2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

52
Energiekonzept Südpfalz

description

 

Transcript of 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

Page 1: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

En

erg

iek

on

zep

t S

üd

pfa

lz

Page 2: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

2

Ab

rzu

ng

en

un

d D

e�

nit

ion

en

CO

2 =

Ko

hle

nd

ioxi

dD

OM

= D

igit

ales

Ob

er!ä

chen

-Mo

del

l (h

ier

zur

Er-

mit

tlu

ng

des

Dac

h!ä

chen

-Po

ten

zial

s fü

r Ph

oto

-vo

ltai

k-N

utz

un

g).

EE

G =

Ern

euer

bar

e-E

ner

gie

n-G

eset

zE

ffiz

ien

zric

htl

inie

EU

= D

ie R

ich

tlin

ie d

er E

uro

pä-

isch

en U

nio

n t

rat

am 1

. Dez

emb

er 2

012

in K

raft

. D

ie M

itg

lied

ssta

aten

hab

en b

is J

uli

2014

Zei

t, s

ie

in n

atio

nal

es R

ech

t u

mzu

setz

en. V

on

201

4 an

bis

20

20 m

üss

en m

ind

este

ns

jäh

rlic

he

Ein

spar

un

gen

vo

n 1

,5 P

roze

nt

des

jäh

rlic

hen

En

erg

ieab

satz

es

alle

r En

erg

ieu

nte

rneh

men

an

En

dku

nd

en e

rzie

lt

wer

den

.E

ne

rgie

ste

ckb

rie

f =

Der

En

erg

iest

eckb

rief

zei

gt

in s

ehr

kom

pri

mie

rter

, tab

ella

risc

her

un

d g

ra-

ph

isch

er F

orm

das

Ver

häl

tnis

vo

n V

erb

rau

ch u

nd

er

neu

erb

arer

En

erg

ieg

ewin

nu

ng

so

wie

die

CO

2-B

ilan

z ei

ner

(Ve

rban

ds-

)Gem

ein

de.

Ge

bie

tsk

örp

ers

cha

ft =

ein

e K

örp

ersc

haf

t d

es

ö%

entl

ich

en R

ech

ts, d

ie e

ine

Geb

iets

ho

hei

t au

f ei

nem

räu

mlic

h a

bg

egre

nzt

en T

eil d

es S

taat

sge

-b

iete

s b

esit

zt. H

ier:

Gem

arku

ng

ein

er K

om

mu

ne.

Ge

ste

hu

ng

sko

ste

n =

hie

r: S

tro

mg

este

hu

ng

s-ko

sten

. Das

sin

d d

ie K

ost

en, d

ie fü

r d

ie E

ner

gie

-u

mw

and

lun

g v

on

ein

er a

nd

eren

En

erg

iefo

rm in

el

ektr

isch

en S

tro

m n

otw

end

ig s

ind

.k

V =

Kilo

volt

(ele

ktri

sch

e Sp

ann

un

g)

kW

= K

ilow

att

(Lei

stu

ng

)k

Wh

= K

ilow

atts

tun

den

(Arb

eit)

kW

h/a

= K

ilow

atts

tun

den

pro

Jah

rk

Wh

/m²

= K

ilow

atts

tun

den

pro

Qu

adra

tmet

erK

WK

= K

raft

-Wär

me

-Ko

pp

lun

gk

Wp

= K

ilow

att

pea

k (N

enn

leis

tun

g v

on

So

lar-

mo

du

len

bei

ein

er E

inst

rah

lun

g v

on

1.0

00 W

/m²)

.La

stg

an

g =

zei

gt

den

zei

tlic

hen

Ver

lau

f des

Str

om

-b

edar

fs e

ines

Ver

bra

uch

ers

od

er e

iner

Reg

ion

an

. D

er L

astg

ang

kan

n a

ls T

ages

pro

'l fü

r ei

nen

Tag

g

elte

n, a

ber

es

gib

t au

ch z

um

Bei

spie

l Jah

res-

pro

'le,

die

die

jah

resz

eitl

ich

en S

chw

anku

ng

en

zeig

en.

Ne

nn

leis

tun

g =

vo

m H

erst

elle

r an

geg

eben

e Le

istu

ng

. P

V =

Ph

oto

volt

aik

Sm

art

Gri

d =

Inte

llig

ente

s St

rom

net

z. E

s u

mfa

sst

die

ko

mm

un

ikat

ive

Vern

etzu

ng

un

d S

teu

eru

ng

vo

n S

tro

mer

zeu

ger

n, S

pei

cher

n, e

lekt

risc

hen

Verb

rau

cher

n u

nd

Net

zbet

rieb

smit

teln

in E

ner

-g

ieü

ber

trag

un

gs-

un

d -v

erte

ilun

gsn

etze

n d

er

Elek

triz

ität

sver

sorg

un

g. D

iese

Ver

net

zun

g e

rmö

g-

lich

t ei

ne

op

tim

ale

Steu

eru

ng

un

d Ü

ber

wac

hu

ng

d

er m

itei

nan

der

ver

bu

nd

enen

Bes

tan

dte

ile. Z

iel

ist

die

Sic

her

stel

lun

g d

er E

ner

gie

vers

org

un

g a

uf

Bas

is e

ines

e+

zien

ten

un

d z

uve

rläs

sig

en S

yste

m-

bet

rieb

s.S

up

er-

GA

U =

Der

„Grö

ßte

an

zun

ehm

end

e U

nfa

ll“

(GA

U) i

st d

er s

chlim

mst

e d

enkb

are

Stö

rfal

l bei

m

Bet

rieb

ein

es A

tom

kraf

twer

ks, f

ür

den

die

Sic

her

-h

eits

syst

eme

der

An

lag

e au

sgel

egt

sein

ssen

. Ei

n S

up

er-G

AU

wir

d d

arau

s, w

enn

ein

e R

eakt

or-

kata

stro

ph

e n

ich

t m

ehr

beh

errs

chb

ar is

t.

Vo

llla

stst

un

de

= D

ie V

olll

asts

tun

de

ist

ein

re

chn

eris

cher

Wer

t. E

r g

ibt

an, w

ie v

iele

Stu

nd

en

ein

Kra

ftw

erk

mit

max

imal

er L

eist

un

g la

ufe

n

rde,

um

die

erz

ielt

e o

der

an

ges

treb

te J

ahre

s-p

rod

ukt

ion

zu

err

eich

en.

We

rtsc

pfu

ng

= G

esam

tlei

stu

ng

min

us

Vor-

leis

tun

g (h

ier:

der

Tei

l, d

er v

on

der

erb

rach

ten

w

irts

chaf

tlic

hen

Lei

stu

ng

in d

er R

egio

n o

der

am

O

rt b

leib

t).

WE

A =

Win

den

erg

iean

lag

e

Imp

ress

um

He

rau

sge

be

r: A

rbei

tsg

rup

pe

Ener

gie

kon

zep

t Sü

dp

falz

, v. i

. S. d

. P. U

lric

h M

oh

r, G

arte

nst

raß

e 21

, 768

79 H

och

stad

t,

Re

da

kti

on

: Arb

eits

gru

pp

e En

erg

ieko

nze

pt

Süd

pfa

lz, G

est

alt

un

g: w

ww

.mo

nd

milc

h.d

e, E

lsa

Asc

ion

e, E

rsch

ein

un

gst

erm

in: J

un

i 201

3.

Page 3: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

3

Vo

rwo

rt

Die

En

erg

iew

end

e is

t in

u

nse

rer

Reg

ion

, w

ie

üb

eral

l, d

ie g

röß

te g

esel

lsch

aftl

ich

e A

ufg

abe

ge

-w

ord

en. E

in w

ich

tig

es Z

iel i

st e

s, d

en r

egio

nal

ge

-b

rau

chte

n e

lekt

risc

hen

Str

om

zu

10

0 P

roze

nt

aus

reg

ion

alen

ern

euer

bar

en E

ner

gie

qu

elle

n z

u e

rzeu

-g

en. D

amit

bef

asst

sic

h d

as v

orl

ieg

end

e „E

ne

rgie

-k

on

ze

pt

dp

falz

“.

Für

den

Ber

eich

Lan

dau

/Lan

dkr

eis

Süd

lich

e W

ein

-st

raß

e ka

nn

die

ses

Zie

l b

is 2

02

0 e

rrei

cht

wer

den

, w

ob

ei s

pät

este

ns

bis

20

16

der

Bez

ug

vo

n S

tro

m

aus

Ker

nkr

aft

zu b

een

den

ist

– 3

0 J

ahre

nac

h d

em

erst

en

euro

päi

sch

en

Sup

er-G

AU

in

Tsc

her

no

byl

u

nd

nf

Jah

re n

ach

der

zw

eite

n K

atas

tro

ph

e im

ja

pan

isch

en F

uku

shim

a. M

it u

nse

ren

reg

ion

alen

er

neu

erb

aren

En

erg

ien

wer

den

au

ch d

er C

O2-

Au

s-st

un

d fo

lglic

h d

er K

limaw

and

el g

emin

der

t.

De

r W

eg

Das

En

erg

ieko

nze

pt

Süd

pfa

lz z

eig

t au

f, w

ie e

in o

p-

tim

aler

Mix

au

s ve

rsch

ied

enen

ern

euer

bar

en E

ner

-

gie

n m

ach

bar

ist

un

d w

elch

e M

itte

l das

erf

ord

ert.

D

ie W

irkl

ich

keit

des

reg

ion

alen

Str

om

ges

cheh

ens

un

d

die

ko

nkr

et

tig

en,

mit

Z

ahle

n

bel

egte

n

reg

ion

alen

Maß

nah

men

sin

d d

er w

esen

tlic

he

In-

hal

t d

es K

on

zep

ts.

Alle

Art

en d

er e

rneu

erb

aren

Q

uel

len

zu

r St

rom

erze

ug

un

g

sin

d

ein

bez

og

en:

Win

den

erg

ie, w

o d

eren

Ein

satz

au

ßer

hal

b d

er a

us-

gew

iese

nen

Ker

n-

un

d P

$eg

ezo

nen

glic

h i

st,

Ph

oto

volt

aik

un

d a

nd

ere.

Die

Mo

tiv

ati

on

Das

En

erg

ieko

nze

pt

Süd

pfa

lz k

ann

un

d s

oll

daz

u

bei

trag

en,

ein

e em

oti

on

al u

nd

in

In

tere

ssen

fes

t-g

ehak

te D

isku

ssio

n z

u v

ersa

chlic

hen

un

d d

ie E

nt-

sch

eid

un

gen

vo

ran

zub

rin

gen

, d

ie f

ür

ein

e w

irkl

i-ch

e En

erg

iew

end

e u

nau

fsch

ieb

bar

sin

d.

Die

Ad

ress

ate

n

Die

s En

erg

ieko

nze

pt

Süd

pfa

lz r

ich

tet

sich

an

die

g

esam

te s

tro

mve

rbra

uch

end

e Ö

&en

tlic

hke

it, d

ar-

in b

eso

nd

ers:

die

Vo

rstä

nd

e u

nd

Rät

e d

er K

om

mu

-

nen

un

d L

and

krei

se,

die

bed

eute

nd

en S

tro

mve

r-b

rau

cher

, die

Gel

dg

eber

, die

an

der

En

erg

iew

end

e ar

bei

ten

den

rger

gru

pp

en, d

ie U

mw

elt-

un

d N

a-tu

rsch

utz

verb

änd

e.

Die

In

itia

tore

n

Das

En

erg

ieko

nze

pt

Süd

pfa

lz w

urd

e an

ger

egt

in

dre

i Ver

anst

altu

ng

en z

ur

Ener

gie

wen

de

in L

and

au,

die

vo

n A

TTA

c, B

UN

D u

nd

NaB

u i

m 2

. H

alb

jah

r 2

01

2 d

urc

hg

efü

hrt

wo

rden

sin

d s

ow

ie in

ein

er In

-fo

rmat

ion

srei

he

der

rger

stif

tun

g P

falz

un

d P

art-

ner

mit

Vo

rträ

gen

, Dis

kuss

ion

en u

nd

Exk

urs

ion

en

zur

Ener

gie

wen

de

in d

en J

ahre

n 2

01

1 u

nd

20

12

(sie

he

auch

Sei

ten

50

–51

). D

irek

t d

arau

s en

tsta

nd

, zu

sam

men

mit

der

En

erg

ieSü

dw

est

AG

, d

ie A

r-b

eits

gru

pp

e fü

r d

as E

ner

gie

kon

zep

t Sü

dp

falz

.

Page 4: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

4

Die

Mit

gli

ed

er

de

r A

rbe

itsg

rup

pe

En

erg

iek

on

zep

t S

üd

pfa

lz

Oli

ve

r D

eck

en

Ener

gie

agen

tur

Rh

ein

lan

d-P

falz

o

liver

.dec

ken

@en

erg

ieag

entu

r.rlp

.de

Fon

: 063

1.20

575.

7126

Dr.

-In

g. W

ern

er

tz,

AT

TAc

Gru

pp

e La

nd

au,

BU

ND

KG

dp

falz

iw

ago

@t-

on

line.

de

Fon

: 063

41.8

5704

Mat

hia

s Je

hli

ng

Kar

lsru

her

Inst

itu

t fü

r Tec

hn

olo

gie

je

hlin

g@

kit.

edu

Fo

n: 0

721.

608.

4288

9

Dr.

Ste

fan

Je

rge

ntz

Un

iver

sitä

t K

ob

len

z-La

nd

au

jerg

entz

@u

ni-

lan

dau

.de

Fon

: 063

41.2

80.3

1321

Pro

f. D

r. K

arl

Ke

ile

nO

rtsb

ürg

erm

eist

er B

orn

hei

m

karl

.kei

len

@ya

ho

o.d

e Fo

n: 0

6348

.750

6

Dr.

Dav

id E

lsa

ess

er

Un

iver

sitä

t K

ob

len

z-La

nd

au

elsa

esse

r@u

ni-

lan

dau

.de

Fon

: 063

41.2

80.3

1330

Ast

rid

Die

hl

Pam

ina-

Sola

r Sü

dp

falz

as

trid

@d

ieh

l-ilb

esh

eim

.de

Fon

: 063

41.9

3915

2

Page 5: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

5

Mic

ha

el

Lin

de

rSo

lar

rger

Gen

oss

ensc

haf

t eG

R

egio

nal

bu

ero

-So

lar-

Bu

erg

er@

web

.de

Mo

bil:

017

2.72

3630

3

Be

rnh

ard

Me

rte

lEn

erg

ieS

üd

pfa

lz G

mb

H &

Co

. KG

b.m

ert

el@

esw

-pro

jekt

en

twic

klu

ng

-gm

bh

.de

Fon

: 06

34

1.2

89

.19

0

Ulr

ich

Mo

hr

Pre

sse

spre

che

r B

UN

D K

G S

üd

pfa

lz

bu

nd

_rl

p_

pre

sse

_m

oh

r@h

otm

ail.

com

Fon

: 06

34

7.6

63

0

Oli

ve

r R

ech

en

ba

chE

ne

rgie

ag

en

tur

Rh

ein

lan

d-P

falz

oliv

er.

rech

en

ba

ch@

en

erg

iea

ge

ntu

r.rl

p.d

e

Fon

: 06

31

.20

57

5.7

10

2

Wo

lfg

an

g T

hie

lIn

itia

tiv

e S

üd

pfa

lz-E

ne

rgie

wo

lfg

an

g@

thie

l-w

t.d

e

Fon

: 06

34

9.9

29

56

0

Dr.

Th

om

as

Wa

ßm

uth

Vo

rsta

nd

En

erg

ieS

üd

we

st A

G

t.w

ass

mu

th@

en

erg

ie-s

ue

dw

est

.de

Fon

: 06

34

1.2

89

.24

0

Page 6: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

6

Inh

alt

1.

Zie

l un

d W

eg

. .

. .

. .

. .

. .

. .

. .

. .

. .

. .

. 7

2.

Be

sta

nd

sau

fna

hm

e:

Str

om

erz

eu

gu

ng

he

ute

. .

. .

. .

. .

. .

. .

. .

.9

3.

Str

om

erz

eu

gu

ng

bis

20

20

:

Po

ten

zia

le d

er

ern

eu

erb

are

n E

ne

rgie

n .

. .

. 1

9

4.

De

r P

lan

.

. .

. .

. .

. .

. .

. .

. .

. .

. .

. .

. .

31

5.

Re

gio

na

le W

ert

sch

öp

fun

g a

us

ern

eu

erb

are

n E

ne

rgie

n.

. .

. .

. .

. .

. .

. .

.3

8

6.

Ak

zep

tan

z .

. .

. .

. .

. .

. .

. .

. .

. .

. .

. .

. 4

2

7.

Zu

sam

me

nfa

ssu

ng

:

da

s W

ich

tig

ste

in K

ürz

e.

. .

. .

. .

. .

. .

. .

.4

5

8.

An

ha

ng

. .

. .

. .

. .

. .

. .

. .

. .

. .

. .

. .

. .

49

Re

gio

na

les

Ko

nze

pt

zu

r S

tro

mv

ers

org

un

g d

er

dp

falz

Page 7: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

7

Mit

de

r E

ne

rgie

we

nd

e v

erf

olg

en

wir

da

s Z

iel,

die

Re

gio

n m

it s

au

be

rem

, sic

he

rem

un

d b

eza

hlb

are

m

Str

om

au

s e

rne

ue

rba

ren

En

erg

ien

zu

ve

rso

rge

n.

Wir

wo

lle

n d

en

Be

zug

vo

n A

tom

stro

m i

n L

an

da

u

un

d i

m L

an

dk

reis

dli

che

We

inst

raß

e b

is z

um

Jah

r 2

01

6 e

inst

ell

en

un

d b

is z

um

Ja

hr

20

20

de

n

Be

da

rf a

n e

lek

tris

che

r E

ne

rgie

bil

an

zie

ll v

oll

stä

n-

dig

au

s re

gio

na

len

An

lag

en

de

cke

n,

die

Str

om

au

s e

rne

ue

rba

ren

En

erg

ien

erz

eu

ge

n.

Un

tig

er

Str

om

ve

rbra

uch

u

nd

d

ie

Ve

rsch

we

nd

un

g

sin

d

mit

Na

chd

ruck

ein

zusc

hrä

nk

en

. D

am

it t

rag

en

wir

zum

Kli

ma

sch

utz

be

i u

nd

sic

he

rn n

ach

ha

ltig

die

na

türl

ich

en

Le

be

nsg

run

dla

ge

n i

n d

er

dp

falz

.

Wir

m

öch

ten

, d

ass

si

ch

Na

tur,

L

an

dsc

ha

ft

un

d

En

erg

iew

en

de

in d

er

dp

falz

zu

sam

me

n�

nd

en

.

En

erg

iew

en

de

u

nd

N

atu

rsch

utz

e

rgä

nze

n

sich

un

d s

ind

ke

in W

ide

rsp

ruch

. G

eg

en

üb

er

de

n V

er-

än

de

run

ge

n d

er

La

nd

sch

aft

, m

it s

eit

Ja

hrz

eh

n-

ten

im

me

rzu

g

ew

ach

sen

en

A

nsp

rüch

en

(d

azu

zäh

len

Ve

rke

hrs

we

ge

, Z

ers

ied

elu

ng

mit

Flä

che

n-

ve

rbrä

uch

en

d

urc

h

Ne

ub

au

ge

bie

te

un

d

Ind

us-

trie

an

sie

dlu

ng

, G

roß

kra

ftw

erk

e

un

d

da

s H

och

-

spa

nn

un

gsn

etz

) e

rsch

ein

en

re

gio

na

le

An

lag

en

für

ern

eu

erb

are

Str

om

erz

eu

gu

ng

un

be

de

ute

nd

.

Be

son

de

rs

ist

hie

rbe

i d

ie

Fle

xib

ilit

ät

be

i d

er

Err

ich

tun

g

un

d

de

m

ckb

au

d

er

An

lag

en

zu

r

Erz

eu

gu

ng

vo

n S

tro

m a

us

ern

eu

erb

are

n E

ne

rgie

n

he

rvo

rzu

he

be

n.

Die

Ve

rän

de

run

g u

nse

rer

La

nd

-

sch

aft

du

rch

die

En

erg

iew

en

de

ka

nn

fo

lgli

ch n

eu

be

we

rte

t w

erd

en

.

Page 8: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

8

Le

Le

be

nsq

uq

ua

la

litä

t se

lbst

ge

ge

sta

lte

n

Ein

w

ich

tig

es

Zie

l d

er

En

erg

iew

en

de

is

t e

s,

de

n

Str

om

de

zen

tra

l zu

erz

eu

ge

n u

nd

da

mit

ein

e b

reit

e

Be

teili

gu

ng

de

r G

em

ein

de

n u

nd

de

r B

ürg

ers

cha

ft

zu e

rre

ich

en

. D

ie W

ert

sch

öp

fun

g d

urc

h d

ie E

ne

r-

gie

we

nd

e b

leib

t in

de

r R

eg

ion

: B

ürg

eri

nn

en

un

d

rge

r, H

an

dw

erk

un

d m

itte

lstä

nd

isch

e I

nd

ust

rie

,

reg

ion

ale

E

ne

rgie

ve

rso

rge

r u

nd

ko

mm

un

ale

G

e-

bie

tskö

rpe

rsch

aft

en

sin

d a

n B

au

un

d B

etr

ieb

de

r

Str

om

erz

eu

gu

ng

be

teili

gt.

