Bulletin of Suan Prung · 2015. 9. 22. · 1. เผยแพรความร่...

ก

วารสารสวนปรง

Bulletin of Suan Prung

ทปรกษา น.พ.ศรศกด ธตดลกรตน ธญธร พวพนธ

บรรณาธการพเศษ ดร.ภทราภรณ ทงปนคา

ดร.หรรษา เศรษฐบปผา

คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

บรรณาธการ น.พ.จกรน ปงคลาศย

กองบรรณาธการ ภญ.ดร.วนดา พมไพศาลชย

ทพญ.ดร.บปผวรรณ พวพนธประเสรฐ

ดร.สนทร ศรโกไสย

กรองจตต วงศสวรรณ

น.พ.วจนะ เขมะวชานรตน

จารณ รศมสววฒน

ธดารตน ศรสโข

ภญ.กาญจนา หตถสน

มธรน คาวงศปน

พรทพย ธรรมวงค

ภรภทร สมะวงค

วรรณสร ปญโญ

รสสคนธ ธนะแกว

อรอมา ภโสภา

เลขานการ สกาวรตน เทพประสงค

ฝายสมาชก ณศา ศรยานนทกล

ผจดการวารสาร ทศนย ศรบญเรอง

ผจดการวารสารออนไลน วฒภกด เจดจารส

ข

เจาของ: โรงพยาบาลสวนปรง

กาหนดออก รายสเดอน (ปละ 3 ฉบบ: มกราคม-เมษายน, พฤษภาคม-สงหาคม, กนยายน-ธนวาคม)

โทรศพท 0-5390-8500 ตอ 60333

โทรสาร 0-5390-8595

วารสารฉบบนเปนลขสทธของโรงพยาบาลสวนปรง หามพมพซาหรอเผยแพรโดยมไดรบอนญาต

วตถประสงค

1. เผยแพรความรทางดานพทธศาสนา สขภาพจตและจตเวชใหแกบคลากรสาธารณสขและ

ผทมความสนใจ

2. เปนสอกลางแลกเปลยนความร ความคดเหน ขอมลขาวสาร รวมทงเผยแพรผลงานวจย และรายงานการศกษาทางวชาการดานพทธศาสนา สขภาพจตและจตเวช

3. พฒนาบคลากรของโรงพยาบาลสวนปรง ใหมสมรรถนะในการเขยนบทความทางวชาการ และรายงานการวจย

การตดตอ

ผทประสงคจะตดตอสอบถามใหขอเสนอแนะหรอตองการสงบทความ เพอลงพมพในวารสาร

สวนปรง โปรดสงไปยง

นายแพทยจกรน ปงคลาศย

โรงพยาบาลสวนปรง

131 ถนนชางหลอ ตาบลหายยา อาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม 50100

โทร. 0-5390-8500 ตอ 60524

E-mail: [email protected]

ค

วารสารสวนปรง

BULLETIN OF SUANPRUNG

ปท 29 ฉบบท 2 เดอนพฤษภาคม – สงหาคม 2556

(Vol.29 No.2 May - August 2013)

หนา

บรรณาธการแถลง

ขอบงชในการเขารบการบาบดรกษาแบบผปวยในและขอวนจฉยทางการพยาบาล ของผมปญหาสขภาพจตจากสรา ในโรงพยาบาลสวนปรง ดวงเดอน นรสงห, สนทร ศรโกไสย, สปราณ สมบรณ, เครอวลย หงษคา, พลทรพย วงควรรณ, จฬารตน คาคาน

ความชกของภาวะซมเศรา วตกกงวล และปจจยทเกยวของในบคลากรโรงพยาบาล

สวนสราญรมย

ธตพนธ ธานรตน, พงศเกษม ไขมกด, อรนลน สงขรณ, อรยา คมภย

คณลกษณะสวนบคคล และสภาพแวดลอมในการทางานทมผลตอความสข

ในการทางานของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลชมชน จงหวดเพชรบรณ

หญง ตนอดม

ง

1

16

34

ประสบการณดานจตใจและการเยยวยาตนเองของเหยอในคดฆาตกรรมทผปวยจตเวช

เปนผตองหา

ลดดา จระกล

โรงพยาบาลสวนปรงกบบทบาททเปลยนแปลงในการปฏรปกระทรวงสาธารณสข ศรศกด ธตดลกรตน

50

61

ง

บรรณาธการแถลง

สวสดครบ ทานผอานทกทาน ฉบบนเปนฉบบท 2 ของป 2556 ครบ ขออภยทออกลาชาไปบาง

ครบ เนอหายงนาสนใจเหมอนเดมฉบบนมทงหมด 5 เรองครบ ประกอบดวยเรองขอบงชในการเขารบ

การบาบดรกษาแบบผปวยในและขอวนจฉยทางการพยาบาลของผมปญหาสขภาพจตจากสรา ใน

โรงพยาบาลสวนปรง ดวงเดอน นรสงห และคณะ เรองความชกของภาวะซมเศรา วตกกงวล และปจจยท

เกยวของในบคลากรโรงพยาบาลสวนสราญรมยโดยนพ.ธตพนธ ธานรตนและคณะ เรองคณลกษณะสวน

บคคล และสภาพแวดลอมในการทางานทมผลตอความสขในการทางานของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาล

ชมชน จงหวดเพชรบรณโดยคณหญง ตนอดม และเรองประสบการณดานจตใจและการเยยวยาตนเอง

ของเหยอในคดฆาตกรรมทผปวยจตเวชเปนผตองหา โดย คณลดดา จระกล ปดทายดวยปกณกะเรอง

รพ.สวนปรงกบบทบาททเปลยนแปลง โดย นพ.ศรศกด ธตดลกรตน

สาหรบทานทจะสงเรองลงตพมพขอใหทาตามคาแนะนาผนพนธและกรอกแบบฟอรมสงบทความ

ตพมพในวารสารสวนปรงทอยทายเลมวารสารฉบบนหรอจาก www.suanprung.go.th มฉะนนกอง บก.

อาจไมรบพจารณาบทความของทานเพอปองกนปญหาทจะตามมา และสงมาทผจดการวารสารดวยครบ

ทานทไดรบพจารณาเรองลงตพมพ จะไดรบวารสารสวนปรง จานวน 1 ฉบบ และคานพนธตามเกณฑ

หากทานตองการวารสารมากกวา 1 ฉบบ เพอการขอเลอนระดบหรอเพอการอนกรณาทาหนงสอเปน

ลายลกษณอกษรมาทบรรณาธการวารสารสวนปรงดวยเพอทางกองบก.จะไดจดสงใหตามตองการครบ

หากทานตองการบอกรบวารสารขอใหสงใบบอกรบทแนบมากบวารสารนดวยครบสดทายน

บรรณาธการขอขอบคณสาหรบคาตชมและขอเสนอแนะจากทานผอานทกทาน ซงเปนกาลงใจใหมงม น

ในการพฒนาใหดยงๆขนไป แลวพบกนฉบบหนา ครบ

นพ.จกรน ปงคลาศย

บรรณาธการ

สงหาคม 2556

1

ขอบงชในการเขารบการบาบดรกษาแบบผปวยในและขอวนจฉยทางการพยาบาลของผมปญหาสขภาพจตจากสรา ในโรงพยาบาลสวนปรง

ดวงเดอน นรสงห, พย.ม.* สนทร ศรโกไสย, พย.ด.* สปราณ สมบรณ, พย.ม.* เครอวลย หงษคา, พย.ม.* พลทรพย วงควรรณ, พย.ม.*จฬารตน คาคาน, พย.บ.*

บทคดยอ

วตถประสงค เพอศกษาลกษณะขอบงชในการรบผมปญหาสขภาพจตจากสราเขารบการบาบดรกษาแบบผปวยใน ลกษณะขอวนจฉยทางการพยาบาลในผมปญหาสขภาพจตจากสรา และระดบความรนแรงของอาการถอนพษสรา

วสดและวธการ เปนการศกษาเชงพรรณนา กลมตวอยางเปนแฟมประวตผปวยทไดรบการวนจฉยเปนผมปญหาสขภาพจตจากสรา จานวน 135 แฟม รวบรวมขอมลจากแบบสารวจขอบงชของแพทยในการรบผปวยทมปญหาการดมสราเขารบการบาบดรกษาแบบผปวยใน และแบบสารวจขอมลในบนทกทางการพยาบาล วเคราะหขอมลโดยใชการแจกแจงความถ คารอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

ผลการศกษา กลมตวอยางเปนเพศชายทงหมด 135 คน อายเฉลย 40.6 ± 7.0 ป ไดรบการวนจฉยเปนโรคจตจากสรา 78 คน (รอยละ 57.8) โรคตดสรา 44 คน (รอยละ 32.6) มภาวะถอนพษสรา 9 คน (รอยละ 6.7) และมภาวะถอนพษสรารนแรงแบบเพอสบสน 4 คน (รอยละ 3.0) ขอบงชในการใหบาบดรกษาแบบผปวยในม 9 ขอ โดยรอยละ 40.7 ระบขอบงช 1 ขอ และรอยละ 59.3 ระบขอบงชต งแต 2 ขอขนไป ขอบงชทพบมากทสด 3 อนดบแรกคอ เคยรกษาแบบผปวยนอกแลวไมไดผล คาดวาจะมอาการถอนพษสรารนแรง และไมสามารถดแลหรอชวยเหลอตนเองได ขอวนจฉยทางการพยาบาลใน 3 วนแรกรบม 17 ขอ โดยรอยละ 32.6 ระบขอวนจฉย 1 ขอ และรอยละ 67.4 ระบขอวนจฉยตงแต 2 ขอขนไป ขอวนจฉยทางการพยาบาลทพบมากทสดคอ เสยงตอการมอาการถอนพษสราเนองจากหยดดมสรา เสยงตอการเกดภาวะแทรกซอนเนองจากอาการถอนพษสรารนแรง และเสยงตอการเกดภาวะแทรกซอนทางกาย การประเมนระดบความรนแรงของอาการถอนพษสราในวนแรกรบ พบวารอยละ 2.2 ไมมอาการ รอยละ 44.5 อยในระดบเลกนอย รอยละ 37.0 อยในระดบปานกลาง และ รอยละ 16.3 อยในระดบรนแรง จากการประเมนอาการถอนพษสราซาในวนท 3 พบวารอยละ 18.5 ไมมอาการ รอยละ 50.4 อยในระดบเลกนอย รอยละ 11.9 อยในระดบปานกลาง รอยละ 15.5 อยในระดบรนแรง และรอยละ 3.7 ถกสงตอรกษาอาการทางกาย

สรป ขอบงชสาหรบแพทยทมากทสดคอ เคยรกษาแบบผปวยนอกแลวไมไดผล ขอวนจฉยทางการพยาบาลทพบมากทสดคอ เสยงตอการมอาการถอนพษสราเนองจากหยดดมสรา และความรนแรงของอาการถอนพษสราของผมปญหาสขภาพจตจากสราสวนใหญอยในระดบเลกนอย

คาสาคญ ขอบงช ขอวนจฉยทางการพยาบาล สรา

-----------------------------------------------------------------------

*พยาบาลหอผปวยตดสราชาย โรงพยาบาลสวนปรง

2

Admission Criteria and Nursing Diagnoses for People with Mental Health

Problems Caused by Alcohol Use at Suan Prung Psychiatric Hospital

Doungdeuan Norrasing, M.Ns*. Soontaree Srikosai, Ph.D.* Supranee Somboon, M.Ns. * Kreawan Hongkam, B.Ns.*

Poonsub Wongwan, M.Ns.* Julaporn Pintalar, B.Ns.*

Abstract

Objectives: To determine admission criteria for people with mental health problems caused by alcohol use, characteristics of nursing diagnoses, and levels of severity of alcohol withdrawal symptoms.

Methods: A descriptive study. 135 samples were taken from profiles of patients diagnosed with mental health problems caused by alcohol use. Data was collected from admission criteria questionnaires for persons with alcohol problems, and from nursing records’ questionnaires. Data was analyzed using descriptive statistics.

Results: Of 135 male patients with alcohol problems (mean age of 40.6 ± 7.0), 78 patients (57.8%) were diagnosed with alcohol-induced psychotic disorder, 44 patients (32.6%) were alcohol dependent, 9 patients (6.7%), were diagnosed with alcohol withdrawal syndrome, and 4 patients (3.0%) had alcohol delirium tremens. 40.7% had one identified criterion, and 59.3% had two identified criteria or more. The top three admission criteria included outpatient treatment failure, an expectation of having severe alcohol withdrawal, and having low potential for self-care, respectively. Nursing diagnoses at three days after admission included 17 characteristics. 32.6% had one nursing diagnosis identified, and 67.4% had two or more nursing diagnoses identified. The most common nursing diagnoses were risk for alcohol withdrawal symptoms because of alcohol abstinence, risk to have complications caused by severe alcohol withdrawal symptoms, and risk to have medical complications. Assessment of alcohol withdrawal symptoms in the day of admission showed 2.2% with no symptoms, 44.5% at mild levels, 37.0% at moderate levels, and 16.3% at severe levels. The re-assessment of alcohol withdrawal symptoms at day three showed 18.5% with no symptoms, 50.4% at mild levels, 11.9% at moderate levels, 15.5% at severe levels, and 3.7% were referred to receive medical treatment.

Conclusion: The major admission criterion was outpatient treatment failure. The major nursing diagnosis was risk for alcohol withdrawal symptoms because of alcohol abstinence. Alcohol withdrawal symptoms at the day admission were predominately at the mild level.

Keywords: admission criteria; alcohol; nursing diagnosis

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

*Alcohol Patient Unit, Suan Prung Psychiatric Hospital

3

บทนา

โรงพยาบาลสวนปรงจดตงหอผปวยตดสราเพศชายในป พ.ศ. 2546 เพอใหการตอบสนองความ

ตองการการบาบดรกษาผมปญหาสขภาพจตจากสราในพนทภาคเหนอไดอยางเหมาะสม1 และมการ

พฒนาระบบการดแลผปวยตดสราแบบผปวยในอยางตอเนอง โดยกาหนดวสยทศนของโรงพยาบาลคอ

เปนโรงพยาบาลทเปนผนาทางวชาการ บรการสขภาพจตและจตเวชทมมาตรฐาน และมความเชยวชาญ

ดานปญหาสขภาพจตจากแอลกอฮอล

การบาบดรกษาผปวยตดสราแบบผปวยในของโรงพยาบาลสวนปรงแบงออกเปนสองระยะคอ

ระยะรกษาภาวะถอนพษสรา และระยะฟนฟสภาพจต ในระยะรกษาภาวะถอนพษสราเปนการดแลรกษา

ผปวยตดสราทมความเสยงในการเกดอาการขาดสรา หรอผปวยทมภาวะถอนพษสราตงแตแรกรบ เพอ

ลดอนตรายจากภาวะแทรกซอนและโรครวมทางกาย ผปวยกลมนมกมประวตดมสราอยางหนกและดม

ตดตอกนมานาน เมอไมไดดมหรอดมนอยลงจะมอาการขาดสรา สวนใหญเปนผตดสราทมโรครวมทาง

กาย หรอมปญหาสขภาพกายจากการดมสรา หรอเปนผปวยจตเวชทมปญหาการดมสรารวม กจกรรม

การดแลรกษาจงประกอบดวย การประเมนความเสยงการเกดภาวะถอนพษสรา การเฝาระวงและรกษา

ภาวะถอนพษสรา การประเมนและรกษาภาวะแทรกซอนและโรครวมทางกาย2 แพทยและพยาบาลจงม

บทบาทรวมกนในการใหการดแลผปวยในระยะน

การประเมนและการวนจฉยปญหาทางการแพทยเพอการตดสนใจใหผปวยทมปญหาสขภาพจต

จากสราเขารบการบาบดรกษาแบบผปวยใน มความสาคญตอการไดรบการบาบดรกษาทเฉพาะโรคหรอ

ตรงตามบรบทของสถานพยาบาลนนๆ และการกาหนดขอวนจฉยทางการพยาบาลในผปวยทมปญหา

สขภาพจตจากสราควรมความสอดคลองกบปญหาของผปวยตงแตแรกรบ เพอใหแผนการรกษาของ

แพทยและแผนการใหการพยาบาลของพยาบาลเปนไปในทศทางเดยวกน ซงสะทอนถงความเชอมโยงใน

การดแลผมปญหาสขภาพจตจากสราของทมการดแล จากการทบทวนหลกฐานเชงประจกษพบวายงไมม

การศกษาเกยวกบเกณฑการรบผปวยมปญหาการดมสราเขารบการบาบดรกษาแบบผปวยใน ลกษณะ

ขอวนจฉยทางการพยาบาลในผปวยทมปญหาสขภาพจตจากสราชวง 3 วนแรกรบ หรอระดบความ

รนแรงของอาการถอนพษสราในแตละวน

วตถประสงคของการศกษา

1. ศกษาลกษณะขอบงชในการรบผปวยทมปญหาการดมสราเขารบการบาบดรกษาแบบผปวยใน

2. ศกษาลกษณะขอวนจฉยทางการพยาบาลในผปวยทมปญหาการดมสราในชวง 3 วนแรกรบ

4

3. ศกษาระดบความรนแรงของอาการถอนพษสราในชวง 3 วนและ 7 วนแรกรบ วสดและวธการ

การศกษาเชงพรรณนา (Descriptive study) ประชากร คอแฟมประวตผปวยทไดรบการวนจฉย

เปนผมปญหาสขภาพจตจากสรา โดยมบนทกประวตการเขารบการบาบดรกษาแบบผปวยใน ระหวาง

เดอนมกราคม ถงเดอนธนวาคม พ.ศ. 2555 จานวน 1,173 แฟม

กลมตวอยาง คดเลอกแบบเฉพาะเจาะจงคอ เปนแฟมทมความสมบรณของขอมลในแบบสารวจ

ขอบงชในการรบผปวยทมปญหาการดมสราเขารบการบาบดรกษาแบบผปวยใน ไดกลมตวอยางจานวน

308 แฟม จากนนทาการสมกลมตวอยางโดยวธจบสลากเพอคดเลอกมาศกษารอยละ 40.0 ไดกลม

ตวอยางทงสน 135 แฟม

รวบรวมขอมลโดยใชเครองมอ 2 ชนด ดงน

1) แบบสารวจขอบงชของแพทยในการรบผปวยทมปญหาการดมสราเขารบการบาบดรกษาแบบ

ผปวยใน มจานวน 9 ตวเลอก ประกอบดวย (1.1) มอาการถอนพษสราระดบรนแรงขนไป หรอมคะแนน

จากแบบประเมนอาการถอนพษสรา (CIWA-Ar) ≥ 15 คะแนน (1.2) คาดวาจะมอาการถอนพษสรา

รนแรง (1.3) มโรครวมทางจตเวช (1.4) มการใชยาหรอสารเสพตดอนรวมดวย (1.5) มพฤตกรรม

กาวราวรนแรงหรอควบคมไมได (1.6) มความเสยงในการฆาตวตาย (1.7) ไมสามารถดแลหรอชวยเหลอ

ตนเองได (1.8) ไมมญาตหรอสงแวดลอมทปลอดภยเพยงพอสาหรบการรกษาแบบผปวยนอก และ (1.9)

เคยรกษาแบบผปวยนอกแลวไมไดผล แบบสารวจนสรางโดยทมสหวชาชพในการดแลผมปญหาการดม

สรา (Patient Care Team-Alcohol) เพอใชในงานประจาของโรงพยาบาลสวนปรง โดยมจตแพทยเปนผ

บนทกกอนสงผปวยเขารบการบาบดรกษาแบบผปวยใน ใชรวบรวมขอมลทถกบนทกตงแตเดอน

มกราคม ถงธนวาคม พ.ศ. 2555

2) แบบสารวจขอมลในบนทกทางการพยาบาล มจานวน 3 ขอใหญ 18 ขอยอย สรางขนโดยทม

ผศกษาโดยใชความรเกยวกบอาการถอนพษสราและโรคตดสราเปนแนวทางในการกาหนดขอคาถาม

ผานการตรวจสอบความครอบคลมและความเหมาะสมของขอคาถามโดยนกวชาการพยาบาล และ

พยาบาลผปฏบตการขนสงดานการพยาบาลผปวยตดสรา และผานการทดลองใชกอนนามารวบรวม

ขอมล

ผลการศกษา

ขอมลทวไปของกลมตวอยาง กลมตวอยางผปวยทมปญหาสขภาพจตจากสราจานวน 135

คน เปนเพศชายทงหมด อายเฉลย 40.6 ป (SD = 7.0) สวนใหญไดรบการวนจฉยเปนโรคจตจากสรา

5

(alcohol-induced psychotic disorder [F10.5]) (78 คน [57.8%]) รองลงมาคอโรคตดสรา (alcohol

dependence [F10.2]) (44 คน [32.6%]) มภาวะถอนพษสรา (alcohol withdrawal [F10.3]) (9 คน

[6.7%]) และมภาวะถอนพษสราแบบเพอสบสน (alcohol withdrawal delirium [F10.4]) (4 คน [3.0%])

ตามลาดบ (ตารางท 1)

ลกษณะขอบงชในการรบผปวยทมปญหาการดมสราเขารบการบาบดรกษาแบบผปวยใน

สามารถจาแนกไดเปน 5 กลมคอ กลมทมขอบงชจานวน 1 ขอ (55 คน [40.7%]), จานวน 2 ขอ (34 คน

[25.2%]), จานวน 3 ขอ (25 คน [18.5%]), จานวน 4 ขอ (15 คน [11.1%]), และจานวน 5 ขอ (6 คน

[4.4%]) ตามลาดบ โดยขอบงชทแพทยระบมากทสดคอ เคยรกษาแบบผปวยนอกแลวไมไดผล คาดวา

จะมอาการถอนพษสรารนแรง ไมสามารถดแลหรอชวยเหลอตนเองได ไมมญาตหรอสงแวดลอมท

ปลอดภยเพยงพอสาหรบการรกษาแบบผปวยนอก และมพฤตกรรมกาวราวรนแรงหรอควบคมไมได (57

คน [42.2%] , 51 คน [37.8%], 51 คน [37.8%], 50 คน [37.0%] และ 37 คน [27.4%] ตามลาดบ)

(ตารางท 2)

ลกษณะขอวนจฉยทางการพยาบาลในผปวยทมปญหาการดมสราในชวง 3 วนแรกรบ

พบวาการเสยงตอการมอาการถอนพษสรา (หรอมอาการถอนพษสรา) เนองจากหยดดมสราเปนปญหาท

พบมากทสด (97 คน) รองลงมาคอ เสยงตอการเกดภาวะแทรกซอนจากอาการถอนพษสรารนแรง (54

คน) เสยงตอการเกดภาวะแทรกซอนทางกายเนองจากโรครวมทางกาย (25 คน) เสยงตอการทาราย

ตนเองเนองจากการรบรและความคดผดปกต (20 คน) และเสยงตอภาวะไมสมดลของสารนาและอาหาร

เนองจากรบประทานอาหารไดนอย/ภาวะถอนพษสรา (9 คน) ตามลาดบ (ตารางท 3)

ระดบความรนแรงของอาการถอนพษสรา พบวา ในวนแรกรบสวนใหญผปวยมอาการระดบ

เลกนอย ระดบปานกลาง และระดบรนแรง จานวน 60, 50 และ 22 คน สวนกลมทไมมอาการถอนพษ

สรามเพยง 3 คน แตในวนท 3 ของการบาบดรกษาพบวา กลมทไมมอาการถอนพษสราและกลมทม

อาการระดบเลกนอยถงปานกลางในวนแรกรบ กลบมอาการมากขนในระดบรนแรงจานวน 1 คน 10 คน

และ 8 คน ตามลาดบ

ในวนท 3 ของการบาบดรกษาสวนใหญมอาการถอนพษสราอยในระดบเลกนอย แตกลมทม

อาการระดบรนแรงในวนแรกรบจานวน 2 คน ยงคงมอาการระดบรนแรงอยางตอเนองจนถงวนท 3 และม

จานวน 2 คนทถกสงไปรบการบาบดรกษาในโรงพยาบาลฝายกาย (ตารางท 4)

ในวนท 7 ของการบาบดรกษาสวนใหญไมมอาการถอนพษสราจานวน 73 คน (รอยละ 54.1)

โดยกลมทมอาการระดบเลกนอยในวนแรกรบจานวน 60 คน เมอบาบดรกษาครบ 7 วน ไมพบมอาการ

6

ถอนพษสราจานวน 44 คน (รอยละ 73) สวนกลมทมอาการระดบปานกลางในวนแรกรบ 50 คน มอาการ

ลดลงอยในระดบเลกนอยในวนท 7 จานวน 27 คน (รอยละ 54) และไมพบมอาการถอนพษสราจานวน

20 คน (รอยละ 40) มเพยง 1 คนทยงคงมอาการระดบปานกลาง และอก 1 คนถกสงไปบาบดรกษาใน

โรงพยาบาลฝายกาย สาหรบกลมทมอาการระดบรนแรงในวนแรกรบพบวามอาการลดลงอยในระดบ

เลกนอยในวนท 7 จานวน 13 คน (รอยละ 59) ไมพบมอาการถอนพษสราจานวน 7 คน (รอยละ 31)

และอก 2 คนถกสงไปบาบดรกษาในโรงพยาบาลฝายกาย (ตารางท 5)

โดยภาพรวมพบวา อาการถอนพษสรามปรากฏในชวง 3 วนแรกรบโดยอาการมกรนแรงในเวร

บาย และอาการลดลงชดเจนตามลาดบตงแตวนท 4 เปนตนไป (แผนภมท 1 และ 2)

ตารางท 1 ลกษณะของกลมตวอยาง (n = 135)

ลกษณะของกลมตวอยาง จานวน รอยละ

เพศชาย 135 100.0

อายเฉลย (SD) = 40.6 (7.0) ป

การวนจฉยโรค

alcohol-induced psychotic disorder (F10.5) 78 57.8

alcohol dependence (F10.2) 44 32.6

alcohol withdrawal (F10.3) 9 6.7

alcohol withdrawal delirium (F10.4) 4 3.0

7

ตารางท 2 ลกษณะขอบงชในการรบผปวยทมปญหาการดมสราเขารบการบาบดรกษาแบบผปวยใน

(n = 135)

ขอท ขอบงช นบไมซาคน

ระบได > 1 ขอ

หมายเหต: นบซา

คน

จานวน รอยละ จานวน

ระบขอบงช 1 ขอ 55 40.7

9 เคยรกษาแบบผปวยนอกแลวไมไดผล 14 10.4 57

2 คาดวาจะมอาการถอนพษสรารนแรง 12 8.9 51

7 ไมสามารถดแลหรอชวยเหลอตนเองได 6 4.4 51

8 ไมมญาตหรอสงแวดลอมทปลอดภยเพยงพอสาหรบ

การรกษาแบบผปวยนอก 7 5.2 50

5 มพฤตกรรมกาวราวรนแรงหรอควบคมไมได 7 5.2 37

3 มโรครวมทางจตเวช 7 5.2 19

1 มอาการถอนพษสราระดบรนแรงขนไปCIWA>15 1 0.7 12

6 มความเสยงในการฆาตวตาย 1 0.7 9

4 มการใชยาหรอสารเสพตดอนรวมดวย 0 0.0 2





Total 135 100.0

8

ตารางท 3 ลกษณะขอวนจฉยทางการพยาบาลในชวง 3 วนแรกรบในผมปญหาสขภาพจตจากสรา

ทเขารบการบาบดรกษาแบบผปวยใน

ขอวนจฉยทางการพยาบาล จานวน รอยละ

ระบขอวนจฉยทางการพยาบาล 1 ขอ 44 32.6





Total 135 100.0

1 เสยงตอการเกดอาการถอนพษสรา (มอาการถอนพษสรา) เนองจากหยดดม 97

2 เสยงตอการเกดภาวะแทรกซอนจากอาการถอนพษสรารนแรง 54

3 เสยงตอการเกดภาวะแทรกซอนทางกายเนองจากโรครวมทางกาย 25

4 เสยงตอการทารายตนเองเนองจากการรบรและความคดผดปกต 20

5 เสยงตอการขาดสารนาและอาหารเนองจากรบประทานไดนอย 9

6 เสยงตอการทารายคนอนเนองการรบรและความคดผดปกต 8

7 เสยงตอการเกดอบตเหตเนองจากการทรงตวไมด 8

8 มภาวะขาดสารนา อาหาร ความสมดลของเกลอแรในรางกาย 7

9 ไดรบการพกผอนไมเพยงเนองจากอาการงงสบสน 7

10 มอาการงงสบสนเนองจากมอาการถอนพษสรารนแรง 6

11 พรองดานการดแลกจวตรประจาวน/การดแลตนเอง 6

12 มอาการงงสนสนนานหลงหยดดม 5

13 ไมสขสบายจากอาการปวด/มบาดแผล/โรคผวหนง 4

14 เสยงตอการหลบหนเนองจากไมรวมมอในการรกษา 3

15 มอาการชกหลงหยดดม 2

16 เสยงตอการตดเชอเนองจากมบาดแผลตามรางกาย 2

17 เสยงตอการเกดภาวะชอคเนองจากเลอดออกในกระเพาะอาหาร 1

หมายเหต: นบซาคน

9

ตารางท 4 จาแนกการประเมนระดบความรนแรงของอาการถอนพษสราในวนแรกรบ และ

ในวนท 3 ของการบาบดรกษา (n = 135 คน)

