Indaver

HavenbedrijfNoord Natie

Hesse-Noord Natie

GCS

TotalRaf�naderijAntwerpen

Fina AntwerpOle�ns

Exxonmobil

Vloeberghs

Metropolis

BelgiumNew Fruit Wharf

Nova & Hesse-Noord NatieStevedoring

Wilmarsdonk

AntwerpShip Repair

Ato�na Polymers Antwerpen

Petroplus Re�ning Antwerp

Antwerp Bulk Terminal

Belgian New Fruit Wharf

Total Petrochemicals Antwerpen

LanxessRubber

Dredging Int.

SeppicBelgium

ExxonmobilChemical

WesterlandGroup

AntwerpCar Processing

Center

Katoen NatieTerminals

VopakChemicalTerminalsBelgium

AntwerpEuroterminal

AntwerpEuroterminal

Hesse-NoordNatie

ITC RubisTerminal Antwerp

Tabak-natie

SPA

FAO

HerculesDoel

Ineos Phenol DOWHaltermann

Katoen Natie

Katoen Natie

Nova NatieLogistics

AntwerpGateway

IndaverSleco

HesseNoord-Natie

Deurganck-terminal(HNN)

BorealisKalloSaint-Gorbain

Gyproc

NoveonEurope

WaaslandCargocenter

BASF

OpelBelgium

A.B.T.

Bayer

Evonik

Monsanto

Solvay

Europaterminal(HNN)

Noordzee-terminal

Katoen Natie

Nafta B

A.B.T.DP World

MSC Home Terminal

(PSA)

MSC Home Terminal

Oil Tanking Antwerp

Belgian Re�ningCorporation

Kerncentrale Doel

Electrabel

Sche

lde

Sche

lde

Schelde

Schelde-Rijnverbinding

KAN

AALD

OK

B3

KAN

AALDO

K B

2

DELWAIDEDOK

CHURCHILLDOK

DOEL

DOK

VERR

EBRO

EKD

OK

VRAS

ENED

OK

WAASLANDKANAAL

DEU

RGAN

CKDOK

LEOPOLDDOK

4e HAVENDOK

3e HAVENDOK

MAR

SHAL

LDO

K

INDUSTRIEDOK

ZUID

ELIJ

KIN

STE

EKD

OK

NO

ORD

ELIJ

K

INST

EEKD

OK

AMERIKADOK

ALBER

TDO

K

WAC

HT-

DOK

2e HAVENDOK

HOUTDOK

WILLEM-DOK

STRAATS-BURGDOK

KAT

TEN

DIJ

KD

OK

5e HAVENDOK

6e HAVENDOK

HANSADOK

KAN

AALDO

K B

1

R 2

E 34

A 1

2

R 1

R 2

SCHELDELAAN

SC

HELD

ELAAN

Doel

Lillo

Linkeroever

Sint-Anna

Burcht

Verrebroek

Kieldrecht

Prosperpolder

Merksem

Oosterweel

Kallo

Zandvliet

BerendrechtZANDVLIETSLUIS

BERENDRECHTSLUIS

BOUDEWIJNSLUIS

KALLOSLUIS

Meestoofbrug

Boudewijnbrug

Zandvlietbrug

Berendrechtbrug

Frederik-Hendrikbrug

Oudendijkbrug

Noordlandbrug

Waaslandtunnel

Noord-kasteelbruggen

Noorder-brug

Oosterweelbrug

Straats-burgbrug

Sint-Annatunnel

Fietserstunnel

Kruisschansbrug

Petroleumbrug

VAN CAUWELAERTSLUIS

KATTENDIJK-SLUIS

ROYERSSLUIS

Lillobrug

Lief

kens

hoek

tunn

el

(Fietsbrug)