Str

om

mu

ss, w

ie d

ie V

er-

sorg

un

g m

it T

rin

kw

ass

er

sow

ie d

ie E

nts

org

un

g v

on

Ab

wa

sse

r u

nd

Ab

fäll

en

, e

in B

est

an

dte

il d

er

kom

-

mu

na

len

Da

sein

svo

rso

rge

se

in u

nd

ble

ibe

n.

Mit

de

m K

on

zep

t fü

r d

ie k

ün

ftig

e E

ne

rgie

erz

eu

-

gu

ng

wo

lle

n w

ir d

ie k

on

stru

ktiv

e G

est

alt

un

g d

er

En

erg

iew

en

de

in

de

r S

üd

pfa

lz a

nst

en

, in

die

sem

ers

ten

Sch

ritt

r L

an

da

u u

nd

de

n L

an

dk

reis

dli-

che

We

inst

raß

e,

im n

äch

ste

n S

chri

tt a

uch

r d

en

La

nd

kre

is G

erm

ers

he

im.

Wir

ha

be

n a

us

de

n v

orh

an

de

ne

n D

ate

n d

en

Str

om

-

ve

rbra

uch

, die

de

rze

itig

e V

ers

org

un

g m

it S

tro

m e

r-

mit

telt

, d

ie P

ote

nzi

ale

de

r e

rne

ue

rba

ren

En

erg

ien

ab

ge

sch

ätz

t u

nd

da

rau

s M

na

hm

en

für

die

Se

lbst

-

ve

rso

rgu

ng

un

sere

r R

eg

ion

en

twic

kelt

.

An

An

fan

ge

ne

n,

um

um

v vo

ran

zu

ko

ko

mm

en

Nu

n

wir

d

die

R

eg

ion

w

eg

en

d

es

na

türl

ich

en

Sch

wa

nke

ns

vo

n W

ind

un

d S

on

ne

– n

ich

t g

leic

h

ga

nz

un

ab

ng

ig v

on

vo

rha

nd

en

en

ze

ntr

ale

n K

raft

-

we

rke

n.

Die

se h

ab

en

(v

ore

rst

no

ch)

de

n L

ast

ga

ng

au

szu

gle

ich

en

, w

en

n k

urz

zeit

ig –

als

o ü

be

r S

tun

-

de

n –

die

Str

om

me

ng

e a

us

ern

eu

erb

are

n E

ne

rgie

n

au

s d

er

Re

gio

n n

ich

t a

usr

eic

ht.

Um

in

de

r S

tro

m-

ve

rso

rgu

ng

ko

mp

lett

un

ab

ng

ig z

u w

erd

en

, si

nd

zud

em

tig

: w

eit

ere

ern

eu

erb

are

An

lag

en

(K

lein

-

od

er

Re

ge

l-)K

raft

we

rke

, S

pe

ich

er

(ve

rsch

ied

en

er

Art

), S

ma

rt G

rid

s u

nd

an

de

re K

om

po

ne

nte

n,

die

in

die

ses

Ko

nze

pt

ab

er

(no

ch)

nic

ht

ein

be

zog

en

sin

d.

Mit

de

m V

erf

ah

ren

de

s „E

ne

rgie

ste

ckb

rie

fes“

we

r-

de

n V

erb

rau

ch,

Be

sta

nd

un

d P

ote

nzi

ale

bis

au

f d

ie

Eb

en

e d

er

Ve

rba

nd

sge

me

ind

en

erm

itte

lt. U

nd

da

r-

au

s w

erd

en

da

nn

Ma

ßn

ah

me

n f

ür

die

Se

lbst

ve

rso

r-

gu

ng

un

sere

r R

eg

ion

en

twic

kelt

.

Wa

s d

afü

r u

nd

da

nn

ko

nk

ret

zu t

un

ist,

$n

de

t si

ch in

de

n b

eid

en

Ka

pit

eln

am

Sch

luss

die

ses

He

fte

s.

Page 9: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

9

Im L

an

dk

reis

dli

che

We

inst

raß

e u

nd

in

de

r S

tad

t

La

nd

au

le

be

n

kn

ap

p

15

3.0

00

M

en

sch

en

. D

azu

ko

mm

en

za

hlr

eic

he

ö�

en

tlic

he

un

d i

nst

itu

tio

ne

lle

,

ge

we

rbli

che

un

d i

nd

ust

rie

lle

Str

om

nu

tze

r. F

ür

All

-

tag

, A

rbe

it u

nd

Fre

ize

it v

erb

rau

che

n s

ie r

un

d 7

71

Mil

lio

ne

n k

Wh

Str

om

pro

Ja

hr.

Da

vo

n s

tam

me

n

run

d 1

8 P

roze

nt

au

s K

ern

kra

ftw

erk

en

, 5

2 P

roze

nt

au

s K

oh

le-

sow

ie G

ask

raft

we

rke

n u

nd

30

Pro

zen

t

au

s e

rne

ue

rba

ren

Q

ue

lle

n,

jed

och

ü

be

rwie

ge

nd

nic

ht

au

s A

nla

ge

n i

n d

er

dp

falz

. N

ur

12

Pro

zen

t

de

s S

tro

mb

ed

arf

s d

er

dp

falz

w

erd

en

b

is

jetz

t

reg

ion

al a

us

ern

eu

erb

are

n E

ne

rgie

n e

rze

ug

t. S

cho

n

hie

r w

ird

de

r Fe

hlb

ed

arf

ek

lata

nt

de

utl

ich

.

Page 10: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

10

V

erb

an

dsg

em

ein

de

G

em

ein

de

n

Flä

che

[km

²]

Ein

wo

hn

er

Str

om

verb

rau

ch 2

01

1 [k

Wh

/a]

L

an

dk

reis

dli

che

We

inst

raß

e

75

6

39

,8

10

8.8

75

5

24

.33

7.0

00

A

nn

we

ile

r a

m T

rife

ls

13

1

29

,9

16

.56

8

18

2.5

06

.90

0

B

ad

Be

rgza

be

rn

21

1

64

,6

23

.87

3

74

.82

2.0

00

E

de

nk

ob

en

1

6

11

9,6

1

9.6

99

8

5.2

96

.67

0

H

erx

he

im

4

49

,9

14

.55

3

50

.55

3.0

00

L

an

da

u-L

an

d

14

9

0,4

1

3.8

99

4

0.4

00

.00

0

M

aik

am

me

r 3

3

9,7

8

.07

1

34

.94

7.4

30

O

�e

nb

ach

an

de

r Q

ue

ich

4

4

5,6

1

2.2

12

5

5.8

11

.00

0

K

reis

fre

ie S

täd

te

8

3,0

4

3.8

10

2

46

.66

3.0

00

L

an

da

u

10

*)

83

,0

43

.81

0

24

6.6

63

.00

0

G

esa

mt

7

22

,8

15

2.6

85

7

71

.00

0.0

00

*) O

rtst

eile

St

Str

om

ve

rbr

bra

ua

uch

in

de

r R

eR

eR

eg

ion

De

r S

tro

mv

erb

rau

ch i

m L

an

dk

reis

dlic

he

We

in-

stra

ße

un

d in

de

r S

tad

t L

an

da

u b

etr

ug

im J

ah

r 2

01

1

run

d 7

71

Mill

ion

en

kW

h. D

ie f

olg

en

de

n z

we

i Ta

be

l-

len

en

thal

ten

den

Üb

erb

lick

mit

den

wes

entl

ich

en

Zah

len

zu

m S

tro

mve

rbra

uch

in

jed

er V

erb

and

sge

-m

ein

de

un

d in

der

Sta

dt L

and

au s

ow

ie z

u d

en L

iefe

-ru

ng

en d

er r

egio

nal

tät

igen

En

erg

ieve

rso

rger

.D

iD

iese

V

erbrb

rau

chsz

ah

len

en

en

si

nd

w

ew

ese

ntl

ich

e

Gr

Gru

nd

lag

e d

ed

es

En

erg

iek

ek

ek

on

on

ze

pts

.

Bil

d 1

: Str

om

verb

rau

ch je

Ver

ban

dsg

emei

nd

e in

201

1, e

insc

hlie

ßlic

h g

esch

ätzt

em V

erb

rau

ch a

us

eig

en e

rzeu

gte

m S

tro

m.

Qu

ell

e: A

bre

chn

un

gen

der

Ko

nze

ssio

nsa

bg

aben

der

Ver

ban

dsg

emei

nd

en

Str

om

ve

rbra

uch

in

de

n V

erb

an

dsg

em

ein

de

n

Page 11: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

11

Bil

d 2

: Str

om

mix

de

r re

gio

na

len

Str

om

ve

rso

rge

r

Qu

ell

e: S

tro

mm

ix u

nd

Me

ng

en

na

ch d

ere

n A

ng

ab

en

, Pfa

lzw

erk

e: h

och

ge

rech

ne

t

Re

gio

na

lve

rso

rge

r u

nd

Str

om

mix

Die

re

gio

na

len

E

ne

rgie

ve

rso

rge

r lie

fern

e

twa

9

0

Pro

zen

t d

es

Ge

sam

tstr

om

be

da

rfs

in

de

r R

eg

ion

.

Die

s si

nd

: P

falz

we

rke

A

G,

En

erg

ieS

üd

we

st

AG

,

S

tro

mm

ix 2

01

1 in

%

u

nd

An

teil

am

Ges

amtv

erb

rau

ch

Pfa

lzw

erke

AG

E

ner

gie

dw

est

AG

G

emei

nd

ewer

ke

Sta

dtw

erke

Bad

S

tad

twer

ke

W-M

ix

Deu

tsch

lan

d

im L

and

kre

is S

ÜW

H

erxh

eim

B

erg

zab

ern

Gm

bH

A

nn

wei

ler

u

nd

Lan

dau

K

ern

kraf

t 18

,0

19

,0

18

,6

14

,0

22

,0

18

,3

17,7

K

oh

le

45,0

27,9

44,9

34,0

44,0

39,3

41

,7

Er

dg

as

10,0

8,6

9,

6

14,0

9,0

9,

7 14

,2

so

nst

ige

foss

ile

54

,8

30

,4

6,

6

4,5

3,

7

Ener

gie

träg

er

3,0

2,

6

2,8

2,

0

3,0

2,

8 5,

4

er

neu

erb

are

Ener

gie

n,

g

efö

rder

t n

ach

EEG

22

,0

24

,1

24

,1

24

,0

20

,0

22

,8

15,8

so

nst

ige

ern

euer

bar

e

Ener

gie

n

2,0

17

,8

0,

0

12,0

2,0

7,

1 5,

2

*) A

nte

ile d

es je

wei

ligen

Ver

sorg

ers

an d

er g

elie

fert

en S

tro

mm

eng

e im

Lan

dkr

eis

SÜW

un

d L

and

au

An

teil

[%]

*)

An

teil

[%]

*)

An

teil

[%]

*)

An

teil

[%]

*)

An

teil

[%]

*)

An

teil

[%]

An

teil

[%]

Sta

dtw

erk

e B

ad

Be

rgza

be

rn, S

tad

twe

rke

An

nw

eile

r

un

d G

em

ein

de

we

rke

He

rxh

eim

. D

ie r

est

lich

en

10

Pro

zen

t st

am

me

n v

on

üb

err

eg

ion

ale

n L

iefe

ran

ten

.

All

e E

ne

rgie

liefe

ran

ten

we

ise

n g

em

äß

Pa

rag

rap

h 4

2

de

s E

ne

rgie

wir

tsch

aft

sge

setz

es

ihre

n S

tro

mm

ix s

o-

wo

hl i

n d

er

Ve

rbra

uch

err

ech

nu

ng

als

au

ch im

Inte

r-

ne

t a

us.

He

rku

nft

de

s S

tro

ms

Page 12: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

12

Na

ch d

iese

n A

ng

ab

en

lie

fert

en

im

Ja

hr

20

11

die

reg

ion

ale

n

En

erg

iev

ers

org

er

zwa

r ru

nd

3

0

Pro

-

zen

t1) S

tro

m a

us

ern

eu

erb

are

n Q

ue

lle

n a

ls „

grü

ne

n

Str

om

“, d

och

sta

mm

te d

er

zum

grö

ße

ren

Te

il n

ich

t

au

s d

er

Re

gio

n2

) . De

r re

gio

na

le B

eit

rag

zu

r D

eck

un

g

1)

In G

esa

mtd

eu

tsch

lan

d b

etr

ug

de

r A

nte

il d

er

Ern

eu

erb

are

n e

rst

run

d 2

2 P

roze

nt.

2)

All

ein

mit

de

m A

usw

eis

ein

er „

grü

ne

n H

erk

un

ft“

de

s S

tro

me

s v

on

ve

rsch

ied

en

en

An

bie

tern

we

rde

n w

ir d

er

En

twic

klu

ng

un

d u

nse

rer

reg

ion

ale

n V

era

ntw

ort

un

g n

ich

t g

ere

cht.

De

r S

tro

m m

uss

au

ch in

de

r R

eg

ion

erz

eu

gt

we

rde

n.

Wir

wo

lle

n d

ie V

era

ntw

ort

un

g (

he

ißt

Str

om

erz

eu

gu

ng

) n

ich

t w

oa

nd

ers

hin

sch

ieb

en

, we

il d

as

zusä

tzlic

h g

roß

e „S

tro

ma

uto

ba

hn

en

no

twe

nd

ig m

ach

en

rde

.

de

s S

tro

mv

erb

rau

chs

lag

b

ei

kn

ap

p

12

P

roze

nt

(sie

he

Bild

er

4 u

nd

5).

Da

ge

ge

n w

ar

de

r A

nte

il d

es

Ato

mst

rom

s b

ei

de

n r

eg

ion

ale

n V

ers

org

ern

in

sge

-

sam

t e

twa

s h

öh

er

als

im B

un

de

sdu

rch

sch

nit

t.

So

hin

kt t

ats

äch

lich

de

r A

usb

au

sta

nd

de

r e

rne

ue

r-

ba

ren

En

erg

ien

in d

er

dp

falz

de

utl

ich

hin

ter

de

m

de

uts

che

n M

itte

l he

r, e

in G

run

d m

eh

r, d

as

En

erg

ie-

kon

zep

t m

it b

eso

nd

ere

m N

ach

dru

ck u

nd

mit

all

en

Art

en

de

r e

rne

ue

rba

ren

En

erg

ien

zu

fo

rde

rn u

nd

zu

förd

ern

.

Page 13: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

13

En

En

twic

klu

ng

g

de

s S

tro

mv

mv

mv

erb

rau

chs

Na

ch d

er

E!zi

enzr

ich

tlin

ie d

er E

uro

isch

en

Un

ion

soll

be

im S

tro

mv

erb

rau

ch b

is z

um

Ja

hr

20

20

ein

e

Ein

spa

rqu

ote

vo

n –

ßig

en

– 1

,5 P

roze

nt

pro

Ja

hr

err

eic

ht

we

rde

n.

Da

s w

äre

n b

is 2

02

0 g

esa

mt

etw

a

10

Pro

zen

t. E

s is

t u

nse

rer

Me

inu

ng

na

ch a

be

r m

ög

-

lich

, p

ro J

ah

r 2

bis

2,5

Pro

zen

t e

inzu

spa

ren

, w

en

n

un

tig

er

Str

om

ve

rbra

uch

ve

rmie

de

n w

ürd

e.

Um

die

ses

Ein

spa

rpo

ten

zia

l w

irk

sam

zu

ers

chli

e-

ße

n,

sin

d e

ine

ak

tiv

e E

ne

rgie

be

ratu

ng

de

r B

ürg

er

un

d

Un

tern

eh

me

n

sow

ie

wir

ksa

me

A

nre

ize

r

stro

msp

are

nd

e M

na

hm

en

dri

ng

en

d n

öti

g.

An

-

de

rers

eit

s b

rau

che

n w

ir in

De

uts

chla

nd

me

hr

Str

om

für

Info

rma

tio

ns-

u

nd

K

om

mu

nik

ati

on

ste

chn

ik

sow

ie i

m V

erk

eh

r u

nd

be

i d

er

Be

he

izu

ng

vo

n G

e-

ud

en

. D

ort

we

rde

n a

nd

ere

En

erg

ietr

äg

er

du

rch

Str

om

ers

etz

t. D

ie w

irts

cha

ftlic

he

En

twic

klu

ng

ka

nn

de

n k

ün

ftig

en

Str

om

ve

rbra

uch

de

r R

eg

ion

eb

en

-

fall

s b

ee

in%

uss

en

.

Fa

Fa

zit

Wir

be

tra

chte

n i

m E

ne

rgie

kon

zep

t S

üd

pfa

lz z

we

i

Sze

na

rie

n:

Im e

rste

n S

zen

ari

o s

inkt

de

r S

tro

mv

er-

bra

uch

vo

n 2

01

3 b

is 2

02

0 u

m 1

0 P

roze

nt,

im

zw

ei-

ten

Sze

na

rio

ste

igt

er

im g

leic

he

n Z

eit

rau

m u

m 1

0

Pro

zen

t. U

nd

je

na

ch B

ed

arf

än

de

rt s

ich

le

dig

lich

die

An

zah

l d

er

be

tig

ten

An

lag

en

zu

r e

rne

ue

rba

-

ren

Str

om

erz

eu

gu

ng

.

Die

Ma

chb

ark

eit

de

s A

usb

au

s is

t a

uch

ke

ine

Fra

ge

de

r te

chn

isch

en

Au

sle

gu

ng

od

er

de

r –

re

ich

lich

vo

rha

nd

en

en

B

au

- u

nd

In

sta

lla

tio

nsk

ap

azi

täte

n

un

d a

uch

nic

ht

ein

e F

rag

e d

er

Fin

an

zie

run

g.

Be

i

un

sere

m K

on

zep

t k

an

n –

je

tzt

vo

rau

sse

hb

ar 

– ü

be

r

die

Ja

hre

de

r R

hy

thm

us

vo

n B

au

un

d A

nsc

hlü

sse

n

jed

erz

eit

an

ein

en

ve

rän

de

rte

n B

ed

arf

an

ge

pa

sst

we

rde

n,

als

o e

nts

pre

che

nd

ru

nte

r- o

de

r h

och

ge

-

fah

ren

we

rde

n.

Au

s d

iese

n G

rün

de

n u

nd

Um

stä

n-

de

n is

t d

as

En

erg

ieko

nze

pt

jed

erz

eit

vo

ll u

nd

ra

sch

du

rch

füh

rba

r, g

an

z g

leic

h w

ie g

roß

de

r S

tro

mb

e-

da

rf k

ün

ftig

se

in m

ag

.

Page 14: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

14

V

erb

an

dsg

em

ein

de

S

tro

mv

erb

rau

ch 2

02

0,

S

tro

mv

erb

rau

ch 2

02

0,

Sz

en

ari

o 1

[k

Wh

/a]

Sz

en

ari

o 2

[k

Wh

/a]

L

an

dk

reis

dli

che

We

inst

raß

e

47

1.9

03

.30

0

57

6.7

70

.70

0

A

nn

we

ile

r a

m T

rife

ls

16

4.2

56

.21

0

20

0.7

57

.59

0

B

ad

Be

rgza

be

rn

67

.33

9.8

00

8

2.3

04

.20

0

E

de

nk

ob

en

7

6.7

67

.00

3

93

.82

6.3

37

H

erx

he

im

45

.49

7.7

00

5

5.6

08

.30

0

L

an

da

u-L

an

d

36

.36

0.0

00

4

4.4

40

.00

0

M

aik

am

me

r 3

1.4

52

.68

7

38

.44

2.1

73

O

!e

nb

ach

an

de

r Q

ue

ich

5

0.2

29

.90

0

61

.39

2.1

00

K

reis

fre

ie S

täd

te

22

1.9

96

.70

0

27

1.3

29

.30

0

L

an

da

u

22

1.9

96

.70

0

27

1.3

29

.30

0

G

esa

mt

69

3.9

00

.00

0

84

8.1

00

.00

0

Bil

d 3

: Mögliche Entwicklung des künftigen Strombedarfs in zwei Szenarien: Szenario 1 sinkender Bedarf,

Szenario 2 steigender Bedarf

Sz

en

ari

en

de

s k

ün

ftig

en

Str

om

be

da

rfs

Page 15: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

15

Wi

Win

de

ne

rgi

gie

De

rze

it s

teh

en

im

La

nd

kre

is S

üd

lich

e W

ein

stra

ße

un

d i

n d

er

Sta

dt

La

nd

au

Win

de

ne

rgie

an

lag

en

mit

ein

er

Ne

nn

leis

tun

g v

on

insg

esa

mt

run

d 1

0.5

00

kW

.

Die

se A

nla

ge

n p

rod

uzi

ere

n i

m J

ah

r e

twa

21

Mil-

lion

en

kW

h S

tro

m.

Da

s si

nd

kn

ap

p 3

Pro

zen

t d

es

Str

om

be

da

rfs

in d

er

Re

gio

n.

