New ค าคะแนนรวมของค ุณภาพน ้ํา 5 พา...

คาคะแนนรวมของคุณภาพน้ํา 5 พารามิเตอร (การคํานวณคา WQI แบบใหม)

สวนแหลงน้ําจืด สํานักจัดการคุณภาพน้าํ

กรมควบคุมมลพิษ

การประเมนิคุณภาพน้าํของแหลงน้ําผิวดนิโดยทั่วไป ใชดัชนีคุณภาพน้าํทัว่ไป(WQI) ที่มีหนวยเปน

คะแนน เร่ิมจาก 0 ถึง 100 คะแนน 91–100 คะแนน ถือวา คุณภาพน้าํอยูในเกณฑดีมาก 71-90 คะแนน

คุณภาพน้ําอยูในเกณฑดี 61-70 คะแนน คุณภาพน้ําอยูในเกณฑพอใช 31-60 คะแนน คุณภาพน้าํอยูในเกณฑ

เสื่อมโทรม 0-30 คะแนนคณุภาพน้าํอยูในเกณฑเสื่อมโทรมมาก

คะแนนเกิดมาจากการรวมคะแนน ดัชนีคุณภาพน้าํ 8 พารามเิตอร ไดแก ความเปนกรด-ดาง (pH),

ออกซิเจนละลายน้าํ (DO), ของแข็งทั้งหมด (Total Solid, TS), แบคทีเรียกลุมฟคัลโคลิฟอรม (Fecal Coliform

Bacteria, FCB), ไนเตรท (NO3-), ฟอสฟอรัสทั้งหมด(TP), ของแข็งแขวนลอย(SS), และความสกปรกในรูป

สารอินทรีย(Biological Oxygen Demand, BOD) เขาดวยกนัเปนคะแนนรวม

ที่มาของคะแนนทั้ง 8 พารามิเตอร มาจากการสงแบบสอบถามผูเชี่ยวชาญตางๆนับรอยคน (ซึ่งเปนวิธี

เดียวกับการพฒันาระเบิดปรมาณู) โดยมวีัตถุประสงคใหผูเชี่ยวชาญทั้งหลายกําหนดวาการพจิารณาคุณภาพน้ํา

ทั่วไป ควรดูดัชนีอะไรบาง และถาจะใหคะแนนตามระดับความเขมขนตางๆเชน คาออกซิเจน 3 มิลลิกรัมตอลิตร

จะใหคะแนนเทาไหร ซึง่ผลการรวมความคิดของเหลาผูเชี่ยวชาญดังกลาว ไดนาํไปสูการพัฒนาดชันีคุณภาพน้าํ

ทั่วไปซึง่ไดมีการพิสูจนเปรียบเทียบผลคะแนนคุณภาพน้ําที่ไดจากวิธนีี้กับความรูสึกของผูเชี่ยวชาญแลวพบวาอยู

ในเกณฑที่ยอมรับได สามารถนําไปใชในการอธิบายภาพรวมของคุณภาพน้าํในแหลงน้ํา รวมทั้งยังใช

เปรียบเทียบระดับคุณภาพน้ําระหวางแมน้ําได ซึ่งทําใหงายตอการมองภาพรวม เพื่อใหผูบริหารและประชาชนซึ่ง

ไมมีพื้นความรูทางวิทยาศาสตรไดเขาใจสภาพปญหาคณุภาพน้าํที่เกดิขึ้น

เหตุผลการเปลี่ยนวธิีการประเมินคุณภาพน้ําจากคา WQI เปน คาคะแนนรวมของคุณภาพน้าํ 5 พารามิเตอร

1. คา WQI เหมาะในการอธิบายภาพรวมของคุณภาพน้าํในแหลงน้ํา รวมทัง้ยงัใชเปรียบเทียบระดบัคุณภาพน้าํ

ระหวางแมน้ําได ซึ่งทาํใหงายตอการมองภาพรวม แตไมเหมาะในการนํามาวิเคราะหรวมกบัมาตรฐานแหลง

น้ําผวิดิน เนื่องจาก

1.1 WQI มี 3 พารามิเตอรคือ TP TS และSS ที่ยังไมไดกาํหนดในมาตรฐานแหลงน้ําผิวดิน ดังนัน้ กรณี

แหลงน้ําในชวงฤดูน้าํหลาก ที่มีความขุนสูง และบริเวณที่ไดรับอิทธพิลจากน้าํทะเล เชนปากน้ํา มีคา

TS SS สูง โดยเปนความขุนที่มาจากธรรมชาติตามฤดูกาล ทําใหคา WQI โดยรวม อยูในเกณฑเสื่อม

โทรม

1.2 ที่มาคะแนนของ แตละพารามิเตอร ทั้ง 8 มาจากผูเชี่ยวชาญ นับรอยคน ตอบแบบสอบถาม เชนถาคา

DO 3 มิลลิกรัมตอลิตร จะใหคะแนนเทาไหร และนําขอมูลมา พร็อต กราฟ แลวสรางสมการคํานวณ

คาคะแนนแตละพารามิเตอรข้ึนมา จงึเห็นไดวา คาคะแนนแตละพารามเิตอร ไมไดสัมพันธกับคา

มาตรฐานแหลงน้าํผิวดนิ

2. การประเมนิคุณภาพน้าํแหลงน้าํผิวดนิ วามีคุณภาพน้ําอยูในเกณฑ ดี พอใช เสื่อมโทรม และเสือ่มโทรมมาก

ในรายงานสถานการณแหลงน้าํผิวดนิ ต้ังแตป 2551 ถงึปจจุบัน ใชเทยีบกับมาตรฐานแหลงน้ําผวิดินประเภท

ที่ 2 3 4 5 ตามลําดับ โดยมี File คิดเกณฑคุณภาพน้ํา เปนเครื่องมือในการประเมินและไดสงมอบ File

ดังกลาวใหกบั สสภ.1-16 แลว เพื่อใหการประเมินคุณภาพแหลงน้าํเปนไปตามหลกัการเดียวกนั โดยวิธีการ

ประเมินนี้ มีความไมสัมพนัธกับ คา WQI คอนขางสงู

จากเหตุผลดังกลาวขางตน จึงควรหาวธิีการประเมินคณุภาพน้าํ ที่สัมพันธและสามารถใชวิเคราะรวมกับ

มาตรฐานแหลงน้าํผิวดนิได โดยมีวัตถุประสงคเดียวกันกับ WQI คือ ใหผูบริหารและประชาชนซึง่ไมมีพืน้ความรู

ทางวทิยาศาสตรไดเขาใจสภาพปญหาคุณภาพน้าํทีเ่กิดขึ้นและงายตอการมองภาพรวม

การคิดคาคะแนนรวมของคณุภาพน้าํ 5 พารามิเตอร

1. หลักการในการเลือก พารามเิตอร

• พารามเิตอรนัน้ ควรมกีารกาํหนดคาในมาตรฐานแหลงน้ําผวิดิน

• พารามเิตอรนัน้ สามารถใชในการประเมินประเภทแหลงน้ําผวิดิน

• ถาพารามิเตอร ไมสามารถใชในการประเมินประเภทแหลงน้ําผวิดินได พารามเิตอรนั้น สามารถประเมิน

สถานการณมลพิษทางน้าํได

• ถาพารามิเตอร ไมสามารถใชในการประเมินประเภทแหลงน้ําผวิดินได พารามิเตอรนั้น ตองมีความเสี่ยง

หรือมีแนวโนมที่จะเปนปญหามากขึ้น

• จากหลักการขางตน จงึเลือก 5 พารามิเตอรดังนี้

.1 ออกซิเจนละลาย(DO) ใชในการประเมินประเภทแหลงน้ําผิวดิน สามารถบงชี้ถึงความเหมาะสมใน

การดํารงชีวิตของสัตวน้ําทั่วไป โดยรวมของแหลงน้ํา มีปจจัย หลายอยาง ที่ทําใหมีคามากขึ้นหรือนอยลง ทั้งนี้น้ําเสียจากแหลงกําเนิดตางๆก็เปนปจจัยหนึ่ง

.2 ความสกปรกในรูปของสารอินทรีย(BOD) ใชในการประเมินประเภทแหลงน้ําผิวดิน สามารถบงชี้ถึง

ความสกปรกของแหลงน้ํา สาเหตุสําคัญคือน้ําเสียของแหลงกําเนิดจากชุมชน อุตสาหกรรม และเกษตรกรรม

.3 การปนเปอนของแบคทีเรียกลุมโคลิฟอรมทั้งหมด(TCB) ใชในการประเมินประเภทแหลงน้ําผิวดิน

สามารถบงชี้ถึงการปนเปอนแบคทีเรียกลุมโคลิฟอรมจากธรรมชาติโดยครอบคลุมถึงกลุมฟคอลโคลิฟอรม จากสิ่งขับถายในลําไสของสัตวเลือดอุน ใชวิเคราะหรวมกับ FCB

.4 การปนเปอนของแบคทีเรียกลุมฟคอลโคลิฟอรม(FCB) ใชในการประเมินประเภทแหลงน้ําผิวดิน

สามารถบงชี้ถึงการปนเปอนแบคทีเรียกลุมฟคอลโคลิฟอรม จากสิ่งขับถายในลําไสของสัตวเลือดอุน ที่สําคัญคือ คน และหมู สาเหตุสําคัญคือน้ําเสียจากชุมชน ฟารมหมู

.5 แอมโมเนีย(NH3-N) สามารถบงชี้ถึงการปนเปอนน้ําเสียจากกิจกรรมมนุษยไดแก การขับถาย ปุยจากการเกษตร อาหารสัตวน้ําที่เหลือตกคาง

2. การคิดคะแนนรวมใชแบบเดียวกับ คา WQI เพื่องายตอความเขาใจกับบุคคลทั่วไป เปนดังนี้

เกณฑคุณภาพน้ํา คะแนนรวม เทียบไดกับมาตรฐานแหลงน้ําผิวดินประเภท ดี 71-100 2

พอใช 61-70 3 เสื่อมโทรม 31-60 4

เสื่อมโทรมมาก 0-30 5 คะแนนรวม = คาเฉลี่ยของคะแนนทั้ง 5 พารามิเตอร – คะแนนพิเศษ

3. การคิดคะแนนของแตละพารามิเตอร .ไมไดใชวิธีการสงแบบสอบถามใหผูเชี่ยวชาญตางๆ พิจารณาคะแนน

ตามระดับความเขมขนของแตละพารามิเตอร ตามแบบ WQI จึงเปนเหตุผลที่ใชชื่อวิธีการนี้วา

การคิดคาคะแนนรวมของคณุภาพน้าํ 5 พารามิเตอร โดยมีหลกัการและการดาํเนนิการคิดคะแนนแตละ

พารามเิตอรดังนี ้

3.1 ออกซิเจนละลาย(DO)

• การเทยีบคะแนนตามเกณฑคุณภาพน้ํา กบั คามาตรฐานแหลงน้าํผิวดินประเภทที่ 2 3 4 ของ DO

0102030405060708090

100

0.0 1.0 2.0 3.0 4.0 5.0 6.0 7.0 8.0 9.0 10.0 11.0คา DO (mg/l)

คามาตรฐานแหลงนํ้าผิวดินประเภทท่ี 2 3 4 ของ DO เทียบกับคะแนนตามเกณฑคุณภาพนํ้า

เส่ือมโทรมมาก

เส่ือมโทรม

พอใช

ดี

คะแนน

• พิจารณาความสามารถการละลายน้ําของออกซิเจนในอณุหภูมิน้าํตางๆที่ความดนั1บรรยากาศ

• พิจารณากราฟแจกแจงความถี่ของขอมูลคาDO ทีม่ากกวา 6.0 mg/l โดยกาํหนดเงื่อนไขดังนี ้ เลอืก

จุดตรวจวัดที ่มีคาความสกปรกในรูปสารอินทรีย(BOD) นอยกวาหรือเทากับ 1.5 mg/l (แหลงน้าํผิว

ดินประเภทที่ 2)โดยใชขอมูลคุณภาพน้ําป 2543 – 2553(ขอมูลตามเงื่อนไขมี 3,076 จุด จากทัง้หมด