Fr. Tijsmans-tunnelVeerdienst

Doel-Lillo

Van Cauwelaertbrug

FarnèsebrugMelselebrug

ZWIJNDRECHT

BRASSCHAAT

KAPELLEN

STABROEK

Ekeren

Merksem

Hoevenen

BEVEREN

Melsele

Vrasene

Hoboken

Berchem

Borgerhout

Deurne

ANTWERPEN

AlbertkanaalIjzerbrug

497

495

61

Putte

Luchtbal

Sint-Mariaburg

NatuurreservaatKuifeend

NatuurreservaatGrote Kreek

RecreatiegebiedMuisbroek

Oude Landen

NatuurreservaatBlokkersdijk

Vlietbos

Galgenweel

Burchtse Weel

Hobokense Polder

Galgenschoor

GrootBuitenschoor

Zoetwaterkreek

Putten Weiden

Doelpolder-Noord

Paardenschor

Ketenisseschoor

Steenlandpolder

Groot Rietveld

Het Rot

Sint-Annabos

NEDE

RLAN

DBE

LGIË

NEDERLAND

BELGIË

E 34

E 17

E 1

9

E 34

E 19

A 12

INSTE

EKDOK 1

INSTE

EKDOK 2

INST

EEKD

OK 3

INSTEEKDOK 3

"

"

" "

" " " " " "

" " " " " "

" " "

" "

" "

" " "

" " " "

" " " " "

" " "

" "

"

0 500 1.000 2.000 m

N

gebruiksvoorwaarden: gis@haven.antwerpen.be

Fietsroutes

Kennismaking met de oude haven A (fietsroute 10 km)

Door het hart van de haven è (fietsroute 30 km)

uitwaaien langs schelde- en polderland ê (fietsroute 60 km)

tocht over ’t scheld è (fietsroute 30 km)

BezienswaarDigheDen

Kaai 63 A è êRoyerssluis A è êHogere Zeevaartschool A è êKerk van Oosterweel AVan Cauwelaertsluis è êBoudewijnsluis è êVispaaiplaats èHavencentrum Lillo êLillo êBerendrechtsluis êZandvlietsluis êOpstalvalleigebied êKerkschip è êKuifeend è êVormingsstation Antwerpen-Noord è êRecreatiegebied Muisbroek è êGaarkeuken 110 A è êZoetwaterkreek èPutten Weiden èDeurganckdok èFort Liefkenshoek èKetenisseschoor èKallosluis è

Fietserstunnel

Sint-Annatunnel

Veerdienst Lillo-Doel

Oude havenkranen

Kattendijksluis

Meeuwenbroedplaats

Kerktoren van Wilmarsdonk

Kallo

Kerncentrale Doel

Doelpolder-Noord

LegenDe

Natuurdomein

Autosnelweg

Weg

Spoor

Havengebied

Natuur

Water

Woongebied

Fietsknooppunt

Kerk

Molen

Koeltoren

Veerdienst

FietsKnooppunten in De provincie antwerpen

De 4 overzichtskaarten van het fietsknooppuntennetwerk in de provincie Antwerpen zijn — apart of samen in een box — verkrijgbaar bij de toeristische infokantoren in de provincie. U kunt ze bestellen via verzending@tpa.be

FietsKnooppunten in De provincie oost-vLaanDeren

Wie het volledige fietsnetwerk Oost-Vlaanderen wil verkennen, kan de kaarten bestellen bij Toerisme Oost-Vlaanderen, Sint-Niklaasstraat 2, 9000 Gent Tel 09 269 26 00 — www.tov.be

KLachten over FietspaDen

Als u tijdens het fietsen putten, glas of andere mankementen opmerkt, dan kunt u dat melden via één van onderstaande telefoonnummers:

gemeenteLijK havenBeDrijF antwerpen Algemeen nummer03 205 20 11

staD antwerpenInfolijn03 221 13 33

vLaams gewestWegentelefoon0800 122 66

U kunt uw melding ook doorgeven per e-mail via wegen@haven.antwerpen.be. Uw melding wordt altijd opgevolgd en doorgegeven aan de juiste wegbeheerder. De betreffende beheerder zal proberen om de nodige herstelling zo snel mogelijk uit te voeren. Via de website www.mobielvlaanderen.be kunnen klachten over fietspaden in heel Vlaanderen worden doorgegeven.

