PORTFOLIO - JULIEN COUSSEAU

50
PORTFO- LIO ARCHI- TECTURE JULIEN COUSSEAU

description

ARCHITEKTUR POTFOLIO - JULIEN COUSSEAU

Transcript of PORTFOLIO - JULIEN COUSSEAU

  • PORTFO-LIOARCHI-TECTUREJULIENCOUSSEAU

  • !

  • -8/,(1&2866($88N1:8>
  • EINFHRUNG

    BACHELOR

    BERLIN

    MARSEILLE

    2005

    2006

    2007

    2008

    2009

    20 2010 11

    2

    ,1+$/7

    ,1+$/7

    ,1+$/7

    ,1+$/7

  • Nach einem Auslandsjahr an der TU Berlin, wollte ich bei meiner Rckkehr nachFrankreich mein Abschlussdiplom vorbereiten. Da ich fr meine weitere Ausbildung eineHochschule mit einer umfassenden theoretischen Lehre suchte, die sich auf die Arbeitengroer zeitgenssischer und lterer Architekten sttzt, habe ich mich entschlossen, michin der Architekturhochschule ENSA Marseille in der Studiengruppe von Cyrille FAIVRE-AUBLIN einzuschreiben, der seinerseits Student bei Henri CIRIANI und Gilles DEULEUSEwar. In den drei Semestern, die ich in Marseille studiert habe, konnte ich meineKenntnisse erheblich erweitern, meine Arbeitsmethoden entwickeln und mein Vorgehenbei der Entwicklung von Projekten verbessern. Die hufige Anwesenheit von Gsten wieLuigi SNOZZI, Elias TORRES, Nikos KTENAS beim Abgabevortrag von Projekten hatebenfalls zur Vielseitigkeit der Lehrinhalte beigetragen.

    Auerdem war es mir durch die Hilfsbereitschaft und das Engagement der Lehrendeninnerhalb der Studiengruppe mglich, mich in einer sehr intensiven Arbeit zu entfalten,durch die ich ein ausgezeichnetes Abschlussdiplom erhalten konnte. Mein Dank gehtinsbesondere an Professor Cyrille FAIVRE-AUBLIN fr seine unermdliche Untersttzungund sein pdagogisches Feingefhl, die er mir entgegengebracht hat.

    Meine erste Annherung an die Architektur fand whrend eines freiwilligen Praktikumsstatt, das ich vor meinem Eintritt in die Architekturhochschule auf meine eigeneInitiative hin gemacht habe. In diesem Praktikum habe ich entdeckt, wie in einemArchitekturbro gearbeitet wird und habe erste CAD-Programme kennen gelernt.2006 beginne ich an der Architekturhochschule ENSA von Toulouse im Werkkurs vonPierre Eibel. Seine Lehre hat mich stark geprgt. Er hat solide Grundlagen fr meinLernen und fr meine Fhigkeit zu planen geschaffen.

    Nachdem ich erfahren hatte, was ein Projekt ist und wie in der Architekturentworfen wird, konnte ich im Werkkurs von Pierre Courtade und MichelGalavielle mein Wissen und Knnen festigen. Durch sehr viel autonomeresArbeiten entwickelte ich mich weiter und erwarb neue Arbeitsmethoden.

    Ein starker Wunsch nach Vernderung und der Drang, Neues entdecken zuwollen, haben mich dazu gefhrt ein Jahr nach Berlin zu gehen. In diesem Jahrerhielt ich eine neue und vielseitige Lehre. Durch die Arbeit im Team mit denanderen auslndischen ERASMUS-Studenten hat sich meine Anpassungsfhigkeitzwangslufig stark entwickelt.Es war fr mich auch die Gelegenheit, diese in voller Umgestaltung befindlicheHauptstadt zu besichtigen, in der es unzhlige kulturell bedeutende Orte gibtund die zahlreiche bekannte Architekten schon mit ihren Bauten geprgt haben.

    3

  • 5EIN-FHRUNGPIERRE EIBELENSATOULOUSE2005-07

  • BACHELOR

    9

    PIERRECOURTADEMICHELGALAVIELLEENSATOULOUSE2007-08

  • 10

    WOHNEN INDER STADT. DIEFRAGE DERDICHTEHOLZBAUTOULOUSE

    1 2

    3

    4 5

    6 78

    1.2.3.4.5.6.7.8.

    LageplanLageplanFassadeEG1.OG2.OG3.OGFassade

    1:50001:20001:5001:2001:2001:2001:2001:500

  • SLML

    F

    I

    VMC

    VMC

    salon39m!

    cuisine5,5m!

    cellier2,8m!

    SL ML

    F

    I

    VMC

    cuisine5,5m!

    salon39m!

    cellier2,8m!

    z

    z

    z

    I

    I

    VMC

    bureau11m!

    chambre 215,5m!

    chambre 114,8m!

    sdb7m!

    I

    I

    IVMC

    VMC

    chambre 114,8m!

    sdb 13,8m!

    bureau11m!

    chambre 214,8m!

    sdb4,8m!

    1 1

  • 1:200

    1:1001:50

    ModellModellSchnittSkizzenSchnittDetailschnitt

    1.2.3.4.5.6.

    65

    4

    3

    21

    12

  • 13

  • TOULOUSE

    EIN GERICHTS-HOF IN

    1:150001:20001:5001:5001:2001:500

    LageplanLageplanGrundrissModellModellFassade

    1.2.3.4.5.6.

    6

    5

    43

    2

    1

    14

    SL

    ML

    SL

    ML

    SL

    ML

    SL

    ML

    SL

    ML

    SL

    ML

    SL

    ML

    SL

    ML

    SL

    ML

    SL

    ML

    SL

    ML

    ML

    SL

    ML

    SL

    ML

    SL

    ML

    ML

    SL

    ML

    SL

    ML

    SL

    ML

    SL

    SL

    I

    VMC

    I

    VMC

    cuisine5,5m!

    salon39m!

    cellier2,8m!

    I

    VMC

    cuisine5,5m!

    salon39m!

    cellier2,8m!

    I

    I

    VMC

    cuisine5,5m!

    salon39m!

    cellier2,8m!

    I

    VMC

    cuisine5,5m!

    salon39m!

    cellier2,8m!

    I

    VMC

    cuisine5,5m!

    salon39m!

    cellier2,8m!

    I

    VMC

    cuisine5,5m!

    salon39m!

    cellier2,8m!

    I

    VMC

    cuisine5,5m!

    salon39m!

    cellier2,8m!

    I

    VMC

    cuisine5,5m!

    salon39m!

    cellier2,8m!

    VMC

    I

    VMC

    cuisine5,5m!

    salon39m!

    cellier2,8m!

    ML SL

    ML SL

    ML SL

    I

    cuisine5,5m!

    salon39m!

    cellier2,8m!

    Es werden traditionelle Materialienverwendet , die jedoc h in e inemmodernen Stil ihren Ausdruck finden.Dieser moderne Stil zeigt sich in derEinfachheit der Formen und einerinteressanten Mischung von Baustoffen.Das Endziel bestand darin, eineArchitektur zu schaffen, die sich in dieStadt einfgt ohne zu stren und zugleichihren eigenen Charakter besitzt.

  • 15

    SL

    ML

    SL

    ML

    SL

    ML

    Salle des pas perdus

    ML

    SL

    ML

    SL

    ML

    SL

    Salle

    d'au

    dien

    ce n

    2

    Acceuil

    Locauxtechniques

    VMC

    salon39m!

    I

    VMC

    I

    VMC

    cuisine5,5m!

    salon39m!

    cellier2,8m!

    Arch

    ives

    Bibliothque

    Salle

    d'aud

    ience

    n1

  • 1:1001:20

    LageplanLageplan

    1.2.

    21

    16

  • 17

  • 18

    1:50DetailsEplosionsansischt

    1.2.

    21

  • 19

  • MASTER

    21

    Prof. NIKL-WELLERTU BERLIN2008-09

  • HEIDELBERG

    SPORTMEDIZIN UNDREHABILITATIONS-ZENTRUM

    Das Verbindungsstreifen-Konzept verfolgt das Ziel, eineharmonische Beziehung zwischen der Stadt Heidelberg und demCampus herzustellen. Durch die Bewegungsflchen entwickelnsich Innenhfe, die als Treffpunkte, soziale Begegnungspltzeund Erschlieungsorte wirken. Jeder Weg nimmt eine andereStrecke und die beiden Seiten sind nie direkt verbunden. Sowirkt der Streifen auch wie eine visuelle Grenze.Die Stadtfassade ist glatt und gerade gehalten, um dieKontinuitt zu wahren. So bekommt die Berliner Strae eine sehrdichte Fassade, die ihr mehr Stadtcharakter verleiht.

    VERBINDUNGSSTREIFEN

    22

    1:500

    1:10001:1000

    ModellPiktogrammKonzeptbildEGProgrammUGEGGebeude bei NachtEingang bei Nacht

    1.2.3.4.5.6.7.8.9.

