Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

63
UELI KELLER DIPL. ARCH. ETH, VORSTANDSMITGLIED wohnbaugenossenschaften schweiz

description

 

Transcript of Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

Page 1: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

UELI KELLER

DIPL. ARCH. ETH, VORSTANDSMITGLIED

wohnbaugenossenschaften schweiz

Page 2: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

UELI KELLER DIPL. ARCH. ETH, VORSTANDSMITGLIED wohnbaugenossenschaften schweiz

Selbständiger Architekt, 1983

Gemeinderat Zürich 90 – 99

Kantonsrat Zürich 99 – 08

Genossenschaft ACHTECK

Stiftung PWG, Stiftungspräsident

BG mehr als wohnen

wohnbaugenossenschaften zürich

2

Page 3: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

WUNNKOOPERATIVEN,E BAUSTEEN FIR NOHALTEGT WUNNEN

• NACHHALTIGKEIT

• AKTUELLE BEISPIELE AUS ZÜRICH

• HINTERGRUND: ZÜRICH + SCHWEIZ

• AUSBLICK

Titel auf «schwizertütsch»:

WOHNBOUGNOSSENSCHAFTE,

EN BOUSTEI FÜR NACHHALTIGS WONE3

Page 4: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

WUNNKOOPERATIVEN,E BAUSTEEN FIR NOHALTEGT WUNNEN

«…Elles font partie du secteur de lʼéconomie sociale et solidaire qui ne vise pas en premier lieu lʼintérêt particulier et le gain monétaire dʼun investisseur, mais qui a pour objet de répondre à des besoins humains élémentaires…»

"NICOLAS SCHMIT, SE LOGER AUTREMENT MIEUX

4

caritas.lu

Page 5: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

ELINOR OSTROM,1933 – 2012, BLOOMINGTON, INDIANAWIRTSCHAFTSNOBELPREIS 2009

«…Governing the Commons: The Evolution

of Institutions for Collective Action»(1990):

Sie kam zu dem Ergebnis, dass für eine ange-

messene und nachhaltige Bewirtschaftung von

lokalen Allmenderessourcen in vielen Fällen

eine institutionalisierte lokale Kooperation der

Betroffenen sowohl staatlicher Kontrolle als

auch Privatisierungen überlegen sei…»

5

de.wikipedia.org

Page 6: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

Regionalverbände:

1. Aargau

2. Bern–Solothurn

3. Zentralschweiz

4. Nordwestschweiz

5. Ostschweiz

6. Romandie

7. Schaffhausen

8. Winterthur

9. Zürich

6

ZÜRICH : LUXEMBURG1‘729 KM2 2‘586 KM2

1.425 MIO. EW. 0.549 MIO. EW.

Page 7: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

ZÜRICH

AKTUELLE BEISPIELE

• Kalkbreite

Baugenossenschaft Kalkbreite

• SihlbogenBaugenossenschaft Zurlinden

• Hunzikerareal

Baugenossenschaft mehr als wohnen

7

Page 8: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas 8

kalkbreite.net

KALKBREITEGENOSSENSCHAFT KALKBREITE

Page 9: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas 9

kalkbreite.net

KALKBREITEGENOSSENSCHAFT KALKBREITE

Page 10: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas 10

kalkbreite.net

KALKBREITEGENOSSENSCHAFT KALKBREITE

Page 11: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas 11

KALKBREITEGENOSSENSCHAFT KALKBREITE

Page 12: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas 12

kalkbreite.net

KALKBREITEGENOSSENSCHAFT KALKBREITE

Page 13: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas 13

kalkbreite.net

KALKBREITEGENOSSENSCHAFT KALKBREITE

Page 14: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas 14

kalkbreite.net

KALKBREITEGENOSSENSCHAFT KALKBREITE

Page 15: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas 15

kalkbreite.net

KALKBREITEGENOSSENSCHAFT KALKBREITE

Page 16: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas 16

bgzurlinden.ch

SIHLBOGENBAUGENOSSENSCHAFT ZURLINDEN

Page 17: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas 17

SIHLBOGENBAUGENOSSENSCHAFT ZURLINDEN

Page 18: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

• Autofrei:

Autoverzichtserklärung der Mieter

Carsharing – Fahrzeuge

Gutscheine für ÖV-Abonnement

• 2000 Watt – Gesellschaft

Graue Energie: gross, kompakt, Holzbau

Betriebsenergie: Holzpellets + Wärmepumpe

mit PV-Strom, Komfortlüftung

18

SIHLBOGENBAUGENOSSENSCHAFT ZURLINDEN

Page 19: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas 19

bgzurlinden.ch

SIHLBOGENBAUGENOSSENSCHAFT ZURLINDEN

Page 20: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas 20

bgzurlinden.ch

SIHLBOGENBAUGENOSSENSCHAFT ZURLINDEN

Page 21: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

SIHLBOGENBAUGENOSSENSCHAFT ZURLINDEN

21

bgzurlinden.ch

Page 22: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas 22

HUNZIKERAREALBAUGENOSSENSCHAFT MEHR ALS WOHNEN

Page 23: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

A Lernen + VermittelnBranchenidentität stärkenImagebildung der Genossenschaften

Politische Akzeptanz stärkenLeuchtturmprojekt in Zürich Verbesserung künftiger Rahmenbedingungen