12,481 จุด)

12.4

17.4

21.2

14.5

11.5

6.8 5.84.6

1.5 1.6 0.6 0.5 0.7 0.3 0.1 0.2 0.2 0.1 0.0 0.10

5

10

15

20

25

6.2 6.6 6.9 7.3 7.6 7.9 8.3 8.6 9.0 9.3 9.6 10.0 10.3 10.7 11.0 11.3 11.7 12.0 12.4 12.7

ความถ่ีกราฟแจกแจงความถ่ีรอยละความถ่ี

คา DO หนวย mg/l

พบวา - ขอมูลประมาณ รอยละ 90 มีคา DO นอยกวา 8.3 mg/l (กําหนดความนาเชื่อถือของขอมูลที่ 90%)

• พิจารณากราฟแจกแจงความถี่ของขอมูล คาอุณหภูมิน้าํ โดยกําหนดเงื่อนไขดังนี้ เลือกจุดตรวจวดัที่

คาDO มากกวา 6.0 mg/l (แหลงน้ําผิวดนิประเภทที่ 2)และเลือกจุดตรวจวัดที ่คาความสกปรกในรูป

สารอินทรีย(BOD) นอยกวาหรือเทากับ 1.5 mg/l (แหลงน้าํผิวดนิประเภทที ่2)โดยใชขอมูลคุณภาพ

น้ําป 2543 – 2553(ขอมูลตามเงื่อนไขมี 2,963 จุด จากทั้งหมด12,481 จุด)

0.1 0.2 0.2 0.61.6 2.2 2.9

5.2

9.6

14.716.1

15.313.7

9.5

5.3

1.60.7 0.2 0.2 0.0

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

17.1 18.2 19.3 20.4 21.5 22.6 23.7 24.8 25.9 27.0 28.1 29.2 30.3 31.4 32.5 33.6 34.7 35.8 36.9 38.0


คา อุณหภูมินํ้า หนวย OC

พบวา - ขอมูลประมาณ รอยละ 90 มีคา อุณหภูมิน้าํ อยูในชวง 22.7 – 32.0 OC

จากการนาํขอมูล

- ความสามารถการละลายน้าํของออกซิเจนในอุณหภูมิน้าํตางๆที่ความดัน1บรรยากาศ

- กราฟแจกแจงความถี่ของขอมูลคาDO ที่มากกวา 6.0 mg/l

- กราฟแจกแจงความถี่ของขอมูล คาอุณหภมูิน้ํา

มาวิเคราะหรวมกัน จึงพิจารณากําหนด คาคะแนน 100 เทากับ คา DO 8.4 mg/l

0102030405060708090

100

0.0 1.0 2.0 3.0 4.0 5.0 6.0 7.0 8.0 9.0 10.0 11.0คา DO (mg/l)




พอใช

ดี

คะแนน


จุดตรวจวัดที่ มีคาความสกปรกในรูปสารอินทรีย(BOD) ไดตามแหลงน้ําผวิดินประเภทที่ 3 โดยใช

ขอมูลคุณภาพน้าํป 2543 – 2553(ขอมูลตามเงื่อนไขมี 64 จุด จากทั้งหมด12,481 จุด)

2523

2

8 8

16

23

20 0

2 2 20 0 0

30

3

0

5

10

15

20

25

30

8.7 8.9 9.2 9.4 9.7 9.9 10.2 10.4 10.7 10.9 11.2 11.4 11.7 11.9 12.2 12.4 12.7 12.9 13.2 13.4



พบวา - ขอมูลประมาณ รอยละ 90 มีคา DO นอยกวา 11.4 mg/l

• พิจารณากราฟแจกแจงความถี่ของขอมูล คาอุณหภูมิน้าํ โดยกําหนดเงื่อนไขดังนี้ เลือกจุดตรวจวดัที่

คาDO มากกวา 8.4 mg/l และเลือกจุดตรวจวัดที่ คาความสกปรกในรูปสารอินทรีย(BOD) ไดตาม

แหลงน้ําผิวดนิประเภทที่ 3 โดยใชขอมูลคุณภาพน้ําป 2543 – 2553(ขอมูลตามเงื่อนไขมี 63 จุด

จากทั้งหมด12,481 จุด)

32

02 2

5

2 2

86 6

5

16

6 6 6 6

3

8

3

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

19.0 19.8 20.5 21.3 22.1 22.9 23.7 24.5 25.2 26.0 26.8 27.6 28.4 29.2 29.9 30.7 31.5 32.3 33.1 33.9



พบวา - ขอมูลประมาณ รอยละ 90 มีคา อุณหภูมิน้าํ อยูในชวง 21.0 – 33.3 OC จากการนาํขอมูล

- ความสามารถการละลายน้าํของออกซิเจนในอุณหภูมิน้าํตางๆที่ความดัน1บรรยากาศ

- กราฟแจกแจงความถี่ของขอมูลคาDO พบวาขอมูลนอย จึงใหน้ําหนกันอย

- กราฟแจกแจงความถี่ของขอมูล คาอุณหภมูิน้ํา พบวาขอมูลนอย ขอมลูนอย จึงใหน้าํหนักนอย

มาวิเคราะหรวมกัน ใหน้ําหนักขอมูลความสามารถการละลายน้ํามากที่สุด จึงพิจารณากําหนด คา

คะแนน 61 เทากับ คา DO 8.9 mg/l

8.9, 61

8.4, 100

6.0, 714.0, 61

2.0, 31

0.0, 00102030405060708090

100

0.0 1.0 2.0 3.0 4.0 5.0 6.0 7.0 8.0 9.0 10.0 11.0คา DO (mg/l)




พอใช

ดี

คะแนน


จุดตรวจวัดที่ มีคาความสกปรกในรูปสารอินทรีย(BOD) ไดตามแหลงน้ําผวิดินประเภทที่ 4 โดยใช

ขอมูลคุณภาพน้าํป 2543 – 2553(ขอมูลตามเงื่อนไขมี 39 จุด จากทั้งหมด12,481 จุด)

5

13 13

10

3

15

5

10

3

0

8

0 0

3 3

0 0

3

5

00

2

4

6

8

10

12

14

16

18

9.0 9.2 9.4 9.5 9.7 9.8 10.0 10.1 10.3 10.4 10.6 10.8 10.9 11.1 11.2 11.4 11.5 11.7 11.9 12.0



พบวา - ขอมูลประมาณ รอยละ 90 มีคา DO นอยกวา 11.2 mg/l

• พิจารณากราฟแจกแจงความถี่ของขอมูล คาอุณหภูมิน้ํา โดยกําหนดเงื่อนไขดังนี้ เลือกจุดตรวจวัดที่

คาDO มากกวา 8.9 mg/l และเลือกจุดตรวจวัดที่ คาความสกปรกในรูปสารอินทรีย(BOD) ไดตาม

แหลงน้ําผิวดินประเภทที่ 4 โดยใชขอมูลคุณภาพน้ําป 2543 – 2553(ขอมูลตามเงื่อนไขมี 39 จุด

จากทั้งหมด12,481 จุด)

3

0 0 0 0 0 0

5

0

3

5

8

3

18

3

0

5

10

13

10

0

5

10

15

20

18.7 19.4 20.2 21.0 21.7 22.5 23.3 24.0 24.8 25.6 26.3 27.1 27.9 28.7 29.4 30.2 31.0 31.7 32.5 33.3



พบวา - ขอมูลประมาณ รอยละ 90 มีคา อุณหภูมิน้าํ อยูในชวง 23.7 – 34.1 OC จากการนาํขอมูล

- ความสามารถการละลายน้าํของออกซิเจนในอุณหภูมิน้าํตางๆ

- กราฟแจกแจงความถี่ของขอมูลคาDO

- กราฟแจกแจงความถี่ของขอมูล คาอุณหภมูิน้ํา

มาวิเคราะหรวมกัน พบวาความสามารถการละลายน้ําของออกซิเจน เนื่องจากคาอุณหภูมิน้ําจากการ

แจกแจงขอมูลไมมีความแตกตางชัดเจนเมื่อเทียบกับ ชวงกอนหนา จึงพิจารณากําหนด คาคะแนน 31

เทากับ คา DO 11.2 mg/l

11.2, 31

8.9, 61

8.4, 100

6.0, 714.0, 61

2.0, 31

0.0, 00102030405060708090

100

0.0 1.0 2.0 3.0 4.0 5.0 6.0 7.0 8.0 9.0 10.0 11.0 12.0คา DO (mg/l)




พอใช

ดี

คะแนน

• พิจารณา คา DO ที่มากกวา 11.2 mg/l โดยกําหนดเงื่อนไขดังนี้ เลือกจุดตรวจวัดที่ มีคาความ

สกปรกในรูปสารอินทรีย(BOD) มากกวา 4.0 mg/l โดยใชขอมูลคุณภาพน้ําป 2543 – 2553(ขอมูล

ตามเงื่อนไขมี 22 จุด จากทั้งหมด12,481 จุด)

พบวา มีคา DO สูงสุด เทากับ 15.3 mg/l จึงพิจารณากําหนด คาคะแนน 0 เทากับ คา DO มากกวาหรอื

เทากับ 15.3 mg/l

15.3, 0.0

11.2, 31.0

8.9, 61.0

8.4, 100.0

6.0, 71.04.0, 61.0

2.0, 31.0

0.0, 0.00.010.020.030.040.050.060.070.080.090.0

100.0

0.0 1.0 2.0 3.0 4.0 5.0 6.0 7.0 8.0 9.0 10.0 11.0 12.0 13.0 14.0 15.0 16.0 17.0คา DO (mg/l)




พอใช

ดี

คะแนน

สูตรสมการการคิดคะแนนเทียบกับคา DO เปนดังนี้

คา DO สูตรสมการในการคิดคะแนน

0.0 – 4.0 mg/l คะแนน = 15.25*(คา DO)+0.1667

4.1 – 6.0 mg/l คะแนน = 5*(คา DO)+41

6.1 – 8.4 mg/l คะแนน =12.083*(คาDO)-1.5

8.5 – 8.9 mg/l คะแนน = -78*(คาDO)+755.2

9.0 – 11.2 mg/l คะแนน = -13.043*(คาDO)+177.09

11.3 – (>=15.3) mg/l คะแนน = -7.561*(คาDO)+115.68

3.2 ความสกปรกในรูปสารอินทรยี(BOD)

• การเทยีบคะแนนตามเกณฑคุณภาพน้ํา กบั คามาตรฐานแหลงน้าํผิวดินประเภทที่ 2 3 4 ของ BOD

0.0, 100

1.5, 712.0, 61

4.0, 31

0102030405060708090

100

0.0 1.0 2.0 3.0 4.0 5.0คา BOD (mg/l)

คามาตรฐานแหลงนํ้าผิวดินประเภทท่ี 2 3 4 ของ BOD เทียบกับคะแนนตามเกณฑคุณภาพนํ้า

เสื่อมโทรมมาก

เสื่อมโทรม

พอใช

ดี

คะแนน

• พิจารณากราฟแจกแจงความถี่ของขอมูล BOD ที่มากกวา 4.0 mg/l โดยใชขอมูลคุณภาพน้าํป

2543 – 2553 (พบขอมูล 705 จุด จากทัง้หมด12,481 จดุ)

39

23

16

10

52 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

5.0 6.1 7.2 8.3 9.4 10.5 11.6 12.7 13.8 14.9 16.0 17.1 18.2 19.3 20.4 21.5 22.6 23.7 24.8 25.9


คา BOD หนวย mg/l

พบวา - ขอมูลประมาณ รอยละ 90 มีคา BOD นอยกวา 8.8 mg/l (กําหนดความนาเชื่อถือของขอมูลที่ 90%)


- กราฟแจกแจงความถี่ของขอมูลคา BOD ทีม่ากกวา 4.0 mg/l

มาวิเคราะหโดยใชขอมูลที่ 90 % จึงพิจารณากําหนด คาคะแนน 0 เทากับ คา BOD >= 8.8 mg/l