    8

    76

    5432

    1

    9

  • 23

  • 24

    1:10001:10001:10001:10001:10001:10001:2001:10001:10001:10001:1000

    1.OG2.OGQuerschnittQuerschnittNordansichtSdansichtModellLngsschnittLngsschnittOstansichtWestansicht

    1.2.3.4.5.6.7.8.9.10.11.

    87

    6543

    2191011

  • 25

  • BERLIN

    SPORT-CAFEIM TIER-GARTEN

    1

    234

    1.2.3.4.

    TiergartenErdgeschoss1.OG2.OG

    1:150001:5001:5001:500

    26

    (31)Klinik

    V

    Onkologiefr

    (32)

    I

    III

    4948

    I

    (7)

    (13)

    I

    I(3)

    II

    I

    (9)

    (2)

    I

    (4)

    II(2)

    III

    I

    I

    (7)

    7

    II

    I

    I

    (3)

    I

    I(4)

    1

    I

    II

    1516

    IV

    I(2)

    I

    (2)

    17IIIIII IV

    18

    14 IV

    II

    (40)III

    (35)

    IV

    (36)III

    7

    IV

    VI

    III

    V

    9

    (42)

    I

    I

    (43)

    (45)I

    (44)

    I

    (46)II

    I

    IVV

    (2)

    III

    (31)Klinik

    (35)

    I

    III

    I

    (33) I (38)

    I

    Zentrum frZahnmedizin(41)

    I

    I

    (37)I

    II

    4849

    V

    50

    3

    (2)

    2

    II

    IV

    u. Soz. Medizin

    Landesinst. f. Gerichtl.

    (2)

    (3)III

    (2)I

    II

    II

    I69I

    II(2)

    5C III I(2)

    5D III

    5-1

    I

    (2)

    I

    (3)

    I

    I(23

    )

    (22)

    I

    I(24

    ) I(25

    )

    IIII(34

    )

    und Psychiatriefr Neurologie

    Klinik

    I

    (26)IV

    (18)II

    Gerichtliche Medizin

    I

    IV

    6

    I

    III

    (2)

    I

    (8)

    IV

    (12)

    IIV

    III

    I(5)

    I

    III

    (13)

    I

    (10)

    I(43)

    II

    II

    I

    III

    I

    II

    III

    IIIII

    II

    (14)

    I

    IV

    129G

    III129D

    Kinder-tagessttte

    II

    (2)

    I

    I

    (3)

    II

    (17)

    IV

    129E

    129F

    (76)

    LehrgebudeIV

    II

    (3)II

    5.Grundschule20

    IV

    I

    (4)II

    Institutfr

    I

    (40) (1

    1)

    I

    IV

    I(39

    )

    13I

    12III

    (37)

    II

    (2)

    I

    Turnhalle

    (77)

    I

    (9)

    (4)

    I

    IIII InstitutfrAnatomie

    (2) IV

    II

    V

    I

    IV-I (9)

    II

    (7)

    I

    (41)

    I(8)

    I

    (5)

    (38)I

    I(7)

    III

    (6)

    I

    I

    (21)

    I(42)

    I I

    (4)

    III

    I(23)

    I

    (20)

    (5)

    IV

    (6)

    I

    I(4)

    I

    (3)

    -I(8)

    (3)

    V

    (2)

    I

    I

    (16)

    III

    II

    III

    IVII

    III

    I

    II

    I

    (19)

    I

    II

    I(25

    )

    II

    II

    (3)

    (2)

    I

    I

    (24)

    II IV

    I(2

    2)

    III

    (2)

    III(2)

    Institutfr

    Pathologie (19)

    II

    V

    II

    II

    V

    II

    III

    II

    (27)

    I

    IVII

    (20)I

    I(21

    )

    (56)

    (49)II

    I(50

    )

    V(53)

    Klinik

    XX

    V

    I

    I

    IIII

    II

    II

    fr

    (54)

    V

    Hautkrankheiten

    VI

    Charit

    f. Virologie

    Inst.IV

    II(48

    )

    I(47

    )

    (51)

    I

    (52)

    IVV

    I

    II

    Landw.

    IIIIII

    (71)

    IV

    (67)

    V

    (69)

    IVII

    I

    IV(66

    )

    (68)

    IV

    (64)I

    (55)

    V

    (75)

    I

    I I

    IV

    60

    I

    III

    IV

    IV

    59

    58

    VII

    IV

    57

    (57)

    II

    I

    III

    III

    II

    II(74

    )I

    (72)

    IV

    I

    (73)

    (70)IV

    I

    (27)

    und Psychiatriefr Neurologie

    Klinik

    II

    (39)

    (29)I

    (28)

    I

    (30)

    IV

    II

    III

    IIIV

    II

    I

    II

    I

    II

    (19)

    II

    V

    I(8)

    Pathologie

    II

    II

    II

    (24) Grtnerische

    Fakultt

    56

    III IV

    III

    (60)

    (65)

    V

    IV

    Grtnerische(58)

    I

    (59)II

    IV

    (65)

    I

    I(2)

    (P2)

    1 51

    73

    I(2)

    (5)

    I

    52

    LandessozialgerichtIII

    Sozial- u.

    53

    II

    I53BI53

    A

    I53CI53D

    I

    (P1)(II)

    S-Bf. Lehrter Stadtbahnhof

    (3)

    (P1) (2)I

    I Postamt 775B

    III

    I(3)

    (3)

    I

    Senioren-wohnhaus

    VII

    VIII

    70

    71

    72

    I

    1

    2A

    3

    4

    VIII

    XII

    (4)I

    I(6)

    I(2)2

    VII

    III

    I(5)

    (2)

    IV

    IV,-I

    75XIV

    Senioren-

    V19

    wohnhaus

    V

    III21

    22

    67

    Seniorenwohnhaus

    (5)

    I

    (3)

    III

    I

    (4)

    I

    (2)I

    (II)

    I

    Senioren-wohnhaus

    20

    IV69

    I

    I

    Senioren-wohnhaus

    68 IV

    III

    Seniorenwohnhaus

    VIIIIX

    VIII

    69A

    I

    V

    1

    V 7

    73II

    III

    IVII

    II

    III

    II

    55B55A

    VIII

    55E

    55D

    55C

    VII

    VII

    1

    IV V

    3

    VIII55A

    74

    3

    IVIV

    IV

    IHallenbad

    I

    16

    10

    17

    V

    71

    sttteKindertages-

    14

    II

    V

    72

    70

    V

    V

    11

    V

    V

    I

    I

    VI

    V

    18

    V

    21V

    12VI

    8

    V

    VI

    7

    8 VI

    57

    IIIIII III IV IIIIII

    IVIII

    III

    16

    14A

    V

    II

    15V

    VVI14 58

    59 1

    5

    VI

    14V

    III

    III

    60

    33V

    9

    34V

    35

    13

    V

    36V

    V 9

    V12

    III

    37V

    V 8

    (16)

    IIII I

    (15)

    (5)

    VI

    10

    6II

    7II

    I

    II

    II

    8

    9

    10

    II

    III

    II

    18CV

    18B

    V

    18A

    IV

    19

    V

    27

    8

    9

    10

    II

    III

    7

    I

    IIII

    6II

    II

    V

    18A

    18CV

    18B

    II

    11

    12I

    IV IV

    21

    18

    23

    III

    IV

    16A

    16B

    16C

    17CIII

    IV

    14C10

    III14A14B

    I

    V

    IV

    12

    V

    11

    9

    IV

    1517

    13

    IV

    25

    IV

    I

    IV

    19

    21

    18

    23

    IV

    V 2

    4

    V

    5

    3

    8

    V6

    III

    IV

    IVV 14

    IVIV

    IV V

    IVIVIII

    IV

    14C10

    III14A14B

    12 IV

    V 14

    IV

    IVIVIV

    III

    IV

    16A

    16B

    16C

    17CIIIV

    17A

    IVIV

    IV

    V

    IVV

    17B

    IV

    17

    IVV

    V

    16

    V

    V IV

    V

    18

    V

    V

    IV

    16C

    21

    V

    VI16

    V

    IV

    VIV

    V11

    VI

    V

    12

    14

    VIV

    VIVII

    19

    V

    VI16

    IV

    VIV

    IV

    V

    9

    IV

    15

    II

    IV

    (2)

    I

    IV

    III

    IV

    I

    11

    IIIV

    81

    I(7)

    I(6)79A

    80

    I

    II

    10

    III

    9

    V15A

    III

    15B

    V

    16A

    16B

    V

    V

    IV

    17

    16II

    II

    I

    V15

    8

    (8)

    I

    I

    10

    IV

    7

    5IV

    (2)

    11V13

    III

    III

    VI

    15 V

    III

    9

    VIV

    22

    VI

    10

    VI

    15 V

    11V13

    III

    III

    VI

    10

    20

    V

    1813

    V

    I

    I

    (2)

    I

    II(15)

    V 26

    V7

    IV

    6

    III

    24

    V 26

    I

    II

    V

    Turnhalle

    (V)

