Dr.GDr.Güüvenvençç GGÖÖRGRGÜÜLLÜÜ

İİNSANDA BONSANDA BOŞŞALTIMALTIM

İİnsanda bonsanda boşşaltaltıım organm organıı bbööbrektir. brektir. BBööbrekler, idrar kanalbrekler, idrar kanalıı ((üüreter), idrar torbasreter), idrar torbasıı(mesane), (mesane), üüretra insanda boretra insanda boşşaltaltıım sistemini m sistemini oluoluşşturur. turur. İİnsan bnsan bööbrebreğği di dışıştan itan iççe doe doğğru 3 tabakadan ru 3 tabakadan oluoluşşur. ur.

11-- Kabuk (Korteks)Kabuk (Korteks)22-- ÖÖz (Medulla)z (Medulla)33-- Havuzcuk (Pelvis)Havuzcuk (Pelvis)

BOBOŞŞALTIM SALTIM SİİSTEMSTEMİİ ORGANLARIORGANLARI

Nefronlardan Kanın Süzülmesi

Geri Emilim veİdrar Oluşumu

İİnsanda metabolik artnsanda metabolik artııklar Hklar H22O , COO , CO2 2 ,, NHNH3 3 , , üüre, re, üürik asit, mineraller, zehirler ve rik asit, mineraller, zehirler ve kullankullanıılmayan ilalmayan ilaççlardlardıır. r.

Bu maddelerin atBu maddelerin atıılmaslmasıında bnda bööbrekler, brekler, akciakciğğerler, karacierler, karaciğğer ve deri ger ve deri göörev yapar rev yapar

BBööbreklerdeki bobreklerdeki boşşaltaltıım birimi nefrondur.m birimi nefrondur.

NEFRONUN YAPISINEFRONUN YAPISI

Nefron;Nefron; malpigi cisimcimalpigi cisimciğği i (glomerulus + bowman kaps(glomerulus + bowman kapsüüllüü), ), proksimal tproksimal tüüp, kp, kııvrvrıımlmlıı kanallar, kanallar, henle kanalhenle kanalıı, distalt, distaltüüp ve idrar p ve idrar toplama kanaltoplama kanalıından olundan oluşşur.ur.

BBööbreklerde idrar olubreklerde idrar oluşşumu sumu süüzzüülme, geri lme, geri emilim ve salgemilim ve salgıılama (aktif talama (aktif taşışıma) olaylarma) olaylarıısonucunda olur. sonucunda olur.

SSüüzzüülme malpigi cisimcilme malpigi cisimciğğinde olur. inde olur. Glomerulustan bowman kapsGlomerulustan bowman kapsüüllüüne kan ne kan plazmasplazmasıınnıın bir kn bir kıısmsmıı, su, tuzlar, glikoz, , su, tuzlar, glikoz, aminoasit, aminoasit, üüre, re, üürik asit, vitamin, keratin rik asit, vitamin, keratin gibi maddeler gegibi maddeler geççer. er.

Kan basKan basııncncıı arttarttııkkçça sa süüzme hzme hıızzıı da artar. da artar.

5101.swf

İDRAR

•Böbreklere dakikada 1 lt kan gelir. Bu miktar günde 1500 lt yapar. Bu kanın % 12 ‘si glomerulustan emilir.

•Bu da günde 180 lt yapar. Günde 2-3 lt idrar çıkardığımız göz önüne alınırsa emilen sıvının % 98’i

kana geri dönmektedir.•İnsan, kanından 4 kat daha konsantre idrar üretir.

•Kan emen yarasaların idrarı 20 kat daha konsantredir.•Çölde yaşayan bazı hayvanlar ise bu miktarın çok daha

üzerinde konsantre idrar üretir.

Geri emilim Henle kanalGeri emilim Henle kanalıında olur nda olur

Suyun bSuyun büüyyüük bir kk bir kıısmsmıı glikoz, aminoasit, glikoz, aminoasit, madensel tuzlar vitamin, madensel tuzlar vitamin, üüre ve re ve üürik asitin rik asitin bir kbir kıısmsmıı henle kanalhenle kanalıınnıı saran ksaran kıılcallar lcallar taraftarafıında emilerek kana verilir. nda emilerek kana verilir.

Su, madenler tuzlar, kerantin, surfat, NH3, Su, madenler tuzlar, kerantin, surfat, NH3, üüre ve re ve üürik asiti dirik asiti diğğer ker kıısmsmıı nefroda kalarak nefroda kalarak idraridrarıı oluoluşşturur turur

Su dSu dışıışındaki maddelerin geri emilimi aktif ndaki maddelerin geri emilimi aktif tataşışıma ile olur.ma ile olur.

Suyun geri emilimin de hipofizin salgSuyun geri emilimin de hipofizin salgııladladığıığıantidiantidiüüretik hormon (ADH) etkilidir.retik hormon (ADH) etkilidir.

NaNa++ ve Kve K++ atatııllıımmıı ve geri emilimi bve geri emilimi bööbrek brek üüststüü bezinden salgbezinden salgıılanan aldosteron lanan aldosteron hormonu tarafhormonu tarafıından dndan düüzenlenir. zenlenir.

SaSağğllııklklıı bir insanbir insanıın idrarn idrarıında glikoz nda glikoz bulunmaz.bulunmaz.

SSÜÜZZÜÜLMELME

Kan basKan basııncncıı ile meydana gelir.ile meydana gelir.

SSüüzzüülemeyenlerlemeyenler SSüüzzüülenlerlenler-- Kan HKan Hüücreleri creleri -- AminoasitlerAminoasitler-- Plazma Plazma -- SuSu-- Protein ve yaProtein ve yağğ -- GlikozGlikoz

-- ÇÇeeşşitli itli İİyonlaryonlar-- ÜÜre ve re ve üürik asitrik asit

GERGERİİ EMEMİİLLİİMM

Aminoasit ve glikozun tamamAminoasit ve glikozun tamamıı, suyun , suyun ççooğğunluunluğğu, iyonlaru, iyonlarıın bir kn bir kıısmsmıı ve az ve az miktarda azotlu artmiktarda azotlu artııklar emilime uklar emilime uğğrar. rar.

Su difSu difüüzyon, dizyon, diğğer maddeler aktif taer maddeler aktif taşışıma ile ma ile geri emilir. geri emilir.