سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري

طرح هاي توسعه و تسهيالتدفتر

طرح مطالعات مكانيابي، امكانسنجي و طراحي

كمپينگ هاي اقامتي در سطح كشور

مرحله دوم

برنامه ريزي كالبدي و تهيه الگو معماري و سازه و سيويل

كمپينگها بر حسب اقاليم حياتي

5جلد

1386 يد

أ

بنام خدا

صفحه فهرست

1...................................................................نگهايكمپ جاديا يكالبد يزير برنامه -2- 2 2......... هر سطحساتي عناصر تاسنيي و تعنگهاي كمپي سطح بندي شاخص هاني تدو-2-2- 1

2..................................................... گردشگرانازي خدمات مورد نني تام-1-2-2- 1 5........................................يشنهادي پساتي و تاسي انعطاف در سطح بند-1-2-2- 2 6................................... هانگي كمپتي و موقعيمي اقلطي با شراي هماهنگ-1-2-2- 3 7.....................................................ي گردشگرينگهاي كمپي سطح بند-1-2-2- 4 9.........................................................ي سطح بندي شاخص هاني تدو-1-2-2- 5 10....................................ي متمركز، كوتاه مدت و اقامت اجباري گردشگر-2-2- 6-1 11................................ مدت و اقامت ارزان متمركز، كوتاهمهي ني گردشگر-1-2-2- 7 11.............................تيفي مدت و اقامت با كاني متمركز، مري غي گردشگر-1-2-2- 8 12...................................ژهي مدت و اقامت واني متمركز، مري غي گردشگر-1-2-2- 9

14.................................................. هر سطحساتي عناصر و تاسنيي تع-2- 10-1-2 14.....................................)ژهيو (كي سطح نگي كمپساتي عناصر و تاس-2- 11-1-2 17.......................................................... سطح دوساتي عناصر و تاس-2- 12-1-2 19..............................................سه سطح نگي كمپساتي عناصر و تاس-2- 13-1-2 20............................................چهار سطح نگي كمپساتي و تاس عناصر-2- 14-1-2

21..............يمي بر حسب تنوع اقلهاي نوع و اندازه كاربرنيي و تعيكيزي فيزي برنامه ر-2-2- 2 22................................................................................: سردمي اقل-2-2-2- 1 23.................................................................. معتدل و مرطوبمي اقل-2-2-2- 2 24....................................... مرطوبمهي گرم و نمي گرم و خشك، اقلمي اقل-2-2-2- 3 24....................................................................: گرم و مرطوبمي اقل-2-2-2- 4 25.............................................................هاي نوع و اندازه كاربرنيي تع-2-2-2- 5 26..................................................هايربر شده كايني بشي پي سرانه ها-2-2- 6-2

28................................................................ني استفاده از زمي ارائه الگوها-3-2- 3

ب

30............................................)يشعاع (ي توسعه در مدل ستاره اي الگو-3-3-2- 1 30............................................................ي توسعه در مدل خطي الگو-3-3-2- 2 31...........................................)يشطرنج( توسعه در مدل گسترده ي الگو-3-3-2- 3 32.......................................................ي توسعه در مدل كهكشانيو الگ-3-3-2- 4 34.......................................................:ي توسعه در مدل حلقه اي الگو-3-3-2- 5 35......................................................... توسعه در مدل متمركزي الگو-3-2- 6-3 36...............................................................................نكهي اجهي نت-3-3-2- 7 36............................................ سردمي در اقلي اراضيي توسعه فضاي الگو-3-3-2- 8 مرطوب و معتدل مهي گرم و خشك و گرم و نمي در اقلي اراضيي توسعه فضاي الگو-3-3-2- 9

38...........................................................................................و مرطوب 40.............................. گرم و مرطوبمي در اقلي اراضيي توسعه فضاي الگو-2- 10-3-3

41............................................................نگي كمپرشي پذتي اندازه و ظرف-2-2- 4 42.............................................. سردمي در اقلنگهاي كمپتي اندازه و ظرف-4-2-2- 1 46..................................... معتدل و مرطوب درنگهاي كمپتي اندازه و ظرف-4-2-2- 2 49.................................. گرم و مرطوبمي در اقلنگهاي كمپتي اندازه و ظرف-4-2-2- 3 52........ مرطوب و گرم و خشكمهي گرم و نمي در اقالنگهاي كمپتي اندازه و ظرف-4-2-2- 4

55...........................................نگهاي كمپليوي، سازه و سي معماري الگو و مبان-2-2- 5 55................................................................................. سردمي اقل-5-2-2- 1

55......................................تي ساي و معماري طراحي اهداف و مبان- 1-5-2-2- 1 60....................................................................... ساختار پالن- 1-5-2-2- 2 64............................. سردمي در اقلليوياخت، سازه و س سي روش ها- 1-5-2-2- 3 66..........................................: روش ساخت پيشنهادي دراقليم سرد- 1-5-2-2- 4 70.......................اقليم سرد و سازه در ليوي و ضوابط شبكه، سارهاي مع- 1-5-2-2- 5 75............................................................. مالحظات ژئوتكنيكي- 5-2-2- 6-1

78............................................................... مرطوبمهي گرم و نمي اقل-5-2-2- 2 78......................................تي ساي و معماري طراحي اهداف و مبان- 2-5-2-2- 1 81....................................................................... ساختار پالن- 2-5-2-2- 2

ج

83................. مرطوبمهي گرم و نميقل در اليوي روش ساخت، سازه و س- 2-5-2-2- 3 86......................: روش ساخت پيشنهادي دراقليم گرم و نيمه مرطوب - 2-5-2-2- 4 89...........اقليم گرم و نيمه مرطوب سازه و سيويل در يارهاي ضوابط و مع- 2-5-2-2- 5 94............................................................. مالحظات ژئوتكنيكي- 5-2-2- 6-2

97..................................................................... گرم و خشكمي اقل-5-2-2- 3 97......................................تي ساي و معماري طراحي اهداف و مبان- 3-5-2-2- 1 101..................................................................... ساختار پالن- 3-5-2-2- 2 104.................م گرم و خشكي در اقلليويو س ساخت، سازه ي روش ها- 3-5-2-2- 3 107...........................: روش ساخت پيشنهادي دراقليم گرم و خشك - 3-5-2-2- 4 110............... گرم و خشكمي اقل درليوي سازه و سي هااري ضوابط و مع- 3-5-2-2- 5 116............................................................ مالحظات ژئوتكنيكي- 5-2-2- 6-3

119................................................................... گرم و مرطوبمي اقل-5-2-2- 4 119....................................تي ساي و معماري طراحي اهداف و مبان- 4-5-2-2- 1 122..................................................................... ساختار پالن- 4-5-2-2- 2 125............... گرم و مرطوبمي در اقلليوي س ساخت، سازه وي روش ها- 4-5-2-2- 3 128..........................: روش ساخت پيشنهادي دراقليم گرم و مرطوب - 4-5-2-2- 4 132...............در اقليم گرم و مرطوب سازه و سيويل يضوابط و معيارها - 4-5-2-2- 5 137........................................................... مالحظات ژئوتكنيكي- 5-2-2- 6-4

140.................................. معتدل و مرطوبمي در اقلي معماري الگو و مبان-5-2-2- 5 140....................................تي ساي و معماري طراحي اهداف و مبان- 1-5-2-2- 1 143..................................................................... ساختار پالن- 1-5-2-2- 2 146............. معتدل و مرطوبمي در اقلليوي ساخت، سازه و سي روش ها- 1-5-2-2- 3 148........: روش ساخت پيشنهادي دراقليم گرم و مرطوب و نيمه مرطوب - 1-5-2-2- 4 152........... معتدل و مرطوبمي در اقلليوي سازه و سي هااري ضوابط و مع- 1-5-2-2- 5 157........................................................... مالحظات ژئوتكنيكي- 5-2-2- 6-1

1

برنامه ريزي كالبدي ايجاد كمپينگها-2-2

نقـش . ه نقش مهمي در توسعه فعاليتهـاي گردشـگري ايفـاء مـي كننـد كمپينگها امروز

اقتـصاد گردشـگري، توزيـع و پـراكنش ،كمپينگها در صنعت گردشگري حداقل در سـه سـطح

گردشگر در نقاط مختلف و ارائه فضاهاي كالبدي مناسب بـصورت تركيـب فـضاهاي سربـسته و

بروز مي كند ايـن ويژگيهـا و نمايد مي روباز كه چشم انداز دائمي مناسبي براي گردشگر ايجاد

خصوصيات كمپينگها بر نحوه آرايش فضايي كمپينگها و استقرار ابنيه و تاسيسات اثر مستقيمي

اصوالً كمپينگ ها با توجه به نوع هدف گذاري از تنوع زيادي در ميـزان برخـورداري . مي گذارد

بـه سـاماندهي فعاليـت هـاي گردشـگري، اما امروزه با توجه .از امكانات و تاسيسات برخوردارند

توسعه روز افزون خدمات مورد نياز و ضرورت استاندارد كـردن سـرمايه گـذاريها و تـامين رفـاه