Als de verkeersveiligheid in het gedrang komt, kunt u het best de politie waarschuwen. Het algemeen nummer voor niet-dringende oproepen is 0800 123 12 (Antwerpen) of 03 750 14 11 (gemeente Beveren). Indien u de politie zo snel mogelijk wilt bereiken, belt u het noodnummer 101.

R 2

ouDe havenKranenHalverwege de negen-

tiende eeuw stelde de stad Antwerpen kranen ter beschikking voor het laden en lossen van schepen. Aanvanke-lijk werden hydraulische kranen ingezet, maar begin twintigste eeuw volgden de eerste elektrische kranen. Op de Rijnkaai staan nog zeven elektrische kranen uit de periode 1908–1932. Deze zijn door het Havenbedrijf overgedragen aan het MAS en worden beschermd als monument.

KattenDijKsLuisDe Kattendijksluis werd in

1880 gebouwd en is daar- mee de oudste nog be- staande sluis in Antwerpen. Vooral zeilvrachtschepen en later gemo-toriseerde binnenschepen maakten er gebruik van. Door zijn historische waar-de is de Kattendijksluis geklasseerd als monument. Medio jaren negentig werd de sluis buiten werking gesteld, maar in-middels wordt hard gewerkt aan een ver-nieuwing. Vanaf 2011 kunnen jachten en zeilschepen weer door de Kattendijksluis varen. Over de sluis komt een beweeg-bare rolbrug voor het autoverkeer.

è êKerKschipHet kerkschip is een betonnen tankschip dat tij-

dens de Tweede Wereldoorlog in opdracht van de Duitsers is gebouwd. Na de oorlog is besloten om het schip om te bouwen tot een sociaal en pastoraal centrum voor (oud)va-renden. Behalve een eetcafé en gelagzaal, zijn er twee kapellen aan boord. Rondleidingen zijn gratis aan te vragen en gebeuren door de aalmoezenier.Meer informatie: www.kerkschip-antwerpen.be

è êKuiFeenDTe midden van het Vormingsstation Antwerpen-

Noord ligt het natuurgebied De Kuifeend. Dit ge-bied bevindt zich op de Oost-Atlantische trekroute die jaarlijks voor honderdduizenden vogels van allerlei pluimage de verbin-ding vormt tussen hun noordelijke broedgebieden en hun zuide-lijke overwinteringsgebieden. Om de geluidshinder in te perken, werden rondom beide gebieden landschapsdijken aangelegd.

è êvormingsstationantwerpen-noorDDagelijks rijden gemiddeld 220 treinen van, door

en naar het Antwerpse havengebied. Een belangrijke schakel in dit transport is het Vormingsstation Antwerpen-Noord. Dit is het grootste rangeerterrein van de Benelux en het tweede grootste van Europa. Er liggen in totaal twee rangeerheuvels met res-pectievelijk 40 en 56 verdeellijnen. Tot 1927 heette dit station nog Station Oorderen.

A è êroyerssLuisDe Royerssluis werd in 1907 in gebruik genomen

en is genoemd naar stadsingenieur Gustaaf Royers (1848–1923). De lengte en breedte van de sluis be-dragen 180 en 22 meter. Tegenwoordig maken vooral kust-vaart en jachten geregeld gebruik van de Royerssluis. Ook de deelnemende schepen van de spectaculaire The Tall Ships Races passeren deze sluis. De Royerssluis is de meest ge-bruikte sluis in Antwerpen.

A è êhogere zeevaartschooLAl sinds de veertiende eeuw is er in Antwerpen

zeevaartonderricht. De geschiedenis van de Ho-gere zeevaartschool gaat terug naar een instelling die in 1814 werd opgericht door Napoleon. Hij zag Antwerpen als geschik-te uitvalsbasis tegen Engeland en noemde de stad en Schelde ‘een pistool, gericht op het hart van Engeland’. De Hogere Zeevaartschool is in handen van de Vlaamse overheid en telt zo’n 500 studenten. Zij kunnen kiezen uit de Bacheloropleidin-gen Scheepswerktuigkunde en Nautische wetenschappen.Meer informatie: www.hzs.be

3

èzoetwaterKreeKTen westen van het weide-

vogelgebied Putten-West ligt de Zoetwaterkreek. Dit is een water-gang met grote aaneengesloten rietpar-tijen. Vooral de blauwborst, bruine kie-kendief en andere moerasvogels voelen zich hier thuis.