Technische Möglichkeiten ausloten

Bauprozess mit Echoräumen +Markt der Ideen

B Exemplarisches, lebensfähiges Quartier realisieren und betreiben

Nachhaltigkeit erreichenQuartieraufwertungZahlbarer Wohnraum 4.5-Zi unter CHF 2‘000

Innovative Wohnformen2000-Watt-GesellschaftBewohnende beteiligenBG maw macht weiter…

23

HUNZIKERAREALBAUGENOSSENSCHAFT MEHR ALS WOHNEN

Page 24: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas 24

mehralswohnen.ch

HUNZIKERAREALBAUGENOSSENSCHAFT MEHR ALS WOHNEN

Page 25: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas 25

mehralswohnen.ch

HUNZIKERAREALBAUGENOSSENSCHAFT MEHR ALS WOHNEN

Page 26: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas 26

mehralswohnen.ch

HUNZIKERAREALBAUGENOSSENSCHAFT MEHR ALS WOHNEN

Page 27: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas 27

• Ökologie: Energieeffizienz gemäss der 2000-Watt-Gesellschaft; ökologisch verträgliche Baumaterialien; umweltfreundliche Massnahmen in den Bereichen Wasser, Luftqualität und Biodiversität; autoarmes Wohnen.

• Ökonomie: langfristig preisgünstiger Wohnungsbau, um eine soziale Durchmischung zu garantieren.

• Soziales: Eine Gemeinschaft fördernde Architektur und Infrastruktur; Partizipation der Interessenten und zukünftigen Bewohnenden im gesamten Prozess; Raum für soziale und kulturelle Projekte; innovative und integrative Wohnformen.

HUNZIKERAREALBAUGENOSSENSCHAFT MEHR ALS WOHNEN

Page 28: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas 28

Matthias Probst

HUNZIKERAREALBAUGENOSSENSCHAFT MEHR ALS WOHNEN

Page 29: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas 29

mehralswohnen.ch

HUNZIKERAREALBAUGENOSSENSCHAFT MEHR ALS WOHNEN

Page 30: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas 30

mehralswohnen.ch

HUNZIKERAREALBAUGENOSSENSCHAFT MEHR ALS WOHNEN

Page 31: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas 31

mehralswohnen.ch

HUNZIKERAREALBAUGENOSSENSCHAFT MEHR ALS WOHNEN

Page 32: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas 32

HUNZIKERAREALBAUGENOSSENSCHAFT MEHR ALS WOHNEN

Page 33: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

HUNZIKERAREALBAUGENOSSENSCHAFT MEHR ALS WOHNEN

33

Page 34: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

HINTERGRUND:STADT ZÜRICH1. KOMMUNALER WOHNUNGSBAU: ABSTIMMUNG 21.4.1907

34

wbg-zh.ch

Page 35: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

HINTERGRUND:STADT ZÜRICHGRUNDSÄTZE BETREFFEND DIE UNTERSTÜTZUNG DES GEMEINNÜTZIGEN WOHNUNGSBAUES

35

Beschluss des Grossen Stadtrates vom 9. Juli 1924 abgeändert durch Beschlüsse des Grossen Stadtrates vom 15. Dezember 1926 und des Gemeinderates vom 2. Februar 1966 und 11. Juli 2012

I. Die Stadtgemeinde unterstützt den gemeinnützigen Wohnungsbau nach Massgabe der verfügbaren Mittel und nach Bedürfnis. Die Unterstützung geschieht:

1. durch Verkauf von Baugelände oder durch Bestellung von Baurechten;

2.durch Gewährung von Darlehen;

3.durch Übernahme von Anteilen am Genossenschafts- oder Aktienkapital.

Page 36: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

HINTERGRUND:STADT ZÜRICHGRUNDSÄTZE BETREFFEND DIE UNTERSTÜTZUNG DES GEMEINNÜTZIGEN WOHNUNGSBAUES

36

• Landverkauf und –abgabe im Baurechtvor allem im Baurecht für 60 Jahre + 2 x 15 Jahre Option auf Verlängerung,Landkosten 15% der Baukosten, Zinssatz aktuell 2.00% (Referenzzinssatz) Heimfallentschädigung zum Buchwert!

