Finite-Elemente-Analyse einer Welle unter … · • Import der Lochwelle in Abaqus CAE 6.12-3 •...

Post on 28-Aug-2018

219 views 0 download

Transcript of Finite-Elemente-Analyse einer Welle unter … · • Import der Lochwelle in Abaqus CAE 6.12-3 •...

Finite-Elemente-Analyse

einer Welle unter Drehmomentbelastung

Vergleich von Simulation und Versuch

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag

Bayreuth

17. September 2014

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Inhalt

2

• Zielsetzung

• Versuch

• Simulation

• Abaqus

• Z88Aurora

• Vergleich der Verschiebungsergebnisse

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Zielsetzung

3

• Verformungssimulation einer Lochwelle unter Drehmomentbelastung

(Abaqus CAE 6.12-3 und Z88Aurora)

• Validierung der Ergebnisse mittels eines optischen Messsystems

• Beurteilung des Lochmusters auf die Bauteilsteifigkeit

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Prüfkörper - Lochwelle

Versuch

90

5 10525

21,5

4

Prüfkörper: Hohlwelle mit Lochmuster

Randbedingungen für den Versuch und die Simulation:

Feste Einspannung Drehmoment

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Prüfaufbau – optische Messung

Versuch

5

Optisches Messsystem der Firma LIMESS Messtechnik und Software GmbH

KraftmessdosePrüfkörper

Kamerasystem

Hebel zur Drehmomentaufgabe

Messverstärker

PC zur Datenaufzeichnung

und Auswertung

LIMESS

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Prüfkörper – Vorbereitung für die optische Messung

Versuch

6

1. Prüfkörper säubern

2. Grundierung aufbringen (matt weiß)

3. Schwarzes Specklemuster aufsprühen

Die Verformungsmessung erfolgt mittels 3D-Bildkorrelation. Hierfür wird ein stochastisches Muster („Specklemuster“) auf den Prüfkörper benötigt. [1]

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Versuchsdurchführung

Versuch

7

1. Aufnahme eines Stereobildes

mit zugehörigem Drehmoment

2. Die Auswertesoftware Istra4D

errechnet aus den Stereo-

bildern die Verschiebungen

(Bezug auf ein Referenzbild)

Kamera 1 Kamera 2

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Versuchsdurchführung

Versuch

8

1. Aufnahme eines Stereobildes

mit zugehörigem Drehmoment

2. Die Auswertesoftware Istra4D

errechnet aus den Stereo-

bildern die Verschiebungen

(Bezug auf ein Referenzbild)

Bereich der Auswertung

Kamera 1 Kamera 2

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Finite-Elemente-Analyse

Simulation

9

• Konstruktion der Lochwelle in Creo Parametrics 2.0 Export im step-Format• Import der Lochwelle in Abaqus CAE 6.12-3• Vernetzung: 308600 Knoten und 179929 quadratische Tetraeder

• Export der entsprechenden inp-Datei• Import der inp-Datei in Z88Aurora (identisches Netz)

• Verwendung eines MPC (Multi-Point Constraints) zur Drehmomentaufgabe

[2]

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Finite-Elemente-Analyse

Simulation

10

Auswertung der Gesamtverschiebung mit

[3]

