Seite 1 -...
Transcript of Seite 1 -...
1Se
ite 1
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 1G
SE:
Ent
wur
f
Gru
ndla
gen
Softw
are
Engi
neer
ing
Entw
urf
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 2G
SE:
Ent
wur
fAnw
endu
ngs-
Kate
gorie
nP
lattf
orm
enEn
twur
f der
Fac
hkon
zept
schi
cht
Entw
urf d
er G
UI-S
chic
ht u
nd A
nbin
dung
an
die
Fach
konz
ept-K
lass
enEn
twur
f der
Anb
indu
ng a
n di
e D
aten
haltu
ng
Entw
urf
Inha
lt
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 3G
SE:
Ent
wur
f
OO
D-A
rchi
tekt
uren
twur
f
Zur H
isto
rieD
r. Be
rtran
d M
eyer
* 19
50 in
Par
is
Präs
iden
t der
Firm
a IS
E In
c.(In
tera
ctiv
e S
oftw
are
Eng
inee
ring)
in
San
ta B
arba
ra, U
SAO
OD
-Pio
nier
Erfin
der d
er P
rogr
amm
iers
prac
he E
iffel
(198
5/86
)B
uch
Obj
ect-O
rient
ed S
oftw
are
Con
stru
ctio
n 19
88
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 4G
SE:
Ent
wur
fZiel
der
Def
initi
onsp
hase
Prod
ukt-D
efin
ition
ers
telle
n, d
ie d
as F
achk
onze
pt d
er g
ewün
scht
en
Anw
endu
ng in
Stru
ktur
und
Sem
antik
aus
Anw
ende
rsic
ht v
olls
tänd
ig,
kons
iste
nt u
nd e
inde
utig
bes
chre
ibt
Für e
in O
OA-
Mod
ell b
edeu
tet d
ies
-Es
bes
chre
ibt d
ie fa
chlic
he L
ösun
g, n
icht
die
tech
nisc
he L
ösun
g-
Es e
nthä
lt ke
ine
Opt
imie
rung
en-
Es e
nthä
lt ke
ine
Obj
ektv
erw
altu
ng-
Alle
Ass
ozia
tione
n, A
ggre
gatio
nen
und
Kom
posi
tione
n si
nd in
der
R
egel
bid
irekt
iona
l
OO
D-A
rchi
tekt
uren
twur
f
2Se
ite 2
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 5G
SE:
Ent
wur
f
OO
D-A
rchi
tekt
uren
twur
f
Ziel
der
Ent
wur
fsph
ase
Prod
ukt-E
ntw
urf e
rste
llen,
der
die
Pro
dukt
-Anf
orde
rung
en re
alis
iert
und
die
Anw
endu
ng a
rchi
tekt
onis
ch in
die
Anw
endu
ngs-
und
Plat
tform
umge
bung
ein
bette
tD
urch
führ
ung
des
Arch
itekt
uren
twur
fs-
Softw
area
rchi
tekt
ur w
ird fe
stge
legt
-H
ängt
wes
entli
ch v
on d
er A
rt de
r Anw
endu
ng u
nd d
er v
erw
ende
ten
Pla
ttfor
m a
bKe
in S
trukt
urbr
uch
-D
a so
woh
l in
OO
A al
s au
ch in
OO
D d
ie o
bjek
torie
ntie
rten
Konz
epte
verw
ende
t wer
den,
gib
t es
kein
en »
Stru
ktur
bruc
h«vo
n O
OA
nach
O
OD
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 6G
SE:
Ent
wur
fSta
rt m
it O
OA
OO
A-M
odel
l wird
erw
eite
rt, m
odifi
zier
t, op
timie
rt un
d an
die
um
gebe
nde
Arch
itekt
ur a
ngep
asst
Es e
rgib
t sic
h ei
n O
OD
-Mod
ell
Wie
derv
erw
endu
ngVo
rteil
der O
O-S
oftw
aree
ntw
ickl
ung
-Ih
re K
onze
pte
–in
sbes
onde
re d
as V
erer
bung
skon
zept
–un
ters
tütz
en d
ie W
iede
rver
wen
dung
vor
hand
ener
Kla
ssen
und
P
aket
eBe
im g
esam
ten
Entw
ickl
ungs
proz
ess
-Su
chen
nac
h w
iede
rver
wen
dbar
en T
eile
n un
d da
s Ab
lege
n w
iede
rver
wen
dbar
er T
eile
wes
entli
ch
OO
D-A
rchi
tekt
uren
twur
f
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 7G
SE:
Ent
wur
fWah
l der
Pro
gram
mie
rspr
ache
Ein
ferti
ges
OO
D-M
odel
l mus
s in
der
Impl
emen
tieru
ngsp
hase
real
isie
rt w
erde
nD
ie v
erw
ende
te S
prac
he h
at d
aher
u. U
. mas
sive
Rüc
kwirk
unge
n au
f de
n Ar
chite
ktur
entw
urf
Aus
heut
iger
Sic
ht s
ollte
imm
er e
ine
OO
-Spr
ache
wie
Jav
a od
er C
++
gew
ählt
wer
den
Kom
pone
nten
mod
elle
Die
Wah
l der
Spr
ache
bee
influ
sst a
uch
die
mög
liche
n Ko
mpo
nent
en-
mod
elle
Inte
rdep
ende
nzen
Viel
fälti
ge A
bhän
gigk
eite
n be
i den
Ent
sche
idun
gen,
so
dass
ein
e so
rgfä
ltige
Ana
lyse
erfo
rder
lich
ist
OO
D-A
rchi
tekt
uren
twur
f
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 8G
SE:
Ent
wur
fMeh
rere
Pro
gram
mie
rspr
ache
nBe
i kom
plex
en U
nter
nehm
ensl
ösun
gen
ist o
ft au
ch d
er E
insa
tz m
ehre
rer
Spra
chen
sow
ie d
ie E
inbi
ndun
g vo
n Al
tsys
tem
en m
it de
ren
Spra
chen
erfo
rder
lich
Insb
eson
dere
bei
Web
-Arc
hite
ktur
en w
erde
n zu
sätz
lich
noch
Skr
ipt-
Spra
chen
ver
wen
det
Am d
urch
gäng
igst
en k
ann
heut
e si
cher
Jav
a ei
nges
etzt
wer
den
OO
D-A
rchi
tekt
uren
twur
f
3Se
ite 3
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 9G
SE:
Ent
wur
fArch
itekt
uren
twur
fW
ird w
esen
tlich
von
der
Anw
endu
ngs-
Kate
gorie
det
erm
inie
rt, in
die
die
zu
ent
wic
keln
de A
nwen
dung
fällt
Anw
endu
ngen
lass
en s
ich
eine
r ode
r meh
rere
n de
r fol
gend
en
Kate
gorie
n zu
ordn
en-
Des
ktop
-Anw
endu
ng-
Kla
ssis
che
Clie
nt/S
erve
r-Anw
endu
ng-
Web
-Anw
endu
ng-
Ange
pass
te S
tand
ard-
Softw
are
-M
isch
form
-S
teue
rung
Anw
endu
ngs-
Kat
egor
ien
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 10
GS
E: E
ntw
urfEr
laub
en e
ine
rela
tiv e
infa
che
Sys
tem
arch
itekt
urSi
e w
erde
n au
f ein
em e
inze
lnen
Com
pute
rsys
tem
inst
allie
rtEs
arb
eite
t mei
st n
ur e
in B
enut
zer m
it ih
nen
Dre
i-Sch
icht
en-A
rchi
tekt
ur e
rford
erlic
hAb
nehm
ende
Bed
eutu
ngD
er a
nony
me
Mas
senm
arkt
ist d
ie tr
aditi
onel
le D
omän
e vo
n D
eskt
op-
Anw
endu
ngen
Er w
ird z
um g
roße
n Te
il vo
n w
enig
en g
roße
n So
ftwar
e-H
äuse
rn
dom
inie
rtH
inzu
kom
mt,
dass
mit
Softw
are
für P
rivat
-Per
sone
n im
mer
wen
iger
G
eld
zu v
erdi
enen
ist
Anw
endu
ngs-
Kat
egor
ien
Des
ktop
-Anw
endu
ngen
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 11
GS
E: E
ntw
urfJe
ein
e ei
gens
tänd
ige
Anw
endu
ng a
uf d
em C
lient
und
auf d
em
Ser
ver,
die
über
ein
Net
zwer
k m
itein
ande
r kom
mun
izie
ren
Nut
zen
des
jew
eilig
en B
etrie
bssy
stem
sC
lient
-Sei
te d
omin
iert
derz
eit W
indo
ws
Im S
erve
r-Ber
eich
Win
dow
sun
d U
NIX
-Der
ivat
e
TCP
/IP-P
roto
koll
Oft
ist e
s si
nnvo
ll, e
ine
(kom
pone
nten
basi
erte
) Ver
teilu
ngs-
Pla
ttfor
m
einz
uset
zen
CO
RBA
(Com
mon
Obj
ectR
eque
stB
roke
r Arc
hite
ctur
e, O
MG
)E
JB (E
nter
pris
e Ja
va B
eans
, SU
N)
Früh
er C
OM
+ ; j
etzt
.NET
(Mic
roso
ft)
Anw
endu
ngs-
Kat
egor
ien
Kla
ssis
che Client/Server-
Anw
endu
ngen
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 12
GS
E: E
ntw
urf
Vert
eilu
ng u
nd p
hysi
sche
Sch
icht
ung
Die
logi
sche
n Sc
hich
ten
könn
en u
nter
schi
edlic
h au
f meh
rere
Rec
hner
ve
rteilt
wer
den.
