Vorming voor beginnende stagemeesters...Veiligheid van COX-2 inhibitoren en NSAID’s in de...

1

Vorming voor beginnende stagemeesters

Apr. Karen Pieters (Stagecoördinator)

Prof. Gert Laekeman (Voorzitter van de Stagecommissie)

Prof. Veerle Foulon (Lid Stagecommissie)

Apr. Marc Naegels (Ervaren stagemeester)

• Introductie

• Module 1: De voorbereiding: Klaar voor de start?

• Module 2: Van start naar eindmeet: Hoe de stagiair begeleiden?

• Afsluiting en receptie

Programma

• Voorbereiden op de start van de stage

• Informatie, tips en hulpmiddelen aanreiken voor een goede begeleiding van de stagiair

• Contact en communicatie stimuleren en verbeteren

Meer (praktische) informatie?

• Stagemap

• Stagewebsite: www.pharm.kuleuven.be/stage

Doelstellingen vorming

2

• Wie ben je, waar is je apotheek gelegen, hoeveel jaar sta je al in het beroep?

• Begeleidde je al eerder een stagiair?

• Waarom wil je een stagiair begeleiden?

Kennismaking

Module 1

De voorbereiding:

Klaar voor de start?

3

Wie is de student?

De opleiding

Bachelor in de farmaceutische

wetenschappen

(3 jaar)

Master in

Farmaceutische

Zorg

(2 jaar)

Master in

Geneesmiddelen

ontwikkeling

(2 jaar)

Zie stagemap p.123

De opleiding

Master in

Geneesmiddelen

ontwikkeling

(2 jaar)

Master in

Farmaceutische

Zorg

(2 jaar)

apotheek

stage

leraren

opleiding

apotheek

stage

industrie

stage

leraren

opleiding

4

Bachelor in de farmaceutische wetenschappen

5 grote lijnen:

• Basiswetenschappen

• Het geneesmiddel: aangrijpingspunten en werkingsmechanisme

• Het geneesmiddel: ontwikkeling, productie en analyse

• Farmaceutisch werkveld

• Mens en maatschappij


• Basiswetenschappen

– Anorganische chemie

– Organische chemie

– Natuurkunde met elementen van wiskunde

• Het geneesmiddel: aangrijpingspunten en werkingsmechanisme

– Celbiologie

– Metabolisme en metabole regeling

– Celfysiologie

– Orgaanfysiologie en –anatomie

– Farmacologie en farmacokinetiek

– Medicinale chemie

– Microbiologie

– Ziekteleer


• Het geneesmiddel: ontwikkeling, productie en analyse– Algemene plantkunde en overzicht van geneeskrachtige

planten

– Farmaceutische biologie

– Farmaceutische biotechnologie

– Analyse van organische geneesmiddelen

– Biofarmaceutisch onderzoek

– Farmaceutische hulpstoffen

– Formulering en bereiding van geneesmiddelen

• Farmaceutisch werkveld– Het geneesmiddel: van ontwikkeling tot aflevering

– Kennismakingsstage in een apotheek

– Kennismakingsstage in industrie, ziekenhuisapotheek of laboratorium voor klinische biologie

– Farmaceutische data-analyse

– Basisprincipes van dringende medische hulpverlening

5


• Mens en maatschappij

– Wijsbegeerte

– Communicatiepsychologie voor apothekers

Steeds combinatie van:

• Hoorcolleges

• Oefeningen

• Practica

Master in de farmaceutische wetenschappen

→ Welke masteropleiding volgt uw stagiair?

Master in

Geneesmiddelen

ontwikkeling

(2 jaar)

Master in

Farmaceutische

Zorg

(2 jaar)

apotheek

stage

leraren

opleidingapotheek

stage

industrie

stage

leraren

opleiding

Master in de farmaceutische zorg

• Farmacotherapie

• Toxicologie

• Receptuurkunde

• Farmaco-economie

• Klinische chemie en medische beeldvorming

• Adviezen zelfzorggeneesmiddelen

• Dermofarmacie

• Fytofarmaca

• Diergeneesmiddelen

• Medische materialen thuiszorg

• Algemene concepten van farmaceutische zorg m.i.v. communicatie

• Stage in een ziekenhuisapotheek OF klinische stage

6


Masterproef:

• Omvangrijk onderdeel van de masteropleiding: 24 ECTS (totaal 60 ECTS)

