การศกษาคนควาอสระ

การศกษาความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมชนสวนรถยนต ชดประเภท

สายไฟรถยนตในประเทศไทยกอนเขาสประชาคมอาเซยน (AEC) THE CAPABILTY OF THAILAND IGNITION WIRING SETS USED IN

VEHICLES AUTOMOTIVE BEFORE OPEN AEC

นางสาวพนดา ศรสวาง

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

พ.ศ. 2558

การศกษาคนควาอสระ

เรอง

การศกษาความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมชนสวนรถยนต ประเภทชดสายไฟรถยนตในประเทศไทยกอนเขาสประชาคมอาเซยน (AEC)

The Capability of Thailand Ignition Wiring Sets used in Vehicles Automotive Before Open AEC

โดย

นางสาวพนดา ศรสวาง

เสนอ

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

เพอความสมบรณแหงปรญญาเศรษฐศาสตรมหาบณฑต (เศรษฐศาสตรธรกจ) พ.ศ. 2558

กตตกรรมประกาศ

งานวจยเรองการศกษาความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมชนสวนรถยนต ประเภทชดสายไฟรถยนตในประเทศไทยกอนเขาสประชาคมอาเซยน (AEC) ฉบบน ส าเรจลลวงไปดวยด เนองจากผวจยไดรบความชวยเหลอ ดแลเอาใจใสเปนอยางดจากหลายๆ ฝาย โดยเฉพาะอาจารยทปรกษา คอ อาจารยชยนต พภพลาภอนนต ในการแนะน า ตรวจแกไข ใหขอเสนอแนะ และตดตามความกาวหนาในการด าเนนการวจย ผวจยรสกซาบซงในความกรณาของอาจารยทานนเปนอยางยง และขอขอบพระคณอยางสงไว ณ โอกาสน ขอขอบคณผทรงคณวฒ ผเชยวชาญ ทสละเวลาในการแกไขขอบกพรอง ตรวจทานความถกตองของภาษา นอกจากนผวจยยงไดรบการชวยเหลอและก าลงใจจากคณพอและคณแม ตลอดจนบคคลตางๆทใหความชวยเหลออกมาก ทผวจยไมสามารถกลาวนามไดหมดในทน ผวจยรสกซาบซงในความกรณาและความปรารถนาดของทกทานเปนอยางยง จงกราบขอบพระคณและขอบคณไวในโอกาสน

พนดา ศรสวาง กรกฎาคม 2558

(1)

สารบญ

หนา สารบญตาราง (3) สารบญภาพ (5) บทท 1 บทน า 1 ทมาและความส าคญของปญหา 1 วตถประสงคของการศกษา 5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 5 ขอบเขตในการศกษา 5 นยามศพท 6 บทท 2 การตรวจเอกสาร 7 แนวคดทฤษฏและงานวจยทเกยวของ 7 งานวจยและเอกสารทเกยวของ 20 บทท 3 ระเบยบวธวจย 30 ขนตอนการด าเนนการศกษา 30 กรอบแนวคดทใชในการศกษา 31 วธการวเคราะหขอมล 32 บทท 4 สภาวะอตสาหกรรม 35 ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน, อตสาหกรรมรถยนตโลก, อตสาหกรรมรถยนตของ

อาเซยน,สถานการณชนสวนรถยนต

35 บทท 5 ผลการศกษา 48 ผลการการวเคราะหความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ (RCA) ชดสายไฟส าหรบ

รถยนต(HS8544) ป 2013

48 ผลวเคราะห Diamond Analysis 53 ผลการวเคราะหจดแขง-จดออน โอกาส-อปสรรค (SWOT-Analysis) 58

(2)

สารบญ (ตอ)

หนา บทท 6 สรปและขอเสนอแนะ 60 สรปผลการศกษา 60 ขอเสนอแนะ 61 ขอเสนอแนะในการศกษาตอไป 64 เอกสารและสงอางอง 65 ภาคผนวก 69 ประวตการศกษาและการท างาน 80

(3)

สารบญตาราง

ตารางท หนา

1 มลคาการสงออกอตสาหกรรมชนสวนยานยนตไทยในป 2009 - 2013 4

2 แสดงการแปลความหมายในการวเคราะหสวนแบงทางการตลาดและดชน RCA 33

3 มลคาการสงออกสนคาชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS 8544) ทมการสงออกในป 2009-2013

45

4 ดชนวดความรนแรงการแขงขนในธรกจ Herfindahl-Hirschman Index (HHI)

สนคาชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS8544) ป 2013

47

5 ตลาดสงออกทส าคญของ สนคาชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS8544) ของไทยในชวงป 2009 – 2013

47

6 มลคาการสงออกสนคาชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS8544) ทมการสงออกในป

2009 - 2013

49

7 อตราการเตบโตของตลาดชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS8544) จ าแนกตามประเทศ ตงแต 2009 - 2013

49

8 คา RCA ชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS8544) จ าแนกตามประเทศตงแตป 2009 -

2013

51

9 จดแขง-จดออน โอกาส-อปสรรค (SWOT-Analysis) 59

(4)

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางผนวกท หนา 1 List of exporters for Product: 8544 Insulated wire/cable 70

2 List of exporters for all products Unit 71

3 Herfindahl-Hirschman Index ดชนวดความรนแรงการแขงขนในธรกจป 2013 72

(5)

สารบญภาพ

ภาพท หนา

1 มลคาการสงออกอตสาหกรรมชนสวนยานยนตไทยในป 2009 - 2013 ลานเหรยญสหรฐ

2

2 มลคาการสงออกอตสาหกรรมชนสวนยานยนตไทยในป 2013 -2014เปรยบเทยบกนในชวงเดอนมกราคม-เดอนมถนายน ตามประเทศทท าการสงออก

3

3 ภาพประกอบการท า BCG Matrix 11

4 BCG Matrix 12

5 Diamond Model 14

6 SWOT Analysis 16

7 TOWS Strategic Alternatives Matrix 18

8 กรอบแนวคดทใชในการศกษา 31

9 ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน 37

10 Global: Contribution to Growth 2012 – 2019 by Region 38

11 Global light vehicle assembly outlook 2001-2019 39

12 โครงสรางเครอขายวสาหกจอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนไทย 42

13 สดสวนโครงสรางหวงโซอปทานของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนไทย 43

14 สวนแบงตลาดสนคาชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS8544) ในป 2013 46

(6)

สารบญภาพ (ตอ)

ภาพท หนา

15 บทบาทใหมของไทยในเครอขายการผลตในเครอขายการผลตรถยนตแหงอาเซยนป 2015

50

16 BCG Matrix ป 2009 52

17 BCG Matrix ป 2013 53

บทท 1

บทน ำ

ทมำและควำมส ำคญของปญหำ

จากผลการท าการคาเสรตางๆ ท าใหโครงสรางของตลาด และโครงสรางอตสาหกรรมเปลยนแปลงไปผบรโภคสามารถทจะเลอกสนคาทมความหลากหลายมากขน ทงในดานราคา และคณภาพ เชนเดยวกบผประกอบการ สามารถเลอกวตถดบทมคณภาพ และราคาไดตรงความตองการไดมากขน โดยในป 2015 ASEAN จะมการรวมตวกนทางเศรษฐกจทเรยกกนวา ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) จากการรวมกนครงนไทยจงมความจ าเปนตองมการปรบตวทางธรกจ เพอรองรบการเปดประชาคมเศรษฐกจอาเซยน เนองจากประเทศในกลมอาเซยนเปนไดท งพนธมตรและคแขงทางการคาของไทย ในการรวมกลม AEC นนยอมสงผลกระทบตอสนคาทไทยท าการสงออก และเพอเตรยมความพรอมใหเขากบสภาวะการแขงขนทเพมขน ทงในดานเนนคณภาพราคา และประสทธภาพทเพมขน ถอไดวาเปนจดเปลยนทส าคญของเศรษฐกจไทยอยางหนง ในการเปดประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) นนมแนวโนมทจะท าใหประเทศในกลมสมาชกหนมาคาขายกนเองในภมภาคมากขนผประกอบการไทยจ าเปนตองพฒนาขดความสามารถในการแขงขน ในป 2013 ประเทศไทยเปนผผลตรถยนตอนดบ 9 ของโลก มยอดการผลตอยท 2.45 ลานคน มยอดขายอนดบ 13 ของโลก จงกลาวไดวาไทยเปนฐานการผลตรถยนตทส าคญของภมภาคอาเซยน อตสาหกรรมชนสวนยานยนตของไทยประกอบดวยผประกอบการผลตชนสวนทใชในการประกอบยานยนตส าเรจรปในประเทศ (OEM :Original Equipment Manufacturers), ผประกอบการผลตชนสวนอะไหลส าห รบ ท ด แท น (REM : Replacement Equipment Manufacturers) ผป ระก อบ ก าร ใน ส วน ป ระสวนประกอบกลมระบบตวถงรถยนต (Body Parts) และผประกอบการในสวนประกอบในกลมกนชน ซงเชอมโยงอตสาหกรรมการผลตตงแตตนน าจนถงปลายน า โดยมผประกอบการในอตสาหกรรมชนสวนยานยนตกวา 2,400 ราย แบงเปนผประกอบการไทย 1,850 รายผประกอบการไทยรวมทนตางชาต 550 ราย อตสาหกรรมชนสวนยานยนตจงเปนอตสาหกรรมสนบสนนทส าคญและเตบโตควบคกบอตสาหกรรมการผลตรถยนตของไทยมายาวนานกวา 40 ป เปนอตสาหกรรมทส าคญตอระบบเศรษฐกจของประเทศ เปนแหลงจางงานทส าคญ และสรางรายไดมหาศาลนบแสนลานบาทตอป คดเปนสดสวนประมาณรอยละ 11.00 ของผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP) จงเปนหนงในอตสาหกรรมทไดรบการสนบสนนจากภาครฐอยางตอเนอง

2

ส าหรบมลคาการสงออกอตสาหกรรมชนสวนยานยนตไทยในป 2013 สามารถสรางรายไดจากการสงออกใหประเทศกวา 754,225.90 ลานบาท โดยแบงเปนมลคาสงออกรถยนต 512,186.40 ลานบาท เครองยนตมลคา 28,353.85 ลานบาท ชนสวนและอะไหลมลคา 19,715.26 ลานบาท อปกรณยดจบและแมพมพมลคา 2,636.44 ลานบาท และชนสวนส าหรบโรงงานประกอบรถยนต (OEM Parts) 190,386.45 ลานบาท และอนๆ 947.49 ลานบาท ภาพท 1 แสดงใหเหนถงการเตบโตชนสวนยานยนตไทยมมลคาการสงออกทเพมขนทกป ตงแตป 2009-2013 โดยในป 2009-2013 มมลคาการสงออกชนสวนยานยนต 6,003.57, 8,572.88, 9,721.73, 5,553.81 และ16,470.84 ลานเหรยญสหรฐ ตามล าดบ (ผจดการออนไลน.2557)

6,003.57

8,572.889,721.73

15,553.8116,470.84

0

2,000

4,000

6,000

8,000

10,000

12,000

14,000

16,000

18,000

2009 2010 2011 2012 2013

ภำพท 1 มลคาการสงออกอตสาหกรรมชนสวนยานยนตไทยในป 2009-2013 ลานเหรยญสหรฐ ทมา: สมาคมผผลตชนสวนยานยนตไทย (2557) ส าหรบตลาดทส าคญในการสงออกชนสวนยานยนตของไทยทส าคญในป 2013-2014 คอ อนโดนเซย มาเลเซย ญปน และสหรฐอเมรกา (ภาพท 2)

(ลานเหรยญสหรฐฯ)

3

ภำพท 2 มลคาการสงออกอตสาหกรรมชนสวนยานยนตไทยในป 2013-2014 เปรยบเทยบกนในชวงเดอน

มกราคม-เดอนมถนายน ตามประเทศทท าการสงออก ทมา: สมาคมผผลตชนสวนยานยนตไทย (2557)

เมอพจารณามลคาการสงออกตาม HS Harmonize System Code พบวา ในชวงป 2009-2013 สนคาชนสวนยานยนตทมยอดสงออกสงสด 4 อนดบ คอยางยานพาหนะ (HS4011) , เครองยนตสนดาปภายในแบบลกสบและสวนประกอบ (HS8407) ,หมอแบตเตอรและสวนประกอบ (HS8507) และชดสายไฟรถยนต (HS8544) โดยมมลคาการสงออกในป 2013 ดงน ยางยานพาหนะ (HS4011) 3,625.36 ลานเหรยญสหรฐ ,เครองยนตสนดาปภายในแบบลกสบและสวนประกอบ (HS8407) 3,347.60 ลานเหรยญสหรฐ ,หมอแบตเตอรและสวนประกอบ (HS8507) 782.63 ลานเหรยญสหรฐ และชดสายไฟรถยนต (HS8544) 434.29 ลานเหรยญสหรฐ ตามล าดบ

โดยในป 2013 มลคาการสงออกชนสวนรถยนต โดยสวนใหญมอตราการเจรญเตบโตทเพมมากขน ยกเวนชดสายไฟรถยนต (HS8544) กบ เพลาสงก าลงและขอเหวยง (HS8483) มมลคาการสงออกขยายตวทลดลง ในป 2013 สนคาทมอตราการสงออกขยายตวทลดลงมากทสด คอ ชดสายไฟรถยนต (HS8544) โดยลดลงรอยละ 7.90 เมอเทยบกบป 2012 ดงตารางท 1

indonesia

Malaysia

Japan USA BrazilSouthAfrica

IndiaVietna

mAustral

iaPhillipp

ine

2013( Jan-Jun) 986.30 815.40 792.62 739.89 379.81 370.25 335.26 309.49 287.01 243.47

2014(Jan-Jun) 897.28 799.73 914.57 779.90 314.68 352.66 316.36 359.91 280.61 260.71

0.00

200.00

400.00

600.00

800.00

1,000.00

1,200.00

Mii

lio

n U

SD

4

ตำรำงท 1 มลคาการสงออกอตสาหกรรมชนสวนยานยนตไทยในป 2009-2013 (ลานเหรยญสหรฐ)

รำยกำร 2009 2010 2011 2012 2013 Growth

Rate 2013 HS4011ยางยานพาหนะ 1,888.08 2,683.12 3,790.01 3,482.98 3,625.36 4.09 HS8407เครองยนตสนดาปภายในแบบลกสบและสวนประกอบ

1,573.99 2,508.69 2,944.87 3,204.94 3,347.60 4.45

HS8507หมอแบตเตอรและสวนประกอบ

192.29 254.40 281.14 709.83 782.63 10.26

HS8544ชดสายไฟรถยนต 290.92 425.01 437.84 471.56 434.29 -7.90 HS8511เครองอปกรณไฟฟาส าหรบจดระเบดเครองยนต และสวนประกอบ

141.84 229.25 247.54 378.90 400.95 5.82

HS8483เพลาสงก าลงและขอเหวยง

148.41 234.02 294.42 324.40 321.05 -1.03

HS7007กระจกนระภย กระจกรถยนต

125.62 151.91 157.60 174.70 188.40 7.84

HS8708สวนประกอบและอปกรณอน ๆ

3,176.91 4,404.64 4,875.77 6,207.18 6,726.12 8.36

HS8714สวนประกอบรถจกรยานยนตอน ๆ

449.53 543.06 677.08 597.63 644.39 7.82

รวม 7,987.59 11,434.10 13,706.27 15,552.12 16,470.79 5.58 ทมา: กระทรวงพาณชย (2557) โดยในป 2014 ไดเกดการชะลอตวดานการผลตและสงออกชนสวนยานยนต อนเนองมาจากการสนสดนโยบายรถคนแรก รวมทงปญหาทางการเมองสงผลใหมลคาการผลตและสงออกลดลง นกลงทนเรมมแนวคดในการยายฐานการผลตและขยายฐานการผลตไปประเทศเพอนบาน โดยเฉพาะ อนโดนเซย และ เวยดนาม ซงเปนประเทศทมศกยภาพรองรบการผลตชนสวนยานยนต และมตนทนคาแรงทถกกวาประเทศไทย

5

ในป 2015 ประชาคมเศรษฐกจอาเซยนหรอ AEC จะเกดขนเตมรปแบบจะสงผลกระทบใหเกดการเปลยนแปลงในดานเศรษฐกจ การคา และอตสาหกรรม ประชาคมเศรษฐกจอาเซยนมประชากรรวมประมาณ 600 ลานคน มการเพมขนของประชาชนชนกลางจ านวนมาก ท าใหมความตองการยานยนตเพมขนอยางตอเนอง และสงทจะตามมากคอการแขงขน โดยจะแขงกนในดานคณภาพสนคามากกวาทผานมา เนองจากการกดกนมาตรการทางภาษมแนวโนมลดลงจนเปนศนย มความจ าเปนทจะตองศกษาถงผลกระทบทอาจเกดขน รวมถงแนวทางในการปรบตวในการรองรบการเปลยนแปลงทจะเกดขน ทครอบคลมไปถงนโยบายการเปดตลาดแขงขนทเสรมากขนของประเทศเพอนบาน จงมความสนใจทจะท าการศกษาศกยภาพของอตสาหกรรมชนสวนรถยนต ประเภทชดสายไฟรถยนต เพอเปนแนวทางในการปรบตว และพฒนารองรบความเจรญเตบโตของธรกจยานยนตในประเทศไทย ตามแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต ป 2012-2016 ทวางกรอบใหประเทศไทยเปนฐานการผลตยานยนตของโลก ดวยหวงโซอปทานทสรางมลคาเพมในประเทศ และเปนมตรกบสงแวดลอม รวมถงรองรบกรอบเปาหมายการผลตรถยนตเพมขนเปน 3 ลานคน ในป 2017 รวมถงเปนแนวทางในการพฒนาอตสาหกรรมกอนการเปดประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

วตถประสงคของกำรศกษำ

ศกษาขดความสามารถในการแขงขนทปรากฏของอตสาหกรรมของอตสาหกรรมชนสวนรถยนต ประเภทชดสายไฟรถยนตของไทย และความสามารถในการแขงขนกอนเขาสประชาคมอาเซยน (AEC)

ประโยชนทคำดวำจะไดรบ

เพอศกษาผลกระทบของอตสาหกรรมชนสวนรถยนต ประเภทชดสายไฟรถยนตของไทย ตอการรวมตวเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) วามความไดเปรยบในการแขงขนเพมขนหรอนอยลง รวมถงเพอเปนแนวทางในการปรบตวเพอหาโอกาสทางธรกจกอนเขาสประชาคมอาเซยน

ขอบเขตในกำรศกษำ

ในการศกษานจะใชขอมลทตยภมจากหนวยงานทเกยวของกบอตสาหกรรมประเภทชดสายไฟรถยนตของประเทศไทยและประเทศสมาชกอาเซยน ระหวางป 2009-2013 เฉพาะ Harmonize System Code HS8544 Ignition wiring sets used in vehicles

6

นยำมศพท

1. Ignition wiring sets used in vehicles คอ ชดสายไฟส าหรบรถยนต 2. คลสเตอร (Cluster) คอ กลมของธรกจและสถาบนทเกยวของ มารวมตวด าเนนกจการอยใน

พนทใกลเคยงกน (Geographic Proximity) มความรวมมอเกอหนนเชอมโยง และเสรมกจการซงกนและกนอยางครบวงจร (Commonality and Complementary) ทงในแนวตงและแนวนอน โดยความเชอมโยงในแนวตง (Vertical Linkage) เปนความเชอมโยงของผประกอบการธรกจอตสาหกรรม ตงแตธรกจตนน าจนถงปลายน า และความเชอมโยงในแนวนอน (Horizontal Linkage) เปนความเชอมโยงกบอตสาหกรรมสนบสนนดานตางๆ รวมทงธรกจใหบรการ สมาคมการคา สถาบนการศกษาและฝกอบรม สถาบนวจยพฒนา ตลอดจนหนวยงานภาครฐตางๆ ทเกยวของ เพอรวมด าเนนงานใหบรรลเปาหมายการเพมขดความสามารถในการแขงขนทย งยน ดวยการเพมผลตภาพ (Productivity) และสรางนวตกรรมรวมกน (กรมสงเสรมอตสาหกรรมศนยขอมลขาวสารราชการ, 2557)

3. ขดควำมสำมำรถในกำรแขงขน คอ ความสามารถของธรกจทน ามาใชประโยชนอยางม

กระบวนการมประสทธภาพเพอใหไดผลงานทดทสด โดยการวเคราะหศกยภาพธรกจจะชวยท าใหผประกอบการรจกตวเอง และคแขงขน สามารถวางกลยทธทางธรกจเหมาะสมกบความถนด และสามารถมองหาลทางการลงทนได โดยในงานวจยนครอบคลมจะท าการศกษาความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมชนสวนรถยนต ประเภทชดสายไฟรถยนต โดยการเปรยบเทยบสนคาทสงออกเทยบกบสดสวนของสนคาทขายในตลาด ASEAN

บทท 2

การตรวจเอกสาร

แนวคดทฤษฏและงานวจยทเกยวของ ในบทท 2 จะประกอบดวยเนอหา 2 สวน คอ สวนท 1 กรอบแนวคดทฤษฎเศรษฐศาสตรรวมถง

แนวคดในการวเคราะหความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรม สวนท 2 ศกษาถงรายงานการวจยทเกยวของซงจะน ามาใชเปนแนวทางในการวจยครงน โดยมรายระเอยดดงตอไปน

1. ทฤษฎการคาระหวางประเทศ

แนวคดดานการคาระหวางประเทศ ไดเรมตงแตปลายศตวรรษท 16 เนองจากมการคนพบ

ดนแดนใหม และการเพมขนอยางรวดเรวของประชากรโลก ท าใหเกดการยายถนฐานจากชนบทเขามาในเมองใหญ โดยเฉพาะในยโรป กอใหเกดลทธพาณชยนยม ทเชอวา การมโลหะ ทองค า และเงน เปนสงแสดงถงความมงคงของประเทศ และยงมความเชอวาการคาระหวางประเทศเปนหนทางทส าคญในการเพมความมงคงใหแกประเทศ

ทฤษฎความไดเปรยบโดยสมบรณ (Absolute Advantage) เปนแนวความคดของ Adam Smith โดยการยดหลกการแบงงานกนท า (division of labor) ประเทศจะผลตสนคาทตนไดเปรยบโดยสมบรณเมอเปรยบเทยบกบอกประเทศหนง และสงออกสนคาดงกลาว ในทางตรงกนขามกจะน าเขาสนคาทผลตแลวเสยเปรยบโดยสมบรณเปนผลท าใหการคาของโลกเพมขน (Adam Smith, 1776 อางใน จฬาลกษณ นมไชยนนท, 2554)

ทฤษฎความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ (Comparative Advantage) เปนแนวความคดของ David Ricardoโดยปรบปรงแนวความคดของ Adam Smith ไดอธบายวาประเทศทไมมความไดเปรยบโดยสมบรณในการผลตสนคาทกๆอยาง กบประเทศอนยงคงสามารถท าการคาทกอใหเกดประโยชนแกทกฝายได ประเทศทดอยประสทธภาพควรผลต และสงออกเฉพาะสนคาทประเทศตนมความเสยเปรยบโดยสมบรณนอยกวา ถอไดวาสนคานเปนสนคาทประเทศผลตดวยความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบทฤษฎความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบนเปนทรจกแพรหลาย และใชอธบายสาเหตของธรกจการคาระหวางประเทศจนทกวนน โดยสาระส าคญของกฎการไดเปรยบโดยเปรยบเทยบอธบายวาถงแมวาประเทศหนงจะมความ

8

เสยเปรยบโดยสมบรณกวาอกประเทศหนงในสนคา 2 ชนด กตามการคาระหวางประเทศจะเกดขนไดโดยประเทศนนเลอกผลตสนคาทตนเสยเปรยบนอยทสดเมอเทยบกบสนคาอกชนดหนงและประเทศทมความไดเปรยบโดยสมบรณของสนคาทง 2 ชนดกจะเลอกผลตทตนไดเปรยบมากทสดเมอเทยบกบอกชนดหนง (David Ricardo, 1817 อางใน วลยพร บวรกลวฒน, 2554)

ทฤษฎ Heckscher & Ohlin (H-O model) เนนในเรองความแตกตางกนของปจจยการผลตเรมตนททรพยากรทแตละประเทศมอยและราคาปจจยการผลตระหวางประเทศซงเปนตวแปรทส าคญทสดของการคาตามทฤษฎน แตละประเทศจะสงออกสนคาเนนไปทปจจยการผลตทมมากโดยเปรยบเทยบซงท าใหปจจยการผลตนนมราคาถกและน าเขาสนคาเนนไปทปจจยการผลตทหายากโดยเปรยบเทยบซงปจจยการผลตดงกลาวจะมราคาแพง โดยเนนถงความส าคญของสดสวนปจจยการผลตและอธบายวาแตละประเทศจะสงออกสนคาซงผลตขนมาจากการใชปจจยการผลตทประเทศนนมอยอยางสมบรณมากกวาใชปจจยการผลตชนดอนทมอยนอยหรอไมมเลย ภายใตแบบจ าลองทมปจจยการผลต 2 ประเภท คอ แรงงาน และทน โดยมขอสมมตวาแตละประเทศมปจจยการผลตทแตกตางกน และปจจยการผลตสามารถเคลอนยายไดเสรภายในประเทศ แตเคลอนยายระหวางประเทศไมได ประเทศทมปจจยทนมากกวากจะเลอกผลต และสงออกสนคาทตองใชปจจยทนมากในการผลต สวนประเทศทมปจจยแรงงานมากกจะสงออกสนคาทอาศยปจจยแรงงานมากกวาในการผลต (Heckcher and Ohlin,1919 อางใน วลยพร บวรกลวฒน, 2554)

2. ดชนความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบทปรากฏ (Reveal Comparative Advantage: RCA)

ดชนความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบทปรากฏ (Reveal Comparative Advantage: RCA) หรอทรจกกนในอกชอหนงวา Balassa Index ตงอยบนพนฐานของทฤษฎการคาทส าคญอยาง ทฤษฎความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ (Comparative Advantage) ของ David Ricardo และ ทฤษฎ Heckcher and Ohlin เปนแนวคดทใชหลกการเปรยบเทยบประสทธภาพของปจจยในการผลตเชงสมพทธ โดยสรปวาประเทศทมความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบในการผลตสนคาใด ประเทศนนจะสงสนคานนเปนสนคาสงออก และน าเขาสนคาทไมมความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบ

การค านวณ RCA (Revealed Comparative Advantage Index: RCA Index) ส าห รบ ศกษ าเกยวกบความสามารถในการแขงขนของของประเทศหนงเมอเปรยบเทยบกบประเทศอนๆนน ท าไดโดยการวเคราะหตนทนสนคาทผลตมาเปรยบเทยบกน เพอหาความไดเปรยบเสยเปรยบของสนคานน แตในการวเคราะหทางดานตนทนนนมความยากล าบากในทางปฎบต เนองจากไมมการจดเกบขอมลทางดานตนทนการผลต เพอเปนการขจดปญหาดงกลาว จงไดมการสรางดชนความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบท

9

ปรากฏ (RCA) มาวเคราะหแทนการวเคราะหตนทน เพราะมลคาสนคาส าหรบทกประเทศไดมการรวบรวม และจดบนทกสถตไวท าใหสะดวกตอการน าขอมลทางสถตมาใชในการวเคราะห โดยค านวณจากมลคาการสงออกของสนคาแตละชนดเปรยบเทยบกบมลคาการสงออกรวมของทงประเทศ และน าไปเปรยบเทยบมลคาสงออกของตลาดโลก เปรยบเทยบกบศกยภาพของโลก ดชน RCA นพฒนามาจากแนวความคดดานเศรษฐศาสตรการคาระหวางประเทศทเชอในเรองทฤษฎความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ (Comparative Advantage)

โดยเชอวาประเทศทมการสงออกสนคาใด ๆ ตามสดสวนการสงออกสนคานน ตอการสงออกทงหมดของประเทศนนมากกวา โดยเปรยบเทยบกบสดสวนการคาในสนคานนของตลาดโดยรวมตอการสงออกทงหมดของกลมประเทศทมการศกษา แสดงวาประเทศนน ๆ มศกยภาพในการแขงขนสนคานนสงกวา โดยดชน RCA มสตรการค านวณดงนโดยการเปรยบเทยบคา RCA ของไทยและในอาเซยนในตลาดตางๆมสตรค านวณ ดงน

RCAIK =W

WK

I

IK

XX

XX

โดย RCAIK คอ ดชนความไดเปรยบเทยบของการสงออกสนคาชนดท K ของประเทศ I

XIK คอ มลคาการสงออกสนคาชนด K ของประเทศ I

XI คอ มลคาการสงออกทงหมดของประเทศ I

XWK คอ มลคาการสงออกสนคา K ของทงโลก W

XW คอ มลคาการสงออกรวมทงหมดของทงโลก W

RCA เปนวธการวดการสงออกสนคาประเภทหนงเทยบกบการสงออกทงหมดของประเทศ

หนง และเทยบกบการสงออกสนคาประเภทนนของกลมประเทศอนๆ อกดวย ถาคา RCA > 1 แสดงใหเหนวาประเทศนน มความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบทปรากฏ, แตถาคา RCA < 1 แสดงใหเหนถงประเทศนนมความเสยเปรยบโดยเปรยบเทยบทปรากฏ และ ถาคา RCA = 1 จะแสดงใหเหนถงประเทศนนไมไดเปรยบและไมเสยเปรยบโดยเปรยบเทยบทปรากฏ

10

ขอดของสตร RCA ใชเปนเครองมอทใชวดความสามารถในการแขงขนในตลาดใดตลาดหนงวามความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบในการสงออกสนคาชนดใดชนดหนงของประเทศผสงออกหนงไปยงประเทศคคา รวมถงท าใหทราบถงแนวโนมของการเปลยนแปลงความสามารถในการแขงขน การสงออกของแตละประเทศ ในตลาดใดตลาดหนงวามความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบในการสงออกสนคาชนดใดชนดหนงของประเทศผสงออกหนงไปยงประเทศคคา

ขอบกพรองของสตร RCA ถา RCA > 1 หมายความวาประเทศ I มความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบในการสงออกสนคา K แตไมสามารถระบไดวาความไดเปรยบดงกลาวเกดขนเนองมาจากปจจยใด, แตถาประเทศ 2 ประเทศมคา RCA > 1 ท งคไมสามารถระบแนชดลงไปไดวาประเทศใดมความสามารถในการสงออกสนคา K มากกวา หรอนอยกวากน และคา RCA ไมสามารถแสดงผลของการกดกนทางการคาออกมาไดสรปไดวา ถาคา RCA > 1 ยอมหมายถง ประเทศผสงออกประเทศนนมความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบ และถาศกษาเปนชวงเวลากอจะสามารถทราบถงแนวโนมความสามารถในการแขงขนทเพมขนหรอ ลดลงของสนคาชนดนนๆในแตละประเทศได (พบกานต อาวชนาการ และ ปต ศรแสงนาม อางถง ดชนความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบทปรากฏ)

3. BCG Matrix

เปนเครองมออยางหนงท ถกคดคนโดยกลม Boston Consulting ในป 1986 ใชส าหรบการวเคราะหดานการเงน การลงทน เกยวกบการตลาดในรปแบบของ Matrix 2 x 2 เพอชวยใหสามารถวางแผนการขายสนคา วางกลยทธทางการตลาด และการสรางแบรนด โดยใชเกณฑการพจารณาจาก 2 เกณฑ คอ

1. อตราการเตบโตของตลาด (Marketing Growth Rate) เปนตวใชอธบายการขยายตวของ

ตลาดสนคาโดยรวมๆ วาตลาดเปนทนาสนใจมากแคไหนโดยปกตแลวการหาอตราการเตบโตของตลาด หรอ Market Growth นนสามารถหาไดจากรายงานของแตละอตสาหกรรมทอยตามเวบไซตของธรกจประเภทนนๆ หรอนตยสารทางการตลาดทจะมการรวบรวมขอมลในสวนนเอาไวใหอยแลว ซงโดยปกตแลวเราจะใชอตราการเตบโตของตลาดทกงกลางของแกน Y บน BCG Matrix อยท 10% แตทงนกขนอยกบสภาพการเตบโตของแตละอตสาหกรรมดวยเพราะบางตลาดกเตบโตแค 1% หรอ 2% เทานน ซงเรากตองหาคาทลงเหมาะสมเพอก าหนดเปนจดกงกลางของแกน y เพอใชแบงระหวาง Cash Cows จาก Stars และ Question Marks จาก Dogs

2. สวนแบงทางการตลาดสมพนธ (Relative Market Share) จะเปนการเปรยบเทยบอตราสวน

แบงการตลาดของสนคาวามยอดขายเปนกเทาเมอเปรยบเทยบกบธรกจของคแขงทเจาใหญทสด ในทฤษฎ

11

ของ BCG Matrix นน สวนแบงการตลาดเชงสมพนธ หรอ Relative Market Share สามารถค านวณไดจากการน าสวนแบงการตลาดทงหมดไปหารกบสวนแบงทางการตลาดของคแขงเจาทใหญทสด ในตลาดสวนแบงการตลาดสมพนธจะใชบนแกน X ใน BCG Matrix โดยจะแบงใหฝงซายสดมคาตลาดสมพนธ 1.0 ตรงกลาง 0.5 และดานขวาสดเปน 0 (รปท 3)

ภาพท 3 ภาพประกอบการท า BCG Matrix ทมา: INCquity- Entrepreneur's Handbook (2557)

สวนแบงการตลาดสมพนธ =

ซงหลกเกณฑท ง 2 นกจะถกใชเปนเสนแบงแกนในการท า BCG Matrix ทแสดงในรปของ

Matrix ความสมพนธระหวางสวนแบงตลาดสมพทธ (Relative Market Share) ของมลคาการสงออกของประเทศนนๆ เปรยบเทยบกบมลคาการสงออกรวมของโลก และ อตราการเตบโตของอตสาหกรรม (Industrial Growth Rate) โดยแกนนอนแสดงถงสวนแบงตลาดสมพทธ

ซงหากมคามากกจะหมายความวา มสวนแบงตลาดสมพทธ เมอเปรยบเทยบกบรายทใหญทสดในอตราทสง และหากมคานอยกจะหมายความวามสวนแบงตลาดสมพทธเมอเปรยบเทยบกบรายทใหญทสด ในอตราทต า ขณะทแกนตงแสดงถง อตราการเตบโตของอตสาหกรรม โดยหากมคามากจะหมายถงเปนอตสาหกรรมทมอตราการเตบโตสง และหากมคานอยจะหมายถงเปนอตสาหกรรมทมอตราการเตบโต

12

ต า เรากจะสามารถน าขอมลทงหมดทมมาใชวเคราะหไดวาสนคาแตละชนดนนอยในต าแหนงใดและควรมการด าเนนแผนการตลาดอยางไรบาง

BCG Matrix แสดงสวนตางๆ (Quadrant) ออกมาเปน 4 สวน ประกอบดวย Stars, Question Marks, Cash Cows และ Dogs ดงภาพท 4

ภาพท 4 BCG Matrix ทมา: INCquity- Entrepreneur's Handbook (2557)

1. Stars

Stars คอ จดทตลาดมการเตบโตทสง ท าใหควรควาโอกาสนในการชวงชงสวนแบงตลาดใหมากขนจากตลาดทเตบโตซงการแขงขนกบธรกจอนๆ นนกจะสงผลใหธรกจทอยในต าแหนง Stars จะตองพยายามใชเงนสดทมอยนนออกมาลงทนใหมากขน เพอใหสวนแบงการตลาดอยในระดบคงทหรอเตบโตขนไปอกใหแซงหนาคแขง

13

2. Cash Cows

ส าหรบ Cash Cows เปรยบเสมอนววนมทใหนมกบเราไดอยางสม าเสมอโดยทไมตองลงทนอะไรเพมมากโดยธรกจในชวงนคอธรกจทมไดรบสวนแบงการตลาดทสงมาก ในตลาดทมการเตบโตอยางเชองชา หรอไมมการเตบโตแลว นนหมายความวา เมอตลาดอยในจดอมตวเรากสามารถอยไดดวยผลประโยชนทไดรบจากสวนแบงการตลาดในปรมาณมากโดยทแทบไมตองลงทนอะไรเพมเตม และยงสามารถน าเงนทนทไดมานนไปลงทนกบสวนอนๆแทนไดอกดวย

3. Question Marks

ธรกจในต าแหนง Question Marks คอ ธรกจทมสวนแบงการตลาดทนอยทงๆ ทตลาดก าลงมการเตบโตอยางตอเนอง ซงสงหนงทธรกจในต าแหนงนตองการเปนอยางมาก คอ ทรพยากรอยางเงน เพอน าไปลงทนเพอชวงชงสวนแบงการตลาดจากเจาอนๆ แตในต าแหนง Question Marks นจะตองคดวเคราะหใหดและน าเงนทนทมอยไปลงทนใหเกดประโยชน และสรางความคมคาใหไดมากทสดไมเชนนนแลวจาก Question Marks กอาจตกไปอยในสถานะของ Dogs ไดเชนกน

4. Dogs

การทธรกจของตวเองตกลงไปอยในสวนของ Dogs เพราะ Dogs คอ เปนต าแหนงทธรกจมสวนแบงการตลาดนอย มการเตบโตนอยท าใหผลก าไรนอยตาม ซงธรกจสวนใหญทตกอยในต าแหนงนมโอกาสยากทจะขนไปสต าแหนงอนๆ นอกจากตองรอตลาดใหเตบโตขน

สรปไดวา BCG Matrix เปน เค รองมอในการว เคราะห สวนแบ งทางการตลาดเชง

เปรยบเทยบกบคแขงขนวา สวนแบงการตลาดเปนกเทาเมอเทยบกบคแขงขน และอตราการขยายตวของเพอดวาตลาดนนมความนาสนใจมากนอยเพยงใด (INCquity- Entrepreneur's Handbook, 2557)

4. Diamond Model

เปนเครองมอทใชในการวเคราะหยทธศาสตร และความเปนเลศทางธรกจเปนแนวความคดของ Porter คอ กรอบแนวคดหรอตวแบบส าหรบการวเคราะหสภาพการแขงขนของอตสาหกรรมในเครอขายวสาหกจ หรอ คลสเตอร (Cluster)

14

โดยเปนการพจารณาและประเมนสภาวการณปจจบนของปจจยแวดลอมทางธรกจทส าคญ ทจะมผลกระทบตอความสามารถในการเพมผลตภาพ (Productivity) ของบรษท ทอยในในเครอขายวสาหกจอนจะน าไปสการเพมขดความสามารถในการแขงขนของเครอขายวสาหกจนนๆ โดยรวมในทายทสดวาสภาวการณเหลานนมลกษณะทจะเปนการเออ หรอจะเปนอปสรรคตอการปรบปรง หรอพฒนาผลตภาพ ของธรกจในเครอขายวสาหกจนนๆหรอไมอยางไร และมากนอยเพยงใดรวมไปถงการวเคราะหบทบาทของภาครฐทจะมผลตอปจจยแวดลอมตางๆดวย

ภาพท 5 Diamond Model ทมา: ศนยการจดการและบมเพาะธรกจ (2554)

ปจจยดงกลาวประกอบดวย 1. เงอนไขดานปจจยการผลตในประเทศ (Input Factor Conditions) อนไดแก ปจจยดาน

ทรพยากรมนษย ทรพยากรธรรมชาต โครงสรางพนฐานดานสาธารณปโภค โครงสรางพนฐานดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย แหลงเงนทน ฯลฯ ทจะมผลตอการด าเนนงานของอตสาหกรรม

2. เงอนไขดานอปสงคในประเทศ (Demand Conditions) อปสงคในประเทศ ทสามารถ

ตอบสนองความตองการของผซอในประเทศ จะมขอไดเปรยบในการแขงขนอตสาหกรรมท าใหรปแบบความตองการผซอชดเจนกวาประเทศอน ท าใหมขอไดเปรยบในการแชงขนกอใหเกดนวตกรรมใหม รวมทงแสดงใหเหนความส าคญโครงสรางการแบงสวนการตลาดส าหรบสนคา และความตองการของผบรโภคในแตละสวนการตลาดเปนทคาดเดาไดในระดบใด

15

3. อตสาหกรรมสนบสนนและเกยวเนองในประเทศ (Supporting and Related Industries) ท าใหมขอไดเปรยบทางการแขงขนระหวางประเทศ น นคอกอใหเกดความเกยวเนองทางการผลต อนเนองมาจากมชองทางทรวดเรวมประสทธภาพ ในบางครงอาจมสทธพเศษมากกวาผอนในการมวตถดบหรอชนสวน มความรวมมอกนระหวางบรษทผใชกบบรษทผผลต ในการรวมมอกนอยตลอดเวลานนจะชวยยกระดบจนกอใหเกดขอไดเปรยบในการแขงขน

4. โครงสรางและสภาพการแขงขนในประเทศของอตสาหกรรม (Company Strategy

Structure and Rivalry) การแขงขนอยางรนแรงในประเทศจะท าใหอตสาหกรรมนนประสบความส าเรจระหวางประเทศในระดบทสงมาก อนเนองมาจากแรงกดดนภายในประเทศสงผลใหเกดการพฒนา และนวตกรรม และมกกอใหเกดการสงออก เพอแสวงหาตลาดเพมเตม

5. เหตการณทควบคมไมได คอ การเปลยนแปลงทอยเหนอการควบคม เชน น าทวม การ

เปลยนแปลงตลาดการเงนโลก ภาวะสงคราม เปนตน 6. รฐบาล รฐบาลมผลตอปจจยการผลตในประเทศ อนเนองมาจากไดรบผลกระทบจาก

นโยบายของรฐบาลดานการตลาด หลกทรพย ดานการศกษาเปนตน อปสงคในประเทศไดรบผลกระทบในเรองมาตรฐานสนคา รวมถงอตสาหกรรมสนบสนนและเกยวเนอง และดานโครงสรางสภาพการแขงขนไดรบผลกระทบจากนโยบายทางดานภาษ ดานการปองกนและผกขาดสนคา เปนตน (ศนยการจดการและบมเพาะธรกจ, 2557)

5. การวเคราะห SWOT Analysis

เปนเครองมอในการประเมนสถานการณ ส าหรบองคกร หรอโครงการ ซงชวยผบรหารก าหนดจดแขง และจดออนจากสภาพแวดลอมภายใน โอกาสและอปสรรคจากสภาพแวดลอมภายนอก ตลอดจนผลกระทบทมศกยภาพจากปจจยเหลานตอการท างานขององคกรเทคนคน Albert Humphreyไดชอวาเปนผเรมแนวคดน

การวเคราะห SWOT เปนการวเคราะหสภาพแวดลอมตางๆ ท งภายนอก และภายในอตสาหกรรม ซงปจจยเหลานแตละอยางจะชวยใหเขาใจไดวามอทธพลใดบาง ทสงผลตออตสาหกรรมจดแขงของอตสาหกรรม จะเปนความสามารถภายในทถกใชประโยชน เพอการบรรลเปาหมาย ในขณะทจดออนของอตสาหกรรมจะเปนคณลกษณะภายในทอาจจะท าลายผลการด าเนนงาน โอกาสทางภาพแวดลอม จะเปนสถานการณทใหโอกาสเพอการบรรลเปาหมายของอตสาหกรรม ในทางกลบกน

16

อปสรรคทางสภาพแวดลอมจะเปนสถานการณทขดขวางการบรรลเปาหมายของอตสาหกรรม โดยผลจากการวเคราะห SWOT นจะใชเปนแนวทางในการก าหนดวสยทศนและการก าหนดกลยทธ เพอใหอตสาหกรรมพฒนาไปในทางทเหมาะสม (ส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม, 2554)

ภาพท 6 SWOT Analysis ทมา: Discoveryreserchgroup (2557)

SWOT เปนตวยอทมความหมายดงน

S มาจาก Strengths หมายถง จดเดนหรอจดแขง ซงเปนผลมาจากปจจยภายใน เปนขอดทเกดจากสภาพแวดลอมภายในบรษท

W มาจาก Weaknesses หมายถง จดดอยหรอจดออน ซงเปนผลมาจากปจจยภายใน เปนปญหา

หรอขอบกพรองทเกดจากสภาพแวดลอมภายในตางๆ ของบรษท O มาจาก Opportunities หมายถง โอกาส ซงเกดจากปจจยภายนอก เปนผลจากการท

สภาพแวดลอมภายนอกของบรษทเออประโยชนหรอสงเสรมการด าเนนงานขององคกร T มาจาก Threats หมายถง อปสรรค ซงเกดจากปจจยภายนอก เปนขอจ ากดท เกดจาก