Opt
ione
n si
ndH
oriz
onta
ler S
chni
tt zw
isch
en z
wei
Sch
icht
enH
oriz
onta
ler S
chni
tt in
nerh
alb
eine
r Sch
icht
Verti
kale
r Sch
nitt
inne
rhal
b ei
ner S
chic
htG
ründ
e fü
r und
geg
en e
ine
Verte
ilung
+O
rtsge
bund
ene
Funk
tiona
lität
+Pr
äsen
tatio
n+
Rec
htlic
he A
spek
te+
Perfo
rman
zgew
inn
durc
h P
aral
lelis
ieru
ng+
Erhö
hte
Zuve
rläss
igke
it+
Spi
egel
ung,
Clu
ster
ing
+W
eite
rarb
eit n
ach
Teila
usfä
llen
+In
tegr
atio
n de
r Fun
ktio
nalit
ät v
orha
nden
er S
yste
me
4Se
ite 4
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 13
GS
E: E
ntw
urf
Vert
eilu
ng u
nd p
hysi
sche
Sch
icht
ung
–Pe
rform
anzv
erlu
st d
urch
Kom
mun
ikat
ion
–Er
höhu
ng d
er A
ntw
ortz
eit
–N
etzw
erk
als
Flas
chen
hals
–Ve
rring
erte
Zuv
erlä
ssig
keit
–E
insa
tz k
ompl
exer
Mid
dlew
are
–Be
herrs
chun
g ve
rteilt
er A
bläu
fe–
Test
auf
wän
dig
–In
stal
latio
n un
d B
etrie
b au
fwän
dig
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 14
GS
E: E
ntw
urf
Hor
izon
tale
r Sch
nitt
zwis
chen
Client
und Server
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 15
GS
E: E
ntw
urfIm
mer
bel
iebt
erW
eb-S
erve
rohn
ehin
mei
st v
orha
nden
Inte
rnet
sol
l zur
Ver
bess
erun
g de
r eig
enen
Ges
chäf
tspr
ozes
se g
enut
zt
wer
den,
z. B
. für
die
Kom
mun
ikat
ion
mit
Hän
dler
n un
d Ku
nden
W
eb-B
row
seri
st M
itarb
eite
rn &
Kun
den
beka
nnt
Hem
msc
hwel
le z
ur N
utzu
ng is
t dad
urch
ger
inge
r Be
i kle
inem
Fun
ktio
nsum
fang
-S
erve
rsei
tige
Web
-Kon
zept
e (z
. B. S
ervl
ets,
JS
P, A
SP
) und
ein
D
aten
bank
syst
em e
rgeb
en g
ute,
ska
lierb
are
und
leic
ht w
artb
are
Anw
endu
ngen
Ste
igen
der F
unkt
ions
umfa
ng-
Eins
atz
eine
r Ver
teilu
ngsp
lattf
orm
Ser
vlet
: mac
hen
serv
erse
itige
n C
ode
für w
ebba
sier
te C
lient
s nu
tzba
r; S
un s
tellt
ein
ent
spre
chen
des
AP
I zur
Ver
fügu
ngJS
P: J
ava
Ser
ver P
ages
, SU
N; A
SP
: Act
ive
Ser
ver P
ages
(Mic
roso
ft)
Anw
endu
ngs-
Kat
egor
ien
Web
-Anw
endu
ngen
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 16
GS
E: E
ntw
urf
Web
-Anw
edun
gen
Serv
er-s
eitig
eA
nsät
ze
Gen
erie
rung
sta
tisch
er H
TML-
Seite
nC
omm
on G
atew
ayIn
terfa
ce u
nd C
GI-S
krip
teN
euer
e W
eb S
erve
r API
s(z
.B. S
ervl
ets)
Serv
er S
ide
Incl
udes
(SSI
)Se
rver
-sei
tige
Skrip
teIn
HTM
L-Se
iten
wer
den
zusä
tzlic
he H
TML-
gene
riere
nde
Que
llen
inte
grie
rtTy
pisc
he V
ertre
ter
-P
HP
-P
erso
nal H
ome
Pag
e-
ASP
-A
ctiv
eS
erve
r Pag
es(M
icro
soft)
-Se
rver
Sid
e Ja
vaS
crip
t (N
etsc
ape)
-JS
P-
Java
Ser
ver P
ages
(SU
N)
5Se
ite 5
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 17
GS
E: E
ntw
urf
Web
-Anw
endu
ngen
Clie
nt-s
eitig
eA
nsät
ze
Aus
Grü
nden
der
Las
tver
teilu
ng k
önne
n Au
fgab
en a
m C
lient
au
sgef
ührt
wer
den
Prüf
ung
von
Benu
tzer
eing
aben
Erst
ellu
ng v
on G
raph
iken
Man
ipul
atio
n vo
n W
WW
-Dok
umen
ten
Zusä
tzlic
he M
öglic
hkei
t für
die
Ges
taltu
ng d
er B
enut
zers
chni
ttste
lle
Vertr
eter
Brow
ser P
lug-
ins
(z.B
. Mac
rom
edia
Flas
h-P
laye
r)S
krip
tspr
ache
n (J
avaS
crip
t,...)
