ปท 3 ฉบบท 9 เมษายน 2557

บอนงานศพ พธกรรม vs ธรกจพนนทหากนกบศพ

เรองเกาเลาใหม..การพนนชายแดนอสานใต

หวยสตว ปรศนาคำทายกลายเปนเกมพนน

การในชมชน

พนน

tunn game 9 edit 02.indd 1 4/20/58 BE 9:10 AM

เราไมอาจปฏเสธไดวา  การพนนเกยวของกบวถชวตผคนอยางใกลชด โดยเฉพาะในชมชน  นกเลนไมไดมองวาการพนนคอปญหา  แตมนคอ  “เครองมอ”  ทจะเชอมโยงพวกเขาเขากบเพอนๆ  ทำาใหเปนทยอมรบในสงคมนนๆ

“ทนเกม”  ฉบบน  จงจะพาคณผอานไปตดตามความคดของคนในชมชนทมตอเรองดงกลาวจากคอลมน  เรองเกาเลาใหม..  สถานการณการพนนชายแดนอสานใต  แลวไปรจก  บอนงานศพ  ธรกจมลคามหาศาลทกำาลงแพรระบาดอยางรวดเรวในหลายพนท  ตอดวยเรองของ  หวยสตว  ทดดแปลงปรศนาคำาทายจากภมปญญาทองถนกลายมาเปนเกมการพนน  สวนคอลมนมมนกอานจะฉายภาพของการ  “ชนไก”  ในวฒนธรรมบาหล  ซงไมอาจแยกออกไดจากวถชวตผคนทนน  

แตกมตวอยางของการใชพลงชมชนเพอสรางพนทปลอดเหลาและพนน โดยพอหลวงอนนต  แสงบญ  และบทเรยนของการใชมาตรการเชงรกเพอปองกนนกพนนหนาใหมโดยสรางความรเทาทนในระบบการศกษาในคอลมน สรรหามาเลา 

หวงวาเรองราวในเลม จะชวยเพมมมมองใหมเพอใหเขาใจ  “การพนน” มากขนในบรบทและวฒนธรรมทแตกตาง  อนอาจนำาไปสการหาทางออกเพอแกปญหาไดดและยงยนขนในอนาคต

บรรณาธการโสภต หวงววฒนา

คยกนกอน

การพนนเปนสวนหนงของชวตคนไทยเพราะทกเรองราวตงแตเกดจนตายสามารถถกนำามาเชอมโยงไดทงสน ตงแตการทายผหญงมทองวาลกจะเกดเปนหญงหรอชาย จนกระทงวาระสดทายของชวตกยงมคนอตสาหไปขอเลขหวยจากผวายชนม จากนนการพนนเรมถกใหความหมายใหมเมอเงนรางวลกลายเปนแรงจงใจสำาคญดงดดคนใหเขามาเลน แลวกมปญหาเพราะคนทเขาไปเกยวของเรมเอาจรงเอาจงและเลนเพอหวงเงนรางวล ทำาใหตวเองตกอยในสถานะทยากลำาบาก เปนหนเปนสนจนสนเนอประดาตว

tunn game 9 edit 02.indd 2 4/20/58 BE 9:10 AM

จลสาร “ทนเกม”เจาของ    ศนยศกษาปญหาการพนนสถานทตดตอ  หอง 518 คณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย      ปทมวน กรงเทพฯ 10330      โทรศพท/โทรสาร 02-218-6299      e-mail:thaicgs@gmail.com บรรณาธการบรหาร   รศ.ดร.นวลนอย ตรรตนบรรณาธการ  โสภต หวงววฒนากองบรรณาธการ  ศรพร ยอดกมลศาสตร  วศรต ภไหมทอง      กตตราช คงยก  นรนช วชยดษฐรปเลม     Darkfishพมพท     โรงพมพเดอนตลา

สบคนขอมลเพมเตม ไดท  www.gamblingstudy-th.orgแลกเปลยนความคดเหนกบโครงการไดท www.facebook.com/gamblingstudyสนบสนนโดย  แผนงานศนยวจยและการจดการความรเพอการควบคมปญหาการพนน      สำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

ขอเขยนทปรากฏในจลสาร เปนความคดของผเขยนโดยเฉพาะ ผประสงคจะนำาขอความใดๆไปพมพเผยแพรตอไป ตองไดรบอนญาตจากผเขยนตามกฎหมาย

วาดวย ลขสทธ และแจงใหกองบรรณาธการทราบตามวธปฏบต

เรองเดนในฉบบ

เรองเกาเลาใหม..สถานการณการพนนชายแดนอสานใต

เรองจาก...ศนยศกษาปญหาการพนน

บอนงานศพ : พธกรรมหรอธรกจทหากนกบศพ

บทความ

หวยสตว : ภมปญญาวาทปรศนาคำาทายกบการกลายเปนเกมการพนน

มมนกอาน ไกชนบาหลในเสยวสงเกต

สมภาษณพเศษ

พนทปลอดเหลาและพนน ฝนททำาไดจรงมองผานมม พอหลวงอนนต แสงบญ

สรรหามาเลา

รกเขาไปสรางภมคมกน กอนทการพนนจะเขาถงตว

คลก “โดนจบ”

04

08

12

15

16

20

22

tunn game 9 edit 02.indd 3 4/20/58 BE 9:10 AM

เรองเดนในฉบบStory : CGS Team

แตจากการสำารวจสถานการณการพนนระดบทองถนในเขตจงหวดอบลราชธานและอำานาจเจรญ  ในงานวจยเรอง  การพนนทสมพนธกบวถชวต  กรณศกษาบอนไพ พนนฟตบอลเวบไซต  และไฮโล  จงหวดอบลราชธานและอำานาจเจรญ  พบวา  “หวยใตดน” เปนประเภทการพนนทเปนทนยม  เนองจากเขาถงไดงายและมความสะดวกในการเลน  และผลการสำารวจยงพบการพนนอกหลายประเภท  สามารถจดประเภทไดเปน 3 กลมใหญๆ แตละกลมมกลมผเลนทหลากหลาย  ทงอาย อาชพ และวงเงนหมนเวยน

ความกงวลใจของผสนใจประเดนการพนนในสงคมไทย มกมงเนนไปยงการพนนทไดรบความนยม เชน บอนคาสโนในประเทศเพอนบาน การพนนออนไลนทเขาถงไดงายในยคโลกาภวตน รวมถงการพนนทเกดขนในลกษณะเฉพาะเทศกาลกฬานานาชาต เชน ฟตบอลโลก ฟตบอลยโร เปนตน จนดเหมอนวาปญหาทเกยวของกบการพนนในสงคมไทยเปนเรองทเชอมโยงกบเทคโนโลย-ความทนสมย

อำานาจเจรญ

อบลราชธาน

ราชอาณาจกรกมพชา

สปป. ลาว

เรองเกาเลาใหม..สถานการณการพนนชายแดนอสานใต

จนทรา ธนะวฒนาวงศคณะรฐศาสตร มหาวทยาลยอบลราชธาน

ทนเก

ม 4

tunn game 9 edit 02.indd 4 4/20/58 BE 9:10 AM

ประเภทการพนน กลมผเลน อาย / เพศ วงเงนแทงพนน

ประเภทการพนน กลมผเลน อาย / เพศ วงเงนแทงพนน

ประเภทการพนน กลมผเลน อาย / เพศ วงเงนแทงพนน

การพนนในเขตจงหวดอบลราชธานและอำานาจเจรญ

หวยใตดน/หวยลาว

ทกกลมอาชพ 10-70 ป / ทกเพศ ชมชนชนบท : 10-100 บาท/คน/งวด

การพนนฟตบอล

• นกเรยน• พนกงานทมเงนเดอนประจำา/คนวยทำางานเซยนพนน

15-45 ปสวนใหญเปนผชาย

• นกเรยน15-45 ปสวนใหญเปนผชาย50-200 บาท/ค• พนกงานประจำา100-1,000 บาท/ค • เซยนพนน สงสด หลกหมน/ค