สภาพแวดลอมภายนอกซง

17

ธรกจจ าเปนตองปรบกลยทธการตลาดใหสอดคลองและพยายามขจดอปสรรคตางๆ ทเกดขนใหไดจรง หลกการส าคญของ SWOT กคอการวเคราะหโดยสภาพการณ 2 ดานคอ สภาพการณภายใน และสภาพการณภายนอก ดงนนการวเคราะห SWOT จงเรยกเปน การวเคราะหจดแขง จดออน เพpอใหรตนเอง รจกสภาพแวดลอมและวเคราะหโอกาส-อปสรรคทงภายนอก และภายในอตสาหกรรม จะชวยใหผบรหารในอตสาหกรรมทราบถงการเปลยนแปลงตางๆทเกดขน ทงสงทไดเกดขนแลว และแนวโนมการเปลยนแปลงในอนาคต รวมทงผลกระทบของการเปลยนแปลงเหลาน ทมตอธรกจจดแขง จดออน และความสามารถดานตางๆ ทองคกรมอยจะเปนประโยชนตอการก าหนดวสยทศน การก าหนดกลยทธ และการด าเนนงานตามกลยทธของอตสาหกรรมทเหมาะสมตอไป

การวเคราะห SWOT ถกน ามาใชอยางแพรหลายในการวเคราะหสถานการณตางๆ ทางธรกจ และการบรหารเชงกลยทธ เนองจากเปนเทคนคทเขาใจงายไมซบซอน สามารถน าไปประยกตใชในสถานการณดานตางๆมากมาย แตขอเสยของการใช SWOT กอมอยไมนอยเชนกน เชนโอกาสความผดพลาดจากคณภาพของขอมลทจะน ามาใชวเคราะห ทกษะประสบการณ ความรความเขาใจของเทคนค SWOT ของผวเคราะห ตองมการทบทวนการวเคราะห SWOT เปนระยะๆ วาสถานการณและปจจยตางๆ ทน ามาใชเปนขอมลพนฐานยงเหมอนเดมหรอมการเปลยนแปลงไปแลวหรอไม (ส านกเศรษฐกจอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม, 2554 )

6. TOWS Matrix

หลงจากทมการประเมนสภาพแวดลอมโดยการวเคราะหใหเหนถงจดแขง จดออน โอกาส และขอจ ากดแลว กจะน ามาขอมลทงหมดมาวเคราะหในรปแบบความสมพนธแบบ Matrix โดยใชตารางทเรยกวา TOWS Matrix เปนตารางทแสดงการวเคราะหขอมลทไดจากการวเคราะหจดแขง จดออนโอกาส และขอจ ากด มาวเคราะหเพอก าหนดออกมาเปนกลยทธประเภทตางๆ ในการน าเทคนคทเรยกวา TOWS Matrix มาใชในการวเคราะหเพอก าหนดกลยทธนน จะมขนตอนการด าเนนการทส าคญ 2 ขนตอน ดงน

1) การระบจดแขง จดออน โอกาส และขอจ ากด โดยทการประเมนสภาพแวดลอมทเปนการระบใหเหนถงจดแขงและจดออนจะเปนการประเมนภายในองคการสวนการประเมนสภาพแวดลอมทเปนโอกาสและขอจ ากดจะเปนการประเมนภายนอกองคการ กลาวไดวาประสทธผลของการก าหนดกลยทธทใชเทคนค TOWS Matrix นจะขนอยกบความสามารถในการวเคราะหจดแขง จดออน โอกาสและขอจ ากดทละเอยดในทกแงมม เพราะถาวเคราะหไมละเอยดหรอมองไมทกแงมมจะสงผลท าใหการก าหนดกลยทธทออกมา

18

2) การวเคราะหความสมพนธระหวางจดแขงกบโอกาส จดแขงกบขอจ ากด จดออนกบโอกาส และจดออนกบขอจ ากด

ภาพท 7 TOWS Strategic Alternatives Matrix ทมา: New Management Forum (2557)

ซงผลของการวเคราะหความสมพนธในขอมลแตละคดงกลาว ท าใหเกดกลยทธสามารถแบงออกไดเปน 4 ประเภท คอ

1) กลยทธเชงรก (SO Strategy) ไดมาจากการน าขอมลการประเมนสภาพแวดลอมทเปนจดแขง และโอกาสมาพจารณารวมกน เพอทจะน ามาก าหนดเปนกลยทธในเชงรก ตวอยาง กรมธนารกษ มจดแขง คอความสามารถในการผลตเหรยญ และมโรงกษาปณททนสมย มโอกาส คอ สามารถหารายไดจากการผลตเหรยญได ทงหมดสามารถน ามาก าหนดกลยทธในเชงรก คอกลยทธการรบจางผลตเหรยญทกประเภททงในและตางประเทศ

2) กลยทธเชงปองกน (ST Strategy) ไดมาจากการน าขอมลการประเมนสภาพแวดลอมทเปน

จดแขง และขอจ ากด มาพจารณารวมกน เพอทจะน ามาก าหนดเปนกลยทธในเชงปองกน ทงนเนองจากองคการมจดแขง ขณะเดยวกนองคการกเจอกบสภาพแวดลอมทเปนขอจ ากดจากภายนอกทองคการควบคมไมได แตองคการสามารถใชจดแขงทมอยในการปองกนขอจ ากดทมาจากภายนอกไดตวอยาง มหาวทยาลยเกษตรศาสตรมจดแขง คอเปนมหาวทยาลยทเปดโอกาสการศกษาใหแกประชาชนทวประเทศ ขณะเดยวกนมขอจ ากด คอ งบประมาณทไดรบการสนบสนนจากภาครฐมไมเพยงพอ ทจะสามารถจดตงหนวยงานของตนเองอยทกจงหวดทวประเทศได ทงหมดสามารถน ามาก าหนดกลยทธเชงปองกน คอ กลยทธการสรางความรวมมอกบโรงเรยนในพนททกจงหวดทวประเทศ

19

3) กลยทธเชงแกไข (WO Strategy) ไดมาจากการน าขอมลการประเมนสภาพแวดลอม ทเปนจดออน และโอกาส มาพจารณารวมกน เพอทจะน ามาก าหนดเปนกลยทธในเชงแกไข ทงนเนองจากองคการมโอกาสทจะน าแนวคดหรอวธใหม ๆมาใชในการแกไขจดออน ทองคการมอยได ตวอยาง เชน ระบบราชการมกมจดออน คอ มขนตอนการท างานทยาวใชเวลามาก ขณะเดยวกนกมโอกาส คอโอกาสของการน าเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารมาใช ทงหมดสามารถน ามาก าหนดกลยทธเชงแกไข คอ กลยทธการสงเสรมใหมการน าเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารมาใชในการบรหารจดการในกระบวนการท างานของราชการใหมากขน (e-Administration)

4) กลยทธเชงรบ (WT Strategy) ไดมาจากการน าขอมลการประเมนสภาพแวดลอมทเปน

จดออน และขอจ ากด มาพจารณารวมกน เพอทจะน ามาก าหนดเปนกลยทธในเชงรบ ท งนเนองจากองคการเผชญกบทงจดออนและ ขอจ ากดภายนอก ทองคการไมสามารถควบคมได ตวอยาง ประเทศไทย จดออน คอ ตองน าเขาน ามนดบจากตางประเทศ ประกอบกบพบขอจ ากด คอ ราคาน ามนในตลาดโลกเพมขนอยางมาก ทงหมดน ามาก าหนดกลยทธในเชงรบ คอ กลยทธการรณรงคประหยดพลงงานทวประเทศอยางจรงจง และกลยทธการหาพลงงานทดแทนทน าทรพยากรธรรมชาตในประเทศทมอยมาใชมากขน

TOWS Matrix เปนเครองมอทใชส าหรบการสรางตวเลอกเชงกลยทธ โดยการเลอกใชทางถกเลอกจากชองทไดเปรยบ อนเปนชองทางทจะลดความออนแอ หรอภยคกคามจากภายนอก ดวยการวางแผนกลยทธเชงปองกน ถามการเลอกขอมลทจะน ามาใชไดอยางถกตอง และเชอถอไดรวมทงน าขอมลทวเคราะหทงหมดไปปฎบตจรง เพอหาความเบยงเบน และวเคราะหผลกระทบทงดานบวกและดานลบ น าขอมลมาปรบปรงทกๆชวงเวลาทสถานการณมเปลยนแปลง (Management KM Website, 2557)

7. Herfindahl-Hirschman Index (HHI)

ดชนวดความรนแรงการแขงขนในธรกจ เปนดชนทใชวดการกระจกตวของอตสาหกรรมโดยค านงถงทกหนวยธรกจทอยในอตสาหกรรม ซงเปนการแกไขขอบกพรองของการว ดดวยวธ Concentration Ratio ทใหความส าคญเฉพาะหนวยธรกจรายใหญเทานน โดย HHI ค านวณไดจากผลรวมก าลงสองของสวนแบงตลาดในแตละหนวยธรกจทมอยในตลาด

HHI=

n

1i2iS =

2n

1iYYi

20

เมอ Si = สวนแบงเปรยบเทยบของแตละหนวยผลต

Yi = มลคาของแตละหนวย (ในทนมลคาของยอดขาย)

Y = มลคาทงหมดของตลาด i = 1, 2, 3 …….. n

n = จ านวนหนวยผลตทงหมดในอตสาหกรรม

โดยคาของ HI จะอยระหวาง n

1 ถง 1

ถา HHI index ต ากวา 0.1 ตลาดมมการแขงขนมาก และไมมใครผกขาด, HHI index อยระหวาง

0.1 ถง 0.18 ตลาดมการแขงขนพอสมควร, HHI index มากกวา 0.18 ตลาดอาจมการผกขาดและมผ ใหบรการทมสวนแบงมาก และถา HHI index เทากบ 1 มผใหบรการรายเดยวและผกขาด (ผจดการ Online , 2550)

งานวจยและเอกสารทเกยวของ ในบทนจะมการศกษาจากงานวจยและเอกสารวชาการโดยแบงออกเปน 2 กลม คอ กลมท 1 คอ เปนการศกษางานวจยทเกยวของกบชนสวนยานยนต และกลมท 2 เปนการศกษางานวจยทเกยวของกบการวเคราะหความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบดงน การศกษางานวจยทเกยวของกบชนสวนยานยนต สถาบนยานยนต (Thailand Automotive Institute) (2556) ไดท าการศกษาเรอง โอกาสการเปนฐานการผลตรถบรรทกขนาดใหญของประเทศไทยจากความรวมมอประชาคมเศรษฐกจอาเซยน มวตถประสงคทจะศกษาความเปนไปไดในการขยายฐานการผลตรถบรรทกขนาดใหญของไทย โดยมตลาดอาเซยนเปนตลาดเปาหมายเพอเปนขอเสนอแนะ แกภาครฐในการสงเสรมการผลตรถบรรทกขนาดใหญ และ เพอเปนขอมลประกอบการตดสนใจแกผประกอบการส าหรบการลงทนผลตรถบรรทกขนาดใหญเพอการสงออกไปยงตลาดอาเซยน

21

การศกษานใชวธการรวบรวมขอมลแบบทตยภม (Secondary Data) จากเอกสารเผยแพรของผประกอบการในอตสาหกรรมการผลตรถบรรทกขนาดใหญ หนวยงานทเกยวของกบอตสาหกรรมรถบรรทกขนาดใหญ หนวยงานทเกยวของกบความรวมมอของอาเซยน และ หนวยงานภาครฐของประเทศสมาชกอาเซยนรวมทงรายงานการศกษาวจยในอดตทเกยวของ แลวใชการวเคราะหเชงพรรณนาเพอพจารณาปจจยดานอปสงคและอปทาน รวมทงนโยบายของภาครฐ เพอประเมนความเปนไปไดของการเปนฐานการผลตรถบรรทกขนาดใหญของไทย ผลการศกษาพบวาปจจบนประเทศไทยม ผผลตรถบรรทก 5 ราย 7 ตราสนคา มก าลงการผลตรวมกนประมาณ 70,000 คนตอป ทงหมดเปนผผลตจากตางชาตโดยมผผลตสญชาตญปนสองราย คอ Hino และ Isuzu เปนผครองตลาด ในขณะทผผลตรายอนๆ ตองน าเขาชนสวนจากตางประเทศ นอกจากนอตสาหกรรมการผลตรถบรรทกไทยยงมผประกอบการตอตวถงอกประมาณ 100 รายโดยเกอบทงหมดเปนผ ประกอบการสญชาตไทยและเปนวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) ทผลตโดยใชกระบวนการผลตแบบดงเดมเนนใชแรงงานคนเปนหลก (Manual) ไมมเครองทนแรงหรอเทคโนโลยทกาวหนามาชวยผลตมากนก ซงปจจบนก าลงการผลตของผประกอบการตอตวถงยงไมเพยงพอตอความตองการของลกคาในประเทศ ปจจบนอตสาหกรรมการผลตรถบรรทกในไทยมปรมาณการผลตปละประมาณ 35,000 คนโดยผลตเพอตอบสนองความตองการในประเทศเปนหลก มการสงออกรอยละ 20 ของปรมาณผลตทงหมด และปรมาณการสงออกกวารอยละ 95 เปนการสงออกไปกลมประเทศ CLMV ซงสงออกไปประเทศลาวมากทสด รองลงมาคอ เมยนมารในขณะทการสงออกไปกมพชามเพยงรอยละ 1 สวนเวยดนามไมมการน าเขารถบรรทกจากไทยเลย จากการพจารณาขอมลทางสงคม และเศรษฐกจรวมถงระบบโครงสรางพนฐานในประเทศของกลมประเทศ CLMV แลว พบวาตลาดรถบรรทกของประเทศ CLMV ทมศกยภาพ คอ ตลาดรถบรรทกของเมยนมาร และกมพชา เนองจากทงสองประเทศมโครงการกอสรางระบบสาธารณปโภคพนฐานในประเทศ อกทงก าลงซอสนคาของผบรโภคทก าลงเพมขนซง จะสงผลใหการขนสงสนคามมากขนตามไปดวย รวมถงตลาดรถบรรทกของประเทศลาวกเปนอกประเทศทมความนาสนใจ เนองจากมโครงการกอสรางขนาดใหญ (เขอนเหมองแร) ในประเทศจ านวนมาก สวนตลาดรถบรรทกของเวยดนามยงไมโดดเดน เนองจากเศรษฐกจภายในประเทศเวยดนามอยในชวงซบเซา ท าใหยงไมมโครงการกอสรางขนาดใหญ ประกอบกบผบรโภคในประเทศทชะลอการจบจาย รวมถงในเวยดนามมผประกอบรถบรรทกในประเทศทเปนการรวมทนกบจนอยจ านวนหนง จงท าใหโอกาสการสงออกของไทยทจะแขงขนในตลาดเวยดนามยากขน

22

ผลการศกษาสรปไดวาอตสาหกรรมการผลตรถบรรทกในประเทศไทย ในขนตอนการผลตชนสวน และการประกอบรถมศกยภาพเพยงพอทจะรองรบการเตบโตของตลาดกลมประเทศ CLMV แตในขนตอนการตอตวถง ยงตองปรบปรงกระบวนการผลตใหมประสทธภาพมากขน น าเทคโนโลยมาใชแทนแรงงานคนทขาดแคลน รวมทงสรางองคความรดานเทคโนโลยการผลต และการวจย และพฒนาผลตภณฑ เพอใหสามารถรองรบการขยายตวของตลาด CLMV และสรางความสามารถการแขงขนในระยะยาวได ส านกเศรษฐกจอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม (2554) ท าการศกษาศกยภาพสนคายานยนตไทยภายใตประชาคมเศรษฐกจอาเซยน มวตถประสงคเพอศกษาความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมยานยนตในประเทศอาเซยน เปรยบเทยบความสามารถในการแขงขน และศกษาผลกระทบประชาคมเศรษฐกจอาเซยนทมตออตสาหกรรมยานยนตไทย โดยใชขอมลทวไปของประเทศสมาชกอาเซยน ภาพรวมของอตสาหกรรมยานยนตอาเซยน นโยบายอตสาหกรรมยานยนตของประเทศสมาชก ต าแหนงทางการตลาดของสนคายานยนตรายประเภทสนคา และการวเคราะหความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบของสนคายานยนตรายประเภทสนคา ขอบเขตดานพนทของการศกษา การศกษาศกยภาพสนคายานยนตไทยภายใตประชาคมเศรษฐกจอาเซยนท าการศกษาต าแหนงทางการตลาดรายสนคา และความสามารถในการแขงขนของสนคาโดยศกษาเปรยบเทยบเฉพาะประเทศทมการผลตสนคายานยนตซงไดแก อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส เวยดนามและประเทศไทย ผลการศกษาพบวา ปจจยความสามารถในการแขงขนดานตางๆ ของอตสาหกรรมยานยนตของไทย ยงมความไดเปรยบ และยงมศกยภาพสงสดในภมภาค และเมอพจารณาความเชอมโยงของอตสาหกรรมยานยนตทงในดานอปสงค และอปทาน ในระดบภมภาคท าใหสรปไดวาประเทศไทยเปนศนยกลางของอตสาหกรรมยานยนตในภมภาคอยางสมบรณ ดงนนส าหรบการรวมตวเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในอนาคตทจะเกดขนนผลกระทบทอาจเกดขนตออตสาหกรรมยานยนตไทยนนมความเปนไปไดวาจะเกดผลดมากกวาผลเสย เมอพจารณาสถานการณและความเปนไปไดทจะเกดการยายฐานการผลตรถยนตจากประเทศไทยไปประเทศอนๆ นนตองมปจจยทความสอดคลองกน 3 เหตการณคอ

1. มประเทศสมาชกอนทมการเตบโตทางดานเศรษฐกจอยางรวดเรวโดยทมการกระจายรายได

ของประชาชนในระดบเดยวกบประเทศไทย 2. มประเทศสมาชกอนทมการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตอยางรวดเรวจนอยในระดบเดยวกบ

กบประเทศไทย

23

3. ประเทศไทยไมมการพฒนาทงทางดานเศรษฐกจและอตสาหกรรม ในทางตรงกนขามเมอเกดการรวมตวเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน อตสาหกรรมยานยนต

ไทยนาจะไดรบประโยชนจากการรวมตลาด เนองจากยงมชองวางของความไดเปรยบในอตสาหกรรม โดยผลทเกดขนนนมความเปนไปไดทผผลตชนสวนยานยนตไทยทมศกยภาพจะมการขยายฐานการผลตไปยงประเทศอนๆ ซงปจจยส าคญทจะท าใหเกดผลดงกลาว คอ การพฒนาดานฝมอแรงงาน รวมทงการพฒนาดานมาตรฐาน และคณภาพของผผลตชนสวนยานยนตไทยตลอดจนมาตรการสนบสนนการขยายการลงทนในตางประเทศของรฐบาล สรยา ชยรตนานนท และคณะ (2551) ท าการศกษาเชงเปรยบเทยบศกยภาพทางเศรษฐกจ และการคาของประเทศไทยและเวยดนามในอตสาหกรรมยานยนต โดยมวตถประสงคเพอศกษาความเปนคคา และคแขงทางการคาของอตสาหกรรมยานยนตในเชงเปรยบเทยบระหวางประเทศเวยดนามกบประเทศไทย และผลกระทบทเกดขนตออตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทย ภายหลงจากทประเทศเวยดนามเขาเปนสมาชก WTO ในป 2550 ทงนเพอน าผลการศกษามาใชก าหนดกลยทธในการพฒนาอตสาหกรรมยานยนต เพอรกษาความไดเปรยบของไทยตอเวยดนาม และเสรมสรางศกยภาพการแขงขนของผประกอบการในเวทการคาโลก วธการศกษาประกอบดวยการรวบรวมขอมลดวยการสมภาษณผทเกยวของกบอตสาหกรรมยานยนตในประเทศไทย และเวยดนาม ท งผ ประกอบการ และหนวยงานทวางแผน และนโยบายของอตสาหกรรม รวมถงการจดประชมระดมความคดเหน และการรวบรวมขอมลเอกสารทเกยวของในดานโครงสรางพนฐานของอตสาหกรรมการผลต การตลาด การคา และการลงทน ปจจยสงเสรม และสนบสนนอตสาหกรรม เปนตน เครองมอทใชในการวเคราะหศกยภาพทางการคา และขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมยานยนตไทย และเวยดนามประกอบดวยดชนความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบทปรากฏ (RCA) การวเคราะหสวนแบงตลาดคงท (CMS) โมเดลเพชรพลวต (Dynamic Diamond Model) และการวเคราะหจดออน จดแขง โอกาส และอปสรรค/ปจจยภายนอก (SWOT Analysis) โดยเมอวเคราะหโดยดชนความไดเปรยบทปรากฏ (RCA) ซงพจารณาจากศกยภาพการสงออกของประเทศเปรยบเทยบกบสดสวนมลคาการสงออกสนคา สนคาอตสาหกรรมยานยนตในตลาดโลกพบวา สนคาในกลมอตสาหกรรมยานยนตทไทยมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบในอตราทสงกวาสดสวนการสงออกของโลกไดแก อตสาหกรรมรถบรรทก และรถกระบะ รถจกรยานยนต และชนสวนรถจกรยานยนต ในขณะทประเทศเวยดนามมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบเฉพาะสนคาในอตสาหกรรมชนสวนรถจกรยานยนต