• Gericht op het ontwikkelen van onderzoeksvaardigheden

• Concept:

– 4 grote onderdelen

– mix van zelfstandig werk en groepswerk

– integratie van fundamenteel onderzoek en apotheekpraktijk

LITERATUUR PROJECT PLAN

ONDERZOEKSPROJECT

EINDRAPPORT

JAAR 1 JAAR 2


ONDERZOEKSPROJECT

EINDRAPPORT

JAAR 1 JAAR 2

Individuele opdracht

Elke student onderzoekt één aspect van het thema

voorbereiding op groepswerk

formuleren van onderzoeksvragen

VOORBEELDEN VAN LITERATUUROPDRACHTEN:

Gastro-intestinale veiligheid van COX-2 inhibitoren en NSAIDs

Kosteneffectiviteit van COX-2 inhibitoren en NSAIDs

VOORBEELD VAN EEN THEMA

Veiligheid van COX-2 inhibitoren en NSAID’s in de behandeling van osteoarthrose in ambulante zorg


ONDERZOEKSPROJECT

EINDWERK

JAAR 1 JAAR 2

Groepswerk

Opstellen van onderzoeksvragen

Uitdenken van methodologie

Voorbereidend werk

VOORBEELD:

Opstellen vragenlijsten; klaar maken dossier ethische commissie

Aanmaken databank; opstellen analyseplan

7


ONDERZOEKSPROJECT

EINDWERK

JAAR 1 JAAR 2

Indien mogelijk in aansluiting met de stage in

een officina

Concreet uitvoeren van onderzoek

VOORBEELD:

Bevragen van therapietrouw en levenskwaliteit bij patiënten die COX-2 inhibitoren gebruiken

Verzamelen van gegevens ivm co-medicatie

Analyseren van de data


ONDERZOEKSPROJECT

EINDWERK

JAAR 1 JAAR 2

Individuele opdracht

Onderzoeksresultaten bediscussiëren in het licht van de literatuur

Doel:

Kritische apothekers,

Klaar voor een grotere rol in de

gezondheidszorg


Andere onderdelen masterproef:

• Stage in een ziekenhuis (4 weken):

– Klinische stage: stage op een patiëntenafdeling

– Officinale stage: stage in een ziekenhuisapotheek

• Algemene concepten farmaceutische zorg m.i.v. communicatie

8


Thema’s masterproef 2010-2011:

• Therapietrouw

• E-zorgplan

• Interacties in psychiatrische ziekenhuizen

• Beslisbomen voor afleveren OTC geneesmiddelen

• Cybele

• MFO in het RVT

• Heroineverslaving

• Generiek geneesmiddelenbeleid in Europa

• Terugbetaling van geneesmiddelen in België


Wat KENNEN en KUNNEN deze studenten?

• Magistraal: – theoretische kennis van formulering, bereiding en controle van

geneesmiddelvormen

– vaardigheden in de bereiding van de voornaamste geneesmiddelenvormen

– opzoeken van informatie om een geschikte bereidingsmethode op te stellen

– opstellen van protocollen, rapporteren van bevindingen,…

• Geneesmiddelen:– inzicht in de wisselwerking tussen geneesmiddel en organisme

– theoretische kennis van de verschillende klassen van geneesmiddelen, m.i.v. indicaties, nevenwerkingen, risico’s van overdosering,…

– productnamen (beperkt, gebaseerd op ervaring in ziekenhuis)

– inzicht in behandelingsschema’s, medicatieprofielen,…


Wat KENNEN en KUNNEN deze studenten?• Adviezen voor zelfzorg, m.i.v. communicatie (WHAM vragen,

keuze van aanpak, adviesverstrekking)• Dermofarmaca (geneesmiddelen, adviesverstrekking)• Geneesmiddelen voor diergeneeskundig gebruik

(geneesmiddelen, adviesverstrekking)• Fytofarmaca (evidentie, toepassingen)• Medische materialen voor de thuiszorg (overzicht,

toepassingen) • Farmaceutisch werkveld:

– inzicht in hoe patiënten met geneesmiddelen omgaan (patiënteninterview)

– inzicht in het belang van communicatie

– opstellen van schriftelijke informatie voor patiënten– principes van medische beeldvorming

– principes van staalname, bepaling van klinisch biologische parameters en standaardwaarden

