Literatur - Springer978-3-642-34539-5/1.pdf · Literatur Abbott IH, von Doenhoff AE ... Summary of...

23
Literatur Abbott IH, von Doenhoff AE (1959) Theory of wing sections, including a summary of airfoil data. Dover Publications, New York (first published in 1949 by McGraw-Hill Book Company) Abbott IH, von Doenhoff AE, Stivers LS (1945) Summary of airfoil data, NACA Report No. 824 Adolph M (1965) Strömungsmaschinen. Turbinen, Kreiselpumpen und Verdichter. Zweite neubearbeitete und erweiterte Auflage. Springer, Berlin Airbus I (1994) A320/A321 Flight Deck and Systems Briefing for Pilots, Airbus Industries, Blagnac Cedex, France Anderson JD Jr (1989) Introduction to flight, 3. Aufl. McGraw-Hill, New York Anderson JD Jr (1991) Fundamentals of aerodynamics, 2. Aufl. McGraw-Hill, New York Anderson JD Jr (1995) Computational fluid dynamics. The basics with applications. McGraw-Hill, New York Archer RD, Saarlas M (1996) An introduction to aerospace propulsion. Prentice-Hall, Upper Saddle River ASME (1991a) Basic gas turbine engine technology (Home Study Course), 2. Aufl. IGTI International Gas Turbine Institute, Atlanta ASME (1991b) The design of gas turbine engines. Thermodynamics and aerodynamics (Home Study Course). IGTI International Gas Turbine Institute, Atlanta Baehr HD (1967) Der Isentropenexponent der Gase H 2 ,N 2 ,O 2 , CH 4 , CO 2 , NH 3 und Luft für Drücke bis 300 bar. Brennstoff-Wärme-Kraft 19:65–68 Balje OE (1981) Turbomachines. A guide to design, selection and theory. Wiley, New York Becker E (1965) Gasdynamik. B.G. Teubner Verlagsgesellschaft, Stuttgart Betz A (1959) Einführung in die Theorie der Strömungsmaschinen. Verlag G. Braun, Karlsruhe Bošnjakovic F, Knoche KF (1997) Technische Thermodynamik. Teil II, 6. vollständig neubearbeitete und erweiterte Aufl. Steinkopff-Verlag, Darmstadt Boyce MP (1995) Gas turbine engineering handbook. Gulf Publishing Company, Houston Bräunling W (Juni 1992) Kennfeldrechnungen für den Fan des Ultra-Hoch-Bypass Triebwerkssimu- lators CRUF, DLR Interner Bericht, IB 29112-92 A 08 Bräunling W (2000) Should auld acquaintance be forgot: the recuperated engine. MTU-Report Spe- cial, 1. Aufl., S 16–19. Auch veröffentlicht unter dem Titel Der neue Bekannte. Das rekuperative Strahltriebwerk. Interview und schriftlicher Beitrag im Sonderheft „MTU-Report Spezial“ der DaimlerChrysler Aerospace, MTU-München GmbH zur Beteiligung der MTU am europäischen Forschungsprogramm EEFAE (Efficient and Environmentally Friendly Aero Engine), Ausgabe 1/2000 Willy J.G. Bräunling, Flugzeugtriebwerke, 1975 DOI 10.1007/978-3-642-34539-5, © Springer-Verlag Berlin Heidelberg 2015

Transcript of Literatur - Springer978-3-642-34539-5/1.pdf · Literatur Abbott IH, von Doenhoff AE ... Summary of...

Page 1: Literatur - Springer978-3-642-34539-5/1.pdf · Literatur Abbott IH, von Doenhoff AE ... Summary of airfoil data, NACA Report No. 824 Adolph M (1965) Strömungsmaschinen. Turbinen,

Literatur

Abbott IH, von Doenhoff AE (1959) Theory of wing sections, including a summary of airfoil data.Dover Publications, New York (first published in 1949 by McGraw-Hill Book Company)

Abbott IH, von Doenhoff AE, Stivers LS (1945) Summary of airfoil data, NACA Report No. 824Adolph M (1965) Strömungsmaschinen. Turbinen, Kreiselpumpen und Verdichter. Zweite

neubearbeitete und erweiterte Auflage. Springer, BerlinAirbus I (1994) A320/A321 Flight Deck and Systems Briefing for Pilots, Airbus Industries, Blagnac

Cedex, FranceAnderson JD Jr (1989) Introduction to flight, 3. Aufl. McGraw-Hill, New YorkAnderson JD Jr (1991) Fundamentals of aerodynamics, 2. Aufl. McGraw-Hill, New YorkAnderson JD Jr (1995) Computational fluid dynamics. The basics with applications. McGraw-Hill,

New YorkArcher RD, Saarlas M (1996) An introduction to aerospace propulsion. Prentice-Hall, Upper Saddle

RiverASME (1991a) Basic gas turbine engine technology (Home StudyCourse), 2. Aufl. IGTI International

Gas Turbine Institute, AtlantaASME (1991b) The design of gas turbine engines. Thermodynamics and aerodynamics (Home Study

Course). IGTI International Gas Turbine Institute, AtlantaBaehrHD (1967) Der Isentropenexponent der GaseH2, N2, O2, CH4, CO2, NH3 und Luft für Drücke

bis 300 bar. Brennstoff-Wärme-Kraft 19:65–68Balje OE (1981) Turbomachines. A guide to design, selection and theory. Wiley, New YorkBecker E (1965) Gasdynamik. B.G. Teubner Verlagsgesellschaft, StuttgartBetz A (1959) Einführung in die Theorie der Strömungsmaschinen. Verlag G. Braun, KarlsruheBošnjakovic F, Knoche KF (1997) Technische Thermodynamik. Teil II, 6. vollständig neubearbeitete

und erweiterte Aufl. Steinkopff-Verlag, DarmstadtBoyce MP (1995) Gas turbine engineering handbook. Gulf Publishing Company, HoustonBräunlingW (Juni 1992) Kennfeldrechnungen für den Fan des Ultra-Hoch-Bypass Triebwerkssimu-

lators CRUF, DLR Interner Bericht, IB 29112-92 A 08Bräunling W (2000) Should auld acquaintance be forgot: the recuperated engine. MTU-Report Spe-

cial, 1. Aufl., S 16–19. Auch veröffentlicht unter dem Titel Der neue Bekannte. Das rekuperativeStrahltriebwerk. Interview und schriftlicher Beitrag im Sonderheft „MTU-Report Spezial“ derDaimlerChrysler Aerospace, MTU-München GmbH zur Beteiligung der MTU am europäischenForschungsprogramm EEFAE (Efficient and Environmentally Friendly Aero Engine), Ausgabe1/2000

Willy J.G. Bräunling, Flugzeugtriebwerke, 1975DOI 10.1007/978-3-642-34539-5, © Springer-Verlag Berlin Heidelberg 2015

Page 2: Literatur - Springer978-3-642-34539-5/1.pdf · Literatur Abbott IH, von Doenhoff AE ... Summary of airfoil data, NACA Report No. 824 Adolph M (1965) Strömungsmaschinen. Turbinen,

1976 Literatur

Bräunling W (18. Juni 2010) Mögliche Potenziale von Triebwerkstechnologien zur Emissionsre-duzierung. Symposium Fuelling the Climate 2010- Herausforderungen, Handlungsbedarf undinnovative Ansätze. ICCIP, International Climate Change Information Program. Konferenz zumKlimaschutz im Luftverkehr, Hamburg

Bräunling W, Lehthaus F (April 1986) Investigations of the effect of annulus taper on transonicturbine cascade flow, international gas turbine symposium, Beijing, People’s Republic of China,1–7 Sept. 1985, paper No. 85-IGT-64 and transactions of the ASME. J Eng Gas Turbines Power108(2):285–292

Brown GN, Holt MJ (1995) The turbine pilot’s flight manual, 1. Aufl. Iowa State University Press,Ames

Calkins FT, Butler G, Mabe JH (8–10 May 2006) Variable geometry jet nozzle using shape memoryalloy actuators. AIAA paper 2006-2546, 12th AIAA/CEAS Aeroacoustics conference, Cambridge,MA, USA

Crawford WJ III (16–18 Oktober 1973) The T700-GE-700 Turboshaft engine program, SAE-PaperNo. 730917, Los Angeles

Cumpsty NA (1997) Jet propulsion. Cambridge University Press, UKCurran ET, Murthy SNB (Hrsg) (2000) Scramjet propulsion, progress in astronautics and aeronautics,

Bd 189. American Institute of Aeronautics and Astronautics (AIAA), VirginaDubbel (1995) Taschenbuch für den Maschinenbau, 18. Aufl. Springer, BerlinEastop TD, McConkey A (1997) Applied thermodynamics for engineering technologists, 5. Aufl.

Longman Group, Harlow (1993 Reprinted 1997)El-Sayed AF (2008) Aircraft propulsion and gas turbine engines. CRC, Taylor & Francis Group LLC,

Boca RatonFAA (2004) Airplane flying handbook, FAA-H-8083-3AFarokhi S (2009) Aircraft propulsion. Wiley, HobokenFecker A (2013) Strahltriebwerke, Entwicklung – Einsatz – Zukunft, 1. Aufl. Motorbuch, StuttgartFlack RD (2010) Fundamentals of jet propulsion with applications (Cambridge Aerospace Series).

Cambridge University Press, United Kingdom (Reprint 21. Oktober 2010)Frötschel J (1964) Flugzeugturbinen. Propellerturbinen und Strahltriebwerke. Holsten-Verlag,

HamburgFrötschel J (1973) Flugzeugturbinen im Betrieb. Bedienung, Überwachung, Wartung und

Störungssuche von Propellerturbinen und Strahltriebwerken. Holsten-Verlag, HamburgGajewski SA, Morosow FN, Tichomirow JP (1980) Regelung der Luftstrahltriebwerke. Militärverlag

der DDR, BerlinGallus HE (1980) Vorlesungsumdruck: Turbomaschinenberechnung, Institut für Strahlantriebe und

Turboarbeitsmaschinen der RWTH-AachenGeneral Electric (1989) Power plant engineering for commercial engines, teaching course to airline

power plant engineers, GE aircraft engines, Cincinnati, Ohio, USAGunston B (1991) Lexikon der Flugtriebwerke, 1. Aufl. Motorbuch, StuttgartHeinemann H-J, Bräunling W (Dezember 1984) Contribution to measurement methods for eva-

luating static pressures from rotating annular cascades measuring techniques for transonic andsupersonic flow in cascades and turbomachines. Proceedings of the 7th Symposium held in Aa-chen on September 21–23, 1983. In: Broichhausen KD, Gallus HE (Hrsg) Mitteilung Nr. 84–01,Institut für Strahlantriebe und Turboarbeitsmaschinen. RWTH-Aachen, S 3.1–3.10

Hill P, Peterson C (1992) Mechanics and thermodynamics of propulsion, 2. Aufl. Addison-Wesley,USA

Hönen H (2001) Re-Konturierung von Triebwerksschaufeln mit Hilfe numerischer Strömungssimu-lation. Tagungsband des DGLR Workshops „Maintenance von Flugzeugen und Triebwerken“,5.–6. Juli 2003 am Institut für Luft- und Raumfahrt der TU-München

Hornung HG (2006) Dimensional analysis. Examples of the use of symmetry. Dover, Mineola

Page 3: Literatur - Springer978-3-642-34539-5/1.pdf · Literatur Abbott IH, von Doenhoff AE ... Summary of airfoil data, NACA Report No. 824 Adolph M (1965) Strömungsmaschinen. Turbinen,

Literatur 1977

Hung WSY (1974) Accurate method of predicting the effect of humidity or injected water on NOXemissions from industrial gas turbines. ASME-paper 74-WA/GT-6

Jackwerth H, Köppel B, Bräunling W (1989) CRISP Modelluntersuchungen Versuchsaufbau underste Messungen, Deutscher Luft- und Raumfahrt-Kongress 1989, DGLR-Jahrestagung, Ham-burg, 2.–4. Oktober 1988. Jahrbuch 1989, I der Deutschen Gesellschaft für Luft- und Raumfahrt(DGLR), S 241–248

Johnsen IA, Bullock RO (1965) Aerodynamic design of axial-flow compressors, NASA SP-36Kennan JH, Kaye J (1963) Gas tables. Wiley, New YorkKline SJ, Abbott DE, Fox RW (1959) Optimum design of straight-walled diffusers. Trans ASME J

Basic Eng Series D 81:321Kroes MJ, Wild TW (1999) Aircraft power plants, 7. Aufl. Glencoe, WestervilleKuchar AP (1989) Variable convergent-divergent exhaust nozzle aerodynamics. In: Oates GC (Hrsg)

Aircraft propulsion systems technology and design. AIAA Education Series, Washington D.C.Lehthaus F (1975) Experimentelle Untersuchungen an einem Gasturbinen-Laufrad-Gitter mit dem

Schaufelprofil VKI-1, Teil 1: Messungen im Abströmfeld und Schlierenaufnahmen, DFVLR-AVA-Bericht 251 74 A 48

Lehthaus F (1977) Berechnung der transsonischen Strömung durch ebene Turbinengitter nach demZeitschritt-Verfahren, Dissertation, TU-Braunschweig

Lieblein S (1956) Experimental flow in 2D-Cascades. Chapter VI of the aerodynamic design of axialflow compressor. NACA RME 56B03. Reprinted NASA SP 36 in 1965

Lieblein S, Johnsen IA (1961) Resume of transonic compressor research at NACA Lewis Laboratory.Trans ASME J Eng Power 83:219–234

Longwell JP, Weiss MA (1955) High temperature reaction rates in hydrocarbon combustion. J IndEng Chem 45(8):1634–1643

Lufthansa (1976) Grundlagenprogramm Gasturbinen (Programm Kenn-Nr. 1226), TechnischeSchule, Bestell-Nr. 2122601

Lufthansa (1985) Training Manual, Triebwerke Turbinentriebwerke, Technische Schule, Bestell-Nr.0047011

Lufthansa (1988) Training Manual, Flugzeugkunde, 7.2.16 Kraftstoffe, Technische Schule, Bestell-Nr. 0044015

Lufthansa (1991) Jet engines. Handbook. German Airlines Pilots School, Bremen, Index TC5Lufthansa (1992) Airplane Systems 2. Handbook. German Airlines Pilots School, Bremen, Index