0.0, 100

1.5, 712.0, 61

4.0, 31

8.8, 00102030405060708090

100

0.0 1.0 2.0 3.0 4.0 5.0 6.0 7.0 8.0 9.0 10.0คา BOD (mg/l)

คามาตรฐานแหลงนํ้าผิวดินประเภทท่ี 2 3 4 ของ BOD เทียบกับคะแนนตามเกณฑคุณภาพนํ้า



พอใช

ดี

คะแนน

สูตรสมการการคิดคะแนนเทียบกับคา BOD เปนดังนี้

คา BOD สูตรสมการในการคิดคะแนน

0.0 – 1.5 mg/l คะแนน = -19.333(คาBOD) + 100

1.6 – 2.0 mg/l คะแนน = -20(คาBOD) + 101

2.1 – 4.0 mg/l คะแนน = -15(คาBOD) + 91

4.1 – (>=8.8) mg/l คะแนน = -6.4583*(คาBOD)+56.833

3.3 การปนเปอนของแบคทีเรียกลุมโคลิฟอรมทั้งหมด(TCB)

• การเทยีบคะแนนตามเกณฑคุณภาพน้ํา กบั คามาตรฐานแหลงน้าํผิวดินประเภทที่ 2 3 ของ TCB

0, 100

5000, 7120000, 61

0102030405060708090

100

0 5,000 10,000 15,000 20,000 25,000คา TCB (MPN/100ml)

คามาตรฐานแหลงนํ้าผิวดินประเภทท่ี 2 3 ของ TCB เทียบกับคะแนนตามเกณฑคุณภาพนํ้า



พอใช

ดี

คะแนน

• พิจารณากราฟแจกแจงความถี่ของขอมูล TCB ที่มากกวา 20,000 MPN/100ml โดยกําหนดเงื่อนไข

ดังนี้ เลือกจุดตรวจวัดที่ คาความสกปรกในรูปสารอินทรยี(BOD) ไดตามแหลงน้าํผิวดินประเภทที่ 4

โดยใชขอมูลคุณภาพน้าํป 2543 – 2553(ขอมูลตามเงื่อนไขมี 448 จุด จากทัง้หมด12,481 จุด)

39

15

3 3

12

2 02

0

15

0 0 0 0 1 0 0 0 0 0

6

0

510

15

2025

30

3540

45

36,018

51,037

66,055

81,074

96,093

111,11

2

126,13

0

141,14

9

156,16

8

171,18

7

186,20

6

201,22

4

216,24

3

231,26

2

246,28

1

261,29

9

276,31

8

291,33

7

306,35

6

321,37

5

321,37

5


คา TCB หนวย MPN/100mll

พบวา - ขอมูลประมาณ รอยละ 90 มีคา TCB นอยกวา 160,000 MPN/100ml


- กราฟแจกแจงความถี่ของขอมูลคา TCB ทีม่ากกวา 20,000 MPN/100ml

มาวิเคราะหโดยใชขอมูลที ่ 90 % จึงพจิารณากาํหนด คาคะแนน 31 เทากับ คา TCB = 160,000

MPN/100ml

0, 100

5,000, 7120,000, 61

160,000, 31

0102030405060708090

100

0 20,000 40,000 60,000 80,000 100,000 120,000 140,000 160,000 180,000คา TCB (MPN/100ml)




พอใช

ดี

คะแนน

• พิจารณากราฟแจกแจงความถี่ของขอมูล TCB ที่มากกวา 160,000 MPN/100ml โดยกําหนด

เงื่อนไขดังนี ้ เลือกจุดตรวจวัดที ่ คาความสกปรกในรปูสารอินทรยี(BOD) ไดตามแหลงน้ําผวิดิน

ประเภทที ่ 5 โดยใชขอมูลคุณภาพน้าํป 2543 – 2553(ขอมูลตามเงื่อนไขมี 448 จดุ จากทัง้หมด

12,481 จุด)

47

72

52 3

0

18

0 0 0 0 0 2 2 03

0 0 0

10

0

10

20

30

40

50

367,87

5

565,75

1

763,62

7

961,50

3

1,159,

379

1,357,

255

1,555,

131

1,753,

007

1,950,

883

2,148,

759

2,346,

635

2,544,

511

2,742,

387

2,940,

263

3,138,

139

3,336,

015

3,533,

891

3,731,

767

3,929,

643

4,127,

519

>412751

9


คา TCB หนวย MPN/100mll

พบวา - ขอมูลประมาณ รอยละ 90 มีคา TCB นอยกวา 4,000,000 MPN/100ml


- กราฟแจกแจงความถี่ของขอมูลคา TCB ที่มากกวา 160,000 MPN/100ml โดย BOD ไดตาม

แหลงน้ําผิวดนิประเภทที่ 5

มาวิเคราะหโดยใชขอมูลที ่ 90 % จึงพจิารณากาํหนด คาคะแนน 0 เทากับ คา TCB >= 4,000,000

MPN/100ml

0, 100

5,000, 7120,000, 61

160,000, 31

4,000,000, 00102030405060708090

100

0

200,

000

400,

000

600,

000

800,

000

1,00

0,00

0

1,20

0,00

0

1,40

0,00

0

1,60

0,00

0

1,80

0,00

0

2,00

0,00

0

2,20

0,00

0

2,40

0,00

0

2,60

0,00

0

2,80

0,00

0

3,00

0,00

0

3,20

0,00

0

3,40

0,00

0

3,60

0,00

0

3,80

0,00

0

4,00

0,00

0

4,20

0,00

0

คา TCB (MPN/100ml)




พอใช

ดี

คะแนน

สูตรสมการการคิดคะแนนเทียบกับคา TCB เปนดังนี้

คา TCB(MPN/100ml) สูตรสมการในการคิดคะแนน

0.0 – 5,000 คะแนน = -0.0058*(คาTCB)+100

5,001 – 20,000 คะแนน = -0.0007*(คาTCB) + 74.333

20,001 – 160,000 คะแนน = -0.0002*(คาTCB) + 65.286

>160,000 คะแนน = -8E-06*(คาTCB) + 32.292

3.4 การปนเปอนของแบคทีเรียกลุมฟคอลโคลฟิอรม(FCB)

• การเทยีบคะแนนตามเกณฑคุณภาพน้ํา กบั คามาตรฐานแหลงน้าํผิวดินประเภทที่ 2 3 ของ FCB

0, 100

1,000, 714,000, 61

0102030405060708090

100

0

500

1,00

0

1,50

0

2,00

0

2,50

0

3,00

0

3,50

0

4,00

0

4,50

0

คา FCB (MPN/100ml)

คามาตรฐานแหลงนํ้าผิวดินประเภทท่ี 2 3 ของ FCB เทียบกับคะแนนตามเกณฑคุณภาพนํ้า



พอใช

ดี

คะแนน

• พิจารณากราฟแจกแจงความถี่ของขอมูล FCB ที่มากกวา 4,000 MPN/100ml โดยกําหนดเงื่อนไข


โดยใชขอมูลคุณภาพน้าํป 2543 – 2553(ขอมูลตามเงื่อนไขมี 559 จุด จากทัง้หมด12,481 จุด)

51

1410

4 61 1 1 3 1 1 0 1 1 0 0

40 0 0

0

10

20

30

40

50

60

14,00

2

23,70

4

33,40

6

43,10

8

52,81

0

62,51

3

72,21

5

81,91

7

91,61

9

101,3

21

111,0

23

120,7

25

130,4

27

140,1

29

149,8

31

159,5

34

169,2

36

178,9

38

188,6

40

198,3

42ความถ่ีกราฟแจกแจงความถ่ีรอยละความถ่ี

คา FCB หนวย MPN/100ml พบวา - ขอมูลประมาณ รอยละ 90 มีคา FCB นอยกวา 90,000 MPN/100ml


- กราฟแจกแจงความถี่ของขอมูลคา FCB ทีม่ากกวา 4,000 MPN/100ml

มาวิเคราะหโดยใชขอมูลที ่ 90 % จึงพิจารณากําหนด คาคะแนน 31 เทากบั คา FCB 90,000

MPN/100ml

0, 100

1,000, 714,000, 61

90,000, 31

0102030405060708090

100

0

10,0

00

20,0

00

30,0

00

40,0

00

50,0

00

60,0

00

70,0

00

80,0

00

90,0

00

100,

000





พอใช

ดี

คะแนน

• พิจารณากราฟแจกแจงความถี่ของขอมูล FCB ที่มากกวา 90,000 MPN/100ml โดยกําหนดเงื่อนไข


โดยใชขอมูลคุณภาพน้าํป 2543 – 2553(ขอมูลตามเงื่อนไขมี 81 จุด จากทั้งหมด12,481 จุด)

58

4 61 0

4 1 0 1

14

0 0 0 0 1 0 0 0 1 09

0

10

20

30

40

50

60

70

251,0

80

410,1

60

569,2

40

728,3

20

887,4

00

1,046

,481

1,205

,561

1,364

,641

1,523

,721

1,682

,801

1,841

,881

2,000

,961

2,160

,041

2,319

,121

2,478

,201

2,637

,282

2,796

,362

2,955

,442

3,114

,522

3,273

,602

>327

3601

.9


คา FCB หนวย MPN/100ml พบวา - ขอมูลประมาณ รอยละ 90 มีคา FCB นอยกวา 2,400,000 MPN/100ml


- กราฟแจกแจงความถี่ของขอมูลคา FCB ที่มากกวา 90,000 MPN/100ml โดย BOD ไดตาม

แหลงน้ําผิวดนิประเภทที่ 5

มาวิเคราะหโดยใชขอมูลที ่ 90 % จึงพิจารณากําหนด คาคะแนน 0 เทากับ คา FCB 2,400,000

MPN/100ml

0, 100

1,000, 714,000, 61

90,000, 31

2,400,000, 00102030405060708090

100

0

500,

000

1,00

0,00

0

1,50

0,00

0

2,00

0,00

0

2,50

0,00

0

3,00

0,00

0





พอใช

ดี

คะแนน

สูตรสมการการคิดคะแนนเทียบกับคา FCB เปนดังนี้

คา FCB(MPN/100ml) สูตรสมการในการคิดคะแนน

0.0 – 1,000 คะแนน = -0.029*(คาFCB) + 100

1,001 – 4,000 คะแนน = -0.0033*(คาFCB) + 74.333

4,001 – 90,000 คะแนน = -0.0003*(คาFCB) + 62.395

>90,000 คะแนน = -1E-05*(คาFCB) + 32.208

3.5 คาแอมโมเนยี(NH3)

• การเทยีบคะแนนตามเกณฑคุณภาพน้ํา กบั คามาตรฐานแหลงน้าํผิวดิน ของ NH3

0.5, 61

010

2030

4050

6070

8090

100

0.0

0.1

0.2

0.3

0.4

0.5

0.6

0.7

0.8

0.9

1.0

คา NH3 (mg/l)

คามาตรฐานแหลงนํ้าผวิดิน ของ NH3 เทียบกับคะแนนตามเกณฑคุณภาพนํ้า



พอใช

ดี

คะแนน

• พิจารณากราฟแจกแจงความถี่ของขอมูล NH3 ทีน่อยกวาหรือเทากับ 0.5 mg/l โดยกําหนดเงื่อนไข


โดยใชขอมูลคุณภาพน้าํป 2543 – 2553 (ขอมูลตามเงื่อนไขมี 5,148 จุด จากทัง้หมด12,481 จุด)

5

16

6

9

6

11

4

11

3

5

24

1

5

12

12

1 1

4

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

0.01

0.02

0.04

0.05

0.07

0.08

0.10

0.11

0.13

0.14

0.16

0.17

0.19

0.20

0.22

0.23

0.25

0.26

0.28

0.29

>0.29


คา แอมโมเนีย หนวย mg/l

พบวา - ขอมูลประมาณ รอยละ 90 มีคา NH3 นอยกวา 0.22 mg/l


- กราฟแจกแจงความถี่ของขอมูลคา NH3 ทีน่อยกวาหรือเทากับ 0.5 mg/l

มาวิเคราะหโดยใชขอมูลที่ 90 % จึงพิจารณากําหนด คาคะแนน 71 เทากับ คา NH3 0.22 mg/l

0.50, 61

0.00, 100

0.22, 71

0102030405060708090

100

0.00

0.10

0.20

0.30

0.40

0.50

0.60

0.70

0.80

0.90

1.00

คา NH3 (mg/l)