9



Algemene vaardigheden:

• opzoeken van literatuur

• interpreteren van wetenschappelijke artikels

• schrijven van een rapport

• stellen van onderzoeksvragen

• uitvoeren van onderzoeksopdrachten

• werken in groep

• presenteren

Master in de geneesmiddelenontwikkeling

• Farmacotherapie

• Toxicologie

• Receptuurkunde

• Farmaco-economie

• Basismodule geneesmiddelenontwikkeling

• Keuzevakken


Masterproef:

• Omvangrijk onderdeel van de masteropleiding: 24 ECTS

• Gericht op het ontwikkelen van (laboratorium)onderzoeksvaardigheden

• Concept:

– 2 grote onderdelen

– zelfstandig werk in een onderzoeksafdeling

10

ONDERZOEKS WERK

ONDERZOEKSPROJECT

SCHRIJVEN

JAAR 1 JAAR 2

Praktisch onderzoek in een laboratorium

Vaak gelinkt met doctoraatsonderzoek

Individueel werk

Onderzoeksrapport Literatuuronderzoek

Schrijven van een onderzoeksvoorstel

Integratie van eigen experimenteel werk

en theoretische mogelijkheden



• Magistraal: – theoretische kennis van formulering, bereiding en controle van

geneesmiddelvormen

– vaardigheden in de bereiding van de voornaamste geneesmiddelenvormen

– opzoeken van informatie om een geschikte bereidingsmethode op te stellen

– opstellen van protocollen, rapporteren van bevindingen,…

– analyseren van een probleem, voorstellen van oplossingen

• Geneesmiddelen:– inzicht in de wisselwerking tussen geneesmiddel en organisme

– theoretische kennis van de verschillende klassen van geneesmiddelen, m.i.v. indicaties, nevenwerkingen, risico’s van overdosering,…



• Farmaceutisch werkveld:

– principes van staalname, bepaling van klinisch biologische parameters en standaardwaarden

• Algemeen:

– uitvoeren van onderzoeksopdrachten

– opzoeken van literatuur

– interpreteren van wetenschappelijke artikels

– schrijven van een rapport

11

De student

Studentkenmerken

• Voorkennis

– farmaceutische zorg / geneesmiddelenontwikkeling

– goede cijfers / hakken over de sloot

– feitenkennis / praktisch inzicht

– apotheek thuis, voorbereidende stages, vakantiewerk,…

• Motivatie

– duidelijke doelstellingen / stage als oriëntatie

– 9 to 5 / grenzeloze inzet

– patiëntenzorg / werk achter de schermen

Studentkenmerken

• Metacognitie

– zelfgestuurde student

– extern gestuurde student

– stuurloze student

• Leerstijlen

– Model van Kolb• De bezinner

• De denker

• De beslisser

• De doener

– Model van Vermunt• Reproductiegerichte stijl

• Betekenisgerichte stijl

• Toepassingsgerichte stijl

12

Wie is de student die je zal begeleiden?

Ken je de student die je zal begeleiden?

Wat weet je over deze student?

Weet je wat de student van jou verwacht?

Leren tijdens de stage: Rol van de stagemeester

De leeromgeving

13

Wat is een goede leeromgeving?

Is je apotheek klaar voor het begeleiden van een stagiair?

Wie zal de stagiair begeleiden?

De leeromgeving

Einde module 1

14

Module 2

Van start naar eindmeet:

Hoe de stagiair begeleiden?

De doelstellingen

Zie stagemap p.10

• Afleveren van geneesmiddelen

• Bereiden van geneesmiddelen

• Administratie & logistiek

• Correcte opbouwende attitude

• Professionele communicatie

• Ingesteldheid levenslang leren

+ PraktijkKENNIS

Zie evaluatieformulier (in stagemap p.76)!