อาการถอนพษ

สรา ในวน

แรกรบ

จานวน(รอยละ)

รวมทงสนในวน

แรกรบ

การประเมนอาการถอนพษสราในวนท 3 ของ

การบาบดรกษา

Refer ≥ 15

คะแนน

8-14

คะแนน 1-7 คะแนน

ไมมอาการ

ถอนพษ

สรา

ไมมอาการถอนพษ

สรา 3 (2.2%) 0

1

(33.3%) 0 0 2 (66.7%)

1-7 คะแนน 60 (44.4%) 2

(3.3%)

10

(16.7%) 3 (5.0%) 30 (50.0%) 15 (25.0%)

8-14 คะแนน 50 (37.0%) 1

(2.0%)

8

(16.0%) 9 (18.0%) 26 (52.0%) 6 (12.0%)

≥ 15 คะแนน 22 (16.4%) 2

(9.1%) 2 (9.1%) 4 (18.2%) 12 (54.5%) 2 (9.1%)

จานวน(รอยละ)

รวมทงสนในวนท

3

135 (100%) 5

(3.7%)

21(15.5

%) 16(11.9%) 68 (50.4%) 25 (18.5%)

10

ตารางท 5 จาแนกการประเมนระดบความรนแรงของอาการถอนพษสราในวนแรกรบ และ

ในวนท 7 ของการบาบดรกษา (n = 135 คน)

อาการถอนพษสราใน

วน แรกรบ

จานวนรวม

ทงสนในวน

แรกรบ

การประเมนอาการถอนพษสราในวนท 7 ของ

การบาบดรกษา

Refer หลบหน ≥ 15

คะแนน

8-14

คะแนน

1-7

คะแนน

ไมมอาการ

ถอนพษ

สรา

ไมมอาการถอนพษสรา 3 (2.2%)

0 0 0 0

1

(33.3%) 2 (66.7%)

1-7 คะแนน 60 (44.4%)

2

(3.3%)

1

(1.7%) 0 0

13

(21.7%)

44

(73.3%)

8-14 คะแนน 50 (37.0%)

1

(2.0%)

1

(2.0%) 0

1

(2.0%)

27

(54.0%) 20 (40.0)

≥ 15 คะแนน 22 (16.4%)

2

(9.1%) 0 0 0

13

(59.1%) 7 (31.8%)

จานวนรวมทงสนใน

วนท 7 135 (100%)

5

(3.7%)

2

(1.4%) 0

1

(0.7%)

54

(40.0%) 73 (54.1%)

11

ตารางท 6 การจาแนกระดบความรนแรงของอาการถอนพษสราในวนแรกรบ และจานวน

วนนอนโรงพยาบาล (n = 135 คน)

อาการถอนพษ

สราในวนแรกรบ Total

จานวนวนนอนโรงพยาบาล

1-7 วน 8-14 วน 15-21 วน 22-28 วน มากกวา 28

วน

ไมมอาการถอนพษ

สรา 3 (2.2%) 0 1 (33.3%) 2 (66.7%) 0 0

1-7 คะแนน

60

(44.4%) 1 (1.7%) 11 (18.3%)

28

(46.7%)

12

(20.0%) 8 (13.3%)

8-14 คะแนน

50

(37.0%) 4 (8.0%) 7 (14.0%)

24

(48.0%)

9

(18.0%) 6 (12.0%)

≥ 15 คะแนน

22

(16.4%) 2 (9.1%) 5 (22.7 %) 9 (40.9%)

4

(18.2%) 2 (9.1%)

135

(100%) 7 (5.2%) 24 (17.7%)

63

(46.7%)

25

(18.6%) 16 (11.8%)

Mean = 19.5, SD = 8.2, Range = 1-46

วน

12

แผนภมท 1 คาเฉลยความรนแรงของอาการถอนพษสราในแตละเวรของแตละวนในชวง 7 วนแรกรบ

แผนภมท 2 จานวนผมปญหาสขภาพจตจากสรา และระดบความรนแรงของอาการถอนพษสราในแต

ละเวรในชวง 7 วนแรกรบ

เชา บาย ดก เชา บาย ดก เชา บาย เชา เชา เชา เชา

วนท 1 วนท 2 วนท 3 วนท 4 วนท 5 วนท 6 วนท 7

ไมมอาการถอนพษสรา 3 3 34 22 21 30 28 28 37 47 55 71

1-7 คะแนน 40 76 75 92 77 74 79 68 70 74 71 56

8-14 คะแนน 31 30 14 12 12 12 13 14 15 8 4 3

≥ 15 คะแนน 13 17 12 9 24 17 11 21 8 1 0 0

จานว

นผปว

ย

จานวนผปวยทจาแนกตามระดบอาการถอนพษสรา

13

การอภปรายผล

ขอบงชในการรบผปวยเขารบการบาบดรกษาแบบผปวยในทพบไดมากทสดประกอบดวย การ

เคยรกษาแบบผปวยนอกแลวไมไดผล การคาดวาจะมอาการถอนพษสรารนแรง ผปวยไมสามารถดแล

หรอชวยเหลอตนเองได ไมมญาตหรอสงแวดลอมทปลอดภยเพยงพอสาหรบการรกษาแบบผปวยนอก

และมพฤตกรรมกาวราวรนแรงหรอควบคมไมได ซงแสดงใหเหนวาผปวยมปญหาทางคลนกจากการดม

สราอยางเดนชด หรออาจมประวตการดมสราอยางหนกตดตอกนมานาน ไมสามารถควบคมพฤตกรรม

การดมของตนเองได ขาดความรวมมอในการรบประทานยาอยางตอเนอง และอาจไดรบผลกระทบจาก

การดมสราอยางชดเจน จงสนบสนนใหแพทยตดสนใจใหการรกษาแบบผปวยใน เพอการใหยา สาร

วตามนเกลอแร และสารอาหารทจาเปนไดตามปรมาณทเพยงพอและเหมาะสมตอการปองกนอาการถอน

พษสรารนแรง รวมทงเพอใหการประเมนอาการและการสงเกตอาการไดอยางตอเนอง และปองกน

ภาวะแทรกซอนอยางมประสทธผลโดยมพยาบาลใหการดแลตลอด 24 ชวโมง จากการศกษาใน

ตางประเทศพบวา ผปวยทมความเสยงตอการเกดอาการถอนพษสรารนแรง หากไดรบการรกษาชา

ไดร บการรกษาไมเพยงพอ มระดบโปแทสเซยมและเกรดเลอดต า และมประวตไดร บความ

กระทบกระเทอนทางสมอง เปนปจจยทานายการเกดอาการถอนพษสรารนแรงแบบเพอสบสนอยางม

นยสาคญทางสถต3 และการทแพทยสวนใหญ (รอยละ 59.3) ระบขอบงชตงแต 2 ขอขนไปในการรบ

ผปวยเขารบการบาบดรกษาแบบผปวยในนน สะทอนใหเหนวาผมปญหาสขภาพจตจากสรามอาการท

รนแรงและมความซบซอนของปญหา จาเปนตองเขารบการบาบดรกษาในโรงพยาบาลเฉพาะทางเทานน

การเสยงตอการมอาการถอนพษสรา (หรอมอาการถอนพษสรา) เนองจากหยดดมสราเปนขอ

วนจฉยทางการพยาบาลทพบมากทสด ซงสอดคลองกบขอบงชในการรบผปวยเขารบการบาบดรกษา

แบบผปวยในของแพทย สามารถอธบายไดวา พยาบาลทใหการดแลผปวยตดสรามกระบวนการพนฐาน

ในการกาหนดปญหาทางการพยาบาลหรอขอวนจฉยทางการพยาบาล คลายคลงกบกระบวนการวนจฉย

ทางการแพทย กลาวคอ ใชวธการตรวจ/ประเมนทางรางกาย การประเมนสภาพจต การสมภาษณ และ

การสงเกต แตปญหาทางการพยาบาลมงเนนทการตอบสนองของผปวย (patient response) ตอปญหา

สขภาพทเปนอยตามความเปนจรงในขณะน4 พยาบาลจงกาหนดปญหาทางการพยาบาลทสาคญในชวง

3 วนแรกรบโดยประกอบดวยปญหาทเปนอาการปจจบนของภาวะถอนพษสรา (actual nursing

diagnoses) เนองจากสงเกตเหนปญหานนเกดขน และปญหาทเปนความเสยง (risk nursing diagnoses)

เนองจากประเมนพบปจจยเสยงทจะนาไปสการเกดปญหานนขนมา เพอสามารถเขยนขอความทบงบอก

วาอะไรควรเปลยนแปลง หรอจะทาอยางไรเพอใหผลตอการเปลยนแปลงในภาวะสขภาพของผปวย

ระดบความรนแรงของอาการถอนพษสราในวนแรกรบ ผปวยสวนใหญมอาการระดบเลกนอยถง

ปานกลาง รองลงมาคออยในระดบรนแรง สอดคลองกบขอบงชของแพทยในการรบผปวยเขารบการ

14

บาบดรกษาแบบผปวยใน และสอดคลองกบขอวนจฉยทางการพยาบาล ผลการศกษานชใหเหนวาอาการ

ถอนพษสราในระดบเลกนอยถงปานกลางเปนปญหาทตองไดรบการแกไขเพอไมใหเกดอาการรนแรง

สวนผปวยทมอาการถอนพษสรารนแรงตงแตระยะแรกรบยงจาเปนตองไดรบการบาบดรกษาอยาง

เรงดวนเพอปองกนการเกดกลมอาการทมสาเหตจากการขาดสารไทอามน (Wernicke-Korsakoff’s

syndrome)6 สวนกลมทไมมอาการถอนพษสราในวนแรกรบ แตในวนท 3 กลบมอาการมากขนในระดบ

รนแรงจานวน 1 คน เชนเดยวกบกลมทมอาการระดบเลกนอยถงปานกลางทสวนหนงมอาการรนแรง

มากขนในวนท 3 นน สะทอนถงความตองการการประเมนตดตามอาการของผปวยอยางใกลชด และ

ความจาเปนในการรวบรวมขอมลดานปจจยเสยงของการเกดอาการถอนพษสราระดบรนแรงแบบเพอ

สบสน ไดแก การมไขในชวง 3 วนแรกรบ (OR = 9.5, 95% CI = 1.7-53.8) การมภาวะโรครวมทาง

กาย (OR = 2.9, 95% CI = 1.1-7.6) การมความผดปกตของอเลคโทรไลท (OR = 2.2, 95% CI =

1.6-2.9) และการใชสารเสพตดรวม (OR = 0.3, 95% CI = 0.1-0.7)7 ทงนเพอการปรกษาวางแผนให

การบาบดรกษารวมกนระหวางทมสหวชาชพมความเหมาะสมมากขน

ความรนแรงของอาการถอนพษสราพบวามอาการลดลงชดเจนตามลาดบตงแตวนท 4 จนถง

วนท 7 แสดงถงประสทธผลของการรกษาพยาบาลผปวยในระยะถอนพษสรา แตเมอพจารณาแผนภมท

1 และ 2 จะเหนวาคะแนนเฉลยของความรนแรงของอาการถอนพษสราพบมสงสดในวนท 2-3 ของเวร

บาย หลงรบไวรกษาแบบผปวยใน ผลการศกษานสนบสนนองคความรเกยวกบการเกดภาวะถอนพษสรา

ทสามารถพบไดในชวง 24-48 ชวโมงหลงดมสราครงสดทาย และภาวะถอนพษสราระดบรนแรงแบบเพอ

สบสนพบไดใน 48-96 ชวโมงหลงดมสราครงสดทาย5 การดแลผปวยตดสราชวง 3 วนแรกรบ จงเปน

บทบาทของพยาบาลในดานการชวยเหลอแพทยรกษาโรค เพอลดความรนแรงของอาการถอนพษสรา

และภาวะแทรกซอนทางกาย และยงแสดงใหเหนถงความตองการการประเมนและการตดตามภาวะถอน

พษสราในเวรบายและเวรดกทควรดาเนนการมากกวา 3 วน เพอการตดสนใจใหการบาบดรกษาภาวะ

ถอนพษสรามความเหมาะสมยงขน โดยเฉพาะบทบาทของพยาบาลในเวรเชาและเวรบายทควรพจารณา

ใหยากลม benzodiazepine ใหเพยงพอตามขนาดทกาหนดไวในแผนการรกษาของแพทย เนองจาก

อาการถอนพษสรามกเรมรนแรงภายใน 2-3 วนหลงหยดดมสรา และรนแรงทสดในวนท 4-58

ผปวยจานวนหนงถกสงไปรบการบาบดรกษาในโรงพยาบาลฝายกายในวนท 3 หรอวนท 7 หลง

รบไวบาบดรกษา แมจะมจานวนเลกนอย (1-3 คน) แตเปนประเดนทผใหการบาบดรกษาควรตระหนกใน

ดานการประเมนและวนจเบองตนใหละเอยดและครอบคลม เพอการตดสนใจใหผปวยไดร บการ

บาบดรกษาในสถานททเหมาะสมอยางรวดเรว

15

ขอจากดในการศกษา

การศกษานมขอจากดในดานการไดมาของกลมตวอยางทใชวธคดเลอกแบบเฉพาะเจาะจง จง

อาจไมใชเปนตวแทนทดของประชากร การศกษาครงตอไปจงควรจดเกบบนทกขอมลในแบบสารวจขอ

บงชในการรบผปวยทมปญหาการดมสราเขารบการบาบดรกษาแบบผปวยในใหสมบรณ เพอสามารถใช

วธสมจากประชากรได

เอกสารอางอง

1. Thawornwong P, Wongsuraprakit W, Sornsuwan S, Srikosai S. Development of caring system for inpatient alcohol dependence, Suan Prung Psychiatric Hospital. Chiang Mai: Suan Prung Psychiatric Hospital; 2005.

2. Booncharoen H. Alcohol detoxification. In: the 6th Nation Alcohol Conference: alcohol in the globalized world; 22-23 November 2010; Rama Garden Hotel Bangkok,Thailand; 2010.

3. Eyer F, Schuster T, Felgenhauer N, Pfab R, Strubel T, Saugel B, et al. Risk assessment of moderate to severe alcohol withdrawal-predictors for seizures and delirium tremens in the course of withdrawal. Alcohol and Alcoholism 2011;46(4):427-33.

4. Newfield SA, Hinz MD, Scott-Tilley D, Sridaromont KL, Maramba PJ. Cox’s clinical applications of nursing diagnosis: adult, child, women’s mental health, gerontic, and home health considerations. 5th ed. Philadelphia: F.A. Davis; 2007.

5. Donnelly G, Kent-Wilkinson A, Rush A. The alcohol-dependent patient in hospital: challenges for nursing. Medsurg Nurs 2012;21(1):9-36.

6. New South Well (NSW) Department of Health. Nursing & midwifery clinical guidelines – identifying & responding to drug & alcohol issues. North Sydney NSW: Department of

Health, NSW; 2007.

7. Tongsuk C, Pituck N, Nunta N, Kanteetau W. Factors predicting alcohol delirium tremens among alcohol-dependent patients receiving treatment at Suan Prung Psychiatric Hospital. Preliminary report.

8. Shand F, Gates J. Treating alcohol problems: guideline for hospital staff. Australia: The National Drug and Alcohol Research Center; 2003.

16

ความชกของภาวะซมเศรา วตกกงวล และปจจยทเกยวของในบคลากร

โรงพยาบาลสวนสราญรมย

ธตพนธ ธานรตน* พงศเกษม ไขมกด*

อรนลน สงขรณ* อรยา คมภย*

วตถประสงค ศกษาความชกของภาวะซมเศราและวตกกงวล และปจจยทเกยวของ

วธการศกษา เปน Cross-sectional descriptive study เกบขอมลกลมตวอยางอาย 18-60 ป ททางาน

ทรพ.สวนสราญรมย สราษฎรธาน จานวน 670 คน โดยใชเครองมอ Hospital Anxiety and Depression

Scale ฉบบภาษาไทย (Thai HADS) เพอประเมนภาวะวตกกงวลและซมเศรา และไดรบการวนจฉยโดย

จตแพทย แบบวดเหตการณความเครยดในชวตในชวง 1 ปทผานมา และแบบสอบถามขอมลทวไป

แบงเปน 5 ดาน ไดแก ขอมลดานการทางาน สขภาพ การเงน สมพนธภาพและครอบครว สขภาพจต

และการจดการปญหา วเคราะหขอมลโดยใชทงสถตเชงพรรณนาและเชงอนมาน เพอทดสอบ

ความสมพนธระหวางปจจยตางๆ กบภาวะซมเศราและวตกกงวล

ผลการศกษา บคลากรสมครใจและตอบแบบสารวจครบถวน 606 คน สวนใหญเปนเพศหญง ชวงอาย

46-60 ป สถานภาพสมรส และมภมลาเนาจงหวดสราษฎรธาน พบผมภาวะซมเศราหรอวตกกงวลทงสน

รอยละ 19.3 ซมเศรารอยละ 4.1 วตกกงวลรอยละ 10.4 และมทงสองภาวะรอยละ 4.8 โดยภาวะซมเศรา

และวตกกงวลสมพนธกนอยางมนยสาคญทางสถต กลมตวอยางไดรบการวนจฉยโรคซมเศรารอยละ

4.29 โรคแพนก รอยละ 6.77 และโรควตกกงวลทวไป รอยละ 3.47 ปจจยทเกยวของกบภาวะวตกกงวล

ไดแก มเหตการณเครยดในชวต ความสมพนธกบเพอนรวมงานไมด มปญหาสมพนธภาพในครอบครว

และการรบรสขภาพตนเองวาไมด โดยม Adjusted OR เทากบ 2.56, 2.39, 2.27 และ 1.89 ตามลาดบ

สาหรบปจจยทเกยวของกบภาวะซมเศรา ไดแก การดมแอลกอฮอล ภมลาเนาจงหวดสราษฎรธาน

ความสมพนธกบเพอนรวมงานไมด มเหตการณเครยดในชวต ไมมคสมรส และมภาระหนสน โดยม

Adjusted OR เทากบ 13.07, 5.29, 4.20, 2.42, 1.88 และ 1.53 ตามลาดบ

สรป บคลากรโรงพยาบาลสวนสราญรมย มภาวะซมเศราและวตกกงวลรอยละ 19.3

คาสาคญ : ซมเศรา, วตกกงวล, ความชก, บคลากร

……………………………………………………………………………………………………

*โรงพยาบาลสวนสราญรมย สราษฎรธาน

17

Prevalence of Anxiety, Depression, and Associated Factors

in Personnel of Suan-Saranrom Psychiatric Hospital

Thitiphan Thaneerat, MD., MS.*, Pongkasem Khaimook, MD.*,

Onnalin Singkhorn, NS., MNS*., Ariya Koomphai, MS.*

Objectives: To estimate the prevalence of anxiety and depression, and determine the associated factors of

these conditions in personnel of psychiatric hospital.

Material and method: A cross-sectional study was conducted in 606 participants in August 2011. Participants

completed a set of questionnaires including socio-demographic characteristics and medical information, Thai-

HADS, and Life Stress Events questionnaire. Personnel, and some be re-evaluated and diagnosed by

psychiatrist.

Result: 65% of the samples were female with mean age of 43 years, and 77% of them were resident of

Surat-thani. The prevalences of anxiety, depression, and mix of anxiety and depression in personnel of Suan-

Saranrom psychiatric hospital were 10.4%, 4.1%, and 4.8%, respectively. By the diagnosis, the prevalence of

MDD, Panic disorder, Generalized Anxiety Disorder are 4.29, 6.77, and 3.47, respectively. Anxiety and

depression had significant relationship. The significant risk factors associated with anxiety were life stress

events in the past 1 year (Adjusted OR=2.56, 95%CI=1.54-4.24), conflicts with colleagues (Adjusted OR=2.39,

95%CI=1.43-4.01), conflicts with family members (Adjusted OR=2.27, 95%CI=1.31-3.93), and perceived

deteriorating health status (Adjusted OR=1.89, 95%CI=1.18-3.06). While the significant risk factors associated

with depression were alcohol abuse or dependence (Adjusted OR=13.07, 95%CI=2.26-75.64), resident of

Suratthani (Adjusted OR=5.29, 95%CI=1.76-15.87), conflicts with colleagues (Adjusted OR=4.20,

95%CI=2.26-7.83), life stress events in the past 1 year (Adjusted OR=2.42, 95%CI=1.29-4.55), no spouse

(Adjusted OR=1.88, 95%CI =1.03-3.44), and serious debt (Adjusted OR=1.53, 95%CI = 1.03-2.26).

Conclusion: Prevalence of anxiety and depression in personnel of Suan-Saranrom psychiatric hospital was

19.3%

Keyword: Anxiety, Depression, Prevalence,Personnel

...................................................................................................................................................

*Suan-Saranrom Psychiatric Hospital

18

บทนา

สงคมปจจบนเตมไปดวยความเรงรบและการแขงขน ทกหนวยงานหรอองคกรตางตองการ

ผลสาเรจของงานสงทสด ภายใตทรพยากรทมอยอยางจากด ไมวาจะเปนดานงบประมาณ บคคลหรอ

แมกระทงเวลา บรบทดงกลาวเพมความเครยดและความกดดนใหกบผปฏบตงานอยางมาก ซงอาจสงผล

ใหเกดความผดปกตในทางจตเวชตามมา พบวาความเครยดจากการทางานสงผลใหทนตแพทยมภาวะ

วตกกงวลและภาวะซมเศราสงถงรอยละ 231 นอกจากนยงพบวาลกจางในศนยการแพทยมปญหา

สขภาพจต รอยละ 28.4 มอาการนอนไมหลบ รอยละ 25.4 มอาการซมเศรา รอยละ 24.6 มความรสกไม

เปนมตรและหงดหงดงาย รอยละ 23.1 มอาการทางกายจากความเครยด และรอยละ 20.1 รสกตนเองม

ปมดอยหรอไมมนใจในตนเอง2 นอกจากผปฏบตงานทมปญหาสขภาพจตจะไมสามารถปฏบตงานได

อยางเตมศกยภาพแลว ยงอาจกอใหเกดปญหากบองคกรหรอผทเกยวของได เชน การทางานไมตอเนอง

ขาดงานบอย เกดความผดพลาดและอบตเหตจากการทางาน ไมกลาตดสนใจ และมขอขดแยงกบเพอน

รวมงาน ซงนาไปสความขดแยงในองคกรและการลาออกจากงาน (burnout) ในทสด1-5

มหลายปจจยในททางานทอาจสนบสนนใหผปฏบตงานมปญหาสขภาพจต เชน การทางานหนก

หรอการทางานลวงเวลา6 เพศชาย การไมมอานาจในการตดสนใจ7 อายทมากขน8 ความคาดหวงในการ

ทางานจากผอนสง9 การไมเคยมหรอมประสบการณในการทางานนอย งานทตองประสานงานระหวาง

หนวยงานตางๆ ปญหาสมพนธภาพกบเพอนรวมงานและผบงคบบญชา เปนตน10 นอกจากน มรายงาน

วา การมแหลงสนบสนนทางสงคมทดพอ (Adequate Social Support) รวมไปถงการใหรางวลทางสงคม

และการสรางขวญและกาลงใจอนๆ มผลในการปองกนภาวะซมเศราและวตกกงวลจากการทางานได11,12

อยางไรกตามยงคงมปจจยอนๆ ทนอกเหนอจากปจจยในททางานทสงผลตอการมภาวะซมเศราและวตก

กงวลในผปฏบตงานดวย13

ลกษณะงานแตละอยางสงผลใหเกดความเครยดตอผปฏบตงานในระดบทแตกตางกน มรายงาน

วาบคลากรสาธารณสข เชน แพทย ทนตแพทย พยาบาลหรอผชวยเหลอคนไข มความเครยดสงกวา

ประชากรทวไป คอรอยละ 34.31,2 ในขณะทบคลากรสาธารณสขทปฏบตงานดานสขภาพจตหรอใน

แผนกจตเวชมแนวโนมทจะมความเครยดนอยกวาบคลากรสาธารณสขทปฏบตงานในแผนกอนๆ8

เนองจากยงไมมการศกษาปจจยดานอนๆ ทสงผลใหเกดภาวะวตกกงวลและภาวะซมเศราใน

ผปฏบตงาน อกทงในประเทศไทยยงขาดขอมลความชกของภาวะตางๆ เหลาน ในผปฏบตงานหรอ

บคลากรดานสาธารณสข ซงคาดวาเปนกลมทมความรความเขาใจในการดแลตนเองทงเรองของสขภาพ

กายและสขภาพจตสงกวาคนทวไป คณะผวจยจงไดทาการศกษาเพอระบความชกของภาวะซมเศราและ

วตกกงวลในบคลากรโรงพยาบาลสวนสราญรมย จงหวดสราษฎรธาน การวนจฉยและปจจยทเกยวของ

19

กบภาวะดงกลาว ทงปจจยดานการทางาน ดานสขภาพ ดานการเงน ดานสมพนธภาพและครอบครว

ดานสขภาพจตและการจดการปญหา เพอนาผลการศกษามาใชในการวางแผนการจดการ สงเสรม

ปองกน ดแลรกษาและฟนฟภาวะซมเศราและวตกกงวลในบคลากรสาธารณสขอยางเหมาะสม เพอ

คณภาพชวตทดของบคลากรและประสทธภาพในการดแลรกษาผปวยทเพมมากขน

วธการศกษา

เปนการศกษาแบบ Cross-sectional descriptive design ผานการรบรองการพจารณาจรยธรรม

การวจย โรงพยาบาลสวนสราญรมย เกบขอมลในกลมตวอยางทเปนบคลากรอาย 18-60 ปทปฏบตงาน

ในโรงพยาบาลสวนสราญรมยทงหมด ทงผท ปฏบตงานกบผปวยและฝายสนบสนนอนๆ จานวนทงสน

670 คน ในชวงเดอนมถนายน 2554 เครองมอทใชในการเกบขอมล ไดแก แบบสอบถามขอมลทวไป

ประกอบดวยขอมล 5 สวน คอ ขอมลดานการทางาน ดานสขภาพ ดานการเงน ดานสมพนธภาพและ

ครอบครว ดานสขภาพจตและการจดการปญหา จานวน 45 ขอ ประเมนภาวะซมเศราและวตกกงวลโดย

ใชแบบสอบถาม Hospital Anxiety and Depression Scale ฉบบภาษาไทย (Thai HADS) จานวน 14