TC1Lufthansa (2005) Fundamentals M17 Propeller, EASA Part-66 Cat. B1, Lufthansa Technical TrainingMacIsaac B, Langton R (2011) Gas turbine propulsion systems, 1. Aufl. Wiley, HobokenMattingly JD, Heiser WH, Pratt DT (2002) Aircraft engine design, 2. Aufl. AIAA Education Series,

RestonMensen H (2003) Handbuch der Luftfahrt. Springer, BerlinMeyer Th. (1908) Über zweidimensionale Bewegungsvorgänge in einem Gas, das mit Über-

schallgeschwindigkeit strömt, Dissertation Universität Göttingen 1907, VDI-Forschungsheft Nr.62

Moir A, Seabridge A (1992) Aircraft systems. Longman Scientific & Technical, EnglandMüller KJ (1978) Thermische Strömungsmaschinen. Auslegung und Berechnung. Springer, WienMüller R (1997) Luftstrahltriebwerke. Grundlagen, Charakteristiken, Arbeitsverhalten. Vieweg

Friedrich & Sohn, BraunschweigNN (1961) Theorie der Flugzeugtriebwerke, Band I Grundlagen der Thermodynamik und

Gasdynamik. Deutscher Militärverlag, BerlinNN (1962) Theorie der Flugzeugtriebwerke, Band II Theorie der Strahltriebwerke. Deutscher

Militärverlag, Berlin

Page 4: Literatur - Springer978-3-642-34539-5/1.pdf · Literatur Abbott IH, von Doenhoff AE ... Summary of airfoil data, NACA Report No. 824 Adolph M (1965) Strömungsmaschinen. Turbinen,

1978 Literatur

NN (1965) Aerodynamic design of axial-flow compressors. NASA SP-36NN (1980) Fundamental principles of gas turbines. Division of Continuing Education, The University

of Texas, AustinOates GC (Hrsg) (1985) Aerothermodynamics of aircraft engine components. AIAA Education

Series, Washington D.C.Oates GC (Hrsg) (1989) Aircraft propulsion systems technology and design. AIAA Education Series,

Washington D.C. (2nd Printing)Otis CE (1997) Aircraft gas turbine power plants. Jeppesen Sanderson, EnglewoodPackman AB, Kozlowski H (1976) Jet noise characteristics of unsuppressed duct burning turbofan

exhaust system. AIAA paper 76-149Raymer DP (1992) Aircraft design: a conceptual approach, 2. Aufl. AIAA Education Series,

Washington D.C. (2nd Printing)Rick H (2013) Gasturbinen und Flugantriebe. Grundlagen, Betriebsverhalten und Simulation.

Springer, BerlinRodgers C (1978) A diffusion-factor correlation for centrifugal-impeller stalling. Trans ASME

100:592–603 (ASME New York)Rohlik HE (1968) Analytical determination of radial-inflow turbine design geometry for maximum

efficiency. NASA technical note TN D-4384Rolls-Royce (2005) The jet engine. Rolls-Royce, LondonSchesky E, Kral M (1978) Flugzeugtriebwerke, 1. Aufl. transpress VEB Verlag für Verkehrswesen,

BerlinScheugenpflug H, Wilfert G, Simon B (2002) Erfüllung zukünftiger Umweltanforderungen durch

den Einsatz eines Wärmetauschertriebwerks. MTU-Technik-Berichte im InternetSchliemann K (2001) Parametrische Kreisprozessanalyse für ein rekuperatives Turbofantriebwerk

mit Zwischenkühler. Diplomarbeit, Hochschule HamburgSchreiber HA (1988) Experimental investigations on shock losses of transonic and supersonic

compressor cascades. AGARD CP-401, paper No. 11Shapiro AH (1953) The dynamics and thermodynamics of compressible fluid flow, Bd I und II.

Ronald Press, New YorkSmarsly W (2002) Triebwerkswerkstoffe – Quo Vadis. MTU-Technik-Berichte im InternetStephens HE (1978) Application of supercritical airfoil technology for compressor cascades:

comparison of experimental and theoretical results, AIAA-Paper 78-1138Summerfield M, Foster CR, Swan WC (1954) Flow separation in over expanded supersonic exhaust

nozzles. Jet Propuls 24:319–321Tatlor CF (2011) Aircraft propulsion: a review of the evolution of aircraft piston engines, Originally

published in 1970, as a volume in the „Smithsonian Annals of Flight“ series, Military Books,United Kingdom

Traeger IE (1996) Aircraft gas turbine engine technology, 3. Aufl. McGraw-Hill, WestervilleTraupel W (1982) Thermische Turbomaschinen. Geänderte Betriebsbedingungen, Regelung, Me-

chanische Probleme, Temperaturprobleme, Bd 2, 3. neu bearbeitete und erweiterte Aufl. Springer,Berlin

Turner MG, Norris A, Veres JP (2004) High-fidelity three-dimensional simulation of the GE90.NASA/TM-2004-212981. AIAA-Paper 2003-3996. 16th computational fluid dynamics confe-rence and the 33rd FLUID DYNAMICS CONFERENCE AND EXHIBIT SPONSORED by theAmerican Institute of Aeronautics and Astronautics, Orlando, Florida, June 23–26, 2003

Vanco MR (Februar 1967) Computer program for design-point performance of turbojet and tur-bofan engine cycles, NASA technical memorandum, NASA TM X-1340, Lewis Research CenterCleveland, Ohio

Whittle F (1981) Gas turbine aero-thermodynamics: with special reference to aircraft propulsion.Pergamon, Oxford

Page 5: Literatur - Springer978-3-642-34539-5/1.pdf · Literatur Abbott IH, von Doenhoff AE ... Summary of airfoil data, NACA Report No. 824 Adolph M (1965) Strömungsmaschinen. Turbinen,

Sachverzeichnis

AA-Bewertung (Schalldruckpegel) 1488ff.Abblaseluft (bleed air) 61, 94, 193, 201, 362,

1007, 1008, 1131, 1554, 1555, 1557, 1575,1666ff.

Abblasen von Verdichterluft 58, 191f., 197,1126, 1130, 1553

Abblaseventil 359, 1101f., 1130ff., 1532, 1541,1554ff., 1577, 1580, 1659f., 1664ff.

Abgasemission 216, 1187Abgastemperaturverhältnis 163, 339, 355ff.,

1596ff., 1859Ablösezelle 1119f.Ablösung, rotierende 294, 1118f.Abreißen von Stufen 191f., 927, 1072, 1104,

1115f., 1118, 1120ff., 1126, 1515, 1569,1664

Absolutgeschwindigkeit 159, 219, 700, 704ff.,721, 723, 762, 800, 817, 837ff., 912, 1032,1047, 1067, 1115, 1118, 1313, 1440ff.,1463, 1467, 1524, 1646, 1688

Absolutströmung 185f., 705f., 711, 712, 714,717, 721ff., 784, 822f., 838, 841, 859, 881,1047

Absolutsystem 219, 701ff., 713f., 721ff., 784,839, 1312ff.

Abströmdreieck 704, 709, 745, 783, 797, 824,1276

Abströmung, drallfreie 773, 867, 1048ACARE 301, 1187, 1188Ackeret-Keller-Prozess, offener 671, 672Acoustic liners 1542actio = reactio 3, 6, 22, 141, 190, 306, 310, 316,

688, 690, 949, 1685, 1706, 1790, 1910,1917

ACUTE (Schubanzeige Airbus A380) 163, 360f.

Aft-Fan 15, 86, 87, 88, 184, 185Airblast Atomizer 212Airbus 35, 39, 41, 43, 45, 46, 47, 50, 55, 67, 79,

80ff., 94, 96, 97, 101, 120, 145, 161ff., 182,199, 218, 261, 279ff., 299, 355, 360ff.,457ff., 577, 602, 685, 881, 984, 1100, 1132,1186, 1194, 1201, 1243, 1541, 1553f.,1562, 1573, 1575ff., 1591ff., 1601ff.,1607ff., 1671, 1680, 1768, 1775, 1938ff.

Aktionsturbine 220f., 223, 779ff., 781, 785ff.,811, 1250

Akustik 1486Alkalisulfatkorrosion 231AlliedSignal 20f., 71, 73, 93ff., 186, 218, 228,

625, 815ff., 1933ff., 1949Allison 21, 64, 103, 105, 208, 272, 625, 642, 1760,

1936, 1942, 1945, 1947ff.Anlaufbelag 1092, 1093Annex 16 (ICAO) 66, 1192, 1194ff., 1497APU (auxiliarx power unit) 73, 92ff., 107, 179,

203, 218, 816f., 874, 1240, 1554, 1556,1561, 1614, 1638, 1679, 1682, 1945

Äquivalenzverhältnis 1149, 1197, 1199, 1201ff.Arbeit

reduzierte spezifische 497, 505, 535, 612f.,623, 632, 634, 713ff., 858, 1027, 1850

spezifische 406, 414f., 497, 505, 535, 610,612f., 623, 631f., 634f., 637f., 641, 700,711ff., 719, 732, 735f., 757, 764, 788, 790,802, 821, 835, 845, 847, 858, 862, 866,872, 889, 903, 1027, 1246, 1268, 1271,1273, 1353, 1393, 1561, 1772, 1782, 1850

Strömung 402ff., 497, 645, 647f., 705, 763,902, 907, 909, 1032, 1038, 1354, 1785ff.,1818ff.

Willy J.G. Bräunling, Flugzeugtriebwerke, 1979DOI 10.1007/978-3-642-34539-5, © Springer-Verlag Berlin Heidelberg 2015

Page 6: Literatur - Springer978-3-642-34539-5/1.pdf · Literatur Abbott IH, von Doenhoff AE ... Summary of airfoil data, NACA Report No. 824 Adolph M (1965) Strömungsmaschinen. Turbinen,

1980 Sachverzeichnis

technische 402f., 405, 408, 645f., 654, 913,1354, 1356, 1785, 1789, 1792f., 1796,1798, 1799, 1802, 1809, 1812, 1826

Arbeitsturbine 8, 30f., 57, 87f., 92, 101f., 104f.,210, 218, 229, 271f., 533, 599f., 606, 608,610, 616, 625, 634, 1279, 1761, 1767ff.,1777ff.

Arbeitsverhältnis 428ff.Athodyd 10Atomizer 212f., 1177, 1178ff.Aufstau, aerodynamischer 22, 28, 42, 110, 171,

181, 406, 409, 495, 497, 1113, 1356, 1769Ausbrenngrad 388, 393, 492, 1156, 1206, 1211,

1230, 1349, 1392, 1397, 1410, 1440, 1450,1462

Ausdehnungskoeffizient, isobarer 1816, 1820Auskleidung, akustische 106, 128, 174, 1541ff.Auslegungsdrehzahl 191, 213, 356, 600, 1069f.,

1109, 1114, 1117, 1768Auslegungspunkt 195, 296, 722ff., 745f., 759,

762, 796, 799, 800, 831, 839, 859ff., 1003,1013, 1067ff., 1073, 1108, 1111ff., 1117,1126, 1132f., 1138, 1211, 1250, 1279,1331, 1516, 1525, 1541, 1736ff.

Auslöschung, reaktive 1543Außenschnittgitter 685, 924, 926, 927, 947Außenströmung 51, 132, 134, 136, 149, 153, 265,

308, 312, 319, 382, 985, 1010, 1171, 1315,1327, 1334, 1449, 1870f.

Austrittsimpuls 5, 118, 158, 221, 315, 317Avogadrokonstante 1819, 1843Axialkomponente 705, 708f., 740, 770, 881, 886,

1035, 1114, 1691, 1721, 1739Axialrichtung 209, 248, 311, 469, 483, 576, 577,

699, 704f., 727, 740, 762, 881, 894, 896,914, 1054, 1162, 1174, 1237, 1275, 1332,1406, 1510, 1666, 1694

Axialturbine 13, 62f., 65, 75, 94f., 104, 218,719, 802, 806, 859, 1018, 1240, 1242,1245ff.

Axialverdichter 13, 29, 60, 62f., 65, 73, 188ff.,241, 413, 534, 719ff., 832ff., 881, 891f.,1018ff., 1338, 1793

BBelastungscharakteristik 1116, 1127Belastungszahl 741, 743, 747, 755, 768, 1077Beobachter, mitrotierender 684, 700, 715, 1119

Beschleunigungkonvektive 897lokale 897

Betriebslinie 1108, 1111f., 1114, 1117, 1279,1338f., 1658, 1736f.

Betriebspunkt 1097ff., 1269ff, 1499ff., 1653,1779f.

Bezugsebene 307ff., 381ff., 488ff., 698, 705, 713,715, 721, 760, 762, 767, 774, 817f., 845,902, 953, 968, 994, 1066, 1213, 1732, 1898

Bläser 14, 30, 35, 59, 67, 181, 270f., 532Bleed air, siehe AbblaseluftBlending 1191BLING 286, 288, 1096BLISK 73, 77, 86, 196, 286, 288, 1034, 1080f.,

1094f., 1144Bodenstandfall 112, 156, 181, 207, 325, 328, 352,

386, 396, 429, 436, 438, 498, 504, 509,600, 957, 1109, 1111, 1129, 1367, 1685,1755, 1768

Boeing 20ff., 70ff., 174ff., 312ff., 392, 441, 452,457, 458, 529, 564, 576, 622, 642, 720,816, 817, 982, 1155, 1237, 1282, 1497,1507, 1508, 1533, 1536, 1541, 1573, 1581,1597, 1606, 1609, 1680, 1932ff.

Boltzmann-Konstante 1843Booster (NDV) 59, 73, 77, 80, 1130, 1523Bow, Schaufel mit 1140, 1145Brayton-Prozess 118, 488Breitbandlärm 1503, 1505, 1506, 1513, 1515,

1517, 1533, 1534, 1540Brennkammer 10ff., 59ff., 111ff., 172ff., 307ff.,

388ff., 487ff., 682, 722, 788, 817, 932, 933,1037, 1045, 1100, 1122, 1147ff., 1257,1272, 1293, 1308, 1309, 1349ff., 1499,1528, 1530ff., 1560ff., 1767ff., 1789, 1848,1850, 1860, 1965f., 1973

Brennkammerdruckverlust 1161ff., 1335,1391ff.

heiße Verluste 1212f., 1398kalte Verluste 1212, 1219, 1222, 1398, 1973

Brennkammerlänge 1221f., 1972f.Brennkammerlärm 1531f.Brennkammerwirkungsgrad 388, 492, 1156,

1206, 1349, 1383, 1397Brennstoff 8ff., 110ff., 201ff., 310ff., 385ff.,

492ff., 791, 1100, 1125, 1148ff., 1259,1302, 1349ff., 1485, 1531, 1533, 1537,1560ff., 1848ff.

