’il est droiz que je me conseil De ceste choze, s’il vos plait ; Non pas que je i bee en plait. 112 — Je vuel bien le conseil aiez, Mais ne me tieng paz a paiez De ceste choze s’ele est voire. — Sire, ce ne fait pas a croire. » 116 Lors se part li vesques dou prestre, Qui ne tient pas le fait a feste. Li prestres ne s’esmaie mie, Qu’il seit bien qu’il at bone amie : 120 C’est sa borce, qui ne li faut Por amende ne por defaut. Que que foz dort, et termes vient. Li termes vient et cil revient ; 124 Vint livres en une corroie, Touz sés et de bone monoie, Aporta li prestres o soi. N’a garde qu’il ait fain ne soi. 128 Quant l’esvesque le voit venir, De parleir ne se pot tenir : « Prestres, consoil aveiz eü, Qui aveiz votre senz beü. 132 — Sire, consoil oi ge sens faille, Mais a consoil n’afiert bataille ; Ne vos en deveiz mervillier, Qu’a consoil doit on concillier. 136 Dire vos vueul ma conscience Et, s’il i afiert penitance, Ou soit d’avoir ou soit de cors, Adons si me corrigiez lors. » 140 L’evesques si de li s’aprouche Que parleir i pout bouche a bouche ; Et li prestres lieve la chiere, Qui lors n’out pas monoie chiere. 144 Desoz sa chape tint l’argent : Ne l’ozat montreir pour la gent. En concillant conta son conte : « Sire, ci n’afiert plus lonc conte : 148 Mes asnes at lonc tans vescu ; Mout avoie en li boen escu. Il m’at servi et volentiers Moult loiaument vint ans entiers : 152
Se je soie de Dieu assoux, Chacun an gaaingnoit vint soux, Tant qu’il at espairgnié vint livres. Pour ce qu’il soit d’enfer delivres 156 Les vos laisse en son testament. » Et dist l’esvesques : « Diex l’ament Et si li pardoint ses meffais Et toz les pechiez qu’il at fais ! » 160 Ensi con vos aveiz oÿ, Dou riche prestre s’esjoÿ L’evesques por ce qu’il mesprit : A bontei faire li aprist. 164 Rutebués nos dist et enseigne Qui deniers porte a sa besoingne Ne doit douteir mauvais lÿens. Li asnes remest crestïens, 168 A tant la rime vos en lais, Qu’il paiat bien et bel son lais.
17
Rutebeuf, Le Testament de l’âne, texte et traduction en français moderne dans Fabliaux du Moyen Âge, par J. Dufournet, GF Flammarion. On trouve les œuvres complètes de Rutebeuf en édition bilingue dans la coll. Lettres gothiques, par M. Zink. L’édition de référence des œuvres complètes de Rutebeuf reste cependant, indispensable, celle de Faral et Bastin.