Bil

d 4

: In

sta

llie

rte

Win

dk

raft

an

lag

en

un

d d

ere

n E

rträ

ge

im L

an

dk

reis

dlic

he

We

inst

raß

e u

nd

in d

er

Sta

dt

La

nd

au

Qu

ell

e:

Sta

tist

isch

es

La

nd

esa

mt

Rh

ein

lan

d-P

falz

V

erb

an

dsg

em

ein

de

A

nz

ah

l A

nla

ge

n

Inst

all

iert

e L

eis

tun

g [

kW

] E

rze

ug

ba

re J

ah

resa

rbe

it [

kW

h]

*)

L

an

dk

reis

dli

che

We

inst

raß

e

6

10

.50

0

21

.00

0.0

00

A

nn

we

ile

r a

m T

rife

ls

B

ad

Be

rgza

be

rn

E

de

nk

ob

en

H

erx

he

im

3

4.5

00

9

.00

0.0

00

L

an

da

u-L

an

d

M

aik

am

me

r

O

�e

nb

ach

an

de

r Q

ue

ich

3

6

.00

0

12

.00

0.0

00

K

reis

fre

ie S

täd

te

L

an

da

u

G

esa

mt

6

10

.50

0

21

.00

0.0

00

*) G

ere

chn

et

mit

de

r A

nn

ah

me

vo

n 2

.00

0 V

oll

last

stu

nd

en

Win

de

ne

rgie

he

ute

Page 16: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

16

Ph

Ph

oto

vo

lta

ikik

Se

it d

em

Ja

hr

20

09

sin

d a

lle

Ph

oto

vo

lta

ika

nla

ge

n,

die

an

s ö

"e

ntl

ich

e S

tro

mn

etz

an

ge

sch

loss

en

we

r-

de

n,

de

r B

un

de

sne

tza

ge

ntu

r zu

me

lde

n.

Be

ka

nn

t

ist,

da

ss v

or

20

09

etw

a 2

0 P

roze

nt

de

s h

eu

tig

en

An

-

lag

en

be

sta

nd

s in

sta

llie

rt w

are

n.

Vo

n d

ah

er

ko

nn

-

ten

wir

au

s d

en

ve

rö"

en

tlic

hte

n Z

ah

len

de

r B

un

-

de

sne

tza

ge

ntu

r n

äh

eru

ng

swe

ise

au

f d

ie in

sta

llie

rte

Leis

tun

g im

La

nd

kre

is S

üd

lich

e W

ein

stra

ße

un

d d

er

Sta

dt

La

nd

au

sch

lie

ße

n.

Wir

ha

be

n s

ow

oh

l A

nza

hl

als

au

ch L

eis

tun

g d

er

An

lag

en

ho

chg

ere

chn

et.

Da

-

be

i wir

d d

ie d

urc

hsc

hn

ittl

ich

e jä

hrl

ich

e E

insp

eis

un

g

pro

kW

p i

nst

all

iert

er

Leis

tun

g v

on

de

r U

niv

ers

itä

t

Ko

ble

nz-

La

nd

au

mit

98

0 k

Wh

an

ge

ge

be

n.

Da

na

ch

de

ckt

Ph

oto

vo

lta

ik

de

rze

it

run

d

8,5

P

roze

nt

de

s

reg

ion

ale

n S

tro

mv

erb

rau

chs.

V

erb

an

dsg

em

ein

de

A

nz

ah

l A

nla

ge

n *

) In

sta

llie

rte

Le

istu

ng

[k

Wp

] *)

E

rze

ug

ba

re J

ah

resa

rbe

it [

kW

h]

**)

L

an

dk

reis

dli

che

We

inst

raß

e

2.8

96

5

0.3

89

4

9.3

81

.22

0

A

nn

we

ile

r a

m T

rife

ls

29

6

3.9

16

3

.83

7.6

80

B

ad

Be

rgza

be

rn

53

9

9.4

20

9

.23

1.6

00

E

de

nk

ob

en

4

75

8

.30

8

8.1

41

.84

0

H

erx

he

im

49

4

9.9

56

9

.75

6.8

80

L

an

da

u-L

an

d

47

6

8.0

07

7

.84

6.8

60

M

aik

am

me

r 1

41

2

.62

1

2.5

68

.58

0

O

�e

nb

ach

an

de

r Q

ue

ich

4

75

8

.16

1

7.9

97

.78

0

K

reis

fre

ie S

täd

te

50

5

16

.10

5

15

.78

2.9

00

L

an

da

u

50

5

16

.10

5

15

.78

2.9

00

G

esa

mt

3.4

01

6

6.4

94

6

5.1

64

.12

0

*) Z

ah

len

vo

r 2

00

9 h

och

ge

rech

ne

t, S

tan

d N

ov

em

be

r 2

01

2

**)

Ho

chre

chn

un

g m

it d

urc

hsc

hn

ittl

ich

en

Ert

räg

en

pro

Le

istu

ng

in d

er

Re

gio

n lt

. An

ga

be

n d

er

Un

ive

rsit

ät

Ko

ble

nz-

La

nd

au

Bil

d 5

: Vo

rha

nd

en

e P

ho

tov

olt

aik

an

lag

en

im L

an

dk

reis

dli

che

We

inst

raß

e u

nd

in d

er

Sta

dt

La

nd

au

Qu

ell

e: H

och

rech

nu

ng

en

au

s D

ate

n d

er

Bu

nd

esn

etz

ag

en

tur

Ph

oto

vo

lta

ik h

eu

te

Page 17: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

17

Bil

d 6

: Zu

ba

u v

on

Ph

oto

vo

lta

ikle

istu

ng

in L

an

da

u u

nd

im L

an

dk

reis

dlic

he

We

inst

raß

e in

kW

p

Qu

ell

e:

Bu

nd

esn

etz

ag

en

tur

In D

eu

tsch

lan

d i

st d

er

Zu

ba

u a

n P

ho

tovo

lta

ika

n-

lag

en

zw

isch

en

de

n J

ah

ren

20

07

un

d 2

01

0 s

tark

ge

stie

ge

n,

vor

alle

m w

eg

en

de

r h

oh

en

un

d g

esi

-

che

rte

n E

insp

eis

eve

rgü

tun

g d

es

Ern

eu

erb

are

-En

er-

gie

n-G

ese

tze

s (E

EG

). M

it s

eit

he

r si

nke

nd

er

Ein

spe

i-

seve

rgü

tun

g –

sie

wir

d n

och

da

ue

rnd

ve

rmin

de

rt

– g

ing

en

au

ch d

ie Z

ub

au

rate

n z

urü

ck. D

erz

eit

pla

nt

die

Bu

nd

esr

eg

ieru

ng

so

ga

r, d

iese

rde

run

g z

u b

e-

en

de

n.

Da

s w

äre

fa

ktis

ch a

uch

da

s E

nd

e d

er

En

er-

gie

we

nd

e.

Ab

er

selb

st

mit

e

ine

m

solc

he

n

En

de

d

er

Förd

e-

run

g d

es

So

lars

tro

ms

ble

ibt

die

In

vest

itio

n v

on

Pri

-

va

tle

ute

n

un

d

Ge

we

rbe

be

trie

be

n

in

ein

e

eig

en

e

Ph

oto

volt

aik

an

lag

e i

nte

ress

an

t, d

a i

nzw

isch

en

die

Ge

ste

hu

ng

sko

ste

n

de

s S

tro

ms

au

s e

ine

r P

ho

to-

volt

aik

an

lag

e d

eu

tlic

h u

nte

r d

en

Ve

rso

rge

rpre

ise

n

(Str

om

tari

fen

) fü

r H

au

sha

lte

un

d G

ew

erb

e li

eg

en

.

V

erb

an

dsg

em

ein

de

2

00

2

20

03

2

00

4

20

05

2

00

6

20

07

2

00

8

20

09

2

01

0

20

11

2

01

2

L

an

dk

reis

dli

che

We

inst

raß

e

14

9

28

0

1.1

18

1

.58

4

1.5

84

2

.05

0

3.5

40

5

.85

0

11

.80

7

11

.57

2

11

.08

3

A

nn

we

ile

r a

m T

rife

ls

12

2

2

89

1

26

1

26

1

62

2

81

5

14

9

85

6

88

9

47

B

ad

Be

rgza

be

rn

28

5

2

20

8

29

4

29

4

38

1

65

8

1.0

48

2

.31

3

2.3

45

1

.83

0

E

de

nk

ob

en

2

5

46

1

86

2

63

2

63

3

41

5

89

1

.01

4

2.3

36

1

.95

4

1.3

43

H

erx

he

im

29

5

4

21

6

30

6

30

6

39

6

68

3

98

9

2.2

96

2

.25

4

2.4

25

L

an

da

u-L

an

d

24

4

5

18

0

25

5

25

5

33

0

56

9

99

1

1.4

82

2

.32

0

1.6

12

M

aik

am

me

r 8

1

6

63

8

9

89

1

15

1

99

4

60

5

44

5

47

5

45

O

�e

nb

ach

an

de

r Q

ue

ich

2

4

44

1

77

2

51

2

51

3

25

5

61

8

33

1

.85

1

1.4

64

2

.38

2

K

reis

fre

ie S

täd

te

43

8

1

32

5

46

0

46

0

59

6

1.0

29

8

23

3

.78

9

3.7

16

4

.55

7

L

an

da

u

43

8

1

32

5

46

0

46

0

59

6

1.0

29

8

23

3

.78

9

3.7

16

4

.55

7

G

esa

mt

19

2

36

1

1.4

43

2

.04

4

2.0

44

2

.64

5

4.5

69

6

.67

3

15

.59

6

15

.28

7

15

.64

0

Die

Za

hle

n v

or

20

09

sin

d ü

be

r d

en

Tre

nd

au

s G

esa

mt-

De

uts

chla

nd

ho

chg

ere

chn

et

Zu

ba

u P

ho

tov

olt

aik

Page 18: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

18

Ge

Ge

oth

erm

ieie u

nd

an

de

re

Die

Ge

olo

gie

im

Ob

err

he

ing

rab

en

ist

be

ste

ns

ge

-

eig

ne

t, u

m d

ie T

iefe

nw

ärm

e z

ur

Str

om

erz

eu

gu

ng

zu

nu

tze

n. D

as

he

ute

in d

er

Re

gio

n b

ere

its

ers

chlo

sse

ne

Po

ten

zia

l ist

jed

och

no

ch g

eri

ng

. Die

erz

eu

gte

Str

om

-

me

ng

e i

st g

em

ess

en

am

Ge

sam

tbe

da

rf d

es

Lan

d-

kre

ise

s S

üd

lich

e W

ein

stra

ße

un

d d

er

Sta

dt

Lan

da

u

un

be

de

ute

nd

. D

ie b

eid

en

Ge

oth

erm

iek

raft

we

rke

in

Lan

da

u u

nd

in In

she

im k

ön

nte

n r

un

d 5

,7 P

roze

nt

de

s

Str

om

be

da

rfs

von

20

11

de

cke

n b

ei

8.0

00

Vo

llla

st-

stu

nd

en

pro

Ja

hr.

Mit

e

ine

r st

ärk

ere

n

Nu

tzu

ng

d

er

Tie

fen

rme

is

t

au

ch i

n d

en

chst

en

Ja

hre

n k

au

m z

u r

ech

ne

n.

Ihr

Be

itra

g i

m S

tro

mve

rbra

uch

de

r S

üd

pfa

lz w

ird

bis

zum

Ja

hr

20

20

fa

st v

ern

ach

läss

igb

ar

sein

; a

uch

we

il

an

de

re e

rne

ue

rba

re E

ne

rgie

n s

chn

elle

r u

nd

mit

ge

-

rin

ge

rem

Au

fwa

nd

zu

ers

chlie

ße

n s

ind

. Ein

e s

tere

Fort

sch

reib

un

g m

it E

inb

ezu

g in

de

n G

esa

mtm

ix d

er

ern

eu

erb

are

n E

ne

rgie

n is

t m

ög

lich

un

d b

leib

t o

$e

n.

Bil

d 6

: In

sta

llie

rte

Ge

oth

erm

iek

raft

we

rke

im L

an

dk

reis

dli

che

We

inst

raß

e u

nd

de

r S

tad

t L

an

da

u u

nd

de

ren

re

chn

eri

sch

ma

xim

al m

ög

lich

e E

insp

eis

un

g

Qu

ell

e:

ge

o x

V

erb

an

dsg

em

ein

de

A

nz

ah

l A

nla

ge

n

Inst

all

iert

e L

eis

tun

g [

kW

] E

rze

ug

ba

re N

ett

o-J

ah

resm

en

ge

[k

Wh

]

L

an

dk

reis

dli

che

We

inst

raß

e

1

4.8

00

2

4.1

00

.00

0

A

nn

we

ile

r a

m T

rife

ls

B

ad

Be

rgza

be

rn

E

de

nk

ob

en

H

erx

he

im-I

nsh

eim

1

4

.80

0

24

.10

0.0

00

L

an

da

u-L

an

d

M

aik

am

me

r

O

�e

nb

ach

an

de

r Q

ue

ich

K

reis

fre

ie S

täd

te

1

3.0

00

1

5.1

00

.00

0

L

an

da

u

1

3.0

00

1

5.1

00

.00

0

G

esa

mt

2

7.8

00

3

9.2

00

.00

0

Ge

oth

erm

ie h

eu

te

Page 19: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

19

Die

re

gio

na

le E

ne

rgie

we

nd

e d

er

dp

falz

ka

nn

ge

lin

ge

n. S

ie is

t e

ine

ein

ma

lig

e C

ha

nce

r B

ürg

er

un

d

Ko

mm

un

en

, d

ie

Zu

ku

nft

d

er

Str

om

ve

rso

r-

gu

ng

un

d d

am

it a

uch

de

r L

eb

en

squ

ali

tät

in d

er

Re

gio

n s

elb

er

täti

g m

itzu

ge

sta

lte

n u

nd

da

ran

te

il-

zuh

ab

en

. In

de

r S

üd

pfa

lz is

t e

ine

eig

en

e S

tro

mv

er-

sorg

un

g m

ög

lich

. D

er

Str

om

mu

ss i

n d

er

Re

gio

n

mit

ern

eu

erb

are

n E

ne

rgie

n,

me

ist

Ph

oto

vo

lta

ik-

un

d W

ind

en

erg

iea

nla

ge

n e

rze

ug

t w

erd

en

.

Page 20: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

20

So

lars

trtro

m

Die

Po

ten

zia

lan

aly

se1

) fü

r d

en

So

lars

tro

m2

) , die

un

-

sere

m K

on

zep

t zu

gru

nd

e li

eg

t, w

urd

e a

m C

am

pu

s

La

nd

au

de

r U

niv

ers

itä

t K

ob

len

z-L

an

da

u e

rarb

ei-

tet.

r d

en

La

nd

kre

is S

üd

lich

e W

ein

stra

ße

wu

rde

die

so

lare

Ein

stra

hlu

ng

au

f D

ach

#äc

hen

mit

ho

ch

aufg

elö

sten

Las

ersc

and

aten

ber

ech

net

un

d z

u e

i-n

em D

igit

alen

Ob

er#

äch

en M

od

ell

(DO

M)

wei

ter

bea

rbei

tet.

Au

s d

em D

OM

wu

rden

die

Dac

h#

äch

en f

ür

jed

es

ein

zeln

e G

ebäu

de

entn

om

men

un

d d

ie E

inst

rah

-lu

ng

swer

te a

uf

jed

e D

ach

#äc

he

üb

ertr

agen

. B

e-

rück

sich

tig

t w

urd

en d

abei

au

ch d

ie m

ög

lich

e V

er-

sch

attu

ng

der

Däc

her

wie

bei

spie

lsw

eise

du

rch

B

ewu

chs,

ben

ach

bar

te G

ebäu

de

od

er D

ach

auf-

bau

ten

.D

ie D

ach

#äc

hen

hab

en w

ir fü

r un

ser K

on

zep

t dan

n

als

gee

ign

et f

ür

die

Nu

tzu

ng

der

Ph

oto

volt

aik

an-

ges

etzt

, w

enn

sie

ein

e M

ind

este

inst

rah

lun

g v

on

90

0 kW

h/m

² u

nd

Jah

r au

fwie

sen

. So

hab

en w

ir

für

jed

e al

s g

eeig

net

ein

ges

tuft

e D

ach

#äc

he

die

je

wei

lige

inst

allie

rbar

e Le

istu

ng

b

erec

hn

et.

In

un

ser

Ko

nze

pt

ein

bez

og

en h

aben

wir

ab

er n

ur

Dac

h#

äch

en, a

uf

den

en je

wei

ls A

nla

gen

mit

ein

er

Leis

tun

g v

on

min

des

ten

s 3

kWp

inst

allie

rt w

erd

en

kön

nen

. D

iese

zu

sam

men

gez

ählt

er

geb

en

das

te

chn

isch

e D

ach

#äc

hen

po

ten

zial

un

sere

r R

egio

n.

Das

tec

hn

isch

e D

ach

#äc

hen

po

ten

zial

hab

en w

ir

in e

inem

zw

eite

n S

chri

tt n

ach

den

im E

rneu

erb

a-re

-En

erg

ien

-Ges

etz

vorg

egeb

enen

G

röß

enkl

as-

sen

geo

rdn

et:

Die

grö

ßte

n D

ach

#äc

hen

hab

en I

nd

ust

rie

- u

nd

G

ewer

beg

ebäu

de.

Hie

r kö

nn

en a

uch

gro

ße

An

la-

gen

mit

ein

em h

oh

en S

tro

mer

trag

inst

allie

rt w

er-

den

.

Le

istu

ng

ng

Die

r je

de

Ver

ban

dsg

emei

nd

e u

nd

Lan

dau

er-

mit

telt

en

Leis

tun

gsp

ote

nzi

ale

(in

kW

p)

sin

d

in

der

fo

lgen

den

Tab

elle

an

geg

eben

. Der

Lan

dkr

eis

Süd

lich

e W

ein

stra

ße

un

d d

ie S

tad

t La

nd

au h

aben

zu

sam

men

ein

Dac

h#

äch

enp

ote

nzi

al v

on

üb

er 1

,1

Mill

ion

en k

Wp

, dav

on

ein

Dri

ttel

alle

in in

der

Sta

dt

Lan

dau

mit

345

.000

kW

p.

1) D

ie P

ote

nzi

alan

alys

e fü

r d

en S

ola

rstr

om

wu

rde

an d

er U

niv

ersi

tät

Ko

ble

nz-

Lan

dau

, Cam

pu

s La

nd

au in

dem

EU

-IN

TER

REG

Pro

jekt

„Pla

n-E

E ei

n G

IS-b

asie

rtes

Pla

nu

ng

sto

ol f

ür

Ern

euer

bar

e En

erg

ien

“ er

arb

eite

t. D

ie fo

lgen

den

Z

ahle

n s

telle

n e

rste

Erg

ebn

isse

des

Pro

jekt

s d

ar, m

it d

em w

eite

rem

Zie

l, in

teg

rati

v al

le e

rneu

erb

aren

En

erg

ien

un

d E

ner

gie

e&zi

enzs

trat

egie

n fü

r ei

ne

Reg

ion

zu

bet

rach

ten

.2)

Das

Au

sbau

ziel

der

rh

ein

lan

d-p

fälz

isch

en L

and

esre

gie

run

g fü

r Ph

oto

volt

aik

lieg

t b

ei m

ind

este

ns

2 M

illia

rden

kW

h/a

für

das

ges

amte

Lan

d b

is 2

020.

In d

iese

m E

ner

gie

kon

zep

t Sü

dp

falz

wer

den

ger

ade

mal

0,5

Pro

zen

t d

avo

n fü

r u

nse

re R

egio

n v

org

esch

lag

en.