    40

    Kirche 14

    VIV

    (2)

    V

    73

    75

    VII

    VI

    VI

    VIVI

    VI

    IV

    III

    12

    V

    74

    VI

    76

    VI

    VI

    13

    VI

    16

    V

    17VI

    V

    77

    (2)

    3VI VII

    2 1VII

    VIIVIII

    -I

    4

    VI

    IV

    V6

    V5

    V

    VI

    4

    V

    3

    VII2 (2)

    -I

    V

    IV

    -I

    7VI 6

    18

    VII

    VI

    VI

    V

    V

    V

    I

    V

    V

    V V

    1

    VIII

    VII

    VIIIV

    IV

    91

    T

    T

    VI

    I

    (2)

    II

    I

    IV

    III(5)(3)

    II

    (4)

    I

    T

    V

    IV

    II

    LandgerichtBerlin

    IV

    II

    (11)I

    II(12)

    I(9)

    I

    VI (10)

    St.- Laurentius-

    41I II

    Kindertages-

    V

    I

    (2)

    V

    61

    III

    (2)

    V

    (2)

    V

    13 VI

    V

    V

    V

    V

    V-I

    IV

    VIV V

    V

    IIV12

    -I

    11

    VI

    VIVII

    15III

    62

    IV

    63

    V

    12

    V

    11

    V

    65

    64

    10V

    V

    III

    V10

    9

    VI

    IV

    I

    89

    66

    38V

    42

    V 7

    V6

    (3)

    V

    VI5

    IV

    4 V

    I

    IV3

    I(3)(2

    )

    III

    IV

    V(2)

    II

    sttte

    44

    45

    17VI

    IV

    IV

    IV

    43VI

    Gemeindehs.

    II

    IV2

    V1

    V

    II(3)

    I(4)I

    (3)

    V(2)

    I

    IV

    15 14

    V13

    IV IV IV

    VIIII

    4

    II

    IIV

    VI

    IIIV

    VIIII

    I

    II5

    IV86

    VI

    VIII IV

    III

    TiergartenAmtsgericht

    I

    VI

    VIVI

    (2)

    (II)

    I

    I

    II

    Turnhalle

    (3)II

    Anne-Frank-GrundschuleBreitscheid- Oberschule

    u.

    II

    24I

    25 V(3)

    (2)

    V

    St.-Johannis-Kirche

    (3)

    (5)

    III

    VII

    II(19) (8)

    I

    I

    II

    II

    V

    IVV

    VIII

    3

    VII

    IIII

    (3)

    (2)

    VIII

    (4)I

    (3)

    (2)

    V

    I

    18V

    (21)

    I

    (4)

    II

    HA11000002045690021 103IHA11000002045690021 102I

    (2)

    III

    I(20)

    21

    IV

    20AII

    Dialysezentrum

    (2)

    (1)

    20VI

    IV

    III

    19 VVI

    V V

    I(4)

    I(5)

    (3)I

    (4)

    (II)

    86A

    I

    (2) I

    Gemeindehaus

    II

    (4)

    brc

    ke

    Mol

    tke-

    III

    33

    II

    Potsdamer Brcke

    Bendler-

    (18)I

    II

    II

    II

    (27)

    I(26

    )

    (2) I

    (31)

    9IV

    I(3)

    I

    I(2)

    (2)

    I

    27

    V

    Berufsschule

    I

    (2)

    I

    (30)

    26

    IV

    I

    I

    I(3)

    I

    (2)

    I(4)

    VI

    19

    IV

    IV

    24 I

    23

    21

    V

    5 22

    I

    (3)III

    IIII

    I

    V

    III

    IIIV

    II

    I

    (4)

    I

    Deutsches

    III

    11IV I10

    Kammerspiele14-13

    A

    14AIV

    12

    TheaterIII

    (2)

    V

    (3)

    I

    IV

    VIV

    50

    II (2)

    VI

    III

    II

    III

    IV

    19

    schuleI

    V18

    Fach-

    4

    I

    I

    17III

    I(2)

    16III

    15

    IV14B

    IV

    7

    II

    IV15B

    IV

    15A

    5V

    (2)I

    I

    49

    (2)

    V

    (2)IV

    (4)

    I

    34VI 32

    I

    (2)I

    (3)

    I

    (4)

    IV

    I

    I(5)

    (6)I

    I(9) I

    (8)I

    (7)

    (3)

    (2)

    I

    55

    54

    III

    (61)

    III

    III

    I

    II (6)

    I

    I IV

    II

    53

    IV

    52

    (4)

    IVII

    (17)II

    (5) (7)

    I

    V

    (62) IV

    III

    (63)

    III

    IIIV

    VI

    51

    I

    (2)

    III

    IV

    frKlinik

    Kinderheilkunde

    I

    IV

    (2)I

    I

    (3)

    IV I

    48

    I(9)

    III

    (13)-I

    6

    21-20

    3.Sonder-V

    15

    14

    3 IV 46

    V

    schule

    9

    IV

    V

    16

    7

    8

    IVIV

    (2)

    I

    45

    IV

    1BV

    (2)

    (2) 2

    V

    3IV-I

    (3)

    II

    (16)II

    III

    I

    (14)

    II

    IIV

    I

    (10)I

    (11)I

    (12)

    V1A

    1V

    (6)I

    IV

    (3)

    II

    (2)

    I

    I(4) I

    I(3)

    I(5)

    (6)

    III (15

    )

    5

    I I

    III

    II

    II

    III

    2

    Verwaltung BerlinDeutscher Bundestag

    III IIII

    Reichstag

    I

    (V)

    III

    III III

    1

    III

    1

    III

    IV

    20

    III

    19

    III

    (2)

    II

    (3)

    I

    18(2)

    I

    (3)

    III

    8

    17

    (2)I

    9

    IVI

    (2)

    III

    (2)

    (2)

    VI

    19V

    6

    III

    18V

    7IV

    21

    (2)

    V

    IVIV 21

    20

    12IV

    17V1615

    IV

    I(3)

    II(4)

    (2)IV

    (3)I

    (4)(3)

    (2)

    V

    (4)

    (5)

    III

    I

    I

    22

    14IV(2)

    I

    (4)

    (2)

    13III-I

    I(3)

    I(3)I I

    V

    I(5) I

    (2) IV(5) II

    (9)

    I

    (5)I

    (6)

    I 11

    I

    V

    12

    I (2)

    (P131)

    I

    V

    (8)I

    (7)I

    13

    VIII

    Bundesministeriumfr Umwelt

    V(6)

    I

    (5)

    V

    36

    /-I

    IVVIV

    VIV

    32

    39

    IV

    V

    (2)

    V

    10III

    I

    2423

    IVI

    (3)

    I VI

    I

    VI

    (2)(4)I(3) I

    11

    IV

    (2)II

    III(2)(3) V

    26

    III

    27V

    7

    25VI

    IV

    V

    IV

    8V

    9

    V6

    IVV

    37V

    35

    IV

    33

    IV

    (2)

    I

    (5)

    (3)

    I

    VII

    42

    (2)

    41

    R(3)I

    (2)

    31VI

    V

    30

    (2)

    28IV

    (2)

    IV

    (2)II

    29IV

    I(2) I

    2V

    5V3

    V4 V

    40

    1 IV III

    38

    IV

    (11)I

    (10)I

    III

    (2)

    36

    I

    35

    IVI

    (2)

    II

    (2)

    (6)

    IV

    VI

    (8)

    I

    I

    (2)

    I

    IV(5)

    IV

    I

    (9)(7)I

    II

    I(10)

    (3)

    I

    VI

    VII

    (3)

    I (4)

    I

    34

    33

    32

    III

    31B

    V

    (3)

    (3)

    I

    (2) V

    (11)I

    (2)I

    (4)I

    17VIII

    15VII

    10 Bundes-

    1412

    VI

    (P16)

    I

    presseamt -I

    90

    (5)

    74

    80

    I

    (4)

    I

    (2)

    IV

    I

    I

    IVIV VII

    V

    (3)

    IV

    84 82

    88VII

    TrkeiPeruBotschaft

    EcuadorArgentinien

    Kolumbien

    Botschaft

    4-9

    VI

    (3)I

    (2)V

    I (4)

    85

    (2)

    V

    (4)

    II

    (3) IV

    (3)I

    (2)

    (3)I

    (4)I

    V

    22I der HUB

    Institut

    19

    VIII

    HUBderInstitute

    IV

    67 96

    IV

    VII

    (2)

    VII

    (2)

    II

    IV

    8991

    V

    1IV

    IVIV

    II

    I(8)

    I

    2

    (3)

    (10)I (9)

    I

    (9) III

    94

    V(2)

    (7)

    IV

    (2)

    93V

    (6)

    IV

    I III

    (11)I

    II

    V

    (5)

    (4)I

    I(6)II

    II

    VI

    Botsch./Gen.Kons.

