Einführung – Präsens- und Perfektstamm; Stammformen
description
Transcript of Einführung – Präsens- und Perfektstamm; Stammformen
KiWi Der Perfektstamm Klasse 7
Einführung – Präsens- und Perfektstamm; Stammformen
Die Formenbildung mit Wortstamm und Personalendung
KiWi Der Perfektstamm Klasse 7
Die 3 Verb-Stämme1. Präsensstamm – bildet alle Formen des Präsens,
Imperfekts, Futur I (im Aktiv & Passiv + Partizip Präsens, Gerundium, Gerundivum – das kommt später).
2. Perfektstamm – bildet aktive Formen des Perfekts, Plusquamperfekts und Futur II + Infinitiv Perfekt.
3. (Perfekt-Passiv- oder Supinstamm – passive Formen der Tempora des Perfektstamms, das Partizip Perfekt Passiv, Futur Aktiv und das Supinum).
KiWi Der Perfektstamm Klasse 7
Der Präsensstamm• Wir kennen bereits einige Präsensstämme:a-Konjugation – laudare; Stamm – laudae-Konjugation – monere; Stamm – monei-Konjugation – audire; Stamm – audikons. Konjugation – regere; Stamm – reg(Kurzvok. i-Konjugation – capere; Stamm –
capiˆ)• An diese Stämme werden die
Präsensendungen gehängt.
KiWi Der Perfektstamm Klasse 7
Stamm mit Endung
• Ihr könnt die Verbform also bilden, indem Ihr die bekannten Endungen an den jeweiligen Stamm hängt. Die Endungen lauten:
Person Personalendung
• Sg.
• Sg.
• Sg.
-o
-s
-t
• Pl.
• Pl.
• Pl.
-mus
-tis
-nt
KiWi Der Perfektstamm Klasse 7
Die ersten beiden Stämme in der 1. Pers. Sg.
• Präsens-Stamm: 1. Sg. (Indikativ) Präsens (Aktiv)
• Perfekt-Stamm: 1. Sg. (Indikativ) Perfekt (Aktiv)
• Der Supin-Stamm (PPP) ist noch nicht behandelt und wird hier übergangen.
KiWi Der Perfektstamm Klasse 7
Präsens und Perfekt als erste und zweite Stammform
Wie die Verb-Stämme zum jeweiligen Verbum lauten, wird mit Stammformen angegeben. Diese Stammformen müssen zusammen mit der Bedeutung des Verbums gelernt werden. Siehe
scribere scribo scrib- scrips-i scrips-orare oro ora- orav-i orav-finire finio fini- finiv-i finiv-explere expleo ple- plev-i plev-timere timeo time- timu-i timu-cedere cedo ced- cess-i cess-ludere ludo lud- lus-i lus-protegere protego teg- protex-i protex-liberare libero libera- liberav-i liberav-
Eingabe
Stamm 1
Stammform 1
KiWi Der Perfektstamm Klasse 7
Teil II – Die zweite Stammform als v-, u- und s-Perfekt
Formenbildung mit Wortstamm und Personalendung
KiWi Der Perfektstamm Klasse 7
Der Perfektstamm• Der Perfekt-Stamm zeigt meistens eine relativ geringe
Veränderung zum Präsens-Stamm: Diese Veränderungen kann man in sechs Gruppen einteilen:
a) v - Perfekt b) u - Perfekt
c) s - Perfekt d) ....
e) .... f) ....
KiWi Der Perfektstamm Klasse 7
Drei Arten,den Perfektstamm zu bilden
v-Perfekt amareu-Perfekt admonere admonu-i admonu-s-Perfekt manere mans-i mans-
Eingabe 11 11 1
KiWi Der Perfektstamm Klasse 7
• Demgemäß bildet man die Perfektformen, indem man die Personalendung an den Stamm hängt.
• Die 1. Pers. Sg. Perfekt ist die zweite Stammform.
laudo lauda laudav- itaceo tace tacu-plaudo plaud plaus-audio audi audiv-
voco voca vocav-rideo ride ris-scribo scrib scrips-oro ora orav-
finio fini finiv-expleo ple plev-timeo time timu-cedo ced cess-
ludo lud lus-protego teg protex-libero libera liberav-
Eingabe
1
1. Stammform
Präsens-Stamm
2. Stammform
Perfekt-Stamm
Endung 1.
Sg.
KiWi Der Perfektstamm Klasse 7
Die zweite Stammform:
• Zur Erinnerung: Die 1. Pers. Sg. Präsens wird als erste Stammform angegeben.
• Die zweite Stammform ist analog in der 1. Pers. Sg. Perfekt.
• Die Stammformen müssen gelernt werden. Sie bieten die einzige Orientierungshilfe in einer Formenvielfalt, die über 100 (finite) Verbformen bereit hält.
KiWi Der Perfektstamm Klasse 7
Die Personalendungenim Perfekt Aktiv
Stamm Endung1. Sg. amav- i2. Sg. amav- isti3. Sg. amav- it1. Pl. amav- imus2. Pl. amav- istis3. Pl. amav- erunt
Eingabe
i
KiWi Der Perfektstamm Klasse 7
Das Perfekt mit u-Stamm
• Versucht doch einmal, nach dem Prinzip Stamm + Endung = Personalform
rechtsstehende Tabelle auszufüllen (in der Tabelle doppel-klicken):
Pers. Stamm Endungen1. Sg. admonu-2. Sg. admonu-3. Sg. admonu- it1. Pl. admonu-2. Pl. admonu-3. Pl. admonu-
Eingabe iii
KiWi Der Perfektstamm Klasse 7
Das Perfekt mit s-Stamm
• Nun können wir die Formen 1. Sg. bis 3. Pl. im (Indikativ) Perfekt (Aktiv) bilden
• Ein Test
Perfektformendurcheinander
Stamm EndungenSingular Singularclaus-claus-claus-Plural Pluralclaus-claus-claus-
Eingabe --->
KiWi Der Perfektstamm Klasse 7
Das Hilfsverb esse im Perfekt
• Der Stamm von esse im Perfekt lautet fu-, die zweite Stammform demgemäß fu-i
• Wie lauten demnach die Personalformen von der 1. Pers. Sg. Bis zur 3. Pers. Pl.
Perfekt-Aktiv-StammEndungenSingular Singular1. fu-
2. fu-
3. fu-
Plural Plural
1. fu-
2. fu-
3. fu-
Eingabe
KiWi Der Perfektstamm Klasse 7
Liebe ist vergänglich
Marcus puer Corneliam valde amavit.
Hodie autem Iuliam amat et in matrimonium ducit.
Frage:
Wenn Ihr nicht wisst, was matrimonium heißt, findet Ihr in dem Wort ein anderes, besser bekanntes?
KiWi Der Perfektstamm Klasse 7
Übungssätze
• Heri Marcus Afram in foro spectavit. Subito Afram clamare audivit. Ad eam properavit et interrogavit: „Quid est, cur clamavisti?“
Afra dixit: „Clamavi, quod serpentem in herba spectavi. Bestia me valde terruit.“
Tum Marcus solus serpentem quaesivit sed invenire non potuit.
Vokabeln: heri (Adv.)=gestern; serpens, entis =Schlange, herba, ae = Gras, Halm; bestia, ae = (wildes)Tier
KiWi Der Perfektstamm Klasse 7
Danke für´s Zuhören und Mitmachen!