3. P

ote

nnz

iale

dee

r e

rnee

ue

rba

rren

En

errg

ien

Page 21: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

21

T

ech

nis

che

s so

lare

s D

ach

�ä

che

np

ote

nz

ial

(Le

istu

ng

in

kW

p)

V

erb

an

dsg

em

ein

de

3

bis

< 3

0 k

Wp

3

0 -

10

0 k

Wp

>

10

0 k

Wp

g

esa

mt

L

an

dk

reis

dli

che

We

inst

raß

e

51

1.4

18

9

8.2

90

1

81

.91

5

79

1.6

23

A

nn

we

ile

r a

m T

rife

ls

81

.76

4

9.2

68

1

2.3

43

1

03

.37

5

B

ad

Be

rgza

be

rn

11

2.6

98

2

0.4

24

2

5.3

99

1

58

.52

1

E

de

nk

ob

en

9

1.9

84

1

9.8

17

2

8.7

11

1

40

.51

2

H

erx

he

im

61

.39

3

14

.50

0

29

.50

1

10

5.3

94

L

an

da

u-L

an

d

79

.22

8

17

.23

0

18

.79

2

11

5.2

50

M

aik

am

me

r 3

4.7

63

6

.60

0

9.7

00

5

1.0

63

O

�e

nb

ach

an

de

r Q

ue

ich

4

9.5

88

1

0.4

51

5

7.4

69

1

17

.50

8

K

reis

fre

ie S

täd

te

19

5.2

70

5

7.2

73

9

2.1

12

3

44

.65

5

L

an

da

u

19

5.2

70

5

7.2

73

9

2.1

12

3

44

.65

5

G

esa

mt

70

6.6

88

1

55

.56

3

27

4.0

27

1

.13

6.2

78

Bil

d 8

: Tec

hn

isch

es D

ach

!äch

enp

ote

nzi

al fü

r Ph

oto

volt

aika

nla

gen

im L

and

krei

s Sü

dlic

he

Wei

nst

raß

e u

nd

Lan

dau

Qu

ell

e: U

niv

ersi

tät

Ko

ble

nz-

Lan

dau

Po

ten

zia

l fü

r P

ho

tov

olt

aik

au

f D

äch

ern

Page 22: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

22

Ert

räg

e

Die

sem

gro

ßen

tec

hn

isch

en (

Dac

h!ä

chen

-)Po

ten

-zi

al is

t in

der

näc

hst

en T

abel

le d

ie b

erei

ts v

orh

and

e-n

e (in

stal

liert

e) L

eist

un

g g

egen

üb

erg

este

llt,

eben

-so

sin

d d

ie S

tro

mer

träg

e au

s in

stal

liert

er L

eist

un

g

un

d te

chn

isch

en P

ote

nzi

al (b

rutt

o) a

bg

esch

ätzt

, bei

ein

em m

ittl

ere

m E

rtra

g v

on

98

0 k

Wh

/a*k

Wp

, w

ie

be

reit

s a

ng

eg

eb

en

. Die

6. S

pa

lte

gib

t d

en

he

uti

ge

n

Gra

d d

er

Nu

tzu

ng

in

Pro

zen

t d

es

tech

nis

che

n P

o-

ten

zia

ls w

ied

er,

zu

m B

eis

pie

l w

erd

en

in

He

rxh

eim

9 P

roze

nt

du

rch

inst

all

iert

e A

nla

ge

n g

en

utz

t, in

de

r

Sta

dt

La

nd

au

ab

er

nu

r w

en

ige

r a

ls 5

Pro

zen

t. D

ie

mit

tle

re N

utz

un

g d

es D

ach

!äch

enp

ote

nzi

als

lieg

t fü

r La

nd

au u

nd

den

Kre

is S

üd

lich

e W

ein

stra

ße

bei

6

Pro

zen

t. D

er r

iesi

ge

reg

ion

ale

Nac

hh

olb

edar

f in

d

er N

utz

un

g d

er S

on

nen

ener

gie

ist

dam

it s

ehr

ein

-d

ruck

svo

ll b

eleg

t.

Page 23: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

23

V

erb

an

dsg

em

ein

de

L

an

dk

r. S

üd

lich

e W

ein

stra

ße

5

0.3

89

4

9.3

81

.22

0

79

1.6

33

7

75

.80

0.8

00

6

,4

47

1.9

03

.30

0

57

6.7

70

.70

0

16

4

13

5

A

nn

we

ile

r a

m T

rife

ls

3.9

16

3

.83

7.6

80

1

03

.36

7

10

1.3

00

.00

0

3,8

1

64

.25

6.2

10

2

00

.75

7.5

90

6

2

51

B

ad

Be

rgza

be

rn

9.4

20

9

.23

1.6

00

1

58

.57

1

15

5.4

00

.00

0

5,9

6

7.3

39

.80

0

83

.30

4.2

00

2

31

1

89

E

de

nk

ob

en

8

.30

8

8.1

41

.84

0

14

0.5

10

1

37

.70

0.0

00

5

,9

76

.76

7.0

03

9

3.8

26

.33

7

17

9

14

7

H

erx

he

im

9.9

56

9

.75

6.8

80

1

05

.40

8

10

3.3

00

.00

0

9,4

4

5.4

97

.70

0

55

.60

8.3

00

2

27

1

86

L

an

da

u-L

an

d

8.0

07

7

.84

6.8

60

1

15

.20

4

11

2.9

00

.00

0

7,0

3

6.3

60

.00

0

44

.44

0.0

00

3

11

2

54

M

aik

am

me

r 2

.62

1

2.5

68

.58

0

51

.02

0

50

.00

0.0

00

5

,1

31

.45

2.6

87

3

8.4

42

.17

3

15

9

13

0

O

�e

nb

ach

an

de

r Q

ue

ich

8

.16

1

7.9

97

.78

0

11

7.5

51

1

15

.20

0.0

00

6

,9

50

.22

9.9

00

6

1.3

92

.10

0

22

9

18

8

K

reis

fre

ie S

täd

te

16

.10

5

15

.78

2.9

00

3

44

.69

4

33

7.8

00

.00

0

4,7

2

21

.99

6.7

00

2

71

.32

9.3

00

1

52

1

25

L

an

da

u

16

.10

5

15

.78

2.9

00

3

44

.69

4

33

7.8

00

.00

0

4,7

2

21

.99

6.7

00

2

71

.32

9.3

00

1

52

1

25

G

esa

mt

66

.49

4

65

.16

4.1

20

1

.13

6.3

27

1

.11

3.6

00

.00

0

5,9

6

93

.90

0.0

00

8

48

.10

0.0

00

1

61

1

31

Str

om

Ve

rbra

uch

Sz

en

ari

o 1

[kW

h/a

]

he

ute

inst

all

iert

/

tech

n.

Po

ten

zia

l

[%]

Erz

eu

gb

are

Jah

resa

rbe

it

[kW

h]

Le

istu

ng

[kW

p]

Le

istu

ng

[kW

p]

Erz

eu

gte

Jah

resm

en

-

ge

[k

Wh

]

Str

om

Ve

rbra

uch

Sz

en

ari

o 2

[kW

h/a

]

tech

.

Po

ten

zia

l

Jah

resa

rbe

it/

Ve

rbra

uch

Sz

en

ari

o 1

[%]

tech

.

Po

ten

zia

l

Jah

resa

rbe

it/

Ve

rbra

uch

Sz

en

ari

o 2

[%]

b

is h

eu

te i

nst

all

iert

te

chn

isch

es

Po

ten

zia

l

Bil

d 9

: Mö

glic

her

Dec

kun

gsg

rad

vo

n P

ho

tovo

ltai

kan

lag

en im

Lan

dkr

eis

Süd

lich

e W

ein

stra

ße

un

d L

and

au a

m G

esam

tstr

om

verb

rau

chQ

ue

lle

: Un

ive

rsit

ät

Ko

ble

nz-

La

nd

au

gli

che

r A

nte

il v

on

Ph

oto

vo

lta

ik a

m G

esa

mts

tro

mv

erb

rau

ch

Page 24: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

24

– A

bst

rich

e a

m P

ote

nzi

al

erf

ord

ern

. D

ah

er

ist

ein

e

Ein

zelb

etr

ach

tun

g im

me

r n

öti

g.

Da

s E

rwa

rtu

ng

spo

ten

zia

l, d

as

die

se A

bst

rich

e b

e-

rück

sich

tig

t, is

t ze

ita

bh

än

gig

un

d n

ur

sch

we

r q

ua

n-

ti$

zie

rba

r. W

ir h

ab

en

de

sha

lb s

eh

r zu

rück

ha

lte

nd

ein

e l

an

gfr

isti

ge

Ve

rfü

gb

ark

eit

vo

n 5

0 P

ro-

zen

t d

es

vo

n

un

s e

rmit

telt

en

te

chn

isch

en

Ge

sam

tpo

ten

zia

ls

an

ge

no

mm

en

u

nd

mit

te lf

rist

ig g

ar

nu

r 3

0 P

roze

nt

bis

zu

m

Jah

r 2

02

0.

Um

setz

ba

ba

rke

it

Nu

n

ist

mit

d

en

Z

ah

len

d

es

tech

nis

che

n

(Da

ch-

che

n-)

Po

ten

zia

ls

zwa

r d

as

ge

sam

te

Po

ten

zia

l

be

ka

nn

t, d

as

in d

er

Re

gio

n u

nd

na

ch d

erz

eit

ige

m

tech

nis

che

m

Sta

nd

a

uf

gu

t g

ee

ign

ete

n

Da

ch%

ä-

che

n

nu

tzb

ar

ist,

d

och

k

ön

ne

n

im

Ein

zelf

all

d

ie

wir

tsch

aft

lich

en

, b

au

lich

en

u

nd

a

uch

b

au

rech

tli-

che

n A

spe

kte

– w

ie b

eis

pie

lsw

eis

e d

ie T

rag

fäh

igke

it

ein

es

Da

che

s u

nd

de

s B

au

rpe

rs,

Alt

er

un

d Z

u-

sta

nd

vo

n D

ach

un

d G

eb

äu

de

, G

eb

äu

de

nu

tzu

ng

,

Bra

nd

sch

utz

, D

en

km

als

chu

tz,

an

de

re R

ech

tsla

ge

n

Bil

d 1

0: T

ech

nis

ches

Dac

h%

äch

enp

ote

nzi

al, d

arg

este

llt m

it d

er G

röß

e d

er K

reis

%äc

hen

r je

de

Ver

ban

dsg

emei

nd

e, L

and

krei

s Sü

dlic

he

Wei

nst

raß

e u

nd

Sta

dt

Lan

dau

. Der

ro

te S

ekto

r b

edeu

-te

t je

wei

ls d

ie b

erei

ts in

stal

liert

e Le

istu

ng

, der

ges

amte

gel

be

ents

pri

cht

dem

ges

ich

erte

n te

ch-

nis

chen

Po

ten

zial

. Gel

b u

nd

Ro

t zu

sam

men

erg

eben

etw

a d

as h

euti

ge

lan

gfr

isti

g r

ealis

ierb

are

Pote

nzi

al v

on

insg

esam

t ru

nd

550

.000

kW

p (s

ieh

e au

ch B

ild 9

).Q

ue

lle

: Un

iver

sitä

t K

ob

len

z-La

nd

au

Page 25: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

25

Wir

tsch

ah

aft

lich

ke

ke

it

Um

ein

e h

oh

e u

nd

ko

ste

nw

irks

am

e Z

ub

au

rate

zu

err

eic

he

n,

sse

n g

ezi

elt

die

gro

ße

n F

läch

en

ve

r-

füg

ba

r u

nd

mit

Ph

oto

vo

lta

ik b

est

ück

t w

erd

en

. In

Bild

11

sin

d 2

78

Dac

h#ä

chen

mit

je

meh

r al

s 25

0 kW

p in

stal

lierb

arer

tec

hn

isch

er L

eist

un

g a

usg

ewie

-se

n. D

as t

ech

nis

che

Ges

amtp

ote

nzi

al d

iese

r D

ach

-

#äch

en l

ieg

t b

ei 1

80.0

00 k

Wp

, alle

ine

die

grö

ßte

n

70 D

ach

#äch

en k

ön

nte

n b

ei v

olle

r Bel

egu

ng

sc

ho

n m

ehr

als

100

Mill

ion

en k

Wh

/a

Stro

m l

iefe

rn.

Der

zeit

ab

er

sin

d a

uf s

olc

hen

Flä

chen

nu

r 5.

500

kWp

Lei

stu

ng

(ru

nd

5

Pro

zen

t) in

stal

liert

.

Bil

d 1

1: Ö

rtlic

he

Lag

e al

ler

Dac

h#

äch

en, v

on

den

en je

de

ein

zeln

e ei

n

tech

nis

ches

Po

ten

zial

vo

n m

ehr

als

250

kWp

hat

. Die

Far

ben

der

Pu

nk-

te in

der

Kar

te (u

nd

die

der

Str

eife

n s

ow

ie F

läch

en in

der

Bal

ken

gra

&k

dar

un

ter)

geb

en d

ie G

röß

eng

rup

pe

an, d

er je

des

Dac

h z

uzu

ord

nen

is

t. D

ie x

-Ach

se d

es B

alke

nd

iag

ram

ms

zeig

t d

ie D

ach

#äc

hen

vo

n li

nks

n

ach

rec

hts

in a

ufs

teig

end

er L

eist

un

g s

ort

iert

. Bis

201

2 in

stal

liert

e A

nla

gen

sin

d b

erei

ts b

erü

cksi

chti

gt.

Dab

ei s

ind

die

Däc

her

nac

h ih

rer

Fläc

he

ein

er „G

röß

eng

rup

pe“

so

zu

geo

rdn

et, d

ass

jed

e G

rup

pe

ein

e St

rom

erze

ug

un

g v

on

50

Mill

ion

en k

Wh

pro

Jah

r er

bri

ng

en k

ann

. In

d

er b

lau

en G

rup

pe

bet

räg

t d

ie S

tro

mer

zeu

gu

ng

30

Mill

ion

en k

Wh

. D

ie g

elb

e G

rup

pe

stel

lt D

äch

er m

it E

inze

lpo

ten

zial

en v

on

ru

nd

8.0

00

bis

ru

nd

1.6

50 k

Wp

, die

ro

te G

rup

pe

stel

lt D

äch

er m

it je

ru

nd

1.6

50 b

is

run

d 6

60 k

Wp

, die

grü

ne

Gru

pp

e D

äch

er m

it je

wei

ls w

enig

er a

ls 6

60

kWp

un

d d

ie b

lau

e G

rup

pe

Däc

her

mit

Ein

zelp

ote

nzi

alen

mit

bis

zu

34

0 kW

p d

ar.

Qu

ell

e: U

niv

ersi

tät

Ko

ble

nz-

Lan

dau

Page 26: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

26

Ph

oto

vo

lo

lta

ik a

uf

uf

Frei�äc

ächen

Die

Nu

tzu

ng

de

r Ph

oto

volt

aik

auf

Frei

!äch

en h

a-b

en w

ir z

un

äch

st n

ich

t in

un

ser

Ener

gie

kon

zep

t ei

ng

esch

loss

en. A

us

ök

olo

gis

che

n G

rün

de

n w

oll

en

wir

vo

rra

ng

ig D

ach

che

n f

ür

die

Str

om

erz

eu

gu

ng

nu

tze

n.

Page 27: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

27

Win

de

ne

re

rgie

Die

im

La

nd

kre

is S

üd

lich

e W

ein

stra

ße

be

reit

s st

e-

he

nd

en

W

ind

pa

rks

kön

ne

n

erg

än

zt

we

rde

n.

So

wär

e d

er S

tan

do

rt O

$en

bac

h a

n d

er Q

uei

ch,

wo

d

erze

it 3

Win

den

erg

iean

lag

en (

WEA

) st

ehen

, u

m

6 W

EA z

u e

rwei

tern

. Es

gib

t b

erei

ts k

on

kret

e P

län

e u

nd

ein

ein

gel

eite

tes

Ge

ne

hm

igu

ng

sve

rfa

hre

n, f

ür

da

s b

is J

un

i 2

01

3 g

rün

es

Lic

ht

erw

art

et

wir

d. D

an

n

kön

nte

n d

iese

An

lag

en

ab

En

de

20

13

be

reit

s S

tro

m

liefe

rn. B

ei

He

rxh

eim

we

yh

er

gib

t e

s d

erz

eit

9 W

EA

,

da

vo

n 3

im K

reis

ge

bie

t S

üd

lich

e W

ein

stra

ße

. Die

ser

Pa

rk k

an

n u

m 7

WE

A e

rwe

ite

rt w

erd

en

, da

vo

n 2

im

Kre

isg

eb

iet

dlic

he

We

inst

raß

e.

Die

se b

eid

en

bis

he

rig

en

Pa

rks

sin

d d

arü

be

r h

ina

us

nic

ht

sin

nv

oll

erw

eit

erb

ar,

da

ne

ue

WE

A d

ie B

e-

sta

nd

san

lag

en

ve

rsch

att

en

rde

n o

de

r d

er

rm

stö

ren

nn

te. W

EA

sin

d in

de

r E

be

ne

we

ge

n d

er

re-

lati

v g

eri

ng

ere

n W

ind

%g

ke

it n

ur

do

rt w

irts

cha

ft-

lich

be

tre

ibb

ar,

wo

sch

on

We

ge

, Ein

spe

ise

gli

ch-

ke

ite

n u

nd

an

de

re n

otw

en

dig

en

Infr

ast

ruk

ture

n f

ür

Win

de

ne

rgie

vo

rha

nd

en

sin

d u

nd

so

mit

An

lag

en

ko

ste

ng

ün

stig

err

ich

tet

we

rde

n k

ön

ne

n. A

uch

gib

t

es

do

rt k

au

m n

och

Ste

lle

n,

die

we

it g

en

ug

vo

n

Wo

hn

be

ba

uu

ng

en

4) e

ntf

ern

t si

nd

.

Erw

eit

er

ern

un

d n

en

eu

ba

ue

ue

n

E%

zie

nte

r si

nd

n

eu

e

An

la-

ge

n in

he

n ü

be

r 4

00

Me

ter

üb

er

de

m M

ee

ress

pie

ge

l, w

o

mit

2

0

Pro

zen

t m

eh

r W

ind

ge

rech

ne

t w

erd

en

ka

nn

als

in d

er

Eb

en

e, u

nd

wo

die

An

-

lag

en

we

ite

r e

ntf

ern

t v

on

Sie

dlu

ng

en

ste

he

n u

nd

op

tisc

h w

en

ige

r in

de

r R

eg

ion

ers

che

ine

n.

Da

s L

an

de

sen

twic

klu

ng

spro

gra

mm

5) (

LE

P I

V)

gib

t

Hin

we

ise

au

f m

ög

lich

e W

ind

sta

nd

ort

e i

m P

fälz

er-

wa

ld.

De

mn

ach

ze

igt

die

fo

lge

nd

e K

art

e d

as

Su

ch-

ge

bie

t fü

r m

ög

lich

e W

EA

-Sta

nd

ort

e i

m K

reis

dli

-

che

We

inst

raß

e/G

em

ark

un

g L

an

da

u a

ls F

läch

e m

it

bla

ue

r S

chra

$u

r.

4)

Es

ist

du

rch

au

s d

en

kb

ar,

hie

r n

och

nic

ht

ein

be

zog

en

e, k

lein

ere

WE

A a

uch

be

isp

iels

we

ise

in d

er

he

vo

n

ge

we

rbli

che

n G

eb

äu

de

n z

u e

rric

hte

n, u

m E

inze

lbe

tre

ibe

rn d

ie S

tro

me

rze

ug

un

g u

nd

de

n V

erb

rau

ch a

n

de

rse

lbe

n S

tell

e z

u e

rmö

gli

che

n.

5)

La

ut

rhe

inla

nd

-pfä

lzis

che

r L

an

de

sve

rord

nu

ng

zu

m L

EP

rs L

an

d f

ün

fma

l me

hr

Win

de

ne

rgie

leis

tun

g b

is 2

02

0,

Bil

d 1

2:

Su

chg

eb

iet

für

gli

che

WE

A-S

tan

do

rte

im

La

nd

kre

is S

üd

lich

e W

ein

stra

ße

/

Ge

ma

rku

ng

La

nd

au

als

Flä

che

mit

bla

ue

r S

chra

$u

r, n

ur

im G

eb

iet

we

stli

ch (

die

fa

st

ge

rad

e N

ord

-Sü

d-L

inie

) d

es

6 K

ilo

me

ter-

Ko

rrid

ors

vo

r d

em

Ha

rdtr

an

d,

de

r n

ach

LE

P

fre

i ble

ibe

n s

oll.

Page 28: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

28

Sta

nd

ortrt

e u

nd

Po

Po

ten

ziaia

l

Inn

erh

alb

die

ses

Su

chg

eb

iete

s b

iete

n s

ich

be

son

-

de

rs B

ere

ich

e i

m L

an

da

ue

r S

tad

twa

ld,

in d

er

Ve

r-

ba

nd

sge

me

ind

e

An

nw

eile

r so

wie

in

d

en

H

inte

r-

wa

ldu

ng

en

we

ite

rer

Ve

rba

nd

sge

me

ind

en

an

. E

ine

Ko

nze

ntr

ati

on

au

f d

iese

s G

eb

iet

ha

t w

ese

ntl

ich

e

Vo

rte

ile

te

chn

isch

er

Art

. S

o i

st d

ie W

ind

"g

ke

it

he

r, d

ie Z

uw

eg

e s

ind

ku

rz u

nd

en

twe

de

r v

or-

ha

nd

en

od

er

ein

fach

zu

ba

ue

n u

nd

da

s S

tro

mn

etz

(11

0-k

V-L

eit

un

g) i

st n

ah

e, u

m d

en

Str

om

ein

spe

ise

n

zu k

ön

ne

n.

An

de

n g

en

an

nte

n S

tan

do

rte

n k

ön

nte

n r

un

d 6

0

WE

A

mit

e

ine

r N

en

nle

istu

ng

v

on

2

.30

0

kW

zu

-

sätz

lich

err

ich

tet

we

rde

n,

wa

s zu

sam

me

n m

it d

en

vo

rha

nd

en

en

WE

A e

ine

r G

esa

mtl

eis

tun

g v

on

ru

nd

15

0.0

00

kW

en

tsp

räch

e.

Für

die

be

ste

he

nd

en

WE

A w

erd

en

2.0

00

Vo

llla

st-

stu

nd

en

/Ja

hr

an

ge

no

mm

en

, d

och

mit

ne

ue

r W

EA

-

Tech

no

log

ie s

ind

etw

a 3

.00

0 V

oll

last

stu

nd

en

/Ja

hr

zu e

rwa

rte

n.

Da

mit

de

r jä

hrl

ich

e G

esa

mte

rtra

g v

on

zir

ka

44

2 M

il-

lio

ne

n K

ilo

wa

ttst

un

de

n.

Da

s e

nts

pri

cht

ein

em

An

-

teil

am

Str

om

ve

rbra

uch

vo

n f

ast

57

Pro

zen

t.