Java
App
lets
Mic
roso
ft A
ctiv
eX
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 18
GS
E: E
ntw
urf
Web
-Anw
endu
ngen
Neu
e A
nsät
ze -
AJA
X
Asy
nchr
onou
s Ja
vaS
crip
t and
XM
L(A
JAX
)B
row
ser a
ls T
hin-
Clie
ntJa
vaSc
ript a
ls V
erar
beitu
ngss
prac
heXH
TML
+ C
SS +
DO
M a
ls G
UI-
Fram
ewor
kD
aten
repr
äsen
tatio
n un
d M
anip
ulat
ion
mit
XML
+ XS
LTD
aten
aust
ausc
h üb
er F
orm
at
XMLH
ttpR
eque
st
Vor
teile
As
ynch
ron,
Ben
utze
r kan
n al
so
wei
tera
rbei
ten
wäh
rend
er b
ei
klas
sisc
hen
Web
-Anw
endu
ngen
war
ten
mus
s
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 19
GS
E: E
ntw
urf
Anw
endu
ngs-
Kat
egor
ien
Ang
epas
ste
Stan
dard
-Sof
twar
e
Mic
roso
ft O
ffice
Auch
ein
e En
twic
klun
gspl
attfo
rm fü
r neu
e An
wen
dung
en
Bauk
aste
nprin
zip
Ferti
ge E
inze
lteile
wer
den
zu e
iner
ferti
gen
Anw
endu
ng
zusa
mm
enge
setz
tD
er A
rchi
tekt
uren
twur
f wird
in d
iese
m F
all s
ehr s
tark
dur
ch d
ie S
trukt
ur
von
Offi
cege
präg
t
Nur
Pla
ttfor
men
Win
dow
sun
d A
pple
Mac
into
shKo
sten
redu
ktio
nVe
rteilu
ngsp
lattf
orm
Gef
ahr g
roß,
ohn
e An
alys
e un
d En
twur
f ein
fach
»dr
auf l
os z
u ha
cken
«
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 20
GS
E: E
ntw
urfFü
r jed
en T
eilb
erei
ch k
ann
der j
ewei
ls b
este
Lös
ungs
ansa
tz
verw
ende
t wer
den
Erfa
ssun
g vo
n M
asse
ndat
en-
Kla
ssis
che
Clie
nt-A
nwen
dung
, da
die
Bedi
enun
gsge
schw
indi
gkei
t od
er e
ine
volls
tänd
ige
Tast
atur
bedi
enun
g ei
ne w
icht
ige
Rol
le
spie
len
Kund
enzu
griff
übe
r das
Inte
rnet
auf
firm
enin
tern
e D
aten
-W
eb-A
nwen
dung
Um
Adr
esse
n au
s de
r unt
erne
hmen
swei
ten
Kund
enda
tenb
ank
auto
mat
isch
in e
inen
Mus
terb
rief e
inzu
bette
n-
Kein
e ei
gene
Tex
tver
arbe
itung
, son
dern
man
pas
st z
. B. W
ord
ents
prec
hend
an
Anw
endu
ngs-
Kat
egor
ien
Mis
chfo
rmen
6Se
ite 6
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 21
GS
E: E
ntw
urfM
icro
soft
vs. »
Res
t der
Wel
t«M
icro
soft
Einz
iger
Anb
iete
r, de
r für
alle
Kat
egor
ien
Prod
ukte
anb
iete
t und
auc
h ei
n D
aten
bank
syst
em im
Pro
gram
m h
atG
rund
sätz
lich
könn
en a
lle P
rodu
kte
»aus
ein
er H
and«
geka
uft w
erde
n+
Alle
Pro
dukt
e (in
klus
ive
des
Betri
ebss
yste
ms)
sin
d re
lativ
gut
au
fein
ande
r abg
estim
mt
+In
kom
patib
ilität
en tr
eten
sel
tene
r auf
+A
ußer
dem
bie
tet M
icro
soft
eine
gut
e te
chni
sche
Unt
erst
ützu
ng fü
r alle
Pr
oduk
te a
n un
d is
t sch
on a
us e
igen
em In
tere
sse
an e
iner
leic
hten
In
tegr
atio
n se
iner
Pro
dukt
e in
tere
ssie
rt
Plat
tform
en
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 22
GS
E: E
ntw
urf
–M
icro
soft
geht
in e
inig
en B
erei
chen
eig
ene
Weg
e–
Java
spi
elt b
ei M
icro
soft
nur e
ine
unte
rgeo
rdne
te R
olle
-E
JBs,
Jav
aBea
nsod
er S
ervl
ets
wer
den
durc
h ha
usei
gene
Ko
nzep
te e
rset
zt–
Auße
rdem
ist m
an v
on e
inem
ein
zeln
en H
erst
elle
r und
des
sen
Prod
ukt-
und
Prei
spol
itik
abhä
ngig
–In
ein
e re
ine
Mic
roso
ft-Lö
sung
spä
ter P
rodu
kte
ande
rer H
erst
elle
r zu
inte
grie
ren,
kan
n se
hr s
chw
ierig
wer
den
Plat
tform
en
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 23
GS
E: E
ntw
urf
Plat
tform
en
Vers
chie
dene
Her
stel
ler
Alte
rnat
ive:
Mis
chun
g au
s Pr
oduk
ten
und
Konz
epte
n ve
rsch
iede
ner
Her
stel
ler
Java
hat
sic
h al
s Sp
rach
e in
zwis
chen
fest
eta
blie
rtSt
anda
rds
auf J
ava:
EJB
s un
d S
ervl
ets
Dat
enau
stau
sch
Imm
er m
ehr S
tand
ards
, die
auf
XM
L-ba
sier
ten
Spra
chen
ber
uhen
-z.
B. X
-ED
I (E
DIF
AC
T: E
lect
roni
c D
ata
Inte
rcha
nge
for
Adm
inis
tratio
n, C
omm
erce
and
Tra
nspo
rt)fü
r B2B
-Anw
endu
ngen
XM
L (E
xten
sion
Mar
kup
Lang
uage
): Vo
n M
icro
soft
und
von
den
mei
sten
an
dere
n H
erst
elle
rn a
ls M
eta-
Spra
che
favo
risie
rt
Offe
ne S
tand
ards
Tren
d im
mer
meh
r zu
offe
nen
Stan
dard
s
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 24
GS
E: E
ntw
urf
Verb
reite
te P
lattf
orm
en (middleware)
Dat
enba
nkko
mm
unik
atio
nspr
oduk
te (O
DBC
, JD
BC, …
)Tr
ansa
ktio
nsm
onito
reC
ICS
(IB
M M
ainf
ram
es)
Nac
hric
hten
orie
ntie
rteC
OR
BA
Eve
nt S
ervi
ce, C
OR
BA
Not
ifica
tion
Ser
vice
Java
Mes
sagi
ngSe
rvic
e (J
MS)
Mic
roso
ft M
essa
geQ
ueue
IBM
MQ
Serie
s
Verte
iltes
Obj
ektm
anag
emen
tM
icro
soft
.Net
OM
Gs
CO
RB
AJ2
EE
App
licat
ion
Ser
ver (
EJB
-Con
tain
er,…
)
7Se
ite 7
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 25
GS
E: E
ntw
urf.N
ET
ist d
ie a
ktue
lle P
rogr
amm
ier-P
lattf
orm
von
Mic
roso
ft.N
ET fa
sst B
etrie
bssy
stem
-Fun
ktio
nen
zusa
mm
en u
nd b
iete
t die
se
zent
ral a
n.N
ET e
rset
zt ä
ltere
Tec
hnol
ogie
n (z
.B. C
OM
, API
-Auf
rufe
) M
icro
soft
entw
icke
lt .N
ET
als
Rea
lisie
rung
des
Com
mon
Lan
guag
eIn
frast
ruct
ure-
Stan
dard
s(C
LI)
Die
se b
este
ht n
eben
ein
er L
aufz
eitu
mge
bung
aus
ein
em F
ram
ewor
k vo
n Kl
asse
nbib
lioth
eken
und
aus
ang
esch
loss
enen
Die
nste
n, d
ie
gem
eins
am e
ine
Basi
s fü
r die
Sof
twar
e-En
twic
klun
g bi
eten
.NE
T se
tzt N
ICH
Tau
f Jav
a, s
onde
rn a
uf C
#
Plat
tform
en.N
ET
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 26
GS
E: E
ntw
urf
Plat
tform
enJ2
EE
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 27
GS
E: E
ntw
urf
Plat
tform
enJ2
EE EJB-
Con
tain
ersi
nd fe
rtige
Pro
dukt
e, d
ie v
on v
ersc
hied
enen
H
erst
elle
rn a
ngeb
oten
wer
den
und
sich
gem
äßSu
n‘s
EJB-
Spez
ifika
tion
verh
alte
nE
JB-b
asie
rteSe
rver
prod
ukte
ver
wen
den
oft C
OR
BA
(IIO
P) ,
um
mit
nich
t-Jav
a-O
bjek
ten
zu k
omm
uniz
iere
nIn
tern
et In
ter-
OR
BPr
otok
oll (
IIOP
) ist
Tei
l der
EJB
-Spe
zifik
atio
nIIO
P is
t GIO
P (G
ener
al In
ter-O
RB
Prot
okol
l) au
f der
Bas
is v
on T
CP/
IPKo
mm
unik
atio
n zw
isch
en O
bjec
tReq
uest
Bro
kers
(CO
RBA
) bas
iert
auf
GIO
PC
OR
BA
und
EJB
sin
d ko
mpl
emen
täre
Tec
hnik
enVe
rbre
itete
EJB
-Con
tain
erB
ea W
eblo
gic
IBM
Web
sphe
reJB
oss
(ope
nso
urce
)
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 28
GS
E: E
ntw
urf
Plat
tform
en
Konz
epte
für M
ehrs
chic
htig
e Ar
chite
ktur
en im
Übe
rblic
k
Clie
ntW
eb-s
erve
rA
nwen
dung
sser
ver
(mid
dlew
are)
Dat
enba
nkse
rver
Web
-B
row
ser
Windows
Windows+
Office
Serv
lets
JSP
ASP
ASP
RD
BS
OD
BS
XML
Dat
eien
CO
RB
A
EJB
.Net
.Net
ODBC(1)/ JDBC(2)
(1) O
pen
Dat
abas
e C
onne
ctiv
ity(M
icro
soft,
Rel
. DB
)(2
) Jav
a D
atab
ase
Con
nect
ivity
(Jav
a, R
el. D
B)
8Se
ite 8
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 29
GS
E: E
ntw
urf
Mod
el D
riven
Arc
hite
ctur
eM
DA
Mod
ellie
rung
ver
teilt
er A
nwen
dung
ssys
tem
eFo
kus
auf F
unkt
ion
und
Verh
alte
n de
s S
yste
ms
Tren
nung
von
Impl
emen
tieru
ngsd
etai
ls u
nd F
unkt
iona
lität
Funk
tiona
lität
wird
nur
ein
mal
impl
emen
tiert
Mod
ell
Eine
Dar
stel
lung
von
Fun
ktio
nen,
Stru
ktur
und
Ver
halte
n ei
nes
Sys
tem
s
Plat
tform
Softw
are-
Infra
stru
ktur
, die
mitt
els
spez
ifisc
her T
echn
iken
(Uni
x, W
indo
ws,
C
OR
BA)
auf
bes
timm
ter H
ardw
are
impl
emen
tiert
ist
Der
Beg
riff P
lattf
orm
besc
hrei
bt te
chni
sche
Det
ails
, die
für d
ie B
esch
reib
ung
der
grun
dleg
ende
n Fu
nktio
nalit
ät e
iner
Sof
twar
ekom
pone
nte
irrel
evan
t ist
MD
A be
steh
t aus
Ei
nem
Pla
ttfor
m-u
nabh
ängi
gen
UM
L M
odel
l (PI
M)
Ein
oder
meh
rere
Pla
ttfor
m-s
pezi
fisch
e M
odel
le (P
SM) i
n U
ML
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 30
GS
E: E
ntw
urfAu
sgan
gspu
nkt O
OA-
Mod
ell:
1. V
ersi
on d
er F
achk
onze
ptsc
hich
t, di
e un
ter d
en A
spek
ten
des
Entw
urfs
ver
fein
ert u
nd ü
bera
rbei
tet w
ird1.