èputten weiDenDoor het lichtzoute kwel-

water is in de Putten Wei-den een unieke biotoop ontstaan. Het 52 hectare grote gebied herbergt meer dan tweehonderd verschillende planten-soorten, waarvan er 35 zeldzaam zijn. Onder meer de zilte greppelrus, schor-renzoutengras en blauw kweldergras ko-men voor in en rond de zilte graslanden.

KaLLoIn de loop der eeuwen is Kallo, vroeger ook wel

Calloo, door zijn strategische ligging dikwijls het strijdtoneel geweest van veldslagen tussen Hol- landers en Spanjaarden. Tegenwoordig is deze lig-ging vooral van logistiek belang; zo zijn er nabij het dorp spoor-lijnen, snelwegen en een zeesluis die de Linkeroeverhaven met het havengebied op Rechteroever verbinden. In Kallo gelden het voormalige gemeentehuis, de Sint-Pieters en Pauluskerk en het Hof ten Damme als bezienswaardigheden.

KerncentraLe DoeL (Coverbeeld)Jaarlijks produceert de kerncentrale van Doel zo’n

22 miljard KWh, goed voor net iets minder dan dertig procent van de Belgische elektriciteitspro- ductie. Op het 80 hectare grote terrein zijn vier drukwaterreactoren geplaatst. De twee 170 meter hoge koelto-rens stoten wolken met waterdamp uit. Voor meer informatie over de kerncentrale is er het Doel Infocenter. Van april tot oktober is dit elke dag van 9 tot 17 uur open, buiten die periode alleen op weekdagen. Elke eerste zaterdag en elke derde woensdag van de maand wordt er een gratis rondleiding in de centrale gegeven. Groepen dienen zes weken op voorhand te reserveren.Meer informatie: www.electrabel.com/whoarewe/nuclear/doel.aspx

DoeLpoLDer-noorDEen belangrijk weidevogelgebied is Doelpolder-

Noord. Hier liggen voornamelijk natte graslan- den doorsneden met ondiepe grachten. Typische weidevogels als de grutto, tureluur en kievit vinden hier in het voorjaar een geschikt broedgebied. In de winter bevol-ken vooral overwinterende ganzen en eenden de graslanden.

meeuwen- BroeDpLaats

Voor de uitbouw van de eco- logische infrastructuur is in 2007 gekozen voor de aanleg van een broedplaats voor zwart-kop- en kokmeeuwen. Deze is te vinden in de verbindingslus tussen de Tijsmans-tunnel en de oprit van de A12. Liefst 99 procent van de Vlaamse broedpopu-latie van zwartkopmeeuwen broedt in het Antwerpse havengebied.

KerKtoren van wiLmarsDonKTer herinnering aan het in

de jaren ’60 verdwenen polderdorp Wilmarsdonk is — net als in Oosterweel — besloten om de Gotische toren van de Sint-Lauren-tiuskerk te laten staan. De naam Wil-marsdonk is vermoedelijk indirect afge-leid van de patriciër Wilmarus Paddebuc. Ook zijn achternaam leverde een nieuwe naam op: de inwoners van het dorp wer-den smalend ‘paddenbuiken’ genoemd.