    66

    97

    VietnamSpanien

    I (9)IV

    4

    IIV

    4

    (2)

    (7)

    II

    47

    V

    IV

    (4)

    (3)II

    (5)

    (2)II

    5

    44V

    43I

    41IV

    IV46

    II

    48

    18

    VIII

    (2)

    I(2)

    (2)

    I

    (2)III

    (3)IV

    (3)I

    19

    IV

    (8)

    50 I

    I

    I

    I

    (3)

    I

    (P20)

    I

    (4)

    22B

    22A

    22D

    22C

    VI

    23

    25

    VI

    26

    28

    27

    I (2)25

    30

    VI

    29

    VI

    2

    Deutscher Bundestag

    31

    30

    III

    (2)

    II

    I(3)

    I6

    (P2)

    I

    (4)

    I60

    II

    VIIVI

    III

    VI

    der Senatsverw. fr

    (7)

    I

    (8)

    I

    I (5)I

    (3)

    Landesanstalten

    Gesundheit u. Soziales

    I(3)

    I(5)

    I(6)

    III

    59

    II(2

    )

    VII

    56

    56A

    V

    Landesanstalten

    IV(3)

    56C

    IV

    3

    56C

    IV

    58

    I

    III

    (2)II I

    IV

    56BV

    V

    (2)

    I

    Leichenschauhaus

    IVI

    IV

    IV137

    I(2)

    5

    IIV

    Staatsanwaltschaft

    (4)

    I57

    Pol.A. 34

    VII

    135

    V V

    136III

    (III)

    (II)

    (2)

    -I

    (P5)

    I(2) III

    III4

    GeneralkonsulatSchweizerisches

    -I

    141II

    143-145

    II

    V

    I

    (2)

    I

    Hauptzollamt-Packhof

    (6) (4)I

    (3)

    -I

    I

    I(2) 3-1I

    I

    II

    (4)I

    I(5)

    (P2)

    -I

    I

    (P1)

    I

    V

    1

    VI

    138

    (2)

    VI136A

    IV

    V

    I

    V2

    V

    brcke

    Geric

    keste

    g

    Brcke

    10

    Kongrehalle

    I(2)

    I

    (3)

    Moabiter

    I(11)

    II

    (2)

    GrnflchenamtNaturschutz- und

    I

    I(3)(P1)I

    6563

    III

    III

    IV

    IV

    III

    IV der

    Botschaft

    61IV

    IV

    (2)

    V

    III 1110

    V

    IV

    29(3)

    54

    I

    IV

    (4)I (2)

    I

    (3) I

    (2)

    V IVIV

    (2)

    12

    (2)I

    6266

    64VI

    68

    (2)

    II

    56

    III

    II

    IIIRussischen Fderation

    I

    (4)

    I

    V

    II

    IV

    Fderation

    BotschaftIVi

    (2)

    I

    (3)

    Uruguay

    Botsch./Gen.Kons.Portugal

    Afghanistan

    VI

    65

    I(3)

    (3) I

    (2)I

    IV

    IV

    II

    (4)

    (4) I

    I(8)

    V

    (5)(7)

    13

    (3)I

    Venezuele

    76

    Polen

    7072

    V

    V

    Botschaft

    74VI

    (5)I

    Botsch./Gen.Kons.VI64

    sterreich

    BotschaftUngarn

    63

    62

    61

    VI

    (2) I

    69B 69A

    V

    69C69D71V

    Deutscher

    (3)

    I

    V

    60A

    Bundestag

    60

    69A69C69D

    V I

    V

    67

    II

    Deutscher

    Bundestag

    V

    (3)

    IV60A

    66IV

    67

    8VIII

    65 64

    verwaltungsamtu. -kanzleramt

    des InnernBundesmin. 3

    3-3

    8

    Bundes-

    VII

    IVII

    II

    VI

    III

    VI

    (2)

    I

    (2)

    I

    offener

    39Regelung

    zur

    V

    42

    (4)

    V

    II(2)

    Bundesamt

    (2)

    III

    Vermgens-fragen

    III(2) I

    I(3) I(4

    )

    (3)III

    I

    II

    III

    (5)

    I

    10.G "Grundschule

    (3)

    IVHochschule

    frMusik

    V II(5

    )

    53 IV

    I

    (2)

    (4)

    (6)

    I

    V

    (2)

    73

    74 75

    IX

    I

    IV

    59

    7

    IIII

    55

    (4)

    IX

    76

    II

    58

    VIII

    VIII

    57

    56

    77VIII

    78

    IX

    IX

    81

    VIII 7980

    IX

    82

    83 84VIII

    IX

    IX

    8586

    87 IX

    VIII

    54

    (2)

    V IV

    V

    52 VII

    (2)

    VII

    I

    I

    88

    4

    (3) (4)

    115

    V

    105

    V

    I(3)

    (2)I

    117

    27

    8II

    II(2)

    III

    I R

    (5)R

    (2)II

    5

    VI

    VII

    (P17)

    IIIV

    I

    IV

    II

    I

    am

    Brandenburger Tor"

    VII Schul- undFreizeiteinrichtung

    51

    VII

    Umwelt-

    bundesamt

    AuenstelleBerlin

    49

    50

    VIII

    47

    48 67

    (3)

    I

    (2)

    II

    IVIII

    46

    VIII

    (3)

    I 68

    69

    VIII

    45

    (2)

    II

    TschechischenBotschaft der

    44

    III

    VII

    (4)

    II

    RepublikVI

    V

    VII

    I(4)

    (2)

    -I

    1210IX

    I

    (2)8990

    IX

    6

    8VIII

    IXI

    4VIII

    VII

    9192

    IX

    VIII

    I

    IX

    7

    93

    9VIII VII

    1VIII

    14

    11I

    1011

    IX

    VIII

    16

    18

    15

    13

    IX

    I

    94

    IX

    (10)

    I

    IV(9)

    Kindertagessttte

    35

    II

    II

    33-35III

    IIIV

    (2)

    I

    (3)

    (4)

    I

    (8)

    12

    (3)

    I

    96

    I(6)

    120

    I

    (6)

    I

    (2)

    I(5)

    III

    (7)

    V

    II

    I

    (8) I

    I(9)

    126 125

    I

    6

    (6)

    I(2)

    IV

    (7)

    VII VI 97

    Bundesministerium

    fr

    Finanzen

    I

    (8)

    V

    (9)

    III

    (10)

    V

    I

    (7)

    I

    I(2)

    VI

    (3)

    I

    (5)I

    (6)I

    I(2)

    4

    3

    I

    I(P127)

    VI5

    IV

    (9) I

    III

    (14)I

    I

    Box

    Info-V 21

    (5)

    II

    I

    (6)

    I

    (8)

    (P8)II(2)

    (3)I

    (4)

    I

    (8)I

    (7)

    II

    (4)

    (P17)

    V

    I

    II

    5

    VI

    V

    (8)

    II

    I

    (7)

    I(6)

    I(9)

    II(3)

    II

    (4)

    I

    (5)

    31

    (2)I

    (4)

    I

    (5)

    I

    (6)

    I

    (4)(V)

    III

    33

    II

    -II

    Philharmonie(X)

    VII

    I

    X

    VIIIV

    I

    I(2)

    Musikinstrumenten-museum

    II

    1I

    1

    II

    IVII

    III

    II

    I

    II

    III

    I

    1

    II

    Kammermusiksaal

    IIIV

    (VII)I7

    II

    11

    II

    I

    III

    I III

    V

    II

    -I (2)

    Lutherbrcke

    Hiroshimabrcke

    10 V

    V

    I IIIV

    III V

    VIVII VII

    IV

    IIIV

    KunstgewerbemuseumVII

    VI

    6

    IV

    IV

    Staatl. MuseenGeneralverw.

    (P2)

    IV

    4

    3IV

    IV

    II

    III

    8

    6

    KircheSt.-Matthus-

    IV

    III

    I(10)

    III

    41

    II

    (2)

    43

    40

    II

    16I

    29

    7

    IXX

    X

    XII

    X

    6

    28

    30

    31

    110

    Martin-Gropius-Bau

    IV

    IIIII

    II

    (2)

    I

    4-1

    (16)

    II

    (11)

    I

    I(13)

    (12)

    IV

    V

    I

    (3)

    I

    (5)

    (2)I

    I

    (6)

    I

    (7)

    I

    hausAbgeordneten-

    5

    V

    (15)

    I

    (2)I

    II

    (5)

    I

    Martin-Gropius-Bau

    IV

    IIIII

    II

    (2)

    97 Fernmeldeamt 3

    95

    1A

    1

    III

    II

    XV

    IIXV

    XVI

    XVII

    I

    St.-Lukas-

    II

    1

    II

    (3)

    XVIII

    I

    76

    74 -I

    III (-I)

    (2)

    (6)

    70

    -I

    Schutzbunker

    (4)

    I

    IV

    VIIIII72

    X

    (5)

    (2)I

    Gemeindehs.