Mod
ifika
tion
der K
lass
enst
rukt
urO
bjek
tver
wal
tung
dur
ch C
onta
iner
-Kla
ssen
Anal
ysek
lass
en 1
:1 in
die
Fac
hkon
zept
schi
cht ü
bern
ehm
en-
Falls
Kom
plex
ität e
iner
Kla
sse
zu h
och
Teila
ufga
ben
an
deta
illier
tere
Kla
ssen
del
egie
ren
-P
erfo
rman
ce s
iche
rste
llen
•Kl
asse
n m
it st
arke
r Int
erak
tion
–d.
h. m
it ei
ner h
ohen
Ko
pplu
ng –
zusa
mm
enfa
ssen
-H
inzu
füge
n w
eite
rer K
lass
en•
Z. B
. um
Zw
isch
ener
gebn
isse
zu
mod
ellie
ren,
d. h
. meh
rere
ab
gele
itete
Attr
ibut
e in
ein
er n
euen
Kla
sse
zu »
bünd
eln«
-A
ssoz
iativ
e K
lass
en in
»no
rmal
e«K
lass
en a
uflö
sen
Entw
urf d
er F
achk
onze
ptsc
hich
t
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 31
GS
E: E
ntw
urf
Entw
urf d
er F
achk
onze
ptsc
hich
t
2. V
erfe
iner
n de
r Attr
ibut
eFü
r »ab
gele
itet«
Attri
bute
prü
fen,
ob
die
Wer
te z
u sp
eich
ern
sind
ode
r ob
sie
jew
eils
akt
uell
bere
chne
t wer
den
solle
n-
Han
delt
es s
ich
um v
iele
Attr
ibut
e, s
o is
t es
sinn
voll,
daf
ür e
ine
neue
Kla
sse
in d
as M
odel
l ein
zufü
gen
3. V
erfe
iner
n de
r Ope
ratio
nen
Spe
zifiz
ierte
Ope
ratio
nen
sind
aus
Ent
wur
fssi
cht d
etai
llierte
r zu
besc
hrei
ben
Kom
plex
e O
pera
tione
n si
nd in
Tei
lope
ratio
nen
zu g
liede
rnBe
sitz
t die
Kla
sse
eine
n Le
bens
zykl
us, s
o is
t ein
e au
szuf
ühre
nde
Ope
ratio
n vo
n de
m je
wei
ligen
Obj
ektz
usta
nd a
bhän
gig
-D
ann
mus
s de
r Alg
orith
mus
ent
spre
chen
de A
bfra
gen
enth
alte
n od
er e
s is
t das
Zus
tand
smus
ter a
nzuw
ende
n
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 32
GS
E: E
ntw
urf
4. V
erfe
iner
n vo
n A
ssoz
iatio
nen
Prüf
en, o
b ei
ne N
avig
atio
nsric
htun
g au
srei
cht
-R
icht
ung
im K
lass
endi
agra
mm
dur
ch e
inen
Pfe
il ke
nnze
ichn
enAs
sozi
atio
nen
unte
r dem
Ges
icht
spun
kt d
es o
ptim
alen
Zug
riffs
auf
Obj
ekte
mod
ellie
ren
Für j
ede
Ope
ratio
n pr
üfen
, wel
che
Asso
ziat
ione
n si
e »d
urch
lauf
en«
mus
s, u
m a
n di
e be
nötig
ten
Info
rmat
ione
n zu
gel
ange
nB
eisp
iel
-A
ssoz
iatio
n zw
isch
en K
lass
en A
& B
wird
nur
von
A n
ach
B a
ls
Zeig
er in
A im
plem
entie
rt•
Bei e
inem
Zug
riff i
n de
r Geg
enric
htun
g m
üsse
n al
le O
bjek
te
von
A be
trach
tet u
nd g
efilt
ert w
erde
n
Entw
urf d
er F
achk
onze
ptsc
hich
t
9Se
ite 9
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 33
GS
E: E
ntw
urf
5. V
erfe
iner
n de
r Ver
erbu
ngBe
ispi
el-
Im O
OA-
Mod
ell
•erfassen()
gilt
für a
lle O
bjek
te ih
rer U
nter
klas
sen
-Im
OO
D-M
odel
l•
Erfa
ssen
bei
bei
den
Unt
erkl
asse
n un
ters
chie
dlic
h•
Jede
Unt
erkl
asse
ent
hält
dies
e O
pera
tion
Entw
urf d
er F
achk
onze
ptsc
hich
t
Person
erfa
ssen
()
Kun
deD
ozen
t
OO
AO
OD
Person
+ er
fass
en()
Kun
deD
ozen
t
+ er
fass
en()
+ er
fass
en()
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 34
GS
E: E
ntw
urf
Entw
urf d
er F
achk
onze
ptsc
hich
t
Abs
trakt
e K
lass
en-
Wer
den
stet
s kü
nstli
ch in
das
Mod
ell e
inge
fügt
-M
öglic
hst v
iele
abs
trakt
e Kl
asse
n, w
eil d
adur
ch d
as H
inzu
füge
n ne
uer K
lass
en e
rleic
hter
t wird
-B
eisp
iel
•O
OA
-Mod
ell m
it K
lass
en Rechteck, Ellipse
und Linie
(mit
ents
prec
hend
en U
nter
klas
sen)
, die
gle
icha
rtige
O
pera
tione
n be
sitz
en (z
. B. verschieben(),
duplizieren(), vergrößern()
)•
Gem
eins
amke
iten
durc
h ei
ne a
bstra
kte
Obe
rkla
sse
Grafikobjekt
besc
hrie
ben
Kein
e »S
pagh
etti«
-Ver
erbu
ng-
Der
Kla
ssen
nam
e be
sitz
t kei
ne A
ussa
gefä
higk
eit o
der s
teht
in
kein
er B
ezie
hung
zu
den
Attri
bute
n un
d/od
er O
pera
tione
n de
r K
lass
e
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 35
GS
E: E
ntw
urf
Max
imal
er P
olym
orph
ism
us1
Alle
Ope
ratio
nen
von
Unt
erkl
asse
n so
hoc
h w
ie m
öglic
h in
der
Ve
rerb
ungs
hier
arch
ie u
nter
brin
gen
2O
pera
tions
nam
en s
o w
ähle
n, d
ass
ein
einz
iger
Nam
e fü
r ko
nzep
tione
ll gl
eich
e O
pera
tione
n ve
rwen
det w
ird, z
. B.
drucken()
oder
erfassen()
3Al
le O
pera
tione
n si
nd in
der
Sch
nitts
telle
so
allg
emei
n w
ie m
öglic
h zu
hal
ten
•D
azu
ist z
u üb
erle
gen,
wel
che
Ände
rung
en e
vtl.
