Audio opnamen op de set Hector Vansina-Willy Bollyn

november 2018

Over wat spreken we?

Enkele interessante richtlijnen

uit het boek

“The Location Sound Bible” van

Ric Viers 2012

Over wat spreken we?

Er werd aan deze presentatie geen bijkomende informatie toegevoegd dan vermeld in het boek.

Een aantal hoofdstukken worden hier overlopen.

Over wat spreken we?

Microfoons basis

Microfoons voor opnames op de set

Lavalier technieken

Draadloze systemen

Verborgen microfoon opstellingen

Microfoons basis

Een microfoon zet akoestische energie om in elektrische energie

Twee basistypes van microfoons:

Dynamische microfoon

Condensator microfoon

Dynamische microfoon

Principe bewegend diafragma-spoel rond magneet (vgl. luidspreker systeem omgekeerd)

Geen externe spanning nodig

Geschikt voor luide signalen

Voor spraak dicht bij de mond

Grote isolatie van achtergrondgeluid

Robuuste constructie

Condensator microfoon

Twee plaatjes die door luchtverplaatsing capaciteit doen veranderen

Externe spanning nodig (vb. phantom power)

Gevoeliger voor hoge frequenties

Gevoelig voor subtiele geluiden

Vroeger zeer kwetsbaar, nu sterk verbeterd

Condensator microfoon

Twee soorten condensator microfoons:

Echte condensator microfoon

Electret condensator microfoon

Echte condensator microfoon

Externe spanning nodig om de capaciteit op te laden

48V of 12V (oudere systemen)

Interne batterij

Electret condensator microfoon

In de fabriek geladen capaciteit

Soms externe spanning nodig voor voorversterker

Meest populaire microfoon

In opnames : lavalier microfoon

Richtingsgevoeligheid

6 types richtingskarakteristieken

Omnidirectioneel

Cardioide

Hypercardioide

Supercardioide

Shotgun

Bidirectionele

Richtingsgevoeligheid

Richtingsgevoeligheid

Geluid in de as

Geluid uit de as (geluidsrejectie)

Achtergrondgeluid verminderen=

microfoon dichter bij de bron

Stoorelementen

Trillingen

Handelingen (bepotelen micro)

microfoonhengel

Microfoonkabel

Wind

Regen

Windbescherming

4 types

Foam windscherm =anti-plosieven

Wind furry

(windjammer, dead cat, dead kitten)

Blimp (Zeppelin)

beste bescherming

Windsock

(Wookie Condom, Wind muff,

Dead wombat, Hi- wind cover)

Regen bescherming

Rain man

Hog’s hair

Microfoons voor opnames op de set

Hengel microfoons

Lavaliers

Conferentie microfoons

Verborgen microfoons

Hand microfoons

Lip microfoons

Camera microfoons

Hengelmicrofoons

Shotguns

RF Bias shotgun

Short shotgun

Long shotgun

Cardioiden

Shotgun op de hengel

Best voor buitenopnamen Veel rejectie links en rechts

Af te raden voor binnen Staart van richtingskarakteristiek

pikt reflectie op

RF bias shotgun op de hengel

Spanning via RF

Erg ongevoelig voor vochtigheid

Beste microfoon voor buiten in slechte weersomstandigheden

Sennheiser MKH416

Rode NTG-3

Short vs Long shotgun op de hengel

Short = nog vrij brede lob in richtingskarakteristiek

Short = minder cruciaal in cueing (richten naar mond)

Short = meest gebruikte voor buitenopnamen

Short = minder lang en minder zwaar

Audio Technica 4073

Beyerdynamic MC836

Rode NTG-2, NTG-3 <> NTG-8 (eens zo lang)