Doelstellingen van de stage

15


Geneesmiddelen afleveren met aandacht voor de patiënt

• Correct afleveren:

– Op basis van een voorschrift een juist geneesmiddel afleveren

• Gepast informatie verstrekken aan patiënt:

– Relevante informatie geven

– Begrijpelijke informatie geven

– Correcte informatie geven

– Voldoende informatie geven

– Nagaan of de patiënt de gegeven informatie begrepen heeft



• Posologie, interacties en nevenwerkingen bewaken:

– Posologie controleren

– Interacties opmerken en op een correcte manier afhandelen

– De patiënt informeren over relevante nevenwerkingen

• Aandacht geven aan 1ste en 2de uitgifte: – 1ste uitgifte: uitleggen wat de patiënt van de medicamenteuze

therapie mag verwachten

– 2e uitgifte: vragen stellen om na te gaan of het therapeutisch doel bereikt werd

• Therapietrouw (waken over over- en ondergebruik,…)



• Juiste adviezen voor zelfzorg geven:

– Passende vragen stellen vooraleer over te gaan tot aflevering van een zelfzorggeneesmiddel

– Een geschikt zelfzorggeneesmiddel meegeven

16


Geneesmiddelen kwalitatief bereiden

• Protocolleren:– Bereidingen protocolleren

– Bereidingsprotocols maken die bruikbaar zijn in de stageapotheek

• Kwaliteitsvolle bereidingen maken:– Bereidingen maken die kwalitatief in orde zijn

– Doseringen controleren

– Aandacht besteden aan verpakking, etikettering en bewaring

• Kritisch zijn ten opzichte van zichzelf bij het maken van bereidingen

• Alternatieven formuleren/ Zelfstandig op zoek gaan naar oplossingen


Administratie en logistiek

• Apotheeksoftware hanteren

• Administratieve taken bij het afleveren correct uitvoeren

• Apotheek beheren

• Informatiebronnen gebruiken


Correcte opbouwende attitude

• Stipt

• Nauwkeurig

• Leergierig

• Flexibel

• Kritisch

• Gestructureerd

• Gemotiveerd

• Vriendelijk

17


Professionele communicatie

Met:

• patiënten en/of familieleden

• apotheekteam

• Artsen: communicatie over administratieve en farmacotherapeutische problemen

• verpleegkundigen, hulpverleners, gezondheids-werkers, collega apothekers


PraktijkKENNIS:

• Vakliteratuur doornemen

• Theorie en praktijk in elkaar laten overvloeien

• Oplossingen zoeken voor problemen of vragen

• Wetenschappelijk handelen

De doelstellingen

18

De stagiair is verantwoordelijk voor zijn eigen leerproces

Leeractiviteiten

Drie tijdstippen:• Begin van de stage• Na enkele maanden

• Einde van de stage

Categorieën:• Afleveren geneesmiddelen en begeleiden patiënten

• Maken van magistrale bereidingen• Verwerken van magistrale bereidingen (opzoeken van informatie,

opstellen van protocols,...)

• Opzoeken informatie en verwerken casussen• Logistiek werk

• Administratief werk

• Extra?

Tijdsinvulling tijdens de stage


Categorieën:

Afleveren geneesmiddelen en begeleiden patiënten

Maken van magistrale bereidingen

Verwerken van magistrale bereidingen (opzoeken van

informatie, opstellen van protocols,...)

Opzoeken informatie en verwerken casussen

Logistiek werk

Administratief werk

Extra?

19

• Moeilijkheden?

• Discussiepunten?

• Evolutie in de tijdsbesteding?

• Is er een verschil tussen de tijdsbesteding van een afgestudeerde apotheker en een stagiair op het einde van de stage? Waarom wel/niet?


• Doelstellingen realiseren

• Opgesteld in samenwerking met stagemeesters

• LEIDRAAD voor stagemeesters en stagiairs

• Persoonlijke invulling van de stage

• Doel per item

• Nuttige tips

Modulair stageplan

Zie stagemap p.107

1. Voorbereidende module

2. Initiatiemodule

3. Instructiemodule

4. Afwerkingsmodule

5. Routinemodule

Reflectie !!

Modulair stageplan

20

Voorbereidende module

• Kiezen stageplaats

• Verwachtingsgesprek

• Doornemen praktijkgerelateerde cursussen

• (Voorbereidende stage)

Initiatiemodule

• Wegwijs in apotheek

• Leren kennen geneesmiddelen

• Voorschriften ‘lezen’

• Eenvoudige magistrale bereidingen maken

Instructiemodule

• Start afleveren van geneesmiddelen

• Adviezen bij zelfzorg

• Magistrale bereidingen

mét intensieve coaching

21

Afwerkingsmodule

• Basisvaardigheden van apotheker worden vervolmaakt

minder coaching, wel opvolging

Routinemodule

• Routine?

• Werken als volwaardige zelfstandige apotheker

• Evaluatie hierop gebaseerd

• Tijdsbesteding?