    3II

    V

    Europahaus

    II

    II

    XII

    (2)

    (I)

    90 20

    Deutschlandhaus

    VI

    V (2)

    (I)

    92

    IIXII

    XIII

    II

    Kirche

    35

    2IV

    5-4IIT

    IV32

    I

    3

    I

    V

    I

    Krper-schaften

    2V

    4

    IV

    I

    I

    I23

    /24

    II

    VfrFinanzamt

    II

    IIIII

    II

    I

    5

    121

    IV

    IV

    V

    44

    IV

    42 VVI

    44

    IV

    42 VVI 121

    I

    128

    I

    V

    (3)

    I

    (2)

    I

    V

    VIII

    VI

    IV

    V

    IV40

    39

    VIII

    38 IV

    I

    (2)

    -1

    16A

    37A3

    7

    V

    IV

    V

    (2)

    IV

    I

    I

    VI

    V

    V IV

    34

    V 2-1

    6

    -1

    5A

    V

    VIII

    VI V

    IV40

    VIII

    IV

    V

    VI

    VI

    V

    VIV

    I

    IV

    V

    V

    5

    17

    36

    V

    VI

    18

    35

    V

    VI

    VI

    V

    32

    IVVI

    VIII

    VIII

    VII

    V

    VI

    IV

    VI

    VII

    VIII

    VIVIII

    III

    IV

    V

    VI

    IV

    16V VI 7

    VI

    IV

    VI

    VV

    V

    VI

    VI

    27

    V

    IV

    32

    V

    V

    V

    V

    (2)

    -1

    30-31VI

    29IV

    (2)

    VI

    31

    V

    V

    VIVIVII3

    0B

    VIVIIIII I

    (2)

    VI30A

    II

    V VIIVI

    V

    30

    VVI23

    22B22AV

    22

    24-25

    10

    VI

    V

    21VII

    V

    V

    V

    V

    III

    VIII

    VIIVI

    VV

    IVV

    V

    I(2)

    VI I

    5AVI

    I

    IV

    I

    6A

    6

    28-2

    926

    A

    (2)

    27

    II

    Kindertagessttte

    7

    8V

    26 V

    VI

    VI

    25

    (2)

    (-I)

    VI

    X

    IXVIII

    X

    VIII

    XXI5

    VI

    VIII

    VII

    VII

    IX

    IXVIIIVII

    24

    IVSchule

    IVIV

    23 V

    23A

    V

    IX

    10

    VIII

    32

    V

    VI

    33

    20

    VI

    VII VIII

    V

    (2)

    (-I)

    IV

    29

    IXX

    XII

    X

    6

    VIII

    VI

    VII

    VIII

    III

    (2)

    (-I)

    -I22

    Herkulesbrcke

    IX

    VIII

    VIII

    IX

    VII

    VIII

    IX

    VIII

    XXII

    XIXXX

    XXIXXII

    XIV

    6

    3

    2

    VII

    VII

    VII

    IX

    IX

    IV

    II

    II

    IV

    V

    XI

    I

    1

    II

    1

    VIII

    VI

    Staatsbibliothek

    V

    CorneliusbrckeII

    IV

    XI

    V

    IIII

    Gemeindehaus

    I

    26/22

    VIII

    IX

    VIII

    3

    2

    VII

    I II

    IV

    III

    V

    IX

    VIII

    VIII

    IX

    VII

    6

    VII

    VIIIX

    IX

    II

    I

    I

    35

    IV

    VI

    Staatsbibliothek

    II

    I

    IVI

    35

    II

    V

    II

    I

    Ibero-Amerikanisches Institut

    37

    5050

    II

    V

    II

    I

    Ibero-Amerikanisches Institut

    37

    VIII

    XXIIV

    20

    4

    IX

    IX

    X

    IX

    IX

    X

    11VIII

    VI

    I

    IX

    12

    X

    XIX

    IX

    IX

    VIII

    VIII

    VIII

    XIX

    XXI

    XIV

    V

    VVII

    -I

    V

    10

    VII

    VIIVII

    57VIII VII

    2A

    VII

    3-5

    VII

    VII

    VII

    53VIIIX

    32 VIII

    VIIIVIII

    55VIII

    VII

    VII

    VII

    VIII

    IX1

    33

    VIII VIII

    VIII

    2

    VII

    (3)VII

    VII

    4

    6

    VII

    (5)(II)

    V

    6-7V

    (II)

    Landgericht BerlinAuenstelle(3)I (2)

    I

    (2)I

    IV11

    IIII

    VI8

    ISenatsverw. f.

    Familie, Jugendund Sport

    1VI

    V

    V

    5

    IV

    III

    I(4)

    III

    IVV

    (2)VVII

    IV

    8V

    IV

    (4)

    I

    Umspannwerk

    46

    (II)

    Neue NationalgalerieI

    I(2)

    VIIIIII

    V

    III

    Wissenschaftszentrum

    I

    XII

    26

    VI V

    IV

    Kunstbibliothek u.Kupferstichkabinett

    (IV)

    (P1)

    I Neue Nationalgalerie

    4

    II

    IV V

    IV

    IV

    V

    IV

    VIV

    IV

    6

    IV

    V

    IV5

    7

    19

    IV

    50

    I(2)

    VIIIIII

    III

    Wissenschaftszentrum

    46

    (II)

    IXIX

    I

    XII

    26

    13

    V

    I

    (3)II

    14IV

    V (2)

    I,-I

    IV

    IV

    III

    I

    X

    VII

    BEWAG

    VII

    I

    II

    60

    -I

    20

    X

    VII

    VI

    VII IVIII

    I

    III

    V

    BEWAG V

    60

    47

    58VII

    III,-III

    59

    VIIIVII

    2

    75

    VII

    VI

    63I

    III

    61

    (2)II

    IV

    V

    IV

    V

    59 53 5155 VIIVI

    -III

    (2)

    (2)

    I,-I

    VIIVIV VII VIVI

    I

    VII

    64/6

    0

    57I

    IV

    68

    I

    V (3)

    VII

    VI

    (2)

    I

    VII 66

    VI

    III

    VII

    70V

    I

    V

    IV

    (2)-I

    II

    I(2)

    VI

    II

    I

    VIII67

    Schwestern-wohnheim

    I(2)

    V

    65

    I(13)

    I(12)

    I(11)

    I(10)

    I(9)

    I(8)

    I(7)

    (3)V

    -I

    VII

    I

    I(6)

    (5)

    -I

    (4)I

    (2)

    I

    VI

    67A

    (6)

    II

    (2)

    -I

    72

    74

    61

    -I

    V

    I

    VII

    VI

    86

    84IV

    (2)

    I,-I

    76

    (2)-I

    II

    VIII

    XVIIXV

    XVI

    63

    V

    XVI65

    Auslnder-beauftragter

    (2)

    IVII

    (2)

    IV

    67

    78

    VII

    VIIVII

    82

    VI

    I

    80

    VI

    VII V24

    III

    (3)

    (2)

    III

    V

    73

    I

    V

    71

    Hospital

    IV

    69

    (2) VI

    81

    I I

    6 V

    VI

    VII (7)II II

    I(9)

    (5)

    III

    (4)IIV III V

    (8)

    Jugendgstehaus

    II

    8

    V 10

    V

    12

    V

    III

    IV3

    6 V

    VI

    I

    IV

    I

    (3)

    VIV

    III

    (2)

    26I

    II

    Elisabeth-Diakonissen und

    Krankenhaus

    25I(4)

    14

    I

    (2)

    27Bcherei

    Sd

    (2)

    III

    III

    VI

    III II11

    Kindertagessttte

    IV

    16

    V

    23

    VI

    (2)

    II (2)V

    IV81

    16(III)

    I(12)

    III

    1

    2

    22

    I

    III

    1 General-konsulat

    V8

    (2)

    I(II) Sporthalle

    V 131

    IV

    46

    V 56DIII

    56FV

    2VI

    56EV

    V

    133VI132 IV IV

    V134

    130

    IIIIV IV

    I

    IV IV

    VI

    V

    129

    21

    III

    III

    V

    IV

    IVIV I

    V

    IV

    V

    I

    Ravene Oberschule

    Oberstufenzentrum

    V8

    V

    V

    Oberstufenzentrum

    (II)

    IVIV

    VIII

    III

    Sporthalle

    IIIIV IV

    I IVVI

    21

    (II)

    II9

    I(P9A)

    (3)Turnhalle

    I

    127VI

    126

    V

    2

    VIV

    V

    IV

    IV

    (2)I

    II

    (7)

    (3)

    VIV

    I

    I

    I

    V5

    IV

    V28

    V

    5

    VII V30

    V

    I

    Banken undVersicherungen

    I

    III

    V

    10

    IV

    10

    (2)-I

    II

    123V

    I

    125V124

    I

    (18)

    VI

    119

    VI VII

    36

    VI

    35

    VI

    122V

    I(2)

    V VI121

    120

    V 12VI(2) I

    I

    V 3

    (2)I

    IIX

    VIII

    I

    I 34

    23AII

    23

    ITurnhalle

    2

    (4)