an d
em
Syst
em v
orge
nom
men
wer
den
könn
en
Entw
urf d
er F
achk
onze
ptsc
hich
t
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 36
GS
E: E
ntw
urf
Kom
prim
iere
n-
Vere
rbun
gsst
rukt
ur w
iede
r zu
eine
r Kla
sse
zusa
mm
enfü
gen
Entw
urf d
er F
achk
onze
ptsc
hich
t
Lager
Bez
eich
nung
Sta
ndor
t
Lage
r
Bez
eich
nung
Sta
ndor
tA
rt
Offe
nes
Lage
rS
tellp
latz
-Lag
er
Ste
llpla
tz
Pal
ette
Lage
rpla
tz
Koo
rdin
ate
Ste
llpla
tz-In
fos
Pal
ette
{or}
1
*
*
{or}
1
0..1
Lage
rart
1 1
* *{Lag
er.A
rt=O
ffern
esLa
ger}
OO
AO
OD
1
1
*
10Se
ite 1
0
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 37
GS
E: E
ntw
urfAb
gren
zung
Fac
hkon
zept
–G
UI
Faus
trege
l: Al
le O
bjek
te, d
ie u
nabh
ängi
g vo
n de
m v
erw
ende
ten
GU
I da
rges
tellt
wer
den,
zäh
len
zum
Fac
hkon
zept
GU
I-Sch
icht
D
ie A
rchi
tekt
ur d
er B
enut
zung
sobe
rfläc
he w
ird d
urch
das
ver
wen
dete
G
UI-S
yste
m g
eprä
gtEi
ne G
UI-B
iblio
thek
bes
teht
mei
sten
s au
s ei
nem
ode
r meh
rere
n gr
ößer
en B
äum
en-
Für j
edes
Inte
rakt
ions
elem
ent g
ibt e
s ei
ne B
lattk
lass
e-
Für d
ie F
enst
er g
ibt e
s ei
ne O
berk
lass
e, v
on d
er d
ann
die
indi
vidu
elle
n Fe
nste
r abg
elei
tet w
erde
n.
Entw
urf d
er G
UI-S
chic
ht u
nd A
nbin
dung
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 38
GS
E: E
ntw
urfAr
chite
ktur
en v
on S
oftw
ares
yste
men
wer
den
–ne
ben
ggf.
exis
tiere
nden
spe
ziel
len
Ziel
setz
unge
n –
anha
nd d
er K
riter
ien
Bin
dung
und
Kop
plun
gbe
wer
tet.
Bind
ung
und
Kopp
lung
sin
d m
etho
denu
nabh
ängi
ge K
riter
ien,
d.h
. sie
ge
lten
z.B.
für n
icht
obj
ekto
rient
ierte
Arc
hite
ktur
en g
enau
so w
ie fü
r ob
jekt
orie
ntie
rte A
rchi
tekt
uren
.
Entw
urfs
krite
rien
Gen
erel
le E
ntw
urfs
krite
rien
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 39
GS
E: E
ntw
urf
Bin
dung
und
Kop
plun
gD
ie B
indu
ng(c
ohes
ion)
inne
rhal
b ei
ner S
yste
mko
mpo
nent
e un
d di
e Ko
pplu
ng d
er S
yste
mko
mpo
nent
en u
nter
eina
nder
bes
timm
en d
ie
Stru
ktur
ein
es S
oftw
are-
Sys
tem
s. B
indu
ng (c
ohes
ion)
ist e
in
qual
itativ
es M
aßfü
r die
Kom
pakt
heit
eine
r Sys
tem
kom
pone
nte.
Es
wer
den
dazu
die
Bez
iehu
ngen
zw
isch
en d
en E
lem
ente
n ei
ner
Sys
tem
kom
pone
nte
betra
chte
tK
oppl
ung
(cou
plin
g) is
t ein
qua
litat
ives
Maß
für d
ie S
chni
ttste
llen
zwis
chen
den
Sys
tem
kom
pone
nten
. Es
wer
den
der
Kopp
lung
smec
hani
smus
, die
Sch
nitts
telle
nbre
ite u
nd d
ie A
rt de
r Ko
mm
unik
atio
n be
trach
tet
Entw
urfs
krite
rien
Bin
dung
und
Kop
plun
g
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 40
GS
E: E
ntw
urf
Bin
dung
und
Kop
plun
gD
ie B
indu
ng(c
ohes
ion)
inne
rhal
b ei
ner S
yste
mko
mpo
nent
e un
d di
e Ko
pplu
ng d
er S
yste
mko
mpo
nent
en u
nter
eina
nder
bes
timm
en d
ie
Stru
ktur
ein
es S
oftw
are-
Sys
tem
s. B
indu
ng (c
ohes
ion)
ist e
in
qual
itativ
es M
aßfü
r die
Kom
pakt
heit
eine
r Sys
tem
kom
pone
nte.
Es
wer
den
dazu
die
Bez
iehu
ngen
zw
isch
en d
en E
lem
ente
n ei
ner
Sys
tem
kom
pone
nte
betra
chte
tD
ie B
ezie
hung
en z
wis
chen
den
Ele
men
ten
eine
r Sys
tem
kom
pone
nte
solle
n m
öglic
hst a
usge
präg
t sei
n. D
ie S
yste
mko
mpo
nent
en e
iner
gu
ten
Arch
itekt
ur b
esitz
en e
ine
star
keBi
ndun
g.
Die
Bin
dung
(B) i
st e
in M
aß, d
as s
ich
auf e
ine
einz
elne
S
yste
mko
mpo
nent
e (M
) bez
ieht
, d.h
. B =
f(M
).
Entw
urfs
krite
rien
Bin
dung
und
Kop
plun
g
11Se
ite 1
1
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 41
GS
E: E
ntw
urf
Bin
dung
und
Kop
plun
gK
oppl
ung
(eng
l. co
uplin
g) is
t ein
Maß
für d
ie S
tärk
e de
r Bez
iehu
ng
zwis
chen
zw
ei b
etra
chte
ten
Sys
tem
kom
pone
nten
. Es
wer
den
der s
ogen
annt
eKo
pplu
ngsm
echa
nism
us, d
ie
Schn
ittst
elle
nbre
ite u
nd d
ie A
rt de
r Kom
mun
ikat
ion
betra
chte
t. D
ie K
oppl
ung
soll
mög
lichs
t sch
wac
hse
in.
Die
Kop
plun
g (K
) bez
ieht
sic
h au
f zw
ei b
etra
chte
te
Sys
tem
kom
pone
nten
(M1,
M2)
, d.h
. K =
f(M
1, M
2).
Entw
urfs
krite
rien
Bin
dung
und
Kop
plun
g
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 42
GS
E: E
ntw
urf
Bin
dung
und
Kop
plun
gD
as Z
iel d
es E
ntw
urfs
ist e
s ei
ne A
rchi
tekt
ur s
o zu
kon
zipi
eren
,da
ss d
ie B
indu
ng d
er S
yste
mko
mpo
nent
en m
öglic
hst h
och
ist u
nd
die
Kop
plun
g zw
isch
en d
en S
yste
mko
mpo
nent
en m
öglic
hst g
erin
g is
t. Ko
pplu
ng u
nd B
indu
ng s
ind
zwei
Ent
wur
fskr
iterie
n, d
ie e
inan
der
unte
rstü
tzen
. Ein
e St
ärku
ng d
er B
indu
ng fü
hrt z
wan
gslä
ufig
zu
eine
r Sc
hwäc
hung
der
Kop
plun
g. E
s is
t dah
er im
Gru
nde
nich
t erfo
rder
lich
eine
n Ko
mpr
omis
s zu
erre
iche
n.
Verle
tzun
gen
der B
indu
ngs-
und
Kopp
lung
skrit
erie
n kö
nnen
jedo
ch
fach
liche
Grü
nde
besi
tzen
(z.B
. bes
sere
Ver
stän
dlic
hkei
t der
St
rukt
ur).
Eine
sta
rke
Kopp
lung
und
sch
wac
he B
indu
ng b
egün
stig
t z.B
. die
W
artb
arke
it un
d W
iede
rver
wen
dbar
keit.
Die
Übe
rprü
fung
von
Bin
dung
und
Kop
plun
g so
llte
in je
dem
Fal
l Be
stan
dtei
l der
Qua
lität
ssic
heru
ng e
iner
Arc
hite
ktur
sei
n.