• Finanzierung 2. Hypothek bis 94%, Verbürgung vonHypothekardarlehen durch städtische Pensionskasse

• Beteiligung an Anteilkapital von 1%Delegation eines städtischen Vertreters in Vorstand

• Eigenkapital Genossenschaft = 5%

Page 37: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

HINTERGRUND:STADT ZÜRICHGRUNDSÄTZE BETREFFEND DIE UNTERSTÜTZUNG DES GEMEINNÜTZIGEN WOHNUNGSBAUES

37

• Rechnungsreglement

keine Aufwertung, Verzinsung Eigenkapital

Abschreibungskonto, Erneuerungsfonds

Vorstandsentschädigung, Zweckerhaltung

• Mietzinsreglement

Kostenmiete:

Verzinsung Investitionskosten nach Referenzzins: 2%

Betriebsquote nach Gebäudeversicherungswert: 3.25%

Nebenkosten

Page 38: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

HINTERGRUND:STADT ZÜRICHPRIVATE UND GEMEINNÜTZIGE WOHNBAUTÄTIGKEIT

38

Daniel Kurz

Page 39: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

HINTERGRUND:SCHWEIZGEMEINDEN MIT GENOSSENSCHAFTEN

39

www.egw-ccl.ch

Page 40: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

HINTERGRUND:SCHWEIZZAHL + GRÖSSE GENOSSENSCHAFTEN

40

wbg-schweiz.ch

Page 41: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

HINTERGRUND:SCHWEIZ

MOTIVATIONEN + NAMEN:

41

Solidarität – Bürgersinn – Nächstenliebe

Arbeitersiedlungsgenossenschaft

Gemeinnützige Mieterbaugenossenschaft

Genossenschaft proletarische Jugend

Gewerkschaftliche Wohn– und Baugenossenschaft

Baugenossenschaft für neuzeitliches Wohnen

Genossenschaft Freiblick

Liberale Baugenossenschaft

Familienheimgenossenschaft

Froheim

Baugenossenschaft Schweiz. Verband evangelischer Arbeitnehmer

Page 42: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

HINTERGRUND:URSCHWEIZERISCHE ORGANISATIONS-

FORM – UNTERSCHIEDLICHE ZWECKE:

42

Alpgenossenschaft –> Ostrom, Nobelpreis ÖkonomieWeggenossenschaft

WasserversorgungsgenossenschaftMeliorationsgenossenschaft

Milchgenossenschaft

Konsumgenossenschaft: Landi, Coop, Migros …Diverse: Raiffeisen, Fenaco, Mobiliar, Reka, Mobility…

Grundprinzip:1 Stimme/Mitglied unabhängig von Kapital

minimal 7 Gründungsmitglieder

Page 43: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

HINTERGRUND:SCHWEIZ

FINANZIERUNGSINSTRUMENTE

43

Indirekte Förderung des gemeinnützigen Wohnungsbaus Bundesamt für Wohnungswesen:

• Emissionszentrale für gemeinnützige WohnbauträgerRahmenkredit für 1.8 Mia. Fr. zur Finanzierung bis 80%,

Zinssatz entspricht ungefähr Staatsanleihe

• Fonds de Roulement30 - 50‘000 Fr./Whg à 1%, nachrangig, amortisierbar

• Hypothekar-BürgschaftsgenossenschaftBürgschaften zur Finanzierung bis 90% zum Zinssatz

der 1. Hpothek

Page 44: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

HINTERGRUND:SCHWEIZ

FINANZIERUNGSINSTRUMENTE

44

wohnbaugenossenschaften schweiz:

• Stiftung Solidaritätsfonds, ~ 40 Mio. Fr.

Beiträge für Beratung, Darlehen, Beiträge à fonds perdu

• Stiftung Solinvest, ~ 4 Mio. Fr.

Zeichnung von Eigenkapital bis 10‘000 Fr. / Wohnung

Page 45: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

HINTERGRUND:STADT ZÜRICHPRIVATE UND GEMEINNÜTZIGE WOHNBAUTÄTIGKEIT

45

Daniel Kurz

Page 46: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

HINTERGRUND:ZÜRICH – LEIMBACH 1931

46

BG Freiblick: Sonnenhalde

Page 47: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

HINTERGRUND:ZÜRICH – SCHWAMENDINGEN 1948

47

BG Luegisland: Burriweg

Page 48: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

•kleine Hausgenossenschaft

•Gruppe von Hausvereinen

•Stiftung•grosse Hausgenossenschaft

48

HINTERGRUND:AUFBRUCH 80+90ER JAHRE

Page 49: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

Genossenschaft ACHTECK, gegr. 1979

• 2 Jahre intensive Sitzungen + Suche• 4 Wohnungen à 3 Zimmer, 1981: 750‘000• damals 10, heute 5 BewohnerInnen• Nullwachstum, ~Stockwerkeigentum• BeZet, Eigenstrasse, Iglu, Neptunstrasse,

Neuland, Nordpol, Ponsyrus, Schulhaus-strasse, Wurm, ,Z‘, Zeunerstrasse, 31. März…

49

HINTERGRUND:AUFBRUCH 80ER JAHREKLEINE HAUSGENOSSENSCHAFTEN

Page 50: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

wogeno Genossenschaft, gegr. 1981

• 62 Häuser, 398 Wohnungen, 125 Mio.