พอใช

ดี

คะแนน

• พิจารณากราฟแจกแจงความถี่ของขอมูล NH3 ที่มากกวา 0.5 mg/l โดยกําหนดเงื่อนไขดังนี ้เลอืกจดุ

ตรวจวัดที่ คาความสกปรกในรูปสารอินทรยี(BOD) ไดตามแหลงน้าํผิวดินประเภทที่ 4 โดยใชขอมูล

คุณภาพน้ําป 2543 – 2553 (ขอมูลตามเงือ่นไขมี 416 จุด จากทั้งหมด12,481 จุด)

20

12 12

7 86 5 4

6

3 2 31 1 1 1 1 0 0 1 2

0

5

10

15

20

25

0.60

0.71

0.82

0.94

1.05

1.16

1.27

1.38

1.49

1.60

1.71

1.82

1.93

2.04

2.15

2.26

2.37

2.48

2.59

2.70

>2.70





- กราฟแจกแจงความถี่ของขอมูลคา NH3 ทีม่ากกวา 0.5 mg/l (BODประเภทที ่4)


1.83, 31

0.50, 61

0.00, 100

0.22, 71

0102030405060708090

100

0.00

0.20

0.40

0.60

0.80

1.00

1.20

1.40

1.60

1.80

2.00

คา NH3 (mg/l)




พอใช

ดี

คะแนน

• พิจารณากราฟแจกแจงความถี่ของขอมูล NH3 ที่มากกวา 1.83 mg/l โดยกําหนดเงือ่นไขดังนี ้ เลอืก

จุดตรวจวัดที ่ คาความสกปรกในรูปสารอินทรีย(BOD) ไดตามแหลงน้าํผิวดนิประเภทที่ 5 โดยใช

ขอมูลคุณภาพน้าํป 2543 – 2553 (ขอมูลตามเงื่อนไขมี 97 จุด จากทั้งหมด12,481 จุด)

19

13 13

65

10

64 4

21 1

2 21

0 01 1

0

7

0

5

10

15

20

2.20

2.57

2.93

3.30

3.67

4.04

4.40

4.77

5.14

5.51

5.88

6.24

6.61

6.98

7.35

7.71

8.08

8.45

8.82

9.19

>9.19





- กราฟแจกแจงความถี่ของขอมูลคา NH3 ทีม่ากกวา 1.83 mg/l (BODประเภทที ่5)


6.91, 0

1.83, 31

0.50, 61

0.00, 100

0.22, 71

0102030405060708090

100

0.00

1.00

2.00

3.00

4.00

5.00

6.00

7.00

8.00

คา NH3 (mg/l)




พอใช

ดี

คะแนน

สูตรสมการการคิดคะแนนเทียบกับคา NH3 เปนดังนี้

คา NH3 (mg/l) สูตรสมการในการคิดคะแนน

0.0 – 0.22 คะแนน = -131.82*(คาNH3) + 100

0.23 – 0.50 คะแนน = -35.714*(คาNH3) + 78.857

0.51 – 1.83 คะแนน = -22.556*(คาNH3) + 72.278

>1.83 คะแนน = -6.1024*(คาNH3) + 42.167

4. เมื่อไดแนวทางการใหคะแนนของคาความเขมขน ทั้ง 5 พารามิเตอรแลว การดําเนินการตอไปคือ นําไป

ทดลองในการใหคะแนน กบัคาคุณภาพน้ําที่ตรวจวัดไดจริง เพื่อใหไดคะแนนรวม ของจุดตรวจวดั โดยเลือก

คาคุณภาพน้ําของแหลงนํ้าตัวแทนในการทดลองคือ แมนํ้าสายหลัก 4 สาย ไดแก แมนํ้าเจาพระยา ทาจีน แมกลอง และบางปะกง เน่ืองจากมีคุณภาพน้ําที่หลากหลาย ในรอบป และเปนแหลงนํ้าสายสําคัญที่นําไปใชประโยชน ในหลายกิจกรรมของมนุษย โดยการทดลองยึดแนวทางทีว่า

4.1 คาคะแนนรวมในแตละจุดตรวจวัดของแหลงน้ําสวนใหญ ตองเปนแนวทางเดยีวกนักับการประเมิน

เกณฑคุณภาพน้าํผิวดนิ(เทยีบกับมาตรฐานแหลงน้ําผวิดิน ประเภทที ่2 3 4 5) ที่ใชในการเขียนรายงาน

สถานการณคุณภาพน้าํแหลงน้าํผิวดนิ ประจําป เชนแมนํ้าเจาพระยาตอนบน มีจุดตรวจวัด 7 จุด

ตรวจครั้งที่ 1 ป 51 ผลการประเมินเกณฑคุณภาพน้ําผิวดิน บอกวา คุณภาพน้ําอยูในเกณฑ ดี ผลคา

คะแนนรวมแตละจุดตรวจวดั พบวา อยูในกณฑดี 86% ของจุดตรวจวัด แสดงวา การประเมนิเปนไป

ในแนวทางเดียวกัน (ใช ตวัเลขที่ 50% ขึ้นไป) 4.2 คาคะแนนรวมที่ไดในแตละจุดตรวจวัด เมื่อเทียบกับคาพารามิเตอร แตละตัวในจดุตรวจวัดนั้นๆ ตองมี

ความสอดคลองกัน สามารถบอกไดวา คุณภาพน้าํเสื่อมโทรมหรือดี เนื่องจากพารามิเตอรอะไร

จากการดําเนนิการทดลองในการใหคะแนน กับคาคุณภาพน้ําที่ตรวจวดัไดจริง เปนดงันี ้

ใชขอมูลคุณภาพน้ําแมนํ้าสายหลัก 4 สาย ไดแก แมนํ้าเจาพระยา ทาจีน แมกลอง และบางปะกง ป 2551

แบงเปนประเภทแหลงน้ําผวิดิน มทีั้งหมด 8 แหลงน้าํคือ เจาพระยาตอนบน ตอนกลาง ตอนลาง ทาจนีตอนบน

ตอนกลาง ตอนลาง แมกลอง และบางปะกง

• เมื่อคิดคาคะแนนรวมโดยใชสูตร คะแนนรวม = คาเฉลี่ยของคะแนนทั้ง 5 พารามิเตอร

ไดผลเปนดังนี้ รอยละของจุดตรวจวัด

แหลงน้ํา ครั้งที่ ผลการประเมินเกณฑคุณภาพน้ําผิวดิน ดี พอใช เส่ือมโทรม เส่ือมโทรมมาก

ความเปนแนวทางเดียวกัน

เจาพระยาตอนบน 1 ดี 86 14 0 0 ผาน 2 เส่ือมโทรม 40 60 0 0 ผาน 3 พอใช 40 40 20 0 ไมผาน 4 ดี 20 80 0 0 ผาน เจาพระยาตอนกลาง 1 พอใช 80 20 0 0 ไมผาน 2 เส่ือมโทรม 0 0 83 17 ผาน 3 พอใช 0 0 100 0 ผาน 4 เส่ือมโทรม 0 0 100 0 ไมผาน เจาพระยาตอนลาง 1 เส่ือมโทรม 17 50 33 0 ไมผาน 2 เส่ือมโทรม 50 0 50 0 ไมผาน 3 เส่ือมโทรมมาก 0 25 75 0 ผาน 4 เส่ือมโทรม 50 25 25 0 ไมผาน ทาจีนตอนบน 1 พอใช 100 0 0 0 ไมผาน 2 เส่ือมโทรม 86 14 0 0 ผาน 3 พอใช 40 60 0 0 ผาน 4 พอใช 40 40 20 0 ไมผาน

รอยละของจุดตรวจวัด แหลงน้ํา ครั้งที่

ผลการประเมินเกณฑคุณภาพน้ําผิวดิน ดี พอใช เส่ือมโทรม เส่ือมโทรมมาก


ทาจีนตอนกลาง 1 เส่ือมโทรม 0 0 100 0 ผาน 2 เส่ือมโทรม 0 0 100 0 ผาน 3 เส่ือมโทรม 0 67 33 0 ไมผาน 4 พอใช 67 0 33 0 ไมผาน ทาจีนตอนลาง 1 เส่ือมโทรม 0 0 86 14 ผาน 2 เส่ือมโทรม 0 0 100 0 ผาน 3 เส่ือมโทรม 14 29 57 0 ผาน 4 เส่ือมโทรม 0 57 43 0 ไมผาน แมกลอง 1 เส่ือมโทรม 50 40 10 0 ไมผาน 2 เส่ือมโทรม 20 80 0 0 ไมผาน 3 พอใช 60 30 10 0 ไมผาน 4 เส่ือมโทรม 50 40 10 0 ไมผาน บางปะกง 1 ดี 85 15 0 0 ผาน 2 เส่ือมโทรม 85 15 0 0 ไมผาน 3 พอใช 92 0 8 0 ไมผาน 4 พอใช 54 46 0 0 ไมผาน สรุปการทดลอง ทดลอง 32 คร้ัง ผาน 13 คร้ัง คิดเปน รอยละ 41

พบวา เมื่อคิดคาคะแนนรวม โดยใชสูตร คะแนนรวม = คาเฉลี่ยของคะแนนทั้ง 5 พารามิเตอร ทดลอง

32 คร้ัง เปนแนวทางเดียวกันกับ การประเมินเกณฑคุณภาพน้ําผิวดิน 13 คร้ัง คิดเปนรอยละ 41 ยังไมเปนที่นา

พอใจ ในการนําไปใช รวมกับ การประเมินเกณฑคุณภาพน้ําผิวดิน ปญหาที่พบคือ คาคะแนน แตละพารามิเตอร

สอดคลองกับมาตรฐาน แตเมื่อนํามาเฉลี่ย คาที่ไดยังไมสอดคลองกับ คาความเขมขนของแตละพารามิเตอร

รวมทั้งไมเปนแนวทางเดียวกับ การประเมินเกณฑคุณภาพน้ําผิวดิน ดังตัวอยางตอไปนี้ แมน้ําแมกลอง ตรวจวัด

ในเดือนกุมภาพันธ 2551(คร้ังที่ 1) สถานี DO คะแนน BOD คะแนน TCB คะแนน FCB คะแนน NH3 คะแนน คะแนนรวม

MK01 5.4 68 1.3 75 4,900 72 700 80 0.40 65 72

MK02 4.7 65 1.2 77 4,900 72 1,300 70 0.02 97 76

MK03 2.0 31 2.9 48 1,800 90 490 86 0.23 70 65

MK04 3.6 55 2.6 52 2,300 87 790 77 0.10 87 72

MK05 4.1 62 2.6 52 11,000 67 790 77 0.10 87 69

MK06 3.7 57 3.2 43 4,900 72 790 77 0.23 70 64

MK07 4.1 62 2.6 52 33,000 59 33,000 52 0.05 93 64

MK08 6.5 77 4.2 30 220,000 31 79,000 39 0.08 89 53

MK09 6.5 77 2.2 58 1,300 92 330 90 0.33 67 77

MK10 5.2 67 2.2 58 7,000 69 680 80 0.01 99 75

จุดตรวจวัด MK1 MK2 MK3 MK4 MK5 MK6 MK7 MK8 MK9 MK10 คะแนนรวม 72 76 65 72 69 64 64 53 77 75 เกณฑคุณภาพน้ํา ดี ดี พอใช ดี พอใช พอใช พอใช เส่ือมโทรม ดี ดี

จากการประเมินเกณฑคุณภาพน้ําผิวดิน ของแมน้ําแมกลอง เดือน กพ 51 พบวา คุณภาพน้ําแมน้ําโดยรวม

อยูในเกณฑเสื่อมโทรม เนื่องจาก BOD แตเมื่อประเมินคาคะแนน 5 พารามิเตอร มีเพียง จุด MK8 ที่เสื่อมโทรม