Entw
urfs
krite
rien
Bin
dung
und
Kop
plun
g
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 43
GS
E: E
ntw
urf
Bin
dung
Eine
gut
e Bi
ndun
g lie
gt v
or, w
enn
nur s
olch
e El
emen
te z
u ei
ner
Einh
eit z
usam
men
gefa
sst w
erde
n, d
ie a
uch
zusa
mm
en g
ehör
en
Die
folg
ende
n Bi
ndun
gen
wer
den
unte
rsch
iede
n (in
auf
stei
gend
er
Stä
rke)
1. z
ufäl
lige
Bin
dung
2. lo
gisc
he B
indu
ng3.
zei
tlich
e Bi
ndun
g4.
pro
zedu
rale
Bin
dung
5. k
omm
unik
ativ
e Bi
ndun
g6.
seq
uent
ielle
Bin
dung
7. fu
nktio
nale
Bin
dung
Entw
urfs
krite
rien
Bin
dung
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 44
GS
E: E
ntw
urf
Bin
dung
sart
enEi
ne s
eque
ntie
lle B
indu
ng li
egt v
or, w
enn
meh
rere
Tei
lfunk
tione
n,
die
hint
erei
nand
er a
usge
führ
t wer
den,
zu
eine
r Sys
tem
kom
pone
nte
zusa
mm
enge
fass
t wer
den.
Seq
uent
iell
gebu
nden
e S
yste
mko
mpo
nent
en k
önne
n of
fens
icht
lich
nich
t wie
derv
erw
ende
tw
erde
n, w
enn
eine
and
ere
Ausf
ühru
ngss
eque
nz e
rford
erlic
h is
t.Ei
ne k
omm
unik
ativ
e B
indu
ng li
egt v
or, w
enn
Teilf
unkt
ione
n au
fgru
nd v
on K
omm
unik
atio
nsbe
zieh
unge
n zu
ein
er
Sys
tem
kom
pone
nte
zusa
mm
enge
fass
t wer
den.
Be
i ein
er te
mpo
rale
n B
indu
ngis
t der
gem
eins
ame
Ausf
ühru
ngsz
eitp
unkt
ent
sche
iden
d fü
r die
Bild
ung
der
Sys
tem
kom
pone
nte
(z.B
. Rea
lisie
rung
ein
er K
ompo
nent
e, d
ie a
lle
Initi
alis
ieru
ngen
dur
chfü
hrt).
Ein
er z
ufäl
ligen
Bin
dung
liegt
kei
n er
kenn
bare
s Pr
inzi
p zu
grun
de.
Entw
urfs
krite
rien
Bin
dung
12Se
ite 1
2
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 45
GS
E: E
ntw
urf
Bin
dung
Ziel
: Err
eich
en e
iner
funk
tiona
len
Bind
ung
Alle
Ele
men
te s
ind
an d
er V
erw
irklic
hung
ein
er e
inzi
gen,
ab
gesc
hlos
sene
n Fu
nktio
n be
teili
gtKo
mpl
exe
Funk
tione
n w
erde
n re
alis
iert,
inde
m im
porti
erte
Fun
ktio
nen
verw
ende
t wer
den,
die
sel
bst f
unkt
iona
l geb
unde
n si
ndKe
nnze
iche
n ei
ner f
unkt
iona
len
Bind
ung
Alle
Ele
men
te tr
agen
daz
u be
i, ei
n ei
nzel
nes
spez
ifisc
hes
Ziel
zu
erre
iche
nEs
gib
t kei
ne ü
berfl
üssi
gen
Elem
ente
Die
Auf
gabe
kan
n m
it ge
nau
eine
m V
erb
und
gena
u ei
nem
Obj
ekt
besc
hrie
ben
wer
den
Aust
ausc
h ge
gen
ande
res
Elem
ent,
wel
ches
den
selb
en Z
wec
k er
füllt
, le
icht
mög
lich
Hoh
e Ko
ntex
tuna
bhän
gigk
eit,
d.h.
ein
fach
e Be
zieh
unge
n zu
r Um
wel
t
Entw
urfs
krite
rien
Bin
dung
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 46
GS
E: E
ntw
urf
Bin
dung
Vorte
ile e
iner
funk
tiona
len
Bind
ung
Hoh
e Ko
ntex
tuna
bhän
gigk
eit (
die
Bind
unge
n be
finde
n si
ch in
nerh
alb
der
Proz
edur
, nic
ht z
wis
chen
Pro
zedu
ren)
Ger
inge
Feh
lera
nfäl
ligke
it be
i Änd
erun
gen
Hoh
er G
rad
der W
iede
rver
wen
dbar
keit
Leic
hte
Erw
eite
rbar
keit
und
War
tbar
keit,
da
sich
Änd
erun
gen
auf
isol
ierte
, kle
ine
Teile
bes
chrä
nken
Konz
ept d
er B
indu
ng v
eral
lgem
eine
rt di
e R
egel
n fü
r „gu
ten
Cod
e“zu
R
egel
n fü
r „gu
ten
Softw
are-
Entw
urf“
Die
Bin
dung
sart
eine
r Pro
zedu
r läs
st s
ich
nich
t aut
omat
isch
erm
ittel
n,
sond
ern
nur d
urch
man
uelle
Prü
fmet
hode
n
Entw
urfs
krite
rien
Bin
dung
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 47
GS
E: E
ntw
urf
Funk
tiona
le B
indu
ngBe
i ein
er fu
nktio
nale
n Bi
ndun
g tra
gen
alle
Ele
men
te d
azu
bei,
ein
einz
elne
s sp
ezifi
sche
s Zi
el z
u er
reic
hen.
Die
se F
unkt
iona
lität
kan
n da
her m
it ge
nau
eine
m V
erb
und
gena
u ei
nem
Sub
stan
tiv
besc
hrie
ben
wer
den:
„Dru
cke
Beric
ht“,
nich
t „D
ruck
e un
d ve
rsen
de B
eric
ht“,
eben
falls
nic
ht „D
ruck
e Be
richt
und
Dec
kbla
tt“.
Sich
erhe
itskr
itisc
he F
unkt
ione
n kö
nnen
gee
igne
t gek
apse
lt un
d vo
m
Res
t des
Sys
tem
s ge
trenn
t wer
den
=> a
ufw
ändi
ge T
echn
iken
für d
en
Um
gang
mit
sich
erhe
itskr
itisc
her F
unkt
iona
lität
müs
sen
nur a
uf je
ne
Kom
pone
nten
ang
ewen
det w
erde
n, d
ie d
iese
s zw
inge
nd e
rford
ern.
U
nkrit
isch
ere
Kom
pone
nten
kön
nen
abge
trenn
t und
mit
konv
entio
nelle
ren
Tech
nike
n be
hand
elt w
erde
n.
Entw
urfs
krite
rien
Bin
dung
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 48
GS
E: E
ntw
urf
Bin
dung
Bind
ung
von
Dat
enab
stra
ktio
nen/
Klas
sen
Besc
hrei
bt d
as Z
usam
men
wirk
en v
ersc
hied
ener
Fun
ktio
nen,
wel
che
ders
elbe
n D
aten
abst
rakt
ion
oder
Kla
sse
zuzu
ordn
en s
ind.
Vo
raus
setz
ung:
Alle
Met
hode
n si
nd fu
nktio
nal g
ebun
den
Gut
e Bi
ndun
g ei
ner K
lass
e (m
odel
cohe
sion
) lie
gt v
or, w
enn
-si
e ei
n ei
nzel
nes
sem
antis
ch b
edeu
tung
svol
les
Konz
ept
repr
äsen
tiert
-di
e Kl
asse
kei
ne v
erbo
rgen
en K
lass
en e
nthä
lt un
d -
kein
e O
pera
tione
n en
thäl
t, di
e an
and
ere
Klas
sen
dele
gier
t wer
den
könn
enW
ird in
der
Lite
ratu
r auc
h al
s Ko
häre
nz b
ezei
chne
t.Fü
r Kla
ssen
ist w
eite
r die
Bin
dung
inne
rhal
b vo
n Ve
rerb
ungs
stru
ktur
en
wes
entli
ch
Entw
urfs
krite
rien
Bin
dung
13Se
ite 1
3
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 49
GS
E: E
ntw
urf
Info
rmal
e B
indu
ng[M
yers
78]
ford
ert f
ür a
bstra
kte
Dat
enob
jekt
e in
form
ale
Bind
ung.