ขอ เปนแบบสอบถามสาหรบประเมนภาวะวตกกงวล 7 ขอ (ขอเลขค) และสาหรบประเมนภาวะซมเศรา

7 ขอ (ขอเลขค) มคา Sensitivity และ Specificity สาหรบอาการวตกกงวลเทากบรอยละ 100 และ 86.0

ตามลาดบ สาหรบอาการซมเศราเทากบรอยละ 85.71 และรอยละ 91.3 ตามลาดบ และมคา Cronbach’s

alpha coefficient เทากบ 0.8551 และ 0.8259 สาหรบ anxiety และ depression sub-scale ตามลาดบ14 มคะแนนแตละ sub-scale อยระหวาง 0-21 คะแนน โดยในการศกษานกาหนดใหผท มคะแนนตงแต

8 คะแนนขนไปในแตละ sub-scale เปนผทมภาวะวตกกงวลและ/หรอภาวะซมเศรา และแบบวด

เหตการณความเครยดในชวต (Life Stress Event) ในชวง 1 ปทผานมา15 สรางแบบสอบถามโดยอาศย

แนวทางของ Holmes และ Rahe ประกอบดวยขอคาถามจานวน 43 ขอ แบงเหตการณชวตออกเปน 5

ดาน คอ ดานสขภาพ ครอบครว เศรษฐกจ การงาน และสงคม กาหนดเหตการณเครยดในชวตแตละขอ

ไวโดยผทรงคณวฒ 20 ทาน มคะแนนรวมอยระหวาง 0.00 - 341.99 คาความเทยงของเครองมอ 0.99

ผวจยนาคะแนนรวมความเครยดมาจดกลมเปนผท เผชญเหตการณเครยดตามปกต และสงกวาปกต โดย

ใชคาคะแนนมธยฐานเปนเกณฑในการแบง เนองจากกลมตวอยางไมมการกระจายของขอมลเปนแบบ

ปกต

กลมตวอยางทมผลบวกจากการประเมนภาวะซมเศราและวตกกงวลโดยใช Thai-HADS จะไดรบ

การตรวจวนจฉยตามเกณฑของ DSM-IV TR และวางแผนการรกษาทงในดานชวภาพและดานจตสงคม

โดยจตแพทยของโรงพยาบาลสวนสราญรมยตามมาตรฐานตอไป

20

วเคราะหขอมลโดยหาคาสถตพนฐาน ไดแก คาความถ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ทดสอบความสมพนธระหวางปจจยตางๆ กบภาวะซมเศราและวตกกงวล โดยใชสถต Chi-square,

Independent t-test, Pearson’s Correlations และ Binary Logistic Regression วธ Backward LR


จากการศกษา มบคลากรทสมครใจเขารวมการศกษาและตอบแบบสารวจอยางครบถวน จานวน

606 คน ลกษณะของกลมตวอยางแสดงไวในตารางท 1 สามารถแยกเปนบคลากรทปฏบตงานกบผปวย

โดยตรง รอยละ 76.4 และบคลากรทไมไดปฏบตงานกบผปวยโดยตรง รอยละ 23.6

เมอประเมนดวยแบบประเมน Thai-HADS พบผมภาวะซมเศราและ/หรอภาวะวตกกงวลทงหมด

117 คน (รอยละ 19.31) โดยคะแนนในแตละ sub-scale ของกลมตวอยางและการจาแนกภาวะซมเศรา

และวตกกงวลแสดงไวในตารางท 2 และพบวาภาวะวตกกงวลและภาวะซมเศราในกลมตวอยางม

ความสมพนธเชงบวกตอกนอยางมนยสาคญทางสถต (Chi-square 68.319, p<.001; Pearson’s

Correlation 0.577, p<.001) โดยบคลากรกลมทปฏบตงานกบผปวยโดยตรงและกลมทไมไดปฏบตงาน

กบผปวยโดยตรง ไมไดมภาวะซมเศราและวตกกงวลแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต (สาหรบ

Depression: Chi-square 0.208, p=0.649; สาหรบ Anxiety: Chi-square 0.062, p=0.803)

เมอทาการวเคราะหแยกตามอาการในกลมตวอยางพบวา บคลากรทมภาวะซมเศรารายงาน

อาการตางๆ เหลาน ไดแก ความรสกไมแจมใสเบกบาน, ไมสามารถมองสงตางๆในอนาคตดวยความ

เบกบานใจ, ความคดและพฤตกรรมเชองชาลง, ไมมความเพลดเพลนใจกบสงตางๆ ทเคยชอบ, ไม

สามารถหวเราะหรอมอารมณขน, ปลอยเนอปลอยตว ไมสนใจตนเอง และไมมความเพลดเพลนกบ

กจกรรมทเคยเพลดเพลนได คดเปนรอยละ 100, 98.1, 96.3, 92.6, 92.6, 79.6 และ 79.6 ตามลาดบ

ในขณะทบคลากรทมภาวะวตกกงวลรายงานอาการตางๆ เหลาน ไดแก ความรสกตงเครยด, ความรสก

กลว คลายกบวากาลงจะมเรองไมดเกดขน, ความคดวตกกงวล, ไมสามารถทาตวตามสบายหรอรสกผอน

คลาย, ความรสกกระสบกระสาย, ความรสกไมสบายใจจนทาใหป นปวนในทอง และความรสกผวาตกใจ

ขนมาอยางกะทนหน (รอยละ 84.8) คดเปนรอยละ 100, 98.9, 97.8, 96.7, 93.5, 84.8 และ 84.8

ตามลาดบ สาหรบกลมตวอยางทมผลบวกจากการประเมนภาวะซมเศราและวตกกงวลโดยใช Thai-

HADS ไดรบการวนจฉยตามเกณฑของ DSM-IV TR โดยจตแพทย ตามขอมลทแสดงไวในตารางท 3

ภายหลงการวเคราะหขอมลเชงประชากรศาสตร พบวาปจจยทมความสมพนธกบภาวะซมเศรา

ไดแก เพศชาย (p=0.041) สถานภาพโสด/หยา/หมาย (p=0.048) และภมลาเนาจงหวดสราษฎรธาน

(p=0.005) สวนปจจยทมความสมพนธกบภาวะวตกกงวล ไดแก อายระหวาง 36-45 ป (p=0.034) และ

21

เมอวเคราะหความสมพนธระหวาง “การรบร” ปจจยในชวตดานตางๆ กบภาวะซมเศราและวตกกงวล

ขอมลแสดงไวในตารางท 4

ผลการวเคราะหขอมลดานการทางาน พบวาปจจยทมความสมพนธกบภาวะซมเศรา ไดแก

ปญหาความสมพนธกบเพอนรวมงาน (p<.001) ปญหาความสมพนธกบหวหนางาน (p=0.004) และ

ความขดแยงในททางาน (p=0.024) สวนปจจยทมความสมพนธกบภาวะวตกกงวล ไดแก ปญหา

ความสมพนธกบเพอนรวมงาน (p<.001) และความขดแยงในททางาน (p=0.044)

ผลการวเคราะหขอมลดานสขภาพ พบวา ปจจยทมความสมพนธกบภาวะซมเศรา ไดแก

Alcohol abuse/dependence (p=0.011) สวนปจจยทมความสมพนธกบภาวะวตกกงวล ไดแก Alcohol

abuse/dependence (p=0.048) เมอวเคราะหขอมลดานเศรษฐกจ พบวา ปจจยทมความสมพนธกบ

ภาวะซมเศรา ไดแก การมภาระหนสนทตองรบผดชอบ (p=0.005) ความไมพอใจในสวสดการ (ตาม

สทธ) ทไดรบ(p=0.028) และความไมเพยงพอของรายได (p=0.048) สวนปจจยทมความสมพนธกบ

ภาวะวตกกงวล ไดแก ความไมเพยงพอของรายได (p<.001) การมงานเสรมจากงานประจา (p=0.009)

และการมภาระหนสนทตองรบผดชอบ (p=0.035) ผลการวเคราะหขอมลดานสมพนธภาพในครอบครว

พบวา ปจจยทมความสมพนธกบภาวะซมเศรา ไดแก ปญหาสมพนธภาพในครอบครว (p=0.030) และ

การไมมสมาชกในครอบครวทสนทสนมกน (p=0.041) สวนปจจยทมความสมพนธกบภาวะวตกกงวล

ไดแก ปญหาสมพนธภาพในครอบครว (p<.001)

เมอนาปจจยทสมพนธกบภาวะซมเศราและวตกกงวลทงหมดนมาวเคราะหโดยใชสถต Binary

logistic regression วธ Backward LR พบปจจยสาคญทสมพนธกบภาวะซมเศราและวตกกงวล พรอม

คา Adjusted Odd Ratios (Adjusted OR) ตามทแสดงไวในตารางท 5 และ 6 ตามลาดบ

ตารางท 1 ลกษณะของกลมตวอยางจาแนกตามขอมลประชากรศาสตร ขอมลดานการทางาน สขภาพ

สมพนธภาพในครอบครว และการจดการปญหา (N=606)

ลกษณะของกลมตวอยาง จานวน (รอยละ)

เพศ

ชาย

หญง

215 (35.5)

391 (64.5)

อาย (Mean = 43.29 , SD.= 8.97 , Min. = 21 , Max.=60)

20-35 ป

36-45 ป

46-60 ป

135 (22.3)

174 (28.7)

297 (49.0)

22


สถานภาพ

สมรส

สมรส

โสด

หยาราง/แยกกนอย

หมาย

377 (62.2)

158 (26.1)

40 (6.6)

31 (5.1)

ศาสนา พทธ

อสลาม

ครสต

582 (96.1)

16 (2.6)

8 (1.3)

อาชพ แพทย เภสชกร

พยาบาล

สหวชาชพอน (นกจตวทยา นกสงคมสงเคราะห นกอาชวบาบด

นกเทคนคการแพทยและโภชนากร)

ผชวยเหลอคนไข

เจาหนาทธรการ

คนขบรถ งานชาง คนงาน

26 (4.3)

225 (37.1)

30 (15.0)

250 (41.3)

47 (7.8)

28 (4.6)

ระดบ

การศกษา

สงสด

ตากวาระดบปรญญาตร

ระดบปรญญาตร

สงกวาระดบปรญญาตร

172 (28.4)

330 (54.4)

104 (17.2)

รายได

ทงหมด

ตอเดอน

(Mean = 19,196.89 , SD.= 12,779.81 , Min. = 4,000 , Max.=

< 9,000 บาท

9,001 – 15,000 บาท

80,000)

168 (27.7)

106 (17.5)

15,001 – 30,000 บาท

> 30,001 บาท

240 (39.6)

92 (15.2)

ภมลาเนาเดม สราษฎรธาน

อนๆ

469 (77.4)

137 (22.6)

สถานะใน

การทางาน

ขาราชการ

ลกจางประจา

ลกจางชวคราว

อนๆ

293 (48.3)

146 (24.1)

145 (23.9)

22 (3.7)

23


ความขดแยง

ในททางาน

ไมมความขดแยง

มความขดแยง

581 (95.9)

25 (4.1)

ตารางท 1 (ตอ)

ลกษณะของกลมตวอยางจาแนกตามขอมลประชากรศาสตร ขอมลดานการทางาน สขภาพ สมพนธภาพ

ในครอบครว และการจดการปญหา (N=606)


โรคประจาตว ไมมโรคประจาตว

1 โรค

2 โรค

> 3 โรค

355 (58.7)

196 (32.3)

44 (7.3)

10 (1.7)

- โรคเบาหวาน - โรคความดนโลหตสง - โรคทางระบบประสาท - โรคไขมนในเลอดสง - โรคหวใจและโรคไต

17 (2.8) 29 (8.1)

128 (21.1) 9 (1.5) 5 (0.8)

ระยะเวลาทเปนโรคประจาตว (ป) Mean=2.63, SD.=5.56, Min.=0, Max.=45

จานวนยาทใชเปนประจา (ชนด) Mean=0.40, SD.=0.96, Min.=0, Max.=8

มประวตการรกษาเปนผปวยในโรงพยาบาล (ในรอบ 1 ปทผานมา) 31 (5.1)

มประวตการบาดเจบทางสมอง 25 (4.1)

จานวนงานเสรมจากงานประจา

ไมมงานเสรม

1 งาน

2 งาน

3 งาน

318 (52.5)

237 (39.1)

45 (7.4)

6 (1.0)

ภาระหนสน (บาท)

Mean = 419,424.3 , SD.= 620,914.6 , Min. = 0 , Max.= 6,000,000

24


สมพนธภาพในครอบครว

ไมมปญหาสมพนธภาพในครอบครว

มปญหาสมพนธภาพในครอบครว

276 (45.5)

330 (54.5)

คะแนนเหตการณความเครยดในชวต

(Mean = 36.89 , SD.= 25.72 , Min. = 0 , Max.= 216.82)

ดานสขภาพ (Mean = 8.92 , SD.= 7.22 , Min. = 0 , Max.= 37.00)

ดานครอบครว (Mean = 7.01 , SD.= 9.52 , Min. = 0 , Max.= 76.20)

ดานเศรษฐกจ (Mean = 11.51 , SD.= 9.30 , Min. = 0 , Max.= 42.61)

ดานการงาน (Mean = 4.89 , SD.= 9.30 , Min. = 0 , Max.= 89.82)

ดานสงคม (Mean = 4.56 , SD.= 6.46 , Min. = 0 , Max.= 50.91)

การจดการปญหา (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

ปรกษาเพอนฝงหรอคนใกลชด

จดสรรเวลาเพอการพกผอนในบานใหมากขน

ใชยาคลายกงวลชวยคลายเครยดในบางโอกาส

ออกกาลงกายเพอความสดชนและผอนคลาย

ใชเครองดมแอลกอฮอลหรอบหร หรอสารเสพตดอน

ทากจกรรมสนทนาการนอกบาน เชน ใชบรการสปา ดภาพยนตร

ซอของ

ใชกจกรรมทางศาสนา

ใชบรการดานสาธารณสข

เชน ปรกษาแพทยหรอบคลากรสาธารณสข สายดวนสขภาพจต

1323

537 (88.6)

493 (81.4)

42 (6.9)

58 (9.6)

367 (60.6)

502 (82.8)

107 (17.7)

41 (6.8)

การรบรความสขในชวต

ไมมความสข

มความสข

31 (5.1)

575 (94.9)

25

ตารางท 2 ภาวะวตกกงวลและภาวะซมเศราของกลมตวอยางจากแบบประเมน Thai-HADS (N=606)

คะแนนความวตกกงวล 21 คะแนน

คะแนน Thai-HADS ของกลมตวอยาง (Mean 3.12, SD.=2.72, Range =0-18)

ไมมภาวะวตกกงวล มภาวะซมเศรา รวม (รอยละ)

คะแนนความวตกกงวล 21 คะแนน (Mean=5.00, SD.=2.49, Min.= 0, Max.=16)

ไมมภาวะวตกกงวล 489(80.69) 25(4.13) 514(84.82)

มภาวะวตกกงวล 63(10.39) 29(4.79) 92(15.18)

รวม (รอยละ) 552(91.08) 54(8.92) 606(100)

ตารางท 3 การวนจฉยโรคตาม DSM-IV TR ในกลมตวอยางทมผลบวกจาก Thai-HADS

การวนจฉย

ตามเกณฑ DSM-IV TR

กลมตวอยาง

ทมผลบวกจาก

Depressive

Sub-scale


ทมผลบวก

จากทง 2 Sub-

scale


ทมผลบวก

จาก Anxiety

Sub-scale

รวม (รอยละ คด

จากกลมตวอยาง

ทงหมด)

Major Depressive Disorder 21 5 26 (4.29)

Dysthymia

Bipolar disorders

2

1

1

3 (0.49)

1 (0.17)

Depressive disorder NOS 2 2 4 (0.66)

Panic disorder 8 33 41 (6.77) Generalized Anxiety Disorder 4 17 21 (3.47) Phobia 2 2 (0.33) Obsessive-Compulsive Disorder 0

Acute Stress Disorder หรอ

Post-traumatic stress disorder 0

Anxiety disorder NOS 2 11 13 (2.15)

Mixed anxiety-depressive

disorder 7

7 (1.16)

รวม 25 29 63 117 (19.31)

26

ตารางท 4 ความสมพนธระหวางการรบรปจจยดานตางๆ ในชวตกบภาวะวตกกงวลและภาวะซมเศราใน

กลมตวอยาง วเคราะหโดยใชสถต Independent t-test

การรบรปจจยดานตางๆ ในชวต จานวน

(N=606)

คะแนนความวตก

กงวล

Mean (SD)

P-value

คะแนนความ

ซมเศรา

Mean (SD)

P-value

ดานการ

ทางาน

ด

ไมด

419

187

4.80 (2.41)

5.47 (2.61)

0.002** 2.80 (2.61)

3.83 (2.84)

<.001**

ดานสขภาพ ด

ไมด

375

231

4.60 (2.36)

5.66 (2.56)

<.001** 2.79 (2.52)

3.65 (2.94)

<.001**

ดานเศรษฐกจ ด

ไมด

170

436

4.36 (2.48)

5.25 (2.45)

<.001** 2.64 (2.59)

3.31 (2.74)

0.006**

ดานสมพนธภาพ

ในครอบครว ด

ไมด

524

82

4.76 (2.32)

6.59 (2.94)

<.001** 2.87 (2.51)

4.72 (3.41)

<.001**

เหตการณ

เครยดในชวต

Minimal

stress

Marked stress

340

266

4.37 (2.24)

5.81 (2.56)

<.001** 2.40 (2.30)

4.03 (2.93)

<.001**

ความสขใน

ชวต

ด

ไมด

575

31

4.88 (2.43)

7.23 (2.55)

<.001** 2.94 (2.55)

6.32 (3.65)

<.001**

* p < .05 , ** p < .01

27

ตารางท 5 ความสมพนธระหวางปจจยดานตางๆ กบภาวะซมเศราในกลมตวอยาง

วเคราะหโดยใชสถต Binary Logistic Regression วธ Backward LR

ปจจยดานตางๆ จานวน

(N=606)

ภาวะซมเศรา

(รอยละ)

Adjusted OR

(95% CI) P-value

เครองดม

แอลกอฮอล

ไมดม/ Social drinker

Alcohol Abuse/Dependence

546

60

46 (8.5)

30 (50.0)

13.065

(2.257-75.636)

0.004**

ภมลาเนาเดม จงหวดสราษฎรธาน

จงหวดอนๆ

469

137

50 (10.7)

4 (2.9)

5.285

(1.760-15.868)

0.003**

ความสมพนธ

กบเพอนรวมงาน

ด

ไมด

483

123

30 (6.2)

24 (19.5)

4.203

(2.256-7.828)

<.001**

เหตการณเครยด

ในชวต

Minimal stress

Marked stress

340

266

17 (5.0)

37 (13.9)

2.423

(1.291-4.546)

0.006**

สถานภาพสมรส โสด/หยาราง/แยกกนอย/หมาย

สมรส

229

377

27 (11.8)

27 (7.2)

1.879

(1.028-3.435)

0.040*

ภาระหนสน

ทตองรบผดชอบ

ไมม

ม

411

195

26 (6.3)

28 (14.4)

1.527

(1.030-2.264)

0.035*

* p < .05 , ** p < .01 โดยคา Hosmer-Lemeshow goodness of fit p-value 0.694 และคา Cox & Snell

R Square 0.088

หมายเหต แสดงเฉพาะปจจยทม p<.05 เรยงตาม Adjusted OR สงสด

28

ตารางท 6 ความสมพนธระหวางปจจยดานตางๆ กบภาวะวตกกงวลในกลมตวอยาง

วเคราะหโดยใชสถต Binary Logistic Regression วธ Backward LR

ปจจยดานตางๆ จานวน

(N=606)

ภาวะวตก

กงวล

(รอยละ)

Adjusted

OR

(95% CI)

P-value

เหตการณ

เครยดในชวต

Minimal stress

Marked stress

340

266

28 (8.2)

64 (24.1)

2.558

(1.544-

4.240)

<.001**


กบเพอน

รวมงาน

ด

ไมด

483

123

59 (12.2)

33 (26.8)

2.399

(1.434-

4.013)

0.001**

สมพนธภาพ

ในครอบครว

ไมมปญหา

มปญหา

276

330

22 (8.0)

70 (21.2)

2.272

(1.314-

3.927)

0.003**

การรบร

สขภาพตนเอง

โดยรวม

ด

ไมด

375

231

42 (11.2)

50 (21.6)

1.899

(1.178-

3.060)

0.008**

* p < .05 , ** p < .01 โดยคา Hosmer-Lemeshow goodness of fit p-value 0.244

และคา Cox & Snell R Square 0.103

หมายเหต แสดงเฉพาะปจจยทมp<.05 เรยงตาม Adjusted OR สงสด

29

อภปรายผล

เมอทาการศกษาในบคลากรโรงพยาบาลสวนสราญรมยจานวนทงสน 606 คน พบมภาวะ

ซมเศรา 54 คน (รอยละ 8.92) และภาวะวตกกงวล 92 คน (รอยละ 15.18) ซงเปนความชกทสงกวาทพบ

ในประชากรไทยทวไป14 แตกตางจากการศกษาทผานมาซงพบความชกของความผดปกตทางจตเวชใน

ผปฏบตงานทวไปสงถงรอยละ 34.31,2,8 ความแตกตางนอาจเปนผลมาจากกลมตวอยางททาการศกษา

และเครองมอทใชในการศกษามความแตกตางกน และจากการศกษานพบวาระหวางกลมบคลากรท

ปฏบตงานกบผปวยโดยตรงและกลมทไมไดปฏบตงานกบผปวยโดยตรง ไมไดมความชกของภาวะ

เหลานแตกตางกนอยางมนยสาคญในทางสถต อยางไรกตาม ยงมการศกษาความชกของภาวะเหลานใน

บคลากรสาธารณสขไทยไมมากนก ในขณะทการวนจฉยโรคทางจตเวชในกลมตวอยาง Major

Depressive Disorder, Panic Disorder และ Generalized Anxiety Disorder เปนกลมโรคทมความชก

สงกวาขอมลทไดจากการสารวจประชากรไทยโดยทวไป16

เมอวเคราะหปจจยทสมพนธกบภาวะซมเศราและวตกกงวลในกลมตวอยาง พบวาทงปจจยดาน

การทางาน ดานสขภาพ ดานเศรษฐกจ ดานสมพนธภาพในครอบครว เหตการณเครยดทเกดขนในชวงป

ทผานมา รวมไปถงการรบรความสขในชวต ลวนมสวนสนบสนนใหเกดทงภาวะซมเศราและวตกกงวลได

อยางมนยสาคญในทางสถต

ปจจยสาคญทสมพนธกบภาวะซมเศราในกลมตวอยางไดแก การดมแอลกอฮอล ซงเปนปญหาท

พบรวมกบภาวะซมเศราและวตกกงวลไดบอย โดยเฉพาะในเพศชาย เชอวาอาจเปนสวนหนงของ

กระบวนการบาบดปญหาจตใจดวยตนเอง (self-medication) ในผทมภาวะวตกกงวลและซมเศรา17-23

ภมลาเนาเดมจงหวดสราษฎรธาน อาจเปนทงปจจยเกอหนนใหบคลากรมสขภาพจตทด11,12 ในทาง

ตรงกนขามอาจเปนปจจยเสรมใหบคลากรมภาวะซมเศรามากขนไดเมอตองเผชญกบปญหาในชวตหรอ

การทางาน เนองจากอยในสงแวดลอมหรอบรบททมผคนรจกมากและมโอกาสยายไปทางานทอน (เชน

ยายกลบภมลาเนา) นอยกวาบคลากรทมภมลาเนาทอน ปญหาสมพนธภาพกบเพอนรวมงาน ซงเปน

เหตใหเกดภาวะซมเศราจากททางานไดสงเปนอนดบตนๆ และสอดคลองกบการศกษาทผานมา10 การม

เหตการณเครยดในชวง 1 ปทผานมา อาจเปนปจจยกระตนใหมภาวะซมเศราเกดขน รนแรงขนหรอม

ระยะเวลายาวนานขนไดในบคลากรทมความเสยงหรอเปราะบางตอภาวะนอยกอนแลว24 สถานภาพโสด/

หยา/หมาย ทาใหผปวยขาดการประคบประคองทางสงคม (adequate social support) เมอตองเผชญ

ปญหาตางๆ25-27 และการมหนสนทตองรบผดชอบ ซงสงผลใหเกดความเครยดอยางมากในบคลากร เพม

ความเสยงในการมภาวะซมเศราตามมาได24,28-30

30

ปจจยสาคญทสมพนธกบภาวะวตกกงวลในกลมตวอยาง ไดแก การมเหตการณเครยดในชวง 1

ปทผานมา เปนปจจยเสรมใหมความเครยดเพมมากขน24 ปญหาสมพนธภาพกบเพอนรวมงาน ซงเปน

เหตใหเกดความเครยดจากททางานไดสง สอดคลองกบการศกษาอนๆ10 ปญหาสมพนธภาพใน

ครอบครว ทาใหเกดความเครยดมากขนและขาดการประคบประคองทางสงคมเมอตองเผชญกบปญหา

ตางๆ24,31,32 และการรบรสขภาพของตนเองวา “ไมด” เปนจดเรมตนของการมองตนเอง สงแวดลอมและ

อนาคตในดานลบ ไมมนใจในตนเองและจากดศกยภาพของตนเองจากปญหาสขภาพทเกดขน สงผลให

เกดความเครยดตามมา33,34

ขอเสนอแนะ

เนองจากเปนการศกษาแบบภาคตดขวาง ทาใหมขอจากดในการวเคราะหความสมพนธระหวาง

ปจจยตางๆ กบภาวะซมเศราและวตกกงวลในเชงลาดบเวลา และการเปนเหตและผลตอกน แตจากผล

การศกษาน สามารถนาไปประยกตใชในการเฝาระวงภาวะซมเศราและวตกกงวล รวมไปถงโรคซมเศรา

และโรคในกลมวตกกงวลในบคลากรทมปจจยเสยงทสาคญตามทไดกลาวมา โดยเฉพาะบคลากรทม

ความเสยงจากอาการทปรากฏ การมปญหาสมพนธภาพกบเพอนรวมงาน และ/หรอเพงผานเหตการณ

เครยดรนแรงในชวง 1 ปทผานมา เพอใหบคลากรทมความเสยงไดรบการดแลรกษาอยางเหมาะสมตอไป

เพอคณภาพชวตทดขน ปองกนภาวะแทรกซอนจากทงภาวะซมเศราและวตกกงวล รวมไปถงเพอ

คณภาพในการปฏบตงานและการบรการผปวยอยางเตมศกยภาพตอไป นอกจากน การศกษาในรปแบบ

การวจยเชงวเคราะห (Analytic study design) และวดผลเปนการวนจฉยโรคหรอภาวะจตเวชอยาง

ชดเจนเปนการศกษาทควรทาตอไปในอนาคต

ความชกของภาวะซมเศราและวตกกงวลในบคลากรโรงพยาบาลสวนสราญรมยเทากบรอยละ

8.92 และ 15.18 ตามลาดบ ปจจยสาคญทสมพนธกบภาวะซมเศรา ไดแก การดมแอลกอฮอล ภมลาเนา

เดมจงหวดสราษฎรธาน ปญหาสมพนธภาพกบเพอนรวมงาน การมเหตการณเครยดในชวง 1 ปทผาน

มา สถานภาพโสด/หยา/หมาย และการมหนสนทตองรบผดชอบ ในขณะทปจจยสาคญทสมพนธกบภาวะ

วตกกงวล ไดแก การมเหตการณเครยดในชวง 1 ปทผานมา ปญหาสมพนธภาพกบเพอนรวมงาน

ปญหาสมพนธภาพในครอบครว และการรบรสขภาพของตนเองวาไมด


1. Kirsi A, Jari H. Job srain, burnout, and depressive symptoms: a prospective study among dentists. J Affect Disorders 2007;104:103-10.

31

2. Lee MS, Lee MB, Liao SC, Chiang FT. Relationship between mental health and job satisfaction among employees in a medical center department of laboratory medicine. J Formos Med Assoc 2009;108:146-54.