Page 7: Literatur - Springer978-3-642-34539-5/1.pdf · Literatur Abbott IH, von Doenhoff AE ... Summary of airfoil data, NACA Report No. 824 Adolph M (1965) Strömungsmaschinen. Turbinen,

Sachverzeichnis 1981

Brennstoff-Luft-Verhältnis 385, 393, 425, 441,448, 462, 465, 472, 476, 499, 527, 537,545, 559, 593, 612, 621, 633, 663f., 1184,1360ff., 1848, 1955

Brennstoffenergie 465, 476, 1206, 1387Brennstoffreduzierung 284, 585Brennstoffstufung 1201f.Brennstoffverbrauch 25ff., 60ff., 112, 179ff., 363,

369, 387ff., 487ff., 981, 1002, 1008, 1017,1156, 1186, 1188f., 1194, 1254, 1281,1369ff., 1503

spezifischer 45, 66ff., 93, 101, 105, 182, 206,296, 393, 369, 387, 392f., 399f., 425, 433,435, 437, 449ff., 470ff., 492, 499, 500, 506,524ff., 532, 545ff., 590, 592, 594f., 598,612ff., 624ff., 664, 666, 674, 1017, 1186,1194, 1431, 1456, 1503

Bridgman-Verfahren (Einkristallherstellung)1287, 1295f.

Bruttoschub 5, 282, 315, 785Buzz saw noise (Kreissägenlärm) 1524, 1534Bypassverhältnis 31, 38, 68ff., 162, 174, 182, 227,

229, 284, 289, 341ff., 415, 433, 473, 533ff.,982, 1207, 1238, 1255, 1392, 1450ff., 1503,1547

optimales 284, 555ff., 1483

Cc8-Gesetz (Lighthill) 307f., 312, 314, 1340, 1342,

1506ff., 1902Campini 29, 272Caproni 29, 1930Carnot-Faktor 425ff., 430, 669, 1385Carnot-Prozess 242, 426, 670, 672CDA-Profil 196, 729f., 1068f., 1089CFE 259CFK 1096f., 1189, 1677CFM 55, 78f., 86, 163, 174, 200, 259, 262, 277,

285, 356f., 369, 373, 532, 576, 982, 1099,1187, 1194, 1201, 1502, 1509, 1536, 1553,1555, 1595f., 1601, 1673, 1938

Chevron-Düse 261ff., 1327, 1502f.Clean Sky (JTI) 301, 1188ff.Clocking 1237, 1238Coand? 272ff.Coatings 231, 1169, 1302f., 1306, 1311

Diffusion 1303Overlay 1303f.

Coriolisbeschleunigung 896, 899ff., 909Corioliskraft 896, 935Cut-off condition (Lärm) 727, 1522, 1524, 1530,

1538

DD.S.-Blades 231d’Alembert 138, 897, 901, 903, 905, 949, 950Dalton 1818Dampfdruck 1151ff., 1608f.Dämpfung, dissipative 1543Dauerschub 354, 363, 367DBE, down between engines 102DCA-Profil 729, 1068f., 1072, 1085, 1088,

1090de Haller-Kriterium 740, 747, 754, 792, 796,

798ff., 853, 892, 1037ff., 1044, 1047f.Derated Engine 373, 376ff., 1598Deviation 1021, 1067Dichte, statische 1882Diffusionszahl 744, 746ff., 750ff., 755, 783,

789ff., 793, 798, 1044, 1047, 1076f.Diffusor 22, 120ff., 177ff., 326, 328, 330, 331,

469, 723, 817ff., 941ff., 1023, 1157ff.,1350ff., 1646, 1789

Dump 1165faired 1159, 1161ff.Überschall 153f., 947, 991ff., 1087, 1333Unterschall 161, 991, 993, 1001

Dihedral, Schaufel mit 1075, 1040Dissipation 110, 125f., 159, 347, 425, 711,

902, 923, 1027, 1031, 1044, 1224,1225, 1227ff., 1246, 1316, 1354, 1387,1791ff .

DLR, Deutsches Zentrum für Luft- undRaumfahrt 262, 944

Dom 210ff., 1159ff.Doppelkreisbogenprofil 196, 729, 1548Dotnier 9, 18, 28, 77, 1742, 1943Drall 179, 180, 190, 194, 212, 215, 219, 257, 320,

475, 705, 707, 711f., 721ff., 770, 779, 838,859, 881, 883, 891f., 1045f., 1047, 1054,1057, 1163, 1176f., 1179, 1280, 1396,1646, 1707

Drallgeber 211, 213, 215, 1163f.Drallgesetz 890ff., 913, 917, 934, 1054, 1057ff.Drallrose, Drallgeber 212, 1164Drehklang 1517f.

Page 8: Literatur - Springer978-3-642-34539-5/1.pdf · Literatur Abbott IH, von Doenhoff AE ... Summary of airfoil data, NACA Report No. 824 Adolph M (1965) Strömungsmaschinen. Turbinen,

1982 Sachverzeichnis

Drehzahl 36, 39, 43, 58, 60, 62, 69, 70, 79, 87, 93,95ff., 163ff., 188, 191f., 197ff., 223, 227ff.,257, 266, 279, 289ff., 321, 331, 346, 347,355ff., 371ff., 462, 469, 472, 483, 533, 534,600, 602, 625, 644, 697, 711, 724ff., 733,734, 738, 753, 771, 784ff., 804, 805, 835ff.,862ff., 868f., 874, 877, 886, 931, 946, 980,1012, 1034ff.., 1067ff., 1097ff., 1113ff.,1126ff., 1176, 1183, 1201, 1236ff., 1250,1253, 1256, 1263, 1268, 1272f., 1276ff.,1329, 1336, 1340, 1391, 1406, 1411, 1438,1444, 1460f., 1513, 1516ff., 1547, 1548,1555, 1559ff., 1585, 1591, 1594ff., 1609,1614ff., 1624, 1628, 1631, 1634, 1638,1650f., 1654, 1657ff., 1673, 1686ff., 1720,1735ff., 1755ff., 1777ff.

reduzierte 1104, 1106ff., 1268, 1277f., 1668,1777ff.

Drehzahlkurve 1102, 1109, 1278, 1336Drehzahllinie 1103f., 1107, 1109, 1121, 1137,

1657Dreiwellentriebwerk 57Drossellinie 1106Drosselung, thermische 1336Druck, statischer 119, 121, 159, 165, 325f., 402,

461, 722f., 744, 781, 866, 869, 943, 966,1211, 1333, 1411ff., 1900

Druckabsenkung 408f., 759, 1892Druckenergie 22, 110, 115, 120f., 124, 152, 194,

264, 1325Druckerhöhung 22, 42, 110, 114, 121, 146, 171,

181f., 185, 190ff., 211, 242, 406ff., 495,497, 504, 510, 515, 534, 545, 568, 646,724, 737, 740, 759, 795ff., 817, 821, 833,838, 845, 859, 998, 1027, 1043, 1044,1078, 1115, 1118, 1120f., 1367, 1373,1375, 1475, 1615, 1618, 1628, 1657, 1793,1796f., 1809f., 1821, 1862, 1864f., 1870,1892

Druckgefälle 112, 114, 135, 151, 181, 192, 274,321, 500, 541, 739, 782, 866, 1246, 1273,1275, 1280f., 1312, 1470, 1472, 1647, 1890

Druckhöhe 372Druckrückgewinn 172, 843Druckseite 141f., 183, 239, 687ff., 725, 730,

744f., 781, 784, 809, 820, 822, 833, 834,840, 861, 894, 895, 921, 927, 929, 933,1072, 1085, 1091, 1252, 1311, 1621, 1624,1650, 1687

Druckverteilung 42, 134, 138, 141f., 171, 209,310, 313, 534, 603, 684, 687, 695f., 746,809, 918, 921f., 933, 934, 947ff., 959f.,1073, 1090f., 1294, 1513, 1519, 1537,1623, 1732, 1897, 1919

Druckwiderstand 139, 313, 894, 949f., 959f.,1327, 1919

Druckzerstäubung 213, 1175ff., 1198Duplexdüse 1177, 1179Durchflusskenngröße 762, 766, 770, 795ff., 807,

813, 825ff., 844, 846f., 886ff., 930, 1038,1046, 1116, 1126, 1267, 1273, 1280

Durchströmungaxiale 707, 710diagonale 685, 710radiale 710zentrifugale 710, 716zentripetale

Durchzündrohr 208Düsenaustrittsfläche 43, 151, 257f., 308, 312,

314, 318ff., 331, 347, 394, 396, 437,441, 443, 608, 1196, 1328ff., 1340, 1342,1344ff., 1443ff., 1467, 1902

Düsendruckverhältnis 1325, 1328f., 1343ff.,1467, 1505

Düsenquerschnitt 43, 150, 152, 254, 257f., 266,322, 331, 381, 437, 461, 1331, 1337ff.,1344

Düsenwiderstand 313, 950

EEffective perceived noise level 262, 1188, 1491,

1494ff., 1533, 1540f.Effusionskühlung 1306ff., 1319EGT, s. exhaust gas temperatureEinheitsmasse 33, 389ff., 398ff., 444Einkristall 78, 232, 1237, 1295, 1298Einkristallschaufeln 73, 91, 232, 1287Einlauf 307, 316, 330, 352, 403, 436, 489ff., 539,

580, 582, 620, 941, 943, 945ff., 991ff.,1034, 1039, 1087, 1111f., 1120, 1125,1213, 1259, 1272, 1350, 1361, 1407, 1444,1501, 1519f., 1524ff., 1534, 1536, 1544f.,1572, 1581, 1605, 1660, 1670, 1672f., 1892

variabler Geometrie 1008f.subsonischer 42, 172, 176f., 943ff.

Einlaufbrummen 1002, 1519Einlaufgestaltung 177, 941, 966, 976, 980, 999

Page 9: Literatur - Springer978-3-642-34539-5/1.pdf · Literatur Abbott IH, von Doenhoff AE ... Summary of airfoil data, NACA Report No. 824 Adolph M (1965) Strömungsmaschinen. Turbinen,

Sachverzeichnis 1983

Einlauflippe 172f., 179, 351, 943, 950, 955, 966f.,980f., 986ff., 1000ff., 1009ff., 1519, 1524,1526, 1536, 1574, 1671, 1673

Einlaufquerschnitt 351, 955, 973, 1006, 1534Einlaufsieb 179Einlaufverlust 172, 959, 962, 977, 998, 1000ff.,

1034, 1111f., 1335, 1411, 1414, 1897Einlaufwiderstand 175f., 942, 956, 983Einspritzdüsen 1159Einstromtriebwerk 29f., 60, 65f., 88, 205, 319ff.,

344, 396, 433, 529, 791, 948, 957, 1948Eintrittsdiffusor 210ff., 464Eintrittsimpuls 5, 221, 315, 317, 342Einwellentriebwerk 57, 62, 1113f.Einwellenverdichter 189, 192Emissionsindex 1194Energie

chemische 110, 206, 387, 493, 1148, 1150,1156, 1206, 1349, 1382, 1603

kinetische 8, 22, 25, 110ff., 185ff., 217, 264,409ff., 531, 536, 603, 681, 713ff., 820ff.,964, 1171, 1314, 1325, 1387, 1731, 1787,1870, 1882

potentielle 110, 681, 1787, 1845Energiebilanz Brennraum 301, 407, 465, 476,

492, 579, 593, 668, 1204, 1206, 1208, 1228Engine Alliance 83, 178, 227, 407, 1940f.Engine Pressure Ratio 121, 163, 355, 1193f.,

1575f., 1578, 1594Enthalpie 124, 402f., 414, 523, 535, 607, 681,

701, 758, 763ff., 789ff., 884, 1027, 1032,1206, 1352, 1354, 1393, 1787, 1790ff.,1800ff., 1813ff., 1847ff., 1881f., 1946

statische 402, 758, 780, 782, 785, 789, 884,1032, 1354, 1787, 1790

Enthalpiebilanz 523Enthalpiekenngröße 763, 767ff., 792ff., 800ff.,

813, 835, 849, 863, 886f., 889, 930, 1022ff.,1033, 1046, 1076, 1079, 1116, 1126,1254ff., 1263ff., 1280, 1314f., 1779

Entropie 175, 575, 735, 922, 923, 999, 1216,1218, 1221ff., 1373, 1375, 1413f., 1790f.,1805ff., 1813ff., 1857ff., 1875, 1965, 1967,1972

Entropiefunktion 1413f., 1957ff.Entropielärm 1532Entropieschall 1532Ericsson-Prozess 242, 646, 670ff., 1853Erlöschgrenze 1197

EROPS-Regeln 93, 98ETOPS-Regeln 98EULER (rekuperatives Triebwerk) 295, 468,

481f.Euler-Radius 468, 481f., 717, 720, 753, 757, 759,

761f., 770f., 775, 805f., 813, 885f., 888,892, 1022, 1037f., 1076, 1405, 1436

Eulersche Hauptgleichung 698ff., 710ff., 732,735, 743, 763ff., 785, 789, 823, 835, 845,847, 862, 865, 867, 903, 1268, 1271ff.

Exhaust gas temperature (EGT) 230, 355, 357,1595, 1597

limit 367f., 1597f.margin 367f., 371, 1597

Expansion 8, 118, 148, 176, 238f., 290, 293, 307,329, 403ff., 428f., 436, 467, 472, 488f.,494, 498, 512, 518, 520, 536ff., 590, 646,670, 709, 738f., 758, 779, 927f., 990, 992,1000, 1085f., 1091, 1214, 1218, 1227,1243, 1251, 1274, 1325, 1330ff., 1340ff.,1344ff., 1351, 1353ff., 1358f., 1372ff.,1388ff., 1391, 1409, 1504f., 1769, 1771,1800f., 1805f., 1854, 1856, 1892

ideale 498Expansionswelle 732, 736f., 990, 1850, 1872ff.