D
iese
lieg
t vor
, wen
n m
ehre
re, i
n si
ch a
bges
chlo
ssen
e, fu
nktio
nal
gebu
nden
e Zu
griff
sope
rato
ren,
die
zu
eine
r Dat
enab
stra
ktio
n ge
höre
n,
auf e
iner
ein
zige
n D
aten
stru
ktur
ope
riere
nId
ee: h
inte
r der
gem
eins
amen
Fun
ktio
nalit
ät li
egt a
uch
ein
gem
eins
ames
D
aten
mod
ell
Mer
kmal
eU
nter
stüt
zt d
as G
ehei
mni
sprin
zip,
d.h
. die
Dat
enst
rukt
ur g
ehör
t nur
zu
eine
r Dat
enab
stra
ktio
nÄn
deru
ngen
der
Dat
enst
rukt
ur ta
ngie
ren
nur e
ine
Dat
enab
stra
ktio
nPr
oble
m d
er V
erm
isch
ung
von
Zugr
iffso
pera
tione
n, d
a al
le a
uf d
erse
lben
D
aten
stru
ktur
ope
riere
n
Entw
urfs
krite
rien
Bin
dung
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 50
GS
E: E
ntw
urf
Info
rmal
e B
indu
ngKa
nn a
uch
als
funk
tiona
le B
indu
ng b
etra
chte
t wer
den.
D
ies
ist d
ann
gege
ben,
wen
n de
r Zw
eck
der D
aten
abst
rakt
ion
die
Bere
itste
llung
ein
er e
inze
lnen
, def
inie
rten
Die
nstle
istu
ng is
t –z.
B.
„Les
e An
trieb
spar
amet
er“.
Es
kan
n fu
nktio
nale
Bin
dung
en a
uf a
llen
Abst
rakt
ions
eben
en e
ines
Sys
tem
s ge
ben.
Fu
nktio
nal g
ebun
dene
Sys
tem
kom
pone
nten
auf
höh
eren
Ab
stra
ktio
nseb
enen
sol
lten
funk
tiona
l geb
unde
ne K
ompo
nent
en
enth
alte
n.
Zusä
tzlic
h kö
nnen
Dat
en h
inzu
trete
n, d
ie z
ur E
rledi
gung
der
Auf
gabe
nö
tig s
ind.
Entw
urfs
krite
rien
Bin
dung
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 51
GS
E: E
ntw
urfBe
ispi
el: D
ie K
ompo
nent
e „L
ese
Antri
ebsp
aram
eter
“ent
hält
die
funk
tiona
l ge
bund
enen
Kom
pone
nten
„Les
e Te
mpe
ratu
r“, „L
ese
Öld
ruck
“, „L
ese
Lade
stro
m“u
nd d
ie D
aten
„Ant
riebs
para
met
er“:
Eine
rsei
ts v
erhi
nder
t es
nich
t die
funk
tiona
le B
indu
ng, d
ass
„Les
e An
trieb
spar
amet
er“m
ehre
re F
unkt
ione
n un
d zu
gehö
rige
Dat
en e
nthä
lt, fa
lls „L
ese
Antri
ebsp
aram
eter
“ans
onst
en e
ine
abge
schl
osse
ne F
unkt
ion
erbr
ingt
. An
dere
rsei
ts e
rgib
t nic
ht je
de Z
usam
men
fass
ung
von
funk
tiona
l geb
unde
nen
Kom
pone
nten
ein
funk
tiona
l geb
unde
nes
über
geor
dnet
es S
yste
m:
-So
wird
„Les
e An
trieb
spar
amet
er u
nd s
telle
die
se d
ar“n
icht
funk
tiona
l ge
bund
en s
ein,
obw
ohl d
ie b
etei
ligte
n Ko
mpo
nent
en d
urch
aus
funk
tiona
l ge
bund
en s
ein
könn
en.
-Ei
ne g
eeig
nete
Lös
ung
könn
te d
ie A
uftre
nnun
g in
die
zw
ei fu
nktio
nale
n Bi
ndun
gen
„Les
e An
trieb
spar
amet
er“u
nd „S
telle
Ant
riebs
para
met
er d
ar“
sein
.
Entw
urfs
krite
rien
Bin
dung
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 52
GS
E: E
ntw
urf
Bin
dung
in V
erer
bung
sstr
uktu
ren
Die
gan
ze V
erer
bung
shie
rarc
hie
mus
s un
ters
ucht
wer
den
Star
ke V
erer
bung
sbin
dung
lieg
t vor
, wen
n di
e H
iera
rchi
e ei
ne
Gen
eral
isie
rung
s-/S
pezi
alis
ieru
ngsh
iera
rchi
e im
Sin
ne d
er
konz
eptu
elle
n M
odel
lieru
ng is
tSc
hwac
he V
erer
bung
sbin
dung
lieg
t vor
, wen
n di
e H
iera
rchi
e nu
r zum
"c
ode
shar
ing"
ver
wen
det w
irdD
as Z
iel j
eder
neu
def
inie
rten
Unt
erkl
asse
mus
s se
in, e
in e
inze
lnes
se
man
tisch
es K
onze
pt a
uszu
drüc
ken
Entw
urfs
krite
rien
Bin
dung
14Se
ite 1
4
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 53
GS
E: E
ntw
urfKo
pplu
ng is
t ein
Maß
für d
ie S
tärk
e de
r Int
erak
tion
zwei
er b
etra
chte
ter K
ompo
nent
en.
Die
For
deru
ng z
u ei
ner s
tark
en B
indu
ng fü
hrt z
wan
gslä
ufig
zu
eine
r sch
wac
hen
Kopp
lung
.Ei
ne s
chw
ache
Kop
plun
g ge
wäh
rleis
tet e
ine
hohe
Una
bhän
gigk
eit d
er
Sys
tem
kom
pone
nten
von
eina
nder
. Die
s be
güns
tigt d
ie W
artb
arke
it, d
en A
usta
usch
von
Ko
mpo
nent
en a
ber a
uch
alle
Qua
lität
ssic
heru
ngsa
ktiv
itäte
n, z
.B. d
en T
est.
Die
sch
wäc
hste
und
dah
er b
este
Kop
plun
g is
t die
so
gena
nnte
Dat
enel
emen
tkop
plun
g.
Die
se li
egt d
ann
vor,
wen
n di
e Sc
hnitt
stel
le z
wei
er K
ompo
nent
en n
ur e
lem
enta
re D
aten
(d
.h. k
eine
Dat
enst
rukt
uren
) und
kei
ne S
teue
rinfo
rmat
ion
in V
orw
ärts
richt
ung
ent
hält.
D
aten
wer
den
selb
st v
erar
beite
t, w
ähre
nd S
teue
rinfo
rmat
ione
n in
Vor
wär
tsric
htun
g di
e Ve
rarb
eitu
ng s
teue
rn, d
.h. n
icht
sel
bst v
erar
beite
t wer
den:
Eine
r Kom
pone
nte
„Dru
cke
oder
zei
ge Ö
ldru
ck a
n“m
uss
mitg
etei
lt w
erde
n, o
b de
r Ö
ldru
ck g
edru
ckt o
der a
ngez
eigt
wer
den
soll.
Die
ser S
chni
ttste
llenp
aram
eter
ist
Steu
erin
form
atio
n in
Vor
wär
tsric
htun
g, w
eil e
r die
Ver
arbe
itung
ste
uert,
d.h
. in
der
Kom
pone
nte
die
ausz
ufüh
rend
en T
eile
bes
timm
t. D
iese
r Ste
uerp
aram
eter
ist
erfo
rder
lich,
wei
l die
Kom
pone
nte
nich
t fun
ktio
nal g
ebun
den
ist.
Dur
ch
Auftr
ennu
ng d
er K
ompo
nent
e in
die
zw
ei K
ompo
nent
en „D
ruck
e Ö
ldru
ck“u
nd
„Zei
ge Ö
ldru
ck a
n“en
tste
hen
funk
tiona
le B
indu
ngen
. Jed
e Ko
mpo
nent
e ka
nn fü
r si
ch a
ufge
rufe
n w
erde
n. D
er S
teue
rpar
amet
er is
t nic
ht e
rford
erlic
h.