FietserstunneLWie in het zuiden van Antwerpen onder de Schel--

de door wil, kan gebruik maken van de fietsers-- tunnel die parallel loopt aan de Kennedytunnel. Per lift of via de trap (met goot voor de rijwielen) kunnen fietsers de 4 meter brede fietskoker bereiken en de oversteek maken.

sint-annatunneLDankzij de Sint-Annatunnel (572 meter lang en

31,6 meter onder de grond) kunnen voetgangers en fietsers zich sinds 1933 eenvoudig verplaat- sen tussen Linker- en Rechteroever. De twee in-komhallen, oude waarschuwingsborden en de houten roltrap-pen benadrukken het authentieke karakter van de tunnel.

veerDienst LiLLo-DoeLTussen Pasen en de laatste zondag van septem-

ber kunnen fietsers gratis gebruikmaken van de veerdienst tussen Lillo en Doel. De veerboot wordt ingezet op zater-, zon-, feest- en brugdagen. Vanuit Lillo vertrekt de boot in de voormiddag vanaf 10.00 uur op het hele uur, in de namiddag op het halve uur. Vanuit Doel geldt dat omgekeerd. De laatste overtocht vertrekt om 19.00 uur vanuit Doel.

A

è êrecreatiegeBieD muisBroeKTot dit 55 hectare grote re-

creatiedomein behoren onder meer een 25 hectare grote waterpartij (Ekerse Put-ten) en 15 hectare lig- en speelweiden. In clubverband kan hier onder meer wor-den gedoken en geroeid. Ook het Ekers Moeras, de Bospolder en de Ekerse dijk maken deel uit van het gebied dat erg in trek is bij wandelaars.

A è êgaarKeuKen 110In de Antwerpse haven

werden begin twintigste eeuw gaarkeukens geopend om dokwer-kers op te vangen bij slechte weersom-standigheden. Gaarkeuken 110 is de laatste keuken die is opengebleven. In het authentieke gebouw zet uitbaatster Florreke voornamelijk dokwerkers en chauffeurs een stevige maaltijd of een frisse pint voor.

èDeurgancKDoKDe Deurganck was oorspronkelijk een grote geul

van de Schelde die Doel scheidde van Liefkens-hoek en deze lag op de plaats waar het in 2005 geopende dok zich nu bevindt. Met meer dan 5 kilometer aan kaaimu-ren en een totale behandelingscapaciteit van 6 tot 7 miljoen standaardcontainers per jaar, is het Deurganckdok het groot-ste getijdendok ter wereld. Doordat het dok zonder sluizen in verbinding staat met de Schelde, kan het scheepvaartverkeer sneller de haven bereiken.

èFort LieFKenshoeKOm de haven van Antwerpen te beschermen tegen

de Spanjaarden, werd eind zestiende eeuw Fort Liefkenshoek aangelegd. Het fort wisselde in de loop der tijd verschillende keren van bezetter en van functie. Zo diende het als quarantainestation, marinebasis en als vakantieoord voor beroepsmilitairen. Tijdens openingsuren kunnen het bezoe-kerscentrum en de uitkijktoren worden bezocht.

èKetenisseschoorDit slikkengebied in de brakwaterzone van de

Schelde wordt twee keer per dag overspoeld bij vloed. Door de opslibbing zullen op termijn hogere delen in het gebied ontstaan. Het ruim 40 hectare grote gebied is vooral voor broed- en trekvogels erg aantrekkelijk. Langs het fietspad ligt een bloemrijke berm waar de graspieper en veldleeuwerik zich thuis voelen.

gemeenteLijK havenBeDrijF antwerpenHavenhuisEntrepotkaai 12000 AntwerpenBelgiëT +32 3 205 20 11F +32 3 205 20 28E info@haven.antwerpen.bewww.havenvanantwerpen.be

coLoFonVerantwoordelijke uitgeverAnnik Dirkx Grafisch ontwerpCatapult, AntwerpenFotografie© Wim Kempenaers© Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen

Augustus 2009

HavenfietskaartSteeds meer fietsers weten hun weg te vinden in het Antwerpse havengebied. Sommigen op weg naar hun werk, anderen om de Antwerpse haven te ontdekken en eens lekker uit te waaien langs de oevers van de Schelde. Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen hecht dan ook veel waarde aan een veilige infrastructuur voor de zachte weggebruikers. Zo werden de afgelopen jaren langs de Scheldelaan en de Noorderlaan nieuwe, vrijliggende fietspaden aangelegd. Om u op de juiste weg te helpen en niets te laten missen van al het fraais dat de haven biedt, hebben wij voor u deze unieke havenfietskaart samengesteld. Veel fietsplezier!