FFactored Take-Off 375FADEC, s. full authority digital engine controlFairchild 73, 76f., 186, 1756, 1934Fan 14f., 30f., 36ff., 51, 59f., 68ff., 106, 163, 179,

181ff., 199, 226ff., 249, 270ff., 289, 356,381, 413ff., 459, 461, 475f., 532ff., 556,575, 601, 608, 644, 649ff., 654, 662, 685,726, 914, 941, 943, 946, 966, 969, 1076,1130, 1187, 1189f., 1238f., 1253, 1256,1259f., 1268, 1350, 1396, 1399, 1407,1448, 1456, 1460, 1499, 1501, 1515ff.,1522ff., 1528, 1530, 1534ff., 1547, 1556,1586, 1595, 1658, 1670, 1673, 1705, 1929

Fandruckverhältnis 38, 68, 73, 77, 106, 181ff.,352, 417, 418, 472, 475, 487, 537ff., 559,565ff., 590ff., 652ff., 1238, 1255, 1396,1450, 1472ff., 1929

optimales 543ff., 1475, 1482Fangstromröhre 154, 158, 172, 174, 308, 310,

313, 328, 330, 348ff., 382, 439, 445, 461,472, 941, 947, 952ff., 985ff., 1391, 1411,1519, 1526, 1897, 1916

Page 10: Literatur - Springer978-3-642-34539-5/1.pdf · Literatur Abbott IH, von Doenhoff AE ... Summary of airfoil data, NACA Report No. 824 Adolph M (1965) Strömungsmaschinen. Turbinen,

1984 Sachverzeichnis

Fanlärm 1499, 1501, 1512f., 1537, 1540, 1547Fantemperaturverhältnis 566, 580FAR 66, 354, 1494f., 1594, 1680FAR 36 Annex 16 of ICAO 66, 1494f.Festkörperwirbel 891f., 1054ff.Fett-Mager-Stufung 1203ff.Filmkühlung 216, 236, 1170ff., 1204, 1306ff.Flammhalter 249ff., 521Flammpunkt 207, 1149, 1152ff.Flammrohr 99, 208ff., 1147, 1158ff., 1183, 1195,

1197, 1199, 1202, 1204, 1209ff., 1964ff.Flat-Rated Engine 245, 367, 371ff., 1598ff.Flattern 1019, 1123f., 1545Flüchtigkeit 1154, 1185, 1608Fluggeschwindigkeit 5, 10, 13f., 21ff., 31ff., 98,

111, 115, 122, 131, 140, 154, 158, 159,164ff., 171f., 266ff., 276, 307f., 318, 343,348ff., 395, 425, 432f., 442, 454, 495, 503,505, 514, 600, 605, 608, 612, 615, 624,941, 964, 988, 1011, 1329, 1350, 1367,1387, 1413, 1498, 1508f., 1526, 1594,1685ff., 1720, 1735ff., 1743ff., 1768ff .

Flughöhe 33, 65, 80, 82, 93, 98, 119, 131, 140,146, 162, 202, 240, 252, 280, 343ff., 360,363, 448, 456, 462, 472, 487, 491, 495,498, 501, 514, 518, 529, 540, 555, 559,675, 976, 1007, 1105, 1120, 1152, 1154,1156, 1192, 1200, 1281, 1329, 1365, 1377,1379ff., 1413, 1450, 1495, 1519, 1579,1591, 1605, 1608, 1651, 1653, 1661f.,1665, 1775ff.

Flugmachzahl 22, 26, 28, 42, 62, 65, 68, 80, 82,98, 106, 140, 164, 172ff., 202, 257, 280,343ff., 383, 397, 435, 445, 448, 456, 462,472, 488, 491, 495, 498, 500ff., 540ff., 581,587, 594ff., 609, 616ff., 635, 639, 657,666, 672, 675, 941, 945f., 954, 957, 960,962f., 966, 968, 973, 976, 981ff., 991, 997,1000ff., 1034, 1134f., 1361ff, 1411, 1414,1471ff., 1519, 1568, 1591, 1662, 1665

FLXTake-Off 376f., 1601, 1603Temperature 373ff., 1601f.Thrust 374f., 1601f.

Fly-over (Lärmmessung) 1495, 1497Foreign object damage (FOD) 1122, 1518, 1534Fremdkörperabscheider 179f., 602Frequenzabstimmung 1144f.Frequenzdiagramm 726

Frontfan 184f.Fuel Control Unit 192, 246, 365, 1128Full authority digital engine control (FADEC)

91, 240, 358ff., 375, 1132, 1565, 1566,1575ff., 1602, 1950

Full-Rated Engine 357, 370ff., 1598ff.

GGalilei-Transformation 702ff., 817, 834, 896,

1119, 1537Garrett 18, 20f., 71ff., 93ff., 186, 218, 228, 534,

815ff., 1756, 1932ff.Gasgenerator 26ff., 36ff., 57, 59, 68ff., 92ff., 247,

258, 271, 321, 395ff., 427, 475, 523, 599ff.,874ff., 1279, 1327, 1334, 1670, 1767, 1768

Gas, ideales 512, 518, 529, 573, 1818, 1832ff.Gasgeneratorleistung 395ff.Gaskonstante 128, 165, 333, 344, 394, 402f.,

488, 869, 874, 922, 953, 1351, 1363, 1390,1408, 1412f., 1420, 1794, 1819, 1843,1846, 1852, 1864, 1900, 1954f.

universelle 1819, 1843, 1846Gasturbine 6ff., 88, 93, 96, 115ff., 165, 166, 177,

206, 242, 401ff., 424ff., 488, 624ff., 642ff.,781ff., 815, 841, 885, 1018, 1148, 1186,1257, 1286, 1299, 1390, 1407, 1409, 1704,1735, 1755ff., 1847ff., 1929

GE90, General Electric 84, 234, 1673Gehäuse 65, 77, 96, 147, 185, 191, 198, 207,

216, 234ff., 254ff., 289ff., 320ff., 461ff.,497, 685ff., 719ff., 815ff., 881ff., 919ff.,943ff., 1018ff., 1119ff., 1147ff., 1240ff.,1327, 1329, 1391ff., 1501ff., 1571ff., 1775,1785ff.

Gemisch 11, 24, 25, 50, 206, 214, 242, 249ff.,471, 1148ff., 1179ff., 1396, 1560, 1566,1623ff., 1674ff., 1811ff., 1954ff.

General Electric 18ff, 20f., 40, 42, 44f., 61, 64, 76,78ff., 83, 85ff., 163, 180, 193, 199, 211,223, 262f., 274, 354, 356f., 372, 529, 590f.,595, 622, 639, 944, 984, 1092, 1099, 1101,1173, 1201, 1282, 1287, 1303, 1539, 1595,1597, 1666, 1931ff.

GEnx 41, 199, 1265, 1282, 1940ff.Gerichtet erstarrt 77, 79, 232, 1284, 1295ff.Gesamt-Leistungskoeffizient 607, 609Gesamtdruckverhältnis 190, 284, 290, 1039,

1239

Page 11: Literatur - Springer978-3-642-34539-5/1.pdf · Literatur Abbott IH, von Doenhoff AE ... Summary of airfoil data, NACA Report No. 824 Adolph M (1965) Strömungsmaschinen. Turbinen,

Sachverzeichnis 1985

Gesamtwirkungsgrad 112, 290, 434ff., 448, 462,553f., 588, 613, 624, 634, 668f., 795, 1138,1239, 1382, 1385ff., 1411ff., 1470ff.

Geschwindigkeitsdreieck 224, 703ff., 735ff.,818ff., 881ff., 1037ff., 1266ff., 1705ff.

allgemeines 703ff., 712, 764, 767, 905Geschwindigkeitseffekt 347ff.Getriebefan (GTF) 60, 71, 227f., 284, 289, 1189,

1236, 1239, 1547Gibbs 1789, 1814Gibbssche Fundamentalbeziehung 922, 1789f.,

1792, 1815Gitter 290, 683, 684ff., 885ff., 922ff., 1018ff.,

1236ff., 1524, 1534, 1812ebenes 685, 687, 1074

Gitterbelastung 740, 797, 1076, 1080Gitterteilung 685, 727, 812, 927, 1134Gleichdruckturbine 221, 779ff.Gleichdruckverbrennung 114ff., 403, 412, 416,

488f., 494, 536, 580, 1211, 1350, 1657,1769, 1779

Gleichgewicht, radiales 687, 882, 885, 911Gondel 41, 42, 47, 50ff., 77, 99, 174ff., 258,

277ff., 306ff., 357, 941ff., 1327, 1406,1502ff., 1562, 1574, 1597, 1633ff.,1675ff.

Gondelheckkörperwiderstand 950Gondelumströmung 51, 306, 310, 955, 957Gondelvorkörperkraft 950ff.Gondelwiderstand 313f., 947ff .GP, Engine Alliance 45, 82ff., 178, 227, 1243,

1254, 1940ff.Grenzschicht 51, 131ff., 175ff., 352, 688ff.,

832ff., 893ff., 921ff., 946ff., 992ff., 1018ff.,1120ff., 1136ff., 1235ff., 1315ff., 1333,1514, 1735, 1870, 1919ff., 1964f.

Grenzschichtablösung 154, 730, 735, 808, 963,1001, 1010, 1018, 1253

GTF, s. Getriebefan

HHaftbedingung 132, 695, 697, 1219, 1315, 1965Haltekraft 306, 1915, 1917Harmonische (Lärm) 1145, 1513, 1518ff.Hastelloy 216, 1168Hauptsatz

erster 122, 124, 172, 401, 406, 414, 419, 493,535, 691, 700, 713, 757, 835, 862, 902,

913, 1038, 1045, 1227, 1271, 1352f., 1303,1771, 1780, 1786, 1788, 1798, 1813, 1850,1858, 1881, 1967

- für Kreisprozesse 406, 419, 1850zweiter 624, 1227, 1229f., 1791f.

HDT, s. HochdruckturbineHDV, s. HochdruckverdichterHeißgas 10, 25f., 75, 92f., 99, 105, 161, 206,

217ff., 256ff., 306ff., 394ff., 471, 486,492ff., 717, 771ff., 858ff., 949f., 990, 1100,1147ff., 1248ff., 1325ff., 1359ff., 1645ff.,1767ff., 1849ff.

Heißgaskorrosion 1169, 1185, 1301ff.Heizwert, spezifischer 206, 242, 387, 427, 435,

448, 462, 473, 523, 624, 1147, 1191, 1204,1206, 1230, 1397, 1411, 1420

Heronscher Ball 6Hilfsgeräte 26, 93ff., 174, 200ff., 299ff., 364, 682,

874, 967, 981, 1120, 1175, 1182, 1533,1553ff.

Hilfstriebwerk, APU 73, 92ff., 203, 218, 816,874, 1186, 1240, 1554, 1561, 1945

Hochdruckteil 40f., 59, 82, 84, 191ff., 382, 472,733, 1101, 1132, 1244

Hochdruckturbine (HDT) 30, 36ff., 58f., 69,73ff., 192ff., 290, 413, 415, 477, 485, 534f.,608ff., 761, 788, 1209, 1235ff., 1253ff.,1269ff., 1287ff., 1308ff., 1400ff., 1528f.,1581ff., 1656, 1657, 1775

Hochdruckverdichter (HDV) 36ff., 58ff., 155,182ff., 289ff., 356ff., 382, 413ff., 472ff.,534, 536, 627ff., 741, 791, 881, 1037ff.,1101ff, 1182, 1189, 1287, 1299f., 1395ff.,1532, 1555ff., 1617, 1648, 1657ff., 1673ff,1775

Hochdruckwelle 41, 76, 79, 100, 200, 226ff., 301,356, 362, 483, 1129, 1255, 1265, 1406,1460, 1553ff., 1779

Hochtemperaturkorrosion 1301ff.Hochtemperaturwerkstoff 1286ff.Honeywell 20, 21, 71ff., 93ff., 187, 228, 625,

816f., 1186, 1945Honeywell/AlliedSignal 20, 21, 71ff., 93, 228,

817, 1933ff.Hörschwelle (Lärm) 260, 1485, 1487, 1503Hot day 344Hubschraubertriebwerk 8, 73, 92, 102Hystacked tones (Lärm)

Page 12: Literatur - Springer978-3-642-34539-5/1.pdf · Literatur Abbott IH, von Doenhoff AE ... Summary of airfoil data, NACA Report No. 824 Adolph M (1965) Strömungsmaschinen. Turbinen,

1986 Sachverzeichnis

IIAE, International Aero Engines 1509, 1523,

1541, 1553, 1559ff., 1938ff.IATA 1191ICAO 66, 98, 283, 644, 1192ff., 1491ff.Idle 58, 217, 230, 255, 278ff., 354, 363ff., 1563ff.,

1641ff., 1692ff., 1755ff.Impeller 92, 185ff., 246, 626, 686, 806, 817ff.,

908Impuls 3ff., 118ff., 220ff., 305ff., 423, 452, 693ff.,

744ff., 842, 881ff., 949ff., 1214ff., 1325,1490, 1685, 1730ff., 1840ff., 1863, 1867,1903ff.

Impulsänderung 155, 158, 255, 305, 781, 1841,1867, 1904ff.

Impulssatz 221, 305ff., 698f., 785, 808, 921,949ff., 1214, 1219, 1863ff., 1903ff.

Impulsstrom 305ff., 699, 784, 808, 949ff., 1008,1325, 1685, 1730, 1732, 1867, 1923

Impulsturbine 693, 779Inconel 233, 1287, 1292Innenströmung 266, 1170, 1333Inzidenz 145, 1020f., 1068ff., 1113ff., 1249, 1250,

1515ff., 1541, 1688, 1699ff.IRA (rekuperatives Triebwerk) 296, 644Isenthalpenexponent 1818Isentropenexponent 128, 165, 394, 402f., 488,

647, 836, 863, 869, 953f., 1029, 1248,1340, 1350f., 1390, 1408ff., 1808, 1818ff.