Page 29: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

29

V

erb

an

dsg

em

ein

de

L

an

dk

reis

dli

che

We

inst

raß

e

6

10

.50

0

21

.00

0.0

00

4

6

10

2.5

00

2

97

.00

0.0

00

4

,8

A

nn

we

ile

r a

m T

rife

ls

2

2

50

.60

0

15

1.8

00

.00

0

B

ad

Be

rgza

be

rn

E

de

nk

ob

en

5

11

.50

0

34

.50

0.0

00

H

erx

he

im

3

4.5

00

9

.00

0.0

00

6

1

1.4

00

2

9.7

00

.00

0

30

L

an

da

u-L

an

d

4

9

.20

0

27

.60

0.0

00

M

aik

am

me

r

O

�e

nb

ach

an

de

r Q

ue

ich

3

6

.00

0

12

.00

0.0

00

9

1

9.8

00

5

3.4

00

.00

0

23

K

reis

fre

ie S

täd

te

2

1

48

.30

0

14

4.9

00

.00

0

L

an

da

u

2

1

48

.30

0

14

4.9

00

.00

0

G

esa

mt

6

10

.50

0

21

.00

0.0

00

6

7

15

0.8

00

4

41

.90

0.0

00

4

,8

An

za

hl

Erz

eu

gb

are

Jah

resa

r-

be

it [

kW

h]

Ge

sam

t-

leis

tun

g

[kW

]

An

za

hl

Ge

sam

t-

leis

tun

g

[kW

]

Erz

eu

gb

are

Jah

resa

rbe

it

[kW

h]

bis

he

rig

e

Au

snu

tzu

ng

de

s P

ote

nz

ials

[%]

b

is h

eu

te i

nst

all

iert

te

chn

isch

es

Ge

sam

tpo

ten

zia

l

Bil

d 1

3: P

ote

nzi

ale

r W

ind

en

erg

iea

nla

ge

n im

Ve

rgle

ich

zu

m b

ish

eri

ge

n A

usn

utz

un

gsg

rad

Qu

ell

e: E

ne

rgie

dp

falz

Po

ten

zia

le f

ür

Win

de

ne

rgie

Page 30: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

30

An

de

re e e

rne

ue

rba

ba

re E

ne

ne

rgie

qu

qu

ell

en

Die

be

ide

n H

au

ptp

feile

r6) d

es

En

erg

ieko

nze

pts

Str

om

erz

eu

gu

ng

– s

ind

na

türl

ich

die

Ph

oto

vo

lta

ik

un

d

die

Win

de

ne

rgie

. D

an

eb

en

si

nd

d

ie

be

reit

s

an

ge

spro

che

ne

N

utz

un

g

de

r T

iefe

nw

ärm

e

(Ge

o-

the

rmie

) so

wie

die

Bio

ga

sve

rstr

om

un

g, W

ass

erk

raft

un

d K

raft

-Wä

rme

-Ko

pp

lun

g (

KW

K)

zu w

eit

ere

n B

ei-

trä

ge

n a

ufg

eru

fen

. Die

min

de

re B

ed

eu

tun

g d

er

Tie

-

fen

rme

ist

ob

en

sch

on

au

sge

füh

rt.

Au

s v

ers

chie

de

ne

n G

rün

de

n w

ird

die

re

gio

na

le R

ol-

le a

ll d

iese

r V

erf

ah

ren

un

d T

ech

nik

en

im

Ze

itra

um

bis

20

20

nu

r se

hr

sch

we

r e

insc

tzb

ar

un

d j

ed

en

-

fall

s so

be

gre

nzt

ble

ibe

n, d

ass

ih

r m

en

ge

nm

äß

ige

r

Be

itra

g g

eri

ng

er

ist

als

die

Un

ge

na

uig

keit

de

r H

och

-

rech

nu

ng

en

r P

ho

tov

olt

aik

un

d W

ind

.

6)

Es

soll

ab

er

an

jed

er

Ste

lle

eri

nn

ert

se

in, d

ass

ve

rmin

de

rte

En

erg

iefe

hln

utz

un

g u

nd

-v

ers

chw

en

du

ng

imm

er

die

be

ste

ök

olo

gis

che

un

d w

irts

cha

ftli

che

Ko

mp

o-

ne

nte

ist.

Dah

er g

ehö

ren

die

en

erg

iesp

aren

den

tec

hn

isch

en, a

dm

inis

trat

iven

un

d t

ari$

ich

en M

aßn

ahm

en z

u d

en e

rste

n e

rneu

erb

aren

En

erg

ie-„

qu

elle

n“.

Page 31: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

31

In d

er

Su

mm

e a

lle

r e

rne

ue

rba

ren

En

erg

ien

erg

ibt

sich

so

ein

Zu

ba

u,

de

r in

fo

lge

nd

er

Tab

ell

e d

arg

e-

ste

llt

ist.

Da

na

ch k

an

n i

m J

ah

r 2

02

0 d

ie r

eg

ion

ale

Str

om

erz

eu

gu

ng

au

s e

rne

ue

rba

ren

En

erg

ien

in

ei-

ne

r G

röß

eno

rdn

un

g v

on

zir

ka 7

00 M

illio

nen

kW

h/a

se

in, w

as b

ilan

ziel

l den

Ver

bra

uch

im L

and

krei

s Sü

d-

lich

e W

ein

stra

ße

mit

Lan

dau

, Sze

nar

io 1

, ab

dec

ken

d

ürf

te. F

ür

Szen

ario

2 m

üss

en w

eite

re A

nst

ren

gu

n-

gen

erb

rach

t w

erd

en.

In S

zen

ario

1 s

inkt

der

Str

om

bed

arf

bis

202

0 u

m

10 P

roze

nt,

in

Sze

nar

io 2

ste

igt

er u

m 1

0 Pr

oze

nt.

Die

ges

amte

vo

n u

ns

ang

eno

mm

ene

Ban

db

reit

e b

eträ

gt

also

: +

/– 1

0 Pr

oze

nt

üb

er/u

nte

r h

euti

gem

St

rom

verb

rau

ch.

Für

den

tig

en A

usb

au, a

lso

die

glic

he

kün

fti-

ge

Stro

mer

zeu

gu

ng

au

s er

neu

erb

aren

En

erg

ien

bis

20

20 s

ind

jew

eils

au

ch z

wei

Var

ian

ten

an

gen

om

-m

en:

Ph

oto

volt

aik:

Es

wir

d a

ng

eset

zt, d

ass

der

Zu

bau

an

Le

istu

ng

7) j

ährl

ich

en

twed

er u

m 5

Pro

zen

t (Z

ub

au-

rate

wie

im J

ahr

zuvo

r) o

der

um

10

Pro

zen

t st

eig

t.W

ind

ener

gie

: Fü

r d

ie N

utz

un

g v

on

Win

den

erg

ie

wer

den

glic

he

Stan

do

rte

bei

O�

enb

ach

un

d im

P

fälz

erw

ald

der

zeit

näh

er u

nte

rsu

cht.

Wei

tere

Ein

zels

tan

do

rte

sin

d n

och

zu

iden

ti�

zier

en.

Vo

rau

sset

zun

g f

ür

die

Rea

lisie

run

g v

on

WEA

- u

nd

P

ho

tovo

ltai

kan

lag

en is

t ei

ne

ausr

eich

end

e Ei

nsp

ei-

seve

rgü

tun

g d

urc

h d

as E

rneu

erb

are

-En

erg

ien

-Ge

-se

tz. W

ir w

olle

n m

ög

lich

st z

üg

ig d

ie n

otw

end

igen

St

and

ort

e en

twic

keln

. Ti

efen

wär

me

(Geo

ther

mie

): W

ir r

ech

nen

bis

202

0 n

ich

t m

it n

euen

Geo

ther

mie

-An

lag

en.

4.

De

r P

lan

7) A

usg

ang

sjah

r is

t 20

12. I

n d

iese

m J

ahr

bet

rug

die

Zu

bau

leis

tun

g 2

4 Pr

oze

nt

der

Ges

amtl

eist

un

g

der

in a

llen

Jah

ren

zu

vor

inst

allie

rten

PV

-An

lag

en.

Page 32: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

32

De

r Z

ub

au

an

ern

eu

erb

are

n E

ne

rgie

n z

ur

Str

om

-

erz

eu

gu

ng

, d

er

sich

a

us

un

sere

n

Be

rech

nu

ng

en

in S

um

me

erg

ibt,

ha

be

n w

ir i

n f

olg

en

de

r Ta

be

lle

zusa

mm

en

ge

ste

llt.

Im

Jah

r 20

20 k

ön

nen

ru

nd

703

Mill

ion

en k

Wh

Öko

stro

m i

n d

er R

egio

n e

rzeu

gt

wer

den

. Mit

die

ser

Men

ge

ließ

e si

ch d

er i

n S

zen

a-ri

o 1

an

gen

om

men

e B

edar

f ger

ade

dec

ken

. Um

den

B

edar

f fü

r Sz

enar

io 2

bila

nzi

ell

zu10

0 Pr

oze

nt

aus

reg

ion

al e

rzeu

gte

m Ö

kost

rom

dec

ken

zu

nn

en,

sste

n w

eite

re A

nst

ren

gu

ng

en g

emac

ht

wer

den

.

Ja

hre

sarb

eit

[k

Wh

]

Zu

ba

u u

m j

äh

rl. 5

% a

n e

rze

ug

ter

Str

om

me

ng

e d

urc

h P

ho

tov

olt

aik

[k

Wh

]

V

erb

an

dsg

em

ein

de

S

tatu

s q

uo

P

ote

nz

ial

20

13

2

01

4

20

15

2

01

6

20

17

2

01

8

20

19

2

02

0

ge

sam

t

L

an

dk

r. S

üd

lich

e W

ein

stra

ße

4

9.3

81

.22

0

77

5.8

00

.00

0

12

.44

4.0

67

1

3.0

66

.27

1

13

.71

9.5

84

1

4.4

05

.56

4

15

.12

5.8

42

1

5.8

82

.13

4

16

.67

6.2

41

1

7.5

10

.05

3

16

8.2

10

.97

5

A

nn

we

ile

r a

m T

rife

ls

3.8

37

.68

0

10

1.3

00

.00

0

96

7.0

85

1

.01

5.4

50

1

.06

6.2

23

1

.11

9.5

34

1

.17

5.5

10

1

.23

4.2

86

1

.29

6.0

00

1

.36

0.8

00

1

3.0

72

.57

9

B

ad

Be

rgza

be

rn

9.2

31

.60

0

15

5.4

00

.00

0

2.3

26

.36

3

2.4

42

.68

1

2.5

64

.81

5

2.6

93

.05

6

2.8

27

.70

9

2.9

69

.09

4

3.1

17

.54

9

3.2

73

.42

7

31

.44

6.2

95

E

de

nk

ob

en

8

.14

1.8

40

1

37

.70

0.0

00

2

.05

1.7

44

2

.15

4.3

31

2

.26

2.0

47

2

.37

5.1

50

2

.49

3.9

07

2

.61

8.6

03

2

.74

9.5

33

2

.88

7.0

09

2

7.7

34

.16

4

H

erx

he

im

9.7

56

.88

0

10

3.3

00

.00

0

2.4

58

.73

4

2.5

81

.67

0

2.7

10

.75

4

2.8

46

.29

2

2.9

88

.60

6

3.1

38

.03

7

3.2

94

.93

8

3.4

59

.68

5

33

.23

5.5

96

L

an

da

u-L

an

d

7.8

46

.86

0

11

2.9

00

.00

0

1.9

77

.40

9

2.0

76

.27

9

2.1

80

.09

3

2.2

89

.09

8

2.4

03

.55

3

2.5

23

.73

0

2.6

49

.91

7

2.7

82

.41

3

26

.72

9.3

51

M

aik

am

me

r 2

.56

8.5

80

5

0.0

00

.00

0

64

7.2

82

6

79

.64

8

71

3.6

29

7

49

.31

0

78

6.7

76

8

26

.11

4

86

7.4

20

9

10

.79

1

8.7

49

.54

8

O

"e

nb

ach

an

de

r Q

ue

ich

7

.99

7.7

80

1

15

.20

0.0

00

2

.01

5.4

41

2

.11

6.2

13

2

.22

2.0

23

2

.33

3.1

24

2

.44

9.7

81

2

.57

2.2

70

2

.70

0.8

83

2

.83

5.9

27

2

7.2

43

.44

1

K

reis

fre

ie S

täd

te

15

.78

2.9

00

3

37

.80

0.0

00

3

.97

7.2

91

4

.17

6.1

55

4

.38

4.9

63

4

.60

4.2

11

4

.83

4.4

22

5

.07

6.1

43

5

.32

9.9

50

5

.59

6.4

48

5

3.7

62

.48

3

L

an

da

u

15

.78

2.9

00

3

37

.80

0.0

00

3

.97

7.2

91

4

.17

6.1

55

4

.38

4.9

63

4

.60

4.2

11

4

.83

4.4

22

5

.07

6.1

43

5

.32

9.9

50

5

.59

6.4

48

5

3.7

62

.48

3

P

ho

tov

olt

aik

ge

sam

t 6

5.1

64

.12

0

1.1

13

.60

0.0

00

1

6.4

21

.35

8

17

.24

2.4

26

1

8.1

04

.54

7

19

.00

9.7

75

1

9.9

60

.26

4

20

.95

8.2

77

2

2.0

06

.19

1

23

.10

6.5

00

2

21

.97

3.4

58

Bil

d 1

4, T

eil

1 b

is 3

: Au

sbau

szen

ario

1 d

er e

rneu

erb

aren

En

erg

ien

zu

r St

rom

gew

inn

un

g im

Lan

dkr

eis

Süd

lich

e W

ein

stra

ße

un

d in

der

Sta

dt

Lan

dau

bis

202

0

Au

sba

usz

en

ari

o 1

– T

eil

1:

Ph

oto

vo

lta

ik

Page 33: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

33

Ja

hre

sarb

eit

[k

Wh

]

Zu

ba

u a

n e

rze

ug

ter

Str

om

me

ng

e d

urc

h W

ind

en

erg

ie [

kW

h]

V

erb

an

dsg

em

ein

de

S

tatu

s q

uo

P

ote

nz

ial

20

13

2

01

4

20

15

2

01

6

20

17

2

01

8

20

19

2

02

0

ge

sam

t

L

an

dk

r. S

üd

lich

e W

ein

stra

ße

2

1.0

00

.00

0

29

7.0

00

.00

0

1

12

.70

0.0

00

1

28

.80

0.0

00

3

4.5

00

.00

0

29

7.0

00

.00

0

A

nn

we

ile

r a

m T

rife

ls

1

51

.80

0.0

00

50

.60

0.0

00

1

01

.20

0.0

00

15

1.8

00

.00

0

B

ad

Be

rgza

be

rn

E

de

nk

ob

en

34

.50

0.0

00

34

.50

0.0

00

3

4.5

00

.00

0

H

erx

he

im

9.0

00

.00

0

29

.70

0.0

00

20

.70

0.0

00

2

9.7

00

.00

0

L

an

da

u-L

an

d

2

7.6

00

.00

0

27

.60

0.0

00

27

.60

0.0

00

M

aik

am

me

r

O

"e

nb

ach

an

de

r Q

ue

ich

1

2.0

00

.00

0

53

.40

0.0

00

41

.40

0.0

00

5

3.4

00

.00

0

K

reis

fre

ie S

täd

te

1

44

.90

0.0

00

44

.90

0.0

00

1

00

.00

0.0

00

14

4.9

00

.00

0

L

an

da

u

1

44

.90

0.0

00

44

.90

0.0

00

1

00

.00

0.0

00

14

4.9

00

.00

0

W

ind

en

erg

ie g

esa

mt

21

.00

0.0

00

4

41

.90

0.0

00

15

7.6

00

.00

0 2

28

.80

0.0

00

3

4.5

00

.00

0

44

1.9

00

.00

0

V

erb

an

dsg

em

ein

de

S

tatu

s q

uo

P

ote

nz

ial

20

13

2

01

4

20

15

2

01

6

20

17

2

01

8

20

19

2

02

0

ge

sam

t

L

an

dk

r. S

üd

lic

he

We

instr

e

24

.10

0.0

00

2

4.1

00

.00

0

24

.10

0.0

00

H

erx

he

im

24

.10

0.0

00

2

4.1

00

.00

0

24

.10

0.0

00

K

reis

fre

ie S

täd

te

15

.10

0.0

00

1

5.1

00

.00

0

15

.10

0.0

00

L

an

da

u

15

.10

0.0

00

1

5.1

00

.00

0

15

.10

0.0

00

G

eo

the

rmis

che

Str

om

erz

.

39

.20

0.0

00

3

9.2

00

.00

0

39

.20

0.0

00

G

esa

mte

ne

rgie

ern

. En

erg

ien

1

25

.36

4.1

20

1

.59

4.7

00

.00

0

16

.42

1.3

58

1

74

.84

2.4

26

24

6.9

04

.54

7

53

.50

9.7

75

1

9.9

60

.26

4

20

.95

8.2

77

2

2.0

06

.19

1

23

.10

6.5

00

70

3.0

73

.45

8

Ja

hre

sarb

eit

[k

Wh

]

Zu

ba

u a

n e

rze

ug

ter

Str

om

me

ng

e d

urc

h G

eo

the

rmie

[k

Wh

]

Au

sba

usz

en

ari

o 1

– T

eil

2: W

ind

en

erg

ie

Au

sba

usz

en

ari

o 1

– T

eil

3:

Ge

oth

erm

ie

Page 34: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

34

Ja

hre

sarb

eit

[k

Wh

] Z

ub

au

um

hrl

. 10

% a

n e

rze

ug

ter

Str

om

me

ng

e d

urc

h P

ho

tov

olt

aik

[k

Wh

]

V

erb

an

dsg

em

ein

de

S

tatu

s q

uo

P

ote

nz

ial

20

13

2

01

4

20

15

2

01

6

20

17

2

01

8

20

19

2

02

0

ge

sam

t

L

an

dk

r. S

üd

lich

e W

ein

stra

ße

4

9.3

81

.22

0

77

5.8

00

.00

0

13

.03

6.6

42

1

4.3

40

.30

6

15

.77

4.3

37

1

7.3

51

.77

1

19

.08

6.9

48

2

0.9

95

.64

2

23

.09

5.2

07

2

5.4

04

.72

7

19

8.4

66

.80

0

A

nn

we

ile

r a

m T

rife

ls

3.8

37

.68

0

10

1.3

00

.00

0

1.0

13

.14

8

1.1

14

.46

2

1.2

25

.90

8

1.3

48

.49

9

1.4

83

.34

9

1.6

31

.68

4

1.7

94

.85

3

1.9

74

.33

8

15

.42

3.9

22

B

ad

Be

rgza

be

rn

9.2

31

.60

0

15

5.4

00

.00

0

2.4

37

.14

2

2.6

80

.85

7

2.9

48

.94

2

3.2

43

.83

7

3.5

68

.22

0

3.9

25

.04

2

4.3

17

.54

6

4.7

49

.30

1

37

.10

2.4

88

E

de

nk

ob

en

8

.14

1.8

40

1

37

.70

0.0

00

2

.14

9.4

46

2

.36

4.3

90

2

.60

0.8

29

2

.86

0.9

12

3

.14

7.0

04

3

.46

1.7

04

3

.80

7.8

74

4

.18

8.6

62

3

2.7

22

.66

1

H

erx

he

im

9.7

56

.88

0

10

3.3

00

.00

0

2.5

75

.81

6

2.8

33

.39

8

3.1

16

.73

8

3.4

28

.41

2

3.7

71

.25

3

4.1

48

.37

8

4.5

63

.21

6

5.0

19

.53

7

39

.21

3.6

27

L

an

da

u-L

an

d

7.8

46

.86

0

11

2.9

00

.00

0

2.0

71

.57

1

2.2

78

.72

8

2.5

06

.60

1

2.7

57

.26

1

3.0

32

.98

7

3.3

36

.28

6

3.6

69

.91

4

4.0

36

.90

6

31

.53

7.1

15

M

aik

am

me

r 2

.56

8.5

80

5

0.0

00

.00

0

67

8.1

05

7

45

.91

6

82

0.5

07

9

02

.55

8

99

2.8

14

1

.09

2.0

95

1

.20

1.3

05

1

.32

1.4

35

1

0.3

23

.31

4

O

"e

nb

ach

an

de

r Q

ue

ich

7

.99

7.7

80

1

15

.20

0.0

00

2

.11

1.4

14

2

.32

2.5

55

2

.55

4.8

11

2

.81

0.2

92

3

.09

1.3

21

3

.40

0.4

53

3

.74

0.4

99

4

.11

4.5

48

3

2.1

43

.67

3

K

reis

fre

ie S

täd

te

15

.78

2.9

00

3

37

.80

0.0

00

4

.16

6.6

86

4

.58

3.3

54

5

.04

1.6

90

5

.54

5.8

59

6

.10

0.4

44

6

.71

0.4

89

7

.38

1.5

38

8

.11

9.6

91

6

3.4

32

.65

0

L

an

da

u

15

.78

2.9

00

3

37

.80

0.0

00

4

.16

6.6

86

4

.58

3.3

54

5

.04

1.6

90

5

.54

5.8

59

6

.10

0.4

44

6

.71

0.4

89

7

.38

1.5

38

8

.11

9.6

91

6

3.4

32

.65

0

P

ho

tov

olt

aik

ge

sam

t 6

5.1

64

.12

0

1.1

13

.60

0.0

00

1

7.2

03

.32

8

18

.92

3.6

60

2

0.8

16

.02

6

22

.89

7.6

29

2

5.1

87

.39

2

27

.70

6.1

31

3

0.4

76

.74

4

33

.52

4.4

19

2

61

.89

9.4

50

Bil

d 1

5, T

eil

1 b

is 3

: Au

sba

usz

en

ari

o 2

de

r e

rne

ue

rba

ren

En

erg

ien

zu

r S

tro

mg

ew

inn

un

g im

La

nd

kre

is

dlic

he

We

inst

raß

e u

nd

in d

er

Sta

dt

La

nd

au

bis

20

20

Au

sba

usz

en

ari

o 2

– T

eil

1:

Ph

oto

vo

lta

ik

Page 35: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

35

Ja

hre

sarb

eit

[k

Wh

]

Zu

ba

u a

n e

rze

ug

ter

Str

om

me

ng

e d

urc

h W

ind

en

erg

ie [

kW

h]

V

erb

an

dsg

em

ein

de

S

tatu

s q

uo

P

ote

nz

ial

20

13

2

01

4

20

15

2

01

6

20

17

2

01

8

20

19

2

02

0

ge

sam

t

L

an

dk

r. S

üd

lich

e W

ein

stra

ße

2

1.0

00

.00

0

29

7.0

00

.00

0

1

12

.70

0.0

00

1

28

.80

0.0

00

3

4.5

00

.00

0

29

7.0

00

.00

0

A

nn

we

ile

r a

m T

rife

ls

1

51

.80

0.0

00

50

.60

0.0

00

1

01

.20

0.0

00

15

1.8

00

.00

0

B

ad

Be

rgza

be

rn

E

de

nk

ob

en

34

.50

0.0

00

34

.50

0.0

00

3

4.5

00

.00

0

H

erx

he

im

9.0

00

.00

0

29

.70

0.0

00

20

.70

0.0

00

2

9.7

00

.00

0

L

an

da

u-L

an

d

2

7.6

00

.00

0

27

.60

0.0

00

27

.60

0.0

00

M

aik

am

me

r

O

"e

nb

ach

an

de

r Q

ue

ich

1

2.0

00

.00

0

53

.40

0.0

00

41

.40

0.0

00

5

3.4

00

.00

0

K

reis

fre

ie S

täd

te

1

44

.90

0.0

00

44

.90

0.0

00

1

00

.00

0.0

00

14

4.9

00

.00

0

L

an

da

u

1

44

.90

0.0

00

44

.90

0.0

00

1

00

.00

0.0

00

14

4.9

00

.00

0

N

.N.