24

ส าหรบการวเคราะหสวนแบงตลาดคงท (CMS) โดยวเคราะหศกยภาพในการสงออกของสนคา ซงมการวเคราะห 3 ดานไดแก ปจจยดานตลาด (Growth effects) ปจจยดานผลตภณฑ (Commodity effects) และปจจยดานความสามารถในการแขงขน (Competitiveness effects) ไดผลการวเคราะหวาไทยมการขยายตวของการสงออกสนคา เนองจากปจจยจากการเตบโตของตลาดสงกวาเวยดนามทกรายการ ยกเวนชนสวนรถจกรยานยนต และเมอเปรยบเทยบการอตราการเตบโตของตลาดสนคาในอตสาหกรรมยานยนตระหวางประเทศไทยกบเวยดนามพบวา ประเทศไทยมอตราการเตบโตสงกวาเวยดนามแทบทกหมวดสนคา ยกเวนรถบรรทก รถกระบะ และชนสวนรถยนตไทยมอตราการเตบโตต ากวาเวยดนาม รวมทงสดสวนการน าเขาสนคาอตสาหกรรมยานยนตของโลกกมการน าเขาจากไทยสงกวาเวยดนามทกรายการ ผลจากการวเคราะหเพอการวางแผนกลยทธทางการตลาด (SWOT analysis) ไดสนบสนนผลการศกษาขางตน แสดงใหเหนวาแมวาในปจจบนศกยภาพของอตสาหกรรมยานยนตไทยจะมจดแขงดานเทคโนโลยทสงกวาแรงงานทมฝมอ และมผลตภาพแรงงานสง และการรวมกลมผประกอบการทเขมแขงกวาประเทศเวยดนาม แตไทยกยงมขอเสยเปรยบในเรองของความสมบรณทางทรพยากร อตราคาจางแรงงานทต ากวา และเสถยรภาพทางการเมอง รวมทงลกษณะนสยของประชากรทมความขยน และอดทน ซงท าใหปจจยทเปนจดแขงเหลานอาจท าใหเวยดนามสามารถพฒนาศกยภาพอตสาหกรรมยานยนตใหทดเทยมประเทศไทยไดไมยาก และผลการวเคราะหความสามารถการแขงขนโดยใชโมเดลเพชรพลวต ชใหเหนวาในภาพรวมของอตสาหกรรมยานยนตนน ไทยยงคงมความสามารถในการแขงขนสงกวาเวยดนาม แตจากตวเลขการพฒนาขดความสามารถในการแขงขนของเวยดนามทสงขนอยางตอเนอง ท าใหพจารณาไดวาไทยตองหนกลบมาทบทวนแนวทางการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตของตนเองวาควรมทศทางอยางไรตอไป เพอใหไทยยงคงรกษาอตราการเตบโตของตลาดในอตสาหกรรมนใหสงกวาเวยดนามดงเชนในปจจบน เมอน าผลการวเคราะหโดยการประเมนศกยภาพทางการแขงขนของเวยดนาม มาพจารณารวมกบผลกระทบทางดานโครงสรางทางเศรษฐกจของประเทศเวยดนาม ภายหลงจากเขาเปนสมาชกของ WTO พบวาการลงทนจากตางประเทศของเวยดนามเพมสงขนผนวกกบการทยอยลดและยกเลกการเรยกเกบภาษสนคาน าเขาและการผอนคลายมาตรการการจ ากดการลงทนของตางชาตมสวนชวยสงเสรมใหภาคอตสาหกรรมในประเทศเวยดนามมอตราการเตบโตสงขน ซงสงผลกระทบตอไทยในหมวดของสนคาหลกทเปนสนคาสงออกประเภทเดยวกนอยางไรกตามส าหรบอตสาหกรรมยานยนตน นการเปดเสรทางการคาของเวยดนามจากการเปนสมาชก WTO อาจจะยงไมสงผลกระทบตออตสาหกรรมยานยนตของไทยในระยะนเนองจากระบบสาธารณปโภคและระบบขนสงของเวยดนามยงตองการการพฒนาในระยะเวลาหนงจงจะสามารถแขงขนกบประเทศไทยในอตสาหกรรมนไดอยางไรกตามหากเวยดนามไม

25

สามารถควบคมสถานการณเงนเฟอทขยายตวอยางรวดเรวณปจจบนไดผลกระทบคาจางแรงงานทสงขนและตนทนการผลตทสงขนกอาจท าใหเวยดนามไมนาสนใจส าหรบนกลงทนตางประเทศอกตอไป จากการศกษาสรปไดวา อตสาหกรรมยานยนตของเวยดนามในปจจบน อยในฐานะคคากบประเทศไทยมากกวาการเปนคแขง เนองจากอตสาหกรรมยานยนตมฐานอตสาหกรรมใหญ และไมไดสรางขนไดโดยงายอกทงจ าเปนตองอาศยระยะเวลา และดวยเหตผลของระดบการพฒนาของอตสาหกรรมความสามารถในการแขงขนสวนแบงการตลาด ศกยภาพการสงออก และจดออน จดแขง ปญหา และอปสรรคของอตสาหกรรม และจากขอจ ากดทางดานเทคนค และคณภาพของแรงงานในอตสาหกรรม ท าใหเวยดนามยงคงตองพงพาการน าเขาชนสวนจากประเทศไทยอย และแมวาการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยในปจจบนจะมความรดหนากวาเวยดนามอยมากกตาม ประเทศไทยกไมควรนงนอนใจ และสงทอตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทยควรเรงด าเนนการ คอ การพฒนาอตสาหกรรมยานยนต และชนสวนไปสการเปนศนยกลางการผลตอยางแทจรง นอกจากการเปนแคเพยงศนยรวมธรกจยานยนตศนยการผลต และศนยกลางทางการตลาด เชนในปจจบน และผลการศกษายงชใหเหนวาในการพฒนาศกยภาพอตสาหกรรมยานยนตของไทยเพอใหเปนศนยกลางการผลตอยางแทจรงสงส าคญ คอ หนวยงานภาครฐ และภาคเอกชน ควรด าเนนการมอยหลายดาน ทงดานการวจย และพฒนาความสามารถในการออกแบบทางวศวกรรม การสรางนวตกรรม ดานการยกระดบบคลากรในอตสาหกรรมยานยนตในทกระดบ ทงระดบบรหารระดบวศวกรโดยเฉพาะวศวกรดานเทคโนโลยยานยนตระดบชางเทคนค ไปจนถงระดบแรงงานทมทกษะฝมออยางตอเนอง ดานการเสรมสรางความพรอมของกระบวนการทดสอบคณภาพมาตรฐานยานยนต และชนสวนโดยเรงจดตงศนยทดสอบคณภาพสนคา และผลตภณฑในอตสาหกรรมยานยนตเนองจากประเทศทเปนคแขงของไทย ทงประเทศจน อนเดย และมาเลเซย ตางมการพฒนาดานมาตรฐานการผลตทรดหนาไปมาก และดวยเหตทอตสาหกรรมยานยนต และชนสวนมความเกยวเนองและเชอมโยงกบอตสาหกรรมหลายสาขา จงมความจ าเปนตองพฒนาอตสาหกรรมสนบสนน โดยเฉพาะอตสาหกรรมแมพมพ และเทคโนโลยวสดไทยทยงคงมขดจ ากดอยมาก รวมถงการพฒนาระบบฐานขอมล ความตองการ และความสามารถในการจดท ามาตรฐานระบบการจดการ การไดรบการรบรองมาตรฐานตางๆ ของผประกอบการ ตลอดจนฐานขอมลทางดานเทคนค เพอใหไดระบบฐานขอมลทมความครบถวนทนสมย และตรงกบความตองการใชประโยชนของภาคอตสาหกรรมมากทสด นอกจากนการทโลกก าลงประสบกบปญหาวกฤตการณพลงงานท าใหผบรโภคตางกมความตนตว และมแนวโนมตอบรบยานยนตทมประสทธภาพในการประหยดพลงงานมากขน ซงรถยนตประหยดพลงงานตามมาตรฐานสากลหรอ Eco Car กเปนอกผลตภณฑทมศกยภาพ และควรไดรบการสงเสรม และสนบสนนเพอเพมโอกาสแขงขนของอตสาหกรรมยานยนตไทยในตลาดโลก นอกเหนอจากรถกระบะทถอวาเปน Product Champion อยในขณะนทงนภาครฐตองสรางแรงจงใจใหเกดความตองการในการผลต

26

และการบรโภคเพมขนกวาทเปนอยดวยการปรบลดภาษสรรพสามต และภาษศลกากรอยางเพยงพออนจะท าใหรถยนตประหยดพลงงานมราคาลดลงท าใหแขงขนกบตางประเทศได การศกษางานวจยทเกยวของกบการวเคราะหความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ พบกานต อาวชนาการ และ ปต ศรแสงนาม (2553) ศกษาความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบของสนคาไทยและสนคาอนโดนเซยทสงออกไปยงตลาดอาเซยนมวตถประสงคเพอศกษาถงความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบของสนคาทผลตในประเทศไทย และสนคาทผลตในประเทศอนโดนเซยทสงออกไปยงตลาดอาเซยนโดยใชขอมลสนคาในระบบ SITC Rev.3 ระดบ 2 digit ระหวางป พ .ศ. 2548-2552 มาค านวณหาดชนความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบทปรากฏ (Revealed Comparative Advantages Index: RCA) ผลการศกษาพบวาสนคาของไทยสวนใหญมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบในการสงออกไปยงตลาดอาเซยนมากกวาสนคาของอนโดนเซยโดยในป2552 สนคาไทยมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบมากกวาอนโดนเซยเพมขนจากป 2005 รอยละ 12 ของรายการสนคาท งหมด คดเปนสนคาจ านวน 42 รายการจากทงหมด 62 รายการ ซงสวนใหญเปนสนคาในกลมอาหาร และสตวมชวตกลมวตถดบทกนไมได ยกเวนเชอเพลงวตถเคมและผลตภณฑทเกยวของเครองจกร และอปกรณขนสงและกลมสนคาการผลตอนๆ ตชลา วจตร (2553) ท าการศกษาความสามารถในการแขงขน ของการสงออกสนคาอตสาหกรรมของประเทศไทยในประเทศจนในชวงระหวางป พ.ศ. 2542-2552 โดยศกษาสนคาอตสาหกรรม 6 หมวด ไดแก หมวดสนคาเคมภณฑอนทรย หมวดสนคาพลาสตกและผลตภณฑหมวดสนคายางพาราและผลตภณฑยาง หมวดสนคาเหลกและเหลกกลาหมวดสนคาเครองจกรกล และหมวดสนคาเครองใชไฟฟา โดยมวตถประสงคเพอศกษาสวนแบงตลาดสนคาอตสาหกรรมของประเทศไทย และประเทศคแขงขนในกลมประเทศอาเซยน ในประเทศจน จ าแนกตามรายการสนคา เพอวเคราะหความสามารถในการแขงขนของการสงออกสนคาอตสาหกรรมของประเทศไทย และกลมประเทศคแขงขนในกลมประเทศอาเซยนในประเทศจนจ าแนกตามรายการสนคา ดวยดชนความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบทปรากฏ (Revealed Comparative Advantage Index: RCA Index) เพอวเคราะหปจจยทก าหนดความสามารถในการแขงขนสนคาอตสาหกรรมของประเทศไทยในประเทศจนจ าแนกตามรายการสนคา ดวยแบบจ าลองสวนแบงตลาดคงท (Constant Market Shares: CMS)

27

ผลการศกษาลกษณะการคาทวไปของประเทศจน พบวาการสงออกสนคาจากประเทศไทยไปประเทศจนมปญหาดานกฎหมาย การขนสง มาตรการการกดกนดานภาษ ส าหรบผลการวเคราะหความสามารถแขงขนการสงออกดวยดชนความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ (Revealed Comparative Advantage Index: RCA Index) และปจจย ทก าหนดความสามารถในการแขงขนการสงออกดวยแบบจ าลองสวนแบงตลาดคงท (Constant Market Shares: CMS) พบวาสนคาทมดชน RCA เหนอประเทศคแขงขนสวนใหญ คอ สนคาในหมวดเครองใชไฟฟา และอนดบรองลงมาคอสนคาในหมวดยางพารา และผลตภณฑยาง และมการเปลยนแปลงมลคาการน าเขาของประเทศจนทสงขนอนเนองมาจากผลการขยายตวของตลาดจน สภาพร หนชนะภย และ บญจตฐตา ภวฒนกล (2553) ท าการวเคราะหศกยภาพตลาดกลวยไมสงออกทส าคญของไทย เนองจากประเทศไทยเปนประเทศทเปนผสงออกกลวยไมมากทสดของโลก ท าใหมประเทศคแขงขนตองการ ทเขามามสวนแบงตลาดกลวยไมของโลกสงผลตอประเทศไทยตองมการพฒนาการผลตและการสงออกใหมศกยภาพมากกวาคแขงขนจงไดท าการวเคราะหศกยภาพตลาดกลวยไมสงออกทส าคญของไทยมวตถประสงควเคราะหความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบของประเทศไทยกบประเทศคแขงขนและวเคราะหการเปลยนแปลงสวนแบงตลาดกลวยไมในตลาดน าเขาทส าคญดวย การวเคราะหทฤษฎความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบทปรากฏ และแบบจ าลองสวนแบงตลาดคงทใชขอมลรายปเฉลยใน 2 ชวงเวลาคอในชวงปเฉลย 2542-2548 เปรยบเทยบกบชวงปเฉลย 2549-2551 ประเทศทศกษาคอญปน, สหรฐอเมรกา, อตาล, จนและไตหวน ผลการวเคราะหความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ พบวาประเทศไทยไดเปรยบในการสงออกกลวยไมในตลาดญปน,สหรฐอเมรกา, จนและไตหวน สวนในตลาดอตาล พบวาประเทศไทยเสยเปรยบในการสงออกกลวยไม และผลการวเคราะหสวนแบงตลาดพบวาปจจยทมผลตอการเปลยนแปลงการสงออก คอ ผลจากการแขงขน รองลงมา คอ ผลจากการขยายตวของการสงออกโลก, ผลกระทบรวมและผลจากการกระจายตลาด

ภาวด ไวยราบตร (2543) ศกษาวเคราะหสวนแบงตลาดกงสดแชเยนแชแขงของประเทศไทยในตลาดทส าคญ วตถประสงคหลกของการศกษา คอวเคราะหการขยายตวของการสงออกกงสดแชเยนแชแขงของประเทศไทยไปยงตลาดสงออกทส าคญอนไดแก สหรฐอเมรกา ญปน และสหภาพยโรป โดยใชแบบจ าลองสวนแบงตลาดคงท (Constant Market Share Model: CMS) เปรยบเทยบกบประเทศคแขงในตลาดสงออกทส าคญคอ เอกวาดอร อนโดนเซยและอนเดย

การวเคราะหสวนแบงตลาดของกงสดแชเยนแชเขงโดยใชแบบจ าลองสวนแบงตลาดคงท(CMS)

จะท าการวเคราะห 2 ชวงเวลา คอ ชวงป 2530-2537 และชวงป 2538-2541 โดยใชชวงป 2525-2529 เปนปฐาน ผลการศกษาทได ในชวงป 2530-2537 พบวาประเทศทมมลคาการสงออกกงสดแชเยนแชแขง

28

เปลยนแปลงเพมมากทสด คอ ไทยรองลงมา อนโดนเซย เอกวาดอร และอนเดย อนเปนผลมาจากการขยายตวของการสงออกของโลก ผลจากการกระจายตลาด ผลจากการแขงขนและผลจากการสงเสรมการสงออก พบวาไทยไดเปรยบคแขง 2 ปจจย คอ การขยายตวของการสงออกของโลก และการแขงขน แตเสยเปรยบคแขงขน 2 ปจจย คอ การกระจายตลาดใหกบ อนเดย และอนโดนเซย และการสงเสรมการสงออกใหกบเอกวาดอร

ในการขยายตวของชวงป 2538-2541 ประเทศท มมลคาการสงออกกงสดแช เยนแชแขง เปลยนแปลงเพมมากทสดคอ ไทยรองลงมา อนโดนเซย เอกวาดอร และอนเดย พบวาไทยไดเปรยบคแขงเพยงปจจยของการขยายตวของการสงออกของโลกแตเสยเปรยบคแขง 3 ปจจย คอ การกระจายตลาด การแขงขนและการสงเสรมการสงออก ใหกบเอกวาดอร

จากการทบทวนงานวจยขางตนพอสรปไดวาในการศกษาความสามารถในการแขงขนของ

อตสาหกรรมสามารถหาไดจาก การใชวธการค านวณหาดชนความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบทปรากฏ (RCA)แตการค านวณ RCA ยงมขอก าจดบางประการนนคอ คา RCA ไมไดเชอมโยงกระบวนการผลตหรอผลของการกดกนทางการคา และมอกวธทนยมใช คอ การวเคราะหสวนแบงตลาดคงท (Constant Market Share Analysis : CMS) เปนเครองมอทใชในการวเคราะหมลคาการสงออกในชวงเวลาหนงวามสาเหตมาจากปจจยใด โดยการสมมตใหประเทศดงกลาวรกษาสวนแบงตลาดโลกในระดบเดม หากการสงออกในปนเพมขนจากปกอน ในอตราทเทากบการขยายตวการสงออกโลกโดยเฉลย โดยการค านวณมาจาก อตราการขยายตวของโลกโดยเฉลยคณกบมลคาการสงออกในปกอนของประเทศทศกษา คาทไดจะแสดงถง มลคาสวนเพมของการสงออก (Constant Share Norm ) ของปน ถายงคงรกษาสวนแบงตลาดไดอตราการขยายตวนเปนผลมาจากการขยายตวของตลาดโลก หากท าการพจารณาการขยายตวการสงออกทแทจรงของประเทศทท าการศกษา ท าใหสามารถแยกสวนตางทเกดขน วาเปนผลทเกดจากผลของการแขงขน ผลจากสวนประกอบของสนคา หรอผลจากการกระจายตลาด

แตเมอพจารณาผลของการวเคราะหสวนแบงตลาดคงท (Constant Market Share Analysis : CMS ) แมการวเคราะหสวนแบงตลาดคงทสามารถอธบายไดวา มลคาการสงออกทเพมขน และลดลง ในแตละชวงเวลานน มสาเหตจากปจจยอะไร แตบอกไมไดวาท าไมจงเปนเชนนน และไมสามารถท านายสวนแบงตลาดในอนาคตได เพราะเปนเพยงการอธบายขอมลในอดต ผลทไดจากการค านวณสวนแบงตลาดคงท จะมความสมเหตสมผลมากนอยเพยงใด ขนกบการเลอกชวงเวลาการศกษา ประเภทของสนคา และตลาดสงออก หากลกษณะการเลอกชวงเวลา การจ าแนกสนคา และตลาดสงออกทแตกตางกน อาจท าใหไดขอสรปทแตกตางกนได (วารสารสทธปรทศน ฉบบท 86 ปท 28, 2014)

29

ดงนนในการวเคราะหความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมชนสวนรถยนต ประเภทชดสายไฟรถยนต จงใชวธการค านวณหาดชนความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบทปรากฏ (RCA) ซงคลายกบงานวจยสวนใหญตามทกลาวมา เนองจาก RCA เปนดชนทวดถงความสามารถในการแขงขนในตลาดใดตลาดหนงวามความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบในการสงออกสนคาชนดใดชนดหนงของประเทศผสงออกไปยงประเทศคคา และพจารณารวมกบ BCG Matrix เพอใหทราบความสามารถในการแขงขนในตลาด วดความแขงแกรง และการสรางรายไดใหกบประเทศมากนอยเพยงใด เมอเทยบกบคแขงในตลาด ซงใชขอมลทตยภมจากเวบไซตของ Trade Map เนองจากขอมล Trade Map เปนขอมลทมความเปนปจจบนรวมทงสามารถเขาถงขอมลของประเทศกลมอาเซยนและทวโลกไดงาย

นอกจากนรายงานฉบบนยงไดแนวความคดในการวเคราะหเชงคณภาพจากการงานวจย โดยอาศยทฤษฎความไดเปรยบเชงแขงขนโดยอาศยแบบจ าลอง Diamond model และการวเคราะห SWOT มาเปนกรอบในการ วเคราะห โดยอาศย TOWS Matrix ส าหรบการสรางตวเลอกเชงกลยทธใหกบประเทศไทยเพอศกษากลยทธ และความสามารถในการแขงขนของประเทศไทยในตลาดอาเซยน โดยการอาศยขอมลในชวงป 2009-2013 เพอใหทราบความสามารถในการแขงขน ใหเหนแนวโนมความสามารถในการแขงขนชนสวนรถยนต ประเภทชดสายไฟรถยนตมการเปลยนแปลงเปนเชนไรและประเทศไทยยงคงมความสามารถในการแขงขนในตลาดอาเซยนไวไดหรอไม เปนตน

บทท 3

ระเบยบวธวจย

การศกษาความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมชนสวนรถยนต ประเภทชดสายไฟรถยนตในประเทศไทยกอนเขาสประชาคมอาเซยน (AEC) โดยในการหาขดความสามารถในการแขงขนดานการคาของไทยในอาเซยนครงน มขนตอนดงตอไปน

ขนตอนการด าเนนการศกษา

งานวจยฉบบนจะท าการศกษาโดยด าเนนตามขนตอนตางๆดงน

1. การศกษาภาพรวมของอตสาหกรรมชนสวนรถยนต ประเภทชดสายไฟรถยนตของไทย และอาเซยนตงแตการสงออก การน าเขา รวมถงพนฐานอตสาหกรรมในประเทศ คแขงในอาเซยน จะศกษาโดยอาศยขอมลทรวบรวมจากหนวยงานตางๆ ตวอยางเชน กรมสงเสรมการสงออก ภายใตโครงการเตรยมความพรอมและสรางเครอขายภาคอตสาหกรรมเพอเขาสประชาคมอาเซยน, สมาคมผผลตชนสวนยานยนตไทย (Thai Auto parts Manufacturers Association) สถาบนยานยนต (Thailand Automotive Institute) เปนตน มาใชในงานวเคราะหเชงพรรณาชวงเวลาทท าการศกษาคอ ตงแตป 2009-2013

2. การศกษาศกยภาพ และความสามารถในการแขงขน สงออก ของอตสาหกรรมชนสวนรถยนต

ของไทยและอาเซยน โดยอาศยดชนความไดเปรยบทปรากฏ (RCA) และพจารณารวมกบการหา Matrix ความ เจ รญ เต บ โต -ส วน ครองตล าด BCG Matrix ซ ง ใช ข อม ล จาก Trade Map ได เข า ถ งจาก(http://www.intracen.org/itc/market-info-tools/trade-statistics/) ช ว ง ป 2009 -2013 เฉพ าะ Harmonize System Code HS 8544 ระยะเวลา 5 ป

3. การศกษากลยทธ และปจจยทมผลตอความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมชดสายไฟ

รถยนตของไทย โดยใชแบบจ าลอง Diamond Model, SWOT Analysis มาเปนกรอบความคดในการก าหนดปจจยทจะท าการศกษา โดยอาศยขอมลทตยภมทรวบรวมจากหนวยงานตาง ๆ มาใชในการวเคราะหเชงพรรณา

31

4. หลงจากทมการประเมนสภาพแวดลอมโดยการวเคราะหใหเหนถงจดแขง จดออน โอกาส และ ขอจ ากด SWOT Analysis แลวกจะน ามาขอมลทงหมดมาวเคราะห ในรปแบบความสมพนธ Matrix โดยใชตารางทเรยกวา TOWS Matrix โดย TOWS Matrix เปนตารางการวเคราะหทน าขอมลทไดจากการวเคราะหจดแขง จดออน โอกาส และขอจ ากด มาวเคราะหเพอก าหนดออกมาเปนกลยทธประเภทตางๆ ของอตสาหกรรมชดสายไฟรถยนตของไทย