JJAR 1494f., 1680, 1762JAR/FAR 36 Annex 16 of ICAO 1494f.Jet A, Jet A-1 207, 387, 436, 438, 450, 462, 473,

512, 518, 529, 573, 624, 1152ff., 1191,1377, 1392

Jet B 207, 1154Joule-Prozess 118, 242, 401ff., 645, 647, 670ff.JP-5 207, 1152JT, Pratt & Whitney 34, 72, 183ff., 576, 982,

1171, 1188, 1536ff., 1575, 1930ff.

KKalorimeter 387, 1204ff.Kampfflugzeug 19, 62, 66, 68, 89ff., 106, 202,

244, 266ff., 382, 459, 506, 507, 569, 590,598, 1009, 1011, 1033, 1125, 1326ff., 1372,1379, 1631, 1776

Kanalwirbel, relativer 821f.Kennfeld 294, 331, 350, 1069, 1097, 1100ff.,

1241ff., 1657ff., 1897Kerntriebwerk 15ff., 68ff., 185ff., 277, 290,

385ff., 434, 532ff., 1099f., 1207, 1239,1305, 1310, 1327, 1426, 1509, 1523, 1534,1538f., 1640, 1675, 1776ff.

Klöckner-Humboldt-Deutz 20, 66, 94ff., 1930ff.Kobalt-Basislegierung 1287ff., 1301ff.Kohlenmonoxid 214ff., 247, 1149ff., 1164,

1185ff.Kohlenwasserstoff 214ff., 247, 1148ff., 1185ff.,

1640, 1848unverbrannter 217, 1185, 1194

Kolbenmotor 6ff., 28ff., 116ff., 255, 623, 1740,1757, 1764, 1853

Kombinationsverdichter 65, 73, 101, 105, 815f.Kompressibilitätskoeffizient, isochorer 1817,

1820Kompression 175ff., 242, 405ff., 485, 488, 534,

646f., 709, 758, 963, 992, 998ff., 1332,1350ff., 1505, 1615, 1801, 1856ff.

Kompressionexterne 175, 992, 998, 1012, 1615interne 175, 177, 992, 1010

Kontrollfläche 305ff., 949ff., 1914ff.Konvektionskühlung 236f., 1174, 1211, 1306,

1319Kraftstoffdüse 211ff., 1163, 1187Kraftstoffregelung 192, 1128ff.Kreisgitter 685, 686Kreisprozess 6, 14, 68, 92, 105, 112, 115, 117,

181, 242, 254f., 284, 296, 307, 319, 330,390, 401ff., 420ff., 487ff., 520ff., 576ff.,590ff., 625ff., 644ff., 682, 691, 1035, 1194,1213, 1216, 1238, 1329, 1349ff., 1373ff.,1445ff., 1507, 1508, 1640, 1645, 1769ff.,1813, 1850ff.

gedachte Schließung 330, 403, 493, 1351idealer 390, 494, 671, 1371realer 1371, 1446

Kreissägenlärm (buzz saw noise) 1519, 1524,1534, 1535, 1546

Kriechen 230, 734f., 1283f., 1292, 1647Kühlluft 50, 209, 214ff., 310, 929, 932, 1167ff.,

1212, 1253, 1282, 1305ff., 1411, 1556,1574, 1633, 1643, 1645ff., 1675, 1677

Kühlluftmenge 238, 1169ff., 1253, 1310ff.Kühlung

Page 13: Literatur - Springer978-3-642-34539-5/1.pdf · Literatur Abbott IH, von Doenhoff AE ... Summary of airfoil data, NACA Report No. 824 Adolph M (1965) Strömungsmaschinen. Turbinen,

Sachverzeichnis 1987

Effusionskühlungexterne 1306f.Filmkühlung 216, 236, 1170ff., 1204, 1306ff.interne 1306Konvektionskühlung 236f., 1174, 1211, 1306,

1319Prallkühlung 236, 1306ff.Transpirationskühlung 1174f., 1197

Kutta-Joukowsky 743

LLanzetten-Wärmetauscher 296Lärm 7, 25f., 59, 77, 183, 226, 260ff., 283ff., 423,

433f., 456, 532, 576, 601, 644, 688, 725,914, 1187, 1189, 1239, 1258, 1485ff., 1666,1742, 1760, 1762

stoßinduzierter 1502f., 1505tonaler 1516, 1538

Lärmbeeinflussung 1532, 1534Lärmemission 68, 105, 290, 433, 600, 1156,

1239, 1744, 1768Lärmminderung 66, 106, 258ff., 283, 323, 532,

576, 588, 727, 1327, 1490, 1502ff., 1547ff.Lärmquelle 1501Lärmspektrum 1492, 1503, 1511ff.Lästigkeit 1490ff.Laufrad 36, 58, 73, 77, 159, 182, 190ff., 320, 382,

403, 533, 625, 682ff., 721ff., 817ff., 882ff.,1023, 1033, 1037, 1038, 1044ff., 1114ff.,1127ff., 1237ff., 1513ff., 1555, 1788, 1793

Laufradbeschaufelung 192, 196, 234, 235, 698,781, 858, 886, 930, 1167, 1240, 1257f.,1311, 1321, 1516

Laufradschaufel 220, 234, 800, 1092, 1309ff.,1516, 1548

Laufschaufel 59, 197, 238, 294, 683, 1093, 1282,1321, 1662

Lautstärkepegel 1488Lavaldüse 22, 26, 150ff., 248, 263ff., 498, 739,

941, 992f., 1333, 1891ff.Lavalzahl 1895, 1900Lean, Schaufel mit 1075, 1140, 1145, 1149,

1204ff., 1540Leerlauf (idle) 58, 104, 21, 217, 230, 255, 278ff.,

354, 363ff., 990, 1133, 1181, 1194ff.,1560ff., 1590ff., 1641ff., 1653, 1657,1692ff., 1755ff.

Legierungen, hochwarmfeste 1285

Leistung, äquivalente 92, 165f., 395, 398ff., 609,612ff., 1773f.

Leistungsgleichgewicht 114, 125, 229, 407ff.,491, 534ff., 654, 732, 1100, 1255, 1259,1337, 1351ff., 1399, 1456, 1620, 1779

Leistungskoeffizient 606ff., 1690, 1736ff.Leitrad 35, 36, 58, 65, 79, 91, 94, 159, 190, 194,

218ff., 357, 533, 686, 697, 703, 721ff.,817ff., 889ff., 928, 962, 1018, 1047ff.,1115ff., 1165ff., 1238ff., 1307ff., 1335,1337, 1499ff., 1583, 1657ff., 1788, 1793,1809

Leitradbeschaufelung 224, 533, 841, 859, 962,1126, 1240, 1274, 1515, 1531, 1538f.

Leitradschaufel 703, 800, 928, 1082, 1126f.,1129, 1257, 1320, 1520, 1548, 1660

Leitschaufel 27, 41, 58, 77ff., 179, 192f., 230,234, 284ff., 359, 475, 642, 791, 800, 859ff.,1070, 1081, 1123, 1126ff., 1209, 1236,1279, 1286ff., 1308f., 1396, 1532ff., 1565,1577, 1580, 1582, 1617, 1659ff.

Leitschaufelverstellung 58, 193, 642, 1126ff.,1239, 1541, 1567, 1660ff.

LHTEC, Light Helicopter Turbine EngineCompany 73

Lieblein-Faktor 744, 1076Lighthill (Lärm) 1505f., 1508Load-Compressor 93f., 98, 874, 880Lobe-type nozzle (Lärmunterdrückung) 1507f.Lockheed 21, 33, 62, 66, 69, 76, 80, 173, 179, 208,

249, 267ff., 312, 392, 451, 564, 595, 642f.,1001ff., 1099, 1536, 1932ff.

Lorin, René 9, 10, 18LROPS-Regeln 98LTO-Zyklus 1192f., 1195Luftmassenstrom 20, 31, 37f., 44, 62ff., 96ff.,

155, 179, 186, 204ff., 281, 314ff., 346ff.,372ff., 384ff., 462, 467, 488, 493, 512, 518,523ff., 607ff., 790, 815, 943, 957, 959,1001, 1012, 1015, 1017, 1111, 1162, 1181,1184, 1207f., 1211, 1237, 1306ff., 1351ff.,1403, 1411, 1417, 1431, 1456ff., 1560,1600f., 1651, 1657, 1685, 1771, 1848, 1929

Luftstrahlzerstäubung 213, 1175, 1178f., 1198,1621f.

Luftstufung 1199ff.Luftüberschusszahl 1204, 1208, 1230f., 1398,

1420ff., 1848ff.

Page 14: Literatur - Springer978-3-642-34539-5/1.pdf · Literatur Abbott IH, von Doenhoff AE ... Summary of airfoil data, NACA Report No. 824 Adolph M (1965) Strömungsmaschinen. Turbinen,

1988 Sachverzeichnis

MMachined Rings 1172f.Machzahl 22, 26, 28, 42, 49, 62, 65, 68, 80, 82,

98, 106, 140, 145ff., 164f., 172ff., 191ff.,202, 224, 250ff., 280, 292, 320ff., 344ff.,383, 397, 435ff., 448ff., 462ff., 487, 497ff.,500ff., 522ff., 539ff., 581ff., 594ff., 601ff.,633ff., 652ff., 696, 718ff., 830ff., 922ff.,941ff., 991ff., 1018ff., 1104f., 1113ff.,1136ff., 1211ff., 1249ff., 1328ff., 1361ff.,1410ff., 1506ff., 1568ff., 1689, 1773, 1777,1866ff.

charakteristische 1895f., 1900kritische 986, 1869, 1895ff.sperren 735, 738, 1897

MAR-M 233, 734, 1288Massenstrom 38, 65, 72, 74, 90ff., 123, 124, 151,

159, 186, 198, 206, 218, 242, 257f., 307,310ff., 343ff., 384ff., 488, 533, 535, 543ff.,593ff., 621, 639, 650, 657, 700ff., 761ff.,815ff., 892, 914, 931, 952, 958, 967ff., 993,1017, 1034ff., 1101ff., 1158, 1178, 1196,1213, 1216, 1248, 1268ff., 1335ff., 1350ff.,1475, 1508, 1530, 1544ff., 1556, 1598,1604, 1617, 1648, 1657ff., 1732, 1777ff.,1788f., 1850, 1862, 1891, 1899, 1901ff.

reduzierter 1104f., 1443ff., 1899, 1901Massenstromparameter 463, 479, 958f., 968,

1335, 1342, 1393, 1414ff., 1897ff.Maßnahme, schallreduzierende 1534ff.Matching 842, 1002, 1067Maxwellsche Beziehung 1816f.McDonnell Douglas 63ff., 274, 591, 1011, 1497,

1937ff.Mehrwellentriebwerk 57ff., 1279Mehrwellenturbine 225Mehrwellenverdichter 191Mehrwelligkeit 226, 1126, 1132, 1134Meridionalkomponente 762Metall-Matrix Verbundwerkstoffe, MMC 1095f.Mid-Span-Shroud 183, 1078Minderleistung 821ff., 908, 932Minderleistungsfaktor 823ff.Minderumlenkung 687, 704, 711, 796, 808,

1067f.Mischer, Mixer 259ff., 532, 576ff., 1327, 1447,

1499Mischerdruckverhältnis 579Mischertemperaturverhältnis 579f.

Mischluft 214, 1167, 1204, 1212Mischluftzone 1164ff.Mischungslärm 1502ff.Mitteldruckteil 82, 382, 1777Mitteldruckturbine 36, 75, 90, 102, 1265, 1279,

1775Mitteldruckverdichter 58, 75, 102, 191, 1127f.,

1135, 1660, 1663, 1775Mitteltemperatur, thermodynamische 426f.,

1857f., 1860Mittelwertbildung 1206, 1231, 1831, 1958Mittenschnittgitter 685MMC 287f., 1095ff., 202Mol 1148f., 1819, 1951, 1954Molmasse, molare Masse 1149, 1819, 1843,

1846, 1951ff.More-Electric Engine (MEE) 299f.Motor- oder Thermojet 272MTU Aero Engines 39, 62, 66ff., 178, 186f., 196,

218ff., 260, 285ff., 545, 570ff., 625ff., 815,881, 988, 1092ff., 1144, 1189, 1239ff.,1296ff., 1330, 1477, 1555ff., 1776ff.,1944ff.

NN1-Drehzahl (Niederdruckwelle) 36ff., 129, 163,

225, 230, 279, 355ff., 483, 1037, 1130,1236, 1391, 1406, 1555, 1576ff., 1617,1649, 1661ff.

N2-Drehzahl (Hochdruckwelle) 36ff., 58, 225,230, 356ff., 382, 483, 1037, 1129ff., 1185,1255, 1391ff., 1555ff., 1572ff., 1617ff.,1779, 1818

Nabe 147, 184f., 191, 195, 534, 685, 687, 696ff.,724ff., 817ff., 881ff., 919ff., 943ff., 1018,1044, 1047f., 1056, 1059, 1066, 1068,1075, 1136, 1140, 1165, 1167, 1202, 1240,1250, 1254, 1306, 1311, 1321, 1501, 1522,1535, 1648, 1662, 1686, 1722, 1744f., 1764

Nabenschnittgitter 685, 739, 1236Nabenverhältnis 326, 461, 463, 468, 473, 480,

717, 734, 737ff., 843, 869ff., 881, 887,913ff., 945ff., 1034ff., 1134ff., 1220, 1254,1321f., 1392, 1405, 1411, 1435ff., 1966

NACA 12, 143, 195f., 603, 728ff., 960, 974, 979,986, 1018, 1068, 1077, 1088ff., 1605

65 Profil 195, 693, 728ff., 1068, 1077, 1088,1090

Page 15: Literatur - Springer978-3-642-34539-5/1.pdf · Literatur Abbott IH, von Doenhoff AE ... Summary of airfoil data, NACA Report No. 824 Adolph M (1965) Strömungsmaschinen. Turbinen,

Sachverzeichnis 1989

Nachbrenner 26, 60ff., 88ff., 105f., 181, 240,248ff., 265, 267, 354, 366, 367, 381ff., 392,488, 491, 520ff., 590ff., 991, 1001, 1011,1099, 1147, 1329, 1130, 1332, 1447, 1776,1929

Nachlauf 253, 688f., 725, 752, 923, 925, 935,1157, 1237, 1251, 1523, 1533, 1539, 1548,1919

Nachlaufdelle 688, 725, 921, 1080f., 1145, 1238,1513f., 1519, 1524, 1538, 1919, 1921

Nachverbrennung 65, 88, 240, 247ff., 343, 520ff.,590ff., 1329

NASA 261, 263, 283, 292, 358, 1010, 1018, 1072,1090, 1099, 1194

Navier-Stokes-Löser 293, 910, 1080, 1097f.,1137f., 1140, 1252

NDT, s. NiederdruckturbineNDV, s. NiederdruckverdichterNebenstrom 37f., 68, 415, 533, 536Nebenstromverhältnis 37f., 68f., 106, 353, 354,

417ff., 561, 1239, 1929Nettoschub 5, 315f., 329Newtonsches Axiom

drittes 1910zweites 318, 1904

Nickel-Basislegierung 1290ff.Nickellegierung 233ff., 289, 292, 322, 1168,

1282, 1286ff.Niederdruckteil 59, 84, 191, 218, 381, 1101,

1132, 1236, 1239, 1612, 1617Niederdruckturbine 30ff., 59ff., 99, 102, 163,

192, 199, 218ff., 228, 271, 284, 289ff., 356,357, 413ff., 472, 477, 533ff., 602ff., 644,732, 775, 788, 1133, 1190, 1236ff, 1249ff,1263, 1269ff, 1281ff, 1313, 1392, 1399,1449, 1456, 1529f., 1547, 1596, 1645,1650f., 1653, 1675, 1775

schnelllaufende 227, 289, 1238, 1253f., 1547Niederdruckverdichter 30ff, 59, 70, 74, 77, 80,

84, 90, 91, 99, 163, 181, 182, 185, 191,192, 228f., 240ff, 287, 289, 382, 413ff.,415,416, 474, 532ff., 644, 650, 913, 1037,1039ff., 1060, 1081, 1082, 1101ff., 1127ff.,1239, 1391f., 1399, 1472, 1449ff., 1554ff.,1658ff.

