READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE - inspiratiesite.nl€¦ · Van mytholoog Joseph Campbell leerde ik...
Transcript of READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE - inspiratiesite.nl€¦ · Van mytholoog Joseph Campbell leerde ik...
E s s e n c e – A t e l i e r v o o r P e r s o o n l i j k e O n t w i k k e l i n g h i e r b e g i n t j e r e i s n a a r b i n n e n
jan de graaf - uitgeverij inspiratie - essence: atelier voor persoonlijke ontwikkeling Astroloog (erkend AVN) ∙ Reader – Coach ∙ Docent intuïtieve ontwikkeling, reading, healing en coaching
Zuwe 32 2411 ZK Bodegraven - www.inspiratiesite.nl – Praktijk afspraken: [email protected] . 0172 -645950
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
1. ASTRONOMIE EN ASTROLOGIE – WAT IS DE KOSMOS
2. WAT IS EEN HOROSCOOP? DE ELEMENTAIRE ENERGIE VAN HET KWADRANTENVELD.
3. SYMBOLIEK EN ARCHETYPEN – TIJD EN RUIMTE IN DE HOROSCOOP
4. SPIRITUELE ASTROLOGIE – HET MYSTERIE KRIJGT VORM IN HET GEZIN
5. DE ZONNEBOOM – HET DRAGEND CENTRUM
6. DE ASTROLOGISCHE WINDROOS – WESTERSE FENG SHUI
Werelderfgoed: tijdopname van de wentelende sterren rond de Poolster
Als je op een heldere nacht op je rug in het gras gaat liggen en de lens van je fototoestel een uur openzet
is dit wat je te zien krijgt. Dit beeld is altijd een inspiratiebron geweest. In China vormde de nachtelijke
beleving van de hemel die om een vast punt draait de basis voor het staatsbestel. De keizer, de Zoon van
de Hemel, zat als de Poolster onbeweeglijk op zijn troon in het Rijk van het Midden. Voor Hindoes en
Boeddhisten is dit Samsara, het wiel van de tijd en de eeuwige terugkeer en dus van de eindeloze cyclus
van dood en wedergeboorte. Door meditatie kun je verlicht raken en hieraan ontsnappen. De Griekse
mythologie kent de gevleugelde held Ixion, geketend aan de tredmolen van het bestaan, met de opdracht
zich te bevrijden en weg te vliegen.
1. KOSMOS EN KOSMISCH BEWUSTZIJN
Grondslagen van de astrologie en de horoscoop
De horoscoop is een kaart, een schets van hemel en aarde op een bepaald moment en op een bepaalde
plek.
Een kaart is niet het landschap. Het is belangrijk om te weten hoe zo’n kaart tot stand komt en waar je
eigenlijk naar zit te kijken. We gaan de verschillende onderdelen van de horoscoop bezien en hoe je die
kunt lezen. Maar eerst kijken we naar het begrip kosmos en kosmisch bewustzijn.
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
2
Kosmos in astrologie en astronomie
De moderne astronomie ziet de kosmos als ver weg in de
ruimte en bestudeert die met kijkers. Alleen astronomen en
kosmonauten hebben er toegang.
Astrologie ziet kosmos als hier en nu. Kosmos is de plek waar
jij bent. Je bent altijd het centrum van jouw kosmos, met een
horizon om je heen, de hemelkoepel boven je en de aarde
onder je. Dat alles zie je afgebeeld in de horoscooptekening
van je geboorte.
Kosmos is een Grieks woord, het betekent ‘sieraad’,
schoonheid, ‘welgevormd geheel’ en ‘harmonische
leefomgeving’. In deze oude opvatting bezit elke kosmos een
zinvolle, hogere ordening en is daarom sacraal. Dit aspect van
kosmos kennen we nog in ‘cosmetische behandeling’ en het
doel van cosmetica, schoonheidsproducten om je mooier te
maken.
Veel mensen vinden het raar dat astrologie niets met de sterren te maken heeft of met het heelal, maar
met het zonnestelsel. En ook dan gaat het niet om wat ver weg is maar om hier en nu. Heel vroeger stond
de astroloog op het dak als er een bevalling gaande was. Af en toe riep hij naar beneden: ‘is het kind er al?
Ik heb hier een paar prachtige planeetstanden!’ Of misschien wel: ‘hou het nog even vol, ik krijg zo dadelijk
Venus op de Ascendant, geweldig stand als het een meisje wordt!’
Astrologie en ‘kijken naar het uur’: horoscopie
Niet zo lang geleden leefden mensen met zonnewijzer-tijd. Ieder dorp
en stad functioneerde op de plaatselijke tijd, afhankelijk van de lokale
meridiaan. Dit is de middagcirkel, de noord-zuidlijn. Als de Zon deze
lijn passeert is het precies 12 uur lokale tijd en dan luidt de kerkklok.
Als je op reis bent heb je een kompas nodig om de meridiaan te
bepalen. Het kompas in de afbeelding hiernaast was daarvoor bedoeld.
De gnomon of aanwijzer kun je rechtop zetten. Die wijst precies noord,
en aan de schaduw lees je dan de plaatselijke tijd af. Je kon er, zoals
dat heette, ‘een zonnetje mee schieten’ – zien hoe laat het is.
Toen het treinverkeer toenam werd het handig een landelijke tijd te
hebben. Alle klokken in Nederland werden op 1 mei 1909
gelijkgeschakeld op ‘Amsterdamse tijd’. (Om precies te zijn: die van
de Westertoren in Amsterdam). Toen de Duitsers in 1940 ons land
binnenvielen schakelden ze de klokken op Berlijnse tijd. Na de oorlog
is dat zo gebleven. Heel Europa leeft nog steeds op Berlijnse tijd.
Maar, voor het maken van een horoscoop heb je nog steeds de lokale
tijd nodig. Wat je ook nodig hebt is de precieze plek waar de
gebeurtenis plaats vindt waarvan jij een horoscoop wilt maken. Een landkaart dus.
Landkaart en kosmos
Landkaarten zijn altijd naar het noorden gericht: de kompasrichting. Op
de kaart zijn coördinaten aangebracht: lengte en breedte. Op de landkaart
overzien we een stukje aarde vanuit een hoog standpunt: een vliegtuig of
satelliet. De meridianen (lengte) lopen van noord naar zuid; de breedte
cirkels van west naar oost. Nederland ligt tussen 51 tot 53 graden
noorderbreedte en 4 tot 7 graden oosterlengte.
Dat wil zeggen, we bevinden ons op het noordelijk halfrond van onze
planeet en ten oosten van Greenwich (Londen), want waar we beginnen
te tellen (de 0 (nul) meridiaan).
Elke plaats op de kaart kan met behulp van deze coördinaten exact worden
bepaald. Van elk van die punten kun je ook een horoscoop maken,
bijvoorbeeld voor 52 graden noorderbreedte en 5 graden oosterlengte.
Maar, zo’n kaart ziet er heel anders uit. We kijken niet van boven naar
beneden. We zitten er midden in! De horoscoop geeft hemel en aarde weer zoals die te zien is vanaf een
bepaald punt. In tegenstelling tot de landkaart, die op de noordpool is gericht, wijst de horoscooptekening
altijd naar het zuiden. Pal zuid is het punt waar de Zon elke dag om 12 uur de meridiaan snijdt. We noemen
De plaatselijke kosmos
Vanuit jouw standpunt zie je de
windrichtingen (huizen) en de zonnebaan (dierenriem). Hemel en aarde ontmoeten elkaar op de horizon, de gezichtseinder.
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
3
dit het MC (Medium Coeli of middagpunt). Oost is waar de Zon opkomt, West waar hij ondergaat, Noord
waar hij, onder de aarde, precies om 12 uur middernacht staat. De windrichtingen worden dus bepaald door
de Zon. Niet door de wind, zoals een grapjas beweerde.
Zoals gezegd, astrologie ziet kosmos als hier en nu. De hemelkaart, de horoscooptekening, is een weergave
van de lokale kosmos. Elke horoscoop is uniek. Je kunt het lezen ervan zien als een uitnodiging om de
kwaliteit van een bepaald moment en plaats te beleven. Hoe moet je die kaart lezen?
Opvattingen
Onze Griekse voorouders beschouwden kosmos als een geordend,
samenhangend en interactief geheel. Je kunt dit vergelijken met de ‘Gaia
Hypothese’, zoals geformuleerd door de bioloog James Lovelock: de
aarde is één levend, zichzelf organiserend organisme.
Je ziet dit ook terug in Chinese opvattingen hierover. Samenhang
betekent dat aardse verschijnselen zelfs het gebeuren in de hemel
kunnen beïnvloeden. Qi of Ki (‘levenskracht’) doortrekt alles in de
kosmos, inclusief alle materie, mensen, ideeën, emoties, hemellichamen
en alles wat bestaat. Door je in harmonie met de kosmos te gedragen
bevorder je niet alleen je eigen leven maar ook van dat het geheel. Dit
heet het ‘volgen van de weg’, de Tao.
Ook moderne theorieën over de interactie in energievelden zijn
vruchtbaar om te verklaren hoe je astrologie kunt beschouwen. Het
zonnestelsel, inclusief de aarde en de Maan, is eigenlijk één grote
mobile, voortdurend in beweging en op elkaar reagerend.
Wat astrologie doet, is het bestuderen van deze interacties. De
toepassing daarvan is horoscopie: wat is er in het grote geheel aan de
hand en hoe komt dit tot uiting in de horoscoop?
Twee uitgangspunten zijn daarbij belangrijk:
Model en techniek.
Voor het berekenen van horoscoop bestaat een internationale standaard. Naast de gebruikelijke
berekening van de posities van Zon, Maan en planeten zijn er nog heel veel andere objecten en
focuspunten die kunnen worden berekend en waar betekenis aan kan worden toegekend. Soms lijkt het
wel of elke astroloog zijn eigen voorkeuren heeft. Er is ook sprake van een bepaalde mode, bijvoorbeeld
rond asteroïden of bepaalde punten in de banen van Zon en Maan. Toch blijft overal het model hetzelfde:
een horoscoop laat de planeetstanden zien op een bepaald moment. Over de rekentechniek bestaat
overeenstemming, over de betekenis van de tekening die ontstaat juist helemaal niet.
Wereldbeschouwing en specialisme
Het mensbeeld van waaruit de horoscoop wordt geduid kan uiteraard enorm verschillen. Er zijn een groot
aantal ‘scholen’ met heel eigen visies. Elke duiding, elke uitspraak, is in wezen een voorspelling en op
zijn minst een verwachting: zo werkt dit uit. Vooral op dit punt lopen de meningen sterk uiteen:
bijvoorbeeld van sterk gericht op groei en ontplooiing (en dus vrijheid) tot fatalistisch en deterministisch.
Ook in de toepassingen vindt je een grote verscheidenheid: er is psychologische, medische, financiële,
klassieke, mundane, politieke, spirituele astrologie.
Verwondering en mysterie: inspiratiebronnen
Mijn eigen achtergrond is heel divers. Ik heb verschillende boeken en artikelen geschreven (en ook
vertaald) over astrologie, spiritualiteit en persoonlijke ontwikkeling. Ik ben astroloog en coach
persoonlijke ontwikkeling, daarnaast geef ik les in healing en reading. Ik heb dus veel ervaring in het
praktisch werken met mensen. Over psychologie en alchemie heb ik veel geleerd van Carl Jung en zijn
opvolger James Hillman. Ray Williamson opende een heel nieuwe wereld met zijn studie naar de kosmos
van de Amerikaanse Indianen. Zij ‘leefden de hemel’ met hun horizonkalenders, ze voelden zich één met
de natuur en geloofden in een innerlijke sterrenhemel. Vandaar mijn opvatting dat je ontzettend veel mist
als je astrologie alleen als papieren wetenschap beoefent. Astrologie gaat over energievelden en
krachtplekken en je verbonden voelen met de kosmos.
Van mytholoog Joseph Campbell leerde ik de mythos kennen, de impact van de verhalen die ons wereldbeeld
vormen. In zijn boek ‘de held met de duizend gezichten’ laat hij zien dat de mythen van de wereld in al hun
verscheidenheid antwoorden zijn op het raadsel van het bestaan.
Mobile - Samenhang in de stijl van Alexander Calder. De objecten zijn zo gekozen dat ze elkaar in balans houden.
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
4
Achter de duizenden gezichten die mens kan vertonen komt één enkel archetype tevoorschijn, de held/de
heldin en zijn/haar manier om het leven te leven. In de astrologie is deze rijkdom aan maskers zichtbaar in
de talloze manieren waarop de planeten verschijnen; bijvoorbeeld in de strengheid maar ook de wraakzucht
van Saturnus, de zorgeloosheid van Jupiter, de lieflijkheid van Venus, de stoere Mars.
De archetypische werkelijkheid is vlakbij, net onder het oppervlak van
onze dagelijkse routine. De vrouw die je van achter de balie
onderzoekend aankijkt zou Athene/Minerva kunnen zijn, die enthousiast
verkoper lijkt op een bevlogen Jupiter. Al deze archetypen spelen een
rol in ons leven en het is aan ons om ze vorm te geven zonder onze
eigenheid te verliezen. Over archetypen en symbolen verderop meer.
Mythen zijn ook vormend voor ons wereldbeeld en daarmee voor onze
identiteit. Vaak worden mythen afgedaan als sprookjes, maar als je door
je oogharen kijkt zie je in alle verhalen de thema’s terug en de
levenslessen.
Welke mythen zijn nu leidend? Grote verhalen die vorm geven aan onze
cultuur zijn bijvoorbeeld de Jupiter mythe van de voortuitgang. Leven
betekent groei en ontwikkeling, alsmaar meer en beter. In onze tijd zie
je een kentering komen; tegenpool Saturnus gaat meer invloed krijgen
en laat de consequenties zien, evenals de Maan met nadruk op kringloop
en milieu.
Karakteristiek van de plaatselijke Kosmos
In de astrologische kosmos komen aarde en hemel samen. Aarde zijn de
huizen, (de windrichtingen). Hemel is de hemelkoepel die als het ware
op de horizon rust. Deze koepel wordt doorsneden door de zonnebaan of dierenriem: op in het oosten,
onder in het westen. Hierin zijn de posities aangegeven van de Zon, de Maan en de planeten. Een horoscoop
laat dus zien waar op een bepaalde plek en een bepaald moment de hemellichamen zich bevonden ten
opzichte van de aarde.
Elke kosmos heeft een bepaalde sfeer. Denk bijvoorbeeld aan de
kenmerkende sfeer van steden als Parijs, Amsterdam of Londen. Ook
die hebben een horoscoop. Zo kun je ook de sfeer in je eigen
geboortehoroscoop lezen. En actuele ontwikkelingen - waar staan nu de
Zon, de Maan en de planeten, wat staat op de horizon?
Op aarde zijn = een horizon hebben. Een gezichtseinder.
Astrologie maakt je bewust van het grotere geheel waarbinnen elk
mensenleven zich afspeelt. Als we buiten zijn, in de vrije natuur, hebben
we een horizon en een besef van verbondenheid met de aarde, we leven
met de seizoenen en het ritme van dag en nacht. Je weet wie je bent
en waar je bent.
In een stedelijke omgeving, zoals nu vrijwel overal in de wereld, is het
lastig om dit besef vast te houden en te gebruiken om jezelf te gronden,
met andere woorden aanwezig te zijn in het nu. Astrologie kan helpen
om meer vanuit dit kosmische bewustzijn te leven.
Contact met je horizon betekent dat je beseft in het centrum te staan
van een horizon, een ring om je heen. De horizon is een grote cirkel; in
het open veld op ooghoogte heeft die een straal van 5 kilometer. Jouw
kosmos is dus ongeveer 1 uur gaans. Maar, als je je verplaatst,
verplaatst de ring zich ook. Ook het punt boven je hoofd beweegt mee.
Dit punt heet zenit.
Zenit en horizon horen bij elkaar. Elk mens heeft zijn eigen zenit en zijn
eigen horizon. Het zenit wordt wel eens ‘die ster boven je hoofd’
genoemd. Dit punt is verbonden met je kruin.
Gecenterd zijn
en de zes richtingen Deze zes richtingen, gerekend vanuit ons centrum, dragen we overal met ons mee. We kunnen onszelf overal beleven als gecenterd; dat wil zeggen: georiënteerd op horizon, hemel en aarde, aanwezig op onze
plek. Als we dat doen, zitten we midden in onze kosmos. Elk van de zes richtingen stelt een eigen belevingswereld voor, samen vormen ze een krachtig energieveld. Deze kosmos met de huizencirkel,
verhoudt zich op een bepaalde manier tot de dierenriem, de zonnebaan. De huizen bepalen je plek, de dierenriem de tijd.
Indiaans Zonnesymbool
Deze rotstekening in Californië is
een horoscoop. Het kruis is symbool van de aarde (horizon en vier windrichtingen). De Zon
vlecht hier in 24 uur een krans van zonnestralen omheen. Op elk uur van dag en nacht voel je waar de Zon staat. Dit is kosmisch
bewustzijn, afgestemd zijn op de windrichtingen en de Zon, waarmee natuurvolken leefden.
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
5
We zijn eigenaar van een kosmisch ei
Met elke beweging die we maken beweegt niet alleen de horizon mee, maar ook het zenit. We noemen
horizon en zenit voor ons onbereikbaar – ze zijn ‘oneindig’ ver weg. We kunnen er niet naar toe. We leven
in een kosmische bubbel, een horoscoop, die we overal mee naar toe nemen.
Dit is de leefruimte van de mens, onze bewegingsruimte, ademruimte. Elk mens heeft zo’n energieveld om
zich heen, een kosmos of biotoop. Zonder horizon hebben we geen perspectief, we kunnen ons ook niet
oriënteren, dat wil zeggen: op het oosten richten. Ons aangeboren richtingsgevoel hangt hiermee samen.
Dus: tot de kwaliteit mens hoort dat we een eigen plek hebben, met bijbehorende horizon en een verticaal:
de verbinding met zenit en nadir; je individuele lijntje ‘met boven’. Deze ‘sfeer van mens zijn’ kent dus zes
richtingen.
Overal waar je bent ben je in het centrum van jouw heelal. De horoscoop is een manier om dit weer te
geven. Wanneer we zenit en horizon met elkaar verbinden ontstaat een halve bol, de hemelkoepel. Als we
het hebben over ‘de sfeer’ van mens zijn dan bedoelen we dat ook letterlijk: sfeer is Grieks voor bol.
Je kunt hiervan een beeld vormen, beter nog is om je af te
stemmen via je gevoel, je intuïtie, zodat je dit lijfelijk ervaart. Als
je yoga doet of ervaring hebt met energiewerk dan weet je hoe
dit werkt.
Misschien ken je wel meditatie oefeningen waarbij je je stuitje
verbindt met het ‘centrum van de aarde’ (nadir) en je kruin met
‘het centrum van de kosmos’ (zenit). Als je dat doet kun je
ervaren hoe het is om gecenterd te zijn, thuis in jouw kosmos.
De kosmos is geladen met zonne-energie.
Wat valt er te beleven in deze persoonlijke kosmos? Waaraan
merk je dat het een energieveld is? De volgende oefening kan
daarbij helpen.
Staand met je gezicht naar het zuiden is het oosten links, het
westen rechts en het noorden achter je. Voel nu de horizon om je
heen. Neem rustig de tijd om je dit voor te stellen. Eerst voor –
dan achter. Je staat op de meridiaan. Door je dit voor te stellen
ga je het ook voelen in je lichaam. Nu ga je ook links en rechts
voorstellen en ervaren.
Je kunt merken dat je hierdoor nog meer bewust wordt een
centrum te zijn. Centrum en omtrek versterken elkaar. De vier
hemelstreken, de hoeken van de wereld, zijn hierin bepalend.
Deze kosmos is je thuis.
Je kunt deze oefening thuis doen of in het park, maar in het open
veld werkt dit het beste. In onze samenleving zijn we er aan
gewend geraakt weinig ruimte in te nemen. Onze wereld is
beperkt tot het beeldscherm, de muren van ons huis. Ook op
straat is niet verbinding met elkaar maar afstand de norm.
Deze vier ‘hoeken van de wereld’ brengen elk een eigen sfeer, ze
zijn geladen met betekenis. Je kunt de verschillen voelen: het
zuiden voelt meestal warm en open, het noorden donker en koel,
oost is het ascendant gebied, hier komen nieuwe mensen en ontwikkelingen het leven in, het westen is de
plek voor afscheid. Een planeet die in het oosten rijst krijgt de sfeer van vernieuwing, wat in het zuiden
hoog aan de hemel staat treedt in het volle licht van de openbaarheid.
De horizon deelt de kosmos in een boven- en benedenwereld. Elke avond verdwijnt de Zon in het gapende
gat van de nacht. Zowel de Egyptenaren als de Vikingen gaven de Zon daarom een boot mee om de donkere
wateren van de onderwereld te bevaren, op weg naar een nieuwe dag.
De betekenis van de astrologische huizen is afgeleid van de dagelijkse rondgang van de Zon, via:
Oost (01) is wakker worden uit de nacht, een meditatief moment om je te oriënteren op de nieuwe dag.
Zuid (10) is zichtbaar staan in de volle Zon.
De plaatselijke kosmos
Het symbool van de aarde (de cirkel met het kruis van de vier windrichtingen) en de baan van de Zon: op in het oosten en onder in het westen.
Merk hoe de Zon elke dag als een
lichtbaken om je heen draait. Zo vormt hij de ochtend, de middag, de avond en de nacht. Je kunt voelen waar de Zon staat. De tijd-ruimte die op deze manier door de Zon wordt gecreëerd heet van oudsher kosmos: de hemelkoepel met de vier
windrichtingen. De windstreken oost, zuid, west en noord ontstaan door de baan van de Zon en verbinden de aarde met de hemel. Hemel en aarde ontmoeten elkaar op de horizon, de gezichtseinder. Zo ontstaat een daghelft en een nachthelft, een boven- en
een onderwereld.
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
6
West (07) als de schaduwen langer worden is het tijd voor het borreluur en de gezamenlijke maaltijd,
een voorbereiding voor de zonsondergang en de eenzame reis door de donkere nacht.
Noord (04) is de slaap, de droom, de mythologische verhalen die verteld worden bij de haard.
De horoscoop – de kaart en het landschap
Een horoscoop is een schetsmatige tekening, als een soort kladje, een geheugensteuntje, dat voor de
astroloog handig is om bij bestudering alle horoscoopfactoren snel te kunnen overzien. Zo’n kladje kan een
eigen leven gaan leiden, je ziet op papier allerlei dingen die in werkelijkheid heel anders liggen. Hier een
lijstje met de verschillen
meridiaan ligt vast (noord-zuid lijn) maar wordt vaak scheef afgebeeld
je kijkt naar het zuiden – het MC (= boven) maar dat moet je weten
oost-west is in de tekening een lijn, niet een cirkel
zenit en nadir worden niet weergegeven (de verticaal)
poolster ligt op de meridiaan maar blijft buiten beeld
ascendant kan schuiven: zomer en wintertekens
alleen ram en weegschaal rijzen precies oost: equinox tekens
een ‘opengewerkte’ horoscoop de stippellijn met de MC-IC as
en de horizonlijn = de horoscoop
HUIZEN = DE AARDE
windrichtingen – het vaste stramien van de plaatselijke kosmos
vaste plekken op de horizon waar Zon-in-teken opkomt
Zon in huis is tijd van de dag
TEKENS
zomer en wintertekens
Zon in teken is maand van het jaar
DAG EN NACHTHELFT
Volg de huizencirkel – de windrichtingen
Rechtsom: De weg van de Zon: (klok richting)
Linksom: Weg van de Aarde(Ascendant): de nummering van de huizen, de levensreis
Een driedimensionale tekening helpt om niet te vergeten waar je eigenlijk naar kijkt. Een horoscooptekening
is plat, door er diepte in te brengen zoals op de tekening verderop wordt het perspectief duidelijk. Je ziet
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
7
nu dat de horoscooptekening meer wordt weggelaten dan weergeven. De context is weg, die moet je er bij
denken.
Je moet dit alles wel weten, anders wordt astrologie een erg papieren wetenschap. En zoals elke kaartlezer
weet: in het actuele landschap kun je voor rare verrassingen komen te staan. Ook andersom: je kunt in de
tekening dingen zien die heel belangrijk lijken maar die in de realiteit alleen op papier blijken te bestaan.
Als je hebt geleerd hoe de horoscooptekening tot stand komt snap je bijvoorbeeld veel beter hoe dat zit
met de grote en kleine huizen, met onderschepte tekens en dergelijke. Je begrijpt ook veel beter het verschil
tussen de invloed van tekens en huizen.
Huizenverdeling en betekenis onderschepte tekens
Dit is de horoscoop van onze toekomstige koningin, prinses
Catharina-Amalia, geboren op 7 december 2003. Je ziet dat
de huizen 5 en 6 en die ertegenover 11 en 12 veel groter
zijn dan de andere. Hoe komt dat?
De MC-IC as staat altijd vast – dit is de zuid-noordlijn of
middag-cirkel. Op het MC staat de Zon altijd om 12 uur
plaatselijke tijd precies in het zuiden op het hoogste punt
van zijn baan. Je ziet dat het MC hier in de Waterman staat.
(Tussen haakjes: haar moeder heeft in Waterman Mars (6°),
de Noordnode (18°) en Maan 27°55’ K). Amalia heeft de
Node in de buurt van de Zon van haar moeder: 26° Stier.