Steu
erin
form
atio
nen
in R
ückw
ärts
richt
ung
ist a
kzep
tabe
l ins
ofer
n es
sic
h um
St
atus
-Rüc
kmel
dung
en h
ande
lt. S
o ka
nn d
ie K
ompo
nent
e „D
ruck
e Ö
ldru
ck“z
.B.
eine
Sta
tusr
ückm
eldu
ng (o
k, P
apie
r, To
ner,
ausg
esch
alte
t) zu
rück
liefe
rn.
Entw
urfs
krite
rien
Kop
plun
g
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 54
GS
E: E
ntw
urfE
ine
Dat
enst
rukt
urko
pplu
nglie
gt v
or, w
enn
stru
ktur
ierte
Dat
en
über
gebe
n w
erde
n. D
ies
bezi
eht s
ich
nich
t auf
vor
defin
iert
stru
ktur
ierte
Dat
enty
pen
–z.
B. „s
tring
“. D
iese
sin
d er
laub
t und
wer
den
als
elem
enta
re D
aten
bet
rach
tet.
Viel
meh
r füh
ren
selb
st d
efin
ierte
st
rukt
urie
rte D
aten
zu
eine
r Dat
enst
rukt
urko
pplu
ng. E
s is
t erfo
rder
lich,
da
ss d
ie D
efin
ition
der
Dat
enst
rukt
ur d
en in
tera
gier
ende
nKo
mpo
nent
en b
ekan
nt is
t. Fa
lls Ä
nder
unge
n di
eser
Def
initi
on
erfo
rder
lich
sind
, so
müs
sen
dies
e ko
nsis
tent
in a
llen
betro
ffene
n Ko
mpo
nent
en d
urch
gefü
hrt w
erde
n. D
ie in
tera
gier
ende
nKo
mpo
nent
en v
erlie
ren
dahe
r an
Una
bhän
gigk
eit.
Fehl
er w
erde
n be
güns
tigt;
die
War
tung
und
Wei
tere
ntw
ickl
ung
wird
ers
chw
ert.
Ein
e H
ybrid
kopp
lung
liegt
vor
, wen
n zu
sätz
lich
zu d
en z
u ve
rarb
eite
nden
Dat
en S
teue
rinfo
rmat
ione
n in
Vor
wär
tsric
htun
g üb
erge
ben
wer
den
(sie
he B
eisp
iel „
Dru
cke
oder
zei
ge Ö
ldru
ck a
n“) .
H
ybrid
kopp
lung
en tr
eten
oft
als
Folg
e ei
ner s
chle
chte
n Bi
ndun
g au
f, w
eil m
ehre
re F
unkt
ione
n in
ein
er K
ompo
nent
e zu
sam
men
gefa
ssst
wur
den,
zw
isch
en d
enen
mit
Hilf
e vo
n St
euer
info
rmat
ion
ausg
ewäh
lt w
erde
n m
uss.
Entw
urfs
krite
rien
Kop
plun
g
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 55
GS
E: E
ntw
urfEi
ne E
xter
ne K
oppl
ung
liegt
vor
, wen
n Ko
mpo
nent
en ü
ber g
loba
le
Dat
en m
itein
ande
r kom
mun
izie
ren.
Jed
e Än
deru
ng d
er g
loba
len
Dat
en m
uss
kons
iste
nt in
alle
n K
ompo
nent
en b
erüc
ksic
htig
t wer
den.
D
erar
tige
Stru
ktur
en b
egün
stig
en F
ehle
r und
führ
en im
Ext
rem
fall
zu
kaum
noc
h w
artb
aren
Sys
tem
en.
Eine
Inha
ltsko
pplu
nglie
gt v
or, w
enn
zur k
orre
kten
Fun
ktio
n ei
ner
Kom
pone
nte
Det
ails
der
Rea
lisie
rung
ein
er a
nder
en K
ompo
nent
e no
twen
dig
sind
. Dur
ch M
odifi
katio
nen
von
Kom
pone
nten
kön
nen
Fehl
verh
alte
n an
wei
t ent
fern
ter S
telle
ver
ursa
cht w
erde
n.
Ausw
irkun
gen
von
Mod
ifika
tione
n kö
nnen
bei
die
ser A
rt de
r Kop
plun
g sy
stem
wei
t auf
trete
n.
Entw
urfs
krite
rien
Kop
plun
g
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 56
GS
E: E
ntw
urf
Qua
lität
ssic
heru
ngÜ
berg
eord
nete
Zie
le: E
rrei
chun
g ei
ner s
tark
en B
indu
ng u
nd e
iner
sc
hwac
hen
Kopp
lung
=>
Übe
rprü
fung
, ob
die
Kom
pone
nten
auf
jede
r A
bstra
ktio
nseb
ene
funk
tiona
l geb
unde
n si
nd u
nd o
b au
ssch
ließl
ich
Dat
enel
emen
tkop
plun
gen
vorli
egen
.Fa
lls d
as n
icht
erfü
llt is
t, so
ist d
ie N
otw
endi
gkei
t der
vor
liege
nden
Ab
wei
chun
gen
zu d
isku
tiere
n. E
in ty
pisc
hes
Beis
piel
ist d
ie S
chaf
fung
ei
ner I
nitia
lisie
rung
skom
pone
nte,
die
alle
Sys
tem
funk
tione
n in
de
finie
rte S
tartz
ustä
nde
vers
etzt
. Die
se z
eitli
che
Bind
ung
mag
der
fu
nktio
nale
n Bi
ndun
g an
die
ser S
telle
auf
grun
d de
s W
unsc
hes,
alle
In
itial
isie
rung
en a
n ei
ner S
telle
dur
chzu
führ
en, v
orge
zoge
n w
erde
n.
Entw
urfs
krite
rien
Bin
dung
und
Kop
plun
g
15Se
ite 1
5
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 57
GS
E: E
ntw
urf
Qua
lität
ssic
heru
ngD
ie fo
lgen
den
Aspe
kte
sollt
en b
ei d
er B
eurte
ilung
des
Ent
wur
fs
beac
htet
wer
den:
Sind
die
Kom
pone
nten
funk
tiona
l geb
unde
n, d
.h. k
ann
das
Verh
alte
n je
der K
ompo
nent
e du
rch
ein
Verb
und
ein
Sub
stan
tiv b
esch
riebe
n w
erde
n? G
egeb
enen
falls
ist d
urch
Auf
trenn
ung
und
neue
s Zu
sam
men
fass
en e
ine
funk
tiona
le B
indu
ng e
rreic
hbar
. Gib
t es
wic
htig
e G
ründ
e fü
r nic
ht fu
nktio
nal g
ebun
dene
Kom
pone
nten
?Li
egen
aus
schl
ießl
ich
Dat
enel
emen
tkop
plun
gen
vor?
Hyb
ridko
pplu
ngen
kö
nnen
oft
durc
h ei
ne A
uftre
nnun
g de
r die
nsta
nbie
tend
enKo
mpo
nent
e be
seiti
gt w
erde
n. E
xter
ne K
oppl
unge
n kö
nnen
dur
ch R
ealis
ieru
ng e
iner
D
aten
abst
rakt
ion
bese
itigt
wer
den.
Inha
ltsko
pplu
ngen
erfo
rder
n i.a
llg.
umfa
ssen
de Ä
nder
unge
n.
Entw
urfs
krite
rien
Bin
dung
und
Kop
plun
g
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 58
GS
E: E
ntw
urf
Entw
urf:
Anb
indu
ng a
n di
e D
aten
haltu
ng
Anbi
ndun
g an
die
Dat
enha
ltung
hän
gt im
Wes
entli
chen
dav
on a
b, o
b di
e D
aten
haltu
ng d
urch
eine
obj
ekto
rient
ierte
Dat
enba
nkei
ne re
latio
nale
Dat
enba
nkei
n D
atei
syst
em
erfo
lgt
©P
rof.
Dr.
Ligg
esm
eyer
, 59
GS
E: E
ntw
urf
Entw
urf:
Anb
indu
ng a
n di
e D
aten
haltu
ngA
nbin
dung
an
OO
-Dat
enba
nk
Rel
ativ
ein
fach
Beis
piel
: Jav
a-Sp
rach
anbi
ndun
g de
s O
DBS
Poe
tAl
le K
lass
en, d
eren
Obj
ekte
dur
ch d
as O
DBS
per
sist
entg
emac
ht w
erde
n so
llen,
müs
sen
in d
er K
onfig
urat
ions
date
i ptjavac.opt
aufg
efüh
rt w
erde
nD
ie K
lass
e A
rtike
lwird
wie
folg
t per
sist
ent
//ptjavac.opt
[classes\Artikel]
persistent = true