Niederdruckwelle 59, 79, 100, 200, 226, 230, 279,289f., 355f., 366, 483, 631, 1236, 1239,1255, 1406, 1461, 1583, 1595f., 1649,1672, 1780

NIMONIC 1168, 1292Normalstufe 461, 468, 481f., 759ff., 888, 930,

1034ff., 1134ff., 1405ff.NOx 214, 217, 243, 283, 284, 644f., 1168, 1185ff.,

1194f., 1198f., 1201, 1203f., 1211noy (Lärmstärke) 1491Numerisch 91, 141, 174, 188, 223, 260f., 292ff.,

502ff., 729, 739f., 810, 909ff., 944, 1029ff.,1137, 1161ff., 1196, 1252, 1314, 1337,1351, 1367, 1378, 1494, 1505, 1511, 1514,1540, 1548, 1696, 1738, 1847, 1907

Nutzarbeit 242, 407ff., 428ff., 504ff., 567, 623,634, 646, 682, 1352ff., 1853f.

spezifische 407ff., 504ff., 567, 623, 634,1352f., 1362ff., 1389, 1854

Nutzleistung 14, 105, 115, 242, 419ff., 551f.,605ff., 670ff., 1387

OOAT, outside air temperature 370ff., 1599, 1601Oberflächenbeschichtung 1290, 1302Ohain, Hans-Joachim 12ff., 198Oktavband 1487ONERA 1303Oxidation 8, 110, 231, 1094, 1148, 1156, 1237,

1284ff., 1583Oxidationsfestigkeit 1287

PPattern Factor 1166ff., 1202Perceived noise level 1491ff.Pfeilung, Schaufeln mit 184, 893, 1075, 1139ff.,

1539f., 1605Pitot-Einlauf 172ff., 944, 946, 962Pivoting Doors 55, 277, 279Polymer-Matrix Verbundwerkstoffe, PMC 285Polytropenexponent 344f., 647, 776ff., 836,

863, 869, 1029, 1031, 1248, 1372, 1795f.,1818ff.

Potentialwirbelgesetz 885ff., 1054, 1240Prallkühlung 236, 1306ff.Pratt & Whitney 20ff., 69ff., 141,163, 179, 205ff.,

240ff., 249,267ff., 290f., 355ff., 545, 576,578, 598, 1010, 1172, 1202f., 1254, 1287,1303, 1477, 1536, 1541, 1555, 1575, 1595,1597, 1666, 1930ff.

of Canada (PWC) 72, 96, 179, 1948Primärdüse 262, 541, 1392, 1401, 1472

Page 16: Literatur - Springer978-3-642-34539-5/1.pdf · Literatur Abbott IH, von Doenhoff AE ... Summary of airfoil data, NACA Report No. 824 Adolph M (1965) Strömungsmaschinen. Turbinen,

1990 Sachverzeichnis

Primärkreis 30f., 68, 75, 87, 182, 185, 261,281, 318, 319, 342, 381, 390, 415ff.,441ff, 532ff., 661ff., 941, 964, 1392, 1398,1447ff., 1499, 1508ff.

Primärluft 208ff., 533, 1163, 1212Primärzone 216, 1148ff., 1197ff., 1397, 1848Profil, supersonisches 1084Profile Factor 1166, 1167Profilgrenzschicht 224, 722ff.Profilwärmetauscher 298Propeller 3, 6, 30ff., 57ff., 92, 99ff., 111, 165, 177,

185, 219, 229, 395ff., 423, 599ff., 817, 914,945, 1685ff.

Propeller-Leistungskoeffizient 607Propellergetriebe 99, 1775Propellerwirkungsgrad 32, 98, 396, 397, 600ff.,

1691, 1706, 1734, 1738, 1773Propfan 30f., 60, 298, 545, 572, 586, 601, 988,

1477, 1704PTL-Triebwerk 30, 98, 599, 1767Pulsstrahltriebwerk 23ffPulvermetall 78, 233Pumpen 26, 48, 191, 200ff., 217ff., 294ff., 622,

724, 797, 990, 1018f., 1094ff., 1120ff.,1153ff., 1175ff., 1339, 1515, 1585, 1626ff.,1656ff., 1745ff., 1853

Pumpfrüherkennung 294, 645Pumpgrenze 254, 266, 292ff., 738, 932, 1069,

1070, 1093, 1104ff., 1120ff., 1336ff.,1657ff.

Pumpgrenzenabstand 1108ff., 1658ff.PW, s. Pratt & Whitney

QQuerschnitt, engster 151, 443, 466, 478, 1329,

1401f.

RRadialkomponente 685, 706, 883, 886, 894,

912ff.Radialrichtung 10, 181, 184, 216, 222, 232,

248, 357, 685ff., 726ff., 882ff., 1057ff.,1250, 1322, 1535, 1596, 1631, 1647, 1687,1696ff.

Radialturbine 16, 93, 218, 716, 762f., 806, 816,858ff., 1240

Radialturbinenstufen 858, 1240

Radialverdichter 13ff., 65ff., 185ff., 208ff., 714,716, 762f., 806, 815ff., 1033, 1108, 1122

Radialverdichterstufen 186, 817, 835Radius, mittlerer 468ff., 759, 1440ff.Raketentriebwerk 25Ramjet 10, 22, 447 181, 409, 497ff., 500ff., 1366ff.Rampenwinkel 998, 1000, 1004, 1006Ratings (Engine Power) 354, 1594Rauch 217, 1156, 1185, 1195ff.Rauchzahl, smoke number 1195, 1196Reaktion

0% 77950% 782f., 802100% 789f., 802

Reaktionsgrad 763, 768ff., 886ff., 930ff., 1046ff.,1240ff., 1280ff.

Reaktionsrate 1200Reaktionsstöchiometrie 1951Reaktionsturbine 221, 783ff., 1240, 1250

nach Parsons 220, 784ff.Reaktionszeit 1584Realgas 1851Realgasfaktor 1846Reduced Take-Off 362, 375Regeneration/Regenerator 625, 628ff.Reibschweißen, lineares 196, 288Reibungskraft 132, 169, 306f., 1561, 1911, 1915Reibungsschicht 132, 688, 893, 921, 1919, 1922Reibungswiderstand 133f., 137, 139, 168, 312,

959, 1326, 1734, 1919Reiseflug 73, 78, 80, 84, 101, 106, 154ff., 172ff.,

213, 223, 230, 240, 247, 258, 280, 298,321, 346, 363, 388, 439, 452, 519, 529,942, 964ff., 1112f., 1194, 1281, 1536, 1617,1625, 1642, 1655, 1663, 1665, 1743, 1759

Reiseflugschub 84, 164, 298, 363, 460Rekuperator 295, 297, 624ff., 642ff.Relativgeschwindigkeit 822, 855, 861, 873, 899,

908, 1067, 1114, 1115, 1118f., 1266, 1313,1646, 1691, 1709, 1872

Relativströmung 194, 707, 715f., 722f., 779, 781,817, 820, 822, 854, 868, 873, 1517

Relativsystem 684, 701ff., 722, 735, 738, 781,784, 823, 831, 895, 896, 943ff., 1046, 1048,1312ff., 1524, 1526, 1647

René 233f.Repetiergitter 724Repetierstufe 194, 219, 406, 724, 754ff., 1035ff.,

1260f., 1411

Page 17: Literatur - Springer978-3-642-34539-5/1.pdf · Literatur Abbott IH, von Doenhoff AE ... Summary of airfoil data, NACA Report No. 824 Adolph M (1965) Strömungsmaschinen. Turbinen,

Sachverzeichnis 1991

Restschub 99ff., 166, 395ff., 606ff., 1769, 1773,1929

Leistungskoeffizient 607, 610, 622Reverser 50ff., 275ff., 341, 361ff., 981, 1326,

1554, 1590Rezirkulation 252, 253, 1160, 1165, 1180, 1204Ring-Rohr-Brennkammer 99, 209, 1147Ringbrennkammer 19, 60, 90ff., 209, 214, 1147,

1148, 1161ff., 1184, 1187, 1209ff., 1964ff.Ringspalt 838ff.Rohrbrennkammer 105, 208ff., 1147f.Rolls-Royce Bristol (RB) 15, 40ff., 55, 59, 65,

67f., 76ff., 80ff., 90, 94ff., 163, 169, 186ff.,199ff., 228, 234ff., 247, 255ff., 271ff.,354ff., 456, 533, 576, 590, 602, 685, 720,991, , 1023, 1128, 1173ff., 1193, 1254,1265, 1282f., 1300, 1313, 1507f., 1525,1533, 1553, 1595ff., 1611, 1625, 1660,1777, 1922, 1949

Rothalpie 713ffRotor 9, 36ff., 57ff., 109ff., 189ff., 218ff., 270,

281, 287, 565, 681ff., 724ff., 816ff., 886ff.,1018, 1037, 1075ff., 1119ff., 1189, 1238,1257, 1265ff., 1514ff., 1534ff., 1558ff.,1646ff., 1685ff., 1731, 1785ff.

Rotorschaufeln 38, 291, 697, 702, 715, 726, 818,931, 1092, 1140f., 1299, 1320ff., 1520f.,1539

RTM 104f.

SSaugseite 137ff., 196, 687ff., 721ff., 819ff., 918ff.,

1029ff., 1236ff.Schadstoffemission 45, 104, 213, 284, 299, 1148,

1185ff.Schadstoffreduzierung 243, 1148, 1195, 1153,

1199ff.Schallauskleidung 1542ff.Schalldruckpegel 1487, 1512ff.Schallintensität 1485ff.Schallleistungspegel 1488Schallpegel 1490ff.

effektiver empfundener 1491, 1493empfundener 1490f., 1493

Schallquelle 1491, 1498ff., 1534ff., 1872ff.Schalpegeldifferenz 1492Schaufel 13ff., 57ff., 109ff., 179ff., 357, 359,

382ff., 533f., 642, 650, 682ff., 719ff.,815ff., 881ff., 918ff., 943ff., 1018ff.,

1103ff., 1133ff., 1145, 1156, 1165, 1190,1202, 1209, 1235ff., 1336, 1396ff., 1499ff.,1534ff., 1555ff., 1897, 1919

Schaufel-Scheibe-Anbindung 1079ff.Schaufelanzahl 697, 725ff., 824ff., 1076, 1133ff.,

1236ff., 1513ff., 1534, 1538, 1548Schaufelbauch 687, 1072Schaufelhöhe 65, 66, 183, 195, 222, 291, 461,

468, 481, 685, 706ff., 815ff., 881ff., 921,943, 1018, 1024, 1033ff., 1078ff., 1125,1134ff., 1156, 1256f., 1322, 1405, 1411,1436ff., 1515, 1535

Schaufelhöhenverhältnis 183, 756, 757, 1018,1024, 1033f., 1078ff., 1256f., 1322, 1515,1535

Schaufelkanal 221, 688, 701, 722, 724, 798, 803,818ff., 910, 918, 927, 1018, 1072, 1087f.,1091, 1118, 1250, 1897

Schaufelkühlung 229ff., 727, 1235ff.Schaufeln

radial endende 826ff .rückwärts gekrümmte 877, 880

Schaufelrücken 687, 1072Schluckgrenze 294, 1107ff.Schmerzgrenze (Lärm) 1487Schub 3ff., 57ff., 110ff., 173ff., 205ff., 381ff.,

487ff., 695ff., 943ff., 1035ff., 1147ff.,1259ff., 1325ff., 1350ff., 1495ff., 1554ff.,1685ff., 1853ff.

installierter 313maximaler spezifischer 367, 370, 374, 508,

514nicht installierter 313reduzierter 369spezifischer 384, 386f., 389, 432, 448, 462,

467, 472, 479, 488, 491f., 495, 498, 503ff.,522ff., 532ff., 576ff., 590ff., 610ff., 660,674, 1343, 1366ff., 1390, 1403, 1411,1431ff., 1782

uninstallierter 313Schubdüse 23ff., 64ff., 111ff., 217ff., 307ff.,

381ff., 488ff., 992, 1001, 1011, 1102, 1124,1147, 1259, 1272, 1325ff., 1350ff., 1499ff.,1596, 1767, 1769, 1777, 1780, 1922, 1925

angepasste 529, 1345divergente 263f., 266, 267, 1345geschwenkte 1922integrale 258, 323

Page 18: Literatur - Springer978-3-642-34539-5/1.pdf · Literatur Abbott IH, von Doenhoff AE ... Summary of airfoil data, NACA Report No. 824 Adolph M (1965) Strömungsmaschinen. Turbinen,

1992 Sachverzeichnis

konvergente 257, 327, 339, 447, 608, 1331,1340ff., 1428, 1453

konvergente/divergente 263f., 267, 529,1331, 1345

primäre 317, 472, 532, 557, 644, 677, 1147,1391, 1467

sekundäre 347, 472, 558, 678, 1391, 1448separate 382, 621verstellbare 106, 248ff., 419, 590, 1326ff.