    II

    (6)

    VI(4)VII

    Untersuchungshaftanstalt MoabitV

    IV

    I

    (2)

    I

    I

    I

    IV

    I12A 12

    II(17)

    (5) (13)I

    I 17

    III

    II(14)

    13

    I

    IV

    IV

    33

    VI

    36

    III

    VIII

    wohnheim

    VI

    Senioren-

    38

    I

    37

    freizeit-Senioren-

    sttte

    II

    II

    III

    117

    III

    tages-Kinder-

    sttte

    34-3

    5

    32

    VI

    114VII

    I(3) I

    V

    115

    IV

    VI116

    1VI IV

    VI IVI(2)I 2

    113VI

    V

    I(4)

    I(3)(

    2)

    VIII

    VI

    VI

    (2)

    V3VI

    4VII

    5VII

    I(2)

    IV

    (2)

    II

    (2)

    IV

    I

    II

    (2)

    112

    19

    V

    IV V

    IV18II

    I

    2122

    V

    1

    IV IVIV

    27

    110V 111

    20

    V

    IV IV

    V

    IV IV108 108A

    1

    V

    109

    IV

    25 VI

    IVVIV 2

    4

    2V

    4

    IV1V

    3VI IV

    V

    31

    30

    29

    VI

    28

    VI

    IV

    IV

    5

    26 VIIV

    IV

    25

    V

    I(2) I

    VI

    IV

    24

    V

    V

    V

    (2) 5

    I

    5A

    VI

    67

    VII

    V

    IV

    IV

    2VI

    VI 3 IV

    IV

    4V

    IV IV

    IV

    IV

    IV

    22 V

    IV

    21

    IV

    IV

    23

    V

    (2) V

    V (2) (3

    )

    IVV

    V

    IV

    IV

    IV

    IV

    23

    22

    V

    IVV

    IV

    6V

    21

    V

    20

    V

    V (2)

    V

    V

    VIII

    I

    III

    133B

    sttteKindertages-

    VIII

    VI

    VI

    19

    18

    16

    17

    V 6

    IV

    IV

    (2) I

    V 7

    V9

    9A

    -I-I

    V8

    V10

    I

    133A(2)

    I

    VI5

    VI4

    (2)VI

    V

    VI3

    V9A

    8

    VIII

    VI

    19

    18

    II

    I

    V

    20

    3

    I

    V

    IV

    4

    IVI

    55A

    V

    1

    V

    6

    VI

    15

    7

    V

    8

    VI13V

    V

    V14

    (P3)

    11A

    11

    9

    V

    12

    11

    10

    9A V

    12

    VIII

    6

    VIII

    10

    Moabiter Grundschule

    3

    V

    III2

    VI

    VIII

    4

    VIII

    7

    VIII

    8

    VIII

    9

    I

    II

    II

    I

    II

    I

    II

    I

    III

    Sporthalle

    (4)

    (II)

    (3)

    I

    28

    II

    I

    (II)

    (2)

    VIIIIX

    I

    I

    VIII

    I

    11

    12 V2

    7IV

    Turnhalle

    (2)

    -I

    I

    IVI

    13

    IV

    VI

    14

    15

    (3)I

    (2)VII

    4VII

    I

    14 15

    IV

    (2)V

    5A 5

    V

    V13

    V

    IV

    I

    12

    IV

    V

    (4)I

    13V

    VVI II

    I

    II

    V

    15

    16V

    I

    8

    24

    V

    IV

    IV

    IV IV

    I(2)

    67 VI

    26

    VI

    25

    VI

    V

    IV

    23

    V

    9 10V

    V

    22

    11

    IV

    V

    (3)I

    (2) V

    (2)

    V

    I

    29VIII

    18

    VII

    I VI

    II

    II

    I

    21

    (2) 14II

    -I

    VI18

    VI17

    IV V21A V(2)

    IVI (2)(3)I

    19

    I

    19

    20B

    V

    III

    (2)

    V

    VIII

    33

    VIII

    32

    I (2)

    27

    VI

    26

    VI

    25

    VI

    VI24

    7V

    8V

    10

    10A

    VIV

    99A

    V

    30

    VIII

    VI 29

    VIII

    31

    I

    (2)

    IV

    IV

    V 11

    VI

    12

    I

    VI

    28

    VI27(

    2)

    13

    VI9

    8

    22

    I(2)

    23V

    VIII 5

    26V

    V4

    2

    VI

    2728

    I

    24V

    25V

    II-VII VIII

    23A

    23B

    23C

    I

    -I(2)

    -I

    I(3)

    I(2) I(2)

    14

    VI

    19

    V

    V

    V

    V

    V

    13

    VI

    26

    10

    25A 20

    VIV

    IVIV

    21VIII

    V

    VI

    12A 12

    (3)

    25IV

    (2)

    VVI 14A

    15V

    16

    17

    VIII

    VII

    VII

    VII

    VI23

    VI24

    V (2) II-VII

    22

    VI

    VI

    IV

    7

    IV11

    IV

    IV8V

    V

    910 IV

    IV

    I

    (2)

    8

    VII

    9V

    V 11

    V

    10

    I(2) 12V

    23

    IV

    IV

    VI

    13A

    13

    IV

    VI

    22

    19

    20

    V

    18

    V (2)

    (2)

    V-I (3

    )

    III

    V

    17

    V

    16

    V

    V

    12

    V

    15

    V

    5A

    5

    13

    VIV

    IV

    IV

    1514

    18V17

    V

    I(2)

    V (2)

    V VI

    14V

    IV

    V

    VII

    15

    16

    21V

    20B

    II

    20A

    VI

    V

    I

    18

    19

    VI

    V

    14

    -I

    (2)

    Kinder

    stttetages-

    -I II-VIIII-VII

    II-VIIII-VII

    23D

    23E

    III-VIII-V

    III-VIII-V

    25

    (2)

    22

    V

    I

    (2)

    I

    20

    V24V

    23V

    VI

    18

    III-V

    V

    IV

    21

    V

    28

    IV

    (2)I

    V27

    26V

    20

    IV

    IV

    I

    (2)-I

    I

    IV

    (2)

    V

    V

    19

    VII

    (P1)I

    (P1)

    (7)

    I

    104A

    V

    (3)

    -I

    VI

    (2)

    I

    105V 106

    3V

    III

    1

    107

    V

    2V

    IV

    V

    IV

    104

    V

    IV

    IV

    (2)

    VII II

    I(3)

    (2)

    V

    6

    7

    11

    VII

    12

    I(4)

    I(5)

    I(4)

    V

    5

    II (2)

    4V

    IV

    19

    IV

    IV

    18

    17

    V

    I

    (II)

    8

    VIII9

    10

    IV

    16

    V

    I(P7)

    V

    VII-I

    IV

    IIIIV

    III26

    24

    IIIII

    IVIII

    III

    6

    IIIII

    III

    IIIIIIIV

    III II

    III

    III IIIIIIVIIIV

    VII

    III II

    I(3) I(2

    )

    46

    I

    (2)

    (3)

    I

    (2)

    II(2)

    S-Bf. Bellevue

    Italien

    I19

    I

    1

    II

    III

    II

    II

    III

    Bundesprsidialamt

    BellevueSchlo

    (4)

    I

    I

    I (6)

    I(5)

    (2)I

    (3)

    I

    (II)(V)

    (P1)

    (XV)

    Siegessule

    (3)II

    (4)

    II

    III

    1

    2

    22

    konsulatItalien

    24

    IIII 4

    II

    II 5

    I

    III11

    I

    25IIIIV

    DeutschesZentrum

    Japanisch-

    IV

    32-30

    Canisius-Kolleg

    (4)

    II

    II

    I

    (II)I

    (II)(3)

    Turnhalle

    III

    (5)

    (II)

    (3)

    I Gemeindehaus

    I(5)

    (2)

    IIIII

    II

    25

    (2)

    (V)

    KircheJesu Christi

    24

    I(4)

    T

    2A

    2

    ParkhausI

    (2)I

    (2)II

    II(5)

    I

    V1

    2

    V

    IV

    II

    IV

    I

    I

    4

    V

    IIV

    4

    I

    I

    Deutsche Stiftung

    VII VIII

    V

    II22

    fr internationaleEntwicklung

    21IV

    IIIV

    II

    VI

    V

    Verwaltungsgebudefr

    Bundesdienst-stellen

    IV

    IV

    76

    74

    (2)

    V

    I

    V70

    II

    2

    IV

    1III

    III

    IX

    VIIIII

    89VII

    91VIII

    -I

    -III

    VI

    14VI

    IV

    IV

    IV

    V

    76

    74

    V

    frBundesdienst-

    stellen

    V

    Verwaltungsgebudefr

    Bundesdienst-stellen

    82I

    84 I

    76

    74

    82I

    84 I

    1III

    IV76

    74

    I

    VVI

    4A-4I

    IIVI

    3A-3

    IIVI

    2A-2V

    VIII

    1B-1A

    V

    5A-5V

    II

    VI

    StiftungPreuischerKulturbesitz

    VII

    bundesanwaltGeneral-

    V

    II

    V

    I14

    V

    IV

    V

    11IV 6

    IV

    VIV

    (2)