1

72

.50

0.0

00

34

.50

0.0

00

3

4.5

00

.00

0

34

.50

0.0

00

3

4.5

00

.00

0

34

.50

0.0

00

1

72

.50

0.0

00

W

ind

en

erg

ie g

esa

mt

21

.00

0.0

00

6

14

.00

0.0

00

15

7.6

00

.00

0 2

28

.80

0.0

00

6

9.0

00

.00

0

34

.50

0.0

00

3

4.5

00

.00

0

34

.50

0.0

00

34

.50

0.0

00

61

4.0

00

.00

0

V

erb

an

dsg

em

ein

de

S

tatu

s q

uo

P

ote

nz

ial

20

13

2

01

4

20

15

2

01

6

20

17

2

01

8

20

19

2

02

0

ge

sam

t

L

an

dk

r. S

üd

lic

he

We

instr

e

24

.10

0.0

00

2

4.1

00

.00

0

24

.10

0.0

00

H

erx

he

im

24

.10

0.0

00

2

4.1

00

.00

0

24

.10

0.0

00

K

reis

fre

ie S

täd

te

15

.10

0.0

00

1

5.1

00

.00

0

15

.10

0.0

00

L

an

da

u

15

.10

0.0

00

1

5.1

00

.00

0

15

.10

0.0

00

G

eo

the

rmis

che

Str

om

erz

.

39

.20

0.0

00

3

9.2

00

.00

0

39

.20

0.0

00

G

esa

mte

ne

rgie

ern

. En

erg

ien

1

25

.36

4.1

20

1

.76

7.2

00

.00

0

17

.20

3.3

28

1

76

.52

3.6

60

24

9.6

16

.02

7

91

.89

7.6

29

5

9.6

87

.39

2

62

.20

6.1

31

6

4.9

76

.74

4

68

.02

4.4

19

91

5.4

99

.45

0

Ja

hre

sarb

eit

[k

Wh

]

Zu

ba

u a

n e

rze

ug

ter

Str

om

me

ng

e d

urc

h G

eo

the

rmie

[k

Wh

]

Au

sba

usz

en

ari

o 2

– T

eil

2: W

ind

en

erg

ie

Au

sba

usz

en

ari

o 2

– T

eil

3:

Ge

oth

erm

ie

Page 36: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

36

Au

sba

up

lan

un

d B

ed

arf

sde

cku

ng

be

i S

ze

na

rio

1 (

sin

ke

nd

em

Str

om

be

da

rf)

Bil

d 1

6: A

usb

au

sze

na

rio

1

0

10

0

20

0

30

0

40

0

50

0

60

0

70

0

80

0

20

12

2

01

3

20

14

2

01

5

20

16

2

01

7

20

18

2

01

9

20

20

Jahresarbeit [Mio kWh]

Win

de

ne

rgie

Ph

oto

vo

lta

ik

Ge

oth

erm

ie

Sze

na

rio

1, s

ink

en

de

r S

tro

mb

ed

arf

, bis

20

20

: 69

4 M

io k

Wh

Page 37: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

37

Au

sba

up

lan

un

d B

ed

arf

sde

cku

ng

be

i S

ze

na

rio

2 (

ste

ige

nd

em

Str

om

be

da

rf)

Bil

d 1

7: A

usb

au

sze

na

rio

2

0

10

0

20

0

30

0

40

0

50

0

60

0

70

0

80

0

90

0

1.0

00

20

12

2

01

3

20

14

2

01

5

20

16

2

01

7

20

18

2

01

9

20

20

Win

de

ne

rgie

P

ho

tov

olt

aik

G

eo

the

rmie

Jahresarbeit [Mio kWh]

Sze

na

rio

2, s

teig

en

de

r S

tro

mb

ed

arf

, bis

20

20

: 8

48

Mio

kW

h

Page 38: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

38

Le

be

nsq

uq

ua

litä

t u u

nd

Wir

tstsch

aft

stsk

raft

He

ute

wir

d S

tro

m f

ür

run

d 7

0 M

illio

nen

Eu

ro j

ähr-

lich

vo

n K

raft

wer

ken

au

ßer

hal

b d

er R

egio

n b

ezo

-g

en. D

as is

t ei

n d

auer

nd

er, e

rhe

bli

che

r G

eld

ab

# u

ss

au

s d

er

dp

falz

. E

s is

t im

In

tere

sse

all

er

Ve

rbra

u-

che

r, d

iese

n K

ap

ita

lab

zug

mit

de

r E

ne

rgie

we

nd

e z

u

be

en

de

n.

Die

En

erg

iew

en

de

bie

tet

ein

e e

inm

alig

e C

ha

nce

für

Ko

mm

un

en

, U

nte

rne

hm

en

u

nd

B

ürg

er

de

r

Süd

pfa

lz.

Erst

ens

kön

nen

sie

nft

ig i

hre

En

erg

ie-

vers

org

un

g

mit

ges

talt

en.

Zw

eite

ns

kön

nen

si

e B

esit

zer

od

er A

nte

ilsei

gn

er w

erd

en u

nd

vo

m E

rtra

g

ihre

r A

nla

gen

gen

ieß

en. D

ritt

ens

gew

inn

t d

ie R

egi-

on

mit

ges

tärk

ter W

irts

chaf

tskr

aft u

nd

ko

mm

un

aler

W

erts

chö

pfu

ng

: Die

Ko

mm

un

en e

rhal

ten

ver

läss

li-ch

e, b

eträ

chtl

ich

e Ei

nn

ahm

en a

us

Pach

t, S

teu

ern

u

nd

au

s G

ewin

nen

bei

Bau

un

d B

etri

eb d

er A

nla

-g

en. D

ie e

rwü

nsc

hte

Mit

wir

kun

g m

ög

lich

st r

egio

-n

aler

Fir

men

bei

Au

sbau

un

d B

etri

eb d

er e

rneu

er-

bar

en E

ner

gie

n b

rin

gt

Lan

gze

it-G

ewer

beg

ewin

ne

in d

ie R

egio

n.

Die

Eig

entü

mer

vo

n D

ach

# äch

en

un

d G

run

dst

ück

en b

ezie

hen

Ein

nah

men

au

s Pa

cht

un

d B

etri

eb.

Die

Kau

fkra

ft d

er b

etei

ligte

n B

ürg

er

un

d d

er l

oka

l B

esch

äfti

gte

n s

teig

t u

nd

dam

it d

ie

Leb

ensq

ual

ität

in

d

er

Reg

ion

. Ei

n

wei

tere

r Vo

r-te

il d

er r

egio

nal

en S

tro

mer

zeu

gu

ng

:

Wo

and

ers

her

ges

tellt

er (

„im

po

rtie

rter

“) u

nd

teu

er

bez

ahlt

er S

tro

m a

us

Ato

m-

un

d K

oh

lekr

aftw

erke

n

wir

d d

urc

h h

eim

isch

e St

rom

qu

elle

n e

rset

zt.

Da-

du

rch

kan

n d

er B

edar

f vo

n S

tro

mau

tob

ahn

en z

um

En

erg

ietr

ansp

ort

ver

rin

ger

t w

erd

en.

Die

Bes

itze

rstr

ukt

ur

der

En

erg

ieve

rso

rgu

ng

wir

d

du

rch

die

En

erg

iew

end

e zu

m B

este

n d

er N

utz

er

verä

nd

ert.

Au

s B

ild 1

8 is

t d

as z

u e

rken

nen

: Sc

ho

n

im J

ahr

2010

geh

ört

en 4

0 Pr

oze

nt

der

in D

euts

ch-

lan

d

inst

allie

rten

K

raft

wer

ksle

istu

ng

Pr

ivat

per

so-

nen

, Ten

den

z st

eig

end

.

5.

Re

gio

na

le W

ert

sch

ööp

fun

g a

uss

ern

eu

erbb

are

n E

ne

rgie

n

Bil

d 1

8 :

Bes

itzv

erh

ältn

isse

der

Str

om

erze

ug

un

gsa

nla

gen

au

s er

neu

erb

aren

En

erg

ien

in 2

010

in D

euts

chla

nd

Qu

ell

e: B

UN

D

Priv

atp

erso

nen

40

%

Pro

jekt

iere

r 14

%

Gro

ße

vier

En

erg

ieve

rso

rger

6,5

%

An

der

e En

erg

ieve

rso

rger

7 %

Fon

ds/

Ban

ken

11

%

Gew

erb

e 9

%

Son

stig

e 1,

5 %

Lan

dw

irte

11

%

Ges

amt

53.0

00.0

00 k

W

Page 39: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

39

De

n W

ertrt

sch

öp

fefen

Zu

m A

bsc

hät

zen

der

erz

ielb

aren

Wer

tsch

öp

fun

g

aus

ern

euer

bar

en E

ner

gie

n in

un

sere

r Reg

ion

hab

en

wir

die

vo

m In

stit

ut

für

öko

log

isch

e W

irts

chaf

tsfo

r-sc

hu

ng

(IÖ

W) e

rmit

telt

en K

enn

wer

te v

erw

end

et.

Die

se b

etra

chte

n f

olg

end

e A

nte

ile d

er W

erts

chö

p-

fun

g:

Net

zan

bin

du

ng

.

Gru

nd

stü

cksk

ost

en, A

usg

leic

hsm

aßn

ahm

en.

War

tun

g, F

inan

zier

un

g, P

ach

ten

.

Bru

tto

-Gew

inn

der

Bet

rieb

sfü

hru

ng

.D

ie r

egio

nal

e W

erts

chö

pfu

ng

ein

er W

EA z

um

Bei

-sp

iel z

ieh

t Ei

nn

ahm

en a

us

zwei

Qu

elle

n:

a) In

vest

itio

ns8)

- u

nd

Inve

stit

ion

sneb

enko

sten

. Das

IÖW

gib

t ru

nd

70

Euro

/kW

-Lei

stu

ng

an

. U

nte

r d

er

An

nah

me,

das

s et

wa

die

Häl

fte

der

Lei

stu

ng

en v

on

in

der

dp

falz

an

säss

igen

Un

tern

ehm

en e

rbra

cht

wer

den

, bri

ng

t b

eisp

iels

wei

se d

ie E

rric

htu

ng

ein

er

2.30

0-kW

p-A

nla

ge

ein

mal

ig e

ine

kom

mu

nal

e W

ert-

sch

öp

fun

g in

he

von

80.

000

Euro

. b

) Bed

eute

nd

er is

t d

ie W

erts

chö

pfu

ng

au

s d

em la

u-

fen

den

Bet

rieb

der

An

lag

en

8) B

ei In

vest

itio

nsk

ost

en b

egre

nzt

, da

in u

nse

rer

Reg

ion

wed

er P

ho

tovo

ltai

k- u

nd

Win

den

erg

ie-

anla

gen

no

ch Z

ub

ehö

r w

ie K

abel

un

d T

rafo

s h

erg

este

llt w

erd

en

Page 40: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

40

Be

isp

iel

el:

Win

de

ne

ne

rgie

an

ln

lag

e

An

na

hm

e: A

lle

in d

er

Ba

u e

ine

r W

EA

mit

2.3

00

kW

p

bri

ng

t e

inm

ali

g e

ine

ko

mm

un

ale

We

rtsc

pfu

ng

vo

n r

un

d 8

0.0

00

Eu

ro.

Be

trie

bsf

üh

run

g:

An

na

hm

e f

ür

de

n l

au

fen

de

n B

e-

trie

b d

er A

nla

ge.

Das

IÖW

rec

hn

et h

ier

jäh

rlic

h m

it

55 E

uro

pro

kW

p. S

ie s

um

mie

ren

sic

h a

us

den

Ge

-w

inn

en d

er B

etre

iber

ges

ells

chaf

ten

, d

en E

inko

m-

men

au

s B

esch

äfti

gu

ng

so

wie

ko

mm

un

alen

Ste

uer

-ei

nn

ahm

en.

Bei

un

sere

r B

eisp

iela

nla

ge

mit

2.3

00

kWp

erg

eben

sic

h s

o ü

ber

die

Lau

fzei

t vo

n z

wan

-zi

g J

ahre

n r

un

d 2

,5 M

illio

nen

Eu

ro. H

inzu

ko

mm

en

no

ch P

ach

tein

nah

men

für

die

Gru

nd

stü

cksb

esit

zer:

D

as s

ind

pro

An

lag

e u

nd

Jah

r u

m d

ie 1

8.00

0 Eu

ro

un

d ü

ber

die

ges

amte

Lau

fzei

t 36

0.00

0 Eu

ro.

Erg

ebn

is: E

ine

WEA

mit

2.3

00 k

Wp

bri

ng

t ü

ber

die

La

ufz

eit

von

20

Jah

ren

r d

ie R

egio

n e

ine

kom

mu

-n

ale

Wer

tsch

öp

fun

g v

on

ru

nd

3 M

illio

nen

Eu

ro.

Be

isp

iel

el:

Ph

oto

vo

vo

lta

ik

Be

im A

usb

au

de

r P

ho

tov

olt

aik

erg

ibt

sich

die

re

gio

-

na

le W

erts

chö

pfu

ng

eb

enfa

lls a

us

den

Inve

stit

ion

s-n

eben

kost

en u

nd

dem

lau

fen

den

Bet

rieb

. Das

IÖW

er

rech

net

ein

e ei

nm

alig

e W

erts

chö

pfu

ng

vo

n r

un

d

30

0 E

uro

pro

kW

p u

nd

au

s d

em B

etri

eb d

er A

nla

ge

ein

e W

erts

chö

pfu

ng

vo

n jä

hrl

ich

run

d 1

10

Eu

ro p

ro

kWp

.U

m e

ine

glic

hst

ho

he

kom

mu

nal

e W

erts

chö

p-

fun

g z

u e

rzie

len

, so

llten

die

Bet

reib

erg

esel

lsch

afte

n

der

Win

dp

arks

in d

er R

egio

n a

nsä

ssig

sei

n. Z

ud

em

ist

den

rge

rn d

er

Re

gio

n e

ine

Be

teili

gu

ng

an

zu-

bie

ten

, zu

m B

eis

pie

l in

Fo

rm v

on

rge

rwin

da

nla

-

ge

n u

nd

En

erg

ieg

en

oss

en

sch

aft

en

.

Page 41: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

41

Wir

tsch

ah

aft

lich

ke

ke

it

Da

s G

ese

tz z

ur

Förd

eru

ng

de

r e

rne

ue

rba

ren

En

er-

gie

n (

EE

G)

ga

ran

tie

rt d

erz

eit

üb

er

20

Ja

hre

fe

ste

Ver

tun

gss

ätze

für

die

Ein

spei

sun

g v

on

Str

om

au

s er

neu

erb

aren

Qu

elle

n. D

as m

ach

t d

ie N

utz

un

g v

on

P

ho

tovo

ltai

k- u

nd

Win

den

erg

iean

lag

en f

ür

Bet

rei-

ber

wir

tsch

aftl

ich

. D

ie V

erg

ütu

ng

ssät

ze l

ieg

en i

n

der

Reg

el ü

ber

den

Pre

isen

, die

r d

en Ö

kost

rom

an

der

Str

om

rse

erzi

elt

wer

den

. D

ort

ver

kau

fen

d

ie E

rzeu

ger

den

Str

om

, der

in ih

r N

etz

ein

ges

pei

st

wir

d u

nd

den

sie

au

ch a

ufn

ehm

en m

üss

en.

Den

D

i%e

ren

zbe

tra

g z

wis

che

n E

insp

eis

ev

erg

ütu

ng

un

d

erz

ielt

en

Ein

na

hm

en

tra

ge

n a

lle

Str

om

ve

rbra

uch

er

an

teil

ig ü

be

r d

ie s

og

en

an

nte

EE

G-U

mla

ge

. D

iese

Um

lag

e b

etr

ug

im

Ja

hr

20

11

in

ga

nz

De

uts

chla

nd

16

,4 M

illi

ard

en

Eu

ro.

Be

isp

iel:

Str

om

au

s e

ine

r P

ho

tov

olt

aik

an

lag

e m

it 1

0

kW

p, d

ie i

m M

ai

20

13

in

Be

trie

b g

eg

an

ge

n i

st, w

ird

mit

ru

nd

15

Ce

nt

pro

kW

h v

erg

üte

t. F

ür

de

n B

ezu

g

von

Öko

stro

m z

ahle

n P

riva

tver

bra

uch

er a

ktu

ell b

is

zu 3

0 C

ent

pro

kW

h. B

etre

iber

vo

n P

ho

tovo

ltai

kan

-la

gen

nn

en

oh

ne

Pu

%e

rsp

eic

he

r o

ft z

wis

che

n 1

5

un

d 3

0 P

roze

nt

ihre

s e

rze

ug

ten

Str

om

s d

ire

kt

selb

st

ve

rbra

uch

en

un

d s

o i

hre

n S

tro

mb

ezu

g r

ed

uzi

ere

n.

De

r M

ix a

us

Se

lbst

ve

rbra

uch

un

d E

insp

eis

un

g k

an

n

de

n B

etr

ieb

ein

er

ne

ue

n P

ho

tov

olt

aik

an

lag

e h

eu

te

sch

on

re

nta

ble

r a

ls e

ine

re

ine

Ne

tze

insp

eis

un

g m

a-

che

n.

Die

Te

chn

ik s

chre

ite

t v

ora

n,

die

Pre

ise

r A

nla

ge

n

sin

ke

n:

Wir

re

chn

en

da

mit

, d

ass

in

zw

ei

bis

dre

i

Jah

ren

Win

d-

un

d S

ola

rstr

om

in

de

r R

eg

ion

nst

i-

ge

r e

rze

ug

t w

erd

en

nn

en

als

in

ko

nv

en

tio

ne

lle

n

Kra

ftw

erk

en

. Die

ser

An

na

hm

e li

eg

en

die

Ne

tto

-Ko

s-

ten

9) d

er

Erz

eu

gu

ng

zu

gru

nd

e.

9)

Inte

ress

an

t is

t in

die

sem

Zu

sam

me

nh

an

g, w

ie s

ich

die

Str

om

ge

ste

hu

ng

sko

ste

n in

Zu

ku

nft

en

twic

ke

ln w

erd

en

. En

tge

ge

n

ma

nch

er

ge

zie

lte

r „N

ach

rich

ten

“ is

t d

ie e

rne

ue

rba

re S

tro

me

rze

ug

un

g h

eu

te s

cho

n b

illi

ge

r a

ls d

ie d

er

ko

nv

en

tio

ne

lle

n E

ne

r-

gie

trä

ge

r, d

a d

ere

n g

esa

mte

Bru

tto

-La

ng

zeit

ko

ste

n u

nd

Ris

iko

ko

ste

n v

erh

eim

lich

t u

nd

nie

ein

be

zog

en

we

rde

n. A

be

r a

uch

im

Ve

rgle

ich

zu

de

n N

ett

ok

ost

en

(In

ve

stit

ion

, nu

r A

bsc

hre

ibu

ng

un

d B

etr

ieb

) d

er

ko

nv

en

tio

ne

lle

n E

ne

rgie

n, d

a d

ere

n B

ren

nst

o%

e

un

ab

än

de

rlic

h u

nd

stä

nd

ig t

eu

rer

we

rde

n, s

ind

die

ern

eu

erb

are

n E

ne

rgie

n in

all

ern

äch

ste

r Z

uk

un

ft p

reis

we

rte

r.