Elke astroloog gaat hiermee meteen zitten puzzelen, dat is
immers het leuke van astrologie).
Als de horizon mooi rechthoekig op de MC-IC as zou staan
dan was de Ascendant Stier. Maar nee, de Ascendant staat
ver naar het Noordoosten in de Tweelingen! Het ‘gat’ tussen
Ascendant en MC moet worden opgevuld en je ziet dat de
huizen daardoor uitzonderlijk groot zijn. Het teken Ram is
zelfs ‘onderschept’ – er begint geen huis in. Ook met het ertegenover liggende teken Weegschaal is dat het
geval.
Onderschept – wat betekent dat voor de duiding?
Alles in een horoscoop kan als uitgangspunt dienen voor een duiding. De één vind dit, de ander dat
belangrijk. Onderschepte tekens worden nogal eens genoemd als belangrijke indicatie voor het niet
ontwikkeld of geïntegreerd zijn van de kwaliteiten die erdoor worden voorgesteld. Ze zitten ‘verstopt’ in het
huis dat ze ‘omvat’. Je kunt zien dat dit idee wordt ingegeven door de horoscooptekening – de weergave
van de werkelijkheid in een plat vlak. In de horoscoop van prinses Amalia zijn dat de tekens Ram en
Weegschaal. Je ziet dat in de tekens Kreeft en Steenbok juist twee huizen beginnen.
Op onze breedte hebben heel veel mensen zo’n onevenredige verdeling. Als je naar Scandinavië gaat of
naar IJsland dan hebben veel mensen helemaal geen Ascendant – de Zon gaat daar immers maandenlang
niet onder. Wat je wel kunt zeggen van grote huizen is dat transits in die sector van je horoscoop langer
werkzaam zijn. De thema’s die door deze huizen worden vertegenwoordigt zullen een grote rol spelen in je
leven.
Amalia heeft een Tweelingen Ascendant. Je ziet dat in deze manier van tekenen de Ascendant-Descendant
as zo horizontaal mogelijk wordt gehouden. Daarom staat de MC-IC lijn, de meridiaan, zo uit het lood. Je
snapt nu hoe dit komt. Correcter zou zijn om de zuid-noord lijn altijd verticaal af te beelden. De zuid-noord-
lijn, de meridiaan, is immers een vast gegeven. Het is de Ascendant die maar twee keer per dag exact
horizontaal staat!
Om dit te begrijpen moet je meer weten van het verschil tussen de siderische zodiak van de sterrenbeelden
en de tropische dierenriem van de astrologische tekens. Zie aan het slot van deze reader de verwijzing naar
literatuur.
De astrologische of tropische dierenriem is al heel oud, maar heeft dus niets met de sterrenhemel te maken,
maar alleen met de baan van de Zon. Het is een nauwkeurige manier om posities aan de hemel te bepalen.
Tropè is Grieks voor ‘wending’. De tropische zodiak is gebaseerd op de keerkringen.
Astrologie gaat dan ook niet over de sterren, maar over de Zon en de planeten in ons eigen zonnestelsel in
relatie tot onze plek op Aarde.
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
8
Toch is het natuurlijk erg verwarrend dat de tekens van de astrologische of tropische dierenriem hetzelfde
heten als de sterrenbeelden van de siderische. Bovendien wordt het verschil vaak erg onduidelijk of zelfs
helemaal verkeerd uitgelegd – of vinden mensen het erg moeilijk om het ‘zichtbare’ sterrenbeeld aan de
hemel los te zien van het astrologische teken waar ze onder geboren zijn.
Elk mens is een zonnestelsel in het klein
We dragen de warmte van de Zon in ons hart; in onze buik voelen we de Maan-behoefte aan een veilige
plek, rond ons middenrif activeren we de oorlogsgod Mars als we voor onszelf op moeten komen. We
schakelen over op Venus als we willen ontspannen en genieten – zowel van goed eten en drinken als van
kunst en cultuur.
De planeten worden gezien als vertegenwoordigers van universele krachten, archetypen, die overal in het
zonnestelsel werkzaam zijn. Je hebt alle planeten in je horoscoop, maar op sommige ben je meer afgestemd
dan op andere. (de Zon en de Maan noemen we voor het gemak ook planeet). In de wandeling praten we
over sterrenbeelden – jij bent een Ram – maar dan bedoelen we dat de Zon in het teken Ram stond bij je
geboorte.
De planeten in je horoscoop
De zeven planeten die samen de energiesfeer van de week
bepalen, van Zondag tot en met Zaterdag (Saturnusdag) vind je
uiteraard ook in je horoscoop. In de astrologie worden ze de
persoonlijke planeten genoemd. Ze beschrijven zeven
basisbehoeften en in je horoscoop kun je zien hoe die zich willen
uiten en hoe ze onderling op elkaar zijn afgestemd. Elk mens is
een zonnestelstel in het klein.
Voorbeelden: Voor de manier waarop je jezelf duidelijk maakt -
dat wil zeggen, praat, denkt en communiceert met anderen - kijk
je naar Mercurius. Voor de manier waarop je relaties aangaat naar
Venus. Je strijdlust, dadendrang en assertiviteit worden door Mars
aangegeven.
De basisbehoeften zijn universeel, ieder mens heeft ze. Maar elk
mens is verschillend in de manier waarop er vorm aan wordt
gegeven. Ook dat is in de horoscoop te zien. De planeten staan
in een bepaalde opstelling, ze worden beïnvloed door het teken
en het huis waarin ze staan, bovendien maken ze onderling ook ondersteunende of gespannen contact met
elkaar.
Transits. De planeten staan niet stil. Je ziet in de horoscoop dat dingen veranderen, je gaat door bepaalde
periodes heen waarin een of meer basisbehoeften een belangrijke rol spelen, zoals veiligheid (Maan) of voor
jezelf opkomen (Mars). Je wordt dan uitgedaagd om nieuwe stappen te zetten of tot een andere kijk op
jezelf en het leven te komen. We noemen dit ‘transits’ (‘passages’) – actuele en betekenisvolle
planeetstanden in je horoscoop. Wat er nu speelt en van je wordt gevraagd is hierin af te lezen.
Symbolen en archetypen
Astrologie werkt met symbolen en archetypen. Dat klinkt erg abstract, het is goed om hier wat dieper op in
te gaan. Want in de astrologie is het belangrijk om te kunnen schakelen van dagelijks bewustzijn naar de
archetypische werkelijkheid.
Een voorbeeld is de manier waarop in de oudheid naar jonge mensen gekeken werd. In de Griekse tijd had
de goddelijke, jeugdige, onbeschrijflijke schoonheid van jonge mensen een aparte naam en een plek in de
tempel. Elke jonge vrouw is de Korè, een van de aspecten van Aphrodite/Venus. Elke jonge man
vertegenwoordigt de Kouros (een aspect van Ares/Mars) in zijn stoerheid, maar ook in zijn mannelijke
zachtheid en ontvankelijkheid. En ja, ook in hun onbevangenheid en soms stunteligheid.
Jonge mensen zijn gewoon adembenemend mooi. Als zij ergens binnen komen verandert de sfeer totaal.
We zeggen: elk jong mens draagt het archetype, geeft er op eigen manier vorm aan, ook al beseffen ze dat
zelf niet. Je kunt ok nog door zo’n archetype bezeten raken en je jeugdige charme narcistisch exploiteren
– of door anderen worden uitgebuit. Een dure auto verkoopt beter met een mooie meid ernaast als symbool.
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
9
Een goed Nederlands woord voor symbool is ‘zinnebeeld’; beelden waar onze zinnen en onze gevoelens bij
betrokken zijn. Symbolen hebben een krachtige emotionele werking. We weten inmiddels dat de taal van
het onbewuste is gebaseerd op symbolen.
Woorden en beelden als huis, moeder, boom, natie, kruis, wond, maan, zee hebben een letterlijke en een
symbolische betekenis. De letterlijke betekenis is het niveau waarop we deze zinnebeelden gebruiken in de
dagelijkse praktijk. Dat is het functionele niveau.
Een huis is een verzamelbegrip voor allerlei soorten onderkomens, moeder is die vrouw daar. We bedoelen
er niets speciaals mee, we communiceren feiten.
Anders wordt het wanneer ons beeldend en invoelend vermogen mee gaat spelen. We gaan dan van het
functionele niveau naar het onderliggende belevingsniveau. Mijn huis en mijn moeder - je kunt voelen dat
daar een wereld van heel eigen belevingen, ervaringen en verhalen onder ligt.
Deze onderlaag kunnen we weer splitsen in een persoonlijke component: de eigen ervaring en een algemeen
menselijke: de archetypische onderlaag.
Een symbool is dus zowel een archetype als een persoonlijke beleving ervan. Als ik het over ‘mijn vader’
heb, lopen die twee gemakkelijk door elkaar; achter mijn vader rijst altijd de archetypische Vader op.
Het is van belang om vier lagen van elkaar te onderscheiden:
de functionele of dagelijkse laag
de laag van de persoonlijke beleving
de culturele laag, waartoe ook ons ras en onze godsdienst behoort
de archetypische laag; het algemeen menselijke
De metaforische blik
Op de functionele, dagelijkse laag is vader gewoon een
man. Maar ‘vader’ zal voor iedereen op persoonlijk niveau
totaal verschillende ervaringen, gevoelens en beelden
oproepen, zowel positieve als negatieve. Deze man moest
voor ons invulling geven aan een hele serie instinctieve
behoeftes en verwachtingen; bescherming, zorg, leiding,
iemand om trots op te zijn, een rolmodel voor man-zijn
voor jongens, een test case voor vrouwelijkheid voor
meisjes, een stevig punt om je tegen af te zetten in onze
pubertijd.
Deze behoeftes en verwachtingen zijn algemeen
menselijk; zelfs de behoefte om tenslotte op eigen benen
gezet te worden.
Het antwoord dat we op onze verwachtingen en behoeftes
gekregen hebben, is deels persoonlijk (onze relatie met
onze eigen vader), deels cultureel (hoe wordt van
mannen in een bepaald tijdvak en in een specifieke
maatschappelijke context verwacht dat zij de vaderrol
vervullen) en deels archetypisch (een man die een kind
verwekt roept daarmee in zichzelf de algemeen
menselijke behoefte op om een antwoord te geven op de verwachtingen van het kind - en waarschijnlijk
ook op die van de moeder).
Vader en kind vormen een koppel. Je kunt wel zien dat archetypen altijd in koppels voorkomen. De
tegenhanger van Apollo is zijn broer Dionysos, de god van de wijn en de roes. Apollo stelt het licht van het
bewustzijn voor, terwijl zijn duistere tegenhanger Dionysos de daimon van de extase en de waanzin is. Dit
is wat het Zon-archetype zo complex maakt.
Astrologie geeft informatie over de archetypische laag. De astroloog vertaalt deze met behulp van haar of
zijn kennis van de andere lagen naar het functionele niveau. Daarbij kunnen zich uiteraard allerlei
problemen voordoen en fouten worden gemaakt, wat natuurlijk niet wil zeggen dat astrologie niet werkt.
De archetypische laag is verbonden met instincten, behoeftes en sterke emoties en daarmee met het
mysterie van het leven zelf. Bovendien is deze laag multi interpretabel. Een symbool betekent nooit maar
één ding.
De Davidsster van Jupiter en Saturnus
Dit is de ster die Jupiter en Saturnus in 60 jaar aan de hemel vormen: om de tien jaar staan ze tegenover elkaar (oppositie) of passeren ze elkaar (conjunctie). Elk decennium wordt daarom door hen gekleurd. De davidsster is een universeel symbool, en niet alleen van het Jodendom.
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
10
DE VORMENDE KRACHTEN VAN JUPITER EN SATURNUS
Elk archetype is een vormende kracht die aan het leven gestalte geeft. Onze voorouders noemden deze
krachten goden (Grieks: daimon; Latijn: numen). Een voorbeeld is de manifestaties van twee van deze
goden, Jupiter en Saturnus, zij beschrijven de voornaamste kenmerken van een samenleving.
De belangrijkste functies die een samenleving aan het individu heeft te bieden, zijn zingeving (Jupiter)
en structuur (Saturnus). Dat wil zeggen: zingeving aan het bestaan en kansen voor het individu en
daarnaast structuur: maatschappelijke ordening en zekerheid. Jupiter levert het vlees, Saturnus de
botten.
Zingeving is het gevoel erbij te horen, kansen om je te ontwikkelen en voldoende rolmodellen om je
mee te identificeren, voorbeelden om naar toe te groeien.
Onder structuur rekenen we een zinvolle tijdsbesteding (werk) en het verlenen van een
(maatschappelijke) rol of identiteit, je standing of reputatie.
Het zal duidelijk zijn dat de energieën van deze planeten tegengesteld aan elkaar zijn en ook dat het om
evenwicht gaat. Teveel van het een knijpt het andere weg. Teveel structuur – zoals in een dictatuur – laat
alle vrijheid en afwijkende visies als rook door de schoorsteen verdwijnen. Teveel vrijheid – zoals in het
'vrije Westen' – ondermijnt de stabiliteit en de houvast dat regels, gevestigde instituties en vaste waarden
kunnen geven.
De Davidsster die zij samen aan de hemel beschrijven is een machtig symbool voor de kosmische werking
van de planeten in het zonnestelsel voor het leven op aarde.
Betekenissen op basis van het symbool
Zondag
a
Zon
Individualiteit. Het symbool van de Zon is een cirkel met een punt in het midden. In de cirkel van het heel-al is een kern ontstaan, een aanwezigheid. De Zon stelt de behoefte voor aan een centrum, een middelpunt en het
ontwikkelen van je unieke zijn in de wereld.
Maandag
b
Maan
Ziel. Gevoeligheid en openheid. Het sikkeltje (een kom, een schaal) van de wassende maan staat voor ontvankelijkheid en het veranderlijke in de gevoelsbeleving van de ziel. Maanbewustzijn hebben we nodig om ons af te stemmen op de omgeving en ons ergens thuis te voelen.
Dinsdag
e
Mars
Ik eerst. Materie boven eenheid. Het symbool van Mars is een cirkel met een naar buiten wijzende pijl, een stilering van een cirkel met een kruis erboven. Het kruis van wereldse zaken en eigenbelang wordt boven de cirkel van
eenheid en harmonie gesteld. Je ziet: Mars wil nieuwe ervaringen opdoen en maakt zich daarvoor los uit de eenheid.
Woensdag
c
Mercurius
Communicatie. De maansikkel boven, de cirkel van harmonie in het midden en het kruis van de materie onder. Van de god Mercurius leren we om eenheid (de cirkel) te brengen tussen de ontvankelijkheid van de ziel om open te staan en indrukken op te toen en daarbij het kruis van het praktische bestaan als stevige basis te gebruiken.
Donderdag
f
Jupiter Gevoel boven materie. De sikkel van de ziel gaat boven het kruis van het ik. Het ik wordt ondergeschikt gemaakt aan de ziel, het stelt zich open voor nieuwe indrukken en ideeën om in de wereld te brengen.
Vrijdag d
Venus
Jij eerst. Eenheid boven materie. De cirkel van harmonie en eenheid wordt boven materiële en persoonlijke doelen gesteld. Toenadering, saamhorigheid, begrip, gelijkwaardigheid, opname in een kring en liefde en genegenheid zijn het gevolg.
Zaterdag
g
Saturnus Materie boven gevoel. De sikkel van de ziel wordt ondergeschikt gemaakt aan praktische zaken. De ziel trekt zich samen, komt tot inkeer, emoties worden gevormd en begrensd.
De mens weet zich altijd omringd door een tastbaar en zichtbaar universum van dieren,
planten, sterren; hij ervaart de onnoembaar diepe kracht die al deze wezens en dingen bezielt.
Mondelinge overlevering van de Peul, een stam in Afrika.
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
11
2. DE HOROSCOOP EN DE ENERGIE VAN HET KWADRANTENVELD.
Dag en nachthelft van de horoscoop
De hemelkoepel is een halve bol die op de horizon rust. Het deel onder de horizon is het aardse deel van
de bol, de aardekoepel. Beide halve bollen worden dus bepaald door de horizoncirkel.
Zenit: het punt recht boven ons hoofd. Elk mens heeft altijd en overal zijn eigen zenit. Zenit en horizon
horen bij elkaar; ze vormen een halve bol, de hemelkoepel.
Nadir: het punt recht onder ons. Als we dit nadir ook met de horizon verbinden, ontstaat de meetkundige
andere helft van de bol. Het Nadir is het ‘aarde punt’, hierop kunnen we gronden, een energieverbinding
maken.
De astrologische kosmos bestaat dus uit een aardse en een hemelse helft. Zenit en nadir vormen samen
met de horizon het zogenaamde ‘wereldei’, ‘kosmisch ei’ of ‘ei van Brahman’. Dit zijn metaforen voor de
kosmos die bijvoorbeeld gebruikte werden door de oude alchemisten en astrologen.
Daarom zeggen we: het behoort tot het wezen van mens-zijn om een wijde horizon te hebben, en een
dagkant en een nachtkant. Via het zenit zijn we verbonden met de Hemel en via het nadir met de Aarde.
Voor buitenmensen vormt kosmisch bewustzijn, de verbinding met de uren van de dag en de seizoenen
maar ook de verbondenheid met de aarde, een lapje grond, een belangrijk deel van hun identiteit. Voor een
stadsmens is het veel moeilijker om je verbonden te voelen met de kosmos, het grotere geheel.
Vormende energievelden
Elke kosmos, elke ruimte, woonkamer, vergaderzaal is zo’n bubbel waarin de zes richtingen zich
manifesteren. Een vierpolig energieveld, een krachtplek, waarin de hoofdassen een bijzondere functie
vervullen. De verticale as zenit-nadir komt verderop aan bod.
De zuid-noordlijn – de meridiaan of middagcirkel.
De plaatselijke meridiaan of middagcirkel is een belangrijke lijn
of as in de horoscoop. Hier verschijnt de Zon elke dag precies
in het zuiden op de mid-dag; hij deelt de dag in twee. In de
horoscoop is dat het MC – het Medium Coeli of Middagpunt. Het
tegenoverliggende punt is het IC – het middernachtpunt, Imum
Coeli.
In tegenstelling tot de landkaart, die sinds de komst van het
kompas op het noorden is gericht, is de horoscooptekening
altijd naar het MC gericht, het punt waar de middagzon in het
zuiden op het hoogste punt van zijn baan verschijnt.
Het middagpunt MC en het nachtpunt IC zijn twee krachtige
polen, je kunt ze voelen. Met je gezicht naar het zuiden heb je
de lichtsfeer voor je, dan is de nachtsfeer achter je. Naar zuid
worden je ogen actief. Voel hoe het zuiden geladen is met het
licht van de dag. Hier sta je aan de top, in de volle Zon, de
energie van het tiende huis. Achter schakel je over op voelen.
Je ruggengraat wordt actief, je recht je rug om stevig te staan
in de emotionele kracht van het donkere noorden, de nacht en
de energie van het vierde huis.
De oost-west lijn; ascendant – descendant lijn, zonsop-
en ondergang
Hier verschijnen de Zon en de planeten in het oosten en
verdwijnen ze weer in het westen. Ook dit zijn krachtige polen:
oost is uitdagend naar nieuw, naar manifestatie, west is de plek
van samen zijn, van naderend afscheid, van steun zoeken bij elkaar. Voel het verschil – met je gezicht naar
het oosten komt er een andere energie in je los dan als je naar het westen kijkt. Voel ook hoe ze op elkaar
inwerken.
Waarom werkt dit zo sterk?
Het spel van de Zon met de Aarde levert zowel de vierdeling op in het dagritme (de windrichtingen) als in
het jaarritme (vier seizoenen). Zowel in de huizencirkel als in de dierenriem ontstaan daardoor vierpolige
Kwadrantenveld De elementen reageren sterk op elkaar. Zoals je ziet zijn er rationele en emotionele impulsen. Als het goed is houden ze elkaar in een dynamisch evenwicht. In elke kosmos, elke ruimte, woonkamer, vergaderzaal,
gezelschap is deze dynamiek voelbaar. Het zijn krachtplekken met een voorspelbare wisselwerking.
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
12
energievelden die sterk op elkaar reageren. Het bijzondere is natuurlijk, dat je deze polariteiten zo sterk
kunt voelen. Zoals we o.a. weten van Chinese Feng Shui technieken wordt een energieveld door het werken
met de windrichtingen aanzienlijk bekrachtigd. Als je hiermee experimenten doet in een groep is het voor
de deelnemers gemakkelijker om af te stemmen en de verschillen te voelen. Dit werkt het beste in een
groep waarin men voldoende ervaring heeft met energiewerk. Door het bezetten van de vier hoekpunten
komt het energieveld tot leven.
Kennelijk hoort het bij lijfelijkheid, met andere woorden, in een lichaam op aarde te zijn, dat je een
automatische fysieke afstemming meekrijgt op de horizon, de hemel en de aarde. De grote archetypen van
ruimte en tijd, die de kern vormen van de astrologie, komen hierin tot leven. Je innerlijke klok is hierop
afgestemd. Als je zeilt of anderszins vaak in de vrije natuur bent dan ken je dit afgestemd zijn op de horizon
en de elementen.
Als ik tijdens trainingen in de werkruimte de windrichtingen uitzet (een touw op de grond is genoeg) gebeurt
er opeens van alles met degenen die op de assen zitten. Ze worden zich bewust van een andere dimensie
van voelen en ervaren. In het westen wordt bijvoorbeeld de belevingswereld van Venus/Aphrodite actief en
in het oosten Mars/Ares. Dit zijn de namen die de Grieken en Romeinen gaven aan deze archetypische
krachten.
Natuurvolken, bijvoorbeeld de Aboriginals in Australië, laten zien hoe het natuurlijke richtinggevoel
uitwerkt in de praktijk. In hun taal spreken ze bijvoorbeeld niet van ‘je rechterhand’ maar van ‘je zuidelijke
hand’ (of ‘je noordelijke hand’ als je met je gezicht de andere kant op staat). Een tafel staat ‘aan de oostkant
van de kamer’. Hieruit blijkt, dat zij voortdurend zijn georiënteerd op de horizon. Ze bewegen zich in een
wereld die ruimtelijk wordt bepaald door de windrichtingen en blijken dus voortdurend te zijn afgestemd op
het grotere geheel, de kosmos.
We hoeven natuurlijk geen Aboriginal te worden om met astrologie te kunnen werken, maar om de diepere
betekenis van tekens en huizen te begrijpen is het de moeite waard om dit sluimerende besef wat op te
poetsen. Georiënteerd zijn op de windrichtingen is bijvoorbeeld in Feng Shui, de Chinese astrologie, de
praktijk. Laten we om te beginnen een rondje maken door de plaatselijke kosmos.
Polariteiten en vierkanten
De hoofdassen van de horoscoop vormen een kruis, een kwadrantenveld, waarin de vier polen sterk op
elkaar reageren. In de astrologie wordt dit een assenkruis genoemd, ook wel een groot vierkant of
quaterniteit, naar de vier kwarten waarin de cirkel wordt verdeeld. Elk punt staat zowel tegenover een ander
(in oppositie) als haaks op elkaar (in vierkant). Ze zijn voortdurend met elkaar in gesprek. In elke ruimte
en in elk gezelschap is deze dynamiek voelbaar.
Dit vierpolige veld vinden we zowel in de huizenverdeling terug als in de kruislingse opstelling van de tekens.
Daarom is ook het wezen van de astrologische huizen en tekens het beste te begrijpen vanuit de onderlinge
relaties binnen zo’n vormveld. Vooral de tekens en huizen in vierkant en oppositie houden elkaar
voortdurend bij de les.
Zo staat een emotioneel vuurteken altijd pal tegenover een rationeel en begripvol luchtteken, en zowel
haaks op een invoelend en bezorgd waterteken als op een nuchter en beheerst aardeteken. Je ziet wat er
gebeurt: te veel onbezonnen vurige energie roept ze allemaal in het geweer en dan wordt vooral op de
aarde een beroep gedaan om ervoor te zorgen dat de energie in goede banen wordt geleid. Inmiddels kan
lucht diplomatie toepassen en water een begripvolle, troostende hand reiken.
Voor aarde is vuur een lastpost, die houdt zich nooit aan de regels. Voor aarde is vuur een domper, komt
altijd met bezwaren. Maar als het moet kunnen ze ook heel goed samenwerken; dan levert vuur de nieuwe
ideeën en aarde de praktische vormgeving ervan. Lucht en water hebben een dergelijke haat-liefde relatie.
Het kwadrantenveld of quaterniteit
De vier elementen reageren voortdurend op elkaar. Omdat zo’n krachtenveld vormend is voor de belevingen
van de mensen die ermee zijn verbonden, wordt het ook wel een vormveld genoemd. De vierdeling is één
van de belangrijkste archetypen. Geen pool staat op zichzelf en reageert direct op de andere. Bij het
bestuderen van een horoscoop kijk je dus nooit naar één element maar naar het energieveld waartoe het
behoort. Verderop geef ik hiervan voorbeelden.
Zowel tekens als huizen zijn gebaseerd op de reis van de Zon – door het jaar en door het etmaal. Je ziet
dat terug in de horoscoop. Elke horoscooptekening bestaat uit een binnenring, de huizen, en een
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
13
buitenring, de tekens. De buitencirkel van de twaalf tekens van de dierenriem is verbonden met de
zonnereis door het jaar, waarin we de vier seizoenen beleven. Elk seizoen begint in een hoofdteken: Zon
in Ram in de Lente, in Kreeft in de zomer, in Weegschaal in de herfst en in Steenbok in de winter. De
tussenliggende tekens zijn afgeleid van het verloop van het seizoen: een hoogtepunt in Stier, Leeuw,
Schorpioen en Waterman, een overgang naar het volgende in Tweelingen, Maagd, Boogschutter, Vissen.
