Medea Seneca 001

download Medea Seneca 001

of 38

Transcript of Medea Seneca 001

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    1/38

    MEDEA

    {Sinopsis interpretativa!Medea invoca a los dioses y declara que ya ha ideado su venganza (1-55). El Coro suplica a los dioses del cielo (56-115).Rencorosas quejas de Medea, quien ha decidido vengarse dejasn (] 16-178). Creonte rechaza a Medea. sta taimadamentepide a aqul un lugar donde refugiarse como exiliada, y tiempoprevio a esa decisin 079-300) . El Coro con pena recuerda elviaje de jasn, que le reditu un vellocino y a Medea (301-379).La nodriza , conciliadora, expresa su temor ante la impetuosa irade Medea , quien slo muestra nimo para la venganza (380-430). jasn y Medea se recriminan; el primero quiere atender lasengaosas splicas de la segunda; sta ve la posibilidad deasecharlo y organiza en su mente la primeras accionesvindicatorias (431-578). La fuerza de stas es descrita por elCoro, el que aqu desea qu e los anhelos de venganza desaparezcan (579-669). En medio del horror de la nodriza, sta describe los venenos y conjuros que Medea destina a Cresa (670-848). El Coro se asombra por la crueldad de Medea, sta ve realizada la primera parte de su venganza, la nodriza le sugiere huir(849-892). Medea prepara y ejecuta la segunda etapa de su mortfero plan: el asesinato de sus hijos, para desesperacin' dejasn (893-1027).

    116

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    2/38

    PERSONAE

    MEDEANVfRlxCnEOIASON

    NVNTTVSCHORVS

    Scaena Corinthi

    117

    PERSONAJESMEDEA

    NODRIZACREONTEJASN

    UN MENSAJEROCORO

    La escena, en Corinto

    117

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    3/38

    10

    15

    20

    25

    MEDEA

    Di coniugales tuque genialis toriLucina, custos quaeque domituram fretaTiphyn novam frenare docuisti ratem,et tu, profundi saeve dominator maris,clarumque Titan dividens orbi diem,tacitisque praebens conscium sacris iubarHecate triformis, quosque iuravit mihideos lason, quosque Medeae magisfas est precari: noctis aeternae chaos,aversa superis regna manesque impiosdominumque regni tristis et dominam fidemeliore raptam, voce non fausta precor.nunc, nunc adeste, sceleris ultrices deae,crinem solutis squalidae serpentibus,atram cruentis manibus ampl exae facemadeste, thalamis horridae quondam meisquales stetistis: coniugi letum novaeletumque socero et regiae stirpi date.mihi peius aliquid, quod precer sponso, manet:vivat. per urbes erret ignotas egensexul pavens invisus incerti laris,iam notus hospes limen alienum expetat,me coniugem optet quoque non aliud queampeius precari, liberos similes patrisimilesque matri - parta iam, parta ultio est:peperi. querelas verbaque in cassum se o?non ibo in hostes? manibus excutiam facescaeloque lucem - spectat hoc nostri satorSol generis, et spectatur, et curru insidens

    118

    MEDEA

    Dioses conyugales, y t Lucina de nupcial tlamo guardiana,que a Tifis enseaste a refrenar el nuevo barco que va a domaroleajes; y t, cruel domador del profundo mar; y t, Titn, querepartes el claro da del orbe; y t, que ofreces cmplice resplandor a ocultas cosas sagradas, Hcate triforme; y a los diosespor los que ]asn me jur, y a los que es lcito suplicar -sobretodo para Medea-: al caos de la noche eterna, a los reinos hostiles a los de arriba y a los manes impos y al seor del triste reino ya la seora raptada con mejor palabra, con voz no fausta suplico.

    Ahora, ahora acudid, diosas vengadoras del crimen,l con lacabellera erizada de serpientes sueltas, abrazando negra antorcha vuestras cruentas manos; acudid, como antao horripilantesestuvisteis ante mis tlamos; dad a la cnyuge nueva muerteviolenta, y muerte violenta al suegro y a la regia estirpe. A mme queda suplicar algo peor para mi esposo: que viva, que porciudades ignotas vague indigente, exiliado, asustado, aborrecido, de lar incierto; que, como forastero ya conocido, umbral ajeno anhele; que como cnyuge me desee; tambin (otra cosapeor yo no podra suplicar) a los hijos semejantes a su padre ysemejantes a su madre .. Engendrada ya, engendrada ha sido lavenganza, yo la engendr.Quejas y palabras en vano siembro? No ir contra los enemigos? De sus manos arrancar antorchas y del cielo la luz ..Observa esto el sembrado,r de nuestra estirpe: el sol,2 y es observado y, sentado en su carro, a travs de acostumbrados es-

    118

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    4/38

    30

    35

    40

    45

    50

    55

    LUCIO ANNEO SNECAper solita puri spatia decurrit poli?non redit in ortus et remetitur diem?da, da per auras curribus patriis vehi,cornrnitte habenas, genitor, et flagrantibusignifera loris tribu e moderari iuga:gemino Corinthos litare opponens morascremata flarnmis maria committat duo.hoc restat unum, pronubam thalamo feramut ipsa pinum postque sacrificas precescaedam dicatis victimas altaribus.per viscera ipsa quaere supplicio viam,si vivis, anime, si quid antiqui tibiremanet vigoris; pelle femineos metuset inhospitalem Caucasum mente indue.quodcumque vidit Pontus aut Phasis nefas,videbit Isthmos. effera ignota horrida,tremenda caelo pariter ac terris malamens intus agitat: vulnera et caedem et vagumfunus per artus - levia memoravi nimis:haec virgo feci; gravior exurgat dolo r:maiora iam me scelera post partus decent.accingere ira teque in exitium parafurore tato. paria narrentur tuarepudia thalamis: qua virum linques modo?hoc qu a secuta es. rumpe iam segnes moras :quae scelere parta est, scelere linquenda est domus

    CHORVSAd regum thalamos numine prosperoqui caelum superi quiqu e regunt fretumadsint cum populis rite faventibus .primum sceptriferis colla Tonantibus

    119

    MEDEApacios de la limpia bveda celeste transcurre? No vuelve a suorto y repasa el da?Concdeme, concdeme el ser transportada por los aires encarros paternos; confame las riendas, progenitor, y, con ardientes bridas, otrgame el dirigir tus ignferos yugos. Corinto, quecon su geminado litoral opone demoras, con sus llamas juntelos dos incendiados mares.3Esto solo resta: que la nupcial antorcha yo misma lleve altlamo y que despus de preces rituales sacrifique vctimas sobre consagrados altares. Entre las vsceras mismas busca una vapara el sacrificio, si vives, alma ma, si algo del antiguo vigor tequeda; expulsa femeninos miedos y al inhspito Cucaso asumeen tu mente. Todo lo sacrlego que ha visto Ponto o Fasis lover el istmo. Males fieros, ignotos, horribles, estremecedorespor igual para cielo y tierras, mi mente adentro agita: heridas,matanza y vagaroso funeral a travs de las articulaciones . . Levesnimiedades he recordado: esto hice yo como doncella; ms grave surja mi dolor: ahora mayores crmenes me convienen, despus de mis partos. Cete de ira y para la ruina preprate confuror cabal. Que de tus repudios se digan cosas parecidas a lasde tus nupcias. Cmo abandonars a tu marido? Como lo hasseguido. Rompe ya con indolentes demoras: solar que de uncrimen ha surgido, con un crimen ha de ser abandonado .

    CORO

    A tlamos de reyes con numen propicio asistan los dioses de loalto que cielo y mar rigen, junto con pueblos que ritualmentefavorecen.

    Para los tonantes que cetro empuan, primero vaya el toro119

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    5/38

    60

    65

    70

    75

    80

    85

    LUCIO ANNEO SNECAtaurus ceIsa ferat tergore candido;Lucinam nivei femina corporisintemptata iugo placet, et asperiMartis sanguineas quae cohibet manus,quae da t belligeris foedera gentibuset cornu retinet divite copiam,donetur tenera mitior hostia.et tu, qui facibus legitimis ades,noctem discutiens auspice dexterahuc incede gradu marcidus ebrio,praecingens roseo tempora vinculo.et tu quae, gemini praevia temporis,tarde, stella, redis semper amantibus:te matres, avide te cupiunt nurusquamprimum radios spargere lucidos.

    Vincit virgineus decorlonge Cecropias nurus,et quas Taygeti iugisexercet iuvenum modomuris quod caret oppidum,et quas Aonius latexAlpheosque sacer lavat.si forma ve lit aspici,cedent Aesonio duciproles fulminis improbiaptat qui iuga tigribus,nec non, qui tripadas movet,frater virginis asperae,cedet Castore cum suoPollux caestibus aptior.

    120

    MEDEAde cuello alto, de lomo blanco; a Lucina una hembra de nveocuerpo , intocada po r el yugo , le place; la que cohibe las sangui-narias manos del spero Marte, la que da alianzas a beligerantespueblos y en su cuerno rico retiene abundancia, la muy apaci-ble sea obsequiada con tierna vctima. Y t, que a nupcias legti-mas asistes, 4 desvaneciendo la noche con tu diestra de buenaugurio, ac dirgete, dbil po r tu paso tremulento, ciendo tussienes con rosado lazo. Y t, estrella precursora de ambos tiem-pos, qu e siempre tarde regresas para los qu e se aman: a ti lasmadres, las mujeres jvenes vidamente desean qu e cuanto an-tes t esparzas rayos luminosos.

    Vence, con mucho, el virginal decoro a las cecropias muje-res jvenes5 y a las que, en las cimas del Taigeto, ejercita amodo de jvenes la ciudad fortificada qu e carece de muros, y alas qu e la corriente aonia y el Alfeo sagrado lavan.

    Si su figura quiere que sea contemplada, cedern, ante elcaudillo esonio,6 la prole del rayo malvado, qu e cie yugos atigres ,7 y tambin el que los trpodes mueve : el hermano de s-pera doncella.8 Ceder -junto con su Cstor- Plux, el ms aptopara guanteletes.

    120

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    6/38

    90

    95

    LUCIO ANNEO SNECAsic, sic, caelicolae, precor,vincat femina coniuges,vir longe superet viros.

    Haec cum femineo constitit in charo,unius facies praenitet omnibus.sic cum sale perit sidereus decor,et densi latitant Pleiadum gregescum Phoebe solidum lumine non suoorbem circuitis cornibus alligat. ostro sic niveus puniceo color

    100 perfusus rubuit, sic nitidum iubarpastor luce nova roscidus aspicit.ereptus thalamis Phasidis horridi ,effrenae solitus pectora coniugisinvita trepidus prendere dextera,105 felix Aeoliam corripe virginemnunc primum soceris, sponse, volentibus.concesso, iuvenes, ludite iurgio,hirlc illinc, iuvenes, mittite carmina:rara est in dominas iusta licentia.

    110 Candida thyrsigeri proles generosa Lyaei,multifidam iam tempus erat succendere pinum:excute sollemnem digitis marcentibus ignem.festa dicax fundat convicia fescenninus,solvat turba iocos - tacitis eat illa tenebris,115 si qua peregrino nubit fugitiva marito.

    MEDEA

    Occidimus , aures pepulit hymenaeus measvix ipsa tantum, vix adhuc credo malum.121

    MEDEAAs, as, celcolas, os suplico: que venza la hembra a las cnyuges, el varn con mucho supere a varones.sta, cuando se ha colocado en medio de femenino coro, susola faz aventaja a todas. As, junto con el sol perece el decoro

    sideral, y se ocultan los densos rebaos de las Plyades, cuandoFebe, con luz no suya, su slida redondez contrae entre cuernoscurvados.[".1 As , el nveo color, teido con prpura de Cartago, se enrojece; as, el ntido lucero de la maana el pastor contemplarociado con luz nueva.Arrebatado a los t l a ~ o s de la horripilante fsida,9 acos

    tumbrado a coger trmulo los pechos de tu desenfrenada cnyuge -con tu renuente diestra-, feliz apodrate de doncellaeolia,10 ahora po r primera vez, querindolo tus suegros, despsate.Permitida la contienda, jvenes, jugad; jvenes de aqu y deall, echad versos: rara es una justa licencia contra los amos.Radiante , generosa prole de Leo, el portador de tirso, ya eratiempo de encender astillado pino: haz salir el fuego anual condedos marchitos. Que el mordaz fescenino d pie a festivos gritos, que la turba libere gracejadas .. Que aqulla camine entretaciturnas tinieblas, para que, fugitiva, se case con extranjeromarido.