จุดตรวจวัดสวนใหญ อยูในเกณฑดี และพอใช จึงตั้งขอสังเกตวา คา TCB FCBและ NH3 มีคาคะแนน สูง เมื่อ

นํามาเฉลี่ย ทําใหดึงคาคะแนนโดยรวมสูงขึ้น จึงพิจารณาวาควรใหน้ําหนักของคาคะแนนแตละพารามิเตอรไม

เทากัน โดยใหน้ําหนักดังนี้ พารามิเตอร DO BOD TCB FCB NH3

น้ําหนัก 0.1 0.4 0.2 0.2 0.1

ตัวอยางการคํานวณ พารามิเตอร DO BOD TCB FCB NH3

คาคุณภาพน้ํา 6.4 0.8 1,400 360 0.08

คาคะแนน 75 85 92 90 89 คะแนน X น้ําหนัก 7 34 18 18 9 ผลบวก 5 ตัว 87

• เมื่อคิดคาคะแนนรวมโดยใชสูตร

คะแนนรวม = ผลบวก((คาคะแนน X น้ําหนัก)ของ 5 พารามิเตอร))




เจาพระยาตอนบน 1 ดี 100 0 0 0 ผาน 2 เส่ือมโทรม 43 57 0 0 ไมผาน 3 พอใช 86 14 0 0 ไมผาน 4 ดี 71 29 0 0 ผาน เจาพระยาตอนกลาง 1 พอใช 60 40 0 0 ไมผาน 2 เส่ือมโทรม 60 20 20 0 ไมผาน 3 พอใช 40 60 0 0 ผาน 4 เส่ือมโทรม 60 20 20 0 ไมผาน เจาพระยาตอนลาง 1 เส่ือมโทรม 0 0 83 17 ผาน 2 เส่ือมโทรม 0 0 100 0 ผาน 3 เส่ือมโทรมมาก 0 0 100 0 ไมผาน 4 เส่ือมโทรม 17 50 33 0 ไมผาน ทาจีนตอนบน 1 พอใช 50 50 0 0 ผาน 2 เส่ือมโทรม 25 50 25 0 ไมผาน 3 พอใช 50 25 25 0 ไมผาน 4 พอใช 75 25 0 0 ไมผาน ทาจีนตอนกลาง 1 เส่ือมโทรม 0 0 100 0 ผาน 2 เส่ือมโทรม 0 0 100 0 ผาน 3 เส่ือมโทรม 0 67 33 0 ไมผาน 4 พอใช 0 67 33 0 ผาน

รอยละของจุดตรวจวัด



ทาจีนตอนลาง 1 เส่ือมโทรม 0 0 86 14 ผาน 2 เส่ือมโทรม 0 0 100 0 ผาน 3 เส่ือมโทรม 14 43 29 14 ไมผาน 4 เส่ือมโทรม 0 57 43 0 ไมผาน แมกลอง 1 เส่ือมโทรม 30 40 30 0 ไมผาน 2 เส่ือมโทรม 30 60 10 0 ไมผาน 3 พอใช 60 30 10 0 ไมผาน 4 เส่ือมโทรม 60 20 20 0 ไมผาน บางปะกง 1 ดี 85 15 0 0 ผาน 2 เส่ือมโทรม 100 0 0 0 ไมผาน 3 พอใช 83 8 0 8 ไมผาน 4 พอใช 62 38 0 0 ไมผาน สรุปการทดลอง ทดลอง 32 คร้ัง ผาน 12 คร้ัง คิดเปน รอยละ 38

พบวา เมื่อคิดคาคะแนนรวม โดยใชสูตร

คะแนนรวม = ผลบวก((คาคะแนน X น้ําหนัก)ของ 5 พารามิเตอร))

ทดลอง 32 คร้ัง เปนแนวทางเดียวกันกับ การประเมินเกณฑคุณภาพน้ําผิวดิน 12 คร้ัง คิดเปนรอยละ 38 ยังไม

เปนที่นาพอใจ ในการนําไปใช รวมกับ การประเมินเกณฑคุณภาพน้ําผิวดิน ปญหาที่พบคือ คาคะแนน แตละ

พารามิเตอร สอดคลองกับมาตรฐาน แตเมื่อนํามาเฉลี่ย คาที่ไดยังไมสอดคลองกับ คาความเขมขนของแตละ

พารามิเตอร รวมทั้งไมเปนแนวทางเดียวกับ การประเมินเกณฑคุณภาพน้ําผิวดิน

จึงพิจารณาวาควรมีคาคะแนนพิเศษ แลวนําไปลบกับ คาเฉลี่ยของคะแนนทั้ง 5 พารามิเตอร วิธีการคือการ

กําหนดเงื่อนไขของคาแตละพารามิเตอร เชน DO < 2.0 mg/l คะแนนพิเศษ คือ 15 คะแนน BOD > 2.5 mg/l

คะแนนพิเศษ คือ 15 คะแนน TCB >20,000 หนวย คะแนนพิเศษ คือ 10 คะแนน FCB >4,000 หนวย คะแนน

พิเศษ คือ 10 คะแนน จากนั้นนําคะแนนพิเศษมาบวกกัน ลบ ดวยคาเฉลี่ยของคะแนนทั้ง 5 พารามิเตอร ตัวเลข

คะแนนพิเศษ ที่ไดมา นั้น มาจากการทดลองจริงของแตละจุดตรวจวัด แลวทําการปรับคะแนน ไปเร่ือยๆ จนไดคา

คะแนนรวมที่เหมาะสม ตามแนวทางขอ 4.1 และ 4.2

การกําหนดเงื่อนไขของ 4 พารามิเตอร เปนดังนี้ พารามิเตอร การกําหนดคะแนนพิเศษ

DO ถา DO < 2.0 mg/l คะแนน 15 , DO < 3.0 mg/l คะแนน 7 , DO < 3.5 mg/l คะแนน 3 BOD ถา BOD > 2.5 mg/l คะแนน 15 , BOD > 2.0 mg/l คะแนน 12 , BOD > 1.5 mg/l คะแนน 2 TCB ถา TCB > 20,000 หนวย คะแนน 10 , TCB > 5,000 หนวย คะแนน 2 FCB ถา FCB > 4,500 หนวย คะแนน 15 , FCB > 4,000 หนวย คะแนน 10 , FCB > 1,000 หนวย คะแนน 2


คาคุณภาพน้ํา 3.8 0.7 160,000 17,000 0.20

คะแนน 57 86 31 57 74

คะแนนเฉลี่ย 61

คะแนนพิเศษ 0 0 10 15 -

ผลบวกคะแนนพิเศษ 25

คะแนนเฉลี่ย - ผลบวกคะแนนพิเศษ

36

• การเพิ่มคะแนนพิเศษ โดยการ กําหนดเงื่อนไขของคาแตละพารามิเตอร แลวนํา ผลรวมของคะแนน

พิเศษ มาลบกับคาเฉลี่ยของคะแนนทั้ง 5 พารามิเตอร ไดสูตรดังนี้

คะแนนรวม = คาเฉลี่ยของคะแนนทั้ง 5 พารามิเตอร – ผลรวมของคะแนนพิเศษ




เจาพระยาตอนบน 1 ดี 57 29 14 0 ผาน

2 เส่ือมโทรม 14 14 71 0 ผาน

3 พอใช 14 57 29 0 ผาน

4 ดี 57 29 14 0 ผาน

เจาพระยาตอนกลาง 1 พอใช 20 60 20 0 ผาน


3 พอใช 20 40 40 0 ผาน


เจาพระยาตอนลาง 1 เส่ือมโทรม 0 0 50 50 ผาน

2 เส่ือมโทรม 0 0 33 67 ไมผาน

3 เส่ือมโทรมมาก 0 0 67 33 ไมผาน


ทาจีนตอนบน 1 พอใช 50 0 50 0 ไมผาน


3 พอใช 50 0 50 0 ไมผาน


ทาจีนตอนกลาง 1 เส่ือมโทรม 0 0 100 0 ผาน



4 พอใช 0 67 33 0 ผาน




ทาจีนตอนลาง 1 เส่ือมโทรม 0 0 57 43 ผาน




แมกลอง 1 เส่ือมโทรม 20 10 70 0 ผาน


3 พอใช 40 10 50 0 ไมผาน


บางปะกง 1 ดี 77 0 23 0 ผาน



4 พอใช 38 15 46 0 ไมผาน

สรุปการทดลอง ทดลอง 32 คร้ัง ผาน 22 คร้ัง คิดเปน รอยละ 69

พบวา เมื่อคิดคาคะแนนรวม โดยใชสูตร คะแนนรวม = คาเฉลี่ยของคะแนนทั้ง 5 พารามิเตอร – ผลรวมของ

คะแนนพิเศษทั้ง 4 พารามิเตอร ทดลอง 32 คร้ัง เปนแนวทางเดียวกันกับ การประเมินเกณฑคุณภาพน้ําผิวดิน 22

คร้ัง คิดเปนรอยละ 69 ยังไมเปนที่นาพอใจ ในการนําไปใช รวมกับ การประเมินเกณฑคุณภาพน้ําผิวดิน คะแนน

รวม ที่ไดแตละจุดตรวจวัด ยังไมสอดคลองกับคาพารามิเตอร

ขอยกตัวอยางการคิดคะแนนรวม โดยใช แมน้ําแมกลอง ตรวจวัดในเดือนกุมภาพันธ 2551(คร้ังที่ 1) สถานี DO คะแนน BOD คะแนน TCB คะแนน FCB คะแนน NH3 คะแนน คะแนนเฉลี่ย MK01 5.4 68 1.3 75 4,900 72 700 80 0.40 65 72 MK02 4.7 65 1.2 77 4,900 72 1,300 70 0.02 97 76 MK03 2.0 31 2.9 48 1,800 90 490 86 0.23 70 65 MK04 3.6 55 2.6 52 2,300 87 790 77 0.10 87 72 MK05 4.1 62 2.6 52 11,000 67 790 77 0.10 87 69 MK06 3.7 57 3.2 43 4,900 72 790 77 0.23 70 64 MK07 4.1 62 2.6 52 33,000 59 33,000 52 0.05 93 64 MK08 6.5 77 4.2 30 220,000 31 79,000 39 0.08 89 53 MK09 6.5 77 2.2 58 1,300 92 330 90 0.33 67 77 MK10 5.2 67 2.2 58 7,000 69 680 80 0.01 99 75

ตารางแสดงผลบวกของคะแนนพิเศษ สถานี DO BOD TCB FCB ผลบวกคะแนน MK01 0 0 0 0 0 MK02 0 0 0 2 2 MK03 7 15 0 0 22 MK04 0 15 0 0 15 MK05 0 15 2 0 17 MK06 0 15 0 0 15 MK07 0 15 10 15 40 MK08 0 15 10 15 40 MK09 0 12 0 0 12 MK10 0 12 2 0 14

สูตร คะแนนรวม = คาเฉลี่ยของคะแนนทั้ง 5 พารามิเตอร – ผลรวมของคะแนนพิเศษทั้ง 4 พารามิเตอร ทั้งน้ี เม่ือนํา คาเฉลี่ยของคะแนนทั้ง 5 พารามิเตอร – ผลรวมของคะแนนพิเศษทั้ง 4 พารามิเตอร พบวา คาคะแนนที่

ไดบางจุดตรวจวัด มีคาคะแนน ติดลบ หรือ มีคานอยมาก ซ่ึงคะแนนไมตรงตามความเปนจริง จึงพิจารณากําหนด เง่ือนไข ดังน้ี

- ลําดับที่ 1 คะแนนผลตาง นอยกวา 0 คาคะแนนรวม คือ คาคะแนนเฉลี่ย – 15 - ลําดับที่ 2 คะแนนผลตาง นอยกวา 31 คาคะแนนรวม คือ คาคะแนนเฉลี่ย – 10 ตารางแสดง สรุปผลคาคะแนนรวมของ 5 พารามิเตอร

