02.03.2013 Dokter mijn been doet pijn: een diagnostisch en...
Transcript of 02.03.2013 Dokter mijn been doet pijn: een diagnostisch en...
02.03.2013
Huisartsensymposium anno 2013
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap
RADIOLOGIE
Özkan ÖZSARLAK
RADIOLOGIE Antoon Rigaux (Diensthoofd)
Bernard Lepoutre
Eva Mortelmans
Özkan Özsarlak
Jef Peeters
Bart Serrien
Linus Swinnen
Peter Vossen
02.03.2013 HAS AZ Monica
2
Vasculaire oorzaken
Vasculaire claudicatio
Diepe veneuze thrombose (DVT)
Thromboflebitis
Varices
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
02.03.2013 HAS AZ Monica
3
Neurogene oorzaken
Cauda equina syndrome
Claudicatio
Fibromyalgie
Periphere neuropathie
Sciatalgie
Spinalkanaalstenose
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
02.03.2013 HAS AZ Monica
4
MSK - FISIO
Baker's cyste
Bottumoren
Bursitis
Chondromalacie
patella
Compartment
syndrome
Degeneratieve wervel
Discus herniatie
Facetaire arthrose
Fracture
Jicht
Lage rugpijn
Legg-Calve-Perthes
Meniscusscheur
Osgood-Schlatter
Osteoarthritis
Osteomyelitis
Patella tendinitis
Peesontsteking
Peesrupture
PCL ruptuur
Rheumatoide arthritis
Shin splints
Spierkramp
Spinaal stenose
Spondylolysis
Sprains and strains
Stressfractuur
VKB ruptuur
Weke delen tumor
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
02.03.2013 HAS AZ Monica
5
RX
ECHOGRAFIE – DUPPLEX – DOPPLER
CT – CT Angiografie (CTA)
MR – MR Angiografie (MRA)
CONVENTIONELE ANGIOGRAFIE (DSA)
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
02.03.2013 HAS AZ Monica
6
RX
Bot +
Weke delen –
Bloedvaten –
geen wachtlijst
goedkoop
ioniserende stralen
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO
CT
MR
02.03.2013 HAS AZ Monica
7
RX
PRO's
fractuur
spondylolysis/spondylolisthesis
facet arthrose, SIG arthrose, heup/knie
arthrose
bot letsels
verkalkingen (pees, tumoraal..)
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO
CT
MR
02.03.2013 HAS AZ Monica
8
RX
PRO's
fractuur
spondylolysis/spondylolisthesis
facet arthrose, SIG arthrose, heup/knie
arthrose
bot letsels
verkalkingen (pees, tumoraal..)
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO
CT
MR
02.03.2013 HAS AZ Monica
9
RX
PRO's
fractuur
spondylolysis/spondylolisthesis
facet arthrose, SIG arthrose, heup/knie
arthrose
bot letsels
verkalkingen (pees, tumoraal..)
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO
CT
MR
02.03.2013 HAS AZ Monica
10
RX
PRO's
fractuur
spondylolysis/spondylolisthesis
facet arthrose, SIG arthrose, heup/knie
arthrose
bot letsels
verkalkingen (pees, tumoraal..)
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO
CT
MR
02.03.2013 HAS AZ Monica
11
RX
CON's
afwijkingen bij al gevorderde stadia
(arthrose, bot letsels,
peesverkalkingen etc)
neuroforaminale beoordeling, maar
geen rechtstreekse visualisatie van
zenuwweefsel
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO
CT
MR
02.03.2013 HAS AZ Monica
12
RX
Trauma
Screening
Chronische gewrichtsklachten
Chronische rugklachten
Chronische beenpijn
geen claudicatio
geen vasculair verhaal
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO
CT
MR
02.03.2013 HAS AZ Monica
13
ECHOGRAFIE – DUPPLEX – DOPPLER
Bot –
Weke delen ++
Bloedvaten ++
korte wachtlijst
goedkoop
niet invasief
geen contrast
geen stralen
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO
CT
MR
02.03.2013 HAS AZ Monica
14
ECHOGRAFIE – DUPPLEX – DOPPLER
PRO's
collectie
hematoom
spierscheur
peesscheur/tendinitis
bursa/bursitis
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO
CT
MR
02.03.2013 HAS AZ Monica
15
ECHOGRAFIE – DUPPLEX – DOPPLER
PRO's
steno-occlusieve arteriele afwijkingen
aantonen van de oorzaak: plaque/calc etc
quantificatie van lumenstenose (doppler)
aneurysma, AV fistel
veneuze afwijkingen
thrombose (DVT)
varices/veneuze insufficiëntie
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO
CT
MR
02.03.2013 HAS AZ Monica
16
ECHOGRAFIE – DUPPLEX – DOPPLER
PRO's
steno-occlusieve arteriele afwijkingen
aantonen van de oorzaak: plaque/calc etc
quantificatie van lumenstenose (doppler)
aneurysma, AV fistel
veneuze afwijkingen
thrombose (DVT)
varices/veneuze insufficiëntie
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO
CT
MR
02.03.2013 HAS AZ Monica
17
ECHOGRAFIE – DUPPLEX – DOPPLER
CON's
intra- en interobserver variability (vasculair)
ervaring
weefsel karakterisatie, extrinsieke pathologie, anatomische
varianten
diep gelegen structuren (gewricht, botrand)
lange onderzoekstijden
lagere sensitiviteitswaarden (46 - 88%)
beinvloed door arithme, hypertensie etc.