ارائه نوعي شاخص بندي نسبي براي سطح بندي كمپينگها ضروري به نظر مي رسد ،گردشگران

نقش كمپينگها در رسيدن ،بويژه آنكه با تعيين قطبهاي فعال، در حال ظهور و بالقوه گردشگري

. به اهداف هر يك از سطح بندي هاي تقاضاي گردشگري غير قابل انكار است

به عبارت ديگر سطح بندي كمپينگها از يكسو بر برنامـه ريـزي كالبـدي اثـر مـستقيمي

و پيش بيني خدمات و امكانات را تا حدود زيادي تدقيق و استاندارد مي كند و از سوي گذاشته

ا توجه به اهداف سفر و جاذبه هاي گردشگري پيرامون موجب ارتقاي سطح رفاه و برنامـه ديگر ب

بنابراين با توجه به ويژگي صنعت گردشگري كه اساساً تقاضا محـور . ريزي گردشگري مي گردد

بنابراين . است و سليقه و ديدگاه مشتري بر رونق جاذبه ها و امكانات پيش بيني شده مي افزايد

تا برنامه ريزي كالبدي هر چه بيشتر بـه نيازهـا و تقاضـاهاي گردشـگران نزديـك ضروري است

گردد، زيرا جاذبه و امكاناتي كه متناسب با نياز گردشگر نباشد در عمل به سرمايه گذاري راكـد

بـا توجـه بـه ايـن . و زيان ده تبديل مي گردد و دچار اثـر فزاينـده تبليغـاتي منفـي مـي شـود

ريزي كالبدي كمپينگها را با توجه به معيارهاي تدوين شاخص هـاي سـطح حساسيت ها برنامه

2

بندي، برنامه ريزي فيزيكي و ارائه الگوهاي استفاده از زمين و باالخره اندازه و ظرفيـت پـذيرش

.كمپينگ ها مورد مطالعه قرار مي دهيم

تدوين شاخص هاي سطح بندي كمپينگها و تعيين عناصر تاسيسات هر -2-2- 1

سطح

سطح بندي كمپينگها نقش موثري در خدمات رسـاني گردشـگري و سـرمايه گـذاريهاي

از همين رو شناخت شاخص ها و عوامل مـوثر بـر سـطح بنـدي از . مورد نياز در اين بخش دارد

.اهميت برخوردار است

يكي از نكات مهم با توجه به اهداف پروژه و نوع مطالعه ارائه ويژگي هـا و شـاخص هـاي

آنچه كه در شاخص بنـدي . انواع كمپينگها و متناسب با شرايط اقليمي متفاوت است عام جهت

اهميت دارد ارائه خدمات متناسب با سه اصل كلي است كه در واقع تابعي از تقاضاي گردشگري

معيـار بـا سـه بدين منظور هر سطح بندي حداقل . است "رضايت گردشگران " بر اصل مبتنيو

سـطح -2. خدمات مورد نياز گردشگران را تـامين نمايـد -1. ته باشد اساسي بايد همخواني داش

بـا شـرايط اقليمـي و موقعيـت -3. بندي و تاسيسات پيشنهادي قابليت انعطـاف داشـته باشـد

.پرداخته مي شود به تشريح اين معيارها ادامهدر .كمپينگها هماهنگ باشد

تامين خدمات مورد نياز گردشگران-1-1-2-2

گردشگري فعاليتي يا گونه فعاليتي است همراه با نيازهاي روزمره انساني، ك يگردشگري

بـه عبـارت ديگـر در . كـه دائمـاً در جريـان اسـت مي باشـد يهمراه با زيست طبيعي و ملموس

گردشگري آسايش، بهداشت، امنيت و لذت و تفـرج و برنامـه ريـزي بطـور مـشترك و در كنـار

هر بخـش موجـب كمبـود و احـساس نارضـايتي در كـل ضعف خدمات در . يكديگر وجود دارد

3

كمبودهاي محسوس به اساس رضايت گردشگر و تقاضـاي فعاليت گردشگري و در موارد

.گردشگري آسيب جدي وارد مي سازد

به عبارت ديگر هر يك از عوامل زيستي اجتماعي گردشـگر، بخـش مهمـي از

از اينرو عناصر مـرتبط . استفعاليت گردشگري و بهبود و تدقيق برنامه ريزي گردشگري

. با زيست اجتماعي در آسايش فضاي كمپينگ ها بايد بطور كامل ديده شود و پيش بيني گـردد

با اين توضيح خصوصيات زيست اجتماعي گردشگـران را در محـيط كمپينـگ ها مورد بررسـي

.قرار مي دهيم

ضاي زنـدگي آسايش خـصوصيتي كيفـي و روانـشناسي دارد و بـه محـيط و فـ :آسايش

كيفـي مـورد ارزيـابي -به عبارت ديگر محل زندگي عمدتاَ با اين خصوصيت رواني . بستگي دارد

در مـورد محـل كمتر اگر چه در فرايند كنوني ساخت و ساز امكان مشاركت فرد . قرار مي گيرد

ان زندگي از نظر ايجاد شكل و فضاهاي مورد نياز وجود دارد ولي معماري و ساخت و ساز به عنو

مي توانـد موجـب .جانشين فرهنگ سكونت اگر همراه با دقت و پيش بيني هاي مورد نياز باشد

اين آسايش جنبه هـاي متفـاوتي دارد كـه . فراهم شدن زمينه آسايش محيط زيست افراد گردد

شامل عايق بندي مناسب جداره ها و تنظيم دماي كافي در سرماو گرما، فضاي خلوت و فـضاي

اين ويژگي ها در محيط . مي گردد ... ت، سـرويس هاي بهـداشتي، نوركافـي و سكوت و استراح

كمپينگ ها بايد رعايت گردند بويژه آنكه دوره سفر با توجه به محدوديت زماني نيازمند رعايـت

كالبدي احداث و ايجـاد امكانـات اقـامتي بـر -از اينرو از نظر فيزيكي . دقيق معيار آسايش است

... ر ويژگي هاي گردشگران مانند تعداد، تركيب جنسي و سني واساس ظرفيت و ساي

ساير خصوصيات و ويژگيهـاي مـرتبط بـا آسـايش جنبـه هـاي . بايـد پيـش بينـي گردد

. معماري و عمراني دارد كه در مرحله طراحي و ساخت بايد مورد دقت و توجه قرار گيرد

4

ينـي هـاي بهداشـتي در پـيش ب . يكي ديگر از عوامل زيست اجتمـاعي اسـت :بهداشت

محيط زندگي و ساير فعاليت هاي انساني يكي از اجزاي حياتي يك ساختار كالبدي اسـت عـدم

پيش بيني امكانات بهداشتي موجب كاهش كيفيـت سـاير خـدمات و ايجـاد نـا امنـي روانـي و

.جسمي افراد مي گردد

خدمات بهداشـتي تنوع . فعاليت هاي عمومي نيازمند امكانات و خدمات بهداشتي هستند

در محـيط به عبارت ديگر بهداشت . در فعاليت هاي گردشگري از اهميت خاصي برخوردار است

، امر محيط همه جانبه نگري امور بهداشت . اين فعاليت ها بايد بصورت همه جانبه نگريسته شود

ود بهداشتي را بصورت كل يكپارچه اي در مي آورد كه از محيط اقامت و استراحت شروع مي ش

بـدين منظـور . توسعه مي يابد .... و به پاكسازي محيط و خدمات درماني و نظارت بر رستورانها و

پيش بيني امكانات و تاسيسات مورد نياز متناسب با اهداف كمپينگ و ميـزان خـدمات رسـاني

.آن ضروري است

در فعاليت گردشگري بـا . يكي ديگر از ويژگيهاي زيست اجتماعي است :احساس امنيت

توجه به موقتي بودن و تداخل كاركرد زيستي افراد با يكديگر و كاهش ميـزان تعلقـات مـشهود

عدم تامين اين احساس مي تواند فرايند . افراد به يكديگر، نوعي احساس نا امني شكل مي گيرد

فعاليت را مختل نمايد و در صورت تشديد عوامل نا امني، بحران مقطعي، محدود و يا دامنـه دار

به هيچ دليل پيش بيني امكانات و عوامل موثر در ايجاد امنيـت بـر . متد اجتماعي پديد آورد و م

.حسب فعاليت و كاركردهاي قابل تخريب در احداث كمپينگها ضروري است

محـيط جـذاب و دلنـشين از . از اجزاي الينفك فعاليت گردشگري اسـت :لذت و تفريح

يـك مكـان اقـامتي . يش ماندگاري گردشكر اسـت عوامل تقويت كننده فعاليت گردشگري و افزا

از . فاقد چشم انداز مناسب نمي تواند نيازهاي روحي و رواني گردشـگر را بخـوبي تـامين نمايـد

آنجا كه محيط گردشگري بويژه محل اقامت بايد شادابي و سرزندگي اوليه را در گردشگر ايجـاد

5

يجاد كمپينگ ها بايد مـورد توجـه قـرار تفرجي در ا -نمايد، ايجاد امكانات و تاسيسات تفريحي

.گيرد

بخشي از برنامه ريزي به گردشگران و بخشي . برنامه ريزي سفر شامل دو بخش مي باشد

ديگر به مديران گردشگري در سطوح مختلف بويژه مديران سايت هاي گردشگري بـستگي دارد

ده پيرامـون سـايت در واقع تحرك گردشگر به معرفي امكانات و جاذبه هاي گردشـگري محـدو