กรอบแนวคดทใชในการศกษา

ภาพท 8 กรอบแนวคดทใชในการศกษา

ขอมลทตยภมทเกยวของกบอตสาหกรรมชดสายไฟรถยนต เชน ขอมลการน าเขาและ

สงออก รวมถงงานวจยทเกยวของ ชวงป 2009-2013

RCA (Revealed Comparative Advantage) เพ อ

ว เค ราะ ห ความได เป รยบ /เส ย เป รยบโดย

เปรยบเทยบตามขอมลการสงออกและน าเขาท

เกดขนจรงจากการคาระหวางประเทศ

BCG Matrix เพอวเคราะหแสดงฐานะหรอความ

แขงแกรงของอตสาหกรรมชดสายไฟรถยนตเมอ

เทยบกบตลาดสนคา โดยพจารณา 2 เกณฑ คอ

สวนแบงตลาดเชงเปรยบเทยบ กบ อตราการ

เตบโตของตลาดสนคา

Diamond Model เพ อว เคราะหความสามารถในการ

แขงขนของเครอขายวสาหกจCluster) เปนการประเมน

สภาวการณปจจบนของปจจยแวดลอมทางธรกจ

SWOT Analysis ใชในการว เคราะหศกยภาพของ

อตสาหกรรมชดสายไฟรถยนตของไทย

TOWS Matrixใชในการวเคราะหเพอก าหนดกลยทธอตสาหกรรม

ชดสายไฟรถยนตของไทย

ผลการศกษาอตสาหกรรมชดสายไฟรถยนตของไทยและ

ความสามารถในการแขงขนกอนเขาสประชาคมอาเซยน(AEC)

32

วธการวเคราะหขอมล ขนตอนท 1 น าขอมลทตยภมทเกยวของมาค านวณหาคาดชนความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบทปรากฏ(RCA) และเปนเครองมอในการจดกระท าขอมลโดยมวธการค านวณดงน

คาดชนความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบทปรากฏ (RCA)

RCAIK =

asean

aseanI

K

IK

X

X

XX

,

RCAIK คอ คาความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบในการสงออกสนคา K ของประเทศ I ไปยง

ตลาดทตองการศกษา X IK คอ มลคาการสงออกสนคาI ของประเทศ K ไปยงตลาดอาเซยน X I, ASEAN คอ มลคาการสงออกทงหมด I ของประเทศสมาชกทงหมดในอาเซยน

X K คอ ผลรวมมลคาการสงออกสนคาทงหมดของประเทศ K

X ASEAN คอ ผลรวมมลคาการสงออกสนคาทงหมดในภมภาคอาเซยน

การใช RCA ในการแสดงความไดเปรยบเทยบนนมขอจ ากดอยหลายประการเนองจาก RCA ค านวณไดจากสถตมลคาทางการคาในอดต ไมไดวดศกยภาพทเปลยนแปลงไป นอกจากนตวดชน นอกจะสะทอนถงตนทนเปรยบเทยบแลวการใช RCA ยงไมไดแสดงถง การกดกนทางการคา และปจจยอนๆ ทจะท าใหการคาเปลยนแปลงไป เชน การเกบภาษศลกากร ดงนน RCA ไมไดเปรยบเทยบกรณทมการบดเบอนของตลอด แต RCA ทเปนอนกรมเวลา (Time Series) จะสะทอนใหเหนถงแนวโนมความสามารถการแขงขนของสนคาชนดนน

33

คา RCA มคามาก แสดงถงความคมคาในการโยกยายทรพยากรจากการผลตสนคาอนมาใชในการผลตสนคา K ท าใหการผลตสนคา K มมากขน กระทบสวนแบงการตลาดเพมขน และมแนวโนมทจะขยายตวมากขน ในการโยกยายการผลตกอท าการโยกยายจากประเทศทมคานอยกวา 1 เนองจากแสดงถงความไมคมคาทางการผลต หรอยายไปผลตในประเทศทมความคมคาในการผลตนนอย (ตารางท 2) ตารางท 2 แสดงการแปลความหมายในการวเคราะหสวนแบงทางการตลาดและดชน RCA

สวนแบงการตลาด คา RCA การแปลความหมาย

มคามาก RCA > 1จ านวนมาก

สนคาครองตลาดไดมาก มความสามารถในการแขงขนมาก

RCA > 1เลกนอย มแนวโนมทรงตวหรอเพมขนเลกนอย

RCA= 1 มแนวโนมทรงตวหรอคงท RCA < 1 มแนวโนมลดลง

มคานอย

RCA > 1จ านวนมาก มความสามารถในการแขงขนนอยแตมแนวโนมครองตลาดมากขน

RCA > 1เลกนอย มแนวโนมทรงตวหรอเพม ขนเลกนอย

RCA = 1 มแนวโนมทรงตวหรอคงท RCA < 1 มแนวโนมลดลง

ทมา: คมสน สรยะ (2544: 13) ขนตอนท 2 BCG Matrix (Boston Consulting Group Matrix) จากการไดคา RCA ท าใหทราบถงความสามารถในการแขงขนทางตลาด BCG ท าใหทราบวาสนคานนมต าแหนงทางการตลาด มฐานะความแขงแกรงสรางรายไดใหกบประเทศมากนอยเพยงใด เมอเทยบกบประเทศคคา หรอคแขงในตลาดสนคานนโดยการน าขอมลมาวเคราะหโดยอาศยแนวคดเมตรกซความเจรญเตบโต-สวนครองตลาด เพอแสดงฐานะของหนวยธรกจในเชงเปรยบเทยบกบตลาดสนคาทหนวยธรกจน นมผลตภณฑอย โดยการเปรยบเทยบจะใชเกณฑหลกๆ 2 ดานคอสวนแบงตลาดเชงเปรยบเทยบ (Relative Market Share) และอตราการเตบโตของตลาดสนคานนๆ (Market Growth Rate) ในการวเคราะห BCG Matrix จะใชวเคราะหในสวนเปรยบเทยบกลมสนคาทมศกยภาพของไทยในตลาดอาเซยนทง 10 ประเทศ

34

ขนตอนท 3 ใช Diamond Model วเคราะหยทธศาสตรรวมกบการวเคราะห SWOT Analysis ในการประเมนสถานการณก าหนด จดแขง และจดออน จากสภาพแวดลอมภายใน โอกาสและอปสรรคจากสภาพแวดลอมภายนอก Tows Matrix เพอเปนแนวทางในการปรบตวเพอหาโอกาสทางธรกจ และการบรหารเชงกลยทธของอตสาหกรรมชนสวนรถยนตประเภทชดสายไฟรถยนตในประเทศไทยกอนเขาสประชาคมอาเซยน (AEC)

บทท 4

สภาวะอตสาหกรรม

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน, อตสาหกรรมรถยนตโลก, อตสาหกรรมรถยนตของอาเซยน, สถานการณชนสวนรถยนต

4.1 ความเปนมาของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community: AEC)

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน(AEC) เปนการพฒนามาจากการเปน สมาคมประชาชาตแหง

เอเชยตะวนออกเฉยงใต (The Association of South East Asian Nations : ASEAN) กอตงขนตามปฏญญากรงเทพ เมอ 8 สงหาคม 2510 โดยมประเทศผกอตงแรกเรม 5 ประเทศ คอ อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส สงคโปร และไทย ตอมาในป 2527 บรไน กไดเขาเปนสมาชก ตามดวย 2538 เวยดนาม กเขารวมเปนสมาชก ตอมาในป 2540 ลาว และพมา เขารวม และป 2542 กมพชา กไดเขารวมเปนสมาชกล าดบท 10 ท าใหปจจบนอาเซยนเปนกลมเศรษฐกจภมภาคขนาดใหญ มประชากร รวมกนเกอบ 500 ลานคนจากนนในการประชมสดยอดอาเซยนครงท 9 ทอนโดนเซย เมอ 7 ต.ค. 2546 ผน าประเทศสมาชกอาเซยนไดตกลงกนทจะจดตงประชาคมอาเซยน (ASEAN Community) ซงประกอบดวย 3 เสาหลก คอ

1. ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (Asean Economic Community: AEC)

2. ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน (Socio-Cultural Pillar)

3. ประชาคมความมนคงอาเซยน (Political and Security Pillar)

ส าหรบเสาหลกการจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยนเพอใหภายในป 2558 อาเซยนมการ

เคลอนยายสนคา บรการ การลงทน แรงงานฝมอ และเงนทนทเสรขน ในอนาคต AEC จะเปนอาเซยน+3 โดยจะเพมประเทศ จน เกาหลใต และญปน เขามาอยดวย และตอไปกจะมการเจรจา อาเซยน +6 จะมประเทศ จน เกาหลใต ญปน ออสเตรเลย นวซแลนด และ อนเดยตอไป

36

ประโยชนทประเทศไทยจะไดรบจากการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน หรอ AEC 1. การขยายการสงออกและโอกาสทางการคาจากการยกเลกอปสรรคภาษ และทมใชภาษจะ

เปดโอกาสใหสนคาเคลอนยายเสร คาดวาจะท าใหการสงออกไทยไปอาเซยนจะสามารถขยายตวไดไมต ากวา 18 - 20% ตอป

2. เปดโอกาสการคาและบรการในสาขาทไทยมความเขมแขง ท าใหไทยมรายไดจากการคา

บรการไปตางประเทศเพมขน 3. สรางเสรมโอกาสการลงทน เมอมการเคลอนยายเงนทนไดเสรยงขนอปสรรคการลงทน

ระหวางอาเซยนจะลดลง อาเซยนจะเปนเขตการลงทนทนาสนใจทดเทยมจนและอนเดย 4. เพมพนขดความสามารถของผประกอบการไทย เมอมการใชทรพยากรการผลตรวมกน/

เปนพนธมตรทางธรกจรวมกบอาเซยนอน ท าใหเกดความไดเปรยบเชงแขงขน (Comparative Advantage) และลดตนทนการผลต

5. เพมอ านาจการตอรองของไทยในเวทการคาโลก สรางความเชอมนใหประชาคมโลก 6. ยกระดบความเปนอยของประชาชนใน AEC

ผลกระทบของประเทศไทยจากการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน หรอ AEC การเปดตลาดเสรการคาและบรการยอมจะสงผลกระทบตออตสาหกรรมและผประกอบการ

ในประเทศทมขดความสามารถในการแขงขนต า ท าใหอตสาหกรรมและผประกอบการในประเทศตองเรงปรบตวเพอรองรบการแขงขนทเพมมากขน (AEC ศนยขอมลความรประชาคมเศรษฐกจอาเซยน, 2558)

37

ภาพท 9 ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ทมา: AEC ศนยขอมลความรประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (2558)

4.2 อตสาหกรรมรถยนตโลก

แนวโนมการเตบโตของอตสาหกรรมรถยนตโลกยงเตบโตและขยายตวเพมขนอยางตอเนองในชวงระยะ 3-5 ปขางหนา เนองจากการฟนตวของเศรษฐกจสหรฐอเมรกา แมวาจะมปจจยเสยงตอการเจรญเตบโตในระยะยาว ทอาจจะสงผลกระทบท าใหเศรษฐกจโลกเขาสภาวะถดถอย แมแตประเทศทมอตสาหกรรมยานยนตเปนของตนเองรฐบาลยงตองออกมาตรการหลายรปแบบเพอชวยเหลออตสาหกรรมยานยนตในประเทศตน เชน ประเทศจนใหเงนสนบสนนการเปลยนรถเกา เปนตน

แตเนองจากวกฤตอตสาหกรรมยานยนตในป 2008 มความรนแรงมากท าใหอตสาหกรรมยานยนตโลกมก าลงผลตสวนเกนเหลออยเปนจ านวนมาก บางรายซงประสบกบปญหาสภาพคลองอยางหนกจ าเปนตองเขาสกระบวนการฟนฟกจการ และการปรบโครงสรางธรกจใหม โดยเฉพาะการปรบลดขนาดของกจการทมขนาดใหญเกนไป และไมกอใหเกดประสทธภาพในการท างานอยางเตมท ซงการปรบโครงสรางดงกลาวจ าเปนตองมการลดจ านวนพนกงานบางสวนลงดวย เพอใหสามารถฟนตวและสามารถแขงขนกบผประกอบการรายอนๆได

38

โดยคาดวายอดประกอบรถยนตทวโลก (Global light vehicle assembly) จะสามารถทะลกรอบ 100 ลานคนไดในอก 4 ปขางหนา ในป 2017 หรอ คดเปนอตราการเตบโตของปรมาณการผลตเฉลยตอป (Compound Annual Growth Rate: CAGR) ท 5.02% และเพมเปนกวา 106 ลานคนในป 2019 (ดภาพท 10 ) และคาดวา ยอดผลตรถยนตทวโลกจะปรบตวเพมขน 2.3% เปน 81 ลานคน ในป ค.ศ. 2013 โดยไดรบแรงสนบสนนหลกจากความตองการทยงคงแขงแกรง และการขยายตวของตลาดเกดใหมในภมภาคเอเชย-แปซฟก (Developing Asia-Pacific) น าโดย จน อนเดย และกลมประเทศอาเซยนรวมท งความตองการสะสมของผบรโภคในสหรฐอเมรกาหลงจากทเผชญกบการชะลอตวทางเศรษฐกจในชวงทผานมา(ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.), 2558)

ภาพท 10 Global: Contribution to Growth 2012 – 2019 by Region ทมา: รายงานผลส ารวจ PwC’s Auto facts (2013)

ตลาดเกดใหมในภมภาคเอเชย-แปซฟก จะขยายตวน าหนาทวปอนๆ ในโลก (2012-2017) ถง 62% ในขณะทอเมรกาเหนออยท 10.3% สหภาพยโรป (EU) 11.7% อเมรกาใต 9.8% ยโรปตะวนออก 6.1% และตะวนออกกลางและแอฟรกา 3.3% ในทางตรงขาม ตลาดทพฒนาแลวในเอเชย-แปซฟกจะเปนภมภาคเดยวทหดตว (-2.9%) เนองจากบรษทผประกอบการรถยนตยกษใหญสญชาตญปนยงคงเดนหนายายฐานการผลตจากประเทศของตน มายงตลาดสงออกในปจจบนอยางตอเนองเพอลดความเสยงจากความผนผวนของอตราแลกเปลยน อกทงในระยะยาวตลาดจน อเมรกา และอาเซยน ยงคงเปนตวผลกดนใหเกดการเตบโตของอตสาหกรรมยานยนต และการลงทนอยางตอเนองในตลาดเกดใหม ตลาดก าลงพฒนา โดยคาดวาจะชวยผลกดนใหยอดการประกอบรถยนตโลกทะลหลก 100 ลานคนไดเปนครงแรกในป 2017

39

อยางไรกตามแนวโนมการแขงขนทางเทคโนโลยของอตสาหกรรมยานยนตในตลาดโลกไดมาถงจดเปลยน ภายใตกระแสอนรกษสงแวดลอมการประหยดพลงงาน และการลดภาวะโลกรอน โดยทตลาดยานยนตโลกไดเปลยนแปลงไปสรถยนตทมขนาดเลกลง จงท าใหตองมองหาฐานการผลตทใชตนทนต า (ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.))

ภาพท 11 Global light vehicle assembly outlook 2001-2019 ทมา: รายงานผลส ารวจ PwC’s Autofacts (2013)

4.3 อตสาหกรรมรถยนตของอาเซยน

ในบรรดาอตสาหกรรมทส าคญของโลก อตสาหกรรมยานยนตเปนอตสาหกรรมทส าคญอยางมากในภมภาคเอเชย และอาเซยน เนองจากมปรมาณการผลตรถยนตทมากกวาครงหนงของปรมาณการผลตทวโลก โดยมประเทศสมาชกอาเซยนทเปนประเทศผผลตยานยนตประกอบดวย 5 ประเทศ ไดแก อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส ไทย และเวยดนาม โดยประเทศสมาชกอาเซยนมลกษณะการผลตยานยนตและตลาดในประเทศทแตกตางกน ซงสามารถจดกลมไดเปน 2 กลม ดงน

1. กลมประเทศทเปนฐานการผลต

2. กลมประเทศทไมไดเปนฐานการผลต

ประเทศสมาชกอาเซยนมอตราการเตบโตของปรมาณการผลตเฉลย (Compound Annual growth Rate: CAGR) เพมขนอยางตอเนองมาโดยตลอด จนกระทงเกดวกฤตเศรษฐกจครงใหญของโลกในป 2008 ผลจากปญหาเศรษฐกจทางประเทศแกนหลกโลกอยางยโรปและสหรฐอเมรกา ท าใหประเทศใน

40

ภมภาคเอเชยไดรบผลกระทบคอนขางแรงสงผลใหการสงออกหดตวลง แตดวยประเทศสมาชกอาเซยนมพนฐานทางเศรษฐกจทไมซบซอนจงมความยดหยนในการปรบตวสง ผสมผสานกบการด าเนนนโยบายการเงน และการคลงทกระตนเศรษฐกจท าใหสามารถพลกพนกลบสระดบปกตไดเรว จากขอมล ณ เดอนเมษายน 2013 กองทนการเงนระหวางประเทศ (IMF) ประมาณการเศรษฐกจโลกป 2013 ขยายตวรอยละ 3.3 ในขณะทเศรษฐกจของเอเชย สงกวารอยละ 7 และ กลมอาเซยนทประเมนวาจะขยายตวเฉลยรอยละ 5.3 หากพจารณาเศรษฐกจในชวงป 2013-2017 เศรษฐกจอาเซยนมอตราการเตบโตเฉลยรอยละ 5.8 ตอป โดยกลมอาเซยนเดม 6 ประเทศ อนไดแก ไทย มาเลเซย อนโดนเซย ฟลปปนส สงคโปรและบรไน ขยายตวทรอยละ 4-6 ตอป สวนกลมอาเซยนใหม CLMV [กมพชา ลาวพมา และเวยดนาม] มแนวโนมขยายตวในอตราเรงมากกวาทรอยละ 5 - 6 ตอปซงเปนผลจากการกาวสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) ทก าลงเกดขนในปลายป 2015 ทเออใหการคา การลงทนของกลมขยายตวมากขนและตอยอดไปถงการเปนทนาสนใจของประเทศตางๆซงตองการเขามารวมมอทางการคาและเศรษฐกจมากยงขน

4.4 โครงสรางอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนไทย

โครงสรางของอตสาหกรรมยานยนตประกอบดวยผประกอบการ 2 กลมใหญ คอ 1. กลมกจกรรมหลก (Core activities) ซงเปนกลมอตสาหกรรมปลายน า ไดแก ผประกอบ

ยานยนตและผผลตชนสวนยานยนตซงผประกอบการยานยนต ประกอบดวย กลมผประกอบรถยนตนงสวนบคคลกลมผประกอรถจกรยานยนต และผประกอบรถเพอการพาณชย เปนตนทสวนใหญเปนบรษทตางชาต และบรษททรวมทนกบตางชาตซงกลมนจะเปนกลมทส าคญในการก าหนดบทบาททศทางในการผลตของผผลตชนสวนยานยนตท งหมดของไทยโดยจ าแนกผผลตชนสวนยานยนต ตามล าดบชนของโครงสรางการผลตได ดงน

1.1 ผผลตชนสวนล าดบท 1 (First tier, Tier 1) คอผจดหาหรอผผลตชนสวนประเภท

อปกรณและจดสงใหแกโรงงานประกอบยานยนตโดยตรง เชน เครองยนต เบรก ลอรถยนตระบบอเลกทรอนกส เปนตนซงตองมความสามารถทางเทคโนโลยการผลตชนสวนทไดมาตรฐานตามทผ ประกอบรถยนตก าหนด

1.2 ผผลตชนสวนล าดบท 2 (Second tier, Tier 2) คอ ผจดหา หรอ ผผลตชนสวนยอย

(Individual part) เพอจดสงใหแกผผลตชนสวนล าดบท 1 เชน ผลตภณฑเครองจกรกลและโลหะการพลาสตก ยาง เหลก อเลกทรอนกส แกว และกระจก เปนตนซงอาจไดรบการถายทอดเทคโนโลยจากผผลตชนสวนในล าดบท 1

41

1.3 ผผลตชนสวนล าดบท 3 (Third tier, Tier 3) คอผจดหาและผผลตวตถดบเพอจดสง ใหแกผจดหาวตถดบในล าดบท 1 และ 2

2. กลมกจกรรมสนบสนน (Support activities) ประกอบดวยกลมอตสาหกรรมตนน า กลม

อตสาหกรรมบรการ และกลมนโยบายและสนบสนนโดยมรายละเอยด ดงน

2.1 กลมอตสาหกรรมตนน า (Upstream industrial) เปนกลมผผลตวตถดบ เชน เหลก กระจก หนง พลาสตก เปนตนโดยมการผลตตามความตองการของผผลตชนสวนท งในดานปรมาณ มาตรฐานและคณภาพนอกจากนยงมกลมของผผลตเครองจกรกล (Machine) แมพมพ (Mould) อปกรณยดจบชนงาน (Jig and fixture) และเครองมอ (Tooling) ตางๆ

2.2 กลม อตสาหกรรมบรการ (Service industrial) เชนผใหบรการกระจายสนคา บรการ

ดานการเงนการตรวจสอบและทดสอบบรการดานการประกนภย เปนตน 2.3 กลมนโยบายและสนบสนน ประกอบดวย 3 กลมยอย ไดแก

2.3.1 กลมภาครฐ ท าหนาทในการวางแผนและก าหนดนโยบายระดบชาต เชน

กระทรวงอตสาหกรรมกระทรวงพาณชย กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย เปนตน 2.3.2 กลมสถาบนยานยนตและสมาคมผประกอบการทมบทบาทส าคญในการสราง

ความรวมมอระหวางภาครฐและภาคเอกชน และระหวางเอกชนดวยกนเอง เชนสถาบนยานยนต สมาคมอตสาหกรรมยานยนตไทย สมาคมผผลตชนสวนยานยนตไทย เปนตน

2.3.3 กลมสถาบนการศกษา สถาบนเทคนคและสถาบนวจยตางๆเชน ส านกงาน

พฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาตมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลา สถาบนเพมผลผลตแหงชาต เปนตน

42

ภาพท 12 โครงสรางเครอขายวสาหกจอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนไทย ทมา: สถาบนยานยนต

สดสวนโครงสรางของหวงโซอปทานในภาคการผลตรถยนตในไทยผผลตรถยนตและรถจกรยานยนตเปนบรษทตางชาต หรอรวมทนจ านวนประมาณ 23 บรษท มซพพลายเออรทผลตชนสวนและสวนประกอบยานยนตใน Tier ตางๆ จ านวนกวา 2,289 ราย โดยบรษททไทยเปนผถอหนรายใหญมสดสวนรอยละ 53 ของจ านวนซพพลายเออรใน Tier I ทงหมด และทเหลอเปนเอสเอมอทอยใน Tier II และ Tier III ลงไป

43

ภาพท 13 สดสวนโครงสรางหวงโซอปทานของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนไทย ทมา: Thailand Auto Parts & Accessories (TAPA 2010) ASEAN Auto Parts Sourcing Hub, a Frost &