    MEDEA NODRIZA

    MEDEA: Hemos muerto: mis odos ha golpeado el canto nupcial.Apenas yo misma, slo apenas ahora considero la desgracia. Esto121

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    7/38

    LUCIO ANNEO SNECAhoc facere Iason potuit, e r e p t ~ patrepatria atque regno sedibus solam exteris

    120 deserere durus? merita contempsit meaqui scelere flarnmas viderat vinci et mare?adeone credit omne consum ptum nefas?incerta vaecors mente vaesana ferorpartes in omnes; unde me ulcisci queam?

    125 utinam esset illi frater! est coniunx: in hancferrum exigatur. hoc meis satis est malis?si quod Pelasgae, si quod urbes barbaraenovere facinus quod tuae ignorent manus,nunc est parandum. scelera te hortentur tua

    130 et cuncta redeant: inclitum regni decusraptum et nefanda e virginis pa rvus comesdivisus ense, funus ingestum patrisparsumque ponto corpus et Peliae senisdecocta aeno membra: funestum impie

    135 quam saepe fudi sanguinem, et nullum scelusirata feci: movit infelix amor.Quid tamen Iason potuit, alieni arbitriiurisque factus? debuit ferro obvium

    offerre pectus - melius, a melius, dolor140 furiose, loquere. si potest, vivat meus,

    ut fuit, Iason; si minus, vivat tamenmemorque nostri muneri parcat meo .culpa est Creontis tota, qui sceptro impotensconiugia solvit quique genetricem abstrahit

    145 natis et arto pi gnore astrictam fidemdirimit: petatur, solus hic poenas luatquas debet. alto cinere cumulabo domumvide bit atrum verticem flarnmis agi 'Malea longas navibus flectens moras.

    122

    MEDEA

    ha podido hacer ]asn: despus de arrebatado mi padre, patriay reino, cruel abandonarme sola en sedes extranjeras? Ha despreciado mis merecimientos el que haba visto que con mi crimen eran aventajados incendios y mar? Acaso cree que todo lonefando se ha agotado?

    Incierta, insensata, por mente enloquecida soy llevada a todas partes, cmo podra yo vengarme? Ojal tuviera l un hermano! Hay esposa: que contra sta acte el hierro. l l Es stesuficiente para mis desgracias?Si las ciudades pelasgas, si las brbaras conocieron unafechora que tus manos ignoran, ahora hay que prepararla. Quetus crmenes te aconsejen y que todos sos se restituyan: el arrebatado e nclito decoro del reino; el pequeo acompaante denefanda virgen, dividido por espada; el cadver llevado ante elpadre y su cuerpo esparcido por el ponto, y los miembros delanciano Pelias, cocidos en un caldero. Cunta sangre funestaimpamente he derramado a menudo! Y ningn crimen he cometido irritada: lo ha provocado mi amor infeliz.Mas qu pudo ]asn, hecho a la ley y a ajeno arbitrio? Alhierro debi ofrecer su pecho ..Mejor, ay, habla mejor, delirante dolor! Si es posible, que mi]asn viva como ha sido; si no, que sin embargo viva y,memorioso de lo nuestro, preserve mi regalo. La culpa es todade Creonte, el que, abusando de su cetro, disuelve uniones conyugales, y el que a una progenitora despoja de sus hijos y alejauna fidelidad estrechada por ntima prenda. Que l sea perseguido, l solo pague los castigos que debe. En medio de elevada ceniza hacinar su casa; el negro remolino que se alza de lasllamas lo ver Malea, que encorva las prolongadas demoras a lasnaves.

    122

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    8/38

    LUCIO ANNEO SNECA150 NVfR. Sile, obsecro, questusque secreto abditos

    manda dolorogravia quisquis vulnerapatiente et aequo mutus animo pertulit,referre potuit: ira quae tegitur nocet;professa perdunt odia vindictae locum .

    155 MED. Levis est dolor qui capere consilium potestet clepere sese: magna non latitant mala.libet ire contra. NVfR. Siste furalem iumpetum ,alumna: vix te tacita defendit quies.MED . Fortuna fortes metuit, ignavos premit.

    160 NVfR. Tunc est probanda, si locum virtus haber.MED . Numquam potest non esse virtuti locus.NVfR. Spes nulla rebus monstrat adflictis viam.MED . Qui nil potest sperare, desperet nihil.NVfR. Abiere Colchi, coniugis nulla est fides

    165 nihilque superest opibus e tantis tibi.MED . Medea superest, hic mare et terras videsferrumque et ignes et deos et fulmina.NVfR. Rex est timendus. MED . Rex meus fuerat pateroNVfR. Non metuis arma? MED . Sint licet terra edita .

    170 NVfR. Moriere . MED. Cupio. NVfR. Profuge. MED . Paenituit fugae.NVfR. Medea - MED . Fiam. NVfR. Mater es . MED . Cui sim vides.

    123

    MEDEANODRIZA: Calla, te suplico, y tus quejas escondidas encomindalas a secreto dolor. El que graves heridas, con paciente y quietonimo, mudo ha sobrellevado, devolverlas ha podido; la ira que

    se oculta daa. Confesados los odios, pierden su espacio para lavenganza.MEDEA: Leve es el dolor que puede tomar consejo y ocultarse:las grandes desgracias no permanecen escondidas. Me complace

    ir en contra.NODRIZA: Aplaca tu mpetu de Furia, hija: apenas te defiende tucallada quietud.MEDEA: La Fortuna a los fuertes teme, a los indolentes oprime.NODRIZA: Hay que probar el valor, si tiene su ocasin.MEDEA: Nunca puede no haber ocasin p ara el valor.NODRIZA : Ninguna esperanza muestra va de solucin a asuntosdificiles.MEDEA: El que nada puede esperar, que no desespere.NODRIZA: Se fueron los calcos; de tu cnyuge ninguna fidelidadhay y nada te queda de apoyos tan grandes.MEDEA: Medea queda, aqu mar y tierras ves, y hierro y fuegos ydioses y rayos.NODRIZA: El rey ha de ser temido.MEDEA : Rey haba sido mi padre.NODRIZA: No temes sus armas?MEDEA : Aunque hayan brotado de la tierra.NODRIZA : Morirs.MEDEA : Lo deseo.NODRIZA: Huye.MEDEA : Me arrepent de una huida.NODRIZA: Medea ..MEDEA: Lo ser.NODRIZA : Eres madre. .MEDEA : Ves para quin lo soy.

    123

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    9/38

    175

    180

    185

    190

    195

    LUCIO ANNEO SNECANVrR. Profugere dubitas? MEO. Fugiam, at ulciscar prius.NVrR. Vindex sequetur. MEO . Forsan inveniam moras.NVrR. Compesce verba, parce iam, demens, minisanimosque minue: tempori aptari decet.MEO. Fortuna opes auferre, non animum potest.sed cuius ictu regius cardo strepit?ipse est Pelasgo tumidus imperio Creo.

    CREOMedea, Colchi noxium Aeetae genus,

    nondum meis exportat e regnis pedem?molitur aliquid: nota fraus, nota est manus .cui parcet illa quemve securum sinet?abolere propere pessimam ferro luemequidem parabam: precibus evicit generoconcessa vita est, liberet fines metuabeatque tuta. fert gradum contra feroxminaxque nostros propius affatus petit.arcete, famuli, tactu et accessu procul,iubete sileat. regium imperium patialiquando discat.vade veloci fugamonstrumque saevum horribile iamdudum avehe .MEO. Quod crimen aut quae culpa multatur fuga?CRoo Quae causa pellat, innocens mulier rogat.MEO. Si iudicas, cognosce. CR. Si regnas, iube.CR. Aequum atque iniquum regis impe rium ferasMEO . Iniqua numquam regna perpetuo manent.CR. 1, querere Colchis. MEO . Redeo: qui avexit, ferat.CR. Vox constituto sera decreto venit.

    124

    MEDEANODRIZA : Dudas en escapar? rMEDEA: Huir, pero primero me vengar.NODRIZA : Un vengador te seguir.MEDEA: Tal vez yo encuentre demoras.NODRIZA: Reprime tus palabras, abstente ya de amenazas, de-

    mente, y modera tus nimos: conviene adaptarse a la ocasin.MEDEA: La Fortuna puede llevarse los recursos, no el nimo.Pero, por golpe de quin rechina el gozne regio? Es el propioCreonte, engredo por su poder pelasgo.CREONTE MEDEA

    CREONTE: Medea, estirpe nociva de Eetes el de Clquide, anno saca ella el pie de mis reinos? Algo trama: conocida es su perfi-dia, conocida su mano. A quin respetar ella, o a quin dejartranquilo? A abolir con el hierro esa psima calamidad, en verdadon presteza me preparaba; con sus preces venci el yerno. Con-cedida le fue la vida, libere a las fronteras del miedo, vyase sintemor.Feroz adelanta su paso en contra y amenazadora procura mscerca nuestras palabras. Apartadla, siervos, lejos de mi contacto y

    de mi proximidad, ordenadle que calle. Que un mandato regioalguna vez aprenda a tolerarlo. Vete con veloz fuga, retrate ahoramismo, monstruo cruel y horrible.MEDEA: Qu crimen o qu culpa es castigada con fuga?CREONTE: Qu causa la expulsa, pregunta la inocente mujer!MEDEA: Si eres juez, instruye proceso.CREONTE: Si reinas, ordena. Justo o injusto asume el mandatodel rey .MEDEA: Reinos injustos jams permanecen a perpetuidad.CREONTE: Ve, qujate con los de Clquide.MEDEA: Me regreso: el que 'me trajo, que me lleve.CREONTE: Tarda viene tu voz, despus de tomada mi decisin.

    124

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    10/38

    LUCIO ANNEO SNECAMEO . Qui statuit aliquid parte inaudita altera,

    200 aequum licet statuerit, haud aequus fuit.CR. Auditus a te Pelia supplicium tulit?sed fare, causae detur egregiae locus.MED. Difficile quam sit animum ab ira flectereiam concitatum quamque regale hoc putet

    205 sceptris superbas quisquis admovit manus,qua coepit ire, regia didici mea.quamvis enim sim clade miseranda obruta,expulsa supplex sola deserta, undiqueafflicta, quondam nobili fulsi patre

    210 avoque clarum Sole deduxi genus.quodcumque placidis flexibus Phasis rigatPontusq ue quid quid Scythicus a tergo videt.palustribus qua maria dulcescunt aquis,armata peltis quidquid exterret cohors215 inclusa ripis vidua Thermodontiis,hoc omne noster genitor imperio regit.generosa, felix, decore regali potensfulsi: petebant tunc meos thalamos proci,qui nunc petuntur. rapida fortuna ac levis

    220 praecepsque regno eripuit, exilio dedit.confide regnis, cum levis magnas opeshuc ferat et illuc casus - hoc reges habentmagnificum et ingens, nulla quod rapiat dies:prodesse miseris, supplices fido lare

    225 protegere. solum hoc Colchico regno extuli,decus illud ingens Graeciae et florem inclitum,praesidia Achivae gentis et prolem deumservasse memet. munus est Orpheus meum,qui saxa cantu mulcet et silvas trahit,

    125

    MEDEAMEDEA: El que decret algo sin haber escuchado a la otra parte,

    aunque haya decretado cosa justa, no fue justo.CREONTE: Escuchado por ti', sobrellev Pelias su suplicio? Pero

    habla, sea dado espacio a una causa egregia.MEDEA: Qu difcil es doblegar a un nimo ya excitado por laira, y qu cosa propia de rey considera el que aplic sus manos

    soberbias sobre el cetro: el proseguir por donde empez. 10aprend en mi palacio. Pues, aunque he sido abrumada por desgracia miseranda, expulsada, suplicante, sola, abandonada, por todas partes abatida, antao fulgur con mi noble padre y obtuvelara estirpe de mi abuelo el Sol. Todo lo que con sus plcidas

    vueltas riega el Fasis, y todo lo que el Ponto escitio ve a su espalda- por donde los mares se endulzan con palustres aguaS-j todo loque la armada cohorte sin marido aterroriza con sus escudos, en-errada por las riberas del Termodonte .. , todo esto nuestro proge

    nitor lo rige con su autoridad.Noble, feliz, poderosa por decoro regio fulgur: pedan enton

    ces mi tlamo los pretendientes que ahora son pedidos. Ladevoradora fortuna, escurridiza y precipitaqa me apart del reino,me entreg al exilio. Fate de reinos, cuando la escurridiza casualidad grandes recursos lleva para ac y para all ..