การพนนออนไลน

มวยต

เยาวชนและนกศกษา

ชาวบานทวไป

ประมาณ 20 ปทกเพศ

30-70 ปผชาย

ไมมขอมลชดเจน

สวนใหญเลนรวม1,000 บาท/คน/วน

บอนไพ (สเตอ)

• คาขาย • ขาราชการ• พนกงานประจำา

30-45 ป / ทกเพศ บอนเลก : วงเงนเลน 400-2,000 บาท/คนบอนใหญ : วงเงนเลนสงกวา 2,000 บาท/คน

ไฮโลงานศพ (ในชมชนชนบท)

ชาวบานทมารวมงานศพ

5-70 ป / ทกเพศ 10,000-15,000 บาท/วง/คน แตละคนจะม 3-4 วง

ชนไก • คาขาย • ขาราชการ • รบจาง 

25-45 ปสวนใหญเปนผชาย

คเดน : เดมพน40,000-60,000 บาทคทวไป : เดมพน ตำากวา 20,000 บาท

การพนนผดกฎหมายแบบดงเดม

การพนนผดกฎหมายทเชอมโยงกบประเพณวฒนธรรม

การพนนผดกฎหมายทใชเทคโนโลย

เรองเกาเลาใหม..สถานการณการพนนชายแดนอสานใต

ทนเก

ม 5

tunn game 9 edit 02.indd 5 4/20/58 BE 9:10 AM

บอนไพ ในเขตเมองอบลราชธาน

ปจจยสำาคญททำาใหเกดพฤตกรรมการเลนไพ สะทอนใหเหนผานการใหความหมายตอการพนนของนกพนนกลมตางๆ อาท นกพนนทเปนขาราชการ แมคา ใหคำาจำากดความทคลายกน คอเชอวาการเลนไพเปนกจกรรมทางสงคมประเภทหนง ซงเทยบเคยงไดกบกจกรรมทางสงคมประเภทอนๆ ทบคคลทวไปใชเปนกจกรรมคลายเครยดและกจกรรมยามวาง  เชนการใชคำาพดทวา  “เลนเพอคลายเครยด”  หรอ  “กจกรรมยามวาง”  หรอ  “กจกรรมคลายเครยดยามวาง”   ดงนนชองวางของเวลาในชวตประจำาวนจงถกเตมเตมดวยการเลนไพ 

ทผานมา การศกษาปญหาการพนนมกมองวาการพนนเปนสงชวรายทตองขจดออกไปจากสงคม หรอไมกเนนไปทประเดนเชงศลธรรมของผเลนการพนน แตจากการศกษาดวยการสมภาษณผเลนการพนนพบวา กลมผเลนพยายามใหความหมายการเลนการพนนวาเกยวพนกบปจจยในเชงสงคมวฒนธรรม อนเปนปฏสมพนธทเกดขนกบบคคลในสงคมนนๆ ซงสงผลตอการตดสนใจทจะเลอกเลนการพนนประเภทตางๆ แตกตางกน ดงปรากฏขอคนพบทนาสนใจ ดงน

หากพจารณาจากการใหความหมายการเลนการพนนของผเลนทกลาวมาขางตน  จะเหนวาการพนนเปนกจกรรมทสรางความพงพอใจและความเพลดเพลน แมวาผเลนบางคนจะมความกงวลใจอยางมนยสำาคญถงความทกขทเกดจากปญหาการพนน แตความตองการชนะเพอเงนรางวล รวมถงการทพวกเขาคดหรอฝนเกยวกบการชนะ จงใหความหมายวาการพนนเปนเรองสนกสนานและใหความรนเรงแกพวกเขา 

นอกจากนน ผเลนบางคนยงมมมมองตอการพนนวาเปนงานอดเรกหรอเปนกจกรรมทเปนสวนหนงของกระบวนการสรางสงคมของครอบครวและเพอน เปนเรองของความตนเตนเราใจหรอทำาใหผเลนรสกผอนคลาย

เหลานคอทศนะเชงบวกเกยวกบสถานะของการพนนทกลายเปนเหตผลสำาคญททำาใหคนจำานวนมาก ยงคงเลนการพนน  แมวาพวกเขา

ทนเก

ม 6

tunn game 9 edit 02.indd 6 4/20/58 BE 9:10 AM

การพนนบอลเวบไซต เขตเมองอำานาจเจรญ

ไฮโลงานศพ ในเขตชนบทของอบลราชธาน

ในระยะ 10 ป ทผานมา ไฮโลงานศพไดผสมผสานระหวางความเชอเดม คอการเปนกจกรรมทจะทำาใหมคนอยเปนเพอนเจาภาพ กบการประกอบธรกจพนนทมมออาชพเขามาจดการใหเลนพนนอยางเปนระบบ  จนทำาใหเกดการปรบเปลยนชดคณคาทางประเพณและวฒนธรรม  ทำาใหการใหความหมายของไฮโลทเคยเปนสวนหนงของงานศพคอยๆ ปรบเปลยนเปนพฤตกรรมการเลนไฮโลอยางเอาจรงเอาจง(ทำาเปนอาชพ) ซงแรงจงใจหลกของผเลนคอ เงนรางวล

กลมผเลนสวนใหญเปนนกเรยนมธยมปลาย อธบายแรงจงใจสำาคญททำาใหเลนการพนนวา การแทงพนนฟตบอลเวบไซตเปนเรองปกตธรรมดาของผทสนใจในกฬาฟตบอล และการทกลมเพอนเขาไปยงรานทรบแทงพนนบอลเวบไซด เปนปจจยสำาคญททำาใหเยาวชนกลมนเขาไปแทงพนนบอลเวบไซต ดงทศนคตของเยาวชนคนหนงทสนใจในกฬาฟตบอลไดสะทอนผานการใหสมภาษณวา 

“...ไมไดคดวาการมาแทงบอลเปนการพนน ไมไดหวงรวย แตเปนการเพมความสนกในการดฟตบอล เพอใหมเรองคยกบเพอน ... เงนทใชแทงกไมมากจงไมเดอดรอน”  กลาวไดวา พฤตกรรมการพนนของผเลนกลมนไดรบอทธพลจากเพอนๆ ทเขาไปมสวนเกยวของ โดยกลมทางสงคมคอปจจยทมอทธพลตอการเขาสวงจรการเลนพนน

จะตระหนกถงสงทมททาวาจะสญเสยกตาม ไมวาจะเปนปญหาหนสนทเชอมโยงไปถงปญหาครอบครว ความกงวลใจของฝายตางๆ เกยวกบการเขาสเสนทางนกพนนของกลมเยาวชน  รวมถงพฤตกรรมเลยนแบบผปกครองของกลมเดกทรวมวงไฮโลงานศพ