Sullivan Whitepaper

จากโครงสรางของผผลตชนสวนรถยนตของไทย ปจจบนแบงผผลตออกเปน 3 กลมดงน

ผผลตชนสวนหลก (Components Part Industry) ผผลตชนสวนสนบสนน (Supporting Industry) และผผลตวตถดบ (Raw Materials Industry) ป 2013 ไทยเปนฐานการผลตและสงออกกระบะขนาด 1 ตน อนดบ 1 ในโลก และเปนอนดบ 9 ของประเทศผผลตยานยนตรายใหญสดของโลก และเปนอนดบ 1 ของอาเซยน โดยสามารถสงออกไดเปนอนดบ 13 ของโลก สงผลใหไทยเปนฐานการผลตรถยนตทส าคญของภมภาค โดยอตสาหกรรมชนสวนยานยนตของไทยประกอบดวยผประกอบการผลตชนสวนทใชในการประกอบยานยนตส าเรจรปในประเทศ (Original Equipment Manufacturers : OEM) เชน เบาะ ลอ ประต ยาง และเหลก เปนตน ผประกอบการทผลตชนสวนอะไหลส าหรบทดแทน (Replacement Equipment Manufacturer : REM) ผประกอบการในสวนประกอบในกลมระบบตวถงรถยนต (Body Parts) และผประกอบการในสวนประกอบในกลมกนชน ซงเชอมโยงอตสาหกรรมการผลตตงแตตนน าจนถงปลายน า มผประกอบการในอตสาหกรรมชนสวนยานยนตกวา 2,400 ราย แบงเปน ผประกอบการไทย 1,850 ราย (เปนผ ประกอบการเอสเอมอ 1,641 ราย) ผประกอบการไทยรวมทนตางชาต 550 ราย มแรงงานในอตสาหกรรมชนสวนยานยนตรวมทงหมดกวา 5 แสนคน

44

4.5 ลกษณะทางการตลาดของอตสาหกรรมชนสวนยานยนตไทย

ปจจบนอตสาหกรรมชนสวนยานยนตในประเทศไทยสรางงานใหกบแรงงานจ านวนกวา 100,000 คน มผผลต 1,657 ราย และโรงงานรวม 2,237 แหง สวนมากผผลตดงกลาวจะกระจกตวอยในเขตอตสาหกรรมในกรงเทพฯและจงหวดใกลเคยง เชน สมทรปราการซงพบวามจ านวนของผผลตชนสวนประกอบตงโรงงานอยมากทสด รองลงมา คอ จงหวดระยองและจงหวดอนๆ เชน ฉะเชงเทรา ชลบร เปนตนโดยโรงงานดงกลาวมกตงอยใกลกบโรงงานผลตยานยนต

โดยทวไปผผลตชนสวนยานยนตจะมตลาดในการจดจ าหนายชนสวนอย 2 ตลาดหลก ไดแก

1. ตลาดชนสวนเพอน าไปใชประกอบยานยนต (Original Equipment Market: OEM) โดย

ผผลตตองผลตชนสวนยานยนตปอนใหกบรถยนต และจกรยานยนตรนใหมๆ ส าหรบคายยานยนตทเขามาตงฐานการผลตในไทย เพอประกอบยานยนตสงออกและจ าหนายในประเทศ ท งนความตองการใชชนสวนยานยนตในกลมนขนอยกบปรมาณการผลตรถยนตและรถจกรยานยนต

2. ตลาดชนสวนทดแทน หรออะไหลทดแทน (Replacement Equipment Market : REM) เปน

ตลาดชนสวนอะไหลเพอการทดแทนชนสวนเดมทเสย หรอสกหรอตามสภาพการใชงาน ซงชนสวนแตละชนจะมอายการใชงานทแตกตางกน ผผลตทท าการผลตเพอปอนใหกบตลาดทดแทนนมทงประกอบการขนาดใหญขนาดกลาง และขนาดเลก ท าใหชนสวนทผลตไดนนมคณภาพทหลากหลาย ซงจะท าการจดจ าหนายใหกบศนยบรการอะไหลของคายยานยนตตางๆโดยปกตศนยบรการจะมการจดเกบสตอกอะไหลทดแทนไมมากนก จะเนนเกบเฉพาะอะไหลทใชในการซอมยานยนตทเกดขนบอย เทานน(ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.), 2558 )

4.6 สถานการณสนคาชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS8544)

ส าหรบการสงออกในป 2013 พบวาจากยอดการสงออกทงหมดของโลก คอ 109,559.48 ลาน

ดอลลารสหรฐ ประเทศทมการสงออกในป 2013 สงทสด 5 อนดบแรกคอคอ จน , เมกซโก,อเมรกา,เยอรมน และโรมาเนย ตามล าดบ (ดงภาพท 14 และตารางท 3 ) เมอเทยบสวนแบงทางการตลาดพบวาจน มสวนแบงการตลาดท 18%, เมกซโกมสวนแบงการตลาดท 9% , อเมรกามสวนแบงการตลาดท 9%, เยอรมนมสวนแบงการตลาดท 7% และ โรมาเนยมสวนแบงการตลาดท 3%

45

โดยประเทศไทยมยอดการสงออกเปนอนดบท 27 ของโลกในป 2013 จากประเทศทมการสงออกทงหมด 206 ประเทศ เมอท าการวดจ านวนผซอและผขาย (Number of Buyers and Sellers) และน าเปอรเซนตผน าการสงออก 5 อนดบ รวมกนได 46 เปอรเซนต จะเหนไดวาสนคา ชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS8544) มโครงสรางของตลาดใกลเคยงตลาดแบบแขงขนสมบรณ (Competitive Market Structure) ตารางท 3 มลคาการสงออกสนคาชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS 8544) ทมการสงออกในป 2009-2013

(หนวยเปน : พนเหรยญสหรฐ) Exporters 2009 2010 2011 2012 2013

โลก 109,559,480 86,982,283 104,528,230 106,232,637 109,559,480 อนดบท.1 จน 19,430,256 12,889,725 15,487,303 17,421,591 19,430,256 อนดบท.2 เมกซโก 10,161,126 6,772,248 8,021,045 8,851,651 10,161,126 อนดบท.3 อเมรกา 9,796,064 7,591,081 8,583,172 9,469,975 9,796,064 อนดบท.4 เยอรมน 7,607,849 6,449,080 7,907,548 7,220,774 7,607,849 อนดบท.5 โรมาเนย 3,576,529 2,574,028 3,360,200 3,181,870 3,576,529 อนดบท.6 เกาหลใต 3,523,928 2,911,250 3,445,042 3,579,058 3,523,928 อนดบท.7 อตาล 3,271,326 2,964,873 3,687,729 3,126,812 3,271,326 อนดบท.8 เชก 2,785,554 2,185,407 2,603,432 2,659,615 2,785,554 อนดบท.9 โปแลนด 2,774,961 2,463,069 2,826,458 2,415,189 2,774,961 อนดบท.10 สเปน 2,699,753 1,777,407 2,435,091 2,372,923 2,699,753 อนดบท.27 ไทย 1,008,384 959,653 1,068,356 1,004,337 1,008,384

ทมา: International Trade Centre. (2557)

46

ภาพท 14 สวนแบงตลาดสนคาชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS8544) ในป 2013 ทมา: International Trade Centre. (2557)

จากดชนวดความรนแรงการแขงขนในธรกจ Herfindahl-Hirschman Index (HHI) ดชนวดความรนแรง ดงตารางท 4 พบวา HHI Index สนคาชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS8544) มคาเทากบ 0.06 ซงถาคา HHI Index HHI < 0.10 แสดงถงตลาดมมการแขงขนมาก และไมมใครผกขาด มโครงสรางของตลาดใกลเคยงตลาดแบบแขงขนสมบรณ (Competitive Market Structure) มโครงสรางของตลาดใกลเคยงตลาดแบบแขงขนสมบรณ (Competitive Market Structure) เชนเดยวกบการวดจ านวนผซอและผขาย (Number of Buyers and Sellers)

ตลาดทสงออกทส าคญของของสนคา ชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS8544) ของไทยในชวงป

2009 - 2013 ตลาดหลกของไทยคอ ประเทศญปน, อเมรกา, จน, ฟลปปนส และ เวยดนาม ตามล าดบ (ดงตารางท 5) โดยแนวโนมการสงออกมมลคาเพมขนทกปตงแตป 2009 – 2013

47

ตารางท 4 ดชนวดความรนแรงการแขงขนในธรกจ Herfindahl-Hirschman Index (HHI) สนคาชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS8544) ป 2013

(หนวยเปน : พนเหรยญสหรฐ) Exporters มลคาการสงออก Market Share

จน 19,430,256 18% เมกซโก 10,161,126 9% อเมรกา 9,796,064 9% เยอรมน 7,607,849 7% โรมาเนย 3,576,529 3% สเปน 2,699,753 2% ไทย 1,008,384 1% โลก 109,559,480 100%

Herfindahl-Hirschman Index 0.063 ทมา: International Trade Centre. (2557) ตารางท 5 ตลาดสงออกทส าคญของ สนคาชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS8544) ของไทยในชวงป 2009 –

2013 (หนวยเปน : พนเหรยญสหรฐ)

Importers 2009 2010 2011 2012 2013 สงออกไปตลาดโลก 740,337 959,653 1,068,356 1,004,337 1,008,384 ญปน 186,168 284,441 282,006 270,563 212,482 อเมรกา 89,875 122,642 134,156 141,084 139,894 จน 40,045 55,405 100,135 73,951 92,482 ฟลปปนส 14,856 37,638 41,855 55,402 67,824 เวยดนาม 50,467 80,230 99,718 85,566 70,968 อนๆ 358,926 379,297 410,486 377,771 424,734

ทมา: International Trade Centre. (2557)

บทท 5

ผลการศกษา

การศกษาผลกระทบของประชาคมเศรษฐกจอาเซยนทมตออตสาหกรรมสนคาชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS8544) ของไทย แบงการวเคราะหออกเปน 2 สวน ไดแก 1) การวเคราะหความสามารถในการแขงขนของผประกอบการอตสาหกรรมของไทยและประเทศในอาเซยนทเปนคแขงส าคญ 2) การวเคราะหจดแขง-จดออน โอกาส-อปสรรค (SWOT Analysis) ของอตสาหกรรมชดสายไฟส าหรบรถยนตของไทยผลซงมรายละเอยดในแตละสวนการวเคราะห ดงน

5.1 ผลการการวเคราะหความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบ (RCA) ชดสายไฟส าหรบรถยนต

(HS8544) เมอพจารณาภาพรวมของสนคา ชดสายไฟส าหรบรถยนตการสงออกในอาเซยนในชวงป 2009 ถง 2011 ประเทศไทยไดท าการสงออกชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS8544) เปนอนดบท 3 ของประเทศในกลมอาเซยน โดยผน าการสงออก 3 อนดบแรก ตงแตป 2003-2011 ไดแก ประเทศ เวยดนาม ฟลปปนส และไทย ตามล าดบ แตในชวงป 2012-2013 ประเทศทสงออกสงสด 3 อนดบแรก ไดแก ประเทศ เวยดนาม ฟลปปนส และ อนโดนเชย ตามล าดบ โดยประเทศไทยมยอดการสงออกเปนอนดบท 4 ในอาเซยน ประเทศไทยมยอดการสงออกในป 2013 ถง 1,008,384,000 ดอลลารสหรฐ และเมอพจารณามลคาการสงออก พบวามมลคาการสงออกทเพมขนเรอยๆ ตงแตป 2009-2011(ดงตารางท 6) การเตบโตของตลาด (Market Growth) ของมลคาการสงออกของสนคาชดสายไฟส าหรบรถยนตในป 2009 มยอดการเจรญเตบโตทลดลง อน เปนผลมาจากสภาวะเศรษฐกจโลกท เกด “วกฤตแฮมเบอรเกอร” ในประเทศอเมรกา และในชวงป 2010 -2013 แนวโนมการเตบโตของ ชดสายไฟส าหรบรถยนต เรมมแนวโนมทจะดขน โดยประเทศทมอตราการเตบโตของตลาดสงทสด คอ กมพชา ส าหรบอตราการเตบโตของตลาด ของไทย มคาเพมขนในป 2010, 2011 และ 2013 (ดงตารางท 7)

49

ตารางท 6 มลคาการสงออกสนคาชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS8544) ทมการสงออกในป 2009-2013

(หนวยเปน : พนเหรยญสหรฐ)

Exporters 2009 2010 2011 2012 2013 อาเซยน 4,259,633 5,878,888 6,523,742 7,561,311 8,191,142 เวยดนาม 891,779 1,315,990 1,537,817 2,159,342 2,572,091 ฟลปปนส 771,745 1,144,785 1,170,043 1,534,547 1,747,315 อนโดนเชย 653,353 900,779 984,275 1,073,175 1,158,497 ไทย 740,337 959,653 1,068,356 1,004,337 1,008,384 มาเลเชย 655,159 868,087 964,373 983,285 913,497 สงคโปร 538,036 676,504 788,533 777,017 691,591 กมพชา 1,440 51 284 16,965 83,118 ลาว 7,784 12,451 8,883 11,779 15,271 บรไน 0 588 1,003 496 1,318 พมา 0 0 175 368 60

ทมา: International Trade Centre. (2557) ตารางท 7 อตราการเตบโตของตลาดชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS8544) จ าแนกตามประเทศ ตงแตป

2009 - 2013 (หนวยเปน: เปอรเซนต)

Exporters 2009 2010 2011 2012 2013 อาเซยน -22.26% 38.01% 10.97% 15.90% 8.33% เวยดนาม -11.61% 47.57% 16.86% 40.42% 19.11% ฟลปปนส -16.69% 48.34% 2.21% 31.15% 13.87% อนโดนเชย -32.14% 37.87% 9.27% 9.03% 7.95% ไทย -26.66% 29.62% 11.33% -5.99% 0.40% มาเลเชย -18.66% 32.50% 11.09% 1.96% -7.10% สงคโปร -28.90% 25.74% 16.56% -1.46% -10.99% กมพชา 143,900.00% -96.46% 456.86% 5873.59% 389.94% ลาว -16.04% 59.96% -28.66% 32.60% 29.65% บรไน 70.58% -50.55% 165.73% พมา 110.29% -83.70% คากลางขอมล -22.42% 37.09% 11.18% 13.00% 4.51%

ทมา: International Trade Centre. (2557)

50

ในการศกษาครงน จะเหนไดวาอตราการเตบโตของตลาดและ RCA ของประเทศกมพชา ลาว บรไน และ พมา เปนคาทมความเอนเอยง ไมมความคงเสนคงวา เนองจากขอมลบางตวมคามาก หรอนอยจนผดปกต หรอลกษณะของขอมลมการเพมขนเปนเทาตว ดงนนหากน าของประเทศประเทศกมพชา ลาว บรไน และ พมา มาค านวณหาคาเฉลยเลขคณตจะไมสามารถเปนคากลางหรอเปนตวแทนทดของขอมลได ดงนน ผท าการศกษาการใช จงไมใชขอมลของประเทศเหลานมาค านวณหาคากลางของขอมลอตราการเตบโตของตลาด (Market Growth) และ คากลางของขอมล RCA

เมอพจารณาการค านวณคาดชน RCA เพอดศกยภาพการแขงขนของชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS8544) ในกลมอาเซยน พบวาในป 2009- 2010 ประเทศในกลมอาเซยนทมความไดเปรยบโดยการแขงขน คอ ฟลปปนส, เวยดนาม, อนโดนเชย และ ลาว ซงประเทศเหลาน เนองจากมคา RCA ทมากกวา 1 และในชวงป 2011-2012 ประเทศในกลมอาเซยนทมความไดเปรยบโดยการแขงขนมเพยง 2 ประเทศ คอ ฟลปปนส และ เวยดนาม ส าหรบในป 2013 ประเทศทมความไดเปรยบไดแก ประเทศ ฟลปปนส , เวยดนาม และ กมพชา จากการเปลยนแปลงดงกลาวสอดคลองกบผลการศกษาสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (TDRI) เรองทศทางชนสวนยานยนตไทย เรอง บทบาทใหมของไทยในเครอขายการผลตรถยนตแหงอาเซยนป 2015 ซงชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS 8544) เปนชนสวนทใชทกษะไมสงมาก เรมมการเคลอนยายการผลต (ดงภาพท 15)

เมอการเปรยบเทยบคา RCA ของไทย พบวาตงแตในชวงป 2009 -2013 คา RCA ของผลตภณฑ ชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS8544) ของไทยมคา นอยกวา 1 และมคาลดลงเรอยๆ แสดงวา ประเทศไทยนนไมมความไดเปรยบในการสงออกสนคา ชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS8544) และการเสยเปรยบดงกลาวมแนวโนมทเพมมากขนเรอยๆ

ภาพท 15 บทบาทใหมของไทยในเครอขายการผลตในเครอขายการผลตรถยนตแหงอาเซยนป 2015 ทมา: สมาคมผผลตชนสวนยานยนตไทย (2557)

51

ตารางท 8 คา RCA ชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS8544) จ าแนกตามประเทศตงแตป 2009 - 2013

Country 2009 2010 2011 2012 2013 ฟลปปนส 3.7615 3.9772 4.6463 4.8966 5.0521 เวยดนาม 2.9260 3.2594 3.0275 3.1281 2.8657 กมพชา 0.0540 0.0016 0.0081 0.3591 1.4027 อนโดนเชย 1.0505 1.0214 0.9228 0.9370 0.9905 ไทย 0.9095 0.8791 0.8907 0.7259 0.6887 ลาว 1.0248 1.0751 0.5610 0.6088 0.7694 มาเลเชย 0.7808 0.7813 0.8105 0.7172 0.6239 สงคโปร 0.3735 0.3440 0.3674 0.3157 0.2631 บรไน

0.0117 0.0152 0.0063 0.0180

พมา 0.0039 0.0072 0.0009 คากลางขอมล 1.6336 1.7104 1.7775 1.7868 1.7473

ทมา: International Trade Centre. (2557) เมอน าผลของการเปลยนแปลงการสงออกกบคา RCA มาพจารณารวมกนเพอวเคราะหถงสถานการณศกยภาพของการแขงขนของประเทศตางๆ ภายใตกรอบแนวคดแบบจ าลอง BCG พบวาในป 2009 จะเหนไดชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS8544) ประเทศไทย อยในชวง Dog (Divest) คอ ม มสวนแบงการตลาดทต า และคา RCA ทต า เปนต าแหนงทธรกจมสวนแบงการตลาดนอยในตลาดยงมการเตบโตนอยดวยยงท าใหผลก าไรทนอยซงธรกจทตกอยในต าแหนงนมโอกาสยากทจะขนไปสต าแหนงอนๆนอกจากตองรอตลาดใหเตบโตขนแลวคอยควาโอกาสในการด าเนนธรกจตอไป ( ดงภาพท 16 ) สวนประเทศทอยในชวง Star (Invest ) คอ เวยดนาม และ ฟลปปนส นนคอจดทตลาดมการเตบโตทสงขน ควรควาโอกาสนในการชวงชงสวนแบงการตลาดใหมากขน (ดงภาพท 16)

52

ภาพท 16 BCG Matrix ป 2009 ป 2013 สถานะการแขงขนของไทยเปนเชนเดยวกบป 2009 กลาวคอ ชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS8544) ต าแหนง BCG Matrix ของประเทศไทย อยในชวง Dog (Divest) คอ ม Market Share ทต า และคา RCA ทต า (ดงภาพท 17) พบวาในป 2013 น ประเทศทมความไดเปรยบจากการสงออก ทอยในชวง Star (Invest) คอ ฟลปปนส เวยดนาม เชนเดยวกบป 2009 (ดงภาพท 17) สวนประเทศไทยธรกจ ชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS8544) ในป 2009 และ ป 2013 อยในชวง Dog (Divest) และ เปนผลตภณฑทมอตราการเจรญเตบโตของยอดขายต า และสวนแบงการตลาดต า เปนผลตภณฑทไมท าก าไรและมกจะขาดทน ควรจะตดผลตภณฑนออกไป หรอท าการปรบปรงครงใหญกบผลตภณฑน

53

ภาพท 17 BCG Matrix ป 2013

5.2 ผลวเคราะห Diamond Analysis ศกษาโดยอาศยขอมลทรวบรวมจากหนวยงานทท าการศกษาภาพรวมของอตสาหกรรมในสวนรถยนต ประเภทชดสายไฟรถยนต ของไทย และอาเซยน ต งแตการสงออก น าเขา รวมถงพนฐานอตสาหกรรมในประเทศคแขงในอาเซยน โดยจะศกษาโดยอาศยขอมลทรวบรวมจากหนวยงานตางๆ ตวอยางเชน ส านกพฒนาขดความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) (www.nesdb.go.th) กรมสงเสรมการสงออก สมาคมผผลตชนสวนยานยนตไทย สถาบนยานยนต (Thailand Automotive Institute) เปนตน มาใชในงานวเคราะหเชงพรรณาชวงเวลาทท าการศกษาคอ ตงแตป ค.ศ. 2009-2013 เงอนไขปจจยการผลต ประเทศไทยมขอไดเปรยบเชงภมศาสตร เพราะเปนศนยกลางในภมภาคอาเซยน และมระบบสาธารณปโภคทดรองรบ แตตองพงพาวตถดบในการผลตจากตางประเทศสง นอกจากวตถดบพนฐานแลวยงตองพงพาเทคโนโลย รวมทงเครองจกรจากตางประเทศดวย เพราะระดบนวตกรรมดานยานยนตของประเทศยงอยในระดบต า สถาบนทวจยและพฒนาในสาขานมอยนอย และงานวจยไมสามารถน ามาใช

54

ประโยชนในเชงพาณชย เพอลดตนทน และพฒนาคณภาพของผลตภณฑไดมากนก ในแงทรพยากรบคคลจ าเปนตองพฒนาความรความสามารถเฉพาะทาง รวมถงการพฒนาความรทางดานการตลาด และการจดการ ใหแก ผประกอบการดวย สงผลทงดานบวก ไดแก

1. มความไดเปรยบเชงภมศาสตรเพราะเปนศนยกลางของภมภาคASEAN 2. มโครงสรางสาธารณปโภคทด

สงผลทงดานลบ ไดแก

1. แมจะมวตถดบในประเทศทใช แตวตถดบบางชนดยงตองพงพาน าเขาจากตางประเทศ 2. นวตกรรมยงไมเพยงพอ ระดบเทคโนโลยทใชในการผลตยงอยในระดบต ามการน าระบบ

อตโนมต (Automation) มาใชนอยท าใหตองพงพาเทคโนโลยและเครองจกรจากตางประเทศ 3. ผประกอบการมความรดานการตลาด คอนขางจ ากด 4. มบคลากรทเชยวชาญไมเพยงพอตอการพฒนาสนคาทมคณภาพสงขนเรอยๆ 5. ผผลตชนสวนยานยนต ขนาดกลางและขนาดเลก (SMEs) บางรายยงมปญหาเรองก าลงการ