    Los reyes tienen esto de magnfico y grandioso, que ni unsolo da se les arrebata: ser de provecho para los desdichados,proteger en su confiable lar a los suplicantes.Del reino de la Clquide, esto solo obtuve: haber salvado yomisma aquel ingente decor o e nclita flor de Grecia, baluarte dela nacin aquea y prole de dioses. Regalo llO es Orfeo, el quecon su canto rocas ablanda y bosques atrae. Regalo llO es la

    125

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    11/38

    LUCIO ANNEO SNECA230 geminique munus Castor et Pollux meum estsatique Borea quique trans Pontum quoquesummota Lynceus lumine immisso videt,

    omnesque Minyae: nam ducem taceo ducum,pro quo nihil debetur: hunc nulli imputo;235 vobis revexi ceteros, unum mihi.

    incesse nunc et cuncta flagitia ingere.fatebor: obici crimen hoc solum potest,Argo reversa. virgini placeat pudorpaterque placeat: tota cum ducibus ruet

    240 Pelasga tellus,hic tuus primum genertauri ferocis ore flammanti occidet.fortuna causam quae volet nostram premat,non paenitet servasse tot regum decus.quodcumque culpa praemium ex omni tuli,

    245 hoc est penes te. si placet, damna ream;sed redde crimen. sum nocens, fateor, Creo:talem sciebas esse, cum genua attigifidemque supplex praesidis dextrae peti;iterum miseriis angulum ac sedem rogo

    250 latebrasque viles: urbe si pelli placet,detur remotus aliquis in regnis locus.CR. Non esse me qui sceptra violentus geramnec qui superbo miserias calcem pede,testatus equidem videor haud ciare parum

    255 generum exulem legendo et afflictum et graviterrore pavidum, quippe quem poenae expetitletoque Acastus regna Thessalica optinens.senio trementem debili atque aevo gravempatrem peremptum queritur et caesi senis

    260 discissa membra, cum dolo captae tuopiae sorores impium auderent nefas.

    126

    MEDEAdualidad de Cstor y Plux y los hijos de Breas, y Linceo, elque al otro lado del Ponto incluso lo lejano ve con su enviadaluz ocular, y todos los Minias . En verdad callo al caudillo de'audillos, por l nada se me debe . A nadie le asigno ste; para

    v sotros he acarreado a los dems, para m a ese nico.Inclpame ahora y acumula todas mis infamias, las confesar;'ste solo crimen puede echrseme en cara: la vuelta de Argo.

    A la doncella pudo complacer su pudor y pudo complacer supadre: con sus caudillos se habra derrumbado toda la tierrapelasga; este yerno tuyo habra sucumbido primeramente por laflameante boca del toro feroz . 2La fortuna que sea asedie la causa nuestra, no me arrepientode haber salvado tan gran decoro de reyes.

    Todo premio que obtuve de mi culpa toda, se est en tusmanos; si te place, condena a la acusada, pero devulvele surimen. Soy culpable, Creonte, lo confieso: sabas que yo era tal,uando tus rodillas toqu y suplicante ped la buena fe de tuprotectora diestra. De nuevo para mis desgracias un rincn y

    una sede te pido y un escondite vil; si te place que yo sea expul-ada de la ciudad, dseme algn remoto lugar dentro de tusreinos.CREONTE : Que no soy yo uno que violento lleve los cetros, ni

    uno que las miserias pisotee con soberbio pie, en verdad meparece que claramente lo he testimoniado no poco, al elegir aun yerno proscrito, tan afligido como sobrecogido por grave te-rror; al cual, en efecto, para su castigo y muerte violenta desevivamente Acasto, el que posee los reinos tesalios. l se quejapor el padre muerto, trmulo por su ancianidad y grave por sudbil edad, y porque fueron desgarrados los miembros del an-ciano asesinado,13 cuandq, atrapadas por tu engao, sus piado-sas hermanas se atrevieron a impo sacrilegio.

    126

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    12/38

    LUCIO ANNEO SNECApotest lason, si tuam causam amoves,suam tueri: nullus innocuum cruorcontaminavit, afuit ferro manus

    265 proculque vestro purus a coetu stetit.tu, tu malorum machinatrix facinorum,feminea cui nequitia ad audenda omnia,robur virile est, nulla famae memoria,egredere, purga regna, letales simul

    270 tecum aufer herbas, libera cives metu,alia sedens tellure sollicita deos.MEO. Profugere cogis? redde fugienti ratemet redde comitem - fugere cur solam iubes?non sola veni. bella si metuis pati,

    275 utrumque regno pelle. cur sontes duosdistinguis? illi Pelia, non nobis iacet;fugam, rapinas adice, desertum patremlacerumque fratrem, quidquid etiam nunc novasdocet maritus coniuges, non est meum:

    280 totiens nocens sum facta, sed numquam mihi.CR. lam exisse decuit. quid seris fando moras?MED. Supplex recedens iIIud extremum precor,ne culpa natos matris insontes trahat.eR. Vade: hos paterno ut genitor excipiam sinu.

    285 MEO. Per ego auspicatos regii thalami toros,per spes futuras perque regnorum status,Fortuna varia dubia quos agitat vice,precor, brevem largire fugienti moram,dum extrema natis mater infigo oscula,

    290 fortasse moriens. eR. Fraudibus temp us petisoMEO. Quae fraus timeri tempore exiguo potest?eR. Nullum ad nocendum tempus angustum est malis.

    MEDEAI'u de Jasn, si tu causa separas, defender la suya: ningunaangr al inofensivo contamin, se abstuvo del hierro su mano yI j s de vuestro grupo permaneci puro. T, t, maquinadoradt, malvadas fechoras, que femenina maldad -para atreverte a

    lodo- y fuerza viril tienes, sin memoria de tu fama; sal, purificamis reinos, tus letales hierbas junto contigo llvatelas, libera aI s iudadanos de su miedo; asentada en otra tierra, importuna.1 1 s dioses.

    MEDEA: A huir me obligas? Devuelve a la fugitiva su nave,tambin devulvele su compaero .. Por qu ordenas que yohuya sola? No vine sla. Si temes padecer guerras, a ambos expulsa de tu r e i n ~ . Por qu distingues entre dos culpables? Enf vor de aqul yace Pelias, no en favor nuestro; aade huida,rapias, mi abandonado padre y mi lacerado hermano, todo lolue incluso ahora a sus nuevas cnyuges ensea mi marido; nocosa ma. Tantas veces me hice culpable, pero nunca en favor mo!CREONTE: Ya era conveniente que te fueras. Por qu siembrasdemoras hablando?

    MEDEA: Retrocediendo suplicante, te ruego esto ltimo: que laulpa de su madre no arrastre a sus hijos inocentes.CREONTE: Vete: en paternal regazo, como un padre, acoger astos.MEDEA: Yo, por el lecho de buenos auspicios -d e regio tlamo , por las esperanzas futuras y por la situacin de los reinos, a los

    que la Fortuna variable agita en dudosa alternativa, te ruego queconcedas breve demora a la que huye, mientras que como madre-acaso moribunda - grabo mis ltimos besos en mis hijos.CREONTE: Para engaos pides tiempo.

    MEDEA: Qu engao puede ser tan temido en tiempo exiguo?CREONTE: Para los malvaqos ningn tiempo es limitado paradaar.

    127

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    13/38

    LUCIO ANNEO SNECAMEO. Parumne miserae temporis lacrimis negas?CR. Etsi repugnat precibus infixus timor,

    295 unus parando dabitur exilio dies.MED. Nimis est, recidas aliquid ex isto licet:et ipsa propero. en. Capite supplicium lues,clarum priusquam Phoebus attollat die mnisi cedis Isthmo. sacra me thalami vocant,

    j()() vocat precari festus Hymenaeo dies.

    310

    :\1 5

    320

    CHORVSAudax nimium qui freta primusrate tam fragili perfida rupitterrasque suas post terga vidensanimam levibus credidit auris,dubioque secans aequora cursupotuit tenui fidere lignointer vitae mortisque viasnimium gracili limite ducto.nondum quisquam sidera norat,stellisque quibus pingitur aethernon erat usus, nondum pluviasHyadas poterat vitare ratis,non Oleniae lumina caprae,nec quae sequitur flectitque senexAttica tardus plaustra Bootes,nondum Boreas, nondum Zephyrusnomen habebant.Ausus Tiphys pandere vastocarbasa ponto legesque novasscribere ventis: nunc lina sinutendere tato. nunc prolato

    128

    MEDEAMEDEA: Un poco de tiempo para lgrimas niegas a una desdi-

    chada?CREONTE: Aunque mi arraigado temor rechaza tus ruegos, un

    solo da te ser dado para preparar tu exilio.MEDEA : Es demasiado, est bien que reduzcas algo de eso:

    incluso yo misma tengo prisa.CREONTE: Con tu cabeza pagars el castigo, si antes de que Febo

    alce el claro da no te Tetiras del istmo. Lo sagrado del tlamo mellama, llama a rogar el festivo da en honor de Himeneo.

    CORODemasiado audaz el primero que hendi oleajes traidores con bar-co tan frgil, y el que, viendo sus tierras a sus espaldas, confi sualma a ligeros vientos apacibles y, cortando las aguas con dudosocurso, pudo confiarse a ligero tronco, despus de trazar un lin-dero demasiado sutil entre caminos de vida y de muerte.

    Nadie an los astros haba conocido ni haba utilizado las es-trellas con que se pinta el cielo; an no las lluvias hades habapodido evitar un barco, ni la luz de los ojos de la cabra olenia nilos carros de la Osa qu e sigue y dirige el tardo Bootes; an no elBreas, an no el Zfito tenan nombre .

    Os Tifis desplegar v e l a ~ de lino por el vasto ponto y dictarleyes nuevas a los vientos: ora tender los linos a plenitud, ora

    128

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    14/38

    325

    330

    335

    340

    345

    350

    LUCIO ANNEO SNECApede transversos captare notos,nunc antemnas medio tutasponere malo, nunc in summoreligare loco, cum iam totosavidus nimium navita flatusoptat et alto rubicunda tremuntsipara velo.Candida nostri saecula patresvidere, procul fraude remota.sua quisque piger litora tangenspatrioque sen ex factus in arvo,parvo dives, nisi quas tuleratnatale solum, non norat opes:bene dissaepti foedera munditraxit in unum Thessala pinusiussitque pati verbera pontum,partemq ue metus fieri nostrimare sepositum.dedit illa graves improba poenasper tam longos ducta timores,cum duo montes, claustra profundi,hinc atque illinc subito impulsuvelut aetherio gemerent sonitu,spargeret arces nubesque ipsasmare deprensum.palluit audax Tiphis et omneslabente manu misit habenas,Orpheus tacuit torpente lyraipsaque vocem perdidit Argo.quid cum Siculi virgo Pelori,rabidos utero succincta canes,orones pariter solvit hiatus?

    129

    MEDEAcapturar los austros transversales a cabo extendido, ora ponerseguros los palos a medio mstil, ora sujetarlos en altsima po si-'in, cuando ya el vido nauta anhela todos los vientos y rubi-undos estandartes se estremecen en alta vela.

    Nuestros padres vieron cndidos siglos, apartados stos delengao . El hombre inactivo, contiguo a sus litorales, envejecidoen el patrio campo y rico en parvedad, no haba conocido ri-quezas sino las que haba producido su suelo natal.

    Las alianzas del bien distribuido mundo las arrastr a un solopunto un pino tesalio, y orden que el ponto padeciera golpes yque parte de nuestro miedo fuera el mar distante. Aquel mprobopino ocasion graves castigos al ser conducido por tan prolonga-dos temores, cuando dos montaas, claustros de la zona abisal,por aqu y por all con sbito impulso gimieron con sonido almodo del cielo, y a cimas y a las propias nubes salpic el marcomprimido . 4

    Palideci el audaz Tifis y con mano desfalleciente todas lasriendas solt, Orfeo call con su embotada lira y la propia Argoperdi su voz.

    Qu, cuando la doncella del Peloro siciliano, ceida del vien-tre por rabiosos canes, por igual solt toda clase de aullidos?

    129

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    15/38

    355

    365

    370

    375

    380

    LUCIO ANNEO SNECAquis no n tatos horruit artustotiens un o latrante malo?quid cum Ausonium dirae pestesvoce canora mare muIcerentcum Pieria resonans cithara 'Thracius Orpheus solitam canturetinere rates paene coegitSirena sequi? quod fuit huiuspretium cursus? aurea pellismaiusque mari Medea malum,merces prima digna carina.