• Hausvereine + ,normal‘ verwaltet• weitere WOGENO‘s:

Aargau, Belp, Bern, coDHA, COLO Biel,

GESEWO, Luzern + Hinterland, Olten,

Solothurn, St. Gallen, Sursee, Gewo Züri

Ost, … und München!50

HINTERGRUND:AUFBRUCH 80ER JAHREGRUPPE VON HAUSVEREINEN

Page 51: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

Stiftung zur Erhaltung von preisgünstigen Wohn- und Gewerberäumen PWG:

• SP-Initiative 1985, gegründet 1990

• 50 Mio. Gründungskapital

• 130 Liegenschaften, 1522 Wohnungen, 276 Gewerberäume, 575 Mio. Anlagen

• 135 Mio. Eigenkapital

• weitere Initiativen: Basel, Winterthur…

51

HINTERGRUND:AUFBRUCH 80ER JAHRESTIFTUNG

Page 52: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

Genossenschaft Dreieck, gegr. 1996

•ca. 150 BewohnerInnen

ca. 60 Arbeitsplätze, ca. 225 Mitglieder•10 Altbauten + 2 Neubauten im Baurecht

1 Altbau (Ankerstrasse 11) im Eigentum

60 Wohnungen (12 davon in Neubau)

30 Läden/Gastbetriebe, Büros/Gewerbe

•sanfte Stadterneuerung52

HINTERGRUND:AUFBRUCH 90ER JAHREGROSSE HAUSGENOSSENSCHAFT

dasdreieck.ch

Page 53: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

Genossenschaft Karthago

WG-Wohnungen, Grossküche

53

HINTERGRUND:AUFBRUCH 90ER JAHREGROSSE HAUSGENOSSENSCHAFT

karthago.ch

Page 54: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

Genossenschaft Kraftwerk1, 2, 3, 4

WG-Wohnungen, Grossküche,

Pantoffelbar, Konsumdepot

54

HINTERGRUND:AUFBRUCH 90ER JAHREGROSSE HAUSGENOSSENSCHAFT

wbg-zh.ch

Page 55: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

Genossenschaft Kalkbreite

•Projekt Zollstrasse West / HB

•Areal SBB + Stadt zum Kauf•Konzeptwettbewerb 2013

55

AUSBLICK:WEITERENTWICKLUNGGROSSE HAUSGENOSSENSCHAFT

kalkbreite.net

Page 56: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas 56

AUSBLICK:WEITERENTWICKLUNGGEWERBE: Gleis 70, Zürich

Genossenschaft Gleis 70 und zwei Pensionskassen• 13‘000 m2 kostengünstige Gewerbefläche• ~120 unterschiedlichste Gewerbe• Gastatelier, Kantine

Page 57: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas 57

AUSBLICK:WEITERENTWICKLUNGKOOPERATIONEN: Green-City Zürich

Vereinbarung WBG Zürich/Losinger Marazzi:• 30% der Wohnnutzung wird gemeinnützig• Mietpreis exkl. NK maximal 247 pro m2 HNF• Minergie P Eco / 2000-Watt-fähig genossenschaften-manegg.ch

Page 58: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas 58

AUSBLICK:WEITERENTWICKLUNGKOOPERATIONEN: Wiesenstrasse Berlin

• Stiftung Edith Maryon, Basel• Künstlergenossenschaft Wiesenstrasse 29 e.G.

Page 59: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas 59

AUSBLICK:WEITERENTWICKLUNGKOOPERATIONEN: Holzmarkt Berlin

• Pensionskasse Stiftung Abendrot, Basel• Genossenschaft urbane Kreativität holzmarkt.com

Page 60: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas 60

AUSBLICK:WEITERVERBREITUNG

• März 2014: 1. Wohnbaugenossenschaft im Fürstentum Lichtenstein www.wohnbau.li

Page 61: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

WUNNKOOPERATIVEN,E BAUSTEEN FIR NOHALTEGT WUNNEN

IN BUONA COMPAGNIA61

inbuonacompagnia.ch

Page 62: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

BESTEN DANK FÜR

IHR INTERESSE!

6215.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas

Page 63: Wunnkooperativen, e bausteen fir nohaltegt wunnen

15.12.2014 / uk Wunnkooperativen, e Bausteen fir nohaltegt Wunnen Conférence organisée par le Conseil supérieur pour un Développement Durable et Caritas