สถานี คะแนนเฉลี่ย ผลบวก

คะแนนพิเศษ คะแนนผลตาง เฉล่ีย - พิเศษ

เขาเงื่อนไข สรุปคา

คะแนนรวม เกณฑคุณภาพน้ํา

MK01 72 0 72 - 72 ดี

MK02 76 2 74 - 74 ดี

MK03 65 22 43 - 43 เส่ือมโทรม

MK04 72 15 57 - 57 เส่ือมโทรม

MK05 69 17 52 - 52 เส่ือมโทรม

MK06 64 15 49 - 49 เส่ือมโทรม

MK07 64 40 24 ลําดับที่ 2 64 - 10 = 54 เส่ือมโทรม

MK08 53 40 13 ลําดับที่ 2 53 - 10 = 43 เส่ือมโทรม

MK09 77 12 65 - 65 พอใช

MK10 75 14 61 - 61 พอใช

ตารางสรุป คาคะแนนรวมของ 5 พารามิเตอร ของแมน้ําแมกลอง เดือน กพ ป 51 DO BOD TCB FCB NH3 คาคะแนนรวมของ 5 พารามิเตอร

สถานี mg/l mg/l หนวย หนวย mg/l คะแนนรวม เกณฑคุณภาพน้ํา

MK01 5.4 1.3 4,900 700 0.40 72 ดี

MK02 4.7 1.2 4,900 1,300 0.02 74 ดี

MK03 2.0 2.9 1,800 490 0.23 43 เส่ือมโทรม

MK04 3.6 2.6 2,300 790 0.10 57 เส่ือมโทรม

MK05 4.1 2.6 11,000 790 0.10 52 เส่ือมโทรม

MK06 3.7 3.2 4,900 790 0.23 49 เส่ือมโทรม

MK07 4.1 2.6 33,000 33,000 0.05 54 เส่ือมโทรม

MK08 6.5 4.2 220,000 79,000 0.08 43 เส่ือมโทรม

MK09 6.5 2.2 1,300 330 0.33 65 พอใช

MK10 5.2 2.2 7,000 680 0.01 61 พอใช


อยูในเกณฑเสื่อมโทรม เนื่องจาก BOD เมื่อประเมินดวย คาคะแนนรวมของ 5 พารามิเตอร ดวยวิธีการ

ดังกลาวขางตน พบวา สอดคลองกับ

แนวทางขอ 4.1 วิธีการประเมินเกณฑคุณภาพน้ําผิวดิน โดยจุดตรวจวัด 60% อยูในเกณฑเสื่อมโทรม

แนวทางขอ 4.2 คาคะแนนรวมที่ไดในแตละจุดตรวจวัด เมื่อเทียบกับคาพารามิเตอร สามารถบอกไดวา

คุณภาพน้ําเสื่อมโทรม เนื่องจากพารามิเตอรอะไร ในตัวอยางแมน้ําแมกลองคือ BOD โดยเฉพาะ จุด MK7

และ8 เสื่อมโทรมเนื่องจาก TCB และ FCB รวมดวย ทั้งนี้คะแนนที่ไดแตละจุดตรวจวัดเมื่อเทียบกันแลว ยัง

ไมสมความเปนจริงเชน คะแนนของ MK7 ควรจะนอยกวา MK5 โดยดูจากคาพารามิเตอรโดยรวม

จึงพิจารณาวาควรใชวิธีการพิจารณาแตละจุดตรวจวัด วามีคุณภาพน้ําโดยรวมอยูในเกณฑ ดี พอใช เสื่อม

โทรม หรือเสื่อมโทรมมาก จากนั้นจึงเทียบกับ คาเฉลี่ยคะแนน 5 พารามิเตอร ถาตรงกัน คะแนนพิเศษ เทากับ 0

ถาตางกัน 1 ระดับ คะแนนพิเศษเทากับ 10 ถาตางกัน 2 ระดับ คะแนนพิเศษเทากับ 15 โดยมีเงื่อนไขดังนี้ พารามิเตอร ขอกําหนดในการพิจาราณาเกณฑคุณภาพน้ํา

DO > 4.0 mg/l > 2.5 mg/l > 2.0 mg/l > 0.0 mg/l ดี พอใช เส่ือมโทรม เส่ือมโทรมมาก

BOD < 1.5 mg/l < 2.0 mg/l < 4.0 mg/l > 4.0 mg/l ดี พอใช เส่ือมโทรม เส่ือมโทรมมาก

TCB < 5,000 หนวย < 20,000 หนวย > 20,000 หนวย ดี พอใช เส่ือมโทรม

FCB < 1,000 หนวย < 4,000 หนวย > 4,000 หนวย ดี พอใช เส่ือมโทรม

NH3 < 0.22 mg/l < 0.50 mg/l < 1.83 mg/l > 1.83 mg/l ดี พอใช เส่ือมโทรม เส่ือมโทรมมาก

หลังจากไดเกณฑคุณภาพน้ําแตละพารามิเตอรแลว เมื่อจะสรุปวา จุดตรวจวัดนั้นอยูในเกณฑใดก็จะ

พิจารณาจากเกณฑคุณภาพน้ําที่ตํ่าที่สุด จากนั้นเทียบกับคาคะแนนเฉลี่ย 5 พารามิเตอร โดยคาคะแนนเทียบกับ

เกณฑคุณภาพน้ําเปน ดังนี้ คาคะแนน > 71 > 61 > 31 > 0

เกณฑคุณภาพน้ํา ดี พอใช เส่ือมโทรม เส่ือมโทรมมาก

ถาเกณฑคุณภาพน้ําไมตางกัน คะแนนพิเศษ คือ 0 ถาตางกัน 1 ระดับ คะแนนพิเศษ คือ 10 ตางกัน 2

ระดับ คะแนนพิเศษ คือ 15 ตางกัน 3 ระดับ คะแนนพิเศษ คือ 20 นําคะแนนพิเศษไปลบกับ คาคะแนนเฉลี่ย

5 พารามิเตอร ไดคะแนนรวมของจุดตรวจวัดนั้น สูตร คะแนนรวม = คาเฉลี่ยของคะแนนทั้ง 5 พารามิเตอร – คะแนนพิเศษ


คาคุณภาพน้ํา 3.8 0.7 160,000 17,000 0.20

คะแนน 58 86 31 57 74 คะแนนเฉลี่ย 61

เกณฑคุณภาพน้ํา พอใช

พารามิเตอร DO BOD TCB FCB NH3

คาคุณภาพน้ํา 3.8 0.7 160,000 17,000 0.20

เกณฑคุณภาพน้ํา พอใช ดี เส่ือมโทรม เส่ือมโทรม ดี

สรุปเกณฑคุณภาพน้ํา เส่ือมโทรม พบวาตางกัน 1 ระดับ 10

คาคะแนนรวม 61 – 10 = 51

• การเพิ่มคะแนนพิเศษ โดยการ เทียบเกณฑคุณภาพน้ําระหวาง พารามิเตอร กับ คาคะแนนเฉลี่ย ดังนี้

- ถาไมตางกัน คะแนนพิเศษ เปน 0

- ถาตางกัน 1 ระดับ เชน เกณฑคุณภาพน้ําพารามิเตอร อยูในเกณฑ พอใช เกณฑคุณภาพน้ําคา

คะแนนเฉลี่ย อยูในเกณฑ ดี คะแนนพิเศษ เปน 10

- ถาตางกัน 2 ระดับ เชน เกณฑคุณภาพน้ําพารามิเตอร อยูในเกณฑ เสื่อมโทรม เกณฑคุณภาพน้ําคา

คะแนนเฉลี่ย อยูในเกณฑ ดี คะแนนพิเศษ เปน 15

- ถาตางกัน 3 ระดับ เชน เกณฑคุณภาพน้ําพารามิเตอร อยูในเกณฑ เสื่อมโทรมมาก เกณฑคุณภาพ

น้ําคาคะแนนเฉลี่ย อยูในเกณฑ ดี คะแนนพิเศษ เปน 20

- โดยสูตรการคํานวณเปนดังนี้

คะแนนรวม = คาเฉลี่ยของคะแนนทั้ง 5 พารามิเตอร – คะแนนพิเศษ




เจาพระยาตอนบน 1 ดี 42 29 29 0 ผาน 2 เส่ือมโทรม 0 43 57 0 ผาน 3 พอใช 0 57 43 0 ผาน 4 ดี 43 43 14 0 ผาน เจาพระยาตอนกลาง 1 พอใช 20 60 20 0 ผาน 2 เส่ือมโทรม 0 40 60 0 ผาน 3 พอใช 0 60 40 0 ผาน 4 เส่ือมโทรม 20 40 40 0 ผาน เจาพระยาตอนลาง 1 เส่ือมโทรม 0 0 67 33 ผาน 2 เส่ือมโทรม 0 0 83 17 ผาน 3 เส่ือมโทรมมาก 0 0 83 17 ไมผาน 4 เส่ือมโทรม 0 0 100 0 ผาน ทาจีนตอนบน 1 พอใช 0 25 75 0 ไมผาน 2 เส่ือมโทรม 0 0 100 0 ผาน 3 พอใช 0 25 75 0 ไมผาน 4 พอใช 25 50 25 0 ผาน ทาจีนตอนกลาง 1 เส่ือมโทรม 0 0 100 0 ผาน 2 เส่ือมโทรม 0 0 100 0 ผาน 3 เส่ือมโทรม 0 0 100 0 ผาน 4 พอใช 0 67 33 0 ผาน ทาจีนตอนลาง 1 เส่ือมโทรม 0 0 57 43 ผาน 2 เส่ือมโทรม 0 0 100 0 ผาน 3 เส่ือมโทรม 0 14 71 14 ผาน 4 เส่ือมโทรม 0 14 86 0 ผาน




แมกลอง 1 เส่ือมโทรม 0 30 70 0 ผาน 2 เส่ือมโทรม 10 30 60 0 ผาน 3 พอใช 0 40 60 0 ไมผาน 4 เส่ือมโทรม 20 30 50 0 ผาน บางปะกง 1 ดี 69 8 23 0 ผาน 2 เส่ือมโทรม 8 31 62 0 ผาน 3 พอใช 33 50 8 8 ผาน 4 พอใช 8 46 46 0 ผาน สรุปการทดลอง ทดลอง 32 คร้ัง ผาน 28 คร้ัง คิดเปน รอยละ 88

พบวา เมื่อคิดคาคะแนนรวม โดยวิธีการนี้และใชสูตร คะแนนรวม = คาเฉลี่ยของคะแนนทั้ง 5 พารามิเตอร – คะแนนพิเศษ ทดลอง 32 คร้ัง เปนแนวทางเดียวกันกับ การประเมินเกณฑคุณภาพน้ําผิวดิน 28 คร้ัง คิดเปนรอยละ 88 เปนที่

นาพอใจ ในการนําไปใช รวมกับ การประเมินเกณฑคุณภาพน้ําผิวดิน สอดคลองกับ

แนวทางขอ 4.1 วิธีการประเมินเกณฑคุณภาพน้ําผิวดิน

แนวทางขอ 4.2 คาคะแนนรวมที่ไดในแตละจุดตรวจวัด เมื่อเทียบกับคาพารามิเตอร สามารถบอกไดวา คุณภาพ

น้ําเสื่อมโทรม เนื่องจากพารามิเตอรอะไร ทั้งนี้ในการทดลองพบวา มีอยู 4 คร้ังที่ไมผาน ไดแก

- เจาพระยาตอนลาง คร้ังที่ 3 เนื่องจากคา DO มี 3 จุดตรวจวัดจาก 6 จุดตรวจวัด ที่มีคา อยูในชวง

2.6 – 3.7 mg/l จึงทําให ไมตกไปอยูในเกณฑเสื่อมโทรมมาก

- ทาจีนตอนบน คร้ังที่ 1 และ 3 สวนใหญตกเปนเสื่อมโทรม เนื่องจากคาแอมโมเนีย มากกวา 0.5

mg/l ทุกจุดตรวจวัด

- แมกลอง คร้ังที่ 3 สวนใหญตกเปนเสื่อมโทรม เนื่องจากคา TCB และ FCB มีคาสูงในหลายจุด