    Nunc iam cessit pontus et omnespatitur leges: non Palladiacompacta manu regumque ferensnclita remos quaeritur Argo _quaelibet altum cumba pererrat;terminus omnis motus et urbesmuros terra posuere nova,nil qua fuerat sede reliquitpervius orbis:Indus gelidum potat Araxen,Albn Persae Rhenumque bibunt _venient annis saecula serisquibus Oceanus vincula r e ~ mlaxet et ingens pateat tellusTethysque novas detegat orbesnec sit terris ultima Thule.

    NVTRIX . I u m n ~ , celerem qu a rapis tectis pedem?resiste et Iras comprime ac retine impetum .

    130

    MEDEAQuin no se eriz por todas sus articulaciones cada vez queuno solo de esos malvados ladraba?

    Qu, cuando funestas calamidades con voz canora embele-saban el mar ausonio; cuando, haciendo eco su pieria ctara, eltracia Orfeo a la sirena acostumbrada a retener barcos con sucanto, casi la oblig a seguirlo? Cul fue el precio de este viaje?- Una piel urea y Medea: desgracia mayor qu e el mar, recompensa digna de la primera nave.

    Ahora ya cedi el ponto y todas las leyes padece: no se requiere una Argo construida por mano de Palas y que, nclita,lleve remos de reyes .. cualquier barca va errante por alta mar.Todo trmino ha sido movido y las ciudades muros han puestoen tierra nueva; en la sede en la que haba estado, nada dej elaccesible orbe: el indio abreva en el glido Araxe, los persas elElba y el Rin beben . . Vendrn siglos en aos tardos, en los qu eOcano suelte los vnculos de las cosas y el ingente globoterrqueo se abra y Tetis manifieste nuevos orbes y Tule no seala ms alejada entre las tierras.

    NODRIZA

    Criatura, hacia dnde a r r a ~ t r a s tu acelerado pie por las habitaciones? Resiste y reprime tus iras y refrena tu mpetu.

    130

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    16/38

    LUCIO ANNEO SNECAIncerta qualis entheos gressus tulit

    cum iam recepto maenas insanit deoPindi nivalis vertice aut Nysae iugis,385 talis recursat huc et huc motu efferofuroris ore signa lymphati gerens. '

    flarnmata facies spiritum ex alto citat,proclamat, oculos uberi fletu rigat,renidet: omnis specim en affectus capit.

    390 haeret: minatur aestuat queritur gmit.quo pondus animi vergat, ubi ponat minas,ubi se iste fluctus franget? exundat furor.non facHe secum versat aut medium scelus'se vincet: irae novimus veteris notas. '

    395 magnum aliquid instat, efferum immane impium:vultum furoris cerno. di fallant metum!MEOEA

    Si quaeris odio, misera, quem statuas modum:imitare amorem. r e g i ~ s egone ut facesinulta patiar? segnis hic ibit dies,400 tanto petitus ambitu, tanto datus?

    dum terra caelum media libratum feretnitidusque certas mundus evolvet vicesnumerusque harenis derit et solem dies,noctem sequentur astra, dum siccas polus

    405 versa bit Arctos, flumina in pontum cadent,numquam meus cessabit in poenas furorcrescetque semper - quae ferarum irnmanitas,quae Scylla, quae Charybdis Ausonium mareSiculumque sorbens quaeve anhelantem premens

    410 Titana tantis Aetna fervebit minis?non rapidus amnis, non procellosum mare

    131

    MEDEAIn egura ha llevado sus pasos, cual mnade inspirada por

    dios s, cuando enloquece despus de que ha sido presa de undios: por la cumbre del Pindo nevado o por las alturas de Nisa,

    IIf orre ella por aqu y por all con movimiento feroz, llevando'n su rostro seales de delirio frentico. Su candente faz convo

    l ' " aliento desde lo ms hondo, grita, sus ojos riega con copiosollanto, sonre: aquella capta muestra de todo sentimiento. Se pamllza, amenaza, se agita, se queja, gime. Adnde podra tender'1 peso de su alma, dnde depondra sus amenazas, dnde se

    qu brar ese ole:}.je? La desborda el delirio. No repasa consigoIIn rimen fcil o mediano, se superar: hemos conocido indido de su vieja ira. Se aplica a algo grande, feroz, desmesurado,"lirIo: percibo el rostro del delirio . Que los dioses engaen a1111 miedo!

    MEOEA NOORIZA

    M 'UEA : Si buscas, desdichada, decretar una dimensin para mi11 Iio, equipralo a mi amor. Que padezca yo sin venganza, re~ I a s antorchas nupciales? Inactivo se ir este da, pedido y con(' , IIdo con tan grande rodeo? Mientras la tierra de en medio"obre leve equilibrado al cielo y el ntido firmamento ruede ahunos ciertos y falte un nmero para las arenas y el da al sol ylas strellas a la noche sigan, mientras la bveda celeste repaseSl ' 'a a las Osas y los ros caigan al ponto, nunca mi delirioel de consagrarse a venganzas y crecer siempre .. Quilion truosidad de fieras, qu Escila, qu Caribdis que absorbe el lIS nio mar y el de Sicilia,.o qu Etna que oprime a anhelanteTlt n hervir con tan grandes amenazas? No un rpido torrente,

    131

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    17/38

    LUCIO ANNEO SNECAPontusve coro saevus aut vis igniumadiuta flatu possit imitari impetumirasque nostras: sternam et evertam omnia.

    415 Timuit Creontem ac bella Thessalici ducis?amor timere neminem verus potest.sed cesserit coactus et dederit manus:adire certe et coniugem extremo alloquisermone potuit - hoc quoque extimuit ferox;

    420 laxare certe tempus immitis fugaegenero licebat - liberis unus diesdatus est duobus. non queror tempus breve:multum patebit. faciet hic faciet diesquod nullus umquam taceat - invadam deos

    425 et cuneta quatiam. NVfR. Recipe turbatum malis,era, pectus, animum mitiga. MEO. Sola est quiesmecum ruina cuneta si video obruta:mecum omnia abeant. trahere, cum pereas, libet.NVfR. Quam multa sint timenda, si perstas, vide:

    430 nemo potentes aggredi tutus potest.IAsoN

    O dura fata semper et sortemasperam,cum saevit et cum parcit ex aequo malam!remedia quotiens invenit nobis deuspericulis peio ra: si vellem fdem

    435 praestare meritis coniugis, leto fuitcaput offerendum; si mori nollem, fidemisero carendum. non timor vicit fidem,sed trepida pietas: quippe sequeretur necemproles parentum. sancta si caelum incolis

    440 Iustitia, numen invoco ac testor tuum:nati patrem vicere. quin ipsam quoque,132

    MEDEAno el proceloso mar o el Ponto cruel por el Coro, o la fuerza dellamas ayudada por el viento podra imitar nuestro mpetu e iras :abatir y subvertir todo.Temi l a Creonte y a las guerras del caudillo tesalio? Unamor verdadero a nadie puede temer. Pero que coaccionadohaya cedido y rendido sus manos! En verdad pudo acercarse asu cnyuge y hablarle en ltima conversacin .. A esto tambinluvo miedo el hombre fiero. Diferir el ti empo de mi cruel huida,'iertamente le estaba permitido al yerno .. Para mis dos hijos unsolo da me fue dado . No lamento el tiempo breve: mucho se'xtender . Har, har'este da 10 que ninguno otro jams podraaliar .. Me lanzar contra los dioses y conmover todo.

    NODRIZA : Recupera el juicio, seora, perturbado por las desgracias, mitiga tu animosidad.MEDEA : Una sola tranquilidad hay: ver todo sepultado en ruinas junto conmigo: que todo se vaya conmigo. Place atraer ha

    ja uno cuando pereces.NODRIZA : Cunto ms habra que temer, si persistes! Considralo: a los poderosos nadie puede, con seguridad, agredirlos.JASN MEDEA

    JASN: Oh, hados siempre duros y suerte spera! Por igual malauando se ensaa y cuando es moderada! Cuntas veces unadivinidad hall para nosotros remedios peores que los peligros:si yo quisiera dar prueba de fidelidad a mi cnyuge -que lo ha

    merecido- a muerte violenta habra que ofrecer mi cabeza; si yono quisiera morir, habra que privarme -desdichado- de esa fi-delidad, El temor no ha vencido mi fidelidad, sino una alarmadapiedad, puesto que a la ejecucin de los padres seguira su prole. Si t, santa Justicia, habitas el cielo, tu numen invoco y lopongo por testigo: los hijos han vencido al padre. Ms an, ella

    132

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    18/38

    LUCIO ANNEO SNECAetsi ferox est carde nec patiens iugi,consulere natis malle quam thalamis reor.constituit animus precibus iratam aggredi.

    445 atque ecce, viso memet exiluit, furit,fert odia prae se : totus in vultu est dolor.MEO. Fugimus, Iason: fugimus - hoc non est novum,mutare sedes; causa fugiendi nova est:pro te solebam fugere. discedo exeo,

    450 penatibus profugere quam cogis tuis:at qu a remittis? Phas in et Colchas peta mpatriumque regnum quaeque fraternus cruorperfudit arva? quas peti terras iubes?quae maria monstras? Pontici fauces freti

    455 per quas revexi nobilem regum manumadulterum secuta per Symplegadas?parvamne Iolcon, Thessala an Tempe petam?quascumque aperui tibi vias, clausi mihi -qu a me remittis? exuli exilium imperas

    460 nec das . eatur, regius iussit gener:nihil recuso. dira supplicia ingere :merui. cruentis paelicem poenis prematregalis ira, vinculis oneret manusclausamque saxo noctis aeternae obruat:

    465 minora meritis patiar - ingratum caput,revolvat animus igneos tauri halitusinterque saevos gentis indomitae metusarmifero in arvo flammeum Aeetae pecus,hostisque subiti tela, cum iussu meo

    470 terrigena miles mutua caede occidit;adice expetita spolia Phrixei arietissomnoque iussum lumina ignoto dareinsomne monstrum, traditum fratrem neci

    133

    MEDEA, 1I m.1 mbin, aunque feroz es de corazn y no soporta yugo,I () qu ' prefiere velar por sus hijos y no por su tlamo.

    Ikddi mi alma acometer con ruegos a la airada. y he atul. 1 pus de verme ha saltado, delira, lleva odios delanteI ' lIa , todo su dolor est en el rostro.

    MI ' I)f!A : Huimos, ]asn, huimos . . No es nuevo esto de mudarsl'd s, la causa de la huida es la nueva: por ti yo sola huir. Me

    11(' jl', salgo. A la que obligas a huir de tus penates, adnde laI 'mil 's? A Fasis y a Calcos me dirigir, y al reino patrio y a losl .11111 s que sangre fraterna inund? A qu tierras ordenas queII I( dirija? Qu mares me muestras? Las fauces del mar pntico, a'r.av's de las cuales transport noble tropa de reyes, siguiendo a1111 ,1 IClltero a travs de las Simplgades? Me dirigir a la pequea

    1 I I'OS o a la tesalia Tempe? Todas las vas que te he abiertO me lasIIC' ' reado .. Adnde me remites? Ordenas exilio a una e:1tiliada y111' Sl ' lo indicas. Sea. Yerno de rey lo ha ordenado. Nada rehso.I'llIW lltos suplicios impn: los he merecido. Con cruentos castigos1I 11ro neubina asedie la ira regia, con ataduras abrume mis manosy, ( ' 1) r r a d a , que me sepulte con lpida de noche eterna: padeceI m 'nos de lo merecido ..

    Caudillo ingrato, que tu pensamiento traiga de nuevo losW\ ' )8 alientos del toro y, entre crueles miedos de gente ind-

    11111 ,1, ' 1 flamgero rebao de Eetes en medio de armado campolos dardos de sbito enemigo, cuando, por orden ma, la(,Idadesea terrigena se dio muerte en mutua matanza; aade los

    .l l Ih 'lados despojos del carnero de Frixo y el insomne mOnstruoIIhllg do a dar la luz de sus ojos a ignoto15 sueo, y al hermano1' 1111 'sa do a muerte violenta, y el crimen cometido no una sola

    133

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    19/38

    LUCIO ANNEO SNECAet scelere in uno non semel factum scelus,

    475 ausasque natas fraude deceptas measecare membra non revicturi senis:aliena quaerens regna deserui mea:per spes tuorum liberum et certum larempe r victa monstra, pe r manus pro te quibus

    480 numquam peperci, perque praeteritos metus,per caeleum et undas, coniugi testes mei,miserere, redde supplici felix vicem.ex opibus illis, quas procul raptas Scythaeusque a perustis Indiae populis agunt,

    485 quas quia referta vix domus gaza capit,ornamus auro nemora, nil exul tulinisi fratris artus: has quoque impendi tibi;tibi patria cessit, tibi pater, frater, pudor -hac dote nupsi. redde fugienti sua.