การใหความหมายการเลนการพนนของผเลนในระดบทองถนเหลาน เปนเสมอนการสะทอนใหเหนอกดานหนงของเหรยญ ทมทงแรงจงใจของคนทเลนและผลทเกดขนจากการเขาไปมสวนรวมในกจกรรมการพนน การทจะคลคลายปญหาการพนนในสงคมไทย ตองเขาใจถงปจจยเหลาน เพราะลำาพงการออกกฎหมายทมบทลงโทษยอมไมเพยงพอทจะคลคลายปญหาการพนนอยางรอบดานได

ทนเก

ม 7

tunn game 9 edit 02.indd 7 4/20/58 BE 9:10 AM

เรองจาก...ศนยศกษาปญหาการพนน

วชระ ศลปเสวตรสถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง

วทยาเขตชมพรเขตอดมศกด

บอนงานศพ

พธกรรมหรอธรกจทหากนกบศพ

บอนงานศพ กำาลงเปนทนยมของนกเลนพนนในพนทภาคใตตอนบน อาท จงหวดชมพร พงงา สราษฎรธาน กระบ และนครศรธรรมราช จากการสำารวจเปนเวลาหนงเดอนพบวามงานศพไมนอยกวา 7-10 แหง ในแตละอำาเภอทกงานจะมการเลนการพนนไมนอยกวา 15 วง โดยมผเลนหลากหลาย ทงนกการเมองทองถน กำานน/ผ ใหญบาน ตำารวจ เดกนกเรยน นกศกษา พอคาแมคา เกษตรกร และกรรมกร

เครอขายบอนงานศพเดนสายทำาธรกจกบญาตของผเสยชวต จงใจนกธรกจการพนนเขาสวงการซงทำารายไดมหาศาลในแตละคน พรอมดงดดนกพนนหนาใหมทผลดเปลยนหมนเวยนกนเขามาอยางตอเนอง ทำาใหมกลมเยาวชน คน

หนมสาว เขามาเลนการพนนเพมขน เพราะมองวาการพนนเปนสงทาทาย สามารถหาเงนไดอยางงายดาย  สวนนกพนนอาชพจะเปนกลมนกการ

เมองทองถน  เจาของสวนยาง-ปาลม  ผรบจางทวไป  เยาวชน นกศกษา  และกลมทไมทำางานประจำาแตมอาชพเดนสายเลนการพนนเพยงอยางเดยว

แมบอนงานศพจะเปนธรกจทผดกฎหมาย  แตกจะพบการตงโตะเปดเลนกนอยางเปดเผย  มการทำาระบบแลกชพไมตางจากบอนขนาดใหญ  และมวงเงนหมนเวยน

แตละคนหลายแสนบาท

ทนเก

ม 8

tunn game 9 edit 02.indd 8 4/20/58 BE 9:11 AM

ความนยมและแพรหลายของบอนลกษณะนเกดขนไดเพราะมเจาหนาทรฐ  ผบงคบใชกฎหมายเขาไปมสวนรวมดวย  โดยดำาเนนงานเชอมโยงกนเปนเครอขายและแบงผลประโยชนกนเปนทอดๆ

เครอขายธรกจบอนงานศพมกจะมฝายตดตามขาวการเสยชวตตระเวนไปตามพนทตางๆ  เมอมผเสยชวต สมาชกในเครอขายธรกจบอนงานศพจะเรงเขาไปเจรจากบเจาภาพเพอขออนญาตตงวงเลนการพนนโดยมคาตอบแทนใหเปนรายคน ตงแต 2,000-20,000 บาท ตามแตตกลงกน  หรอถามรายไดดกจะมเงนตอบแทนเพมเตมใหเจาภาพ 

บางพนทเครอขายธรกจบอนงานศพจะเจรจากบเจาภาพใหตงสวดอภธรรมศพตอเนองหลายคน  โดยเครอขายฯ จะรบผดชอบคาใชจายภายในงานทงหมด  รวมถงเจรจาตอรองกบบรรดาเจาหนาทรฐ ทงตำารวจ กำานน/ผใหญบาน สมาชกองคกรปกครองสวนทองถน  เพอขออนญาตเปดเลนการพนนในงานศพ 

เครอขายธรกจบอนงานศพมกจะอางเหตผลวา เปดบอนเพอดงดดใหผทมา รวมงานไดอยนานๆ และเปนเพอนกบเจาภาพ  ซงเหตผลดงกลาว เปนเพยงขออางทจะเปดบอนเลนการพนนกนเทานน  

กระนนเครอขายธรกจบอนงานศพกเออประโยชนบางอยางและตอบแทนใหเจาภาพดวย  เพราะโดยทวไปเจาภาพตองจดการเรองตางๆ มากมาย ทงขาวปลาอาหาร การตอนรบแขกทมารวมพธศพ  จงไมมเวลาจดการเรองตางๆ ไดครบทงหมด  บางงานมเจาภาพออกมาตอนรบแขกเพยง 1-2 คน  ชองวางตรงนจงกลายเปนโอกาสทเครอขายธรกจบอนงานศพเขามาขนอาสาชวยเหลอ  โดยอางวาหวงใยเจาภาพงานศพ  เกรงวาหากไมใหเลนการพนนจะไมม คนอยเปนเพอนเจาภาพ นอกจากนน เครอขายธรกจบอนงานศพ ยงรบเปนผประสานงาน เชญนกการเมองทองถนหรอสมาชกสภาผแทนราษฎรมาเปนประธานในการบำาเพญกศลศพและพธฌาปนกจ

แมบอนงานศพจะเปนธรกจทผดกฎหมายแตกจะพบการตงโตะเปดเลนกนอยางเปดเผย มการทำาระบบแลกชพไมตางจากบอน ขนาดใหญ และมวงเงนหมนเวยนแตละคนหลายแสนบาท

ทนเก

ม 9

tunn game 9 edit 02.indd 9 4/20/58 BE 9:11 AM

ในบางจงหวดเครอขายธรกจบอนงานศพกระจายตวไปทวทกอำาเภอ  ตวอยางเชน ผประกอบการเตนทเชาหลายรายในอำาเภอหนงในพนทภาคใตตอนบนใหขอมลวา  ในอำาเภอ หากมงานศพทใดกจะพบบอนทนน   โดยประเภทของการพนนทไดรบความนยมมากทสดคอ  

ไฮโล  เพราะสามารถเลนไดตลอดงานจนถงวนฌาปนกจเมองานศพกลายเปนพนทใหกบธรกจการพนน  วถแหงพธกรรมใน

วาระสดทายของชวตกถกลดทอนความสำาคญลงไป  งานศพทเจาภาพอยากจดเพยง 3 หรอ 5 วน ขยายเปน 10 วน ดวยเหตผลทางธรกจ  ยงจดพธศพนานกหมายถงรายไดทอาจเพมขนของวงพนน ในสวนเจาภาพเองกอาจจะไดสวนแบงจากผลประโยชนเพมขนดวย 

ในอกดานหนง ธรกจบอนงานศพไดสงผลตอการประกอบศาสนพธ พระหลายรปถกญาตโยมตตงวาเทศนนานไป มเวลาใหเลนพนนนอย หรอหากพระรปใดไมอนญาตใหเปดบอนในงานศพซงจดในเขตวด กจะถกรองเรยน ทำาใหพระบางรปตองออกจากชมชนไป  

ทสำาคญ “บอนงานศพ” จดในพนทสาธารณะอยางเปดเผย เออโอกาสใหคนทกวย อาชพ และสถานะในสงคม เชน นกเรยนตงแตระดบประถมศกษา มธยมศกษา อดมศกษา สามารถเขาไปมสวนรวมเลนการพนนได