Gemeentelijk Havenbedrijf AntwerpenHet Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen staat in voor de haveninfrastructuur en biedt dienstverlenende functies aan zoals slepen, baggeren en het ter beschikking stellen van vlot- en walkranen. Het Havenbedrijf is bovendien verantwoordelijk voor een vlot en veilig scheepvaartverkeer binnen het dokkencomplex en voor de bediening van bruggen en sluizen. Een ander doel is om de concurrentiepositie van de Antwerpse haven te verstevigen door een kwaliteitsvolle, ononderbroken dienstverlening aan te bieden. Het Havenbedrijf vervult eveneens een voortrekkersrol inzake duurzame havenontwikkeling en promoot meer milieuvriendelijke vervoersmodaliteiten als spoorvervoer en binnenvaart om de goederen van en naar het achterland te vervoeren. In totaal telt Havenbedrijf ruim 1.600 werknemers.

Fietsverhuur en -herstelDe Fiets-DoKterVerschansingstraat 482000 Antwerpen

Openeningsuren maandag–vrijdag van 9–18 uur, zaterdag van 10–16 uurReserveren03 237 82 54

De LigFietsSteenhouwersvest 252000 Antwerpen

Openeningsuren woensdag–vrijdag van 14–18.30 uur, zaterdag van 11–18 uurReserveren03 239 74 56

FietshavenBij fietsenstalling onder Centraal Station

Openeningsuren dagelijks 9–19 uurReserveren03 203 06 73

FreewieLerSteenplein 12000 Antwerpen

Openeningsurendagelijks 10–17 uurReserveren03 213 2251

Frame-Fietsen (geen verhuur, wel herstel)Beatrijslaan 262050 Antwerpen-Linkeroever

Openeningsurendagelijks 9–18 uurzondag en maandag gesloten

Overzetdienst Lillo-DoelElk jaar vaart vanaf paaszaterdag tot de laatste zondag van september de veerboot De Schelde tussen Doel en Lillo. De oversteek duurt ongeveer een kwartier en vindt plaats op zater-, zon-, feest- en brugdagen. In mei vaart De Schelde ook uit op maandagen.

DienstregeLing:

Vertrek uit Lillo Vertrek uit Doel

10.00 uur 10.30 uur

11.00 uur 11.30 uur

12.30 uur 13.00 uur

13.30 uur 14.00 uur

14.30 uur 15.00 uur

15.30 uur 16.00 uur

16.30 uur 17.00 uur

17.30 uur 18.00 uur

18.30 uur 19.00 uur

Interessante websitesHaven van Antwerpen www.havenvanantwerpen.be

Provincie Antwerpenwww.provant.be

Stad Antwerpenwww.antwerpen.be

Toerisme Oost-Vlaanderenwww.tov.be

Gemeente Beverenwww.beveren.be

Fietsersbondwww.fietsersbond.be

7

A è êKaai 63 Het gebouw aan Kaai 63 werd in 1922 opgetrok-ken als brandweerpost voor het havengebied.

Door zijn architectuur-historische waarde wordt de kazerne be-schermd als monument. Doordat de brandweer is verhuisd naar een nieuw onderkomen aan de Noorderlaan, zijn momenteel al-leen nog een groot aantal technische diensten van het Havenbe-drijf in het gebouw gevestigd. In de toekomst zal de voormalige brandweerkazerne deel uitmaken van de nieuwe hoofdzetel van het Havenbedrijf, een ontwerp van Zaha Hadid Architects.

1

2

AKerK van oosterweeLAan de westelijke kant

van de Oosterweelsteenweg is boven de boomtoppen de toren van de kerk van het voormalige polderdorpje Oos-terweel te zien. Deze kerk werd in 1712 gebouwd en heet Sint-Jan De Doper. Uit veiligheidsoverwegingen raden wij fiet-sers aan het fietspad niet te verlaten.