De praktijk?

Tijdsbesteding volgens studietijdmeting

19,1; 40%

10,2; 21%

3,1; 7%

2,9; 6%

2,7; 6%

7,3; 15%

2,2; 5%Afleveren geneesmiddelen en

begeleiden patiënten

Maken van magistrale bereidingen

Verwerken van magistrale bereidingen

(thuis)

Opzoeken informatie en verwerken

casussen

Opzoeken informatie en verwerken

casussen buiten de stagetijd

Logistiek werk

Administratief werk

22

• Vragen stellen

• Opzoeken van informatie

• Memoriseren

• Oefenen

• Toepassen

• Analyseren van problemen

• Kritisch handelen

• Bijhouden van een stagedagboek

• Reflecteren

• Protocolleren van magistrale bereidingen

Leeractiviteiten

Stageplanning: basisprincipes

• Vaste stageperiode: 13 september 2010 - 20 mei 2011

• Totale periode: 36 weken

– 26 weken apotheekstage

– 10 weken ‘bijkomende activiteiten’:• Lesmaandagen (22 dagen)

• Masterproef (3 weken)

• Werkcollege geneesmiddelenkennis (4 dagen)

• Externe activiteiten georganiseerd door beroepsverenigingen,… (4 dagen)

• Vakantie (1 week)

• Maximaal 4 weken voorafname voor 13 september (vanaf 5 juli 2010)

• Geen ‘bijkomende activiteiten’� aanwezig op stageplaats

Zie stagemap p.15

Stageplanning: Aandachtspunten

• Inplanning modulair stageplan

• Ten laatste na twee maanden aan de balie

• Aanpak bespreken met stagiair!

– Hoe ziet stagiair de planning?

– Wanneer wil hij / zij opdrachten afwerken?

• Laatste 4 weken (minimum) routinemodule

• Evaluatie van de doorlopen module? Cfr. Tussentijdse evaluaties

Zie stagemap p.15

23

Stageplanning

• Stageopdrachten:

– Inbegrepen in 26 weken stage

– Tijdsbesteding!

– Indiendata op kalender

• Maandelijks mailversie van het stageplan

Zie stagemap p.15

• Toets maximale dosissen

• Medicatiehistoriek

• Formuleringsonderzoeken

• Reflecties

• Integrale Kwaliteitszorg

Stageplanning: stageopdrachten

Zie stagemap p. 31

• Voorbeelden van stageplannen

• Per type student: GO of FZ

Stageplannen bekijken

24

Aansturen leeractiviteiten

Modulair stageplan

Opdrachten

Zichzelf bijsturen

Bijgestuurd worden

• Reflecties

• Tussentijdse evaluaties

• Eindevaluatie

• Oriëntatie examen casuïstiek

is een PERMANENT proces !

wisselwerking stagemeester – stagiair !

Bijsturen/Bijgestuurd worden?

Zie stagemap p.72

25

Studentkenmerken:

Student met theoretische kennis & vaardigheden,

eigen motivatie, opvattingen en leerstijl

Doelstellingen:

Zelfstandig functioneren

als apotheker: praktische kennis &

vaardigheden + attitude - levenslang leren

Leeromgeving:

Apotheek - Universiteit

Ondersteuning:

�Inhouden

�Werkvormen: modules,

opdrachten, werkcolleges,

hoorcolleges, …

�Materiaal: PC, Internet,

literatuur, protocollen,

medicatiehistorieken …

�Door Wie? Didactisch team:

stagemeesters, docenten,…

G

R

O

E

I

Context: Masteropleiding

Evaluatie

Tussentijdse evaluaties

Beoordeling en feedback opdrachten

Examens (casuïstiek,

geneesmiddelenkennis)

Eindevaluatie

Leeractiviteiten:

Vragen stellen

Opzoeken van

informatie

Memoriseren

Oefenen

Toepassen

Analyseren van

problemen

Kritisch handelen

Bijhouden van een

stagedagboek

Reflecteren

…

Meer over weten? Zie tekst stagemap p. 143.

Cartoon

Veel succes!

Vorming voor beginnende stagemeesters...Veiligheid van COX-2 inhibitoren en NSAID’s in de...

Documents

Transcript of Vorming voor beginnende stagemeesters...Veiligheid van COX-2 inhibitoren en NSAID’s in de...