Daarom kent de dierenriem drie assenkruizen: het hoofd, vast en beweeglijke kruis.
Eenzelfde verdeling geldt voor de binnencirkel van de huizen, deze zijn gebaseerd op de vier dagdelen.
ochtend, middag, avond en nacht. Hier volgen we de Zon op zijn reis door het etmaal: ochtend (oost),
middag (zuid), avond (west) en nacht (noord). Zoals het jaarritme wordt bepaald door de dierenriem, zo
wordt het dagritme bepaald door de huizen van de horoscoop.
In de horoscoop zie je dus twee tijdrekeningen samenkomen: de 24 uur van het etmaal in de huizen (2x12
van dag en nacht) en de 12 maanden/tekens, de tijd van het jaar in de dierenriem.
Kernkwaliteiten
Volgens oude inzichten is niet het verstandige hoofd maar het
gevoelige hart de kern van ons wezen. De kwaliteiten van de Zon
zijn de kwaliteiten van ons eigen hart: warmte, vitaliteit, licht en
helderheid. Ook grootmoedigheid, compassie, liefde en trouw zijn
kwaliteiten van het hart. Dit kloppende hart is altijd op de
achtergrond aanwezig, bij alles wat we doen.
De vitale energie van de Zon zal zich in het ene teken anders
uiten dan in het andere. Er zijn bedachtzame tekens, zoals de
Waterman en de Steenbok, vurige tekens als de Ram en de
Leeuw en zachtmoedige als de Weegschaal en de Vissen. Het
zonneteken laat kwaliteiten zien die horen bij onze kern en die we
in de loop van ons leven verder uitwerken.
Deze Kernkwaliteiten kun je zien als talenten die we kunnen
ontwikkelen. Maar zoals we allang weten zijn onze gaven
tegelijkertijd ook opgaven.
Vuur: ('warm') het aanstekelijke en enthousiaste van vuur vinden
we terug in de tekens Ram, Leeuw en Boogschutter. Dit zijn de
'intuïtieve' vuurtypes.
Aarde: ('koel') het nuchtere en praktische van aarde hebben de
tekens Stier, Maagd en Steenbok gemeen. Dit zijn de' praktische'
aardetypes.
Lucht: ('droog') het mentale en communicatieve van lucht is terug
te vinden bij de tekens Tweelingen, Weegschaal en Waterman. Dit
zijn de 'intellectuele' luchttypes.
Water: ('vochtig') de watertekens Kreeft, Schorpioen en Vissen
vertonen overeenkomst in het gevoelsmatige en in persoonlijke
betrokkenheid. Dit zijn de water of 'gevoelstypes.
De kwalificaties als warm, koel, droog en vochtig, die de Romeinse arts Galenus introduceerde, vormen
een handig geheugensteuntje om te begrijpen hoe de elementen op elkaar inwerken. Elk van de vier
elementen vertegenwoordigt een heel eigen wereld. Toch zijn er twee paren van tegenstellingen die
bijzonder sterk op elkaar inwerken. Dit zijn aarde en vuur en lucht en water. Ben je bijvoorbeeld een
vuurtype dan is je tegenpool aarde; ben je een luchttype, dan is je tegenpool water – en andersom.
Vuistregels: onder Aarde smeult altijd het Vuur. Vuur stijgt op maar zoekt aarde: brandstof, houvast of
resultaat. Bij Lucht ruik je het sentiment en in Water voel je de behoefte aan distantie en overzicht. De
combinatie aarde + lucht is rationeel; vuur + water is emotioneel; enz.
De elementen volgens Jung
Het is natuurlijk interessant om te onderzoeken waar al die tegenstellingen tussen de elementen vandaan
komen. Ze komen bijvoorbeeld overeen met de psychische functies van de elementen, zoals die door Carl
Jung werden beschreven. Aarde en vuur hebben allebei met waarnemen te maken en lucht en water zijn
Kwadrantenveld en Kernkwaliteiten Voorbeeld: het teken Stier. Plaats dit teken op het MC. Stiereigenschappen
zijn kwaliteiten om naar te streven. Het teken er tegenover komt op het IC
terecht, het vierde huis. Dit teken biedt ondersteuning, een basis om op terug te vallen. Als Stier op het MC staat is het de emotionele kracht van de Schorpioen die deze rol vervult. Spannend wordt het
dan op de horizontale as: Ascendant Leeuw is ik-gericht en eerzuchtig, maar je leert jezelf te presenteren en zelfbewust te zijn. Je ziet het symbool van de Zon als centrum, de bewuste aanwezigheid
vanuit je hart in het veld.
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
14
de functies van het bewustzijn die we inschakelen als we iets moeten beoordelen.
De astrologe Karen Hamaker heeft dit in diverse boeken en artikelen nader uitgewerkt. Je kunt op een
enthousiaste vuurmanier waarnemen of op een nuchtere aardemanier – maar niet allebei tegelijk.
Hetzelfde geldt voor lucht en water die allebei met oordelen te maken hebben. Water doet dat
gevoelsmatig, lucht door beredeneren.
Functies van het bewustzijn
Waarnemen Oordelen
Yin Aarde koel Water vochtig
tastend, zintuiglijk/hier en nu gevoelsmatig/inzicht
Yang Vuur warm Lucht droog
beeldend/intuïtief/toekomstgericht verstandelijk/overzicht/relativerend
De spanning tussen yin en yang, vuur en aarde of lucht en water is gemakkelijk te begrijpen als we nagaan
hoe dat voor onszelf werkt in de praktijk.
Je kunt niet gelijktijdig afstand nemen (lucht) en ergens in opgaan (water) of gericht zijn op de concrete
feiten in het hier en nu (aarde) en tegelijk allerlei mogelijkheden en verbanden zien in de toekomst (vuur).
Deze belevingen zullen elkaar natuurlijk afwisselen. Maar het is ook waar dat we ons in een van deze
elementaire uitingsvormen het beste thuis voelen: we zijn dan in ons element. Ons sterrenbeeld, het teken
waarin de Zon stond bij onze geboorte, is hierin bepalend.
Een mooi voorbeeld hiervan zijn de verschillen tussen de belevingswerelden van Sigmund Freud en Carl
Gustav Jung. Freud was een sensuele, aardse Stier, voor hem was in zijn kijk op de psyche het lustprincipe
alles bepalend. Jung was een vurige, koninklijke Leeuw, in zijn theorie staat individuatie centraal.
Zowel hun aanvankelijke sterke aantrekking is hieruit te verklaren als de vreselijke manier waarop het
tussen deze twee misging.
Kernkwaliteit, blinde vlek en de schaduw
De polariteiten en vierkanten in het kwadrantenveld laten zien wat we bij het ontwikkelen van
kernkwaliteiten tegen komen. Vooral de tegenstelling tussen aarde en vuur en tussen lucht en water levert
de spetterende dynamiek in elke relatie, maar ook in onszelf. Onze tegenpool is zowel contragewicht als
struikelblok, zowel hulpje als tegenstribbelaar, zowel inspiratiebron als bron van zorg, irritatie, onzekerheid
en angst. Op het terrein van onze tegenpool voelen we ons het minst thuis, we zijn er onhandig, maar
evenzogoed spontaan en ongedwongen.
Daarom wordt de tegenpool wel je blinde vlek genoemd of je schaduw, dat deel van jezelf waar je minder
vat op hebt en dat je van jezelf ook het minste kent.
Een dynamisch evenwicht
Binnen elk energieveld zoeken de vier energieën naar evenwicht. Dit zoeken bepaalt de dynamiek. Bij een
teveel van het één zullen de andere een tegenwicht gaan vormen – soms teveel, dan ontstaat er
overcompensatie. Het evenwicht in het energieveld is dan ook niet statisch maar dynamisch: een streven
naar evenwicht. Daarbij is doorschieten in de een of andere richting heel gewoon.
Bijvoorbeeld: het geduld en de zorgvuldigheid van Aarde kunnen op een gegeven moment omslaan in
ongedurigheid en ontevredenheid. Aarde krijgt dan last van een vuurvlaag en heeft dus behoefte om uit
de band te springen. Ander voorbeeld: plotseling maakt Lucht zich zorgen over het wel en wee van de
mensen om zich heen en komt een praatje maken: een watervlaag. Deze ‘buien’ of vlagen kun je zowel
bij jezelf als bij de mensen die je goed kent gemakkelijk waarnemen.
Compensatie is heel gewoon en dikwijls heel komisch. Een vuurtype krijgt opeens behoefte om de boel op
te ruimen, een watertype krijgt zin in luchtig inzicht en koopt een boek of volgt een cursus.
Overcompensatie – sterk doorslaan naar de andere kant – is een signaal: we zijn behoorlijk uit balans en
er zijn drastische maatregelen nodig om weer in evenwicht te komen.
De psyche streeft naar evenwicht. We merken in onze dagelijkse vlagen en stemmingswisselingen de
pogingen van onze psyche om in balans te komen. Tijdens ons leven zijn we soms een tijdlang ‘gedraaid’
dat wil zeggen dat we eerder herkenbaar zijn aan de uitingen van onze tegenpool dan aan die van ons
eigen element. De inferieure functie kan zich sterk manifesteren. Ook in onze beroeps en partnerkeuze is
de tegenpool actief.
Het is de astrologe Karen Hamaker Zondag geweest, die deze terminologie heeft ontwikkeld.
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
15
Voorbeeld: het kernkwadrant van de Ram
De tekening bestaat uit de vier tekens van het hoofdkruis: Ram, Kreeft,
Weegschaal, Steenbok. Hierin zijn de vier elementen vuur, water, lucht en aarde
vertegenwoordigd. In dit spanningsveld vormt de verticale as (Ram–
Weegschaal) de ruggengraat die ondersteuning geeft. Weegschaal zorgt voor
evenwichtigheid, voor besef van verhoudingen als de vurige Ram te ver
doorslaat.
De horizontale as is ‘het juk’ en vertegenwoordigt de uitdagingen die het leven
brengt. Voor de vurige Ram is de grootste uitdaging op de horizontale as de
aardse Steenbok: de tegenstelling tussen idealisme (het vuur van de Ram) en
realisme (de aardse instelling van de Steenbok). Steenbok is een krachtige tegenpool voor de Ram.
Je ziet dat dit teken op de descendant staat, het zevende huis van partnerschap. Voor de Ram is het
belangrijk om op de horizontale as door een sociale, tegemoetkomende, opstelling (Kreeft ascendant) te
leren goede relaties te onderhouden met vrienden en partners.
Een voorbeeld is Vincent van Gogh. Zijn vurige Ram-idealisme, visie en enthousiasme is evident. Uit zijn
biografie blijkt de Kreeft invloed in zijn sociale bewogenheid, zijn werk als pastor in de Borinage, denk ook
aan zijn portret van de aardappeleters, met die stoere onverzettelijke koppen. In contrast daarmee zie je
de moeite die het hem kostte om met collega’s en partners om te gaan.
Integratie van de tegenpool
Aanvankelijk zullen we de compenserende werking van onze tegenpool alleen maar lastig vinden. We
worden van ons stuk gebracht, we moeten opeens uit een heel ander vaatje tappen. We zien dit
bijvoorbeeld gebeuren als we een luchtmens vragen naar zijn gevoelens of als we het enthousiaste
verhaal van een vuurmens onderbreken om naar de aardse feiten te vragen. Ze zullen je geërgerd of
schaapachtig aankijken.
Naarmate we ouder worden integreren we onze tegenpool steeds meer. Dat gaat met horten en stoten,
en kan ook misgaan. Oudere vuurtypes zijn dikwijls strak en overgeorganiseerd en bij aarde kunnen de
joligheid en avonturendrang van vuur verworden tot onverantwoordelijkheid.
Oudere luchttypes zijn dikwijls kwetsbaar en sentimenteel, terwijl bij watertypen de afstand van lucht tot
gevolg kan hebben dat ze onbereikbaar worden of erg intellectualistisch. De midlife omslag is berucht: de
schaduw, waartoe de tegenpool behoort, dient zich dan aan en menig leven staat geruime tijd behoorlijk
op zijn kop.
Dan krijg je een
afstandelijk watertype (te droog);
emotioneel luchttype (te nat);
zorgelijk of perfectionistisch vuurtype (te koud);
opvliegend of visionair aardetype (te warm).
Voor een uitgebreide uitwerking hiervan verwijs ik naar Mythen van de dierenriem.
De wereld lezen
Tot ver voorbij de Renaissance waren hemel en aarde innig verbonden. Je kon de hemel ‘lezen’ om te weten
hoe het hier beneden toeging, maar ook andersom. De kwaliteiten van planeten en tekens waren overal op
aarde zichtbaar. Alles wat mooi en zacht is en lekker ruikt toont de kwaliteiten van Venus; Mars openbaart
zich in ijzer en ruzie en de kleur rood; wie in de greep van Saturnus was geraakt en dus ten prooi aan
depressie of ziekte kon genezen door Venus in te zetten: een bloemetje naast je bed, druiven eten, lichte
opbeurende lectuur en zo meer.
Het bloemenstalletje in de hal van het ziekenhuis doet nog steeds goede zaken; maar we zijn tegenwoordig
de sleutel kwijt om het verband te zien. Veel van onze gewoontes en tradities verwijzen naar een tijd, dat
je de wereld astrologisch kon duiden. Voor de moderne astroloog is dat nog steeds zo. 'Planeten' zijn gewoon
natuurkrachten die we in en om ons heen kunnen waarnemen en waardoor we onszelf en de mensen om
ons heen beter kunnen begrijpen.
Kosmisch bewustzijn
Afgestemd zijn op het ritme van de natuur, de seizoenen, de licht en ruimte creërende kracht van de Zon
noemen we kosmisch bewustzijn. Weten in welke fase de Maan staat. Je thuis voelen in de natuur. Onze
cultuur heeft zich steeds meer van de natuur afgewend. We zijn in steden gaan wonen, met hier en daar
een aangeharkt plantsoentje. De wilde, bezielde wereld, waarvan we ondanks alles deel uitmaken, is uit het
zicht verdwenen.
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
16
Je kunt je natuurlijk afvragen wat voor zin het heeft om de
windrichtingen te beleven als je op driehoog in een grote stad leeft
en je enige uitzicht op de wereld geleverd wordt door de
oplichtende schermen van je mobiel. Ook voor astrologie hoef je
de deur niet uit – een horoscoop lees je van je scherm of je trekt
er één uit je printer.
Ook van de natuur in onszelf hebben we ons afgewend. We hebben
ons teruggetrokken in ons hoofd. Dat is een beweging weg van
gevoel (buik), liefde (hart), intuïtie (lichaam). Astrologie als
beleving van de kosmos wordt daardoor vreemd, apart. Toch kun
je wel zien, dat je voor het snappen van bepaalde planetaire
energie echt je hele lijf nodig hebt. Bijvoorbeeld voor de
sensualiteit en de erotiek van Venus, de stoere energie van Mars
en de beweeglijkheid van Mercurius.
Wat kun je doen om je gevoel voor kosmos en ruimtelijke beleving
terug te winnen?
Leg om te beginnen ergens een kompas neer en markeer in je huis
het zuiden met een steen of een bloem. Dit oriënteert je huis of je
werkruimte op de kosmos.
Ook voel je, zeker in de stad, vaak de drang om er op uit te
trekken, de vrije natuur in, een nieuwe horizon verkennen. Dit
blijkt bijzonder goed voor je geestelijke gezondheid. In een groene
omgeving zijn minder huisartsen nodig blijkt uit onderzoek. Toch
is meer groen niet genoeg. Hoe kun je de vervreemding van de
natuur en een natuurlijke manier van leven tegengaan? Natuurlijk
niet door in een vakantiehuisje voortdurend op je mobiel te zitten en met oordopjes op een boswandeling
te maken. Er is werk aan de winkel. Afkicken van technologie. Door rond te wandelen in de plaatselijke
kosmos ben je er na een paar dagen helemaal thuis.
Kosmisch bewustzijn in de praktijk
Weten waar je bent (en wie je bent) is belangrijk voor je gevoel van zelfvertrouwen en je geaard zijn in de
wereld. in het verlengde hiervan zit een tak van astrologie als Feng Shui; rekening houden met de specifieke
sfeer van een bepaalde plek.
Je eigen werkplek, je huis, je tuin of op je balkon kun je verbinden met de windrichtingen. Nog krachtiger
werkt een gnomon zetten; een zonnewijzer. Aan de schaduw lees je niet alleen de tijd van de dag af. Je
verbindt hiermee jouw kosmos met de windrichtingen en met de hemel en de aarde. De zonnewijzer is een
focuspunt van kosmische energie. Zo geef je jezelf een centrum, je bent gecenterd in jouw wereld.
De zonnewijzer brengt je bij de tijd, in het hier en nu. Ook een klok
of horloge kun de daarvoor gebruiken. ‘met de klok mee’- rechtsom
– is de weg van de Zon, van oost via zuid naar west. De kleine
wijzer volgt de baan van de Zon; hij doet één rondje voor de
daghelft en één voor de nachthelft; de grote wijzer verdeelt elk uur
in 60 minuten.
Zet hem zo neer dat het cijfer 12 naar het zuiden wijst.
De ronde wijzerplaat en de richting van de wijzers zijn
herinneringen aan de tijd dat we de hemel lazen om te zien hoe
laat het was. De twaalf uren zijn afgeleid van de ‘huizen’; de twaalf
sectoren waar de Zonnebaan rijst en daalt langs de horizon.
Kijken op een ‘analoge’ klok houdt de verbinding in stand tussen
de tijden van de dag en de nacht en de kosmos; de stand van de
Zon. In 2018 werden op veel Engelse scholen de analoge klokken
vervangen door digitale, omdat de kinderen geen klok meer
konden kijken en dus te laat kwamen voor de les en tijdens
examens. Klok richtingen kunnen dus ook niet meer gebruikt worden, zoals: ‘dolphins at three o’clock!’
tijdens het spotten van dolfijnen.
Zonnewijzer en horoscoop Elke zonnewijzer is ook horoscoop: horos (uur) en skopein (kijken) – kijken naar het uur, het specifieke moment.
Horoscoop en Zonnewijzer
Een stok in de grond als centrum en twaalf stenen op de windrichtingen.
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
17
Leg deinen Schatten auf die Sonnenurhren
(Leg uw schaduw op de zonnewijzers) – een gedicht van de dichter Rainer Maria Rilke, waarin het seizoen
en het verstrijken van tijd een bijzondere klank krijgen.
HERBSTTAG
Herr: es ist Zeit. Der Sommer war sehr groß.
Leg deinen Schatten auf die Sonnenuhren,
und auf den Fluren laß die Winde los.
Befiehl den letzten Früchten voll zu sein;
gieb ihnen noch zwei südlichere Tage,
dränge sie zur Vollendung hin und jage
die letzte Süße in den schweren Wein.
Wer jetzt kein Haus hat, baut sich keines mehr.
Wer jetzt allein ist, wird es lange bleiben,
wird wachen, lesen, lange Briefe schreiben
und wird in den Alleen hin und her
unruhig wandern, wenn die Blätter treiben.
Aus: Das Buch der Bilder
Met de zonnewijzer is nog iets bijzonders aan de hand. Zo’n zonnewijzer staat in de stroom van de tijd.
De schaduw van de gnomon wijst de zonnestand aan en daarmee de tijd van de dag. Terwijl de schaduw
en de tijd verglijdt, blijft ook iets constant, een stiltepunt. Dit is de as of gnomon die naar de Poolster
wijst, het stilstaande punt aan de hemel waar alles om draait. Als je naar een zonnewijzer kijkt en je weet
dit dan kun je je bewustzijn uitbreiden en misschien wel kippenvel krijgen.
Want eigenlijk is een zonnewijzer meer een altaar, een rituele plek om te beleven hoe de kosmos is
geordend en wat op dit moment onze relatie is tot de horizon en de Zon, de Heer van het Licht.
De Geboortehoroscoop heeft eenzelfde functie, alleen is daarin het tijdsmoment vastgelegd. Het unieke
moment van de geboorte, waarin alle planeetgoden vanuit hun unieke positie rond de wieg hun
geschenken komen aanbieden. Ook bedrijven, organisaties en landen hebben een geboortemoment dat
een horoscoop oplevert, een specifieke belevingsruimte. De sfeer in zo’n kosmos hangt samen met drie
dimensies die elkaar daar ontmoeten:
1. de spirituele dimensie die tijdloos is, het wezenskenmerk, dat verbonden is met kairos, met
synchroniciteit
2. de dimensie van tijd, van ontwikkeling en mogelijkheden, zowel cyclisch als lineair
3. de dimensie van voelen, van ziel, emotie, van intuïtie, van mythologie, van verhalen.
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
18
3. SYMBOLIEK EN ARCHETYPEN – TIJD EN RUIMTE IN DE HOROSCOOP
Spirituele astrologie en het begrip tijd
Astrologie kent een grote verscheidenheid aan theorie. Ik vind het belangrijk om theorie te verbinden met
de praktijk van eigen beleving. Als mens zijn we in een lichaam op aarde en hebben we deel aan het
kosmische ritme van de natuur. Daarbij hoort een gevoel van verbondenheid. Intuïtief hebben we hier veel
weten over. De theoretische kant van de astrologie kan maken dat we teveel ons hoofd gebruiken en te
weinig ons gevoel en onze intuïtie, dat wil zeggen: ‘innerlijk weten.’
Astrologie is in de eerste plaats besef van ruimte en tijd. Elke horoscoop legt een specifiek moment vast op
een bepaalde plek. Zo’n plek is een mini-kosmos, een energieveld met specifieke kenmerken.
Om dit te onderzoeken is het allereerst belangrijk om het begrip tijd nader te bezien.
Tijd is een archetype
De zonnewijzer brengt je bij de tijd, in het hier
en nu. Als je wat weet van mindfulness en
intuïtieve ontwikkeling dan kun je aanvoelen dat
er op de plek van de zonnewijzer iets bijzonders
gebeurt. Er wordt energie verzameld! Hij wijst
niet alleen naar de Zon, hij wijst ook op de
Poolster en naar de horizon. Een focus punt voor
de plaatselijke kosmos. Als je alleen naar de
zonnewijzer kijkt zie je het niet. Je moet de
plaatselijke kosmos voelen.
Tijd werd overal beleefd als een goddelijk
mysterie; het leven zelf is tijd. Meditatie brengt
ons buiten de tijd in het nu, we kunnen ook op
mystieke m omenten de eeuwigheid beleven.
Tijd heeft twee gezichten die we weer kunnen
geven door een cirkel en door een lijn: de
cyclische beleving (de eeuwige terugkeer) en
het onomkeerbare, lineaire aspect van geboorte
en dood, hoewel je kunt argumenteren dat we
maar een klein stukje zien van een uiteindelijke
kromming.
Hoe dan ook, tegenover "er is niets nieuws onder
de Zon", de cyclische tijd, staat "wat was keert
nooit weerom" – de lineaire tijd. In onze cultuur
is de nadruk bijna geheel op het laatste komen
te liggen. Als dat niet zo was, dan stonden we
niet zo vreemd tegenover reïncarnatie.
Hierover verderop meer als we gaan kijken naar
de rol van toeval en het Kairos moment.
De horoscoop als Mini Kosmos
Elke horoscoop is een energieveld met een heel
eigen sfeer. Sfeer is een Grieks woord voor bol;
bubbel zeggen we tegenwoordig. Het woord sfeer zijn we gaan gebruiken voor de specifieke geaardheid die
je in zo’n bubbel aantreft: intiem, warm - of koud en afstandelijk bijvoorbeeld.
Elke bubbel is een ‘ruimteschepping’, een belevingsruimte.
Als mens maak je deel uit van vele bubbels of kringen: familiekring, werkkring, regeringskringen rond het
Binnenhof. Dus, niet alleen elke ruimte (kamer, wijk, stad) maar ook elk samenzijn (gesprek, vereniging,
volk) creëert een bubbel, een energieveld, een kwadrantenveld.
Je ziet waar ik heen wil: zo’n bubbel is een mini-kosmos en als je wat van astrologie weet zie je meteen dat
hier kosmische wetten gelden. De windrichtingen spelen een rol en dus de vier elementen, maar ook alle
planetaire archetypen komen tot leven in zo’n minikosmos, een zonnestelsel in het klein.
Zonnewijzer in Cornwall Dit is een hotspot voor energie. Je kunt voelen hoe deze plek verbonden is met de horizon en de windrichtingen. De aanwijzer of gnomon wijst pal noord naar de Poolster, het
vaste punt aan de hemel waar de aarde om draait. De aanwijzer brengt hemel en aarde bij elkaar en is daardoor geladen met energie. De schaduw van de Zon symboliseert het verstrijken van de tijd. Elke zonnewijzer is daarom een concentratiepunt waar de verticale en horizontale tijd bij elkaar komen. Op dit principe is Stonehenge gebaseerd – en
al die duizenden andere ‘henges’- ook in Nederland. Ze creëren een centrum voor de beleving van verbondenheid met de plaatselijke kosmos. Als je dit weet, je met de plek verbindt en dus met de horizon, wordt het heel bijzonder om hier te zijn en de krachtige energie ervan te voelen.