ผลต เนองจากขาดเงนลงทนในการขยายก าลงการผลตและปรบเปลยนเครองจกรใหทนสมย 6. ขาดความรเฉพาะทางท าใหไมสามารถผลตสนคาใหมมาตรฐานสงตามความตองการของลกคาได

เงอนไขดานอปสงค เงอนไขและมาตรฐานทสงขนจากทงตลาดตางประเทศและผผลตชนสวนล าดบหนง เปนแรงผลกทจะท าใหเกดการยกระดบมาตรฐานและพฒนาคณภาพสนคา อยางไรกดลกคาในประเทศยงเนนสนคาราคาถกและกฎระเบยบดานมาตรฐานความปลอดภย สงแวดลอม และ คณภาพสนคาในประเทศยงไมเขมงวดเทาทควร ท าใหสนคาทไมไดมาตรฐานยงสามารถขายได

55

สงผลทงดานบวก ไดแก 1. ตลาดใน และตางประเทศมขนาดใหญและมอตราเตบโตสงตอเนอง

2. กลมผผลตยานยนต siล าดบทหนง (1st tier) ซงเปนตลาดทมศกยภาพ และ ใหความส าคญกบ

คณภาพของสนคา และบรการมความพถพถนในการบรโภคคอนขางจะสง 3. ตลาดตางประเทศก าหนดเงอนไขและมาตรฐานสนคาสงขน

สงผลทงดานลบ ไดแก

1. ลกคาภายในประเทศในกลมเพ อท าชนสวนทดแทน ( REM ; Replacement Equipments

Manufacturers ) สวนใหญเนนทสนคาราคาถก 2. มกฎระเบยบดานมาตรฐานความปลอดภย คณภาพ และสงแวดลอม แสนคาชดสายไฟ รถยนต

มการปรบมาตรฐานทเพมขน และสงขนเรอยๆ

อตสาหกรรมทเกยวโยงและสนบสนน การสนบสนนการพฒนา Cluster ไดรบความรวมมอจากสถาบนเฉพาะทาง เชน สมาคมผผลตชนสวนยานยนตไทย อยางไรกตามยงมหนวยงานเฉพาะทางทเกยวของโดยตรงกบ Cluster แตยงมความรวมมอระหวางกนไมมากนกอาท เชน สถาบนยานยนต และสมาคมวศวกรรมยานยนต สถาบนการศกษาผลตบคลากรระดบกลาง เชน วศวกรและชางเทคนคเพอรองรบการเตบโตของอตสาหกรรมในปรมาณทเพยงพอ แตยงขาดทกษะและความรเฉพาะทางดานยานยนต ดานการวจย และพฒนาสถาบนเฉพาะทางดานการออกแบบ การวจย และการพฒนาเพอลดตนทน และยกระดบคณภาพของผลตภณฑมนอย และงานวจยสวนใหญไมเปนประโยชนในเชงพาณชย สวนศนยทดสอบคณภาพมไมเพยงพอตอความตองการ อตราคาบรการสง และมประเภทการทดสอบไมครอบคลมประเภทผลตภณฑ ผประกอบการมสถาบนการเงนทมบทบาทสนบสนนการพฒนาคลสเตอรโดยการใหสนเชอแกกลมผ ประกอบการ เชน Exim Bank รวมท งใหค าแนะน าการท าแผนธรกจแกผประกอบการเปนรายบรษทดวย

56

สงผลทงดานบวก ไดแก

มสถาบน สมาคมองคกรใหการสนบสนนการพฒนาคลสเตอรบางสวน เชน สมาคมผผลตชนสวนยานยนตไทยและ สถาบนไทย-เยอรมน

สงผลทงดานลบ ไดแก

1. ความรวมมอกบสถาบนเฉพาะทาง เชน สถาบนยานยนตและสมาคมวศวกรรมยานยนต ยงมจ ากด แตไมไดขยายองคความรสผประกอบการ

2. สถาบนการศกษายงไมสามารถผลตบคลากรเพอรองรบการเตบโตของอตสาหกรรมชนสวน

สายไฟรถยนตนไดอยางเพยงพอในเชงคณภาพ 3. ศนยทดสอบคณภาพมไมเพยงพอตอความตองการ มอตราคาบรการทสง ยงมบางสวนทตอง

สงไปตรวจสอบทตางประเทศ 4. มสถาบนเฉพาะทางดานการออกแบบ การวจยและการพฒนา เพอลดตนทนและยกระดบ

คณภาพของผลตภณฑ แตยงไมสามารถตอบสนองตอความตองการอตสาหกรรมชนสวนสายไฟรถยนตได

5. งานวจยทมไมสามารถน ามาใชประโยชนในเชงพาณชยไดมากเพยงพอ

บรบทการแขงขนและกลยทธทางธรกจ

การแขงขนกนเองภายในประเทศกลมอาเซยนมปรมาณทเพมสงขน หลงจากไดท าการศกษา Herfindahl-Hirschman Index (HHI) ดชนวดความรนแรงการแขงขนในธรกจ พบวา HHI Index ของชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS 8544) มคาเทากบ 0.06 ซงคา HHI Index HHI < 0.10 ตลาดมมการแขงขนมาก และไมมใครผกขาด รวมถงผประกอบการยงประสบปญหาดานราคาวตถดบทสงจากผจ าหนายวตถดบมเงอนไขใหซอในปรมาณมากผประกอบการบางสวนไมมเงนทนเพยงพอ จงตองซอตอจากผจ าหนายในประเทศท าใหมตนทนสงขน

57

ในกลมผรบจางผลต (OEM) มภาวการณแขงขนมสงขน เนองจากโรงงานผลตรถยนตระดบโลกมาตงฐานการผลตในประเทศไทย กอใหเกดการยายฐานการผลตของอตสาหกรรมชนสวนยานยนตจากตางประเทศเขามาท าใหผประกอบการตองเรงปรบปรงคณภาพผลตภณฑ และลดตนทนการผลตเพราะการจดหาชนสวนมาประกอบรถยนตของบรษทหลายแหงใชระบบ Global Sourcing ท าใหผประกอบการไทยตองเรงปรบปรงคณภาพ และลดตนทนการผลต อยางไรกตามบรษทประกอบรถยนตชาวตางชาต เปนผก าหนดนโยบายการแขงขน มการสรางเงอนไขทางการคามมากขน และบางสวนมนโยบายในการบงคบใชชนสวนหลกในกลมประเทศของตน ผ ผลตชาวไทยจงถกกดกนใหสงไดเฉพาะชนสวนทไมมเทคโนโลยและเปนสนคาราคาถกเทานน ในกลมผผลตชนสวนอะไหล (REM) ตองแขงขนกบคแขงทไดเปรยบดานตนทน เชน จน สงผลทงดานบวก ไดแก

1. โรงงานผลตรถยนตระดบโลกมาต งฐานการผลตในประเทศไทย ท าใหปรมาณการใชผลตภณฑ เพมมากขน

2. บรษทประกอบรถยนตตางชาตเปนผก าหนดนโยบายการแขงขนมการสรางเงอนไขทางการคา

มนโยบายใชชนสวนรถยนตทผลตในประเทศไทย ( Localization ) สงผลทงดานลบ ไดแก

1. ผประกอบการทผลตชนสวนสายไฟรถยนตสวนใหญจะเปนผผลตชนสวนระดบท 2 และ 3

มกไมสามารถขยายตลาดได มกผลตตาม Job Order 2. ผประกอบการสนคากลมอะไหลทดแทน ( REM ) ตองแขงขนกบสนคาจากจน ซงไดเปรยบ

ในดานตนทน อนเนองจากไมมมาตรฐานทชดเจนในสนคาชดสายไฟรถยนต 3. ผผลตชนสวนในกลมชนสวนอะไหลทดแทน ยงไมมมาตรฐานสนคาทสามารถแขงขน

ระดบบนได 4. กลมผขายวตถดบทใชมอ านาจตอรองสง ท าใหตนทนวตถดบสง

58

บทบาทรฐบาล รฐมนโยบายสงเสรมใหอตสาหกรรมยานยนตประเทศไทยเปน ศนยกลางการผลตในภมภาค (Detroit of Asia) รวมทงมนโยบายพฒนาระดบความสามารถในการแขงขนของผประกอบการ โดยใชวธการรวมกลม แตไมมแผนปฏบตงานทชดเจน และไมมความตอเนอง รวมถงรฐมนโยบายการเกบภาษผลตรถยนตเชงพาณชยในอตราทต า และการมโครงสรางภาษส าหรบรถยนตน าเขาทงคนในอตราทสงกวาการน าเขาชนสวนมาประกอบในประเทศ เออตอผผลตชนสวนยานยนตในประเทศ แตเมอมการเปดเสรทางการคาเสรกบประเทศตางๆ เพมมากขน จะท าใหผผลตสญเสยสทธประโยชน เพราะชนสวนส าเรจรปทน าเขาจะมราคาถกกวาผลตในประเทศ บทบาทของรฐทสงผลทงดานบวก ไดแก

1. ภาครฐมนโยบายสงเสรมอตสาหกรรมยานยนต ใหประเทศไทยเปน Detroit of Asia 2. รฐบาลมนโยบายเพมขดความสามารถในการแขงขน โดยสงเสรมการรวมกลมอตสาหกรรม

แบบ Cluster

บทบาทของรฐทสงผลทงดานลบ ไดแก

1. ขาดการสนบสนนผประกอบการอยางตอเนอง และการน านโยบายไปปฏบตยงไมเปนรปธรรมเพยงพอ

2. นโยบายเขตการคาเสรท าใหสนคาชนสวนสายไฟรถยนตของในประเทศในกลมอะไหล

ทดแทนมราคาถกกวาผลตในประเทศ (ส านกพฒนาขดความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจ และสงคมแหงชาต (สศช.), 2557)

5.3 ผลการวเคราะหจดแขง-จดออน โอกาส-อปสรรค (SWOT-Analysis) ในสวนการวเคราะหจดแขง-จดออน โอกาส-อปสรรค Insulated wire /cable จะอาศยขอมลทไดจากรายงานศกษาโดยอาศยขอมลทรวบรวมจากหนวยงานส านกพฒนาขดความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) เขาถงไดจาก www.nesdb.go.th/ไดผลสรปดงน

59

ตารางท 9 จดแขง-จดออน โอกาส-อปสรรค (SWOT-Analysis)

จดแขง Strength จดออน Weakness S1.ผ ผ ลตของไทยมความช านาญสงในการผลตแรงงานมประสบการณ

S2.อ ตส าหกรรมผ ลตของไท ย มอ ตส าหกรรมสนบสนนทเขมแขงมเครอขายผผลตชนสวนตนน า ขนาดกลางและเลกจ านวนมาก

S3.สนคาของไทยมคณภาพไดมาตรฐาน สากลอาท ISO9000, ISO14000, QS9000 เ ป น ท ย อ ม ร บ ใ น ตลาดโลก

S4.บรษทผผลตรถยนตเชนญปนมฐานการผลตขนาดใหญในประเทศไทยและลงทนในโครงการใหญจ านวนมาก

W1.มตนทนคาแรงทสง

W2.เปนธรกจทมสวนแบงการตลาดต า อตราการเจรญเตบโตต า

W3.การพงพาวตถดบและเทคโนโลยการผลตจากตางประเทศ

W4. ผประกอบการท าการรบจางผลต(OEM)เปนสวนใหญขาดการท าตลาดไมมการสรางมลคาเพม

W5. ผประกอบการไทยแมมจ านวนมากแตขาดการเชอมโยงกนมขอจ ากดดานภาษาท าใหผผลตรถยนตตางๆในไทยเลอกซอชนสวนและสวนประกอบผานตวแทนบรษทชาตนนๆเปนสวนใหญ

W6.หนวยงานทดสอบและออกใบรบรองคณภาพมไมเพยงพอ ท าใหมตนทนเพมขนในกรณทตองสงสนคาไปตรวจสอบทตางประเทศ

โอกาส Opportunity อปสรรค Threat

O1.ตลาดในกลมประเทศ CLMV ซงไทยไดเปรยบดานภมศาสตรและการขนสงทางบก

O2.ความตองการใชชนสวนยานยนตประเภทอะไหลทดแทน (REM) มแนวโนมเพมขนจากยอดจ าหนายรถทเพมขน

T1. ผผลตชนสวนยานยนตตางชาตทตงฐานการผลตใน ไทยมแนวโนมยายฐานการผลตไปประเทศอนในอาเซยนเพอแสวงหาความไดเป รยบดานตนทนการผลตและตลาดโดยเฉพาะตนทนคาจางแรงงานและคาวตถดบ

T2. ตนทนการผลตมแนวโนมปรบสงขน

T3.การแขงขนดานราคาในกลมอะไหลทดแทน (REM ) ทรนแรงจากคแขงส าคญ อาท จน

T4.ในการจดซอวตถดบจากผ ผลตชนสวนรายยอยทเปนบรษทคนไทยมกไดการพจารณาเปนล าดบรองจากผ ผลตชนสวนของชาตนนๆท าใหผผลตไทยท าการแขงขนในตลาดไดยาก

ทมา: ส านกพฒนาขดความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐ เศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.)

บทท 6

สรปและขอเสนอแนะ

สรปผลการศกษา

การศกษาศกยภาพสนคายานยนตไทยชนสวนรถยนต ประเภทชดสายไฟรถยนตของไทยตอการรวมตวเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) ผลการศกษานไดมาจากการวเคราะหดชนความไดเปรยบเทยบ (RCA) รวมกบการวคราะหบทความตางๆท เกยวของ โดยศกยภาพการสงออกวดไดจากดชนความได เป รยบโดย เป รยบ เท ยบ ทปรากฎ (Revealed Comparative Advantage) ห รอค า RCA โดยการเปรยบเทยบสดสวนสนคาทสงออก จากการศกษาพบวา Philippines เปนประเทศทมศกยภาพสงทสดในการสงออกสนคาชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS8544) รองลงมาคอ Vietnam ซงทงสองประเทศนมคา RCA ทมากกวา 1 ตงแตป 2009-2013 จากการศกษาพบวาในป 2009-2013 พบวาไทยไมมศกยภาพในการสงออกสนคาชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS8544) โดยจากการเปรยบเทยบเนองจากคา RCA ทนอยกวา 1 และแนวโนมของคา RCA ของประเทศไทยมคาลดลงเรอยๆ และเมอพจารณา BCG Matrix พบวาสถานะทางการแขงขนของไทยอยท Divest หรอ Dog โดยมความสอดคลองกบการรายงานมลคาการสงออกอตสาหกรรมชนสวนยานยนตไทยป 2009-2013 ทรายงานโดยกระทรวงพาณชยทพบวาสนคาชดสายไฟรถยนต อตราการสงออกขยายตวทลดลงโดยลดลงรอยละ 7.90 เมอเทยบกบป 2012 และผลการศกษาสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (TDRI) เรองทศทางชนสวนยานยนตไทย เรอง บทบาทใหมของไทยในเครอขายการผลตรถยนตแหงอาเซยนป 2015 ซงชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS 8544) เปนชนสวนทใชทกษะไมสงมาก เรมมการเคลอนยายการผลต

ในบรบทการแขงขนพบวา ดชนวดความรนแรงการแขงขนในธรกจ ของชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS 8544) มคาเทากบ 0.06 ซงคา HHI Index HHI < 0.10 ตลาดมการแขงขนมาก และไมมใครผกขาด แมวาจะมอตสาหกรรมทเกยวโยงและสนบสนน มนโยบายสงเสรมใหอตสาหกรรมยานยนตประเทศไทยเปน ศนยกลางการผลตในภมภาค (Detroit of Asia) แตประเทศไทยตองพงพาวตถดบในการผลตจากตางประเทศสง และมตนทนคาแรงทสง

61

จงสรปไดวาไทยไมมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบในการสงออกชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS 8544) เนองจากคา RCA ทต ากวา 1 ดงนนประเทศไทยควรหา หรอยายแหลงผลตไปยงอตสาหกรรมทกอใหเกดความคมคาทมากกวา หรอหาแนวทางในการพฒนาอตสาหกรรม Insulated wire/cable ใหพฒนาจนมความไดเปรยบขนมาจนมศกยภาพในการสงออกทดขน

ขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะในการปรบตวเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) ของอตสาหกรรม ชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS 8544) ในการพฒนาศกยภาพการแขงขนของประเทศไทย

จากผลการวเคราะห การสมภาษณผประกอบการ ประกอบกบการวเคราะหจดแขง-จดออน โอกาส-อปสรรค ของสนคาชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS 8544) การวจยในครงนไดวเคราะหกลยทธส าหรบภาครฐและเอกชนภายใตแนวคด TOWS Matrix ดงน

1. กลยทธเชงรก

ภาคเอกชน 1. ควรหาพนธมตรทางการคาและการลงทนเพอขยายฐานตลาดและการผลตในประเทศ

สมาชกอาเซยนทมคาจางแรงงานต ากวา และมทรพยากรทสมบรณ 2. ไทยเปนศนยกลางการผลตยานยนตและชนสวนยานยนตของอาเซยน จากความช านาญ

และมาตรฐานในการผลต ควรเนนเปนผลตภณฑทมคณภาพ ภาครฐบาล 1. ควรใหการสนบสนนทางการเงนเพอการลงทนในตางประเทศใหแกผประกอบการไทย 2. ด าเนนมาตรการทางการทตกบประเทศในอาเซยนเพอเอออ านวยทางการคา และการ

ลงทนระหวางประเทศใหแกภาคเอกชน เชน การวางมาตรฐานสนคาชดสายไฟรถยนตรวมกน

62

3. ควรด าเนนการแกไขปญหาในลกษณะการกดกนการคาทไมใชภาษอยางจรงจง เชน มาตรฐานความปลอดภย

4. สงเสรมและสนบสนนการวจย และพฒนาในอตสาหกรรมชดสายไฟส าหรบรถยนต

(HS8544)

2. กลยทธเชงปองกน

ภาคเอกชน 1. ควรปรบปรงรปและพฒนาผลตภณฑใหตอบสนองตอบตอประโยชนในการใชสอย เพอ

สรางความแตกตางของสนคาในอาเซยน 2. ขยายหรอยายฐานการผลตไปประเทศในอาเซยนตามบรษทแม เพอประโยชนดานตนทน

วตถดบ แรงงาน ตลาด Logistic ฯลฯ รวมถงสทธพเศษในการสงออก 3. ควรรวมกลมในสายโซอปทานโดยการรวมทนกบเจาของเทคโนโลยตางประเทศ เพอ

ขยายตลาดไปในอาเซยน

ภาครฐบาล 1. ควรเรงด าเนนการอยางตอเนองในการยกระดบผประกอบการใหเปนไปตามมาตรการ

ตางๆ ตามททางราชการและผซอก าหนด 2. ควรด าเนนการเจรจาความรวมมอและขอตกลงรวมระหวางรฐบาลไทยและประเทศอน

ในอาเซยน 3. สรางแรงจงใจและบรรยากาศการลงทนกลมยานยนตจากตางประเทศใหมากขน เพอเปน

ฐานการผลตของอาเซยน

63

3. กลยทธเชงแกไข

ภาคเอกชน 1. ควรมการศกษาพฒนารปแบบ เพอสงออกและเปนอะไหลทดแทน ยกระดบมาตรฐาน

สนคาเพอรองรบการเปดเสรทางการลงทนของประเทศในกลมประชาคมเศรษฐกจอาเซยน เพอเพมโอกาสขยายกจการและกอใหเกดการประหยดตอขนาด

2. แสวงหาโอกาสทางการตลาดจากขอบเขตตลาดทกวางขนในกรอบการคาเสร 3. ปรบเปลยนจากการรบจางผลตเฉพาะชนสายไฟทผลตทเปนตามมาตรฐานตาม

โรงงานผลตรถยนต ยกระดบมาเปนผผลตชนสวนสายไฟรถยนตทเปนผผลตทมมาตรฐานทเปนทยอมรบของยานยนตทวโลก

ภาครฐบาล

1. ควรมการพฒนาคณภาพของแรงงาน พรอมทงมการออกใบรบรองฝมอแรงงาน 2. การจดการศกษาทกษะขนพนฐานทดเพอเตรยมพรอมรบการตอยอดทกษะการท างานใน

อตสาหกรรมชนสวนสายไฟรถยนต โดยเฉพาะสายวชาชพ 3. สนบสนนใหมการผลตทดแทนชนสวนทตองน าเขาจากตางประเทศ หรอใหความรใน

การผลตสนคาดวยตนทนทต าลงกวาเดม

4. กลยทธเชงรบ

ภาคเอกชน

1. ควรสรางมาตรานสนคาไทยใหเปนทยอมรบของตางประเทศ ศกษาความเปนไปไดในการรวมทนกบประเทศในอาเซยน เพอขยายฐานการผลต

64

2. ควรก าหนดวธการในกระบวนการผลต และสรางระบบการลดมลภาวะจากการผลตทมตอสงแวดลอม เพอยกระดบมาตรฐานผลตภณฑ ชดสายไฟรถยนต

ภาครฐบาล

1. ใหการสนบสนนสงเสรมการสรางมาตรฐานสนคาไทย ใหเปนทยอมรบของตางประเทศรวมท งเพมหนวยงานทดสอบ และออกใบรบรองคณภาพชนสวนยานยนตใหมากขน เพอสรางมาตรฐานในอาเซยน

2. รณรงคและสงเสรมการผลตสนคาทเปนมตรตอสงแวดลอม ในประเทศไทย และลด

ความเสยงจากกฎหมายสงแวดลอม

3. ศกษาและสงเสรมการยายฐานการผลต และการถายโอนเทคโนโลยทเปนประโยชนตอไทยอยางรปธรรม และสรางระบบการตรวจสอบและประเมนผลจากการถายทอดเทคโนโลย

4. สรางมาตรฐานดานคณภาพ โดยแสดงประสทธภาพทยอมรบรวมกนในทกประเทศของ

อาเซยน เพอเปนมาตรฐานส าหรบผลตภณฑเพอการสงออกใหเปนไปในทศทางเดยวกน

ขอเสนอแนะในการศกษาครงตอไป

การศกษาครงนเปนการพจารณาเฉพาะอตสาหกรรมชดสายไฟส าหรบรถยนต (HS8544) ซงเปนอตสาหกรรมทไทยมความเสยเปรยบโดยเปรยบเทยบในการสงออกในอาเซยน โดยเปนการพจารณาขอมลเฉพาะขอมลทตยภม ทงนหากตองการใหไดผลทครอบคลมอยางรอบดาน ควรมการศกษาเพมเตมเกยวของกบอตสาหกรรมดงกลาวในประเทศคคา คแขงทส าคญในอาเซยน เพอใหเหนภาพจากมมมองภายนอกประเทศ อาจมการศกษาถงลทางการเขาไปลงทนในอตสาหกรรมดงกลาวนในกลมประเทศอาเซยน เพอใชประโยชนจากทรพยากรทมราคาต ากวาของประเทศไทย ในแงของผประกอบการชนสวนสายไฟรถยนต ผประกอบการควรมการรวมตวเปน Clustler ทงในสวนทผลตเพอปอนใหกบโรงงานผลตรถยนต (OEM) และสวนของเปนทเปนชนสวนทดแทน (REM) พรอมกบยกระดบมาตรฐานสนคา เพอสรางสนคาชดสายไฟรถยนต ทมคณภาพและผานการรบรองมาตรฐาน ทสามารถรองรบมาตรฐานทวโลก เพอไปท าตลาดในกลมทตองการสนคาทมคณภาพทเหนอกวา อนจะเปนการปกปองตลาดชนสวนสายไฟรถยนตของไทย

เอกสารและสงอางอง กรมสงเสรมการคาระหวางประเทศ (Department of International Trade Promotion). 2557. สถตการคา

ระหวางประเทศ (Online) เขาถงไดจาก: http://www.ditp.go.th, 22 พฤษภาคม 2557.