การเลนการพนนทงบอนงานศพหรอบอนการพนนทกประเภทอยางเปดเผย  ภาพการเลนการพนนในบอนงานศพทถกยกระดบเปนธรกจการพนน

แบบมออาชพ  สงผลกระทบตอสงคมและวฒนธรรมอนดงาม  และสมเสยงใหเกดปญหาหรอผลกระทบอนตามมา โดยเฉพาะปญหา

อาชญากรรม ปญหาสงคม ปญหายาเสพตด  ซงเปนเรองทหลายฝายกงวลใจ  และมการรวมกลมในระดบพนทเพอแกไขปญหา  โดยมขอเสนอแนะทนาสนใจ ดงน

ทนเก

ม 10

tunn game 9 edit 02.indd 10 4/20/58 BE 9:11 AM

1. ผบงคบบญชาระดบสงตองเขมงวด  กำาชบผใตบงคบบญชาใหเครงครดการบงคบใชกฎหมาย  ไมเรยกรบผลประโยชน  และปฏบตหนาทอยางผมความรบผดชอบ

2. ฝายปกครอง นายอำาเภอ ผวาราชการจงหวด ตองมมาตรการบงคบผบรหารระดบทองถนวา  หากพนทใดปลอยใหมการเลนการพนนจะถกลงโทษหรอประณามอำาเภอ/ตำาบล/หมบานทยงปลอยใหมการเลนพนน หรอตดงบประมาณ  สวนสถานตำารวจ หากพนทใดปลอยใหมการเลนการพนนกตองตงกรรมการสอบวนยรายแรงผกำากบการสถานตำารวจนนๆ  รวมทงตำารวจทเกยวของกบการเรยกรบผลประโยชน  โดยตองแตงตงตวแทนภาคประชาชนเขาไปมสวนรวมในการสอบสวนดวย  และหากพบวากระทำาผดจรงตองลงโทษอยางเดดขาด

3. ผนำาชมชน ผใหญบาน/กำานน สมาชกองคกรปกครองสวนทองถน ควรมมาตรการหรอนโยบายทเขมงวด ไมอนญาตใหมการเลนการพนน หรอหากทำาไมไดกอาจจะอนญาตใหเลนไดไมเกนคนละ 2 วง  และคอยๆ ลดลงจนไมมการเลนการพนนในทสด

4. ใหผใหญบาน/กำานนชแจงกบเจาภาพงานศพ  โดยขอความรวมมอไมใหมการเลนการพนนในงานศพ

5. หากไมสามารถขอใหหยดเลนการพนนบอนงานศพได  ตองกำาชบเจาบานวาจะตองไมอนญาตใหเดกและเยาวชนเลนการพนน ใหอนญาตเฉพาะผทมอายตงแต 20 ปขนไป (ตามกฎหมาย)  และตองจดใหสถานทเลนการพนนอยในทมดชด  หามเลนการพนนทกประเภทในบรเวณวดและสถานทสำาคญทางศาสนา  และกำาหนดระยะเวลาใหสามารถเลนไดไมเกน 4 ชวโมง  พรอมเพมเพดานโทษปรบใหสงขน  ตลอดจนออกขอบงคบควบคมการปลอยเงนกนอกระบบในพนทนนๆ  โดยอาจจะกำาหนดใหเปน กตกาของชมชน แลวเสนอไปยงทองถนใหออกเปนขอบงคบตำาบล

เครอขายธรกจบอนงานศพมกจะอางเหตผลวา เปดบอนเพอดงดดใหผทมารวมงานไดอยนานๆและเปนเพอนกบเจาภาพ ซงเหตผลดงกลาวเปนเพยงขออางทจะเปดบอนเลนการพนนกนเทานน

ทนเก

ม 11

tunn game 9 edit 02.indd 11 4/20/58 BE 9:12 AM

บทความ

หวยสตวเจตนสฤษฎ สงขพนธ และเกตถวา บญปราการ

ภมปญญาวาท ปรศนาคำาทายกบการกลายเปนเกมการพนน

ปรศนาคำาทาย เปนภมปญญาของคนโบราณทสรางคำาทำานายขนจากการสงเกตพฤตกรรมสตว ธรรมชาตและ

สงแวดลอมทอยรอบตว ซงเปนสวนหนงของวถชวต มเปาหมายเพอสรางรอยยม ความบนเทง และความสนกสนานภายในชมชน ตอมาในป พ.ศ.2459 เมอมชาวจนอพยพเขามาขายแรงงานจงมการคดปรศนาคำาทายซงมลกษณะเปนบทกลอน ใชสตว 4 ชนด คอ เสอ เรอ วว และ แพะ ใหเลอกตอบวาเปนสตวชนดใด และเปลยนโฉมหนาปรศนาคำาทายกลายเปนเครองมอในวงพนนเพอเงนรางวลและการสรางผลกำาไร

การละเลนปรศนาคำาทาย มขนทบานวงปรง อำาเภอสะเดา จงหวดสงขลา  แลวแพรกระจายไปยงบานทงลง บานพร และบานทงร อำาเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา  ในระยะเรมแรกปรศนาคำาทายเปนการละเลนทไมผดกฎหมาย  แตตอมาไดถกกลนกลายไปสการพนน  และกลายเปนการเสยงโชคทไดรบความนยมเพมมากขน ซงเปนทรจกกนในนาม “หวยสตว” 

หวยสตว ไดรบความนยมมากในพนทภาคใต เพราะสอดคลองกบบคลกและอตลกษณ ของชาวใต ทเปนคนใจส หยงทะนง เชอมนความสามารถของตนเอง ชอบความทาทาย กลาคด และฉลาดหลกแหลม 

คนใตเปนคนเจาบทเจากลอน ชางสงเกต  เมอวางเวนจากงานประจำาจงหากจกรรมทำา  โดยนำาลกษณะนสยของสตวทมอยตามธรรมชาตมาแตงเปนบทกลอนเพอใหคนในชมชนทายเพอความสนกสนาน เพลดเพลน และฝกเชาวปญญา  ซงตองใชความฉลาดหลกแหลมในการตอบ การละเลนปรศนาคำาทายในระยะแรกยงไมเรยกวาหวย แตเปนการเสยงทายแลกเงน เรยกวา “ใชปญญาหาเงน” การละเลนปรศนาคำาทายถอเปนตววดความฉลาดและความสามารถระหวางคน 2 กลม คอ ผเลนและเจามอ ถอวาเปนภมปญญาทองถนทเปนการละเลนพนบานประเภทหนง  

ทนเก

ม 12

tunn game 9 edit 02.indd 12 4/20/58 BE 9:12 AM

3 พ.ย. เชา ตวผอมพ มทกถน หวยออก 3 บาย อยบายในไพร ชอบใจวาร หวยออก 184 พ.ย. เชา อยจำาท มอยทว หวยออก 16 บาย มากมายในปา พงพาวาร หวยออก 255 พ.ย. เชา พงวาร มในปา หวยออก 22 บาย พนานอนพก รรกกบค หวยออก 146 พ.ย. เชา มญาตวงศ ในพงอย หวยออก 30 บาย อยปาหากน ทกถนไปถง หวยออก 287 พ.ย. เชา รกกบค อยบายใจ หวยออก 30 บาย เทยวทนวนกน ทกถนอาศย หวยออก 32