در مواردي كه امكان تحرك وسيع گردشگري مانند ايام عيـد وجـود دارد، برنامـه . بستگي دارد

ريزي گردشگري جنبه هاي مختلفي به خود مي گيـرد كـه مـي توانـد تركيبـي از گردشـگري

الع به منظور تامين اين نيازها، عالوه بر اطـ . محلي، منطقه اي، ملي و بين المللي را پوشش دهد

رساني ارائه ساير خدمات مانند تهيه بليط ارز در محل اقامت تهيه مدارك مورد نياز در سفرهاي

بنابراين عنصر برنامـه ريـزي در پـيش بينـي هـاي . ضروري است ... بين المللي مانند اخذ ويزا و

.كالبدي بايد مورد توجه قرار گيرد

انعطاف در سطح بندي و تاسيسات پيشنهادي-2- 2-1-2

يك سطح بندي شامل خصوصيات عام و خدمات پايه گردشگري است و بر اين اساس هر

گردشگر متناسب با برنامه ريزي، توان مالي، تعداد همراهان و اهداف انتخابي هر يك از خدمات

.ارائه شده را دريافت مي كند

بنابراين سطح بندي، در واقع مراتب مختلف ارائه خدمات و امكانات گردشگري

با توجه به توسعه فعاليت هاي گردشگري و بهبود اهداف و انگيزه هاي سفر، دسترسي به . تاس

با اينحال هر سرمايه گذاري . خدمات جزء الينفكي از برنامه ريزي گردشگري محسوب مي گردد

بـا توسـعه فعاليـت هـاي . در بخش گردشگري نيازمنـد ارائـه سـطح معينـي از خـدمات اسـت

يت ايـن پديـده سـطح بنـدي و تغييـر خـدمات قابـل ارائـه يكـي از گردشگري و ضرورت مدير

بنابراين اين سطح بنـدي . راهكارهاي مناسب جهت بهبود عملكرد فعاليت هاي گردشگري است

6

و تعيين خدمات پايه با وضعيت هر يك از كمپينگها بايد در مراحـل اجرايـي تطبيـق يابـد و در

تعـديل نبايـد شـامل خـدمات پايـه بهداشـتي و البته ايـن . صورت نياز تا حدودي تعديل گردد

تاسيساتي گردد و گردشگر را با مشكالت اساسي روبرو سازد و يا خطراتي را براي وي به همـراه

همچنين تعديل و تطبيق شاخص ها و امكانات نبايـد موجـب ارتقـاي سـطح بنـدي يـك . آورد

به عبارت ديگر . ر گردد كمپينگ بدون شگل گيري خدمات پيش بيني شده در سطح بندي باالت

سطح بندي كمپينگ تابعي از خدمات و امكانات پيـش بيني شـده براي هر يك از سطوح مورد

نمي توان بدون رعايت و ايجاد اين امكانات با امكانات سطح بندي رده پايين تر از . نظر مي باشد

ندي موجب عدم اتـالف عالوه بر اين انعطاف در شاخص ب . امتيازات سطح باالتر برخوردار گرديد

سرمايه گذاري در كمپينگها با توجه به شـرايط مـي گـردد و ايـن معيـار نيـز در سـطح بنـدي

.كمپينگها در مراحل اجرايي و اعطاي مجوزهاي الزم بايد مورد توجه قرار گيرد

ها هماهنگي با شرايط اقليمي و موقعيت كمپينگ- 3-1-2-2

تقاضاي گردشگري، وجـود اراضـي مناسـب و كـافي، مكانيابي كمپينگها اغلب تابعي از

مي باشـد بـا اينحـال ... دسترسي هاي مناسب به ساير نقاط از جمله نواحي خدماتي و شهري و

گاهي اين ويژگي ها در كنار يك جاذبه گردشگري مشاهده مي گردد و مكان كمپينگ همجـوار

.با يك جاذبه گردشگري انتخاب مي گردد

ط كمپينگ نيازهاي اختصاصي خاص پيدا مي كند كه در يك سـطح طبيعتاً در اين شراي

بطـور مثـال در يـك كمپينـگ . بندي استاندارد ممكن است به آن اشاره مستقيمي نشده باشد

همجوار با ساحل پيش بيني خدمات مرتبط با ورزشهاي آبي با قايق راني، اتاق استراحت مربيان

همچنين ممكن اسـت برخـي از خـدمات . روري است نيز ض ... ورزشهاي آبي و مالكان قايق ها و

پذيرايي در كنار ساحل جانمايي گردد كه با آرايش كلـي فـضايي الگـوي اسـتاندارد تفاوتهـايي

بنابراين موقعـيت كمپينگ و اقليـم هم بر امكــانات و تاسيـسـات اثـر مـستقيـمي . ايجاد نمايد

7

از . پيشنهادي را دچـار تحـول نمايـد مي گذارد و هم تا حدودي مي تواند آرايش فضايي الگوي

البتـه ايـن . اينرو سطح بندي كمپينگ با شرايط اقليمي و موقعيت كمپينگ بايد هماهنگ باشد

هماهنگي مشروط به ويژگي هايي است كه در بند انعطاف پذيري در سطح بنـدي و تاسيـسات

مپينگهـا تحـت تـاثير به عبارت ديگر افزايش ميـزان خـدمات در ك . پيشنهاد به آن اشاره گرديد

سـطح .شرايط اقليمي و موقعيت كمپينگ موجب تغيير در سطح بنـدي كمپينـگ نمـي گـردد

ارائه خدمات . بندي تابعي از ميزان خدمات پايه اي است كه براي هر سطح معرفي گرديده است

ـ . بيشتر تاثيري در اين سطح بندي ندارد ه با اين وجود الگو نسبت به افـزايش خـدمات داوطلبان

همچنـين تغييـر . براي رونق بخش به كمپينگ و رفاه گردشگران نظر مساعدي خواهـد داشـت

.آرايش فضايي كمپينگ نمي تواند اصول محوري و اشاره الگو را دچار تحول كيفي نمايد

سطح بندي كمپينگهاي گردشگري-2- 4-1-2

ر مـدت گردشـگران د . كمپينگها امروزه يك واحد خدمات اجتماعي محسوب مـي شـوند

اقامت در كمپينگ تنها بدنبال جايي براي استراحت نيستند، بلكـه انتظـار هـا از كمپينگهـا بـه

مرور در حال افزايش و شكل گيـري واحـد خـدمات اجتمـاعي در برنامـه ريـزي گردشـگري از

در اين نگاه گردشگر تنها يك بيننده يا ناظر موقت نيست، بلكـه . اهميت اساسي برخوردار است

بنـابراين . هويتي اجتماعي است كه بصورت فعال با محيط گردشگري برخورد مي كنـد گردشگر

هر چه خدمات بهتر و بيشتري به گردشگر ارائه شود بر مواجهه فعال گردشگر با محـيط افـزوده

بنابراين سطح بندي كمپينگها صرفاً ارائه ليستي از خدمات نيست بلكه محتوي كيفي . مي شود

اين توجـه در . مختلف خدماتي منجر مي شود نيز از اهميت برخوردار است آنچه به ارائه سطوح

سطح بندي خود يك الگوي . آينده امكان توسعه نگرش و ارتقاء سطح خدمات را فراهم مي آورد

برنامه ريزي است كه يك وجه آن تامين خدمات پايه مانند آب، برق، سرويس هاي بهداشـتي و

گر آن تامين خدمات اوليه مانند امكانات اقامتي، مراكز پـذيرايي وجه دي . موارد مشابه مي باشند

8

عمومي و اطالع رساني عمومي است و باالخره تامين خـدمات ويـژه متناسـب بـا تـوان مـالي و

به عبارت ديگر هدف از سطح بندي ارائه خدمات و . اهداف و برنامه ريزي گردشگران است

عمومي و باالخره سطح ويژه متناسـب ايجاد امكانات در يك سطح اجباري، يك سطح

.با برنامه ريزيها و اهداف گردشگري است

، شـاخص )خدمات پايه (سطح بندي كمپينگ با اين نگاه داراي شاخص مستقل

. مي باشـد ) خدمات ويژه (و باالخره شاخص بيروني ) خدمات تفريحي و اقامتي (دروني

نياز از شاخص هاي مـستقل به عبارت ديگر يك كمپينگ در سطحي كه قرار گيرد بي

و خدمات اوليه نيست اما آنچه كه موجب تغيير در سطح بندي كمپينـگ مـي گـردد

خدمات ويـژه در واقـع موجـب ارتبـاط كمپينـگ و سـاختار .ميزان ارائه خدمات ويژه است

در . فضايي آن با متغيرهاي بيروني و عوامل موثر بـر تقاضـاي ويـژه گردشـگري اسـت -كالبدي

ك كمپينگ تنها با هـدف پوشـش اقامـت اوليـه شـكل گيـرد، تـا حـدود زيـادي از صورتيكه ي

متغيرهاي بيروني بي تاثير و يا كم تاثير مي باشد اما سطح بندي و ارائه خدمات ويـژه در واقـع