Abaqus 6.12-3

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Gesamtverschiebung 0/30

Auswertung

11

0

50

100

150

200

250

300

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Dre

hm

om

en

t M

/ N

m

Verschiebung u / mm

Drehmoment-Weg-Kennlinie an der Auswertelinie

Simulation Abaqus

Messung

Simulation Z88Aurora

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Gesamtverschiebung 1/30

Auswertung

12

0

50

100

150

200

250

300

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Dre

hm

om

en

t M

/ N

m

Verschiebung u / mm

Drehmoment-Weg-Kennlinie an der Auswertelinie

Simulation Abaqus

Messung

Simulation Z88Aurora

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Gesamtverschiebung 2/30

Auswertung

13

0

50

100

150

200

250

300

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Dre

hm

om

en

t M

/ N

m

Verschiebung u / mm

Drehmoment-Weg-Kennlinie an der Auswertelinie

Simulation Abaqus

Messung

Simulation Z88Aurora

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Gesamtverschiebung 3/30

Auswertung

14

0

50

100

150

200

250

300

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Dre

hm

om

en

t M

/ N

m

Verschiebung u / mm

Drehmoment-Weg-Kennlinie an der Auswertelinie

Simulation Abaqus

Messung

Simulation Z88Aurora

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Gesamtverschiebung 4/30

Auswertung

15

0

50

100

150

200

250

300

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Dre

hm

om

en

t M

/ N

m

Verschiebung u / mm

Drehmoment-Weg-Kennlinie an der Auswertelinie

Simulation Abaqus

Messung

Simulation Z88Aurora

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Gesamtverschiebung 5/30

Auswertung

16

0

50

100

150

200

250

300

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Dre

hm

om

en

t M

/ N

m

Verschiebung u / mm

Drehmoment-Weg-Kennlinie an der Auswertelinie

Simulation Abaqus

Messung

Simulation Z88Aurora

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Gesamtverschiebung 6/30

Auswertung

17

0

50

100

150

200

250

300

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Dre

hm

om

en

t M

/ N

m

Verschiebung u / mm

Drehmoment-Weg-Kennlinie an der Auswertelinie

Simulation Abaqus

Messung

Simulation Z88Aurora

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Gesamtverschiebung 7/30

Auswertung

18

0

50

100

150

200

250

300

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Dre

hm

om

en

t M

/ N

m

Verschiebung u / mm

Drehmoment-Weg-Kennlinie an der Auswertelinie

Simulation Abaqus

Messung

Simulation Z88Aurora

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Gesamtverschiebung 8/30

Auswertung

19

0

50

100

150

200

250

300

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Dre

hm

om

en

t M

/ N

m

Verschiebung u / mm

Drehmoment-Weg-Kennlinie an der Auswertelinie

Simulation Abaqus

Messung

Simulation Z88Aurora

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Gesamtverschiebung 9/30

Auswertung

20

0

50

100

150

200

250

300

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Dre

hm

om

en

t M

/ N

m

Verschiebung u / mm

Drehmoment-Weg-Kennlinie an der Auswertelinie

Simulation Abaqus

Messung

Simulation Z88Aurora

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Gesamtverschiebung 10/30

Auswertung

21

0

50

100

150

200

250

300

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Dre

hm

om

en

t M

/ N

m

Verschiebung u / mm

Drehmoment-Weg-Kennlinie an der Auswertelinie

Simulation Abaqus

Messung

Simulation Z88Aurora

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Gesamtverschiebung 11/30

Auswertung

22

0

50

100

150

200

250

300

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Dre

hm

om

en

t M

/ N

m

Verschiebung u / mm

Drehmoment-Weg-Kennlinie an der Auswertelinie

Simulation Abaqus

Messung

Simulation Z88Aurora

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Gesamtverschiebung 12/30

Auswertung

23

0

50

100

150

200

250

300

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Dre

hm

om

en

t M

/ N

m

Verschiebung u / mm

Drehmoment-Weg-Kennlinie an der Auswertelinie

Simulation Abaqus

Messung

Simulation Z88Aurora

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Gesamtverschiebung 13/30

Auswertung

24

0

50

100

150

200

250

300

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Dre

hm

om

en

t M

/ N

m

Verschiebung u / mm

Drehmoment-Weg-Kennlinie an der Auswertelinie

Simulation Abaqus

Messung

Simulation Z88Aurora

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Gesamtverschiebung 14/30

Auswertung

25

0

50

100

150

200

250

300

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Dre

hm

om

en

t M

/ N

m

Verschiebung u / mm

Drehmoment-Weg-Kennlinie an der Auswertelinie

Simulation Abaqus

Messung

Simulation Z88Aurora

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Gesamtverschiebung 15/30

Auswertung

26

0

50

100

150

200

250

300

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Dre

hm

om

en

t M

/ N

m

Verschiebung u / mm

Drehmoment-Weg-Kennlinie an der Auswertelinie

Simulation Abaqus

Messung

Simulation Z88Aurora

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Gesamtverschiebung 16/30

Auswertung

27

0

50

100

150

200

250

300

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Dre

hm

om

en

t M

/ N

m

Verschiebung u / mm

Drehmoment-Weg-Kennlinie an der Auswertelinie