ในงานวจย ‘หวยสตว’ ‘ผหญง’ กบการเสยงโชคและการขบเคลอนเศรษฐกจนอกระบบ... ใครวาเปนเรองของผชาย ทนำาเสนอในการประชม The APSA 2014 conference “Transforming Societies: Contestations and Convergences in Asia and the Pacific” โดย เจตนสฤษฎ สงขพนธ,  เกตถวา บญปราการ, ชตมา หวงเบญหมด, รชตา ธรรมเจรญ และสภาวด ธรรมรตน เมอวนท 15-16 กมภาพนธ 2557  ณ คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม ชวา “หวยสตว”  เปนการพนนทสอดคลองกบการละเลนพนบาน จงมผนยมเลนกนอยางแพรหลาย 

ในอดตมสตวทใชในการเสยงทายเพยงสตว แตปจจบนมการนำาสตวชนดตางๆมาใชทงหมด 36 ตว  สวนใหญเปนสตวทรจกกนด เชน หม หมา แมว นก มสตวอกบางชนดทไมมอยในชวตจรง เชน แมวทอง กวางทอง พญานาค และมสงทไมใชสตว 1 ชนด คอเรอ และจากเดมการแกปรศนาคำาทายตองใชไหวพรบสวนบคคล แตในปจจบนผนวก ความเชอเรองความฝนของแตละคน คอหากฝนเหนอะไรกนำามาตความเปนสตวชนดนนๆ สวนวธเลนยง มลกษณะคลายของเดม ไมซบซอน ประกอบดวยบคคลทมสวนเกยวของ 3 กลม คอ เจามอ ผขาย(คนเดนโพย) และผเลน  

หวยสตวเปนการพนนทเปนทนยมของคนในชมชนมากกวาหวยออนไลนและหวยใตดน เพราะหวยสตวมกำาหนดออกวนละ 2 ครง เชาหนงครงและเยนอกหนงครง ไมตองรอวนท 1 และวนท 16 เชนหวยรฐบาลและหวยใตดน ประกอบกบการเลนหวยสตวใชเงนจำานวนไมมากนก จงทำาใหผหญงในชมชนสวนใหญนยมเลนพนนหวยสตว และบางสวนผนตวไปเปนคนขาย (คนเดนโพย)

ทนเก

ม 13

tunn game 9 edit 02.indd 13 4/20/58 BE 9:12 AM

ภาพสตวและการตความเปนตวเลข

การเลนหวยสตวในพนทอำาเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา พฒนามาจากการเลนกนในชมชนเลกๆ เฉพาะกลมทอยในละแวกเดยวกน  ตอมาไดแพรขยายเขาตวเมอง  และกำาลงแพรระบาดอยางมากทงในตลาด มหาวทยาลย รวมทงสำานกงานภาครฐและเอกชน  ปจจบนผคนทงชาย-หญงนยมเลนการพนนหวยสตวกนมาก  สวนใหญผหญงนยมเลมหวยสตวทกวนและทกรอบแตพนนวงเงนไมสง  ในขณะทผชายเลนนานๆ ครงและมกจะเลนดวยเงนทมากกวา 

เหตผลสำาคญททำาใหหวยสตวดำารงอยไดในพนทซงเปลยนมาเปนเมอง  คอความคนเคยกนมานานของคนในชมชน ชาวบานรานตลาด โดยเฉพาะการรวมกลมกนของผหญงทผนตวเองจากการทำาสวน ทำานา มาทำางานรบจางหรอขายของในชมชน  การเลนพนนหวยสตวจงขยายจากทเคยเลนเพยงไมกคน  เชอมโยงและสรางเครอขายสการเลนในชมชนเมองได  

และถงแมวาเงนทนทใชเลนพนนจะมจำานวนไมมากนก  แตการออกวนละ 2 ครง เชา-บาย ทำาใหหวยสตวเปนธรกจหนงทสามารถทำาเงนใหกบนายทนไดมาก  และจดเปนการพนนทเปนปญหา เพราะทำาใหผเลนตด ใจจดจอกบการไขปรศนาคำาทาย กงวลถงตวเลขทจะออกวาตนจะถกหรอไม 

ปญหานสะทอนชดผานการออกกฎระเบยบหามเลนหวยสตวในโรงงานหรอสถานททำางานบางแหง เพอใหพนกงานใสใจกบการทำางาน หรอคำาสมภาษณของผนำาชมชนทานหนงทกลาวถงปญหาของการพนนหวยสตววา “บางครง(คนเลนหวยสตว)ไมสนใจสภาพความเปนอยของคนในครอบครว อาจทำาใหเกดความขดแยงกนในครอบครว... วงเงนทใชในการเลนหวยสตวในแตละวนเปนหลกหมนหลกแสน สามารถขบเคลอนเศรษฐกจนอกระบบในชมชนได... แตกยงไมสามารถเทยบไดกบสงทสญเสยไปทงในดานครอบครวและการงาน”

ทนเก

ม 14

tunn game 9 edit 02.indd 14 4/20/58 BE 9:12 AM

มมนกอานStory : นายเจด

“ชนไก” เปนการแขงขนระหวางกลมคน (ญาต พวกพอง หมบาน) การทคน “บาไกชน” ประคบประหงมไกเสมอนดแลเดกเลก วเคราะห ไดวา เขามองไกเปนภาพสะทอนของตวเองทตองตอส แขงขน แยงชง เพอให ไดสถานภาพทด

วฒนธรรมคอความหมาย ทฤษฎและวธการของคลฟฟอรด เกยรซ ของ ม.ร.ว.อคน รพพฒน ชวยทำาใหเราเขาใจบคลกภายในและอารมณความรสกของชาวบาหลผานการวเคราะหสงคม-วฒนธรรมการพนนชนไกในงานเขยนของนกมานษยวทยาชอดง คลฟฟอรด เกยรซ (Clifford Geertz) เรอง “Deep Play : Notes on the Balinese Cock-fight” ในหนงสอ The Interpretation of Cultures หรอ http://monoskop.org/images/5/54/Geertz_Clifford_The_Interpretation_of_Cultures_Selected_Es-says.pdf 

จากการไปเยอนบาหลในเดอนเมษายน พ.ศ.2501 (ค.ศ.1958) เกยรซและภรรยาพบวา พวกเขาไดรบ “การตอนรบ” เปนอยางด แตนนไมใช “การยอมรบ” ชาวบาหลไมไดเปนกนเองหรอนบรวมทงคใหเปนสวนหนงของชมชน จนกระทงวนหนงเกยรซไดเขาไปรวมวงลกลอบพนนชนไกทแมจะผดกฎหมายแตกพบเหนกนบอยๆ ทกหนแหง เปนการชนไกทดเดอด รนแรง โชกเลอด เพราะมการผกใบมดโกนคมกรบไวทขาไกเพอทำารายคตอส  ในวนนนตำารวจบกเขาจบกมทำาใหทกคนตองวงหน เขารอดมาไดดวยความชวยเหลอจากชาวบาหลครอบครวหนง การรวมผจญภยหนตำารวจดวยกนกบชาวบานในครงนนเปนจดเรมตนททำาใหเกยรซ ไดรบ “การยอมรบ” จากคนทนนจรงๆ 