    490 lAS. Perimere cum te vellet infestus Creo,lacrimis meis evictus exilium dedit.MED. Poenam putabam: munu s ut video est fuga.lAS . Dum licet abire, profuge teque hinc eripe:gravis ira regum est semper. MEO. Hoc suades mihi,

    495 praestas Creusae: paelicem invisam amoves.lAs . Medea amores obicit? MEO. Et caedem et dolos .lAS. Obicere tandem quod potes crimen mihi?MED. Quodcumque feci . lAS. Restat hoc unum insuper,tuis ut etiam sceleribus fiam nocens.

    500 MEO. Tua illa, tua sunt illa: cui prodes t scelusis fecit - omnes coniugem infamem arguant,134

    MEDEA'n un solo crimen, y a las hijas que, engaadas po r mi perfi, ollar n cortar los miembros del anciano que no vencera de

    1 VO.HII , 'n ndo ajenos reinos abandon los ITOS., ,,,. las esperanzas de tus hijos y por el seguro lar; por losIII Ido ' monstruos; po r mis manos, con las que nunca te fuiIIIldt'rada; por los pretritos miedos; por el cielo y las olas, testiI dl' mi unin conyugal, compadcete; feliz t, da de nuevo

    11 ' 11" n la que suplica.rk las fortunas aquellas que, robadas lejos, escitas se lle/1 In 'luso desde abrasados pueblos de India; de las riquezas

    1" " , or estar repleta la casa, sta apena s las contiene (con oro1,,, na mas bosques), nada me llev como exiliada, exceptoIIIh ' lllhros de mi hermano: stos tambin te los dediqu. A ti te,d i) el paso mi patria, a ti mi padre, mi hermano, mi pudor .. ,

    111/1 's:! dote me cas. Devuelve lo suyo a la que huye.fAS IN : Cuando el hostil Creonte quera destruirte, vencido po r1111 I.lwimas te dio el exilio .

    MwmA : Yo lo consideraba un castigo; tal como lo veo, la hui-l. 1'11 un regalo.

    N: Mientras es lcito irse, huye y aprtate de aqu: la ira deIt I I 'Y's siempre es grave.

    MI',IlP.A : Una cosa me aconsejas, proteges a Cresa: apartas a1111.1 'oncubina aborrecida.

    N: Medea echa en cara amores?M I \ I ) f Y matanza y traiciones.Finalmente qu crimen puedes echarme en cara?MI\I )P.A: Todo lo que hice.' AS N: Esto solo falta, adems: que tambin me vuelva culpa

    lIle ' le tus crmenes.MI.IlP.A : Tuyos, sos son tuyos: al que le aprovecha un crimen,In IIlzo . . Todos acusen de infame a tu cnyuge, t solo de-

    134

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    20/38

    LUCIO ANNEO SNECA.so lus tuere, solus insontem vaca:tibi innocens sit quisquis est pro te nocens.lAS. Ingrata vita est cuius acceptae pudet.

    505 MEO. Retinenda non est cuius acceptae pudet.lAS. Quin potius ira concitum pectus doma,placare natis. MEO. Abdico eiuro abnuo _meis Creusa liberis fratres dabit?lAS. Regina natis exulum, afflictis potens.

    510 MED. Non veniat umquam tam malus miseris diesqui prole foeda misceat prolem inclitam,Phoebi nepotes Sisyphi nepotibus.lAS. Quid, misera, meque teque in exitium trahis?abscede quaeso. MED. Supplicem audivit Creo.

    515 lAS. Quid facere possim, loquere. MEO. Pro me ? vel scelus.lAS . Hinc rex et illinc - MEO. Est et his maior metus:Medea. nos + confligere. certemus sine,sit pretium Jasan. lAS. Cedo defessus malis.et ipsa casus saepe iam expertos time.

    520 MEO. Fortuna semper omnis infra me stetit.lAS. Acastus instat. MED. Propior est hostis Creo:utrumque profuge. non ut in socerum manusarmes nec ut te caede cognata inquinesMedea cogit: innocens mecum fuge.

    525 lAS. Et quis resistet, gemina si bella ingruant,Creo atque Acastus arma si iungant sua?

    135

    MEDEAlo Ilmala inocente: sea inocente para ti todo el

    por 1I 's ulpable.IN lograta vida es la del que se avergenza de haberla

    11 do ,M I)(IA : N hay que retener la del que se avergenza de harl I t 'pl do .lA ' IN : Vamos, mejor doma tu pecho excitado por la ira; por

    11111 " , pl.cate.MI'I " ' ' ': Los rechazo, reniego de ellos, los niego .. A mis hijos, lit Imanas Cresa?)A"N: A hijos de exiliados, a afligidos, como reina poderosa.Mml." : No llegue jams, para mis desdichados, da tan malo,

    '" ' IJIt'Z le a una prole nclita con una prole infame: a descenI 111', d Febo con descendientes de Ssifo.lA IN : Por qu, desdichada, a ti y a m arrastras a la ruina?

    I I it ' , l lo ruego.MI ' llHA : A la suplicante escuch Creonte.lA IN : Qu puedo hacer? Habla.MI'fWA : Por m? Hasta un crimen.IA \( 'JN : Ac y all hay un rey ..MI ' Il/!A: Hay tambin un miedo mayor que stos: Medea. Bat

    I J I I I I I ( ) , ~ Permite que luchemos, sea ]asn el premio.lAS N: Cedo, agotado, ante mis males. Y t misma teme lasI 'w('J1luras a menudo ya experimentadas.MI IlEA : Toda fortuna siempre ha estado abajo de m.lAS IN : Acasto apremia.MIIIWA: Ms cercano est el enemigo Creonte. Huye de uno ydI nlr , No a que armes tus manos contra el suegro ni a que te

    1II,IIIeh s en matanza consangunea te fuerza Medea: inocente,IHly" ' nmigo.N: Y quin resistir si dobles guerras nos asechan y si

    It'onl y Acasto unen sus armas?135

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    21/38

    530

    535

    540

    545

    550

    555

    LUCIO ANNEO SNECAMEO. His adice Colchas, adice et Aeeten ducemScythas Pelasgis iunge: demersos daba. 'lAS. Alta extimesco sceptra. MEO. Ne cupias vide.lAS. Suspecta ne sint, langa colloquia amputa.MEO. Nunc surnme tato Iuppiter caelo tonaintende dextram, vindices flarnmas para 'omnemque ruptis nubibus mundum quate.nec deligenti tela librentur manuvel me vel istum: quisquis e no bis cadetnocens peribit, non potest in nos tuumerrare fulmen. lAS. Sana meditari incipeet placida fare . si quod ex soceri domopotest fugam levare solamen, pete.MEO. Contemnere animus regias, ut scis, opespotest soletque; liberos tantum fugaehabere comites liceat in quorum sinulacrimas profundam. te novi nati manent.lAS. Parere precibus cupere me fateor tuis'pietas vetat: namque istud ut possim pati:non ipse memet cogat et rex et socer.haec causa vitae est, hoc perusti pectoriscuris levamen. spiritu citius queamcarere, membris, luce. MEO. Sic natos amat?bene est, tenetur, vulneri patuit locus.suprema certe liceat abeuntem loquimandata, liceat ultimum amplexum dare:gratum est et illud. voce iam extrema peto,ne, si qua nos er dubius effudit dolor,maneant in animo verba: melioris tibimemoria nostri sedeat; haec irae data

    136

    MEDEAMI'IlP.A : A stos aade Calcos, aade tambin al caudillo Eetes, a1lC.'lasgos junta con los escitas: arruinados los entregar.J"" N: Me atemorizan los cetros elevados.M I 'OIlA: Mira que no los desees.

    J " ~ O N Para que no sean sospechosos, acorta esos largos coIlI/os.MI'I)!lA : Ahora, supremo Jpiter, por todo el cielo retumba,I ld, ' tu diestra, vengadoras llamas prepara y todo el mundoI l ! l l l l 've , despus de rotas las nubes. Y no sean lanzados tusIdos con mano que escoge, o a m o a se: cualquiera de

    (/ lllros que caiga, culpable perecer, no puede equivocarse tuY" 'nlre nosotros.J"SON: Comienza a meditar con sensatez y a hablar con placiI ., Si algo de casa de mi suegro puede llevar consuelo a tu

    IlIld.l , pdelo.MII)!'A : Mi alma, como sabes, puede y suele desdear bienes, M I I I S6lo s ame lcito tener a mis hijos como compaeros dehUld.I, 'n cuyo regazo derramar mis lgrimas. A ti te aguardan

    hll" nuevos.Confieso que yo deseo obedecer a tus splicas; mi pieI d lo veda, pues el propio rey y suegro no me obligara a que., ".'porte eso. sta es causa de mi vida, ste el consuelo de mi

    JI I hu abrasado por cuitas. Antes podra yo carecer de aliento,tI! /111 'mbros, de luz.MI /IlIlA (hablando consigo): As ama a sus hijos? Est bien,l.) .ltf3pado, se ha abierto lugar para una herida. (En voz alta)

    ( h'JI.lIn ' nte sea lcito para la que se va el pronunciar sus postre-111 Illandatos, sale lcito dar su ltimo abrazo: tambin esto es1.110 . , n voz ya final te pido que, si de algn modo nuestro

    dnh 11 ha externado equvoco, no permanezcan en tu mente1111 . I .llnbras: subsista en ti el recuerdo de lo mejor de nosotros,!jlll' S ' Ivlde lo atribuido a la ira.

    136

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    22/38

    560

    565

    570

    575

    580

    585

    LUCIO ANNEO SNECAoblitterentur. lAS. Omnia ex animo expuliprec.orque et ipse, fervidam ut mentem regasplacldeque tractes: miserias lenit quies.MEO. Discessit. itane est? vadis oblitus meiet tot meorum facinorum? excidimus tibi?n.umquam excidemus. hoc age, omnes advocavires et artes. fructus est scelerum tibi~ u l I u m scelus putare. vix fraudi est locus:

    t l ~ e m u r hac aggredere, qua nema potestq u ~ c q u ~ m timere. perge nunc, aude, incipeqUidquI.d p o t e s ~ Medea, quidquid non potest.Tu, [da nutnx , socia maeroris meivariique casus, misera consilia adiuvaest palla nobis, munus aetherium, d o ~ u sdecusque regni , pignus Aeetae datuma Sale generis, est et auro textilimonile fulgens quodque gemmarum nitordistinguit aurum, qu a solent cingi comae.haec nostra nati dona nubenti ferantsed ante diris inlita ac tincta artibus . 'vocetur Hecate. sacra letifica appara:statuantu r arae, flamma iam tectis sonet.

    CHORVSNulIa vis flammae tumidive ventitanta, nec teli metuenda tortiquanta cum coniunx viduata 'taedisardet et odit;non ubi hibernas nebulosus imbresAuster advexit properatque torrensHister et iunctos vetat esse pontesac vagus errat;

    137

    MEDEATodo lo he expulsado de mi mente , y yo mismo tam-

    II 11 te suplico que controles tu fogosa mente y con placidez lam.lI1ejes: la calma mitiga desdichas. (Se va).

    MEDEA (hablando consigo): Se ha ido. Es as? Te vas olvida-lo de m y de todas mis fechoras? Hemos desaparecido para ti?

    Nunca desapareceremos. Acta, convoca a todas tus fuerzas yrtlficios. Fruto de tus crmenes es que consideres que nada esI rimen. Apenas hay lugar para el engao: somos temidas . Agre-d ' por aqu, por donde nadie puede temer cosa alguna. Ahoraprosigue, atrvete, emprende todo lo que puede y todo lo queno puede Medea.

    T, fiel nodriza , compaera de mi tristeza y de mi variado.Izar, apoya mis desdichadas decisiones. Tenemos un manto,ohsequio etreo, decoro de mi casa y de mi reino, prenda de su',qtirpe, dada a Eetes por el Sol; tengo tambin un collar quert 'fulge por su oro tejido, y el brillo de unas gemas que distingueal oro con el que suelen ceirse las cabelleras. Que mis hijos

    lleven a la que se casa estos dones nuestros, pero antes impreg-lllldos y teidos por funestos artificios.Sea invocada Hcate. Ritos mortferos prepara: sean dispues-

    los los altares, la flama chasquee ya bajo los techos.