ارتباط كمپينگ را با محيط بيرونـي برقـرار مـي كنـد و موجـب بهـره بـرداري متقابـل از نظـر

در واقع توسـعه . امون و ظرفيت هاي دروني كمپينگ مي گردد ظرفيتهاي گردشگري محيط پير

زيـرا كمپينگهـاي . و برنامه ريزي گردشگري بدون توجه به متغيرهاي بيروني امكان پذير نيست

كمپينگهـاي . ساده تنها توان جذب تعداد محدودي گردشگر را براي مدت زمان كوتـاهي دارنـد

شگــري طراحـي مـي شـوند هـم از نظـر جـذب ساده و معمـولي كه براي اهـداف اوليــه گرد

گردشگر اغلب جنبه موقت و فصلي دارند و هم از نظر مديريت و نگهداري تاسيسات در بسياري

. موارد از مديريت و برنامه ريزي موقت و فصلي برخوردارند

9

بنابراين كمپينگهاي عادي، قادر به تامين ظرفيت هاي گردشگري منـاطق فعـال و يـا در

نيستند و بصورت يك امكان تكميلي براي جبـران موقـت جمعيـت گردشـگر سـربار حال ظهور

.مورد بهره برداري قرار مي گيرند

در وضعيت كنوني با توجه بـه توسـعه ظرفيـت هـاي گردشـگري و ضـرورت حفاظـت و

نگهداري امكانات و تاسيسات و از طرفي توسعه اشتغال گـرايش بـه بهبـود خـدمات و عملكـرد

براين اساس شناسايي شاخص ها و تعيين عناصر و تاسيسات و . ال افزايش است كمپينگها در ح

سطح از جمله عواملي است كه مي توانـد عـالوه بـر تـامين نيازهـاي گردشـگران بـه هـدايت و

خـدماتي -كمپينگ به عنوان يك عنصر كالبـدي . مديريت كمپينگها نيز كمك جدي مي نمايد

بنـابراين نگـاه و نگـرش مـوقتي . ئمي و سود آوري است در صنعت گردشگري نيازمند فعاليت دا

تا زمانيكه كمپينگها به عنـوان . بودن بهره برداري و مديريت از كمپينگها بايد برداشته شود

خدماتي در صنعت گردشگري به عنوان يك ظرفيـت و پتانـسيل -يك عنصر كالبدي

. عت خواهنـد گرديـد دائمي مورد توجه قرار نمي گيرند موجب اتالف منابع در اين صن

.بنابراين سطح بندي كمپينگها موجب ارتقاء جايگاه كمپينگ در صنعت گردشگري خواهد شد

تدوين شاخص هاي سطح بندي-1-2-2- 5

تدوين شاخص هاي سطح بندي بدون توجه به معيارهاي سه گانه اساسـي سـطح بنـدي

پيشنهادي و همـاهنگي بـا شامل تامين خدمات مورد نياز گردشگران، انعطاف پذيري تاسيسات

همچنين اين معيارها رابطه تنگاتنگي بـا اضـالع يـك الگـوي . شرايط اقليمي امكان پذير نيست

ارائه خدمات اوليه . سطح بندي استاندارد دارند، به نحويكه موجب تامين خدمات پايه مي گردند

اء و بهبـود عملكـرد را مورد تاكيد قرار مي دهد و باالخره بـا ارائـه خـدمات ويـژه موجـب ارتقـ

بنابراين شاخص سطح بندي بر پايه تقاضا محوري استوار است به عبـارت . كمنپينگ مي گردند

.ديگر سطح بندي، شكل متناظر تقاضا و نيازهاي گردشگر است

10

با توجه به اينكه سطح بندي در واقع همان طبقـه بنـدي تقاضـاي گردشـگري اسـت و

بررسـي و ارزيـابي تقاضـا در . اضاي گردشگري است شاخص سطح بندي، متناسب با شاخص تق

براين اسـاس . فضايي به سطح بندي كمپينگها منجر مي گردد -دريافت خدمات از نظر كالبدي

از نظر دريافت خدمات تقاضاي گردشگري را به چهار سطح مي تـوان تقـسيم بنـدي نمـود كـه

:عبارتند از

گردشگري متمركز، كوتاه مدت و اقامت اجباري •

شگري نيمه متمركز، كوتاه مدت و اقامت ارزانگرد •

گردشگري غير متمركز، ميان مدت و اقامت با كيفيت •

گردشگري غير متمركز، ميان مدت و اقامت ويژه •

با توجه به اشكال گردشگري كمپينگها را به چهار سطح مي توان طبقه بندي نمود و بـر

ويژگي هاي هر يك . وه را تامين نمود اساس معيار تقاضا و نوع فعاليت گردشگري خدمات هر گر

.از انواع گردشگري فوق به شرح زير است

گردشگري متمركز، كوتاه مدت و اقامت اجباري-2-2- 6-1

در اين نوع گردشگري، گردشگران با انتخاب سايت گردشـگري هـدف، مـدت كوتـاهي را

د نظـر خـدمات سـايت مـور چنانچـه . جهت بهره برداري از ويژگي هاي سايت سپري مي كنند

اگـر . نماينـد طوالني تر خود را ممكن است دوره اقامت گردشگران ،اقامتي مناسبي داشته باشد

كـافي جاذبـه سـايت انتخـابي از وامكانات اقامتي محدود و يا به هر دليلي اشـباع شـده باشـد

امـت، در برخوردار نباشد و يا ناچار به انتخاب سايت شده باشند، از طريق كوتـاه كـردن دوره اق

و نوعاً تبـديل بـه دريافـت بودهاقامت اجباري نوع اين . اطراق مي نمايند حاشيه سايت انتخابي،

11

بنابراين كمپينگ مورد نياز اين گروه از گردشگران كمپينـگ . كمترين ميزان خدمات مي گردد

.خصوصيات اين كمپينگ در بند بعدي تشريح خواهد شد. خواهد بود4سطح

ري نيمه متمركز، كوتاه مدت و اقامت ارزان گردشگ-7-1-2-2

در اين نوع گردشگري، گردشگران دو هدف اصـلي را در برنامـه ريـزي گردشـگري خـود

.لحاظ مي كنند

هدف اول، بازديد از سايت هاي مختلف گردشگري و هدف دوم، ارزان بودن سفر است به

اي اقامت، از سايتهاي بيـشتري عبارت ديگر گردشگر بدنبال آنست تا با صرفه جويي در هزينه ه

.بازديد نمايد

از طريق .. بدين منظور گاه بخشي از اقامت خود را براي تامين برخي نيازهاي بهداشتي و

مكانهاي اقامت بويژه كمپينگهاي ارزان قيمت تـامين مـي نمايـد و بخـش ديگـري از اقامـت را

بنابراين بهره گيري از خـدمات .بصورت اقامت در چادر اختصاصي و متحرك به انجام مي رساند

كمپينگ مشروط به دريافت خدمات جانبي تفريحي و اقامتي و سيـستم اطـالع رسـاني، وجـود

كمپينگ فاقد خدمات، براي گردشگري نيمه متمركز و يـا بـاز . مي باشد ... آژانس حمل و نقل و

مـي توانـد 3طح با توجه به اهداف ناظر بر برنامه ريزي گردشگران، كمپينگ سـ . مناسب نيست

خـصوصيات ايـن كمپينـگ در بنـد بعـدي . خدمات مورد نياز اين نوع گردشگر را پوشش دهـد

. تشريح خواهد شد

گردشگري غير متمركز، ميان مدت و اقامت با كيفيت-8-1-2-2

در اين نوع گردشگري، گردشگران اهداف متنوعي را براي برنامه ريزي گردشـگري خـود

.لحاظ مي كنند

12

ايـن امـر موجـب اقامـت ميـان مـدت . اول، ايجـاد دوره استـراحت و فـراغت است هدف

بنـابراين شـرايط و . با توجه به افزايش دوره اقامت، كيفيت اقامت نيز مطرح مي شود . مي گردد

همچنين با توجه به افزايش . ويژگي هاي اقامت يكي از شرايط اصلي انتخاب كمپينگ مي باشد

بخشيدن به جاذبه ها و عناصر مورد بازديد موجب گرايش به گردشـگري غيـر دوره اقامت، تنوع

گردشگري غير متمركز تا حدودي موجب از دست دادن گردشـگر و كـاهش . متمركز مي گردد

. اقامت با كيفيت مي توانـد تقاضـاي اقامـت گردشـگر را حفـظ نمايـد . تقاضاي اقامت مي گردد

بلكـه . محـيط اسـتراحت مناسـب و بهداشـتي نيـست منظور از اقامت با كيفيـت صـرفاً ايجـاد

ورزشي و دريافت اطالعات مورد نياز و متنوع -دسترسي به ساير خدمات مانند خدمات تفريحي

به عبارت ديگر در اين نوع از فعاليت گردشـگري، رابطـه بنيـادي . از لوازم اقامت با كيفيت است

مـي شـود و بـه موقعيـت و نيازهـاي گردشگر با فعاليت هاي دائمي اش تا حدود زيادي حفـظ