เกยรซวเคราะหใหเหนวา ในมตทางสงคม-วฒนธรรมบาหล การชนไกเปนพธกรรมเพอสงเวย ซงตองจดใหมกอนงานฉลองทวด (temple festival) ทกครงไป การชนไกในลกษณะนไมถอวาผดกฎหมาย สวนการตอสของไก กลมคนทเขารวมการพนนขนตอ ลวนแลวแตเปรยบเสมอนการแสดงละครทสะทอนความวตกกงวลเกยวกบสถานภาพทางสงคม ซงเชอมโยงถงเรองความตาย การโกรธแคนคลมคลง ความทะนงตว ความเปนชาย ปฏสมพนธของคนในชมชน ความเมตตา ตลอดจนโชคเคราะห ฯลฯ นนเอง

ไกชนบาหลในเสยวสงเกต

ทนเก

ม 15

tunn game 9 edit 02.indd 15 4/20/58 BE 9:12 AM

สมภาษณพเศษStory : นกนอย

พนทปลอดเหลาและพนน ฝนททำาไดจรง มองผานมม พอหลวงอนนต แสงบญ

ทำาไมถงมาสมครผ ใหญบานกอนหนานผมเปนเดกเกเร ไมไดทำาอะไร แตรเหนปญหาตางๆ เยอะ หมบานผมม

ขนาดใหญ ความขดแยงมากจรงๆ ผมเปนตวเลอกสดทายดวยซำาเพราะมขอดอยมากทสดในบรรดาผสมครทงหมด ผมบอกแควาถาผมเปนพอหลวงผมจะเปนไดดกวาพอหลวงทผานมา ปรากฏวาพอมาเปนจรงๆ แลว สงทตองทำามนมากกวาทคด เราบอกวาเราอยากจะใหชาวบาน “กนอม นอนอน” มสวสดการ สามารถประกอบอาชพไดตามปกตสขแคนน แตจรงๆ แลวมนมปญหาอนมากกวาน  การ “กนอม” กตองมปจจยเพมมาอกวากนอยางไร ไมทำาลายสขภาพ “นอนอน” คอครวเรอนของเขาจะมปจจยอะไรททำาใหเกดทกขภาวะก ตองแกไข

“คนมองวาผมยงไมพรอม เพราะผมไมไดมฐานะ ไมมรถยนตเปนของตวเอง ขนมวลชนไปรวมกจกรรมตางๆไมได เลกกนกบแฟน แมแตครอบครวตวเองกยงดแลไมได แตผมกบอกวาในความไมพรอมของผม ผมจะไมใหเกดขนกบคนอน ขอใหมนเกดขนแค กบผมพอ กเลยไดเปนพอหลวง”

จากเดกไมเอาไหน เคยลมเหลวในชวตค กลบกลายมาเปนผ ใหญบาน ผนำาการพลกฟนหมบานทาตนกวาว อำาเภอสารภ จงหวดเชยงใหม ใหกลายเปนชมชนปลอดเหลาและการพนนไดอกครง จนกลายเปนพนทตนแบบใหชมชนอนๆ ศกษาแนวทางเพอนำากลบไปใชพฒนาบานของตวเอง

ทนเก

ม 16

tunn game 9 edit 02.indd 16 4/20/58 BE 9:12 AM

พอหลวงหนมาสนใจประเดนอบายมขในชมชนเมอไหรแค 3 วนแรกทเปนผใหญบาน ราวเทยงคนกวาๆ มชาวบานนงผาถงใสเสอ

คอกระเชาเดนเกอบกโล(เมตร) มาตามผมไปทบาน ภาพทเหนคอเดกกำาลงถอกระโถนใหพอทเมาเหลาฉใส โดนพอดดาเสยงดง พนบานสกปรก แครทนอน หมอน ผาหม กระเดนไปคนละทาง ซงไมนาเชอวาจะมเรองแบบนในชวตจรงๆ หลงจากนนพอเขาไปดกพบวามปญหาอนๆ ตามมาอกเยอะ ทงยาเสพตดและ การพนน กคดวาตองทำาอะไรบางอยางแลว

เหตการณคนเมาในวนนน เคาถยนำาลายเฉยดหนาผมไปดวย ผมกใชเวทประชมประจำาเดอนในวนพระเลาใหชาวบานฟง โดยเอยชอดวย จากนนถามตอวาในหมบานของเรามนมแบบนอกกครอบครว กเรมตนจดการปญหาอบายมขทแอลกอฮอลกอน มอาจารยจากมหาวทยาลยเชยงใหมทานแนะนำาใหผมไปฟงหมอทโรงพยาบาลชมชนอำาเภอสารภซงกำาลงจะทำาธรรมนญสขภาพ พอฟงปบ ผมกบอกวาผมอยากไดอยางนไปทำาทบานผมบาง จากนนกไปจดเวทชมชนโดยเชญชาวบานมาประมาณ 300 คน หมอมาเลาบนเวทวาถาเรากนเหลามนจะเกดอะไรบาง ถาเราเผาขยะมนเกดอะไรบาง ถาเราไมทำาความสะอาดในครวเรอนมนเกดอะไรบาง

ผมถามชาวบานวาสงทหมอเลามานนเราทำาไหม? เราเหมอนอยางทคณหมอวาไหม? เคาบอกวาเหมอนหมด แลวถามตอวาอนาคตเราจะเปนยงไง? ซงเราเลอกได ทอนเคาบอกวาตองทำาประชาคม แตผมไมรอ เรมตนทำาทนท (ธนวาคม 2554)  เพราะกวาจะลงชอไดครบกอก 2 เดอน นนแสดงวา 2 เดอนนเรากยงกนเหลาอยใชไหม? ผมประกาศงดเหลาและไมมการพนนในทกกจกรรม งานบญ งานประเพณ งานศพ ใชธรรมนญสขภาพอำาเภอสารภ ซงม 5 ประเดน มงานศพปลอดเหลา ไมเลนการพนน ไมเผาขยะ ทำาเกษตรอนทรย และกำาจดลกนำายงลาย พนทไหนพรอมทำาประเดนไหนกอนกทำากนเลย ไมตองรองบประมาณ

ทนเก

ม 17

tunn game 9 edit 02.indd 17 4/20/58 BE 9:12 AM

แรงตานจากคนในชมชนมมากนอยแคไหนเมอกอนทกคนเชอวาไมเลยงเหลาแลวไมมใครมาชวยงาน ผมบอกไมเปนไร ตองลอง

ด ... ชวงแรกผมกทำาใหด พอคนเหนผใหญบานทำา เคากเกรงใจ กมาชวย ไมมเหลากมา เพราะเคาเหนความสำาคญของงานหนาหม งานของสวนรวม จากนนกขยายไปสการพนน  ในงานศพ คนดมเหลากบเลนพนนเปนกลมเดยวกน วนเวยนไปเลนพนน ไปครว แลวกกลบมากนเหลา แขกกลบบานหมดแลวแตคนทเลนการพนนกบคนทดมเหลายงอย คาใชจายและการเกบลางเปนภาระของพวกแมบาน ผมกเลยหาแมบานมาเปนแนวรวม และแนวรวมอกกลมคอผสงอาย 

ตอนนงานศพกลายเปนงานศพ 5 ป  คอปลอดจากเหลา  การพนน  บหร  นำาอดลม  และควนธป 

เหตทเนนงานศพเพราะเปนความสญเสย แถวบานผมมความเชอวาถาเราจะทำาบญใหไดสงสด กจะตองมวตถทานทบรสทธ ผรบทานตองบรสทธ โลภะ โทสะ โมหะ คำาหยาบ มนทำาใหบญไมสะอาด ไมเตมเมดเตมหนวย  เปนมตดานบญและพธกรรม หลงจากนนจงขยายไปยงงานอน เชนงานทตองถวายสงของพระสงฆ  