    II

    12

    IVVI I

    II

    I

    II

    IIII

    H III

    III HIVIII

    FIV

    IV

    GIV

    3

    IVV

    IV

    V

    5

    V

    11

    IV

    V

    VI

    13 IV

    V

    (3)

    IIII

    V

    33

    IV

    (2)

    I

    I(2)

    IVIV

    III

    (3)

    II

    IIIV

    (2)

    -I(4)

    13 IV

    V

    (3)

    IV

    3

    III

    2

    IX

    VIIIII

    89VII

    91VIII

    VI

    IIII

    V

    11

    IV

    IV

    V

    5

    IVV

    VI

    IV

    III

    6

    IV

    (2)II

    (4)

    I

    (2)

    VI

    (8)I

    (3)

    V

    III

    (7)

    (5)II VI

    II(6)

    I(9)

    (2)

    8

    -I

    (2)

    II

    (2)II

    I

    I

    1412

    I

    I

    I

    VI

    V

    10III

    39I

    38

    III

    VIII

    IV

    32II

    VI VII31

    VVI

    -freizeitsttteund

    Seniorenwhs.

    VI

    V

    3376

    III

    37I

    I

    VII

    II

    75

    20

    V

    I,-I

    24

    26

    VI

    (2)

    28

    42I

    (3)

    (4)II

    I

    HGIVIII

    IV

    I

    48AIV

    49IV

    A

    III

    45IV

    AIVIIII

    BIVIIIIII

    HIV

    FIVIII G

    IV

    EIIIII

    G

    F

    IIIIV

    DIV

    CIV

    I(2)I(2)

    I

    44

    44AIVII

    V

    69

    IVII

    II

    CIVIIII

    I(2) BIVIIII

    III(2)

    E

    CIVIIDIV

    II

    IV

    E

    IV

    IV

    IVFIV

    DIVIIIIII

    II

    II

    AIV IIII

    BII

    IV III

    46AIV

    47IV

    EIV

    AIVII

    BII

    IV IIII

    CIV IIII

    DII

    IV III

    I(2)I(2)

    II51IV

    50V

    50AIV

    48

    46

    V

    VIII

    66VI 67

    V 68

    V

    63VI 65

    64VI

    1

    V

    72-73

    30B

    III(2)

    II

    30A

    II

    IV

    30I

    30K

    -I

    67AII

    34

    28

    V

    27 V

    29 V

    IV 70

    VI(2)

    I

    (2)II

    (3)

    71V

    V (2)

    I II (2)II2

    6

    IVI

    II

    30F

    30E

    30D

    30C

    IIIV

    30G

    II

    III

    30H

    IV

    VI 5

    2VVI

    VIIV

    64AI

    IV

    64BI

    IV

    64CI

    24 V

    25

    23

    VI

    22A

    VIV

    21 IV

    22 VII VI

    V

    VI

    II

    Franzsisches Gymnasium

    I(4)I(3)

    I(2)

    I

    II

    III

    18I

    III

    (4)

    I

    III

    II

    IIII

    IIIII

    I(2)

    II

    14Bauhaus-Archiv

    2310

    V

    VI25

    VI24(2)

    15

    IX

    VIII

    I

    -I

    5857VI

    59VI

    II

    60A

    IV

    61AI

    VI60

    V 62VI

    61VI

    IV -I

    1 VI

    IV

    75

    VI

    3

    VI

    (2)

    60BKindertagessttte

    IIIII

    6

    7

    VI

    V

    25

    VII

    I(P1

    9)

    III IIV

    9

    -I

    II

    I

    II

    V

    13

    11

    15

    24

    VII

    VII

    IVII

    21

    II

    16

    IIVIV

    VI

    14

    IIVI

    18

    II IV

    VI

    VIIVVI II

    8

    IVII V

    2

    VIIV

    II

    4

    VIIVV

    II

    6

    VIII

    12

    V

    II

    IV

    10

    VI

    VII20

    VIII

    9

    -I

    IV22V 8

    II

    7

    V

    V4

    4A

    V3

    24

    IVII

    2

    1 IIIV

    V

    23

    V

    VI

    II

    III

    17

    V

    I

    II

    VI

    V

    62

    (3)

    -I

    (2)

    -I

    (2)

    VIII

    VII

    VII

    VIII

    IX

    VIII

    VII

    9

    VI 10

    VI

    VII 12

    I

    11

    74-72

    I

    VIV

    V

    II

    I

    XVI

    27

    XV

    XVI XVIII

    I28

    VIII

    38

    40

    IX

    XVIXV

    I XVII

    I,-I

    (2)VII

    6

    5

    20

    (2)

    6

    IIVI

    5A

    V

    21VI

    V

    16

    (2)

    VII

    17A

    V 17

    XI

    I

    XII

    4 -I

    VII

    II

    IIIIII

    VI

    19

    VII

    18

    V

    18A

    VI3

    I

    II

    75

  • 27

  • 28

    1

    2

    3

    4

    1.2.3.4.

    ModellSchnitteModellDetailschnitt

    1:1001:2001:1001:50

  • 29

  • DIPLOM

    31

    CYRILLEFAIVRE-AUBLINENSA MARSEILLE2009-11

  • 33

    Das Baugelnde

    Das Baugelnde des Projekts liegt im Norden vonMarseille. Um das Projekt in seinen territorialen Kontexteingliedern zu knnen, muss man ein wesentlichesMerkmal der Stadt Marseille kennen, nmlich dass dieStadt in alle Richtungen klar begrenzt ist: im Westenvom Meer und in allen anderen Richtungen von Bergen.Es ist festzustellen, dass der uerste Bereich der Stadtaus dorfhnlichen Ansiedlungen besteht. Dieser Bereichstellt ein Stadtgeflecht von sehr geringer Dichte darund zeigt, dass die Stadt an ihrer Peripherie ausluft.Sie ist also nicht in der Lage, sich klare Grenzen zusetzen.Die Stadt braucht deutliche Grenzen, die sie einfassen.Es gibt bereits mehrere groe Siedlungsbauten imSden von Marseille, wie z.B. die Siedlungen RoydEspagne, Valmante oder auch Rouvire, die alledie territoriale Begrenzung klar zum Ausdruck bringen.

    Deutung des Gelndes

    Zu Beginn des Projekts haben wir an einemKartographie-Workshop teilgenommen, der von derMarseiller Landschaftshochschule mit folgenderAusgangsaufgabe angeboten wurde:

    Ausgehend von einem Punkt, der Mitte des DorfesChteau-Gombert im Norden von Marseille, gehen Siezu Fu, zu Pferd, mit dem Auto, mit den ffentlichenVerkehrsmitteln in alle Richtungen und erheben einevollstndige und mglichst detaillierte Kartographieder Grenzen, denen Sie begegnen: aus beobachtetenkonkreten Elementen bestehende Grenzen und vonjedem einzelnen Teilnehmer empfundene Grenzen. Sieknnen Karten ber die Verteilung verschiedenerEmpfindungen, verschiedener Wahrnehmungen oderIntuitionen erstellen. Auf diese Weise erstellen sie eineVerbindung zwischen der genauen Beobachtung Ihrereigenen Reaktionen und dem, was an diesen Ortenkonkret wahrzunehmen ist. Sie erstellen in gewisserWeise eine Kartographie einer besonderen Begegnung,nmlich der zwischen dem Ort und Ihnen selbst, waszugleich Bestandsaufnahme und auch Schaffung vonGrenzen darstellt.

    Meine Aufmerksamkeit war auf den Bereich gerichtet,an dem sich Marseille und das Bergmassiv LEtoilebegegnen: der letzte Stadtwall. Ich konnte feststellen,dass die Morphologie dieser Grenze eine Abfolge vonAusbuchtungen, Halbinseln aus Ortschaften, formt, dieim Dialog mit der Topographie stehen und ein Zeichenfr das Ineinandergreifen der beiden sind.

    Es schien mir interessant und naheliegend, diegraphische Analyse dieser Grenze mit einem Schnittder Darmwand zu vergleichen. Ich vergleiche also diestdtischen Halbinseln, die auf die Erhebungenhinaufreichen, mit den Zotten einer Darmwand. DieseMetapher bringt auch sehr gut die Idee zum Ausdruck,dass die Stadt das Bergmassiv verdaut und langsam insich aufnimmt.