è êvan cauweLaertsLuisIn 1928 namen koning

Albert I en koningin Elisa-beth deze sluis officieel in gebruik als Kruisschanssluis. De sluis was destijds noodzakelijk voor het opvangen van de alsmaar groeiende schepen. In 1962 kreeg de sluis zijn huidige naam, ver-noemd naar Frans Van Cauwelaert, die tussen 1921 en 1932 burgemeester was van Antwerpen. Hij zorgde als haven-schepen voor een noordelijke uitbreiding van de haven. De Van Cauwelaertsluis is tegenwoordig uitsluitend voor binnen-vaart bedoeld.

è êBouDewijnsLuisDoor de toename van het

scheepvaartverkeer werd in 1955 ook de Boudewijnsluis in ge-bruik genomen. Deze is 360 meter lang en 45 meter breed. In de jaren zestig en zeventig was de Boudewijnsluis de drukst bezette sluis in Antwerpen.

4

5

6

èvispaaipLaatsDe dokken van de haven zijn erg rijk aan verschil-

lende vissoorten dankzij de nabijheid van de Schelde en de relatief goede waterkwaliteit. Door de diepte van de dokken, de steilheid en de drukte ervan zijn er echter weinig geschikte paaiplaatsen. Daarom is in verbinding met het Ka-naaldok B2 een plas aangelegd waar vissen zich kunnen voort-planten. De plaats wordt bezocht door onder meer de brasem, blankvoorn, baars en rietvoorn.

êhavencentrum LiLLoIn 1988 startte de provincie Antwerpen het edu-

catief centrum Havencentrum Lillo op, dat nu tot over de grenzen heen gekend is als het bezoekers- en informa-tiecentrum voor de haven. Met een klein vast team en een gro-te groep enthousiaste gidsen verwelkomt het jaarlijks 40.000 bezoekers in 1.500 groepen door deze wereldhaven. De missie is de bevolking te informeren over de haven als motor van wel-vaart, om jongeren deze kennis bij te brengen, het maatschap-pelijk draagvlak te versterken en de Antwerpse havenbedrijven waar mogelijk te ondersteunen.Meer informatie: www.havencentrum.be

êLiLLoAls fort heeft ook Lillo een belangrijke rol

gespeeld in de bescherming tegen een mogelijke inval van de Spanjaarden. Binnen de walmuren is nu nog een kleine, gezellige woonkern. Vooral dagtoeristen weten dit dorpje in de zomermaanden goed te vinden. Bezienswaardigheden zijn het Poldermuseum, de Sint-Benedictuskerk, de kazerne en net buiten het dorp staat de stenen stellingmolen De Eenhoorn. Aan de Schelde ligt een klein getijdenhaventje. Meer informatie: www.poldermuseum-lillo.be

êBerenDrechtsLuisMet een lengte van 500

meter en een breedte van 68 meter onderscheidt de Berendrecht-sluis zich al sinds 1988 als de grootste sluis ter wereld. De sluis, die 25 kilome-ter ten noorden van het stadscentrum ligt, kan dan ook de grootste zeesche-pen ter wereld ontvangen. Zo passeerde in het voorjaar van 2009 de MSC Danit, met een capaciteit van 14.200 TEU en een lengte van 366 meter het grootste schip dat ooit Antwerpen aandeed.

êzanDvLietsLuisDe meest noordelijke sluis

in de Antwerpse haven is de Zandvlietsluis. Deze werd in 1967 in bedrijf gesteld en moest vooral de lange wachttijden aan de Van Cauwelaertsluis en de Boudewijnsluis doen afnemen. Met een lengte van 500 meter en een breedte van 57 meter was de Zandvliet-sluis tot 1988 de grootste zeesluis ter wereld. Die rol werd toen overgenomen door de parallel liggende Berendrecht-sluis.

êopstaLvaLLeigeBieDTussen het noorden van

het Delwaidedok en het zuiden van Berendrecht ligt het 240 hec-tare grote Opstalvalleigebied. In dit com-pensatiegebied zijn onder meer drie plas-sen en twee rietzones aangelegd. Verder zijn er natte grasgronden te vinden. Het gebied is vooral in trek bij weidevogels en moerasvogels. Bezoekers van het ge-bied kunnen van het uitzicht genieten op de bufferdijk en het uitkijkpunt.