دائمي شغلي و اجتماعي گردشگر در حـدودي كه خـود مايل بـه حفـظ و اسـتفاده از خـدمات

، خدمات مورد نياز اين نـوع گردشـگري را پوشـش 2كمپينگ سطح . باشد پاسخ داده مي شود

.مي دهد كه خصوصيات آن در بند بعد تشريح مي گردد

كز، ميان مدت و اقامت ويژه گردشگري غير متمر-2- 9-1-2

بنابراين در اين نوع فعاليت گردشگران عالوه بر جاذبـه هـا و عناصـر گردشـگري، شـيوه

اقامت را به عنوان بخشي از جاذبه و فعاليت گردشگري مورد توجـه قـرار مـي دهنـد در واقــع

عاليـت جذاب و رضايت بخـش، خـود يكـي از انگيـزه هـاي تـداوم ف فعاليتي اقامت را به عنوان

با توجه به ضرورت جذب و برقراري تعامل بين گردشگر داخلـي و . گردشگري محسوب مي شود

.رددـشور مـي گـ ــ ري ك ـه ريـزي گردشگـ ـح و برنامـ ـب ارتقاي سط ـخارجي كه مجموعاً موج

بـيش از بـيش .ي داشـته باشـند ـاتي بين المللـ ـح يك كه برد عملي ـاد كمپينگ هاي سط ـايج

طح از خدمات گردشگري، فعاليت وضـع موجـود و فعاليـت هـاي آتـي اين س . احساس مي شود

13

در بخش فعاليتهاي وضع موجـود از طريـق فـراهم سـازي شـرايط . گردشگر را پوشش مي دهد

اقامت با كيفيت و مفرح، اقدام به ماندگاري گردشگر در محيط كمپينگ مي نمايد و از ديگر سو

بـه . امكانات خدماتي كمپينگ قرار مـي گيـرد خود مورد حمايت سفر تفريحي گردشگر تا پايان

عبارت ديگر در كمپينگ سطح يك فرايند جذب، نگهداري، تفريح و حمايت از گردشگر بخـوبي

در اين نوع از كمپينگ ها، تقاضا محوري بطور كامل مورد توجه قرار مي گيرد . رعايت مي گردد

و اهـداف خـود قـادر بـه اسـتفاده از و با ارائه خدمات و امكانات متنوع گردشگر بر اسـاس نيـاز

از طرفـي كيفيـت خـدمات و رعايـت مقـررات . خواهد بـود ،امكانات و خدمات پيش بيني شده

در يك محيط گردشگري بين المللي اقامت نيـز بـا خـدمات . بهداشتي نيز مورد توجه مي باشد

ات ويـژه حمايـت و در اين مرحله عالوه بر اقامت با كيفيـت و ارائـه خـدم . ويژه همراه مي باشد

مبـادالت پشتيباني گردشگر مانند ارائه خدمات و رزرو بليط، رزرو هتل و يا محل اقامت بعـدي،

همچنين شناسايي و معرفي فرهنگ ملي از طريق تـداخل وضـعيت . نيز انجام مي پذيرد ... ارز و

در ايـن ارائه خدمات با گردشگران داخلي در محيط هاي پذيرايي امكان ويژه ديگري اسـت كـه

كمپينگ سطح يك در واقع برنامه . نوع از گردشگران حرفه اي زمينه آن بخوبي فراهم مي گردد

ايـن نـوع از . ريزي جامع خدماتي و قابل توسعه كالبـدي در زمينـه خـدمات گردشـگري اسـت

كمپينگها نمادي از جهت گيري صنعت گردشگري و مديريت تقاضاي گردشگري نيـز محـسوب

اساس پتانسيل هاي ويـژه گردشـگري كـشور بـيش از بـيش مـستعد احـداث بر اين . مي گردد

كمپينگهاي سـطح يـك عـالوه بـر خـدمات درونـي، در واقـع . كمپينگ هاي سطح يك هستند

پشتيبان سايت هاي قابليت دار گردشگري بين المللي در كشور هستند و از اين نظـر گردشـگر

.مورد نظر هدايت مي شوندبين المللي از طريق اين كمپينگها به سايت هاي

14

تعيين عناصر و تاسيسات هر سطح-2- 10-1-2

سـطح از چهـار ،با توجه به پوشش عملكـردي تقاضـاي گردشـگري در قالـب كمپينگهـا

همانطور كه قبالً تـشريح گرديـد، سـطح بنـدي داراي آثـار . كمپينگها تعيين و معرفي گرديدند

اصالح اساسي يك الگوي استاندارد سطح بندي كالبدي مطابق با معيارهاي اصلي سطح بندي و

بـا . از اينرو عناصر و تاسيسات پيشنهادي اهميت اساسي در سطح بنـدي كمپينگهـا دارد . است

.توجه به اين نكته عناصر و تاسيسات پيشنهادي هر سطح به شرح زير ارائه مي گردد

)ويژه( عناصر و تاسيسات كمپينگ سطح يك -2- 11-1-2

د برخي از نداراي امكانات مديريتي مستقل مي باش خارجي گردشگران مپينگ در اين نوع ك

بخش گردشـگران داخلـي . خدمات تفريحي ويژه اين گروه از گردشگران نيز پيش بيني شده است

ايـن بخـش نيـز داراي خـدمات پـشتيباني مـستقل ويـژه . نيز از نظر مديريتي مستقل مـي باشـد

ه خدمـات گردشگري شـامل خـدمات پـذيرايي فـضاهاي بخش عمـد . گردشگران داخلي مي باشد

سينما در محوطه عمومي كمپينگ قرار دارد و بطـور البي و تفريحي، سالن هاي همايش، -ورزشي

بخـش چهـارم نيـز خـدمات پايـه و . مشترك به گردشگران داخلي و خارجي سرويس خواهـد داد

د كيوسك تلفـن راه دور در محوطـه بخشي از اين خدمات پايه نيز مانن . تاسيسات و تجهيزات است

عمومي و مشترك كمپينگ جانمايي خواهند شد و ساير خدمات پايـه در بخـش مـستقل و نـسبتاً

دور دست از محوطه خدمات مشترك و اقامتگاههـاي ويـژه گردشـگران خـارجي و داخلـي تعبيـه

.خواهند گرديد

خـارجي شـامل بطور خالصه خدمات و تاسيسات كمپينگ سطح يك در بخش گردشـگران

اقامتگاههاي دائم، سكوهاي چادر با طراحي مناسب، آالچيـق متناسـب بـا شـرايط اقليمـي، البـي،

اتاقك نگهباني ويژه گردشگران خارجي، دفتر خدمات رزرواسيون، دفتر امور بين الملل و راهنمـاي

خـش خـدمات ارائـه شـده ب . گردشگران خارجي، تفرجگاه هاي ويژه گردشگران خارجي مي باشـد

15

گردشگران داخلي شامل اقامتگاههاي دائم تجهيز شده، سكوهاي چادر و آالچيق، دفتـر و خـدمات

رزرواسيون، راهنماي گردشگران داخلي اتاقك نگهباني، دستگاه خودپرداز بانك، دفتر خـدمات بـار

.مي باشد... و

بـي، بخش خدمات عمومي و مشترك كمپينگ نيز شامل مراكز پذيرايي، سالن همـايش و ال

سينماي روباز، فضاهاي ورزشي سرپوشيده، مركز فروش محصوالت ورزشي، فـضاي بـازي كودكـان

.مي باشد.. و

تاسيسات و تجهيزات كمپينگ سطح يك شـامل انبـار مـواد عـذايي و چـادر، پايگـاه آتـش

نشاني، مخزن گاز در صورت عدم اتصال به گاز شهري، تاسيسات مركزي، كيوسـك تلفـن راه دور،

جمع آوري زباله و پاركينگ و ساختمان مديريت كمپينگ، استراحتگاه كاركنان، اسـتراحتگاه مركز

.ويـژه پرسـنل خـدمات و تجـاري دفـتر امـور نظارت و دفتر مديريت فضاي سبز مي باشد

16

)ويژه(وضعيت امكانات كمپينگ سطح يك : 1جدول شماره تاسيسات و تجهيزات خليبخش گردشگران دا بخش مشترك ويژه گردشگران خارجي

اقامتگاههاي ويژه گردشگران •سوئيت هاي اقامت (خارجي شامل

دائم، سكوهاي چادر با طراحي مناسب، آالچيق متناسب با شرايط

)بدون آشپزخانه(اقليمي

اتاقك نگهباني ويژه • اقامتگاههاي گردشگران خارجي • دفتر رزرواسيون كمپينگ •

:شامل خدمات

چنج ارز • يط داخلي و خارجيرزواسيون بل • رزواسيون هتل و كمپينگ داخلي • رزواسيون داخلي كمپينگ • راهنماي گردشگري خارجيان •

امور بين الملل كمپينگ شامل - جذب گردشگر، معرفي كمپينگ،

...خدمات تمديد ويزا و تفرجگاههاي ويژه گردشگري -

خارجي با توجه به اقليم مانند ...سايت استفاده از آفتاب و

خدمات بار دفتر-

كافي نت • كافي شاپ • گيم نت • 1رستوران درجه • رستوران سنتي • سالن همايش • سالن البي • سينماي روباز •فضاهاي ورزشي روباز •