    Schnitt der Darmwand Darmzotte Schleimhaut der Darmzotte

    restanques

    sentiers

    massif de l'toile

    parcelles ouvertes

    vestiges de batis

    route

    vgtation hostile

    parcelles closes

    LE DERNIER REMPARTDER LETZTE STADTWALL

    Abbildungen zum bergang zwischen der Stadt Marseille und dem Bergmassiv LEtoile

  • Die Siedlung La Batarelle bildet eine derStadtausbuchtungen, die bei der Analyse des Gelndesfestgestellt wurden. ber nur eine Strae erreichbar und aufeiner Hochebene isoliert gleicht die Ansiedlung einerZitadelle, einem wahren Felsvorsprung hoch ber Marseille.Da es sich um eine Siedlung aus Einfamilienhusern handeln,ist die ganze Peripherie in privater Hand und schliet sichvollstndig von der Auenwelt ab.

    Die Aufgabenstellung des Projekts besteht darin, dasProblem der Isolation zu lsen, unter der diese stdtischeHalbinsel leidet und zugleich die Ausweitung der Stadt inRichtung des Bergmassivs LEtoile aufzuhalten. Marseille solldie Siedlung La Batarelle in sich aufnehmen, sie umfassenund integrieren und gleichzeitig soll eine deutlicheterritoriale Grenze zwischen der Stadt und dem BergmassivLEtoile gebildet werden.

    Die durchgefhrten Arbeiten verwenden die Geometrie alsWerkzeug zur Beherrschung der Geologie mit dem Ziel, dieGeographie des Gelndes zu verndern.

    34

    1

    2

    3

    4

    5

    1.2.3.4.5.

    ModellAbbildungenBaugelndeLageplanSchnitt

    1:2001:300001:200001:5001:500

    Dialog zwischen der Stadt undder Topographie

    umrahmen, begrenzen, definieren ffnen, ausrichten verbinden, anschlieen:die Begegnung

  • 35

  • DIE SIEDLUNGUMFASSENUND AUS-RICHTENDIE PROMENADEVON BATARELLE

    36

    123

    4567

    1.2.3.4.5.6.7.

    Dachsicht2.OGEGPerspektivePerspektiveQuerschnittModell

    1:20001:20001:2000

    1:10001:200

  • Umfassen und Ausrichten der Siedlung La Batarelle

    An den ueren Grenzen der hochgelegenen Zitadellegibt das Projekt den Grenzen der Siedlung eine neueGestalt. Die Beziehung zwischen dem bereitsExistierenden und dem Projekt wird entlang einesffentlichen Auenbereichs geschaffen, dessenGestaltung sich geistig an der Uferpromenade einesFlusses orientiert. Ein Ort der Begegnung, derEntspannung, der Bewegung zwischen Orten: derPromenadenweg La Bartarelle. Um sowohl das Bild desUfergelndes als auch den Gedanken des Herabflieensin Richtung zur Stadt zu verstrken, wird ein knstlicherBach aus dem Becken des Vallon Dol herbeigefhrt, deran dem Projekt entlangfliet.

    Die lange Gebudeeinheit mit Wohnungen steht durchFugngerbrcken mit dem Ufer in Verbindung, wodurchdas Gebude von der Bergwand entfernt und einFreiraum geschaffen werden kann. Dieser Freiraum ist frdie Bewohner ein Hof und ermglicht es zudem, an derOstfassade der Wohnungen Licht einzufangen, so dassdie Wohnungen auf beiden Seiten Fenster haben knnen.

    Das Gebude ragt 1,5m ber den angrenzendenPromenadenweg hinaus. Entsprechend dem von LeCorbusier auf dem Dach der Cit Radieuse verwendetenVerfahren, hebt sich auf diese Weise die ganze Siedlungvon ihrer nchsten Umgebung ab. Die besondereWahrnehmung der Landschaftselemente verstrkt nochden Gedanken, dass der Ort La Batarelle wie ein Schlossim Himmel ber Marseille schwebt.

    Blick vom Promenadenweg

    37

    Blick auf die Landschaft vom Gang

  • 12

    3

    4567

    1.2.3.4.5.6.7.8.

    PerspektiveEGQuerschnittParkebeneEG1.OGWohnebene EGWohnebene 1.OG

    1:20001:20001:20001:20001:20001:20001:2000

    8

    38

    MARSEILLEREICHT DERSIEDLUNG DIEHAND

  • 39

    Am Fu des Bergmassivs LEtoile fliet der Canal de Marseille. Er wurde am Ende des 19. Jh. Geschaffen, um demWassermangel und den Gesundheitsproblemen in der Stadt entgegenzuwirken. Er beginnt 50km nrdlich vonMarseille an dem Fluss Durance. Der Canal de Marseille bewssert das gesamte Gebiet sdlich des Bergmassivs undstellte hier lange Zeit die deutliche Grenze Marseilles dar.Die groe Bedeutung des Canal de Marseille war die Grundlage fr die Schaffung einer Wasserflche in Richtungdes Bergmassivs. Diese Wasserflche fllt eine bestehende Freiflche aus und symbolisiert die Tendenz der StadtMarseille, sich in Richtung dieser isolierten Siedlung La Batarelle auszudehnen. Das Wasser stellt auch eine rumlicheGrenze dar und ermglicht es, die Bewegungsrume auszurichten.Das Gebude beginnt am Canal de Marseille und bildet eine lange Tangente zum Talweg, der sich in Richtung derSiedlung La Batarelle erstreckt. Es leitet das Fortschreiten der Stadt ein und betont die Topographie des Gelndes.

  • DIE ZITADELLEDOCKT SICHAN MARSEILLEAN

    40

    1 2 3

    1.2.3.

    ModelleAbbildungenPlan

    1:5000

    1:2000

    Im Zentrum des Projekts als Kugelkopf,der das Ganze gelenkartig verbindet, stehtdie Verbindung zwischen Oben und Unten.Dieser Ort soll ffentliche Einrichtungenbeherbergen, die sich sowohl an dieEinwohner der Stadt Marseille als auch andie Einwohner der Siedlung La Batarellewenden.Der natrliche Grund bietet bereits einegroe, leicht abfallende Flche auf der sichdie existierenden Wege kreuzen.

    Wie kann dieser Ort genutzt werden? Wiekann hier Oben und Unten verbundenwerden?

    Durch eine Arbeit am Modell zur Frage vonHohlraum und vollem Raum sowie zur Fragedes bergangs zwischen Oben und Untenergab sich als Lsung ein Raum, in dem derv o l l e Ra u m u n d d e r H o h l r a u mkkomplementr sind. Der eine ist in denanderen verschachtelt und wenn sich derHohlraum in den vollen Raum schiebt,befindet man sich in einem bergangsraum.Der Bezug zum Bergmassiv und zum Himmelsind von hervorragender Bedeutung.

    Durch die Studie des Gelndes, seinerTopographie, der bereits existierendenWege, wird das Projekt im Einklang mit denexistierenden Elementen eingefgt.

    Komplementarittdes voll Raumes unddes Hollraums

    der Hohlraum ffnetsich zum Himmel

    ein Hohlraum alsbergang zwischenOben und Unten

    ein horizontalerVollraum

    Herstellung einesPlatzes mit einemvollem Raum

    Einfluss der Topographie auf das Gelnde, Wege undVerlufe

  • 41

  • 42

    1

    2

    3

    4

    1.2.3.4.

    WasserflchebergangPerspektiveSchnitte

    1:20001:500

    1:2000

  • 43

    Wenn man unter der Fugngerbrckedurchgegangen ist, die mit dem Sturzbalken desEingangstors des Projekts vergleichbar ist,befindet man sich in einem groen Hohlraum,der von vollem Raum umgeben ist. An diesemOrt wird man mit der Kraft des Gesteinskonfrontiert und das Bergmassiv ist voller Mystikund meditativer Anregung.

    Man hlt sich also in einem bergangsraum auf;der Bezug zum Himmel und zum Licht lsst dieAugen nach oben schweifen.

    Am Ende des Eingangsplatzes sorgen eineTreppe und zwei Aufzge fr die Verbindung mitzwei Horizontalen. Ein breiter Spalt in der Wandentlang der Treppe zeigt den Ort, an dem sichder bergang von Oben nach Unten vollzieht.

    Der Bezug zum Himmel und zum Licht lsst die Augen nach oben schweifen

  • 12

    3 4

    1.2.3.4.5.

    FugngerbrckePlneWohnebeneDachsichtSchnitt

    1:20001:20001:5001:5001:500

    5

    44

  • 45

  • 46

    1 2

    3

    45

    6

    1.2.3.4.5.6.

    Sport EGSport 1.OGModellPerspektiveQuerschnittQuerschnitt

    1:20001:2000

    1:500

    1:5001:1000

  • 47

    Blick auf ganz Marseille

  • Die Stadt bernimmt ihre Verantwortung. Indem sieihrer Ausdehnung ein Ende setzt, umfasst und integriertsie die hochgelegene Zitadelle. Die Zitadelle ffnetsich ihrerseits gegenber der Stadt und ihreEigenschaften als Felsvorsprung ber der Stadt tretenzu Tage.

    Abschlieend kann gesagt werden, dass das Projekteine Lsung zu einer bedeutenden territorialen Frageanbietet. Es setzt der Stadt eine deutliche Grenze undverdichtet die Peripherie: der letzte Stadtwall.

    48