    CORO

    Ninguna fuerza de llama o de hinchado viento es tanta, ni tanI m i b l e la de un dardo lanzado, cuanto una despojada cnyuge,uando entre teas nupciales arde y odia; ni cuando el nebuloso

    Austro invernales lluvias transporta, y se precipita el torrencialIstro y veda que los puentes estn unidos y vagaroso yerra; ni

    137

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    23/38

    590

    595

    600

    605

    610

    LUCIO ANNEO SNECAnon ubi impellit Rhodanus profundum,aut ubi in rivos nivibus solutissole iam fortl medioque veretabuit Haemus.caecus est ignis stimulatus iranec regi curat patiturve frenosaut timet mortem: cupit ire in ipsosobvius enses.parcite, o divi, veniam precamur,vivat ut tutus mare qui subegit.sed furit vinci dominus profundi

    regna secunda.ausus aeternos agitare currusimmemor metae iuvenis paternaequos polo sparsit furiosus ignesipse recepit.constitit nulli via nota magno:vade qua tutum populo priori,rumpe nec sacro violente sanctafoedera mundi .Quisquis audacis tetigit carinaenobiles remos nemorisque sacriPelion densa spoliavit umbra,quisquis intravit scopulos vaganteset tot emensus pelagi laboresbarbara funem religavit ora

    138

    MEDEAJ ndo golpea el Rdano la zona abisal, o cuando, disueltas lasI ves po r el sol ya fuerte y por una primavera a medias, en ros

    ha diluido el Hemo.lego es el fuego estimulado por la ira, y no se cuida de rey ni

    I 11 ' ra frenos o teme a la muerte: desea ir dispuesto a las espadasmi smas.

    Preservadnos oh dioses, indulgencia suplicamos, viva seguro elIU someti el mar.16 Pero est enfurecido el seor de la profun

    didad, porque fueron superados los segundos reinos. l7El joven que os guiar los eternos carros, olvidado de la meta

    plterna, los fuegos que furioso esparci por la bveda celeste,1 mismo los recibi. 18

    A nadie cost mucho el camino conocido: ve seguro porti nde gente anterior y no rompas con impetuosidad los sacro-llantos pactos del mundo.

    Todo el que toc los nobles remos de la audaz nave y despo-1) al Pelin de la densa sombra de su bosque sagrado; todo el(Iue penetr los escollos que vagan y, luego de atravesados tan-

    s trabajos del pilago, puso amarras en orillas brbaras, para138

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    24/38

    615

    620

    625

    630

    635

    640

    LUCIO ANNEO SNECAraptor externi rediturus auriexitu diro temerata ponti 'iura piavit.

    e ~ g i t poenas mare p r o ~ o c a t u m~ I P ~ y ~ in primis, domitor profundi,IlqUlt mdocto regimen magistro'litore externo, procul a paternis'occidens regnis tumuloque 'vilitectus ignotas iacet inter umbras.

    A u l i ~ amissi memor inde regisportlbus lentis retinet carinasstare querentes.ille vocali genitus Camena

    c u i ~ ~ ad chordas m o d u l a n ~ e plectrorestltlt torrens, siluere venti,cum suo cantu volucris relictoadfuit tota comitante silvaThracios sparsus iacuit agros,at caput tristi fluitavit Hebro:contigit nota m Styga Tartarumquenon rediturus. '

    stravit Alcides Aquilone natospatre Neptuno genitum neca;it~ u m e r e innumeras solitum figuras:Ipse post terrae pelagique pacem,p.ost feri Ditis patefacta regna,VlVUS ardenti recubans in Oetapraebuit saevis sua membra flarnm'bta e consumptus gemini cruorismunere nuptae.

    139

    MEDEAsar como raptor de oro extranjero, con funesta salida expi

    profanados derechos del ponto.l!xlgi castigos el mar provocado: entre los primeros, Tifis,

    l/nador de la zona abisal: l dej el timn a indocto gua;u rto en litoral extranjero, lejos de sus paternos reinos y enmulo vil, yace encubierto entre ignotas sombras. ulide, des-

    'ntonces, memoriosa de su perdido rey, en sus puertos len-1) r tiene a las naves, que permanec en quejumbrosas,

    Aqul, engendrado por la canora Camena, ante cuyas cueron modulante plectro se detuvo un torrente y callronse

    I l. vientos, cuando, dejado su canto, el ave asisti con toda laIva como compaera, yaci esparcido por los campos tracios,ro su cabeza flot en el triste Hebro: lleg a la conocida1181 Y al Trtaro, para no regresar.Al ides tendi en el suelo a los hijos de Aquiln, mat al

    nK 'ndrado por el padre Neptuno -a l acostumbrado a asumirInnumerables formas-;19 l mismo, despus de la paz en tierra ypi lago, despus de abiertos los reinos del fiero Dite, recostntlo. ' vivo en el ardiente Eta, ofreci sus miembros a las crueles11.111\. ,consumido por el humor infecto de sangre de doble nahl/ill za, regalo de su esposa.

    139

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    25/38

    645

    650

    655

    660

    665

    670

    LUCIO ANNEO SNECAstravit Ancaeum violentus ictu

    ~ a e t i g e r ; fratrem, Meleagre, matrislffipius mactas mQrerisque dextramatris iratae. meruere cunctimorte quod crimen tener expiavitHerculi magno puer inrepertus,raptus, heu, tutas puer inter undasite nunc, fortes, perarate pontum .fonte timendo .Idmonem, quamvis bene fata nossetcondidit serpens Libycis harenis ' 'ornnibus verax, sibi falsus uni 'concidit Mopsus caruitque Thebis.i1Ie si vere cecinit futuraexul erravit Thetidis maritusigne falIaci nociturus ArgisNauplius praeceps cadet in profundum patrioque pendet 'crimine poenas:fulmine et ponto moriens Oileusconiugis fatum redimens Pherae'uxor, impendens animam marito.ipse qui praedam spoliumque iussitaureum prima revehi carinaustus accenso Pelias aeno 'arsit angustas vagus inter undas .iam satis, divi, mare vindicastis:parcite iusso.

    NVTRIXPavet animus, horret, magna pernicies adest.

    140

    MEDEAl't'ndl{) n el suelo a Anceo el violento Jabal, con un golpe.1 ,IHI , al hermano de tu madre impo inmolas y morirs por la11,1 el ' tu airada madre. Merecieron todos el crimen que un

    m I) nln , no hallado por el magno Hrcules, expi con su11('11,,; un nio raptado, ay, entre seguras 0las. 2o Id ahora valien-

    , 111 'ad el ponto, cuando una fuente es de temerse.A Idmon, aunque bien haba conocido los hados, una serpiente('pull6 en arenas libias; para todos veraz, para s mismo falso,

    111 IImbi Mopso y qued privado de Tebas. l mismo, si con ver-1111 ( ,In l lo futuro, exiliado ha vagado el marido de Tetis; el qu e" 11 f \ l ( ' ~ falaz daar a los de Argos -Nauplio-, precipitado cae-

    r ( ' 11 11z na abisal 1..,], y por paterno crimen cumplir sentencias:1dI ' 011 'o, muriendo por el rayo y por el ponto; su mujer, redi

    I 11 'n,1 ) d hado de su cnyuge, el de Feres, y entregando el alma11 pi () el '1 marido. Pelias, el mismo qu e orden que la presa y la

    1. 1e ',I ,Iur a fueran transportadas en la primera nave, abrasado en, .lrI"1.1 'n llamas ardi caprichoso entre estrechas olas. Ya bastanh', dios 'S, al mar habis vengado: perdonad al que fue obligado.

    NODRIZA

    11 1,1 la mi alma, se horroriza, gran ruina acude. Extraordina-140

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    26/38

    675

    680

    685

    690

    695

    700

    LUCIO ANNEO SNECAimmane quantum augescit et semet doloraccendit ipse vimque praeteritam integrat.vidi furentem saepe et aggressam deos,caelum trahentem: maius his, maius parat

    M e d ~ a monstrum. namque ut attonito graduevaslt et penetrale funestum attigit,tatas opes effundit et quidquid diuetiam ipsa timuit promit atque omnem explicatturbam malorum, arcana secreta abditaet triste laeva + comprecans sacrum m ~ n upestes vocat quascumque ferventis creatharena Libyae quasque perpetua niveTaurus cohercet frigore Arctoo rigens,et omne monstrum. tracta magicis cantibussquamifera latebris turba desertis adest.hic saeva serpens corpus irnmensum trahit

    t r i f i d ~ m q u e linguam exertat et quaerit quibusm O ~ l f e r a veniat: carmine audito stupett u m . l d u m ~ u e nodis corpus aggestis plicat

    c o g ~ t q u e In orbes. 'parva sunt' inquit 'malaet vtle telum est, ima quod tellus creat:

    c ~ e l ~ petam venena. iam iam tempus estalIqUld movere fraude vulgari altius.huc ille vasti more torrentis iacensdescendat anguis, cuius irnmensos duaemaior minorque, sentiunt nodos ferae '(maior Pelasgis apta, Sidoniis minar)pressasque tandem solvat Ophiuchus manusvirusque fundat; adsit ad cantus measlacessere ausus gemina Python numina.et Hydra et omnis redeat Herculea manusuccisa serpens, caede se reparans sua.

    141

    MEDEAnl:1 IIU dolor y ste a s misma la irrita y ella su

    I 11 rt'Mablece. A menudo la he visto que delira ylo dioses, atrayendo el cielo: mayor, mayor que esto,) Idad prepara Medea. Pues, en cuanto con aturdi-v.ldi y su rincn funesto alcanz, todos sus recur-IIM.ldo, y lo que por largo tiempo incluso ella misma

    I lIorlza y despliega toda una multitud de males: lo'("1 ,( , lo oculto, y con su entristecedora mano iz-

    I"VIIl .lI1do lo sacro, convoca a todas las calamidadesn'na de la ardiente Libia, y a las que en su perpetua

    I IIt'll(' ,) Tauro, endurecido por la frgida Osa Mayor, y11lIlMI\losidad. Atrada por los mgicos cantos, unaIlIll>a acude desde sus escondites solitarios . Aqu una11 IIlt ' su cuerpo inmenso arrastra, y trfida lengua saca'1111 'n s llegar mortfera; escuchado el conjuro, ella sey 11 hin hado cuerpo pliega en nudos acumulados y sen llrnllos.

    Il.'i son los males" -dice aqulla- "y vil es el dardo,llIhrnda tierra crea: al cielo pedir sus venenos. Ya, ya

    o dt' promover algo ms grave que un engao vulgar.lt'nda aquella culebra que se echa a modo de vasto

    , I lIyos inmensos nudos sienten las dos fieras : la mayor111 llC 1.. (la mayor apta para pelasgos; la menor, paralo " Ilrl.tlmente, que Ofiuco afloje sus tensas manos y di-

    I 1Vt'lwn . Acuda a mis cantos Pitn, el que os provocar1111 111 H melos. Y que regrese Hidra y toda serpiente corta-

    reponindose de su matanza. Dejada141

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    27/38

    LUCIO ANNEO SNECAtu quoque relictis pervigil Colchis ades,sopite primum cantibus, serpens, meis .'

    70S Postquam evocavit omne serpentum genus,congerit in unum frugis infaustae mala:quaecumque generat invius saxis Eryx,quae fert opertis hieme perpetua iugissparsus cruore Caucasus Promethei

    71 0 pharetraque pugnax Medus aut Parfui leveset quis sagittas divites Arabes linunt 'aut quos sub axe frigido sucos leguntlucis Suebae nobiles Hyrcaniis;quodcumque tellus vere nidifico creat

    715 aut rigida cum iam bruma discussit decusnemorum et nivali cuncta constrinxit gelu,quodcumque gramen flore mortifero viret,quicumque tortis sucus in radicibuscausas nocendi gignit, attrectat manu.