3. Haslam C, Atkinson S, Brown SS, Haslam RA. Anxiety and depression in the workplace: Effects on the individual and organisation (a focus group investigation). J Affect Disord 2005 Oct;88(2):209-15.

4. Kessler R, White LA, Birnbaum H, Qiu Y, Kidolezi Y, Mallett D, et al. Comparative and interactive effects of depression relative to other health problems on work performance in the workforce of a large employer. J Occup Environ Med 2008;50:809-16.

5. Lerner D, Adler DA, Chang H, Berndt ER, Irish JT, Lapitsky L, et al. The clinical and occupational correlates of work productivity loss among employed patients with depression. J Occup Environ Med 2004 Jun;46(6 Suppl):S46-55.

6. Kleppa E, Sanne B, Tell GS. Working overtime is associated with anxiety and depression: the Hordaland Health Study. J Occup Environ Med 2008 Jun;50(6):658-66.

7. Blackmore ER, Stansfeld SA, Weller I, Munce S, Zagorski BM, Stewart DE. Major depressive episodes and work stress: results from a national population survey. Am J Public Health. 2007 Nov;97(11):2088-93.

8. Eriksen W, Tambs K, Knardahl S. Work factors and psychological distress in nurses' aides: a prospective cohort study. BMC Public Health 2006 Nov 28;6:290.

9. Melchior M, Caspi A, Milne BJ, Danese A, Poulton R, Moffitt TE. Work stress precipitates depression and anxiety in young, working women and men. Psychol Med 2007 Aug;37(8):1119- 29.

10. Gelman CR. Anxiety experienced by foundation-year MSW students entering field placement: implication for admissions, curriculum, and field education. J soc Work Educ 2004;40(1):39-54.

11. Griffin JM, Greiner BA, Stansfeld SA. The effect of self-reported and observed job conditions on depression and anxiety symptoms: a comparison of theoretical models. J Occup Health Psycho 2007 Oct;12(4):334-49.

12. Kojima M, Senda Y, Nagaya T, Tokudome S, Furukawa TA. Alexithymia, dpression and social support among Japanese workers. Psychother Psychosom 2003 Nov-Dec;72(6):307-14.

13. Plaisier I, de Bruijn JG, Smit JH, de Graaf R, Ten Have M, Beekman AT, et al. Work and family roles and the association with depressive and anxiety disorders: differences between men and women. J Affect Disord 2008 Jan;105(1-3):63-72.

32

14. Tana N, Manote L, Umaphorn P. Development of Thai version of Hospital Anxiety and Depression Scale in cancer patients, J Psychiatr Assoc Thailand 1996;41:18-30.

15. Nakrapanich S. Life events and adaptation during pregnancy of women with and without obstetric compli cation in chulalongkorn hospitl [Master Thesis]. Bangkok: Graduate School Chulalongkorn University; 1988.

16. Sirwanarangsun P, Prevalence of mental disorders in Thailand: a national survey 2003., J Ment Health Thai 2004;12:178.

17. Brown CG, Stewart SH. Exploring perceptions of alcohol use as self-medication for depression among women receiving community-based treatment for alcohol problems. Prev Interv Community 2008;35:33-47.

18. Meyer TD, McDonald JL, Douglas JL, Scott J. Do patients with bipolar disorder drink alcohol for different reasons when depressed, manic or euthymic?. J Affect Disorders 2012;136:926-32.

19. PU-PH. Faculté de Médecine de Lille, CHRU de Lille. Severe depression and addictions. Encephale. 2009;35:264-8.

20. Wohl M, Ades J. Depression and addictions: links and therapeutic sequence. Rev Prat. 2009;59:484-7

21. Fergusson DM, Boden JM, Horwood LJ. Tests of causal links between alcohol abuse or dependence and major depression. Arch Gen Psychiatry 2009;66:260-6.

22. Bolton JM, Robinson J, Sareen J. Self-medication of mood disorders with alcohol and drugs in the National Epidemiologic Survey on Alcohol and Related Conditions. J Affect Disorders 2009;115:367-75.

23. Vaillant GE. Is alcoholism more often the cause or the result of depression?. Harv Rev Psychiatry 1993;1:94-9.

24. Kaji T, Mishima K, Kitamura S, Enomoto M, Nagase Y, Li L, et al. Relationship between late-life depression and life stressors: large-scale cross-sectional study of a representative sample of the Japanese general population. Psychiatry Clin Neurosci 2010;64:426-34.

25. Theofilou P. Depression and anxiety in patients with chronic renal failure: the effect of sociodemographic characteristics. Int J Nephrol 2011;2011:514070. Retrieved from http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21716702

26. Bulloch AG, Williams JV, Lavorato DH, Patten SB. The relationship between major depression and marital disruption is bidirectional. Depress Anxiety. 2009;26:1172-7. Retrieved from http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19798680

33

27. Klose M, Jacobi F. Can gender differences in the prevalence of mental disorders be explained by sociodemographic factors?. Arch Womens Ment Health. 2004;7:133-48. Retrieved from http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15083348

28. Drentea P, Reynolds JR. Neither a borrower nor a lender be: the relative importance of debt and SES for mental health among older adults. Aging Health. 2012;24:673-95. Retrieved from http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22330730.

29. Bridges S, Disney R. Debt and depression. J Health Econ. 2010;29:388-403. Retrieved from http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20338649.

30. Avčin BA, Kučina AU, Sarotar BN, Radovanović M, Plesničar BK. The present global financial and economic crisis poses an additional risk factor for mental health problems on the employees. Psychiatr Danub. 2011;23:S142-8. Retrieved from http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21894123

31. Nilzon KR, Palmérus K. The influence of familial factors on anxiety and depression in childhood and early adolescence. Adolescence 1997;32:935-43. Retrieved from http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9426815.

32. Kasen S, Cohen P, Brook JS, Hartmark C. A multiple-risk interaction model: effects of temperament and divorce on psychiatric disorders in children. J Abnorm Child Psychol1996;24:121-50. Retrieved from http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8743241.

33. Alavi NM, Aliakbarzadeh Z, Sharifi K. Depression, anxiety, activities of daily living, and quality of life scores in patients undergoing renal replacement therapies. Transplant Proc 2009;41:3693-6. Retrieved from http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19917369.

34. Churchill R. No health without mental health: a role for the cochrane collaboration. Cochrane Database Syst Rev. 2010 Oct 6;8:ED000012. Retrieved from http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21833935.

34

คณลกษณะสวนบคคล และสภาพแวดลอมในการทางานทมผลตอ

ความสขในการทางานของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลชมชน จงหวดเพชรบรณ

หญง ตนอดม*

บทคดยอ

การวจยเชงพรรณนา (Descriptive Research) โดยวธการสารวจแบบภาคตดขวาง (Cross-

Sectional Study) ครงนมวตถประสงคเพอศกษาความสมพนธระหวางคณลกษณะบคคล และ

สภาพแวดลอมในการทางาน กบความสขในการทางานของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลชมชน จงหวด

เพชรบรณ กลมตวอยางทศกษา คอ พยาบาลวชาชพโรงพยาบาลชมชน จงหวดเพชรบรณ จานวน

170 คน โดยใชวธการสมตวอยางแบบเปนระบบ (Systematic Random Sampling) เกบขอมลระหวาง

วนท 20 กมภาพนธ - 20 มนาคม พ.ศ. 2556 วเคราะหขอมลโดยใชสถต รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบน

มาตรฐาน คาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson’s Product Moment Correlation Coefficient)

และการวเคราะหถดถอยพหคณแบบขนตอน (Stepwise Multiple Regression Analysis)

ผลการศกษาพบวา พยาบาลวชาชพโรงพยาบาลชมชน จงหวดเพชรบรณ มสภาพแวดลอม ใน

การทางานระดบปานกลาง ( x = 3.52 , S.D. = 0.52 , 95% CI = 3.44 ถง 3.59) และความสขในการ

ทางานในระดบมาก ( x = 3.68, S.D. = 0.43 , 95% CI = 3.62 ถง 3.75) และพบวาคณลกษณะสวน

บคคลทงหมดทนามาศกษาไมมความสมพนธกบความสขในการทางานของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาล

ชมชน แตสภาพแวดลอมในการทางานมความสมพนธกบความสขในการทางานของพยาบาลวชาชพ

โรงพยาบาลชมชนในระดบปานกลางอยางมนยสาคญทางสถต (r = 0.64, 95% CI= 0.53 ถง 0.72, P-

value <0.001) และปจจยทสามารถพยากรณความสขในการทางานของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาล

ชมชน จงหวดเพชรบรณ ไดแก ปจจยดานการสนบสนนจากเพอนรวมงาน (B = 1.16 , t = 4.61 , p-

value < 0.001 ) ดานคณลกษณะของงาน (B = 0.96 , t = 2.36 , p-value < 0.001 ) และดานความ

มนคงและความกาวหนาในงาน (B = 0.83 , t = 3.34 , p-value < 0.001 ) โดยทง 3 ปจจยสามารถ

พยากรณความสขในการทางานของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลชมชน จงหวดเพชรบรณ ไดรอยละ

55.8 (Adjusted R2 = 0.558)

คาสาคญ : สภาพแวดลอมในการทางาน , ความสขในการทางาน, พยาบาลวชาชพ, โรงพยาบาลชมชน

………………………………………………………………………………………………………………….

*นกวชาการสาธารณสข โรงพยาบาลนาหนาว จงหวดเพชรบรณ

35

Personal characteristecs and the work environment affecting happiness of

nurses in community hospitals in Phetchabun Province

Ying Tanudom*

ABSTRACT

This cross sectional descriptive research aim to determine the relationships between Personal characteristics and the work environment and happiness of nurses in community hospitals in Phetchabun Province. Systematic random sampling was utilized to select 170 nurses in a community hospital. Phetchabun from the population. Data collection was carried out from February 20 to March 20, 2013. Data analysis was performed using both descriptive and inferential statistics including Pearson Product-Moment Correlation and Stepwise Multiple Regression.

The findings revealed that the level of the environment to work in medium level ( x=

3.52, SD = 0.52, 95% CI = 3.44 - 3.59). happiness of nurses at a high level ( x= 3.68, SD =

0.43, 95% CI =. 3.62 to 3.75) and found that all the studied personal characteristics not related

to happiness at work. The work environment had a statistically significant moderate relationship

with happiness of nurses (r = 0.64, 95% CI = 0.53 to 0.72, P-value <0.001). Stepwise

regression analysis indicated that there were statistically significant relationships between three

factors 1) Support from colleagues (B = 1.16 , t = 4.61 , p-value < 0.001) 2) The

characteristics of the job (B = 0.96 , t = 2.36 , p-value < 0.001 ) and 3) Stability and progress

in work (B = 0.83 , t = 3.34 , p-value < 0.001). These three factors together could predicted

55.8% of happiness of nurses (Adjusted R2 = 0.558).

Keywords : The Work Environment , Happiness, Nurses , Community Hospitals

………………………………………………………………………………

*public health officer, Numnhao Hospital, Petchabun Province.

36

บทนา

ความสขเปนความตองการของบคคลทกคน สงผลใหบคคลมความพงพอใจในงานทกระทา มความพง

พอใจในชวต ใหความรสกของอารมณดานบวกสง และความรสกของอารมณดานลบในระดบตา1 โดยเฉพาะ

ความสขในขณะปฏบตงานนนมความสาคญเปนอยางมาก เพราะจะชวยเสรมสรางความสามารถดาน

สตปญญา ความสามารถในการควบคมอารมณ การเผชญปญหา เกดการตดสนใจทด สงผลใหทางานไดม

ประสทธภาพ รวมถงเกดความรสกยดมนผกพนตอองคกร ทาใหเกดอตราการคงอยสงขน และยงพบวาผท

มความสขในการทางาน จะมการแสดงออกถงการอยากชวยเหลอ อยากทางานรวมกบผอน เปนทยอมรบ ม

ความเตมใจทางานปรารถนาในการนาความสขไปสเปาหมายอยางมประสทธภาพ2 มผอธบายองคประกอบของ

ความสขวา คอ ความพงพอใจในชวต ความพงพอใจในเปาหมายหลกของชวต เชน ความพงพอใจในงาน

ตลอดจนประสบการณในชวต หรอการกระทาเหลานนเปนอารมณความรสกดานบวกสง และอารมณความรสก

ดานลบตา1 จะเหนไดวาความสขในการทางานเปนองคประกอบสาคญของการมชวตทเปนสข สาหรบปจจยท

กอใหเกดความสขมหลากหลาย ไดแก อาย การศกษา สถานภาพสมรส รายได และสภาพแวดลอม เปนตน

โดยเชอรเมอรฮอรน และคณะ3 ไดเสนอแนวคดการประยกตใชทฤษฎของวรมและพอตเตอร ทวา

ลกษณะประชากร เปนลกษณะทชวยใหเหนถงภมหลงของบคคล อยางไรกตามลกษณะประชากรอยาง

เดยวยงไมเปนเครองชวดทดทจะแสดงถงผลการปฏบตงานทด เพราะปจจยทมผลตอการปฏบตงาน

ของบคคลมหลายอยาง เนองจากการปฏบตงานเปนพฤตกรรมของบคคลทแสดงถงความสามารถในการ

แกไขปญหาในสถานการณตางๆทแตกตางกน ปจจยทมผลตอการปฏบตงานอกอยาง คอ

สภาพแวดลอมในการทางาน โดยสภาพแวดลอมในการทางานคอ สงตาง ๆ ทอยรอบตวผทางานใน

องคการ เปนอะไรกไดท งทมชวต ไมมชวต มองเหนไดหรอไมสามารถมองเหน สามารถจบตองไดและไม

สามารถจบตองได ทงทเปนรปธรรมและทเปนนามธรรม สงผลใหเกดภาวะกดดน ซงมผลตอผปฏบตงาน8,9,10 ซงสภาพแวดลอมในการทางาน จะประกอบดวย องคการและการจดการ การสนบสนนจาก

ผบงคบบญชา การสนบสนนจากเพอนรวมงาน คณลกษณะของงาน ความมนคงและความกาวหนาในงาน

สภาพททางานและคาจาง และสวสดการหรอผลประโยชนอน ๆ 4,5,7,8,9

วชาชพพยาบาล เปนวชาชพทมบทบาทสาคญตอการใหการดแลชวยเหลอผทมปญหาทางดาน

สขภาพอนามย อนเปนการทาหนาทเพอตอบสนองความเจบปวยของบคคล ลกษณะงานดงกลาวตอง

รบผดชอบอยกบความเจบปวย ความทกขทรมาน และความตาย ฯลฯ ตองพบปะผรบบรการทม

ปญหาความเจบปวย ความเครยด ความรสกเจบปวด ทกขทรมาน และในบางครงตองทางานแขงกบเวลา

ตองรบผดชอบสงตอชวตของมนษย มความเสยงตอการตดเชอจากผปวยไดงาย สภาพดงกลาวลวนเปน

สาเหตใหพยาบาลมความเครยดสง7 จากสถตการลาออก ขาราชการพลเรอนสามญในสงกดสานกงาน

ขาราชการพลเรอน (ก.พ.) พบวา ตาแหนงทลาออกมากทสด คอ นายแพทย รองลงมาไดแก พยาบาล

37

วชาชพ ทนตแพทย เภสชกรตามลาดบ สวนสถตการเสยชวต พบวา วชาชพทเสยชวตมากทสด คอ

พยาบาลวชาชพ โดยเสยชวตเพราะเหตเจบปวยมากกวาสาเหตอน10 จากทกลาวมาจะเหนวาวชาชพ

พยาบาลมความเสยง มความเครยดจากสภาพการทางาน มการลาออก และการเสยชวตกอนวยเกษยณ

มากกวาอาชพหรอสายงานอนๆในสงกดสานกงานขาราชการพลเรอน (ก.พ.) จากปญหาความเครยด ซง

คอความรสกดานลบ ตามทฤษฎของ Diener1 จงสรปไดวา วชาชพพยาบาลมความเครยด และความรสก

ดานลบทมมากขน ซงอาจสงผลใหความสขในการทางานนอยลง

จากความสาคญดงกลาว ผวจยในฐานะผปฏบตงานในโรงพยาบาลชมชนทมหนาทในการสงเสรม

และสนบสนนการทางานของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลชมชน จงมความสนใจทจะศกษาคณลกษณะ

สวนบคคล และสภาพแวดลอมในการทางานทมผลตอความสขในการทางานของพยาบาลวชาชพ

โรงพยาบาลชมชน จงหวดเพชรบรณ เพอวางแผนในการเสรมสรางสภาพแวดลอมในการทางานทด

เพอใหพยาบาลวชาชพปฏบตงานไดอยางมความสข และสามารถปฏบตงานอยางเตมกาลงความร

ความสามารถ มสมรรถนะในดานตางๆเพมขน อนจะสงผลดในการใหการบาบดดแลแกผรบบรการตอไป

วตถประสงคของการวจย

เพอศกษาความสมพนธของคณลกษณะสวนบคคล และสภาพแวดลอมในการทางานทมผลตอ

ความสขในการทางานของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลชมชน จงหวดเพชรบรณ

วธและการดาเนนการ

รปแบบการวจยครงน เปนการวจยเชงพรรณนา (Descriptive Research) โดยใชวธการสารวจแบบ

ภาคตดขวาง (Cross - Sectional Study) โดยมรายละเอยด ดงน

1. ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรในการศกษาครงน คอ พยาบาลวชาชพทปฏบตงานใน

โรงพยาบาลชมชน จงหวดเพชรบรณ ทกคนซงมจานวนทงสน 623 คน11 โดยขนาดของตวอยาง

คานวณตามแนวคดของ ศรชย กาญจนวาส12 ทคานวณขนาดตวอยางจากจานวนเทาของตวแปรตน โดย

จานวนเทาทแนะนาใหใช คอ 5, 10 และ 20 เทา โดยผวจยเลอกใช 10 เทา ซงตวแปรตนในการศกษาน

คอ ตวแปรดานคณลกษณะสวนบคคล จานวน 10 ตว ประกอบไปดวย เพศ อาย สถานภาพสมรส

ระยะเวลาในการปฏบตงาน ระดบการศกษา โรคประจาตว รายได กลมงาน ตาแหนง และ

ตาแหนงทางการบรหาร ตวแปรดานสภาพแวดลอมในการทางาน จานวน 7 ตว ประกอบไปดวย

องคการและการจดการ การสนบสนนจากผบงคบบญชา การสนบสนนจากเพอนรวมงาน

คณลกษณะของงาน ความมนคงและ ความกาวหนาในงาน สภาพททางาน คาจางและสวสดการ

หรอผลประโยชนอน ๆ รวมทงสน 17 ตวแปร จงไดขนาดตวอยางจานวน 170 ตวอยาง แลวทาการสม

38

ตวอยางโดยใชการสมแบบเปนระบบ (Systematic Random Sampling) จากบญชรายชอของประชากร

จานวน 623 คน ซงจดเรยงรายชอตามรหสโรงพยาบาลทจดเรยงตอเนองกนเปนรายอาเภอ สวนภายใน

สถานบรการจดเรยงรายชอตามจรงทจดเรยงอยแลวในบญชรายชอทสานกงานสาธารณสขจงหวด

เพชรบรณจดทาไว จนไดจานวนตวอยางครบ 170 ตวอยางทคานวณได

2. เครองมอทใชในการวจย คอ แบบสอบถามซงประกอบดวย 4 สวนคอ สวนท 1 คณลกษณะสวน

บคคลเปนแบบเลอกตอบ และแบบปลายเปดใหเขยนตอบ จานวน 10 ขอ สวนท 2 และ 3 เปนแบบ

มาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) มคาตอบใหเลอกตอบ 5 ระดบ (5 = มากทสด, 4= มาก, 3 =

ปานกลาง, 2 = นอย, 1 = นอยทสด) ตามแนวคดของ Likert13 โดยใหผตอบเลอกไดเพยงคาตอบเดยว

โดยสวนท 2 สอบถามเกยวกบสภาพแวดลอมในการทางาน โดยขอคาถามผวจยสรางจากแนวคดทฤษฎ

ทเกยวของ มขอคาถามจานวน 51 ขอ ในสวนท 3 สอบถามเกยวกบความสขในการทางาน โดยสราง

ขอคาถามจากแนวคดของ Diener1 มจานวนขอคาถาม 30 ขอ ในสวนท 4 เปนคาถามปลายเปดในสวน

ของปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะ โดยใชเกณฑแบงกลมตามแนวคดของเบสท14 โดยใชคะแนนสงสด

ลบดวยคะแนนตาสด และหารดวยจานวนกลมหรอระดบทตองการแบง นาชวงคาคะแนนในชนมาจด

แบงเปน 3 ระดบ คอ มาก ปานกลาง นอย ดงน คะแนนเฉลย 3.67 ถง 5.00 หมายถงระดบมาก

คะแนนคาเฉลย 2.34 ถง 3.66 หมายถงระดบปานกลาง คะแนนคาเฉลย 1.00 ถง 2.33 หมายถงระดบ

นอย สาหรบการตรวจสอบคณภาพของเครองมอ ผวจยไดนาแบบสอบถามใหผเชยวชาญจานวน 3 ทาน

ตรวจสอบความตรงของเนอหา (Content Validity) และความเหมาะสมในการใชภาษา (Wording) เมอรบ

เครองมอกลบคนจากผเชยวชาญไดนาขอแกไขทงหมดมาปรบปรงตามคาแนะนาของผเชยวชาญแลว

นาเสนอตออาจารยทปรกษาอกครง เมอผานความเหนชอบจากอาจารยทปรกษาวทยาแลวจงนา

เครองมอไปทดลองใชในโรงพยาบาลชมชนในจงหวดพษณโลก แลวนามาหาคาความเชอมน

(Reliability)โดยใชสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s Alpha Coefficient) ไดคาความ

เชอมนในภาพรวมทงชดแบบสอบถามเทากบ 0.97

3. การเกบรวบรวมขอมล

การวจยนเขาหลกเกณฑการขอยกเวนการพจารณาจรยธรรม และเมอไดรบหนงสอยกเวน

จรยธรรมจากคณะกรรมการพจารณาจรยธรรมการวจยในมนษย มหาวทยาลยขอนแกน ผวจยทาเรองขอ

อนญาตจากนายแพทยสาธารณสขจงหวดเพชรบรณ เพอขอเกบรวบรวมขอมล เมอไดรบการอนญาต

แลว จงทาการเกบขอมลระหวางวนท 20 กมภาพนธ ถงวนท 20 มนาคม พ.ศ. 2556 โดยผวจยขอ

ความอนเคราะหจากผอานวยการโรงพยาบาลชมชนทกแหง ใหบคลากรในสงกดเปนผประสานงาน โดย

ผวจยรบแบบสอบถามคนจากผประสานงานในโรงพยาบาลชมชนดวยตนเอง

39

4. การวเคราะหขอมล

ผวจยนาขอมลระดบสภาพแวดลอมในการทางาน และระดบความสขในการทางานมาวเคราะหดวยสถตเชงพรรณนา ไดแก สถตรอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) สวนการวเคราะหขอมลเชงปรมาณดวยสถตเชงอนมาน (Inferential Statistics) แบงเปน 1) วเคราะหความสมพนธระหวางตวแปร 2 ตว ใชการหาคาสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน (Pearson Product Moment Correlation Coefficient) โดยกาหนดความมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 สาหรบเกณฑการแบงระดบความสมพนธจากคาสมประสทธสหสมพนธ (r) ผวจยไดใชเกณฑการแบงระดบความสมพนธของอลฟสน15 ซงมคาตงแต -1 ถง +1 2) ใชสถตการถดถอยพหแบบขนตอน (Stepwise Multiple Regression Analysis) ในการวเคราะหความสมพนธหลายตวแปร (Multivariate Relationship) เพอวเคราะหคณลกษณะสวนบคคล และสภาพแวดลอมในการทางานทมผลตอความสขในการทางานของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลชมชนจงหวดเพชรบรณ 5. ผลการวจย

5.1 คณลกษณะของกลมตวอยาง

สวนใหญเปนเพศหญง (รอยละ 93.53 ) อายเฉลย 39.74 ป (S.D. = 9.29 ป) สถานภาพสมรส

แลว (รอยละ 59.41) มระยะเวลาปฏบตงานโดยเฉลย 16.48 ป (S.D. = 9.29 ป) สวนใหญแลวจบ

การศกษาระดบปรญญาตร (รอยละ91.18) สวนใหญไมมโรคประจาตว (รอยละ 84.12) มรายไดตอเดอน

เฉลย 29,940 บาท (S.D. = 9,039 บาท) โดยสวนใหญสงกดกลมการพยาบาล (รอยละ 85.88) สาหรบ

ตาแหนง สวนใหญเปนพยาบาลวชาชพชานาญการ (รอยละ 70.59) และสวนใหญไมมตาแหนงทางการ

บรหาร (รอยละ 77.06)

5.2 ระดบสภาพแวดลอมในการทา งานของพยาบาล วชา ชพโรงพยาบาลชมชน

จงหวดเพชรบรณ

5.2.1 สภาพแวดลอมในการทางานของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลชมชน จงหวด

เพชรบรณ เมอพจารณารายดานและภาพรวม

พบวา มระดบสภาพแวดลอมในการทางาน ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง ( x = 3.52 ,

S.D. = 0.52 , 95% CI = 3.44 ถง 3.59 ) เมอพจารณารายดาน พบวาดานทอยในระดบมาก คอ ดาน

การสนบสนนจากเพอนรวมงาน ( x = 3.82 , S.D. = 0.49 , 95% CI = 3.74 ถง 3.89 ) และ ดาน

40

คณลกษณะของงาน ( x = 3.71, S.D. = 0.52 , 95% CI = 3.63 ถง 3.79 ) ตามลาดบ สวนดานท

เหลออยในระดบปานกลาง และดานทมคาเฉลยตาทสดคอ ดาน คาจางและสวสดการ หรอผลประโยชน

( x = 3.24 , S.D. = 0.75 , 95% CI = 3.44 ถง 3.59) ดงตารางท 1

ตารางท 1 แสดงจานวน คาเฉลย (Mean) สวนเบยงแบนมาตรฐาน (S.D.) และชวงเชอมนระดบ

สภาพแวดลอมในการทางานของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลชมชน จงหวดเพชรบรณ

สภาพแวดลอมในการทางาน Mean S.D. 95% CI

of mean dif

แปลผล

1. การสนบสนนจากเพอนรวมงาน 3.82 0.49 3.74 ถง 3.89 มาก

2. คณลกษณะของงาน 3.71 0.52 3.63 ถง 3.79 มาก

3. ความมนคงและความกาวหนาในงาน 3.57 0.67 3.47 ถง 3.67 ปานกลาง

4. องคกรและการจดการ 3.54 0.62 3.44 ถง 3.63 ปานกลาง

5. สถานททางาน 3.42 0.72 3.32 ถง 3.54 ปานกลาง

6. การสนบสนนจากผบงคบบญชา 3.41 0.69 3.30 ถง 3.51 ปานกลาง

7. คาจางและสวสดการ หรอผลประโยชน 3.24 0.75 3.13 ถง 3.36 ปานกลาง

ภาพรวม 3.52 0.52 3.44 ถง 3.59 ปานกลาง

5.2.2 สภาพแวดลอมในการทางานของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลชมชน จงหวด

เพชรบรณ เมอพจารณาคาถามรายขอ

พบวาในดานการสนบสนนจากเพอนรวมงาน ขอคาถามทมผตอบวาเหนดวยนอยทสด

คอ มโอกาสในการทากจกรรมพกผอนหยอนใจรวมกน เชน เลนกฬา การไปทศนะศกษา เปนตน (รอย

ละ 44.71) ในดานคณลกษณะของงาน พบวา ขอคาถามทมผตอบวาเหนดวยนอยทสด คอ ระยะเวลา

ทางานแตละวนมความเหมาะสม (รอยละ 56.47) ดานความมนคงและความกาวหนาในงาน พบวา ขอ

คาถามทมผตอบวาเหนดวยนอยทสด คอ โรงพยาบาลมรปแบบ และวธการประเมนผลการปฏบตงานทด

(รอยละ 37.06) ดานองคกรและการจดการ พบวา ขอคาถามทมผตอบวาเหนดวยนอยทสด คอ

41

โรงพยาบาลมจานวนผปฏบตงานเพยงพอและเหมาะสมกบปรมาณงาน (รอยละ 30.00) ดานสถานท

ทางาน พบวา ขอคาถามทมผตอบวาเหนดวยนอยทสด คอ รานอาหาร หรอโรงครว มความสะอาดถก

หลกอนามย (รอยละ 21.76) ดานการสนบสนนจากผบงคบบญชาพบวา ขอคาถามทมผตอบวาเหนดวย

นอยทสด คอ หลกเกณฑในการอทธรณ กรณไมไดรบความเปนธรรมของผบงคบบญชาในการทางานม

ความเหมาะสม (รอยละ 29.41) และดานคาจางและสวสดการ หรอผลประโยชน พบวา ขอคาถามทม

ผตอบวาเหนดวยนอยทสด คอ ระบบสวสดการ หรอสงตอบแทนพเศษจากหนวยงานมความเหมาะสม

(รอยละ 32.35)

5.3 ระดบความสขในการทางานของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลชมชน จงหวดเพชรบรณ

5.3.1 ความสขในการทางานของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลชมชน จงหวดเพชรบรณ

เมอพจารณารายดานและภาพรวม

พบวา โดยภาพรวมกลมตวอยางมระดบความสขในการทางานของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาล

ชมชน จงหวดเพชรบรณ อยในระดบมาก (x = 3.68, S.D. = 0.43 , 95% CI = 3.62 ถง 3.75 ) เมอ

พจารณารายดาน พบวา ดานทมคาเฉลยอยในระดบมาก คอ ดาน ความพงพอใจในชวต (x = 4.04, S.D.