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
19
Het gaat om archetypische patronen.
Kijk maar wat een simpele cirkel met kruis allemaal voorstelt.
De kracht van de gevierendeelde cirkel
Centrum en omtrek. Om het centrum ligt de cirkel van de horizon, het
speelveld, de invloedssfeer. Centrum en horizon horen bij elkaar, ze
versterken elkaar. Het kruis geeft aan dat de cirkel is georiënteerd op de
windrichtingen en dus op de elementen vuur, aarde, lucht en water. Zij
bepalen het spel van strijd en harmonie in de bubbel door de onderlinge
contacten. Net als bij een partijtje bridge! Het centrum is ook verbonden
met de verticaal (zenit-nadir). Dit geeft de (‘onzichtbare’, vaak
onuitgesproken) ‘hogere bedoeling’ weer binnen de bubbel. Het centrum
houdt de boel bij elkaar, als je daar aanwezig bent merk je dat de zes
richtingen kracht geven. Je zit er als het ware op een troon, een
machtscentrum. Hier ben jij de baas.
Het Kruis. Het kruis bestaat uit de plaatselijke meridiaan of middagcirkel
en de horizonlijn, net als in een horoscoop. Deze assen geven structuur aan hetgeen in de bubbel plaats
vindt. In elke kring is altijd sprake van formeel en informeel leiderschap, een onderlinge band, een
bepaalde mate van rivaliteit en van voorkeuren, wie je aardig vindt en wie minder. Hierin manifesteert
zich het duidelijkst de werking van planetaire energie. Meridiaan en horizon geven daarvan verschillende
processen weer. Als het centrum zwak bezet is kan één van de sectoren de leiding gaan nemen.
Meridiaan: de noord-zuid as verbindt de gebieden van huis 4 (Noord) met huis 10 (Zuid). Hier horen
krachtige planeetgoden bij: Maan, thuisgevoel, zorg, privéleven, moederen (4) versus de planetaire
energie van Zon, Jupiter, Saturnus ‘(vaderen’), die je publieke, representatieve verschijning en politieke
belangen sturen (10). Op de noord-zuid as wordt bepaald wie het voor het zeggen heeft– met andere
woorden: hoe er in een bepaalde bubbel vadertje en moedertje gespeeld wordt.
Horizon: de oost-west as. Hier gaat het over Mars op de ascendant in het oosten (1) versus Venus op
de descendant in het westen (7). Ik noem dit ‘jongens en meisjesenergie’, de planetaire invloed van
Mars, de zoon en Venus, de dochter. Elke mini-kosmos heeft jeugdig geflirt, rivaliteit, uitdaging, spel en
plezier nodig. En, naast de romantiek en de intense vreugde, helaas ook de tragiek, de rotzooi die er
van komt.
De verticaal: boven en benden. Deze wordt in een horoscoop tekening niet weergegeven, maar verwijst
wel naar de uiterst belangrijke unieke persoonlijke verbinding tussen hemel en aarde van de horoscoop
eigenaar. Ons leven is niet bepekt tot de horizontale wereld, de arena, de strijd om het bestaan. Via je
kruin ben je aangesloten op de hemel, het zenit, via je stuitje op het nadir, de aarde. Dit is de derde
dimensie, het onzichtbare vlak van existentie waar je zowel de diepte in kunt als boven jezelf uitstijgen.
In zijn monumentale boek ‘Sferen, Bellen, Globes’ zegt de Duitse filosoof Peter Sloterdijk, ‘we
begonnen ons leven in een baarmoeder en zijn ons hele leven bezig om dergelijke ruimtes om ons
heen te bouwen, in te richten en te bewaken.’
Astrologie en zingeving
Astrologie brengt in je leven het gevoel terug van verbondenheid met het wereldal en de natuurlijke loop
der dingen. De wereld kent een kosmische orde, een voorspelbaar verloop: de kringloop van het bestaan
die we aan de hemel aflezen. In onze tijd is dit meer dan nodig.
We zijn behoorlijk vervreemd van deze immense belevingswereld. We lijken wel opgehokt en de vrije uitloop
die we altijd hebben gehad is onder asfalt en strooilicht verdwenen. Hoe kan astrologie helpen het contact
met de kosmos herstellen?
Het uitspansel, de blauwe tent, het hemeldak, is een vertrouwd huis, een venster op de oneindigheid en
eeuwigheid van de schepping. Ooit werd dit gezien als de plek waar we vandaan kwamen en waar we, na
onze dood, weer zullen terugkeren. Aangezien we als mens honderdduizenden jaren onder de blote hemel
hebben geslapen, moeten we in onze genen ook ergens een astroloog hebben, die zich intuïtief op de hemel
kan oriënteren.
KAIROS: de verticale dimensie
Ons tijdsbesef is met het onzichtbaar worden van de sterrenhemel en verlies aan kennis over de kosmos
behoorlijk verarmd. Daarom is het belangrijk om af te leren stemmen op de zogenaamde verticale tijd, het
hier en nu. In een toestand van meditatie maken we hiermee kennis. Tijdsbesef, het verstrijken van de tijd,
Symbool van de Aarde
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
20
en tijdloosheid komen dan samen in het nu, het heden. In meditatie zijn we op dit snijpunt bewust aanwezig,
in stilte, in het Zijn buiten de tijd terwijl de tijd verstrijkt.
Precies dat, wat een zonnewijzer doet!
Op dit kruispunt komen we vaak voor verrassingen te staan, we kijken verwonderd op, wat een toeval! Van
dergelijke momenten maken we een horoscoop – en die blijkt dan altijd heel bijzonder te wezen.
Zulke ‘toevalligheden’ noemen we Kairos momenten. We staan open voor het grotere geheel en de creatieve
momenten buiten de tijd, waarin de essentie van het Zijn zich aan ons openbaart. Als dit ‘verticale
bewustzijn’ aanwezig is krijgen onze contacten opeens een ander verloop. Door zo’n meditatieve, aanwezige
levenshouding worden momenten van wezenlijk contact mogelijk.
Astrologie kan je laten huiveren bij gebeurtenissen die de Kairos, de goddelijke kwaliteit van zo’n moment
overduidelijk spiegelen. Elke horoscoop kun je zien als een systeem om dit soort wonderen op een bepaalde
datum, tijd en plaats zichtbaar te maken.
‘De eeuwigheid bestaat uit het heden. Dan is wat we ‘heden’ noemen niet anders dan de plek waar de
eeuwigheid de tijd kruist, waar de eeuwigheid de tijd binnendringt. Er is een manier om deze eeuwigheid
binnen te gaan: dat is wat meditatie in wezen is. ‘Truth simply is’. Lecture 9, October 19, 1978. Bhagwan
Shree Rajneesh. Uit het boek: ‘The Secret’ – Discourses on Sufism.
Kosmische energie
Uit het voorgaande blijkt dat er een intuïtieve manier van
waarnemen bestaat, een afstemming op de kosmos en op
kosmische energie. Je voelt je verbonden met de horizon en
de winrichtingen en de stand van de Zon, die in 24 uur om je
heen draait. Zo kun je in je eigen lijf voelen wat ‘kosmos’ voor
jou betekent: gecentered in jezelf, bewust van oost, zuid, west
en noord, afgestemd op de Zon – met andere woorden: thuis
in jouw wereld.
Het centrum van de horoscoop houdt alles bij elkaar, zoals de
gnomon van een zonnewijzer dat doet. Dit is het stiltepunt in
onszelf, dat ik graag in ons hart situeer. Vanuit je hart kun je
aanwezig zijn in de wereld. hier komen tijdsbesef en
tijdloosheid samen in het hier en nu, het heden.
Meditatie is aanwezig zijn op dit stille punt in onszelf. Als we
dit ‘verticale bewustzijn’ vasthouden is het makkelijker om
gecenterd te raken.
Elke horoscoop is een kaart van hemel en aarde waarin dit
uitzonderlijke mystieke moment zichtbaar wordt gemaakt. Let
wel: eerst is er de unieke gebeurtenis, het Kairos moment, en
dan pas de horoscoop die je achteraf van dit moment kunt
maken. Daarom is voorspellen met astrologie zo moeilijk. Je
kunt een trend aangeven, maar geen specifieke
gebeurtenissen.
Dit alles is psychologie, de logos van de psyche, de ziel, dat
deel van ons dat groter en dieper is dan het ego, het deel dat
voeding nodig heeft, dat verbonden is met intuïtie en emotie
en toegang heeft tot de wereld van het onbewuste, de droom en de dromer. Je kunt er over discussiëren
hoezeer ons ruimtelijk bewustzijn gevormd is door het kijken naar de hemelverschijnselen. Bijvoorbeeld
over de rol van de hemel bij oriëntatie. Pas toen rond 1400 het kompas in Europa werd geïntroduceerd
keken we niet meer maar het zuiden (naar de Zon dus) om ons te oriënteren maar naar het noorden, de
kompasrichting. Momenteel zijn het onzichtbare kunstmanen die GPS, een global positioning system, in
gang houden zodat je nu zelfs helemaal niet meer hoeft bij te houden waar je eigenlijk bent en welke kant
je opgaat. Je kijkt gewoon in je glazen bol! Nogal zweverig dus eigenlijk.
Spiritualiteit is intimiteit met de natuur.
Spiritualiteit betekent verbinding zoeken met dat wat groter is, dat wat het persoonlijke te boven gaat.
Astrologie is daarom in principe spiritueel. Spirit wordt meestal vertaald als geest, maar als je dit soort
Stonehenge Volgt al 5000 jaar de banen van Zon en Maan en viert de hoogtepunten, de solstitia. Astrologie is een zonnereligie. De Zon, de lichtsfeer, danst om ons heen, omarmt en doordringt de aardesfeer zodat het leven
wordt geschapen en onderhouden.
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
21
begrippen gebruikt moet je goed uitleggen wat je bedoelt omdat de opvattingen hierover ver uit elkaar
kunnen lopen.
Bovendien is het zo dat in de huidige tijd woorden als spiritueel, ziel, bewustzijn, transcendente ervaring,
geestelijk leven, vervangen lijken te zijn door slechts één begrip: wij zijn ons brein. Dat wil zeggen: een
grijze massa neuronen die elektrische signalen afgeven die ons denken en doen aansturen.
Wat is er gebeurt?
Hoewel niemand er in geslaagd om een verband aan te tonen tussen neuronen en gevoelens, stof en geest,
lichaam en ziel is de mythe ontstaan dat dat ons geestelijk leven zich afspeelt in ons brein. We zitten midden
in de robotrevolutie met neurowetenschap die de mens ziet als een programmeerbare genetische code die
machinaal is na te maken. Terwijl elk mens zichzelf ervaart als een uniek individu met een ‘ik’ wordt dit in
de hersens niet gevonden en dus als illusie beschouwd.
We leven in een materialistische tijd waarin we vervreemd raken van eigen ervaring en introspectie en alles
wat door de eeuwen heen in mystiek en psychologie is ontwikkeld.
De ervaring van het sublieme
Tot de wereld van spiritualiteit hoort de ervaring van het sublieme. De beleving van het sublieme raakt een
diepe snaar. Veel mensen kennen in hun leven een ervaring met het sublieme. Altijd gaat het om een
overweldigende en onbevattelijke gebeurtenis. De manier waarop het gebeurt en wat je meemaakt kan
enorm verschillen, de impact is enorm.
Van deze ontzagwekkende soort passen er misschien maar een of twee in een mensenleven, zelfs als je er
alle moeite voor doet, bijvoorbeeld door te mediteren. Maar ook in het dagelijks leven opent zich regelmatig
de deur naar bijzondere momenten waarin de tijd lijkt stil te staan en we een intense beleving hebben van
de realiteit. Dit kunnen adembenemende natuurbelevingen zijn, we ervaren het sublieme natuurlijk ook als
we gegrepen worden door muziek of overmand door emoties in een bepaalde situatie. Kenmerkend is het
onvoorziene, het onverwachte. Maar ook het mystieke inzicht in de aard der dingen, het ‘zo zijn’ van de
werkelijkheid.
Uit eigen ervaring, maar zeker ook als hierboven beschreven, gaat het om contact met een waarheid die
zich achter de dagelijkse werkelijkheid bevindt en die zich voordoet als de essentie, het mystieke zijn van
de dingen buiten de tijd. In de diepe ontroering die dit contact oproept ervaren we de ziel, het meest
wezenlijke van mensen, planten, dingen. De immateriële ‘onstoffelijke’ essentie van alles wat bestaat werd
vroeger gezien als de wereld van spirits, geesten en goden.
Alles wat bestaat heeft een ziel - of, als je toch een mechanistische
verklaring wilt, een 'morfogenetisch energieveld' of 'vormveld'. Dit
is de opvatting van de Britse bioloog Rupert Sheldrake. Hij zegt dat
daarin alle informatie ligt opgeslagen. In zijn werk zoekt hij een
alternatieve verklaring voor de geldende opvatting dat alles
materie is en de geest een toevallig bijverschijnsel. Hij stelt dat het
twijfelachtig is dat alle verschijnselen, inclusief het menselijk
gedrag, volledig mechanistisch verklaard kunnen worden vanuit de
genen.
Zijn theorie van ‘morfische resonantie’ in een ‘energieveld’ is een
poging hiervoor een toetsbare oplossing te bieden. Kijk op zijn
website als je daarover meer wilt weten. Zijn theorie doet ook
wonderen voor het verklaren van de werking van de ziel, al zal hij
zelf daar als wetenschapper geen uitspraken over willen doen.
Linker en rechter hersenhelft
Op scholen wordt tegenwoordig vrijwel uitsluitend de linker
hersenhelft getraind. Dat is bij uitstek het domein van taal en
rekenen, van rijtjes leren en informatie opnemen. De tekenles, het
zingen, die paar uur toneel- of dansles, die uitstapjes naar het
museum, al die leuke dingen die het eerst worden wegbezuinigd
zijn typisch activiteiten die bij de rechter breinhelft horen. Ze zijn
niet voor het ontwikkelen van het verstand maar van de ziel.
Zowel in onszelf als in onze cultuur kennen we daardoor een ongemakkelijke tweedeling. Alles wat met
gevoel, met kunst, met religie en een innerlijk leven te maken heeft en dus met intuïtie is los komen te
Bespiegeling Als we reflecteren brengen we
verstand en gevoel in balans.
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
22
staan van de wereld van logica, handelsgeest, wetenschap. (Tot de jaren zestig was dit alles nog onder een
noemer gebracht in het ministerie van O.K .en W. – Onderwijs, Kunst en Wetenschap.
Uit balans zijn heeft consequenties. Er ontstaat disbalans door de dominantie van de ene hersenhelft op de
andere.
Bij teveel nadruk op onze intuïtieve kant overheerst de verbeelding met onrealistische fantasieën en
ongebreideld idealisme, met alle nare bijverschijnselen zoals we die kennen uit talloze ismes, zoals
communisme, nazisme, (neo)liberalisme, kapitalisme, materialisme.
Anderzijds: nadruk op de ratio onttovert de bezielde wereld. Alleen nut en noodzaak hebben nog
werkelijkheidswaarde, de natuur wordt een levenloze bron van grondstoffen, de ziel verdwijnt uit landbouw
en veeteelt, we verliezen bijvoorbeeld ook de binding met de herkomst van onze voeding.
Zonder ratio worden we een speelbal van gevoelens, zonder ziel verliezen we contact met het meest
wezenlijke en wordt de mogelijkheid van contact met het sublieme ernstig beperkt.
Hoe kun je met één been staan in de mystieke, magische wereld van het wonder van leven - en met het
andere in de realiteit van het dagelijks bestaan met zijn uitdagingen en verplichtingen?
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
23
4. SPIRITUELE ASTROLOGIE – HET MYSTERIE VORM GEVEN
Training in kosmisch bewustzijn
Mindfulness is een manier om dit te trainen en zo toegang te krijgen tot deze intensieve, invoelende manier
van astrologie bedrijven.
Zoals gezegd, tijd is een archetype, we kennen zowel het verstrijken van tijd als het tijdloze, het unieke
moment van zijn.
We hebben het gehad over de horoscoop als een belevingsruimte. Als je naar je eigen horoscoop kijkt kun
je je inleven. Oriënteer hem op de windrichtingen, het MC, de bovenkant van je horoscoop is zuid. Elke
planeet heeft een specifieke plek en een eigen verhouding tot de rest. Wat staat Venus daar te doen, waar
is Mercurius mee bezig? Een rollenspel.
Je inlevingsvermogen heb je nodig om in de huid van Venus te kruipen of Mars en te voelen wat voor rol ze
spelen in het geheel.
Een ander soort training is oefenen in het duiden van het nieuws – wie vertelt dit verhaal? Is de verleiding
van Venus aan het woord, spreekt hier Mars stoere oorlogstaal, treedt hier iemand op als inspirator, een
visionaire Jupiter of hoor je de zwaarte en het plichtsbesef van Saturnus doorklinken? Welke planetaire
energie is leidend in bijvoorbeeld een boksring, een voetbalstadion, een redactie, een rechtszaal, een
ijssalon?
Waarom werkt astrologie?
Het kortste antwoord is ook het oudste: ‘zo boven, zo beneden’. Het
zonnestelsel is één geheel, en overal geldt dezelfde dynamiek. Vanaf
onze plek op aarde beleven we het samenspel van Zon, Maan en
planeten als een energiedans, een voortdurend, beweeglijk op elkaar
inspelen; sommigen gebruiken de metafoor van een muziekstuk: de
wereld is klank.
Deze archetypische werkelijkheid zie je gestalte krijgen in
planeetstanden met bijbehorende ontwikkelingen. Als je
bijvoorbeeld transits nagaat en de ermee samenhangende
gebeurtenissen in je leven, of als je de horoscopen van je familie
naast elkaar legt en de treffende overeenkomsten ziet in bepaalde
steeds terugkerende planeetstanden, dan zie je dit praktisch aan het
werk. Archetype en dagelijkse werkelijkheid raken elkaar.
Enerzijds is er de wereld van oorzaak en gevolg en van lineaire tijd
en anderzijds de wereld van synchroniciteit, het betekenisvolle
toeval, waarbij toeval geen toeval is maar Kairos – een subliem,
uniek moment. Een ‘Aha’ beleving.
Dit oerdomein van archetypen en Kairos-momenten wordt ook wel
de wereld van de geest (of de ‘spirit’) genoemd, waarin ‘ruimte’ en
‘lineaire tijd’, zoals wij die gewend zijn in het dagelijks leven, geen
betekenis hebben. Nu wordt gezegd, dat de het fundamentele
processen in de natuur plaats vinden buiten ruimte en tijd. zoals
gezegd, oorzakelijkheid (de wet van causaliteit, van oorzaak en
gevolg) kent in die andere werkelijkheid een tegenhanger in
synchroniciteit.
Lees hierover meer in het boek ‘De Hele Olifant In Beeld’ – inzicht in
het bestaan en de werking van universele wetten en de gulden
snede’. Hierin bespreekt auteur Marja de Vries o.a. diverse
verklaringen voor het begrip ‘energie’; en diverse niveaus van werkelijkheid. Naast de werkelijkheid die wij
waarnemen met de zintuigen zijn er niveaus waarvoor een andere manier van waarnemen nodig is.
Elke geboorte is een Kairos moment. Vroeger werd dit wel een wonder genoemd. Op zo’n moment ontstaat
een mini-kosmos (een gebeurtenis, een happening, een geboorte) en komen specifieke krachten tot leven.
En dan begin het moeizame proces van interpretatie. In horoscoop worden de ingrediënten van de kosmos
op een specifieke, unieke manier opgesteld. Net als bij een gedicht of een ander kunstwerk of het duiden
van een droom kom je in gevaarlijk vaarwater als je er teveel verstand op loslaat. Je kunt een horoscoop
kapot analyseren. Via je gevoel, je intuïtie, kom je er misschien op om de horoscoop te vertalen in verhalen,
in gezangen misschien. Dit alles is psychologie, de ‘logos van de psyche’, zielkunde dus, een studie van dat
Fibonacci reeks en gulden snede Onzichtbare krachten aan het werk. De dynamische architectuur van de kosmos,
gebaseerd op wiskundige verhoudingen, vinden we overal terug, zowel in de grote als de allerkleinste structuren. De gulden snede spiraal is het pad van creatie, de heilige geometrie van de natuur. Tot deze ‘impliciete ordening van de natuur’ kunnen we ook de archetypische krachten rekenen waarmee astrologie werkt.
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
24
deel van ons wezen dat groter en dieper is dan het ego.
Verloren lopen in Midgaard
Elke mythologie is erop gericht om alles in het leven een plek en een betekenis te geven. Onze wereld heet
Midgaard in de Noordse mythologie en is een van de negen werelden. Aasgaard is de bovenwereld; daar
wonen de Asen, de goden. In de onderwereld, Hella, wonen monsters.
Helaas zijn we in onze cultuur het contact met boven en beneden verloren. Er zijn geen hedendaagse
mythologieën die ons verblijf op Aarde kunnen steunen en ons vertellen hoe om te gaan met de goden en
monsters die nog steeds actief zijn.
Daarom lopen wij, de huidige dragers van de Westerse cultuur, zonder besef van een boven- en onderwereld
in Midgaard rond. We zijn de verticale dimensie in ons leven kwijt.
Hoe kunnen we het leven in Midgaard weer zin en richting geven? Als onze cultuur hierin niet voorziet,
moeten we onszelf helpen. Astrologie levert inzicht in de boven- en benedenwereld en de archetypische
grond van het bestaan.
We kunnen leren meer op onze intuïtie te vertrouwen, we kunnen oefenen om ons gevoel te scherpen,
helder waar te nemen. Naast onze ratio hebben we toegang tot de wereld van de verbeelding, van de droom
en het visioen, we weten het verschil tussen waken en dromen, we zijn zowel de dromer als de droom.
Zo raken we weer thuis in onze kosmos en merken al gauw dat die tot ons spreekt. De natuur, het landschap,
de dieren en mensen, maar ook het handschrift van stedenbouwkundigen, architecten en andere
cultuurbouwers, vertellen een eigen verhaal, het grotere verhaal waarin we zijn opgenomen.
Een manier om astrologie dagelijks toe te passen is het volgen van de Maan door de huizen van de
horoscoop.
Zon en Maan –de twee lichten in de horoscoop
De Maankalender: volg het Maanjaar door je geboorte - horoscoop
Elke maan(d) komt bij nieuwe Maan een belangrijk thema in je horoscoop centraal te staan. Zon en Maan
staan samen in een bepaald huis – een krachtige impuls voor verandering.
Meestal merk je rond de datum van nieuwe maan al dat er wat gaande is rond de thematiek van het huis
waarin de nieuwe maan plaats vindt.
Huis Maandthema:
1. …..je uitstraling, presentatie, kleding, voorkomen
2. …..je inkomen, je talenten en bezittingen
3. …..je contacten, je netwerk
4. …..je plek, je huis, gezins- en familiebanden
5. …..speelsheid, liefde, avontuur, spanning en romantiek
6. …..je werk, je collega's en je gezondheid
7. …..je partner, je relaties, samenwerking met anderen
8. …..stresstest - het verwerken van spanningen en emoties
9. …..je studie, je levensvisie, ontplooiing en reizen
10. …..je positie, je ambities en je carrièreplanning
11. …..je vriendschappen, verenigingsleven, je populariteit
12. …..meditatie, inkeer, innerlijke stilte
Je eigen maankalender
Het volgen van de Maan is een uniek middel om astrologische invloeden in je leven te volgen en er gebruik
van te maken! Zo’n kalender is gebaseerd op je geboorte horoscoop en het ritme van de 12 nieuwe Manen
in het jaar. Elke nieuwe Maan (NM) valt in een bepaald huis van je horoscoop. Je zult merken, dat het
gedrag, de problematiek en de uitdagingen die samen hangen met dit huis in die maand sterk naar voren
komen. Zo’n NM werkt als een krachtige transit. Als de NM samen valt met een planeet in je horoscoop
werkt dat bijzonder sterk: de planetaire energie wordt geactiveerd; je kunt de werking vergelijken met een
Uranus transit.
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
25
Maar, er is meer. De NM valt elk jaar nooit op dezelfde plek maar wel ongeveer. Met behulp van de Maan
kalender kun je bijvoorbeeld ontdekken waarom jij 'in de zomer liever thuis blijft' (NM in je 4e huis); of
waarom 'februari altijd zo'n enerverende tijd is' (NM in je 8e huis). Nieuwe Maan - de samenstand van Zon
en Maan - is een krachtige impuls voor verandering; een tijd om te zaaien, dingen helder te krijgen en
anders aan te pakken.
Ik heb zo’n maankalender gemaakt en er door de jaren duizenden van verkocht – hij is echter nu niet meer
leverbaar. Daarom neem ik wat van de teksten van de kalender hier op, omdat het volgen van de Maan
zo’n toegankelijke manier is om je met de kosmos bezig te houden. Hoe?
Print je geboortehoroscoop uit en haal van internet een actuele lijst met de nieuwe manen en hun posities
in de dierenriem. Geef die posities (en de datum) weer in de horoscoop tekening. Hang de horoscoop op je
koelkast of in je meditatieruimte, vaak is dit het kleinste kamertje. Zo kun je regelmatig kijken hoe dit
werkt en je proces daarin volgen.
De Maankalender die ik maakte gaf per maand teksten met aanduidingen van wat je die maanfase kunt
verwachten. Als je wat van astrologie weet kun je met de basis-betekenissen van de huizen in je achterhoofd
kijken wat er deze maand voor je in het vat zit en je er op voorbereiden. Verderop wat voorbeelden.