...)پينگ پنگ، واليبال و(

فضاهاي ورزشي •بولينگ، (سرپوشيده

...)بيليارد و

جايگاه فروش محصوالت • ورزشي

مراكز آموزش ورزش •هاي روباز و سرپوشيده

در كمپينگموجود

استخر • سونا و جكوزي • فروشگاه صنايع دستي • فضاي بازي كودكان • پايگاه هالل احمر • نانوايي و سوپري • آژانس اتوميل •

اقامتگاههاي دائم تجهيز • شده سكوهاي چادر

سكوهاي چادر • آالچيق •دفتر رزواسيون كمپينگ •

شامل خدمات رزواسيون بليط داخلي- رزواسيون هتل و -

كمپينگ داخليزواسيون داخلي ر-

كمپينگ

راهنماي گردشگري داخلي • دفتر خدمات بار- نمازخانه- مركز اطالع رساني- ينگپ اتاقك نگهباني كم- دستگاه خود پرداز بانك -

با نمايندگي شعبه بانك

برق اضطراري • انبار مواد غذايي • انبار چادر •كيوسك تلفن راه دور •

و شهري

پايگاه آتش نشاني •ورت در ص(مخزن گاز •

عدم اتصال به شبكه )گاز شهري

تاسيسات مركزي • )موتورخانه(

مركز جمع آوري زباله • پاركينگ •

بخش مديريت

ساختمان مديريت • كمپينگ

استراحتگاه كاركنان •استراحتگاه ويژه •

پرسنل خدماتي و تجاري

دفتر امور نظارت •دفتر مديريت فضاي •

سبز

17

عناصر و تاسيسات سطح دو- 12-1-2-2

نگ تمام امكانات كمپينگ سطح يك بجز خدمات بخـش اقامتگـاه گردشـگران اين كمپي

در كمپينگ سطح دو آندسته از گردشگران داخلي كه بنا به ماهيت . خارجي را پوشش مي دهد

گردشگري خود نيازمند دريافت خدمات پشتيباني گردشـگري هـستند مـي تواننـد از امكانـات

اين خدمات شـامل اقامتگاههـاي دائـم . ده نمايند استفا 2پيش بيني شده در كمپينگهاي سطح

تجهيز شده، سكوهاي چادر، آالجيق، دفتر خدمات رزواسـيون هتـل و كمپينـگ هـاي داخلـي،

راهنماي خدمات گردشگري داخلي، دفتر خدمات بار دسـتگاه خـود پـرداز بانـك بـا نماينـدگي

.شعبه بانك، نمازخانه و مركز اطالع رساني مي باشد

تفرجي كمپينگ سطح دو شامل كافي نت، كافي شاپ، گـيم -نات تفريحي همچنين امكا

نت، رستوران، سالن همايش و البي و سينماي روباز، فضاهاي ورزشي روباز و سرپوشيده، جايگاه

فروش محصوالت ورزشي، مراكز آموزشي ورزشهاي روباز و سرپوشيده، اسـتخر، سـونا، جكـوزي،

دكـان، پايگـاه هـالل احمـر، آژانـس اتومبيـل، نـانوايي و فروشگاه صنايع دستي، فضاي بازي كو

.مي باشد... سوپري و

تفرجي اين كمپينـگ هـا، از تاسيـسات سـطح يـك -عالوه بر امكانات اقامتي و تفريحي

شامل برق اضطراري، انبار چادر، پايگاه آتش نشاني، مخزن گاز در صورت عـدم اتـصال بـه گـاز

.دنيز برخوردار خواهند بو... شهري و

18

وضعيت امكانات كمپينگ سطح دو: 2جدول شماره بخش مديريت تاسيسات و تجهيزات امكانات تفريحي خدمات اقامتگاهي

اقامتگاههاي دائم تجهيز شده • سكوهاي چادر

سكوهاي چادر • آالچيق •دفتر رزواسيون كمپينگ شامل •

خدمات رزواسيون بليط داخلي-

رزواسيون هتل و كمپينگ داخلي-

يون داخلي كمپينگ رزواس-

راهنماي گردشگري داخلي-

دفتر خدمات بار-

نمازخانه-

مركز اطالع رساني-

اتاقك نگهباني كمچينگ-

دستگاه خود پرداز بانك با -

امتگاههاينمايندگي شعبه بانك

كافي نت • كافي شاپ • گيم نت • 1رستوران درجه • رستوران سنتي • سالن همايش • سالن البي • سينماي روباز •هاي ورزشي روباز فضا •

...)پينگ پنگ، واليبال و(

فضاهاي ورزشي سرپوشيده • ...)بولينگ، بيليارد و(

جايگاه فروش محصوالت • ورزشي

مراكز آموزش ورزش هاي • روباز و سرپوشيده موجود

استخر • سونا و جكوزي • فروشگاه صنايع دستي • فضاي بازي كودكان • پايگاه هالل احمر • نانوايي و سوپري • لآژانس اتومي •

برق اضطراري • انبار مواد غذايي • انبار چادر •كيوسك تلفن راه دور و •

شهري

پايگاه آتش نشاني •در صورت (مخزن گاز •

عدم اتصال به شبكه )گاز شهري

تاسيسات مركزي • )موتورخانه(

مركز جمع آوري زباله • پاركينگ •

ساختمان مديريت • كمپينگ

استراحتگاه كاركنان •استراحتگاه ويژه •

و پرسنل خدماتي تجاري

دفتر امور نظارت •دفتر مديريت فضاي •

سبز

19

سه عناصر و تاسيسات كمپينگ سطح -1-2-2- 13

در ايـن نـوع از كمپينگهـا . نيز اختصاص بـه گردشـگران داخلـي دارد 3كمپينگ سطح

خدمات اقامتي، تفريحي و تفرجي پايه ارائه مـي گـردد و خـدمات ارائـه شـده از تنـوع زيـادي

.دبرخوردار نخواهند بو

بخش اقامتي اين كمپينگ شامل اقامتگاههاي دائم، سكوهاي چـادر، آالچيـق، نمازخانـه،

.مركز اطالع رساني، دستگاه خود پرداز بانگ و راهنماي گردشگر داخلي مي باشد

امكانات تفريحي اين نوع كمپينگ شامل كافي نـت، كـافي شـاپ، گـيم نـت، رسـتوران،

فضاي بازي كودكان، فروشگاه صنايع دستي، پايگاه هـالل سينماي روباز، فضاهاي ورزشي روباز،

.احمر، نانوايي و سوپري و آژانس اتومبيل مي باشد

تاسيسات و تجهيزات ايـن نـوع كمپينگهـا شـامل انبـار چـادر، تجهيـزات آتـش نـشاني،

. مـي باشـد ... و) در صـورت عـدم اتـصال بـه شـبكه گـاز شـهري (تاسيسات مركزي، مخزن گاز

يريت داراي كيوسك مديريت كمپينگ، استراحتگاه كاركنان و دفتر مديريت همچنين بخش مد

.فضاي سبز مي باشد

20

وضعيت امكانات كمپينگ سطح سه: 3جدول شماره مديريتبخش تاسيسات و تجهيزات امكانات تفريحي خدمات اقامتگاهي

خدمات اقامتگاهي •

اقامتگاههاي دائم •

سكوهاي چادر •

آالچيق •

نمازخانه • الع رسانيمركز اط •

دستگاه خودپرداز بانك •

راهنماي گردشگري داخلي •

كافي نت •

كافي شاپ •

گيم نت •

رستوران •

سينماي روباز •پينگ (فضاهاي ورزشي روباز •

...)پنگ، واليبال و

فضاهاي ورزشي سرپوشيده • ...)بولينگ، بيليارد و(

فضاي بازي كودكان •

فروشگاه صنايع دستي • پايگاه هالل احمر •

آژانس اتوميل •

بار چادران •

كيوسك تلفن راه دور •

تجهيزات آتش نشاني •

در صورت (مخزن گاز •عدم اتصال به شبكه

)گاز شهري

تاسيسات مركزي • پاركينگ •

بخش مديريت

كيوسك مديريت • كمپينگ

استراحتگاه كاركنان •

دفتر مديريت فضاي • سبز

چهار عناصر و تاسيسات كمپينگ سطح - 14-1-2-2

طح عملكردي محدود، عمدتاً به فضاي اقامت اختصاص دارد و اين كمپينگ با توجه به س

.ساير خدمات تفريحي و تاسيساتي نيز به منظور تامين رفاه اوليه و فعاليت كمپينگ وجود دارد

اقامتگـاه دائـم، سـكوهاي چـادر، آالچيـق، : عناصر موجود در ايـن كمپينـگ عبارتنـد از

ز بانك، رستوران، فـضاي بـازي كودكـان، چـادر نمازخانه، مركز اصالح رساني، دستگاه خود پردا

در صورت عدم اتصال بـه گـاز (هالل احمر، نانوايي و سوپري، تجهيزات آتش نشاني، مخزن گاز

.، پاركينگ، كيوسك تلفن راه دور و كيوسك مديريت كمپينگ)شهري

21

4امكانات كمپينگ ويژه و كمپ درجه : 4جدول شماره بخش مديريت تاسيسات و تجهيزات تفريحيامكانات ويژه گردشگران خارجي