Sanken CS-1, CS-3E

Sennheiser MKH 416, MKH 60

Cardioide op de hengel

Meer natuurlijk geluid dan shotgun

Meestal altijd voor binnenopnamen

Kleiner en kunnen dus dichter komen

Minder cruciaal in cueing wegens grote lob

Rode NT5, NT6

Sennheiser MKH 50

Neumann KM184, KM185

Lavalier microfoons

Kleine electret microfoons gedragen aan kraag of lager

Lavalier = Frans voor hanger, gedragen rond de nek

Opname niet zo natuurlijk als opname via microfoonhengel

Diafragma klein: 1mm in vgl met 12mm bij shotgun

Richtingskarakteristiek : Omnidirectioneel : meest gebruikt (spreker draait hoofd)

Unidirectioneel: meer bij nieuws reportages voor camera

(spreker draait hoofd niet)

Design 2 types: Zij-as TRAM TR50

Top-as Sennheiser MKE2

Conferentie microfoons

Ook wel PZMs genoemd (Pressure Zone microphone)

Geluid oppikken uit grote ruimte bv. conferentiezaal of theatervloer

Omnidirectioneel dus pikt ook reflecties op

Verlies lage frequenties in kleine ruimtes

Trillingen! Isoleren van ondergrond met foam, muismat of oordopjes

Meest gekende: Crown PZM-6D, PZM-30D

Verborgen microfoons

Engels: Plant microphone

Eender welk type micro verborgen opgesteld, afh. van situatie

Op staander, bevestigd met tape, achter een boek op tafel,…

Soms bedoeld om een stukje dialoog op te nemen

bv. als acteur een kamer verlaat, in auto,…

Hand microfoons

In de hand gehouden door spreker

Ook “reporter-micro” genoemd

Industrie standaard : EV RE50 Dynamisch-omnidirectioneel

Dubbele interne pop-filter

Excellente rejectie achtergrondgeluid

Dicht bij de mond (10 cm) = ideaal

Niet spreken met de handen

Mond moet zichtbaar blijven = ter hoogte van kin

Lip microfoons

Reportages, voice-over, sport evenementen

Bar om afstand tot mond te houden

Off-camera gebruik (mond verstopt)

Voorbijgestreefd

Verdraagt geen phantom spanning!

Camera microfoons

Gemonteerd bovenop camera (check)

Meestal electret short shotgun

Gevoelig voor: Camerageluid

Hanteergeluid

Achtergrondgeluid

Meestal slechte microfoon plaatsing

Alleen te gebruiken voor tussenshots (B-roll)

Best vervangen door echte condensator shotgun Sennheiser MKH 416

Rode NTG-1

Lavalier technieken

Lavalier micro niet zelfde kwaliteit als hengelmicro die meer natuurlijk geluid geeft

Lavalier micro isoleert wel goed de stem van de achtergrond

Hengel micro altijd beter maar niet altijd mogelijk

Borst van acteur gebruiken als klankkast

Akoestische uitdagingen Lavalier

Probleem akoestische schaduwen:

Op de borst: kin blokkeert geluidsgolven, geluid bereikt micro niet rechtstreeks (platter geluid)

Dicht bij de nek: geluid klinkt artificieel en met meer bass

Te ver van de mond: geluid klinkt zwak

Spreker draait hoofd: wegvallen geluid

Spreker kijkt naar beneden: geluid klinkt als “de stem van God”

Spreker leunt over oppervlak: echo

Akoestische uitdagingen Lavalier (2)

Lavalier onder kledij: hogere frequenties verzwakken

Sisklanken vallen weg (6-10 KHz)

Sommige Lavalier (TRAM TR50) versterken hoge frequenties

Lavalier met foam windscherm: idem

In combinatie met andere micros: Kans op fase opheffing

Regel Lavalier op 75% en andere micros op 25%

Akoestische uitdagingen Lavalier (3)

Kledij geluiden: Vooral bij verborgen micro

Contact geluid:

Geen gekruiste armen

Niet op de borst kloppen

Niet knuffelen

Bewegende kledij:

Vermijd synthetische kledij

Vermijd juwelen, halssnoeren

Vermijd te spreken bij voorover leunen of bewegingen met geluid

Regelmatig checken tussen opnamen

Plaatsing Lavalier

Beste plaats (sweet spot) = midden de borst op sternum

Tegenspeler links: dan beter links op de borst

Altijd testen ifv. Bewegingen/positie spreker

Doorsteken kabeltje kan tactvol met Lav Bullet

Denk aan trekontlasting kabel

Dubbele micro:

Redundantie tijdens live uitzending

Slechts één tegelijk in gebruik

Indien draadloos: 2 zenders/2 ontvangers

Opspeld technieken Lavalier

Opspelden gebeurt door geluidsman met kennis

Directionele kritischer dan omnidirectionele

Directionele gericht naar de mond

Mag niet kunnen verschuiven

Indien verborgen niet zichtbaar voor camera

Indien zichtbaar kabel mooi plaatsen

Opspeld technieken Lavalier

Waar mogelijkheid tot plaatsen?

Binnenkant vest Onder vest

Revers Onder hemd

Op de borst Kraag T-shirt

Op het oor Op hoed

In haar Op zonnebril

In hemdzakje (gaatje maken voor kabel)

Opspeld technieken Lavalier

Lavalier connector en kabel

Zwakste schakel in Lavalier micro systeem

Bij trekken aan kabel is connector slachtoffer

Lus in kabel onder micro en vastmaken met tape

Kabel slag om gordel vooraleer in zender te pluggen

Draadloze systemen

Drie redenen voor gebruik: Beweeglijkheid

Kadrering <> hengelmicro

Eenvoud van opname

Analoge en digitale systemen Analoog : gevoelig voor storingen

Digitaal : kleine delay door conversie (3,3 msec)

Draadloze systemen-uitdagingen

Batterijen: Beïnvloedt geluidskwaliteit

Beïnvloedt de verbinding

Gebruik verse batterijen

Steeds voorzien in reserve batterijen

Storingen: Dropouts

Interferenties

Storingen van de lavalier, kabel, kleding,….

Verborgen microfoons opstellingen

Alle micro’s buiten beeld met uitzondering van hengelmicro’s en lavaliers

Meer natuurlijke klank

Maar, als spreker beweegt, beweegt ook de audio!

Voorzie extra kabel voor eventuele verplaatsing van verborgen micro

Bij verplaatsingen spreker, kan je werken met meer verborgen micro’s

Fazering probleem bij meer micro’s: gebruik multitracking

Meest gebruikt = Lavalier

Kleinste Lavalier = Countryman B6

Verborgen microfoons opstellingen

Plaatsing: Dichtbij geluidsbron

Verborgen voor de spreker, niet achter

Richten naar spreker’s mond

Check op monitor dat micro buiten zicht is van camera

Informeer cameraman van de plaats

Verborgen microfoons opstellingen

Veel gebruikte plaatsen: Objecten op een tafel

Op platte voorwerpen die spreker gebruikt zoals monitor, whiteboard,…

Auto: zonneklep, dashboard, op kopsteun, versnellingspook

Auto op trailer, op chauffeur (let op gordel!), deurstijl,

onder motorklep,…

Let op voor stoorgeluiden van rondslingerende voorwerpen,

Airco afzetten,…

Verborgen microfoons opstellingen (2)

Veel gebruikte plaatsen: In keukenkasten

Achter spiegels

In deuropening

Loket (beide zijden)

Op voorwerp gedragen door acteur (valies, boek,..)

Gerechtszaal ! (combinatie met bekabelde micro’s)

Sportwedstrijden (opnemen sportgeluiden)

…..

Vragen ?

Vervolg? Selectie van microfoons

Gebruik microhengel

De signaalweg, van bron tot bestemming

Recorders

Mixers

Monitoring

Power

Hoe is een professioneel geluidsteam samengesteld