Page 42: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

42

Ha

nd

eln

n

ist

an

ge

ge

sag

t

Da

s Z

iel f

ür

die

dp

falz

, mit

lok

al-

reg

ion

al e

rze

ug

-

ten

ern

eu

erb

are

n E

ne

rgie

n d

en

Str

om

be

zug

au

s

zen

tra

len

Fo

ssil-

un

d K

ern

kra

ftw

erk

en

zu

10

0 P

ro-

zen

t u

nd

in

we

nig

en

Ja

hre

n z

u e

rse

tze

n, i

st a

llse

its

an

erk

an

nt:

Die

En

erg

iew

en

de

ist

in d

er

Ge

sell

sch

aft

bre

it a

ng

en

om

me

n.

Ein

Be

isp

iel:

In e

ine

r lo

cke

r a

ufg

ezo

ge

ne

n S

am

m-

lun

g v

on

Un

ters

chri

fte

n (

sie

he

An

ha

ng

1b

au

f S

eit

e

46

), d

ie s

tatt

fan

d v

or

alle

m a

n f

ün

f sa

mst

äglic

hen

W

erb

est

än

de

n i

m Z

eit

rau

m d

er

dre

i ö

$ e

ntl

ich

en

Ve

ran

sta

ltu

ng

en

(Ju

ni-

De

zem

be

r 2

01

2),

ha

be

n f

ast

all

e a

ng

esp

roch

en

en

, w

ah

lbe

rech

tig

ten

Pe

rso

ne

n

Folg

en

de

s u

nte

rsch

rie

be

n (A

usz

ug

au

s U

nte

rsch

rif-

ten

liste

):

6.

Ak

zze

pta

nz

Die

se L

iste

vo

n U

nte

rsch

rift

en

ist

de

n V

era

ntw

ort

-

lich

en

in

Sta

dt,

Re

gio

n u

nd

Ve

rso

rge

rn v

orz

ule

ge

n

als

de

r W

ille

de

r B

ürg

ers

cha

ft“.

Die

ru

nd

70

0 O

rig

i-

na

l-U

nte

rsch

rift

en

lie

ge

n u

ns

vo

r.

Mit

Ab

lau

f u

nd

Erg

eb

nis

die

ser

un

forc

iert

en

Akt

ion

ist

gla

ub

ha

ft z

u e

rwa

rte

n, d

ass

ein

e s

eh

r d

eu

tlic

he

Me

hrh

eit

de

r S

üd

pfä

lze

r B

ev

ölk

eru

ng

die

Zie

le u

nd

Du

rch

füh

run

g d

es

En

erg

ieko

nze

pte

s u

nte

rstü

tzt.

Im B

lickck

fefeld

Mit

de

r v

on

un

s g

ew

ün

sch

ten

En

erg

iew

en

de

wir

d

die

ele

ktri

sch

e E

ne

rgie

ba

ld n

ich

t m

eh

r in

ze

ntr

a-

len

Kra

ftw

erk

en

erz

eu

gt,

de

ren

hlt

ürm

e n

ur

we

-

nig

e v

or

sich

se

he

n.

Sta

ttd

ess

en

wir

d d

er

Str

om

da

nn

in

kle

ine

m

Ma

ßst

ab

h

erg

est

ell

t,

an

v

iele

n

Ort

en

u

nd

r v

iele

si

chtb

ar.

Die

se

Kle

inte

ilig

keit

e

rfo

rde

rt

ein

en

v

ielg

est

alt

ige

n

Ab

lau

f,

de

n

die

B

ürg

er,

U

nte

rne

h-

me

n,

Ko

mm

un

alp

olit

ik

un

d

Ve

rwa

ltu

ng

en

b

ee

in%

uss

en

un

d a

nn

eh

me

n k

ön

ne

n.

Die

En

erg

iew

en

de

ve

rän

de

rt d

ie

ge

sell

sch

aft

lich

e L

an

dsc

ha

ft

in d

er

dp

falz

.

Hie

rin

lie

gt

au

ch d

ie C

ha

n-

ce f

ür

die

Nu

tze

r d

er

En

er-

gie

se

lbst

, die

We

nd

e m

itzu

ge

sta

lte

n. A

uf

die

Fra

ge

un

d D

isk

uss

ion

na

ch d

em

„Wie

“ d

er

En

erg

iew

en

de

vo

r O

rt m

üss

en

An

two

rte

n u

nd

sch

ließ

lich

ge

me

in-

sam

ge

tra

ge

ne

En

tsch

eid

un

ge

n f

ür

de

n g

em

ein

sa-

me

n R

au

m g

efu

nd

en

we

rde

n.

Na

ch d

iese

m K

on

zep

t m

üss

en

au

ch W

EA

au

f H

ö-

he

n d

es

Pfä

lze

rwa

lde

s b

etr

ach

tet

we

rde

n,

wo

in

be

gre

nzt

em

B

ere

ich

d

er

En

twic

klu

ng

szo

ne

n

die

Win

de

ne

rgie

nu

tzu

ng

be

i E

inh

alt

un

g h

oh

er

Sta

n-

da

rds

glic

h is

t. S

elb

stv

ers

tän

dlic

h s

ind

Ke

rn-

un

d

P%

eg

ezo

ne

n

de

r B

iosp

ren

rese

rva

te

en

tsp

re-

che

nd

ih

ren

En

twic

klu

ng

szie

len

– v

oll

stä

nd

ig v

on

de

r W

ind

en

erg

ien

utz

un

g f

reiz

uh

alt

en

, a

uch

Be

rei-

che

de

r E

ntw

ick

lun

gsz

on

en

, so

we

it e

s b

eso

nd

ere

rech

tlic

he

Vo

rga

be

n g

ibt.

Zie

l d

er

En

twic

klu

ng

szo

ne

n i

st e

s v

orr

an

gig

, d

ie

na

chh

alt

ige

Nu

tzu

ng

zu

m S

chu

tz,

zur

P%

eg

e u

nd

zur

En

twic

klu

ng

d

er

Ku

ltu

rla

nd

sch

aft

so

wie

d

es

na

tur-

un

d k

ult

urr

au

mty

pis

che

n L

an

dsc

ha

ftsb

ilds

vo

ran

zub

rin

ge

n.

Da

be

i so

ll e

ine

Wir

tsch

aft

swe

ise

eta

blie

rt w

erd

en

, d

ie M

en

sch

un

d N

atu

r g

leic

he

r-

ma

ße

n g

ere

cht

wir

d.

Da

zu g

eh

öre

n u

nte

r a

nd

e-

rem

die

na

chh

alt

ige

Erz

eu

gu

ng

un

d V

erm

ark

tun

g

vo

n

Pro

du

kte

n

au

s B

iosp

ren

rese

rva

ten

so

wie

ein

e n

atu

rve

rträ

glic

he

Erh

olu

ng

snu

tzu

ng

. M

it d

er

ern

eu

erb

are

n E

ne

rgie

erz

eu

gu

ng

in

En

twic

klu

ng

s-

zon

en

erf

üll

t m

an

au

ch d

iese

Zie

le.

Page 43: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

43

Fo

rtsc

hr

hri

tt s

tatt

Sta

rre

Da

s E

ne

rgie

kon

zep

t S

üd

pfa

lz i

st e

ine

Gru

nd

lag

e,

die

zu

Dis

ku

ssio

ne

n a

nre

gt

un

d z

um

Ha

nd

eln

au

f-

ford

ert

. D

ie g

em

ein

sam

e E

rarb

eit

un

g d

es

Ko

nze

p-

tes

du

rch

die

mit

wir

ken

de

n P

ers

on

en

un

d G

rup

pe

n

ist

au

ch

Hin

we

is

für

inte

ress

en

üb

erg

reif

en

de

Zu

sam

me

na

rbe

it,

wo

all

e d

as

Ha

up

tzie

l im

Blic

k

ha

be

n.

Page 44: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

44

Ha

nd

eln

n

ist

an

ge

ge

sag

t

Wa

s g

eta

n w

erd

en

mu

ss, u

m d

ie P

ote

nzi

ale

de

r E

ne

r-

gie

we

nd

e w

irks

am

zu

ers

chlie

ße

n:

1. D

er

be

i de

r g

roß

en

Me

hrh

eit

de

r B

ürg

ers

cha

ft v

or-

ha

nd

en

e W

ille

zu

r E

ne

rgie

we

nd

e w

ird

zu

m p

oli-

tisc

h n

ach

ha

ltig

en

Wo

llen

un

d H

an

de

ln.

2. A

ktiv

e A

nsp

rach

e d

er B

esit

zer

von

Gro

ßd

äch

ern

, u

m d

as P

rog

ram

m f

ür

den

Au

sbau

der

Ph

oto

vol-

taik

au

fzu

stel

len

un

d z

u b

egin

nen

.3.

Akt

ive

Ener

gie

ber

atu

ng

der

rger

un

d U

nte

rneh

-m

en.

4. B

ürg

erb

etei

ligu

ng

in E

nts

chei

du

ng

en u

nd

zu

r B

il-d

un

g v

on

lo

kale

n/r

egio

nal

en E

ner

gie

gen

oss

en-

sch

afte

n a

ktiv

bet

reib

en.

5. W

irks

am

e –

vo

r a

llem

au

ch #

na

nzi

elle

– A

nre

ize

für

stro

msp

are

nd

e M

na

hm

en

sch

a$

en

.

6. A

uf

Eb

en

e d

er

Ve

rba

nd

sge

me

ind

en

mtl

ich

e P

la-

nu

ng

en

üb

er

da

s In

tern

et

tra

nsp

are

nt

ma

che

n m

it

de

m V

erf

ah

ren

de

r E

ne

rgie

ste

ckb

rie

fe.

Um

die

se

un

d

we

ite

re

pla

ne

risc

he

A

ufg

ab

en

zu

b

ew

ält

i-

ge

n,

sin

d

Fach

leu

te

he

ran

zuzi

eh

en

(„

pra

ktis

che

Fach

-Arb

eit

sgru

pp

e“1

1) ),

d

ere

n

Fin

an

zie

run

g

mit

de

n r

eg

ion

ale

n V

ers

org

ern

, Fi

na

nzi

ers

, B

ürg

erg

e-

no

sse

nsc

ha

fte

n,

inte

ress

iert

en

Fi

rme

n

un

d

de

n

Fach

leu

ten

se

lbst

au

fzu

ste

llen

ist.

Dri

ng

en

d is

t d

ie

En

twic

klu

ng

un

d F

est

leg

un

g d

er

für

die

Zie

lerr

ei-

chu

ng

no

twe

nd

ige

n W

EA

-Sta

nd

ort

e b

is in

20

15

.

7. S

ow

eit

erf

ord

erl

ich

: Be

sch

lüss

e u

nd

Ze

itp

län

e d

er

zust

än

dig

en

Gre

mie

n,

als

o d

er

Kre

is-,

Ve

rba

nd

s-

ge

me

ind

e-

un

d G

em

ein

de

räte

, A

ufs

ich

tsrä

te u

nd

Ge

sch

äft

sfü

hru

ng

de

r V

ers

org

er

sow

ie d

er

reg

io-

na

len

Fin

an

zie

run

gsi

nst

itu

tio

ne

n.

8. D

as

En

erg

ieko

nze

pt i

st w

eit

er z

u e

ntw

icke

ln: r

eg

io-

na

l mit

un

d in

de

n L

an

dk

reis

Ge

rme

rsh

eim

hin

ein

.

Es

ist

inh

alt

lich

in fa

chlic

he

n E

inze

lhe

ite

n z

u v

erf

ei-

ne

rn u

nd

au

f d

ie w

ich

tig

en

, g

roß

en

Be

reic

he

de

r

rme

nu

tzu

ng

, d

es

Ve

rke

hrs

, d

er

en

erg

eti

sch

en

Ge

ud

esa

nie

run

g,

de

r V

erb

rau

chss

en

kun

g u

nd

Str

om

tari

fe z

u e

rwe

ite

rn.

We

r m

achch

t’s?

Für

die

A

rbe

itsg

rup

pe

h

ab

en

d

iese

a

cht

Pu

nkt

e

ob

ers

te P

rio

ritä

t. D

rin

ge

nd

fe

stg

ele

gt

we

rde

n m

uss

nu

n: W

er

ma

cht

wa

s?

11

) E

s is

t a

uch

de

nk

ba

r, e

ine

n T

eil

die

ser

Au

fga

be

n m

itsa

mt

de

r „P

un

kte

2-4

“ o

be

n

ein

er

reg

ion

ale

n E

ne

rgie

ag

en

tur

für

die

dp

falz

au

fzu

ge

be

n.

Page 45: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

45

Die

En

erg

iew

en

de

au

f d

em

Pa

pie

r n

ütz

t n

ich

ts

un

d n

iem

an

de

n.

Wa

s n

otw

en

dig

ist

, u

m s

ie v

or-

an

zub

rin

ge

n,

sin

d i

nte

ress

en

üb

erg

reif

en

de

En

t-

sch

eid

un

ge

n, k

on

kre

tes

Ha

nd

eln

un

d v

erl

äss

lich

e

po

liti

sch

e R

ah

me

nb

ed

ing

un

ge

n.

Mit

de

m E

ne

r-

gie

ko

nze

pt

dp

falz

ist

de

r e

rste

Sch

ritt

ge

tan

.

De

r zw

eit

e m

uss

au

f E

be

ne

de

r L

an

dk

reis

e u

nd

Ko

mm

un

en

ge

tro

�e

n w

erd

en

. D

azu

fo

rde

rn w

ir

au

f!

Page 46: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

46

Zie

l u

nd

nd

Wu

nu

nsc

hh

Da

s E

ne

rgie

kon

zep

t S

üd

pfa

lz

zeig

t a

uf,

wie

e

in

op

tim

ale

r M

ix

au

s v

ers

chie

de

ne

n

ern

eu

erb

are

n

En

erg

ien

ma

chb

ar

ist.

Es

ka

nn

un

d s

oll

da

zu b

eit

ra-

ge

n,

ein

e e

mo

tio

na

l u

nd

in

In

tere

sse

n f

est

ge

ha

kte

Dis

ku

ssio

n z

u v

ers

ach

lich

en

, u

m E

nts

che

idu

ng

en

vo

ran

zub

rin

ge

n, d

ie in

die

sem

Ja

hr

un

au

fsch

ieb

ba

r

sin

d, d

am

it d

er

La

nd

kre

is S

üd

lich

e W

ein

stra

ße

un

d

die

Sta

dt

La

nd

au

bis

zu

m J

ah

r 2

02

0 d

ie E

ne

rgie

-

we

nd

e s

cha

"e

n. D

an

n w

ird

de

r re

gio

na

l g

eb

rau

ch-

te e

lek

tris

che

Str

om

zu

10

0 P

roze

nt

bil

an

zie

ll a

us

reg

ion

ale

n e

rne

ue

rba

ren

En

erg

ieq

ue

lle

n e

rze

ug

t,

un

d s

test

en

s b

is 2

01

6 i

st d

er

Be

zug

vo

n A

tom

-

stro

m b

ee

nd

et.

Die

Ak

Ak

ze

ze

pta

na

nz

Für

da

s G

elin

ge

n d

er

En

erg

iew

en

de

ist

ein

e b

reit

e

Be

teili

gu

ng

de

r G

em

ein

de

n u

nd

de

r B

ürg

ers

cha

ft

tig

. Du

rch

ihre

Bet

eilig

un

g t

rag

en s

ie z

um

Klim

a-sc

hu

tz b

ei u

nd

sic

her

n n

ach

hal

tig

die

nat

ürl

ich

en

Leb

ensg

run

dla

gen

in d

er S

üd

pfa

lz.

De

r S

troro

mb

ed

ed

ar

arf

In d

er b

etra

chte

ten

Reg

ion

wu

rden

201

1 ru

nd

771

M

illio

nen

kW

h S

tro

m v

erb

rau

cht;

dav

on

ru

nd

245

M

illio

nen

– a

lso

ein

Dri

ttel

– i

n d

er S

tad

t La

nd

au.

Der

Ver

bra

uch

rfte

r 20

12 i

n e

twa

verg

leic

h-

bar

sei

n.

Au

s K

ern

kraf

t st

amm

ten

rec

hn

eris

ch u

m

die

18

Pro

zen

t, d

och

au

s re

gio

nal

en e

rneu

erb

aren

En

erg

ien

nu

r 12

Pro

zen

t. D

as is

t bei

ein

em d

euts

ch-

lan

dw

eite

n M

itte

l vo

n ü

ber

20

Pro

zen

t ei

n G

run

d

meh

r, d

as r

egio

nal

e En

erg

ieko

nze

pt

mit

bes

on

de

-re

m N

ach

dru

ck z

u fo

rder

n u

nd

zu

förd

ern

.U

nn

öti

ger

St

rom

verb

rau

ch

un

d

Vers

chw

end

un

g

sin

d m

it N

ach

dru

ck e

inzu

sch

rän

ken

. D

ie

EU

-E%

-

zie

nzr

ich

tlin

ie f

ord

ert

– m

äß

ige

– 1

,5 P

roze

nt

Ein

-

spa

run

g p

ro J

ah

r. D

as

ren

bis

20

10

ge

rad

e m

al

run

d 1

0 P

roze

nt.

Do

ch s

ind

un

sere

r E

insc

tzu

ng

na

ch j

äh

rlic

h e

he

r m

inu

s 2

bis

min

us

2,5

Pro

zen

t

glic

h. A

ber

es

sin

d u

mg

ekeh

rt a

uch

En

twic

klu

n-

gen

zu

meh

r St

rom

bed

arf

in g

ewis

sen

Ber

eich

en

sich

tba

r (I

nfo

rma

tio

nst

ech

nik

, Wä

rme

, Ve

rke

hr)

.

De

mn

ach

re

chn

en

wir

ab

20

13

bis

20

20

mit

ein

em

sch

wa

nke

nd

en

re

gio

na

len

Str

om

be

da

rf v

on

–/+

10

Pro

zen

t, a

lso

ein

em

Be

da

rf z

wis

che

n 6

94

bis

84

8

Mill

ion

en

kW

h/a

(S

zen

ari

en

1 u

nd

2),

de

r d

urc

h d

ie

Str

om

erz

eu

gu

ng

au

s e

rne

ue

rba

ren

En

erg

ien

in d

er

Re

gio

n z

u d

eck

en

ist.

Da

s P

otete

nz

iaial

Der

zeit

nn

en

die

vo

rhan

den

en

ern

euer

bar

en

Ener

gie

n n

ur

liefe

rn: W

EA 2

1 M

illio

nen

kW

h/a

, P

V

65,2

Mill

ion

en

kW

h/a

, T

iefe

nw

ärm

e 3

9,2

Mill

ion

en

kWh

/a. D

as

reg

ion

ale

te

chn

isch

e P

ote

nzi

al z

ur

Nu

t-

zun

g d

er

So

lare

ne

rgie

au

f au

sba

uw

ürd

ige

n, g

roß

en

als

1,1

Mill

iard

en

kW

h/a

bri

ng

en

, d

av

on

sin

d m

in-

de

ste

ns

ge

sch

ätz

te 5

0 P

roze

nt

tech

nis

ch u

nd

re

cht-

lich

un

be

sch

rän

kt,

wa

s ru

nd

55

0 M

illio

ne

n k

Wh

/a

erg

äb

e.

Jed

en

fall

s g

ibt

es

in a

lle

n V

erb

an

dsg

em

ein

de

n u

nd

in L

and

au 2

78 D

ach

&äc

hen

mit

je m

ehr

als

250

kW

inst

allie

rbar

er t

ech

nis

cher

Lei

stu

ng

, d

eren

tec

hn

i-sc

hes

Ges

amtp

ote

nzi

al b

ei 1

80.0

00 k

Wp

lie

gt;

al-

lein

e d

ie g

röß

ten

70

Da

ch&

äch

en

nn

ten

be

i v

ol-

ler

Be

leg

un

g s

cho

n m

eh

r a

ls 1

00

Mil

lio

ne

n k

Wh

/a

Str

om

lie

fern

.

Da

s re

gio

na

le

Po

ten

zia

l zu

r N

utz

un

g

de

r W

ind

-

en

erg

ie w

ird

mit

zir

ka

70

WE

A e

ing

esc

tzt.

Da

s

en

tsp

rich

t e

ine

m A

nte

il v

on

57

Pro

zen

t d

es

ak

tu-

ell

en

Str

om

be

da

rfs.

So

llte

sic

h e

in g

röß

ere

r B

ed

arf

erg

eb

en

, k

an

n d

ie W

ind

kra

ft a

uch

ein

en

he

ren

Be

itra

g le

iste

n, s

ofe

rn d

ie A

kze

pta

nz

vo

rha

nd

en

ist.

Im B

ere

ich

Tie

fen

rme

(G

eo

the

rmie

) is

t b

is 2

02

0

nic

ht

mit

ne

ue

n A

nla

ge

n z

u r

ech

ne

n.