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO
CT
MR
02.03.2013 HAS AZ Monica
18
ANDERE VASCULAIRE TECHNIEKEN
DSA
goudstandaard, maar ook met beperkingen
arteriele punctie
ioniserende stralen
nefrotoxisch contrast
'slow flow' detectie steeds beperkt
geen extriensieke afwijkingen
duurder
meer complicaties
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO - DSA
CT
MR
02.03.2013 HAS AZ Monica
19
ANDERE VASCULAIRE TECHNIEKEN
MRA
vooral ideaal voor 'run-off' onderbeen arterieen
korte onderzoekstijden
gemakkelijk
hogere sensitiviteit
tandem letsels
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO - MRA
CT
MR
02.03.2013 HAS AZ Monica
20
ANDERE VASCULAIRE TECHNIEKEN
MRA
maar,
geen bot beoordeling
claustrofobie
overschatting van de graad van stenose (DSA
onderschatting)
gevoelig voor bewegingsartefakten
verkalkingen zijn niet direct zichtbaar
veneuze contaminatie !
gadolinium nephrogenic sytemic fibrosis
NON-CONTRAST technieken zijn opmaak !!
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO - MRA
CT
MR
02.03.2013 HAS AZ Monica
21
ANDERE VASCULAIRE TECHNIEKEN
CTA
geen veneuze contaminatie
ook extraluminele beoordeling
follow-up 'endoleaks', 'stent patency'
snel en accuraat
bloedwand informatie (soft plaque-calcium)
zeer hoge sensitiviteit > DSA
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO - CTA
CT
MR
02.03.2013 HAS AZ Monica
22
ANDERE VASCULAIRE TECHNIEKEN
CTA
post-processing
ioniserende stralen = DSA (10-12 mSv)
iodum contrast: nefrotoxiciteit, contrast allergie
moeilijke beoordeling bij extreme verkalkingen MRA
overschatting van stenose: blooming (ca+, metaal)
onderschatting van stenose: bewegingsartefakten
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO - CTA
CT
MR
02.03.2013 HAS AZ Monica
23
ANDERE VASCULAIRE TECHNIEKEN
CTA
kinderen en oudere patienten Doppler of
MRA
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO - CTA
CT
MR
02.03.2013 HAS AZ Monica
24
CT
Bot +++
Weke delen -/+ (discus afwijkingen +++)
Bloedvaten ++
kortewachtlijst
ioniserende stralen
iodium houdende contrastmiddelen:
nieren? allergie?
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO
CT
MR
02.03.2013 HAS AZ Monica
25
CT
Bot +++
Weke delen -/+ (discus afwijkingen +++)
Bloedvaten ++
kortewachtlijst
ioniserende stralen
iodium houdende contrastmiddelen:
nieren? allergie?
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO
CT
MR
02.03.2013 HAS AZ Monica
26
CT
Bot +++
Weke delen -/+ (discus afwijkingen +++)
Bloedvaten ++
kortewachtlijst
ioniserende stralen
iodium houdende contrastmiddelen:
nieren? allergie?
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO
CT
MR
02.03.2013 HAS AZ Monica
27
CT
Bot +++
Weke delen -/+ (discus afwijkingen +++)
Bloedvaten ++
kortewachtlijst
ioniserende stralen
iodium houdende contrastmiddelen:
nieren? allergie?
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO
CT
MR
02.03.2013 HAS AZ Monica
28
CT
Bot +++
Weke delen -/+ (discus afwijkingen +++)
Bloedvaten ++
kortewachtlijst
ioniserende stralen
iodium houdende contrastmiddelen:
nieren? allergie?