Wanneer je de nieuwe manen optekent in je horoscoop dan merk je dat er soms twee nieuwe manen vallen
in een bepaald huis van je horoscoop en dat sommige huizen worden overgeslagen.
Lees hiervoor het stukje over onderschepte tekens. Ook hier zie je, dat de huizenverdeling wel degelijk
invloed heeft.
Maan en intuïtie
Ooit werd de Maan als een godin vereerd. Haar invloed is minder vanzelfsprekend geworden, maar daardoor
niet verminderd. De omlooptijd van de Maan hangt samen met allerlei ritmes en cycli in ons leven; waarvan
de menstruatie cyclus wel de bekendste is. Zoals de Maan eb en vloed beïnvloedt, zo beïnvloedt zij ook de
getijden van onze gemoedsgesteldheid; onze stemmingen.
Veel mensen blijken gevoelig voor volle Maan. Ze kunnen niet slapen en voelen zich kwetsbaarder en
gevoeliger dan anders. Tuinliefhebbers maken gebruik van een zaai- en snoei- kalender, gebaseerd op de
fasen van de Maan. Nieuwe Maan is een goede tijd om te zaaien, volle Maan is oogsttijd.
Vooral de nieuwe Maan wordt van oudsher gezien als een krachtige impuls tot groei en verandering. Als je
het nieuws volgt zul je merken, dat er rond die tijd vaak nieuwe ontwikkelingen plaats vinden; zaken krijgen
een andere wending, er worden nieuwe initiatieven genomen, bomen geplant, zaadjes uitgestrooid.
Moeder en Muze - symbool van het typisch vrouwelijke
Omdat we binnenshuis en met kunstlicht leven hebben we minder zicht op één van de meest
indrukwekkende hemelverschijnselen: de kringloop van de Maan met haar schijngestalten. Steeds komt ze
weer ergens ander op en vertoont ze een ander gezicht. Opgaan, blinken en verzinken: de Maan staat model
voor alle natuurlijke processen.
In 29½ dag volbrengt ze één omloop om de aarde, wat overeenkomt met de duur van de menstruatie cyclus
en de tijd die nodig is voor het aangroeien en loslaten van de toplaag van onze huid. De duur van de
zwangerschap wordt niet kalender- maar in Maanmaanden berekend - kalendermaanden zijn langer omdat
ze in het Zonnejaar moeten passen.
In de astrologie symboliseert de Maan de moeder: degene die ons voedt en opvoedt. Mamma is Latijn voor
borst; in overdrachtelijke zin de dingen waar we ons emotioneel mee verbonden voelen. Voor dichters
neemt de Maan de gestalte aan van de Muze; de inspirerende verbeelding.
Maan en vrouw zijn
Elke jonge vrouw is de Korè, zij vertegenwoordigt betovering, verleiding, maagdelijkheid, puurheid, het
prille begin in de lente van het leven. Jonge mannen belichamen de Kouros, we zien stoerheid, daadkracht,
eigengereidheid. De uitstraling van jonge mannen brengt leven in de brouwerij zodra ze ergens verschijnen.
In zijn of haar puurheid is elk jong mens aanbiddelijk, zelfs met scheve tanden en puistjes. De goddelijke,
jeugdige, onbeschrijflijke schoonheid van jonge mensen had in de Griekse oudheid een naam en een plek
in de tempel. De Korè komt in verschillende gedaanten naar voren. Uiteraard als Venus, de personificatie
van harmonie en schoonheid. Maar, ook als Artemis (Diana), de godin van de jacht. Zij ambieert een
ongebonden leven in de vrije natuur.
In de mythologie zien we dus twee vormen van vrouwelijkheid en vrouwelijke aantrekkelijkheid. Venus gaat
over de seksuele liefde en de erotiek. De drievuldigheid van de maangodin staat voor een ander soort liefde,
het verlangen van onze ziel naar de heelheid van hart en ziel. Dit motief komt bijvoorbeeld ook sterk naar
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
26
voren in het verhaal van Psyche en Eros, de ziel wordt verleid door de
liefde – maar dat leidt naar psychologie, niet naar seks.
De ongebondenheid en avonturendrang van jonge vrouwen in de
wassende fase wordt vaak als mannelijk gezien maar heeft dus een
duidelijke eigen koers en uiteindelijke bestemming. Wel zie je in tv
series steeds meer Diana’s optreden, pittige vrouwelijke speurders met
een HBO opleiding kickboksen en zo.
Zon en Maan in relaties
Zon en Maan; yin en yang; het mannelijke en het vrouwelijke principe.
Eens per maand, in de donkere nacht van nieuwe Maan komen die twee
bij elkaar. Zon en Maan hebben een soort lat-relatie. De meeste
mensen weten wel wat van hun sterrenbeeld (de Zon) maar de Maan
is net zo belangrijk.
De stand van de Maan in je horoscoop geeft aan hoe je gewend bent
om met gevoelens om te gaan en wat voor soort sfeer je om je heen
creëert. Daar kunnen mensen enorm in verschillen. In relaties en
gezinssituaties kan dit een bron van conflicten zijn als er onvoldoende
ruimte is om jezelf te mogen zijn en te weinig bereidheid om je aan te
passen.
De Maan en persoonlijke ontwikkeling
Je horoscoop geeft je aangeboren eigenschappen weer. Of je ze ontwikkelt en in welke richting staat er niet
in. Iemand met Maan in Ram heeft de potentie om een vrolijke, levendige en stimulerende sfeer te creëren,
met Maan in een aardeteken zoals Stier de gave om rust en stabiliteit te brengen.
Het ontwikkelen van die gave gaat niet vanzelf. Je horoscoop zegt eerder hoe je zou kunnen zijn, dan wat
je al bent. Jezelf ontwikkelen is een uitdaging; en astrologie kan vertellen welke problemen je daarbij kunt
ondervinden en waar je rekening mee moet houden.
Allereerst door duidelijk aan te geven hoe de verschillende kanten van jezelf, zoals je Zon, je Maan en je
Ascendant, er uit zien en hoe ze zich tot elkaar verhouden. Dat is belangrijke informatie. Vervolgens biedt
astrologie de mogelijkheid om na te gaan wat in een bepaalde periode in je leven belangrijk is. Daar zijn
verschillende technieken voor, waaronder de nieuwe Maan.
De nieuwe Maan: springtij in je horoscoop
De maandelijkse samenstand van Zon en Maan veroorzaakt springtij; de vloed komt hoger dan normaal.
Springtij dus ook in het huis dat wordt geactiveerd. Het is tijd om je intensief met dit huis - een belangrijk
ervaringsgebied in je leven - bezig te houden en daarin verandering aan te brengen als je dat nodig vindt.
De huizen worden berekend naar de tijd en de plaats van je geboorte en zijn daarom het meest specifiek
voor iemand. Twee mensen die op dezelfde dag maar op een andere tijd of plaats geboren zijn hebben
daarom toch een heel andere horoscoop. Voor alles wat je in je leven meemaakt is er een huis. Als het om
je uitstraling en je voorkomen gaat kijk je naar het 1e huis. Het rijzend teken en het begin van het 1e huis
- vertelt hoe je uitstraling zal zijn.
Stier rijzend geeft een andere uitstraling dan Kreeft of Vissen. Wanneer dit jaar de nieuwe Maan in je eerste
huis valt - dus in de buurt van je Ascendant - komt dit Ascendant teken sterk naar voren in je leven.
Je persoonlijke Maanjaar
De 12 huizen van je horoscoop vormen opeenvolgende stadia in je persoonlijke maanjaar. Elke nieuwe
Maan wordt een ontwikkeling gestart die verloopt volgens de maanfasen (eerste Kwartier, volle Maan en
laatste Kwartier). Deze fasen zijn op elk kalenderblad vermeld. Wat houdt dat in?
De Schijngestalten: de vier fasen van de Maan Nieuwe Maan (NM) begin van de Maan-maand Volle Maan (VM) twee weken later
Eerste Kwartier (EK) één week later Laatste Kwartier (LK) drie weken later
De Wassende en de Afnemende Maan fase
De godin Diana in actie
Katniss Everdeen
(Jennifer Lawrence) in de film
‘The Hunger Games’. (Lees meer
in ‘Schijngestalten en godinnen –
Reader over de psychologie van de Maanfasen).
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
27
Wassen is een oud woord voor groeien; vandaar 'gewas' en 'tot wasdom komen'. De wassende of groeiende
fase duurt 14 dagen, van nieuwe tot volle Maan. De beste tijd om te zaaien, maar ook om nieuwe dingen
te beginnen. Na volle Maan is de Maan afnemend; een introverte periode van 14 dagen tot de volgende
nieuwe Maan. Een periode van oogsten, van afwegen van bereikte resultaten, het maken van plannen en
het afmaken van hetgeen in de wassende periode is gestart. Activiteiten en nieuwe impulsen die onder een
nieuwe Maan beginnen maken dus een cyclus door van 29 à 30 dagen. Voor nieuwe activiteiten kun je dus
het juiste moment kiezen. En - met in je achterhoofd het oude gezegde 'zoals je zaait zo zul je oogsten' -
ook bewust aandacht leren hebben voor wat je precies zaait, voor een rijker oogst.
Volle Maan - Zon en Maan staan recht tegenover elkaar
De volle Maan is een hoogtepunt - en ook een keerpunt. De energie keert zich vanaf dat moment meer naar
binnen. Geestelijk en emotioneel kun je dit benutten voor meditatie, een rustpunt na de actieve wassende
periode. Reflectie, weerspiegeling, bespiegeling - en het bezoek van de Muze in het holst van de nacht zijn
typische volle Maan verschijnselen. Gedurende kortere of langer tijd kijken naar de volle Maan heeft een
kalmerende helende en zuiverende invloed - alsof dat zilveren, gepolariseerde licht je helemaal doorstroomt
en schoonmaakt. Het zal je trouwens opvallen, dat het tijdens de volle Maan zelden de gehele nacht bewolkt
is.
Als de koningin van de Nacht is de Maan ook symbool van onze verbeelding en onze dromen. Ze heeft zo
invloed op je stemming gedurende de dag. Hoe heb je geslapen? Wat heb je gedroomd vannacht? Een groot
deel van ons leven brengen we dromend door. En naar verluidt staat in de Talmud dat wie zich zijn dromen
niet herinnert als het ware zijn post ongeopend weggooit.
De Maanfasen van week tot week
Eerste en laatste Kwartier: van de aarde uit gezien staat de Maan dan haaks op de Zon; we zien slechts de helft. De Maan heeft in
deze week een kwart (vandaar: kwartier) van haar baan afgelegd. Zo'n stand heet in astrologisch jargon
een vierkant; het haaks op elkaar staan van twee planeten; in dit geval de Zon en de Maan. Zo'n vierkant
creëert altijd spanning. In dit geval is er wat aanpassing nodig tussen je emotionele Maankant en je wat
meer op doen en resultaat gericht Zonzijde. Even denken, even diep ademhalen voor je emotioneel reageert
of je gevoel of je intuïtie verloochent. Niet voor niets is Zondag, de 7e dag van de schepping, een rustdag.
Op Maandag - baaldag, wasdag - begint de werkweek weer te draaien.
De Maanfasen in de huizen van je horoscoop
De krachtige impuls die bij nieuwe Maan aan een bepaald ervaringsgebied gegeven wordt ontwikkelt zich
dus in een wassende en een afnemende fase. Je kunt deze fasen van week tot week volgen. Je kijkt dan
naar het huis van de volle maan en de huizen die haaks staan op de plek van de NM. Zoals je hiervoor hebt
gezien is dit een vierpolig energieveld, een kwadrantenveld.
We hebben ook gezien hoe activatie van de ene pool meteen ook de andere in het geweer roept. Een NM in
het eerste huis zet meteen ook het zevende, het vierde en het tiende in werking. Het verloop van de
wassende en afnemende fase zie je dus terug in de maand-ontwikkeling van het thema. Je groeiproces
verloopt in etappes. Wat voorbeelden:
NM in 5:
Bij nieuwe Maan in het 5e huis wordt verliefdheid, plezier maken, creatieve uitingen en zelfexpressie
belangrijk. Eerste kwartier activeert je achtste huis: seksualiteit, de emotionele verhouding tot je partner.
Bij volle Maan komt huis 11 in focus met de vraag of je vrienden en vriendinnen je steunen om jezelf te
zijn en je creatief te ontplooien of dat je te maken krijgt met afkeuring en jaloezie. Laatste kwartier valt in
huis 2: je eigenwaarde, zelfwaardering - maar ook heel praktisch: kun je met je creatieve ideeën en herwonnen zelfvertrouwen je inkomen verbeteren? NM in 7:
Bij nieuwe Maan in 7 wordt de verhouding tot je partner belangrijk. Volle Maan valt in het huis er tegenover; het 1e waar het gaat om jouw manier van optreden en voor jezelf opkomen. Wordt het een duel of kun je de onderlinge tegenstelling overbruggen? EK In 10 brengt het thema onafhankelijkheid en
zelfstandigheid naar voren en LK in het 4e: je emotionele verbondenheid, je familie en de behoefte aan
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
28
een goede sfeer. Zoals je ziet zijn dat precies de thema's die vanuit het 7e huis problemen kunnen opleveren en waaraan je deze Maan kunt werken om tot een nieuwe verstandhouding te komen.
De Maan en de tijd dat de dingen gebeuren.
Let rond nieuwe en volle Maan eens extra op het nieuws in de krant en op tv. Nieuwe initiatieven vindt je
vaak bij nieuwe Maan; bij volle Maan komen dingen aan het licht. Als je de data van deze Maanfasen in je
agenda zet kun je daarover interessante ontdekkingen doen.
De Maan en de maag
Om te groeien en te ontplooien heb je zowel lichamelijke als geestelijke voeding nodig. Voedsel voor de
maag en voedsel voor de ziel. De huizen zijn te beschouwen als een voedingsbodem voor je ziel. Huizen
zijn ervaringsgebieden; ze leveren de thema's en de problematiek. Je Maan - je inlevingsvermogen en je
verbeelding - gaat ermee aan de slag. In culturen waar Maanenergie nog sterk aanwezig is wordt veel
gezongen en gedanst, worden verhalen verteld; zijn mythen en sagen belangrijk, worden tradities in ere
gehouden.
Volksfeesten, dialecten, jaarfeesten, kunstzinnige uitingen zijn allemaal typisch Maan. Maar, de waardering
voor de Maan (ooit als oermoeder of vruchtbaarheidsgodin vereert) is in het slop geraakt. Onze cultuur is
op het individualistische Zon-principe gericht en heeft de neiging alles wat Maan is - vrouwelijk, intuïtief,
beeldend, voedend, zorgend, emotioneel - geringschattend te benaderen.
Ook de beeldentaal van de astrologie treft dat lot. Zelfs in de beleving van de dagen van de week is dit te
herkennen. Op Zondag - Leeuwdag - flaneren langs de boulevard; op Maandag – werkdag, wasdag - loopt
met frisse tegenzin de wekker weer vroeg af.
Het levensritme: Toch bestaat het levensritme uit dagelijkse zorgtaken en routineklussen; boodschappen
doen, koken, wassen, poetsen. Als je in harmonie bent met je Maankant kom je zingend of neuriënd in je
ritme - al doende krijg je er plezier in.
Maan houdt van ritme en regelmaat; daarom horen ook gewoontes tot haar terrein. Teveel verandering en
onvoorspelbaarheid is voor geen enkele Maan goed. Het gaat immers om geborgenheid en gezelligheid; je
thuis en op je gemak voelen.
De schaduwzijde hiervan is weerstand tegen verandering en de moeite die het kost om hardnekkige en
verslavende gewoontes te veranderen. Als je iets wilt veranderen zul je bij de Maan eerder succes hebben
met verleidingstactieken dan met dwang.
Geestelijke en emotionele voeding: 'De liefde van de man gaat door de maag' zegt iets over het verband
tussen voeding en gevoel, net zoals onze gevulde koelkasten iets zeggen over de geruststelling en het
voldane gevoel dat uitgaat van 'genoeg in huis'. Veel mensen eten letterlijk hun ongenoegen weg. En wie
veel onverteerbare brokken slikt of zich niet de tijd gunt om indrukken naar behoren te verwerken, krijgt
onherroepelijk last van z'n maag.
Er is verband tussen honger naar aandacht en zwaarlijvigheid - om van maagzweren maar niet te spreken.
Gefrustreerde honger naar liefde werkt fysiek uit in een verhoogde afscheiding van maagzuur. Norit kan de
symptomen onderdrukken veel beter is natuurlijk om aan de slag te gaan met de werkelijke oorzaken:
gefrustreerde emotionele behoeften.
De Maan en je tuin of balkon
De Maan heeft o.a. invloed op de groei en de vochthuishouding van planten. Elke biologische tuinkalender
houdt daar rekening mee. Hier volgend een paar tips.
Nieuwe Maan tot volle Maan: zaaien, planten en enten. Verpotten van planten die boven de grond
vrucht dragen. Gras maaien om groei te bevorderen. Eventueel tot maximaal 3 dagen vóór volle
Maan snoeien.
Bij volle Maan: oogsten van geneeskrachtige kruiden en sappige vruchten. Snoeien is bij volle
Maan niet aan te bevelen, omdat takken en stelen dan veel vocht bevatten, ze kunnen bloeden.
Volle Maan tot nieuwe Maan: graafwerk, tuinaanleg. Gras maaien om groei te remmen. Spitten,
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
29
ploegen, bemesten, wieden, bestrijden van plagen, starten composthoop.
Laatste Kwartier tot nieuwe Maan: planten en oogsten van bollen, knollen en wortels en andere
gewassen die onder de grond groeien. Ook bomen en heesters wortelen beter in deze fase.
Je persoonlijke groeiseizoen
Zaaien, snoeien en oogsten doe je in je persoonlijke leven natuurlijk net zo goed. Als je in harmonie wilt
blijven met de natuurlijk orde let je daarbij op de Maan.
De Maan vertelt je, dat ontwikkelingen nooit rechtlijnig verlopen maar in cycli. We meten de tijd ook af op
klokken die cirkelvormig zijn. Na een periode van expansie en groei volgt altijd een hoogtepunt (volle Maan)
en daarna een tijd van contractie en bezinning; van snoeien misschien.
Het is goed om de volle Maan te gebruiken om stil te staan bij wat je hebt bereikt - te genieten van wat er
is. De sfeer is er gewoon naar om alles even helder te kunnen overzien. Als je bij volle Maan hyper wordt
is dat een signaal dat je jezelf teveel hebt opgejaagd. Kan het ook een tandje minder? Het is echt nodig om
tot rust te komen. Vanuit die gemoedsrust kun je bij gaan sturen. Sommige dingen hebben nog een zetje
nodig; andere moet je gewoon even laten rusten. Onder de grond gebeurt ook van alles, je kunt er op leren
vertrouwen. Misschien komt er bij de volgende NM, over 14 dagen dus, weer schot in.
De Maan in zaken
Wat voor je tuin en je persoonlijke ontwikkeling opgaat geldt uiteraard ook op voor het reilen zeilen van
een bedrijf, een instelling of een vereniging. Bij volle Maan een vergadering plannen waarbij punten
besproken worden die emotioneel moeilijk liggen is vragen om problemen. Tenzij je wilt, dat er iets aan het
licht komt of in het zonnetje komt te staan. Hier volgen een paar tips om het juiste moment te plannen
voor:
NM tot VM: start campagnes, introducties, indienen nieuwe plannen, werkvoorbereiding. Een
wervende mailing. LK tot VM: bijstellen beleid, de vaart er in houden.
VM: officiële bekendmakingen, persconferenties, onthullingen doen om in het nieuws te komen.
VM tot NM: follow-up; afmaken van wat begonnen is. Een informatieve mailing. Werkvoorbereiding,
visie ontwikkelen; overleg, bezinning.
LK tot NM: inkrimpen, reorganiseren, afstoten van taken en activiteiten, liquideren. Informatie
verzamelen, evaluatie, balans opmaken.
Het zakelijke groeiseizoen in de bedrijfshoroscoop
De huizen in de horoscoop van een bedrijf of organisatie worden in de bedrijfsastrologie als volgt geduid:
1. imago, uitstraling, face lift, nieuwe initiatieven, reorganisatie, slagvaardigheid
2. eigen vermogen, verlies en winst, investeringen, opbrengst, budgettering, salariëring
3. communicatie, informatie, informele netwerken, voorlichting, vertegenwoordigers
4. de vestigingsplaats, onroerend goed, huur, invloed van de oprichters; de wortels van het bedrijf
5. leiderschap, bevorderingen en promoties, de positie van de leiding, naijver, dochterondernemingen
6. personeel, procedures, taakverdeling, productiviteit, onderlinge verhoudingen, milieu eisen
7. joint ventures, gezamenlijke acties; branche organisaties, arbitrage, concurrenten
8. vreemd vermogen, aandelenemissies, hypotheken, belastingen, liquidatie, desinvesteren
9. import en export; contact met het buitenland, scholing kader, plannen op lange termijn
10. bestuur, directie, aanzien, beleidsvoornemens, beslissingen, public relations, tarieven en prijzen
11. nieuwe producten en vernieuwingen, externe adviseurs, beurzen en congressen, lobbyen, subsidies
12. sociale verantwoordelijkheid, voeling houden met de markt, fraude, concurrentievervalsing
De 12 huizen bestrijken alle terreinen waar een organisatie mee te maken heeft. Een NM in de horoscoop
van een bedrijf activeert zo'n terrein - als andere factoren meewerken zijn hier activiteiten of veranderingen
te verwachten.
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
30
5. DE ZONNEBOOM – HET DRAGEND CENTRUM
De eeuwige terugkeer onder de wentelende sterren
Tot dusver hebben we ons bezig gehouden met
de horizon, de kosmische ruimte om ons heen.
Nu gaan we kijken naar het centrum, de plek
waaromheen alles gebeurt en waar we onszelf
beleven als aanwezig in onze wereld. We
hebben gezien hoe het centrum van een
energieveld de boel bij elkaar houdt.
We beginnen met het vaste punt aan de hemel,
de Poolster.
Een tijdopname (te maken door de lens van
het fototoestel een paar uur open te laten
staan) toont het wentelen van de sterren rond
de Poolster. Deze circumpolaire beweging van
de hemel kunnen we – met enig geduld – op
een heldere nacht en liggend op onze rug in
het gras ook zelf waarnemen.
Met ons gezicht naar het noorden zien we de
immense hemelkoepel gestaag linksom
draaien. Dit indrukwekkende beeld is helaas
in stedelijke gebieden vrijwel onzichtbaar
geworden. Een tragisch gevolg is, dat we
geen contact meer hebben met belangrijk
werelderfgoed.
Het gestage wentelen van de hemel bepaalde in tal van culturen de visie op het bestaan. Voor de hindoes
en de boeddhisten is dit het rad van karma en wedergeboorte. Ook ideeën over de tijd, de eeuwige
terugkeer, de kringloop van de seizoenen en mogelijk heden om aan Samsara, het rad van de tijd, te
ontsnappen door verlichting te bereiken vinden we overal. Bij de Grieken kreeg dit idee gestalte in de
figuur van Ixion, een gevleugelde ziel, geketend aan de tredmolen van het bestaan.
De levensboom
In veel scheppingsverhalen komt een boom, obelisk of navel van de wereld voor. Denk aan de boom des
levens in het Paradijs. Bij de indianen was het een totempaal of de centrale mast in een zonnedanshut,
die het dragende centrum voorstelde.
De Egyptenaren richtten perfecte in onvergankelijk graniet gehouwen obelisken op, waarvan de schaduw
de maat was voor het verstrijken van de tijd en tevens een tribuut aan Ra, de zonnegod: zij leefden in de
schaduw van zijn heerschappij. Al deze levensbomen wijzen naar het zenit, het punt recht boven ons
hoofd. De Aarde heeft ook een zenit: de Poolster is de navel waaromheen de hemelkoepel wentelt. De
aardas, de axis mundi, is de ruggengraat van de wereld.
In China vormde de nachtelijke beleving van de hemel die om een vast punt draait de basis voor het
staatsbestel. De keizer, de Zoon van de Hemel, zat als de Poolster onbeweeglijk op zijn troon in het Rijk
van het Midden. Net zoals de onveranderlijke hemelse ordening zijn beweegreden vindt in een
middelpunt, zo hoort ook alles op Aarde rond de keizer te draaien.
Axis mundi en het dragend centrum in onszelf
De aardas, de ruggengraat van de wereld, wordt in de Noordse mythologie voorgesteld als de
Wereldboom, de Yggdrasil. Yggdrasil betekent 'Odin's strijdros' (‘Paard van Yggr’), ‘Odin's galg' of 'Odin’s
doem'. In de verhalen over de god Odin wordt hij namelijk aan de wereldboom gespijkerd, een
verbeelding van een goddelijk offer aan het kruis van het leven. De Yggdrasil, het paard van Odin,
verwijst naar de ontembare levenskracht die Odin draagt en overal naartoe brengt.
Vanuit het midden van onze horoscoop zijn we verbonden met hemel en aarde; dit is de centrale as van
zenit en nadir, de levensboom. Ik vertaal Yggdrasil met 'ik-drager'. De stam van de boom is als de
ruggengraat, dat stevige, beweeglijke frame waaraan ons ik werd opgehangen toen we dit leven
instapten.