خدمات اقامتگاهي • اقامتگاههاي دائم • سكوهاي چادر • آالچيق • نمازخانه • مركز اطالع رساني • دستگاه خودپرداز بانك •

رستوران • فضاي بازي كودكان • چادر هالل احمر • نانوايي، سوپري •

كيوسك تلفن راه دور داخلي • تجهيزات آتش نشاني • در صورت عدم(مخزن گاز •

)اتصال به شبكه گاز شهري پاركينگ •

كيوسك مديريت كمپينگ •

برنامه ريزي فيزيكي و تعيين نوع و اندازه كاربريها بر حسب تنوع -2- 2- 2

اقليمي

در نهايـت كـه مشاور و بررسي طبقه بنديهاي اقليمي انجام يافتـه اين بر اساس مطالعات

عبارتنـد از اقلـيم سـرد، اقلـيم معتـدل و به پنج پهنه اقليمي اصلي در ايران رسيده اسـت كـه

.مرطوب، اقليم گرم و خشك، اقليم گرم و نيمه مرطوب، اقليم گرم و مرطوب

تاثير اقليم بر برنامه ريزي كالبدي عمدتاً بر معماري و طراحي كاربريها اثر مي گذارد امـا

سرپوشيده و يا روبـاز با توجه به نوع اقليم و سطح بندي پيشنهادي ميزان استفاده از كاربريهاي

.و همچنين نوع تاسيسات مورد استفاده شاهد تحوالت نسبي در برنامه ريزي مي باشيم

قابل ذكر است كه با توجه به بهره بـرداري كاربريهـا توسـط افـراد، در مـورد اقامتگاههـا،

ورزشهاي سر پوشيده و برخي ورزشهاي روباز شاهد تفاوت خاصـي در مـورد سـرانه كاربريهـاي

اما با توجه به اينكه اقليم بر نوع كاربري اثر مـستقيمي . يشنهادي با توجه به اقليم نخواهيم بود پ

. مي گذارد، مي تواند موجب تغيير در اندازه كاربري و ميزان تخصيص هر يك از كاربريها گـردد

در اين موضوع با اصل انعطاف پذيري الگوي سطح بندي كه قبالً عنوان يكي از معيارهاي اصـلي

. داردطباقسطح بندي كمپينگها مورد اشاره قرار گرفت، ان

22

ـ ـي، تصمي ـم بر برنامه ريزي فيزيك ـر اقلي ـتاثيبه اس ـبر اين اس دازه كاربريهـا ـم نـوع و ان

:مي پردازيم

: اقليم سرد-2- 1-2-2

اقليم سرد به ويژگي هاي آب و هوايي و نوع فعاليت گردشگري در آن از منظر تقاضـا بـا

از همين رو اين تاثير عـالوه بـر نـوع و انـدازه . تهاي خاصي نسبت به ساير اقاليم روبرو است تفاو

خـصوصيات عمـومي تقاضـاي .كاربريها بر سطح بندي كمپينگ مورد نياز نيـز اثـر مـي گـذارد

.گردشگري در اقليم سرد به شرح زير مي باشد

دوره كوتاه اقامت و نيازمند تجهيزات اقامتي كامل •

تفرجي سر پوشيده در محيط كمپينگ در -ستفاده از خصوصيات تفريحيامكان ا •

ساعات بعد از ظهر و شب

امكان استفاده از فضاهاي ورزشي روباز طبيعي مانند پيست اسكي، سورتمه •

...سواري، تله كابين و

امكان دسترسي به خدمات بهداشتي تجهيز شده •

، رزسيون بليط، چنج اامكان دسترسي به خدمات پشتيباني مطمئن جهت رزروا •

...دريافت موجودي نقد و

نكته . با توجه به اين خصوصيات احداث كمپينگ عمدتاً دو روند مشخص را طي مي كند

با ويژگي هاي اقليم سـرد همخـواني نـدارد و توصـيه نمـي 4اول اينكه احداث كمپينگ سطح

و امكانـات اقـامتي آن اين كمپينگ صرفاً جهت اقامت كوتاه مدت پيش بيني شده اسـت . گردد

به مفهوم عام فاقد تجهيزات كـافي اسـت و نمـي توانـد پاسـخگوي نيازهـاي عمـومي تقاضـاي

نكتـه بعـدي اسـتفاده از اقامتگاههـاي و سـاير كاربريهـاي . گردشگري در اقليم سرد مـي باشـد

23

كـه فضاهاي اقامتي روباز براي ايام عيد و ساير ماههاي سال . تفرجي سر پوشيده است -تفريحي

قابل ذكر است كه فـضاهاي . پيش بيني شده استبوده،طبيعت از چشم انداز مناسبي برخوردار

ورزشـي -روباز ورزشي در صورتيكه موقعيت كمپينگ اجازه دهد مي تواند به امكانـات تفريحـي

.كمپينگ الحاق گردد

اقليم معتدل و مرطوب-2-2-2-2

ي جاري، سواحل زيبـا و دريـاي مـواج از اقليم معتدل و مرطوب، طبيعت سر سبز، رودها

ت تاثير خود قرار حاين اقليم تقاضاي گردشگري را نيز ت . جمله جاذبه هاي مهم گردشگري است

مي دهد و گونه غالبي از نيازهاي عمومي گردشگري را بوجود مي آورد كه تمايل به گردشـگري

.غير متمركز را افزايش مي دهد

سازگاري معمارانه اقامتگـاه بـا چـشم انـدازهاي زيبـاي تجربه زيست در فضاي جنگلي و

با توجه به . بيروني، فضاهاي نيمه باز، با اقامتگاهاهاي داراي چشم انداز مناسب را ايجاد مي كند

.اين نكات خصوصيات عمومي تقاضاي گردشگري اقليم معتدل و مرطوب به شرح زير مي باشد

ا تجهيزات اقامتي كافيدوره كوتاه مدت و ميان مدت اقامت همراه ب •

تفرجي سر پوشيده، نيمه سر پوشيده و روباز -امكان استفاده از فضاهاي تفريحي •

امكان دسترسي به خدمات بهداشتي تجهيز شده •

امكان دسترسي به خدمات پشتيباني مطمئن و سرويس اياب و ذهاب •

. مشخص نمود با توجه به اين خصوصيات مي توان دو روند اساسي را در احداث كمپينگ

نكته اول اينكه كمپينگ سطح يك بدون تحول در ساختار گردشگري اقليم معتـدل و مرطـوب

و 2كشور از توجيه كافي برخوردار نيست و توصيه نيز نمي گردد و دوم اينكه كمپينگها سـطح

. از بيشترين جذابيت در اقليم معتدل و مرطوب برخوردار خواهد بود3

24

عنوان يك موقعيت اقامتي اضطراري مي توانـد مـورد توجـه كمپينگ سطح چهار نيز به

.قرار گيرد

اقليم گرم و خشك، اقليم گرم و نيمه مرطوب-3-2-2-2

در . اين دو اقليم از نظر خصوصيات عمومي گردشـگري داراي تـشابهات فراوانـي هـستند

اني موجـب واقع منشأ نسبي وضعيت آب و هوايي در اغلب دوره هاي گردشگري بهاري و تابـست

.اين خصوصيات به شرح زير مي باشد. شكل گيري تقاضاهاي گردشگري واحد مي گردد

دوره ميان مدت و بلند مدت اقامت همراه با تجهيزات كافي و حداقلي •

امكان دسترسي به خدمات پشتيباني كافي و سرويس اياب و ذهاب •

امكان دسترسي به خدمات بهداشتي كافي و ترجيحاً تجهيز شده •

كان استفاده از فضاهاي ورزشي روباز و سرپوشيده با هزينه مالي كم و متوسطام •

امكان اقامت در فضاهاي روباز با چشم انداز با آب و هواي نسبتاً مناسب همراه با •

تامين نسبي فضاي سرپوشيده با توجه به اين خصوصيات در اقليم گرم و خشك و

4 و 3، 2 به كمپينگهاي سطح گرم و نيمه مرطوب به گردشگران داخلي عمدتاً

گرايش دارند و كمپينگ سطح يك صرفاً به عنوان يك دسترسي لوكس به

.خدمات گردشگري محسوب مي گردد

: اقليم گرم و مرطوب-4-2-2-2

گـرم و مرطـوب . اين اقليم آب و هوايي عمدتاً پهنه نوار ساحلي جنوبي را در بر مي گيرد

.رطوبت در ايام تابستان مي گرددبودن موجب تشديد گرما همراه با

از ايـن . گردشگري در اين اقليم عمدتاً بر ساعات بعد از ظهر و بويژه شب متمركـز اسـت

نظر اقامت روباز در اين اقليم، گردشگر عمدتاً بي نياز از اقامتگاه دائم و سر پوشيده نمـي كنـد و

25

اقامت در فضاهاي باز بخـشي از به عبارت ديگر . در واقع بخشي از اقامت بصورت روباز مي باشد

بنابراين اقامت در فضاهاي سر پوشيده يكي از نيازهاي اساسي خدمات . فعاليت گردشگري است

با توجه به اين نكات خـصوصيات عمـومي گردشـگري اقلـيم . گردشگري در اين اقليم مي باشد