Page 47: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

47

In d

er

Pla

nu

ng

sie

ht

da

s E

ne

rgie

kon

zep

t v

or,

de

n

nft

ige

n S

tro

mb

ed

arf

(in

Sze

na

rie

n –

od

er

in e

ine

r

Ba

nd

bre

ite

vo

n 6

94

bis

84

8 M

illio

ne

n k

Wh

/a)

bila

n-

zie

ll z

u 1

00

Pro

zen

t a

us

reg

ion

al e

rze

ug

ten

ern

eu

er-

ba

ren

En

erg

ien

ab

zud

eck

en

.

Da

füfür

sin

dn

d e e

rfo

ro

rde

de

rlrlic

h:

1. Z

ub

au

an

Ph

oto

vo

lta

ik s

teig

ert

sic

h a

b 2

01

2 b

is

20

20

jäh

rlic

h u

m 5

Pro

zen

t o

de

r 1

0 P

roze

nt.

Hie

r-

zu is

t n

otw

en

dig

, da

ss a

uch

ge

we

rbli

che

Gro

ß"

ä-

che

n g

en

utz

t w

erd

en

. Na

ch h

eu

tig

em

Pre

isst

an

d

(sp

ezi

#sc

he

Ko

ste

n r

un

d 1

.40

0 E

uro

/in

sta

llie

rte

s

kW

p) s

ind

ru

nd

32

0 M

illi

on

en

Eu

ro z

u in

ve

stie

ren

.

Ein

e g

en

au

ere

An

ga

be

wir

d e

rst

gli

ch,

we

nn

die

Ba

u-

un

d A

nsc

hlu

ssb

ed

ing

un

ge

n d

er

che

r

be

ka

nn

t si

nd

. D

ah

er

ist

de

rze

it k

ein

Mit

tel-

od

er

Ten

de

nzw

ert

an

ge

bb

ar.

2. Z

ub

au

a

n W

EA

b

is

20

20

: E

s is

t e

ine

hrl

ich

e

Str

om

me

ng

e v

on

44

2 b

is 6

14

Mil

lio

ne

n k

Wh

/a z

u

err

eic

he

n. D

ie K

ost

en

lie

ge

n b

ei z

irk

a 5

Mil

lio

ne

n

Eu

ro

für

ein

e

2.3

00

-kW

p-S

chw

ach

win

da

nla

ge

.

Na

ch

he

uti

ge

m

Pre

isst

an

d

(sp

ezi

#sc

he

K

ost

en

run

d 2

.20

0 E

uro

/in

sta

llie

rte

s k

W)

sin

d r

un

d 3

00

Mil

lio

ne

n E

uro

ne

u z

u in

ve

stie

ren

, da

vo

n d

er

grö

-

ße

re T

eil

in d

en

ers

ten

Ja

hre

n a

b 2

01

3.

Au

s 1

. u

nd

2.

erg

ibt

sich

die

re

chn

eri

sch

e A

bd

e-

cku

ng

de

r B

an

db

reit

e d

es

Str

om

ve

rbra

uch

s:

22

2 M

illi

on

en

kW

h/a

(P

V)

+ 4

42

Mil

lio

ne

n k

Wh

/a

(WE

A)

+ 3

9 M

illi

on

en

kW

h/a

(v

orh

an

de

ne

Ge

oth

er-

mie

) =

70

3 M

illi

on

en

kW

h/a

> 6

94

Mil

lio

ne

n k

Wh

/a

(Str

om

ve

rbra

uc

h S

zen

ari

o 1

),

od

er

26

2 M

illi

on

en

kW

h/a

(P

V)

+ 6

14

Mil

lio

ne

n k

Wh

/a

(WE

A)

+ 3

9 M

illi

on

en

kW

h/a

(G

eo

the

rmie

) =

91

5

Mil

lio

ne

n k

Wh

/a >

84

8 M

illi

on

en

kW

h/a

(S

tro

mv

er-

bra

uc

h S

zen

ari

o 2

).

Es

wir

d d

am

it a

uch

de

utl

ich

: Ste

igt

de

r S

tro

mb

ed

arf

tats

äch

lich

– w

ie i

n S

zen

ari

o 2

an

ge

no

mm

en

, mü

s-

sen

no

ch g

röß

ere

An

stre

ng

un

ge

n u

nte

rno

mm

en

we

rde

n,

um

zu

10

0 P

roze

nt

bil

an

zie

ll d

ie r

eg

ion

ale

ern

eu

erb

are

Erz

eu

gu

ng

zu

ve

rwir

kli

che

n. D

as

we

ist

au

f d

en

ho

he

n S

tell

en

we

rt h

in,

de

n d

as

Str

om

spa

-

ren

ha

be

n m

uss

.

3. E

ine

inte

nsi

ve

Be

ratu

ng

, Vo

rbe

reit

un

g u

nd

Ste

ue

-

run

g d

er

Ak

tiv

itä

ten

r d

ie E

ne

rgie

we

nd

e.

4. D

ie –

no

ch –

au

sste

he

nd

en

Gre

mie

nb

esc

hlü

sse

un

d g

eg

eb

en

en

fall

s re

chtl

ich

en

Re

ge

lun

ge

n.

5. F

ina

nzi

eru

ng

spro

gra

mm

e, d

ie im

Gru

nd

sto

ck a

uf

reg

ion

ale

n B

ürg

erm

itte

ln,

rge

rge

no

sse

nsc

ha

f-

ten

un

d d

erg

leic

he

n a

ufb

au

en

.

Für

die

se

5

Pu

nk

te

ist

da

s P

ote

nzi

al

in T

ech

nik

,

Ba

u-

un

d I

nst

all

ati

on

sbe

trie

be

n,

Fach

pe

rso

na

l u

nd

–k

ap

azi

täte

n,

Vo

rbe

reit

un

g

de

r R

ech

tsla

ge

n

un

d

an

Fin

an

zmit

teln

re

gio

na

l vo

rha

nd

en

so

wie

sch

ne

ll

mo

bil

isie

rba

r.

De

nn

och

si

nd

w

eit

erh

in

Förd

erm

na

hm

en

w

ie

du

rch

da

s E

rne

ue

rba

re-E

ne

rgie

n-G

ese

tz e

rfo

rde

r-

lich

, oh

ne

die

gro

ße

An

lag

en

nic

ht

rea

lisi

ert

we

rde

n

nn

ten

. Die

se b

rau

cht

es

für

de

n A

usb

au

de

r P

ho

-

tov

olt

aik

, u

m d

ie a

ng

est

reb

te i

nst

all

iert

e L

eis

tun

g

zu e

rre

ich

en

.

Page 48: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

48

Ein

he

rvo

rra

ge

nd

er

Asp

ekt

de

r E

ne

rgie

we

nd

e i

st

ihre

We

rtsc

pfu

ng

in

un

d f

ür

die

Re

gio

n.

He

ute

wir

d S

tro

m f

ür

run

d 7

0 M

illio

ne

n E

uro

hrl

ich

vo

n

Kra

ftw

erk

en

au

ße

rha

lb d

er

Re

gio

n b

ezo

ge

n.

Da

s

ist

ein

da

ue

rnd

er,

erh

eb

lich

er

Ge

lda

b�

uss

au

s d

er

dp

falz

, u

nd

es

ist

im I

nte

ress

e a

ller

Ve

rbra

uch

er,

die

sen

Ka

pit

ala

bzu

g m

it d

er

En

erg

iew

en

de

zu

be

-

en

de

n.

Die

re

gio

nal

e W

ert

sch

öp

fun

g w

ird

in d

er

dp

falz

vo

r

alle

m d

urc

h z

we

i Ein

nah

me

qu

elle

n e

rzie

lt:

1. A

us

Inve

stit

ion

sne

be

nko

ste

n.

Ein

B

eis

pie

l: W

en

n

Un

tern

eh

me

n

aus

de

r S

üd

pfa

lz

50

P

roze

nt

de

r

Leis

tun

ge

n e

rbri

ng

en

, die

mit

de

r P

lan

un

g u

nd

de

r

Err

ich

tun

g e

ine

r W

EA

mit

2.3

00

kW

p z

usa

mm

en

-

hän

ge

n,

erg

ibt

sich

r d

ie R

eg

ion

ein

e e

inm

alig

e

We

rtsc

pfu

ng

vo

n r

un

d 8

0.0

00

Eu

ro.

2. A

us

de

m A

nla

ge

nb

etr

ieb

. D

ie W

ert

sch

öp

fun

g a

us

de

m B

etr

ieb

de

r 2

.30

0 k

Wp

-WE

A b

etr

ägt

üb

er

ihre

ge

sam

te L

aufz

eit

vo

n 2

0 J

ahre

n r

un

d 3

Mill

ion

en

Euro

. D

iese

su

mm

iere

n s

ich

au

s 5

5 E

uro

pro

in

s-

talli

ert

em

kW

p a

n G

ew

inn

en

, E

inko

mm

en

au

s B

e-

sch

äfti

gu

ng

un

d S

teu

ere

inn

ahm

en

de

r G

em

ein

de

n

sow

ie P

ach

t fü

r G

run

dst

ück

seig

en

tüm

er.

Be

i de

r P

ho

tovo

ltai

k ko

mm

t d

ie r

eg

ion

ale

We

rtsc

p-

fun

g e

be

nfa

lls a

us

Inve

stit

ion

sne

be

nko

ste

n u

nd

au

s

de

m l

aufe

nd

em

Be

trie

b. F

ür

ein

e P

ho

tovo

ltai

kan

lag

e

auf

ein

em

Hau

sdac

h m

it e

ine

r G

röß

e v

on

25

0 k

Wp

er-

gib

t si

ch e

ine

ein

mal

ige

We

rtsc

pfu

ng

vo

n 7

5.0

00

Euro

au

s In

vest

itio

nsn

eb

en

kost

en

un

d v

on

55

0.0

00

Euro

au

s d

em

Be

trie

b ü

be

r d

ie G

esa

mtl

aufz

eit

vo

n 2

0

Jah

ren

.

Je m

eh

r S

tro

m a

us

An

lag

en

in

de

r R

eg

ion

erz

eu

gt

wir

d,

um

so g

eri

ng

er

ist

de

r K

apit

alab

�u

ss.

Um

ein

e

glic

hst

ho

he

We

rtsc

pfu

ng

zu

erz

iele

n,

sollt

en

die

Be

tre

ibe

rge

sells

chaf

ten

vo

n W

ind

par

ks u

nd

gro

-

ße

n S

ola

ran

lag

en

in d

er

Re

gio

n a

nsä

ssig

se

in u

nd

die

rge

r au

s d

er

Re

gio

n a

n d

en

An

lag

en

be

teili

gt

sein

,

zum

Be

isp

iel ü

be

r E

ne

rgie

ge

no

sse

nsc

haf

ten

.

Mit

de

n f

est

en

Ein

spe

ise

verg

ütu

ng

en

ist

die

Erz

eu

-

gu

ng

ern

eu

erb

are

n S

tro

ms

in d

er R

eg

el w

irts

chaf

tlic

h.

Die

Inve

stit

ion

mac

ht

sich

in w

en

ige

n J

ahre

n b

eza

hlt

.

Die

se G

ese

tze

slag

e m

uss

min

de

ste

ns

so l

ang

e b

lei-

be

n, b

is i

n w

en

ige

n (

wir

re

chn

en

mit

2-3

) Ja

hre

n d

ie

reg

ion

ale

n

Win

de

ne

rgie

- u

nd

P

ho

tovo

ltai

kan

lag

en

Str

om

bill

ige

r e

rze

ug

en

nn

en

als

ne

ue

ko

nve

nti

o-

ne

lle K

raft

we

rke

(Ne

tto

-Ko

ste

n).

He

ute

sch

on

nn

en

pri

vate

Ve

rbra

uch

er

mit

Ph

oto

-

volt

aik

anla

ge

n a

uf

ihre

n e

ige

ne

n H

ausd

äch

ern

de

n

selb

st v

erb

rau

chte

n S

tro

m g

ün

stig

er

erz

eu

ge

n a

ls a

us

de

m N

etz

zu

be

zie

he

n.

De

r P

ho

tovo

ltai

kstr

om

wir

d

be

i An

lag

en

bis

10

kW

p, d

ie z

um

Be

isp

iel

im M

ai 2

01

3

ans

Ne

tz g

ing

en

, nac

h d

em

EE

G m

it 1

5,3

5 C

en

t/kW

h

verg

üte

t, w

as d

ie A

nla

ge

n f

ür

die

Be

tre

ibe

r b

ei

Vo

ll-

ein

spe

isu

ng

ge

rad

e w

irts

chaf

tlic

h m

ach

t. D

a P

ho

to-

volt

aik

anla

ge

n a

uf

Däc

he

rn v

on

Wo

hn

ge

bäu

de

n o

ft

auch

zw

isch

en

15

un

d 3

0 P

roze

nt

de

s so

nst

be

zog

e-

ne

n S

tro

me

s e

rse

tze

n k

ön

ne

n, f

ür

de

n h

eu

te b

is z

u 3

0

ct/k

Wh

zu

zah

len

ist,

wir

d e

s re

nta

be

l, e

ine

Ph

oto

vol-

taik

anla

ge

zu

be

tre

ibe

n.

Für

die

Be

tre

ibe

r vo

n (

auch

kün

ftig

en

) P

ho

tovo

ltai

kan

lag

en

au

f G

roß

däc

he

rn g

ilt

das

eb

en

so.

Die

Zu

Zu

ku

ku

nft

Für

ein

e v

olls

tän

dig

e E

ne

rgie

we

nd

e i

n d

er

Re

gio

n

(das

he

ißt,

das

s n

ur

no

ch r

eg

ion

al e

rze

ug

ter

Str

om

verb

rau

cht

wir

d)

we

rde

n a

er

de

m Z

ub

au v

on

An

-

lag

en

no

ch n

öti

g:

Sp

eic

he

r ve

rsch

ied

en

er

Art

, S

mar

t

Gri

ds

mit

Än

der

un

gen

am

bes

teh

end

en V

erte

ilun

gs-

net

z, in

der

Org

anis

atio

n u

nd

Au

ssta

ttu

ng

der

Ver

sor-

ger

. Au

ch e

inig

e w

eite

re e

rneu

erb

are

An

lag

en s

ow

ie

even

tuel

l au

ch K

lein

-(R

egel

-)K

raft

wer

ke,

der

en B

e-d

arf,

Grö

ßen

, Tec

hn

ik u

nd

Ko

sten

jetz

t n

ich

t o

der

nu

r u

nd

eutl

ich

an

geb

bar

sin

d u

nd

die

des

hal

b in

die

sem

En

erg

ieko

nze

pt b

is 2

020

nic

ht e

ing

esch

ätzt

sin

d.

Die

wes

entl

ich

en G

röß

en f

ür

Org

anis

atio

n,

Bau

un

d

Inve

stit

ion

sko

sten

der

En

erg

iew

end

e si

nd

un

d b

lei-

ben

au

f je

den

Fal

l die

hie

r b

etra

chte

ten

An

lag

en f

ür

ern

euer

bar

e St

rom

erze

ug

un

g a

us W

ind

- un

d S

on

nen

-en

erg

ie.

So s

ind

mit

die

sem

En

er

erg

iek

ek

on

on

zep

tp

t S

üd

üd

pfa

la

lz b

erei

ts

die

wic

hti

gen

, wes

entl

ich

en A

ktio

nen

un

d K

ost

eng

rö-

ßen

für d

ie J

ahre

bis

202

0 g

egeb

en.

Die

dp

falz

mu

ss e

s n

ur s

ehen

, wo

llen

un

d tu

n.

Daf

ür s

etze

n w

ir u

ns

ein

!D

as E

ner

gie

kon

zep

t wird

fort

ges

chri

eben

.

Page 49: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

49

Ak

tio

ne

n 2

01

2

Page 50: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

50

De

De

r S

tS

tart

: F

lulug

blälä

tte

r u

nd

nd

Un

tn

ters

chr

hri

fte

nl

nli

ste

nn

Ak

tiv

ieru

ng

de

r B

ev

ölk

eru

ng

du

rch

Info

rma

tio

n u

nd

Au

" o

rde

run

g

zum

En

ga

ge

me

nt

in d

en

Ja

hre

n 2

01

1 u

nd

20

12

v.i

.S.d

.P.

Wer

ner

tz /

AT

TA

c L

and

au S

üdp

falz

Wir

all

e b

rau

ch

en

je

tzt

die

EN

ER

GIE

-WE

ND

E I

N L

AN

DA

U +

DP

FA

LZ

We

il d

ie T

ats

ac

he

n s

ind

Ihr

AT

TA

c

la

nd

au

+

s

üd

pfa

lz

v.i

.S.d

.P. W

erner

Götz

/ A

TT

Ac

Lan

dau

Südp

falz

Wir

all

e b

rau

ch

en

je

tzt

die

EN

ER

GIE

-WE

ND

E I

N L

AN

DA

U +

DP

FA

LZ

Ihr

AT

TA

c

la

nd

au

+

s

üd

pfa

lz

AT

TA

c i

st

län

gs

t b

ek

an

nt,

au

ch

in

un

se

rer

Sta

dt.

AT

TA

c h

at

ak

tue

ll 9

0.0

00

Mit

gli

ed

er

in 5

0 L

än

de

rn.

Au

ch

in

De

uts

ch

lan

d s

ind

wir

Te

il e

ine

s b

reit

en

ge

se

lls

ch

aft

lic

he

n B

ün

dn

iss

es

mit

z.B

. d

en

Ge

we

rks

ch

aft

en

Ve

rdi

un

d G

EW

, d

em

BU

ND

, d

er

ka

tho

lis

ch

en

P

ax

Ch

ris

ti

un

d m

it k

ap

ita

lis

mu

sk

riti

sc

he

n G

rup

pe

n.

We

il d

ie P

oli

tik

nic

hts

me

hr

ve

rma

g

vo

r d

en

ge

wa

ltig

en

Pro

ble

me

n d

er

so

g.

"n

eo

lib

era

len

"

Glo

ba

lis

ieru

ng

, d

ie i

n W

ah

rhe

it z

ur

Re

-

Fe

ud

ali

sie

run

g d

er

We

lt w

urd

e :

Be

i A

TT

Ac

wir

d g

lob

al

ge

da

ch

t u

nd

lo

ka

l g

eh

an

de

lt.

Wir

se

tze

n w

ir u

ns

ein

r e

ine

ök

olo

gis

ch

e,

so

lid

ari

sc

he

un

d f

rie

dli

ch

e W

elt

wir

tsc

ha

fts

ord

nu

ng

. U

nd

da

mit

is

t lo

ka

l

an

zu

fan

ge

n.

Die

üb

erl

eb

en

sn

öti

ge

En

erg

iew

en

de

is

t e

in M

eil

en

ste

in a

uf

die

se

m W

eg

e.

Ge

he

n S

ie i

hn

mit

.

Me

hr

un

ter

ww

w.a

tta

c.d

e

WIR

A

LL

E B

RA

UC

HE

N D

IE

EN

ER

GIE

-W

EN

DE

IN

L

AN

DA

U +

DP

FA

LZ

Imm

er

no

ch

we

rde

n i

m B

ere

ich

La

nd

au

> 5

0 M

illi

on

en

KW

h / J

ah

r a

us K

ern

kra

ft b

ezo

ge

n.

Die

EN

ER

GIE

we

nd

e i

st

leid

er

no

ch

we

it w

eg

. A

be

r :

WIR

WO

LL

EN

je

tzt

de

n r

asc

he

n l

ok

al-

reg

ion

ale

n

Au

sb

au

de

r S

on

ne

n-

un

d W

ind

en

erg

ie,

Wa

sse

rkra

ft,

Blo

ck

he

izw

erk

e u

nd

an

de

rer

ge

eig

ne

ter

Str

om

erz

eu

gu

ng

un

d v

or

all

em

we

nig

er

En

erg

ieve

rsc

hw

en

du

ng

. D

as m

in

4-5

Ja

hre

n g

eh

en

.

Die

se L

iste

vo

n U

nte

rsch

rift

en i

st d

en V

eran

two

rtli

chen

in

Sta

dt,

Reg

ion

un

d V

erso

rger

n v

orz

ule

gen

als

der

Wil

le d

er B

ürg

ersc

haf

t

NA

ME

, V

orn

am

e

PL

Z u

nd

Ort

S

tra

ße

u.

Ha

us-

Nr.

e

-Ma

il

Un

ters

ch

rift

e

rbitte

Na

ch

rich

t zu

r

Aktio

n

Page 51: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

51

De

De

r S

tart

:t: B

ürg

eri

nf

nfo

rma

tio

no

nsv

era

nst

al

alt

un

ge

n i

n L

an

da

ua

u i

m J

ah

r 2 2

01

2

Mit

die

sen

Pla

ka

ten

ist

die

rge

rsch

aft

zu

de

n e

rste

n d

rei I

nfo

rma

tio

nsa

be

nd

en

ein

ge

lad

en

wo

rde

n.

Page 52: 2013 06 19 energiekonzept südpfalz low[1]

„Wir

wo

lle

n d

er

En

erg

iew

en

de

in d

er

dp

falz

ein

Ge

sich

t g

eb

en

Arb

eit

sgru

pp

e E

ne

rgie

ko

nze

pt

dp

falz