= 0.48 , 95% CI = 3.97 ถง 4.12) และดานทมคาเฉลยนอยทสดคอ ดานความรสกดานลบ (x = 2.58,

S.D. 0.91 , 95% CI = 3.62 ถง 3.75 ) ดงรายละเอยดในตารางท 2 .

ตารางท 2 แสดงคาเฉลย (Mean) สวนเบยงแบนมาตรฐาน (S.D.) และชวงเชอมน ของความสขในการ

ทางานของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลชมชน จงหวดเพชรบรณ (n = 170)

ความสขในการทางานของพยาบาลวชาชพ Mean S.D. 95% CI

of mean dif

แปลผล

1. ความพงพอใจในชวต 4.04 0.48 3.97 ถง 4.12 มาก

2. ความรสกดานบวก 3.92 0.56 3.84 ถง 4.01 มาก

3. ความพงพอใจในงาน 3.71 0.52 3.63 ถง 3.79 มาก

4. ความรสกดานลบ 2.58 0.91 2.44 ถง 2.72 ปานกลาง

ภาพรวม 3.68 0.43 3.62 ถง 3.75 มาก

42

5.3.1 ความสขในการทางานของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลชมชน จงหวดเพชรบรณ

เมอพจารณาคาถามรายขอ

พบวาในดานความพงพอใจในชวต ขอคาถามทมผตอบวาเหนดวยนอยทสด คอ ม

เวลาในการพกผอนหรอคลายเครยด (รอยละ 64.71) ดานความรสกดานบวก ขอคาถามทมผตอบวาเหน

ดวยนอยทสด คอ คอ รสกเพลดเพลนกบการทางานของจนลมเวลา (รอยละ42.35) ดานความพงพอใจ

ในงาน ขอคาถามทมผตอบวาเหนดวยนอยทสด คอ มความกระตอรอรน เปยมดวยพลงกาย และพลงใจ

พรอมทจะทางานตลอดเวลา (รอยละ 70.00) และดานความรสกดานลบ ขอคาถามทมผตอบวาเหนดวย

นอยทสด คอ รสกแยกบความขดแยงในการทางานทเกดจากอารมณและความเครยด (รอยละ 15.88)

5.4 ความสมพนธระหวางคณสมบตสวนบคคล กบความสขในการทางานของพยาบาลวชาชพ

โรงพยาบาลชมชน จงหวดเพชรบรณ

พบวา คณลกษณะสวนบคคล ทงหมดทนามาศกษาไมมความสมพนธกบความสขในการทางาน

ของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลชมชน จงหวดเพชรบรณ รายละเอยด ดงตารางท 3

ตารางท 3 แสดงสมประสทธสหสมพนธของเพยรสนระหวางคณสมบตสวนบคคล กบความสขในการ

ทางานของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลชมชน จงหวดเพชรบรณ

ตวแปรคณสมบตสวนบคคล ความสขในการทางานของพยาบาลวชาชพ


สมประสทธ

สหสมพนธ( r)

95% CI P-value ระดบความสมพนธ

1. เพศ -0.01 -0.15 ถง 0.15 0.972 ไมมความสมพนธ

2. อาย 0.07 -0.08 ถง 0.22 0.377 ไมมความสมพนธ

3. สถานภาพสมรส -0.08 -0.23 ถง 0.07 0.307 ไมมความสมพนธ

4. ระยะเวลาทปฏบตงาน 0.04 -0.10 ถง 0.20 0.569 ไมมความสมพนธ

5. ระดบการศกษา -0.13 -0.27 ถง 0.02 0.087 ไมมความสมพนธ

6. โรคประจาตว -0.03 -0.17 ถง 0.13 0.713 ไมมความสมพนธ

43

5.5 ความสมพนธระหวางสภาพแวดลอมในการทางาน กบความสขในการทางานของ

พยาบาลวชาชพโรงพยาบาลชมชน จงหวดเพชรบรณ ใ .

พบวา สภาพแวดลอมในการทางานภาพรวมมความสมพนธในระดบปานกลาง อยางม

นยสาคญทางสถต (r= 0.64, 95% CI = 0.53 ถง 0.72, P-value<0.001) สวนรายดานทกดานม

ความสมพนธอยในระดบปานกลางอยางมนยสาคญทางสถต (P-value<0.001) รายละเอยดดงตารางท 4

ตารางท 4 แสดงสมประสทธสหสมพนธระหวางสภาพแวดลอมในการทางานกบการความสขใน

การทางานของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลชมชน จงหวดเพชรบรณ

5.6 สภาพแวดลอมในการทางานทมผลตอความสขในการทางานของพยาบาลวชาชพ


ผลการศกษา พบวา ปจจยทมผลตอความสขในการทางานของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาล

ชมชน จงหวดเพชรบรณ คอ ปจจยดานการสนบสนนจากเพอนรวมงาน ดานคณลกษณะของงาน และ

ดานความมนคงและความกาวหนาในงาน โดยปจจยทง 3 ปจจยสามารถพยากรณความสขในการทางาน

ของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลชมชน จงหวดเพชรบรณ ไดรอยละ 55.8 รายละเอยดดงในตารางท 5

ตวแปรสภาพแวดลอมในการทางาน ความสขในการทางานของพยาบาลวชาชพ


สมประสทธ

สหสมพนธ( r)

95% CI P-value ระดบ


1. ความมนคงและความกาวหนาในงาน 0.61 0.50 ถง 0.69 < 0.001 ปานกลาง

2. การสนบสนนจากเพอนรวมงาน 0.61 0.50 ถง 0.69 < 0.001 ปานกลาง

3. การสนบสนนจากผบงคบบญชา 0.59 0.47 ถง 0.68 < 0.001 ปานกลาง

4. องคกรและการจดการ 0.58 0.47 ถง 0.67 < 0.001 ปานกลาง

5. คณลกษณะของงาน 0.58 0.47 ถง 0.68 < 0.001 ปานกลาง

ตารางท 5 แสดงคาสถตการวเคราะหถดถอยพหคณแบบขนตอนของความสขในการทางานของ

พยาบาลวชาชพโรงพยาบาลชมชน จงหวดเพชรบรณ

ตวแปร B Beta t p -value R R2 1. การสนบสนนจากเพอนรวมงาน 1.16 0.31 4.61 < 0.001 0.6340 0.4020

2. คณลกษณะของงาน 0.92 0.22 2.36 < 0.001 0.7076 0.5008

3. ความมนคงและความกาวหนาในงาน 0.83 0.34 4.99 < 0.001 0.7522 0.5659

คาคงท = 35.04 , F = 72.13 , P-value < 0.001, adj. R2=0.5580

จากผลการศกษาในตารางท 5 สามารถเขยนสมการถดถอยพหคณเชงเสนตรงซงเปนสมการทานายในรปคะแนนดบ ดงน Y = 35.04 + (1.16) (การสนบสนนจากเพอนรวมงาน) + (0.92) (คณลกษณะของงาน) + (0.83) (ความมนคงและความกาวหนาในงาน) วจารณผล

1. ระดบสภาพแวดลอมในการทางานของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลชมชน จงหวด

เพชรบรณ

พบวา พยาบาลวชาชพโรงพยาบาลชมชน จงหวดเพชรบรณ มระดบสภาพแวดลอมในการ

ทางานอยในระดบปานกลาง ( x = 3.52 , S.D. = 0.52 , 95% CI = 3.44 ถง 3.59) แตกตางจาก

การศกษาของ กมลรจน กณราชา16 และอรอนงค เลองอรณ17 ทพบวา สภาพแวดลอมในการทางานของ

พยาบาลวชาชพอยในระดบมาก ซงอภปรายผลไดวาอาจเนองมากจากโรงพยาบาลทวไป และ

โรงพยาบาลศนยเปนโรงพยาบาลระดบตตยภม มความพรอมทงในดานกาลงคน วสดอปกรณ ภาระงาน

ระดบของการใหบรการ และงบประมาณมากกวาโรงพยาบาลชมชน จงทาใหระดบสภาพแวดลอมในการ

ทางานของพยาบาลวชาชพแตกตางกน

2. ระดบความสขในการทางานของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลชมชน จงหวดเพชรบรณ

จากผลการศกษาพบวา พยาบาลวชาชพมระดบความสขในการทางานในโรงพยาบาลชมชน จงหวด

เพชรบรณ อยในระดบมาก ( x = 3.68, S.D. = 0.43 , 95% CI = 3.625 ถง 3.75) สอดคลองกบ

การศกษาของอครสรา สถาพรวจนา18ทพบวาระดบความสขโดยรวมอยในระดบมาก ( x = 4.06, SD =

0.45) และคมกรช สรเวช19 พบวา ความสขในการทางานของพยาบาลหนวยงานอบตเหตฉกเฉน

โรงพยาบาลชมชนในเขตภาคกลางอยในระดบมาก ( x = 3.97, SD = 0.75) และสอดคลองกบ

การศกษาของนนทพร บษราคมวด ,ยวมาลย ศรปญญวฒศกด และรชน สรรเสรญ20 ทพบวา ความสข

ในการทางานอยในระดบมาก แสดงใหเหนวาการศกษาทผานมาและในการศกษาครงนมผลการศกษาท

สอดคลองกน คอความสขในการทางานของพยาบาลวชาชพอยในระดบมาก

3. คณลกษณะสวนบคคล ของพยาบาลวชาชพทมความสมพนธกบความสขในการทางาน

ของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลชมชน จงหวดเพชรบรณ

คณลกษณะสวนบคคล ทนามาศกษาไมมความสมพนธกบความสขในการทางานของพยาบาล

วชาชพโรงพยาบาลชมชน จงหวดเพชรบรณ ไมเปนไปตามสมมตฐานการวจย แตสอดคลองกบ

การศกษาของนนทพร บษราคมวด ,ยวมาลย ศรปญญวฒศกด และรชน สรรเสรญ20 พบวา อาย

การศกษา ไมมความสมพนธกบความสขในการทางาน แตกตางจากการอภวนทน ไทยงามศลป21

ทพบวา คณลกษณะทวไปของพยาบาลวชาชพในหอผปวยดานรยะเวลาปฏบตงานมความสมพนธเชง

บวกในระดบตา (r=0.240) อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 และแตกตางจากผลการศกษาของ

มาล เกอนพกล, อรอนงค ทวนพรมราช และ อภญญา เพยรพจารณ22 ทพบวา ปจจยสวนบคคลทม

ความสมพนธกบความสขในการปฏบตงานบคลากรวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน อยางมนยสาคญทาง

สถต(P < 0.05)ไดแก อาย รายได และประสบการณในการทางาน จากทกลาวมาอภปรายไดวา

คณลกษณะบคคลไมมความสมพนธกบความสขในการทางาน หรอมความสมพนธระดบตากรณศกษาใน

พยาบาลวชาชพทปฏบตงานในดานการพยาบาล แตคณลกษณะบคคลมความสมพนธกบความสขใน

การทางานในพยาบาลวชาชพทปฏบตงานในดานวชาการ ดงเชนศกษาในบคลากรวทยาลยพยาบาลบรม

ราชชนน ดงทกลาวมา

4. สภาพแวดลอมในการทางานของพยาบาลวชาชพทมความสมพนธกบความสขในการ

ทางานของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลชมชน จงหวดเพชรบรณ

พบวา สภาพแวดลอมในการทางานรายดานทกดาน มความสมพนธอยในระดบปานกลางอยางม

นยสาคญทางสถต (P-value <0.001) สอดคลองดบการศกษาของอภวนทน ไทยงามศลป21

ทพบวาสภาพแวดลอมในการทางานมความสมพนธกบตวชวดของหอผปวยดานความพงพอใจในงาน

ของพยาบาลวชาชพ ทงรายดาน โดยความสมพนธอยระดบสงถงปานกลาง อยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ 0.05 (r =0.70 ถง 0.53) และทกดานมความสมพนธในทศทางบวก รวมทงสอดคลองกบการศกษา

ของคมกรช สรเวช19 ทพบวา ลกษณะงาน ความสามารถในการทางาน และบรรยากาศองคการม

ความสมพนธทางบวกในระดบปานกลางกบความสขในการทางานของพยาบาลหนวยงานอบตเหตฉกเฉน

โรงพยาบาลชมชนในเขตภาคกลาง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 (r = 0.519, 0.612 และ r =

0.480 ตามลาดบ) และจากผลการศกษาพบวาสภาพแวดลอมในการทางานทงภาพรวมมความสมพนธใน

ระดบปานกลาง อยางมนยสาคญทางสถต (r=0.64, 95% CI= 0.53 ถง 0.72, P-value <0.001) เปนไปตาม

สมตฐานการวจย แตแตกตางจากการศกษาของกมลรจน กณราชา16 ทพบวา สภาพแวดลอมในการทางาน

มความสมพนธทางบวกในระดบสงกบความพงพอใจในงานของพยาบาลวชาชพ อยางมนยสาคญทางสถต

ทระดบ 0.05 จากทกลาวมาอภปรายผลไดวาจากการศกษาครงน และผลการศกษาทผานมามความ

สอดคลองกนวาสภาพแวดลอมในการทางานมผลตอความสขในการทางานของพยาบาลวชาชพในระดบ

ปานกลาง ทศทางบวกอยางมนยสาคญทางสถต

5. ปจจยทมผลตอความสขในการทางานของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลชมชน จงหวด

เพชรบรณ

จากผลการศกษา พบวา ปจจยทมผลตอความสขในการทางานของพยาบาลวชาชพ

โรงพยาบาลชมชน จงหวดเพชรบรณ คอ ปจจยสภาพแวดลอมในการทางาน ไดแก ปจจยดานการ

สนบสนนจากเพอนรวมงาน ดานคณลกษณะของงาน และดานความมนคงและความกาวหนาในงาน

โดยทง 3 ปจจย สามารถพยากรณความสขในการทางานของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลชมชน จงหวด

เพชรบรณ ไดรอยละ 55.8 สอดคลองกบการศกษาของคมกรช สรเวช19 พบวา ตวแปรทสามารถ

ทานายความสขในการทางานของพยาบาลหนวยงานอบตเหตฉกเฉนโรงพยาบาลชมชนในเขตภาคกลาง

ไดอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ไดแก ความสามารถในการทางาน และลกษณะงาน โดยอธบาย

ความแปรปรวนของความสขในการทางานไดรอยละ 42.4 (R2 = 0.424) และสอดคลองกบการศกษาของ

กมลรจน กณราชา16 ทพบวา สภาพแวดลอมในการทางาน และการบรหารอยางมสวนรวมสามารถ

รวมกนพยากรณความพงพอใจในงานของพยาบาลวชาชพไดอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 โดย

สามารถอธบายความแปรปรวนของความพงพอใจในงานของพยาบาลวชาชพรอยละ 55.7 และ

สอดคลองกบการศกษาของอภวนทน ไทยงามศลป21 ทพบวา ตวแปรอสระทสามารถรวมกนพยากรณ

ตวชวดของหอผปวยดานความพงพอใจในงานของพยาบาลวชาชพ ไดแก สภาพแวดลอมในการ

ทางาน ดานความสามารถในการควบคมการปฏบตการพยาบาล สภาพแวดลอมในการทางาน ดาน

ความอสระในวชาชพ และคณลกษณะทวไปของพยาบาลวชาชพในหอผปวย ดานระยะเวลาในการ

ปฏบตงาน โดยสามารถอภปรายความผนแปรของตวแปรตามได รอยละ 57.3 อยางมนยสาคญทาง

สถตทระดบ 0.05 จากทกลาวมาอภปรายผลไดวาจากการศกษาครงน และผลการศกษาทผานมาม

ความสอดคลองกนวาสภาพแวดลอมในการทางานเปนตวแปรอสระทมสามารถรวมกบตวแปรอสระอนๆ

ทานายความสขในการทางานของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลชมชนไดไมนอยกวารอยละ 40 และ

โดยมากมากกวารอยละ 50

สรปผลการวจย

จากผลการวจยพบวา พยาบาลวชาชพโรงพยาบาลชมชน จงหวดเพชรบรณ มระดบสภาพแวดลอม

ในการทางานอยในระดบปานกลาง และระดบความสขในการทางานอยในระดบมาก โดยคณลกษณะสวน

บคคลทงหมดทนามาศกษาไมมความสมพนธ แตสภาพแวดลอมในการทางานมความสมพนธในระดบปาน

กลางและปจจยทสามารถพยากรณความสขในการทางาน ไดรอยละ 55.8 ไดแก ปจจยดานการสนบสนน

จากเพอนรวมงาน ดานคณลกษณะของงาน และดานความมนคงและความกาวหนาในงาน โดยม

ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยซงไดจากปญหาทพบจากการตอบคาถามรายขอ ดงน

1. ดานคณลกษณะงาน สานกงานสาธารณสขจงหวด และคณะกรรมการบรหารโรงพยาบาล

ชมชน ควรมการวางแผนพฒนาทรพยากรมนษยทชดเจน เพอใหพยาบาลมเพยงพอและเหมาะสมกบ

ปรมาณงาน ซงจะทาใหระยะเวลาทางานแตละวนมความเหมาะสม ทาใหพยาบาลวชาชพมเวลาในการ

พกผอนหรอคลายเครยด

2. ดานความมนคงและความกาวหนาในงาน คณะกรรมการบรหารโรงพยาบาลชมชน ควร

กาหนดรปแบบ และวธการประเมนผลการปฏบตงานทชดเจน มหลกเกณฑการอทธรณ กรณไมไดรบ

ความเปนธรรม ตลอดจนมการประชมชแจงเกณฑดงกลาวใหทราบโดยทวกน และหมนออกรบฟงความ

คดเหนของผปฏบตงานในโรงพยาบาลชมชน เพอรบทราบปญหา และสรางขวญกาลงใจ

3. ดานการสนบสนนจากเพอนรวมงาน คณะกรรมการบรหารโรงพยาบาลชมชน ควรเปด

โอกาสใหคนในหนวยงานทากจกรรมพกผอนหยอนใจรวมกน เชน เลนกฬา การไปทศนะศกษา เปนตน

ซงกจกรรมเหลานจะนาไปสการแกไขความรสกไมดทเกดขนระหวางการทางาน ตลอดจนเกดความรสก

ทดตอกนนาไปสการสรางเปาหมายในการทางานรวมกนตอไป

กตตกรรมประกาศ

ขอขอบพระคณคณาจารยภาควชาบรหารงานสาธารณสขและคณาจารยคณะสาธารณสขศาสตร

มหาวทยาลยขอนแกน ทกทาน ทไดถายทอดองคความรในรายวชาตางๆ ทเปนประโยชนตอผวจย

ขอบพระคณนายแพทยสาธารณสขจงหวดเพชรบรณ ผอานวยการโรงพยาบาลชมชน ผประสานงาน

โรงพยาบาลชมชนทกทานทใหความรวมมอเปนอยางดในการเกบรวบรวมขอมลการวจย ขอบพระคณ

พยาบาลวชาชพทสละเวลาในการตอบแบบสอบถามการวจยครงน


1. Diener E. Frequently asked questions (FAQ'S) about subjective well- being (Happiness and

life satisfaction). Retrieved 2012 Jul 30. Available from http://www.psycho.uiuc.edu/

nediener/fag.html.2003.

2. รชน หาญสมสกล. ความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคล สภาพแวดลอมทเหมาะสมในการทางาน

ลกษณะงานกบความสขในการทางานของบคลากรพยาบาลประจาสถานพยาบาล สงกดกรมราชทณฑ

[วทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบณฑต]. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย; 2550.

3. Schermerhorn JR, Hunt G, Osborn N. Organizational behavior. Danver: Wiley; 2003.

4. เยาวลกษณ กลพานช. สภาพแวดลอมกบประสทธภาพของงาน. ขาราชการ 2533, 35, 16-18.

5. ชตมา มาลย. ความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคล ความพงพอใจในการทางานและความยดมน

ผกพนตอองคการกบการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลเครอสมตเวช [วทยานพนธ

ปรญญาครศาสตรมหาบณฑต]. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย; 2538.

6. ชลธชา สวางเนตร. การรบรสภาพแวดลอมในการทางานภายในองคการ และขวญในการทางานของ

พนกงานระดบบงคบบญชาและวชาชพ ของบรษทผลตภณฑและวตถกอสราง จากด [วทยานพนธ

ปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต]. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร; 2542.

7. Moos TW. Burnout and health professionals: manifestations and management. Norwalk,

CT: Appleton-Century-Crofts; 1983.

8. สกลนาร กาแกว. ความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคล สภาพแวดลอมในการทางานกบการ

ปฏบตงานของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลตารวจ [วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต].

กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร; 2546.

9. รตกมพล พนธเพง. ความสมพนธระหวางการรบรสภาพแวดลอมในการทางาน ความเหนอยลาทาง

จตใจและสขภาพของพนกงานโรงงานผลตเลนซ [วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต].

กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร; 2547.

10. สานกงานขาราชการพลเรอน. สรปผลการสารวจสถตและอตราการสญเสยของขาราชการพลเรอนสามญ

ปงบประมาณ 2549. กรงเทพฯ: สานกงาน; 2550.

11. สานกงานสาธารณสขจงหวดเพชรบรณ. ทะเบยนรายชอเจาหนาทประจา โรงพยาบาลชมชน.

เพชรบรณ: สานกงาน; 2556.

12. ศรชย กาญจนวาส. การวเคราะหตวแปรพห: หนวยท 13. ใน: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

สาขาวชาวทยาศาสตรสขภาพ. เอกสารการสอนชดวชาระเบยบวธทางสถต. นนทบร:

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช; 2554. หนา 159.

13. Likert R. The human organization: is management and value. New York: McGraw–Hill; 1967.

14. Best JW. Research in education. 3rd ed. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall; 1977.

15. Elifson KW. Fundamental of social statistics. New York: McGraw-Hill; 1990.

16. กมลรจน กณราชา. ความสมพนธระหวางการบรหารงานแบบมสวนรวมของหวหนา หอผปวย

สภาพแวดลอมในการทางานกบความพงพอใจในงานของพยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลทวไป เขต

3 [วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต]. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช;

2551.

17. อรอนงค เลองอรณ. ความสมพนธระหวางสภาพแวดลอมในการทางาน การเสรมสรางพลงอานาจใน

งานของหวหนาหอผปวยกบพฤตกรรมกลาแสดงออกของพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลศนยภาคใต

[วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต]. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช; 2552.

18. อครสรา สถาพรวจนา. ความสมพนธระหวางการสนบสนนจากครอบครว บรรยากาศจรยธรรมในงาน

กบความสขในการทางานของพยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลสงกดกระทรวงสาธารณสข

กรงเทพมหานคร [วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต]. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย; 2551.

19. คมกรช สรเวช. ความสขในการทางานของบคลากร สงกดสานกงานสาธารณสขจงหวดชมพร.

[วทยานพนธปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต]. เชยงใหม: มหาวทยาลยเชยงใหม; 2554.

20. นนทพร บษราคมวด, ยวมาลย ศรปญญวฒศกด, รชน สรรเสรญ. ปจจยทมอทธพลตอความสข

ในการทางานของพยาบาล โรงพยาบาลนครนายก. วารสารการพยาบาลและการศกษา

2551;1(3):63-7.

21. อภวนทน ไทยงามศลป. ความสมพนธระหวางสภาพแวดลอมในการทางานคณลกษณะทวไปของ

พยาบาลวชาชพ กบตวชวดผลลพธทางการพยาบาล ของหอผปวยดานความพงพอใจในงานของ

พยาบาลวชาชพโรงพยาบาลทวไปภาคตะวน ออกเฉยงเหนอ [วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตร

มหาบณฑต]. ขอนแกน: มหาวทยาลยขอนแกน; 2552.

22. มาล เกอนพกล, อรอนงค ทวนพรมราช, อภญญา เพยรพจารณ. ปจจยทมอทธพลตอความสขใน

การทางานของบคลากรวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน กรงเทพ. วารสารวทยาลยพยาบาลบรมราช

ชนน กรงเทพ 2552;25(1):4-9.

ประสบการณดานจตใจและการเยยวยาตนเองของเหยอในคดฆาตกรรม

ทผปวยจตเวชเปนผตองหา

ลดดา จระกล*

วตถประสงค : ศกษาประสบการณดานจตใจและการเยยวยาตนเองของเหยอในคดฆาตกรรมทผปวยจต

เวชเปนผตองหา

วธการศกษา : วจยเชงคณภาพแนวปรากฏการณนยม เกบขอมลโดยการสมภาษณเชงลก การสงเกตอยางมสวนรวม เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย แบบสมภาษณเชงลก กลมตวอยาง คอเหยอทรอดชวตหรอผสญเสยในคดฆาตกรรมทมผปวยจตเวชเปนผตองหา จานวน 10 คน ทสมครใจเขารวมโครงการวจย ผลการศกษา : พบวาเปนเหยอทรอดชวต 5 คน อายเฉลย 49.6 ป กลมผสญเสยจานวน 5 คน มอาย

เฉลย 38.2 ป สวนใหญเปนเพศหญงและเปนบคคลในครอบครว ทงหมดนบถอศาสนาพทธ ผลมดงน

1.ความทกขทถาโถมปฏกรยาทางจตใจทเกดขน : มการเปลยนแปลงทางดานรางกาย-จตใจ

อยางรวดเรว จนเกดความเครยดอยางตอเนอง เชน โกรธแคน หวาดกลว ฝนราย ซมเศรา รสกเหมอน

ตนเองยงอยในเหตการณนนซาๆ ยงจาภาพเหตการณนนได ไมอยากเขาใกลสถานทเกดเหต ยายทอย

หวาดระแวงวาตนเองจะไมปลอดภย

2.ผลกระทบระยะยาว: มเหยอ 1 ราย ทมความพการไมสามารถกลบไปประกอบอาชพได เหยอ

1 ราย มความผดปกตทางจต เหยอ 3 ราย เกดภาวะ PTSD ในสวนของผสญเสยพบวา 2 รายมภาวะ

ซมเศรา และอก 3 รายสามารถดแลตนเองได

3.การเยยวยา :

3.1 การใชกระบวนการคด : มองวาตนเปนทพงแหงตน การทาใจยอมรบกบสงทเกดขน

การมองเรองเปาหมายชวตในอนาคต การเดนหนาทางานเพอคนทเหลออย

3.2 ศาสนาคอแหลงพกพงทางใจ : คดวาเรองทเกดขนเปนเรองของเวรกรรม จากนน

มองเรองของการใหอภย การอโหสกรรมตามมา

3.3 ชมชนกบการชวยเหลอเยยวยา : เหยอทไดรบการดแลจากคนในชมชน หรอชมชน

มกระบวนการในการเจรจาไกลเกลยภายหลงจากเกดเหตการณรนแรงทนท พบวาเหยอจะมปฏกรยา

ทางดานจตใจลดลงกวาเหยอทอยในชมชนทไมมกระบวนการเจรจาไกลเกลย

3.4 เหยอ 5 รายไดรบการชวยเหลอดานจตใจจากหนวยงานรฐ

คาสาคญ : ประสบการณดานจตใจ, การเยยวยาตนเอง ,ผปวยจตเวช,คดฆาตกรรม

..........................................................................................................................................................