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO
CT
MR
02.03.2013 HAS AZ Monica
29
CT
CON's
bursa/bursitis
kraakbeen/labrum CT arthrografie
kruisbanden/ligamenten/pezen/spieren
wekedelentumoren
beoordeling van de bloedvaten bij extreme
verkalkingen
individualiseren van periphere zenuwen
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO
CT
MR
02.03.2013 HAS AZ Monica
30
MR
Bot ++/+++
Weke delen +++
Bloedvaten +++
langere wachtlijst
claustrofobie
minder nefrotoxisch contrast
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO
CT
MR
02.03.2013 HAS AZ Monica
31
MR
PRO's
inflammatie/infectie/tumor
pees/spier/weke delen
degeneratieve
rug/spinaalkanaal/cauda/filum
terminale
MR angiografie
arteriele afwijkingen
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO
CT
MR
02.03.2013 HAS AZ Monica
32
MR
PRO's
inflammatie/infectie/tumor
pees/spier/weke delen
degeneratieve
rug/spinaalkanaal/cauda/filum
terminale
MR angiografie
arteriele afwijkingen
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO
CT
MR
02.03.2013 HAS AZ Monica
33
MR
PRO's
inflammatie/infectie/tumor
pees/spier/weke delen
degeneratieve
rug/spinaalkanaal/cauda/filum
terminale
MR angiografie
arteriele afwijkingen
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO
CT
MR
02.03.2013 HAS AZ Monica
34
MR
PRO's
inflammatie/infectie/tumor
pees/spier/weke delen
degeneratieve
rug/spinaalkanaal/cauda/filum
terminale
MR angiografie
arteriele afwijkingen
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO
CT
MR
02.03.2013 HAS AZ Monica
35
MR
PRO's
inflammatie/infectie/tumor
pees/spier/weke delen
degeneratieve
rug/spinaalkanaal/cauda/filum
terminale
MR angiografie
arteriele afwijkingen
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO
CT
MR
02.03.2013 HAS AZ Monica
36
MR
CON's
verkalkingen
veneuze structuren
(timing/contrast contaminatie)
groetere regio's
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO
CT
MR
02.03.2013 HAS AZ Monica
37
Locale pees/spier afwijkingen, sportletsels (bv
scheur, tedinitis, cyste, bursitis)
Echo = MR
geen CT
Intraarticulaire beoordeling
(kraakbeen/kruisbanden, labrum, meniscus)
MR arthro > CT arthro
MR (vooral voor de knie)
geen CT, geen echo
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO
CT
MR
CONCLUSIE
02.03.2013 HAS AZ Monica
38
Arthrose, botspoor, exostose, fractuur
RX CT
Focaal botletsel, bottumor, botscan +
CT MR
Botodeem, AVN, osteomyelitis, maligniteit
MR
Wekedelentumoren
MR (CT)
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO
CT
MR
CONCLUSIE
02.03.2013 HAS AZ Monica
39
Oudere patieneten met chronische degeneratieve
rug probelemen, spinaal stenose, NF stenose
screening: RX CT ≤ MR
Kinderen met rug problemen
bot: RX
weke delen/ discus: MR (geen CT, geen echo)
Iscialgie, lumboischialgie, discus problemen
volwassenen: CT ≤ MR
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO
CT
MR
CONCLUSIE
02.03.2013 HAS AZ Monica
40
Post-op, follow up
MR
Medullapathie, MS, tumor, infectie
MR
Neuropathie, zenuwcompressie, neurinoom
MR
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO
CT
MR
CONCLUSIE
02.03.2013 HAS AZ Monica
41
Vasculaire claudicatio
arteriele steno-occlusieve problemen
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO
CT
MR
CONCLUSIE
acuut chronisch
Doppler DSA
+
behandeling
+
CTA of MRA
negatief
?
02.03.2013 HAS AZ Monica
42
Varices, veneuze insufficientie
Doppler (geen CT, geen MR)
DVT
Doppler (geen MR)
(vena cava inferior CTV)
(in combinatie met CT longembolen CTV liezen
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO
CT
MR
CONCLUSIE
02.03.2013 HAS AZ Monica
43
Alle aanvragen worden voor het onderzoek gezien door een radioloog: vermelding van gebruik van het contrast is niet noodzakelijk
anamnese, klinische bevindingen
nierinsufficientie (creatinine indien gekend)
contraindicaties of allergieen (bv, iodoium allergie, claustrofobie, neurostimulator, pace-maker enz.)
Neem gerust contact op met de radioloog om het ideaal onderzoek te bepalen of voor verdere inlichtingen
Dokter mijn been doet pijn: een
diagnostisch en therapeutisch
landschap. RADIOLOGIE
RX
ECHO
CT
MR
CONCLUSIE