Tijdopname van de wentelende sterren rond de Poolster. Voor Boeddhisten en Hindoes is dit het eeuwige rad van de tijd en van wedergeboorte, Samsara. In de Noordse mythologie is de poolster de top van de wereldboom, Yggdrasil, ook wel de levensboom genoemd of ‘de boom der kennis’.
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
31
Ieder mens bezit een Yggdrasil, een miniatuur van de
kosmische es. Onze ruggengraat vervult immers dezelfde
functie: drager van negen werelden, van alle chakra's, van
ons hoofd, onze ledematen, organen en andere
levensonderhoudende stelsels. Rug en schouders vormen het
kruis waarmee we het leven dragen. Elk mens heeft
bovendien een eigen zenit, een ster boven het hoofd, en een
eigen verbinding met de Aarde, een nadir. Zo gezien is het
niet zo gek dat de oude Vikingen een wereldbeeld
ontwikkelden waarin een boom zowel een mens kon
voorstellen als drager van de hele wereld.
Recht boven ons hoofd hebben we onze eigen Poolster: het
zenit. Wanneer we ons centrum, ons hart, verbinden met
hemel (zenit) en aarde (nadir) maken we een verticale
verbinding en beleven we het Zijn buiten de tijd; het eeuwige
Nu. Deze verbinding vormt de spirituele werkelijkheid. Wij zijn
kinderen van hemel en aarde.
Rug en schouders vormen een kruis; we zien dit kruis terug in
het symbool van de aarde, maar ook in de takken van de
Yggdrasil. We realiseren ons: we dragen niet een kruis, we
vinden er houvast. We gaan niet gebukt, we rechten de rug.
Daarom noem ik de ruggengraat de Ik-drager.
Naarmate we Yggdrasil, een dragend centrum in onszelf ontwikkelen, naarmate we aanwezig zijn in onze
wereld, wordt onze ruggengraat steeds meer Yggdrasil, ik-drager. Deze boom vertakt zich, wij hebben deel
aan vele werelden. De wortels gaan diep, de boom toont tegelijk de weg naar het hogere, de weg van
meditatie die de sjamaan volgt om naar het domein van goden en geesten op te stijgen.
De Zon als bron van licht en leven
We zouden een bloemenklok kunnen maken, waarin allerlei soorten bloemen zich op een vaste tijd van de
dag openen en sluiten. Het was de botanicus Linnaeus die dit ooit voorstelde. Sommige bloemen draaien
hun gouden hartjes in aanbidding de hele dag door naar de Zon, zoals madeliefjes, margrieten en
zonnebloemen. Andere hebben een vaste periode van openen en sluiten. Ook de mens heeft een
ingebouwde zonneklok, die zorgt er bijvoorbeeld voor dat bij het aanbreken van de dag onze bloeddruk
stijgt en dat we in de middag fysiek het beste in conditie zijn. Wie de lokale groente van het seizoen eet
leeft in kosmisch evenwicht.
Niet alleen tijd wordt door de Zon geordend, ook ruimte wordt door de bewegingen aan de hemel
gestructureerd. Onze kosmos wordt gestructureerd door de windrichtingen, de plekken waar de Zon staat
in ochtend, middag, avond en nacht. Ook het jaarritme lezen we daar af: elke dag gaat de Zon op een
ander punt aan de horizon op en onder. De Zon is de bron van licht en leven – niet alleen in de natuur,
maar ook in onszelf, in ons hart.
De Zon op aarde – de kwaliteit van het centrum
Waar waren we vóór onze geboorte? In de hemel of ergens in het vormeloze, tijdloze niets? Volgens
traditie zijn we begonnen als een diep verlangen om iets speciaals te gaan doen of uit te proberen, want
zo begint een avontuur meestal. Verlangen is de reden om te incarneren, om weer een rondje op Aarde te
doen, waar verlangens handen en voeten kunnen krijgen. Hoe dan ook, plotseling is er een kloppend hart.
Een wonder! Ver vóór onze geboorte begon plotseling dat hart te kloppen en het klopt nog steeds bij alles
wat we doen. In het hart dat klopt in de baarmoeder is het symbool van de Zon te herkennen: een cirkel
met een punt erin. Een levendig punt, een gestaag, dansend, huppelend hart in de beschermende kring
van de baarmoeder, gedrenkt in vruchtwater. Het onbestemde heeft een plek gekregen, een adres. Maar
ook beweging, iets dartelends en springerigs.
Yggdrasil
Yggdrasil en de beleving van dag en nacht,
Zon en Maan. Illustratie door Ruzica
Parsons uit Mythen van de dierenriem
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
32
Geboorte. Drie stadia van geboorte. 1. Nog ongevormd, in het onbestemde niets, één met het Al, 2. Het
mysterie van het plotseling verschijnen van het kloppende hart in de baarmoeder en 3. de geboorte in de
wereld, het moment waarop we het kruis op ons nemen. Elke cirkel roept het gevoel op van eenheid en
eeuwigheid. Een punt in de cirkel symboliseert meteen een aanwezigheid, een Zijn. In het symbool van de
Aarde, de horizon met de vier windrichtingen, komt al deze symboliek samen. De Zon op aarde. Een Zelf,
een aanwezigheid die de aardse last van het kruis op zich neemt.
Elke cirkel roept het gevoel op van eenheid en eeuwigheid. Hij is het symbool van het einde en het begin,
van volmaaktheid en eeuwigheid. Elke cirkel kan zich tot een punt verdichten, elke punt kan zich tot cirkel
verwijden.
Het symbool van de Zon
De cirkel staat voor de totaliteit, het Heel-Al. Sint Bonaventura zegt in zijn ‘Itinerarium
mentis ad Deum’: “God is een cirkel met een omtrek die het Al omspant en een centrum
dat overal kan zijn.” Zodra je in de cirkel het middelpunt weergeeft, zoals in deze
tekening, ontstaat een spanningsveld. Er manifesteert zich een kern, een aanwezigheid.
Een Zon met een kring van planeten, een mens als een bewuste manifestatie met een
lichaam. Het symbool van de Zon in de horoscoop vertelt dus het verhaal van
menswording, een Zijn in de wereld. Een punt alleen is niets. Merk op, dat een mens
nooit op zichzelf staat: Zon en planeten, centrum en gemeenschap horen bij elkaar.
Hart, bloedsomloop en kwadrantenveld
Symbolen zijn nooit zomaar verzinsels. Het symbool van de
Zon geeft een essentie weer van centraliteit, van het
verzamelen van energie rond een kern die de zaak bijeen
houdt. We komen dit principe dagelijks tegen in de praktijk.
We ervaren in onszelf de noodzaak om al die verschillende
kanten van onszelf en al die verschillende belevingswerelden
waarin we functioneren bij elkaar te houden. Als volwassene
houden we ons gezin bij elkaar, ons bedrijf, onze
vriendenkring.
In de horoscoop is dit zichtbaar in het centrum van de
tekening. Zoals gezegd: de Zon op aarde.
Ik situeer dit centrum in je hart. Je geestelijke hart houdt
met liefde en compassie al die verschillende kanten bij
elkaar; je fysieke hart communiceert via je bloedsomloop met
je hele lijf. Wonderlijk: ook in je hart zie je de vierdeling van
het kwadrantenveld terug.
Vanuit de alchemie komt het inzicht, dat dit hart zelf ook
healing nodig heeft.
Om de bloedsomloop mogelijk te maken bevindt zich in het
hart namelijk een scheidingswand. Voor het bloed ligt er een hele lange weg om van rechter boezem naar
linker kamer te komen – eerst via de longen en vervolgens door het lichaam.
Die scheidingswand kunnen we ervaren als een dubbel gevoel, een soort ongerustheid over ons de
oprechtheid van onze bedoelingen. Het hart, dat we graag als één geheel beleven, van ganser harte, blijkt
in werkelijkheid complex, tweeslachtig en dus vol twijfel. Niet leuk om te ontdekken: er bevindt zich
inderdaad een scheidsmuur tussen mijn diepste geheim en mijn nobele deugden; mijn geweten en mijn
opgebiechte zonden; mijn ware zelf en wat ik aan de wereld laat zien.
Dit hart wordt heel door liefde – je open stellen en moed en compassie ontwikkelen. Meer over dit
alchemistische proces in Mythen.
Stadslucht en kosmos
De Zon creëert de uren en verdeelt de dag in vieren. In zijn rondgang langs de horizon en de vier
windrichtingen omgordt hij ons met een ring van vuur. Samen met de Maan creëert hij de maanden en
weken. Kosmonauten zijn we – reizigers door ruimte en tijd, want elk mens heeft hiervan een ingebouwd
besef. Zowel de vier dagdelen als de vier seizoenen hebben invloed op ons waak- en slaapritme en hoe we
ons voelen op bepaalde uren van de dag.
Het hart is een kwadrantenveld
De meridiaan is in ons hart een
scheidingswand tussen grote en kleine
bloedsomloop.
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
33
In oude geschriften vind je handleidingen die teruggaan op de Chaldeeuwse en Babylonische ordening van
de uren van de dag, de dagen van de week en de maanden. Dit gaat duizenden jaar terug, ook de Grieken
en Romeinen en de Middeleeuwers droegen bij aan hetzelfde systeem. De dagen dragen de namen van de
planeten, onze klokken zijn rond, net als de kosmos. Men leefde toen veel dichter bij de natuurlijke
tijdsbeleving.
Sindsdien zijn we naar de stad getrokken. De helft van de wereldbevolking leeft in steden. Daar wordt het
zicht op de hemel sterk belemmerd, om niet te zeggen onmogelijk gemaakt. Spiritualiteit hoort bij de natuur
en de beleving van de hemel en wordt gevoed met verwondering.
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
34
6. DE ASTROLOGISCHE WINDROOS - WESTERSE FENG SHUI
De astrologische windroos
De beleving van ruimte en tijd is sterk verbonden met het
ritme van dag en nacht en van de bewegingen van Zon en
Maan aan de hemel. Deze beleving zouden we kosmisch
bewustzijn kunnen noemen.
Zowel fysiek als geestelijk zijn we ingebed in talloze
circadiaanse (dagelijkse) ritmes (o.a. lichaams-
temperatuur, slaap behoefte, hormoonspiegel, hartritme,
hongergevoel). Onze biologische klok is op de kosmos
afgestemd.
Met dit kosmisch bewustzijn komt ook de beleving van de
vier seizoenen, de maanden of ‘manen’ met vier weken
(gebaseerd op de schijngestalten van de Maan), de dagen
(vernoemd naar de planeten) en het ritme van de vier delen
van het etmaal - ochtend, middag, avond en nacht – ons
leven binnen. Dit geeft een gevoel van verbonden zijn met
een groter geheel, van thuis zijn op aarde.
Het besef van ruimte gaat dus veel verder dan het decor
van de ruimte waar we ons in bevinden – het vraagt om
oriëntatie, om georiënteerd zijn (letterlijk: weten waar het
oosten is). Dit opent een veel wijder perspectief dan
kamers, muren en stadsplattegronden.
Werken in een georiënteerde ruimte
Veel kerken en kathedralen in Europa zijn georiënteerd op
de kardinale richtingen. Ook Washington DC, de hoofdstad
van de VS werd door de Franse architect Pierre l'Enfant op
de vier windstreken neergezet, als een uitdrukking van
verbondenheid met de natuur. De Romeinse architect
Vitruvius uit de eerste eeuw na Christus zei het zo:
"De richting waarin de tempels van de onsterfelijke
goden moeten wijzen, is het westelijke deel van de
hemel. Dit stelt degenen die het altaar benaderen met
offergaven in staat om naar de richting van de opgaande zon te kijken als ze voor het beeld in de tempel
staan en zo zullen ook zij die een gelofte afleggen hun gezicht wenden naar de richting waar de Zon
vandaan komt en zullen ook de beelden zelf uit het oosten lijken te komen".
Werken in een georiënteerde ruimte waarin alles een plek krijgt was in de oudheid dus heel gewoon. Ook
het oude kerkje in mijn woonplaats Bodegraven staat precies oost-west. Als je de kerk binnenkomt loop je
naar het oosten, de plek waar nieuw licht verschijnt; Jezus dus, die nieuw licht in de wereld brengt.
Je kunt in je huis het noorden markeren, of een zuidpijl aanbrengen in je woon of werkkamer. Zo blijf je in
contact met je horizon, een oerbeleving van thuis zijn, weten waar je bent en wie je bent. Elke ruimte kan
op eenvoudige wijze in vieren worden gedeeld door de assen oost-west en noord-zuid aan te geven. Een
kompas of een blik op de zonnestand kan helpen oriënteren.
Oefening windrichtingen ervaren.
Natuurmensen, zoals boeren, zeilers en jagers hebben nog het natuurlijk gevoel voor windrichtingen dat
elk mens voor de komst van de ANWB bewegwijzering had en dat nu door GPS helemaal aan het verdwijnen
is. Om dit intuïtieve oriëntatie vermogen terug te krijgen maken we contact met de horizon, de grote cirkel
om ons heen. Doe dit vanuit je lijf, niet alleen vanuit je hoofd. Vergelijk dit met het gevoel wat je krijgt in
een draaimolen, je hele lichaam voelt dit en reageert er op.
Door je dit voor te stellen merk je hoe je aandacht zakt, je kunt de ruimte bijvoorbeeld ervaren vanuit je
buik en je maagstreek. We noemen dit gevoelscontact.
Een georiënteerde ruimte op
windrichtingen en dagdelen
Zie hoe de Zon een rondje maakt door deze kamer: op in het oosten, door het zuiden, onder in het westen, diep onder de aarde in het noorden. Je eigen kamer oriënteren kan heel gemakkelijk door een kompas neer te leggen, door
voorwerpen op de windrichtingen te plaatsen of door alleen het zuiden, waar de Zon elke dag zijn hoogste punt bereikt met een vaas of beeldje te markeren. Naar eigen inzicht kunnen dit voorwerpen zijn met een speciale betekenis. Kleuren en stenen zijn hiervoor bijzonder geschikt.
Voorbeelden:
Zuid: geel Zon kristal, pyriet, goud West: groen Venus rozenkwarts, koper Noord: blauw Maan malachiet, zilver Oost: rood Mars rode jaspis, ijzer
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
35
Doe je ogen dicht en stem af op dit grotere geheel. Breid je bewustzijn uit naar de horizon, de
grote cirkel om je heen.
Richt je aandacht achtereenvolgens op het oosten, het zuiden, het westen en het noorden. Merk
hoe deze vier richtingen vaste oriëntatiepunten vormen op de horizon.
Elk van deze windrichtingen heeft een eigen kwaliteit – stem je er op af en probeer te voelen wat
dit voor je betekent. In de windroos voel je de adem van de wereld.
De astrologische windroos gebruiken
We kunnen dit uitbreiden door er een kaartje bij te nemen, een stadsplattegrond bijvoorbeeld of
een getekende schets van onze woonwijk.
Vanaf onze plek in huis maken we gevoelscontact met markante punten: het centrum, de manege,
een vriend of vriendin, het industrieterrein. Je kunt op de plattegrond lijnen aanbrengen om ze te
markeren.
Dit is ‘energetisch’ contact maken en ‘voelen’ waar zich deze plekken bevinden ten opzichte van ons
huis en wat ze in ons oproepen.
Lees meer over oriëntatie op de windrichtingen in : De Hemel heeft Voeten in de Aarde - astrologie als
persoonlijk en spiritueel pad. Astrologie gaat over onze oriëntatie in de ruimte; het leven op aarde en de
goden van vuur, lucht, aarde en water die ons daarbij van oudsher terzijde staan.
Coachen met het kwadrantenveld
Ook als coach kun je werken in een georienteerde ruimte tot uitgangspunt maken. Het kwadrantenveld is
een in vieren gedeelde cirkel. De vier vakken of kwadranten hebben elk een eigen betekenis. Carl Jung
noemde deze vierdeling of quaterniteit een van de meest omvattende archetypen.
Zoals besproken, in het groot is het kwadrantenveld de horizoncirkel met de vier windrichtingen oost - west;
noord - zuid. Hiermee zijn de vier elementen vuur, aarde, water, lucht verbonden, de vier seizoenen en de
vier dagdelen. Het kwadrantenveld is een basismodel dat in allerlei varianten terugkomt. Zowel een stuk
papier met een kruis erdoor (de basisvorm van een horoscoop), een coaching ruimte of een lesruimte die
met stukjes touw of ander voorhanden materiaal in vier vakken is gedeeld levert een krachtige structuur
waarbinnen perfect gewerkt kan worden.
Elk vak heeft een specifieke betekenis. Als je in het vuurvak gaat staan roep je vuur op; in het watervak
spelen ‘waterdingen’ een rol. Door van vak te wisselen – of bijvoorbeeld deelnemers van het enthousiaste,
fantasierijke vuur en het praktische, nuchtere aarde vak met elkaar uit te laten wisselen – ontstaat inzicht
in de verschillende energieën waar het om gaat.
Het werkt het best als deelnemers een rol krijgen toebedeeld en zelf invullen welke eigenschappen ze in
zichzelf naar voren moeten halen om de energie ervan neer te zetten. Ook rolwisseling werkt uitstekend als
trainingsmethode.
Scherp contrasterende energievelden
twee nuchtere, rationele velden (lucht en aarde);
respectievelijk aangeduid als ‘logisch’ (lucht) en ‘praktisch’
(aarde),
twee irrationele, op emotie gebaseerde velden (vuur en
water), aangeduid als ‘beeldend’ (vuur) en ‘voelend’ (water).
Praktisch en logisch vormen samen de bovenste rationele
helft, de dagkant.
Beeldend en voelend vormen samen de emotionele onderste
helft, de nachtkant.
Elk energieveld (landschap, gedachtewereld, omgeving
waarin je verblijft, sociale ruimte) bestaat altijd uit deze vier
posities die twee dualiteiten vormen.
Neem plaats in het kwadrantenveld en beleef de ruimte
om je heen
Aandacht brengt dit energieveld en de oerbeleving van verbonden zijn met de kosmos tot leven. Ga in het
midden zitten van de cirkel, met je gezicht naar het zuiden en wordt je bewust van de windrichtingen om
je heen.
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
36
Achter je is het noorden, links is het oosten, rechts het westen. Traditioneel, vanuit de astrologie, horen
daar specifieke symbolen en gewaarwordingen bij.
Gronden: doe onderstaande oefening om dit te beleven en in je centrum te komen.
Zuid - voor je ligt het middagpunt (10e huis), het gebied
waar je vorm geeft aan je toekomst en aan je ‘zijn in de
wereld’; je plekje onder de Zon, de publieke werkelijkheid.
Je staat hier in het volle licht. Dit hoort bij het element
aarde, vorm geven aan je bestaan. Wat roept dit op?
Waarin zou je meer zichtbaar willen zijn? Hoe geef je jezelf
een houding en wat hou je liever verborgen?
Noord - achter je voel je het noorden en het
middernachtpunt (het 4e huis), waar de Zon elke nacht om
12 uur diep onder de aarde doorgaat. Dit gebied
symboliseert je afkomst en je verleden en dus je
levenservaring. D it heb je achter de rug. Je kunt dit
voelen als een steun. Zo niet, dan is reparatie aan de orde.
Kun je trots zijn op je verleden? Dit is het element water:
vertrouwen. Je verblijft hier in de nacht, als je je overgeeft
aan de slaap.
West - rechts in het westen - ervaar hier de kracht van de
schemer. (7e huis). Daar wordt je bewust van je andere
kant, die je gespiegeld vindt in anderen die je aardig of
vijandig vindt. Traditioneel hoort hier je partner te staan –
en je intieme vrienden. Hier heerst het element lucht,
redelijkheid en communicatie, een gesprek. De tijd van de
dag die hier bij hoort is de zonsondergang.
Oost - links kun je afstemmen op het oosten waar elke
dag de Zon vernieuwing brengt. (1e huis). Dit is vuur,
enthousiasme, dadendrang. Elke ochtend als je wakker
wordt kun je fluitend beginnen aan je nieuwe dag. Wat is
jouw verhaal met vuur?
Gecentered zijn
Wie afstemt op de zes richtingen (de windrichtingen en boven en beneden) voelt zich gegrond, aanwezig in
het nu en verbonden met hemel (zenith, het punt recht boven je hoofd) en aarde (nadir, het punt recht
onder je). Net als de zonnewijzer verzamel je energie. Van dit ‘gecenterd zijn’ zou je zelfs een dagelijks
ritueel maken, een meditatie. Door jezelf zo een plek te geven in de kosmos verzamel je alles wat aan
ideeën, dromen en gedachten bij je hoort. Je zit middenin een eigen wereld vol mogelijkheden.
Een loopje nemen: beleef het kwadrantenveld met de Zon mee
De velden in het kwadrantenvel hebben elk een sterke energie beleving. In de volgende oefening loop je
door de vier vakken van het kwadrantenveld met de Zon (en de wijzers van de klok) mee. Hoe beleef je
het ritme van de dag en het etmaal? Hoe stap je van de ochtend in de nieuwe dag?
Vuur. Ga in het vuurvak staan, vlak bij de horizonlijn, de overgang naar het aardevak. Net als de Zon
sta je hier nog net onder de horizon. Voel hier hoe tegen de ochtend de vurige verwachting tintelend
in de lucht zit – straks gaat het gebeuren! Dit is de energie van de vroege ochtend, als de Aurora de
oostelijke horizon al rood en oranje kleurt. Hoe wordt je gewoonlijk wakker? Je stapt vanuit de
halfslaap de heldere ochtend in. Beleef deze overgang bewust door over de horizonlijn te stappen: je
stapt in de ochtend. Geef jezelf tijd om te wennen. Je laat je dromen achter. Hoe wordt jij wakker?
Hoe zien jouw ochtenden er uit?
Aarde. Je bent overgestapt naar het aardevak in het zuidoosten. Haal in jezelf aarde energie
tevoorschijn; hier ben je praktisch en nuchter en ga je lekker aan de slag. Wat valt hierover te
vertellen? Gun jezelf tijd om te wennen, je staat nu in het 12e huis van meditatie, een yoga oefening
of een rondje joggen helpt bij de overgang naar het heldere licht van de dag. Hoe werk jij, wat is jouw
werkritme? Ben je jachtig bezig of kun je ook genieten van wat je doet en de resultaten? Wil je hier
wat veranderen, zijn er dingen die je niet bevallen en die aandacht vragen? Naarmate de ochtend
vordert kom je aan bij het middagpunt, waar de meridiaan de dag in tweeën snijdt. Hier staat de Zon
elke dag op zijn hoogste punt. Hier ben je zichtbaar – kun je het licht verdragen?
Het kwadrantenveld
uitgezet in de coaching ruimte
In deze tekening is de centrale as de Noord-Zuidlijn. Zuid is boven; links is dus het oosten waar de Zon opkomt; rechts is het avondpunt waar de Zon ondergaat. Met voorhanden voorwerpen (kussens, linten of touw) kan in de
ruimte de noord-zuid en oost-west lijn worden gemarkeerd. Zo ontstaan vier vakken: ervaringsgebieden. Je kunt zowel werken met de assen als met de vakken.
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
37
Lucht. De overstap van controle en alle touwtjes in handen hebben naar reflectie en bespiegeling in
het 9e huis. In de middag komt de Zon steeds lager aan de hemel te staan. Het is mogelijk nu je eigen
typische middaggevoel tevoorschijn te roepen en te onderzoeken wat je hierin ontdekt. Ga je
ongenadig door, kun je moeilijk stoppen? Klamp je je vast aan je positie? Heb je na de lunch moeite
om op gang te komen? kijk je verlangend naar de klok? Loop langzaam door de middag. Er is de
neiging tot filosoferen, willen begrijpen (9e huis) en stress, tijd voor diepzinnige gesprekken (8e huis).
Alleen met strakke regie zijn vergaderingen is het luchtvak aan te raden. Tegen de avond worden de
schaduwen langer, we bereiden ons voor op de avond en de nacht. Laat de werkdag los, ‘feierabend!’
zeggen onze oosterburen. Dit is een grote overgang: als straks het grote licht uitgaat moeten we
overschakelen van kijken op voelen. Maar eerst is er een biertje, een gezamenlijke maaltijd; na
zonsondergang en de afwas (6e huis) is er nog vertier (5e huis) voor de pyjamaparty begint (4e huis).
Water. De avondschemer is de archetypische tijd van saamhorigheid (water). We kruipen dichter bij
elkaar, misschien rond een vuur of aan een gezellig avondmaal. Hoe beleven we de avond en de
periode tot het bedtijd is en we voor enige uren verdwijnen in de astrale wereld? Rek je de avond of
verlang je al vroeg naar je bed? Is de avond ‘waterig’ en dus gezellig of is er nog te veel afstandelijke
lucht, elk op zichzelf, moeite om intiem te zijn?
Vuur. Middernacht is de tijd van overgang van waakbewustzijn naar astraal bewustzijn. Onder de
dekens en in de beslotenheid van de slaapkamer krijgt de verbeelding vrij spel. Hoe val je in slaap?
Kun je de wereld, je relaties, loslaten of zit er nog teveel water in je verbeeldingrijke vuurvak
gemengd? Als je onrustig slaapt of de slaap niet kunt vatten is er werk aan de winkel. Leren loslaten is
gericht werken aan angst voor eenzaamheid en nietswaardigheid; vaak is een onverwerkt trauma de
oorzaak. Oefen overgave en heldere slaap; dat is het verschil tussen aanwezig zijn in je dromen of
volkomen uitgeteld en weg van deze planeet. Naarmate het ochtend wordt gloort het in het oosten,
vol verwachting Straks gaat de Zon op en moet je weer aan de slag. (‘Het daghet in den oosten, het
lichtet overal …. in dit middeleeuwse lied wacht een meisje op haar minnaar). Hoe ga je om met
verwachtingen, hoe beeldend zie je je toekomst? Mag je wensen, dromen en verwachtingen hebben?