*นกสงคมสงเคราะห ชานาญการ สถาบนกลยาณราชนครนทร

Psychological experience and self-healing process for victims of homicide cases conducted by psychiatric patients

Ladda Jeerakul*

Objective: To study about the psychological experience and self-healing process for victims of homicide cases conducted by psychiatric patients Methods of Study: Qualitative research and Collect information data by in-depth interview, participant observation. Tool used in this research was a detailed interview from a group of 10 volunteers. Results : These volunteers divided into five survivors (mean age 49.6 years)and five cases who lost beloved person(mean age 38.2 years) , mostly women and were associated with a patient's family members. All are Buddhists. The research revealed as follows: 1. Suppressive sorrows: Mental reaction :changes in physical and mental health which then led to continuous stress and anxiety. This affected all physical functions such as rage, fear, nightmares, isolation and depression. They would feel like they were in the same situation repeatedly and remember those memories vividly. Many of them would not go near or visit the place that the crime was committed. They would paranoid, insecure and indecisive easily to the extent that they may move their residence elsewhere. 2. Long term impacts : One became handicapped and were not able to carry on as normal. One

became mentally ill. Another 3 victims were suffering from PTSD. Who lost beloved person, 2 of them

suffering from depress and the other 3 members were quite normal.

3. Healing process:

3.1 Thinking Process: victims had to learn to depend on themselves and make up their mind so

as to admit and accept those things that happened to them. They should try to set a goal for their future and

work towards the goal for those who care for them.

3.2 Religion as Recourse: Victims could use religious teachings to guide themselves towards

acceptance. According to Buddhism, any kind of misfortunes that happened to a person can be taken as

karma.

3.3 Community helps heal: Community members should help negotiate and give moral support

to the victims. This study found out that victims who received support from their community recovered much

faster than those who did not receive any.

3.4 5 victims get psychological help from government body

Key word : psychological experience , healing process , homicide , psychiatric patients

.......................................................................................................................................................... *Social worker , Kalayarachanakarin Institute. บทนา หลายปทผานมา อาชญากรรมทกอโดยผปวยจตเวชปรากฏบนพาดหวขาวหนาหนง

หนงสอพมพจานวนไมนอย อาท สลดหนมโรคประสาทกอเหตฆาแม 1 (เดลนวส, 15 กมภาพนธ 2555)

คลงฆา 8 ขวบ แทงยบ 9 แผล คาสนามฟตบอล แฉสตฟ นเฟอน2 (ขาวสด, 12 มนาคม 2555) รวบผว

โหด ฆาเมยขาลบยดทอบานราง3 (คม ชด ลก , 5 มถนายน 2555) สลดลกวย 14 ถกดา ไลฆาแม สปาร

ตาฟนพสาว4 (ไทยรฐ,1พฤศจกายน 2555) เปนตน และผทตกเปนเหยอมทงบคคลในครอบครว

ชมชนและสงคม นอกจากนยงรวมไปถงทรพยสนทถกทาลายดวย ทผานมากระบวนการยตธรรมมกจะ

ใหความสนใจเฉพาะตวผปวยจตเวช ซงอยในฐานะผกระทาความผดหรออาชญากร ทงในเรองการ

ลงโทษ การบาบดรกษา การแกไขฟนฟพฤตกรรม เพอใหผปวยสามารถใชชวตรวมกบคนในสงคมได

อยางปกต แตในความเปนจรงเราจะพบวายงมบคคลอกกลมหนงทเรยกวา “เหยออาชญากรรม” หรอ

ผเสยหายในคดอาญาอกจานวนไมนอยทไมไดรบการคมครอง ชวยเหลอ เยยวยา และชดเชยความ

เสยหายทเกดขน อนสบเนองมาจากการกออาชญากรรมของผกระทาผด ทง ๆ ทผทตกเปนเหยอ

อาชญากรรมหรอผเสยหายในคดอาญาเปนบคคลทตกอยในฐานะผถกกระทา สงผลใหผทตกเปนเหยอ

ทไดรบผลกระทบทางดานจตใจเหลานไมสามารถดารงชวตไดอยางปกตสข ดงนน การดาเนนงาน

กระบวนการยตธรรมในรปแบบใหม จงมงเนนและใหความสนใจในเรองของการชวยเหลอ ชดเชย

เยยวยาทงทางรางกาย และจตใจของผทตกเปนเหยออาชญากรรมหรอผเสยหายในคดอาญาไปพรอม

ๆ กบการดาเนนงานกระบวนการยตธรรมตอตวอาชญากรหรอผกระทาผด ซงเมอพจารณาจากประเทศ

ไทยแลวจะพบวามการออกพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหาย และคาตอบแทนคาใชจายแกจาเลยใน

คดอาญา พ.ศ. 2544 มาบงคบใชในการใหความคมครอง ชดเชย ชวยเหลอ และเยยวยาผทตกเปน

เหยออาชญากรรม และมการจดตงกรมคมครองสทธและเสรภาพ สานกงานชวยเหลอทางการเงนแก

ผเสยหายและจาเลยในคดอาญา ตงแตป พ.ศ.2545 จนถงปจจบน5

แตในการใชสทธทางกฎหมายของเหยออาชญากรรมหรอผเสยหายในคดอาญา เพอใหไดรบ

การชดใชคาเสยหาย มปญหาและอปสรรคหลายประการ โดยเฉพาะในกรณทผปวยจตเวชเปนผตองหา

และเหยอทไดรบผลกระทบเปนบคคลในครอบครว ซงเราจะพบวาเมอมเหตการณผปวยจตเวชทารายคน

ในครอบครวเกดขน ญาตมกไมดาเนนคดกบผปวย เมอไมมการดาเนนคดตามกฎหมาย บคคลใน

ครอบครวทตกเปนเหยอ จงไมไดรบความคมครองตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหาย และ

คาตอบแทนคาใชจายแกจาเลยในคดอาญา พ.ศ. 2544 แตอยางใด ทงนเพอใหเหยออาชญากรรมหรอ

ผเสยหายไดรบการเยยวยาแกไขความเสยหายทเขาไดรบใหไดมากทสด6 การเยยวยาทางดานจตใจจง

เปนอกมตหนงทเหยออาชญากรรมควรไดรบ และสมควรไดรบอยางทนทวงท เพอปองกนการเกด

ปญหาสขภาพจตในอนาคต เพราะการไดรบผลกระทบจากอาชญากรรม เชน ฆาตกรรม การถกทาราย

รางกาย สงผลกระทบตอจตใจเปนเวลานาน7 ทผานมามการศกษาวจยพบวาเหยอหรอครอบครวของ

เหยอทสญเสยบคคลอนเปนทรก จะแสดงความเศราโศก หมดหวง ทอแท รสกผด โกรธ รองไห

เหนอยงาย แยกตวออกจากสงคม ไมเชอวาผเสยชวตไดจากไปแลว มความคดผดแทรกนกถง

ผเสยชวต (Intrusive thought) มปญหาเรองการนอน และถาผสญเสยรายใดไมสามารถปรบตวตอการ

สญเสยได เพราะยงตดอยในระยะของความเศรากจะเกดความเศราในระดบทรนแรงขนได 8 จาก

การศกษาของ Kilpatrick,Edwards and Seymour(1992) 7(ใน Diane L. Green, Albert R.

Roberts,2008) พบวาเหยออาชญากรรมในคดขมขนมภาวะ PTSD และมภาวะซมเศรา ซง

ประสบการณการตกเปนเหยออาชญากรรม ไมวาจะรนแรงหรอไมตามกทาใหเหยอเกดความกดดนได

อยางมากทสด เพราะฉะนนคณภาพชวตของเหยออาชญากรรมจงเปนความทาทายอยางมากสาหรบ

ผใหการดแลทางดานสขภาพจต7

เหตผลทผวจยตองการศกษาวจยเรองน เนองจากมตดานการชวยเหลอ เยยวยาจตใจเหยอ

อาชญากรรมอนเกดจากการกระทาผดของผปวยจตเวช เปนสวนหนงของการพทกษสทธ รวมถง

สงเสรม ใหบคคลทตกเปนเหยอไดเตบโตตอไปอยางงดงามตามเสนทางชวตของคนแตละคน อกทง

เปนการดแลดวยหวใจความเปนมนษยทจกทาใหเหยออาชญากรรมใหไดรบการชวยเหลออยางทดเทยม

ตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหาย และคาตอบแทนคาใชจายแกจาเลยในคดอาญา พ.ศ. 2544

วตถประสงคการศกษา

เพอศกษาประสบการณทางดานจตใจและกระบวนการเยยวยาดวยตนเองของเหยอ

อาชญากรรมในคดฆาตกรรมทผปวยจตเวชเปนผตองหา

คาถามการวจย

ประสบการณทางดานจตใจและกระบวนการเยยวยาดวยตนเองของเหยออาชญากรรมในคด

ฆาตกรรมทมผปวยจตเวชเปนผตองหาเปนอยางไร

ระเบยบวธวจย

การวจยในครงนเปนการศกษาเชงคณภาพ เพอทาความเขาใจประสบการณทางดานจตใจและกระบวนการเยยวยาดวยตนเองของเหยออาชญากรรม โดยมผใหขอมลหลกคอเหยอทรอดชวตหรอผสญเสยในเหตการณจากคดฆาตกรรมทมผปวยจตเวชเปนผตองหา จานวน 10 คน ซงแบงออกเปนเหยอทรอดชวต 5 คน และผสญเสย 5 คน สวนผใหขอมลประกอบ คอ บคคลในครอบครวของเหยอ เกบรวบรวมขอมลโดยการสมภาษณเชงลก (In-Depth Interview) การจดบนทก ตงแตเดอนมถนายน – กนยายน 2554 แลวนามาวเคราะหตความ (Interpretation) เพอคนหาความหมายหรอคาอธบายจากเหยอ


จากการศกษาพบวากลมตวอยางแบงออกเปนเหยอทรอดชวต จานวน 5 คน มอายเฉลย

49.6 ป สวนใหญเปนหญง 4 คน มความสมพนธกบผปวยเปนบคคลในครอบครว (มารดา พนอง

ภรรยา) จานวน 4 คน มเหยอเพยง 1 รายเทานนทไมใชเครอญาต สวนในกลมผสญเสย จานวน

5 คน มอายเฉลย 38.2 ป เปนหญง 3 คน และชาย 2 คน มความสมพนธกบผปวยเปนบคคลใน

ครอบครว 3 คน และไมใชเครอญาต 2 คน ซงทงเหยอทรอดชวตและผสญเสยทงหมดนบถอ

ศาสนาพทธ จากกลมตวอยางดงกลาวผวจยขอนาเสนอผลการศกษาในภาพรวมทงหมดดงน

1. ประสบการณทางดานจตใจของเหยอ

เปนการบอกเลาเรองราวประสบการณทางดานจตใจของการตกเปนเหยอ โดยมงประเดน

ไปทความรสกและความคดของเหยอแตละราย โดยครอบคลมระยะเวลาตงแตเกดเหต จนถง ณ เวลาท

ศกษา ซงจากการวเคราะหขอมลทไดจากการสมภาษณ พบวาประสบการณทางดานจตใจของเหยอแต

ละรายสามารถถายทอดออกมาเปนหมวดหมไดดงน

1.1 เมอรวาตนเองตกเปนเหยอหรอผสญเสย เหยอถายทอดเรองราวความรสกของ

ตนเองออกมาวามนเปนสงทเกดขนอยางกระทนไมไดทนตงตวมากอน โดยสวนใหญรสกชอก ตกใจ

หวาดผวา รสกผด โกรธตนเองและผปวย ปฏเสธวามนไมไดเกดขนจรง สงทเกดขนมนเปนความฝน

ในรายทไดรบการยนยนจากแพทยวามความพการอยางถาวร จะมองวามนคอเวรกรรม บางคน

กลาวโทษโชคชะตา บางคนโกรธแคนมากจนอยากจะใหผปวยพการเหมอนตนเอง และในรายทม

ความพการจนกระทงไมสามารถกลบไปประกอบอาชพไดเหมอนเดม จะรสกวาตนเองไมมคา เปนภาระ

ของคนในครอบครว และมความคดอยากฆาตวตาย ในเหยอทเปนผรอดชวต 2 ราย ถายทอด

เรองราววาตนเองลงมอฆาตวตายแลวแตไมสาเรจ เชนเดยวกบเหยอทรอดชวตอก 1 รายทมอาการ

หวาดผวา ตนตระหนกตลอดเวลา ไมสามารถดาเนนชวตในรปแบบปกตได จนรสกวาตนเองไม

สามารถทนอยในสถานการณนไดกมความคดอยากฆาตวตายเชนกน ซงความรสกดงกลาวไมแตกตาง

กนระหวางเหยอทรอดชวตทเปนบคคลใกลชดกบเหยอทไมใชเครอญาตกน แตจะมความรสกสงสารท

ผปวยทางจต ควบคมตนเองไมไดสลบกบโกรธแคนผปวยในเวลาเดยวกนในกลมทเปนบคคลใกลชด

สวนในกลมทไมใชเครอญาตไมพบแตอยางใด ในสวนของผสญเสยทเปนบคคลในครอบครว 3 ราย

เมอรวาบคคลในครอบครวของตนเสยชวตจากการกระทาของผปวย จะรสกชอก ตกใจ ปฏเสธวา

เหตการณทเกดขนไมใชความจรง ตอรอง โกรธแคนผปวย และโกรธแคนตนเองทไมดแลผปวยหรอพา

ผปวยไปรบการรกษา ซงกเชนเดยวกนครอบครวของผสญเสยทไมใชเครอญาตทจะมความรสกชอก

กบเหตการณทเกดขน ตอรอง โกรธแคนผปวยและครอบครว อยากใหครอบครวของตนไดรบการ

ชดใชจากการกระทาของผปวย อยากใหสงคมใหความเปนธรรม

2. ความทกข...ทถาโถม : ปฏกรยาทางดานจตใจทเกดขน ปรากฏการณทพบขณะทเกบ

ขอมล เหยอจะมความรสกกลวกบเหตการณทเกดขน ในเหยอรายหนงทถกผปวยซงเปนสามใชอาวธ

ปนยงทแขนขวา และบรเวณขมบขวา บอกเลากบผวจยวา “กลวจนไมอยากจะมชวตคอก หรอเวลาท

ดโทรทศนแลวเหนภาพอาวธปนกจะรสกกลวมาก สะเทอนใจ” สวนในเหยออกรายทถกบตรชายใช

อาวธมดแทง เหยอสามารถรอดชวตมาได แตสามเสยชวตในทเกดเหตนนกมอาการกลว กระวน

กระวาย ไมอยากแมกระทงไดยนชอของผปวย ไมอยากรบรขอมล ไมกลาอยภายในบานคนเดยว เพราะ

กลววาผปวยจะหนออกจากโรงพยาบาลมาทารายตนเองซา เวลาทไดยนเสยงรถยนตวงผานหนาบานก

จะตองหมอบ คลานอยกบพน ไมกลาลกขนมาดวาเปนรถของใคร สวนเหยอรายอน ๆ กลววาเหตการณ

จะตองเกดขนกบตนเองซาอกในอนาคต และเหยอทเปนผรอดชวตทกรายนอนไมหลบ ฝนราย หรอเหน

ภาพทตนเองถกทารายซาๆ เมอเดนผานจดเกดเหต หรอเหนบาดแผลตามรางกายทไดรบจะเกดอาการ

ใจสน เหงอออกมากรสกเหมอนกบวาตนเองใจจะขาด กระสบกระสาย นงไมตดท ซงอาการดงกลาว

เมอญาตหรอบคคลใกลชดเหนแลวจะเขามานงอยเปนเพอน ปลอบโยน ใหกาลงใจ

สวนในดานอารมณโกรธแคน ตองการแกแคน จะพบมากในครอบครวของผสญเสยทไมใช

ญาต ( 2 คน) ซงความโกรธแคนดงกลาวเกดขนภายหลงจากปฏกรยาทางจตใจแบบชอคและปฏเสธ

ไมยอมรบวาเหตการณดงกลาวไดเกดขนกบครอบครวของตนเอง พยายามคนหาคาตอบวาเหตการณ

เลวรายนเกดขนกบครอบครวของตนเองไดอยางไร กลาวโทษครอบครวของผปวยทไมพาผปวยไปรบ

การรกษา โกรธแคนสงคมทไมใหความเปนธรรม โกรธแคนโชคชะตา เปนตน ในดานของเหยอ

ผรอดชวต มความโกรธ และตองการแกแคนในรายทไมใชเครอญาตของผปวย โกรธททาใหตนเอง

พการ ไมสามารถประกอบอาชพไดเชนเดม ไมสามารถเปนผนาครอบครวได ครอบครวขาดรายได

เกดภาระหนสนจากคารกษาพยาบาล และมองวาตนเองเปนภาระของครอบครว ไมมคณคา บางรายม

ความคดอยากฆาตวตาย สวนเหยอทรอดชวตทเปนญาตมความโกรธ แตไมไดตองการแกแคน โกรธ

ตวเองทไมระมดระวงตว โกรธทตนเองเชอใจผปวย คดวาผปวยไมนาจะทารายคนทมบญคณ

นอกจากนในกลมของผสญเสยทงทเปนเครอญาตและไมใชเครอญาต ยงพบอารมณเศรา นอนไมหลบ

แยกตวเองออกจากสงคม และโทษตนเองททาใหผตายเสยชวต พบในผสญเสยทสามเสยชวต โดย

ผกระทาเปนผปวยจตเวชทเปนพนองหรอบตรของตน โดยเฉพาะในครอบครวทผนาครอบครวเสยชวต

ผสญเสยจะมอารมณเศรายาวนานมากกวา 1 ป ตองไดรบการบาบดรกษาจากจตแพทย โดยไดรบการ

วนจฉยวาเปน PTSD

นอกจากนยงพบวาทงเหยอทรอดชวตและผสญเสยบางครอบครวยายทอยอาศยไปอยทอ น

โดยใหเหตผลวา เพราะระแวงวาตนเองจะไมปลอดภยเมอผปวยกลบมา และในผสญเสย 2 ราย ทง

บานทเกดเหตใหเปนบานราง ไมเดนทางเขาไปทบานหลงดงกลาวอก เพราะกลบไปแลวจะเหนภาพ

เหตการณซา ๆ เหนจดเกดเหต เหนทรพยสนของผเสยชวตแลวมอาการเศรา ฝนราย นอนไมหลบ

สวนในดานพฤตกรรมการแสดงออกของเหยอและผสญเสยพบวามผสญเสย1 ราย นาทรพยสนทตนเอง

มอยไปเลนการพนน ตดสารเสพตด และคสมรสขอแยกทางหลงผปวยกอคด

ซงจากปฏกรยาดงกลาวมผลกระทบระยะยาวทเกดขนกบเหยอและผสญเสย คอ เหยอ 1

ราย พการไมสามารถประกอบอาชพได เหยอ 1 ราย มความผดปกตทางจต เหยออก 3 ราย เกด

ภาวะ PTSD ในสวนของผสญเสยพบวามภาวะซมเศรา 2 ราย และอก 3 ราย สามารถดแลตนเอง

ได แตตองไดรบการตดตามอยางตอเนอง

3. การเยยวยา : การกาวผานความเลวรายในชวต

3.1 ตนเปนทพงแหงตน...กบการปรบตวปรบใจใหเขาสภาวะสมดล

การปรบตวของเหยอหรอผสญเสยแตละคนมความแตกตางกนออกไป ซงขนอยกบปจจยหลายอยาง

เชน ระดบความรนแรงของการไดรบบาดเจบ ระดบความรนแรงของการสญเสย บคลกภาพของเหยอ

หรอผสญเสย หนาทความรบผดชอบของเหยอหรอผสญเสยทมตอครอบครว นอกจากนยงรวมไปถง

ปจจยทางดานครอบครวและชมชน และสภาพเศรษฐกจของเหยอหรอผสญเสยแตละรายอกดวย จาก

การศกษาพบวาเหยอทงทเปนบคคลในครอบครวและไมใชเครอญาตทไดรบผลกระทบตองเผชญกบการ

ทาใจยอมรบกบสงทเกดขนกอน ยอมรบอารมณ ความรสกทเกดขนของตนเอง ยอมรบวาตนเองสญเสย

อวยวะ ยอมรบวาตนเองมความพการ ซงในกระบวนการนแตละคนใชเวลาแตกตางกน เชน เหยอท

รอดชวตทเปนบคคลในครอบครว ยอมรบวาตนเองมความพการทางกาย ทไมสามารถประกอบอาชพได

เหมอนเดม เขาใจวาการกระทาของผปวยเกดจากความเจบปวยทางจต แตไมใหอภยในสงทผปวย

กระทา สวนเหยอทรอดชวตอก 1 รายทไมใชเครอญาต ยอมรบความพการทเกดขนกบตนเองไดบาง

แตยอมรบความผดปกตทางดานอารมณและพฤตกรรมทเกดขนไมได เนองจากสงผลตอสมพนธภาพใน

ครอบครว อกทงภายหลงจากทเหยอไดรบบาดเจบฐานะทางครอบครวเรมแยลง ธรกจสวนตวทเคย

รงเรองมปญหาเพราะภรรยาของเหยอไมเคยดาเนนการดวยตนเองมากอน ทงตวเหยอและ ครอบครว

รายนตองใชเวลาในการปรบตวเพอใหเขาใจความเจบปวยของผรอดชวตนานกวา 1 ป และภรรยาของ

เหยอตองใชเวลาเรยนรธรกจเพอเปนผนาครอบครว สวนในกลมผสญเสยทงบคคลในครอบครวและ

ไมใชเครอญาต ยอมรบวาตนเองสญเสยคนรก ยอมรบความโกรธแคน ยบยงความโกรธเมอตอง

เผชญหนากบครอบครวของผกระทา ซงในกระบวนการนตองอาศยการสนบสนนจากบคคลรอบขาง

เพอนบาน เปนตวชวยสงเสรม สนบสนน เขาใจ และพรอมทจะเปนเพอน ซงระยะเวลาในการปรบตว

ใหเขาสภาวะสมดลของแตละคนแตกตางกนขนอยกบบคลกภาพของผสญเสยและผเสยชวตวามบทบาท

สาคญอยางไรในครอบครว ซงผสญเสยทสญเสยสาม 2 ราย ตองปรบบทบาทของตนเองมาเปนผนา

ครอบครวแทนสามทเสยชวตในทนท ตองมองเรองความอยรอดของชวตของครอบครว เรมทางานเพอ

ตนเอง เพอบคคลในครอบครวทเหลออยมากกวาทจะจมอยกบความรสกดานลบ

3.2 ศาสนา: แหลงพกพงทางใจ จากการศกษาพบวาเหยอนาหลกธรรมคาสอนตาม

แนวทางพทธศาสนามาเปนตวชวยอธบายเพอใหตนเองสามารถอยกบความเจบปวด หรอพยายามทา

ใหความเจบปวดทางจตใจลดความเศราโศกใหบรรเทาเบาบางลง โดยคดวาเรองทเกดขนเปนเรองของ

เวรกรรม “กรรมใครกรรมมน” “ทกชวตเกดมาแลวตองตาย” “ยงมอกหลายคนทมความทกขมากกวา

เรา” จากนนกมองเรองของการใหอภย การอโหสกรรมตามมา จากการศกษาพบวาการใหอภย การ

อโหสกรรมแกผกระทาผดจะเกดขนไดกตอเมอระยะเวลาของเหตการณรนแรงผานไปประมาณ 3 เดอน

ขนไปเฉพาะในรายทเหยอเปนพนอง บดา-มารดา สวนเหยอทเปนคสมรส (เหยอทรอดชวต 1 คน

และผสญเสย 1 คน) ทกคนขอยตชวตสมรสหลงเกดเหตการณ สวนในกลมผสญเสยทไมใชเครอญาต

กน พบวาการใหอภย การอโหสกรรมแกผกระทาผดไมสามารถระบระยะเวลาได ผสญเสยรายหนงม

ความเศรามากขนภายหลงจากทผปวยกลบไปอยในชมชน

3.3 ชมชนกบการชวยเหลอเยยวยา : เมอเหยออาชญากรรมไดรบผลกระทบจาก

เหตการณวกฤต โดยสวนใหญเหยอเลอกทจะขอความชวยเหลอจากบคคลในครอบครวของตนเองกอน

เปนอนดบแรก จากนนจงขอความชวยเหลอจากเพอนบานโดยเหยอทไดรบการดแลจากคนในชมชน

หรอชมชนมกระบวนการในการเจรจาไกลเกลยภายหลงจากเกดเหตการณรนแรงทนท พบวาเหยอจะม

ปฏกรยาทางดานจตใจลดลงกวาเหยอทอยในชมชนทไมมกระบวนการเจรจาไกลเกลย พบในกรณท

เหยอหรอผสญเสยเปนบคคลอนนอกครอบครว นอกจากนยงพบวาการชวยเหลอจากเพอนบาน

โดยเฉพาะการใหกาลงใจ การปลอบใจ การอยเปนเพอน เปนปจจยสาคญททาใหเหยอหรอผ

สญเสยทงทเปนบคคลในครอบครวและไมใชเครอญาตสามารถลดปฏกรยาทางดานจตใจไดรวดเรว

3.4หนวยงานรฐกบการเยยวยาจตใจ : จากการศกษาในครงนพบวามเหยอทรอดชวต 4

รายไดรบการชวยเหลอทางดานจตใจทนทหลงเกดเหตการณ ปฏกรยาทางดานจตใจดงกลาวไดรบการ

ดแลทนทจากจตแพทยและมการตดตามอยางตอเนอง สวนเหยออก 1 รายไดรบการชวยเหลอเยยวยา

จตใจหลงเหตการณผานไปแลว 1 ป พบวาผลกระทบจากเหตการณนนยงคงรนแรง ในสวนของผ

สญเสย ทงทเปนบคคลในครอบครวและไมใชเครอญาต ไดรบการเยยวยาจตใจจากหนวยงานของรฐ

ลาชา อนเนองมาจากผเสยชวตเปนคนในครอบครวเดยวกบผปวย สวนผสญเสยทไมใชเครอญาตมกม

ปญหาในเรองของการตดตอสอสาร การยายทอยอาศยหลงเกดเหตการณ ซงทงเหยอและผสญเสยทก

รายมองวาตนเองสมควรไดรบการเยยวยาทนทหลงเกดเหตการณ และควรมการตดตามอยางตอเนอง

เพอปองกนปญหาสขภาพจตในระยะยาว

วจารณ

จากการศกษาปฏกรยาทางดานจตใจของเหยอหรอผสญเสยภายหลงจากเกดเหตการณพบวาม

ผลกระทบทงทางดานรางกาย อารมณ การรบรและการแสดงออก เชน กลว ซมเศรา นอนไมหลบ ฝน

ราย เหนภาพเหตการณทเคยเกดขนกบตนเองซาๆ ตกใจงาย ชอก ปฏเสธไมยอมรบในสงทเกดขน

โกรธตนเอง โกรธคนอน ตองการแกแคน สบสน มนงง ไมมสมาธ ซงกสอดคลองกบการศกษาของ

Bard and Sangrey (1986) 7 (ใน Diane L. Green, Albert R. Roberts,2008) พบวาเหยออาชญากรรม

จะมปญหาในการทาความเขาใจอารมณความรสกของตนเอง รสกผด อบอาย กลว โกรธ ไมมความ

มนใจ เกดความคบของใจกบสถานการณทตนเองรสกไมคนเคย บางครงเหยอไมสามารถควบคมหรอ

จดการงานตางๆ ได บางรายมอาการกลววาเหตการณจะตองเกดขนกบตนเองซาอกในอนาคต กระวน

กระวาย จากประสบการณทางานของ Judit Herman9 (ในปยะฉตร เรองวเศษ ฟนน,2544) ได

สงเกตเหนปฏกรยาตอบโตตอเหตการณวกฤต พบวาความระแวง และการคาดหวงวาเหตรายกาลงจะ

เกดขน (Anticipatory Responses) กบอาการตนตระหนก (Startle Responses) ผทตกเปนเหยอจะ

ดาเนนชวตหลงเหตการณวกฤตดวยความระแวงวาภยนตรายจะมาถงตวทกขณะ จะไมไววางใจคนและ

สถานการณรอบขางหรอจะเปนคนทหวนไหวและตนตระหนกไดงาย ในบางคนอาจจะหาวธการควบคม

ความกลวตางๆ เหลาน โดยการเกดอาการทาง Compulsive behaviors เพอพยายามทจะขจดความ

กลวนนออกไป เชนเดยวกบงานของAnn Wolbert Burgess,Chery Regehr,Albert R. Roberts (2010)10

พบวาการตนตวมากเกนไป ถงแมวาเหตการณเลวรายนนจะผานไปแลว แตรางกายยงคงมภาวะตนตว

ทาใหรสกกระวนกระวาย ผดลกผดนง ใจสน ความดนสง ตกใจงาย ไมมสมาธ บางรายกลายเปนพวก

ระวงตวหรอหวาดระแวงเกนเหต สวนในดานผลกระทบทเกดขนกบครอบครวผสญเสยหรอเหยอทไดรบ

ความพการไมสามารถไปประกอบอาชพหาเลยงครอบครวไดเชนเดมนนปฏกรยาทางดานจตใจทเกดขน

สอดคลองกบการศกษาของทพวลย วมลมาศ (2536)11 พบวาครอบครวทหวหนาครอบครวหรอผทเปน

ผรบภาระในการหาเลยงครอบครวเสยชวตลงสงผลใหสมาชกในครอบครวขาดรายได วาเหว ขาดผนา

ขาดทปรกษาแนะนา ขาดความมนคงในการดาเนนชวต นอกจากนในจานวนเหยอทไดรบผลกระทบม

เหยอจานวน 3 รายทไดรบการวนจฉยวาเปน PTSD สอดคลองกบงานของ Ann Wolbert Burgess และ

คณะ10 และจากการสารวจของCenters for Disease Control and Prevention (CDC) เมอป ค.ศ.