กรมสงเสรมอตสาหกรรมศนยขอมลขาวสารราชการ. 2557. ความหมายของ Cluster (Online).เขาถงไดจาก: http://info.dip.go.th, 22 พฤษภาคม 2557.

กระทรวงพาณชย. 2557. สถตการคาระหวางประเทศ (Online). เขาถงไดจาก: http://www2.ops3.moc.go.th/, 22 พฤษภาคม 2557.

คมสน สรยะ. 2544. เทคนคการแปลความหมายคา RCA รวมกบสวนแบงการตลาด. วารสารเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม 5, 3 (กนยายน-ธนวาคม): 10 -15.

จฬาลกษณ นมไชยนนท. 2554. แนวโนมการสงออกไกสดแชแขงและไกแปรรปของไทยไปญปนภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน. คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

ตชลา วจตร. 2553. ความสามารถในการแขงขนการสงออกสนคาอตสาหกรรมของประเทศไทยในประเทศจน. คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร.

บรษท ไพรซวอเตอรเฮาสคเปอรส (ประเทศไทย) จ ากด. 2556. รายงานผลส ารวจ PwC's Auto facts 2013. (Online). เขาถงไดจาก: www.pwc.com/th, 22 พฤษภาคม 2557.

ผจดการ Online. 2550 . มารจก Herfindahl-Hirschman Index (HHI) ดชนวดความรนแรงการแขงขนในธรกจ (Online). เขาถงไดจาก: http://www.manager.co.th.

ผจดการออนไลน. 2557. สถาบนยานยนต ดนไทยสฐานยานยนตอาเซยน (Online). เขาถงไดจาก: www.manager.co.th, 22 พฤษภาคม 2557.

66

พบกานต อาวชนาการ และ ปต ศรแสงนาม. 2553. ความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบของสนคาไทยและสนคาอนโดนเซยทสงออกไปยงตลาดอาเซยน. ศรษฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเศรษฐศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ภาวด ไวยราบตร. 2543. การวเคราะหสวนแบงตลาดกงสดแชเยนแชแขงของประเทศไทยในตลาดท ส าคญ. วทยานพนธเศรษฐศาสตรเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

มหาวทยาลยบรพา. 2557. แนวคดแรงกดทางการแขงขน (Competitive forces) (Online). เขาถงไดจาก:http://www.bu.ac.th/knowledgecenter/.pdf, 22 พฤษภาคม 2557.

วลยพร บวรกลวฒน. 2554. การศกษาความสามารถในการแขงขนและศกยภาพเชงลกของอตสาหกรรมยางธรรมชาตในประเทศไทย. เศรษฐศาสตรมหาบณฑต (เศรษฐศาสตรธรกจ) คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

วารสารสทธปรทศน ฉบบท 86 ปท 28, 2014. ขอจ ากดของการวเคราะหดวยแบบจ าลอง CMS. เขาถงไดจาก: www.dpu.ac.th/dpurc/assets/uploads/magazine, 22 พฤษภาคม 2557.

ศนยการจดการและบมเพาะธรกจ. 2554. Diamond Model เครองมอทใชในการวเคราะหยทธศาสตร(Online). เขาถงไดจาก: diamond-model.blogspot.com/2011, 22 พฤษภาคม 2557.

ศนยขอมลความรประชาคมเศรษฐกจอาเซยน. 2558. ประวตความเปนมาประชาคมเศรษฐกจอาเซยน(AEC) (Online). เขาถงไดจาก: http://www.thai-aec.com, 22 พฤษภาคม 2557.

สถาบนยานยนต (Thailand Automotive Institute). 2556. โอกาสการเปนฐานการผลตรถบรรทกขนาด

ใหญของประเทศไทยจากความรวมมอประชาคมเศรษฐกจอาเซยน. (Online). เขาถงไดจาก: http://www.thaiauto.or.th, 22 พฤษภาคม 2557.

สถาบนยานยนต. 2557. แถลงขาวงาน "Auto Summit 2014"กธง! ไทยฐานการผลตและวจยยานยนต ยงยนอาเซยน (Online). เขาถงไดจาก: www.thaiauto.or.th/2012/th/news, 22 พฤษภาคม 2557.

67

สถาบนยานยนต. แผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต ป พ.ศ. 2555 – 2559, หนา 2 - 14. (Online). เขาถงไดจาก: www.thaiauto.or.th/2012/th/about.../Master_Plan_Final_2555-2559.pdf, 22 พฤษภาคม 2557.

สถตการสงออกรถยนตและชนสวน เดอนมนาคม 2557. (Online).เขาถงไดจาก: www.fti.or.th/2011/thai/ftitechnicalsubdetail, 22 พฤษภาคม 2557.

สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย. 2554. รายงานฉบบสมบรณโครงการกจกรรมเสรมสรางความแขงแกรงใหSMEs ภาคการผลตเพอรองรบการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (Online). เขาถงไดจาก: https://www.cgd.go.th, 22 พฤษภาคม 2557.

สมาคมผผลตชนสวนยานยนตไทย (Thai Auto parts Manufacturers Association). 2557. ขอมลสงออกชนสวนยานยนต (Online). เขาถงไดจาก: http://www.thaiautoparts.or.th/, 22 พฤษภาคม 2557.

สรยา ชยรตนานนท และคณะ. 2551. โครงการ “การศกษาเชงเปรยบเทยบศกยภาพทางเศรษฐกจและการคาของประเทศไทยและเวยดนาม: อตสาหกรรมยานยนต” ชดโครงการศกยภาพของไทยและเวยดนามสนบสนนโดย ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.).

ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.). 2558. คลงขอมลอตสาหกรรมชนสวนยานยนต เขาถงไดจาก: http://www.nstda.or.th/industry/autoparts-industry, 22 พฤษภาคม 2557.

ส านกเศรษฐกจอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม. 2554. ท าการศกษาศกยภาพสนคายานยนตไทยภายใตประชาคมเศรษฐกจอาเซยน เขาถงไดจาก: http://www.thaiauto.or.th/2012/th/research/, 22 พฤษภาคม 2557.

สภาพร หนชนะภย และ บญจต ฐตาภวฒนกล. 2553. การวเคราะหศกยภาพตลาดกลวยไมสงออกท

ส าคญของไทย. การประชมทางวชาการของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ครงท 48: สาขาเศรษฐศาสตรและบรหารธรกจ.

68

Discoveryreserchgroup. 2557. Market Research SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) Generated by your customers for your company. เขาถงไดจาก: www.discoveryresearchgroup.com, 22 พฤษภาคม 2557.

INCquity- Entrepreneur's Handbook. 2557. การน า BCG Matrixไปประยกตใช (Online). เขาถงไดจาก: http://incquity.com/articles/bcg-matrix-howto, 22 พฤษภาคม 2557.

International Trade Center. 2558. Trade Statistics 2001 – 2014. (Online) เขาถงไดจาก: http://www.intracen.org/itc/market-info-tools/trade-statistics, 22 พฤษภาคม 2557.

Management KM Web. 2557. TOWS Matrix (Online) เขาถงไดจาก: http://www.drmanage.com/, 22 พฤษภาคม 2557.

New Management Forum. 2557. การใช TOWS Matrix (Online). เขาถงไดจาก: https://eiamsri.wordpress.com/, 22 พฤษภาคม 2557.

ภาคผนวก

70

ตารางผนวกท 1 List of exporters for Product: 8544 Insulated wire/cable

(US Dollar thousand)

Exporters Exported

value in 2009 Exported

value in 2010 Exported

value in 2011 Exported

value in 2012 Exported

value in 2013

World 67,854,757 86,982,283 104,528,230 106,232,637 109,559,480

(ASEAN) Aggregation

4,259,633 5,878,888 6,523,742 7,561,311 8,191,142

Viet Nam 891,779 1,315,990 1,537,817 2,159,342 2,572,091

Philippines 771,745 1,144,785 1,170,043 1,534,547 1,747,315

Indonesia 653,353 900,779 984,275 1,073,175 1,158,497

Thailand 740,337 959,653 1,068,356 1,004,337 1,008,384

Malaysia 655,159 868,087 964,373 983,285 913,497

Singapore 538,036 676,504 788,533 777,017 691,591

Cambodia 1,440 51 284 16,965 83,118

Lao 7,784 12,451 8,883 11,779 15,271

Brunei 588 1,003 496 1,318

Myanmar 175 368 60

ทมา: ITC calculations based on UN COMTRADE statistics.

71

ตารางผนวกท 2 List of exporters for all products Unit (US Dollar thousand)

Exporters Exported

value in 2009 Exported

value in 2010 Exported

value in 2011 Exported

value in 2012 Exported

value in 2013

World 12,310,033,186 15,050,924,286 18,055,465,164 18,003,055,012 17,974,395,141

ASEAN Aggregation

797,981,529 1,051,796,188 1,244,578,535 1,254,504,377 1,278,404,876

Singapore 269,832,461 351,867,167 409,503,631 408,393,020 410,249,671

Thailand 152,497,203 195,311,520 228,823,973 229,544,513 228,527,440

Malaysia 157,194,832 198,790,691 226,992,682 227,449,500 228,515,734

Indonesia 116,509,992 157,779,103 203,496,619 190,031,839 182,551,754

Viet Nam 57,096,274 72,236,665 96,905,674 114,529,171 140,082,906

Philippines 38,435,802 51,497,515 48,042,129 51,995,224 53,978,268

Brunei 9,026,151 12,624,607 13,000,828 11,447,187

Myanmar 7,625,237 8,464,373 8,512,280 10,705,997

Cambodia 4,992,010 5,590,104 6,704,137 7,838,101 9,248,134

Lao 1,422,955 2,072,035 3,020,710 3,209,901 3,097,785

ทมา: ITC calculations based on UN COMTRADE statistics.

72

ตารางผนวกท 3 Herfindahl-Hirschman Index ดชนวดความรนแรงการแขงขนในธรกจป 2013

Exporters Exported value Market Share S2i

1.China 19,430,256 18% 0.031 2.Mexico 10,161,126 9% 0.009 3.United States of America 9,796,064 9% 0.008 4.Germany 7,607,849 7% 0.005 5.Romania 3,576,529 3% 0.001 6.Korea, Republic of 3,523,928 3% 0.001 7.Italy 3,271,326 3% 0.001 8.Czech Republic 2,785,554 3% 0.001 9.Poland 2,774,961 3% 0.001 10.Spain 2,699,753 2% 0.001 11.Viet Nam 2,572,091 2% 0.001 12.Turkey 2,499,718 2% 0.001 13.France 2,418,822 2% 0.000 14.Japan 2,229,736 2% 0.000 15.Hungary 2,124,979 2% 0.000 16.Morocco 2,104,859 2% 0.000 17.Philippines 1,747,315 2% 0.000 18.Tunisia 1,678,210 2% 0.000 19.United Kingdom 1,342,700 1% 0.000 20.Netherlands 1,325,243 1% 0.000 21.Slovakia 1,293,931 1% 0.000 22.Belgium 1,214,678 1% 0.000 23.Indonesia 1,158,497 1% 0.000 24.Sweden 1,117,317 1% 0.000 25.Austria 1,106,910 1% 0.000 26.Ukraine 1,081,557 1% 0.000 27.Thailand 1,008,384 1% 0.000 28.Malaysia 913,497 1% 0.000 29.Egypt 895,924 1% 0.000

73

ตารางผนวกท 3 (ตอ)

Exporters Exported value Market Share S2i

30.Portugal 894,888 1% 0.000 31.Taipei, Chinese 853,440 1% 0.000 32.Switzerland 823,274 1% 0.000 33.Norway 790,337 1% 0.000 34.India 757,703 1% 0.000 35.Canada 745,808 1% 0.000 36.Singapore 691,591 1% 0.000 37.Brazil 576,510 1% 0.000 38.Nicaragua 572,832 1% 0.000 39.Serbia 561,387 1% 0.000 40.United Arab Emirates 487,710 0% 0.000 41.Russian Federation 444,538 0% 0.000 42.Saudi Arabia 382,317 0% 0.000 43.Finland 377,274 0% 0.000 44.Bulgaria 374,182 0% 0.000 45.Estonia 366,649 0% 0.000 46.Oman 333,670 0% 0.000 47.Hong Kong, China 330,317 0% 0.000 48.Greece 315,826 0% 0.000 49.Costa Rica 274,118 0% 0.000 50.Denmark 245,893 0% 0.000 51.South Africa 216,043 0% 0.000 52.Republic of Moldova 213,096 0% 0.000 53.Jordan 185,299 0% 0.000 54.Lithuania 184,888 0% 0.000 55.Belarus 177,084 0% 0.000 56.Croatia 166,218 0% 0.000 57.Ireland 140,244 0% 0.000 58.Slovenia 117,013 0% 0.000

74

ตารางผนวกท 3 (ตอ)

Exporters Exported value Market Share S2i

59.Australia 113,071 0% 0.000 60.Israel 107,128 0% 0.000 61.Cambodia 83,118 0% 0.000 62.Chile 75,103 0% 0.000 63.Qatar 71,680 0% 0.000 64.New Zealand 70,322 0% 0.000 65.Bosnia and Herzegovina 66,869 0% 0.000 66.Argentina 66,121 0% 0.000 67.Colombia 63,973 0% 0.000 68.Macedonia, The Former Yugoslav Republic of 62,121 0% 0.000 69.Zambia 58,552 0% 0.000 70.Uruguay 57,853 0% 0.000 71.Uzbekistan 56,112 0% 0.000 72.Sri Lanka 53,807 0% 0.000 73.Botswana 49,147 0% 0.000 74.Latvia 43,798 0% 0.000 75.Lebanon 41,920 0% 0.000 76.Paraguay 29,057 0% 0.000 77.Samoa 27,814 0% 0.000 78.Free Zones 24,013 0% 0.000 79.Korea, Democratic People's Republic of 22,662 0% 0.000 80.El Salvador 20,217 0% 0.000 81.Ecuador 18,025 0% 0.000 82.Senegal 17,393 0% 0.000 83.Lao People's Democratic Republic 15,271 0% 0.000 84.Peru 15,198 0% 0.000 85.Honduras 14,693 0% 0.000 86.Venezuela 14,249 0% 0.000

75

ตารางผนวกท 3 (ตอ)

Exporters Exported value Market Share S2i

87.Luxembourg 13,055 0% 0.000 88.Kazakhstan 12,150 0% 0.000 89.Trinidad and Tobago 11,201 0% 0.000 90.Kuwait 10,894 0% 0.000 91.Kenya 9,480 0% 0.000 92.Pakistan 9,445 0% 0.000 93.Dominican Republic 8,090 0% 0.000 94.Fiji 8,084 0% 0.000 95.Macao, China 5,045 0% 0.000 96.Albania 4,168 0% 0.000 97.Ivory Coast 3,952 0% 0.000 98.Azerbaijan 3,238 0% 0.000 99.Iran (Islamic Republic of) 3,058 0% 0.000 100.Palestine, State of 3,015 0% 0.000 101.Syrian Arab Republic 2,872 0% 0.000 102.Zimbabwe 2,368 0% 0.000 103.Namibia 2,037 0% 0.000 104.Guatemala 1,860 0% 0.000 105.Malta 1,579 0% 0.000 106.Sierra Leone 1,472 0% 0.000 107.Tanzania, United Republic of 1,354 0% 0.000 108.Ghana 1,346 0% 0.000 109.Brunei Darussalam 1,318 0% 0.000 110.Netherlands Antilles 1,307 0% 0.000 111.Yemen 992 0% 0.000 112.Cyprus 879 0% 0.000 113.Bahamas 849 0% 0.000 114.Barbados 766 0% 0.000 115.Georgia 753 0% 0.000

76

ตารางผนวกท 3 (ตอ)

Exporters Exported value Market Share S2i

116.Congo 733 0% 0.000 117.Iraq 645 0% 0.000 118.Bolivia 628 0% 0.000 119.Uganda 583 0% 0.000 120.Swaziland 565 0% 0.000 121.Angola 533 0% 0.000 122.British Indian Ocean Territories 527 0% 0.000 123.Mauritius 466 0% 0.000 124.Algeria 454 0% 0.000 125.Andorra 425 0% 0.000 126.New Caledonia 425 0% 0.000 127.Bahrain 418 0% 0.000 128.Nigeria 401 0% 0.000 129.Equatorial Guinea 377 0% 0.000 130.Democratic Republic of the Congo 312 0% 0.000 131.Kyrgyzstan 296 0% 0.000 132.Iceland 289 0% 0.000 133.Mozambique 243 0% 0.000 134.Nepal 220 0% 0.000 135.Jamaica 192 0% 0.000 136.Saint Kitts and Nevis 184 0% 0.000 137.Bangladesh 181 0% 0.000 138.United States Minor Outlying Islands 175 0% 0.000 139.Malawi 174 0% 0.000 140.Cameroon 159 0% 0.000 141.Gabon 113 0% 0.000 142.Madagascar 113 0% 0.000 143.Vanuatu 111 0% 0.000 144.Liberia 110 0% 0.000

77

ตารางผนวกท 3 (ตอ)

Exporters Exported value Market Share S2i

145.Libya 104 0% 0.000 146.Suriname 82 0% 0.000 147.Aruba 79 0% 0.000 148.Afghanistan 78 0% 0.000 149.Sudan (North + South) 78 0% 0.000 150.Turks and Caicos Islands 78 0% 0.000 151.Togo 72 0% 0.000 152.Burkina Faso 72 0% 0.000 153.Tajikistan 68 0% 0.000 154.Seychelles 65 0% 0.000 155.Montenegro 65 0% 0.000 156.Papua New Guinea 63 0% 0.000 157.Mongolia 54 0% 0.000 158.Cuba 45 0% 0.000 159.Mali 43 0% 0.000 160.Armenia 35 0% 0.000 161.Antigua and Barbuda 34 0% 0.000 162.Saint Helena 33 0% 0.000 163.Somalia 31 0% 0.000 164.Bermuda 31 0% 0.000 165.Cayman Islands 31 0% 0.000 166.Cocos (Keeling) Islands 28 0% 0.000 167.Niue 27 0% 0.000 168.Central African Republic 26 0% 0.000 169.Niger 26 0% 0.000 170.Lesotho 23 0% 0.000 171.British Virgin Islands 20 0% 0.000 172.Micronesia (Federated States of) 17 0% 0.000 173.Rwanda 17 0% 0.000

78

ตารางผนวกท 3 (ตอ)

Exporters Exported value Market Share S2i

174.Turkmenistan 13 0% 0.000 175.Gibraltar 13 0% 0.000 176.Benin 12 0% 0.000 177.Faroe Islands 12 0% 0.000 178.Marshall Islands 12 0% 0.000 179.Belize 9 0% 0.000 180.French Polynesia 8 0% 0.000 181.French South Antarctic Territories 8 0% 0.000 182.Tokelau 8 0% 0.000 183Dominica 7 0% 0.000 184.Guyana 6 0% 0.000 185.Djibouti 5 0% 0.000 186.Christmas Islands 4 0% 0.000 187.Haiti 4 0% 0.000 188.Nauru 4 0% 0.000 189.Montserrat 4 0% 0.000 190.Tonga 4 0% 0.000 191.Palau 4 0% 0.000 192.Saint Lucia 4 0% 0.000 193.St. Pierre and Miquelon 4 0% 0.000 194.Anguilla 3 0% 0.000 195.Guinea 3 0% 0.000 196.Chad 2 0% 0.000 197.Eritrea 2 0% 0.000 198.Saint Vincent and the Grenadines 2 0% 0.000 199.Pitcairn 2 0% 0.000 200.Ship stores and bunkers 2 0% 0.000 201.Timor-Leste 1 0% 0.000 202.Northern Mariana Islands 1 0% 0.000

79

ตารางผนวกท 3 (ตอ)

Exporters Exported value Market Share S2i

203.Sao Tome and Principe 1 0% 0.000 204.Cook Islands 1 0% 0.000 205.Burundi 1 0% 0.000 206.Cabo Verde 0 0% 0.000 207.Solomon Islands 0 0% 0.000 208.Bhutan 0 0% 0.000 209.Comoros 0 0% 0.000 210.Mayotte 0 0% 0.000 211.Falkland Islands (Malvinas) 0 0% 0.000 212.Ethiopia 0 0% 0.000 213.Kiribati 0 0% 0.000 214.Gambia 0 0% 0.000 215.Greenland 0 0% 0.000 216.Grenada 0 0% 0.000 217.Neutral Zone 0 0% 0.000 218.Mauritania 0 0% 0.000 219.Maldives 0 0% 0.000 220.Norfolk Island 0 0% 0.000 221.Panama 0 0% 0.000 222.Guinea-Bissau 0 0% 0.000 223.Tuvalu 0 0% 0.000 224.Wallis and Futuna Islands 0 0% 0.000 225.Western Sahara 0 0% 0.000 World 109,559,480 100% 0.063

ทมา: ITC calculations based on UN COMTRADE statistics.

ประวตการศกษา และการท างาน

ชอ-นามสกล นางสาวพนดา ศรสวาง วน เดอน ปทเกด วนท 30 เดอนธนวาคม พ.ศ.2520 สถานทเกด จงหวดพระนครศรอยธยา ประวตการศกษา บญชบณฑต สาขาบญชตนทน มหาวทยาลยหอการคาไทย เศรษฐศาสตรมหาบณฑต (เศรษฐศาสตรธรกจ) มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ต าแหนงหนาทการงานปจจบน ผชวยผจดการแผนกบญชตนทน สถานทท างาน บรษท ไทยบรดจสโตน จ ากด