ใชเทคนคอยางไรเพอจดการปญหาเหลานนผมใช 3 กลไกเปนเครองมอสำาคญ นนคอ  • เลาขวญ   คอใช การนนทา ในทางสรางสรรค ผมไปคยกบกรรมการหมบานกอน

วาเราจะเอาเรองนนะ เสรจแลวจะทำายงไงใหกลายเปนเรองทเอาไปพดกระจายในตลาดสด ในรานชำา เพอสรางแรงกดดนไปทคนตดการพนน คนทะเลาะกนในครอบครว ทำารายลก  ถาถกนนทาแลวกจะไมกลาทำาอก   

• ปนตา   คอ ความรบผดชอบ  ปนคอการแบงปน กำาหนดบทบาทหนาทวาใครควรจะมสวนรวมมากนอยขนาดไหนใหเหมาะสมกบศกยภาพของตวเอง ใหทกคนไดเกดความภาคภมใจ  ขณะเดยวกนชมชนกจะตองยดถอดวย 

• หนาหม   คอ สวนรวมเปนหลก ของทเปนสวนรวมแลวจะไมมใครละเมด จะตองรวมกนรกษา

ถาวกกลบมาทเดกและเยาวชน ความภาคภมใจในความสำาเรจจะทำาใหเขามพลง ซงจะเกดผลดและยงยนมากกวา  ปแรกทผมเปนผใหญบาน ผมถามเดกๆวาอยากทำากจกรรมอะไร เราเคยคดแทนเดกวานาจะไปเขาคาย แตมเดกผหญงคนหนง อย ม.3  บอกวา หนจะเกบขยะ นคอทมาของธนาคารขยะ เดกคนหนงสามารถเกบสงปฏกลทไมใชของเขาบนถนนสาธารณะได ผมถอวาสดยอดเลย ผมคดวาชมชนผมมความหวง

“จะแกปญหาตางๆ ไดสำาเรจตองใชกลไกของชมชน ผมรอฟนกลไกดงเดมของทองถน ทมนถกละเลยแลวนำากลบมาใชใหม คอ ขนบธรรมเนยมประเพณทเขมแขงบนความสมพนธแบบเครอญาต ใหคนในชมชนคดและปรกษากน ไดเสนอปญหาซงเปนเรองสวนรวม สรางความเหนพอง สรางฉนทามตเพอนำาไปสการปฏบตไดจรงผานกระบวนการประชาคมหรอการประชม”

เรมตนจากงานศพ แลวมงานอนๆ อะไรบางทรณรงคใหปลอดเหลาปลอดพนน

งานขนบานใหม การเลยงเหลานนแลวแตเจาภาพเปนรายๆ ไป แตการพนนตองหายไปเลย ในฐานะผใหญบานทเปนทงเจาพนกงาน ผชวยพนกงาน เจาหนาทตามประมวลกฎหมายหลายฉบบ ผมยนหยดไมใหมการพนนทกชนด แมแตในรานคา แผงจบสลากชงรางวล รวมทงไกชน

ทนเก

ม 18

tunn game 9 edit 02.indd 18 4/20/58 BE 9:12 AM

จะแกปญหาตางๆไดสำาเรจตองใชกลไกของชมชน ผมรอฟนกลไกดงเดมของทองถนทมนถกละเลยแลวนำากลบมาใช ใหม คอ ขนบธรรมเนยมประเพณทเขมแขงบนความสมพนธแบบเครอญาต ใหคนในชมชนคดและปรกษากน ไดเสนอปญหาซงเปนเรองสวนรวม สรางความเหนพอง สรางฉนทามตเพอนำาไปสการปฏบต ไดจรงผานกระบวนการประชาคมหรอการประชม

แลวจดการเรองหวยอยางไร โดยเฉพาะหวยรฐบาลเพราะถกกฎหมาย

ผมใชเวทประชมเพอสอสารกบชาวบาน เอาความจรงไปพดกบเคา ใหความรวาการพนนไมดยงไง เราซงนำาเงนไปใหเคาเปนเหยอกชน ยกตวอยางคนทเลนพนนแลวมปญหาเชนแขวนคอตายหนหน กระตนใหไดคดอยตลอด 

วนทมคนเยอะสดในแตละเดอนคอวนทเทศบาลจายเบยผสงอาย บานผมมผสงอายประมาณ 300-400 คน ผมกถามวาใครถกหวยบาง? 2 พน 3 พน บางงวดไมถก บางเดอนไมถกเลย แลวผมกไปถามเจามอ(รายยอย)วางวดหนงๆ เอาเงนไปสงใหเจามอเทาไหร? 4-5 หมน  เจามอในหมบานมอย 3-4 เจา รวมกนงวดหนงเกบเงนในหมบานไปใหเจามอประมาณ 2 แสน เดอนหนง 4 แสน ปหนงเกอบ 5 ลานทหายออกไปจากหมบาน ซงกไดผล คนทเคยซอเปนรอยอาจลดเหลอแคสบบาท  คนทเคยเหนวาเดนโพยอยในหมบานลดลงอยางชดเจน 

ผลจากการทำางานเปนอยางไรบาง และมประเดนอะไรทตองการฝากไปยงชมชนอนๆ

  หลงจากทำางานไดผลกขยายไปยงพนทอนๆ มคนมาถอดบทเรยนและแลกเปลยนกน เราทำางานกเจอแรงเสยดทานและแรงตานเยอะพอสมควร จะมคำาพดมาทดสอบอยตลอดเวลา มนสำาคญอยทวาเราเอาประชาชน เอาผลประโยชนทชาวบานจะไดรบเปนทตงจรงหรอเปลา ถงทสดถาเรายนหยดมนกตองผานอปสรรคเหลานนไปได

  ผมขอฝากขอคดไปถงทกๆ คนวา “การพนนเปนหายนะของครอบครว หยดมนเถอะ จะดวยกลวธอะไรกตาม”

ทนเก

ม 19

tunn game 9 edit 02.indd 19 4/20/58 BE 9:12 AM

สรรหามาเลาStory : มากโร

รกเขาไปสราง ภมคมกน กอนทการพนนจะเขาถงตว

หลายฝายกคงตระหนกดถงพษภยทแฝงมากบความกาวหนาแหงยคโลกาภวตน แตดเหมอนไมมใครสามารถหาวธปองกนทมประสทธผลไดจรงๆ ไมวาจะเปนภาครฐ ทแมจะมกฎหมาย แตกไมทนสมย มชองโหว และไมสามารถบงคบใชไดดงหวง  สวนผปกครองเองกนาเหนใจทตองแบกภาระทางเศรษฐกจและชวตทยากลำาบาก หลายคนจงปลอยปละละเลยไมสามารถสอดสองดแลเดกๆ ไดจรง กวาจะรวาลกหลานเราหลงเดนทางผด..กสายไปเสยแลว

แทบไมมอะไรรบประกนความปลอดภยของเดกและเยาวชนจากพษภยจากการพนนไดเลย

ยคสมยนไมมทใดอกแลวทจะปลอดภยจากการพนน แมแตในหองนอนของเดกๆ ลกหลานของเรากสามารถคลกคลกบการพนนไดผานโลกออนไลน จะนากลวแคไหนถาพวกเขาเตบโตขนมาโดยมการพนนเปน “เพอนเลน” ทแฝงตวอยกบเขาไดในทกททกเวลา