2003 พบวาคาใชจายทเกยวของกบสขภาพในคดทารายรางกาย คดฆาตกรรม มคาใชจายมากกวา 5.8

พนลานบาทตอป นอกจากนเหยอยงตองขาดรายไดรวมไปถงคาใชจายจากความทกขทรมานจาก

ประสบการณทตกเปนเหยออกดวย7 สวนในดานผสญเสยพบวามผสญเสยบางรายทมปญหาพฤตกรรม

รวมดวย โดยนาทรพยสนทตนเองมอยไปเลนการพนน ตดสารเสพตด ซงสอดคลองกบงานของ Diane

L. Green, Albert R. Roberts (2008)7 ทพบวาความรนแรงจากอาชญากรรมทเกดขนสงผลตอ

พฤตกรรมทไมเหมาะสมของเหยอ คอ สบบหร ดมสรา นอนไมหลบ เลนการพนน

ในดานการเยยวยา พบวาเหยอทไดรบการดแลจากชมชน หรอชมชนมกระบวนการในการ

เจรจาไกลเกลยภายหลงจากเกดเหตการณรนแรงทนท พบวาเหยอจะมปฏกรยาทางดานจตใจลดลงกวา

เหยอทอยในชมชนทไมมกระบวนการเจรจาไกลเกลย ซงสอดคลองกบการศกษาของบรรหาร ชลสนธ

(2544)12 พบวาครอบครวและญาตพนองกมสวนเปนอยางมากในการชดเชยการเสยหายแกเหยอ

อาชญากรรม ทงนขนอยกบความสมพนธอนดระหวางเหยออาชญากรรมกบคนในครอบครว และญาตพ

นองใกลชด นอกจากนยงมการชดเชยคาเสยหายแกเหยออาชญากรรมโดยชมชน ไมวาจะเปนในดาน

จตใจ คอ การใหกาลงใจ ใหความอบอนทางใจ และการเยยวยารกษาใจอนเกดจากความบอบชา ความ

ผดหวง ความกลว ความเสยขวญเปนตน นอกจากชมชนจะชดเชยทางดานจตใจแลว ชมชนอาจจะ

ชดเชยทางดานทรพยสน เงนทอง สงของ อปกรณการดารงชวตรวมตลอดทงทอยอาศยดวย ซงหาก

การขาดการสนบสนนทางสงคมจะสงผลใหบคคลมความเศราเพมขน7

ขอเสนอแนะ

1. ควรมการศกษาเปรยบเทยบระหวางปฏกรยาทางดานจตใจและและกระบวนการเยยวยา

ของเหยออาชญากรรมปกตทผกระทาความผดไมไดปวยเปนโรคทางจตเวช เพอทาความ

เขาใจปฏกรยาทางดานจตใจ และรปแบบการเยยวยาของเหยอตอไป

2. ควรมการศกษาเรองผลของการไดรบความชวยเหลอของเหยอทไดรบผลกระทบจากการ

กอคดของผปวยจตเวชตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหาย และคาตอบแทน

คาใชจายแกจาเลยในคดอาญา พ.ศ. 2544 เพอนามาวางแผนจดทาเปนแนวทางการให

ความชวยเหลอเหยอทไดรบผลกระทบตอไป

3. จากการศกษาในครงนพบวามเดกอายตากวา 10 ป อยในเหตการณฆาตกรรม จงควรม

การตดตามปฏกรยาทางดานจตใจทเกดขนกบเดกอยางตอเนอง เพอเปนการปองกนการ

เกดปญหาสขภาพจตในอนาคต

สรป

การศกษาปฏกรยาทางดานจตใจและกระบวนการเยยวยาของเหยอในคดฆาตกรรมทมผปวยจต

เวชเปนผตองหานน พบวาปฏกรยาทางดานจตใจทเกดขนมท งทางดานรางกาย อารมณ การรบรและ

การแสดงออก สวนระดบความรนแรงของปฏกรยาทางดานจตใจของเหยอแตละรายขนอยกบระดบความ

รนแรงของการไดรบบาดเจบ และระดบความรนแรงของการสญเสย สวนการเยยวยาขนอยกบการ

ปรบตวตอการสญเสยเปนหลก การสนบสนนชวยเหลอจากบคคลรอบขางและชมชนเปนปจจยเกอหนน

ททาใหเหยอและผสญเสยสามารถฟนฟสภาพจตใจไดรวดเรวมากขน นอกจากนหนวยงานภาครฐควร

มบทบาทในการเยยวยาจตใจหลงเกดเหตการณทนท และควรมการตดตามอยางตอเนอง

กตตกรรมประกาศ

ผวจยขอขอบคณเหยออาชญากรรมทกรายทถายทอดเรองราวความปวดราว ใหผวจยได

พฒนาแนวทางการเยยวยาจตใจตอไป


1. สลดหนมโรคประสาทกอเหตฆาแม. เดลนวส. 15 กมภาพนธ 2555; พาดหวขาว.1.

2. คลงฆา 8 ขวบ แทงยบ 9 แผล คาสนามฟตบอล แฉสตฟ นเฟอน. ขาวสด. 12 มนาคม 2555;

พาดหวขาว.1.

3. รวบผวโหด ฆาเมยขาลบยดทอบานราง. คมชดลก. 5 มถนายน 2555; พาดหวขาว.1.

4. สลดลกวย14 ถกดาไลฆาแม สปารตาฟนพสาว. ไทยรฐ. 1 พฤศจกายน 2555; พาดหวขาว.1.

5. สภกจ เจรญเวช. การชวยเหลอผเสยหายในคดอาญาตามพระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหาย

และคาทดแทน และคาใชจายแกจาเลยในคดอาญา พ.ศ.2544: ศกษาเฉพาะกรณผเสยหายท

ไดรบการชวยเหลอในเขตกรงเทพมหานคร [วทยานพนธมหาบณฑต].กรงเทพฯ: คณะสงคม

สงเคราะหศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร; 2553.

6. อภรกษ ทมวงศ. สทธของเหยออาชญากรรมในกฎหมายระหวางประเทศ: ผลกระทบตอประเทศไทย [วทยานพนธมหาบณฑต]. กรงเทพฯ: คณะนตศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย; 2544.

7. Green DL, Roberts AR. Helping victims of violent crime: assessment, treatment and

evidence-based practice. New York: Springer; 2008.

8. โรงพยาบาลศรธญญา. รายงานผลการใหความชวยเหลอทางดานจตใจแกผสญเสยจากเหตการณรถบรรทกชนรถรบ-สงนกเรยน โรงเรยนขจรทรพยอารง. กรงเทพฯ: โรงพยาบาล; 2536.

9. ปยะฉตร เรองวเศษ ฟนน. คมอการบาบดฟนฟจตใจเดกทถกทารณกรรม. นนทบร: ศนยบาบดฟนฟจตใจเดกและครอบครว โรงพยาบาลศรธญญา; 2544.

10. Burgess AW, Regehr C, Roberts AR. Victimology theories and applications . United

States of America: Jones and Bartlett; 2010. pp.84-93.

11. ทพวลย วมลมาศ. ผลกระทบทางดานเศรษฐกจ สงคม และจตใจของผประสบภยและ

ผเกยวของจากเหตการณแกสระเบดทถนนเพชรบรตดใหม: ศกษาเฉพาะกรณผมารบบรการจาก

กรมประชาสงเคราะห[วทยานพนธมหาบณฑต]. กรงเทพฯ: คณะสงคมสงเคราะหศาสตร

มหาวทยาลยธรรมศาสตร; 2536.

12. บรรหาร ชลสนธ. ทศนะของบคลากรในกระบวนการยตธรรมตอการจดตงโครงการไกลเกลยระหวางผกระทาผดและเหยออาชญากรรม[วทยานพนธมหาบณฑต]. กรงเทพฯ: คณะสงคมสงเคราะหศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร; 2544.

โรงพยาบาลสวนปรงกบบทบาททเปลยนแปลงในการปฏรปกระทรวงสาธารณสข

ศรศกด ธตดลกรตน*

Suanprung Hospital and the changing role in ministry of public health reform

From now on there will be big changes in health care system in Thailand. Department of mental health(as part of ministry of public health will change from service provider to be National Health Authority of Mental Health (NAMH) and Regulatory Body. Suanprung Hospital (as part of department of mental health) will be change to

excellence center of alcohol health care system by blueprint for change in 7 domains which will emphasize first in medical service center domain, research and development center domain, training center domain and database and network domain. It is a big challenge but for all thais , we (suanprung people) will done it together until success.

Keywords : Suanprung , changing role, reform, ministry of public health …………………………………………………………………………………………………………… *ผอานวยการโรงพยาบาลสวนปรง ความเปนมาของการปฏรปกระทรวงสาธารณสข

การปฏรปกระทรวงสาธารณสขไดรบความสนใจจากบคลากรกระทรวงสาธารณสขและจากสงคม มากขนเรอยๆ โดยเฉพาะชวงทมขาวความขดแยงในเรองการจายคาตอบแทนการเปลยนแปลงกระทรวงสาธารณสขม การเปลยนแปลงเกดขนหลายครงหลายคราว โดยครงสาคญเกดขนในป พ.ศ.๒๕๑๗ ทมการแยกบทบาทของกรมวชาการกบหนวยปฏบตการคอสานกงานปลดกระทรวงและมการขยายสวนราชการตางๆ เพมขนเรอยๆ จนการเปลยนแปลงครงหลงสดทเกดขนในป๒๕๔๕ ทาใหกระทรวง สาธารณสขมหนวยงานเทยบเทากรมอยในสงกด ๙กรมการเปลยนแปลงครงนนจนถง ปจจบน นบเปน เวลาเกอบ ๑๐ ป และเปน ๑๐ ปทสงคมไทย และปญหาสขภาพของคนไทยมการเปลยนแปลงอยางมาก จนทาใหมผต งคาถามวาสมควรทจะทบทวนบทบาทภารกจและโครงสรางของกระทรวงสาธารณสขอกครงหรอไม ในเดอนพฤศจกายน พ.ศ.๒๕๕๓ สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (กพร.) ไดประสานหนวยราชการตางๆ ใหทาการทบทวน ปรบบทบาท ภารกจใหสอดคลองกบบรบทตางๆ ทเปลยนแปลงตลอดจนสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๑ (พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๙) และการเตรยมตวกาวสประชาคมอาเซยน (ASEAN Community) กระทรวงสาธารณสข ไดรบขอเสนอโดยจดตงคณะทางานวชาการขนรวมกบสถาบนวจยระบบสาธารณสข (สวรส.) ม นพ.ณรงค สหเมธาพฒน รองปลดกระทรวงสาธารณสขในขณะนนเปนประธาน เพอพฒนาขอเสนอ การปรบบทบาทกระทรวงสาธารณสขในลกษณะคขนานใน ๔ ระบบยอย อนประกอบดวย ระบบบรการสขภาพ ระบบสรางเสรมสขภาพ ระบบควบคมปองกนโรค ระบบคมครองผบรโภค โดยการทบทวนเอกสาร (Document review) รวมกบการสมภาษณเชงลกผทรงคณวฒทเกยวของ และการประชมเพอรบฟงความคดเหนจากผเกยวของ ในการศกษาครงนนไดสรป ขอเสนอบทบาทกระทรวงสาธารณสขไวดงน ๑. การเปนองคกรหลกในการดแลงานดานสขภาพของประเทศ (National Health Authority) ทา

หนาท กาหนดนโยบาย ยทธศาสตร บนพนฐานของการใชความร (evidence informed policy) โดย

นโยบายบางสวนจะเปนการออกแบบระบบ เพอใหกลไกและภาคตางๆ มบทบาททเหมาะสมในระบบ

สขภาพ ลดความซาซอน และมการตรวจสอบกนและกนอยางเหมาะสม เพอใหเกดระบบทมธรรมาภบาล

(good governance)

๒. การกากบ ดแล การดาเนนงานตามนโยบาย (Regulator) มากกวาการเปนหนวยปฏบต

(Provider)

๓. การสรางและจดการความรเพอสนบสนนการพฒนานโยบายดานสขภาพรวมถงการพฒนา

ระบบ ขอมลเพอใหสามารถกากบ ตดตาม และประเมนผล การดาเนนนโยบายดานสขภาพ

๔. การประสานและสรางความรวมมอกบภาคตางๆ โดยทาหนาทเปน National focal point ทง

ดาน การประสานงาน บรณาการ และการมสวนรวม ของทกภาคสวน

๕. การบงคบใชกฎหมาย (legal power) โดยเฉพาะงานดานคมครองผบรโภค

การปรบเปลยนในระดบประเทศและเขตบรการสขภาพ

รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข นายแพทยประดษฐ สนธวณงค มนโยบายเรองการปฏรปท

เขมขน หลงจากทนายแพทยณรงค สหเมธาพฒน ปลดกระทรวงสาธารณสขเสนอใหพจารณาบทบาท

ของกระทรวงสาธารณสข ในชวง implement พบวามการเปลยนแปลงจากขอเสนอไปบาง ในเรองการ

กระจาย อานาจไปในเขตบรการสขภาพ (เมอแรกเรมเรยกพวงบรการ) หรอ Area Health Board ใหทา

หนาท Provider หรองานบรการ โดยจะมผบรหารสงสดคอ ทานผตรวจราชการ ทไดรบ มอบหมาย ให

เปน General Director บรหารในกลมจงหวด มฐานประชากรเปนตวกาหนด ขอบเขตของเขต บรการ

สขภาพ ซงกาหนดไวทประชากร 5 ลานคน ใน 4-8 จงหวด ซงเปนขนาดทม ความคมคาทางเศรษฐกจ

(Economy of Scale) สาหรบแนวคดของ Area Health Board ม 3 แนวคดคอ

สรางเครอขายบรการในเขตบรการสขภาพทรบผดชอบแบบ Seamless Service Network บรการไรรอยตอระหวางปฐมภม ทตยภม ตตยภม และตตยภมข นสง หรอศนยเชยวชาญระดบสง ทาหนาทเปนทมเดยวกน บรการแบบไรรอยตอ โดยการ share & pull ทรพยากรกน

Self Contain Service Network ในแตละเขตพนทบรการจะตองดแลตนเองไดอยางเบดเสรจ 100% ไมวาจะมกรณรนแรง ยงยาก ซบซอน เรอรง ตนทนสงขนาดไหนกจะไมม refer out จงหวดเดยวอาจจะทาไมได แตเขตบรการสขภาพควรจะตองทาได

Design ใหงายตอการสงตอ เครองมอของเขตบรการสขภาพเรยกวา service plan ทม 10 tracts (สาขา) กรมสขภาพจต

เกยวของ 2 tracts ถางานดานบรการจะเกยวของกบ track จตเวช ถาเปนงานดาน PP

(Promotion/Prevention) หรอเรองสงเสรม ปองกน จะเกยวของกบ tracts เครอขายปฐมภมเมองาน

บรการ เปนหนาทของเขตบรการ สขภาพแลว กระทรวงสาธารณสขกตองมาทาหนาท National Health

Authority ท Regulate Area Health Board อกท โดยไปเปนแกนกลาง ในการจดบทบาท ของแตละ

กรมกนใหมใหทาหนาท Regulator ใหงานตางๆ ไมซาซอนกน บรณาการงานของแตละกลมวย ขามกรม

กอนสงงานไปยง Area Health Board อกเรองคอ Purchaser ทมอย ๓ กองทน

การปรบเปลยนบทบาทของกรมสขภาพจต

กรมสขภาพจตซงเปนกรมวชาการกรมหนงของกระทรวงสาธารณสขกตองมการเปลยนแปลงตาม

ไปดวยกรมสขภาพจตภายใตการนาของทานอธบดกรมสขภาพจต นายแพทยวชระ เพงจนทร ไดมการ

ระดมความคดเหนจากนกวชาการผปฏบตงานและอดตผบรหารกรมสขภาพจต เพอทบทวนบทบาท

ภารกจใหม ใหสอดคลองกบการเปน National Health Authority ของกระทรวงสาธารณสข ซงพบวา

บทบาทใหมทควรจะเปนของ กรมสขภาพจตนน มอยางนอย ๒ บทบาทหลก บทบาทแรกคอ การเปน

National Health Authority of Mental Health (NAMH) เปนบทบาทระดบชาต ททาหนาทพฒนา

ทศทางนโยบายและยทธศาสตรของชาตดานสขภาพจต อธบายงายๆ วากรมสขภาพจต จะตองทาหนาท

ทจะใชฐานความรทมอยเสนอนโยบายตอฝายการเมอง เมอฝายการเมองเหนดวย กสงตอมายงกระทรวง

สาธารณสขและกรมสขภาพจต เพอทจะแปลงนโยบาย ไปสการปฏบต เชน พฒนาเปน package ไปส

ประชาชนกลมวยตางๆ ไมวาจะเปน Basic package หรอ special package สาหรบกลมทมความเฉพาะ

บทบาททสองคอ การเปน Regulatory Body คอบทบาท ในการตดตาม และประเมนผล (M&E) วา

service provider ซงสวนใหญกคอ Area Health Board มการจดบรการ ไดตามมาตรฐานหรอไม ดวย

วธการไปกากบ (Regulate) เอออานวย (Facilitate) หรอแมแต การสนบสนนดานวชาการ (Technical

support) กรมสขภาพจตในบทบาทใหม ทงสองนจาเปน ตองใชขอมล และความรใหมๆ มา reprocess

redesign รวมทง reorganize วาหนวยงานสวนกลาง ศนยสขภาพจตและหนวยบรการตางๆ เพอทจะ

ตอบสนองหรอแสดงบทบาทใหมไดอยางเหมาะสม

บทบาทใหมของโรงพยาบาลสวนปรง

แมในขณะนหนวยงานตางๆ ของกรมสขภาพจตยงอยในขนตอนของการปรบเปลยน แตสาหรบ

หนวยบรการแลวทกหนวยในกรมสขภาพจตไดรบนโยบายทชดเจนแลววา ใหพฒนาตนเองไปสองคกรทม

ความเปนเลศ (Excellent Center) โรงพยาบาลสวนปรงกเชนเดยวกนจะตองปรบเปลยนบทบาทใหม จาก

การเปนหนวยงานทใหบรการ ดานสขภาพจตของภาคเหนอมาเปนหนวยงานทเปน excellent center

ดานปญหาสขภาพจตจาก Alcohol โดย มคณะศกษาวจยจากกระทรวงสาธารณสข มาประเมนเบองตน

แลวกพบวามความเปนไปไดสง อยางไรกตาม การตองเปลยนบทบาทจาก service provider ไปเปน

Trainer หรอ Researcher เปนเรองใหญทตองมการเตรยมตวกนพอสมควร เบองตนคอตองเตรยมคน

โรงพยาบาลสวนปรงมบคลากรทมคณภาพอยมากกตาม แตเมอตองปรบเปลยนบทบาทใหม และเปน

บทบาททใหญ การพฒนาระบบบรหารจดการเพอรองรบการเปลยนแปลงนน กระบวนการสอสารสาคญ

ทสด เราตองเตรยมคนพรอมรบการเปลยนแปลงใหพรอมทจะเรยนรไปดวยกน พลงแหงทมงานจะเปน

ปจจยสาคญลาดบตนๆ แหงความสาเรจ โรงพยาบาลสวนปรงมตนทนมนษย (Human Capital) ทด

หนวยงานจะดงความร ทกษะ ขดความสามารถคณคา ของแตละคนมาสรางผลงานทเปนประโยชนสงสด

แกองคกรไดอยางไร Human capital Development plan จงหยบยกขนมาใช สอบถามความตองการท

จะใหสนบสนนพรอมกบตอบสนองความตองการ เพอใหรวาองคกรใหความสาคญกบแตละบคคล รบฟง

เพอเสรมพลงและจดการใหเกดการเรยนร ตอมากทบทวนวสยทศน พนธกจและยทธศาสตรกนใหมวา

สอดรบกบบทบาทภารกจทกรมสขภาพจตมอบหมายหรอไม หลงจากนนกวางแผนในการปรบเปลยนท

เรยกวา Blueprint for Change อาจจะตองมการปรบโครงสรางหรอปรบเปลยนคนใหเหมาะกบงานทจะ

เกดขนใหม เพราะโครงสรางเดมมไวรองรบงานบรการเปนหลก แตการเปนองคกรทมความเปนเลศ

(Excellent Center) คงตองมองมตของการพฒนาไปถง ๗ มต แตจะเรมมตทมความสาคญมากและ

เชอมโยงกนกอน 4มต อนไดแก

๑) มตดานการบรการ (Medical service center)

เนองจาก Excellent Center ตองมบทบาทในการพฒนาใหบรการและมาตรฐานบรการ ซงใน

อดตทผานมามแตมาตรฐานรวมๆ ทเรยกวามาตรฐานสขภาพจตและจตเวช แตในอนาคตทจะเปน

Regulator จาเปนตองมมาตรฐานทมากไปกวานน เชน มาตรฐานของการดแลผปวยเฉพาะดาน เปน

มาตรฐานทเราจะตองพฒนาขน การจะทาอยางนได เราตองม Service ทเปนตนแบบของการใหการ

บรการรปแบบนจะอยทงในโรงพยาบาลสวนปรงและอยทเครอขายโรงพยาบาลสวนปรงมพนฐานมา

พอสมควร แตมโอกาสพฒนาไดอก อาท การพฒนาระบบบรการครอบคลมประเดนการกาวเขาส

นานาชาต มผลการรกษาทดของโรคในเรองของปญหาสขภาพจตจาก Alcohol ซงตองเชอมโยงกบมต

ดานการวจย

๒) มตดานความเชยวชาญในงานวจยและพฒนา (Research and development center)

ตองจดตงศนย R&D ซงอาจทาเปน multi-center มเครอขายในการทาวจยรวมกน เชน ทา

รวมกบแผนงานการพฒนาระบบการดแลผมปญหาการดมสรา(ผรส.) ทผานมาโจทยทาวจยขนอยกบ

ความสนใจของบคลากรเปนหลก จาเปนตองเปลยนวธคดใหมทโจทย การวจยตองเชอมกบ service หรอ

มาตรฐานบรการทตองพฒนาขน โอกาสพฒนา ไดแก

• ทบทวนการจดตงคณะกรรมการจรยธรรมการวจยในมนษย • สงเสรมงานวจย ในเรองของปญหาสขภาพจตจาก Alcohol ทงในโรงพยาบาลสวนปรงเอง

และจากเครอขายใหมากขน • งานวจยตองไดรบการเผยแพรในเวทประชมวชาการมากขน

๓) มตดานเปนศนยกลางการศกษาและฝกอบรม (Training center)

การเชอมโยงอกประการหนงกคอการจะทาใหเกดมาตรฐานการบรการทดไดตองมการพฒนา

คน ใหมสมรรถนะทสอดคลองกบมาตรฐานดงกลาว คงตองมหลกสตร (Training module) ทมมาตรฐาน

และควรม

• มศนยฝกอบรมและผรบผดชอบงานฝกอบรมของหนวยงาน • มหลกสตรระดบประเทศในการฝกอบรมในเรองของปญหาสขภาพจตจาก Alcohol สาหรบ

สหวชาชพ ตามหลกการ competency base model • หลกสตรตองไดรบการรบรองจากสภาวชาชพ • ผรบการ training เปนบคลากรสหวชาชพนอกหนวยงาน และอาจถงระดบนานาชาต

๔) มตดานฐานขอมลเชงวชาการ/เครอขาย (Database and network)

สงทจะยดโยงใหทง 3 มตขางตนเขาหากนได ตองเปนเรองของขอมลสารสนเทศท จะใชทง

พฒนาบรการหรอตดตามกากบงานในทกมต ตองพฒนาใหเกด

• ฐานขอมลเชงวชาการ/คลงความรในเรองของปญหาสขภาพจตจาก Alcohol ทมการวเคราะหและมการนาไปใช

• มขอมลระบาดวทยาในในเรองของปญหาสขภาพจตจาก Alcohol ระดบประเทศ • มเครอขายบรการ/ วชาการในประเดนความเปนเลศ (เชน การทาวจยรวมตางหนวยงาน)

ในหรอนอกหนวยงานสาธารณสขในระดบประเทศ • มสวนรวมในการพฒนางานบรการในเครอขายใหเขมแขง

สวนมตทเหลอซงไดแก มตดาน Referral Center มตดาน Reference Center และNational

Body and Policy Advocacy คงเปนเรองถดไปทจะพฒนาในลาดบถดมา ซงเปนโจทยใหญควรชวยกนคด

พฒนาวาจะใหเกดองคกรทมความเปนเลศ (Excellent Center) ในโรงพยาบาลสวนปรงไดอยางไร โดย

พฒนาเชงกลยทธใหเชอมโยงกนในทกมต และทยงไมสามารถทงได คอ เรองการสนบสนน Area Health

Board กยงเปนสงทกรมสขภาพจตคาดหวงใหทาไวอย

ทานอธบดใหแงคดวา การปรบเปลยนครงนไมไดหมายความวา ททามาแตเดมไมด ดอยแลวแต

ปรบเปลยนใหยงดยงขน เกดผลลพธทตอบสนองตอความตองการของประชาชน แกปญหาประชาชน

เพอใหประชาชนทไปรบบรการเขาถงไดทกท คณภาพดทกครง ทวถง เทาเทยม เปนธรรมทกคน การปรบ

เปลยนครงนถอวาเปนการเปลยนแปลงครงใหญ จาเปนตองมการบรหารการเปลยนแปลง มการสอสารถง

การเปลยนแปลง ถงเวลาแลวทตองอาศยรวมมอรวมใจกนของทกคน เพอขบเคลอนองคกรของเราไปส

เปาหมาย โดยทคนทางานและผรบบรการกมความสข

บรรณานกรม

1. พงษพสทธ จงอดมสข, จรวยพร ศรศศลกษณ, สายศร ดานวฒนะ, บรรณาธการ. บทสงเคราะหขอเสนอบทบาทกระทรวงสาธารณสขในศตวรรษท ๒๑. นนทบร: สหพฒนไพศาล; ๒๕๕๔.