Schubdüsenfläche, spezifische 1343Schubgleichung 307ff., 396, 422, 470, 484, 604,

653, 657, 948Schubklasse 44, 72ff., 228, 392Schubleistung 155, 242, 359, 395f., 397, 421f.,

430, 432, 434, 439, 444, 552, 601ff., 1192,1387, 1577f., 1588, 1693, 1735, 1762,1765, 1768, 1771ff., 1782, 1929

Schubsteigerung 88, 240ff., 242f., 249, 460, 1100,1147, 1597

Schubumkehr 1330, 1334Schubumkehrer 50ff., 90, 173, 275ff., 365, 980,

1533, 1554, 1572, 1590Schubvektorsteuerung 267f., 269, 1329, 1330,

1334Schubvektorumlenkung 334Schubverhältnis 154, 389f., 439, 441, 548ff.,

660ff., 1459ff.Schubverstärkung 15, 29, 240ff., 346, 362Screech (Töne) 251, 1503Sekundärdüse 38, 261, 441, 537, 539, 650ff.,

1326, 1327, 1391, 1392, 1448ff.Sekundärkreis 30ff., 68, 74, 87, 249ff., 319ff.,

381ff., 532ff., 578f., 590, 650ff., 941, 964,1102, 1239, 1327, 1392, 1408, 1448, 1450,1459, 1467, 1472, 1478f., 1499, 1501,1511, 1526, 1533, 1595, 1643

Senkrechtstarter 65, 274, 1945SFC 60, 387f., 1443, 1449ff., 1651Sideline (Lärmmessung) 1495ff.Siedegrenzen 1154Simplexdüse 1176ff.Skalierungsverfahren 1715Slip Faktor 823Smith-Korrelation 1280Snecma 18f., 61ff., 248, 459, 569, 602, 643, 645,

1776f., 1931ff.Spaltkontrolle 78, 199, 218, 238, 1305, 1572,

1650, 1654, 1675aktive 78, 199, 218, 1305, 1650ff., 1675

Sperren 186, 191f., 201, 224, 321, 722, 794, 818,836, 840, 894, 1003, 1012, 1070, 1072,1077, 1101, 1107, 1115ff., 1157, 1216,1221, 1227, 1273, 1278, 1336, 1555, 1657,1659, 1773, 1777ff., 1972

Sperrmachzahl 735, 738, 1897Spiralgehäuse 838ff., 858, 859Splitter 38, 68, 186, 818f., 877, 880SST, s. supersonic transportStacked Rings 1171f.Staffelungswinkel 725ff., 922, 1020, 1066, 1071,

1073f., 1092, 1126, 1253, 1265, 1515f.,1519

Standard day 344Standeinlauf 178f.Starter 94, 98, 192, 200f., 203f., 223, 301, 600,

1182f., 1297, 1340, 1558ff., 1567, 1572,1640, 1755, 1768

Startschub 44, 53, 60, 73f., 77, 82, 84, 162, 164,178, 240, 245, 279, 343, 354, 360, 362f.,365f., 372, 374, 376, 378, 384ff., 460,1192ff., 1495, 1579f., 1590, 1594, 1601,1740

Stator 36, 58, 79, 159f., 189, 194, 218f., 221f.,565, 686, 697, 703, 721, 724ff., 760, 794,864, 909, 931f., 1018, 1128f., 1138, 1237f.,1265, 1514, 1520ff., 1534ff., 1572, 1586,1660, 1662, 1793, 1805

Statorbeschaufelung 935, 1514, 1539Statorschaufeln 702, 726, 931, 1520, 1522f.,

1532, 1539, 1549Staueffekt 347ff., 353, 968Staustrahltriebwerk 26, 28, 10ff., 181, 407, 447,

497f., 1366f., 1376, 1381, 1388Steigflugschub 164, 363, 365, 1590, 1593Stirnflächenschub 389f., 392Stoffmenge 1819, 1843, 1846, 1954Stoß-Grenzschicht-Interferenz 722, 927Stoßfalle 1010f.Strahlantrieb 3ff., 167f., 270, 423, 428, 946, 1033,

1734Strahllärm 66, 262, 289, 588, 1239, 1258, 1327,

1334, 1501f., 1503, 1507f., 1512, 1532,1534, 1547

Strahlleistung 92, 111Strahlmischung 259f., 260, 532, 576ff., 590ff.,

1509f.Streckungsverhältnis (Schaufelhöhenverhältnis)

1134

Page 19: Literatur - Springer978-3-642-34539-5/1.pdf · Literatur Abbott IH, von Doenhoff AE ... Summary of airfoil data, NACA Report No. 824 Adolph M (1965) Strömungsmaschinen. Turbinen,

Sachverzeichnis 1993

Stromlinienkrümmung 890, 892f., 895, 913, 934Strömungsarbeit 402ff., 497, 645, 647f., 705, 763,

902, 907, 909, 1032, 1038, 1354, 1785ff.,1818ff.

Strömungskanal, axialer 190, 219, 741, 881,1034, 1113f., 1533

Strömungsmaschine 19, 93, 463, 682, 689, 822,845

Strömungswinkelabsoluter 687 , 707ff., 717, 765, 767, 771, 792,

824, 827, 843, 860, 886, 888, 917, 1046,1048

relativer 822Stufe 36ff., 58ff., 111, 160, 181ff., 310, 354ff.,

382, 406, 461, 464f., 468, 475, 481f., 534ff.,590, 642, 644, 721ff., 815ff., 881ff., 930f.,934, 946, 965ff., 980, 988f., 1012, 1018f.,1022ff., 1033ff., 1101, 1104, 1113ff.,1133ff., 1182, 1187ff., 1235ff., 1338,1379ff., 1507ff., 1555ff., 1793, 1805f.

subsonische 1037transsonische 724

Stufenanzahl 190, 290f., 786f., 1026, 1031, 1039,1042, 1044, 1047, 1079, 1113, 1236, 1244,1248, 1253, 1256, 1263, 1407

Stufendruckverhältnis 86, 90, 190f., 291, 774f.,835f., 862, 863, 1019, 1022, 1025, 1029f.,1033f., 1044, 1079f., 1120, 1131, 1134,1145, 1242, 1260

Stufenkenngrößen 757Stufenparameter 798, 801Stützkraft 307, 323, 949, 1918, 1921, 1925Sulfidation 231, 1155, 1169, 1185, 1284, 1286,

1302Sundstrand 96, 1775Supersonic transport 354, 392, 1193Sweep, Schaufeln mit 1075, 1139f.

TTannenbaumfuß 224f., 234TAT, s. total air temperatureTeilchenzahldichte 1840ff.Teilung 684ff., 725f., 741f., 756, 764, 787, 792,

808, 811f., 824, 860f., 894, 1074ff., 1115,1118f., 1250, 1257, 1519, 1634

Teilungsverhältnis 726, 741, 748, 750, 755, 792f.,808f., 815, 829, 929, 1071ff., 1135, 1253,1257

Temperatur, statische 124ff., 146ff., 165, 347,394, 413, 461, 517, 539, 652, 775, 1023,1036, 1217, 1225, 1230, 1260, 1313, 1316,1332, 1393, 1411ff., 1530, 1771, 1954

Temperaturabsenkung 216, 1198, 1204, 1285,1314, 1507, 1800

Temperaturerhöhung 181, 261, 296, 368, 413,415, 515, 535, 646, 650, 821, 919, 1027,1044, 1157, 1237, 1246, 1350, 1597, 1800,1870f.

Temperaturgefälle 616, 665, 670, 788, 1340TFE 73f., 186, 228, 1949Thermojet 272THR, Schubanzeigewert A380 360TiAl 289, 1095, 1289, 1291, 1300TIT, s. Turbine Inlet TemperatureTitan 74, 77, 79, 183f., 188, 197, 237, 244, 258,

285ff., 322, 837, 945, 1080, 1092ff., 1144,1189, 1237, 1286ff., 1678

Titan-Aluminide 285, 289, 1080, 1092, 1095,1237, 1291, 1289, 1299, 1322, 1546

Titan-Matrix Verbundwerkstoff (TMC) 1096f.Titanfeuer 1093, 1097TL-Triebwerk 29f., 1282TMC 1096f.Töne, diskrete 1492, 1503, 1505, 1513, 1516f.,

1519, 1529f., 1534Tonkorrektur 1491ff.Total air temperature (TAT) 127Totaldichte 1210, 1882f., 1890Totaldruck 42, 119ff., 171f., 185, 191, 194, 219,

223, 257ff., 296f., 320f., 355, 437, 461,472, 489, 494, 534, 577, 580ff., 586, 651f.,658, 659, 718, 722ff., 866f., 869, 893, 918,921f., 932f., 962, 993, 995, 1028, 1034,1043, 1109, 1212ff., 1235, 1247, 1259,1271, 1274, 1278, 1329, 1335, 1347, 1350,1411ff., 1572, 1581, 1583, 1778, 1780,1870, 1882, 1884f., 1893, 1897, 1900,1902f.

Totaldruckverlust 126, 161, 252, 744, 754, 771,780, 812, 869, 875, 923, 963, 969, 979,992, 996, 999ff., 1049, 1111, 1162, 1168,1213, 1219, 1227, 1230f., 1341, 1343,1350f., 1410f., 1418, 1421, 1450, 1879f.

Totalenthalpie 124, 402f., 681, 701, 713, 715,763, 800, 867, 869, 884, 886, 913, 1228,1230, 1393, 1787ff., 1798, 1881f.

Page 20: Literatur - Springer978-3-642-34539-5/1.pdf · Literatur Abbott IH, von Doenhoff AE ... Summary of airfoil data, NACA Report No. 824 Adolph M (1965) Strömungsmaschinen. Turbinen,

1994 Sachverzeichnis

Totaltemperatur 124ff., 146, 159, 161, 165, 172,191, 219, 257f., 320f., 402f., 416, 437, 461,488f., 518, 537, 578f., 583, 650, 652, 658,717f., 753, 763, 829, 864, 869, 932f., 962,976, 993, 995, 1022f., 1034, 1043f., 1107,1113, 1167, 1217, 1224f., 1230f., 1247,1259, 1269, 1272, 1274, 1278, 1312ff.,1335, 1347, 1350, 1393, 1411ff., 1583,1591, 1646f., 1661f., 1778, 1882, 1893,1898, 1900, 1954, 1964, 1967

TPE, Thermoplastischer Elastomer 73, 815,1756, 1942, 1949

TPR, s. Turbine Pressure RatioTranspirationskühlung 1174f., 1197Transportflugzeug 507, 874, 1372, 1775Trent, Rolls-Royce 37ff., 67ff., 169, 183f., 199,

228, 261, 284, 301, 357, 392, 458, 685,720, 1172, 1265, 1533, 1553, 1577, 1597,1940f., 1950f.

Triebwerkmilitärisches 68, 230, 267, 358, 1017ziviles 1575

Triebwerksdrehzahl 163, 198, 346f., 1012, 1100,1555, 1559, 1565, 1614, 1638, 1665

Triebwerksdruckverhältnis 121, 163, 355ff.,1193, 1575, 1581, 1591, 1594f., 1597, 1780

Triebwerkseinlauf 30, 49, 121ff., 171ff., 351,488f., 497, 601, 941ff., 1120, 1259, 1272,1350, 1519, 1536, 1544, 1572, 1584, 1670f.

Triebwerksfamilie 38, 67ff., 500, 1172, 1775Triebwerksgondel 41ff., 200f., 277, 389, 941f.,

947, 949, 954f., 983, 1327, 1536, 1574,1633, 1643, 1671

Triebwerksklasse 102ff.Triebwerkskomponente 22ff., 70, 75, 109ff.,

171ff., 208, 246, 250, 307, 329, 356, 381,402ff., 469ff., 487, 497, 520, 538, 599, 625,645, 664, 1154, 1156, 1187, 1199, 1254,1272, 1393, 1406f., 1438f., 1567ff., 1624ff.,1670, 1676f., 1767

Triebwerksleistungsstufen 203, 214, 255, 266,354ff., 988f., 1012, 1182, 1187, 1196, 1201,1338, 1507, 1517, 1519, 1528, 1532, 1544,1567, 1568, 1571, 1592, 1494, 1621, 1642

Triebwerksschonung (flx-temperature) 373,1598, 1601

Triebwerksschub, s. auch Schub 5, 65, 114, 122,155ff., 221, 257, 266, 305ff., 389, 425,

437, 445f., 467, 479, 543, 943, 1192, 1345,1403, 1440ff., 1503, 1594, 1598f., 1929

Triebwerkstyp 67, 203, 382, 599, 608, 621, 1568,1570, 1767

TSFC 387f.Turbine 8ff., 57ff., 109ff., 181ff., 307ff., 381ff.,

487ff., 681ff., 1036ff., 1147ff., 1235ff.,1336ff., 1350ff., 1499ff., 1556ff., 1761ff.,1789ff.

Durchsatzgrenze 739, 1234, 1274ff.Inlet Temperature (TIT) 60, 356, 370, 1596,

1645, 1657Leistungsgrenze 32, 224, 359, 377, 740,

1275ff., 1568, 1577Pressure Ratio (TPR) 360transsonische 147, 722

Turbinenarbeit, spezifische 416, 536, 578f., 740,1272ff., 1442

Turbinendruckverhältnis 218, 360, 383, 490f.,500f., 538, 562, 581, 1244, 1260, 1279,1337, 1424ff., 1806ff.