De astrologische achtergrond: elementen en sterrenbeelden
Werken met de velden geeft inzicht in de verschillende kanten van jezelf en hoe die zicht tot elkaar
verhouden. Het teken waaronder we geboren zijn geeft een kosmische verbinding weer. Ondanks de
heersende scepsis kent iedereen zijn sterrenbeeld en heeft er een bepaald idee over. Het is leuk om dit te
gebruiken voor persoonlijk werk.
De elementen stellen een bepaalde basisenergie voor. In de astrologie zijn de tekens van de Dierenriem op
de volgende manier ingedeeld.
Vuur: ('warm') het aanstekelijke en enthousiaste van
vuur vinden we terug in de tekens Ram, Leeuw en
Boogschutter. Dit zijn de 'intuïtieve' vuurtypes. De
tegenpool van vuur is aarde.
Aarde: ('koel') het nuchtere en praktische van aarde
hebben de tekens Stier, Maagd en Steenbok gemeen.
Dit zijn de' praktische' aardetypes. De tegenpool van
aarde is vuur.
Lucht: ('droog') het mentale en communicatieve van
lucht is terug te vinden bij de tekens Tweelingen,
Weegschaal en Waterman. Dit zijn de 'intellectuele'
luchttypes. De tegenpool van lucht is water.
Water: ('vochtig') de watertekens Kreeft, Schorpioen
en Vissen vertonen overeenkomst in het gevoelsmatige en in persoonlijke betrokkenheid. Dit zijn
de water of 'gevoelstypes. De tegenpool van water is lucht.
Elk van de vier elementen vertegenwoordigt een heel eigen wereld. De paren van tegenstellingen die we
tegen komen in het kwadrantenveld komen we ook in onszelf tegen.
Pool en Tegenpool: werken met polariteiten
De Zon in het teken van de dierenriem waaronder je geboren bent beschrijft het proces naar heelheid, thuis
komen bij je je zelf, in je centrum. In dit proces zijn alle elementen actief – zowel het element van ons
sterrenteken als de drie andere. Maar, het element dat onze grootste uitdaging vormt, onze tegenpool,
geeft ons het meeste last.
Door jezelf een plek te geven in de kosmos
verzamel je alles wat aan ideeën, dromen en
gedachten bij je hoort. Je zit middenin een eigen wereld
vol mogelijkheden.
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
38
Je kunt zeggen: in samenspraak met je tegenpool ben je voortdurend bezig een toestand van evenwicht te
creëren tussen vuur en aarde en tussen lucht en water. Een luchtteken kan te droog worden - of doorslaan
naar de andere kant en te nat zijn, overgevoelig worden.
Een Vuurtype kan oververhit raken maar ook onderkoeld; omgekeerd kan een Aardetype koud en
onaangedaan overkomen of juist met vuur gaan spelen. Volgens het kwadrantenveld hebben we alle
element in ons; de plek voor onze wezenskern is in het midden. Vandaaruit kunnen we naar evenwicht
toewerken.
Vuistregels: onder Aarde smeult altijd het Vuur. Vuur stijgt op maar zoekt aarde: brandstof, houvast of
resultaat. Bij Lucht ruik je het sentiment en in Water voel je de behoefte aan distantie en overzicht. De
combinatie aarde+lucht is rationeel; vuur+water is emotioneel; enz. Voor meer informatie zie
http://www.inspiratiesite.nl/kernkwaliteiten.html
Je sterrenbeeld volgen aan de hemel
Om je ‘kosmisch bewustzijn’ te versterken kun je een tijdlang bewust de dagelijkse rondgang van je eigen
sterrenbeeld volgen. Je weet van dag tot dag in welk teken de Zon staat, ook de overgangen naar een
volgend teken zijn gemakkelijk te volgen, er zijn apps voor. Vanuit de positie van de zon op een bepaald
moment kun je gemakkelijk bepalen in welk kwadrant jouw teken zich bevindt: op of onder?
De sterrenbeelden
x c v b n m
Ram Stier Tweelingen Kreeft Leeuw Maagd
liggen tegenover:
X C V B M
Weegschaal Schorpioen Boogschutter Steenbok Waterman Vissen
Werken met de assen: de wereld is een cirkel
Voor individueel werk of in groepen is het zinvol om een opstelling te maken. Je kunt bovengenoemde
polariteiten uitzetten in een kwadrantenveld. Je werkt dan niet met de velden maar met de assen: de
meridiaan en de horizon.
Steeds gaat het er om het perspectief op het grotere geheel (dat is wat kosmos betekent) werkzaam laten
worden bij persoonlijke ontwikkeling.
We gebruiken nog steeds een super eenvoudig model: een cirkel met een kruis erdoor. Ik word niet moe
om je er aan te herinneren hoe krachtig dit symbool van de aarde is. Hierin zijn alle andere symbolen
opgenomen: de cirkel van het Al, het symbool van de Zon, de halve cirkel van de Maan. De cirkel staat voor
de horizon, het kruis bestaat uit de vier windrichtingen; volgens de Indianen de 'vier grootvaders die de
hemel voor ons dragen'.
Overal waar je bent kunt je de kosmos op deze manier beleven. Hoe je jezelf verhoudt tot je omgeving en
bijvoorbeeld ook de rol die je speelt in gezelschap hangt samen met de plek die je inneemt in de ruimte.
Hiermee is op verschillende manieren te werken.
Als je wat van astrologie weet zie je meteen dat dit de grondvorm is van een horoscoop. Het zuiden is het
MC, de plek waar het negende en het tiende huis elkaar raken en waar de Zon elke dag zijn hoogtepunt
bereikt.
Wie tijdens een vergadering op het zuiden gaat zitten neemt dus als het ware de archetypische plek in voor
leiderschap. Voor het gemak noemen we dit de ‘Vaderstoel’. De ‘huisheren’ – de planeten die traditioneel
hun domicilie hebben in een bepaald huis – bepalen mede de dynamiek. Voor de aan het MC grenzen huizen
zijn dat Saturnus (10e huis) en Jupiter (9e huis). Ertegenover staat de Moederstoel. Noord is het domein
van de nacht en van de Maan, hier komen heel andere behoeftes en rolpatronen tevoorschijn.
Planetaire archetypen en de huizen van de horoscoop
Hoe werkt je verbeelding, kun je je ergens wat bij voorstellen? De kosmische connectie van archetypen
verwijst naar hun universele status. Vroeger werden ze goden genoemd (Hemelvader, Moeder Aarde) en
in hun talloze verschijningsvormen vereerd en gevreesd. In onszelf kennen we het verlangen naar een
wijze, krachtige Vader en een beschermende Moeder, een Koning en een Koningin die samen een
koninkrijk stichten en besturen. Al die aandacht voor adeldom en vorstenhuizen wordt door dit archetype
gevoed. In het klein zien we dat veel bedrijven, winkels, boerderijen zulke koninkrijkjes zijn. Altijd is er
een probleem met de opvolging: welke prins of prinses neemt het stokje over? Voor astrologen is het heel
gewoon om zo over de werkelijkheid te praten. Maar, voor veel mensen is het verwarrend dat niets in de
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
39
astrologie eenduidig is. Een planeet of een huis betekent nooit maar één ding, maar de betekenissen
hebben wel een gemeenschappelijke teneur. We zijn in onze cultuur ontwend om in metaforen te denken
en de functie van symbolen te snappen. En ook hun vaak onverwacht intense emotionele werking.
De beroemde gestaltpsycholoog Wolfgang Köhler (Reval, 21 januari 1887 – Enfield, 11 juni 1967, een Waterman dus) vertelt het verhaal over zijn dochtertje die in zijn werkkamer op de grond zat te spelen. Hij had haar een doosje met afgebrande lucifers gegeven, iets beters had hij niet. Het was een hele tijd stil, tot hij achter zich een angstig stemmetje hoorde: ‘Pappa, pappa, red mij van de heks!’
HOEKHUIZEN EN BESTEMMINGEN
Astrologische symboliek kan veel duidelijk maken over de tegengestelde krachten die in een kwadrantenveld
werkzaam zijn. Symbolen zijn veelzeggend. Hieronder een beschrijving van vijf belevingswerelden die je
met behulp van dit model kunt onderzoeken: Levensreis, Spirituele Reis, Stappenplan om uit een Crisis te
komen, Belangenafweging en de Dynamiek in Het Archetypische Gezin.
MC Zuid: Kasteel
Saturnus /Zon / Jupiter
ASC Oost: Arena a DSC West: Tuin
Mars Venus
IC Noord: Tempel
Maan
1. LEVENSREIS. Start bij de Arena: de Ascendant. De weg van de Aarde.
In verschillende levensfasen zijn de hoekhuizen levensdoelen.
KINDERTIJD; van huis 1 naar 4: de Tempel. Opname in de familie, de gemeenschap.
PUBERTEIT; van huis 4 naar 7: de Tuin van Venus. Het huis van partnerschap en huwelijk.
Jong VOLWASSENE; van huis 7 naar 10: het Kasteel. Een gevestigde positie. Je vervult je publieke
functie in dienst van de macht Hier ontleen je status aan en identiteit.
MENTOR, Senator, Opa, Oma worden; van huis 10 naar 12. Het pensioen en een geleidelijk
verdwijnen in de anonimiteit van het twaalfde huis.
Je kunt zien hoe in elke levensfase de hoekhuizen een uitzonderlijke rol vervullen als doel om naar te
streven. Van belang is om de intense en complexer emoties te begrijpen die je tegenkomt rond 1.
geboorte, 4. familie, 7. partner, 10. identiteit.
2. SPIRITUELE REIS begint in het Kasteel; tiende huis. De weg van de Zon
MIDLIFE: je overziet in het KASTEEL je rol in het bestaan, je carrière. Dit is wat er van je leven geworden
is, dit is nu je identiteit. Is dit alles wat er is?
EEN DRAAI MAKEN. Op zoek naar het geheim van het leven in de onderwereld.
MET DE ZON MEE. Dit tegendraadse pad door de huizen kent 12 stadia; je begint in 9 en loopt tegen de
nummering van de huizen in via 7 TUIN, 4 TEMPEL en 1 ARENA terug naar 10. Maar, als je terugkomt
in het KASTEEL ben je niet meer de zelfde, je bent wijs geworden.
PELGRIM, MONNIK, ZOEKER. Elk stadium op dit pad is tijdelijk – je moet steeds weer verder, door de
nacht naar de nieuwe morgen in de Arena waar je opnieuw een persona aanneemt. Spirituele zoekers
maken gewoonlijk verschillende rondjes.
Er is een oude traditie die zegt dat je intuïtief voelt wanneer het tijd is om wereldse pad te verwisselen voor
je spirituele ontwikkeling. Je gaat zorgen voor je ziel. Als volwassene sta je in het tiende huis aan de top.
Je overziet je rol in het bestaan, je carrière. Dit is wat er van je leven geworden is, dit is nu je identiteit.
Het KASTEEL is je leven.
Nu vindt een belangrijk proces plaats. Je maakt een draai naar zingeving, naar het serieus oppakken van
de oude vragen: wie ben ik echt? Wat is mijn levensdoel? Je bereidt je voor om de focus op carrière en het
handhaven van je positie los te laten. Je pijn van twijfel en wanhoop kan groot zijn.
Op de heenweg, op het linker pad, was het negende een uitdaging, een voorbereiding op je promotie naar
het tiende. Het negende is immers een huis van studie, gewijd aan Jupiter. Je ontwikkelt je geest; en als je
een diploma haalt geeft dat jou als afgestudeerde toegang tot het tiende.
Rechtsom, met de Zon mee, is het negende het huis van de pelgrim, de zoeker, de filosoof. Dit is een
zogenaamd vallend huis (‘cadent’) – je valt van je troon, je gevestigde positie, de zekerheid van wie je bent
en hoe je door anderen wordt gezien. In Mythen van de dierenriem wordt dit pad beschreven.
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
40
3. HEALING OP HET SPIRITUELE PAD
Meestal vertrek je niet vrijwillig, je valt je van je troon. Je wereld ligt in duigen.
Tegen heug en meug moet je op pad, je voelt je eerder een zwerver dan een
pelgrim. Tot de emotionele vaardigheden die je in het leven hopelijk leert is
omgaan met verlies – en dat is nu aan de orde. In de Tuin vind je troost,
medestanders – een GENEZINGSPROCES na een persoonlijke crisis.
De stappen die nodig zijn hebben een archetypische verloop; je volgt de baan
van de Zon, zoals hierboven. Je gaat met de Zon mee door de ‘zwarte nacht van
de ziel’ en komt in het oosten weer open in het licht van een nieuwe dagenraad.
In de arena hervindt je jezelf, je leert voor jezelf opkomen en klimt door de
ochtend om opnieuw je troon te bestijgen. In ‘Mythen’ vind je dit healing proces
stap voor stap beschreven.
4. ANALYSE VAN POLITIEKE POSITIES
Het begrijpen van tegenstellingen en mogelijkheid voor compromis De metaforen
die we gebruiken zijn omvattend en intens. Kasteel is ook je ego, Tempel je ziel.
Op het Kasteel, symbool van macht en politiek, spelen heel andere belangen dan
in de Tempel. Kasteel en Tempel vormen een oppositie. Er is dus strijd maar er
zijn ook compromissen die ze met elkaar moeten sluiten.
Directiekamer en Rouwkapel, Troon en Bidstoel, Publiek en Privé, Parelketting en
Pyjama – de beide archetypen van de macht geven reden tot duizenden
uitingsvormen, waarin altijd nog de archetypische grond voelbaar blijft.
Op de horizontale as vind je iets dergelijks. In de arena gaat het om
zelfhandhaving, in de tuin om intimiteit en samenwerking. Je ziet steeds
omheinde ruimtes, een boksring en een sauna, een voetbalveld en een museum.
Niet altijd zijn compromissen mogelijk; onze wereld bestaat uit tegenstellingen
waarmee we moeten leren leven en waarmee we al doende tot eigen oplossingen komen.
5. HET ARCHETYPISCHE GEZIN
Vader in zijn KASTEEL (klussen in het schuurtje), de zorgende hand van Moeder in huis (haar TEMPEL) Zoon
en Dochter in hun specifieke sferen, de onmiskenbare energie van meiden en jongens. De intense
archetypische achtergrond van menselijke interactie kan hiermee inzichtelijk worden gemaakt.
In de loop van ons leven zijn deze vier archetypische rollen belangrijk: mannen leren zorgen, vrouwen leren
leiderschapsrollen in te vullen.
MC Zuid: VADER
Saturnus /Zon / Jupiter
|
ASC Oost: ZOON a DSC West: DOCHTER
Mars/Ares | Venus/Aphrodite
IC Noord: MOEDER
Maan (Artemis, Demeter, Persephone, Hekate)
Vader, Moeder, Zoon en Dochter als innerlijk proces
Eerder noemde ik het kardinale assenkruis in de horoscoop ‘het archetypische gezin’. Want, iets van het
ontzag en de heiligheid van archetypen kunnen we voelen op de pure momenten van vaderschap of
moederschap. Als kind kennen we zulke momenten met onze ouders. Als ouder weten we nog de
ontroerende ogenblikken waarin onze rol als vader of moeder vorm kreeg. We worden boven onszelf
uitgetild; we worden in de kern geraakt door iets dieps en oers waarin het leven gestalte krijgt.
Soms wordt gezegd, dat we 'alleen maar' ons eigen vader- en moederbeeld projecteren. Bij het beeld van
god als een vriendelijke of strenge man met een baard op een wolk is dat zeker het geval. Maar wanneer
we nagaan welke energie wordt opgeroepen en de emotie die dat teweegbrengt wordt duidelijk, dat het
gaat om natuurkrachten waarmee wij als mens een innige band hebben.
De familiearchetypen zijn een bron van mythen, sprookjes en, zoals dat tegenwoordig heet, soap opera’s.
Als we de bron van deze verhalen kennen, begrijpen we ook meer van het verhaal dat bij ons
sterrenbeeld hoort.
De kaart de Toren
uit de Tarot Deze kaart geeft een fase weer in je leven waarin grote, onvoorziene veranderingen plaats vinden. Je leven staat op instorten. Na deze kaart volgt de kaart 17 van de Ster met de betekenis van hoop, het geloof in jezelf niet verliezen. De Tarot staat als wijsheidsorakel dicht bij de astrologische symboliek.
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
41
Er zijn vertederende momenten, zorg, geduld en verdraagzaamheid. Er zijn ogenblikken waarop we
opeens beseffen hoeveel we van iemand houden en wat we voor die ander over hebben. We kunnen zien,
dat ook bij de moeilijke, vertwijfelde kanten van het ouderschap intense verlangens en emoties horen, die
een onuitwisbare indruk achterlaten. Het lijkt wel of dit hele spectrum aan gevoelens en emoties nodig is
om helemaal kind, vader of moeder te worden.
Dit geldt ook in overdrachtelijke zin. In elke ouderrol (als Manager bijvoorbeeld) krijgen we met dezelfde
dynamiek te maken. Het is erg belangrijk om daarbij te beseffen, dat we niet zomaar een Moederrol
spelen of een taak toegeschoven krijgen. De kosmische connectie laat zien dat het om meer gaat dan dat.
Ook verwijzingen naar het moederinstinct of psychologische drijfveren schieten tekort om recht te doen
aan de vormende kracht van archetypen.
Archetypen zijn vormvelden
De bioloog Rupert Sheldrake spreekt niet van archetypen maar van morfogenetische velden. Ik vind de
term 'vormveld' – een vormend energieveld – een treffende benaming om de dynamiek waarvan hij
spreekt weer te geven.
Het is bekend, dat in de wereld van de materialistische wetenschap alles wat naar een niet-stoffelijke
verklaring van de werkelijkheid riekt taboe is – dus alles wat verwijst naar bewustzijn, geest, ziel, god.
Het tijdschrift ‘Nature’ wees destijds het boek van Sheldrake af als een ergerlijke verhandeling en noemde
Sheldrake de beste kandidaat voor de brandstapel die er sinds jaren is geweest.
Maar, als we de gedachten van Rupert Sheldrake toepassen op wat we weten van planeten en archetypen
ontstaat een inspirerend en verhelderend beeld. Alle natuurlijke systemen hebben een ingebouwd
geheugen. Het morfogenetische energieveld – de ziel – onthoudt, leert bij, geeft door, ontwikkelt als het
ware een traditie. Sheldrake spreekt in dit opzicht over de gewoonten van de natuur. Hij oppert de
gedachte, dat ook niet-stoffelijke organismen en zelfs ideeën vormvelden zijn. Hij noemt ze mentale,
sociale en culturele morfogenetische velden.
Vierduizend voorvaderen
Als we dit idee toepassen op vaderschap dan krijgen we het volgende beeld. Vaderschap is een vormend
energieveld of vormveld dat net zo lang bestaat als de mensheid. Binnen de soort homo sapiens dus zeker
zo'n 100.000 jaar, maar waarschijnlijk al veel langer. Een generatie duurt 28 jaar (dat wil zeggen: één
omloop van Saturnus); we tellen dus rond 4000 voorvaderen; een lange lijn, diep door de tijd.
Iedereen die vader wordt sluit op dit vormveld aan, put er informatie en kracht uit, draagt bij door eigen
ervaringen. Als je vader wordt staan 4000 voorvaderen achter je. Geen wonder dat het zweet je
uitbreekt, alleen al bij de gedachte!
Zoals alle archetypen is ook het Vaderschap immers verbonden met de heftigste emoties die we kennen,
zowel de gewenste als de ongewenste. Er is liefde tussen vader en zoon en het intense verlangen naar
leiding en iemand om vol ontzag tegenop te kijken.
Er is ook rivaliteit – de zoon wil veel te vroeg in de schoenen van de vader staan. Het verhaal tussen
vader en zoon kent talloze varianten. Dat van de held Oidipus die zijn vader doodde en met zijn moeder
huwde is er slechts één van. Het is duidelijk dat zo'n vormveld ook een hoop informatie over starre
tradities, narigheid en mislukkingen moet bevatten.
De Vader
Het archetype ‘Vader’ herkennen we in het verlangen naar leiding en richting. We kunnen stellen, dat god
een vaderprojectie is, voortkomend uit deze behoefte. Veel interessanter is hoe we omgaan met de
behoeften, rolpatronen en emoties die hiermee samenhangen. Kapstokken voor onze projecties zijn er
zat: vadertje staat, vadertje Stalin, directeur, leraar, arts … alle beroepen die rond het MC van de
horoscoop met status zijn zulke rolpatronen.
Van de Vader kennen we astrologisch gezien drie verschillende facetten: Jupiter (liberale, expansieve
energie), Saturnus (conservatieve, structurerende energie) en Zon (Apollo: de superheld met hoge
idealen). Drie totaal verschillende vormen van leiderschap. Deze drie planeten horen traditiegetrouw bij
het hoogste punt aan de hemel, het MC of middagpunt. Hier snijdt de Zon de dag in tweeën; hij gaat dan
van het tiende huis van Saturnus naar het negende van Jupiter.
Vandaar de hier genoemde uitingsvormen van de Vader: de strenge, rechtlijnige vader (Saturnus, tiende
huis); de liberale, gemakzuchtige vader (Jupiter, negende huis) en de stralende, verheven vader (de
Zonnekoning, op het snijpunt, het MC).
Het zal duidelijk zijn dat ook vrouwen drager kunnen zijn van dit archetype (als rechter bijvoorbeeld) en
dat mannen in een bepaalde periode van hun leven meer hun vrouwelijke, moederlijke kant ontwikkelen.
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
42
En in de bekende uitspraak van de dichter Henri Marsman “Groots en meeslepend wil ik leven, Vader,
Moeder, Knekelhuis!” is duidelijk een Zoon aan het woord.
Vaderloos
Er wordt nogal eens gezegd, dat we in een Vaderloze maatschappij leven, omdat alle gezag tijdens de
revolutionaire, anti-autoritaire zestiger jaren is uitgehold. Niet alleen de dragers van gezag (dominee,
priester, schoolmeester, agent) hebben aan gezag ingeboet, ook de innerlijke idealen waarop gezag was
gebaseerd of waaraan het werd ontleend zijn verdampt: gemeenschapszin, burgerschap, recht op zorg –
maar ook bijvoorbeeld het idee van verheffing van het volk en gelijke kansen voor iedereen. Zonder
Saturnale Vaders die verantwoordelijkheid dragen voor orde en gezag – en burgers die loyaal zijn naar dit
leiderschap – ontspoort elke samenleving. En, zonder deze Saturnale Vaders die regels handhaven
ontsporen de Zonen.
Vanuit de antiautoritaire ideeën die in de zestiger jaren opkwamen is een jeugdcultuur ontstaan waarin
vrijheid het kernwoord is – vrijheid om overal en altijd je eigen ding te doen en die dus wars is van
bemoeienis door wat als betuttelend wordt ervaren: gedragsregels, overheid, ‘Brussel’. In de sixties had
vrijheid nog het elan van de avonturier en de ontdekkingsreiziger (Jupiter). Volgens de huidige opvatting
is vrijheid vooral verzet, ‘bevrijding van’ en leidt tot conflict en rebellie (Mars).
Saturnale behoefte aan structuur en Joviaal liberalisme
Als ik mannen hierover spreek hoor ik vaak hoeveel moeite het heeft gekost om de rol van vader op zich
te nemen en zich daarin te ontwikkelen. Er zijn te weinig rolmodellen. Daarom blijven veel mannen veel
te lang hangen in de rol van rebel of individualist – lekker jezelf zijn en je door niemand iets laten zeggen
– wat erg lijkt op de definitie van een puber. Ik kreeg in mijn leven pas heel laat door wat vaderschap
betekent. Ik leerde vader zijn van mijn dochters. En daardoor ook mijn eigen vader waarderen.
Leiders, Vaders, moeten het ondermijnde morele gezag terugveroveren in een wereld waarin vrijheid,
bijvoorbeeld die van meningsuiting, wordt gebruikt als excuus om geen enkele morele begrenzing meer te
accepteren. Zowel voor mannen als vrouwen geldt: in een bepaalde fase van je leven is het tijd om
verantwoordelijkheid te nemen en je eigen Vader te worden.
Hoewel de tijdgeest het lastig maakt is het dan op persoonlijk niveau nodig om het archetype van de
Vader opnieuw vorm te geven. Door de lege Vaderstoel te bezetten en de rol op te pakken geef je er op
een eigen wijze gestalte aan. In onze tijd zie je gelukkig steeds meer hoe ook vrouwen dit op een eigen,
vrouwelijke manier doen. En eigenlijk gaat het sowieso om een duobaan: bij het hoge Vaderarchetype van
de Koning hoort altijd de Koningin. Hun samenzijn is helend voor het hele land, dus ook in jezelf. Dit idee
wordt in hoofdstuk 9 ‘Vrouwen in de Odyssee’ verder uitgewerkt.