.گرم و مرطوب به شرح زير مي باشد

پوشيده و تجهيز شدهامكان دسترسي به اقامتگاههاي دائم سر •

امكان دسترسي به خدمات بهداشتي كامل و ترجبحاً تجهيز شده •

امكان دسترسي به خدمات پشتيباني كافي و سرويس اياب و ذهاب •

امكان استفاده از فضاهاي ورزشي سر پوشيده در ساعات پاياني روز •

از مناسبامكان استفاده از فضاهاي پذيرايي روباز در شيفت شب همراه با چشم اند •

امكان پيوستگي كمپينگ با سواحل دريايي و دسترسي به تفريحات دريايي و •

ساحلي

با توجه به اين خصوصيات اقليم گـرم و مرطـوب موقعيـت مناسـبي بـراي احـداث انـواع

. را دارد3 و 2، 1كمپينگها در سطوع مختلف بويژه كمپينگها سطح

تعيين نوع و اندازه كاربريها-2-2-2- 5

جه به خصوصيات عمومي فعاليت هاي گردشگري در هر يك از اقليم هاي پنج گانـه با تو

.بايد اشاره نمودزير طبيعي به منظور تعيين نوع و اندازه كاربريها به نكات

سرانه كاربريها با توجه به نيازهاي مشترك كاربران و ابعاد خدمات رساني هر يك •

. قريباً يكسان استاز كاربريها در تمام اقليم هاي پنج گانه ت

ميزان توجه و اختصاص سطح به هر يك از كاربريها با توجه به اقليم، شاهد تفاوت •

. بوددقابل مالحظه اي خواه

26

نوع كاربريها متناسب با سطح بندي كمپينگها تعيين مي شود و تحوالت كاربريها •

ناشي از طراحي معماري ناشي از شاخص هاي اقليمي و خصوصيات عمومي

.اي گردشگري در هر يك طبقه بنديهاي اقليمي خواهد بودتقاض

در اين قسمت با توجه به نكات فوق الذكر به ارائه سرانه هاي كاربريهاي •

پيشنهادي در كمپينگها بدون در نظر گرفتن سطح بندي كمپينگ ها و اندازه

فيت با توجه به اينكه اندازه كاربريها با مطالعات ظرپرداخته مي گرددكاربريها

بررسي اين موضوع در قسمت مربوط .پذيري كمپينگها ارتباط مستقيمي دارد

.ارائه خواهد شد

سرانه هاي پيش بيني شده كاربريها-2- 6-2-2

كمپينگهاي پيشنهادي به صورت سلسله مراتبي با توجه به عملياتي هر يـك كاربريهـاي

ه شـده ايـن كاربريهـا در كمپينگهـاي با توجه به اينكه بر اساس سطح بندي ارائ . متفاوتي دارند

:در اين قسمت به ارائه سرانه كليه كاربريها مي پردازيم. مختلف توزيع شده اند

27

سرانه هاي پيش بيني شده در كاربري كمپينگ ها: 5جدول شماره

يفرد

ري كارب

ام ن

ب حس

بر حت

سام

نه سرا

)ربع

ر ممت

ب )حس

بر حت

سام

حد وا

)ربع

ر ممت

(

يفرد

ري كارب

ام ن

ب حس

بر حت

سام

نه سرا

)ربع

ترمم

ب )حس

بر حت

سام

حد وا

)ربع

ترمم

(

500 - استخر 24 - 150 )تجهيز شده(سوئيت اقامت دائم 1 3 ) نفر50(سونا و جكوزي 25 - 5 )تجهيز شده(سوئيت هاي اقامت دائم 2 1/0 فروشگاه صنايع دستي 26 - 3 سكوهاي چادر 3 3/0 ) نفر100(كان فضاي بازي كود 27 - 5/3 آالچيق 4

ويژه (دفتر رزرواسيون كمپينگ 5 1/0 پايگاه هالل احمر 28 40 - )گردشگران خارجي

20 - چادر هالل احمر 29 40 - ...، رزرو بليط وارزدفتر پذيرش، چنج 6 1/0 نانوايي 30 50 - ساختمان امور بين الملل 7 50 وپريس 31 20 - اتاقك نگهباني ويژه گردشگران خارجي 8

200 - )اتومبيل 10با پاركينگ (آژانس اتومبيل 32 20 - دفتر راهنمايي گردشگران خارجي 9

30 - خارجيدفتر خدمات بار ويژه گردشگران 33 20 - اتاق راهنماي گردشگران داخلي 10

30 - داخليدفتر خدمات بار ويژه گردشگران 34 40 - دفتر رزواسيون ويژه گردشگران داخلي 11

1/0 نمازخانه 35 50 - كافي نت 12 50 - مركز اطالع رساني كمپينگ 36 - 1/0 كافي شاپ 13 100 انبار عمومي 37 50 - گيم نت 14 20 - نمايندگي شعبه بانك 38 - 5 سالن كنفرانس 15 100 - انبار مواد غذايي 39 - 1/0 **1رستوران درجه 16 100 - درانبار چا 40 - 5 سالن بولينگ 17 15 پاركينگ 41 - 5 ) نفر100(سالن البي 18 20 مديريت كمپينگ 42 - 3 )نفر100(سينماي روباز 19 50 استراحتگاه كاركنان 43 - 10 فضاهاي ورزشي سر پوشيده 20 100 استراحتگاه كاركنان خدماتي 44 350 ) نوار5(سالن بولينگ 21 20 مديريت فضاي سبز 45 20 1/0 جايگاه فروش محصوالت ورزشي 22

چشمه بهداشتي 46 20 - مركز آموزش ورزش و تربيت بدني 23 30هر

نفر يك چشمه

متر مربع مي باشد150مساحت نمازخانه حداكثر * . متر مربع مي باشد750مساحت رستوران حداكثر **

28

اي قابـل بهـره عنوان كاربري كه مرتبط با فعاليـت هـ 46همانطور كه مالحظه مي گردد

برداري مستقيم توسط گردشگران مي باشد، در جهت احداث و استقرار، متناسب با نـوع سـطح

با توجه به اينكه تعدادي از كاربريها بصورت . بنديهاي پيشنهادي بر حسب سرانه ارائه شده است

د معنـي يك عنصر كالبدي مستقل قابل تعريف است و تعيين سرانه براي اين نوع كاربريها كاربر

قابـل ذكـر . داري، نخواهد داشت، سطح مورد نياز آنها بر حسب واحد، متر مربع ارائه شده است

است عالوه بر اين كاربريها هر كمپينگ از تاسيسات متعددي نيز برخوردار است كه متناسب بـا

يـز سطح نهايي كاربريها و دستگاههاي مورد نظر، فضاي مورد نياز در مراحل اجرايـي بـه آنهـا ن

.اختصاث خواهد يافت

ارائه الگوهاي استفاده از زمين-3-2- 3

كاربريها و استقرار فضايي آنها بـه دليـل نوع . كالبدي است - خدماتي مكانكمپينگ يك

كالبدي ؛آن و ضرورت تامين فعاليت هاي مورد نظر نيازمند يك الگوي كارآمد -جايگاه خدماتي

اينكه يك كمپينگ صرفاً مكاني براي اقامت نيست و بدون استفاده از زمين مي باشد با توجه به

در نظر گرفتن ساير نيازها نمي توان يك كمپينـگ فعـال و پايـدار ايجـاد نمـود، تـامين برخـي

بنابراين نوع اسـتقرارها و . زيستي از اجزا و عناصر الينفك كمپينگ است -كاركردهاي اجتماعي

د بگونه اي تعريف شود كه گردشگر در مدت اقامـت دسترسي گردشگران به اين عناصر دقيقاً باي

در ايـن نگـاه . خود در كمپينگ بتواند با صرف وقت مناسب خدمات مورد نياز را دريافت نمايـد

در ايـن شـهرك، فعاليـت هـا پايـدار . كمپينگ در واقع يك شهرك مسكوني اقامت موقت است

در عـين آنكـه نيازمنـد امكانـات بهـره بـرداران . زمينـي موقـت دارنـد -و جنبه اجتماعي نبوده

هستند اما فعاليت هاي شغلي، ارزشهاي اجتمـاعي و ... تفريحي، پذيرايي، اقامتي، حمل و نقل و

به اين دليـل . فرهنگي خود را در محيط كمپينگ به عنوان يك كانون سكونتي بسط نمي دهند

ت متناسـب بـا اهـداف اما ساير خصوصيا . در محيط كمپينگ اين نوع كاركردها بوجود نمي آيد

29

با توجه بـه تنـوع ايـن نيازهـا و كاركردهـاي . گردشگري در كمپينگ ها قابل شكل گيري است

كالبدي بايد تامين كننده حس امنيت، شادابي و سرزندگي، –وابسته به آن انواع آرايش فضايي

بريهاي قابـل باشد از اين نظر كار ... زيستي و اجتماعي و –رفاه و آسايش، عدم تداخل كاركردي

.استقرار در كمپينگ ها به دو دسته كلي زير قابل تقسيم هستند

اقامتگاهها-

ساختمانهاي اداري-

مراكز پذيرايي و فروشگاهها-

مركز تفريحي و ورزشي-

تاسيسات-

فضاهاي سبز و دسترسي ها-

. مي كند بطور كلي در