Turbineneintrittstemperatur 43, 60ff., 160, 234,236f., 242f., 256, 284, 326, 352, 356, 370,413, 430, 433, 462, 473, 487ff., 500ff.,540ff., 581ff., 602, 610, 636ff., 644ff., 791,859, 1100, 1147, 1159, 1160, 1167, 1170,1215, 1259, 1260, 1281ff., 1336, 1360ff.,1596, 1598, 1645, 1657, 1774, 1775, 1779,1929

Turbinengitter 684, 688, 738, 740, 787, 810, 812,814, 924f., 1273, 1276

Turbinenkennfeld 1241, 1251, 1268ff., 1657Turbinenlärm 1259, 1528ff.Turbinenmaterial 230, 232f., 237, 418, 487,

1185, 1281ff.Turbinenstufe 36, 218ff., 721, 740, 767f., 771,

775, 778, 802, 858, 886, 930, 1237f., 1280,1311, 1401, 1529, 1581

Turbinentemperaturverhältnis 383, 538, 540,560, 562, 613, 615, 617f., 624, 631, 635,654ff., 1337f., 1442, 1446

Turbinentemperaturverhältnis, optimales 613Turbinenwirkungsgrad

isentroper 1242, 1392polytroper 1246, 1442, 1466

Turbo-Staustrahltriebwerk, s.Staustrahltriebwerk

Turbo-Union 69, 1931ff.Turboarbeitsmaschine 189, 681f.

Page 21: Literatur - Springer978-3-642-34539-5/1.pdf · Literatur Abbott IH, von Doenhoff AE ... Summary of airfoil data, NACA Report No. 824 Adolph M (1965) Strömungsmaschinen. Turbinen,

Sachverzeichnis 1995

Turbofan 7ff., 59ff., 174ff., 319ff., 381ff., 531ff.,576ff., 590ff., 598, 601f., 608, 627, 642ff.,720, 733, 815, 976, 981f., 984, 1099, 1182,1189f., 1194, 1208, 1213, 1239, 1249ff.,1326, 1337, 1350, 1390, 1391, 1396, 14071409, 1447ff., 1500ff., 1558, 1563, 1619,1654, 1666, 1679, 1684, 1773, 1929, 1933,1948f.

rekuperativer 642ff.Turbojet 14ff., 60ff., 123f., 165, 189, 208f., 244,

248, 270, 307f., 312, 319f., 328, 335,337, 348, 353f., 364, 384ff., 488ff., 1010,1182ff., 1349ff., 1499ff., 1773, 1777, 1915,1929f., 1978

Turbokraftmaschine 219, 682Turbomaschine 121, 189, 219, 293, 681ff., 1356,

1521, 1785ff., 1821, 1829, 1853, 1855Turbomaschinenlärm 725, 932, 1082, 1125,

1239f., 1258, 1499, 1526, 1534Turboméca 18, 104, 186, 251, 1930ff.Turbomotor TM 31, 1946Turboprop 20ff., 64ff., 165f., 179, 192, 209,

282, 354, 395, 397, 399, 407, 417, 599ff.,621f., 631f., 642f., 815, 1735, 1752, 1760f.,1767ff., 1929, 1948

Turbopropeinlauf 177Turboshaft 20ff., 58, 92, 106f., 186, 209, 229,

296, 407, 621ff., 624ff., 656, 661, 664,1132, 1409, 1929, 1948

Turboshafttriebwerk, s. TurbojetTurbostaustrahltriebwerk, s.

StaustrahltriebwerkTurbostrahltriebwerk 57ff.

UÜberdruckturbine 783f.Überlaufwiderstand 955ff.UCH, unverbrannte Kohlenwasserstoffe 214,

216f., 1164, 1185, 1187, 1194ff.Udimet 1287, 1292Umfangsgeschwindigkeit 188, 222, 227, 289,

469, 483, 630, 687ff., 733ff., 817ff., 886ff.,943f., 1018ff., 1033ff., 1106, 1119, 1255f.,1273, 1314, 1321f., 1406ff., 1522, 1646,1686ff.

Umfangskomponente 690, 707, 823, 891, 914,1691

Umfangskraft 221, 690, 692, 808, 1728, 1739,1741

Umfangsrichtung 195, 216, 403, 586, 689ff.,725ff., 809ff., 895, 910, 932ff., 1075, 1118,1160, 1166, 1172, 1197, 1203, 1209, 1238,1521, 1525, 1531, 1538, 1662f., 1666,1691, 1740

Umkehrbrennkammer 73ff., 209f., 215, 1147f.Umkehrschub 53ff., 268ff., 341f., 362, 365, 990,

1133, 1590, 1686, 1739, 1745Umlenkschaufeln 55, 75, 277Untersetzungsgetriebe 38f., 69, 99, 101, 107,

177, 204, 228, 599, 600, 621, 642, 644,1560, 1562, 1735, 1756, 1761, 1767, 1771

VV-Stellung, Schaufeln mit 1075, 1140, 1145,

1605V2500, IAE International Aero Engines 35, 77,

128, 163, 178, 213, 218, 226, 232, 258,323, 333, 532, 576, 980, 1131, 1188, 1202,1502, 1509, 1523, 1541, 1553, 1578, 1665,1667, 1949

Vaporizer, Verdampfer 15, 1165, 1181f.Verbrennung 8ff., 110ff., 181ff., 388, 404, 408,

462, 472, 488, 523, 575, 623f., 644, 1094,1147ff., 1349, 1391, 1397f., 1603, 1788,1848, 1850, 1951f.

Verdampfer 15, 1181f.Verdichter 10ff., 57ff., 109ff., 171ff., 307ff.,

381ff., 487ff., 681ff., 941ff., 1017ff.,1147ff., 1235ff., 1335ff., 1350ff., 1499ff.,1553ff., 1755ff., 1789ff.

transsonischer 147, 724, 946, 1018f., 1084,1517

Verdichterarbeit, spezifische 1417ff.Verdichterdruckverhältnis 44, 60ff., 121, 182ff.,

296, 326, 352, 370, 383, 412, 427, 430,433, 438, 446, 447, 455, 462, 472, 487ff.,497, 498, 500ff., 525ff., 538ff., 584, 586,589, 594ff., 612ff., 627ff., 644ff., 836f.,847, 1018, 1025, 1029f., 1034ff., 1079,1102ff., 1114, 1117, 1125, 1169, 1170,1255, 1281, 1285, 1335ff., 1361ff., 1598,1769ff., 1806, 1929

optimales 505, 514, 516, 528f., 635, 1362,1366

Verdichtergitter 684, 688, 699, 736, 740f., 743,799f., 929, 946, 1020, 1069, 1076, 1086,1091, 1138, 1145

Page 22: Literatur - Springer978-3-642-34539-5/1.pdf · Literatur Abbott IH, von Doenhoff AE ... Summary of airfoil data, NACA Report No. 824 Adolph M (1965) Strömungsmaschinen. Turbinen,

1996 Sachverzeichnis

Verdichterkennfeld 44, 294, 331, 350, 1069,1097, 1100ff., 1123, 1127, 1272, 1276,1336, 1338, 1339, 1438

Verdichterlärm 1507, 1540Verdichterpumpen 294, 645, 724, 797, 1069,

1112, 1120, 1122, 1567, 1665Verdichterstufe 36, 160, 186, 189, 194, 723f.,

767f., 770, 777, 789f., 796, 801, 1022,1045, 1048, 1069, 1070, 1116, 1127, 1140,1448, 1514, 1517, 1529, 1555

Verdichtertemperaturverhältnis 383, 413, 651,656, 1378, 1441, 1465

Verdichterwirkungsgrad 65, 196, 205f., 706,846, 857, 1021ff., 1039, 1043f., 1080,1102, 1107, 1136, 1255, 1338, 1358, 1392,1410ff., 1796ff.

Verdichterwirkungsgradisentroper 857, 1021, 1029, 1392, 1412ff.polytroper 1027, 1441ff.

Verdichterzustände, instabile 1113ff.Verdichtungsstoß 22, 146ff., 174ff., 195ff., 224,

226, 290, 292, 722ff., 894ff., 919ff., 946ff.,1030, 1085ff., 1124f., 1136, 1216, 1219,1229f., 1235ff., 1332, 1333, 1361, 1502ff.,1534, 1735, 1850, 1872ff.

schräger 148f., 175, 738, 998f., 1006, 1332f.,1505, 1874ff.

senkrechter 175f., 775, 994f., 1085, 1219,1332, 1877

Verdichtungswelle 993Verdünnungswelle 927, 1332f., 1877Verlustleistung 420ff., 430, 434, 439, 672, 920,

1387, 1693, 1810f.Verlustwirkungsgrad 606Verpuffungsstrahltriebwerk 21ff.Verstopfen, thermisches 250, 1157, 1216Virialvorm 1846f.Vogelschlag 83, 185, 285, 294, 1019, 1097, 1122,

1124, 1534, 1620, 1672Volumen, spezifisches 1790, 1814f., 1821Volumenabnahme 190, 709, 1344Volumenzunahme 10, 117, 156, 219, 248, 709,

1214, 1246, 1344, 1806Vordiffusor 1162f., 1165Vordrall 711, 789f., 835, 1313, 1647Vorleitrad 91, 790f., 1126f., 1137f., 1266f., 1660Vortex Dissipater 179f.Vortrieb 3ff., 68, 154, 167, 185, 316, 407, 420ff.,

672, 817, 1387, 1693, 1701

Vortriebsleistung 14, 99, 423, 506, 1387Vortriebswirkungsgrad 7ff., 68, 99, 111, 289,

423, 430ff., 435, 438, 444, 462, 495, 499,511, 513, 526f., 551ff., 584ff., 1238, 1385,1387ff., 1693ff.

Vorwärmung 636, 642, 671

WWandkühlung 1165, 1168ff.Wärmeabfuhr 405, 411, 682, 1211, 1216, 1296,

1306, 1351, 1798, 1813Wärmeenergie 8, 110f., 123, 206, 296, 387f.,

402f., 427, 434, 448, 492f., 507, 510, 590,613, 634, 1150, 1155, 1213, 1349ff., 1603,1785, 1789, 1858

Wärmekapazitätlogarithmische spezifische 123ff., 402f., 488,

647, 1022, 1231, 1313ff., 1350, 1351, 1369,1390, 1393, 1408ff., 1645, 1771, 1815ff.,1847, 1882, 1953ff.

mittlere spezifische 123, 128, 403, 488, 647,1022, 1231, 1331ff., 1369, 1390, 1393,1411ff., 1645, 1771, 1815ff., 1953ff.

spezifische 123, 128, 402f., 488, 1022, 1313,1317, 1369, 1390, 1393, 1411ff., 1645,1771, 1815ff., 1882, 1953, 1956, 1959

wahre spezifische 1831, 1835Wärmetauscher 198, 229, 295ff., 625, 627f., 644,

664, 671, 1176, 1572, 1609ff., 1643Wärmetauscher-Matrix-Elemente 297ff.Wärmezufuhr 10, 25, 114, 125ff., 181, 190, 403,

405, 416, 426, 497, 507, 520, 536, 650,653, 671, 932, 1037, 1147, 1213ff., 1305,1350f., 1373, 1375, 1391, 1640, 1792,1813, 1854, 1857ff.

Waspaloy 233, 1287, 1292Wassereinspritzung 240ff., 346, 362Wellenleistungs-Koeffizient 631Wellenleistungstriebwerk 6ff, 57, 92ff., 188, 399,

599, 612, 1767, 1948Wellenvergleichsleistung 92, 395ff., 609, 1773Whittle, Frank 13ff., 21, 198, 533, 1283Wide Chord Blades 77, 91, 183f., 1018, 1024,

1033, 1076, 1079, 1515, 1535Wigglestrips 1171Windmilling 173, 362, 967, 1116, 1118, 1692,

1739ff., 1759

Page 23: Literatur - Springer978-3-642-34539-5/1.pdf · Literatur Abbott IH, von Doenhoff AE ... Summary of airfoil data, NACA Report No. 824 Adolph M (1965) Strömungsmaschinen. Turbinen,

Sachverzeichnis 1997

Winkelgeschwindigkeit 165, 221, 686, 693, 697,734, 804, 820ff., 882ff., 946, 1273, 1687,1690, 1693

Winkelübertreibung 687, 704Wirkungsgrad

isentroper 777ff., 857, 1799ff.mechanischer 111, 1440ff., 1810polytroper 112, 777, 846ff., 1030, 1034, 1798thermischer 111, 242, 296, 424ff., 493, 495,

509, 513, 525, 527, 530, 551ff., 574, 584,586, 588, 596, 597, 599, 613, 618, 624,625, 634, 639, 641, 668, 670, 672f., 682,1017, 1187, 1371f., 1382ff., 1411, 1433,1443, 1447, 1457, 1467, 1470f., 1482,1483, 1645, 1856

ZZ-Ring 1173, 1174Zapfluft (bleed air) 61, 94, 193, 201, 362, 1007,

1008, 1131, 1554, 1555, 1557, 1575,1666ff.

Zapfluft/Luft-Verhältnis 385, 441, 472f., 537,1230, 1391ff.

Zapfluftmassenstrom 314, 318, 333, 335, 393,430, 441, 447, 462, 479, 1366, 1411ff.

Zentrifugalbelastung 864, 1321Zirkulation 741ff.

ZTL-Triebwerk 29f., 35, 1282Zulaufwiderstand 313f., 947ff.Zundern 1301Zündkerze 11ff., 204, 206ff., 253f., 357, 1164,

1183ff., 1597Zündung 204, 208, 248, 253f., 1094, 1156, 1160,

1165, 1175ff., 1198ff., 1564f., 1767katalytische 254

Zustandsänderungen 401ff., 426, 463, 494, 590f.,631, 782, 786, 790, 962, 1023, 1027f.,1213, 1227, 1246, 1349, 1350, 1391, 1793,1798ff., 1959

Zustandsgleichungen 1812, 1814, 1846f.Zustandsgrößen 1352, 1353, 1448, 1449, 1779,

1788, 1790f., 1793, 1812ff., 1850, 1853,1882, 1900, 1902

Zuströmdreieck 753, 818, 943, 1126f.Zuströmung, drallfreie 722, 867, 877, 880Zwangsmischer (-mixer) 259, 532, 576, 578, 585,

587, 1502f., 1509ff., 1533Zweikreistriebwerk 14Zweistromtriebwerk 30, 74, 98, 331ff., 1407,

1515, 1541, 1948Zwischenkühler 296, 627, 644ff.Zwischenkühlung 284, 295f., 299, 627, 630,

642ff.Zwischenluft 214, 216, 1160