VADER
Zuid (10e huis ) aarde (Saturnus / Zon / Jupiter)
| | |
ZOON - (Mars) | (Venus) - DOCHTER Oost (1e huis) vuur IK lucht / West (7e huis)
hori | zon
| | |
MOEDER
Noord (4e huis) water (Maan: Artemis / Demeter / Persephone / Hekate)
DE FAMILIE-ARCHTEYPEN EN HET ARCHETYPISCHE GEZIN en de vier hoeken van de wereld
De vier kardinale windrichtingen (de hoekhuizen) vormen een vierpolig energieveld. Dit energieveld is het wereldei zoals hiervoor beschreven. We komen het op allerlei manieren en op allerlei plekken tegen. Zoals hier: het archetypische gezin is een dagelijkse realiteit in al onze
ontmoetingen.
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
43
De familiearchetypen: een leerschool
Als we vader worden, of moeder, worden we drager van een archetype. In de ideale situatie worden we
het archetype niet, maar gaan we er een relatie mee aan. Maar, meestal zal ons ego ermee versmelten,
want vereenzelviging – ergens in opgaan– is een vorm van leren. Ook het omgekeerde komt voor: we
wijzen het archetype af en blijven hangen in de rol van zoon of dochter.
Later in het leven zullen we weer moeten leren ons zelf terug te vinden en onze rol te relativeren, dat wil
zeggen tot een relatie terug te brengen. We zullen onszelf moeten realiseren, dat we de macht die het
archetype geeft – Oermoeder, Alvader, Koningskind – ooit moeten teruggeven.
In elke relatie leren beiden: bij de ouderrol horen structuur aanbieden, leren leiding geven en opoffering.
Bij de rol van het kind spontaniteit, vitaliteit en creativiteit maar ook loyaliteit. Ook de naar sekse
gesorteerde rollen van Zoon en Dochter zijn leerscholen voor zowel mannen als vrouwen, bijvoorbeeld
voor diplomatie en verfijnde levenskunst (Dochterenergie) of enthousiasme, daadkracht en moed
(Zoonenergie). Met andere woorden: een ruwe bonk zal tenslotte zijn vrouwelijke kant moeten
ontwikkelen om zich heel te voelen, een doetje haar zelfstandigheid en autoriteit.
De familiearchetypen omvatten onze heftigste emoties en diepste verlangens. Ze zijn een leerschool voor
het ontwikkelen van vertrouwen, zelfwaardering, trots, samenwerking, broeder- en zusterschap,
leiderschap, mededogen, humor. We ontdekken er onze behoefte aan erkenning en liefde, aan troost en
veiligheid, maar vinden hier ook onze vroegste ervaringen met afwijzing en verraad. Hier is daarom ook
het oefenterrein voor het verwerken van teleurstelling en het ontdekken van kracht, altijd het begin van
bewustwording en geestelijke groei.
Planetaire energie en persoonlijke groei
In je horoscoop kun je aan de hand van planeetstanden nagaan hoe jouw
verhaal met de familie archetypen in elkaar steekt.
Wat voor een Zoon was je / ben je, wat voor een Dochter? Kijk naar Mars
en Venus voor ‘jongens en meisjes energie’. Mars voelt zich thuis in een
arena waar competitie heerst en je jezelf moet bewijzen. De archetypische
Venus creëert een tuin om zich heen, een ontmoetingsplek. Maar je kent
dat wel: waar Venus is komen geheid haar vaste begeleiders tevoorschijn.
Allereerst Mars, meestal in de vorm van een stoere jonge man. Zo’n gozer
waar de ondeugd omheen hangt. Die niks heeft met een tuin waar je niet
op het gras mag lopen. Niet lang daarna komt ook Eros tevoorschijn en is het gegiechel niet van de lucht.
Dan is het met de rust gedaan. Eros betekent immers levenslust.
Isola Bella in het Lago Maggiore is een klein eilandje. Daarop is een tuin van Venus aangelegd. Ik was er
een paar jaar terug. Alles wat je van zo’n plek verwacht is er. Veel bloemen, een zinnenstrelend boeket
aan geuren, klaterende fonteinen, zingende vogels en meestal mooi weer.
Een paradijs, zou je zeggen. Maar, in deze beroemde Venustuin staat pontificaal een beeld van Eros op
een steigerende Eenhoorn.
Schrijf wat, vertel wat over jouw leven met Eros en kijk dan hoe dit klopt met de stand van Venus en
Mars in je horoscoop. Vervolgens kun je kijken of reparatie nodig is of dat je gewoon blij mag zijn met
wat je hebt en wat je hebt geleerd.
Elk relatieveld kent vier oerbehoeftes
Het archetypische gezin omvat vier krachtige vormvelden die elk mens in zich draagt. In het dagelijks
leven zijn ze te herkennen als rollen. Vrouwen identificeren zich wat makkelijker met de Moeder en de
Dochter en mannen meer met de Vader of de Zoon. Toch kom je heel wat redelijke, verzoenende en
voedende mannen tegen en sturende of bruisende vrouwe. Overal waar mensen bij elkaar zijn
manifesteren deze vier archetypen zich als vanzelf in het gedrag van de aanwezigen.
Het gaat om de behoefte aan leiding (Vader), saamhorigheid (Moeder), vernieuwing (Zoon) en harmonie
(Dochter). De vier oerbehoeften komen we in onszelf tegen, maar ook in onze omgeving als ze worden
belichaamd in personen of situaties. Je kunt nagaan welke rollen jou het beste passen.
VADER het verlangen naar leiding en richting. Principe Planeten Levensthema’s
Leiding Saturnus / Zon / Jupiter Zuid 10e huis
Toekomstperspectief – beroep – reputatie – doelen. Gezag en verantwoordelijkheid.
MOEDER het verlangen naar bescherming en vergeving
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
44
Principe Planeet Levensthema’s
Saamhorigheid Maan Noord
4e huis
Verleden – afkomst, geschiedenis. Zekerheid
en basisveiligheid. Bijeen brengen, een thuis creëren. Gastvrijheid.
ZOON het verlangen naar uitdaging en avontuur. Principe Planeet Levensthema’s
Vernieuwing Mars Oost 1e huis
Assertiviteit – (onder)scheiding, actie uitdaging. Voor jezelf en anderen opkomen. Dragen van een ideaal en opoffering.
DOCHTER het verlangen naar harmonie en schoonheid Principe Planeet Levensthema’s
Harmonie Venus West 7e huis
Diplomatie – toenadering, begrip, relatievorming. Harmonie brengen en healing.
Rollen en functies in een familie, groep of bedrijf
De vier oerbehoeftes manifesteren zich als diepe verlangens en dwingende motivaties in de omgang met
de mensen om ons heen. Het archetypische gezin is de plek waarin ze tot uiting komen. In deze setting
komen de meest tegenstrijdige behoeftes samen: saamhorigheid en rivaliteit, naastenliefde en egoïsme,
volgen en leiden. We kunnen de vier functies dan ook zien als vier supersterke polen in elk relatieveld.
Zoals eerder beschreven is dit een kwadrantenveld.
Met elkaar geven ze gestalte aan de onderlinge verhoudingen. Steeds weer proberen we om onze relaties
zodanig vorm te geven dat aan al deze eisen zoveel mogelijk wordt voldaan – een haast onmogelijke
opgave.
Zoals gezegd, we zijn het archetype niet. Toch kunnen we ermee versmelten, zodat we totaal opgaan in
onze rol met alle bijbehorende emoties en theatrale toestanden. Iemand kan ook alle rollen trachten af te
wijzen, maar vervult dan uiteraard toch een rol: een negatieve invulling van de energie van de Zoon als
opstandige dwarsligger bijvoorbeeld. Verwarring over rollen is ook pijnlijk duidelijk bij een vader die de rol
van Kind wil spelen, een moeder die Meisje wil blijven of bij kinderen die de Ouderrol op zich (moeten of
willen) nemen. Idealiter worden we handig in het combineren, bijvoorbeeld van Zoon en Vader in Minnaar
en Protector of van Dochter en Moeder in Verleidster en (Ver)zorgster.
Het is moeilijk maar niet onmogelijk om de rol met kracht te
spelen en tegelijkertijd in ons hart, het centrum van ons
bewustzijn te blijven. Mensen die dit lukt zijn voorbeelden
op ons levenspad. Ze zijn helend, omdat ze heel zijn
gebleven of de heelheid in zichzelf hebben teruggevonden.
Het is belangrijk dat de vier rollen elkaar in evenwicht
houden. Als er één overheerst of ontbreekt, ontstaan
meteen problemen. Voor het begrijpen van groepsdynamiek
of het oplossen van collegiale conflicten is kennis van de
archetypische achtergrond verhelderend, omdat we zo de
diepere verlangens en motivaties kunnen doorgronden.
Rollenspel
Het archetypische gezin van Vader, Moeder, Zoon en
Dochter staat model voor vier rollen of taken waaraan in
elke groep of organisatie behoefte is. Iedereen kent dat wel:
voor je het weet ben je ergens Moedertje aan het spelen of
Vadertje. Meestal krijg je de rol die bij je temperament of je
leeftijd past automatisch toegeschoven. Maar hoe zit het
met de kinderen? Ook de Zoon en de Dochter
vertegenwoordigen krachtige, archetypische belevingen en rolpatronen.
Venus. De Dochter is de Korè, de belichaming van harmonie en schoonheid. Als een jonge vrouw
ergens binnenkomt, verandert de sfeer meteen. Ze brengt charme, lieftalligheid, gratie. Ze is draagster
van het Dochterarchetype. Haar aanwezigheid kan de energie van grofheid en ruzie transformeren. Ze
is helend, ontwapenend. Venus/Aphrodite staat hiervoor model.
Mars. De Zoon is de Puer (Latijn; poe-er; Grieks Kouros) en belichaamt stoerheid, daadkracht,
eigengereidheid. De uitstraling van jonge mannen brengt leven in de brouwerij zodra ze ergens
verschijnen. (Op straathoeken kan dit gemakkelijk als intimiderend worden ervaren.) Elke jonge man is
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
45
drager van het Zoonarchetype. Zijn aanwezigheid is uitdagend en kan elke suffe bijeenkomst
oppeppen. De planetaire energie van Mars staat hiervoor model.
Het archetypische gezin
omvat deze vier krachtige rolpatronen die elk mens in zich draagt. Vrouwen identificeren zich wat
makkelijker met de Moeder en de Dochter en mannen meer met de Vader of de Zoon. Toch kom je heel
wat redelijke, verzoenende en voedende mannen en sturende of bruisende vrouwen tegen. Overal waar
mensen bij elkaar zijn manifesteren deze vier archetypen zich als vanzelf in het gedrag van de
aanwezigen.
Het gaat om de behoefte aan leiding (Vader), saamhorigheid (Moeder), vernieuwing (Zoon) en harmonie
(Dochter). De vier oerbehoeften komen we in onszelf tegen, maar ook in onze omgeving als ze worden
belichaamd in personen of situaties. In de loop van ons leven worden we uitgedaagd om te groeien door
deze archetypische rolpatronen toe te passen.
We zijn het archetype niet. Toch kunnen we ermee versmelten, zodat we totaal opgaan in onze rol met
alle bijbehorende emoties en theatrale toestanden. Iemand kan ook alle rollen trachten af te wijzen, maar
vervult dan uiteraard toch een rol: een negatieve invulling van de energie van de Zoon als opstandige
dwarsligger bijvoorbeeld. Verwarring over rollen is ook pijnlijk duidelijk bij een vader die de rol van Kind
wil spelen, een moeder die Meisje wil blijven of bij kinderen die de Ouderrol op zich (moeten of willen)
nemen.
Groeien in je rol
Het is moeilijk maar niet onmogelijk om de rol met kracht te spelen en tegelijkertijd in je hart, het
centrum van bewustzijn te blijven. Mensen die dit lukt zijn voorbeelden op ons levenspad. Ze zijn helend,
omdat ze heel zijn gebleven of de heelheid in zichzelf hebben teruggevonden.
Het is belangrijk dat de vier rollen elkaar in evenwicht houden. Als er één overheerst of ontbreekt,
ontstaan meteen problemen. Voor het begrijpen van groepsdynamiek of het oplossen van collegiale
conflicten is kennis van de archetypische achtergrond verhelderend, omdat we zo de diepere verlangens
en motivaties kunnen doorgronden.
In ‘Mythen van de dierenriem’ wordt het hele verhaal verteld.
Leiderschap, zingeving en religie
Astrologisch gezien is het niet verwonderlijk dat er drie soorten patriarchale religies zijn: gebaseerd op de
Zon, of op één van de twee grootste planeten in het zonnestelsel: Jupiter c.q. Saturnus. Het Christendom
is, net als het Jodendom en de Islam, sterk georiënteerd op de strenge alleenheerser Saturnus: er is maar
één god, die bovendien behoorlijk jaloers is en absolute gehoorzaamheid eist.
De Grieken hadden Jupiter als oppergod van een ruziënde godenfamilie. Het dichtwerk van Homerus leest
wat dat betreft als een antiek soort soap; de Olympus als Big Brotherhuis.
Voor de Egyptenaren (Ra) maar ook voor de Indianen (Zon-vader) stond de Zon centraal. Totdat de
Romeinse keizer Constantijn de Grote zich in 337 tot het Christendom bekeerde had hij Mithras - Sol
Invictus; de 'onoverwonnen Zon' - aanbeden.
Het MC speelt bij dit alles een beslissende rol, dit is het Kasteel, de plek aan de hemel waar we naar
opkijken. De Zon staat hier elke middag te stralen, hij komt dan uit het tiende huis van Saturnus en loopt
het negende huis in van Jupiter. Het teken op het snijpunt, je MC, geeft aan wat jij ‘hoog hebt staan’ in je
leven. De religieuze behoefte aan verbinding met het mysterie van het bestaan mengt zich altijd met het
streven naar macht en controle. Daarom is geloof altijd een mengvorm van Saturnus - regels - en Jupiter:
zingeving. Jupiter brengt een gezonde, leven ondersteunende, positieve levenshouding. Zonder geloof kun
je niet leven. Religie is een van de vormen waarin het bruisende, optimistische Jupiter archetype zich uit.
Het is de behoefte om het leven zin te geven en jezelf aangesloten te voelen op een groter geheel.
De Griekse revolutie in bewustzijn betekende, dat op een gegeven moment niet Zeus of een andere god
centraal kwam te staan maar de mens zelf.
In meer matriarchaal georiënteerde samenlevingen was de Maan dominant, zij beheerst het IC, het
nachtpunt, de Tempel, het centrum voor de verering van de Grote Moeder. In onze tijd is het streven om
tot meer evenwichtige vormen van samenleven, zingeving en spiritualiteit te komen, waarin mannelijke en
vrouwelijke kwaliteiten het geheel dragen, elkaar respecteren en steunen. Astrologie draagt hieraan bij met
diepgaande kennis van de archetypische krachten die door de mannelijke en vrouwelijke planeten , tekens
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
46
en huizen worden voorgesteld.
Kairos: de verticale dimensie
In de verticale dimensie wordt de ‘hogere’ of spirituele bedoeling van de bubbel duidelijk. Drie harten: het
hart van de hemel (zenit), het hart van de aarde (nadir) en het hart van onszelf (centrum) zijn op elkaar
aangesloten. Ons ‘ik’ wordt gedragen door het grotere geheel. In deze verbondenheid ervaren we de
heelheid van het bestaan en de aanwezigheid van wat elders ook wel god, het heilige of de grote geest
word genoemd. Elk mens heeft hierover intuïtief weten.
Zoals gezegd: als dit ‘verticale bewustzijn’ aanwezig is krijgen onze contacten opeens een ander verloop.
We staan open voor het grotere geheel in het hier en nu en voor 'Kairos'; het creatieve moment buiten de
tijd, waarin de essentie van het Zijn zich aan ons openbaart.
KOSMISCH DENKEN – KLEIN OF GROOT?
Als je verwant bent aan de sterren en als je leven in het teken staat van de loop van planeten geeft dat een
bepaald levensgevoel. Maar wat, als je wordt verteld dat je eigenlijk een machine bent, dat je leven uit
toeval bestaat en dat alles wat je denkt een voorspelbaar gevolg is van chemische processen en vurende
zenuweinden?
Oké, dit maakt het leven eenvoudiger, want daarmee worden ook die lastige en raadselachtige ziel en dat
al te gevoelige hart wegbezuinigd. Maar als we juist met meer hart voor de natuur, voor moeder aarde en
voor het lot van onze medemensen willen leven dan is aansluiting nodig op een rijkere, bredere en diepere
traditie waarin gevoel en verstand samen gaan.
In de astrologie spelen mythologie en magie een grote rol. We zoeken intensief contact met de natuurlijke
processen in onze leefwereld. Het grotere geheel van het hemelgebeuren speelt altijd op de achtergrond
mee.
Het leven kan een sleur zijn, de dagen rijgen zich aaneen. Toch wordt elke dag bijzonder, als je hem wijdt
aan één van de planeetgoden. En geen dag is hetzelfde. Het verloop van de week kun je aan de hemel
aflezen. Je kijkt dan naar de stand van de Maan.
Als het daarvoor te bewolkt is staat in elke agenda wel ergens de maanfase vermeld. Over de maanfasen
kun je op de website een apart artikel vinden, getiteld ‘Schijngestalten en Godinnen’.
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
47
Zie de website voor actuele activiteiten www.inspiratiesite.nl
* LITERATUUR; de volgende boeken zijn verkrijgbaar:
Titels die momenteel verkrijgbaar zijn: (Prijzen en condities gelden tot nader order)
Mythen van de Dierenriem - als je meer wilt weten over mythologie en de verhalen die bij je
sterrenbeeld horen bestel dan dit boek. Je vindt er niet alleen de verhalen maar ook veel informatie
over de kosmische ordening, de sterrenbeelden, de planeten, de elementen vuur, aarde, lucht en
water en de manier waarop deze uitwerken in relaties. € 40,- Beschrijving & bestellen zie verder.
De Astrale Werkelijkheid– over het ontwikkelen van bewustzijn in de droomwereld. Dit boek
beschrijft de stof waarvan dromen zijn gemaakt – en gaat over intuïtie, helder weten en hoe je kunt
focussen op wat wezenlijk belangrijk voor je is. Incl. verz. € 17,-
De Hemel heeft Voeten in de Aarde astrologie als persoonlijk en spiritueel pad. Astrologie is
geen papieren wetenschap, maar verbonden met een oeroud weten dat wij allemaal bezitten. Wij
leven de hemel, wij zien onszelf weerspiegeld in de natuur. De Zon, de Maan en de planeten
vormen zowel een uiterlijke als een innerlijke werkelijkheid. Incl verz. € 17,-
Voor bestellingen
http://www.inspiratiesite.nl/index.php?p=1_6_Boeken
Astro Cards en de Maankalender zijn momenteel niet leverbaar.
Meer artikelen over diverse onderwerpen op mijn website
SCHIJNGESTALTEN EN GODINNEN
psychologie van de maanfasen: De Witte Godin – de ‘driewerf
grote’
De drie schijngestalten van de Maan vertegenwoordigen van oudsher
drie stadia in het leven van de vrouw: maagd, moeder en
grootmoeder. Hierin herkennen we de fasen van wassende, volle en
afnemende maan. Deze Maancyclus, die samenvalt met de
menstruatiecyclus, behoort tot het wezen van vrouw zijn – en bergt in
zich het mysterie van leven, van mystiek en psychische gaven als
helder-ziend en -voelendheid. Elk kind is hiervan op de hoogte, je weet
immers dat je moeder altijd overal achter komt. Waar kunnen we deze
drievuldigheid tegenwoordig nog ontmoeten? Kosteloos te lezen op de
website Lees verder
ASTROLOGIE, ASTRONOMIE, HOROSCOPIE
Een reader over de fundamenten. Wat is een horoscoop en
hoe lees je die? Stap voor stap uitleg van de opbouw van
een horoscoop. De basis van astrologie in natuurbeleving en
kosmisch bewustzijn, de verbondenheid met de aarde en
verwondering over het hemelgebeuren.
- Astrologische astronomie, de tekens en huizen en het
gebruik van de tropische zodiak.
- De innerlijke sterrenhemel
- Psychologische astrologie – een dynamisch evenwicht
- Je horoscoop als groeimodel
- Spirituele astrologie & de reis van Psyche, de ziel - In het
voetspoor van Odysseus reizen door je horoscoop. Kosteloos te lezen op de website Lees meer
JE GEBOORTEDAG
Leuk om te weten op welke dag van de week je geboren bent. Was het de dag van de Zon, de Maan, een
assertieve dinsdag (Mars) of een vriendelijke vrijdag (Venus)? Elke dag is van oudsher gekoppeld aan een
van de zeven klassieke planeetgoden en daarmee aan de belevingswereld van mythen, de elementen
vuur, aarde, lucht en water en praktische inzichten uit de astrologie. De dagen van de week verbinden
ons met inzichten en symbolen van duizenden jaren geleden. Via Google zoek je de geboortedag
makkelijk op. Kosteloos te lezen op de website: Lees meer
Vrouwelijke Triade Wandschildering uit het Paleis van Knossos op Kreta ca. 1500 v.Chr.
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
48
MYTHEN VAN DE DIERENRIEM
De verhalen die bij je sterrenbeeld horen
De mythen maar ook veel informatie over de sterrenbeelden en tekens,
de elementen vuur, aarde, lucht en water en de manier waarop deze
uitwerken, bijvoorbeeld in relaties en in groepen. Het boek is prachtig
geïllustreerd door Ruzica Parsons.
INHOUD DEEL I
1. Inleiding
2. De poëzie van de kosmos
3. Leven met de dag
4. Vier hemels om nooit te vergeten
5. Zwerven door de dierenriem
6. Je innerlijke Koning en Koningin
7. Odysseus, hij die haat kent
8. Breng de liefde in je leven
9. Op reis door de nacht
10. Vrouwen in de Odyssee
11. Je dappere leeuwenhart
12. Inwijding in de dierenriem
INHOUD DEEL II
1. Aries – de Ram 7. Libra – de Weegschaal
2. Taurus – de Stier 8. Scorpio – de Schorpioen
3. Gemini – de Tweelingen 9. Sagittarius – de Boogschutter
4. Cancer – de Kreeft 10. Capricornus - de Steenbok
5. Leo – de Leeuw 11. Aquarius – de Waterman
6. Virgo – de Maagd 12. Pisces – de Vissen
In de Griekse mythen, de Mythos, vind je de rauwe, fascinerende
verhalen die onthullen waar het om gaat in het leven: liefde en haat,
het overwinnen van angst en je plek veroveren in de wereld van
hemelgoden en aardemoeders, van vuistvechters en
paardenfluisteraars. Bij elk sterrenbeeld horen specifieke verhalen de
kleur en geur geven aan de dingen die je in je leven tegenkomt. Bij elk
hoort ook een planeet: Venus de godin van de liefde, Mars de god van
strijd, de gelukbrengende Jupiter, de ernst van Saturnus.
In de honderdduizenden jaren dat wij mensen ‘s avonds rond het
kampvuur zaten, hoefden we alleen maar naar boven te wijzen om
inspiratie op te doen voor zo’n verhaal. Die sterrenhemel is er nog
steeds.
Elke avond gaat dit hemelse prentenboek geleidelijk open. Naarmate
het donkerder wordt komen de vertrouwde sterrenbeelden als oude
vrienden tevoorschijn, compleet met hun verbazende avonturen – soms verontrustend, vaak komisch,
tragisch, romantisch dan weer gewelddadig en mysterieus.
Odysseus.
Een rode draad in het boek is de reis van Odysseus – de Odyssee. Aan hem zijn verschillende hoofdstukken
gewijd. Hij is de held op weg naar huis, naar Ithaka, waar zijn vrouw Penelope op hem wacht. Hij is slim,
hij is de man van de ‘duizend listen’. Dat is maar goed ook, want de goden zitten hem voortdurend dwars
op zijn tocht door de 12 tekens van de dierenriem.
Het zijn vooral de vrouwen die in de Odyssee schitteren. Zij zijn de zielemaatjes waarop Odysseus moet
leren vertrouwen: Penelope die op hem wacht, Kirke die hem respect bijbrengt voor vrouwen, Kalypso die
hem uit de droom helpt en Nausikaä die Eros in zijn leven brengt. Net als wijzelf op zeker moment, komt
hij er achter, dat zijn thuisreis eigenlijk een zoektocht is naar zijn ziel. Het was niet het avontuur achter de
horizon dat lokte, maar de liefde.
Cover: Odysseus op weg naar huis
READER ASTROLOGIE EN ASTRONOMIE
Es s enc e At e l i e r v o or P er s oon l i jk e Ontwikke l i ng ja ng@insp i ra t i e s i t e . n l www. in sp i ra t i e s i t e . n l 0172 - 645950
49
Zonder een ziel, een verlangen naar eenwording, een Penelope die op je wacht, heeft je thuisreis geen zin.
Het boek is opgedragen aan alle reizigers op het levenspad. Want de
sterrenhemel weerspiegelt het eeuwige in onszelf en nodigt uit om ons
thuis te voelen op onze plek tussen hemel en aarde.
Lees ook het interview met Jan de Graaf in het blad Heus getiteld: ‘Net
als Odysseus moeten we op reis’
https://issuu.com/a3boeken/docs/heus_8_najaar_2016_a3_boeken
ISBN: 978 94 91557 33 0 - NUR: 721 728 - Prijs: € 40,00
illustraties: Ruzica Parsons – dubbel formaat 21 x 23 cm, 385 pagina’s
full color
Bestellen bij de auteur, bij de boekhandel of bij uitgeefster Adrie Beijen
van A3 boeken: www.a3boeken.nl/nl/webshop/