7

12

10

11

8

9

18

13

14

15

16

17

19

20

èKaLLosLuisDe enige toegang voor het

scheepvaartverkeer tot de Linkeroeverhaven is vooralsnog de Kallosluis. De sluis is 360 meter lang en werd in 1980 in gebruik genomen. De laatste jaren neemt het gebruik van de zeesluis sterk toe, vooral door sche-pen die containers of auto’s vervoeren. Om toekomstige lange wachttijden te voorkomen en voor het blijven garande-ren van de veiligheid van het scheep-vaartverkeer, wordt gewerkt aan de aanleg van een tweede zeesluis bij het Deurganckdok.

21

22

23

D

E

B

C

F

G

I

H

J

KennismaKing met De ouDe havenIn geen ander deel van de

haven zijn de contrasten van oud en nieuw zo duidelijk zichtbaar als in de ‘oude haven’. Historische sluizen en bruggen wisselen hypermodern ingerich-te terminals af. Een ideale route om een indruk op te doen van het historische hart van de haven van Antwerpen.

Door het hart van De havenIn ongeveer dertig kilometer

krijgt u een prachtig beeld van de haven in al haar facetten. U passeert tal van containerterminals, chemiebedrijven en terreinen vol met bulk. Maar ook ziet u onderweg liefst 18 dokken, vijf bruggen en drie sluizen. Het grootste deel van de fietspaden op deze route is de afgelopen jaren bovendien volledig vernieuwd.

Kies uit onze vier verschillende fietsroutes

10 KM

30 KM

tocht over ’t scheLDMet de gratis veerdienst bij

Lillo, via de Sint-Annatunnel of via de fiet-serstunnel kunt u uitstekend het haven-gebied op Linkeroever bereiken. Ook hier gaan geschiedenis en toekomst hand in hand. Zo wordt gewerkt aan de tweede zeesluis, maar zijn ook forten te bewon-deren die Antwerpen eeuwen geleden be-schermden tegen de Spanjaarden.

30 KM uitwaaien

Langs scheLDe- en poLDerLanDVoor echte fietsliefhebbers

is deze route een uitstekende kans om het volledige havengebied op Rechteroe-ver te leren kennen. Tot bijna aan de Ne-derlandse grens rijdt u langs de Schelde en op de terugweg ziet u hoe de haven, natuurgebieden en polderdorpen harmo-nieus in elkaar zijn verweven.

60 KM 1

14

D I

C

10

9

Zowel het start- als eindpunt van de fietsroutes op Rechteroever is gele-gen aan Kaai 63 (Siberiastraat, recht

tegenover Het Pomphuis), waar tegen 2013 het nieuwe Havenhuis zal verrijzen. De routes worden niet met pijlen of borden aangegeven. Voor de fietsroute op Linkeroever kunt u zelf kijken hoe u de oversteek maakt (bijvoorbeeld door de Sint-Annatunnel of met de gratis veer-dienst bij Lillo) en waar u de route aanvangt.

Gezien het levendige karakter van de haven adviseren wij u nadrukkelijk om de aangeduide fietspaden niet te verlaten en de verkeersre-gels te respecteren. Op deze manier kunt u veilig en comfortabel het Antwerpse havenge-bied per fiets verkennen. Daarnaast willen wij

u er nog op wijzen dat het bezoeken van de bezienswaardigheden op eigen risico gebeurt.

Het is overigens altijd mogelijk dat een ge-deelte van één van de vier fietsroutes niet kan worden afgelegd door werkzaamheden aan de haveninfrastructuur. Op de website www.havenvanantwerpen.be is te lezen of en wan-neer er werkzaamheden in het havengebied zijn gepland.

Tot slot wensen wij u nog mee te geven dat we bij de inkleuring van deze havenfietskaart een juridisch zo correct mogelijke weergave hebben nagestreefd. Echter, door nieuwe ont-wikkelingen kan het zijn dat bepaalde kleur-weergaves niet meer corresponderen met de werkelijkheid.

!

Fietswegwijs in de haven