    720 Haemonius illas contulit pestes Athos,has Pindus ingens, illa Pangaei iugisteneram cruenta falce deposuit comam;has aluit altum gurgitem Tigl'is premens,Danuvius illas, has per arentes plagas725 tepidis Hydaspes gemmifer currens aquis,

    nomenque terris qui dedit Baetis suisHesperia pulsans maria languenti vado.haec passa ferrum est, dum parat Phoebus diem,illius alta nocte succisus frutex ;730 at huius ungue secta can ato seges.Mortifera carpit gramina ac serpentiumsaniem exprimit miscetque et obscenas avesmaestique cor bubonis et raucae strigisexsecta vivae viscera. haec scelerum artifex

    ]42

    MEDEAn acude, vigilante serpiente, la primera ador

    , nlOS."'I1It' >voc a toda especie de serpientes, ella congre-

    1110 silio los males de su mies infausta: todo lo queI IIl.1t 'l ' 'sible rix entre peascos, lo que en sus cimas111/ invierno perpetuo produce el Cucaso salpicadolit' I'rometeo, y el medo belicoso con su carcaj o los

    11011, y con lo que los ricos rabes untan sus saetas, o'1m' bajo polo frigido recogen suevas nobles en bosr dl's hircanios; todo lo que la tierra crea en la prima-I ' Inl la , o cuando el invierno rigido ya ha desvanecido

    I 11 dt' 1 S bosques y todo ha constreido con nveo hielo;1I 11101 qu ' verdea con flor mortfera; toda savia entre tritu-

    11\1 t 'l>, que genera causas de dao, todo palpa. El1111 I Alo li aport aquellas calamidades; stas, el Pindo inI "111 ' lIa por cruenta hoz depuso su tierna cabellera en las1 1 I'angeo; a stas aliment el Tigris al oprimir su pro-

    1 I ~ ; l n l el Danubio a aqullas; a stas, entre ardientesI I " ,1 llidaspes que corre con gemas entre sus tibias

    , y ('1 L3 'lis , que dio nombre a sus tierras, batiendo los ma-1 Ilt'/' r 'ria con lnguido oleaje. sta ha sufrido el hierro'11' ji 'h prepara el da, el retoo de aqulla ha sido corta-1III ,IIII l' la noche profunda, pero el fruto de sta fue separa-1" JI 111 a 'ncantada.111111 ' J,S hierbas ella recoge y de serpientes su veneno ex-

    1111 , Y 111 'z la tambin aves de mal augurio y el corazn de,,"11111' hllho y las vsceras extradas de una ronca lechuza viva.

    142

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    28/38

    LUCIO ANNEO SNECA735 discreta ponit; his rapax vis ignium,

    his gelida pigri frigoris glacies inest.addit venenis verba non illis minusmetuenda. sonuit ecce vesano graducanitque. mundus vocibus primis tremit.

    MEDEA740 Comprecor vulgus silentum vosque ferales de os

    et Chaos caecum atque opacam Ditis umbrosi domumTartari ripis + liga os squalidae Mortis specus. 'supplicis, animae, remissis currite ad thalamos novos:rota resistat membra torquens, tangat Ixion humum,

    745 Tantalus securus undas hauriat Pirenidas.gravior uni poena sedeat coniugis socero mei:lubricus per saxa retro Sisyphum volvat lapis.vos quoque, urnis quas foratis inritus ludit laborDanaides, coite: vestras hic dies quaerit m a n u s .

    750 nunc meis vocata sacris, noctium sidus, venipessimos induta vultos, fronte non una minax.Tibi more gentis vinculo solvens comamsecreta nudo nemora lustravi pede

    et evocavi nubibus siccis aquas755 egique ad mum maria, et Oceanus gravesinterius undas aestibus victis dedit;

    pariterque mundus ege confusa aetheriset solem et astra vidit et vetitum maretetigistis, ursae. temporum flexi vices:

    760 aestiva tellus floruit cantu meo,coacta messem vidit hibernam Ceres;violenta Phasis vertit in fontem vada

    143

    MEDEAd ' climenes pone estas cosas separadas; en stas hayfuerza de las llamas, en stas el glacial hielo dedor fro. Aade a los venenos palabras no menos temiqu 'llos. He aqu que ella ha retumbado por su enfu-

    110, y canta. El mundo se estremece con sus primeras

    MEDEAI vulgp de silentes y a vosotros, lgubres dioses, y alos y a la oscura casa del umbroso Dite, cavernas de la

    Muerte, ligadas a las riberas del Trtaro . InterrumpidosI licios, alma, corred hacia tlamos nuevos: que se pare la

    '111 tuerce sus miembros, que lxin toque el suelo; que" s guro, beba olas de Pirene. Que slo para el suegro

    I ( myuge permanezca ms grave su castigo: que la resbapleura, entre peascos, haga rodar hacia atrs a Ssifo.I tambin, Danaides, a quienes un trabajo intil embrolO sus vasijas perforadas, congregaos: este da pide vues-

    I nos.hllf . I , Invocada por mis ritos, astro de las noches, ven, revesti

    tus p 'ores rasgos, amenazadora con tu no nico semblante.11 ti, sl'gn costumbre de mi pueblo, soltando de su lazo mi11 ,.l, S cretos bosques recorr con desnudo pie y evoqu

    ( I t ' . ~ d nubes secas y empuj hasta lo profundo a los ma-, y () ( O ano, vencidos sus oleajes, ms adentro entreg sus

    y JI >[ Igual el mundo, confundida la ley del ter, al sol y atltlNvio, y al vedado mar tocasteis, Osas.

    I ' l l l h ' ~ l I . los turnos de las estaciones: estival tierra floreci" 1111 l'.lOt ; forzada Ceres, vio mies invernal; el violento Fasis

    143

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    29/38

    765

    no

    n5

    780

    785

    790

    LUCIO ANNEO SNECAet Hister, in tot ora divisus, trucescompressit undas omnibus ripis piger.Sonuere fluctus, tumuit insanum maretacente vento; nemoris antiqui domusamisit umbras, vocis imperio meaedie reducto; Phoebus in medio stetitHyadesque nostris cantibus motae labant:adesse sacris tempus est, Phoebe, tuis.tibi haec cruenta serta texuntur manu,novena qua e serpens ligat,tibi haec Typhoeus membra quae discors tulitqui regna concussit Iovis. 'vectoris istic perfidi sanguis inest,

    quem Nessus expirans dedil.Oetaeus isto cinere defecit rogus,qui virus Herculeum bibil.piae sororis, impiae matris, facemultricis Althaeae vides.reliquit istas invio plumas specuHarpyia, dum Zeten fugil.his adice pinnas sauciae StymphalidosLernaea passae spicula.sonuistis, arae, tripodas agnosco meosfavente commotos dea.

    Video Triviae currus agiles,non quos pleno lucida vultupernox agitat, sed quos facieluri,da maesta, cum Thessalicisvexata minis caelum frenopropiore legil. sic face tristempallida lucem funde pe r auras,

    144

    MEDEA.1 fuente sus aguas, yel Istro, en tantas bocas dividido,10(' 's olas ataj, perezoso por todas sus riberas.

    Cl lllmn corrientes, hinchse el alborotado mar, au n calladoI 1110; la casa del bosque antiguo ha perdido sus sombras,

    I ti hecho volver el da al mandato de mi voz; Febo a las ' ha detenido y las Hades, conmovidas por nuestros

    111, , titubean: tiempo es, Febo, de asistir a tus ritos .l' Ira l/ , con cruenta mano, son tejidas estas guirnaldas, queI I una novena de serpientes ; para ti estos miembros, que

    l' l discorde Tifeo, quien sacudi los reinos de Jpiter. Dell ' P 'rfido aqu est su sangre, la que Neso entreg al expi

    I c on esta ceniza se extingui la pira del Eta, la que bebi el" I" \() de Hrcules. De piadosa hermana, de impa madre, una

    V" S: la de la vengadora Altea. Dej estas plumas en su inac-11,1 , 'averna, Harpa, mientras huye de Zetes. A stas aade

    d ' una maltrecha Estinflide, que padeci aguijones def l l . I11 .lh 'is sonado, altares, reconozco mis trpodes, excitados por

    Ve" ,,11 diosa.VI ' O l giles carros de Trivia, no los que luminosa, con ros

    Ile I 1I,'n , noctvaga conduce, sino los que descolorida, con faz1 1 I 1 ~ i la, cuando perturbada por tesalias amenazas el cielo reco-

    11 1'()I1 freno ms corto. As, con plida faz, triste luz difunde144

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    30/38

    795

    800

    810

    815

    820

    825

    LUCIO ANNEO SNECAhorrore novo terre populosinque auxilium, Dictynna, tuumpretiosa sonent aera Corinthi.tibi sanguineo caespite sacrumsolIemne damus, tibi de mediorapta sepulchro fax nocturnossustulit ignes, tibi mota caputfIexa voces cervice deditibi funereo de more i a c ~ n spassos cingit vitta capillos,tibi iactatur tristis Stygiaramus ab unda, tibi nudatopectore maenas sacro feriambracchia cuItro. manet nostersanguis ad aras: assuesce manusstringere ferrum c a r o s q u ~ pati 'posse cruores - sacrum laticempercussa dedi.quodsi nimium saepe vocariquereris votis, ignosce precor:causa vocandi, Persei, tuossaepius arcus una atque eadem estsemper, Iason.tu nunc vestes tinge Creusae,quas cum primum sumpserit, imasurat serpens fIarnma medullas.ignis fulvo cIusus in aurolatet obscurus, quem mihi caeliqui furta luit viscere fetodedit et docuit condere viresarte, Prometheus. dedit et tenuisulphure tectos Mulciber ignes,

    145

    MEDEAle IS aires; con horror nuevo aterroriza a pueblos, y que en tu

    " Dictina, preciosos bronces resuenen en Corinto. A ti,. ~ a n g u i n o l e n t o csped rito solemne ofrecemos; por ti, de

    IIIcdio de un sepulcro raptada, una tea ha levantado nocturlu 'gos; por ti, movida mi cabeza, con I e ~ o n a d a cerviz, vohe dado; por ti, segn funeraria costumbre, una vendanI ' cie mis desplegados cabellos; por ti se agita un triste

    mil, d sde ola estigia; por ti, desnudo mi pecho cual mnade,n sa ro cuchillo herir mis brazos. Mane nuestra sangre hacia

    hares. Acostmbrate, mano, a estrechar el hierro y a poderortar queridas carnes sangrantes .. ; golpeada, sagrado lqui-I t . quejas por ser muy a menudo invocada por mis votos,

    Hlema, te suplico; la causa de invocar, Perseide, muy a menulo tllS arcos, una sola y la misma es siempre : Jasn.

    J'u ahora los vestidos de Cresa tie, para que, en cuanto seI I pe ')ga, una llama serpenteante queme sus profundas entra-

    IJn fuego encerrado entre rojizo oro se esconde oscuro, el, .. 1, '1 que expa hurtos al cielo con su fecundo hgado, me lolIe I y me ense a ocultar sus fuerzas con artificio: Prometeo.M tilo Vulcano fuegos encubiertos con tenue azufre, y rayos de

    145

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    31/38

    830

    835

    840

    845

    850

    855

    LUCIO NNEO SNECAet vivacis fulgura flammaede cognato Phaethonte tull.habeo mediae dona Chimaeraehabeo flammas usto tauri 'gutture raptas, quas permixtofelle Medusae tacitum ius:si

    servare malum.a d d ~ venenis stimulos, Hecate,dOlllsque meis semina flammaecondita serva. falIant visustactusque ferant, meet in pectusvenasque calor, stilIent artusossaque fument vincatque suasflagrante coma nova nupta faces.Vota tenentur: ter latratusaudax Hecate dedit et sacrosedidit ignes face lucifera.Peracta vis est omnis: huc natos VOca

    ? r e ~ o s a per quos dona nubenti feras. 'te, te, nati, matris infaustae genusp l a c ~ t e vobis munere et multa p r e ~ edommam ac novercam. vadite et celeres domumreferte gressus, ultimo amplexu ut fruar.

    CHORVSQuonam cruenta maenaspraeceps amore saevorapitur? quod impotentifacinus parat furore?vultus citatus irariget et cap ut ferociquatiens superba motu

    146

    MEDEAllama los tom de mi pariente Faetn. Tengo dones de enI d la Quimera; teng o llamas arrebatadas a la abrasada

    del toro, a las cuales, luego de mezclada la hiel de11. a, he ordenado conservar tcita su nocividad. Aade esti-

    11 nlt's a los venenos, Hcate, y en mis dones conserva recndil. simientes de la llama. Que ellas engaen las miradas yIlIan 1 tacto, introdzcase en el pecho y en las venas el ca-

    , dl'smen cense las articulaciones, humeen los huesos, y que'( I 'o casada aventaje con su incendiada cabellera a sus anII,IS nupciales.

    Mili deseos son asumidos: tres veces ladridos dio la audaz( .11 ' Y sacros fuegos ech con su lucfera antorcha nupcial.11,1 sido ejecutada toda la potencialidad. (A la nodriza) Llama,1 mis hijos, por medio de los cuales t entregues mis precio

    I dooes a la que se casa. (A los hijos) Id, id, hijos, estirpe de1I I lis Ia madre, en bien vuestro aplacad a vuestra duea y maIr . lla on mi regalo y con plegaria mltiple. Caminad y, presu-

    1 1111, a casa haced volver vuestros pasos, para que yo disfrute1'11 mi ltimo abtazo.