2. ถอดความการบรรยายพเศษเรอง “นโยบายการพฒนาระบบบรหารจดการเพอรองรบการเปลยน แปลง” โดย นายแพทยวชระ เพงจนทร อธบดกรมสขภาพจต ในการประชมเรองแนวทางการ พฒนาระบบบรหารจดการมตภายในดานการพฒนาองคการ; 22 กมภาพนธ 2556; ณ หองนครนนท โรงแรมเดอะรช. นนทบร: กรมสขภาพจต; 2556

คาแนะนาสาหรบผนพนธ

ประเภทของบทความแบงเปน 6 ชนด

1. บทบรรณาธการ (Editorial)

เปนบทความซงวเคราะหผลงานทางการแพทยหรอสขภาพจตหรออาจจะเปนขอคดเหนเพอ

ความกาวหนาทางวชาการ มสวนประกอบทสาคญดงน

• ชอเรอง (Title) ภาษาไทยและองกฤษ

• ชอผนพนธ และสงกด (Author & by-line) ตวยอวฒการศกษาสงสด ภาษาไทยและองกฤษ

• เนอเรอง (Text) ประกอบดวย : - บทนา (Introduction)

- ประเดนหลกและคาอธบาย ทผสมผสานกบขอวจารณ

- ประเดนยอยหรอหวขอยอย และคาอธบายทผสมผสานกบขอวจารณหรอ

ขอเสนอแนะทกอใหเกดแนวคดใหม

• สรป (Conclusion)

• กตตกรรมประกาศ (Acknowledgements)

• เอกสารอางอง (References) 2. นพนธตนฉบบ (Original article)

เปนบทความรายงานการวจยโดยยงไมเคยตพมพในวารสารฉบบใดๆมากอน บทความทเปน

รายงานการวจยประกอบดวย

2.1 ชอเรอง (Title) ตองมทงภาษาไทยและองกฤษ ชอเรองควรเปนวลส นๆแตไดใจ

ความสามารถสอใหผอานคาดเดาถงแนวทางและผลการวจยได

2.2 ชอผนพนธ และสงกด (Author & by-line) เขยนชอ นามสกล ตวยอวฒการศกษาสงสด

ภาษาไทยและองกฤษ ในกรณทมผนพนธหลายคนใหเรยงชอตามลาดบความสาคญทแตละคนมสวนใน

งายวจยนน ชอหนวยงานของผเขยนทเปนปจจบนเพอสะดวกในการตดตอ

2.3 บทคดยอ (Abstract) ภาษาไทยและองกฤษ ใหเรยงลาดบตามหวขอดงน วตถประสงค

(Objective) วสดและวธการ (Materials and methods) ผล (Results) สรป (Conclusion) จานวนไมควร

เกน 300 คา ตามดวย คาสาคญ ใหอยในหนาเดยวกน

2.4 คาสาคญ (Key words) เขยนเปน คา หรอวล ทงภาษาไทยและองกฤษ จานวน 3-5 คา

2.5 บทนา (Introduction) ใหขอมลขอสนเทศและประเดนสาคญทางวชาการ รวมทง

วตถประสงคของการวจยนน

2.6 วสดและวธการ (Materials and methods) กลาวถงการออกแบบกลมตวอยาง เครองมอ

ทใชรวบรวมขอมล และการวเคราะหทางสถตโดยเรยบเรยงตามขนตอน

2.7 ผล (Results) รายงานและอธบายผลทสาคญทเปนจรง อาจมตารางและภาพประกอบไม

เกน 4 ตาราง หรอภาพ และไมซาซอนกบคาบรรยาย

2.8 วจารณ (Discussion) นาประเดนสาคญทเปนจรงของผลการวจยมาศกษาอธบายเรยง

ตามลาดบทนาเสนอในผลวาเหมอนหรอตางจากผลการศกษาของผอนอยางไร โดยมหลกฐานอางองท

นาเชอถอ การนาผลมาประยกตใช รวมทงขอเสนอแนะทางวชาการ

2.9 สรป (Conclusion) เขยนสรปเรยงลาดบตามวตถประสงคทกาหนดไว

2.10 กตตกรรมประกาศ (Acknowledgements) เขยนขอบคณบคคลทชวยเหลอเปนกรณ

โดยเขยนใหส นเรยบงาย ชดเจน แสดงความมนาใจแตไมเกนจรงและกลาวถงแหลงสนบสนนดวย

2.11 เอกสารอางอง (References) การอางอง ใชระบบ Vancouver 2003 โดยทผเขยนตอง

รบผดชอบในความถกตองของเอกสารอางอง และการอางองในเนอหาใหใชเครองหมายเชงอรรถเปน

หมายเลขโดยใชหมายเลข 1 สาหรบเอกสารอางองอนดบแรก (ตวเลขยก ไมใสวงเลบ) และเรยงตอไป

ตามลาดบ ถาตองการอางองซาใหใชหมายเลขเดม การอางองทายบทความ จะมตวอยางการเขยนตอ

จาก การสงตนฉบบ รวม 29 ตวอยาง

การเตรยม ตาราง รปภาพ และแผนภม

1. ตารางใหเรยงตอจากคาอธบาย

2. รปภาพ ใหใชภาพถายขาวดาขนาดโปสการด (3x5 นว) ผวหนาเรยบ โดยดานหลง เขยน

ลกศรดวยดนสอสดาเปนแนวตงตามทผนพนธตองการใหปรากฏในวารสาร และเขยนหมายเลขกากบไว

วา รปท 1 รปท 2 ฯลฯ

3. แผนภม ควรมฐานขอมลของแผนภม และควรระบโปรแกรมทใชดวยคาอธบายรปภาพและ

แผนภม ใหพมพแยกไวตางหากแทรกไวกอนรปนน

3. บทความฟนฟวชาการ (Review article)

เปนบทความจากการรวบรวมวเคราะหสงเคราะหผลเรองใดเรองหนงเพอใหผอานมความรความ

เขาใจเกยวกบความกาวหนาของเรองนนในสถานการณปจจบน บทความฟนฟวชาการมสวนประกอบ

ดงน



• บทคดยอ (Abstract) ภาษาไทยและองกฤษ

• คาสาคญ (Key words) ภาษาไทยและองกฤษ

• บทนา (Introduction)

• บทปรทศน ซงอาจแบงเปนสวนๆตามหวขอยอยโดยเรมจากการบอกวตถประสงคแลวแจงขอมลรายละเอยดเกยวกบการทบทวนเอกสารและการรวบรวมขอมลตางๆ ทเกยวของกบเรองปรทศนมาไวเปนหมวดหมผสมผสานกบขอคดเหนขอเสนอแนะทกอใหเกดแนวคดใหมๆ บางครง บทวจารณ (Discussion) อาจแยกไวเปนหวขอตางหาก


• เอกสารอางอง (References) 4. รายงานเบองตน (Preliminary Report)

หรอรายงานสงเขป (short communication) เปนการนาเสนอรายงานผลการศกษาวจยทยงไม

เสรจสมบรณตองศกษาตอเพอเกบขอมลเพมเตมหรอศกษาเสรจแลวกาลงเตรยมตนฉบบซงม

สวนประกอบทสาคญเชนเดยวกบนพนธตนฉบบ หรอบทความฟนฟวชาการ

5. รายงานผปวย (Case Report)

เปนรายงานเกยวกบผปวยทสนใจ ไมเคยมรายงานมากอนหรอมรายงานนอยราย ชอเรอง ควร

ตอทายดวย : รายงานผปวย........ราย (case report) เพอใหผอานทราบวาเปนรายงานผปวย ถาแสดง

รปภาพตองเฉพาะทจาเปนจรงๆและไดรบการยนยอมจากผปวยหรอผรบผดชอบ

รายงานผปวยมองคประกอบดงน



• บทคดยอ (Abstract) ภาษาไทยและองกฤษ ตามดวยคาสาคญอยในหนาเดยวกน

• คาสาคญ (Key words) ภาษาไทยและองกฤษ

• บทนา (Introduction)

• รายงานผปวย (Report of case [s]) ซงบอกลกษณะอาการของผปวย ผลการตรวจ (Finding) การรกษาและผลจากการรกษาบาบด

• วจารณ (Discussion)



• เอกสารอางอง (References) 6. ปกณกะ (Miscellany)

เปนบทความทไมสามารถจดเขาในประเภท 1 ถง 4 ได



• เนอเรอง (Text) ประกอบดวย : - บทนา

- ประเดนหลกสาคญและคาอธบายทประกอบเปนเนอหา

- ประเดนยอยหรอหวขอยอยและคาอธบาย

- ประเดนสาคญ

- ประเดนยอย

- สรป (Conclusion)


• เอกสารอางอง (References) การเตรยมตนฉบบ

1. ภาษา ใหใช 2 ภาษา คอ ภาษาไทยและ/หรอภาษาองกฤษ ถาตนฉบบเปนภาษาไทย ควรใช

ศพทภาษาไทยใหมากทสด โดยใชพจนานกรมศพทวทยาศาสตร ฉบบราชบณฑตยสถานเปนบรรทด

ฐาน สาหรบคาศพทแพทยภาษาองกฤษทไมมคาแปลในพจนานกรมฯอนโลมใหใชภาษาองกฤษได

คาศพทภาษาองกฤษทปนในเรองภาษาไทยใหใชตวพมพเลกทงหมด ยกเวนชอเฉพาะซงขนตนดวย

ตวพมพใหญ ไมขนตนประโยคดวยคาศพทภาษาองกฤษและหลกเลยงการใชศพทภาษาองกฤษเปน

กรยา การเขยนคาสถตรอยละ ใหใชทศนยม 1 ตาแหนง

2. ตนฉบบ ใหใชกระดาษสขาวขนาด 8 ½ นว x 11 นว หรอ ISO A4 พมพดวยเครอง

คอมพวเตอรโปรแกรม Word Processor for Window ตวอกษร BrowalliaUPC ขนาด 16 และใหพมพ

ขอความ 1 สดมภ (1 Column) ตอ 1 หนากระดาษ A4 ใหพมพหางจากขอบกระดาษทกดานไมนอยกวา

2.5 ซม. (1 นว) และตนฉบบแตละเรองไมควรเกน 10 หนากระดาษ A4

การสงตนฉบบ

สงไฟลตนฉบบทางอเมล ถง ผจดการวารสาร: E-mail:[email protected] หรอ

บรรณาธการ E-mail:[email protected] สามารถดาวนโหลดขอมลไดท www.suanprung.go.th

คอลมน วารสารโรงพยาบาลสวนปรง ประกอบดวยขอมลดงน:-

- ใหสแกนตนฉบบ แบบฟอรมสงบทความตพมพในวารสารสวนปรง

- ขอมลผนพนธ

- ถาเปนการทดลองในมนษยใหสแกนหนงสอรบรองของคณะกรรมการจรยธรรมพจารณา

การทดลองในมนษยดวย


ในคาแนะนาสาหรบผนพนธนไดรวบรวมรปแบบการอางองเอกสารระบบ Vancouver 2003 ไว

ทงหมด 6 ประเภท 29 ตวอยางดงน

1. เอกสารอางองทเปนวารสาร

1.1 การอางองจากวารสารทไดมาตรฐานทวไป

รปแบบพนฐาน : ชอผนพนธ. ชอเรอง. ชอยอวารสาร ป; ปทวารสาร : หนา.

ตวอยางท 1 Silpakit O, Amornpichetkoon M, Kaojaren S. Comparative study of bioavailability

and clinical efficacy carbamazepine in epileptic patients. Ann Pharmacother1997;31:548-52.

กรณทมผนพนธรวมมากกวา 6 คน ใหใสชอ 6 คนแรก แลวตาม et al. หรอ/และคณะดงน

ตวอยางท 2 Meydani SN, Leka LS, Fine BC, Dallal GE, Keusch GT, Singh MF, et al. Vitamin E

and respiratory tract infections in elderly nursing home residents: a randomized controlled trial.

JAMA 2004;292:828-36.

ถาอางองเปนภาษาไทย ใหใสชอผนพนธกอนนามสกล

โปรดสงเกต

• ชอเฉพาะอกษรตวแรกใหใชตวพมพใหญ

• ชอวารสารทเปนชอยอ ตองเปนไปตามทกาหนดไวใน Index Medical สามารถคนจาก http://www.nlm.nih.gov

• ถาเปนวารสารภาษาไทยนยมใชชอเตมของวารสารเนองจากตวยออาจทาใหคนหาลาบาก

• ระหวางชอยอวารสารภาษาองกฤษกบปทพมพไมมเครองหมายวรรคตอนใดๆ คนอย

• หลงเครองหมายวรรคตอน (;) (:) ทค นระหวางป ปท และหนาของวารสารใหเขยนตดกนไมมเวนวรรค นอกจากนการใชเครองหมาย (;) (:) (,) ใหพมพชดตวอกษรแลวเวน 1 วรรค กอนพมพตอไป ยกเวนหลงเครองหมาย (.) ใหเวน 2 วรรค

• การยอเดอนภาษาองกฤษใหใชตวอกษร 3 ตวแรก เชน Jan แทน January

• เลขหนาการอางองใชตวเตมสาหรบหนาแรกและตวยอสาหรบหนาสดทาย เชน 548-52 แทน 548-552 1.2 กรณหนวยงานเปนผนพนธใชรปแบบพนฐานเชนเดยวกนกบ 1.3 ดงน

รปแบบพนฐาน : ชอหนวยงาน. ชอเรอง. ชอยอวารสาร ป;ปทวารสาร:หนา.

1.3 กรณไมมชอผนพนธ

ตวอยางท 3 Cancer in South Africa [editorial]. S Afr Med J 1994;84:15.

1.4 กรณทเปนฉบบเสรม (Supplement)

ตวอยางท 4 Strauss SE. History of chronic fatique syndrome. Rev Inf Dis 1991;11

suppll:S2-7.

1.5 กรณเอกสารอางองเปนคอลมนเฉพาะอาจแสดงชนดของเอกสารไดตามความจาเปนภายใน

เครองหมาย [ ] เชน

ตวอยางท 5 อมพร เบญจพลพทกษ. สขภาพจต ครอบครว....สขภาพจตสงคม[บทบรรณาธการ].

วารสารสขภาพจตแหงประเทศไทย 2545;10:137-42.

ตวอยางท 6 Cleare AJ, Wessly S. Fluoxetine and chronic fatique syndrome[letter]. Lancet

1996;347:1770.

2. เอกสารอางองทเปนหนงสอ

2.1 การอางองจากหนงสอทไดมาตรฐานทวไป

รปแบบพนฐาน: ชอสกลผนพนธ อกษรยอชอผนพนธ. ชอหนงสอ. พมพครงท...(กรณพมพ

มากกวา 1 ครง) ชอเมอง: สานกพมพ; ปทพมพ.

ตวอยางท 7 Eisen HN. Immunology: an introduction to molecular and cellular principles of the

immune response. 5th ed. New York: Harper and Row; 1974.

ตวอยางท 8 สงน สวรรณเลศ. ผปอปผเขา ในทรรศนะทางจตเวชศาสตร. กรงเทพมหานคร: บพธการ

พมพ; 2529.

- กรณทมผนพนธรวมมากกวา 6 คน ใหใสชอ 6 คนแรก แลวตามดวย และคณะ

- ถาเอกสารเปนภาษาไทยใหใสชอผนพนธ กอนนามสกล

2.2 หนงสอทผเขยนเปนบรรณาธการหรอผรวบรวม

ตวอยางท 9 ธน ชาตธนานนท, บรรณาธการ. คมอประกอบการใช ICD-10. เชยงใหม : โรงพยาบาล

สวนปรง; 2536.

ตวอยางท 10 Dausser J, Colombani J, editors. Histocompatibility testing 1972. Copenhagen:

Munksgaard; 1973.

2.3 หนงสอทมผนพนธเปนหนวยงานและเปนผพมพ

ตวอยางท 11 กรมสขภาพจต. คมอ ICD-10. นนทบร: กรมสขภาพจต; 2538.

ตวอยางท 12 Institute of Medicine (US). Looking at the future of the Medicaid program.

Washington:The Institute; 1992.

2.4 เอกสารอางองเปนบทหนงในหนงสอ

ตวอยางท 13 Strang J, Gradley B, Stockwell T. Assessment of drug and alcohol use. In:

Thompson C,editor. The instrument of psychiatric research. London: John Willey & son; 1989.

p.211-32.

ตวอยางท 14 มาโนช หลอตระกล. อาการของความผดปกตทางจตเวช. ใน: มาโนช หลอตระกล,

ปราโมทย สคนชย, บรรณาธการ. จตเวชศาสตร รามาธบด. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร: บยอนด

เอนเทอรไพรซ; 2548. หนา 55-62.

2.5 เอกสารอางองทเปนหนงสอประกอบการประชม (Conference process)

ตวอยางท 15 ทรงเกยรต ปยะกะ. บรรณาธการ. ยมสภย ยาเสพตด. เอกสารประกอบการประชม

วชาการสขภาพจตนานาชาตประจาป 2545 เรอง สขภาพจตกบยาเสพตด; 21-23 สงหาคม 2545; ณ

โรงแรมปรนซพาเลซ. กรงเทพมหานคร: กรมสขภาพจต; 2545.

ตวอยางท 16 Bengstsson S, Solheim BG. Enforcement of data protection, privacy and security

in medical informatics. In: Lun KC, Degoulet P, Peimme TE, Rienhoff O, editors. MEDINFO92.

Proceedings of the 7th world Congress on Medical Informatic; 1992 Sep 6-10; Geneva,

Switzerland. Amsterdam: North-Holland; 1992. p. 1561-5.

3. เอกสารอางองทเปนวทยานพนธ

รปแบบพนฐาน : ชอผนพนธ. ชอเรอง[วทยานพนธ]. ชอเมอง: ชอมหาวทยาลย; ป.

ตวอยางท 17 Silpakit C. A study of common mental disorders in primary care in Thailand [Ph.D.

thesis]. London: University of London; 1998.

ตวอยางท 18 พนษฐา พานชาชวะกล. การพฒนาเครองมอวดคณภาพทเปนสหมตสาหรบผสงอายใน

ชนบท[วทยานพนธดษฎบณฑต]. นครปฐม: บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยมหดล; 2537.

4. เอกสารอางองทเปนรายงานทางวชาการ

4.1 รายงานการวจย

รปแบบพนฐาน : ชอผวจย (หรอสถาบน). ชอเรอง. ชอเมอง: สานกพมพ; ป. ชอชด(ถาม)

ตวอยางท 19 อรวรรณ ศลปกจ. รายงานการวจยเรองเครองมอวดคณภาพชวตผปวยลมชก. นนทบร:

โรงพยาบาลศรธญญา; 2541.

ตวอยางท 20 กรมสขภาพจต. การพฒนาแบบประเมนและวเคราะหความเครยดดวยตนเอง สาหรบ

ประชาชนไทยโดยคอมพวเตอร. นนทบร: กรมสขภาพจต; 2542.

4.2 รายงานทางวทยาศาสตร

รปแบบพนฐาน : ชอผผลตรายงานหรอบรรณาธการ. ชอรายงาน. ชอเมอง: สานกพมพ; ป. ชอ

สญญา. ชอผสนบสนน.

ตวอยางท 21 Smith P, Golladay K. Payment for durable medical equipment billed during skilled

nursing facility stays. Final report. Dallas (TX): Dept. of Health and Human Services (US), office

of Evaluation and Inspection; 1994 Oct. Report NO. HHSIGOE 169200860.

5. การอางองจากสออเลกทรอนกส

5.1 วารสารในรปแบบอเลกทรอนกส

รปแบบพนฐาน : ชอผนพนธ. ชอเรอง. ชอวารสาร ป; ปทวารสาร: [ จานวน. Screens หรอ

จานวน ยอหนา]. [ประเภทของวสด]. ทมา: แหลงสารสนเทศ [วน เดอน ป ทคนเอกสาร].

ตวอยางท 22 Wallker J. The Columbia quide to online style Dec 1996. [online]. Available

from://www.cas.usp.edu/English/walker/apa.Hml [1999 Feb 11].

5.2 กรณไมปรากฎผนพนธ

ตวอยางท 23 Post menopausal osteoporosis: optimum time to start therapy unclear. Drugs &

Therapy1997; 10 (7): [18 screens]. [online]. Available from:

http://www.medscape.com/adis/DTP/1997/v10.n07/dtp1007.03/dtp1007.03.html

[1999 Feb 23].

5.3 ไปรษณยอเลกทรอนกส

รปแบบพนฐาน : Sender (Sender E-mail address). Subject of message. E-mail to recipient

(Recipients E-mail address). [date of messages].

5.4 บญชอภปราย (Discussing list messages)

รปแบบพนฐาน : Author. Subject of message. Date. Online posting. Discussion list.

Available from: E-mail: DISCUSSION LIST e-mail address [1996 Apr 29].

ตวอยางท 24 Jenson LR. Recommendation of student radio/tv in English. 1995 Dec 12.

IASTAR [online]. Available from: LISTERV2FTP. NRG. DTU. DK [1996 Apr 29].

5.5 วารสารจากซดรอม (CD-ROM)

รปแบบพนฐาน : ชอผนพนธ. ชอเรอง. ชอยอวารสาร [serial on CD-ROM].ป; ปทวารสาร: หนา.

ตวอยางท 25 Gershon ES. Antisocial behavior. Arch Gen Psychiatry [serial on CD-

ROM].1995;52:900-1.

6. เอกสารอางองในรปแบบอน

6.1 บทความหนงสอพมพ

รปแบบพนฐาน : ชอผเขยน. ชอบทความ. ชอหนงสอพมพ. วน เดอน ป; section(ถาม): เลขหนา

(คอลมน).

ตวอยางท 26 Lee G. Hospitalizations tied to zone pollution: study estimates 50,000 admissions

annually. The Washington Post 1996 Jun 21; Sect. A: 3 (col. 5).

ตวอยางนหมายถงหนงสอพมพฉบบวนท 21 มถนายน ในสวน A (ซงเปนสวนหนาสดโดย

อางองสวนทพมพในหนา 3 คอลมน 5).

6.2 เอกสารอางองเปนพจนานกรมตางๆ

ตวอยางท 27 Stedmans medical dictionary. 26th ed. Baltimore: William&Wilkins 1995; Apraxia:

p.119-20.

6.3 เอกสารอางองสอโสตทศน

รปแบบพนฐาน : ผจดทา, หนาทรบผดชอบ. ชอเรอง [ชนดสอ]. ชอเมอง: แหลงผลตหรอผ

เผยแพร; ปทผลต.

ตวอยางท 28 พจน สารสน, ผพด. ความอยรอดของเศรษฐกจไทย [บทวทย]. กรงเทพมหานคร: สถาน

วทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย; 13 เมษายน 2520.

6.4 เอกสารอางองทยงไมไดตพมพ

รปแบบพนฐาน : ชอผนพนธ. ชอเรอง. ชอยอวารสาร In press ปทพมพ.

6.5 เอกสารอางองทเปนสอรวมทางการศกษา (Citing Multimedia Material)

รปแบบพนฐาน : ชอเรอง. [วดทศน]. ชอเมอง: แหลงผลต; ปทผลต.

ตวอยางท 29 Get the facts (and get them organised) [videocassette]. Williamstown, Vic.:

Appleseed Productions; 1990.

ใบตอบรบการไดรบและบอกรบวารสารสวนปรง

เรยน บรรณาธการวารสารสวนปรง

ชอหนวยงาน...............................................................................................................

ไดรบวารสารสวนปรงปท...........ฉบบท...............พ.ศ.................จานวน....................ฉบบ เรยบรอยแลว

และมความประสงคจะรบวารสารสวนปรงตอ โดยบอกรบสมาชกในนามหนวยงาน ชอ............................

.................................................................................................................. จานวน.......................ฉบบ

จดสงวารสารไปท ชอ.........................................................................................................................

เลขท........................ ซอย...........................ถนน.....................................ตาบล....................................

อาเภอ..............................จงหวด..............................รหสไปรษณย............................โทร.....................

ลงชอ................................................. ผสมคร

(................................................)

วนท.........เดอน..................พ.ศ................

หมายเหต

1. หากทานยงมความตองการรบวารสารสวนปรงฉบบตอไป กรณากรอกแบบฟอรมใบตอบรบการไดรบและบอกรบวารสารสวนปรงฉบบนไปท

คณทศนย ศรบญเรอง โรงพยาบาลสวนปรง (งานหองสมด)

131 ถนนชางหลอ ตาบลหายยา อาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม 50100

โทร. 0-5390-8500 ตอ 60333

E-mail: [email protected]

2. หากทานไมไดแจงการตอบรบการไดรบและบอกรบวารสารสวนปรง ทางบรรณาธการจะพจารณายกเลกการสงวารสารฯ ใหทาน

แบบฟอรมสงบทความตพมพวารสารสวนปรง

วนท..............เดอน..........................พ.ศ...............

เรอง สงบทความและลายมอชอยนยอมของผนพนธ

เรยน ผจดการวารสารสวนปรง

สงทสงมาดวย บทความ จานวน....................หนา

ประเภทของบทความ บทบรรณาธการ (Editorial)

นพนธตนฉบบ (Original article)

บทความฟนฟวชาการ (Review article)

รายงานเบองตน (Preliminary report)

รายงานผปวย (Case report)

ปกณกะ (Miscellany)

ขาพเจาขอรบรองวา บทความนไมอยระหวางการพจารณาตพมพ หรอเคยเผยแพรตอ

สาธารณชน และบทความหลงผานการปรบแกจากกองบรรณาธการแลว เปนลขสทธของวารสารสวนปรง

โรงพยาบาลสวนปรง กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข หามเผยแพรเพอประโยชนทางการคา

โดยไมไดรบอนญาต แตอนญาตใหเผยแพรบทความดงกลาวเพอประโยชนทางการศกษาแกประชาชน

ทวไป ทงนกองบรรณาธการไมจาเปนตองเหนดวยกบบทความหรอขอคดเหนใดๆ ทปรากฏในวารสาร

สวนปรง

รายชอผนพนธและผนพนธรวมเรยงตามลาดบ ตามสดสวนของงาน (ระบถาตองการ)

1. ................................................................................ลงชอ.......................................................

2. ................................................................................ลงชอ.......................................................

3. ................................................................................ลงชอ.......................................................

4. ................................................................................ลงชอ.......................................................

5. ................................................................................ลงชอ.......................................................

ลงชอ……………………………………ผนพนธ

(.................................................)

สแกนและสงแบบฟอรมน ทาง E-mail:[email protected] หรอ [email protected]

Bulletin of Suan Prung · 2015. 9. 22. · 1. เผยแพรความร่...

Documents

Transcript of Bulletin of Suan Prung · 2015. 9. 22. · 1. เผยแพรความร่...