Simulation Abaqus

Messung

Simulation Z88Aurora

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Gesamtverschiebung 17/30

Auswertung

28

0

50

100

150

200

250

300

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Dre

hm

om

en

t M

/ N

m

Verschiebung u / mm

Drehmoment-Weg-Kennlinie an der Auswertelinie

Simulation Abaqus

Messung

Simulation Z88Aurora

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Gesamtverschiebung 18/30

Auswertung

29

0

50

100

150

200

250

300

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Dre

hm

om

en

t M

/ N

m

Verschiebung u / mm

Drehmoment-Weg-Kennlinie an der Auswertelinie

Simulation Abaqus

Messung

Simulation Z88Aurora

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Gesamtverschiebung 19/30

Auswertung

30

0

50

100

150

200

250

300

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Dre

hm

om

en

t M

/ N

m

Verschiebung u / mm

Drehmoment-Weg-Kennlinie an der Auswertelinie

Simulation Abaqus

Messung

Simulation Z88Aurora

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Gesamtverschiebung 20/30

Auswertung

31

0

50

100

150

200

250

300

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Dre

hm

om

en

t M

/ N

m

Verschiebung u / mm

Drehmoment-Weg-Kennlinie an der Auswertelinie

Simulation Abaqus

Messung

Simulation Z88Aurora

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Gesamtverschiebung 21/30

Auswertung

32

0

50

100

150

200

250

300

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Dre

hm

om

en

t M

/ N

m

Verschiebung u / mm

Drehmoment-Weg-Kennlinie an der Auswertelinie

Simulation Abaqus

Messung

Simulation Z88Aurora

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Gesamtverschiebung 22/30

Auswertung

33

0

50

100

150

200

250

300

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Dre

hm

om

en

t M

/ N

m

Verschiebung u / mm

Drehmoment-Weg-Kennlinie an der Auswertelinie

Simulation Abaqus

Messung

Simulation Z88Aurora

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Gesamtverschiebung 23/30

Auswertung

34

0

50

100

150

200

250

300

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Dre

hm

om

en

t M

/ N

m

Verschiebung u / mm

Drehmoment-Weg-Kennlinie an der Auswertelinie

Simulation Abaqus

Messung

Simulation Z88Aurora

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Gesamtverschiebung 24/30

Auswertung

35

0

50

100

150

200

250

300

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Dre

hm

om

en

t M

/ N

m

Verschiebung u / mm

Drehmoment-Weg-Kennlinie an der Auswertelinie

Simulation Abaqus

Messung

Simulation Z88Aurora

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Gesamtverschiebung 25/30

Auswertung

36

0

50

100

150

200

250

300

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Dre

hm

om

en

t M

/ N

m

Verschiebung u / mm

Drehmoment-Weg-Kennlinie an der Auswertelinie

Simulation Abaqus

Messung

Simulation Z88Aurora

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Gesamtverschiebung 26/30

Auswertung

37

0

50

100

150

200

250

300

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Dre

hm

om

en

t M

/ N

m

Verschiebung u / mm

Drehmoment-Weg-Kennlinie an der Auswertelinie

Simulation Abaqus

Messung

Simulation Z88Aurora

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Gesamtverschiebung 27/30

Auswertung

38

0

50

100

150

200

250

300

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Dre

hm

om

en

t M

/ N

m

Verschiebung u / mm

Drehmoment-Weg-Kennlinie an der Auswertelinie

Simulation Abaqus

Messung

Simulation Z88Aurora

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Gesamtverschiebung 28/30

Auswertung

39

0

50

100

150

200

250

300

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Dre

hm

om

en

t M

/ N

m

Verschiebung u / mm

Drehmoment-Weg-Kennlinie an der Auswertelinie

Simulation Abaqus

Messung

Simulation Z88Aurora

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Gesamtverschiebung 29/30

Auswertung

40

0

50

100

150

200

250

300

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Dre

hm

om

en

t M

/ N

m

Verschiebung u / mm

Drehmoment-Weg-Kennlinie an der Auswertelinie

Simulation Abaqus

Messung

Simulation Z88Aurora

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Gesamtverschiebung 30/30

Auswertung

41

0

50

100

150

200

250

300

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Dre

hm

om

en

t M

/ N

m

Verschiebung u / mm

Drehmoment-Weg-Kennlinie an der Auswertelinie

Simulation Abaqus

Messung

Simulation Z88Aurora

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

Vergleich Lochwelle und Hohlwelle

42

Auswertung

Bohrungen reduzieren die Bauteilsteifigkeit deutlich

0

50

100

150

200

250

300

0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

Dre

hm

om

en

t M

/ N

m

Verschiebung u / mm

Drehmoment-Weg-Kennlinie

Messung Lochwelle

Simulation Lochwelle(Z88Aurora)

Simulation Hohlwelle(Z88Aurora)

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

43

Pascal Diwisch, M.Sc., Christian Glenk, M.Sc., Prof. Dr.-Ing. Frank Rieg

16. Bayreuther 3D-Konstrukteurstag, 17.09.2014, Bayreuth

44

Literatur

Literatur

[1] LIMESS Messtechnik & Software GmbH, www.limess.com, Stand: 09/2014

[2] F. Rieg, R. Hackenschmidt, B. Alber-Laukant: Finite Elemente Analyse für Ingenieure, 4. Auflage, Carl Hanser Verlag, München, Wien, 2012

[3] Dassault Systèmes HQ, www.3ds.com, Stand: 09/2014