ทนเก

ม 20

tunn game 9 edit 02.indd 20 4/20/58 BE 9:12 AM

ใชวาเรองนจะเปนปญหาแคในประเทศเรา ตางประเทศกเจอสถานการณแบบเดยวกน ตางกนตรงทเขาตนตวกวาและพยายามเสาะแสวงหาแนวทางทจะ “สรางภมคมกน” ใหกบ(วาท)ผใหญในอนาคต

ในประเทศนวซแลนด งานศกษาขององคกรวาดวยการพนนทเปนปญหาแหงนวซแลนด (The Problem Gambling Foundation of New Zealand) รวมกบศนยศกษาปญหาการพนน มหาวทยาลยออคแลนด (The Center for Gambling Study, University of Auckland) เพอหาแนวทางรบประกนความเปนอยทดใหแกเยาวชนแมวาสงคมจะพฒนาไปสสงคมทมการพนนอยางเขมขน พบวามขอเสนอแนะเชงรกทนาสนใจมากมาย หนงในนนคอความพยายามจะททำาใหเดกเขาใจพษภยของการพนนกอนทการพนนจะหลอหลอมเขาใหกลายเปนผใหญทมปญหา

ในประเทศออสเตรเลย คณตศาสตรเปนอกเครองมอหนงทสรางภมคมกนใหแกเดกและเยาวชน สมาคมคณตศาสตรแหงรฐวคตอเรยไดทำาโครงการนำารองกบโรงเรยนในเมลเบรนโดยสอดแทรกความรเชงสถตและความนาจะเปนเกยวกบการพนนในชนเรยนคณตศาสตร นกเรยนจะไดเรยนรวาเขามโอกาสในทางสถตมากนอยแคไหนทจะชนะพนน ใครทไมรเรองนมกจะเขาใจผดวาการพนนเปนเรองของโชค และหวงวาคงตองมสกครงทโชคจะเขาขางเขา (แตเลนไปเรอยๆ โชคกไมเขาขางเสยท) ไมกไพลคดไปวา เขาจะพฒนาฝมอการเลนพนนไดจากการทำาความเขาใจรปแบบตางๆ ในเกมการพนนทเขาเลน ดงนนการมความเขาใจทถกตองในทางคณตศาสตรนาจะชวยใหเดกมภมคมกนจากการพนนได 

ตวอยางขางตน คอ ความพยายามทจะอาศยหลกสตรหรอโปรแกรมการศกษา “รก” สรางภมคมกนเพอปกปองเดกและเยาวชนกอนทการพนนจะเขาถงตวพวกเขา เพอทำาใหพวกเขาเตบโตขนเปนผใหญทแขงแรงทามกลางสภาพแวดลอมทมแนวโนม “เปนพษ” มากขนๆ จากภยคกคามของธรกจการพนนทขาดการควบคมทด

ไมกไพลคดไปวา เขาจะพฒนาฝมอการเลนพนนไดจากการทำาความเขาใจรปแบบตางๆในเกมการพนนทเขาเลน ดงนนการมความเขาใจทถกตองในทางคณตศาสตรนาจะชวยใหเดกมภมคมกนจากการพนนได

ทนเก

ม 21

tunn game 9 edit 02.indd 21 4/20/58 BE 9:12 AM

คลก

“โดนจบ”เสยงเฮดงๆ แบบไมเกรงใจใครจากทายซอย มองไปเหนคนยนอดกนเปนสบ กมๆ เงยๆ ทำาให ไอเลกทมาบานผมเปนครงแรกหนไปมองและชวนไปดวาพวกผ ใหญตรงนนดอะไร ผมหนไปดและคดถงวนท “โดน(ตำารวจ)จบ” เมอปกอน แลวรสก..บอกไมถก

เยนวนนน ตอนกลบจากโรงเรยน ผมไดยนเสยงเฮดงๆ จากทายซอย พวกผใหญละแวกบานหลายคนกมๆ เงยๆ แทงไฮโล ผมแหวกเขาไปขอด อานค-ทอมขาใหญประจำาซอย-ยนแบงครอยใหผมใบนง บอกใหไปซอบาวใหขวด ผมรบวงไปซอและรวาเงนทเหลอคอทป เพราะอานคเลนได

บอนทายซอย เปนทรวมบรรดาเซยนพนนประจำาชมชน มบรรยากาศเปนกนเอง ไมไดเลนแบบเอาเปนเอาตายเหมอนคาสโน(ในหนง) พวกผหญงชอบเลนไพและสวนใหญจะเลนนานเปนวนๆ สวนผชายชอบไฮโล นำาเตาปปลา และกำาถว เปลยนไปเรอยๆ ไฮโลวงเซยนแบบอานคเลนหนก แตมวงเลกเลนตาละสบยสบ ใครผานมากแวะแทงกนขำาๆ ตาสองตา ผมกดวย

วนนนหลงซอของใหอานค ไดทปมาแทงไฮโลหลายตา แลวกยนลนอานคตอ มารตวอกทวาฟามดกตอนโดนตำารวจจบ มคนถกจบเปนสบ แต..ผมเปนคนเดยวทถกจบในชดนกเรยน 

คนนนพอไปรบผมทโรงพก ผมรวาพอโมโหและผดหวงมาก แตพอไมพดอะไรเลย พอถงบานแมกบน  และเลาเรองคนขางบานตดพนนเสยพนนจนหมดตว ขายบานขายรถยงไมพอใชหน ผวเมยทะเลาะกนจนบานแตก ลกไมมใครด ตองสงไปใหยายเลยงทเชยงราย แมถามผมวา อยากมชวตแบบนนหรอ?

ทนเก

ม 22

tunn game 9 edit 02.indd 22 4/20/58 BE 9:12 AM

ผมเองกชอคและอาย ไมอยากใหเพอนกบครทโรงเรยนร หลงจากวนนนผมไมกลายางกรายไปบอนทายซอยอกเลย 

ไลน.. เสยงไลนไอชดเรยก ผมเลยถอโอกาสชวนไอเลกไปหาไอชดทรานกาแฟ ผมไมอยากใหไอเลกไปทบอน เพราะรดวา ผชายทกคน ถาไดแวะเปนตองแทงสกตาสองตา แลวกจะแอบแวะเวยนมาเรอย การไดแอบๆ ซอนๆ ทำาผดเลกๆ นอยๆ มนเปนความสนกตนเตนและทาทาย พวกผใหญกคงคดอยางนน ถงเปดบอนเลนพนนเปนตวอยางใหเหนอยทกวน 

เฮอออ.....

tunn game 9 edit 02.indd 23 4/20/58 BE 9:13 AM

การพนนทองแอบกบวถประเพณและวฒนธรรมไทยไดพฒนาสธรกจการพนนท เชอมโยงกนเปนเครอขายผลประโยชน มการบรหารจดการอยางเปนระบบและพวพนอำานาจรฐ รวมถงอำานาจสอสมยใหม สงผลใหวถการพนนแปรเปลยน ขยายขอบเขตกวางขวาง ดงดดนกพนนหนาใหม ซงการเตบโตของธรกจการพนนไดยอนกลบไปเพมพลวตแหงอำานาจของเครอขายการพนนใหเขมแขงยงขน

การพนนในวถไทยพลวตแหงอำานาจ, รายงานประจำาป 2556 ศนยศกษาปญหาการพนน

tunn game 9 edit 02.indd 24 4/20/58 BE 9:13 AM