Far North: Auf den Spuren von Kiebitzregenpfeifer,...

60
HGON Frühjahrstagung 04.03.2012 Franziska Hillig Far North: Auf den Spuren von Kiebitzregenpfeifer, Eisente und Co. Franziska Hillig, Franz Bairlein, Michael Exo, Helmut Kruckenberg, Julia Stahl & Peter Südbeck F F

Transcript of Far North: Auf den Spuren von Kiebitzregenpfeifer,...

HGON Frühjahrstagung 04.03.2012 Franziska Hillig

Far North:

Auf den Spuren von Kiebitzregenpfeifer,

Eisente und Co.

Franziska Hillig,

Franz Bairlein, Michael Exo, Helmut Kruckenberg, Julia Stahl & Peter Südbeck

F

F

HGON Frühjahrstagung 04.03.2012 Franziska Hillig

„Untersuchungen zur Bestands- und Gefährdungssituation von Zugvogelarten, die im Wattenmeer oder auf Nord- und Ostsee

überwintern“

Projekt und Ziel:

HGON Frühjahrstagung 04.03.2012 Franziska Hillig

Überblick

• Hintergrund

• Satellitentelemetrie

• Erste Ergebnisse der Besenderung

• Brutgebiet – russische Tundra

• Geolokation von Kiebitzregepfeifer und Eisenten

HGON Frühjahrstagung 04.03.2012 Franziska Hillig

International Wader Study Group

HGON Frühjahrstagung 04.03.2012 Franziska Hillig

van de Kam et al. 2004

HGON Frühjahrstagung 04.03.2012 Franziska Hillig

Quelle: CWSS 2007

HGON Frühjahrstagung 04.03.2012 Franziska Hillig

CWSS 2007

CWSS 2007

HGON Frühjahrstagung 04.03.2012 Franziska Hillig

Kiebitzregenpfeifer

CWSS 2010

Kiebitzregenpfeifer

©Franziska Hillig

HGON Frühjahrstagung 04.03.2012 Franziska Hillig©Franziska Hillig

©Franziska Hillig

0 1.000 2.000500 km

HGON Frühjahrstagung 04.03.2012 Franziska Hillig

Kiebitzregenpfeifer „Emma“ (vj)

21 Apr

06 Jun

11 Jun

14 Jun19 Jun

25 Jun

30 Jun

22 Jul 06 Jul

24 Jul

27 Jul

13 Aug

1450 km – max. 2,5 Tage

10 Aug

4.800 km

6.200 km

Brutgebiet

Rastgebiet

Überwinterungsgebiet

Mont St. Michel Bay

0 1.000 2.000500 km

HGON Frühjahrstagung 04.03.2012 Franziska Hillig

Kiebitzregenpfeifer „Alba“ (ad, Weibchen)

24 Sep

14 Sep

19 Sep

30 Sep

52 km/h

80 km/h

3330 km – max. 5,2 Tage

1970 km – max. 5,0 Tage

Brutgebiet

Rastgebiet

Überwinterungsgebiet

Guinea Bissau, Bijagós Archipelago

HGON Frühjahrstagung 04.03.2012 Franziska Hillig

0 1.500 3.000750 km

TaymyrZugstrecken10.000 – 11.000 km

Brutgebiet

Rastgebiet

Überwinterungsgebiet

Kanin

Wattenmeer

Küste der Bretagne

Guinea Bissau, Bijagós Archipelago

Shannon

Tejo

HGON Frühjahrstagung 04.03.2012 Franziska Hillig

©Franziska Hillig

©Franziska Hillig

©Franziska Hillig

©Franziska Hillig

©Franziska Hillig

©Franziska Hillig

©Franziska Hillig

©Franziska Hillig

©Franziska Hillig

©Franziska Hillig

©Franziska Hillig

©Franziska Hillig

©Franziska Hillig

©Franziska Hillig

©Franziska Hillig

©Franziska Hillig

©Franziska Hillig

HGON Frühjahrstagung 04.03.2012 Franziska Hillig

Insel KolguevInland: 0,95 Paare/ km²Küste: 2,70 Paare/ km²

Wrangel Island 3,62 Paare/ km²

Lena Delta0,7 –1,7 Paare/ km²

http://wow.wetlands.org

Quelle: Tomkovich& Dondua 2011

Quelle: Exo & Stepanova 2000

KiebitzregenpfeiferPluvialis squatarola

HGON Frühjahrstagung 04.03.2012 Franziska Hillig

www.biotrack.co.uk British Antarctic Survey

www.animalmigration.org

©Franziska Hillig

©Franziska Hillig

HGON Frühjahrstagung 04.03.2012 Franziska Hillig

Flechten

Heide

Ohne Flechten

Ohne Heide

N =

Ant

eil e

rfol

grei

cher

Nes

ter

Byrkjedal & Thompson 1998

©Franziska Hillig

©Franziska Hillig

©Franziska Hillig

©Franziska Hillig

©Franziska Hillig

©Franziska Hillig

©Franziska Hillig

HGON Frühjahrstagung 04.03.2012 Franziska Hillig

Auftreten von Nestverlusten im Verlauf der Brutsaison

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

13.06

15.06

17.06

19.06

21.06

23.06

25.06

27.06

29.06

01.07

03.07

05.07

07.07

Datum

Tem

pera

tur °

C

0

1

2

3

4

5

6

Anz

ahl N

este

r

TemperaturNest Verluste

Rentiere

©Franziska Hillig

©Franziska Hillig

©Franziska Hillig

©Franziska Hillig

HGON Frühjahrstagung 04.03.2012 Franziska Hillig

Auftreten von Nestverlusten im Verlauf der Brutsaison

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

13.06

15.06

17.06

19.06

21.06

23.06

25.06

27.06

29.06

01.07

03.07

05.07

07.07

Datum

Tem

pera

tur °

C

0

1

2

3

4

5

6

Anz

ahl N

este

r

TemperaturNest Verluste

Rentiere

Gänseschlupf

©Franziska Hillig

©Franziska Hillig

HGON Frühjahrstagung 04.03.2012 Franziska Hillig

EisenteClangula hyemalis

http://wow.wetlands.org

Weltweit: ca. 6 – 7 Mio. Individuen Winterbestand Ostsee: 1,5 Mio. Individuen

Quelle: Dierschke 2011

©Franziska Hillig

©Franziska Hillig

HGON Frühjahrstagung 04.03.2012 Franziska Hillig

Ausblick

• Besenderung von 7 weiteren Kiebitzregenpfeifern mit Satellitensender in den Rastgebieten im Wattenmeer

• Wiederfang der Vögel mit Geolokatoren auf Kolguev von Mai bis August 2012

• Untersuchungen zum Bruterfolg, Nahrungswahl und Habitatpräferenz im Brutgebiet

und vielen Dank für Ihre und Eure Aufmerksamkeit!

Einen herzlichen Dank an alle Projektpartner und Förderer