    CORO11 .1t 1,1 d nde la cruenta mnade, precipitada, por su amor cruel es1111'1 ),1lada? Qu fechona prepara con inmoderado delirio? Su,. I II (' , Instigado por la ira, se atiesa y, agitando su cabeza con fe-

    146

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    32/38

    860

    865

    870

    875

    880

    LUCIO ANNEO SNECAregi minatur ultro.quis credat exulem?flagrant genae rubentes,pallor fugat ruborem,nullum vagante formaservat diu colorem.huc fert pedes et ilIuc,ut tigris orba natiscursu furente lustratGangeticum ne mus.frenare nescit irasMedea, non amores;nunc ira amorque causamiunxere: quid sequetur?quando efferet Pelas gisnefanda CoIchis arvisgressum metuque solvetregnuin simulque reges?nunc, Phoebe, mitte currusnullo morante loro,nox condat alma lucem,mergat diem timendumdux noctis Hesperus.

    NVNTIYSPeriere cuneta, concidit regni status.

    nata atque genitor cinere permixto iacent.C H O ~ Qua f r a u ~ e . capti? NVNT. Qua solent reges capi:dOnIs . CHOR. In tlhs esse quis potuit dolus?NVNT. Et ipse miror vixque iam facto malopotuisse fieri credo. quis ciadis modus?

    147

    MEDEAsol erbia amenaza, incluso al rey. Quin la

    11 III 'Jllas enrojecidas, la palidez ahuyenta el rubor;IlIhl' areter, ningn color conserva mucho tiempo.

    Ikva sus pies; como tigre hurfana de hijos, en delirre el bosque del Ganges.11 . Iras no sabe Medea, ni sus amores. Ahora ira y

    I ( li S, han unido, qu seguir? Cundo apartar sulos (tmpos pelasgos la nefanda clquide, y del miedoIr -In y a un tiempo a los reyes?, "-bo, despide tus carros, sin rienda dilatoria alguna,

    Ilutrieia esconda la luz, al da temible sumerja el1, (ludillo de la noche.

    MENSAJERO CORON N"MO: Ha perecido todo, sucumbi la estabilidad del rei-111 y progenitor en ceniza mezclada yacen.IIU I ;,1' r cul engao atrapados?N "WK : En el que suelen los reyes ser atrapados: por dones.1111 I f. u dolo pudo haber en ellos?'N "" 'K ncluso yo mismo me admiro y, ya hecho el mal,

    (r ' que pudo ser hecho. Qu clase de desastre? vi-147

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    33/38

    LUCIO ANNEO SNECA885 avidus per omnem regiae partem furit

    ut iussus ignis: iam domus tota ocddit,urbi timetur. CHOR. Vnda flammas. opprimat.NVNT. Et hoc in ista clade mirandum accidit:alit unda flammas, quoque prohibetur magis,

    890 magis ardet ignis: ipsa praesidia occupat.Nvrrux

    Effer citatum sede Pelopea gradum ,Medea, praeceps quaslibet terras pete .MEDEA

    Egone ut recedam? si profugissem prius,ad hoc redirem. nuptias specto novas.

    895 quid, anime, cessas? sequere felicem impetum.pars ultionis ista, qua gaudes, quota est?a m ~ s adhuc, furiose, si satis est tibicaelebs lason. quaere poenarum genushaut usitatum iamque sic temet para:

    900 fas ornne cedat, abeat expulsus pudor;vindicta levis est quam ferunt purae manus.incumbe in iras teque languentem excitapenitusque vete res pectore ex imo impetusviolentus hauri. quidquid admissum est adhuc,

    905 pietas vocetur. hoc age et faxis sciantquam levia fuerint quamque vulgaris notaequae commodavi scelera. prolusit dolorpe r ista noster: quid manus poterant rudesaudere magnum? quid puellaris furor?

    910 Medea nunc sum; crevit ingenium malis.148

    MEDEAlodo dn ' n del palacio real se enfurece un fuego comoI y,. lo la la casa ha cado, po r la ciudad se teme.

    I (hl' una ola las llamas reprima.N ","10: In luso en ese desastre ocurre este portento : la11m ' lIt ,l las llamas; cuanto ms es impedido, ms arde eld,' I,IS c.I ' fensas mismas se apodera.

    NODRIZA111 ,11 ,. 'surado paso de la sede de Plope, Medea ; pred, 11,11 'squi era tierras busca.

    M EDEAY'I II It' r 'tire? Si yo hubiera huido antes, a esto regresara.lI,wvas espero . Por qu te detienes, alma ma? Prosigue

    III IIIIJ wtll . Esa parte de venganza con la que gozas, qu tan-, III ,'S an , delirante, si te basta un ]asn soltero. Buscaw 'l ' de castigos y ahora preprate as: desaparezcah lit II( " al jese expulsado el pudor; venganza leve es la qu e

    11 " 11 IIn S manos puras. Apyate en tus iras y exctate, t que11 1 ( '/1, Y hasta el fondo tus viejos mpetus, desde tu profun-

    , I h . vlol nta agota. Todo lo que admitido ha sido hasta ahoI d,lIl ' se a llamado. Acta y haz que sepan cun leves y cun,IM. II Igno han sido los crmenes que he dispuesto. Por stos

    " h1111 I nuestro dolor: A qu gran cosa podran atreverse una11 lIC1v, It as? A qu un delirio de doncella? Ahora soy Medea,

    I JI , "In htl recido con las desgracias.148

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    34/38

    915

    920

    925

    930

    935

    940

    LUCIO ANNEO SNECAl u ~ a t , iuvat rapuisse fraternum caput;artus luvat secuisse et arcano patremspoliasse sacro, iuvat in exitium senisarmasse natas. quaere materiam, dolor:

    ad omne facinus non rudem dextram afferes.. Quo te igitur, ira, mittis, aut quae perfidomtendis hosti tela? nescio quid feroxdecrevit animus intus et nondum sibiaudet fateri. stulta properavi nimis:ex paelice utinam liberos hostis meusaliquos haberet - quidquid ex illo tuum est

    C r e ~ s a peperit. placuit hoc poenae genus, 'mentoque placuit: ultimum, agnosco, scelusanimo parandum est - liberi quondam mei,vos pro paternis sceleribus poenas date.Cor pepulit horror, membia torpescunt gelupectusque tremuit. ira discessit locomaterque tota coniuge expulsa redil.egone ut meorum liberum ac prolis meaefundam cruorem? melius, a, demens furor!incognitum istud facinus ac dirum nefasa me quoque absit; quod scelus miseri luent?scelus est lason genitor et maius scelusMedea mater - occidant, non sunt mei;p e r e ~ n t , mei sunt. crimine et culpa carent,sunt mnocentes: fateor, et frater fuit.qUi?, anime, titubas? ora quid lacrimae rigantvanamque nunc huc ira, nunc illuc amordiducit? anceps aestus incertam rapit;ut saeva rapidi bella cum venti geruntutrimque fluctus maria discordes aguntdubiumque fervet pelagus, haut aliter meum

    149

    MEDEAl limpiar el haber arrebatado una cabeza de h e r ~

    t' (,1 haber cortado sus articulaciones Y el habermi padr' de su arcano objeto sacro; complace el" IIna hijas para ruina del anciano. Busca materia,

    I I 1.1 ft'chora, no aportars una diestra novata. PIIl' . , I > lanzas, ira, o qu dardos diriges al prfidoN . < U ' cosa ha decretado adentro mi feroz nimo,

    Irt'v' a expresarla. Tonta, me apresur demasiado:, 11 ncubina mi enemigo tuviera algunos hijos ..(1 s msma) Todo lo que de l es tuyo, Cresa lo

    I ('sla especie de castigo, y con razn ha placido: el1111('1l, lo reconozco, con nimo ha de ser preparan olro tiempo mios, s u f ~ i d vosotros castigos por cr-rllOs .

    I , . III ha agitado el horror, mis miembros se entorpe-(1 ial y mi pecho se ha estremecido. La ira ha

    I \ 1 I ~ l r y la madre cabal regresa, expulsada la cnyuge.\t'lr,lIne la sangre de mis hijos y de mi prole? Mejor

    I dt'm 'nte delirio! Esa desconocida fechora 'Y unesta

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    35/38

    945

    950

    955

    960

    965

    970

    LUCIO ANNEO SNECAfluctuatur. ira pietatem fugat

    Jramque pietas - cede pietati, dolor.Huc, cara proles, unicum afflictae domussolamen, huc vos ferte et infusos mihi

    coniungite artus. lJ.abeat incolumes pater,?um. et mater habeat - urguet exilium ac fuga.Jam Jam meo rapientur avulsi e sinu

    f l e ~ t e s , gementes osculis - pereant ~ a t r ipenere matri. rursus increscit doloret fervet odium, repetit invitam manuma ~ t i q u a Erinys - ira, qu a ducis, sequor.utmam superbae turba Tantalidos meoexisset utero bisque septenos parensnatos tulissem! sterilis in poenas fui _fratri patrique quod sat est, peperi duos.

    Quonam .ista tendit turba Furiarum impotens?quem .quaent aut quo flarnmeos ictus parat,aut CUJ cruentas agmen infernum facesintentat? ingens anguis excusso sonattortus flagello. quem trabe infesta petitMegaera? - cuius umbra dispersis vent

    i n c ~ r t a membris? frater est, poenas petit _dabJmus, sed omnes . fige luminibus faceslana, perure , pectus en, Furs patet. '

    Discedere a me, frater, ultrices deasmanesque ad irnos ire securas iube:mihi me relinque et utere hac, frater, manuquae strinxit ensem - vict ima manes tuosplacamus ista. quid repens affert sonus?parantur arma meque in exitium petunt.excelsa nostrae tecta conscendam domuscaede incohata. perge tu mecum comes .

    150

    MEDEAIr.1 a la piedad ahuyenta, y a la ira la piedad . .

    1I d.ld , dolor.1 ,1 ', nico solaz de mi afligida casa, ac acercaos1 ndid s brazos unid a m. Mantngalos inclumes

    n 1 1 d ' qu e tambin su madre los mantenga .. Aco-1 huida. Ya, ya sern arrebatados, separados de milo, Himiendo co n sus boquitas . . Perezcan para suu maure han perecido.

    , in r menta mi dolor y mi odio hierve, reclamaIIMIlO la antigua Erinis .. Ira, por donde me condu-I( )jal, que la turba de la soberbia tantlide de mi

    1I 1.1 salido y, al parir, yo hubiera procreado dos ve-hilo, I Estril he sido para castigos . . He parido dos:t 1111.11\0 Y para mi padre, lo que es bastante.

    uirige esa turba desenfrenada de Furias? A quinr.1 IU' prepara sus flamgeros golpes, o hacia quinI Inallicnde sus cruentas teas? Ingente culebra torcida11 a ~ i l a d o flagelo. A quin, con su hacha hostil, per

    M I.IL La sombra de quin incierta llega con susI 'rsos? Mi htrmano es , venganzas pide.. . se las

    pt'r todas. Fija en la luz de mis ojos tus teas,_ . m ~ 1 I 1 1 " b same, he aqu mi pecho descubierto a las Furias.

    .IJlart jn de m, hermano, las vengadoras diosas, y quely .1Il hacia los manes profundos: ordnalo. A m dja-

    11 111010 usa, hermano, la cual ha estrechado una espaIn vctima aplacamos a tus manes. (Mata a uno de

    " " ; ( ti ' osa atrae ese repentino sonido? Son preparadasI y I I l t ' r rsiguen para mi ruina . A los elevados techos de11. l a subir, luego de empezada la matanza. (Al otro1" '1 110(11 t conmigo como compaero. (Al hijo muerto)

    150

  • 7/27/2019 Medea Seneca 001

    36/38

    975LUCIO ANNEO SNECA

    tuum quoque ipsa corpus hinc mecum aveham.nunc hoc age, anime: non in occulto tibi estperdenda virtus; approba populo manum.

    1As0N

    Quicumque regum cladibus fidus doles,concurre, ut ipsam sceleris auctorem horridi980 capiamus. huc, huc fortis armiferi cohorsconferte tela, vertite ex imo domum.

    MED. iam iam recepi sceptra germanum patrem,spoliumque Colchi pecudis auratae tenent;rediere regna, rapta virginitas redit.

    985 aplacida tandem numina, o festum diem,o nuptialem! vade, perfectum est scelus;vindicta nondum: perage, dum faciunt manus.quid nunc