ตรวจวัด

ตารางตัวอยางสรุป คาคะแนนรวมของ 5 พารามิเตอร ของแมน้ําแมกลอง เดือน กพ ป 51 DO BOD TCB FCB NH3 คาคะแนนรวมของ 5 พารามิเตอร

สถานี mg/l mg/l หนวย หนวย mg/l คะแนนรวม เกณฑคุณภาพน้ํา

MK01 5.4 1.3 4,900 700 0.40 62 พอใช

MK02 4.7 1.2 4,900 1,300 0.02 66 พอใช

MK03 2.0 2.9 1,800 490 0.23 55 เส่ือมโทรม

MK04 3.6 2.6 2,300 790 0.10 57 เส่ือมโทรม

MK05 4.1 2.6 11,000 790 0.10 59 เส่ือมโทรม

MK06 3.7 3.2 4,900 790 0.23 54 เส่ือมโทรม

MK07 4.1 2.6 33,000 33,000 0.05 54 เส่ือมโทรม

MK08 6.5 4.2 220,000 79,000 0.08 43 เส่ือมโทรม

MK09 6.5 2.2 1,300 330 0.33 62 พอใช

MK10 5.2 2.2 7,000 680 0.01 60 เส่ือมโทรม


อยูในเกณฑเสื่อมโทรม เนื่องจาก BOD เมื่อประเมินดวย คาคะแนนรวมของ 5 พารามิเตอร ดวยวิธีการ

ดังกลาวขางตน แสดงถึง วิธีการคํานวณคะแนนดังขางตน เปนแนวทางเดียวกับ การประเมินเกณฑคุณภาพน้ํา

ผิวดิน รวมทั้งคาคะแนนรวมในแตละจุดตรวจวัด มีความสอดคลองกัน เชน MK7 มีคาต่ํากวา MK5 เพราะมีคา

TCB และ FCB สูง

สรุปวิธีการคิดคาคะแนนรวมของ 5 พารามิเตอร

จากวิธีการ หลักการและขั้นตอนในการคิด คาคะแนนรวมของ 5 พารามิเตอร โดยการเทียบกับมาตรฐาน

แหลงน้ําผิวดินประเภทที่ 2 3 4และ5 นั้น จะเห็นไดวา ในอนาคต สามารถเพิ่มพารามิเตอรอ่ืนเขารวมในการคิด

คะแนนรวม ไดหากมีพารามิเตอรที่เหมาะสม ตามหลักขอที่ 1 หรือถามีการเปลี่ยนแปลงคามาตรฐานแหลงน้ําผิว

ดิน ใน 5 พารามิเตอรดังกลาว แลวทําใหการคิดคะแนนรวม ไมสอดคลองกับคามาตรฐานอันใหม ก็ควรมีการ

ปรับคาคะแนน ของพารามิเตอร คาคะแนพิเศษและเงื่อนไขอื่นๆ โดยการทดลองจากคาการตรวจวัดจริงเพื่อใหได

ตามแนวทางขอ 4.1 และ 4.2

ตารางคะแนน ของแตละพารามิเตอร

• DO (mg/l)

คา DO 0.0 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 1.9 2.0 2.1 2.2

คะแนน 0 2 3 5 6 8 9 11 12 14 15 17 18 20 22 23 25 26 28 29 31 32 34

คา DO 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5

คะแนน 35 37 38 40 41 43 44 46 47 49 50 52 54 55 57 58 60 61 62 62 63 63 64

คา DO 4.6 4.7 4.8 4.9 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 5.8 5.9 6.0 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 6.8

คะแนน 64 65 65 66 66 67 67 68 68 69 69 70 70 71 71 72 73 75 76 77 78 79 81

คา DO 6.9 7.0 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6 7.7 7.8 7.9 8.0 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6 8.7 8.8 8.9 9.0 9.1

คะแนน 82 83 84 85 87 88 89 90 92 93 94 95 96 98 99 100 92 84 77 69 61 60 58

คา DO 9.2 9.3 9.4 9.5 9.6 9.7 9.8 9.9 10.0 10.1 10.2 10.3 10.4 10.5 10.6 10.7 10.8 10.9 11.0 11.1 11.2 11.3 11.4

คะแนน 57 56 54 53 52 51 49 48 47 45 44 43 41 40 39 38 36 35 34 32 31 30 29

คา DO 11.5 11.6 11.7 11.8 11.9 12.0 12.1 12.2 12.3 12.4 12.5 12.6 12.7 12.8 12.9 13.0 13.1 13.2 13.3 13.4 13.5 13.6 13.7

คะแนน 29 28 27 26 26 25 24 23 23 22 21 20 20 19 18 17 17 16 15 14 14 13 12

คา DO 13.8 13.9 14.0 14.1 14.2 14.3 14.4 14.5 14.6 14.7 14.8 14.9 15.0 15.1 15.2 >15.3

คะแนน 11 11 10 9 8 8 7 6 5 5 4 3 2 2 1 0

• BOD (mg/l)

คา BOD 0.0 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 1.9 2.0 2.1 2.2

คะแนน 100 98 96 94 92 90 88 86 85 83 81 79 77 75 73 71 69 67 65 63 61 60 58

คา BOD 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5

คะแนน 57 55 54 52 51 49 48 46 45 43 42 40 39 37 36 34 33 31 30 30 29 28 28

คา BOD 4.6 4.7 4.8 4.9 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 5.8 5.9 6.0 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 6.8

คะแนน 27 26 26 25 25 24 23 23 22 21 21 20 19 19 18 17 17 16 15 15 14 14 13

คา BOD 6.9 7.0 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6 7.7 7.8 7.9 8.0 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6 8.7 > 8.8

คะแนน 12 12 11 10 10 9 8 8 7 6 6 5 5 4 3 3 2 1 1 0

• TCB (MPN/100ml)

คา TCB

> 0

> 250

> 260

> 440

> 610

> 780

> 950

> 1,130

> 1,300

> 1,470

> 1,640

> 1,820

> 1,990

คะแนน 100 99 98 97 96 95 94 93 92 91 90 89 88

คา TCB

> 2,160

> 2,330

> 2,510

> 2,680

> 2,850

> 3,020

> 3,190

> 3,370

> 3,540

> 3,710

> 3,880

> 4,060

> 4,230

คะแนน 87 86 85 84 83 82 81 80 79 78 77 76 75

คา TCB

> 4,400

> 4,570

> 4,750

> 4,920

> 5,000

> 5,480

> 6,910

> 8,340

> 9,770

> 11,200

> 12,620

> 14,050

> 15,480

คะแนน 74 73 72 71 71 70 69 68 67 66 65 64 63

คา TCB

> 16,910

> 18,340

> 20,000

> 23,940

> 28,940

> 33,940

> 38,940

> 43,940

> 48,940

> 53,940

> 58,940

> 63,940

> 68,940

คะแนน 62 61 61 60 59 58 57 56 55 54 53 52 51

คา TCB

> 73,940

> 78,940

> 83,940

> 88,940

> 93,940

> 98,940

> 103,940

> 108,940

> 113,940

> 118,940

> 123,940

> 128,940

> 133,940

คะแนน 50 49 48 47 46 45 44 43 42 41 40 39 38

คา TCB

> 138,940

> 143,940

> 148,940

> 153,940

> 158,940

> 160,000

> 240,000

> 360,000

> 520,000

> 650,000

> 800,000

> 910,000

> 1,030,000

คะแนน 37 36 35 34 33 31 30 29 28 27 26 25 24

คา TCB

> 1,150,000

> 1,280,000

> 1,400,000

> 1,520,000

> 1,640,000

> 1,760,000

> 1,890,000

> 2,020,000

> 2,140,000

> 2,260,000

> 2,380,000

> 2,500,000

> 2,640,000

คะแนน 23 22 21 20 19 18 17 16 15 14 13 12 11

คา TCB

> 2,760,000

> 2,880,000

> 3,000,000

> 3,140,000

> 3,260,000

> 3,380,000

> 3,500,000

> 3,620,000

> 3,760,000

> 3,880,000

> 4,000,000

คะแนน 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0

• FCB (MPN/100ml)

คา FCB

> 0

> 20

> 60

> 90

> 130

> 160

> 190

> 230

> 260

> 300

> 330

> 370

> 400

คะแนน 100 99 98 97 96 95 94 93 92 91 90 89 88

คา FCB

> 440

> 470

> 510

> 540

> 570

> 610

> 640

> 680

> 710

> 750

> 780

> 820

> 850

คะแนน 87 86 85 84 83 82 81 80 79 78 77 76 75

คา FCB

> 880

> 920

> 950

> 990

> 1,000

> 1,170

> 1,470

> 1,770

> 2,080

> 2,380

> 2,680

> 2,980

> 3,290

คะแนน 74 73 72 71 71 70 69 68 67 66 65 64 63

คา FCB

> 3,590

> 3,890

> 4,000

> 6,320

> 9,660

> 12,990

> 16,320

> 19,660

> 22,990

> 26,320

> 29,660

> 32,990

> 36,320

คะแนน 62 61 61 60 59 58 57 56 55 54 53 52 51

คา FCB

> 39,660

> 42,990

> 46,320

> 49,660

> 52,990

> 56,320

> 59,660

> 62,990

> 66,320

> 69,660

> 72,990

> 76,320

> 79,660

คะแนน 50 49 48 47 46 45 44 43 42 41 40 39 38

คา FCB

> 82,990

> 86,320

> 89,660

> 90,000

> 160,000

> 240,000

> 310,000

> 390,000

> 460,000

> 530,000

> 615,000

> 690,000

> 760,000

คะแนน 37 36 35 31 30 29 28 27 26 25 24 23 22

คา FCB

> 835,000

> 910,000

> 980,000

> 1,065,000

> 1,135,000

> 1,210,000

> 1,280,000

> 1,360,000

> 1,430,000

> 1,500,000

> 1,585,000

> 1,655,000

> 1,730,000

คะแนน 21 20 19 18 17 16 15 14 13 12 11 10 9

คา FCB

> 1,805,000

> 1,880,000

> 1,950,000

> 2,030,000

> 2,105,000

> 2,180,000

> 2,250,000

> 2,325,000

> 2,400,000

คะแนน 8 7 6 5 4 3 2 1 0

• NH3 (mg/l)

คา NH3 0.00 0.01 0.02 0.03 0.04 0.05 0.06 0.07 0.08 0.09 0.10 0.11 0.12 0.13 0.14 0.15 0.16 0.17 0.18 0.19 0.20 0.21 0.22

คะแนน 100 99 97 96 95 93 92 91 89 88 87 85 84 83 82 80 79 78 76 75 74 72 71

คา NH3 0.23 0.24 0.25 0.26 0.27 0.28 0.29 0.30 0.31 0.32 0.33 0.34 0.35 0.36 0.37 0.38 0.39 0.40 0.41 0.42 0.43 0.44 0.45

คะแนน 70 70 70 70 69 69 68 68 68 67 67 67 66 66 66 65 65 65 64 64 63 63 63

คา NH3 0.46 0.47 0.48 0.49 0.50 0.51 0.52 0.53 0.54 0.55 0.56 0.57 0.58 0.59 0.60 0.61 0.62 0.63 0.64 0.65 0.66 0.67 0.68

คะแนน 62 62 62 61 61 60 60 60 60 60 60 59 59 59 59 59 58 58 58 58 57 57 57

คา NH3 0.69 0.70 0.71 0.72 0.73 0.74 0.75 0.76 0.77 0.78 0.79 0.80 0.81 0.82 0.83 0.84 0.85 0.86 0.87 0.88 0.89 0.90 0.91

คะแนน 57 56 56 56 56 56 55 55 55 55 54 54 54 54 54 53 53 53 53 52 52 52 52

คา NH3 0.92 0.93 0.94 0.95 0.96 0.97 0.98 0.99 1.00 1.01 1.02 1.03 1.04 1.05 1.06 1.07 1.08 1.09 1.10 1.11 1.12 1.13 1.14

คะแนน 52 51 51 51 51 50 50 50 50 49 49 49 49 49 48 48 48 48 47 47 47 47 47

คา NH3 1.15 1.16 1.17 1.18 1.19 1.20 1.21 1.22 1.23 1.24 1.25 1.26 1.27 1.28 1.29 1.30 1.31 1.32 1.33 1.34 1.35 1.36 1.37

คะแนน 46 46 46 46 45 45 45 45 45 44 44 44 44 43 43 43 43 43 42 42 42 42 41

คา NH3 1.38 1.39 1.40 1.41 1.42 1.43 1.44 1.45 1.46 1.47 1.48 1.49 1.50 1.51 1.52 1.53 1.54 1.55 1.56 1.57 1.58 1.59 1.60

คะแนน 41 41 41 40 40 40 40 40 39 39 39 39 38 38 38 38 38 37 37 37 37 36 36

คา NH3 1.61 1.62 1.63 1.64 1.65 1.66 1.67 1.68 1.69 1.70 1.71 1.72 1.73 1.74 1.75 1.76 1.77 1.78 1.79 1.80 1.81 1.82 1.83

คะแนน 36 36 36 35 35 35 35 34 34 34 34 33 33 33 33 33 32 32 32 32 31 31 31

คา NH3 1.84 1.85 1.86 1.87 1.88 1.89 1.90 1.91 1.92 1.93 1.94 1.95 1.96 1.97 1.98 1.99 2.00 2.01 2.02 2.03 2.04 2.05 2.06

คะแนน 30 30 30 30 30 30 30 30 30 30 30 30 30 30 30 30 30 30 30 30 30 30 30

คา NH3 2.07 2.08 2.09 2.10 2.11 2.12 2.13 2.14 2.15 2.16 2.17 2.18 2.19 2.20 2.21 2.22 2.23 2.24 2.25 2.26 2.27 2.28 2.29

คะแนน 30 29 29 29 29 29 29 29 29 29 29 29 29 29 29 29 29 28 28 28 28 28 28

คา NH3 2.30 2.31 2.32 2.33 2.34 2.35 2.36 2.37 2.38 2.39 2.40 2.41 2.42 2.43 2.44 2.45 2.46 2.47 2.48 2.49 2.50 2.51 2.52

คะแนน 28 28 28 28 28 28 28 28 28 28 28 27 27 27 27 27 27 27 27 27 27 27 27

คา NH3 2.53 2.54 2.55 2.56 2.57 2.58 2.59 2.60 2.61 2.62 2.63 2.64 2.65 2.66 2.67 2.68 2.69 2.70 2.71 2.72 2.73 2.74 2.75

คะแนน 27 27 27 27 26 26 26 26 26 26 26 26 26 26 26 26 26 26 26 26 26 25 25

คา NH3 2.76 2.77 2.78 2.79 2.80 2.81 2.82 2.83 2.84 2.85 2.86 2.87 2.88 2.89 2.90 2.91 2.92 2.93 2.94 2.95 2.96 2.97 2.98

คะแนน 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 24 24 24 24 24 24 24 24 24

คา NH3 2.99 3.00 3.01 3.02 3.03 3.04 3.05 3.06 3.07 3.08 3.09 3.10 3.11 3.12 3.13 3.14 3.15 3.16 3.17 3.18 3.19 3.20 3.21

คะแนน 24 24 24 24 24 24 24 23 23 23 23 23 23 23 23 23 23 23 23 23 23 23 23

คา NH3 3.22 3.23 3.24 3.25 3.26 3.27 3.28 3.29 3.30 3.31 3.32 3.33 3.34 3.35 3.36 3.37 3.38 3.39 3.40 3.41 3.42 3.43 3.44

คะแนน 23 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 21 21 21 21 21 21

คา NH3 3.45 3.46 3.47 3.48 3.49 3.50 3.51 3.52 3.53 3.54 3.55 3.56 3.57 3.58 3.59 3.60 3.61 3.62 3.63 3.64 3.65 3.66 3.67

คะแนน 21 21 21 21 21 21 21 21 21 21 21 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20

คา NH3 3.68 3.69 3.70 3.71 3.72 3.73 3.74 3.75 3.76 3.77 3.78 3.79 3.80 3.81 3.82 3.83 3.84 3.85 3.86 3.87 3.88 3.89 3.90

คะแนน 20 20 20 20 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 18 18 18

คา NH3 3.91 3.92 3.93 3.94 3.95 3.96 3.97 3.98 3.99 4.00 4.01 4.02 4.03 4.04 4.05 4.06 4.07 4.08 4.09 4.10 4.11 4.12 4.13

คะแนน 18 18 18 18 18 18 18 18 18 18 18 18 18 18 17 17 17 17 17 17 17 17 17

คา NH3 4.14 4.15 4.16 4.17 4.18 4.19 4.20 4.21 4.22 4.23 4.24 4.25 4.26 4.27 4.28 4.29 4.30 4.31 4.32 4.33 4.34 4.35 4.36

คะแนน 17 17 17 17 17 17 17 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16

คา NH3 4.37 4.38 4.39 4.40 4.41 4.42 4.43 4.44 4.45 4.46 4.47 4.48 4.49 4.50 4.51 4.52 4.53 4.54 4.55 4.56 4.57 4.58 4.59

คะแนน 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 14 14 14 14 14 14

คา NH3 4.60 4.61 4.62 4.63 4.64 4.65 4.66 4.67 4.68 4.69 4.70 4.71 4.72 4.73 4.74 4.75 4.76 4.77 4.78 4.79 4.80 4.81 4.82

คะแนน 14 14 14 14 14 14 14 14 14 14 13 13 13 13 13 13 13 13 13 13 13 13 13

คา NH3 4.83 4.84 4.85 4.86 4.87 4.88 4.89 4.90 4.91 4.92 4.93 4.94 4.95 4.96 4.97 4.98 4.99 5.00 5.01 5.02 5.03 5.04 5.05

คะแนน 13 13 13 13 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 11 11 11

คา NH3 5.06 5.07 5.08 5.09 5.10 5.11 5.12 5.13 5.14 5.15 5.16 5.17 5.18 5.19 5.20 5.21 5.22 5.23 5.24 5.25 5.26 5.27 5.28

คะแนน 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10

คา NH3 5.29 5.30 5.31 5.32 5.33 5.34 5.35 5.36 5.37 5.38 5.39 5.40 5.41 5.42 5.43 5.44 5.45 5.46 5.47 5.48 5.49 5.50 5.51

คะแนน 10 10 10 10 10 10 10 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9

คา NH3 5.52 5.53 5.54 5.55 5.56 5.57 5.58 5.59 5.60 5.61 5.62 5.63 5.64 5.65 5.66 5.67 5.68 5.69 5.70 5.71 5.72 5.73 5.74

คะแนน 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 7 7 7 7 7 7

คา NH3 5.75 5.76 5.77 5.78 5.79 5.80 5.81 5.82 5.83 5.84 5.85 5.86 5.87 5.88 5.89 5.90 5.91 5.92 5.93 5.94 5.95 5.96 5.97

คะแนน 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6

คา NH3 5.98 5.99 6.00 6.01 6.02 6.03 6.04 6.05 6.06 6.07 6.08 6.09 6.10 6.11 6.12 6.13 6.14 6.15 6.16 6.17 6.18 6.19 6.20

คะแนน 6 6 6 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 4 4 4

คา NH3 6.21 6.22 6.23 6.24 6.25 6.26 6.27 6.28 6.29 6.30 6.31 6.32 6.33 6.34 6.35 6.36 6.37 6.38 6.39 6.40 6.41 6.42 6.43

คะแนน 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3

คา NH3 6.44 6.45 6.46 6.47 6.48 6.49 6.50 6.51 6.52 6.53 6.54 6.55 6.56 6.57 6.58 6.59 6.60 6.61 6.62 6.63 6.64 6.65 6.66

คะแนน 3 3 3 3 3 3 3 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2

คา NH3 6.67 6.68 6.69 6.70 6.71 6.72 6.73 6.74 6.75 6.76 6.77 6.78 6.79 6.80 6.81 6.82 >6.83

คะแนน 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0

ผลการทดลองใช WQI 8 พารามิเตอร

แหลงน้ํา ครั้งที่ ผลการประเมินเกณฑคุณภาพน้ําผิวดิน

ผลคาคะแนนรวม5พารามิเตอร


เจาพระยาตอนบน 1 ดี 29% ไมผาน 2 เส่ือมโทรม 100% ผาน 3 พอใช 0% ไมผาน 4 ดี 29% ไมผาน เจาพระยาตอนกลาง 1 พอใช 60% ผาน 2 เส่ือมโทรม 100% ผาน 3 พอใช 20% ไมผาน 4 เส่ือมโทรม 40% ไมผาน เจาพระยาตอนลาง 1 เส่ือมโทรม 50% ผาน 2 เส่ือมโทรม 50% ผาน 3 เส่ือมโทรมมาก 67% ผาน 4 เส่ือมโทรม 100% ผาน ทาจีนตอนบน 1 พอใช 50% ผาน 2 เส่ือมโทรม 100% ผาน 3 พอใช 25% ไมผาน 4 พอใช 0% ไมผาน ทาจีนตอนกลาง 1 เส่ือมโทรม 100% ผาน 2 เส่ือมโทรม 100% ผาน 3 เส่ือมโทรม 100% ผาน 4 พอใช 0% ไมผาน ทาจีนตอนลาง 1 เส่ือมโทรม 71% ผาน 2 เส่ือมโทรม 86% ผาน 3 เส่ือมโทรม 71% ผาน 4 เส่ือมโทรม 100% ผาน แมกลอง 1 เส่ือมโทรม 80% ผาน 2 เส่ือมโทรม 70% ผาน 3 พอใช 30% ไมผาน 4 เส่ือมโทรม 60% ผาน บางปะกง 1 ดี 0% ไมผาน 2 เส่ือมโทรม 100% ผาน 3 พอใช 0% ไมผาน 4 พอใช 8% ไมผาน สรุปการทดลอง ทดลอง 32 คร้ัง เปนแนวทางเดียวกัน 20 คร้ัง คิดเปน รอยละ 63

ผลการทดลองใช 5 พารามิเตอร

แหลงน้ํา ครั้งที่ ผลการประเมินเกณฑคุณภาพน้ําผิวดิน

ผลคาคะแนนรวม5พารามิเตอร


เจาพระยาตอนบน 1 ดี 57% ผาน 2 เส่ือมโทรม 71% ผาน 3 พอใช 57% ผาน 4 ดี 57% ผาน เจาพระยาตอนกลาง 1 พอใช 60% ผาน 2 เส่ือมโทรม 60% ผาน 3 พอใช 60% ผาน 4 เส่ือมโทรม 60% ผาน เจาพระยาตอนลาง 1 เส่ือมโทรม 67% ผาน 2 เส่ือมโทรม 83% ผาน 3 เส่ือมโทรมมาก 17% ไมผาน 4 เส่ือมโทรม 100% ผาน ทาจีนตอนบน 1 พอใช 0% ไมผาน 2 เส่ือมโทรม 100% ผาน 3 พอใช 0% ไมผาน 4 พอใช 0% ไมผาน ทาจีนตอนกลาง 1 เส่ือมโทรม 100% ผาน 2 เส่ือมโทรม 100% ผาน 3 เส่ือมโทรม 100% ผาน 4 พอใช 67% ผาน ทาจีนตอนลาง 1 เส่ือมโทรม 57% ผาน 2 เส่ือมโทรม 100% ผาน 3 เส่ือมโทรม 71% ผาน 4 เส่ือมโทรม 86% ผาน แมกลอง 1 เส่ือมโทรม 60% ผาน 2 เส่ือมโทรม 60% ผาน 3 พอใช 30% ไมผาน 4 เส่ือมโทรม 50% ผาน บางปะกง 1 ดี 69% ผาน 2 เส่ือมโทรม 38% ไมผาน 3 พอใช 42% ไมผาน 4 พอใช 54% ผาน สรุปการทดลอง ทดลอง 32 คร้ัง เปนแนวทางเดียวกัน 20 คร้ัง คิดเปน รอยละ 75

New ค าคะแนนรวมของค ุณภาพน ้ํา 5 พา...

Documents

Transcript of New ค าคะแนนรวมของค ุณภาพน ้ํา 5 พา...